BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. BASAMAK DERS
Transkript
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. BASAMAK DERS
Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. BASAMAK DERS NOTLARI Filiz Turan Yılmaz 1 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları TEMEL WINDOWS EĞİTİMİ Windows Bilgisayarın çalışmasını sağlayan işletim sistemidir. Windows XP, Windows 7, Windows 8 gibi çeşitleri vardır. Biz okulda Windows XP kullanıyoruz. Bilgisayarım: Bilgisayarın yerel disk bölümlerine ve hemen hemen her alanına buradan ulaşılır. Bilgisayara bağlı flash belleklere, cd'lere, kamera ve tarayıcılara da buradan ulaşılabilir. Görev Çubuğu: Masaüstünün altında bulunan uzun renkli kısımdır. Solunda Başlat Menüsü, sağında da saat, çalışan programlar ve donanımlar bulunur. Başlat Menüsü: Ekranın Sol alt kısmında bulunur. Bilgisayarı kapatırken, kullanıcı değiştirirken, programları açarken ya da Bilgisayar ve Belgeler gibi ortamlara ulaşırken kullanılır. Başlat Menüsünde yer alan alt menüler: Tüm Programlar: Bilgisayarda kurulu olan bütün programları buradan çalıştırabiliriz. En Son Kullandıklarım: En son kullanılan 10 tane programın bulunduğu kısımdır. Belgelerim: Bilgisayarda kayıtlı belgelere ulaşılan kısımdır. Resimlerim: Bilgisayarda kayıtlı olan resimlere ulaşılan kısımdır. Müziklerim: Bilgisayarda kayıtlı olan müziklere ulaşılan kısımdır. Bilgisayarım: Bilgisayarım klasörüne ulaşılan kısımdır. Denetim Masası: Bilgisayarda kurulu olan program ve donanımlara ulaştığımız, kullanıcı yaratıp tarih saat ayarı gibi ayarları yapabildiğimiz kısımdır. Yardım ve Destek: XP hakkında bilmediğimiz konulara ya da bilgisayarımızda karşılaştığımız sorunlarla ilgili cevaplara ulaştığımız kısımdır. Ara: Bilgisayarda kayıtlı dosya ya da klasörlerin adını ya da bir kısmını yazarak yerini arayabildiğimiz kısımdır. Çalıştır: Çeşitli programları, çalıştırma komutunu yazarak çalıştırabildiğimiz kısımdır. Oturumu Kapat: Bilgisayarda birden fazla kişi farklı kullanıcılarla oturum açabilir. Bu durumlarda açık olan oturumu kapatıp diğerine geçmek için kullanılır. Bilgisayarı kapat: beklemeye almak için kullanılır. Bilgisayarı kapatmak, kapanıp açılmasını (yeniden başlat) sağlamak ya da MASAÜSTÜ Bilgisayar açıldığında ekranda karşımıza çıkan ilk açılış sayfasıdır. Başlat menüsü ve görev çubuğu masaüstünde bulunur. Ayrıca kullanmayı istediğimiz bazı programların ve Bilgisayarım, Belgelerim gibi klasörlerin kısa yolları da burada yer alır. Filiz Turan Yılmaz 2 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Denetim Masasında bulunan simgeler ve özellikleri: Görünüm ve Temalar: Bilgisayarın görünümü, teması ve renkleri ve şekilleriyle ilgili işlerin yapıldığı kısımdır. Yazıcılar ve diğer donanım: Bilgisayara bağlı donanım birimleri ve yazıcıların tanıtılıp kaldırılabildiği kısımdır. Ağ ve İnternet Bağlantıları: Bilgisayarın bağlı bulunduğu ağı ve interneti yönetmekte kullanılan kısımdır. Kullanıcı hesapları: Bilgisayara bağlanabilen her bir kullanıcı için yeni hesap oluşturma, izinleri ayarlama gibi işlerin yapıldığı kısımdır. Güvenlik Merkezi: Bilgisayarın güvenliğiyle ilgili ayarların yapıldığı kısımdır. Otomatik Güncelleştirmeler: işletim sisteminin yeni güncelleştirmeler almasını sağlayan ayarlar bulunur. Güvenlik Duvarı: İşletim sisteminin Ağda ya da internette bulunan tehditlere karşı korunmasını sağlayan ayarların bulunduğu kısımdır. Yerel Disk: Bilgisayarımdan ulaşılabilen Hard disk bölümlerine yerel disk denir. DOSYA VE KLASÖRLER Dosya: Herhangi bir programla oluşturulmuş çeşitli bilgi kümeleridir. Müzik dosyası, video, metin dosyası gibi çeşitleri vardır. Dosya adı iki kısımdan oluşur: Dosyaadı.uzantısı Dosya adı: Bizim ayırt edici olması için verdiğimiz isimdir. Dosya Uzantısı: Dosyanın oluşturulduğu programa göre değişiklik gösterir ve dosyanın türünü belirtir. Başlıca dosya uzantıları: Yazı / Metin Dosyaları: TXT, DOC, DOCX Resim Dosyaları: BMP, JPG, GIF Müzik Dosyaları: WAV, MP3 Film Dosyaları: AVI, MPG, MPEG, DIVX Klasör: Bilgisayarın içinde bulunan dosyaları bir arada tutmak ve benzeyenleri diğerlerinden ayırmak için kullanılan yapılardır. Diskte yer kaplamazlar. BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ARAÇLARI Bilişim teknolojisi, bilginin toplanmasında, işlenmesinde, depolanmasında, ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilip kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan iletişim ve bilgisayarlar dâhil bütün teknolojileri kapsayan teknolojilerdir. Bilişim Teknolojilerinin kullanıldığı alanlar: Gelişen teknoloji yardımıyla BT hayatımızdaki bütün teknolojik alanlarda kullanılmaktadır. Örnek olarak; Akıllı telefonlar yoluyla iletişim alanı, Akıllı televizyonlarla telekominikasyon alanı, GPS sistemiyle ulaşım, Arabalar, internet, bulaşık makineleri, e-okul, klimalar vs, vs. Aklımıza gelecek her alanda kullanılmaktadır. Filiz Turan