deniz kıyısı-orman içi rekreasyon alanlarında doğal ve kültürel
Transkript
deniz kıyısı-orman içi rekreasyon alanlarında doğal ve kültürel
I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 30 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 Deniz Kıyısı-Orman İçi Rekreasyon Alanlarında Doğal Peyzaja Yönelik Baskıların Saptanması ve Çözüm Önerileri: Aksazlar Koyu-Fethiye Örneği Zeynep Bozhüyük ARDAHANLIOĞLU1, Yahya BULUT2, İsmail ÇINAR1 1 Muğla Üniversitesi Fethiye A.S.M Koçman M.Y.O. Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı, Fethiye 2 Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum ÖZET: Deniz kıyıları ile bütünleşik olan orman içi dinlenme alanları, özellikle de yaz dönemlerinde biyoklimatik konfor koşullarının en fazla bozulduğu Akdeniz kıyı bölgesinde, insanlara alternatif rekreasyonel aktivite olanakları sunmaktadır. Günlük yaşamda özellikle fiziksel çevrenin oluşturduğu baskılardan kaçan insanların en fazla tercih ettiği doğayla bütünleşik mekanların başında gelen orman içi rekreasyon alanları; taşıma kapasitelerinin üzerinde ekosistem bütünlüğünü bozucu aktivite yoğunluğuyla karşı karşıya kaldığı zaman rekreasyonel kullanım özelliğini kaybetmektedirler. Bir deniz kıyısı-orman içi rekreasyon alanı olan ve FethiyeGöcek Özel Çevre Koruma Bölgesinin Fethiye sınırları içinde yer alan Aksazlar Koyu; kumsalıyla, 60-70 yaşlarındaki Pinus Brutia L. ormanı ve bünyesinde bulundurduğu değişik özelliklerdeki maki florasıyla; yüzme, piknik, kamping gibi günübirlik rekreasyonel aktivite olanaklarıyla, yoğun bir kullanıma sahiptir. Bu çalışma ile Aksazlar Koyu’nun çok yakınında bulunan konutlaşmalardan, yat-çekek bakım ve onarım tesisinden, karşı kıyıda yaz kış yoğun bir trafiğe sahip marina ve sintinelerinden ve günübirlik kullanımlardan doğan çeşitli baskıların etkisi altında olduğu tespit edilmiştir. Eğer bu baskılar devam ederse bu koyun Fethiye’nin yerel kültürü ile özdeşleşmiş kent merkezine en yakın piknik alanı olma özelliğini kaybedeceği saptanmış olup rekreasyonel kullanım potansiyeli bakımından sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Orman içi rekreasyon, taşıma kapasitesi, antropojenik baskı, Aksazlar Koyu-Fethiye. Determination of Anthropogenic Effects on Natural Landscapes at Coastal-Forest Recreational Lands and Proposed Solutions in Case of Fethiye Aksazlar Cove-Turkey ABSTRACT: Sea sides near the recreational lands of forests where biocllimatic comfort conditions are often spoiled in coastal mediterranean climate are accepted as alternative recreational areas. Outdoor recreation in forest especially in respect to sea shore has become an important part of many people's lives for urban areas, Large numbers of forest visitors can lead to conflicts between recreation and nature conservation. The development of day-use recreation areas (picnic areas) is a frequent part of conservation area management. However, their effects on wildlife have seldom been tested. Some recreational activities in urban forest-picnic uses can cause extensive damage to soil and vegetation. Study area is in Fethiye Spesial Environmental Protected Area and contains too old Pinus brutia L. Forest trees and medirerranean bushs. Aksazlar cove has apportunities of swimming, picnic activity and camping in hot months especiall in