Türkiye`nin Elektrik Üretim Stratejisi
Transkript
Türkiye`nin Elektrik Üretim Stratejisi
TÜRKİYE’nin TÜRKİYE’nin ELEKTRİK ÜRETİM STRATEJİSİ MEVCUT DURUM - ÜRETİM BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE YILLIK ELEKTRİK ÜRETİMİ 2004 % TWh DOĞALGAZ 62.3 %41.3 DİĞER TERMİK 19.8 %13.2 İTHAL YKT. TOPLAM 82.1 %54.5 LİNYİT 22.5 %14.9 HİDROLİK 46.1 %30.6 TOPLAM 150.7 %100 2005 %_ TWh 70.7 %43.8 18.5 %11.5 89.2 %55.3 32.7 %20.2 39.6 %24.5 161.5 %100 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 1 1997 YILINDAKİ PLANLAMAYA GÖRE TÜRKİYE'DE KAYNAĞA GÖRE ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJEKSİYONU ve 2005'te FİİLİ DURUM Hidrolik %60 Yerli Yakıtla Termik %55,3 %65,0 %70 İthal Yakıtla Termik %24,5 %18,4 %10 %16,6 %24,4 %24,6 %20 %28,3 %33,2 %30 %38,5 %40 %20,2 %51,0 %50 %0 1997 2010 2020 2005 Fiili TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ MEVCUT DURUM - ÜRETİM ELEKTRİK ÜRETİMİNDE PAYLAR (2005) ÜRETİCİ TWh % EÜAŞ 61.63 %38.1 Bağlı Ortk. 5.30 %3.3 Özellş.Kaps. 6.53 %4.0 YID 13.89 %8.6 YI 41.81 %25.8 İşletm.H.Dvr. 4.12 %2.6 Mobil Santr. 0.85 %0.5 ÜRETİCİ TWh % __ Otoprodüktör 17.24 %10.6 Serb.Ürt.Şrkl. 10.60 %6.5_ Toplam 161.98 %100 Kamu Knt. Knt. 134.14 %82.8 Reel Sekt. Sekt. 27.84 %17.2 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 2 MEVCUT DURUMDURUM-TÜKETİM ELEKTRİK TÜKETİMİ DAĞILIMI (2005) TÜKETİCİ TWh Sanayi 49.39 Mesken 30.14 Ticaret 16.54 Resmi Kr. 5.62 Aydınlatma 4.17 T. Sulama 2.77 Diğerleri 10.17 Toplam 118.77 %_ % 41.6 % 25.4 % 13.9 % 4.7 % 3.5 % 2.3 % 8.6_ %100 Sanayi %41.6 Mesk.&Tic. Mesk.&Tic. %39.3 Diğerleri %19.1 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ MEVCUT DURUM -TOPTAN FİYAT Fiyatlar : Ykr/ Ykr/kWh EÜAŞ Trakya 10.41 Körfez 10.07 BEDAŞ 9.59 TETAŞ TEDAŞ 8.27 (Elektrik Arzının %82.4’ü) Kayseri 8.18 Boğaziçi 9.06 Meram 9.91 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 3 Ocak : Nisan 2006 – PERAKENDE FİYAT TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Mesken 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro-¢ Dağıtım Şirketleri İLETİM HATTINA DİREK BAĞLI Sanayi 11.98 Ykr/kWh 7.49 Euro-¢ Sanayi 10.56 Ykr/kWh 6.60 Euro-¢ TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ AĞUSTOS 2006 – PERAKENDE FİYAT TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Mesken 12.78 Ykr/kWh 6.73 Euro-¢ Dağıtım Şirketleri İLETİM HATTINA DİREK BAĞLI Sanayi 11.98 Ykr/kWh 6.31 Euro-¢ Sanayi 10.56 Ykr/kWh 5.56 Euro-¢ TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 4 Dengesizlik (Y AL-Y AT)(MW) 130 2000,00 110 1500,00 90 1000,00 70 500,00 50 0,00 30 23:00 - 24:00 22:00 - 23:00 21:00 - 22:00 3000,00 20:00 - 21:00 19:00 - 20:00 18:00 - 19:00 17:00 - 18:00 16:00 - 17:00 15:00 - 16:00 14:00 - 15:00 13:00 - 14:00 12:00 - 13:00 11:00 - 12:00 10:00 - 11:00 09:00 - 10:00 