Devamını okumak için tıklayınız
Transkript
Devamını okumak için tıklayınız
Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Türkçe Şarkıların Dil Öğretiminde Kullanımı İbrahim NİŞANCI Ishik University, Erbil/ Iraq ibrahim.nisanci@ishikuniversity.net ÖZET Müzik ve şarkıların dil öğretimindeki kullanımları bir çok dil bilimci tarafından araştırılmış ve irdelenmiştir. Yabancı dil eğitiminde söz sahibi bir çok dil bilimci, ve eğitimci şarkıların olumlu etkilerinden bahsetmektedirler. Bu makalede, Türkçe şarkılar kullanılarak farklı seviyedeki yabancılara Türkçe öğretiminin nasıl yapılacağı tartışılacak ve hazırlanan materyalin fiziksel ve yöntemsel özellikleri tanıtılacaktır. Ayrıca, Türkçe öğretiminin her safhasında ve her seviyedeki öğrencinin, otantik materyal olan Türkçe şarkılar vasıtasıyla doğal bir yolla, eğlenerek Türkçe öğrenebileceğini tartışacaktır. Dört ana beceri ve alt becerileri uygulamalı olarak pekiştiren materyal sayesinde öğrencilerin belli bir aşamadan sonra otonomi geliştirerek kendi öğrenmelerinin sorumluluklarını üstlenebilecekleri, ve şarkı dersleri sayesinde motivasyon probleminin nasıl ortadan kalkıp, dahası nasıl bir mümbit bir döngü oluşturulabileceği tartışılacaktır. Makalenin sonunda, teknolojiden faydalanarak geliştirilen materyalin kullanımı ile ilgili öneriler verilecektir. Anahtar Sözcükler: Şarkıların Dil Öğretiminde Kullanımı, Otonomi, Motivasyon ABSTRACT Use of Music and songs in language teaching has been investigated by many linguists. A lot of efficient linguists and educators mention the possitive effects of them. In this article it is going to be discussed how teaching of Turkish to foreigners can be faciliated and varied with the inclusion of authentic Turkish songs. Also the methodological and physical features of the prepared material is going to be introduced. Furthermore, it is going to be discussed that various students at different stages of Turkish learning can learn Turkish naturally and by having fun. It is going to be discussed how students can develop autonomy after a while thanks to developed material and how song lessons (the methodology offered) would solve motivation problem and create a productive circle. At the end of the article, some recommandation about how to make better use of the developed material is going to be discussed. Key Words: Use of Songs in Language Teaching, Autonomy, Motivasyon 172 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt 1. Giriş Müzik yüzyıllardır her milletten insanın duygu ve düşüncelerini dile getirmek için kullandığı ortak bir araçtır. Şarkılar sanat eseri olmaları sebebiyle ait oldukları dönemin yaşantısı ve kültürü için bir ayna, gelecek nesillere aktarılabilmesi için bir bellek ve zenginlik kaynağı olmasıyla da mirastır, denilebilir. Müzik türlerinin hitap ettiği kitleler vardır, hatta değişik müzik türlerinin kendi kitlelerini dahi oluşturduğu gözlemlenmiştir. Şarkıların, bazen bir toplumun fertlerine bazen sınırları aşıp farklı ülkelerin insanlarına ulaşması müziğin birleştiriciliğini, evrenselliğini ve estetik değerinin varlığını kanıtlar. Müzik ve şarkıların eğitimde de benzer olumlu etkiler oluşturması kaçınılmazdır. Zira, şarkı ve müziğin dil öğretiminde kullanımı ile ilgili birçok dil bilimci araştırma yapmış, müzik ve şarkıların sınıf atmosferine olan katkısı veya etkilerini araştırmıştır. Araştırmacıların çoğu müzik ve şarkıların, dil öğretim ve öğrenimi üzerinde olumlu etkileri olduğuna ulaşmıştır (Murphey 2010, Maess & Koelsch 2001, Murphey 1992, Le 1999, Shen 2009, Eken 1996, Medina 1993, Purcell 1992, Jolly 1975, Richards 1969). Türkçe öğretirken karşılaşılan en büyük problemlerin başında öğrencilerin ilgisizlikleri ve motivasyon eksiklikleri gelmektedir. Dört ana beceriyi içinde barındıracak ve pratik imkanı sağlayacak şekilde