Faaliyet Raporu 2003
Transkript
Faaliyet Raporu 2003
HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. Faaliyet Raporu 2003 ‹Ç‹NDEK‹LER Gündem 01 Yönetim Kurulu Baflkan› ve Chief Executive Officer’›n Mesaj› 02 Yönetim Kurulu 06 Yönetim Komiteleri 08 Grup Baflkanlar› 08 Üst Yönetim 09 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri 10 Kar Da¤›t›m Önerisi 12 Denetçi Raporu 13 Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu 15 Ola¤an Genel Kurul Gündemi 1- Aç›l›fl ve Baflkanl›k Divan›'n›n teflekkülü 2- Genel Kurul Toplant› Tutana¤›'n›n imzalanmas› hususunda Baflkanl›k Divan›'na yetki verilmesi 3- 2003 y›l› faaliyet ve hesaplar› hakk›nda Yönetim Kurulu ve Denetçi Raporlar›’n›n okunmas›, müzakeresi 4- 2003 y›l› bilanço ve kâr-zarar hesaplar›n›n okunmas›, müzakeresi ve tasdiki ile kâr da¤›t›m›yla ilgili teklifin görüflülerek karara ba¤lanmas› 5- Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçilerin fiirket’in 2003 y›l› faaliyetlerinden dolay› ibra edilmeleri 6- Görev süreleri sona eren Yönetim Kurulu Üyeleri'nin seçilmesi ve görev süreleri ile ücretlerinin tesbiti 7- Mali tablo ve raporlar›n 2499 Say›l› Sermaye Piyasas› Kanunu uyar›nca Denetimi için Yönetim Kurulu taraf›ndan seçilmifl bulunan Ba¤›ms›z D›fl Denetleme Kuruluflu'nun onay› 8- Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyeleri’ne, Türk Ticaret Kanunu'nun 334. ve 335. maddelerinde yaz›l› muameleleri yapabilmelerine izin verilmesi H.Ö. Sabanc› Holding A.fi. 2003 y›l› Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› 17 May›s 2004 Pazartesi günü saat 14:00’de Sabanc› Center, 4. Levent, ‹stanbul adresinde yap›lacakt›r. FAAL‹YET RAPORU 1 Yönetim Kurulu Baflkan› ve Chief Executive Officer’›n Mesaj› Say›n Hissedarlar›m›z, 2003 y›l›n›n Sabanc› Grubu için çok baflar›l› bir y›l oldu¤unun müjdesini sizlerle paylaflarak mesaj›m›za bafllamak istiyoruz. Beklentilerimiz 2004 y›l›n›n daha da iyi olaca¤› yönündedir. 2003 y›l›na belirsizlik ve endiflelerle girerken, Irak sorunu ülkemizin de içinde oldu¤u bölgedeki bar›fl ve istikrar› tehdit eder bir durumdayd›. Beklenenin aksine k›sa süren askeri harekat›n komflu ülke Irak’›n demokratikleflmesine ve yeniden yap›lanmas›na odaklanmas› bizler için flans olmufltur. Irak’ta yaflanan sorunun k›sa sürmesi, ülkemiz ve dünya ekonomisinde ikinci yar›y›ldan itibaren olumlu bir hava estirmifltir. Bu olumlu havan›n 2004 y›l›nda da devam edece¤ini beklemekteyiz. Ekonomik cephede, 2003 y›l›nda, global ekonominin bir iyileflme sürecine girdi¤ine tan›k olmaktay›z. Irak harekat›n›n ve SARS’›n olumsuz etkilerinin giderilmesiyle, global ekonomiler 2003’ün ikinci çeyre¤inden itibaren tekrar büyümeye bafllam›fllar ve 2000 y›l›ndan beri süregelen ekonomik durgunlu¤a bir son vermifllerdir. Dikkat çekici bir h›zla iyileflen ABD ekonomisinin itici gücüyle global ekonomiler, 2002 y›l›ndaki büyüme h›z›n› aflarak, 2003 y›l›nda %3.2 oran›nda büyümüfllerdir. 2003 y›l›nda, ABD’ye ihracat yapan ülkeler ABD ekonomisindeki iyileflmeden direkt olarak yararlanm›fllard›r. Bizim için gözard› edilemeyecek kadar önemli bir pazar olan Çin, %9 büyüme oran› ile ekonomik büyümenin lideri olmay› sürdürmüfltür. Bu lider konumunu 2004 y›l›nda da sürdürmesi beklenmektedir. Japonya %2.2 oran›nda bir büyüme sa¤lam›flt›r ve ayn› h›zla 2004 y›l›nda da büyümesi beklenmektedir. Euro Bölgesi ortalama global büyüme oran›n›n alt›nda kalm›fl ve ancak %0.5’lik bir büyüme gerçeklefltirmifltir. Bu bölgede 2003 y›l›nda bafllayan büyüme e¤iliminin 2006 y›l›nda en üst seviyesine ulaflaca¤› beklenmektedir. Ülkemiz de do¤al olarak bu genel ekonomik konjonktürden olumlu etkilenmifltir. Bir yandan politik istikrar ve mali ve ekonomik programlara ba¤l›l›k, öte yandan uluslararas› piyasalarda düflen faiz oranlar› ve global yat›r›mc›lar›n artan risk alma e¤ilimleri, Türkiye’nin son 25 y›l›n en düflük enflasyon seviyesine ulaflmas›nda etken olmufltur. Yurtiçi faiz oranlar›n›n afla¤› inmesi ile birlikte kamu iç borçlanmas›n›n faiz yükü de hafiflemifltir. Döviz kurlar›nda sa¤lanan istikrar ve rekor seviyedeki ihracat, 2003 y›l›nda, Türk ekonomisinin di¤er baflar›lar› olmufltur. Otuz y›ll›k geçmifli olan K›br›s sorununun çözümünde Türkiye uluslararas› siyasi arenada çok kararl› bir tutum izlemifltir. ‹nan›yoruz ve bekliyoruz ki, K›br›s çözüm bekleyen uluslararas› sorunlar listesinden k›sa bir süre sonra ç›kacakt›r. K›rk y›ld›r ülkemiz Avrupa Birli¤i’ne tam üyelik için çal›flmaktad›r. Türkiye, Avrupa Birli¤i normlar›n› ve düzenlemelerini benimsemifl, ekonomik ve politik zorunluluklar› yerine getirmifltir. Müzakerelere bafllama tarihinin Aral›k 2004 Zirvesi’nde aç›klanmas›yla birlikte Türkiye için yeni bir dönemin bafllayaca¤›na inan›yoruz. 2003 y›l› hissedarlar›m›z için verimli bir y›l olmufltur. ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören toplam hisse senedi hacminin %20’sini oluflturan Sabanc› Holding ve Akbank hisselerinin y›l sonu piyasa de¤eri 13 milyar ABD dolar›na ulaflm›flt›r. ‹fltirak portföyümüzü daha dengeli bir hale getirebilmek için yap›land›rma çal›flmalar›na devam ettik. Bu amaçla; Otomotiv flaft› üreten Akkardansa flirketimizdeki hissemizi satt›k, Su ve süt ürünleri üreten Danonesa flirketimizdeki hissemizi orta¤›m›z Danone’ye devrettik, ‹nternet Servis Sa¤lay›c› flirketimiz Turk.Net ve ‹nternet ticaret flirketimiz (B2B) Ak ‹nternet’i Sabanc› Telekomünikasyon flirketi alt›nda birlefltirerek Sabanc› Grubu’nun telekomünikasyon hizmetlerini yeniden yap›land›rd›k. ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören toplam hisse senedi hacminin %20’sini oluflturan Sabanc› Holding ve Akbank hisselerinin y›l sonu piyasa de¤eri 13 milyar ABD dolar›na ulaflm›flt›r. FAAL‹YET RAPORU 3 Yönetim Kurulu Baflkan› ve Chief Executive Officer’›n Mesaj› G›da sektöründe faaliyet gösteren flirketimiz G›dasa’y› kurduk ve sat›n ald›¤›m›z Piyale markas› ile çok zengin bir ürün gam›n› pazarlamaya bafllad›k. G›dasa’y› y›ll›k cirosu 1 milyar ABD dolar› olan bir flirket haline getirmeyi planl›yoruz. tasarlad›k. Türkiye’nin en büyük Gruplar›, Sabanc› ve Koç olarak, aram›zda yapt›¤›m›z bir anlaflma ile Türk Telekom’un özellefltirilmesi sonras›na haz›rl›k için güçlerimizi birlefltirdik. 2005 y›l› sonunda %30 oran›nda gider tasarrufu yaratacak "3005 Program›"n› yürürlü¤e koyduk. "Temel ifl kurallar›" felsefesine geri dönerek iyilefltirme ve sinerji oluflturmak üzere her ifl sürecini kritik bir gözle yeniden de¤erlendirdik ve tasarlad›k. Gönülden inan›yoruz ki, bu yeni bak›fl aç›s›yla rekabet gücümüzü ve etkinli¤imizi art›raca¤›z. Enerjisa’n›n Adana ve Mersin kojenerasyon tesislerini iflletmeye ald›k. Böylelikle Enerjisa flirketimizi y›ll›k 370 MW elektrik enerjisi üretim kapasitesine ulaflt›rd›k. Telekomünikasyon alan›nda aray›fllar›m›z› 2004 y›l›nda bafllayacak deregülasyon ve özellefltirme çal›flmalar› çerçevesinde yeniden 2003 y›l›, Akbank için de büyük baflar›lara sahne olmufltur. Müflteri odakl› hizmet kalitesi, özel, ticari ve kurumsal bankac›l›ktaki yeni ürünleri, uluslararas› kabul görmüfl risk yönetimi uygulamalar›, odaklanm›fl ve yetkin yönetimi Akbank’›n bu üstün baflar›s›n›n alt›nda yatan temel etkenler olmufltur. 2005 y›l› sonunda %30 oran›nda gider tasarrufu yaratacak "3005 Program›"n› yürürlü¤e koyduk. "Temel ifl kurallar›" felsefesine geri dönerek iyilefltirme ve sinerji oluflturmak üzere her ifl sürecini kritik bir gözle yeniden de¤erlendirdik ve tasarlad›k. Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Sabanc› Holding’de uygulanmaya bafllam›flt›r. Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Yönetim ‹lkeleri de Sabanc› Holding’de uygulanmaya bafllam›flt›r. ‹nsan kaynaklar›m›z›n gelifltirilmesi ve zenginlefltirilmesine yönelik yat›r›mlar›m›z devam etmektedir. Say›lar› 39,000’i bulan çal›flanlar›m›z, Sabanc› Grubu’nda çal›flman›n bir onur ve ayr›cal›k oldu¤unun sorumluluk ve bilincindedirler. Ortaklar›m›za de¤er yaratmak için gösterdi¤imiz çabalar›n ve baflar›l› performans›m›z›n sonuçlar› rakamlar›m›za yans›m›flt›r. 2003 y›l›nda: net sat›fllar›m›z 7.3 milyar ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %39 art›fl göstermifltir, aktif büyüklü¤ümüz 25.4 milyar ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %36 art›fl göstermifltir, net kar›m›z 583 milyon ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %156 art›fl göstermifltir, sadece üretimimizden yapt›¤›m›z ihracat 819 milyon ABD dolar›na ulaflm›flt›r, yat›r›mlar›m›z ise 347 milyon ABD dolar›na eriflmifltir. 2003 y›l› içinde Sabanc› Holding ve Akbank’›n ödenmifl sermayeleri s›ras› ile 1 katrilyon TL’ye ve 1.2 katrilyon TL’ye, kay›tl› sermayeleri ise s›ras› ile 1.75 katrilyon TL’ye ve 2.5 katrilyon TL’ye yükseltilmifltir. 2003 y›l›, sosyal ve kültürel çal›flmalar›m›z aç›s›ndan da baflar›l› geçmifltir. H.Ö. Sabanc› Vakf› taraf›ndan kurulan ve desteklenen Sabanc› Üniversitesi 2003 y›l›nda ilk mezunlar›n› vermifltir. Gençlerimizi e¤iterek ulusumuza hizmet etmelerine vesile olmak Sabanc› Grubu’nun onur duydu¤u en büyük k›vanç kaynaklar›ndan birisidir. Özetlemek gerekirse, 2003 y›l› Sabanc› Grubu için baflar›l› ve karl› geçmifltir. 2004 y›l› içinde çal›flanlar›m›zla elele, hep beraber bayra¤›m›z› daha da ileri tafl›ma azmimiz vard›r. Bu konuda ana prensibimiz “çal›flmak, çal›flmak ve çal›flmakt›r”. Yüksek performanslar› ve hissedarlar›m›za de¤er yaratmak için gösterdikleri özverili çal›flmalar› için dinamik yönetim kardolar›m›za ve tüm çal›flanlar›m›za teflekkürlerimizi sunar›z. Sayg›lar›m›zla, Sak›p Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› Celal Metin Chief Executive Officer FAAL‹YET RAPORU 5 Yönetim Kurulu Sak›p Sabanc› fievket Sabanc› Erol Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Celal Metin Ömer Sabanc› Demir Sabanc› Üye & CEO Üye Üye Aldo L. Kaslowski Nafiz Can Paker Lütfi Yenel Üye Üye Üye Sak›p Sabanc› (71) Yönetim Kurulu Baflkan› fievket Sabanc› (68) Erol Sabanc› (66) Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Sak›p Sabanc›, Bossa Un Fabrikas›'nda veznedarl›kla ifl hayat›na bafllad›. S›ras›yla, çiftlik müdürü ve Bossa Tekstil ‹flletmesi Müdürü oldu. 1966 y›l›nda Sabanc› Holding'in Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›'na getirildi. Bu görevi yan›nda Hac› Ömer Sabanc› Vakf›VAKSA'n›n Mütevelli Heyeti Baflkanl›¤›, Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti Onur Baflkanl›¤› görevlerini yürütmekteydi. fievket Sabanc›, ‹ngiltere'de Manchester Üniversitesi'nde Tekstil Mühendisli¤i okudu. Sabanc› Grubu'ndaki ifl hayat›na Bossa'da bafllad›. 1980 y›l›ndan itibaren Sabanc› Grubu'nu yurt d›fl›nda temsil etti. Vaksa'n›n kurucular› aras›nda yer alan fievket Sabanc›, Sabanc› Grubu Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve ‹cra ve Strateji Komitesi Üyesi'dir. Erol Sabanc›, ‹ngiltere'de Manchester College of Commerce’i bitirdi. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤inin yan› s›ra, Akbank Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Üyesi, Sabanc› ve BNP-AKDresdner Bank Yönetim Kurulu Baflkan›, Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas›, S›nai Yat›r›m Bankas› Yönetim Kurulu Üyesi ve Institut Internationale D'Etudes Bancaires Üyesidir. Ömer Sabanc› (45) Demir Sabanc› (33) Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Sabanc›, Amerika Birleflik Devletleri'nde, Delaware Üniversitesi'nde ekonomi tahsili yapt›.Sabanc› Toplulu¤u'nun Avrupa'daki çeflitli flirketlerinde çal›flt›ktan sonra Sasa'da Genel Müdürlük dahil çeflitli pozisyonlarda 15 y›l çal›flt›. DuPont-Sabanc› Polyester ortakl›¤›n›n kurulmas›na önderlik eden Ömer Sabanc›, kuruluflunun ard›ndan DuPontsa'n›n Yönetim Kurulu Baflkan› oldu. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyeli¤i, ‹cra Komitesi Üyeli¤i ve Kimya Grubu Baflkanl›¤› görevlerini sürdüren Ömer Sabanc›, halen TÜS‹AD Yönetim Kurulu baflkan›d›r. Demir Sabanc›, Boston Üniversitesi'nde Ekonomi ve Uluslararas› ‹liflkiler okuduktan sonra, New York'ta Cornell Üniversitesi'nde Master yapt›. Japonya'da Mitsui ve Toyota Motor Corporation'da çal›flt›. Teknosa Genel Müdürlü¤ü, Sabanc› Holding Perakendecilik Grup Baflkan Yard›mc›l›¤› yapt›. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu ‹cra ve Strateji Komitesi Üyesidir. 1 Nisan 2002 tarihinden geçerli olmak üzere Sabanc› Holding Perakendecilik Grup Baflkan› olarak atand›. Nafiz Can Paker (62) Aldo L. Kaslowski (67) Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Nafiz Can Paker, 1962-1973 y›llar› aras›nda Berlin Teknik Üniversitesi’nde sürdürdü¤ü yüksek ö¤retim ile Makina Mühendisli¤i branfl›nda Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini alm›fl; 1973 y›l›nda Columbia Üniversitesi’nde ‹flletme Master’› yapt›. 1971 y›l›ndan bu yana Türk Henkel A.fi.’nin üst yönetim kademelerinde görev alan N. Can Paker, halen Türk Henkel A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’su olarak görev yapmaktad›r. N. Can Paker, TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf›) Yönetim Kurulu Baflkan›, TÜS‹AD Haysiyet Divan›, Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti, ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf›, Robert Kolej Mütevelli Heyeti ve ENKA Okullar› Dan›flma Kurulu Üyeli¤i görevlerini yürütmektedir. Paker, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. Aldo Kaslowski, 1965 y›l›ndan bu yana Organik Holding A.fi. President ve CEO’lu¤unu yürütmektedir. Aldo L.Kaslowski; Türk-Frans›z ‹fl Konseyi ve ‹stanbul’daki ‹talyan Ticaret Odas› Baflkanl›klar›n›; TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›l›¤›’n›; Türk-‹ngiliz ‹fl Konseyi ‹cra Komitesi, Türk-Pirelli Kablo Yönetim Kurulu, Büyükelçi Holdbrook’un Baflkanl›¤›n› yapt›¤› K›br›s sorununa çözüm konular›yla ilgili BusinessDiplomacy Çal›flma Grubu ile e¤itim, kültür, sanat ve hay›r amaçl› bir çok sivil toplum örgütlerinin Yönetim Kurulu Üyeliklerini yürütmektedir. YPO (Young President Organization) kurucu üyelerinden biri olmufl; halen CEO (Chief Executive Organizations) ve WPO (World President Organization)’da aktif üye olarak görev yap›yor. Kaslowski, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. Halen ‹SO Meclis Üyesi olan Sak›p Sabanc›, 1964 y›l›ndan itibaren, 25 y›l müddetle Adana ve Kocaeli Sanayi Odalar›; Türkiye Sanayi ve Ticaret Odalar› Birli¤i Üyeli¤i ve Baflkanl›¤› yapt›. 1986 y›l›nda Türk Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i TÜS‹AD'›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›'n› üstlenen Sak›p Sabanc›, 1987-1989 y›llar› aras›nda Yüksek ‹stiflare Konseyi Baflkanl›¤›'n› yapt›. Celal Metin (55) Yönetim Kurulu Üyesi/CEO Celal Metin, ‹stanbul Üniversitesi’nde tamamlad›¤› kimya doktoras›n›n ard›ndan, 1975 y›l›nda Sabanc› Grubu'na kat›lm›flt›r. 1975-1985 y›llar› aras›nda Lassa'da Teknik Müdür, Üretim Müdürü, Fabrika Müdürü ve Genel Müdür Yard›mc›s›, 1985-1987 y›llar› aras›nda Lisa Genel Müdürü, 1987-1988 y›llar›nda ise Beksa Kurucu Genel Müdürü ve B‹MSA Yönetim Kurulu Üyesi olarak Toplulu¤umuza hizmet vermifltir. Dr. Metin, 1988 y›l›ndan Sabanc› Holding Chief Executive Officer'l›k görevine atand›¤› tarihe kadar, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da operasyonlar› bulunan ve baz›lar› halka aç›k firmalar›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Chief Executive Officer'l›¤› görevlerini yürütmüfltür. Dr. Celal Metin, 14 Nisan 2003 tarihinden itibaren Grubumuza Chief Executive Officer'l›k görevine ve Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyeli¤i'ne atanm›flt›r. Lütfi Yenel (54) Yönetim Kurulu Üyesi Lütfi Yenel, Lisans ve Yüksek Lisans e¤itimini ‹stanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Bölümü’nde tamamlad›ktan sonra bir süre ayn› Üniversite’de görev yapt›. 20 y›l elektronik sektöründe de¤iflik yönetim kademelerinde çal›flt›. Vestel’de Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Japonya’daki Sansui firmas› Yönetim Kurulu Üyeli¤i’nde bulundu. 1995 y›l›ndan beri Alcatel Grubu’nda çal›flmakta olup; Alcatel Teletafl, Türkiye Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’su olarak görevini sürdürüyor. Ayn› zamanda Türkiye, Kafkas Bölgesi ve Orta Asya’dan sorumlu Alcatel Bölge Baflkan Yard›mc›l›¤› görevini de yürütüyor: Yener, KALDER Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ile TÜS‹AD Yönetim Kurulu üyeli¤i görevlerinde de bulundu. Yener, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. FAAL‹YET RAPORU 7 Yönetim Komiteleri ‹cra ve Strateji Komitesi Denetim Komitesi Sak›p Sabanc› (Baflkan) Nafiz Can Paker (Baflkan) fievket Sabanc› Demir Sabanc› Erol Sabanc› Aldo Kaslowski Celal Metin Ömer Sabanc› ‹nsan Kaynaklar› Komitesi Demir Sabanc› Güler Sabanc› (Baflkan) Celal Metin Finans ve Ortakl›k Yap›s› Komitesi Ömer Sabanc› Erol Sabanc› (Baflkan) Suzan Sabanc› Dinçer Celal Metin Mehmet Civelek Faruk Bilen R›dvan Yirmibeflo¤lu Lütfi Yenel Nedim Bozfak›o¤lu Mevlüt Aydemir Grup Baflkanlar› 1 Ömer Sabanc› Kimya Grup Baflkan› 2 Demir Sabanc› Perakendecilik Grup Baflkan› 3 Güler Sabanc› Lastik ve Takviye Malzemeleri Grup Baflkan› 4 Erhan Kam›fll› Çimento Grup Baflkan› 5 Haluk Dinçer G›da Grup Baflkan› 6 Yakup Güngör Tekstil Grup Baflkan› 7 Ak›n Kozano¤lu Banka ve Sigortac›l›k Grup Baflkan› 8 Engin Tuncay D›fl ‹liflkiler Grup Baflkan› 5 8 7 2 3 4 6 1 Üst Yönetim 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 14 11 12 13 10 Celal Metin Faruk Bilen Mehmet Civelek Ali Sabanc› Ertu¤rul Ergöz CEO Grup Baflkan› - Finans Grup Baflkan› - ‹nsan Kaynaklar› Grup Baflkan› - Strateji ve ‹fl Gelifltirme Genel Sekreter Mevlüt Aydemir Nedim Bozfak›o¤lu R›dvan Yirmibeflo¤lu Yalç›n Küçükertunç Ça¤atay Özdo¤ru Metin Reyna Kürflat Darbaz Ali Özgenç Tamer Saka Özer Yelçe Barbaros ‹neci Direktör - Mali ‹fller ve Finansman Direktör - Bütçe, Muhasebe ve Konsolidasyon Direktör - ‹nsan Kaynaklar› Direktör - Denetim Direktör - Bilgi ve Telekomünikasyon Direktör - Hukuk Müflaviri Direktör - Kurumsal ‹liflkiler Direktör – ‹fl Gelifltirme Direktör - Risk Yönetimi Direktör - Kurumsal ‹letiflim Bafl Ekonomist 4 6 5 8 7 15 9 2 3 1 FAAL‹YET RAPORU 9 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Sabanc› Holding Kurumsal Yönetim alan›nda var olan en yüksek standartlar› benimsemifltir. Kurumsal Yönetim Uygulamalar›m›z Sabanc› Holding’in afla¤›da s›ralanan özde¤erlerine dayanmaktad›r. Özde¤erlerimiz: kurallara ba¤l›l›k gösterir. Söz konusu kurallar›n her türlü tutum ve davran›fl›m›z ile ilgili tam olarak yol göstermesi mümkün olmad›¤›ndan, toplulu¤umuzun özde¤erleri ve etik anlay›fl› esas al›narak haz›rlanm›fl olan ‹fl Eti¤i Kurallar›’n› faaliyetlerimizde rehber kabul ederiz. Farkl› geçmifllerden gelen insanlar›m›z›n potansiyellerini ortaya ç›kartabilmeleri için herkese eflit flartlar sunar›z. Çal›flanlar›m›z›n sosyal sorumluluk bilinciyle gerçeklefltirecekleri giriflimleri destekleriz. Kurumsal Vatandafll›k Dürüstlük Tüm Sabanc› Holding çal›flanlar›n›n menfaat sahipleri ile iliflkilerinde do¤ruluk ve dürüstlük kavramlar›n› iliflkileri yönlendirici temel de¤erler olarak kabul ederiz. Eflitlik Tüm çal›flanlar›m›za dürüst ve adil yaklafl›r ve çal›flanlar›n bireysel geliflimi için gereken çabay› gösteririz. Ayr›mc›l›ktan ar›nd›r›lm›fl bir çal›flma ortam›n› taahhüt ederiz. Güvenilirlik Sabanc› Holding olarak kamuoyunun güvenini kazanmak ve sürdürmek temel de¤erlerimiz aras›nda yer al›r. Bu bilinç ile, pay sahiplerimize ve paydafllar›m›za aç›k, anlafl›l›r ve do¤ru bilgiler verir, verilen bilgiler do¤rultusunda hareket ederiz. Sayg› Çal›flanlar›m›z için güvenli, sa¤l›kl› ve kendilerini de¤erli hissedecekleri bir çal›flma ortam› sa¤lar›z. ‹fl hayat› ve özel hayat aras›ndaki dengeye önem veririz. Sabanc› Holding olarak toplumsal ve sosyal konulara hassas ve duyarl› bir flekilde yaklafl›r›z. Sosyal sorumluluk anlay›fl›m›z›n gere¤i olarak, faaliyette bulundu¤umuz ülkelerin kanunlar›na, geleneklerine uygun bir flekilde davran›r›z ve bu toplumlar›n geliflmesine katk›da bulunmaya çal›fl›r›z. Sabanc› Vakf›, Vaksa vas›tas›yla bu do¤rultuda, e¤itim ve hay›r ifllerine yönelik yo¤un faaliyetler gösteririz. ‹fl Ahlak› Tüm yönetim birimleri, faaliyetlerinde kanunlara, düzenlemelere ve flirket içi Sabanc› Holding Kurumsal Yönetim alan›nda var olan en yüksek standartlar› benimsemifltir. Kamuya aç›klanacak bilgiler, aç›klamadan yararlanacak kifli ve kurulufllar›n karar vermelerine yard›mc› olacak flekilde, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, yorumlanabilir ve kolay eriflilebilir biçimde kamunun kullan›m›na sunulmaktad›r. Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemeleri, di¤er yerel düzenlemeler ve küresel en iyi uygulamalara paralel olarak Sabanc› Holding Kurumsal Yönetim ‹lkeleri dört temel bafll›kta grupland›r›lm›flt›r. 1. Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu fonksiyonlar› ile ilgili Kurumsal Yönetim Uygulamalar› flunlard›r: enerjilerini ve dikkatlerini sorumluluklar›n› en iyi flekilde yerine getirmek için kullan›rlar. Liderlik Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO pozisyonlar› ayr› kifliler taraf›ndan yürütülmektedir. 3. Menfaat Sahipleri Sabanc› Holding tüm menfaat sahipleri ile iliflkilerinde dürüst olmak ve bilgi gizleme, özel bilgilerin kötüye kullan›m›, gerçeklerin sapt›r›larak sunulmas› veya di¤er adil olmayan uygulamalar yoluyla haks›z menfaat sa¤lamay› engellemek için gerekli tedbirleri al›r. Ba¤›ms›zl›k Yönetim Kurulu üyelerinin üçte biri ba¤›ms›z, icra görevi olmayan üyelerden oluflmaktad›r. 4. Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k Yönetim Kurulu uzun vadede menfaat sahiplerine daha yüksek de¤er sa¤lanmas› için genel kurumsal politikan›n oluflturulmas›ndan ve toplam performans›n izlenmesinden sorumluludur. Bu sorumlulu¤unu yerine getirebilmek için üst yönetimin faaliyetlerini yak›ndan izleyerek gereken konularda yönlendirme yapar. Komiteler Rol ve Görevler Sabanc› Holding, hissedarlar›n haklar›n› etkin, sa¤l›kl› ve hakkaniyetli bir biçimde kullanabilmeleri için her türlü önlemi al›r. Hissedarlar›m›z›n pay sahipli¤i haklar›n›n kullan›m›, bilgi alma haklar›, genel kurula kat›l›m haklar›, oy kullanma haklar›, az›nl›k haklar›, kar pay› haklar› ve paylar›n› devretme haklar› hassasiyetle korunur ve bu haklar›n kullan›lmas› teflvik edilir. Kamuya aç›klanacak bilgiler, aç›klamadan yararlanacak kifli ve kurulufllar›n karar vermelerine yard›mc› olacak flekilde, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, yorumlanabilir ve kolay eriflilebilir biçimde kamunun kullan›m›na sunulmaktad›r. Sabanc› Holding, Sermaye Piyasas› Kurulu, Türk Ticaret Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve ilgili tüm di¤er kanun ve düzenlemelerle kendisinin yükümlü k›l›nd›¤› bilgilendirme faaliyetlerini, zaman›nda ve eksiksiz olarak yerine getirmektedir. Yasal yükümlülükler d›fl›nda kalan ve menfaat gruplar›n› önemli ölçüde etkiledi¤i düflünülen di¤er bilgiler ve aç›klamalar en uygun iletiflim kanal›ndan uygun zamanda ve içerikte kamuya aç›klan›r. Sorumluluk Yönetim Kurulu’nun sorumluluklar›n› yerine getirebilmek için gerekli di¤er fonksiyonlar› ise; stratejik kararlar›n de¤erlendirilmesi için görüfl ve perspektif belirlemek, önemli kurumsal faaliyetler ile finansal ve ifl stratejilerini incelemek ve onaylamak, ve organizasyonun bütünlü¤ünü koruyacak süreçlerin uygulanmas›n› sa¤lamakt›r. Yönetim Kurulu üyeleri zamanlar›n›, Yönetim Kurulu görevlerini yerine getirmek için gerek duydu¤u Yönetim Kurulu Komiteleri’ni kurar. Mevcut komiteler; ‹cra ve Strateji Komitesi, Finans Komitesi, ‹nsan Kaynaklar› Komitesi ve Denetim Komitesi’dir. 2. Hissedarlar FAAL‹YET RAPORU 11 Kar Da¤›t›m Önerisi Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 01.01.2003 – 31.12.2003 dönemi Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na göre hesaplanm›fl 814.439.000.000.000 TL konsolide net kar›ndan Esas Sözleflme gere¤i 35.252.566.500.000 TL I. Tertip Yasal Yedek Akçe ayr›ld›ktan sonra 1.000.000.000.000.000 TL sermayeyi temsil eden hisse senedi sahiplerine 134.000.000.000.000 TL, intifa senedi sahiplerine 16.075.170.324.000 TL, Hac› Ömer Sabanc› Vakf›’na 16.075.170.324.000 TL, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne 204.000.000.000 TL brüt nakit kar pay› ödenmesini, kalan kar›n Ola¤anüstü Yedek Akçe olarak ayr›lmas›n› ve Kar pay› ödemelerine 18 May›s 2004 tarihinden itibaren bafllanmas›n› öneririz. Denetçi Raporu HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG ANON‹M fi‹RKET‹ YILLIK OLA⁄AN GENEL KURULU'NA Unvan Merkezi Sermayesi Faaliyet Konusu : : : : Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ‹stanbul 1.000.000.000.000.000 TL Finansman ve Yat›r›m - Denetçilerin Ad› ve Görev Süreleri, Ortak; veya fiirketin Personeli Olup Olmad›klar› : Abdullah U¤ur Karatop ve Ayd›n Günter. Görev süremiz 3 (üç) y›ld›r. fiirket ortakl›¤›m›z yoktur. fiirket personeli de¤iliz. - Kat›l›nan Yönetim Kurulu ve Yap›lan Denetleme Kurulu Toplant›s›n›n Say›s› : 6 (alt›) defa Denetleme Kurulu Toplant›s› yap›lm›flt›r. : Vergi Mevzuat› ve Ticaret Hukuku aç›s›ndan 3., 6., 9., 12. aylar›n ilk haftalar›nda tetkik ve kontrol yap›lm›fl, tenkide de¤er bir hususa rastlanmam›flt›r. : fiirket'in herhangi bir suretle kasas›nda nakit para bulundurmamas›, bütün ödemelerin çek veya havale yoluyla gerçeklefltirilmesi ve her türlü tahsilat›n banka kanal›yla yap›lmas› nedeniyle nakit say›m› söz konusu olmam›flt›r. - Türk Ticaret Kanunu'nun 353'üncü Maddesinin 1'inci F›kras›n›n 4 Numaral› Bendi Gere¤ince Yap›lan ‹nceleme tarihleri ve Sonuçlar› : Her ay›n ilk gününde yap›lan incelemelerde mevcut k›ymetli evrak›n defter kay›tlar›na uygun oldu¤u tespit edilmifltir. - ‹ntikal Eden fiikayet ve Yolsuzluklar ve Bunlar Hakk›nda Yap›lan ‹fllemler : Herhangi bir flikayet intikal etmemifltir. - Ortakl›k Hesaplar›, Defter ve Belgeleri Üzerinde Yap›lan ‹ncelemenin Kapsam›, Hangi Tarihlerde Yap›ld›¤› ve Var›lan Sonuç - Türk Ticaret Kanunu'nun 353'üncü Maddesinin 1 'inci F›kras›n›n 3 Numaral› Bendi Gere¤ince Ortakl›k Veznesinde Yap›lan Say›mlar›n Say›s› ve Sonuçlar Hac› Ömer Sabanc› Holding Anonim fiirketi’nin 01.01.2003 - 31.12.2003 dönemi hesap ve ifllemleri Türk Ticaret Kanunu, Ortakl›¤›n Esas Sözleflmesi ve Di¤er Mevzuat ile Genel Kabul Görmüfl Muhasebe ‹lke ve Standartlar›'na göre incelemifl bulunmaktay›z. Görüflümüze göre içeri¤ini benimsedi¤imiz 31.12.2003 tarihi itibariyle düzenlenmifl Bilanço, Ortakl›¤›n an›lan tarihteki gerçek mali durumunu, 01.01.2003 - 31.12.2003 dönemine ait Gelir Tablosu an›lan döneme ait faaliyet sonuçlar›n›, gerçe¤e uygun ve do¤ru olarak yans›tmakta; kar da¤›t›m önerisi yasalara ve Ortakl›k Esas Sözleflmesi'ne uygun bulunmaktad›r. Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu'nun aklanmas›n› oylar›n›za arz ederiz. 09.02.2004 DENET‹M KURULU Abdullah U¤ur KARATOP Ayd›n GÜNTER FAAL‹YET RAPORU 13 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 Hesap Dönemine Ait Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu Baflaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik A. fi. a member of PricewaterhouseCoopers BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No: 48 B Blok Kat 9 Akaretler Befliktafl 34357 Istanbul-Turkey www. pwcglobal.com/tr Telephone +90 (212) 326 6060 Facsimile +90 (212) 326 6050 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi.’nin 1 OCAK - 31 ARALIK 2003 HESAP DÖNEM‹NE A‹T BA⁄IMSIZ DENET‹M RAPORU Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. Yönetim Kurulu’na 1. Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin ("Holding") Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2003 tarihindeki cari sat›n alma gücü cinsinden ifade edilmifl iliflikteki 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide bilançosunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir ve konsolide nakit ak›m› tablolar›n› denetlemifl bulunuyoruz. Bu mali tablolar›n sorumlulu¤u Holding yönetimine aittir. Bizim sorumlulu¤umuz denetim çal›flmalar›m›z sonucunda bu mali tablolar üzerinde görüfl bildirmektir. 2. Denetim çal›flmalar›m›z Uluslararas› Denetim Standartlar›’na uygun olarak yap›lm›flt›r. Bu standartlar denetim plan›m›z› ve çal›flmam›z›, konsolide mali tablolarda önemli bir hata bulunmad›¤›n› sa¤lamaya yönelik olarak düzenlememizi gerektirmektedir. Denetim, mali tablolarda yer alan bakiyeleri ve tamamlay›c› notlar› destekleyici kan›tlar›n test baz›nda incelenmesini içerir. Denetim, ayn› zamanda, uygulanan muhasebe prensiplerinin, yönetim taraf›ndan yap›lan önemli tahminlerin ve mali tablolar›n genel sunulufl fleklinin de¤erlendirilmesini de içerir. Yap›lan denetimin görüfl bildirmemiz için makul bir temel oluflturdu¤una inan›yoruz. 3. Görüflümüze göre, yukar›da birinci paragrafta sözü edilen konsolide mali tablolar, tüm önemli taraflar›yla, Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 31 Aral›k 2003 tarihindeki konsolide mali durumunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide faaliyet sonuçlar›n› ve konsolide nakit ak›mlar›n›, Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususlara dikkatinizi çekmek isteriz: 4. 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, Sermaye Piyasas› Kurulu’nun ("SPK"), 15 Kas›m 2003 tarihli Seri XI, No: 25 "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤"i ("Tebli¤") 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifltir. Tebli¤’e göre dileyen iflletmeler, 31 Aral›k 2003 tarihinde veya daha sonra sona eren y›ll›k veya ara hesap döneminden bafllamak üzere, bu Tebli¤ hükümlerini uygulamaya bafllayabilirler. Bunun yan› s›ra, Tebli¤’in Otuzdördüncü K›s›m Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo ve raporlar›n zorunlu olarak bu tebli¤ hükümlerince düzenlenece¤i ilk hesap döneminin bafl›na kadar geçen süre zarf›nda, mali tablo ve raporlar›n Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na ("UFRS") göre düzenlenmesinin ve kamuya aç›klanmas›n›n Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤unu belirtmektedir. Buna ba¤l› olarak, Holding, mali tablolar›n› 31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren hesap döneminde UFRS’ye göre düzenlemeyi seçmifltir. 5. 3 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolar Ana Ortakl›k olan Holding’in, Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n ve ‹fltiraklerinin mali tablolar›n› içermektedir. Ba¤l› Ortakl›klar; Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip olduklar› hisselere ait oy haklar› ile Sabanc› ailesi üyeleri ve sadece bu aile üyeleri taraf›ndan kontrol edilen flirketlere ait hisselerin oy haklar›n›n birlikte etkin bir flekilde kullan›lmas› sonucu, mali ve iflletme politikalar›n› Holding’in kontrol etme gücüne sahip oldu¤u flirketleri ifade eder. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar ile bir veya daha fazla say›da müteflebbis ortak taraf›ndan, müfltereken yönetilmek üzere, ekonomik bir faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleflme dahilinde kurulmufl flirketlerdir. Sabanc› ailesi üyeleri, Holding’e sahip olduklar› flirketlerdeki oy haklar›n› vermek suretiyle kontrol etme yetkisi tan›maktad›r. ‹liflikteki konsolide mali tablolarda, Sabanc› ailesi üyelerinin sahip oldu¤u hisseler, konsolide ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmifltir. 6. 2.d no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, iliflikteki konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Türk Liras› ("TL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2003 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup iliflikteki konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Baflaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik Anonim fiirketi a member of PricewaterhouseCoopers Coflkun fien, SMMM Sorumlu Ortak ‹stanbul, 20 Nisan 2004 FAAL‹YET RAPORU 17 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 2003 ABD Dolar› (*) 2003 2002 6 7 8 1.695.404 5.580.943 183.130 1.105.631 2.366.504 7.790.076 255.619 1.543.278 5.443.279 5.987.403 104.998 1.505.358 9.a 9.b 4.199.524 2.904.405 5.861.842 4.054.070 4.674.939 4.406.019 10.a 10.b 329.396 116.507 482.259 5.935 367.437 147.597 459.782 162.625 673.154 8.284 512.881 206.023 204.927 180.185 702.454 5.388 570.600 185.936 17.118.168 23.894.138 23.971.486 2.045.796 2.159.418 5.098 112.889 2.855.593 3.014.191 7.116 157.574 2.424.423 3.311.635 8.896 163.039 665.272 245.530 2.625.566 152.364 75.828 186.671 18.981 928.610 342.720 3.664.857 212.675 105.844 260.562 26.494 96.846 355.210 3.836.927 283.741 117.591 193.928 47.915 8.293.413 11.576.236 10.840.151 25.411.581 35.470.374 34.811.637 Notlar VARLIKLAR Dönen varl›klar Kasa ve banka Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Türev araçlar T.C. Merkez Bankas› hesab› ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar - Menkul k›ymetler Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar - Sat›lmaya haz›r - Vadeye kadar elde tutulacaklar Ticari alacaklar ‹liflkili taraflardan alacaklar Stoklar Di¤er dönen varl›klar 11 Toplam dönen varl›klar Duran varl›klar ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar - Menkul k›ymetler Uzun vadeli ticari alacaklar ‹fltirakler Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar - Sat›lmaya haz›r - Vadeye kadar elde tutulacaklar Maddi duran varl›klar-net fierefiye-net Maddi olmayan duran varl›klar-net Ertelenen vergi varl›klar› Di¤er duran varl›klar 9.a 9.b 12 10.a 10.b 13 25 17 Toplam duran varl›klar Toplam varl›klar (*) 2.d no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Türk Liras› ("TL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2003 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Bu konsolide mali tablolar, 20 Nisan 2004 tarihinde Yönetim Kurulu taraf›ndan onaylanm›flt›r. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. 2003 ABD Dolar› (*) 2003 2002 1.977.441 14.418.765 46.872 289.894 3.506 58.547 216.419 309.959 2.760.182 20.126.217 65.426 404.644 4.894 81.722 302.085 432.650 3.366.945 20.072.510 1.522 462.082 1.919 61.946 315.405 611.176 17.321.403 24.177.820 24.893.505 1.216.071 138.615 61.718 57.905 187.446 106.023 1.697.435 193.484 86.148 80.826 261.644 147.990 1.920.214 155.936 86.036 78.408 416.020 25.745 1.767.778 2.467.527 2.682.359 19.089.181 26.645.347 27.575.864 Ana ortakl›k d›fl› pay - Sabanc› ailesi - Di¤erleri 1.095.359 1.577.297 1.528.940 2.201.646 1.079.253 1.646.694 Ana ortakl›k d›fl› pay 2.672.656 3.730.586 2.725.947 716.417 1.825.173 1.000.000 2.547.641 800.000 2.709.812 2.541.590 3.547.641 3.509.812 15.525 173.270 (121.969) 1.482 1.039.846 21.670 241.856 (170.248) 2.068 1.451.454 21.670 241.856 17.470 (7.623) 726.641 3.649.744 5.094.441 4.509.826 25.411.581 35.470.374 34.811.637 Notlar YÜKÜMLÜLÜKLER, ANA ORTAKLIK DIfiI PAY VE ÖZSERMAYE K›sa vadeli yükümlülükler Al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar ‹liflkili taraflara borçlar Sigorta teknik karfl›l›¤› Ödenecek vergiler Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler 14 15 8 17 16 Toplam k›sa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri Mevduat K›dem tazminat› karfl›l›¤› Sigorta teknik karfl›l›¤› Ertelenen vergi yükümlülü¤ü Di¤er uzun vadeli yükümlülükler 14 15 18 17 Toplam uzun vadeli yükümlülükler Toplam yükümlülükler Özsermaye Sermaye Sermaye düzeltme farklar› 19 19 Ödenmifl toplam sermaye Emisyon primi Emisyon primi düzeltme farklar› Yabanc› para çevrim farklar› Makul de¤er yede¤i Birikmifl karlar 19 19 4.p 4.b 20 Toplam özsermaye Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k d›fl› pay ve özsermaye Taahhütler ve flarta ba¤l› yükümlülükler 24 Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. FAAL‹YET RAPORU 19 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹H‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE GEL‹R TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Gelirler Finans Finans d›fl› Faaliyet giderleri Finans Finans d›fl› Di¤er faaliyet gelirleri / (giderleri) Finans Finans d›fl› Faaliyet kar› / (zarar›) Finans Finans d›fl› Finansman geliri / (gideri)-net ‹fltirak pay›-net Net parasal pozisyon kayb› Notlar 2003 ABD Dolar› (*) 2003 2002 5 5 4.373.525 2.887.157 6.104.719 4.029.995 5.875.505 3.853.108 7.260.682 10.134.714 9.728.613 (2.534.072) (2.849.418) (3.537.146) (3.977.317) (3.920.973) (3.745.076) (5.383.490) (7.514.463) (7.666.049) 60.451 60.509 84.380 84.461 55.881 18.597 120.960 168.841 74.478 1.899.904 98.248 2.651.953 137.139 2.010.413 126.629 1.998.152 2.789.092 2.137.042 55.898 19.838 (232.866) 78.024 27.691 (325.043) (34.128) 297 (579.751) 1.841.022 2.569.764 1.523.460 (502.572) (701.508) (622.389) 1.338.450 1.868.256 901.071 (358.383) (396.589) (500.244) (553.573) (191.509) (284.989) 583.478 814.439 424.573 0.00046 185.231 638 258.552.063.492 333 134.785.079.865 5 5 5 5 5 5 21 12 Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar Vergi 17 Ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar Ana ortakl›k d›fl› pay - Sabanc› ailesi - Di¤erleri Net kar Tam TL cinsinden hisse bafl›na esas ve nisbi kazanç - adi hisse senedi - intifa senetleri 4.u 4.u (*) 2.d no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Türk Liras› ("TL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2003 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹H‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 2003 ABD Dolar› (*) 2003 2002 1.841.022 2.569.764 1.523.460 263.769 59.420 31.899 28.917 26.981 15.945 (62.126) (50.863) (45.514) (37.986) (19.838) (15.978) (22.752) (6.588) (59.918) (2.005) 368.178 82.940 44.526 40.363 37.661 22.257 (86.717) (70.996) (63.530) (53.022) (27.691) (22.302) (31.758) (9.196) (83.635) (2.799) 404.302 31.092 (2.636) 43.601 (97.605) (11.026) 227.687 (17.203) (297) (42.781) (17.493) (9.153) 9.108 1.944.385 2.714.043 2.041.056 22 (2.406.827) (3.359.534) (1.234.454) 18 17 (668.649) (21.350) 85.074 (933.324) (29.801) 118.748 (692.190) (31.271) (790) (57.507) (1.067.367) (1.489.868) 24.844 (236.349) (25.838) (698) (329.904) (36.065) (974) (695.552) 71.335 39 80.394 20.881 18.577 39.871 112.217 29.146 25.931 55.654 181.141 20.717 118.663 Yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lan net nakit (103.162) (143.995) (303.657) Finansman faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m›: Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl Uzun vadeli al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl Ödenen temettü Ana ortakl›k d›fl›na ödenen temettü Ana ortakl›k d›fl›na ait sermaye art›fl› ‹flletme birleflmeleri sebebiyle ana ortakl›k d›fl› payda de¤ifliklik Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi (425.649) (594.136) (62.353) (158.245) (35.069) (65.740) 31.339 111.601 (220.884) (48.951) (91.762) 43.744 155.777 18.732 (2.085) (33.552) 51.282 790 693.972 Finansman faaliyetlerinde (kullan›lan) / sa¤lanan net nakit (541.763) (756.212) 666.786 (1.712.292) (2.390.075) 387.973 (426.038) (594.680) (1.569.086) Notlar Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar ‹flletme faaliyetlerinden sa¤lanan net nakitin vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar ile mutabakat›na yönelik düzeltmeler: Amortisman ve itfa paylar› Kredi risk karfl›l›klar› Sigorta teknik karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤› fierefiye de¤er düflüklü¤ü Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü Türev araçlar›n makul de¤er de¤iflikli¤i Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl kar› Tahakkuk etmemifl komisyon gelirleri Faiz geliri (bankac›l›k d›fl› bölümler)-net ‹fltirak kazanc› Kredi risk karfl›l›klar› enflasyon etkisi Maddi duran varl›klar matematiksel düzeltme ‹flletme d›fl› faaliyetlerin enflasyon etkisi Yabanc› para çevrim farklar› Di¤er 18 25 13 25 12 9 13 18 ‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklik öncesi iflletme faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m› ‹flletme faaliyetlerinde kullan›lan nakit ak›m› Ödenen vergi Ödenen k›dem tazminat› Ola¤anüstü kalemler Tahsil edilen / (ödenen) faiz (bankac›l›k d›fl› bölümler)-net ‹flletme faaliyetlerinde (kullan›lan) / sa¤lanan net nakit Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ak›m›: Yat›r›m harcamalar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›k al›m› (bankac›l›k d›fl› bölümler) Müflterek yönetime tabi ortakl›k iktisap tutar› Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl›ndan sa¤lanan nakit Maddi duran varl›k sat›fl›ndan sa¤lanan nakit Al›nan temettüler Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi 25 Nakit ve nakit benzerlerindeki net (azal›fl) / art›fl Nakit ve nakit benzerlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi Dönem bafl›ndaki nakit ve nakit benzerleri 4.r 3.790.242 5.290.552 6.471.665 Dönem sonundaki nakit ve nakit benzerleri 4.r 1.651.912 2.305.797 5.290.552 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle nakit ve nakit benzerlerinin 70.827 TL’si (2002: 142.566 TL) Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r (Not 6). (*) 2.d no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Türk Liras› ("TL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2003 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. FAAL‹YET RAPORU 21 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹H‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE ÖZSERMAYE HAREKET TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Sermaye Emisyon primi Yabanc› düzeltme düzeltme para çevrim farklar› farklar› farklar› Makul de¤er yede¤i Birikmifl karlar Sermaye Emisyon primi 600.000 21.670 2.669.481 241.856 45.744 (9.548) 558.295 4.127.498 2.233.895 200.000 - - 40.331 - - (28.274) - (13.811) (240.331) (2.085) - (13.811) (2.085) (28.274) 51.282 (33.552) 90 790 (5.883) - - - - - 1.925 - 424.573 1.925 424.573 2.827 476.498 31 Aral›k 2002 itibariyle bakiyeler 800.000 21.670 2.709.812 241.856 17.470 (7.623) 726.641 4.509.826 2.725.947 1 Ocak 2003 itibariyle bakiyeler 800.000 21.670 2.709.812 241.856 17.470 (7.623) 726.641 4.509.826 2.725.947 - - - - - - (2.846) (2.846) (4.380) 200.000 - - (162.171) - - (187.718) - (37.829) (48.951) - (48.951) (187.718) 23.938 43.744 (91.762) (5.610) (29.663) - - - - - 9.691 - 814.439 9.691 814.439 14.555 1.053.817 1.000.000 21.670 2.547.641 241.856 (170.248) 2.068 1.451.454 5.094.441 3.730.586 1 Ocak 2002 itibariyle bakiyeler Fonksiyonel para birimi de¤iflikli¤i etkisi (Not 2.c) Sermaye art›fl› Temettü ödemesi Ba¤l› ortakl›k sat›fl› ‹fl birleflmesi - sat›n alma Yabanc› para çevrim farklar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n net makul de¤er art›fl›, vergi sonras› Cari y›l kar› ‹fltirak konsolidasyon kapsam› de¤iflikli¤i (Not 12) Ba¤l› ortakl›k konsolidasyon kapsam› de¤iflikli¤i (Not1) Sermaye art›fl› Temettü ödemesi Ba¤l› ortakl›k sat›fl› Yabanc› para çevrim farklar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n net makul de¤er art›fl›, vergi sonras› Cari y›l kar› 31 Aral›k 2003 itibariyle bakiyeler Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. Toplam Ana ortakl›k özsermaye d›fl› pay HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 1 - ORGAN‹ZASYON VE FAAL‹YET KONUSU Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ("Holding") 1967 y›l›nda kurulmufl olup, ana faaliyet konusu a¤›rl›kl› olarak finans, üretim ve ticaret gibi endüstri kollar›nda faaliyet gösteren flirketlerin idare ve koordinasyonunu sa¤lamakt›r. Holding Türkiye’de tescil edilmifltir ve Sabanc› ailesi taraf›ndan yönetilmektedir (Not 19). 