Nickel Flyer - Fe-Ni Mining | fenimining.com
Transkript
Nickel Flyer - Fe-Ni Mining | fenimining.com
Nikel Modern Hayat ve İleri Teknoloji İçin Vazgeçilmez Metal Sardes Nikel Madencilik A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Ağustos 2009 Çaldağ Nikel Madeni Kullanım alanının çeşitliliğiyle modern hayatın önemli bir metali olan nikel, çoğunluğu yerkabuğunun magma kısmında olmak üzere, ağırlık olarak yerkürede en fazla bulunan beşinci elementtir. Nikel kullanımı hayatımızın neredeyse her alanında yer almaktadır. Binalarda, otomobillerde, uçak endüstrisinde, elektronik ürünlerde, bilgisayarlarda, pillerde, cep telefonlarında, su arıtmada, gıda hazırlamada, sağlık aletlerinde, mutfak araç-gereçlerinde ve hayatımızı kolaylaştıran 3 bini aşkın üründe nikel kullanılmaktadır. Nikel, Modern Hayatın Vazgeçilmez Metalidir Dünyada her yıl 1 milyon 400 bin ton nikel kullanılmaktadır. Nikelin en büyük kullanım alanı korozyona, paslanmaya ve ısıya olan dayanıklılığı nedeniyle paslanmaz çelik üretimi ve dayanıklı alaşım üretimidir. Tüm dünyada üretilen nikelin yaklaşık %60’ı paslanmaz çelik üretiminde kullanılmaktadır. Nikel olmasaydı, şu anda kullanmakta olduğumuz paslanmaz ürünlerin birçoğu kullanılamayacak, bazıları ise paslanma ve korozyon nedeniyle sürekli olarak yenilenme durumunda kalacaktı. Bu da ekonomilerde çok ciddi kayıplara neden olacak ve yenilenmek zorunda kalınan parçalar için diğer metallerin tüketimi çok yüksek miktarlara çıkarak çevremize olumsuz bir etki yaratacaktı. Yine yüksek mukavemet gerektiren birçok metal parça, çeliğe istenilen dayanıklılık kazandırılamayacağından üretilemeyecekti. Sayılamayacak kadar çok kullanım alanı bulunan ve yerine başka bir madenin kullanılmasının mümkün olmadığı nikelin; 1900’lü yıllardan beri Fransa, İngiltere, Amerika, Kanada, Japonya, Finlandiya gibi gelişmiş ülkeler başta olmak üzere birçok ülkede madenciliği yapılmakta ve rafinerilerinde son ürün haline getirilmektedir. Nikel- Metal Hidrit Cep Telefonu Pili 1 Nikelin Oluşumu Nikelin, Dünyamız oluşurken çekirdekte varolduğu , milyonlarca yıl boyunca yerkabuğunun soğuması, iklim etkisi ve jeolojik olaylar sonucu yeryüzünün çeşitli bölgelerinde oksijen yada kükürt ile birlikte varolduğu bilinmektedir. Yeryüzünde bulunan nikel madenleri genel olarak iki tiptir: Magmatik sülfitli cevherler ve lateritik nikel silikatlar. Magmatik sülfitli cevherler genellikle yeraltı madenciliği ile, lateritik nikel silikatlar ise açık ocak madenciliği ile üretilirler. Nikel sülfit-arsenikli yataklar bazik türde kayaçlarla birlikte bulunan hidrotermal damarlarda bulunur. Bu cevherler genellikle %1 ile %3 arası nikel ihtiva eder. Bu tip büyük rezervler Kanada, Güney Afrika, Rusya, Finlandiya ve Avustralya’da bulunmaktadır. Lateritik nikel silikatlar ise demir ve magnezyumca zengin kayaçların milyonlarca yıl boyunca ılık ve yağışlı iklim etkisine maruz kalmasıyla oluşmuşlardır. Bu oluşum esnasında nikel uzun yıllar boyunca tekrarlayan şekilde çözünme ve çökmeye uğramış, bir başka deyişle doğal ayrışmaya maruz kalarak cevherleşmiştir. Lateritik nikel yataklarındaki nikel oranı sülfitli yataklara oranla