TURKISKA - Konsumentverket
Transkript
TURKISKA - Konsumentverket
Çocuğun güvenliği ebeveynlerin rahatlığı için Turkiska 1 Bebek beklerken vede bebeğiniz doğduktan sonra bebeğiniz için hangi ürünü alacağınız yada kullanacağınız konusunda bir dizi seçimle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu broşür, yapacağınız seçim konusunda size yardımcı olmak ve bebeğiniz için mümkün olduğunca güvenli bir seçimde bulunabilmenizi saglamak amacı ile hazırlanmıştır. 2 Çocuklar, çevrelerini saran tehlikelerden habersiz, içinde bulundukları ortamı büyük bir merakla araştırırlar. Bu nedenle, bir yetişkin olarak, kazaları önlemek için çocuğunuzdan hep bir kaç adım önde, öngörülü olmalısınız. Yapabileceğiniz en iyi şey çocuğunuzu hep göz önünde bulundurmaktır. Geçerli standardı belirten damga Çocuklar için yapılmış bir çok ürün, tüm Avrupa ülkeleri için ayni olan güvenlik standardına göre üretilmiştir. Eğer bir ürün güvenlik standardına göre üretilmişse bu standarda ait olan numara ile damgalanmış olmalıdır. Standart damgasını taşıyan ürünün, bu standart için gerekli koşula sahip oldup olmadığının sorumluluğu üreticiye aittir ve her hangi bir devlet kurumu tarafından kontrol edildiği anlamına gelmez. Buna bir örnek EN 1888 damgalı çocuk arabası standardıdır. Bir ürün için geçerli, her hangi bir standart olmasada, genel ürün güvenliği şartlarınca (allmänna produktsäkerhetsdirektivet) belirlenmiş güvenlik koşullarını yerine getirmesi gerekir. CE-damgası Standardı belirten damgaların dışında bazı ürünler CE-damgası taşımak zorundadır. CE-damgası taşımakla yükümlü çocuklar için üretilmiş ürünlerin arasında oyuncaklarla reflektör ve kask gibi koruyucu ürünler gelmektedir. CE-damgası ile üretici ürünün güvenli olduğu garantisini verir. Ancak bu ürünün her hangi bir devlet kurumu tarafından kontrol edildiği anlamına gelmez. Bütün ürünler güvenli olmalıdır ancak hepsinin CE-damgalı olması gerkmez. Ikinci el Bir çok açıdan bir ürünün tekrar tekrar kullanılması iyi olsa da, ikinci el alış veriş ederken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Dikkat edilmesi gereken noktalardan biri ürünün üretim tarihinin eskiliği ve kullanılmış olması bazı fonksiyonlarını etkilemiş olabileceğidir. Bir çok madde zamanla eskir ve başlangıçtan çok farklı özellikler kazanabilir. Eski plastik oyuncakların sağlığa zararlı DIOP (di-izooktil ftalat) içermesi gibi eski oyuncaklar bugün yasaklanmış olan kimyasal maddeler içerebilirler. Ayrıca ülkemizin sert hava koşullarının, bazı maddeleri diğer ülkelere nazaran daha kolay aşındırıp eskitebildiğini de düşünmek gerekir. Eğer eski ürünler kullanıyorsanız, belki bu ürünlerin bugünün güvenlik şartlarını yerine getirmediklerini düşünmekte de yarar var. 3 Zıplayan beşikler Stabil ve arkaya doğru eğimi fazla olan bir beşik seçiniz ki bebeğiniz öne yada yana doğru bükülmeden, arkasına yaslanabilsin. Beşikte arkaya yaslanarak oturması bebeğinizin sırt kaslarını da koruyacaktır. Bebeğinizi beşiğine iyice bağlamalısınız, ancak uzun süre beşikte oturtmamalısınız - bu sırtı için iyi değildir. Bebeğiniz beşiğin maksimum ağırlık sınırına ulaştığında, zıplayan beşik kullanmayı terk edin. Zıplayan beşiği asla masa gibi yüksek bir yere yerleştirmeyin. Zira çocuğunuz buradan yere düşebilir. Beşiği yumuşak ve stabil olmayan yerlere de yerleştirmeyin, devrilebilir. Zıplayan beşik standardı EN 12790’dir Puset yada bebek arabaları Puset yada araba alırken yapacağınız seçim, arabayı nasıl kullanacağınıza, nerede oturduğunuza ve arabayı otobüs yada otomobille taşıyıp taşımıyacağınıza bağlı