Untitled - BİL Dershaneleri

REHBERLİK
Baflar›n›n En Baflar›l› Formülü
A=x+y+z
Einstein baflar›n›n formülünü flöyle dile getirmifltir:
A = Baflar›
x = Çal›flma
y = Yerinde ve zaman›nda davranma
z = Dinlenme ve e¤lence
Baflar›n›n en kolay ve en k›sa yolu çal›flmakt›r.
Ancak zaman› planlamak ve yap›lan plana uymak
ve yorulan bedeni ve zihni yenilemek için dinlenmek ve e¤lenmek de gereklidir. Her birinin dozu
do¤ru ayarland›¤› sürece ortaya ç›kan kar›fl›m
baflar› için birebirdir.
Önce hedefinizi belirleyin, ard›ndan haftal›k program›n›z› oluflturun ve ad›m ad›m kararlaflt›rd›¤›n›z
çal›flmalar› hayata geçirin.
Önceliklerinizi iyi belirleyin. Hayati önemi olan
çal›flmalar›n›z›n günlük ve basit ifllerle bölünmesine ve engellenmesine asla izin vermeyin.
Örne¤in; Sinemaya gitmek için ertesi günkü s›nav
haz›rl›¤›n›z› asla ertelemeyin.
2
En çok önem tafl›yan fleyler, asla önem tafl›mayan
fleylerin merhametine kalmamal›d›r.
REHBERLİK
Verimli Ders Çal›fl›rken
Konuyu bir bütünlük içinde kavramaya çal›fl›n.
Düflüncenizi, sadece çal›flt›¤›n›z ders ve konu
üzerinde yo¤unlaflt›rmaya bak›n.
Ders ay›r›m› yapmay›n, her derse gereken önemi verin.
Konuyu daha iyi kavramak amac›yla yard›mc›
unsurlar›, çizim, flekil ve tablolar› kullan›n.
Bildi¤iniz konulara zaman zaman geri dönerek
bilgilerinizi pekifltirin.
Derse ilginizi bozacak malzemeleri ve cihazlar›
çal›flma odas›ndan uzak tutun.
Mutlaka programl› çal›fl›n.
Amaç ve önceliklerinizi iyi belirleyin.
Zaman› do¤ru kullan›n, çal›flma ve dinlenme
aral›klar›n›za dikkat edin.
Dünyada de¤iflmesi için çaba harcaman›z
gereken ilk fley kendiniz olmal›d›r.
Mahatma Gandi
3
REHBERLİK
Ders Program› Nas›l Yap›l›r?
Ders program›n› haz›rlamak için üç farkl› aflamay›
dikkatlice tamamlamak gerekir:
1. Aflama: Tüm derslerden çal›flman›z gereken konular› belirleyin.
2. Aflama: Çal›flman›z gereken tüm ders ve konular›, haftan›n günlerine bölerek yerlefltirin. Bu da¤›l›m› yaparken ders a¤›rl›klar›n› göz önünde bulundurun.
3. Aflama: Çal›flma, dinlenme süresi ve dinlenme
aral›klar›n› belirledikten sonra düzenli olarak uygulamaya geçin.
Program› uygularken aksatmak söz konusu bile olmamal›. Bu yüzden uygulayabilece¤iniz gerçekçi
bir program› yapmal›s›n›z.
Bir gün uygulay›p baflka birgün aksatmak verim almam›za engel olur. Bunu hayattan bir benzetmeyle
aç›klayal›m. Bir tarlan›n her taraf›n› ekin ve sulay›n; ancak baz› bölümlerine ara ara su vermeyi unutun, ürünün bak›m›n› aksat›n. Hasat zaman›nda
tarlan›n her yerinde ürün alamad›¤›n›z› görecek ve
üzüleceksiniz. Çal›flmalar›n›zda devaml›l›k ve istikrar olmazsa verim alamazs›n›z.
4
Hedeften bir santimlik hatayla bafllayan,
kilometrelerce uzakta bitirir.
REHBERLİK
Verimli Çal›flma Tuzaklar›:
Çal›flmay› tamamlamadan b›rakmak
Arkadafllara gerekti¤inde hay›r diyememek
Konular hakk›nda yeterli bilgiye sahip olmadan
soru çözmeye kalk›flmak
Programs›z, plans›z çal›flmak
Zaman› do¤ru kullanmamak
Çal›fl›rken uygun dinlenme aral›klar› vermemek
Ailevi ve bireysel sorunlar içinde kaybolmak
Amaç ve öncelikleri belirlememek
Televizyona gere¤inden fazla zaman ay›rmak
Düzenli tekrarlar yapmamak
Sürekli baflkalar›yla k›yaslamalar yapmak
S›nav tekniklerini bilmemek ve ö¤renmemek
Yanl›fllar› düzeltmeden, elindekileri bitirmeden
gelifligüzel çal›flmak
Müzik dinleyerek çal›flmak
Yatarak veya uzanarak çal›flmak
Sürekli telefonla konuflmak
Baz› dersleri d›fllamak ve çal›flmamak
Sürekli hayal kurmak ve çal›flma s›ras›nda uzun
aral›klar vermek
Afl›r› kayg›ya kap›lmak ve kendine güvenmemek
Sürekli ayn› fleyleri yaparsan hep ayn› sonuçlar› al›rs›n.
Çin Atasözü
5
REHBERLİK
Baflarmak ‹stemiyorsan Bunlar› Yap:
Gelifligüzel karalamalar yapar gibi notlar tutun.
Sadece seçti¤iniz ve size ilginç gelen konular›
çal›fl›n.
Ço¤u zaman hayale dal›p çal›flmay› b›rak›n.
Çal›flma odas›nda TV ve müzik setin her zaman
aç›k olsun.
Odan›n her yerine posterler as›n ve çal›fl›rken
onlar› seyredin.
Dersten derse, konudan konuya atlay›n.
Cep telefonunuzu sürekli aç›k tutun ve yan›n›zdan ay›rmay›n.
Kap› her çal›nd›¤›nda koflup hemen aç›verin ve
gelen misafirlerle ilgilenin.
