türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2012 yılı faaliyet raporu
Transkript
türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2012 yılı faaliyet raporu
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI ANONİM ŞİRKETİ 2012 YILI FAALİYET RAPORU İÇİNDEKİLER 1- SERMAYE YAPISI, MİSYON-VİZYON, YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ ÖZGEÇMİŞLERİ ...........................1-10 2- DÜNYA ŞEKER DURUMU ...........................................................................................11-16 3- TARIMSAL FAALİYETLER ..........................................................................................17-43 4- FABRİKALARIMIZIN İŞLETME-TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ A.ŞEKER ÜRETİMİ ........................................................................................................44-53 B. DİĞER ÜRETİMLER .................................................................................................54-55 C. BAKIM-ONARIM VE ENERJİ FAALİYETLERİ...................................................56-63 5- MAKİNE FABRİKALARI VE EMAF, BİLGİ İŞLEM, ŞEKER ENSTİTÜSÜ FAALİYETLERİ .........................................................................64-80 6- EĞİTİM FAALİYETLERİ..............................................................................................81-92 7- ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ ..................92-99 8- PERSONEL VE SOSYAL İŞLER FAALİYETLERİ ......................................................100-125 9- PAZARLAMA-SATIŞ VE SATINALMA FAALİYETLERİ 9.1-2- PAZAR ARAŞTIRMALARI VE SATIŞ İŞLERİ ............................................126-136 9.3- SATINALMA İŞLERİ .......................................................................................137-140 10- YATIRIMLARIMIZ .........................................................................................................141-150 11- MALİ DURUM ................................................................................................................151-157 12- BİLANÇO .........................................................................................................................158-181 13- GELİR TABLOSU-KAR ZARAR HESABI ..................................................................182-197 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. Sermaye Yapısı Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 6 Temmuz 1935 tarihinde T.C. Ziraat Bankası , Sümerbank ve T.İş Bankası’nın eşit oranda iştirakiyle ve o tarihte mevcut 4 Adet Şeker Şirketini devir almak suretiyle Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 22 Milyon Lira sermayeli bir Anonim Şirket olarak kurulmuştur. Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 16.04.2010 tarih ve 327 sayılı Olurlarına istinaden Şirketimiz nominal sermayesi 2.117.996.728.00,-TL’ye yükseltilmiş olup, sermaye değişikliği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarih ve 7551 sayılı nüshasında yayınlanmıştır. Şirketimizin Yönetim Kurulu; 17.12.2007 tarih ve 6959 sayılı Ticaret sicilinde yayımlanarak yürürlüğe giren Ana Sözleşmemizin 11. Maddesine göre 7 (Yedi) üyeden oluşmuş ve 2012 yılında teşekkül eden Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerimizin isimleri aşağıda gösterilmiştir. Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu 2012 Atama Tarihi Yönetim Kurulu Bşk. ve Genel Müdür Mehmet Azmi AKSU Görevden Ayrılma Tarihi 26.12.2002 - Yönetim Kurulu Başkan V. Celalettin OKÇU 15.12.2011 - Yönetim Kurulu Üyesi Özer KONTOĞLU 15.07.2011 - Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ali Kemal SAYIN 14.01.2011 14.01.2012 Yönetim Kurulu Üyesi İsmail TEKKOYUN 04.01.2012 - Yönetim Kurulu Üyesi Hasan KARAÇAM 15.04.2011 - Yönetim Kurulu Üyesi Veysel TEKELİOĞLU 14.02.2011 - Yönetim Kurulu Üyesi Nihat TOSUN 25.01.2012 - Denetim Kurulu Üyesi Mustafa YURDABAK 15.12.2011 - 1 MİSYON-VİZYON Türkşeker’in şeker üretim politikasının esası; öncelikle yurtiçi tüketimini karşılayacak seviyede, standartlara uygun kalitede, asgari maliyet ve azami katma değer yaratacak şekilde üretim yapmaktır. Misyonumuz: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü, Kalite Politikası (vizyon) doğrultusunda hizmet vermeyi taahhüt ederken, hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar ile çalışanlarının mevcut ve geleceğe yönelik beklentilerini tespit eder ve bunları karşılamaya çalışır. Yürütülen hizmetlerde bir misyon oluşturarak, öncelikli sırada müşteri memnuniyetini sağlamak için; x Uygunluk, x Teslim zamanı, x Ürün / hizmet güvenliği, x Sorumluluk gibi beklentileri karşılamaya özen gösterir. Vizyonumuz: Müşterilere, taşra teşkilatına ve pancar üreticilerine verdiğimiz hizmetlerimizi; x Mevzuat hükümlerine uygun olarak, x Verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda, x Hatasız ve mümkün olan en kısa sürede yapmak. x Kalite Yönetim Sisteminin etkinliği ile yeterliliğinin devamlılığı ve sürekli iyileştirme çalışmaları doğrultusunda, x Müşterilerin ve pancar üreticilerinin memnuniyetini sağlayarak, x Çevreye saygıyı, iş sağlığı ve güvenliğini ön plana alarak, çalışanların motivasyonunu sağlayıp, gıda güvenliği kuralları çerçevesinde şeker üretimini gerçekleştirmek. HUKUKİ STATÜ Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. faaliyetlerini; 4634 sayılı Şeker Kanunu, 233 Sayılı KHK ve Şirket Ana Statüsüne göre yürütmekte olan, sermayesinin tamamı devlete ait bir İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLÜ olup, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08/10/2007 tarih, 2007/57 sayılı kararı ile kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasına karar verilmiştir. Böylece Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., 08/10/2007 tarihi itibariyle 4046 sayılı Özelleştirme Kanununa da tabi olmuştur. 2 BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GENEL MÜDÜR VE YÖNETİM KURULU BAŞKANI 27.12.2002 HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI ADI VE SOYADI MEHMET AZMİ AKSU DOĞUM YERİ VE YILI DİYARBAKIR 1948 BABA VE ANNE ADI MUZAFFER VEDİA ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ EV ADRESİ VE TELEFON ŞEKER FABRİKASI LOJMANLARI ETİMESGUT / ANKARA 0312 2449055 DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : DEVLET SU İŞLERİ ETÜT PLAN.- (SİGORTALI) 01.01.1968 30.08.1968 ANKARA TAVUKCULUK ENSTİTÜSÜ-ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ 06.05.1974 08.08.1975 TÜRKİYE SÜT ENDÜSTRİSİ KURUMU- ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ 08.08.1975 24.11.1976 YEM SANAYİİ T.A.Ş.- ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ 24.11.1976 23.06.1977 TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI 23.06.1977 08.07.1988 TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- BÖLGE MÜDÜRÜ 08.07.1988 08.08.1996 TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI 08.08.1996 23.05.1997 T.İ.G.E.M.- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI 23.05.1997 27.06.1997 TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI 27.06.1997 03.11.1997 TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI- A.P.K. UZMANI 03.11.1997 02.04.1998 TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI 02.04.1998 27.12.2002 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.- GENEL MÜDÜR VE YÖN.KUR.BAŞKANI 27.12.2002 DEVAM EDİYOR 3 BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 15.12.2011 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI PROJE GRUP BAŞKANI ADI VE SOYADI CELALETTİN OKCU DOĞUM YERİ VE YILI SİVRİHİSAR 25.03.1964 BABA VE ANNE ADI CELALETTİN NAZENİ ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLAR FAKÜLTESİ TODAİE-YÜKSEK LİSANS EV ADRESİ VE TELEFON ÖĞRETMENLER CAD.TÜĞSAŞ LOJ.A BLOK D.9 ÇUKURAMBAR/ ANKARA 14.12.2013 DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : Ekim-1986 1987 ASKERLİK(ASTEĞMEN) 1987 1988 SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBESİ-SÖZLEŞMELİ PERS. 1988 1991 SÜMER HOLDİNG A.Ş. ÖZELLEŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ-UZMAN 1991 1995 ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI GEÇİCİ GÖREVLİ UZMAN Şubat-1995 Ekim-1995 ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN Kasım-1995 Eylül-2003 ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKAN VEKİLİ Eylül-2003 Mart-2004 ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI Nisan-2004 DEVAM EDİYOR SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBESİ-SÖZLEŞMELİ PERS. 4 BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 15.07.2011 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI ADI VE SOYADI ÖZER KONTOĞLU DOĞUM YERİ VE YILI KARABÜK BABA VE ANNE ADI ŞERAFETTİN ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ EV ADRESİ VE TELEFON SEDAT SİMAVİ SOKAK NO:4/6 ÇANKAYA/ ANKARA 14.08.2013 30.08.1968 FATMA DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : DİYARBAKIR KAYMAKAM ADAYI SİVAS GÖLOVA KAYMAKAMI ERZURUM ÇAT KAYMAKAMI KARAMAN VALİ YARDIMCISI TOKAT VALİ YARDIMCISI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRİ İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOOR. DAİRESİ BAŞKAN YRD. BAŞBAKANLIK İDAREYİ GELİŞTİRME BAŞKANI BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI 5 1990 1994 1996 1998 2000 2002 2003 2007 2009 DEVAM EDİYOR BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 14.01.2011 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRÜ ADI VE SOYADI DR.ALİ KEMAL SAYIN DOĞUM YERİ VE YILI OF BABA VE ANNE ADI ABDULLAH ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ÜNİVERSİTE (DOKTORA) EV ADRESİ VE TELEFON BAHÇELİEVLER 17.SOKAK NO:94/8 BAKANLIK LOJMANLARI BAHÇELİEVLER/ANKARA 14.01.2012 10.02.1964 AYŞE DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ - ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ - ÖĞRETİM GÖREVLİSİ 6 BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 04.01.2012 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI GELİR İDARESİ DAİRE BAŞKANI ADI VE SOYADI İSMAİL TEKKOYUN DOĞUM YERİ VE YILI TAVAS 02.01.1974 BABA VE ANNE ADI MUSTAFA HERDEM ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ A.Ü.SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ - İŞLETME BİLDİĞİ YABANCI DİLLER İNGİLİZCE EV ADRESİ VE TELEFON KONUTKENT MAH. 2495 CAD. NO:45/33 YENİMAHALLE/ANKARA 14.01.2013 DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : HESAP UZMANLARI KURULU BAŞKANLIĞI - HESAP UZMANI NİSAN-1998 EYLÜL-2009 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI - GRUP BAŞKANI EYLÜL-2009 DEVAM EDİYOR AĞUSTOS-2011 MALİYE BAKANLIĞI - BAKAN DANIŞMANI 7 BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 15.04.2011 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI ADI VE SOYADI HASAN KARAÇAM DOĞUM YERİ VE YILI ÇANKIRI 15.05.1972 BABA VE ANNE ADI HÜSEYİN SARE ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ MALİYE BÖLÜMÜ ABD İLLİNOİS ÜNİVERSİTESİ EKONOMİ YÜKSEK LİSANS BİLDİĞİ YABANCI DİLLER İNGİLİZCE EV ADRESİ VE TELEFON ÇAYYOLU MAH.E-3 BLOK NO:25 KONUTKENT/ANKARA 14.04.2013 DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : KAYMAKAM ADAYLIĞI HAZİNE KONTROLÖRLÜĞÜ 1993 1995 HESAP UZMAN YARDIMCILIĞI 1995 1999 HESAP UZMANI OCAK-1999 ARALIK-2005 BAŞ HESAP UZMANI ARALIK-2005 2007 2007 GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANI NİSAN-2007 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI GRUP BAŞKANI UYGULAMA VE VERİ YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI DENETİM VE UYUM YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI 09.12.2010 STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI 09.12.2010 GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI 8 DEVAM EDİYOR BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 14.02.2011 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI ADI VE SOYADI VEYSEL TEKELİOĞLU DOĞUM YERİ VE YILI YENİYAYLA-KONYA BABA VE ANNE ADI ÖMER ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İŞLETME YÖNETİMİ EV ADRESİ VE TELEFON KUZGUN SOKAK NO:87/19 AŞAĞIAYRANCI/ANKARA 14.02.2013 02.04.1957 NACİYE DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN 13.12.1981 14.05.1984 08.10.1987 16.10.1987 31.01.1991 16.01.1995 21.03.1996 01.08.1996 10.09.1997 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI 09.06.2003 ASKERLİK ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI-MÜFETTİŞ YARD. ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI-İŞ MÜFETTİŞİ TOPLU KONUT VE KAMU ORT.İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞI- UZMAN BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI 9 31.03.1983 08.10.1987 16.10.1987 31.01.1991 16.01.1995 21.03.1996 01.08.1996 10.09.1997 09.06.2003 DEVAM EDİYOR BAKANLIĞI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞUN ADI KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI BAŞBAKANLIK TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU ÜYESİ GÖREVE BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA KURULUŞ 25.01.2012 BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV ÜNVANI T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI ADI VE SOYADI PROF.DR.NİHAT TOSUN DOĞUM YERİ VE YILI MAÇKA 28.07.1959 BABA VE ANNE ADI KAZIM ŞÜKRAN ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ - PROF.DOKTOR BİLDİĞİ YABANCI DİLLER İNGİLİZCE EV ADRESİ VE TELEFON KIZILIRMAK MAHALLESİ 44.CAD.457 SOKAK 6/30 ANKARA 14.02.2013 DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER : ELBİSTAN SSK DİSPANSERİ - PRATİSYEN HEKİM 1984 1987 ATATÜRK ÜNİ.TIP.FAK.ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ BÖL.-UZMANLIK EĞİTİMİ 1987 1992 YOZGAT DEVLET HASTANESİ ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ UZMANI 1992 1993 YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-YARDIMCI DOÇENT 1993 1997 YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-DOÇENT 1997 2003 İZZET BAYSAL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-PROF.DOKTOR 2003 2005 ATATÜRK EĞ.VE ARAŞ.HAST.1.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ ŞEFİ VE BAŞHEKİM 2005 2007 T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞAR YARDIMCISI 21.05.2007 02.12.2008 T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI 02.12.2008 DEVAM EDİYOR 10 2. DÜNYA ŞEKER DURUMU 2012 yılında dünya şeker fazlalığının önemli miktarlara ulaşmasından dolayı dünya şeker fiyatlarında bir gerileme görülmüştür. Bunun nedeni ise, 2008/2009 ve 2009/2010 dönemlerinde dünyada önemli miktarlarda şeker açığının ortaya çıkmasından dolayı yükselen şeker fiyatlarına bir tepki olarak ekim alanlarının genişletilmesi sonucunda dünya şeker piyasasında görülen şeker fazlalığının fiyatlara baskı yapmasıdır. Öte yandan, iyi giden hava koşullarında beklenmedik olumsuzluklar yaşanmadığı sürece 2012/2013 döneminde de dünya şeker üretiminin artmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Global ekonomilerde orta vadede bir iyileşme görülmeyeceğinin anlaşılmış olması da dikkate alındığında, dünya şeker fiyatlarının önümüzdeki dönem daha da düşeceği tahmin edilmektedir. Beyaz şekerin Londra Beyaz Şeker Borsasında vadeli ilk ay fiyatlarının 2012 yılı ortalaması 587,59 $/ton olurken, New York Borsasında ham şeker fiyatlarının 2012 yılı ortalaması 476,89 $/ton olmuştur. DÜNYA ŞEKER ÜRETİMİ 2011/2012 döneminde dünya şeker üretiminin ham değer olarak 175,9 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Dünya şeker üretimi bir önceki döneme göre yaklaşık 11 milyon ton artmıştır. Geçtiğimiz son üç dönemde ise kümülatif artış 24,1 milyon tona ulaşmıştır. 2011/2012 döneminde dünya pancar şekeri üretiminin 39,1 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Söz konusu dönemde pancar şekeri üretiminin Avrupa Birliği’nde 18,3 milyon ton, Rusya’da 5,4 milyon ton, Türkiye’de 2,4 milyon ton, Ukrayna’da 2,4 milyon ton, ABD’de 4,3 milyon ton, Çin’de 1,1 milyon ton ve Japonya’da 600.000 ton olduğu tahmin edilmektedir. 2011/2012 döneminde dünya kamış şekeri üretiminin 136,8 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. 2011/2012 döneminde kamış şekeri üretiminin bir önceki döneme göre Hindistan’da 2,1 milyon ton, Pakistan’da 0,7 milyon ton, Tayland’da 0,6 milyon ve Çin’de 0,6 milyon ton artış gösterdiği, Brezilya’da ise 3,4 milyon ton azaldığı tahmin edilmektedir. 11 DÜNYA ŞEKER TÜKETİMİ 2011/2012 döneminde dünya şeker tüketiminin 164,8 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Bu rakam bir önceki dönem için 159,9 milyon ton olarak tahmin edilmişti. Dünya nüfusunun artmasına, gelirlerdeki artışlara ve ayrıca şeker ve alternatif tatlandırıcıların fiyatlarına bağlı olarak dünya şeker tüketiminde uzun yıllardan beri istikrarlı bir artış görülmekteydi. 2008 yılında yaşanan global ekonomik krizden önceki son 10 yılda dünya şeker tüketiminin yıllık ortalama artışı % 2,5 olmuştur. 2008 yılındaki global ekonomik krizden sonra dünya şeker tüketiminin yıllık ortalama artışı düşme sürecine girmiştir. Ancak, dünyada üretilen toplam şekerin yaklaşık dörtte birini tüketen Hindistan ve Çin’de kriz döneminde gerçekleştirilen hızlı büyümeye bağlı olarak bu ülkelerin şeker tüketimlerinde görülen artışlar, söz konusu düşme sürecinde dengeleyici bir unsur oluşturmuştur. Önümüzdeki dönemde dünya şeker fazlalığının daha da artması sonucunda dünya şeker fiyatlarının düşmesi ile birlikte dünya şeker tüketimindeki yıllık artış oranının tekrar %2,5 seviyelerine çıkacağı beklenmektedir. TAHMİNİ DÜNYA ŞEKER BİLANÇOSU Ekim/Eylül (1000 Ton Ham Değer) Şeker Açılış Stokları Üretim İthalatlar Tüketim İhracatlar Kapanış Stokları +/- Üretim +/- % +/- Tüketim +/- % Tüketim %'si olarak stoklar Global şeker fazlalığı/açığı 2012/2013 68.926,2 177.266,2 54.399,0 167.676,8 59.103,5 73.811,1 2011/2012 62.109,2 175.925,1 56.445,1 164.849,4 60.703,8 68.926,2 2010/2011 2009/2010 59.708,7 62.934,6 164.931,9 159.011,2 58.083,1 60.492,2 159.969,0 160.011,3 60.645,5 62.718,0 62.109,2 59.708,7 1.341,1 0,76 2.827,4 1,72 44,02 10.993,2 6,67 4.880,4 3,05 41,81 5.920,7 3,72 -42,3 -0,03 38,83 7.218,8 4,76 70,3 0,04 37,32 -14.783,8 -8,88 505,6 0,32 39,35 4.884,9 6.817,0 2.400,5 -3.225,9 -11.453,9 Not: Kayıt dışı tüketim dahil edilmemiştir. Kaynak : F.O.LICHT - World Sugar Balances (01.11.2012) 12 2008/2009 74.388,5 151.792,4 52.970,5 159.158,5 56.275,8 62.934,6 2011/2012 DÖNEMİ DÜNYA ŞEKER ÜRETİMİ DÜNYA ŞEKER TÜKETİMİ (Miktar 1000 Ton, Ham Değer) (Miktar 1000 Ton, Ham Değer) ÜLKELER ÜLKELER BREZİLYA 35.290,9 HİNDİSTAN 24.200,0 HİNDİSTAN 28.632,2 AB 18.763,3 AB 18.335,0 ÇİN 15.300,0 ÇİN 12.519,0 BREZİLYA 12.839,7 TAYLAND 10.569,0 ABD 10.346,0 ABD 7.620,0 RUSYA 5.869,5 RUSYA 5.445,8 ENDONEZYA 5.630,4 MEKSİKA 5.258,0 PAKİSTAN 4.565,0 PAKİSTAN 5.163,0 MEKSİKA 4.428,3 AVUSTRALYA 4.589,6 MISIR 3.059,7 GUATEMALA 2.665,0 TAYLAND 2.793,6 ENDONEZYA 2.598,4 İRAN 2.550,0 TÜRKİYE 2.448,8 TÜRKİYE 2.408,1 UKRAYNA 2.440,5 FİLİPİNLER 2.192,7 FİLİPİNLER 2.380,7 JAPONYA 2.080,0 KOLOMBİYA 2.245,4 UKRAYNA 2.017,0 GÜNEY AFRİKA 2.199,8 ARJANTİN 2.024,5 DİĞER ÜLKELER 23.499,5 DİĞER ÜLKELER 45.806,4 DÜNYA TOPLAMI 175.925,1 DÜNYA TOPLAMI 164.849,4 (Dünyada üretilen toplam şekerin 39,1 milyon tonu şeker pancarından elde edilmiştir.) (Üretimi ve tüketimi 2 milyon ton ve üzeri olan ülkeler baz alınmıştır.) Kaynak : F.O.LICHT - World Sugar Balances (01.11.2012) Dipnot: Ham şekerin 0,92’si beyaz şekerdir. 13 2011/2012 DÖNEMİ KİŞİ BAŞINA ŞEKER TÜKETİMİ (Miktar Kg. Ham Değer) ÜLKELER ÜLKELER AB 37,38 SİNGAPUR 56,74 İSVİÇRE 56,17 İSRAİL 73,46 RUSYA 42,51 SURİYE 38,84 UKRAYNA 44,97 İRAN 32,33 TÜRKİYE 30,20 PAKİSTAN 23,99 JAPONYA 16,33 AVRUPA ORTALAMASI 38,15 HİNDİSTAN 20,08 TUNUS 34,53 ÇİN 11,39 MISIR 36,56 ASYA SUDAN 30,17 ORTALAMASI 18,02 G.AFRİKA 36,01 AVUSTRALYA 61,47 YENİ ZELANDA 53,67 AFRİKA ORTALAMASI 15,55 OKYANUSYA KÜBA 64,11 ORTALAMASI MEKSİKA 38.52 KANADA 36,59 ABD 32,97 DÜNYA ORTALAMASI KUZEY /ORTA AMERİKA ORTALAMASI 35,97 BREZİLYA 62,41 ARJANTİN 45,67 URUGUAY 40,17 GÜNEY AMERİKA ORTALAMASI 51,82 Kaynak : F.O.LICHT - World Sugar Balances (01.11.2012) 14 47,97 23,47 2011/2012 DÖNEMİ EN BÜYÜK 10 ŞEKER ÜRETİCİSİ ÜLKE EN BÜYÜK 10 ŞEKER TÜKETİCİSİ ÜLKE (Bin ton, ham değer) 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Brezilya Hindistan AB Çin Tayland ABD Rusya Meksika Pakistan Avustralya (Bin ton, ham değer) 35.290,9 28.632,2 18.335,0 12.519,0 10.569,0 7.620,0 5.445,8 5.258,0 5.163,0 4.589,6 1) Hindistan 24.200,0 2) AB 18.763,3 3) Çin 15.300,0 4) Brezilya 12.839,7 5) ABD 10.346,0 6) Rusya 5.869,5 7) Endonezya 5.630,4 8) Pakistan 4.565,0 9) Meksika 4.428,3 10) Mısır 3.059,7 EN BÜYÜK 10 PANCAR ŞEKERİ ÜRETİCİSİ ÜLKE EN BÜYÜK 10 KAMIŞ ŞEKERİ ÜRETİCİSİ ÜLKE ( Bin ton, ham değer ) 1) AB 2) Rusya 3) ABD 4) Türkiye 5) Ukrayna 6) Çin 7) Mısır 8) İran 9) Belarus 10) Japonya ( Bin ton, ham değer ) 18.335,0 5.445,8 4.309,0 2.448,8 2.440,5 1.095,0 975,0 675,0 648,0 604,0 1) Brezilya 2) Hindistan 3) Çin 4) Tayland 5) Meksika 6) Pakistan 7) Avustralya 8) ABD 9) Guatemala 10) Endonezya EN BÜYÜK 10 35.290,9 28.632,2 11.424,0 10.569.0 5.258,0 5.163,0 4.589,6 3.311,0 2.665,0 2.598,4 EN BÜYÜK 10 İHRACATÇI ÜLKE İTHALATÇI ÜLKE ( Bin ton, ham değer ) ( Bin ton, ham değer ) 1) Brezilya 22.297,7 2) AB 7.944,8 3) Tayland 7.260,4 4) Hindistan 3.500,0 5) Avustralya 2.997,5 6) B.A.E. 1.736,0 7) Guatemala 1.597,0 8) Meksika 1.058,6 9) Kolombiya 931,4 10) Swaziland 656,2 Dünya toplam ihracatı 60.703,8 (%57’si ham şeker ihracatıdır) 1) AB 9.767,5 2) Çin . 4.292,8 3) ABD 3.400,0 4) Endonezya 2.638,3 5) B.A.E. 1.955,0 6) Malezya 1.905,8 7) Güney Kore 1.702,5 8) Mısır 1.527,8 9) Nijerya 1.490,7 10) S.Arabistan 1.460,5 Dünya toplam ithalatı 56.445,1 (% 60’ı ham şeker ithalatıdır) Kaynak : F.O.LICHT - World Sugar Balances (01.11.2012) 15 DÜNYA ŞEKER BORSASI FİYATLARI (YILLIK ORTALAMA) (Fob Avrupa Limanları US$/ M TON) YILLAR LONDRA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Londra Beyaz Şeker Borsasında 30 Haziran 2006 422,03 309,48 356,10 485,46 615,38 704,57 587,59 itibariyle spot fiyat belirlenmesine son verilmiş olup; bu tarihten önceki yıllık ortalamalar spot fiyatlara göre, sonraki ortalamalar Londra Beyaz Şeker Borsası vadeli ilk ay fiyatları dikkate alınarak hesaplanmıştır. 2011 VE 2012 YILLARI LONDRA BEYAZ ŞEKER BORSASI SPOT FİYATLARI (AYLIK) MUKAYESESİ (FOB Avrupa Limanları TON/ US$) 2011 AYLAR 2012 EN EN ORT. EN EN YÜKSEK DÜŞÜK OCAK 824,50 748,20 784,05 657,50 602,00 627,31 ŞUBAT 844,50 702,60 754,71 671,10 616,70 644,02 MART 763,10 667,10 717,07 670,00 625,50 647,99 NİSAN 722,30 615,10 665,50 643,90 574,60 608,59 MAYIS 672,00 582,00 617,68 577,50 550,70 561,97 HAZİRAN 766,70 664,60 719,80 614,60 553,50 583,12 TEMMUZ 876,30 750,30 792,63 658,20 611,30 636,65 AĞUSTOS 800,50 710,50 758,44 621,50 547,10 573,38 EYLÜL 773,70 631,50 706,87 576,50 545,90 564,26 EKİM 728,50 641,70 688,03 598,30 541,00 563,90 KASIM 685,80 598,20 642,30 541,40 509,30 524,05 ARALIK 625,40 596,30 607,81 523,70 499,80 515,86 876,30 582,00 704,57 671,10 499,80 587,59 13 Temmuz 6 Mayıs YÜKSEK DÜŞÜK 27 Şubat 13 Aralık Kaynak : Reuters 16 ORT. 3- TARIMSAL FAALİYETLER 3.1-ÜRETİM FAALİYETLERİ 3.1.1-TAAHHÜT VE EKİM DURUMU 2012 yılında 10.200.000 ton pancar üretim iş programına karşılık 2.807 köyde 94.173 üretici ile 10.060.700 ton pancar üretim sözleşmesi yapılmıştır. Ekimlere zamanında başlanarak hızlı bir ekim gerçekleştirilmiş ve toplam 170.067,5 hektar sahada pancar ekimi yapılmıştır. Taahhüt ve ekim durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir. Tahsis Taahhüde Giren Edilen Alınan Kota Köy Üretici Taahhüt Fabrika Adı (Ton) (Adet) (Adet) (Ton) 759.000 141 6.281 759.000 Afyon 90.000 38 886 75.000 Ağrı 65.000 101 1.336 63.000 Alpullu 573.000 139 3.370 573.000 Ankara 413.000 62 2.964 413.000 Bor 608.000 217 9.286 608.000 Burdur 5.000 9 136 3.400 Çarşamba 496.000 169 3.661 496.000 Çorum 86.000 55 1.070 80.000 Elazığ 475.000 70 3.296 475.000 Elbistan 230.000 72 2.268 230.000 Erciş 861.000 90 6.355 861.000 Ereğli 190.000 88 2.025 180.000 Erzincan 313.000 121 3.874 291.000 Erzurum 905.000 175 5.753 905.000 Eskişehir 1.039.000 135 8.431 1.039.000 Ilgın 40.000 13 369 36.000 Kars 222.000 166 3.488 222.000 Kastamonu 645.000 111 3.044 645.000 Kırşehir 225.000 92 1.074 225.000 Malatya 520.000 116 7.352 450.000 Muş 119.000 80 1.076 119.000 Susurluk 633.000 268 9.877 633.000 Turhal 200.000 108 2.960 200.000 Uşak 488.000 171 3.941 479.300 Yozgat TOPLAM 10.200.000 2.807 94.173 Ekim (Ton) 740.000 40.000 50.000 530.000 380.000 520.000 3.000 410.000 55.000 440.000 180.000 861.000 150.000 240.000 870.000 1.000.000 25.000 170.000 575.000 170.000 380.000 100.000 540.000 191.000 430.000 Köy Üretici (Hektar) (Adet) (Adet) 13.870,0 141 6.178 1.123,0 38 774 861,0 101 1.264 9.061,0 139 3.348 7.130,0 62 2.959 10.181,0 217 9.241 61,0 9 133 8.200,0 169 3.589 1.144,0 55 1.038 6.910,0 70 3.216 4.615,0 72 2.197 13.910,0 90 6.333 2.965,0 88 1.979 5.610,0 121 3.874 14.760,0 175 5.744 17.480,0 135 8.413 600,0 13 339 4.342,0 166 3.476 9.750,0 111 3.029 3.620,0 92 1.027 10.040,0 116 7.190 1.270,0 79 987 11.173,5 268 9.797 3.551,0 106 2.870 7.840,0 171 3.924 10.060.700 9.050.000 170.067,5 17 Pancar Eken 2.804 92.919 3.1.2- ZİRAİ MÜCADELE DURUMU Ekimde kullanılan tohumların tamamı toprak altı haşerelerine karşı ilaçlanmıştır. Şeker pancarında büyük ölçüde verim ve şeker kaybına neden olan Cercospora hastalığına karşı 6.788,2 hektar alan ilaçlanmış olup, kullanılan ilaç bedelinin tamamı Şirketimizce karşılanmıştır. Şeker pancarına zarar veren haşerelere karşı üreticiler tarafından 4.351,7 hektar sahada mücadele yapılmıştır. 2012 yılında hastalık ve haşerelerden dolayı herhangi bir tahribat meydana gelmemiştir. Mücadele durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir. Fabrika Adı Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat TOPLAM Hastalıklara Karşı Mücadele Haşerelere Karşı Mücadele İlaçlama İlaç Üreticiler Şirket Taraf. Masrafı Yapılan Alan Taraf. Yapılan Yapılan (Hektar) (TL/hektar) (Hektar) (Hektar) 753,6 37,41 11,7 120,0 120,0 30,0 750,0 1.900,0 1.154,5 18,66 221,9 15,36 70,0 300,0 1.214,6 59,87 1.050,0 3.023,4 32,36 420,2 8,21 6.788,2 33,46 18 4.351,7 - 3.1.3- ÜRÜN TAŞIYAN SAHA 2012 yılında 170.067,5 hektar sahada pancar ekimi yapılmış olup, intaş noksanlığı, rüzgar erozyonu, dolu, sel ve feyezan nedenleriyle ekilen sahanın 2.645,2 hektarı tahrip olmuştur. Tahrip olan bu sahanın 2.241,9 hektarı mükerrer olarak ekilmiş, 403,3 hektarı ise ekilememiştir. Hasat edilen toplam saha 169.664,2 hektar olmuştur. Tahrip olan, mükerrer ekilen ve hasat edilen saha miktarları fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir. Fabrika Adı Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat TOPLAM Tahrip Olan Saha (Hektar) 75,0 338,0 266,0 830,0 5,0 79,0 129,5 34,0 72,5 816,2 Mükerrer Ekilen Saha (Hektar) 75,0 338,0 830,0 79,0 34,0 72,5 813,4 2.645,2 2.241,9 19 Tahrip Olup Mükerrer Ekilemeyen Saha (Hektar) 266,0 5,0 129,5 2,8 Hasat Edilen Saha (Hektar) 13.870,0 1.123,0 861,0 9.061,0 7.130,0 10.181,0 61,0 8.200,0 1.144,0 6.910,0 4.349,0 13.910,0 2.965,0 5.610,0 14.760,0 17.480,0 600,0 4.337,0 9.750,0 3.620,0 9.910,5 1.270,0 11.173,5 3.551,0 7.837,2 403,3 169.664,2 3.1.4- REKOLTE DURUMU 2012 yılında pancar ekimi zamanında yapılmış, ancak Nisan ayında yağışların uzun yıllık ortalamanın altında olması ve sıcaklıkların ise uzun yıllık ortalamanın üzerinde seyretmesi sonucu bazı fabrikalarımızda yeterli tarla çıkışı sağlanamamış, pancarlar kademeli olarak intaş etmiştir. Bakım ve sulama işlerinin zamanında yapılmasına rağmen, iklim seyrinin pancarın gelişme döneminde sıcak ve kurak geçmesi, pancar kök verimini olumsuz etkilemiş, bir önceki yıl 51,17 ton/ha olan pancar verimi bu yıl 49,67 ton/ha olmuş ve rekolte 8.426.792 ton olarak gerçekleşmiştir. Fabrikalar üzerinden pancar teslim eden üretici sayıları ile rekolte miktarları aşağıda gösterilmiştir. Pancar Tesl. Eden Üretici (Adet) Fabrika Adı 6.159 Afyon 759 Ağrı 1.186 Alpullu 3.332 Ankara 2.955 Bor 9.195 Burdur 129 Çarşamba 3.524 Çorum 1.027 Elazığ 3.182 Elbistan 2.102 Erciş 6.320 Ereğli 1.973 Erzincan 3.799 Erzurum 5.719 Eskişehir 8.375 Ilgın 338 Kars 3.431 Kastamonu 3.027 Kırşehir 1.007 Malatya 6.715 Muş 960 Susurluk 9.694 Turhal 2.855 Uşak 3.906 Yozgat TOPLAM 91.669 Rekolte (Ton) A Kotası B Kotası C Pancarı Toplam 700.890 31.338 33.818 521.192 366.585 487.983 1.721 355.407 49.151 374.276 153.760 811.008 151.177 195.041 823.263 980.840 20.250 158.601 614.481 155.921 302.342 92.355 457.405 156.405 394.578 - 2.229 1 29 2.421 693 2.044 4 637 15 600 85 11.860 371 175 3.608 6.573 1 247 2.624 342 389 353 795 409 499 703.119 31.339 33.847 523.613 367.278 490.027 1.725 356.044 49.166 374.876 153.845 822.868 151.548 195.216 826.871 987.413 20.251 158.848 617.105 156.263 302.731 92.708 458.200 156.814 395.077 8.389.788 - 37.004 8.426.792 20 3.1.5- FABRİKALAR ARASI PANCAR NAKİLLERİ Fabrikaların rekolte durumları ile hedef pancar işleme kapasiteleri gözönüne alınarak en ekonomik işlemeyi sağlamak amacıyla fabrikalar arası pancar nakilleri yapılmaktadır. 2012 yılında toplam işlenen 8.130.000 ton pancarın 429.600 tonunun (% 5,28) fabrikalar arası nakli yapılmıştır. Fabrikalar arasında yapılan pancar nakilleri aşağıda gösterilmiştir. İşlenen Gönderen Fabrika Adı Alan Fabrika Adı Pancara Göre Nakledilen Pancar (Ton) Ankara Çorum 28.500 Çarşamba Çorum 1.700 Elbistan Malatya 21.700 Erciş Ağrı 14.000 Erzurum Kars 6.300 Ilgın Afyon 65.000 Kırşehir Çorum 124.000 Malatya Elbistan Muş Ağrı 34.000 Susurluk Eskişehir 86.000 Yozgat Çorum 48.000 400 TOPLAM 429.600 21 3.2- KAMPANYA FAALİYETLERİ 3.2.1- İŞLENEN PANCAR Fabrikaların 2012 yılında kendi sahasında üretilen ve fiilen işlenen pancar miktarları aşağıda gösterilmiştir. İşlenen Olarak Fabrika Adı Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat TOPLAM Kendi Sahasında Üretilen Pancar (Ton) 694.000 28.000 29.000 504.000 355.000 474.000 1.700 346.000 47.600 363.300 143.000 822.000 142.600 177.300 788.000 960.000 17.300 153.400 611.900 146.400 251.500 86.000 445.000 152.000 391.000 8.130.000 22 Fiilen İşlenen Pancar (Ton) 759.000 76.000 29.000 475.500 355.000 474.000 548.200 47.600 342.000 129.000 822.000 142.600 171.000 874.000 895.000 23.600 153.400 487.900 167.700 217.500 445.000 152.000 343.000 8.130.000 3.2.2- PANCAR TAŞIMALARI Taşra kantarlarında yükleme ve boşaltma esnasında meydana gelen zayiatlar ile silo firelerini azaltmak ve fabrikalarımızın tam kapasite ile çalışmalarını temin gayesiyle, 1988 yılında başlatılan üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezlerine teslim etme uygulamasına bu yıl da devam edilmiştir. Bu kapsamda pancarlarını doğrudan fabrika merkezine teslim eden üreticilere; pancar nakliye ihalesinde bağlı bulundukları kantar için oluşan nakliye ücreti ve nakliye ücretinin % 15 fazlası ile nakliye tazminatı ve teşvik primi ödemesi uygulamaları yapılarak üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezine teslim etmeleri teşvik edilmiştir. Üreticiler tarafından fabrika merkezine taşınan pancarın toplam taşınan pancara oranı 2011 yılı kampanya döneminde % 59,08 iken, 2012 yılı kampanya döneminde % 61,85 olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında, müteahhit nakliyeci ve üreticiler tarafından fabrika merkezlerine taşınan pancar miktarları aşağıda gösterilmiştir. Fabrika Merkezine Taşınan Pancar (Ton) (%) a) Üreticiler Tarafından Taşınan x Merkez Kantarına Bağlı Üreticiler Tarafından Taşınan Pancar x Taşra Kantarına Bağlı Üreticiler Tarafından Taşınan Pancar 1.112.140 12,28 4.489.932 49,57 Merkez ve Taşra Kantarına Bağlı Üreticiler Tarafından Taşınan Toplam Pancar 5.602.072 61,85 b) Müteahhit Nakliyeciler Tarafından Taşınan Pancar 3.455.984 38,15 ______________________________________________________________________ TOPLAM 9.058.056 23 100,00 3.2.3- KAMPANYA SONUÇLARI 3.2.3.1- FİRELER Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde kendi sahasında üretilen pancara göre, tesellüm edilen-bedeli ödenen, tesellüm edilen-işlenen, bedeli ödenen-işlenen ve fabrika tartısı-işlenen pancar miktarları arasındaki fark yüzde (%) olarak aşağıda gösterilmiştir. Tesellüm Edilen İle Bedeli Ödenen Tesellüm Edilen Bedeli Ödenen İle Fabrika Tartısı Pancar İle İşlenen Pancar İşlenen Pancar İle İşlenen Pancar Arasındaki Fark Arasındaki Fark Arasındaki Fark Arasındaki Fark Fabrika Adı (%) (%) (%) (%) 7,30 8,50 1,30 7,99 Afyon 7,23 17,12 10,65 16,05 Ağrı 6,59 19,96 14,32 16,78 Alpullu 7,29 10,76 3,75 9,86 Ankara 8,46 11,52 3,34 10,67 Bor 6,47 9,53 3,27 8,79 Burdur 6,96 8,31 1,45 7,36 Çarşamba 8,44 11,03 2,82 10,52 Çorum 9,77 12,64 3,19 12,19 Elazığ 9,81 12,60 3,09 12,50 Elbistan 7,00 13,56 7,05 12,74 Erciş 7,44 7,54 0,11 6,48 Ereğli 8,56 13,96 5,90 12,96 Erzincan 7,64 16,12 9,18 13,94 Erzurum 6,64 11,03 4,70 10,33 Eskişehir 8,47 11,02 2,78 10,59 Ilgın 7,46 20,95 14,57 18,81 Kars 6,75 9,95 3,43 9,15 Kastamonu 8,03 8,80 0,84 8,53 Kırşehir 9,11 14,84 6,31 14,74 Malatya 7,64 23,27 16,92 21,99 Muş 7,15 13,86 7,24 11,25 Susurluk 7,39 10,06 2,88 9,16 Turhal 7,03 9,89 3,07 8,62 Uşak 8,35 9,29 1,03 9,02 Yozgat ORTALAMA 7,73 10,98 3,52 24 10,25 3.2.3.2- BEDELE ESAS POLAR ŞEKER VARLIĞI, FABRİKA DİGESTİONU VE RANDIMAN DEĞERLERİ Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde, bedele esas polar şeker varlığı, fabrika digestionu ve randıman değerleri yüzde (%) olarak aşağıda gösterilmiştir. Fabrika Adı Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Bedele Esas Polar Şeker Varlığı (%) 18,18 16,65 14,34 16,59 16,57 17,04 16,64 16,65 15,19 15,56 17,29 16,94 16,45 18,37 17,57 17,35 18,53 16,89 17,40 15,43 16,87 13,91 17,36 17,53 17,03 Fabrika Digestionu (%) 17,78 16,07 13,15 16,33 16,46 16,66 16,85 14,85 15,40 17,21 16,71 16,33 17,83 16,96 17,10 18,05 16,49 17,20 15,52 16,28 16,54 17,46 16,91 Fabrika Randımanı (%) 15,36 14,18 10,00 13,51 13,96 14,12 14,36 12,22 13,06 15,05 14,31 14,06 15,73 14,24 14,80 15,43 14,12 15,02 13,03 14,25 14,32 14,91 14,88 ORTALAMA 17,07 16,80 14,39 25 3.2.3.3- PANCAR VE ŞEKER VERİMLERİ Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde bedeli ödenen pancar miktarı üzerinden hektara pancar verimi ile bedele esas polar şeker varlığı ve randımana göre hektara şeker verimleri aşağıda gösterilmiştir. Bedeli Ödenene Göre Pancar Verimi (Ton/hektar) Polar Şeker Varlığına Göre Şeker Verimi (Ton/hektar) Randımana Göre Şeker Verimi (Ton/hektar) Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat 50,694 27,907 39,311 57,788 51,512 48,132 28,274 43,420 42,977 54,251 35,375 59,157 51,112 34,798 56,021 56,488 33,752 36,626 63,293 43,167 30,546 72,998 41,008 44,161 50,410 9,216 4,646 5,637 9,587 8,535 8,202 4,705 7,229 6,528 8,441 6,116 10,021 8,408 6,392 9,843 9,801 6,254 6,186 11,013 6,661 5,153 10,154 7,119 7,741 8,585 7,787 3,957 3,931 7,807 7,191 6,796 6,235 5,252 7,085 5,324 8,465 7,186 5,474 7,977 8,360 5,208 5,172 9,507 5,625 4,353 5,872 6,584 7,501 ORTALAMA 49,667 8,478 7,147 Fabrika Adı 26 3.3- ÜRETİCİ DESTEKLERİ Pancar tarımında birim alandan elde edilecek kök ve şeker verimini arttırmak gayesiyle, üreticilere tarımsal işlerini zamanında ve tekniğine uygun olarak yapabilmeleri için ayni ve nakdi yardım yapılmasına bu yıl da devam edilmiştir. 3.3.1- KİMYASAL GÜBRE DAĞITIMI 2012 yılı üretim dönemi için pancar üreticisinin ihtiyacı olan kimyasal gübrelerin temin ve dağıtım hizmetleri Yönetim Kurulumuzun 24/11/2011 tarih ve 2693/18-1 sayılı kararı ile Pankobirlik’e devredilmiştir. Yıl içinde pancar üretimi için dağıtımı yapılan kimyasal gübrelerin cins ve miktarları aşağıya çıkarılmıştır. ÜRE (%46N) 1- Ticari İsimlerine Göre (Ton) KOMPOZE (12N-30P2O5-12K2O) 46.700 2- Saf Bitki Besin Maddelerine 56.458 AZOT FOSFOR 28.257 16.937 AZOT FOSFOR 16,615 9,959 POTAS 6.775 Göre (Ton) 3- Dekara Verilen Saf Bitki Besin POTAS 3,984 Maddesi (kg) 3.3.2- ŞEKER PANCARI TOHUMU 2012 yılı pancar ekimlerinde, sertifikalı genetik monogerm şeker pancarı tohumu kullanılmıştır. Kullanılan tohum ile hektara sarf edilen miktarlar aşağıya çıkarılmıştır. 1- Sarf edilen pancar tohumu (kg) : 326.271 2- Hektara atılan pancar tohumu (Mükerrer ekim dahil) (kg) : 3,41 27 3.3.3- EKİM MAKİNELERİ 2012 yılı pancar ekimlerinde Şirketimize ait 3.825 adet mekanik hassas ekim makinesi ile 96.002,0 hektar (% 56,4), üreticilere ait 1.512 adet pnömatik hassas ekim makineleri ile de 74.065,5 hektar (% 43,6) olmak üzere toplam 170.067,5 hektar pancar ekimi gerçekleştirilmiştir. Sıra üzeri mesafeye göre ekim durumu aşağıda gösterilmiştir. Sıra Üzeri Ekim Mesafesi İlk Ekim (Hektar) (%) 8 cm 134.317,5 78,98 17 cm 35.750,0 21,02 170.067,5 100,00 Toplam 3.3.4- SEYYAR PANCAR BOŞALTMA-TEMİZLEME VE YÜKLEME MAKİNELERİ 2012 yılında 25’i merkez kantarı, 139’u taşra kantarı olmak üzere toplam 164 kantarda 241 adet makine çalıştırılmış ve 6.977.164 ton üretici, 503.758 ton da yüklenici tarafından taşınan pancar olmak üzere toplam 7.480.922 ton pancar boşaltılmıştır. Boşaltılan pancarlardan ton başına 1,90 TL bedel alınmıştır. 2012 yılında mevcut 241 adet makinenin 120 adedi personel yetersizliği nedeniyle yüklenici eliyle çalıştırılmıştır. Makinelerin son 5 yıllık çalışma durumları aşağıya çıkarılmıştır. Makine Sabit Makine İle İşçi Taşınması Bulunan Kantarda Seyyar Pancar Boşaltma Boşaltması Önlenen Makinesi ile Boşaltılan Arasındaki Toprağın Pancar Miktarı Fire Tesellüm Çalışan Edilen Makine Pancar Üretici Yüklenici Pan.Boş. İşçi ile Makine ile Mak.ile Boşaltmada Boşaltılan Nakliye Boşaltma Alınan Farkı Tutarı Ücreti Üretici Ücret Maliyet Pancarı % Bin Ton Ton % Bin TL 6.610 80,19 590 81.483 2,43 1.308 3,50-4,50 1,65 1,36 1.616 9.613 7.571 78,76 564 100.071 2,64 1.570 3,50-4,50 1,65 1,47 2.017 234 10.172 8.049 79,13 647 106.542 2,73 1.664 3,50-4,50 1,75 1,53 2.044 2011 239 9.162 7.246 79,09 642 96.767 2,87 1.684 4,50-5,00 1,80 1,62 1.799 2012 241 8.745 6.977 79,78 504 90.824 2,9 1.691 5,00-5,50 1,90 1,79 1.754 Yıl Adet Bin Ton Bin Ton 2008 232 8.243 2009 232 2010 28 TL/Ton TL/Ton TL/Ton Bin Ton 2012 yılında tesellüm edilen toplam 9.132.625 ton pancarın 6.977.164 tonu (% 76,40) seyyar, 1.754.314 tonu (% 19,21) sabit olmak üzere toplam 8.731.478 tonu (% 95,61) boşaltma makineleri ile boşaltılmıştır. 