31 Aral›k 2003 tarihinde Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›nda istihdam edilen toplam personel say›s› 33.632’dir (2002: 31.560). Holding merkezi, afla¤›daki adreste bulunmaktad›r: Sabanc› Center, 4. Levent, ‹stanbul, Türkiye. Ba¤l› Ortakl›klar 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle haz›rlanan konsolide mali tablolarda konsolide edilen Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler afla¤›daki gibidir: Ba¤l› Ortakl›klar Akbank T.A.fi. ("Akbank") Sabanc› Bank Plc. ("Sabank") Ak Emeklilik A.fi. ("Ak Emeklilik") (*) Aksigorta A.fi. ("Aksigorta") Pilsa Plastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Pilsa") Bossa Ticaret ve Sanayi ‹flletmeleri A.fi. ("Bossa") ‹nsa Naylon Sanayi ve Ticaret A.fi. ("‹nsa") Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Yünsa") Akkardansa Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Akkardansa") (**) Sabanc› Industrial Nylon Yarn and Tire Cord Fabric B.V. ("Sabanc› Industrial Nylon Yarn") Sakosa Sabanc› Endüstriyel ‹plik ve Kord Bezi Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sakosa") Temsa Termo Mekanik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Temsa") Toyotasa Toyota-Sabanc› Pazarlama ve Sat›fl A.fi. ("Toyotasa Pazarlama") Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Çimsa") Oralitsa ‹nflaat Malzemeleri ve Ticaret Ltd. fiti. ("Oralitsa") G›dasa Sabanc› G›da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("G›dasa") Marsa Kraft Foods Sabanc› G›da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Marsa") (***) Teknosa ‹ç ve D›fl Ticaret A.fi. ("Teknosa") Exsa Export Sanayi Mamülleri Sat›fl ve Araflt›rma A.fi. ("Exsa") Exsa UK Ltd. ("Exsa UK") Universal Trading (Jersey) Ltd. ("Universal") Ankara Enternasyonel Otelcilik A.fi. ("AEO") Tursa Sabanc› Turizm ve Yat›r›m ‹flletmeleri A.fi. ("Tursa") Enerjisa Enerji Üretim A.fi. ("Enerjisa") Sapeksa Mensucat ve Toprak Mahsulleri Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sapeksa") Sabanc› Telekomünikasyon Hizmetleri A.fi. ("Sabanc› Telekom") (****) Faaliyet konusu Endüstriyel bölüm Bankac›l›k Bankac›l›k Bireysel emeklilik Sigorta Plastik Tekstil Tekstil Tekstil Otomotiv Finans Finans Finans Finans Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Lastik ve lastik takviyeleri Otomotiv Lastik ve lastik takviyeleri Otomotiv Otomotiv Lastik ve lastik takviyeleri Lastik ve lastik takviyeleri Otomotiv Çimento ve klinker ‹nflaat G›da ve meflrubat G›da ve meflrubat Ticaret Ticaret Ticaret Ticaret Turizm Turizm Enerji Lastik ve lastik takviyeleri Çimento Çimento G›da G›da Perakendecilik Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Tar›m Di¤er Telekomünikasyon Di¤er (*) (**) Akhayat Sigorta A.fi. Ocak 2003 tarihinde kay›tl› ad›n› Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifltir. Holding, Aral›k 2003 tarihinde ifltirak portföyünde bulunan Akkardansa hisselerinin tamam›n› 9.000 ABD Dolar› karfl›l›¤› satm›flt›r. Akkardansa’n›n faaliyet sonuçlar› sat›fl tarihine kadar konsolide mali tablolara dahil edilmifltir. (***) Holding, 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren, Marsa’n›n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad›¤›ndan dolay›, daha önceki dönemlerde müflterek yönetime tabi ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl ve oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan Marsa bu konsolide mali tablolarda 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren ba¤l› ortakl›k olarak konsolide edilmifltir. (****) Holding, Ocak 2003 tarihinde kurulmufl olan ve Ekim 2003 tarihinde daha önceki dönemlerde ba¤l› ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan Türk Nokta Net ve Ak ‹nternet ile birleflen Sabanc› Telekom’un hisselerinin %100’üne sahiptir. Holding’in konsolide edilmemifl mali tablolar› finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› amaçl› olarak haz›rlanan notta "di¤er" olarak s›n›fland›r›lm›flt›r (Not 5). Sabank, Exsa UK, Universal ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn (toplu olarak "Yabanc› Ba¤l› Ortakl›klar") d›fl›ndaki tüm Ba¤l› Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifltir. Sabank ve Exsa UK ‹ngiltere’de, Universal ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn Hollanda’da tescil edilmifllerdir. FAAL‹YET RAPORU 23 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle haz›rlanan konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler afla¤›daki gibidir: Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar DuPont Sabanc› Polyester Europe B.V. ("DuPontSa") Beksa Çelik Kasa Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Beksa") Brisa Bridgestone Sabanc› Lastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Brisa") DuPont Sabanc› International, LLC ("Dusa") Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Akçansa") Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Oysa Çimento") (*) Danonesa Danone Sabanc› G›da ve ‹çecek Sanayi T.A.fi. ("Danonesa") (**) Carrefoursa Carrefour Sabanc› Ticaret Merkezi A.fi. ("Carrefoursa") Diasa Dia Sabanc› Süpermarketleri Ticaret A.fi. ("Diasa") Olmuksa International Paper Sabanc› Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.fi.("Olmuksa Ambalaj") Dönkasan Dönüflen Ka¤›t Hammaddeleri Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Dönkasan") I-Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. ("I-Bimsa") Faaliyet konusu Endüstriyel bölüm Tekstil Otomotiv Tekstil ve kimyevi ürünler Lastik ve lastik takviyeleri Otomotiv Otomotiv Çimento ve klinker Çimento ve klinker Lastik ve lastik takviyeleri Lastik ve lastik takviyeleri Çimento Çimento Tüketici ürünleri ticareti Tüketici ürünleri ticareti Tüketici ürünleri ticareti G›da Perakendecilik Perakendecilik Oluklu mukavva ka¤›t ve kutu Di¤er Ka¤›t Di¤er Bilgi ifllem sistemi ticareti Di¤er DuPontSA ve Dusa d›fl›nda tüm Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifllerdir. DuPontSa ve Dusa s›ras›yla Hollanda ve Amerika Birleflik Devletleri’nde tescil edilmifltir. (*) Mart 2003 tarihinde Oysa Ni¤de Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ve Oysa ‹skenderun Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. bu konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemine göre muhasebelefltirilmifl olan Oysa Çimento alt›nda birleflmifllerdir. (**) Holding, Aral›k 2003 tarihinde ifltirak portföyünde bulunan Danonesa’ya ait hisselerin tamam›n› Compaqnie Gervais Danone S.A. flirketine 72.042 ABD Dolar› karfl›l›¤› satm›flt›r. Danonesa’n›n faaliyet sonuçlar› sat›fl tarihine kadar konsolide mali tablolara dahil edilmifltir. NOT 2 - MAL‹ TABLOLARIN SUNUM ESASLARI a) Türk Liras› cinsinden haz›rlanan mali tablolar Sermaye Piyasas› Kurulu ("SPK")’nun, 15 Kas›m 2003 tarihli seri XI, No: 25 "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤"i ("Tebli¤") 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifltir. Tebli¤’e göre dileyen iflletmeler, 31 Aral›k 2003 tarihinde veya daha sonra sona eren y›ll›k veya ara hesap döneminden bafllamak üzere, bu tebli¤ hükümlerini uygulamaya bafllayabilirler. Bunun yan› s›ra, Tebli¤ Otuzdördüncü K›s›m – Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo ve raporlar›n zorunlu olarak bu tebli¤ hükümlerince düzenlenece¤i ilk hesap döneminin bafl›na kadar geçen süre zarf›nda, mali tablo ve raporlar›n Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na ("UFRS") uygun olarak düzenlenmesinin ve kamuya aç›klanmas›n›n Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤unu belirtmektedir. Buna ba¤l› olarak, Holding, mali tablolar›n› 31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren hesap döneminde UFRS’ye uygun olarak düzenlemeyi seçmifltir. Konsolide mali tablolar, UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. Holding ve Türkiye’deki Ba¤l› Ortakl›klar›, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› ve ‹fltirakleri, muhasebe kay›tlar›n›n tutulmas›nda ve kanuni mali tablolar›n ("Kanuni Mali Tablolar") haz›rlanmas›nda Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuat›, T.C. Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan yay›nlanan Tek Düzen Hesap Plan›, Bankac›l›k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf›ndan yürürlü¤e konulan Muhasebe Uygulama Yönetmeli¤i ve Bankalar Kanunu, Sigorta Murakabe Kanunu ve Sigorta Mevzuat› ve SPK taraf›ndan aç›klanan muhasebe prensiplerine uymaktad›r. Yabanc› Ba¤l› Ortakl›klar, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ve ‹fltirakler, tescilli olduklar› ülkelerin yürürlükte bulunan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak kanuni defterlerini tutmaktad›rlar. Konsolide mali tablolar, UFRS uyar›nca do¤ru sunumun yap›lmas› amac›yla Türk Liras›’n›n, genel sat›n alma gücüne yönelik olarak yap›lan düzeltmeler dahil, düzeltmeler ve yeniden s›n›fland›rmalarla (Not 13’te belirtildi¤i gibi maddi duran varl›klar›n mali aç›dan yeniden de¤erlemeye tabi tutulmas› haricinde) tarihi maliyet esas›na göre tutulan kanuni kay›tlara dayanmaktad›r. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Türk Liras›’n›n genel sat›n alma gücündeki de¤iflikliklerle ilgili olarak, Uluslararas› Muhasebe Standard› ("UMS") 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Mali Raporlama" flartlar›na göre düzeltme yap›lm›flt›r. UMS 29 flartlar›, yüksek enflasyonun bulundu¤u ekonomide tedavülde bulunan para birimi cinsinden haz›rlanan mali tablolar›n, bilanço tarihinde geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade olunmas›n› ve daha önceki dönemlerdeki oluflan tutarlar›n da ayn› flekilde yeniden düzeltilmesini gerektirmektedir. UMS 29 uygulanmas›n› gerektiren zorunluluklardan biri, %100’e yaklaflan veya %100’ü aflan üç y›ll›k bileflik enflasyon oran›d›r. Düzeltme ifllemi, Devlet ‹statistik Enstitüsü ("D‹E") taraf›ndan yay›nlanan Türkiye’deki Toptan Eflya Fiyat› Endeksinden ("TEFE") elde edilen düzeltme katsay›s› kullan›larak yap›lm›flt›r. 31 Aral›k itibariyle, mali tablolar›n düzeltilmesinde kullan›lan endeksler ve düzeltme katsay›lar› afla¤›da gösterilmifltir: Tarih Endeks Düzeltme katsay›s› Üç y›ll›k bileflik enflasyon oranlar› 31 Aral›k 2003 31 Aral›k 2002 31 Aral›k 2001 7.382,1 6.478,8 4.951,7 1.000 1.139 1.491 181,1 227,3 307,5 Yukar›da belirtilen düzeltme ifllemine ait ana hatlar afla¤›da belirtilmifltir: - Yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi cinsinden haz›rlanm›fl cari y›l mali tablolar›, paran›n bilanço tarihinde geçerli olan sat›n alma gücü ile, önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar ise yine paran›n en son bilanço tarihindeki sat›n alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir. - Parasal varl›k ve borçlar, hali haz›rda, bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edildi¤inden düzeltilmemektedir. - Bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edilmemifl olan parasal olmayan varl›k ve borçlar ile öz kaynak kalemleri, ilgili ayl›k düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir. - Önceki raporlama dönemlerine ait mali tablolar paran›n bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü esas al›narak düzeltilmifltir. - Gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, ilgili (ayl›k) düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir. - Enflasyonun Grup’un net parasal varl›k pozisyonu üzerindeki etkisi, gelir tablosuna, net parasal pozisyon kayb› olarak yans›t›lm›flt›r. b) Fonksiyonel para birimindeki de¤ifliklik Grup flirketlerinin fonksiyonel para biriminin Türk Liras›’ndan baflka bir para birimine de¤iflmesi durumunda, fonksiyonel para biriminin de¤iflmesi sebebiyle oluflan etki, de¤iflikli¤in gerçekleflti¤i dönemin aç›l›fl birikmifl karlar› düzeltilmek suretiyle sunulmaktad›r. c) Matematiksel hatan›n düzeltilmesi Maddi duran varl›klar›n elde etme maliyetlerinin geçmifl dönemlerde UMS 29 uyar›nca düzeltilmesi iflleminden kaynaklanan matematiksel hatalar, bilgilerin yeniden düzenlenmesinin afl›r› maliyete veya çabaya neden olmas› ve konsolide mali tablolar genelinde parasal önemlilik arz etmemesi sebebiyle, cari y›l gelir tablosunda muhasebelefltirilmifltir. d) ABD Dolar› çevrimi UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolarda sunulan ABD Dolar› cinsinden tutarlar, 31 Aral›k 2003 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas› taraf›ndan duyurulan ABD Dolar› resmi al›fl kuru olan 1.395.835TL=1ABD Dolar› kullan›larak TL cinsi tutarlar üzerinden çevrilmifltir. Bu sebepten dolay›, ABD Dolar› cinsinden sunulan tutarlar UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. NOT 3 - GRUP MUHASEBES‹ a) Konsolide mali tablolar, afla¤›da (b) ile (f) paragraflar›nda yer alan hususlar kapsam›nda, ana flirket olan Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ile Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n ve ‹fltiraklerinin (topluca "Grup" olarak adland›r›lacakt›r) mali tablolar›n› içermektedir. Konsolidasyon kapsam› içinde yer alan flirketlerin mali tablolar›, konsolide mali tablolar›n tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamalar› gözetilerek UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. ‹fltiraklerin, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n ve Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet sonuçlar›, sat›n alma veya elden ç›karma ifllemlerine uygun olarak söz konusu ifllemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmifl veya hariç b›rak›lm›fllard›r. b) Ba¤l› Ortakl›klar, Holding’in ya (a) do¤rudan ve / veya dolayl› olarak kendisine ait olan hisseler ve / veya Sabanc› ailesi ve kontrol etti¤i di¤er flirketler neticesinde flirketlerdeki hisselerle ilgili oy kullanma hakk›n›n %50’den fazlas›n› kullanma yetkisi kanal›yla; veya (b) oy kullanma hakk›n›n %50’den fazlas›n› kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve iflletme politikalar› üzerinde fiili kontrolünü kullanmak suretiyle mali ve iflletme politikalar›n› Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip oldu¤u flirketleri ifade eder. FAAL‹YET RAPORU 25 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Ba¤l› Ortakl›klar, sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: Ba¤l› ortakl›klar AEO Akbank Ak Emeklilik Aksigorta Bossa Çimsa Enerjisa Exsa Exsa UK G›dasa ‹nsa Marsa Oralitsa Pilsa Sabanc› Industrial Nylon Yarn Sabank Sakosa Sapeksa Sabanc› Telekom Teknosa Temsa Toyotasa Pazarlama Tursa Universal Yünsa Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› taraf›ndan sahip olunan do¤rudan ve dolayl› pay % Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay % Sahip olunan toplam pay % Etkin ortakl›k pay› % 61,34 43,62 99,35 57,40 50,12 45,48 81,11 45,71 100,00 100,00 55,01 50,20 80,49 51,23 100,00 100,00 100,00 52,84 100,00 51,92 48,70 65,00 99,51 100,00 49,47 27,40 25,72 2,23 54,29 48,77 44,87 48,08 51,29 16,37 61,34 71,02 99,35 57,40 75,84 47,71 (*) 81,11 100,00 100,00 100,00 55,01 50,20 80,49 100,00 100,00 100,00 100,00 97,71 100,00 100,00 99,99 65,00 99,51 100,00 65,84 61,34 39,39 43,81 57,40 50,12 44,39 74,63 25,92 99,04 100,00 55,01 50,18 53,43 51,23 100,00 72,02 100,00 34,44 100,00 32,94 25,69 64,99 98,34 92,59 44,16 (*) Sahip olunan toplam pay oran›n›n %50’den az olmas›na ra¤men, Holding, söz konusu iflletmenin mali ve iflletme politikalar›n› fiili olarak Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahiptir. Ba¤l› Ortakl›klara ait bilançolar ve gelir tablolar›, tam konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl olup Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip oldu¤u paylar›n kay›tl› de¤eri, ilgili özsermayeden mahsup edilmektedir. Holding ile Ba¤l› Ortakl›klar› aras›ndaki ifllemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsam›nda karfl›l›kl› olarak silinmektedir. Holding’in ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Ba¤l› Ortakl›klarda sahip oldu¤u hisselerin finansman maliyeti ile bu hisselere ait temettüler, s›ras›yla, özsermayeden ve ilgili dönem gelirinden ç›kar›lm›flt›r. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ba¤l› ortakl›klar›n mali tablolar› konsolide edilmemifltir. Bu ba¤l› ortakl›klar, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10). c) Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n bir veya daha fazla say›daki taraf ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleflme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildi¤i flirketlerdir. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak, di¤er bir ifade ile, Grup’un Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›ktaki varl›k, yükümlülük, gelir ve giderlerindeki pay›n›n dahil edilmesiyle konsolide edilmifltir. Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klarda sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: Müflterek yönetime tabi ortakl›klar Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› taraf›ndan sahip olunan do¤rudan ve dolayl› pay % Sahip olunan toplam pay % Etkin ortakl›k pay› % 39,72 49,99 43,25 40,00 40,00 33,13 50,00 50,00 45,00 43,73 46,09 39,72 49,99 43,25 40,00 40,00 33,13 50,00 50,00 45,00 43,73 46,09 36,53 49,99 43,25 40,00 40,00 33,12 50,00 49,97 33,00 43,73 20,46 Akçansa Beksa Brisa Carrefoursa Diasa Dönkasan Dusa DuPontSa I-Bimsa Olmuksa Oysa Çimento Müflterek Yönetim Tabi Ortakl›klar›n sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay bulunmamaktad›r. d) ‹fltiraklerdeki yat›r›mlar, özsermaye yöntemi ile muhasebelefltirilmifltir. Bunlar, Grup’un genel olarak oy hakk›n›n %20 ile %50’sine sahip oldu¤u veya Grup’un, flirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip oldu¤u kurulufllard›r. Grup ile ifltirak aras›ndaki ifllemlerden do¤an gerçekleflmemifl karlar, Grup’un ifltirakteki pay› ölçüsünde düzeltilmifl olup, gerçekleflmemifl zararlar da, ifllem, transfer edilen varl›¤›n de¤er düflüklü¤üne u¤rad›¤›n› göstermiyor ise, düzeltilmifltir. Grup, ifltirak ile ilgili olarak söz konusu do¤rultuda bir yükümlülük alt›na girmemifl veya bir taahhütte bulunmam›fl oldu¤u sürece ifltirakteki yat›r›m›n kay›tl› de¤erinin s›f›r olmas› veya Grup’un önemli etkisinin sona ermesi üzerine özsermaye yöntemine devam edilmemifltir. Önemli etkinin sona erdi¤i tarihteki yat›r›m›n kay›tl› de¤eri, o tarihten sonra maliyet olarak gösterilmifltir. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ifltirakler özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmemifltir. Bu ifltirakler, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10). Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle ‹fltiraklerde sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: ‹fltirakler Holding taraf›ndan sahip olunan do¤rudan ve dolayl› toplam pay % Philsa Philip Morris Sabanc› Sigara ve Tütün San. ve Tic. A.fi. ("Philsa") Philip Morris Sabanc› Pazarlama Sat›fl A.fi. ("Philip Morrissa") BNP-AK Dresdner Bank A.fi. ("BNP") (*) 25,00 24,75 15,75 ‹fltiraklerin sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay bulunmamaktad›r. (*) BNP, Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan Akbank’›n ifltirakidir. Akbank’›n sahip oldu¤u pay %39,99 olup, Akbank taraf›ndan özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmifltir. e) Grup’un do¤rudan ve dolayl› pay toplam› %20’nin alt›nda olan, veya %20’nin üzerinde olmakla birlikte Grup’un önemli bir etkiye sahip olmad›¤› veya konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen; teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen ve makul de¤erleri güvenilir bir flekilde belirlenemeyen sat›lmaya haz›r finansal varl›klar, de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra, maliyet bedelleri 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Türk Liras›’n›n cari al›m gücüne göre düzeltilmifl olarak konsolide mali tablolara yans›t›lm›flt›r. Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören ve makul de¤eri güvenilir bir flekilde belirlenebilen sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤erleri ile muhasebelefltirilmektedirler (Not 10.a). f) Ba¤l› Ortakl›klar, kontrolün Grup’a geçti¤i tarihten itibaren konsolidasyona dahil edilmekte olup kontrolün sona erdi¤i tarihten itibaren konsolidasyon kapsam›ndan ç›kart›lmaktad›rlar. Ba¤l› Ortakl›klar›n net varl›klar›nda ve faaliyet sonuçlar›nda ana ortakl›k d›fl› paya sahip hissedarlar›n paylar›, konsolide bilanço ve gelir tablosunda ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmektedir. Sabanc› ailesi, Sabanc› ailesi taraf›ndan kurulmufl olan Vaksa Hac› Ömer Sabanc› Vakf› ("Vaksa"), ve Akbank çal›flanlar› için kurulmufl olan Akbank Tekaüt Sand›¤› konsolide mali tablolarda muhasebelefltirilmifl olan baz› ba¤l› ortakl›klar ve ifltiraklerin sermayelerinde paya sahiptirler. Bu pay, konsolide mali tablolarda ana ortakl›k d›fl› pay olarak dikkate al›nm›fl ve konsolide mali tablolarda Holding’in hissedarlar›na isabet eden net varl›klar ve dönem kar›na dahil edilmemifltir. FAAL‹YET RAPORU 27 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 4 - ÖNEML‹ MUHASEBE POL‹T‹KALARI Gerekti¤inde, Ba¤l› Ortakl›klar ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ile ilgili muhasebe ilkeleri, Grup taraf›ndan uygulanan muhasebe politikalar›na uygunlu¤un sa¤lanmas› için de¤ifltirilmifltir. Not 3’te bahsedilen Grup hesaplar›n›n muhasebesi d›fl›nda konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas›nda uygulanan önemli muhasebe politikalar› afla¤›da özetlenmifltir: a) ‹liflkili taraflar Bu konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri taraf›ndan kontrol edilen veya kendilerine ba¤l› flirketler ile birlikte, ifltirakler ve müflterek yönetime tabi ortakl›klar iliflkili taraflar olarak kabul edilmifltir. Konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas› aflamas›nda iliflkili taraflarla yap›lan ifllemlerin önemli bir bölümü silinmifl olmakla beraber iliflkili taraflarla yap›lan silinmemifl ifllemlerin toplam› konsolide mali tablolar›n geneline oranla parasal önemlilik arz etmemektedir. Ola¤an faaliyetler nedeniyle iliflkili taraflarla girilen ifl iliflkileri genel olarak piyasa koflullar›na uygun fiyatlarla gerçeklefltirilmifltir. b) Finansal araçlar Grup, UMS 39 "Finansal Araçlar"a uygun olarak bankac›l›k bölümünde yat›r›m amaçl› varl›klar›n› flu iki kategoride s›n›fland›rm›flt›r: vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar ve sat›lmaya haz›r finansal varl›klar. Grup’un vade tarihine kadar elinde tutma niyetinde ve yetene¤inde oldu¤u belirli veya sabit ödemeleri olan ve sabit bir vadesi bulunan finansal araçlar, vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Likidite ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak veya faiz oranlar›ndaki de¤iflimler nedeniyle sat›labilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Grup, bu finansal araçlar›n s›n›fland›rmas›n› sat›n al›nd›klar› tarihte uygun bir flekilde yapmakta olup düzenli olarak bu s›n›fland›rmay› gözden geçirmektedir. Tüm finansal varl›klar, ilk olarak bedelin makul de¤eri olan ve yat›r›mla ilgili sat›n alma masraflar› da dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Mali tablolara yans›t›lmas›ndan sonra sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lan finansal araçlar, makul de¤erlerinin güvenilir bir flekilde hesaplanmas› mümkün oldu¤u sürece makul de¤erleri üzerinden de¤erlendirilmifltir. Holding’in %20’nin alt›nda sermaye pay›na sahip oldu¤u finansal varl›klar›n borsaya kay›tl› herhangi bir makul de¤erinin olmad›¤›, makul de¤erin hesaplanmas›nda kullan›lan di¤er yöntemlerin tatbik edilebilir olmamas› veya ifllememesi nedeniyle makul bir de¤er tahmininin yap›lamad›¤› ve makul de¤erin güvenilir bir flekilde ölçülemedi¤i durumlarda finansal varl›¤›n kay›tl› de¤eri paran›n 31 Aral›k 2003 tarihindeki sat›n alma gücüne göre düzeltilmifl elde etme maliyeti tutar›ndan flayet mevcutsa de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›n›n ç›kar›lmas› suretiyle de¤erlenmifltir. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er de¤ifliklikleri sebebiyle oluflan gerçekleflmemifl kazançlar ve zararlar, finansal varl›k mali tablolardan ç›kar›ld›¤› tarihe kadar özsermayede makul de¤er yede¤inde takip edilmektedirler. Sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan borçlanmay› temsil eden finansal varl›klar›n makul de¤er de¤iflikli¤i bu finansal varl›klar›n bilanço tarihindeki makul de¤erleri ile iskonto edilmifl bedelleri aras›ndaki fark olarak hesaplanmaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar mali tablolardan ç›kar›ld›klar›nda, özsermayede makul de¤er yede¤inde takip edilen ilgili kazanç veya zararlar gelir tablosuna transfer edilir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl bedelleri ile de¤erlenmektedir. c) Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar piyasada k›sa dönemde oluflan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sa¤lama amac›yla elde edilen, veya elde edilme nedeninden ba¤›ms›z olarak, k›sa dönemde kar sa¤lamaya yönelik bir portföyün parças› olan menkul de¤erlerdir. Al›msat›m amaçl› finansal varl›klar, bilançoya, ilk olarak ifllem maliyetleri de dahil olmak üzere maliyet de¤erleri ile yans›t›lmakta ve kayda al›nmalar›n› takip eden dönemlerde makul de¤erleri ile de¤erlemeye tabi tutulmaktad›r. Yap›lan de¤erleme sonucu oluflan kazanç ve kay›plar kar / zarar hesaplar›na dahil edilmektedir. Al›m-sat›m amaçl› menkul de¤erlerin elde tutulmas› esnas›nda kazan›lan faizler öncelikle faiz gelirleri içerisinde ve elde edilen kar paylar› temettü gelirleri içerisinde gösterilmektedir. Al›m-sat›m amaçl› menkul de¤erlerin al›m ve sat›m ifllemleri "teslim tarihi"ne göre kay›tlara al›nmakta ve kay›tlardan ç›kar›lmaktad›r. d) Sat›fl ve geri al›fl anlaflmalar› Tekrar geri al›mlar›n› öngören anlaflmalar çerçevesinde sat›lm›fl olan menkul k›ymetler ("Repo") Banka portföyünde tutulufl amaçlar›na göre "Al›m-sat›m amaçl›", "Sat›lmaya haz›r" veya "Vadeye kadar elde tutulacak" portföylerde s›n›fland›r›lmakta ve ait oldu¤u portföyün esaslar›na göre de¤erlemeye tabi tutulmaktad›r. Repo sözleflmesi karfl›l›¤› elde edilen fonlar yükümlülüklerde "Repo ifllemlerinden sa¤lanan fonlar" hesab›nda muhasebelefltirilmekte ve ilgili Repo anlaflmalar› ile belirlenen sat›m ve geri al›m fiyatlar› aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre gider reeskontu hesaplanmaktad›r. Geri sat›m taahhüdü ile al›nm›fl menkul k›ymetler ("Ters repo") ifllemleri bilançoda "Ters repo ifllemlerinden alacaklar" kalemi alt›nda muhasebelefltirilmektedir. Ters repo anlaflmalar› ile belirlenen al›m ve geri sat›m fiyatlar› aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre faiz gelir reeskontu hesaplanmaktad›r. e) ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar ile ayr›lan özel ve genel karfl›l›klar ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sa¤lama yoluyla yarat›lan finansal varl›klard›r. Söz konusu iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda al›nmakta ve kayda al›nmay› takip eden dönemlerde "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi" kullan›larak iskonto edilmifl bedelleri ile de¤erlenmektedir. Bunlar›n teminat› olarak al›nan varl›klarla ilgili olarak ödenen harçlar ve benzeri di¤er masraflar ifllem maliyetinin bir parças› olarak kabul edilmemekte ve gider hesaplar›na yans›t›lmaktad›r. ‹flletme kaynakl› olarak bankalara sa¤lanan para vadeli ve vadesiz mevduat olarak s›n›flanmak suretiyle banka bakiyeleri olarak gösterilmektedir. Ödenmesi gereken tutarlar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unu gösteren bir objektif delilin söz konusu olmas› halinde kredi de¤er düflüklü¤üne iliflkin bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, kredinin kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek tutarlar da dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n, kredinin olufltu¤u zamanki orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen cari de¤eridir. Alacak risk karfl›l›¤› ile ilgili olarak dönem içinde gerçekleflen ilaveler dönemin gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Yasal ifllemlerin tamamlanmas› ve iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unun belirlendi¤i tarihte, iflletme kaynakl› kredi ve alacaklar ilgili alacak risk karfl›l›¤› ile netlefltirmek suretiyle mali tablolardan ç›kar›l›r. Önceki dönemlerde karfl›l›k ayr›lm›fl olan iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n tahsil edilmesi durumunda söz konusu tutar dönem içinde alacak risk karfl›l›¤›ndan indirilmek suretiyle muhasebelefltirilir. f) Stoklar Stoklar, maliyetin veya net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlenir. Stoklar›n maliyeti tüm sat›n alma maliyetlerini, dönüfltürme maliyetlerini ve stoklar›n mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlan›lan di¤er maliyetleri içerir. Stoklar›n birim maliyeti, hareketli a¤›rl›kl› ortalama yöntemi ile belirlenir (Not 11). Net gerçekleflebilir de¤er, iflin normal ak›fl› içinde tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlama maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat›fl maliyeti toplam›n›n indirilmesiyle elde edilen tutard›r. g) Maddi duran varl›klar ve ilgili amortisman gideri Maddi duran varl›klar, elde etme maliyetlerinden birikmifl amortisman düflüldükten sonraki net de¤eri ile gösterilmektedir (Not 13). Amortisman, maddi duran varl›klar›n faydal› ömürleri üzerinden do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak ayr›lmaktad›r. Söz konusu varl›klar›n tahmin edilen faydal› ömürleri afla¤›da belirtilmifltir: Y›llar Binalar Yer alt› ve yer üstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Döfleme ve demirbafllar Tafl›t araçlar› 20-50 20-50 4-20 4-10 4-10 Maddi duran varl›klar›n elden ç›kart›lmas› sonucu oluflan kar veya zarar, kay›tl› de¤er ile tahsil olunan tutarlar›n karfl›laflt›r›lmas› ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplar›na yans›t›l›r. Kay›tl› de¤erin ilgili maddi duran varl›¤›n geri elde edilebilir de¤erinin üzerinde olmas› durumunda söz konusu varl›¤›n kay›tl› de¤eri geri elde edilebilir de¤erine indirilmekte ve ayr›lan de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› gider hesaplar› ile iliflkilendirilmektedir. Maddi duran varl›¤a yap›lan normal bak›m ve onar›m harcamalar›, gider olarak muhasebelefltirilmektedir. Maddi duran varl›¤›n kapasitesini geniflleterek kendisinden gelecekte elde edilecek fayday› art›ran nitelikteki yat›r›m harcamalar›, maddi duran varl›¤›n maliyetine eklenmektedir. Banka kredilerinden kaynaklanan finansman maliyetleri olufltuklar› dönemde gider hesaplar› ile iliflkilendirilmektedir. h) Ertelenen vergi Ertelenen vergi, yükümlülük yöntemi kullan›larak, varl›k ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kay›tl› de¤erleri ile vergi de¤erleri aras›ndaki geçici farklar üzerinden hesaplan›r. Ertelenen vergi hesaplanmas›nda yürürlükteki vergi mevzuat› uyar›nca bilanço tarihi itibariyle geçerli bulunan yasalaflm›fl vergi oranlar› kullan›l›r. Önemli geçici farklar, genel olarak maddi duran varl›k ve stoklar›n maliyet de¤erleri üzerinden düzeltilmesinden, hali haz›rda vergiden düflürülemeyen / vergiye tabi kazan›lmam›fl kredi finansman gelirleri ve giderleri karfl›l›klar›ndan, sigorta teknik karfl›l›klar›ndan, k›dem tazminat› karfl›l›¤›ndan, indirilmemifl mali zararlar ile kullan›lmayan vergi indirim ve istisnalar›ndan do¤maktad›r. Ertelenen vergi yükümlülü¤ü vergilendirilebilir geçici farklar›n tümü için hesaplan›rken, indirilebilir geçici farklardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r (Not 17). Ayn› ülkenin vergi mevzuat›na tabi olmak flart›yla ve cari vergi varl›klar›n›n cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakk›n bulunmas› durumundan ertelenen vergi varl›klar› ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karfl›l›kl› olarak birbirinden mahsup edilir. FAAL‹YET RAPORU 29 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) i) K›dem tazminat› karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤›, Grup’un, personelin Türk ‹fl Kanunu uyar›nca emekliye ayr›lmas› veya en az bir y›ll›k hizmeti tamamlayarak ifl iliflkisinin kesilmesi, askerlik hizmeti için ça¤r›lmas› veya vefat› durumunda do¤acak gelecekteki olas› yükümlülüklerinin tahmini toplam karfl›l›¤›n›n bilanço tarihindeki indirgenmifl de¤erini ifade eder (Not 18). j) fierefiye ve ilgili itfa pay› Grup’un iktisap edilen iflletmenin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat› aras›ndaki farktan oluflan flerefiye aktiflefltirilir ve itfa edilir. fierefiye genellikle 5 ile 20 y›l aras› olan tahmini faydal› ömrü boyunca do¤rusal yöntem kullan›larak itfa edilmektedir (Not 25). fierefiyenin geri kazan›labilir de¤erinin kay›tl› de¤erinden düflük oldu¤u ve varl›kta de¤er düflüklü¤ü göstergesi say›labilecek hususlar›n var olmas› durumunda Holding flerefiye ile ilgili olarak de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› ay›rmaktad›r. Sat›n al›nan iflletmenin faaliyetlerinde ciddi de¤ifliklikler olmas›, sat›n alma tarihinde yap›lm›fl olan ileriye dönük tahminler ile fiili sonuçlar aras›nda ciddi farkl›l›klar›n bulunmas›, sat›n al›nm›fl olan iflletmeye ait ürünün, servisin veya teknolojinin kullan›m d›fl› kalmas› ve varl›¤›n kay›tl› de¤erinin geri kazan›labilir olmad›¤›n› gösteren di¤er benzer hususlar›n bulunmas› varl›kta de¤er düflüklü¤ü göstergesi say›labilecek hususlar olarak de¤erlenmektedir (Not 25). k) Negatif flerefiye ve ilgili itfa pay› Grup’un iktisap edilen flirketin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat› aras›ndaki farktan oluflan negatif flerefiye aktiflefltirilir. Negatif flerefiye, flerefiye ile beraber varl›klar hesap grubunda s›n›fland›r›lmaktad›r. Negatif flerefiyenin, gelecekte beklenen zararlar ve giderler ile ilgili olmas› ve bu hususun elde etme plan›nda belirlenmesi ve güvenilir bir flekilde hesaplanabilmesi ve iktisap tarihinde tan›mlanabilir borçlar› temsil etmedi¤i durumlarda, beklenen kay›p ve giderlerin mali tablolara al›nd›¤› dönemde negatif flerefiyenin ilgili k›sm› gelir tablosuna gelir olarak al›n›r. Negatif flerefiye, iktisap tarihinde güvenli bir flekilde hesaplanabilen gelecekteki zararlar ve giderlerle ba¤lant›l› de¤ilse, sat›n al›nan tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n piyasa de¤erini aflmayan negatif flerefiye, ilgili tan›mlanabilir amortismana veya itfaya tabi varl›klar›n geri kalan a¤›rl›kl› tahmini ortalama faydal› ömürleri üzerinden sistematik bir flekilde gelir olarak kaydedilir. Negatif flerefiyenin, iktisap edilen tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n makul de¤erlerini aflan tutar›, derhal gelir olarak mali tablolara al›n›r. l) Sigorta teknik karfl›l›klar› Cari rizikolar karfl›l›¤› Cari rizikolar karfl›l›¤› dönem içerisinde yaz›lan net primlerin bir sonraki hesap dönemine isabet eden k›sm›n› göstermekte ve 1 Ocak 2003 tarihinden geçerli olmak üzere gün esas› dikkate al›narak hesaplanmaktad›r. 31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle cari rizikolar karfl›l›¤›, yürürlükte bulunan sözleflmeler için, tahakkuk etmifl primlerin 1 / 24 yöntemine göre ertesi y›la sarkan k›sm› olarak hesaplanmaktayd›. Hasar karfl›l›klar› Dönem sonu itibariyle ihbar edilmifl ve inceleme safhas›nda olup bedeli ödenmemifl hasar dosyalar›na ait tüm mükellefiyetler ile dönem sonu itibariyle oluflmufl fakat ihbar edilmemifl hasarlar için muallak hasar karfl›l›¤› ayr›l›r. Muallak hasar karfl›l›¤›, eksper raporlar›na veya sigortal› ve eksperin ilk de¤erlendirmelerine uygun olarak belirlenmektedir. Hayat matematik karfl›l›¤› Hayat branfl› poliçeleri üzerinden gelecekte ödenmesi taahhüt edilen tazminatlar için ayr›lan matematik karfl›l›k, ölüm istatistikleri dikkate al›narak aktüerlerce, Hazine Müsteflarl›¤›’n›n onaylad›¤› formüller kullan›larak hesaplanmaktad›r. Bu karfl›l›klar›n yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lmas› sonucu elde edilen gelirler poliçe sahiplerine da¤›t›lmak üzere hayat kar pay› karfl›l›¤› olarak ayr›lmaktad›r. m) Gelirin tan›nmas› Bankac›l›k Tüm faiz haddine sahip finansal varl›klar ile ilgili faiz gelir ve giderleri, yönetimin tahmini ve yorumu do¤rultusunda tahsilat›n flüpheli hale geldi¤i duruma kadar, tahakkuk esas›na göre gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Faiz geliri sabit getirili menkul k›ymetlerin kupon ödemelerini ve hazine bonolar›n›n tahakkuk eden faiz getirilerini içermektedir. Komisyon geliri ve bankac›l›k faaliyetleri ile ilgili di¤er çeflitli gelirler ilgili ifllemin gerçekleflti¤i tarihte gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Sigortac›l›k Hayat: Prim gelirleri hayat, sa¤l›k ve ferdi kaza branfllar›nda y›l içinde tanzim edilmifl poliçelerden iptaller, reasürere verilen primler ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade etmektedir. Elemanter Sigortalar: Prim gelirleri, dönem içinde tanzim edilen poliçe primlerinden iptaller ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade etmektedir. Di¤er bölümler Gelirler, teslimat›n gerçekleflmesi, gelir tutar›n›n güvenilir flekilde belirlenebilmesi ve ifllemle ilgili ekonomik faydalar›n Grup’a akmas›n›n muhtemel olmas› üzerine al›nan veya al›nabilecek bedelin makul de¤eri üzerinden tahakkuk esas›na göre kay›tlara al›n›r. Net sat›fllar, mallar›n sat›fl tutar›ndan mal sat›fllar›ndan iade, indirim, komisyonlar›n ve sat›fl ile ilgili vergilerin düflülmesi suretiyle gösterilmifltir. Grup’un sat›fllar›n› vadeli yapmas› ve vade boyunca faiz almamas› veya piyasa faizinin daha alt›nda bir faiz haddini uygulamas› ve böylelikle ifllemin etkin bir finansman ifllemi içeriyor olmas› durumunda, sat›fl›n karfl›l›¤›n›n makul de¤eri, alacaklar›n bugünkü de¤erine indirgenmesi suretiyle bulunur. Alacaklar›n nominal de¤eri ile bu flekilde bulunan makul de¤er aras›ndaki fark, faiz geliri olarak "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre ilgili dönemlere yans›t›l›r. n) Türev araçlar Türev araçlar›n, a¤›rl›kl› olarak yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin, ilk olarak kayda al›nmas›nda elde etme maliyeti kullan›lmakta ve bunlara iliflkin ifllem maliyetleri elde etme maliyetine dahil edilmektedir. Türev araçlar kayda al›nmalar›n› izleyen dönemlerde makul de¤er ile de¤erlenmektedir. Tüm türev araçlar al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lmaktad›r. Türev araçlar›n makul de¤eri piyasada oluflan makul de¤erlerinden veya indirgenmifl nakit ak›m› modelinin kullan›lmas› suretiyle hesaplanmaktad›r. Tezgah üstü vadeli kambiyo sözleflmelerinin makul de¤eri, orijinal vadeli kurun, ilgili para birimi için sözleflmenin geri kalan k›sm›nda geçerli olan piyasa faiz oranlar› referans al›narak hesaplan›p, 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle geçerli olan vadeli kurla karfl›laflt›rmak yoluyla belirlenmektedir. Türev araçlar makul de¤erin pozitif veya negatif olmas›na göre bilançoda s›ras›yla varl›k veya yükümlülülük olarak kaydedilmektedirler. Yap›lan de¤erleme sonucu al›m-sat›m amaçl› finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lan türev araçlar›n makul de¤erinde meydana gelen farklar gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. Baz› türev araçlar› ekonomik olarak risklere karfl› etkin bir koruma sa¤lamakla birlikte, muhasebesel olarak UMS 39 kapsam›nda bunlar "Al›msat›m amaçl›" olarak muhasebelefltirilmekte ve bunlar›n makul de¤er de¤ifliklikleri dönemin gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. Vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerindeki kazanç ve zararlar, sözleflmenin bilanço tarihinde geçerli olan spot döviz kuru ile de¤erlenmesi ve bulunan tutar›n sözleflmelerin bafllang›c›nda geçerli olan spot döviz kurunun kullan›lmas›yla do¤rusal yöntem üzerinden hesaplanan orijinal tutar›n karfl›laflt›r›lmas› ile hesaplanm›flt›r. Riskten korunma amaçl› faiz oran› swap ifllemlerindeki kazançlar ve zararlar, riskten koruma amaçl› arac›n ilgili geliri veya gideri ile ayn› esas üzerinden gelir veya gider olarak tan›nmaktad›r. Faiz oran› swap ifllemlerindeki kazanç ve zararlar faiz geliri veya faiz geliri olarak kaydedilmifltir. o) Finansal araçlar ve finansal risk yönetimi Grup faaliyetlerinden dolay›, borç ve sermaye piyasas› fiyatlar›ndaki, döviz kurlar› ile faiz oranlar›ndaki de¤iflimlerin etkileri dahil, çeflitli finansal risklere maruz kalmaktad›r. Grup’un toptan risk yönetim program›, mali piyasalar›n öngörülemezli¤ine odaklanmakta olup, Grup’un mali performans› üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlam›flt›r. Risk yönetimi, kendi Yönetim Kurulu taraf›ndan onaylanan politikalar çerçevesinde her bir ‹fltirak, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k ve Ba¤l› Ortakl›k taraf›ndan uygulanmaktad›r. Döviz kuru riski Grup, döviz cinsinden borçlu bulunulan tutarlar›n fonksiyonel para birimine çevrilmesinden dolay› kur de¤ifliklerinden do¤an döviz riskine sahiptir. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve s›n›rland›r›lmaktad›r. Banka’n›n yabanc› para cinsinden ve yabanc› paraya endeksli varl›klar› ile yabanc› para cinsinden yükümlülükleri aras›ndaki fark "Yabanc› Para ("YP") net genel pozisyon" olarak tan›mlanmakta ve kur riskine baz teflkil etmektedir. Kur riskinin önemli bir boyutu da YP net genel pozisyon içindeki farkl› cinsten yabanc› paralar›n birbirleri karfl›s›ndaki de¤erlerinin de¤iflmesinin do¤urdu¤u risktir (çapraz kur riski). Banka kur riskine maruz tutar› Üst Düzey Risk Komitesi taraf›ndan belirlenen limitler içerisinde tutmaktad›r. Üst Düzey Risk Komitesi genel ekonomik durum ve piyasalardaki geliflmelere göre risk limitlerini sürekli olarak gözden geçirmekte ve gerekli hallerde yeni limitler belirlemektedir. Söz konusu limitler hem YP net genel pozisyon için hem de bu pozisyon içindeki çapraz kur riski için ayr› ayr› belirlenmekte ve takip edilmektedir. Kur riski yönetiminin bir arac› olarak swap ve forward gibi vadeli ifllem sözleflmeleri de gerekti¤inde kullan›larak riskten korunma sa¤lanmaktad›r. Faiz oran› riski Grup, faiz haddi bulunduran varl›k ve yükümlülüklerin tabi oldu¤u faiz oranlar›n›n de¤ifliminin etkisinden do¤an faiz oran› riskine aç›kt›r. Grup bu riski, faiz oran›na duyarl› olan varl›k ve yükümlülüklerini dengelemek suretiyle oluflan do¤al tedbirlerle yönetmektedir. FAAL‹YET RAPORU 31 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Fonlama riski Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilmesi, kaliteli finansal kurulufllardan yeterli finansman olanaklar› sa¤lanarak yönetilmektedir. Kredi riski Finansal varl›klar›n mülkiyeti, karfl› taraf›n, sözleflmelerin flartlar›n› yerine getirmeme risk unsurunu tafl›r. Bu riskler, kredi de¤erlendirmeleri ve tek bir karfl› taraftan toplam riskin s›n›rland›r›lmas› ile kontrol edilir. Kredi riski, müflteri taban›n› oluflturan kurulufl say›s›n›n çoklu¤u ve bunlar›n farkl› ifl alanlar›na yayg›nl›¤› dolay›s›yla da¤›t›lmaktad›r. p) Dövizli ifllemler Fonksiyonel para birimi Fonksiyonel para birimi iflletmenin faaliyetlerinin önemli k›sm›n› yürüttü¤ü para birimi olarak tan›mlanmakta ve her bir Grup flirketinin mali tablo kalemleri söz konusu flirketin fonksiyonel para birimi cinsinde ölçülmektedir. Konsolide mali tablolar Holding’in fonksiyonel para birimi olan Türk Liras› cinsinden sunulmufltur. Dövizli ifllemler ve bakiyeler Dövizli ifllemlerden kaynaklanan gelirler ve zararlar ifllemin gerçekleflti¤i tarihte geçerli olan döviz kuru kullan›larak Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan parasal varl›k ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan döviz kuru kullan›larak Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan varl›k veya yükümlülüklerin çevriminden kaynaklanan kur fark› gelir veya gideri konsolide gelir tablosunda muhasebelefltirilmifltir. Grup flirketleri Türk Liras› d›fl›nda baflka bir fonksiyonel para biriminden mali tablolar›n› haz›rlayan Grup flirketlerinin sonuçlar› ilgili döneme ait ortalama kur üzerinden Türk Liras›’na çevrilmifl ve sonra ifllem tarihinden itibaren UMS 29’a uygun olarak düzeltilmifltir. Bu Grup flirketlerinin varl›k ve yükümlülükleri y›l sonu kuru ile Türk Liras›’na çevrilmifltir. Bu Grup flirketlerinin dönem bafl›ndaki net varl›klar›n›n Türk Liras›’na çeviriminden kaynaklanan kur farklar› ile ortalama ve y›l sonu kurlar› aras›nda oluflan farklar, özsermayede yabanc› para çevrim farklar› hesab›na dahil edilmifltir. q) Araflt›rma ve gelifltirme giderleri Araflt›rma ve gelifltirme giderleri olufltuklar› dönemde gider olarak muhasebelefltirilmektedirler. r) Nakit ve nakit benzerleri Konsolide nakit ak›m tablosunda sunulan nakit ve nakit benzerleri 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihleri itibariyle afla¤›daki gibidir: Kasa ve banka Tenzil: faiz tahakkuklar› 2003 2002 2.366.504 (60.707) 5.443.279 (152.727) 2.305.797 5.290.552 s) T. C. Merkez Bankas› hesab› T.C. Merkez Bankas› ("Merkez Bankas›") hesab›, Bankalar Kanunu gere¤ince Merkez Bankas›’n›n belirlemifl oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar üzerinden hesaplanan tutarlar›n Merkez Bankas› rezervlerinde bulundurulmas› gereken minimum mevduat tutar›n› içermektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama do¤rultusunda Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden mevduatlar için uygulanan zorunlu karfl›l›k oran› s›ras›yla %6 (2002: %6) ve %11’dir (2002: %11). Bu tutarlar için Merkez Bankas› taraf›ndan belirlenen faiz oranlar› do¤rultusunda üçer ayl›k dönemler itibariyle faiz tahakkuku yap›lmaktad›r. Bunun yan› s›ra yine Bankalar Kanunu uyar›nca Merkez Bankas›’n›n belirlemifl oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar üzerinden hesaplanan tutarlar›n devlet tahvili veya hazine bonosu olarak Grup hesaplar›nda bulundurulmas› gerekmektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama do¤rultusunda Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden mevduatlar için, hazine bonosu ve devlet tahvili olarak tutmak kayd›yla, uygulanan disponibilite karfl›l›k oran› s›ras›yla %4 (2002: %4) ve %1’dir (2002: %1). Bu hazine bonosu ve devlet tahvilleri içinde bulunduklar› finansal varl›k s›n›f› için uygulanan muhasebe politikalar› do¤rultusunda muhasebelefltirilmekte, ancak mali tablolardan ç›kar›lamamaktad›r. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan bu devlet tahvili ve hazine bonolar›n›n konsolide mali tablolardaki kay›tl› de¤eri 207.727 TL’dir (2002: 270.154 TL). Bu tutarlar Grup’un günlük faaliyetlerinin finansman› aç›s›ndan Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. t) Finansal araçlar›n makul de¤eri Makul de¤er, bir finansal arac›n zorunlu bir sat›fl veya tasfiye ifllemi d›fl›nda gönüllü taraflar aras›ndaki bir cari ifllemde, el de¤ifltirebilece¤i tutar olup, e¤er varsa oluflan bir piyasa fiyat› ile en iyi flekilde belirlenir. Finansal araçlar›n tahmini makul de¤erleri, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› taraf›ndan mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme yöntemleri kullan›larak belirlenmifltir. Ancak, makul de¤er tahmininde piyasa verilerinin yorumlanmas›nda takdir kullan›l›r. Sonuç olarak, burada sunulan tahminler, Holding’in cari bir piyasa iflleminde elde edebilece¤i de¤erlerin göstergesi olmayabilir. Afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar, makul de¤eri belirlenebilen finansal araçlar›n makul de¤erlerinin tahmininde kullan›lm›flt›r: Finansal varl›klar Y›l sonu kurlar›yla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Kasa ve banka ve banka mevduatlar› dahil, maliyet bedeli ile gösterilen finansal varl›klar›n makul de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar› ve alacak kay›plar›n›n ihmal edilebilir olmas› dolay›s›yla kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Menkul k›ymet yat›r›mlar›n›n makul de¤erleri bilanço tarihindeki piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin edilmifltir. ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul de¤erlerini yans›tt›¤› tahmin edilmektedir. Ticari alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul de¤erlerini yans›tt›¤› tahmin edilmektedir. Finansal yükümlülükler Banka kredileri, müflteri mevduatlar› ile di¤er parasal yükümlülüklerin makul de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar›ndan dolay› kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler dönem sonu kurlar›ndan çevrilir ve bundan dolay› makul de¤erleri kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r. Ticari borçlar, makul de¤erleri üzerinden gösterilmifltir. Türev araçlar Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin makul de¤erleri bilanço tarihindeki piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin edilmifltir. u) Hisse bafl›na kazanç Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse bafl›na kazanç, net kar›n ilgili y›l içinde ç›kar›lm›fl hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. Hisse bafl›na kazanç (tam TL olarak) - adi hisse senedi - intifa senetleri 1.000 TL nominal bedelli hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedi - adi hisse senetleri - intifa senetleri 2003 2002 638 258.552.063.492 333 134.785.079.365 1.200.000.000.000 189 1.200.000.000.000 189 FAAL‹YET RAPORU 33 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Türkiye’de flirketler, sermayelerini hissedarlar›na birikmifl karlardan ve yeniden de¤erleme fonundan da¤›tt›klar› bedelsiz hisse ("Bedelsiz Hisseler") yolu ile artt›rabilirler (Not 13). Bu tip bedelsiz hisse da¤›t›mlar›, hisse bafl›na kazanç hesaplamalar›nda ihraç edilmifl hisse gibi de¤erlendirilir. Buna göre bu hesaplamalarda kullan›lan a¤›rl›kl› ortalama hisse adedi, hisse senedi da¤›t›mlar›n›n geçmifle dönük etkilerini de hesaplayarak bulunmufltur. ‹hraç edilmifl hisse senetlerinin adedinin bilanço tarihinden sonra ancak mali tablolar›n haz›rlanm›fl oldu¤u tarihten önce bedelsiz hisse senedi da¤›t›lmas› sebebiyle artmas› durumunda hisse bafl›na kazanç hesaplamas› toplam yeni hisse senedi dikkate al›narak yap›lmaktad›r (Not 26). Y›l içerisinde ihraç edilen bedelsiz hisse senetleri afla¤›da sunulmufltur: Sermayeye transfer edilen tutarlara istinaden ihraç edilen bedelsiz hisse senedi adedi Birikmifl Yeniden karlar de¤erleme fonu Toplam 2003 2002 35.055.357.000 178.585.091.000 164.944.643.000 21.414.909.000 200.000.000.000 200.000.000.000 Holding, Ocak 2003’te sermayesini 200.000 TL art›rm›flt›r. Ocak 2003’te da¤›t›lan bedelsiz hisse senetleri konsolide mali tablolarda sunulan tüm dönemlerdeki hisse senedi adedinin hesaplanmas›nda dikkate al›nm›flt›r. Bilanço tarihinden sonra ancak konsolide mali tablolar›n yay›mland›¤› tarihten önce da¤›t›lan bedelsiz hisse senedi adedi toplam› 200.000.000.000’dir. Birikmifl karlardan ve maddi duran varl›k de¤erleme fonundan sermaye transfer edilmek suretiyle da¤›t›lan bedelsiz hisse senetlerinin adedi s›ras›yla 35.055.357.666 ve 164.944.642.334’tür. Sunulan dönemler için her bir hisse senedine isabet eden kazanç afla¤›daki gibidir: 2003 2002 ‹ntifa senetleri Adi hisse senetleri Toplam 48.866 25.474 765.573 399.099 814.439 424.573 Hisse bafl›na esas ve nispi kazanç aras›nda sunulan dönemler için herhangi bir fark bulunmamaktad›r. v) Karfl›laflt›rmal› bilgiler 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için 31 Aral›k 2002 tarihli konsolide bilanço, konsolide gelir tablosu ve konsolide nakit ak›m tablosuna gerekli s›n›fland›rma ifllemleri yap›lm›flt›r. y) Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle iliflkili mal veya hizmet grubunu sa¤lama veya risk ve fayda aç›s›ndan Grup’un di¤er bölümlerinden farkl› özellikler tafl›ma anlam›nda Grup’un di¤er bölümlerinden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir. Co¤rafi bölümler, Grup’un, belirli bir ekonomik çevrede mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda aç›s›ndan baflka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren di¤er bölümlerden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir. Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri aç›klanmas› zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya co¤rafi bölümdür. Bir endüstriyel bölümün veya co¤rafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik; bölüm has›lat›n›n büyük bir ço¤unlu¤unun grup d›fl› müflterilere yap›lan sat›fllardan kazan›lmas› ve grup d›fl› müflterilere yap›lan sat›fllardan ve di¤er bölümler ile gerçeklefltirilen ifllemlerden elde edilen bölüm has›lat›n›n, tüm bölümlere iliflkin iç ve d›fl toplam has›lat›n en az %10’unu oluflturmas›, veya kar veya zararla sonuçlanan bölüm sonucunun, kar elde eden bölümlerin toplam sonuçlar› ile zarar eden bölümlerin toplam sonuçlar›n›n mutlak anlamda büyük olan›n›n en az %10’una isabet etmesi, veya bölüm varl›klar›n›n, tüm bölümlerin toplam varl›klar›n›n en az %10’unu oluflturmas›d›r. Grup’un risk ve fayda oranlar›n›n özellikle üretti¤i mal ve hizmetlerdeki farkl›l›klardan etkilenmesi sebebiyle; bölüm bilgilerinin raporlanmas›na yönelik birincil format olarak endüstriyel bölümler belirlenmifltir. Co¤rafi bölümler baz›ndaki bilgiler, Grup’un faaliyetlerinin, konsolide mali tablolar genelinde ve parasal önemsellik kavram›nda, Türkiye d›fl›ndaki co¤rafi bölümler aç›s›ndan raporlanabilir bölüm özelli¤i göstermedi¤inden dolay› iliflikteki mali tablolarda ikincil format olarak raporlanmam›flt›r. NOT 5 - BÖLÜMLERE GÖRE F‹NANSAL RAPORLAMA Grup, 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle, uygulanan muhasebe politikalar›nda finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas›nda belirtilen esaslar çerçevesinde raporlanabilir bölüm olan üç ana endüstriyel bölüm, lastik ve lastik takviyeleri, tekstil ve kimyevi ürünler ve finans ve bunlar›n yan› s›ra tek bafl›na raporlanabilir bölüm olmamakla beraber Grup’un örgütsel ve yönetsel yap›s›nda ve yönetim kurulu ile yöneticilerine yönelik iç finansal raporlama sisteminde yer almas› sebebiyle ilave üç endüstriyel bölüm olan çimento, g›da ve perakendecilik endüstriyel bölümlerinde bölümlere göre raporlama yapmaktad›r. Söz konusu bu bölümlerin haricinde holding faaliyetleri, enerji üretimi, telekomünikasyon, turizm ve otelcilik ve d›fl ticaret, di¤er bafll›¤›n alt›nda raporlanm›flt›r. G›da ve perakendecilik endüstriyel bölümleri, Grup’un örgütsel ve yönetsel yap›s›nda ve yönetim kurulu ile yöneticilerine yönelik iç finansal raporlama sisteminde geçmifl dönemlerde tek bir endüstriyel bölüm olarak belirlenmemifl oldu¤undan ve bilgilerin iki ayr› endüstriyel bölüm için ayr›flt›r›labilirli¤inin mümkün olmamas›ndan dolay›, 31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle g›da ve perakendecilik ayr› olmak üzere raporlanamam›flt›r. a) Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Finans Lastik ve lastik takviyeleri Tekstil ve kimyevi ürünler Çimento G›da ve perakendecilik (*) Di¤er 2003 2002 6.104.719 1.376.835 1.033.026 329.468 974.575 316.091 5.875.505 1.178.440 1.244.941 366.308 577.045 486.374 10.134.714 9.728.613 (*) 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde g›da ve perakendecilik bölümünden sa¤lanan gelirler 565.628 TL perakendecilik bölümünden ve 408.947 TL g›da bölümünden oluflmaktad›r. b) Bölüm varl›klar› 2003 2002 Finans Bankac›l›k Sigortac›l›k Tekstil ve kimyevi ürünler Lastik ve lastik takviyeleri G›da ve perakendecilik (**) Çimento Di¤er 30.849.536 30.416.903 432.633 1.385.555 845.358 734.810 408.509 1.519.984 30.006.905 29.668.184 338.721 1.597.750 979.345 631.520 468.530 1.647.294 Bölüm varl›klar› (***) 35.743.752 35.331.344 157.574 73.488 84.086 359.107 (790.059) 163.039 71.596 91.443 268.662 (951.408) 35.470.374 34.811.637 ‹fltirakler Bankac›l›k Di¤er Bölümlerle iliflkilendirilmeyen varl›klar Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar Konsolide mali tablolara göre toplam varl›klar (**) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle g›da ve perakendecilik bölüm varl›klar› 569.817 TL perakendecilik bölümünden ve 164.993 TL g›da bölümünden oluflmaktad›r. (***) Bölüm varl›klar› genel olarak maddi ve maddi olmayan duran varl›klar, stoklar ve ticari alacaklardan oluflmaktad›r. c) Bölüm yükümlülükleri 2003 2002 Finans Bankac›l›k Sigortac›l›k Lastik ve lastik takviyeleri Tekstil ve kimyevi ürünler G›da ve perakendecilik (*) Çimento Di¤er 25.346.787 25.158.516 188.271 207.694 178.627 214.478 37.840 156.454 25.751.431 25.552.930 198.501 171.645 202.972 112.454 28.565 279.014 Bölüm yükümlülükleri (**) 26.141.880 26.546.081 Bölümlerle iliflkilendirilmeyen yükümlülükler Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar 1.187.858 (684.391) 1.495.922 (466.139) Konsolide mali tablolara göre toplam yükümlülükler 26.645.347 27.575.864 (*) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle g›da ve perakendecilik bölüm yükümlülükleri 150.379 TL perakendecilik bölümünden ve 64.099 TL g›da bölümünden oluflmaktad›r. (**) Bölüm yükümlülükleri genel olarak faaliyetle ilgili yükümlülükleri içermekte, vergi ve tahsis edilemeyen kredi gibi yükümlülükleri içermemektedir. FAAL‹YET RAPORU 35 1.033.026 8.740 1.376.835 12.569 329.468 40 330.413 329.468 905 40 156.770 Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar / (zarar) (28.727) 152.255 (29.232) (505) (4.780) 7.184 Net parasal pozisyon kazanc› / (kayb›) 4.515 (23.947) Parasal kazanç / (kay›p), vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar 145.071 Bölümler aras› düzeltme sonucu kar / (zarar) ilavesi 20.588 - (7.456) - Finansman geliri / (gideri) - net ‹fltirak pay› (44.535) 152.527 3.915 (48.450) 150.686 1.841 (11.966) 11.240 20.665 1.327 19.338 (1.795) 21.133 20.567 - 566 3.469 (2.903) (45.532) 1.389.404 1.041.766 329.508 (1.249.958) (1.078.250) (286.879) 1.044.680 1.033.026 2.914 8.740 1.418.863 1.376.835 29.459 12.569 Faaliyet kar› Bölümler aras› düzeltme Di¤er faaliyet geliri / (gideri) - net Gelirler Faaliyet giderleri Toplam gelirler Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Bölümler aras› gelirler Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Bölüm içi gelirler Bölümler aras› gelirler 10.486 128 10.358 18.958 (8.600) 6.128 - (14.728) 822 (15.550) 21.147 566.957 (603.654) 565.628 1.329 567.527 565.628 570 1.329 Lastik ve Tekstil ve lastik kimyevi takviyeleri ürünler Çimento Perakendecilik d) 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap dönemine ait bölüm analizi 1.659 (6.347) 8.006 4.256 3.750 11.467 - (7.717) 2.574 (10.291) 4.702 414.737 (429.730) 408.947 5.790 415.500 408.947 763 5.790 G›da - - - - - 14.438 - - 2.626.395 33.225 5.705.627 (3.112.457) 5.701.636 3.991 5.705.627 5.701.636 3.991 - - - - - - - 31.452 51.155 405.165 (424.868) 403.083 2.082 405.344 403.083 179 2.082 Bankac›l›k Sigortac›l›k Finans - - - - - - - - 179 - 179 - - - Bölüm içi 2.286.920 (23.068) 2.309.988 (395.930) 2.705.918 39.527 14.438 2.651.953 (6.073) 2.658.026 84.380 6.110.792 (3.537.146) 6.104.719 6.073 6.110.971 6.104.719 179 6.073 Toplam finans 122.496 23.950 98.546 47.064 51.482 (12.797) 13.253 51.026 (307.529) 358.555 104.870 1.005.574 (751.889) 316.091 689.483 1.041.154 316.091 35.580 689.483 Di¤er - - - - - - - - - - (724.024) 724.024 (724.024) - - Bölümler aras› düzeltme 2.569.764 - 2.569.764 (325.043) 2.894.807 78.024 27.691 2.789.092 (300.981) 3.090.073 168.841 10.134.714 (7.213.482) 10.134.714 - 10.929.108 10.134.714 70.370 724.024 Toplam HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) FAAL‹YET RAPORU 37 1.178.440 9.812 1.188.252 Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Bölümler aras› gelirler Gelirler 37.317 97.178 Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar / (zarar) 12.648 Net parasal pozisyon kazanc› / (kayb›) (59.861) 58.665 84.530 Parasal kazanç / (kay›p), vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kar Bölümler aras› düzeltme sonucu kar / (zarar) ilavesi 6.294 13.143 - Finansman geliri / (gideri) - net ‹fltirak pay› 43.128 (15.537) 52.371 2.651 - 49.720 71.387 Faaliyet kar› / (zarar›) 1.960 47.760 67.745 3.642 (29.094) 5.474 (1.174.102) 1.250.956 1.244.941 6.015 1.260.892 1.244.941 9.936 6.015 Tekstil ve kimyevi ürünler Bölümler aras› düzeltme Di¤er faaliyet geliri / (gideri) (1.125.981) 1.216.853 Toplam gelirler Faaliyet giderleri 1.178.440 28.601 9.812 Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Bölüm içi gelirler Bölümler aras› gelirler Lastik ve lastik takviyeleri d) 1 Ocak - 31 Aral›k 2002 hesap dönemine ait bölüm analizi 86.994 (4.955) 91.949 (11.471) 103.420 20.998 - 82.422 6.026 76.396 13.959 (303.896) 366.333 366.308 25 368.605 366.308 2.272 25 Çimento (22.928) (17.879) (5.049) 45.501 (50.550) (27.215) - (23.335) 3.488 (26.823) 17.921 (622.165) 577.421 577.045 376 590.024 577.045 12.603 376 G›da ve Perakendecilik - - - - - - - - 1.981.624 52.865 (3.600.931) 5.529.690 5.503.537 26.153 5.529.690 5.503.537 26.153 Bankac›l›k - - - - - - - - 57.196 3.016 (320.468) 374.648 371.968 2.680 375.073 371.968 425 2.680 Sigortac›l›k Finans - - - - - - - - 426 - 426 - - - - Bölüm içi 1.444.272 77.206 1.367.066 (668.364) 2.035.430 25.017 - 2.010.413 (28.833) 2.039.246 55.881 (3.920.973) 5.904.338 5.875.505 28.833 5.904.763 5.875.505 425 28.833 Toplam finans (65.323) 21.026 (86.349) 35.641 (121.990) (68.722) 297 (53.565) (177.878) 124.313 10.337 (764.788) 878.764 486.374 392.390 932.284 486.374 53.520 392.390 Di¤er - - - - - - - - - - 437.451 (437.451) (437.451) - - Bölümler aras› düzeltme 1.523.460 - 1.523.460 (579.751) 2.103.211 (34.128) 297 2.137.042 (191.595) 2.328.637 74.478 (7.474.454) 9.728.613 9.728.613 - 10.273.421 9.728.613 107.357 437.451 Toplam HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) e) Faaliyet sonuçlar› i) Bankac›l›k 2003 2002 ‹flletme kaynakl› kredilerden faiz geliri Di¤er bankalardaki mevduatlardan faiz geliri Al›m-sat›m ve yat›r›m amaçl› finansal varl›klardan faiz geliri Komisyon geliri Menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› Di¤er faiz geliri 2.222.632 458.270 2.021.330 451.370 501.228 46.806 2.033.764 1.034.662 1.769.537 401.287 180.644 83.643 Toplam faaliyet geliri 5.701.636 5.503.537 Tenzil: komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› (952.598) (581.931) Toplam faiz geliri 4.749.038 4.921.606 (2.041.077) (2.250.664) 2.707.961 2.670.942 Faiz gideri Döviz al›m-sat›m kar / (zarar›)-net Faaliyet gideri Komisyon gideri Kredi karfl›l›klar› Di¤er faaliyet geliri-net (2.041.077) 194.470 (950.757) (224.015) (91.078) 33.225 (2.250.664) (85.126) (976.609) (245.400) (43.132) 52.865 Toplam faaliyet gideri (3.079.232) (3.548.066) 2.041.077 2.250.664 952.598 581.931 2.622.404 1.955.471 2003 2002 403.083 (237.413) (9.740) 371.968 (234.995) 796 155.930 137.769 Ödenen tazminatlar Ödenen tazminatlar reasürans pay› Muallak hasar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim (233.451) 141.041 (11.648) (213.878) 133.521 9.923 Gerçekleflmifl hasarlar-net (104.058) (70.434) (23.138) (10.049) - (8.083) 6.473 15.387 18.685 81.112 (40.291) 51.155 (29.186) 3.015 29.549 54.941 Faiz gideri Faiz geliri-net Faaliyet giderleri ‹lave: faiz gideri ‹lave: komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› Faaliyet kar› ii) Sigortac›l›k Al›nan primler Reasürörlere verilen primler Cari rizikolar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim-net Prim gelirleri-net Hayat matematik karfl›l›¤›ndaki de¤iflim-net Ödenen komisyon-net Di¤er teknik gelirler-net Teknik kar Genel yönetim giderleri Di¤er faaliyet gelirleri-net Faaliyet kar› iii) Finans d›fl› bölümler Net sat›fllar Sat›fllar›n maliyeti Brüt kar Genel yönetim giderleri Di¤er faaliyet gelirleri Faaliyet kar› 2003 2002 4.029.995 (3.368.710) 3.853.108 (3.079.209) 661.285 773.899 (608.607) 84.461 (665.867) 18.597 137.139 126.629 f) Müflterek yönetime tabi ortakl›ktaki pay Not 3’te belirtildi¤i gibi konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klara ait toplam dönen varl›klar, duran varl›klar, k›sa vadeli yükümlülükler, uzun vadeli yükümlülükler, gelir ve giderler afla¤›daki gibidir: 2003 2002 Dönen varl›klar Duran varl›klar 616.514 1.716.160 746.712 2.099.648 Toplam varl›klar 2.332.674 2.846.360 K›sa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler 527.968 251.985 666.522 318.137 Toplam yükümlülükler 779.953 984.659 Ana ortakl›k d›fl› pay Özsermaye 78.770 1.473.951 88.305 1.773.396 Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k d›fl› pay ve özsermaye 2.332.674 2.846.360 2003 2002 (95.237) (13.097) Finansman geliri / (gideri)-net 10.347 (14.784) Net parasal pozisyon kazanc› 14.202 7.747 Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi zarar (70.688) (20.134) Vergi (12.278) 525 Ana ortakl› d›fl› pay öncesi zarar (82.966) (19.609) (621) (2.665) (83.587) (22.274) Bilanço Gelir tablosu Faaliyet sonucu Ana ortakl›k d›fl› pay Cari y›l net zarar› FAAL‹YET RAPORU 39 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) g) Amortisman gideri, flerefiye itfa pay›, di¤er nakit olmayan giderler ve yat›r›m harcamalar› 2003 Finans Bankac›l›k Sigorta Amortisman ve itfa paylar› fierefiye itfa pay› fierefiye de¤er düflüklü¤ü Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü Di¤er nakdi olmayan giderler Yat›r›m harcamalar› Lastik ve lastik takviyeleri Tekstil ve kimyevi ürünler Çimento G›da Perakende Di¤er Toplam 87.392 - 2.020 - 39.966 905 - 81.635 4.920 37.661 39.541 - 15.283 - 29.216 47 - 54.442 12.811 - 349.495 18.683 37.661 22.257 819.032 54.344 22.390 (1.724) (973) 4.527 26.960 (12.913) 22.257 911.643 928.681 56.364 63.261 122.492 38.568 19.810 56.223 54.340 1.339.739 138.027 8.855 26.823 67.148 12.510 6.825 39.527 30.189 Finans Bankac›l›k Sigorta Lastik ve lastik takviyeleri Tekstil ve kimyevi ürünler Çimento G›da ve Perakende Di¤er Toplam 329.904 2002 Amortisman gideri fierefiye itfa pay› Di¤er nakdi olmayan giderler Yat›r›m harcamalar› 89.139 893.757 2.591 24.870 53.739 5.615 42.895 112.526 6.610 47.694 35.179 20.195 31.743 18.357 54.348 12.812 11.392 379.265 25.037 1.059.160 982.896 27.461 102.249 166.830 55.374 50.100 78.552 1.463.462 118.507 2.682 54.479 81.380 18.298 61.784 358.422 695.552 NOT 6 - KASA VE BANKA Kasa - bankac›l›k - di¤er flirketler Banka - vadesiz mevduat Banka - vadeli mevduat Para piyasas› plasmanlar› Ters repo ifllemlerinden alacaklar 2003 2002 210.675 2.150 239.353 1.413.702 397.043 103.581 272.349 11.489 161.787 2.172.175 2.164.901 660.578 2.366.504 5.443.279 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihindeki vadeli mevduatlar›n tümü k›sa vadeli olup, vadeleri bilanço tarihi itibariyle bir y›ldan azd›r. ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden vadeli mevduatlar›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %0,85 (2002: %1.21), %2,24 (2002: %3,05) ve %25,70’tir (2002: %46,24). Ters repo ifllemlerinden alacaklar Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri ve hazine bonolar› ile güvence alt›na al›nm›fl olan ters repo sözleflmeleridir. Bunlar›n vadeleri üç aydan daha k›sad›r. Ters repo iflleminden alacaklar›n etkin faiz oran› y›ll›k %25,62’dir (2002: %43,89). Söz konusu menkul de¤erlerin makul de¤eri bilanço tarihinde tahakkuk etmifl gelir ile birlikte olmak üzere kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r. 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihi itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Vadesiz 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 y›ldan fazla 2003 2002 452.178 1.810.434 34.133 69.759 445.626 4.847.566 100.732 49.355 2.366.504 5.443.279 Holding’in bir ba¤l› ortakl›¤› olan Akbank, vadesiz mevduatlar›n›, yabanc› kurumlardan al›nan 658 milyon ABD Dolar› (2002: 569 milyon ABD Dolar›) tutar›ndaki uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla, 192 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki (2002: 237 milyon ABD Dolar›) ihraç edilmifl teminat sertifikalar› ile yabanc› bankalarda vadeli hesap olarak al›nm›fl di¤er çeflitli borçlarla ba¤lant›l› olarak, denizafl›r› nakit rezervi ve ödeme hesaplar› fleklinde rehin vermifltir. Bilanço tarihinde Grup’un tasarrufunda bulunmayan vadesiz hesaplarla ilgili ayr›nt›lar afla¤›da yer almaktad›r: Uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla ilgili olarak ‹hraç edilen borç senetleriyle ilgili olarak 2003 2002 49.899 20.928 114.358 28.208 70.827 142.566 2003 2002 5.058.466 1.718.876 633.958 346.590 31.860 326 2.437.242 1.745.922 594.915 1.182.886 26.336 102 7.790.076 5.987.403 NOT 7 - ALIM-SATIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n detay› afla¤›da sunulmufltur: Dövize dayal› devlet tahvilleri Devlet tahvilleri Eurobondlar Hazine bonolar› Yat›r›m fonlar› Di¤er Bankac›l›k bölümünde, 2003 y›l› sonunda devlet tahvilleri ile hazine bonolar›, müflterilerle yap›lan repo sözleflmeleri dahilinde teminat olarak verilen menkul de¤er bulunmamaktad›r (2002: 525.510 TL). Tasarruf Sigorta Mevduat Fonunun ("TMSF") yönetimi alt›nda faaliyet gösteren bankalardan çeflitli aç›k artt›rmalar ile döviz cinsinden mevduat karfl›l›¤›nda sat›n al›nan, döviz cinsinden herhangi bir devlet tahvili bulunmamaktad›r (2002: 150.684 TL). Eurobondlar›n 198.978 TL (2002: 188.144 TL) tutar›ndaki k›sm› finansal kurulufllara teminat olarak verilmifltir ve Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. Sigortac›l›k bölümünde, 12.052 TL (2002: yoktur) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %5,73 (2002: %9,00), %9,16 (2002: %9,32) ve %61,21’dir (2002: %51,42). 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihi itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler Toplam Toplam 1.906.938 2.231.117 3.353.006 237.650 326 513 10.679 17.987 31.860 1.907.451 2.241.796 3.370.993 237.650 32.186 943.377 3.635.354 1.260.565 114.776 101 3.921 2.973 26.336 947.298 3.638.327 1.260.565 114.776 26.437 7.729.037 61.039 7.790.076 5.954.173 33.230 5.987.403 FAAL‹YET RAPORU 41 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler Toplam 2.189.739 2.034.072 3.296.429 237.650 32.186 2.151.119 3.265.254 422.923 114.776 101 3.921 2.973 26.336 2.155.040 3.268.227 422.923 114.776 26.437 7.790.076 5.954.173 33.230 5.987.403 Sözleflme / nominal tutar Varl›k Makul de¤er Yükümlülük Dövize dayal› türev araçlar Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri Döviz swaplar› 1.657.713 4.200.219 64.447 191.172 64.768 658 Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar› 5.857.932 255.619 65.426 476.658 - - 6.334.590 255.619 65.426 Sözleflme / nominal tutar Varl›k Makul de¤er Yükümlülük Dövize dayal› türev araçlar Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri Döviz swaplar› 1.536.010 3.322.011 15.522 77.343 1.366 156 Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar› 4.858.021 92.865 1.522 765.953 12.133 - 5.623.974 104.998 1.522 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam 2.186.661 2.016.662 3.287.738 237.650 326 3.078 17.410 8.691 31.860 7.729.037 61.039 NOT 8 - TÜREV ARAÇLAR 2003 Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar Faiz haddi türev araçlar› Faiz haddi swaplar› Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar 2002 Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar Faiz haddi türev araçlar› Faiz haddi swaplar› Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar NOT 9 - ‹fiLETME KAYNAKLI KRED‹LER a) Müflterilere verilen kredi ve avanslar 2003 2002 Tüketici kredileri ve kredi kart› alacaklar› Proje finansman› ile ilgili krediler Mali kurulufllar G›da. toptan ve perakende ticaret Kimya Otomotiv Küçük ölçekli iflletmeler Telekomünikasyon Madencilik Tekstil Elektronik ‹nflaat Turizm Tar›m ve ormanc›l›k Di¤erleri 2.609.391 1.717.743 1.112.965 565.638 464.702 330.366 312.488 172.312 170.684 156.250 67.237 24.773 18.163 16.989 927.947 600.802 2.025.369 789.671 610.191 583.441 452.944 65.533 769.842 172.361 127.557 90.179 115.818 26.337 12.190 598.904 Toplam 8.667.648 7.041.139 110.568 129.730 Müflterilere verilen kredi ve avanslar toplam› 8.778.216 7.170.869 Faiz tahakkuku Kredi risk karfl›l›¤› 171.837 (232.618) 100.473 (171.980) 8.717.435 7.099.362 Takipteki krediler Müflterilere verilen krediler ve avanslar-net ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden müflterilere verilen kredi ve avanslar›n etkin faiz oranlar› s›ras›yla y›ll›k %4,13 (2002: %6,61), %5,82 (2002: %5,15) ve %43,20’dir (2002: %53,11). 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihleri itibariyle müflterilere verilen kredi ve avanslar›n vade analizi afla¤›da sunulmufltur: 2003 2002 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 3.103.245 2.758.597 2.100.064 2.574.875 Cari 5.861.842 4.674.939 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 2.855.593 - 2.395.891 28.532 Cari olmayan 2.855.593 2.424.423 8.717.435 7.099.362 31 Aral›k tarihi itibariyle müflterilere verilen krediler ve avanslar›n sözleflmelerde yer alan yeniden fiyatlama yap›s› afla¤›daki gibidir: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 2003 2002 3.889.960 3.685.303 1.142.172 3.026.668 3.421.321 651.373 8.717.435 7.099.362 FAAL‹YET RAPORU 43 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Kredi risk karfl›l›¤›n›n hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: 2003 2002 1 Ocak bakiyesi 171.980 183.669 Brüt karfl›l›klar Tahsilatlar Mali tablolardan ç›kar›lanlar Net kredi risk karfl›l›¤› Net ilave karfl›l›k Parasal kazanç 45.756 (39.653) (8.828) (2.725) 85.665 (22.302) 79.509 (42.120) (8.014) 29.375 1.717 (42.781) 31 Aral›k bakiyesi 232.618 171.980 Kredi zararlar› için ayr›lan karfl›l›klarda, özel olarak tan›mlanm›fl kredilerle ilgili tutarlar ve ayr›ca kredi verme iliflkilerinin tabiat›nda bulunan zarar riskini teminat alt›na almak için yeterli oldu¤u düflünülen ilave bir tutar bulunmaktad›r. b) Menkul k›ymetler Devlet tahvilleri Dövize endeksli devlet tahvilleri Dövize dayal› devlet tahvilleri Hazine bonolar› 2003 2002 3.695.539 1.822.122 1.550.600 - 466.106 2.236.322 2.872.295 2.142.931 7.068.261 7.717.654 Devlet tahvillerinin 602.136 TL tutar›ndaki k›sm› müflteriler ile yap›lan repo ifllemleri çerçevesinde bloke edilmifltir (2002: yoktur). 31 Aral›k 2002 tarihinde, yabanc› para cinsinden ihraç edilmifl devlet tahvillerinin 1.075.314 TL’lik (570,2 milyon ABD Dolar›’n›n eflde¤eri) k›sm›, TMSF yönetimi alt›na al›nan bankalardan döviz cinsinde mevduatlar karfl›l›¤›nda sat›n al›nan menkul de¤erlerdir. ‹flletme kaynakl› krediler için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler Toplam Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 3.334 4.050.736 - 3.334 4.050.736 64.458 4.341.561 - 64.458 4.341.561 Cari 4.054.070 - 4.054.070 4.406.019 - 4.406.019 1 ile 5 y›l aras› 3.014.191 - 3.014.191 3.311.635 - 3.311.635 Cari olmayan 3.014.191 - 3.014.191 3.311.635 - 3.311.635 7.068.261 - 7.068.261 7.717.654 - 7.717.654 Toplam ‹flletme kaynakl› krediler için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler 1.042.173 4.133.122 1.892.966 - 1.042.173 4.133.122 1.892.966 1.194.303 6.523.351 - - 1.194.303 6.523.351 7.068.261 - 7.068.261 7.717.654 - 7.717.654 ABD Dolar› ve Türk Liras› cinsinden iflletme kaynakl› menkul k›ymetlerin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %7,96 (2002: %8,7) ve %35,87’dir (2002: %55,80). NOT 10 - YATIRIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR a) Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar: Borçlanma senetleri - Hazine bonolar› - Eurobondlar - Dövize dayal› devlet tahvilleri - Devlet tahvilleri - Dövize dayal› hazine bonolar› Hisse senetleri - Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören - Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Toplam sat›lmaya haz›r finansal varl›klar 2003 2002 1.158.545 80.081 17.838 1.176 - 126.134 1.763 75.595 1.435 1.257.640 204.927 14.991 115.761 8.196 88.650 130.752 96.846 1.388.392 301.773 ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden borçlanma senetlerinin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %10,30 (2002: %8,52), %9,22 (2002: yoktur) ve %30,55’tir (2002: %46,38). Sigortac›l›k bölümünde, 33.357 TL (2002: yoktur) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihlerinde vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler Toplam Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 16.321 419.341 17.066 7.054 33.387 426.395 9.921 192.286 2.720 9.921 195.006 Cari 435.662 24.120 459.782 202.207 2.720 204.927 1ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz 770.682 5.334 113.667 17.360 4.482 17.085 788.042 9.816 130.752 72.584 24.262 96.846 Cari olmayan 889.683 38.927 928.610 72.584 24.262 96.846 1.325.345 63.047 1.388.392 274.791 26.982 301.773 Toplam Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler 724.096 419.341 62.907 5.334 113.667 21.196 22.664 2.102 17.085 745.292 442.005 65.009 5.334 130.752 9.921 192.286 72.584 2.720 24.262 9.921 195.006 96.846 1.325.345 63.047 1.388.392 274.791 26.982 301.773 FAAL‹YET RAPORU 45 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur: Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören Pay (%) Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi. 45,62 6,45 Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 6.936 Yat›r›m yönetimi 8.055 Yat›r›m bankac›l›¤› 14.991 Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 100 15 99,99 91.190 7.272 3.155 14.144 Bankac›l›k Nakliye Portföy yönetimi Akbank International N.V. Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi. Ak Portföy Yönetimi A.fi. Di¤erleri 115.761 31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur: Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi. Pay (%) 45,62 6,45 Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 3.088 Yat›r›m yönetimi 5.108 Yat›r›m bankac›l›¤› 8.196 Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Akbank International N.V. Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi. Tekersan Jant Sanayi A.fi. Ak Portföy Yönetimi A.fi. Di¤erleri Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 100 15 7,56 99,99 50.953 7.272 4.614 3.155 22.656 Bankac›l›k Nakliye Otomotiv Portföy yönetimi 88.650 b) Vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler: 2003 2002 Borçlanma senetleri - Dövize dayal› tahviller - Eurobondlar - Hazine bonolar› - Devlet tahvilleri - Dövize dayal› devlet tahvilleri - Dövize dayal› hazine bonolar› 212.524 115.326 74.096 72.534 30.865 - 266.920 124.749 94.972 15.310 25.438 8.006 Toplam vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler 505.345 535.395 ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetlerin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %6,96 (2002: %6,21), %7,72 (2002: %8,51) ve %37,72’d›r (2002: %52,96). Sigortac›l›k bölümünde, 66.687 TL (2002: 53.952 TL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler Toplam Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 15.566 39.334 53.316 54.409 68.882 93.743 61.432 95.391 23.362 95.391 84.794 Cari 54.900 107.725 162.625 61.432 118.753 180.185 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz 229.596 54.971 3.763 54.390 - 283.986 54.971 3.763 284.181 60.328 6.923 3.778 - 287.959 60.328 6.923 Cari olmayan 288.330 54.390 342.720 351.432 3.778 355.210 343.230 162.115 505.345 412.864 122.531 535.395 Toplam Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Bankac›l›k 2002 Di¤er flirketler 15.566 210.191 97.071 16.638 3.763 53.316 74.103 34.697 - 68.882 284.294 131.768 16.638 3.763 266.907 139.034 6.923 95.391 23.362 3.778 - 95.391 290.269 142.812 6.923 343.229 162.116 505.345 412.864 122.531 535.395 2003 2002 151.649 70.953 243.091 47.188 167.837 88.487 234.544 79.732 512.881 570.600 NOT 11 - STOKLAR ‹lk madde ve malzeme Yar› mamüller Mamüller ve ticari mallar Yedek parçalar ve verilen avanslar NOT 12 - ‹fiT‹RAKLER Philsa BNP Philip Morrissa 2003 Pay (%) 2002 Pay (%) 73.806 73.488 10.280 25,00 15,75 24,75 80.698 71.596 10.745 25,00 15,75 24,75 157.574 163.039 ‹fltirak karlar›ndan / (zararlar›ndan) pay afla¤›da sunulmufltur: BNP (*) Philip Morrissa Philsa 2003 2002 14.438 9.042 4.211 2.926 (2.629) 27.691 297 (*) BNP ilk kez 31 Aral›k 2003 tarihinde özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmifltir. 