saldırgan ve sıradan ihlaller - Trafik ve Yol Güvenliği Eğitim
Transkript
saldırgan ve sıradan ihlaller - Trafik ve Yol Güvenliği Eğitim
Sürücü davranışları (saldırgan ve sıradan ihlaller): Güney ve Kuzey/Batı Avrupa ve Arap Körfez ülkeleri karşılaştırması* Türker Özkan1*, Abdulbari Bener2, and Timo Lajunen1 1 Psikoloji Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye 2 Medikal İstatistik & Epidomoloji, Hamad Genel Hastanesi, Hamad Medikal Şirketi, Doha, Katar ozturker@metu.edu.tr Karayolu trafik kazaları dünyanın her yerinde büyük bir sorundur. Fakat, trafik güvenliğinde ülkeler arası bölgesel farklılıklar hayli büyüktür. Örneğin, 2002 yılında, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) raporuna göre (bakınız Table A.2, WHO, 2004), trafikteki can kayıplarında ülkeler arası çok büyük farklılıklar genellikle dünyada özellikle Avrupa (örn., Kuzey–Güney) ve onun yakın komşularında (örn., Orta Doğu) çok belirgindir. Pek çok karayolu trafik kazası ana veya yardımcı etken olarak insan faktörüne (örn., sürücü davranışları) atfedilebilir. Bu çalışmanın amacı, sürücü davranışları (örn., saldırgan ve sıradan ihlaller) üzerinde Güney Avrupa (örn., Yunanistan & Türkiye) ve Kuzey/Batı Avrupa (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) ve Orta Doğu/Arap Körfez (örn., İran, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri) ülkeleri arasındaki farklılıkları incelemektir. Bu çalışmada, sekiz ülkeden toplam 1936 sürücü, Sürücü Davranışları Anketini (SDA) ve kendilerinin önceki kazaları ve demografik bilgiler hakkındaki soruları içeren bir anketi doldurmuşlardır. Kat edilen yolu kontrol ettikten sonra saldırgan ihlaller ve sıradan ihlallerin kültürler arası karşılaştırmasını yapmak için varyans analizi kullanılmıştır. Türkler ve Yunanlılardan saldırgan ve sıradan ihlaller üzerinde daha yüksek puan alan İranlı sürücülerden Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri sürücülerinin daha yüksek puan aldığı bulunmuştur. Kuzey/Batı Avrupalı (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) sürücüleri saldırgan ve sıradan ihlaller maddelerinin pek çoğunda en düşük puanları almışlardır. * Bu metnin önemli bir bölümü Özkan, T., Bener, & Lajunen, T. (2007, May). Differences between Southern European and Northern/Western European and Middle Eastern/Arab Gulf countries on aggressive and ordinary violations. In Proceedings of 4nd Traffic and Road Safety Congress-TRODSA 2007 (pp. 449-457). Gazi University, Ankara, Turkey künyesi ile yayımlanmıştır. Sürücü davranışları (saldırgan ve sıradan ihlaller): Güney ve Kuzey/Batı Avrupa ve Arap Körfez ülkeleri karşılaştırması Trafik kazaları dünyanın her yerinde büyük bir sorun olmasına karşın hatırı sayılır derecede ülkelerarası bölgesel farklar bulunmaktadır (bakınız Table A.2, WHO, 2004). Fakat, farklı oranlarda değşim gösterse de dünyanın her yerinde trafik kaza analizleri, trafik kazalarının çok önemli bir kısmında insan faktörünün ana veya yardımcı etken olduğunu göstermiştir (Lewin, 1982). Araç kullanmanın, sürücülük becerileri ve sürücülük tarzı (Näätänen ve Summala, 1976) veya bir başka deyişle sürücü performansı ve sürücü davranışları olmak üzere iki ayrı bölümden oluştuğu görülebilir. Reason, Manstead, Stradling, Baxter