3.3.5- SONDAJ FAALİYETLERİ Şirketimiz sondaj ekiplerince 2012 yılında Ankara, Burdur, Erciş ve Malatya Şeker Fabrikalarında işletme kuyularının bakım ve onarımları ile Muş Şeker Fabrikasında 1 adet derinkuyu açılmıştır. Şirketimizin yaptığı çalışmalar aşağıda gösterilmiştir. Şirketimiz Kontrolünde Özel Sondaj Ekiplerine Açtırılan Şirket Sondaj Ekipleri Tarafından Açılan Yıllar Üretici Kuyuları İşletme Kuyuları Ekim Sahalarında Açılan Toplam Kuyu (Adet) Toplam Debi (l/sn) Toplam Kuyu (Adet) 1964-2010 893 24.131 409 9.466 35.372 379.090 36.265 403.221 403.221 2011 - - 4 90 - - - - - 2012 - - 1 30 - - - - - 893 24.131 414 9.586 35.372 379.090 36.265 403.221 403.221 TOPLAM Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Sulanabilecek Debi Kuyu Debi Kuyu Debi Toplam Saha (l/sn) (Adet) (l/sn) (Adet) (l/sn) (Hektar) 3.3.6-BEDELLİ ŞEKER Her yıl olduğu gibi 2012 yılında da bedelli şeker tevziatına devam edilmiş ve üreticilere pancar bedeline mahsuben 39.263 ton şeker verilmiştir. 3.3.7-AVANS ÖDEMELERİ 2012 yılında pancar üreticilerine toplam 575.924.000 TL avans ödemesi yapılmıştır. Ödenen bu avansın 120.828.000 TL’si (% 20,98) ayni olarak, 455.096.000 TL’si (% 79,02) ise nakdi olarak ödenmiştir. Bu şekilde üreticilere pancar bedel ödemeleri başlamadan önce toplam pancar bedelinin % 47,49’u ayni ve nakdi avans olarak ödenmiştir. 29 3.3.8-YAŞ PANCAR POSASI DAĞITIMI Kampanya döneminde fabrikalarımızda yan ürün olarak üretilmekte olan yaş pancar posası dağıtımı ve satışı her yıl Şirketimiz ile üreticiler arasında aktedilen “Şeker Pancarı Üretim Sözleşmesi” ile “Yaş Pancar Posası Bedelsiz Dağıtımı ve Satışı Yönergesi” esaslarına uygun olarak yapılmaktadır. Bu çerçevede, Şirketimiz fabrikalarında 2012/2013 kampanya döneminde sözleşme gereği talep eden pancar üreticilerine, teslim ettikleri firesiz pancarın %20’sine kadar bedelsiz olarak prese edilmiş yaş pancar posası verilmiştir. Fabrikalarımızda üretilen istihkak fazlası yaş pancar posası ise Şirketimiz tarafından piyasa şartlarına göre tespit edilen fiyat ile öncelikle ihtiyacı olan pancar üreticilerine, daha sonra da sütçülük ve besicilik yapanlara satılmıştır. 2012/2013 kampanya döneminde üretilen toplam 2.486.088 ton yaş pancar posasının 1.664.224 tonu bedelsiz olarak üreticilere dağıtılmış, 821.864 tonu ise bedelli olarak satılmıştır. 3.3.9-MELAS SATIŞI 2012 yılında hayvan yemi olarak 3.044 üreticiye 2.846 ton melas satışı yapılmıştır. 3.4-PANCAR FİYATLARI 3.4.1- PANCAR ALIM FİYATLARI 4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği” gereğince; şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenmektedir. Buna göre, Yönetim Kurulumuzun 11/10/2012 tarih ve 2711/16-11 sayılı kararı ile 2012 yılında üretici tarafından teslimi taahhüt edilen % 16 polar şeker ihtiva eden, net (firesi düşürülmüş) bir ton A kotası şeker pancarı baz alım kesin fiyatı 135,00 TL olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, Yönetim Kurulumuzun 11/10/2012 tarih ve 2711/16-12 sayılı kararı ile 2012 yılı net (firesi düşürülmüş) bir ton C pancarı alım fiyatı 70,00 TL olarak tespit edilmiştir. 30 3.4.2- SON 5 YILLIK PANCAR ALIM FİYATLARI VE TÜFE İLE İLİŞKİSİ Sabit fiyatlarla son 5 yıllık Pancar Fiyatı - TÜFE ilişkisi aşağıda gösterilmiştir (2008 yılı 100 olarak kabul edilmiştir). Yıllar A Kotası Pancar Alım Fiyatı (TL/ton) TÜFE Pancar Fiyatındaki Kümülatif Değişim 2008 108,00 100 100 2009 115,00 106 106 2010 118,00 115 109 2011 125,00 123 116 2012 135,00 134 125 31 3.5- PANCAR BEDELİ ÖDEMELERİ Fabrikalar itibariyle 2012 yılı toplam pancar bedeli, ödenen avanslar ve üreticiye ödenecek bakiye pancar bedeli miktarları aşağıda gösterilmiştir. Prim ve Tazminatlar Dahil Toplam Pancar Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat TOPLAM Bedeli (Bin TL) 108.240,84 4.413,69 4.097,20 73.310,59 51.514,58 70.288,12 241,68 49.899,16 6.340,40 49.454,84 22.591,96 117.191,22 21.038,91 30.198,60 121.706,17 143.423,08 3.168,66 22.667,63 90.986,61 20.458,20 43.069,59 10.868,08 67.004,89 23.304,26 57.123,93 1.212.602,89 Ayni ve Nakdi Avans Toplamı (Bin TL) 48.848,00 3.346,00 3.164,00 33.283,00 22.057,00 36.740,00 158,00 26.994,00 3.966,00 25.329,00 11.694,00 49.608,00 11.092,00 17.110,00 52.790,00 56.513,00 2.407,00 13.734,00 34.780,00 11.545,00 25.544,00 6.602,00 40.754,00 12.798,00 25.068,00 Üreticiye Ödenecek Bakiye Pancar Bedeli (Bin TL) 59.392,84 1.067,69 933,20 40.027,59 29.457,58 33.548,12 83,68 22.905,16 2.374,40 24.125,84 10.897,96 67.583,22 9.946,91 13.088,60 68.916,17 86.910,08 761,66 8.933,63 56.206,61 8.913,20 17.525,59 4.266,08 26.250,89 10.506,26 32.055,93 575.924,00 636.678,89 32 Bakiye pancar bedelinin tamamı en geç 30 Nisan 2013 tarihi itibariyle üreticilere ödenecektir. 2012 yılında, hektara ve pancar teslim eden üretici başına isabet eden ortalama brüt gelir durumu 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Ortalama Brüt Gelir 2011 Hasat Sahasına Göre (TL/ hektar) 6.692,98 Pancar Teslim Eden Üretici Başına (TL) 10.029,77 2012 7.147,08 13.228,06 Fark 454,10 3.198,29 Yılı Ortalama brüt gelir; 2012 yılında bir önceki yıla göre hektar başına % 6,78 oranında, pancar teslim eden üretici başına ise % 31,89 oranında artmıştır. 33 3.6. TARIMSAL ETÜT VE PROJEYE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR 3.6.1. TARIMSAL ORGANİZASYONDAKİ GELİŞMELER Ülkemiz şeker sektöründeki gelişmelerin etkisi ile pancar üretim miktarı ve şartlarında ortaya çıkan değişiklikler, fabrikalarımızda yapılan yatırımlar ve üretici imkânlarının artması gibi hususlar gözönünde bulundurularak pancar tarımının organizasyonunda bazı değişiklikler yapılarak, üreticiye Şirketimizce sağlanan hizmetlerin daha etkili ve en ekonomik biçimde verilmesi sağlanmıştır. 3.6.2. PANCAR POTANSİYELİ ETÜT ÇALIŞMALARI Ülkemiz şeker ihtiyacının artması durumunda ihtiyacın karşılanabilmesi, mevcut kurulu pancar işleme kapasitemize yeterli ve emniyetli pancar üretiminin yapılabilmesi için potansiyel pancar ekim sahalarının belirlenmesi, gerek tarım sektöründe, gerekse diğer sektörlerde meydana gelen değişikliklerin pancar üretimi üzerindeki etkilerinin takibi açısından periyodik olarak sonu sıfır ve beş rakamıyla biten yıllarda köy bazından başlayarak kantar, bölge ve fabrika seviyesinde pancar potansiyeli etütleri yapılmaktadır. 2010 yılında bütün fabrikalarımızda 2011 – 2015 yılları arası pancar potansiyeli etütleri yapılmıştır. Yapılan bu pancar potansiyeli etütleri sonuçlarına göre; Şirketimize bağlı 25 şeker fabrikasında pancar ekimi yapılabilecek toplam arazi miktarı 3 milyon 150 bin hektar, 4 yıllık münavebe sistemine göre yıllar itibariyle ekim sahası 430 – 450 bin hektar, üretilebilecek pancar miktarı ise 19 - 21 milyon ton arasında değişmektedir. 3.6.3. BÖLGE ŞEFLİĞİ VE KANTARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyon Projesi çerçevesinde fabrika merkezlerine yapılan yatırımlar neticesi merkeze tesellümün artması, kota uygulaması ve bazı üretim sahalarında rakip ürünlerin ekiminin artması dolayısıyla, ekonomik olma özellikleri ortadan kalkan Ziraat Bölge Şeflikleri ve kantarların Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonun 28.04.2000 tarih ve A.01.1 KİT 689 sayılı yazısı, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun Teşekkülümüzle ilgili olarak hazırladığı 1998-2009 yılları arasındaki denetim raporları ile T.C. Sayıştay Başkanlığı’nın 2010 Yılı raporunda yer alan “Küçük Ziraat Bölge Şefliklerinin ve taşra kantarlarının durumunun gözden geçirilmesi” temennileri ile 2004/8 sayılı “Kaynakları Etkin Kullanma ve Maliyetleri Düşürme” konulu 34 Başbakanlık Genelgesi dikkate alınarak Teşekkülümüz bünyesinde yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda; 2002-2012 yılları arasında Yönetim Kurulu Kararları ile 61 Ziraat Bölge Şefliği ve 206 kantar kapatılmıştır. Şirketimiz 132 Ziraat Bölge Şefliği ve 251 kantar (2 adedi kiralık) ile faaliyetlerini sürdürmektedir. 3.6.4. PANCAR VE RAKİP ÜRÜNLER MALİYET ETÜTLERİ 4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği” uyarınca şeker pancarı fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler ile üreticiler veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenmektedir. Bu durum, üretici maliyetlerinin doğru biçimde belirlenmesinin önemini artırmaktadır. Şeker pancarı ve rakip ürünlerin üretici maliyetlerinin belirlenmesi için Ziraat Bölge Şefliklerimizce, bölgeyi temsil edecek özellikte, bir pancar ve yeterli sayıda rakip ürün tarlasında tarımsal üretim için yapılan harcamalar takip edilerek değerlendirilmektedir. Bu amaçla; 2012 yılında Ziraat Bölge Şefliklerimizce 130 şeker pancarı, 59 buğday, 20 arpa, 5 ayçiçeği, 10 patates ve 49 adet yöresel olarak yetiştirilen diğer ürünlere ait maliyet etütleri yapılmış ve değerlendirilmiştir. 2012 yılı maliyet etütleri değerlendirme sonuçları “Şeker Pancarı, Buğday ve Ayçiçeğine Ait Üretici Masrafları” (Tablo 1), “Fabrikalar İtibariyle Şeker Pancarı ve Rakip Ürünlere Ait Bilgiler” (Tablo 2) ve “Şeker Pancarı Çiftçi Masrafları ve Net Gelirleri Tablosu” (Tablo 3) başlıkları altında verilmiştir. 35 3.7. TARIMSAL YATIRIM VE TESİSLERLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR 3.7.1 . TARIMSAL YATIRIMLAR 1999 C 01 00 40 Numaralı Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Projesi: Fabrika merkezine yakın kantarlar ile küçük ölçekli kantarların kapatılarak kantar sayısının azaltılması, merkezde tesellümün arttırılması, sağlıklı fire tespiti ile bedeli ödenen, işlenen pancar arasındaki farkın düşürülmesi amacıyla, fabrika meydanlarındaki tartma, boşaltma, silolama ve yan ürünlerin verilmesinde kolaylık sağlanması için takviye ve modernizasyon yatırımlarının yapıldığı projeye 2012 yılında 5.075.000 TL ödenek tefriki yapılmıştır. Bu ödenekten 4.747.000 TL harcanarak % 94 gerçekleşme sağlanmıştır. Söz konusu proje kapsamında 2012 yılı içinde fabrika merkezlerindeki boşaltma ve silolama sistemlerini hızlandırmak, topraksız pancar alımı sağlamak üzere; Ankara ve Muş Şeker Fabrikalarına beton yer silo sahası yapılması, Burdur Şeker Fabrikasına meydan sahası parke kaplama tadilatı ve betonlanması ve Afyon Şeker Fabrikasına küspe kamyonları peronu yapılması tamamlanmıştır. Afyon ve Bor Şeker Fabrikalarına birer adet, Ankara ve Ereğli Şeker Fabrikalarına dörder adet ve Muş Şeker Fabrikasına iki adet çukursuz 60 tonluk elektronik kantar tesisi, Elbistan Şeker Fabrikasına kameralı kontrol sistemi ve Turhal Fabrikasına bir adet trafo tesisi kurulup hizmete sunulmuştur. Ayrıca Ağrı, Bor, Çorum ve Yozgat Şeker Fabrikaları için birer adet 60 tonluk tek platformlu pancar boşaltma ve temizleme makinesi imalatı ile Elbistan Fabrikasının bir adet pancar boşaltma ve temizleme makinesinin tadilatı tamamlanmıştır. 2012 A 02 02 30 numaralı İdame, Yenileme ve Tamamlama Projesi: 2012 yılı Türkşeker Tarım Sektörü Yatırımları 2012 A 02 02 30 numaralı İdame Yenileme ve Tamamlama Projesi için 1.000.000 TL ödenek tefrik edilmiştir. Bu ödenekten 981.000 TL harcanarak % 98 gerçekleşme sağlanmıştır. Söz konusu projenin Makine-Teçhizat alt bölümünde, 4 kantara 60 tonluk çukursuz elektronik kantar tesisi nakliye ve montajı yapılmış ayrıca mekanik olan 2 kantar tesisi elektro mekaniğe dönüştürülmüştür. Bir kantarımıza enerji nakil hattı ve trafo tesisi yaptırılmış ve Şeker Enstitüsüne bir adet Betaliser Analiz sistemi alınmıştır. Üç bölgemizde kalorifer kazanı yenilenmesi ve 1 bölgemizde de kalorifer kazanının doğalgaza dönüştürülmesi işlemi yapılmıştır. 36 Bu bölümdeki 653.000 TL ödeneğin 646.000 TL’si kullanılmış olup gerçekleşme oranı % 99 olmuştur. İnşaat alt bölümünde ise 1 kantarda silo kaldırımı tadilatı, 4 kantarda 60 tonluk çukursuz kantar temeli yaptırılmış ayrıca 14 adet bölge şefliği ofis ve lojmanları ile 3 adet kantarın kapı ve pencereleri PVC ile yenilenmiştir. Bu bölümündeki 347.000 TL ödeneğin, 335.000 TL’sı harcanmıştır. Gerçekleşme oranı % 97 olmuştur. 3.7.2. TARIMSAL TESİSLER Şirketimiz 31/12/2012 tarihi itibariyle 132 Ziraat Bölge Şefliği ve 251 kantar (2 adedi kiralık) ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Ziraat Bölge Şefliklerimizin bedeli ödenen pancar miktarlarına göre sınıflandırılması Tablo 4’te, kantarlarımızın bedeli ödenen pancar miktarlarına göre sınıflandırılması ise Tablo 5’te verilmiştir. 37 38 5,21 4,62 2,19 183,43 98,25 28,55 54,06 2,57 3-TOHUM BEDELİ 4-MÜCADELE İLACI 5-MİBZER KİRASI 6-İŞGÜCÜ TOPLAMI a)Çapa Tekleme b)Sulama c)Hasat d)Diğer (Ek.,Mü.,Güb.,Yan Ürün.) 42,44 8,53 e)Hasat f)Diğer (Müc.,Güb.,Yan Ürün.) 639,68 126,49 6,44 10,32 1,69 8,39 10,63 1,65 1,78 9,67 33,81 0,51 10,69 5,65 19,43 36,27 0,43 0,91 1,03 16,75 20,52 TL / Ton 100,00 5,09 8,16 1,33 6,63 8,41 1,31 1,41 7,64 26,73 0,40 8,45 4,46 15,36 28,68 0,34 0,72 0,81 13,24 16,22 Toplam Masraftaki % Payı 237,09 2,10 5,75 22,58 18,47 7,19 0,00 9,11 41,19 98,54 4,51 4,04 3,78 0,00 12,34 3,05 23,80 40,94 50,58 TL / da 705,62 6,25 17,11 67,20 54,97 21,40 0,00 27,11 122,59 293,27 13,42 12,02 11,25 0,00 36,72 9,07 70,83 121,84 150,52 TL / Ton BUĞDAY 100,00 0,89 2,43 9,52 7,79 3,03 0,00 3,84 17,37 41,56 1,90 1,70 1,59 0,00 5,20 1,29 10,04 17,27 21,33 Toplam Masraftaki % Payı Not: 1 Ton'a isabet eden masrafların hesaplanmasında; maliyet etütlerindeki verim değerleri (Şeker Pancarı : 5 057 kg/da, Buğday: 336 kg/da, Ayçiçeği: 255 kg/da) kullanılmıştır. GENEL TOPLAM 32,59 53,77 d)Sulama 9-DİĞER (Su bedeli vb.) 8,36 c)Çapa Tekleme 52,21 8,99 b)Ekim 8-NAKLİYE BEDELİ 48,88 a)Tarla Hazırlığı 170,97 84,70 2-GÜBRE BEDELİ 7-ÇEKİ GÜCÜ TOPLAMI 103,76 TL / da 1-TARLA KİRASI MASRAF UNSURLARI ŞEKER PANCARI 306,84 12,79 4,25 12,97 13,29 5,29 16,57 8,22 56,11 112,45 0,58 0,36 3,79 15,63 20,36 8,48 17,20 36,31 95,00 TL / da 1.203,29 50,16 16,67 50,86 52,12 20,75 64,98 32,24 220,04 440,98 2,27 1,41 14,86 61,29 79,84 33,25 67,45 142,39 372,55 TL / Ton AYÇİÇEĞİ TABLO : 1 - ŞEKER PANCARI, BUĞDAY ve AYÇİÇEĞİ'NE AİT ÇİFTÇİ MASRAFLARI ( 2012 YILI ) 100,00 4,17 1,39 4,23 4,33 1,72 5,40 2,68 18,29 36,65 0,19 0,12 1,24 5,09 6,64 2,76 5,61 11,83 30,96 Toplam Masraftaki % Payı 39 Şeker Pancarı Anason Arpa (Genel) Arpa (Sulu) Arpa (Susuz) Ayçiçeği Buğday (Genel) Buğday (Sulu) Buğday (Susuz) Çeltik Çer.Ayçiçeği Domates K.Fasulye Haşhaş Havuç Karpuz Kavun Mısır Silajlık Mısır Ot Pamuk Patates Sarımsak Soğan Taze Fasulye Tur.Hıyar Tütün Nohut Tohumluk Mısır Yonca ÜRÜN ADI ETÜT SAYISI 130 1 20 5 15 5 59 25 34 7 2 3 2 4 2 1 2 5 3 1 2 10 1 6 1 1 2 1 1 1 TOPLAM ÜRETİM MASRAFLARI ( TL / da ) [1] 639,68 433,80 188,39 198,53 183,91 306,84 237,09 266,46 221,08 784,16 311,85 1.851,38 424,48 531,92 1.140,50 506,50 362,53 486,80 483,60 90,00 621,35 959,70 2.207,10 1.072,54 1.304,89 1.936,92 1.036,43 227,88 447,90 249,70 VERİM ( ton / da ) [2] 5,057 0,105 0,260 0,324 0,250 0,255 0,336 0,379 0,302 0,742 0,200 7,567 0,235 0,100 4,600 5,000 1,940 1,055 4,750 0,300 0,450 3,286 0,750 3,958 1,700 2,600 0,150 0,080 0,300 0,550 MALİYET ( TL / ton ) [3] = [1] / [2] 126,49 4.131,43 724,58 612,75 735,64 1.203,29 705,63 703,06 732,05 1.056,82 1.559,25 244,66 1.806,30 5.319,20 247,93 101,30 186,87 461,42 101,81 300,00 1.380,78 292,06 2.942,80 270,98 767,58 744,97 6.909,53 2.848,50 1.493,00 454,00 ÜRÜN FİYATI ( TL / ton ) [4] 144,03 6.000,00 594,00 608,00 587,00 1.540,00 642,00 649,00 636,00 1.095,00 2.400,00 365,00 3.750,00 2.758,00 425,00 250,00 185,00 570,00 135,00 600,00 1.760,00 340,00 4.000,00 376,00 1.000,00 900,00 11.750,00 3.500,00 2.380,00 1.000,00 NET GELİR ( TL / ton ) ( TL / da ) [5] = [4] - [3] [6] =( [2]*[4] )-[1] 17,54 88,68 1.868,57 196,20 -130,58 -33,95 -4,75 -1,54 -148,64 -37,16 336,71 85,86 -63,63 -21,38 -54,06 -20,49 -96,05 -29,01 38,18 28,33 840,75 168,15 120,34 910,58 1.943,70 456,77 -2.561,20 -256,12 177,07 814,50 148,70 743,50 -1,87 -3,63 108,58 114,55 33,19 157,65 300,00 90,00 379,22 170,65 47,94 157,54 1.057,20 792,90 105,02 415,67 232,42 395,11 155,03 403,08 4.840,47 726,07 651,50 52,12 887,00 266,10 546,00 300,30 TABLO : 2 - FABRİKALAR İTİBARİYLE ŞEKER PANCARI ve RAKİP ÜRÜNLERE AİT BİLGİLER ( 2012 YILI ) 40 ORTALAMA FABRİKA ADI AFYON AĞRI ALPULLU ANKARA BOR BURDUR ÇARŞAMBA ÇORUM ELAZIĞ ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN ERZURUM ESKİŞEHİR ILGIN KARS KASTAMONU KIRŞEHİR MALATYA MUŞ SUSURLUK TURHAL UŞAK YOZGAT 130 ETÜT SAYISI 7 3 6 7 4 8 1 7 2 4 4 3 4 6 8 5 3 6 5 6 4 8 9 4 6 639,68 ÇİFTÇİ MASRAFLARI TOPLAMI (TL/da) [1] 730,35 432,33 717,66 615,16 717,89 637,04 520,94 666,60 688,57 626,32 491,23 642,03 599,73 521,60 670,23 704,43 612,65 570,54 678,61 551,58 517,83 874,32 606,00 647,90 607,14 5,057 FİRESİZ PANCAR VERİMİ (ton/da) [2] 5,299 3,045 4,233 5,803 5,359 5,037 3,063 4,538 4,623 4,799 3,555 6,051 4,504 3,287 5,901 5,778 3,144 3,837 6,404 4,411 3,501 5,981 4,063 4,351 5,096 17,07 DİGESTİON % [3] 18,18 16,65 14,34 16,59 16,57 17,04 16,64 16,65 15,19 15,56 17,29 16,94 16,45 18,37 17,57 17,35 18,53 16,89 17,40 15,43 16,87 13,91 17,36 17,53 17,03 144,03 ŞEKER PANCARI FİYATI (TL/ton) [4] 153,39 140,48 120,99 139,98 139,81 143,78 140,40 140,48 128,17 131,29 145,88 142,93 138,80 155,00 148,25 146,39 156,35 142,51 146,81 130,19 142,34 117,37 146,48 147,91 143,69 728,37 BRÜT GELİR (TL/da) [5] = [4] * [2] 812,86 427,74 512,20 812,32 749,20 724,25 430,02 637,52 592,55 630,01 518,66 864,81 625,11 509,51 874,82 845,89 491,61 546,78 940,18 574,32 498,36 701,95 595,07 643,54 732,18 (Düzeltilmiş Maliyet Etütlerine Göre) 88,70 17,54 NET GELİR (TL/da) (TL/Ton) [6] = [5] - [1] [7] = ([6] / [2]) 82,51 15,57 -4,59 -1,51 -205,46 -48,53 197,16 33,97 31,31 5,84 87,20 17,31 -90,92 -29,69 -29,08 -6,41 -96,02 -20,77 3,69 0,77 27,42 7,71 222,77 36,82 25,39 5,64 -12,10 -3,68 204,59 34,67 141,46 24,48 -121,04 -38,49 -23,76 -6,19 261,57 40,84 22,74 5,16 -19,47 -5,56 -172,37 -28,82 -10,93 -2,69 -4,36 -1,00 125,04 24,54 TABLO : 3 - 2012 YILI ŞEKER PANCARI ÇİFTÇİ MASRAFLARI ve NET GELİRLERİ TABLOSU 3 KULLAN. İŞÇİ SAYISI (Adet/da) 4 5 6 5 1 2 6 4 5 4 4 2 5 4 3 2 4 3 2 4 4 5 5 5 6 41 1 1.725 1 1 Erzurum 11.408 2 0,55 14 10,77 1,18 99.596 9,23 2,20 185.197 18.881 12.886 14.844 NOT: Çarşamba Merkez Bölge ile Boyabat Bölgesi pancar ekiminden vazgeçmişlerdir. 13,08 46.116 6.553 12 % 17 1 1 1 TOPLAM 4.035 5.054 1 1 1 Yozgat Uşak Turhal 5.828 4.037 10,00 13 1 3 3,87 326.432 22.356 72.692 13,85 18 2 1 2 1 1 8,58 722.957 80.960 47.657 66.982 43.772 45.125 77.301 1 1 20,77 27 1 4 1 4 20.492 2 2 1 18.928 1 26.490 49.568 Susurluk 1 19.233 1 1 1 1 Muş 13.255 1 17.859 15.537 41.685 36.388 2 2 9.351 1 1 1 1 2 3.105 1 8.799 26.777 28.171 2 1 1.477 1 1 1 27.129 4 1 2 2 Malatya 1 Kastamonu 2.392 2.734 6.109 28.933 13.910 12.778 1 76.278 30.266 81.357 45.618 22,64 1.908.123 98.569 261.573 97.246 120.975 141.330 63.170 52.415 118.578 99.649 98.135 123.446 263.852 92.090 124.280 152.815 50001-100000 Ton Toplam Adet Üretim Kırşehir 2 Kars Ilgın Eskişehir 1 Erzincan 1 2 Erciş 4.105 1 Ereğli 1 17.531 Elbistan 2 Elazığ Çorum Çarşamba 28.339 29.891 1 1 1 2 6.237 21.801 Burdur 1 5.094 21.613 1 30001-50000 Ton Toplam Adet Üretim Bor Ankara 1 3 1 4.444 3 12.234 1 22.294 20001-30000 Ton Toplam Adet Üretim Alpullu 10001-20000 Ton Toplam Adet Üretim Ağrı 5001-10000 Ton Toplam Adet Üretim 1 0001-5000 Ton Toplam Adet Üretim Afyon Fabrika Adı 22,31 29 2 1 1 3 5 4 3 2 1 1 2 1 3 60,98 5.138.371 272.880 111.049 157.676 475.775 987.413 670.665 822.868 332.795 176.530 121.558 244.922 281.848 482.392 100001 ve üzeri Ton Toplam Adet Üretim TABLO : 4 - BÖLGELERİN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2012) 100,00 130 6 4 9 8 4 6 5 6 3 5 8 6 4 3 4 4 2 7 1 8 4 7 6 3 7 Adet 100,00 8.426.792 395.077 156.814 458.200 92.708 302.731 156.263 617.105 158.848 20.251 987.413 826.871 195.216 151.548 822.868 153.845 374.876 49.166 356.044 1.725 490.027 367.278 523.613 33.847 31.339 703.119 Üretim Toplam 42 8 1 687 2.242 113.202 23.153 Üretim Toplam 2 1 2 Adet 2 1.247 5,28 0,08 17,07 1,26 105.922 3.778 13.328 5.524 14.340 6.255 14,23 35 1 6 2 2,99 252.321 7.174 43.093 17.960 5.614 18,29 45 4 2 6 4 1 2 1 1 1 7 1 8,00 673.927 62.980 33.700 88.069 59.161 10.841 28.380 17.859 18.992 17.918 108.881 19.994 1 4 1 2 3 13,01 32 1 2 Not:1- Akyumak, Boyabat, Yenice, Bafra, Çetinkaya ve Çarşamba Merkez Fabrika Kantarında 2012 yılında taahhüt alınmamıştır. Not:2- Gökçeağaç Kantarı 31.05.2012 tarihinde kapatılmış olmasına rağmen kantarda pancar alımı yapılmıştır. % 42 TOPLAM 7.085 1 Yozgat 13 2 5 Uşak Susurluk Turhal 6 Muş 1 16.029 21.538 21.870 6.109 1 1 2 2 Malatya 4.391 2 3 3 1 17.804 1 2 5.230 1.386 4.406 6.528 4.105 11.471 25.543 12.778 14.672 Kırşehir 3 1 1.006 Kars Kastamonu 1 Ilgın 2 3 Erzurum Eskişehir 1 Erzincan 2 1 1 Erciş Ereğli 2 1 Elbistan 21.758 42.063 29.218 1 3 6 4 8.424 2 Adet Elazığ Çorum Çarşamba 1.175 1.868 1 Üretim Toplam 9,61 810.035 28.568 51.816 76.126 29.883 53.024 21.989 103.508 24.432 50.146 24.193 28.171 167.369 24.456 51.070 21.801 53.483 Üretim Toplam 20001-30000 Ton 7 1 8.950 22.416 Adet 10001-20000 Ton 1 1 9 3 Üretim Toplam 5001-10000 Ton Burdur 550 3.007 Adet 1001-5000 Ton Bor 1 4 Alpullu Ankara 3 Ağrı 588 Üretim Afyon Toplam Adı Adet Fabrika 0001-1000 Ton 11,38 28 2 2 1 2 1 4 6 1 1 1 1 3 1 2 Adet 12,57 1.059.458 86.044 75.424 42.419 62.947 48.515 144.621 226.670 32.818 38.224 36.388 44.223 109.044 45.636 66.485 Üretim Toplam 30001-50000 Ton 14,63 36 3 1 3 3 1 1 6 5 1 2 1 1 2 3 2 1 Adet 29,32 2.470.326 206.533 57.970 169.964 243.216 77.840 60.694 422.132 311.148 71.194 111.486 98.135 75.583 123.170 233.778 120.478 87.005 Üretim Toplam 50001-100000 Ton 6,10 15 1 1 2 1 5 1 2 1 1 Adet 36,17 3.047.718 116.375 423.294 375.273 146.089 673.158 321.162 244.031 275.343 472.993 Üretim Toplam 100001 ve üzeri Ton TABLO : 5 - KANTARLARIN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2012) 100,00 246 12 10 22 14 7 5 6 9 4 15 20 16 6 8 6 4 2 7 2 24 7 11 14 7 8 Adet 100,00 8.426.792 395.077 156.814 458.200 92.708 302.731 156.263 617.105 158.848 20.251 987.413 826.871 195.216 151.548 822.868 153.845 374.876 49.166 356.044 1.725 490.027 367.278 523.613 33.847 31.339 703.119 Üretim Toplam 3.8- TOHUM İŞLEME FABRİKASI ÇALIŞMALARI Tohum İşleme Fabrikasınca; pancar üretim iş programına uygun olarak, ihale edilmek suretiyle temin edilen genetik monogerm ham tohumlar işlenmekte ve her türlü teknik kontrolü, ilaçlaması ve laboratuvar analizleri yapılarak ekime hazır halde fabrikalara sevk edilmektedir. İşlenmiş tohumların ilaçlanması; ileri teknolojik özelliklerdeki tohum ilaçlama ünitesinde insan sağlığı ve çevre kirliliğine meydan verilmeden hastalık, toprak altı zararlıları ve bitkinin genç döneminde etkili olan haşerelere karşı yapılmaktadır. 1- İşlemeye Alınan Ham Tohum Miktarı (Ton) : 404,107 2- İşlenen Tohum Miktarı (Ton) : 321,900 3- Randıman (%) : 79,66 4- 2012 Yılı Ortalama İşlenmiş Tohum Maliyeti (TL/kg) : 28,95 43 4 - FABRİKALARIMIZIN İŞLETME VE TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ A - ŞEKER ÜRETİMİ 4.1 - KAMPANYA FAALİYETLERİMİZ Sanayimizde bu yılki kampanya döneminde 23 fabrikada günde ortalama 101.644 ton pancar işlenmiştir. 4.1.1 - ÜRETİM DEĞERLERİ 2012/2013 Kampanya döneminde Şirketimize ait fabrikalarda üretilen şeker miktarı, geçen dönemlerle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. ŞEKER ÜRETİMİ, Ton 44 2012 kampanyasında, fabrikalarımızda 8 130 000 ton pancar işlenerek 1 169 900 ton şeker ve 321 600 ton melas elde edilmiştir. 2012 kampanya dışı dönemde küp şeker üretimi yapılmamış olup, pancar kampanyası içinde ise 78 ton küp şeker üretilmiştir. 2012 yılında Eskişehir Alkol Fabrikamızda, 15 334 ton melas işlenerek 5 200 000 litre alkol üretilmiştir. 4.1.2 – 2012 KAMPANYASI ŞEKER FABRİKASI FAALİYETLERİ ÖZETİ 2012 kampanya başlama tarihleri, her yıl olduğu gibi pancar rekoltesi, pancarın vegetasyon seyri, geçmiş yıllardaki randıman değerleri ve şeker stok durumuna bağlı kalınarak ilgili servislerle görüş birliği içerisinde tespit edilmiştir. Yönetim Kurulumuzun 31.05.2012 tarih ve 2 sayılı kararı ile Çarşamba ve Susurluk Şeker Fabrikaları ekim alanlarında üretilen pancarların 2012/13 kampanya döneminde Çorum ve Eskişehir Şeker Fabrikalarında işlenmesi kararlaştırılmıştır. 45 4.1.3 - TEKNOLOJİK DEĞERLER Fabrikalarımıza ait son beş yıllık teknolojik sonuçlar karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. Toplam Melasta Pancardaki Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman Yıllar Şeker Varlığı % % p.g. % p.g. % p.ş.g. % p.g. 2008 16,57 0,43 1,96 14,18 85,57 2009 17,18 0,43 1,97 14,78 86,01 2010 15,61 0,46 2,05 13,10 83,96 2011 16,68 0,45 2,04 14,19 85,11 2012 16,80 0,43 1,98 14,39 85,66 2012 yılında fabrikalarımızca elde edilen teknolojik değerler aşağıda gösterilmiştir. Toplam Melasta Pancardaki Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman Fabrikalar Şeker Varlığı % % p.g. % p.g. % p.ş.g. % p.g. Afyon 17,78 0,50 1,92 15,36 86,38 Ağrı 16,07 0,27 1,62 14,18 88,20 Alpullu 13,15 0,56 2,59 10,00 76,02 Ankara 16,33 0,45 2,37 13,51 82,73 Bor 16,46 0,51 1,99 13,96 84,82 Burdur 16,66 0,50 2,04 14,12 84,73 Çarşamba Çorum 16,85 0,39 2,10 14,36 85,24 Elazığ 14,85 0,49 2,14 12,22 82,25 Elbistan 15,40 0,37 1,97 13,06 84,83 Erciş 17,21 0,49 1,67 15,05 87,47 Ereğli 16,71 0,38 2,02 14,31 85,66 Erzincan 16,33 0,41 1,86 14,06 86,08 Erzurum 17,83 0,30 1,80 15,73 88,20 Eskişehir 16,96 0,57 2,15 14,24 83,94 Ilgın 17,10 0,35 1,95 14,80 86,57 Kars 18,05 0,60 2,02 15,43 85,48 Kastamonu 16,49 0,46 1,91 14,12 85,62 Kırşehir 17,20 0,37 1,81 15,02 87,34 Malatya 15,52 0,46 2,03 13,03 83,92 Muş 16,28 0,38 1,65 14,25 87,54 Susurluk Turhal 16,54 0,41 1,81 14,32 86,58 Uşak 17,46 0,46 2,09 14,91 85,43 Yozgat 16,91 0,32 1,71 14,88 87,98 Ortalama 16,80 0,43 1,98 14,39 85,66 46 4.2- İŞLENEN PANCAR VE ŞEKER ÜRETİMİ 4.2.1- PANCAR İŞLEME KAPASİTESİ 23 Şeker fabrikamızın toplam pancar işleme kapasitesi 2012 kampanyasında 101.644 t/gün olarak gerçekleşmiştir. Tüm fabrikalarımız itibariyle son beş yıla ait değerler aşağıda verilmiştir. Pancar işleme kapasitesi Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Toplam Kurulu Ton/gün 6.000 3.000 4.000 3.000 3.000 4.800 3.000 6.000 1.500 3.000 1.500 6.000 1.500 3.000 6.000 6.000 1.500 3.000 3.000 3.000 3.000 7.000 7.000 1.500 3.000 93.300 Hedef Ton/gün 7.000 3.200 3.700 3.800 3.800 5.200 7.300 1.800 3.800 2.000 8.500 1.850 3.300 7.200 7.000 1.750 3.800 4.000 3.600 3.600 7.200 1.800 3.800 99.000 Ortalama İşlenen Pancar Miktarı, Ton/Gün 2008 6.557 3.448 3.941 3.740 4.066 5.196 2.720 6.355 1.910 4.050 2.480 8.465 2.004 3.242 7.111 6.887 1.740 3.667 3.345 3.772 3.674 6.683 7.200 1.748 3.885 107.886 47 2009 2010 6.402 7.126 3.281 3.175 3.702 3.692 3.726 3.780 4.202 3.861 4.960 5.086 2.885 2.185 6.335 7.397 1.675 1.952 4.194 4.091 2.312 2.262 8.765 7.718 1.891 1.841 3.303 3.261 7.501 7.268 7.184 7.436 1.585 1.764 3.785 3.944 3.214 3.140 3.732 3.623 3.462 3.750 6.922 5.249 7.114 7.311 1.906 1.896 3.810 3.849 107.848 106.657 2011 6.548 1.949 2.764 4.080 3.829 5.204 7.930 1.850 4.112 1.802 8.535 1.842 3.058 6.906 7.416 1.871 3.798 4.200 3.456 3.342 7.311 1.835 4.058 97.696 2012 7.229 3.341 3.135 3.890 3.944 4.740 8.101 1.867 3.857 2.186 9.133 1.828 3.257 7.106 7.749 1.716 3.631 4.405 3.666 3.718 7.607 1.820 3.718 101.644 4.2.2- KAMPANYA SÜRELERİ Kampanyalarımız 14.09.2012 tarihinde Elbistan şeker fabrikası ile başlamış ve 26.01.2013 tarihinde Kırşehir şeker fabrikası ile bitmiştir. Kampanya faaliyetlerimiz 134 gün sürmüştür. Fabrikalarımızın 2012 pancar kampanyası başlangıç ve bitiş tarihleri ile rafineri kampanyası bitiş tarihleri ve kampanya süreleri aşağıda gösterilmiştir. Pancar Kampanyası Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Başlangıç Tarihi 19.09.12 17.10.12 13.10.12 21.09.12 01.10.12 04.10.12 02.10.12 19.10.12 14.09.12 12.10.12 28.09.12 05.10.12 05.10.12 21.09.12 28.09.12 15.10.12 15.10.12 05.10.12 10.10.12 05.10.12 08.10.12 21.09.12 01.10.12 Rafineri Kamp. Bitiş Tarihi 02.01.13 09.11.12 22.10.12 21.01.13 30.12.12 12.01.13 08.12.12 13.11.12 11.12.12 10.12.12 27.12.12 22.12.12 26.11.12 22.01.13 21.01.13 29.10.12 26.11.12 24.01.13 25.11.12 02.12.12 05.12.12 13.12.12 01.01.13 Bitiş Tarihi 04.01.13 11.11.12 24.10.12 23.01.13 01.01.13 15.01.13 11.12.12 15.11.12 14.12.12 11.12.12 29.12.12 24.12.12 28.11.12 24.01.13 24.01.13 31.10.12 28.11.12 26.01.13 27.11.12 05.12.12 07.12.12 15.12.12 04.01.13 48 Kampanya Süresi (gün) Pancar Kamp. 105,00 22,75 9,25 122,25 90,00 100,00 67,67 25,50 88,67 59,00 90,00 78,00 52,50 123,00 115,50 13,75 42,25 110,75 45,75 58,50 58,50 83,50 92,25 Toplam Raf. Dahil 107,00 25,25 11,25 124,00 92,00 103,00 70,00 27,00 91,00 60,50 92,00 80,00 54,00 125,00 118,00 15,75 44,25 113,00 48,00 61,00 60,50 85,00 95,00 4.2.3- İŞLENEN PANCAR VE ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER Son beş yılda fabrikalarımızda kampanyada üretilen kristal, küp, rafine ve ihraç şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir. Üretilen Şeker, Ton Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Kristal 1.160.167,0 1.369.386,0 1.259.650,0 1.214.500,0 1.169.822,0 Küp 533,0 287,0 78,0 Rafine - İhraç - Toplam 1.160.700,0 1.369.673,0 1.259.650,0 1.214.500,0 1.169.900,0 2012 kampanyasında fabrikalar itibariyle dağılım aşağıdadır. İşlenen Pancar Fabrikalar (Ton) Afyon 759.000 Ağrı 76.000 Alpullu 29.000 Ankara 475.500 Bor 355.000 Burdur 474.000 Çarşamba Çorum 548.200 Elazığ 47.600 Elbistan 342.000 Erciş 129.000 Ereğli 822.000 Erzincan 142.600 Erzurum 171.000 Eskişehir 874.000 Ilgın 895.000 Kars 23.600 Kastamonu 153.400 Kırşehir 487.900 Malatya 167.700 Muş 217.500 Susurluk Turhal 445.000 Uşak 152.000 Yozgat 343.000 Toplam 8.130.000 Üretilen Şeker, Ton Kristal 116.560,0 10.775,0 2.900,0 64.220,0 49.550,0 66.906,0 78.735,0 5.815,0 44.670,0 19.415,0 117.630,0 20.050,0 26.817,0 124.420,0 132.500,0 3.641,5 21.664,0 73.273,5 21.850,0 31.000,0 63.720,0 22.670,0 51.040,0 1.169.822,0 Küp 78,0 - 49 Rafine İhraç - - Toplam 116.560,0 10.775,0 2.900,0 64.220,0 49.550,0 66.906,0 78.735,0 5.815,0 44.670,0 19.415,0 117.630,0 20.050,0 26.895,0 124.420,0 132.500,0 3.641,5 21.664,0 73.273,5 21.850,0 31.000,0 63.720,0 22.670,0 51.040,0 1.169.900,0 4.2.3.1- İŞLENEN PANCAR Son beş yılda fabrikalarımızda işlenen pancar miktarları mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. İşlenen Pancar, Ton Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Toplam 2008 647.000 150.000 166.500 336.600 310.000 417.000 137.800 384.500 112.200 202.500 109.100 1.061.000 163.000 201.000 707.500 867.800 54.800 224.600 332.000 205.600 237.000 274.000 505.800 140.700 237.000 8.185.000 2009 701.000 122.500 152.700 421.000 385.500 434.000 95.200 448.200 71.200 216.000 138.700 1.238.000 182.000 197.100 992.000 1.012.900 21.000 282.000 421.000 248.200 271.800 266.500 546.000 121.000 284.500 9.270.000 2010 734.000 163.500 108.000 404.500 374.500 534.000 82.300 646.000 89.800 360.000 194.500 1.057.300 211.700 275.000 765.000 818.000 36.600 331.300 414.500 288.000 312.500 248.000 647.000 172.500 344.500 9.613.000 50 2011 615.500 137.400 60.800 434.500 365.000 538.600 567.000 88.200 381.000 100.000 917.500 192.500 237.000 842.500 862.100 47.400 226.000 365.400 216.000 244.000 605.000 189.000 324.600 8.557.000 2012 759.000 76.000 29.000 475.500 355.000 474.000 548.200 47.600 342.000 129.000 822.000 142.600 171.000 874.000 895.000 23.600 153.400 487.900 167.700 217.500 445.000 152.000 343.000 8.130.000 4.2.3.2- ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen toplam şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir. Şeker Üretimi, Ton Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Toplam 2008 98.000 19.329 21.900 45.250 42.430 63.254 14.330 57.625 14.730 27.820 16.340 151.360 23.946 32.600 103.680 127.483 7.470 31.348 48.525 25.060 35.400 27.510 67.660 20.650 37.000 1.160.700 2009 110.000 16.233 16.465 62.550 55.750 64.835 11.176 69.050 8.870 31.313 21.485 183.570 28.275 32.434 152.724 156.100 3.363 42.900 59.870 32.600 39.900 27.070 80.500 17.950 44.690 1.369.673 2010 105.125 20.175 10.550 49.130 49.550 73.100 6.895 88.000 10.970 46.664 28.570 138.681 28.310 41.905 95.910 114.200 5.600 39.160 55.500 31.950 43.000 18.710 86.230 24.020 47.745 1.259.650 51 2011 92.936 18.543 6.711 58.030 50.180 77.630 80.230 11.730 51.888 14.000 129.800 28.115 37.595 113.650 126.198 7.534 32.274 53.400 26.080 33.510 87.050 28.200 49.216 1.214.500 2012 116.560 10.775 2.900 64.220 49.550 66.906 78.735 5.815 44.670 19.415 117.630 20.050 26.895 124.420 132.500 3.641,5 21.664 73.273,5 21.850 31.000 63.720 22.670 51.040 1.169.900 4.2.4 - KÜP ŞEKER Piyasanın talebi doğrultusunda kristal şekerden küp şeker üretimi yapılmakta olup 2012 yılında kampanya içinde 78 ton küp şeker üretilmiştir. Son beş yılda üretilen, toplam küp şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir. Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Pancar Kampanyasında 533,0 287,0 78,0 Küp Şeker Üretimi, Ton Pancar Kampanyası Dışında 1.703,0 761,8 261,0 410,0 - Toplam 2.236,0 1.048,8 261,0 410,0 78,0 2012 yılında Erzurum Şeker Fabrikasında üretilen küp şeker miktarı aşağıdadır. Fabrikalar Erzurum Toplam Küp Şeker Üretimi, Ton Pancar Pancar Kampanyası Kampanyasında Dışında 78,0 78,0 - 52 Toplam 78,0 78,0 4.3 - YAN ÜRÜNLER 4.3.1- MELAS Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen melas miktarları mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Melas Üretimi, Ton Fabrikalar Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Toplam 2008 25.684 6.012 6.526 15.520 11.500 17.854 6.360 15.416 5.050 7.374 3.630 39.798 5.579 7.740 26.956 31.115 2.141 9.228 13.585 8.244 9.400 13.020 19.672 6.030 8.066 321.500 2009 29.980 4.822 6.619 17.720 14.673 17.248 3.974 19.038 3.130 7.784 4.510 50.352 6.090 6.550 37.170 34.163 893 10.302 18.560 9.658 12.368 13.280 22.495 4.345 9.986 365.710 2010 28.335 7.394 4.532 17.740 15.320 22.225 4.136 27.490 3.860 13.860 6.370 47.568 7.384 9.078 31.954 31.900 1.470 13.140 18.480 12.166 13.032 12.340 24.700 6.790 12.986 394.250 53 2011 24.110 6.679 3.020 20.000 15.739 22.830 23.242 3.634 15.004 3.400 39.550 7.290 8.270 36.855 34.260 1.983 7.817 14.800 8.985 11.010 23.200 7.700 10.222 349.600 2012 29.100 2.464 1.502 22.500 14.100 19.333 23.000 2.042 13.442 4.310 33.140 5.314 6.164 37.610 34.902 952 5.851 17.689 6.806 7.178 16.130 6.340 11.731 321.600 B - DİĞER ÜRETİMLER 2012 yılında alkol fabrikalarımızda toplam 5.200.000 litre alkol üretilmiştir. 4.4 - ALKOL ÜRETİMİ Son beş yılda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları aşağıda gösterilmiştir. Üretilen Alkol (x 1000 Litre) Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 İşlenen Melas (%50P) Ton 20.930 13.266 20.924 16.086 15.334 Ham - Saf 6.560 4.200 6.560 5.190 5.200 Toplam 6.560 4.200 6.560 5.190 5.200 (x 1000 kg) Kons. Potasyum Bioetanol Füzel, lt Şlempe Sülfat (x 1000 Litre) 2.400 7.497 160 5.900 8.900 1.420 6.710 1.500 8.500 - 2012 yılında alkol fabrikalarımızda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları aşağıdadır. Üretilen Alkol (x 1000 Litre) İşlenen Melas Fabrikalar (%50P) Ton Erzurum Eskişehir 15.334 Malatya Turhal Toplam Ham - 15.334 - (x 1000 kg) Kons. Potasyum Bioetanol Saf Toplam Füzel, lt Şlempe Sülfat (x 1000 Litre) 5.200 5.200 1.500 8.500 5.200 5.200 1.500 8.500 - - 4.5 - YAKIT DURUMU Fabrika yakıt ihtiyaçları, güncel işlenecek pancar miktarları ve asgari stok dikkate alınarak siparişe bağlanan tahsislerde mümkün olan revizeler yapılmak suretiyle karşılanmıştır. Fabrikalarımızın pancar kampanyasındaki gösterilmiştir. 54 yakıt tüketimleri aşağıda TOPLAM YAKIT ( 7000 kCal/kg, Fireli ) ( ŞEKER FABRİKASI İÇİN ) YAKIT TÜKETİMİ ( Ton ) Ort. Fabrikalar 2008 2009 2010 2011 2012 3Yıl Afyon 33.168 39.745 35.211 30.668 37.300 34.637 Ağrı 6.584 5.389 7.261 8.087 3.852 6.875 Alpullu 8.120 7.594 4.714 3.370 1.701 3.859 Ankara 13.040 16.388 15.753 16.869 18.520 17.123 Bor 12.998 16.147 17.068 19.674 15.975 17.583 Burdur 20.079 21.694 25.420 27.558 21.366 24.922 Çarşamba 7.379 5.306 4.932 4.932 Çorum 15.177 17.238 22.765 18.682 17.683 19.869 Elazığ 5.280 3.382 3.934 4.001 2.184 3.591 Elbistan 9.672 10.255 17.036 18.746 18.420 18.075 Erciş 3.741 5.161 7.552 4.003 4.964 5.925 Ereğli 57.107 59.286 65.219 31.409 27.068 42.915 Erzıncan 6.446 7.492 8.637 8.322 5.888 7.809 Erzurum 9.840 9.895 13.453 12.807 8.665 12.030 Eskişehir 28.644 38.696 30.280 35.255 33.334 33.045 Ilgın 44.411 50.436 40.687 36.435 34.290 37.040 Kars 2.496 947 1.635 2.346 1.182 1.849 Kastamonu 10.487 11.966 14.460 9.140 6.921 11.141 Kırşehir 17.579 19.816 20.732 13.515 15.627 16.687 Malatya 8.410 10.133 11.796 9.020 6.776 9.650 Muş 8.937 10.477 11.215 9.568 7.773 9.729 Susurluk 11.530 11.779 13.353 13.353 Turhal 24.416 23.958 28.225 26.566 19.951 25.464 Uşak 6.360 4.898 7.356 9.251 6.826 7.897 Yozgat 10.426 12.529 16.316 14.076 15.406 15.289 Toplam 382.327 420.608 445.010 369.369 331.672 401.288 55 YAKIT TÜKETİMİ (% pg) Ort. 2008 5,13 4,39 4,88 3,87 4,19 4,82 5,35 3,95 4,71 4,78 3,43 5,38 3,95 4,90 4,05 5,12 4,55 4,67 5,29 4,09 3,77 4,21 4,83 4,52 4,40 4,67 2009 5,67 4,40 4,97 3,89 4,19 5,00 5,57 3,85 4,75 4,75 3,72 4,79 4,12 5,02 3,90 4,98 4,51 4,24 4,71 4,08 3,85 4,42 4,39 4,05 4,40 4,54 2010 4,80 4,44 4,36 3,89 4,56 4,76 5,99 3,52 4,38 4,73 3,88 6,17 4,08 4,89 3,96 4,97 4,47 4,36 5,00 4,10 3,59 5,38 4,36 4,26 4,74 4,63 2011 4,98 5,89 5,54 3,88 5,39 5,12 3,29 4,54 4,92 4,00 3,42 4,32 5,40 4,18 4,23 4,95 4,04 3,70 4,18 3,92 4,39 4,89 4,34 4,32 2012 4,91 5,07 5,87 3,89 4,50 4,51 3,23 4,59 5,39 3,85 3,29 4,13 5,07 3,81 3,83 5,01 4,51 3,20 4,04 3,57 4,48 4,49 4,49 4,08 3Yıl 4,89 5,09 4,95 3,89 4,82 4,81 5,99 3,36 4,49 5,00 3,90 4,42 4,18 5,11 3,98 4,33 4,80 4,29 3,93 4,11 3,69 5,38 4,40 4,56 4,53 4,36 C- BAKIM ONARIM VE ENERJİ FAALİYETLERİ Şeker Fabrikalarımızın Bakım-Onarım faaliyetleri ile Enerji Üretim ve Tüketim Faaliyetleri uygun politika ve stratejiler belirlenerek yürütülmüştür. Pancar işleme kampanya döneminde fabrikalarımız günlük takip edilerek meydana gelen arızaların giderilmesinde, gerekli önlemler alınmış, uygun çözümler üretilmiş ve meydana gelebilecek muhtemel arızalara ışık tutması açısından bu arızaların istatistikleri de tutularak gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Pancar İşleme Kampanyası içerisinde ve revizyon döneminde, Şeker Fabrikalarımızdan, öncelikle arıza nedeniyle uzun duruşları olan fabrikalar olmak üzere ziyaret edilerek, problemler yerinde tespit edilip, gerekli çözümler üretilmiştir. Fabrikalarımızın 2012 yılı bakım onarım masrafları(makine ve tesisler), 2012/2013 pancar işleme kampanyasındaki buhar, elektrik, yakıt sarfiyatlarının % pancara ve şekere göre değerlendirmeleri Ek-1, Ek-2, Ek-3, Ek-4 ve Ek-5’de sunulmuştur. A- BAKIM ONARIM FAALİYETLERİ ● 2012/2013 Pancar İşleme Kampanyasında fabrikalarımızın kritik ünitelerinden olan; buhar kazanlarına ait işletme raporları, buhar türbinlerine ait işletme değerlendirme formları, aylık enerji tüketim listeleri ve arıza bildirim formları kampanya süresince takip edilmiş ve istatistikleri tutulmuştur. Ayrıca, fabrikalarımızdan gelen kesikli santrifüj sepetleri kontrol föyleri (Föy1 – Föy2) gerekli değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. ● Fabrikalarımızın revizyon dönemlerine ait revizyon yüzdeleri aylara göre takip edilerek hedeflenen tarihteki pancar işleme kampanyasına sorunsuz girmeleri için gerekli olan destek ve yönlendirmeler yapılmaktadır. ● Fabrikalarımızın ihtiyaç duydukları malzemelerin dahili ve harici siparişlerinin takibi, kontrol ve değerlendirilmesi yapılarak sipariş edilmesine karar verilen malzemelerin teknik şartnameleri güncellenerek ihale yolu ile temin edilmiştir. Teknik şartnameye uygunluğu belirlenerek satın alınan ve merkez ambarına teslim edilen malzemelerin gerekli muayene ve kontrolleri yapılarak kabul gören malzemeler fabrikalarımıza dağıtılmıştır. ● Ayrıca Şeker Fabrikalarımızın Makine Fabrikalarımıza yapmış olduğu siparişler incelenmiş, uygun görülenlerin Makine İmalat Dairesi Başkanlığı vasıtasıyla ilgili Makine Fabrikalarına siparişleri yapılmıştır. 