GÜNEY AFRİKA ÜLKE RAPORU
Transkript
GÜNEY AFRİKA ÜLKE RAPORU
GÜNEY AFRİKA ÜLKE RAPORU 1 Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC) ekonomisi dünyadaki en ‘açık’ ekonomilerden birisidir. GAC’nin dünya ekonomisiyle bütünleĢmesi 1994 yılında barıĢçıl ve baĢarılı bir Ģekilde demokrasiye geçiĢiyle birlikte gerçekleĢmiĢtir. Fakat aynı zamanda nüfusun büyük bir kısmı da yoksulluk içerisinde bulunmaktadır. GAC’nin gelir dağılımında büyük bir farklılık yaĢanmaktadır. Ülkede tüketici profili zengin ve yoksul olarak uç noktalara yığılmıĢ durumdadır. Dolayısıyla tüketici eğilimi ve davranıĢları da farklı olabilmektedir. Günümüzde GAC’da ırk ayırımı dönemi sonrası radikal değiĢimler yaĢanmaktadır. Ekonomide siyah rengin güçlendirilmesi (Black Economic Empowerment) kavramı ile oldukça önemsenen bir program sürdürülmektedir. GAC dünya ekonomisinde ağırlığı bulunan geliĢmiĢ ekonomiye sahip ülkelerden geniĢ çaplı ilgi görmektedir. Yönetimde 9 bölgesel hükümet oluĢturulmuĢtur. GAC ekonomisinin en önemli eyaleti Gauteng’in endüstri, ticaret ve madencilik merkezi olarak toplam GSYĠH içindeki payı %40 oranını bulmaktadır. Eyalet nüfusu yaklaĢık 9 milyon civarındadır. Ekonomide ikinci önemli bölge Kwazulu-Natal toplam 9,6 milyon nüfusu ve Durban Ģehri limanı odaklı yapısı ile turizm, tarım ve ağır sanayiye dayalı bir ekonomiye sahiptir. Üçüncü olarak Western Cape bölgesi 4,6 milyon nüfusu ile önemli eyaletler arasında yerini almakta, daha sınırlı endüstri ve maden kaynağına sahip olmasına rağmen diğer eyaletlere göre daha 2 tutarlı ekonomik performans göstermektedir. Bu bölgede tarım (özellikle Ģarap endüstrisi) ve turizm önde gelen sektörlerdir. Güney Afrika Cumhuriyeti, Ekonomi Bakanı Sayın Zafer ÇAĞLAYAN’ın uygun görüĢü ve MüsteĢarlık Makamı’nın 13.04.2012 tarih ve 2012/365 sayılı Onayı ile 2012-2013 döneminde Hedef Ülkelerinden birisi olarak belirlenmiĢtir. Ülkemiz ile GAC arasındaki ticari iliĢkiler 1966 yılından beri devam etmektedir. 1980 yılına kadar ülkemizde uygulanan dıĢ ticaret politikaları yüzünden düĢük düzeyde seyreden ticari iliĢkiler 1981 yılından sonra hızla artmaya baĢlamıĢ ve 2000 yılına kadar belirgin bir seviyeye gelmiĢtir. Türkiye ile GAC arasında II. Dönem KEK toplantısı 13-16 ġubat 2012 arasında Ankara'da gerçekleĢtirilmiĢtir. Toplantıda; Türkiye ile GAC arasındaki altın ticaretinin Avrupa ülkeleri yerine doğrudan yapılabilmesi için düzenleme konusu da gündemde yer almıĢtır. Türk firmalarının gerek yatırım gerekse ihracat yoluyla GAC pazarına giriĢ yapması mümkün görülmektedir. Ġhracat olanakları açısından olumlu görülen sektörler; inĢaat, tekstil ve hazır giyim, otomotiv, beyaz eĢya ve elektrikli ev aletleri, makineler, cam ve camdan eĢyalardır. Türk Ģirketlerinin GAC yerel yönetimlerinin uyguladığı toplu konut projelerinde de görev