Dosya İndir - Fethiye Ticaret Odası
Transkript
Dosya İndir - Fethiye Ticaret Odası
SAYILARLA FETHİYE FETHİYE SOSYO-EKONOMİK RAPORU 2008 Teşekkür Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası, bu raporun hazırlanmasında değerli katkılarından dolayı Muğla Valisi Dr. Ahmet ALTIPARMAK Fethiye Kaymakamı Mehmet Ali KARATEKELİ başta olmak üzere, aşağıdaki bütün kişi ve kuruluşlara teşekkürlerini sunar. Muğla Valiliği Fethiye Kaymakamlığı Fethiye Belediyesi Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü Fethiye Sağlık Grup Başkanlığı Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Muğla Vergi Dairesi Başkanlığı Muğla Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Fethiye PTT Müdürlüğü Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Fethiye Orman İşletme Müdürlüğü Fethiye Müftülüğü Fethiye İlçe Nüfus Müdürlüğü Fethiye Gençlik ve Spor Müdürlüğü Muğla İl Mahalli İdareler Müdürlüğü Fethiye Tarım İlçe Müdürlüğü Fethiye Esnaf ve Sanatkârlar Odası Emeği ve katkısı geçen diğer bütün kişi, kurum ve kuruluşlar FETHİYE HAKKINDA 1. FETHİYE HAKKINDA 1.1. Tarihi Likya – Karya sınırında bir kıyı kenti olan Fethiye’nin antik çağlardaki adı Telmessos’tur. Akdeniz kıyı bandında kurulduğundan günümüze değin yerleşimin kesintisiz sürdüğü tek merkez olan Telmessos antik kentinin, -ss sonekli ismi nedeniyle, filolojik tespitlere dayanılarak M.Ö üçbinli yıllara gitmesine karşılık bunu kanıtlayacak somut bilgilere henüz ulaşılmamıştır. “Likyalı tanrı Apollon Troya Savaşı başladığı dönemde Odyseus ve Menelaos’u evine kabul eden Antenor’un kızına sevdalanır. Çekingen ve utangaç olan kıza yaklaşmak için küçük ve sevimli bir köpek kılığına bürünür. Kız kendisine alışınca da kimliğini belli eder, sevişirler. Bir süre sonra bir oğulları olur, adını Telmessos koyarlar. Bu çocuğun adına Likya sınırında bir kent kurulur ve Apollon oğlunu bu kente bilici tayin eder.” Likyalı Tanrı Apollon M.Ö 5. yüzyıla ait kent sikkelerinde adı Likçe yazı ile Telebehi olarak okunan kentin, antik yazar Suidas’ın bu mitolojik öyküsünden Troya savaşlarına kadar uzanan bir geçmişi olduğunu çıkarmak mümkündür. Heredot tarafından bir kehanet merkezi olarak anlatılan Telmessos’un bu özelliği ön Asya ve daha ötesinde büyük üne sahipti. Büyük İskender, Halikarnassos’un kuşatması sırasında gördüğü bir rüyayı Telmessos’ lu bilici Aristander’in yorumlaması sayesinde adamlardan birinin ihanetinden kurtulmuş ve bu biliciyi seferleri süresince yanından ayırmamıştır. Strabon, Telmessos kentinin yerini “ Daidala’dan sonra Likya’ daki dağı kastediyorum, onun yanındaki Likya kasabası Telmessos’a ve limanı olan Telmessis’e gelinir. “ diyerek bildirmektedir. Hemen hemen tüm araştırmacılar antik kentin yerini bugünkü modern Fethiye’nin merkezi olarak göstermektedir. Fethiye kenyi yerleşim alanı içerisinde bulunan birçok yazıtta antik kentin ismi olan Telmessos sözcüğünün okunması da bu durumu kanıtlamaktadır. Telmessos uzun süre Likya’dan bağımsız bir kent olarak varlığını sürdürmüş fakat politik olarak diğer Likya kentlerinden farklı davranmamıştır. Telmessos da Likya’nın destansı özgürlük ruhunu taşıyordu ve M.Ö 6. yüzyılda Likya’nın geri kalanı gibi o da Lidya kralına Anadolu’yu fethettiği sırada karşı koymuştur. Yine tüm Likya gibi yüzyıllar boyu Grek kolonizasyonuna karşı durmuş ve kendi geleneğinden ayrılmamıştır. M.Ö. 545’te Perslerin Lidya’yı işgallerinin ardından, komutanları Harpagos’un önderliğinde Karya üzerinden Kaunos ve Telmessos ile Likya’ya girdiler. M.Ö 545 ile M.Ö. 333 yılları arası kesintilerle süren Pers işgali sırasında Telmessos, Likya ile birlikte 1. Satraplığa bağlanmıştır. Bu dönemde kentin kaderi Likya’nın bütününden farklı değildir. M.Ö. 446 yılında Euremedon Savaşından önce Perslerden ayrılarak Attik-Delos Deniz Birliğine giren ve 446-424 tarihleri arasında bazı yıllar vergi ödeyenler listesinde, Likyalılar ve beraberindekilerden ayrı olarak, adı geçen Telmessos, M.Ö 390’da tekrar Pers egemenliğine girmiştir. Bu dönemde Persler adına Artumpara isimli Likyalı bir dynast tarafından yönetilen kent 380-362 yılları arasında hüküm sürmüş olan Likyalı prens Perikles’in Artumpara’yı yenilgiye uğratmasından sonra Likya Birliğine dahil olmuştur. Ancak bu dönemde birliğin tam olarak oluştuğu söylenemez. M.Ö. 362’de Perslere karşı isyan eden satraplarla birleşen Likya, Halikarnassoslu Mausollos’un Perslerin tarafına geçmesi sonucu isyanın bastırılması sonrasında doğu ve batı olarak ikiye bölünmüş ve batısı, Telmessos ile birlikte, Karya’ya bağlanmıştır. Bu durum İskender’e kadar devam etmiştir. İskender Halikarnassos’u ele geçirdikten sonra tüm Likya gibi Telmessos da direnme göstermeden kentin kapılarını ona açmıştır. Bir söylenceye göre ise bunu bir hile ile başarmıştır. “Anadolu’yu fethe çıkan İskender’in donanması Telmessos limanına girer. Kumandanlarını Nearchus o dönemin kent yöneticisi Antipatridates’ten müzisyen ve esirlerin kente alınmaları için izin ister, isteği kabul edilir. Müzik aletleri taşıyan esirler gerçekte yanlarında sakladıkları silahlarla kente giren savaşçılardır. Gece düzenlenen şölen sırasında sürpriz bir hücumla akropolü ele geçirirler.” M.S. 43 yılında Roma Senatosunun, İmparator Cladius’un önerisi ile Likya’yı Roma’nın bir eyaleti olarak ilan etmesiyle, Telmessos da bu tarihten itibaren tamamıyla Roma egemenliğine girdi. M.S. 451 yılında Kalkhedon Konsülü’ne katılan Telmessos özellikle 7. yüzyılda Arap akınları yüzünden hayli zayıflayarak önemini yitirmiştir. M.S. 8. yüzyılda II. Anastasius kentin ismini Anastasiupolis olarak değiştirmişse de bu isim fazla kabul görmemiştir. Ertesi yüzyılda bazı araştırmacılara göre uzak diyarlar anlamında, bazılarına göre is Makrianes isimli bir piskoposun isminden türetilerek Makri adını almıştır. 1071 Malazgirt Savaşı Selçuklu Türklerine bütün Anadolu platosunu açmış ve Türk boyları daha 11.yüzyıl sonlarından itibaren Makri’de görülmeye başlamıştır. Başlangıçta bu sürekli bir işgal değildi. Önceleri taze İslam felsefesiyle gelişen ve Anadolu’yu gitgide Orta çağın karanlık Bizans kültüründen ayıklayan Türk kolonicileri ve dervişler,sonraları Anadolu’yu Ege Denizine kadar açarak kendilerine yurt edinmek isteyen Selçuklu Türkmen Obaları ve Türkler, Makri’nin yüksek yaylalarında ve zengin ovalarında toprağa bağlanmanın mücadelesini vererek başarılı olmuşlardır. 1204 yılında Bizans ile Türklerin arasında bir çeşit sınır oluşmuştu. Bu sınır Makri’ye kadar uzanıyordu ve kent Bizans topraklarında kalıyordu. Bu dönemde dağlarda ve merkezden uzak kalmış vadilerde yerleşmiş Türk boyları yerli halkla kaynaştı, onların ekonomik geleneklerini benimsedi ve kendi öz yaşam tarzlarını onlarınki ile birleştirdi. 13. yüzyılın ikinci yarısında yaşanan Moğol istilası, Büyük Selçuklu Devletinin beyliklere bölünmesi yanında, batıya gelen yeni Türkmen boylarının da katkılarıyla bu bölgelerdeki beylikleri güçlendirmiş ve bunların çevrelerindeki Türk olmayan nüfusu egemenlikleri altına almalarına olanak sağlamıştır. Bu dönemde Meğri (Makri ismi Türk diline daha yatkın oluşu nedeniyle bu şekilde kullanılagelmiştir.) Menteşe Bey tarafından ele geçirilmiş ve Menteşe Beyliğine bağlanmıştır. Menteşe Bey Meğri’de bir medrese yaptırmış, 1282 yılında burada ölmüştür. Ölümü ile oğullarına büyük bir emirlik bırakmıştı. Bu yeni Türk gücünden endişe eden Bizans, General Alexi’yi bölgeyi fethe gönderir. Meğri ve civarını geri alan general daha sonra Bizans’a karşı ayaklanır ve Türklerle birleşir, ama Alexi öldürülür. Menteşeoğulları bir çok kez Rodos Şövalyelerine karşı bölgeyi savunmuş ve geri alınmasını engellemişlerdir. Bu sırada İznik ve çevresinde yerleşik Osmanlı Beyliği kısa sürede örgütlü bir devlet yapısı kurması sayesinde topraklarını genişletmiş ve 1390 yılında Yıldırım Beyazıt, Menteşe Beyliğini Osmanlı Devletine bağlamıştır. Fakat Menteşe Beyi Ahmet Gazi, Beçin ve Meğri bölgesini Osmanlılara karşı savunur. Meğri’de daha sonra Venedikliler tarafında yıkılan bir medrese yaptıran Ahmet Gazi’nin 1391 yılında ölümünden sonra tüm toprakları ellerinden alınan Menteşeoğulları Osmanlılara karşı Timur’un yanında yer almış, karşılığında 1402’de Menteşe Beyliğine ait tüm toprakları geri almışlardır. Fakat daha sonra Yıldırım Beyazıt’ın oğulları arasındaki taht kavgasında İsa Bey’in yanında yer almaları Mehmet Çelebi’nin bölgeyi yıkıp geçmesine neden olmuştur. Mehmet Çelebi’den sonra başa geçen II.Murat döneminde 1424’te Teke Beyliği, 1426’da Menteşe Beyliği düştü. Bunun sonucu Papalık, Venedikliler, ve Rodos Şövalyelerinin bölgede hakimiyeti arttı. 1473’te Venedikliler Meğri’yi alırlar, bir kale kurup önce oraya; sonra, adı Şövalye Adası olacak olan limana hakim adaya yerleşirler. Rodos’un Kanuni tarafından fethedilmesinden sonra bölge barışa kavuşur. Yöre zengindir. Ticaret için yöreye gelen Grekler malarya mikrobu yayan bataklıklardan uzak bir bölgede Levissi ( bugünkü Kaya köy) şehrini kurarlar. Meğri bu kentin iskelesi olur. Ünlü gezgin Charles Texier 1850’de Meğri’nin nüfusunun bin civarında olduğunu yazmaktadır. 19.yüzyılın sonlarına doğru Menteşe adı kalkmış, bölge Muğla Paşalığına bağlanmıştır. 1864’te kaza yapılan Meğri’de ilk belediye örgütü 1874’te kurulmuş ve ilk başkanlığa Rodoslu Hacı Mehmet Ağa getirilmiştir. 1900’e doğru Girit ve Trakya’dan gelen Türklerle nüfuslandırılan Meğri’nin adı Belediye Meclisi’nin 1914’te aldığı bir kararla ilk Türk Hava Şehidi Fethi Bey’in adına ithafen Fethiye olarak değiştirilmiştir. I. Dünya Savaşı sonrası Osmanlı Devletinin topraklarının paylaşımı sırasında Venizelos bölgenin, Rum nüfus çokluğu nedeniyle Yunanistan’a verilmesini isterken, İtalyanlar daha önce Londra Antlaşması ile kendilerine bırakılan Antalya çevresini işgal ettikten hemen sonra 11 Mayıs 1919’da Fethiye’yi işgal ederler. Kısa süreli işgalleri sırasında yöre halkı ile iyi ilişkiler kurmaya çalışan İtalyanlar, 21 Haziran 1920 gün Fethiye’den ayrılmışlardır. Kurtuluş Savaşı süresince yoğun olaylara sahne olmayan yörede bu dönemde yaşanan en trajik olay 1923 mübadelesi sonrası Fethiye ve Levissi’deki tüm Rum nüfusunun Yunanistan’a göçüdür. Mustafa Kemal Atatürk’ün 22 Şubat 1935 tarihinde Ege gemisiyle uğradığı Fethiye, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrası hızla gelişerek bölgenin en önemli merkezi olmuştur. 24 Nisan 1957’de meydana gelen deprem, merkezdeki evlerin % 90’ının yıkılmasına neden olurken dönemin kaymakamı Nezih Okuş ve diğer yöneticilerin duyarlı tutumları sayesinde sadece 19 kişi hayatını kaybetmiştir. Bugün antik tiyatro ve Paspatur çevresinde, Çarşı Caddesi’nin güney kesiminde farklı tarzlarıyla seçilebilen eski Fethiye evleri, kentin hüzünlü geçmişinin kalıntıları olarak bizleri selamlamaktadır. Hangi tarihte yaygınlaşmıştır bilinmemekle birlikte Fethiye yöresi Beşkaza olarak da anılmaktadır. Beşkaza adı beş kadılıktan gelmektedir. Muhtemelen Menteşe Beyliği sırasında merkez kadılığına bağlı olarak beş merkezde oluşturulan kadı yardımcılıkları ile devlet işleri yürütülmüş ve Fethiye, bölge yaşayanlarınca Beşkaza olarak benimsenmiştir. 1.2. Coğrafi Konumu ve Coğrafi Yapısı Doğa güzellikleri ve zenginlikleri ile olduğu kadar da tarihi ve turistik önemiyle dikkati çeken Fethiye ilçesi; Anadolu’nun güneybatısında, 37 00 Kuzey, 36 15’ 28 50’batı, 29 50 doğu boylamı çizgileri arasında,. güneyde Eşen Çayı’nın Akdeniz’e döküldüğü Çayağzı; ve Kaş ilçesi, batıda Kapıdağ Yarımadası ve Dalaman İlçesi; doğuda Korkuteli, Elmalı, kuzeyinde Gölhisar ve Çameli İlçeleriyle çevrili olarak, Akdeniz bölgesi ile Ege bölgesini ayıran hattın Akdeniz bölgesi içinde kalan tipik bir kıyı kentidir. Yüzölçümü 3055 Km2 olup, İlçenin önemli Akarsuları Kargı ve Eşen çayıdır. En yüksek dağları sırasıyla Babadağ, Akdağ, Mendos, ve Girdev Dağları teşkil etmektedir. Önemli ovaları Eşen ve Fethiye ovalarıdır. İlçe hudutlarında birbirinden güzel çoğunluğu denize dik olarak inen 180 koy-körfez bulunmaktadır. Kıyı uzunluğu 167 Km. olan İlçede 18 adet ada mevcut olup, bu adaların önemlileri Şövalye, Kızılada, Katrancı, Tersane, Domuz, Yassıca, Gemile, Ayanikola, Karacaören adalarıdır. (www.fethiye.gov.tr) 1.3. İklim ve Bitki Örtüsü Fethiye’de karakteristik Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Kıyıda hava sıcaklığının sıfır santigrat derecenin altına düştüğü gün sayısı yılda 1-2’dir. Ancak yükseklerde don olayları artar. Deniz suyu sıcaklığı aylık ortalamaları şöyledir. Ocak 15,8, Şubat 16,6, Mart 17,1, Nisan 18,2, Mayıs 22,7, Haziran 26,8, Temmuz 27,2, Ağustos 28,8, Eylül 28,2, Ekim 26,2, Kasım 22,2, Aralık 17,4 derece santigrat. Yıllık nispi nem oranı ortalama % 68, bulutluluk 10/3’tür. Ortalama fırtınalı gün sayısı yılda 1-2; ortalama kuvvetli rüzgarlı gün sayısı yılda 7-8’dir. İlçenin yüzölçümünün % 72’lik bölümü, ormanlık ve Akdeniz ikliminin tipik bitki örtüsü makiliklerle kaplıdır. Fethiye Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1975 - 2006) Ortalama Sıcaklık 10.1 10.6 12.6 15.9 20.3 24.8 27.5 27.3 23.7 19.0 14.2 11.2 (°C) Ortalama En Yüksek 15.8 16.2 18.6 21.8 26.3 31.2 34.2 34.2 31.2 26.5 21.0 17.0 Sıcaklık (°C) Ortalama En Düşük 5.3 5.5 6.9 9.9 13.7 17.3 20.0 19.9 16.6 12.9 9.1 6.6 Sıcaklık (°C) Ortalama Güneşlenme 4.7 5.6 6.8 7.8 9.7 11.4 11.5 11.1 9.8 7.9 5.5 4.1 Süresi (saat) Ortalama Yağışlı Gün *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* *.