olmalıdır. Almadan önce, fren ve değişik parçaların kilit sistemi gibi arabanın değişik güvenlik fonksiyonlarını deneyiniz ve kolayca devrilip devrilmediğini ve stabilitesini iyice kontrol ediniz. Üç tekelekli olanların dört tekerleklilere nazaran daha az stabil olduğunu unutmayın. Eğer tutulan kısmı portatif bir araba seçmişseniz - her hangi bir manevra sırasında, örneğin kaldırıma çıkarmaya çalışırken size doğru devrilmemesi için, güçlendirilmiş bir kilit sisteminin olmasına dikkat edin. Yükseltilip alçaltılabilen tutma yeri olan bir araba seçmişseniz, kendiliğinden boşalarak alçalmaması yada tamamen çıkmaması için özel bir kilit sisteminin olmasına özen gösterin. Henüz oturamayan çocuklar için, sırt kasları gelişmemiş olduğundan tamamen düz bir araba seçiniz. Bebeğiniz kendiliğinden oturmaya başladıktan sonra bir puset kullanabilirsiniz. Puset çocuğunuzun büyüklüğüne göre ayarlanabilir olmalıdır, böylelikle çocuğunuzun bağlara dolanıp boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kalmasını önlemiş olursunuz. Ayrıca çocuk arabasının reflektörlerinin etkili olup olmadığını kontrol ediniz. Tekerlekleri ve frenleri iyi olan bir çocuk arabası seçiniz. Arabayı her mevsim kullanacağınızı unutmayın. www.konsumentverket.se adresinden daha başka nelere dikkat etmeniz gerektiğini okuyabilirsiniz. Puset yada çocuk arabaları standardı EN 1888’dir. 4 Bebek taşıyıcılar Bebek taşıyıcısnın bağlarının iyi oturup oturmadığını sık sık kontrol etmelisiniz. Böylece bebeğinizi taşırken çözülmesini önlemiş olursunuz. Bebeğiniz taşıyıcının içindeyken, bağların taşıyıcının içinde olmamasına dikkat gösterin. Böylelikle bebeğinizin bağlara dolanarak boğulması riskini elimine etmiş olursunuz. Eğer aldığınız taşıyıcıyı ayni zamanda otomobilde çocuğunuzun güvenliği için kullanacaksanız, çocuk güvenlik koltuğu yada çocuk araba koltuğu başlıklı bölümü okuyunuz. Bebek tasıyıcıları için standart EN 1466’dır. Emzik ve emzik askıları Bebeğinize vermeden emziği çekerek iyi tutunup tutunmadığını kontrol edin ve emziği sık sık değiştirin. Emzik kısmında diş izi olmamasına özen gösterin. Eğer emzik askısı kullanıyorsanız uzunluğu en fazla 22 santimetre olmalıdır. Askının çocuğun boğazına kaçma riski içermemesine dikkat etmelisiniz. Emzikler için standart EN 1400’dür. Emzik askıları için standart EN 12586’dır. Biberonlar Çocuğunuzun biberonları konusunda dikkatli olun. Bebek mamalarını biberon yada plastik mama paketlerinde ısıtmamaya özen gösterin. Bazı kimyasal maddeler plastikten mamaya karışabilir. Plastikten yapılma biberonları ve plastik mama paketlerini eğer çizilmişlerse hemen atın. Zira bunlar da zararlı maddelerin mamaya karışması olasılığını arttırırlar. Emzikler için standart EN 14350’dir. Oyuncaklar Oyuncaklar CE-damgalı olmalı ve çocuğunuzun yaşına uygun seçilmelidir. Daha büyük çocuklar için yapılmış olan, taş ve cam bilyeler, boncuklar, oyuncak inşaat blokları yada lego-parçaları gibi bazı oyuncaklar daha küçük yaş gurubundaki çocuklar için tehlikeli olabilir. Üzerinde, yandaki resimde gördüğünüz sembol olan oyuncakları 3 yaşın altındaki çocuklara almaktan kaçının. Çocuğunuz bir oyuncağı kullanmaya başlamadan önce - oyuncağın daha küçük parçalara bölünüp bölünemediğini kontrol edin. Küçük parçaların kontrolünde kullanılan silindiri kullanarak bunların çocuğunuzun boğazına kaçıp kaçmayacağını anlayabilirsiniz. Oyuncağın ipleri çocuğunuzun boynuna sarılacak uzunlukta olmamalıdır - en fazla 22 santimetre. Kokulu oyuncaklardan da kaçının, zira sağlık için 5 zararlı olabilirler. Çok yüksek sesli oyuncaklarda