TÜBİTAK ARAŞTIRMA PROJESİ GELİŞME RAPORU
Transkript
TÜBİTAK ARAŞTIRMA PROJESİ GELİŞME RAPORU
TÜBİTAK ARAŞTIRMA PROJESİ GELİŞME RAPORU (Bilimsel Rapor) PROJE NO : 112Y393 RAPOR NO :1 RAPOR DÖNEMİ : 01/02/2013 - 01/02/2014 PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ: Melih Ertan ÇINAR BİLİMSEL RAPORDA OLMASI GEREKEN BİLGİLER 1. Dönem içinde projeyle ilgili bilimsel ve teknik gelişmeler proje planı ile karşılaştırılarak verilmeli, elde edilen veriler ile varılan ara sonuçlar, varsa materyal, yöntem ve kapsam değişikleri belirtilmeli ve tartışılmalıdır. 2. Dönem içindeki idari gelişmeler (yardımcı araştırıcı ve personel değişikliği, ek süre, yürütücünün kurum değişikliği ve varsa diğer destekleyen kuruluşlarla sürdürülen işbirliği, vb. konularındaki bilgiler) verilmelidir. 3. Proje çalışmaları kabul edilen çalışma takvimine uygun yürümüyorsa gerekçeleri açıklanmalıdır. 4. Bir sonraki dönem içinde yapılması planlanan çalışmalar (öneri formundan farklı bir durum oluşmuş ise) belirtilmelidir. 5. Destekleyen diğer kuruluşlarla ilgili sorunlar var ise ayrıntıları ve çözüm önerileri sunulmalıdır. 6. Dönem içinde proje kapsamında yapılan yayımların ve toplantılarda sunulan bildirilerin birer kopyası eklenmeli ve yapılan yayımlarda TÜBİTAK desteği belirtilmiş olmalıdır. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 BİLİMSEL GELİŞME RAPORU EK SAYFASI (Proje No: 112Y393) (Her madde için gerektiği kadar alan ve ek sayfa kullanabilirsiniz) 1. Dönem İçinde Projeyle İlgili Bilimsel ve Teknik Gelişmeler 01 Şubat 2013-01 Şubat 2014 tarihlerini kapsayan dönemde Ildır (Çeşme) ve Fethiye Körfezlerine bir bilimsel sefer düzenlenmiştir. Eylül 2013’de yapılan arazi çalışmasında Ildır ve Fethiye Körfezleri’nde korallijen habitatına sahip 3’er istasyonun 15 ve 25 m derinliklerinden tüplü dalışlar yapılarak çok sayıda fotoğraf çekilmiş ve kalitatif ve kantitatif analizler için bentik örnekler alınmıştır. İstasyonların genel özellikleri ve metodolojisi Ek 1’de, arazi çalışması sırasında gözlemlenen zoobentik türlerin listesi Ek 2’de, ve şu ana kadar analizi yapılan fotoğrafların sonuçları ise Ek 3’de verilmiştir. Ayrıca her istasyonun fiziko-kimyasal özelliklerini belirlemek amacıyla insitu ölçümler ve su örnekleri alınmıştır. Elde edilen fiziko-kimyasal veriler Ek 4’de sunulmuştur. Arazide toplanan örneklerin ayıklama işlemleri laboratuvarda devam etmektedir. 2. Dönem İçinde İdari Gelişmeler 3. Proje Çalışma Takvimine Uygun Yürümüyorsa Gerekçeleri Proje çalışma takvimine uygun yürümektedir. 4. Bir Sonraki Dönemde Yapılması Planlanan Çalışmalar Sonraki dönemde istasyonlardan toplanmış örneklerin ayıklamalarına devam edilecektir. Ayrıca Nisan-Mayıs ayları içinde Ildır ve Fethiye Körfezleri’nde arazi çalışmaları gerçekleştirilecektir. 5. Destekleyen Diğer Kuruluşlarla İlgili Sorunlar Varsa Ayrıntıları ve Çözüm Önerileri 6. Dönem İçinde Proje Kapsamında Yapılan veya hazırlanan Yayımlar ve Toplantılarda Sunulan Bildiriler Sıra 1 2 Çıktı türü Yazarlar Başlık Yayın yeri Durumu* * Hakem değerlendirmesinde, Yayınlanmaya kabul edildi, Yayınlandı PROJE YÜRÜTÜCÜSÜNÜN ADI SOYADI Melih Ertan ÇINAR İMZASI TARİH 31.01.2014 NOT: Raporun tüm sayfaları proje yürütücüsü tarafından paraflanacak, sadece son sayfa imzalanacaktır. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 EK 1 İSTASYONLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ VE METODOLOJİ 25.09.2013-29.09.2013 tarihleri arasında Ildır (Çeşme) ve Fethiye Körfezleri’nde yapılan arazi çalışmasında toplam 6 istasyonun 15 ve 25 m derinliklerinde tüplü dalışlar yapılmıştır (Şekil 1,2). Şekil 1. Ildır Körfezi’ndeki (Çeşme) istasyonlar. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Şekil 2. Fethiye Körfezi’ndeki istasyonlar. Dalış ekibi toplam 4 kişiden oluşmuştur. Bu ekipten bir araştırıcı her derinlikte kuadrat kullanarak fotoğraf çekme, diğeri video çekme, ve diğer iki araştırıcı ise kuadrat kullanarak veya rastgele bentik örnekler toplamışlardır. Korallijen kommunite yapısının belirlenmesinde fotoğrafik kuadrat metodu kullanılmıştır. Bu amaçla iç kenarları 25x25 cm olan krom bir kuadrat üzerine, objektifle zemin arasında 45 cm olacak şekilde, bir kompakt fotoğraf makinası (Olympus Camedia C-7070) monte edilmiştir (Şekil 3, 4). Fotoğraf makinasının monte edildiği çerçeveden yaklaşık 45° açıyla çıkan 15 cm’lik 2 çubuğa YSD1 model (Kılavuz numarası 32) 2 adet flaş monte edilmiştir. Fotograf makinasının objektif özellikleri: 7.1 megapixel, Olympus ED Wide Zoom lens 5,7-22.9 mm, 1: 2.8-4.8’dir. Çekimlerde genellikle su altı makro modu ve otomatik fokus kullanılmıştır. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Şekil 3. Fotografik kuadrat düzeneğinin önden ve yandan görünüşü. Şekil 4. Kuadrat kullanılarak fotoğraf çekimi. Fethiye İstasyon 1. Video çekimlerinde Go Pro Hero 3 Black Edition (full HD 1080 p, 45 fps) kullanılmıştır. Video ışığı olarak Underwater Kinetics Aqualite (ışık yayma açısı 90° ve maksimum ışık akısı 600 lümendir) kullanılmıştır. Video çekimleri her derinliğe horizontal olarak yerleştirilen 10 AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 metrelik bir hat üzerinde yapılmıştır (Şekil 5). Ayrıca korallijenli yapıların belirlenmesi için geniş açı ve makro video çekimleri gerçekleştirilmiştir. Şekil 5. Horizontal bir hat üzerinde örneklemelerin yapılması. Fethiye Körfezi İstasyon 2. İstasyonlarda fotoğrafları çekilen korallijen türlerinin tanımlarının yapılabilmesi için kalitatif ve kantitatif örneklemeler gerçekleştirilmiştir. Kantitatif örneklemlerde 20x20 cm’lik bir kuadrat kullanılmıştır. Ayrıca bölgede dağılım gösteren biyoeroder türleri tespit etmek amacıyla, çekiç ve keski kullanılarak kaya örnekleri toplanmıştır. İstasyonlardan elde edilen materyaller ayrı ayrı kavanozlara konularak %4’lük formaldehit ile fikse edilmiştir. Her istasyonun 15 ve 25 m derinliklerinden kuadrat kullanılarak çekilen fotoğraflardan 5’i foto-analiz için seçilmiştir. Fotoğrafların analizlerinde Photoquad paket programı kullanılmıştır (Trygonis & Sini, 2012). Bu programda kuadrat içinde kalan alanındaki türlerin kapladıkları alanlar ve yüzdeleri serbest el (freehand) opsiyonu kullanılarak belirlenmiştir. İstasyonların genel özellikleri aşağıda verilmiştir. İSTASYON C1 Örnekleme tarihi: 25.09.2013. Mevki: Ildır Körfezi, Ayrıktaş Mevki. Koordinatlar: 38°27'23''N26°21'39''E. 0-25 m derinlik taranmıştır. İSTASYON C2 Örnekleme tarihi: 25.9.2013. Mevki: Ildır Körfezi, Çolak Kayalıkları, Deve Taşları. Koordinatlar: 38°26'42''N-26°24'35''E. 0-25 m derinlik taranmıştır. Turbidite yüksek, görüş AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 düşük. 15 m derinliklerde kayaların yanında Posidonia oceanica mevcut. Korallijen nispeten iyi gelişmiştir. İSTASYON C3 Örnekleme tarihi: 24.09.2013. Mevki: Ildır Körfezi, Çiftadaların kuzeyi. Koordinatlar: 38°23'45''N-26°26'55''E. 0-25 m derinlik taranmıştır. 