hazırlanmış bir şarkı dersi bu büyük probleme çare olabilir. Şarkılar sayesinde ayrıca öğrenciler derse karşı olumlu tutum geliştirmeleri sağlanması halinde, uzun vadede Türkçe öğretimi daha kolay ve zevkli olacaktır. Bu makalede tanıtılacak şarkı dersi, bu bağlamda Türkçe öğrenimini daha arzulanır ve doğal bir şekilde gerçekleşebileceğini tartışacaktır. Makalede ilk olarak yabancı dil öğretiminde şarkı ve müziğin kullanımı ve etkisi üzerinde durulacak, daha sonra Türkçe Öğretiminde şarkının kullanımı irdelenecek, son olarak, teklif edilen yöntem tanıtılacaktır. 1. Şarkıların Yabancı Dil Öğretiminde Kullanımı Geçmişte birçok eğitimci ve dil öğretmeni şarkıların derslerde kullanılabileceğine, diğer bir deyişle şarkıların dil eğitiminde kullanılacak kadar ciddiye alınacaklarını ve değerli olduklarını düşünmüyorlardı (Murphey, 2010). Oysaki günümüzde birçok araştırmacı şarkılardan yabancı dil öğretiminde kullanılmasını irdelemiştir. Şarkıların dil öğretiminde kullanılmasının çeşitli nedenleri değişik alanlardaki çalışmalarla açıklanmışlardır. Nörolojistler müziksel işlemlerin ve dil ile ilgili işlemlerin beynin aynı bölgesinde gerçekleştiğini bulmuşlardır. Müziksel ve dilsel anlamlandırmanın paralellikler sergilediğini de belirtmişlerdir. (Maess & Koelsch, 2001) Livingstone (1973), şarkıların konuşmadan önce geldiğini ve konuşmanın gelişmesine yardımcı olduğunu ileri sürmüştür. Bu ifadenin üzerine düşünülecek olursa, yabancı dildeki bir şarkının anlamı bilinmese de söylenmesi, o dili konuşmaktan daha kolaydır. Murphey (1990), yaptığı araştırmasında şarkıların, çocukların ve bebeklerin dil gelişiminde etkili olduğuna ulaşmıştır. Ayrıca, bebeklerin çıkardığı melodik seslere ebeveynlerin melodik karşılık vermesinin, bebeklerin dil gelişiminde çok etkili ve önemli olduğunu belirtmiştir. 173 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Şarkılar, hatırlanması daha kolay metinlerdir. Şahsen, ben ikinci dil olarak İngilizceyi lisedeyken öğrendim ve lisedeki İngilizce derslerimizden hemen hemen herkesin zihninde kalan en canlı metinler, günlerce dilimize dolanan ve hala hatırladığımız, ünite aralarında dinlediğimiz şarkılardır. Murphey bu konuyu şöyle özetler : “Şarkıların dile dolanması ve gün boyunca istense de istenmese de söylenmesi, şarkıların uzun ve kısa dönem hafızada kaldığı fikrini desteklemektedir.” (Murphey, 2010: 7) Şarkıların öneminden bahsederken Murphey , şarkı söylemenin, Piaget tarafından tarif edilen, çocukların kimin dinlediğini umursamadan ve bazen kimseye yöneltmedikleri, sadece cümleleri tekrar etmekten hoşlandıkları için konuşmalarını, ben-merkezli dile benzediğini ifade eder. Ayrıca Krashen (1983), şarkıların istem dışı tekrarlamalara yol açmasının Chomsky’nin ortaya attığı, beyindeki ‘Dil Edinim Cihazı’ diye adlandırdığı bölgenin varlığına bir delil olduğunu belirtir. Murphey (2010) de insanların etrafta duydukları sesleri bazen kendi beyinlerinde bazen de sesli tekrarlamaya meyilli olduğunu ve şarkıların Chomsky’nin bahsettiği ‘Dil Edinim Cihazında’ yer alan tekrarlama mekanizmasını tetikleyebileceğini ortaya atmıştır ve dolayısıyla bütün bu bilgiler yabancı dildeki şarkıların öğrenme için çok önemli olan tekrar etme gereksinimini doğal bir yolla karşıladığını kanıtlar niteliktedir (Murphey, 2010: 7). Şarkıların insanlar üzerinde olumlu ve olumsuz etkilerinin olduğu göz ardı edilemez bir gerçektir. Müziğin ikinci dil öğretimi için hem öğretmen hem de öğrenciler için olumlu özelliklerinden faydalanılabilir. Murphey bunların ikisine dikkatleri çeker: İlki, müziğin akılda kalıcı olması ve bunun nedeni ya anlama için daha rahat bir ortam sağlaması, ya müziğin ritminin bir şekilde vücudun ritmiyle uyumlu olması, ya da taşınan mesajın derinlerdeki hislere ve estetik anlayışına dokunması, ya tekrar eden dilbilgisel