ve Campbell (1990) tarafından geliştirilen “sapkın sürücü davranışlarına” odaklanmış Sürücü Davranışları Ölçeği’ni günlük araç kullanma davranışının kapsamlı bir model temelinde ele alınmasını sağlayabilecek bir “dönüm noktası” olarak tanımlanmıştır (bakınız Ranney, 1994) . Reason ve arkadaşlarının Rasmussen’in (1980) kavramsal çerçevesini baz alarak geliştirdikleri ölçekte davranışlar üç ölçüt temel alınarak sınıflandırılmıştır (Reason, 1990). Bunlar, 1) plan veya niyet, 2) plan veya niyetin yönlendirdiği hareketlerin ardıllığı ve 3) bu hareketlerin hedefe ulaşmada ne oranda başarılı olduğudur. Örneğin ihmal ve dalgınlık yeterli olan planın uygun hareketle tamamlanamamasından (hafıza ve dikkat sorunları nedeni ile) kaynaklanan başarısızlık olarak tanımlanmıştır (Reason, 1990). Yanlışlıklar veya hatalar ise planın ya da niyetin yetersizliğine dayanmaktadırlar. Bunlar, kural-temelli yanlışlıklar (ihlaller, iyi kuralların yanlış veya kötü kuralların doğru uygulanması) ve bilgi temelli yanlışlıklar (hazır çözüm yollarının iflası) olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. İhlaller, güvenliği temin eden uygulamalardan, kurallardan veya standartlardan ‘istemli’ sapmalardır (Reason ve ark., 1990) ama bazen ‘istemsiz’ de olabilirler (örn., hız sınırının normal sınırların altında olduğu özel bölgelerde aslında normal sayılabilecek bir hızda seyahat ederken hız ihlali yapıyor konumuna düşmek). Reason (1990) ihlalleri rutin (alışkanlık sonucu yapılan beceri-temelli performansa dayalı kestirme yoldan işi halletme davranışları) , istifade edilen (çeşitli dürtüsel amaçlarla yapılan davranışlar; örn., zevk için hız yapmak ya da saldırganlık güdüleri), ve gerekli (kurumun veya bireyin gerekli kaynak, ekipman vb. eksikliklerden yapmak zorunda kaldığı davranışlar) ihlaller olmak üzere üçe ayırmıştır. Buna ilaveten, bir uçta “doğru” diğer uçta “yanlış” (risk algısının doğru bir şekilde yapılıp yapılamadığı yada performansın kaza vb. bir sonuçla –ki yanlış performans olur- bitip bitmediği esasına dayanır) hareketin yer aldığı “performans boyutu” ile “iyi”-“kötü” (iyi ve kötü ayrımı koşullara, araç kullanmanın amaçlarına ve duruma uygun olup olmama esasına dayanır) ve “kural yok” ayrımının olduğu “kural” boyutunun kombinasyonundan da “kural-temelli davranışları” sınıflamıştır (bakınız Şekil 1). Bu şekilde, trafik ortamının “faaliyet alanı” olarak kavramsallaştırılması araç kullanma davranışı için yapılmaya çalışılmıştır. Diğer yandan, “iyi” kural koymanın ya da uygulamanın (örn., denetimin) önemini vurgulaması açısından da dikkate değerdir. Doğru performans İyi kurallar Doğru itaat Kötü kurallar Doğru ihlal “Sapma” Yanlış itaat Yanlış performans Şekil 1. Kural-temelli davranış çeşitleri (Reason, 1990’dan alınmıştır) Kural yok İrticalen/düşünmeksizin (o an için) doğru Yanlışlık Reason ve arkadaşları (1990) kuramsal temeli gayet iyi düşünülmüş ve “ortam içinde davranışı” çeşitli etiketlemelerle tanımladıktan sonra İngiliz örnekleminden geniş bir madde havuzu oluşturduktan sonra veri toplamışlar ve kuramsal yapıyı sınamışlardır. Aslında amaçları, beş sınıf sapkın davranış boyutunu (dalgınlıklar, ihmaller, yanlışlıklar, istemsiz ihlaller ve istemli