31 Aral›k 2002 tarihinde Grup’un BNP’nin net varl›klar›ndaki pay›na isabet eden k›sm› ile kay›tl› de¤eri aras›ndaki fark cari dönemde özsermayede birikmifl kar aç›l›fl kayd› olarak muhasebelefltirilmifltir. FAAL‹YET RAPORU 47 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 13 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR - NET Maliyet Arazi, yer alt› ve yer üstü düzenleri Binalar Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Yabanc› para 1 Ocak Matematiksel çevrim 2003 düzeltme farklar› ‹laveler Ba¤l› ortakl›k Konsolidasyon ve müflterek De¤er kapsam›ndaki yönetime tabi Ç›k›fllar düflüklü¤ü de¤ifliklikler ortakl›k sat›fl› 31 Aral›k 2003 383.021 1.769.344 3.499.965 103.953 915.784 (18.615) 40.717 18.678 2.840 (11.862) (4.296) (20.279) (113.130) (164) (2.950) 52.963 134.090 243.442 8.781 105.659 (876) (9.133) (36.408) (5.165) (20.115) (22.257) - 2.867 13.423 52.610 2.200 9.838 (4.959) (17.887) (85.958) (6.234) (19.137) 410.105 1.888.018 3.579.199 106.211 977.217 6.672.067 31.758 (140.819) 544.935 (71.697) (22.257) 80.938 (134.175) 6.960.750 413.973 - (8.006) 109.073 (319.794) - 1.250 (1.962) 194.534 7.086.040 31.758 (148.825) 654.008 (391.491) (22.257) 82.188 (136.137) 7.155.284 Yer alt› ve yer üstü düzenleri 43.416 Binalar 483.633 Makine, tesis ve cihazlar 1.959.190 Tafl›t araçlar› 87.928 Döfleme ve demirbafllar 674.946 - (102) (2.648) (24.469) (88) (1.714) 3.370 83.373 174.944 8.732 71.034 (11) (1.748) (23.491) (3.527) (17.496) - 1.392 3.646 41.176 1.648 6.291 (1.000) (4.495) (53.014) (5.362) (15.127) 47.065 561.761 2.074.336 89.331 717.934 3.249.113 - (29.021) 341.453 (46.273) - 54.153 (78.998) 3.490.427 3.836.927 31.758 (119.804) 312.555 (345.218) (22.257) 28.035 (57.139) 3.664.857 Yap›lmakta olan yat›r›mlar Birikmifl amortisman Net kay›tl› de¤er 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle banka kredileri ve yasal gereklilikler sebebiyle binalar üzerinde mevcut olan toplam ipotek tutar› 90.348 TL’dir (2002: 80.287 TL). 1984 y›l›ndan bu yana, Türk vergi mevzuat›nca tan›nan seçenek do¤rultusunda Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› mevzuatta öngörülen oran ve yöntemlerle bir y›ldan daha uzun bir zamand›r kullan›mda olan maddi duran varl›klar›n› (yeniden de¤erlenemeyen araziler hariç tutularak) ve ilgili birikmifl amortismanlar›n› her y›l sonunda kanuni kay›tlar›nda yeniden de¤erlemeye tabi tutmufltur. Varl›klar›n net defter de¤erinde bu nedenle ortaya ç›kan art›fl, kanuni mali tablolar›n özsermaye bölümünde yeniden de¤erleme de¤er art›fl kalemi olarak belirtilmifltir. Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›, bu yeniden de¤erleme fonunu hissedarlar›na bedelsiz hisse da¤›t›m› için kullanabilir. Ancak de¤er art›fl fonu, yeniden de¤erleme de¤er art›fl hesab› d›fl›nda bir hesaba dahil edilmesi halinde bu tutar, kurumlar vergisine tabi hale gelir. Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n kanuni defterlerine kaydedilen söz konusu yeniden de¤erleme fon tutarlar›, Not 2’de belirtilen düzeltme iflleminin bir parças› olarak konsolide mali tablolarda elimine edilmifltir. NOT 14 - ALINAN FONLAR, BANKA KRED‹LER‹ VE ‹HRAÇ ED‹LEN BORÇ SENETLER‹ 2003 2002 K›sa vadeli al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri: K›sa vadeli Uzun vadelilerin cari k›sm› 2.476.876 283.306 2.934.023 432.922 Toplam k›sa vadeli 2.760.182 3.366.945 Uzun vadeli 1.697.435 1.920.214 Toplam 4.457.617 5.287.159 Uzun vadeli al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri: ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetlerinin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %2,79 (2002: %2,86), %3,66 (2002: %4,21) ve %25,31’dir (2002: %44,71). 31 Aral›k 2003 ve 2002 tarihleri itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 2003 2002 872.997 1.887.185 1.542.074 155.361 1.127.352 2.239.593 1.566.334 353.880 4.457.617 5.287.159 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle uzun vadeli kredilerin geri ödeme plan› afla¤›da sunulmufltur: Y›l 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ve sonras› TL 366.561 332.958 324.640 354.875 270.829 47.572 1.697.435 31 Aral›k tarihi itibariyle kredilerin sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 2003 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 3.436.174 957.860 60.014 3.569 4.457.617 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Holding ve bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren ba¤l› ortakl›klar›n›n al›nan fonlar ve krediler ile ilgili yapm›fl olduklar› ifllemler afla¤›daki gibidir: Al›nan fonlar: a) International Finance Corporation’dan al›nan fonlar Akbank, Ekim 2002’de International Finance Corporation’dan ("IFC") 55 milyon ABD Dolar› uzun vadeli proje finansman›na yönelik olarak fon alm›flt›r. Fon, "Fon A1" ve "Fon A2" olmak üzere iki bölümden oluflmaktad›r. 30 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki Fon A1’in faiz oran› Libor + 3,5, 25 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki Fon A2’nin faiz oran› ise Libor + 3,25’tir. Fon A1, Eylül 2007’den bafllayarak Mart 2009’a kadar dört eflit tutarda geri ödenecektir. Fon A2 ise Eylül 2005’ten bafllayarak Mart 2007’ye kadar dört eflit tutarda geri ödenecektir. Akbank, Ekim 2003’te, yine IFC’den, di¤er uluslararas› finans kurulufllar›n›n da kat›l›m›yla, ikinci bir fon ("Fon B") alm›flt›r. 100 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki Fon B’nin faiz oran› Libor + 2,5’tir. Fon B’nin toplam tutar› Eylül 2006 tarihinde geri ödenecektir. b) Sumitomo Mitsui Banking Corporation arac›l›¤›yla al›nan fonlar 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar içinde iki adet vadeli sendikasyon kredisi bulunmaktad›r. Vadeli sendikasyon kredilerinden 450 milyon ABD Dolar› (642.375 TL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,65 olan birincisi Sumitomo Mitsui Banking Corporation’›n arac›l›¤›yla 52 uluslararas› banka taraf›ndan sa¤lanm›flt›r ve vadesi 29 Ekim 2004’tür. Vadeli sendikasyon kredilerinden 350 milyon ABD Dolar› (499.625 TL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,75 olan ikincisi ise yine Sumitomo Mitsui Banking Corporation arac›l›¤›yla 40 uluslararas› banka taraf›ndan sa¤lanm›flt›r ve vadesi 21 Temmuz 2004’tür. c) Deutsche Bank Luxembourg arac›l›¤›yla al›nan fonlar 31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar›n içinde 450 milyon ABD Dolar› (848,586 TL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0.75 olan, Deutsche Bank Luxembourg’un arac›l›¤›yla 53 uluslararas› bankadan temin edilmifl ve vadesi 27 Eylül 2003 olan bir vadeli sendikasyon kredisi bulunmaktad›r. FAAL‹YET RAPORU 49 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) d) Yap›land›r›lm›fl finansman ifllemi Kas›m 1999’da, Akbank, yabanc› para cinsinden düzenlenen, mevcut ve gelecekteki havale alacaklar›n› menkullefltirerek (uluslararas› ödeme emirleri, mal karfl›l›¤› nakit, akreditif geri ödeme haklar›, vesaik mukabili nakit ve mevduat hesaplar›ndaki di¤er tutarlar), 400 milyon ABD Dolar› tutar›nda yap›land›r›lm›fl finansman ifllemini sonuçland›rm›flt›r. Haziran 2000’de 100 milyon ABD Dolar›, Ekim 2001’de 200 milyon ABD Dolar›, Haziran 2002’de 150 milyon ABD Dolar› ve Ekim 2003’te 325 milyon ABD Dolar›, ayn› iflleme ilave avans tutarlar› olarak eklenmifltir. Eylül 2003 tarihinde 500 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki ilk iki dilimin geriye ödemesi tamamlanm›flt›r. Yabanc› kurulufllardan al›nan borçlara dahil olan tutarlar›n vade tarihleri afla¤›daki gibidir: 200 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki üçüncü dilimin vade tarihi Eylül 2006, 150 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki dördüncü dilimin vade tarihi Haziran 2007 ve 325 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki beflinci ve alt›nc› dilimlerin vade tarihi Eylül 2008’dir. 200 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki üçüncü dilime ait faiz oran› Libor + 0,5, 150 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki dördüncü dilime ait faiz oran› Libor + 0,5 ve 325 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki beflinci ve alt›nc› dilimlere ait faiz oran› Libor + 2,4’tür. 31 Aral›k 2003 tarihinde, menkullefltirme iflleminin bakiye anapara tutar›, 2003 y›l›nda yap›lan 235 milyon ABD Dolar›, 2002 y›l›nda yap›lan 125 milyon ABD Dolar›, 2001 y›l›nda yap›lan 125 milyon ABD Dolar› ve 2000 y›l›nda yap›lan 31 milyon ABD Dolar› geri ödeme sonras›nda 658 milyon ABD Dolar›’d›r. Yap›land›r›lm›fl bu finansman iflleminin geri ödeme tablosu afla¤›daki gibidir: 2003 2003 2004 2005 2006 2007 2008 TL ABD Dolar› TL 91.667 143.750 208.333 133.333 81.250 130.854 205.203 297.396 190.333 115.984 141.666 185.417 116.667 100.000 25.000 - 267.147 349.649 220.003 188.575 47.144 - Faiz tahakkuku Toplam 2002 ABD Dolar› 1.143 658.333 940.913 1.334 568.750 1.073.852 e) ‹hraç edilen borçlanma senetleri Temmuz 1998’de, Akbank, döviz cinsinden olan, mevcut ve gelecekteki kredi kart› alacaklar›n›, toplamda 250 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki sertifikalar›n ihrac› için menkullefltirmifltir. ‹hrac›n vade tarihi Temmuz 2005 ve faiz oran› Libor + 2,5’tir. Mart 2001’de, ek kat›lma belgeleri ihrac› yoluyla 100 milyon ABD Dolar› tutar›nda bir ikinci dilim finansman› sa¤lanm›flt›r. Yeni ihrac›n vade tarihi Ocak 2008 ve faiz oran› Libor + 0,5’tir. 31 Aral›k 2003 tarihinde, kat›lma belgeleri anapara bakiye tutar›, 2003 y›l›nda 46 milyon ABD Dolar›, 2002 y›l›nda 41 milyon ABD Dolar›, 2001 y›l›nda 37 milyon ABD Dolar›, ve 2000 y›l›nda 34 milyon ABD Dolar›’n›n geri ödemesinden sonra geriye kalan 192 milyon ABD Dolar›’d›r. ‹hraç edilmifl bu kat›lma belgeleri geri ödeme plan› afla¤›da belirtildi¤i gibidir: 2003 2003 2004 2005 2006 2007 2008 TL ABD Dolar› TL 50.389 41.196 37.500 50.000 12.500 71.930 58.807 53.531 71.375 17.844 45,650 50.389 41.196 37.500 50.000 12.500 86.085 95.021 77.685 70.716 94.287 23.574 Faiz tahakkuku Toplam 2002 ABD Dolar› 1.544 191.585 275.031 3.313 237.235 450.681 NOT 15 - MEVDUAT Tasarruf mevduat› Ticari kurulufllar Bankalar aras› Repo ifllemlerinden sa¤lanan fonlar Di¤er Vadesiz 2003 Vadeli Toplam Vadesiz 2002 Vadeli Toplam 1.811.565 1.171.900 93.137 12.070.071 2.384.780 1.906.520 13.881.636 3.556.680 1.999.657 1.925.238 964.799 64.253 12.683.090 2.720.391 472.387 14.608.328 3.685.190 536.640 120.292 650.556 110.880 650.556 231.172 80.817 1.155.031 162.440 1.155.031 243.257 3.196.894 17.122.807 20.319.701 3.035.107 17.193.339 20.228.446 ABD Dolar›, Euro ve Türk Liras› cinsinden tasarruf mevduat›n›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %2,28 (2002: %2,77), %2,48 (2002: %3,76) ve %22,74’tür (2002: %37,14). NOT 16 - D‹⁄ER KISA VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER Ertelenen gelir Di¤er vergiler ve stopaj ‹hracat depozitolar› ve transfer talimatlar› Gider tahakkuklar› Katma de¤er vergisi Al›nan siparifl avanslar› Muhabir bankalara ödeme emirleri Kiralama borçlar› Personele borçlar Al›nan depozito ve teminatlar Di¤er (*) 2003 2002 95.877 86.316 42.098 30.336 13.523 13.515 12.607 6.940 4.723 1.592 125.123 227.687 74.760 36.144 105.573 1.366 25.840 15.076 9.986 8.643 4.512 101.589 432.650 611.176 (*) Konsolide mali tablolar›n toplam›nda bireysel olarak parasal önemlilik arz etmeyen birden fazla kalemden oluflmaktad›r. NOT 17 - ÖDENECEK VERG‹LER Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi Tenzil : peflin ödenen vergiler Toplam ödenecek vergiler 2003 2002 881.896 (579.811) 656.933 (341.528) 302.085 315.405 Türk vergi mevzuat›, ana flirketin ve ba¤l› ortakl›klar›n›n, konsolide vergi beyan›nda bulunmas›na izin vermemektedir. Bu nedenle, bu konsolide mali tablolarda gösterilen vergi karfl›l›klar›, her bir flirket için ayr›ca hesaplanm›flt›r. Türkiye’de, kurumlar vergisi oran› %30’dur (2002: %33). Bu oran, kurumlar›n ticari kazanc›na vergi yasalar› gere¤ince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalar›nda yer alan istisna (ifltiraklerden elde edilen temettü geliri gibi) ve indirimlerin (yat›r›m indirimi gibi) uygulanmas› sonucu bulunacak vergi matrah›na uygulan›r. Kar da¤›t›lmad›¤› takdirde baflka bir vergi ödenmemektedir. 2004 mali y›l› için kurumlar vergisi oran› %33’tür. Türkiye’deki bir iflyeri ya da daimi temsilcisi arac›l›¤› ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye’de yerleflik tam mükellef kurumlara ödenen kar paylar›ndan (temettüler) stopaj yap›lmaz. Bunlar›n d›fl›nda yap›lan temettü ödemeleri %11 oran›nda stopaja tabidir (1 Ocak 2004 tarihinden itibaren %10). Kar›n sermayeye ilavesi, kar da¤›t›m› say›lmaz ve stopaj uygulanmaz. fiirketler üçer ayl›k mali karlar› üzerinden %30 (24 Nisan 2003 tarihinden önce %25 ve 2004 mali y›l› için %33) oran›nda geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ay›n 10 uncu gününe kadar beyan edip 17 inci günü akflam›na kadar öderler. Y›l içinde ödenen geçici vergi o y›la ait olup izleyen y›l verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Geçici vergi, devlete karfl› olan di¤er mali borçlarla da mahsup edilebilir. En az iki y›l süre ile elde tutulmufl ba¤l› ortakl›klardaki ifltirakler ile gayri menkullerin sat›fl›ndan do¤an karlar, sat›ld›klar› y›l›n kurumlar vergisi beyannamesi verilme dönemi içinde sermayeye eklenmeleri flart› ile 31 Aral›k 2004 tarihine kadar vergiden istisnad›r. FAAL‹YET RAPORU 51 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Kurumlar›n 24 Nisan 2003 tarihinden sonra sabit k›ymetlere iliflkin 5 TL’nin (2004 y›l› için 6 TL) üzerindeki yat›r›m harcamalar›n›n %40’› -baz› istisnalar hariç- yat›r›m indirimi istisnas›ndan yararlanarak kurumlar vergisinden istisna edilir. ‹stisna edilen bu tutarlar üzerinden herhangi bir stopaj da hesaplanmaz. Kurum kazanc›n›n yeterli olmamas› halinde hesaplanan yat›r›m indirimi hakk› sonraki y›llara devrolunur. Yat›r›m indirimi istisnas›ndan yararlanmak için "Yat›r›m Teflvik Belgesi" alma zorunlulu¤u bulunmamaktad›r. 24 Nisan 2003 tarihinden önce geçerli olan hükümlere göre kazan›lm›fl yat›r›m indirimi hakk›n›n kullan›lmas› halinde yararlan›lan yat›r›m indirimi istisnas› tutar› üzerinden, kar›n da¤›t›l›p da¤›t›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n %19,8 oran›nda stopaj hesaplanacakt›r. Türk vergi mevzuat›na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönem kurum kazanc›ndan indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmifl y›l karlar›ndan mahsup edilemez. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sa¤lamak gibi bir uygulama bulunmamaktad›r. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapand›¤› ay› takip eden dördüncü ay›n 15 inci günü akflam›na kadar ba¤l› bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar befl y›l zarf›nda muhasebe kay›tlar›n› inceleyebilir ve hatal› ifllem tespit edilirse ödenecek vergi miktarlar› de¤iflebilir. 31 Aral›k tarihinde sona eren y›la ait vergi, Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2003 tarihindeki sat›n alma gücü de¤erinden afla¤›daki flekilde özetlenmifltir: 2003 2002 Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi Parasal kazanç 881.896 32.931 656.933 80.606 Cari y›l vergi gideri Ola¤anüstü vergi gideri Stopaj 914.827 5.177 737.539 790 2.273 (218.496) (118.213) 701.508 622.389 2003 2002 Kanuni mali tablolarda yer alan vergi öncesi kar Kanunen kabul edilmeyen giderler Temettü geliri ‹ndirilebilen mali zararlar ‹fltirak sat›fl kar› Yat›r›m indirimleri Di¤er vergi d›fl› gelirler 3.094.643 427.500 (314.778) (235.767) (113.258) (19.512) (124.646) 2.294.612 47.557 (241.303) (30.073) (3.067) (55.967) (200.087) Kurumlar vergisi matrah› Stopaj matrah› 2.714.182 17.767 1.811.672 55.967 Etkin vergi %32,39 (2002: %35,18) Yat›r›m indirimi üzerinden fon dahil stopaj %16,39 (2002: %19,80) Maddi duran varl›klar ve ifltirak sat›fl kar› üzerinden fon dahil stopaj (2002: %11,0) Di¤er 879.017 2.912 637.421 11.082 (33) 337 8.093 Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi Parasal kazanç 881.896 32.931 656.933 80.606 Cari y›l vergi gideri 914.827 737.539 Ertelenen vergi geliri Vergi gideri Cari y›l vergi giderinin mutabakat› afla¤›daki gibidir: Ertelenen vergiler 30 Aral›k 2003 tarihinde Resmi Gazetede yay›mlanan, parasal olmayan varl›k ile yükümlülüklerin vergi de¤erinin tespit yöntemlerinde de¤ifliklikler getirecek olan 5024 say›l› Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun ("5024 say›l› Kanun"), kazançlar›n› bilanço esas›na göre tespit eden mükelleflerin kanuni mali tablolar›n› 1 Ocak 2004 tarihinden bafllayarak enflasyon düzeltmesine tabi tutmas›n› öngörmektedir. Mükellefler 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle enflasyona göre düzeltilmifl aç›l›fl bilançolar›n› haz›rlamakla yükümlüdürler. Mükellefler, 2004 y›l› Mart veya Haziran dönemlerine ait geçici vergi hesaplamalar›n› ve beraberinde 31 Aral›k 2003 tarihli aç›l›fl bilançosunu 28 fiubat 2004 tarihinde yay›mlanan 328 say›l› Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤i ("Tebli¤") uyar›nca düzenleyip beyan edeceklerdir. Bunun yan› s›ra, 5024 say›l› Kanun’da belirtildi¤i üzere SPK’n›n yüksek enflasyon döneminde mali tablolar›n düzeltilmesine iliflkin düzenlemelerine göre 31 Aral›k 2003 tarihli bilançolar›n› düzeltmek zorunda olan mükellefler söz konusu bilançolar›n› 5024 say›l› Kanun’da ve Tebli¤’de belirtilen esaslar uyar›nca yeniden düzeltmek zorunda de¤ildirler. Holding, Holding’in Türkiye’de faaliyet gösteren ve hisse senetleri ‹MKB’de ifllem gören Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› 1 Ocak 2004 tarihli aç›l›fl bilançolar›n› düzenlerken 5024 say›l› Kanun’un imkan tan›d›¤› flekilde, SPK’n›n yüksek enflasyon döneminde mali tablolar›n düzeltilmesine iliflkin düzenlemelerine göre haz›rlanm›fl olan 31 Aral›k 2003 tarihli bilançosunu esas alma karar› vermifltir. Holding’in Türkiye’de faaliyet gösteren ve hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmeyen Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› 31 Aral›k 2003 tarihli aç›l›fl bilançolar›n› 5024 say›l› Kanun uyar›nca düzenlemifllerdir. Dolay›s›yla 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle enflasyon düzeltme ifllemi sebebiyle önceki dönemlerde oluflan vergilendirilebilir veya indirilebilir geçici farklar k›smi olarak ortadan kalkm›flt›r. Bu farklar ile ilgili konusu kalmam›fl ertelenen vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤› cari y›l gelir tablosuna yans›t›lm›flt›r. Grup, ertelenen vergi varl›klar› ve yükümlülüklerini, UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›fl mali tablolar ile uygulanan vergi kanunlar›na göre haz›rlanan kanuni finansal tablolar karfl›laflt›r›ld›¤›nda farkl› uygulamalardan do¤an geçici farkl›l›klar› esas alarak kaydeder. Bu farklar genellikle gelir ve giderlerin UFRS’ye ve vergi kanunlar›na göre farkl› raporlama dönemlerinde kaydedilmesine yol açar. 31 Aral›k itibariyle toplam geçici farklar ve bunlar›n yol açt›¤› - yasalaflm›fl vergi oranlar› kullan›larak hesaplanan - ertelenen vergi varl›klar› ve yükümlülükleri afla¤›daki gibidir: 2003 2002 Toplam geçici farklar Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) Toplam geçici farklar Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) (656.087) (202.585) (122.967) (122.379) (71.102) (22.257) (89.578) 69.921 61.540 36.890 36.714 21.385 6.677 27.435 (688.854) (132.201) (12.747) (72.033) (95.032) 90.928 44.750 3.912 23.547 30.791 Ertelenen vergi varl›klar›: Yat›r›m teflvikleri ‹ndirilmemifl mali zararlar Menkul de¤er de¤erleme fark› Kredi risk karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤› Sabit k›ymet de¤er düflüklü¤ü Di¤er geçici farklar Ertelenen vergi varl›klar› 260.562 193.928 Ertelenen vergi yükümlülükleri: Maddi duran varl›klar ile stoklar›n kay›tl› de¤eri ile vergi de¤eri aras›ndaki farklar - Maddi duran varl›klar - Stoklar Co¤rafi bölge risk karfl›l›¤› iptali Ertelenen finansman gideri Di¤er geçici farklar Ertelenen vergi yükümlülükleri Ertelenen vergi yükümlülükleri - net 765.517 3.450 66.873 20.479 24.538 (220.155) (1.046) (26.748) (6.145) (7.550) 1.159.167 27.359 26.749 22.982 22.047 (384.564) (9.029) (7.944) (7.584) (6.899) (261.644) (416.020) (1.082) (222.092) ‹ndirilmemifl mali zararlardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Holding’in ertelenen vergi varl›¤› mali tablolara yans›t›lmam›fl indirilmemifl mali zararlar›n›n toplam› 245.189 TL’dir (2002: 289.088 TL). 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle ertelenen vergi yükümlülü¤ünün hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: 1 Ocak 2003 bakiyesi Konsolidasyon kapsam›ndaki de¤ifliklikler Ba¤l› ortakl›k sat›fl› Yabanc› para çevrim fark›n›n etkisi Cari y›l gelir kayd› 31 Aral›k 2003 bakiyesi 222.092 3.460 (1.483) (4.491) (218.496) 1.082 FAAL‹YET RAPORU 53 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 18 - KIDEM TAZM‹NATI KARfiILI⁄I Türk ‹fl Kanunu’na göre Holding, bir hizmet y›l›n› doldurmak kayd›yla sebepsiz olarak ifline son verilen, askere ça¤r›lan, ölen veya 25 y›l (kad›nlar için 20 y›l) hizmetini tamamlad›ktan sonra emekli olan ve emeklilik yafl›na ulaflan (kad›nlar için 58, erkekler için 60) personeline k›dem tazminat› ödemek ile yükümlüdür. Ödenecek tutar, 31 Aral›k 2003 tarihinde, her hizmet y›l› için en fazla 1.390 TL (2002: 1.260 TL) ile s›n›rl› olmak üzere, bir ayl›k maafla eflittir. Yukar›da aç›klanan yasal düzenlemeler haricinde emeklilik taahhütleri için herhangi bir düzenleme yoktur. Fon ayr›lma zorunlulu¤u bulunmad›¤›ndan yükümlülük için fon ayr›lmam›flt›r. K›dem tazminat› karfl›l›¤›, Holding’in çal›flanlar›n emeklili¤inden do¤acak gelecekteki olas› yükümlülü¤ünün, bilanço tarihindeki de¤erinin tahmini ile hesaplanm›flt›r. UMS 19 "Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar", flirketlerin belirli sosyal hak planlar› kapsam›ndaki yükümlülüklerinin tahmini için aktüer de¤erleme yöntemlerinin kullan›lmas›n› öngörmektedir. Buna ba¤l› olarak, toplam yükümlülü¤ün hesaplanmas›nda her bir flirket için aktüer varsay›mlar ve mevcut yasal yükümlülükler kullan›lm›flt›r. 31 Aral›k tarihinde sona eren y›llardaki k›dem tazminat› yükümlülü¤ünün hareketi afla¤›daki gibidir: 1 Ocak bakiyesi Konsolidasyon kapsam›ndaki de¤ifliklikler Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl› Ödemeler Cari y›l gideri Parasal kazanç 31 Aral›k bakiyesi 2003 2002 86.036 1.180 (2.434) (29.801) 40.363 (9.196) 91.219 (6) (14) (31.271) 43.601 (17.493) 86.148 86.036 NOT 19 - SERMAYE Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi her biri 1.000 TL kay›tl› nominal bedeldeki 1.000.000.000.000 (2002: 800.000.000.000) hisseden oluflmaktad›r. 31 Aral›k tarihi itibariyle Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi ve sermaye yap›s› afla¤›daki gibidir: Hissedarlar: Sabanc› ailesi Halka aç›k Sermaye Emisyon primi Pay (%) 2003 Pay (%) 2002 83,34 16,66 833.365 166.635 83,66 16,34 669.250 130.750 100 1.000.000 100 800.000 21.670 21.670 Sermaye düzeltme farklar› ve emisyon primi düzeltme farklar›, Holding sermayesinin ve emisyon priminin enflasyona göre düzeltilmifl toplam tutar› ile Holding’in enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye ve emisyon primi tutar› aras›ndaki fark› ifade eder. Holding’in Esas Sözleflmesi uyar›nca, Holding’in kuruluflunda 1.000.000 TL’den fazla ifltirak eden kurucu ortaklara beher 250.000 TL hisse taahütleri karfl›l›¤›nda birer intifa senedi verilir. Bu sebepten dolay› Vaksa ve baz› Sabanc› ailesi bireylerine verilmifl toplam 189 adet intifa senedi bulunmaktad›r. ‹ntifa senedi sahipleri Not 20’de belirtildi¤i üzere da¤›t›labilir kardan temettü alma hakk›na sahiptirler. ‹ntifa senedi sahipleri Holding’in sermayesinde pay sahibi olmamakla beraber bu intifa senetlerine istinaden herhangi bir oy hakk›na da haiz de¤illerdir. NOT 20 - B‹R‹KM‹fi KÂRLAR VE YASAL YEDEKLER Kanuni mali tablolarda yasal yedekler d›fl›nda, birikmifl karlar, afla¤›da belirtilen yasal yedek flart›na tabi olmak kayd›yla da¤›t›ma aç›kt›r. Yasal yedekler, TTK’da öngörüldü¤ü flekli ile birinci ve ikinci yedeklerden oluflur. TTK, birinci yasal yede¤in, toplam yedek Holding’in ödenmifl sermayesinin %20’sine eriflene kadar kanuni kardan %5 oran›nda ayr›lmas›n› öngörür. ‹kinci yasal yedek ise, ödenmifl sermayenin %5’ini aflan tüm nakit kar da¤›t›mlar› üzerinden %10 oran›nda ayr›l›r, ancak Holding flirketleri bu uygulamaya tabi de¤ildir. TTK hükümleri çerçevesinde yasal yedekler, sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilmekte ve ödenmifl sermayenin %50’sini aflmad›kça di¤er amaçlarla kullan›lamamaktad›r. Temettü da¤›t›m› Holding taraf›ndan, Esas Sözleflmesi’nde belirtildi¤i üzere, vergilerin düflülmesi ve yasal yedeklerin ayr›lmas›ndan sonra Türk Liras› olarak yap›lmaktad›r. Esas Sözleflme gere¤ince, vergilerin düflülmesi, yasal yedeklerin ayr›lmas› ve birinci temettünün düflülmesinden sonra kalan da¤›t›labilir kar›n %4’e kadar› Yönetim Kurulu üyelerine, %3’ü kadar› intifa senedi sahiplerine ve %3’ü kadar› Vaksa’ya da¤›t›labilir. Holding, 2003 y›l›nda (enflasyona göre düzeltme yap›lmadan 2002 y›l› kar›ndan olmak üzere) adi hisse senedi sahiplerine 40.000 TL (2002: Yoktur), intifa senedi sahiplerine 1.687 TL (2002: Yoktur), Vaksa’ya 1.687 TL (2002: Yoktur) ve Yönetim Kurulu üyelerine 170 TL (2002: Yoktur) temettü da¤›t›m› yapm›flt›r. Hisseleri ‹MKB’de ifllem gören flirketler, SPK taraf›ndan getirilen temettü flartlar›na afla¤›daki flekilde tabidir: Seri: XI, No:25 say›l› Tebli¤ K›s›m Onbefl madde 399 uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk mali tablo denklefltirme iflleminde ortaya ç›kan ve "geçmifl y›llar zarar›"nda izlenen tutar›n, SPK’n›n kar da¤›t›m›na iliflkin düzenlemeleri çerçevesinde, enflasyona göre düzeltilmifl mali tablolara göre da¤›t›labilecek kar rakam› bulunurken indirim kalemi olarak dikkate al›nmas› esast›r. Bununla birlikte, "geçmifl y›llar zarar›"nda izlenen söz konusu tutar›n, varsa dönem kar› ve da¤›t›lmam›fl geçmifl y›l karlar›, kalan zarar miktar›n›n ise s›ras›yla ola¤anüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler, özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktad›r. 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Seri: XI No: 25 say›l› tebli¤ uyar›nca UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan mali tablolar esas al›narak hesaplanan 2003 y›l› faaliyetlerinden elde edilen karlar dikkate al›nmak üzere, da¤›t›labilir kar›n en az %20’si oran›nda kar da¤›t›m› zorunlulu¤u getirilmifltir. Bu da¤›t›m flirketlerin genel kurullar›n›n alaca¤› karara ba¤l› olarak nakit olarak ya da da¤›t›labilir kar›n %20’sinden afla¤› olmamak üzere bedelsiz hisse senedi olarak ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz hisse senedi da¤›t›lmas› suretiyle gerçeklefltirilebilecektir. Konsolide mali tablolarda, konsolide kara dahil olan ama genel kurulunda henüz kar da¤›t›m› karar› almayan ba¤l› ortakl›k, müflterek yönetime tabi ortakl›k ve ifltiraklerin kar tutarlar›, ana ortakl›¤›n kar da¤›t›m›nda dikkate al›nmaz. 31 Aral›k tarihi itibariyle Holding’in konsolide edilmemifl kanuni mali tablolar›na göre yasal yedekleri ve önceki dönem karlar› afla¤›daki gibidir (enflasyona göre düzeltme yap›lmadan): Yasal yedekler Önceki dönem karlar› (ola¤anüstü yedek) 2003 2002 18.857 245.015 15.158 253.326 263.872 268.484 Seri: XI No: 25 say›l› tebli¤ uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk mali tablo düzenlenmesi sonucunda özsermaye kalemlerinden "Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Ola¤anüstü Yedek kalemlerine bilançoda kay›tl› de¤erleri ile yer verilir. Bu hesap kalemlerinin düzeltilmifl de¤erleri toplu halde özsermaye grubu içinde "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" hesab›nda yer verilir. Tüm özsermaye kalemlerine iliflkin "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" sadece bedelsiz sermaye art›r›m› veya zarar mahsubunda, ola¤anüstü yedeklerin kay›tl› de¤erleri ise, bedelsiz sermaye art›r›m›; nakit kar da¤›t›m› ya da zarar mahsubunda kullan›labilecektir. Yukar›daki hususa göre Holding’in Seri: XI No: 25 say›l› Tebli¤’e göre kar da¤›t›m›nda baz al›nacak özsermaye tablosu afla¤›daki gibidir. 2003 Sermaye Emisyon primi Yasal yedekler Ola¤anüstü yedek Özsermaye enflasyon düzeltme farklar› Net dönem kar› Geçmifl y›llar karlar› 1.000.000 21.670 18.857 245.015 3.072.359 814.439 90.281 Kar da¤›t›m›na esas olan toplam özsermaye 5.262.621 Yabanc› para çevrim farklar› Makul de¤er yede¤i Konsolide mali tablolara göre toplam özsermaye (170.248) 2.068 5.094.441 FAAL‹YET RAPORU 55 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Yukar›da tarihi bedelleri ile gösterilmifl kalemlerin düzeltilmifl de¤erleri ve özsermaye enflasyon düzeltme farklar› afla¤›daki gibidir. Tarihi de¤erler Düzeltilmifl de¤er Özsermaye enflasyon düzeltmesi fark› 1.000.000 21.670 18.857 245.015 3.547.641 263.526 88.520 458.214 2.547.641 241.856 69.663 213.199 1.285.542 4.357.901 3.072.359 2003 2002 Faiz geliri Kur fark› geliri Vadeli sat›fl faiz geliri Di¤er finansman geliri 113.844 52.957 29.229 3.025 78.854 100.866 54.802 341 Finansman geliri 199.055 234.863 Faiz gideri Kur fark› gideri Vadeli al›m faiz gideri Di¤er finansman gideri (60.822) (43.654) (10.907) (5.648) (61.651) (172.467) (22.299) (12.574) (121.031) (268.991) 78.024 (34.128) 2003 2002 32.309 (657) 61.595 (20.475) 1.780 21.305 (59.515) 3.348 (22.332) (109.560) 122.238 3.380 26.732 164.840 91.156 2.836 23.766 14.058 (8.704) (971) (18.340) (207.758) (2.796.836) (1.029.318) 91.255 (37.920) 383.249 (3.071.385) (875.607) 2.078.445 (213.353) 756.451 (3.359.534) (1.234.454) Sermaye Emisyon primi Yasal yedekler Ola¤anüstü yedek NOT 21 - F‹NANSMAN GEL‹R‹ / (G‹DER‹) - NET Finansman gideri Finansman geliri / (gideri) - net Finansman geliri / (gideri) bankac›l›k d›fl›ndaki di¤er bölümler ile ilgilidir. NOT 22 - ‹fiLETME FAAL‹YETLER‹NDEN SA⁄LANAN NAK‹T AKIMI ‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler: Ticari alacaklardaki azal›fl ‹liflkili taraflardan alacaklardaki (art›fl) / azal›fl Stoklardaki azal›fl Di¤er dönen varl›klardaki (art›fl) / azal›fl Uzun vadeli ticari alacaklardaki azal›fl Uzun vadeli di¤er duran varl›klardaki azal›fl Ticari borçlardaki (azal›fl) / art›fl ‹liflkili taraflara olan borçlardaki art›fl / (azal›fl) Sigorta teknik karfl›l›klar›ndaki azal›fl Di¤er k›sa vadeli yükümlülüklerdeki azal›fl Di¤er uzun vadeli yükümlülüklerdeki art›fl / (azal›fl) Bankac›l›k bölümündeki iflletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler: Al›m-sat›m amaçl› ve yat›r›m amaçl› finansal varl›k al›m› ‹flletme kaynakl› alacaklardaki art›fl Mevduatlardaki art›fl T.C. Merkez Bankas› hesab›ndaki art›fl ‹flletme faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi NOT 23 - YABANCI PARA POZ‹SYONU 31 Aral›k tarihi itibariyle yabanc› para cinsinden olan finansal varl›k ve yükümlülüklerin, konsolidasyon düzeltmeleri öncesinde, kay›tl› de¤erleri afla¤›daki gibidir: Varl›klar Yükümlülükler Net yabanc› para pozisyonu Kasa ve banka Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Türev araçlar T.C. Merkez Bankas› hesab› ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar Ticari alacaklar Di¤er varl›klar Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borçlanma senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar Di¤er yükümlülükler Yabanc› para cinsinden toplam finansal yükümlülükler Net bilanço pozisyonu Kasa ve banka Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Türev araçlar T.C. Merkez Bankas› hesab› ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar Ticari alacaklar Di¤er varl›klar Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borçlanma senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar Di¤er yükümlülükler Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar Net bilanço pozisyonu 2003 2002 19.592.411 (19.824.305) 19.618.249 (20.157.476) (231.894) (539.227) ABD Dolar› EUR 2003 GBP Di¤er Toplam 989.559 5.382.115 199.503 390.668 7.817.661 176.712 120.785 11.125 658.157 310.312 102.855 697.734 1.355.791 191.146 211.532 14.172 14.824 334.342 193.302 132.806 58.913 69.488 36.722 31.131 27.557 47.280 13.702 2.517 1.699.262 5.692.427 667.831 1.088.402 9.394.311 547.944 404.932 97.302 15.088.128 3.541.699 803.675 158.909 19.592.411 4.009.754 8.364.684 48.692 110.554 193.999 639.769 4.996.159 49.407 149.807 63.321 14.690 151.180 334.342 30.628 69.815 4.545 500.964 47.281 33.838 10.876 4.668.758 14.012.987 479.722 324.827 338.011 12.727.683 5.898.463 600.655 597.504 19.824.305 2.360.445 (2.356.764) 203.020 (438.595) (231.894) ABD Dolar› EUR 2002 GBP Di¤er Toplam 1.614.986 2.577.161 38.109 705.423 9.762.510 113.846 172.868 44.802 513.882 505.633 35.607 558.233 904.139 83.790 322.501 30.956 813.877 26.773 198.232 163.839 92.531 12.261 38.975 41.040 3.423 25.018 65.401 2.928 149.505 2.981.720 3.123.834 103.912 1.263.656 10.889.899 426.876 590.828 237.524 15.029.705 2.954.741 1.307.513 326.290 19.618.249 3.681.892 9.415.833 142 75.692 304.375 704.884 4.198.636 133 191.298 113.923 822.919 32.877 1.229 55.247 17.798 9.381 524.011 13 1.435 5.758 5.219.076 14.171.357 1.517 323.672 441.854 13.477.934 5.208.874 930.070 540.598 20.157.476 1.551.771 (2.254.133) 377.443 (214.308) (539.227) FAAL‹YET RAPORU 57 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 24 - TAAHHÜTLER VE fiARTA BA⁄LI YÜKÜMLÜLÜKLER Verilen teminat mektuplar› Kredi mektuplar› Dövizli kabul kredileri 2003 2002 1.180.834 530.781 147.656 1.027.381 673.350 751.359 1.859.271 2.452.090 Borçlanma senetleri ile ilgili geri al›m ve geri sat›m taahhütleri: 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle borçlanma senetleri (devlet tahvilleri, hazine bonolar› ve eurobondlar) ile ilgili geri al›m ve geri sat›m taahhütleri afla¤›daki gibidir: Geri al›m taahhütleri Geri sat›m taahhütleri 2003 2002 694.617 99.135 1.166.467 643.881 2003 2002 2.347 459.304 682.767 1.268 202.003 3.233 20.357 201.997 349.636 202.350 - 1.350.922 774.340 15.121 746.387 512.576 49.846 12.724 2.288 40.487 473.573 168.999 66.556 12.054 - 1.338.942 761.669 2003 2002 64.410 2.020.180 235.645 16.165 1.642.839 181.801 2.320.235 1.840.805 2.120.700 2.534 73.284 1.755.353 7.811 18.138 2.196.518 1.781.302 62.255 48.930 334.342 31.131 44.520 46.560 253.641 37.404 476.658 382.125 Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmeleri ile ilgili taahhütler: Döviz al›m TL ABD Dolar› EUR JPY GBP Di¤er Döviz sat›m TL ABD Dolar› EUR JPY GBP Di¤er Döviz swap al›mlar› ABD Dolar› EUR GBP Döviz swap sat›fllar› ABD Dolar› GBP EUR Faiz haddi swap al›mlar› ABD Dolar› EUR GBP JPY Faiz haddi swap sat›fllar› JPY ABD Dolar› EUR GBP Spot al›mlar Spot sat›fllar 2003 2002 47.280 48.528 48.930 321.959 56.807 26.819 46.560 253.641 466.697 383.827 81.957 81.455 38.583 38.584 420.242 126.726 39.711 - 412.738 560.974 112.714 135.818 586.679 1.222.244 Taahhütler - Di¤er flirketler Verilen teminat mektuplar› ‹hracat teflvik belgesine istinaden ihracat taahhütleri Yat›r›m teflvik belgesine istinaden taahhütler Verilen di¤er teminatlar NOT 25 - ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹ Holding’in Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan Carrefoursa, 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde ‹ntem Ticaret Merkezi A.fi.’nin %99,4’ünü 974 TL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma iflleminden 3.726 TL flerefiye do¤mufltur. 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde Holding’in grup d›fl›na yapt›¤› sat›fllar Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olan Danonesa Danone Sabanc› G›da ve ‹çecek Sanayi T.A.fi. ve Ba¤l› Ortakl›k olan Akkardansa Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin sermayelerinin s›ras›yla %49,88 ve %69,81’ine tekabül eden hisse senetlerinin sat›fllar›n› içermektedir. 1 Ocak - 31 Aral›k 2002 hesap döneminde Holding’in grup d›fl›na yapt›¤› sat›fllar Ba¤l› Ortakl›¤› olan Giysa Sabanc› Giyim Ma¤azac›l›¤› A.fi. ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›¤› olan Kraftsa Kraft Sabanc› G›da Pazarlama ve Ticaret A.fi.’nin sermayelerinin s›ras›yla %74,99 ve %48,75’ine tekabül eden hisse senetlerinin sat›fllar›n› içermektedir. 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde oluflan bu ifllemlerin detaylar› afla¤›da verilmifltir: Sat›fl has›lat› Tenzil: sat›lan iflletmelerin (varl›klar›n›n) / yükümlülüklerin kay›tl› de¤eri-net ‹fltirak sat›fl kazanc› 2003 2002 112.217 (41.221) 39 10.987 70.996 11.026 fierefiye ve negatif flerefiyenin, 31 Aral›k tarihleri itibariyle sona eren mali y›llara ait hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: fierefiye Negatif flerefiye 1 Ocak 2003 ‹laveler Yabanc› para çevrim farklar› De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (*) ‹tfa paylar› 305.726 3.726 (18.449) (37.661) (23.604) 21.985 (4.922) 31 Aral›k 2003 229.738 17.063 (*) DuPontSA’n›n ba¤l› ortakl›klar›ndan Sasa DuPont Sabanc› Polyester Sanayi A.fi.’nin ("Sasa") faaliyet sonuçlar› nedeniyle, de¤er düflüklü¤ü tespitine yönelik olarak indirgenmifl nakit ak›m› yöntemine göre geri kazan›labilir de¤er çal›flmas› yap›lm›flt›r. Buna göre konsolide mali tablolarda flerefiyenin kay›tl› de¤erinin, geri kazan›labilir de¤erini aflan k›sm› için de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r. fierefiye Negatif flerefiye 1 Ocak 2002 Yabanc› para çevrim farklar› ‹tfa paylar› 339.423 (3.739) (29.958) 26.906 (4.921) 31 Aral›k 2002 305.726 21.985 FAAL‹YET RAPORU 59 HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n (TL) 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre milyar TL olarak belirtilmifltir. TL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 26 - B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR 1. Holding, 10 Mart 2004 tarihli yönetim kurulu toplant›s›nda ç›kar›lm›fl sermayenin 98.141 TL’si ifltiraklerden gelen özel fonlardan, 18.568 TL’si maddi duran varl›k yeniden de¤erleme de¤er art›fl fonundan, 26.157 TL’si ola¤anüstü yedeklerden, 53.797 TL’si ifltirak hisseleri sat›fl karlar›ndan, 3.218 TL’si gayrimenkul sat›fl kar›ndan, 119 TL’si maliyet art›fl fonundan karfl›lanmak suretiyle toplam 200.000 TL bedelsiz art›r›larak 1.000.000 TL’den 1.200.000 TL’ye yükseltilmesine karar verilmifltir. 2. Holding’in hissedarlar›ndan Sabanc› ailesi fertleri (Not 19), flahsi portföylerinde bulunan, Holding’in sermayesinin %2,4’üne tekabül eden hisse senetlerinden toplam 24.000 TL nominal de¤erdeki 24.000.000.000 adet hisse senedinin, yurtd›fl› kurumsal yat›r›mc›lar›n talebi üzerine, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› Toptan Sat›fllar Pazar›’nda gerçekçi fiyat esaslar›na uygun olarak dolafl›ma ç›kacak flekilde sat›lmas›na karar vermifltir. Söz konusu hisse senetleri daha önce dolafl›mda olmay›p, tedavülü art›r›c› niteliktedir ve 1 Nisan 2004 tarihinde Takasbank A.fi.’ye depo edilmifltir. Holding sat›fl iflleminde ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’n›, al›c› Deutsche Bank ise Bender Menkul De¤erler A.fi. arac› kurum olarak belirlemifltir. Sat›fl ifllemi ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› Toptan Sat›fllar Pazar›’nda 8 Nisan 2004 tarihinde gerçekleflmifltir. 