çocuğunuz kulaklarına zarar verebilir. Çıngıraklar uzun ince saplı olmamalıdır, çocuğunuzun boğazına kaçabilir. Çocuğunuz oturmaya başlar başlamaz, çocuk arabasına yada çocuğunuzun yatağının üstüne astığınız oyuncakları çıkarın, çocuğunuz bağlara dolanabilir. Çocuğunuzun, süs eşyası, cep telfonu, deri aksesuar ve takı gibi oyuncak olmayan maddelerle oynamasına yada bunları ağzına sokmasına izin vermeyin. Bunlar zararlı kimyasal maddeler içerebilirler. Çocuğun boğazına kaçabilecek bozuk para, fındık fıstık gibi küçük şeyleri çocuğunuzun ulaşamıyacağı yerlerde saklayın. Oyuncaklar için standart EN 71’dir. Kücük parça kontrol silindiri (Smådelscylinder) Kücük parça kontrol silindiri, çapı 3,2 santimetre olan plastik bir kapsüldür, buda yaklaşık 3 yaşındaki bir çocuğun yemek borusu genişliğinde demektir. Bu silindir kücük parçaları kontrol etmenize yardımcı olur. Bu silindire sığabilen küçük parçalar konusunda dikkatli olmak gerekir zira eğer çocuklar bu parçaları ağızlarına koyarlarsa boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirler. Bu silindire sığmasalar bile küçük bilye veya toplar konusunda dikkatli olmalısınız, çocuklar yutmaya çalışırlarsa yemek borusuna kaçabilir ve yuvarlak formları nedeni ile çıkarmak zor olabilir. Bu silindiri bağlı bulunduğunuz belediyenin tüketici danışmanlığından (konsumentvägledaren) yada çocuk sağlığı merkezlerinden (BVC) bedava edinebilirsiniz. Anne kucağı Bacaklar için bırakılan açıklık çok büyük olmamalı ki bebek anne kucağından kayarak düşmesin. Bebeğinizin, başını kendiliğinden dik tutmaya başlamadan önce, iyi bir baş desteğine ihtiyacı olduğunu da gözden uzak tutmayın. Anne kucağı için standart EN 13209-2’dir. Çocuk bakım masası Çocuğunuzun altını değiştirip ihtiyaçlarını gidereceğiniz en güvenli alan yerdir. Ancak bebek bakım masası bebeğe bakana daha ergonomik bir çalışma sahası sağlar. Bebeğinizi asla masada yalnız bırakmayın ve her zaman bebeği bir elinizle tutun ki düşmesin. Çocuklar çok hızlı gelişirler ve birden bire ummadığınız bir harekette bulunabilirler. Bakım masası seçerken kenarları yüksek ve çalışma alanı büyük olan bir masayı seçmeye dikkat edin. Çocuğunuzun üzerinde yatacağı yatağın da yüksek olmamasına dikkat edin ki bebeğiniz bakım 6 masasının kenarlarını aşamasın. Ayrıca yatağın masa üzerinde stabil durmasına, kaymamasına dikkat edin. Böylece yatakla beraber bebeğinizin aşağı kaymasını önlemiş olursunuz. Eğer ince, uzun ve yüksek kenarlıklı bir masa seçerseniz, kısa taraflarından birini duvara dayamanız, diğer tarafında da kendiniz durmanız gerekir. Kullanmadan önce kullanma kılavuzunu dikkatlice okuyunuz. Bebek bakım masası standardı EN 12221’dir. Mama sandalyesi Stabil ve çocuğunuzun içinden tırmanıp çıkamayacagı bir sandalye seçin. En alışılmış mama sandalyesi kazalarının nedenlerinden biri, çocuğun ayaklarını masa kenarına dayayıp sandalyeyi devirmesidir. Bu tip kazaları önlemenin bir yolu sandalyeyi özel olarak hazırlanmış ve satın alabileceğiniz bir mekanizma ile masaya sabitlemektir. Çocuğunuzu sürekli göz önünde bulundurun ki sandalye üzerinde ayağa kalkmasın, dengesini kaybedip sandalyeden düşmesin. Mama sandalyesi için standart EN 14988’dir. Bebek yatakları Yatağın en alçak düzeyinde yatak kenarı yatağın alt kısmından en az 60 santimetre yüksek, en yüksek düzeydeyse yatağın alt kısmı yatak kenarından 30 santimetre yüksek olmalıdır. Yatak kenarının parmaklıklarının arası 4,5-6,5 santimetre arasında olmalıdır. Yatağın alt kısmındaki parmaklıkların arası (eğer varsa) en fazla 2,5 santimetre olmalıdır. Böylece