Yılmaz 3 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Bilgisayar: Bilişim teknolojisinin başlıca unsuru bilgisayardır. Bilgisayar: Aritmetiksel ve mantıksal işlemler yapabilen, her türlü bilginin saklanmasını ve saklanan bilgilere istenildiğinde rahatlıkla ulaşılmasını sağlayan, aynı zamanda tüm bu işlemleri çok hızlı yapabilen elektronik bir aygıttır. Donanım, Yazılım ve Bilişim Teknolojisi Bilişim teknolojisinin temel unsuru olan bilgisayar, donanım ( hardware ) ve yazılım (software) olmak üzere iki kısımdan oluşur. Donanım: Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımları donanımı oluşturur. Donanım, bilgisayarın bütün fiziksel parçaları olarak da tanımlanabilir. Ekran, klavye, sabit disk (hard disk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı vb. bilgisayar donanımını oluşturan parçalardır. Tablet dediğimiz ufak bilgisayarların elimizde tuttuğumuz kısmı donanımdır. Ya da akıllı cep telefonlarının ekrandan oluşan kısmı ve kulaklığı birer donanımdır. Yazılım: Bilgisayarın kullanılmasını sağlayan her türlü program ise yazılım olarak adlandırılır. Bilgisayar donanımının çalışmasını sağlayan yazılımlar olduğu gibi, bilgisayarda işlem yapmayı sağlayan yazılımlar da vardır. Yazılıma örnek olarak kelime işlemciler (word), tablolama (excel), sunu (power point), programlama dilleri (Pascal, C, Visual Basic vb.) ve ses (sound) programları verilebilir. Tabletlerde ya da akıllı cep telefonlarında kullandığımız uygulamalar birer yazılımdır. Facebook uygulaması, whats’app uygulaması ya da angry birds oyunu birer yazılımdır. Filiz Turan Yılmaz 4 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları PAINT Kolayca resim çizme ve resim üzerinde bir takım değişiklikler yapabilmek için kullanılan nasit bir Windows programıdır. Araç Kutusu: Üzerindeki araçlar kullanılarak çeşitli çizim ve boyamaların yapılabildiği kısımdır. Renk Kutusu: Üzerindeki kutuların seçilmesiyle yapacağımız çizimi renklendirebileceğimiz kısımdır. Dosya Menüsü: Çalışılan resim dosyasıyla ilgili işlemlerin yapıldığı kısımdır. Yeni: Boş bir Paint sayfası açmak için kullanılır. Aç: Var olan bir Paint sayfasını açmak için kullanılır. Kaydet: Düzenlenmiş bir Paint sayfasını kaydetmek için kullanılır. Eğer dosya yeni oluşturulduysa kaydet butonuna basınca “Farklı Kaydet” penceresi açılır. Farklı Kaydet: Yeni bir Paint sayfasını ilk kez kaydederken açılan penceredir. Eğer dosya üzerinde değişiklik yaptıysak ve eski halini de korumak istiyorsak ya da farklı bir yere daha kaydedeceksek bu buton kullanılır. Tarayıcıdan veya Kameradan: Tarayıcı veya kamerada bulunan bir resmi Paint ortamında açmayı sağlar. Baskı Önizleme: Sayfayı yazıcıya göndermeden önce son halini ekranda görüntülemek için kullanılır. Sayfa Yapısı: Sayfanın yatay mı dikey mi olacağı gibi özelliklerini belirlerken kullanılır. Yazdır: Sayfayı yazdırmak için kullanılır. Arka plan olarak ayarla: O sırada açık olan sayfayı masaüstüne arkaplan resmi olarak ayarlamak için kullanılır. Düzen Menüsü: Çalışılan resim dosyasında çeşitli düzenlemeler yapmak için kullanılır. Geri Al: Yapılan son işlemi geri almayı sağlar. Yinele: Geri alınan bir işlemi yinelemeyi sağlar. Kes: Resmin seçilen bir kısmını başka bir yere taşımak için yerinden kesmeyi sağlar. Kopyala: Resmin seçilen bir kısmını başka bir yere daha ekleyebilmek için kopyalamayı sağlar. Yapıştır: Kopyalanan yada kesilen kısmı başka bir yere eklemeyi sağlar. Tümünü Seç: Resmin tamamını seçmeyi sağlar. Görünüm Menüsü: Çalışılan dosyanın çalışma alanıyla ilgili görünümünü düzenlemek için kullanılır. Araç Kutusu, Renk Kutusu ve Durum Çubuğu’nun çalışma alanında görünür olmasını ya da kaldırılmasını sağlar. Ayrıca sayfayı yakınlaştırıp uzaklaştırırken de kullanılır. Resim Menüsü: Resim üzerinde çeşitli ayarlamalar yapılabilen menüdür. Döndür/Çevir: Resmi 360 dereceye kadar döndürebilmeyi sağlar. Uzat/Eğ: Resmi uzatmaya ya da istenilen şekilde eğmeye yarar. Renkleri Ters Çevir: Resimde kullanılan renkleri ters renklere çevirmeyi sağlar. Resmi Temizle: Seçilen resmi temizlemeyi sağlar. Filiz Turan Yılmaz 5 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ Donanım, bilgisayarın tüm fiziksel yapısını ifade eder. Yani monitör, klavye, kasa ve kasanın içindekiler tüm fiziksel yapıyı oluşturur. Screen: Ekran, Monitör. CPU: Merkezi veri işleme ünitesi, İşlemci. Flopy: Disket sürücü CD-Rom: Optik sürücü, cd sürücüsü. Mouse : Fare Keyboard: Klavye Printer: Yazıcı Sabit Disk: Verilerin toplandığı bir depolama aracıdır. Hard-disk olarak da anılır. İçerisinde bulunan metal plakalar yüzünden hard-disk adı verilmiştir. Disket Sürücü: Sürekli depolama için kullanılan disketlerin bilgisayar tarafından okunup yazılmasını sağlayan alettir. CD Sürücü: Veri saklamak için kullanılan CD’leri okumakta kullanılır. Laser ışınını kullanarak CD üzerindeki izleri okur ve bunları dijital bilgiye çevirir. Ses Kartı: Ses kartı bilgisayarın