Aile yakınlarının bakımı – ya şimdi?
Transkript
Aile yakınlarının bakımı – ya şimdi?
Aile yakınlarının bakımı – ya şimdi? Bakımı üstlenen yakınlar ve bakıma muhtaç olanlar için bilgi ve ipuçları Değerli Okuyucular, Bu internet sayfası bir yabancı dile tercüme edilmiştir. Tercümeler sadece eyalet başkenti Münih’in bizzat düzenlediği sayfalarla ilgilidir. Açıklamalarımızda başka yer ve resmi kurumların ifade ve açıklamalarına da yer veriyoruz. Ancak bunlar sadece Almanca olarak okunabilir. Bakıma muhtaç olma ve hastalıklar, günlük hayatı ve geleceğe yönelik planlamaları büyük ölçüde değiştirebilir. Çoğunlukla çok kısa bir sürede çözümlerin bulunması gerekmektedir. Yardım ve bakıma muhtaçlık beraberinde büyük zorluklar getirmektedir. Birçok husus dikkate alınmalı ve düzenlenmelidir. Daha iyi hareket edebilmeniz için size, kavramlar, hak talebinde bulunma koşulları ve muhatap kişiler konularında yardımcı olmak istiyoruz. Bu nedenle aşağıdaki açıklamalarımızı sırasıyla okumanızı tavsiye ederiz. İçindekiler 1. Bakım ihtiyacı nasıl ortaya çıkar? 2. Önemli hususlar birlikte çözülmelidir. 3. Hastanede kalma 4. Bakıma muhtaç birisi ne zaman hak talebinde bulunabilir? 5. Hangi bakım basamakları vardır ve ödemesi ne şekilde yapılır? 6. Kişinin gerçekten de bakıma muhtaç olduğunu kim belirler? 7. Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) resmi yazısı 8. Demans (bunama) ve günlük yaşamın sınırlanması 9. Danışmanlık ve destek imkânları 10. Bakım türleri 11. Bakım ve ev idaresi giderleri 12. Danışmanlık ve finansman yetkisi ile ilgili genel esaslar 13. Yardımcı malzemeler ve bakım araç gereçleri 14. Bakıma muhtaç kişinin bakımını üstlenen yakınının kaza geçirmesi durumunda ne olur? 15. Hasta için karar verme yetkisi, hukuki destek 16. Bakımdan memnun olmadığım zaman ne yapmalıyım? 17. İş ve evde bakım arasındaki uyum 18. Ölmek ve ölüm 19. Sözlükçe 1. Bakım ihtiyacı nasıl ortaya çıkar? Bakıma muhtaç olma durumu, • çoğunlukla bir kalp krizi, beyin kanaması veya düşme gibi bir olaydan sonra, yani hastanede gerekli tedavilerden sonra, • yavaş yavaş, örneğin ilerleyen demans (bunama) hastalığı veya başka hastalıklar nedeniyle, • yaşlanmayla, vücut işlevleri azaldığında (örneğin ayağa kalkarken, hareket ederken, yeme ve içmede, zaman ve yer yöneliminde) ve günlük yaşam gittikçe zorlaştığında, • doğumdaki komplikasyonlar, kronik hastalıklar, kazalar vs. sonucunda çocuk ve gençlerde ortaya çıkabilir. Bakıma muhtaçlık ilk etapta bir destek ihtiyacı ile başlayabilir. Böylece çoğunlukla ilk önce evde destek (örneğin alış-veriş, yemek yapma, bulaşık yıkama, evin temizliği, çamaşır ve giysilerin yıkanması, yataklara çarşaf geçirme gibi) gerekli olmaktadır. 2. Önemli hususlar birlikte çözülmelidir İlk görüşmelerde, ilgili kişinin de istekleri dikkate alınarak bir esas değerlendirme yapılmalıdır. Ele alınması gereken konu, bakıma muhtaç kişinin ne kadar yardıma ihtiyaç duyduğu ve tüm taraflar için en iyi çözümün hangisi olabileceğidir. İnsanların çoğu bakıma muhtaç hale geldikleri zaman da, evlerinde kalıp ve yakınları tarafından bakılmak istedikleri için tüm olasılıklar yine de dikkate alınmalıdır. Buna rağmen bakımın birkaç omuza yüklenmesinin mümkün ve mantıklı olup olmayacağı düşünülmelidir. İkamet çevresi uygun değilse veya sosyal izolasyon varsa, başka bir bakım türü (yatılı kurum, ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubu vs.) içeren bir yere taşınmak uygun olabilir. yukarı 3. Hastanede kalma Hastanede doktorlar ve sosyal hizmetler birimi ya da bakım merkezi veya tedaviyi yürüten bölümün vaka yönetimi ile görüşme yapmak son derece önemlidir. Özellikle sizin soru ve konularınızla kimlerin ilgilendiğini öğrenin. Hastanede doktorlar ve sosyal hizmetler birimi ya da bakım merkezi veya tedaviyi yürüten bölümün vaka yönetimi ile görüşme yapmak son derece önemlidir. Özellikle sizin soru ve konularınızla kimlerin ilgilendiğini öğrenin. Yakınınızın en son bakım durumu ve hastaneden taburcu olduktan sonra hangi imkânların bulunduğu hakkında bilgi veriniz. Bakıma ihtiyacı olduğunun ilk defa hastanede tespit edilmesi durumunda, hastane kendiliğinden bir bilirkişi raporu talep edecektir. Klinikteki rapor sadece geçici olarak bir bakım basamağını belirler, nihai bakım basamağı tespiti ise evde gerçekleştirilir. Hastane ile birlikte müteakip bir iyileştirme veya tedavinin gerekli olup olmadığı konusuna karar verilir. Eğer evinizdeki imkânlardan daha fazla bakım ve desteğe ihtiyacınız varsa kısa süreli bir bakım kurumunda kalmanız da gerekebilir. Bakım ihtiyacını azaltmak ve gelecekte güncel durum ile daha iyi baş edebilmek için (örneğin tekerlekli sandalyeye muhtaç kalma durumu gibi) daha yaşlı olan akut hastalara özel akut-geriatri bölümüne sahip bir kliniğe sevk belki de daha uygun olur. Hastaneden taburcu olurken kullanılacak kontrol listesi Hastanede gördüğü tedaviden sonra taburcu olacak olan kişinin kendi işlerini görerek bağımsız bir hayat sürmesinin henüz mümkün olmadığı hallerde gerekli yardım tedbirleri önceden alınmalıdır. Öncelikle hastane personeli (bakıcı personel, doktorlar), bakıma muhtaç kişiler, bunların akraba ve yakınları ile birlikte bir araya gelip, günlük hayatın hangi alanlarında evde bakım ve desteğe ihtiyaç duyulduğu tespit edilmelidir. Desteğe ihtiyaç duyulan haller • ayağa kalkarken / yatağa girerken • vücut bakımı (yıkanma / dış temizliği / saç tarama / tıraş olma) • giyinme ve soyunma • tuvalete gitme • bez değiştirme • idrar / ileostomi torbasını değiştirme / boşaltma • yiyeceklerin yenilebilecek lokma boyutuna getirilmesi ve yenilmesi • konut içerisinde yürüme ve merdiven çıkma • konuttan çıkma ve konuta girme, konuta giden merdivenleri kullanma • ev işleri • alışveriş • yemek pişirme • bulaşık yıkama • temizlik • çamaşır yıkama / toplama, ütüleme, gruplama / çarşaf ve nevresim değiştirme İhtiyaç duyulan yardımcı araçlar ve / veya yardımcı bakım araçları Örneğin hasta karyolası, tekerlekli sandalye, lazımlık sandalye, yürüme desteği, küvet asansörü, bezler, idrar torbaları Yardım ve desteğe ihtiyaç duyulan haller Yardım ve desteğin hangi alanlarda gerekli olduğu belirlendiğinde hastanenin Vaka Yönetimi (Casemanagement) Birimine, Bakım Sürecine Geçiş Birimine veya Sosyal Hizmetler Birimine başvurmalısınız. Bu görüşmeye bakıma muhtaç kişinin aile yakınları veya yardımcıları da eşlik edebilir. Bakıma muhtaçlık derecenizin tespit edilmesine yönelik olarak bakım sigortanıza bir başvuruda bulunmuş olmanız veya böyle bir derece belirlemesinin önceden yapılmış olması halinde, ilgili bakım sigortasından bir bakım danışmanı size taburcu işlemlerinde refakat edebilir ve gerekli yardımları organize edebilir. Bakıma muhtaçlık derecenizin tespit edilmesine yönelik başvuru hastane tarafından da gerçekleştirilebilir. İhtiyaç duyulan yardım hizmetleri hangileridir - Ev işleri/ Bakım? Bu hizmetleri gerekli kalitede ve güvenilirlikte kim sağlayacaktır? Kendi tercihinizi yaparak bakım hizmetleri servisi veya başka mobil yardım servisleriyle vakitlice iletişime geçiniz (örneğin „Essen auf Rädern“ veya „Hausnotruf“). Aile fertlerinin veya komşuların sizi desteklemelerinin