08:00 - 09:00 07:00 - 08:00 06:00 - 07:00 05:00 - 06:00 04:00 - 05:00 03:00 - 04:00 02:00 - 03:00 23:00 - 24:00 22:00 - 23:00 21:00 - 22:00 20:00 - 21:00 19:00 - 20:00 18:00 - 19:00 17:00 - 18:00 16:00 - 17:00 15:00 - 16:00 14:00 - 15:00 13:00 - 14:00 12:00 - 13:00 11:00 - 12:00 10:00 - 11:00 09:00 - 10:00 08:00 - 09:00 07:00 - 08:00 06:00 - 07:00 05:00 - 06:00 04:00 - 05:00 03:00 - 04:00 02:00 - 03:00 01:00 - 02:00 00:00 - 01:00 Saatlik Yük (MW) 24.000 140 130 22.000 120 110 20.000 100 18.000 90 80 3500,00 SDF(YTL/MWh) Sistem Marjinal Fiyatı (YTL/MWh) 26.000 Sistem Dengesizlik Fiyatı(Y TL/MWh) 2500,00 01:00 - 02:00 16.000 00:00 - 01:00 Saatlik Yük (MW) AĞUSTOS 2006 Saatlik Yükler ve Fiyatlar 160 SMF (YTL/MWh) 150 70 60 Saat Dilimi TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ AĞUSTOS 2006 Dengesizlik Miktarı ve SDF 170 Dengesizlik (MW) 150 Saat Dilimi TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 5 Ağustos 2006 Dengesizlikten Kaynaklanan Maliyet AĞUSTOS 2006 - GÜNLÜK ORTALAMA Dengesizlik Miktari (MW) Gündüz (06:00-17:00) SDF TEDAŞ Sanayi YAL YAT (YTL/MWh) Satış fiyatı (YTL/MWh) 22115 1476 141,29 119,8 Puant (17:00-22:00) 5116 310 132,56 119,8 Gece (22:00-06:00) 6332 1093 111,34 119,8 MALİYET / GÜN ( YTL) YAL*(SDF-119.8) YAT*SDF 475250 208585 Gündüz (06:00-17:00) Puant (17:00-22:00) 65279 41113 Gece (22:00-06:00) -53572 121727 TOPLAM 486957 371425 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ AB Ülkelerinde Sanayi Elektrik Fiyatları (Ocak 2006) 4,98 4,00 4,09 LİTVANYA 5,63 5,11 FİNLANDİYA ESTONYA 5,93 5,78 İSVEÇ POLONYA 6,00 FRANSA 6,51 6,33 SLOVENYA 7,11 TÜRKİYE* ÇEK CUMH. 6,68 7,49 7,31 İSPANYA YUNANİSTAN 7,61 7,57 MACARİSTAN 8,01 DANİMARKA 7,73 PORTEKİZ 12,08 8,00 SLOVAKYA 8,22 8,17 İNGİLTERE 8,95 9,69 9,57 BELÇİKA HOLLANDA 8,63 10,11 9,94 İRLANDA ALMANYA 10,00 8,65 12,00 2,00 AB Ülkeleri LETONYA MALTA AVUSTURYA LÜKSEMBURG KIBRIS EU25 0,00 İTALYA Sanayi Elektrik Fiyatı (euro-cent / kWh) 14,00 11,36 16,00 Kaynak: Eurostat TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 6 0,50 0,00 2,18 AB Ülkeleri 1,05 YUNANİSTAN 1,24 1,07 TÜRKİYE* İNGİLTERE 1,33 1,26 KIBRIS MALTA 1,41 MACARİSTAN 1,35 ESTONYA 23,62 14,31 14,10 PORTEKİZ ÇEK CUMH. MALTA YUNANİSTAN LİTVANYA ESTONYA TÜRKİYE* 7,01 7,18 7,31 7,99 8,29 9,85 9,49 İNGİLTERE LETONYA 10,49 10,20 SLOVENYA 10,78 10,75 İSPANYA FİNLANDİYA 11,90 11,47 POLONYA MACARİSTAN 12,05 FRANSA 13,40 14,35 İSVEÇ BELÇİKA KIBRIS 14,48 14,42 SLOVAKYA AVUSTURYA 18,32 16,03 14,90 İRLANDA LÜKSEMBURG ALMANYA 20,87 14,16 HOLLANDA 0,00 21,08 5,00 İTALYA 10,00 ÇEK CUMH. 1,44 1,43 LİTVANYA 1,49 1,47 BELÇİKA İRLANDA 1,55 1,52 İSPANYA 1,61 AVUSTURYA SLOVENYA 1,73 1,75 İTALYA PORTEKİZ 1,84 1,79 ALMANYA 1,87 LÜKSEMBURG 1,88 POLONYA 1,91 SLOVAKYA FİNLANDİYA 2,03 1,00 LETONYA 1,50 2,08 EU25 DANİMARKA 20,00 