june, july and August. So it is under the extensive use in this period. This paper due to the limitations of the carrying capacity approach of a recreational place; Aksazlar cove was exemined with in respect to activities that are dangerous for recration, sea quality and forest live. Ecological and social carrying capacities have been advanced as means for assessing the number of visitors that a site can accommodate, particularly in extra-metropolitan settings. Activities in marina due to yatching, yatch restoration and swimming with picnic in forest are essentially dangerous for sustainability of the cove. Key Words:Recreation in forest, carrying capacity, anthropogenic pressure, Aksazlar-Fethiye-Turkey Cove. GİRİŞ Endüstrileşme ve kentleşmeye bağlı olarak değişen yaşam tarzı insanları kentsel mekândan uzaklaştırarak doğal alanlara yöneltmiştir (Yılmaz 2004). Son yıllarda doğal alanlar, kent yaşamından kaçan insanların en çok tercih ettikleri rekreasyon alanların başında gelmektedir (Akten ve ark. 2011). Günümüzde özellikle kentleşme eğiliminin ve ulaşım olanaklarının giderek gelişmesi, rekreasyon talep ve çeşitliliğinde önemli oranda değişikliklere yol ____________________________________________ Sor. Yazar: Ardahanlıoğlu, Z. B., zeyneprb@mu.edu.tr açmaktadır (Gül ve ark. 2004). Doğası bozulmuş ve çevresi kirlenmiş yörelerde rekreasyon potansiyelinin azalacağı bir gerçektir(Gülez 1992). Tutarlı bir rekreasyon planlaması, insanların ihtiyaçlarını ön plana alan ve toplumdaki kişilerin değişik merak, yetenek ve değerler ile müşterek ilgilerini yansıtabilmelidir (Yılmaz 2006). Doğal kaynaklarımız arasında önemli bir yere sahip olan ormanlarımız, içinde sakladığı canlılara bir barınak, bünyesinde bulundurduğu ağaçlarıyla bir I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 ekonomik değer, daha sağlıklı yaşamak için vazgeçilmez bir ortamdır. Ayrıca ormanlık alanlar sahip olduğu doğal ve görsel değerler nedeniyle kent baskısından kaçmak isteyen insanların en çok tercih ettiği açık hava rekreasyonel kaynaklarının başında gelmektedir. Ormanlardan söz konusu amaçlarla planlı bir şekilde faydalanmaya ülkemizde 1956 yılında “Belgrad Ormanı” adıyla tesis edilen ilk Orman İçi Dinlenme Yeri (OİDY) ile başlanmıştır. Bugün itibariyle, ülkemizde yaklaşık 10 bin hektar orman alanı, orman içi dinlenme yeri olarak tefrik ve tesis edilmiş durumdadır (Pak 2004). Yücel (1998)’e göre Orman içi dinlenme yerleri, insanların gittikçe artan açık hava rekreasyon ihtiyaçlarını karşılamak, ormanda kontrolsüz bir şekilde ve gelişigüzel olarak yapılan piknik ve kamp amaçlı kullanımları engellemek ve böylece orman-kullanıcı ilişkisini olumlu yönde geliştirmek amacıyla çeşitli rekreasyon faaliyetlerine uygun, orman alanlarının gerekli hizmet ve tesislerle donatılarak; koruma-kullanım dengesi içinde iç ve dış turizmin gelişmesini sağlamak amacıyla oluşturulan alanlardır. Genel olarak orman içi dinlenme yerlerinin işlevleri şu şekilde sıralanabilir; Orman içi dinlenme yerleri insan ve toplum sağlığı açısından koruma sağlarlar. Kent zonlarının birbirinden ayrılması, birbirlerine bağlanması ve kentin istenmeyen yönde genişlemesinin önlenmesi bakımlarından bağlayıcı ve ayırıcıdırlar. İnsanların boş vakitlerini değerlendirmeleri açısından değerlidirler. Kente karakter verme, mimari