mümkün olup olmadığı hususunu araştırınız. Aile hekimi hizmetlerinden düzenli ev ziyaretleri çerçevesinde yararlanılabilmesi güvence altına alındı mı? Aile hekiminizi bilgilendiriniz ve özet doktor raporu, raporlar, ilaç kullanım planı, röntgen filmlerini unutmayınız. İhtiyaç halinde yararlanılabilecek terapi uzmanları (fizyoterapi, logoterapi, ergoterapi) mevcut mudur? Mobil yemek servisi veya acil çağrı hizmetine ihtiyacınız var mı? Aile hekiminiz veya hastanedeki ilgili birimler size iletişim bilgilerini verebilir. Bunun için gerekli olan doktor raporu aile hekiminden temin edilebilir. İkamet edilen konutta tadilat ve düzenlemeye gerek var mıdır? Bu çerçevede sadece yapısal değişiklikler değil, mobilyaların yerlerinin değiştirilmesi, yatağın başka bir odaya alınması vs. yer almaktadır. Hastanede bu hususta bilgi isteyiniz. İlgili kişi ve birimlerin yetkileri hakkında bilgiler • Vaka yönetimi / Bakım sürecine geçiş/ Hastanede sosyal hizmetler Evde hasta bakımı hizmetlerine ilişkin hususlar, bakım servislerinin ve terapi uzmanlarının iletişim bilgilerinin kullanıma sunulması, sağlık ve bakım sigortalarına başvuruda bulunulması (örneğin derecelendirme başvuruları), tekerlekli sandalye ve hasta karyolası gibi yardımcı araçların tedarik edilmesi vs. Müteakip tedavi/rehabilitasyon tedbirleri veya kısa süreli bakım hizmetlerinin organize edilmesi. • Aile hekimi Doktor raporları (örneğin evde hasta bakımı), tedavi amaçlı bakım (örneğin enjeksiyonlar, ilaç kullanım kontrolü, yara bakımı), tedavi amaçlı araç reçeteleri (örneğin fizik tedavi, ergoterapi), yardımcı araçlar (örneğin yürümeye yardımcı araçlar, yetişkin bezleri), ilaçlar, başka tedaviler. • Ayakta bakım hizmetleri servisi Hastane süreci sonrasından ihtiyaç duyulacak olan bakım ihtiyacını belirleyebilmek için gerekli görüşme, bakıma muhtaç kişi daha hastanedeyken yapılmalıdır. Ayakta bakım hizmetleri servisi, hastane ile işbirliği içerisinde bakıma muhtaç kişinin hastaneden evine sorunsuz geçiş sürecini (örneğin doktor raporlarının temin edilmesini) organize eder. Bakım hizmetleri servisinin, olası değişiklik ihtiyaçlarını dile getirebilmek amacıyla konutu önceden incelemesi yararlı olur. Bakım hizmetleri servisi, yapacağı incelemeler sonucunda elde edeceği bilgiler ışığında, daha evde bakım sürecine geçilmeden önce, bakım için gerekli yardım ve tedbirlerin belirlendiği bir bakım planı hazırlar. • Bakım sigortası Bakım sigortası bakım derecesinin belirlenmesine yönelik başvurular, bakım derecesinin yükseltilmesi, yardımlardan yararlanma hakları ve masrafların karşılanması (örneğin kısa süreli bakım, evde bakım, günlük bakım durumlarında), özel nakdi yardımlar (demans durumunda), konut düzenlemesi ve tadilatına yönelik ek ödemeler. Taburcu edilmeden kısa bir süre önce Şunları unutmayınız: İlaç kullanım belgeleri / karneler (diyabet, kalp pili, Marcumar vs.), ilk donanım setleri (örneğin stoma, trakeotomi, sonda setleri vs.), sağlık sigortası kartı, bulgular, doktor raporu, nakil raporu, reçeteler, nakil belgesi, ilaç kullanım planı, değerli eşyalar. Hafta sonu veya tatil günleri öncesine denk gelen taburcu işlemlerinde size ilaç ve ihtiyaç varsa pansuman malzemesi verilmesini isteyiniz. yukarı 4. Bakıma muhtaç birisi ne zaman hak talebinde bulunabilir? Günlük yaşamda olağan ve düzenli olarak tekrarlanması gereken işlerde sürekli yardım ihtiyacı duyanlar, bakıma muhtaçtır. Şu iki ayırım yapılır: • • Temel bakım (vücut bakımı, beslenme ve hareketlilik) ile Ev işleri (örneğin çamaşır yıkamak, alış veriş yapmak, yemek yapmak) “Sürekli ihtiyaç”, bakıma muhtaç olma durumunun tahminen altı aydan fazla olacağı anlamına gelmektedir. Bu, örneğin bir ameliyattan sonra sadece kısa süreli olarak bakım ihtiyacı olanların bakım sigortası hizmeti alamayacakları anlamına gelir. Ancak ağır bir hastalıktan dolayı yaşam beklentileri tahminen altı aydan az olan kişiler bu düzenlemeye dâhil değildir. 5. Hangi bakım basamakları vardır ve ödemesi ne şekilde yapılır? Bakım sigortası kurumu (Pflegekasse) çeşitli bakım basamakları için ödemeler öngörmektedir. Bavyera İş ve Sosyal Düzen, Kadınlar ve Aile Bakanlığı’nın internet sayfasında diğer bilgilerin yanı sıra, bakım basamakları ve belirlenen tutarlarla ilgili ayrıntılı bir liste bulunmaktadır. Her ne kadar kanunda bakım basamağı 0 yer almasa da, 0 „k” bakım basamağı ile bakım ihtiyacının olmadığı, 0 „g” ile ise bakım ihtiyacının düşük seviyede olduğu belirtilmektedir. Örneğin bakım basamağı 0’da günlük yaşamlarında sınırlandırılmış olan demansa bağlı yeterlilik kaybı, zihinsel engel ya da ruhsal hastalıklı kişiler sayılır. Bu durum bilirkişi raporunda teyit edilmesi durumunda (bkz. madde 6), bakım sigortasından ödeme alma hakkı doğar. 01.01.2013 tarihinden beri bakım basamağı 0 olan demans hastaları ek ödeme almaktadırlar (madde 8’e de bkz.). 6. Kişinin gerçekten de bakıma muhtaç olduğunu kim belirler? İlk önce, ilgili kişinin hastalık sigortasının bulunduğu sigorta kurumuna bakım ödemeleri konusunda bir başvuru yapılmalıdır. Bu başvuru yazılı olmak zorunda değildir ve örneğin telefonla da yapılabilir. Hastalık Sigortası Tıbbi Hizmet Bölümü (Medizinischer Dienst der Krankenversicherung - MDK), kanunen sigortalı olanlarla bir ziyaret randevusu belirler ve çocukların bilirkişi raporu için de dâhil olmak üzere, hangi bilgi ve belgelerin yardımcı olabileceğini bildirir. Özel sigortalı olanların incelemesi ise MEDICPROOF kuruluşu ya da özel bakım sigortası kuruluşunun görevlendireceği bilirkişi tarafından yapılır. Bu görüşme için bir bakım günlüğünün tutulması ve başka kişilerin de (örneğin aile yakınları ya da bakım işini üstlenmiş kişiler) bulunması uygun olur. Bilirkişi, kişinin engellerini hafifletecek uygun bakım araçları ve evde yapılacak tadilatlar konusunda da danışmanlık yapabilir. Yukarı 7. Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) resmi yazısı Bilirkişinin inceleme sonucu bakım sigortası kurumuna gönderilir. Bakım sigortası kurumu, başvuru yapıldıktan en geç beş hafta sonra yazılı olarak başvurunun kabul edilip edilmediğini ve hangi bakım basamağının tesbit edildiğini bildirmek zorundadır. ► Bakım sigortası kurumunun bilirkişi raporu süreleri ile ilgili daha fazla bilgi Size bildirilen sınıflandırma (bakım basamağı) konusunda memnun olmamanız halinde, tebligatı aldıktan sonraki 4 hafta içinde yazılı olarak itiraz edebilirsiniz. Devam eden bir bakım basamağının artık yeterli olmadığını düşünüyorsanız, konuyu aile hekiminiz ya da ayakta bakım hizmeti veren kuruluşla görüşüp basamağın yükseltilmesi için başvuruda bulunmalısınız. 8. Demans (bunama) ve günlük yaşamın sınırlanması Demans hastalığı yavaş yavaş gelişir. Bu nedenle, ilk belirtileri “yaşlılığa bağlı hafıza boşluklarından” ayırt etmek kolay değildir. Demans hastalığının belirtileri hastalığın türüne bağlıdır. Sadece hekimin muayene etmesinden sonra, demans hastalığı bulunup bulunmadığı ve varsa hangi tür demans olduğu söylenebilir. Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneği önemli ölçüde kısıtlı olan kişiler (PEA), bakıma muhtaçlık derecesinden bağımsız olarak ve dolayısıyla da bakıma muhtaçlık derecesine sahip olmayarak da bakım sigortasınca sağlanan yardımlardan yararlanma hakkına sahiptir. Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığını kim tespit eder? Sağlık sigortasının Tıbbi Hizmetler Birimi (MDK) veya özel sigorta şirketinin yetkili bilirkişisi tarafından gerçekleştirilecek olan bakıma muhtaçlık değerlendirmesi çerçevesinde, önemli ölçüde bir genel gözetim ve bakım ihtiyacının olup olmadığına bakılır. Sadece günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığının tespit edilmesine yönelik bir başvuruda bulunmak da mümkündür (Bakıma muhtaçlık derecesi 0). Demans (bunama) kaynaklı bir beceri bozukluğu, zihinsel özür veya psikolojik bir hastalığın söz konusu olması halinde iki aşamalı bir değerlendirme yöntemi kullanılır. Öncelikle, anormalliklerin mevcut olup olmadığının ve bunların düzenli ve sürekli (en az altı ay süreceği tahmin edilen) bir gözetim ve bakım ihtiyacı doğurup doğurmadığının tespit edilmesi amacıyla bir gözden geçirme (filtre) işlemi gerçekleştirilir Anormalliklerin mevcut olması halinde ikinci aşamada durum değerlendirme (saptama) işlemi gerçekleştirilir. Durum değerlendirme işlemi çerçevesinde, bahse konu genel gözetim ve bakım ihtiyacının, günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin sürekli ve düzenli olarak önemli ölçüde kısıtlanmasına yol açıp açmayacağı tespit edilir. Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneğinin kısıtlı olup olmadığını nasıl anlayabilirim? Belirli hususlar, önemli ölçüde bir genel bakım ihtiyacının mevcut olup olmadığı gösterir. Örneğin: • Konutun kontrolsüz bir şekilde terk edilmesi (örneğin ebeveynlerin veya çocukların sokakta aranması) • Tehlikeli durumların idrak edilememesi veya böyle durumlara yol açılması (örneğin trafikte) • Tehlikeli veya tehlike potansiyeli barındıran maddelerin (örneğin bozulmuş gıda maddelerinin yenilmesi, uygunsuz ilaç kullanımı) uygunsuz biçimde kullanılması • İçerisinde bulunulan durumun yanlış anlaşılması sonucunda saldırgan fiziksel veya sözlü davranışlar sergilenmesi (örneğin küfür, hakaret, vurma, tekme atma, ısırma) • İçerisinde bulunulan duruma uygun olmayan davranışlar (örneğin aşırı faaliyet gösterme ve hareket dürtüsü) • Kişinin fiziksel veya ruhsal duygu ve ihtiyaçlarını algılamaması (örneğin açlık, susuzluk, ağrı, küçük ve büyük tuvalet ihtiyacı) • Depresyon ve korku bozukluğundan kaynaklanan işbirliği yetersizliği (örneğin yiyip içmeme, yatakta duyarsız bir şekilde yatmak) • Hafızanın olumsuz yönde etkilenmesi ve muhakeme gücünün zayıflaması sonucunda günlük hayatta sorunların yaşanması (örneğin konuşma yeteneğinin kaybolması, kişinin kendi odasını bulamaması, hatırlama yeteneğinin kaybolması) • Gündüz / Gece ritminin bozulması (uyanık olma ve uyuma zamanlarının kayması) • Günlük işleri kendi kararlarıyla bağımsız bir şekilde planlama yetersizliği (örneğin kahvaltı gibi günlük işlerin gerçekleştirilmemesi) • Günlük durumların yanlış bir şekilde algılanması (örneğin zehirlenme korkusuyla yemek yemenin reddedilmesi, kişinin televizyondaki insanların kendisini takip ettiğini veya bir şeylerini çaldığını düşünmesi) • Belirgin ölçüde dengesiz ve kontrolsüz duygusal davranışlar (örneğin içerisinde bulunulan duruma uygun olmayan, aniden ve sıklıkla yaşanan ağlama nöbetleri) • Tedavisi mümkün olmayan bir depresyondan kaynaklanan moral bozukluğu ve ümitsizlik (örneğin sızlanıp söylenmek) Konuya ilişkin ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz Bakım sigortası hangi yardım ve hizmetlerde bulunmaktadır? Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneklerinin kısıtlı olduğu tespit edilen kişiler, ilave bir bakım ihtiyacının söz konusu olması halinde, ilave bakım hizmetlerine destek sağlanmasına yönelik olarak bakım sigortasından bakım parası alabilirler. Aşağıdaki profesyonel hizmetlerden yararlanan kişiler söz konusu bakım parasını alabilirler: • Gündüz veya gece bakımı, • kısa süreli bakım, • temel bakım ve ev işleri hizmetleri değil, genel refakat ve bakım kapsamında sağlanan özel hizmetlerde yetkili bakım servisleri tarafından sağlanan destek hizmetleri. Günlük hayatın üstesinden gelebilme yetenekleri kısıtlı olan insanlar bakıma muhtaçlık derecesine sahip olmasalar da bakım parası ve ayni yardımlardan yararlanırlar. ► Demans hastalıklarında sağlanan yardım ve hizmetlere ilişkin daha fazla bilgiye Federal Sağlık Bakanlığı'nın internet sitesinde ulaşabilirsiniz. ► Alzheimer ve demans hastalıklarına ilişkin genel bilgilere Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençlik Bakanlığı'nın buradan ulaşabilirsiniz: Başka önemli hususlar için bakınız: ► http://www.agm-online.de/ ► http://www.deutsche-alzheimer.de/ ► http://www.wegweiser-demenz.de/ Yukarı 9. Danışmanlık ve destek imkânları İlk önce, kanunlara göre danışmanlık görevi bulunan yetkili bakım sigortası kurumuna başvurmalısınız. Bakıma muhtaç olan kişilerin bakım danışmanından bireysel danışma ve yardım alma hakları vardır. Danışmanlar, bakım ve refakat ihtiyacı olan insanlara yönelik sosyal hizmet ve diğer yardımların seçimi ve kullanımında yardımcı olurlar. Bakım hizmetleri ve finansmanındaki çok çeşitlilik ile ilgili olarak, Münih örneğinde de görüldüğü gibi, birçok olanak bulunmaktadır. İlgili bakım sigortalarında prensip olarak danışmanlık hizmeti verilmektedir. Bakıma muhtaç kişiler ve ailelerinin bilgilendirilmesi ile bunlara yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerine ilişkin daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Almanya'da başvuruda bulunulabilecek başka bir merci de sosyal hakları temsil eden Sozialverband VdK’dır. Çocuklar ve gençler: Bakıma muhtaç çocuk ve gençlerin yakınları için de çeşitli danışma birimleri mevcuttur. Konuya ilişkin bilgiler ve hizmetler çocuk bakım kılavuzunda ("Kinderpflegekompass") derlenmekte ve kullanıma sunulmaktadır. Çocuk bakım kılavuzu, 10.10.2010 tarihinde kurulmuş olan çocuk bakım ağı ("Kinder Pflege Netzwerk") tarafından hayata geçirilen projelerden biridir (aşağıya bakınız). “Frühchen München e.V.“ derneğinde ebeveynlere günlük hayata yönelik tavsiyelerde bulunulmakta ve engelli çocukların velilerine destek ve danışmanlık hizmetleri sunan çeşitli kuruluş ve organizasyonlara ilişkin bilgiler verilmektedir. Çocuk Bakım Ağı’(Kinder Pflege Netzwerk) nın bütün çalışmaları kronik, ağır veya nadir bir hastalık veya engellilik hali sebebiyle bakıma ve yardıma muhtaç olan çocuk ve gençlere yöneliktir. Federal Bedensel ve Çok Yönden Engelli İnsanlar Birliği ("Bundesverband für körper- und mehrfach behinderte Menschen"), "Mein Kind ist behindert – diese Hilfen gibt es" (Benim Çocuğum Engelli - şu yardımlardan yararlanabilirim) başlıklı bir broşür yayımlamış bulunmaktadır. (PDF dosyası, 294 KB) Yetişkin insanlar: Münih'te danışmanlık hizmetleri kapsamında özellikle de yetişkinlere yönelik kapsamlı ve yaygın bir hizmet sunulmaktadır. Evde bakım hizmetleri uzmanlık birimlerinde ("Fachstellen häusliche Versorgung") yetişkinlere yönelik destek ve danışmanlık hizmetleri sunulmakta ve arzu edilmesi halinde ev ziyaretleri de gerçekleştirilmektedir. Yaşlı ve Hizmet Merkezleri ("Alten- und