FRANSA HOLLANDA 2,50 2,42 2,95 3,00 İSVEÇ 2,00 1,64 15,00 EU25 Konut Elektrik Fiyatı (euro-cent/kWh) 25,00 DANİMARKA Konut / Sanayi Elektrik Fiyat Oranı AB Ülkelerindeki Konut Elektrik Fiyatları (Ocak 2006) 30,00 AB Ülkeleri Kaynak: Eurostat TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ AB Ülkelerinde Konut / Sanayi Elektrik Fiyatı Oranları (Ocak 2006) 3,50 Kaynak: Eurostat TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 7 0,00 TÜRKİYE 0,00 9,16 6,33 NORVEÇ AVUSTURALYA 5,96 5,69 KANADA NORVEÇ 4,46 4,92 4,75 KORE KANADA 5,20 5,29 5,89 6,25 5,10 3,60 3,61 6,43 6,62 7,18 6,34 YENİ ZELANDA ABD İSPANYA YUNANİSTAN MEKSİKA POLONYA FİNLANDİYA ALMANYA İNGİLTERE ÇEK CUMH. 7,49 7,97 İSVİÇRE SLOVAKYA 8,56 AVUSTURYA 8,03 PORTEKİZ DANİMARKA 8,82 8,64 MACARİSTAN FRANSA 30,00 6,64 OECD Ülkelerinde 2005 Yılı Konut Elektrik Fiyatları ( Kaynak : IEA Key World Statistics 2005 ) 6,20 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ MEKSİKA 7,20 8,70 9,36 OECD Ülkeleri AVUSTURALYA KORE ABD ÇEK CUMH. 9,95 10,52 10,15 POLONYA 2,00 8,85 TÜRKİYE 4,00 İRLANDA 6,00 YUNANİSTAN 10,86 FİNLANDİYA 11,86 11,44 SLOVAKYA YENİ ZELANDA 12,59 12,45 İSVİÇRE 12,97 İNGİLTERE FRANSA 12,99 MACARİSTAN 14,02 13,49 İSPANYA İTALYA JAPONYA 8,00 LÜKSEMBURG 15,97 15,86 İRLANDA 16,05 AVUSTURYA PORTEKİZ 17,10 5,00 İTALYA 10,00 17,46 15,00 17,26 20,00 JAPONYA 25,73 10,00 ALMANYA 25,00 21,14 11,42 12,00 HOLLANDA Sanayi Elektrik Fiyatı (cent/kWh) 14,44 16,00 DANİMARKA Konut Elektrik Fiyatı (cent/kWh) OECD Ülkelerinde 2005 Yılı Sanayi Elektrik Fiyatları ( Kaynak : IEA Key World Statistics 2005 ) 14,00 OECD Ülkeleri TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 8 MEVCUT DURUM - KAÇAKLAR TÜRKİYE GENELİ Kentlerde Kayıp Kaçak Yüzdesi (2004) Bursa %5.0 Bilecik %5.7 İzmir %7.0 YIL KAYIPKAYIP-KAÇAK 2002 %23.2 2004 %19.6 2005 %17.8 Kentlerde En Yüksek Kayıp Kaçak Miktarları (2004) Diyarbakır %61.7 Boğaziçi 3.165 TWh %19.3 Hakkari %67.1 Şanlıurfa 2.007 TWh %58.3 Şırnak %71.1 Diyarbakır 1.810 TWh %61.7 Mardin %71.6 Mardin 1.447 TWh %71.6 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 4.0% 3.6% 3.5% HOLLANDA LÜKSEMBURG 4.7% 4.5% BELÇİKA SLOVAKYA FİNLANDİYA 5.0% 5.0% JAPONYA 5% ALMANYA 5.7% ABD 5.2% 6.6% 6.6% KORE İZLANDA 6.8% 6.7% İTALYA İSVİÇRE DANİMARKA 7.6% 7.2% AVUSTRALYA 8.2% 7.7% YUNANİSTAN FRANSA 8.7% 8.3% NORVEÇ İSVEÇ 9.0% 8.8% İNGİLTERE PORTEKİZ 9.1% 9.0% İSPANYA 9.1% İRLANDA 10% ÇEK CUMH. 12.0% 9.6% 13.2% 13.1% POLONYA 15% AVUSTURYA KANADA YENİ ZELANDA TÜRKİYE 0% MEKSİKA Kayıp-Kaçak Oranı 20% MACARİSTAN 18.1% 23.2% OECD ÜLKELERİ KAYIP-KAÇAK ORANLARI (2002) 25% TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 9 NE YAPMALI ? DAHA UCUZ ve KALİTELİ ELEKTRİK ARZI İÇİN ATILMASI GEREKEN ADIMLAR ATILACAK ADIM 1 DAĞITIM ÖZELLEŞ. 