genel uygulama tebl‹⁄‹
Transkript
genel uygulama tebl‹⁄‹
ARKAN & ERG‹N Audit, Tax, SAS Turkey INTERNATIONAL Maliye Bakanl›¤›ndan: KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ GENEL UYGULAMA TEBL‹⁄‹ 2014 KDV GENEL UYGULAMA TEBL‹⁄‹ Arkan & Ergin Member of JPA International Önsöz Sevgili Dostlar›m›z, Yaklafl›k olarak 30 y›ld›r günlük hayat›m›z› etkileyen KDVK ile alakal› ikincil mevzuat niteli¤inde olan bütün Genel Tebli¤leri tek bir çat› alt›nda toplayan ve uygulamaya yönelik örnek özelgelerde izah edilen hususlar› da dikkate alarak haz›rlanan Uygulama Genel Tebli¤i 26.04.2014 tarih ve 28983 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanarak 01.05.2014 tarihinde yürürlü¤e girmifltir. Siz say›n meslektafllar›m›z›n söz konusu Genel Tebli¤e ulafl›m›n› kolaylaflt›rmak ve rahat tafl›nabilmesini temin amac›yla ilgili Genel Tebli¤ kitap haline getirilip, sizlerin kullan›m›n›za sunulmufltur. Kitapta yer alan metin Genel Tebli¤in aynen aktar›m› olup, herhangi bir yorum ve aç›klama içermemektedir. Çal›flmalar›n›zda faydal› olmas› dile¤imizle. Arkan Ergin Yeminli Mali Müflavirlik A.fi. Arkan & Ergin Member of JPA International ‹çindekiler I- MÜKELLEF‹YET A. VERG‹N‹N KONUSU 1. Verginin Konusunu Teflkil Eden ‹fllemler 1.1. Ticari, Sınaî, Zirai Faaliyet ve Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 1.2. İthalat 1.3. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ve Hizmetler 2. Teslim 3. Teslim Say›lan Haller 4. Hizmet 5. Hizmet Say›lan Haller 6. ‹fllemlerin Türkiye'de Yap›lmas› 6.1. Mal Teslimlerinin Türkiye'de Yapılması 6.2. Hizmetin Türkiye'de Yapılması 6.3. Uluslararası Taşıma İşleri B. VERG‹N‹N KONUSU ‹LE ‹LG‹L‹ ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR 1. Kap ve Ambalaj Maddelerinin Vergilendirilmesi 2. Kamu Kurum ve Kurulufllar›, Dernek ve Vak›flar ile Mesleki Kurulufllar›n Vergilendirilmesi 2.1. Genel Olarak 2.2. Genel Bütçeli İdareler 2.3. Kamu Kuruluşlarınca Personele Sağlanan Hizmetler 3. Nakil Vas›talar›n Sat›fl› 4. Avukatl›k Ücretleri 5. Personele Sa¤lanan Menfaatler 6. Müzayede Mahallinde Yap›lan Sat›fllar 6.1. Genel Olarak 6.2. İcra Dairelerinde Yapılan Satışlar 6.2.1. Verginin Mükellefi 6.2.2. Verginin Beyanı ve Ödenmesi 6.2.3. Aylık Bildirim 6.3. İşlemin Gerçekleşmemesi 7. Adi Ortakl›klarda Vergileme 8. Arsa Karfl›l›¤› ‹nflaat ‹flleri 8.1. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Teslimi 8.2. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut veya İşyeri Teslimi 9. Yurt D›fl›na Düzenlenen Turlar 10. Promosyon Ürünleri, Numune ve Eflantiyonlar 10.1. Promosyon Ürünleri 10.2. Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi 22 22 22 22 23 23 25 26 26 27 27 27 28 28 28 28 29 29 29 30 30 30 30 31 31 31 32 32 32 32 33 33 34 34 34 35 35 37 11. 11.1. Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun Kapsam›ndaki Sat›fllar Satılan Malın İade Edilmesi, Başka Bir Mal ile Değiştirilmesi, Ödenen Bedelin İade Edilmesi, Değer Kaybının Bedelden İndirilmesi 11.2. Taksitli Satışlar 11.3. Kapıdan Satışlar 12. Profesyonel Futbol Faaliyetleri 12.1. Spor Kulüpleri 12.2. Türkiye Futbol Federasyonu 12.3. Spor Genel Müdürlüğü 12.4. Defter Tutma ve Belge Düzenleme 12.5. İndirim 13. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerin KDV Karfl›s›ndaki Durumu 14. fiehirleraras› Yolcu Tafl›mac›l›¤› 15. ‹laç Bedelleri C. MÜKELLEF VE VERG‹ SORUMLUSU 1. Mükellef 1.1. Fazla veya Yersiz Uygulanan Vergi 1.1.1. Fazla veya Yersiz Vergi Uygulayanlar 1.1.2. Fazla veya Yersiz Ödenen Verginin İadesi 2. Vergi Sorumlusu 2.1. KDV'de Tevkifat Uygulaması 2.1.1. KDV Tevkifatının Niteliği 2.1.1.1. Beyan 2.1.1.2. İndirim 2.1.2. Tam Tevkifat Uygulaması 2.1.2.1. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler 2.1.2.2. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 2.1.2.3. Kiralama İşlemleri 2.1.2.4. Reklâm Verme İşlemleri 2.1.3. Kısmi Tevkifat Uygulaması 2.1.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar 2.1.3.2. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Hizmetler 2.1.3.2.1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri 2.1.3.2.1.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.1.2. Kapsam 2.1.3.2.2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler 2.1.3.2.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.2.2. Kapsam 2.1.3.2.3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri 2.1.3.2.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.3.2. Kapsam 2.1.3.2.4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri 2.1.3.2.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.4.2. Kapsam 2.1.3.2.5. İşgücü Temin Hizmetleri 38 38 38 39 39 39 41 41 41 42 42 42 43 43 43 44 44 44 46 46 46 47 48 49 49 50 51 53 53 53 55 55 55 55 57 57 58 58 58 58 59 59 60 61 2.1.3.2.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.5.2. Kapsam 2.1.3.2.6. Yapı Denetim Hizmetleri 2.1.3.2.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.6.2. Kapsam 2.1.3.2.7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri 2.1.3.2.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.7.2. Kapsam 2.1.3.2.7.3. Fason İşlerle İlgili Aracılık Hizmetleri 2.1.3.2.8 Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma / Götürme Hizmetleri 2.1.3.2.8.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.8.2. Kapsam 2.1.3.2.9 Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri 2.1.3.2.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.9.2. Kapsam 2.1.3.2.10 Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri 2.1.3.2.10.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.10.2. Kapsam 2.1.3.2.11. Servis Taşımacılığı Hizmeti 2.1.3.2.11.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.11.2. Kapsam 2.1.3.2.12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri 2.1.3.2.12.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.2.12.2. Kapsam 2.1.3.2.13. Yukarıda Belirlenenler Dışındaki Hizmetler 2.1.3.3. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Teslimler 2.1.3.3.1. Külçe Metal Teslimleri 2.1.3.3.1.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.1.2. Kapsam 2.1.3.3.2. Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Ürünlerinin Teslimi 2.1.3.3.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.2.2. Kapsam 2.1.3.3.3. Hurda ve Atık Teslimi 2.1.3.3.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.3.2. Kapsam 2.1.3.3.4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıklarından Elde Edilen Hammadde Teslimi 2.1.3.3.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.4.2. Kapsam 2.1.3.3.5. Pamuk, Tiftik,Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri 2.1.3.3.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.5.2. Kapsam 2.1.3.3.6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi 2.1.3.3.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 2.1.3.3.6.2. Kapsam 61 61 62 62 62 63 63 63 64 64 64 65 65 65 65 66 66 66 67 67 67 67 67 68 68 68 68 68 69 69 69 69 70 70 70 72 72 72 72 72 72 73 73 73 2.1.3.4. Tevkifat Uygulamasıyla İlgili Ortak Hususlar 2.1.3.4.1 Tevkifat Uygulamasında Sınır 2.1.3.4.2. Belge Düzeni 2.1.3.4.3. Beyannamenin Düzenlenmesi 2.1.3.4.3.1. Alıcıların Beyanı 2.1.3.4.3.2. Satıcıların Beyanı 2.1.4. Düzeltme İşlemleri 2.1.4.1. Mal İadeleri 2.1.4.2. Matrahta Değişiklik 2.1.4.3. Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi 2.1.5. Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesi 2.1.5.1. Genel Açıklamalar 2.1.5.2. İade Uygulaması 2.1.5.2.1 Mahsuben İade Talepleri 2.1.5.2.2 Nakden İade Talepleri 2.1.5.3. İade Uygulaması ile İlgili Diğer Hususlar 2.1.6. Bildirim Zorunluluğu ve Müteselsil Sorumluluk 2.1.6.1. Bildirim Zorunluluğu 2.1.6.2. Müteselsil Sorumluluk Ç. VERG‹Y‹ DO⁄URAN OLAY 1. Vergiyi Do¤uran Olay›n Meydana Gelmesi 73 73 74 74 74 75 76 76 77 78 79 79 80 80 82 83 85 85 85 85 85 II. ‹ST‹SNALAR 88 A. ‹HRACAT ‹ST‹SNASI 1. Mal ‹hrac› 1.1. Gümrük Beyannameli Mal İhracı 1.1.1. İstisnanın Kapsamı ve Beyanı 1.1.2. İstisnanın Tevsiki 1.1.3. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi 1.1.4. İade 1.1.4.1. Mahsuben İade 1.1.4.2. Nakden İade 1.2. Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) 1.2.1. İstisna Belgesi 1.2.2. İstisnanın Şartları 1.2.3. İstisnanın Beyanı 1.2.4. İade 1.2.4.1. Mahsuben İade 1.2.4.2. Nakden İade 2. Hizmet ‹hrac› 2.1. İstisnanın Kapsamı 2.2. İstisnanın Tevsiki ve Beyanı 2.3. İade 2.3.1. Mahsuben İade 2.3.2. Nakden İade 3. Roaming Hizmetleri 3.1. Kapsam 88 88 88 88 90 90 91 92 92 92 92 93 93 94 94 94 94 94 97 97 98 98 98 98 3.2. 3.3. 3.4. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10. 5.11. 6. 6.1. 6.2. 7. 7.1. 7.2. 8. 8.1. İstisnanın Beyanı İstisnanın Tevsiki İade 3.4.1. Mahsuben İade 3.4.2. Nakden İade Serbest Bölgelerdeki Müflteriler ‹çin Yap›lan Fason Hizmetler İstisnanın Kapsamı İstisnanın Beyanı İstisnanın Tevsiki İade 4.4.1. Mahsuben İade 4.4.2. Nakden İade Yolcu Beraberi Eflya (Türkiye'de ‹kamet Etmeyenlere KDV Hesaplanarak Yap›lan Sat›fllar) İstisnadan Yararlanacak Alıcılar İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar İstisna Kapsamına Giren Mallar ve Satış Yapılabilecek Asgari Tutar Satıcının Uyacağı Esaslar Alıcının Uyacağı Esaslar Verginin Alıcıya İade Edilmesi 5.6.1. İadenin Gümrükten Çıkarken Banka Şubesinden Alınması 5.6.2. İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması 5.6.3. Verginin Elden İadesi 5.6.4. İadenin Avans Olarak Ödenmesi 5.6.5. Yetki Belgesine Sahip Aracılar Tarafından İadesi Aracı Firmalar ve Yetkilendirilmeleri 5.7.1. Yetki Belgesi İçin Aranacak Şartlar 5.7.2. Başvuru Dilekçesine Eklenecek Belgeler 5.7.3. Yetki Belgesinin Verilmesi 5.7.4. Belge Düzeni 5.7.5. Alıcıya İadenin Yapılması Satıcının Yükümlülükleri İstisnanın Beyanı İstisnanın Tevsiki İade 5.11.1.Mahsuben iade 5.11.2.Nakden İade Türkiye'de ‹kamet Etmeyen Tafl›mac›lar ile Fuar, Sergi, Panay›r Kat›l›mc›lar›na Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna İstisnanın Kapsamı İade 6.2.1. İade Talebinde Aranılacak Belgeler 6.2.2. İade Uygulaması Yabanc› Sinema Yap›mc›lar›na Tan›nan ‹stisna İstisnanın Kapsamı İade ‹hraç Kayd›yla Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulamas› Kapsam 98 99 99 99 99 99 99 100 100 101 101 101 101 101 102 102 102 103 103 103 103 104 104 104 104 104 105 105 106 108 108 109 109 109 110 110 110 110 111 111 112 112 112 112 113 113 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9. 8.10. 8.11. 8.12. 8.13. 9. 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5. 9.6. 9.7. 9.8. B. 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. Tecil-Terkin Uygulanacak Teslimler Tecil-Terkin Uygulamasından Yararlanacak Satıcılar Uygulama Kapsamına Giren Mallar Tecil Edilecek Verginin Hesabı ve Terkini İhracat İçin Ek Süre Verilmesi İhracatın Gerçekleşmemesi Hali İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik Bedelsiz İhracatta Tecil-Terkin Uygulaması İhraç Kaydıyla Teslim Edilerek İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi İhraç Kaydıyla Teslimin Beyanı İade 8.13.1.Mahsuben iade 8.13.2.Nakden İade Dahilde ‹flleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsam›nda ‹hraç Edilecek Mallar›n Üretiminde Kullan›lan Girdilerin Temininde Tecil-Terkin Uygulamas› Kapsam Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler Uygulama Kapsamında Teslimde Bulunabilecek Satıcılar Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar Tecil-Terkin Uygulaması İhracatın Belgede Öngörülen Süre ve Şartlara Uygun Olarak Yapılmaması Satıcıların KDV Beyanı İade 9.8.1. Mahsuben iade 9.8.2. Nakden İade ARAÇLAR, KIYMETL‹ MADEN VE PETROL ARAMALARI ‹LE ULUSAL GÜVENL‹K HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA ‹ST‹SNA Deniz, Hava ve Demiryolu Tafl›ma Araçlar›n›n Tesliminde, Tadil, Bak›m ve Onar›m›nda, ‹mal ve ‹nflas›na ‹liflkin Al›mlarda ‹stisna Araç ve Tesislerin Tesliminde İstisna Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde İstisna Faaliyetleri İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetler 1.3.1. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler 1.3.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Sipariş Üzerine İmal ve İnşa Edilmesi 1.3.2.1. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal veya İnşa Ettirenler 1.3.2.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler 1.3.3. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlere Yönelik İstisna İstisnanın Beyanı İade 1.5.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde 114 115 116 117 119 120 122 122 122 123 123 126 126 126 126 126 127 127 128 129 130 131 131 132 132 132 132 132 134 136 137 138 138 140 141 142 143 143 1.6. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. 1.5.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde 1.5.3. Araç ve Tesislerin İmal ve İnşasıyla İlgili Teslim ve Hizmetlerde 1.5.3.1. Faaliyetleri Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşasıyla İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlerde 1.5.3.1.1. Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler 1.5.3.1.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine İmal veya İnşa Edenler 1.5.3.1.2.1. Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal ve İnşa Ettirenler 1.5.3.1.2.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler 1.5.3.2. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetler Müteselsil Sorumluluk Liman ve Hava Meydanlar›nda Yap›lan Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması Beyan İade 2.4.1. Mahsuben İade 2.4.2. Nakden İade Petrol Arama Faaliyetlerine ‹liflkin ‹stisna Türk Petrol Kanunu Hükümlerine Göre Petrol Arama Faaliyetlerini Yürütenlere Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna 3.1.1. Kapsam 3.1.2. İstisnanın Uygulanması Boru Hattıyla Taşımacılık Yapanlara Bu Hatların İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna 3.2.1. Kapsam 3.2.2. İstisnanın Uygulanması Beyan İade 3.4.1. Mahsuben İade 3.4.2. Nakden İade Müteselsil Sorumluluk Alt›n, Gümüfl, Platin ile ‹lgili Arama, ‹flletme ve Zenginlefltirme Faaliyetlerine ‹liflkin ‹stisna Kapsam İstisnanın Uygulanması Beyan İade 4.4.1. Mahsuben İade 4.4.2. Nakden İade Yat›r›m Teflvik Belgesi Kapsam›nda Makine ve Teçhizat Teslimlerinde ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması 143 144 144 144 144 144 145 145 146 146 147 147 149 149 150 150 150 150 150 151 152 152 152 154 154 154 155 155 155 155 156 157 157 158 158 158 158 160 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 8. 8.1. 8.2. 8.3. 9. 9.1. 9.2. 10. C. 1. 1.1. 1.2. 1.3. Finansal Kiralama Yoluyla Makine-Teçhizat Alımlarında Uygulama Bildirim Zorunluluğu Yatırımın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi İstisnanın Beyanı İade 5.7.1. Mahsuben İade 5.7.2. Nakden İade Limanlar ve Hava Meydanlar›na Ba¤lant› Sa¤layan Demiryolu Hatlar› ile Liman ve Hava Meydanlar›n›n ‹nflas›, Yenilenmesi ve Geniflletilmesine ‹liflkin ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması İstisnanın Beyanı İade 6.4.1. Mahsuben İade 6.4.2. Nakden İade Müteselsil Sorumluluk Uygulaması Ulusal Güvenlik Amaçl› Teslim ve Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna Kapsam İstisnanın Uygulanması 7.2.1. Ulusal Güvenlik Kuruluşlarına Doğrudan Yapılan Teslim ve Hizmetlerde 7.2.2. Yüklenici Firmalara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde Bildirim Zorunluluğu İstisnanın Beyanı İade 7.5.1. Mahsuben İade 7.5.2. Nakden İade Müteselsil Sorumluluk Baflbakanl›k Merkez Teflkilat›na Yap›lacak Araç Teslimlerinde ‹stisna Kapsam İstisnanın Beyanı İade 8.3.1. Mahsuben İade 8.3.2. Nakden İade Ürün Senetlerinin ‹htisas/Ticaret Borsalar› Arac›l›¤›yla ‹lk Teslimi Kapsam İade 9.2.1. Mahsuben İade 9.2.2. Nakden İade ‹stisna Uygulamalar›nda Alt S›n›r TAfiIMACILIK ‹ST‹SNASI Transit ve Türkiye ile Yabanc› Ülkeler Aras›nda Yap›lan Tafl›mac›l›k ‹fllerinde ‹stisna Kapsam İstisnanın Beyanı İade 1.3.1. Mahsuben İade 1.3.2. Nakden İade 161 162 162 163 163 163 163 164 164 165 166 166 166 166 167 167 167 168 168 169 170 170 170 171 171 171 171 172 172 172 172 172 173 173 173 173 173 174 174 174 175 176 176 177 178 2. 2.1. 2.2. 2.3. Ç. 1. 1.1. 1.2. 1.3. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 3. 3.1. 3.2. 3.3. D. 