3. Akbank, 10 fiubat 2004 tarihli yönetim kurulu toplant›s›nda ifltirak portföyünde bulunan Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi.’nin sermayesinin %5’ine tekabül eden hisse senetlerinden 300 TL nominal de¤erdeki 300.000.000 adet hisse senedinin ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda oluflacak fiyatlardan bir y›l içerisinde sat›fl›na ve bu sat›fltan elde edilecek kar›n sermayeye ilavesine karar vermifltir. Finar Kurumsal Tasar›m taraf›ndan üretilmifltir. HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. Sabanc› Center 34330 ‹stanbul Tel: (0 212) 281 66 00 Faks: (0 212) 281 02 72 Tlx: 26771 HÖSA TR ‹nternet : www.sabanci.com e-mail : info@sabanci.com Bu döküman›n bas›m›nda %100 geri dönüfltürülmüfl ka¤›t kullan›lm›flt›r. HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. Kurum Profili 2003 Konsolide Finansal Göstergeler (Milyon US$) YILLAR 1999 2000 2001 2002 2003 C‹RO 5,478 5,626 5,857 5,224 7,261 TOPLAM AKT‹FLER 11,566 15,233 14,860 18,692 25,412 NET GEL‹R 49 190 (210) 228 583 (*) ÖZKAYNAK 1,789 2,350 1,923 2,422 3,650 (*) Uluslararas› Finansal Raporlama Sistemine (UFRS) göre. TOPLAM AKT‹FLER (Milyon US$) 15.233 14.860 2000 2001 5.224 11.566 5.626 5.478 5.857 18.692 25.412 7.261 C‹RO (Milyon US$) 5.000 10.000 1999 2000 2001 2002 2003 1999 2002 2003 ‹çindekiler Sabanc› Grubu’na Genel Bak›fl 01 Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’nun Mesaj› 02 Vizyon, Misyon 06 Temel De¤erler 07 Mükemmellik Politikalar› 08 Yönetim Kurulu 10 Yönetim Komiteleri 12 Grup Baflkanlar› 12 Üst Yönetim 13 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri 14 Risk Yönetimi 16 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Temettü Politikas› 18 Çevre Politikalar› 20 ‹nsan Kaynaklar› 21 Türkiye ve Dünya Ekonomisine Bak›fl 22 Stratejiler 24 3005 Program› 30 Stratejik ‹flbirlikleri ve Yabanc› Ortakl›klar 32 Sabanc› Grubu 34 Banka ve Sigortac›l›k 36 Lastik ve Takviye Malzemeleri 44 Kimya 50 Perakendecilik 54 G›da 58 Çimento ve Beton 62 Otomotiv 66 Tekstil 70 Bilgi ve Telekomünikasyon 74 D›fl ‹liflkiler 78 Di¤er Faaliyetler 82 Sosyal ve Kültürel Faaliyetler 86 ‹fltirakler ve ‹fltirak Oranlar› 92 Uluslararas› Bas›nda Sabanc› Grubu 94 Sabanc› Grubu’na Genel Bak›fl Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi., Türkiye’nin en büyük sanayi ve finans topluluklar›ndan biri olan Sabanc› Grubu’nu temsil eden ana flirkettir. Sabanc› Grubu, hemen hemen tamam› faaliyet gösterdikleri sektörlerin liderleri konumunda olan 66 flirketten oluflmaktad›r. Sabanc› Grubu’nun temel ilgi alanlar›; bankac›l›k ve sigortac›l›¤› kapsayan Finansal Hizmetler, G›da, Biliflim Teknolojileri, Otomotiv, Lastik ve Takviye Malzemeleri, Kimya, Çimento, Tekstil, Ka¤›t ve Ambalaj Malzemeleri, Turizm ve D›fl Ticaret’tir. Sabanc› Holding’in kendi hisseleri hariç ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören 12 flirkette ifltiraki bulunmaktad›r. Halihaz›rda Sabanc› Grubu’na ba¤l› flirketler 11 yabanc› ülkede faaliyetlerini sürdürmekte ve ürünlerini Avrupa, Orta Do¤u, Asya, Kuzey Afrika, Kuzey ve Güney Amerika’n›n çeflitli bölgelerine ihraç etmektedirler. Sahip oldu¤u sayg›nl›k ve marka imaj›, iç piyasalardaki güçlü ortakl›klar› ve Türkiye piyasalar› hakk›ndaki bilgi ve deneyimi sayesinde, Sabanc› Grubu ana faaliyet alanlar›nda büyümüfl ve yabanc› ortakl›klar› arac›l›¤›yla dünya pazarlar›na aç›lm›flt›r. Sabanc› Holding’in uluslararas› ortaklar› aras›nda Bridgestone, DuPont, Toyota, Kraft Foods International, Bekaert, Heidelberg Cement, IBM, BNP, Dresdner Bank, Carrefour, Dia, Hilton International, Mitsubishi Motor Co., International Paper ve Philip Morris gibi dünyan›n konular›nda önde gelen isimleri yer almaktad›r. Sabanc› Holding’in en büyük hissedar grubunu sahip olduklar› %80.9 hisse oran›yla Sabanc› Ailesi oluflturmaktad›r. Sabanc› Holding hisseleri %19.1 halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmekte, depo sertifikalar› ise SEAQ International ve Portal’da kotedir. Sabanc› Holding, finansman, planlama, ifl gelifltirme ve insan kaynaklar› ifllevlerinin koordinasyonunun yan› s›ra, Grubun vizyon ve stratejilerinin belirlenmesinden ve Grup içinde yarat›lacak sinerji ile hissedarlar›na sa¤lanan de¤erin art›r›lmas›ndan da sorumlu bir yönetim merkezidir. 2003 y›l› faaliyetleri sonucu olarak, Sabanc› Grubu 7.3 milyar ABD dolar› tutar›nda konsolide sat›fl geliri elde etmifl ve net kar› 583 milyon ABD dolar›na ulaflm›flt›r. “Kökümüz bu topraklarda, gücümüz dünyada.” Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi., Türkiye’nin en büyük sanayi ve finans topluluklar›ndan biri olan Sabanc› Grubu’nu temsil eden ana flirkettir. SABANCI HOLD‹NG 1 Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’nun Mesaj› Say›n Hissedarlar›m›z, 2003 y›l›n›n Sabanc› Grubu için çok baflar›l› bir y›l oldu¤unun müjdesini sizlerle paylaflarak mesaj›m›za bafllamak istiyoruz. Beklentilerimiz 2004 y›l›n›n daha da iyi olaca¤› yönündedir. 2003 y›l›na belirsizlik ve endiflelerle girerken, Irak sorunu ülkemizin de içinde oldu¤u bölgedeki bar›fl ve istikrar› tehdit eder bir durumdayd›. Beklenenin aksine k›sa süren askeri harekat›n komflu ülke Irak’›n demokratikleflmesine ve yeniden yap›lanmas›na odaklanmas› bizler için flans olmufltur. Irak’ta yaflanan sorunun k›sa sürmesi, ülkemiz ve dünya ekonomisinde ikinci yar›y›ldan itibaren olumlu bir hava estirmifltir. Bu olumlu havan›n 2004 y›l›nda da devam edece¤ini ümit etmekteyiz. Ekonomik cephede, 2003 y›l›nda, global ekonominin bir iyileflme sürecine girdi¤ine tan›k olmaktay›z. Irak harekat›n›n ve SARS’›n olumsuz etkilerinin giderilmesiyle, global ekonomiler 2003’ün ikinci çeyre¤inden itibaren tekrar büyümeye bafllam›fllar ve 2000 y›l›ndan beri süregelen ekonomik durgunlu¤a bir son vermifllerdir. Dikkat çekici bir h›zla iyileflen ABD ekonomisinin itici gücüyle global ekonomiler, 2002 y›l›ndaki büyüme h›z›n› aflarak, 2003 y›l›nda %3,9 oran›nda büyümüfllerdir. ABD ekonomisinin 2004 y›l›nda da dünya ekonomisinin dinamosu olmay› sürdürmesi ve % 4,5 oran›nda büyümesi beklenmektedir. 2003 y›l›nda, ABD’ye ihracat yapan ülkeler ABD ekonomisindeki iyileflmeden direkt olarak yararlanm›fllard›r. Bizim için gözard› edilemeyecek kadar önemli bir pazar olan Çin, %9,1 büyüme oran› ile ekonomik büyümenin lideri olmay› sürdürmüfltür. Bu lider konumunu 2004 y›l›nda da sürdürmesi beklenmektedir. Japonya, 2003 y›l›nda %2,7 oran›nda bir büyüme sa¤lam›flt›r ve ayn› h›zla 2004 y›l›nda da büyümesi beklenmektedir. Euro Bölgesi ortalama global büyüme oran›n›n alt›nda kalm›fl ve ancak %0,4’lük bir büyüme gerçeklefltirmifltir. Bu bölgede 2003 y›l›nda bafllayan büyüme e¤iliminin 2006 y›l›nda en üst seviyesine ulaflmas› beklenmektedir. Ülkemiz de do¤al olarak bu genel ekonomik konjonktürden olumlu etkilenmifltir. Bir yandan politik istikrar ve mali ve ekonomik programlara ba¤l›l›k, öte yandan uluslararas› piyasalarda düflen faiz oranlar› ve global yat›r›mc›lar›n artan risk alma e¤ilimleri, Türkiye’nin son 25 y›l›n en düflük enflasyon seviyesine ulaflmas›nda etken olmufltur. Yurtiçi faiz oranlar›n›n afla¤› inmesi ile birlikte kamu iç borçlanmas›n›n faiz yükü de hafiflemifltir. Döviz kurlar›nda sa¤lanan istikrar ve rekor seviyedeki ihracat, 2003 y›l›nda, Türk ekonomisinin di¤er baflar›lar› olmufltur. Otuz y›ll›k geçmifli olan K›br›s sorununun çözümünde Türkiye, uluslararas› siyasi arenada çok kararl› bir tutum izlemifltir. ‹nan›yoruz ve bekliyoruz ki, K›br›s çözüm bekleyen uluslararas› sorunlar listesinden k›sa bir süre sonra ç›kacakt›r. K›rk y›ld›r ülkemiz Avrupa Birli¤i’ne tam üyelik için çal›flmaktad›r. Türkiye, Avrupa Birli¤i normlar›n› ve düzenlemelerini benimsemifl, ekonomik ve politik zorunluluklar› yerine getirmifltir. Müzakerelere bafllama tarihinin Aral›k 2004 Zirvesi’nde aç›klanmas›yla birlikte Türkiye için yeni bir dönemin bafllayaca¤›na inan›yoruz. 2003 y›l› hissedarlar›m›z için verimli bir y›l olmufltur. ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören toplam hisse senedi hacminin %20’sini oluflturan Sabanc› Holding ve Akbank hisselerinin y›l sonu piyasa de¤eri 13 milyar ABD dolar›na ulaflm›flt›r. ‹fltirak portföyümüzü daha dengeli bir hale getirebilmek için yap›land›rma çal›flmalar›na devam ettik. Bu amaçla; Otomotiv flaft› üreten Akkardansa flirketimizdeki hissemizi satt›k, Süt ve su ürünleri üreten Danonesa flirketimizdeki hissemizi orta¤›m›z Danone’a devrettik, ‹nternet Servis Sa¤lay›c› flirketimiz Turk.Net ve ‹nternet ticaret flirketimiz (B2B) Ak ‹nternet’i Sabanc› Telekomünikasyon flirketi alt›nda birlefltirerek Sabanc› Grubu’nun telekomünikasyon hizmetlerini yeniden yap›land›rd›k. G›da sektöründe faaliyet gösteren flirketimiz G›dasa’y› kurduk ve sat›n ald›¤›m›z Piyale markas› ile çok ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören toplam hisse senedi hacminin %20’sini oluflturan Sabanc› Holding ve Akbank hisselerinin y›l sonu piyasa de¤eri 13 milyar ABD dolar›na ulaflm›flt›r. SABANCI HOLD‹NG 3 Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’nun Mesaj› zengin bir ürün gam›n› pazarlamaya bafllad›k. G›dasa’y› y›ll›k cirosu 1 milyar ABD dolar› olan bir flirket haline getirmeyi planl›yoruz. Enerjisa’n›n Adana ve Mersin kojenerasyon tesislerini iflletmeye ald›k. Böylelikle Enerjisa flirketimizi y›ll›k 370 MW elektrik enerjisi üretim kapasitesine ulaflt›rd›k. 2005 y›l› sonunda %30 oran›nda gider tasarrufu yaratacak “3005 Program›”n› yürürlü¤e koyduk. “Temel ifl kurallar›” felsefesine geri dönerek iyilefltirme ve sinerji oluflturmak üzere her ifl sürecini kritik bir gözle yeniden de¤erlendirme ve tasarlamaya bafllad›k. Gönülden inan›yoruz ki, bu yeni bak›fl aç›s›yla rekabet gücümüzü ve etkinli¤imizi art›raca¤›z. 2003 y›l›, Akbank için de büyük baflar›lara sahne olmufltur. Müflteri odakl› hizmet kalitesi, özel, ticari ve kurumsal bankac›l›ktaki yeni ürünleri, uluslararas› kabul görmüfl risk yönetimi uygulamalar›, odaklanm›fl ve yetkin yönetimi Akbank’›n bu üstün baflar›s›n›n alt›nda yatan temel etkenler olmufltur. Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Yönetim ‹lkeleri de Sabanc› Holding’de uygulanmaya bafllam›flt›r. Telekomünikasyon alan›nda aray›fllar›m›z›, 2004 y›l›nda bafllayacak deregülasyon ve özellefltirme çal›flmalar› çerçevesinde yeniden tasarlad›k. Türkiye’nin en büyük gruplar›, Sabanc› ve Koç olarak, aram›zda yapt›¤›m›z bir anlaflma ile Türk Telekom’un özellefltirilmesine haz›rlanmak için güçlerimizi birlefltirdik. ‹nsan kaynaklar›m›z›n gelifltirilmesi ve zenginlefltirilmesine yönelik yat›r›mlar›m›z devam etmektedir. Say›lar› 39.000’i bulan çal›flanlar›m›z, Sabanc› Grubu’nda çal›flman›n bir onur ve ayr›cal›k oldu¤unun sorumluluk ve bilincindedirler. Ortaklar›m›za de¤er yaratmak için gösterdi¤imiz çabalar›n ve baflar›l› performans›m›z›n sonuçlar› rakamlar›m›za yans›m›flt›r. 2005 y›l› sonunda %30 oran›nda gider tasarrufu yaratacak “3005 Program›”n› yürürlü¤e koyduk. “Temel ifl kurallar›” felsefesine geri dönerek iyilefltirme ve sinerji oluflturmak üzere her ifl sürecini kritik bir gözle yeniden de¤erlendirdik ve tasarlad›k. Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Sabanc› Holding’de uygulanmaya bafllam›flt›r. 2003 y›l›nda: net sat›fllar›m›z 7,3 milyar ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %39 art›fl göstermifltir, aktif büyüklü¤ümüz 25,4 milyar ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %36 art›fl göstermifltir, net kar›m›z 583 milyon ABD dolar›na ç›karak, 2002 y›l›na göre dolar baz›nda %156 art›fl göstermifltir, sadece üretimimizden yapt›¤›m›z ihracat 819 milyon ABD dolar›na ulaflm›flt›r, yat›r›mlar›m›z ise 347 milyon ABD dolar›na eriflmifltir. 2003 y›l› içinde Sabanc› Holding ve Akbank’›n ödenmifl sermayeleri s›ras› ile 1 katrilyon TL’ye ve 1,2 katrilyon TL’ye, kay›tl› sermayeleri ise s›ras› ile 1,75 katrilyon TL’ye ve 2,5 katrilyon TL’ye yükseltilmifltir. 2003 y›l›, sosyal ve kültürel çal›flmalar›m›z aç›s›ndan da baflar›l› geçmifltir. H.Ö. Sabanc› Vakf› taraf›ndan kurulan ve desteklenen Sabanc› Üniversitesi 2003 y›l›nda ilk mezunlar›n› vermifltir. Gençlerimizi e¤iterek ulusumuza hizmet etmelerine vesile olmak Sabanc› Grubu’nun onur duydu¤u en büyük k›vanç kaynaklar›ndan birisidir. Özetlemek gerekirse, 2003 y›l› Sabanc› Grubu için baflar›l› ve karl› bir y›l olmufltur. 2004 y›l› için de çal›flanlar›m›zla elele, hep beraber bayra¤›m›z› daha da ileri tafl›ma azmimiz vard›r. Bu konuda ana prensibimiz “çal›flmak, çal›flmak ve çal›flmakt›r”. Yüksek performanslar› ve hissedarlar›m›za de¤er yaratmak için gösterdikleri özverili çal›flmalar› için dinamik yönetim kadrolar›m›za ve tüm çal›flanlar›m›za teflekkürlerimizi sunar›z. Sayg›lar›m›zla, Sak›p Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› Celal Metin CEO SABANCI HOLD‹NG 5 Vizyon ve Misyon Köklerimizin oldu¤u bölgede var olan zengin do¤al kaynaklar› ve de¤erleri en verimli flekilde kullanarak insanl›¤a hizmet eder hale getirirken, bölgemizde lider, küresel ekonomide ise etkin ve sayg›n bir oyuncu olmak. ‹nsan, kalite, teknoloji, yenilik ve verimlilik odakl› proaktif bir yönetim stratejisi ile ürün ve hizmetlerimizi sürekli gelifltirerek, müflterilerimize ve hissedarlar›m›za en yüksek de¤eri yaratmak. Temel De¤erler Sabanc› Grubu, mütevazi bafllang›ç aflamalar›ndan beri de¤iflmeyen kurumsal de¤erleri ›fl›¤›nda ilerlemifltir. ‹fl güvenli¤i ve sa¤l›k, çevreye sayg›, yüksek etik standartlar ve insana sayg› bugün de Sabanc› Grubu’nun temel prensipleri olmaya devam etmektedir. Dünyan›n neresinde ifl yaparsak yapal›m, bu kurallara uymak ve onlar› uygulamak için gayret ederiz. SABANCI HOLD‹NG 7 Mükemmellik Politikalar› Misyonumuzu yerine getirmenin ve vizyonumuza ulaflman›n ancak ‘Mükemmelli¤e Odaklanmak’la gerçekleflebilece¤inin bilincindeyiz. Böyle iddial› bir yolculukta, Grubumuzun bütününde SA Mükemmellik Politikalar› tüm faaliyetlerimize ›fl›k tutacakt›r. Mükemmellik Politikalar›m›z›n temelini flu unsurlar oluflturmaktad›r: Sonuç odakl›y›z. Yürüttü¤ümüz tüm faaliyetlerde paydafllar›m›z›n (müflterilerimiz, çal›flanlar›m›z, ifl ortaklar›m›z, hissedarlar›m›z ve toplum) beklentilerini dengelemeyi ve karfl›lamay› amaçlar ve paydafllar›m›z› mutlu edecek sonuçlara odaklan›r›z. Müflteri odakl›y›z. Mevcut ve potansiyel müflterilerimizin gereksinimlerini ve beklentilerini en üst düzeyde karfl›layacak sürdürülebilir müflteri de¤eri yaratarak ba¤l›l›klar›n› art›r›r›z. Misyonumuzu yerine getirmenin ve vizyonumuza ulaflman›n ancak ‘Mükemmelli¤e Odaklanmak’la gerçekleflebilece¤inin bilincindeyiz. Böyle iddial› bir yolculukta, Grubumuzun bütününde SA Mükemmellik Politikalar› tüm faaliyetlerimize ›fl›k tutacakt›r. Baflar›m›z›n temelinde en de¤erli varl›¤›m›z olan ‘insan’›m›z yer almaktad›r. Liderlik ederiz, örnek oluruz. Çal›flanlar›m›z› gelifltirir ve kat›l›mlar›n› sa¤lar›z. Toplulu¤umuzun bütününde de¤iflimi yaflama geçirmek için, liderlerimizin önderli¤inde de¤erlerimizi, etik yaklafl›mlar›m›z›, kurum kültürümüzü ve etkin yönetiflim altyap›lar›m›z› sürekli gelifltiririz. Kurumsal Yönetim ‹lkelerine önem verir, liderler olarak tüm çal›flanlar›m›za örnek davran›fllar sergileriz. Baflar›m›z›n temelinde en de¤erli varl›¤›m›z olan ‘insan’›m›z yer almaktad›r. Mükemmele ulaflmak için çal›flanlar›m›z›n sürekli geliflmesini sa¤layarak, yürüttü¤ümüz tüm faaliyetlerde aktif, yap›c› ve yarat›c› kat›l›mlar›n› en üst düzeye ç›kart›r›z. Süreçlerle ve verilerle yönetiriz. Sürekli ö¤reniriz, yenilikçiyiz ve yarat›c›y›z. Üretti¤imiz sonuçlar›n süreçlerimizin ç›kt›lar› oldu¤unun bilinci ile, süreçlerimizi etkin yönetmek için gerekli sistemleri kurar›z. Ç›kt›lar›n amac›m›za uygunlu¤unu de¤erlendirerek daha baflar›l› sonuçlar elde etmek için süreçlerimizi sürekli iyilefltiririz. Mükemmelli¤e ‘her alanda fark› yaratarak’ ulaflaca¤›m›z›n bilincindeyiz. ‘Ö¤renerek ve yürüttü¤ümüz tüm faaliyetlere yenilikçi ve yarat›c› fikirlerimizi katarak sürekli iyilefltirme ve gelifltirmeyi sa¤lar›z’ ve müflterilerimizin beklentilerini aflan ürün ve hizmetler üretiriz. ‹fl ortakl›klar› gelifltiririz. ‘Kaliteli ç›kt›’ üretmenin önkoflulu ‘kaliteli girdi’ kullanmakt›r. Kazan-kazan prensibimizin ›fl›¤›nda, girdi sa¤layan kurulufllarla uzun vadeli iflortakl›klar› gelifltiririz. Kurumsal sosyal sorumlulu¤umuzun bilincindeyiz. Gelece¤e sa¤l›kl› nesiller yetifltirmek ve etik de¤erlerimizi en üst düzeyde yaflama geçirmek için çevremizin ve toplumumuzun geliflmesinde aktif olarak yer al›r, kurumsal sosyal sorumluluklar›m›z› ödünsüz yerine getiririz. Çünkü biz SABANCI’y›z! SABANCI HOLD‹NG 9 Yönetim Kurulu Sak›p Sabanc› fievket Sabanc› Erol Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Celal Metin Ömer Sabanc› Demir Sabanc› Üye & CEO Üye Üye Aldo L. Kaslowski Nafiz Can Paker Lütfi Yenel Üye Üye Üye Sak›p Sabanc› (71) Yönetim Kurulu Baflkan› fievket Sabanc› (68) Erol Sabanc› (66) Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Sak›p Sabanc›, Bossa Un Fabrikas›'nda veznedarl›kla ifl hayat›na bafllad›. S›ras›yla, çiftlik müdürü ve Bossa Tekstil ‹flletmesi Müdürü oldu. 1966 y›l›nda Sabanc› Holding'in Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›'na getirildi. Bu görevi yan›nda Hac› Ömer Sabanc› Vakf›VAKSA'n›n Mütevelli Heyeti Baflkanl›¤›, Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti Onur Baflkanl›¤› görevlerini yürütmekteydi. fievket Sabanc›, ‹ngiltere'de Manchester Üniversitesi'nde Tekstil Mühendisli¤i okudu. Sabanc› Grubu'ndaki ifl hayat›na Bossa'da bafllad›. 1980 y›l›ndan itibaren Sabanc› Grubu'nu yurt d›fl›nda temsil etti. Vaksa'n›n kurucular› aras›nda yer alan fievket Sabanc›, Sabanc› Grubu Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve ‹cra ve Strateji Komitesi Üyesi'dir. Erol Sabanc›, ‹ngiltere'de Manchester College of Commerce’i bitirdi. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤inin yan› s›ra, Akbank Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Üyesi, Sabanc› ve BNP-AKDresdner Bank Yönetim Kurulu Baflkan›, Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas›, S›nai Yat›r›m Bankas› Yönetim Kurulu Üyesi ve Institut Internationale D'Etudes Bancaires Üyesidir. Ömer Sabanc› (45) Demir Sabanc› (33) Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Sabanc›, Amerika Birleflik Devletleri'nde, Delaware Üniversitesi'nde ekonomi tahsili yapt›.Sabanc› Toplulu¤u'nun Avrupa'daki çeflitli flirketlerinde çal›flt›ktan sonra Sasa'da Genel Müdürlük dahil çeflitli pozisyonlarda 15 y›l çal›flt›. DuPont-Sabanc› Polyester ortakl›¤›n›n kurulmas›na önderlik eden Ömer Sabanc›, kuruluflunun ard›ndan DuPontsa'n›n Yönetim Kurulu Baflkan› oldu. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyeli¤i, ‹cra Komitesi Üyeli¤i ve Kimya Grubu Baflkanl›¤› görevlerini sürdüren Ömer Sabanc›, halen TÜS‹AD Yönetim Kurulu baflkan›d›r. Demir Sabanc›, Boston Üniversitesi'nde Ekonomi ve Uluslararas› ‹liflkiler okuduktan sonra, New York'ta Cornell Üniversitesi'nde Master yapt›. Japonya'da Mitsui ve Toyota Motor Corporation'da çal›flt›. Teknosa Genel Müdürlü¤ü, Sabanc› Holding Perakendecilik Grup Baflkan Yard›mc›l›¤› yapt›. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu ‹cra ve Strateji Komitesi Üyesidir. 1 Nisan 2002 tarihinden geçerli olmak üzere Sabanc› Holding Perakendecilik Grup Baflkan› olarak atand›. Nafiz Can Paker (62) Aldo L. Kaslowski (67) Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Nafiz Can Paker, 1962-1973 y›llar› aras›nda Berlin Teknik Üniversitesi’nde sürdürdü¤ü yüksek ö¤retim ile Makina Mühendisli¤i branfl›nda Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini alm›fl; 1973 y›l›nda Columbia Üniversitesi’nde ‹flletme Master’› yapt›. 1971 y›l›ndan bu yana Türk Henkel A.fi.’nin üst yönetim kademelerinde görev alan N. Can Paker, halen Türk Henkel A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’su olarak görev yapmaktad›r. N. Can Paker, TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf›) Yönetim Kurulu Baflkan›, TÜS‹AD Haysiyet Divan›, Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti, ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf›, Robert Kolej Mütevelli Heyeti ve ENKA Okullar› Dan›flma Kurulu Üyeli¤i görevlerini yürütmektedir. Paker, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. Aldo Kaslowski, 1965 y›l›ndan bu yana Organik Holding A.fi. President ve CEO’lu¤unu yürütmektedir. Aldo L.Kaslowski; Türk-Frans›z ‹fl Konseyi ve ‹stanbul’daki ‹talyan Ticaret Odas› Baflkanl›klar›n›; TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›l›¤›’n›; Türk-‹ngiliz ‹fl Konseyi ‹cra Komitesi, Türk-Pirelli Kablo Yönetim Kurulu, Büyükelçi Holdbrook’un Baflkanl›¤›n› yapt›¤› K›br›s sorununa çözüm konular›yla ilgili BusinessDiplomacy Çal›flma Grubu ile e¤itim, kültür, sanat ve hay›r amaçl› bir çok sivil toplum örgütlerinin Yönetim Kurulu Üyeliklerini yürütmektedir. YPO (Young President Organization) kurucu üyelerinden biri olmufl; halen CEO (Chief Executive Organizations) ve WPO (World President Organization)’da aktif üye olarak görev yap›yor. Kaslowski, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. Halen ‹SO Meclis Üyesi olan Sak›p Sabanc›, 1964 y›l›ndan itibaren, 25 y›l müddetle Adana ve Kocaeli Sanayi Odalar›; Türkiye Sanayi ve Ticaret Odalar› Birli¤i Üyeli¤i ve Baflkanl›¤› yapt›. 1986 y›l›nda Türk Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i TÜS‹AD'›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›'n› üstlenen Sak›p Sabanc›, 1987-1989 y›llar› aras›nda Yüksek ‹stiflare Konseyi Baflkanl›¤›'n› yapt›. Celal Metin (55) Yönetim Kurulu Üyesi/CEO Celal Metin, ‹stanbul Üniversitesi’nde tamamlad›¤› kimya doktoras›n›n ard›ndan, 1975 y›l›nda Sabanc› Grubu'na kat›lm›flt›r. 1975-1985 y›llar› aras›nda Lassa'da Teknik Müdür, Üretim Müdürü, Fabrika Müdürü ve Genel Müdür Yard›mc›s›, 1985-1987 y›llar› aras›nda Lisa Genel Müdürü, 1987-1988 y›llar›nda ise Beksa Kurucu Genel Müdürü ve B‹MSA Yönetim Kurulu Üyesi olarak Toplulu¤umuza hizmet vermifltir. Dr. Metin, 1988 y›l›ndan Sabanc› Holding Chief Executive Officer'l›k görevine atand›¤› tarihe kadar, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da operasyonlar› bulunan ve baz›lar› halka aç›k firmalar›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Chief Executive Officer'l›¤› görevlerini yürütmüfltür. Dr. Celal Metin, 14 Nisan 2003 tarihinden itibaren Grubumuza Chief Executive Officer'l›k görevine ve Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyeli¤i'ne atanm›flt›r. Lütfi Yenel (54) Yönetim Kurulu Üyesi Lütfi Yenel, Lisans ve Yüksek Lisans e¤itimini ‹stanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Bölümü’nde tamamlad›ktan sonra bir süre ayn› Üniversite’de görev yapt›. 20 y›l elektronik sektöründe de¤iflik yönetim kademelerinde çal›flt›. Vestel’de Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Japonya’daki Sansui firmas› Yönetim Kurulu Üyeli¤i’nde bulundu. 1995 y›l›ndan beri Alcatel Grubu’nda çal›flmakta olup; Alcatel Teletafl, Türkiye Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’su olarak görevini sürdürüyor. Ayn› zamanda Türkiye, Kafkas Bölgesi ve Orta Asya’dan sorumlu Alcatel Bölge Baflkan Yard›mc›l›¤› görevini de yürütüyor: Yener, KALDER Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ile TÜS‹AD Yönetim Kurulu üyeli¤i görevlerinde de bulundu. Yener, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesidir. SABANCI HOLD‹NG 11 Yönetim Komiteleri ‹cra ve Strateji Komitesi Denetim Komitesi Sak›p Sabanc› (Baflkan) Nafiz Can Paker (Baflkan) fievket Sabanc› Demir Sabanc› Erol Sabanc› Aldo Kaslowski Celal Metin Ömer Sabanc› ‹nsan Kaynaklar› Komitesi Demir Sabanc› Güler Sabanc› (Baflkan) Celal Metin Finans ve Ortakl›k Yap›s› Komitesi Ömer Sabanc› Erol Sabanc› (Baflkan) Suzan Sabanc› Dinçer Celal Metin Mehmet Civelek Faruk Bilen R›dvan Yirmibeflo¤lu Lütfi Yenel Nedim Bozfak›o¤lu Mevlüt Aydemir Grup Baflkanlar› 1 Ömer Sabanc› Kimya Grup Baflkan› 2 Demir Sabanc› Perakendecilik Grup Baflkan› 3 Güler Sabanc› Lastik ve Takviye Malzemeleri Grup Baflkan› 4 Erhan Kam›fll› Çimento Grup Baflkan› 5 Haluk Dinçer G›da Grup Baflkan› 6 Yakup Güngör Tekstil Grup Baflkan› 7 Ak›n Kozano¤lu Banka ve Sigortac›l›k Grup Baflkan› 8 Engin Tuncay D›fl ‹liflkiler Grup Baflkan› 5 8 7 2 3 4 6 1 Üst Yönetim 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 14 11 12 13 10 Celal Metin Faruk Bilen Mehmet Civelek Ali Sabanc› Ertu¤rul Ergöz CEO Grup Baflkan› - Finans Grup Baflkan› - ‹nsan Kaynaklar› Grup Baflkan› - Strateji ve ‹fl Gelifltirme Genel Sekreter Mevlüt Aydemir Nedim Bozfak›o¤lu R›dvan Yirmibeflo¤lu Yalç›n Küçükertunç Ça¤atay Özdo¤ru Metin Reyna Kürflat Darbaz Ali Özgenç Tamer Saka Özer Yelçe Barbaros ‹neci Direktör - Mali ‹fller ve Finansman Direktör - Bütçe, Muhasebe ve Konsolidasyon Direktör - ‹nsan Kaynaklar› Direktör - Denetim Direktör - Bilgi ve Telekomünikasyon Direktör - Hukuk Müflaviri Direktör - Kurumsal ‹liflkiler Direktör – ‹fl Gelifltirme Direktör - Risk Yönetimi Direktör - Kurumsal ‹letiflim Bafl Ekonomist 4 6 5 8 7 15 9 2 3 1 SABANCI HOLD‹NG 13 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Sabanc› Holding, Kurumsal Yönetim alan›nda var olan en yüksek standartlar› benimsemifltir. Kurumsal Yönetim uygulamalar›m›z Sabanc› Holding’in afla¤›da s›ralanan özde¤erlerine dayanmaktad›r. Özde¤erlerimiz: kurallara ba¤l›l›k gösterir. Söz konusu kurallar›n her türlü tutum ve davran›fl›m›z ile ilgili tam olarak yol göstermesi mümkün olmad›¤›ndan, toplulu¤umuzun özde¤erleri ve etik anlay›fl› esas al›narak haz›rlanm›fl olan ‹fl Eti¤i Kurallar›’n› faaliyetlerimizde rehber kabul ederiz. Farkl› geçmifllerden gelen insanlar›m›z›n potansiyellerini ortaya ç›kartabilmeleri için herkese eflit flartlar sunar›z. Çal›flanlar›m›z›n sosyal sorumluluk bilinciyle gerçeklefltirecekleri giriflimleri destekleriz. Kurumsal Vatandafll›k Dürüstlük Tüm Sabanc› Holding çal›flanlar›n›n menfaat sahipleri ile iliflkilerinde do¤ruluk ve dürüstlük kavramlar›n› iliflkileri yönlendirici temel de¤erler olarak kabul ederiz. Eflitlik Tüm çal›flanlar›m›za dürüst ve adil yaklafl›r ve çal›flanlar›n bireysel geliflimi için gereken çabay› gösteririz. Ayr›mc›l›ktan ar›nd›r›lm›fl bir çal›flma ortam›n› taahhüt ederiz. Güvenilirlik Sabanc› Holding olarak kamuoyunun güvenini kazanmak ve sürdürmek temel de¤erlerimiz aras›nda yer al›r. Bu bilinç ile, pay sahiplerimize ve paydafllar›m›za aç›k, anlafl›l›r ve do¤ru bilgiler verir, verilen bilgiler do¤rultusunda hareket ederiz. Sayg› Çal›flanlar›m›z için güvenli, sa¤l›kl› ve kendilerini de¤erli hissedecekleri bir çal›flma ortam› sa¤lar›z. ‹fl hayat› ve özel hayat aras›ndaki dengeye önem veririz. Sabanc› Holding olarak toplumsal ve sosyal konulara hassas ve duyarl› bir flekilde yaklafl›r›z. Sosyal sorumluluk anlay›fl›m›z›n gere¤i olarak, faaliyette bulundu¤umuz ülkelerin kanunlar›na, geleneklerine uygun bir flekilde davran›r›z ve bu toplumlar›n geliflmesine katk›da bulunmaya çal›fl›r›z. Sabanc› Vakf›, Vaksa vas›tas›yla bu do¤rultuda, e¤itim ve hay›r ifllerine yönelik yo¤un faaliyetlerde bulunuruz. ‹fl Ahlak› Tüm yönetim birimleri, faaliyetlerinde kanunlara, düzenlemelere ve flirket içi Sabanc› Holding Kurumsal Yönetim alan›nda var olan en yüksek standartlar› benimsemifltir. Kamuya aç›klanacak bilgiler, aç›klamadan yararlanacak kifli ve kurulufllar›n karar vermelerine yard›mc› olacak flekilde, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, yorumlanabilir ve kolay eriflilebilir biçimde kamunun kullan›m›na sunulmaktad›r. Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemeleri, di¤er yerel düzenlemeler ve en iyi küresel uygulamalara paralel olarak Sabanc› Holding Kurumsal Yönetim ‹lkeleri dört temel bafll›kta grupland›r›lm›flt›r. 1. Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu fonksiyonlar› ile ilgili Kurumsal Yönetim Uygulamalar› flunlard›r: Sorumluluk Yönetim Kurulu uzun vadede menfaat sahiplerine daha yüksek de¤er sa¤lanmas› için genel kurumsal politikan›n oluflturulmas›ndan ve toplam performans›n izlenmesinden sorumludur. Bu sorumlulu¤unu yerine getirebilmek için üst yönetimin faaliyetlerini yak›ndan izleyerek gereken konularda yönlendirme yapar. Rol ve Görevler Yönetim Kurulu’nun sorumluluklar›n› yerine getirebilmek için gerekli di¤er fonksiyonlar› ise; stratejik kararlar›n de¤erlendirilmesi için görüfl ve perspektif belirlemek, önemli kurumsal faaliyetler ile finansal ve ifl stratejilerini incelemek ve onaylamak, ve organizasyonun bütünlü¤ünü koruyacak süreçlerin uygulanmas›n› sa¤lamakt›r. Yönetim Kurulu üyeleri zamanlar›n›, enerjilerini ve dikkatlerini, sorumluluklar›n› en iyi flekilde yerine getirmek için kullan›rlar. Liderlik Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO pozisyonlar› ayr› kifliler taraf›ndan yürütülmektedir. 3. Menfaat Sahipleri Sabanc› Holding tüm menfaat sahipleri ile iliflkilerinde dürüst olmak ve bilgi gizleme, özel bilgilerin kötüye kullan›m›, gerçeklerin sapt›r›larak sunulmas› veya di¤er adil olmayan uygulamalar yoluyla haks›z menfaat sa¤lamay› engellemek için gerekli tedbirleri al›r. Ba¤›ms›zl›k Yönetim Kurulu üyelerinin üçte biri ba¤›ms›z, icra görevi olmayan üyelerden oluflmaktad›r. 4. Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k Komiteler Kamuya aç›klanacak bilgiler, aç›klamadan yararlanacak kifli ve kurulufllar›n karar vermelerine yard›mc› olacak flekilde, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, yorumlanabilir ve kolay eriflilebilir biçimde kamunun kullan›m›na sunulmaktad›r. Sabanc› Holding, Sermaye Piyasas› Kurulu, Türk Ticaret Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve ilgili tüm di¤er kanun ve düzenlemelerle kendisinin yükümlü k›l›nd›¤› bilgilendirme faaliyetlerini, zaman›nda ve eksiksiz olarak yerine getirmektedir. Yasal yükümlülükler d›fl›nda kalan ve menfaat gruplar›n› önemli ölçüde etkiledi¤i düflünülen di¤er bilgiler ve aç›klamalar en uygun iletiflim kanal›ndan uygun zamanda ve içerikte kamuya aç›klan›r. Yönetim Kurulu görevlerini yerine getirmek için gerek duydu¤u Yönetim Kurulu Komiteleri’ni kurar. Mevcut komiteler; ‹cra ve Strateji Komitesi, Finans Komitesi, ‹nsan Kaynaklar› Komitesi ve Denetim Komitesi’dir. 2. Hissedarlar Sabanc› Holding, hissedarlar›n haklar›n› etkin, sa¤l›kl› ve hakkaniyetli bir biçimde kullanabilmeleri için her türlü önlemi al›r. Hissedarlar›m›z›n pay sahipli¤i haklar›n›n kullan›m›, bilgi alma haklar›, genel kurula kat›l›m haklar›, oy kullanma haklar›, az›nl›k haklar›, kar pay› haklar› ve paylar›n› devretme haklar› hassasiyetle korunur ve bu haklar›n kullan›lmas› teflvik edilir. SABANCI HOLD‹NG 15 Risk Yönetimi Sabanc› Holding kurumsal risk yönetimini gelifltirmek için 2003 y›l›nda büyük çaba harcam›fl ve kurumsal risklerini en etkin flekilde yönetmesine yard›mc› olacak Kurumsal Risk Yönetim (ERM Enterprise Risk Management) sistemini oluflturmaya karar vermifltir. Böylelikle risklerimizin daha etkin yönetilerek, hissedarlar›m›za maksimum düzeyde de¤er sa¤lanmas› hedeflenmektedir. Sabanc› Holding bünyesinde uygulanacak yeni risk yönetim anlay›fl›m›z›n temel hedefleri ise flunlard›r: Sistematik “Risk Yönetim Kültürü” kavram›n›n gelifltirilmesi ve kurum geneline yayg›nlaflt›r›lmas›, Risklerin tüm Grup bünyesinde yetkili kurullarca belirlenecek “risk tolerans seviyeleri” dahilinde yönetilmesi, Risk yönetimi ile ilgili etkin bir raporlama ve bilgi ak›fl› sisteminin kurulmas› ve uygulanmas›, ERM sisteminin, proaktif bir süreç olarak kurum kültürü ile bütünlefltirilerek stratejik planlama, ifl planlamas› ve operasyonel yönetim süreçlerinin önemli bir parças› haline getirilmesidir. Sabanc› Holding, yeni kurumsal risk yönetimi yaklafl›m› kapsam›nda gerekli organizasyonel çal›flmalar›n› 2003 y›l› sonu itibariyle tamamlam›flt›r. Bu çerçevede, her türlü faaliyetinde “lider ve yenilikçi olmak” prensibini benimsemifl olan Sabanc› Holding, ERM konusunda da Türkiye’de bir ilke imza atm›fl ve Risk Yönetim Direktörlü¤ü birimi ile Risk Yönetim Direktörü (CRO - Chief Risk Officer) pozisyonunu hayata geçirmifltir. Temel amaç, Sabanc› Holding ve Grup flirketlerinin bünyesinde yürütülmekte olan mevcut risk yönetim uygulamalar›n›, Risk Yönetim Direktörlü¤ü koordinasyonunda gelifltirmek ve ERM yaklafl›m› ile bu uygulamalar›n etkinli¤ini art›rmakt›r. Dünya standartlar›nda etkin ve kaliteli bir risk yönetim anlay›fl›n› tüm Grup bünyesinde hakim k›larak, hissedarlar›m›za, ortaklar›m›za, yat›r›mc›lar ve çal›flanlar›m›za risklerini kontrol eden ve iyi yöneten bir kurum oldu¤umuz konusunda güvence vermeye devam edece¤iz. 2004 y›l›nda Risk Yönetim Direktörlü¤ü’nün çal›flmalar› ayn› h›zla devam edecek ve ERM ile ilgili kritik stratejiler, programlar ve süreçler gelifltirilerek, bunlar›n uygulamalar› Grup içinde yayg›nlaflt›r›lacakt›r. ERM süreci kapsam›nda, Sabanc› Holding, risk yönetiminin afla¤›da s›ralanan temel ilkelerini tesbit etmifltir: Risk yönetimi tüm çal›flanlar›n sorumlulu¤udur. Sabanc› Holding risklerini entegre veya portföy anlay›fl› ile yönetecektir. ERM süreçleri kritik ifl süreçleri ve stratejik hedefler ile entegre olarak gelifltirilecek ve uygulanacakt›r. ERM sürekli geliflen faaliyetler bütünüdür. ERM dönüflümünün etkin bir flekilde gerçeklefltirilebilmesi için dört temel risk kategorisinden oluflturulan Sabanc› ERM Risk Modeli kullan›lacakt›r. Sabanc› ERM Risk Modeli; Finansal, Operasyonel, Stratejik ve D›fl Çevre risk kategorilerinden oluflmaktad›r. Sabanc› Holding risk yönetim uygulamalar›n›n ERM dönüflümü alt› aflamal› bir plan ile gerçekleflecektir. 2004 y›l›nda Risk Yönetim Direktörlü¤ü’nün çal›flmalar› ayn› h›zla devam edecek ve ERM ile ilgili kritik stratejiler, programlar ve süreçler gelifltirilerek, bunlar›n uygulamalar› Grup içinde yayg›nlaflt›r›lacakt›r. Dünya standartlar›nda etkin ve kaliteli bir risk yönetim anlay›fl›n› tüm Grup bünyesinde hakim k›larak, hissedarlar›m›za, ortaklar›m›za, yat›r›mc›lar ve çal›flanlar›m›za risklerini kontrol eden ve iyi yöneten bir kurum oldu¤umuz konusunda güvence vermeye devam edece¤iz. SABANCI HOLD‹NG 17 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Temettü Politikas› Yat›r›mc› ‹liflkileri Sabanc› Holding yönetimi hissedarlar›yla fleffaf ve yak›n bir iletiflim içinde olmaktan gurur duymaktad›r. Ana hedef, mevcut hissedarlar için Sabanc› Holding’in de¤erini art›r›rken, potansiyel yat›r›mc›lar için de hisselerini cazip bir yat›r›m arac› haline getirmektir. fiirket yönetimi, bu amaçla stratejik planlar› uygulay›p, sonuçlar›n› finans camias› ile zaman›nda ve fleffaf bir flekilde paylaflmay› ilke olarak benimsemifltir. Bu yaklafl›m flirketin yönetim yap›s›nda da görülmektedir. Bu amaçla Sabanc› Holding Yönetim Kurulu’nda üç ba¤›ms›z üye görev yapmaktad›r. Sabanc› Holding yat›r›mc› iliflkileri, Finans Grubu bünyesindeki Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü taraf›ndan yürütülmektedir. Yat›r›mc› camias›na günlük bilgi ak›fl› bu bölüm taraf›ndan sa¤lanmaktad›r. 2003 y›l›nda posta, (*) 12 Nisan 2004 tarihindeki Citibank N.A., Garanti Bankas› ve Takasbank hesaplar›na dayal› tahmini bilgidir. Sabanc› Holding yönetimi hissedarlar›yla fleffaf ve yak›n bir iletiflim içinde olmaktan gurur duymaktad›r. Sabanc› Holding temettü politikas›, her y›l da¤›t›labilir konsolide kar›n %20’ye kadar olan k›sm›n› da¤›tmak fleklindedir. telefon ve e-posta yoluyla pek çok yat›r›mc› ve hisse senedi analistinin sorular›na cevap verilirken, finansal raporlama dönemlerinde ve yeni geliflmeler için proaktif olarak kendileriyle temasa geçilmifltir. Y›l boyunca CEO ve Finans Grup Baflkan› liderli¤inde, genel merkezde 50’den fazla, Londra, New York, Zürih, Cenevre, Frankfurt ve Viyana gibi büyük finans merkezlerinde ise 100’ün üzerinde yat›r›mc› ve analist toplant›lar› yap›lm›flt›r. Bu çal›flmalar›n sonucu olarak, yerli ve uluslararas› araflt›rmac›lar taraf›ndan daha fazla say›da Sabanc› Holding raporu yay›nlanmaya bafllanm›flt›r. 2004 y›l›nda, yat›r›mc› iliflkileri ekibi, yat›r›mc› camias›na stratejik gündem ve uygulama planlar›n› iletmek suretiyle mevcut ve potansiyel hissedarlarla yak›n diyalog ve iliflkilerini sürdürecektir. Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü’ne her türlü istek ve soru için investor.relations@sabanci.com adresinden ulafl›labilir. 2003 y›l›nda uluslararas› kurumsal yat›r›mc›lar›n portföylerindeki Sabanc› Holding hisseleri önemli ölçüde artm›flt›r. Temettü Politikas› Sabanc› Holding temettü politikas›, her y›l da¤›t›labilir konsolide kar›n %20’ye kadar olan k›sm›n› da¤›tmak fleklindedir. Buna uygun olarak, May›s 2004’te, 2003 y›l› kar›ndan 134 trilyon TL temettü da¤›t›lacakt›r. Ek olarak, kurucu hisse sahiplerine her y›l SPK mevzuat›na göre vergi, %5 yasal yedek ve %20 birinci temettü da¤›t›m›ndan sonra kalan kar›n %3’ü kurucu temettüsü olarak da¤›t›lacakt›r. Gündemdeki projelere ve fonlar›n durumuna göre Sabanc› Holding Yönetim Kurulu bu politikay› her y›l gözden geçirebilir. SABANCI HOLD‹NG - ‹MKB H‹SSE SENED‹ PERFORMANSI Sabanc› Holding ‹MKB Hisse Performans› (1 Ocak 2003 - 31 Aral›k 2003 milyon ABD dolar›) Sabanc› Holding ‹MKB Karfl›laflt›rmal› Hisse Performans› (1 Ocak 2003 - 31 Aral›k 2003) SABANCI HOLD‹NG 19 Çevre Politikalar› Sabanc› Grubu için sürdürülebilir bir kalk›nma modelinin desteklenmesi ve çevrenin korunmas› vazgeçilmez bir önceliktedir. Bu nedenle, sürekli olarak ürün ve üretim sistemlerimizi gözden geçirmekte ve do¤al kaynaklar› koruyan, çevre kirlili¤ini en aza indirgeyen ve geri kazan›m sa¤layan teknolojileri ad›m ad›m adapte etmekteyiz. Paydafllar›m›za karfl› çevresel, sosyal ve ekonomik sorumluluklar›m›z›n tamam›na bir bütün olarak bak›yoruz. Çevrenin korunabilmesi için devletle, di¤er sektörel kurulufllarla ve üniversitelerle iflbirli¤i yap›yoruz. Temiz bir çevreye en mükemmel flekilde katk› sa¤lamak için gerekli tüm özeni Grup olarak gösteriyoruz. Paydafllar›m›za karfl› çevresel, sosyal ve ekonomik sorumluluklar›m›z›n tamam›na bir bütün olarak bak›yoruz. Çevrenin korunabilmesi için devletle, di¤er sektörel kurulufllarla ve üniversitelerle iflbirli¤i yap›yoruz. ‹nsan Kaynaklar› Sabanc› Holding’in insan kaynaklar› stratejisi “bulundu¤u her sektörde ‘dünya standartlar›nda’ insan kaynaklar› yönetim anlay›fl›n›n benimsendi¤i, herkesin çal›flmak istedi¤i ve çal›flmaktan gurur duydu¤u örnek bir Grup olmak” olarak özetlenebilir. Bu stratejiyi gerçeklefltirebilmek için; ifle al›rken ve terfi ettirirken çok seçici olan, çal›flanlar› heyecan verici hedeflere kilitleyen, yüksek performans standartlar›yla yönetilen, yönetimi ve çal›flanlar› sonuçlardan sorumlu k›lan, çal›flanlara potansiyellerini ve yeteneklerini kullanma f›rsat› veren, üstün performans› ödüllendiren bir yönetim ekibi oluflturmak için çal›fl›yoruz. Sabanc› Holding olarak, “baflarma arzusu yüksek, kazanmas›n› bilen, ifl ve sonuç odakl›, giriflimci ruhlu ve makul biçimde risk alabilen, al›fl›lagelmifl s›n›rlar›n d›fl›nda çok boyutlu düflünebilen, sürekli ö¤renen ve bilgi üreten, h›zl› ve enerjik, evrensel etik de¤erlere sahip” çal›flanlar›n ço¤unlukta oldu¤u bir insan profili oluflturarak, bu profil için çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir Grup olmay› hedefliyoruz. ‹nsan kaynaklar› uygulamalar› ile de¤er yaratmak, Sabanc› Grubu flirketlerinde insan kaynaklar› yönetimi anlay›fl›m›z; ifl yapt›¤›m›z farkl› sektörlerin özel ihtiyaçlara proaktif olarak cevap vermenin yan›s›ra, verimlili¤i ve günün ihtiyaçlar› do¤rultusunda performans› destekleyecek yaklafl›m ve uygulamalar›n oluflturulmas›n› içerir. Grubumuz farkl› sektörlerde, farkl› ortaklar ile çal›flan, farkl› yap›lardaki flirketlerden olufltu¤undan, insan kaynaklar› politikalar›m›z flirketlerimizin özel ihtiyaçlar›na göre kolayl›kla adapte edecekleri flekilde, genel hatlar› ile temel insan kaynaklar› süreçlerini ve prensiplerini ortaya koyan rehber politikalar olarak tariflenmifltir. Sabanc› Holding taraf›ndan tan›mlanan befl ana politika; Seçme, De¤erlendirme, Gelifltirme, Kariyer Planlama ve Emeklilik’tir. geliflim sürecinin bir parças› olarak Holding ‹nsan Kaynaklar› Bölümü taraf›ndan yönetilir. Bu programlar; Sabanc› Lider Tak›m› (SALT), Talent Pool (TP), Yönetici Aday Program› (YAP) ve Yönetici Gelifltirme Program› (YGP)’dir. En iyileri seçme ve yerlefltirme Do¤ru potansiyel, do¤ru görev Sabanc› Grubu olarak, flirketlerimizin k›sa ve uzun vadeli ifl planlar› do¤rultusunda planlanm›fl ve tan›mlanm›fl olan insan kayna¤› ihtiyaçlar›n› karfl›laman›n yan› s›ra; Grubumuzu gelece¤e tafl›yacak geliflim potansiyeli olan kiflileri, sektörel flartlar› da gözönüne alarak, seçer ve ifle al›r›z. Sabanc› Grubu flirketleri 2004 y›l›nda yüksek potansiyel gruplar›n›n seçimi için De¤erlendirme ve Gelifltirme Merkezi uygulamas›na geçmifltir. fiirketlerin de¤iflen koflullar alt›nda vizyonlar›na ulaflabilmesi ve baflar›da süreklili¤in sa¤lanabilmesi için çal›flanlar›n ve organizasyonun sürekli gözden geçirilmesi esast›r. Organizasyondaki geliflmelere paralel olarak yüksek potansiyelli adaylar›n yönetim pozisyonlar›na getirilmelerinin planlanmas› sürekli bir hedefimizdir. Sabanc› vizyon, hedef ve de¤erlerini benimsemifl yüksek potansiyelli kiflilerin Grup içerisinde de¤erlendirilmeleri ise önemli bir önceli¤imizdir. Bu süreci, her sene tüm Grup flirketlerinde eflzamanl› olarak yürüttü¤ümüz “Organizasyon Baflar› Plan›” ismini verdi¤imiz bir çal›flma ile yönetmekteyiz. Yüksek performans› garanti alt›na alma Sabanc› Grubu olarak, kiflilerin ve flirketlerin geliflimine katk›da bulunmak ve üstün performans› ödüllendirmek amac›yla çal›flanlar›m›z›n performans›n› de¤erlendiririz. De¤erlendirme sürecinin sonucunda, üstün performansl› kiflilerin ödüllendirilmesinin yan› s›ra, yüksek potansiyelli kiflilerin tesbiti ve çal›flanlar›n geliflim ihtiyac›n›n belirlenmesi ile bunlar›n çal›flanlarla paylafl›lmas› esast›r. Organizasyonun tüm kademelerinde gerekli yetkinlik ve becerilerin geliflimini sa¤lama Sabanc› Grubu olarak, mevcut ifllerimizi daha iyi yapabilmek, de¤iflen koflullara uyum sa¤layabilmek, Grup flirketlerimizin gelecekteki yöneticilerini yetifltirebilmek amac›yla çal›flanlar›m›z› gelifltiririz. fiirketlerimizin kendi özel ihtiyaçlar›na göre oluflturdu¤u e¤itim ve gelifltirme programlar› vard›r. Ancak yönetici gelifltirme süreci, dört program ile kariyer Emeklilik sonras› yaflam standard›n› korumak Sabanc› Grubu’na uzun y›llar hizmet vermifl çal›flanlar›m›z›n çal›flma hayat› sonras›nda da yaflam kalitesini sürdürebilmelerini sa¤layacak yaklafl›mlar› gelifltirmek görevimizdir. Grubumuzda çal›flanlar›n emeklilik planlar›n›n yap›lmas›n› di¤er ana süreçlerimizin etkin iflleyebilmesi için bir ön koflul olarak görmekteyiz. Bu bak›fl aç›s› ile Sabanc› Grubu, bireysel emeklilik mevzuat›n›n düzenlenmesi sonucu özel emeklilik uygulamas›na geçen ilk gruplardan birisidir. Bu insan kaynaklar› süreçleri sonucunda, hedefledi¤imiz yüksek kalibre çal›flan profili için çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir Grup oluflturmay› amaçl›yoruz. SABANCI HOLD‹NG 21 Türkiye ve Dünya Ekonomisine Bak›fl 2003 y›l› global ekonomide koflullar›n önemli iyileflme gösterdi¤i bir y›l oldu. Enflasyon istikrar›n› korurken büyüme beklentileri yükseldi. 