hafızasından aldığı dijital bilgileri analog bilgilere çevirir ve hoparlör veya kulaklık çıkışından ses olarak dışarı verir. Mikrofon veya LINE girişinden aldığı analog bilgileri de dijital bilgiye çevirir ve bilgisayarın hafızasındaki uygun bir yere depolar. Güç Kaynağı: Bilgisayarın en hayati parçalarından biridir. Çalışma için gerekli olan elektriği sağlar. Üzerindeki fan sayesinde ısınan parçaları soğutulur. Anakart: Tüm bilgisayarın omurgasını oluşturan parçadır. Üzerinde değişik işlemler yapan entegre devreler bulunur. Diğer bütün kartlar (ekran kartı, ses kartı...) anakart üzerine yerleştirilir. Üzerindeki bakır yollar sayesinde tüm bileşenler birbiri ile bağlantılıdır. Grafik İşlemcisi : Grafik kartı üzerinde bulunan grafik işlemcisi, bilgisayarın ekran üzerinde görüntü oluşturmasından sorumludur. Tüm renkleri ve şekilleri grafik işlemcisi çizer ve yönetir. Grafik (Ekran) Kartı: Anakart üzerine takılan grafik kartı bilgisayarın hafızasından aldığı dijital bilgileri analog bilgilere çevirir ve monitöre gönderir. YAZILIM ÇEŞİTLERİ Telif Hakkı: Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Lisanslı Yazılım: Kullanım hakları satın alınmış ya da bu hususta bir sözleşme imzalanmış bir kişi ya da bir grup tarafından kullanılabilen yazılım. Ücretsiz Yazılım (Freeware): İnternet üzerinden, bilgisayar dergisi CD’lerinden ya da kullanıcı grupları aracılığıyla dağıtılan ve hiçbir ücret talep edilmeyen yazılım. Filiz Turan Yılmaz 6 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Demo Yazılım: Tanıtım programı. Geliştirme ya da pazarlama aşamasındaki bir yazılımın yeteneklerini gösteren kısıtlı sürüm. Paylaşılan yazılım (Shareware): Bilgi hizmet sunucuları tarafından kullanıcılara ücretsiz olarak ya da çok küçük bir abonelik ücreti ile dağıtılan ve deneme mahiyetinde olan yazılım. AĞ BAĞLANTILARI – BİLGİSAYAR AĞLARI Yerel Alan Ağı (LAN – Local Area Network): Birbirine yakın mesafedeki bilgisayarların bir kablo ve Ethernet kartı aracılığıyla bağlanmasından oluşan bilgisayar ağlarıdır. Bir bina içindeki bilgisayarlar ya da birbirine yakın iki binadaki bilgisayarlar LAN ağıyla birbirine bağlanabilir. Ethernet kartı: Ağdaki verileri ağ kablolarıyla taşınabilecek seviyeye dönüştürüp bilgisayar ve cihazların veri iletimini sağlayan ağ ara birim kartı. Modem: Sayısal verilerin telefon hatları üzerinden iletilmesi için gerekli olan çevrimi yapan cihaz. Bir bilgisayarı internete bağlamak için ethernet kartından modeme kablo bağlamak gerekir. WiFi: Bir bilgisayarı modeme kablosuz şekilde bağlamak için wifi kullanılır. Geniş Alan Ağı (WAN – Wide Area Network): Coğrafi olarak uzak mesafelerdeki bilgisayarları birbirine bağlamak için kullanılır. Örneğin iki şehir arasındaki bilgisayarlar ya da iki ülke arasındaki bilgisayarlar bu ağ ile birbirine bağlanabilir. Bu ağa örnek olarak internet gösterilebilir. Donanım olarak modem, telefon kabloları, fiber optik kablolar ve uydu haberleşmesi kullanılır. İNTERNET ADRESLERİ Bir internet adresi, www.alanadı.uzantısı.ülke kısaltması şeklinde sıralanır. Örnekle gösterecek olursak; http://www.gazi.edu.tr adresinde; www: Worl Wide Web (Geniş Dünya Ağı)’in kısaltmasıdır. İnternet adreslerinde genellikle kullanılan bir bölümdür. Gazi: Bu kısma alan adı denir. Her adres için farklıdır. Siteyle ilgili ipucu verir. Edu: Üniversitelerin internet siteleri için kullanılan uzantıdır. Sitenin türünü belli eden bu uzantı, sitenin türüne göre değişir. Tr: Ülke kodu kısaltmasıdır. Filiz Turan Yılmaz 7 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Sitenin türünü belli eden belli başlı uzantılar: .gov: Devlet daireleri için kullanılır. .com: Ticari siteler için kullanılır. .org: Organizasyonlar, vakıf siteleri için kullanılır. .k12: İlköğretim ve liseler için kullanılır. .mil: Askeri siteler için kullanılır. .net: İletişim ağları ile ilgili siteler için kullanılır. Ülke kısaltmalarına örnekler: .uk: İngiltere .ca: Kanada .jp: Japonya İNTERNET YOLUYLA BİLGİ PAYLAŞIMI – BİLGİYE ULAŞMA YÖNTEMLERİ İnternet: İnternet, milyonlarca bilgisayardan oluşan, bilgisayarlar üzerinden insanların girebileceği ve bilgi paylaşımı gibi birçok servisi kullanabileceği, dünya çapında herkes tarafından kullanabilecek bir ağdır. Bilgiye ulaşma yöntemleri ARAMA MOTORLARI Google, Yahoo, Yandex, Bing gibi arama motorları internette bilgi ya da resim araştırmak için kullanılır. Arama motorlarında karşımıza çıkan sonuçları değerlendirirken sonuçlar sayfasındaki kısa içeriklere göz gezdirilir, uygun bulunanlara giriş yapılarak hızlıca taranır sayfa. Tarama sonucunda aradığımız bilgiyle ilgili içerik varsa eğer, o içeriğin gerçek ve doğru olup olmadığına karar vermek zorlu bir süreçtir. Doğruluğunu anlayabilmek için aynı işlemi başka bir kaç sitede daha gerçekleştirmek doğru olacaktır. Ayrıca arama sonuçlarında doğru içeriğe ulaşmak için doğru arama kelimelerini kullanmak işimizi hızlandıracaktır. Google, Yandex