Service-Zentren") şehrin her semtine yönelik yardım faaliyetleri hakkında bilgi vermekte ve yardım faaliyetleri düzenlemektedir. Bu merkezlerde düzenlenen seminerler ve kursların yanısıra yaşlı insanlara, bunların yakınlarına ve gruplara yönelik danışmanlık hizmetleri de verilmektedir (örneğin demans hastası insanlara yönelik, ruh sağlığının korunması amacıyla). Kapasite ölçüsünde gönüllüler de devreye sokulmaktadır. Yaşlı insanlara ve yakınlarına yönelik danışmanlık merkezleri ("Beratungsstellen für ältere Menschen und Angehörige") ile yakınlarının bakımını üstlenen kişilere yönelik uzmanlık birimleri ("Fachstellen für pflegende Angehörige im Netzwerk Pflege"), Münih’te yaşlılara yönelik olarak sunulan ayakta bakım, kısmi yatılı bakım ve tam yatılı bakım hizmetleri hakkında kapsamlı bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri vermektedir. İhtiyaç halinde kişiye özel bakım ve konaklama türleri ile demans hastalarına yönelik eğitimli gönüllülerin devreye sokulması da bu hizmetler arasında yer almaktadır. Münih Bakım Borsası'nın ("Münchner Pflegebörse") internet sitesi üzerinden hâlihazırda boş bulunmakta olan kısa süreli ve sürekli yatılı bakım kontenjanları hakkında bilgi edinmek mümkündür. Semt Faaliyetleri Derneği "Verein Stadtteilarbeit", konutlarında kapsamlı değişiklik ve/veya tadilat tedbirleri gerçekleştirmeleri gereken yaşlı insanları desteklemektedir. Federal Sağlık Bakanlığı, konut tadilatlarına yönelik maddi destekler hakkında bilgi vermektedir. Bu hususta faaliyet gösteren çeşitli danışmanlık merkezlerine ilişkin bilgileri burada bulabilirsiniz. Yukarı 10. Bakım türleri Bakıma muhtaç kişiler, artık çok çeşitli olan bakım türlerinden faydalanabilirler. İstek ve ihtiyaçlara, ayrıca gerekli bakım giderlerine de bağlı olarak, çeşitli olanaklar bulunmaktadır. Ayakta bakım Ayakta bakımda yapılan hizmetler ilk etapta hizmet alacak kişinin evinde verilebilir. Bu hizmetler, kişinin aile bireyleri ya da gönüllü bakıcılar tarafından yerine getirilir. Bakım sigortası kurumunun verdiği bakım parası esas itibariyle serbestçe kullanılabilir ve bakımı üstlenen kişiye bir takdir göstergesi olarak verilebilir. Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları, yardım kurumları ve hastaneler bakıcılık seminerleri sunmaktadırlar. Bu eğitimlerde özellikle yatağa yerleştirme, yatakta hareket ettirme ve sandalyeye oturtma gibi konular ele alınmaktadır. Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları, bakımı ve gerektiğinde ev idaresi hizmetlerini üstlenebilmektedirler. Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları hizmetlerinin karşılığını doğrudan bakım sigortası kurumundan alırlar (ayni-nesnel karşılık). Ayakta bakım hizmetleri kuruluşları ilgili kişiye bakan yakınını kısmen destekleyebilirler (örneğin tedavi edici bakım ya da duş/banyo durumlarında). Böylece bakım parası ile ayni (nesnel) hizmetlerden yararlanma birleştirilebilir (“kombine hizmet” diye anılır). Bu bakım hizmetleri, çeşitli bakım hizmeti sağlayıcı kuruluşların sunduğu “mobil yemek hizmeti” (eve yemek servisi) ve ayakta bakım hizmeti sunan ve yardım kuruluşlarının da sunduğu “evden acil durum çağrısı” hizmetleriyle genişletilebilir. Kısmi yatılı bakım (günlük bakım) Bakıma muhtaç kişinin günlük bakım hizmeti veren kuruluş tarafından evden alınıp belirli bir süre için bakım hizmeti verilmek suretiyle bakımı üstlenmiş kişinin yükü birkaç saat ya da gün boyunca hafifletilebilir. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse), günlük bakım hizmeti sunan kuruluşlar hakkında bilgi vermektedir. Kısa süreli bakım Örneğin hastaneden çıktıktan hemen sonra, evde bakımın mümkün olmadığı durumlarda kısa süreli bakım hizmeti söz konusu olabilir. Bu hizmet, kişinin bakımını üstlenmiş yakınlarının tatile ya da bir tedavi kürüne gitmek üzere yükünü hafifletebilir ya da bakıcı yakınının hastanede yatması gerektiği zamanlarda da gerekli olabilir. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse) üzerinden uygun bir kısa süreli bakım yeri bulma imkânı vardır. Tam yatılı bakım Bakımın evde artık mümkün olmadığı durumlarda, sürekli bakımı temin etmek üzere bakımevinde tam yatılı bakım imkânı bulunmaktadır. Münih bakım borsası (Münchner Pflegebörse), bakım yeri arayışınızda da sizi destekleyebilir. Sosyal Güvenlik Dairesi Münih’teki tüm huzurevlerinin (Pflegeheime) listesini hazırlamıştır. Listeyi görmek için buraya tıklayın. İkamet Eğer bir bakım basamağı henüz tespit edilmediyse veya kişinin günlük bakım ihtiyacı 15 dakikanın altında ise ve evde artık en uygun bakım sağlanamıyorsa bir huzurevinin dinç yaşlılar bölümünde ikamet etmek de bir olanaktır. Kendi tuvalet/banyosu bulunan oda ya da küçük dairelerin ev idaresi (temizlik; yemek-içecek servisi) kuruluş tarafından yerine getirilir. Bakım ihtiyacının artmasıyla çoğunlukla bir bakım kuruluşuna taşınma gereği doğar. Bakıcı destekli ikamet, genelde ev işlerini kendi yapabilen ancak hasta ve bakıma muhtaç olduklarında bakım alabileceklerinden emin olmak isteyen yaşlıca veya engelli insanlara yöneliktir. İnsanlar burada kendi, kapalı dairelerinde yaşarlar. Bu çerçevede temel ve seçmeli hizmetlerden oluşan bakım hizmetleri sunulmaktadır: • Temel hizmetler (danışmanlık, bilgilendirme, organizasyon ve aracılık hizmetleri, sosyal refakat, boş zamanlarda faaliyetler ve acil durum çağrısı) aylık hizmet ücretine tabidir. • Seçmeli hizmetler (yemek servisi, temizlik ve çamaşırhane hizmetleri, bakım hizmetleri ve ulaştırma) ise verilen hizmete göre hesaplanır. Bakım hizmetleri ayakta bakım hizmeti sunan kuruluşlar tarafından yerine getirilir. Yeni bakım yolları Yeni bir bakım türü, genelde altı ila sekiz bakıma muhtaç insanın birlikte yaşadığı ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubudur. Münih’te “Semtte yaşama” (“Wohnen im Viertel”) ve “İkamet 50+” (“Wohnen 50+”) gibi imkânlar da sunulmaktadır. Buralarda belli koşullar altında grup içinde kendi dairenizde yaşayabilir ve aynı zamanda profesyonel bakım hizmeti alabilirsiniz. Kendi dairesinde veya küçük bir topluluk içinde yaşamak isteyen bakıma muhtaç insanlar için çeşitli semtlerde gittikçe artan oranda yeni imkânlar sunulmaktadır. “Semtte bakım” (“Versorgung im Viertel”) hakkında ayrıntılı bilgileri burada bulabilirsiniz. Yukarı 11. Bakım ve ev idaresi giderleri Bakım ve ev idaresi ile ilgili giderleri tam olarak belirlemek mümkün değildir. Giderler, bakım türü (örneğin evde bakım, ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubunda, tam yatılı bakım), gerekli bakımın kapsamı ve çeşitli sözleşme sistemlerine göre değişmektedir. Ayakta bakım ile ilgili olarak çok karmaşık bir ödeme sistemi bulunduğundan (çeşitli sözleşme sistemleri, farklı hesaplama olanakları vs.) tam rakam vermek oldukça zordur. Ayrıca bakım çok bireyseldir ve ilgili kişinin ihtiyaçlarına bağlıdır. Bir tam yatılı bakımda giderler, örneğin hangi odada kalındığına (tek veya iki kişilik oda) ve hangi bakım basamağının bulunduğuna bağlıdır. Bu nedenle götürü bir ücretin verilmesi mümkün değildir. Aşağıdaki örnekler Bavyera veya Münih’te geçerli ücretlerle olup sadece bir ipucu olarak