ihlaller) elde etmek olmasına karşın hatalar ve ihlallerin görgül olarak ayrı olduğu üç boyutlu (istemli ihlaller, tehlikeli hatalar ve ‘gülünç’ hatalar) bir yapı elde etmişlerdir. Daha sonra, Parker, Reason, Manstead, ve Stradling (1995a) üçlü faktör yapısını bir başka çalışmada kanıtlayarak test-tekrar test güvenirlik çalışmasını yedi aylık bir aralıkla yapmışlar ve tatminkâr sonuçlar bulmuşlardır. İleriki çalışmalarda, ihlallerin saldırgan ve kural ihlalleri olarak ikiye ayrılması sonucunda dört faktörlü yapı elde edilmiştir (Lawton, Parker, Manstead ve Stradling, 1997). 2 Bulgular, genç erkeklerin kadın ve yaşlı sürücülere oranla daha fazla ihlal yaptıklarını göstermiştir. Aynı şekilde, daha uzun süre ve sık araç kullananlar kullanmayanlardan daha fazla ihlal yaptıklarını beyan etmişlerdir (örn., Åberg ve Rimmö). Bulgular, beyana dayalı ihlallerin hem aktif hem de pasif kaza yapma ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, beyana dayalı ihlaller ileriye ve geriye dönük trafik kazalarını yordamışlardır (Parker, Reason, Manstead, ve Stradling, 1995a; Parker, West, Stradling, ve Manstead, 1995b). Diğer bir deyişle ihlallerin, diğer boyutların bazı örneklemlerde trafik kazaları ile ilişkisi bulunmasına rağmen (Parker, McDonald, Rabbit ve Sutcliffe, 2000), en baskın ve önemli boyut olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, trafik kültürü ve güvenlik seviyesinde ‘tehlikeli’ Orta Doğu/Arap Körfez ve Güney Avrupa ve ‘güvenli’ Kuzey Avrupa arasındaki muazzam farklılıkların sürücülerin araç kullanma tarzlarına da (örn., saldırgan ihlaller ve sıradan ihlaller) yansıyacağı varsayılmıştır. Dolayısıyla, bu çalışmanın amacı, saldırgan ve sıradan ihlaller üzerinde Güney Avrupa (örn., Yunanistan & Türkiye) ve Kuzey/Batı Avrupa (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) ve Orta Doğu/Arap Körfez (örn., İran, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri) ülkeleri arasındaki farklılıkları incelemektir. Yöntem Katılımcılar: Sekiz ülkeden toplam 1936 sürücü bu çalışmada yer almıştır. Katılımcılar, (her ülkeden 242 kişi – 146 erkek ve 96 kadın) çok kapsamlı araştırma örneklemlerinden seçilmiştir (genel örneklem yapısı, işlem ve ayrıntılar için bakınız Bener, Özkan, Lajunen, & Haigney, 2006; Lajunen & Özkan, 2004; Özkan, Lajunen, Chliaoutakis, Parker, & Summala, 2006 veya istek üzerine araştırmacılardan elde edilebilir). Sürücüler, Sürücü Davranışları Anketini (SDA) ve kendilerinin önceki kazaları ve demografik bilgiler hakkındaki soruları içeren bir anketi doldurmuşlardır. Sürücü Davranışları Anketi: Ölçek toplam 28 madde ve dört alt boyuttan (saldırgan ihlaller, sıradan ihlaller, hatalar ve ihmaller) oluşmaktadır. Ölçek Reason, Manstead, Stradling, Baxter ve Campbell (1990) tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmada, sadece saldırgan ve sıradan ihlal maddeleri kullanılmıştır. İran, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri örneklemlerinde alkol ve ilişkili maddeler kullanılmamıştır ve dolayısıyla analizlerde bu maddeler yer almamaktadır. Sürücülerden, araç kullanırken karşılaşılan muhtemel durumların kendileri için ne sıklıkta yaşandığını 6 basamaklı Likert tipi ölçek üzerinden (0 = Hiç bir zaman’dan 5 = Her