Özel Sermaye Fonları, CFO`lardan ne bekliyor? Türkiye`de Mali İşler
Transkript
Özel Sermaye Fonları, CFO`lardan ne bekliyor? Türkiye`de Mali İşler
www.pwc.com/tr Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 İçindekiler Araştırma hakkında Yatırım öncesi süreç 5 8 Yatırım işlemi süreci 11 Yatırım sonrası süreç 13 Sonuç 26 Giriş Son yıllarda dünya ekonomisindeki gelişmelerle birlikte, Türkiye yabancı yatırımcılar açısından büyük bir çekim merkezi ve yabancı sermayenin ilgi odağı haline gelmiştir. Hüsnü Can Dinçsoy Danışmanlık Hizmetleri Ortak Gökdeniz Gür Danışmanlık Hizmetleri Kıdemli Müdür Nazlı Onursal Danışmanlık Hizmetleri Müdür 4 Türkiye’de aktif olarak yatırım yapan 50 kadar Türk ve yabancı menşeli özel sermaye fonu bulunurken bu sayı zaman zaman piyasaya girenler ile birlikte 100’e kadar çıkmaktadır. Söz konusu fonların yakın dönemde yaklaşık olarak 150 şirkete yatırım yaptıkları bilinmektedir. Özel sermaye fonlarının çok yatırım yaptığı sektörler olarak perakende, tüketici ürünleri, hizmet, sağlık ve medya sektörleri ön sıralarda yer alırken, Türkiye’nin genç ve tüketen nüfusu sayesinde önümüzdeki dönemlerde de bu sektörlere yatırımların artarak devam etmesini bekliyoruz. Türkiye’ye henüz yatırım yapmamış ancak fırsat arayan birçok özel sermaye fonu da Türkiye’deki gelişmeleri yakından izlerken, belli bir ölçeğe ulaşmış şirketler büyük sermaye fonlarının takibine girmektedir. Tüm bu gelişmeler doğrultusunda bu seneki Mali İşler ve Finans Birimleri araştırmamızı, Türk ve yabancı menşeli özel sermaye fonlarının ve bu fonların yatırım yaptıkları şirketlerin Mali İşler ve Finans Birimleri yöneticilerinin (CFO), birbirlerinden beklentilerini anlamak ve bu süreçte yaşanan farklı bakış açılarını göstermek için hazırladık. Çalışmalarınız esnasında araştırmamızı faydalı bulacağınıza inanıyoruz. Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 Araştırma hakkında Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor başlığı ile hazırladığımız Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması’nı hem özel sermaye fonu yöneticileri, hem de özel sermaye fonu ile ortaklığı olan şirketlerin Mali İşler ve Finans Birimi yöneticileriyle yüz yüze görüşmeler yaparak gerçekleştirdik. Yatırımların üç ana süreci olan yatırım öncesi süreç, yatırım işlemi süreci ve yatırım sonrası süreç ile ilgili olarak toplamda 20 soruyu her iki tarafa da sorduk ve verilen cevaplar neticesinde özel sermaye fonlarının, Mali İşler ve Finans Birimleri’nden beklentilerini ve bu beklentilerin karşılanması ile ilgili genel tabloyu ortaya çıkardık. Çalışmamız 3 temel bölümde şekillenmiştir: 1. Yatırım öncesi süreç: Özel sermaye fonlarının ve özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı şirketlerin birbirlerini seçerken dikkat ettiği kriterler 2. Yatırım işlemi süreci: Özel sermaye fonlarının ve özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı şirketlerin işlem sürecine ilişkin değerlendirmeleri 3. Yatırım sonrası süreç: Özel sermaye fonları ile özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı şirketlerin yatırım sonrasında birbirlerinden beklentileri Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 5 Portföy yapısı Özel sermaye fonları ağırlıklı olarak 50 Milyon TL ile 200 Milyon TL ciro aralığında ve gelişmekte olan Türk şirketlerine, %30 ile %50 arasındaki sermaye oranı ile yatırım yapmayı tercih etmektedir. Anketimize katılan özel sermaye fonu ile ortaklığı olan şirketlerin toplam çalışan sayısı yatırım sonrasında ortalama %54 oranında artış göstermiştir. Toplam çalışan sayısındaki artış: %54 Buna paralel olarak, Mali İşler ve Finans Birimi çalışanları sayısı da ortaklık sonrası