0-13 m arasında yer yer taşlık alanlar ve Posidonia oceanica yatağı mevcut. 15-30 m arasında blok kaya mevcut. İSTASYON F1 Örnekleme tarihi: 27.09.2013. Mevki: Fethiye Körfezi dışı, Mağara mevki. Koordinatlar: 36°32'21''N-29°01'27''E. 0-28 m derinlik taranmıştır. Blok kaya. İSTASYON F2 Örnekleme tarihi: 28.09.2013. Mevki: Fethiye Körfezi, Afkule, Kilisenin altı. Koordinatlar: 36°34'34''N-29°01'47''E. 0-40 m derinlik taranmıştır. Blok kaya, korallijenli yapılar 3 m den başlıyor. İSTASYON F3 Örnekleme tarihi: 28.09.2013. Mevki: Fethiye Körfezi, Tarzan Koyu: 36°36'58''N-29°03'54''E. 0-30 m derinlik taranmıştır. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 EK 2 ARAZİ ÇALIŞMASI SIRASINDA İSTASYONLARDA GÖZLENEN ZOOBENTİK TÜRLER Araştırma bölgesinde dalarak yapılan gözlemlerde aşağıdaki makrozoobentik türler gözlemlenmiştir. İSTASYON C1 C1 nolu istasyonda 12 türe rastlanılmıştır. 25 m derinlikte en bol tür Agales oroides’dir (Tablo 1). Tablo 1. C1 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları Türler PORIFERA Agales oroides Axinella polyphoides Cliona viridis Hexadella racovitzia Pleraplysina spinifera CNIDARIA Leptopsammia pruvoti POLYCHAETA Hermodice carunculata Bispira volutacornis MOLLUSCA Rocellaria dubia Lithophaga lithophaga ECHINODERMATA Sphaerechinus granularis Hacelia antennuata 15 m 25 m 400 birey 50 birey 15 birey 3 birey 15 birey 2 birey 1 birey 3 birey.400 cm-2 1 birey.m-2 6 birey.400 cm-2 1 birey.m-2 2 birey 1 birey İSTASYON C2 C2 nolu istasyonda 11 türe rastlanılmıştır. 15 m derinlikte en baskın tür Leptopsammia pruvoti ve 25 m derinlikte en baskın tür ise Agales oroides’dir (Tablo 2). Tablo 2. C2 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları Türler PORIFERA Agales oroides Aplysina aerophoba Axinella canabiana Axinella polyphoides Dysidea avara CNIDARIA Leptopsammia pruvoti POLYCHAETA Hermodice carunculata Sabella spallanzani AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 15 m 25 m 50 birey 3 birey 10 birey 40 birey 3 birey 10 birey 30 birey 2 birey 1 birey MOLLUSCA Rocellaria dubia Lithophaga lithophaga ECHINODERMATA Sphaerechinus granularis 10 birey.400 cm-2 2 birey.m-2 5 birey.400cm-2 2 birey.m-2 5 birey 3 birey İSTASYON C3 C3 nolu istasyonda 14 türe rastlanılmıştır. 15 m derinlikte en baskın tür Sphaerechinus granularis ve 25 m derinlikte en baskın tür ise Agales oroides’dir (Tablo 3). Tablo 3. C3 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları. Türler PORIFERA Agales oroides Axinella canabiana Axinella polyphoides Chondrosia reniformis Dysidea avara Hexadella racovitzia CNIDARIA Leptopsammia pruvoti POLYCHAETA Hermodice carunculata Bispira valutacornis MOLLUSCA Rocellaria dubia Lithophaga lithophaga ECHINODERMATA Martasterias glacialis Coscinaster tenuispina Sphaerechinus granularis 15 m 25 m 60 birey 5 birey 50 birey 10 birey 10 birey 7 birey 50 birey 10 birey 1 birey 1 birey 5 birey.400 cm-2 1 birey.m-2 25 birey 1 birey 1 birey 6 birey İSTASYON F1 F1 nolu istasyonda 7 türe rastlanılmıştır. 15 m derinlikte en baskın tür Chondrosia reniformis ve 25 m derinlikte en baskın tür ise Agales oroides ve Axinella polyphoides’dir (Tablo 4). Tablo 4. F1 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları. Türler PORIFERA Agales oroides Axinella polyphoides Chondrosia reniformis Crambe crambe Phorbas fictitius POLYCHAETA Hermodice carunculata ECHINODERMATA Synaptula reciprocans AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 15 m 10 birey 1 birey 1 birey 1 birey 2 birey 25 m 10 birey 10 birey 5 birey 1 birey İSTASYON F2 F2 nolu istasyonda 7 türe rastlanılmıştır. 