flyer_türkisch korr2.indd
Transkript
flyer_türkisch korr2.indd
Berlin’de Barışçıl Devrim‘in Mekanları DEVRİMİN ANITLARI MEKANLAR 1 Gethsemane Kilisesi ANITLAR 13 Radyo-Televizyon Yayınevi 1989 Sonbaharı’nda, devrimin can alıcı odağı burasıydı. Binlerce insan, her gün burada biraraya gelerek protestolarını dile getiriyordu. Ana kapının önünde yüzlerce mum yanardı. Bu mumlar, barışçıl direnişin sembolü oldular. Prenzlauer Berg, Stargarder Straße 77 Freies Berlin yayın istasyonu, Batı‘da Barışçıl Devrim‘in sesiydi. Yayını şehrin Doğu‘sunda da dinlemek mümkündü ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti yurttaşları için en önemli haber kaynaklarından biriydi. Radyo-Televizyon Yayınevi‘nden, duvarın yıkılmasının hemen ardından Doğu ve Batı Berlin‘de yapılan ilk röportajlar yayınlandı. Charlottenburg, Masurenallee 8–14 2 14 Schloss Meydanı „Ölüm Şeridi“ ve Görlitzer Ufer Bu bölgede Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin iktidar merkezi yer alıyordu. Burada Sosyalist Birlik Partisi’nin Merkez Komitesi, Devlet Konseyi‘nin binası ve Cumhuriyet Sarayı bulunuyordu. Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin 40. yıldönümünde yönetici kadrolar kendi kendilerini kutlarken, öfkeli eylemciler kendiliğinden Schloss Meydanı‘na doğru yürüyüşe geçti. Mitte, Am Lustgarten Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘ndeki sayısız muhalif ya ülkeyi terk ediyor ya da zorla vatandaşlıktan çıkarılıyordu. Bunlardan bazıları Kreuzberg semtindeki duvarın yakınına yerleşti. Buradan muhaliflere kitap, film ve elyazmalarını kaçak yollardan ulaştırarak onları destekliyor, Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘nde meydana gelen olayları haber alarak Batı‘ya aktarıyorlardı. Kreuzberg, Görlitzer Straße / Lübbener Straße 3 15 Potsdamer Straße Elisabeth Kilisesi Batı medyası, Barışçıl Devrim‘in katalizatörüydü. Raydo 100, Radyo Glasnost adlı yayınında düzenli olarak muhalefetin faaliyetlerini aktarıyordu. Demokratik Almanya Cumhuriyeti halkı, Potsdamer Straße’deki redaksiyondan kendi ülkelerinde olup bitenler hakkında sansürsüz bilgi sahibi oluyordu. Schöneberg, Potsdamer Straße 131 Elisabeth Kilisesi, 1980‘li yılların sonundan itibaren Demokratik Almanya Cumhuriyeti çapında eleştirel bir ağ olan “Aşağıdan Kilise”nin buluşma yeriydi. 7 Mayıs 1989‘da burada, yerel seçimleri izleyen ve seçim sahtekarlığını açığa çıkaran birliğin koordinasyonu gerçekleştirildi. Mitte, Invalidenstraße 3 4 16 Teutoburger Meydanı‘ndaki Semt 1980’li yıllarda bu meydanın etrafında canlı bir altkültür gelişti. İçlerinde sanatçılar ve muhaliflerin de yer aldığı, özellikle genç insanlar, yıkılmaya yüz tutmuş eski binalarda yaşıyorlardı. Ressam ve Yurttaş Hakları Savunucusu Bärbel Bohley’in semtteki atölyesi, muhalefetin en önemli buluşma noktalarından biriydi. Prenzlauer Berg, Fehrbelliner Straße / Templiner Straße 5 Demokratik Almanya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun yanındaki Basın-Yayın Dairesi 9 Kasım 1989’da Hükümet Sözcüsü Günter Schabowski burada basının karşısına geçerek, Demokratik Almanya Cumhuriyeti yurttaşlarının seyahat etme hakkını düzenleyen yönetmeliğin, o andan itibaren geçerli olmak üzere, gevşetildiğini açıkladı. Bu açıklama üzerine çok sayıda Doğu Berlinli sınıra akın etti ve birkaç saat sonra Berlin Duvarı yıkıldı. Mitte, Mohrenstraße 37/38 6 Schöneberg Belediye Binası Gizli Servis Stasi’nin Merkezi Bu yapı kompleksi, Devlet Güvenlik Bakanlığı‘nın merkeziydi. 15 Ocak 1990‘da binlerce eylemci, dosyaların imhasını engellemek ve gizli polisin feshedilmesini zorlamak için, gizli servis Stasi‘nin merkezine hücum etti. Lichtenberg, Frankfurter Allee / Ruschestraße 17 Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘ndeki Federal Almanya Cumhuriyeti Temsilciliği Birçok Demokratik Almanya Cumhuriyeti yurttaşı, Federal Almanya Cumhuriyeti Temsilciliğine sığınıyor ve ülkeyi terk etmek için yardım talep ediyordu. Temsilcilik, Ağustos 1989‘da dolup taştığı için zaman zaman kapatılıyordu. Köşedeki evde, 1976 yılında vatandaşlıktan atılana kadar, bestekar şarkıcı Wolf Biermann yaşadı. Mitte, Chausseestraße / Hannoversche Straße 18 Alexander Meydanı Alex Meydanı, Demokratik Almanya Cumhuriyeti tarihinin en büyük mitingine sahne oldu. 4 Kasım 1989‘da yüzbinlerce insan burada yapılan mitinge katıldı. Mitingten sadece birkaç gün sonra Berlin Duvarı yıkıldı. Mitte, Alexanderplatz Duvar yıkıldıktan bir gün sonra onbinlerce Doğu ve Batı Berlinli, belediye binası önünde biraraya gelerek Willy Brandt ve Başbakan Helmut Kohl gibi ünlü Batılı politikacıları dinledi. Schöneberg, John-F.-Kennedy-Platz 1 7 Dietrich-Bonhoeffer-Evi Bu evde, Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin demokratikleşmesinin temeli atıldı. Aralık 1989’da burada ilk kez hükümetin ve muhalefetin temsilcileri, Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin demokratik dönüşümünü tartışmak ve özgür seçimleri hazırlamak için, Yuvarlak Masa etrafında biraraya geldi. Mitte, Ziegelstraße 30 8 INTERNET SİTESİ Bekenntnis Kilisesi Bekenntnis Kilisesi, 1980’li yıllarda Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nde politik baskıya maruz kalan barış aktivistlerinin, çevre gruplarının ve ülkeyi terk etmek isteyen gönüllülerin sığınağıydı. 1989 Sonbaharı’nda, „Demokrasi Şimdi“ isimli Yurttaş Hareketi ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti „Yeşiller Partisi“ bu kilisede kuruldu. Treptow, Plesserstraße 4 9 Zion Kilisesi Muhalifler, Çevre Kütüphanesi’nde kendilerinin yayınladığı yasa dışı dergi ve bildirileri basıyorlardı. Bu yayınlar tüm Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nde dağıtılıyordu. 