yapıların ve sözcüklerin motivasyon kaybına neden olmayan bir yolla öğrenmeyi pekiştirmesidir. Neden her ne olursa olsun müzik adeta kafaya “yapışır”. İkinci neden, Müzik oldukça motive edicidir. Özellikle çocuklar, ergenler ve gençler için. Popüler müzik çeşitli şekillerde kendi alt kültürünü, kendine ait mitleri, ritüelleri, ve söylemleri vasıtasıyla oluşturur.Böyle bir kültür öğrencilerin hayatının bir parçasıdır ki bizler bunu kullanmayız. Eğer bu parçaya bir dokunuversek, umulmadık bir pozitif enerji açığa çıkacaktır (Murphey, 2010: 3). Murphey diğer bir çalışmasında, geniş bir kapsamda incelenen pop şarkı sözlerinin, İngilizceyi ikinci dil olarak öğrenenlere yardımcı olacak çok faydalı özellikleri bünyesinde barındırdığına ulaşmıştır; İlk olarak, şarkı sözlerinin çoğunda yaygın, kısa sözcükler ve şahıs zamirleri yer aldığını saptamıştır. Şarkıların % 94’ünde "Ben" şahıs zamiri 5. Sınıf seviyesindeki cümlelerde yer almaktadır. Murphey, ikinci olarak, şarkıların dilinin genellikle diyalog ve emir cümlelerinden oluştuğuna ulaşmıştır. Şarkı gövdelerinin % 25’ini soruların ve emir cümlelerinin oluşturduğunu belirtmiştir. Ayrıca, şarkıların büyük çoğunluğunda zaman ve mekan belirsizdir. Dahası, şarkı sözlerinin konuşma hızına kıyasla daha 174 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt yavaş bir tempoda söylendiğini ve şarkıların içindeki kelimelerin ve kalıpların tekrarlandığını tespit etmiştir (Murphey, 1992). Bütün yukarıda zikredilen özellikler, faydalarının yanında müzik ve şarkılar, dil öğretiminin pratiğinde de bir çok uygulama ve aktivite şeklinde yer almaktadır.Bu uygulamaları başka bir makalede tartışmak daha doğru olacaktır. Bir sonraki bölümde türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin kısaca bir özeti verilecek ve şarkıların Türkçe öğretiminde olası etkisi tartışılacaktır. 2. Şarkıların Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanımı Türkçenin yabancılara öğretiminin sergüzeşti ise, adeta dağın zirvesinden başlayan bir kartopunun bir çığa dönüşmesi gibidir. Erdem (2009), Türkçenin yabancılara öğretiminin, Türklerin İslamiyetle tanışması ve diğer milletlerle karşılaşmasının ardından, Divanü Lugat-it-Türk ve Muhakemetü’l-Lügateyn gibi Türk kültürünün temel eserleri ile başladığını belirtir. Yabancılara Türkçe öğretimi, tarih boyunca değişik etkenler nedeniyle önem kazanmış veya kaybetmiştir. Osmanlı Devletinin güçlü olduğu dönemlerde Avrupalıların Türkçeye ilgisi fazladır. Cumhuriyet döneminde ise Türkçenin yabancılara eğitimi Boğaziçi ve Ankara Üniversitesi gibi bazı üniversitelerin önderliğinde, ilk defa modern anlamda sistemli bir yapıya kavuşmuştur. TÖMER merkezlerinin değişik illerde kurulması ile yabancılara Türkçe öğretimi kurumsallaşmıştır. 1990’lı yıllardan itibaren bu konuda akademik çalışmalar ortaya çıkmaya başlamıştır (Erdem, 2009:888). Tarihin bir cilvesi, aynı yıllarda yurt dışında açılan okullar da, Türkçenin yabancılara öğretimine farklı bir boyut kazandırmıştır. Bu tarihten itibaren giderek artan bir yoğunlukta, Türkçe artık Türkiye sınırları dışında yabancılara yaşadıkları ana vatanlarında ikinci bir dil olarak öğretilmeye başlanmış bir dil halini almıştır. Daha önceki deneyimlerden farklı olarak Türkçe her yaş grubundan farklı insanların eğitim aldığı okullarda bir ders halini almıştır. Bu okulların hemen hemen hepsinde öğrenciler bir yıl boyunca Türkçe hazırlık okumaktadırlar ve diğer senelerde de genellikle 2-6 saat arasında bir Türkçe eğitimi almaktadırlar. Diğer bir deyişle, Türkçe yabancı dil olarak geniş kitlelerde öğretilen modern yabancı diller arasında yerini almaya başlamıştır. Hatta, 2013 yılı itibariyle 11 adet Uluslarası Türkçe Olimpiyatları değişik ülkelerden gelen yarışmacıların katılımı ile Türkiye’de organize edilmiştir. Şarkıların Türkçe öğretiminde