* Sayısı Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler (1975 - 2007)* En Yüksek Sıcaklık 24.8 26.5 33.0 32.5 35.4 42.7 44.3 43.0 40.4 38.6 32.0 25.0 (°C) En Düşük Sıcaklık -2.7 -4.4 -1.9 0.2 5.5 10.4 14.0 13.8 9.0 3.6 -1.0 -2.3 (°C) En Çok 125.3 En Hızlı 89.3 En Yüksek 1.0 02.12.1990 22.03.1984 07.01.1993 2 Yağış kg/m Rüzgar km/sa Kar cm Kaynak: www.meteor.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=FETHIYE 1.4. Nüfus ve Nüfus Dağılımı Nüfus, belirli bir yerde yaşayan insan sayısını ifade etmektedir. Doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki fark ise nüfus artışını gösterir. Nüfus artış hızı ile kalkınma hızı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle bir ülkedeki nüfusun miktarı ve nitelikleri yakından izlenir. Türkiye’ de ilk geleneksel nüfus sayımı 1927 yılında, en sonuncusu ise 22 Ekim 2000 tarihinde yapılmıştır. 2007 yılında nüfus sayımında yeni bir yöntem uygulanarak kişiler adreslerinde (adrese dayalı olarak) tespit edilerek nüfus sayımı yapılmıştır. Nüfusu 2008 yılındaki Adrese Dayalı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre yaklaşık 181.415 olan Fethiye’ nin, merkez nüfusu 68.285’ dir. Fethiye’ de halkın yaklaşık yüzde 38’ i ilçe merkezinde, yüzde 62’ si ise belediye ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin nüfus yoğunluğu km2’de 52 kişidir. Fethiye’de yıllık nüfus artış hızı binde 18.92’dir. İlçeleri karşılaştırdığımız zaman en fazla nüfusa sahip olan ilçe Fethiye’dir. İlçenin Muğla ili içerisindeki nüfus payı % 21,5’tir. Fethiye, dışarıdan göç alan bir ilçedir. 2000 yılı nüfus sayımında 154 bin civarında olan ilçe nüfusu 2008 yılında 181 bin civarına çıkarak önemli miktarda artmıştır. 1.4. Ulaşım Fethiye Türkiye’nin güney batısında yer alan gözde bir turizm merkezidir. Turizmin yanı sıra ziraat ve narenciye bakımından da oldukça gelişmiş bir merkez olması dolayısıyla ulaşım imkanları gelişmiştir.Ulaşım genellikle karayolu ile yapılmaktadır ancak Dalaman Havalimanının ilçeye olan 55 km uzaklığı hava yolu ile ilçemizi ziyarete gelenlerin de sayısını arttırmıştır. 1.5. İdari Yapı Geniş bir alana yerleşen Fethiye’de; 71 köy muhtarlığı,1 merkez ve 12 belde olmak üzere toplam 13 Belediye ve 51 mahalle muhtarlığı mevcuttur. (www.fethiye.gov.tr) 1.6. Sosyal Hayat Kuruluşu antik çağlara dayalı İlçemiz; Likya Uygarlığının görkemi içerisinde, dünya turizminin önemli bir kentidir. Fethiye toplumu; Likya, Grek ve Oğuz Türkmenlerinin uygarlık mozaiklerini çağdaş uygarlık ile harmanlayarak öz benliği içinde renkli ve uyumlu bir sosyalite oluşturmuştur. Şamanizm, Bektaşilik ve İslamiyet etkileri; Fethiye’de halk arasında diğer inançlarla engin bir hoşgörü ortamını sağlamış, güzel bir doğada, zengin kaynakların, eşsiz güzelliklerin tüm insanlıkla paylaşıldığı hümanist bir toplum yapısı meydana gelmiştir. Mitolojik dönemin “Güneş ve Işık kenti “, Roma imparatorluğu döneminin Meğrisi (Makri “Uzak kenti” ) 1934 sonrası modern genç Türkiye Cumhuriyetinin Fethiye’si olan ilçemiz; merkez ve çevresi ile son yıllarda tarım ve turizmde gösterdiği dinamizmle sosyal gelişimini hızla yükselten bir kent olmanın haklı gururu içindedir. (www.fethiye.gov.tr) EKONOMİK YAPI 2. EKONOMİK YAPI 2.1. 2.1. Tarım ve Hayvancılık İlçemiz ekonomisi turizmin yanında büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Toplam tarım alanımız 2006 yılında 66.800 hektar olup 2007 yılında 64.395 hektardır. 872 İlçe İçinde Sırası 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 İl ADANA KARAMAN NİĞDE MUĞLA MERSİN MERSİN SAMSUN ANTALYA BURSA SAMSUN RİZE ŞANLIURFA İZMİR DİYARBAKIR ANKARA ADANA ANTALYA BURSA MERSİN MANİSA ADANA ANTALYA MANİSA ŞANLIURFA ANTALYA İlçe Büyükşehir Merkez Merkez Fethiye Merkez Tarsus Çarşamba Merkez Karacabey Bafra Merkez Merkez Ödemiş Merkez Polatlı Ceyhan Alanya Mustafakemalpaşa Erdemli Akhisar Karata§ Kumluca Salihli Viranşehir Serik Tarımsal Üretimin Ülke İçindeki Payı (%) 1,49545 1,24716 1,19477 1,16167 1,15413 1,14587 1,01815 0,96791 0,88648 0,76779 0,76176 0,71556 0,70675 0,70653 0,64851 0,61976 0,60572 0,58248 0,57964 0,57845 0,57509 0,57246 0,54262 0,53817 0,53620 Kaynak: Bülent Dinçer, Metin Özaslan, İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, DPT, Ankara, Nisan 2004. Dinçer ve Özaslan’ a (DTP, 2004) göre, Fethiye, ülkenin tarımsal üretimine katkısı açısından 872 ilçe içerisinde 4. sırada yer almaktadır. Tarımsal üretim içerisindeki payı % 1,16167’dir. Özellikle sulanabilen tarım alanlarımızda iklimin ve toprak yapısının uygunluğu nedeniyle Polikültür tarım yapılmaktadır. İlçemizde tarım, ilçe ekonomisinde önemli bir paya sahiptir. İlçe Nüfusumuzun %55 i tarımla uğraşmaktadır. Topraklı çiftçi hane sayısı 19.942, topraksız çiftçi hane sayısı 1700 olup toplam 20642 çiftçi ailesi geçimini tarımdan sağlamaktadır. (Fethiye İlçe Tarım Müdürlüğü) İlçemizin Arazi Dağılımı(2007) ARAZİ ÇEŞİDİ ALANI (ha.) ORANI (%) Tarım Arazisi Çayır-Mera 64.395 35.000 21,06 11,44 Orman 166.100 54,33 Ürün Getirmeyen 40.255 13,17 TOPLAM 305.750 Kaynak: Fethiye Tarım İlçe Müdürlüğü 13% 100.0 21% Tarım Arazisi Çayır-Mera 11% Orman Ürün Getirmeye 55% Sulu-Kuru Tarım Alanları (2006) Sulu Tarım Alanı Kuru Tarım Alanı TOPLAM TARIM ALANI ALANI(Ha) 51.436 15.364 66.800 YÜZDESİ 77 23 100.0 ALANI(Ha) 38.554 25.841 64.395 YÜZDESİ 60 40 100.0 Sulu-Kuru Tarım Alanları (2007) Sulu Tarım Alanı Kuru Tarım Alanı TOPLAM TARIM ALANI 2006 yılındaki tarım alanının % 23’ ü kuru tarım alanı(15364 Hektar), %77 si (51436 Hektar) sulanabilmektedir. Ancak 2007 yılında 66.800 hektar tarım alanının % 40’ kurum tarım alanıyken sulanabilen tarım alanı oranını % 77’ den % 60’ düşmüştür. 80 60 40 20 0 2006 2007 Sulu Tarım Alanı 77 60 Kuru Tarım Alanı 23 40 Arazi Büyüklüklerine Göre Çiftçi Hane Sayısı (2008) ARAZİ BÜYÜKLÜĞÜ ÇİFTÇİ HANE SAYISI YÜZDESİ Topraksız Çiftçi Sayısı 0-9 Dekar arası 10-19 Dekar arası 20-49 Dekar arası 50-99 Dekar arası 100 Dekardan büyük Kaynak: Fethiye Tarım İlçe Müdürlüğü 1700 3989 4977 6491 2445 1040 8,54 16,36 25,00 32,60 12,28 5,22 Fethiye Tarım İlçe Müdürlüğü rakamlarına göre ilçemizde topraksız çiftçi hane sayısı 1700, 0-9 Dekar arası araziye sahip çiftçi hane sayısı 3989, 10-19 Dekar arası araziye sahip çiftçi hane sayısı 4977, 20-49 Dekar arası araziye sahip çiftçi hane sayısı 6491, 50-99 Dekar arası araziye sahip çiftçi hane sayısı 2445 ve 100 Dekar’ dan büyük araziye sahip çiftçi hane sayısı 1040’ dır. Üretim Şekline Göre Arazi Dağılımı (2007) Tarla Arazisi Açıkta Sebze Alanı Örtü Altı Sebze Tarımı Meyvelik Bağ Narenciye Zeytinlik Süs Bitkileri Diğer Ürünler TOPLAM Kaynak: Fethiye Tarım İlçe Müdürlüğü 39.937 Ha. 9.254 Ha 2.274 Ha. 2.326 Ha. 377 Ha. 418 Ha. 9.607 Ha. 0.7 Ha. 702 Ha. 64.395 Ha. İlçemizde 64.395 hektarlık tarım alanının 39.937 hektarı tarla arazisi, 9.254 hektarı açıkta sebze alanı, 2.274 hektarı örtü altı sebze tarımı, 2.326 hektarı meyvelik alan, 337 hektarı bağ alanı, 418 hektarı narenciye alanı, 9607 hektarı zeytinlik alanı, 0.7 hektarı süs bitkileri alanı ve 702 hektarı ise diğer ürünler alanı olarak kullanılmaktadır. 2.1.1. İlçemizin Tarımsal Üretimi 2.1.1.1. Sebze Üretimi İlçemizde 0-250 rakım arasında kalan bölgede (Merkez, Karaçulha, Çamköy, Eldirek, Esenköy, Bozyer, Gökben, Kargı, Yanıklar, Çiftlik, İnlice, Yakacık, Zorlar, Uğurlu, Kemer, Atlıdere, Ortaköy, Ören, Paşalı, Çayan, SahilCeylan, Kıncılar, Girmeler, Döğer, Kadıköy, Çamurköy, Korubükü, Hacıosmanlar,Yaka, Kayadibi, Çobanlar, Çaltıözü, Alaçat, Çaykenarı, Demirler, Eşen, Çukurincir, Karaköy, Kumluova, Karadere köy ve beldelerinde) yoğun olarak örtü altında ve açıkta sebzecilik yapılmaktadır. Örtü altı yetiştiriciliğinde çiftçilerimiz %80 seviyesinde yılda iki ürün almaktadır. Toplam(Cam+Plastik ve Alçak tünel) sera alanı 22.000 dekardır. 2.1.1.1.1.Örtü Altı Sebze Tarımı İlçe Tarım Müdürlüğü’nden alınan bilgilere dayanarak örtü altı sebze tarımında domates, hıyar, patlıcan, kavun yer almakta, domates 330.000 ton üretim miktarıyla ilk sırada yer almaktadır. Ürün Cinsi Alanı(Da ) Domates II.Ürün Domates Hıyar(II.Ürün) Patlıcan+Kavun TOPLAM 22.000 9.800 5.400 1.000 Üretim Miktarı(Ton) 330.000 80.000 Toplam Gayri Safi Hasıla 80.000 3.000 493.000 40.000.000. YTL 2.000.000. YTL 452.000.000. YTL 330.000.000 YTL 60.000.000. YTL ÖRTÜ ALTI ALTI SEBZE ÜRETİMİ Patlıcan+Kav un; 1.000; 3% Hıyar(II.Ürün); 5.400; 16% Domates Domates; 18.000; 52% II.Ürün Domates Hıyar(II.Ürün) Patlıcan+Kavun II.Ürün Domates; 9.800; 29% 2.1.1.1.2 Açıkta Sebze Tarımı Eşen havzasının tarımsal sulamaya açılmasından sonra bu bölgede sulu tarıma geçilmiş yörenin iklim ve toprak yapısının kavun yetiştiriciliğine uygun olması nedeniyle, ilçemizde kavun üretimi %90 oranında bu bölgede yapılmaktadır. Ayrıca son yıllarda tütünde kota uygulaması yörenin ürün desenini büyük ölçüde açıkta sebzeciliğe kaydırılmasına sebep olmuştur. ÜRÜN CİNSİ Domates Kavun-Karpuz ALANI( DA) 20000 50000 ÜRETİM MİKTARI(TON) 60000 150000 TOPLAM GAYRİ SAFİ HASILA 12.000.000. YTL 33.000.000. YTL Diğer Sebzeler TOPLAM 25000 95000 5.000.000. YTL 50.000.000. YTL AÇIKTA SEBZE TARIMI 25000; 26% 20000; 21% Domates Kavun-Karpuz Diğer Sebzeler 50000; 53% 2.1.1.2. Endüstri Bitkileri Üretimi İlçemizde pamuk, tütün, şeker pancarı, anason, susam yer fıstığı ve patates gibi sanayi bitkileri yoğun üretilmektedir. Bu sanayi bitkileri içerisinde en önemli yeri 41.000 dekarla pamuk tarımı tutmaktadır. Pamuk üretimi daha ziyade Eşen çayı kıyı şeridinde yapılmaktadır. Tütün üretimi ise kuru tarım alanlarında yapılmaktadır. ÜRÜN CİNSİ Tütün ALAN (DA) 2500 ÜRETİM MİKTARI(TON) 200 GAYRİ SAFİ HASILA MİKTARI 800.000.YTL Şeker Pancarı 3220 12880 500.000.YTL Anason 16000 112 1.000.000.YTL Pamuk 25000 1000 10.000.000. YTL Susam 4000 300 500.000. YTL Yer Fıstığı 4000 1200 500.000.YTL Patates 8000 32000 15.000.000.