gibi arama motorları artık hızlı sonuç vermekte çok ilerlemiş olsalar da, doğru anahtar kelimelerle arama yapabilmek önemlidir. Filiz Turan Yılmaz 8 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları WIKILER Wiki, GNU Özgür Belgeleme Lisansı altında kullanıcıların yeni sayfa yaratmasına, sayfalarda düzenlemeler yapmasına ve bu sayfaları birbirine bağlamasına izin veren (olanak sağlayan) bir yazılımdır. Wikipedia bu wikilerden en çok bilinenidir. Gruplar, wiki sayesinde kolayca büyük bilgi birikimleri ve dökümanlar oluşturabilirler. Wikiler, her türlü bilgiye ulaşabileceğimiz güncel ansiklopedilerdir. Bu ansiklopedilere yukarıda anlatıldığı gibi bizler de bilgi girişi yapabilir, ansiklopediyi kendi bilgimizle büyütüp geliştirebiliriz. FORUMLAR İnsanların herhangi bir konuyla ilgili belirli başlıklar açarak, o konuyu tartışıp fikir alış-verişi yaptıkları ortamlardır. Forumlara üye olabilir, başlık açabilir, soru sorabilir, yorum yapabiliriz. Bütün bunları yapmak yerine sadece daha önceden açılmış konulardan işimize yarayanları okuyup öğrenebilir, ufkumuzu genişletebiliriz. İnternet yoluyla bilgi paylaşımı İLETİŞİM – Messenger, Skype, Whatsapp Uzak mesafelerdeki kişilerin yazılı, görüntülü ve sesli biçimde kamera ve mikrofon yardımıyla iletişim kurabilmesini sağlayan araçlardır. ELEKTRONİK POSTA (E-POSTA) Elektronik postalar, bugünlerde bizim geleneksel elle yazılan mektuplarımızın yerini alan diğer bir haberleşme biçimidir. E-postalar, internet yoluyla, neredeyse anında ve ücretsiz yollanan iletilerdir. SOSYAL MEDYA SİTELERİ Sosyal medya siteleri, insanların site içerisinde kendi profillerini yaratabilecekleri , beğeni ya da fikirlerini herkese açık şekilde paylaşabilecekleri, tanıdıkları ya da tanımadıkları kişilere de aynı yöntemle erişebildikleri yazılımlardır. Örnek olarak Facebook, Twitter, Instagram verilebilir. DOSYA İNDİRME SERVİSLERİ Dosya indirme servisleri hem internet siteleri üzerinden hem de paylaşım programları üzerinden servis vermektedir ve insanlara, bilgisayarlarına müzik, film ya da program indirme imkânı verir. Bu servislerin en çok kullanılanı Torrent indirme servisleridir. Bu sıralananların yanında bilgiye ulaşma yöntemlerinden forumlar ve vikiler de bilgi paylaşımı için uygun ortamlardır. Filiz Turan Yılmaz 9 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları MICROSOFT OFFICE WORD – KELİME İŞLEM PROGRAMI Ana menü (Office Düğmesi) butonları ve işlevleri Yeni: Boş bir word belgesi açmak için kullanılır. Aç: Var olan bir word belgesini açmak için kullanılır. Kaydet: Düzenlenmiş bir word belgesini kaydetmek için kullanılır. Eğer belge yeni oluşturulduysa kaydet butonuna basınca “Farklı Kaydet” penceresi açılır. Farklı Kaydet: Yeni bir belgeyi ilk kez kaydederken açılan penceredir. Eğer belge üzerine değişiklik yaptıysak ve eski halini de korumak istiyorsak ya da farklı bir yere daha kaydedeceksek bu buton kullanılır. Yazdır: Belgeyi kağıda bastırmak istediğimizde kullanılır. Hazırla: Belgeye şifre koruması koyarken kullanılır. Kapat: Belgeyi kapatırken kullanılır. Giriş Menüsü Bir metnin üzerinde yapılan görsel değişiklikler için kullanılır. Altında farklı işler için kullanılan bölümler vardır. Pano: Kes, kopyala, yapıştır gibi işlemlerin yapıldığı menüdür. Kes: Seçili metni ya da simgeyi bir başka yere taşımak için kullanılır. Klavyeden kısayol tuşu CTRL+X'tir. Kopyala: Seçili metnin yada simgenin bir kopyasını oluşturmakta kullanılır. Klavyeden kısayol tuşu CTRL+C'dir. Filiz Turan Yılmaz 10 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Yapıştır: Kesilen ya da kopyalanan metnin yeni yerine eklenmesinde kullanılır. Klavyeden kısayol tuşu CTRL+V'dir. Yazı Tipi: Metin boyutu, metin tipi, metnin kalın yada eğik yazılması, metin ve arka planın renginin ayarlanmasında kullanılır. Yazı Tipi belirlemek için kullanılır. Yazının boyutunu değiştirmekte kullanılır. Yazıyı kalınlaştırır. Yazının eğik yazılması için kullanılır. Yazının altını çizmek için kullanılır. Yazının arkasını renklendirmek için kullanılır. Yazının kendisini renklendirmek için kullanılır. Paragraf : Madde işareti ve numaralandırma ya da paragraf ayarları için kullanılır. Madde işareti ve numaralandırma yaparken kullanılır. Yazının sağa-sola dayalı ya da ortalı olmasını sağlamak için kullanılır. Ekle Menüsü Belgeye resim, şekil, grafik, tablo, sayfa numarası gibi şeyler eklerken kullanılır. Çizimler Bilgisayarda kayıtlı bir resim ya da fotoğrafı ekler. Filiz Turan Yılmaz 11 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Office Word’ün kendi galerisinde kayıtlı olan küçük resimleri ekler. Geometrik şekiller ekler. Grafik ekler Diyagram, matris gibi akıllı şekiller ekler. Tablo Tablo ekler. Üst Bilgi ve Alt Bilgi Belgenin üstüne bilgi notu ekler. Belgenin altına bilgi notu ekler. Belgeye sayfa numarası ekler. Metin Belgeye metin kutusu ekler. Belgeye otomatik şekilli yazı