56 ● Bazı fabrikalarımızda kullanma yeri olup, ihtiyaç fazlası olarak bulunan malzemelerin, ihtiyaç duyulan diğer fabrikalarımızda değerlendirilmesi sağlanmıştır. (Dişli kutusu, pompa, tesis yedekleri, elektrik motoru ve bunlara ait parçalar v.s.) ● Genel Müdürlük binamızda bulunan; dizel jeneratör grubunun, telefon santralinin, kalorifer kazanları yakma sistemlerinin, asansörlerin, kamera güvenlik sisteminin, kart basma ve personel geçiş turnikelerinin, faks cihazlarının, fotokopi makinelerinin, klimaların, bariyer ve kesintisiz güç kaynaklarının periyodik bakımları ile arıza durumundaki bakım-onarımları, kalite sistem prosedürüne uygun olarak gerçekleştirilmiştir. ● Titreşim analizi ölçüm cihazı ve grafik analizi programı bulunan bazı fabrikalarımızda ve Başkanlığımız bünyesinde, geleneksel periyodik bakımın yanı sıra planlı bakım çalışmalarının bir kolu olan kestirimci bakım tekniği uygulanmaktadır. Başkanlığımız teknik elemanları tarafından, 2012–2013 kampanyasında Afyon, Ankara, Bor, Burdur, Çorum, Elazığ, Elbistan, Erciş, Ereğli, Erzincan, Erzurum, Ilgın, Kırşehir, Malatya, Muş ve Yozgat Şeker Fabrikalarının kritik ünitelerinde (Turbo generatör grupları, buhar kazanı baca aspiratörleri, taze hava vantilatörleri, difüzyon dişli kutuları v.b.) titreşim ölçümleri yapılmıştır. Değerlendirme raporları ilgili fabrikalarına gönderilmekte ve analiz raporları doğrultusunda gerekli bakım-onarım çalışmaları yapılmaktadır. Termal kamera ile elektrik dağıtım hatlarında, elektrik panolarında, elektrik bağlantı devreleri ve şalterlerde, buhar kazanlarında, izolasyonlu buhar dağıtım hatlarında vb. ısı yığılması olan noktaların tespiti ile nedenlerinin araştırılması çalışmaları 2004-2005 kampanyasında başlanmış olup, 2012–2013 kampanyasında da devam edilmiştir. B- ENERJİ FAALİYETLERİ x Burdur Şeker Fabrikasına 2011’de montajı yapılan Siemens marka T-5982 no’lu 6,3 kV – 4800 kW gücündeki turbo generatör grubu 2011-2012 kampanya döneminde devreye alınmıştır. Kurulu gücün değişmesi sebebiyle de EPDK’ya lisans tadili müracaatı yapılması gerekmiştir. Ancak müracaat için gerekli olan projelerin ve ÇED raporunun gecikmesi nedeniyle, EPDK’ya lisans tadili başvurusu 3 Ağustos 2012 tarihinde yapılabilmiştir. Ayrıca bu süreçte buhar kazanlarındaki yakıt sisteminde doğalgaza geçilmesi sebebiyle değişiklik olmuş, bunun üzerine 10 Ekim 2012 tarihinde bu değişikliğin de lisans tadili başvurumuz kapsamına alınması için EPDK’ya yeniden müracaat edilmiştir. Her iki 57 başvurumuzla ilgili EPDK’nın incelemesi ve yazışmalar devam etmektedir. Lisans tadili yapıldıktan sonra Enerji Bakanlığından proje onayı ve kabul işlemlerinin yapılması gerekmekte olup, Enerji Bakanlığı ve EPDK nezdindeki işlemler, Proje ve Yeni Tesisler Başkanlığı ile Başkanlığımız tarafından takip edilmektedir. x 2011 yılı içinde kazan yakıt sistemi Linyit-Fuel Oil’den Doğalgaz-Fuel Oil’e dönüştürülen ve lisans tadili için EPDK’ya müracaatını yaptığımız Ereğli ve Kırşehir Şeker Fabrikalarımızın Otoprodüktör Lisans tadil işlemleri tamamlanmış olup, yenilenen lisanslar fabrikalarına gönderilmiştir. x 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği’ne göre Serbest Tüketici kapsamına giren (2011 yılı için 30.000 kWh ve üstü elektrik tüketimi olan) ve bu vesileyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip olan Genel Müdürlük binamız için bir yıllık Elektrik Enerjisi Alımı ihalesi yapılmış olup, ihaleyi kazanan firmayla 01.07.2012 tarihinden başlamak üzere bir yıllığına elektrik enerjisi alımı sözleşmesi yapılmıştır. Ayrıca yine serbest tüketici kapsamında olan 25 şeker fabrikamız için de bilgi amaçlı örnek teknik şartname hazırlanmış ve fabrikalara gönderilmiştir. Fabrikalarımız örnek şartnamede kendi teknik ve özel durumlarına göre gerekli düzenleme ve değişiklikleri yaptıktan sonra ihaleye çıkmaya başlamışlardır. (Not: Serbest tüketici limiti, EPDK tarafından 2012 yılı için 25.000 kWh, 2013 yılı için 5.000 kWh olarak belirlenmiştir.) x Elbistan Şeker Fabrikasında, özellikle son birkaç kampanyada türbinlerin devreden çıkmasına ve üretimde aksamaya neden olan generatörlerde reaktif enerji paylaşımını yapan ikaz sisteminin yenilenmesi (Simoreg’den Digureg sistemine dönüştürülmesi) için, 2012 yılı yatırım programından ödenek çıkarılmış, ancak 2012-2013 kampanya dönemine yetiştirilememiştir. Söz konusu ödenek 2013 yılına aktarılmış olup, sipariş çalışmalarımız başlamış bulunmaktadır. x Afyon ve Uşak Şeker Fabrikalarında geçmiş yıllara nispeten türbin generatör sargı sıcaklıklarında yükselme olduğu görülmüş, fabrikalarıyla ve EMAF’la görüşülerek, generatör stator ve rotorlarının revizyon döneminde EMAF’ta bakım ve temizliklerinin yapılması temin edilmiştir. 2012-2013 kampanyasında yapılan gözlemlerde, sargı sıcaklıklarında düşüşler olduğu tespit edilmiştir. 58 59 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 6,50 AFYON AĞRI ALPULLU ANKARA BOR BURDUR ÇARŞAMBA ÇORUM YAKIT TÜKETİMİ (7000 kCal/kg, %PG.) ELAZIĞ ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN ERZURUM ESKİŞEHİR ILGIN KARS KASTAMONU KIRŞEHİR MALATYA MUŞ 2010 SUSURLUK TURHAL 2011 UŞAK 2012 EK-1 YOZGAT 60 TON(%PG) 20 25 30 35 40 45 50 55 60 AFYON AĞRI ALPULLU ANKARA BOR BURDUR ÇARŞAMBA ÇORUM ELAZIĞ BUHAR TÜKETİMİ (%PG.) ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN ERZURUM ESKİŞEHİR ILGIN KARS KASTAMONU KIRŞEHİR MALATYA MUŞ 2010 SUSURLUK TURHAL 2011 UŞAK 2012 EK-2 YOZGAT 61 kWh(%PG) 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5207 AFYON AĞRI ALPULLU ANKARA BOR BURDUR ÇARŞAMBA ÇORUM ELAZIĞ ELEKTRİK TÜKETİMİ ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN ERZURUM ESKİŞEHİR ILGIN KARS KASTAMONU KIRŞEHİR MALATYA MUŞ 2010 SUSURLUK TURHAL 2011 UŞAK 2012 EK-3 YOZGAT 62 BİN TL. 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur FABRİKALARIN BAKIM ONARIM MASRAFLARI (BİN TL.) Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş 2010 Susurluk Turhal 2011 2012 EK-4 Uşak Yozgat EK-5 Türbinlerin Toplam Üretimi (kWh) Şeker Fabrikasında Tüketilen Toplam Elektrik (kWh) Toplam Yakıt (7000kcal/kg göre ton) % Pancara Yakıt 116560 320.000 24.088.320 23.794.992 37.300 4,91 Ağrı Şeker 26 76,0 10775 37.700 2.784.600 2.645.370 3.852 Alpullu Şeker 12 29,0 2900 13.775 1.024.500 870.825 1.701 Ankara Şeker 124 475,5 64220 232.470 14.741.690 14.325.251 18.520 Bor Şeker 92 355,0 49550 158.210 11.605.032 11.289.372 Burdur Şeker 103 474,0 66906 199.450 14.381.953 Çorum Şeker 70 548,2 78735 193.850 Elazığ Şeker 27 47,6 5815 Elbistan Şeker 91 342,0 Erciş Şeker 61 Ereğli Şeker Erzincan Şeker 1 ton şeker için tüketilen buhar (ton) Üretilen Buhar (ton) 759,0 1 ton pancar için tüketilen buhar (ton) Üretilen Kristal Şeker (Ton) 107 1 ton pancar için tüketilen elektrik(kWh) 1 ton şeker için tüketilen elektrik(kWh) İşlenen Pancar (bin ton) Afyon Şeker Fabrikalar Kampanya gün 2012/2013 Pancar Kampanyasında Enerji Kullanım Oranları (Değerler teknik raporlardan alınmıştır.) 31,35 204,14 0,3481 2,2666 5,07 34,81 245,51 0,4392 3,0981 5,87 30,03 300,28 0,4276 4,2759 3,89 30,13 223,07 0,3887 2,8779 15.975 4,50 31,80 227,84 0,3752 2,6880 14.821.354 21.366 4,51 31,27 221,53 0,3952 2,7997 13.646.736 13.279.272 17.683 3,23 24,22 168,66 0,3195 2,2248 22.800 1.682.200 1.728.500 2.184 4,59 36,31 297,25 0,4105 3,3601 44670 138.140 11.892.096 11.535.333 18.420 5,39 33,73 258,23 0,3785 2,8978 129,0 19415 57.150 4.505.976 4.163.051 4.964 3,85 32,27 214,42 0,3438 2,2843 92 822,0 117630 253.200 19.306.800 17.829.564 27.068 3,29 21,69 151,57 0,3021 2,1114 80 142,6 20050 83.500 4.909.100 4.561.257 5.888 4,13 31,99 227,49 0,3464 2,4636 Erzurum Şeker 54 171,0 26895 89.200 5.848.700 5.322.317 8.665 5,07 31,12 197,89 0,4023 2,5579 Eskişehir Şeker 125 874,0 124420 338.675 27.595.104 25.644.592 33.334 3,81 29,34 206,11 0,3349 2,3525 Ilgın Şeker 118 895,0 132500 319.700 24.573.744 23.940.476 34.290 3,83 26,75 180,68 0,2713 1,8325 Kars Şeker 16 23,6 3641,5 11.900 1.072.710 1.020.000 1.182 5,01 43,22 280,10 0,4642 3,0084 Kastamonu Şeker 45 153,4 21665 67.250 4.805.904 4.646.079 6.921 4,51 30,29 214,45 0,3468 2,4558 Kırşehir Şeker 113 487,9 73273,5 170.800 13.393.620 11.368.961 15.627 3,20 23,30 155,16 0,2901 1,9318 Malatya Şeker 48 167,7 21850 85.350 5.696.500 5.544.500 6.776 4,04 33,06 253,75 0,3843 2,9495 Muş Şeker 61 217,5 31000 87.000 7.224.120 7.007.396 7.773 3,57 32,22 226,05 0,3573 2,5066 Turhal Şeker 61 445,0 63720 186.000 12.763.200 12.711.745 19.951 4,48 28,57 199,49 0,3667 2,5612 Uşak Şeker 85 152,0 22670 63.990 3.449.040 4.169.408 6.826 4,49 27,43 183,92 0,3843 2,5767 Yozgat Şeker 95 343,0 51040 153.400 10.989.990 11.065.046 15.406 4,49 32,26 216,79 0,3514 2,3615 3.283.510 241.981.635 233.284.661 331.672 4,08 28,69 199,40 0,3414 2,3727 Çarşamba Şeker Susurluk Şeker Toplam 8.130,0 1.169.901 En Kötü Değer En İyi Değer 63 5- MAKİNA FABRİKALARI VE EMAF FAALİYETLERİ 2012 yılında Makina Fabrikaları ve Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasında; modernize edilen Şeker Fabrikalarının ihtiyacı makina ve tesisler ile tüm Şeker Fabrikalarının bakım ve onarımı için gerekli yedek parçaların imalat ve tamiratları gerçekleştirilmiş olup ayrıca bazı resmi ve özel kuruluşlara da makina tesis ve yedek parça imalatı yapılmıştır 2012 Yılında yapılan toplam imalat bedeli bir yıl öncesine göre % 5,95 artarak 92.736.591,32 TL olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında Makina Fabrikaları ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasında yapılan işlerin dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Tabloda gösterilen değerler 2011 yılından devreden miktarı çıkartmak ve 2013 yılına devreden miktarı ilave etmek suretiyle hesaplanmıştır. Yedek, Tamirat ve Yatırım harcamaları ile ilgili üretim değerlerine dönem giderleri, kıdem tazminatları ve sosyal yardımlar dahil edilmiştir. YAPILAN İMALAT ( TL ) Fabrika Yıl Adı Şeker Fabrikaları Harice Yapılan 56.437,83 Toplam Faaliyet Net İmalat Kar / Zarar Kar/Zarar 6.354.456,31 10.104,96 -631.022,52 Yedek 5.598.018,48 Yatırım 700.000,00 2012 5.667.674,55 2011 24.442.275,69 650.000,00 556.000,00 1.344,17 6.319.018,72 -730.392,94 1.228.367,21 26.226.642,90 -417.099,28 -2.471.512,14 2012 24.349.164,32 2011 24.462.846,87 1.703.000,00 2.012.000,00 1.703.040,39 27.755.204,71 -2.228.342,67 -3.126.216,98 1.167.024,00 27.641.870,87 87.450,69 -1.323.760,55 2012 27.775.768,66 2011 6.484.362,93 2.776.000,00 - 1.365.636,00 31.917.404,66 4.355,70 6.488.718,63 2011 AFYON ANKARA ESKİŞEHİR 101.326,52 -3.186.939,89 - -617.975,72 ERZİNCAN 2012 4.798.615,07 5.895.554,73 270.000,00 52.898,99 6.505.463,65 2011 11.377.204,53 13.903,22 2.595.904,3 2012 9.402.235,82 2011 78.260.263,23 4.445.117,41 5.916.803,29 1.294.732,52 15.142.085,75 -1.380.160,23 -4.420.821,11 3.346.368,57 87.523.435,09 -528.299,49 -9.947.112,75 2012 78.498.922,07 9.858.020,63 4.379.648,62 92.736.591,32 -3.981.293,54 -12.770.345,0 2011 1.867,80 46.359,99 5.070.482,87 -475.773,59 -996.753,61 5.994.813,71 -300.178,12 -300.178,12 TURHAL 2012 EMAF 13.027,74 6.532.394,61 843.823,84 14.816.932,67 1.656,43 -309.220,47 91.422,26 -4.602.663,70 TOPLAM 64 KAR ve ZARAR DURUMU Makina Fabrikaları ve Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasının Son 5 Yıllık Satış değeri üzerinden Toplam üretim Kar - Zarar durumu aşağıda gösterilmiştir Satışı Yapılan (Kapanan) İşlerin Kıymet Tutarı TL Yıllar 2008 2009 Ciro Zarar Kar TL TL TL 72.139.287,00 65.125.469,71 -4.382.898,00 77.695.790,00 75.217.559,00 -5.998.633,59 78.022.651,33 76.248.836,07 -6.853.176,24 85.171.255,71 81.550.153,00 -9.947.112,75 - - 2010 2011 88.407.232,94 2012 82.187.493,00 -12.770.345,0 Not: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Fabrikaları'na yapılan imalatlardan kâr alınmamıştır. 2012 yılı Makina Fabrikaları üretim faaliyetleri ( Ton ) Döküm* Makina Fabrikası Pik Çelik Sfero Çelik* Talaşlı* Kauçuk D. Dışı Konstr. İmalat İmalat Net İmalat Afyon 280 258 517 Ankara 682 342 1024 Eskişehir 376 185 38 265 726 Erzincan 128 2 13 22 162 181 Turhal 76,4 16,2 184 75 350 Toplam 580,4 67,2 1433 1563 187 105 1330 105 3402 2011 2012 * Brüt değerler. Son 5 yıllık Üretim değerleri Ton 2008 2009 Yıllar 2010 4329 3885 3449 65 3792 3402 ARAŞTIRMA GELİŞTİRME FAALİYETLERİ MAKİNA FABRİKALARI ve EMAF 1- ANKARA MAKİNA FABRİKASI a) Tambur tipi Pülp Tutucunun alternatifi olarak ,ham şerbet tutulmasında etkin olan AMF Tipi Pülp Tutucunun projelendirilmesi tamamlanmış olup, prototip imalatı devam etmektedir. b ) K1100 Sürekli Santrifüjlerinin yataklama grublarında yapılan iyileştirme çalışmaları olumlu neticelenmiş olup Şeker Fabrikalarındaki bütün K1100 Santrifüjlerine uygulanmasına devam edilmektedir. 2 - ELEKTROMEKANİK AYGITLAR FABRİKASI : a) Afyon Şeker Fabrikası Rafineri Otomasyonun DCS(SİEMENS) işletim sistemi ile ilgili proje geliştirme çalışmaları ve uygulaması yapıldı. b) Eskişehir Şeker Fabrikası Rafine Otomasyonun DCS(ABB) işletim sistemi ile ilgili ,proje geliştirme çalışmaları ve uygulaması yapıldı, c) Elektro–Pnömatik Konumlayıcıların Mikro Ventil Sistemleri,yeni nesil (VUVG) serisi ile değiştirildi.Elektronik devrede ve şasi üzerinde yeni düzenlemeler yapıldı. d) Yıkamalı tip Basınç Transmiterleri ile Refrijerant Seviyelerinin ölçümü uygulaması yapıldı. e) Microişlemci Denetimli, Elektronik Konumlayıcı prototipi üretildi,deneme çalışmları yapıldı. f) Proses Refraktrometre ile kristalizasyon çalışmalarına devam edildi. g) Kamyon kantarlarında ,Kameralı Plaka tanıtma çalışmaları yapıldı. h) 60 Tonluk Seyyar Pancar Boşaltma Makinası için Toprak sıyırma Ünitesi İmalat çalışması yapıldı. i) K1100 sürekli Santrifüj Motorları Yıldız /Üçgen Yol Verme Sistemlerinin ,Yumuşak Kalkışlı sistem haline getirilmesi çalışması yapıldı. 3 -ESKİŞEHİR MAKİNA FABRİKASI: Farklı çalışma ortamlarında ihtiyaca cevap verecek değişik tipte pompaların üretim portföyümüze kazandırılması amacıyla araştırma ve proje çalışmaları devam etmektedir. Vizkozitesi yüksek ve katı partikül içeren akışkanların tranferi için Peristaltik (0,022 lt/devir) ve Loplu Pompa (36 m³/h) ) prototipleri imal edilmiş olup yapılan deneme çalışmalarından olumlu netice elde edilmiştir. LP pompadaki sızdırmazlık sorunları nedeniyle, LAP 150 Çorum şeker Fabrikasında kullanılmış olup olumlu netice elde edilmiştir 66 BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ - Genel Müdürlük ile Fabrikalar arasında bulunan NETWORK trafiği sürekli açık tutulmuş veri aktarımı ve Network üzerinden yapılan işler aksatılmadan yürütülmüştür. - Kurumun istekleri doğrultusunda Programlama faaliyetleri aksatılmadan yürütülmüş, daha önce farklı teknolojilerle yapılan işler tespit edilerek, tarafımızdan yazılan programlarla yapılmaya başlanmıştır. Bu sayede hem zamandan tasarruf edilmiş hem de mükerrer ve yanlış bilgi akışı önlenmiştir. - Atak önleme sistemi güncel tutularak, içeriden ve dışarıdan gelecek zararlı ataklar engellenmiştir. - 5651 sayılı yasa gereği Network ağ güvenliği en üst seviyeye çıkartılmış, URL filtreleme, virüs ve anti virüs programları sürekli güncel tutulmuştur. - Genel Müdürlüğümüz Network altyapısı yenilenmiştir. - Yeni yedekleme sistemi olan Tekilleştirme ile Kurum bilgilerinin yedekleri daha güncel tutulmaya başlanmıştır. - Gelişen teknolojiler doğrultusunda, ödeneklerde dikkate alınarak yeni bilgisayar ve yazıcı talepleri karşılanmıştır. 67 ŞEKER ENSTİTÜSÜ AR-GE FAALİYETLERİ Şeker Enstitüsü bünyesinde bulunan Tarımsal ve Teknolojik Araştırmalar Müdürlüklerinin araştırma ve teknik yardım faaliyetleri; Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları, Danışmanlık, Teknik Yardım ve Rutin Çalışmalar, Eğitim, Uluslararası Araştırma Kurumları ile İşbirliği, Yurt içi Üniversite ve Diğer Kurumlarla İşbirliği, Kongreye Katılma ve İnceleme Gezileri, Araştırmaya Yönelik Üretim Faaliyetleri başlıkları altında verilmiştir. ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI 1.1. Yeni Başlanan ve Devam Eden Araştırma-Geliştirme Çalışmaları: Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı Şubelerce; şeker pancarı ekim alanlarımızda ekilecek şeker pancarı çeşitlerini seçebilmek amacıyla; 2012 yılında da Cercospora ve Rhizomania’ya dayanıklı çeşitlerle; Çarşamba, Karacabey, Çorum, Kırşehir ve Ilgın’da çiftçi tarlaları ile Eskişehir ve Hasankale Deneme İstasyonlarında, nematoda toleranslı çeşitlerle; Eskişehir, Etimesgut ve Hasankale Deneme İstasyonları ile Akşehir ve Altınekin çiftçi tarlalarında ve Curly top hastalığına dayanıklı çeşitlerle; Şereflikoçhisar’da çiftçi tarlasında, Ilgın ve Etimesgut Deneme İstasyonlarında verim kontrol denemeleri yapılmıştır. Deneme sonuçlarına göre; Cercospora ile Rhizomania’ya dayanıklı çeşitler, nematoda toleranslı çeşitler ve Curly Top’a dayanıklı iyi performans gösteren çeşitler belirlenmiştir. Bu denemeler aynı zamanda T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na üretim izni ve tescil için başvurulan çeşitlerin Resmi Tescil denemesi olarak yürütülmüştür. Genetik monogerm hibrid şeker pancarı çeşit ıslahı çalışmaları çerçevesinde, elde edilen genetik monogerm hatlardan anaç pancar seleksiyonu, kenevir izolasyonunda tohum üretimleri ve melezlemeler, familyalarda O-tip bitki testi yapılmış, bunlardan fide üretilmiş ve genetik monogerm familyalar ve melezleri verim kontrol denemelerine alınmıştır. Multigerm tetraploid ve diploid tozlayıcıları ıslah etmek amacıyla melezlemeler yapılmış, seçilen bitkiler kenevir izolasyonunda erkek kısırlarla melezlenerek tohum üretilmiştir. Rhizomania ve Cercospora hastalıklarına toleranslı monogerm şeker pancarı popülasyonu geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. Pancar kist nematoduna sürdürülmüştür. Çeşit geliştirme çalışmalarına devam edilmiştir. 68 dayanıklılık çalışmaları T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü adına “Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk” denemesi Etimesgut Deneme İstasyonunda yürütülmüştür. “Şeker Pancarı Tarımında Ekilen Çeşitlerin Farklı Partilerine Ait Tohumların Tarla İntaş Gücünün Tespiti”, “Ticari Diploid Hibrid Çeşitlerden Yararlanarak Cercospora, Rhizomania ve hem Cercospora’ya hem de Rhizomania’ ya Dayanıklı Anaç Monogerm Şeker Pancarı Popülasyonlarının Geliştirilmesi”, “Geri Melezleme Yoluyla Elde Edilen Cercospora ve Rhizomania’ya Dayanıklı Monogerm ve Multigerm Familyaların Farklı Lokasyonlarda Güncel Çeşitlerle Karşılaştırılması”, “Hibrid Genetik Monogerm Şeker Pancarı Çeşidi Islahı”, “Rutin Toprak Analiz Metotlarının Kontrol, Adaptasyon ve Modifikasyonu”, “Şeker Pancarı Yetiştirilmesinde Üretim Seyri, Maliyet ve İklim Değişkenleri Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”, “Doğu Anadolu Bölgesi Şartlarında Çıplak ve Kaplanmış Şeker Pancarı Tohumunun Değişik Ekim Mesafelerinin Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi”, “Şeker Pancarı Yetiştiriciliğinde Sulamanın Vejetasyon Seyrine Etkisi”, “Şeker Pancarı Tepe Kıvırcıklığı Hastalığına Dayanıklı Şeker Pancarı Çeşitlerinin Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi”, “Türkiye’de Şeker Pancarı Üretim Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic yellow vein virus (BNYVV)’ün Moleküler ve Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh virus (BBSV)’ün Araştırılması”, “Şeker Pancarında Sarılık Hastalığına Yol Açan Virüslerin Belirlenmesi” ve “Rhizomania Hastalığına Karşı Çift Dayanıklı Gen İçeren Çeşitlerin Performansları” konulu araştırma çalışmalarına 2012 yılında devam edilmiştir. Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce; “Ankara Şeker Fabrikası Difüzyon ve Arıtım Üniteleri ile Buharlaştırıcı İstasyonunda 316L, 304L, Nikel Kaplı St37.2 ve St37.2 Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının İncelenmesi” konulu proje kapsamında, belirli zaman aralıklarında arıtım basamakları ve buharlaştırıcı kademelerinden alınan şerbet numunelerinde korozyon analizleri ile bu çeliklerden hazırlanmış kuponların şerbet numunelerinde elektrokimyasal yöntemlerle (Empedans, Tafel ve Lineer Polarizasyon) korozyon ölçümleri alınmış, 304L ve St 37.2 kalite çelik malzemeden yapılmış kuponlarda oluşan korozyon SEM (Taramalı Elektron Mikroskobu) cihazı ile incelenerek fotoğrafları çekilmiştir. Osman Gazi Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen bu proje, difüzyon ünitesinden son kademe buharlaştırıcıya kadar olan ünitelerde St 37.2 malzeme ve 304L malzeme açısından maliyet hesabı çıkarılarak tamamlanacaktır. “Ham Şerbet Arıtımında I. Karbonatlama Kademesinde Optimal Çökme Noktasının Otomatik Olarak Tayini ve Proses Kontrolünün Otomasyonunun Gerçekleştirilmesi” konulu proje için 69 gerekli olan karbonatlama kazanı Ankara Makine Fabrikasına yaptırılmış ve kazan Ankara Şeker Fabrikasına monte edilmiştir. Sistemin otomasyonu EMAF tarafından sağlandıktan sonra işletme denemelerine geçilmiştir. Elde edilen ilk veriler Ankara Şeker Fabrikası Laboratuvarında elde edilen verilerle uyumluluk göstermiştir. Sistemde optimal çökme noktasına ilişkin elde edilen bilginin proses kontrolünde kullanılması 2013-2014 Kampanyasında gerçekleştirilecektir. “Fabrikaya Gelen Pancar ile Fabrikada İşlenen Pancar Arasındaki Beyaz Şeker Randımanı ve Melas Şekeri Farkının İncelenmesi” konulu çalışmada Pancar Analiz Laboratuvarı ve fabrika kıyım bandından alınan numunelerde Na, K, α-amino azotu ve invert şeker analizleri yapılarak geçmiş yıllarda Şeker Enstitüsünde geliştirilen bir eşitlikle melasa giden şeker oranları hesaplanıp karşılaştırılmıştır. Elde edilen ilk sonuçlar değerlendirildiğinde mevcut eşitliğin tekrar gözden geçirilmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca EMAF ile “Rafineride Şeker Pişiriminin Vakum Kazanlarında Aşırı Doygunluğun Takip Edilmesi Yoluyla Kontrolü ve Otomasyonu” konulu proje ile “Şeker Fabrikası Şerbetlerinde (Ham Şerbet, Sulu Şerbet, Koyu Şerbet ve Melas) Azotlu Bileşiklerin Seyri” konulu çalışma devam etmektedir. Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile ortak yürütülen çalışmalar kapsamında “Ham Şeker”, “Beyaz Şeker”, “Özel Şekerler”, “Melas”, “Pancar”, “Pancar Şekeri Fabrikasyonu”, “Oligosakaritler ve Polisakaritler”, “Şekerler ve Şekerdışı Maddeler için Kromatografik Teknikler”, “Mikrobiyoloji”, “İndirgen Şekerler” konularında çalışmalara devam edilmektedir. 1.2. Sonuçlanan Araştırma Geliştirme Çalışmaları: “Şekerpancarı Tohumunda Farklı Kaplama Kalınlıklarının Tarla Çıkışına Etkisi”, “Hububatta Yabancıot Kontrolünde Kullanılan Bazı Sulfonylurea Grubu Herbisitlerin Kalıntı Seviyeleri ile Müteakip Şeker Pancarına Etkileri”, “Şeker Pancarı Çıplak Tohumuna Uygulanan Sistemik İlaçların Farklı Dozlarının, Zararlılar Üzerindeki Etkisi” ve “Organik Şeker Pancarı ve Şeker Üretimi” konulu araştırma çalışmaları 2012 yılında sonuçlandırılmış, raporları hazırlık aşamasındadır. “Beyaz Şekerde Kötü Kokuya Neden Olan Uçucu Yağ Asitlerinin Tespit Edilmesi ve Kötü Kokuların Giderilmesi Amacıyla Çeşitli İyileştirme Yöntemlerinin Araştırılması”, “Kömürde Uçucu Madde Miktarının Tayininde Isıtma Hızının Önemi ve Değişik Isıtma Hızlarında Kömür Sıcaklığı İle Kömürden Ayrılan Uçucu Madde Miktarı Arasındaki İlişki”, “Ankara Şeker Fabrikasında BMA Filtrelerinin Yerine Kullanmak Üzere Konulan Yeni Tip Koyu Şerbet 70 Filtrelerinde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi”, “Ankara Şeker Fabrikası Bölgelerinin Pancarlarında Beyaz Şeker Veriminin Hesaplanması” konulu araştırma projeleri 2012 yılında tamamlanmış sonuç raporları hazırlanmaktadır. DANIŞMANLIK, TEKNİK YARDIM ve RUTİN ÇALIŞMALAR Enstitümüze bağlı 4 deneme istasyonu ile Cercospora ve Rhizomania hastalık alanlarında, Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce şeker pancarının agronomi, bitki besleme, bitki ıslahı, sulama, hastalıklar ve zararlılar ile tarımsal mekanizasyon konularında projelendirilmiş 59 tarla denemesi, 5350 parsel olarak kurulmuş ve her parselin verim ve kalite analizleri yapıldıktan sonra elde edilen verilerin istatistikî analizleri tamamlanarak ilgili araştırıcılara verilmiştir. Şeker pancarının destekleme alım fiyatının tespitine esas olacak 133 adet şeker pancarı ve 147 adet rakip ürünlere ait maliyet etüdünün değerlendirilmesi yapılarak sonuçlar Genel Müdürlüğe iletilmiştir. Gübreleme tavsiyelerine esas teşkil edecek şekilde, araştırma ve diğer amaçlar için alınan 30 toprak numunesinin organik madde, bitkilerce alınabilir fosfor ve potasyum analizleri yapılmıştır. Alınan su numunelerinde sulamaya uygunluk için gerekli analizler yapılmış, sonuçlar ilgililere gönderilmiştir. Şirketimizce çiftçilere dağıtılmak üzere mübayaa edilen gübrelerden alınan ve diğer kurumlardan gelen 125 adet kimyasal gübre örneklerinin standartlara uygunluğu ve kalite kontrolleri ile 42 adet şeker, 50 adet melas ve 2 adet ham şerbet numunesinde ağır metal analizleri yapılmıştır. Ekim alanlarımızda görülen zararlılarla mücadelede kullanılacak tarımsal ilaçlar ve bunların kullanılması hakkındaki teknik yardıma devam edilmiştir. Ekim alanlarımızda yürütülmekte olan Cercospora mücadelesi, fabrikalarımız Ziraat Teşkilatı elemanları ile birlikte takip edilmiş ve danışmanlık hizmeti sürdürülmüştür. Fabrikalarımızın 2013 yılı Cercospora ilaçlama programları hazırlanarak ilaç ihtiyaçları belirlenmiştir. Hastalık teşhisi konularında; Ankara, Çarşamba, Afyon, Elbistan ve Yozgat, Cercospora ilaçlama zarar eşiğinin tespitinde; Çarşamba ve Susurluk, tohuma kalkma konusunda Ilgın Şeker Fabrikalarına teknik yardımda bulunulmuştur. Tohum İşleme Fabrikası’nın üçlü karışım (imidacloprid veya thiamethoxam + thiram + hymexazol + yapıştırıcı madde) tohum ilaçlarını satın almasına esas teknik şartnameler güncellenmiştir. 71 Yürütülen Cercospora-Rhizomania, Rhizomania ve Nematod ile Şeker pancarı tepe kıvırcıklığıRhizomania hastalıklarına dayanıklı çeşit denemeleri sonuçları değerlendirilerek bir kitapçık hazırlanmıştır. Ankara Şeker Fabrikası’nın Polatlı bölgelerinde herbisit zararı incelenmiş ve hazırlanan rapor ilgili birimlere gönderilmiştir. 2012 yılında Türkşeker’e ait fabrikalara dağıtılacak tohumların ilaçlanmasında kullanılacak ilaçlar ve ilaçlama konusunda Tohum İşleme Fabrikası’na teknik yardım ve danışmanlık hizmeti verilmiştir. 2013 yılında Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’in fabrikalarına dağıtılacak ve ekilecek tohumlarının ilaçlanmasında kullanılacak üçlü ilaç karışım numunelerinin çimlenme test denemeleri yapılmış ve sonuç raporu Genel Müdürlüğe gönderilmiştir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı’nın yanıtlaması istemiyle Şeker pancarı araştırmaları ile ilgili TBMM’ne verilen soru önergesine hazırlanan cevap Genel Müdürlüğe iletilmiştir. “Melasın Sebze ve Meyve Ağaçlarında Bitki Besleme Ürünü Olarak Kullanabilirliği” hakkında görüşümüzü içeren bir rapor hazırlanmış, Bağyurdu Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatif Başkanlığına gönderilmiştir. Rus yapısı seyyar pancar boşaltma-temizleme ve yükleme makinelerinin yedek parça ihtiyacını karşılamak için farklı kalemlerdeki malzemelerin teknik şartnamesi hazırlanmış ve imalatı tamamlananların teknik kontrol ve tesellümleri yapılmıştır. Rus tipi seyyar pancar boşaltmatemizleme ve yükleme makinelerine ait 6 adet Rus dizel motor, 4 adet yakıt pompası revizyonu yapılmıştır. Ayrıca 1 adet 80 BG’ deki Tümosan dizel motora turbo adaptasyonu yapılarak turbo motora dönüştürülmüştür. Hassas ekim makinesi yedek parçalarından “Ekici Tekerlek” ihtiyacının karşılanması için; 815 adet 3.5x4.5x90 (8 cm) delik ölçüsünde, 385 adet 3.5x4.5x38 (17 cm) Ham Ekici Teker delik ölçüsünde işlenmiştir. Fabrikalarımıza bağlı kantarlarda bulunan seyyar pancar boşaltma, temizleme ve yükleme makinelerinde meydana gelen arızalar giderilerek yıllık bakım-onarımları ve revizyonları teknik elemanlarımız tarafından yapılmıştır. 72 Turhal Şeker Fabrikası tarafından 40 ton kapasiteli seyyar pancar boşaltma makinesi için geliştirilen “toprak ayırıcı disk (roolen-rost) temizleme sistemi” yerinde incelenmiş, sistemin tüm makineler için projelenip kurulmasının gerekliliğine karar verilmiştir. Genel Müdürlüğün onayı ile seyyar pancar boşaltma makinasında; temizleme sistemi, EMAF tarafından Ankara Şeker Fabrikasında projelendirilerek 2012-2013 kampanya döneminde kullanılmaya başlanmıştır. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından yılda 2 defa düzenlenen “Üretim İzni” ve 1 defa düzenlenen “Tescil” toplantılarına Enstitümüzden ilgililerin katılımıyla denemelerde gerekli şartları sağlayan şeker pancarı çeşitlerinin üretim izni alması veya tescil edilmesine karar verilmiştir. Şeker pancarı gelişim seyri boyunca 30’ ar günlük periyotlar halinde pancar gelişim seyrini takip etmek, geçmiş yıllarla karşılaştırmak, eldeki verilere dayanarak bu yıl için verim ve kalite tahmininde bulunmak amacıyla Haziran-Ekim ayları arasında “Vejetasyon Seyri Raporu” hazırlanarak fabrikalarımıza ve Genel Müdürlüğe gönderilmiştir. T.Ş.F.A.Ş. Genel Müdürlüğünce satın alınan çeşitli işletme malzemelerinin ihalelerine esas numunelerin analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca gelen her parti malzemenin analizi yapılarak tesellümleri sağlanmış, fabrikalarımızdan, çeşitli kişi ve kuruluşlardan değişik tarihlerde gelen çeşitli numunelerin analizleri yapılarak raporları ilgili birimlere gönderilmiştir. Fabrikalarımızın 2011/2012 kampanyası ortalama melas ve beyaz şeker numunelerinin kalite analizleri yapılarak raporları hazırlanmış, Fabrika Müdür Yardımcıları Toplantısında katılımcılara dağıtılmıştır. Ayrıca fabrikalarımızın 2011/2012 kampanyası sırasında ürettikleri beyaz şeker numunelerinin mikrobiyolojik analizleri yapılarak raporları ilgili birimlere gönderilmiştir. Genel Müdürlüğümüz tarafından fabrikalarımızın 2012/2013 kampanyası için açılan satın alma ihalesine esas olmak üzere gelen taş önleyici, difüzyon ve arıtım sistemi için köpük kesici, pancar yıkama ve yüzdürme suyu için köpük kesici, perlit, GP ve BMA filtre torbası, pres filtre bezi, çamur koyulaştırma bezi gibi çeşitli işletme malzemelerinin analizleri yapılarak, gerektiğinde dış kuruluşlarda yaptırılarak değerlendirilmiştir. Hazırlanan değerlendirme raporları çeşitli tarihlerde ilgili birimlere gönderilmiştir. Ayrıca Merkez Ambarına gelen yukarıda adı geçen her parti malzemenin analizleri yapılarak tesellümleri sağlanmıştır. Çeşitli kuruluşlar, Genel Müdürlük ve fabrikalarımızdan gelen beyaz, küp şeker, kömür, melas, taş önleyici, köpük kesici, perlit gibi birçok malzemenin analizleri ile Ankara Şeker Fabrikası’nın 73 sosyal tesisleri ve işyerlerinde kullanılan içme suyu çeşitli fabrikalarımızın su/atıksu numunelerinde mikrobiyolojik analizler yapılarak raporları ilgili birimlere iletilmiştir. Bor Şeker Fabrikasında 2012-2013 Kampanya başlangıcında kazanlarda yaşanan kömür ile ilgili problemler konusunda, fabrika tarafından gönderilen kömür küllerinin elemental analizleri yaptırılmış, bu analiz sonuçlarına göre kömürlerin kazan kirletme özellikleri hesaplanmış, kazanlarda yakılan kömürlerin kül ergime sıcaklıklarına ilişkin kamera görüntüleri incelenerek hazırlanan araştırma raporu ilgili fabrikaya ve Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. Eskişehir Şeker Fabrikası yönetiminin sözlü talebi üzerine, yüksek seyreden difüzyon kaybı ve bilinmeyen kayıplar üzerine yapılan incelemeye ait hazırlanan rapor ilgili fabrikaya ve Şeker Üretim Dairesi Başkanlığına gönderilmiştir. Fabrikalarımızda 2011-2012 kampanyasında kullanılan BMA filtre torbalarının tedarikçisi Kabaklarlı A.Ş.’ nin İstanbul’daki tesislerine gidilerek filtre torbası üretimi yerinde incelenmiş, incelemeye ilişkin hazırlanan rapor Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. BMA filtre torbaları ile ilgili olarak TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı’ na imalatçı firma ile birlikte gidilerek karşılaştırmalı Hava Geçirgenliği ölçümleri yaptırılmıştır. Ayrıca ithalatçı NKS Dış Ticaret Firması tarafından gönderilen BMA ve GP filtre torbası numunelerinin şartnamelerimize uygunluk analizleri yapılarak raporları Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. Son yıllarda bazı fabrikalarımızın Kalite ve İşletme Kontrol Laboratuvarlarına temin edilen Çift Yollu Spektrofotometre cihazı kullanılarak yapılabilen ve ICUMSA tarafından resmi metot olarak kabul edilen ‘Şeker Pancarında Bakır Metodu İle α-Amino Azot Tayini Metodu (Alüminyum Sülfat ya da Kurşun Asetat Temizleme Çözeltisi Kullanarak)’nun çevirisi yapılarak hazırlanan analiz föyü fabrikalarımıza ve Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. Ayrıca 2012/2013 kampanya döneminde, bu metotla Ankara Şeker Fabrikasından alınan pancar kıyımı numuneleri ile Enstitümüzde de çalışılmış ve halen kullanılmakta olan analiz metodu ile karşılaştırması yapılmıştır. Genel Müdürlüğümüz tarafından Enstitümüze gönderilen TS 10913/tst T1 Helva – Yaz Helvası Standart Tadilatı ile Pak-Gıda Firması tarafından talep edilen “Melas için gıdada kullanılabilirlik” konusunda görüş yazısı hazırlanarak ilgili yerlere gönderilmiştir. Genel Müdürlüğümüzde 22.03.2012 tarihinde fuel-oil şartnamesinde yapılacak düzenlemeler hakkındaki toplantıya katılınmış, fuel-oil teknik şartnamesinde yer alan viskozite parametresinin 74 limit değerinin TS 2177 fuel-oil standardında yer alan viskozite birimiyle daha uyumlu olması ile ilgili olarak Şeker Üretim Dairesi Başkanlığı yetkilileri ile görüşülmüş ve şartnamede gerekli değişiklik yapılmıştır. Bor Şeker Fabrikasında fuel–oil analizinde parlama noktası değerinin tespitinde yaşanan sorunlarla ilgili olarak ODTÜ Petrol Araştırma Laboratuvarına gidilerek çalışma yapılmış, laboratuvarlarında kullandıkları otomatik parlama noktası cihazı ile fabrika laboratuvarlarımızda kullanılan manuel cihazlar arasındaki farklılıklar ortaya konulmuş ve konu ilgili görüş alışverişinde bulunulmuştur. 2012-2013 Kampanya dönemi için satın alınan ve kömür yakan fabrikalarımızdan Enstitümüze gönderilen çok sayıda ihale kömürü ile şartnamesi gereği 1. parti kömür numunelerinde ve çeşitli fabrikaların gerekli gördükleri bazı parti kömürü numunelerinde kül ergime noktası ve uçucu madde analizi yapılarak raporları ilgili fabrikalara gönderilmiştir. Enstitümüz Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları Şubesi Laboratuvarı ile yıllık sözleşmesi bulunan Afyon, Çorum, Erzurum, Ilgın, Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat Şeker Fabrikalarının ve özel kuruluşların arıtım tesisi çıkışı (endüstriyel/evsel nitelikli) atıksu numunelerinde iç izlemeye esas akredite parametre analizleri (KOİ ve TAKM) yapılmıştır. Bor Şeker Fabrikasında kurulması planlanan atıksu arıtım tesisinin teknik şartnamesine esas olmak üzere; Enstitümüzün elemanları ile Genel Müdürlük personeli ilgili fabrika da ölçümler yapmış, hazırlanan rapor Genel Müdürlüğe ve ilgili fabrikaya gönderilmiştir. Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları Şubesi Laboratuvarının Yeterlik Belgesinin devamı çerçevesinde yıl içinde yapmış olduğu faaliyetleri gösteren Faaliyet Raporları 4 ayda bir hazırlanarak T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüne iletilmiştir. Akredite olunan atıksu parametrelerine ilişkin Ölçüm Belirsizliği Hesaplama Talimatı yeniden hesaplanmış, TÜRKAK tarafından yapılacak ana denetime hazırlık çalışmaları çerçevesinde prosedürler, talimatlar ve formlarda revizyon yapılarak sistem dokümanları güncellenmiştir. Akreditasyon çalışmaları çerçevesinde; Yeterlik Deneyleri için Aquacheck/İngiltere Firması ile temasa geçilmiş, akredite parametrelerle ilgili olarak mart ve kasım aylarında yapılan ring testine katılım sağlanarak başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Sertifikalı referans malzeme analizleri ve 75 fabrikalarla Müşteri Memnuniyeti Anketi yapılmış, kapsam içi atıksu parametrelerine yönelik her yıl rutin olarak yapılması gereken sözleşmeler fabrikalarımızla mutabakat sağlanarak karşılıklı imzalanmıştır. Üst Yönetim, Kalite Yöneticisi ve Numune Kabul Sorumlusu ile Laboratuvarın İç Tetkiki 26.03.2012 tarihinde gerçekleştirilmiş, Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantısı 18.04.2012 tarihinde yapılmış ve raporları hazırlanmıştır. Şeker Enstitüsü Müdürü, Teknolojik Araştırmalar Müdürü ve Kalite Yöneticisi’nin katılımı ile Şube Laboratuvarında TÜRKAK elemanlarınca 18-19 Eylül 2012 tarihinde Ana Denetim yapılmış ve TÜRKAK Baş Denetçisi ve Teknik Uzman’ın talepleri üzerine Kalite Yöneticisi tarafından Uygunsuzluk ve Düzeltici Faaliyet Bildirim Formlarına yazılan taahhütlerin süresi içinde yerine getirilmesini teminen çeşitli dokümanlarla ilgili revizyon çalışmalarına başlanılmış, hazırlanan Uygunsuzluk ve Düzeltici Faaliyet Formları ile ekleri 13 Aralık 2012 tarihinde TÜRKAK’a gönderilmiştir. Yine Akreditasyon çalışmaları ile ilgili olarak; laboratuvarda kullanılan çeşitli cihaz ve malzemenin kalibrasyonu yaptırılarak sertifikaları alınmış, “Mesleki Sorumluluk Sigortası” yaptırılmış, kapsam içi parametrelerle ilgili doğrulama deneyleri her ay düzenli olarak yapılmış, cihazlar izlenmiş ve ilgili formları doldurulmuştur. Bu çalışmalar Ana Denetimde yetkililere sunulmuştur. Osman Gazi Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen proje kapsamında belirli zaman aralıklarında arıtım basamakları ve buharlaştırıcı kademelerinden alınan şerbet numunelerinde pH, iletkenlik ve Bx analizleri ile Empedans, Tafel ve Lineer Polarizasyon analizlerine ek olarak 304L ve St 37.2 kalite çelik malzemeden yapılmış kuponlar 60 gün süre ile sulu şerbet içerisinde bekletilerek belirli zaman aralıklarında ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümünde SEM (Taramalı Elektron Mikroskopu) cihazı ile oluşan korozyon 500 kat ve 1000 kat büyütülüp incelenerek fotoğrafları çekilmiştir. Eskişehir Şeker Fabrikasında 21-24 Şubat 2012 tarihleri arasında, Fabrikalarımızın Fabrika müdür yardımcılarının katılımları ile gerçekleştirilen kampanya sonu değerlendirme toplantısına katılınarak sorunların çözümüne katkı sağlanmıştır. 2012 yılında da ödeneği çıkan çeşitli demirbaş cihaz ve malzemelerin şartnameleri hazırlanarak Enstitümüz tarafından temini yapılmıştır. Bu cihazların kullanımı ile ilgili olarak tedarikçi firmalardan eğitimler alınmıştır. Kül ergime cihazı için bir yıllık bakım şartnamesi hazırlanmış ve sözleşme imzalanan firma tarafından cihazla ilgili gerekli tüm periyodik bakım, yedek parça değiştirilmesi işlemleri yapılmıştır. 76 İş Sağlığı ve Güvenliği çerçevesinde, laboratuvarlarımızda bulunan çeker ocakların tadilatı ve kül fırınları için davlumbaz yapılması için çeşitli firmalarla görüşülmüş ve bir şartname hazırlanarak ihaleye çıkılmış ve gerekli tadilatlar ve düzenleme yapılmıştır. İş Sağlığı ve Güvenliği çerçevesinde, laboratuvarlarımızda bulunan çeşitli gaz tüplerinin bina dışına taşınması için çeşitli firmalarla görüşülmüş “İdame, Tamamlama ve Yatırım” teklifi hazırlanarak ödenek istenmiştir. Fabrikalarımızın 2012 yılı demirbaş ihtiyaçları için Genel Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan şartnamelere katkıda bulunulmuştur. Fabrika Müdür Yardımcıları (İşletme) Toplantısına hazırlık yapılmış, 2012 yılı içerisinde yeni başlanan, halen devam eden ve biten araştırmalar hakkında sunum yapılmış, kazan boruları, kömür ve diğer yakıtlar ile yakıt katkı maddeleri, çeşitli filtreler, korozyon, çeşitli işletme malzemeleri gibi konularda bilgiler aktarılmıştır. 2011/2012 Kampanya dönemine ilişkin fabrikalarımızda üretilen beyaz şeker ve melasa ait kampanya ortalaması numunelerinin analiz raporları ile fabrikalarımızın spesifik elektrik ve spesifik ısı enerjisi değerlerini gösteren tablolar hazırlanarak dağıtılmıştır. Fabrika Müdürleri Toplantısı için 2012 yılı içerisinde çalışılan projeler, teknik yardım ile yapılan analiz ve rutin işleri içeren doküman hazırlanmıştır. EĞİTİM Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen “Verimlilik ve Zaman Yönetimi, Toplantı Yönetimi, Planlı Çalışma” ve “İlkyardım”, Beta Ziraat A.Ş. nin düzenlediği “Şeker Pancarı Teknik Bilgilendirme Toplantısı”na Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü’nün ilgili elemanları katılmışlardır. Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü teknik elemanları; “Görevde Yükselme Eğitimi”, Şeker Enstitüsü’nde çalışan işçilere “İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Eğitimi”, M.E.B. Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokol gereği, Şeker Enstitüsü bünyesinde çalışan Tarımsal Araştırmalar Laboratuvarları, tohum hazırlığı ve bitki ilaçlamasında çalışan personele, “Tarım Makinelerinin Kullanımı”, Bor Şeker Fabrikasında “Seyyar Pancar Boşaltma Makinelerinin İşletilmesinde Karşılaşılan Teknik Sorunlar” konulu tartışmalı toplantı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından talep edilen teorik eğitim kapsamında, ilgili genel müdürlükçe 77 görevlendirilen ziraat mühendislerine “Şekerpancarında İklim İsteği, Münavebe ve Şekerpancarı Yetiştiriciliği”, “Şeker Pancarı Zararlıları”, “Önemli Şeker Pancarı Hastalıkları ve Mücadelesi” “Şeker Pancarı Mekanizasyonu” ve “Şeker Pancarında Bitki Besleme” konularında teorik eğitim verilmiştir. Bereket TV’de canlı olarak yayınlanan “Bitki Koruma Saati” adlı televizyon programında “Şeker Pancarı Hastalık ve Zararlıları” konusunda çiftçilerimiz aydınlatılmıştır. Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü teknik elamanları; Referans Kimya tarafından düzenlenen “Elektrokimyasal Empedans Spektroskopisi” çalıştayına, Eğitim Dairesi Başkanlığında MCA (My Consultant Academy) firması tarafından düzenlenen “NLP - Sinir Dilinin Programlanması” hakkındaki eğitime, Merck Firması tarafından düzenlenen “Merck Millipore Laboratuar Kimyasalları Eğitimi” seminerine, TSE tarafından düzenlenen “TS EN ISO/IEC 17025 Dokümantasyon Eğitimine”, Erdek’te düzenlenen “İş Gücünün Geliştirilmesi, Denetimi ve Değerlendirilmesi” konusundaki eğitime, TÜBİTAK- JRC’nin ortak olarak yürüttüğü “Gıda Güvenliği Çalıştayı” na, Terra Firmasının düzenlediği “GC-MS, GC-MS/MS ve ICP–MS” gibi değişik ve teknolojik özellikleri gelişmiş cihazların tanıtımı, kullanım alanları ve çeşitli üstünlükleri hakkında verilen eğitimine katılmışlardır. TSE tarafından düzenlenen “TS EN ISO/IEC 17025 Ölçüm Belirsizliği Eğitimi”ne, “TS EN ISO/IEC 17025 Temel Eğitimi”ne, “TS EN ISO/IEC 17025 Dokümantasyon ve İç Kalite Tetkiki Eğitimlerine” Tarımsal ve Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü Teknik Elemanları katılmışlardır. Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce, Şeker Ambar Şeflerine “Şekerin Stoklanma Özellikleri ve İstiflenmesi”, İşletme Şeflerine “Şeker Üretiminde Verimlilik ve Kalitenin Yükseltilmesi”, Kalite ve İşletme Kontrol Laboratuvar Uzmanı, Şefi ve Mühendislerine “Kalite ve İşletme Kontrolü İle İlgili Analizler”, Kayseri ve Boğazlayan Şeker Fabrikaları Teknik Personeli ve Ustalarına “Ham Fabrika ve Rafineride Madde ve Enerji Dengesi ile Kazan ve Yakıtlar” ve “Kristalizasyon ve Su Soğutma Tesisi, Beyaz Şeker Kalitesi, Nişasta ve Sakaroz Bazlı Şekerler, Sakarozun Fonksiyonel Önemi, Melasta Köpük Problemi, Giderilmesi ve Melas Kalitesi” konularında eğitimler verilmiştir. 2012 Yılında çeşitli kurum ve kuruluşlarca düzenlenen çeşitli cihazlar hakkında eğitim, sunum, konferans ve seminerlere ilgili personelimiz katılmıştır. ULUSLARARASI ARAŞTIRMA KURUMLARI İLE İŞBİRLİĞİ Uluslararası Şeker Pancarı Araştırma Enstitüsü (IIRB) ile işbirliğimiz devam etmektedir. 78 Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile 11 konuda araştırmacı olarak laboratuvarlararası ortak çalışmalar yürütülmektedir. Avrupa Şeker Teknolojisi Birliği-ESST ile ilişkiler sürdürülmektedir. YURT İÇİ ÜNİVERSİTE ve DİĞER KURUMLARLA İŞBİRLİĞİ “Organik Şeker Pancarı ve Şeker Üretimi” konulu araştırmada Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TÜGEM Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire Başkanlığı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile, “Azot Fikse Edici ve Fosfor Çözücü Bakteri İzolatlarının Şeker Pancarının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi” araştırmasında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Atatürk Üniversitesi Biyoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi ile “Türkiye’de Şeker Pancarı Üretim Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic yellow vein virus (BNYVV)’ün Moleküler ve Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh virus (BBSV)’ün Araştırılması” konularında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü ile “Nematoda Toleranslı Şeker Pancarı Çeşitleri Verim Kontrol Denemesi”, “Curly Top Hastalığına Dayanıklı Şeker Pancarı Çeşitleri Verim Kontrol Denemesi” ve “Cercospora ve Rhizomaniaya Dayanıklı Çeşitler Verim Kontrol Denemeleri” konularında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi ile çeşitli tarımsal konularda, Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü ile ortaklaşa çalışılmaktadır. “Ankara Şeker Fabrikası Difüzyon ve Arıtım Üniteleri ile Buharlaştırıcı İstasyonunda 316L, 304L, Nikel Kaplı St37.2 ve St37.2 Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının İncelenmesi” konulu projede Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi ile, “Beyaz Şekerde Kötü Kokuya Neden Olan Uçucu Yağ Asitlerinin Tespit Edilmesi ve Kötü Kokuların Giderilmesi Amacıyla Çeşitli İyileştirme Yöntemlerinin Araştırılması” konulu projede Ankara Üniversitesi ile ortaklaşa çalışılmaktadır. Ayrıca çeşitli konularda Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, TÜRKAK, TSE, Tarım İl Müdürlükleri ve Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği ile işbirliği yapılmaktadır. Süleyman Demirel ve Akdeniz Üniversiteleri ile birlikte ortaklaşa yürütülen ve 2011 yılında tamamlanmış olan proje çalışmasının bir bölümünü oluşturan “SSCP Profillerinin İstatistiksel Değerlendirilmesinde Temel Bileşen Analizi: Atıksu Arıtma Tesisi Örneği” isimli çalışma hakemli dergide yayımlanmıştır (N. A. Perendeci, F. Y. Ekinci, J. J. Godon, D. Süral, Çevre Bilim ve Teknoloji, Cilt 3, Sayı: 4, Şubat 2012, ISSN−1302-5627, sayfa: 313−323). 79 KONGRELERE KATILMA ve İNCELEME GEZİLERİ Erciyes Üniversitesi ile Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından 20-22 Eylül 2012 tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası 1. Anadolu Şeker Pancarı Sempozyumuna; “Şeker pancarı (Beta vulgaris L.) Genç Sürgünlerinden Transgenik Bitkilerin Elde Edilmesi”, “Farklı Ploidi Seviyelerindeki Şeker Pancarı (Beta vulgaris L . ) Genotiplerinin Vejetatif ve Generatif Gelişimi”, “Şeker Pancarı Biyoteknolojisi”, “Şeker Pancarında Tohum İlaçlamasında Kullanılan Imidacloprid ve Thiamethoxam’ın Bazı Zararlılara Karşı Etki Süresinin Araştırılması” “Şeker Pancarında Cercospora Yaprak Lekesi ve Mücadele Stratejileri”ve “Değişik Sıra Üzeri Tohum Ekim Mesafelerinin Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi” konularında sözlü bildiriler sunulmuştur. İstanbul’da 09-13 Eylül 2012 tarihleri arasında Avrupa Korozyon Federasyonunun (European Corrosion Federation, ECF) bir etkinliği olarak Türkiye Korozyon Derneği tarafından organize edilen Avrupa Korozyon Kongresinde (EUROCORR 2012) “Pancar Şekeri Fabrikasyonu Şerbetlerinde Bazı Çelik Türlerinin Korozyon Davranışlarının Zamana Bağlı Olarak Elektrokimyasal Yöntemler ve SEM Yüzey Analizi Yöntemiyle Araştırılması” konulu bildiri sunulmuştur. İstanbul’ da 03-06 Eylül 2012 tarihleri arasında Koç Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya ve Biyoloji Mühendisliği Bölümü tarafından düzenlenen 10. Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresinde “Kömürde Uçucu Madde Miktarı Tayininde Isıtma Hızının Etkisi ve Değişik Isıtma Hızlarında Kömür Sıcaklığı İle Kömürden Ayrılan Yüzde Uçucu Madde Miktarı Arasındaki İlişki” isimli bildiri sunulmuştur. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi tarafından 14-16 Kasım 2012 tarihleri arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesinde düzenlenen Türkiye 12. Enerji Kongresi ve Sergisine katılınmıştır. ARAŞTIRMAYA YÖNELİK ÜRETİM FAALİYETLERİ Deneme istasyonlarımızda 1693 ton pancar, 273 ton buğday, 52 ton arpa ve 211 ton yaş küspe üretilmiş ve bunların satışından yan ürünleri ile birlikte toplam 366,596,76 TL elde edilmiştir. Ayrıca ilaç, gübre, çeşit denemelerinden 483.376,31 TL ve kurum dışına yapılan analizlerden 43.150,78 TL. olmak üzere toplam 893.126,69 TLgelir sağlanmıştır. 80 6- EĞİTİM FAALİYETLERİ Teşekkülümüzde çalışan personelin Hizmet İçi Eğitim yoluyla mesleki bilgi ve becerilerini arttırmak, işe uyumlarını sağlamak, sanayi ile ilgili gelişmeleri, yenilikleri aktarmak ve personelin davranışlarını olumlu yönde geliştirmek amacıyla eğitim programları hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu amaçla hazırlanan 2012 yılı Hizmet İçi Eğitim Planı doğrultusunda Teşkilatımız ve Daire Başkanlıklarımızdan gelen teklifler göz önünde tutularak 76 konu ele alınmıştır. Gerçekleşen 76 konuda yer alan eğitimlere 765 memur, 1103 işçi olmak üzere toplam 1868 elemanımız katılmıştır. Ayrıca planlı iş başı eğitimlerine 4320 işçi katılmıştır. Hizmet İçi Eğitim Planımız dışında; a) Teşekkülümüzce düzenlenen: - Basınçlı Hava ve Komprasör eğitimine Mühendis görevindeki 30 personel, - Yeni Türk Ticaret Kanunu eğitimine Müdür görevindeki 39 personel, - Topraklamalar eğitimine Mühendis görevindeki 33 personel , - Rulmanlı Yataklar eğitimine Mühendis görevindeki 30 personel, - Doğalgaz İşletme Bilgisi eğitimine Mühendis, İşçi görevindeki 26 personel, - Hijyen eğitimine işçi görevindeki 200 personel katılmıştır. b) Dış Kuruluşların düzenlediği: - Avrupa Uluslar arası Korozyon Kongresine Müdür görevindeki 2 personel, - Tehlikeli KimyasallarınYönetimi eğitimine Mühendis görevindeki 2 personel, - 1. Uluslararası Anadolu Şeker Sempozyumuna Müdür, Teknik Şef, Mühendis görevindeki 5 personel, - Dökümantasyon eğitimine Memur Görevinde ki 3 personel, Ölçüm Belirsizliği eğitimine Müdür görevindeki 1 personel katılmıştır. Teşekkülümüz için yarar görülen bu gibi kurs ve seminerlere 407 memur,283 işçi olmak üzere 690 personelimiz iştirak etmiştir. 3308 sayılı Kanuna göre teşekkülümüzde 2012-2013 döneminde 799 meslek lisesi Öğrencisine Mesleki Eğitim İmkanı sağlanmıştır. Yüksekokul ve Üniversite Öğrencilerinden 712 kişiye Staj imkanı sağlanmıştır. 81 Sonuç olarak 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle gerek plan içi ve gerekse plan dışı kurs ve seminerlere 1172 memur, 5706 işçi olmak üzere toplam 6878 kişi katılmıştır. Eğitimlere katılan tüm personelin eğitimle ilgili kayıtlarının tutulmasına devam edilmiştir. 2012 yılında Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan sorular kullanılarak yapılan İşçi Grup Terfi sınavlarına 1363 kişi katılmıştır. Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. Genel Müdürlüğüne bağlı Kayseri ve Boğazlıyan Şeker Fabrikalarında çalışan işçiler için, Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan sorular kullanılarak yapılan Grup Terfi Sınavına 1 Sayılı Cetvelden 13 kişi, 2 Sayılı Cetvelden 264 kişi olmak üzere toplam 277 kişi katılmıştır. 1- 2012 YILI EĞİTİM BÜTÇESİ 470.000,00 TL 31.12.2012 Tarihi itibariyle eğitim masrafları tutarı 330.948.79 TL dir. 82 SON BEŞ YILLIK EĞİTİM ÇALIŞMALARI YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ 2008 2009 2010 PLAN İÇİ 2589 6952 4842 PLAN DIŞI 700 1438 439 MESLEKİ EĞİTİM VE STAJ 1428 1791 1704 TOPLAM : 2011 5844 562 1693 2012 6188 690 1511 4717 10181 6985 8099 8389 2008 2009 2010 2011 2012 1526 1763 1428 4717 2222 6168 1791 10181 1018 4263 1704 6985 1163 5243 1693 8099 1172 5706 1511 8389 EĞİTİM KONULARINA GÖRE DAĞILIMI 2008 2009 2010 2011 2012 176 511 --1331 EĞİTİME KATILANLAR MEMURLAR İŞÇİLER STAJYERLERLER TOPLAM : YÖNETİCİLİK 64 90 167 783 123 -906 508 242 686 --1854 64 1661 127 -3449 651 102 905 38 59 --613 29 --3492 863 110 916 111 245 --1197 ----4254 89 169 845 ---4320 325 --799 --393 742 13 28 423 886 31 --75 788 2 19 292 848 30 12 179 712 24 4717 10181 6985 8099 8389 2008 2009 2010 2011 2012 2999 9993 12992 2810 9482 12292 2068 10878 12946 1993 10684 12677 2103 9683 11786 YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%) 2008 2009 2010 2011 MEMURLAR 51 79 49 58 İŞÇİLER (DAİMİ) 18 65 49 39 TOPLAM : 25 68 41 51 2012 56 59 58 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VERME TEKNİKLERİ BİLGİ BECERİ GELİŞTİRME SOSYAL DAVRANIŞLAR YABANCI DİL İŞBAŞI EĞİTİMİ MEVZ. VE STAND.UYUM ÜST GÖREVE HAZIRLAMA MESLEK EĞİT.(3308 Sy.Kn) T.AFET.YANG.DUR.ALIN.GE R.ÖNLEMLER İLKYARDIM YÜKSEKOKUL STAJLARI BİLGİ İŞLEM EĞİTİM TOPLAM : ---- ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI MEMURLAR İŞÇİLER (DAİMİ) TOPLAM : 83 84 3503 1350 1590 1868 2010 2011 2012 26759 30690 19720 36736 Toplam Kişi Saat 32330 PLAN İÇİ Katılımcı Sayısı 1683 2009 2008 YILLAR 690 562 439 1438 10047 11700 6435 39560 Toplam Kişi Saat 27780 PLAN DIŞI Katılımcı Sayısı 700 EĞİTİLEN SAYISI VE EĞİTİM (KİŞİ-SAAT) 4320 4254 3492 3449 Katılımcı Sayısı 906 43200 51050 50495 34490 Toplam Kişi Saat 9060 İŞBAŞI EĞİTİMİ 6878 6406 5281 8390 Katılımcı Sayısı 3289 80006 93440 76650 110786 Toplam Kişi Saat 69170 GENEL TOPLAM YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ YILLAR PLAN İÇİ PLAN DIŞI M.EĞİT., STAJ. TOPLAM 2008 2589 700 1428 4717 2009 6952 1438 1791 10181 2010 4842 439 1704 6985 2011 5844 562 1693 8099 85 2012 6188 690 1511 8389 EĞİTİME KATILANLAR MEMURLAR İŞCİLER STAJYERLER TOPLAM 2008 1526 1763 1428 4717 2009 2222 6168 1791 10181 86 2010 1018 4263 1704 6985 2011 1163 5243 1693 8099 2012 1172 5706 1511 8389 ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI MEMURLAR İŞÇİLER (DAİMİ) TOPLAM 2008 2999 9993 12992 2009 2810 9482 12292 87 2010 2068 10878 12946 2011 1993 10684 12677 2012 2103 9683 11786 YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%) MEMURLAR İŞÇİLER (DAİMİ) TOPLAM 2008 51 18 25 2009 79 65 68 88 2010 49 39 41 2011 58 49 51 2012 56 59 58 KONULARINA GÖRE EĞİTİMLERİN SAYISI YILLAR PLAN İÇİ PLAN DIŞI TOPLAM 2008 58 24 82 2009 60 32 92 2010 40 19 59 2011 58 29 87 89 2012 76 34 110 EĞİTİM GRUP SAYISI YILLAR PLAN İÇİ PLAN DIŞI TOPLAM 2008 162 26 188 2009 370 68 438 2010 277 24 301 2011 405 30 435 90 2012 441 36 477 YILLARA GÖRE EĞİTİM SÜRELERİ (Kişi-Saat) TOPLAM 2008 69170 2009 110786 91 2010 76650 2011 93440 2012 80006 7-ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ Mevzuata ve Teşekkül amaçlarına uygun olarak görüş, politika ve stratejiler belirlenerek, yatırım politikaları en uygun şekilde tespit edilmiş, Teşekkülün karlılık ve verimlilik anlayışı içinde çalışmasına yönelik tarımsal, teknik, ekonomik ve idari konular üzerinde alternatifler oluşturulmuş ve alınması gerekli önlemlerin belirlenmesi sağlanmıştır. 7.1- TBMM TBMM KİT Alt ve Üst Komisyon toplantıları ile mali yıl bütçe görüşmelerine katılım sağlanmış, sunuşlar ve bilgiler hazırlanmıştır. Toplantılarda, Teşekkülümüze yöneltilen sorulara ilişkin görüş oluşturulmasında katkı ve koordinasyon sağlanmıştır. Milletvekillerinin Şeker Sanayiine ilişkin, Başbakan ve Bakanlar tarafından cevaplandırılması istenen soru önergelerine, Teşekkülümüz görüşleri oluşturulmuştur. 7.2- DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ Dünya şeker sektöründe; üretim, tüketim, stok durumu ile dünya şeker bilançosu, dünya fiyatları, şeker ticareti ve AB şeker rejimi ile ilgili düzenlemeler izlenmekte, AB’ye uyum sürecinde bu düzenlemelerin ülkemiz şeker sektörüne ve Teşekkülümüze muhtemel etkileri değerlendirilmektedir. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) yükümlülüklerimiz ve bu kapsamda devam etmekte olan İleri Tarım Müzakerelerinde meydana gelen gelişmeler takip edilmektedir. 7.3- ÖZELLEŞTİRME Yönetim Kurulumuzun 10.02.2005 tarihli toplantısında alınan 2543/3 sayılı kararla Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na bağlı olarak Özelleştirme Müdürlüğü kurulmuştur. Şirket Bilgileri 3’er aylık dönemler halinde düzenli olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na gönderilmiştir. 92 Teşekkülümüze ait Bilanço, Gelir Tablosu ve Ek Performans Kriterleri 3’er aylık dönemler halinde bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırmalı olarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bildirilmiştir. Fabrikalarımızla ilgili ayrıntılı bilgiler fabrika bazında periyodik olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na gönderilmiştir. Türkşeker’in özelleştirilmesine dair Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Danışman Firmalar arasında imzalanan Danışmanlık Hizmet Sözleşmesi gereğince talep edilen bilgi, doküman ve raporlar hazırlanarak ilgili kuruluşa süresi içerisinde gönderilmiştir. Teşekkülümüzün Bağlı Menkul Kıymet ve Kooperatiflerinin Taahhüt ve Ödenen Sermaye durumları ile sahip olduğumuz Hisse Senetleri ve Muvakkat Hisse İlmühaberleri durumunu gösteren tablolar 3’er aylık dönemler halinde hazırlanarak ilgili başkanlığa gönderilmiştir. Özelleştirme ile ilgili komisyonlarda, devir protokollerinin hazırlanmasında ve koordinasyonun sağlanmasında her aşamada aktif bir şekilde görev üstlenilmiştir. ÖYK’ nun 01.12.2005 tarih ve 2005/130 Sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve ÖİB kararı ile Sümer Holding A.Ş.’ye devredilen Bor, Ereğli ve Ilgın Şeker Fabrikaları Danıştay İdari Kurulunun 05.04.2007 tarih ve YD. İtiraz No: 2007/87 Sayılı Yürütmenin durdurulması kararının yerine getirilmesini teminen ÖYK’.nun 18.09.2007 tarih ve 2007/54 sayılı Kararı ile Bor Şeker Fabrikası, Ereğli Şeker Fabrikası ve Ilgın Şeker Fabrikasının (tüm çalışanları ile birlikte) eski statüsüne iade edilerek TÜRKŞEKER’e devredilmesine karar verilmiştir. Teşekkülümüz 20.12.2000 tarih ve 2000/92 sayılı ÖYK kararı ile özelleştirme kapsamına alınmıştır. ÖYK’ nun 08.10.2007 tarih ve 2007/57 sayılı kararı ile de özelleştirme programına alınarak T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlanmıştır. Danıştay İ.D.D. kurulunun 12.06.2008 tarih ve 2008/497 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı alınmış ve bu karar sonrasında ÖYK’.nun 12.08.2008 tarih ve 2008/50 sayılı kararı ile Teşekkülümüz tekrar özelleştirme programına alınmıştır.10.08.2010 tarih ve 2010/64 sayılı ÖYK kararı ile T.Ş.F.A.Ş.nin Özelleştirme süresinin 31.12.2011 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiş olup, halen özelleştirme çalışmalarına devam edilmektedir. 93 18.08.2011 Tarih ve 2011/67 sayılı ÖYK kararı ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ‘ nin özelleştirme süresinin 31.12.2014 tarihine kadar tamamlanmasına karar verilmiştir. 29.11.2011 Tarihinde ihaleye çıkarılmış olan ; Portföy (B) ( Malatya, Erzincan, Elazığ, Elbistan) Portföy (C) (Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum, Çarşamba) Şeker Fabrikalarının satış işlemi Özelleştirme yüksek Kurulunun 09/10/2012 tarih ve 2012/151 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilen ve satılan varlıklarla ilgili tablo ektedir. 94 95 Şeker Fabrikası A.Ş. 3,84 (3) 2004/129 31 Ekim-31 Kasım 07.01.2011 07.03.2011 07.03.2011 20.04.2011 Kastamonu Şeker Fabrikası Arazisi (4.919 m2) Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 74.750 m2 ) Burdur/Acıpayam Ziraat Böl.Şefliği Arazisi ( 3.066 m2 ) Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi 06.02.2012 23.03.2012 12.06.2012 12.06.2012 12.06.2012 12.06.2012 Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (3.104 m2 ) Şeker Enstitüsü-Konya (348.350 m2) Erciş Şeker Fabrikası Arazisi (17.235 m2) Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (4.294 m2 ) Erciş Şeker Fabrikası Arazisi (84.050 m2) Erciş Şeker Fabrikası Arazisi (7.366 m2) ( 10.389.921 m2 ) 2003/35 2003/40 27.06.2003 2003/40 27.06.2003 02.06.2003 2003/35 02.06.2003 2003 2011/14 2011/14 2011/14 2010/19 2010/19 2010-19 2010/19 2010/19 2010/17 2012/68 2012/67 2012/66 2012/65 2012/297 2012/25 2012/26 2011/56 2011/50 2011/43 2011/21 2011/19 2011/04 2010/96 2010/44 2010/30 2010/09 2010/96 2009/58 2009/04 2009/17 2009/41 2009/41 2009/52 2009/23 2008/11 2008/11 2008/11 2008/11 2008/32 2008/41 2008/07 2006/90 2006/39 2006/12 2005/62 2005/148 2004/63 2005/148 2004/16 2005/119 v e 2,750 Milyon TL 65,665 Milyon TL 910.913 TL 152.000 TL 67.000 TL 64.000 TL 425.000 TL 382.000 TL 66.000 TL Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel Bilabedel 1.250.000 $ 45.750.000 $ 23.820.000$ Tutarı Satış S a t ı ş S.S. Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi Torunlar Gıda Sanayi Tic. A.Ş. Gerçekleştirilen İşlem Teşekkülümüz veya ÖİB Tarafından B i l g i l e r i devir.(29.06.2005) İşlt. Gn. Md.lüğüne Devir ) Tigem'e Devir Özel Başarı Eğiti Öğretim Gazetecilik San.ve Tic.A.Ş. Çeşitli Kamu Kurumları, Belediyeler ve şahıslara satılmıştır. Mesut Kırat Kargo 2000 Uluslararası Taşımacılık Gürbüz Atalan süleyman Ünver Demireller Yakıt Nak.Tic.ve San.Ltd.Şti. Mahmut Oruç Murtazaoğlu Hafriyat İnş.Nak.Taah.Tic.Ltd.Şti. Yapıray Demiryolu İnşaat Sistemleri San.ve Tic. A.Ş. Sümer Holding A.Ş'ne. Devir Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü Van İl Özel İdaresi İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Van İl Özel İdaresi Ankara Doğal Elektrik Üretim Ticaret A.Ş. T.C.Milli Eğitim Bakanlığı Kırklareli İl Özel İdaresi Ankara Büyükşehir Belediyesi ne Devir Milli Eğitim Bakanlığına Devir Milli Eğitim Bakanlığına Devir Milli Eğitim Bakanlığına Devir Sağlık Bakanlığına Devir Ilgaz İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devir Alpu Belediye Başkanlığı Denizli Valiliği İl Milli Eğitim Müd. T.C.D.D.Y. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Elbistan Cumhuriyet Başsavcılığı Milli Eğitim Bakanlığı İbrahim Çeçen Üniversitesi D.S.İ.Genel Müd. Beylikova Belediye Başkanlığı Uşak İl Tarım Müd. Eskişehir Sanayi ve Tic.İl Müd. Erzincan İl Özel İdaresi Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı Malatya Belediyesine Devir Başbakanlık MİT Müsteşarlıığına Kara Yolları Genel Müd. Elazığ İl Milli Eğitim Müd.Tahsis Maliye Hazinesine Devir Maliye Hazinesine Devir Maliye Hazinesine Devir Sümer Holding A.Ş'ne. Devir Şirket ile ilgili bilgi bulunamamıştır. Elektrik Üretim A.Ş.'ye Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir (29.12.2005) S.S. Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir.( 29.12.2005 ) Tarım İşl. Genel Müdürlüğü'ne devir. ( 25.03.2005 D e v i r (1)Tasfiye halinde Sanayi Nakliyat A.Ş.'nin Ankara Asliye Dokuzuncu Ticaret Mahkemesi Başkanlığı nezdinde Tasfiye Kurulu tarafın dan 23.12.2004 tarihinde açılan iflas davası neticelenmiş olup, aynı mahkemenin 29.05.2006 tarih 2006/271 esas 2006/233 karar no.'su ile iflasına karar verilmiştir. (2) Danıştay İdari Dava Dairesi Kurulu'nun 04.05.2006 tarih YD itiraz No:02006/190 sayılı kararı ile yürütmeyi durdurma kararı alınmıştır. Bu kez ÖYK nun10.05.2010 tarih ve 2010/30 sayılı kararı ile T.C.Devlet Demir Yolları İşletmesine devir. (3) Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 27.11.2006 tarih 2006/4210 E. Sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı alınmıştır.Bu kez ÖYK nun 04.02.2008 tarih ve 11 sayılı kararı ile yukarıda belirtilen miktarlar dorultusunda Sağlık Bakanlığı,Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü,Malatya Belediyesi ve Diyanet İşleri Başkanlığına devredilmiştir. Afyon ve Sarmısaklı Tarım İşletmelerine Ait Sığırlar ( 847 Baş ) 6-DEVREDİLEN DAMIZLIK HAYVANLAR GAYRİMENKULLER 5-TÜRKŞEKER TARAFINDAN SATILAN 20.10.2011 17.12.2010 Muş Şeker Fabrikası Arazisi (4.127 m2) Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi (3.323 m2) 17.12.2010 Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi (2.188 m2) 20.10.2011 17.12.2010 Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (7.900 m2) 20/1082011 17.12.2010 Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (81.700 m2) Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (2.931 m2) 17.12.2010 Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.808 m2) Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (6.937 m2) 27.10.2010 Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (10.863 m2) ( 589.321 m2 ) 06.02.2012 Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.650 m2 ) Şeker Fabrikası Arsası 28.06.2011 Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (1.989 m2 ) Sivas 20.05.2011 Muş Şeker Fabrikası Arazisi ( 32.000 m2) 2003/78 22.11.2010 Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 1.230 m2 ) (1.041 m2 ) 19.07.2010 Burdur Şeker Fabrikası Arazisi ( 1.710 m2 ) 14.11.2003 03.03.2010 Şeker Fabrikası Çiftlik Arazisi ( 1.535.816 m2 ) (2) 10.05.2010 22.11.2010 Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi ( 94.746 m2 ) Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 22.371 m2 ) Ankara 14.10.2009 Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi ( 8.243 m2 ) 94,746 (1.465.367 m2 ) Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi 14.01.2009 30.04.2009 ( 21.496 m2 ) Kars Şeker Fabrikasi Arazisi 04.02.2008 04.02.2008 04.02.2008 22.06.2009 30.11.2004 2005/73 22.06.2009 1465,367 13.06.2005 01.10.2009 64.892 m2 ) (3) (198.515 m2) (3) ( Eskişehir Şeker Fabrisası Arazisi ( 5.000 m2) Arazisi Arazisi Arazisi ( 3.183 m2 ) Uşak Şeker Fabrikası Arazisi ( 3.268 m2 ) Şeker Fabrikası Malatya Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 7.144 m2 ) Şeker Fabrikası Malatya 04.02.2008 30.04.2009 Şeker Fabrikası Malatya 306.517 m2 ) (3) ( 13.000 m2 ) Arazisi ( 2005/73 10.11.2006 26.05.2006 21.02.2006 Erzincan Şeker Fabrikası Arazisi ( 5.819 m2 ) Şeker Fabrikası Malatya 13.06.2005 06.12.2005 08.05.2008 13000 2005/73 2005/102 2005/66 2005/133 13.06.2005 26.12.2005 03.08.2004 26.12.2005 01.11.2004 11.10.2005 30.09.2004 Sayı 2004/93 ÖYK Kararı Tarih Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi 13.06.2005 26.08.2005 13.06.2005 01.12.2005 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 13.08.2003 11.02.2005 13.08.2003 08.10.2007 Tarih 14.07.2008 7.000 m2 ) 2200 2003/40 2003/40 2003/40 2003/40 2003/40 2003/40 2003/40 2003/40 2005/17 2003/40 2008/50 2007/57 ÖİB'ye Devredildiği Çorum Şeker Fabrikasi Arazisi ( 8.071 m2 ) Arazisi ( Taşınmazı( 8.230 m2) 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 27.06.2003 31.01.2005 27.06.2003 12.08.2008 08.10.2007 Sayı 18.01.2008 Şeker Fabrikası Böl. Şefliği Alındığı ÖYK Kararı Programa Tarih Elazığ Şeker Fabrikası Arazisi ( 4.089 m2) Malatya Ankara / Ayaş Ziraat Afyon Tarım İşletmesi Arazisi ( 2.200.000 m2) Sarmısaklı Tarım İşletmesi Arazisi ( 17.619.347 m2) 17619,347 Tasfiye Halinde Sanayi Nakliyat A.Ş. (1) 4-ARSA VE ARAZİLER 12,5 Türk Arap Pazarlama 0,0000907 Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. 10 0,0002883 Türkiye Elektromekanik San. A.Ş. Kömür İşletmeleri A.Ş. 10 15 Kayseri 16 Şeker Fabrikası A.Ş. Amasya 49,7 95,37 Yeni Çeltek Kömür ve Maden A.Ş. Türkiye-Libya Ort. Tarım ve Hay. A.Ş. 3- İŞTİRAKLER Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş. Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. 56 100 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 2- BAĞLI ORTAKLIKLAR 100 % Hisse Oranı Devredilen 7.3- TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.'NİN ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI'NA DEVREDİLEN ve ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU KARARI'NA İSTİNADEN SATILAN VARLIKLARI 1-TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 7.3- Sermaye Kompozisyonu PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ ( 31 Adet ) Teşekkülün Kooperatif Adı Pankobirlik. Taahhüt Edilen Tahsil Edilen Ortak Sermaye Sermaye Bakiye Ettiği Sayısı TL TL TL TL - Taahüt 160.000,00 160.000,00 0,00 5000,00 Adapazarı 59.708 1.167.430,13 965.938,76 201.491,37 200,00 Afyon 34.296 1.887.968,36 1.865.783,53 22.184,83 400,00 Ağrı 57.938 619.114,18 598.979,05 20.135,13 200,00 Akşehir-Ilgın 56.767 959.251,25 794.689,30 164.561,95 200,00 Alpullu 94.652 1.359.674,64 1.173.312,60 186.362,04 300,00 Amasya 97.476 8.113.011,07 7.918.559,50 194.451,57 200,00 Ankara 55.307 930.858,07 751.695,91 179.162,16 200,00 Balıkesir-Bursa 50.138 6.853.548,12 6.808.200,54 45.347,58 200,00 Bor 45.501 1.743.895,60 1.599.605,89 144.289,71 200,00 Burdur-Isparta 77.472 929.027,10 883.496,20 45.530,90 200,00 Çorum 52.803 738.344,31 737.348,87 995,44 200,00 Dinar 59.366 1.128.338,12 1.039.435,50 88.902,62 200,00 Elazığ 37.812 260.783,77 189.875,40 70.908,37 200,00 Elbistan 50.969 735.451,75 645.642,39 89.809,36 200,00 Erciş 30.214 438.100,51 305.531,06 132.569,45 200,00 Ereğli 35.700 3.814.692,00 3.801.781,94 12.910,06 200,00 Erzincan 52.260 727.329,63 558.038,95 169.290,68 200,00 Erzurum 54.514 522.070,88 515.154,92 6.915,96 200,00 Eskişehir 82.891 1.887.888,49 1.790.995,26 96.893,23 200,00 Kastamonu 49.780 927.876,71 845.431,48 82.445,23 200,00 Kayseri 85.721 16.103.283,69 16.040.724,83 62.558,86 400,00 Kırşehir 25.362 779.019,40 725.480,75 Konya 56.221 10.187.996,89 10.182.771,87 5.225,02 Kütahya 45.564 539.709,00 527.036,03 12.672,97 200,00 Malatya 33.551 314.292,96 308.379,09 5.913,87 200,00 Muş 55.934 990.943,13 950.740,48 40.202,65 200,00 Samsun 36.442 653.479,73 622.643,93 30.835,80 200,00 Sivas 17.250 201.655,26 200.878,48 776,78 Turhal 78.617 1.051.356,67 809.365,60 241.991,07 200,00 Uşak 27.933 348.878,62 309.033,27 39.845,35 200,00 43.313 1.641.472 874.269,08 679.700,40 194.568,68 67.789.539,12 65.146.251,78 2.643.287,34 Yozgat Toplam 96 53.538,65 200,00 11.100,00 7.4- YATIRIMLAR 14 Ocak 2012 tarih ve 28173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012 Yılı Yatırım Programında Teşekkülümüze toplam 40 000 000 TL ödenek tahsis edilmiştir. Teşekkülümüzün 2012 yılı Yatırım Programında; İdame, Yenileme ve Tamamlama, Fabrika Modernizasyonu ve Otomasyonu, Atık Su Arıtımı, Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme Muhtelif İşler Projeleri bulunmaktadır. 2012 Yılı Yatırım Programı kapsamında yer alan projelere ilişkin olarak, Başkanlığımıza intikal eden ödenek aktarım talepleri, “2012 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair 2011/2303 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı” doğrultusunda değerlendirilerek sonuçlandırılmıştır. Kalkınma Bakanlığının 19 Haziran 2012 tarih ve B.22.0.YPİ.0.01.00.00-602.07/3116 sayılı yazısı gereğince 2013-2015 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Taslağında belirtilen esaslar çerçevesinde hazırlanan ve Yönetim Kurulumuzun 19/07/2012 tarih ve 2708/13 sayılı toplantısında uygun görülen Teşekkülümüzün “Beş Yıllık Faaliyet Programı (2013-2017)” ile “2013-2015 Dönemi Yatırım Programı Yatırım Teklifleri” Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir. 28 Ağustos 2012 tarihinde Kalkınma Bakanlığında yapılan yatırım toplantısındaki görüşmeler sonucunda ve 9 Ekim 2012 tarih ve 28436 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kalkınma Bakanlığının 2012/1 sayılı Genelgesi doğrultusunda Teşekkülümüzün 2013 yılı yatırım teklifleri revize edilerek 14 Aralık 2012 tarih ve 13659 sayılı yazımız ile Kalkınma Bakanlığına gönderilmiştir. Beş Yıllık Faaliyet Programı’nın ve Yatırım Tekliflerinin hazırlanmasında, işletmelerimizin teknolojik düzeyi ve verimliliklerin artırılması, kalite ve çevre sorunlarına duyarlı olunması göz önünde bulundurulmuştur. Dünyada ve Türkiye’de şeker sektörünün durumu; arz-talep dengeleri, piyasa yapıları ile politika ve strateji açısından değerlendirilmiş. 97 7.5- ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI A ve C pancarı alım fiyatının belirlenmesine yönelik olarak; 4634 sayılı Şeker Kanunu gereğince fiyat belirlenmesinde esas alınması gereken kriterler ile dünyada ve ülkemiz şeker sektöründe yaşanan gelişmeler değerlendirilerek çalışmalar yapılmıştır. Teşekkülümüz faaliyetlerinin mali ve ekonomik değerlendirmesi ve performansının ölçülmesi amacıyla, yıllık faaliyet sonuçları, mali ve ekonomik göstergeler, finans yapısı gibi konular incelenerek değerlendirmeler yapılmıştır. Sanayiimizin ulusal ekonomiye yaptığı katma değer, fabrikalarımızdan alınan bilgiler doğrultusunda hesaplanmıştır. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2012 yılı Genel Yatırım ve Finansman Programına ait ilke ve hedefleri 11/10/2011 tarih, 2011/2305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiş olup, “2012 Yılı Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine Dair Tebliğ” 30/12/2011 tarih 28158 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. İlgili Tebliğin Kurumsal verilerin yayımlanması başlıklı 18 inci maddesi gereğince Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin “2011 yılı Sektör Raporu” hazırlanmıştır. Dünya ve Türkiye Şeker Sektörü takip edilerek Türkşeker’in sektör içindeki yerinin analiz edilebilmesi ve sektörel politikaların geliştirilmesine yardımcı olabilmesi amacıyla hazırlanan raporda; Dünya’da ve Türkiye’de sektörün durumu, Türkiye Şeker Sektörünün tarihsel gelişimi, sektörün bütününde gösterilen faaliyetler ile Türkşekerin gösterdiği faaliyetler, özelleştirme, pazardaki etkinlik ve rekabet Teşekkülün içinde bulunduğu darboğazlar ele alınmış, faaliyetler genellikle rakam ve grafiklerle yıllar itibariyle mukayeseli olarak verilmiştir. 7.6- KALİTE Genel Müdürlüğümüzde alt yapı çalışmaları bir yıllık sürede tamamlanarak 13.10.1999 tarihindeki adıyla K-Q TSE-ISO-EN- 9000 Kalite Sistem Belgesi’nin alınmasından sonra, 2003 yılında uluslar arası kalite standardında uygulamaya alınan yeni versiyon ile : TS:EN ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemine geçilmiştir. 98 TS. EN ISO 9001-2000 Kalite yönetim sistemi 31.12.2010 yıl sonu itibariyle sona ermiştir.2010 yılı içinde TS.EN ISO 9001-2008 Versiyonuna göre belge yenileme çalışmaları tamamlanmış ve tüm kalite belgelerimiz yenilenmiştir. 2012 yılı içinde periyodik olarak yapılan iç tetkikler tamamlanmış, hazırlanan rapor ve girdiler, Müşteri Memnuniyeti Sonuçları, Üç Aylık Veri Analizleri ve 2013 Yılı Kalite Hedefleri Yönetimin Gözden Geçirmesi toplantısında değerlendirilerek faaliyet planının uygulanması karar altına alınmıştır. Kuruluşumuzda 26-27-28.12.2012 tarihlerinde TS EN ISO 9001.2008 standardı çerçevesinde gerçekleştirilen DışGözetim Tetkikine ilişkin 28.12.2012 tarihli rapor TSE-KYS yürütme komitesince 2013 yılında yapılacak toplantıda değerlendirilecektir. Yapılan tetkikler neticesinde şirketimizce yapılan faaliyet ve çalışmalar başarılı bulunarak TSE.EN. ISO 9001-2008 Standardına ait Kalite Sertifikası Artıbel Sistem Belgelendirme ve Eğitim Hizmetleri iç ve dış Ticaret LTD. Şirketince düzenlenerek Şirketimize gönderilmiş, dolayısıyla kalite sertifikamızın tarihi 2013 yılı sonuna kadar 1 (bir) yıl uzatılmıştır. 