-TL TOPLAM 62720 47692 28.300.000. YTL Endüs tri Bitk ile ri Üre tim i 4000; 4% Tütün 8000; 7% 35500; 32% Şeker Pancarı Anason 4000; 4% Pamuk 3220; 3% 41000; 36% Yer Fıstığı 16000; 14% 2.1.1.3. Susam Patates Tarla Bitkileri (Hububat ve Bakliyat) İlçemizde tarlada üretimi yapılan sanayi bitkileri yanında yoğun olarak buğday (185.000 Da.) arpa, nohut, fasulye ve benzeri tarımsal ürün üretimi de yapılmaktadır. Toplam Gayri Safi Hasıla toplamı : 10.000.000.00 YTL dir. 2.1.1.4. Meyvecilik ve Narenciye İlçemizde elma, zeytin, erik, kayısı, şeftali ve bağcılık tarımı yanında portakal limon ve mandalina gibi meyve ve narenciye ürünlerinin tarımı yapılmaktadır. Meyvecilikte elma, zeytin ve narenciye üretimi önemli yer tutmakta olup; elma, Arsa,Yaka,ve Seki havzalarında yoğun olarak üretilmektedir. Toplam ağaç sayısı 176.000 adet, kapladığı alan 11000 dekar, toplam üretim 15.840 tondur. Zeytin, ilçemizin hakim meyve ağacı olup,0-500 rakım arasında yetişmektedir. Yetiştiricilik daha ziyade yağışa bağlıdır. Toplam alan 60.500 dekar, toplam ağaç sayısı 750.000 adet, yıllık üretim 25.000 ton’ dur. Bu üretimin %30’ u salamuralık, %70 i yağlıktır. Elde edilebilecek zeytinyağı miktarı 2000 ton civarındadır. Portakal başta olmak üzere limon ve mandalina yetiştiriciliği yapılmaktadır. Pazar durumuna göre ihracatı da yapılmaktadır. Kargı, Yanıklar ve Çiftlik Köy Beldesi’ nde ana yetiştiriciliği yapılan üründür. Toplam üretim alanı 6100 dekar, ağaç sayısı 160.000 adet, toplam üretim 12000 Ton dur. Meyvecilik Toplam Gayri Safi Hasılası :35.000.000.00 YTL dir. 2.1.1.5. Tarım Ürünleri Toplam Gayri Safi Hâsılası Örtü Altı sebze Tarımı Açıkta Sebze Tarımı Sanayi Bitkileri Tarımı Tarla Bitkileri Tarımı Meyvecilik ve Narenciye Tarımı Hayvansal Üretim geliri Su Ürünleri Üretim geliri ARICILIK GELİRLERİ GENEL TOPLAM 232.000.000.00 YTL 50.000.000.00 YTL 28.300.000.00 Y TL 10.000.000.00 Y TL 35.000.000.00 YTL 15.000.000.00 YTL 19.500.000.00 Y TL 7.650.000,00 YTL 348.450.000.00 YTL Tarım Alanları Toplam Gayri Safi Hasılası Örtü Altı s e bze Tarım ı Su Ürünle ri Üre tim ge liri 6% Örtü Altı s e bze Tarım ı 45% Hayvans al Üre tim ge liri 7% Sanayi Bitk ile ri Tarım ı Tarla Bitk ile ri Tarım ı M e yve cilik ve Nare nciye Tarım ı 11% Sanayi Bitkileri Tarımı 8% Tarla Bitk ile ri Tarım ı 4% 2.1.1.6. YILLAR 1999 2000 2001 2002 Açık ta Se bze Tarım ı Açık ta Se bze Tarım ı 19% M e yve cilik ve Nare nciye Tarım ı Hayvans al Üre tim ge liri Su Ürünle ri Üre tim ge liri İlçemizden Yapılan Yaş Sebze ve Meyve İhracatımız DOMATES NARENCİYE DİĞER TAR. TOPLAM ( TON ) (TON) ÜRÜNLERİ TON/YIL 8.103 319 163 8.585 14.108 170 67 14.345 11.784 404 116 12.304 15.263 1.228 902 17.393 2003 2004 2005 2006 2008 2009 26.700 44.882 55.351 60.214 1.100 680 1.364 2.725 908 1.455 3.825 28.780 45.562 58.170 66.761 Yaş meyve meyve sebze ihracatımız başta Romanya. Rusya. Makedonya ve Kosova’ya yapılmakta olup yıllar itibariyle büyük artışların olduğu gözlenmektedir. 2.1.2. Arıcılık ARICILIK YAPAN AİLE SAYISI KARA KOVAN KOVAN SAYISI FENNİ KOVAN TOPLAM 823 50 76.500 76.550 % 54’ ü ormanlarla kaplı olan ilçemizde özellikle çam balı üretimi için gerekli olan floranın bulunması nedeniyle yaygın olarak gezginci arıcılık yapılmaktadır. Yıllık bal üretimimiz 1600 tondur. Arıcılık gezginci olarak yapılmakta olup en önemli problemlerden birisi konaklama sorunudur. Bu nedenle arı konaklama yerlerinin turizm alanları dışında orman alanı içerisinde yapılabilmesi için orman içi yollar açılıp konaklama yerlerinde su temini sağlanmalıdır. Çam balı en önemli ihraç ürünlerimizdendir. 2.1.3. Hayvan Varlığı İlçemizde Büyükbaş hayvan varlığının tamamı kayıt altına alınmıştır. Son yıllarda ülke genelinde olduğu gibi ilçemizde de büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın yem ve diğer girdi maliyetleri yüksektir. Maliyet artışlarına paralel olarak et ve süt fiyatlarında da durgunluk yaşanmaktadır. Bu da hayvancılığımızın gelişimini olumsuz etkilemektedir. Hayvancılığımızın gelişebilmesi için düşük faizli ve uzun vadeli kredilerle yetiştiriciler desteklenmeli üretim girdilerin daha ucuza temini sağlanmalıdır. TÜR KÜLTÜR MELEZ YERLİ TOPLAM HAYVAN VARLIĞI BÜYÜKBAŞ KÜÇÜKBAŞ KANATLI BİNEK HAYVANLAR I SIĞIR MANDA 6.010 - 13.963 - 3.930 - 23.903 - DİĞER KOYUN KEÇİ TAVUK HİNDİ ÖRDEK KAZ AT EŞEK KATIR DEVE 40.000 500 - - - 49.500 19.000 141.000 1.100 900 210 910 850 950 10 HAYVANSAL ÜRÜN Süt Et Yumurta + Diğer TOPLAM ÜRETİM MİKTARI 11.170 Ton/Yıl 470 Ton / Yıl 25.000.000 Ad/Yıl 81.000 600 900 210 TOPLAM GSH 4.468.000, YTL 4.700.000 YTL 5.832.000 YTL 15.000.000 YTL 2.1.4. Su Ürünleri (Balıkçılık) ÜRETİM ŞEKLİ ÜRÜN ADI AVCILIK HEPSİ YETİŞTİRİCİLİK ÜRETİM GELİR 1.500.000,00 YTL. ALABALIK 4.600. TON 15.000.000,00 YTL YAVRU ALABALIK TOPLAM SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ 25.362.000 3.000.000,00 YTL 19.500.000,00 YTL Deniz avcılığı 520 gerçek kişi ve 197 Balıkçı gemisi ile yapılmakta olup. İlçemiz kara sularında 4 gırgır gemisiyle balıkçılık yapılmaktadır. İlçemizde Alabalık yetiştiriciliği 30 işletmede yavru ve yemeklik porsiyon balık üretimi yapılmaktadır. Ayrıca yaka köyümüzde Ege Su Ürünleri A.Ş. tarafından Alabalık işleme ve değerlendirme ünitesi bulunmakta. firma üretimini yurt dışına ihraç etmektedir. Yine Kemer ve Havalisinde Alabalık Yetiştiricilerinin kurmuş oluğu S.S.KEMER ve HAVALİSİ SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİ ortaklarının ürettiği Balık Ürünlerini Yurt içi ve Yurt dışı pazarlara pazarladığı gibi Ortaklarının İhtiyacı olan Yem ve Benzeri Üretim girdilerini temin etmektedir. İlçemiz Muğla ilinde en fazla kıyı şeridine sahip olan ilçe olması nedeniyle Tarım İlçe Müdürlüğüne bir adet Su Ürünleri Kontrol Teknesi alınmış olup,1380 Sayılı Su Ürünleri Kanununa göre Kaçak avcılık denetlenmektedir. 2.2. Orman Ürünleri Üretimi Fethiye orman arazileri bakımından zengin bir bölgedir. Ormanlık alanlar, ilçemizdeki arazilerin 177.478 hektarlık kısmını kapsamaktadır. Ormanlık alanlar % 61 oranı ile ilçedeki en yüksek miktardaki arazi grubunu oluşturmaktadır. Fethiye ilçesindeki orman alanlarının verimli ve verimsiz orman alanı (ha) olarak dağılımı ORMAN ALANI İLÇESİ KORU ORMANI Normal FETHİYE 100.141 Bozuk 71.616 BATAKLIK Normal 416 Bozuk 4.305 Ormanlık Orman Dışı Saha GENEL ALAN 111.239 288.717 Saha 177.478 Kaynak: Fethiye Orman İşletme Müdürlüğü Orman Dışı Saha 39% Ormanlık Saha 61% Fethiye Muğla İli ve ilçelerindeki toplam 835.468 hektarlık ormanlık saha içerisinde, 177.478 hektarlık orman alanı ile Muğla İli’ nin en geniş orman alanına sahip ilçesidir. Fethiye ilçesindeki orman alanlarının (ha) olarak Muğla İli ilçelerine göre dağılımı İLÇESİ KORU ORMANI ORMAN ALANI BATAKLIK GENEL ALAN MUĞLA İLİNE GÖRE ORMANLIK ALAN DAĞILIMI (HA) % Saha 177.478 111.239 288.717 23% Bozuk 71.616 KÖYCEĞİZ 68.710 27.465 140 96.315 22.763 119.078 10% MARMARİS 44.360 52.284 13.681 110.325 28.067 138.392 11% MİLAS 82.483 72.235 154.718 117.650 272.368 22% MUĞLA (Merkez İlçesi) 103.206 39.940 147.130 47.221 194.352 16% YATAĞAN 34.095 21.869 55.964 27.402 83.366 7% 65 Bozuk 4.305 Orman Dışı Saha Normal 100.141 FETHİYE Normal 416 Ormanlık 4.010 KAVAKLIDERE 28.570 7.663 DALAMAN 35.608 21.533 48 TOPLAM 497.173 314.605 529 22.136 36.233 11.341 47.574 4% 57.305 30.398 87.703 7% 835.468 396.081 1.231.550 100% Kaynak: Fethiye Orman İşletme Müdürlüğü 7% 4% 7% 23% 10% 11% 22% Fethiye Milas Muğla Marmaris Köyceğiz Yatağan Dalaman Kavaklıdere 16% Fethiye’ de koruma altında bulunan alanlar aşağıda belirtilmiştir. Fethiye İlçesinde Koruma Altında Bulunan Alanlar Sıra No Koruma Alan Adı Bulunduğu Mevkii 1 Tabiat Parkı Ölüdeniz-Kıdrak 2 Milli Park Saklıkent 3 Özel Çevre Koruma Fethiye-Göcek 4 Kumul Önleme ve Kumluova-Karadere Doğal Sit 5 Özel Çevre Koruma Kumluova-Karadere 6 1.Derece Sit Alanları Muhtelif Kaynak: Fethiye Orman İşletme Müdürlüğü 2.3. Sanayi Alanı (ha) 950 4.260 81.602 460 604 Bilinmiyor İlçe ekonomisi genellikle tarım ve turizme dayandığından ilçede önemli bir sanayi kuruluşu bulunmamaktadır. İlçede imalatçı konumunda olan alabalık üretim işletmeleri, zeytinyağı işletmeleri, mermer işletmeleri, çırçır fabrikası, beton-kireç işletmeleri, süt ve süt ürünleri işletmeleri, unlu gıda mamulleri işletmeleri, güneş enerji tesis işletmeleri gibi küçük çaplı aile işletmeleri vardır. Küçük sanayi siteleri, küçük ve orta ölçekli sanayici ve sanat erbabının altyapısı mevcut, eğitim ve sosyal tesisleri bulunan sağlıklı işyerlerinde çalışmalarını temin etmek üzere Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın kredi desteği ile veya doğrudan müteşebbislerin öz kaynaklarıyla yapılmaktadır. Fethiye İlçesi Sanayi Sicil Belgesi Almış Sanayi Tesislerinin Sektörel Dağılımı (11/03/2009tarihi itibariyle) İmalat Sanayi Türü İşletme Sayısı Gıda, İçki ve Tütün Sanayi 10 Tekstil 1 Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayi 1 İnşaat 16 Makine ve Teçhizat 4 Madencilik 17 Enerji 1 Diğer İmalat Sanayi 3 Toplam 53 Kaynak: Muğla Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Sanayi Sicil Belgesi’ ne sahip sanayi tesislerinin önemli bir kısmı (yüzde 32 pay ile) madencilik tesisleridir. Bunu takiben ilçemizde her geçen güne oranla artan inşaat sektörü gelmektedir. İmalat işletmelerinde toplam 1277 kişi istihdam edilmektedir. 2.4. İnşaat Fethiye’ de inşaat sektörü özellikle şehrin büyüklüğü ile kıyaslandığında dinamik bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Şehrin yapılaşmasında son yıllarda bir ivme gözlenmektedir. Fethiye Belediye’ si tarafından 2006 yılında 615, 2007 yılında 342, 2008 yılında ise 269 adet inşaat ruhsatı verilmiştir. (Kaynak: Fethiye Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü). 800 600 İnşaat Ruhsat Sayısı 400 200 0 2006 2007 2008 Türkiye’de yabancıların en fazla mülk edindiği iller sıralamasında Muğla ikinci sıradadır. Muğla’da satılan toplam mülk sayısı 10.557 adettir. Burada istatistikler verilmemekle birlikte 25.000 Muğla ili22.745 sınırları içinde yabancıların en fazla mülk aldığı ilçe Fethiye’dir. Mülk 20.000 edinim sürecinde 2004 ve 2006 yılında bir önceki yıla göre çok ciddi artış hızına ulaşılmıştır. 2005 yılında ve 2007 yılında ciddi düzeyde düşüşler yaşanmıştır. 15.000 İl Bazında Yabancı Taşınmaz Edinimi 11.662 10.557 10.000 8.785 7.387 4.949 5.000 4.345 1.512 1.276 1.199 125 0 Antalya Muğla İstanbul Aydın Bursa İzmir Ankara Mersin Hatay Gaziantep Diğer (*) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. Güncelleme tarihi: 5 Nisan 2009. 2.5. Ticaret Fethiye’ deki ticaret ve sanayi hayatı genel olarak çeşitli ve renklidir. Madencilikten inşaata, gıdadan dayanıklı tüketim malları ticaretine kadar çok farklı alanlarda faaliyet gösteren ticaret ve sanayi işletmeleri, hem Fethiye’ deki ticari ve sınai hayatın gelişimine hem de istihdama katkıda bulunmaktadırlar. Son yıllarda şehrin ticari hayatında önemli hareketlenmelerin olduğu söylenebilir. Bu hareketlilik doğal olarak şehrin ticari hayatına da yansımaktadır. Bunun en önemli göstergelerinden birisi şüphesiz ki ilçede açılan işyerlerinin sayısıdır. 600 400 200 0 2007 2008 Yeni Kayıt 408 454 Terk 449 342 2007 yılında Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası’ na 408 yeni üye kaydı yapılmış, 449 firma kaydı ise silinmiştir. 2008 yılında ise Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası’ na 454 yeni üye kaydı yapılmış, 342 firma kaydı ise silinmiştir. FTSO’nun 2001-2008 yılları arasındaki firma kayıtları ve değişimi aşağıda belirtilmiştir Gerçek Kişi Anonim Şirket Limited Şirket Kollektif Şirket Komandit Şirket Kooperatif Banka Toplam 2001 1203 195 2002 1364 197 2003 1452 202 2004 1523 202 2005 1564 214 2006 1594 234 2007 1332 262 2008 1222 282 1035 1104 1197 1339 1523 1764 1962 1946 15 14 13 13 14 15 15 13 3 3 3 3 3 3 3 2 218 16 2685 218 17 2917 210 17 3094 202 17 3299 204 16 3538 206 18 3834 201 18 3793 177 3643 2001 yılında toplam üye sayısı 2685 iken 2008 yılı itibariyle toplam üye sayısı artarak 3643 olmuştur. 2008 yılı itibariyle üyelerin % 54’ünü Limited Şirketler % 34’ünü Gerçek Kişiler oluşturmaktadır. Komandit Kooperatif 0% Kollektif 5% Banka Şirket 0% 0% Gerçek Kişi 34% Limited Şirket 53% Anonim Şirket 8% FTSO 2008 YIL SONU İTİBARİYLE (FAAL) MESLEK GRUPLARI DAĞILIMI GRUP ADI A1 MADENCİLİK VE İMALAT SANAYİ 16 86 1 KOMA N 0 52 0 2 157 A2 İNŞAAT VE İNŞAAT İLE İLGİLİ FAALİYETLER 21 290 0 0 81 0 36 428 A3 OTOMOBİLLER VE HAFİF MOTORLU TAŞITLARIN SATIŞI, MOTORLU TAŞITLARINPARÇA VE AKSESUARLARI İLE AKARYAKIT SATIŞI YAŞ SEBZE VE MEYVE İLE GIDA MADDELERİ İMALATI VE TOPTAN TİCARETİ 11 78 3 0 44 0 0 136 12 106 1 0 114 0 39 272 A5 BİLGİSAYAR, TELEKOMİNİKASYON VE EV EŞYALARI TOPTAN VE PERAKENDE TİCARETİ 7 82 2 0 95 0 0 186 A6 TARIM, HAYVANCILIK VE TARIM ALETLERİ İLE KİMYASAL MADDELERİN TOPTAN VE PERAKENDE TİCARETİ 7 84 0 0 51 0 6 148 A7 İNŞAAT MALZEMELERİ, HIRDAVAT VE YAPI MATERYALLERİ TOPTAN VE PERAKENDE TİCARETİ 2 75 0 0 57 0 0 134 A8 GIDA VE İÇECEK MADDELERİ PERAKENDE TİCARETİ 28 72 1 0 134 0 0 235 A9 KONFEKSİYON, AYAKKABI, DERİ GİYİM EŞYALARI, ECZA VE KİŞİSEL BAKIM ÜRÜNLERİ TOPTAN VE PERAKANDE TİCARETİ 2 52 0 0 93 0 0 147 A1 0 KUYUMCULUK, SAAT, OPTİK VE HEDİYELİK EŞYA VE PERAKENDE TİCARETİ 1 43 0 0 75 0 0 119 A1 1 A1 2 ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA 10 83 0 0 44 0 42 179 OTEL, MOTEL, PANSİYON, KAMP YERİ İŞLETMESİ 51 157 1 1 106 0 4 320 A1 3 A1 4 YİYECEK VE İÇECEK HİZMETLERİ FAALİYETLERİ BİLGİ VE İŞLETİŞİM İLE FİNANS VE SİGORTACILIK HİZMETLERİ 4 82 0 0 61 0 1 148 36 31 0 0 51 0 0 119 A1 5 A1 6 GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ 2 101 0 0 22 0 0 125 KİRALAMA VE LEASİNG İLE SEYAHAT ACENTELERİ FAALİYETLERİ 25 141 1 0 11 0 0 178 A1 7 DESTEK HİZMETLERİ, EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER İLE SPORTİF FAALİYETLER GENEL TOPLAM 14 124 0 0 35 1 0 174 249 1687 10 1 1126 1 130 3205 A4 A.