Pencere kenar›nda çal›fl›n ve geleni geçeni sokakta olup biteni izleyin.
Yatarak veya uzanarak çal›fl›n.
Konular› ö¤renmeden sadece soru çözün.
Yaln›z bir fley vard›r: Çal›flkan olmak.
6
M. Kemal Atatürk
REHBERLİK
Nas›l Bir Zamanlama En Yüksek Verimi Sa¤lar?
45 +
Çal›fl
5
Tekrarla
+
10
Dinlen
=
60 dakika
Ö¤ren
Yaklafl›k 40–45 dakika çal›flt›ktan sonra mutlaka
5 dakikal›k bir tekrar yap›n ve çal›flt›klar›n›z› gözden geçirin. Her çal›flma sonras› yine 5–10 dakikal›k bir ara vermek di¤er seanslarda verimin düflmemesi aç›s›ndan çok önemlidir. 10 dakikal›k aralar
hem gelecek seansa zihinsel olarak haz›r bafllamay› hem de ö¤renilenin iyice yerleflmesini sa¤lamas› aç›s›ndan gereklidir.
Kulland›¤›m›z Sözcükler Gerçe¤e Dönüflürler
Bu sözcükleri kullanmay›n Bu sözcükleri kullan›n
1 ‹nanm›yorum
2 Zaman›m yok
3 Yapamam
4 Acaba
5 Olanaks›z
6 Belki
7 E¤er
8 Sonra
9 Korkuyorum
10 Hep baflar›s›z oldum
1 ☺ ‹nan›yorum
2 ☺ Zaman yarat›r›m
3 ☺ Yapabilirim
4 ☺ Mutlaka
5 ☺ Her fley mümkündür
6 ☺ Kesinlikle
7 ☺ Yapaca¤›m
8 ☺ fiimdi
9 ☺ Kendime güveniyorum
10 ☺ Bu sefer baflaraca¤›m
Bir fleyin imkâns›zl›¤›na inanmak, onu imkãns›z k›lar.
Frans›z Atasözü
7
REHBERLİK
Zihinsel Haz›rl›k
Öncelikle çal›flaca¤›m›z konunun ö¤renilmesi gerekti¤ine, beynimizin ikna edilmesi en önemli ad›md›r. E¤er beyin bu konuda ikna olmam›flsa çal›flacak gücü ve iste¤ini sa¤lamak neredeyse imkâns›z
hale gelir. Gazetecilerin kulland›¤› bir yöntemi ö¤renme s›ras›nda kullanmak da zihinsel haz›rl›k için
çok önemli bir baflka ad›md›r. Gazetecilikte haber
yapmada kullan›lan 5N + 1K kural›n›n aç›l›m› flöyledir: (Ne? + Ne zaman? + Nerede? + Nas›l? + Neden? + Kim?) sorular› üzerinde düflünülmesi zihinsel haz›rl›k sürecini önemli ölçüde h›zland›r›r.
Çal›fl›lacak konunun ne kadar sürece¤inin yaklafl›k olarak önceden belirlenmesi de beynin kendini
programlamas› ve en yüksek verimi alabilmesi için
gereklidir. Beyin bir iflin ne kadar sürece¤ini bilmek
ve gücünü bu do¤rultuda ayarlamak ister.
Konuyu çeflitli görsel malzemelerle zenginlefltirmek, flema, resim ve nesnelere dayand›rarak süslemek, derinlefltirmek de zinihsel haz›rl›¤› olumlu
yönde etkiler.
Sabah 08.00 – 11.00 ve akflam 21.00 – 23.00 saatleri aras›nda beyinde ö¤renmeyi destekleyen
kimyasallar›n artt›¤› yönündeki bilgilere dayanarak
çal›flma saatlerinin günün en verimli dönemlerine
göre ayarlanmas›, zihnimizi verimli kullanmam›z›
sa¤lar. Yemeklerden sonra en az 30 dakika ara
vermek de beyne giden kan miktar›n›n tekrar eski
haline dönebilmesi için geçen sürenin do¤ru kullan›m›na yard›mc› olur.
Amac›na ulaflmak m› istiyorsun; o halde kendi yolunu kesme.
8
Goethe
REHBERLİK
‹nsanl›¤› Yüceltenler
Bak›n bakal›m, kim hangi yaflta, hangi baflar›ya
imza atm›fl? Onlar baflard›lar! Neden olmas›n?
Büyük ‹skender: 17 yafl›nda Gordion Savafl›’n›
kazand›.
Newton: Yerçekimi Yasas›’n› buldu¤unda 23 yafl›ndayd›.
Marconi: 23 yafl›nda telsiz ve telgraf› buldu.
Fatih Sultan Mehmet: 23 yafl›nda ‹stanbul’u fethetti.
Lindberg: Atlantik Okyanusu’nu tek bafl›na geçen
ilk kiflidir ve 25 yafl›ndayd›.
Röntgen: Röntgen ›fl›n›n› 50 yafl›nda keflfetti.
Cervantes: Don Kiflot’u 56 yafl›nda yazd›.
Mozart: Saraydan K›z Kaç›rma adl› eserini 26 yafl›nda yazd›.
Defoe: Robinson Cruose’yu 68 yafl›nda yazd›.
Amundsen: 39 yafl›nda Güney Kutbu’na ayak basan
ilk insan oldu.
Dante: ‹lahi Komedya adl› eserini 41 yafl›nda yazd›.
Kristof Kolomb: Amarika’ya 41 yafl›nda ayak bast›.
Napoleon: Ününün doru¤una 41 yafl›nda ulaflt›.
Einstein: “‹zafiyet Teorisi”yle Nobel ödülünü 41
yafl›nda kazand›.
Benjamin Franklin: Paratoneri 41 yafl›nda keflfetti.
Leonardo da Vinci: Son Akflam Yeme¤i adl› tablosunu 46 yafl›nda tamamlad›.
Darwin: Evrim Teorisi’ni 50 yafl›nda aç›klad›.