1987 yılı sonunda gizli servis Stasi, cemaatin mekanlarını bastı ve bu işin aktörlerini gözaltına aldı. Baskının amacı yıldırmaktı ancak tam tersi gerçekleşti ve tüm ülkede direnişin gelişmesine yol açtı. Mitte, Zionskirchstraße 32 10 www.revolution89.de 11 Proje sahibi Robert Havemann-Gesellschaft e. V.. Proje, Alman Piyango Vakfı Berlin ve Federal Almanya Parlamentosu kararıyla Federal Hükümetin Kültür ve Medyadan Sorumlu Temsilcisi tarafından teşvik edilmektedir Devrimin Anıtları’nın genel planlama, tasarım ve grafiği: Helga Lieser ve Dagmar von Wilken, F 217 sergiDİZAYNgrafik Kollwitz Meydanı Bu semtte 1970’lerin ortasından itibaren, daha sonra Prenzlauer Berg efsanesini yaratan, alternatif bir yaşam kültürü gelişmeye başladı. Yaratıcı insanlar, yaşam sanatçıları ve muhalifler boş binaları işgal ediyordu. Bu evlerde okuma günleri, sergiler ve politik tartışmalar yapılıyordu. Prenzlauer Berg, Kollwitzstraße / Wörther Straße Samariter Kilisesi Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘nin en tanınmış muhalif gruplarından bazıları bu kilisede buluşuyordu. Bunlar arasında Mayıs 1989‘da yapılan seçim sahtekarlığını açığa çıkaran Samariter Kilisesi‘nin barış grubu da vardı. Burası, 1980‘lı yıllarda özellikle gençleri hayran bırakan ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti çapında üne kavuşan Blues ayinleriyle ünlüydü. Friedrichshain, Samariterstraße 27 12 Demokrasinin Evi Demokrasinin Evi, Ocak 1990‘da açıldı ve muhalif grup ve partilere politik çalışma mekanları sundu. Daha önceleri Sosyalist Birlik Partisi‘nin Mitte ilçesi yönetim merkezi olarak kullanılan bu binanın ad ve işlevinin değiştirilmesi, aynı zamanda Yurttaş Hareketi‘nin başarısının da bir sembolüydü. Mitte, Friedrichstraße 165 Çok dilli internet sitesi www.revolution89.de, ayrıntılı bir şekilde Barışçıl Devrim‘in mekanları konusunda bilgilendiriyor ve belge, portre ve dönemin tanıklarının raporlarını sunuyor. Hayranlık uyandıran fotoğraf ve belgelerle Devrim‘e giden süreç, Doğu Almanya‘daki köklü toplumsal dönüşüme yol açan olaylar ve Alman Birliği‘ne giden yol tasvir ediliyor. Internet sitesi aynı zamanda konuya dair güncel sergi, etkinlik ve yayınları sunuyor. Berlin – Barışçıl Devrim‘in Mekanları 9 Kasım 1989‘da Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘nin sınırlarının açıldığı haberi dünyaya yayıldı. Ancak duvar yıkılmadan haftalar ve aylar öncesinde neler olmuştu? Berlin, Barışçıl Devrim‘in merkezlerinden biriydi. Devrim Anıtları sayesinde, Mayıs 1989 seçimlerinde yapılan sahtekarlık ile Alman Birliği günü olan 3 Ekim 1990 tarihleri arasında gerçekleşen tarihi olayları, gerçekleştikleri orijinal yerlerinde görerek anlayabiliriz. Barışçıl Devrim ile sıkı sıkıya bağlantılı bu bilgilendirme Anıtları, Berlin‘in Doğu‘su ve Batı‘sında yer alan Devrimin Mekanları‘nı gösteriyor: Semtler, muhaliflerin buluşma yerleri, devlet gücüyle karşı karşıya gelinen mekanlar ve demokrasinin tarihinin yazıldığı binalar. Anıtlar, şehrin Batı‘sından gelen desteğin çeşitliliğini ve barışçıl yoldan gerçekleşen ilk başarılı Alman devriminden duyulan mutluluğu gösteriyorlar. İşin merkezinde o dönemin aktörleri