Ş. LTD KOLL ŞAHIS VAKIF KOOP TOPLAM Fethiye ilçesinde Fethiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası’na kayıtlı 469 esnaf sınıfı bulunmaktadır. Fethiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası’ nın 2006 yılındaki üye sayısı 4763, 2007 yılındaki üye sayısı 5144’ tür. 2008 yılında ise Fethiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası’ nın üye sayısı 5560’ a ulaşmıştır. 2008 yılı itibariyle Oda’ya kayıt olan üye sayısı 416 iken, kaydı silinen üye sayısı 265 olmuştur. Tablo: Esnaf ve Sanatkârlar Odasına Kayıt olan ve Kaydı Silinen Üyelerin Durumu Yıl 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Kayıt 267 210 264 272 324 337 357 406 416 Terk 275 379 438 387 276 2166 379 315 265 2.6. Doğal Kaynaklar ve Madencilik İlçe genelinde krom, manganez, linyit rezervi bulunmaktadır. Fethiye- Göcek’te Üçköprü Maden İşletmesi’ nde yılda 49 bin ton krom üretimi yapılmaktadır. Fethiye Gümrük Müdürlüğü verilerine göre 2005 yılında krom madeni ihracatı 35.100 ton, 2006 yılında 23.500 ton ve 2007 yılında 9.100 ton olarak gerçekleşmiştir. 2.7. Turizm Fethiye’de turizm konusu “turistik arz ve talep kaynakları” olmak üzere iki başlık halinde incelenmiştir. İlk aşamada, ilçenin arz kaynakları hakkında bilgiler aktarılmıştır. İkinci aşamada ise, ilçeye olan talep ve yapısı hakkında bilgi verilmiştir. 2.7.1. Turistik Arz Kaynakları 2.7.1.1. Doğal Turistik Arz Kaynakları İlçe sınırları içinde yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilen çok sayıda doğal turistik kaynak yer almaktadır. Bu değerlendirme raporunda, bu kaynaklardan öncelikle “Milli park ve tabiat parkı” olarak tanınmış iki kaynak ile ören yerlerine yer verilmiştir. Saklıkent Milli Parkı Saklıkent, Muğla-Antalya il sınırında yer alan bir kanyondur. Kanyonun, Fethiye ilçe merkezine olan uzaklığı ortalama 45 km.’dir. 1996 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla milli park ilan edilmiştir. Milli parkın ana kaynak değerlerini, 1000-1100 m. yükseklikte ve oldukça dik vadi yamaçlarına sahip Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Kanyon iki havza arasında uzanan Antesedan bir özellik sunmaktadır. Kanyonun uzunluğu 18 km. ve derinliği ortalama 200m’dir. Kanyon, 1990’lı yıllardan itibaren turistik amaçlı olarak değerlendirilmektedir. Kanyon içinde ve dışında, yeme-içme hizmeti sunan çok sayıda tesis bulunmaktadır. Hem yerli hem de yabancı çok sayıda turist kanyondan yararlanmaktadır. Ölüdeniz - Kıdrak Tabiat Parkı Tabiat parkı, Fethiye ilçe merkezine 16 km. mesafede, Ölüdeniz beldesi sınırları içinde yer almaktadır. 1980’li yıllardan önce orman içi dinlenme yeri olarak kullanılmıştır. 29/12/1983 tarihinde flora zenginliğini ve orman-deniz-sarp kayalıkların oluşturduğu doğal peyzajı koruyabilmek amacıyla tabiat parkı yapılmıştır. Park alanı, hem 1. derece doğal SİT alanıdır, hem de Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde yer almaktadır. Tabiat parkı içinde, otopark, yeme-içme ve diğer turistik destek hizmeti sunan çok sayıda ünite yer almaktadır. İlçe sınırları içinde, en fazla yerli ve yabancı ziyaretçi çeken doğal turistik arz kaynağıdır. Katrancı 1965 yılından itibaren kullanılan, kızılçam alanları ile kaplı, A tipi mesire alanıdır. Fethiye ilçe merkezine 15 km. mesafededir. Kızılçam koru ormanları içinde yer almaktadır. 1965 yılında tesis edilmiştir. Balkanlarda (Yugoslavya’da) yaşanan iç savaşa kadar yabancı karavancıların da önemli uğrak yerlerinden biriydi. Kamp yapmak, karavan ve çadır kurmak amacıyla gelen kişiler tarafından kullanılmaktadır. Ortalama 200 çadır kurulabilecek bir alana sahiptir. Ayrıca, çadır ve karavanlara destek hizmeti sunacak soyunma kabinleri, su, elektrik, telefon ve kanalizasyon gibi alt yapı olanaklarına sahiptir. Küçükkargı Sığla (günlük) ağaçlarıyla kaplı, A tipi mesire alanıdır. Fethiye ilçe merkezine 17 km. mesafede ve Muğla yolu üzerindedir. Ortalama 250 çadır ve karavanlık bir alana sahiptir. Çadır ve karavanlara destek hizmeti sunacak soyunma kabinleri, su, elektrik, telefon ve kanalizasyon gibi alt yapı olanaklarına sahiptir. Futbol, voleybol ve basketbol oynanabilecek alanlar ile trekking yapılabilecek parkurlar bulunmaktadır. Değirmenbaşı Fethiye ilçe merkezine 7 km mesafede kızılçam ağaçlarıyla kaplı B tipi mesire alanıdır. Fethiye-Çameli yolu üzerindedir. Günübirlik ziyaretlerde piknik amacıyla yararlanılmaktadır. Piknik yapmaya gelenler için destek hizmeti sunacak birimlere sahiptir. Babadağ Ölüdeniz’de yamaç paraşütü atlayışı için Babadağ üzerinde kurulmuş B tipi mesire alanıdır. Ortalama 810 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. İşletmeciliği ihale yoluyla bir şirkete verilmiştir. Sadece, paraşüt atlayışı ve manzara izlemek amacıyla gelenler tarafından ziyaret edilmektedir. Ulaşım, dik ve stabilize yol şartlarına uygun araçlarla sağlanmaktadır. 2.7.1.2. Kültürel ve Tarihi Arz Kaynakları Fethiye, tarihte Antalya-Dalaman çayı arasında hüküm süren Likya Krallığı’ nın önemli şehirlerinden birisi olmuştur. Likya Dönemi’ nde ilçenin ismi Telmessos’tur. Telmessos, Fethiye Körfezi’nin güney köşesinde, kuzeye bakan bir yamaçta kurulmuştur. İlçe sınırları içinde, Likya döneminden kalma Xanthos, Letoon, Cadianda, Tlos, Pınara, Sdyma gibi tarihi ve kültürel kaynaklar yer almaktadır. Bu kaynakların çoğunluğu, turistik amaçla özellikle yabancılar tarafından ziyaret edilmektedir. Cadianda Fethiye’nin Üzümlü Beldesi’ nde ve ilçenin 19 km kuzeydoğusundadır. Ortalama 400 m yüksekliğindeki tepe üzerine kurulan yerleşim yeri, deniz seviyesinden 915 m. yüksekliktedir. Kent, Likya Dönemi’ nden sonra Roma Döneminde de varlığını sürdürmüş, bu dönemde kente stadium, hamam ve sarnıçlar yapılmıştır. Kentin içinde olduğu düşünülen eserlerin büyük çoğunluğu tahrip olmuştur. Cadianda antik kenti, özellikle seyahat acentaları tarafından düzenlenen organize turlarla yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Letoon Fethiye-Kaş yolu üzerinde, Patara ve Xanthos antik kentleri arasında yer almaktadır. Likyalıların dini merkezi ve kültür şehri olarak bilinir. Antik kent içinde üç mabet ortaya çıkarılmıştır. Bunlar, MÖ 150-100 yıllarında Leto için inşa edilen mabet, dor düzeninde 11x6 m sütun sayılı ve 27mx15m boyutlarında ikinci mabet ve 18x8 m. boyutunda inşa edilmiş küçük bir tapınaktan oluşmaktadır. Tapınakların güney kısmında, MS 7. YY'da terk edildiği sanılan bir bazilika ve manastır bulunmaktadır. Bunların dışında şehirde, nymphaeum, stoa, stadyum ve grek tarzda yapılmış tiyatro yer almaktadır. Letoon antik kenti, seyahat acentaları tarafından düzenlenen organize turlarla yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Tlos Fethiye'ye 35 km. mesafede olan Yaka Köyü'nde bulunmaktadır. Kent çok geniş bir alana yayılmıştır. Ancak bugün görülebilen kalıntılar akropol çevresindedir. Kentin en önemli özelliği, çok korunaklı ve yüksek surlarla çevrilmiş bir akropolün yer almasıdır. Akropolü çevreleyen sur duvarları Roma Dönemi’ nde yapılmıştır. Akropolün eteğinde kısmen tahrip olmuş bir stadyum, hamam, tiyatro ve bazilika kalıntıları yer almaktadır. Tlos antik kenti, seyahat acentaları tarafından düzenlenen organize turlarla yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Son yıllarda, Yakapark mesire alanının daha fazla ilgi çekmeye başlamasıyla birlikte, Tlos antik kentine olan ziyaretlerin sayısında artış olmuştur. Pınara Fethiye’ye 45 km mesafede olan Minare Köyü yakınında yer almaktadır. Başkent Xanthos’ta nüfusu artınca, Xanthos’tan göç etmek zorunda kalan halk üç gruba ayrılırlar. Bir grup, Kragos Dağı yönüne gider ve burada bir yerleşim kurar. Bu yerleşim yeri, Likya dilinde yuvarlak anlamına gelen Pınara’dır. Kentten günümüze, kaya mezarları ve lahit mezarlar ile sur duvarları, hamam, tiyatro, agora, odeon gibi yapıların kalıntıları ulaşmıştır. Kent, M.S. 8. yüzyıldan sonra önemini bütünüyle yitirmiştir. Xanthos Xanthos, Fethiye’ye 46 km. uzaklıkta, Kınık Beldesi’ nde yer alan, Fethiye-Kaş yolu üzerinde, Eşen Çayı’ nın ayırdığı Muğla-Antalya il sınırındadır. Kent, Likya Birliği’ nin idarî merkezidir (Başkenti). Kentte ilk dikkati çeken eserler, Likya kültürüne özgü kaya mezarlarıdır. Şehrin Eşen Çayı’ na ve Ovası’ na doğru uzanan farklı tarzda bir akropolü yer almaktadır. Şehir, birkaç defa deprem geçirmiş ve eserlerin bir kısmı tahrip olmuştur. Bugün, kaya mezarları, tiyatro, akropol ziyaret edilebilecek önemli eserler arasındadır. Diğerleri İlçe sınırları içinde, yukarıda anlatılan antik kentler dışında Sdyma (Dodurga), Araksa (Ören) gibi yerli ve yabancı ziyaretçiler tarafından kısmen ziyaret edilen arz kaynakları da yer almaktadır. 2.7.1.3. Yapısal Arz Kaynakları Fethiye’nin yapısal arz kaynakları, konaklama işletmeleri, seyahat acentaları, restoran işletmeleri ve turizm sektörüne destek hizmeti sunan işletmeler olmak üzere aşağıda sınıflandırılmıştır. Yapısal arz kaynakları kapsamında mavi bayraklı plaj ve marinalara da yer verilmiştir. Mavi Bayraklı Plajlar ve Marinalar Fethiye’de mavi bayrak almaya hak kazanmış 3 plaj ve 1 marina yer almaktadır. Mavi bayraklı plajlar; Otel Meri Önü Plajı Hillside Beach Club Plajı Kumburnu Boğazı Halk Plajı’dır Mavi bayrak almaya hak kazanan sadece 1 adet marina yer almaktadır. Bu marina, Fethiye ilçe merkezinde yer alan Ece Marina’dır. Konaklama İşletmeleri, Yatak Kapasitesi ve Turist Sayıları ve Geceleme Konaklama işletmeleri, Turizm İşletme Belgeli Tesisler, Turizm Yatırım Belgeli Tesisler ve Belediye Belgeli tesisler olmak üzere üç şekilde sınıflandırılmaktadır. Fethiye’de Turizm İşletme Belgeli İşletmeler (2008) 5 Yıldızlı Otel 4 Yıldızlı Otel 3 Yıldızlı Otel 2 Yıldızlı Otel 1 Yıldızlı Otel 1.Sınıf / 5 Yıldızlı Tatil Köyü 2.Sınıf / 4 Yıldızlı Tatil Köyü Pansiyon Apart Otel Kamp.Özel Tesis TOPLAM TURİZM İŞLETME BELGELİ Tesis Oda Yatak Sayısı Sayısı Sayısı 7 881 1.824 19 1.503 3.083 28 966 1.994 1 10 20 5 2.375 5.279 4 68 124 1 29 94 3 96 220 68 5.928 12.638 Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Fethiye’ de Turizm Yatırım Belgeli İşletmeler (2008) TURİZM YATIRIM BELGELİ Tesis Oda Yatak Sayısı 5 Yıldızlı Otel 4 Yıldızlı Otel 3 Yıldızlı Otel 2 Yıldızlı Otel 1 Yıldızlı Otel Motel 1.Sınıf / 5 Yıldızlı Tatil Köyü 2.Sınıf / 4 Yıldızlı Tatil Köyü Pansiyon Tur.Komp. Diğer TOPLAM 0 2 4 17 2 1 2 7 1 1 37 Sayısı 0 353 229 781 32 10 1419 134 330 0 3288 Sayısı 0 788 464 1559 58 16 3359 258 1061 0 7563 Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yukarıda Turizm Bakanlığı tarafından belgelendirilmiş işletme ve yatırım belgeli tesislere ait bilgiler verilmiştir. Fethiye’de 68 adet turizm işletme belgeli tesis ve 37 adet turizm yatırım belgeli tesis yer almaktadır. İlçedeki toplam tesislerin oda sayısı 9.216, yatak kapasitesi ise 20.201’dir. 30000 20000 10000 0 Oda Sayısı Yatak Sayısı 2007 2008 8547 17.404 9216 20201 Fethiye’deki tesislere 224.088 yabancı ve 89.158 olmak üzere toplam 313.246 turist gelmiştir. Yabancı turist sayıları bakımından Fethiye’nin il içerisindeki payı 2006 yılında % 20,1 iken, 2007 yılında % 16 ‘ya düşmüştür. Yerli turist sayıları bakımından Fethiye’nin il içerisindeki payı 2006 yılında % 14,4 iken, 2007 yılında % 14 ‘e düşmüştür. Toplam turist sayıları bakımından Fethiye’nin il içerisindeki payı 2006 yılında % 18 iken, 2007 yılında % 16 ‘ya düşmüştür. İstatistiklerden de anlaşılacağı üzere 2007 yılında Muğla’ ya gelen turist sayısında artış yaşanırken Fethiye’ ye gelen turist sayısında düşüş yaşanmıştır. Tesislere giriş yapan turistlerin % 72’sini yabancı turistler oluşturmaktadır. Konaklayan turistlerin 1.515.315 tanesi (il içerisindeki payı % 17) geceleme yapmıştır. İlçedeki ortalama kalış süresi 4,8 gündür. Doluluk oranı 2006 yılında % 57,36 iken 2007 yılında 61,01’ e yükselmiştir. Fethiye doluluk oranında Muğla ortalamasının üzerinde yer almaktadır. Tesislere Geliş Sayısı, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranının İl ve İlçelere Göre Dağılımı (2007) TESİSE GELİŞ SAYISI GECELEME Merkez Bodrum Dalaman Datça Fethiye Köyceğiz Marmaris Milas Ortaca Ula Yabancı 712 647 913 3 383 2 365 224 088 14 713 377 696 15 970 102 569 3 542 Yerli 3 904 319 