Sermet Sağol
Transkript
Sermet Sağol
11-14 GEBELİK HAFTALARINDA, RİSKLİ GEBELİKLERİN ÖNGÖRÜSÜ Prof. Dr. Sermet Sağol Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kadın Hast. ve Doğum AD Prerinatoloji RİSKLİ GEBELİKLERİN ÖNGÖRÜSÜ SGA (PE olmadan) PREEKLAMPSİ GESTASYONEL DM SPONTAN ERKEN DOĞUM RİSKLİ GEBELİKLERİN ÖNGÖRÜSÜ Maternal öykü:risk faktörleri + Biyofizik belirteçler + Biyokimyasal belirteçler Risk! İlk Trimester Tarama SGA (<%5) (PE olmadan) MATERNAL FAKTÖRLER (DAHA ÖNCE SGA DOĞUM, SİGARA İÇİMİ, IRK, ANNE KİLO ve BOYU, KRO. HİPERTANSİYON., TÜP BEBEK) (+) UTERIN ARTER PI MAP PlGF PP13 ADAM12 PAPP-A B-Hcg (yüksek) (yüksek) (düşük) (düşük) (düşük) (düşük) (düşük) İlk Trimester Tarama SGA (<%5) (PE olmadan) Karagiannis G, Fetal Diag Therap, 2010 İlk Trimester Tarama SGA ve Preeklampsi Uterine arter PI, MAP, serum PAPPA, serum PLGF 1,426 (2.3%) PE / 3,168 (5.1%) SGA / 57,458 Normal Gebe Poon L, Fetal Diagn Therap, 2013 İlk Trimester Tarama SGA ve Preeklampsi Uterine arter PI, MAP, serum PAPPA, serum PLGF Risk cutoff of 1: 200 Erken-PE ( < 34 hf ) Risk cutoff of 1: 150 Preterm-SGA ( %5, < 37hf) FP 10.9% Erken-PE Geç-PE Preterm-SGA Term-SGA % 95.3 % 45.6 % 55.5 % 44.3 Preterm SGA Poon L, Fetal Diagn Therap, 2013 PREEKLAMPSİ 1.0 Yaşam boyu riskler 4 Mortality rate/100,000 maternities 0.8 3,488,160 women 198,252 with PE 1961-2006 RR 0.6 3 0.4 2 0.2 1 0 0 CEMACH 2005 Bellamy 2007 Placental Origins of Preeclampsia : Challenging the Current Hypothesis Berthold Huppertz, Hypertension 2008 Trofoblast invazyonunda yetersizlik Plasental perfüzyonda azalma Plasental iskemi s-endoglin, s- fms-like tyrosine kinase-1 artışı VEGF ve PIGF azalma Serbest oksijen radikallerinde artış o Endotel disfonksiyonu o Endotel NO azalma o Jeneralize vazokonstriksyon Preeklamsinin Önlenmesinde Düşük Doz Aspirin Pre-eklampsi ve Erken Doğum rölatif risk % 10 azalmaktadır. • Bir pre-eklampsi olgusunu engellemek için 114 • Bir YDBÜ engellemek için 78 olguyu tedavi etmek gerekmektedir. Askie LM,PARIS study, Lancet 2007. PE riski olan gebelerde ASPİRİN kullanımı PE riskini % 17 azaltmaktadır (NNT 72 ) . Duley L,Cocharane, 2007. RANDOMİZE ÇALIŞMALARA GÖRE 16 GEBELİK HAFTASINDAN ÖNCE PROFİLAKTİK ASPİRİN ALAN RİSKLİ GEBELİKLERDE erken PE % 50 AZALMAKTADIR. Bujold E, Obstet Gynecol, 2010. Preeklamsinin Önlenmesinde Düşük Doz Aspirin Roberge S, Fetal Diagn Ther, 2012. PREEKLAMPSİ NCCWCH (NATIONAL COLLABORATING CENTER for WOMEN’s and CHILDREN’s HEALTH) guideline MATERNAL FAKTÖRLER DAHA ÖNCE GEBELİKTE veya AİLEDE PE PARİTE (nullipar, önceki gebelikte PE var veya yok) SİGARA İÇİMİ IRK KRO. HİPERTANSİYON BULGUSU ANNEDE DM VARLIĞI ANNE KİLOSU ANNE BOYU TÜP BEBEK (ovülasyon ind.) 11-14 HAFTADA ANEMNEZE BİYOKİMYASAL ve BİYOFİZİKSEL PARAMETRELERİ EKLERSEK PREDİKSİYONU ARTTIRABİLİR MİYİZ ? ERKEN PE DOĞUM < 34 GH ORTA PE DOĞUM 34-37 GH ARASI GEÇ PE DOĞUM > 37 GH MATERNAL FAKTÖRLER DAHA ÖNCE GEBELİKTE veya AİLEDE PE PARİTE (nullipar, önceki gebelikte PE var veya yok) SİGARA İÇİMİ IRK KRO. HİPERTANSİYON BULGUSU ANNEDE DM VARLIĞI ANNE KİLOSU ANNE BOYU TÜP BEBEK (ovülasyon ind. ilaçlarının kullanımı) (+) ANNENİN TA UTERIN ARTER PI sENG (Maternal serum soluble endoglin) İnhibin A Activin-A PTX3 (Pentraxin-3) P-selectin PlGF (Placental Growth Factor) PAPP-A B-Hcg %33 %27.8 %24.5 GEÇ %91 ERKEN %79.4 ORTA %60.9 Akolekar R, Prenat Diagn, 2011 *Risk cutoff 1 in 50. GESTASYONEL DM MATERNAL FAKTÖRLER ANNE YAŞI DAHA ÖNCEKİ GEBELİKTE GDM IRK BODY MASS INDEX MAKROZOMİK DOĞUM (+) Adinopectin FSTL3 (Follistatin like 3) SHBG (Sex hormone binding globulin) %74,1 %61,6 %77,9 %66,2 Nanda S, Prenat Diagn, 2011 SPONTAN PRETERM DOĞUM MATERNAL FAKTÖRLER Beta J, Prenat Diagn, 2011 MATERNAL FÖKTÖRLER GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA (FPR %10) a)Önceki gebelikte 16 GH dan önce doğum yapanda %38,2 b)Yapmayanlarda %12,4 Saptama Hızı YUKARIDA ÇALIŞILAN BELİRTEÇLERİN HİÇ BİRİNİN ETKİSİ YOK (bir tek PAPP-A da düşüş saptanmış) Beta J, Prenat Diagn, 2011 İlk Trimester Tarama Servikal (ENDOSERVİKAL) Uzunluk ve Risk Öngörüsü %10 FP, Sensit % 54.8 Greco E, Fetal Diagn Therap, 2012. İlk Trimester Tarama Servikal (endoservikal) Uzunluk Ölçümü Erken Doğum Antsaklis P, CHSJ, 2013 24