genellikle düşüktür. Dünyada büyük lateritik nikel yatakları Küba, Yeni Kaledonya, Endonezya, Filipinler, Brezilya ve İspanya’da bulunmaktadır. Nikel yataklarında bulunan nikelin toprakta bulunduğu haliyle kullanılması elbetteki mümkün değildir. Ocaktan çıkarılan madenin günlük kullanımdaki nikele dönüştürülebilmesi için cevherin metalürjik bir işlemden geçirilmesi gerekmektedir. Cevherin yapısına göre belirlenmek üzere, ya sıvı kimyasallar kullanarak hidrometalürjik yöntemlerle, veyahut yüksek sıcaklıkta kavurma yoluyla pirometalürjik yöntemlerle nikel, içerisinde bulunduğu pasadan ayrıştırılır. Yine cevherin yapısına göre bazı durumlarda bu iki yöntem birarada da kullanılabilmektedir. Laterit ve sülfitli cevherlerin dünya üzerindeki dağılımı 2 Nikelin Ekonomik Boyutu Nikel, uluslararası borsalarda alınıp satılan, fiyatı dünyadaki arz-talep dengesine göre belirlenen bir metaldir. Nikelin 1900’lü yıllardan günümüze kadarki satış fiyatına bakıldığında yıllar itibariyle farklılıklar gösterdiği, 2007 yılının Mayıs ayında 50 bin Dolar/ton seviyelerine çıkarak tarihi rekor kırdığı görülmektedir. Ancak enflasyona uyarlanmış yüz yıllık fiyat seyrinde ise ortalama fiyatın 12 bin Dolar seviyelerinde olduğu izlenmektedir. Ağustos 2009 itibariyle nikelin bir tonunun satış fiyatı 18-19 bin Dolar aralığındadır. Nikel Kullanımı, Sanayi ve Teknoloji ile Doğru Orantılı Olarak Artmaktadır. Yüzyılı aşkın süredir sanayinin vazgeçilmezi olmakla birlikte gelişen teknolojiyle nikel kullanımı her geçen gün daha farklı alanlara yayılmaktadır. Örneğin; Türkiye yollarında bile görmeye başladığımız elektrik motorlu araçları besleyen aküler için nikel çok önemli bir metaldir ve bu çevre dostu elektrikli araçlar çevreyi kirletmeden hareket etmelerini bu akülere borçludurlar. Böylesi geniş kullanım alanı olan bu madenin Dünyadaki rezervlerine ve kullanımına bakıldığında; rezerv olarak Avustralya ve Rusya’nın, kullanım olarak da Çin,Japonya ve Amerika’nın ön plana çıktığını görmekteyiz. D ü n ya Ni kel K u l l an ı mı D ü n ya Ni kel M et al Rezervl eri 22000 Avusturalya 6600 Rusya 5600 Küba 4900 Kanada 4500 Brezilya 4400 Y.Kaledonya 3700 Güney Afrika 3200 Endonezya 1100 Çin 940 Filipinler 5205 Diğerleri 0 5000 10000 15000 20000 Rezerv (bin ton) 25000 Çin Japonya ABD Almanya Güney Kore Tayvan İtalya Finlandiya İspanya Belçika İsveç İngiltere Fransa Güney Afrika Hindistan Diğerleri 190 175 135 100 100 70 60 55 45 45 35 35 30 30 30 200 0 50 100 150 200 250 Kullanım (bin ton) Türkiye Nikel Madeninde Dışa Bağımlıdır Ülkemizde nikel üretilmemektedir ve nikel yan sanayisi yok denecek kadar azdır. Halbuki Avrupa Birliği ülkelerinde 1,5 milyon kişi nikele dayalı sanayilerde çalışmaktadır.Türkiye’nin yıllık, hammadde olarak, nikel tüketimi 2 bin ton kadardır. Ancak gelişmekte olan ülkemizde tüketimin ilerleyen yıllarda artacağı öngörülmektedir. Bununla beraber Türkiye’de bilinen toplam nikel cevheri rezervi 40 milyon tondur. Bunun 33 milyon tonu Çaldağ’da bulunmaktadır. Bu rezervin içerisinde bulunan nikel metali ise yaklaşık 400 bin ton kadardır. Bu miktar dünya rezervlerinin binde 6’sına denk gelmektedir. 