Kurallar - trabzon yüzme
Transkript
Kurallar - trabzon yüzme
YÜZME KURALLARI (SW) İÇİNDEKİLER Müsabakaların Yönetimi (SW 1) Resmi Görevliler (SW 2) Seçme ve Finallerde Kulvar Dağılımı (SW 3) ÇıkıĢ (SW 4) Serbest Stil (SW 5) Sırtüstü (SW 6) Kurbağalama (SW 7) Kelebek (SW 8) KarıĢık Yüzme (SW 9) YarıĢ (SW 10) Zamanlama (SW 11) Dünya Rekorları (SW 12) Otomatik Zamanlama Kuralları (SW 13) Yüzme YaĢ Grupları Kuralları 1 YÜZME KURALLARI Bütün Dünya oyunlarında, Dünya ġampiyonalarında, bölgesel oyunlarda ve açık uluslar arası müsabakalarda aksine bir hüküm olmadığı sürece aĢağıdaki kurallar uygulanır. SW 1. MÜSABAKALARIN YÖNETİMİ SW 1.1. Yönetim Organı tarafından belirlenmiĢ olan Yönetici Komite, baĢhakem, karar hakemleri ve diğer hakemlerin kurallarla belirlenmiĢ yetkilerinin haricinde yarıĢları erteleme ve yarıĢ kurallarına uygun olan talimatları verme yetkisine sahiptir. SW 1.2. Olimpiyat oyunlarında, Dünya Ģampiyonalarında ve Dünya kupalarında FINA, aĢağıda belirtilen en az sayıda hakemi yarıĢların kontrolü için tayin eder. BaĢhakem (1) Stil Hakemi (4) ÇıkıĢ Hakemi (2) ġef DönüĢ Hakemi (2) (Havuzun her iki ucunda birer tane) DönüĢ Hakemi (Havuzun her iki ucunda her kulvar için birer tane) ġef Vakit Hakemi (1) Vakit Hakemi (Her kulvarda 1’er adet) YarıĢ Sekreteri (2) Ġrtibat Hakemi (2) Hatalı ÇıkıĢ Hakemi (1) Spiker (1) SW 1.2.2. Diğer bütün uluslar arası yarıĢmalar için yönetim organı bölgesel ya da uluslararası otoritenin onayına bağlı olmak üzere aynı sayıda ya da daha az sayıda hakemi görevi olarak atar. SW 1.2.3 . Elektronik kronometrenin olmadığı yarıĢmalarda yönetim organı tarafından 1 ġef Vakit hakemi, her kulvar için 3 Vakit Hakemi ve 2 ilave vakit hakemi atanır SW 1.2.4 . ġef VarıĢ hakemi ve VarıĢ hakemleri elektronik kronometrenin ya da her kulvar için 3 dijital kronometrenin kullanılmadığı durumlarda atanır. SW 1.3. Olimpiyat oyunlarında ve Dünya Ģampiyonalarında kullanılacak yüzme havuzu ve teknik ekipman yüzme yarıĢmalarında önce FINA delegesi ve bir Teknik Yüzme Komitesi Üyesi tarafından incelenir ve onaylanır. SW 1.4. YarıĢların televizyon tarafından yayınlanması için sualtı video kamera cihazları kullanılacaksa bu cihazlar uzaktan kumanda edilebilmeli, havuzun düzenini bozmamalı FINA tarafından belirlenen iĢaretlerin görülmesini engellememeli, yüzücünün görüĢünü ve izleyeceği yolu etkilememelidir. SW 2. HAKEMLER SW 2.1. BAŞHAKEM SW 2.1.1. BaĢhakem diğer bütün hakemler üzerinde tam kontrol ve otoriteye sahiptir. Hakemlerin atamalarını onaylar ve onları yarıĢmayla ilgili tüm özel nitelikler veya kurallar konusunda bilgilendirir. BaĢhakem tüm FINA kurallarını ve kararlarını uygulatır. Ayrıca yarıĢmaların esas yönetimi konusunda kurallarla belirlenmemiĢ tüm sorunlarda karar yetkisine sahiptir. SW 2.1.2. BaĢhakem FINA kurallarının uygulandığından emin olmak için yarıĢmalara her seviyede müdahale edebilir ve yarıĢmayla ilgili her türlü itirazlar için karar verme yetkisine sahiptir. SW 2.1.3 . Her kulvar için 3 dijital kronometre kullanılmıyorsa, baĢhakem varıĢ hakemlerini gerekli yerlerde görevlendirir. Otomatik zamanlama cihazı varsa ve çalıĢıyorsa yer alan kurallara SW 13’teki kurallar uygulanır. SW 2.1.4. BaĢhakem tüm hakemlerin yarıĢmanın gerçekleĢtirilmesi için kendilerine verilen yerlerde olmaları sağlar. BaĢhakem; gelmeyenlerin, görevlerini yerine getiremeyecek olanların ve yetersiz bulunanların yerine baĢka hakemi atayabilir/yer değiĢtirebilir. Ayrıca baĢhakem gerekli görürse ekstra hakem atayabilir. SW 2.1.5 . Her yarıĢ baĢlangıcında baĢhakem, kısa aralıklarla düdük çalarak yarıĢmacılara yüzme kıyafetleri dıĢında tüm giysilerini çıkarmaları için iĢaret verir. Bundan sonra uzun bir düdük çalarak yüzücülerin çıkıĢ platformunun üstünde (sırtüstü ve karıĢık bayrak yarıĢları için suyun içinde) yerlerini almasını sağlar. Ġkinci uzun düdükte sırtüstü ya da karıĢık bayrak yüzücüleri derhal çıkıĢ pozisyonu alacaktır. Yüzücüler ve hakemler hazır olduğu zaman baĢhakem kontrolün çıkıĢ hakeminde olduğunu göstermek için kolunu gergin bir biçimde yüzülecek yöne doğru uzatır ve çıkıĢ verilinceye kadar o pozisyonda kalır. 