ekler. Belgeye tarih ve saat ekler. Sayfa Düzeni Menüsü Sayfa Arka Planı Sayfayı renklendirir. Filiz Turan Yılmaz 12 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Sayfaya kenarlık ekler. Paragraf Paragrafın ne kadar içeriden başlayacağını ayarlar Satır aralıklarını ayarlar. İNTERNET ORTAMINDAN DOSYA İNDİRME İnternet ortamından dosya indirmek için öncelikle doğru dosyayı arayıp bulabilmek önemlidir. Aradığımız dosya bir resim, video ya da ses dosyası olabilir. Ya da kelime işlemcide hazırlanmış bir belge, bir elektronik kitap da olabilir. Öncelikle dosyayı indirip bilgisayarımıza kayıt mı etmemiz gerekiyor yoksa bulunulan internet sayfasından metin ya da resmi doğruca alıp bir belgede kullanmamız mı gerekiyor, ona karar vermeliyiz. Eğer yapacağımız iş ikincisiyse, işimiz daha da kolaylaşır. Seçtiğimiz metin ya da resmin üzerinde sağ tıklar ve “Kopyala” seçeneğini işaretleriz, daha sonra da kullanacağımız belgeye gelir, uygun alanda sağ tıklar ve “Yapıştır” seçeneğini seçeriz. Yüksek ihtimalle bu işlem başarılı olacaktır. Ancak bazı durumlarda bazı internet siteleri, kullandıkları içeriğin kopyalanmasını engelleyecek işlemler yaparlar. Bu durumda farklı yöntemler denemek uygun olacaktır. Metni elle yazabilir, resmi “Print screen” seçeneğiyle kopyalayabiliriz. Ardından uygun bir resim işleme programıyla, sadece kullanacağımız kısmı keser ve dosyamızda onu kullanırız. BİR DOSYAYI İNDİRME VE KULLANMA Arama motorunda araştırarak bulduğumuz bir resim ya da müzik dosyasını indiriken farklı yöntemler kullanmak gerekebilir. Birinci yöntemde seçili nesnenin üzerine sağ tıklar ve “Resmi-dosyayı farklı kaydet” seçeneğine tıklarız. Bilgisayarımızda bir kaydetme penceresi açılırsa eğer, kaydetmek istediğimiz yeri belirleriz. Eğer pencere açılmadı doğrudan indirme işlemi başladıysa, yüksek ihtimalle “Belgelerim-Karşıdan yüklemeler” klasörüne kaydedilmiştir dosya. Yine de emin olmak için, tarayıcının altındaki indirilen Filiz Turan Yılmaz 13 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları dosya adına sağ tıklayıp “Klasörde göster” seçeneğini işaretlersek, bilgisayar bizi doğruca o dosyanın bulunduğu dizine götürecektir. Bir diğer yöntem de zaten indirme dosyası olarak kaydedilmiş dosyaları indirmek için kullanılır. Bunlarda yapmamız gereken tek şey o dosyanın indirme linkini bulmak ve oraya tıklamaktır. MICROSOFT OFFICE PUBLISHER – MASAÜSTÜ YAYINCILIK PROGRAMI Publisher : Microsoft Office programlarından biri olan Publisher, kolay kullanımlı bir masaüstü yayıncılık programıdır. Kullanım Alanları: Davetiye, broşür, kartvizit, sertifika, bülten, el ilanı gibi basılı yayınları hazırlamakta kullanılır. Şablon: Basılı bir yayın hazırlamak için önceden tasarlanmış, resim, yazı şekli ve renkler gibi özellikleri belirlenmiş taslak. Başlıca Yayın Türleri: Broşür, bülten, davetiye, el ilanı, kartpostal, kartvizit, menü, özgeçmiş. Broşür: Tanıtım amacı taşıyan, renkli olarak hazırlanan tanıtım kitapçığı. Bir, iki, üç sayfa ya da akordeon kırımlı olabilir. Bülten: Özel veya resmî kurum, kuruluş veya yetkili kişilerce herhangi bir durumla ilgili olarak süreli veya süresiz yayımlanan duyuru. Davetiye: Herhangi bir organizasyon ya da etkinliğe katılacak kişilere zaman ve mekan bilgisi vererek etkinliğe çağrı amacıyla kullanılan basılı kağıt. El İlanı: Çoğunlukla kalabalık yerlerde dağıtılan ve reklam amaçlı kullanılan basılı bir yayın türüdür. El ilanlarıyla şirket, ürün, organizasyon ya da siyasi bir durumun reklamı yapılabilir. Kartpostal: Genellikle dikdörtgen şeklinde olan, bir yüzü resimli posta kartı. Kartvizit: Üzerinde sahibinin adı, soyadı, çalıştığı kurum ve iletişim bilgilerinin bulunduğu küçük basılı kağıt. Menü: Restoranlarda servis edilen yiyecek ve içeceklerin isim ve fiyat bilgilerinin bulunduğu liste kağıdı. Özgeçmiş: Kişilerin iş başvurularında kullanmak üzere hazırladığı, üzerinde isim, iletişim bilgileri, eğitim bilgileri, geçmişte çalıştığı işlerin ve kişisel bir takım bilgilerin yazılı olduğu kağıtlardır. Yayın Tasarımında Kullanılan Menü Seçenekleri Sayfa Seçenekleri: Oluşturulmak istenen yayının sayfa yapısında yapılacak değişikliklerin bulunduğu kısımdır. Renk Düzenleri: Yayında kullanılacak renklerin belirlendiği kısımdır. Yazı Tipi Düzenleri: Yayında kullanılmak istenen yazı tiplerinin belirlendiği kısımdır. Seçenekler: Yayının türüne bağlı olarak değişen seçenekleri belirler. Filiz Turan Yılmaz 14 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları ELEKTRONİK ÇİZELGE PROGRAMI – MICROSOFT OFFICE EXCEL Microsoft Excel bir hesap tablosu programıdır. Bu program ile kolayca tablo oluşturulabilir ve tablo üzerinde hesaplama işlemleri yapabilirsiniz. Bu hesaplamalar basit işlemler olabileceği gibi karmaşık istatistik hesapları, muhasebe işlemleri ya da matematiksel hesaplamalar olabilir. Bunun yanında tablodaki veriler ile grafik oluşturulabilir, dosyanıza resimler ekleyebilir yazılarınızı