2002 y›l›nda %3,0 olarak gerçekleflen büyüme 2003 y›l›nda %3,9’ a yükseldi. 2003 y›l›nda ABD ekonomisi %3,1, Japonya ekonomisi %2,7 oran›nda büyüdü. Fransa ve Almanya ekonomilerindeki durgunluk nedeniyle Euro Bölgesi’nin büyüme h›z› %0,4 düzeyinde kald›. Japonya d›fl›nda kalan Asya ekonomileri 2003 y›l›nda %7 büyüme h›z›na ulaflt›lar. Bu grup içinde yer alan Çin ekonomisi %9,1 gibi çok yüksek bir büyüme performans› gösterdi. Rusya ekonomisi de 2003 y›l›nda %7,3 oran›nda büyüdü. Latin Amerika ekonomilerinde ise büyüme h›z› ortalama %1,6 düzeyinde kald›. Dünya ekonomisinde büyümenin 2004 y›l›nda daha da h›zlanmas› beklenmektedir. Buna karfl›n, bugün rekor düzeye ulaflm›fl bulunan ABD ekonomisindeki yüksek cari aç›k ve bütçe a盤› global ekonomi için risk oluflturmaya bafllam›flt›r. Dahas› euro’nun dolar karfl›s›nda daha fazla de¤er kazanmas› durumunda Euro Bölgesi’nde ekonominin 2004 y›l›nda da zay›f kalma olas›l›¤› vard›r. Mevcut koflullarda dünya ve ABD ekonomisinde büyüme h›zlar›n›n 2004 y›l›nda s›ras›yla %4,3 ve %4,5 olmas› beklenmektedir. Euro Bölgesi’nde ise durgunluk sona ermifl ve büyüme bafllam›flt›r. Ancak bu büyümenin itici gücü hala iç talepten ziyade d›fl talep oldu¤undan Euro Bölgesi’nde 2004 y›l› büyümesinin %1,8 düzeyinde kalmas› beklenmektedir. 2003, Türkiye ekonomisi için büyümenin ve mali istikrar›n güçlendi¤i iyi bir y›l olmufltur. ‹zlenen s›k› para politikas›, bunu destekleyen bütçe ve gelir politikalar›, uluslararas› finans piyasalar›ndaki lehte koflullar ve artan ifl ve tüketici güveni ekonomik istikrar› ve büyümeyi art›rm›flt›r. Türkiye ekonomisi 2003 y›l›nda %5.9 oran›nda büyüyerek %5 olarak ilan edilen resmi hedefin üstünde bir büyüme performans› göstermifltir. ABD ekonomisi 2004 y›l›nda da dünya ekonomisinin dinamosu olmay› sürdürecektir. Ancak, ABD ekonomisinde yüksek cari a盤a ve bütçe a盤›na neden olan bugünkü harcama yap›s› de¤iflmedi¤i takdirde, uzun vadeli faizlerin yükselifle geçmesi beklenmektedir. Bu nedenle, ABD ekonomisindeki bu çifte a盤›n ne yönde geliflece¤i ve ABD dolar›ndaki zay›flama trendinin sürüp sürmeyece¤i dünya ekonomisinin gelecekteki seyri için son derece önemlidir. ABD ekonomisinde k›sa vadeli faizlerin art›r›lmas› ya da baflka nedenlerle uzun vadeli faizlerin yükselmeye bafllamas› durumunda sadece ABD ekonomisi de¤il, dünyadaki di¤er ekonomiler de olumsuz etkilenecektir. 2003 Y›l›nda Türkiye Ekonomisindeki Geliflmeler ve 2004 Y›l› Beklentileri 2003, Türkiye ekonomisi için büyümenin ve mali istikrar›n güçlendi¤i iyi bir y›l olmufltur. ‹zlenen s›k› para politikas›, bunu destekleyen bütçe ve gelir politikalar›, uluslararas› finans piyasalar›ndaki lehte koflullar ve artan ifl ve tüketici güveni ekonomik istikrar› ve büyümeyi art›rm›flt›r. Uluslararas› piyasalardaki düflük reel faizlerin ve likidite fazlas›n›n neden oldu¤u geliflmekte olan ülkelere yönelik fon ak›fl› hem Eurobond faizleri ve yurtiçi bono faizlerini hem de kamu borçluluk oran›n›n gerilemesine yard›mc› olmufltur. Bu geliflmeler ekonomide faaliyetlerin h›zlanmas›n› ve güven ve beklentilerin iyileflmesini sa¤lam›flt›r. Resmi enflasyon hedefleri 2002 y›l›ndan sonra 2003 y›l›nda da tutturulmufl ve enflasyon 2003 sonunda, TEFE’de %13,9, TÜFE’de %18,4 ile 1975 y›l›ndan sonra görülen en düflük seviyelere gerilemifltir. Türkiye ekonomisi 2003 y›l›nda %5,9 oran›nda büyüyerek %5 olarak ilan edilen resmi hedefin üstünde bir büyüme performans› göstermifltir. Özel tüketim ve yat›r›m harcamalar› s›ras›yla %6,6 ve %20,3 oran›nda reel art›fl göstermifltir. Verimlilikte sürdürülen yükselifl, reel ücretlerde gerçekleflen reel düflüfl ve euro’nun ABD dolar› karfl›s›ndaki yükselifli ihracatta rekabet gücünün önemli ölçüde iyileflmesini sa¤lam›fl, yakalanan yükselifl trendi 2003 y›l›nda da sürdürülmüfltür. Bunun sonucunda, Türk liras›nda yaflanan de¤erlenmeye ra¤men ihracat dolar baz›nda %30’un üstünde art›fl göstermifl ve 2003 y›l› sonunda 50 milyar ABD dolarl›k seviyeye yaklaflm›flt›r. D›fl ticaret ve cari ifllemler dengesindeki aç›klar ise beklenenin alt›nda kalm›flt›r. Ekonomi 2004 y›l›na güçlü büyüme temposunu sürdürecek koflullarla girmifltir. Yüksek güven ve düflük reel faizlerin tüketim ve yat›r›m harcamalar›nda art›fl› desteklemesi beklenmektedir. 2004 y›l›nda ekonominin gidiflat›n› etkileyecek çok say›da kritik etken bulunmaktad›r. Bunlardan K›br›s görüflmelerinin May›s ay›na kadar sonuçland›r›lmas› ve AB ile üyelik müzakerelerini bafllatma karar›n›n 2004 sonunda al›nmas› beklenmektedir. Hükümetin ekonomik program ve Avrupa Birli¤i üyelik sürecine yönelik izledi¤i politikalar› 2004 y›l›nda da sürdürmesi ve mevcut ekonomik ve siyasi koflullar›n korunmas› durumunda Türkiye ekonomisi %5 olan büyüme hedefini gerçeklefltirebilecek ve y›l sonunda tüketici enflasyonunu %12 olan hedefin de alt›na indirebilecektir. Bunun yan›nda, Türkiye ekonomisi 2004 y›l›nda uluslararas› piyasalardaki geliflmelere karfl› hassas olacakt›r. Uluslararas› piyasalarda faizlerin seyri ve dolar’›n de¤erindeki geliflmeler Türkiye ekonomisini etkileyebilecek faktörler olarak görülmektedir. SABANCI HOLD‹NG 23 Stratejiler Sabanc› Grubu’nun stratejisi, özellikle Türkiye’de nihai tüketiciye yönelik kal›c› iliflkiler kuran ve hissedarlar›m›z ile müflterilerimiz için daha fazla de¤er yaratan bir Grup olmakt›r. Bu stratejiler do¤rultusunda, lider oldu¤umuz sektörlerde liderli¤imizi devam ettirirken, Sabanc› Grubu’nun büyüme potansiyelinin oldu¤u alanlarda ise lider olmay› hedefledik. Sabanc› Grubu büyüme potansiyeli ve karl›l›¤› yüksek ve birbirleri ile sinerji yaratma olana¤› olan alanlarda yat›r›mlar›na devam ederek dengeli bir portföy oluflturacakt›r. Bu amaçla portföyümüzdeki endüstri gruplar› ve flirketlerimiz devaml› de¤erlendirilmekte, Sabanc› Grubu stratejilerine uygun olarak ekonomik büyüme ve sinerji yaratma potansiyeli düflük olan ifllerden ç›kma karar› al›nmaktad›r. Bunun yan›s›ra, ihtiyac›m›z olan alanlarda, hem Türkiye’de, hem de yurtd›fl›nda flirket sat›nalma veya birleflme f›rsatlar›n›n incelenmesi sürdürülmekte, Grup flirketlerimize ek bir de¤er yaratabilecek cazip alternatifler de¤erlendirilmektedir. Grubumuzun öngörülen büyüme potansiyelini yakalayabilmesi rekabet gücümüzü art›rmam›zla direkt olarak ba¤lant›l›d›r. Rekabet gücümüzün en iyi göstergesi de bulundu¤umuz alanlarda en kaliteli mal› en düflük maliyetle ve en iyi hizmet ile tüketiciye ulaflt›rma kabiliyetimizdir. Rekabetçi bir maliyet avantaj›n› sa¤layabilmek için faaliyet gösterdi¤imiz sektörlerde; Do¤ru ürün gam›, Ürüne, markaya yat›r›m yapmak, Tesisleri do¤ru co¤rafyada kurmak, Ölçek ekonomisini yaratmak, En son teknolojiyi kullanmak, Faaliyetler aras› sinerji sa¤lamak en çok önem verdi¤imiz konulard›r. Grubumuzun büyüme için yol haritas› haz›rd›r. Sabanc› Grubu, enerji, perakendecilik, g›da, kimya, telekom ve bilgi teknolojileri ile finans alanlar›nda büyüme yolunda ciddi ad›mlar atmaktad›r. Hedefimiz, mevcut ve yeni ifllerimizin en uygun bileflimleriyle dengeli bir portföy oluflturabilmek, sa¤l›kl›, baflar›l› ve devaml› büyümeyi sa¤lamak ve hisse de¤eri maksimizasyonunu gerçeklefltirmektir. Enerji Türkiye bilinen en büyük enerji kayna¤› olan Hazar Havzas› ile en büyük tüketim bölgelerinden birisi olan Avrupa aras›nda stratejik bir köprü görevi yapmaktad›r. Bunun yan›s›ra, genç ve yo¤un bir nüfusa sahip “büyüyen pazarlar”dan olan Türkiye’nin y›lda %8 oran›nda büyüyen bir enerji gereksinimi bulunmaktad›r. Bu nedenlerden dolay› Sabanc› Grubu enerji sektöründe lider olmaya odaklanm›flt›r. Bu stratejiler do¤rultusunda, lider oldu¤umuz sektörlerde liderli¤imizi devam ettirirken, Sabanc› Grubu’nun büyüme potansiyelinin oldu¤u alanlarda ise lider olmay› hedefledik. Sabanc› Grubu g›da pazar›n›n tüm büyük, h›zla büyüyen ve yüksek karl›l›¤a sahip kategorilerinde aktif olmay› hedeflemektedir. Sabanc› Grubu enerji sektöründeki mevcut faaliyetlerini elektrik üreten Enerjisa flirketiyle sürdürmektedir. Toplam 370 MW üretim kapasiteli, Türkiye’nin sanayi bölgelerinden ‹zmit, Adana, Mersin ve Çanakkale’de yer alan dört elektrik santrali ile önemli bir oyuncudur. Enerjisa, Türkiye toplam elektrik üretiminin %2’sini gerçeklefltirmektedir. Enerji sektöründe, alternatif enerji kaynaklar›na dönük ve enerji temin zincirinde yer almak üzere yeni yat›r›mlar planlanmaktad›r. Bu yat›r›mlar, enerji üretiminde rüzgar, su ve günefl gibi yenilenebilir kaynaklar›n kullan›m› ile ilave elektrik üretiminden, elektrik, do¤al gaz da¤›t›m a¤lar›na, elektrik, do¤al gaz, petrol ürünleri perakende ve toptan ticaretinden, Türkiye ve çevresindeki serbestleflen enerji pazar›nda ithalat ve ihracata kadar de¤iflik ve genifl bir kapsamda olacakt›r. Tüm bu at›l›mlar›n halihaz›rda Sabanc› Grubu’nun faaliyet gösterdi¤i finans, perakende ve telekomünikasyon ve kimya sektörleri ile sinerji yarataca¤› öngörülmektedir. Sabanc› Grubu serbestleflen Türkiye pazar›nda organik ve inorganik büyüme f›rsatlar›n› sürekli olarak de¤erlendirmektedir. G›da Sabanc› Grubu g›da sektöründe G›dasa ve onun ifltiraki olan Marsa ile faaliyet göstermektedir. 1946 y›l›nda kurulan ve günümüzde Kraft Foods ile ortak olan Marsa, 200 milyon ABD dolar›’n› aflan sat›fllar› ile Türkiye bitkisel ya¤ sektöründe faaliyet gösteren en büyük iki firmadan birisidir. G›dasa 2002 y›l›nda Sabanc› Grubu’nun di¤er g›da ortakl›klar›ndan ba¤›ms›z olarak, g›da sektöründe bir büyüme platformu oluflturmak üzere kurulmufltur. Bu hedefe paralel olarak, G›dasa Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan biri olan Piyale’yi sat›n alm›flt›r. SABANCI HOLD‹NG 25 Stratejiler Sabanc› Grubu’nun vizyonu g›da sektöründe daha da büyüyerek, 2007 y›l›nda 1 milyar ABD dolar› ciroya ulaflmakt›r. Bu hedefe ulaflmak üzere Grubun temel yetkinlikleri olan ürün gelifltirme, stratejik marka yönetimi, sat›fl ve da¤›t›m a¤› ve operasyonel mükemmellik etkin bir biçimde kullan›lacakt›r. Bu stratejide, Sabanc› Grubu g›da pazar›n›n tüm büyük, h›zla büyüyen ve yüksek karl›l›¤a sahip kategorilerinde aktif olmay› hedeflemektedir. Grubun ana ilkesi h›zl› bir flekilde büyürken de¤er yaratmakt›r. Bu ilke do¤rultusunda flirket sat›n alma, stratejik iflbirlikleri, fason üretim ve yeni fabrika kurma gibi tüm büyüme alternatifleri de¤erlendirilmektedir. Bugün G›dasa, Piyale flemsiye markas› alt›nda makarna, meyve suyu, mutfak ürünleri, bisküvi ve kek üretip pazarlamaktad›r. Yak›n gelecekte, G›dasa birden fazla ifl birimini bünyesinde bar›nd›ran bir organizasyon olacakt›r. G›dasa bünyesinde yer alacak ifl birimleri ve ana ürün gruplar› flunlard›r: Piyale - makarna, meyve suyu, mutfak ürünleri, bisküvi, çikolata ve toz tatl›lar ‹çecekler - su, su bazl› içecekler ve çay Ömür - süt ürünleri, beyaz et ve ifllenmifl sebze Perakendecilik Perakendecilik sektörünü, Sabanc› Grubu’nun “tüketiciye yak›n olma” felsefesine hizmet etmesinden ve organize perakendecili¤in ülkemizde henüz bafllang›ç aflamas›nda olmas›ndan dolay› gelifltirmeyi düflündü¤ümüz, büyümeyi ve yat›r›m› hedefledi¤imiz ana sektörlerden biri olarak seçmifl bulunuyoruz. Perakendecilik sektörü, Grubumuzda mevcut bankac›l›k, g›da, enerji ve telekomünikasyon gibi di¤er ifl alanlar› ile önemli sinerjiler de oluflturmaktad›r. Bu sektörde temel hedefimiz, organize g›da ve g›da d›fl› perakendecilik konular›nda organik büyüme, yeni flirket kurma ve sat›n almalar ile mevcut pazar pay›m›z› art›rmak ve sektörde verimlili¤i ve karl›l›¤› ile önemli katma de¤er yaratan bir oyuncu olmakt›r. G›da perakendecili¤i alan›nda faaliyet gösterdi¤imiz Carrefoursa ve Diasa flirketlerimizle organik büyümeyi sürdürürken, pazarda oluflabilecek sat›nalmalara da duyarl› olarak, pazar lideri konumuna ulaflmak öncelikli hedefimizdir. 2003 y›l› UFRS baz›nda haz›rlanm›fl finansal rakamlara göre pazar ikincili¤i olan konumumuzu, 2007 bafl›nda pazar liderli¤ine tafl›may› hedefliyoruz. Carrefoursa flirketimiz halen 11 hipermarket ve Championsa ad› ald›nda befl süpermarket ile, Diasa flirketimiz ise iskonto market alan›nda 200 ma¤aza ile faaliyetlerini sürdürmektedir. G›da d›fl› perakendecilikte ise halihaz›rda tüketici elektroni¤i alan›nda Teknosa flirketimiz ile faaliyet gösteren Sabanc› Grubu, Teknosa’n›n 2003 y›l sonu itibari ile 41 olan ma¤aza say›s›n› ve 115 milyon ABD dolarl›k cirosunu, 2007 y›l› bafl›nda s›ras›yla 100 ma¤azaya ve 400 milyon ABD dolar›na yükseltmeyi hedeflemektedir. Ülkemizde elektronik konusunda ilk kez büyük ma¤aza konseptini (1,000 m2’den büyük ma¤aza) getiren Teknosa, bu segmentte büyümesini tüm yurda yaymay›, elektronik ticaret, katalogdan sat›fl, televizyondan sat›fl gibi alternatif sat›fl kanallar›n› devreye alarak müflteriye daha etkin ve yayg›n ulaflmay› ve yak›n bir gelecekte franchise program›n› bafllatmay› hedeflemektedir. Mevcut faaliyet alanlar› d›fl›nda büyüme stratejilerimize hizmet edecek yeni ve paralel perakendecilik alanlar›nda yerli ve yabanc› iflbirliklerini de¤erlendirmek ve bu alanlarda yeni flirketler kurarak tüketiciye yak›n olmak, kendi sahibi oldu¤umuz formatlar›m›z› çevre ülkelere yaymak Perakendecilik Grubu’nun global hedefleri aras›ndad›r. Kimya Sentetik elyaf sektöründe Avrupa’da gerçekleflen konsolidasyon ve Çin’de gerçekleflen ola¤anüstü büyüme gibi kimya sektöründe son y›llardaki geliflmeleri dikkate alan Sabanc› Grubu, bu sektörü büyüme alanlar›ndan biri olarak belirlemifltir. Bugün, Sabanc› Holding’in kimya sektöründeki varl›¤›, polyester ürünleri ve hammaddeleri üreten DuPontSA BV, plastik ürünleri üreticisi Pilsa ve poliamid iplik üreticisi ‹nsa flirketleri ile gerçekleflmektedir. G›da perakendecili¤i alan›nda faaliyet gösterdi¤imiz Carrefoursa ve Diasa flirketlerimizle organik büyümeyi sürdürürken, pazarda oluflabilecek sat›nalmalara da duyarl› olarak, pazar lideri konumuna ulaflmak öncelikli hedefimizdir. SABANCI HOLD‹NG 27 Stratejiler 2000 y›l› öncesine kadar polyester iplik, elyaf, pet cips, pet flifle ve bir polyester hammaddesi olan DMT gibi polyester ürünlerini Türkiye’de üreten Sasa, 2000 y›l›nda DuPont ile yapt›¤› bir ortakl›kla faaliyetlerini “Geniflletilmifl Avrupa” co¤rafyas›na yaym›flt›r. Kimya Grubu’nun mevcut faaliyetleri ile ilgili stratejisi, maliyetlerin, flirketin rekabetçi konumunu güçlendirecek flekilde iyilefltirilmesi, katma de¤eri yüksek ürünlerin gelifltirilmesi ve baz› polyester ürünlerinde büyümektir. Bir taraftan yeniden yap›lanma ve iyilefltirme projeleri sürdürülürken, di¤er taraftan karl› bir büyümeyi gerçeklefltirebilmek için gerek yeni yat›r›m, gerekse flirket sat›nalma olarak do¤abilecek f›rsatlar sürekli olarak de¤erlendirilmektedir. Bu çerçevede, Sabanc› Holding kendi petrokimya iflini büyütme aray›fl› içindedir. Kimya sektöründeki büyümenin, Grubun özellikle enerji sektöründeki yat›r›mlar› ile sinerji yaratmas› beklenmektedir. ‹letiflim ve Telekomünikasyon Sabanc› Grubu iletiflim ve telekomünikasyon sektörünü de ana büyüme alanlar›ndan biri olarak belirlemifltir. Bunu destekleyecek flekilde 2002 y›l›nda konuyla ilgili ayr›nt›l› analiz ve fizibilite çal›flmalar› yap›lm›fl, telekomünikasyon alan›nda somut iki olanak belirlenmifltir; bunlardan biri Türkiye iletiflim pazar›n›n 2004 y›l› bafl›nda liberalize olmas›, ikincisi ise, Türk Telekom'un özellefltirilme projesidir. Sabanc› Grubu öncelikli olarak telekomünikasyon pazar›n›n liberalleflmesine haz›rlanmak amac›yla fiubat 2003 tarihinde Sabanc› Telekom'u kurmufltur. Ekim 2003 tarihinde ise bilgi ve telekomünikasyon alan›nda faaliyet gösteren di¤er flirketler olan ‹nternet Servis Sa¤lay›c›, interaktif bilgi ve e¤lence portal› Turk.Net ve kurumlararas› elektronik ticaret epazaryeri flirketi olan Ak ‹nternet’i de Sabanc› Telekom'un alt›nda birlefltirmifl, dolay›s›yla da hem flirketlere hem de nihai tüketiciye her türlü telekomünikasyon hizmetini sunabilen bir yap›ya kavuflmufltur. Bu birleflme sonucunda TNN ve PRATIS.NET de Sabanc› Telekom bünyesinde hizmet vermeye bafllam›flt›r. Sabanc› Telekom, Nisan 2003 tarihinde alm›fl oldu¤u ‹nternet Hizmetleri Lisans› ve Aral›k 2003 tarihinde alm›fl oldu¤u Veri Haberleflmesi Lisans› çerçevesinde bugün itibariyle Turk.Net markas› alt›nda ‹nternet eriflim hizmetleri, Bigalo markas› alt›nda ön ödemeli yurtd›fl›ndan Sabanc› Grubu iletiflim ve telekomünikasyon sektörünü ana büyüme alanlar›ndan biri olarak belirlemifltir. Türkiye’yi arama kart› hizmetleri, ayr›ca, VPN (Virtual Private Network) baflta olmak üzere flirketlere her türlü veri hizmetlerini sunmaktad›r. Sabanc› Telekom, 2003 y›l› içinde yeni nesil bir telekomünikasyon altyap›s› kurmak amac›yla proje bafllatm›fl ve ses-veri-görüntü hizmetlerini tek bir yap› sayesinde sa¤layabildi¤i ATM, IP/MPLS ve Soft-Switch tabanl› bu altyap›y› 2004 y›l›n›n bafl›nda tamamlam›flt›r. Oluflturulan flebekenin yurt genelinde uluslararas› ve flehirleraras› uzak mesafe telefon hizmetleri verebilmesi için halihaz›rda 22 olan eriflim noktas› say›s›n›n 48’e ç›kar›lmas› planlanm›fl ve belirlenecek araba¤lant› noktalar›na ilgili lisans›n verilerek kurulmalar›n› temin için tüm haz›rl›klar tamamlanm›flt›r. Ayr›ca, Sabanc› Telekom yeni nesil bir telekom operatörü olarak ilk günden tüm süreçlerini elektronik ortama tafl›may› hedeflemifl ve bu kapsamda Sat›fl Gücü Otomasyonu, ERP, Yard›m Merkezi/Call Center ve Network Yönetim Merkezi altyap› projelerini 2004 y›l› bafl›nda sonuçland›rm›flt›r. Di¤er taraftan Türk Telekom’un özellefltirme projesi ile ilgili olarak Sabanc› Grubu, Koç Grubu ile beraber hareket etme karar› alm›flt›r. Her iki grup taraf›ndan oluflturulan özel bir ekip taraf›ndan yürütülen bu proje kapsam›nda tüm fizibilite ve ifl plan› çal›flmalar› beraberce oluflturulmaktad›r. Finansal Hizmetler Akbank kulland›¤› en son bilgi teknolojileri ve deneyimli bankac›lardan oluflan personeli ile genifl bir bireysel ve kurumsal müflteri kitlesine üstün kalitede hizmetler sunmaya odaklanm›flt›r. Akbank yönetiminin birinci hedefi, Akbank hisse senedinin piyasa de¤erinin yükselmesini sa¤layacak stratejileri gelifltirmek ve hayata geçirmektir. Akbank, 2000 y›l›nda hayata geçirdi¤i yeniden yap›lanma program› ile müflterilerine daha kaliteli ve h›zl› hizmet sunmaktad›r. Amac› müflterilere yaflam boyunca, her yerde, yenilikçi hizmet, kolayl›k ve mutluluk sa¤lamak olan bu programda son aflamaya gelinmifltir. Rekabetçi fiyatland›rma ve gelifltirilmifl kredilendirme süreçleri sonucunda Akbank, 2003 y›l›nda, tüketici kredilerinde önemli bir büyüme kaydetmifltir. Bireysel kredilerin pay›, 2003 y›l›n›n sonunda %23,2’ye yükselmifltir. Akbank, 2004 y›l›nda da kaliteli büyümeye verdi¤i önem ile tüketici kredilerini ekonomik konjonktürün olanak sa¤lad›¤› ölçüde art›rmaya devam edecektir. Akbank kart adedi ve tüketicilere sundu¤u genifl ürün portföyü aç›s›ndan kredi kart› pazar›n›n öncüleri aras›nda yer almaktad›r. Banka’n›n sundu¤u ödeme kartlar›, Axess ve American Express markalar› alt›nda toplanmaktad›r. Akbank önümüzdeki dönemde de kredi kart› sektöründeki çal›flmalar›na devam ederek pazar pay›n› ve yeni iflbirliklerine girerek performans›n› art›rmay› hedeflemektedir. Akbank, ekonomik istikrarla beraber özellikle küçük ve orta ölçekli iflletmelerin büyüme potansiyelinin çok yüksek olmas›n› beklemektedir. Bu amaçla gelifltirdi¤i yeni ticari ürünleri 2003’te hayata geçirmifltir. Segmentler arac›l›¤›yla müflteri odakl› yaklafl›m ilkesini, kurumsal bankac›l›k stratejisiyle birlefltiren Akbank, ticari iflletmeleri de segmentlere ay›rm›fl ve “Kendinizi sadece iflinize verin” slogan›yla Akbank “fiirket Bankac›l›¤›”n› gelifltirmifltir. Akbank “fiirket Bankac›l›¤›”n›n içinde, geliflmekte olan KOB‹’lerin yat›r›m gereksinimlerini karfl›lamaya yönelik bir dizi yeni kredi ve nakit yönetimi ürünü yer almaktad›r. KOB‹’lere en yak›n çözüm orta¤› olma hedefiyle gelifltirilen biz.card, firmalara, üzerinde tafl›d›¤› kredi limiti ile bir sat›nalma gücü verirken, bu müflterilere mal satan tedarikçilere de tahsilat garantisi sunmaktad›r. 2003 y›l›nda ticari kredilerin toplam krediler içindeki pay› %16’ya yükselmifltir. 2004 y›l›nda tüketici ve KOB‹ kredilerinin pay›n›n %50’ye ç›kart›lmas› hedeflenmektedir. Müflterilere pazarlanan yat›r›m fonu hacmindeki yüksek art›fl, Axess kredi kart›n›n baflar›l› performans› ve artan bireysel kredi hacmi ile Akbank’›n net ücret ve komisyon gelirleri y›ll›k %46 oran›nda artm›flt›r. Tüketici kredileri, KOB‹ kredileri ve kredi kartlar›na odaklan›lmas›, 2004 y›l›nda ücret ve komisyon gelirlerinin artmas›n› sa¤layacakt›r. Akbank, ücret ve komisyon gelirlerindeki büyümenin 2003 y›l›ndan da fazla olaca¤›n› tahmin etmektedir. SABANCI HOLD‹NG 29 3005 Program› Sabanc› Grubu olarak, rekabetçilik ve maliyet konular›na büyük önem veriyoruz. 2003 y›l› Temmuz ay›nda, Kalite, Maliyet, Verimlilik, ‹fl Güvenli¤i ve Markalar unsurlar›n› kapsayan 3005 (Otuz-S›f›r-Befl) Program› bafllat›lm›flt›r. 2005 y›l› sonuna kadar tüm Sabanc› flirketlerinde maliyetleri 2002 y›l sonuna göre %30 azaltmay› hedefleyen 3005, sadece bir maliyet azaltma program› de¤il, daha genifl anlamda, bir ‹fl Kültürü De¤iflimi program› olarak anons edilmifltir. 3005 Program›’n›n temel felsefesi, “Back to Basics” yaklafl›m›yla, yapt›¤›m›z her ifle kritik bir gözle yeniden bakmak, yarat›c›l›¤›m›z›, bilgi birikimimizi, deneyimlerimizi kullanarak, üretim, hizmet ve yönetim süreçlerimizi en verimli, en etkin flekilde yürütmek ve f›rsatlar› en iyi flekilde de¤erlendirebilmektir. “Global Rekabetçilik için Sabanc› Yolu” olarak özetlenen 3005 Program› 2003 y›l› Temmuz ay›nda, Kalite, Maliyet, Verimlilik, ‹fl Güvenli¤i ve Markalar unsurlar›n› kapsayan 3005 (Otuz-S›f›r-Befl) Program› bafllat›lm›flt›r. 3005 Program›, Sabanc› flirketlerinin tüm insan gücünü seferber etmeyi, s›rad›fl› fikirleri araflt›r›p incelemeyi, s›çramal› geliflmeleri aramay› ve mevcut ifllerin, mevcut malzemelerin, mevcut teknolojilerin maliyetlerini azaltman›n ötesine geçmeyi öngörmektedir. çerçevesinde, geçti¤imiz y›llarda ‹fl Mükemmelli¤i alan›nda önemli mesafeler alm›fl ve Avrupa ve Türkiye’de ödüllendirilmifl Sabanc› Grubu flirketlerinde Alt› Sigma çal›flmalar›n›n da bafllat›lmas› kararlaflt›r›lm›flt›r. Sabanc› flirketleri aras›nda bilgi ak›fl›n›n, iflbirli¤inin ve birbirinden ö¤renmenin gelifltirilmesi, süreç sadelefltirmeleri, “outsourcing”, sat›nalma metodlar›nda köklü de¤ifliklikler, yap›sal iyilefltirmeler, yal›n üretim ve yönetim tekniklerinin yo¤un olarak kullan›lmas›, yeni üretim lokasyonlar›n›n ve f›rsatlar›n›n de¤erlendirilmesi, modüler üretim yaklafl›mlar›, 3005 Program›’n›n unsurlar› aras›nda yer almaktad›r. ötesine geçmeyi öngörmektedir. Halihaz›rda gündemde olan projelerle, 3005 Program›’ndan 435 trilyon TL’nin üzerinde bir tasarruf beklenmektedir. Sabanc› Holding yap›s›nda 3005 Program›’n›n CEO ad›na yürütülmesi konusunda ‹fl Gelifltirme’den sorumlu Direktör görevlendirilmifltir. Program, Sabanc› flirketlerinin tüm insan gücünü seferber etmeyi, s›rad›fl› fikirleri araflt›r›p incelemeyi, s›çramal› geliflmeleri aramay› ve mevcut ifllerin, mevcut malzemelerin, mevcut teknolojilerin maliyetlerini azaltman›n SABANCI HOLD‹NG 31 Stratejik ‹flbirlikleri ve Yabanc› Ortakl›klar Ülke ekonomisine daha fazla katk› sa¤lamak temel hedefiyle Sabanc› Grubu, Türkiye topraklar›ndan alm›fl oldu¤u gücünü ve deneyimini uluslararas› sahalara tafl›mak amac›yla sektöründe lider konumdaki uluslararas› flirketlerle kurmufl oldu¤u 15’den fazla ortakl›kla global bir oyuncu olma yolunda önemli ad›mlar atm›flt›r. Sabanc› Grubu planl› ekonomik kalk›nma dönemlerinden itibaren genelde özsermayeye dayal› üretim ve entegrasyon a¤›rl›kl› yat›r›mlar›yla herkes taraf›ndan kabul edilen güvenilir ve güçlü Sabanc› ismini ve markas›n› yaratm›flt›r. Ülke ekonomisine daha fazla katk› sa¤lamak temel hedefiyle Sabanc› Grubu, Türkiye topraklar›ndan alm›fl oldu¤u gücünü ve deneyimini uluslararas› sahalara tafl›mak amac›yla sektöründe lider konumdaki uluslararas› flirketlerle kurmufl oldu¤u 15’den fazla ortakl›kla global bir oyuncu olma yolunda önemli ad›mlar atm›flt›r. Dünyan›n en büyük gruplar› ile yap›lan bu iflbirlikleri ve ortakl›klar›yla, risk, pazar ve kaynak paylafl›m› aç›s›ndan mevcut bilgi ve deneyimimizin art›r›lmas›, ölçek ekonomisinin yakalanmas›, kaynaklar›n ortak kullan›m›, teknoloji ve know-how birikiminin art›r›lmas›, yeni pazarlara girilmesi, rekabetçi üstünlü¤ün gelifltirilmesi ve böylece faaliyetlerimizde optimizasyonun sa¤lanmas› amaçlanm›flt›r. Teknolojinin h›zla de¤iflti¤i global bir dünyada Sabanc› Grubu ifl ortaklar› arac›l›¤›yla dünyan›n lider flirketlerinin araflt›rma gelifltirme faaliyetlerine ve yeni teknolojilerine ulaflma olana¤›na sahiptir. Üretim alan›nda ithal ikamesi ürünlerimiz uluslararas› pazarlarda yer edinmifl, üretim kapasitelerinde önemli ekonomik ölçeklere ulafl›lm›fl ve faaliyette bulundu¤umuz ifllerimizden baz›lar› global hale getirilmifltir. Üretim faaliyetlerimiz yurtiçi ve uluslararas› arenada kurulan tesislerimizle büyük ölçüde entegre hale getirilerek ana ifl kollar›m›zda de¤er zincirinin tüm halkalar›nda pay sahibi olunmas› hedeflenmifltir. Sabanc› Grubu bugüne kadar yarat›lan bu uluslararas› iflbirliklerinin ve ortakl›klar›n›n belirli bir dönem, sektör ve kurumlarla k›s›tl› kalmayaca¤›n› ve büyüme ve de¤er yaratma amac›na hizmet eden tüm f›rsatlar›n bundan sonra da de¤erlendirilece¤ini öngörmektedir. Bu çerçevede Sabanc› Grubu olarak mevcut yönetim becerimizi, de¤iflik ülke kültürlerine dayal› yönetim anlay›fllar› ile, ortak hedefler do¤rultusunda, optimum flekilde uyumland›rabilme gayretimizi önümüzdeki dönemlerde de devam ettirece¤iz. Sabanc› Grubu ifl ortaklar› arac›l›¤›yla dünyan›n lider flirketlerinin araflt›rma gelifltirme faaliyetlerine ve yeni teknolojilerine ulaflma olana¤›na sahiptir. Sabanc› Grubu planl› ekonomik kalk›nma dönemlerinden itibaren genelde özsermayeye dayal› üretim ve entegrasyon a¤›rl›kl› yat›r›mlar›yla herkes taraf›ndan kabul edilen güvenilir ve güçlü Sabanc› ismini ve markas›n› yaratm›flt›r. ABD Kraft Foods International - Sabanc› Philip Morris - Sabanc› G›da ürünleri üretimi, pazarlamas› ve sat›fl› Sigara üretimi (Marlboro, Parliament, L&M, Chesterfield, Lark) IBM - Sabanc› Philip Morris - Sabanc› Bilgi teknolojisi sistemleri International Paper - Sabanc› Ka¤›t ve ka¤›t ürünleri üretimi Sigara pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m› ALMANYA JAPONYA Bridgestone - Sabanc› Heidelberg Cement - Sabanc› Lastik üretimi Toyota and Mitsui - Sabanc› Çimento üretimi Otomotiv pazarlama ve sat›fl› FRANSA ‹NG‹LTERE ‹SPANYA Carrefour - Sabanc› Hilton - Sabanc› Otel yönetimi Dia - Sabanc› Hipermarket zinciri BELÇ‹KA FRANSA-ALMANYA FRANSA-ALMANYA BNP-AK-DRESDNER BANK BNP-AK-DRESDNER LEASING BNP (Fransa) Dresdner Bank (Almanya) - Akbank BNP (Fransa) Dresdner Bank (Almanya) - Akbank Bankac›l›k Finansal kiralama Bekaert - Sabanc› Çelik kord hammadde üretimi ‹ndirim marketleri zinciri SABANCI HOLD‹NG 33 Sabanc› Grubu Lastik ve Takviye Malzemeleri Banka ve Sigortac›l›k • AKBANK • SABANCI BANK • SABANCI BANK (GUERNSEY) LTD. • BNP - AK - DRESDNER BANK • BNP - AK - DRESDNER LEASING • AK YATIRIM • AK YATIRIM ORTAKLI⁄I • AK PORTFÖY YÖNET‹M‹ • AKS‹GORTA • AK EMEKL‹L‹K Tekstil Bilgi ve Telekomünikasyon • BOSSA • YÜNSA • SABANCI TELEKOM • I-B‹MSA • • • • • BR‹SA DUSA INTERNATIONAL LLC SAKOSA BEKSA ENERJ‹SA Kimya • DUPONTSA B.V. • P‹LSA • ‹NSA D›fl ‹liflkiler • UNIVERSAL TRADING (JERSEY) LTD. • EXSA (UK) LTD. • EXSA A.fi. • HOLSA INC. Perakendecilik G›da Çimento ve Beton Otomotiv • CARREFOURSA • D‹ASA • TEKNOSA • MARSA • GIDASA • DANONESA • AKÇANSA • Ç‹MSA • OYSA Ç‹MENTO • TEMSA • TOYOTASA • AKKARDANSA Di¤er Faaliyetler Sosyal ve Kültürel Faaliyetler TUR‹ZM TÜTÜNCÜLÜK • Tursa • Philsa • Philip Morrissa Adana Hiltonsa • SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ • SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ SAKIP SABANCI MÜZES‹ • VAKSA - HACI ÖMER SABANCI VAKFI Mersin Hiltonsa Hilton Parksa • Ankara Enternasyonel Otelcilik Ankara Hiltonsa KA⁄IT VE AMBALAJ MALZEMELER‹ • Olmuksa • Dönkasan SABANCI HOLD‹NG 35 Banka ve Sigortac›l›k The Banker ve Euromoney dergileri, 2003 y›l›nda, Akbank’› "Türkiye’nin En ‹yi Bankas›" seçmifllerdir. Daha önceki y›llarda da Akbank çeflitli defalar The Banker ve Euromoney dergileri taraf›ndan "Türkiye’nin En ‹yi Bankas›" seçilmifltir. Banka ve Sigortac›l›k AKBANK Güçlü sermayesi, istikrarl› mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› Türkiye’nin en kârl› bankas› haline getirmifltir. 1948 y›l›nda kurulan Akbank, bugün kârl›l›k ve piyasa de¤eri aç›s›ndan Türkiye’nin en büyük özel sektör bankas›d›r. Akbank, temel bankac›l›k hizmetlerinin yan› s›ra, bireysel, kurumsal, özel bankac›l›k ve uluslararas› ticaretin finansman› hizmetlerini sunmaktad›r. Bankac›l›k d›fl› finansal hizmetler ile sermaye piyasas› ve yat›r›m hizmetleri ise, Banka’n›n Ak Yat›r›m Menkul De¤erler, Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, Ak Portföy Yönetimi ve Ak Emeklilik gibi ifltirakleri taraf›ndan verilmektedir. Akbank, faaliyetlerini ‹stanbul’daki Genel Müdürlü¤ü ve yurt çap›ndaki 13 Bölge Müdürlü¤ü arac›l›¤› ile sürdürmektedir. Toplam 611 flubesi ile yurtiçinde güçlü ve yayg›n bir da¤›t›m a¤›na sahip olan Akbank, hizmetlerini geleneksel da¤›t›m kanallar› olan flubelerin d›fl›nda, Bireysel ve Kurumsal ‹nternet fiubeleri, Telefon fiubesi, Ça¤r› Merkezi, 1.400 ATM, 150.000 POS terminali ve son teknoloji kanallar› kiosk, cep telefonu, cep bilgisayar› ve görüntülü telefon arac›l›¤› ile de sunmaktad›r. Ayr›ca, flube içinde flubeye destek amac›yla müflterilerin ‹nternet flubesini ve telefon flubesini kullanmalar› için, bu kanallar› kapsayan "K›rm›z› Duvar" ad› alt›nda bir bölüm ayr›lm›flt›r. Banka’n›n Almanya’da yedi (Frankfurt, Hannover, Hamburg, Stuttgart, Essen, Münih ve Berlin), Malta’da bir flubesi ve Hollanda’da Akbank International N.V. ad›nda bir bankas› bulunmaktad›r. Londra’da kurulu Sabanc› Bank’›n %37’sine ve ‹stanbul’da kurulu BNP-Ak-Dresdner Bank’›n %39,99’una sahip olan Akbank’›n ayr›ca Paris’te bir temsilcili¤i vard›r. Güçlü sermayesi, istikrarl› mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› Türkiye’nin en kârl› bankas› haline getirmifltir. 2003 y›l› sonunda brüt kâr 2.040 trilyon TL (yaklafl›k 1.429 milyon ABD dolar›) ve toplam aktifler 29.484 trilyon TL (yaklafl›k 20.654 milyon ABD dolar›) olarak gerçekleflmifltir.* Banka’n›n Sermaye Yeterlilik Rasyosu, %44,51 ile sektördeki en yüksek oranlardan biridir. The Banker ve Euromoney dergileri, 2003 y›l›nda, Akbank’› "Türkiye’nin En ‹yi Bankas›" seçmifllerdir. Daha önceki y›llarda da Akbank çeflitli defalar The Banker ve Euromoney dergileri taraf›ndan "Türkiye’nin En ‹yi Bankas›" seçilmifltir. Akbank, uluslararas› derecelendirme kurulufllar› taraf›ndan ülke notunun üzerinde not alan tek Türk bankas›d›r. Uluslararas› rating kuruluflu FitchRatings’in son raporuna göre, uzun vadeli TL ülke notu B olarak belirlenmifl iken, Akbank B+ ile tüm bankalar›n üzerindedir (FitchRatings fiubat 2004'te uzun vadeli TL ülke notunu B+'ya, Akbank'›n notunu ise yine ülke notunun üzerinde olan BB-'ye ç›kartm›flt›r). Akbank’a verilen notlar, FitchRatings’in ifadesi ile, Akbank’›n Türk bankac›l›k sistemi içindeki önemini, yayg›n müflteri taban› ile da¤›t›m kanallar›n›, güçlü markas›n›, genifl fonlama olanaklar› ile sa¤lam sermaye yap›s›n› yans›tmaktad›r. Moody’s’in Kas›m ay›nda ç›kan raporunda belirtildi¤ine göre Akbank, üstün finansal gücü ve yayg›n da¤›t›m a¤› sayesinde kal›c› büyüme trendine girmifl bir ekonomide en avantajl› konumdaki bankad›r. Ayr›ca, Türkiye’deki olumlu havan›n tersine dönmesi durumunda bile, Akbank’›n yüksek miktardaki likit varl›klar› sayesinde olumsuzluklardan en az etkilenecek banka olaca¤› vurgulanmaktad›r. Akbank Kurumsal Bankac›l›k Grubu, 1.500’ün üzerinde kurumsal müflteriye finansal çözümler ve bankac›l›k hizmetleri sunmaktad›r. Büyüklükleri gere¤i, kurumsal nitelikli ve uluslararas› arenada faaliyet gösteren firmalar›n ifl yapma flekilleri ve bankac›l›k gereksinimleri, küçük ve orta ölçekli iflletmelerden farkl›l›k göstermektedir. Bu farkl›l›¤›n bilinci ›fl›¤›nda Akbank, kurumsal arenada müflterilerinin içinde bulundu¤u sektörün özelliklerini ve firmay› yak›ndan tan›maya dayanan, proaktif ve müflteri odakl› yaklafl›m› ile firmaya özel çözümler sunmaktad›r. Amaç, müflteri memnuniyeti ve ba¤›ml›l›¤› sa¤layarak kurumsal firmalarla uzun vadeli bir iliflkiye girmek ve firmalar›n "ifl-çözüm orta¤›" olarak "ana bankas›" konumuna gelmektir. Akbank, müflteri odakl› hizmet anlay›fl› do¤rultusunda, ticari segmentte faaliyet gösteren tüm yerli ve yabanc› sermayeli kurulufllar›n gereksinim duyduklar› finansal ifllemlerine yayg›n flube a¤› ve özellikli ürünleri sayesinde en h›zl›, en kolay ve en uygun maliyetle çözüm bulmak amac›yla 2003 y›l›nda yeni flube yap›lanmas› çal›flmalar›na devam etmifltir. Savafl s›ras›nda a¤›r hasara u¤rayan Irak’›n yeniden inflas›na finansman sa¤lamas› amaçlanan Irak Ticaret Bankas›’n›n d›fl ticaret ifllemleri destek ihalesini, Akbank’›n da aralar›nda bulundu¤u dünyan›n önde gelen 13 bankas›n›n yer ald›¤› JP Morgan Chase & Co. liderli¤indeki konsorsiyum kazanm›flt›r. Böylece Akbank, Eylül 2003’te faaliyete geçen Irak Ticaret Bankas›’n›n d›fl ticaret ifllemleri ile ilgili oluflturdu¤u konsorsiyuma giren tek Türk bankas› olmufltur. Irak Ticaret Bankas›, Irak ekonomisinin gereksinim duyaca¤› finansal hizmetleri sunman›n yan› s›ra, d›fl ticaret ifllemlerine de arac›l›k edecektir. Konsorsiyumun önemli üyelerinden biri olan Akbank, Irak Ticaret Bankas›’nda Irak ile yap›lacak tüm ticari ifllemlere arac›l›k etmek, Irak Ticaret Bankas› lehine akreditif açmak veya teyit etmek ve bu bankaya finansal teknik destek ve e¤itim vermek görevlerini üstlenmifltir. Akbank, 2003 y›l›nda yeniden yap›land›rman›n bir sonucu olarak küçük iflletmeler ve bireysel segmentlerini Perakende Bankac›l›k ‹fl Birimi alt›nda birlefltirmifltir. Akbank perakende bankac›l›kta, bireylerin beklentilerini ve gereksinimlerini karfl›layan yüksek derecede uzmanlaflm›fl kaliteli ürün ve hizmetleriyle, tüm ürünlerde pazar pay›n› art›rmay› ve lider banka olmay› hedeflemektedir. Akbank müflteri odakl›, rekabetçi, teknolojiyi yak›ndan takip eden yaklafl›m› ile bireysel müflterilerine mevduat, tüketici kredileri, kredi kartlar›, sigorta ve varl›k yönetimi hizmetleri sunmaktad›r. Banka’n›n bireysel müflteri say›s› 6,3 milyonu aflm›flt›r. Akbank Private Banking ‹fl Birimi, Banka’n›n Kurumsal ve Perakende Bankac›l›k kanallar›ndan ayr› olarak, bankac›l›k ve yat›r›m hizmetleri konusunda farkl› beklentileri bulunan yüksek gelir grubundaki bireylere ayr›cal›kl› hizmetler vermek amac›yla Mart 2001’den bu yana faaliyetini sürdürmektedir. 2003 y›l› sonu itibariyle Private Banking ‹fl Birimi taraf›ndan yönetilen fon toplam› 3,5 milyar ABD dolar› seviyesine ulaflm›flt›r. Bu Akbank, temel bankac›l›k hizmetlerinin yan› s›ra, bireysel, kurumsal, özel bankac›l›k ve uluslararas› ticaretin finansman› hizmetlerini sunmaktad›r. * Belirtilen bütün finansal bilgiler, BDDK’n›n yürürlü¤e koydu¤u muhasebe ve raporlama standartlar›na uygun olarak ve enflasyon muhasebesi esaslar›na göre düzenlenen konsolide olmayan mali tablolardan elde edilmifltir. SABANCI HOLD‹NG 39 miktar 2002 sonu ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda %278’lik bir art›fla iflaret etmektedir. Bu dönemde çapraz sat›fl olanaklar›n›n de¤erlendirilmesi sonucunda, bir müflterinin ortalama üç adet ürüne sahip olmas› sa¤lanm›flt›r. Eylül 2002’de Akbank, MSCI Geliflmekte Olan Ülkeler Endeksi’ne dahil edilmifl ve 2002 y›l›n› %12,5, 2003 y›l›n› ise %13,3 payla MSCI Türkiye Endeksi’nde en fazla a¤›rl›¤a sahip flirket olarak bitirmifltir. Akbank hisse senetleri %34’lük halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmektedir. Yurtd›fl›nda ise, Banka’n›n depo sertifikalar› SEAQ International ve Portal’da kote edilmifltir. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Akbank’›n piyasa de¤eri 6.330 milyon ABD dolar› olup, ‹MKB’nin en yüksek piyasa de¤erine sahip flirketidir. Banka ve Sigortac›l›k SABANCI BANK Sabanc› Bank, 1983 y›l›nda ‹ngiltere'de Ak International Limited ad›yla faaliyete geçmifltir. Kuruluflundan itibaren faaliyetlerini sürekli art›rm›fl ve günümüzde d›fl ticaret finansman›, kurumsal bankac›l›k, hazine, sermaye piyasalar› ile özel ve bireysel bankac›l›k ifllemlerinde de aktif bir konuma gelmifltir. Sabanc› Bank, Akbank ve di¤er Sabanc› Grubu fiirketleri'nin iflbirli¤iyle sadece Türkiye ile Avrupa aras›ndaki ticareti de¤il, dünya ticaretini de finanse etmektedir. Sabanc› Bank, 138 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü yüksek performans› sayesinde Moody's'den Baa1 kredi notu alm›flt›r. Sabanc› Bank, 138 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü yüksek performans› sayesinde Moody's'den Baa1 kredi notu alm›flt›r. SABANCI BANK (GUERNSEY) LTD. Sabanc› Bank’›n %100 ortakl›¤› ile Ekim 1994 tarihinde kurulan Sabanc› Bank (Guernsey) Ltd. 61 milyon Sterlin’lik toplam aktife sahiptir. ‹ngiltere’ye ba¤l› Channel Adalar›’ndan biri olan Guernsey, köklü ve iyi düzenlenmifl bir finans merkezidir. Guernsey’nin avantajl› vergi ortam› dünyan›n birçok büyük bankas›n›n özel bankac›l›k ifllemlerini burada yapmaya yönlendirmifltir. BNP-AK-DRESDNER BANK Uzun y›llar süren bir iflbirli¤inin sonucu olarak 1985’te Akbank ile Fransa’n›n önde gelen bankalar›ndan BNP taraf›ndan BNP-Ak Bankas› A.fi. kurulmufl, bu ortakl›¤a üç y›l sonra güçlü Alman bankas› Dresdner Bank AG kat›lm›fl ve 1988 y›l›nda bugünkü BNPAk-Dresdner Bank oluflmufltur. Kurumsal bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren BNP-Ak-Dresdner Bank, güçlü ortaklar›, vizyon sahibi yönetimi ve kaliteli personeli ile sektör içinde seçkin bir yere sahiptir. Banka’n›n tümüyle kendisine ait bir finansal kiralama flirketi bulunmaktad›r. bölgesel hizmeti geniflletmek için ‹zmir ve Ankara’da irtibat bürolar› oluflturulmufl ve Türkiye’nin önde gelen ifl makinalar› ve kara ulafl›m araçlar› sat›c›lar› ile sat›fla yard›mc› leasing programlar› bafllat›lm›flt›r. Di¤er taraftan küçük ve orta ölçekli firmalara yerinde hizmet vermek için Akbank ile anlaflma yapan leasing flirketi, Akbank’›n yayg›n flube a¤› ile Türkiye’nin dört bir yan›ndaki yat›r›mc›ya leasing hizmeti vermeye bafllam›flt›r. AK YATIRIM MENKUL DE⁄ERLER Sermaye piyasalar›nda arac›l›k hizmetleri vermek üzere 1996 y›l›nda kurulan Ak Yat›r›m Menkul De¤erler kuruldu¤u tarihten itibaren en genifl ürün yelpazesini yayg›n kitlelere sunma misyonuyla hareket etmifl ve y›llar itibariyle 183.000 hesap adedine ulaflarak Türkiye’deki arac› kurumlar aras›nda müflteri say›s› aç›s›ndan ikincili¤e yerleflmifltir. Ak Yat›r›m, arac› kurumlar 2003 y›l› ifllem hacmi s›ralamas›nda Hisse Senedi Piyasas›’nda sekizinci, Repo Piyasas›’nda ikinci, TahvilBono Piyasas›’nda beflinci olmufltur. BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, BNPAk-Dresdner Bank’›n %99,8 ifltiraki ile 1988’de kurulmufltur. Türkiye’de kurulan ilk finansal kiralama flirketlerinden biri olan BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, 90 trilyon TL özkaynaklar› ve 244 trilyon TL aktif büyüklü¤ü ile sektörün önde gelen kurulufllar› aras›nda yer almaktad›r. Ak Yat›r›m müflterilerine hisse senedi al›msat›m, tahvil/bono al›m-sat›m, repo ifllemlerinin yan›s›ra portföy yönetimi, yat›r›m dan›flmanl›¤›, Amex yat›r›m fonlar› al›m-sat›m›, yabanc› menkul k›ymet al›m-sat›m hizmetleri de vermektedir. Yeni kurulan Yurtd›fl› Kurumsal Sat›fl Departman› yurtd›fl› kurumsal müflterilere Türk Sermaye Piyasas› ürünlerinin al›fl-sat›fl hizmetini vermektedir. Araflt›rma Bölümü’nün haz›rlad›¤› Türkçe-‹ngilizce periyodik raporlar yerli-yabanc› müflterilere ulaflt›r›lmakta ve müflterilerin yat›r›m kararlar› almalar›nda önemli rol oynamaktad›r. Kurumsal Finansman Bölümü yerli ve yabanc› firmalara halka arz, flirket evlilikleri konular›nda dan›flmanl›k yapmakta, kamu özellefltirme projelerinde al›c› veya sat›c› tarafta etkin dan›flmanl›k hizmeti vermektedir. Genel olarak büyük ölçekli firmalara hizmet veren BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, özellikle 2002 y›l›ndan itibaren küçük ve orta ölçekli firmalara yönelmifltir. Bu alanda baflar›l› olmak için öncelikle altyap›ya önem verilmifl, bunun için IT sistemi yenilenmifl ve gelifltirilmifl, Kredi ve Pazarlama ve Operasyon Bölümlerinin organizasyonunda yeniden yap›lanma gerçeklefltirilmifl, Ak Yat›r›m tüm bu hizmetleri kendi merkez binas›ndan, yeni aç›lan iki flubesinden, acentas› olan Akbank’›n tüm flubelerinden ve 59 Akbank flubesinde konumland›r›lm›fl seans salonlar›ndan vermektedir. ‹MKB Tahvil ve Bono Piyasas› ile Hisse Senedi Piyasas›’ndaki ifllemler Ak Yat›r›m ile ‹MKB aras›nda bulunan on-line ba¤lant› kanal›yla gerçek zamanl› olarak yerine getirilmektedir. 2003 sonu itibariyle BNP-Ak-Dresdner Bank’›n özkaynaklar› solo bazda 130 trilyon TL’ye, konsolide bazda 189 trilyon TL’ye ulaflm›flt›r. BNP-AK-DRESDNER F‹NANSAL K‹RALAMA Ayr›ca Internet, WAP, görüntülü telefon "Aknet" ve kiosklar arac›l›¤›yla da Ak Yat›r›m hizmetlerine 24 saat uzaktan eriflim mümkündür. AK YATIRIM ORTAKLI⁄I Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, Eylül 1998’de Akbank’›n %99,9 ifltiraki ile 1 trilyon TL ödenmifl, 6 trilyon TL kay›tl› sermaye ile kurulmufltur. May›s 1999’da sermayesinin %49’u halka arz edilen fiirket’in May›s 2000’de yap›lan art›r›m ile ödenmifl sermayesi 6 trilyon TL’ye, 22 Kas›m 2001 tarihinde ise kay›tl› sermayesi 40 trilyon TL’ye yükseltilmifltir. Ak Yat›r›m Ortakl›¤› 2003 y›l sonu itibariyle piyasadaki 22 adet yat›r›m ortakl›¤› aras›nda kay›tl› sermaye aç›s›ndan dördüncü, portföy büyüklü¤ü aç›s›ndan ikinci s›radad›r. Ak Yat›r›m Ortakl›¤› 2003 y›l sonu itibariyle %10,52 pazar pay›na sahiptir. Ak Yat›r›m Ortakl›¤› portföyündeki %70,85 art›fl ile 2003 y›l› Yat›r›m Ortakl›klar› sektör getiri ortalamas›n›n üzerinde bir performans göstermifltir. Ak Yat›r›m Ortakl›¤› hisse senedinin 2003 y›l› içerisinde borsadaki fiyat art›fl› ise %155,1 olmufltur. Ak Yat›r›m Ortakl›¤› yat›r›m riskini en aza indirmek ve getiriyi en yüksek düzeyde tutmak amac›yla portföy çeflitlendirmesini hedeflemekte, yat›r›m araçlar› aras›nda hisse senedini tercih ederek sermayesini uzun vadede de¤erlendirmeyi amaçlamaktad›r. AK PORTFÖY YÖNET‹M‹ Ak Portföy Yönetimi, Akbank ve Ak Yat›r›m Menkul De¤erler’in A ve B tipi yat›r›m fonlar› ile Ak Yat›r›m Ortakl›¤›’n›n portföyünü Ak Yat›r›m tüm hizmetlerini kendi merkez binas›ndan, yeni aç›lan iki flubesinden, acentas› olan Akbank’›n tüm flubelerinden ve 59 Akbank flubesinde konumland›r›lm›fl seans salonlar›ndan vermektedir. SABANCI HOLD‹NG 41 Banka ve Sigortac›l›k yönetmektedir. Ayr›ca, 2003 y›l›nda Bireysel Emeklilik Sistemi’nin faaliyete geçmesi ile birlikte Ak Emeklilik’in kurucusu oldu¤u emeklilik yat›r›m fonlar›n›n portföyleri de yönetilmeye bafllanm›flt›r. Genelde 11 adet Akbank, bir adet Ak Yat›r›m, yedi adet Ak Emeklilik yat›r›m fonu ve Ak Yat›r›m Ortakl›¤› olmak üzere toplam 20 adet portföy yönetilmektedir. Ak Portföy Yönetimi, Haziran 2000’de Akbank’›n %99,96 oran›nda ifltiraki olarak kurulmufltur. fiirketin ödenmifl sermayesi 1 trilyon TL’dir. Ak Portföy Yönetimi’nin kurulufl amaçlar›ndan birisi de, h›zla geliflmesi beklenen Bireysel Emeklilik Sistemi yat›r›m fonlar› yönetiminde önemli bir pay elde etmektir. Bunun yan› s›ra, kurumsal yat›r›mc›lara Akbank yat›r›m fonlar› arac›l›¤› ile portföy yönetim hizmeti de verilmektedir. Kurumsal yat›r›mc›lar›n mevcut mali durumu, gelecek ile ilgili finansal beklentileri ve risk tercihleri dikkate al›narak Akbank fonlar›ndan oluflturulan buketler yat›r›mc›ya sunulmaktad›r. Ak Portföy Yönetimi’nin yönetmekte oldu¤u yat›r›m fonlar›n›n toplam büyüklü¤ü 2003 y›l›nda bir önceki y›la göre %147 art›flla, yaklafl›k olarak 1,2 katrilyon TL seviyesinden 2,9 katrilyon TL seviyesine ulaflm›flt›r. Yönetilen fonlar›n dolar baz›nda toplam büyüklü¤ü ise 2 milyar ABD dolar›’n›n üzerinde bir seviyededir. Yat›r›m fonlar› piyasas› toplam portföy büyüklü¤ü 2003 y›l›nda, bir önceki y›la göre, yaklafl›k olarak %100 art›flla 10 katrilyon TL’den 20 katrilyon TL büyüklü¤e ulaflm›flt›r. Ak Portföy Yönetimi’nin h›zla büyüyen piyasada yönetti¤i yat›r›m fonlar›n›n pazar pay› %14,48’e yükselmifltir. Pazar pay›ndaki art›flla birlikte flirketin sektördeki yeri 3.’lükten 2.’li¤e ç›km›flt›r. Ak Portföy Yönetimi, önümüzdeki dönemde pazar pay›ndaki art›fl trendini koruyarak yat›r›m fonlar› pazar›nda liderlik hedeflemektedir. AK S‹GORTA 1960 y›l›nda kurulan Aksigorta, özkaynaklar› ve mali yap›s› bak›m›ndan Türk Sigorta Sektörü’nün en büyük hayat d›fl› sigorta flirketidir. Prim üretiminde ise sektörün önde gelen flirketlerinden biridir. Yönetim merkezi ‹stanbul’da olan Aksigorta, ‹zmir, Adana, Ankara, Trabzon, Bursa Bölge Müdürlükleri ve alt› Bölge Temsilcili¤i ile tüm yurtta, yang›n, kaza, nakliyat, mühendislik, hukuksal koruma, tar›m ve sa¤l›k sigortalar›nda faaliyetlerini sürdürmektedir. Kurumsal ve bireysel müflterilerine en kaliteli ve yayg›n hizmet sunmay› hedefleyen Aksigorta, ürünlerini 903 serbest acente ve 612 Akbank flubesi arac›l›¤› ile pazarlamaktad›r. Aksigorta ayr›ca ça¤r› merkezi ve ‹nternet sitesi arac›l›¤›yla da fiyat teklifinden hasar dosya bilgilerine kadar birçok konuda kesintisiz hizmet vermektedir. 1996 y›l›na kadar hayat ve hayat d›fl› sigortac›l›k alanlar›nda faaliyet gösteren Aksigorta, hayat sigorta faaliyetlerini Sabanc› Grubu’nun hayat sigorta flirketi olan Akhayat’a devretmifltir. Bireysel emeklilik flirketine dönüflen Akhayat, ismini Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifltir. Aksigorta, Ak Emeklilik’in %26 oran›nda hissesine sahiptir. Aksigorta, 18 Haziran 1998 tarihinde BVQI’dan (Bureau Veritas Quality International) BS EN 9001: 1994 Kalite Standard› Belgesi’ni alm›fl ve 12 Temmuz 2001 tarihinde ISO 9001 : 2000 versiyonuna göre yenilemifltir. Kurumsal sorumluluk anlay›fl›yla 1996 y›l›nda kurulan, Türkiye’de ilk ve tek olma özelli¤ini koruyan "Aksigorta Yang›n ve Deprem E¤itim Merkezi"nde bugüne kadar yaklafl›k 40 bin ö¤renciye yang›n ve depremden korunma e¤itimleri verilmifltir. Bu sorumluluk anlay›fl› çerçevesinde ayr›ca her y›l 23 Nisan’da ilkokul ö¤rencileri aras›nda yang›n ve deprem konulu resim yar›flmas› düzenlenmekte, dereceye giren ö¤renciler ve okullar› ödüllendirilmektedir. Aksigorta’n›n sermayesinin %38’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. AK EMEKL‹L‹K 1941 y›l›nda kurulan fiirket, 1974 y›l›nda Sabanc› Grubu’na kat›larak, hayat ve sa¤l›k sigortalar› alan›nda faaliyet göstermek üzere, 1995 y›l›nda Ak Hayat Sigorta A.fi. unvan›n› alm›flt›r. 17 Ocak 2003 tarihinde Ak Emeklilik A.fi. unvan›n› alan fiirket "Bireysel Emeklilik ve Hayat Sigortas› sektöründe yenilikçi hizmet anlay›fl› ile pazar kurallar›n› belirleyen lider flirket olmak" vizyonuyla yap›sal bir dönüflüm sürecinden geçmifltir. Ak Emeklilik, Türkiye’nin en karl› ve güvenilir bankas› Akbank’›n %74, sigortac›l›k sektörünün lider kuruluflu Aksigorta’n›n %26 pay sahipli¤i ile ortak ifltirakidir. Ak Emeklilik, Türkiye’de uzun y›llard›r gündemde olan özel emeklilik sistemi ile ilgili çal›flmalar›n 2001 y›l›nda Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat›r›m Kanunu ad› alt›nda yasalaflmas› aflamas›nda haz›rl›klar›na bafllam›flt›r. Emeklilik flirketine dönüflüm ile birlikte flirket, ödenmifl sermayesini 20 trilyon TL’ye ç›karm›fl ve sa¤l›k branfl›n› Ak Sigorta’ya devretmifltir. Ak Emeklilik, yeni sektörde faaliyet göstermek amac›yla, ilk baflvuruyu yapan ve ilk ruhsat› alan flirket olmufltur. Ak Emeklilik, 2003 y›l› boyunca organizasyonunu ve ifl süreçlerini müflteri odakl› bir anlay›flla yeniden yap›land›rm›fl, emeklilik ve hayat sigortalar› branfl›nda mevcut ve potansiyel müflterilerinin Kurumsal sorumluluk anlay›fl›yla 1996 y›l›nda kurulan, Türkiye’de ilk ve tek olma özelli¤ini koruyan "Aksigorta Yang›n ve Deprem E¤itim Merkezi"nde bugüne kadar yaklafl›k 40 bin ö¤renciye yang›n ve depremden korunma e¤itimleri verilmifltir. Ak Emeklilik, 2004 y›l›nda emeklilik ve hayat sigortas› branfl›nda yeni ürün ve hizmetleri pazara sunarak sektörün lider flirketi konumunu korumay›, 10 y›l sonunda ise, 2,5 milyar ABD dolar› fon büyüklü¤ü ile Türkiye’nin en büyük ve güvenilir emeklilik ve hayat sigortas› flirketi olmay› hedeflemektedir. ihtiyaçlar›na uygun ürün ve hizmet altyap›s›n› oluflturmufl ve ifl hedeflerini destekleyecek yo¤un teknoloji yat›r›mlar› yapm›flt›r. Yurt çap›nda kurulan 13 bölge ofisi, yeni oluflturulan ve say›lar› 250’yi aflan uzman finansal dan›flman ekibi, Türkiye’de ilk defa sektöre sunulan Ba¤›ms›z Finansal Dan›flman kanal›, yeniden yap›lanan acentelik sistemi ve Türkiye’nin en güçlü bankas› Akbank’›n 600’ü aflan flube a¤› ile yarat›lan güçlü sinerji ile sektörün en nitelikli da¤›t›m a¤›n› oluflturmufltur. Ayn› y›l içinde sat›fl gücü otomasyonu, web sitesi, ‹nternet flube ve ça¤r› merkezi devreye al›nm›flt›r. Ak Emeklilik, 2004 y›l›nda emeklilik ve hayat sigortas› branfl›nda yeni ürün ve hizmetleri pazara sunarak sektörün lider flirketi konumunu korumay›, 10 y›l sonunda ise, 2,5 milyar ABD dolar› fon büyüklü¤ü ile Türkiye’nin en büyük ve güvenilir emeklilik ve hayat sigortas› flirketi olmay› hedeflemektedir. Ak Emeklilik, 2003 y›l› sonu itibariyle pazar pay›na göre emeklilik branfl›nda ilk üç flirket aras›nda yer alm›flt›r. SABANCI HOLD‹NG 43 Lastik ve Takviye Malzemeleri Lassa ve Bridgestone markalar› ile otomobil lasti¤inden ifl makineleri lasti¤ine kadar 400’den fazla tipte lastik üreten Brisa, ürün gam›n› sürekli yenileyerek yurtiçi pazardaki lider konumunu ve uluslararas› pazarlardaki rekabet gücünü korumaktad›r. Lastik ve Takviye Malzemeleri BR‹SA Toyota, Fiat, Renault, Ford, Mercedes Benz, Mitsubishi, Honda ve Hyundai gibi motorlu Brisa ürünleri 30’dan fazla Avrupa ve Ortado¤u ülkesine ihraç edilmektedir. 1974 y›l›nda Amerikan B.F. Goodrich araçlarda orijinal donan›m olarak lisans›yla lastik üretimine bafllayan Brisa kullan›lmaktad›r. Brisa ürünleri 30’dan fazla (eski ad›yla Lassa), 1988 y›l›ndan itibaren Avrupa ve Ortado¤u ülkesine ihraç dünya lastik ve kauçuk sektörünün lideri edilmektedir. Japon Bridgestone firmas›yla Sabanc› Grubu’nun ortak yat›r›m› olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Lassa ve Bridgestone markalar› ile otomobil lasti¤inden ifl makineleri lasti¤ine kadar 400’den fazla tipte lastik üreten Brisa, ürün gam›n› sürekli yenileyerek yurtiçi pazardaki lider konumunu ve uluslararas› pazarlardaki rekabet gücünü korumaktad›r. Ülke çap›nda 600’e yaklaflan yetkili bayi arac›l›¤›yla pazarlanan Brisa lastikleri, ‹zmit Kentsa’da 260 bin m2’lik kapal› alan Amerikan DuPont flirketiyle Sabanc› bez kapasitesiyle hem iç hem de d›fl pazar üzerinde kurulu olan Brisa üretim tesisleri, Holding’in %50-50 ortakl›¤›yla kurulmufl müflterilerinin ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktad›r. bünyesinde yer alan Araflt›rma ve Gelifltirme bulunan DUSA, 450 milyon ABD dolar›’n› Merkezi ile lastik teknolojisine yönelik aflan cirosuyla dünyan›n lider endüstriyel Nile Kordsa-M›s›r: 1993 y›l›nda kurulan Nile dünyadaki geliflmeleri yak›ndan izlemekte ve naylon iplik ve kord bezi üreticisidir. Kordsa’n›n %51 hissesi Kordsa Türkiye’ye Bridgestone’un Tokyo’daki teknik merkezi ile aittir. Kordsa’n›n üstün teknolojisini koordinasyon içinde bulunmaktad›r. Bu yak›n DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm kullanarak y›ll›k 6.000 ton kapasiteyle üretti¤i iflbirli¤i, Bridgestone teknolojisinin Brisa’ya lastik üreticilerinin ihtiyac› olan a¤›r denye kord bezleriyle gerek M›s›r iç pazar›n›n entegrasyonunu sa¤lamakta ve dünya endüstriyel naylon iplik ve kord bezi üretimi gerekse Afrika k›tas›ndaki di¤er pazarlar›nda fiirket’in rekabet gücünü en üst yapmaktad›r. müflterilerinin ihtiyaçlar›na cevap seviyede tutmas›nda önemli bir rol oynamaktad›r. vermektedir. DUSA, lastik sektörü için üretti¤i iplik, tek kord ve kordbezlerinin yan› s›ra konveyor Interkordsa-Almanya: Kordsa Türkiye’nin 1993 y›l›nda ilk Ulusal Kalite Ödülü’nü bantlar›, V-kay›fllar›, hortum, bal›k a¤lar› ve %80 hissesine sahip oldu¤u Interkordsa, kazanan Brisa, 1996 y›l›nda ise ifl naylon iplik ve kord bezinin kullan›ld›¤› di¤er dünyan›n ikinci büyük tek kord üreticisi mükemmelli¤i konusunda gösterdi¤i üstün sanayi dallar›n›n da ihtiyac›n› konumundad›r. performans› sonucu, Avrupa Kalite Büyük karfl›lamaktad›r. Ödülü’nü kazanan ilk Türk flirketi olmufltur. Kordsa-Almanya: %100 Kordsa Türkiye’ye DUSA dünyada yedi ülkede kontrol etti¤i ait olan bu fiirket, Avrupa’daki müflterilerine Brisa’n›n sermayesinin %10’u halka aç›k dokuz üretim flirketiyle faaliyet göstermekte daha iyi hizmet edebilmek amac›yla olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem olup, bu faaliyetlerini üç bölgede organize kurulmufl bir sat›fl ofisi olarak çal›flmaktad›r. görmektedir. etmifl bulunmaktad›r. Bu bölgeler ve DUPONT-SABANCI INTERNATIONAL LLC bölgelerde yer alan flirketlerle ilgili bilgiler Kian Kordsa: %60’› Kordsa taraf›ndan afla¤›daki flekilde özetlenebilir: kontrol edilen Kian, Ortado¤u bölgesinin GLOBAL JOINT VENTURE VE GRUP kordbezi ihtiyac›n› karfl›lamak üzere y›ll›k fi‹RKETLER‹ 1. Bölge (Avrupa, Ortado¤u ve Afrika) Merkezi, Amerika Birleflik Devletleri’nin Kordsa-Türkiye: 1973 y›l›nda kurulan Kordsa Delaware eyaletinin Wilmington flehrinde Türkiye’nin %84 hissesi DUSA’ya ait olup, bulunan DuPont-Sabanc› International LLC %16’s› ‹stanbul Menkul K›ymetler (DUSA) faaliyetine 2001 y›l›n›n Ocak ay›nda Borsas›’nda ifllem görmektedir. ‹zmit’te DUSA-Chattanooga: DUSA International bafllam›flt›r. bulunan fabrikas›nda yüksek teknoloji ürünü LLC, dünya üzerindeki ifltiraklerinin ço¤unluk 38.000 ton endüstriyel naylon iplik, 28.000 ton hisselerinin sahibi olmas›n›n yan› s›ra, lastik kord bezi ve 4.000 ton di¤er endüstriyel ABD’de Chattanooga Tennessee’de bulunan 6.000 ton kapasiteyle 2001 y›l›nda kurulmufltur. 2. Bölge (Kuzey Amerika) DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm lastik üreticilerinin ihtiyac› olan a¤›r denye endüstriyel naylon iplik ve kord bezi üretimi yapmaktad›r. SABANCI HOLD‹NG 47 üretim tesislerinde yüksek DuPont ihtiyac›n› karfl›lamak üzere 2001 y›l›nda teknolojisiyle endüstriyel naylon iplik üretimi kurulmufltur. 2002 y›l›nda faaliyete geçen de yapmaktad›r. Y›ll›k 50.000 ton kapasiteye fiirket Interkordsa-Almanya’n›n yüksek sahip bu tesiste üretilen ipliklerle dünyan›n teknolojisiyle üretti¤i ürünleri Kuzey ve lider lastik üreticilerinin ihtiyaçlar› Güney Amerika pazarlar›na sunacakt›r. karfl›lanmaktad›r. 3. Bölge (Güney Amerika) Kordsa-USA: DUSA’n›n %100 ifltiraki olan Kordsa-USA’de Amerikan lastik endüstrisinin DUSA-Brezilya: 1999 y›l›nda faaliyetine ihtiyac› olan kord bezleri üretilmektedir. bafllayan DUSA-Brezilya %100 DUSA North Carolina’n›n Laurel Hill flehrinde International ifltirakidir. Tamamlanan bulunan fiirket, gerçeklefltirmifl oldu¤u modernizasyon yat›r›mlar›yla birlikte y›ll›k modernizasyon sonucu y›ll›k 13.000 ton 12.000 ton Naylon 6 iplik ve 9.000 ton büküm yüksek kaliteli kord bezi üretim kapasitesine ve bez dokuma kapasitesiyle kendi bölgesinin ulaflm›flt›r. lideri konumunda bulunan Dusa-Brezilya üretti¤i yüksek kaliteli ürünleriyle gerek Lastik ve Takviye Malzemeleri Interkordsa-USA: North Carolina’daki ikinci Brezilya, gerekse Güney Amerika’n›n di¤er fiirket olan Interkordsa da %100 DUSA ülkelerindeki lastik üreticilerinin ihtiyaçlar›n› ifltiraki olup, Amerikan pazar›n›n tek kord karfl›lamaktad›r. Enerjisa, müflterilerinin elektrik enerjisi gereksinimlerini sürekli, güvenilir ve kaliteli olarak karfl›lamak ve enerji sektöründe do¤abilecek yeni ifl olanaklar›n› de¤erlendirmek amac›yla Nisan 1996 tarihinde kurulmufltur. DUSA-Arjantin: Tamam› DUSA’ya ait olan endüstrisi için temel girdi olarak önemi ve fiirket 1999 y›l›nda faaliyetlerine bafllam›flt›r. pay› giderek artan çelik kordun yan› s›ra, Mevcut y›ll›k 12.000 ton Naylon 6.6 iplik ve topuk teli, hortum teli, yayl›k tel, dikenli tel 9.000 ton büküm ve dokuma kapasitesine ve dramix üretmektedir. ilave olarak, modernizasyon yat›r›mlar› ve 9.000 ton/y›l kapasiteli terbiye ünitesiyle Avrupa Kalite Yönetimi Vakf›’n›n (EFQM) ‹fl Güney Amerika pazar›n›n Naylon 6.6 iplik ve Mükemmelli¤i Modeli’ni bir rehber kord bezi ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r. de¤erlendirme arac› olarak benimseyen Beksa, 1997 y›l›nda Küçük ve Orta SAKOSA Büyüklükteki ‹flletmeler kategorisinde EFQM taraf›ndan verilen Avrupa Kalite Büyük Sakosa, Hoecsa ad›yla Haziran 1997 tarihinde Ödülü’nün sahibi olmufltur. Alman Hoechst ve Sabanc› Holding’in %50’lik eflit payl› bir ortak giriflimi olarak ENERJ‹SA kurulmufltur. Aral›k 1998’de Hoechst’ün Hoecsa’daki hisseleri Koch Industries Inc.’in Enerjisa, müflterilerinin elektrik enerjisi (ABD) sahip oldu¤u Kosa taraf›ndan sat›n gereksinimlerini sürekli, güvenilir ve kaliteli al›nm›fl ve flirketin ad›, Sakosa olarak olarak karfl›lamak ve enerji sektöründe de¤ifltirilmifltir. Aral›k 2001’de Kosa’n›n do¤abilecek yeni ifl olanaklar›n› Sakosa’daki %50 hissesi Sabanc› Grubu de¤erlendirmek amac›yla Nisan 1996 taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. tarihinde kurulmufltur. Üretime Ocak 2000 tarihinde bafllayan Enerjisa, toplam kurulu gücü 370 MW olan Sakosa’n›n y›ll›k üretim kapasitesi 14.000 ton dört elektrik üretim santralini iflletmektedir. polyester iplik ve 12.000 ton kord bezidir. Kentsa Kombine Çevrim Santral› 120 MW Sakosa, bu rakamlar› ile lastik takviyesi için elektrik, 280 ton/saat buhar üretim; Adana HMLS polyester iplik üretiminde Avrupa’da Kombine Çevrim Santral› 120 MW elektrik, ikinci en büyük kapasiteye sahiptir. 370 ton/saat buhar üretim; Mersin ve Sakosa’da Kosa teknolojisi ile yüksek Çanakkale Kombine Çevrim Santralleri ise modülüslü ve düflük k›salma özelli¤ine sahip 65’er MW elektrik üretim kapasitesine iplik ve Kordsa teknolojisi ile kord bezi sahiptir. Tüm santraller direkt ba¤lant› ile üretilmektedir. elektrik arz› sa¤lamak için büyük ölçekli tüketime sahip tesislerin yan›nda Sakosa yerli lastik üreticilerinin kord bezi kurulmufltur. Enerjisa Santralleri’nde gereksinimini karfl›laman›n yan› s›ra, üretilen elektri¤in bir bölümü Sabanc› Grubu üretiminin yaklafl›k %80’ini dünyan›n önde flirketlerine, kalan k›sm› ise Türkiye’de gelen tüm lastik üreticilerine ihraç faaliyet gösteren sanayi flirketlerine etmektedir. sat›lmaktad›r. BEKSA Enerjisa en büyük ve önde gelen elektrik üretim flirketlerinden biri olarak, Türkiye Beksa, 1987 y›l›nda Sabanc› Holding ve elektrik üretiminin yaklafl›k %2’sini Belçika’n›n dünyadaki en büyük ba¤›ms›z karfl›lama kapasitesine sahiptir. Serbest çelik tel üreticisi konumundaki flirketi rekabete aç›lan ve özellefltirme sürecinde Bekaert’in %50’lik eflit payl› ortak giriflimi olan enerji sektöründeki f›rsatlar›n olarak kurulmufltur. fiirket, dünya lastik de¤erlendirilmesine yönelik çal›flmalara ise yo¤un olarak devam edilmektedir. Üretime Ocak 2000 tarihinde bafllayan Sakosa’n›n y›ll›k üretim kapasitesi 14.000 ton polyester iplik ve 12.000 ton kord bezidir. Sakosa, bu rakamlar› ile lastik takviyesi için HMLS polyester iplik üretiminde Avrupa’da ikinci en büyük kapasiteye sahiptir. SABANCI HOLD‹NG 49 Kimya Sabanc› Holding ve DuPont, Avrupa bölgesi, Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u, Ortado¤u ve Afrika pazarlar› için polyester iplik, elyaf, resin, polyester hammaddeleri ve bunlarla ilgili ürünleri gelifltirmek, üretmek ve satmak amac›yla DuPontSA B.V. flirketini %50’lik eflit payl› ortak giriflim olarak 2000 y›l›n›n bafl›nda kurmufllard›r. Kimya DUPONTSA B.V. DuPontSA, birlefltirilen iki flirketin entegrasyonunu tamamlam›flt›r. Birleflmenin yaratt›¤› sinerji, yeni ürün gelifltirmede, teknoloji, finans ve pazarlama konular› ile maliyetlerde iyilefltirmelere yol açm›flt›r. Sinerjinin sa¤layaca¤› yararlar›n önümüzdeki y›llarda artarak devam etmesi beklenmektedir. Sabanc› Holding ve DuPont, Avrupa Bölgesi, Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u, Ortado¤u ve Afrika pazarlar› için polyester iplik, elyaf, resin, polyester hammaddeleri ve bunlarla ilgili ürünleri gelifltirmek, üretmek ve satmak amac›yla DuPontSA B.V. flirketini %50’lik eflit payl› ortak giriflim olarak 2000 y›l›n›n bafl›nda kurmufllard›r. Yeni ortakl›k sonucunda, DuPont’un Wilton, ‹ngiltere, PTA ve resin tesisleri, Pontypool, ‹ngiltere ve Uentrop, Almanya, polyester iplik ve elyaf tesisleri ile Adana ve Türkiye genelinde polyester iplik ve elyaf, cips, flifle ve DMT üreten Sabanc› Holding’in Sasa flirketi ve yine Sabanc›’n›n Garforth, ‹ngiltere, tekstürize iplik fabrikas› tek bir çat› alt›nda yönetilmek üzere birlefltirilmifltir. DuPontSA’n›n halihaz›rda 550.000 ton PTA, 240.000 ton DMT, 300.000 ton pet resin ve 300.000 tona yak›n iplik ve elyaf y›ll›k kapasitesi bulunmaktad›r. fiirket, 2003 y›l›ndaki 705 milyon euro cirosu ile Avrupa’n›n en büyük polyester üreticisi konumuna gelmifltir. DuPontSA, birlefltirilen iki flirketin entegrasyonunu tamamlam›flt›r. Birleflmenin yaratt›¤› sinerji, yeni ürün gelifltirmede, teknoloji, finans ve pazarlama konular› ile maliyetlerde iyilefltirmelere yol açm›flt›r. Sinerjinin sa¤layaca¤› yararlar›n önümüzdeki y›llarda artarak devam etmesi beklenmektedir. Müflterilerinin artan gereksinimlerini karfl›lamak amac›yla, DuPontSA mevcut baz› tesislerinde dar bo¤az giderme yoluyla kapasite art›r›c› yat›r›mlara bafllam›flt›r. DuPontSA, bir kuruluflun süreçlerini iyilefltirme ve tasarruf sa¤lamada kullan›lan Alt› Sigma metodolojisinin uygulamas›n› tüm tesislerinde yayg›nlaflt›rmaktad›r. DuPontSA’n›n %81 hissesine sahip oldu¤u Sasa flirketi, tekstil sektörüne yönelik polyester elyaf, iplik ve benzeri ürünler, flifle üretimi için resin (pet cips), pet flifle ve polyesterin ana hammaddelerinden biri olan DMT üretmektedir. fiirket, Adana’da bulunan entegre tesislerin yan› s›ra, Kurtköy, ‹negöl ve Hac› Sabanc› Adana Organize Sanayi Bölgesi’nde üretim yapmaktad›r. Sasa halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. DuPontSA’n›n ifltiraki olan Dupont Sabanc› Polyester (UK) flirketi, ‹ngiltere’de Wilton Kimya Kompleksi’nde bulunan tesislerinde, polyesterin bir di¤er hammaddesi olan PTA ile polyester resin üretmektedir. DuPontSA, ‹ngiltere’de Garforth’daki tekstürize iplik ve Pontypool’daki iplik tesislerini kapat›p, buralardaki tesis ve makinalar› Adana’daki Hac› Sabanc› Organize Sanayi Bölgesi ve Sasa Merkez Tesisi’ne tafl›m›flt›r. Tafl›nan tüm tesis ve makinalar üretime bafllam›flt›r. Uentrop, Almanya’da markal› ve markas›z elyaf çeflitleri üreten DuPont Sabanc› Polyester GmbH flirketi, DuPontSA’n›n bir di¤er ifltirakidir. P‹LSA 1971 y›l›nda kurulan Pilsa, plastik sektöründeki lider flirketlerden biridir. Pilsa, 30.000 ton/y›l kapasiteli Türkiye’nin en büyük plastik boru tesislerinde inflaat ve tar›m sektörlerinde kullan›lan PVC, HDPE, LDPE ve PP borular›n›n ve ek parçalar›n›n üretimini gerçeklefltirmektedir. Pilsa Boru Bölümü, ISO 9001 Kalite Belgesi’ne sahiptir. Pilsa, WINSA markas› alt›nda, uluslararas› standartlarda y›lda 350.000 adet montaja haz›r kap›/pencere ve 10.000 tonluk profil üretim kapasitesi ve 52 de¤iflik profil çeflidi ile PVC pencere, kap› ve panjur sistemlerinde sektörün önde gelen flirketlerinden biri olmufltur. WINSA, 1999 y›l›nda Alman Kalite Standart Belgesi RAL ile ödüllendirilmifltir. WINSA 2003 y›l›nda da sat›fllar›n› ve pazar pay›n› art›rmaya devam etmifltir. 2003 y›l› cirosu 56 milyon ABD dolar› olan Pilsa üretiminin %30’unu ihraç etmifltir. ‹ç piyasada sayg›n bir üne sahip olan ‹nsa’n›n toplam sat›fllar›n›n %24’ünü AB ve ABD’ye yap›lan ihracat oluflturmaktad›r. ‹nsa’n›n 2003 y›l› cirosu 18 milyon ABD dolar› olmufltur. ‹NSA Polimerizasyon yöntemi ile kaprolaktamdan Naylon 6 üretmek amac›yla 1967 y›l›nda ‹stanbul’da kurulan ‹nsa, 6.500 ton/y›l kapasitesi ile çeflitli denye ve renklerde Naylon 6 ve Naylon 6.6 düz ve tekstürize tekstil iplikleri üretmektedir. 1971 y›l›nda kurulan Pilsa, plastik sektöründeki lider flirketlerden biridir. SABANCI HOLD‹NG 53 Perakendecilik Carrefour, Türkiye’deki faaliyetlerine 1993 y›l›nda 15.000 m2 sat›fl alan›na sahip ‹çerenköy - ‹stanbul ma¤azas› ile bafllam›fl, ortakl›ktan sonra, 1997 y›l›nda Adana, 2000 y›l›nda ‹zmit, Ümraniye - ‹stanbul ve ‹zmir, 2001 y›l›nda Nilüfer - Bursa ve Ankara, 2002 y›l›nda Ac›badem - ‹stanbul ve 2003 y›l›nda ise Bayrampafla - ‹stanbul hipermarketlerini açm›flt›r. Perakendecilik CARREFOURSA 1999 y›l›n›n A¤ustos ay›nda gerçekleflen ve Ocak 2000’de Avrupa Birli¤i’nin ilgili kurullar› taraf›ndan onaylanan CarrefourPromodes birleflmesi ile Haramidere - ‹stanbul, Osmangazi - Bursa ve Mersin’de bulunan Continent hipermarketleri de 2001 y›l› içinde Carrefoursa bünyesine kat›lm›flt›r. Carrefoursa, 1996 y›l›nda Fransa’n›n bir numaral› hipermarket zinciri Carrefour ile Sabanc› Holding ortakl›¤›nda Türkiye’de hipermarketler açmak amac› ile kurulmufltur. Carrefour, Türkiye’deki faaliyetlerine 1993 y›l›nda 15.000 m2 sat›fl alan›na sahip ‹çerenköy - ‹stanbul ma¤azas› ile bafllam›fl, ortakl›ktan sonra, 1997 y›l›nda Adana, 2000 y›l›nda ‹zmit, Ümraniye - ‹stanbul ve ‹zmir, 2001 y›l›nda Bursa Nilüfer ve Ankara, 2002 y›l›nda Ac›badem - ‹stanbul ve 2003 y›l›nda ise Bayrampafla - ‹stanbul hipermarketlerini açm›flt›r. Carrefoursa 2000 y›l›nda süpermarket alan›nda ilk ma¤azas› olan Championsa’y› Fulya - ‹stanbul’da hizmete açm›flt›r. 2001 y›l›nda Championsa ma¤azalar›n›n say›s›, ‹stinye - ‹stanbul ve Maltepe - ‹stanbul ma¤azalar›n›n aç›lmas› ile üçe yükselmifltir. Bu say› 2003 y›l›nda Ba¤c›lar - ‹stanbul ve Modoko - ‹stanbul ma¤azalar›n›n aç›lmas› ile befle yükselmifltir. 1999 y›l›n›n A¤ustos ay›nda gerçekleflen ve Ocak 2000’de Avrupa Birli¤i’nin ilgili kurullar› taraf›ndan onaylanan Carrefour-Promodes birleflmesi ile Haramidere - ‹stanbul, Osmangazi - Bursa ve Mersin’de bulunan Continent hipermarketleri de 2001 y›l› içinde Carrefoursa bünyesine kat›lm›flt›r. DIASA Diasa, 2000 y›l›n›n sonunda Carrefour Grubu’na ait olan ‹spanya’n›n lider "Discount Market" zinciri Dia ve Sabanc› Holding ortakl›¤›nda Türkiye’de indirim marketleri açmak amac› ile kurulmufltur. Türkiye’deki faaliyetlerine 1999 y›l›nda bafllayan ve 30 kadar ma¤aza açm›fl olan Dia, Sabanc› Holding ortakl›¤›ndan sonraki bir y›l içinde ma¤aza say›s›n› 86’ya ç›kartm›flt›r. 2002 y›l› sonunda sahip oldu¤u ma¤aza say›s› 132’ye ulaflan, ayn› y›l 10.500 m2 kapal› alana sahip modern deposunu iflletmeye bafllayan Diasa h›zl› büyümesini sürdürmektedir. fiirket’in, 2003 y›l› sonu itibari ile ma¤aza adedi 182 olmufltur. Bugün yaklafl›k 1.000 kifliye ifl olana¤› sa¤layan Diasa’n›n en önemli hedefi, Türk tüketicisine en ucuz ve en kaliteli ürünlerle ulaflmakt›r. fiirket, Türkiye pazar›nda yeni geliflmeye bafllayan ve yak›n gelecekte Türk üreticisi için önemli bir potansiyel yaratacak olan "Private Label" konseptine öncülük etmektedir. TEKNOSA Ekim 2000’de faaliyete geçen Teknosa, elektrik-elektronik, biliflim, optik ve iletiflim sektörlerinde dünya markalar›n›n yüksek teknoloji ürünlerini, koflulsuz müflteri memnuniyeti sa¤layarak, en güvenilir ve en do¤ru kanaldan tüketicilere sunmak amac›yla kurulmufltur. fiirket, bu hedefe ulaflmak için, 2003 y›lsonu itibari ile 41 ma¤aza ve tüm yurt sath›na yayg›n bayi ve sat›fl sonras› servis teflkilat› ve yaklafl›k 450 personeliyle çal›flmalar›n› sürdürmektedir. fiirket’in elektronik eflya da¤›t›m› yapmak üzere Radioshack International ve The Sharper Image ile de anlaflmas› bulunmaktad›r. Ana faaliyet alanlar›n› tüketici elektroni¤i perakendecili¤i ve elektrikli aletler distribütörlü¤ü olarak tan›mlayan Teknosa, bu iki dalda da sahip oldu¤u sat›fl a¤lar› vas›tas›yla faaliyet gösterdi¤i pazarlarda öncü konuma gelmifltir. konusunda kanal ve format gelifltirme çal›flmalar› devam etmektedir. Bu çal›flmalar›n içerisinde öncelikli olarak eticarete a¤›rl›k vermek yer almaktad›r. Tüketici elektroni¤i konusunda uluslararas› “consumer electronics specialist” format›n›n Türkiye’deki ilk ve tek örne¤i olan Teknosa, elektrik-elektronik, biliflim, optik ve iletiflim sektörlerinde yüksek teknoloji ürünlerinin tüm sat›fl, dan›flmanl›k ve servis faaliyetlerini bir çat›da toplad›¤› teknoloji merkezlerini "Teknosa" ma¤azalar› ad› alt›nda faaliyete geçirmifltir. Haftan›n yedi günü hizmet veren Teknosa ma¤azalar›nda televizyon, müzik seti, ev sinema sistemleri, dijital foto¤raf makineleri ve kamera, telli, telsiz ve cep telefonlar›, telekomünikasyon ürünleri, bilgisayar, bilgisayar destekleyici ürünler, sarf ürünleri ve aksesuarlar, film, müzik ve oyunlar gibi e¤lence ürünleri gibi pek çok de¤iflik aksesuar sat›fla sunulmaktad›r. Teknosa ma¤azalar› geçti¤imiz iki y›l içerisinde ürün çeflitlili¤i, kalitesi ile müflterilerine sundu¤u güvenli al›flverifl ve çok çeflitli ödeme imkanlar› ile pazar›n en önemli markalar›ndan biri haline gelmifl ve faaliyet gösterdi¤i ev elektroni¤i, telekomünikasyon, biliflim, ve optik sektörlerinde lider ma¤azalar zinciri konumuna ulaflm›flt›r. Perakendecilik alan›ndaki yetenek ve niteli¤ini sürekli ileriye götürmek amac›ndaki Teknosa, bu amaçla Sabanc› Üniversitesi’nin ve uluslararas› dan›flmanlar›n›n da katk›s›yla tüm perakendecilik personelinin e¤itimi için gelifltirilen program› hayata geçirmifltir. Teknosa sürekli ve tutarl› iletiflim faaliyetleri ile yüksek ma¤azac›l›k standartlar› sonucunda h›zla artan talebi karfl›lamak üzere yeni ma¤azalar açman›n yan› s›ra Türkiye’de bir ilke daha imza atarak ülkenin en büyük elektronik ma¤azas›n› 1,000m2 olarak ‹stanbul’da açm›flt›r. Elektronik ma¤azac›l›¤› 2001 y›l›n›n Kas›m ay›ndan bu yana Teknosa çat›s› alt›nda hizmet veren Teknosa Klima, klimada dünyaya yön veren Mitsubishi Heavy Industries, Sharp ve Midea markalar›n›n en yeni ürünlerini ve teknolojilerini tüketiciyle buluflturmaktad›r. Teknosa Klima, ayn› zamanda 2003 y›l›ndan itibaren de kendi markalar› olan Denki, Samui ve Tronic markal› klimalarla bayi kanal›n›n yan› s›ra, beyaz eflya kanal› ve hipermarketler vas›tas›yla da tüketicilere ulaflmaktad›r. Klima sektöründe dünyan›n en önde gelen markalar›ndan biri olan ve yüksek bir imaja sahip olan Mitsubishi, 1987 y›l›ndan bu yana Sabanc› güvencesi ile Türkiye pazar›nda yer almaktad›r. Sharp markas› ile, tüketicilerin yüksek istek ve beklentilerini karfl›layan Sharp Plasmacluster klimalar›, Plasmacluster teknolojili buzdolaplar›, ve bu ürünlerin yan›s›ra Sharp yazarkasa modelleri de Teknosa çat›s› alt›nda bulunmaktad›r. 2002 y›l›nda Çin’in en büyük üç klima üreticisinden biri olan Midea markas›n›n ürün gam›na kat›lmas› ile uygun fiyatl› ürünler de piyasaya sunulmufltur. Teknosa sürekli ve tutarl› iletiflim faaliyetleri ile yüksek ma¤azac›l›k standartlar› sonucunda h›zla artan talebi karfl›lamak üzere yeni ma¤azalar açman›n yan› s›ra Türkiye’de bir ilke daha imza atarak ülkenin en büyük elektronik ma¤azas›n› 1,000m2 olarak ‹stanbul’da açm›flt›r. SABANCI HOLD‹NG 57 G›da Piyale, 2003 y›l›nda G›dasa’n›n kendisine kazand›rd›¤› yenilikçi ve yarat›c› ruh, tüketicinin beklentilerini aflma misyonu, yeni modern bir logo, “hayat›n flafl›rtan tatlar›” slogan›, zengin bir ürün gam› ve baflar›l› iletiflim çal›flmalar›yla tüketici gözünde k›sa sürede yepyeni bir konuma gelmifl, en çok güven duyulan g›da markalar› aras›nda önemli bir yer edinmifltir. G›da MARSA Marsa, Türkiye’nin yan›s›ra, Orta Do¤u, Kuzey Afrika, Balkanlar ve Orta Asya pazarlar›na yay›lm›fl sat›fl ve da¤›t›m a¤›yla, Türkiye’nin en büyük bitkisel ya¤ ihracatç›s› ve bu genifl co¤rafyan›n en önemli oyuncular›ndan biri konumundad›r. Kökleri 1946 y›l›na kadar uzanan Marsa, Sabanc› Holding ile ABD’nin en büyük g›da flirketi olan Kraft Foods International’›n ortakl›¤›d›r. 2003 y›l›nda 200 milyon ABD dolar›’n› aflk›n ciro gerçeklefltiren fiirket, Adana fabrikas›ndaki y›ll›k 300.000 ton üretim kapasitesiyle, Türkiye bitkisel ya¤ sektöründe faaliyet gösteren en büyük iki firmadan birisidir. Marsa, perakende pazardaki gücünü, marka portföyündeki her biri kendi segmentinin liderlerinden olan Ona, Luna, Sabah, Evin, Evet, Hüner ve Soyola markalar›ndan al›rken, Marsa Proser ile endüstriyel müflterilere yönelik pazarda Türkiye’de lider durumdad›r. Marsa, Türkiye’nin yan›s›ra, Orta Do¤u, Kuzey Afrika, Balkanlar ve Orta Asya pazarlar›na yay›lm›fl sat›fl ve da¤›t›m a¤›yla, Türkiye’nin en büyük bitkisel ya¤ ihracatç›s› ve bu genifl co¤rafyan›n en önemli oyuncular›ndan biri konumundad›r. Marsa, bitkisel ya¤ faaliyetlerine ek olarak, Kraft için dünya kalitesinde Milka çikolatal› gofret ve Tang meyveli toz içeceklerin fason üretimini yapmaktad›r. Marsa, gelecekte uluslararas› pazarlarda yeni üretim ve pazarlama merkezleri kurarak gücünü pekifltirmeyi ve büyümeyi hedeflemektedir. GIDASA 2002 y›l›nda g›da sektöründe bir büyüme platformu oluflturmak üzere %100 Sabanc› Holding sermayesiyle kurulan G›dasa, ayn› y›l Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan biri olan Piyale’yi ‹zmir ve Konya’daki y›ll›k 100.000 ton kapasiteli üretim tesisleriyle birlikte sat›n alm›flt›r. ortak giriflimi olarak kurulmufltur. fiirket, halihaz›rda fliflelenmifl su ve sütlü ürünler pazarlar›nda faaliyet göstermektedir. 1922 y›l›nda ‹zmir’de küçük bir makarna atölyesi olarak kurulan Piyale, bugün G›dasa bünyesinde makarna, çorba, un, pirinç unu, irmik, niflasta, haz›r yemek, meyve suyu, bisküvi ve keklerden oluflan zengin ürün gam› ile tüketicilere en kaliteli ürünleri Sabanc› güvencesi ile sunmaktad›r. Danonesa Adana/Pozant›, Bolu ve Adapazar› / Hendek’te bulunan üç fabrikada Hayat, Flora, Akmina ve fiaflal markalar› alt›nda PET, damacana su ve maden suyu üretimini gerçeklefltirmektedir. Piyale, 2003 y›l›nda G›dasa’n›n kendisine kazand›rd›¤› yenilikçi ve yarat›c› ruh, tüketicinin beklentilerini aflma misyonu, yeni modern bir logo, “hayat›n flafl›rtan tatlar›” slogan›, zengin bir ürün gam› ve baflar›l› iletiflim çal›flmalar›yla tüketici gözünde k›sa sürede yepyeni bir konuma gelmifl, en çok güven duyulan g›da markalar› aras›nda önemli bir yer edinmifltir. G›dasa, Piyale ve yeni lanse edilecek flemsiye markalar alt›nda genifl bir ürün yelpazesi oluflturmay› ve ürünler aras›nda talep, maliyet, sat›fl ve da¤›t›m sinerjileri yaratarak h›zla büyümeyi hedeflemektedir. Hayat Su tüketicinin her tüketim alan›nda ambalajl› su gereksinimini karfl›layarak %15’lik pazar pay› ile lider marka haline gelmifltir. Danonesa 2003 y›l›nda da tüketicilere yeni ürünler sunmaya devam etmifl, Adana ve çevresi için Hayat damacana suyu, ‹zmir ve çevresi için fiaflal kayna¤›n› kiralayarak Danone fiaflal damacana suyunu piyasaya sürmüfltür. Ayr›ca Akmina Meyveli lansman› ile h›zl› bir ç›k›flla alt› ay gibi k›sa bir sürede lider konumuna gelmifltir. DANONESA Danonesa, Türkiye’de su pazar›n›n her segmentinde faaliyet gösteren tek firma olarak, ürün ve servis kalitesi ile sa¤l›kl› su bazl› içeceklerin Türkiye’de liderli¤ini yapmaktad›r. Danonesa, 1997 Mart ay›nda Sabanc› Holding ile Avrupa sütlü ürünler pazar lideri, ayn› zamanda dünyaca ünlü Evian sular›n›n üreticisi Danone’nin %50 oran›nda eflit payl› Danonesa sütlü ürünler konusundaki faaliyetlerine, 1998’de ‹stanbul’da piyasa lideri olan Tikveflli firmas›n› sat›n alarak bafllam›flt›r. Buna ek olarak, 1999’da Ankara’da piyasa lideri olan Birtat firmas› da fiirket bünyesine kat›lm›flt›r. Danonesa lansmanlar› ve so¤uk zincir da¤›t›m a¤›yla büyük flehirlere yay›larak lider konumunu güçlendirmifltir. Lüleburgaz fabrikas› yeni ürünlerin üretimi ve kapasite art›r›m› amac›yla modern teknoloji ile yenilenmifltir. fiirket’in lider ürünleri Petit Danone ve Danette bu fabrikada üretilmeye bafllanm›flt›r. Danonesa 2003 y›l›nda da sektöründeki liderli¤ini sürdürmüfltür. Sabanc› Grubu Danonesa flirketlerindeki %50 hissesini Aral›k 2003’te Danone Grubu’na devretmifltir. G›dasa, Piyale ve yeni lanse edilecek flemsiye markalar alt›nda genifl bir ürün yelpazesi oluflturmay› ve ürünler aras›nda talep, maliyet, sat›fl ve da¤›t›m sinerjileri yaratarak h›zla büyümeyi hedeflemektedir. SABANCI HOLD‹NG 61 Çimento ve Beton Sabanc› Holding 1967 y›l›ndan beri çimento sektörünün içindedir. Akçimento Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin kurulmas›yla sektöre ad›m at›lm›fl, 1969 y›l›nda üretime bafllayan Akçimento Büyük Çekmece Fabrikas› 1972 ve 1975 y›llar›nda tevsi edilmifltir. 1973 y›l›nda kurulan Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi., 1975 y›l›nda Mersin Fabrikas›’nda üretime bafllam›flt›r. 1992 y›l›nda Ni¤de Çimento Fabrikas› ve ‹skenderun Ö¤ütme Tesisi Özellefltirme ‹daresi’nden Oyak ile ortakl›k kurularak sat›n al›nm›flt›r. 1996 y›l›nda dünyan›n en büyük çimento üreticilerinden Heidelberg Cement’e ait Çanakkale Çimento ile Akçimento birlefltirilerek Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. kurulmuflur. Mersin fabrikas›nda 1990 ve 2000 y›llar›nda devreye al›nan iki beyaz çimento üretim hatt› ile Çimsa, dünyan›n en büyük beyaz çimento üreticileri aras›na girmifltir. Ayr›ca, 2002 y›l›nda kalsiyum alüminatl› çimento üretimini de gerçeklefltirerek bu ürünün Türkiye’deki tek üreticisi olmufltur. AKÇANSA Sabanc› Holding ve Heidelberg Cement Grubu’nun ortakl›¤›yla, 1 Ekim 1996 tarihinde Akçimento ve Çanakkale Çimento fiirketleri’nin birleflmesiyle kurulan, Marmara ve Ege Bölgesi’nde faaliyet gösteren Akçansa, Türkiye’nin en büyük çimento üreticisi ve ihracatç›s›d›r. 2003 y›l›nda Akçansa’n›n toplam klinker üretimi 3,7 milyon ton, çimento üretimi ise 3,7 milyon ton olmufltur. fiirket, Türkiye’nin toplam klinker üretiminin %12’sini, çimento üretiminin %10’unu, yurtiçi sat›fllar›n›n %8’ini ve 1.380 bin ton ile toplam çimento ihracat›n›n %19’unu gerçeklefltirmifltir. Çimento ve Beton Betonsa ile birlefltirilmesi sonucunda Marmara ve Ege bölgelerine yay›lm›fl toplam 18 haz›r beton tesisinde "Betonsa" markas›yla hizmet veren Akçansa, 2003 y›l›nda 1,7 milyon m3 haz›r beton sat›fl› gerçeklefltirmifltir. Karçimsa, 1996 y›l›nda %51’i Akçansa’ya ve %49’u bir iflçi flirketi olan Kardemir’e ait olmak üzere cüruflu çimento üretmek amac›yla Karabük’te kurulmufltur. Karçimsa’n›n y›ll›k üretim kapasitesi 200 bin tondur. Akçansa’n›n sermayesinin %17,4’ü halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 2003 y›l›nda Çimento Grubu’nun toplam klinker üretimi 6,4 milyon ton, çimento üretimi ise 7,3 milyon ton olmufltur. Grup, Türkiye’nin toplam klinker üretiminin %21’ini, çimento üretiminin %21’ini, yurtiçi sat›fllar›n›n %17’sini ve 3,1 milyon ton ile toplam çimento ve klinker toplam ihracat›n›n %30’unu gerçeklefltirmifltir. Ç‹MSA 1972 y›l›nda Mersin’de kurulan Çimsa, 1975 y›l›nda üretime bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda y›ll›k 500 bin ton kapasiteli dünyan›n en modern beyaz çimento tesislerinden birini faaliyete geçirerek, iç pazarda lider konumuna ulaflm›flt›r. Çimsa, 1995 y›l›nda Kayseri’de 720 bin ton/y›l üretim kapasitesine sahip bir çimento ö¤ütme ve paketleme tesisi sat›n alm›fl, 1996 y›l›nda Antalya’da 10 bin ton depolama kapasitesi olan bir çimento paketleme tesisini bünyesine dahil etmifl ve Malatya’da bir paketleme terminali kurmufltur. Anadolu Bölgelerindeki 18 tesisinde haz›r beton üretmifltir. Çimsa 2003 y›l›nda, 2.6 milyon ton beyaz ve gri çimento, 326 bin ton klinker ve 1.1 milyon m3 haz›r beton sat›fl› gerçeklefltirmifltir. fiirket’in sat›fllar› Türkiye’deki toplam çimento sat›fllar›n›n %4,5’ini karfl›lamaktad›r. Çimsa’n›n 2003 y›l› ihracat› ise toplam sat›fllar›n›n %39’unu oluflturmaktad›r. Çimsa’n›n sermayesinin %23’ü halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir ve Akçansa’dan sonra ‹MKB’deki en de¤erli çimento flirketlerinden biridir. OYSA Ç‹MENTO Yeni bir beyaz çimento üretim hatt› kurulmas› için çal›flmalar 1999 y›l› sonlar›na do¤ru tamamlanm›fl ve Çimsa’n›n toplam beyaz çimento kapasitesi 1 milyon ton/y›l’a ulaflm›flt›r. Bu kapasite ile Çimsa Türkiye’deki beyaz çimento üretim kapasitesinin %90’›na sahip olmufl ve üretim kapasitesi itibariyle dünya liderleri aras›na girmifltir. 