dönemde ortalama %32 oranında artış göstermiştir. Bu sonuç, yatırım sonrası süreçte özel sermaye fonu şirketlerinin yatırım yaptığı şirketlerin Mali İşler ve Finans Birimi çalışanları ve bu birimin iş yapış şekillerini değiştirmede etkili olduğunu göstermektedir. Mali İşler ve Finans Birimi’nde çalışan sayısındaki artış: %32 Özel sermaye fonlarının portföylerindeki şirketlerin ciro büyüklükleri Özel sermaye fonlarının portföylerindeki şirketler ile ortaklık oranları %12 %15 %20 %15 %16 Ciro büyüklüğü 20 mTL’den az %28 %28 Ortaklık oranı %15 %20 %16-%30 51 mTL-100 mTL %31-%50 101 mTL-200 mTL %51-%65 %10 %66-%80 201 mTL’den fazla %25 6 <%15 21 mTL-50 mTL Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 %81-%100 İlgi çeken sektörler… Yakın geçmişte özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı sektörleri incelediğimizde, hizmet ve sağlık sektörlerinin diğer sektörlerden önde olduğunu görmekteyiz. Bu sektörleri perakende sektörü de dahil olmak üzere tüketici ürünleri ile medya ve eğlence sektörleri takip etmektedir. Gelecek 5 yıl içerisinde öncelikli olarak hangi sektörlere yatırım yapmayı planladıkları sorulduğunda, özel sermaye fonlarının eğiliminin mevcut portföyleri ile paralel bir şekilde, hizmet ve sağlık sektörlerine olacağı; özellikle tüketici ürünleri ile medya ve eğlence sektörlerine de ilginin artacağı görülmektedir. 5 yıl içerisinde özel sermaye fonları tarafından yatırım yapılması planlanan sektörler Özel sermaye fonlarının mevcut portföylerindeki şirketlerin sektörel dağılımı %60 Hizmet %70 %50 Sağlık %70 Tüketici ürünleri %40 %90 Medya ve eğlence %40 %60 Finansal hizmetler %30 %30 Lojistik ve taşımacılık %30 %40 İnşaat ve gayrimenkul %20 %10 Eğitim %20 %50 Otomotiv ve yan sanayi %20 %20 %10 Diğer %0 %10 %10 %20 %30 %40 %50 %60 %70 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 7 1. Yatırım öncesi süreç Özel Sermaye Fonu Yatırım yaparken "nicelik” değil "nitelik” önemli Özel sermaye fonu yöneticilerinin büyük bir kısmı ilk sırada yatırım yapacakları şirketin büyüme potansiyeline, ikinci sırada ise şirket yönetiminin etkinliğine önem vermektedir. FAVÖK marjı, pazar payı, ciro veya borç-sermaye yapısı gibi ölçülebilir kavramlar özel sermaye fonları açısından yatırım kriteri olarak çok önemli değerlendirilmemektedir çünkü yatırım sonrasında tecrübeleri ve bilgi birikimleri ile, finansal göstergelere, kendilerinin ivme kazandırabileceklerini düşünmektedirler. 1. Teklif edilen ortaklık yüzdesi 2. Teklifte yer alan koşullar 3. Ortaklık süresindeki hız ve etkinlik 4. Fon büyüklüğü 5. Sektör deneyimi 8 1. Büyüme potansiyeli 2. Şirket yönetiminin etkinliği 3. FAVÖK marjı 4. Pazar payı 5. Şirketin yenilikçilik gücü 6. Ciro ya da olası işlem büyüklüğü 7. Şirketin borç ve sermaye yapısı Yatırım yapılan şirket CFO’larının büyük bir kısmı, şirket sahipleri tarafından önemsenen kriterin teklif edilen ortaklık yüzdesi ve teklifte yer alan koşullar olduğunu düşünmektedirler. Özel sermaye fonunun büyüklüğü ve sektör deneyimi ise daha az derecede önemsenmektedir. Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 CFO Kriterlerin önem derecesi: Kriterlerin önem derecesi: Özel sermaye fonu ile ortak olmaya hazır mısınız? Ankete katılan CFO’ların büyük bir bölümü, özel sermaye fonuyla ortak olmaya hazırlık evresinde satış sürecine ilişkin danışmanlık hizmeti aldıklarını belirtmektedirler. Şirketin iş/operasyonel modelinde değişiklik ve giderlerde tasarruf yapılması kriterleri, süreçte en az vakit harcanan hazırlıklar olarak görülmektedir. Diğer önem verilen hazırlıklar ise bağımsız denetim ve vergi denetiminin yapılması ile borçlar için refinansman yapılmasıdır. • Satış sürecine ilişkin danışmanlık hizmeti alanlar: %41 • Bağımsız denetim ve/veya vergi denetimi yaptıranlar: %23 • Borçları için refinansman yapanlar: %18 • Organizasyon yapısında değişiklik yapanlar: %9 • Şirketin operasyonel modelinde değişiklik yapanlar: %5 • Giderlerde tasarruf yapanlar: %5 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 9 Şirketin hayat döngüsündeki yeri, yatırım tercihinde önemli mi? Özel sermaye fonlarının %70’i gelişmekte olan şirketlere yatırım yapmayı tercih etmektedir. Yatırım yapılan şirket CFO’larının büyük çoğunluğunun düşüncesi de bu konuda özel sermaye fonları ile paraleldir. CFO’ların değerlendirmelerine göre özel sermaye fonları, yeni kurulmuş veya küçülmekte olan şirketlere de yatırım yapmayı düşünebilirler. Oysa bu evrelerdeki şirketlere yapılan yatırımlar yok denecek kadar azdır. Özel sermaye fonlarının yatırım yapmayı tercih ettiği şirketlerin hayat döngüsündeki yeri Gelişmekte olan %70 Olgunluk evresinde %30 ÖSF CFO %80 10 %13 %7 Yeni kurulmuş Küçülmekte olan Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 2. Yatırım işlemi süreci Özel Sermaye Fonu Yatırım işlemi sürecinde başarıyı yakalamak Özel sermaye fonlarının büyük bir çoğunluğu, sürecin başarısında etkin rol oynayan kriterlerin başında şirket yönetimine doğrudan erişimin geldiğini belirtmektedir. Şirketin yatırım işlemi sürecinde “münhasırlık” da önemsenen diğer konular arasında bulunmaktadır. CFO’lar ise bu konuların aynı derecede önemli olmadığını düşünmektedir. Şirket hissedarlarının fiilen yönetimde yer alması, iki tarafça da en az önemsenen unsur olarak ortaya çıkmaktadır. ÖSF Kriterlerin önem derecesi CFO 5 2 Şirketin yönetim raporlamasının etkinliği 4 3 Şirket/Özel sermaye fonu ile aynı yönetim anlayışına sahip olunması 1 4 Şirketin yatırım işlemi sürecinde tek alıcı olmak (münhasırlık) 8 5 İnsan kaynakları kapasitesinin yeterli oluşu 3 6 Şirketin bağımsız denetim ve/veya vergi denetiminden geçiyor olması 2 7 Şirket çalışanlarının süreçte gösterdiği işbirliği 6 8 Satıcı tarafta danışmanların bulunması 7 9 Şirket hissedarlarının fiilen yönetimde yer alması 9 CFO 1 Şirket yönetimine/Özel sermaye fonu yönetimine doğrudan erişimin olması Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinin ortaklık sürecinin başarısında en etkin rol oynayan unsur olarak gördükleri nokta, özel sermaye fonu ile aynı yönetim anlayışına sahip olunmasıdır. Bir diğer önemsenen husus ise şirketin bağımsız denetim ve/veya vergi denetiminden geçmesi olarak değerlendirilmiştir. Özel sermaye fonları ise, çoğunlukla, bu çalışmanın işlem sürecinde tekrar yapılmasını istemektedir. Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 11 Özel Sermaye Fonu Birliktelik kaç yıl sürecek ? Özel sermaye fonu yöneticilerinin %47’si ile yatırım yapılan şirket CFO’larının %59’u, ortaklık süresinin 2-4 yıl arasında olacağını öngörmektedir. Bu da ortaklık süresi açısından beklentilerin hemen hemen aynı olduğunu göstermektedir. %60 %50 %40 %30 ÖSF CFO %20 %10 %0 0-2 yıl 2-4 yıl 4-6 yıl 6 yıldan fazla Bu durum, özel sermaye fonu yöneticilerinin şirketlere daha uzun vadeli baktığını ve stratejik planların yıllara yayılacağını göstermektedir. 12 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 CFO Diğer taraftan, özel sermaye fonu yöneticilerinin kalan %47’si ortaklık süresinin 4-6 yıl arasında olacağını öngörürken, yatırım yapılan şirket CFO’larının sadece %25’i ortaklık süresinin 4-6 yıl arasında olacağını öngörmektedir. 