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. E. 1. 1.1. 1.2. 1.3. ‹hraç Mal› Tafl›yan Araçlara Motorin Teslimlerinde ‹stisna Kapsam İstisnanın Beyanı İade 2.3.1. Mahsuben İade 2.3.2. Nakden İade D‹PLOMAT‹K ‹ST‹SNALAR Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara Yap›lacak Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna Kapsam İstisnanın Beyanı İade 1.3.1. Mahsuben İade 1.3.2. Nakden İade Uluslararas› Kurulufllara Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna Kapsam Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Müşterek Enfrastrüktür Programları Gereğince Türkiye'de Yapılacak İnşa ve Tesis İşlemlerine İlişkin İstisna Uygulaması Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Vergi Muafiyetleri Anlaşması Gereğince, Ortak Savunma Amacıyla Yapılan Mal ve Hizmet Alımlarında İstisna Uygulaması İstisnanın Beyanı İade 2.5.1. Mahsuben İade 2.5.2. Nakden İade Yabanc› Devletlerin Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluk Mensuplar› ile Uluslararas› Kurulufl Mensuplar›na Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması İade ‹THALAT ‹ST‹SNASI Yurtiçi Teslimleri KDV'den ‹stisna Olan Mal ve Hizmetler Gümrük Kanununa Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Eflya Gümrük Kanununun 167 nci Maddesi Kapsamında Yer Alan Mallar Geçici İthalat Yoluyla Getirilen Mallar Hariçte İşleme Rejimi Kapsamındaki Mallar Geri Gelen Eşya Kapsamındaki Mallar Baz› Gümrük Rejimlerinin Uyguland›¤› Mallar ‹ND‹R‹M VE ‹ADE HAKKI TANINAN D‹⁄ER ‹ST‹SNALAR Engellilerin Kullan›m›na Mahsus Araç ve Gereçlerin Tesliminde ‹stisna Kapsam İstisnanın Beyanı İade 1.3.1. Mahsuben İade 1.3.2. Nakden İade 178 178 179 179 179 179 180 180 180 181 181 181 181 182 182 182 183 183 184 184 184 184 184 185 186 188 188 188 189 189 189 190 191 191 191 191 192 192 192 192 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. F. 1. 2. 2.1. 2.2. Birleflmifl Milletler (BM) ile Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› (NATO) Temsilcilikleri ve Bu Teflkilatlara Ba¤l› Fon ve Özel ‹htisas Kurulufllar› ile ‹ktisadi ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Teflkilat›na (OECD) Resmi Kullan›mlar› ‹çin Yap›lacak Mal Teslimi ve Hizmet ‹falar› ile Bunlar›n Sosyal ve Ekonomik Yard›m Amac›yla Bedelsiz Olarak Yapacaklar› Mal Teslimi ve Hizmet ‹falar›nda ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması Beyan İade 2.4.1. Mahsuben İade 2.4.2. Nakden İade 3996 Say›l› Kanuna Göre Yap-‹fllet-Devret veya 3359 Say›l› Kanun ile 652 Say›l› Kararnameye Göre Kiralama Karfl›l›¤› Yapt›r›lan Projelerde KDV ‹stisnas› Kapsam 3.1.1. İstisnadan Yararlanacak Projeler 3.1.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemler 3.1.3. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler İstisnanın Uygulanması Beyan İade 3.4.1. Mahsuben İade 3.4.2. Nakden İade Müteselsil Sorumluluk Büyük ve Stratejik Yat›r›mlara ‹liflkin ‹stisna Kapsam İstisnanın Uygulanması İstisnanın Beyanı İade 4.4.1. Mahsuben İade 4.4.2. Nakden İade ‹stanbul Sismik Riskin Azalt›lmas› ve Acil Durum Haz›rl›k Projesi (‹SMEP) Kapsam›nda Yap›lacak Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna Kapsam İstisna Uygulaması İstisnanın Beyanı İade 5.4.1. Mahsuben İade 5.4.2. Nakden İade SOSYAL VE ASKER‹ AMAÇLI ‹ST‹SNALARLA D‹⁄ER ‹ST‹SNALAR Kültür ve E¤itim Amac› Tafl›yan ‹stisnalar Sosyal Amaç Tafl›yan ‹stisnalar Belli Kurum ve Kuruluşların Kanunda Sayılan İşleri Yapmak veya Yönetmek Suretiyle İfa Ettikleri Teslim ve Hizmetlerde İstisna Özel Okullar ve Üniversiteler Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Eğitim ve Öğretim Hizmetleri ile Öğrenci Yurtları Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Yurt Hizmetlerinde İstisna 193 193 193 194 194 194 194 195 195 195 195 196 196 197 198 198 198 198 199 199 199 200 200 200 200 201 201 201 202 202 202 202 203 203 204 204 204 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 3. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12. 4.13. 4.14. 4.15. 4.16. Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetlerde İstisna Belli Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetlerde İstisna Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Bazı Malların Tesliminde İstisna 2.5.1. Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar 2.5.2. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği 2.5.3. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge 2.5.4. Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge 2.5.5. Kayıt Düzeni ve Beyan Yabancı Devletlerin Türkiye'deki Diplomatik Temsilcilik ve Konsoloslukları ile Yabancı Hayır ve Yardım Organizasyonlarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki İşlemlerde İstisna 2.7.1. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler 2.7.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemlerde Alt Sınır 2.7.3. İstisna Uygulaması Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının, Kanunlarla Kendilerine Verilen Görev Gereği ve Kuruluş Amaçlarına Uygun Ruhsat, İzin, Onay ve Benzeri Hizmetlerde İstisna Askeri Amaç Tafl›yan ‹stisnalar Di¤er ‹stisnalar Vergiden Muaf Esnaf, Çiftçi ve Serbest Meslek Erbabı Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler Gelir Vergisi Kanununun 81 inci Maddesi Kapsamındaki İşlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemleri İktisadi İşletmeye Dâhil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması Banka ve Sigorta Muameleleri Kapsamına Giren İşlemler 4.5.1. Banka ve Bankerlik İşlemleri 4.5.2. Sigorta Aracılık İşlemleri 4.5.3. Reasürans İşlemleri Darphane ve Damga Matbaası Tarafından Yapılan İşlemler Değerli Madenler, Kıymetli Taşlar, Değerli Kâğıtlar, Para, Döviz, Menkul Kıymetler, Damga Pulu ile Hurda ve Atık Teslimleri 4.7.1. Değerli Maden, Değerli Kâğıt, Para, Döviz, Menkul Kıymet Teslimleri 4.7.2. Metal, Plastik, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıkların Teslimi 4.7.3. Kıymetli Taş Teslimleri Zirai Amaçlı Su Teslimleri ile Arazi Islahına Ait Hizmetler Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler Boru Hattı ile Yapılan Akaryakıt Taşımaları Varlık Yönetim Şirketlerinin Bazı Teslimleri ile Finansal Yeniden Yapılandırma Hükümleri Kapsamında Bazı Borçların Teminatını Oluşturan Mal ve Hakların Teslimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Devredilen Mal ve Hakların Teslimi Basın,Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri Gümrüklü Alanlarda Yapılan Bazı Hizmetler Hazinenin Taşınmaz Teslimi ve Kiralamaları, İrtifak Hakkı Tesisi, Kullanma İzni ve Ön İzin Verilmesi İşlemleri ile Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığının Arsa ve Arazi Teslimleri İki Tam Yıl Süreyle Sahip Olunan İştirak Hisseleri ve Taşınmazların Satışı 4.16.1.Taşınmaz Satışlarında İstisna Uygulaması 205 205 206 206 206 206 207 207 208 209 209 209 210 211 211 211 211 212 213 213 214 214 215 215 215 215 215 216 216 216 217 217 217 218 218 218 219 220 220 4.16.2. İştirak Hisselerinin Satışında İstisna Uygulaması 4.16.3. Bankalara Borçlu Olanların ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Yapılan Teslimlere İlişkin İstisna Uygulaması 4.17. Konut Finansmanı Amacıyla Teminat Gösterilen veya İpotek Konulan Konutların Teslimi (Mortgage-Tutsat) 4.18. Lisanslı Depoculuk Kapsamındaki İşlemler 4.18.1. Kapsam ve İşleyiş 4.18.2. Ürün Senetlerinin, İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi 4.18.3. Ürün Senetlerinin İlk Tesliminden Sonraki Teslimleri 4.18.4. Ürün Senetlerinin Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi ve Sorumluluk Uygulaması 4.19. Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yapılan Devir ve Kiralama İşlemleri 4.20. Sigorta Tahkim Komisyonu Tarafından Verilen Hizmetler 4.21. Finansal Kiralama Şirketlerince Taşınmazların Bizzat Kiracıdan Satın Alınması, Satan Kişilere Kiralanması ve Kiralayana Satılması (Sat-Kirala-Geri Al) İşlemi 4.22. Patentli veya Faydalı Model Belgeli Buluşa İlişkin Gayri Maddi Hakların Kiralanması, Devri veya Satılması İşlemleri G. GEÇ‹C‹ MADDELERDE YER ALAN ‹ST‹SNALAR 1. Özellefltirme Kapsam›na Al›nan ‹ktisadi K›ymetlerin Teslim ve Kiralanmas› ‹fllemleri 2. Teknoloji Gelifltirme Bölgelerinde Verilen Teslim ve Hizmetler 3. Milli E¤itim Bakanl›¤›na Bilgisayar ve Donan›mlar›n›n Bedelsiz Teslimleri ile Bunlara ‹liflkin Yaz›l›m Teslimi ve Hizmetleri 3.1. İstisnanın Kapsamı 3.2. İstisnanın Uygulanması 3.2.1. İstisna Belgesinin Düzenlenmesi 3.2.2. KDV Mükelleflerince Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması 3.2.3. KDV Mükellefi Olmayanlarca Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması 3.2.4. Nakdi Bağışlarla Alınacak Bilgisayarlarda İstisna Uygulaması 3.3. İndirim 4. Konut Yap› Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri ile Konut Yap› Kooperatiflerine Yap›lan ‹nflaat Taahhüt ‹flleri 4.1. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri 4.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması 4.3. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV Uygulaması 4.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim 5. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat›r›m Sistemine Tafl›nmaz ve ‹fltirak Hissesi Devri 6. fiehir ‹çi Ulafl›m Sistemleri ve Bunlara ‹liflkin Tesislerin Devir ve Teslimleri ⁄. ‹ST‹SNADAN VAZGEÇME VE ‹ST‹SNALARIN SINIRI 1. ‹stisnadan Vazgeçme 1.1. Uygulama 1.2. İstisnadan Vazgeçmenin Mümkün Olmadığı Durumlar 223 223 224 224 224 225 226 226 228 228 228 228 229 229 229 231 231 231 231 232 232 233 233 233 233 234 236 236 236 237 237 237 238 238 III. MATRAH, N‹SPET VE ‹ND‹R‹M 239 A. MATRAH 1. Teslim ve Hizmet ‹fllemlerinde Matrah 1.1. Genel Açıklama 1.2. Tarifeli İşler ile Bedelin Biletle Tahsil Edildiği Hallerde Matrah 2. ‹thalatta Matrah 3. Uluslararas› Yük ve Yolcu Tafl›malar›nda Matrah 4. Özel Matrah fiekilleri 4.1. Şans Oyunları, Profesyonel Gösteriler ve Açık Artırmalar 4.2. Altın ve Gümüşten Mamul Eşya Teslimleri 4.2.1. Altından Mamul Eşya 4.2.2. Gümüşten Mamul Eşya 4.3. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınlar 4.4. Tütün Mamulü Teslimleri 4.5. Belediyeler Tarafından Yapılan Şehir İçi Yolcu Taşımacılığı 4.6. Telefon Kartı ve Jeton Teslimi 4.7. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Tarafından Araç Plakaları ile Basılı Evrakın Teslimi 5. Matraha Dâhil Olan Unsurlar 5.1. Boş Kaplara Ait Depozitolar 5.2. Vade Farkları 5.3. Kur Farkları 6. Matraha Dâhil Olmayan Unsurlar 6.1. İskontolar 6.2. Hesaplanan KDV 6.3. Özel İletişim Vergisi 7. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti B. ORAN 1. Genel Aç›klama 1.1. Perakende Satışın Tanımı 1.2. Vade Farkı, Kur Farkı ve Matrahta Değişikliğe Yol Açan İşlemlerde KDV Oranı 1.2.1. Vade Farkları 1.2.2. Kur Farkları 1.2.3. Malların İade Edilmesi, İşlemin Gerçekleşmemesi veya İşlemden Vazgeçilmesi 1.3. İndirimli Orana Tabi Mallar ile Genel Orana Tabi Malların Birlikte Satılması Halinde Fatura Düzeni 2. ‹ndirimli Orana Tabi Baz› Mal ve Hizmetlere ‹liflkin Aç›klamalar 2.1. Konut Teslimleri ve İnşaat Taahhüt İşleri 2.1.1. Uygulanacak KDV Oranı 2.1.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Verilen İnşaat Taahhüt İşlerinde İndirimli Oran Uygulaması 2.1.3. Net Alan 2.2. Finansal Kiralama İşlemleri 2.3. Toptancı Hallerinde Faaliyet Gösterenler Tarafından Yapılan Teslimler 2.4. Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması 2.4.1. Kapsam 239 239 239 239 240 241 241 242 242 242 243 243 244 244 244 244 245 245 246 246 246 246 247 247 248 248 248 249 249 249 250 250 250 250 250 250 251 251 252 252 253 253 2.5. 2.6. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. C. 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.2. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinde Yiyecek-İçecek Hizmetleri 2.4.3. Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlarının Kullanıldığı Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmaların Durumu Geceleme Hizmetlerinde KDV Oran Uygulaması 2.5.1. Kapsam 2.5.2. Konaklama İşletmelerinde Kullanılan Alkollü İçecekler Dolayısıyla Yüklenilen KDV 2.5.3. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetleri İçin Verdikleri Aracılık Hizmetleri Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşleri ‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemlerde ‹ade Uygulamas› İade Tutarının Hesaplanması 3.1.1. Yılı İçinde Talep Edilen Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması 3.1.2. İzleyen Yıl İçerisinde Talep Edilen Nakden/Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması 3.1.3. İade Hesabına Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV 3.1.3.1. Genel Olarak 3.1.3.2. Stoklarda Yer Alan Mallar 3.1.3.3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler 3.1.3.4. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgeler Yılı İçerisindeki Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesi 3.2.1. Genel Olarak 3.2.2. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar 3.2.3. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Amaçlı Teslimlerinde Mahsuben İade 3.2.4. Mahsup İşlemi Yılı İçinde Mahsup Edilemeyen Vergilerin İadesi Diğer Hususlar 3.4.1. İndirimli Orana Tabi İşlemleriyle Birlikte Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemleri Bulunan Mükellefler 3.4.2. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Kaydıyla Teslimi 3.4.3. Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde İade Uygulaması 3.4.4. Süresinden Sonra İade Talebinde Bulunulması 3.4.5. İade İşlemi Sonuçlandırıldıktan Sonra İndirimli Orana Tabi İşlemlerin Matrahında Meydana Gelen Değişiklikler 3.4.6. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin İade Talepleri 3.4.7. Önceki Yıllara Ait İade Edilmeyen Alt Sınır Tutarları İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 3.5.1. Yılı İçinde İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 3.5.2. Yıllık İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 3.5.3. Yılı İçerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarların Beyannamede Gösterilmesi Açıklamalı Örnek ‹ND‹R‹M Vergi ‹ndirimi ‹ndirilemeyecek KDV Genel Açıklama İmalat Artıklarının Tesliminde KDV Uygulaması Sigorta Aracılarında KDV İndirimi 254 254 255 255 255 256 256 257 258 258 259 260 260 261 261 261 262 262 264 265 266 267 269 269 270 270 271 271 274 274 274 274 274 275 275 280 280 281 281 283 283 2.4. 3. 4. 4.1. 4.2. 5. 5.1. 5.2. 5.3 5.4. 5.5. 5.6. 6. 6.1. 6.2. Kullanım Süresi Geçen veya Kullanılamayacak Hale Gelen Mallara İlişkin Yüklenilen KDV'nin İndirimi ‹stisna Edilmifl ‹fllemlerde ‹ndirim K›smi Vergi ‹ndirimi Bağış Amacıyla Yapılan İnşaatlarda Durum Diğer Hallerde Kısmi Vergi İndirimi Uygulaması ‹ndirimin Belgelendirilmesi Fatura ve Benzeri Belge Liste ve Etiketlerde Fiyatların KDV Dâhil Olarak Gösterilmesi Verginin Fatura ve Benzeri Belgelerde Gösterilme Usulü Verginin Hesaplanması Verginin İndirimi İndirimin Zamanı Matrah ve ‹ndirim Miktarlar›n›n De¤iflmesi Genel Açıklama Sadece BSMV Kapsamındaki İşlemleri Yapanların Satın Aldıkları Malları İadesinde ve Gerçekleşmeyen Hizmetlerde KDV Uygulaması 284 284 284 284 285 285 286 287 287 288 288 289 290 290 290 IV. KDV ‹ADES‹NDE ORTAK HUSUSLAR 292 A. ‹ADE TUTARININ HESABI VE ‹ADEYE DAYANAK ‹fiLEM VE BELGELER 1. ‹adesi Talep Edilebilecek KDV 1.1. Kapsam 1.2. İşlemin Bünyesine Giren Verginin Hesabına Dahil Edilebilecek Unsurlar 1.3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde İade Uygulaması 1.4. YMM KDV İadesi Tasdik Raporu Hazırlanması Hizmetine Ait KDV 1.5. DİİB Sahibi Mükellefin İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV 2. Vergi ‹nceleme Raporu ve Teminat Aranmaks›z›n ‹ade 2.1. Mahsup Yoluyla İade 2.1.1. Mahsup Edilebilecek Borçlar 2.1.2. Mahsuben İade Talebi 2.2. Mahsup Sonrası Alacağın Nakden İadesi 3. Maliye Bakanl›¤›nca Belirlenen S›n›r› Aflmayan Nakden ‹adeler 4. YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporuna Dayal› Nakden ‹adeler 5. Teminat Karfl›l›¤› ‹ade 5.1. Genel Açıklama 5.2. Teminat Türleri 5.3. Teminat Miktarları 5.4. Teminat Mektuplarının İadesi 5.5. Teminat Mektuplarının Teyidi 6. Vergi ‹nceleme Raporu ile ‹ade 7. ‹ade Talebinde Aranan Belgeler 7.1. İade Talep Dilekçesi 7.2. İade Hakkı Doğuran İşlemin Beyan Edildiği Döneme Ait İndirilecek KDV Listesi 7.3. İade Hakkı Doğuran İşleme Ait Yüklenilen KDV Listesi 7.4. İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 7.5. Satış Faturaları Listesi 292 292 292 293 293 294 294 295 295 295 296 297 297 298 299 299 299 299 299 300 300 301 301 302 302 303 303 B. ‹ND‹R‹ML‹ TEM‹NAT UYGULAMASI S‹STEM‹ (‹TUS) 1. ‹TUS Sertifikas› Kapsam›na Giren Mükellefler 1.1. Genel Şartlar 1.2. Özel Şartlar 1.2.1. İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından 1.2.1.1. İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçılar: 1.2.1.2. Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç): 1.2.2. Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından 2. ‹TUS Sertifikas› Uygulamas›na Göre ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 2. ‹TUS Sertifikas›n›n ‹ptal edilmesi C. HIZLANDIRILMIfi ‹ADE S‹STEM‹ (H‹S) 1. H‹S Uygulamas› Kapsam›na Girecek Mükellefler 2. H‹S Uygulamas›na Göre ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 3. H‹S Sertifikas›n›n ‹ptal Edilmesi D. D‹⁄ER HUSUSLAR 1. ‹ade Hakk›n›n ‹ndirim Yoluyla Kullan›lmas› 2. Defter ve Belgelerin Zayi Olmas› (Yang›n, Su Bask›n›, Çal›nma Gibi) Durumunda ‹ade 3. Kamuya Ait Kurulufllara ‹ade 4. ‹stisna Kapsam›nda Yap›lan Teslim ve/veya Hizmetin Matrah›n›n De¤iflmesi ve Düzeltme ‹fllemleri 5. ‹stisna Kapsam›ndaki ‹fllemin Gerçekleflti¤i Dönemden Sonra Ortaya Ç›kan Ödemeler 6. ‹ade Taleplerinde, Sadece Listesi Gönderilen Belgelere ‹liflkin Saklama ve ‹braz Yükümlülü¤ü 7. Yoklama ve De¤erlendirme 8. Kay›t Düzeni E. ÖZEL ESASLAR 1. Ortak Hükümler 1.1. Amaç 1.2. Belge Kavramı 1.3. Özel Esaslara Tabi Mükellefler 1.4. Özel Esaslara Tabi Olmayan Mükellefler 1.5. Olumlu Rapor 1.6. Olumsuz Rapor 1.7. Genel Esaslar 2. Sahte Belge Düzenlemek Amac›yla Mükellefiyet Tesis Ettirilmesi 2.1. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenler 2.2. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenlere Mal Teslimi ve Hizmet İfasında Bulunanlar 3. Sahte Belge Düzenleyen veya Kullananlar 3.1. Sahte Belge Kavramı 3.2. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar 3.3. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar 3.4. Haklarında Sahte Belge Kullanma Raporu Bulunanlar 3.5. Haklarında Sahte Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar 4. Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleyen veya Kullananlar 4.1. Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kavramı 303 303 304 305 305 305 305 306 306 306 308 308 309 309 311 311 311 312 312 313 313 314 315 316 316 316 317 317 318 318 319 319 319 319 321 321 321 322 322 322 324 324 324 4.2. 4.3. 4.4. 4.5 . 5. 6. 6.1. 6.2. 7. 7.1. 7.2. 8. 9. 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 10. 11. 12. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanlar Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar ‹fllemlerin Gerçekli¤ini ‹spat Haklar›nda Olumsuz Rapor Bulunan Mükelleflerin ‹ade Talepleri Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanların İade Talepleri 6.1.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 6.1.2. Genel Esaslara Dönüş Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanlar 6.2.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 6.2.2. Genel Esaslara Dönüş Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleme veya Kullanma Tespiti Bulunan Mükelleflerin ‹ade Talepleri Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanlar 7.1.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 7.1.2. Genel Esaslara Dönüş Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanlar 7.2.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 7.2.2. Genel Esaslara Dönüş ‹adeye Esas Di¤er Belgelerin Sahte veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Olmas› Di¤er Tespitler Adresinde Bulunamama Defter ve Belge İbraz Etmeme Beyanname Vermeme İhtiyati Tahakkuk veya İhtiyati Haciz Uygulanan Mükellefler Özel Esaslara Tabi Mükelleflerin Kanuni Temsilcileri, Ortaklar›, Ortak Olduklar› veya Bunlar›n Kurduklar› veya Orta¤› Olduklar› Mükellefler ile Kanuni Temsilcisi Olduklar› Mükellefler Do¤rudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakk›nda Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar Geçifl Hükümleri 325 325 326 326 327 328 328 328 328 329 329 329 330 330 330 330 331 331 331 332 332 332 333 334 334 334 336 337 V. VERG‹N‹N TARHI VE ÖDENMES‹ 340 A. VERG‹LEND‹RME USULLER‹ B. VERG‹LEND‹RME DÖNEM‹ VE BEYAN ESASI 1. Vergilendirme Dönemi 2. Beyan Esas› 2.1. Genel Açıklama 2.2. Şahıs Şirketlerince Verilecek Beyannameler 2.3. Sigorta Aracıları Tarafından Verilecek Beyannameler 3. Beyanname Verme Zaman› 340 341 341 342 342 343 343 343 4. Beyanname Çeflitleri C. TARH ‹fiLEMLER‹ 1. Tarh Yeri 2. Tarhiyat›n Muhatab› 3. Tarh Zaman› D. VERG‹N‹N ÖDENMES‹ 344 344 344 345 345 346 VI. USUL HÜKÜMLER‹ VE ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR 347 A. USUL HÜKÜMLER‹ 1. Kay›t Düzeni B. ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR 1. Verginin Gider Kaydedilemeyece¤i 2. Müteselsil Sorumluluk 2.1. Kapsam 2.1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar 2.1.2. İİşleme Doğrudan Taraf Olmayanlar 2.2. Uygulama C. YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN TEBL‹⁄LER D. YÜRÜRLÜK 347 347 347 347 347 347 348 349 349 350 350 E. EKLER D‹Z‹N‹ 351 EK 1: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ BEYANNAMES‹ EK 2: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T B‹LD‹R‹M EK 3: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ÖZEL FATURA ‹LE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ‹Z‹N BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 4: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ÖZEL FATURA EK 5: YABANCI FUAR, SERG‹, PANAYIR KATILIMCILARI ‹LE TAfiIMACILARIN ‹ADE TALEP FORMU EK 6: 3065 SAYILI KANUNUN (13/a) MADDES‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 6A: ARAÇLARIN TESLİMİNE VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6B: ARAÇLARIN TADİL, ONARIM VE BAKIMINA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6C: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA EDENE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (Bizzat İmal ve İnşa Edenler ile Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler) EK 6D: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA ETTİREN FİRMAYA VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6E: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olanlar İçin) EK 6F: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) EK 7: 3065 SAYILI KANUNUN (13/c) BEND‹NDE DÜZENLENEN PETROL ARAMA FAAL‹YETLER‹ ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 7A: PETROL ARAMA ŞİRKETİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7B: PETROL ŞİRKETİ MÜTEAHHİTLERİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7C: İTHALAT İSTİSNASINA İLİŞKİN BELGE ÖRNEĞİ EK 7D: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7E: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) EK 8: ALTIN, GÜMÜfi ve PLAT‹N ‹LE ‹LG‹L‹ ARAMA, ‹fiLETME, ZENG‹NLEfiT‹RME RAF‹NAJ FAAL‹YETLER‹NDE ‹ST‹SNA UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 8A: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞINCA VERİLECEK YAZI ÖRNEĞİ EK 8B: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 9: 3065 SAYILI KANUNUN (13/d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 9A: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ SAHİBİ MÜKELLEFLERE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 9B: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ MAKİNA TEÇHİZAT İSTİSNASI BİLDİRİM FORMU EK 10: 3065 SAYILI KANUNUN (13/e) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 11: 3065 SAYILI KANUNUN (13/f) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 11A: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞU TARAFINDAN ASIL YÜKLENİCİYE VERİLEN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 11B: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞLARINA KDV KANUNUNUN (13/f) MADDESİ KAPSAMINDA YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLERİN ÜRETİMİNDE KULLANILACAK MAL VE HİZMETLERE AİT LİSTE ÖRNEĞİ EK 11C: YÜKLENİCİLERİN TESLİM VE İFALARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 11D: YÜKLENİCİ FİRMALARA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERE AİT LİSTE EK 12: AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹NE VEYA ONUN NAMINA ORTAK SAVUNMA AMACIYLA YAPILACAK MAL VE H‹ZMET ALIMLARINDA KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ ‹ST‹SNASI UYGULANMASI ‹Ç‹N TALEP BELGES‹ EK 13: 3996 SAYILI KANUNA GÖRE YAP-‹fiLET-DEVRET VEYA 3359 SAYILI KANUN ‹LE 652 SAYILI KARARNAMEYE GÖRE K‹RALAMA KARfiILI⁄I YAPTIRILAN PROJELERDE KDV ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N BELGE ÖRNE⁄‹ EK 14: 6111 SAYILI KANUNUN GEC‹Ç‹ 16 NCI MADDE UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 15: 3065 SAYILI KANUNUN (17/2-d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 16: L‹SANSLI DEPO ‹fiLET‹C‹LER‹ ‹Ç‹N KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ TAHS‹LÂT BELGES‹ EK 17: M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄INA BEDELS‹Z TESL‹M VE/VEYA ‹FA ED‹LMEK ÜZERE YAPILACAK B‹LG‹SAYAR VE DONANIMLARI ‹LE BUNLARA ‹L‹fiK‹N YAZILIM ALIMLARINA YÖNEL‹K KDV ‹ST‹SNA BELGES‹ EK 18: KES‹N VE SÜRES‹Z TEM‹NAT MEKTUBU ÖRNE⁄‹ EK 19: ‹ADES‹ TALEP ED‹LEN KDV HESAPLAMA TABLOSU EK 20: ‹TUS SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ EK 21: H‹S SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ 22 Bu Tebli¤in konusunu, 25/10/1984 tarihli ve 3065 say›l› Katma De¤er Vergisi (KDV) Kanununun1 ilgili maddeleri ile 13/2/2011 tarihli ve 6111 say›l› Kanunun2 geçici 16 nc› ve 4/1/1961 tarihli ve 213 say›l› Vergi Usul Kanununun3 120 nci maddelerinin Maliye Bakanl›¤›na verdi¤i yetkiler çerçevesinde bu ve di¤er Kanunlarda yap›lan düzenlemeler ile 3065 say›l› Kanunun uygulanmas›na iliflkin aç›klamalar oluflturmaktad›r. I- MÜKELLEF‹YET A. VERG‹N‹N KONUSU 1. Verginin Konusunu Teflkil Eden ‹fllemler KDV'nin konusuna giren ifllemler,3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesinde say›lm›fl olup, mal teslimi veya hizmet ifalar›n›n verginin konusuna girebilmesi için, Türkiye'de ticari, s›nai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lm›fl olmalar› veya ayn› maddede belirtildi¤i üzere, “di¤er” faaliyetler kapsam›nda yap›lmalar› gerekir. ‹thalatta ise prensip olarak her türlü mal ve hizmet ithali vergiye tabidir. Ayr›ca maddenin üçüncü f›kras›nda; • Bu faaliyetlerin kanunlar›n veya resmi makamlar›n gösterdi¤i gerek üzerine yap›lmas›n›n, • Bunlar› yapanlar›n hukuki statü ve kifliliklerinin, • Türk tabiyetinde bulunup bulunmamalar›n›n, • ‹kametgâh› veya iflyerlerinin yahut kanuni merkez veya ifl merkezlerinin Türkiye'de olup olmamas›n›n, ifllemlerin mahiyetini de¤ifltirmeyece¤i ve vergilendirmeye mani teflkil etmeyece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Bu hükme göre dar mükellef, tam mükellef, özel, resmi ayr›m› yap›lmaks›z›n, ifllemin Türkiye'de yap›lmas› flart›yla, söz konusu ifllemleri kim yaparsa yaps›n vergilendirilir. Ayr›ca di¤er vergi kanunlar›ndaki muafiyet ve istisnalar bu Kanuna göre geçerli de¤ildir. Örne¤in; kurumlar vergisinden muaf tutulan herhangi bir kifli veya kurulufl, KDV'ye tabi bir ifllem yapm›flsa, ifllemin 3065 say›l› Kanuna göre istisna edilmemifl olmas› flart›yla vergilendirilir. 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesine göre vergiye tabi tutulacak mal teslimleri ile hizmet ifalar›n›n kapsam, mahiyet ve özellikleri afla¤›da aç›klanm›flt›r. 1.1. Ticari, S›naî, Zirai Faaliyet ve Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yap›lan Teslim ve Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (1/1) inci maddesine göre Türkiye'de ticari, s›naî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Kanunun 1 inci maddesinin ikinci f›kras›nda ise bu faaliyetlerin devaml›l›¤›, kapsam ve niteli¤i Gelir Vergisi Kanunu4 hükümlerine göre, Gelir Vergisi Kanununda aç›kl›k bulunmad›¤› hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve di¤er ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edilece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 12.11.1984 tarihli ve 18563 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 225.02.2011 tarihli ve 27857 (1.mükerrer) say›l› Resmî Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 310.01.1961 tarihli ve 10705 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 406.01.1961 tarihli ve 10700 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 23 Buna göre; • Gelir Vergisi Kanununa göre ticari, s›naî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Ayr›ca Gelir Vergisi Kanununa göre faaliyeti ticari say›lan esnaf›n teslim ve hizmetleri de verginin konusuna girer. • Bu faaliyetlerden devaml›l›k arz edenler vergiye tabidir. Ar›zi faaliyetler çerçevesinde yap›lan teslim ve hizmetler ise vergiye tabi tutulmaz. Ancak 3065 say›l› Kanunun 1/3-h maddesi hükmüne göre ihtiyari mükellefiyet fleklinde vergilendirilmelerini isteyen mükelleflerin teslim ve hizmetleri vergiye tabidir. 1.2. ‹thalat 3065 say›l› Kanunun (1/2)nci maddesi uyar›nca, her türlü mal ve hizmet ithali vergiye tabidir. 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesinin son f›kras› uyar›nca ise ithalat›n kamu sektörü, özel sektör veya herhangi bir gerçek veya tüzel kifli taraf›ndan yap›lmas› veya herhangi bir flekil ve surette gerçeklefltirilmesi, özellik tafl›mas› vergilendirmeye tesir etmez. 1.3. Di¤er Faaliyetlerden Do¤an Teslim ve Hizmetler 3065 say›l› Kanunun 1/3 üncü maddesinde say›lan ifllemler ((g) bendi hariç), ticari, s›nai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lmasalar bile verginin konusuna girerler. Bunlar maddede yer alan bent numaralar› itibar›yla afla¤›daki gibidir: a) 3065 say›l› Kanunun (1/3-a) maddesine göre, PTT ile di¤er posta ve haberleflme kurulufllar› taraf›ndan yap›lan; posta, telefon, telgraf, teleks ve buna benzer haberleflme hizmetleri ile gazete, dergi, kitap, paket, koli tafl›ma ve da¤›t›m hizmetleri, havale ifllemleri ile bunlara benzer di¤er ifllemler vergiye tabi tutulur. Ayn› flekilde TRT ile di¤er kurulufllar taraf›ndan yap›lan radyo ve televizyon hizmetleri de vergiye tabidir. Bu hüküm, ticari nitelikli olmayan posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetlerle radyo ve televizyon hizmetlerini kapsamaya yöneliktir. Ticari nitelikte yap›lan söz konusu hizmetler, ticari faaliyet çerçevesinde yap›lan hizmet olarak her halükarda 3065 say›l› Kanunun (1/1)inci maddesine göre vergiye tabi tutulur. b) Spor-Toto, Piyango (Milli Piyango dâhil), at yar›fllar› ve bunlara benzer di¤er müflterek bahis ve talih oyunlar›n›n tertiplenmesi ve oynanmas› da bunlar› tertipleyen ve oynatanlar›n hukuki durumlar›na bak›lmaks›z›n vergiye tabidir. 