kullanılması öğrenim için gerekli ve birbirine bağlı bir çok etmeni harekete geçirebilmektedir. Bütün dil becerilerinin pekiştirilebildiği bir formatta hazırlanmış bir Türkçe şarkı dersi, birçok farklılığı da yanında getirecektir: Öğrenciler, içerisinde müzik olan bir derse daha fazla ilgi gösterirler ve olumsuz tavırlarında yumuşama olur yada bu olumsuz tavırlar ortadan tamamen kalkar. Öğrencilerin seviyelerine uygun şekilde hazırlanmış, öğrencilerin meşgul olacakları materyalin Doğal Yöntemin kurucularından Krashen’in (1985) de bahsettiği gibi, anlayabilecekleri veri (comprehensible input) ve hazır bulunuşlarından bir seviye yüksekte olması (I+1) gereklidir. Bu şekilde hazırlanan bir materyal, motive olmuş bir öğrencinin başarıya ulaşmasına yol açacaktır. Başarının hazzını tadan bir öğrenci kendine daha fazla güvenir. Kendine güven hissini geliştirmesine yardımcı olan derse karşı olumlu tavırlar geliştirmesi 175 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt doğal bir sonuçtur. Bu olumlu tavırlar bireyin akademik ve psikolojik olarak başarılı hissetmesinde önemli rol oynar. Bu hislerin öğrencinin motivasyonunu yüksek tutması kaçınılmaz bir neticedir. Bu mümbit etki döngüsü aşağıdaki şekille gösterilebilir. Şekil 1 Şarkı dersinin etki döngüsü Başarı ve Başarıdan kaynaklan an haz Motivasyon Akademik ve pisikolojik başarı Kendine güvenme hissi Derse karşı pozitif tutum Yukarıda bahsedilen etkilerin oluşabilmesi için kullanılacak materyalin iyi hazırlanması ve iyi sunulması çok önemlidir. Önerilen materyalin özellikleri yukarıda tarif edilen döngüye nasıl ulaşılacağını daha anlaşılır hale getirecektir. 3. Önerilen Materyalin Özellikleri Yukarıda tarif edilen başarılı dersi sağlayacak materyalin ilk özelliği otantik olmasıdır. Yani, şarkıların dil eğitimi amacıyla değil, o dilin doğal konuşanları için hazırlanmış olmasıdır. Bu tür materyallerin yabancı dil eğitiminde kullanılması çok yaygındır ve bir çok dilbilimci ve eğitimci otantik materyalleringazete, dergi, makale, film vb.- kullanılmasını önermiştir. Gower et al. (2005) Bu tür otantik materyallerin bir çok öğrencinin ilgisini doğal bir yolla yakalamayı başardığını ve öğrencilerin seviyelerine uygun oldukları zaman bu materyaller, anlayarak aktiviteleri yapan öğrencilerin kendine güvenmelerini sağladığını, dilin gerçek kullanımından alındığı için öğrencilerin maruz kaldıkları zaman, yeni kelimeler ve kalıplar kapabildiğini dahası otantik materyallerin otantik ödevlere ve otantik dil işlemlerine de yol açtığından bahsetmektedir. Diğer bir özellik ise bu materyallerin öğrencilerin seviyeleri göz önüne alınarak hazırlanması ve kullanılmasıdır. Materyalin hazırlanması için Krashen’in dil öğretimine kazandırdığı iki önemli kriter dikkate alınmalıdır ki bunlar; materyalin öğrencilerin hazır seviyelerinin biraz üstünde olması (I+1) ve öğrencilerin anlayabilecekleri seviyede veri (comprehensible input) içermesidir. 176 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Farklı şarkılar farklı seviyelere göre farklı aktiviteler ve alıştırmalar kullanılarak öğrencilerin seviyelerine indirgenebilir. Temel seviyede ve özellikle Türkçenin küçük öğrencileri için Ek 2 deki materyal iyi bir örnektir. Daha ileri seviyedeki öğrenciler özellikle Türkî Cumhuriyetler ve Türkçe kur sistemi uygulanabilecek ülkelerde Ek 1 deki ders örneği daha uygundur. Başka bir özellik şarkıların kullanımıyla sınıfa getireceğimiz eğlence faktörüdür. Çoğu insan şarkı dinlemeyi veya söylemeyi sever bundan zevk alırlar. Bu nedenle şarkıların dil dersinde kullanılması öğrenciler için daha eğlenceli bir ortam oluşturacaktır. Böyle bir ortamda, Krashen’in (1982), ortaya koyduğu öğrencilerin öğrenmeyi engelleyen olumsuz filtreleme (affective filter) yapmalarına bir neden kalmaz. Olumsuz filtreleme (affective filter), öğrencilerin uygun bir ortam ve anlaşılabilir bir veri olsa dahi, çeşitli nedenlerle- duygular, hedefsizlik, ihtiyaçlar, tavır ve tutumlar, hisler vb.