233 6 125 7 181 89 158 3 875 147 148 25 033 26 877 111 976 Toplam 4 616 967 146 9 508 9 546 313 246 18 588 524 844 41 003 129 446 15 518 Yabancı 2 881 3 027 865 10 151 7 014 1 273 875 42 250 2 344 103 48 609 442 640 11 380 Yerli 10 498 926 988 17 552 14 061 241 440 12 700 391 863 37 333 62 225 31 234 Toplam 13 379 3 954 853 27 703 21 075 1 515 315 54 950 2 735 966 85 942 507 865 42 614 Toplam 1 392 951 640 510 2 033 461 7 210 768 1 748 894 8 959 662 Merkez Bodrum Dalaman Datça Fethiye Yabancı 4,0 4,7 3,0 3,0 5,7 ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ Yerli 2,7 2,9 2,9 2,0 2,7 Toplam 2,9 4,1 2,9 2,2 4,8 DOLULUK ORANI (%) Yabancı 4,48 38,13 10,85 9,08 51,29 Yerli 16,34 11,67 18,76 18,21 9,72 Toplam 20,83 49,80 29,61 27,30 61,01 Köyceğiz Marmaris Milas Ortaca Ula Toplam 2,9 6,2 3,0 4,3 3,2 5,2 3,3 2,7 1,5 2,4 2,6 2,7 3,00 5,2 2,1 3,9 2,7 4,4 37,84 44,10 27,19 42,57 10,86 41,42 11,37 7,37 20,89 6,27 29,81 10,05 49,22 51,47 48,08 48,84 40,67 51,46 Kaynak: Turizm Bakanlığı İstatistikleri 2000000 1500000 1000000 500000 0 Tesise Geliş 2006 2007 Tesise Geliş Geceleme Grafikten de anlaşılacağı üzere 2007 yılında gelen turist sayısında bir düşüş olmasına rağmen geceleme sayısı artış göstermiştir. Seyahat Acentaları Seyahat acentaları ülkemizde Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’na (1618 sayılı kanun) göre A, B, C grubu ile A geçici grup seyahat acentaları olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Aşağıda, seyahat acentalarının bu gruplara göre dağılımları yer almaktadır. Tablo.4: Gruplara Göre Seyahat Acentalarının Dağılımı Acenta Grubu A Grubu B Grubu C Grubu Toplam Sayısı* 168 2 0 170 Kaynak: http://www.tursab.org.tr (17.06.2009) Marinalar, Yat Çekek Yerleri, Yat İşletmeleri Deniz turizmi ile ilgili turistik faaliyetlere ilişkin işletmeler, marinalar, yat işletmeleri, yat çekek yerleri olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Fethiye’de bu hizmetleri sunan işletmeler Göcek Beldesi ile Fethiye ilçe merkezinde yer almaktadır. Tablo.5: Marinalar, Yat Çekek Yerleri, Yat İşletmeleri Tesis Türü Marinalar Yat Çekek Yerleri Yat İşletmeleri Sayısı 4 11 9 Kaynak: http://www.mugla-turizm.gov.tr Diğer İşletmeler İlçemiz turizm sektöründe, turistlere dolaylı olarak hizmet sunan ve turizm sektörünün yarattığı talep ile var olan çok sayı ve türde işletme de yer almaktadır. Bunlar, hamamlar, döviz büroları, yiyecek ve içecek işletmeleri gibi işletmelerdir. 2.7.2. Turistik Talep Türkiye’nin turizm talebine ilişkin istatistikler sınır kapılarından giriş kayıtlarına göre tutulmaktadır. Bu bağlamda, Fethiye’ye yıllık gelen turist sayısına ilişkin tam ve doğru rakama ulaşmak mümkün değildir. İlçenin tek deniz yolu ile sınır giriş kapısı Fethiye Limanı’dır. Ancak, ilçeye gelen turistlerin çoğunluğu havayolu ile gelmekte ve girişte Dalaman Havalimanı’ nı kullanmaktadır. * Bu rakama seyahat acentalarının büroları da dahildir. Muğla iline gelen turistlerin 2000 yılından 2008 yılına kadar sınır kapılarına göre dağılımlarına bakıldığı zaman genel olarak 2006 yılında 2005 yılına göre bir azalma olduğu görülmektedir. Bu azalış, Fethiye’ye turist gönderen iki önemli sınır kapısı olan Dalaman Havalimanı ve Fethiye Limanı’ nda da benzer şekilde göze çarpmaktadır. 2007 ve 2008 yıllarındaki hızlı artış bölge turizmine büyük umut vermektedir. 2000-2008 Yılları Arası Muğla İline Giriş Yapan Turistlerin Dağılımları Hudut Kapısı 2000 Bodrum (D) 155 098 Dalaman (H) 704 841 Datça (D) 3 513 Fethiye (D) 3 433 Güllük (D) 94 Marmaris (D) 100 405 Milas-Bodrum (H) 384 361 Turgutreis (D) Yalıkavak (D) TOPLAM-Total 1 351 745 2001 175 949 535 159 9 177 6 088 61 96 271 504 423 1 327 128 2002 165 447 1 088 655 9 521 4 246 233 68 594 601 460 1 938 156 2003 167 706 1 015 426 7 741 7 586 85 162 150 637 865 1 998 559 2004 195 223 1 271 214 9 071 6 043 43 218 435 809 566 16 812 2 526 407 2005 207 520 1 427 493 10 232 6 979 115 236 575 925 984 20 955 40 2 835 893 2006 182 516 1 179 682 8 402 8 240 147 158 272 782 051 26 007 168 2 345 485 2007 186 208 1 284 748 10 281 8 470 133 170 523 888 965 22 475 117 2 571 920 2008 235 391 1 436 745 11 673 15 977 4 920 220 726 1.015 564 25 666 712 2 967 374 Kaynak: Turizm Bakanlığı İstatistikleri 3000000 2000000 1000000 0 Toplam Giriş Yapan Turist 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Toplam Giriş Yapan Turist Fethiye’ye turist gönderen en önemli sınır kapısı olan Dalaman Havalimanı’ nın 2000 – 2008 yılları arasındaki seyrini gösteren giriş istatiği de Muğla ili geneli ile aynı oranda artış ve azalış göstermektedir. 1500000 1000000 Dalam an(H) 500000 Dalam an(H) 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Muğla iline gelen turistlerin aylara göre dağılımına bakıldığı zaman 2006 yılındaki azalış göze çarpmaktadır. Mayıs (-%23), Eylül (-%20) ve Ekim (-%31) aylarındaki azalışlar bir önceki yıla göre ciddi sayılabilecek boyutlardadır. Tablo.8: 2007 Yılında Muğla İli Gümrük Kapılarından Ülkemize Giriş Yapan Turistlerin Aylara Ve Hudut Kapılarına Göre Dağılımı HUDUT KAPISI DALAMAN HAVALİMNI MİLAS-BOD HAVALİMAN MARMARİS LİMANI BODRUM LİMANI FETHİYE LİMANI DATÇA LİMANI GÜLLÜK LİMANI TURGUT REİS LİMANI YALI KAVAK LİMANI AYLIK ARTIŞ % AYLARIN TOPLAMI GENEL ARTIŞ % OCAK 3.066 1.444 5.697 616 92 9 530 13 0 ŞUBAT 3.519 1.465 3.177 507 65 13 384 10 0 11.467 124% 11.467 124% 9.140 102% 20.607 114% MART 9.012 6.092 3.719 1.925 121 176 455 54 2 21.556 88% 42.163 100% NİSAN 34.260 33.295 7.378 4.860 173 465 538 MAYIS 180.647 117.677 22.021 23.629 853 1.065 575 82 47 81.098 5% 123.261 25% 3.032 242 349.741 15% 473.002 17% HAZİRAN 240.866 170.644 23.236 30.971 2.772 1.749 394 3.347 59 474.038 15% 947.040 16% TEMMUZ 289.061 216.615 34.423 48.607 2.257 AĞUSTOS 295.815 213.990 36.326 54.884 2.921 2.086 376 4.837 78 598.340 9% 1.545.380 13% 2.493 201 5.963 219 612.812 11% 2.158.192 13% EYLÜL 248.282 169.538 34.352 41.258 2.483 2.020 384 4.837 44 503.198 10% 2.661.390 12% EKİM 126.503 82.897 37.621 KASIM 3.607 721 7.059 25.867 3.474 1.048 430 3.418 11 281.269 12% 2.942.659 12% 1.367 647 335 373 73 4 14.186 -25% 2.956.845 12% ARALIK 2.107 1.186 5.717 900 119 214 280 0 6 10.529 -7% 2.967.374 12% TOPLAM 1.436.745 1.015.564 220.726 235.391 15.977 11.673 4.920 25.666 712 2.967.374 Kaynak: http://www.mugla-turizm.gov.tr AYLIK 1000000 500000 Giriş Yapan Turist 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Giriş Yapan Turist Muğla iline gelen yabancıların milliyetlerine göre dağılımı Fethiye’ye gelen turistlerin dağılımlarına benzer bir dağılım göstermektedir. İngiliz turistler ilk sırada yer almakta iken, geçmiş yıllara göre Alman turistlerin Muğla ilini tercihinde önemli bir azalma vardır. 2006 - 2007 - 2008 Yıllarında Muğla İline Gelen Turistlerin Milliyetlere Göre Dağılımı MİLLİYETİ İngiltere Almanya Hollanda Belçika Rusya Fed. Diğer Toplam GELEN YABANCI-2006 GELEN YABANCI-2007 GELEN YABANCI-2008 yyYABANCI/2SAYISI 22007SAYISI 1.055.470 1.189.203 SAYISI 1.298.565 217.703 245.363 94.927 116.847 698.713 201.886 239.386 132.278 127.627 681.540 2 345 485 2 571 920 206.688 225.940 141.730 165.683 928.768 2.967.374 Kaynak: http://www.mugla-turizm.gov.tr 1400000 1200000 İngiltere 1000000 Almanya 800000 Hollanda 600000 Belçika 400000 Rusya Fed. 200000 Diğer 0 2006 2007 2008 2.8. Dış Ticaret Fethiye’ den ağırlıklı olarak yaş sebze ve meyve ihraç edilmektedir. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Ege İhracatçı Birlikleri ve T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Antalya İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ nden alınan bilgiler doğrultusunda Fethiye’ den gerçekleşen ihracat rakamları aşağıda sunulmuştur. Antalya İhracatçı Birlikleri Fethiye İrtibat Bürosu Birlikler Bazında Yıllara Göre İhracat Raporu (FOB Dolar) Yıl 2006 2007 2008 Tekstil ve Hamm.İhr.Birl. 7.423 $ 0$ 50.738 $ Birlik Adları Yaş Sebze Meyve İhr.Birl. 18.002.554 $ 26.718.734 $ 9.562.973 $ Kesme Çiçek İhr. Birl. 0$ 0$ 0$ Antalya İhracatçı Birlikleri Fethiye İrtibat Bürosu Birlikler Bazında Yıllara Göre Ülkelere Yapılan İhracat Raporu (FOB USD Dolar) Tekstil ve Hammaddeleri Ülke Hollanda Yunanistan Yaş Sebze Meyve Ülke Almanya Arnavutluk Avrupa Serbest Bölge Avusturya Azerbaycan-Nahçivan Beyaz Rusya Bosna Hersek Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Hırvatistan Hollanda İngiltere İsveç İtalya Kosova Letonya Litvanya Macaristan Makedonya Moldavya Polonya Romanya Rusya Federasyonu Sırbistan Slovakya Slovenya Ukrayna Yunanistan Toplam 2006 Yılı FOB Dolar ($) 0 7.423 2006 Yılı FOB Dolar ($) 218.618 10.889 650.797 114.933 0 637.491 734.214 658.693 33.015 85.463 0 0 33.049 0 632.644 40.834 41.692 300.188 852.028 779.249 45.077 3.456.362 7.177.551 394.493 75.385 26.248 264.348 739.280 18.002.541 2007 Yılı FOB Dolar ($) 0 0 2007 Yılı FOB Dolar ($) 167.153 0 2.324 317.526 8.400 345.788 635.069 469.528 36.445 0 26.190 169.751 0 17.721 890.520 165.889 42.750 299.863 451.358 302.252 1.214.176 10.360.713 9.821.021 497.056 0 0 173.828 303.896 26.719.217 2008 Yılı FOB Dolar ($) 50.738 0 2008 Yılı FOB Dolar ($) 111.602 0 0 0 39.100 249.878 31.051 402.694 0 0 0 0 0 0 450.154 0 0 22.761 23.916 38.152 167.811 2.718.079 4.714.719 81.756 0 0 455.880 55.115 9.562.668 İlçemizden yaş sebze ve meyve dalında en çok ihracat Rusya Federasyonu’ na yapılmaktadır. Rusya Federsyonu’ nu Romanya, Kosova ve Polonya izlemektedir. Antalya İhracatçı Birlikleri Fethiye İrtibat Bürosu Birlikler Bazında alınan verilere göre ihracatımız 2006 yılına oranla 2007 yılında artış göstermiş ancak 2008 yılında önemli derecede düşüşe uğramıştır. Ege İhracatçı Birlikleri’ nden Kayda Alınan Fethiye İhracat Değerleri Aşağıdaki gibidir. Yıllar 2006 2007 2008 Toplam Tutar ($) 71.705 2.139.696 7.588.901 9.800.302 Ege İhracatçı Birlikleri’ nden kayda alınan Fethiye ihracat değerlerine baktığımızda her geçen yıla oranla artan ihracat rakamları dikkat çekmektedir. Ancak ilçemiz ihracat rakamlarının kaydının tutulduğu her iki birlikten gerçekleşen ihracat rakamlarının toplamında 2007 yılında en üst seviyeye çıkan ihracat rakamımız 2008 yılında % 50 oranında düşüş göstermiştir. 2.9. Para ve Banka Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre 2008 yılı sonu itibariyle Muğla ili genelinde toplam 160 banka şubesi faaliyet göstermektedir. Fethiye’de 25 adet banka şubesi faaliyet göstermektedir. Muğla İli 2008 Yılı Kredi ve Mevduat Dağılımı Muğla Banka Çalışan Sayısı Şube Sayısı Tasarruf Mevduatı (Bin TL) 2008 1906 160 3255240000 Mevduat Sertifikası Resmi Kuruluşlar Mevduatı Ticari Kuruluşlar Mevduatı Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesapları Diğer Mevduat Altın Depo Hesabı İhtisas Kredileri/ Tarım İhtisas Kredileri/ Gayrimenkul İhtisas Kredileri/ Mesleki İhtisas Kredileri/ Denizcilik İhtisas Kredileri/ Turizm İhtisas Kredileri/ Diğer İht.Dışı Krediler 0 76580000 258656000 6000 1160891000 38736000 860000 184881000 16000 67374000 0 0 79512000 3012944000 Kaynak: www.tbb.org.tr Banka Adı Akbank T.A.Ş. Akbank T.A.Ş. Akbank T.A.Ş. Denizbank A.Ş. Finans Bank A.Ş. Finans Bank A.Ş. Fortis Bank A.Ş. HSBC Bank A.Ş. ING Bank A.Ş. Şekerbank T.A.Ş. Türk Ekonomi Bankası A.Ş. Türk Ekonomi Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Türkiye Halk Bankası A.Ş. Türkiye İş Bankası A.Ş. Türkiye İş Bankası A.Ş. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Şube Adı Fethiye Likya Göcek Fethiye Fethiye Likya Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye İnönü Bulvarı Fethiye Kemer Fethiye Göcek (BŞ) Fethiye Çarşı Fethiye Fethiye Göcek Fethiye Fethiye Esnaf Odası (BŞ) Fethiye Göcek Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Fethiye Likya Kaynak: www.tbb.org.tr 2.10. Vergi Durumu ve Vergi Gelirleri 2009 yılı Mayıs ayı itibariyle Fethiye’de 14.155 faal gelir ve kurumlar vergisine tabi mükellef bulunmaktadır. Bunlardan 8.460’ı gerçek usulde, 3.273’ ü basit usulde gelir vergisi mükellefi iken, 2.422’ si ise kurumlar vergisi mükellefidir. Muğla ili genelinde toplam 72.621 gelir ve kurumlar vergisi mükellefi bulunmaktadır. Fethiye’nin Muğla İli içerisindeki vergi payı yaklaşık % 20’ler düzeyindedir. 2009 Yılı Mayıs Sonu İtibariyle Faal Mükellef Sayılarının Dağılımı Gelir Ver. BİRİMLER Gerçek U. Basit U. G.M.S.