Hayaller, hayal olarak kalmamal›
9
REHBERLİK
Ö¤rendiklerimizin Ne Kadar›n› Hat›rl›yoruz?
Okuduklar›m›z›n
% 10’unu
Duyduklar›m›z›n
% 20’sini
Gördüklerimizin
% 30’unu
Görüp duyduklar›m›z›n
% 50’sini
Söylediklerimizin
% 80’ini
Davran›fllarla birlikte söylediklerimizin % 90’›n›
Ö¤renmek ‹stedi¤iniz Malzemeyi
Okuyun,
Yaz›n,
Yüksek sesle tekrarlay›n
Soru cevap fleklinde tart›fl›n.
Her gün oldu¤u gibi bugün de, kalbiniz 100.000
defadan fazla att›, 25.000 kere nefes al›p verdiniz,
1 kg’a yak›n yemek yediniz, 1litre su içtiniz, 500
tonluk enerji ürettiniz, ortalama 5.000 kelime
konufltunuz ve 12.000 lt oksijen tükettiniz. Bunca
çal›flman›n içinde bugün dünden farkl› ne yapt›¤›n›z› düflünün ve bir birey olarak kendinize flu soruyu
sorun:“Bugün yeni bir fleyler ö¤renebildim mi?”
10
Gerçeklefltirirken göreceksin ki, umdu¤undan daha iyisin.
REHBERLİK
Olumlu Düflünmeliyiz
Yap›lan araflt›rmalar beynimizden günde ortalama
60–70 bin düflüncenin geçti¤ini ortaya koyuyor.
Ve ne yaz›k ki bunlar›n ço¤u olumsuz düflüncelerden oluflurken genellikle de bir önceki gün
düflündüklerimizle ayn› fleyleri düflünüyoruz.
Olaylara iliflkin do¤ru sorular sormak, do¤ru yarg›larda bulunmak, sorunlar› çözebilmek aç›s›ndan
çok büyük önem tafl›r.
– Neden baflar›l› olam›yorum?
(Yanl›fl)
– Baflar›l› olabilmek için neler yapmal›y›m?(Do¤ru)
– Ailem neden bana k›z›p duruyor?
(Yanl›fl)
– Ailemle iliflkilerimi nas›l daha iyi hale getirebili(Do¤ru)
rim?
– S›navda bu çal›flmalarla asla baflar›l› olamaya(Yanl›fl)
ca¤›m.
– Daha planl› çal›flmalarla daha iyi sonuçlar ala(Do¤ru)
bilirim.
– Seçti¤im hedefe ulaflmam imkâns›z.
(Yanl›fl)
– Hedefime her gün biraz daha fazla yaklafl›yo(Do¤ru)
rum.
Asl›nda sorunun çözümü ço¤unlukla soruyu sorufl
fleklimizde yatmaktad›r. Hayata do¤ru sorular sormak, ikna edici cevaplar alman›n püf noktas›d›r.
Bir ifli yapaca¤›n›z› düflünseniz de, yapamayaca¤›n›z›
düflünseniz de hakl›s›n›z.
Henry Ford
11
REHBERLİK
72 Y›l Yaflayan Bir ‹nsan
Yap›lan araflt›rmalar 72 y›l yaflayan bir insan›n
zaman›n› nelerle geçirdi¤ini yaklafl›k olarak flu
flekilde ortaya koymaktad›r:
Uyku
21 y›l
Çal›flma
14 y›l
Kiflisel bak›m
7 y›l
Yemek
6 y›l
Gezmek
6 y›l
S›rada beklemek
4 y›l
Ö¤renmek
4 y›l
Toplant›lar
3 y›l
Telefon
3 y›l
Kay›p eflya arama
1 y›l
Di¤er çal›flmalar
3 y›l
Tüm zaman›m›z›n yaln›zca 5’te 1’ini çal›flmaya ve
18’de 1’ini de ö¤renmeye ay›r›yoruz. Bu süre içinde baflar›ya ulaflmay› bekliyoruz. Hepimiz ayn› zamana sahibiz; ancak bu zaman› nas›l kulland›¤›m›z konusunda farkl›lafl›yoruz. Baflar›l› insanlar›n
zaman› en iyi flekilde kullanan insanlar oldu¤unu
unutmay›n.
Kaybedilen her saniye felakete f›rsat haz›rlar.
12
Napoleon
REHBERLİK
Yüksek Sesle Okuyun
‹ç sesimizle okudu¤umuz çal›flma malzemeleri,
sadece zihinsel bir izlenim olarak belle¤imizde kal›r. Kelimeler varl›klar› sadece ka¤›t üzerinde gösteren iflaretlerdir. Anlamlar› göz için de, beyin için
de ayn›d›r. E¤er yüksek sesle düflünür ve okursan›z bu kelimeler yeni anlamar kazanmaya ve sesin de yard›m›yla vücut kazanarak canlanmaya
bafllarlar. Cümleler göz, kulak ve beyin için anlam
kazan›rken görsel, iflitsel deste¤i ile daha da pekiflir. Bu ö¤renmeyi ve haf›za da kal›c›l›¤› önemli
oranda art›r›r. Bu nedenle yüksek sesle okuyun,
okudu¤unuzu yüksek sesle tekrarlay›n ve yazarak
da bu deste¤in etkilerini art›r›n.
Kal›c› ö¤renme düflünüldü¤ünden çok daha zordur. Bilginin bellekle uzun süre saklanabilmesi için
hat›rda kal›c›l›¤› art›ran yöntemlere ihtiyaç vard›r
ve en önemlisi ne kadar çok duyu organ›m›z ö¤renme sürecinde etkin duruma geçirilirse ö¤renme
malzemesi ile ilgili zihinsel ba¤lar o denli güçlü
olur. Bu nedenle laboratuvar çal›flmalar› ö¤renilen
bilginin uzun süreli belle¤e yerleflme olas›l›¤›n› art›rmakta; görme, iflitme, dokunma, koku ve tat
alma deste¤i ile ö¤renmede kal›c›l›k çok daha üst
seviyelere ç›kmaktad›r.