3065 say›l› Kanunun 23 üncü maddesine göre bu türden ifllemlerde matrah, oyuna ve piyangoya kat›lma bedeli (Spor-Toto'da doldurulan kolon bafl›na al›nan ücret ve kupon bedeli); mükellef ise 3065 say›l› Kanunun 8 inci maddesine göre oyunlar› tertip edenlerdir. Buna göre, Spor-Toto oyununda mükellef Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤›, Milli Piyangoda Milli Arkan & Ergin Member of JPA International 24 Piyango Genel Müdürlü¤üdür. Bu nedenle Spor-Toto ve Milli Piyango bayileri bu iflleri nedeniyle mükellef say›lmazlar. c) Profesyonel sanatç›lar›n yer ald›¤› gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcular›n kat›ld›¤› sportif faaliyetler, maçlar, yar›fllar ve yar›flmalar tertiplenmesi ve gösterilmesi KDV'ye tabidir. Madde hükmünden anlafl›laca¤› üzere amatör nitelikli faaliyetler vergi d›fl›nda tutulmufltur. Amatör ve profesyonel ay›r›m›n›n, sanatç› veya sporcunun bu faaliyetleri karfl›l›¤›nda gelir elde edip etmemesine göre yap›lmas› gerekir. Profesyonel terimi, bir kiflinin mesle¤ini amatör gibi zevk için veya heves dolay›s›yla de¤il de kazanç sa¤lamak ve geçimini temin etmek amac›yla yapmas›n›; konser kavram› ise, genel veya özel bir toplant›da herhangi bir müzik türünde ve herhangi bir çalg›yla veya sesle veya her ikisi ile birlikte yap›lan müzik icras›n› ifade eder. E¤er sporcu ve sanatç› söz konusu faaliyetleri nedeniyle gelir elde ediyorsa profesyoneldir. Bu faaliyetini belli bir menfaat karfl›l›¤›nda yapmaktad›r. Dolay›s›yla amatör ve profesyonel ay›r›m› yap›l›rken sporcu ve sanatç›lar›n kat›ld›klar› gösteri, konser, maç, yar›fl ve benzeri organizasyonlar nedeniyle ferdi olarak veya ba¤l› bulundu¤u kurum, kurulufl, organizasyon, kulüp veya benzeri teflebbüsler arac›l›¤› ile belli bir gelir elde edip etmedi¤ine bak›lmal›d›r. Ayr›ca ticari bir organizasyon içinde yap›lan faaliyetlerin tamam› gelir sa¤lay›c› nitelikte oldu¤undan, bu tür faaliyetler herhangi bir ay›r›m yap›lmaks›z›n 3065 say›l› Kanunun (1/1) inci maddesindeki genel hükme göre vergilendirilir. d) 3065 say›l› Kanunun (1/3-d) maddesine göre, müzayede mahallerinde ve gümrük depolar›nda yap›lan sat›fllar vergiye tabidir. Müzayede yap›lan yerin, münhas›ran müzayede yap›m›na tahsis edilmifl olup olmamas› durumu de¤ifltirmez. Bu tür sat›fllarda vergi kesin sat›fl bedeli üzerinden hesaplan›r. e) 3065 say›l› Kanunun (1/3-e) maddesi uyar›nca, boru hatt› ile ham petrol, gaz ve bunlar›n ürünlerinin tafl›nmas› da vergi kapsam›na al›nm›flt›r. Bu tür tafl›ma iflinde mükellef, petrol boru hatlar›n› iflletenler, matrah ise tafl›ma bedelidir. f) 3065 say›l› Kanunun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n sahipleri, mutasarr›flar›, zilyetleri, irtifak ve intifa hakk› sahipleri veya kirac›lar› taraf›ndan kiralanmas› ifllemleri verginin konusuna girer. g) 3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesi uyar›nca, genel bütçe kapsam›ndaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunlar›n teflkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vak›flara, her türlü mesleki kurulufllara ait veya tabi olan veyahut bunlar taraf›ndan kurulan veya iflletilen müesseseler ile döner sermayeli kurulufllar›n veya bunlara ait veya tabi di¤er müesseselerin ticari, s›naî, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri vergiye tabi tutulur. h) Rekabet eflitsizli¤ini gidermek maksad›yla, iste¤e ba¤l› mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek Arkan & Ergin Member of JPA International 25 teslim ve hizmetler de 3065 say›l› Kanunun (1/3-h) maddesinde vergiye tabi ifllemler aras›nda say›lm›flt›r. Bu bent, verginin konusuna girmeyen baz› ifllemleri yapan kiflilerin de diledikleri takdirde ihtiyari olarak mükellef olabilmelerine imkân tan›mak amac›yla düzenlenmifltir. Bu flekilde mükellef olanlar, belge düzenleme, saklama, ibraz, beyanname verme ve benzeri hususlarda, 3065 say›l› Kanun ile 213 say›l› Vergi Usul Kanununda belirtilen di¤er ödevleri yerine getirir. 2. Teslim 3065 say›l› Kanunun 2 nci maddesine göre teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakk›n›n malik veya onun ad›na hareket edenlerce, al›c›ya veya onun ad›na hareket edenlere devredilmesidir. Bir mal›n al›c› veya onun ad›na hareket edenlerin gösterdi¤i yere veya kiflilere tevdii de teslim hükmündedir. Mal›n al›c›ya veya onun ad›na hareket edenlere gönderilmesi halinde, mal›n nakliyesinin bafllat›lmas› veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir. Teslim fiilinin tamamlanmas› için mal›n gönderildi¤i yere mutlaka varmas› veya bu gönderme veya tevdiinin al›c›ya ulaflmas› flart de¤ildir. Al›c›n›n bilgisi d›fl›nda dahi olsa, mal›n al›c› ad›na hareket eden bir kifliye, mesela al›c›n›n memuru veya vekiline veya gönderilmek üzere nakliyeci veya sürücüye tevdii halinde de teslim gerçekleflmifl say›l›r. 3065 say›l› Kanunun (2/2) nci maddesine göre, bir mal›n birden fazla kifli aras›nda zincirleme akit yap›lmak suretiyle el de¤ifltirmeksizin do¤rudan son al›c›ya devredilmesi halinde, son al›c›ya kadar aradaki safhalar›n her biri ayr› birer teslim say›l›r. 3065 say›l› Kanunun (2/3) üncü maddesine göre su, elektrik, gaz, ›s›tma, so¤utma ve benzeri flekillerdeki da¤›t›mlar da mal teslimidir. 3065 say›l› Kanunun (2/4) üncü maddesine göre kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesinin mutat oldu¤u veya bunlar›n yerine ayn› cins ve mahiyette kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesi hallerinde teslim, bunlar d›fl›nda kalan fleyler itibar›yla yap›lm›fl say›l›r. Örnek: Çiftçilerin fleker fabrikalar›na teslim ettikleri fleker pancar› karfl›l›¤›nda fabrika, pancar bedeli d›fl›nda çiftçiye ayr›ca bedelsiz küspe de veriyorsa, küspenin çiftçiye verilmesi teslim say›lmaz. Ancak teslim al›nan fleker pancar› karfl›l›¤› verilmeyen (yani verilmesi mutat olmayan), di¤er bir deyiflle çiftçiye istihkak› d›fl›nda bir bedel karfl›l›¤› sat›lan küspenin, çiftçiye verilmesi teslim say›larak vergilendirilir. Ayn› flekilde küspe ve di¤er tali maddelerin çiftçi d›fl›ndakilere teslimi de vergiye tabi olacakt›r. 3065 say›l› Kanunun (2/5) inci maddesine göre trampa, iki ayr› teslim hükmündedir. Trampada bir mal›n karfl›l›¤›n› di¤er bir mal teflkil etmektedir. Teslimin tayininde bedelin cinsi, hatta bir Arkan & Ergin Member of JPA International 26 bedelin bulunup bulunmamas› önemli de¤ildir. Trampada mallar›n mülkiyeti karfl›l›kl› olarak el de¤ifltirdi¤inden her iki taraf için de teslim gerçekleflmifl say›l›r. Bu durumda matrah trampa edilen mallar›n her birinin emsal bedeli olur. K›smi trampada yani trampa edilen mala karfl›l›k bir malla birlikte baflka fleyler de al›nmas› halinde, bunlar da vergiye tabi tutulur. Mal›n tasarruf hakk›n›n mutlaka bir bedel karfl›l›¤› devredilmesi flart de¤ildir. Bedelsiz teslimler de (hibe gibi) vergiye tabidir. Bu gibi durumlarda matrah,3065 say›l› Kanunun 27 nci maddesi uyar›nca emsal bedeli olur. 3. Teslim Say›lan Haller Teslim konusundaki tereddütleri gidermek amac›yla 3065 say›l› Kanunun 3 üncü maddesinde, baz› özel hallerin de teslim say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. 3065 say›l› Kanunun (3/a)maddesine göre; • Vergiye tabi mallar›n her ne suretle olursa olsun vergiye tabi ifllemler d›fl›ndaki amaçlarla iflletmeden çekilmesi, • Vergiye tabi mallar›n iflletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi, teslim say›larak vergiye tabi tutulur. Örnek: Akaryak›t ticareti ile u¤raflan bir flahs›n, satmak amac›yla ald›¤› bu akaryak›t›n bir k›sm›n› özel otomobilinde kullanmas› veya ticaretini yapt›¤› dayan›kl› tüketim mallar›ndan bir k›sm›n› kendi flahsi ihtiyac›nda kullanmak üzere iflletmeden çekmesi veya ücret, ikramiye, hediye, teberru gibi adlarla iflletme personeline vermesi de teslim say›larak vergiye tabi tutulur. Bu gibi hallerde iflletmeden çekilen de¤erlerin 3065 say›l› Kanunun 27 nci maddesine göre emsal bedeli ile de¤erlendirilmesi gerekir. 3065 say›l› Kanunun (3/b) maddesine göre, vergiye tabi mallar›n, üretilip teslimi vergiden istisna edilmifl olan mallar için her ne suretle olursa olsun kullan›lmas› veya sarf› da teslim say›l›r. 3065 say›l› Kanunun (3/c) maddesinde, mülkiyeti muhafaza kayd›yla yap›lan sat›fllarda, zilyetli¤in devri de teslim say›lm›flt›r. Mülkiyeti muhafaza kayd›yla yap›lan sat›fllarda al›c›ya teslim edilen tafl›n›r mal›n mülkiyeti sat›c›n›n üzerinde b›rak›l›r. Mal›n zilyetli¤inin devredildi¤i, ancak mülkiyet naklinin daha sonra gerçeklefltirildi¤i bu tür sat›fllarda vergileme için genel teslim tan›m›ndaki esaslara göre mülkiyetin devrini beklemek, verginin uzun süre al›nmamas› gibi bir sonuç do¤urur. Bu nedenle mülkiyeti muhafaza kayd› ile yap›lan sat›fllarda zilyetli¤in devri an›nda teslim, dolay›s›yla vergiyi do¤uran olay meydana gelmifl say›l›r. 4. Hizmet Verginin konusunu teflkil eden ifllemlerden biri olan hizmet,3065 say›l› Kanunun 4 üncü maddesinde “teslim ve teslim say›lan haller ile mal ithalat› d›fl›nda kalan ifllemlerdir” fleklinde tan›mlanm›flt›r. Bu ifllemler; bir fleyi yapmak, ifllemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, Arkan & Ergin Member of JPA International 27 muhafaza etmek, haz›rlamak, de¤erlendirmek, kiralamak, bir fleyi yapmamay› taahhüt etmek gibi flekillerde gerçekleflebilir. Maddede hizmet dolayl› bir flekilde tan›mlanm›fl, hizmet say›lan baz› ifllemler belirtilmifl ve bunlara benzeyen ifllemlerin de hizmet say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Bu nedenle hizmet, belli bir tan›m ve bilinen baz› ifllemlerle s›n›rland›r›lmam›flt›r. ‹leride de¤iflik flekillerde ortaya ç›kmas› muhtemel ifllemler de genel tan›m ve verilen örneklere nitelik ve mahiyet itibar›yla hizmet olarak de¤erlendirilebilir. 3065 say›l› Kanunun (4/2) maddesine göre, bir hizmetin karfl›l›¤›n›n bir mal teslimi veya hizmet olmas› halinde, bunlar›n her biri ayr› birer ifllem say›l›r ve hizmet veya teslim hükümlerine göre ayr› ayr› vergiye tabi tutulur. 5. Hizmet Say›lan Haller 3065 say›l› Kanunun 5 inci maddesine göre, vergiye tabi bir hizmetten iflletme sahibinin, iflletme personelinin veya di¤er flah›slar›n karfl›l›ks›z yararland›r›lmas› da hizmet say›larak vergiye tabi tutulur. 6. ‹fllemlerin Türkiye'de Yap›lmas› 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesine göre, Türkiye'de yap›lan ve maddede say›lan mal teslimleri ve hizmet ifalar› vergiye tabidir. Madde metninden anlafl›laca¤› üzere bir ifllemin KDV'ye tabi olmas› için; • ‹fllemlerin, Türkiye'de yap›lm›fl olmas› ve • ‹fllemlerin, 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesindeki flartlar› tafl›yan mal teslimleri ve hizmet ifalar› olmas›, gerekir. ‹thalat ise baflka bir flart aranmaks›z›n verginin konusuna girer. 3065 say›l› Kanunun 6 ve 7 nci maddelerinde, hangi ifllemlerin Türkiye'de yap›lm›fl say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre; • Mal teslimlerinde mallar›n teslim an›nda Türkiye'de bulunmas›, • Hizmet ifalar›nda ise hizmetin Türkiye'de yap›lmas› veya hizmetten Türkiye'de faydalan›lmas›, hallerinde ifllemler Türkiye'de yap›lm›fl say›l›r. 3065 say›l› Kanun, ifllemlerin Türkiye'de yap›lmas›n› mal teslimleri, hizmet ifalar› ve uluslararas› tafl›mac›l›k yönünden ayr› esaslara ba¤lam›flt›r. 6.1. Mal Teslimlerinin Türkiye'de Yap›lmas› 3065 say›l› Kanunun (6/a) maddesi hükmü ile mal teslimlerinde mallar›n teslim an›nda Türkiye'de bulunmas›, ifllemin Türkiye'de yap›lm›fl say›lmas› için yeterlidir. Arkan & Ergin Member of JPA International 28 Mal teslimlerinde, mal teslim eden flahs›n uyru¤una bak›lmaks›z›n, teslim Türkiye s›n›rlar› içinde yap›lm›flsa vergiye tabidir. Türkiye d›fl›nda yap›lan mal teslimleri ise verginin konusuna girmez. Dolay›s›yla bir Türk vatandafl›n›n Türkiye d›fl›ndaki mal teslimleri verginin konusuna girmez, yabanc› uyruklu bir flahs›n Türkiye içinde yapt›¤› mal teslimleri ise vergiye tabi tutulur. 6.2. Hizmetin Türkiye'de Yap›lmas› Hizmet ifalar›nda ifllemin Türkiye'de yap›lm›fl say›lmas› için, 3065 say›l› Kanunun (6/b) maddesine göre hizmetin Türkiye'de yap›lmas› veya hizmetten Türkiye'de faydalan›lmas› gerekir. Hizmetin Türkiye'de yap›lm›fl say›lmas› için belirtilen iki flart›n birlikte gerçekleflmesi gerekmez. fiartlardan herhangi birisinin oluflmas› halinde hizmet, Türkiye'de yap›lm›fl say›l›r. Bir di¤er ifade ile hizmet Türkiye'de yap›lm›flsa, hizmetten hangi ülkede faydalan›l›rsa faydalan›ls›n ifllem Türkiye'de yap›lm›fl say›l›r ve vergiye tabi olur. Hizmetin baflka bir ülkede yap›lmas› halinde bu hizmetten Türkiye'de faydalan›lm›fl ise ifllem yine Türkiye'de yap›lm›fl say›l›r. 6.3. Uluslararas› Tafl›ma ‹flleri 3065 say›l› Kanunun 7. maddesine göre, Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ile transit tafl›ma ifllerinde, hizmetin (tafl›ma iflinin) iç parkura isabet eden k›sm› Türkiye'de yap›lm›fl say›l›r. Bu hüküm ile Kanunun 1 inci maddesindeki Türkiye'de yap›lan ifllemlerin vergiye tabi olaca¤› hükmü birlikte de¤erlendirildi¤inde, uluslararas› tafl›ma ifllerinin sadece iç parkura isabet eden k›sm› vergilendirilir. Uluslararas› tafl›ma ifllerinin iç parkur d›fl›na isabet eden k›sm› ise verginin konusuna girmez. ‹ç parkur, Türkiye'nin siyasi s›n›rlar› içindeki aland›r. B. VERG‹N‹N KONUSU ‹LE ‹LG‹L‹ ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR 1. Kap ve Ambalaj Maddelerinin Vergilendirilmesi 3065 say›l› Kanunun (2/4) üncü maddesine göre, kap ve ambalajlar›n geri verilmelerinin mutat oldu¤u hallerde teslim, bunlar d›fl›nda kalan fleyler itibar›yla yap›lm›fl say›l›r. Buna göre, geri verilmesi mutat olan ambalaj maddelerinin içine konulduklar› maddelerle birlikte tesliminde vergi, as›l maddenin bedeli üzerinden hesaplan›r. Bu durumda, ambalaj maddesi verginin kapsam›na girmedi¤inden vergiye tabi tutulmaz. Di¤er bir anlat›mla, kap ve ambalaj içine konulan maddelerin el de¤ifltirmesinde, geri verilmeleri mutat olmak flart›yla kap ve ambalajlar teslim edilmifl yani mülkiyeti devredilmifl say›lmaz, kap ve ambalajlara ait tutarlar teslim bedeline dahil edilmez. Ancak kap ve ambalajlar›n bofl olarak veya içlerine konulan madde ile birlikte geri dönmeyecek flekildeki teslimleri vergiye tabidir. Geri dönmek üzere teslim edildi¤i halde geri dönmeyece¤i kesinlik kazanan kap ve ambalajlar için de geri dönmeyece¤inin kesinlik kazand›¤› tarih itibar›yla KDV uygulanmas› gerekir. Ambalajlanarak sat›lmas› mutat olan maddelerin tesliminde, faturada ambalaj için ayr›ca bir Arkan & Ergin Member of JPA International 29 bedel gösterilmemesi, bir di¤er ifade ile teslim bedelinin ambalaj maddesine ait tutar› da içine alacak flekilde tek tutar olarak gösterilmesi gerekir. Bu durumda ambalaj malzemesi, as›l maddenin tabi oldu¤u flartlara göre vergilendirilir. Di¤er bir anlat›mla, as›l madde indirimli oranda vergiye tabi ise bu teslimin tamam› için indirimli oran uygulan›r. Örnek: Sand›klarla yap›lan limon sat›fl›nda, sand›klar›n geri al›nmas›n›n mutat olmad›¤› hallerde, kesilen limon faturas› sand›k bedelini de kapsar. Böyle bir durumda, sand›k bedellerinin faturada ayr›ca gösterilmesi söz konusu de¤ildir. Kap veya ambalajlar›n geri verilmesinin mutat oldu¤u hallerde, sat›c› bu maddeleri aktiflefltirerek amortismana tabi tutar. Örne¤in; tüp gaz sat›fllar›nda bofl tüpün geri verilmesi mutat bir olayd›r. Çünkü bofl tüpü, sat›c› firma aktiflefltirerek amortismana tabi tutmaktad›r. 2. Kamu Kurum ve Kurulufllar›, Dernek ve Vak›flar ile Mesleki Kurulufllar›n Vergilendirilmesi 2.1. Genel Olarak 3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesinde say›lan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunlar›n teflkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vak›flar ile her türlü mesleki kurulufllar›n ticari, s›nai, zirai ve mesleki faaliyet kapsam›na girmeyen, kurulufl amaçlar›na uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi de¤ildir. Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesi kapsam›na giren mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemleri Kanunun (1/3-f) maddesine göre KDV'ye tabidir. Ancak yukar›da say›lan kurulufllar›n, iktisadi iflletmelerine dahil olmayan gayrimenkullerinin kiraya verilmesi ifllemleri Kanunun (17/4-d) maddesine göre vergiden istisnad›r. Öte yandan yukar›da say›lan kurulufllara ait veya tabi olan veya bunlar taraf›ndan kurulan ve iflletilen müesseseler ile döner sermayeli kurulufllar, iktisadi iflletme olarak mütalaa edilir. Bunlar›n ticari, s›naî, zirai ve mesleki faaliyetleri vergiye tabi tutulur. Bu çerçevede belediyelere ba¤l› otobüs, havagaz›, su, elektrik, mezbaha, so¤uk hava deposu vb. iflletmeler ile döner sermayeli kurulufllar, istisna kapsam›na girmeyen faaliyetleri dolay›s›yla vergiye tabi olurlar. 2.2. Genel Bütçeli ‹dareler Genel bütçeli idarelerin faaliyetleri esas olarak KDV'nin konusuna girmez. Ancak 3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesi hükmüne göre genel bütçeli idarelerin ticari, s›naî, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri vergiye tabidir. Ticari, s›naî, zirai ve mesleki faaliyetlerine dair harcamalar› genel bütçeden karfl›lanan idarelerin, vergiye tabi faaliyetlerine ait KDV mükellefiyetlerinin afla¤›daki flekilde yerine getirilmesi uygun görülmüfltür. Arkan & Ergin Member of JPA International 30 3065 say›l› Kanunun (46/5) inci maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye istinaden, Bakanl›¤›m›za baflvurarak izin alan genel bütçeli idarelerin vergiye tabi ifllemleri sebebiyle KDV mükellefiyetleri tesis edilmez, bu ifllemleriyle ilgili KDV vezne al›nd›lar›nda ayr›ca gösterilmek kayd›yla muhasebe birimlerince tahsil edilir. Di¤er taraftan genel bütçeli idarelere ba¤l› iktisadi amaçl› kurulufllar›n, mesela döner sermayeli iflletmelerin, teslim ve hizmetleri ile ilgili mükellefiyetlerinin genel esaslara göre yerine getirilece¤i ve bu uygulamadan faydalanamayacaklar› tabiidir. 