7.7- RAPORLAR VE BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI Teşekkülümüz ile ilgili çeşitli bilgiler haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık raporlar halinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve Şeker Kurumu’na gönderilmiştir. Yurtiçi kuruluşların talepleri ile Sanayimizin tanıtımına yönelik olarak çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Şeker Sanayiinin, Teşekkülümüzün ve fabrikalarımızın tanıtıldığı; brifing dosyaları, bilgi notları ile çeşitli açılış ve toplantılar için konuşmalar hazırlanmıştır. Ekonomi Bakanlığınca uygulanmakta olan KİT İzleme Projesi kapsamında Başkanlığımızı ilgilendiren hususlar günlük olarak elektronik ortamda izlenerek gerekli bilgi akışı sağlanmıştır. 7.8- YAZIŞMALAR 2012 yılında, çoğunluğu dış kuruluşlardan olmak üzere Daire Başkanlığımıza intikal eden 1102 adet yazı; gerekli işlemleri süresi içinde tamamlanarak sonuçlandırılmıştır. 99 8- PERSONEL VE SOSYAL İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ Yurdumuzun her köşesinde faaliyet gösteren Şeker Fabrikalarımız, diğer Teşkilat ve Ünitelerimizde hizmet gören mensuplarımızın çağdaş personel yönetiminin gereklerine uygun olarak istihdam olunması Şirketimizin personel politikasını teşkil etmektedir. Sanayiimizin Şeker Fabrikalarının faaliyetlerinden dolayı, ihtiyacımız olan Makina ve Tesislerin, Makina Fabrikalarımız ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikamızda imalat çalışmaları sürdürülmektedir. Özelleştirme Yüksek Kurulunun 8/10/2007-2007/57 ve 12/8/2008-50 sayılı Kararları ile Özelleştirme Programına alınan ve 18.08.2011 tarih ve 2011/67 sayılı Kararı ile 31.12.2014 tarihine kadar özelleştirilmesinin tamamlanması kararlaştırılan Şirketimize, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2012 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı çerçevesinde 2012 yılında da personel istihdamı yapılamamıştır. Teşekkülümüzün 2007 yılına ilişkin bilanço ve netice hesaplarının görüşüldüğü TBMM KİT Komisyonunda; Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin özelleştirme kapsam ve programında olması dolayısıyla ihtiyacı olan personeli temin edemediği, dünyadaki finansal krizin önümüzdeki süreçte fabrikaların hızlı bir şekilde özelleştirmesini de zorlayacağı göz önünde bulundurularak zorunlu olan teknik ve idari personel ihtiyacının karşılanması hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özel düzenleme ile yetki verilmesi hususunda tavsiye kararı alınması nedeniyle, Teşekkülümüzün özelleştirilmesinin öngörülen sürede gerçekleşmemesi ve özelleştirme süreci tamamlanıncaya kadar Şeker Fabrikaları, Makine Fabrikaları, Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası, Tohum İşleme Fabrikası ve Şeker Enstitüsü’nün faaliyetlerini sürdürebilmesi için acil olarak ihtiyaç duyduğu kadrolu sözleşmeli personel statüsündeki nitelikli Teknik Personel ve işçilerle ilgili olarak Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına taleplerimiz iletilmiştir; 100 x Acil personel ihtiyacı ile ilgili ilk talebimiz; 30.09.2009 tarih ve 12785 sayılı yazı muhteviyatında personel ihtiyacının bütün gerekçeleri gösterilerek ziraat, kimya, elektrik, maden, çevre ve inşaat mühendisleri ile muhasebe ve personel birimlerinin yüksek tahsilli personel, pancar tesellüm, atık su tesisleri, kampanya ve mevsimlik işçi ihtiyacı için işçi ihtiyaçlarının açıktan veya satılacak fabrikalarımızdan temin edilmesi önerilerimizle birlikte 151 teknik personel, 153 yüksek tahsilli idari personel, 818 kampanya ve mevsimlik işçi ve halen çalışmakta olan mevsimlik işçilerden 500 işçinin kadroya alınması konularını içeren yazımız Özelleştirme İdaresi Başkanlığına gönderilmiştir. x Personel talebiyle ilgili ikinci talebimiz; 21.04.2010 tarih ve 4543 sayılı yazı muhteviyatında ilk talebimizdeki 151 teknik personel, 153 idari personelin açıktan veya naklen, 818 işçinin açıktan, 500 mevsimlik işçinin ise kadroya alınmasına ilişkin yazımızla talebimiz yinelenmiş, bunlara ilave olarak Hazine Müsteşarlığının 2010 yılı Yatırım ve Finansman Programının Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Genelgesine göre; 2009 yılında Şirketimizden ayrılan memur, sözleşmeli ve işçi olmak üzere toplam 600 personel için %10 nispetindeki 60 adet personelin, ziraat, kimya, makine, elektrik, elektrik-elektronik mühendisleri ile fakültelerin muhasebe ve işletme bölümlerinden mezunlar için açıktan veya naklen atama yetkisinin 2009 yılındaki personel talebimizden ayrı olarak değerlendirmeye alınması hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığına gönderilmiştir. x Acil personel talebiyle ilgili üçüncü talebimiz ise; 239 teknik personel, 194 yüksek tahsilli idari personel ile 2.318 mevsimlik işçilerin açıktan veya naklen atanmaları konusunda Yönetim Kurulumuzdan 30.09.2010 tarih ve 2671/15 sayılı Karar istihsal edilmiş, onay alınmak üzere Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına 01.10.2010 tarih ve 11221 sayılı yazı ekinde gönderilmiş olup, bu konuda bir işlem yapılamamıştır. x Ayrıca Personel ihtiyacı hakkında; T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Şirketimize gönderilen 08.02.2011 tarih ve 1100 sayılı yazı ekinde yer alan; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca Sayıştay Başkanlığına iletilen 08.02.2011 tarih ve 1099 sayılı yazı ile verilen cevap; Türkşeker A.Ş.nin özelleştirme kapsam ve 101 programında olması nedeniyle, özelleştirme stratejileri belirlenen fabrikaların özelleştirilmesi halinde özelleştirilen fabrikalarda çalışan personelin öncelikle ihtiyacı olan fabrikalara nakillerinin yapılması suretiyle (kurum içi atamalarla) eleman açığının kapatılacağı düşünülmektedir. Ayrıca Şirketin özelleştirme programında olması nedeniyle, eleman ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının uygun olacağı düşünülmektedir” şeklindedir. Personel ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığının 2012 yılı içindeki faaliyetlerinin bir bölümü aşağıda gösterilmiştir. 8.1-PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ 8.1.1- AÇIKTAN ATAMA İŞLEMLERİ: Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatına 2012 yılında; Genel Müdür Yardımcısı olarak naklen atama yapılmış ve Mahkeme Kararı ile İç Hizmetler şefi göreve iade edilmiştir. 8.1.2- AYRILAN PERSONEL İŞLEMLERİ Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatımızdan 2012 yılında emekli, istifa, vefat, kurum dışına nakil olmak üzere toplam 61 personel ayrılmıştır. I II III Sayılı Sayılı Sayılı Toplam Cetvel Cetvel Cetvel Adet 12 35 47 İstifa 9 9 Başka kuruluşa nakil 1 1 Ayrılma Sebebi Emekli Iş akti fesih Vefat 1 3 4 Toplam 13 48 61 Başka Kuruluşlara nakil olarak gösterilen 1 personel, 4046 sayılı Kanunun 22. maddesi hükümlerine göre istihdam fazlası olarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının onayı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları yapılmıştır. 102 8.1.3 FİİLİ PERSONEL HAREKETLERİ Şirketimizin 1/1/2012-31.12.2012 tarihleri arasında fiili personel adetleri aşağıda gösterilmiştir. I Sayılı Cetvel II Sayılı Cetvel III Sayılı Cetvel Toplam 01.01.2012 Tarihi İtibariyle 253 1884 1 Atama 1 1 - 2138 2 Statü Statü Değişikliği Değişikliği Giren Çıkan 11 11 11 Ayrılan 13 48 - 31.12.2012 Tarihi İtibariyle 252 1826 1 61 2079 11 8.1.4 NORM KADRO HAREKETLERİ Yönetim Kurulumuzun 29/12/2011 gün ve 2695/20-1 sayılı kararı ile uygun görülen ve 1.1.2012–31.12.2012 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli, Yardımcı Hizmetler Sınıfı Personelin norm kadro adetleri aşağıda gösterilmiştir. Kadro I Sayılı Cetvel II Sayılı Cetvel III Sayılı Cetvel Toplam 1.1.2012 itibariyle 318 3148 1 3467 İhdas edilen kadro 1 - - - 4046.SK.iptal edilen - - - - 31.12.2012 itibariyle 319 3148 1 3468 III sayılı cetvele tabi 1 adet personel, 657 sayılı Kanuna göre aylık almakta olup, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 3 üncü maddesine göre, bu kadrolar, ilgililerin I sayılı cetveldeki kadroya atanmaları, kendi istekleri ile sözleşmeli statüye geçmeleri veya emeklilik, istifa, ölüm ve benzeri sebeplerle boşalması halinde hiç bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilecektir. 103 8.1.5 PERSONEL,SİCİL ve BAŞARI DEĞERLENDİRME,EMEKLİLİK İŞLEMLERİ: Genel Müdürlük ile Taşra Teşkilatımız kadrolarında görev yapan sözleşmeli personelin 2013 yılı sicil ve başarı değerlendirme işlemleri Ocak ayının ilk haftasında tamamlanarak sonuçları fabrika ve teşkilatımıza bildirilmiştir. Yardımcı Hizmetli personelin emeklilik onayları Fabrika ve Teşkilat Müdürleri tarafından yapılmakta, memurların emeklilik onayları ise Genel Müdürlük Makamından alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına resmi yazı ekinde gönderilmektedir. Emeklilik işlemleri sonuçlandırılan personelin hizmet süreleri, bağlanan emekli aylığı ve ikramiye tutarları kontrol edildikten sonra hizmet sürelerinde yanlışlık bulunanlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu ile yazışma yapılmak suretiyle aylıklarının düzeltilmesi sağlanmaktadır. Durumunda yanlışlık bulunmayanların durumları ise emekliye ayrıldığı işyerlerimize bildirilmektedir. 8.1.6 ORGANİZASYON DEĞİŞİKLİĞİ: Şirket kaynaklarının daha etkin kullanılması, verimliliğin artırılması ve fabrikaların rekabet gücünün korunması için Çarşamba Şeker Fabrikasına bağlı Bafra Bölge Ziraat Şefliğinin kapatılması Yönetim Kurulumuzun 31/05/2012 tarih ve 2705/10 sayılı Kararı ile uygun görülmüştür. 8.1.7 KADRO VE POZİSYON İPTALİ: 4046 sayılı Kanunun 22. maddesi ve söz konusu Kanun çerçevesinde Nakledilecek Personel Hakkındaki Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının Tebliği’ 10. maddesinde; “Bu Tebliğ çerçevesinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak nakil sebebiyle boşalan kadro ve pozisyonlar, 4046 sayılı Kanunun değişik 22 nci maddesi gereğince boşaldıkları tarihten itibaren her hangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İdare, özelleştirme programındaki kuruluşlarda nakil hakkı kapsamında yer alan kadro ve pozisyonlardan boş bulunanları iptal etmeye, kadro ve pozisyonların yerini, aynı kuruluş bünyesindeki şirketler veya işyerleri arasında değiştirmeye yetkilidir. Bu fıkra çerçevesinde gerçekleşen kadro/pozisyon hareketleri gerçekleşmeyi müteakip en geç 15 gün içerisinde Başkanlığa bildirilir .” hükmü gereği, 4046 sayılı Kanunun 22. Maddesine göre Şirketimizin Özelleştirme Programına alınmış olduğu tarihten 1.12.2012 tarihine kadar 12 adet I sayılı Cetvele tabi personel kadrosu ile 558 adet sözleşmeli personel kadrosu iptal edilmiş, 2012 yılı içinde hiçbir personel istihdam fazlası olarak başka kuruluşlara nakledilmemiştir. 104 8.1.8-GÖREVDE YÜKSELME İŞLEMLERİ: Şirketimiz Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümleri dahilinde 2011 yılındaki boş kadrolar için açılmış bulunan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 16 Temmuz 2011 tarihinde 168 kişi için sınav açılmış, bunlardan 143 kişi sınava girmiş ve 76 kişi başarılı, 67 kişi ise başarısız olmuştur. Başarılı olan personelin boş kadrolara atamaları yapılmış, kadrolarımızın terfi, istifa, başka kuruluşlara nakil gibi sebeplerle boşalması durumunda yedek olarak sınav kazanan personel atamalarına 2012 yılında da devam edilmiştir. 8.1.9-ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ İNTİBAK VE SİCİL İŞLEMLERİ Çalışmakta iken bir üst öğrenimi bitiren personel ile geçmiş hizmetlerini belgeleyen personelimizin intibak işlemleri 2011 yılı içerisinde de sürdürülmüştür. Yıl içerisinde talepte bulunan personelimizin 87 nci maddeye tabi kurumlarda sigortasız olarak, yedek subay okulunda öğrenci ve er olarak muvazzaf askerlikte geçen hizmetleri, stajda geçen hizmetleri ile doğum sebebiyle ücretsiz izinli olarak geçen hizmetleri için, Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlandırılma ve hizmet değerlendirme işlemlerine devam edilmiştir. 8.1.10-YAN ÖDEMELER 2010/7 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde, 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar ve eki cetvellerin 2012 yılında uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlandığından, 2012 yılında Devlet memurlarına verilecek zam ve tazminatların belirlenmesine ilişkin olarak cetvellerin kontrol, onay, dağılım listelerinin düzenlenmesi ve gönderilmesi işlemleri 2006/10344 sayılı Kararın 5 inci maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının 30.03.2012 tarih ve 5881 sayılı yazıları ile vize ettirilmiştir. 8.1.11-SÖZLEŞMELİ PERSONEL TEMEL ÜCRET SKALASI Teşekkülümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışan II sayılı cetvele tabi sözleşmeli personele, Yönetim Kurulumuz Kararları ile Kabul edilmiş bulunan Temel Ücret Skalasınındaki ücretlere, 21/10/2011 tarih ve 2011/T-20 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı’na göre öngörülen zamlar ilave edilmek suretiyle uygulanmasına devam edilmiştir. 105 Sözleşmeli Personelin Temel ücretleri; Yüksek Planlama Kurulu Kararı doğrultusunda Yönetim Kurulumuzun 12/01/2012 tarih ve 2696/1-7 Kararı ile 1/7/2011 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiş ve uygulamaya konulmuş, Taşrada görev yapan Teknikerlerin temel ücretleri, lise dengi idari şef temel ücreti esas alınarak yeniden düzenlenmiş ve 1.1.2013 tarihinden geçerli olarak fabrikalara 28.1.2013 tarih ve 1242 sayılı yazı ile bildirilmiştir. 8. 2 - İŞÇİ İŞVEREN İLİŞKİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 8. 2. 1 - TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ Türkiye Şeker Sanayii İşverenleri Sendikası ile Türkiye Şeker Sanayii İşçileri Sendikası (Şeker-İş) arasında işletme seviyesinde akdedilen ve 01.02.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl birinci altı ay ücret zammı başlıklı (C) fıkrasına istinaden, tüm işçilerimize ikinci yıl birinci altı ay ücret zammı olarak 01.02.2012 tarihinde % 3 ücret zammı uygulanmıştır. 24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının birinci paragrafına istinaden tüm işçilerimize ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı olarak 01.08.2012 tarihinde % 3 oranında zam yapılmıştır. Ancak, ücret zammı ile ilgili 40. maddenin (C) fıkrasının ikinci paragrafında, T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Temmuz 2012 indeks sayısının Ocak 2012 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı olan % 3 oranına ilave edileceği belirtildiğinden ve değişim oranı % 3’ü aşmadığından işçilerimize herhangi bir ilave zam yapılmamıştır. 24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının ikinci paragrafında “T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Ocak 2013 indeks sayısının Temmuz 2012 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ayın son günündeki ücreti takip eden ayın birinci gününden geçerli olmak üzere ilave edilecektir.” hükmü bulunmaktadır. Bu hükmün uygulaması 2013 yılında yapılacaktır. 106 Toplu iş sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 2. fıkrasında yer alan Şeker-İş üyesi Kadrolu Daimi İşçilerin Haklarından Yararlanan Kadrosuz Sürekli İşçilerle (Eski Petlas İşçileri), toplu iş sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkrasında yer alan Şeker-İş üyesi Sürekli İşçi kadrolarına geçirilenlerle, kampanya ve mevsimlik işçilerin çıplak yevmiyelerine sözleşme döneminin ikinci yıl birinci ve ikinci ayları için toplu iş sözleşmesinin 40. maddesinde belirtilen zam oranları aynı şekilde uygulanmıştır. 8. 2. 2 - MEVZUATLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR Şeker Fabrikalarımızda 2011-2012 kampanyası da geçmiş yıllarda olduğu gibi 3 vardiya esasına göre düzenlenmiş, tüm işçiler 3 vardiya esasına göre çalıştırılmışlardır. İşçilerin iş ve çalışma durumları ile hak, menfaat ve görevlerini tespit eden iş mevzuatı, özellikle İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ve bu kanunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik hükümleri ile Yargıtay içtihat kararları izlenerek, uygulama yürürlükteki Toplu İş Sözleşmesi ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yürütülmüştür. 8. 2. 3 - ÖZLÜK İŞLERİ 2012 yılında Şirketimiz daimi işçi kadrolarında çalıştırılmak üzere, 2828 ve 3413 sayılı Kanun ve Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine ilişkin Tüzük ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı yetiştirme yurtlarından 15 kişi işe alınmıştır. Şirketimizde geçici işçi olarak çalışmakta iken 5620 sayılı Kanuna istinaden sürekli işçi kadrosuna geçirilmek için dava açan işçilerimizden 5 kişi mahkemeyi kazandıklarından, 2012 yılı içerisinde sürekli işçi kadrolarına geçirilmişlerdir. Mahkeme kararları ile sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden, 5 kişi mahkeme kararlarının Danıştay’ca bozulması sonucu tekrar geçici işçi statüsüne döndürülmüşlerdir. Ayrıca geçmiş yıllardan süregelen davalar hakkında savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak Hukuk Müşavirliğine ve gerekse Mahkemelere gönderilme işlemlerine devam edilmiştir. Diğer taraftan, işçilerin kadro, tayin, nakil, terfi, ceza, izin ve hastalıklarıyla ilgili özlük işlemleri mevzuat hükümleri dairesinde yürütülmüştür. 107 8. 2. 4 – GEÇİCİ İŞ POZİSYONLARINA İLİŞKİN (ADAM/AY) İLE FAZLA MESAİ HUSUSLARI Şirketimize 2012 yılı için 29054 (Adam/Ay) tahsis edilmesi Başbakanlık, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 22.12.2011 tarih ve 7397 sayılı yazıları ile uygun görülmüş, Başbakanlık, Devlet Personel Başkanlığının 31.01.2012 tarih ve 24741 sayılı yazılarıyla 29054 (Adam/Ay) vizesi verilmiş olup, Şirketimiz tüm kampanya ve mevsimlik işçileri vize edilen bu (Adam/Ay) sayısı çerçevesinde çalıştırılmışlardır. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının, 2012 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının “Fazla Çalışma” başlıklı 9. maddesinin (1) no’lu fıkrasında “Kamu Teşebbüsleri, 2012 yılında, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2011 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programına ilişkin 12.10.2010 tarihli ve 2010/967 sayılı Kararnamenin eki karar’ın 9 uncu maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında 2011 yılı için belirlenen fazla çalışma tavanını (saat/yıl) aşmayacak şekilde fazla çalışma yaptırabilirler.” hükmüne istinaden, 2012 yılı için fazla mesai yetkimiz işçilerimiz için 2011 yılında fiilen kullanılan 1864 (Saat/Yıl) olmuş olup, bu fazla mesai saatinin tamamı işçi statüsünde olup şoför olarak çalıştırılan personelin yolda geçen sürelerinde kullandırılmıştır. 8.3 – ORGANİZASYON VE METOD MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI 8.3.1 - PERSONEL DURUMLARI T.C. Sayıştay Başkanlığınca 2012 yılı raporuna esas olacak şekilde istenilen personel durumlarını belirten bilgiler toplanarak ilgililere sunulmak üzere rapor haline getirilmiştir. Personel durumuna dayalı olarak yıl sonları için çıkarttığımız tablolar ektedir. - Şirketimizde son beş yılın ( 2008-2012 ) norm kadro durumu (Tablo 1 ) - Şirketimizde çalışan personelin yıllar itibariyle fiili ortalamaları (Tablo2) - Şirketimizde çalışan personelin adet ve yüzdeler olarak 2012 yıl sonu itibarıyla öğrenim durumları (Tablo 3) - Şirketimiz çalışan Personelinin adet ve yüzdeler olarak 2012 yıl sonu itibarıyla statüleri (Tablo 4) - Şirketimiz Personelinin 2012 yıl sonu itibarıyla yaş durumları (Tablo 5 ) - Şirketimiz Personelinin 2012 yıl sonu itibarıyla kıdem durumu (Tablo 6 ) 108 - Şirketimiz Personelinin yüzde olarak yaş ve kıdem durumları (Tablo 7, 8 ) - Şirketimizde çalışan Personelin statüleri ve fabrikalar itibariyle 2012 yılı fiili personel ortalamaları ( Tablo 9 ) - Şirketimizde son beş yılda ayrılan personel durumu (Tablo 10) - Şirketimizde Çalışan Personelin kadın erkek durumları (Tablo 11) 8.3.2 - PERSONEL GİDERLERİ Şeker Sanayisine ait 2012 yılı personel giderleri her ay, bir önceki ay ve bir önceki yıl ile kıyaslanma yapabilecek şekilde aylık personel masraflarından oluşan aylık tablolar ve özelleştirilecek fabrikalara ait detaylı inceleme soruları listeleri memur ve işçi adetlerine göre haftalık ve üç aylık dönemlerde portföyler halinde düzenlenerek ilgili mercilere iletilmek üzere Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir. 8.3.3 - PERSONEL HAREKATI Memur, Yardımcı Hizmetli, Daimi İşçiler ve Geçici İşçilerimize ait Personel adetleri, aylık tablolar halinde hazırlanarak gerekli birimlere ulaştırılmıştır. 8.3.4 - ORGANİZASYON ŞEMALARI Organizasyon şemaları kadro unvanlarında yapılan değişikliklere göre güncelleştirilerek takip edilmektedir. 8.3.5 - YÖNETMELİK VE TALİMAT ÇALIŞMALARI Yönetmelik ve Talimatlarda ihtiyaç duyuldukça güncelleştirme çalışmaları yapılmaktadır. 8.3.6 - İDARİ YARGI DAVALARI Memur ve sözleşmeli personelimizin; Nakil, İntibak, Sicil ve Başarı Değerlendirilmesi, Mali, Sosyal Haklar ve Yardımlar konusunda Şirketimiz aleyhine 2012 yılında 24 adet yeni idari dava açılmış olup, bu davalarla birlikte geçmiş yıllardan süregelen davalar hakkında Başkanlığımızca savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak gerek Hukuk Müşavirliğine ve gerekse Mahkemelere gönderilme işlemlerine devam edilmiştir. 109 8.3.7 - DİSİPLİN İŞLERİ 28.06.2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmi Gazetede Teşekkülümüz “ Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” ile “Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Memurları Disiplin Amirleri Yönetmeliği” ve “Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Sözleşmeli Personeli Disiplin Amirleri Yönetmeliği” yayımlanmıştır. Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışmakta olan 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi personel ile 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimi Hakkındaki Kanun Hükmündeki Kararnameler esaslarına göre istihdam olunan Sözleşmeli Personelden; Şirket Hizmetlerinin gerektiği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla, kanun, tüzük, yönetmelik, genelge talimat ve emirlerin öngördüğü ödevleri yurt içinde veya yurtdışında yerine getirmeyen; uyulması zorunlu kıldığı hususlara uymayan veya yasakladığı işleri yapan veya genel ahlak kurallarına aykırı fiil ve hareketlerde bulunan veya üst ve amirlerine karşı her türlü saygısız davranışlarda bulunanların fiillerine bakmak üzere söz konusu Disiplin Amirleri Yönetmelikleri ile 24.10.1982 Tarihli ve 17848 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmelik “ hükümlerine göre kurulan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Disiplin Kurulu İle Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu’nun tüm raportörlük hizmetlerinin yürütülmesi ile alman kararların ilgililere tebligatlarının yapılması işleri sürdürülmüştür. 8.3.8 - TEFTİŞ RAPORLARI Teftiş Kurulu Yönetmeliği 42 nci maddesi esaslarına göre Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatındaki Personel Birimlerinin cevaplı teftiş raporları yukarıdaki maddede tadat edilen süreler içerisinde incelenmiş, raporlarda belirtilen hususlar talimat haline getirilerek, teftiş edilen birimlere süresi içerisinde gönderilmiştir. 110 Tablo : 1 ÇALIŞAN PERSONELİN KADRO DURUMU (Yıl Sonları İtibariyle) 2008 2009 2010 2011 2012 I Sayılı Cetvel (Memur) 372 257 254 253 252 II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.) 4297 2292 1991 1884 1826 4 2 1 1 1 12177 11797 12377 11999 10605 16850 14348 14623 14137 12684 III Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.) Daimi İşçi (Kadrolu +Kad.Sür.İşçi) T O P L A M 111 Tablo : 2 ÇALIŞAN PERSONELİN DURUMU (Şeker Sanayii Fiili Ortalama) 2008 - 2012 Daimi Sözleşmeli Memur Yrd.Hizmetli İşçi Kad.Sür.İşçi Geçici İşçi TOPLAM 2008 2746 253 2 9789 206 2352 15348 2009 2552 258 2 9279 205 2243 14539 2010 2036 260 1 8865 174 2207 13543 2011 1932 255 1 8442 113 2107 12850 2012 1846 255 1 7902 95 1977 12076 112 113 8 73 1915 GEÇİCİ İŞÇİ TOPLAM: 405 KADROSUZ SÜREKLİ İŞÇİ DAİMİ İŞÇİ 2 252 MEMUR YARDIMCI HİZMETLİ 1175 SÖZLEŞMELİ 2,37 9,52 5,45 1,35 100,00 69,98 5671 989 56 4170 42 414 26,85 66,67 56,07 28,38 24,66 % Adeti Adeti % Lise ve Dengi Yüksek 2497 894 12 1425 78 88 Adeti Ortaokul 28,99 14,29 19,16 52,70 5,24 % 2581 1125 8 1420 26 2 Adeti İlkokul 36,48 9,52 19,09 17,57 0,12 % 20 3 17 Adeti % 0,10 0,23 Okur- Yazar ÇALIŞAN PERSONELİN ÖĞRENİM DURUMLARI ( 2012 Yılı Sonu İtibariyle ) 12684 12684 3084 84 7437 148 252 1679 Adeti TOPLAM Tablo : 3 15 % 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 114 % 14,40 Sözleşmeli Adet 1826 252 Memur Adet 1,99 % 1 Yrd.Hiz. Adet 0,01 % 7437 Daimi İşçi Adet 58,63 % 84 K.S.İşçi Adet 0,66 % ÇALIŞAN PERSONELİN STATÜLERİ İTİBARİYLE DURUMU (2012 Yıl Sonu İtibariyle) 3084 24,31 Geçici İşçi Adet % 12684 TOPLAM Adeti Tablo : 4 100 % Tablo : 5 ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU ( 2012 Yıl Sonu Adet ) Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş 65-61 60-56 55-51 50-46 45-41 40-36 35-31 30-26 25-21 20-18 TOPLAM SÖZLEŞMELİ 36 149 375 364 256 211 233 MEMUR 38 104 55 28 19 6 2 YARD.HİZMETLİ 3 23 61 44 14 3 DAİMİ İŞÇİ 68 531 1350 2495 1682 1040 KAD. SÜREKLİ İŞÇİ 1 6 GEÇİCİ İŞÇİ 6 85 TOPLAM 152 8 39 25 430 1271 674 54 1 252 148 171 45 44 11 5 7437 84 522 85 9 2 898 2279 4241 2670 1787 491 108 47 115 1679 3084 11 12684 Tablo : 6 ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU ( 2012 Yıl Sonu Adet ) SÖZLEŞMELİ 5 Yıla 6 - 10 Kadar Yıl 36 284 MEMUR 11 - 15 16 - 20 21 - 25 26 Y ı l ve Yıl Yıl Y ı l Fazla T O P L A M 166 224 270 699 1679 4 25 27 196 252 5 37 106 148 2507 1891 1366 687 7437 80 4 YARD.HİZMETLİ DAİMİ İŞÇİ 115 871 KAD. SÜREKLİ İŞÇİ GEÇİCİ İŞÇİ TOPLAM 84 778 2021 107 32 146 929 3176 2864 2181 1846 116 3084 1688 12684 Tablo : 7 ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU ( 2012 Yıl Sonu itibariyle % olarak ) 65-61 60-56 55-51 50-46 45-41 40-36 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş SÖZLEŞMELİ 2,14 8,87 22,33 21,68 15,25 12,57 MEMUR 15,08 41,27 21,83 11,11 7,54 2,38 YARD.HİZMETLİ 2,03 15,54 41,22 29,73 9,46 2,03 DAİMİ İŞÇİ 0,91 7,14 18,15 33,55 22,62 13,98 KAD SÜREKLİ İŞÇİ 1,19 7,14 9,52 GEÇİCİ İŞÇİ 0,19 2,76 13,94 41,21 21,85 16,93 46,43 29,76 Yaş 35-31 30-26 25-21 20-18 Yaş Yaş Yaş 13,88 3,22 0,06 Yaş TOPLAM 100,00 0,79 100,00 100,00 2,30 0,61 0,59 0,15 5,95 2,76 0,29 0,06 ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU ( 2012 Yıl Sonu İtibarıyle % Olarak ) 5 Yıla 6 - 10 11- 15 16- 20 21- 25 26 Yıl % ve Kadar Y ı l Y ı l Y ı l Y ı l Fazla TOPLAM 2,14 16,91 9,89 13,34 16,08 41,63 1,59 9,92 10,71 77,78 100,00 100,00 3,38 25,00 71,62 1,55 11,71 33,71 25,43 18,37 9,24 95,24 4,76 KAD.SÜREKLİ İŞÇİ GEÇİCİ İŞÇİ 25,23 65,53 3,47 1,04 4,73 100,00 100,00 100,00 100,00 YARD.HİZMETLİ DAİMİ İŞÇİ 117 100,00 100,00 Tablo : 8 SÖZLEŞMELİ MEMUR % 100,00 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. Tablo : 9 ŞEKER SANAYİİ 2012 YILI FİİLİ ORTALAMALARI M E M U R YARDIMCI HİZMETLİ İŞÇİLER I III III SAY.CET SAY.CET SAY.CET II II 657 657 657 SAY.CET SAY.CET S.K.T S.K.T S.K.T SÖZ.PERS FABRİKASI SÖZ.PERS DAİMİ K.S.İŞÇİ GEÇİCİ TOPLAM Afyon 69 5 1 Ağrı 34 5 Alpullu 49 7 13 Ankara 108 10 10 Bor 53 5 5 Burdur 55 5 15 Çarşamba 44 4 3 Çorum 46 5 1 Elazığ 63 6 14 1 Elbistan 33 4 Erciş 43 5 6 Ereğli 40 6 14 Erzincan 70 4 4 Erzurum 45 5 1 Eskişehir 92 8 18 Ilgın 49 6 9 Kars 26 5 Kastamonu 43 5 12 Kırşehir 41 5 Malatya 76 8 2 Muş 46 5 2 Susurluk 38 6 3 Turhal 87 7 11 Uşak 45 6 8 Yozgat 34 5 TOPLAM 1329 142 152 1 Afyon Mak. Ankara Mak. 35 5 Erzincan Mak. Eskişehir 36 5 1 Mak. Turhal Mak. EMAF 34 4 3 TOPLAM 105 14 4 Genel Müdürlük 195 83 5 İstanbul İrtibat Bürosu 9 Tohum İşl.Fab. 16 2 Şeker Enstitüsü 31 14 TOPLAM 251 99 5 GENEL TOPLAM 1685 255 161 1 Not: Memur, Sözleşmeli Personel ve Daimi İşçilerin ortalamaları yıllık kişi ortalamaları ise 365 gün üzerinden hesaplanmış olup küsürlu çıkan sayılarda 0,5 ve üzeri tama iblağ edilmiştir. 118 271 333 275 652 309 239 181 258 196 236 334 285 192 350 388 417 200 194 237 242 313 258 355 226 246 7187 42 133 11 5 78 1 95 79 105 44 25 73 105 62 46 80 134 114 169 59 71 86 100 35 76 23 63 123 119 70 65 51 1977 425 477 388 816 445 419 294 356 360 407 502 514 329 472 597 581 266 330 384 391 489 424 531 350 336 10883 42 173 54 54 206 50 97 582 248 50 138 705 18 301 1 10 44 62 70 133 115 488 7902 95 1977 12076 sayısı üzerinden geçici işçi fiili 119 AYRILAN 2009 AYRILAN 2010 3 24 30 291 2 926 1307 2898 9747 12645 İnşaat Y.Müh. Ziraat Y.Müh. Orta Ziraat Y.Tah.İdari Prs. Diğerleri T O P L A M (A) Top.Daimi İşçi (B) Genel Toplam (A+B) 21 12 5 2 170 Mak.Elekt.Y.Müh. 2 172 766 625 141 109 28 4 9294 2551 1026 883 285 29 160 168 123 11845 30 93 35 48 2 5 3 2 2 0 533 447 86 60 18 2 2 2 2 794 831 275 27 158 161 8864 298 11110 37 261 2246 170 76 4 1 8 2 9 9 0 519 465 54 27 14 8 1 1 3 AYRILAN 2 0 11 8288 2138 710 822 269 25 155 157 10 10 0 617 578 39 24 7 4 1 1 2 104 31 73 62 2 4 1 2 2 Mevcut Ask. Emekli Sair 278 10426 22 256 191 57 2 1 1 4 Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair AYRILAN 2008 Kimya Y.Müh. Sözleşmeli Personel Memur ŞEKER SANAYİNDEN AYRILAN PERSONEL (Son Beş Yıl İçinde Yıl Sonları İtibariyle) 9600 7521 2079 646 850 262 21 150 150 6 6 0 814 763 51 25 13 6 2 2 3 29 19 10 1 2 3 4 Mevcut Ask. Emekli Sair AYRILAN 2 0 12 Tablo: 10 Tablo : 11 KADIN ERKEK DURUMU (2012 Yıl Sonu İtibariyle) I Sayılı Cetvel (Memur) II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.) KADIN ERKEK TOPLAM 9 243 252 344 1482 1826 1 1 III Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.) Daimi ve Geçici İşçiler 213 10392 10605 T O P L A M 566 12118 12684 120 8.4 - MERKEZ PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI Genel Müdürlüğümüz bünyesinde 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre görev ifa eden Memur, Sözleşmeli Personel, Yardımcı Hizmetli Sınıfı Personeli, Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ile 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan personelin başta ücret tahakkukları, özlük ve sicil işlemleri olmak üzere 2012 yılında takip ve sonuçlandırılan hizmetleri aşağıda başlıklar halinde sıralanmıştır. 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki personelimizin çalışma statülerine göre dağılımı; Şirket Dışından Yönetim Kurulu Üyesi 6 Şirket Dışından Denetim Kurulu Üyesi 1 657 S.K. Tabi I Sayılı Cetvel 81 399 S.K. Tabi II Sayılı Cetvel 191 399 S.K. Tabi II Sayılı Yardımcı Hizmetli 4 399 S.K. II Sayılı Cetvele Tabi Ücretsiz İzinli T O P L A M 4 : Kadrolu Daimi İşçi 287 16 Sürekli İşçi 1 İŞÇİ TOPLAMI : G E N E L TO P L A M : 17 304 === 8.4.1 - KADRO ÇALIŞMALARI: Genel Müdürlüğümüz personeline ait, 2012 Yılı Memur ve İşçi kadroları isimlendirilerek takibi sağlanmıştır. 121 8.4.2 - PERSONEL HAREKET ONAYLARI 01.01.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli ve Yardımcı Hizmetli Personelimizden terfi tarihlerine göre Derece yükselmesi veya Kademe ilerlemesine hak kazananlar ile 2012 yılı içerisinde 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37. ve 64. Maddelerine göre derece ve kademe yükselmesine hak kazananların Personel Hareket onayları hazırlanmış, ilgili makamlara onaylattırılarak, ilgililerin aylık ödemelerine zamanında yansıtılmıştır. 8.4.3 - AYLIK MAAŞ - ÜCRET ÖDEMELERİ: Şirketimiz Yönetim ve Denetim Kurulu ücretleri, Memur, Sözleşmeli ve Yardımcı Hizmetli personelimizin aylık maaş, işçilerimizin aylık ücret ödemelerine esas tüm değişiklikleri ve kesintileri süresi içerisinde bilgisayar ortamında maaş programlarına işlenerek tahakkukları yapılmış olup, söz konusu ödemeler, ATM Programlarına aktarılarak email’le Türkiye İş Bankası Sistem Servisine - 01 Ağustos 2012 tarihi itibariyle de Akbank Sistem Servisine gönderilmiştir. 2012 yılı içerisindeki bütün tahakkuklar (Maaş, İkramiye, Asgari Geçim İndirimi, Aile-Çocuk Yardımı, Fark, Kıdem Tazminatı, Avans, Promosyon, Sendika Aidatları vb.) gecikmesiz ve eksiksiz olarak yapılarak, zamanında ödemeleri sağlanmıştır. Genel Müdürlüğümüzde 01.01.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında Alt İşveren olarak hizmet veren Temizlik Firması elemanlarının (Aylık Ücret Bordroları, SGK Kesintileri, Vergi, İzin, İşe Giriş, İşten Ayrılış v.b.) tüm işlemleri aylık olarak kontrol edilerek, Satınalma Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir. 8.4.4 - DEVAM KONTROL SİSTEMİ : 19.02.2007 tarihinden itibaren, uygulanmasına başlanılan Genel Müdürlüğümüz kadrolu personeli ile geçici görevlilerin devam durumları, ana giriş kapımıza konulan (TURNİKE) 3 terminal ve personelimize dağıtılan optik okuyucu kartların bu terminallere kendileri tarafından okutturulması sonucu bilgisayar ortamında ve günlük listeler alınmak suretiyle takip edilmektedir. Müdürlüğümüzden alınan bir önceki günün devam durum listeleri ilgili Genel Müdür Yardımcıları ve Bağımsız Daire Başkanlıklarına düzenli olarak gönderilmektedir. Personelin devam durumlarının kontrolleri ilgili birim amirlerince 122 yapılarak, devamsız, geç gelen veya erken çıkan personelin isimleri hizalarına gerekli açıklamalar birim amirlerince yapılarak paraflanmaktadır. Söz konusu listeler kontrollerine müteakip Daire Başkanlarınca onaylandıktan sonra Müdürlüğümüze gönderilmektedir. Devam kontrol kartını kaybeden veya yeni gelenlere optik okuyucu kart temin edilmekte, ayrılanların kartları ise ilgililerden geri alınmaktadır 8.4.5- T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İŞLEMLERİ : 5510 Sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin ( c ) bendi kapsamına tabi personelimizin emekli şahıs kesenek ve şirket karşılıkları, aylık icmal ve ihbar fişleri, Merkez Muhasebe Müdürlüğüne aylık olarak gönderilerek yasal süreleri içinde ödemeleri sağlanmıştır. Ayrıca; 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin ( c ) bendi kapsamına tabi personelimizin maaş ve sicil bilgileri, toplam hizmet süreleri, T.C Kimlik Bilgileri, Sigortalı toplam hizmet süreleri, şahıs kesenek ve kurum karşılıkları, 2012 yılında da internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilerek, güncel olarak takip edilmektedir. 4857 Sayılı İş Kanununa tabi çalışan işçilerimizin aylıklarından kesilen, İşçi sigorta kolları ve İşsizlik Sigortası ile İşveren Hisseleri, süresi içerisinde, Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK) Ankara İl Müdürlüğüne yatırılmıştır. Söz konusu aylık bildirgeler, Sosyal Sigortalar Kurumuna internet ortamında gönderilmektedir. Ayrıca; tüm işçilerimizin sicil bilgileri ile aile fertlerinin bilgileri de internet ortamında, güncel olarak takip edilmektedir. 5434 ve 5510 sayılı Kanuna tabi olarak çalışanların SGK İşe Giriş-İşten Ayrılış Bildirgesi Tescil İşlemlerinin (nakil, emekli, ücretsiz izin, re-sen emeklilik, ölüm, istifa vb.) takibi yasal süreleri içinde yapılmıştır. Bilindiği üzere, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi olan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi göreve giren sigortalıların, hizmet başlangıcından itibaren tüm hizmet bilgileri ve intibaklarına ilişkin olarak öğrenim durumu, unvan, askerlik diğer sigortalılık süresi, açık süresi, itibari hizmet süresi bilgileri ile ek gösterge, makam, görev ve temsil tazminat bilgilerinin internet 123 üzerinden elektronik ortama aktarılması için “HİTAP” hizmet takip programı uygulamaya konulmuştur. Konuya ilişkin olarak hazırlanan “5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı Sayılanların Hizmet Bilgilerinin Elektronik Ortama Aktarılması Hakkında Tebiğ” 14.04.2012 tarihli ve 28264 sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır. “Sigortalıların hizmet başlangıcından itibaren hizmet belgesinin düzenlenmesine esas olan tüm bilgileri, kamu idareleri tarafından Kuruma internet ortamında gönderilir” hükmüne istinaden, bu bilgiler yasal süreler içinde elektronik ortamda hizmet takip programına aktarılmış olup, güncel olarak takip edilmektedir. Genel Müdürlüğümüz Sağlık Servisinde çalışan; Doktor ve Diş Hekiminin, Sosyal Güvenlik Kurumana ait “ Hekim Takip Sistemi ” aracılığı ile kurumda çalışan doktorlara ait bilgi giriş (Sağlık Kuruluşları Tekil Tanımlayıcı ve Hekim Takip Sistemi Formu) işlemleri yapılmıştır. Hekimlerin, Tıbbı Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mesleki Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi (Prim Tahsilat Makbuzu) poliçe tutarının yarısının, Kanunun ilgili hükümlerine göre kişilere ödenmesi sağlanmıştır. 8.4.6 - YURTDIŞI - YURTİÇİ GEÇİCİ GÖREVLENDİRME VE HARCIRAH İŞLEMLERİ : Başbakanlığın 2007/3 Sayılı Genelgesi doğrultusunda zorunlu hallerde ve tasarruf tedbirlerine azami riayet edilerek 2012 yılı içerisinde 1 personelimiz toplam 1 sefer yurtdışına gönderilmiştir. Söz konusu görevlendirmede; * Fransa / Paris şehrinde (21-23 Mayıs 2012) OECD Forum 2012 Bakanlar Konsey Toplantısına Türkiye İşverenleri Sendikası Konfederasyonu heyetine Sendika Başkanı olarak temsilen iştirak etmiştir. İlgilinin Yurtdışı seyahat öncesi görevlendirme ve izin onayı, işlemleri zamanında ve eksiksiz tamamlanmıştır. Söz konusu personelin tüm masrafları Türkiye Şeker Sanayii İşverenleri Sendikası tarafından karşılanmıştır. 124 Yurtiçi görevlendirmelerde, geçici görevli gönderilen personelin, geçici görev tahakkukları 6245 sayılı Harcırah Kanunu Hükümlerine göre yapılarak, hak sahiplerine zamanında ödemeleri sağlanmıştır. 8.4.7 - TEDAVİ YARDIMI - İZİN : Personel Sağlık Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği esaslarına göre, (SUT- 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren (SGK) Genel Sağlık Sigortasına devredilmiştir.) 