zaman’a) değerlendirmeleri istenmiştir. Demografik Bilgi Formu: Bu bölümde sürücülerin demografik özelliklerine ilişkin (örn., yaş, eğitim düzeyi, meslek, kullandığı araç türü, kaza ve ceza sayısı vb.) ayrıntılı sorular yer almıştır. Bulgular Veriler, yaş, cinsiyet ve kat edilen yolun etkisini istatistiksel olarak kontrol edilerek varyans analizi kullanarak test edilmiştir. Saldırgan ve sıradan ihlal maddeleri üzerinde yapılan ülkeler arası karşılaştırmalar neticesinde tahmin edildiği gibi Orta Doğu/Arap Körfez (örn., İran, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri) ve Güney Avrupa’daki (örn., Yunanistan & Türkiye) sürücülerin Kuzey/Batı Avrupa’daki (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) sürücülerden daha fazla ihlal beyan ettikleri bulunmuştur (bakınız Tablo 1). “Başka bir sürücüye kızgınlığınızı belirtmek için korna çalmak” maddesinde en yüksek puanın Yunan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki sürücüler tarafından beyan edildiği ve bu sürücülerin Katar, İran ve Türkiye’deki sürücüler tarafından takip edildiği bulunmuştur. Benzer örüntü, “Trafikte sinirlendiğiniz bir sürücüyü takip edip ona haddini bildirmeye çalışmak” ve “Bazı tip sürücülere kızgın olmak (illet olmak) ve bu kızgınlığı bir şekilde onlara göstermek” maddelerinde de bulunmuştur. Kuzey/Batı Avrupalı (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) sürücülerin saldırgan ihlal davranışlarını en az sergileyen grup olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Bunun dışında, saldırgan ihlaller boyutunda Yunanlı sürücülerin beklenenden daha yüksek puanlar aldığı belirtilmelidir. Sıradan ihlal maddelerinde de görece benzer bulguların tekrarlandığı söylenebilir (bakınız Tablo 1). Fakat, hız ve hız ile ilişkili maddelerde (“Şehir içi yollarda hız sınırını aşmak”, “Trafik ışığında en hızlı hareket eden araç olmak için yandaki araçlarla yarışmak” ve “Otobanda hız limitlerini dikkate almamak”) ‘güvenli’ Kuzey/Batı Avrupa’daki sürücülerin (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) görece yüksek veya anlamlı derecede daha yüksek puan almaları manidardır (bakınız Tablo 1). 3 Tablo 1. Ülkelere göre SDA madde ortalamaları. Maddeler FIN GB GR IRN NL TR QA UAE F(8, 1936) Saldırgan ihlaller Kızgınlığı belirtmek için 1.00a 1.29a 2.44c 1.78b 1.07a 1.88ab 2.09bc 2.41c 38.09 .71b .30a .62b 1.19c .18a .59ab 1.09c 1.78d 46.95 a ab bc ab bc c 29.16 korna çalmak Öfke ve haddini bildirmek Bazı tip sürücülere kızgın d .97 2.06 2.48d 1.64ab 1.25a .48a .58a .30a .83b .64 1.09 bc .76 1.12 1.14 1.37 2.13c 1.84bc 1.39a 1.64a 2.81d 33.12 .52a 1.16b .72a .62a 1.12b 1.43b 19.81 .91b 1.45cd 1.01b 1.39c 1.86d 2.40e 49.11 olmak (illet olmak) Sıradan ihlaller Şehir içi yollarda hız sınırını aşmak Şeritte son ana kadar ilerlemek Bir aracın sağından geçmek Işıklarda yarışmak Yakın takip Kırmızı ışık ihlali Otobanda hız sınırını aşmak 1.32 bc 1.39 bc 1.09 b 2.13 c 1.26 bc a .90 ab .84 2.35 c 1.10 ba a .90 a .70 1.40 a a .84 1.21 bc b .79 1.37 a 1.61 bc a .80 a .54 2.27 c a .78 a .66 a .62 1.24 a 1.35 1.29 bc 1.04 1.75 b b bc d 23.68 cd 18.25 2.48 c 60.14 1.53 a 21.50 2.20 1.66 Notlar: Analizlerde yaş, cinsiyet ve kat edilen yol kontrol edilmiştir. Bonferroni testi karşılaştırmalar