2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre)
Transkript
2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre)
www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre) Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 31/12/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı “Bitkisel Üretim” kesin sonuçlarına 1 yönelik haber bültenine göre; 2012 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi, bir önceki yıla göre %4,7 oranında azalış göstermiştir. 2011 yılında %6,0 oranında artış yönlü değişim gösteren sebze ürünleri üretim miktarı, 2012 yılında artış hızını keserek bir önceki yılın kesin sonuçlarına göre sadece ‰7,0 oranında yükselmiştir. 2011 yılında %3,5 oranında artış gösteren meyve ürünleri üretim miktarı, 2012 yılı kesin sonuçlarına göre bir önceki yıl ile kıyaslandığında artış hızını yükselterek %4,8 oranında artış kaydetmiştir. 2012 yılında toplam üretim içinde tahıl ürünleri üretim miktarı 33,4 milyon tona İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ gerilerken, sebzelerin üretim miktarı 27,8 milyon tona, meyvelerin de 18,0 milyon tona yükselmiştir. 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile bu sonuçlar karşılaştırıldığında tahıl üretim miktarı hiç sapma göstermezken, sebze ve meyve toplam üretim miktarlarının 100.000 bin ton artış kaydetmiş olması dikkati çekmektedir. Özelikle tahıl grubunda yer alan; tütün, şeker pancarı ve haşhaş (kapsül) gibi ürünlerdeki üretim miktarlarının öngörü olmasına karşın sonuçlarda herhangi bir sapma görülmemesi dikkati çekmektedir. Meyve grubundaki sapmanın da %50,0’ının çay üretiminden kaynaklandığı gözlenmektedir. Tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin 2012 yılı üretiminde en ciddi azalışı %100,0 oranı ile keten, %93,3 oranı ile kuş yemi ve %91,5 oranı ile de haşhaş (kapsül) göstermiştir. 1 Yorumlarda kıyaslama için 2011 Yılı kesin sonuçları baz alınmıştır. Sayfa 1 Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Bitkisel ürün verileri incelendiğinde de kullanılabilir üretimin, yurt içi kullanım oranı olan yeterlilik derecesi en yüksek olan ürünlerin; Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda 2011 yılında olduğu gibi oranı düşmekle birlikte %104,7 oranı ile arpa, Sebzeler ürün grubunda yine 2011 yılında olduğu gibi oranı düşen meyvesi yenen sebze grubundan %111,9 oranı ile domates, yumru ve kök sebzeler grubundan %111,6 oranı ile havuç, Meyveler grubundan diğer meyveler alt grubunda 1.873,9 Kg ile kayısı ve 1.279,6 Kg ile incir ve sert kabuklular grubundan da 627,0 Kg ile fındık ilk üç sıradaki ürünlerdir. 2011 yılında, kişi başına bitkisel ürün tüketim değerleri irdelendiğinde; kişi başına 213,9 Kg tüketim ile buğday ilk sırada gelirken, bunu 105,9 Kg tüketim ile domates, 52,7 Kg tüketim ile de patates izlemektedir. İlk üç sırada yer alan ürünlerin sıralaması ve ürün kompozisyonu 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile de aynıdır. 2011 yılında %1,7 oranında artış gösteren tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin toplam üretimi, 2012 yılı kesin sonuçlarına göre %4,7 oranında azalış göstermiştir. Tahıl ürünlerinin toplam üretim miktarı 2012 yılındaki küresel ısınmanın oluşturduğu iklim değişiklikleri nedeniyle %5,2 oranında azalmıştır. Tahıl ürünleri grubunda 2012 yılında en fazla üretim miktarına sahip ilk üç üründen; buğday üretimi bir önceki yıla göre %7,8 ve arpa %6,6 oranlarında azalırken, mısır (dane) üretimi ise %9,5 oranında artış göstermiştir. 