2 FİYATLARIN RASYONALİZ. NE SAĞLAYACAK Kayıp-Kaçak oranları OECD Ülkelerindeki seviyelere indirilerek %10 - %15 Ucuzluk Mesken ve Sanayiye verilecek elektriğin fiyatları ayarlanarak, sanayinin daha ucuz elektrik alması sağlanacak Nükleer ile Hidrolik, Rüzgar ve Linyit ARZ FAZLASI VE YERLİ santralları yatırımları da hızlandırılırsa, hem 3 KAYNAKLARA YATIRIM arz fazlası ve hem de ucuz yakıt maliyeti ile HEDEFLENMELİ elektrik fiyatları düşürülür TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ NE YAPMALI; 1. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak - Nisan 2006 Dağıtım Şirketleri Dağt. Özel. Mesken Mesken Ykr/kWh 11.50 12.78 Ykr/kWh 7.19 Euro-¢ 7.99 Euro-¢ Sanayi Sanayi 11.98 Ykr/kWh 10.78 Ykr/kWh 7.49 Euro-¢ 6.74 Euro-¢ TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 10 NE YAPMALI; 2. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak - Nisan 2006 Dağt. Özel. Fiyat Ras. Mesken Mesken 12.78 Ykr/kWh 11.50 Ykr/kWh 7.99 Euro-¢ 7.19 Euro-¢ Mesken 13.75 Ykr/kWh 8.59 Euro-¢ Sanayi Sanayi 11.98 Ykr/kWh 10.78 Ykr/kWh 7.49 Euro-¢ 6.74 Euro-¢ Sanayi 8.40 Ykr/kWh 5.25 Euro-¢ Dağıtım Şirketleri TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ NE YAPMALI; 3. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak-Nisan 2006 Dağt. Özel. Fiyat Ras. Arz Fazl. Mesken Mesken Mesken 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro-¢ 11.50 Ykr/kWh 13.75 Ykr/kWh 7.19 Euro-¢ 8.59 Euro-¢ Sanayi Sanayi 11.98 Ykr/kWh 10.78 Ykr/kWh 7.49 Euro-¢ 6.74 Euro-¢ Sanayi 8.40 Ykr/kWh 5.25 Euro-¢ Yerli Kaynak Mesken 13.06 Ykr/kWh 8.16 Euro-¢ Sanayi 7.98 Ykr/kWh 4.99 Euro-¢ TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 11 TÜRKİYE’DE HİDROELEKTRİK • 1993’te Kurulu Güç : 9,682 MW • 2003’de Kurulu Güç : 12,579 MW Bu Hızla; DSİ’ce Hesaplanan Kapasiteyi ancak 80 Yılda Bizim Hesapladığımız Kapasiteyi ise 150 Yılda Geliştirebiliriz. TEAŞ Verileri ve Elektrik Üretim Planlama Çalışmasına Göre: 2010’da 2020’de 1997’de Yerli Yakıtla Üretim % 33.2 % 24.4 % 18.4 İthal Yakıtla Üretim % 28.3 % 51.0 % 65.0 Hidroelektrik Üretim % 38.5 % 24.6 % 16.6 AB’de Toplam Yeşil Enerji % 13.9 % 22.0 % 22.0 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 29 AĞUSTOS 2006 İTİBARIYLA SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI ve LİSANS İÇİN HES MÜRACAATLARI Hangi Safhada Toplam Müracaat DSI ve EIE Kaynaklı Lisans Değerlendirme Projeler (Tablo 2+Tablo 4) Lisans Alanlar Toplam Müracaat Özel Sektörce Geliştirilen Lisans Değerlendirme Projeler (Tablo 3) Lisans Alanlar Diğer Özel Sektör HES Lisansları Genel Toplam Lisans Değerlendirme Tüm HES Projeleri Lisans Alanlar Adet 241 65 32 565 98 33 40 846 163 105 Kurulu Güç (MW) Üretim (GWh) 8.320 2.917 1.579 7.670 1.324 455 1.026 17.016 4.240 3.060 32.400 12.004 6.171 23.470 3.946 1.486 2.417 58.287 15.950 10.074 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 