için kullanılmıştır. Farklı harfler istatistiksel olarak p < .05 veya daha iyi anlamlılığı işaret etmektedirler. F değerleri p < .001 anlamlıdır. Görsel Sunumlar için bakınız EK1 Tartışma Özetle bulgular, yaş, cinsiyet ve kat edilen yolu kontrol ettikten sonra; Türkler ve Yunanlılardan saldırgan ve sıradan ihlaller üzerinde daha yüksek puan alan İranlı sürücülerden, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri sürücülerinin daha yüksek puan aldığı bulunmuştur. Kuzey/Batı Avrupalı (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) sürücüleri saldırgan ve sıradan ihlaller maddelerinin pek çoğunda en düşük puanları almışlardır. Fakat, otobandaki hız sınırlarının Kuzey/Batı Avrupalı (örn., Finlandiya, Büyük Britanya, Hollanda) sürücüler tarafından daha fazla aşıldığı beyan edilmiştir. Yunanlı sürücülerin özellikle saldırgan ihlallerde Birleşik Arap Emirlikleri sürücüleri ile birlikte en yüksek puanları aldığı dikkate alınmalıdır. Trafik kazalarının yakın bağlamdaki yordayıcısı olduğu bilinen riskli sürücü davranışlarının beklendiği gibi kaza ve can kaybı oranı yüksek olan ülkelerde ‘güvenli’ ülkelere kıyasla daha fazla yapıldığı söylenebilir. Özkan (2006) trafik kazaları neticesinde meydana gelen can kayıplarının ülkeler arası farklılığının kısmen sürücü davranışlarından kaynaklandığını bulmuştur. Bu çalışmadaki bulgular da bu eğilimi destekler niteliktedir. Sonuç olarak, sürücülerin araç kullanma tarzlarının (örn., saldırgan ihlaller ve sıradan ihlaller), Orta Doğu/Arap Körfez ve Güney ve Kuzey Avrupa arasındaki trafik güvenliği seviyesindeki muazzam farklılıklarda önemli bir rol oynadığı farz edilebilir. Dolayısıyla, başat olarak denetim, eğitim ve mühendislik uygulamaları olmak üzere ‘tehlikeli’ ülkelerde ‘riskli’ sürücü davranışlarını ‘güvenli’ ülkelerdeki durumuna getirmek için gayret gösterilmelidir. Buna ilaveten, olumlu ya da ‘pozitif’ sürücü davranışlarının trafik ortamına hakim olması için gereken adımlar atılarak öfke ve dolayısıyla saldırgan ihlallerin etkisi en azaltılabilir (bakınız Özkan & Lajunen, 2005). Ayrıca, genel olarak ‘hız’ boyutunun neredeyse her yerde ve özellikle ‘güvenli’ ülkelerde bile sorun teşkil ettiği dikkate alınarak ‘sürdürülebilir’ bir trafik güvenliği için şu an için trafik güvenliği iyi olan ülkelerin bile ‘hız’ faktörüne özel önem göstermesi gerektiği hatırda tutulmalıdır. Son zamanlarda, Türkiye Karayollarının belli güzergahlarında ölçülmeye başlayan ortalama hız ve bunun takibinde uygulama ve yaptırımların hem anlık hem de ortalama hıza göre düzenlenmesi bu konu ile mücadelede “en iyi örnek” olma potansiyeline sahiptir. 4 Kaynaklar Åberg, L., and Rimmö, P-A., “ Dimensions of Aberrant Driver Behaviour”. Ergonomics, volume 41, p. 39-56 (1998). Bener, A., Özkan, T., Lajunen, T., & Haigney, D. (2006). The effect of mobile phone use upon driver attention and the risk of road traffic crashes. International Journal of Crashworthiness, 11(5), 459-465. Lawton, R., Parker, D., Stradling, S.G., and Manstead, A.R.S., “Predicting Road Traffic Accidents: The Role of Social Deviance and Violations” British Journal of Psychology, volume 88, p. 249-262 (1997). Lajunen, T. & Özkan, T (2004). Kültür, Güvenlik Kültürü, Türkiye ve Avrupa’da