çocuğun el ayada ayaklarını parmaklıklar arasına kıstırmasını önlemiş olursunuz. Parmaklık koruyucuları çocukların kollarını yada bacaklarını parmaklık arasından çıkarmasını önler. Koruyucuyu yatağın dışından altına sıkıştırın. Yatağın dışa doğru çıkan ve çocukların giysilerine takılarak çocuğu boğulma teklikesiyle karşı karşıya bırakan parçalarının olmamasına dikkat edin. Üreticinin tavsiye ettiği yatak minderini kullanın. Yatak minderi ile yatağın kenarı arasında, çocuğunuzun yüzünün sıkışarak, çocuğunuzun havasız kalmasına neden olabilecek bir boşluk kalmamasına dikkat edin. Uçucu kimyasal maddelerin kaybolması için yeni aldığınız yatağı kullanmadan önce iyice havalandırın. Çocuğunuz kendi kalkmayı öğrenene dek yatağın tabanını en aşağı düzeyde tutunuz. Eğer çocuğunuz yataktan tırmanarak çıkmaya başlamışsa, yatağı kenarları yüksek olmayan bir yatakla değiştirin. Bazı modellerin de yatak kenarları çıkarılabilmektedir. Portatif bebek yataklarıda içinde olmak üzere bebek yatağı standardı EN 716’dır. 7 Portatif yataklar Eğer çocuğunuz için portatif bir yatak kullanıyorsanız - yatağın iyice açılmış olmasına dikkat gösterin.Yatağı kurarken içinden çıkan kurma açıklamalarını okuyup ona göre yatağı kurun. Yatağın kenarlarına ve katlanabilir parçalara bastırarak kontrol edin, böylece çocuğunuz içindeyken kazara kapanmasını önlemiş olursunuz. Portatif bebek yataklarıda içinde olmak üzere bebek yatağı standardı EN 716’dır. Merdiven kapısı Hem merdiven başlangıcında hem bitiminde merdiven kapısı kullanın. Eğer bir merdivenin üst kısmına merdiven kapısı koymuşsanız, kapının duvara iyice sabit olmasına özellikle özen gösterin. Düzenli aralıklarla, sık sık merdiven parçalarının ve vidalarının gevşeyip gevşemediğini kontrol edin. Merdiven kapısı standardı EN 1930’dur. Yürüteç/hoppala Eğer bir yürüteç alacaksanız, stabil olmasına sağa sola kolayca devrilmemesine dikkat ediniz. Yürüteçlerde, merdiven kenarına gelindiğinde yürütecin durmasını sağlayan mediven freni olmasına özen gösterin. Ancak genede çocuğunuzun, merdiven kapısı olmayan ve aşağı doğru inen bir merdivenin bulunduğu bir odada yürüteç kullanmasına izin vermeyin. Yürüteçle merdivenden aşağı düşmeleri çocukların ağır yaralanmalarına neden olabilir. Yürütüçte ki bir çocuğun daha hızlı hareket edebildiğini ve daha yükseklere ulaşabildiğini, bunun da tehlikeyi arttırdığını unutmayın. Bu nedenle çocuğunuzu asla yürüteçdeyken gözünüzün önünden ayırmayın. Yürüteçler için standart EN 1273’tür. Çocuk güvenlik koltuğu/Çocuk araba koltuğu Bir çocuk, arabada yolculuk ederken çocuk güvenlik koltuğuna yada çocuk oto koltuğuna sıkıca bağlanmalıdır. Çocuğunuzu arabada mümkün olduğunca uzun süre, hatta 4 yaşına dek, arkaya dönük olarak oturtun. Çocuğunuz koltuğa oturduğunda başı yeterince destek alamıyorsa veya artık kilosu koltuğun kilosunu aşmışsa çocuğunuz büyümüş ve o koltuğun yaş sınırını aşmış demektir. Bu durumda koltuğu, daha büyük ve gene arkaya dönük kullanılan başka bir modelle değiştirmeniz gerekir. Ve eğer hava yastığı bağlantısı kesilmemişse, çocuğunuzu ön koltuğa kesinlikle oturtmayın. Çocuk güvenlik ve araba koltukları Avrupa standartlarında ve E-damgalı olmalıdır. Kullanma kılavuzunu okuyun ve güvenlik koltuğunun arabaya uyup uymadığını kontrol edin. Yolculuk sırasında sık sık ara verin ki çocuğunuz kımıldama ve hareket etme olanağı bulsun. 