15 m derinlikte en baskın tür Hermodice carunculata ve 25 m derinlikte en baskın tür ise Axinella polyphoides’dir (Tablo 5). Tablo 5. F2 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları Türler PORIFERA Agales oroides Axinella polyphoides Crambe crambe CNIDARIA Phyllangia mouchezi POLYCHAETA Hermodice carunculata ECHINODERMATA Arbacia lixula Echinaster sepositus 15 m 25 m 4 birey 7 birey 5 birey 3 koloni 30 birey 1 birey 1 birey İSTASYON F3 F3 nolu istasyonda 5 türe rastlanılmıştır. 15 m derinlikte en baskın tür Chondrosia reniformis ve 25 m derinlikte en baskın tür ise Axinella polyphoides’dir (Tablo 6). Tablo 6. F3 nolu istasyonlarda tespit edilen türler ve birey sayıları Türler PORIFERA Agales oroides Axinella polyphoides Chondrosia reniformis Crambe crambe ECHINODERMATA Sphaerechinus granularis AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 15 m 15 birey 15 birey 25 m 25 birey 30 birey 5 birey 1 birey EK 3 FOTOGRAF ANALİZLERİNDEN ELDE EDİLEN SONUÇLAR Şu ana kadar Ildır Körfezi’nde çekilen fotoğraflardan 26’sının faunistik analizleri Photoquad paket programı kullanılarak yapılmıştır. Fethiye Körfezi’nde istasyonlarda çekilen fotoğrafların analizleri ise halen devam etmektedir. Ildır Körfezi’nde çekilen fotoğraflarda 5 sistematik gruba (Algae, Porifera, Cnidaria, Mollusca ve Echinodermata) ait toplam 46 tür bulunmuştur (Tablo 7). Bölgede algler 26 türle, Porifera 10 türle, Cnidaria 3 türle, Polychaeta 1 türle, Mollusca 4 türle ve Echinodermata 2 türle temsil edilir. Algler arasında en fazla türle (13 tür) temsil edilen grup Rhodophyta olup, bu grubu sırasıyla Chlorophyta (8 tür) ve Phaeophyceae (5 tür) takip etmektedir. Tablo 7. Fotoğrafik kuadrat metodu ile Ildır Körfezi’ndeki istasyonlarda tespit edilen türlerin kapladığı alanların (toplam alan 625 cm2) ortalama değerleri. Bu bölümdeki (Ek 3) şekillerde kullanılan türlerin kodları ilk sütunda verilmiştir. İstasyonlar_Derinlikler(m) C1_15 C1_25 C2_15 C2_25 C3_15 C3_25 Replikasyon sayısı 5 5 5 5 2 4 - - 0,01 5,63 - - 15,46 1,68 0,16 0,91 - 5,02 8,48 - - - 0,54 - 1,03 5,34 - - - - - 2,48 0,49 3,66 - - - - - - - 87,94 0,02 - - - - - Ja Dasya rigidula (Kützing) Ardissone, 1878 Irvinea boergesenii (Feldmann) R.J.Wilkes, L.M.McIvor & Guiry, 2006 Jania adhaerens J.V.Lamouroux, 1816 1,55 - - 1,82 - - Jr Jania rubens (Linnaeus) Lamouroux, 1816 - - 0,92 - - 0,60 Km Kallymenia microphylla J.Agardh, 1851 - 4,34 - - - - Li 47,85 13,57 - - - - - - 16,52 40,77 105,57 171,94 Ml Lithothamnion sp. Mesophyllum alternans (Foslie) Cabioch & M.L.Mendoza, 1998 Mesophyllum lichenoides (J.Ellis) Me.Lemoine, 1928 8,25 - Me Mesophyllum sp. - 27,52 21,25 10,02 - - Pd Peyssonnelia dubyi P.L.Crouan & H.M.Crouan, 1844 34,31 44,91 15,09 12,26 - 5,84 Ppo Peyssonnelia polymorpha (Zanardini) F.Schmitz, 1879 - - - - 78,06 - Pr Peyssonnelia rubra (Greville) J.Agardh, 1851 - - - 50,01 - - Ps Peyssonnelia squamaria (S.G.Gmelin) Decaisne, 1842 76,25 225,95 276,51 216,85 3,23 Cr 41,92 11,69 112,80 158,20 272,50 64,73 Cs CHLOROPHYTA Caulerpa racemosa var. cylindracea (Sonder) Verlaque, Huisman & Boudouresque, 2003 Cladophora sp. 7,97 11,01 36,37 2,09 106,99 3,11 Cb Codium bursa (Olivi) C.Agardh, 1817 - - - - 32,88 - Dt Derbesia tenuissima (Moris & De Notaris) P.L.Crouan & - - - 0,06 - - Kod PHAEOPHYCEAE