Trafik Güvenliği. TÜBİTAK. Proje ve Rpor No: SBB-3023. Lewin, I., “Driver training: A perceptual-motor skill approach” Ergonomics, volume 25, p. 917-924 (1982). Näätänen, R., and Summala, H., Road User Behavior and Traffic Accidents, North-Holland / American Elsevier, Amsterdam and New York, (1976). Özkan, T. (2006). The regional differences between countries in traffic safety: A cross-cultural study and Turkish Case. University of Helsinki. Research Reports 37: 2006 (http://ethesis.helsinki.fi/julkaisut/kay/psyko/vk/ozkan/). Özkan, T., & Lajunen, T. (2005). A new addition to DBQ: Positive Driver Behaviour Scale. Transportation Research Part F, 8, 355-368. Özkan, T., Lajunen, T., Chliaoutakis, J., Parker, D., & Summala, H. (2006). Cross-cultural differences in driving behaviours: a comparison of six countries. Transportation Research Part F, 9, 227-242. Parker, D., McDonald, L., Rabbit, P., and Sutcliffe, P., “Elderly Drivers and Their Accidents: The Aging Driver Questionnaire” Accident Analysis and Prevention, volume 32 (6), p. 751-759 (2000). Parker, D., Reason, J.T., Manstead, A.S.R., and Stradling, S.G., “Driving Errors, Driving Violations and Accident Involvement” Ergonomics, volume 38, p. 1036-1048 (1995a). Parker, D., West, R., Stradling, S., & Manstead, A., “Behavioural Characteristics and Involvement in Different Types of Traffic Accident” Accident Analysis and Prevention, volume 27, p. 571-581 (1995b). Ranney, T. A., “Models of Driving Behavior: A Review of Their Evolution”. Accident Analysis and Prevention, volume 26, p. 733-750 (1994). Rasmussen, J. What can be learned from human error reports? In changes in working life, edited by K. Duncan, M. Gruneberg and D. Wallis (Wiley, London), (1980). Reason, J.T. Human Error. Cambridge University Press: New York, (1990). Reason, J. T., Manstead, A. S. R., Stradling, S., Baxter, J., and Campbell, K., “Errors and Violations on the Road: A Real Distinction?” Ergonomics, volume 33, p. 1351-1332 (1990). World Health Organization (WHO, 2004). World report on road traffic injury prevention. Geneva. 5 EK1: Ülke Karşılaştırmalarının Madde Bazlı Görsel Sunumları Kızgınlığı belirtmek için korna çalmak Şehir içi yollarda hız sınırını aşmak Birlesik arap emirlikleri 2.5 "Qatar" "IRN" 2 "GR" 1.5 NL 1 UK UK 0.5 FIN 0 "GR" "TR" 1.5 NL 0.5 "Qatar" "IRN" 2 "TR" 1 Birlesik arap emirlikleri 3 2.5 FIN 0 1 1 Öfke ve haddini bildirmek Şeritte son ana kadar ilerlemek Birlesik arap emirlikleri 2 "Qatar" Birlesik arap emirlikleri 1.5 "Qatar" "IRN" 1.5 "IRN" 1 "GR" "GR" "TR" 1 "TR" NL 0.5 NL 0.5 UK UK FIN 0 FIN 0 1 1 Bir aracın sağından geçmek Işıklarda yarışmak Birlesik arap emirlikleri 2.5 "Qatar" "IRN" 2 "TR" 1 NL UK 0.5 NL UK 0.5 FIN 0 "GR" 1.5 "TR" 1 "Qatar" "IRN" 2 "GR" 1.5 Birlesik arap emirlikleri 2.5 FIN 0 1 1 Yakın takip Kırmızı ışık ihlali Birlesik arap emirlikleri 2 "Qatar" "IRN" 1.5 "GR" "TR" 1 UK NL UK 0.5 FIN 0 "GR" 1.5 NL 0.5 "Qatar" "IRN" 2 "TR" 1 Birlesik arap emirlikleri 2.5 FIN 0 1 1 Bazı tip sürücülere kızgın olmak (illet olmak) Otobanda hız sınırını aşmak Birlesik arap emirlikleri 2.5 "Qatar" "IRN" 2 "GR" 1.5 "TR" 1 NL UK 0.5 FIN 0 1 Birlesik arap emirlikleri 2.5 "Qatar" "IRN" 2 "GR" 1.5 "TR" 1 NL UK 0.5 FIN 0 1 6