2011 yılında buğday üretiminin toplam tahıl üretimi içinde %62,0 olan payının, 2012 yılında %60,2’ye gerilediği dikkati çekmektedir. Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular grubunun toplam üretim miktarı 2012 yılında, bir önceki yıla göre %4,0 oranında artış göstermiştir. Patates üretimi bir önceki yıla göre %3,9, nohut üretimi %6,3, kırmızı mercimek üretimi ise %7,9 oranlarında artış kaydetmiştir. Patates üretim miktarının ilgili grubun toplam üretimi içindeki oranının 2011 ve 2012 yılında %79,7 oranında eşit olduğu görülmektedir. Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Yağlı tohumlardan ayçiçeği toplam üretimi 2012 yılında, bir önceki yıla göre %2,6 oranında artış, yer fıstığı üretiminin %35,8 ve soya üretiminin de %19,4 oranlarında önemli bir artış gösterdiği gözlenmektedir. Yer fıstığının 2011 yılındaki üretim miktarının ilgili grup toplam üretimindeki oranı %5,3 iken, 2012 yılında payını %7,0’a yükselttiği görülmektedir. Tekstilde kullanılan ham bitkiler grubunda; kütlü pamuk üretimi bir önceki %10,1 ve keten üretimi %100,0, kenevir üretimi de %62,5 oranlarında azalış göstermiştir. Tekstil ürünleri üretiminde 2012 yılı kesin sonuçlarına göre çok önemli düzeydeki azalışlar dikkati çekmektedir. 2012 yılında bir önceki yıl sonuçlarına göre, tütün üretim miktarı %76,1 oranında artarken, şeker pancarı üretim miktarı ise %7,0 oranında düşüş göstermiştir. Parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler, hayvan yemi bitkilerinin tohumları grubunun toplam üretim miktarı, bir önceki yıl sonuçlarına göre %27,1 oranında azalmıştır. Haşhaş üretimi %91,5 oranında, fiğ üretimi %3,2 oranında azalmıştır. Tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin 2012 yılı üretiminde en ciddi azalışı %100,0 oranı ile keten, %93,3 oranı ile kuş yemi ve %91,5 oranı ile de haşhaş (kapsül) göstermiştir. 2012 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürün ana grubu toplam üretimi içinde, alt grupların oranları bir önceki yılla kıyaslandığında artış yönünde değişim gösteren alt gruplar; “patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular”, “yağlı tohumlar” ve “tütün” olurken, “tahıllar”, “tekstilde kullanılan ham bitkiler”, “şeker pancarı” ve “parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler, hayvan yemi bitkilerinin tohumları” grupları da azalış yönünde değişim gösteren alt gruplar olmuştur (Bkz, Tablo 1). 2011 yılında %6,0 oranında bir önceki yıla göre artış gösteren sebze ürünleri toplam üretim miktarı, 2012 yılında sadece ‰7,0 oranında artış gösterebilmiştir. 2012 yılında sebze üretiminde alt gruplar itibarı ile; meyvesi yenen sebzeler grubu üretim miktarı, bir önceki yıl sonuçlarına göre %2,6 oranında ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer sebzeler de ‰6,0 oranında artış, yumru ve kök sebzeler alt grubu %11,2 oranında azalış göstermiştir. Sayfa 3 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Meyvesi için yetiştirilen sebzeler grubunda, bir önceki yıl sonuçlarına göre en yüksek üretim artışını gösteren ürünler; %19,9 oranı ile acur olmuş, bunu %6,7 oranı ile barbunya fasulye, %5,0 oranı ile dolmalık biber, %4,1 oranı ile karpuz ve %3,5 oranı ile de sivri biber takip etmiştir. 2012 yılında, bir önceki yıl sonucuna göre de en yüksek oranlı üretim düşüşünü %4,8 oranı ile kabak (sakız) gösterirken, bunu %3,6 oranı ile bakla izlemiştir. 