Yöntemi olan topal, yöntemsiz koflandan daha çabuk ilerler.
P. Vallery
13
REHBERLİK
Baflarmak ‹çin Hangisini Seçersiniz?
Bir fleyi tercih ediyorsan›z.
Bir fleye inan›yorsan›z.
Yapmak zorunda
oldu¤unuz için yapars›n›z.
‹stedi¤iniz için yapars›n›z.
‹stedi¤iniz zaman
yapars›n›z.
Her zaman yapars›n›z.
Sadece bir seçenektir sizin için.
Sizin için zorunluluktur, vazgeçilmezdir.
Zorda kal›rsan›z
vazgeçersiniz.
Asla vazgeçmezsiniz.
Aç›kça tan›mlayamazs›n›z.
Sizin için çok de¤erli ve özel bir tan›m›
vard›r.
Ulaflabilirsiniz.
Mutlaka ulafl›rs›n›z.
Seçimlerinizi yaparken öncelikle içinizden gelen
sesi dinlemelisiniz. Neden çal›flt›¤›n›z, nereye varmak istedi¤iniz ve seçiminizin sizin için ne ifade etti¤i gibi sorulara verecek kendinize ait net cevaplar›n›z olmal›. K›sacas› ne için ve nereye kofltu¤unuzu bilmelisiniz. Aksi halde var›fl noktas› olmayan
bir kofluda kaybetmeye mahkum olursunuz.
Varaca¤› liman› bilmeyen yelkenliye hiç bir rüzgârdan hay›r gelmez.
14
Seneca
REHBERLİK
En Zor Unutulanlar
Kifliye anlaml› gelen kelimeler
Üzerinden 2 haftal›k süre geçmeden tekrarlanan konular
Çocuklukta kazan›lan ve kal›c› izler b›rakan
anlar
Bireyi do¤rudan ilgilendiren konular ve olaylar
Birey için güzel konular ve an›lar
Hat›rlanmas› gerekti¤ine karar verilen konular
Yatmadan önce ve sabah uyand›¤›nda tekrar
edilenler
Üzerinde s›k s›k konuflulan ya da düzenli
aral›klarla tekrarlanan konular
Kazan›lan baflar›larla ilgili konular
Fiziksel becerilerle s›k› ba¤› olan konular
Yüksek sesle düflünülen ve konuflulanlar
Ö¤renilenler çok çabuk unutulur. Tam anlam›yla
ö¤renilen bir fleyden geriye 20 dakika içinde sadece yar›s›, 1 saat sonra % 30’u ve 1 gün sonra sadece % 20’si kal›r. Ö¤rendiklerimizi hat›rlayabilmenin tek yolu ise tekrard›r. Hadi bakal›m kolay
gelsin!
Tarlaya ilk, yata¤a son giden ol.
Çin Atasözü
15
REHBERLİK
2. Nefesinize Ulaflana Kadar Durmadan Koflun
Bafllamak her zaman en zorudur. En fazla gücü
asl›nda bafllarken harcar insan. Motivasyon sürecinin en zorlu k›sm›d›r bafllamak. Geri ad›m atmadan devam etmek zoru kolay hale getiren en
önemli ayr›nt›d›r.
Atletlerin maraton koflarken büyük bir haz içinde
kaybolmalar›na benzer, hedefe do¤ru yap›lan koflu. Onlar›n deyimiyle ikinci nefeslerine ulaflt›ktan
sonra tüm gün durmadan koflabileceklerini hissedermifl tüm atletler. ‹kinci nefesinize ulaflana kadar
hiç durmadan koflarsan›z eskisinden çok daha kolay yeni bir kofluda hedefe yaklaflm›flken buluverirsiniz kendinizi.
Ancak ikinci nefese ulaflabilmek, her türlü s›k›nt›ya
ve zorlu¤a ra¤men durmaks›z›n koflunuzu sürdürmenize ba¤l›d›r. ‹lk nefesinizde sürekli duraklar ve
koflunuza ara verirseniz, ikinci nefesinize ulaflabilme olas›l›¤›n› da kaybetmifl olursunuz.
Bafllamak her zaman zor ve s›k›nt›l›d›r; ama
kararl› ad›mlar, zevkle gidilen bir yolda baflarma
inanc›yla doldurur insan›n içini. Y›lmay›n, pes etmeyin, vazgeçmeyin. Hedefe varmak da, yar› yolda kalmak da sizin elinizdedir.
16
De¤iflim, ancak yeterince güçlü arzular oldu¤unda
mümkün olacakt›r.
Anonim
REHBERLİK
En Kolay Unutulanlar
Anlams›z gelen konular
Hiç ara vermeden uzunca süre çal›fl›p ö¤rendiklerimiz
Yorgun, s›k›nt›l› veya isteksiz zamanlar›m›zda
ö¤renmeye çal›flt›klar›m›z
Ö¤rendikten sonra üzerinde hiç kafa yormad›¤›m›z konular
Rastgele, tesadüfi ö¤renilen fleyler
K›sa sürede zorla ö¤renmek zorunda kald›klar›m›z
‹nanç ve önyarg›lar›m›za ters düflen konular
‹simler, rakam ve tarihler
Tam kavrayamad›¤›m›z konular
Ö¤renmek istenmeyen fleyler
Unutmaya karfl› en etkili ilac›n tekrar oldu¤unu
daha önce de belirtmifltik.
1 saat sonra, 1 gün sonra ve 1 ay sonra tekrarlamak uzun süreli belle¤e geçifli kolaylaflt›r›rlar.
Görün, dinleyin, okuyun, gözleyin, çal›fl›n, tekrarlay›n, uygulay›n. Bu basamaklar› kullanman›z ö¤renmenizi en üst düzeye getirecektir.
Zaman ve sab›r, iflte benim güçlü askerlerim.
Tolstoy
17
REHBERLİK
S›nav Kayg›s›
“S›nav› kazanamazsam mahvolurum,” “Aileme ne
derim?”, “Bildiklerimi ya kar›flt›r›p unutursam!?” “Zaman›nda yetifltiremezsem!” “Bilmedi¤im yerlerden
gelirse!” gibi düflünceler s›nav kayg›s›n› en üst seviyelere tafl›rlar.