Dd Lv Pp Ss Zt Dictyota dichotoma (Hudson) J.V.Lamouroux, 1809 Lobophora variegata (J.V.Lamouroux) Womersley ex E.C.Oliveira, 1977 Padina pavonica (Linnaeus) Thivy, 1960 Stypopodium schimperi (Kützing) M.Verlaque & Boudouresque, 1991 Zanardinia typus (Nardo) P.C.Silva, 2000 RHODOPHYTA Dr Ib Ma AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 193,19 141,49 33,21 - 130,24 H.M.Crouan, 1867 Fp Flabellia petiolata (Turra) Nizamuddin, 1987 10,54 33,87 73,07 5,33 - 0,80 Ht Halimeda tuna (J.Ellis & Solander) J.V.Lamouroux, 1816 0,20 2,50 5,26 2,49 0,20 0,64 Pc Palmophyllum crassum (Naccari) Rabenhorst, 1868 - 0,39 - 0,81 0,25 1,14 Vu Valonia utricularis (Roth) Agardh, 1823 - - - - - 3,89 PORIFERA Ao Agelas oroides (Schmidt, 1864) 46,44 8,31 2,45 10,70 - 1,71 Ad Axinella damicornis (Esper, 1794) 1,23 1,65 - 1,22 - - Ap Axinella polypoides Schmidt, 1862 - - - 0,19 1,06 - Cre Chondrosia reniformis Nardo, 1847 - 0,67 1,99 0,91 - - Cra Crambe crambe (Schmidt, 1862) 57,77 59,41 8,13 45,10 - 42,32 Cc Cliona celata Grant, 1826 39,78 - 0,11 - 6,46 - Hr Hexadella racovitzai Topsent, 1896 - - - - - 5,72 Pt Phorbas tenacior (Topsent, 1925) - 7,34 - - - 26,93 Psp1 Porifera (sp.1) - - - 1,01 - - Psp2 Porifera (sp.2) - - - - 2,27 - CNIDARIA Hd Hoplangia durotrix Gosse, 1860 - - - 0,18 - - Lp Leptopsammia pruvoti Lacaze-Duthiers, 1897 1,64 0,11 2,77 20,02 2,31 62,14 Mp Madracis pharensis (Heller, 1868) - - - - 2,04 - - - - - 1,12 - POLYCHAETA Sv Serpula vermicularis Linnaeus, 1767 MOLLUSCA Ht Haliotis tuberculata tuberculata Linnaeus, 1758 - - - - - 0,31 Ll Lithophaga lithophaga (Linnaeus, 1758) - - - - 2,64 0,97 Os Ostreidae (sp.) 0,67 - - - - - Rd Rocellaria dubia (Pennant, 1777) - 0,01 - 0,01 0,34 - ECHINODERMATA Ha Hacelia attenuata Gray, 1840 - 5,08 - - - - Sg Sphaerechinus granularis (de Lamarck, 1816) - - - 12,87 - - Bi BİLİNMEYEN 38,70 15,65 17,89 13,63 6,55 8,99 İstasyonların genelinde en yüksek kaplayıcılığa sahip grup Rhodophyta olup, analiz edilen toplam alanın yaklaşık %60’ını kaplar. Bu gurubu sırasıyla Chlorophyta (%23) ve Porifera (%11) takip eder (Şekil 6). Ildır Körfezi’nde korallijen biyotopunda kaplayıcılığı en yüksek olan tür kırmızı alglerden Peyssonnelia squamaria (toplam alanın yaklaşık %28) olup, bu türü sırasıyla yeşil alglerden Caulerpa racemosa var. cylindracea (%15), kırmızı alglerden Mesophyllum lichenoides (%12) ve kırmızı alglerden Mesophyllum alternans (%7) takip eder (Şekil 7). En yüksek örtücülüğe (%6) sahip hayvansal organizma ise süngerlerden Crambe crambe’dir. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Şekil 6. Ildır Körfezi’nde tespit edilen grupların örtücülük yüzdeleri. Şekil 7. Ildır Körfezi’nde örtücülük değerleri en yüksek türler Korallijen kommunite yapısı ile çevresel değişkenler arasındaki ilişki uzaklığa-dayanan redundansi analizi (dbRDA) ile hesaplanmıştır (McArdle & Anderson, 2001). İlk iki aksis (dbRDA 1 ve dbRDA2) toplam varyasyonun %76,7’sini kapsar (Şekil 8). Bray-Curtis benzerlik indeks analizine göre C1 ve C2 arasında yaklaşık %50’lik bir benzerlik bulunmaktadır. C3 nolu istasyonun 15 ve 25 m derinlikleri ile diğer istasyonlar arasında düşük bir benzerlik bulunmaktadır. C3 nolu istasyonun 25 m derinliği dbRDA grafiği üzerinde farklı bir bölgeye yerleşmiştir. dbRDA1 ekseni ile kuvvetli ilişki içinde olan çevresel değişkenler nitrit (ρr=0,67) ve oksijen (ρr=-0,68); dbRDA2 ekseni ile kuvvetli ilişki içinde olan çevresel değişken ise amonyum (ρr=0,90)’dur. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Şekil 8. Korallijen kommunite yapısı ile çevresel değişkenler arasındaki ilişkiyi gösteren dbRDA ordinasyon grafiği. Ildır Körfezi’ndeki C1 nolu istasyonda çekilen her fotoğrafın faunistik analizleri aşağıda verilmiştir. Ildır Körfezi’ndeki diğer istasyonlarda çekilen fotoğraflarda analiz edilmiştir. Ancak dosya boyutunu artırdığı (TÜBİTAK PTS ancak 3 MB düşük dosyaları kabul etmektedir) için bu rapor döneminde sunulamamıştır C1 nolu istasyonunun 15 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta ve Porifera; en dominant türler ise Mesophyllum lichenoides, Lithothamnion sp., Cliona celata ve Agales oroides’dir (Şekil 9-13). C1 nolu istasyonunun 25 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta; en dominant türler ise Mesophyllum lichenoides ve Peyssonnelia squamaria’dır (Şekil 14-18). C2 nolu istasyonunun 15 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta; en dominant türler ise Peyssonnelia squamaria ve Caulerpa racemosa’dır. C2 nolu istasyonunun 25 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta; en dominant türler ise Peyssonnelia squamaria, P. rubra, Caulerpa racemosa ve Crambe crambe’dir. C3 nolu istasyonunun 15 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta ve Chlorophyta; en dominant türler ise Cladophora sp. ve Caulerpa racemosa’dır. C3 nolu istasyonunun 25 m derinliğinde çekilen fotoğraflarda en dominant grup Rhodophyta; en dominant türler ise Dasya rigidula, Peyssonnelia squamaria ve Mesophyllum alternans’dır. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 9. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 15m derinliğinden çekilen 1 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 10. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 15m derinliğinden çekilen 2 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 11. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 15m derinliğinden çekilen 3 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 12. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 15m derinliğinden çekilen 4 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 13. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 15m derinliğinden çekilen 5 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 14. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 25m derinliğinden çekilen 1 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 15. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 25m derinliğinden çekilen 2 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 16. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 25m derinliğinden çekilen 3 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 17. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 25m derinliğinden çekilen 4 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 A B C D Şekil 18. Ildırı Körfezi’nde C1 nolu istasyonun 25m derinliğinden çekilen 5 nolu fotoğrafın faunistik analizi. A. Grupların kapladıkları alanlar, B. Grupların kapladıkları alanların yüzdesi, C. Türlerin kapladıkları alanlar, D. Türlerin kapladıkları alanların yüzdesi. Türlerin kodları için Tablo 7’e bakınız. Di: Diğer. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 EK 4 İSTASYONLARIN FİZİKO-KİMYASAL ÖZELLİKLERİ METOD İstasyonların 1, 15 ve 25 metre derinliklerinden su örnekleri Niskin Şişesi (1,7 l hacminde) ile alınmış ve su sıcaklığı ile tuzluluk SCT metre (YSI 100), çözünmüş oksijen miktarı oksijen metre (YSI 55) ve klorofil-a ise fluorometre ile in-situ olarak ölçülmüştür. Klorofil-a in-vivo klorofil-a olarak ölçülmüştür (Parsons et al., 1984). Diğer analizler için su örnekleri 1 L’lik PE şişelere alınmış ve soğuk zincirle laboratuvara getirilip, pH tayini Orion marka pH metre ile, besleyici elementler analizleri (Nitrit, nitrat, amonyum, fosfat ve silis) ise spektrofotometrik olarak gerçekleştirilmiştir (Parsons et al., 1984). BULGULAR Ildır Körfezi’nde yapılan örneklemede su sıcaklığı yaklaşık 22°C olarak ölçülmüştür. İstasyonlarda tuzluluk ‰35,6─36,6; iletkenlik 51,2─54 uS; doygunluk %83,2─108,1; çözünmüş oksijen 6,22─7,86 mg/l; seki disk derinliği 16─24 m; klorofil a 0,06─2,49 mg/l; amonyum azotu 0,22─2,77 µM/l; nitrit azotu 0,83─2,18 µM/l; nitrat azotu 0,09─0,18 µM/l; toplam inorganik azot 1,42─5,08 µM/l; silis 0,10─0,41 µM/l; orta fosfat fosforu 0,20─0,53; ve pH 8,13─8,21 arasında değişim göstermiştir. (Tablo 8). Tablo 8.Ildır Körfezi’ndeki istasyonlarda fiziko-kimyasal değerlerin değişimi. Istasyon_Derinlik (m) C1_1 C1_15 C1_28 C2_1 C2_15 C2_30 C3_1 C3_15 C3_26 Sıcaklık (°C ) 22,3 22,2 22,3 22,9 22,7 22,6 22,8 22,8 22,6 Tuzluluk (ppt) İletkenlik (uS) 35,7 35,6 51,2 54,0 35,7 53,8 35,7 35,6 53,7 53,9 36,6 53,5 35,8 35,7 51,6 51,7 35,6 51,6 Doygunluk (%) 97,0 108,1 107,9 83,2 90,2 93,1 98,4 92,6 95,6 Oksijen (mg/l) 7,02 7,70 7,82 7,86 7,06 7,08 Seki Disk Derinliği 7,80 6,22 7,09 24 m 22 m 16 m Klorofil a (mg/L) 0,41 0,65 0,61 0,06 0,07 2,49 1,32 0,89 1,15 Amonyum (µM/L) 1,35 0,30 0,45 0,90 0,22 1,35 0,67 0,60 2,77 Nitrit (µM/L) 1,81 1,06 1,30 1,90 1,02 0,83 0,88 2,08 2,18 Nitrat (µM/L) 0,09 0,09 0,09 0,09 0,18 0,13 0,18 0,13 0,13 Toplam Inorg. Azot (µM/L) Silis (µM/L) 3,25 1,45 0,20 0,10 1,84 0,20 2,89 1,42 0,31 0,20 2,31 0,41 1,73 2,81 0,31 0,20 5,08 0,31 Fosfat (µM/L) 0,33 0,20 0,33 0,26 0,33 0,33 0,33 0,33 0,53 pH 8,14 8,13 8,16 8,17 8,17 8,19 8,19 8,20 8,21 AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Fethiye Körfezi’nde yapılan örneklemede su sıcaklığı yaklaşık 24°C olarak ölçülmüştür. İstasyonlarda tuzluluk ‰35,2─35,6; iletkenlik 53,2─53,8 uS; doygunluk %95─105,2; çözünmüş oksijen 7,02─7,80 mg/l; seki disk derinliği 20─22 m; klorofil a 0,01─0,95 mg/l; amonyum azotu 0,22─0,67 µM/l; nitrit azotu 0,04─0,30 µM/l; nitrat azotu 0,09─1,79 µM/l; toplam inorganik azot 0,71─2,31 µM/l; silis 1,08─2,30 µM/l; orta fosfat fosforu 0─0,26; ve pH 8,06─8,20 arasında değişim göstermiştir. (Tablo 9). Tablo 9.Fethiye Körfezi’ndeki istasyonlarda fiziko-kimyasal değerlerin değişimi. İstasyon_Derinlik (m) F1_1 F1_14 F1_28 F2_1 F2_15 F2_30 F3_1 F3_15 F3_30 Sıcaklık (°C ) 24,30 24,10 23,60 24,40 24,30 24,20 24,90 24,80 24,70 Tuzluluk (ppt) İletkenlik (uS) 35,60 35,50 35,50 35,30 35,30 35,30 35,30 35,30 35,20 53,80 52,80 53,70 53,20 53,50 53,30 53,50 53,30 53,40 Doygunluk (%) 100,9 95 100,7 105,2 102 103,2 105,2 103,2 102 Oksijen (mg/l) 7,35 7,80 7,06 7,25 Seki Disk Derinliği 7,12 7,08 20m 7,08 7,02 22m 7,03 21m Klorofil a 0,18 0,36 0,41 0,95 0,45 0,34 0,01 0,34 0,16 Amonyum (µM/L) 0,52 0,60 0,60 0,37 0,22 0,67 0,60 0,45 0,52 Nitrit (µM/L) 0,22 0,09 0,04 0,09 0,30 0,17 0,13 0,17 0,13 Nitrat (µM/L) 1,25 0,94 1,47 1,38 1,79 1,29 0,45 0,09 0,71 Toplam Inorganik Azot (µM/L) 1,99 1,63 2,11 1,84 2,31 2,13 1,18 0,71 1,36 Silis (µM/L) 1,08 1,55 1,15 1,89 1,62 1,82 2,30 1,69 1,55 Fosfat (µM/L) * 0,07 * 0,13 0,26 0,20 * 0,20 0,20 pH 8,06 8,10 