değerlendirilebilir. Karşılanmayan bakiye giderler (örneğin bakım sigortası kurumunun yaptığı ödeme yeterli olmuyorsa) ya ilgili kişinin gelirinden (emeklilik maaşı vb.) ya da malvarlığından karşılanmalı ya da başvuru ve incelemeden sonra yetkili sosyal yardım kurumu tarafından karşılanabilir. Ayakta bakım Ayakta bakım hizmetinin gerekli yardımı hizmetini verebildiğinden hareketle, “hizmet kapsamına” (Leistungskomplex – LK) göre hesaplama yapılabilir. Buna göre münferit yardımlar belirlenmekte ve belirli bir tutar ile karşılanmaktadır (bu tutar sözleşme sistemine göre değişkenlik göstermektedir). Evde bakım alanında sıkça karşılanan hizmetler aşağıda örnek olarak gösterilmiştir: LK 1b Giyinme ve soyunmada yardım 2,75 € LK 2b Tam vücut yıkama 13,75 € LK 4b Yeme ve içmede yardım 13,75 € LK 9 Evde bakım saat ücreti 21,00 € LK 16 III. bakım basamağı ile ilgili bakım hizmeti saat ücreti 42,00 € Ek olarak götürü geliş-gidiş yol parası hesaplanarak dâhil edilir. Evde bakım hizmetini talep etme sıklığına göre giderler topluca hesaplanır. Bakım sigortası kurumunun hizmetleri ise toplam giderden çıkarılabilir. İşveren modeli Münih’te bizzat işveren olma ve bakıcı istihdam etme olasılığı vardır. Örneğin sosyal sigorta dairesinin (Amt für Soziale Sicherung) kabul ettiği saat ücreti 10,99 € olup üstüne işverenin ödeyeceği sosyal sigorta ödenekleri dâhil edilir. Ayrıntılı bilgileri Sosyal İşler Vatandaşlık Bürosundan (Sozialbürgerhaus) edinebilirsiniz. Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubu Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grubundaki giderler bir tasarıma bağlı olup çok farklılık gösterebilir. Giderler, kira/ikamet giderleri, ev idaresi giderleri (örneğin gıda maddeleri) ile bakım ve refakat giderlerinden oluşur. Tutarlar ikamet alanının büyüklüğüne, bireysel bakım hizmetine ve ev idaresi giderlerine bağlı olduğundan rakam vermek mümkün değildir. Bununla ilgili bilgileri girişimciler için düzenlenen kılavuzun 7. sayfasında bulabilirsiniz. Günlük bakım Giderler günlük ücret üzerinden hesaplanır ve bakım ücreti (bakım basamağına göre değişir), yol gideri (evden kuruma gidiş-geliş), yatırım gideri ve kalındığı süre boyunca ortaya çıkan konaklama ve yemek (normal şartlarda kahvaltı ve öğle yemeği) giderlerinden oluşur. Giderlerde hizmeti sağlayan kurum, bakım basamağı ve talep edilen hizmet sıklığına göre değişkenlik olabilir. Örnek: Örneğin II. bakım basamağındaki ortalama giderler günlük yaklaşık 77.- €‘dur. İlgili kişinin bu hizmetlerden haftada beş kez yararlandığı varsayıldığında, aylık gider yaklaşık 1.540,- € olur. Bu giderler bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) farklı ödeneklerinden finanse edilebilir: • • Bakım sigortası kurumunun (Pflegekasse) ödeneği 1.144,- €, Bakım parası payı, • • Günlük hayatın üstesinden gelebilme yeteneği önemli ölçüde kısıtlı olan kişiler için olası ödenek (104,- €), Genel olarak yüksek düzeyde bakım ihtiyacı olan kişiler için olası ödenek (208,€). Federal Özel Sosyal Hizmet Sağlayıcıları Birliği’nin (Bundesverbandes privater Anbieter sozialer Dienste e.V. (bpa) sayfasında hesaplama örneği verilmiştir. Ortaya çıkacak gider ve karşılanma imkanları içinilgili günlük bakımı üstlenen sağlayıcı tarafından bilgi almanız uygun olacaktır. Kısa süreli bakım Kısa süreli bakım için tam yatılı bakım ücretleri uygulanır. Lütfen tam yatılı bakım için verilen hesaplama örneğini okuyunuz. Tam yatılı bakım Giderleri tam hesaplayabilmek için çeşitli hizmet sağlayıcıları ile temasa geçmeli ve gerektiğinde verilen ücret tekliflerini karşılaştırmalısınız. Tahmini bir ipucu olarak kullanabilmeniz için aşağıda bazı karşılaştırma değerleri sunulmuştur. Örnekler: Tek kişilik odada I. bakım basamağı – günlük ücret yaklaşık 110 € x 30 gün 3300 € I. bakım basamağı için bakım sigortası ödeneği çıkarılacaktır 1064 € Kişinin aylık katkı payı 2236 € Çift kişilik odada III. bakım basamağı – günlük ücret yaklaşık 130,00 € x 30 gün 3900 € III. bakım basamağı için bakım sigortası ödeneği çıkarılacaktır 1612 € Kişinin aylık katkı payı 2288 € ► Bakım sigortası kurumunun ödenekleri yukarı 12. Sosyal yardım kapsamında danışmanlık ve finansman yetkisi ile ilgili genel esaslar Çoğu zaman bakım sigortası kurumunun ödemeleri ile kişinin kendi imkânları (örneğin emeklilik maaşı, aylık, malvarlığı), ihtiyaç duyulan bakımı sağlamak için yeterli olmamaktadır. Sosyal yardım çerçevesinde ödenemeyen bakiye giderler (örneğin ayakta bakım hizmeti veren kuruluşun faturası, bakım sigortası kurumunun verdiği paradan daha yüksek ise), ilgili sosyal yardım kurumundan talep edilebilir. A. Bakım ihtiyacı olan insanlar – bakım yardımı İlgili kişi, evde yardım ve/veya bakım hizmetlerini kendisi finanse edemiyor ya da bakım sigortası hizmetleri yetersiz kalıyorsa çeşitli başvuru imkânları kullanılabilir. Burada, aşağıdaki hususlarda sosyal yardım alabilmek için olası muhatap kurumlar belirtilmiştir. • Evde yardım • Günlük bakıma gitme • Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında bakım, bakım hizmeti veren bir ortak yaşam grubunda ya da özel bir ikamet şeklinde yaşama (örneğin bir yaşlılar ikamet tesisinde) • Bakımevinde yaşama (tam yatılı) İkamet ettiğiniz yerden bağımsız olarak, sizin için yetkili bakım sigortası kurumundan (Pflegekasse) bakım sigortası kapsamındaki hizmetleri alabilirsiniz. Münih Eğer bakım evde olacaksa yetkili sosyal işler vatandaşlık bürosuna (Sozialbürgerhaus) başvurmanız rica olunur. Bakıma muhtaç kişinin ikamet ettiği bölgedeki sosyal işler vatandaşlık bürosu yetkilidir. Bakım yardımı ile ilgili bilgileri buradan edinebilirsiniz. Bir yaşlılar ikamet tesisinin dinç yaşlılar bölümünde (Rüstigenbereich) yaşamak için Sosyal Güvenlik Dairesi (Amt für Soziale Sicherung) yetkilidir. Münihli vatandaşlarımızın bir bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) konusunda Yukarı Bavyera Bölgesine (Bezirk Oberbayern) başvurmaları gerekmektedir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgileri danışma merkezlerinden (Beratungsstellen) edinebilirsiniz. Bavyera Diğer belediyelerde de ilgili danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Gerekli bilgileri ilgili internet sayfalarından ya da mahallindeki idare ve yetkili bakım sigortası kurumundan (Pflegekasse) edinebilirsiniz. Sosyal yardım konularında ise, bakıma muhtaç kişinin ikamet adresi için yetkili belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesine başvurabilirsiniz. Bir bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) söz konusu ise bakıma muhtaç kişinin en son ikamet ettiği yerdeki ilgili Bölge Sosyal İşler İdaresi (Bezirkssozialverwaltung) yetkilidir. Bavyera dışında hizmet Diğer belediyelerde de, örneğin hasta bakımı destek merkezi (Pflegestützpunkt) gibi, ilgili danışma imkânları bulunmaktadır. Buralarda ilgili idare ve yetkili bakım sigortası kurumundan bilgi edinebilirsiniz. Yukarıda anılan bakım türleri konularında ise, bakıma muhtaç kişinin ikamet adresi için yetkili belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesine başvurabilirsiniz. Bir bakımevinde yaşam (kısa süreli bakım, tam yatılı bakım) söz konusu ise bakıma muhtaç