yapıların değerini arttırma ve onları insan ölçeğine yaklaştırma işlevlerine sahiptirler (Uzun 2005). Ülkemizin özellikle Ege ve Akdeniz Bölgelerinde, ormanlar ile birleşen kıyılar insanlara kıyıyla bütünleşik alternatif rekreasyonel aktivite olanakları sunarlar. Ülkemiz, Karadeniz’de 1785 km, Marmara Denizi’nde 1089 km, Ege Denizi’nde 2805 km, Akdeniz’de 1577 km ve Adalar’da 1067 km kıyı uzunluğuna sahiptir (Anonim 2006). Kıyılar, aktivitelerin belirli alanlarda yoğunlaştığı ve yönetiminin zaman ve mekânda önemli bir konu olduğu bölgesel kaynaklardır Kıyıları yoğun olarak kullanan ve kentleşme faaliyetleri olan turizm, tarım, sanayi gibi fonksiyonlar, kıyı kaynağının kullanımı konusunda sınırsız rekabet içinde olması, çevre bilimcilerin kıyıyı, korunacak bir zenginlik olarak görmelerine neden olmaktadır. (Öztürk 2009). Özellikle yaz aylarında bu alanlar; aileler, gençler, yaşlılar, bireysel turizm olgusuna katılanlar gibi birçok farklı grubu içerdiği için, çok sayıda kullanıcıyı ağırlayabilme yeteneği nedeniyle tıpkı bir park görevi görebilmektedir (Hall ve ark. 2006). Son yıllarda, kıyı alanlarında rekreasyon ve değişik alan kullanımlarına yönelik uygulamalar, kıyı özellikleri yeterince gözetilmeden gerçekleştirilmiş, 31 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 bu durumun sonucunda kıyılarımız ve bu alanlardaki orman varlıklarımız ciddi bir şekilde tahrip edilmiştir. Bu alanlarımızın doğal yapısının bozulması, yakın gelecekte birçok olumsuz riski beraberinde getirecektir. Bu çalışma ile; bir deniz kıyısı- orman içi rekreasyon alanı olan Aksazlar Koyu’nun karşılaştığı çevresel baskılar saptanmış ve rekreasyonel kullanım potansiyeli bakımından sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur. MATERYAL ve YÖNTEM Muğla ilinin güneydoğusunda, Teke yarımadasının batı kesiminde yer alan Fethiye ilçesi, kuzeyde Denizli ve Burdur illeri, doğuda Antalya ili, güneyde Esen Çayının denize döküldüğü Çayağzı, batıda Kapıdağ Yarımadası, ile sınırlanmıştır. Fethiye, Türkiye’nin güneybatısında 36. 17' 33" Kuzey boylamı 29. 15' 45" doğu boylamları arasında yer almaktadır. Yüzölçümü 3055 km2 olup kıyı uzunluğu 167 km. dir. Bir deniz kıyısı-orman içi rekreasyon alanı olan ve FethiyeGöcek Özel Çevre Koruma Bölgesinin Fethiye sınırları içinde yer almış olan Aksazlar Koyu; yaklaşık olarak 1500 m2 lik bir alan kaplamakta olup, kumsalıyla, 60-70 yaşlarındaki Pinus Brutia L. ormanı ile, bünyesinde bulundurduğu değişik özelliklerdeki maki florasıyla; yüzme, piknik, kamping gibi günübirlik rekreasyonel aktivite olanaklarıyla, mavi ve yeşilin en güzel tonlarının buluştuğu bir koydur (Şekil 1). Şekil 1. Aksazlar Koyu lokasyon (http://maps.google.com/) haritası I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 32 Araştırmada gözlem, analiz, sentez ve değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Alanda yerinde gözlem ve incelemeler yapılarak fotoğraflar çekilmiş ve sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Saptanan baskıları içeren bir değerlendirme formu oluşturulmuş ve her baskının ileride etkileyeceği faktörler tespit edilmiştir. Bu tespit ve gözlemler ışığında bu baskıların minimize edilmesine yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur. BULGULAR ve TARTIŞMA Rekreasyonel kullanımlar sürekli değişiklikler göstermekle