2.3. Kamu Kurulufllar›nca Personele Sa¤lanan Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesinde say›lan kurum ve kurulufllar›n ticari, s›naî, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri KDV'ye tabidir. Ancak, askeri k›fllalardaki kantinler ile kamu kurumlar›na ait misafirhane, krefl, yemekhane, e¤itim ve dinlenme tesislerinin iflletilmesi veya yönetilmesi suretiyle yürütülen faaliyetler kar amac› tafl›mamalar› nedeniyle ticari faaliyet kapsam›na girmedi¤inden, münhas›ran ilgili kurum ve kurulufl mensuplar›na hitap etmeleri flart›yla vergiye tabi tutulmaz. Öte yandan bu kurulufllara yap›lan mal teslimlerinin ve hizmet ifalar›n›n, 3065 say›l› Kanunun genel hükümleri çerçevesinde vergilendirilece¤i tabiidir. 3. Nakil Vas›talar›n Sat›fl› KDV mükelleflerince iflletmelerinde kullan›lan otomobil, kamyon, minibüs, otobüs gibi nakil vas›talar›n›n teslimi vergiye tabidir. ‹flletmenin mutat faaliyetinin, bu mallar›n iflletilmesi veya al›m sat›m› olmamas› bu durumu de¤ifltirmez. Ancak özel hizmetlerde kullan›lan binek otomobilleri ile basit usulde vergilendirilen veya vergiden muaf olanlar taraf›ndan yap›lan nakil vas›ta teslimleri, vergiye tabi tutulmaz. 4. Avukatl›k Ücretleri Mahkemelerce hükmolunan avukatl›k ücretlerinin davay› kazananlara ödenmesi KDV'nin konusuna girmez. Ancak bu paralardan sözleflmeleri gere¤i ücret karfl›l›¤› çal›flanlar d›fl›nda kalan avukatlara intikal eden k›s›m, serbest meslek kazanc› kapsam›nda vergiye tabi olur. Avukatlar ald›klar› bu para için davay› kazanana serbest meslek makbuzu düzenler ve makbuzda al›nan tutar üzerinden KDV hesaplay›p ayr›ca gösterirler. Mahkeme karar›nda “KDV hariç” fleklinde bir ifadenin yer almamas› halinde, vekalet ücretinin KDV dahil oldu¤u kabul edilir ve iç yüzde oran› uygulanmak suretiyle hesaplanan KDV, düzenlenen serbest meslek makbuzunda gösterilir. 5. Personele Sa¤lanan Menfaatler KDV uygulamas›nda personele bedelsiz sa¤lanan menfaatlerden afla¤›da say›lanlar vergiye tabi tutulmaz: Arkan & Ergin Member of JPA International 31 a) Personele iflyerinde veya müfltemilat›nda yemek verilmesi, b) Personele yatacak yer veya konut tahsisi, c) Personelin toplu olarak iflyerine gidip gelmesini sa¤lamak amac›yla yap›lan tafl›ma hizmetleri, ç) Personele demirbafl olarak verilen giyim eflyas›. ‹flletmenin iktisadi faaliyetini sürdürebilmesi için yap›lan ve iflletmede yarat›lan katma de¤erin bir unsuru olan bu masraflar, maliyetin bir parças› oldu¤undan, personele tahsis s›ras›nda vergiye tabi tutulmaz, bu mal ve hizmetlerin iktisab›nda yüklenilen vergiler ise genel hükümlere göre indirim konusu yap›labilir. 6. Müzayede Mahallinde Yap›lan Sat›fllar 6.1. Genel Olarak 3065 say›l› Kanunun (1/3-d) maddesine göre, cebri icra, izale-i flüyu, ipote¤in paraya çevrilmesi, tasfiye gibi nedenlerle yap›lan aç›k art›rma, pazarl›k ve di¤er flekillerdeki sat›fllar da dahil olmak üzere, müzayede mahallerinde yap›lan her türlü sat›fllar KDV'ye tabidir. Kanunun istisna ve vergi oranlar›na iliflkin hükümleri bu sat›fllar için de geçerlidir. Bu sat›fllarda vergiyi do¤uran olay, sat›fl›n yap›ld›¤› tarihte vuku bulmaktad›r. Verginin mükellefi sat›fllar› düzenleyen özel veya resmi kifli ve/veya kurulufllar olup, 3065 say›l› Kanunun (23/d) maddesi hükmüne göre, sat›lan mal›n kesin sat›fl bedeli KDV'nin matrah›d›r. Ancak izale-i flüyu çerçevesinde yap›lan sat›fllarda al›c›n›n hissedarlardan biri olmas› halinde hissesi, bu hisse için mülkiyet devri söz konusu olmad›¤›ndan matrahtan indirilir. Bu sat›fllarda giderler dolay›s›yla ödenen vergiler, mallar›n kesin sat›fl bedeli üzerinden hesaplanan vergiden indirilemez, ancak müzayedeyi düzenleyenin komisyonu üzerinden hesaplanan KDV'den indirilebilir. Bir komisyon söz konusu de¤ilse, yüklenilen vergiler gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. Bu sat›fllarla ilgili beyan ve ödeme mükellefiyeti genel esaslara göre yerine getirilir. Baflka faaliyetleri dolay›s›yla sürekli beyanname vermek zorunda olmayan resmi kurulufllar (icra daireleri hariç) taraf›ndan bu flekilde tahsil edilen KDV, yetki alan› içerisinde bulunulan vergi dairelerine en geç 7 (yedi) gün içinde ödenir. Ancak tahsilât tutar›n›n 50.000TL'yi aflmas› halinde, bu süre beklenilmeksizin ertesi gün mesai bitimine kadar ödenmesi zorunludur. Müzayede suretiyle yap›lan sat›fllarda esas olan organizasyonun düzenlenmesi olup, müzayedeye kat›lan say›s›n›n birden fazla kifli olmamas›, ifllemin mahiyetini de¤ifltirmez. 6.2. ‹cra Dairelerinde Yap›lan Sat›fllar 3065 say›l› Kanunun 40 ›nc› maddesi ile Kanunun (17/1) inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllara; • Sadece vergiye tabi ifllemlerinin bulundu¤u dönemler için beyanname verdirme, • Beyanname yerine kaim olmak üzere iflleme esas belgeleri kabul etme, Arkan & Ergin Member of JPA International 32 • Bu mükelleflere ait verginin beyan ve ödeme zaman› ile tahsiline iliflkin usul ve esaslar› belirleme, konusunda Bakanl›¤›m›za yetki verilmifltir. Söz konusu yetki çerçevesinde, 3065 say›l› Kanunun (1/3-d) maddesi uyar›nca müzayede yoluyla sat›fl yapan icra dairelerinin bu sat›fllar›yla ilgili KDV'nin beyan ve ödenmesi ile ilgili ifllemlerini afla¤›daki flekilde yürütmeleri uygun görülmüfltür. 6.2.1. Verginin Mükellefi ‹cra yoluyla yap›lan sat›fllarda verginin mükellefi, sat›fl› gerçeklefltiren icra daireleridir. 6.2.2. Verginin Beyan› ve Ödenmesi ‹cra dairelerince müzayede mahallinde yap›lan sat›fllar nedeniyle hesaplanan KDV, ilgili mevzuat› uyar›nca en geç bedelin tahsil edildi¤i günü izleyen günün mesai saati bitimine kadar vergi dairesine beyan edilip ayn› süre içinde ödenir. Sat›fla ait KDV'nin bu süre içinde beyan edilerek ödenmemesi halinde, teslim gerçeklefltirilmez. Bu ifllem s›ras›nda her bir sat›fla ait bilgileri içeren ve bu Tebli¤ ekinde örne¤i yer alan (EK:1) 5 No.lu KDV Beyannamesi kullan›l›r. Bu beyanname, sat›fl› gerçeklefltiren icra dairesi yetkilisi taraf›ndan imza, tarih ve mühür kullan›lmak suretiyle onaylan›r. Her bir sat›fla ait KDV'nin tahakkukuna esas olmak üzere düzenlenen bu belgenin bir örne¤i ile vergi dairesi makbuzu, mükellef taraf›ndan 213 say›l› Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklan›r. 6.2.3. Ayl›k Bildirim ‹cra dairelerince bir ay içinde yap›lan sat›fllarla ilgili olarak vergi dairesine beyan edilerek ödenen KDV'ye ait bilgiler, ertesi ay›n sonuna kadar, örne¤i bu Tebli¤ ekinde yer alan (EK:2) bildirim ile vergi dairesine ayr›ca bildirilir. Bu bildirim, sat›fl›n olmad›¤› dönemlerde de vergi dairesine verilir. Bildirimin vergi dairesine verilmemesi halinde, 213 say›l› Vergi Usul Kanununun (352/II-7) nci maddesine göre usulsüzlük cezas› uygulan›r. Beyanname ve bildirim, mükellefler taraf›ndan bu Tebli¤in ekinde yer alan örneklere göre ço¤alt›l›p kullan›labilir. 6.3. ‹fllemin Gerçekleflmemesi Müzayede mahallinde yap›lan sat›fllarda, sat›fl›n herhangi bir sebeple gerçekleflmemesi halinde vergi tahakkuk ettirilmez, tahakkuk ettirilen vergi terkin edilir. Buna göre, müzayede suretiyle yap›lan sat›fllarda herhangi bir nedenle mallar›n al›c›ya tesliminin gerçekleflmemesi halinde vergiyi do¤uran olay meydana gelmez. Arkan & Ergin Member of JPA International 33 Bu durumda teslimi gerçekleflmeyen mallar için KDV'nin ödenmifl olmas› halinde, bu vergi tahakkuktan terkin edilerek, al›c›ya ödenmek üzere sat›fl› yapan kurum veya kurulufla iade edilir. 7. Adi Ortakl›klarda Vergileme KDV uygulamas›nda adi ortakl›klar, ba¤›ms›z iflletme birimleri olarak ayr› vergi mükellefiyetine sahiptir. Buna göre; adi ortakl›klarca defter tutma, belge düzenleme, muhafaza ve ibraz gibi vergi ödevleri ile beyanname verme ve vergi ödeme gibi mükellefiyetlerinin ortaklar›ndan ayr› olarak yerine getirilmesi, ortakl›¤›n KDV ile ilgili hesaplar›n›n, ortaklar›n varsa flahsi iflletmelerindeki ifllemlerden ayr› yap›lmas› gerekir. Adi ortakl›klarda, ortakl›¤›n sona ermesi sonucunu do¤urmayan hisse devri ifllemleri KDV'ye tabi de¤ildir. Ortakl›¤›n sona ermesi sonucunu do¤uran devir ifllemlerinde ise vergi uygulan›r. Buna göre bir adi ortakl›kta, ortaklardan biri veya birkaç›n›n hisselerini di¤er ortaklara veya üçüncü flah›slara devretmesi, bu flekilde ortakl›ktan baz› ortaklar›n ayr›lmas› veya ortakl›¤a yeni ortaklar›n al›nmas› halinde, mevcut adi ortakl›k, ortak say›s›ndaki de¤ifliklik d›fl›nda aynen devam ediyorsa, bu hisse devri ifllemlerinde vergi uygulanmaz. Hisse devri ifllemleri adi ortakl›¤›n sona ermesi sonucunu do¤uruyor veya ortakl›k, ortaklar›n karar› ile feshediliyorsa, bu devir ifllemlerine vergi uygulanmas› gerekir. Vergi uygulamas› afla¤›daki flekilde yap›l›r. Ortaklardan biri veya birkaç›n›n hisselerinin di¤er ortak veya ortaklara devredilmesi suretiyle ortakl›¤›n sona ermesi halinde; devralan ortak veya ortaklar›n kendi hisseleri ile sat›n ald›klar› hisseler dikkate al›nmaks›z›n, ortakl›kça, devralan ortak veya ortaklara teslim edilen toplam mal bedeli üzerinden KDV hesaplan›r. Ortakl›k taraf›ndan düzenlenecek olan faturada ayr›ca gösterilecek olan bu vergi, ilgili dönem ifllemleri ile birlikte adi ortakl›¤›n son beyannamesine dahil edilerek beyan edilir. Devralan ortak veya ortaklar taraf›ndan ise genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›labilir. KDV yönünden iflletme baz›nda de¤erlendirilen adi ortakl›klarda, KDV beyannamesi ortakl›k ad›na düzenlenir ve ortaklardan birisi taraf›ndan imzalanmak suretiyle ilgili vergi dairesine verilir. Ortaklar›n verginin ödenmesi bak›m›ndan müteselsil sorumluluk tafl›malar› nedeniyle, ortaklar›n ad›, soyad›, adresleri ve ba¤l› bulunduklar› vergi dairelerini gösteren bir liste vergi dairesine verilir. Listede yer alan bilgilerde de¤ifliklik olmas› halinde bu de¤iflikliler de vergi dairesine bildirilir. 8. Arsa Karfl›l›¤› ‹nflaat ‹flleri Arsa karfl›l›¤› inflaat iflinde iki ayr› teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi taraf›ndan müteahhide arsa teslimi; ikincisi ise müteahhit taraf›ndan arsaya karfl›l›k olarak arsa sahibine verilen konut veya iflyeri teslimidir. Karfl›l›kl› olarak gerçekleflen bu teslimlerin her birinin KDV karfl›s›ndaki durumu afla¤›da aç›klanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 34 8.1. Arsa Sahibi Taraf›ndan Müteahhide Arsa Teslimi Arsan›n bir iktisadi iflletmeye dahil olmas› veya arsa sahibinin arsa al›m sat›m›n› mutat ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, konut veya iflyeri karfl›l›¤› müteahhide yap›lan bu arsa teslimi KDV'ye tabidir. Ancak arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek flekilde, ar›zi bir faaliyet olarak arsas›n› daire veya iflyeri karfl›l›¤›nda müteahhide tesliminde vergi uygulanmaz. 8.2. Müteahhit Taraf›ndan Arsa Sahibine Konut veya ‹flyeri Teslimi Müteahhit taraf›ndan arsa sahibine arsan›n karfl›l›¤› olarak yap›lan teslimlerde, emsal bedel üzerinden KDV uygulan›r. 9. Yurt D›fl›na Düzenlenen Turlar Türkiye'de yerleflik seyahat acentelerince organize edilerek yurt d›fl›na düzenlenen turlara kat›lanlara, yurt d›fl›nda verilen yeme-içme, konaklama, ulaflt›rma, rehberlik, gezi, sa¤l›k vb. hizmetler yurt d›fl›nda verildi¤inden ve yolcular bu hizmetlerden yurt d›fl›nda yararland›¤›ndan, bu hizmetler Türkiye'de ayr›ca KDV'ye tabi tutulmaz. Ancak, tur organizasyonuna kat›lanlara yurt içinde verilen hizmetler KDV'ye tabidir. Bu nedenle tur faaliyetiyle ilgili olarak yurt d›fl›ndan sat›n al›nan hizmet bedellerinin 213 say›l› Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belgelenmesi kofluluyla, bu hizmetlere ait masraf ve belgelerde gösterilen tutarlara KDV uygulanmaz. Seyahat acentesi taraf›ndan müflterilere kesilecek faturada hizmet karfl›l›¤›n› teflkil eden tüm bedel gösterilir. Ancak, KDV yurt d›fl›nda verilen hizmet bedelleri düflüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplan›r. Di¤er taraftan, yurt d›fl›na yap›lan yolcu tafl›mac›l›¤›na ait bedelin ayr›ca fatura edilmesi veya kesilecek faturada tafl›mac›l›k karfl›l›¤›n› teflkil eden bedelin ayr›ca gösterilmifl olmas› halinde, bu bedel3065 say›l› Kanunun 14 üncü maddesi uyar›nca KDV'den istisnad›r. Örnek: (A) seyahat acentesinin Nisan/2013 döneminde düzenledi¤i tur faaliyetleri nedeniyle elde etti¤i bedellerin toplam› 50.000 TL'dir. Firman›n bu seyahat s›ras›nda müflterileri için yurt d›fl›ndan sat›n ald›¤› konaklama, yeme-içme, rehberlik gibi hizmetlere ait giderler 213 say›l› Vergi Usul Kanununa uygun belgelerle tevsik edilmifltir. Bu tür giderler toplam› 15.000 TL, tafl›mac›l›¤a ait bilet bedelleri toplam› ise 20.000 TL'dir. Bu ifllemde, 15.000 + 20.000 = 35.000 TL KDV'ye tabi tutulmaz. 50.000 - 35.000 = 15.000 TL üzerinden ise KDV hesaplan›r. Ancak bu flekilde ifllem yap›labilmesi için firman›n müflterilerine kesece¤i faturalarda; yurt d›fl›nda yap›lan masraf tutar›n› ve tafl›mac›l›k bedelini ayr› ayr› göstermesi, kalan bedel üzerinden vergi hesaplamas› gerekir. Arkan & Ergin Member of JPA International 35 10. Promosyon Ürünleri, Numune ve Eflantiyonlar 10.1. Promosyon Ürünleri Ticari hayatta, ticareti yap›lan mallara olan talebin art›r›lmas› amac›yla, bir tak›m pazarlama teknikleri gelifltirilmekte, sat›fl› yap›lan mal›n yan›nda baflka bir mal›n ayr›ca bir bedel al›nmaks›z›n verilmesi de s›kça karfl›lafl›lan bir pazarlama tekni¤i olarak ortaya ç›kmaktad›r. Bir mal›n tasarruf hakk›n›n malik veya ad›na hareket edenlerce, al›c›ya veya ad›na hareket edenlere devri olarak tan›mlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir iflletmenin yapt›¤› bedelsiz teslimler de KDV'ye konu olmaktad›r. Ancak, firmalar›n iktisadi faaliyetini geniflletme, emsal iflletmelerle rekabet edebilme, üretim veya sat›fl›n› yapt›klar› mallara olan talebi koruma veya art›rma amac›yla bir mal›n yan›nda baflka bir mal verilmesi fleklinde gerçekleflen ifllemlerde, promosyon ürünü aç›s›ndan bir bedelsiz teslim söz konusu olmaz. Zira, firman›n geniflleyen faaliyetiyle ba¤lant›l› olarak iflletmede yarat›lan katma de¤er artar. Nitekim piyasadan sat›n al›nan veya ithal edilen mallar›n promosyon ürünü olarak müflterilere verilmesi, mükellefler aç›s›ndan pazarlama gideri niteli¤ini tafl›d›¤›ndan, bu mallar›n al›fl bedelleri gider olarak kaydedilebilir. Dolay›s›yla, firman›n yaratt›¤› katma de¤er içerisinde vergilenen promosyon mallar›n›n müflterilere verilmesi s›ras›nda KDV hesaplanmas›na gerek bulunmay›p, bu ürünler için yüklenilen KDV ise indirim konusu yap›labilir. Bu durum, KDV sistemindeki farkl› oran uygulamas› nedeniyle baz› sorunlara neden olmakta ve düflük oranda vergiye tabi bir mal›n yan›nda yüksek oranda vergiye tabi bir mal›n promosyon ürünü olarak verildi¤i hallerde, promosyon olarak verilen mallar›n ticaretini yapan firmalar aç›s›ndan haks›z rekabet sorunu ortaya ç›kmaktad›r. 3065 say›l› Kanunun (29/4) üncü maddesi ile vergi indirimi uygulamas›nda do¤abilecek aksakl›klar›, vergi mükerrerli¤ine ve vergi muafiyetine meydan vermeyecek flekilde, bu Kanunun ana ilkelerine uygun olarak giderme ve indirimle ilgili usul ve esaslar› düzenleme konusunda Bakanl›¤›m›za yetki verilmifltir. Bu yetki çerçevesinde, promosyon ürünü olarak verilen mal›n (ayn› iflletmede imal veya infla edilenler dahil) tabi oldu¤u KDV oran›n›n; • Sat›fl› yap›lan mala ait KDV oran›na eflit veya daha düflük oranda olmas› halinde promosyon ürünü için yüklenilen KDV'nin tamam›n›n indirim konusu yap›lmas›, • Sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u KDV oran›ndan yüksek olmas› halinde ise promosyon ürünü için yüklenilen KDV'den, sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u orana isabet eden k›sm›n indirim konusu yap›lmas›, kalan k›sm›n gelir veya kurumlar vergisi aç›s›ndan gider veya maliyet olarak dikkate al›nmas›, uygun görülmüfltür. Arkan & Ergin Member of JPA International 36 Her iki durumda da promosyon ürünü olarak sat›n al›nan, ithal edilen ya da ayn› iflletmede imal veya infla edilen mallar›n; ne kadar›n›n ayn› dönemde ayr›ca bir bedel tahsil edilmeksizin