2012 yılında üretim miktarı itibarı ile ilk üçte yer alan ürünler; 11,4 bin ton ile domates olurken, bunu 4,0 bin ton ile karpuz ve 1,7 bin ton ile de hıyar ve kavun izlemektedir. 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile seçilmiş olan ürünlerin toplam üretim miktarları kıyaslandığında; pırasa, domates, karpuz, hıyar üretim miktarları aynı kalırken, kuru soğan ve marul (göbekli) üretim miktarları azalmış, havuç, lahana (baş) ve ıspanak üretim miktarları ise artış göstermiştir. Tablo 1. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Üretim Miktarı Açısından, Alt Gruplara göre İlk Üçte Yer Alan 2 Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları) 2 2012 yılı kesin sonuçlarına göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki ürünler verilmiştir. Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr 2010 TİO 32.772.550 19.674.000 7.250.000 4.310.000 54,0 32,4 11,9 7,1 Patates, Kuru Baklagiller, Yenilebilir Kök ve Yumrular Patates Nohut Mercimek (Kırmızı) 5.784.562 4.513.453 530.634 422.000 Yağlı Tohumlar Ayçiçeği Yerfıstığı Soya Üretim 2011 (Ton) Değişim Oranı 2011 2012 TİO 2012 TİO 35.202.073 21.800.000 7.600.000 4.200.000 57,0 35,3 12,3 6,8 33.377.430 20.100.000 7.100.000 4.600.000 56,8 34,2 12,1 7,8 7,4 10,8 4,8 -2,6 -5,2 -7,8 -6,6 9,5 9,5 7,4 0,9 0,7 5.780.950 4.613.071 487.477 380.000 9,4 7,5 0,8 0,6 6.013.514 4.795.122 518.000 410.000 10,2 8,2 0,9 0,7 -0,1 2,2 -8,1 -10,0 4,0 3,9 6,3 7,9 1.696.677 1.320.000 97.310 86.540 2,8 2,2 0,2 0,1 1.699.151 1.335.000 90.416 102.260 2,8 2,2 0,1 0,2 1.764.921 1.370.000 122.780 122.114 3,0 2,3 0,2 0,2 0,1 1,1 -7,1 18,2 3,9 2,6 35,8 19,4 53.018 0,1 45.435 0,1 80.000 0,1 -14,3 76,1 17.942.112 29,6 16.126.489 26,1 15.000.000 25,5 -10,1 -7,0 132.970 132.970 0,2 0,2 127.114 127.114 0,2 0,2 125.610 125.610 0,2 0,2 -4,4 -4,4 -1,2 -1,2 2.150.013 2.150.000 13 3,5 3,5 0,0 2.580.020 2.580.000 20 4,2 4,2 0,0 2.320.006 2.320.000 6 3,9 3,9 0,0 20,0 20,0 53,8 -10,1 -10,1 -70,0 Parfümeri, Eczacılık ve Benzeri Alanlarda Kullanılan 157.454 0,3 150.999 0,2 110.014 0,2 -4,1 -27,1 Bitkiler, Hayvan Yemi Bitkilerinin Tohumları Fiğ Haşhaş (Kapsül) Diğer (acı bakla, şerbetçi otu) 121.676 33.555 2.223 0,2 0,1 0,0 107.844 40.979 2.176 0,2 0,1 0,0 104.342 3.497 2.175 0,2 0,0 0,0 -11,4 22,1 -2,1 -3,2 -91,5 0,0 58.791.495 100,0 1,7 -4,7 Tahıllar Buğday Arpa Mısır (Dane) Şeker pancarı Diğer Yem Bitkileri (Tahıl Samanı ve Kabuklar Hariç) Hayvan Pancarı Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Pamuk (Kütlü) Diğer (keten lif, kenevir lif) Toplam Kaynak: TÜİK. TİO: Toplam İçindeki Oranı. 60.689.356 100,0 61.712.215 100,0 2012 yılında sebze ürünleri üretim miktarı, bir önceki yıl sonuçları ile kıyaslandığında yumru ve kök sebzeler alt grubunda azalış olduğu, diğer alt gruplarda ise artış olduğu dikkati çekmektedir. Yumru ve kök sebzeler alt grubunda %20,2 oranı ile taze sarımsak, %18,6 oranı ile havuç, %16,3 oranı ile kereviz, %2,9 oranı ile şalgam ve ‰3,0 ile de kuru sarımsak üretim miktarında bir önceki yıl sonuçlarına göre artış olduğu, kuru soğan üretiminde %22,1 oranında, kırmızı turp üretiminde %7,5 oranında ve pırasa üretiminde %6,8 oranında düşüş olduğu gözlenmektedir (Bkz, Tablo 2). 