birlikte, insan yaşamının önemli bir parçası olmuştur. Bu olgu, ormanların bugün ve gelecekte rekreasyonel amaçlı kullanımların baskısı ile karşı karşıya kalmasını kaçınılmaz hale getirmektedir (Yücel vd., 1998). Rekreasyon faaliyetlerinin artışı el değmemiş alanları ve vahşi bölgeleri kısa dönemli ekonomik çıkar için tahrip edebilmektedir. Flora ve fauna çeşitliliğine zarar vermekte, kirliliğe yol açmakta, erozyon yaratmakta ve doğal kaynakları olumsuz olarak etkilemektedir (Avcı, 2007). Aynı zamanda ormanlarla bütünleşik kıyı alanları da birçok hassas ekosistem barındıran kıyılarda süregelen her türlü faaliyetin çeşitli boyutlarda olumsuz etkileri olmaktadır. Tüm bu kullanımların baskısı, hassas bir çevre dengesine sahip olan kıyıların ve sahip oldukları ekosistemlerin giderek bozulmasının en büyük sebebidir (Öztürk, 2009). Çalışma alanı günübirlik piknik alanı olarak kullanılmakta olup alanda bulunan tesisler; danışma kulübesi, hizmet binası, 15 adet piknik masası arasında; halka açık 2 adet tuvalet ve soyunma kabini, yönlendirici levhalar ve deniz kıyısı oturma birimleri, şezlong ve şemsiyelerdir. Koyun yol güzergâhında KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 bulunan önemli bitki türleri Acacia cyanophlla, Citrus limon, Ficus carica, Liquidamber oriantalis, Nerium Oleander, Olea europea, Punica granatum olup, koya sokulmuş olan orman Pinus Brutia L. ormanıdır. Koy ilçe merkezine çok yakın olması sebebiyle Fethiye halkına günübirlik rekreasyonel kullanım olanakları sunmaktadır. Ancak koy son yıllarda çeşitli baskılar altında kalmakta ve bu baskılarda deniz suyu başta olmak üzere bitki örtüsü, toprak özellikleri ve erozyon gibi çeşitli ekolojik özellikler üzerinde tehditler oluşturmaktadır. Aksazlar koyu için tehdit unsuru oluşturacak baskılar aşağıda sıralanmış ve Şekil 2.’de gösterilmiştir. Bu baskıların ileride etkileyeceği unsurlar ise Çizelge 1.’de gösterilmiştir. Tespit edilen baskılar; Yat- çekek bakım ve onarım tesisinden kaynaklanan baskılar (Flora ve fauna üzerindeki tahripler, orman alanı üzerindeki baskılar) Karşı kıyıda yaz kış yoğun bir trafiğe sahip marina ve sintineleri Günübirlik kullanımlardan doğan çeşitli kirlilik baskıları Koyun üst tarafından geçen anayol güzergâhından kaynaklanan baskılar (maki florası üzerindeki tahripler) Koy yakınındaki yapılaşmalar nedeniyle doğal alan kullanım kaybı ve orman tahribi Her türlü dolgu ve kazı işlemi Atıl durumda bulunan yapılaşmalar, Yapılan tespit ve gözlemler ışığında oluşturulan Çizelge 1.’de en fazla baskı unsuru oluşturan dört faktör ele alınmış ve bu baskıların ileride etkileyeceği faktörler önem dereceleri ile gösterilmiştir (0=Etkisi yok,1=En düşük, 5=En yüksek) (Öztürk, 2009). Çizelge 1. Aksazlar koyu üzerindeki baskılar ve baskı dereceleri AKSAZLAR KOYU ÜZERİNDEKİ BASKILAR ve BASKI DERECELERİ Baskıların Yat-Çekek Günübirlik Konutlaşma Karşı kıyıda bulunan Etkileyeceği Bakım ve Kullanımlar gemilerin marina ve Unsurlar Onarım Tesisi sintineleri Flora 5 2 4 0 Deniz Suyu 5 1 3 5 Kirliliği Kıyının Fiziksel 5 1 4 1 Yapısı Kıyı Estetiği 5 1 3 2 Orman Alanı 5 2 5 0 Manzara 5 0 3 2 Güzelliği Toprak Kirlililiği 5 1 3 1 Çizelge 1.’de tespit edilmiş baskılara bakıldığında en yoğun baskının yat çekek bakım ve onarım tesisinden kaynaklandığı görülmektedir. Yat çekek bakım ve onarım