Halbuki bu tür endiflelerin s›navlarda sorular› çözmeye hiçbir olumlu katk›s› yoktur. Aksine ö¤renme
s›ras›nda oluflan protein zincirleri üzerinde geçici,
parçalay›c› bir etki yaparlar. Bilinenlerin s›nav s›ras›nda unutulmas›, ancak s›nav sonras› hat›rlanmas› yüksek kayg›n›n oluflturdu¤u kimyasal de¤iflimin sonucudur.
Hiç kayg› olmadan da gerekli uyan›kl›¤›n ve
dikkatin toparlanabilmesi çok güçtür. Asl›nda
baflar›l› olabilmek için belli bir düzeyde kayg›ya
ihtiyac›m›z vard›r.
Kayg› bir anlamda vücudun savunma mekanizmas›d›r. Onu dengede tutulabilmek baflar›y› da
beraberinde getirecektir.
S›nava gere¤inden fazla anlam yüklemek kayg›y›
bir soruna dönüfltürebilir. Unutmay›n ki s›navlar birer kiflilik testi de¤ildirler. Bir s›navdaki baflar›s›zl›¤›n›z sizin baflar›s›z bir kifli oldu¤unuz anlam›na
asla gelmez. Çal›fl›r, ö¤renir ve baflar›rs›n›z. Hepsi sadece bundan ibarettir.
18
Panik flaha kalkm›fl korkudur ve korku her zaman
korkulan fleyden daha fazla zarar verir.
Marie Curie
REHBERLİK
Elmas Avc›s›
Gerçek oldu¤u söylenen bir öyküye göre, Kuzey
Afrika’da yaflayan bir çiftçi yaflad›¤› k›tada elmas
oldu¤unu duyar ve çok zengin olabilece¤ini düflünerek çiftli¤ini sat›p elmas aramaya koyulur. Y›llar
süren aray›fl› bir sonuç vermeyince, dönecek bir
yeri de olmad›¤›ndan bunal›ml› bir an›nda köprüden atlay›p bo¤ularak ölür. Tam o s›ralarda ondan
çiftli¤ini sat›n alan adam kurumufl bir nehir yata¤›nda yürümektedir. fiekli çok farkl› olan bir kaya
parças› dikkatini çeker ve bu kayay› al›p incelettirir. K›sa süre sonra o arazide bu tür kayalar›n çokça oldu¤u ve burada dünyan›n en büyük elmas
madeni oldu¤u keflfedilir.
O arazinin eski sahibi elmas›n neye benzedi¤ini
ö¤renseydi ve en önemlisi elindekinin de¤erini bilseydi baflar›ya ulaflan kifli o olacakt›. Gözünün
önündeki hazineyi göremedi ve var olan› çok uzaklarda arad›.
Oysaki hayat› boyunca arad›¤› fley bir iki ad›m
ötesindeydi...
Arad›¤›n› bilmeyen, buldu¤unu anlayamaz.
Claude Bernard
19
REHBERLİK
Motivasyon – Konsantrasyon Ι
Ö¤rencilerimizin temel sorunlar›ndan biri çal›fl›lacak konu üzerinde dikkatlerini uzun süre toparlayamamalar›d›r. Ancak verimli bir çal›flma için konsantrasyonun temini gereklidir. ‹nsan fikrinin dura¤an olmayan yap›s› farkl› düflüncelerin bir anda bir
araya gelmesine yol açar. Buna ba¤l› olarak konsantrasyonla ilgili sorunlar›n temel nedeni ça¤r›fl›mlarla gelen aral›kl› kopmalard›r. Bu kopmalar›n
niteli¤i ve niceli¤i bireyden bireye farkl›l›k gösterir.
Bireyin öncelikle konsantrasyon efli¤i denilen yani
dikkat yo¤unlu¤unun devaml›l›¤› ve kalitesinin ne
düzeyde oldu¤unun araflt›r›lmas› gerekir. Bu efli¤i
bulman›n en kolay yolu kitap okumaya bafllad›ktan
sonraki ilk kopma noktas›n› süre olarak tespit etmekten geçer. Bu süre saptand›ktan sonra süreyi
art›rmaya yönelik egzersizler yap›l›rsa konsantrasyon üzerinde olumlu geliflmeler sa¤lanabilir. Size
bu konuda iki basit ama etkili egzersiz öneriyoruz.
1. Okudu¤unuz herhangi bir yaz›l› malzeme içindeki önceden belirlenmifl harf ya da kelimeleri
en k›sa sürede ve en do¤ru flekilde bulmaya çal›flmak. Bu sayede dikkatinizi uzun süre bir metin üzerinde yo¤unlaflt›rabilirsiniz.
Coflku, zekâdan daha önemlidir.
20
Einstein
REHBERLİK
Motivasyon – Konsantrasyon ΙΙ
2. “Siyah nokta” egzersizi: A4 ka¤›d›n ortas›na demir para büyüklü¤ünde bir daire çizin ve içini karalay›n. Ka¤›d› 1/2 metre uza¤a göz hizan›za
koyun ve karfl›s›na oturun. Dikkatlice noktaya
bak›n ve hareket etti¤i an› süre olarak not edin,
her seferinde daha uzun süre sabit tutmaya çal›flarak ve hareketlendi¤inde yo¤unlaflarak tekrar sabitleme yoluna gidin. Bu egzersizi günde
2–3 kez birkaç dakikal›k sürelerle tekrarlay›n.
Konsantrasyonunuzda k›sa zamanda önemli
geliflmeler olaca¤›n› görecek ve flafl›racaks›n›z.
Bu al›flt›rmalar› yapmadan önce ailenize haber
vermenizi öneririz. Sizi duvarda as›l› bofl bir k⤛da bakarken görünce pani¤e kap›lmas›nlar.