kişinin ikamet ettiği yerdeki belediye ya da kaymakamlığın (Landratsamt) sosyal işler dairesinden yetkili kurum hakkında bilgi alabilirsiniz. Münih’e taşınma Örneğin kendi ailesine daha yakın olmak için Münih’e taşınan bakıma muhtaç bir kişi için sosyal yardım hizmetleri konusunda son ikamet yeri ya da Bavyera’daki bölge sosyal işler idaresi (Bezirkssozialverwaltung) yetkilidir. Bu bağlamda giderlerin üstlenilmesi ile ilgili olarak yetkili resmi dairenin koşullarını bilmek önemlidir. Taşınmadan önce bağlı bulunduğunuz belediyeden mevcut olası koşullar hakkında bilgi alınız. Belki de ilgili kurumlar arasında bir bilgi alış verişi olur ve böylece giderlerin üstlenilmesi konusu zamanında incelenebilir. Münih’te sosyal ikamet alanının tahsis edilmesi bir hakka bağlıdır (örneğin ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında; gerektiğinde belediyeye ait konut yapı şirketlerinde başvuru listesi). Bununla ilgili olarak yetkili Sosyal İşler Vatandaşlık Bürosundan (Sozialbürgerhaus) bilgi edinebilirsiniz. B. Engelli insanlar – topluma kazandırma yardımı Engelli insanlar için topluma kazandırma yardımı, bedensel işlevleri, zihinsel yetenekleri ya da psikolojik sağlıkları etkilenmiş veya bu tür bir engelle tehdit altında bulunan kişiler tarafından belli koşullar altında talep edebilir. Topluma kazandırma yardımı çerçevesinde örneğin aşağıda belirtilen hizmetler finanse edebilir: • Erken teşhis ve erken safhada teşvik (henüz okula yazılmamış çocuklar için özel eğitim • • • • ve/veya psikolojik hizmetler) Özellikle genel okula gitme zorunluluğu çerçevesinde ve hazırlık dâhil olmak üzere bir üst okula gitmek için uygun bir okul eğitimi konusunda yardım Çalışma hayatına katılım konusunda hizmetler Engelli insanlar için kabul görmüş atölye veya benzeri faaliyet tesislerinde hizmetler Toplum hayatına katılmak için, örneğin çevre ile iletişim kurma konusunda teşvik edici yardımlar gibi hizmetler Münih Münih Belediyesi Engelliler Danışma Kurulu (Behindertenbeirat) ve Engelliler Sorumlusu (Behindertenbeauftragter) tarafından bilgi alabilirsiniz. Hem ayakta bakımı içeren bakıma muhtaçlık hem de topluma kazandırma ihtiyacı varsa Münih’teki Sosyal İşler Vatandaşlık Bürosuna (Sozialbürgerhaus) başvurabilirsiniz. Bavyera Bavyera’da topluma kazandırma yardımı konusunda danışmanlık ve hizmetler için sosyal yardım kurumları üst kurumu olarak bölgeler yetkilidir. İlgili bölge sosyal işler idaresine (Bezirkssozialverwaltung) buradan ulaşabilirsiniz. Bavyera dışında Engelli insanların topluma kazandırılması yardımı ile ilgili yetkiler eyaletlerde birbirinden farklı olarak düzenlenmiştir. En iyisi bulunduğunuz bölgedeki yerel sosyal yardım kurumuna müracaat ederek, kime/nerelere başvurmanız gerektiğini öğrenin. Yukarı 13. Yardımcı malzemeler ve bakım araç gereçleri Kullanılacak yardımcı malzemeler (tekerlekli sandalye, bakım amaçlı yatak, klozet oturağının yükseltilmesi gibi) konusunda tedaviyi yürüten hekimle görüşme yapılmalıdır. Yardımcı malzeme temini ile ilgili bilgileri “Rehadat” ve Kanuni Hastalık Sigortası Birliğinde (Spitzenverband der gesetzlichen Krankenversicherung - GKV) bulabilirsiniz. Yardımcı bakım araç gereçleri terimi ile, evde bakım için gerekli olan, bakımı kolaylaştıran ve bakıma muhtaç kişilerin yaşamlarını kendi başlarına mümkün kılma konusunda katkı sağlayacak araç gereçler kastedilmektedir. Yardımcı araçlara ilişkin çok sayıda yasal mevzuat, bakıma muhtaç kişiler ve yakınları için çoğu zaman son derece kafa karıştırıcıdır. Örneğin hasta karyolasının yardımcı araç mı yoksa yardımcı bakım aracı mı olduğu ve hangi tarafın hangi masrafları karşılayacağı sorularına cevap bulmak zor olabilmektedir: Yardımcı araçlar genelde sağlık sigortasının, yardımcı bakım araçları da genelde bakım sigortasının sorumluluğunda bulunmaktadır. Yardımcı araçlar nedir? Esas itibarıyla şöyle bir saptamada bulunulabilir: Yardımcı araçlar hastaların tedavi süreçlerinin başarılı olmasını sağlayan, olası bir özürlülük halini önleyen veya mevcut bir özürlülük halini dengeleyen ürünlerdir. En yaygın yardımcı araçlar arasında inkontinans (idrar ve büyük abdestini tutamama) ürünleri, yani örneğin "bezler" yer almaktadır. Kompresyon çorapları, ortopedik ayakkabılar ve yürüme destekleri de sıklıkla reçetelendirilen yardımcı araçlar arasında bulunmaktadır. Yardımcı bakım araçları nedir? Yardımcı bakım araçları ise bakım işlerinin kolaylaştırılmasına, bakıma muhtaç kişilerin sıkıntılarının hafifletilmesine veya bu kişilerin daha bağımsız bir hayat sürmesinin mümkün kılınmasına hizmet etmektedir. En çok bilinen yardımcı teknik bakım araçları hasta karyolalarıdır. Tüketilen yardımcı bakım araçlarına örnek olarak alezler (yatak koruyucu), dezenfektan maddeler ve tek kullanımlık eldivenler gösterilebilir. Yardımcı araçlardan yararlanma şartı: Yardımcı araçlardan yararlanabilmek için belirli bir şartın yerine getirilmesi gerekmektedir: Bir doktor, belirli bir yardımcı aracının gerekliliğini tespit etmeli ve söz konusu aracı reçetelendirmelidir. Reçetenin somut ve ayrıntılı biçimde kaleme alınması yararlı olur. Reçete alındığında nereye başvurulmalıdır? Reçete alındığında sağlık sigortasına başvuruda bulunup, yakın çevrede bulunan hangi yardımcı araç tedarikçileri ile anlaşmalı olduğu öğrenilmeli ve tedarikçilerden biriyle iletişime geçilmelidir. Seçilen tedarikçi akabinde uygun ürünü seçer, icap etmesi halinde ölçü alır ve çoğu durumda hazırlayacağı proforma faturayı reçete ile birlikte sağlık sigortasına teslim eder. Sağlık sigortası bunun üzerine alınan tedbirin gerekliliğini ve ekonomikliğini kontrol eder ve şartların uygun olması halinde oluşan masrafları üstleneceğini beyan eder. Yardımcı bakım aracı nasıl alınabilir? Yardımcı bakım araçlarının masrafları sadece hastanın bakıma muhtaçlık halinin tespit edilmiş olması, hastaya evinde bakılıyor olması ve sağlık sigortasının hizmet verme yükümlülüğü bulunmuyor olması halinde bakım sigortası tarafından karşılanır. Hasta bakım sigortasına dilekçeyle başvuruda bulunarak, yardımcı bakım aracını ayrıntılı bir şekilde tanımladığı ve kullanım amacını belirttiği bir talepte bulunmalıdır. Doktorun yardımcı bakım aracını reçetelendirmesi mümkün değildir. Bununla birlikte (tıbbi) görüş belirtilmesi (örneğin bakıma muhtaçlık derecesinin tespitine yönelik raporda), yardımcı bakım aracına yönelik talep başvurularında önemli bir gerekçe teşkil edebilir. Katılım payı ne kadardır? Bakım sigortası tarafından karşılanan maliyet miktarı ile katılım payı miktarını burada öğrenebilirsiniz. Tüketilmesi öngörülen yardımcı araçlarda (örneğin inkontinans ürünleri) sigortalılar tarafından karşılanan pay %10, aylık gereksinim için en fazla 10,- Avro'dur. Sarf malzemesi niteliğinde olmayan yardımcı araçlara (örneğin kompresyon çorapları) yönelik katılım payı da %10, en az 5,en fazla 10,- Avro'dur. Örneğin işitme cihazları gibi bazı yardımcı araçlar için sabit katılım payları mevcuttur. Konuya ilişkin bilgiler nereden alınabilir? Yardımcı araçlar ile yardımcı bakım araçlarının birbirinden ayırt edilmesi çoğu zaman zordur. Örneğin yeniden kullanılabilen bir alez veya tek kullanımlık