- öğrenimin gerçekleşmemesi durumudur. Elbette, şarkı dersleri bütün yukarıdaki nedenleri ortadan kaldırmayabilir fakat eğlenceli bir ortamda birkaç nedeni etkisiz hale getireceği açıktır. Mesela utangaç olduğu için aktiviteiere katılmayan ve hata yapmaktan çekinen bir öğrenci eğlenceli bir ortamda daha az gergin olacak ve daha fazla söz almak isteyecektir. Eğlence faktörünün yer aldığı dersler daha çok sevilen ve unutulmayan derslerdir. Diğer bir özellik ise bu derslerin doğallığıdır. Şarkılar kendine has olmaları ve derste kullanılmaları bakımından doğaldır. Yani dil öğretimi veya eğitim için hazırlanmış şarkılardan farklı olarak insanların beğenisine sunulan eserlerdir. Derste kullanıldıkları zaman da doğal bir yolla dil öğretmeleri bakımından orijinaldir. Mesela, öğrenciler bir şarkının sözlerini ve kelimelerini bir şarkı dersinde, normal bir kelime dersine oranla daha hızlı ve daha zahmetsiz öğrenirler. Şarkı dersi için hazırlanmış materyalin diğer bir özelliği de temel dil becerilerinin dersin içinde yer almasıdır. Öğrencilerin şarkıdaki alıştırmaları ve aktiviteleri yapabilmeleri için şarkıyı dinlemeleri ve sözlerini okumaları gereklidir. Şarkının konusuna ve metnine göre tartışma konuları ve aktiviteleri yer almaktadır. Bu şekilde konuşma becerisi pratik edilmektedir. Dersin sonunda veya ev ödevi olarak öğrencilere yazma alıştırması yaptırılır. Ayrıca bu dersler sayesinde öğrenciler için telaffuz becerilerini geliştirme imkanı vardır. Bu derslerin en büyük ve önemli özelliği öğrencilerin motivasyonuna ve kendine güven inşa etmelerine yaptığı katkıdır. Bilindiği gibi yabancılara Türkçe öğreten öğretmenler bazen öğrencilerin Türkçeye karşı isteksizliklerinden ve öğrencilerin sürekli kendilerini yetersiz görmelerinden yakınırlar. Yabancılara Türkçe Öğretimi, yeni yeni bir bilim dalı olma yolundadır. Önerilen şarkı dersleri uygulaması, bir nebze de olsa öğrencilerin ilgisini arttırma ve kendine olan güvenlerini arttırma konusunda yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla Türkçe dili için materyal hazırlayan kimselerin bu materyallerin, öğrencilerin kalbinin Türkçeye ısındırılması ve derse olan ilgiyi arttırıcı nitelikte olması gerektiğini akıllarının bir ucunda tutmaları gerekmektedir. Bir sonraki bölüm özellikleri yukarıda anlatılan materyalin sınıf ortamında (pratikte) kullanılması adına bazı önerileri tartışacaktır. 177 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt 4. Tartışma ve Öneriler Bu bölümde önerilen materyalin (Ek 2’ye bakınız) hazırlanması, sunumu ve uygulanması ile ilgili öneriler sunulacaktır. 4.1. Hazırlık aşaması Yukarıda da belirtildiği üzere, uygulanacak materyal öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyesinden bir derece üstün olmalı ki onları öğrenme gayretine sevk etsin. Her sınıfın kendi özellikleri, dinamikleri ve hızı vardır. Uygulayıcı öğretmen bunları kesinlikle göz önüne almalıdır. Hazır bir ders buldum, 25 adet kopyalayıp derse gireyim düşüncesi, yukarıda bahsedilen verimden öğretmeni ve öğrenciyi uzaklaştıracaktır. Dersin sunumundan önce derste kullanılacak şarkının seçimi önemlidir ve şu kıstaslar göz önünde bulundurulmalıdır: ü Amaç bu şarkılar vasıtasıyla Türkçe öğretmek olduğu için, dil açısından açık, anlaşılır ve zengin olmalıdır. ü Öğrencilerin yaş, psikolojik, sosyo-kültürel gibi özellikleri dikkate alınmalıdır. ü Şarkıların taşıdığı mesaj veya mesajlar dikkate alınmalıdır, müziği ne kadar güzel olursa olsun mesajı faydalı olmayan bir şarkı kullanılmamalıdır. Mesela, çalıştığım üç farklı ülkede de - Kosova, BosnaHersek ve Irak- Murat Kekilli’nin ‘Bu Akşam Ölürüm’ şarkısını öğrencilerin çok beğendiklerine şahit oldum. Bu şarkı ne kadar beğenilse de önerdiğimiz ders uygulaması için ilk tercih edilecek şarkılardan değildir.. 