biçimlendirip çıktı alabilirsiniz. Excel programı başlı başına büyük bir tablodur. Yeni bir dosya açtığınızda, varsayılan olarak 3 çalışma sayfası vardır. Her çalışma sayfasında, 16384satır ve 1048576 satır bulunmaktadır. Filiz Turan Yılmaz 15 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Microsoft Excel’i Çalıştırma; Excel çalıştırmak için “BaşlatProgramlarMicrosoft OfficeMicrosoft Office Excel” yolunu kullanabilirsiniz. Excel Dosyasını Kaydetme; Excel dosyamızı kaydetmek için tüm diğer Microsoft Ofis programlarında olduğu gibi 0• “Office DüğmesiKaydet” • “Office Düğmesi -->Farklı Kaydet…” Seçenekleri kullanılabilir. Farklı Kaydet seçeneği dosyamıza farklı bir isim vererek, istediğimiz yere (disket, c: ,d: , taşınabilir bellek vs.) kaydetmemize olanak sağlar. Ayrıca klavyeden “CTRL+S” tuşlarını kullanarak dosyanızı kaydedebilirsiniz. Sekmeler Giriş: Giriş sekmesi Excel’deki temel işlemlerin yapılabileceği sekmedir. Her düzeyden Excel kullanıcısının sıklıkla ihtiyaç duyduğu biçimlendirme işlemleri, filtre ve sıralama işlemleri gibi temel işlevler bu sekmede bulunur. Giriş sekmesi seçildiğinde 7 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Pano, Yazı Tipi, Hizalama, Sayı, Stiller, Hücreler ve Düzenleme gruplarıdır. Ekle: Ekle sekmesi Excel’e eklenebilecek resim, grafik, özet tablo ve köprü gibi işlevleri içerir. Ekle sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Tablolar, Çizimler, Grafikler, Bağlantılar ve Metin gruplarıdır. Filiz Turan Yılmaz 16 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Sayfa Düzeni: Sayfa Düzeni sekmesinde sayfa ayarları ve yazdırma ayarları gibi işlevler vardır. Sayfa Düzeni sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Temalar, Sayfa Yapısı, Sığdırmak İçin Ölçeklendir, Sayfa Seçenekleri ve Yerleştir gruplarıdır. Formüller: Formüller sekmesinde hesaplama araçları, fonksiyonlar ve fonksiyonlara ait işlevler bulunur. Formüller sekmesi seçildiğinde 4 tane grup ekrana gelir. Bunlar; İşlev Kitaplığı, Tanımlı Adlar, Formül Denetleme ve Hesaplama gruplarıdır. Veri: Veri sekmesinde Excel’in sık kullanılan alt toplam, doğrulama, dış veri, hedef ara ve senaryolar gibi veri analiz etme araçları bulunur. Veri sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Dış Veri Al, Bağlantılar, Sırala ve Filtre Uygula, Veri Araçları ve Anahat gruplarıdır. Gözden Geçir: Gözden Geçir sekmesinde yazım denetimi, açıklamalar, koruma ve paylaşım gibi işlevler bulunur. Gözden Geçir sekmesi seçildiğinde 3 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Yazım, Açıklamalar ve Değişiklikler gruplarıdır. Görünüm: Görünüm sekmesinde sayfa görünümleri, pencere işlemleri ve makrolar gibi işlevler bulunur. Görünüm sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Çalışma Kitabı Görünümleri, Göster/Gizle, Yakınlaştır, Pencere ve Makrolar gruplarıdır. Filiz Turan Yılmaz 17 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Sekmeler ve şeritler arasında gezinmenin diğer bir yolu da ALT tuşuna basarak sekme ve şeritlerin altlarındaki harflere basmaktır. Veri Girme, Silme, Değiştirme; Excel programında bir hücreye veri girmek için fare ile o hücre üzerine tıklayıp veriyi yazıp Enter tuşuna basmak yeterlidir. Bu veriler sayı, metin, tarih ya da formül olabilir Eğer hücre içine yazdığımız veri hücreye sığmıyorsa yanındaki hücreye taşmış gibi görünecektir. Fakat yanındaki hücre dolu ise verinin hepsi görünmeyecek, kesik bir görüntü oluşacaktır. Böyle bir durumda hücre boyutunu büyütmek verinin (yazının) hepsinin görünmesi için yeterli olacaktır. Silmek için ise istenen hücre seçilerek Delete tuşuna basılmalıdır. Eğer hücre içindeki veri değiştirmek isteniyorsa hücreye çift tıklanmalıdır. Bunun yanında hücreyi seçtikten sonra formül çubuğuna tıklayarak veriyi değiştirebilirsiniz. Satır ve Sütunların Yükseklik ve Genişliklerini Ayarlama; Satırların yüksekliklerini ayarlamak için, iki satır arasındaki çizgiyi fare ile tutup sürüklememiz gerekir. Bu şekilde satırları istediğimiz kadar genişletebiliriz. Ya da satır numarası üzerinde “Sağ tıklamaSatır Yüksekliği…” seçerek satır yüksekliğini istediğimiz ölçüde olmasını sağlayabiliriz. Bu işlemi sadece tek bir satır için değil birden fazla seçeceğimiz satır üzerinde de uygulayabilirsiniz böylece seçtiğiniz bütün satırların yüksekliği yanı olacaktır. Yukarıda satırlar için anlatılanlar sütun genişlikleri içinde geçerlidir. Sadece işlemler, satır numarası yerine sütun ismi üzerinde yapılmalı, “Satır Yüksekliği…” yerine “Sütun Genişliği…” kullanılmalıdır. Satır, Sütun Ekleme-Silme; Bazen tabloda araya satır veya sütun eklemek zorunda kalabilirsiniz. Bu durumda satır eklemek için Satır numaralarının bulunduğu yerde “Sağ tıklamaEkle” seçebilirsiniz. Ya da Giriş Sekmesinden “EkleSayfa Satırları Ekle” seçeneğini kullanabilirsiniz. Filiz Turan Yılmaz 18 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Sütun eklemek için