bir eldiven hem yardımcı araç hem de yardımcı bakım aracı olabilir. Hem hastalar hem de hasta yakınları çoğu zaman bu sorunun üstesinden gelememektedir. Sağlık ve bakım sigortalarının çağrı merkezleri, bağımsız hasta danışmanlığı servisleri, bakım merkezleri ve VDK’nın eyalet birlikleri bu hususta yardımcı olmaktadır. Yukarı 14. Bakıma muhtaç kişinin bakımını üstlenen aile yakını kaza geçirmesi durumunda ne olur? Bakımı üstlenen kişinin bir kaza geçirip hastaneye yatması gerektiğinde bakıma muhtaç olan yakını bakım hizmetinden mahrum kalabilir. Böyle bir durum için, kişinin yanında taşıyabileceği “acil durum kontrol kartı” (Notfallscheckkarte) geliştirilmiştir. Bu kartın üzerine bakıma muhtaç kişinin adını ve acil durumda kontrol listesinin nerede bulunabileceğini yazarsınız. Bu listede hastalık, tedaviyi yürüten hekim vs. gibi bilgiler yer alabilir. Her ikisini PDF-dosyası olarak Kuzey Ren Vestfalya eyaleti kaza sigortası kurumunun internet sayfasında bulabilirsiniz: www.beim-pflegen-gesund-bleiben.de 15. Hasta için karar verme yetkisi, hukuki destek Bakıma muhtaç bir kişi, ruhsal hastalık ya da bedensel, zihinsel veya ruhsal engeli bulunduğu için işlerinin tamamını ya da bir kısmını (artık) yerine getiremeyebilir. Yakınlarının ilgili kişi lehine olacak kararlarını kolaylaştıracak düzenlemeler önceden belirlenebilir. ► Hasta için karar verme yetkisi ve hukuki destek ile ilgili daha fazla bilgi yukarı 16. Bakımdan memnun olmadığım zaman ne yapmalıyım? Profesyonel bakımda hizmetlerle ilgili sorular ve memnuniyetsizlik de söz konusu olabilir. Konuya ilişkin sorularınız varsa veya hizmetten memnun değilseniz, ayakta bakım hizmetleri servisinde, günlük bakım hizmetlerinde, kısa süreli bakım hizmetlerinde veya bakım evinde görevli yetkili veya sorumlu kişiye başvurunuz (ekip yönetimi, servis yönetimi, bakım hizmetleri yönetimi, müessese yönetimi, genel müdürlük). Kişisel görüşmelerinizden sonra herhangi bir değişiklik tespit edememeniz halinde prensip olarak yetkili bakım sigortasına başvurabilirsiniz. Münih belediyesinde yaşlı bakımı hizmetlerinde yaşanan sorunların aktarılabileceği bir şikâyet merkezi (Städtische Beschwerdestelle für Probleme in der Altenhilfe) olup, ayakta bakım hizmetleri servisleri, günlük bakım veya yatılı bakım müesseseleriyle yaşayacağınız sorunlarda bu merkez size destek sağlayabilmektedir. Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarından, engellilere yönelik yardım hizmetleri sunulan müesseselerden ve bakım evlerinden sorumlu olan kuruluş, Bakım ve Engelli Hizmetleri - Kalite Gelişimi ve Denetim İhtisas Birimi’dir ("Fachstelle für Pflege- und Behinderteneinrichtungen - Qualitätsentwicklung und Aufsicht – FQA"); eski adıyla Bakım Evi Denetim Birimi (Heimaufsicht). Münih kenti veya Bavyera Eyaleti dışında başka kentlerde ve beldelerde Bakım Evi Denetim Birimleri ve başka başvuru merkezleri bulabilirsiniz. Yukarı 17. İş ve evde bakım arasındaki uyum İş ve bakım arasındaki uyumu destekleyebilmek için işverenin hangi imkânları tanıdığını öğrenmek faydalı olur. Bakım süresi 15’den fazla işçi çalıştıran işletmelerde çalışan kişilerin altı aylık bir süreye kadar ücretsiz izin kullanma hakları vardır. İşletmenin acil ihtiyaçlarının ağır basmaması koşuluyla, bakım desteği süresinde çalışma saatlerinizi azaltabilir, başka bir deyişle, yarı zamanlı bakım çerçevesinde çalışabilirsiniz. Aile bakım süresi İşvereniniz aile bakım süresini öngörmüş olabilir. Aslında burada işverenin gönüllü olarak verdiği bir hak söz konusudur. Aile bakım süresi çerçevesinde, bir yakınızın bakımı için maksimum 24 aylık bir süre zarfında haftalık çalışma sürenizi 15 saate kadar indirebilmeniz mümkündür. Bu aile bakım süresi içinde işten çıkarılmaya karşı güvenceniz olur ve aylığınıza, azaltılan tutarın yarısı oranında ilave ödeme yapılır. Aile bakım süresinin bitiminde bakım sonrası süresince daha önce geçerli olan saat ücreti üzerinden çalışılır. Azaltılan aylık ödeme, aylık avansın yeniden dengelenmesine kadar yapılır. ► Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençlik Bakanlığı tarafından teşvik edilen broşür (PDF dosyası, 2,7 MB) Toplu sözleşme Sizin için geçerli toplu sözleşmeye göz atmanız da faydalı olabilir. Burada, kanuni düzenlemelerin dışında iş ile aile hayatı arasındaki uyum konusunda düzenlemeler getirilmiş olabilir. Bunun dışında çalıştığınız yerde meslek ile aile hayatı arasındaki uyum konusunda ne gibi imkânların sunulduğunu sorunuz. Bakım destekleme parası Bakım sigortası Ocak 2015’den beri bakım destekleme parası ödemektedir. Bu ödeme, yakınlarınıza bakmak için kullandığınız on günlük ücretli izin süresince ücretin ödenmeye devam etmesi anlamına gelmektedir. Bakım destekleme parası sadece başvuru üzerine verilir. Bu başvuru zaman geçirilmeden bakıma muhtaç kişinin bağlı bulunduğu bakım sigortası kurumuna yapılmalıdır. Bu kurumdan ayrıntılı bilgi almanız mümkündür. ► Bakım destekleme parası ile ilgili diğer bilgiler yukarı 18. Ölmek ve ölüm Münih’te ilgililer ve aile yakınları, referans kişiler ve arkadaşları için çeşitli destek sunan kurum ve kuruluş, ölmek ve ölüm konularıyla ilgilenmektedir. Sağlık ve Çevre Bölümünün sunduğu bilgileri buradan okuyabilirsiniz. 19. Sözlükçe Sözlükçede, metinlerimizde kullandığımız bazı teknik terimleri açıklıyoruz. Ayakta veya evde bakım hizmeti Ayakta bakım hizmetinin sağlandığı hallerde bakıma muhtaç kişiler kendi evlerinde ikamete devam ederler. Bu durumda bulunan kişilerin bakımı çoğu zaman aile fertleri veya yakın tanıdıkları tarafından üstlenilir ya da ayakta bakım hizmeti sunan kuruluşlar, bakıma muhtaç kişilerin ev işlerini ve bakım hizmetlerini yürütür. Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam grupları Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak yaşam gruplarında bakıma muhtaç kişiler hayatlarını bir apartman dairesinde veya evde başka kişilerle birlikte bağımsız bir şekilde idame ettirir ve bu sayede birbirlerini desteklemek için ortaklaşa gerekli tedbirleri alır veya alışveriş işlerini hallederler. Ortak yaşam grupları çerçevesinde birlikte yaşayan kiracılar veya bunların aile fertleri veya yakın tanıdıkları, bağımsız bir karar mekanizması oluşturarak grup hayatını ilgilendiren bütün kararları alırlar. Ortak yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan hizmetler (ev ekonomisi, rehberlik, bakım) harici bir hizmet sağlayıcıdan satın alınır. ► Yaşlılara yönelik ortak yaşam gruplarına ilişkin bilgilere buradan ulaşabilirsiniz Müteakip tedavi (Anschlussheilbehandlung - AHB) AHB, hastanede görülen tedaviden hemen sonra veya kısa bir süre sonra sağlanan bir rehabilitasyon hizmetidir. Bu tedavi hizmeti için belirli tıbbi ön koşullar geçerlidir. Belirli hastalıklar söz konusu olduğunda hastalığı tedavi etmek, iyileştirmek veya ilerlemesini engellemek amacıyla ihtisas hastanelerinde ek tedavi tedbirlerine ihtiyaç duyulur. Vaka yönetimi/ Bakım sürecine geçiş/ Hastanede sosyal hizmetler Vaka yönetimi (= Case Management), Vaka koordinasyonu • Vaka yönetimi çerçevesinde, farklı hizmet ve ihtisas alanları arasında köprü kuran profesyonel bir eşgüdümün sağlanması ve ayakta