4.2. Şarkı Dersinin Bölümleri ve Uygulama Önerileri Materyalin bölümlerine gelince, şarkı dersi dört bölümden oluşur: Dinleme öncesi, Dinlerken, Dinleme sonrası ve Kişisel Gelişim. Dinleme öncesinde, öğrencilere sadece şarkının ismi söylenerek bazı tahminler de bulunmaları istenir. Amaç öğrencileri şarkıya ısındırmaktır. Bu nedenle bu bölüme ‘Isınma Turu’ adı verilmiştir.Öğrencilerin tahminleri tahtaya not alınarak dinleme sonrası bir karşılaştırma yapılabilir. Dinlerken bölümünde ise şarkının sözlerinden çıkarılan bölümleri öğrenciler şarkıyı dinlerken doldururlar. Öğrenciler şarkıyı iki kere dinler ve not alırlar. Öğrencilerin cevapları geridönüt verilerek tam tamına öğrenmeleri sağlanır. Bu sayede şarkının tam metni doldurulmuş ve öğrencilerin okuma-anlama alıştırmalarını kolayca cevaplamaları sağlanır. Dinleme sonrasında şarkı ile ilgili okuma-anlama alıştırmaları, tartışma alıştırmaları, şarkıdan yola çıkarak dil bilgisi alıştırmaları ve yazma alıştırmaları yer almaktadır. Kişisel Gelişim bölümü ise öğrencilerin kendi öğrenmelerinin sorumluluklarını üstlenmelerine yol açması ve onların otonom öğrenenler olmasına yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır. Bu bölümde hedeflenen, öğrencilere Türkçedeki otantik bir materyalden, öğretmen yardımı olmaksızın kendi kendilerine de yeni bir şeyler öğrenebilecekleri fikrini aşılamaktır. Tabiri uygunsa her gün bir balık vermektense balık tutmayı öğretmek olarak da tarif edilebilir. Derste uygulamaya yardımcı öneriler ise , Uygulayıcı öğretmenin aklında her zaman bu şarkıdan dil öğretimi amacıyla ne verebilirim, hangi kelimeyi öğretebilirim gibi düşünceler olmalıdır. Alıştırmalar hazırlanırken bu düşüncelerle 178 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt cümleler ve kelimeler incelenmeli, alıştırmalar yazılmalıdır. Mesela, Şarkı da öğretilmek istenen kelime veya kalıplar ya kelime çalışmasında ya da boşluk doldurma alıştırmasında verilebilir. Sondaki bulmaca alıştırmasıyla da pekiştirilebilir. Tartışma ve konuşma aktiviteleri için şarkının sözlerinden yola çıkarak ilginç konular seçilmelidir, bu tartışma konuları sayesinde öğrencilere hayatla ilgili faydalı öğütler de verilebilir. Zira öğretmenlerin bir amacı da öğrencilerini hayata hazırlamaktır. Yazma aktiviteleri için de öğrencilerin hayal güçlerini kullanacakları ve orijinal ödevler verilmiştir. Bir diğer nokta hazırlanan materyalin teknolojinin nimetlerinden faydalanılarak sunulması gerekliliğidir. Uygulanılan şarkılar eğer mümkünse akıllı tahta veya projeksiyon aleti kullanılarak yansıtılmalıdır. Mümkünse güzel bir ses sistemi kullanılmalıdır. Ayrıca, öğretmen Winamp veya minilyrics gibi programlardan faydalanarak şarkı sözlerinin tahtaya veya perdeye yansıtarak, cevaplar için geri dönütü bu şekilde yapabilir. Bu tür aktiviteler öğrencilerin her derste karşılaştığı türden olmadığı için, öğrenciler de bu farklılıkları farkeder ve ders hocasına bunu beğendiğini belli edecektir.. 5. Sonuç Müzik ve şarkılar her ne amaçla kullanılırsa, her zaman o iş daha fazla tercih edilmiş ve ilgili kişileri daha fazla etkilemiştir. İnsanlar her türlü eylemlerinde, aktivitelerinde, hep müzik ve şarkılara yer vermişlerdir. Sevindiği zaman bir şarkı tutturup, üzüldüğü zaman ağıtlar yakmışlardır. Milli marşlar, taraftar şarkıları, çeşitli mekanlarda, örneğin marketlerde hatta ameliyathanelerde müzik çalınması, müzik ve hayat arasındaki bağı gçzler önüne sermektedir. Bu bağın gücü dil eğitiminde kullanmak bir öğretmenin yapabileceği en akıllıca işlerden biri olacaktır. Bütün makale boyunca da vurgulamaya çalışıldığından da anlaşılacağı üzere, Türkçe derslerinin eğlenceli geçmemesi için hiçbir neden yoktur. Otantik Türkçe şarkıların yabancılara Türkçe öğretiminde, öğrenci motivasyonuna ve kendine güven inşa etme ve otonom öğrenenler olmalarına etki edip onların öğrenmelerine yardımcı olacağı aşikardır. KAYNAKLAR Eken, D. K. (1996). Ideas for using songs in the English language classroom. English Language Forum, 34 (1), 46-47. Erdem, İ., (2009). “Yabancılara Türkçe Öğretimiyle İlgili Bir Kaynakça Denemesi” Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 4/3 Spring 2009 s. 888937. Gower, R., Phillips, D.