2011 yılında %3,5 oranında artış gösteren meyve ürünleri üretim miktarı 2012 yılında hava şartlarının meyve üretimi lehinde gelişmesiyle %4,8 oranında artmıştır. Tablo 2. Sebze Ürünleri Üretim Miktarı Açısından İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları) 3 3 2012 yılı kesin sonuçlara göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki sebze ürünler verilmiştir. Sayfa 5 www.tobb.org.tr Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Tütün İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Sebzeler Yumru ve Kök Sebzeler Soğan (Kuru) Havuç Pırasa Meyvesi için Yetiştirilen Sebzeler Domates Karpuz Hıyar Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler Lahana (Baş) Ispanak Marul (Göbekli) Toplam Kaynak: TÜİK. TİO: Toplam içindeki Oranı. (Ton) Değişim Oranı 2011 2012 2010 TİO Üretim 2011 TİO 2012 TİO 3.121.698 1.900.000 533.253 244.812 12,0 7,3 2,1 0,9 3.425.622 2.141.373 602.078 246.144 12,4 7,8 2,2 0,9 3.040.692 1.668.356 714.280 229.359 11,0 6,0 2,6 0,8 9,7 12,7 12,9 0,5 -11,2 -22,1 18,6 -6,8 21.219.750 10.052.000 3.683.103 81,6 38,7 14,2 22.424.786 11.003.433 3.864.489 81,4 23.004.689 39,9 11.350.000 14,0 4.022.296 82,9 40,9 14,5 5,7 9,5 4,9 2,6 3,1 4,1 1.739.191 6,7 1.749.174 6,3 1.741.878 6,3 0,6 -0,4 1.655.747 491.228 218.291 226.144 6,4 1,9 0,8 0,9 1.697.054 498.073 221.632 217.378 6,2 1,8 0,8 0,8 1.707.325 481.511 222.225 205.463 6,2 1,7 0,8 0,7 2,5 1,4 1,5 -3,9 0,6 -3,3 0,3 -5,5 27.547.462 100,0 27.752.706 100,0 6,0 0,7 25.997.195 100,0 2011 yılında bir önceki yıla göre %3,5 oranında artış gösteren meyveler grubu üretim miktarı, 2012 yılında %4,8 oranında artış kaydetmiş ve artış hızı yükseltmiştir. Meyveler içinde alt gruplar düzeyinde üretim açısından ilk üçte yer alan ürünlerin toplam üretim miktarının bir önceki yıla göre değişimleri incelendiğinde; üzüm üretiminin %2,6 oranında, diğer meyveler ve sert kabuklular alt grubunda portakal üretimi %4,0, limon üretimi %10,1; baharat bitkileri alt grubunda ise diğer baharat bitkileri üretimi %12,4 oranlarında azalış gösteren ürünler olurken, aynı alt ürün grubunda incir üretimi %5,6 oranında, muz üretimi ‰6,0, mandalina üretimi ‰3,0 oranında, kayısı üretimi %16,9 oranında, fındık üretimi %53,5 oranında ve kekik üretimi de %5,9, çay üretimi %1,5 oranında artış gösteren ürünler olmuştur (Bkz, Tablo 3). Tablo 3. Meyve Ürünleri Üretim Miktarı Açısından İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları) 4 4 2012 yılı kesin sonuçlarına göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki meyve ürünleri verilmiştir. Sayfa 6 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Üzüm Diğer Meyveler ve Sert Kabuklular Muz, İncir, Avakado, Kivi (Toplam) İncir Muz Diğer Turunçgiller (Toplam) Portakal Mandalina Limon Diğer meyveler (Toplam) Elma Kayısı Şeftali Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular (Toplam) Zeytin Fındık Ceviz Çay (1) (Ton) Değişim Oranı 2011 2012 2010 TİO Üretim 2011 4.255.000 25,6 4.296.351 25,0 4.185.126 23,2 1,0 -2,6 12.130.745 492.777 254.838 210.178 27.761 3.572.376 1.710.500 858.699 787.063 5.629.881 2.600.000 450.000 539.403 2.435.711 1.415.000 600.000 178.142 73,0 3,0 1,5 1,3 0,2 21,5 10,3 5,2 4,7 33,9 15,7 2,7 3,2 14,7 8,5 3,6 1,1 12.697.125 497.556 260.508 206.501 30.547 3.613.766 1.730.146 872.251 790.211 5.980.455 2.680.075 650.000 545.902 2.605.348 1.750.000 430.000 183.240 73,8 2,9 1,5 1,2 0,2 21,0 10,1 5,1 4,6 34,8 15,6 3,8 3,3 15,2 10,2 2,5 1,1 13.625.816 521.439 275.002 207.727 38.710 3.475.024 1.661.111 874.832 710.211 6.657.999 2.888.985 760.000 611.165 2.971.354 1.820.000 660.000 203.212 75,6 2,9 1,5 1,2 0,2 19,3 9,2 4,9 3,9 37,0 16,0 4,2 3,4 16,5 10,1 3,7 1,1 4,7 1,0 2,2 -1,7 10,0 1,2 1,1 1,6 0,4 6,2 3,1 44,4 1,2 7,0 23,7 -28,3 2,9 7,3 4,8 5,6 0,6 26,7 -3,8 -4,0 0,3 -10,1 11,3 7,8 16,9 12,0 14,0 4,0 53,5 10,9 