yer alıyor. Bu aktörler, cesaretleri ve kararlılıklarıyla Demokratik Almanya Cumhuriyeti rejimini yıkmış ve ülkelerine demokrasiyi getirmişlerdir. Etkileyici fotoğraflar ve sekiz dilde dinlenebilen açıklayıcı metinler, Barışçıl Devrim‘in tarihini orijinal mekanlarında canlı kılıyor. Devrimin Anıtları, ziyaretçilere, Duvar Anıtları‘yla birlikte Alman-Alman tarihinin heyecan verici bir dönemini sergileyerek, rehberlik ediyorlar. alle Osloer S raß e S U GESUNDBRUNNEN U8 / S1 / S2 / S25 /S8 / S41/ S42 Bru raß U ße Bülo Martin-Luther-Str. ße Pren sw eif Gr e traß er S hau nric h-H uer 14 Frankfur ter Allee All ee 16 Gizli Servis Stasi’nin Merkezi Gneis enau straß e 8 chk ina llee S TREPTOWER PARK S41 / S42 / S85 Treptower Park tra ße Volkspark Hasenheide rl- up mi M ar x- e aß str us nic U Ka ts Do 6 U S Berlin-Tempelhof So St ra ße nn en all ee tr. Hermanns INNSBRUCKER PLATZ U4 / S41 / S42 / S46 War sc -Str . Yorc ala Pus Ha Bundesallee AV U U 3 Potsdamer Straße e kstraß U US amm BAYERISCHER PLATZ U4 / U7 U S MAGDALENEN STR. U5 Gitschiner Str. Pallasstr. YORKSTR. U7 / S1 / S2 / S25 RATH. SCHÖNEBERG U4 r U Str. en s Ufe U U Skalitzer Str. 16 OSTKREUZ Str er D che S 3 sche GÖRLITZER BHF. U1 bus rgis Hoh Halle WARSCHAUER STR. U1 / S3 / S5 / S9 / S75 10 SCHLES. TOR. U1 Kott nbu nde BÜLOWSTR. U2 en Str. US eine ße stra mer tstra 9 Hei e raß rst ue Ca Kleis Straße Hohenstauf zolle 7 sda KURFÜRSTENSTR. U1 wstr. mm rnda 8 Pot Mes seda mm Bra Lietzenburger ße r. S ße Kurfü g We tra m dam rsten tst STADTMITTE U6 US FRANKFURTER ALLEE U5 / S8 / S41 / S42 / S85 e ens BERLIN OST.BAHNHOF S3 / S5 / S9 / S75 aß rst ark Str rfü U U lzm lmstra MESSE NORD S41 / S42 / S46 Ku 5 Leipziger Str. Reichpietschufer BREITSCHEIDPLATZ Frankfurte SAMARITERSTR. U5 r Allee Ho Wilhe Kantstraße 6 U S POTSDAMER PLATZ 12 Demokrasinin Evi x-Allee er ße Karl-Mar en POTSDAMER PL. U2 / S1 / S2 / S25 ra 11 ag rg den Linden xh enstra Tiergart be st WESTKREUZ S1 / S5 / S7 / S9 damm S41 / S42 / S46 / S75 rsten Kurfü 5 ße en U S Bo rd Friedrichstr. Ha e 12 Brandenburger Tor Tiergarten raß tr. . Juni Straße des 17 ALEXANDERPLATZ e Alle rger sbe d n La er S e . Juni Straße des 17 GROSSER STERN Unter 18 llst urg raß ERNST-REUTERPLATZ S rst Mo ALEXANDERPLATZ U2 / U5 / U8 S5 / S7 / S9 / S75 2 tr. rS we rko lee U S 12 11 ae S Volkspark Friedrichshain ersb on HACKESCHER MARKT S5 / S7 / S9 / S75 e Pet Alt raß 7 Sto U erger Allee r. ORANIERNBURGER TOR U6 Tors t R.-LUXEMBURG-PL. U2 U Landsb 18 Alexander Meydanı r St 17 K U U e r. st de ro p ni zige raß GREIFSWALDER STR. S8 / S41 / S42 / S85 S Dan uhr -Al Kaiserdamm S nst Friedrichstr. 13 e U Heerstraße TH.