tesisinde alanda uygulanan işlemler her yıl yapılan yıllık bakım ve 2 yılda bir yapılan genel bakım şeklindedir. Yıllık ve genel bakımda, çelik halatlar ve kazıklar yardımı ile karaya çekilen teknenin tabanına yapışmış olan deniz kabukları tabandan geminin boyası ile kazınıp yere bırakılmaktadır. Daha sonra macun, astar ve boya işlemleri uygulanmaktadır. Tekne tabanında birikmiş halde bulunan ve sintine olarak adlandırılan atıklar I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 yıkanarak zemine bırakılmaktadır. Yapılan temizlik ve boyama sonucunda çıkan tüm atıklar doğal zemin üzerine bırakılmakta ve kendi halinde ya deniz suyuna ya da yeraltına süzülmektedir. Bu işlemler sonucunda hem deniz suyu, hem de toprak yüzeyi önemli derecede kirlenmektedir. ACMEKanada laboratuarlarında yapılan kimyasal analiz sonuçlarında Cu, Pb, Zn, Ag, Ni, Co, Mn, Fe, As, Cd, Ti, Al, Hg, Se konsantrasyonlarının standart değerlerden yüksek olduğu belirlenmiştir. Toprakta meydana gelen bu ağır metal kirliliğinin yeraltı ve deniz suyunda da beklenmesi doğaldır (Anonim 2005). Ayrıca bu tesiste gemilerin boyanması için kullanılan boya malzemesi, püskürtme işlemi ile uygulanmakta olup bu işlem sırasında tesisin yakın kısımlarında bulunan flora ve fauna da zarar görmektedir. Son iki yılda bakım ve onarım tesisi orman alanının daha iç kısımlara doğru sokulduğundan orman alanı da büyük oranda zarar görmektedir. Tesisin kıyının doğal estetiği üzerinde de olumsuz etkileri çok yüksek düzeyde gözlenmiştir. Tesis toprak kirliliği, gürültü ve görüntü kirliliği, atık lirliliği ve deniz suyunda oluşturduğu kirlilikler ile birçok çevre sorununun kaynağı durumundadır. Aksazlar koyuna çok yakın mesafede olmasından dolayı koy bu kirliliklerden birinci derecede etkilenmektedir. A) YAT- ÇEKEK BAKIM VE ONARIM TESİSİ A.1.) FLORA ÜZERİNDEKİ BASKILAR 33 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 Aksazlar koyu için bir diğer önemli baskı unsuru da koyun karşı kıyısında bulunan ve yaz kış çok yoğun bir trafiğe sahip olan marina ve buraya yanaşan gemilerin bıraktığı sintinelerdir. Bu baskı faktörü ile deniz suyu önemli bir kirlilik ile karşı karşıya kalmış ve koya yakın oluşu sebebi ile kirliliğin deniz suyuna karışarak koyda günübirlik denize giren ziyaretçiler için tehdit oluşturmasına neden olmuştur. Bu baskı unsurunun da ileride etkileyeceği unsurların etki dereceleri Çizelge 1.’de gösterilmiştir. Marinanın flora ve orman alanı üzerinde bir baskısı bulunmazken en fazla etkilediği unsur deniz suyudur. Koyun hafta içi günübirlik ziyaretçi potansiyeli 50-70 kişi, haftasonu ziyaretçi potansiyeli ise 80-100 kişi arasında değişmektedir. Koya gelen ziyaretçiler tarafından günübirlik kullanımların katı atık kirliliği, araç trafiğinin orman alanı içerisine girmesi toprak sıkışmasına ve erozyon yanında bitkilerde ağır metal kirliliğine neden olmaktadır. Koyun üst tarafından geçen ve diğer koylara ulaşımı sağlayan anayol güzergâhı yazın daha yoğun bir araç trafiğine sahip olmaktadır. Bu durum alanın üst tarafında bulunan ormanlık alandaki maki örtüsü için araçların egzoz gazları sonucu oluşan kirliliklere, bitki yaprak yüzeylerinde toz birikimlerine ve darbelere maruz kalması ile sonuçlanmaktadır. I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 A.2.) YAT- ÇEKEK BAKIM VE ONARIM