224.041 186.272 12.587 25.182 1,3 1,1 0,1 0,2 201.150 162.125 13.193 25.832 1,2 0,9 0,1 0,2 202.048 165.527 13.900 22.621 1,1 0,9 0,1 0,1 -10,2 -13,0 4,8 2,6 0,4 2,1 5,4 -12,4 1.305.566 7,9 1.231.141 7,2 1.250.000 6,9 -5,7 1,5 18.012.990 100,0 3,5 4,8 Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Baharat Bitkileri Kırmızı Biber Kimyon Diğer Toplam 16.609.786 100,0 Kaynak: TÜİK. (1): Yeşil yaş çay yaprağı, meyve üretimi toplamına dahil değildir. TİO: Toplam içindeki Oranı. TİO 2012 TİO 17.194.626 100,0 2012 yılı kesin sonuçları, bir önceki yıl sonuçları ile kıyaslandığında toplam üretim içerisinde, tahılların üretim oranı azalırken, sebze ve meyve ürünlerinin üretim oranı artmıştır. 2012 yılında toplam üretim içinde tahıl ürünleri üretim miktarı 35,2 milyon tondan 33,4 milyon tona gerilerken, sebzelerin üretim miktarı 27,5 milyon tondan 27,8 milyon tona, meyvelerin de üretim miktarı 17,2 milyon tondan 18,0 milyon tona yükselmiştir (Bkz. Grafik 1). Meyve ürünleri üretim miktarı 2012 yılı kesin sonuçları ile 2012 yılı II. tahmin sonuçları kıyaslandığında sadece ‰3,0 oranında artış gözlenirken, başta çay olmak üzere diğer ürünlerin toplam üretim miktarlarında artışlar olmuş, zeytin, fındık, kayısı ve mandalina üretim miktarları ise değişmemiştir. Sayfa 7 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr 18,0 2012 27,8 33,4 17,2 2011 27,5 35,2 Meyveler Sebzeler 16,6 2010 26,0 Tahıllar 32,8 16,6 2009 26,7 33,6 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 Kaynak: TÜİK. 6 Grafik 1. Yıllara göre Tahıl, Sebze ve Meyvelerin Toplam Üretim Miktarları (10 Ton) II. Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri 5 20116 yılı için bitkisel ürünlerden ana gruplar ve alt gruplar düzeyinde üretimde ilk üçte yer alan ürünler esaslı olmak üzere, Ekilen arazi büyüklüğünün en fazla 8.103.400 hektar ile buğday için olduğu bunu, 3.040.000 hektar ile arpanın ve 594.000 hektar ile de mısırın takip ettiği görülmektedir. Bitkisel ürünlerin hektar başına verimlilik değerleri incelendiğinde; patates için hektar başına 32,3 ton, mısır için hektar başına 7,3 ton, buğday için hektar başına 2,4 ton, soya için hektar başına 3,7 ton, kolza için hektar başına 3,4 ton, ayçiçeği için hektar başına 2,1 ton ve kırmızı mercimek için hektar başına 2,0 ton verimliliğin olduğu görülmektedir. 2011 yılında ithal edilen ürünlerin miktarları irdelendiğinde; 4.174.105 ton ile buğday ilk sırada iken, bunu 1.851.283 ton ile ayçiçeği izlemekte, 1.368.446 ton ile soya üçüncü sırada takip etmektedir. 2011 yılının aynı dönem tahmin sonuçları ile kıyaslandığında ithal edilen ilk iki ürünün aynı olduğu ancak, ithal edilen ürün miktarlarında önemli ölçüde artış olduğu 5 2011-2012 tarımsal üretimini kapsayan tarım yılı istatistikleri TÜİK veri tabanında kullanıma sunulmadığından, bu sayıda 2011 tarım yılı verileri verilmiştir. İlgili istatistikler güncellendiğinde gereken düzenlemeler yapılacaktır. 6 2010-2011 yılı tarımsal üretimi kapsayan tarım yılını ifade etmektedir. Sayfa 8 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr gözlenmektedir. Seçilmiş ilgili ürünlerin toplam ithal edilen miktarı içinde AB 27 ülkelerinden yapılan ithalatın oranları irdelendiğinde de; ithal edilen buğdayın %17,1’inin, arpanın %95,3’ünün, mısırın %56,6’sının, ayçiçeğinin %18,1’inin, kolzanın %25,5’inin, pamuğun %99,9’unun, AB 27 ülkelerinden ithal edilmiş olduğu gözlenmektedir. Sebzelerde ithal edilen ürünler içinde 12.472 ton ile domates ve 10.658 