İ. Kurumlar V. Gelir STP KDV Diğer TOPLAM (GV+KV) BODRUM VDM. 10,545 1,639 2,383 3,513 11,670 11,285 36 15,697 FETHİYE VDM. 8,460 3,273 1,958 2,422 8,376 8,072 272 14,155 MARMARİS VDM. 7,844 1,495 2,176 2,310 7,316 7,041 702 11,649 MİLAS VDM. 5,003 2,950 1666 1009 4,185 3,914 250 8,962 MUĞLA VDM. 5,666 1,353 3,001 745 3,502 3,244 72 7,764 ORTACA MALMÜD. 1,676 1006 397 400 127 1,679 32 3,082 YATAĞAN VDM. 1,896 712 719 206 1,392 1,369 26 2,814 KÖYCEĞİZ VDM. 1,277 790 443 130 741 869 91 2,197 DALAMAN MALMÜD. 1219 580 415 288 965 871 145 2,087 ULA MALMÜD. 1107 569 591 106 62 584 28 1,782 DATÇA MALMÜD. 1,083 308 337 243 346 989 0 1634 K.DERE MALMÜD. 214 530 42 54 226 230 42 798 45,990 15,205 14,128 11,426 38,908 40,147 1,696 72,621 TOPLAM Kaynak: Muğla Vergi Dairesi Web Sayfası (2009) Vergi mükelleflerinin tahakkuk ve tahsil edilen vergi gelirleri aşağıda yer almaktadır. Tahsil edilen vergi gelirleri 2006 yılında 105,272,241 TL ve 2007 yılında 126,512,595 TL, 2008 yılında 139,321,784 TL olarak gerçekleşmiştir. Tahakkuk eden vergi miktarları her yıl azalarak tahsil edilmektedir. 2008 yılı itibariyle Fethiye’de tahsil edilen vergi gelirleri açısından Muğla ili içerisindeki payı % 15’dir. İlçeler İtibariyle Vergi Gelirleri (TL) BİRİMLER İTİBARİYLE VERGİ GELİRLERİ (TL) BİRİMLER Bodrum Vd. Milas Vd. Fethiye Vd. Muğla Vd. Marmaris Vd. Yatağan Vd. Dalaman Mal Md. Ortaca Mal Md. Datça Mal Md. Köyceğiz Vd. Ula Mal Md. Kavaklıdere Mal Md. TOPLAM 2006 YILI TAHAKKUK TAHSILAT 214,285,985 148,247,818 144,871,459 128,776,107 127,450,427 105,272,741 122,951,272 107,824,039 142,515,066 89,368,196 67,745,883 58,955,922 50,621,913 45,855,338 27,894,568 21,372,902 10,812,539 8,782,838 12,175,301 9,529,766 7,754,423 6,607,423 2007 YILI TAHAKKUK TAHSILAT 266,580,796 181,676,442 160,687,489 139,362,822 154,993,155 126,512,595 134,873,607 114,693,742 183,759,719 99,006,622 65,434,888 59,766,552 56,405,082 49,972,108 43,380,910 32,866,529 15,470,755 12,292,656 14,360,107 11,362,680 8,925,632 7,455,180 TAHAKKUK 319,204,581 180,707,606 176,457,287 152,961,525 171,514,205 103,334,760 62,691,619 40,100,889 17,244,752 16,633,262 9,531,997 2008 YILI TAHSILAT THS.ORN. 209,238,599 65.55 151,633,929 83.91 139,321,784 78.95 125,169,840 81.83 109,098,457 63.61 96,243,919 93.14 54,435,279 86.83 29,081,547 72.52 12,831,733 74.41 12,352,008 74.26 6,933,795 72.74 4,015,315 3,711,710 4,974,109 4,509,084 4,454,012 3,943,304 933,094,152 734,304,799 1,109,846,250 839,477,011 1,254,836,496 950,284,193 Kaynak: Muğla Vergi Dairesi Web Sayfası (2009) 88.53 75.73 Muğla İli Yaygın ve Yoğun Denetim Sonuçları Yaygın ve Yoğun Vergi Denetimi Sonuçları İl Geneli 2006 2007 2008 Denetlenen Mükellef Sayısı 82.975 126.542 146.216 Düzenlenen Tutanak Sayısı 2.218 20.712 16.254 Kesilen Usulsüzlük Cezası 3.532.148,29 3.964.045,36 2.487.941,24 Fethiye V.D. 2008 Denetlenen Mükellef Sayısı 26.371 Düzenlenen Tutanak Sayısı 2.349 Kesilen Usulsüzlük Cezası 248.663,50 Yol Denetimi Sonuçları İl Geneli 2006 2007 2008 Denetlenen Mükellef Sayısı 18.270 15.667 25.540 Düzenlenen Tutanak Sayısı 3.281 2.370 3.527 Kesilen Usulsüzlük Cezası 508.332,40 390.904,30 614.544,50 Fethiye V.D. 2008 Denetlenen Mükellef Sayısı 5.032 Düzenlenen Tutanak Sayısı 588 Kesilen Usulsüzlük Cezası 89.263,00 2.11. Yabancı Sermaye 01.04.2009 Tarihi İtibariyle Fethiye’ deki Yabancı Sermayeli Şirketler Yıl 2006 2007 2008 Firma Sayısı 75 58 50 Toplam Sermaye (TL) 10.314.050 6.005.000 10.108.000 Fethiye’ de 2006 yılında toplam 10.314.050 TL sermayeli 75 adet yabancı şirket mevcutken, 2007 yılında firma sayısı 58’ e, toplam sermaye sayısı ise 6.005.000 TL’ ye düşmüştür. 2008 yılında firma sayısı 50’ ye düşerken toplam sermayede artış meydana gelerek 10.108.000 TL’ ye ulaşmıştır. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 50 10108000 58 6005000 75 10314050 Firma Sayısı Toplam Sermaye (TL) 2006 2007 2008 SOSYAL GÖSTERGELER 3.1.Nüfus Nüfus, belirli bir yerde yaşayan insan sayısını ifade etmektedir. Doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki fark ise nüfus artışını gösterir. Nüfus artış hızı ile kalkınma hızı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle bir ülkedeki nüfusun miktarı ve nitelikleri yakından izlenir. Türkiye’ de ilk geleneksel nüfus sayımı 1927 yılında, en sonuncusu ise 22 Ekim 2000 tarihinde yapılmıştır. 2007 yılında nüfus sayımında yeni bir yöntem uygulanarak kişiler adreslerinde (adrese dayalı olarak) tespit edilerek nüfus sayımı yapılmıştır. Nüfusu 2008 yılındaki Adrese Dayalı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre yaklaşık 181.415 olan Fethiye’ nin, merkez nüfusu 68.285’ dir. Yıl/2008 Fethiye İl/ilçe merkezleri (Şehir) Toplam Erkek Kadın 68.285 34.497 33.788 www.tuik.gov.tr (ADNKS Sonuçları) Belde/köyler Toplam Erkek Kadın 113.130 57.629 55.501 Toplam 181.415 Toplam Erkek 92.126 Kadın 89.289 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 www.tuik.gov.tr (ADNKS2007 Sonuçları) 2008 Kadın 32993 33788 Erkek 33278 34497 Toplam 66271 68285 Fethiye’ de halkın yaklaşık yüzde 38’ i ilçe merkezinde, yüzde 62’ si ise belediye ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin nüfus yoğunluğu km2’de 52 kişidir. İlçe, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus - 2008 İl İlçe Yaş grubu Toplam Erkek Kadın Muğla Fethiye 0-4 13.555 7.015 6.540 5-9 14.015 7.194 6.821 10-14 14.755 7.591 7.164 15-19 13.516 6.992 6.524 20-24 13.061 6.618 6.443 25-29 14.865 7.585 7.280 30-34 35-39 15.608 15.406 7.948 8.055 7.660 7.351 40-44 14.256 7.350 6.906 45-49 50-54 12.482 10.314 6.384 5.238 6.098 5.076 55-59 8.146 4.058 4.088 60-64 6.293 3.054 3.239 65-69 5.385 2.610 2.775 70-74 75-79 3.831 3.458 1.890 1.591 1.941 1.867 80-84 1.787 687 1.100 85-89 472 193 279 90+ 210 73 137 Toplam 181.415 92.126 89.289 Açıklama: Yerleşim yerlerine (il, ilçe, belde belediyesi, köy) göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5393 sayılı Belediye Yasası'nın 8. ve 11. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanında yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Fethiye 2008 Yılı yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus www.tuik.gov.tr Merkez Bozyer 1.434 730 704 Çamköy 3.977 2.06 2 105 1.915 108 1.41 6 1.05 1.304 1.006 Bayırköy Çenger 213 Çiftlik 2.720 Eldirek 2.065 Kemer (ADNKS Sonuçları) Kemer 5.540 1.624 2.72 9 820 2.81 1 804 Arsaköy Atlıdere 899 455 444 Bağlıağaç 1.013 519 494 759 389 370 9 Esenköy 4.352 Gökben 779 2.18 6 2.10 3 403 Göcek 4.021 376 Çayan 438 230 208 Gökçeovacık 377 193 184 Çobanlar 888 451 437 939 481 458 1.918 Çatak 429 229 200 İnlice 840 439 401 Çökek 313 161 152 308 160 148 Dereköy 804 405 399 Karacaören 236 118 118 Düğer 1.005 520 485 13.11 4 1.426 6.66 7 696 6.447 Girmeler 1.007 500 507 730 Güneşli 1.386 704 682 Kayaköy 682 350 332 Hacıosmanlar 377 187 190 Keçiler 154 75 79 Kadıköy 2.311 Ölüdeniz 4.707 2.196 Kayacık 1.082 1.10 8 516 Uzunyurt 459 2.51 1 246 1.20 3 566 213 Kayadibi 1.131 580 551 Yakacık 575 272 303 Kıncılar 842 440 402 Yanıklar 1.806 890 916 Korubükü 843 425 418 Ortaköy 1.297 680 617 Ören 1.709 858 851 Kargı Yeşil Üzümlü Çamurköy Karaağaç Karaçulha Eşen 2.166 Yaylapatlangıç 222 125 97 Eşen 2.584 1.272 Alaçat 1.056 1.31 2 523 533 Paşalı 660 320 340 Arifler 202 104 98 Sahilceylan 947 487 460 Boğaziçi 713 361 352 Sarıyer 287 149 138 Çaltıözü 858 448 410 Seydiler 552 263 289 Çaykenarı 1.231 633 598 Söğütlüdere 714 374 340 Çukurincir 715 350 365 Uğurlu 577 292 285 Demirler 672 337 335 Yakaköy 1.880 987 893 Dodurga 644 328 316 Zorlar 1.324 674 650 Gölbent 1.583 760 823 Seki 2.222 İzzettinköy 838 423 415 Bekçiler 1.004 1.11 1 511 1.11 1 493 Kabaağaç 1.086 544 542 Boğalar 533 270 263 Ceylan 2.238 1.08 5 255 Karadere 3.089 1602 1487 Seki Karaköy 1.012 510 502 Çaltılar 490 1.15 3 235 Kumluova 3.542 1.831 1.711 Çobanisa 264 133 131 Minare 240 115 125 Doğanlar 303 160 143 Yakabağ 624 510 502 Kayabaşı 358 176 182 Arpacık 1.729 878 851 Kınık 271 138 133 İncirköy 1.007 501 506 Temel 446 225 221 Kızılbel 195 95 100 Koruköy 307 148 159 Söğütlü 413 218 195 Yeşilüzümlü 2.617 1.30 8 1.309 Fethiye’de yıllık nüfus artış hızı binde 18.92’dir. İlçeleri karşılaştırdığımız zaman en fazla nüfusa sahip olan ilçe Fethiye’dir. İlçenin Muğla ili içerisindeki nüfus payı % 21,5’tir. Tablo.1: Muğla İli ve İlçelerinin Nüfus Dağılımı İlçe Merkez Bodrum Dalaman Datça Fethiye Kavaklıder e Köyceğiz Marmaris Milas Ortaca Ula Yatağan Toplam Toplam Nüfus 1990 2000 71.155 56.821 26.408 10.741 127.620 12.037 83.511 97.826 28.148 13.914 154.209 12.548 Yıllık Nüfus Artış Hızı (binde) 16,01 54,31 6,38 25,88 18,92 4,16 25.836 41.840 98.710 29.287 19.978 42.376 562.809 29.196 79.302 112.808 35.670 21.944 46.252 715.328 12,22 63,92 13,35 19,71 9,38 8,75 23,97 Nüfus Yoğunluğu (km2/kişi) 50 149 45 29 52 39 18 90 55 121 52 52 56 Kaynak: 1990 ve 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları Fethiye, dışarıdan göç alan bir ilçedir. 2000 yılı nüfus sayımında 154 bin civarında olan ilçe nüfusu 2008 yılında 181 bin civarına çıkarak önemli miktarda artmıştır. 3.2. Fethiye Yaşam İstatistikleri İlçemizdeki doğum, ölüm, evlenme ve boşanma istatistikleri aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Fethiye İlçesi Doğum Yılına Göre Canlı Doğum Sayısı DÖNEM CİNSİYET OCAK ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ DOĞUM SAYISI / 2006 123 151 107 106 105 111 104 101 106 106 99 91 143 117 DOĞUM SAYISI / 2007 183 153 93 95 106 123 106 144 121 103 99 105 144 116 DOĞUM SAYISI / 2008 165 149 127 104 103 111 112 65 128 109 105 90 108 93 AĞUSTOS ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN ERKEK KADIN EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 122 128 119 122 99 127 104 93 51 60 2.595 GENEL TOPLAM 142 117 101 113 106 111 120 93 85 73 2.752 115 92 118 113 111 100 82 98 8 6 2.412 Kaynak: Fethiye Nüfus Müdürlüğü Ölenlerin Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2008) 400 350 300 250 ERKEK KADIN TOPLAM 200 150 100 50 0 (-10) (5-9) (1519) (2529) (3539) (4549) (5559) (65- (7569) 150) (-1-0) (1-4) (5-9) (10-14) (15-19) (20-24) (25-29) (30-34) (35-39) (40-44) (45-49) (50-54) (55-59) (60-64) (65-69) (70-74) (75-150) ERKEK 11 2 KADIN 1 2 TOPLAM 12 4 2 2 2 3 8 8 10 9 11 12 20 27 28 45 40 165 1 3 2 4 2 1 2 11 8 10 9 21 31 200 3 6 10 12 12 10 13 23 28 37 37 66 71 365 Kaynak: Fethiye Nüfus Müdürlüğü Yıl ve Cinsiyete Göre Ölüm Sayısı 1000 500 0 2006 2007 2008 KADIN 362 317 308 ERKEK 457 454 403 TOPLAM 819 771 711 Kaynak: Fethiye Nüfus Müdürlüğü İstatistiklerden de anlaşıldığı üzere ilçemizde doğum oranı ve ölüm oranı her geçen yıl düşüş göstermektedir. Evlenme ve Boşanma Sayıları (Adet) Yıllar 2006 2007 2008 Evlenme 1532 1441 1253 Boşanma 255 217 204 Kaynak: Fethiye Nüfus Müdürlüğü 2000 1500 1000 Evlenme 500 0 Boşanma 2006 2007 2008 Çocuk sayısına Göre Boşanmalar İstatistiği (2006-2007-2008) Yıl Çocuk Sayısı Toplam Boşanma Evlenme Çocuksuz 1 2 3 4 2006 125 75 41 12 2 255 2007 108 69 29 9 2 217 2008 107 54 40 0 3 204 3.3. Sağlık Fethiye’ nin sağlık altyapısı bakımından diğer ilçeler ile kıyaslandığında ortalama olarak daha iyi bir durumda olduğu söylenebilir. İlçemizde sağlık hizmetleri aşağıda belirtilen kurumlar tarafından yürütülmektedir. 1. Fethiye Sağlık Grup Başkanlığı • • • • • • • • 18 Sağlık Ocağı Tabibliği Verem Savaş Dispanseri Halk Sağlığı Laboratuarı 112 Acil Sağlık Hizmetleri AÇS ve AP Merkezi Çamköy Sağlık Birimi 1 Nolu Enjeksiyon –Pansuman Sağlık Birimi Çiftlik Sağlık Birimi 2. Fethiye Devlet Hastanesi 3. Özel Hastane ve Poliklinikler • • • • • • • • • • • • • • • • • • Özel Fethiye (Letoon) Hastanesi Özel Lokman Hekim Esnaf Hastanesi Özel Şifa Tıp Polikliniği Özel Fethiye Diyaliz Merkezi FeTıp Poliklinik Güven Poliklinik Özel Kardelen Kadın Doğum – Çocuk Dal Merkezi Özel Ekomer İç Hastalıkları Dal Merkezi Özel Mydent Ağız Diş Sağlığı Polikliniği Özel Zafer Ağız Diş Sağlığı Polikliniği Özel Likya Dent Ağız Diş Sağlığı Polikliniği Özel Fethiyecan Diyaliz Merkezi Özel Güney İç Has.Dal Merkezi Özel Deva Polikliniği Özel Fethiye Sağlık Polikliniği Özel Park Klinik Ağız Diş Sağlığı Polikliniği Kartalmed Göz Hastalıkları Dal Merkezi Özel Amerikan Marina Polikliniği Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Halk Sağ.Uz. 1 Tabib 1 Başhemşire 1 Hemşire 3 N.P. Ebe 4 Ebe 4 Tıb. Tek. Memur Hizmetli Toplam 0 0 1 15 Verem Savaş Dispanseri Başhekim 1 Pratisyen Dr. 2 Başhemşire 1 Hemşire 4 Sağlık Memuru 1 Laboratuar Teknis. 