8 Bebek kaskları, bisiklet koltukları ve bisiklet kasaları Bisiklet koltukları çocuğunuz 9 ile 22 kilo arasında iken kullanması için yapılmıştır. Çocuğunuz 9 aylık iken ve oturmaya başlamışsa sizinle beraber bisiklet koltuğunda yolculuk edebilir. Başında bir bebek kaskı olmalıdır. Bu kask, eger çocuğunuz bir bisiklet kasasında yolculuk ediyorsa gene kullanılmalıdır. Bebek kaskı 7 yaşın altınaki çocuklar içindir. Bunlar, yeşil çene altı bağlarıyla ayırt edilebilen ve boğulmayı önleyecek şekilde yapılmış kasklardır. Bağlar kaskı tutar, ancak çocuk bir şeye sıkıştığı takdirde bu bağlar kendiliğinden çözülür. Eğer çocuklar kızağa bineceklerse gene kask kullanmalıdırlar. Bisiklet koltukları için standart EN 14344’tür. Bebek kaskları için standart EN 1080’dir. Evde Çocuların oturdukları, yaşadıkları alanları kapsayan ve çocuk kazalarını önlemek için konmuş özel kurallar vardır. Çocukların güvenliği için konmuş kurallar oldukça fazladır. Burada bu kurallara, mutfak, kapı güvenlik sistemleri, balkonlar, ve pencereler gibi başlıklar altında kısaca değineceğiz. Çocukların güvenliği konusunda daha etraflı bilgi Boverket’in internet sayfasından edinilebilir: www.boverket.se. Mutfak Mutfak da çocular için tehlikeli olabilecek bir yerdir. Bıçak ve keskin aletleri çocukların açamıyacağı güvenlik kilidi olan çekmecelerde tutun. Fırın devrilmeyecek şekilde monte edilmeli, ocağın ön tarafında, üzerindeki sıcak sıvıların dökülmesini önleyici bir blokaj konmalı, ve fırın kapağı çocukların açmasını önleyecek şekilde yapılmış olmalıdır. Ayrıca fırın kapağının dışı 60oC’nin üstünde ısınmamalıdır. Sıcak su ile yanmayı önlemek için çeşmeden akan sıca suyun 60oC’yi aşmamasına dikkat etmek gerekir. Parmakların kapıya sıkışmasını önleyen koruyucular Küçük çocukların parmakları kolayca kapıya sıkışabilir. Eğer kapı kısmaya karşı güvenlikli hazırlanmamışsa, böyle bir güvenlik sistemini satın alıp kendiniz monte edebilirsiniz. Böyle bir sistemi katlanmış ve kapının üstünden sarkıtılmış bir havlu ile basit bir şekilde kendiniz de hazırlayabilirsiniz. 9 Balkon ve pencereler Eğer balkonunuz varsa çocuklarınız için güvenli bir balkon olmalıdır. Balkonun parmaklığı tırmanılmayacak şekilde yapılmış olmalıdır. Parmaklığın araları 10 santimetre geçmemelidir. Yoksa çocuğunuzun başı sıkışabilir yada arasından kayıp düşebilir. Balkon kapısının hem kendi kilidi hemde çocuk güvenlik kilidi olmalıdır. Bu üst kat pencereleri için de geçerlidir. Jaluzilerin iplerini çocukların ulaşamıyacakları şekilde yükseğe sabitleyin. Böylece bu ipleri boyunlarına dolamalarını önlemiş olursunuz. Koltuk, divan, yatak En alışılmış çocuk kazaları çocukların yüksek bir yerden düşmesi sonucu meydana gelmektedir. Bu kazaların da bir çoğu (% 25) çocukların evde yüksek mobilyalardan, örneğin ebeveynlerinin yataklarından düşmesi sonucu meydana gelir. Bu nedenle, çocuğunuzun yüksek bir yerden düşmemesi için dikkatli olmalısınız. Restorasyon Eğer eviniz yeni restore edilmişse, duvarlar yeni boyanmış ve halılar yeni ise ço-cuğunuz odaya girmeden iyice havalandırın. Henüz devam eden bir onarım yada restorasyon çalışması sırasında elektrik kontakları ve sigortalar açıkta olabilir. Böyle ortamlardan çocuklar uzak tutulmalıdır. Yeni alınmış halı ve mobilyaları da kullanmadan önce, uçucu kimyasalların kaybolması için havalandırın. Kimyasal maddeler Kimyasal maddeleri çocuklarınızın ulaşamayacakları yerlerde saklayın. Benzin ve bulaşık makinesi deterjanı gibi eritici petrol ürünleri ve ilaçlar konusunda özellikle dikkatli olmalısınız. Akut zehirlenmelere ve asit yaralanmalarına neden olabilirler. Çocuk güvenlik kapaklarına güvenmeyin; zira bazen gerektiği gibi işlemeyebilirler. Haşarat ilaçları çocukların ulaşamayacakları yerlerde tutulmalıdır. Eğer çocuğunuzun zehirli bir madde yediğinden şüpheleniyorsanız - 112´yi arayarak zehirli maddeler konusunda bilgilendirme merkezini isteyiniz. Daha fazla bilgiyi Kimyasal maddeleri denetleme kurumu (Kemikalie-inspektionen) internet sayfasından edinebilirsininiz: www.kemi.se. 10 Giysiler Doğrudan deriyle temasta olacak giysileri ve yatak çarşaflarını kullanmadan önce yıkayınız. Bunlar hala, üretim sırasında kullanılan bazı kimyasal maddeleri içeriyor olabilirler. Parfüm içermeyen bir çamaşır deterjanı seçiniz. Çocuk giysilerinde süs ve düğme gibi küçük parçaların olmamasına özen gösterin. Bunlar kolaylıkla kopup çocuğunuzun boğazına kaçabilir. Yada elbisenin uzun bant veya bağlarının olmamasına dikkat edin. Zira bunlar çocuğunuzun boynuna dolanıp tehlike oluşturabilir. Elektrikli alet ve prizlerde güvenlik Elektrikli aletler yanlış kullanıldıkları takdirde tehlikeli olabilirler. Ancak bunu çocuklar bilemez. Bu nedenle elektrikli alet alırken aletlerin oyuncağa benzememesine özen gösterin. Prizler kapaklı olmalıdır. Böylece çocuğunuz parmaklarını yada herhangi sivri bir aleti içlerine sokamaz. Eğer kapaklı yapılmamışlarsa hazır kapaklar satılmaktadır, alıp kendiniz takabilirsiniz. Çocuğunuzun ampülleri olmayan masa lambalarının içine parmaklarını sokabileceğini yada ampülleri söküp çıkarabileceklerini unutmayın. Ayrıca çocuklar uzun elektrik kordonlarına takılabilir, en kötü olasılıkla bu kordonlara dolanarak boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Elektrik şoku verebilecek üzerlerindeki koruyucu plastik sıyrılmış kordonlar elimine edilmelidir. Elektrikli aletler Elektrikli aletleri topladıktan sonra, çocuğunuz odaya girmeden odayı havalandırın. Fluoresan veya düşük enerji lambası kırıldığı takdirde de odayı havalandırın. Kırık lamba parçaları konusunda çok dikkatli olun, zira bunlar civa içerir. Bu nedenle kırıkları elektrik süpürgesi ile toplamayın! Bu parçaları cam bir kavanozda toplayıp çevreye zararlı atık olarak çöp istasyonlarından birine (återvinningsstation ) bırakın. Su Bir iskele, gemi yada teknede çocuklara her zaman kilolarına uygun can simidi giydirilmelidir. Göl, havuz ve yüzme havuzları yaşama heyecan katan unsurlar olmakla birlikte, çok da tehlikeli olabilen yerlerdir. Bu alanların çevresi trabzanla çevrilerek yada kullanılmadıkları ve içlerinin boş olduğu zamanlarda yüzme havuzlarının üstleri çocuk-güvenlikli örtülerle 11 örtülerek, küçük çocuklar korunabilir. Çocukları asla küvet yada yüzme havuzunda yalnız başlarına bırakmayınız! Çocuğa yardım edebilecek bir yetişkin, her zaman bir kol mesafesi uzaklıkta bulunmalıdır. Küvet oturağı kullanmak güvenliği arttırmaz. Çocukların çok sığ bir suda bile boğulabileceklerini akıldan çıkarmayın. Sabun, şampuan och kremler Çocuğunuzun derisi hassastır. Bu nedenle gerekmedikçe sabun, şampuan, krem ve kolonyalı mendil kullanmayın. Parfüm içeren yada antibakteriyel olarak hazırlanmış ürün kullanmaktan kaçının. Güneş ve sivri sinek koruyucuları Giysiler çocuğunuzun en iyi koruyucularıdır. Sivrisinek koruyucuları güçlü kimasal maddeler içerir ve bu nedenle 3 yaşın altındaki çocuklarda kullanmamak gerekir. Oyun alanları Bir oyun alanı, çocukların sıkışma tehlikesi yada kendini yaralama tehlikesi ile karşı karşıya kalmayacakları şekilde inşa edilmiş olmalıdır. Oyun araçlarının üzerinde bulundukları alanın yapıldığı maddenin kum, ağaç kabuğu yada kauçuk gibi, çarpma etkisini azaltma özelliğine sahip olması oldukça önemlidir. Tehlikeli olabileceğini düşündüğünüz bir oyun alanı gördüğünüz takdirde, apartman yöneticisine yada belediye imar kuruluna bildirebilirsiniz. Evde bahçeye kurulan salıncakların, üreticinin hazırladığı kullanma klavuzuna göre kurulmasına ve iyice sabitlenmiş olmasına özen gösterin. Salıncakların asıldığı iplerin ve bağlantılarının sağlamlığını kontrol edin. Eger çocuğunuz için tahtadan kum alanı yada benzeri bir oyun alanı inşa ediyorsanız, eski demiryollarından çıkan tahtaları yada telefon direklerini kullanmayın. Bunlar kanserojen bir madde olan kreozot içerir. 