2 SW 2.1.6 . BaĢhakem herhangi bir sporcuyu kendi gözlemlediği ya da diğer görevli hakemler tarafından bildirilen kural ihlalleri yüzünden diskalifiye edebilir. Tüm diskalifiyeler baĢhakemin onayı ile olur. SW 2.2. ÇIKIŞ HAKEMİ SW 2.2.1. ÇıkıĢ/start hakemi yarıĢmacıları kendi kontrolüne devrettiği andan itibaren yüzücüler üzerinde tam kontrole sahiptir. ÇıkıĢ SW 4’e göre verilir. SW 2.2.2 . ÇıkıĢ/start hakemi, çıkıĢa geç kalan, kasıtlı olarak centilmenlik dıĢı hataları baĢhakeme bildirir. Sadece baĢ hakem bu olaylar yüzünden sporcuları diskalifiye edebilir. Bu diskalifiye hatalı çıkıĢ olarak kabul edilmez. SW 2.2.3 . ÇıkıĢ hakemi, çıkıĢın kurallara uygun olup olmadığını karar verir, son karar baĢhakeme aittir. SW 2.2.4 . YarıĢ baĢlangıcında, çıkıĢ hakemi çıkıĢın yapıldığı yerin 5 m. uzağında vakit hakemlerinin çıkıĢ sinyalini görebilecekleri veya duyabilecekleri ve yüzücülerin çıkıĢ sinyalini duyabilecekleri bir Ģekilde havuz kenarında yerini alır. SW 2.3. İRTİBAT HAKEMİ SW 2.3.1. Ġrtibat hakemi her yarıĢtan önce yarıĢa katılacak yüzücüleri toplar. SW 2.3.2 . Ġrtibat hakemi, yüzücüleri çağırıldığında hazır bulunmadığı halleri baĢhakemi bildirir. SW 2.4. ŞEF DÖNÜŞ HAKEMİ SW 2.4.1. ġef DönüĢ hakemi dönüĢ hakemlerinin yarıĢma boyunca görevlerini yerine getirmesini sağlar. SW 2.4.2 . ġef DönüĢ hakemi tüm ihlal raporlarını dönüĢ hakemlerinden alır ve bunları hemen baĢhakeme iletir. SW 2.5. DÖNÜŞ HAKEMLERİ SW 2.5.1. Havuzun her iki bitiĢine ve her kulvara birer tane dönüĢ hakemi atanır. SW 2.5.2 . Her dönüĢ hakemi yüzücünün duvara değmeden önceki son kulacın baĢlangıcından, duvardan ayrıldıktan sonraki ilk kulacın bitimine kadar geçen sürede stilin dönüĢüyle ilgili kurallara uygun olup olmadığını kontrol eder. BaĢlangıç kenarındaki dönüĢ hakemleri yüzücünün çıkıĢından ilk kulacı atana kadar geçen sürede kurallara uygun hareket edip, etmediğini kontrol eder. BitiĢ kenarındaki dönüĢ hakemleri yüzücünün yarıĢı ilgili kurallara göre bitirip bitirmediğini kontrol eder. SW 2.5.3. 800 m. ve 1500 m. YarıĢlarında, havuzun dönüĢ kenarlarındaki dönüĢ hakemleri yüzücü tarafından tamamlanan turları kaydeder ve tur kartlarını göstererek yüzücüyü kalan turlar konusunda bilgilendirir. Bunun için sualtı göstergelerini içeren yarı elektronik ekipman da kullanılabilir. SW 2.5.4 . BaĢlangıç kenarındaki dönüĢ hakemleri kendi kulvarındaki yüzücünün yarıĢı bitirmesine iki havuz boyu + 5 m. kaldığında uyarı sinyali verir. (800 m. ve 1500 m. yarıĢlarında uyarı sinyali düdük ya da zil olabilir.) Uyarı sinyali dönüĢ yapıldıktan sonra 5 metre daha devam edecek Ģekilde tekrarlana bilir. SW 2.5.5 . Bayrak yarıĢlarında, baĢlangıç kenarındaki dönüĢ hakemleri yarıĢı bitirecek yüzücünün duvara dokunduktan sonra, yarıĢa baĢlayacak yüzücünün kurallara uygun çıkıĢ yapıp yapmadığını kontrol eder. Otomatik zamanlama cihazı bulunduğu durumlarda SW 13.1’e göre karar verilir. SW 2.5.6 . DönüĢ hakemleri herhangi bir kural hatasını, yarıĢ serisini, kulvar numarasını ve yüzücü ismini belirterek iĢaretli karta kaydeder. Bu kartlar Ģef dönüĢ hakemine ve onun tarafından da baĢhakeme iletilir. SW 2.6. STİL/KARAR HAKEMLERİ SW 2.6.1. Stil/karar hakemleri havuzun her iki kenarında yer alırlar. SW 2.6.2 . Stil/karar hakemleri yarıĢta öngörülen stilin yüzücüler tarafından kurallara uygun olarak yüzülüp yüzülmediğini kontrol ederler. Ayrıca dönüĢ hakemlerine yardımcı olmak amacıyla dönüĢleri de kontrol ederler. SW 2.6.3 . Stil/karar hakemleri tespit ettikleri her türlü ihlali iĢaretli kartlar üzerinde yarıĢ serisini, kulvar numarasını, ve ihlalin mahiyetini belirterek baĢhakeme verirler. SW 2.7. ŞEF VAKİT HAKEMİ (VAKİT ŞEFİ) SW 2.7.1. ġef Vakit hakemi tüm kulvar hakemlerinin sorumlu olduğu kulvarı ve kulvar hakemlerinin yerleĢim yerlerini belirler. Her kulvar için 3 kulvar hakemi atanır. Otomatik ekipman olmadığı yarıĢmalarda 2 yedek vakit hakemi tayin eder. Kronometresi çalıĢmayan, yarıĢ esnasında duran ya da herhangi bir nedenle zaman tutamayan hakemin yerini almak üzere görevlendirilir. SW 2.7.2 . ġef vakit hakemi her kulvar hakeminden kaydedilen derecelerin yazıldığı kartları toplar ve gerekli durumlarda kronometreleri kontrol eder. SW 2.7.3 . ġef vakit hakemi, her kulvarın kartında yazılı resmi dereceyi kontrol eder ve kaydeder. 