1 Rontgen 1 Memur 2 Hizmetli 1 Toplam 14 Halk Sağ. Laboratuarı Biyolog Hemşire Laboratuar Teknis. Memur Hizmetli Toplam 1 1 3 1 1 7 ÖZEL HASTANE VE POLİKLİNİKLER a)Özel Fethiye (Letoon) Hastanesi: İlçemiz Patlangıç mahallesi Tariş Sokakta bulunan hastane (52) yataklı olup,(13) Uzman Doktor,(2) Pratisyen Doktor,(1) Diş Hekimi,(1) Eczacı,(10) Hemşire,(3) Ebe, (2) Laboratuar Teknisyeni,(2) Anestezi,(2) Röntgen Teknisyeni, Paramedic(10) ve (59) diğer personel görev yapmaktadır.Radyoloji ve Biyokimya Laboratuarı mevcuttur.Yoğun Bakım Ünitesi bulun maktadır. b)Özel Lokman Hekim Esnaf Hastanesi: İlçemiz Tuzla Mahallesi Dolgu Sahası Doğan Nadi Sokak No:4 adresinde (32)yatak ile hizmet vermekte olup,(21)Uzman Doktor, (10)Pratisyen Doktor, (1)Psikolog, (1)Fizyoterapist,(2)Biyolog,(18)Hemşire,(3)Ebe, (6)Laboratuar ve(6) Röntgen Teknisyeni, (1) Anestezi Teknisyeni,(1)Diyetisyen, (21)A.T.T(31)diğer personel görev yapmaktadır. (1) Mikrobiyoloji Laboratuarı mevcuttur. c)Özel Şifa Tıp Polikliniği:Kemer Beldesi Kadıköy yolu üzeri adresinde kurulmuştur. (2)Pratisyen Doktor ve (1) Hemşire ve (1)Sağlık Memuru görev yapmaktadır. d)Özel Fethiye Diyaliz Merkezi:Foça Mahallesi Mehmet Akif Ersoy Caddesi No:21 adresinde hizmet vermektedir.(1)Uzman Doktor,(1)Pratisyen (4)Hemşire,(1)Diyetisyen ve (1)diğer personel görev yapmaktadır. e)Özel Fethiye Sağlık Polikliniği:Kesikkapı Mahallesi Çarşı Caddesi No:135 adresinde hizmet vermektedir.(1)Uzman Doktor,(1)Pratisyen (1)Diş Hekimi,(2)Hemşire,(4)diğer personel görev yapmaktadır. f)Özel Güven Polikliniği: Dolgu Sahası 520 sokak Aktaş Apt. adresinde hizmet vermektedir. (2)Pratisyen Doktor,(1)Diş Hekimi,(1)Sağlık Memuru,(1)Hemşire ve (2) A.T.T. personel görev yapmaktadır. g)Özel Fetıp Polikliniği:Devlet Hastanesi yanı Mustafa Kemal Bulvarı adresinde hizmet vermektedir. (2)Uzman Doktor ve (1) Hemşire personel görev yapmaktadır. ğ)Özel Ekomer İç Hastalıkları Dal Merkezi:Tuzla Mahallesi M. Kemal Bulvarı 610 sokak Sağlık Apt. No:50/A adresinde hizmet vermektedir.(2)Dahiliye Uzmanı,(1)Kardiyoloji Uzmanı,(1)Biyokimya Uzmanı,(1)Pratisyen Hekim,(1)Hemşire,(1)Laboratuar Teknisyeni ve (1)diğer personel görev yapmaktadır. h)Özel Kardelen Kadın Doğum ve Çocuk Hast.Dal Merkezi: Tuzla Mahallesi M.Kemal Bulvarı Migros Karşısı adresinde hizmet vermektedir.(2)Kadın Doğum Uzmanı,(3)Çocuk Has.Uzmanı, (1)Biyokimya Uzmanı,(3)Ebe,(4)Hemşire,(1)Lab.Tek.,personel görev yapmaktadır. ı)Özel Mydent Ağız Diş Sağlığı Polikliniği:Çarşı Caddesi No:172 adresinde hizmet vermektedir.(3)Diş Hekimi görev yapmaktadır. i)Özel Zafer Ağız Diş Sağlığı Polikliniği: Cumhuriyet Mahallesi Tütün Sokak No:15/1 adresinde hizmet vermektedir.(2)Diş Hekimi görev yapmaktadır. j)Özel Fethiyecan Diyaliz Merkezi: Foça Mahallesi Barış Manço Bulvarı 982 sokak No:13 Fethiye adresinde hizmet vermektedir.(1)Uzman Doktor, (1)Pratisyen Doktor,(1)Psikolog, (6)Hemşire,(1) Diyetisyen ve (4)diğer personel görev yapmaktadır. k)Özel Deva Polikliniği:Hisarönü kavşağı No:17-18-19 Kırançağıl mevki Ölüdeniz-Fethiye adresinde hizmet vermektedir.(1)Pratisyen Doktor,(1)Hemşire,(1)Laboratuar teknisyeni, (1)Paramedic ve (1) diğer personel görev yapmaktadır. l)Özel Güney İç.Has.Dal.Merkezi: Tuzla Mahallesi 520 sokak Güney Apt. No:13 adresinde hizmet vermektedir.(2)Uzman Doktor,(1)Hemşire ve (1)diğer personel görev yapmaktadır. , 3.4. Eğitim Fethiye’ de eğitim altyapısının genel olarak iyi olduğu söylenebilir. Konu ile ilgili detaylı veriler aşağıdaki tablolarda sunulmaktadır. 2006-2007-2008 Yılları Resmi Okul Öğrenci ve Öğretmen Sayıları Sayısı 2006 Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Sayısı 2007 Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Sayısı 2008 Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Ana Sınıfları (Ana Okulu Dahil) 63 1090 38 74 1365 40 78 1435 41 1-8 Sınıflı Merkez İlköğretim Okulu 13 9916 410 13 10001 418 13 9916 410 1-8 Sınıflı Köy ve Belde İlköğretim Okulu 34 11030 537 34 11157 530 34 11030 537 1-5 Sınıflı İlköğretim Okulu 15 1042 64 15 910 49 15 1042 64 1-3 Sınıflı İlköğretim Okulu 17 417 24 17 464 21 17 417 24 Genel Liseler (Yabancı Dil Ağırlıklı Lise Dahil) Anadolu Liseleri 6 2742 166 6 2532 165 6 2742 166 2 580 37 2 730 43 2 580 37 Çok Programlı Liseler 4 369 46 4 437 52 4 369 46 Meslek Liseleri (Anadolu Türü Dahil) 10 2172 208 9 2384 211 10 2172 208 Kaynak:Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü 2006-2007-2008 Yılları Özel Okullar Öğrenci ve Öğretmen Sayıları 2006 2007 2008 Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Özel Ana Sınıflar 2 43 2 5 112 3 6 103 5 Özel İlköğretim Okulu 3 746 79 3 911 92 3 1031 108 Özel Lise 1 42 12 1 70 12 1 53 11 Kaynak:Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü 2006-2007-2008 Yılları Arası Eğitim-Öğretime Katkısı Olan Hayırseverler Okulun Adı Derslik Sayısı Vali Recai Güreli İlköğretim Okulu Çiftlik Ali Rıza Köse İlköğretim Okulu Gazi İlköğretim Okulu Çok Amaçlı Salon Hayırseverin ve Soyadı Turcan ÖZKUL Adı İnşaatın Durumu 6 Derslik Numan DİRLİK Bitti Çok Amaçlı Salon Bitti İnlice Ahmet Nazif Zorlu İlköğretim Okulu Ömer Özyer Anadolu Öğretmen Lisesi (Özyer A.Ş.) Bitti Kargı Şehit Refik Cesur İlköğretim Üzümlü İMKB Çok Programlı Lisesi Okul Binası (10 Derslik) Okul Binası (24 Derslik) 80 Öğrenci Kapasiteli Yurt Binası Okul Binası (10 Derslik) 50 Öğrenci Kapasiteli Kız Yurdu Binası Celal ECE ve Okul Aile Birliği Ahmet Nazif ZORLU Köy Muhtarlığı Bitti Bitti Kumluova İlköğretim Okulu Mesleki Eğitim Merkezi Okul Binası (24 Derslik) Okul Binası(12 Derslik) Fethiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Kumluova Belediyesi Devam Ediyor Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi Okul Binası (16 derslik) Fethiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası Fethiye Denizcilik ve Ticaret Odası Bitti Bitti Devam Ediyor Temel Atma Aşamasında Kaynak:Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü Sıra No Kursun Türü 1 Mesleki Kurslar 2007 - 2008 Eğitim Öğretim Yılı Kurs Sayısı Kadın Erkek 73 969 706 Toplam Kursiyer Sayısı 1675 2 3 Sosyal ve Kültürel Kurslar Okuma Yazma Kursları Toplam Faaliyet Türü Eğitici Konferans, Toplantı ve Faaliyetler Sıra No 1 2 3 81 7 161 963 70 2002 947 49 1702 Sayısı Katılımcı Sayısı 33 3546 2008 - 2009 Eğitim Öğretim Yılı Kursun Türü Kurs Sayısı Kadın Erkek Mesleki Kurslar 53 741 496 Sosyal ve Kültürel Kurslar 117 2990 2288 Okuma Yazma Kursları 13 158 33 Toplam 183 3889 2817 Faaliyet Türü Eğitici Konferans, Toplantı ve Faaliyetler 1910 119 3704 Toplam Kursiyer Sayısı 1237 5278 191 6706 Sayısı Katılımcı Sayısı 13 1772 2006-2007-2008 Yılı (Resmi ve Gündüzlü Öğretim Yapan Liseler) 2008 2007 2006 Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 643 684 160≤PN<185 164 %56.76 143 %20.90 PN≥185 365 %25.50 415 %60.67 Toplam * 529 %82.27 558 %81.57 Lisans *** 21 %5.75 38 %9.15 Ön Lisans Açık Öğretim 12 17 7 20 Toplam Yerleşen Öğrenci ** 50 %9.45 65 %11.64 2008 Yılı Lise (Resmi ve Gündüzlü Öğretim Yapan Liseler ) Mezun Vermemiştir. Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 20 2006 07 2006-2007-2008 Yılı (Yabancı Dil Ağırlıklı Program Uygulayan Liseler(Fethiye YDA Lisesi) 117 116 160≤PN<185 7 %5.98 3 PN≥185 109 %93.16 113 Toplam * 116 %99.45 116 Lisans *** 39 %35.77 21 Ön Lisans Açık Öğretim 3 7 4 2 Toplam Yerleşen Öğrenci** 46 %39.65 30 2008 %20.90 92 %97.41 92 100% % 100% 92 100% %18.58 42 %45.65 3 %25.86 48 %52.17 3 2006-2007-2008 Yılı Anadolu Lisesi(Fethiye Mehmet Erdoğan Anadolu Lisesi) Sınava Giren Öğrenci Sayısı 2008 2007 2006 Yıl 90 160≤PN<185 1 %1.11 126 % 121 % PN≥185 88 %97.77 126 100% 121 100% Toplam * 89 %98.88 126 100% 121 100% Lisans *** 49 %55.68 58 %46.03 84 %69.42 Ön Lisans Toplam Yerleşen Öğrenci** 50 %56.17 60 %47.61 87 %71.90 Açık Öğretim 1 2 1 2 2006-2007-2008 Yılı Çok Programlı Liseler 2008 2007 2006 Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 44 104 160≤PN<185 16 %36.36 24 %23.07 PN≥185 14 %31.81 61 %58.65 Toplam * 30 %68.18 85 %81.73 Sınavsız Ön Sınavsız Lisans Ön Açık Lisans Açıköğretim *** Lisans Öğretim 16 9 10 %36.39 1 1 4 5 Toplam Yerleşen Öğrenci** 2 %6.66 19 %22.35 2008 Yılı Çok Programlı Liseler Mezun Vermemiştir. 2006-2007-2008 Yılı Meslek Liseleri 2007 2006 Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 241 204 160≤PN<185 59 %24.48 36 %17.64 PN≥185 39 %16.18 71 %34.80 Toplam * 98 %40.66 107 %52.45 Sınavsız Ön Sınavsız Lisans Ön Açık Lisans Açıköğretim *** Lisans Öğretim 6 133 10 %15.38 3 4 6 109 22 %8.45 1 4 Toplam Yerleşen Öğrenci** 13 %13.26 11 %10.28 2008 7 %13.46 52 41 %78.84 48 %92.30 13 18 5 %12.19 7 %14.58 2 2006-2007-2008 Yılı Anadolu Meslek Liseleri 2008 2007 2006 Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 105 132 119 160≤PN<185 27 %25.71 22 %16.66 15 %12.60 PN≥185 34 %32.38 46 %34.84 82 %68.90 Toplam * 61 %58.09 68 %51.51 97 %81.51 Sınavsız Ön Sınavsız Lisans Ön Açık Lisans Açıköğretim *** Lisans Öğretim 10 65 %29.41 2 6 70 %13.04 3 8 94 2 %9.75 2 6 Yıl Sınava Giren Öğrenci Sayısı 2008 2008 Yılı Özel ve Gündüzlü Öğretim Yapan Lise (Özel Yeni Fethiye Lisesi) 9 160≤PN<185 2 %22.22 PN≥185 4 %44.44 Toplam Lisans Ön Açık * *** Lisans Öğretim 6 1 %66.66 25.00 1 Toplam Yerleşen Öğrenci** 2 %33.33 Toplam sütununda ÖSS başarı düzeyleri (*) Toplam Yerleşen sütununda üniversiteye giriş oranları ( **) Lisans sütununda 4 yıllık fakültelere giriş oranları (***) verilmiştir. Özel Öğrenci Yurtları 2008 Yılı Özel Öğrenci Yurtları Yurt Türü Kız Öğrenci Yurtları Erkek Öğrenci Yurtları Yurt Adı Özel Fethiye Kız Talebe Yurdu Özel Paşalı Kız Talebe Yurdu Özel Fatih Erkek Talebe Yurdu Özel Gerişburnu Erkek Talebe Yurdu Özel Güneşli Erkek Talebe Yurdu Kapasite 66 30 137 Mevcut 65 25 59 53 49 20 20 Toplam Yerleşen Öğrenci** 12 %19.67 9 %13.23 16 %16.49 Özel Girmeler Erkek Talebe Yurdu Özel Kıncılar Erkek Talebe Yurdu Özel Eşen Erkek Talebe Yurdu Ahmet Gazi Erkek Talebe Yurdu Toplam 50 58 55 132 620 20 21 11 38 279 2006-2007-2008 Yılları Özel Dershane ve Öğrenci Sayıları 2006 2007 2008 3.5. Dershane Sayısı 11 11 11 Öğrenci Sayısı 4616 4101 4381 Ulaştırma Fethiye Türkiye’nin güney batısında yer alan gözde bir turizm merkezidir. Turizmin yanı sıra ziraat ve narenciye bakımından da oldukça gelişmiş bir merkez olması dolayısıyla ulaşım imkanları gelişmiştir.Ulaşım genellikle karayolu ile yapılmaktadır ancak Dalaman Havalimanının ilçeye olan 55 km uzaklığı hava yolu ile ilçemizi ziyarete gelenlerin de sayısını arttırmıştır. Karayolu ile Fethiye’ye ulaşım da oldukça kolaydır. Antalya, Muğla ve Burdur bağlantılı üç karayolu, çam ağaçları arasında yapılacak rahat bir yolculuk ile Fethiye’nin ziyaretçilerine kolay bir ulaşım imkânı sağlar. Her üç yönde yapılan düzenli otobüs seferleri Fethiye’nin diğer tüm kentlerle olan bağlantısını sağlamaktadır. Hava ulaşımı için en yakın Havalimanı 55 km uzaklıktaki Dalaman Havalimanıdır. Türk Hava Yollarının yaz kış sürdürdüğü İstanbul, İzmir, Ankara ve Antalya bağlantılı seferlerinin yanı sıra turizm sezonu boyunca Avrupa’nın birçok şehrine de uçuşlar yapılmaktadır. Deniz yolu ile tarifeli ulaşım yoktur. Ancak yaz aylarında Yunanistan’ın Rodos Adası’na feribot seferleri düzenlenmektedir. Ayrıca yaz ayları boyunca Fethiye-Kaş,FethiyeMarmaris,Fethiye-Bodrum yönlerine Mavi Yolculuk turları ve körfez içindeki adalara günübirlik turlar düzenlenmektedir. ŞEHİRLER ARASI ULAŞIM Fethiye – İstanbul : 814 km Fethiye – Ankara : 635 km Fethiye – İzmir : 359 km Fethiye – Aydın : 232 km Fethiye – Antalya : 199 Km Fethiye – Denizli : 217 km Fethiye – Nevşehir : 750 km Fethiye – Muğla : 131 km Fethiye – Dalaman : 55 Km Fethiye – Ortaca : 60 Km Fethiye – Köyceğiz : 74 Km Fethiye – Marmaris : 130 Km Fethiye – Datça : 201 Km Fethiye – Gökova : 108 km Fethiye – Kavaklıdere: 184 km Fethiye – Bodrum : 242 km Fethiye – Milas : 194 km Fethiye – Yatağan : 159 km Fethiye – Kalkan : 80 km Fethiye – Kaş : 103 km Fethiye – Kemer : 247 km Fethiye – Alanya : 335 km Fethiye – Pamukkale : 234 km Fethiye – Efes : 288 km Fethiye – Kuşadası : 295 km ŞEHİR İÇİ ULAŞIM Fethiye - Göcek Fethiye - Ölüdeniz Fethiye - Hisarönü Fethiye - Ovacık Fethiye - Saklıkent Fethiye – Xanthos Fethiye –Letoon Fethiye – Patara Fethiye – Pınara Fethiye – Tlos Fethiye – Cadianda Fethiye – Çalış Fethiye – Kayaköy : 35 km : 15 km : 10 km : 7 km : 45 km : 67 km : 69 Km : 80 km : 47 km : 45 km : 27 km : 5 km : 15 km www.fethiye.gov.tr 3.5.1. Fethiye’ deki Ulaşım Araçları Fethiye sahip olunan araçlar bakımından zengin bir ilçedir. 