3. Yatırım sonrası süreç Performans ölçüm sıklığı değişecek mi? Özel sermaye fonları, yatırım yaptıkları şirketlerin mali performans ölçümlerini aylık olarak takip etmek istediklerini ifade etmişlerdir. Ancak özel sermaye fonu ile ortaklıktan önce, performans ölçümünü aylık olarak yapmakta olan şirketlerin sadece %20 oranında olduğu görülmektedir. Ortaklık öncesinde mali performansını çeyrek dönemlerde, yarıyılda ve yılsonunda ölçen şirketler; ortaklık sonrasında, özel sermaye fonlarının beklentilerini karşılamak üzere, ölçüm sıklıklarını aylık döneme çekmişlerdir. Yatırım yapılan şirketlerin mali performans ölçüm sıklığındaki değişim Ortaklıktan önce Aylık %20 %40 Yarıyıl %10 Yılsonu %30 Ortaklıktan sonra %100 Çeyrek dönem Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 13 Özel Sermaye Fonu Hangi performans ölçüm kriteri daha önemli? Özel sermaye fonlarının büyük çoğunluğu, yatırım yapılan şirketin kâr marjındaki iyileşmenin, nakit yaratma gücündeki artışın ve cirosundaki büyümenin, yatırım yapılan şirketin başarısının değerlendirilmesinde çok önemli kriterler olduğunu belirtmektedir. Yatırım yapılan şirketlerin performans ölçümünde kullanılan kriterlerin önemi Faaliyet kâr marjında iyileşme 4.9 4.2 Nakit yaratma gücünde artış 4.8 4.2 Şirket cirosunda büyüme 4.5 3.7 Şirket iş süreçlerinde iyileşme 3.1 Ürün ve hizmetlerin kalitesinde iyileşme 3.0 Pazar payında büyüme 3.0 Şirketin yeni pazarlara açılması 4.2 4.1 2.6 3.7 1 2 3 3.4 4 Yatırım yapılan şirket CFO’ları da bu konularda hemen hemen aynı görüşte olmakla birlikte, performans ölçüm kriteri olarak şirket iş süreçlerinde iyileşme, ürün ve hizmet kalitesinde iyileşme ile pazar payında büyüme gibi kriterlerin diğerleri kadar önemli olmadığını düşünmektedir. 14 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 5 CFO 0 CFO 4.0 3.0 Şirketin aktiflerindeki büyüme ÖSF Özel Sermaye Fonu Ortaklık şirketimize ne getirecek? Özel sermaye fonlarının hepsi yatırım yaptıkları şirketlerde, ortaklık sonrasında, öncelikli olarak büyüme konusunda iyileştirme yapmak istemektedir ancak şirket CFO’ları için bu konu aynı önemde değerlendirilmemektedir. Hatırlanacağı gibi büyüme potansiyeli konusu özel sermaye fonları açısından yatırım öncesi süreçte de en önemli karar noktalarından birisiydi. Ortaklık sonrasında şirketlerde iyileştirme yapılması planlanan alanlar Büyüme %100 %50 Raporlama ve performans ölçümleri %67 Süreçlerdeki şeffaflık ve etkinlik %80 %50 Sermaye ve borçlanma kapasitesinin iyileşmesi %80 %50 %33 ÖSF %50 Maliyet azaltıcı faaliyetler (Verimlilik) CFO %50 Yeni bir vizyon ve iş yapma şekli (Know-how) %33 Yeni bir teknolojik altyapı %30 %8 %10 %0 %10 %25 %20 %30 %40 %50 %60 %70 %80 %90 %100 CFO Müşteri ve tedarikçi memnuniyeti %40 Diğer taraftan, yatırım yapılan şirket CFO’ları ortaklık sonrasında raporlama ve şirket performans ölçümü konusunu en öncelikli iyileştirme alanı olarak görmektedirler. İki taraf arasındaki en dikkat çekici anlayış farkını yaratan konu ise süreçlerdeki şeffaflık ve etkinliğin sağlanması konusunda iyileştirme yapılmasına verilen önceliktir. Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 15 Yönetim raporlaması ne zaman hazır olacak? Özel sermaye fonlarının yarısı yönetim raporlarının 6-10 gün içerisinde hazırlanmasını talep etmekte ancak portföy şirketlerinin sadece %20’si bu talebe cevap verebilmektedir. Yatırım yapılan şirket CFO’larının ise %40’ı yönetim raporlamasını 11-20 gün içerisinde tamamladıklarını belirtmiştir. Bu durum, yönetim raporlarına her iki tarafın da önem vermesine rağmen hız konusunda özel sermaye fonlarının ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanamadığını göstermektedir. Dönem kapanışından sonra yönetim raporlarının hazırlanma süresindeki beklenti ve gerçekleşen gün sayısı Özel sermaye fonlarının beklentisi 5 gün 11-20 gün 21-30 gün %50 %20 %10 %20 %40 %40 