3 SW 2.8. VAKİT/KULVAR HAKEMLERİ SW 2.8.1 . Her vakit/kulvar hakemi kendisine görev verilen kulvarda yüzen sporcunun derecesini SW 11.3’e göre tespit eder. Organizasyon Komitesinin tatmin olması için kronometrenin doğruluğu yarıĢmadan önce belgelenmelidir. SW 2.8.2 . Vakit/kulvar hakemi kronometresini çıkıĢ iĢaretiyle birlikte çalıĢtırır ve kulvarındaki yarıĢçı yarıĢı bitirdiği zaman durdurur. ġef vakit hakemi 100 m.den uzun yarıĢlarda vakit hakeminden ara mesafe zamanlarının da kaydedilmesi için talimat verebilir. SW 2.8.3 . YarıĢma biter bitmez her kulvardaki vakit hakemi kronometrenin gösterdiği zamanı vakit kartına yazar ve Ģef vakit hakemine verir ve eğer istenirse kontrol için kronometresini gösterir. BaĢhakem veya Ģef vakit hakeminden kronometreleri “sıfırlayınız” komutu almadan tespit ettikleri dereceleri bozamazlar/silemezler. SW 2.9. ŞEF VARIŞ HAKEMİ (VARIŞ ŞEFİ) SW 2.9.1. ġef varıĢ hakemi varıĢ hakemlerinin duracakları yerleri tayin ve belirtilen yerde durup durmadıklarını kontrol eder. SW 2.9.2 . ġef vakit hakemi yarıĢtan sonra imzalı sonuç kağıtlarını varıĢ hakemlerinden alır sıralamayı kontrol eder ve baĢhakeme verir. SW 2.9.3 . YarıĢ bitiĢine otomatik zamanlama cihazı kullanılarak karar verildiği zaman, Ģef varıĢ hakemi her yarıĢtan sonra cihaz tarafından tespit edilen bitiĢ sıralamasını kayda geçirir. SW 2.10. VARIŞ HAKEMİ SW 2.10.1. VarıĢ hakemleri, yarıĢın bitiĢinde “finiĢinde” sorumlu oldukları kulvara ait kronometreyi bir düğmeye basarak durdurabilecekleri otomatik elektronik cihaz kullanılmıyorsa, bitiriĢ hattını ve bütün kulvarları tam olarak görebilecekleri bir yerde, merdiven Ģeklindeki sıralarda otururlar. SW 2.10.2. Her yarıĢtan sonra varıĢ hakemleri kendilerine verilen göreve göre yüzücülerin sıralamasına karar verir ve sıralamayı kaydederler. VarıĢ hakemleri elektronik kronometreyi durdurma görevi yapmıyorlarsa vakit hakemleri gibi hareket edemezler. SW 2.11. SEKRETERYA (KONTROL MASASI) SW 2.11.1. Sekretarya Ģefi (Ģef sekreter), gerek bilgisayar kayıtlarından ve gerekse baĢhakemden gelen yarıĢ derece ve sıralamalarını kontrol etmekten sorumludur. ġef sekreter, baĢhakem yarıĢ sonuçlarını imzalarken tanık olarak bulunacaktır. SW 2.11.2. Sekreterya seriler ve finaller sonrasında yarıĢtan çekilmeleri kontrol eder, sonuçları resmi formlara kaydeder, gerçekleĢtirilen yeni rekorları listeler ve uygun bir Ģekilde sonuçları kaydeder. SW 3. SEÇME VE FĠNALLERDE KULVAR DAĞILIMI Olimpiyat oyunlarında, Dünya Ģampiyonalarında, Bölgesel oyunlarda ve diğer FINA yarıĢlarında yüzücülerin çıkıĢ yerleri aĢağıdaki Ģekilde belirlenecektir. SW 3.1. SEÇMELER SW 3.1.1. Bütün yarıĢmacıların son baĢvuru tarihi öncesinde son 12 ayda yaptığı en iyi dereceler giriĢ formlarında belirtilir ve organizasyon komitesi tarafından tespit edilen derecelere göre listeler tanzim edilir. Derecesi belirtilmeyen yüzüler en yavaĢ olarak kabul edilecek ve listenin en sonunda yer alacaklardır. Bunun gibi derecesini bildirmeyen veya aynı dereceye sahip birden fazla yüzücü varsa, yer alacakları kulvarlar, kurra neticesinde belirlenir. Yüzücülerin kulvar sıralaması aĢağıda SW 3.1.2’de belirtilen esaslara göre yapılır. Yüzücülerin beyan ettikleri derecelere istinaden hangi serilerde yüzecekleri aĢağıda belirtilen esaslara göre tayin edilir. SW 3.1.1.1. Eğer bir seri teĢkili kadar yüzücü varsa final olarak kabul edilir ve finallerde yüzülür. SW 3.1.1.2. Eğer iki seri varsa en iyi dereceye sahip yüzücü 2. seride ondan sonra gelen yüzücü 1. seride, bir sonraki 2. seride olacak Ģekilde serileme yapılır. SW 3.1.1.3. Eğer 3 seri teĢkil edilecekse, en iyi dereceye sahip yüzücü 3. seride, 2. yüzücü 2. seride, 3. yüzücü 1. seride, 4. yüzücü 3. seride, 5. yüzücü 2. seride, 6. yüzücü 1. seride, 7. yüzücü 3. seride olacak Ģekilde serileme yapılır. SW 3.1.1.4. Eğer 4 veya daha fazla seri varsa son 3 seri SW 3.1.1.3’e göre tanzim edilir. Son üç seriden sonra gelen seri, daha sonra gelen en iyi zamana sahip yüzücülerden teĢekkül eder. Son dört seriden sonraki seriler, bunlardan sonra gelen en iyi zamana sahip yüzücülerden teĢekkül eder. Her seride kulvar sıralaması SW 3.1.2’de özet olarak belirtilen örnekteki gibi verilen derecelerin düĢüĢ sırasına göre yapılır. 4 SW 3.1.1.5. Bir yarıĢta 2 yada daha fazla sayıda seri varsa, birinci seride en az üç yarıĢmacı yer alır. Diğer sporcular bundan sonraki serilere dağıtılır. Seriler belirlendikten sonraki çekilmelerle bu sayı üçün altına inebilir. SW 3.1.2 . 50 m. yarıĢlarının haricinde kulvar dağılımı en iyi zamana sahip olan yüzücü kulvar sayısı tek numaralı havuzlarda (5,7,9 kulvar gibi) orta kulvarda, (6 ve 8 kulvarlı havuzlarda) 3. veya 4. kulvarda yer alır. (çıkıĢ yerinde yüz havuza dönük durulduğunda en sağdaki 1 numaralı kulvardır) 2. en iyi dereceye sahip yüzücü birincinin solunda, diğerleri de sırasıyla sağda ve solda olacak Ģekilde yerleĢirler. Dereceleri aynı olan yüzücülerin yerleri kurra ile belirlenir ve yukarıda belirtilen Ģekilde yerleĢtirilir. SW 3.1.3 . 