2005 yılında 8.912 araç, 2006 yılında 9.556 ara., 2007 yılında 4.679 araç ve 2008 yılında 4.622 araç tescil edilmiştir. Fethiye Araç Kayıt Tescil Durumu Kaynak: Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü BELGENİN 2005 YILI 2006 YILI CİNSİ MOTOSİKLET 3.478 4.662 OTOMOBİL 3.238 2.725 JEEP 113 90 MİNİBÜS 301 280 OTOBÜS 55 29 KAMYONET 1.275 1.288 KAMYON 184 206 TRAKTÖR 246 238 DİĞERLERİ 22 37 GENEL 8.912 9.556 TOPLAM 2007 YILI 2.006 1.425 33 56 24 878 29 215 13 4.679 2008 YILI TOPLAM 2.094 1.448 16 78 15 728 27 211 5 4.622 12.240 8.836 252 715 123 4.169 446 910 77 27.768 Fethiye Verilen Sürücü Belgesi Durumu BELGENİN CİNSİ A-1 A-2 B C D E F H A1-B A1-C A2-B A2-C A2-D A2-E A2-C-G A2-E-G A2-D-E E-G E-D C-D 2005 YILI 2006 YILI 2007 YILI 2008 YILI TOPLAM 0 27 1.791 -10 0 288 0 8 0 0 608 18 0 102 0 3 1 2 0 0 -1 41 872 -56 0 143 0 5 -2 1 603 51 0 111 2 3 0 4 0 0 -4 73 826 -117 4 178 -2 5 1 -1 1.617 103 2 402 2 4 1 1 0 0 -2 88 754 -127 3 125 -4 11 -1 0 1.558 102 3 391 0 2 6 1 14 1 -7 229 4.243 -310 7 734 -6 29 -2 0 4.386 274 5 1.006 4 12 8 8 14 1 B-G C-G D-G A2-B-G A2-E-G-D TOPLAM 0 0 0 0 0 2.838 1 0 0 2 0 1.780 2 -1 2 0 1 3.099 6 2 1 0 1 2.935 9 1 3 2 2 10.652 Kaynak: Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü 3.5.2. Toplu Taşıma İlçemizde ilçe içindeki toplu ulaşım hizmetleri şehrin ihtiyacını karşılamaktadır. İlçemizde Fethiye – Çalış, Fethiye – Çatalarık, Fethiye – Taşyaka, Fethiye – Karagedik, Fethiye Patlangıç güzergahları olmak üzere toplam 6 adet toplu taşıma aracı bulunmaktadır. (Kaynak: Fethiye Belediyesi) 3.5.3. Şehirlerarası Seyahat Fethiye’ den ülkenin bir çok iline ve ilçesine şehirlerarası seyahat firmaları ile seyahat etmek mümkündür. 2008 Yılı Ortalama Araç ve Yolcu Sayısı Verileri Sıra No 1 2 3 Otobüs Firma Ünvanı Varan Turizm Ulusoy Otobüs İşletmesi Kamil Koç Otobüsler A.Ş. Ortalama Günlük Düzenlene Sefer Sayısı 1 1 15 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Toplam Pamukkale Turizm Metro Turizm Anadolu Seyahat Best Van Seyahat Turizm Dilmenler Seyahat Mardin Seyahat Cizre Nuh Seyahat Lider Turizm Özler Turizm İsmail Ayaz Seyahat Turizm Kontür Seyahat Turizm Has Turizm Tokat Yıldızı Seyahat Mersin Vif Turizm Fethiye Seyahat Antalya Tur Gölhisar Çavdır Koop. Çameli Koop. 25 6 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 40 17 11 6 134 Kaynak: Fethiye Otogar İşletmesi Otobüs Sayısı 2008 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Giriş 3.150 3.123 3.160 3.253 3.628 4.047 Çıkış 3.131 2.990 3.132 3.206 3.708 4.071 Yolcu Sayısı Giriş Çıkış 23.000 22.970 25.280 25.105 32.520 32.410 32.910 33.504 33.104 33.800 34.560 34.150 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam 4.879 4.845 4.124 3.740 3.280 3.391 44.620 4.716 4.771 3.935 3.727 3.249 3.359 43.995 49.300 54.200 41.800 32.500 25.320 36.300 420.794 42.000 52.100 43.900 35.584 24.827 35.510 415.860 Kaynak: Fethiye Otogar İşletmesi 3.5.4. Trafik Kazalarıyla İlgili Veriler Fethiye’ de ilçe genelinde yıllar itibariyle kaza, yaralı ve ölü sayılarında bir artış eğilimi gözlenmektedir. Fethiye Meydana Gelen Trafik Kazası Durumu Ölümlü Yaralamalı M addi Hasarlı 700 600 586 500 437 400 357 341 300 200 196 253 244 220 100 3 2005 3 2006 2 2007 5 2008 3 3 2 5 Yaralamalı 196 220 244 253 Maddi Hasarlı 341 437 586 357 0 Ölümlü Kaynak: Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü 3.6. Haberleşme PTT Hizmetleri PTT klasik posta hizmetleri alanında bir çok ilave işlemi de gerçekleştirmektedir. Fethiye PTT’ de aşağıdaki istatistiklerden de anlaşılacağı üzere her geçen yıl dağıtılan posta, parasal posta işlemlerinde artış yaşanmasına rağmen azalan personel sayısı dikkati çekmektedir. YILLAR FETHİYE GENELİ DAĞITILAN POSTA 2006 YILI 2007 YILI 2008 YILI 7.420.490.00 8.223.753.00 9.258.125.00 FETHİYE GENELİ PARASAL POSTA İŞLEMLERİ (PTT BANK) 543.900.00 658.721.00 758.364.00 FETHİYE PTT ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI 58 55 47 10000000 1000000 100000 Dağıtılan Posta Parasal Posta İşlemleri Çalışan Personel 10000 1000 100 10 1 2006 3.7. 2007 2008 Fethiye’ deki Kültür Hizmetleri Fethiye’ de 1 adet müze ve 1 adet kütüphane bulunmaktadır. Fethiye Müze Müdürlüğü’ ndeki eserler; Eserler Arkeolojik Eser Sikke Etnografik Eser Toplam Sayısı 189 139 0 328 Yüzde (%) %58 %43 %0 %100 Kaynak: Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Fethiye Müzesi Arkeoloji yönünden zengin olan ilçede yöreye ait eserlerin bir mekân içerisinde sergilenmesi fikri, 1960'lı yılların başında dönemin yetkililerince tasarlanmış müzenin ilk çekirdeği o yıllarda oluşturulmuştur. Daha sonra çevreden toplanan büyük boyutlu taş eserler bir depoda korunmuş, 1987 yılında yeni yapılan bina ile birlikte çağdaş müzecilik anlayışı ön plana çıkarak eserler ziyaretçilere sunulmuştur. Fethiye Müzesi biri arkeoloji diğeri etnografya olmak üzere iki salondan oluşmaktadır. Bu iki salonda sergilenen eserlerin hemen hemen tamamı Fethiye ve çevresinden derlenmiştir. Arkeoloji bölümünde sergilenen eserlerin büyük bir bölümünü seramik grubu eserler oluşturmaktadır. Salondaki eserler kendi içerisinde belli bir kronolojik sıraya tabi tutulmuştur. M.Ö. III. binden Bizans Çağı sonuna kadar olan dönemi kapsayan eserlerden en önemlisi hiç kuşkusuz Likçe'nin çözümünde büyük katkıları olan steldir. Bu stel üzerinde, üç değişik dilde yazılmış bir metin yer almaktadır. Müzenin önemli bir başka eseride "Kumrulu Genç Kız Heykeli" ve yanındaki iki kadın heykelidir. Kumrulu kız heykeli Artemis kültü ile ilgili olup, kentte antik dönemde bir Artemis tapınağının bulunduğunu göstermesi açısından önemlidir. Etnografya salonunda yöreye has çeşitli el dokuma örnekleri, el işlemeleri, kaftanlar, üç etekler, gümüş takılarda yer almaktadır. Bu bölümde ayrıca tüm üniteleri ile faal durumda ahşaptan yapılmış dastar tezgâhı sergilenmektedir. Müzenin açık mekânında ise, büyük taş bloklu eserler, lahit mezarlar ile Likya kültürünün bir ürünü olan "Izraza Anıtı" sergilenmektedir. (Kaynak:www.kultur.gov.tr) Adres: Kesikkapı Mah. Okul Sok. Fethiye/Muğla Tel: (252) 614 11 50 3.8. Müftülük Hizmetleri Fethiye’ de 2006 ve 2007 yıllarında 279 adet cami sayısı 2008 yılında artış göstererek 299’ a ulaşmıştır. 2006 yılında 16 olan Kur’ an Kursu sayısı 2007 yılında 18, 2008 yılında ise 21’ dir. İlçemizde görevli din görevlilerin sayısı 2006 yılında 230, 2007 yılında 242 ve 2008 yılında 256 kişidir. Yılı 2006 Cami Sayısı 279 Kur’an Kursu Sayısı 16 Din Görevlisi Sayısı 230 2007 2008 3.9. 279 299 18 21 242 256 Spor Spor, hem modern yaşamın bir gereği hem de gelişmişlik düzeyinin bir göstergesi olarak ele alınmalıdır. İlçemizde toplam 2006 yılında 5 adet futbol sahası, 2 adet spor salonu mevcutken, 2007 yılında 6 adet futbol sahası ve 3 adet spor salonu mevcuttur. Futbol sahası ve spor salonu adetleri 2008 yılında sırayla 9 ve 4’ e ulaşmıştır. İlçemizde 2006 yılında 12 spor kulübü, 2007 yılında 18 spor kulübü mevcut iken 2008 yılında bu rakam 27’ ye ulaşmıştır. İlçemizdeki spor tesisi dağılımı aşağıdaki gibidir. Fethiye Belediyesi 1 adet futbol sahası,1 adet kürek ve su sporları merkezi, 1 adet açık hentbol sahası, 8 adet açık basketbol alanı G.S.G.M. 3 adet çim saha, 1 adet spor salonu Kemer Belediyesi 1 adet futbol sahası Karaçulha Belediyesi 1 adet futbol sahası Kadıköy Belediyesi 1 adet güreş sahası, 1 adet spor salonu Üzümlü Belediyesi 1 adet toprak futbol sahası Ölüdeniz Belediyesi Mülkiyeti G.S.G.M.’ ne ait, kullanımı Ölüdeniz Belediyesi’ ne ait 1 adet çim saha Göcek Belediyesi 1 adet çim saha Seki Belediyesi 1 adet güreş sahası Gazi İ.Ö. Okulu Spor Kulübü 1 adet antrenman spor salonu Fethiye Lisesi 1 adet antrenman spor salonu Fethiye Dağcılık Tenis Kulübü 5 adet tenis kortu Kaynak: Fethiye Gençlik ve Spor İlçe Başkanlığı İlçemizde branşlarına göre sporcu sayısı aşağıda belirtilmiştir. Branşlara Göre Sporcu Sayısı Branş Futbol Atıcılık Tenis Basketbol Kayak Atletizm Güreş Voleybol Hentbol Maı Taı Motokros Jimnastik Satranç Kürek Kıck Boks Taekvondo Dağcılık Boks Dans Sporcu Sayısı 895 40 60 120 25 12 50 60 80 35 18 70 120 80 40 10 60 40 20 Buz Pateni 1 Yelken 170 Briç 30 Yüzme Atlama 20 Halk Oyunları 150 Vücut Geliştirme Fitnes 8 Kaynak: Fethiye Gençlik ve Spor İlçe Başkanlığı İlçemizde branşlarına göre hakem ve antrenör sayıları aşağıdaki gibidir. Hakem ve Antrenör Sayısı Branş Futbol Basketbol Hentbol Güreş Atıcılık Taekvondo Voleybol Satranç Kürek Yelken Yüzme Tenis Jimnastik Boks Kick Boks Vücut Geliştirme Hakem 12 3 4 2 1 16 20 1 14 2 6 5 3 - Antrenör 22 9 1 3 2 12 52 2 3 3 8 3 2 1 2 3.10. Adalet Fethiye Adliyesi’ nde 2006 yılında 15 hakim, 7 Cumhuriyet savcısı, ve 66 diğer personel görevliyken, 2007 yılında 15 hakim, 9 Cumhuriyet savcısı ve 69 diğer personel, 2008 yılında ise 16 Hakim, 9 Cumhuriyet Savcısı ve 75 diğer personel görevini sürdürmektedir. (Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı) Mahkemelere gelen ve karara bağlanan dava sayıları aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir. Ağır Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 280 401 2007 190 237 2008 227 249 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı 1.Asliye Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 505 618 2007 674 612 2008 741 420 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı 2.Asliye Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yıllar Önceki Yıldan Devir Gelen Toplam Çıkan Devreden 200 1240 496 1736 706 1030 200 1030 654 1684 724 960 200 960 743 8 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı 1703 715 988 6 7 2.Asliye Ceza Mahkemesi 2006,2007 ve 2008 yıllarında yıllık ortalama 1707 adet dava dosyası hakkında yargılama yapmıştır. 3.Asliye Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 669 497 2007 664 641 2008 672 620 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı 1.Sulh Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 769 687 2007 830 845 2008 827 853 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı 2.Sulh Ceza Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 765 1105 2007 851 357 2008 934 1222 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı İcra Hukuk Mahkemesi 2006, 2007,2008 yılında gelen ve karara bağlanan dosya sayıları Yılları Gelen Karara Çıkan 2006 1675 1419 2007 2238 1531 2008 1491 2087 Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı Ceza ve Tutukevleri İle İlgili Bilgiler Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü hükümlü bilgileri aşağıda belirtilmiştir. 01.01.2006 tarihi itibarı ile Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde 43 hükümlü erkek mevcudu bulunmaktadır.2006 Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ ne 278 Erkek 19 Kadın hükümlü alınmış, 215 Erkek 16 Kadın hükümlü tahliye edilmiş,64 Erkek hükümlü başka ceza infaz kurumlarına nakil edilmiştir. 2006 Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde okuma yazma bilmeyen 4 Erkek hükümlü bulunmuştur. 01.01.2007 tarihi itibarı ile Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde 42 Erkek 3 Kadın hükümlü mevcudu bulunmaktadır. 2007Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ ne 525 Erkek 23 Kadın hükümlü girmiş,436 erkek 23 kadın hükümlü tahliye edilmiştir. 68 Erkek hükümlü başka ceza infaz kurumlarına nakil edilmiştir. 2007 Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde okuma yazma bilmeyen 7 Erkek 1 Kadın hükümlü bulunmuştur. 01.01.2008 tarihi itibarı ile Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde 63 Erkek 3Kadın hükümlü mevcudu bulunmaktadır. 2008 Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ ne 418 Erkek 23 Kadın hükümlü girmiş, 305 Erkek 20 Kadın hükümlü tahliye edilmiş, 126 Erkek 2 Kadın hükümlü başka ceza infaz kurumlarına nakil edilmiştir.2009 Yılına 50 Erkek 4 Kadın hükümlü devredilmiştir. 2008 Yılı içerisinde Fethiye Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ nde okuma yazma bilmeyen 7 Erkek hükümlü bulunmuştur. Kaynak: Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı