Kaynak isinde calisanlarda saglik gozetimi
Transkript
Kaynak isinde calisanlarda saglik gozetimi
KAYNAK İŞİNDE SAĞLIK GÖZETİMİ ZÜHTÜ ŞAHİN*¹, ARİF MÜEZZİNOĞLU*², ŞEHNAZ ERTÜRK*³, SAİM ERARSLAN*⁴, ALİ RIZA TİRYAKİ*⁵. *İşyeri Hekimleri Derneği Üyesi 1.İşyeri Hekimi, Ereğli Gemi Tersanesi, Kdz Ereğli, Zonguldak, zuhtusahin@gmail.com; 2. İşyeri Hekimi, Ankara, Turkey, arifmuezzinoglu@gmail.com; 3. İşyeri Hekimi, IZGAZ GDF SUEZ, İzmit; Turkey, sehnaz.erturk@izgazgdfsuez.com; 4. İşyeri Hekimi, TOYOTETSU, Izmit, Turkey, saim.erarslan@gmail.com; 5. İşyeri Hekimi, Istanbul, Turkey, art@artidanismanlik.com Kaynak işinde çalışma ortamından kaynaklanan yangın, yanma, yayılan ısı, ozon, nitrojendioksit, karbonmonoksit, flor ve diğer hava kirleticiler, elektrik, kaymalar, düşmeler ve kapalı yerde çalışma gibi zorluklar vardır. Kaynakçılar için solunum sistemi etkilenmesi önemlidir. Kaynak dumanı nedeniyle akciğer, gırtlak, üriner sistem kanserleri, mezotelyoma, pnömokonyoz, astma, KOAH, kalp, cilt ve sindirim sistemi hastalıkları, böbrek ve üreme sistemi bozuklukları, konuşma ve harekette yavaşlama ortaya çıkabilir. Bu nedenlerle solunum sisteminin periyodik kontrolleri önemlidir. Başlangıç / İşe giriş muayenesi (çizelge 1) solunum sistemi üzerine odaklanmalıdır. Tıbbi, çevresel, mesleki öyküsü, kaynak dumanına maruziyetin sıklığı, yoğunluğu ve süresi soruşturulmalıdır. Ayrıntılı fizik ve nörolojik muayene, solunum fonksiyon testi, akciğer grafisi, solunum sistemi yakınmalarının sorgulanması, ayrıntılı tütün kullanma öyküsü, göz muayenesi, işitme testi gerçekleştirilmelidir. Kaynakçılar işle ilgili tehlikeler, kaynak dumanı, sağlık problemlerinin erken belirtileri, ergonomi ve yük kaldırma konularında eğitilmelidir. Kaynakçılar; kaynakçı gözlüğü, başlığı, kaynakçı eldiveni, özel giysi veya deri önlük ve gerekirse solunum cihazı gibi (Tablo 1) kişisel koruyucu malzeme kullanmalıdır. Önleyici periyodik muayeneler (Çizelge 2) solunum sistemine odaklanmalıdır ama aynı zamanda göz, deri, kalp, kulak ve böbrekler de değerlendirilmelidir. Muayene aralıkları kaynak işini yapma sıklığıyla bağlantılıdır ama en az yılda bir olmalıdır. Genel fizik muayene, göz muayenesi (katarakt, renk körlüğü) yapılmalı, akciğer grafisi (Pnömokonyoz okuyucusu tarafından değerlendirilmeli), solunum fonksiyon testi, işitme testi, kanda ağır metal (Pb, Fe, Cd, Cr, Ni, Cu, Mn), karaciğer enzimleri, gerekliyse üre, kreatinin, GFR, ortam havasında ağır metaller (Pb, Cd, Cr, Ni, Zn, Cu, Mn, Fe), kişisel maruziyet testleri yapılmalı, çalışma alanlarının, çalışma koşullarının ve süreçlerin iş sağlığı ve güvenliği kuralları çerçevesinde sürekli kontrol ve izlemleri gerçekleştirilmelidir. Etkili koruma sağlık risklerini azaltabilir, ancak kaynak yapılan bölgenin iş güvenliğini de değerlendirmek önemlidir. Çizelge 1. İşe Giriş Muayenesi (İşe başlamadan önce) - Ayrıntılı iş anamnezi (daha önce çalıştığı işler, kaynakta çalışma süresi vb), -Halen maruz kaldığı tehlikeli maddeler, -Ayrıntılı fizik muayene ve nörolojik muayene, -Solunum Fonksiyon Testi - Amerikan Toraks Derneğinin “Standardization of Spirometry” dökümanındaki yönteme göre (12) -P-A Akciğer grafisi, 35x35 ölçülerinde, son 6 ayda çekilmiş, -Balgam, öksürük, solunum