50 m. yarıĢlarında otomatik kronometre cihazının yeterliliği, çıkıĢ hakemlerinin pozisyonu ve güvenlik gibi hususları göz önüne alan organizasyon komitesi, yarıĢı normal çıkıĢ ucundan dönüĢ ucuna veya dönüĢ ucundan çıkıĢ ucuna doğru yüzdürebilir. Organizasyon komitesi bu uygulamayı yarıĢma baĢlamadan makul bir süre önce yarıĢmacılara bildirecektir. YarıĢ hangi taraftan yapılırsa yapılsın, yüzücüler normal çıkıĢ yerinde hangi kulvarda yer almıĢsa, dönüĢ yerinden yarıĢa baĢlanıldığında da aynı kulvarda yer alırlar. SW 3.2. YARI FİNALLER VE FİNALLER SW 3.2.1. Yarı finallerde seriler SW 3.1.1.2’ye göre belirlenir. SW 3.2.2 . Herhangi bir seçmenin söz konusu olmadığı doğrudan final yüzülecek yarıĢlarda yukarıda SW 3.1.2’de belirtildiği kulvar dağılımı yapılır. Seçme yarıĢları yapıldıktan sonra yüzülecek final yarıĢında kulvar dağılımı seçmelerde alınan dereceler göz önüne alınarak SW 3.1.2’de belirtildiği Ģekilde yapılır. SW 3.2.3 . Seçmelerde aynı seride veya farklı serilerde saniyenin 1/100’ü seviyesinde dereceleri aynı olan 8. veya 16. sırada yer alan yüzücülerin hangisinin final yüzeceğini tayin etmek için bir yarıĢ daha yapılır. Bu yarıĢ bütün yüzücülerin yarıĢlarını tamamlamasından sonra en az bir saat sonra yapılır. SW 3.2.4. A veya B final yarıĢlarında bir veya daha fazla müsabık yarıĢ listesinden çıktığı takdirde, serilerde yaptıkları derecelere göre yedekler çağrılır. Bu durumda finalin A ve B serileri SW 3.1.2’de belirtildiği Ģekilde yeniden teĢkil edilir ve bu değiĢikliği bütün detaylarıyla gösteren ilave formlar yayınlanır. SW 3.3. SW 3’de yer alanlar haricinde kalan yarıĢlarda kulvar dağılımı kur’a sistemine göre yapılır. SW 4. ÇIKIŞ (START) SW 4.1. Serbest, kurbağalama ve kelebek yarıĢlarında çıkıĢ atlayarak yapılır. BaĢ hakemin uzun düdüğüyle (SW 2.1.5) yüzücüler depar taĢı üzerine çıkar ve orada beklerler. ÇıkıĢ hakeminin “YERLERĠNĠZE” (TAKE YOUR MARKS) komutuyla, derhal en az bir ayağı depar taĢının önünde olacak Ģekilde çıkıĢ durumunu alır. Yüzücünün ellerinin durumu önemli değildir. Bütün yüzücüler hareketsiz hale geldiği zaman çıkıĢ hakemi çıkıĢ iĢaretini verir (tabanca, korna, düdük veya bağırarak). SW 4.2. Sırtüstü ve karıĢık bayrak yarıĢları suyun içinden baĢlar. BaĢhakemin uzun düdüğünden sonra (SW 2.1.5) yüzücüler suya girerler. BaĢhakemin ikinci uzun düdüğüyle yüzücüler gereksiz gecikmeye sebebiyet vermeden geri döner ve çıkıĢ durumunu alırlar (SW 6.1). ÇıkıĢ hakemi “YERLERĠNĠZE” (TAKE YOUR MARKS) komutunu verir ve bütün yüzücüler hareketsiz hale geldiği zaman çıkıĢ iĢaretini verir. SW 4.3. Olimpiyat oyunlarında, Dünya Ģampiyonalarında ve diğer FINA yarıĢlarında YERLERĠNĠZE (TAKE YOUR MARKS) komutu Ġngilizce olarak verilecektir. Bu komut her atlama taĢının arkasına yerleĢtirilen hoparlörlerden duyurulacaktır. SW 4.4. ÇıkıĢ sinyalinden önce çıkıĢ yapan yüzücü diskalifiye edilir. Eğer çıkıĢ sinyali diskalifiyenin açıklanmasından önce verildiyse yarıĢ devam eder, yüzücü ya da yüzücüler yarıĢ bitiminde diskalifiye edilirler. Eğer diskalifiye çıkıĢ sinyalinden önce deklare edilirse, çıkıĢ sinyali verilmez, kalan sporcular geri çağrılır ve çıkıĢ hakemi tarafından cezalar hakkında uyarılıp yeniden çıkıĢ yaparlar. SW 4.5. Hatalı çıkıĢ iĢareti, çıkıĢ iĢaretiyle aynıdır. Yani çıkıĢ iĢareti düdük, tabanca, boru veya komut Ģeklinde verilmiĢse hatalı çıkıĢ iĢareti de aynı Ģekilde fakat daha uzun verilecektir. Aynı zamanda çıkıĢın hatalı olduğu, hatalı çıkıĢ ipinin düĢürülmesi suretiyle de belirtilecektir. Eğer baĢhakem çıkıĢın hatalı olduğuna karar verirse düdüğünü öttürür ve çıkıĢ hakemi de bunu takiben hatalı çıkıĢ iĢaretini verir ve hatalı çıkıĢ ipi düĢürülür. SW 5. SERBEST YÜZME SW 5.1. Serbest stil bir yarıĢta yüzücünün arzu ettiği bir Ģekilde yüzmesi anlamına gelmekle beraber ferdi karıĢık ve karıĢık bayrak yarıĢlarında serbest stil, sırtüstü, kurbağalama veya kelebek stilinden baĢka herhangi bir stil olarak kabul edilecektir SW 5.2. Serbest stilde dönüĢlerde ve yarıĢın bitiminde yüzücü vücudunun herhangi bir yeri ile duvarlara dokunabilir. Elle dokunma mecburiyeti yoktur. SW 5.2. DönüĢ ve dönüĢ sonrasında veya çıkıĢta 15 m.yi geçmemek koĢuluyla yüzücünün su altında kalmasına izin verilmesinin dıĢında, yüzcünün vücudunun herhangi bir bölümü su yüzeyini kesmelidir. 