verilece¤i, ne kadar›n›n stoklarda kalaca¤› bilinemedi¤inden bu mallara iliflkin olarak yüklenilen vergi, öncelikle "indirilecek KDV" hesab›na al›n›r. Birinci durumda, promosyon mallar›n›n al›m›, imal veya inflas› ile her hangi bir bedel al›nmaks›z›n müflterilere verilmesi iflleminin ayn› dönemde veya farkl› dönemlerde gerçekleflmesi, bu mallarla ilgili olarak yüklenilip indirim konusu yap›lacak KDV aç›s›ndan bir önem tafl›maz. Promosyon ürününün tabi oldu¤u KDV oran›n›n, sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u orandan yüksek oldu¤u hallerde ise; • Promosyon olarak verilen mallar›n al›m›, imal veya inflas› ile ayr›ca bir bedel tahsil edilmeksizin müflterilere verilmesi iflleminin ayn› dönemde gerçekleflmesi halinde, bu mallarla ilgiliolarak yüklenilen ve öncelikle "indirilecek KDV" hesab›na al›nm›fl olan KDV'den, sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u orana isabet eden k›s›m d›fl›ndaki tutar, "indirilecek KDV" hesab›ndan ç›kar›larak gider hesaplar›na intikal ettirilir. • Promosyon ürününün sat›n al›nd›¤› ya da iflletmede imal veya infla edildi¤i dönemde de¤il de daha sonraki dönemlerde müflterilere verilmesi halinde ise bu ürünlerle ilgili olarak mallar›n sat›n al›nd›¤›, imal veya infla edildi¤i dönem beyannamesinde "indirilecek KDV" olarak beyan edilen tutardan, sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u orana isabet eden k›sm›n düflülmesinden sonra kalan tutar, ürünlerin ayr›ca bir bedel al›nmaks›z›n teslim edildi¤i dönem beyannamesinin “‹lave Edilecek KDV” sat›r›na dahil edilerek beyan edilir ve ayn› miktar gider veya maliyet hesaplar›na al›n›r. Promosyon ürünü için yüklenilen vergiden indirim konusu yap›lacak k›s›m; Sat›fl› yap›lan mal›n tabi oldu¤u oran Promosyon ürünü için yüklenilen vergi tutar› X Promosyon ürününün tabi oldu¤u oran formülü ile hesaplan›r, artan k›s›m gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. Öte yandan, promosyon ürünü olarak verilen mallar›n al›fl› s›ras›nda yap›lan di¤er giderlere iliflkin yüklenilen KDV genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›l›r. Örnek 1: (A) gazetecilik firmas›, periyodik dönemler halinde veya her gün gazetenin yan›nda ek olarak bir dergi vermektedir. Gazetenin sat›fl›n› art›rmak amac›yla ve ayr›ca bir bedel al›nmaks›z›n verilen bu dergi, iflletmede yarat›lan katma de¤erin bir unsuru niteli¤inde oldu¤undan tesliminde ayr›ca KDV hesaplanmaz. Gazete ve derginin teslimi ayn› oranda KDV'ye tabi oldu¤undan, dergi için yüklenilen verginin tamam› indirim konusu yap›l›r. Örnek 2: Bir deterjan firmas›, imal ederek sat›fl›n› yapt›¤› ürünlere olan talebi art›rmak amac›yla 4 kg deterjan alan müflterisine, ayr›ca bir bedel almaks›z›n 1 kg daha deterjan vermek suretiyle bir kampanya düzenlemifltir. Deterjanlar›n toplam bedeli 20 TL'dir. Bu ifllemde sat›fl› yap›lan mal 4 kg de¤il 5 kg deterjand›r. Dolay›s›yla, sat›fl› yap›lan mal›n teslim bedeli olan 20 TL üzerinden KDV hesaplanmas›, yüklenilen KDV'nin tamam›n›n indirim konusu yap›lmas› gerekir. Arkan & Ergin Member of JPA International 37 Örnek 3: (A) gazetecilik iflletmesi, okurlar›na 30 kupon karfl›l›¤›nda kitap verece¤ini taahhüt etmifl ve Eylül/2013 döneminde (B) firmas›ndan 80.000 adet kitap sat›n alm›flt›r. Bu al›fl ifllemi s›ras›nda 800.000TL mal bedeli ve 64.000TLKDVödemifltir. Gazete iflletmesinin okurlar›na verece¤i kitaplar›n bedelleri gelir ve kurumlar vergisi aç›s›ndan pazarlama gideri olarak kabul edilir ve ayr›ca bir bedel al›nmamas› kofluluyla, bu ürünlerin tesliminde KDV hesaplanmaz. Bu ifllemde sat›fl› yap›lan mal gazete olup teslimi (% 1), promosyon ürünü olarak verilen kitap ise (% 8) oran›nda KDV'ye tabidir. Gazete iflletmesi, promosyon mallar›n›n al›m› için yüklendi¤i KDV'nin tamam›n› öncelikle "indirilecek KDV" hesab›na al›r. Promosyon mallar›n›n tümünün ayn› dönemde müflterilere verilmesi halinde, iflletmenin kitaplar için yüklendi¤i KDV'den, sadece ana mal›n tabi oldu¤u orana (% 1) isabet eden k›sm› indirim hesaplar›nda kal›r, artan k›s›m gider hesaplar›na al›n›r. Yukar›daki formül çerçevesinde indirim konusu yap›lacak KDV; 64.000 TL x (1 : 8) = 8.000 TL olarak hesaplan›r. (64.000 - 8.000 =) 56.000 TL ise gider olarak dikkate al›nabilir 10.2. Eflantiyon veya Numune Mallar Verilmesi Firmalar›n belirli zamanlarda, özellikle dini bayramlarda ve y›lbafllar›nda kendi tan›t›mlar›n› yapmak amac›yla herhangi bir bedel almaks›z›n kalem, anahtarl›k, ajanda, takvim ve benzeri eflya da¤›tmalar› geleneksel hale gelmifltir. Ticari hayatta eflantiyon olarak adland›r›lan bu ürünler, her ne kadar iflletmede tüketilmemekte ise de ayni pazarlama gideri niteli¤inde oldu¤undan, bu ürünlerin müflterilere ayr›ca bir bedel al›nmaks›z›n teslimi KDV hesaplanmas›n› gerektirmez. Di¤er taraftan, firmalar halen sat›fl›n› yapt›klar› veya piyasaya yeni ç›kard›klar› bir ürünün tan›t›m›n› sa¤lamak amac›yla numune mallar üretmekte ve bu mallar› da ayr›ca bir bedel tahsil etmeksizin vermektedir. Ana mal›n bütün özelliklerini tafl›makla birlikte, sat›fla konu edilemeyecek bir miktarla s›n›rl› olan ve üzerinde “Numunedir, parayla sat›lmaz, vb.” ibareleri tafl›yan bu mallar da iflletmede tüketilmemekle birlikte ayni pazarlama gideri özelli¤ini tafl›d›¤›ndan, bu mallar›n bedel al›nmaks›z›n teslimi de eflantiyonlarda oldu¤u gibi KDV hesaplanmas›n› gerektirmez. Bu aç›klamalar çerçevesinde gerek numune, gerekse eflantiyon ad› alt›nda teslim edilen mallar›n; • Ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olmas›, • Ayr›ca bir sat›fla konu olmayacak flekilde verilmesi, hallerinde KDV hesaplanmaz. Bu flartlara ilaveten, numune mallar›n, firman›n unvan› ve para ile sat›lmayaca¤›n› belirten bir flerhi tafl›mas› gerekir. ‹flletmenin iktisadi faaliyetini yayg›nlaflt›rmaya ve tan›tmaya yönelik olarak verilen bu mallar için yüklenilen vergiler, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›l›r. Örnek 1: fiampuan imalat› ile u¤raflan (A) firmas›, sat›fl›n› yapt›¤› flampuanlar› bir kere kullanmaya mahsus miktarlarda pofletleyerek, tüketicilerin posta kutular›na koymak suretiyle da¤›tm›flt›r. Ayr› bir sat›fla konu olmayacak flekilde tüketiciye yönelik ve reklâm mahiyetinde verilen, ayr›ca ambalaj›nda Arkan & Ergin Member of JPA International 38 numune oldu¤u belirtilen bu flampuanlar için KDV hesaplanmaz, bu ürünlere iliflkin yüklenilen KDV ise indirim konusu yap›l›r. Örnek 2: Bir ilaç firmas›, piyasaya yeni ç›karaca¤› bir ilac›n tan›t›m›n› sa¤lamak amac›yla doktorlara, üzerinde "Numunedir. Sat›lamaz." ibaresi bulunan ilaçlar› numune olarak vermektedir. ‹laç firmas› bu ilaçlar için KDV hesaplamaz, yüklendi¤i KDV ise indirim konusu yap›l›r. Esasen ticari hayatta yerini bulan promosyonlar ile iflletme aç›s›ndan ayni pazarlama gideri niteli¤inde olan eflantiyon ve numunelerin; bedel tahsil edilmeksizin müflterilere verilmesi ifllemi KDV'ye tabi olmamakla birlikte, bu ürünleri bedelsiz olarak alan kifli ve kurulufllar›n, söz konusu mallar› gerçek usulde KDV mükellefi olarak ticari bir iflleme konu etmeleri halinde, bu teslim ifllemi KDV'ye tabi olup mal›n ait oldu¤u oran üzerinden vergi hesaplanmas› gerekir. 11. Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun Kapsam›ndaki Sat›fllar 11.1. Sat›lan Mal›n ‹ade Edilmesi, Baflka Bir Mal ile De¤ifltirilmesi, Ödenen Bedelin ‹ade Edilmesi, De¤er Kayb›n›n Bedelden ‹ndirilmesi 3065 say›l› Kanunun (8/2)nci maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak, 4077 say›l› Tüketicinin Korunmas› Hakk›ndaki Kanun5 kapsam›nda, ödenen KDV'nin iadesi konusunda afla¤›daki flekilde ifllem yap›l›r. Tüketiciler taraf›ndan mallar›n iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendi¤i durumlarda, sat›c› taraf›ndan ödenen bedellerin KDV dahil tutarlar› tüketiciye iade edilir. Sat›c›lar ifllemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider makbuzu düzenler ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi bu makbuz ekinde geri al›rlar. Gider makbuzunda iade edilen mal›n KDV'si sat›fl bedelinden ayr› gösterilir ve bu miktar indirim konusu yap›lmak suretiyle ifllem düzeltilir. ‹ade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkâns›zl›klar nedeniyle ibraz edilemedi¤i durumlarda, ayn› flekilde üzerine al›fl belgesinin ibraz edilemedi¤i aç›kça belirtilmek suretiyle gider makbuzu düzenlenmesi mümkündür. ‹ade edilen mal›n yerine ayn› veya baflka bir mal›n verildi¤i durumlarda ise, sat›c› taraf›ndan yukar›da sözü edilen ifllemlerin yan› s›ra bu defa verilen yeni mal için fatura ve benzeri belge düzenlenece¤i tabiidir. Dolay›s›yla iade edilen mallar›n yerine verilen yeni mallar›n de¤erleri dikkate al›narak belge düzenlenece¤inden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar aras›nda de¤er fark›n›n olup olmamas› düzeltme ifllemini etkilemez. 11.2. Taksitli Sat›fllar 3065 say›l› Kanunun (24/c) maddesinde, vade fark›, fiyat fark›, faiz, prim gibi çeflitli gelirler ile servis ve benzer adlar alt›nda sa¤lanan her türlü menfaat, hizmet ve de¤erlerin KDV matrah›na dahil oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, taksitli olarak yap›lan sat›fllarda vade fark› ve faiz dahil toplam tutar üzerinden Arkan & Ergin Member of JPA International 508.03.1995 tarihli ve 22221 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 39 hesaplanan KDV'nin mal›n teslimi an›nda beyan edilip ödenmesi gerekir. Ancak, tüketicinin taksitlerini zaman›ndan önce ödemek suretiyle faizde bir indirime gidilmesi halinde, indirilen faiz ve bu faize ait KDV sat›c› taraf›ndan al›c›ya iade edilir ve yukar›da yer alan esaslar çerçevesinde ifllem yap›l›r. 11.3. Kap›dan Sat›fllar 4077 say›l› Tüketicinin Korunmas› Hakk›ndaki Kanunun 8 inci maddesinde iflyeri, fuar, panay›r gibi sat›fl mekânlar› d›fl›nda yap›lan sat›fllar kap›dan sat›fl olarak tan›mlanm›flt›r. Bu tür sat›fllarda; tüketiciye, teslim ald›¤› tarihten itibaren yedi gün içinde mal› kabul etme veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük alt›na girmeden reddetme hakk› tan›nm›flt›r. 3065 say›l› Kanunun 2nci maddesinde teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakk›n›n malik veya onun ad›na hareket edenlerce, al›c›ya veya ad›na hareket edenlere devredilmesi fleklinde tan›mlanm›flt›r. Kanunun 10/a maddesinde ise, mal teslimi ve hizmet ifas› hallerinde vergiyi do¤uran olay›n, mal›n teslimi veya hizmetin ifas› an›nda meydana gelece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, kap›dan yap›lan sat›fllarda mallar üzerindeki tasarruf hakk› deneme ve muayene sonucu devredilece¤inden, bu kapsamdaki sat›fllara ait KDV'nin, deneme ve muayene sonucu tesliminin yap›ld›¤› vergilendirme döneminde beyan edilip ödenmesi gerekir. 12. Profesyonel Futbol Faaliyetleri 12.1. Spor Kulüpleri Profesyonel futbol faaliyetleri, 5253 say›l› Dernekler Kanununa6 göre kurulan ve faaliyet gösteren dernek statüsündeki kurulufllar ya da kamu idare ve müesseselerine ait idman ve spor müesseseleri eliyle gerçeklefltirilmektedir. 5894 say›l› Türkiye Futbol Federasyonu Kurulufl ve Görevleri Hakk›nda Kanunun7, Türkiye Futbol Federasyonu Statüsüne iliflkin (76/5) inci maddesine göre futbolla u¤raflan bir kulüp, futbol flubesini ilgili kanun ve yönetmelikler do¤rultusunda kurulmufl bir anonim flirkete devredebilir. Bunun sonucu olarak, profesyonel futbol faaliyetleri anonim flirket statüsündeki kurulufllarca da yap›labilir. 3065 say›l› Kanunun (1/1)inci maddesinde ticari, s›nai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lan teslim ve hizmetlerin vergiye tabi oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Ayn› Kanunun (1/3-g) maddesinde ise, genel bütçe kapsam›ndaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunlar›n teflkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vak›flara, her türlü mesleki kurulufllara ait veya tabi olan veyahut bunlar taraf›ndan kurulan veya iflletilen müesseseler ile döner sermayeli kurulufllar›n veya bunlara ait veya tabi di¤er müesseselerin ticari, s›naî, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV'ye tabi oldu¤u belirtilmifltir. Bu maddelerde hükme ba¤land›¤› üzere dernekler ile kamu idare ve müesseselerinin faaliyetleri do¤rudan KDV'nin konusuna al›nmam›fl, bu kurulufllara ait veya tabi olan müesseselerin yukar›da 623.11.2004 tarihli ve 25649 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 716.05.2009 tarihli ve 27230 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 40 belirtilen nitelikteki teslim ve hizmetlerinin vergiye tabi oldu¤u belirlenmifltir. Bu belirleme gere¤i yukar›da belirtilen idman ve spor müesseselerine sahip dernekler ile kamu idare ve müesseseleri, bu statüleri ile verginin mükellefi olmay›p, yaln›zca bu müesseselere ait veya tabi olan iktisadi iflletmeleri nedeni ile mükelleftirler. Spor kulübü dernekleri, amatör ve profesyonel spor faaliyetleri yan›nda çeflitli alanlarda faaliyet gösteren müesseselere sahiptirler. Bir iktisadi iflletme niteli¤inde olan profesyonel futbol flubeleri ile sosyal tesis, lokal, otopark, spor okullar› ve kurslar›, spor sahalar›, sa¤l›k merkezleri, plaj tesisleri ve benzeri iktisadi iflletmelerin teslim ve hizmetleri, yap›lan aç›klamalar çerçevesinde KDV'nin konusuna girmektedir. 3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesine göre, profesyonel futbol flubelerinin KDV kapsam›na giren teslim ve hizmetleri afla¤›da say›lm›flt›r: • Maç has›latlar›, • Spor toto-loto ve iddaa isim hakk› gelirleri, • Spor malzemesi ve hediyelik eflya sat›fl›, • Yay›n hakk› gelirleri, • Reklam gelirleri, • Di¤er gelirler. Faaliyetin zorunlu bir unsuru olarak yap›lan futbolcu transferleri ile kiralamalar› karfl›l›¤› kulüplerce elde edilen bedeller,3065 say›l› Kanunun (1/3-g) maddesi kapsam›nda say›lamayaca¤›ndan verginin konusuna girmemektedir. Ancak, anonim flirket statüsünde sportif faaliyetlerde bulunan kurulufllar›n bütün teslim ve hizmetlerinin 3065 say›l› Kanunun (1/1) inci maddesi gere¤ince vergiye tabi oldu¤u ise aç›kt›r. Söz konusu faaliyetlerin vergilendirilmesi ile ilgili olarak uygulamada tereddüde düflüldü¤ü anlafl›lan konular afla¤›da aç›klanm›flt›r. Profesyonel sporcular›n kat›ld›¤› futbol faaliyetlerine iliflkin olarak düzenlenen biletler, 213 say›l› Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun olmal› ve bilet bedeli KDV dahil olarak belirlenmelidir. 3065 say›l› Kanunun (10/b) maddesinde, mal›n tesliminden veya hizmetin yap›lmas›ndan önce fatura veya benzeri belgelerin verilmesi hallerinde vergiyi do¤uran olay›n, bu belgelerin düzenlenmesi ile meydana geldi¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Kanunun (20/1) inci maddesinde ise teslim ve hizmet ifllerinde KDV'nin matrah›n›n, bu ifllemlerin karfl›l›¤›n› teflkil eden bedel oldu¤u belirtilmifltir. Buna göre, profesyonel futbol flubelerinin teberrulu, sezonluk bilet ve girifl kartlar›n›n toplam sat›fl bedeli KDV dahil olarak belirlenmeli ve bunlar›n sat›fl›n›n yap›ld›¤› vergilendirme döneminde beyan edilmelidir. Profesyonel futbol flubelerinin yukar›da say›lan spor malzemesi ve hediyelik eflya sat›fl›, spor Arkan & Ergin Member of JPA International 41 toto-loto, iddaa, yay›n hakk›, reklam ve benzeri gelirleri ile spor kulüplerinin spor okul ve kurs, lokal, sosyal tesis, otopark, spor sahalar›, sa¤l›k, plaj tesisleri iflletmek gibi ticari faaliyetleri kapsam›nda yapacaklar› teslim ve hizmetlere KDV uygulan›r. Ayn› Kanunun (17/2-b) maddesinde ise, kanunlar›n gösterdi¤i gerek üzerine bedelsiz olarak yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar› ile yukar›da say›lan kurum ve kurulufllara bedelsiz olarak yap›lan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalar›n›n KDV'ye tabi olmad›¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, söz konusu madde kapsam›na giren profesyonel spor faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen serbest girifl kartlar›na KDV uygulanmaz, ancak bunun d›fl›nda kalan kartlara ise Kanunun (27/1) inci maddesi gere¤ince emsal bedeli üzerinden KDV hesaplan›r. Di¤er taraftan, bu Tebli¤in (I/C-2.1.2.4) bölümünde, reklâm alanlar›n gerçek usulde KDV mükellefiyetinin olmamas› durumlar›nda, reklâm› verenlere sorumluluk uygulamas› öngörülmüfltür. 