3 Günlük Hayatta Nikel Yaşadığımız yerde çevremize bir göz attığımızda her gün kullandığımız ancak çoğunlukla farkına bile varmadığımız bir çok şeyde nikel kullanıldığını görürüz. Örneğin, modern binalarda hem fonksiyonel hem tasarım amaçlı olarak nikel geniş kullanım alanı bulmaktadır. Asansörlerde kullanılan paslanmaz yüzeylerden, su armatürlerine, ısı tasarruflu radyatörlerden, su tesisatlarında kullanılan paslanmaz elemanlara nikel yaşam alanlarımızı adeta çevrelemiş durumdadır. Nikel, dayanıklılığı ve paslanmaz özelliği nedeniyle insanların sıklıkla kullandığı toplu taşıma araçları, metro durakları, terminaller, hava alanları gibi yerlerde paslanmaz, dayanıklı ve bakım gerektirmeyen malzemeler olarak özellikle tercih edilmektedir. Öte yandan nikele belki de günlük hayatta en sık rastladığımız yer mutfak araç gereçleridir. Paslanmaz mutfak aletlerinde nikel kullanılmasının en önemli nedenlerinden bir tanesi bu metali içeren paslanmaz çeliğin diğer malzemelere göre 10 kat daha hijyenik ve bu nedenle gıda teknolojilerinde vazgeçilmez olmasıdır. Yemek yediğimiz çatal kaşıkların, tencerelerde gördüğümüz 18/10 ibaresi o mutfak gerecinin %10 nikel içerdiği anlamına gelmektedir. Nikelin insan hayatı için vazgeçilmez olduğu bir diğer alan ise tıp sektörüdür. Tıpta kullanılan aletlerde nikel vazgeçilmez olmakla birlikte, kalp damar hastalıklarında damarın içerisine yerleştirilen nikel ve titanyumdan yapılan stentler her yıl milyonlarca insanın hayatını kurtarmaktadır. “Akıllı metaller” olarak isimlendirilen ve deformasyona uğrasa bile eski haline kolaylıkla geri dönebilen bu alaşımlar bu özelliklerini de nikele borçludurlar. Yine tıpta kullanılan görüntüleme cihazlarında nikel, metal olarak kullanıldığı gibi bu cihazlarda nikelin bir başka önemli kullanımı ön plana çıkmaktadır. Nikel içeren özel bir mürekkep cihazı dışarıdan gelecek elektromanyetik etkilerden korumak için hayati önem taşımaktadır. Bu sayede cihazların diğer elektronik cihazlardan Akıllı metal; Nikel-Titanyum damar stenti etkilenmeden doğru çalışması sağlanabilmektedir. Hayatımızın her alanına girmiş olan cep telefonlarının pilleri de şarj edilebilir olmasını nikele borçludurlar. Öte yandan bu telefonların 7/24 çalışabilmesinde de telefonlarda ve altyapısında bulunan nikel metali önemli rol oynamaktadır. Yine nikel ile günlük hayatta kullandığımız bilgisayarlarda ve bilgi depolamak için kullanılan CD ve DVD’lerde de sıkça karşılaşmaktayız. Nikel sürdürülebilir gelişme ve çevreyi korumak için de vazgeçilmez bir metaldir. Öyle ki atıksu arıtma tesislerinde nikel hayati öneme sahiptir. Yine çevre dostu rüzgar ve güneş enerjisi santrallerinde, fabrika bacalarında atık gazların filtre edilmesinde nikelin geniş kullanımı görülmekte, yakıt hücreleri, etanol yakıtlar, nükleer enerji gibi ileri teknoloji ürünü enerji çözümlerinde de nikel vazgeçilmez metal olma özelliğini korumaktadır. 4
Benzer belgeler
Ni-Lateritlerin Oluşumu ve Özellikleri
üretimi ve bu metale olan talep 1950’den bu yana devam etmektedir. 1950-2003 yılları arasında nikel üretimi yaklaşık olarak 8 kat artmıştır [12]. 1950’de lateritlere bağlı olarak oluşmuş nikel, üre...
Detaylı