15 m.lik mesafeden sonra baĢ su yüzeyini kesmelidir. SW 5.3. YarıĢ boyunca sporcunun vücudunun bir bölümü su yüzeyinin üzerinde olmalıdır. DönüĢlerde vücudun suya batmasına ve suyun içinde gitmesine izin verilir. ÇıkıĢta ve dönüĢlerde 15. metrede baĢ su yüzeyini 5 kesmelidir. SW 6. SIRTÜSTÜ SW 6.1. ÇıkıĢ sinyalinden önce yarıĢmacılar elleri çıkıĢ demirlerine yerleĢtirilmiĢ ve yüzleri depar taĢına dönük Ģekilde suyun içinde sıralanırlar. Ayak, baĢparmak dahil su yüzeyinin altında olmalıdır. TaĢma oluklarının üzerine veya içine dayanmak veya ayak baĢ parmağıyla oluğun kenarını kavramak yasaktır. SW 6.2. ÇıkıĢ iĢaretiyle beraber ve dönüĢlerde yüzücüler kendilerini ayaklarıyla itebilir ve yarıĢma boyunca SW 6.4’de belirtilen Ģekildeki dönüĢ yapma haricinde, sırtüstü pozisyonunda yüzmeye devam ederler. Sırtüstü yüzmede sırtın durumu yüzme esnasında 90 dereceden az olmak kaydıyla , düĢey duruma gelecek Ģekilde sağa ve sola bükülebilir. Bu durumda baĢın durumu nazarı dikkate alınmaz. NOT: FINA Teknik Komitesi’nin açıklaması (FINA NEWS VOL.XIII); “DönüĢ yapma anı hariç”in manası, kesintisiz bir dönüĢ yapmak gayesiyle, normal sırtüstü pozisyonunun herhangi bir Ģekilde bozulmasıdır. “Kesintisiz dönüĢ hareketi” cümleciğinin manası, duraklamaksızın, muntazam kesintisiz harekettir. Üst omuzun göğse göre dik durumdan daha öteye döndürülmesinden sonra, dönüĢe (taklaya) baĢlamak için kesintisiz tek kol çekiĢ veya kesintisiz birbirini takip eden çift kol çekiĢi yapılabilir. Vücut sırt pozisyonundan ayrıldıktan sonra, dönüĢ hareketi yapmanın haricinde, ayak vurma, kol çekme veya yüzme yapılmayacaktır. SW 6.3. YarıĢ boyunca sporcunun vücudunun bir bölümünün su yüzeyini geçmesi gerekir. DönüĢlerde yüzücünün tamamiyle suyun altına dalmasına ve 15 metreden daha çok olmamak kaydıyla çıkıĢ ve dönüĢlerde suyun altından gitmesine izin verilir. Bu noktada baĢ su yüzeyini kesmelidir. SW 6.4. DönüĢ esnasında omuzlar göğse göre dik olacak Ģekilde çevrilebilir. Bunu takiben dönüĢe baĢlamak için kesintisiz tek kol çekiĢi veya kesintisiz aynı anda çift kol çekiĢi yapılabilir. Vücut sırt pozisyonunu terk ettikten sonra dönüĢ hareketinin devamını sağlamayan hiçbir ayak vuruĢu veya kol çekiĢi yapılmayacaktır. Fakat yüzücü duvardan ayrılmadan önce sırtüstünde bir pozisyona dönmüĢ olmalıdır. Dönme esnasında yüzücü duvara vücudunun herhangi bir kısmı ile dokunmak zorundadır. SW 6.5. YarıĢın bitiĢinde, yüzücü duvara sırt üstü pozisyonda değmelidir. Dokunma sırasında vücut tamamiyle suyun altında olabilir. SW 7. KURBAĞALAMA SW 7.1. ÇıkıĢtan ve her dönüĢten sonraki ilk kol çekimi ile birlikte “vücut göğüs üstünde tutulmalıdır” hiçbir zaman sırtüstü dönmeye izin verilmez. SW 7.2 Kolların tüm hareketleri eĢ zamanlı, aynı yatay düzlemde olmalı, biri önce diğeri sonra hareket etmemelidir. SW 7.3. Eller göğüs hizasında ileriye doğru suyun altından yada üstünden aynı anda atılmalıdır. DönüĢlerden ve bitiriĢten önceki son kulaç haricinde dirsekler suyun altında olmalıdır. Eller su seviyesinin altından yada üstünden geriye çekilmelidir. ÇıkıĢ ve dönüĢlerdeki ilk kulaç haricinde eller kalça hizasından öteye götürülmemelidir. SW 7.4. Bacakların tüm hareketleri eĢ zamanlı yatay düzlemde olmalı, farklı hareketler gözlenmemelidir. SW 7.5. Ayaklar geriye doğru vuruĢ esnasında dıĢarıya doğru döndürülmelidir. Makas hareketine, çırpmaya veya aĢağıya doğru dolfin (pasif dolfin) vuruĢuna müsaade edilmez. Ayağın su yüzeyini geçmesine ancak aĢağıya doğru dolfin Ģeklinde vuruĢla devam etmemesi Ģartıyla müsaade edilir. SW 7.6. Her dönüĢte ve yarıĢ bitiminde dokunma su seviyesinin altında veya üstünde her iki elle aynı anda yapılmalıdır. Omuzlar duvara dokunana kadar yatay durumda kalmalıdır. Dokunmadan önceki son kol çekiĢinden (çekiĢ tam veya yarım olabilir) sonra baĢ suya dalabilir. Ancak; baĢ, son kol çekiminin herhangi bir safhasında su yüzeyini geçmeye baĢlamalıdır. SW 7.7. Her bir ayak vuruĢ ve bir kol çekiĢinin tamamlanmasıyla yüzücünün kafasının bir kısmı su yüzeyini geçecektir. Yalnız çıkıĢta ve her dönüĢte, yüzücü ayaklarına kadar uzanan komple bir kol çekiĢi ve su yüzeyine çıkmadan evvel, tamamıyla batmıĢ haldeyken, bir ayak vuruĢu yapabilir. Ġkinci hamlesinin (kol çekiĢinin) en geniĢ yerinde, eller içeriye doğru çevrilmeden önce, (eller içeriye doğru süpürme safhasına geçmeden önce) baĢın su yüzeyini geçmeye baĢlaması Ģarttır. SW 8. KELEBEK SW 8.1. DönüĢler dıĢında vücut daima yüzükoyun (havuza paralel) göğüs üzerinde olmalıdır. Omuzlar, çıkıĢtan ve her dönüĢten sonraki ilk kulaçtan, gelecek dönüĢe veya bitiriĢe kadar su yüzeyine paralel durumda bulunacaktır. Bu stilde takla atarak dönüĢe müsaade edilmez. SW 8.2. Her iki kol birlikte su üzerinde öne atılmalı ve eĢ zamanlı olarak geri çekilmelidir. SW 8.3. Bacakların aĢağı ve yukarı hareketleri aynı anda olmalıdır. Ayakların ve bacakların, aynı seviyede olması Ģart değildir. Fakat ardıĢık hareketlerine izin verilmez. (KURBAĞA AYAK VURUġUNA ĠZĠN VERĠLMEZ ) SW 8.4. Her dönüĢte ve yarıĢ bitiminde havuz duvarına dokunuĢ aynı anda her iki elle, su seviyesinin altında, üstünde veya hizasında yapılacaktır. SW 8.5. ÇıkıĢta ve dönüĢlerde yüzücünün su yüzüne çıkma amacıyla suyun altında bir veya daha fazla (dolfin ) 6 ayak vurmasına ve bir kol çekmesine müsaade edilir. Yüzücü çıkıĢtan ve her dönüĢten sonra 15 m.yi geçmemek Ģartıyla tamamen su altında kalabilir. Bu noktada baĢ su yüzeyini kesmelidir. Yüzücü bir sonraki dönüĢe yada bitiriĢe kadar su yüzeyinde kalmalıdır. SW 9. KARIŞIK YÜZME SW 9.1. Ferdi karıĢık yarıĢlarda yüzücüler dört stili aĢağıda belirtilen sıralamaya göre yüzerler. Kelebek, Sırtüstü, Kurbağalama ve Serbest stil. SW 9.2. KarıĢık bayrak yarıĢında yüzücüler dört stili aĢağıda belirtilen sıralamaya göre yüzerler. Sırtüstü, Kurbağalama, Kelebek ve Serbest stil. SW 9.3. Her bölüm o stilin kurallarına uygun olarak bitirilmelidir. SW 10. YARIŞ SW 10.1. Bir yüzücünün hak elde edebilmesi için öngörülen mesafeyi tek baĢına yüzüp bitirmesi gerekir. SW 10.2. Bir yüzücünün yarıĢı baĢladığı kulvarda bitirmesi gerekir. SW 10.3. Bütün yarıĢlarda, yüzücünün dönüĢlerde kulvarın veya havuzun sonundaki duvara fiziksel temas yapması gerekir. DönüĢler muhakkak havuz duvarından yapılmalıdır. Havuzun dibine ayak basmak veya dibine basarak sıçramak yasaktır. SW 10.4. Serbest yüzmelerde veya bayrak yarıĢlarının serbest stil bölümlerinde bir yüzücünün havuz tabanına basarak durması diskalifiye nedeni değildir. Ancak bu durumda yürümesine müsaade edilmez. SW 10.5. Kulvar ipinin çekilmesine izin verilmez. SW 10.6. Bir yüzücü, kendi kulvarından diğer kulvara geçerek veya herhangi baĢka bir Ģekilde, diğer yüzücünün yüzüĢünü engellerse diskalifiye edilir. Eğer bu hata uluslar arası bir yarıĢta yapılmıĢ ise, durum suç iĢleyen yüzücünün federasyonuna yarıĢmayı tertipleyen federasyona baĢhakem tarafından bildirilir. SW 10.7. Hiçbir yüzücü süratini artırmaya yardımcı olacak, yüzme kabiliyetini veya dayanıklılığını arttıracak (parmak araları perdeli eldiven, palet, yelek ve benzeri) malzemeyi yarıĢ sırasında giyemez ve kullanamaz. Ġstenirse gözlük takılabilir. SW 10.8. YarıĢa katılmayan bir yüzücü, bütün yüzücüler yarıĢı bitirmeden, yani yarıĢ henüz devam ederken, havuza girerse, o müsabakalardaki ilk yarıĢına katılma hakkını kaybeder SW 10.9. Bayrak takımları 4 yüzücüden müteĢekkildir. SW 10.10. Bayrak yarıĢlarında, bir önceki takım arkadaĢının eli varıĢ duvarına değmeden ayakları çıkıĢ platformundan ayrılan yüzücünün takımı diskalifiye edilir. Ancak, hatalı çıkıĢ yapan yüzücü geriye dönerek çıkıĢ duvarına dokunduktan sonra yarıĢa devam ederse diskalifiye edilmez. Duvara değmesi yeterli olup, depar taĢından atlaması gerekmez. SW 10.11. Bir bayrak takımının belirtilen mesafeyi yüzmeye tayin edilmiĢ yüzücüsünden baĢka bir yüzücüsü, bütün takımların yarıĢmacıları yarıĢı bitirmeden, yarıĢ esnasında suya girerse, o bayrak takımı diskalifiye edilir. SW 10.12. Bayrak yarıĢına iĢtirak edecek yüzücülerin isimleri ve sıraları yarıĢ baĢlamadan önce belirlenecektir. Takımdaki yüzücüler bayrak yarıĢında sadece bir defa yüzebilir. Bayrak yarıĢına iĢtirak edecek yüzücülerin sıralaması seçmelerde ve finallerde değiĢik olabilir. Ancak bu değiĢiklik, bu yarıĢlar için daha önce yarıĢma sekreterliğine verilen listedeki isimlerle sınırlıdır. Verilen sırada yüzülmemesi diskalifiye nedenidir. Listede belirtilen sporcuların değiĢtirilmesi için doktor raporu gereklidir. SW 10.13. Bayrak yarıĢmasında yarıĢını bitirmiĢ veya ara mesafesini tamamlamıĢ her yüzücünün yarıĢmayı bitirmemiĢ diğer yüzücüleri engellemeden mümkün olan en kısa zamanda, havuzu terk etmesi gerekir. Aksi takdirde hatayı iĢleyen yüzücü ve onun bayrak takımı diskalifiye edilir. SW 10.14. Herhangi bir hata yüzünden yüzücünün baĢarı Ģansının etkilenmesi halinde, baĢhakem bu yüzücünün seçmelerde diğer seride yüzmesine, hata finalde yada son seçme serisinde yapılmıĢsa son seçme serisinin yada finalin yeniden yüzülmesine karar verebilir. SW 10.15. Kulaç ölçmeye ( pace-making ) tempo tutulmasına, bunu sağlayacak bir cihaz kullanılmasına ve herhangi bir Ģekilde bu amaçla plan yapılmasına müsaade edilmez. SW 11. ZAMANLAMA SW 11.1. Otomatik zamanlama cihazının çalıĢtırılması tayin edilen resmi görevlilerin denetiminde olmalıdır. Elektronik