12.2. Türkiye Futbol Federasyonu 5/5/2009 tarih ve 5894 say›l› Kanunla her türlü futbol faaliyetlerini milli ve milletleraras› kurallara göre yürütmek, teflkilatland›rmak, gelifltirmek ve Türkiye'yi futbol konusunda yurt içinde ve yurt d›fl›nda temsil etmek üzere, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kiflili¤e sahip, özerk Türkiye Futbol Federasyonu kurulmufltur. Türkiye Futbol Federasyonu, profesyonel futbol faaliyetlerini düzenleme hizmeti karfl›l›¤›nda maç hâs›latlar›ndan, futbol müflterek ve sabit ihtimalli bahis oyunlar›ndan, spor toto-loto, iddaa gelirlerinden pay almakta, ayr›ca mal varl›¤› de¤erlerinin devir, temlik, sat›fl ve kiralanmas› ve milli maç hâs›latlar› ile yay›n ve reklâm gelirleri elde etmektedir. Söz konusu faaliyetler iktisadi iflletme kapsam›na girdi¤inden, bu faaliyetler için KDV hesaplanacak ve futbol federasyonu taraf›ndan beyan edilip ödenecektir. Federasyon ald›¤› paylar için ilgili kurulufllara (maç hâs›latlar› için kulüplere, spor toto-loto, iddaa pay› için Teflkilat Müdürlüklerine vb.) fatura ve benzeri belge düzenleyecek, milli maç hâs›latlar›n› ise girifl biletleri ile belirleyecektir. 12.3. Spor Genel Müdürlü¤ü Profesyonel futbol maçlar› genellikle mülkiyeti Spor Genel Müdürlü¤üne ait olan statlarda oynanmaktad›r. Kanun gere¤i kulüplere tahsis edilen veya kiraya verilen statlar için Spor Genel Müdürlü¤üne ödenen kira veya tahsis bedelleri KDV'nin konusuna girmemektedir. Ancak statlardaki büfe ve benzeri yerlerin kiraya verilmesi veya iflletilmesi iflleminin ticari organizasyon oluflturmas› nedeniyle KDV'ye tabi oldu¤u aç›kt›r. 12.4. Defter Tutma ve Belge Düzenleme Yukar›da say›lan kurulufllardan vergiye tabi mal teslimi ve hizmet ifalar›nda bulunanlar, KDV mükellefiyetlerini tesis ettirmek ve 213 say›l› Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutmak ve belge düzenlemek zorundad›rlar. Arkan & Ergin Member of JPA International 42 12.5. ‹ndirim 3065 say›l› Kanunun (29/1)inci maddesinde, mükelleflerin yapt›klar› vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplanan KDV'den, bu Kanunda aksine hüküm olmad›kça faaliyetlerine iliflkin vergilerin indirim konusu yap›labilece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, spor kulüplerinin iktisadi iflletmelerinin, Türkiye Futbol Federasyonu ile Spor Genel Müdürlü¤üne ba¤l› spor müdürlüklerinin vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplanan KDV'den, sadece vergiye tabi ifllemler için yüklenilen KDV'nin indirilmesi mümkündür. Dolay›s›yla ad› geçen kurum ve kurulufllar›n vergiye tabi olmayan ifllemleri nedeniyle ödenen KDV'nin indirim konusu yap›lmas› söz konusu olmay›p, bu vergilerin gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al›nmas› gerekmektedir. Ancak, vergiye tabi olan veya olmayan ifllemlerin birlikte yap›lmas› ve ayr›flt›r›lmas›n›n mümkün olmamas› durumunda, ortak harcamalara iliflkin KDV indirim konusu yap›labilecektir. Bu aç›klamalar çerçevesinde spor kulüpleri, tamamen amatör spor faaliyetlerine iliflkin olarak yapt›klar› harcamalar için ödedikleri KDV'yi indirim konusu yapamayacaklard›r. Ancak, flirket olarak faaliyet gösteren ve tüm faaliyetleri ticari nitelikte say›lan spor kulüpleri böyle bir ayr›m yapmaks›z›n, amatör spor faaliyetlerine ait yüklendikleri KDV'yi de indirebileceklerdir. Öte yandan, Türkiye Futbol Federasyonu ile Spor Genel Müdürlü¤üne ba¤l› Spor Müdürlükleri ise tahsil ettikleri KDV'den sadece vergiye tabi ifllemleri nedeniyle yüklendikleri vergileri indirim konusu yapabileceklerdir. 13. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerin KDV Karfl›s›ndaki Durumu 3065 say›l› Kanunun (17/4-a) maddesi uyar›nca, Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri KDV'den istisna edilmifl olup bu mükellefler taraf›ndan KDV Beyannamesi verilmeyecektir. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin bu Kanun kapsam›ndaki mal ve hizmet al›mlar›nda ise genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanaca¤› tabiidir. 14. fiehirleraras› Yolcu Tafl›mac›l›¤› Otobüslerle yap›lan flehirleraras› yolcu tafl›mac›l›¤›nda, otobüs flirketleri, tafl›mac›l›k iflini baflka otobüs sahiplerine yapt›rsalar bile, kendi adlar›na kestikleri bütün biletlerle ilgili KDV'yi kendileri beyan edeceklerdir. Bilet bedelleri KDV dahil olarak tespit edilece¤inden, beyan edilecek vergi, iç yüzde yoluyla hesaplan›r. Öte yandan ba¤›ms›z otobüs sahipleri, otobüs flirketine yapt›klar› tafl›ma hizmetinin bedelini tahsil ederken, tahsilât tutar› üzerinden KDV hesaplar ve düzenleyip flirkete verdikleri faturalarda KDV'yi ayr›ca gösterirler. Bu flekilde hesaplanan vergi, otobüs flirketleri taraf›ndan, yolculardan tahsil edilen KDV'den genel hükümler çerçevesinde indirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 43 15. ‹laç Bedelleri ‹laç bedelleri, KDV dahil tutar fleklinde ambalajlara yaz›l›r, bu sat›fllarda ayr›ca vergi hesaplanmaz, beyan edilecek vergi iç yüzde yoluyla hesaplan›r. Genel bütçe kapsam›ndaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi kurulufllar› ile sosyal güvenlik kurumlar›n›n tedavi yard›m›ndan yararlananlar›n ilaç giderleri, yararlananlarla mezkûr kamu kurum ve kurulufllar› aras›nda paylafl›lmaktad›r. Bu ilaçlar›n bedellerine ait KDV de ayn› oranlara göre paylafl›l›r. Eczaneler, kamu kurum ve kurulufllar› ile yararlan›c›n›n paylar›n› vergili bedel üzerinden ayr› ayr› hesaplay›p tahsil eder. C. MÜKELLEF VE VERG‹ SORUMLUSU 1. Mükellef KDV'nin mükellefi esas itibar›yla vergiye tabi ifllemleri yapanlard›r. Ancak Kanunun 8 inci maddesinde özellik arz eden baz› ifllemler de dikkate al›narak verginin mükellefi ayr› ayr› say›lm›flt›r. Buna göre mükellef say›lanlar Kanundaki s›ralamas›na göre afla¤›da aç›klanm›flt›r: a) Mal teslimi ve hizmet ifalar›nda mükellef, bu mallar› teslim edenler veya hizmeti yapanlard›r. b) Mal ve hizmet ithalat›nda ise mal veya hizmeti ithal edenlerdir. ‹thalat›n kamu sektörü veya özel sektör taraf›ndan yap›lmas› veya herhangi bir flekil ve surette gerçeklefltirilmesi, özellik tafl›mas› mükellefiyeti etkilemez. c) Transit tafl›malarla Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›malarda gümrük veya geçifl ifllemine muhatap olanlar mükelleftir. Buradaki tafl›madan ikametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayan flah›slar taraf›ndan yap›lan tafl›man›n anlafl›lmas› gerekir. ‹kametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi veya ifl merkezi Türkiye'de olan flah›slar taraf›ndan yap›lan bu nevi tafl›malarda ise mükellef genel hükümlere göre tafl›ma iflini yapanlard›r. Gümrük veya geçifl ifllemine muhatap olanlar, tafl›yan›n temsilcisi olabilece¤i gibi arac›n floförü de olabilir. d) PTT ve TRT Kurumlar›nca yap›lan hizmetlerde mükellefler PTT A.fi. veya TRT Genel Müdürlü¤üdür. e) Spor-Toto, Piyango (Milli Piyango dâhil) ve benzeri her türlü flans ve talih oyunlar›nda, oyunlar› tertipleyenler veya teflkilat müdürlükleri (Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤› ve Milli Piyango Genel Müdürlü¤ü) mükelleftir. Bu tür oyunlar›n bayileri, bu iflleri dolay›s›yla mükellef say›lmazlar. Ancak bu tür oyunlar›n mükellefi say›lan teflkilat müdürlükleri (Spor-Toto ve Milli Piyangoda Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤› Arkan & Ergin Member of JPA International 44 ve Milli Piyango Genel Müdürlü¤ü),KDV'yi bayi karlar›n› da ihtiva edecek flekilde toplam bedel üzerinden hesaplarlar. At yar›fl› ve di¤er müflterek bahis ve talih oyunlar›nda mükellef bunlar› tertipleyenler olup, bu oyunlar›n bayileri bu iflleri nedeniyle mükellef say›lmazlar. g) Profesyonel sanatç›lar›n yer ald›¤› gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcular›n kat›ld›¤› faaliyetler, maçlar, yar›fllar ve yar›flmalarda mükellef bunlar› tertipleyenler veya gösterenlerdir. h) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemlerinde, bu mal ve haklar› kiraya verenler mükelleftir. ›) Kanunun (1/3-h) maddesine göre, iste¤e ba¤l› mükellefiyette ise talepte bulunanlar mükelleftir. 1.1. Fazla veya Yersiz Uygulanan Vergi 1.1.1. Fazla veya Yersiz Vergi Uygulayanlar 3065 say›l› Kanunun (8/2)nci maddesine göre, vergiye tabi bir ifllem söz konusu olmad›¤› veya KDV'yi fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakk› bulunmad›¤› halde, düzenledi¤i bu tür vesikalarda KDV gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu olduklar› vergi tutar›ndan daha yüksek bir mebla¤› gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanl›¤›n›n belirleyece¤i usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir. Örne¤in; Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olanlar, mal ve hizmet sat›fllar› dolay›s›yla KDV hesaplamazlar. Kanun hükmüne ra¤men sat›fl bedellerinde vergi gösterip müflteriden vergi tahsil edenler, bu vergiyi vergi dairesine yat›rmak zorundad›rlar. Ayn› flekilde kanuna göre borçlu olduklar› vergi tutar›ndan daha yüksek bir mebla¤› gösteren mükellefler de fazla tahsil ettikleri vergiyi vergi dairesine ödemek mecburiyetindedirler. Örnek: 100.000TL'lik bir sat›fl için 8.000 TL vergi hesaplamas› gerekirken, 18.000TL hesaplay›p müflteriden tahsil edenler, fazla tahsil ettikleri bu vergiyi ilgili vergi dairesine beyan edip ödemek zorundad›rlar. 1.1.2. Fazla veya Yersiz Ödenen Verginin ‹adesi 3065 say›l› Kanunun (8/2)nci maddesi kapsam›nda fazla veya yersiz ödenen verginin iadesi afla¤›daki esaslara göre gerçeklefltirilir. Kural olarak, fazla veya yersiz hesaplanan vergi bulunmas› durumunda, gerek sat›c› gerekse al›c› nezdinde ifllemin KDV uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esast›r. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle sat›c› taraf›ndan al›c›ya iade edilecektir. Al›c›n›n indirim hakk› bulunan mükellef olmamas› durumunda, sat›c›n›n söz konusu fazla veya Arkan & Ergin Member of JPA International 45 yersiz KDV tutar›n› al›c›ya ödedi¤ini gösterir bir belge ile vergi dairesine baflvurmas› gerekmektedir. Al›c›n›n indirim hakk› bulunan bir mükellef olmas› durumunda ise, sat›c›n›n fazla veya yersiz KDV tutar›n› al›c›ya ödedi¤ini gösterir belgeye ek olarak, al›c›n›n fazla veya yersiz KDV tutar›n› indirim hesaplar›ndan ç›karmak suretiyle düzeltme yapt›¤›n›n al›c›n›n vergi dairesinden al›nacak bir yaz›yla tevsiki de istenecektir. 5018 say›l› Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa8 ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar taraf›ndan yap›lan teslim ve hizmetler dolay›s›yla fazla ve yersiz uygulanan vergi, söz konusu idare, kurum ve kurulufllar taraf›ndan düzenlenecek yaz›ya istinaden vergi dairesi taraf›ndan yukar›daki aç›klamalar do¤rultusunda al›c›ya iade edilir. Söz konusu yaz›n›n genel bütçeli idarelerde söz konusu tutar›n tahsil edildi¤i ve gelir hesaplar›na aktar›ld›¤›, di¤er idare, kurum ve kurulufllarda ise beyan edilerek vergi dairesine ödendi¤ini tevsik etmesi gerekir. Sat›c›n›n, fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergiyi al›c›ya ödedi¤ini gösterir belge ve indirim hakk› bulunan al›c›lar›n düzeltmeyi yapt›¤›n› gösterir vergi dairesi yaz›s› ile birlikte, beyanlar›n› düzeltmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutar›, ilgili dönem beyannamesinden tenzil edilir ve sonraki dönemler de buna göre düzeltilir. Fazla veya yersiz olarak ödendi¤i iddia edilen KDV'nin, sat›c› taraf›ndan iade olarak talep edilebilmesi için, KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilmesi ve beyana konu edildi¤i dönem ile iade talep edilen dönem aras›nda asgari söz konusu KDV tutar› kadar ödenecek KDV ç›kmas› gerekmektedir. • Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem aras›nda, fazla veya yersiz uygulanan KDV tutar›ndan daha düflük tutarda ödenecek KDV ç›kmas› durumunda, sadece bu tutar iadeye konu edilebilecektir. • Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem aras›nda ödenecek KDV ç›kmamas› durumunda ise, sadece düzeltme yap›lacak olup, iade söz konusu olmayacakt›r. ‹thalat s›ras›nda fazla veya yersiz uygulanan vergiler,3065 say›l› Kanunun 48 inci maddesi hükmüne göre; indirim hakk›na sahip olmayanlara Gümrük Kanununa göre iade olunacakt›r. ‹thalat s›ras›nda fazla veya yersiz uygulanan verginin indirim hakk›na sahip mükelleflere iadesi, mükellefin beyanlar›n›n düzeltilmesi üzerine ba¤l› oldu¤u vergi dairesince gerçeklefltirilir. Bunun için, indirim hakk›na sahip mükellef, gümrük idaresine bir dilekçe ile baflvurarak, gümrük idaresi fazla veya yersiz tahsil etti¤i vergi tutar›n› mükellefin vergi dairesine do¤rudan gönderece¤i bir yaz› ile bildirir. Vergi dairesi bu yaz› üzerine iade talebini sonuçland›r›r. 8/10/2012 tarihli ve 2012/3792 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n9 1, 2 ve 3 üncü maddelerinde, 6/6/2002 tarihli ve 4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa10 ekli (I) say›l› listenin (B) cetvelindeki vergi tutarlar› uygulanarak teslim edilen mallar›n, imalatç›lar taraf›ndan imalatta kullan›lmalar› halinde, vergi tutarlar›n›n indirimli uygulanmas›na yönelik düzenlemeler yap›lm›flt›r. Söz konusu Kararnamede düzenlenen indirimli vergi uygulamalar›ndan kaynaklanan vergi farkl›laflt›rmalar›n›n al›c›lara iade yöntemi ile uygulanmas›, ÖTV Kanununun 12. maddesinin 824.12.2003 tarihli ve 25326 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 909.10.2012 tarihli ve 28436 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 1012.06.2002 tarihli ve 24783 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 46 dördüncü f›kras›nda Maliye Bakanl›¤›na verilen yetkiye istinaden uygun görülmüfl olup, bu düzenlemelerin uygulama usul ve esaslar›, 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebli¤inde11 belirlenmifltir. Bu uygulamada, sat›c›lar taraf›ndan teslime konu mallar için ba¤l› olduklar› vergi dairelerine ödenmifl olan ÖTV, KDV matrah›na dâhil oldu¤undan, bu ÖTV'nin 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebli¤inde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde imalatç›lara iade edilen k›sm› üzerinden hesaplanan KDV de fazla/yersiz hesaplanan KDV niteli¤ine dönüflmektedir. Bu flekilde fazla/yersiz hesaplanan KDV niteli¤ine dönüflen vergi, bu bölümde yer alan aç›klamalar do¤rultusunda iade edilir. 2. Vergi Sorumlusu 2.1. KDV'de Tevkifat Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun (9/1) inci maddesine göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâh›n›n, iflyerinin, kanuni merkezi ve ifl merkezinin bulunmamas› hallerinde ve gerekli görülen di¤er hallerde Maliye Bakanl›¤› vergi alaca¤›n›n emniyet alt›na al›nmas› amac›yla, vergiye tabi ifllemlere taraf olanlar› verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir. Vergi alaca¤›n› güvence alt›na almak amac›yla düzenlenen bu madde sadece ikametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar için öngörülmüfl de¤ildir. Maliye Bakanl›¤›, bunlar›n d›fl›nda gerekli gördü¤ü di¤er hallerde de verginin ödenmesinden iflleme taraf olanlar› sorumlu tutabilecektir. Maddede belirtilen ifllemlere taraf olanlar, kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kifli ve/veya kurumlard›r. Bunlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili di¤er ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olacaklard›r. KDV tevkifat› ihtiyari bir uygulama olmay›p, Maliye Bakanl›¤›nca tevkifat uygulamas› kapsam›na al›nan ifllemlerde al›c›lar taraf›ndan tevkifat yap›lmas› zorunludur. Di¤er taraftan, Maliye Bakanl›¤›nca tevkifat kapsam›na al›nmam›fl ifllemlerde al›c›lar taraf›ndan tevkifat yap›lmas› mümkün de¤ildir. 