ton ile karpuz ve 4.698 ton ile de lahana gelmekte olup, AB ülkelerinden ithal edilen ürünler için, oranları da sırası ile %32,8; %2,0 ve ‰2,1’dir. Meyveler içinde de en fazla ithal edilen ürünler de; 229,409 ton ile muz, 126,374 ton ile portakal ve 73,012 ton ile elmadır. İlgili ürünlerin, toplam ithalatı içinde AB ülkelerinden ithal edilenlerinin oranı muzda %0,0, portakalda %19,5 ve %3,4 olduğu, AB ülkelerinden hiç muz ithal edilmediği gözlenmektedir. Ayrıca ihraç edilen 8.920 ton üzümün %45,9’u da AB’den ithal edilmektedir. 2011 yılında ihraç edilen ürünlerin miktarları açısından tahıl ürünleri grubunda ilk üç sırada yer alan ürünler de; 3.228.101 ton ile yine buğday olurken, bunu 507,523 ton ile ayçiçeği ve 190.243 ton ile kırmızı mercimeğin izlediği görülmektedir. İthal ve ihraç edilen tahıl ürünlerinin ilk ikide yer alan ürün kompozisyonu değişmemektedir. İhraç edilen ilk üçteki bu ürünlerin, AB 27 ülkelerine ihraç oranları incelendiğinde; sırası ile %2,1; %1,7 ve %11,1 olduğu görülmektedir. Sebzeler grubunda ihraç edilen ürünlerden ilk üçte yer alanlar; 1.040.519 ton ve AB’ye ihraç oranı %30,8 olan domatesin ilk sırayı aldığı, bunu 141.669 ton ve AB’ye ihraç oranı %41,7 olan hıyarın izlediği dikkati çekmektedir. Meyveler grubunda da ihraç edilen miktar ve AB’ye ihraç oranı itibarı ile ilk üçteki ürünler sırası ile 1.092.592 ton ve %71,7 oranı ile üzüm, 550.380 ton ve %63,6 oranı ile elma, 514.764 ton ve %21,6 oranı ile de limondur. İlgili ürünlerde ihracatın ithalatı karşılama oranının en yüksek olduğu ürünler ise; pırasa, hıyar, limon, fındık, üzüm, ıspanak, kayısı ve domatestir. Sayfa 9 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr 2011 yılı için kişi başına tüketim miktarları 7; bir önceki yılın ilk tahmin sonuçları ile kıyaslandığında buğday için 14,1 Kg’lık artışla 213,9 Kg’a, domates için 7,1 Kg’lık azalışla 105,9 Kg’a, patates için 0,3 Kg’lık azalışla 52,7 Kg’a, karpuz için 1,6 Kg’lık azalışla 43,4 Kg’a, üzüm için 0,7 Kg’lık azalışla 34,4 Kg’a, kuru soğan için 0,2 Kg’lık azalışla 21,90Kg’a ve elma için 4,4 Kg’lık azalışla 24,8 Kg’a ulaştığı gözlenmektedir. 2011 yılı üretim miktarlarına göre yeterlilik dereceleri 8 analiz edildiğinde; mısır, kırmızı mercimek, ayçiçeği, kolza, soya, muz, ceviz ve çayın yurt içi kullanım talebini tam olarak karşılayamadığı, diğer ürünlerin ise normal yurt içi kullanım talebini karşıladığı, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktara sahip olduğu söylenebilir (Bkz, Tablo 4). 7 Kişi başına Kg cinsinden tüketim miktarı, ilgili ürünün yurt içi kullanım miktarının ilgili yıl için yılsonu nüfusa oranıdır. 8 Yeterlilik derecesi= (Kullanılabilir üretim / Yurt içi kullanım)* 100 eşitliğinden hesaplanmaktadır. Sayfa 10 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr Arz Üretim (Ton) Ekilen Alan (Ha) Üretim Kayıpları (Ton) Arz=Kullanım (Ton) Kullanılabilir Üretim (Ton) İthalat (Ton) AB 27 (Ton) 715.013 TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER Tahıl 19.674.000 8.103.400 1.082.070 22.766.035 18.591.930 4.174.105 Arpa 1 7.250.000 3.040.000 435.000 6.875.409 6.815.000 60.409 57.568 Mısır 2 4.310.000 594.000 129.300 4.566.167 4.180.700 385.467 217.986 31.912.550 12.001.271 1.654.499 34.823.437 30.258.051 4.565.386 1.006.119 4.548.383 140.724 77.323 4.535.001 4.471.060 63.941 57.671 Nohut3 530.634 455.690 6.898 530.172 523.736 6.436 - Mercimek (kırmızı) 3 422.000 211.600 10.972 640.226 411.028 229.198 - Toplam3 Yağlı Tohum 1.235.306 