1957 y›l›nda bir devlet kuruluflu olarak faaliyete geçen Ni¤de Çimento Fabrikas› ile yine devlete ait bir ö¤ütme tesisi olan ‹skenderun Çimento, 1992 y›l›nda özellefltirme kapsam›nda Sabanc› Holding ve Oyak Grubu taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. Çimsa, özel bir çimento tipi olan kalsiyum aluminatl› çimento konusunda 4,5 y›ldan bu yana yürütmekte oldu¤u AR-GE ve ön yat›r›m çal›flmalar›n› tamamlayarak 2002 y›l›nda bu ürünü piyasaya arz etmifltir. fiirket, beyaz çimentoda oldu¤u gibi kalsiyum aluminatl› çimento alan›nda da dünyan›n önde gelen üreticilerinden biri olmay› hedeflemektedir. Bu tesisler ‘Oysa Ni¤de’ ve ‘Oysa ‹skenderun’ ad›yla iki ayr› anonim flirket olarak 10 y›l faaliyet gösterdikten sonra iki flirketin birlefltirilerek tek flirket haline getirilmesine karar verilmifltir. 2002 y›l› Kas›m ay›nda her iki flirketin de Yönetim Kurullar›’nda birleflme karar›n›n al›nmas›yla bafllayan ifllemler, 14 Mart 2003 tarihinde Oysa Ni¤de’nin Oysa ‹skenderun’u devralmas› sonucu birleflme ifllemi resmen gerçekleflmifl olmufltur. 2003 y›l›nda toplam 2,3 milyon ton klinker üreten Çimsa’n›n bu üretiminin 1,5 milyon tonu gri klinker, 800 bin tonu ise beyaz klinkerden oluflmaktad›r. 2003 y›l›nda Çimsa Türkiye beyaz çimento üretiminin %79’unu, toplam gri klinker üretiminin ise %5’ini gerçeklefltirmifltir. fiirket ayr›ca, Akdeniz ve ‹ç 29 May›s 2003 tarihinde yap›lan Genel Kurul Toplant›s›’nda birleflmifl flirketin ismi Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. olarak de¤ifltirilmifltir. Böylece y›lda 1 milyon tonun üzerinde çimento üretim kapasitesine sahip bir flirket do¤mufltur. Oysa Çimento, halka aç›k bir anonim flirket olup, hisselerinin %7,8’i ‹MKB’de ifllem görmektedir. Oysa Çimento, 2003 y›l›nda, 413.000 ton klinker üretimi gerçeklefltirmifl, iç pazarda 934.000 ton çimento, 30.000 ton klinker ve 400.000 metreküp haz›r beton satm›fl ve 45.000 ton çimento ihraç etmifltir. BETON Sabanc› Holding’in ifltiraki olan üç çimento flirketinin hepsi, dikey entegrasyon olarak haz›r beton ifline girmifltir. Akçansa, 18 haz›r beton terminali ile Marmara ve Ege Bölgeleri’nde, Çimsa, yine 18 haz›r beton terminali ile Akdeniz ve ‹ç Anadolu Bölgeleri’nde, Oysa, alt› haz›r beton terminali ile Akdeniz ve ‹ç Anadolu Bölgeleri’nde faaliyet göstermektedir. Kaliteli betonun güvenilir adresi olan grup flirketleri, büyük bir bölümü deprem kufla¤›nda olan ülkemizde yüksek beton s›n›flar›n› ön plana ç›karmakta ve AR-GE faaliyetleri ile desteklenen kendili¤inden yerleflen beton, çelik lifli beton, dekoratif beton, sualt› betonu, su geçirimsiz beton, hafif beton, sülfat etkisine dayan›kl› beton gibi özel betonlar› da piyasaya sunmaktad›r. Otomotiv Türk Otomotiv Sektörü’nde Temsa ve Toyotasa firmalar›yla yer alan Sabanc› Grubu, Mitsubishi ve Toyota gibi güçlü Japon markalar› alt›nda pazarlanan binek araçlar›, arazi tipi araçlar ve hafif ticari araçlardan otobüse kadar genifl bir ürün yelpazesine sahiptir. Temsa, bünyesindeki modern üretim tesislerinde Mitsubishi lisansl› üretimin yan› s›ra, kendi tasar›m› ve markas›yla üretti¤i otobüs ve midibüsleri önemli oranda ihraç etmektedir. Otomotiv Adana’daki tesislerinde otobüs, midibüs ve hafif kamyon üretimini sürdüren flirket, Türkiye pazar›na yönelik olarak Temsa Safir, Temsa Safari, flehirleraras› yolcu otobüsü, yeni gerçek küçük otobüs Temsa Powerbus, Prestij midibüs ve Mitsubishi Canter hafif kamyon üretimini gerçeklefltirmektedir. TEMSA A.fi. 1968 y›l›nda kurulan Temsa, otomotiv sektöründeki faaliyetlerine 1984 y›l›nda Japon Mitsubishi Motors Corporation ile imzalad›¤› teknik lisans ve distribütörlük anlaflmalar› ile bafllam›flt›r. Son onalt› y›ld›r, Adana’daki tesislerinde otobüs, midibüs ve hafif kamyon üretimini sürdüren fiirket, Türkiye pazar›na yönelik olarak Temsa Safir, Temsa Safari flehirleraras› yolcu otobüsü, yeni gerçek küçük otobüs Temsa Powerbus, Prestij midibüs ve Mitsubishi Fuso Canter hafif kamyon üretimini gerçeklefltirmektedir. Ayr›ca son y›llarda Avrupa pazarlar›na yönelik, de¤iflik marka/tipte motor ve yürüyen aksamla esnek üretim anlay›fl› do¤rultusunda flehirleraras› otobüs ve midibüs üreterek ihracat yapmaya bafllayan Temsa, d›fl pazarlara yönelik planl› çal›flmalar›n› art›rarak devam ettirmektedir. Temsa üretimi otobüs ve midibüsler yaln›z Türkiye yollar›nda de¤il, ihracat faaliyetleri sayesinde Avrupa dahil dünyan›n 30’u aflk›n ülkesinin yollar›nda koflmaktad›r.Temsa y›ll›k otobüs üretiminin %75’ini yurtd›fl›na ihraç etmektedir. Temsa Adana üretim tesisleri y›lda tek vardiyada 1.000 adet otobüs, 1.000 adet midibüs ve 13.000 adet hafif kamyon üretim kapasitesine sahiptir. Temsa, ayn› zamanda Mitsubishi ile aras›nda olan distribütörlük anlaflmas› çerçevesinde, Mitsubishi binek araçlar›, Mitsubishi pick-up, Mitsubishi panel ve caml› van hafif ticari araçlar› ve Mitsubishi Fuso Canter hafif kamyonlar› için sat›fl, servis ve yedek parça operasyonlar›n› yurt çap›ndaki 40 yetkili sat›c›s› ile yürütmektedir. Temsa üretim ve sat›fl faaliyetlerini ISO 90012000 Kalite ve Yönetim Sistemi çerçevesinde sürdürmektedir. Bununla birlikte TS 18001 OHSAS ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi Belgesi’ni, otomotiv sektöründe TSE (Türk Standartlar› Enstütüsü)’den alan ilk firma olmaya hak kazanm›flt›r. TOYOTASA Toyotasa Toyota Sabanc› Pazarlama ve Sat›fl Ekim 2000 tarihinde, Sabanc› Holding (%65), Toyota Motor Corporation (%25) ve Mitsui&Co.(%10) ortakl›¤› ile kurulmufltur. fiirket, yerli üretim Corolla otomobilleri ile ithal Toyota araçlar›n›n ve yedek parçalar›n›n Türkiye tek yetkili distribütörü olarak, pazarlama, sat›fl ve sat›fl sonras› hizmetlerini yürütmektedir. Toyota araçlar›n›n pazarlanmas›, da¤›t›m› ve servisi, Türkiye çap›nda yer alan yüksek kalite, ileri teknoloji ve güvenilirlik felsefesi üzerine kurulmufl olan Toyota Plaza’larda yap›lmaktad›r. Bu merkezlerde, müflterilere, sat›fl, servis, yedek parça ve kullan›lm›fl araç al›m sat›m hizmetleri dünya standartlar›nda eksiksiz olarak verilmektedir. Son iki y›ld›r pazara sunulan yeni modellerin ve aktif pazarlama ve sat›fl stratejilerinin etkisi ile flirket, pazar pay›n› % 3,5 seviyesinden % 7 seviyesine ç›kartarak, pazar pay›n› en çok art›ran markalardan biri olmufltur. Ayr›ca yap›lan etkin aktiviteler ve CRM faaliyetleri neticesinde marka imaj› ve müflteri memnuniyeti konular›nda önemli iyilefltirmeler sa¤lanm›flt›r. AKKARDANSA Kardan flaftlar›,direksiyon kolonlar›, çift mafsallar, aks mafsallar,komple istavroz ve bunlara ait yedek parça ile otomotiv yan sanayi için muhtelif parçalar üreten Akkardansa’n›n Sabanc› grubuna ait hisseleri devredilerek 2003 y›l› sonu itibari ile bu faaliyetten ç›k›lm›flt›r. Temsa, ifl makinalar› sektöründe de 21 senedir Komatsu inflaat makinalar› ile distribütör olarak yerini almaktad›r. Temsa ayr›ca, Komatsu forkliftler ile Türk sanayi sektörüne de hizmet vermektedir. Toyota araçlar›n›n pazarlanmas›, da¤›t›m› ve servisi, Türkiye çap›nda yer alan yüksek kalite, ileri teknoloji ve güvenilirlik felsefesi üzerine kurulmufl olan Toyota Plaza’larda yap›lmaktad›r. Bu merkezlerde, müflterilere, sat›fl, servis, yedek parça ve kullan›lm›fl araç al›m sat›m hizmetleri dünya standartlar›nda eksiksiz olarak verilmektedir. SABANCI HOLD‹NG 69 Tekstil ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi’nin yürürlükte oldu¤u Bossa, küreselleflme sürecinin ve de¤iflen tüketim ve tüketici davran›fllar›n›n getirdi¤i yüksek rekabet koflullar›n› daha iyi bir konumda karfl›layabilmek amac›yla toplam kalite uygulama ve çal›flmalar›na devam etmektedir. Tekstil Bossa 2003 y›l›nda, 179 milyon ABD dolar› olarak gerçekleflen toplam sat›fllar›n›n %66’s›n› ihracattan elde etmifl olup, ayn› y›l tevsi, kalite düzeltme ve modernizasyon konular›nda toplam 20 milyon ABD dolar› yat›r›m yapm›flt›r. BOSSA 1951 y›l›nda Adana’da kurulan Bossa, befl ayr› tesisi ile Türkiye’nin en büyük entegre tekstil kurulufludur. Bossa, iplik, dokuma, boyama, terbiye gibi tekstil ifllemlerini bir arada yapabilen entegre bir tesistir. Ürün yelpazesi, düz boyal›, elyaf ve ipli¤i boyal› olmak üzere, d›fl giyim, ev tekstili, gömleklik, denim ve spor giyim kumafllar›ndan oluflmaktad›r. Bunlar›n yan› s›ra stretch fantazi kumafl üretimi de yap›lmaktad›r. 2003 y›l›nda, poliviskon d›fl giyimlik ve ev tekstili kumafl, denim ve spor giyim kumafl, gömleklik ve sentetik d›fl giyimlik kumafl olmak üzere toplam 49 milyon metre üretim yap›lm›flt›r. fiirket 2003 y›l›nda, 179 milyon ABD dolar› olarak gerçekleflen toplam sat›fllar›n›n %66’s›n› ihracattan elde etmifl olup, ayn› y›l tevsi, kalite düzeltme ve modernizasyon konular›nda toplam 20 milyon ABD dolar› yat›r›m yapm›flt›r. Bossa, pazarlama hedefini, katma de¤eri yüksek, nitelikli ve farkl›laflt›r›lm›fl ürünler üretmek ve satmak olarak belirlemifl ve özellikle d›fl pazarlarda kal›c› geniflleme stratejileri gelifltirmektedir. Bossa, yurt içindeki lider konumunu sürekli k›larak orta vadede Avrupa Birli¤i’nin en büyük ve en karl› tekstil flirketi olmay› hedeflemektedir. ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi’nin yürürlükte oldu¤u Bossa, küreselleflme sürecinin ve de¤iflen tüketim ve tüketici davran›fllar›n›n getirdi¤i yüksek rekabet koflullar›n› daha iyi bir konumda karfl›layabilmek amac›yla toplam kalite uygulama ve çal›flmalar›na devam etmektedir. yün ile lycra, polyester ile ipek kar›fl›m› fantazi kumafllar da üretilmektedir. Bossa’n›n sermayesinin %24,2’si halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. ISO 9001 Kalite Sistem Standard› alt›nda üretilen Yünsa ürünlerinin Alman Hohenstein Enstitüsü taraf›ndan Eko-Tex 100 ile çevre ve insan sa¤l›¤›na zararl› olmad›¤› belgelenmifltir. YÜNSA 1973 y›l›nda kurulan Yünsa, Avrupa’da yünlü kumafl üretiminde ilk befl büyük kurulufl aras›nda yer almaktad›r. Ülkemizin en büyük yünlü kumafl ihracatç›s› konumunda olan Yünsa’n›n bafll›ca pazar› Kuzey Amerika ve Avrupa Birli¤i ülkeleridir. Yünsa üretim miktar›n›n %75’ini ihraç ederken, %25’sini de iç piyasada konfeksiyoncuya satmaktad›r. 2003 y›l›nda 59 milyon ABD dolar› ciro içindeki ihracat›n tutar› 41 milyon ABD dolar› olmufltur. Yünsa’n›n sermayesinin %15,9’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. Yünsa üretti¤i kumafl›n girdisini oluflturan y›ll›k 1.500 ton kamgarn iplik kapasitesinin yan›nda, 7,5 milyon metrelik kumafl dokuma kapasitesine de sahiptir. Üretim, erkek ve bayan kumafl olmak üzere, iki ana grupta yap›lmaktad›r. Dokunan kumafllar›n büyük bir bölümü %100 yünlü kumafllardan oluflmakta, bunlar›n yan› s›ra Yünsa üretim miktar›n›n %75’ini ihraç ederken, %25’sini de iç piyasada konfeksiyoncuya satmaktad›r. 2003 y›l›nda 59 milyon ABD dolar› ciro içindeki ihracat›n tutar› 41 milyon ABD dolar› olmufltur. SABANCI HOLD‹NG 73 Bilgi ve Telekomünikasyon Kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetler için kullan›lan “Sabanc› Telekom” flemsiyesi alt›nda, internet eriflimi markas› “Turk.Net”, ses ürünleri için “Bigalo”, Ak ‹nternet’ten gelen elektronik pazaryeri ürünü için “Pratis.net”, etkileflimli bilgi ve e¤lence sitesi ürünü için “TNN” ve kontörlü internet ürünü için “Kontörlüinternet.ki” gibi yeni markalar oluflturulmufltur. Bilgi ve Telekomünikasyon SABANCI TELEKOM Sabanc› Telekom ilk büyük yurtd›fl› projesini DuPontSA’da gerçeklefltirmifl ve DuPontSA’n›n Avrupa çap›ndaki dokuz lokasyonu aras›ndaki iletiflimi AT&T ve Sabanc› Telekom iflbirli¤i ile sa¤lam›flt›r. 2004 y›l› bafl›nda liberalleflen Türkiye telekomünikasyon sektöründe ortaya ç›kacak f›rsatlar› de¤erlendirmek amac›yla 2003 bafl›nda kurulan Sabanc› Telekom’un ana faaliyet alan› kurumlara ve nihai tüketiciye ses, data ve di¤er her türlü katma de¤erli telekomünikasyon hizmetlerini sunmakt›r. Ekim 2003’te Sabanc› Grubu’nun di¤er iki bilgi ve telekomünikasyon flirketleri Ak ‹nternet ve Turk Nokta Net’i kendi bünyesine katan Sabanc› Telekom, yeniden yap›lanarak kurumsal ve bireysel müflterilere uçtan uca her türlü telekomünikasyon hizmeti sunabilen bir “Yeni Nesil Telekomünikasyon” flirketi haline gelmifl ve yeni yap›s›n› oluflturmufltur. 2003 y›l› içerisinde ilk faz altyap› yat›r›mlar›n› gerçeklefltiren Sabanc› Telekom, y›l sonu itibariyle 22 adet POP (Point of Presence) noktas›na sahip olmufltur. Sabanc› Telekom, Ak ‹nternet ve Turk Nokta Net’ten ald›¤› ürün ve servisleri de içerecek flekilde bireysel ve kurumsal müflterilerine yönelik marka stratejisini oluflturmufltur. fiirket, kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetleri için kulland›¤› “Sabanc› Telekom” flemsiyesi alt›nda ‹nternet eriflimi markas› “Turk.Net”, ses ürünleri için “Bigalo”, Ak ‹nternet’ten gelen elektronik pazaryeri ürünü için “Pratis.net”, etkileflimli bilgi ve e¤lence sitesi ürünü için “TNN” ve kontörlü internet ürünü için “kontörlüinternet.ki” gibi yeni markalar›n› oluflturmufltur. Yurtd›fl›na giden turist ve ifladamlar›n› hedefleyen “B‹GALO Yurtd›fl›ndan Türkiye’yi Hesapl› Arama Kart›” Aral›k 2003’te pazara sunulmufltur. Sabanc› Telekom 2003 y›l›nda ‹nternet Servis Sa¤lay›c›s› ve Karasal Hatlar Üzerinden Veri ‹letimi lisanslar›n› alm›flt›r. Karasal Hatlar Üzerinden Veri ‹letimi lisans› Türkiye’de Telekom Kurumu taraf›ndan bir telekomünikasyon flirketine verilen ilk ruhsat olmufltur. Böylece Sabanc› Telekom 2004 y›l›na rekabetçi anlamda en haz›r telekomünikasyon flirketi olarak girmifltir. Sabanc› Telekom ilk büyük yurtd›fl› projesini DuPontSA’da gerçeklefltirmifl ve DuPontSA’n›n Avrupa çap›ndaki dokuz lokasyonu aras›ndaki iletiflimi AT&T ve Sabanc› Telekom iflbirli¤i ile sa¤lam›flt›r. Vizyonunu, “kurumlara ve bireylere ileri teknolojileri kullanarak yerel ve küresel iletiflim sa¤layan, en yayg›n, en etkin ve en güvenilir hizmetleri sunan telekomünikasyon flirketi olmak” olarak belirleyen Sabanc› Telekom, 2004 y›l›nda yat›r›mlar›n› art›rarak devam ettirmeyi, bayi a¤›n› geniflletmeyi, kurumsal ve bireysel pazara yönelik ulusal ve uluslararas› uzak mesafe telefon hizmetlerini bafllatmay› hedeflemektedir. I-B‹MSA 1975 y›l›nda Sabanc› Grubu flirketlerine ifl hedefleri ve stratejileri do¤rultusunda bilgi teknolojisi hizmeti vermek üzere kurulmufl olan Bimsa flirketi 1992 y›l›nda IBM Türk Ltd.’in %50 ortakl›¤› ile I-Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. ad›n› alm›fl ve farkl› sektörlerde kazan›lm›fl mevcut bilgi teknolojisi ve uygulama birikiminden hareketle, Sabanc› Grubu d›fl›ndaki özel ve kamu flirketlerine de hizmet sunmay› hedeflemifltir. Bugün 94 deneyimli uzman kadrosu ile I-Bimsa, Üretim Sistemleri, Finansal Sistemler, ‹nsan Kaynaklar› Sistemleri, Lojistik Sistemler, Yönetim Bilgi ve Karar Destek Sistemleri konular›nda, çok çeflitli donan›m ve yaz›l›m platformlar›nda uygulamalar gelifltirmekte ve bilgi teknolojisi dan›flmanl›k hizmetleri sunmaktad›r. I-Bimsa, Türkiye’deki ilk SAP Destek Merkezi olarak 1995 y›l›ndan bu yana deneyimli kadrosu ile çeflitli sektörlerde sundu¤u SAP dan›flmanl›k hizmetleri sayesinde SAP’nin en fazla say›da referans› olan çözüm orta¤›d›r. I-Bimsa, 2000’li y›llar için gelifltirdi¤i ürün ve hizmetlerle e-ifl çözümleri, uygulamagelifltirme, SAP dan›flmanl›¤›, doküman yönetimi, imalat yönetim sistemi, teknik hizmetler, d›fl kaynak kullan›m hizmetleri ve müflteri iliflkileri yönetimi gibi alanlarda en güncel bilgi teknolojileri kullanarak müflterilerine rekabet gücü sa¤layan çözümleri ve Argus ad› alt›nda kurumsal süreçlerin yönetiminde etkin modüler yaz›l›m› sunmaktad›r. IBM, SAP, Cisco Systems, Microsoft, Oracle, Wonderware, Lucent Technologies gibi kendi alanlar›nda lider olan uluslararas› kurulufllarla gelifltirmifl oldu¤u ifl ortakl›klar› ile çok çeflitli donan›m ve yaz›l›m ürünlerini müflterilerine sunabilen I-Bimsa, kablolamadan network dizayn› ve kurulufluna kadar tüm altyap› hizmetlerini de sa¤layarak anahtar teslimi projeler sunmaktad›r. Toplam çözüm sa¤lay›c› oluflu, sektörleraras› genifl tecrübeye sahip ekibi, çözüm ortakl›klar›, esnek ifl modelleri, proje birikimi ve hizmet süreklili¤i ile I-Bimsa, bilgi teknolojileri sektöründe güçlü ve örnek bir firmad›r. I-Bimsa vizyonunu "müflterileri için en do¤ru çözümleri oluflturmak; güncel teknolojileri kullanarak, müflterilerine yeni ve rekabetçi ifl modelleri oluflturabilmeleri için destek vermek; global ifl ortakl›klar› sayesinde, geliflen teknolojileri h›zla müflterilerinin hizmetine sunmak; müflterileri ve tedarikçileri ile uzun süreli ve ifl ortakl›¤› anlay›fl›na dayal› iliflkiler kurmak; d›fl kaynak kullan›m› ve uygulama servis sa¤lay›c›l›¤› modelleri sayesinde müflterilerinin teknolojiyi gecikmesizin, en düflük maliyetler ile kullanmalar›n› sa¤lamak; projeleri, özgün proje yönetimi metodolojisi ile etkin bir flekilde yönetmek; konusunda uzman kadrosunun memnuniyeti ve geliflimini, büyümesinin en önemli dinami¤i olarak kabul etmek” olarak belirlemifltir. Toplam çözüm sa¤lay›c› oluflu, sektörleraras› genifl tecrübeye sahip ekibi, çözüm ortakl›klar›, esnek ifl modelleri, proje birikimi ve hizmet süreklili¤i ile I-Bimsa, bilgi teknolojileri sektöründe güçlü ve örnek bir firmad›r. SABANCI HOLD‹NG 77 D›fl ‹liflkiler Konumu ve deneyimli kadrosu ile dünya piyasalar›n› yak›ndan izleyerek al›mlar›n› en uygun koflullarda sürdüren Universal Trading, birinci s›n›f uluslararas› bankalar ile yak›n iflbirli¤ini sürdürerek, ithalat ifllemlerinin finansman›nda önemli kaynaklar da sa¤lamaktad›r. UNIVERSAL TRADING (JERSEY) LTD. 1984 y›l›nda Jersey’de kurulan Universal Trading, Grup flirketlerinin hammadde, makine ve donan›m al›mlar›n› yürütmektedir. Konumu ve deneyimli kadrosu ile dünya piyasalar›n› yak›ndan izleyerek al›mlar›n› en uygun koflullarda sürdüren fiirket, birinci s›n›f uluslararas› bankalar ile yak›n iflbirli¤ini sürdürerek, ithalat ifllemlerinin finansman›nda önemli kaynaklar da sa¤lamaktad›r. D›fl ‹liflkiler Exsa (UK)’in di¤er bir ifltiraki, 2000 y›l›n›n bafl›nda %50 yabanc› ortakl›k ile Emden, Almanya’da beyaz çimento sat›fl› için kurulmufl olan Cement Sales North GmbH’d›r. EXSA (UK) LTD. EXSA A.fi. 1988 y›l›nda ‹ngiltere’de kurulan Exsa (UK) Ltd., Sabanc› Grubu ürünlerinin d›fl pazarlarda sat›fl›n›n yan›nda, genel uluslararas› ticaret yapmaktad›r. Exsa, 1972 y›l›nda Sabanc› Grubu’nun ihracat flirketi olarak kurulmufl ve 2003 y›l›nda 100’den fazla ülkeye toplam 319 milyon ABD dolar› tutar›nda ihracat gerçeklefltirmifltir. ‹spanya’n›n Sevilla kentinde 1995 y›l›nda kurulan Exportaciones Sabanc› S.A., Exsa (UK) Ltd.’in bir ifltiraki olup, 11.000 ton kapasiteli silo ile torba ve dökme çimento sat›fl› yapmaktad›r. Exsa, Sabanc› Grubu flirketlerinin ihracat faaliyetleri yan›nda ithalat faaliyetlerini de yürütmektedir. Mersin ve ‹stanbul Serbest Bölgeleri’ndeki faaliyetleri ile Sabanc› Grubu flirketlerine ve di¤er flirketlere hizmet vermektedir. Exsa (UK)’n›n di¤er bir ifltiraki, 2000 y›l›n›n bafl›nda %50 yabanc› ortakl›k ile Emden, Almanya’da beyaz çimento sat›fl› için kurulmufl olan Cement Sales North GmbH’d›r. Exsa, 17.000 m2’lik kapal› alanda CAD-CAM ile donat›lm›fl kesim, dikim, y›kama ve paketleme bölümlerinden oluflan bir haz›r giyim fabrikas› kurmufltur. Üretim kapasitesi 4.000 parça/gün olan bu tesisin ürünleri a¤›rl›kl› olarak ABD ve AB ülkelerine ihraç edilmektedir. HOLSA INC. 1980 y›l›nda New York’ta kurulan Holsa Inc., Sabanc› Grubu’nun ABD’ye yapt›¤› ihracat ile bu ülkeden yapt›¤› ithalatta arac›l›k görevini üstlenmifltir. Di¤er Faaliyetler 2003 sonu itibariyle Hiltonsa oteller zincirinin yatak kapasitesi, 646’s› Ankara Hiltonsa, 616’s› Adana Hiltonsa, 372’si Mersin Hiltonsa ve 238’i Hilton Parksa’ya ait olmak üzere toplam 1.872’dir. Sabanc› Grubu’na ba¤l› Tursa flirketinde Adana Hiltonsa, Mersin Hiltonsa ve ‹stanbul Hilton Parksa yer al›rken, Ankara Enternasyonal Otelcilik flirketinde ise Ankara Hiltonsa yer almaktad›r. TUR‹ZM Sabanc› Grubu’na ba¤l› Tursa flirketinde Adana Hiltonsa, Mersin Hiltonsa ve ‹stanbul Hilton Parksa yer al›rlarken, Ankara Enternasyonal Otelcilik flirketinde ise Ankara Hiltonsa yer almaktad›r. Grup turizm sektörüne y›llar önce Adana Erciyas Oteli ile ad›m atm›flt›r. 1988 y›l›ndan itibaren Ankara Hiltonsa otelinin aç›l›fl› ile kurucu ortakl›k fleklinde yeni bir ivme kazanan turizm faaliyetleri, 1990 y›l›nda Hilton Parksa ve Mersin Hiltonsa otelleri ile daha da geliflmifl ve nihayet 2001 bafl›nda Di¤er Faaliyetler aç›l›fl› yap›lan Adana Hiltonsa ile bugünkü düzeyine ulaflm›flt›r. 2003 sonu itibariyle Hiltonsa oteller zincirinin yatak kapasitesi, 646’s› Ankara Hiltonsa, 616’s› Adana Hiltonsa, 372’si Mersin Hiltonsa ve 238’i Hilton Parksa’ya ait olmak üzere toplam 1.872’dir. Grubun sahip oldu¤u oteller Hilton Grubu taraf›ndan iflletilmektedir. S‹GARA VE TÜTÜNCÜLÜK PHILSA 1991 y›l›nda Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufl olan Philsa halen Marlboro, Parliament, L&M, Chesterfield, Lark ve Muratti olmak üzere alt› uluslararas› markay› üretmektedir. ‹zmir Torbal›’daki fabrika, 1992 y›l› sonunda faaliyete geçti¤i tarihten bu yana, yüksek kalitede e¤itilmifl insan gücü ve kulland›¤› en son teknoloji sayesinde endüstri içinde dünya çap›ndaki ününü her geçen y›l art›rm›flt›r. Torbal› fabrikas›nda yap›lan yat›r›mlar›n toplam› 277 milyon ABD dolar›’n› aflm›flt›r. PHILIP MORRISSA Philip Morrissa, 1994 y›l›nda Philip Morris sigara markalar›n›n ülke çap›nda da¤›t›m› ve sat›fl› amac›yla Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufltur. fiirket’in da¤›t›m a¤›, 81 ilde 134.600 sat›fl noktas›na ulaflmaktad›r. Philip Morrissa, 112 genel distribütör, yaklafl›k 676 tafl›t ve 640 kifliyi aflk›n sat›fl ekibi ile Türkiye’nin en büyük sat›fl a¤lar›ndan birine sahiptir. 2003 y›l›nda Philip Morrissa’n›n toplam sat›fllar› 2.887 trilyon TL’ye (1.976 milyar ABD dolar›) ulaflm›fl ve Türk sigara piyasas›ndaki pazar pay› %32.3 olarak gerçekleflmifltir. 1968 y›l›nda üretime bafllayan Olmuksa, bugün Türkiye oluklu mukavva sektörünün en büyük flirketidir. fiirket’in 1977 y›l›nda Edirne’de kurulan selüloz ve ka¤›t tesisi, 65.000 ton/y›l üretim kapasitesi ile ileri teknoloji kullanarak, Fluting ve Liner cinsi ka¤›tlar üretmektedir. KA⁄IT VE AMBALAJ MALZEMELER‹ OLMUKSA 1968 y›l›nda üretime bafllayan Olmuksa, bugün Türkiye oluklu mukavva sektörünün en büyük flirketidir. fiirket’in 1977 y›l›nda Edirne’de kurulan selüloz ve ka¤›t tesisi, 65.000 ton/y›l üretim kapasitesi ile ileri teknoloji kullanarak, Fluting ve Liner cinsi ka¤›tlar üretmekte ve Gebze, ‹zmir, Adana ve Bursa’da bulunan oluklu mukavva tesislerinin ka¤›t gereksinimlerini karfl›lamaktad›r. Olmuksa, y›ll›k 180.000 ton üretim kapasitesi ile standart kutu, de¤iflik kombinasyonlu yafl sebze meyve ambalajlar›nda kullan›lan emprenyeli, kaplamal› ve her türlü oluklu mukavva ambalaj› özel kesim kal›plar›yla üretilebilecek en yeni teknolojiye sahiptir. Günümüz rekabet koflullar› içerisinde herzaman bir ad›m önde olmay› prensip edinen Olmuksa, müflterilerine “her türlü ambalaj ihtiyaçlar›na çözüm getirme” anlay›fl›yla yaklaflmaktad›r. fiubat 1998’de Amerikan International Paper Company ve Sabanc› Grubu, ka¤›t ve ambalaj ürünlerinin üretim, sat›fl, da¤›t›m, ithalat ve ihracat›n› gerçeklefltirmek üzere %50 oran›nda eflit hisselerle ortakl›k oluflturmufllard›r. Bu ortakl›k, Olmuksa’n›n yurtiçi ve uluslararas› piyasalarda yeni yat›r›mlar ve faaliyetler yapmas›na zemin haz›rlam›flt›r. Olmuksa Türkiye oluklu mukavva piyasas›ndaki liderli¤ini %18 pazar pay› ile korumaktad›r. Olmuksa’n›n sermayesinin %12,5’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. DÖNKASAN Kartal’daki ilk tesisi 1983 y›l›nda devreye giren Dönkasan, daha sonra gerçeklefltirdi¤i Adana ve Çekmece yat›r›mlar› ile Türkiye’nin en modern ve büyük kapasiteli dönüflen ka¤›t toplama, tasnif ve balyalama flirketi olmufltur. ‹flletme kapasitesi 200.000 tonun üzerinde olan Dönkasan, öncelikle ortaklar› Olmuksa ve Kartonsan’›n dönüflen ka¤›t gereksinimlerini karfl›lamaktad›r. Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Felsefesini "birlikte yaratmak ve gelifltirmek" olarak belirleyen ve ö¤renim hayat›na 1999 y›l›nda bafllayan Sabanc› Üniversitesi’nin temel amac›, her ö¤rencisinin yeteneklerini ve yarat›c›l›¤›n› ortaya ç›kart›p, onlar› üstün becerili, kendine güvenen, ekip çal›flmas›na aç›k ve ö¤renmeyi özümsemifl, çevre duyarl›l›¤› ve sorumlulu¤u yüksek bireyler olarak yetifltirmektir. SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤renim, üç fakülte arac›l›¤›yla yürütülmektedir. Bunlardan Mühendislik ve Do¤a Bilimleri Fakültesi (MDBF) ile Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde (SSBF) lisans ö¤renimi yan›nda yüksek lisans ve doktora ö¤renimleri de sunulmaktad›r. Bu üçgenin di¤er köflesinde yer alan Yönetim Bilimleri Fakültesi (YBF) ise yaln›zca lisansüstü e¤itim vermektedir. Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Felsefesini "birlikte yaratmak ve gelifltirmek" olarak belirleyen ve ö¤renim hayat›na 1999 y›l›nda bafllayan Sabanc› Üniversitesi’nin temel amac›, her ö¤rencisinin yeteneklerini ve yarat›c›l›¤›n› ortaya ç›kart›p, onlar› üstün becerili, kendine güvenen, ekip çal›flmas›na aç›k ve ö¤renmeyi özümsemifl, çevre duyarl›l›¤› ve sorumlulu¤u yüksek bireyler olarak yetifltirmektir. Disiplinleraras› akademik programlardan, bilgi teknolojisi altyap›s›na kadar hemen her alanda bu amaç sürekli olarak en ön planda tutulmaktad›r. Örne¤in, Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤renim görenler, rehberlik ve dan›flmanl›k sistemini kullanarak çeflitli ders havuzlar›ndan bilinçli yapacaklar› seçimlerle kendi ö¤renim programlar›n› flekillendirme özgürlü¤üne sahiptirler. Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤renim, üç fakülte arac›l›¤›yla yürütülmektedir. Bunlardan Mühendislik ve Do¤a Bilimleri Fakültesi (MDBF) ile Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde (SSBF) lisans ö¤renimi yan›nda yüksek lisans ve doktora ö¤renimleri de sunulmaktad›r. Bu üçgenin di¤er köflesinde yer alan Yönetim Bilimleri Fakültesi (YBF) ise yaln›zca lisansüstü e¤itim vermektedir. MDBF’de, Bilgisayar Bilimi ve Mühendisli¤i, Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i, Mekatronik Mühendisli¤i, Mikroelektronik Mühendisli¤i, Telekomünikasyon Mühendisli¤i ve Üretim Sistemleri Mühendisli¤i lisans programlar›n›n yan› s›ra; Biliflim Teknolojileri, Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Elektronik Mühendisli¤i ve Bilgisayar Bilimi, Endüstri Mühendisli¤i, Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i ve Matematik dallar›nda lisansüstü programlar› sunulmaktad›r. SSBF bünyesinde lisans programlar› olarak Ekonomi, Yönetim Bilimleri, Görsel Sanatlar ve Görsel ‹letiflim Tasar›m›, Kültürel Çal›flmalar, Toplumsal ve Siyasal Bilimler; lisansüstü programlar› olarak da Ekonomi, Görsel Sanatlar ve Görsel ‹letiflim Tasar›m›, Siyaset Bilimi, Siyaset Bilimi - Uyuflmazl›k Analizi ve Çözümü ve Tarih yer almaktad›r. YBF'de, Yönetim Yüksek Lisans ve Doktora, Yöneticiler için Yönetim Yüksek Lisans derece programlar›n›n yan› s›ra, sanayi ve ifl dünyas›na yönelik Yönetici Gelifltirme Programlar› da yer almaktad›r. Endüstri iliflkilerine büyük önem veren Üniversite’de ayr›ca, sanayiden ortaklar›n destekledi¤i ve MDBF ile YBF’nin birlikte yürüttükleri çift yüksek lisans diplomas› sa¤layan Sanayi Liderleri Yüksek Lisans program› sunulmaktad›r. Üniversite, disiplinleraras› fakülte programlar› çerçevesinde ifl çevreleriyle birlikte yürüttü¤ü proje çal›flmalar›nda sergiledi¤i araflt›rma ve gelifltirmeye verdi¤i önemi, uluslararas› kurulufllarla olan iletiflim ve etkileflimleriyle de perçinlemektedir. SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ SAKIP SABANCI MÜZES‹ Türkiye’nin ulusal kültür miras›na her zaman duyarl› olan Sabanc› Ailesi, y›llard›r sanat eserleri toplamaktad›r. Sabanc› Ailesi’nin halen elinde bulunan koleksiyon paha biçilmez parçalardan oluflmaktad›r. Bu paha biçilmez hazineyi daha genifl kitlelerle paylaflmak üzere Sak›p Sabanc›, sahibi oldu¤u koleksiyonu Sabanc› Üniversitesi’ne ba¤›fllam›flt›r. Bu koleksiyonlar› bar›nd›ran "Atl› Köflk" müze olmak üzere Sabanc› Üniversitesi’ne tahsis edilmifltir. Resim koleksiyonunu sergilemek ve geçici sergiler düzenlemek amac›yla Atl› Köflk’e bitiflik olarak yeni bir galeri binas› yap›lm›flt›r. Müzede, müzecilik ve vak›f yönetimi üzerine yo¤unlaflm›fl programlar ile ziyaretçilere ve okullara yönelik e¤itim faaliyetleri gerçeklefltirilmektedir. Bu flekilde oluflturulan "Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi", koleksiyonlar› ve geçici sergileri ile halka hizmet ederken, ö¤renciler ve akademisyenler için de oldukça önemli bir kaynak oluflturmakta, ayn› zamanda araflt›rmalara ve proje çal›flmalar›na da olanak sa¤lamaktad›r. 3.500 m2’lik sergileme alan›na sahip olan müze, 8 Haziran 2002 tarihinde hizmete girmifltir. YBF'de, Yönetim Yüksek Lisans ve Doktora, Yöneticiler için Yönetim Yüksek Lisans derece programlar›n›n yan› s›ra, sanayi ve ifl dünyas›na yönelik Yönetici Gelifltirme Programlar› da yer almaktad›r. SABANCI HOLD‹NG 89 2001 y›l›nda Sabanc› Hat Koleksiyonu’ndan seçilen 71 adet hat eseri ve alt› adet ya¤l›boya tablo "Sultan›n Mührü" ad› ile Berlin Guggenheim Müzesi’nde ve Frankfurt’da Museum für Angewandte Kunst’ta sergilenmifltir. Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nde sergilenen koleksiyonlar üç kategoriden oluflmaktad›r: Hat Sanat›, Resim, Heykel ve di¤er objeler (porselenler ve antikalar). Hat eserleri, 15. ve 20. yüzy›llar aras›ndaki döneme ait 426 adet nadir el yazmas›ndan ve hattatlarca kullan›lan araç ve gereçlerden oluflmaktad›r. Resim koleksiyonu esas olarak 19. ve 20. yüzy›la ait eserlerden oluflmaktad›r. Bu tablolar, Türk resim sanat›n›n geliflimini sergilemesi bak›m›ndan önem ifade etmektedir. Heykel ve porselen parçalar merhum Hac› Ömer Sabanc›’n›n 1940 y›l›nda sat›n ald›¤› ilk eserlerden oluflmaktad›r. Bunlar›n aras›nda müze giriflini süsleyen muhteflem bronz at heykeli de bulunmaktad›r. Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Ayr›ca kültürel alanda bir di¤er önemli faaliyet "Alt›n Harfler: Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nden Osmanl› Hat, Resim Sanat› Örnekleri" sergisidir. Bu önemli koleksiyon 1998-2001 y›llar› aras›nda New York Metropolitan Müzesi’nde, Los Angeles County Sanat Müzesi’nde, Harvard Üniversitesi Arthur M. Sackler Müzesi’nde ve Fransa’da dünyaca ünlü Louvre Müzesi’nde sergilenmifltir. Ayr›ca sergi içeri¤i bir dönem boyunca Harvard Üniversitesi’nde ders olarak okutulmufltur. 2001 y›l›nda Sabanc› Hat Koleksiyonu’ndan seçilen 71 adet hat eseri ve alt› adet ya¤l›boya tablo "Sultan›n Mührü" ad› ile Berlin Guggenheim Müzesi’nde ve Frankfurt’da Museum für Angewandte Kunst’ta sergilenmifltir. Vakf›n kaynaklar› aile üyelerinin ba¤›fllar›yla Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinden veya vakf›n gayrimenkullerinden elde edilen gelirlerden sa¤lanmaktad›r. Sak›p Sabanc› Müzesi’nin aç›l›fl›ndan bu yana Atl› Köflk’te çeflitli sergiler Türk sanatseverlerin ziyaretine aç›lm›flt›r: ‹talyan Hükümeti’nin 2002 F‹FA Dünya fiampiyonas› vesilesi ile düzenledi¤i “Futbol Manzaralar›” adl› sergi, Kore’den sonra 5 Eylül 2002 – 31 Ekim 2002 tarihleri aras›nda SSM’de sergilenmifltir. 20. yüzy›l›n önde gelen ‹talyan sanatç›lar›n›n dünyaca ilgi gören futboldan esinlenerek yaratt›klar› 74 adet resim ve 11 adet heykeli içeren sergi, ‹talyan Kültür Merkezi ve ARIA’n›n katk›lar›yla gerçeklefltirilmifltir. 48 adet eser sergilenmektedir. Sergi 27 Haziran 2003 tarihinden itibaren bir y›l süreyle aç›k olacakt›r. Ünlü ‹talyan ailesi Mediciler’in uzun y›llar boyunca toplad›¤› Osmanl› kültürüne ait eserler “Mediciler’den Savoylar’a Floransa Saraylar›nda Osmanl› Görkemi” adl› sergi 23 Aral›k 2003 tarihinde aç›lm›flt›r. 21 Mart 2004 tarihine kadar aç›k kalacak sergi, Akbank ve ‹talyan Kültür Merkezi’nin sponsorlu¤unda gerçekleflmifltir. VAKSA - HACI ÖMER SABANCI VAKFI Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi E¤itim Departman›, E¤itim Programlar› çerçevesinde ‹stanbul ili okullar›n› kapsayan “Portre” konulu 1. Kompozisyon ve Resim Yar›flmas› açm›flt›r. Yar›flmaya kat›lan 3000’e yak›n müracaattan, jürinin de¤erlendirmesi sonucu 67 finalistin çal›flmas› sergilenmeye ve 15 eser ödüle lay›k görülmüfltür. Resimler Nisan–May›s 2003 tarihlerinde müzenin galeri bölümünde sergilenmifltir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤›, Kültür Varl›klar› ve Müzeler Genel Müdürlü¤ü, ‹stanbul Arkeoloji Müzeleri ile Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nin iflbirli¤i ile düzenlenen “Do¤ada Güç Birlikteli¤i; ‹nsan ve At” adl› sergide ‹stanbul Arkeoloji Müzeleri koleksiyonunda yer alan Ünlü ‹talyan ailesi Mediciler’in uzun y›llar boyunca toplad›¤› Osmanl› kültürüne ait eserler “Mediciler’den Savoylar’a Floransa Saraylar›nda Osmanl› Görkemi” adl› sergi 23 Aral›k 2003 tarihinde aç›lm›flt›r. 21 Mart 2004 tarihine kadar aç›k kalacak sergi, Akbank ve ‹talyan Kültür Merkezi’nin sponsorlu¤unda gerçekleflmifltir. Sabanc› Ailesi kurmufl oldu¤u pek çok sanayi kurulufluyla Türk ekonomisinin geliflmesine önemli katk›larda bulunmufltur. Sosyal ve kültürel kurumlar›n aç›lmas›na da büyük önem veren aile bireyleri, çok say›daki hay›r giriflimlerinde aktif rol alm›fllard›r. Bu kapsamda, Sabanc› Ailesi’nin hay›r faaliyetlerini kurumsallaflt›rmak amac›yla 1974 y›l›nda Vaksa kurulmufltur. Anne Sad›ka Sabanc›’n›n tüm malvarl›¤›n› ba¤›fllamas› ve aile bireylerinin katk›lar›yla Vaksa, k›sa sürede Türkiye’nin en büyük aile vakf› olmufltur. Vakf›n kaynaklar› aile üyelerinin ba¤›fllar›yla Sabanc› Grubu flirketlerinden veya vakf›n gayrimenkullerinden elde edilen gelirlerden sa¤lanmaktad›r. Kuruluflundan bu yana geçen 30 y›l süresince Vaksa, Türkiye geneline da¤›lm›fl 55 yerleflim merkezinde aralar›nda okullar, yurtlar, sa¤l›k tesisleri, spor kompleksleri ve sosyal merkezler olan 118 kal›c› eser meydana getirmifl ve toplumun hizmetine sunmufltur. Vaksa, verdi¤i burslarla y›lda yaklafl›k 1.000 ö¤renciye e¤itim olana¤› sa¤lamakta, 1994 y›l›ndan beri baflar›y› teflvik amac›yla e¤itim, kültür ve sanat faaliyetlerinde ulusal ve uluslararas› düzeyde baflar› kazanan kifli, kurum ve kurulufllara ödüller ve burslar vermektedir. Vaksa eserleri 1 Üniversite 1 Polis Evi 4 Kütüphane 5 Spor Tesisi 5 Okul Öncesi E¤itim Kurumu 10 Sa¤l›k Tesisi 11 Sosyal Tesis 13 Kültür Merkezi 16 Ö¤renci Yurdu 17 Ö¤retmen Evi 35 E¤itim Kurumu 118 Vaksa eseri ‹fltirakler ve ‹fltirak Oranlar› Afla¤›daki tablo 20 Nisan 2004 tarihi itibari ile Sabanc› Holding'in Grup flirketlerindeki direkt ve endirekt ifltirak oranlar›n› göstermektedir. fiirket Ad› Finansal Hizmetler Akbank1 Sabanc› Bank Plc. BNP-AK-Dresdner Bank BNP-AK-Dresdner Leasing2 Aksigorta1 Ak Emeklilik Ak Menkul3 Ak Portföy Yönetimi3 Ak Yat›r›m Ortakl›¤›1.3 Tekstil ve Kimyevi Ürünler DuPontSA Sasa1.4 Bossa1 Yünsa1 Pilsa ‹nsa Lastik ve Takviye Malzemeleri Dusa International LLC Brisa1 Kordsa1.5 Beksa Sakosa Nile-Kordsa6 Interkordsa6 Kordsa USA6 Kordsa Germany6 Kian Kordsa6 (milyon) Perakendecilik Carrefoursa Diasa Teknosa 20 Nisan 2004 itibari ile ödenmifl sermaye (milyar TL) Direkt ifltirak oran› Endirekt ifltirak oran› Toplam sahip olunan direkt ve endirekt pay 1.200.000 GBP 100.000.000 36.000 50.000 153.000 20.000 50.000 1.000 6.000 32,87 24,00 0,01 0,01 57,40 0,00 0,16 0,00 0,00 10,75 76,00 39,99 99,99 0,00 99,35 99,84 100,00 100,00 43,62 100,00 40,00 100,00 57,40 99,35 100,00 100,00 100,00 EUR 20.306 180.250 67.500 29.160 34.000 2.625 46,41 0,00 50,12 38,40 51,23 55,01 3,59 81,12 0,00 11,07 0,00 0,00 50,00 81,12 50,12 49,47 51,23 55,01 US$ 239.522.000 7.442 108.376 160 127.500 L.E. 35.800.000 EUR 1.124.842 US$ 5.000.000 EUR 25.000 IRR 57.700 50,00 43,26 0,00 49,99 99,99 0,00 0,00 0,00 0,00 60,00 0,00 0,00 84,05 0,00 0,01 51,00 80,00 100,00 100,00 0,00 50,00 43,26 84,05 49,99 100,00 51,00 80,00 100,00 100,00 60,00 109.988 33.367 35.000 40,00 40,00 25,61 0,00 0,00 26,31 40,00 40,00 51,92 20 Nisan 2004 itibari ile ödenmifl sermaye (milyar TL) Direkt ifltirak oran› Endirekt ifltirak oran› Toplam sahip olunan direkt ve endirekt pay 26.500 25.000 31.000 50,16 99,99 26,89 0,06 0,01 25,95 50,22 100,00 52,84 166.476 121.306 10.076 32,24 39,26 0,00 7,48 12,57 46,09 39,72 51,83 46,09 Otomotiv Temsa Toyotasa 70.000 3.326 13,76 64,99 34,94 0,01 48,70 65,00 Bilgi ve Telekomünikasyon Sabanc› Telekom I-Bimsa 35.407 400 99,99 20,00 0,01 30,00 100,00 50,00 3.000 700 32.603 100.000 70.000 GBP 25.000.000 EUR 12.782.297 US $ 410.113 95.000 38.000 150 25,00 24,75 43,73 56,39 9,83 87,00 90,00 40,00 96,85 61,34 20,00 0,00 0,00 0,00 43,55 35,87 13,00 10,00 60,00 2,67 0,00 30,00 25,00 24,75 43,73 99,94 45,70 100,00 100,00 100,00 99,52 61,34 50,00 fiirket Ad› G›da Marsa G›dasa Sapeksa Çimento Akçansa1 Çimsa1 Oysa-Çimento1,7 Di¤er Philsa Philip Morrissa Olmuksa1 Enerjisa Exsa A.fi. Exsa U.K. Universal Trading Holsa Tursa Ankara Enternasyonel Otelcilik Dönkasan 1. Hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›'nda ifllem görmektedir. 2. BNP-Ak-Dresdner Bank ifltiraki 3. Akbank ifltiraki 4. DuPontSA B.V. ifltiraki 5. Dusa International ifltiraki 6. Kordsa ifltiraki 7. Çimsa ifltiraki SABANCI HOLD‹NG 93 Uluslararas› Bas›nda Sabanc› Grubu Le Nouvel Economiste Fransa’da ve Frans›zca konuflan ülkelerde sat›fla sunulan Le Nouvel Economiste Dergisi, haz›rlad›¤› Türkiye dosyas›nda Türkiye’nin AB yolundaki geliflmelerinin yan› s›ra büyük Türk flirketlerinin AB ve global hedeflerini ele ald›. Le Nouvel Economiste dergisinin haz›rlad›¤› raporda Sabanc› Holding’e genifl yer verildi. Sabanc› Holding CEO’su Celal Metin, dergiye yapt›¤› aç›klamada; mükemmel bir marka imaj›na sahip olduklar›n› belirtti. Ayr›cal›kl› geliflme eksenlerinin bankac›l›kla birlikte, perakende, da¤›t›m, tar›msal g›da, enerji, kimyasal maddeler ile biliflim ve iletiflimin yeni teknolojileri olaca¤›n› kaydeden Metin, son olarak, serbestleflme sayesinde önümüzdeki y›l ortaya ç›kaca¤›ndan flüphe duymad›klar› f›rsatlar› yakalamak amac›yla Sabanc› Telekom’u meydana getirdiklerini, Türk Telekom’un özellefltirilmesiyle ilgili olarak yap›lan teklif ça¤r›s›na da Koç Grubu ile iflbirli¤i yaparak cevap verdiklerini an›msatt›. Metin, “Paylaflmay› biliyoruz, zira çeflitli ortaklarla zaten 50’den fazla ortak iflletmemiz var” dedi. Metin, “Co¤rafi yay›lman›z› sürdürecek misiniz?” sorusuna da flu yan›t› verdi: “Mevcut oldu¤umuz pazarlar›n tümü mükemmel bir potansiyele sahip. Balkanlar, Kuzey Afrika, Orta Do¤u ve Kafkasya, sa¤lam sanayi projeleriyle gidildi¤inde son derece karl› bölgeler olabilir. Ad›m atmadan evvel olas› tüm de¤iflkenleri araflt›r›yoruz ve mütemadiyen yeni pazar aray›fl›nday›z. Asya çok aç›k bir hedef ve Birleflik Devletler’de sahip oldu¤umuz aktiflerin bir k›sm›n› oraya kayd›raca¤›z. Sabanc› Grubu’nun ilk zamanlar›nda ortaya koydu¤u dinamizm sona ermifl de¤il diyen Metin, Türkiye’nin tüm kabul kriterlerini yerine getirece¤ine ve tam üyelikle Avrupa Birli¤i’ne kat›laca¤›na inand›¤›n› da vurgulad›. Oxford Business Group Oxford Business Group’un Hürriyet gazetesinin iflbirli¤iyle her y›l haz›rlad›¤›, ifl dünyas›, ekonomi, endüstri ve sosyal alanlarda geliflmelerin yer ald›¤› ve yurtd›fl›nda da sat›fla sunulan “Emerging Turkey” dergisinin 2004 say›s› yay›nland›. Bu say›da Oxford Business Group’la görüflen Sabanc› Holding CEO’su Dr. Celal Metin, son zamanlarda Türkiye’de ve Holding bünyesinde meydana gelen geliflmeleri de¤erlendirdi. Sabanc› Grubu’nun tüm dünyay› kendi pazarlar› olarak alg›layarak felsefelerini ve ifl stratejilerini buna göre oluflturduklar›n› kaydeden Metin, geçti¤imiz üç y›l süresince tüm dünyan›n gözleri önünde çöken kimi çokuluslu firmalara karfl›n Sabanc› Grubu’nun genifllemeyerek bu krizde hayatta kald›¤›n› belirtti. Önümüzdeki dönemin ise yat›r›mlar ve büyümelerle flekillenecek bir potansiyel dönem oldu¤unu söyledi. konsantre olacaklar›n› belirtti: perakendecilik, enerji/kimya, g›da ve biliflim teknolojileri. “Bildi¤iniz gibi Türk Telekom’un özellefltirilmesinde Koç Holding’le ortak hareket ediyoruz, ayn› zamanda Türkiye çap›nda geliflmeye destek veren geleneksel rolümüzü de sürdürüyoruz. Biz bir Türk flirketiyiz ve hedefimiz pastay› büyütmek. Pasta yeteri kadar büyük ve lezzetli olursa hepimiz bundan yararlan›r›z. Türk Telekom ve Milli Piyango ihalelerinde Koç Grubu ile birlikte teklif vermemizin nedenlerinden biri de bu faktördür.” “fiu an içinde bulundu¤umuz pazarlar büyük bir geliflme potansiyeli tafl›yor. Balkanlar, Kuzey Afrika, Orta Asya ve Kafkaslar gibi alanlar da, do¤ru markalar, do¤ru ürün gam›, do¤ru üretim operasyonu ve ölçek ekonomisiyle kayda de¤er bir potansiyel teflkil etmektedir.” diyen Metin, dünya nüfusunun %55’ini bar›nd›ran Asya’n›n da bu ifl plan›na dahil oldu¤unu ekledi. Siyasi istikrar›n sa¤lanmas› durumunda önümüzdeki üç senenin h›zl› bir büyüme dönemi olaca¤›na inanan Metin, dört ana büyüme alan›na SABANCI HOLD‹NG 95 Finar Kurumsal Tasar›m taraf›ndan üretilmifltir. Bu döküman›n bas›m›nda %100 geri dönüfltürülmüfl ka¤›t kullan›lm›flt›r. SABANCI HOLD‹NG Sabanc› Center 34330 ‹stanbul Tel: (0 212) 281 66 00 Faks: (0 212) 281 02 72 Tlx: 26771 HÖSA TR ‹nternet : www.sabanci.com e-mail : info@sabanci.com