2012 yılında, Genel Müdürlüğümüzde 5510 Sayılı Kanunun 4/C kapsamında çalışan personelin kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları Aile Fertlerine ait hak sahipliklerine ilişkin bilgileri, Sosyal Güvenlik Kurumunun Tescil ve Sağlık Aktivasyonları sistemine giriş işlemleri istenilen süre içerisinde yapılmıştır. Ayrıca, çalışan personel ile bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi SGK’nın (SPAS) programında birleştirilmiş ve tüm genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık aktivasyon provizyon işlemlerinin tek bir program üzerinden otomatik olarak yürütülmesi sağlanmış olup, program Türkiye genelinde uygulamaya açılmış olduğundan Kurumun (SGK) www.sgk.gov.tr İnternet sayfasından Sigortalılar ve hak sahipleri sağlık yardımına müstehak olup olmadıklarını kontrol ederek, müstehaklığı görülenler doğrudan sağlık hizmet sunucularına başvurabilmektedirler. Sistemde bilgileri hatalı olanların (Tescil ve Sağlık Aktivasyonları) Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirgesi (Kamu Çalışanları) başlığı altında kayıt güncellemesi yapılarak düzeltilmiştir. Genel Müdürlük personelimizin 2012 yılı yıllık ve mazeret izinleri ile rapor günleri ilgililerin izin takip föylerine işlenerek özenle takipleri sağlanmıştır. Şirketimizde hizmet yılını dolduran (Memurlar-20,25,30 yıl / İşçiler-20,30 yıl) personellerimizin 2012 yılında da hizmet yılı armağan listeleri hazırlanarak, dağıtımı yapılmıştır. Yukarıda ana başlıklarla sıralamaya çalıştığımız genel işlevlerimiz dışında; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Bakanlık ve ilgili kurumlara düzenli olarak gönderilen aylık ve yıllık istatistiki bilgileri kapsayan dökümanlar ile personelimizin müracaatları halinde isteğe bağlı belgeler ve hususi pasaport formları Müdürlüğümüz tarafından hazırlanmıştır. 125 9. PAZARLAMA-SATIŞ VE SATINALMA FAALİYETLERİ 9.1. PAZAR ARAŞTIRMALARI Dünya şeker borsa fiyatları, şeker piyasalarındaki gelişmeler, üretim, tüketim ve stok hareketleri ile ihaleler ve AB şeker politikası günlük olarak Reuters monitöründen izlenmiş, elde edilen bilgiler ilgili merci ve birimlere iletilmiştir. Şekere ilaveten yan ürünlerimiz (melas ve alkol) ile alternatif tatlandırıcılar hakkında dış piyasa hareketleri; yine Reuters monitöründen günlük olarak izlenirken, ayrıca abonesi olduğumuz uluslararası araştırma kuruluşu F.O.Licht’in periyodik yayınları ile büyük şeker kuruluşu ve tacirlerinin raporları izlenip tercüme edilerek dikkate değer bilgiler ilgili merci ve birimlere sunulmuştur. Bu konudaki bilgiler DÜNYA ŞEKER DURUMU bölümünde gösterilmiştir. Ayrıca, AB üyeleri ile komşu ve diğer muhtelif ülkelerin pancar alım fiyatları, küp ve kristal şeker perakende satış fiyatları ile etil alkolün ithal-ihraç fiyatları Büyükelçiliklerimizden temin edilerek düzenlenen tablolar her ay değişen kurlara göre revize edilerek ilgili mercilere iletilmiştir. Müşteri memnuniyeti anketi yapılmıştır. 126 9.2- SATIŞ İŞLERİ 9.2.1- ŞEKER SATIŞLARI 9.2.1.1.YURTİÇİ SATIŞLAR 2012 yılında fabrikalar itibariyle yurtiçine satılan şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir. SATIŞLAR ( TON ) İMALATÇIİHRACATÇILARA FABRİKA ADI AFYON AĞRI ALPULLU ANKARA BOR BURDUR ÇARŞAMBA ÇORUM ELAZIĞ ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN ERZURUM ESKİŞEHİR ILGIN KARS KASTAMONU KIRŞEHİR MALATYA MUŞ SUSURLUK TURHAL UŞAK YOZGAT TOPLAM SATILAN 707,200 9.552,050 4.234,400 5.306,750 32.698,800 33.977,650 3.475,450 64.165,600 6,000 9.628,500 4,250 163.756,650 . . PİYASAYA KRİSTAL 115.562,950 12.978,700 6.464,400 56.770,800 67.888,850 90.476,400 759,400 52.538,350 10.847,550 17.278,850 9.215,300 104.076,450 32.107,650 34.365,900 113.046,450 84.452,300 10.429,900 37.679,000 46.719,400 23.421,550 23.451,400 764,100 90.053,250 26.626,250 65.274,300 SATILAN KÜP 1.133.249,450 94,300 127 94,300 TOPLAM 116.270,150 12.978,700 6.464,400 66.322,850 67.888,850 94.710,800 759,400 57.845,100 10.847,550 49.977,650 9.215,300 138.054,100 32.107,650 34.460,200 116.521,900 148.617,900 10.429,900 37.685,000 56.347,900 23.421,550 23.451,400 764,100 90.053,250 26.626,250 65.278,550 1.297.100,400 2012 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN GERÇEKLEŞEN YURTİÇİ ŞEKER SATIŞ MİKTARLARI : CİNSİ ŞEKER İŞ PROĞRAMI 1.165.000,000 Ton GERÇEKLEŞEN 1.297.100,400 Ton GERÇEKLEŞME ORANI (%) 111,34 2012 YILI ŞEKER SATIŞ FİYATLARI (Fabrika teslim, KDV Hariç TL/Kg.) 01/01/2012 - 31/12/2012 ŞEKER CİNSİ TARİHLERİ ARASI KRİSTAL 50 Kg.Polipropilen Torba 1,97 (01.01.2012-21.08.2012 tarihleri arası) 50 Kg.Polipropilen Torba 2,12 (22.08.2012-31.12.2012 tarihleri arası) KÜP 50 Kg.Polipropilen Torba 50 Kg.Polipropilen Torba 2,44 (01.01.2012-21.08.2012 tarihleri arası) 2,63 (22.08.2012-31.12.2012 tarihleri arası) Aylar itibariyle son 5 yılda yurtiçine yapılan şeker satışları aşağıda gösterilmiştir. YILLAR . 2008 2009 2010 2011 2012 AYLAR TON TON TON TON TON OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM 24.381 59.622 19.302 126.611 62.859 112.736 118.468 138.889 158.599 209.042 99.515 89.959 64.802 28.550 1.167.422 51.533 64.443 67.116 101.789 146.397 181.662 106.908 168.131 51.339 35.698 1.120.929 19.190 19.603 121.506 9.233 65.432 111.979 155.233 388.422 12.774 56.488 30.153 111.165 1.101.178 93.370 14.159 20.963 34.356 102.960 169.355 147.121 280.157 32.995 154.361 49.224 45.497 1.144.518 56.608 36.438 80.998 184.879 27.266 140.595 174.577 367.027 20.346 131.946 40.592 35.828 1.297.100 - Satış rakamlarına İmalatçı - İhracatçı Firmalara yapılan satışlar dahildir. - Yurtiçi A Kotası satışlarımız 2012 yılında 2011 yılına göre % 20,52 oranında artmış, İmalatçı- İhracatçı Firmalara yapılan C Şekeri satışları ise % 24,68 oranında azalmış olup, yurtiçi şeker satışlarımız toplamda % 13,33 oranında artmıştır. 128 x Şirketimizin takvim yılı itibariyle son beş yıllık şeker bilançosu (Bin ton) AÇIKLAMALAR 2008 2009 2010 2011 2012 Yılbaşı stoku 1 000 990 1 235 1 390 1 390 Üretim 1 161 1 370 1 260 1 214 1 170 Tüketim 1 167 1 121 1 101 1 195 1 297 4 19 1 390 1 390 İhracat 4 4 21 Sair Surette Tenziller Yıl sonu stoku 990 Yılbaşı ile Yıl Sonu Farkı - 10 245 155 Yılbaşından Müteakip Pazarlama Yılı Başına Kadar Yurtiçi Satış (*) 757 891 912 4 3 4 229 341 474 İhraç Müteakip Yılın Pazarlama Yılı başı stoku (+) veya ithal ihtiyacı (-) 1 235 - 1 242 - 148 1.069 1 000 14 50 307 192 (*) : (01.01.2013-31.08.2013 Tarihleri arasındaki dönem için tahmini değerler alınmıştır. ) 9.2.2- ETİL ALKOL SATIŞLARI 2012 yılında satılan etil alkol miktarı ile satış fiyatları aşağıda gösterilmiştir. - MEY Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş. 5.579.446 Litre (KDV Hariç) TL/LT. 2,35 - M.K.E.K.Barut Fabrikası Müdürlüğü T O P L A M …………. 44.799 Litre (KDV Hariç) TL/LT. 2,35 5.624.245 Litre 2012 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN GERÇEKLEŞEN ALKOL SATIŞLARI : CİNSİ İŞ PROĞRAMI ETİL ALKOL 6.000.000 LİTRE GERÇEKLEŞEN 5.624.245 LİTRE 129 GERÇEKLEŞME ORANI (%) 93,74 9.2.3-MELAS SATIŞLARI 9.2.3.1-İç Satışlar 2012 yılında Maya ve Yem Sanayine 363.380 ton melas satışı yapılmıştır. Ayrıca etil alkol imali için de 15.334 ton melas kullanılmıştır. 2012 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN GERÇEKLEŞEN MELAS SATIŞ MİKTARI : GERÇEKLEŞME CİNSİ İŞ PROĞRAMI MELAS 360.000 Ton GERÇEKLEŞEN ORANI (%) . 378.714 Ton 105,20 (Etil Alkol İmalatı İçin Kullanılan Dahil) SON 5 YILLIK MELAS SATIŞLARI (TON) CİNSİ 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI 2011 YILI 2012 YILI MELAS 269.772 312.688 342.063 422.215 363.380 Not: Etil alkol imalinde kullanılan melas miktarı hariçtir. 130 AFYON AĞRI ALPULLU 2012 YILINDA UYGULANAN MELAS SATIŞ FİYATLARI ( KDV HARİÇ - TL / TON ) 01.01.2012 09.01.2012 08.03.2012 14.09.2012 08.01.2012 07.03.2012 13.09.2012 31.12.2012 264,290,319,370,209,230,253,295,264,290,319,370,- ANKARA 253,- 279,- 307,- 356,- BOR BURDUR 231,253,- 254,279,- 280,307,- 325,356,- ÇARŞAMBA 231,- 254,- 280,- 325,- ÇORUM ELAZIĞ ELBİSTAN ERCİŞ EREĞLİ ERZİNCAN 231,231,231,209,209,231,- 254,254,254,230,230,254,- 280,280,280,253,253,280,- 325,325,325,295,295,325,- ERZURUM 231,- 254,- 280,- 325,- ESKİŞEHİR 264,- 290,- 319,- 370,- ILGIN KASTAMONU 253,253,- 279,279,- 307,307,- 356,356,- KIRŞEHİR 209,- 230,- 253,- 295,- KARS MALATYA 209,231,- 230,254,- 253,280,- 295,325,- MUŞ 209,- 230,- 253,- 295,- SUSURLUK 264,- 290,- 319,- 370,- TURHAL 231,- 254,- 280,- 325,- UŞAK YOZGAT 264,209,- 290,230,- 319,253,- 370,295,- NOT: Bölgesel satış fiyatları Fabrikaların üretim-satış ve stok durumları göz önünde bulundurularak zaman zaman değiştirilmektedir. 131 9.2.4-ŞLEMPE SATIŞLARI 9.2.4.1-İç Satışlar 2012 yılında ; 8.729,790 ton şlempe satılmıştır. 9.2.5- POTASYUM SÜLFAT SATIŞLARI 9.2.5.1-İç Satışlar 2012 yılında potasyum sülfat satışı yapılmamıştır. Ürünlerimize ait satış miktarları bir önceki yıl ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. 2011 2012 2011/2012 Yılları ÜRÜN ADI YILI YILI Artış - Azalış % Kristal Şeker (Ton) Küp Şeker (Ton) Melas (Etil Alkol imaline verilen dahil) (Ton) Etil Alkol (Bin Litre) Şlempe (Ton) Potasyum Sülfat (Ton) Füzel Yağı ( Bin Litre) 1.144.169 349 438.301 1.297.006 94 378.714 + 13,36 - 73,07 - 13,60 6.263 8.730 7 5.624 8.500 - - 10,20 - 2,63 - 2011 yılında 16.086 ton, 2012 yılında ise 15.334 ton melas etil alkol imalinde kullanılmıştır. STOKLAR 31.12.2012 tarihi itibariyle ürünlerimize ait satılabilir stok miktarları aşağıda gösterilmiştir. CİNSİ MİKTARI Kristal Şeker ( Ton ) Küp Şeker ( Ton ) Melas ( Ton ) Etil Alkol (Bin Litre) Şlempe ( Ton ) Potasyum Sülfat ( Ton ) Bioetanol (Bin Litre) Füzel Yağı (Bin Litre) 1.241.823 (x) 54 124.547 659 226 160 2 (x) : Stoklara A ve B Kotası Şeker ile C Şekeri dahildir. Not: Türk Kızılayına devredilen 50 bin ton şekerden halen teslim alınmayan 43.768 ton şeker stoklara dahil edilmemiş olup, bu şeker Afyon Şeker Fabrikası stoklarında muhafaza edilmektedir. 132 2012 yılında 2.686.900.815,60 dağılımı aşağıda gösterilmiştir. TL.ye ulaşan satış hacmimizin gruplar itibariyle değer GENEL SATIŞ HACMİ (TL.) SATIŞ GRUPLARI 1- Şeker -Yurtiçi Satışlar -Yurtdışı Satışlar 2- Etil Alkol -Yurtiçi Satışlar -Yurtdışı Satışlar 3- Melas -Yurtiçi Satışlar -Yurtdışı Satışlar 4- Yaş Pancar Posası 5- Şlempe -Yurtiçi Satışlar -Yurtdışı Satışlar 6- Potasyum Sülfat Satışları 7- Hassas Pancar Tohumu(Şeker Ens.) -Yurtiçi Satışlar -Yurtdışı Satışlar 8- Atölyelerimizin ve Makine Fab. yaptığı işler (Yurtiçi) 9- Yardımcı İstihsal Maddeleri Satışı 10-Diğer Satışlar (Malz., Hurda, Diğer) TÜRKŞEKER 2.423.507.495,75 25.917.645,74 13.216.975,75 114.158.652,01 20.393.727,64 833.576,36 63.336.996,43 19.573.577,05 5.962.168,87 TOPLAM 2.686.900.815,60 133 9.2.3.2. YURTDIŞI SATIŞLAR 15.09.2011 tarih ve 28055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/2200 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında; Şirketimiz stoklarında bulunan yurtiçi tüketim fazlası 250.000 ton şekerin, doğabilecek zarar Şirketimiz bünyesinde kalmak üzere, dünya piyasa fiyatları esas alınarak ihraç ve/veya ihraç kaydıyla satışının 08/01/2002 tarih ve 4736 sayılı kanunun birinci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf olduğu belirtilmiştir. Bu karar ile stok fazlası şekerin ihraç ve/veya ihraç kaydıyla satışı için yapılan yasal düzenleme kapsamında 2012 yılında da bu tür şeker satışlarına devam edilmiştir. İhraç kayıtlı olarak teslim edilen ve ihracı gerçekleşen şeker miktarı 17.050 ton olup; 4.000 ton şeker de bedeli mukabilinde doğrudan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne ihraç edilmiştir. 2012 yılında ihraç edilen 21.050,000 ton şeker karşılığında 14.360.482,75 ABD $’ı gelir elde edilmiş olup; ortalama teslim fiyatı ABD $/ton 682,21 olarak gerçekleşmiştir. Son 5 yılda gerçekleştirilen şeker ihracıyla ilgili bilgiler aşağıda gösterilmiştir. YILLAR İHRAÇ KAYDIYLA DOĞRUDAN İHRAÇ TOPLAM TESLİMAT/ TON EDİLEN / TON TON 2008 ------- 4.000,000 4.000,000 2009 ------- 3.820,050 3.820,050 2010 ------- 4.000,000 4.000,000 2011 15.250,000 4.000,000 19.250,000 2012 17.050,000 4.000,000 21.050,000 Talepte bulunan bütün firmalara teklif gönderilmesine ve önceki yıllarda Şirketimizden ihraç/ihraç kaydıyla şeker alan firmalar nezdinde yapılan görüşmelere rağmen, beklenen miktarda ihraç/ihraç kaydıyla şeker satışı gerçekleştirilememiştir. Talep yetersizliğinin sebebi; başlıca ihraç pazarımız olan komşu ülkelerde hem şeker işleyen rafinerilerin faaliyete geçmesi, iç kargaşa ve Avrupa Birliğinde yaşanan finansal kriz nedeniyle Avrupalı şeker tacirlerinin piyasadan çekilmesi sanılmaktadır. 134 İMALATÇI İHRACATÇI FİRMALARA ŞEKER SATIŞI: T.C. Şeker Kurumu ile T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığının yapmış oldukları düzenleme ile 21/12/2006 tarihinden itibaren şeker ithali için Dahilde İşleme İzin Belgesi düzenlenmemekte, mamul ihracatı sonrası hak edilen şeker için Şeker Kurumunca Tahsisat Belgesi düzenlenmektedir. Uygulama esasları 21/12/2006 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 135/1 sayılı karar ile belirlenmiş olup, bu karar esasları dahilinde İmalatçı-İhracatçı firmalara Tahsisat Belgesine istinaden şeker satışına 2012 yılında da devam edilmiştir. Aynı zamanda 2008/13661 sayılı Bakanlar Kurulu kararına da dayandırılan bu türlü satışlarda fiyat; İhracatçı Birliklerince bildirilen ihracat dönemine göre T.C. Şeker Kurumunca 10’ar günlük veya aylık borsa fiyatları ortalamasına ton başına 61,- ABD $’ı ilavesiyle belirlenirken; 31.01.2012 tarih ve 28190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 245/5 sayılı Şeker Kurulu Kararı ile 10’ar günlük fiyat uygulamasına son verilerek “imalatçı ihracatçılara C şekeri satışlarında uygulanacak fiyat; “temel fiyat” ile “navlun bedelinin” toplamından oluşturulmuştur. Bilahare Şeker Kurumunca 05.07.2012 tarih ve 28344 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kararın 11. maddesinde yapılan değişiklikle “2012 yılının Temmuz ayından itibaren yapılacak ihracatlara karşılık sadece Temmuz 2012 ayının bitiminden itibaren “Baz Fiyat” belirleneceği yer almıştır. Bu nedenle Tahsisat Belgesine istinaden Temmuz 2012 ayından itibaren C şekeri satış fiyatı; Şirketimiz Yönetim Kurulu Kararıyla (19.07.2012-2708/13-2 sayılı) “Baz Fiyata ton başına 61,- ABD $ ilavesiyle” yeniden belirlenmiştir. 2012 yılında bu şekilde 163.756,650 ton şeker satılmış olup, 109,12 milyon ABD. Doları karşılığı satış geliri elde edilmiştir. Satılan 163.756,650 ton şekerin ; 35.040,200 tonu C pancarından üretilen C şekeri, 140,000 tonu B şekerinden aktarılan C şekeri, 128.576,450 tonu kota aşımından dolayı A şekerinden aktarılan C şekeridir. 135 Önceki yıllarda Tahsisat Belgesine kayden yapılan satışa ait bilgiler aşağıda belirtilmiştir. YILLAR MİKTAR/TON 2007 2008 2009 2010 2011 54.887,300 162.791,900 176.164,050 136.948,100 204.177,450 1997-2008 yılları arasında Dahilde İşleme İzin Belgesi’ne İstinaden satılan Şeker Miktarı ile Taahhüt Hesabı Kapanan Belgelere ait bilgiler aşağıda gösterilmiştir. YILLAR DİİB’NE İSTİNADEN TAAHHÜT HESABI KAPANAN TESLİMAT/TON MİKTAR/TON 1997 66.652,400 1.195,600 1998 95.757,500 29.555,850 1999 110.524,250 84.090,179 2000 90.996,900 59.607,450 2001 78.479,100 99.529,000 2002 97.586,450 89.327,150 2003 137.558,000 89.382,271 2004 113.569,614 129.083,600 2005 144.467,300 127.869,800 2006 131.424,950 127.528,350 2007 77.366,100 113.505,300 2008 537,250 69.816,350 2009 0,000 61.367,614 2010 0,000 25.633,000 2011 0,000 17.936,750 2012 0,000 600,000 1.144.919,814 1.126.028,264 -BELGE KAPSAMINDA HİÇ İHRACAT YAPILMAYIP İPTAL EDİLEN BELGELER İSTİNADEN YAPILAN TESLİMAT TOPLAM İŞLEMLERİ DEVAM ETTİĞİ İÇİN TAAHHÜT HESABI KAPANMAMIŞ BELGELER MİKTARI 136 17.991,550 1.144.019,814 900,000 9.3. SATINALMA İŞLERİ 9.3. YURTİÇİ SATINALMALAR İş Programımızda yurtiçinden temini öngörülen malzemenin durumu aşağıda belirtilmiştir. Fabrikalarımızın 2011/2012 kampanya dönemi ihtiyacı çeşitli işletme malzemeleri, yatırım malzemeleri ile idame, tamamlama ve bakım onarım malzemelerinin cins ve miktarları ile bunların 31.12.2012 tarihi itibariyle durumları aşağıda gösterilmiştir. Siparişe Bağlanan Miktarlardan 31.12.2012 tarihine kadar tesellüm edilen malzeme ALINAN MALZEMENİN CİNSİ BİRİMİ YAKITLAR a-Kok Kömürü b-Linyit Kömürü c-Fuel-Oil (%1.0 Kükürtlü) d-Doğalgaz e-Mazot, benzin, petrol f-Diğer yakıt AMBALAJ MALZEMESİ: Polipropilen Torba Astarsız MİKTARI MAL BEDELİ (KDV Hariç Bin TL) Ton Ton Ton m3 29.609 445.869 40.770 151.004.565 20.567 72.543 66.959 110.484 4.018 761 Adet 21.897.537 11.789 189 DİĞER AMBALAJ MALZEMESİ DİĞER İŞLETME MALZEMELERİ Formalin, Soda, Perlit, Tuzruhu, Sülfürikasit, GP Filtre Torbası, BMA Filtre Torbası, Filtre Bezleri, Hidroklorikasit, Taş Önleyici, Köpük Önleyeci, Manoflament GP ve Çamur Koyulaştırma Filtre Torbası, Şlam Pres ve Mekanik Filtre Bezleri, Pres Filtre Torba Bezi, Pancar Bıçağı ve Bileme Frezesi, Kimyasal Madde, Lab. Cam Malz., Kimyasal Madde v.b. ZİRAİ MÜCADELE İLACI: TOHUM İLACI: YATIRIM MALZEMESİ DİĞER MUHTELİF MALZEME: GENEL TOPLAM: 4.291 399 239 7.871 81.118 381.228 137 GENEL SATINALMA HACMİ 2012 yılı Yurtiçi ve Yurtdışı piyasalardan yapılan mübayalar grupları itibari ile aşağıda gösterilmiştir. Yurt içi ve dışı firmalardan yapılan mübayaalar: Şeker sanayi olarak 31.12.2012 tarihi itibari ile genel mübayaa hacmi 1.904.187 Bin TL ye ulaşmış olup, ana gruplara göre detayı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. DIŞ (Bin TL) İÇ (Bin TL) TOPLAM (Bin TL) a-Pancar Tohumu 8.001 8.001 b-Ambalaj Malzemesi 11.978 11.978 c-Yakıtlar 275.332 275.332 30 30 e-Yatırım Malzemesi 7.871 7.871 f-Diğer Muhtelif Malzemeler 81.118 81.118 1.519.857 1.519.857 1.759.212 1.769.902 2010 Yılı Genel Toplamı 1.782.316 1.782.316 2011 Yılı Genel Toplamı 1.847.959 1.847.959 2012 Yılı Genel Toplamı 1.904.187 1.904.187 d-Sun’i Gübre g-İthal Şeker h-Ham Şeker ı-Pancar (Bed. Ve Tazminatı) 2009 Yılı Genel Toplamı 10.690 138 9.3.2. - YURTDIŞI SATINALMA 2012 yılında döviz satışı/transferi yapılarak, fiili ithali gerçekleştirilen malzeme ve hizmet alımları 1 no’lu tabloda gösterilmiştir: Tablo No: 1 2012 YILI FİİLİ İTHALAT TABLOSU Bedeli Malzeme Türü (Bin $) Miktar Sevk Şekli Malzeme / Hizmet Adı 1-Hammadde - - - - 2-Kimyevi Madde - - - - 3-Laboratuar Mlz. - - - - 4-Yakıtlar - - - - I.HAMMADDE VE ÜRETİM MLZ. 5-Diğer Muh.İşl.Mlz. 83,81 Muhtelif Denizyolu Santrifüj Süzgeçleri 6- Kristal Şeker - - - - 7- Ham Şeker - - - - HAMMADDE VE ÜRETİM TOPLAMI 83,81 II-ZİRAAT ALET VE YEDEKLERİ - - - - III-DEMİRBAŞ MLZ. - - - - - - - - Muhtelif Karayolu Kristal Şeker IV-YATIRIM MLZ. 1-Makina ve Tesis 2-Diğer Muh.Yat.Mlz. 562,29 Santrifüjleri ve Yedekleri YATIRIM MLZ. TOPLAMI VI-HİZMET 562,29 1,23 - - Rafine Şeker Birliği Üyelik Aidatı GENEL TOPLAM : 647,33 139 140 C) D) E) A) B) MUHTELİF HİZMET ALIMLARI GENEL TOPLAM VARLIKLARININ RİSK SİGORTASININ YAPTIRILMASI -TEŞEKKÜLÜMÜZÜN EĞİTİM HİZMETLERİ -GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE YAPILAN DİĞER KİREÇTAŞI PANCAR (Müt.) PANCAR (Çiftçi) PANCAR TOPLAMI ŞEKER (Yurtiçi) PERSONEL TAŞIMA KİRALIK VASITA TOPLAM -GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE TEŞEKKÜLÜMÜZ SEVK EDİLEN MALZEME - Karayolu 359.903 3.475.075 4.550.178 8.025.253 84.109 - TON ŞEKLİ Karayolu Karayolu Karayolu MİKTAR SEVK 1.398.215 171.056.174 1.242.563 77.026 6.206.529 59.274.738 85.675.154 144.949.892 762.720 9.725.806 6.693.423 168.338.370 TUTARI(TL.) NAKLİYE 9,07 - 17,24 17,06 18,83 (TON/TL) ORTALAMA FİYAT TEŞEKKÜLÜMÜZE AİT FABRİKALAR TOPLAMI 01.01.2012-31.12.2012 Tarihleri arasında Şirketimize ait nakliye ve muhtelif hizmet alımlarını gösterir tablo ULAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI 10-YATIRIMLARIMIZ 10.1-YATIRIM FAALİYETLERİ 2012 Yılı Genel Yatırım Programı içerisinde yer alan Şirketimize devre başı yatırım programından 40.000.000,- TL ödenek verilmiştir. Programda yer alan projelerimizin genel durumu ve fiziki gerçekleşmeleri incelenerek verilen ödeneğin proje bazında yeterli olamayacağı sonucuna varılmış olup, “2012 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair” 11.10.2011 tarih ve 2011/2303 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine istinaden, T.C.Kalkınma Bakanlığı’na bilgi verilmek kaydıyla, bağlı olduğumuz T.C.Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kanalıyla Maliye Bakanının onayı ile programın revizesiyle ilgili olarak muhtelif tarihlerde yaptığımız talepler sonucunda toplam 10.762.000,- TL ödenek aynı proje veya projeler arasında aktarılarak yatırımlarımız gerçekleştirilebilmiştir. Şirketimizin proje bazındaki 2012 yılı yatırım programı ve gerçekleşme durumu ekli tabloda detaylı olarak gösterilmiştir. Tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere yatırım faaliyetlerimiz arasında Fabrikaların Modernizasyonu ve Otomasyonu, Atık Su Arıtımı, Fabrikaların Meydan Tesisleri Takviyesi ve Modernizasyonu, Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme projeleri ile Muhtelif İşler projesinin Makina-Teçhizat bölümü ağırlık taşımaktadır. 10.2-YATIRIM HARCAMA SEYRİ Yatırım Harcamalarımızın 2008-2012 dönemine ait son 5 yıllık Revize Program ve Gerçekleşme tutarları aşağıda gösterilmiştir. 141 TÜRKŞEKER A.Ş. YATIRIMLARI (TL) Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Program 45.300.000 11.760.000 14.800.000 37.000.000 40.000.000 Revize Program 58.800.000 43.760.000 35.710.000 37.000.000 40.000.000 142 Gerçekleşme 30.288.000 25.649.000 24.131.000 30.116.000 26.542.000 Oran % 52 59 68 81 66 10.2.1-YATIRIM GERÇEKLEŞME DURUMU 2012 yılı revize programında Şirketimiz yatırımlarına 40.000.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir. Bu ödenekten 26.542.000,- TL harcanarak %66 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. Şirketimizin belli başlı yatırımları ile bunların 2012 yılı sonundaki durumları aşağıda sektörler ve projeler itibariyle açıklanmıştır. 10.3-YATIRIM PROJELERİ 10.3.1-TARIM SEKTÖRÜ YATIRIMLARI Yeni Projeler 2012’de Bitenler 2012 A 02 02 30 Numaralı İdame, Yenileme ve Tamamlama Projesi : Projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı İnşaat bölümünde %97’dir. Projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı Makina-Teçhizat bölümünde %99’dur. 10.3.2-İMALAT SANAYİ SEKTÖRÜ YATIRIMLARI A-GIDA SANAYİİ Devam Eden Projeler 2012’den Sonraya Kalanlar 1994 C 01 00 40 Numaralı Fabrikaların Modernizasyonu ve Otomasyonu Projesi: Bu projenin amacı fabrikalarımızı yeni teknolojiye uygun makina tesisler ile teçhiz ederek, enerji ve personel tasarrufu sağlamak, daha kaliteli ürün elde etmek, kayıpları azaltmak ve maliyetleri düşürmektir. 2012 yılı için bu projeye 1.860.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir. 143 1994 yılında uygulamaya konulan bu proje için verilen ödenekler o yıl için talep edilenin çok altında kaldığından, fabrikaların modernizasyon ve otomasyon işleri planlanan zaman içerisinde tamamlanamayarak ileri yıllara sarkmaktadır. Bu proje için 2012 yılında verilen ödenekler ile Afyon Şeker Fabrikasının Rafineri Otomasyon Sistemine Ait Saha Elemanlarının Yenilenmesi, Ağrı Şeker Fabrikasının 50 t/h Buhar Kazanı Otomasyon ve Elektrik Sisteminin İyileştirilmesi, Çorum Şeker Fabrikasının 50 ton/saat Buhar Kazanları, Su ve Buhar Sistemlerinin Otomasyonu ve Eskişehir Şeker Fabrikasının Rafineri Otomasyon PLC-SCADA Sisteminin Güncellenmesi ve Saha Elemanlarının Yenilenmesi işleri tamamlanmıştır. Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %97 oranında gerçekleşme sağlanmış olup söz konusu proje kapsamında yapılan yatırımlar Yönetim Kurulumuzun 24.01.2013 tarih 2716/2-1 sayılı kararı ile nihayete erdirilerek nakden ve fiziken gerçekleşenler ait oldukları sabit kıymet gruplarına intikal ettirilmiştir. 1994 C 01 00 50 Numaralı Atık Su Arıtımı Projesi : 11.08.1983 tarih 18032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu ve buna dayalı olarak çıkarılan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Şirketimize bağlı fabrikalarda Atık Su Arıtım Tesisleri kurma ve işletme yükümlülüğü getirmektedir. 1994 yılında yatırım programına, 1995 yılında ise uygulamaya alınan Atık Su arıtımı projesi ile öncelik sırasına göre tüm fabrikalarımıza Atık Su Arıtımı Tesisi yapılarak Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklere uyularak doğal çevrenin korunması amaçlanmıştır. 13.05.2006 tarih 26167 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5491 sayılı Kanunun Geçici 4.maddesi gereği Atık Su Arıtım Tesisi olmayan sanayi kuruluşlarına; bu tesislerin kurulmasına ilişkin 2006/15 sayılı İş Termin Planı Genelgesi çerçevesinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığına İş Termin Planı sunma ve Atık Su Arıtım Tesislerini aynı Genelgede belirtilen süre içinde tamamlayarak işletmeye alma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu yükümlülük kapsamında tüm fabrikalarımız Mayıs 2007 tarihi itibariyle İş Termin Programını T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunmuştur. Bu meyanda fabrikalarımıza öncelik sırasına ve ödenek durumuna göre Atık Su Arıtım Tesisi kurulmasına başlanmış olup çalışmalar devam etmektedir. 144 2000 yılında Ereğli, 2005 yılında Yozgat, 2006 yılında Kırşehir ve Turhal, 2008 yılında Afyon ve Çorum 2012 yılında Eskişehir ve Ankara Şeker Fabrikalarımızın Atık su Arıtım Tesisleri kurularak devreye alınmıştır. 2012 yılı programımızda bu proje için 6.739.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir. Bu proje kapsamında; Yapımı gerçekleştirilen Erzurum, Muş, Erzincan ve Malatya Şeker Fabrikaları Atıksu Arıtım Tesislerinin geçici kabulleri; yapılmıştır. 2013 yılı Şubat ayında da Kastamonu, Ilgın ve Burdur Şeker Fabrikaları Atıksu Arıtım Tesislerinin kesin kabulleri yapılacaktır. Ilgın Şeker Fabrikasının Evsel Atıksu Arıtım Tesisi (Makine tesis, inşaat, montaj, işletmeye alma dahil komple) iş kaleminde Makine Tesis ve İnşaat işleri tamamlanmış olup, montajı devam etmektedir. Malatya ve Muş Şeker Fabrikalarının Çamur Susuzlaştırma Ünitesinin Belt Pres ilavesi yapım işleri tamamlanmış olup, geçici kabulleri yapılmıştır. Muş Şeker Fabrikasının Deşarj Sularının Toplanıp Dengeleme Havuzuna Alınması İçin Muhtelif İnşaat ve Makine Tesis işi tamamlanmıştır. Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %52 oranında gerçekleşme sağlanmış olup söz konusu proje kapsamında yapılan yatırımlar Yönetim Kurulumuzun 24.01.2013 tarih 2716/2-1 sayılı kararı ile nihayete erdirilerek nakden ve fiziken gerçekleşenler ait oldukları sabit kıymet gruplarına intikal ettirilmiştir. 1999 C 01 00 40 Numaralı Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Projesi : Küçük ölçekli ve fabrika merkezine yakın kantarların kapatılarak kantar sayısının azaltılması, merkezde tesellümün arttırılması, sağlıklı fire tespiti ve bedeli ödenen ile işlenen pancar arasındaki farkın düşürülmesi amacıyla, fabrika meydanlarındaki tartma, boşaltma, silolama ve yan ürünlerin verilmesinde kolaylık sağlanması için takviye ve modernizasyon yatırımlarının yapıldığı projeye 2012 yılında revize 5.075.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir. 145 Söz konusu proje kapsamında; 2012 yılı içinde fabrika merkezlerindeki boşaltma ve silolama sistemlerini hızlandırmak, topraksız pancar alımı sağlamak üzere, Ankara ve Muş Şeker Fabrikalarına Beton Yer Silosu Sahası Yapılması, Burdur Şeker Fabrikasına Meydan Sahası Parke Kaplama Tadilatı ve Betonlanması, Afyon Şeker Fabrikasına Küspe Kamyonları Peronu Yapılması tamamlanmıştır. Afyon, Bor, Ankara, Ereğli, Muş Şeker Fabrikalarına Çukursuz 60 tonluk Elektronik Kantar Tesisleri, Elbistan Şeker Fabrikasına Kameralı Kontrol Sistemi ve Turhal Şeker Fabrikasına Trafo Tesisi kurulup hizmete sunulmuştur. Ayrıca, Uşak, Bor, Çorum ve Yozgat Şeker Fabrikaları için 60 tonluk Tek Platformlu Pancar Boşaltma ve Temizleme Makinesi İmalatı ile Elbistan Şeker Fabrikasının Pancar Boşaltma ve Temizleme Makinesinin Tadilatı tamamlanmıştır. Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %94 oranında gerçekleşme sağlanmış olup, söz konusu proje kapsamında yapılan yatırımlar Yönetim Kurulumuzun 24.01.2013 tarih 2716/2-1 sayılı kararı ile nihayete erdirilerek nakden ve fiziken gerçekleşenler ait oldukları sabit kıymet gruplarına intikal ettirilmiştir. 2008 C 01 00 40 Numaralı Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme Projesi 22.07.2006 tarih 26236 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” doğrultusunda fabrikalarımızdaki emisyon değerlerinin ve hava kalitesinin ölçülmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi yönünde yapılması istenen çalışmalar kapsamında “Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme Projesi” talebimiz T.C.Kalkınma Bakanlığınca kabul edilerek, 2008 yılı yatırım programımıza dahil edilmiştir. Yine Fabrikalarımız 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nin Ek 5 listesinin 1.Grup Tesisler: Yakma Tesisleri maddesine tabidir. Bu yönetmeliğin 5.maddesine göre hava emisyonu olan ve “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında yer alan şeker fabrikalarımızın çevre izninin alınması zorunlu kılınmıştır. Bu doğrultuda fabrikalarımızdaki emisyon değerlerinin ve hava kalitesinin ölçülmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi yönünde yapılması istenen çalışmalar kapsamında fabrikalarımızda Baca Gazı ve Debi Ölçüm Cihazları ile Hava Kalitesi Ölçüm Cihazı, Buhar Kazanlarının Doğalgaza Dönüşümü, Desülfürizasyon Tesisi Kurulması, Akışkan Yataklı Kazan Kurulması ile Atık su Arıtım Tesislerinden çıkan Biyogazın değerlendirilmesi işlerinin yıllara sari olarak yapılması planlanmaktadır. 2012 yılı için bu projeye revize 10.496.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir. 146 2012 yılı içinde Burdur Şeker Fabrikasında Buhar Kazanlarının Doğalgaz kullanabilir Hale Dönüştürülmesi için İç Tesisat Yapım İşi gerçekleştirilmiştir. Erzurum Şeker Fabrikasına Buhar Kazanlarının Yakma Sistemlerinin Doğalgaza Dönüşümü kapsamında dış tesisat (doğal gaz bağlantı hattı ve RM-B istasyonu) yapım işinin ihalesine çıkılmıştır. Yüklenici ile sözleşme imzalanmış olup, Yüklenici malzeme teslimini yapmıştır. Mevsim şartlarının düzelmesinden sonra montaj işlerine başlanacaktır. İç tesisat yapım işinde Proje, Müşavirlik, Kontrol ve Denetleme Hizmet İşine ait ön/avan proje hazırlanmıştır. Hazırlanan bu ön/avan projeyle de iç tesisat işinin yapım işi ihalesine çıkılmıştır. Yüklenici ile sözleşme imzalanmıştır. Afyon Şeker Fabrikasının Bacagazı Ölçüm Cihazı ve Gaz Şartlandırma Sistemi, Ankara Şeker Fabrikasının 120.000 kcal/h Kalorifer Kazanı, Eskişehir Şeker Fabrikasının Alakart Lokantası Doğal Gaz Dönüşümü Yapılması, Malatya Şeker Fabrikasının Doğalgaz Hatlarının Müstakil Hale Getirilmesi ve İşçi Pansiyonuna Doğalgaz Boru Hattı Bağlanması, Turhal Şeker Fabrikasının Sürekli Toz Ölçüm Sistemi (1 set) yapım işleri tamamlanmıştır. Burdur Şeker Fabrikasının Sürekli Baca Gazı Ölçüm Cihazı (100 ton/saat kazan bacası için) iş kaleminde malzeme teslimi ve montajı yapılmıştır. Burdur Şeker Fabrikasının 100 ton/saat Kazan Ekonomizer Tadilatının Yapılması (Makine tesis, demontaj, montaj, inşaat vb. dahil komple) işinin malzeme temini yapılmış olup, 2013 yılında montajı tamamlanacaktır. Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %48 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. Yeni Projeler 2012’de Bitenler a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi a.1) İnşaat Bu projeden 2012 yılı içinde ödenek tefrik edilen İnşaat işlerinden vazgeçilenlerin dışındakilerin ihaleleri yapılarak inşaatlar tamamlanmıştır. Bu projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı %47’tir. a.2) Makina ve Teçhizat Proje kapsamında ana hatlar itibariyle; Muhtelif Şeker Fabrikalarımıza; Kondense Suyu Soğutma Kuleleri, Yüzdürme Suyu Titreşimli Pülp Tutucuları, Mikrodalga Yoğunluk Ölçerler, Elektrik Motorlarının Frekans 147 Sürücülü Sisteme Dönüştürülmesi, Çuval Ağzı Kıvırma ve Dikiş Makineleri, Kamera Güvenlik Sistemleri, Fabrika İçerisine Kamera Kontrol Sistemi Kurulması, AMF (Ankara Makine Fabrikası) Tipi 12 Elemanlı Koyu Şerbet Filtresi, 1750 kg/şarj kapasiteli Kristal şeker Santrifüjü Devreye Alma Çalışmaları ile Muhtelif Boru ve Yüzeylerin Paslanmaz Malzemeye Dönüştürülmesi işleri yapılmıştır. Afyon Şeker Fabrikasına PCB içeren 1250 kVA – 6,3/0,4kV Güç Transformatörlerinin Demontajı, Nakliyesi ve Bertaraf Edilmesi, Yağlı Tip Güç Transformatörün Temini, Nakliyesi, Montaj ve Devreye Alma İşlemlerinin Yapılması, Kazan Dairesi Su Hazırlama Tesisinin İyileştirilmesi, Ankara Şeker Fabrikasına Kolonideki Elektrik İç Tesisatı Bezli Kablo olan Binaların İç Tesisatlarının Yenilenmesi, Kondense Pompa Dairesi Boru, Armatür ve Vinç Sistemi vb. İşler, Köprübaşı-Tohum Fabrikası 15 kV Havai Hattının Değiştirilmesi, Şeker Fabrikası Açık Tip Şalt Tesisinde Metal Muhafazalı Modüler Hücrelerle Yenileme Yapılması, Bor Şeker Fabrikasına Basınç Düşürme Ventili PN60 DN200 mm, Burdur Şeker Fabrikası Hava Kompresörü ve Tesisatı, Şeker Ambarı İçin Yer Bandı ve Konveyör Bant, Çorum Şeker Fabrikasına Derin Kuyu – Fabrika Arası Boru Hattı Değiştirilmesi, Elazığ Şeker Fabrikasına Fuel-Oil Pompası, Kompresörlere Hava Kurutucu Şartlandırma Ünitesi, Çuval Ağzı Dikiş Makinesi, Erciş Şeker Fabrikasına 31,5 kV Enerji Nakil Hattı Direk Tadilatı, Fuel-Oil Ara Tankı, Tambur Tipi Taş Tutucu, Erzincan Şeker Fabrikasına Arıtım Tesisi Buhar Sıcaklık ve Basınç Ayar Sistemi, 1 Ton Kapasiteli Elektrikli Monoray Vinç, Erzurum Şeker Fabrikasına Tambur Tipi Taş Tutucu İçin Taş Çıkarıcı Konveyör, Aydınlatma Direklerinin Yenilenmesi, Tesisatın Yer altına Alınması ve Meydan Tesislerine Projektör Direği Konulması, Eskişehir Şeker Fabrikasına Güneş Enerji Sistemlerinin Kurulması, PCB İçeren 1250 kVA – 6,3/0,4kV Güç Transformatörünün Demontajı, Nakliyesi ve Bertaraf Edilmesi, Yağlı Tip Güç Transformatörü Temini, Nakliyesi, Montaj ve Devreye Alma İşlemlerinin Yapılması, Fabrika Sahasına Kamera Kontrol Sistemi, Ilgın Şeker Fabrikasına Kireç Ocağı Sabit Gaz Ölçüm İstasyonu, Arıtım Tesisi Buhar Basınç ve Sıcaklık Düşürme İstasyonu, Lapa Brix Ölçüm Ünitesi, Rafineri Bilgisayarlarının Panoları ile İklimlendirilmiş Ortama Taşınması, P Trafosu Kompanzasyon Panosu, Sabit Akımlı Kaynak Redresörü, Kars Şeker Fabrikasına Telefon Santrali, Pancar Yüzdürme Silo Suyu Boru Hattının Yenilenmesi ve Yer Üstüne Çıkarılması, Muş Şeker Fabrikasına Kristal Şeker Sarsağı, Lojmanların Yeraltı Kalorifer Tesisatları ile Kalorifer Peteklerinin Değiştirilmesi, Uşak Şeker Fabrikasına Fabrika Dış Aydınlatma Direk ve Elektrik Tesisatlarının Yenilenmesi ve Genel Müdürlüğümüzün Geçiş ve Bilgi İşlem Ağı Projesinde Meydana Gelecek Eksiklerinin Tamamlanması işleri bu proje kapsamında yapılmıştır. Eskişehir Şeker Fabrikasının 1750 kg/şarj Kapasiteli Kristal Şeker Santrifüjü (MakineTesis, Elektrik, Mekanik, İnşaat, Montaj ve Devreye alma Dahil komple) işinin ihalesi 148 yapılarak sözleşmesi imzalanmış, akreditif açılmış olup, montajı 2013 yılı kampanya öncesinde ve devreye alma işlemleri ise 2013-2014 yılı kampanyasında tamamlanacaktır. Kırşehir Şeker Fabrikasının Doğalgaz Dönüşümü Yapılan Kazan Dairesinin Exproof Malzemeler Kullanarak Aydınlatılmasının Yapılması, Arıtım Tesisi Atıksu Boru Hattının Değiştirilmesi ve Dalgıç Pompa iş kalemlerinde ihaleler yapılarak sözleşmeleri imzalanmış olup, montajları 2013 yılında yapılacaktır. Projede yer alan makina ve tesislerin büyük bir bölümü tamamlanmış olup, 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı %78’dir. B-KİMYA SANAYİİ Yeni Projeler 2012’de Bitenler a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi : a.2) Makina-Teçhizat Bu projede yer alan Eskişehir Alkol Fabrikasına Alkol Üretim Tesisi Soğutma Kulesi işi yapılmıştır. Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı %77’dir. C-ELEKTRİKSİZ MAKİNA İMALAT SANAYİİ Yeni Projeler 2012’de Bitenler a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi : Makina Teçhizat Muhtelif İşler projesi kapsamında yer alan Makina ve Teçhizatların tümü mübayaa edilmiş olup, mevcut 390.000,- TL’lik ödeneğe göre %74 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. 149 150 a) 2012' da Bitenler Yeni Projeler I-TARIM SEKTÖRÜ Proje Adı Tarım Sektörü Toplam ı: a) 2012' da Bitenler 63.206 Genel Toplam : Arazi ve Arsalar Transfer Harcam aları 63.206 0 İm alat Sanayi Toplam ı: 2012-2012 2012-2012 63.206 52.000 0 Muhtelif Eskişehir 2012-2012 0 11.206 Dış Elektriksiz Makina İm alat Sanayi Toplam ı: Makine - Teçhizat 2012 C 01 00 80 Muhtelif İşler a) 2012' da Bitenler Yeni Projeler C - Elektriksiz Makina İm alat Sanayii Makine - Teçhizat 2012 C 01 00 80 Muhtelif İşler a) 2012' da Bitenler Yeni Projeler Kim ya Sanayi Toplam ı: Makine - Teçhizat B - Kim ya Sanayii Muhtelif Muhtelif İnşaat 2012 C 01 00 80 Muhtelif İşler Gıda Sanayi Toplam ı: 2008 C 01 00 40 Emisyon ve Hava Kalitesi iyileştirme 2012-2012 2008-2014 1999 C 01 00 40 Fab.Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Muhtelif Muhtelif 1999-2014 Muhtelif Yeni Projeler 1994-2014 Muhtelif 1994 C 01 00 50 Atık su Arıtımı 1994-2014 2012-2012 2012-2012 Tarihi 0 547.137 546.137 390 390 0 545.747 8.590 3.470 81.490 64.047 240.168 147.982 1.000 450 550 Toplam Proje Tutarı Bitiş 1994 C 01 00 40 Fabrika Modernizasyonu ve Otomasyonu b) 2012' dan Sonraya kalanlar Devam Eden Projeler A - Gıda Sanayii II - İMALAT SANAYİİ Muhtelif Muhtelif Makine - Teçhizat Yeri İnşaat 2012 A 02 02 30 İdame Yenileme ve Tamamlama Proje no İlk İşin Başlam a 0 1.000 653 347 Toplam 185 390 390 185 0 63.206 549.517 63.206 548.517 0 0 63.206 547.942 10.785 3.470 81.490 64.047 52.000 240.168 11.206 147.982 Dış Proje Tutarı Revize 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 39.000 390 390 0 38.610 8.590 3.470 10.200 3.600 11.400 1.350 1.000 450 550 Kredi Özkaynak Toplam Dış Devrebaşı Proğram ı 2012 Yılı 31.12.2012 1000 ¨ 0 0 0 0 0 0 Kredi Dış 0 0 0 0 0 0 347 40.000 39.000 390 390 185 185 38.425 10.785 3.470 10.496 5.075 6.739 1.860 1.000 653 0 0 0 0 0 0 8.584 8.584 0 0 8.584 405 7.971 208 0 335 202.186 201.205 287 287 143 143 200.775 8.413 1.636 14.001 38.046 102.265 36.414 981 646 Fiziki % 97 0 37 37 74 74 77 77 37 78 47 17 59 43 25 98 99 2012 Yılı Fiili Dış 335 197.789 196.808 287 287 143 143 196.378 7.514 1.636 11.808 38.046 100.960 36.414 981 646 0 0 0 0 0 0 405 405 0 0 405 405 0 335 26.542 25.561 287 287 143 143 25.131 8.413 1.636 5.029 4.747 3.507 1.799 981 646 % 0 66 66 74 74 77 77 65 78 47 48 94 52 97 98 99 97 Gerçekleşm e Nakdi Harcam a Tutarı Toplam ı Kredi Özkaynak Toplam Gerçekleşm e Harcam a Nakdi Harcam a Başlangıçtan 31.12.2012 Sonuna Kadar Özkaynak Toplam Kredi Özkaynak Toplam Dış Revize Proğram ı 2012 Yılı 2012 YILI YATIRIM VE TRANSFER HARCAMALARI TABLOSU 23.963 22.982 287 287 143 143 22.552 7.514 1.636 2.836 4.747 4.020 1.799 981 646 335 Harcam a Fiziki 2012 Yılı 11-MALİ DU RUM MALİ DURUM (Bin TL) Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Yedekler 591.052 583.076 583.076 583.076 583.076 Ödenmiş Sermaye 2.039.741 2.048.041 2.117.997 2.117.997 2.117.997 151 Öz Kaynaklar 2.576.183 2.563.022 2.573.091 2.438.208 2.239.980 SABİT KIYMETLER (Bin TL) Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Kayıtlı Kıymetleri 1.958.960 1.972.747 1.981.551 2.004.420 2.024.050 152 Birikmiş Amortismanları 1.270.173 1.306.444 1.337.532 1.370.479 1.405.766 11.1-MALİ BÜNYE ANALİZİ Şirketimizin 2012 yılı itibariyle mali durumunu belirten bilanço özeti 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıya çıkarılmıştır. AKTİF I-DÖNEN VARLIKLAR 1- Hazır Değerler 2- Menkul kıymetler 3- Ticari alacaklar 4- Diğer alacaklar a) Hazine b) Diğer 5- Stoklar a) Stoklar b) Verilen sipariş avansları 6- Yıllara yaygın inşaat ve onar.maliyeti 7- Gelecek aylara ait gider ve gel.tahak. 8- Diğer dönen varlıklar Toplam : II-DURAN VARLIKLAR 1- Ticari alacaklar 2- Diğer alacaklar a) Hazine b) Diğer 3- Mali duran varlıklar a) Bağlı menkul kıymetler b) İştirakler c) Bağlı Ortaklıklar 4- Maddi duran varlıklar a) Maddi duran varlıklar b) Maddi duran var.amortismanı 5-Gelecek yıllara ait gider ve gelir tahak. 6- Diğer duran varlıklar a) Diğer duran varlıklar b) Diğer duran varlık.amortismanı Toplam : Genel Toplam : 2011 Yılı TL % 2012 Yılı TL % 8.815.355,90 0,2 346.040.675,31 8,8 301.236.858,50 7,3 116.470.155,11 3,0 2.807.577,61 0,1 4.999.709,72 0,1 2.663.276.804,53 17.901,14 64,7 2.533.376.064,47 8.264,04 64,3 13.809.896,16 21.764.619,89 3.011.729.013,73 0,3 0,5 73,1 13.562.411,54 25.794.901,05 3.040.252.181,24 0,3 0,7 77,2 467.590.265,85 11,4 278.912.355,72 7,1 3.222.016,35 0,1 3.222.016,35 0,1 288.871,77 288.871,77 2.004.419.537,42 48,7 -1.370.478.690,03 -33,3 32.562,30 2.024.049.703,90 51,3 -1.405.766.387,76 -35,7 38.711,32 6.699.064,41 0,1 -5.697.235,68 -0,1 1.106.076.392,39 26,9 4.117.805.406,12 100,0 6.518.051,29 0,1 -5.834.826,34 -0,1 901.428.496,25 22,8 3.941.680.677,49 100,0 153 PASİF I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1- Mali Borçlar 2- Ticari borçlar 3- Diğer borçlar 4- Alınan avanslar 5- Yıllara yaygın inşaat ve onarım .maliyeti 6- Ödenecek vergi ve diğer yük. 7- Borç ve gider karşılıkları 8- Gelecek aylara ait gider ve gelir tahakkuk. 9- Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar Toplam : II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1- Mali Borçlar 2- Ticari borçlar 3- Diğer borçlar 4- Alınan avanslar 5- Borç ve gider karşılıkları 6- Gelecek yıllara ait gider ve gelir tahakkuk. 7- Diğer yabancı kaynaklar Toplam : Yabancı Kaynaklar Toplamı : III-ÖZ KAYNAKLAR 1- Ödenmiş Sermaye 2- Sermaye yedekleri - Yeniden değerleme artışı - Diğer sermaye yedekleri 3- Kâr yedekleri 4- Geçmiş Yıl Zararı 5- Kâr ve Zarar Toplam : Genel Toplam : 2011 Yılı TL % 2012 Yılı TL % 805.025.000,00 704.900.858,83 2.950.908,46 7.763.575,15 19,6 17,1 0,1 0,2 850.000.000,00 725.370.196,14 3.517.304,23 5.250.265,97 21,6 18,4 0,1 0,1 58.323.253,95 76.343.027,44 1.942.757,52 1.620.732,53 1.658.870.113,88 1,4 1,9 29.991.710,10 63.567.146,99 238.179,82 772.476,03 1.678.707.279,28 0,8 1,6 40,3 778.370,92 7.131,80 942.454,02 4.858,80 2.400,53 21.996.650,79 47.401,73 42,6 19.905.318,33 36.258,60 0,5 20.727.079,65 1.679.597.193,53 0,5 40,8 22.993.765,87 1.701.701.045,15 0,6 43,2 2.117.996.728,00 51,4 2.117.996.728,00 53,7 583.075.512,12 14,2 -127.980.769,84 -3,1 -134.883.257,69 -3,3 2.438.208.212,59 59,2 4.117.805.406,12 100,0 0,6 583.075.512,12 14,8 -262.864.027,53 -6,7 -198.228.580,25 -5,0 2.239.979.632,34 56,8 3.941.680.677,49 100,0 Yukarıdaki bilanço tablosunun tetkikinden de anlaşılacağı gibi 2012 yılında toplam kaynaklarımız 3.941.680.677,49 TL’dir. Bunun 2.239.979.632,34 TL’si öz, 1.701.701.045,15 TL’si yabancı kaynaklara aittir. Yıl sonu itibariyle kaynaklarımızın, 3.040.252.181,24 TL’si dönen varlıklara, 901.428.496,25 TL’si ise duran varlıklara aittir. 154 11.2-MALİ ORANLAR Mali durumumuzla ilgili bazı oranlar özet olarak aşağıda gösterilmiştir. Söz konusu oranlar Şirketimizin kaynakları, varlıkları, likiditesi ve kârlılığı ile alâkalıdır. MALİ ORANLAR (2012 Yılı) A-Kaynaklarla İlgili Oranlar 1-Mali Yeterlilik (Finansman) Öz Kaynaklar Toplam Kaynaklar 2.239.979.632,34 = 3.941.680.677,49 % 56,83 Öz Kaynaklar Yabancı Kaynaklar 2.239.979.632,34 = 1.701.701.045,15 % 131,63 583.075.512,12 = 2.117.996.728,00 % 27,53 618.283.316,14 = 3.941.680.677,49 % 15,69 2-İç Kaynaklar (Otofinansman) Yedekler ve Özel Karşılıklar Ödenmiş Sermaye B- Varlıklarla İlgili Oranlar Maddi Duran Varlıklar (Net) Aktif Toplam C- Likidite Hazır Değerler(Para ve Kıymetli Evrak) Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 346.040.675,31 = 1.678.707.279,28 Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 3.040.252.181,24 = 1.678.707.279,28 % 181,11 2.561.918.461,81 = 2.598.326.434,50 0,99 % 20,61 D-Stok Dönüş Hızı Satışların Maliyeti Ortalama Stoklar 155 11.3-HAZİNEDEN OLAN BORÇ VE ALACAKLARIMIZ TL 10.3.1-HAZİNEYE OLAN BORÇLARIMIZ Uzun ve Kısa Vadeli a-Diğer Borçlarımız Toplamı : 10.3.2-HAZİNEDEN OLAN ALACAKLARIMIZ Görev Zararları 1- Yurtiçi satışları (Dahilde İşleme Rejimi kapsamında) 2- İhraç şekerleri Alacaklarımız Toplamı : - 823.053,94 2.398.962,41 3.222.016,35 11.4- SERMAYE DURUMU Şirketimiz sermayesi 2.117.996.728,- TL olup, tamamı ödenmiştir. 11.5-GÖREV ZARARLARI TETKİKLERİ 11.5.1-İHRAÇ ŞEKERİ GÖREV ZARARI 10.06.1992 tarih 21254 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 8.6.1992 tarih ve 92/3114 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, mamullerinde şeker kullanan Dahilde İşleme Rejimi kapsamında belge almış imalatçı-ihracatçı firmalara, Dünya borsa fiyatları baz alınarak satılan şekerler için Şirketimiz görevlendirilmiş olup, bu görevden doğacak zararın da 233 sayılı K.H.K.’nin 35’inci maddesine göre Hazine tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır. Söz konusu Bakanlar Kurulu kararına istinaden İmalatçı – ihracatçı firmalara 2003 ve daha önceki yıllarda satılan şekerlerden 31.12.2012 tarihi itibariyle soruşturma ve dava sonucuna göre işlem yapılacak 3.222.016,35 TL görev zararı alacağımız bulunmaktadır. 11.6- GENEL MALİ DURUM 2011 yılına göre; 2012 yılında maddi duran varlıklarımızda amortismanlar tenzil edildikten sonra 15.657.531,25 TL’lik bir azalış olmuştur. Stoklarımız 129.900.740,06 TL azalarak 2.533.376.064,47 TL, Kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklarımız toplamı ise 22.103.851,62 TL artarak 1.701.701.045,15 TL olmuştur. 156 11.7-FİNANSMAN DURUMU 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Bağlı Ortaklıkları ve özelleştirme kapsam ve programındaki kuruluşların düzenledikleri Yıllık Yatırım ve Finansman Programları, ilgili mercilerin tasvibinden geçtikten sonra Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmektedir. Bu doğrultuda 2013 Yılı Yatırım ve Finansman Programımız 04.10.2012 tarih 2012/3839 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilmiştir. 2012 yılında üreticiden satın alınan 8.426.791,769 ton pancar için 1.212.602.889,63 TL bedel tahakkuk ettirilmiş, tahakkuk ettirilen pancar bedelinin 555.415.624,62 TL’si ayni ve nakdi avans olarak Aralık 2012 ayı sonuna kadar üreticilere ödenmiş olup, bakiye 657.187.265,01 TL’si ise 2013 yılında ödenecektir. 157 FİNANSAL TABLOLAR Faaliyet Raporumuza ait finansal tablolar; Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve 28.08.2012 tarihli 28395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik”in Geçici 1.maddesi hükmü doğrultusunda 6762 sayılı Mülga Türk Ticaret Kanunu uyarınca düzenlenmiştir. 12-BİLANÇO Şirketimizin 2012 Yılı Bilançosu 198.228.580,25 TL zararla kapanmıştır. 12.1-BİLANÇO TANZİM ESASLARI Şirketimiz, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08.10.2007 tarih 2007/57 sayılı ve 12.08.2008 tarih 2008/50 sayılı kararları ile özelleştirme programına alınarak 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamına dahil edilmiş ve ana sözleşmemiz, 4046 sayılı Kanunun 20/A maddesi gereğince bu Kanun hükümlerine uygun hale getirilmesi amacıyla yeniden düzenlenmiştir. Ana Sözleşmemiz, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca 13.12.2007 tarihinde tescil edilmiş ve 17.12.2007 tarihli Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 6959 sayılı nüshasının 297, 298 ve 299.sayfalarında yayımlanmıştır. 2012 yılı hesap dönemine ait bilanço ve gelir tablosu; Vergi Usul Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tanzim edilmiştir. 2012 yılı faaliyet dönemi 198.228.580,25 TL zararla kapanmış olup, 2012 yılı Bilançosu ve Gelir Tablosunun hazırlanmasında aşağıda arz ve izah edilen esaslar dikkate alınmıştır. 1-2012 yılı faaliyet döneminde ticari bankalardan kullanılan kredilere ilişkin ödenen kredi faizlerinden pancar tedarik maliyeti ile yatırımların maliyetine verilenler haricindeki doğrudan gider yazılan faizler gelir tablosu hesaplarına finansman gideri olarak intikal ettirilmiştir. 2-Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri gereğince yan ürün olarak elde edilen melas ve yaş pancar posası üretim değerleri ile gider karşılığı tahsil edilen paralar şeker üretim maliyetinden düşülmüş, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun önceki yıllardaki önerileri de dikkate alınarak faaliyet giderlerinden melasa isabet eden giderler şeker maliyetine ilave edilmiştir. Ayrıca, 2012 yılında fabrikalarımızın tüm bölgelerinde pancar üreticilerinin teslim ettikleri net pancarın %20’si nispetinde yaş pancar posası dağıtılarak tutarı pancar maliyetine intikal ettirilmiştir. 3-2012 yılı faaliyet döneminde Alkol Fabrikaları ile Satış Mağazası ve Alakart Lokantalarının 2012 yılı kâr ve zarar bakiyeleri dönem kâr ve zararına intikal ettirilmiştir. 158 12.2-AKTİF HESAPLAR (VARLIKLAR) Şirketimizin Varlıkları 3.941.680.677,49 TL olup, bunun 3.040.252.181,24 TL’si Dönen, 901.428.496,25 TL’si ise Duran Varlıklarımıza aittir. 2012 yılı bilançomuzun Aktifinde yer alan değerler ile 2011 yılı değerleri ana gruplar itibariyle karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. VARLIKLAR (NET) I- DÖNEN VARLIKLAR A- Hazır Değerler B- Menkul Kıymetler C- Ticari Alacaklar D- Diğer Alacaklar E- Stoklar F- Yıllara Yaygın İnş.ve Onr.Maliyeti G- Gelecek Aylara Ait Gid.ve Gel.Tah. H- Diğer Dönen Varlıklar Dönen Varlıklar Toplamı II- DURAN VARLIKLAR A- Ticari Alacaklar B- Diğer Alacaklar C- Mali Duran Varlıklar D- Maddi Duran Varlıklar E- Maddi Olmayan Duran Varlıklar F-Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar G- Gelecek Yıllara Ait Gid.ve Gel.Tah. H- Diğer Duran Varlıklar Duran Varlıklar Toplamı Varlıklar Toplamı 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 8.815.355,90 346.040.675,31 301.236.858,50 2.807.577,61 2.663.294.705,67 116.470.155,11 4.999.709,72 2.533.384.328,51 13.809.896,16 21.764.619,89 3.011.729.013,73 13.562.411,54 25.794.901,05 3.040.252.181,24 467.590.265,85 3.222.016,35 288.871,77 633.940.847,39 0,08 326.914,36 32.562,30 674.914,29 1.106.076.392,39 4.117.805.406,12 278.912.355,72 3.222.016,35 288.871,77 618.283.316,14 0,08 215.721,00 38.711,32 467.503,87 901.428.496,25 3.941.680.677,49 Bilançomuzun varlıklar bölümünde yer alan hesaplarla ilgili açıklamalar aşağıda sırasıyla belirtilmiştir. 159 12.2.1-DÖNEN VARLIKLAR Bu grupta aşağıdaki hesaplarımız yer almaktadır. A- Hazır değerler B- Menkul kıymetler C- Ticari alacaklar D- Diğer alacaklar E- Stoklar F- Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri G- Gelecek aylara ait gider ve gelir tahakkukları H- Diğer dönen varlıklar 12.2.1.1-HAZIR DEĞERLER 2012 yılı sonu itibariyle hazır değerlerin tamamı kasa ve bankalardaki paralar ile yoldaki paralardan oluşmaktadır. Ayrıntılı olarak 2011 ve 2012 yılı hazır değerler mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Hesaplar Hazır Değerler a- Kasalarda b- Bankalarda Diğer Hazır Değerler Pul kasası Yoldaki paralar Toplam 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 158.960,37 149.728,14 8.655.636,10 345.890.808,38 759,43 138,79 8.815.355,90 346.040.675,31 12.2.1.2-TİCARİ VE DİĞER ALACAKLAR 2012 yılı bilançosunda kayıtlı olup, vadesi bir yıla kadar olan ticari alacaklarımız tutarı 116.470.155,11 TL ile diğer alacaklarımız tutarı 4.999.709,72 TL olmak üzere toplam alacaklarımız tutarı 121.469.864,83 TL’nin detayı 2011 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. 160 Hesabın Adı Ticari Alacaklar - Yurtiçi alıcıları - Yurtdışı alıcıları - Müteahhitler - Verilen depozito ve teminatlar - Diğer Ticari Alacaklar - Şüpheli Ticari Alacaklar 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 293.140.048,00 - 106.744.129,45 - 6.354.338,04 1.742.472,46 17.784.687,66 4.786.595,26 4.939.430,40 18.661.915,75 Toplam Şüpheli Ticari Alacak.Karşılığı (-) 319.021.546,16 17.784.687,66 135.132.070,86 18.661.915,75 Ticari Alacaklar Toplamı Diğer Alacaklar - Personelden alacaklar - Diğer çeşitli alacaklar - Şüpheli Diğer Alacaklar 301.236.858,50 116.470.155,11 1.560.257,37 1.247.320,24 107.606,04 1.205.938,86 3.793.770,86 106.921,70 2.915.183,65 107.606,04 5.106.631,42 106.921,70 2.807.577,61 4.999.709,72 304.044.436,11 121.469.864,83 Toplam Şüpheli Diğer Alacak. Karşılığı (-) Diğer Alacaklar Toplamı Alacaklar Toplamı 12.2.1.2.1-YURTİÇİ ALICILARDAN ALACAKLAR Şirketimizin yurtiçi alıcılardan olan 106.744.129,45 TL alacağının, 106.678.000,50 TL’si şeker alıcılarından olan alacakları (vadeli şeker bedeli), 33.521,00 TL’si makine fabrikası imalatından olan alacakları, 32.607,95 TL’si ise kamu iktisadi teşebbüslerinden olan alacakları (EÜAŞ ve M.K.E.Kurumundan olan alacaklar) ifade etmektedir. 12.2.1.2.2-YURTDIŞI ALICILARINDAN ALACAKLAR Şirketimizin yurtdışından alacağı bulunmamaktadır. 12.2.1.2.3-VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR Bu hesapta kayıtlı 4.786.595,26 TL’nin 15.608,45 TL fabrika ve teşkilatımızca bir akdin karşılığı olarak üçüncü şahıslara verilmiş bulunan depozito ve teminat tutarlarını, 4.770.986,81 TL ise ihtirazi kayıtla yatırılan para ve teminatları ifade etmektedir. 161 12.2.1.2.4-DİĞER TİCARİ ALACAKLAR Bu hesapta 2012 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacaklarımız 4.939.430,40 TL olup, detayı aşağıda gösterilmiştir. Açıklama Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar Kamu İşletmeleri ve Mahalli İdarelerden Alacaklar Bütçe Dışı Fonlar Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları Müteahhitlerden Alacaklar Afet Nedeniyle Tahsili Geciken yada Ertelenen Alacaklar Pancar Avansından Alacaklar Toplamı : Diğer Alacaklar Muhtelif Kira ve Elektrik Bedelinden Alacaklar Melas ve Yaş Küspe Bedelinden Alacaklar Afet İl Müdürlüğünden Alacaklar Yurtiçi Gerçek Kişilerden Muhtelif Alacaklar Yurtiçi Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar Toplamı : Genel Toplam : TL 21.588,20 3.987,71 42,10 2.578,17 535.843,20 3.725.593,03 330.840,21 4.620.472,62 14.188,11 210.939,30 33.640,65 22.827,46 37.362,26 318.957,78 4.939.430,40 12.2.1.2.5-PERSONELİMİZDEN ALACAKLAR Bu hesaptaki 1.205.938,86 TL’nin tümü, merkez ve taşra teşkilatımızda çalışan personelimizin maaş ve ücretlerinden kesilmek üzere çeşitli nedenlerle Şirketimize borçlanan ve müteakip ayda tahsili gereken alacaklarımızı ifade etmektedir. 12.2.1.2.6-DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR Bu hesapta 2012 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacağımız 3.793.770,86 TL olup, detayı aşağıda gösterilmiştir. Açıklama Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar Esgaz Sözleşme ve Karar Damga Vergisinden Alacaklar Mapfre Genel Sigorta A.Ş. - Yangın Hasar Bedelinden Alacaklar Dahili Sigorta - Yangın Hasar Bedelinden Alacaklar Ray Sigorta Hasar Bedelinden Alacaklar Personelden Rücuen Alacak Gerçek ve Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar Diğer Kurum ve Kuruluşlardan Alacaklar Toplam : 162 TL 1.973,91 2.290.464,00 63.044,63 391.043,13 27.876,48 832.239,92 134.909,32 51.709,47 510,00 3.793.770,86 12.2.1.3-STOKLAR 2012 yılı sonu itibariyle 2.533.384.328,51 TL tutarındaki stoklarımız 2011 yılı bilanço değerleri ile birlikte aşağıda tabloda gösterilmiştir. Miktarı Ton Stokların Detayı 1- İlk Madde ve Malzeme A- Tohum Ambarı - Pancar tohumu - Diğer tohumlar B- Malzeme Ambarı - İşletme malzemesi - Yardımcı malzeme - Ambalaj malzemesi - Yedekler - Ziraat alet ve yedekleri - Diğer malzeme 2011 Yılı Tutarı TL Toplam : Toplam : İlk Madde ve Malzeme Toplamı : 2- Yarı Mamuller - Ham şeker - Mak.Fab.ile atölye yar.mamul. Yarı Mamuller Toplamı : 3- Mamuller - Normal kristal şeker 1.390.182,450 - Küp şeker 70,050 - Yan ürünler - Melas 163.904,533 - Yaş küspe 144.192,409 - Konsantre şlempe 26,000 - Potasyum sülfat - Alkol (Lt.) 1.083,559 - Füzel Yağı 4,050 - Bioetanol 160,000 - Diğer mamuller - Makina Fab.ve atölye mamulleri - İşlenmiş ve ilaçlanmış tohum - Diğer tohumlar Mamuller Toplamı : 4- Ticari Mallar - İthal şekeri - Sun'i gübre - Kantin emtiası - Melas Ticari Mallar Toplamı : 5-Diğer Stoklar - Yoldaki mallar - Satın alınan mallar ve tedarik gider. - Satılan mallar ve tedarik gider. - Elden çıkarılacak stok ve hurda. Diğer Stoklar Toplamı : 6-Verilen Sipariş Avansları - Yurtiçi Sipariş Avansları - Yurtdışı Sipariş Avansları Verilen Sipariş Avansları Toplamı: Stoklar Genel Toplamı: Miktarı Ton 2012 Yılı Tutarı TL 4.771.911,12 0,00 4.771.911,12 5.983.875,65 0,00 5.983.875,65 49.823.835,54 1.884.506,99 88.269.239,25 3.886.093,00 13.032.834,30 156.896.509,08 161.668.420,20 46.944.200,34 9.638,90 1.593.167,25 97.725.657,09 4.063.490,80 13.570.538,24 163.906.692,62 169.890.568,27 4.641.879,44 4.641.879,44 5.837.142,82 5.837.142,82 2.328.021.229,41 145.500,86 1.241.823,550 53,750 2.193.310.715,18 128.140,00 42.844.077,24 3.936.759,42 260,00 124.568,340 152.426,747 226,240 42.671.419,55 4.959.923,02 2.262,40 1.879.974,86 4.579,33 279.216,36 659.314,000 5,550 160,000 1.375.658,66 7.395,93 279.216,36 12.342.773,40 20.244.384,09 0,00 2.409.698.754,97 2.281.008.787,66 10.733,34 247.678,49 11.074,32 264.795,42 258.411,83 275.869,74 1.359.700,57 85.645.000,00 1.387.823,64 74.970.207,20 4.637,52 87.009.338,09 5.665,14 76.363.695,98 17.901,14 8.264,04 17.901,14 2.663.294.705,67 8.264,04 2.533.384.328,51 163 13.077.003,83 25.197.052,73 2011 yılına göre 2012 yılı stok değerleri %4,88 oranında azalmış olup, azalış tutarı 129.910.377,16 TL’dir. Şirketimizin 31.12.2012 tarihi itibariyle şeker stokları 1.241.877,300 ton olup, şeker cinslerine göre miktar ve dönem ağırlıklı ortalama maliyetleri üzerinden değerleri ve stok harekatı aşağıda gösterilmiştir. a) Şeker Stok Harekatı Miktar Ton Yerli Şekerler A- Devir Stok ve Girişler 1- 2011 yılından devreden Yerli şekerler Devir Toplamı 1.390.252,500 1.390.252,500 1.169.900,000 2- 2012 yılında pancardan üretilen 3- 2012 yılında Ham şekerden üretilen 4- 2012 yılında Geçmiş Yıl Küp tozundan Üretilen Küp Şeker 5- Envanter fazlası 6-Sair Girişler Girenler Toplamı 1.169.900,000 Devir ve Girenler Toplamı 2.560.152,500 B- 2012 Yılı Yerli Şeker Satışı 1- Dahili satışlar - Yerli şeker 1.297.100,400 - Ham şeker 2- Harici satışlar Yerli şeker 21.050,000 Toplam 1.318.150,400 3- Sair Çıkışlar (x) 124,800 Çıkışlar Toplamı 1.318.275,200 2013 Yılına Devreden Stok 1.241.877,300 (x) Tasfiyeye tabi tutulan şeker - 88,000 ton, Sigortadan Tahsil Edilen Şeker -36,800 ton 164 b) Şeker Stok Miktar ve Değerleri Miktar Ton Cinsi Tutarı TL Yerli Şekerler A Kotası kristal şeker B Kotası kristal şeker C Şekeri (üretimden) C Şekeri (A'dan aktarılan) Küp Şeker Toplam 1.059.964,250 49.580,000 5.164,900 127.114,400 53,750 1.898.819.957,45 62.391.472,00 4.386.549,57 227.712.736,16 128.140,00 1.241.877,300 2.193.438.855,18 2012 yılı stoklarımızın değerleri ile artış ve azalışları ana gruplar itibariyle 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Stok Grupları İlk madde ve malzeme 2011 Yılı 2012 Yılı Fark TL TL TL 161.668.420,20 169.890.568,27 8.222.148,07 4.641.879,44 5.837.142,82 1.195.263,38 2.409.698.754,97 2.281.008.787,66 -128.689.967,31 Ticari mallar 258.411,83 275.869,74 17.457,91 Diğer stoklar 87.009.338,09 76.363.695,98 -10.645.642,11 17.901,14 8.264,04 -9.637,10 2.663.294.705,67 2.533.384.328,51 -129.910.377,16 Yarı mamuller Mamuller Verilen sipariş avansları Toplam : Ambarlardaki stoklarımızın sayımı yapılarak kayıtlarla fiili mevcutlar arasındaki eksik ve fazlalıklar tespit edilmiş olup, bu farklılıklar her yıl olduğu gibi ilgili hesaplara intikal ettirilmek suretiyle kayıtlarımız düzenlenmiştir. 12.2.1.3.1-VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 31.12.2012 tarihi itibariyle 8.264,04 TL’ye ulaşan bu hesap kısa vadeli yurtiçi sipariş avanslarını ifade etmektedir. Söz konusu hesabın detayı 2011 yılı bilanço rakamları ile birlikte aşağıda gösterilmiştir. 165 Verilen Sipariş Avansların Detayı A- Yurtiçi Sipariş Avansları - Diğer avanstan borçlular Toplam B- Yurtdışı Sipariş Avansları Genel Toplam 2011 Yılı TL 17.901,14 17.901,14 17.901,14 2012 Yılı TL 8.264,04 8.264,04 8.264,04 12.2.1.4-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI Bu bölümde yer alan 13.562.411,54 TL 2011 yılı bilanço değerleri üzerinden karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. Açıklama A-Gelecek Aylara Ait Giderler Kira Giderleri Vergi Resim ve Harç Giderleri Memur ve Sözleşmeli Personel 14 Günlük İstihkakları Değerleme Farkları Önceki Kampanya İle İlgili Buhar Bedeli Önceki Kampanya İle İlgili Elektrik Bedeli Önceki Kampanya İle İlgili Su Bedeli Fabrika Dışı Depolara Ait Stok Giderleri Üreticilere Verilen Bedelli Şeker Giderleri Maliyet Kesirleri Zirai Faaliyetlere Ait Giderler Bankamatikle Öd.Üzere Bankalara Yat.Pers.Ücr.ve Avans. Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler Kantar Arsası Kirası Fabrika Dışı Depolara Ait Stok Giderleri Memur ve Sözleşmeli Personel 14 Günlük İstihkakları Kampanyanın Ertesi Yıla Sirayeti Dolayısıyla Yapılan Gider. Doğal Gaz Sözleşmesi 1/2 Damga Vergisi Asfalt Katılım Payı Diğer Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler Toplamı Toplam B-Gelir Tahakkukları Elfa İle Pancar Boşaltma Ücreti Pancar Boşaltma Makinası İle Boşaltma Ücreti Pancar Kuyruğu Bedeli Banka Faiz Gelirleri Yaş Küspe Bedeli Maliyet Bedel Farkı Diğer Gelir Tahakkukları Toplam Genel Toplam 166 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 2.307,90 201.327,03 2.355.234,08 658.898,20 715.152,23 76.207,08 2.998,10 53.198,19 142.965,44 3.485.654,61 510,63 2.011.724,76 129.384,77 5.576,04 266,29 70.749,07 23.497,95 3.784,96 5.435.469,52 205.536,32 243,87 5.678.150,00 52.658,46 136.365,25 1.085.642,62 1.303.557,11 2.922,82 2.581.146,26 12.477.201,07 183.203,20 414.620,72 113.880,64 326,43 619.340,05 1.324,05 1.332.695,09 13.809.896,16 481.445,07 431.701,16 36.714,60 34.548,65 3.751,93 988.161,41 12.350.943,64 258.700,24 385.156,60 199.338,19 2.357,04 365.915,83 1.211.467,90 13.562.411,54 Gelecek aylara ait giderler, müteakip hesap döneminde ilgili gider hesaplarına borç kaydedilecek cari dönemde yapılan peşin ödemeleri kapsamaktadır. Gelir tahakkukları hesabında görülen 1.211.467,90 TL ise üçüncü şahıslardan tahsili veya bunlar hesabına kesin borç kaydı hesap döneminden sonraki dönemde yapılacak cari döneme ait gelirleri ifade etmektedir. 12.2.1.5-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR Bu gruba giren diğer dönen varlıkların tutarı 2011 yılı ile birlikte aşağıda gösterilmiştir. Diğer Dönen Varlıklar A- Devreden K.D.V. B- Tecil Edilebilir K.D.V. C-Geçici Kurumlar Vergisi D- Tevkif Edilen Gelir Vergisi E- İş Avansları F- Personel Avansları G- Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları H- Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Toplam : I- Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-) Genel Toplam : 2011 Yılı TL 16.475.581,48 1.620.722,25 2012 Yılı TL 24.754.937,93 772.389,60 108.528,09 1.844.209,36 1.704.611,09 10.967,62 152.596,54 104.541,92 10.435,06 21.764.619,89 25.794.901,05 21.764.619,89 25.794.901,05 12.3-DURAN VARLIKLAR 12.3.1-TİCARİ ALACAKLAR Vadesi 12 ayı aşan alacaklarımız 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Alacaklar Ticari Alacaklar Yurtiçi alıcılar Yurtdışı alıcılar Verilen depozito ve teminatlar Diğer ticari alacaklar Sipariş avansları Toplam : Diğer Alacaklar Hazineden Alacaklar - Yurtiçi satışları görev zararı - İhraç şekerleri görev zararı Toplam : Genel Toplam : 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 467.247.569,50 277.782.434,00 342.696,35 1.129.921,72 467.590.265,85 278.912.355,72 823.053,94 3.222.016,35 2.398.962,41 3.222.016,35 3.222.016,35 470.812.282,20 282.134.372,07 167 282.134.372,07 TL olan uzun vadeli alacaklarımızın 277.782.434,00 TL’si vadesi 1 yılı aşan vadeli şeker bedelinden alacakları, 1.129.921,72 TL olan Verilen Depozito ve Teminatları bunun 245.731,53 TL’sı muhtelif şahıs ve firmalara verilen depozitoları, 884.181,15 TL’sı İhtirazi Kayıtla Yatırılan Para ve Teminatları, 9,04 TL ise bloke edilen arazi ve arsa istimlak bedellerini, 3.222.016,35 TL ise yurtiçi satışları görev zararı ile ihraç şekerleri görev zararı olarak Hazine Müsteşarlığından olan alacağımızı ifade etmektedir. 12.3.2-MALİ DURAN VARLIKLAR 12.3.2.1-BAĞLI MENKUL KIYMETLER Bu hesapta görülen 288.871,77 TL iştiraklerimizdeki sermaye paylarımızı ifade etmekte olup, bunun 19.731,38 TL’sı Pankobirlik, 269.140,39 TL ise Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatiflerindeki sermaye paylarımızı göstermektedir. 12.3.3-MADDİ DURAN VARLIKLAR 2012 yılı sonu itibariyle maddi duran varlıklar hesabında yer alan sabit kıymetlerimizin kayıtlı kıymeti 2.024.049.703,90 TL olup, bu tutardan birikmiş amortismanlar tutarı 1.405.766.387,76 TL’nin düşülmesi sonucu net değerleri 618.283.316,14 TL’dir. Birikmiş amortismanlar toplamı maddi duran varlıklarımızın %69,45’ine ulaşmış bulunmaktadır. Cari hesap döneminde maddi duran varlıklar hesabına ilave edilen 181.946.331,37 TL ile yapılmakta olan yatırımlara ait harcamaların yılsonu bakiyesi 28.056.976,49 TL’nin ilavesi ile toplam 210.003.307,86 TL’nin sabit kıymet grupları itibariyle bir önceki yıl ile birlikte dağılımı aşağıda gösterilmiştir. 168 Maddi Duran Varlık Grupları A-Duran Varlıklara Yapılan İlaveler 1- Arazi ve arsalar 2- Yerüstü düzenleri 3- Yeraltı düzenleri 4- Binalar 5- Tesisler, makinalar ve cihazlar 6- Taşıt araç ve gereçleri 7- Döşeme ve Demirbaşlar 8- Haklar, kur gid.özel maliyet, diğer Toplam B- Nakdi ve Fiziki Yatırım Harcamaları 1- Etüd proje masrafları 2- Patent, know-how teknik yardım 3- Yeraltı düzenleri 4- Yerüstü düzenleri 5- Binalar 6- Makina ve tesisler 7- Taşıt araç ve gereçleri 8- Döşeme ve demirbaşlar 9- Diğer maddi duran varlıklar 10-Taşıma ithalat ve gümrükleme giderleri 11-Montaj giderleri 12-Yatırım safhası faizleri 13-Yatırım safhası kur farkları 14-Tevzi edilecek müşterek giderler 15-Genel giderler 16-Beklenmeyen giderler 17-Yatırım programı dışı maddi ve maddi olmayan duran varlık.aktarılacak harcamalar Toplam - Yatırım Stokları Toplam Genel Toplam 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 417.636,58 410.804,44 1.163.992,36 16.231.815,17 399.194,62 768.473,04 3.554.189,58 17.462.094,66 159.983.380,14 424.478,29 352.384,82 1.623.043,91 1.014.562,60 21.859.718,84 181.946.331,37 63.153,15 220.120,60 15.833,69 23.281.854,00 1.741.884,26 150.221.942,54 694.364,62 58.139,57 328.814,47 1.539.234,39 1.776,14 911.059,10 - 13.943,87 1.250.170,11 148,76 26.482.554,10 139.247,00 170.912,65 - 179.078.176,53 28.056.976,49 179.925,79 179.258.102,32 28.056.976,49 201.117.821,16 210.003.307,86 Projeler itibariyle 2012 yılı yatırım programı, nakdi harcama ve gerçekleşme durumu hakkında faaliyet raporumuzun “Yatırımlar” bölümünde detaylı izahat verilmiştir. Yapılmakta olan yatırımlarımız ile inşaat, tesis, tedarik ve montaj işleri tamamlanan yatırım projelerimiz dahil olmak üzere (sair surette giriş ve çıkışlar dahil) maddi duran varlıklarımızdaki bir önceki yıla göre gruplar itibariyle aşağıda gösterilen tutarlarda artışlar olduğu görülmektedir. 169 2012 yılına ait Maddi Duran Varlıklar ve Birikmiş Amortismanların 2011 yılı ile mukayeseli olarak değerleri aşağıda gösterilmiştir. Sabit Kıymet Grupları 1- Arazi ve arsalar 2- Yerüstü düzenleri 3- Yeraltı düzenleri 4- Binalar 5- Tesisler,makinalar ve cihazlar 6- Taşıt araç ve gereçleri 7- Döşeme ve Demirbaşlar 8- Yapılmakta olan yatırımlar Toplam Amortismanlar Sabit Kıymet Grupları 1- Arazi ve arsalar 2- Yerüstü düzenleri 3- Yeraltı düzenleri 4- Binalar 5- Tesisler,makinalar ve cihazlar 6- Taşıt araç ve gereçleri 7- Döşeme ve Demirbaşlar 8- Yapılmakta olan yatırımlar Toplam 2011 Yılı 2012 Yılı Kayıtlı Kıymetler Kayıtlı Kıymetler TL TL 71.170.046,82 70.397.189,05 154.247.421,69 170.010.447,10 10.005.812,21 10.405.006,83 481.580.716,62 483.831.103,23 1.018.649.808,30 1.173.706.254,37 25.332.236,31 25.525.656,13 64.355.318,94 62.117.070,70 179.078.176,53 28.056.976,49 2.004.419.537,42 2.024.049.703,90 2011 Yılı Birikmiş Amortismanları TL 136.477.319,36 9.840.609,55 196.475.599,93 891.573.978,09 24.281.877,25 59.811.423,70 52.017.882,15 1.370.478.690,03 2012 Yılı Birikmiş Amortismanları TL 147.249.197,10 9.924.973,31 203.131.507,35 951.443.150,40 24.943.226,68 57.979.777,41 11.094.555,51 1.405.766.387,76 12.3.4-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR Bilançomuzun “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” bölümünde aşağıda görüldüğü gibi 2.103.814,10 TL’nin 370.172,91 TL’si Merkez ve işletmelerimiz lehine alınmış olan; otoprodüktör lisans hakları, ihtira beratları, ruhsatnameler ve intifa gibi hakların iktisap bedellerini, 1.733.641,19 TL’si ise diğer maddi olmayan duran varlıkları ihtiva etmekte olup, Birikmiş amortismanlar tutarı 2.103.814,02 TL‘nin tenzilinden sonra net değer 0,08 TL olmaktadır. 170 Maddi Olmayan Duran Varlıklar I- Haklar II- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri III- Özel Maliyetler IV- Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Toplamı : V- Maddi Olmayan Duran Varlıklar Birikmiş Amortismanı a) Haklar amortismanı b) Kuruluş giderleri amortismanı c) Özel maliyet amortismanı d) Diğer maddi olmayan duran varlık.amortis. Toplam : VI-Maddi Olmayan Duran Varlıklar Net Tutarı a) Haklar b) Kuruluş giderleri c) Özel maliyetler d) Diğer maddi olmayan duran varlıklar Bakiye Net Değer 2011 Yılı TL 370.172,91 2012 Yılı TL 370.172,91 1.733.641,19 1.733.641,19 2.103.814,10 2.103.814,10 370.172,83 - 370.172,83 - 1.733.641,19 1.733.641,19 2.103.814,02 2.103.814,02 0,08 0,08 0,08 0,08 12.3.5-ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR Bu bölümde yer alan değerlerin 9.477,56 TL’sı Şeker Fabrikalarımızın kireçtaşı ocaklarına ait hazırlık masraflarını, 556.129,07 TL’sı ise mera vasıflı taşınmazların mera vasfından çıkarılması nedeniyle kanun gereği ödenen ot bedellerini göstermektedir. Özel tükenmeye tabi varlıklar 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 1- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları b) Diğer Toplam : 2- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Amortismanı a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları Amortismanı b) Diğer Toplam : Bakiye Toplam : 171 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 9.477,56 556.129,07 565.606,63 9.477,56 556.129,07 565.606,63 9.477,56 229.214,71 238.692,27 326.914,36 9.477,56 340.408,07 349.885,63 215.721,00 12.3.6-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER Gelecek yıllara ait giderler 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda belirtilmiştir. Gelecek Yıllara Ait Giderler 1- Gelecek yıllara ait giderler a) Kiralar b) Zirai hazırlık giderleri c) Diğerleri 2011 Yılı 2012 Yılı TL TL 6.098,90 11.706,99 Toplam : 26.463,40 32.562,30 27.004,33 38.711,32 Genel Toplam : 32.562,30 38.711,32 2- Gelir tahakkukları 12.3.7-DİĞER DURAN VARLIKLAR Bilançomuzun bu bölümünde kayıtlı diğer duran varlıklar tevsii, modernizasyon, yeni tesis vb. nedenlerle istimalden kaldırılarak itfasına devam edilmek üzere bu hesaba aktarılan maddi duran varlıkları ifade etmekte olup, tutarı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Diğer Duran Varlıklar 1- Elden çıkarılacak stok ve maddi duran varlıklar 2- Diğer çeşitli duran varlıklar (Yatırım stokları) Toplam : Birikmiş Amortismanlar (-) Bakiye Toplam 172 2011 Yılı 2012 Yılı TL TL 3.849.717,89 3.848.630,56 179.925,79 4.029.643,68 3.848.630,56 3.354.729,39 3.381.126,69 674.914,29 467.503,87 12.4-PASİF HESAPLAR (KAYNAKLAR) Bilançonun pasifinde yer alan 2012 yılına ait kaynaklarımız 2011 yılına ait değerleri ile karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. Şirketimizin tüm kaynakları 3.941.680.677,49 TL olup, bunun 2.239.979.632,34 TL’si özkaynaklar 1.701.701.045,15 TL’si ise yabancı kaynakları oluşturmaktadır. KAYNAKLAR I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR a-Mali Borçlar b-Ticari Borçlar c-Diğer Borçlar d-Alınan Avanslar e-Yıllara yaygın inşaat ve onar.hakediş. f-Ödenecek vergi ve yükümlülükler g-Diğer borç ve gider karşılıkları h-Gelecek aylara ait gelir ve gider tahakkukları ı-Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR a-Mali Borçlar b-Ticari Borçlar c-Diğer Borçlar d-Alınan Avanslar e- Borç ve gider karşılıkları f-Gelecek yıllara ait gelir ve gider tahakkukları Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı Yabancı Kaynaklar Toplamı III-ÖZ KAYNAKLAR a-Ödenmiş sermaye b-Sermaye yedekleri c-Kâr yedekleri d-Geçmiş yıllar zararları e-Dönem kârı veya zararı Öz Kaynaklar Toplamı Pasif (Kaynaklar) Genel Toplamı 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 805.025.000,00 850.000.000,00 704.900.858,83 725.370.196,14 2.950.908,46 3.517.304,23 7.763.575,15 5.250.265,97 58.323.253,95 29.991.710,10 76.343.027,44 63.567.146,99 1.942.757,52 238.179,82 1.620.732,53 772.476,03 1.658.870.113,88 1.678.707.279,28 778.370,92 942.454,02 7.131,80 4.858,80 2.400,53 19.905.318,33 21.996.650,79 36.258,60 47.401,73 20.727.079,65 22.993.765,87 1.679.597.193,53 1.701.701.045,15 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 583.075.512,12 583.075.512,12 127.980.769,84 262.864.027,53 -134.883.257,69 -198.228.580,25 2.438.208.212,59 2.239.979.632,34 4.117.805.406,12 3.941.680.677,49 12.4.1-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Bu bölümde yer alan hesaplar, vadeleri bir yılın altında olan borçlarımızı ifade etmekte olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir. 173 12.4.1.1-MALİ BORÇLAR Mali borçlarda görülen 850.000.000,00 TL’nin tamamı özel bankalardan kullanılan kısa vadeli ticari kredilerden oluşmaktadır. 12.4.1.2-TİCARİ BORÇLAR Şirketimizin ticari ilişkileri nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz borçların kaydedildiği hesaptır. Şirketimizin 2012 yılı ticari borçları 725.370.196,14 TL’ye ulaşmış olup, borçların gruplar itibariyle dağılımı 2011 yılı bilanço değerleri ile birlikte aşağıda gösterilmiştir. Tablonun tetkikinden de anlaşılacağı üzere söz konusu borçlarımızın %91’ini teşkil eden 656.485.944,86 TL pancar bedeline aittir. Ticari Borçlarımızın Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı - Pancar bedel ve tazminatından borçlar - Müteahhitlere borçlar - Satınalmadan alacaklı firmalar - Kamu İktisadi Teşebbüsüne borçlar - Kamu kurum ve kuruluşlarına borçlar -Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar Toplam - Makina Fab. İş Emirleri Depozitosu - İhale depozito ve teminatları - Vadeli şeker depozito ve teminatları - Melas depozito ve teminatları - D.İ.İ.B depozito ve teminatları - Diğer depozito ve teminatlar Toplam - İstenmemiş pancar bedelinden borçlar - Çiftçi pancar nakliye prim ve tazminatları - Bloke paralardan borçlar - Yurtiçi diğer gerçek kişilere borçlar - Yurtiçi diğer tüzel kişilere borçlar - Diğer borçlar Toplam Ticari Borçlar Toplamı 2011 Yılı TL 646.136.303,03 27.153.772,63 20.206.199,07 5.975.782,66 390.945,15 674.923,65 700.537.926,19 240.838,20 849.298,55 20.149,00 203.960,74 136.455,15 202.643,72 1.653.345,36 182.449,84 2.424.331,54 84.379,56 4.835,93 13.590,41 2012 Yılı TL 656.485.944,86 29.192.787,77 21.382.574,64 12.826.611,45 623.352,35 298.806,14 720.810.077,21 324.960,69 1.933.704,87 10.031,74 358.063,10 292.906,07 182.475,46 3.102.141,93 175.383,25 1.032.160,36 237.517,14 6.122,17 6.794,08 2.709.587,28 704.900.858,83 1.457.977,00 725.370.196,14 Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere 2012 yılı sonu itibariyle ticari borçlarımızda 2011 yılına göre 20.469.337,31 TL artış meydana gelmiştir. 174 Kamu İktisadi Teşebbüslerine olan 12.826.611,45 TL borcumuzun detayı aşağıdadır. Açıklama BOTAŞ - Doğalgaz Bedeli ARAS ELEKTRİK DAĞ.AŞ.- Elektrik Bedeli TEDAŞ - Elektrik Bedeli MEDAŞ - Elektrik Bedeli TÜRK TELEKOM - Telefon Kon.