atatürk`e aşık olan bulgar kızı dimitrina kovaçev
Transkript
atatürk`e aşık olan bulgar kızı dimitrina kovaçev
ATATÜRK’E AŞIK OLAN BULGAR KIZI DİMİTRİNA KOVAÇEV BAKİ SARISAKAL ATATÜRK’E AŞIK OLAN BULGAR KIZI DİMİTRİNA KOVAÇEV Mustafa Kemal’in Sofya’da Ateşemiliter İken Tanıştığı Dimitrina Kovaçev Dimitrina Resmin Altına Kısaltılmış İmzasını Atmış Ve O Günün Tarihini Koymuştur. (20 Haziran 1917) Mustafa Kemal Paşa bir yıl süreyle Sofya’da Ateşemiliterlik yapmıştır. Bu süre zarfında Sofya’da Bulgar Kralı Ferdinad ve o zaman ki Bulgar Başbakanı Rodoslavof, Harbiye Nazırı General Kovaçev, General Petrofve milletvekili Askof ile sıkı ilişkiler kurmuştu. Rodoslavof’un kızı Mikolina, Askof’un kızı Elena ve özellikle Kovaçev’in kızı Dimitirna ile Mustafa kemal’in arkadaşlığı bilinmektedir. Bazı iddialara göre Mustafa Kemal, Sofya’da bulunduğu sürede hepsiyle aşk hayatı yaşamıştır. Hatta bu arada Kovaçev’in kızını babasından istediği ve Harbiye Nazırı’nın Dimitrina’yı Mustafa Kemal’e vermediği yazılmıştır. Lord Kinross kitabında bu iddiayı ileri sürer ve Mustafa Kemal’in Dimitrina ile evlenememesini Müslüman-Hıristiyan ayrılığına bağlar. Oysa olay Sofya’daki arkadaşı Şakir Zümre’nin anlattığına göre başka şekildedir. Gerçi Mustafa Kemal adı geçen üç kızla arkadaşlık kurmuştur. Hatta o zaman Büyükelçilikte çalışan Bulgar Sekreter Mara ile olan arkadaşlığı da bilinmektedir. Ancak bu arkadaşlıklar sonra’dan kadınların iddia ettikleri veya söylenti haline getirildiği gibi evlenme isteğine kadar giden bir aşk değildir. Mustafa Kemal, Kovaçev’in ailesine ve ve kızı Dimitrina’ya özellikle yakınlık duymuş,aile işle birlikte Çam Koru’ya yapılan gezintiler, evlerdeki, gazinolardaki yemekli toplantılar hayli sık olmuştur. Verilen bir maskeli baloda Mustafa Kemal’in, Dimitrina ile dans etmesi, o günlerde siyasi karışıklıklar içinde olan Sofya’da söylentilerin artmasına vesile olmuş ve zaten bu balodan sonra da görüşmeler yavaş yavaş seyrekleşmiştir. Bulgar Harbiye Nazırının kızı Dimitrina Koveçeva’nın 1966 yılı Ekim ayı sonlarında 73 yaşında ölmesinden sonra Bulgar Telgraf Ajansı Muhabiri Paraskev Parushev, Dimitrina’nın erkek kardeşi Mimar Todor Kovaçev’le bir söyleşi yapmış, Todor bu söyleşide Ablası Dimitrina ile Mustafa Kemal arasındaki ilişki yi şöyle anlatıyor: “ 1914 yılında Sofya’da sık sık balolar tertip ediliyordu. Bu balolara Bulgaristan’da görevli bulunan Türklerde davet edilirdi. O sıralarda Sofya’da, Türkiye’nin Ataşemiliteri Mustafa Kemal Bey idi. Mustafa Kemal Bey Savaş yıllarında Gelibolu’daki Türk Ordusunda babam General Stilyan Kovaçev idaresindeki 4. Bulgar Ordususuna karşı savaşmıştı. Bir akşam, Sofya Şehir Gazinosunda tertiplenen bir eğlence de Kemal Bey, ailemize takdim edildi. Aynı akşam Kemal Bey kız kardeşim Dimitrina ile tanışmıştı. Bütün gece Kemal Bey bizimle beraberdi. O’nu çok sevmiştik, O’da bizlere karşı fevkalâde yakınlık gösteriyordu.” Mustafa Kemal Sofya’da Baloya Gittiği Yeniçeri Kıyafetiyle O geceki eğlence de bulunan diğer Türkler bu karşılaşmayı yakınlarına şöyle anlatmışlardı: “ Dimitrina, Sofya sosyetesinin gözbebeğiydi. Genç subaylar etrafında pervane gibi dönerlerdi. Mustafa Kemal’le karşılaştığı gece, fildişi rengi tenine son derece uyan krem bir tuvalet giymişti. Büyük, hüzün dolu gözleri vardı. Etrafındakilerle ilgilenmiyor gibiydi. Erkeklerin daima kendine yönelik bakışlarından