& Walters, (2005). S. Teaching practice: A handbook for Teachers in Training. Oxford: Macmillan. Jolly, Y.S. (1975). The use of songs in teaching foreign languages. Modern Language Journal, 59(1), 11-14. Krashen, S. D. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition. Oxford: Pengamon. Krashen, S. D. (1985). The Input Hypothesis. London: Longman. 179 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Le, M. H. (1999). “The Role of Music in Second Language Learning: A Vietnamese Perspective” http://www.aare.edu.au/99pap/le99034.htm Leech. Lems, Kristin. (2001). Using Music in the Adult ESL Classroom. National Center for ESL Literacy Education, Retrieved March 8, 2013 from http:// www.Marshall adulteducation.org/pdf/briefs2/Using_Music_in_the_Adult_ESL_Classroo m.pdf Livingstone, F. B. (1973). ‘Did the Australopitchecines Sing?’ Current Anthropology 14/12:25- 29.(Song before speech theory.) Maess, B., & Koelsch, S. (2001). Musical syntax is processed in Broca’s area: An MEG study. Nature Neuroscience 4, 540-545. Medina, S. L. (1993). The Effect of Music on Second Language Vocabulary Acquisition. 26. Retrieved from www.eric.ed.gov/PDFS/ED352834.pdf Murphey, T. (1992). The discourse of pop songs. TESOL Quarterly, 26(4), 770774. Murphey, T. (2010). Music and Song. Oxford: Oxford University Press. Purcell, John M. (1992). Using Songs to Enrich the Secondary Class. Hispania, Vol. 75, 1. Pp. 192-196. Shen, C. (2009). Using English Songs: an Enjoyable and Effective Approach to ELT. English Language Teaching, 2, 88-94. Retrieved 12 July 2012, from: www. Ccsenet.org/journal. 180 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt ŞARKI HAKKINDA: Yalan, Candan Erçetin'in 1997 yılında çıkardığı ikinci albümü Çapkın albümünde yer alan bir şarkıdır. Şarkı dinleyiciler tarafından beğeni toplamış, İstanbul FM'den en çok istek alan şarkı ödülünü almıştır. Şarkı ayrıca 1998 Kral TV Video Müzik ödüllerinde en iyi söz ödülünü almıştır. Şarkının sözleri Mete Özgencil, müziği Yıldız Usmanova tarafından yazılmıştır. Şarkının düzenlemesini Kıvanç K. yapmıştır, akustik gitarda ise Alper Erinç yer almaktadır. Şarkının klibinde Erçetin bir otobüste yolculuk etmektedir. Klip şarkının sözlerine uygun olarak hayatı anlatmaktadır. Otobüste yer alan her yaştan insanlar hayat yolculuğunu temsil etmektedir. Klipte yer alan ilginç bir sahnede ise yolculardan biri üzerinde Richard Bach'ın ünlü sözü "Tırtılın dünyanın sonu dediğine, Usta, kelebek der" sözü yazılı olan bir kitap okumaktadır.* 181 *Vikipedi`den alınmıştır. Ek 1: Örnek Otantik Türkçe Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Şarkı Dersi Isınma turu ü Şarkıyı daha önce dinlediniz mi? ü Sizce, hangi kelimeleri duyacaksınız? A- Dinlemeden önce bu kelimeleri öğrenin 1. Soldurmak: S o l ma s ı n a s e b e p o l m a k . 2. Avuç:. E l i n i ç t a r a f ı . 3. Kendini yormak: kişinin kendisini s ı kı n t ı y a s o k m a s ı , ü z m e s i , Y o r g u n d u r u m a ge t i r m e s i . 4. Sitem etmek: B i r ki ms e ye ü z ü l d ü ğ ü n ü , kı r ı l d ı ğı n ı öfkelenmeden belirtmek. 5. Fayda Y a r a r , kâ r . 6. Figan: A c ı i l e b a ğı r m a , i n l e m e . B- Boşlukları yukarıdaki kelimelerle doldurunuz. 1. Bir .............. pirinç dah lazım pilav için. 2. U m d u ğu m t a t d e m l i t â ze ç a yd a d ı r B i r yu d u m a l s a n i n a n ki , ............... 