tedavi tedbirlerinin bir ağ tabanında birleştirilmesi öngörülmektedir. Buradaki amaç, ihtisas alanları ve mesleki yeterlilikler arası etkileşime imkan veren kesintisiz bir tedavi sürecinin sağlanmasıdır. Evde hasta bakımı hizmetlerine ilişkin hususlar, bakım servisleri ve terapi uzmanlarının iletişim bilgilerinin kullanıma sunulması, sağlık ve bakım sigortalarına başvuruda bulunulması (örneğin derecelendirme başvuruları), tekerlekli sandalye ve hasta karyolası gibi yardımcı araçların tedarik edilmesi, müteakip tedavi/rehabilitasyon tedbirleri veya kısa süreli bakım hizmetlerinin organize edilmesi bu çerçevede ele alınmaktadır. Bakım sürecine geçiş • Bakım sürecine geçiş uygulamaları, hastanın kontrolünü ve yeni bir çevreye geçişine refakat edilmesini kapsamaktadır. Hastalara, hastalıkla baş edilmesi ve o zamana kadarki hayatlarının yeniden yapılandırılması süreçlerinde destek olunmaktadır. Sosyal hizmetler • Sosyal hizmetler çerçevesinde hastalığın yol açtığı sonuçların üstesinden gelinebilmesi amacıyla hasta ve hasta yakınlarına destek verilmekte, danışmanlık ve rehberlik hizmetleri sunulmaktadır. Bu çerçevede hasta ve hasta yakınları durumlarına uygun olası haklar ve tedbirler hakkında bilgilendirilmekte ve oluşacak masrafların karşılanması hususuna açıklık getirilmektedir. Bunun için hastanın ilgili makamlarla uyum içinde hareket etmesi, isteklerini ve mevcut imkânları da kapsayacak şekilde çalışmalara muvafakat etmesi gerekmektedir. Demans Demans ("bunama, idrak yitimi") kavramı ile tıp biliminde hatırlama, düşünme ve/veya başka beyin fonksiyonlarının olumsuz olarak etkilendiği sürekli veya ilerleyen bir hal kastedilmektedir. Hastalığın başlangıcında kısa süreli bellek ile hatırlama yeteneği bozuklukları görülmekte iken, ilerleyen aşamalarda uzun süreli bellekte saklanmış bulunan anılar da kaybolmakta, bunun sonucunda hastalar, hayatları süresince edinmiş oldukları yetenek ve becerileri giderek kaybetmektedir. Kısa süreli bakım Kısa süreli bakım hizmetleri, yatılı tedavide tüm imkanları bulunan bir bakım müessesesinde verilmektedir. Kısa süreli bakım hizmetinden yararlanma şu durumlarda söz konusu olabilir: Bakıma muhtaç kişinin hastanede tedavi görmüş olması veya başka kriz durumları (örneğin tatil, bakım hizmetini üstlenen aile ferdi ve yakın tanıdıklara aşırı yük binmesi veya bu kişilerin hastalanmaları) sonucunda duyulan ilave bir bakım gereksinimi sebebiyle evinde bakılamayacak veya yeterince bakılamayacak olması. Kısa süreli bakım hizmetinden yararlanılabilinmesi için bakıma muhtaçlık derecesi tespiti yapılmış olmalıdır. ► Bakım sigortası tarafından sunulan kısa süreli bakım hizmetlerine buradan ulaşabilirsiniz. Rehabilitasyon Almanya'da rehabilitasyon tedbirleri çeşitli sosyal sigorta kuruluşlarının, yani zorunlu sağlık, emeklilik ve kaza sigortalarının sorumluluğunda bulunmaktadır. Hastaların doktorları nezdinde ve hastanede tedavi görmelerini müteakiben uygulanan rehabilitasyon tedbirleri, tedavi sürecinin sabit bir bileşenini teşkil etmektedir. Rehabilitasyonun amacı hastaların fiziksel, mesleki ve sosyal yeteneklerini muhafaza etmek veya geliştirmekle sınırlı kalmamaktadır; rehabilitasyon aynı zamanda da hastalığın ve yaşamın üstesinden gelinmesine yönelik bireysel yetenek ve imkanları da teşvik etmektedir. Sosyal yardım kuruluşları Sosyal yardımların kaynağını sağlayan kuruluşlar (sosyal yardım kuruluşları), geçim yardımı ve bakım yardımı gibi çeşitli yasal yükümlülüklerin masraflarını karşılamaktadır. Yapılan yardımlar şunlardır: • Kişinin ihtiyaçlarına uygun • Her zaman ikincil konumdadır (yani emeklilik sigortası ve bakım sigortası gibi başka sosyal kuruluşlar nezdinde sahip olunan haklar öncelikli olarak talep edilmelidir) • Gelire ve mal varlığına bağlıdır (oluşan masrafların ilgili kişinin kendisi veya yakınları tarafından hangi dereceye kadar karşılanabileceği kontrol edilmektedir). Kent belediyeleri ve beldeler ile geniş idari bölgelerin yönetimlerinin de sosyal yardım kuruluşu olarak işlev görmeleri mümkündür. Bu hususta farklı eyaletlerde farklı düzenlemeler bulunmaktadır. Günlük bakım / Kısmi yatılı bakım Bu hizmetlerden (örneğin günlük bakım hizmeti) kasıt gün içerisinde bir müessesede belirli saatlerde verilmesidir. Bakım masrafları, sosyal danışmanlık masrafları ve tıbbi bakım ve tedavi masrafları bakım sigortası tarafından karşılanmaktadır. Müesseseye gidiş ve dönüş yolunda oluşan ulaşım masrafları ile iaşe masrafları (çoğu zaman kahvaltı ve öğle yemeği) da üstlenilmektedir. Temel bakımın yanında hareket egzersizleri, hafıza egzersizleri ve başka birçok çalışma gibi somut terapi tedbirleri de uygulanabilir. Günlük bakım hizmeti, bakıma muhtaç kişilerin bakımını üstlenen aile fertlerinin veya ayakta bakım servislerinin çalışmalarını tamamlayıcı mahiyettedir, örneğin gün içerisinde çalışmak durumunda olan bakıcıların omuzlarındaki yük hafifletilebilir. Tam yatılı bakım Bakım evlerinde (tam yatılı bakım müessesi) bir veya iki kişilik odalarda 24 saat boyunca kapsamlı temel bakım ve tedavi amaçlı bakım (kişisel temizlik, giyinme, beslenme, ilaç kullanımı vs.), üç öğün yemek, ev işleri yardımı ve sosyal refakat (etkinlikler ve uğraşlar) sunulmaktadır. Bakım sigortaları tarafından ücretsiz olarak kullanıma sunulmakta olan hizmet ve fiyat kıyaslama listeleri vasıtasıyla yetkili bakım evleri hakkında genel bilgi edinilebilmektedir. Münih bölgesinde bulunan boş yerlere ilişkin bilgiler Münih Bakım Borsası’ndan ("Münchner Pflegebörse") temin edilebilir. Evde destek hizmeti / Evde bakıcı desteği / Evde yaşlı bakım desteği Bu uygulamaların hedef grubu, ev işlerini büyük ölçüde bağımsız bir şekilde sürdürmekle birlikte hastalık ve bakıma muhtaçlık hallerinde bakım hizmetlerinden yararlanabilmek hususunda güvenceye sahip olmak isteyen yaşlı veya engelli insanlardır. Bu uygulamadan yararlanan kişiler bağımsız bir şekilde müstakil bir konutta (mal sahibi veya kiracı olarak) yaşamaktadır. Konutun bulunduğu site ve konutun kendisi engelsiz bir şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Konut sakinlerine yönelik olarak bakım hizmetleri sunulmaktadır. Bunlar temel hizmetler ile isteğe bağlı hizmetlerden oluşmaktadır. • Temel hizmetler (örneğin danışmanlık, bilgilendirme, organizasyon ve aracılık hizmetleri, sosyal danışmanlık, boş zaman etkinlikleri ve acil durum çağrısı hizmeti) karşılığında aylık götürü bakım masrafı faturalandırılmaktadır. • İsteğe bağlı hizmetler (Yemek, temizlik ve çamaşır hizmeti, bakım desteği ve ulaştırma hizmetleri), oluşan maliyete göre hesaplanmaktadır. Bakım hizmetleri ayakta bakım servisleri tarafından sağlanmaktadır. Evde bakıcı desteği uygulaması kısmen tam yatılı bakım müesseseleriyle işbirliği halinde gerçekleştirilmektedir. Böylece, ağır derecede bakıma muhtaçlık halinde bakım evine taşınma imkanı, konut sakinleri için bakım güvencesi açısından bir avantaj teşkil etmektedir. yukarı Diğer bilgiler • Ev işleri yardımcısı ve bakıcıların çalıştırılmasına ilişkin bilgiler Broşür (PDF: 16 Sayfa, 4,2 MB) yükle • Sosyal güvence konularına genel bakış Broşüre gider • Destek ve bakım Broşür (PDF: 59 Sayfa, 359 KB) yükle