‹nsan zihni dakika da 600 kelimelik konuflma h›z›n› alg›lama kapasitesine sahipken, normal bir
konuflma ancak 150 kelimeyi kapsar. Bu da dakikada 450 kelimelik bir boflluk do¤urur. Yap›lmas› gereken fley, oluflan bu bofllu¤u yine ayn›
anlat›ma yo¤unlaflarak doldurmakt›r. Bu konuda
kendinizi zorlaman›z ö¤renmenizi kolaylaflt›r›r.
Sonuç almak için sab›rs›zlan›yor musunuz?
Bu¤day tanecikleri ekmek, tafl parçac›klar› kale yapar.
21
REHBERLİK
Sorular Neden Yanl›fl Yap›l›r?
“Çal›fl›yorum; ama nedense netlerim bir türlü artm›yor!” diyorsan›z e¤er, bunun nedenlerini üç ana
madde halinde ele alabilmek mümkündür:
A. Bilgi eksili¤iniz vard›r.
B. Dikkatsizlik veya konsantrasyon probleminiz
vard›r.
C. Muhakeme gücünüz arzu etti¤iniz düzeyde de¤ildir.
a. Bilgi eksikli¤iniz varsa, çözümü; eksikleri tespit
ederek gidermeye çal›flmak, anlamakta zorland›¤›n›z konular› en bafltan ele alarak sorular yoluyla tekrarlar yapmakt›r.
b. Verimsiz çal›flma ortam›ndan do¤an s›k›nt›lar,
bedensel rahats›zl›klar, uykusuzluk, zihinsel da¤›n›kl›k, acelecilikten kaynaklanan yanl›fl alg›lamalar, konsantrasyona iliflkin problemler, çal›flma ortam›n›n düzenlenmesi ve konsantrasyon
art›r›c› birtak›m egzersizlerle büyük ölçüde düzeltilebilmektedir.
c. S›navlardaki sorular›n önemli bir k›sm› bilgiden
çok muhakeme gücünü ölçen sorulard›r. Bilgi olmadan da muhakemenin güçlü olmas› tek bafl›na fayda sa¤lamaz. Muhakeme gücünü art›rman›n en h›zl› yolu; bol miktarda soru çözmek,
farkl› kaynaklardan yararlanmak ve kitap okumay› al›flkanl›k haline getirmekten geçer.
Kitaplar, akl›n çocuklar›d›r.
22
Jonathan Swift
REHBERLİK
Test S›navlar›nda Baflar› ‹çin Turlama Tekni¤i–I
1. Test s›navlar›nda yer alan sorular zorluk
düzeyine göre befl ana gruba ayr›l›r ve s›nav›n
içinde gelifligüzel bir da¤›l›mla yerlefltirilirler.
Zorluk düzeylerinin test içindeki yüzdeleri
1.
2.
3.
4.
5.
Çok kolay
Kolay
Normal
Zor
Çok zor
%10
%20
%40
%20
%10
Bu durumun bilinmesi test tekni¤i aç›s›ndan büyük
önem tafl›r. Turlama Tekni¤ini bilen ve iyi uygulayan dikkatli bir ö¤renci 1. turda normal, kolay ve
çok kolay sorular› çözerek s›nav›n %70’ini
kolayl›kla yapabilme flans›na sahiptir. Bu da
ö¤rencinin alabilece¤i en yüksek puan› alabilmesine olanak tan›r. Bu sayede zaman en do¤ru
flekilde kullan›lm›fl olur. Turlama tekni¤ini iyi uygulayabilmek uzmanlaflmay› gerektirir. Tekni¤i en
ince ayr›nt›s›na kadar bilmek ve en iyi hale
getirmek ancak düzenli pratiklerle mümkündür.
2. Ayn› test içindeki çok zor ve çok kolay sorular›n
puan de¤erleri birbirinden farkl› m›d›r sizce?
Hay›r farkl› de¤ildir. S›nav›n çok zor sorusu ile
çok kolay sorusu aras›nda (ayn› test içinde)
puan de¤eri aç›s›ndan fark yoktur.
Asla ümitsizli¤e kap›lmam. Çünkü her yenilgi ileriye
do¤ru at›lm›fl yeni bir ad›md›r.
Thomas Edison
23
REHBERLİK
Test S›navlar›nda Baflar› ‹çin Turlama Tekni¤i – II
Bu tekni¤i do¤ru uygulayabilmek için öncelikle testin ilk sayfas› ve ilk sorusundan bafllamak ve testleri sayfa s›ras›na göre çözme al›flkanl›¤›ndan
vazgeçiniz. Birinci turda çözümü kolay sorulara
öncelik verilmesi ve zaman al›c› zor sorular›n ikinci tura b›rak›lmas› s›navda çok iyi bir stratejiyi ve
baflar›y› da beraberinde getirecektir. Burda ana
dayanak noktas› çözümü zor olan sorular› çabuk
keflfetmek, ikinci tura b›rakmak ve sorularla asla
inatlaflmamakt›r.
Turlama Tekni¤i = Zaman + Moral + Puan = BAfiARI
Turlama tekni¤iyle ilgili yöntem, 8 ana bafll›kta flu
flekilde s›ralanabilir:
1. Test kitap盤›n› sayfa s›ras›na göre çözme al›flkanl›¤›n›zdan vazgeçin.
2. Alan›n›za kaynakl›k eden testlerin öncelikli
oldu¤unu unutmay›n.
3. 2 say›sal veya 2 sözel testten sonra ayn› alandan üçüncü bir testi çözmeyin. Örne¤in: (Mat 1,
Mat 2, Fen 2’yi arka arkaya çözmeyin.)
4. En baflar›l› oldu¤unuz testten, en az baflar›l›
oldu¤unuz teste do¤ru s›rayla çözümleyin.
5. Önce kolay, çok kolay ve orta seviye sorular› çözün, emin olmad›¤›n›z sorular› sonraya b›rak›n.
6. Sorularla asla inatlaflmay›n.
7. S›nav› son dakikas›na kadar de¤erlendirin.
8. Sisteminizi belirleyin ve bu sistemi her deneme
s›nav›nda daha da gelifltirmeye bak›n.