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 Gerçekleşen 16 %20 6-10 gün Yönetim raporlarında öncelik: Hesap verilebilirlik Yönetim raporlarının doğru ve güvenilir olması ayrıca içerik olarak bütçe-fiili karşılaştırmalarına yer vermesi gibi hususlar hem özel sermaye fonları hem de şirket CFO’ları için çok önemlidir. Başka bir deyişle, hazırlanan raporların içeriğinin hesap verilebilir durumda olması, her iki tarafın da ortak ihtiyacıdır. Özel sermaye fonları yönetim raporlarında operasyonel performans ile ilgili bilgileri de görmek isterken, şirket CFO’ları bu bilgilerin yönetim raporlarında bulunmasını aynı önemde görmemektedir. Son yıllarda özellikle CFO’lardan beklentilerin artması sonucunda, CFO’ların şirketin diğer operasyonel birimlerle birlikte çalışması ihtiyacı doğmuştur ve bu nedenle de bir anlamda CFO’ların yetki ve sorumlukları genişlemiştir. Üst yönetimler artık yönetim raporlarının sadece rakamları göstermesini değil, rakamların belli operasyonel göstergelerle desteklenerek şirket faaliyetlerini açıklamasını da istemektedirler. Yönetim raporlaması ile ilgili önem taşıyan unsurlar Raporların doğruluğu ve güvenilirliği Bütçe ve fiili karşılaştırmalarını içermesi 4.7 4.3 Operasyonel performansa da yer vermesi 5.0 4.7 4.6 3.8 4.1 4.2 Raporların zamanında alınması Kısa ve öz bilgi içermesi 4.0 3.0 Şirketin performansı ile ilgili istisnaların belirlenmesi İleriye yönelik projeksiyon sağlaması 3.6 2.7 Raporların görseller ve trend analizleri ile desteklenmesi 2.6 Dış etkenlerin de (Rekabet ve makro ekonomik etkenler) ölçümünü sağlaması 1 2 3.5 3.4 2.5 0 CFO 4.0 3.2 Raporların kurum içinde etkin paylaşımı ÖSF 4.0 3.1 3 4 5 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 17 Yönetim raporlamasında beklentiler neden karşılanamıyor? Özel sermaye fonları, yönetim raporlarının kritik performans göstergeleri ve kaliteli analizler ile desteklenerek sunulmasını istemekte ancak çoğunluğu bu beklentinin karşılığını bulamamaktadır. CFO’lar ise daha çok veri kalite seviyesinin düşük olması, veri eksikliği ve sistemsel hatalar nedeniyle manuel düzeltmelere çok fazla zaman harcadıklarını; kaliteli analiz için zamanlarının kalmaması nedeniyle bu beklentileri karşılayamadıklarını belirtmektedir. Bu noktada şirketlerin tüm raporlama altyapısını değiştirecek ciddi bir raporlama otomasyonuna ihtiyaç ön plana çıkmaktadır, bu da şirketlerin bu alanda yatırım yapması gerektiğini göstermektedir. Günümüzde pek çok özel sermaye fonu, ortak olmayı düşündükleri şirketlerin fiyatını belirlerken ileride oluşabilecek bu tip ihtiyaçları göz önünde bulundurmaktadır. Diğer taraftan özel sermaye fonları, raporlama yapan birimlerin diğer operasyonel birimlerle entegre çalışmaması nedeniyle beklentilerinin karşılanamadığını belirtmektedir. Hatırlanacağı gibi özel sermaye fonları yönetim raporlarının operasyonel göstergelere de yer vermesini çok önemli olarak nitelemekteydi. Yönetim raporlamasındaki sorunların kaynağı nedir? ÖSF %34 CFO %34 %33 %40 Sistem Süreç Organizasyon %32 18 %27 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 Yönetim raporlamasında beklentilerin karşılanamama sebepleri Kritik performans göstergeleri ile desteklenmemesi 4.0 1.9 Raporlama yapan birimlerin entegre çalışmaması 3.8 2.4 Kaliteli analiz eksikliği 3.7 2.2 Veri kalitesinin düşüklüğü ve/veya veri eksikliği 3.7 2.8 Rapor hazırlayan kişilerin yetkin olmayışı 3.7 2.0 Standart raporlama şablonunun olmayışı CFO 3.3 2.0 Sistemsel hatalar 3.3 2.6 Manuel düzeltmeler 3.1 2.3 Çok uzun veya kısa olması (İçerik kalitesi) 3.1 1.9 Raporlama takvimi ve rollerin belirli olmaması 2.9 2.1 Son dakika değişiklikleri 2.3 Görsel analizler içermemesi 1.8 0 1 2 ÖSF 2.6 2.5 3 4 5 PwC: "Şirketler, yönetim raporlamasında Excel bazlı çalışmaları terk ederek, entegre sistemler ile üretilen ve operasyonel göstergelerle desteklenmiş tablolar ile mali performanslarını takip etmekte.” Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 19 Özel Sermaye Fonu Mali İşler ve Finans Birimi’nin sorumlulukları Özel sermaye fonu yöneticilerinin gözünde, şirketlerin Mali İşler ve Finans Birimi’nin sorumluluk alanında genel muhasebe ve alacak-borç yönetimi gibi “verimlilik” ağırlıklı konular bulunmaktadır. 2010 yılındaki çalışmamızda aynı soruyu şirket CEO’larına yönelttiğimizde aldığımız cevaplar, CEO’ların, özel sermaye fonu yöneticileri ile aynı sıralamayı gözettiklerini ortaya koymaktadır. Karar destek 4.7 • İş Stratejisi & Stratejik Planlama • Bütçeleme • Yönetim Raporlaması • İş Analizi • Performans Yönetimi 5.6 ÖSF CFO • Hazine: Risk Yönetimi • Hazine: Banka ve Nakit Yönetimi • İç Denetim • Kontroller • Vergi Yönetimi 2.5 8.3 Uyum ve kontrol Verimlilik • Kurumsal Raporlama • Borç Yönetimi • Alacak Yönetimi • Genel Muhasebe Yatırım yapılan şirket CFO’ları ise, kendi sorumluluk alanlarının stratejik planlama, bütçeleme ve yönetim raporlaması gibi daha çok “karar destek” konularına yönelmesi gerektiğini düşünmektedirler. 20 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 CFO 5.8 3.0 Yönetim raporlaması, bütçe-projeksiyon (forecast) ve stratejik planlama; hem özel sermaye fonları hem de CFO’lar tarafından Mali İşler ve Finans Birimleri’nin en önemli sorumlulukları olarak görülmektedir. Öncelik açısından iki taraf arasındaki en önemli anlayış farkı CFO’ların iş geliştirme projelerine verdiği destek konusunda ortaya çıkmaktadır. Özel sermaye fonları, CFO’ların dış dünyaya daha fazla açılmasını ve iş geliştirmeye/şirket faaliyetlerinin büyümesine destek vermesini istemekte ancak CFO’lar açısından bu konu kendi öncelikleri arasında yer almamaktadır. Genel muhasebe işlemleri ve finansal raporlama, CFO’lar tarafından kendilerinin önemli ve öncelikli sorumlulukları arasında değerlendirilirken, özel sermaye fonları bu konuya aynı derecede önem vermemekte ancak öncelikli konular arasında bulunduğunu belirtmektedir. Mali İşler ve Finans Birimi sorumluluklarının öncelik derecesi Önem derecesi ÖSF 9.5 9.5 %80 %67 %90 %67 %60 %50 %20 %50 %20 %17 5.1 %10 %8 4.9 5.1 %10 %8 %0 %17 %10 %8 %0 %0 %0 %8 Bütçe ve projeksiyon (Forecast) Yönetim raporlaması 8.7 9.4 7.8 7.4 Stratejik planlama Genel muhasebe ve finansal raporlama 7.3 7.1 6.1 Hazine ve nakit yönetimi İş geliştirme projeleri 3.3 İç kontroller ve denetim 4.8 Tahsilat yönetimi Performans geliştirme projeleri 3.6 Satın alma ve ödemeler 2.9 Vergi muhasebesi ve düzenleyici kuruluşlar 0 1 2 3 7.0 5.7 4.6 3.7 4.1 4.5 4 CFO 5 6 7 8 9 10 11 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 21 Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinden beklenen teknik yetkinlikler Özel sermaye fonu yöneticileri daha çok; • Finansal analiz kabiliyeti olan • Yönetim raporlaması yetkinliğine sahip Mali İşler ve Finans Birimi yöneticileri ile çalışmak istediklerini belirtmiştir. Uluslararası finansal raporlama standartlarına göre raporlama yetkinliğinin önceliği de artık CFO’ların ajandasında önemli bir yer tutmaktadır. Sektörel deneyim ve teknolojik yetkinlikler CFO’lar ve özel sermaye fonları tarafından çok öncelikli olarak değerlendirilmese de derecelendirme açısından iki taraf arasında önemli bir fark olduğu göze çarpmaktadır. Mali İşler ve Finans Birimi’nden beklenen teknik yetkinliklerin öncelik derecesi 4.6 Finansal analiz kabiliyeti 4.2 4.0 Yönetim raporlaması yetkinliği Yabancı dil kullanma becerisi 3.9 3.3 Mevzuat ve vergi konusunda