kronometre ile tespit edilen derecelerden yarıĢmanın birincisi ve diğer kulvarların geçerli dereceleri ve sıralaması elde edilir. Bu Ģekilde tespit edilen dereceler ve sıralamalar varıĢ ve zaman hakemlerinin derecelerine göre öncelik taĢır. Elektronik kronometrenin bozulduğu veya aletin hata yaptığı kati olarak tespit edildiği veya yüzücü aleti çalıĢtırmaya muvaffak olamadığı zamanlarda, varıĢ hakemlerinin kararları ve zaman hakemlerinin dereceleri geçerlidir. SW 11.2. Elektronik kronometrelerin kullanıldığı zaman neticeler saniyenin yüzde biri (1/100 saniye) olarak belirlenecektir. Dereceler saniyenin binde biri (1/1000 saniye) olarak tespit edilse bile son basamak kaydedilmeyecek ve klasman için kullanılmayacaktır. Derecelerin saniyenin yüzde biri bazında eĢit olması halinde 7 yüzücüler aynı klasmanda yer alacaktır. Elektronik skorbord’da saniyenin yüzde birine (1/100 saniye) kadar olan dereceler gösterilecektir. SW 11.3. Bir görevli tarafından durdurulabilen herhangi bir zamanlama aleti kronometre olarak mütalaa edilir. Bu Ģekilde elle tutulan derecelerin, yarıĢmanın yapıldığı ülkenin federasyonunca tayin veya tasdik edilmiĢ, 3 kronometre hakemi tarafından tespit edilmesi gerekir. Bütün kronometrelerin doğruluğuna dair bir rapor müsabaka komitesine verilmelidir. Elle tutulan dereceler, saniyenin 1/100’üne kaydedilecektir. Elektronik kronometre kullanılmadığı zaman elle tutulan resmi dereceler aĢağıda belirtilen Ģekilde tespit edilecektir. SW 11.3.1. 3 kronometreden ikisi aynı zamanı, üçüncüsü farklı zamanı gösteriyorsa 2 aynı derece resmi derece olarak kabul edilecektir. SW 11.3.2. 3 kronometre de farklı dereceleri gösteriyorsa ortadaki zaman resmi derece olarak kabul edilecektir. SW 11.3.3. Üç kronometreden ikisi çalıĢıyorsa, derecelerin ortalaması resmi derece olarak kabul edilecektir. SW 11.4. Bir yüzücünün yarıĢ esnasında veya yarıĢı takiben diskalifiye edilmesi halinde durumu resmi neticelerde “DĠSKALĠFĠYE” diye belirtilecek, yüzücünün derecesi ve sıralaması hakkında kayıt veya duyuru yapılmayacaktır. SW 11.5. Diskalifiye bayrak yarıĢında meydana gelmiĢ ise, diskalifiye anına kadar olan kurallara uygun ara mesafe dereceleri resmi sonuçlara kayıt edilecektir. SW 11.6. Bayrak yarıĢlarında birinci yüzücünün 50m ve 100 metre dereceleri kaydedilerek resmi sonuçlarda açıklanır. SW 12. DÜNYA REKORLARI SW 12.1 Bayanlarda ve erkeklerde aĢağıda belirtilen mesafeler ve stiller dünya rekoru olarak kabul edilir. SERBEST : 50 m, 100 m, 200 m, 400 m, 800 m ve 1500m. SIRTÜSTÜ : 50 m, 100 m. ve 200 m. KURBAĞALAMA : 50 m, 100 m. ve 200 m. KELEBEK : 50 m, 100 m. ve 200 m. FERDĠ KARIġIK : 200 m. ve 400 m. SERBEST BAYRAK : 4x100 m ve 4x200 m. KARIġIK BAYRAK : 4x100 m. 8 SW 12.2. 25 metrelik kulvarlarda aĢağıda belirtilen stil ve mesafelerde bayan ve erkek yüzücüler için Dünya Rekorları onaylanacaktır. SERBEST : 50 m, 100 m, 200 m, 400 m, 800 m. ve 1500 m. SIRTÜSTÜ : 50 m, 100 m. ve 200 m. KURBAĞALAMA : 50 m, 100 m. ve 200 m. KELEBEK : 50 m, 100 m. ve 200 m. FERDĠ KARIġIK : 100 m, 200 m. ve 400 m. SERBEST BAYRAK : 4x100 m ve 4x200 m. KARIġIK BAYRAK : 4x100 m. SW 12.3. Bayrak takımı yüzücülerinin aynı ülkeden olması gerekir. SW 12.4. Bütün rekorlar, herhangi bir Ģekilde düzenlenmiĢ bir müsabakada veya yarıĢmadan 3 gün önce halka ilan yoluyla duyurularak ve halk önünde zamana karĢı yapılan ferdi yarıĢta kırılmalıdır. Zamana karĢı yapılan ferdi yarıĢlarda derece denemesi olarak kırılan ve bir federasyon üyesi tarafından onaylanan rekorlarda en az üç gün önceden kamuoyuna duyurulma Ģartı aranmaz. SW 12.5. Her kulvarın uzunluğu bir uzman veya o memleketteki FINA üyesinin tayin ettiği veya onayladığı yetkili bir resmi görevli tarafından tasdik edilmelidir. SW 12.6. Dünya rekorları, dereceler tam otomatik zamanlama cihazıyla veya tam otomatik zamanlama cihazının çalıĢmadığı zaman yarı otomatik zamanlama cihazıyla tespit edildiği takdirde geçerlidir. SW 12.7. Saniyenin 1/100’ü bazında eĢit olan derecelerle elde edilen rekorlar eĢit rekor olarak tanınır ve böyle eĢit dereceyi kazanan yüzüler “MüĢterek Rekor Sahibi” olarak tanımlanır. Sadece yarıĢı kazananın derecesi dünya rekoru olarak beyan edilebilir. Bir rekor deneme yarıĢında iki yüzücünün aynı dereceyi yapması halinde, her iki yarıĢçı birinci ilan edilecektir. SW 12.8. Bayrak takımının ilk yüzücüsü dünya rekoru için baĢvurabilir. Yüzücünün bayrak yarıĢında kendine düĢen mesafeyi rekor bir zamanda, kurallara uygun bir Ģekilde tamamlamasından