sıkılmıştı. Sonra, salona Mustafa Kemal girdi. Yakışıklı Türk subayı, gecenin diğer ilgi toplayan simasi idi. Atatürk zaten her mecliste dikkatleri üzerinde toplar, konuşmaların, tartışmaların merkezi olur, kadınların hayranlığını kazanırdı. O gece, mıknatısın iki ucu gibi, Dimitrina ve Mustafa Kemal birbirlerinin cazibesine kapıldılar. Salonun uzak köşelerinde olmalarına rağmen bakışları sık sık karşılaşıyordu. Etrafındaki insanlardan ve konuşmalardan sıkılmışlardı. Nihayet bu iki genç ve güzel insan yan yana geldiler. “ Dimitrina’nın kardeşi Todor Kovaçev, hatıralarını anlatmaya şöyle devam ediyor: “ Bundan sonra Mustafa Kemal Bey, ailemizin devamlı misafiri olmuştu. İlk resmi ziyaretin hemen ertesi günü başlayan bu hususi ziyaretler bizler için çok ilginç oluyordu. Bütün konuşmalar Kemal Beyin mükemmel bildiği Fransızca ile yapılmakta idi. Kemal Bey’in babam Kovaçev’le dostlukları harp ve askeri konulara dayanmakta idi. İkisi sık sık Balkan Yarımadası haritasını açar ve kahvelerini içerek harbin gelişmesini tahlil ederlerdi. “ “ O zamanlar Sofya’da Patinaj’dan başka kış sporu yapılmazdı. Patinaj, Hürriyet parkı’nın gölünde yapılırdı. Balolarda olduğu gibi patinaj’da da Kemal Bey, Dimitrina’nın partöneri idi. Kemal Bey, buz üstünde büyük bir maharetle kayardı. İki güzel insanın hareketleri, sanki dünmüş gibi gözümdedir. Patinaj genellikle sabahları yapılırdı. Sonra gölün kıyısındaki bir yerde hep beraber yemek terdik. Kemal Bey tatlı hikayeler anlatır., meclistekileri neşeye boğardı.” O sıralarda sosyete kulislerinde >Kemal Bey ile Dimitrina’nın arkadaşlıkları günün mevzuu idi. Dimitrina ile Kemal Bey arasındaki samimi dostluğu aşan ilişkilerin bulunduğunun herkes farkındaydı. Dimitrina seneler sonra bize şunları anlatmıştır: “ Ben ne zaman piyanonun başına geçsem, Kemal Bey, salonun en uzak köşesine gider ve yapayalnız beni dinlerdi. Tuşlara basarken Mustafa kemal’in zaman zaman gözlerini bana diktiğini fark ederdim. Bu gözlerde hiçbir insanda rastlamadığım mânâ, derinlik vardı. Hem sevgi, hem şefkat, hem de arzuyla bakardı. Sonra o gözler salonun bir başka köşesine takılır, yüzündeki ifade sertleşirdi. O anlarda memleketini ve ileride yapacağı mücadeleyi düşündüğünü anlardım. “ Todor Kovaçev, Dimitrina’nın bu sözlerini naklettikten sonra, gene hatıralarına devam ediyor: “ Bütün Sofya sosyetesi aralarındaki münasebetleri bilmesine rağmen birbirlerine karşı duydukları hisleri bütün hayatları boyunca muhafaza edeceklerini tahmin edemezdi. “ Daha sonra Dimitrina’nın kardeşi, Mustafa kemal’in ablasıyla evlenmek istediğini ileri sürmekte ve şöyle demektedir: “ Kemal bey, Dimitrina’yı babasından istediği zaman General Kovaçev daima kaçamaklı cevaplar vermiştir. Bunun esas sebebini bizim aile çok iyi bilmektedir. Dimitirna, General Kovaçev’in üstüne titrediğive en çok sevdiği kızı idi. Ondan ayrı yaşayamayacağına inanıyor ve onu uzaklara göndermeyi düşünemiyordu. Seneler geçti, Dimitrina evlend. Fakat daima Atatürk’le ilgili kaldı. Türkiye’deki bütün olayları büyük bir dikkatle takip ederdi. Vefatından bir gün evvel ablasına “ Dün gece rüyamda Kemal’i gördüm “ dedi. Dimitrina’nın son sözlerinden biriydi bu. “ 1 Sofya’da yaşanan bu anı 32 yaşında yakışıklı Türk Binbaşısı Mustafa Kemal’e karşı, 17 yaşındaki Bulgar Kızı Dimitrina’nın duyduğu sempatinin bir hikayesiydi. 1 Cumhuriyet 1 Kasım 1966, Sayı: 15179