8,12 8,12 8,15 8,14 8,17 8,17 8,20 Ildır Körfezi’nde sıcaklık değeri, istasyon 1 hariç, diğer istasyonların 25 metresinde daha düşüktür. Fethiye Körfezi istasyonlarında ise sıcaklık değerleri derinlere doğru gidildikçe düşmektedir (Şekil 19) 25,0 24,5 Sıcaklık (°C) 24,0 Ildır 23,5 Fethiye 23,0 22,5 22,0 21,5 3_25m 3_15m 3_1m 2_25m 2_15m 2_1m 1_25m 1_15m 1_1m 21,0 İstasyonlar Şekil 19. Ildır ve Fethiye Körfezi istasyonlarının farklı derinliklerinde sıcaklık değerleri AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 Ildır ve Fethiye Körfezleri’nde hesaplanan çözünmüş oksijen değerleri 6 mg/l’nin üzerindedir (Şekil 20). En düşük değer (6,22 mg/l) C2 nolu istasyonun 1 metresinde hesaplanmıştır. Diğer istasyonlarda çözünmüş oksijen değerleri 7 mg/l’nin üzerindedir. Çözünmüş Oksijen (mg/l) 8,0 7,0 Ildır 6,0 Fethiye 5,0 3_25m 3_15m 3_1m 2_25m 2_15m 2_1m 1_25m 1_1m 1_15m 4,0 İstasyonlar Şekil 20. Ildır ve Fethiye Körfezi istasyonlarının farklı derinliklerinde çözünmüş oksijen değerleri Ildır Körfezi’ndeki istasyonlarda hesaplanan klorofil a değerleri, F2 nolu istasyonun 1 ve 15 m derinlikleri hariç, Fethiye Körfezi’ndeki istasyonlarda hesaplanan değerlerden daha yüksektir (Şekil 21). Değerler genellikle 0-1mg/l arasında değişim göstermektedir. Bununla birlikte, C2 nolu istasyonun 25 m ve C3 nolu istasyonun 1 ve 25 m derinliklerinde klorofil a değerleri 1 mg/l’nin üzerindedir. 3,0 Ildır 2,5 Klorofil a (mg/l) Fethiye 2,0 1,5 1,0 0,5 3_25m 3_15m 3_1m 2_25m 2_15m 2_1m 1_25m 1_15m 1_1m 0,0 İstasyonlar Şekil 21. Ildır ve Fethiye Körfezi istasyonlarının farklı derinliklerinde klorofil a değerleri. Ildır Körfezi’ndeki istasyonlarda hesaplanan toplam inorganik azot değerleri genellikle Fethiye Körfezi’ndeki istasyonlarda hesaplanandan daha yüksektir. C3 nolu istasyonun 25 m AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 derinliğinden hesaplanan azot değer diğer istasyonlarınkinden hemen hemen 2-3 katı civarındadır (Şekil 22). Toplam Inorganik Azot (µM/l) 6 Ildır 5 Fethiye 4 3 2 1 3_25m 3_15m 3_1m 2_25m 2_15m 2_1m 1_25m 1_15m 1_1m 0 İstasyonlar Şekil 22. Ildır ve Fethiye Körfezi istasyonlarının farklı derinliklerinde toplam inorganik azot değerleri. Ildır Körfezi istasyonlarında hesaplanan fosfat fosforu değerleri Fethiye Körfezi istasyonlarında hesaplananların 2-3 katı civarındadır (Şekil 23). En yüksek fosfat fosforu değeri C3 nolu istasyonun 25 m derinliğinde (0,53 µM/l) hesaplanmıştır. Fethiye Körfezi’nde F1 ve F3 nolu istasyonların 1 m derinliklerindeki fosfat fosforu değerleri ölçüm limitlerinin altındadır. 0,6 Ildır 0,5 Fosfat fosforu µM/l) Fethiye 0,4 0,3 0,2 0,1 3_25m 3_15m 3_1m 2_25m 2_15m 2_1m 1_25m 1_15m 1_1m 0,0 İstasyonlar Şekil 23. Ildır ve Fethiye Körfezi istasyonlarının farklı derinliklerinde fosfat fosforu değerleri. AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011 KAYNAKÇA McArdle, B.H., Anderson, M.J., 2001. Fitting multivariate models to community data: a comment on distance-based redundancy analysis. Ecology 82, 290–297. Parsons, T.R., Matia, Y. & Lalli, C.M. 1984. A manual of chemical and biological methods for seawater analysis. Pergamon Press, New York: 173 pp. Trygonis, V., Sini, M., 2012. photoQuad: a dedicated seabed image processing software, and a comparative error analysis of four photoquadrat methods. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology 424-425, 99-108.doi:10.1016/j.jembe.2012.04.018 AP-GR-01 Güncelleme Tarihi 15/8/2011