TESİSİNİN ORMAN ALANI ÜZERİNDEKİ BASKISI A.3.) YAT-ÇEKEK BAKIM ve ONARIM TESİSİNİN OLUŞTURDUĞU SU KİRLİLİĞİ B) ATIL DURUMDA BULUNAN YAPILAŞMALAR C) KARŞI KIYIDA YAZ KIŞ YOĞUN BİR TRAFİĞE SAHİP MARİNA VE SİNTİNELERİ 34 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 35 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 D) GÜNÜBİRLİK KULLANIMLARDAN DOĞAN ÇEŞİTLİ BASKILAR E)KOYUN ÜST TARAFINDAN GEÇEN ANAYOL GÜZERGÂHINDA BULUNAN ORMANLIK ALANLAR F) KOY YAKININDAKİ YAPILAŞMALAR VE ORMAN TAHRİBİ Şekil 2. Aksazlar koyu üzerindeki baskılar SONUÇ Çevre sorunlarının hızla arttığı gerçeği hepimiz tarafından bilinmektedir. Hatta her sorun bir zincirin halkaları gibi diğer bir sorunun da sebebi olarak karşımıza çıkmakta ve bu halkalar birbirine eklenerek uzamaktadır. Sorunların ana kaynağı olan insan sonuç olarak bu sorunlardan etkilenen en önemli unsurdur. Aksazlar koyu Fethiye kent merkezine en yakın koy olduğundan ziyaretçilerine orman içi piknik alanı alternatifi sunmaktadır. Ancak sözü edilen baskılar devam ederse bu koy için flora- faunada meydana gelecek zararlar, kıyının fiziki yapısında meydana gelecek bozulmalar, koyun deniz suyunda oluşacak kirlilikler, toprak ve orman örtüsünde meydana gelen bozulmalar sonucunda artık bu koy orman içi piknik alanı olma özelliğini kaybedecektir. Koyun rekreasyonel kullanım potansiyeli bakımından sürdürülebilirliğinin sağlanması için aşağıda belirtilen önlemler alınmalı ve ivedilikle uygulamaya geçirilmelidir. Bunun için gerekli kurum ve kuruluşlarla irtibata geçilerek gerekli denetimin yapılması da sağlanmalıdır. Yat çekek bakım ve onarım tesisi başka bir yere taşınmalı bunun içinde tüm bürokratik engeller aşılmalıdır. Koy yakınında bulunan yerleşimler ve turizm tesisleri için gerekli denetimler yapılmalıdır. Karşı kıyıda bulunan gemiler için bu yoğun trafik başka bir noktaya yönlendirilmeli ve bu noktada oluşan deniz suyu kirliliğinin yoğunluğu asgari düzeye düşürülmelidir. Günübirlik ziyaretçilerin kullanımları denetlenmeli araç trafiğinin orman alanının iç kısımlarına doğru sokulması önlenmelidir. Katı atık kirliliğinde oluşan yığılmalar ve kokunun önlenmesi için donatı sayısı artırılmalı ve alanda muhtelif noktalara dağıtılmalıdır. Koya giden yol güzergâhında bulunan ve atıl durumda olan yapılaşmalar için uygun çözümler üretilmelidir. Ülkemizde kıyı alanlarını ilgilendiren çok sayıda yasal düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemelerin görev verdiği farklı kurumların kıyı alanlarında değişik açılardan denetim yapması, aralarında koordinasyonun sağlanamaması denetimin etkinliğini azaltmaktadır. Aynı kıyı alanında denetim yapan kurumlar, kıyı ihlallerinin giderilmesine yönelik uygulamaları diğerlerinden beklemektedir. Denetim ve yönetim karmaşası yat çekek bakım ve onarım tesisinin başka bir bölgeye taşınması konusunda da yaşanmış olup çeşitli bürokratik engellerle karşılaşılmıştır. I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 Kıyı alanlarının planlanmasında koruma kullanma dengesi sağlanamamakta, kullanma amacının öne çıktığı görülmektedir. Kıyılarla ilgili faaliyet gösteren kurumların mevzuatlarında, kıyıların koruması amacına yönelik hükümlerin yer almasına karşın, uygulamada bu hükümler yeterince dikkate alınmamaktadır. Bu alanlarda düzenli denetim yapılmaması, doğal yapıyı bozan