yetkinlik 3.4 Sektörel deneyim 1 2 3.7 3.3 2.0 0 CFO 3.5 2.0 Teknolojik yetkinlik ÖSF 3.8 2.8 Uluslararası finansal raporlama standartlarına göre raporlama yetkinliği 22 4.8 3 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 4 5 Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinden beklenen sosyal yetkinlikler Özel sermaye fonu yöneticileri; Mali İşler ve Finans Birimi’nden beklenen sosyal yetkinliklerin öncelik derecesi • Güvenilir • Sahiplenen • Hedefe odaklı Sahiplenme CFO’lar ile çalışmak istediklerini belirtmişlerdir. CFO’lar da kendilerinden beklenilenler konusunda aynı görüşe sahiptirler. Diğer taraftan iletişim ve pratiklik konularını da özel sermaye fonu yöneticileri öncelikli olarak görmekte ancak CFO’lar için bu konular aynı derecede öncelikli olarak değerlendirilmemektedir. 2010’da yaptığımız çalışmada, aynı soruyu şirket CEO’larına yönelttiğimizde aldığımız yorumlarda da; CEO’lar, özel sermaye fonu yöneticilerinin görüşlerine paralel olarak, güvenilir, sahiplenen, takım çalışmasına yatkın ve yanıt verme hızı yüksek olan CFO’lar ile çalışmak istediklerini ifade etmişlerdir. 9.5 9.8 Güvenilirlik 8.8 Hedefe odaklılık 9.1 8.3 İletişim 7.8 6.6 Pratiklik 7.7 6.2 Esneklik 5.2 Açık görüşlülük 4.8 5.6 ÖSF 5.3 CFO 5.2 Takım çalışması 6.1 5.1 Ulaşılabilirlik Yanıt verme hızı 7.3 5.0 Yaratıcılık 3.8 Dinleme 1 2 3 8.4 4.3 4.1 3.0 0 9.3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 23 Ortaklık şirkete nasıl bir değişiklik getirdi? Araştırmamıza katılan özel sermaye fonu yöneticileri, ortaklık sonrasında en çok Bunun yanı sıra Bilgi Teknolojileri, Satın Alma, İnsan Kaynakları ve Üretim Birimleri’nin iş yapış şekillerinde nispeten daha az değişiklik olduğu gözlemlenmektedir. • Mali İşler ve Finans Birimi • Üst Yönetim/Organizasyon • Satış ve Pazarlama birimlerinin iş yapış şekillerinde değişimler olduğunu belirtmiştir. Özel sermaye fonu ile ortaklığı olan şirket yöneticileri de bu görüşü paylaşmaktadırlar. ÖSF En çok değişim gösteren alanlar CFO Birimlerin iş yapış şekillerindeki değişim oranları 1 Şirket stratejik planı ve bütçesi 2 Mali işler birimi 2 Yönetim raporlama sistemi 1 Üst yönetim/ organizasyon 3 Satış ve pazarlama 4 Bilgi teknolojileri 5 Satın alma 3 4 5 Şirket organizasyon yapısı ve İK Bilgi sistemleri ve kullanılan altyapı Şirketin iş/operasyonel modeli Ortaklık sonrasında en çok değişim gösteren alanların ise öncelikle şirket stratejik planı ve bütçesi ile yönetim raporlaması sistemi olduğu belirtilmiştir. %26 %23 %22 %0 24 %23 %17 %10 %6 ÖSF %8 %8 İnsan kaynakları Üretim %33 %8 CFO %11 %3 %3 %5 %10 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 %15 %20 %25 %30 %35 Danışmanlık hizmeti kullanma eğilimi Özel Sermaye Fonu Araştırmamıza katılan özel sermaye fonu yöneticilerinin büyük bir çoğunluğu şirket özel incelemesi ve kapanış sonrası süreçlerde danışmanlık hizmeti aldıklarını belirtmişlerdir. Özel sermaye fonları ile ortaklığı olan şirket Hedef şirketin tespit edilmesi %15 %15 Hisse değer tespiti ve ön teklifin hazırlanması %15 %8 Özel sermaye fonunun sorularının yanıtlanması Hisse değer tespiti Şirket özel incelemesi %38 Şirket özel incelemesi %15 %30 %26 Kapanış sonrası %23 Kapanış sonrası %15 Portföy Şirketi Özel sermaye fonuna erişim sağlanması Şirketlerle ilgili bilgi toplanması CFO’ları da buna paralel olarak şirket özel incelemesi konusunda danışmanlık hizmeti aldıklarını fakat hisse değer tespitinde danışmanlık hizmetine daha çok ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 25 Sonuç Etkin ve şeffaf bir Mali İşler ve Finans Birimi sayesinde daha kurumsal bir yönetime… Şirket performansını doğru ölçen, güvenilir ve operasyonlara yön veren