24
Kötümser rüzgârdan flikayet eder, iyimser
de¤iflmesini umar, ak›ll› yelken açar.
Anonim
REHBERLİK
Zihni Ö¤renmeye Yo¤unlaflt›rmak
Dinlerken not tutun.
Dinlenmek için ara verin.
Bilgilerin anlam› ne kadar aç›ksa zihinde kalma
ve hat›rlama oran› o kadar yüksektir.
‹lgi duydu¤umuz fleylerin çok daha iyi hat›rland›¤›n› unutmay›n.
Daha yüksek bir verim için, hedefinizin çekim
gücünü kullan›n.
Ö¤renme amac›n›z› önceden belirleyin.
Amaca yaklaflt›kça motivasyon artar. Ara hedefler belirleyin ve bunlar› ana hedef için basamak
olarak kullan›n.
Hat›rlama gücü ödüllendirme ile artar. Baflar›n›z› art›rmak için kendinize bir ödül sistemi
oluflturun.
Tüm uzaklar›n yolu aya¤›n›n ucundan bafllar.
25
REHBERLİK
Nefes Egzersizi
Burnunuzdan derin bir nefes al›n... Nefesinizi 3–4
saniye kadar tutun ve ald›¤›n›z sürenin iki kat› süre
içinde a¤z›n›zdan yavaflça verin.
Beynimiz tüm vücut a¤›rl›¤›m›z›n sadece % 2’si
kadar yer kaplar. Yaklafl›k 1,5 kg kadar. Ancak soludu¤umuz oksijenin % 20’sini tek bafl›na tüketir.
Vücudumuzdaki 75–80 trilyon hücreyi sa¤l›kl›
tutabilmek için her gün 11.000–12.000 litre oksijen
tüketiriz. Sa¤l›kl› çal›flan beyin hücreleri için yeterli oksijenin al›nmas› flartt›r, yorgunlu¤u, kayg›y›,
gerilimi azaltabilmek için günde en az 3–4 kez bu
nefes egzersizini uygulamal› ve bunu s›nava kadar
al›flkanl›k haline getirmelisiniz.
Unutmay›n:
Burnunuzdan yavaflca derin bir nefes al›n ve bunu
iki kat› sürede yavaflça a¤z›n›zdan verin. Gö¤sünüz bir balon gibi fliflsin ve sönsün...
Bu egzersizi her seferde 3–4 tekrarla, gün içinde
2–3 kere uygulamay› ihmal etmeyin. Çal›flmalar›n›zdaki verimin artt›¤›n› ve kendinizi eskisinden
daha dinç hissetti¤inizi k›sa süre içinde göreceksiniz.
26
Göklerde uçmak mucize de¤ildir, ya da suyun üzerinde koflmak.
As›l mucize yeryüzünde yürüyebilmektir.
REHBERLİK
Çözüme Hangi Testten Bafllamal›?
Testlerin ve sorular›n çözüm s›ras› ö¤renciden ö¤renciye farkl›lafl›r. Ancak önemli olan her ö¤rencinin kendisi için en uygun s›ralama ve zamanlamay› deneyerek keflfetmesidir. Test s›navlar› bilgi
ve muhakeme yan›nda ayn› zamanda taktik s›navlar›d›r. Genel ilke en baflar›l› olunan testten
bafllamakt›r. Bu s›nav heyecan› üzerinde de olumlu etki yapacak, s›nava dair olumlu beklenti ve
moral yükselecektir. Baflar›l› oldu¤unuz testte hata
yapma olas›l›¤›n›z azal›rken dikkatinizin yo¤unlaflmas› da kolaylaflacakt›r.
E.A. ö¤rencisi için örnek test çözüm s›ralamas›:
(Mat 1 / Türkçe / Mat 2 / Ed–Sos / Sos 1 / Fen 1)
(Mat 1 / Mat 2 / Türkçe / Ed–Sos / Sos 1 / Fen 1)
Say. ö¤rencisi için örnek test çözüm s›ralamas›:
(Mat 1 / Mat 2 / Türkçe / Fen 1 / Sos 1 / Fen 2)
(Mat 1 / Fen 1 / Türkçe / Mat 2 / Sos 1 / Fen 2)
(Mat 1 / Fen 1 / Türkçe / Mat 2 / Fen 2 / Sos 1)
Söz. ö¤rencisi için örnek test çözüm s›ralamas›:
(Türkçe / Ed–Sos / Sos 2 / Mat 1 / Sos 1 / Fen 1)
(Türkçe / Ed–Sos / Mat 1 / Sos 2 / Sos 1 / Fen 1)
Not: “SBS için de ayn› mant›k ve say›sal, sözel
testler aras›ndaki geçifl sistemi kullan›labilir.”
Fen P. (Mat / Türkçe / Fen / Sosyal)
Ea P. (Türkçe / Mat / Sosyal / Fen)
Tembeller her zaman bir fleyler yapmaya heveslenirler.
Frans›z Atasözü
27
REHBERLİK
Etkili Okuma ‹çin ‹SOAT Yöntemi
Nedir ‹SOAT? K›saltmalarla dile getirilen ve okuman›z› en etkili hale getirecek yöntemleri içeren ve
ö¤renmede kal›c›l›¤› sa¤layan etkili bir okuma tekni¤idir.
1. Ad›m: ‹zle
→ 5 dakika içinde konunun ana
hatlar›nda göz gezdirin.
2. Ad›m: Sor
→ Konuyla ilgili soru oluflturun.
3. Ad›m: Oku
→ Sordu¤unuz sorular›n cevaplar›n› bulmak amaçl› seçerek
okuyun.
4. Ad›m: Anlat
→ Ö¤rendiklerinizi yüksek sesle
anlat›n.