Ücreti Et ve Balık Kurumu-Et Bedeli Diğer Toplam Tutarı TL 12.452.679,42 162.011,70 181.911,17 9.877,50 8.660,19 9.982,67 1.488,80 12.826.611,45 12.4.1.3-DİĞER BORÇLAR Bu hesapta görülen 3.517.304,23 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Diğer Borçlarımızın Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı 2011 Yılı TL - Personele borçlar - Diğer Çeşitli Borçlar - Şeker Kurumuna Borçlar - Mahalli İdarelere Borçlar - Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Borçlar - Avukatlık ücretinden borçlar - Emekli personelden bloke edilen paralar - Pancar ekicileri istihsal kooperatifleri - Şeker-İş Sendikası - Şekerspor Kulübü - Sigorta Şirketleri - Kefalet Sandığı - Yurtiçi diğer gerçek kişilere borçlar Diğer Çeşitli Borçlar Toplamı Diğer Borçlar Toplamı 2012 Yılı TL 107.805,04 78.114,73 208.050,07 167.631,36 255.505,60 1.278.574,09 44.651,29 77,43 1.327,91 113.752,74 591.291,98 27.853,50 154.387,45 2.843.103,42 2.950.908,46 375.313,64 153.838,10 247.242,45 1.412.891,84 18.086,89 382,26 0,00 65.771,98 430.018,63 27.853,50 707.790,21 3.439.189,50 3.517.304,23 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 6.273.700,13 1.416.078,17 528,15 72.695,12 7.763.001,57 5,43 568,15 7.763.575,15 2.470.284,44 1.870.715,64 24.741,55 282.388,97 6.970,07 4.655.100,67 594.597,15 568,15 5.250.265,97 12.4.1.4-ALINAN AVANSLAR Alınan Sipariş Avansları Yurtiçi Alıcılardan Alınan Avanslar a) Şeker müşterileri b) Melas müşterileri c) Alkol müşterileri d) Yaş küspe müşterileri e) Diğer müşteriler Toplam Yurtdışı alıcılardan alınan avanslar Diğer avanslar Toplam 175 12.4.1.5-ÖDENECEK VERGİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER Şirketimizin gerek kendi tüzel kişiliği, gerekse personeli ve ilişkide bulunduğu üçüncü şahıslar dolayısıyla ödemekle yükümlü bulunduğu Vergi, Resim, Harç ve Sosyal Sigorta Primleri ile Emekli Sandığı kesenekleri, İcra kesintileri ve işçilerden kesilen cezalar muhtelif teşekkül ve kurumlara ait aidat ve iştirak paylarına ait 29.991.710,10 TL tutarındaki Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabının detayı 2011 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler 1- Ödenecek vergi ve fonlar a) Gelir vergisi b) Katma değer vergisi c) Damga vergisi d) Kurumlar Vergisi e) Diğer vergiler Toplam 2- Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri a) Emekli San.(Emekli İkramiyesi ve makam tazm.) b) S.S.Kurumu (İşçi ve işveren payı) c) İşsizlik Sigortası (İşçi ve işveren payı) Toplam 3- Vadesi geçmiş ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yasal yükümlülükler 4- Ödenecek diğer yükümlülükler a) İcra kesintileri b) Aidat ve Paylar c) İhtiyati Tedbir Konulan Kesintiler d) Bloke Edilen Kesintiler Toplam Ödenecek Vergi ve Yüküm.Toplamı 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 8.616.795,76 9.162.280,03 1.000.304,13 1.287.844,25 622.086,62 574.375,90 30.623,15 20.609,42 10.269.809,66 11.045.109,60 1.685.707,47 746.068,39 13.205.853,25 13.449.449,85 1.166.686,31 1.175.777,66 16.058.247,03 15.371.295,90 31.529.341,55 3.475.563,08 58.569,65 21.039,17 34.548,64 325.022,30 3.822,94 82.263,76 40.330,77 465.855,71 99.741,52 58.323.253,95 29.991.710,10 12.4.1.6-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI Bu hesap bilanço tarihinde belirgin olarak ortaya çıkan ancak tutarının ne olacağı kesin olarak bilinmeyen veya tutarı bilinmekle birlikte ne zaman tahakkuk edeceği belli olmayan giderlerin yıllık dönem içinde maliyet ve bilanço hesaplarına aktarılmasını sağlamak üzere tesis edilen ve tediye ile sarfiyatın ertesi yıl yapılacak gider tahakkuklarını göstermektedir. Söz konusu giderler 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. 176 Borç ve Gider Karşılıkları 1- Kurumlar Vergisi 2- Gelir Vergisi 3- Sivil Savunma Fonu 4- Tabi Afetler Fonu Toplam 5- Diğer Borç ve Gider Karşılıkları a) Hammadde ve malzeme giderleri b) Personel giderleri c) Hariçten temin edilen hizmetler d) Nakliye ve sigorta giderleri e) Vergi, resim ve harç giderleri f) Yatırım giderleri g) Yatırım karşılıkları i) Faiz Tahakkukları h) Diğer muhtelif masraflar i) Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Toplam Toplam Dönem Kârından Peşin Ödenen Vergi (-) Genel Toplam 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL - - 18.572.790,15 29.468.407,05 1.391.496,35 8.119.123,01 88.717,00 4.578.000,00 64.000,00 13.940.081,99 119.889,32 522,57 76.343.027,44 76.343.027,44 76.343.027,44 17.989.195,80 28.893.975,09 1.580.789,15 5.445.783,14 78.620,40 3.992.181,00 169.928,00 5.390.472,50 26.057,55 144,36 63.567.146,99 63.567.146,99 63.567.146,99 12.4.1.7-GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI 2012 yılı gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları hesabının tutarı 238.179,82 TL olup, detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 1-Gelecek Aylara Ait Gelirler - Kira gelirleri - Maliyet kesirleri - Diğer gelirler Toplam 2-Gider Tahakkukları - Ödenecek personel istihkakları - Belgesi gelmeyen mal ve hizmet borç. Toplam Genel Toplam 177 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 810,00 119.004,99 604,56 120.419,55 900,00 5.199,50 135,03 6.234,53 368.795,63 1.453.542,34 1.822.337,97 1.942.757,52 199.456,05 32.489,24 231.945,29 238.179,82 12.4.2-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Bu bölümde yer alan hesaplar bir yıldan sonra ödenecek borçlarımızı göstermekte olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir. 12.4.2.1-TİCARİ BORÇLAR 2012 yılı Ticari borçlarımız 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Ticari Borçlar Satıcılar Alınan depozito ve teminatlar Toplam 2011 Yılı TL 495,61 777.875,31 778.370,92 2012 Yılı TL 0,00 942.454,02 942.454,02 12.4.2.2-DİĞER BORÇLAR Diğer borçlarımızda görülen 4.858,80 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Diğer Borçlar - Kamu Kurumlarına Borçlar - Sosyal güvenlik kurumlarına borçlar - Mahalli idarelere borçlar - Kamu işletmelerine borçlar - Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar Toplam 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL 7.122,76 4.849,76 9,04 7.131,80 9,04 4.858,80 12.4.2.3-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI Bu hesapta görülen 21.996.650,79 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Borç ve Gider Karşılıkları 1- Kıdem Tazminatı Karşılığı 2011 Yılı TL 31.105,36 2012 Yılı TL 29.776,13 2- Dahili Sigorta Fonu Karşılığı Toplam 19.874.212,97 19.905.318,33 21.966.874,66 21.996.650,79 12.4.2.4-GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkuklarında görülen 47.401,73 TL’nin tamamı gelecek yıllara ait gelirlerden oluşmakta olup , bunun 29.126,93 TL’si kira bedelini, 18.274,80 TL’si ise tapu devir işlemleri yapılamayan gayrimenkullerin satış bedelini ifade etmektedir. 178 12.4.3-ÖZ KAYNAKLAR Şirketimizin Esas Sermayesi 2.117.996.728,00 TL’dir. Öz kaynak kalemlerinden Şirketimiz ödenmiş sermayesine kâr yedeklerinin ilavesi ile oluşan meblağdan geçmiş yıllar zararının ve 2012 yılı dönem zararının tenzili ile öz kaynaklarımızın 31.12.2012 tarihi itibariyle toplamı 2.239.979.632,34 TL’ye baliğ olmuş ve 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Kaynaklar Detayı A-Ödenmiş Sermaye 1- Esas Sermaye 2- Ödenmemiş sermaye (-) 3- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları Toplam B-Sermaye Yedekleri 1- M.D.V.Yeniden Değerleme Artışı 2- İştirakler Yeniden Değer.Artışı 3- Diğer sermaye yedekleri Toplam C-Kâr Yedekleri 1- Yasal yedekler 2- Olağanüstü yedekler 3- Özel Fonlar Toplam D-Geçmiş Yıllar Kârları E-Geçmiş Yıllar Zararları (-) F-Dönem Net Kârı veya Zararı Öz Kaynaklar Toplamı 2011 Yılı TL 2012 Yılı TL Fark TL 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 - 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 - 543.447.593,60 39.627.918,52 543.447.593,60 39.627.918,52 - 583.075.512,12 583.075.512,12 - 127.980.769,84 -134.883.257,69 2.438.208.212,59 262.864.027,53 -198.228.580,25 2.239.979.632,34 -134.883.257,69 -63.345.322,56 -198.228.580,25 Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi geçen yıla göre öz kaynaklarımızda 198.228.580,25 TL azalış meydana gelmiştir. Bu azalış 2012 yılı dönem zararından kaynaklanmaktadır. Faaliyet Raporumuzun sonuna eklenmiş bulunan bilançoya göre 31.12.2012 tarihi itibariyle kaynaklarımız 3.941.680.677,49 TL’ye ulaşmış olup, bu meblağın 1.701.701.045,15 TL’si yabancı kaynakları, bakiye 2.239.979.632,34 TL’si ise öz kaynakları ifade etmektedir. Varlıklarımızın 3.040.252.181,24 TL’si dönen, 901.428.496,25 TL’si ise duran varlıkları ifade etmektedir. Öz kaynaklarımızda yer alan detaylı açıklamalar aşağıda belirtilmiştir. 179 12.4.3.1-ÖDENMİŞ SERMAYE 28.10.1984 tarih 18559 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Şirket Ana Statüsünün 3/5 maddesi ile Şirketimizin esas sermayesinin tamamı Devlet’e ait olmak üzere 170 milyar lira olarak tespit edilmiştir. Daha sonra Yüksek Plânlama Kurulunun; 09.02.1989 tarih 89/1-9 sayılı kararı ile 500 milyar liraya 25.09.1990 tarih 90/T-80 sayılı kararı ile 1 trilyon liraya 15.06.1992 tarih 92/T-58 sayılı kararı ile 5 trilyon liraya 18.05.1994 tarih 94/T-33 sayılı kararı ile 10 trilyon liraya 09.08.1995 tarih 95/T-58 sayılı kararı ile 20 trilyon liraya 12.12.1997 tarih 97/T-92 sayılı kararı ile 60 trilyon liraya 18.08.1998 tarih 98/T-40 sayılı kararı ile 150 trilyon liraya 26.05.2002 tarih 00/T-20 sayılı kararı ile 300 trilyon liraya 27.10.2002 tarih 00/T-34 sayılı kararı ile 500 trilyon liraya 06.08.2003 tarih 01/T-23 sayılı kararı ile 850 trilyon liraya 09.09.2003 tarih 02/T-32 sayılı kararı ile 1 katrilyon liraya 24.12.2003 tarih 03/T-32 sayılı kararı ile 1 katrilyon 300 trilyon liraya 02.12.2005 tarih 05/T-22 sayılı kararı ile 1 milyar 600 milyon TL’ye, 02.05.2008 tarih ÖİB-413 sayılı Olur ile 2 milyar 100 milyon TL’ye, 04.12.2009 tarih ÖİB-1069 sayılı Olur ile 2 milyar 104 milyon TL’ye 16.04.2010 tarih ÖİB-327 sayılı Olur ile 2 milyar 118 milyon TL’ye yükseltilmiştir. En son yapılan sermaye artışı, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca 24.04.2010 tarihinde tescil edilmiş ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarihli 7551 sayılı nüshasının 638.sayfasında yayımlanmıştır. ŞİRKETİMİZİN SERMAYE KOMPOZİSYONU (31.12.2012) Esas Sermaye Tutarı TL Açıklama T.C.Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 2.117.996.728,00 Toplam 2.117.996.728,00 180 Ödenmiş Sermaye Tutarı TL 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 Ödenmemiş Sermaye Tutarı TL - 12.4.3.2-KÂR YEDEKLERİ 2012 yılı sonu itibariyle 583.075.512,12 TL olan kâr yedeklerimizin, 543.447.593,60 TL’si yasal yedekler, 39.627.918,52 TL’si olağanüstü yedeklerden ibarettir. Yedekler, Şirketimizin ileride doğabilecek muhtemel zararlarını karşılamak amacıyla Türk Ticaret Kanunu ve Ana Sözleşmemiz gereğince dönem kârlarından ayrılan esas sermayeye katılmaksızın Şirket öz kaynakları meyanında bırakılmış bulunan kârları kapsamaktadır. 181 13-GELİR TABLOSU - KÂR ZARAR HESABI Şirketimizin 2012 yılı satış hacmi 2.686.927.706,63 TL, dönem zararımız ise 198.228.580,25 TL olarak gerçekleşmiştir. 13.1-KÂR VE ZARAR Raporumuzun sonunda yer alan 2012 yılına ait Gelir Tablosunun (Kâr ve Zarar Hesabı) tetkikinden de anlaşılacağı üzere; Şeker Fabrikaları, Makina Fabrikaları, E.M.A.F, Şeker Enstitüsü ve Alkol Fabrikalarımızın yıllık net satışları 2.686.067.239,24 TL olup, bu meblağdan mal ve hizmet satışları maliyet tutarını teşkil eden 2.561.918.461,81 TL’nin tenzilinden sonra 2012 yılı brüt satış kârımız 124.148.777,43 TL olarak gerçekleşmiştir. Brüt satış kârından faaliyet giderleri 167.994.145,35 TL’nin tenzilinden sonra faaliyet zararımız 43.845.367,92 TL olmaktadır. Söz konusu zarara diğer olağan gelir ve kârlar tutarı 13.971.774,43 TL’nin ilavesi diğer olağan gider ve zararlar tutarı 4.018.927,93 TL ile finansman giderleri tutarı 50.679.192,80 TL’nin tenzilinden sonra olağan zararımız 84.571.714,22 TL olmaktadır. Söz konusu zarara olağandışı gelir ve kârlar tutarı 10.594.266,19 TL’nin ilavesi, olağan dışı gider ve zararlar tutarı 124.251.132,22 TL’nin tenzilinden sonra Şirketimizin dönem zararı 198.228.580,25 TL olarak gerçekleşmiştir. 13.2-DÖNEM KÂR VE ZARARLARI Şirketimizin son beş yıla ait kâr ve zararının ödenmiş sermayeye oranları aşağıda gösterilmiştir. Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 Dönem Kârı veya Zararı TL 3.192.609,67 (-) 8.843.729,44 (-) 59.749.895,07 (-) 134.883.257,69 (-) 198.228.580,25 Ödenmiş Sermaye TL 2.039.740.591,66 2.048.041.290,44 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 182 Ödenmiş Sermayeye Göre % 0,16 0,43 2,82 6,37 9,35 13.3-GELİR TABLOSU Raporumuzun sonunda yer alan Gelir Tablosuna (Kâr ve Zarar Cetveli) ait rakamlar gelir ve gider kalemleri itibariyle 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Gelir Tablosu 2011 Yılı 2012 Yılı TL TL 2.265.940.316,24 2.686.769.978,93 121.543,92 702.739,69 Gelir ve Gider Hesapları Brüt satışlar Satıştan İadeler Satış indirimleri Net satışlar Satışların maliyeti Brüt satış kârı veya zararı Faaliyet giderleri Faaliyet kârı veya zararı Diğer olağan gelir ve kârlar Diğer olağan gider ve zararlar Finansman giderleri Olağan kâr veya zarar Olağandışı gelir ve kârlar Olağandışı gider ve zararlar Dönem Kârı veya Zararı 2.265.818.772,32 2.686.067.239,24 2.123.311.693,16 2.561.918.461,81 142.507.079,16 124.148.777,43 157.263.041,01 167.994.145,35 -14.755.961,85 -43.845.367,92 15.303.556,69 13.971.774,43 4.465.903,97 4.018.927,93 51.736.541,27 50.679.192,80 -55.654.850,40 -84.571.714,22 14.293.771,92 10.594.266,19 93.522.179,21 124.251.132,22 -134.883.257,69 -198.228.580,25 2012 yılı dönem zararımızı teşkil eden 198.228.580,25 TL’nin faaliyet nevileri itibariyle detayı raporumuzun mali durum bölümünde yer alan gelir tablosunda ayrıca gösterilmiştir. 13.4-DÖNEM KÂRI VE ZARARLARININ İŞLETMELERE GÖRE DAĞILIMI 2012 yılı dönem zararımızı teşkil eden 198.228.580,25 TL’nin faaliyet konuları itibariyle dağılımı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Açıklama Şeker Fabrikaları Kârı veya Zararı Alkol " " Makina Fabrikaları Kârı veya Zararı Diğer Kârlar Bakiyesi (*) Toplam 2011 Yılı 2012 Yılı Kâr veya Zarar Kâr veya Zarar TL TL -126.379.217,10 -173.941.855,64 2.934.489,44 1.481.988,56 -8.397.936,39 -10.733.977,98 -3.040.593,64 -15.034.735,19 -134.883.257,69 -198.228.580,25 (*) 2012 yılı diğer kâr ve zararların detayı aşağıda gösterilmiştir. 183 Açıklama Şeker Enstitüsü İstanbul İrtibat Bürosu Merkez : Kıdem Tazm.ve Emek.İkram. Kambiyo Zararları Kambiyo Kârları Emekli Sand.Öd.Makam.Tazminat. Diğer Kârlar Diğer Zararlar Merkez Toplamı : Toplam : (-) (-) Kâr veya Zarar TL 2.192.907,12 35.703,96 (-) (-) 576.946,85 45.328,40 47.459,20 1.532.649,67 34.799,31 10.733.457,70 12.806.124,11 15.034.735,19 13.5-ŞEKER SATIŞ KÂRI Bilanço ve Gelir Tablosu, Vergi Usul Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ve Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre düzenlenmiş, ayrıca 2012 yılı bilançosu ile gelir tablosunun tanziminde aşağıda yazılı hususlar dikkate alınmıştır. Şeker maliyeti 2011 yılında olduğu gibi dönem ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre hesaplanmış olup, Türkşeker Fabrikalarınca istihsal edilen şeker miktarı ve maliyet masrafları ile devre başı stok miktarı ve tutarları birleştirilmek suretiyle A kotası, B kotası ve C şekeri stok maliyetleri tespit edilmiştir. Şeker maliyetleriyle ilgilendirilmekte olan kâr ve zarar hesaplarına intikal eden bazı masraf ve gelirlerinden melas, yaş pancar posası ve gider karşılığı tahsil edilen paraların dışında kalanlar 09.10.1986 tarih, 1822/38-1 sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden şeker maliyetiyle ilgilendirilmeksizin dönem kâr veya zararı hesabına intikal ettirilmiştir. 13.6-İŞLETMELER İTİBARİYLE FAALİYET KÂR VEYA ZARARI 1-Şirketimiz dönem kârına esas olmak üzere 2012 yılında şeker fabrikalarımız ile Şeker Enstitüsündeki işletme faaliyetlerinden 124.114.096,43 TL brüt satış kârı meydana gelmiştir. Bu meblağdan faaliyet giderleri 161.872.261,12 TL’nin tenzili ile faaliyet zararı 37.758.164,69 TL’ye baliğ olmaktadır. Söz konusu meblağa işletmelerimiz diğer olağan gelir ve kârlar yekünü 8.375.009,41 TL’nin ilavesi ve diğer olağan gider ve zararlar yekünü 2.366.898,64 TL ile finansman giderleri 49.153.439,70 TL‘nin tenzili ile 80.903.493,62 TL olağan zarara, 10.537.924,69 TL olağandışı gelir ve kârların ilavesi, 104.287.205,27 TL olağandışı gider ve zararların tenzilinden sonra Şeker Fabrikaları ile Şeker Enstitüsü’nün bakiye zararı 174.652.774,20 TL olarak gerçekleşmiş olup, detayı aşağıda gösterilmiştir. 184 İŞLETMELERİMİZ DÖNEM KÂRLARI VE ZARARLARI Şeker Fabrikaları Afyon Ağrı Alpullu Ankara Bor Burdur Çarşamba Çorum Elazığ Elbistan Erciş Ereğli Erzincan Erzurum Eskişehir Ilgın Kars Kastamonu Kırşehir Malatya Muş Susurluk Turhal Uşak Yozgat Toplam Şeker Enstitüsü Genel Toplam 2011 Kâr veya Zararı TL 2012 Kâr veya Zararı TL 896.917,15 -5.065.701,94 -5.105.577,65 -3.367.795,92 -2.926.949,04 -2.799.204,86 -17.739.532,11 440.733,88 -6.578.346,77 -4.507.739,18 -5.378.886,20 -10.141.317,19 -2.478.121,44 -2.983.883,70 -1.902.010,89 -11.396.141,24 -4.691.652,48 451.323,26 -5.052.590,30 -5.096.734,66 -2.826.455,11 -23.854.873,62 4.340.184,15 -2.633.981,20 -3.046.390,60 151.290,35 -9.778.541,70 -6.337.107,24 -14.027.245,01 -1.866.177,96 304.008,69 -17.479.407,90 -5.304.125,96 -8.058.324,03 -13.963.893,85 -7.469.410,03 -21.612.602,09 -4.653.491,00 -5.224.068,82 -252.753,42 -32.165.608,63 -3.067.239,98 1.363.589,01 -4.959.882,78 -5.724.510,62 -8.231.998,59 -23.802.540,64 8.591.496,36 -3.418.823,21 14.527.501,97 -123.444.727,66 -1.721.664,93 -125.166.392,59 -172.459.867,08 -2.192.907,12 -174.652.774,20 2- Makina Fabrikalarımız ile E.M.A.F.’nın 2012 yılı faaliyetleri sonucu meydana gelen 10.733.977,98 TL dönem zararı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Makina Fabrikaları Ankara Makina Fabrikası Eskişehir “ “ E.M.A.F Toplam 2011 Yılı Dönem Zararı TL -2.471.512,14 -1.323.760,55 -4.602.663,70 2012 Yılı Dönem Zararı TL -3.126.216,98 -3.186.939,89 -4.420.821,11 -8.397.936,39 -10.733.977,98 185 3-Alkol Fabrikalarımızın işletme faaliyet kârları 1.481.988,56 TL olarak gerçekleşmiş olup, 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir. Alkol Fabrikası Eskişehir Toplam 2011 Yılı Karı/Zararı TL 2.934.489,44 2.934.489,44 2012Yılı Karı/Zararı TL 1.481.988,56 1.481.988,56 4-2012 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gelir ve Kârlar bölümünde kayıtlı bulunan 13.971.774,43 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir. Diğer Olağan Gelir ve Kârlar İştiraklerden Temettü Gelirleri Faiz Gelirleri Konusu Kalmayan Karşılıklar Kambiyo Kârları Toplam Diğer Olağan Gelir ve Kârlar - Gayrimenkul Kira Gelirleri - Malzeme, Atık ve Hurda Satış Kârları - Şartname Bedelleri - Alakart Yemek Kârı - Kantin Kârı - Ambara İthal Edilen Hurda Eşya ve Malz.İz Bedeli - Makina Fabrikaları Dönem Gider Hissesi - Değerleme Farkları (Cari Dönem) - Şeker Depolama Primi (Cari Yıl) - Sun’i Gübre Katkı Payı - Temerrüt ve Diğer Faiz Gelirleri - Zirai Faaliyet Gelirleri Olumlu Farkları - Bedelli Şeker Masrafları Olumlu Farkı - Diğer Müteferrik Gelirler Toplam Genel Toplam TL 0,00 1.017.077,47 286.860,02 57.450,36 1.361.387,85 543.238,29 929.586,56 1.681,07 381.848,49 61.695,40 42.027,94 5.882.254,45 131.109,96 1.059.737,92 2.341.254,52 477.748,49 0,00 181.925,83 576.277,66 12.610.386,58 13.971.774,43 5- 2012 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı bulunan 4.018.927,93 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir. 186 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Karşılık Giderleri Kambiyo Zararları Toplam TL 1.180.141,56 45.661,58 1.225.803,14 Toplam -İstimalden Kaldırılan Maddi duran Varlıkların Cari yıl Amortismanı - Diğer Toplam Genel Toplam 81.368,00 1.122.053,80 1.532.649,67 1.751,42 4.688,00 6.558,35 1.774,80 2.750.844,04 36.513,67 5.767,08 42.280,75 4.018.927,93 Diğer Olağan Gider ve Zararlar - Malzeme Atık Hurda Satış Zararları - Tazminat Giderleri (Emeklilik Tazminatı) - Emekli Sandığına Ödenen Makam Tazminatı - Alakart Yemek Zararı - Motorlu Taşıtlar Vergisi (I No.lu Tarife) - Değerleme Farkları (Önceki Dönem Kâr Kaydedilen) - Bedelli Şeker Masrafları Olumsuz Farkı 6-2012 yılı Gelir Tablosunun Olağan Dışı Gelir ve Kârlar bölümünde kayıtlı bulunan 10.594.266,19 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir. Olağandışı Gelir ve Kârlar Önceki Dönem Gelir ve Kârları Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar - Tazminat ve Ceza Gelirleri - Stok Sayım Fazlalıkları -Üretim Yapmayan Fabrika Gelirleri -Beş Yıl İçinde Talep Edilmeyen Personel İstihkakları -On Yıl İçinde Talep Edilmeyen Mal ve Hizmet Bedelleri -Vergi ve Muhtelif Küsurat Farkları -Teminat Vasfını Kaybeden Teminat Tutarları - İrad Kaydedilen Teminat Tutarları -İlama Müstenit Yapılan Tahsilatlar -Teftiş Kurulu Mucipnamesiyle Yapılan Tahsilatlar TL 1.807.852,24 2.564.706,66 5.095.357,24 655.808,77 1.564,35 56.157,77 2.732,42 8.152,47 373.940,20 12.427,38 3.566,51 Toplam 8.774.413,77 -Geçmiş Yıllarda Banka Promosyonlarından kalan Bakiye 1.307,54 -Elektrik hat katılım payı tahsilatı 2.676,93 -Sigorta hasar bedeli tahsilatı 1.655,66 - Kapanan kantarlara ait elektrik depozitosu tahsilatı 2.110,79 - Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar 4.249,26 Toplam 12.000,18 Genel Toplam 10.594.266,19 7- 2012 yılı Gelir Tablosunun Olağan Dışı Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı bulunan 124.251.132,22 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir. 187 Olağandışı Gider ve Zararlar Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları Önceki Dönem Gider ve Zararları Toplam TL 33.882.799,95 74.227.304,57 108.110.104,52 Toplam 304.715,66 881.368,75 532,56 722.743,41 296.174,79 1.634.595,29 305.020,99 239,27 1.046.208,66 10.674.792,80 62.502,83 20,30 25.211,00 15.954.126,31 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Maddi Duran Varlık Satış Zararları Tazminat ve Ceza Giderleri Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları İlama Müstenit Ödenen Tazminatlar İş Kazası Tazminatları Mahkeme Kararına İstinaden Yapılan Muhtelif Ödemeler Yönetim Kurulu Kararına İstinaden Yapılan Ödemeler Vergi ve Muhtelif Küsurat Farkları Ö.Y.K Kararıyla Bedelsiz Devredilen Varlıklar Kızılay Derneğine hibe Edilen Şeker Bedeli Özel İletişim Vergisi Noksan Ayrılan Amortisman 2012 Yılı İmhaları Diğer Asfalt Katılım Payı 34.548,64 Çulfa Kantar Tesislerinin Kayıtlı Kıymeti ile Birikmiş Amortismanı Arasındaki Fark Ağrı Belediyesi tarafından Uygulanan 3. Etap İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Zarar Ecrimisil Bedeli Yıkılan çiftlik Binası ve Müştemilatının Kayıtlı Kıymeti ile Birikmiş Amortismanı arasındaki fark Avarya Şeker Maliyet Bedel Farkı Diğer Toplam Genel Toplam 51.952,22 58.411,79 3.310,54 35.271,53 2.888,80 517,87 186.901,39 124.251.132,22 Önceki bölümlerde arz ve izah edilen faaliyetlerimizin her safhasında görev alan ve üstün bir gayret gösteren Sanayimizin tüm personeline teşekkürlerimi sunmayı mutlu bir görev saymaktayım. Her yıl olduğu gibi 2012 yılı faaliyet dönemimizde de karşılaştığımız çeşitli problemlerimizin hallinde yakın alâka, yardım ve desteklerini esirgemeyen başta Özelleştirme İdaresi Başkanlığı olmak üzere D.P.T.Müsteşarlığı ve T.C.Sayıştay Başkanlığına teşekkürlerimi saygıyla arzederim. TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür Mehmet Azmi AKSU 188 189 Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanı Hikmet UZUNOĞLU BORÇ I-ŞEKER SATIŞ ZARARLARI II-ALKOL SATIŞ ZARARLARI III-MAKİNA FABRİKALARI ZARARLARI IV-DİĞER ZARARLAR TOPLAM DÖNEM KÂRI GENEL TOPLAM Genel Müdür Yardımcısı Hasan ALKAN TL ALACAK 89.108.888,96 I-ŞEKER SATIŞ KÂRLARI II-ALKOL SATIŞ KÂRLARI 191.407,49 III-MAKİNA FABRİKALARI KÂRLARI 347.141.691,87 IV-DİĞER KÂRLAR 436.441.988,32 TOPLAM DÖNEM ZARARI 436.441.988,32 GENEL TOPLAM TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 2012 YILI KÂR-ZARAR TABLOSU 31.12.2012 Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür Mehmet Azmi AKSU TL 210.352.104,13 1.481.988,56 225.718,80 26.153.596,58 238.213.408,07 198.228.580,25 436.441.988,32 122.759.515,04 320.988.095,29 BAKİYE KÂR TL ZARAR TL 121.243.215,17 1.481.988,56 34.311,31 320.988.095,29 122.759.515,04 320.988.095,29 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO AKTİF (VARLIKLAR) DÖNEN VARLIKLAR HAZIR DEĞERLER Kasa Alınan Çekler Bankalar Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) Diğer Hazır Değerler MENKUL KIYMETLER Hisse Senetleri Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Diğer Menkul Kıymetler Menkul Kıymet Değer Düşüş Karşılığı (-) TİCARİ ALACAKLAR Alıcılar Alacak Senetleri Alacak Senetleri Reeskontu (-) Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-) Verilen Depozito ve Teminatlar Diğer Ticari Alacaklar Şüpheli Ticari Alacaklar Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-) DİĞER ALACAKLAR Ortaklardan Alacaklar İştiraklerden Alacaklar Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Personelden Alacaklar Diğer Çeşitli Alacaklar Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-) Şüpheli Diğer Alacaklar Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-) STOKLAR İlk Madde ve Malzeme Yarı Mamüller Mamüller Ticari Mallar Diğer Stoklar Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Verilen Sipariş Avansları YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı Taşeronlara Verilen Avanslar GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI Gelecek Aylara Ait Giderler Gelir Tahakkukları DİĞER DÖNEN VARLIKLAR Devreden Katma Değer Vergisi İndirilecek Katma Değer Vergisi Diğer Katma Değer Vergisi Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar İş Avansları Personel Avansları Sayım ve Tesellüm Noksanları Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-) 190 ÖNCEKİ DÖNEM TL 3.011.729.013,73 8.815.355,90 158.960,37 0,00 8.655.636,10 0,00 759,43 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 301.236.858,50 293.140.048,00 0,00 0,00 0,00 6.354.338,04 1.742.472,46 17.784.687,66 17.784.687,66 2.807.577,61 0,00 0,00 0,00 1.560.257,37 1.247.320,24 0,00 107.606,04 107.606,04 2.663.294.705,67 161.668.420,20 4.641.879,44 2.409.698.754,97 258.411,83 87.009.338,09 0,00 17.901,14 0,00 0,00 0,00 0,00 13.809.896,16 12.477.201,07 1.332.695,09 21.764.619,89 16.475.581,48 0,00 1.620.722,25 108.528,09 1.844.209,36 1.704.611,09 10.967,62 0,00 0,00 CARİ DÖNEM TL 3.040.252.181,24 346.040.675,31 149.728,14 0,00 345.890.808,38 0,00 138,79 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 116.470.155,11 106.744.129,45 0,00 0,00 0,00 4.786.595,26 4.939.430,40 18.661.915,75 18.661.915,75 4.999.709,72 0,00 0,00 0,00 1.205.938,86 3.793.770,86 0,00 106.921,70 106.921,70 2.533.384.328,51 169.890.568,27 5.837.142,82 2.281.008.787,66 275.869,74 76.363.695,98 0,00 8.264,04 0,00 0,00 0,00 0,00 13.562.411,54 12.350.943,64 1.211.467,90 25.794.901,05 24.754.937,93 0,00 772.389,60 152.596,54 0,00 104.541,92 10.435,06 0,00 0,00 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO DURAN VARLIKLAR TİCARİ ALACAKLAR Alıcılar Alacak Senetleri Alacak Senetleri Reeskontu (-) Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-) Verilen Depozito ve Teminatlar Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) DİĞER ALACAKLAR Ortaklardan Alacaklar İştiraklerden Alacaklar Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Personelden Alacaklar Diğer Çeşitli Alacaklar Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-) Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-) MALİ DURAN VARLIKLAR Bağlı Menkul Kıymetler Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) İştirakler İştirakler Sermaye Taahhütleri (-) İştiraklerden Sermaye Payları Değer Düşük.Karşılığı (-) Bağlı Ortaklıklar Bağlı Ortaklıklar Sermaye Taahhütleri (-) Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşük. Karşılığı (-) Diğer Mali Duran Varlıklar Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-) MADDİ DURAN VARLIKLAR Arazi ve Arsalar Yer Altı ve Yer Üstü Düzenleri Binalar Tesis, Makina ve Cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar Diğer Maddi Duran Varlıklar Birikmiş Amortismanlar (-) Yapılmakta Olan Yatırımlar Verilen Avanslar MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR Haklar Şerefiye Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Araştırma Geliştirme Giderleri Özel Maliyetler Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Birikmiş Amortismanlar (-) Verilen Avanslar ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR Arama Giderleri Hazırlık ve Geliştirme Giderleri Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Birikmiş Tükenme Payları (-) Verilen Avanslar GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAK. Gelecek Yıllara Ait Giderler Gelir Tahakkukları DİĞER DURAN VARLIKLAR Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV Diğer Katma Değer Vergisi Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Birikmiş Amortismanlar (-) AKTİF (VARLIKLAR)TOPLAMI 191 1.106.076.392,39 467.590.265,85 467.247.569,50 0,00 0,00 0,00 342.696,35 0,00 3.222.016,35 3.222.016,35 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 288.871,77 288.871,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 633.940.847,39 71.170.046,82 164.253.233,90 481.580.716,62 1.018.649.808,30 25.332.236,31 64.355.318,94 0,00 1.370.478.690,03 179.078.176,53 0,00 0,08 370.172,91 0,00 0,00 0,00 0,00 1.733.641,19 2.103.814,02 0,00 326.914,36 0,00 0,00 565.606,63 238.692,27 0,00 32.562,30 32.562,30 0,00 674.914,29 0,00 0,00 0,00 3.849.717,89 0,00 179.925,79 0,00 3.354.729,39 4.117.805.406,12 901.428.496,25 278.912.355,72 277.782.434,00 0,00 0,00 0,00 1.129.921,72 0,00 3.222.016,35 3.222.016,35 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 288.871,77 288.871,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 618.283.316,14 70.397.189,05 180.415.453,93 483.831.103,23 1.173.706.254,37 25.525.656,13 62.117.070,70 0,00 1.405.766.387,76 28.056.976,49 0,00 0,08 370.172,91 0,00 0,00 0,00 0,00 1.733.641,19 2.103.814,02 0,00 215.721,00 0,00 0,00 565.606,63 349.885,63 0,00 38.711,32 38.711,32 0,00 467.503,87 0,00 0,00 0,00 3.848.630,56 0,00 0,00 0,00 3.381.126,69 3.941.680.677,49 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO PASİF (KAYNAKLAR) KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR MALİ BORÇLAR Banka Kredileri Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti (-) Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri Çıkarılmış Bonolar ve Senetler Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) Diğer Mali Borçlar TİCARİ BORÇLAR Satıcılar Borç Senetleri Borç Senetleri Reeskontu (-) Alınan Depozito ve Teminatlar Diğer Ticari Borçlar DİĞER BORÇLAR Ortaklara Borçlar İştiraklere Borçlar Bağlı Ortaklıklara Borçlar Personele Borçlar Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-) ALINAN AVANSLAR Alınan Sipariş Avansları Alınan Diğer Avanslar YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM HAKEDİŞLERİ Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER Ödenecek Vergi ve Fonlar Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Vadesi Gelmiş Ertelenmiş veya Taksitlen.Vergi ve Diğ. Yük. Ödenecek Diğer Yükümlülükler BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI Dönem Kârı Vergi ve Diğ.Yasal Yükümlülük Karşılıkları Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-) Kıdem Tazminatı Karşılığı Diğer Borç ve Gider Karşılıkları GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI Gelecek Aylara Ait Gelirler Gider Tahakkuklları DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Hesaplanan Katma Değer Vergisi Diğer Katma Değer Vergisi Sayım ve Tesellüm Fazlaları Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 192 0,00 1.658.870.113,88 805.025.000,00 805.025.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 704.900.858,83 700.537.926,19 0,00 0,00 1.653.345,36 2.709.587,28 2.950.908,46 0,00 0,00 0,00 107.805,04 2.843.103,42 0,00 7.763.575,15 7.763.007,00 568,15 0,00 0,00 0,00 58.323.253,95 10.269.809,66 16.058.247,03 31.529.341,55 465.855,71 76.343.027,44 0,00 0,00 0,00 76.343.027,44 1.942.757,52 120.419,55 1.822.337,97 1.620.732,53 0,00 1.620.722,25 10,28 0,00 20.727.079,65 0,00 1.678.707.279,28 850.000.000,00 850.000.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 725.370.196,14 720.810.077,21 0,00 0,00 3.102.141,93 1.457.977,00 3.517.304,23 0,00 0,00 0,00 78.114,73 3.439.189,50 0,00 5.250.265,97 5.249.697,82 568,15 0,00 0,00 0,00 29.991.710,10 11.045.109,60 15.371.295,90 3.475.563,08 99.741,52 63.567.146,99 0,00 0,00 0,00 63.567.146,99 238.179,82 6.234,53 231.945,29 772.476,03 0,00 772.389,60 86,43 0,00 22.993.765,87 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO MALİ BORÇLAR Banka Kredileri Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-) Hazine Kredileri Çıkarılmış Tahviller Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) Diğer Mali Borçlar TİCARİ BORÇLAR Satıcılar Borç Senetleri Borç Senetleri Reeskontu (-) Alınan Depozito ve Teminatlar Diğer Ticari Borçlar DİĞER BORÇLAR Ortaklara Borçlar İştiraklere Borçlar Bağlı Ortaklıklara Borçlar Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-) Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar ALINAN AVANSLAR Alınan Sipariş Avansları Alınan Diğer Avanslar BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI Kıdem Tazminatı Karşılığı Diğer Borç ve Gider Karşılıkları GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI Gelecek Yıllara Ait Gelirler Gider Tahakkukları DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV Tesise Katılma Payları Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ÖZ KAYNAKLAR ÖDENMİŞ SERMAYE Sermaye Ödenmemiş Sermaye (-) Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-) SERMAYE YEDEKLERİ Hisse Senedi İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları İştirakler Yeniden Değerleme Artışları Diğer Sermaye Yedekleri KÂR YEDEKLERİ Yasal Yedekler Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Diğer Kâr Yedekleri Özel Fonlar GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI Geçmiş Yıllar Karları GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (-) Geçmiş Yıllar Zararları (-) DÖNEM NET KÂRI / ZARARI Dönem Net Kârı(Zararı) PASİF (KAYNAKLAR)TOPLAMI Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanı Hikmet UZUNOĞLU Genel Müdür Yardımcısı Hasan ALKAN 193 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 778.370,92 495,61 0,00 0,00 777.875,31 0,00 7.131,80 0,00 0,00 0,00 7.131,80 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 19.905.318,33 31.105,36 19.874.212,97 36.258,60 36.258,60 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2.438.208.212,59 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 583.075.512,12 543.447.593,60 0,00 39.627.918,52 0,00 0,00 0,00 0,00 127.980.769,84 127.980.769,84 -134.883.257,69 -134.883.257,69 4.117.805.406,12 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 942.454,02 0,00 0,00 0,00 942.454,02 0,00 4.858,80 0,00 0,00 0,00 4.858,80 0,00 0,00 2.400,53 2.400,53 0,00 21.996.650,79 29.776,13 21.966.874,66 47.401,73 47.401,73 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2.239.979.632,34 2.117.996.728,00 2.117.996.728,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 583.075.512,12 543.447.593,60 0,00 39.627.918,52 0,00 0,00 0,00 0,00 262.864.027,53 262.864.027,53 -198.228.580,25 -198.228.580,25 3.941.680.677,49 Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür Mehmet Azmi AKSU TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. 31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI GELİR TABLOSU ÖNCEKİ DÖNEM TL 2.265.940.316,24 2.240.108.302,77 25.832.013,47 0,00 121.543,92 121.543,92 0,00 0,00 2.265.818.772,32 2.123.311.693,16 2.116.565.911,10 3.880.674,27 0,00 2.865.107,79 142.507.079,16 157.263.041,01 9.536.622,21 36.768.465,04 110.957.953,76 -14.755.961,85 15.303.556,69 483,89 0,00 715.094,33 0,00 609.025,51 0,00 336.960,23 0,00 0,00 13.641.992,73 4.465.903,97 0,00 2.079.415,91 0,00 61.531,88 0,00 0,00 2.324.956,18 51.736.541,27 51.736.541,27 0,00 -55.654.850,40 14.293.771,92 6.976.577,39 7.317.194,53 93.522.179,21 38.320.483,61 49.652.713,62 5.548.981,98 -134.883.257,69 0,00 -134.883.257,69 BRÜT SATIŞLAR Yurt İçi Satışlar Yurt Dışı Satışlar Diğer Gelirler SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) Satıştan İadeler (-) Satış İskontoları (-) Diğer İndirimler (-) NET SATIŞLAR SATIŞLARIN MALİYETİ (-) Satılan Mamuller Maliyeti (-) Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) Satılan Hizmet Maliyeti (-) Diğer Satışların Maliyeti (-) BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI FAALİYET GİDERLERİ(-) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) Pazarlama,Satış ve Dağıtım Giderleri (-) Genel Yönetim Giderleri (-) FAAALİYET KÂRI VEYA ZARARI DİĞER OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR İştiraklerden Temettü Gelirleri Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri Faiz Gelirleri Komisyon Gelirleri Konusu Kalmayan Karşılıklar Menkul Kıymet Satış Kârları Kambiyo Kârları Reeskont Faiz Gelirleri Enflasyon Düzeltmesi Karları Diğer Olağan Gelir ve Kârlar DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) Komisyon Giderleri (-) Karşılık Giderleri (-) Menkul Kıymet Satış Zararları (-) Kambiyo Zararları (-) Reeskont Faiz Giderleri (-) Enflasyon Düzeltmesi Zararları (-) Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) FİNANSMAN GİDERLERİ (-) Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR Önceki Dönem Gelir ve Kârları Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-) Önceki Dönem Gider ve Zararları (-) Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar (-) DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI D.KÂRI VERGİ VE DİĞ.YASAL YÜK.KARŞILIK.(-) DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanı Hikmet UZUNOĞLU Genel Müdür Yardımcısı Hasan ALKAN 194 CARİ DÖNEM TL 2.686.769.978,93 2.660.852.333,19 25.917.645,74 0,00 702.739,69 702.739,69 0,00 0,00 2.686.067.239,24 2.561.918.461,81 2.556.164.047,32 3.140.069,67 0,00 2.614.344,82 124.148.777,43 167.994.145,35 10.432.686,73 38.383.887,29 119.177.571,33 -43.845.367,92 13.971.774,43 0,00 0,00 1.017.077,47 0,00 286.860,02 0,00 57.450,36 0,00 0,00 12.610.386,58 4.018.927,93 0,00 1.180.141,56 0,00 45.661,58 0,00 0,00 2.793.124,79 50.679.192,80 50.679.192,80 0,00 -84.571.714,22 10.594.266,19 1.807.852,24 8.786.413,95 124.251.132,22 33.882.799,95 74.227.304,57 16.141.027,70 -198.228.580,25 0,00 -198.228.580,25 Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür Mehmet Azmi AKSU 195 196 197