sonra, takımın diğer yüzücülerinin kural dıĢı davranıĢları neticesinde bayrak takımının diskalifiye olması, rekoru geçersiz kılmaz. SW 12.9. Bir yüzücü, ferdi yarıĢta eğer kendi antrenörü ya da idarecisi tarafından baĢhakeme ara mesafe derecesinin tutulması hususunda özel bir istekte bulunmuĢsa veya elektronik kronometre ile ara mesafe tespit edilmiĢ ise, ara mesafede dünya rekoru talep edebilir. Böyle bir yüzücü ara mesafede rekor talebinde bulunabilmesi için yarıĢmadaki asıl mesafeyi bitirmelidir. SW 12.10. Dünya rekorları, yarıĢmanın yetkili organizasyon veya yürütme komitesi tarafından doldurulan ve yüzücünün ülkesindeki yetkili herhangi bir FINA temsilcisinin bütün kaidelere uyulduğuna kani olarak imzaladığı FINA resmi formu ve doping yapılmadığını gösteren raporla birlikte bildirilir. Rekor zaptı, dünya rekoru kırıldıktan sonra 14 gün içinde FINA fahri sekreterliğine gönderilir. SW 12.11. Dünya rekoru kırıldığına dair talep, ön bilgi olarak (muvakkatten) rekorun kırıldığı gün dahil 7 gün içinde telgraf, fax veya telexle FINA fahri sekreterliğine rapor edilecektir. SW 12.12. Yüzücünün memleketindeki FINA üyesi bu rekoru bilgi için FINA Onursal Sekreterliğine mektupla rapor eder. SW 12.13. Resmi baĢvuru alındıktan ve baĢvuru formunda negatif doping testini de içeren bilgilerin doğru olduğuna kanaat getirdikten sonra FINA Onursal Sekreterliği yeni Dünya Rekorunu açıklar, bu bilginin ilan edilmesi ve baĢvuru formları kabul edilen yüzücülerin sertifikalarının/ diplomalarının gönderilmesini sağlar. SW 12.14. Olimpiyat oyunlarında, Dünya Ģampiyonalarında ve Dünya kupalarında müsabakalarda kırılan rekorlar bu yarıĢlar esnasında FINA bürosu tarafından tasdik edilebilir. SW 12.15. SW 12.10 maddesinde belirtilen Ģartların yerine getirilmemesi halinde, yüzücünün ülkesindeki FINA temsilcisi rekorun tescili için bizzat müracaat edebilir. Yapılan inceleme sonunda FINA fahri sekreteri talebin doğruluğunu kabul ederse, rekoru tasdik etmeye yetkilidir. SW 12.16. Dünya rekoru müracaatı FINA tarafından kabul edildiği takdirde, baĢkan ve genel sekreter tarafından imzalanmıĢ rekorun tanındığını tasdik eden bir diploma fahri sekreter tarafından yüzücünün ülkesindeki FINA üyesine, yüzücüye takdim edilmek üzere verilir. Dünya rekoru kıran bayrak takımının federasyonuna 5 adet dünya rekoru diploması gönderilir. Bunlardan birisi federasyonca alıkonulur. SW 13. OTOMATİK ZAMANLAMA KURALLARI SW 13.1. Herhangi bir yarıĢmada otomatik zamanlama cihazı kullanıldığı zaman bununla tespit edilen dereceler, yapılan sıralama ve bayrak yarıĢlarındaki ara dereceler, karar ve zaman hakemlerinin tespitlerinden öncelikli olarak değerlendirilir. SW 13.2. Bir yarıĢta otomatik zamanlama sistemi bütün yarıĢçıların derecelerini ve sıralamadaki yerini tespit edemediği durumda; SW 13.2.1. Otomatik zamanlama sisteminin elde ettiği derece ve sıralaması kayıt edilir. SW 13.2.2. Elle tutulan derece ve sıralama kayıt edilir. SW 13.2.3. Resmi sıralama aĢağıdaki gibi belirlenecektir. SW 13.2.3.1. Bir yüzücünün Otomatik Zamanlama Cihazı tarafından belirlenen derecesi ve sıralaması, diğer 9 sporcuların otomatik zamanlama cihazı tarafından belirlenen derece ve sıralamaları ile kıyaslanarak göreceli yeri belirlenir. SW 13.2.3.2. Bir yüzücünün otomatik zamanlama cihazı tarafından belirlenmiĢ derecesi mevcut fakat sıralaması yoksa, diğer yüzücülerin otomatik zamanlama cihazı ile tespit edilen dereceleri ile kıyaslanarak sıralamadaki yeri belirlenir. SW 13.2.3.3. Bir yüzücünün otomatik zamanlama cihazı tarafından belirlenmiĢ derecesi ve sıralaması yoksa sıralamadaki yeri yarı otomatik zamanlama cihazı yada 3 kronometre tarafından ölçülen derece ile belirlenir. SW 13.3. Resmi zamanlama aĢağıdaki gibi belirlenir. SW 13.3.1. Otomatik zamanlama cihazı tarafından ölçülen dereceler aynen kabul edilir. SW 13.3.2. Otomatik zamanlama cihazı derecesi olmayan tüm yüzücüler için resmi derece 3 kronometrenin yada yarı otomatik zamanlama cihazının ölçtüğü derecedir. SW 13.4. Bir yarıĢta serilerin birleĢtirilerek göreceli sıralamanın yapılması aĢağıdaki Ģekilde olacaktır. SW 13.4.1. Tüm yüzücülerin göreceli sıralaması resmi derecelerinin kıyaslanması sonucunda oluĢturulur. SW 13.4.2. Bir yüzücünün resmi derecesi bir yada daha fazla yüzücünün resmi derecesine eĢit ise bu dereceye sahip tüm yüzücüler o yarıĢta aynı sırada yer alırlar. YÜZME YAŞ GRUBU KURALLARI SWAG 1. Federasyonlar FINA teknik kurallarını kullanarak kendi yaĢ grubu kurallarını tatbik edebililer. 10