daralması, hırıltı yakınmalarının sorgulanması, -Ayrıntılı tütün kullanma öyküsü (içmeyenler, içip bırakanlar, halen içenler, başlama zamanı, bırakma süresi, günlük sigara sayısı, paket/yıl) -Hemogram -Göz muayenesi (renk körlüğü muayenesi dahil) -İşitme muayenesi ve testi (KBB Uzmanınca değerlendirilmiş) -İş anamnezi ve muayene sonucuna göre gerekli görülürse ek testler. Çizelge 2. Periyodik Muayene (En az yılda bir) -Genel fizik ve nörolojik muayene, - Solunum fonksiyon testi, (Amerikan Toraks Derneğinin “Standardization of Spirometry” dökümanındaki yönteme göre (12)) -P-A akciğer grafisi (35x35 cm ölçülerinde ve Pnömokonyoz okuyucusu tarafından değerlendirilen), - Hemogram, - Göz muayenesi (renk körlüğü muayenesi dahil), -İşitme muayenesi ve testi (KBB uzmanınca değerlendirilen), -Kanda ağır metal incelemesi (Pb, Fe, Cd, Cr, Ni, Cu, Mn), -Karaciğer enzimleri takibi, -Böbrek fonksiyonları ile ilgili kuşku olduğunda GFR, üre, kreatinin tayini, -Ortam havasında ağır metal (Pb, Cd, Cr, Ni, Zn, Cu, Mn, Fe), -Kişisel maruziyet ölçümleri olarak sayılabilir. Tablo 1. Farklı kaynak yöntemleri için koruyucu ekipmanların koordinasyonu (14). KİŞİSEL KORUMA EKİPMANLARI (kural olarak) Yöntem Örtülü elektrod kaynağı Mig/Mag kaynağı Tig, plazma kaynağı Ark - kesme Plazma kesme KAYNAKÇI KORUYUCU MASKE CAM FİLTRESİ KAYNAKÇI GÖZLÜĞÜ YÜZ VE BAŞ MASKESİ KAYNAKÇI ELDİVENİ DIN 4646 DIN 4647 T.1 Koruma Derecesi DIN 58211 VwB 6, 7 DIN 58214 VwB 6, 7 DIN 4841 Bölüm 4 9 - 14 - X X X 10 - 15 - X X X 5 - 14 - X X (X) 10 - 15 11 - 13 - X X X X X X X: gereklidir, (X): bazı durumlarda gereklidir, -: önerilmez, SeS: yanmaz koruyucu giysi VwB: uygulama alanı DERİ ÖNLÜK VEYA SeS Tablo 2. Kaynak dumanındaki zararlı metallerin izlemi. Ortamdaki zararlılar İşe giriş muayenesi Patoloji Biyolojik monitorizasyon Periyodik muayene (En az yılda 1) Akut etki /müdahale Nikel Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Böbrek hasarı Kan, kan gazı, Biyopsi, EKG, SFT, İdrar Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, GFR, üre, kreatinin Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Krom Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Mukozalar, solunum yolu ve akciğer hasarı Kan, kan gazı, Biyopsi, SFT, İdrar Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, GFR, üre, kreatinin Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Kadmiyum Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Karaciğer ve böbrek hasarı, anosmi, anemi, Kan, kan gazı, Biyopsi, EKG, SFT, İdrar, balgam Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, GFR, üre, kreatinin, ALT, AST, GGT Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Demir Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Siderosis, siderosilikosi s Kan, biyopsi, SFT, İdrar Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Mangan Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Böbrek hasarı, santral sinir sistemi etkilenmesi Kan, biyopsi, SFT, İdrar Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, GFR, üre, kreatinin, Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Molibden Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi Karaciğer hasarı Kan, biyopsi, idrar Akciğer grafisi, SFT, Hemogram, İşitme testi, ALT, AST, GGT Metal dumanı ateşi / ortamdan uzaklaştırma Kaynaklar 1. http://www.osha.gov/SLTC/healthguidelines/weldingfumes/recognition.html (Occupational Safety and Health Guideline for Welding Fumes) 2. http://www.tdi.state.tx.us/pubs/videoresource/wpweldhazards.pdf (Welding Hazards Safety Program) 3. Cadmium Exposure From Welding and Allied Processes, American Welding Society, Safety and Health, Fact Sheet No:22, January 2002 4. Fumes and Gases, American Welding Society, Safety and Health, Fact Sheet No:1, October 1998 5. “Şeker Fabrikası Kaynakçılarında Solunum Sistemine ait Klinik Bulgular ve Akciğer Fonksiyon Testleri” Tbc ve Toraks Dergisi, 2003; 51(3):271-276, 6. Akkurt İ, Şimşek C, Keleşoğlu A, Üre M, Ersoy N, “Kaynakçılarda Klinik, Radyolojik ve Solunum Testi Bulguları”;Solunum Hastalıkları 1994;5(2):185-9210. 7. Akkurt İ, Mesleki Solunum Hastalıkları, TTB Yayınları, 8. Occup Environ Med. 1995 Apr;52(4):284-5, 9. Am. J. Ind Med 1996 Oct;30(4):383-91, 10. Mustafa N. İlhan, 2008; “Bir Tıp Fakültesi Hastanesinde EMA Haritası Çıkarılması ve Sağlık Çalışanlarında Sağlık Etkilerinin Belirlenmesi”, İş Sağlığı Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 11. Tersanelerde Uygulanan Ve Uygulanabilecek Kaynak Yöntemleri, Müh. Muharrem Asarkaya, Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, 24-25 Aralık 2004, 12. http://www.thoracic.org/statements/resources/pfet/PFT2.pdf, 13. Yılmaz G, Kaynaklı İmalat Atölyelerinde Sağlık Ve Güvenlik Sorunları, Alınması Gereken Önlemler, 2001 İş Sağlığı - İş Güvenliği Kongresi, Adana, 14. http://www.oerlikon.com.tr/guvenlik_ve_saglik-1.html, 15. Kahraman F, Sever K, Karadeniz S, Kaynaklı İmalatta İnsan Sağlığı, II. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, 2-3.05.2003, Adana, 16. Yurtsever E, Özdemir G, Kaynak Tekniği Uygulamalarında İş Güvenliği, Mühendis Ve Makine, Cilt 50, Sayı 592, 17. Guidelines for Occupational Medical Examinations, 2007, 18. Encyclopedia Of Occupational Health And Safety, ILO, Welding And Thermal Cutting, Philip A. Platcow and G.S. Lyndon. 19. http://www.cdc.gov/niosh/docs/2005-110/pdfs/2005-110.pdf 20. WHO,(2007) Electromagnetic fields and public health, exposure to extremely low frequency electromagnetic fields, Fact Sheet No:322, WHO, Geneva, Switzerland. 21. WHO, European Centre For Envıronment, 1995; Fife, 1998. 22. Health Canada, 1997, Clinical and Consumer Radiation Hazards, Radiation Protection Bureau, Ottawa, Canada. 23. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9338628, Exposure of welders and other metal workers to ELF magnetic fields. Skotte JH, Hjøllund HI.SourceNational Institute of Occupational Health, Copenhagen, Denmark. js@ami.dk , Bioelectromagnetics. 1997;18(7):470-7). 24. Electric and magnetic fields, American Welding Society, Safety and health, Fact Sheet no:17, January 1996 25. Pacemakers and Welding, American Welding Society, Safety and health, Fact sheet no:16, March 1997, 26. Cohen, C., Injuries Caused by Physical Hazards, Current Occupational and Environmental Medicine 3rd ed., J. LaDou Ed., Lange Medical Boks/McGraw-Hill, USA p:122-152.2004). 27. Nighswonger T, Welding Safety: Are You Covering the Basics? Occupational Hazards, Vol. 62, July 2000 N.