sütun adı yazan yerde “Sağ TıklamaEkle” seçebilirsiniz. Ya da Giriş Sekmesinden “EkleSayfa Sütunları Ekle” seçeneğini kullanabilirsiniz. Satır veya Sütunları silmek için ise satır ya da sütun adı üzerinde sağ tıklayarak sil seçeneği seçilir. Ya da Giriş Sekmesinden “SilSayfa Sütunları Sil / Sayfa Sütunları Sil” seçeneğini kullanabilirsiniz. Otomatik Doldurma; Hızlı veri girişi için Microsoft Excel'in otomatik olarak verileri tekrarlamasını sağlayabilir veya verileri otomatik olarak girebilirsiniz. Excel'in sayı, sayı ve metin birleşimi, tarih veya saat serilerini, otomatik olarak devam ettirebilir. Veri serilerini hemen doldurmak için hücreleri seçip doldurma tutamacını (dolgu tutamacı: Seçimin alt sağ köşesindeki küçük siyah kare. Dolgu tutamacının üzerine geldiğinizde, işaretçi siyah artı işaretine dönüşür.) Filiz Turan Yılmaz sürükleyebilirsiniz. 19 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları SIRALA; Tablomuzda ki veriler düzensiz bir şekilde yer alıyor olabilir. Bu kayıtları belli bir ölçüte göre sıralamak için “VeriSırala…” seçeneği kullanılır. Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi önce sıralama yapılmak istenen veriler seçilir ve Giriş Sekmesinden “Sırala ve Filtre Uygula” düğmesi tıklanıp, istenen ölçüt seçilir. Yukarıdaki işlemde, Excel sıralama işlemini ilk sütuna, yani “NO” bilgilerinin bulunduğu sütuna göre yapacaktır. Eğer ölçüt olarak farklı bilgiler seçilmek isteniyorsa “Sırala ve Filtre Uygula” düğmesi tıklanıp, “Özel Sırala” seçilmelidir. Bu aşamada aşağıdaki pencere çıkacaktır. Bu pencerede Filiz Turan Yılmaz 20 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları 1. Sıralama Ölçütü Seçilir. Örneğin yukarıdaki tablomuzu “yazılı 1” değerine göre sıralamak istiyorsak sıralama ölçütü olarak “yazılı 1” seçilmelidir. 2. “Sıralama Koşulu” ve “Düzen” seçeneklerinde sıralamanın nasıl yapılacağı seçilir ve “Tamam” tıklanır. FİLTRE UYGULAMA; Bazen tablomuzda yüzlerce hatta binlerce satır veri olabilir. Bu veriler üzerinde daha kolay çalışmak için verileri filtreleyebiliriz. Bu işlem için filtrelemek istediğimiz verilerimizin başlıkları seçtikten sonra; Giriş Sekmesinden “Sırala ve Filtre Uygul a” düğmesi tıklanıp, açılan menüde “Filtre” seçilmelidir. Bu işlemden sonra tablomuzun ilk satırındaki hücrelerde ok işareti görülecektir. Ok işaretlerine tıklayarak verilerimizi filtreleyebiliriz. NOT: Microsoft Excel programının eski sürümlerinde bu işlev için “VeriSüzOtomatik Süz” seçeneğini kullanabilirsiniz.. EXCEL’DE FORMÜLLER VE FONKSİYONLAR Excel programı mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilir. Bunun için Excel’de formüller kullanılır. Formüller “=” işareti ile başlar. Formül yazarken çok dikkatli olmak gerekir bir harf yanlışlığı sebebiyle formül çalışmayabilir veya istenilen sonucu vermeyebilir. Örneğin “Topla(A1;B1)” ile “Toplam(A1;B1)” aynı formül değildir ve bunlardan ikincisi yanlıştır. Filiz Turan Yılmaz 21 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları ARİTMETİKSEL İŞLEMLER Aşağıdaki örnekleri yukarıdaki Excel tablosuna göre yapınız. Örnek 1 C4 hücresine A3 ve B3 hücresinin toplamını yazdırmak için C4 hücresine aşağıdaki formül yazılmalıdır; =A3+B3 Örnek 2 D3 hücresine A3 , B3 ve C3 hücrelerinin ortalamasını yazdırmak için D3 hücresine aşağıdaki formül yazılmalıdır; =(A3+B3+C3)/3 Formülde işlem önceliğine dikkat ediniz. Örnek 3 (Yüzde İşlemleri) B4 hücresine A1 hücresinin %15’ini yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =A1*15% Örnek 4 (Yüzde İşlemleri) B4 hücresine A1 hücresinin A2’si kadar yüzdesini yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =A1*A2% Filiz Turan Yılmaz 22 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Örnek 5 (Yüzde İşlemleri) B4 hücresine A2 hücresinin B2’si kadar yüzdesini yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =A2*B2% Örnek 6 (Yüzde İşlemleri) B4 hücresine A1 hücresinin A2 kadar yüzdesini yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =A1*A2% TOPLA FONKSİYONU Hücrelerdeki değerlerin toplamını bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir; =Topla(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerindeki değeri toplayacaktır.) =Topla(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerleri toplayacaktır.) NOT: Topla formülünde adresler arasına “;” işareti kullanılırsa sadece o değerler toplanır. Eğer adresler arasında “:” işareti kullanılırsa adresler arasında kalan hücrelerdeki değerlerde toplanır. =Topla(B2;B28) (Sadece B2 ve B28 toplanır.) =Topla(B2:B28) (B2 ve B28 hücreleri ve arasındaki değerlerde toplanır.) Örnek 7 (Topla fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerleri toplamını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Topla(A1;A2) Örnek 8 (Topla fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A8 hücreleri ve arasındaki hücrelerin toplamını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Topla(A1:A8) ORTALAMA