alabilecekleri öngörülmektedir. Sonuç olarak; ülkemizdeki iĢ çevrelerinin kısa vadeden baĢlayarak GAC’daki geliĢmelere mercek tutmasında ve GAC baĢta olmak üzere Afrika kıtası ile daha yakından ilgilenmesinde büyük fayda görülmektedir. GeliĢmiĢ ülkelerin bu kapsamlı ilgi ve desteğinin piyasalarda da paralel Ģekilde yansımaları olacağı muhakkaktır. Ayrıca bölgeye uzun vadeli bakıĢ açısı ile dıĢ ticarete önem veren her ülke gibi Türkiye’nin de benzer boyutlarda varlığını hissettirmesi gerekmektedir. Bu durumda uzun süre doruk seviyelerde seyredeceği beklenen GAC iĢ dünyası hareketliliğinde Türkiye’nin de önemli iĢ fırsatlarını yaratabileceği öngörülmektedir. 3 TÜRKİYE-GÜNEY AFRİKA SİYASİ İLİŞKİLERİ GAC ile diplomatik iliĢkiler 22 Nisan 1993 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla tesis edilmiĢtir. 27 ġubat 1993 tarihinde Ankara’da GAC Büyükelçiliği, 22 Mart 1994 tarihinde ise Pretoria Büyükelçiliğimiz açılmıĢtır. Ülkemizin Cape Town Ģehrinde bir Fahri Konsolosluğu mevcuttur. GAC’ın ise Ġstanbul, Ġzmir ve Mersin’de Fahri BaĢkonsoloslukları bulunmaktadır. Türkiye ile GAC arasındaki ikili iliĢkilerin her alanda geliĢtirilmesi konusunda iki tarafta da gerekli istek ve potansiyel mevcuttur. GAC, Afrika Kıtası’ndaki konumu ve bilgi ve tecrübesiyle öne çıkan bir ülkedir. GAC’ de yaklaĢık 70 Türk firması bulunmaktadır. GAC’ deki Türk yatırımlarının değerinin 60 milyon dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. Yatırımlarımız ağırlıklı olarak madencilik ve tekstil sektörlerinde toplanmaktadır. Ayrıca, baĢta Cape Town ve Johannesburg kentlerinde olmak üzere, vatandaĢlarımıza ait tekstil, halı, gıda ağırlıklı ithalat, toptan ve perakende satıĢ yapan firmalar bulunmaktadır. GAC’ de yaĢayan vatandaĢlarımızın sayısının 3.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizden GAC’ne ve GAC’den ülkemize yönelik turist akıĢı, THY’nin Cape TownJohannesburg-Ġstanbul seferlerinin 17 Eylül 2007 tarihinde tekrar baĢlaması ile yoğunlaĢmıĢtır. Hükümetimizce, GAC Hükümeti emrine her yıl lisans ve yüksek lisans bursları tahsis edilmektedir. Özel kuruluĢlarımız tarafından Johannesburg, Durban, Cape Town, Port Elizabeth ve Polokwane kentlerinde kurulmuĢ bulunan okullarda 2200 civarında öğrenci öğrenim görmektedir. BURSA –ESKİŞEHİR-BİLECİK - GÜNEY AFRİKA DIŞ TİCARETİ Bursa-Eskişehir-Bilecik- Güney Afrika Dış Ticaret Değerleri İhracat (Dolar) İthalat (Dolar) Dış Ticaret Hacmi (Dolar) Dış Ticaret dengesi (Dolar) 2010 22.127.744 5.592.792 27.720.536 16.534.952 2011 27.676.468 8.114.124 35.790.592 19.562.344 2012 31.035.943 6.213.118 37.249.061 24.822.825 Kaynak:TÜİK BURSA’DAN GÜNEY AFRİKA’YA İHRACAT YAPAN FİRMALAR BTSO DıĢ Ticaret Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre, Bursa’dan Güney Afrika’ya ihracat yapan 69 firma bulunmaktadır. 4