12 ÇOK MAKSATLI PROJELER YAP-İŞLET MODELİ İLE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM TESİSLERİNİN KURULMASI VE İŞLETİLMESİ İLE ENERJİ SATIŞININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN Kabul Tarihi: 1/7/2006 Kanun no: 5539 GEÇİCİ MADDE 4 – Çok maksatlı projeler ile bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce İkili İşbirliği Anlaşmaları kapsamında yer alan projeler ve önceki yıllar yatırım programlarında yer alan projeler, lisans alınmasına gerek olmaksızın, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yedi yıl içinde yapılabilir veya yaptırılabilir. Bu projelerin hidroelektrik üretim tesislerinin yapımı aşamasında, elektrik üretim tesisleri, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında faaliyet göstermek üzere özel sektör başvurularına açılır. Dört ay içerisinde başvuru olmaması halinde, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilebilir.” TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ ÇOK MAKSATLI PROJELER Katma Değer 1 m3 su enerji 1¢ sulama 10 ¢ içme suyu 100 ¢ Çok maksatlı projelerde Özel Sektör yatırımlarının başlayabilmesi için DSİ’nin özel sektör görüşünü de dikkate alarak acilen bir Yönetmelik hazırlaması gerekmektedir. TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 13 AVRUPA ile BAĞLANTI ve YEŞİL ENERJİ DENGESİ • Mevcut Bulgaristan Bağlantısı : 1,250 MW (400kV) • Planlanan Yunanistan Bağlantısı : 750 MW Bu Bağlantılarla 1010-15 TWh/Yıl Elektrik İhracatı Yapılabilir. AB ÜLKELERİNİN 2010 YILI YEŞİL ENERJİ AÇIĞI : 200 TWh/Yıl (2020’de 300 TWh/Yıl) TWh/Yıl) TÜRKİYE’NİN HENÜZ GELİŞTİREMEDİĞİ HİDROELEKTRİK (YEŞİL) KAPASİTESİ : 150 TWh/Yıl (Ekonomik Değeri 9.0 Milyar Dolar Dolar)) TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ YEŞİL ENERJİ YATIRIM DENGESİ TÜRKİYE’DEKİ BAKİYE HİDROELEKTRİK POTANSİYEL 150 TWh / Yıl TÜRKİYE’DEKİ BAKİYE RÜZGAR POTANSİYEL 50 TWh / Yıl BU POTANSİYELİ GELİŞTİRMEK İÇİN GEREKEN KAYNAK 75 MİLYAR DOLAR BAĞLANTI ve KAYNAK TRANSFERİ İÇİN ARAÇLAR UCTE ÜYELİĞİ, AB BAĞLANTISININ BAĞLANT ISININ KAPASİTESİNİ ARTIRMAK KYOTO PROTOKOLU MEKANİZMALARINDAN YARARLANMAK AB’de YEŞİL ENERJİ AÇIĞI 2020’de 300 TWh / Yıl 2010’da 200 TWh / Yıl AVRUPA BİRLİĞİNİN BU AÇIĞI KAPATMAK İÇİN 2010 YILINA KADAR YAPILACAĞINI TAHMİN ETTİĞİ YATIRIM TUTARI 165 MİLYAR EURO TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 14 CO2 Emisyonlar Emisyonlarına na İli lişkin li kin Bazı Baz Temel emel Göstergeler 1990 1997 1999 2000 2001 2002 2003 Toplam CO2 Dünya 20,662 22,587 22,815 23,395 23,684 24,102 24,983 Emisyon. OECD 11,012 12,074 12,163 12,449 12,511 12,554 12,794 (milyon ton) Türkiye 129 181 181 204 188 193 203 CO2/Enerji Dünya 2.37 2.35 2.32 2.33 2.33 2.32 2.36 Arzı (ton OECD 2.44 1.37 2.33 2.35 2.35 2.35 2.37 CO2/tep) Türkiye 2.43 2.54 2.55 2.63 2.59 2.60 2.57 CO2/kişi Dünya 4.0 3.9 3.8 3.9 3.9 3.9 4.0 (ton/kişi) OECD 10.6 11.0 10.9 11.9 11.0 11.0 11.1 2.8 2.8 3.0 2.7 2.8 2.9 Türkiye 2.3 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ AB ÜLKELERİNDE GERÇEKLEŞEN TOPLAM SERA GAZI SALINIMLARI (Baz Yılın Yüzdesi Olarak) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 99 97.3 97.8 96.2 96.3 97.6 97.1 92 Belçika 108.4 102.1 105.5 100.9 101.8 101.6 102.1 92.5 Danimarka 130.8 116.9 109.6 105.1 98.2 100.4 99.2 79 Almanya 89.3 86.3 84.3 81.4 81.1 82 81.1 79 Yunanistan 106.7 111.7 116.2 115.6 121.2 126.1 126.5 125 İspanya 108 115.2 118.8 129.1 134.3 133.7 139.4 115 Fransa 102.1 100.7 103.2 99.9 98.8 99.5 98.1 100 Irlanda 110.9 116.1 120 124 127.8 131.1 128.9 113 Italya 101.8 103 105.4 106.4 107.1 109.1 109 93.5 AB (15 ülke) 2010 Luksemburg 79.9 73.8 65.1 71 74.8 76.9 84.9 72 Hollanda 110.2 102.6 105.3 100.1 100.4 101.7 100.6 94 Avusturya 106.1 105.6 105.1 102.7 103.4 108.2 108.5 87 Portekiz 111.7 116.8 124.6 137.4 134.6 135.4 141 127 Finlandiya 106.5 105.1 101.8 100.9 97.7 105 106.8 100 İsveç 106.8 100.7 101.7 96.9 93.4 94.5 96.3 104 Birleşik Krallık 94.9 91.7 91.1 86.9 86.8 88 85.1 87.5 ABD 109.1 110.4 110.8 111.8 114.8 112.3 113.1 93 Japonya 109.3 109.8 105.6 107.4 108.1 105.3 107.6 94 TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 15 SONUÇ ve ÖNERİLER Türkiye’nin Elektrik Üretim Stratejisinde Birinci Öncelik Dağıtım Özelleştirmelerinin Acilen Gerçekleştirilmesi Olmalıdır. Mesken, Ticarethane ve Sanayi Elektrik Fiyatları arasındaki oran, OECD Ülkelerindeki Oranlara Uyarlanmalıdır. Elektrik Üretiminde Öncelik Genel Olarak Yerli Kaynakların, Özellikle de Hidroelektrik Potansiyelin Geliştirilmesi Olmalıdır Türkiye’de Hiçbir Teşvik Olmadan da Yapılabilecek Ekonomik Verimlilikte Birçok Hidroelektrik Tesis Vardır. Hidroelektrik Tesislere Yatırım Yapmayı Arzu Eden Özel Teşebbüsün Önündeki İdari ve Bürokratik Engeller Kaldırılmalı, Yatırım İçin Güven Ortamı Yaratılmalıdır. TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ SONUÇ ve ÖNERİLER Çok maksatlı projelerin yatırımlarının bir an önce başlaması için, DSİ özel sektörle işbirliği içerisinde bir yönetmelik hazırlamalıdır. TOBB bu konuda katkı yapmaya hazırdır. AB Ülkelerine Yeşil Enerji İhracatı için İletim ve Dağıtım AB Standartlarına Getirilmeli (UCTE), Avrupa Bağlantılarının Kapasite ve Kalitesi Artırılmalıdır BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Hazırlanacak “Ulusal Bildirim”de, Kyoto Protokolu Mekanizmalarından Yararlanabilmek ve Bu Yolla Türkiye’nin Hidroelektrik Kapasitesinin Geliştirilmesine Daha Fazla Dış Kaynak ve Dış Finansman Sağlamak En Önemli Hedeflerden Biri Olmalıdır (Bunun İçin Kyoto Protokoluna Taraf Olmak Gerekecektir). TOBB - TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 16