3. G ü n e ş , ş u p e r d e n i n r e n kl e r i n i .............. 4. Sabri pas vermezse sadece .............. .............. bu gidişle. 5. B u l u ş m a ya ya r ı m s a a t ge ç g e l i n c e , b a n a .............. e t t i . 6. C e n a ze n i n o l d u ğu e v d e n f e r ya t l a r .............. ge l i yo r d u . C- Şarkıyı dinleyin ve boşlukları doldurun. Yalan –Candan ErçetinGeri döndüren gördün mü 1.............. ? Boşa soldurdun o nazlı gençliği Bir 2- .............. toprak için yor kendini Dünyada 3- .............. başkası yalan Yalan başkası yalan 4- .............. kendine 182 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt benzetmez herkesi Hesapsız açar baharlar pembeyi Açmadığın dalda sözün geçer mi? Dünyada 5- .............. başkası yalan Yalan başkası yalan 6- .............. etme haberi yok dağların Gözlerini ellerinle bağladın 7- .............. yok geç kalınmış figanın Dünyada 8- .............. başkası yalan Yalan başkası yalan… D- Kelime Çalışması Aşağıdaki tabloyu tamamlayınız. Somut isim Soyut isim 1- Avuç 2-…………….. 3-…………….. 4-……………… 5-……………… E- Doğru mu? Yanlış mı? 6-……………… 1. 2. 3. 4. 1- Geçmiş 2-…………….. 3-…………….. 4-…………….. 5-……………… 6-……………… Şair, diğer kişinin gençliğini iyi değerlendirmediğini düşünüyor. Şair, diğer kişinin aç gözlü olmadığını düşünüyor. Şair, diğer kişinin bazı gerçekleri göremediğini söylüyor: Şair, diğer kişinin pişman olmak için geç kaldığını düşünüyor. ………… ………… ………… ………… F- Tartışma Dörderli guruplarda aşağıdaki söze benzer bildiğiniz sözler bulun ve not edin, daha sonra sınıf ile paylaşın. ü Dünyada ölümden başkası yalan. G- Yazma Varsayalım bu şarkıyı siz yazdınız, şarkının yazılma hikayesini anlatınız. Ne zaman, nerede, nasıl ve neden yazdığınızdan bahsedin. (En az 120 kelime uzunlukta olsun). 183 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Kişisel Gelişim Aşağıdaki kalıpları kullanarak, kendi cümlelerinizi yazın. 1. Geçmişi geri döndürmek ……………………………………………………………………… ………………… 2. Bir avuç toprak için ……………………………………………………………………… ………………… 3. Kendini …. İçin yormak 184 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Bu şarkıdan öğrendiğim yeni kelimeler: 1. …………………………… …… 2. …………………………… …… 3. …………………………… …… 4. …………………………… …… 5. …………………………… …… 6. …………………………… …… 7. …………………………… …… 8. …………………………… …… 185 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Bu şarkıdan öğrendiğim yeni kalıplar: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ….………………………….…. ………………………….……. ………………………….….…. ……………………………….… …………………………..….… …………………………..….… …………………………..….… …………………………..….… 186 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt Kelime Avı Aşağıdaki kutu içindeki kelimeleri bulunuz. f m e Ğ y s d o b t m e o h a a o f r o ö l ü M ü d ü ö e h t l j a y t ğ z v k g e k M ç v n m n l p u h b g c m t ğ e e v l C b ö y i z n t k n e e y ş n ç ü n b a L j n a t e ğ f s j r ç t s a k d ç g c Ü k ç a j t v s i t e m o a ı g c l s y A l a n m n n a ı d i p i r v e i j t O f i p v e j c ı j a ş r i t ğ t k k c M o n e u k d j g t u o a g d z g u d k Z n e m ç s v b t s a a k h b o f f i g A n s b b a h a r z z a m a n k b c k p H l k e ğ a ı n h s d v n y f a v r s o L d u r m a k u k a l b j d a c g ö h g E z ı m p n a k g l I z y ö y z ğ z i s M a ş c ç a y d c f ş t z v d o t o ğ u G g ü b i ö u k p f m k o t a e ş a 187 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk AVUÇ ü SOLDURMAK BAHAR TOPRAK BENZETMEK FAYDA HABER FİGAN ÖLÜM GEÇMİŞ PEMBE Bildiri Kitabı 1. Cilt Ek 2: Örnek Otantik Türkçe Şarkı Dersi (İlk seviye) Aşagıdaki şarkıyı dinleyiniz ve resimlerin altındaki boşlukarı doldurunuz. 188 Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Hëna e Plotë "Beder" Universitesi 14-16 Kasım 2013; Tiran/Arnavutluk Bildiri Kitabı 1. Cilt 189