12 Bebekler evde yada ev çevresinde nasıl yaralanabilir? Burada İnternet bilgi merkezi, IDB (Injury Data Base)’den edinilmiş yaralanma istatistiği bilgilerini veriyoruz. Bu bilgi merkezinde, İsveç’in bazı hastanelerinin acil bölümlerine başvuran hastalardan edinilmiş bilgiler toplanmaktadır. Bi istatistik bilgileri 2000 -2007 yılları arasında, ev kazalarında yaralanmış, bir yaşın altındaki çocukları içermektedir. Toplam olarak 1750 kaza incelenmiş ve bu oran İsveç’in nüfusuna göre genellenmiştir. Her yıl yaklaşık olarak 4000 adet bir yaşın altında çocuk, ev yada ev çevresinde acil yardıma ihtiyaç duyacak şekilde ciddi olarak yaralanmaktadır. Bu oran erkek çocuklar için (% 54) kız çocuklarına nazaran biraz daha yüksektir. Kazaların büyük bölümü (% 93) ev içinde, yatak odası, oturma odası, yemek odası gibi alanlarda meydana gelir. Aşağıdaki şekle bakınız. Her üç kazadan ikisi düşme kazaları olup çoğunluğu 1 metrenin altındaki alçak yüksekliklerden düşme sonucu meydana gelir. Bunu merdivenden düşme kazaları takip eder. Diğer alışılmış kazaların arasında sıcak maddelerle temas, vurma, tekmeleme, çekme ve şiddetli çekiştirme gibi kazalar, çocukların ağızlarına koyduklerı bazı maddeler, hayvanlar tarafından ısırılmaları yada sokulmaları gelmektedir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki şekle bakınız. Kaza çeşitleri Düşme Sıcak sıvı ve maddelerle temas Vurma, tekmemeleme, çekme, şiddetli çekiştirme Ağıza alınan maddeler Hayvan kazaları Kıstırma Çekerek eşyaların üste düşmesine neden olma Kesme Zehirlenme Göze kaçan maddeler Üste devrilen maddeler Boğulma Elektrik ve elektrikli alet kazaları Diğer kazalar 0 10 20 30 40 50 60 70 Yüzde oranı 13 Düşme kazaları Hemen hemen her yıl bir yaşın altında 3000 çocuk evde yada ev çeresinde düşme kazaları sonucu yaralanmaktadır. Bu kazaların yarıdan fazlası fazla yüksek olmayan (1 metrenin atında) yerlerden düşülerek meydana gelen kazalardır. Kazaların % 25’i yataktan, genellikle ebeveynlerin yataklarından, divan ve koltuklardan düşme, % 20’i ise bakım masasından düşme kazalarıdır. Yürüteçle merdivenden yuvarlanma kazaların % 10’u oluşturur. Düşme kazalarının yaklaşık %10’u bebeğin ebeveyn yada kardeşleri tarafından, hiç de az olmayan bir oranda merdivenlerden düşürülmesi sonucu meydana gelir. Yüksek mama sandalyelerinin yada çocuk arabalarının devrilmesi ile oluşan kazalar %5 oranındadır. Beşikler, bebek taşıyıcıları ve çocuk güvenlik koltuklarından düşme sonucu meydana gelen kazalar hemen hemen %5 oranındadır. En çok yaralanan bölgeler arasında öncelikle baş bölgesi (%75) daha sonra da kol ve bacaklar gelir. Bu kazalar sonucu meydana gelen yaralanmalar arasında en fazla görülen kanamalar (%55), beyin sarsıntısı (%14) ve kırıklardır (%5). %20’yi aşan yaralanmalarda çocukların hastaneye yatırılarak bakım görmesi gerekir. Daha başka nedeni belirtilmemiş kazalar %7 Kayma %1 Bir şeye takılarak düşme %10 Yüksek bir yerden düşme % 10 Merdivenlerden düşme % 20 Alçak bir yerden düşme % 52 14 Sıcak sıvı ve maddelerle oluşan kazalar Sıcak sıvı yada maddelerin neden olduğu kazalar genellikle uzun süreli tedavi