Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü
Transkript
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü
TÜRKİYE Tartışmalı yasaklı anahtar kelimelerden, merkezi seçmeli filtre sistemine kadar, İnterneti düzenlemeyi amaçlayan birçok proje etrafından yoğun tartışma yaşandı. Sıklıkla baskı altında tutulan İnternet kullanıcıları İnternetin gizli sansüre tabi tutulmasına karşı kampanyalar geliştirdiler. Filtreleme sürüyor www.engelliweb.com sitesi, 10 Şubat 2012 itibariyle Türkiye’de 15 bin 596 sitenin ya yargı kararıyla ya da Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) inisiyatifiyle erişime kapatıldığını duyurdu. Bu rakam geçen yıla göre yüzde 100’lük bir artışa işaret ediyor (2011 İnternet Düşmanları Raporu’nun Türkiye kısmını okumak için). Yasaklanan siteler büyük kısmını şans oyunları, pornografik, çocuk istismarı veya yayın haklarını ihlal eden siteler oluşturuyor). Ancak Kürt Sorunu’nu temel alan 15 kadar haber sitesi 2011 yılında yargı kararlarıyla yasaklandı. Bunlar içerisinde Firat News (www.firatnews.ws), www.gundem-online.net et www.welat.org de bulunuyor. Tabu görülen ve dolayısıyla sansür edilen konular arasında Atatürk, özellikle Kürt Sorunu olmak üzere azınlıklar da var. Blogger platformunun filtrelenmesine, iki hafta süreyle hem ağ içinde hem ağ dışında geliştirilen eylemler sayesinde, 14 Mart 2011’de son verildi. İnternetin düzenlenmesinde polemik İnterneti düzenleyen 5651 Sayılı İnternet Suçlarına İlişkin Yasa etrafında tartışma düştü. Soruna dair tartışmaların temelini tercihli filtre sistemi ve yasaklı anahtar kelimeler oluşturdu. Nisan 2011’de TİB, pornografiyle mücadele adına İnternet servis sağlayıcılarına domain adı olarak kullanılamayacak 138 adet anahtar kelimesinden oluşan bir liste gönderdi. Absürt görünen ve “etek”, “baldız” veya “hayvan” gibi kelimelerden de oluşan söz konusu liste İnternete erişim konusunda ciddi sorunlara neden olacaktı. “Free” ve “pic” kelimelerinin de yasaklı listede yer alması özgürlüklere veya güncel görüntülere ilişkin çeşitli referansları da Türkiye İnterneti’nden dışlıyordu. Gelişme medyaya yansıdığında yetkililer, kelime listesinin sansürden sorumlu makamlarla bir iç yazışma kapsamında paylaşıldığını açıkladılar. Söz konusu listeyle ilgili şu ana kadar bir gelişme yaşanmadığı tahmin ediliyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) “güvenli bir İnternet için” 22 Kasım 2011’de uygulamaya soktuğu Yeni merkezi filtreleme sistemi de hem ülke içinde hem uluslar arası çapta sert tepkilere neden oldu. İlk olarak 22 Ağustos 2011’de yürürlüğe sokulması düşünülen düzenleme, çeşitli toplum kesimlerinin görüşlerinin de alınması amacıyla üç ay süreyle ertelendi. İlk düzenleme, İnternet kullanıcılarına özellikle de çocukları zararlı içerikten korumaları için bilgisayarlarına bir filtre yükleme zorunluluğu getiriyordu. İlk düzenlemenin değiştirilmesiyle filtre zorunluluğu kaldırılarak tercihli hale getirildi. Filtreleme için önerilen paket sayısı da dörtten ikiye (“aile” paketi ve “çocuk” paketi) indirildi. Daha önce daha ziyade yargı kararıyla erişime kapatılan pornografik içerikli siteler gibi “şüpheli” portallarla artık tercih edilen bu filtrelerle mücadele edilecek. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü yetkililerden belirsiz görünen söz konusu prosedüre açıklık getirmelerini talep etmişti. Aralık 2011 itibariyle, toplam 11,5 milyon İnternet kullanıcısından 22 bini filtre başvurusunda bulunmuştu. Tercihli olsa da özgürlüğü kısıtlayan bu uygulamanın durdurulması için 4 Kasım 2011’de Danıştay’a dava açıldı. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün gerçekleştirdiği bazı testler, Evrim teorisini destekleyen Richard Dawkins’in http://richarddawkins.net/ sitesi veya azınlıklar üzerine kültürel programlara yer veren Yaşam Radyo’nun http://yasamradyo.com.tr/ sitesi gibi bazı sitelerin keyfi şekilde erişime kapatıldığını ortaya koydu. Ayrıca, çocuk paketini tercih edenler, YouTube veya Facebook sitelerine erişemiyorlar. “Aile” paketinden yararlananların sosyal ağa girmeleri, bunun için talepte bulunurlarsa mümkün olabiliyor. Son olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin aldığı bir kararda, filtrelemenin, aşırı şekilde erişim yasağına neden olabileceğinden, orantılı bir yöntem olmadığı ve İnternette ifade özgürlüğünü de tehdit ettiği belirtiliyor. Çocukların hangi sitelere gireceğine aileleri karar veriyor. İnternet sitelerine açılan davalarda durum http://www.gercekgundem.com/ sitesi yetkilisi Barış Yarkadaş, Adli Tıp Kurumu yetkilisi Nur Birgen’in açtığı “hakaret” davasında Eylül 2011’da beraat etti. Ancak Yarkadaş’un başı dertten kurtulmuş değil: Bir milletvekili, bir televizyon programında sarf ettiği sözler nedeniyle Yarkadaş’tan tazminat talep ediyor. www.savaskarsitlari.org sitesinin sahibi Halil Savda, askerlik hizmetini eleştirdiği için Şubat 2012’de beş ay hapse mahkum oldu. Eksisozluk sitesinin bir yazarı, 10 Ağustos 2011’de “Din saçmalığı” başlıklı bir yazı yazdığı için “dini değerleri aşağılamak” iddiasıyla yargılanıyor. Türkiye İnsan Hakları Vakfı yetkilisi Şebnem Korur Fincancı ve taraf.com.tr sitesinin yetkilisi Adnan Demir hakkında açılan ceza davasının görülmesine de 10 Nisan’da devam edilecek. Gazeteci Serdar Tuncer, bir twitter kullanıcısı ve 200 bin abonesi hakkında suç duyurusunda bulundu. Gazeteci, @allah (cc) hesabının sahibi ve okurlarını İslam ve Müslümanları aşağılamakla suçluyor. Şikayete karşılık hesap sahibi de twitter üzerinden “only god can judge me” (Bir tek Tanrı beni yargılayabilir) mesajına yer verdi. İnternette eylemlilik sürüyor, uluslar arası tepkiler meyvelerini veriyor Filtre karşı Türkiye’nin 31 ilinde 15 Mayıs 2011’de eylemler gerçekleştirildi. Sansür karşıtı eylemlere destek veren bir çok siteyse İnternet üzerinden saldırıya uğradı. Eylemlerin boyutu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ile Avrupa Birliği’nin (AB) tepkileri yetkilileri taviz vermeye itti. İnternet üzerinden en belirgin girişimlerden biri, http://internetimedokunma.com/ sitesi üzerinden filtrelemenin yol açacağı tehlikeler konusunda İnternet kullanıcılarının bilgilendirilmeleri oldu. http://www.seninyuzunden.org/ sitesiyse, İnternet kullanıcılarını gözleri bağlı fotoğraflarını göndermeye çağırdı. Site söz konusu fotoğraflara yer verdi.