FONKSİYONU Hücrelerdeki değerlerin ortalamasını bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir; Filiz Turan Yılmaz 23 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları =Ortalama(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerindeki değerlerin ortalamasını bulacaktır.) =Ortalama(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerlerin ortalamasını bulacaktır) Önemli Not: Ortalama formülünde adresler arasına “;” işareti kullanılırsa sadece o değerlerin ortalaması alınır. Eğer adresler arasında “:” işareti kullanılırsa adresler arasında kalan hücrelerdeki değerlerinde ortalaması alınır. =Ortalama(B2;B28) (Sadece B2 ve B28’in ortalaması alınır..) =Ortalama(B2:B28) (B2 ve B28 hücreleri ve arasındaki değerlerinde ortalaması alınır.) Örnek 9 (Ortalama Fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerin ortalamasını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Ortalama(A1;A2) Örnek 10 (Ortalama Fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A10 hücrelerindeki ve arasında kalan hücrelerdeki değerlerin ortalamasını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Ortalama(A1:A10) YUVARLA FONKSİYONU Hücrelerdeki değerleri yuvarlamak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir; Örnek 11 (Yuvarla Fonksiyonu) B4 hücresine C1 hücresindeki değerin tamsayıya yuvarlanmış halini yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Yuvarla(C1;0) Filiz Turan Yılmaz 24 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları MAK FONKSİYONU Hücrelerdeki değerlerlerin en büyüğünü bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir; =Mak(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerini karşılaştırır ve büyük olanı yazar.) =Mak(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerleri karşılaştırır ve en büyüğünü yazar.) Örnek 12 (Mak fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerden büyük olanını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Mak(A1;A2) Örnek 13 (Mak fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerlerden en büyük olanını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Mak(A1:A20) MİN FONKSİYONU Hücrelerdeki değerlerlerin en küçüğünü bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir; =Min(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerini karşılaştırır ve küçük olanı yazar.) =Min(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerleri karşılaştırır ve en küçüğünü yazar.) Örnek 12 (Min fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerden büyük olanını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Min(A1;A2) Örnek 13 (Min fonksiyonu) B4 hücresine A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerlerden en küçük olanını yazdırmak için gereken formülü yazınız? Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Min(A1:A20) BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİ KULLANMA VE YÖNETME Veri Tabanı: Belli bir amaca dayalı ortak alanlara (ad, soyad, ürün adı vb.) sahip kişilerin veya nesnelerin bilgilerinin tutulduğu, istendiğinde bu bilgiler için arama, düzeltme, silme, yeni kayıt ekleme işlemlerinin çok kolay ve hızlı yapılabildiği tablolardır. Filiz Turan Yılmaz 25 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Basamak Ders Notları Diğer bir tanımı da: Veri tabanı, ortak özellikleri olan herhangi bir topluluğun kayıtlarının tutulduğu tablolardır. Veri Tabanı Örnekleri Adres Defteri: Kişilerle ilgili adi soyad, adres, telefon, e-posta gibi bilgilerin dijital olarak saklandığı bir veri tabanıdır. Adres defteri, Veri tabanı için güzel bir örnektir. E-Okul: Türkiye’deki bütün öğrencilerin ad, soyad, okul numarası, aldığı dersler ve o derlerle ilgili notların bulunduğu bir veri tabanıdır. E-Devlet: Türkiyedeki bütün yurttaşların ad, soyad, adres, iş, sgk gibi bilgilerine ulaşabildikleri bir veri tabanıdır. VERİ TABANI – MICROSOFT OFFICE ACCESS Veri Tabanında bulunan kavramlar Kayıt: Veri tabanı tablosundaki alanlardan oluşan her satır bir kayıttır. Alan: Veri tablosundaki kayıtları oluşturan her bir sütuna denir. Örneğin ad, soyad, maaş, not v.s. Veri Biçimi: Veri tablosunu hazırlarken tasarım aşamasında alanlara girilecek verinin tipidir. *Metin *Sayı *nesne(fotoğraf) *Tarih/Saat *Para Birimi *Seçim (evet/hayır, kadın/erkek) Metin veri tipi : Ad, soyad, adres gibi metinden oluşan alanlara verilen veri tipidir. Sayı veri tipi : Yaşı, notu, aldığı puan, boyu gibi sayılardan oluşan alanlara verilen veri tipidir. Tarih/Saat: verilen veri tipidir. Nesne veri tipi: Doğum tarihi, günün herhangi bir saati gibi tarih ve saat içeriği olan alanlara Fotoğraf, müzik gibi nesnelerden oluşan alanlara verilen veri tipidir. Seçim veri tipi: evet/hayır yada kadın/erkek gibi iki alternatif arasından seçim yapılan alanlara verilen veri tipidir. Para Birimi Veri Tipi : Para ile ilgili bir alan ise veri tipi para birimidir. Filiz Turan Yılmaz 26