gerektirirler. Her yıl bu tip 200 ile 300 arasında yaralanma meydana gelir ve gitgide de artmaktadır. En fazla görülen kaza çocuğun üzerine sıcak çay yada kahve dökülmesidir. Bunu sıcak su kazaları ve çocuğun fırın kapağı yada şömineden yanması izler. Çocuğun sıcak yiyecekten yanmasıda oldukça sık görülen kazalardandır. Bu tip kazalarda da yürüteçlerin, çocuğun genelde ulaşamıyacağı yerlere ulaşıp kahve yada çay kaplarını yada kaynayan suları devirmelerinde, şömine yada fırın kapaklarına ulaşmalarında rol oynadığı görülür. Genellikle yaralanan bölümler eller ve parmaklar bazen de daha az görülmekle birlikte bacaklardır. Bu kazaların çoğu mutfakta meydana gelir. Bu kazaların yaklaşık %10’u çocuğun hastaneye yatırılarak, uzun süre için tedavi altına alınması ile sonuçlanır. Ağıza alınan küçük parçalar Küçük parçaların, çocuklar tarafından ağıza sokulması da sık görülen bir durumdur. Bazen çocuk bunları yutabilir, bunlarla bir yerini kesebilir ve bazen boğulma yada zehirlenme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Bun parçalar bozuk Noel ağacı süslerinden plastik yada cam biljelere, tabloların asıldığı çengellere kadar bir çok küçük şeyden oluşabilir. Bu vakkaların %10’una yakın bölümünde çocuk hastaneye yatırılarak tedavisine devam edilir. Parmak kıstırma yada sıkışmalar Bu tip kazaların büyük bölümüne kapılar neden olur. Bunlar ebeveyn yada kardeşlerce kapıların dikkatsizce kapatılması yada rüzgar sonucu kapının aniden kapanması sonucu meydana gelir. Çocuklar yüksek yerlerde duran eşyaları çekerek yere indirir Çocukların süs eşyalarını çekerek yere indirmeleri sık görülen bir davranıştır. Bazen ağır eşyalarıda aşağı çekerek kendilerine zarar verebilirler. Saksılar, lambalar, ütü, hoparlör, bu tip eşyalara örnek olarak sayılabilir. Yürüteçler bu tip kazalarda da rol oynayabilmektedir. Zehirlenmeler Bir yaşın altındaki bebeklerin zehirlenme yada asit yaralanmaları ile karşılaşmaları pek alışılmış bir durum değildir. Her yıl ortalama 30 ile 40 arası vakka meydana gelmektedir. Genellikle bunlar, evde kullanılan deterjan benzeri kimyasal maddeler, lamba yağları, ilaçlar yada çiceklerin neden olduğu kazalardır. Bu tip kazaya uğrayan çocukların hemen hemen yarısının hastaneye yatırılarak tedavi görmesi bu kazaların ne denli ciddi kazalar olduğunu göstermektedir. 15 İnternet sayfalarından edinebilirsiniz. www.konsumentverket.se Oyuncak, çocuk ürünleri ve çocuk eşyaları gibi bir çok tüketici ürünlerin denetimi. www.boverket.se Binalar inşa edilirken ve evde çocuk güvenliğini sağlamak konusunda uyulacak kurallar. www.elsakerhetsverket.se Çocukların bulunduğu ortamlarda bulunan yada kullanılan elektrik sisteminin yada elektrikli aletlerin denetimi. www.giftinformationscentralen.se Şüphelendiğiniz bir zehirlenme durumunda 112’yi arayın ve günün her saati hizmet veren Zehirlenme informasyon merkezini isteyin. Daha az acil olan durumlarda ise 08–331 231’i arayabilirsiniz. www.kemi.se Kimyasalların gözetiminden sorumlu Kemikalieinspektionen (Kimyasalların denetim merkezi) çocukların günlük olarak karşılaştıkları değişik ürünlerin içinde bulunan kimyasallar konusunda bilgi verdiği gibi bu konuda önerilerde de bulunur. www.msbmyndigheten.se Toplum güvenliğinden sorumlu olan kurum MSB (Myndigheten för samhällsskydd och beredskap) çocuk güvenliğini kapsayan soruları inceleyen ve bu konuda çalışan kurumdur. www.transportstyrelsen.se Çocuk güvenlik ve çocuk araba sandalyelerinin denetiminden sorumludur. 16 Illustration: Cathrin Hesselstrand, Alf Jansson Daha fazla bilgi edinmek isterseniz aşağıdaki