5. Ad›m: Tekrarla→ Notlar› ve kitab› kald›r›p konunun tekrar›n› yap›n.
Birbiri ard›na uygulanmas› gereken bu befl ad›m
yaz›l› bilgiyi en etkili flekilde anlamam›z› ve uzun
süreli belle¤e kaydetmemizi sa¤layan en etkili
okuma yöntemlerinden biridir. Okuma s›ras›nda
beyninizin mümkün oldu¤unca tek bir hedefe yönelmesinin sa¤lanabilmesi için çevresel uyaranlar›n kontrol alt›nda tutulmas› çok önemlidir. Çal›flma
ortam›ndaki her türlü ses ve görüntü ileten cihazlar›n kapat›lmas› ve ö¤rencinin yaln›zca okuma
parças›yla baflbafla kalmas› sa¤lanmal›d›r.
28
Dinlenmemek üzere yürümeye karar verenler,
asla ve asla yorulmazlar.
M. Kemal Atatürk
REHBERLİK
Etkin Zaman Kullan›m›
Derse bafllamadan önce çal›flma s›ras›nda gösterdi¤iniz davran›fl ve al›flkanl›klar›n›z› gözden
geçirin ve kendinizi tan›y›n.
Çal›flma sürelerinizi önceden iyi bir flekilde
planlay›n.
Yeterince dinlenmeden, bitkin bir flekilde dersin
bafl›nda durmay›n.
Çal›flmaya bafllamadan önce ders araçlar›n›
haz›rlay›n.
Çal›flaca¤›n›z konunun nerde ihtiyac›n›z› karfl›layaca¤›n›, size s›navda ne gibi bir yarar sa¤layaca¤›n› kavramaya çal›fl›n.
Okuma ile ö¤renilecek derslere, çal›flman›n bafl›nda yer ay›r›n.
Ö¤renilecek konuyu önce bütün olarak kavramaya ve daha sonra parçalara inmeye çal›fl›r›z.
Konuyla ilgili önemli noktalar›, kelimeleri, anahtar cümleleri saptay›n ve dikkat çekici ve ak›lda
kal›c› hale getirmeye çal›fl›n.
Anlamad›¤›n›z konular› kavramadan di¤er konulara geçmeyin.
Her gün mutlaka ders çal›flmak için belli bir zaman dilimi ay›r›n ve bunu azar azar art›rmaya
çal›fl›n.
Okuduklar›n›z› kendi kelimelerinizle yüksek
sesle ifade edin.
Ö¤rendiklerinizi ayn› gün bir daha k›saca gözden geçirin ve aral›kl› olarak tekrarlar yap›n.
Zor bir ifl, zaman›nda yapmam›z gerekip de yapmad›¤›m›z
kolay fleylerin birikmesiyle oluflur.
Henry Ford
29
REHBERLİK
Belle¤inizi Güçlendirecek Taktikler
Afla¤›da belirtilen pratik yöntemler belle¤iniz üzerinde olumlu etkiler yaratacak ve çal›flmalar›n›zdan alaca¤›n›z verimi art›racakt›r.
Ters El Al›flt›rmas›
(Sol eliniz ile yaz› yaz›n, yemek yiyin, resim yap›n.)
Harf Al›flt›rmas›
(Kelimeler içinde çift yaz›lm›fl harfleri yakalamaya çal›fl›n.)
Dedektif Al›flt›rmas›
(Dün ..... saatte nerdeydim, ne yap›yordum?
diye kendinize sorun ve belle¤inizi denetleyin.)
Yürüyüfl Al›flt›rmas›
(Asker yürüyüflü yapmak, ters el, ters ayak ritmik bir flekilde yürüyün.)
Ressam Al›flt›rmas›
(Burnunuzun ucundaki hayali f›rça ile havaya
resimler çizin.)
Plaka Al›flt›rmas›
(Araba plakalar›ndan anlaml› sözcükler elde
etmeye çal›fl›n.)
Meditasyon Al›flt›rmas›
(Gergin anlar›n›zda sizi rahatlatacak bir kelimeyi, gözleriniz kapal›yken tekrarlay›n. Örne¤in:
“Mutluyum”, “Tatil”, “Rahat›m” vb.)
30
Yaflam % 10 bafl›n›za gelenlerden, % 90 sizin nas›l tepki
verdi¤inizden olufluyor. Öyle ise anahtar sizsiniz. Charles Swindoll
REHBERLİK
Aynadaki Adama Sormak
Verdi¤in emekler karfl›l›¤›n› buldu¤unda, insanlar
seni alk›fllad›¤›nda ya da tam aksine varmak istedi¤in hedefler çok uzakta kald›¤›nda, aynaya gidip
kendine bir bak ve aynadan yans›yan adama kulak
ver. Bil ki senin hakk›nda hüküm vermesi gereken,
odur, annen, baban veya arkadafl›n de¤il. Baflkalar›n›n ne dedi¤i de¤il önemli olan, as›l memnun
edilecek kifli aynada sana bakan kiflidir. Onun gözlerine bakam›yorsan e¤er bir sorun vard›r elbet;
ama gülümseyebiliyorsan ona o da sana gülümser, bil ki do¤ru yoldas›n. Aynadaki adam dostunsa e¤er hayat›n›n en zor, en önemli s›nav›n› baflard›n demektir. Bu hayatta herkesi kand›rabilir, övgülerle tebriklerle takdir edilen biri olabilirsin; ama
aynadaki adam› kand›r›yorsan e¤er sonunda elde
edece¤in ac›dan ve mutsuzluktan baflka bir fley
de¤ildir. Kendin için çal›fl, kendin için baflar, sen
mutlu ol ki, seni sevenler de mutlu olsunlar...
Sevgili Ö¤renciler, unutmay›n›z ki emek sizin
eme¤iniz, hedef sizin hedefiniz, hayat sizin
hayat›n›z... Bunlara sahip ç›kabilecek tek kifli
yaln›zca sizsiniz.
fiimdiden hayat›n›z›n bitmez tükenmez tüm
s›navlar› için baflar›lar diliyorum.
Vedat Metin ÇEfiMEKOLU
B‹L Dershaneleri Rehberlik Koordinatörü
Pedagog / Psikolojik Dan›flman
Hayattan korkmay›n çocuklar. ‹yi ve do¤ru fleyler
yapt›¤n›z zaman, yaflamak öyle güzel ki!
Dostoyevski
31