ve usulsüz eylemler hakkında genellikle şikâyet üzerine bilgi sahibi olunması nedeniyle bu tür eylemlerin hangi bölgelerde yoğunlaştığı, nedenleri, artma veya azalma eğilimleri bilinememekte, etkili önlemler almak için politika belirlenememekte zamanında tedbirler alınamamaktadır. Aksazlar koyu için gerekli yasal tedbirler alınıp denetleme, yönetim ve bakım mekanizması geliştirilmelidir. Mevcut yasalar ve düzenlemeler gerekli denetim yapılmazsa kâğıt üzerinde kalmaktan öteye geçmeyecektir. Şüphesiz en kalıcı çözüm insanlığın bilinçlenmesinden geçmektedir. Kullanırken korumamız gerektiğini bütün doğal kaynaklarımız için unutmamalıyız. Herkesin denetçisi kendi vicdanı olmalıdır. Bugün topraklarında yaşadığımız bu güzel ülkenin her bir karesini bizden sonraki kuşaklara emanet edeceğimiz düşüncesiyle hareket etmeliyiz. Ancak o zaman bu güzel koy Fethiye halkı için rekreasyon faaliyetlerini yapabilecekleri bir koy olmaya devam edecektir. KAYNAKLAR Akten M. 2003. Isparta İlindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. Seri: A, Sayı: 2, ISSN: 1302-7085, 115-132. Akten M., Akten S. 2011. Rekreasyon Potansiyellerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Model Yaklaşımı: Gülez Yöntemi Ulusal Sarıgöl İlçesi ve Değerleri Sempozyumu. Anonim, 2005. T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı. Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü. Fethiye (Karaot) Yat İnşa, BakımOnarım ve Çekek Yeri Durum Raporu. Ankara. Anonim, 2006. T.C. Sayıştay Bakanlığı Performans Denetimi Raporu. Kıyıların Kullanımının Planlanması ve Denetimi. Avcı N. 2007. Turizmde Taşıma Kapasitesinin Önemi. Ege Akademik Bakış. 7(2):485-501. Gül, A., Özgüner, H., Akten, M., Küçük, V. 2004. Gölcük Gölü ve Çevresi Peyzaj Planlama ve Tasarım Projesi. SDÜ Bilimsel Araştırma Yönetim Birimi Alt Yapı Projesi, No: 2002/2, Isparta. Gülez, S. 1992. Doğu Karadeniz Turizmi, Konferans- Workshop, sayfa: 71-74, Trabzon. Hall, Michael; J. Page, Stephen C., 2006, The Geography of Tourism and Recreation: Environment, Place and Space, Routledge. 36 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012 Öztürk G. 2009. Turizm-Çevre Koruma-Kentleşme Etkileşiminde Kıyı alanları: Antalya Örneği. Gebze İleri teknoloji Enstitüsü Mühendislik ve Fen bilimleri Enstitüsü. Şehir ve bölge Planlama anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 189 s. Pak M., Türker M. 2004. Orman İçi Dinlenme Yeri Ziyaretçilerinin Bazı Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin İrdelenmesi (Kapıçam, Başkonuş ve Dülükbaba Orman İçi Dinlenme Yerleri Örneği). KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 7(1), 2004. Uzun S. 2005. Kırsal ve Kentsel Alanlardaki Parklarda Kullanıcı Memnuniyeti; Gölcük Ormaniçi Dinlenme Alanı ve İnönü Parkı Örneği. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 104 s. Yılmaz, S. 2004. Serçeme Vadisinin Rekreasyonel Kullanım Potansiyelinin Belirlenmesi. Ekoloji dergisi, 13(51): 1-6. Yılmaz, R. 2006. Saroz Körfezi’nin Turizm ve Rekreasyonel Kullanım Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2006, ISSN: 1302-7085, 124-135 Yücel E., Aşan Z., Öz M., Öztürk M. 1998. Eskişehir Yöresi'nde Bazı Orman İçi Dinlenme Alanlarının Rekreasyonel Talep Değerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Çevre Koruma Dergisi. 7(26): 2 1-26.