822.155 21.388 1.518.470 1.213.918 304.552 139 Ayçiçeği 2 1.320.000 641.400 10.560 3.160.723 1.309.440 1.851.283 334.686 106.450 86.540 31.250 23.473 1.384 692 346.381 1.454.294 105.066 85.848 241.315 1.368.446 61.642 6.442 Toplam3 Patates3 Kuru Baklagil Kolza 2 Soya Şeker Pancarı2 - - - 17.942.112 17.942.112 - - 1.272.800 480.650 25.456 1.257.503 1.247.344 10.159 10.151 SEBZE (TOPLAM)3 24.020.259 Yumru ve Kök Sebzeler - 678.542 23.414.500 23.341.717 72.783 16.787 1.900.000 62.698 79.800 1.827.830 1.820.200 7.630 - 533.253 - 11.198 523.841 522.055 1.786 1.198 244.812 - 5.141 239.684 239.671 13 - 10.052.000 - 351.820 9.712.652 9.700.180 12.472 4.090 3.683.103 - 99.444 3.594.317 2.583.659 10.658 208 1.739.191 - 43.480 1.695.952 1.695.711 241 92 Lahana 4 611.049 - 15.887 599.860 595.162 4.698 1 Marul 5 419.298 - 11.740 407.608 407.558 50 27 Ispanak4 218.291 - 5.021 213.320 213.270 50 44 4.255.000 - 123.395 4.140.525 4.131.605 8.920 4.094 İncir 6 254.838 - 5.606 254.704 249.232 5.472 4.188 Muz7 210.178 - 5.885 433.702 204.293 229.409 - 2.600.000 - 135.200 2.537.812 2.464.800 73.012 2.517 Kayısı3 476.132 - 19.998 461.297 456.134 5.163 2.316 Şeftali 1 539.403 - 19.958 527.730 519.445 8.285 7.531 Turunçgiller 3 3.572.376 - 89.158 3.822.676 3.661.534 161.142 24.892 Portakal 8 Pamuk2 Soğan (Kuru) 3 Havuç 3 Pırasa 4 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Domates 3 Karpuz3 Hıyar 3 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler MEYVELER, SERT KABUKLULAR VE İÇECEK BİTKİLERİ Üzüm 3 Diğer Meyveler Elma 3 1.710.500 - 61.578 1.775.296 1.648.922 126.374 24.624 Mandalina 8 858.699 - 9.446 856.700 849.253 7.447 2 Limon8 787.063 - 13.380 776.477 773.683 2.794 - 1.020.711 - 17.541 1.061.189 1.003.170 58.019 5.491 Fındık6 600.000 - 5.400 598.399 594.600 3.799 3.138 Ceviz3 178.142 - 4.275 204.943 173.867 31.076 1.520 1.305.566 - 195.835 1.142.491 1.109.731 32.760 1.029 Sert Kabuklular 3 Çay1 Kaynak: TÜİK. Sayfa 11 www.tobb.org.tr Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları, 2011 Yılı Buğday1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr Yurt İçi Kullanım (Ton) Tüketim (Ton) Tohumluk Kullanım (Ton) Yemlik Kullanım (Ton) Kullanım Endüstriyel Kullanım (Ton) Kayıplar (Ton) İhracat (Ton) AB 27 (Ton) Stok Değişimi (Ton) 1.350.836 TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER Tahıl 18.187.098 15.766.287 1.458.612 404.441 - 557.758 3.228.101 66.432 Arpa 1 6.510.144 68.150 608.000 5.440.443 223.176 170.375 46.210 591 319.055 Mısır 2 5.253.425 1.263.167 14.850 3.745.907 104.080 125.421 212.323 7.295 -899.581 30.620.823 17.249.262 2.123.655 10.046.983 327.256 873.667 3.399.462 38.604 781.571 4.371.278 3.888.330 351.810 - - 131.138 163.723 1.272 - Nohut3 473.786 407.258 54.683 - - 11.845 56.386 12.142 - Mercimek (kırmızı)3 449.983 421.805 16.928 - - 11.250 190.243 21.118 - Toplam3 Yağlı Tohum 1.267.693 1.148.751 87.249 - - 31.693 250.777 35.775 - Ayçiçeği 2 2.497.041 2.437.479 9.621 - - 49.941 507.523 8.543 156.159 Kolza 2 Soya 339.959 1.427.769 332.535 922.133 625 2.347 485.441 - 6.799 17.847 6.982 26.525 46 45 -560 - Şeker Pancarı2 17.942.112 - - - - 681.336 - - - 1.238.875 1.160.802 19.226 - - 58.847 19.342 13.070 -714 21.865.053 19.677.996 - - - 2.187.057 1.549.447 617.784 - 1.726.189 1.614.800 25.079 - - 86.309 101.641 12.926 - 467.970 421.173 - - - 46.797 55.871 31.477 - 226.500 203.850 - - - 22.650 13.184 10.241 - Domates 3 8.672.133 7.804.920 - - - 867.213 1.040.519 320.241 - Karpuz3 3.554.175 3.198.758 - - - 355.418 40.142 22.269 - 1.554.253 1.398.828 - - - 155.425 141.699 59.026 - Lahana 4 591.687 532.518 - - - 59.169 8.173 3.733 - Marul 5 406.821 366.139 - - - 40.682 787 211 - 207.258 186.532 - - - 20.726 6.062 5.720 - 3.055.532 2.537.825 - - 273.264 244.443 1.092.592 783.221 -7.599 Toplam3 Patates3 Kuru Baklagil Pamuk2 SEBZE (TOPLAM)3 Yumru ve Kök Sebzeler Soğan (Kuru)3 Havuç 3 Pırasa 4 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Hıyar 3 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler Ispanak4 MEYVELER, SERT KABUKLULAR VE İÇECEK BİTKİLERİ Üzüm 3 Diğer Meyveler İncir 6 19.478 17.919 - - - 1.558 237.225 141.632 -1.999 Muz7 433.698 399.002 - - - 34.696 4 - - Elma 3 1.987.432 1.828.437 - - - 158.995 550.380 350.187 - 24.341 22.394 - - - 1.030 453.968 179.035 -17.012 Kayısı3 Şeftali 1 486.570 447.644 - - - 38.926 41.160 3.952 - Turunçgiller 3 2.274.401 2.106.038 - - - 168.364 1.548.275 278.924 - Portakal 8 1.373.871 1.263.961 - - - 109.910 401.425 21.791 - Mandalina 8 405.875 373.405 - - - 32.470 450.825 50.460 - Limon8 261.713 240.776 - - - 20.937 514.764 111.233 - 505.014 490.789 - - - 14.224 503.846 354.934 52.329 Sert Kabuklular 3 Fındık6 95.595 92.727 - - - 2.868 482.604 353.888 20.200 Ceviz3 197.634 192.890 - - - 4.743 7.309 1.380 - 1.133.164 1.099.169 - - - 33.995 9.327 6.048 - Çay1 Sayfa 12 www.tobb.org.tr Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları (Devamı), 2011 Yılı Buğday1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER Tahıl Buğday1 213,86 102,23 Yeterli Arpa 1 0,92 104,68 Yeterli Mıs ır 2 17,13 79,58 Yetersiz 233,97 98,82 Yeterli 52,74 102,28 Yeterli Nohut3 5,52 110,54 Yeterli Merci mek (kırmızı) 3 5,72 91,34 Yetersiz Topl am3 Yağlı Tohum 15,58 95,76 Yetersiz Ayçi çeği 2 33,06 52,44 Yetersiz Kol za 2 Soya 4,51 12,51 30,91 Yetersiz 6,01 Yetersiz Patates3 Kuru Baklagil Şeker Pancarı2 Pamuk2 SEBZE (TOPLAM)3 Yumru ve Kök Sebzeler Soğan (Kuru)3 Havuç 3 Pıras a 4 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Domates 3 Karpuz3 Hıyar 3 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler - 100,00 Kritik 15,75 100,68 Kritik 266,92 106,75 Yeterli 21,90 105,45 Yeterli 5,71 111,56 Yeterli 2,77 105,82 Yeterli 105,87 111,85 Yeterli 43,39 100,83 Kritik 18,97 109,10 Yeterli Lahana 4 7,22 100,59 Kritik Marul 5 4,97 100,18 Kritik 2,53 102,90 Yeterli 34,42 135,22 Yeterli İnci r 6 0,24 1.279,58 Yeterli Muz7 5,41 Is panak4 MEYVELER, SERT KABUKLULAR VE İÇECEK BİTKİLERİ Üzüm 3 Diğer Meyveler El ma 3 47,11 Yetersiz 24,80 124,02 Yeterli Kayıs ı3 0,30 1.873,90 Yeterli Şeftal i 1 6,07 106,76 Yeterli Turunçgiller 3 28,57 160,99 Yeterli Portakal 8 17,15 120,02 Yeterli Mandal i na 8 5,06 209,24 Yeterli Li mon 8 3,27 295,62 Yeterli 6,66 198,64 Yeterli Fındık6 1,26 621,99 Yeterli Cevi z3 2,61 87,97 Yetersiz 14,91 97,93 Yetersiz Sert Kabuklular 3 Çay1 Piyasa yılları: 1: 1 Haziran – 31 Mayıstır. 2: 1 Eylül – 31 Ağustostur. 3: 1 Temmuz – 30 Hazirandır. 4: 1 Kasım – 31 Ekimdir. 5: 1 Mayıs – 30 Nisandır. 6: 1 Ağustos – 31 Temmuzdur. 7: 1 Kasım – 31 Ekimdir. 8: 1 Ekim – 30 Eylüldür. Sayfa 13 www.tobb.org.tr Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları (Devamı), 2011 Yılı Kişi Başına Yeterlilik Yeterlilik Tüketim Derecesi Derecesi (Kg) (%) Açıklaması Topl am3 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 14 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.3.8/374 02.01.2013 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr