Ders Kodu : TDE 402 Ders Adı:ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Transkript
Ders Kodu : TDE 402 Ders Adı:ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Ders Kodu : TDE 402 Ders Adı:ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ - I Ders Düzeyi : Lisans Yıl :IV Ders Türü :Zorunlu Saat/Hafta : 2 DERS TANIMI Yaşayan Türk lehçeleri hakkında bilgi verilecektir. DERS AMAÇLARI Türkçenin günümüzdeki yazı dilleri hakkında, örnek metinlerle destekli olarak verilecek genel bilgiler aracılığıyla, öğrencilerin dilimizin kolları arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri tanımasını sağlamak. DERS İÇERİĞİ Çağdaş Türk lehçelerinin çeşitli yönlerden özellikleri, örnek metinler ve uygulamalar yoluyla tanıtılır. Dönem : VII AKTS Kredisi : 4 Toplam Saat : 30 AYRINTILI DERS İÇERİĞİ 1. Özbek Türkleri, Özbekistan Cumhuriyeti ve Özbek Türkçesinin teşekkülü hakkında kısa bilgiler, Özbekistan Cumhuriyetinde kullanılan Kiril ve Yeni Latin esaslı alfabeler,Alıştırmalar 2. Özbek Türkçesi ünlü sistemi, farklı ünlüler,Ünlü uyumları (Türkiye Türkçesiyle mukayeseli),Kiril harfli Özbek alfabesi ile yazılmış metinleri okuma ve yazma çalışmaları 3. Ünlü değişmeleri (Eski Türkçeye göre ve Türkiye Türkçesiyle mukayeseli) 4. Ünsüz sistemi, farklı ünsüzler,Ünsüz değişmeleri (Eski Türkçeye göre ve Türkiye Türkçesiyle mukayeseli),Ünsüz uyumları ve uyumsuzlukları (Türkiye Türkçesiyle mukayeseli) 5. Diğer ses hadiseleri:Benzeşme, aykırılaşma, ünsüz türemesi, ünlü düşmesi, yer değiştirme 6. Ses bilgisi özeti 7. Yapım ekleri (Türkiye Türkçesine göre farklı olanlar),İsim çekimi: Hâl ekleri,Şahıs ve işaret zamirleri ve çekimleri 8. Fiil çekimi: Şahıs ekleri, Fiil çekimi: Şimdiki zaman, Fiil çekimi: Geniş zaman 9. Fiil çekimi: Görülen geçmiş zaman,Fiil çekimi: Öğrenilen geçmiş zaman,Fiil çekimi: Gelecek zaman 10. Fiil çekimi: Emir ve istek,Fiil çekimi: Şart ve gereklilik 11. Fiil çekimi: Birleşik zamanlar,Fiil çekimi: İsim fiilinin çekimi 12. Sıfat-fiil ve zarf-fiiller (Türkiye Türkçesine göre farklı olanlar) 13. Özbek Türkçesinden örnek metinler 14. Özbek Türkçesinden örnek metinler Açıklama Öğretim Metotları Değerlendirme Ölçütleri Öğrenim Çıktıları 1. 2. 3. Anlatım Soru-Cevap Uygulama Açıklama(%) Homework 20% Arasınavination 30% Final Sınavıination 50% Öğrenciler Türkçenin çağdaş lehçelerinin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri öğrenecek; belli başlı Türk lehçelerinin başlıca özelliklerini tanıyabilecek; Çağdaş Türk Lehçelerinden herhangi birisine ait bir metnin, hangi Türk Lehçesiyle yazıldığını anlayabilecektir. Öğretim Dili Türkçe Ders Materyalleri 1.Komisyon, Türk Dünyası Edebiyatları, MEB, Ankara, 1998. 2.Akalın, M., Tarihî Türk Şiveleri, Ankara 1979. 3.Rıdvan Öztürk, Uygur ve Özbek Türkçelerinde Fiil, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997. 4.Rıdvan Öztürk, Yeni Uygur Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1994. 5.Emine Gürsoy-Naskali, Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu, TDK Yay, Ankara 1997. 6.Volkan Coşkun, Özbek Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000. 7.Buran, Ahmet, Alkaya, E., (1999), Çağdaş Türk Lehçeleri, Elazığ.