-HEUSS-PLATZ U2 o-S Bism U 4 de vali FRIEDRICHSTR. U6 / S1 / S2 S5 / S9 / S25 / S75 arckstraße KAISERDAMM U2 aß ße str beth-Str. ra ee st abit Ott Königin-Elisa hs In S U Alt Mo Schlosspark Charlottenburg ing Stadtr nner Weg ic ss Fürstenbru Re e Kaiserin-Augusta-Allee BLN. HBF. U56 / S1 / S2 S5 / S7 / S9 / S75 elo str . SENEFELDER PLATZ U2 aß Sic ela ng 4 ROSENTHALER PL. U8 Cumhuriyeti‘ndeki Federal Almanya Cumhuriyeti Temsilciliği ch 9 15 3 S str Beusselstraße traß 11 Samariter Kilisesi ide e rna Mi 10 ue au He Siem ens king Ch 4 aße ensstr 2 Be NORDBHF. S1 / S2 / S25 17 Demokratik Almanya PRENZLAUER ALLEE S8 / S41 / S42 / S85 er Str . tr. rS ße S Danzig U tra er nse iße We BERNAUER STR. U8 es 1 U e 15 Elisabeth Kilisesi tse ra mm nst Da nne ler EBERSWALDER STR. U2 Os St ink Plötzensee SCHÖNHAUSER ALLEE U2 / S8 / S41 / S42 / S85 er atw Goethepark S U ald Sa 10 Kollwitz Meydanı ße wstra r. Quitzo Meydanı‘ndaki St Teutoburger Semt er rg e b rle e P Weisser See e Schönhauser Allee orfer Str. Se traß er Str. llee ße dst es uss Bornholm 2 Schloss Meydanı Ba ß tra Volkspark Jungfernheide tori 1 er A tra e Pis zlau rs 1 Gethsemane Kilisesi BORNHOLMER STR. S1 / S2 / S25 / S8 / S85 Prin le Reinickend ül zen tr. M Volkspark Rehberge 9 Zion Kilisesi S U e Schillerpark 13 Radyo-Televizyon Yayınevi Devrimin Anıtları (1–18) 1 Gethsemane Kilisesi 2 Schloss Meydanı 3 Potsdamer Straße 4 Teutoburger Meydanı‘ndaki Semt 5 Demokratik Almanya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun yanındaki Basın-Yayın Dairesi 6 Schöneberg Belediye Binası 6 7 8 9 10 11 12 Schöneberg Belediye Binası Dietrich-Bonhoeffer-Evi Bekenntnis Kilisesi Zion Kilisesi Kollwitz Meydanı Samariter Kilisesi Demokrasinin Evi 13 14 15 16 17 18 Duvar Anıtları (1–12) Radyo-Televizyon Yayınevi 1 Bornholmer Straße „Ölüm Şeridi“ ve Görlitzer Ufer 2 Bernauer Straße Elisabeth Kilisesi 3 S-Tramvay İstasyonu Nordbahnhof Gizli Servis Stasi’nin Merkezi 4 Kapelle Ufer (Merkez Tren Garı) Demokratik Almanya Cumhuriyeti‘ndeki Federal Alma- 5 Ebertstraße nya Cumhuriyeti Temsilciliği 6 Potsdamer Platz Alexander Meydanı 7 Dietrich-Bonhoeffer-Evi 7 8 9 10 11 12 Niederkirchner-/Stresemannstraße Check-Point-Charlie, Krausenstraße East-Side-Gallery Oberbaumbrücke Pariser Platz S-Tramvay İstasyonu Friedrichstraße 5 Demokratik Almanya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun yanındaki Basın-Yayın Dairesi 8 Bekenntnis Kilisesi Fotoğrafların kaynağı: Başlığın teması: Archiv StAufarb / Bestand Klaus Mehner, 89_1104_POLDemo_27 [M] Dışarısı: Robert-Havemann-Gesellschaft / Frank Ebert, Rolf Zöllner İçerisi: 1 picture-alliance/dpa/Lehtikuva Oy, 2 Hans-Peter Stiebin, 3 Radio 100, 4 Ostkreuz / Harald Hauswald, 5 Bundesarchiv / Thomas Lehmann, 6 picturealliance/dpa, 7 epd-bild / Andreas Schoelzel, 8 Gemeinde der Bekenntniskirche 14 „Ölüm Şeridi“ ve Görlitzer Ufer Berlin-Treptow, 9 Ostkreuz / Harald Hauswald, 10 Helga Paris, 11 Ostkreuz / Harald Hauswald, 12 Ilona Schäfer, 13 Fotowork / Ingo Kuzia, 14 www.berlinermauer.de, 15 Kirche von Unten, 16 Robert-Havemann-Gesellschaft / Harry Hauschild, 17 picture-alliance/dpa/Jan Baue, 18 Photonet / Dirk Lehnartz Bildiri dizayn: commoto, Berlin S U S- ve U-Bahn durakları