etkin yönetim raporlamaları, özel sermaye fonları açısından ortaklığın başarıya ulaşması adına çok önemli bir araç olarak görülmektedir. Her ne kadar özel sermaye fonlarının nihai hedefinin, yatırım yaptıkları şirketlerin büyümesi olduğu düşünülse de, bu hedef doğrultusunda çalışırken şirketlere iş süreçlerin iyileştirilmesi, mali performansın daha sık ölçülmesi, Mali İşler ve Finans Birimi çalışanlarının teknik ve sosyal yetkinliklerinin artırılması gibi çeşitli alanlarda katma değer yarattıklarını gözlemliyoruz. Özel sermaye fonları, yatırım performansını ölçebilmek amacıyla, daha etkin ve sistemler ile entegre edilmiş bir raporlama sürecine ihtiyaç duyuyorlar. Şirketlerin raporlama ve performans ölçümlerinin güvenilir bir şekilde ve zamanında yapılabilmesi için, özellikle Mali İşler ve Finans Birimi süreçlerinde şeffaflık sağlanması ve verimliliğin artırılması yönündeki çalışmalara, PwC Yönetim Danışmanlığı ekibimiz ile destek vermekteyiz. Araştırmamıza katılan tüm özel sermaye fonu yöneticilerine ve şirket CFO’larına bize ayırdıkları zaman ve verdikleri destek için teşekkür ederiz. 26 Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 Yönetim Danışmanlığı Dünyanın en büyük denetim, vergi ve danışmanlık organizasyonlarından PwC, müşterilerine ve hizmet sunduğu tüm paydaşlarına, yakın işbirliği içerisinde ihtiyaç duydukları değeri katar. PwC’nin 158 ülkedeki 169.000’i aşkın çalışanı, kurdukları güçlü ilişkilerle, müşterileri için uygulamaya dönük düşünce, deneyim ve çözümlerini paylaşır. PwC 1981 yılından beri faaliyet gösterdiği Türkiye’de, İstanbul’da iki, Ankara’da, Bursa’da ve İzmir’de birer ofis olmak üzere toplam 5 ofiste yaklaşık 1.250 kişilik profesyonel kadrosu ile Türk iş dünyasının aradığı değeri yaratmak için hizmet sunmaktadır. PwC olarak güçlü uluslararası iş ağımız ve Türkiye’deki deneyimimiz ile Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimleri’ne müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda danışmanlık hizmeti veriyoruz. Uzman Mali İşler ve Finans profesyonellerinden oluşan ekibimiz, uzun yıllara dayanan bilgi, birikim ve deneyimleri ile “Küresel En İyi Uygulamalar” çerçevesinde en uygun çözüm önerilerini sunmaktadır. Mali İşler ve Finans Danışmanlığı Hizmetlerimiz • Kurumsal Performans Yönetimi • Dönem Kapama, Raporlama ve Konsolidasyon Süreçlerinin İyileştirilmesi • Hazine ve İşletme Sermayesi Yönetimi • Mali İşler Sistem ve Yazılım Seçimi • Bütçeleme, Konsolidasyon Sistem Uygulamaları Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 27 Mali İşler ve Finans Danışmanlığı Ekibimiz Orhan Cem PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Ortak Tel: +90 (212) 376 5310 E-posta: orhan.cem@tr.pwc.com Gökdeniz Gür PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Kıdemli Müdür Tel: +90 (212) 376 5332 E-posta: gokdeniz.gur@tr.pwc.com İsmihan Baysal PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Kıdemli Müdür Tel: +90 (212) 376 5358 E-posta: ismihan.baysal@tr.pwc.com Nazlı Onursal PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Müdür Tel: +90 (212) 376 5940 E-posta: nazli.onursal@tr.pwc.com Meftun Özten PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Müdür Tel: +90 (212) 376 5398 E-posta: meftun.ozten@tr.pwc.com Neslihan Soyer Tekin PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Müdür Tel: +90 (212) 376 5950 E-posta: neslihan.soyer@tr.pwc.com © [2012] PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede “PwC” ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited’in bir üye şirketi olan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. “PwC Türkiye”, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.