2.1.1. KDV Tevkifat›n›n Niteli¤i KDV tevkifat› uygulamas›, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar taraf›ndan de¤il, bu ifllemlere muhatap olanlar taraf›ndan k›smen veya tamamen vergi sorumlusu s›fat›yla beyan edilip ödenmesidir. “Tam tevkifat” ifllem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamam›n›n iflleme muhatap olan al›c›lar taraf›ndan beyan edilip ödenmesi; “k›smi tevkifat” ise hesaplanan verginin Maliye Bakanl›¤›nca belirlenen k›sm›n›n, iflleme muhatap olan al›c›lar taraf›ndan, di¤er k›sm›n›n ise ifllemi (teslim veya hizmeti) yapan taraf›ndan beyan edilip ödenmesidir. Arkan & Ergin Member of JPA International 1111.10.2012 tarihli ve 28438 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 47 2.1.1.1. Beyan Tevkifat, genel bütçeli idareler hariç, tevkifata tabi ifllemin yap›ld›¤› dönemde vergi sorumlular›na ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilir. Tevkifat kapsam›ndaki ifllemlerde vergiyi do¤uran olay bak›m›ndan özellikli bir durum söz konusu olmay›p, bu ifllemlere iliflkin KDV'nin beyan dönemi 3065 say›l› Kanunun 10 uncu maddesine göre tespit edilir. Bu kapsamda, iflleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde düzenlense dahi sorumlu s›fat›yla beyan, ifllemin vuku buldu¤u dönemin beyan süresi içinde yap›l›r. K›smi tevkifat uygulamas›nda sat›c›n›n mükellef s›fat›yla 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edece¤i k›s›m da ayn› dönemde beyan edilir. Hizmet ifllemlerinde, hizmetin ay›n sonunda tamamlanmas› halinde de fatura izleyen ayda düzenlense bile yukar›da belirtildi¤i flekilde ifllem yap›l›r. ‹fllem bedelinin ödenmemesi, iflleme ait faturan›n süresinde düzenlenmemesi, al›c›ya geç gelmesi veya hiç gelmemesi tevkifat›n yap›l›p yukar›da belirtilen süre içinde sorumlu taraf›ndan beyan edilmesine engel de¤ildir. Genel bütçeli idareler d›fl›ndaki vergi sorumlular› tevkif ettikleri vergiyi, vergi sorumlular›na ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan ederler. Bunlar›n baflka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetlerinin bulunmamas› ve dolay›s›yla 1 No.lu KDV Beyannamesi vermemeleri bu uygulamaya engel de¤ildir. 2 No.lu KDV Beyannamesi sadece tevkifata tabi ifllemlerin oldu¤u dönemlerde verilir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1 vergi türünden mükellef sicilinde kay›tl› olanlar), tevkifata tabi tutulan KDV'nin beyan›nda 1015B Beyanname kodlu KDV2 Beyannamesini, gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar (Genel bütçeli idareler d›fl›ndaki kamu kurum ve kurulufllar› dahil) ise söz konusu verginin beyan›nda 9015 Beyanname kodlu KDV2 Beyannamesini kullan›rlar. Genel bütçeli idareler, tevkif ettikleri KDV için sorumlu s›fat›yla beyanname vermezler, tevkif edilen KDV do¤rudan bunlar›n muhasebe birimlerince gelir kaydedilir. Ayr›ca, 5018 say›l› Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar›n tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki al›mlar›na ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri d›fl›ndaki bir kaynaktan karfl›lanmas› halinde tevkif edilen KDV, söz konusu idare, kurum ve kurulufllar taraf›ndan 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir. Tevkifat, bu Tebli¤ kapsam›nda olan mal ve hizmetleri sat›n alan ve ad›na fatura ve benzeri belge düzenlenen sorumlu taraf›ndan yap›larak, yukar›daki belirlemeler çerçevesinde 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenecek veya do¤rudan muhasebe birimlerince ilgili Bütçe hesab›na gelir kayd› yap›lacakt›r. KDV mükellefiyeti bulunmayan BSMV mükelleflerinin, 2 No.lu KDV Beyannamesini kurumlar vergisi yönünden ba¤l› olduklar› vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Arkan & Ergin Member of JPA International 48 Ancak, bankalar›n tevkif ettikleri vergiyi ödemeyi yapan flubeler itibar›yla, flubelerin ba¤l› bulunduklar› vergi dairesine beyan edip ödemeleri de mümkündür. Bu tercihi yapan bankalar›n, durumu bir dilekçe ile önceden genel müdürlü¤ün ba¤l› oldu¤u vergi dairesine yaz›l› flekilde bildirmeleri gerekmektedir. Bu bildirime ait yaz›n›n bir örne¤i, genel müdürlük taraf›ndan flubelere gönderilir, flubeler taraf›ndan da kendi ba¤l› olduklar› vergi dairelerine ibraz edilmek suretiyle sorumlu s›fat›yla beyan, flubeler taraf›ndan yap›lmaya bafllan›r. 2.1.1.2. ‹ndirim 2 No.lu KDV Beyannamesinde herhangi bir surette indirim yap›lmas› mümkün olmad›¤›ndan tevkif edilen KDV'nin tamam›n›n beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir. Tevkifat uygulayan al›c›n›n KDV mükellefiyetinin bulunmas› ve tevkifat uygulad›¤› teslim veya hizmeti indirim hakk› tan›nan ifllemlerde kullanacak olmas› halinde, sorumlu s›fat›yla beyan edilen tutar, beyan›n yap›ld›¤› ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yap›labilir. Bu indirimin dayana¤› 2 No.lu KDV Beyannamesi olacakt›r. K›smi tevkifata tabi ifllemlerde, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV; • Sat›c› taraf›ndan beyan edilecek k›sm›, takvim y›l› afl›lmamak flart›yla iflleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildi¤i döneme iliflkin olarak verilmesi gereken, • Sorumlu s›fat›yla beyan edilen k›sm› ise 2 No.lu KDV Beyannamesinin verildi¤i ay içinde verilmesi gereken, 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yap›l›r. Örnek: Sat›c› (B), al›c› (A)'ya 12 May›s'ta 1.000 TL karfl›l›¤›nda bak›r tel teslim etmifl, genel oranda KDV'ye tabi bu teslimle ilgili olarak 13 May›s'ta düzenledi¤i faturada hesaplanan KDV, tevkif edilecek KDV ve tahsil edilecek KDV tutarlar›n›, Tebli¤in (I/C-2.1.3.4.2.) bölümündeki aç›klamalara uygun olarak, s›rayla 180 TL, 126 TL ve 54 TL olarak göstermifltir. (A), bu al›flla ilgili 2 No.lu KDV Beyannamesini 24 Haziran'a kadar vermek zorundad›r. Bu ödevini yerine getirmiflse, söz konusu beyanname ile sorumlu s›fat›yla beyan edece¤i 126 liray›, 24 Haziran'a kadar vermesi gereken May›s dönemi 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapabilecektir. 2 No.lu KDV Beyannamesi yanl›fll›kla süresinden sonra, mesela, 24 A¤ustos'ta verilirse 126 TL tutar da 24 A¤ustos'a kadar verilmesi gereken Temmuz dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yap›labilecektir. Mükellef (A)'n›n sat›c›ya ödedi¤i/borçland›¤› 54 TL tutar ise y›l geçmemek flart›yla al›fl faturas›n›n defterlere kaydedildi¤i dönemde indirim konusu yap›labilecektir. Sat›c›n›n bu teslimle ilgili faturay› süresinden sonra düzenleyip (A)'ya intikal ettirmesi sorumlu s›fat›yla beyan›n 24 Haziran'a kadar yap›lmas›na engel de¤ildir. Bu durumda hesaplanan verginin sorumlu s›fat›yla beyan edilecek olan 126 TL tutar›ndaki k›s›m 24 Haziran'a kadar 2 No.lu KDV Beyanname ile bildirilecek, sat›c›ya ödenmesi gereken 54 TL tutar›ndaki k›s›m ise vergiyi do¤ran olay›n gerçekleflti¤i takvim y›l› geçmemek flart›yla faturan›n defterlere kaydedildi¤i dönem için verilecek 1 No.lu Beyannamede indirim konusu yap›labilecektir. Arkan & Ergin Member of JPA International 49 2.1.2. Tam Tevkifat Uygulamas› Bu bölüm kapsam›ndaki ifllemlerde, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamam›, mal veya hizmetin al›c›lar› taraf›ndan tevkifata tabi tutulur. Tam tevkifat uygulanacak ifllemler, bu bölümde belirtilenlerle s›n›rl› olup, bunlar d›fl›ndaki ifllemlerde iflleme muhatap olanlar taraf›ndan tam tevkifat uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›lmayacakt›r. 2.1.2.1. ‹kametgâh›, ‹flyeri, Kanuni Merkezi ve ‹fl Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar Taraf›ndan Yap›lan ‹fllemler 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesine göre bir hizmetin KDV'nin konusuna girebilmesi için Türkiye'de ifa edilmesi gerekmektedir. Ayn› Kanunun (6/b) maddesinde ise Türkiye'de yap›lan veya faydalan›lan hizmetlerin Türkiye'de ifa edilmifl say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, ikametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar›n Türkiye'de yapt›¤› hizmetler ile bunlar›n yurt d›fl›nda yapt›¤› ancak Türkiye'de faydalan›lan hizmetler KDV'ye tabi olacakt›r. Bu gibi hizmet ifalar›nda mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi bulunmad›¤›ndan, KDV'nin tamam›, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilip ödenecektir. Hizmetin vergiden müstesna olmas› ve hizmetin yurt d›fl›nda yap›l›p hizmetten yurt d›fl›nda faydalan›lmas› halinde, mükellef veya sorumlu s›fat›yla KDV beyan edilmeyecektir. KDV'nin sorumlu s›fat›yla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye'de faydalanan muhatab›n KDV mükellefi olmas› flart de¤ildir. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifat› yaparak 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundad›r. Yurt d›fl›ndan temin edilen ve tevkifata tabi tutulmas› gereken hizmetlere iliflkin olarak afla¤›daki örnekler verilebilir: Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi bulunmayan firmalar taraf›ndan; • Türkiye'de infla edilecek bir al›fl-verifl merkezi için yurt d›fl›nda çizilip Türkiye'ye gönderilen mimari proje hizmeti, • Türkiye'de faaliyette bulunan enerji santralinin iflletilmesine iliflkin olarak yurt d›fl›ndan verilen dan›flmanl›k hizmeti, • KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir idareye yurt d›fl›ndan verilen bilgisayar yaz›l›m hizmeti, • KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum kurulufluna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki geliflmeler hakk›nda yurt d›fl›ndan bilgi gönderilmesi hizmeti. Bu bölüm kapsam›nda olan hizmetlerin ayn› zamanda k›smi tevkifat uygulamas› kapsam›nda da Arkan & Ergin Member of JPA International 50 olmas› halinde, bu bölüme göre ifllem tesis edilir. ‹kametgâh›, iflyeri, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar taraf›ndan yap›lan 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesi kapsam›ndaki mal teslimlerinde de bu bölüm kapsam›nda ifllem tesis edilir. Teslimin vergiden müstesna olmas› halinde, mükellef veya sorumlu s›fat›yla vergi beyan edilmez. 2.1.2.2. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yap›lan Teslim ve Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (1/1) inci maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yap›lan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Sözü edilen faaliyetleri mutat ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefi olacak, ar›zi serbest meslek faaliyetinde bulunanlar›n ise KDV mükellefiyeti tesis edilmeyecektir. Serbest meslek faaliyetlerini mutat ve sürekli olarak yapanlar›n, prensip olarak KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekmektedir. Ancak, 193 say›l› Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsam›na giren teslim ve hizmetleri münhas›ran ayn› Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kifli, kurum ve kurulufllara yapanlar›n hesaplayaca¤› KDV'nin, bu kifli veya kurulufllar taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilmesi gerekir. Serbest meslek erbab›n›n bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV mükellefiyetinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsam›na giren ifllemlerden ibaret olmas› ve ifllemlerinin tamam›n›n ayn› Kanunun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllara yap›lmas› gerekmektedir. Ayr›ca, sorumluluk uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›labilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsam›na giren ifllemleri yapan kiflilerin, bu flekilde ifllem yap›lmas›n› önceden vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde say›lanlara) bildirmesi gerekmektedir. ‹fllemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular taraf›ndan yerine getirilen serbest meslek mensuplar› (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde say›lanlar) ayr›ca KDV beyannamesi vermez ve defter tutmazlar. ‹fllemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçeklefltirilir. Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllar, ayn› Kanunun 18 inci maddesi kapsam›na giren kiflilere yapt›klar› ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutar› dâhil ifllem bedeli üzerinden KDV hesaplay›p sorumlu s›fat›yla beyan edip öderler. Hesaplanan KDV tutar› GV stopaj matrah›na dâhil edilmez. Örnek: Dergilere karikatür çizen bir serbest meslek mensubu, karikatür bafl›na 200 TL net telif ücreti almaktad›r. Karikatüristin her ay 1 karikatür verdi¤i (A) dergi iflletmesi bu hizmetle ilgili GV ve KDV tevkifat tutarlar›n› afla¤›daki flekilde hesaplayacakt›r. • KDV hariç, GV stopaj› dahil tutar: 200 / 0,83 = 240,96 TL Arkan & Ergin Member of JPA International 51 • GV Stopaj› : 240,96 x 0,17 = 40,96 TL • KDV : 240,96 x 0,18 = 43,37 TL • GV stopaj› ve KDV dahil toplam bedel: 200 + 40,96 + 43,37 = 284,33 TL Dergi iflletmesi 40,96 TL tutar›ndaki GV stopaj›n›, muhtasar beyannamesine dahil edecek, 43,37 TL tutar›ndaki KDV'yi ise 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edecektir. Bu tutar›n 1 No.lu KDV beyannamesinde genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›labilece¤i aç›kt›r. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsam›na giren teslim veya hizmetleri ayn› Kanunun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllar yan›nda bu maddede yer almayanlara da yapanlar, yukar›da belirtilen uygulamadan faydalanamazlar. Sorumluluk uygulamas›n› tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllar ile bunlar d›fl›ndakilere yapt›klar› ifllemleri sebebiyle hesaplanan KDV, Tebli¤in (I/C-2.1.3) bölümü sakl› kalmak kayd›yla, kendileri taraf›ndan mükellef s›fat›yla beyan edilip ödenir. Bu mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutar, belge düzenler ve KDV beyannamesi verirler. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllar›n, Tebli¤in (I/C2.1.3) bölümü sakl› kalmak kayd›yla, bu ifllemler sebebiyle vergi sorumluluklar› söz konusu olmaz. Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde say›lan kifli, kurum ve kurulufllar bu bölüm kapsam›ndaki al›mlar›nda, sat›c›lardan bir yaz› talep ederler. Bu yaz›da ifllemi yapanlar; • Faaliyetlerinin ar›zi olmas› nedeniyle KDV'ye tabi olmad›¤›n› veya • Faaliyetlerinin KDV'ye tabi oldu¤unu ve hesaplanacak KDV'nin sorumlu s›fat›yla beyan›n› tercih ettiklerini veya • Faaliyetlerinin KDV'ye tabi oldu¤unu ve hesaplanacak KDV'nin kendileri taraf›ndan mükellef s›fat›yla beyan edilece¤ini, belirtirler. Bu yaz›, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklan›r ve gerekti¤inde yetkililere ibraz edilir. Öte yandan, serbest meslek mensuplar›ndan yap›lan gelir vergisi kesintileri muhtasar beyanname ile beyan edilmekte, bunlardan Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsam›na girenler, “Ödemeler” kulak盤›nda “021” kodu ile listelenmektedir. Listede “021” kodu ile yer alan serbest meslek mensuplar›ndan KDV tevkifat› yap›lanlar ve yap›lmayanlar ilgili sat›rlara girifl yap›lmak suretiyle beyan edilir. 2.1.2.3. Kiralama ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n kiraya verilmesi ifllemleri KDV'nin konusuna girmektedir. Buna göre, söz konusu mal ve haklar›n kiraya verilmesi ifllemi, ticari, s›naî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa dahi KDV'ye tabi olacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 52 Bu kiralama ifllemleri ile ilgili KDV; • Kiraya verenin baflka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmamas› (sadece sorumlu s›fat›yla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir), • Kirac›n›n KDV mükellefi olmas› (sadece sorumlu s›fat›yla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil de¤ildir), flartlar›n›n birlikte var olmas› halinde, kirac› taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilecektir. Ayr›ca, kirac›n›n; • Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi), • Banka ve sigorta flirketleri gibi faaliyetleri KDV'den istisna olan iflletmeler, • Sadece KDV'ye tabi ifllemlerinin bulundu¤u dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler, • 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar olmas› hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz konusu kirac›lar taraf›ndan bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabi tutulacakt›r. Tevkifata tabi tutulan KDV'nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebli¤in (I/C-2.1.1.1) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›n›r. KDV'ye tabi olan kiralama ifllerinde kiraya verenin baflka faaliyetleri dolay›s›yla KDV mükellefi olmas› halinde, tam tevkifat uygulamas› söz konusu olmaz; kiraya veren, kiralama faaliyetlerine ait KDV'yi di¤er faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre beyan eder. Faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV Beyannamesi vermelerini gerektirenler, bu kapsamda mütalaa edilmez. Yukar›da belirtilenler hariç kirac›n›n KDV mükellefi olmamas› halinde de (faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV Beyannamesi vermelerini gerektirenler de bu kapsamda mütalaa edilecektir) kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, kiraya veren taraf›ndan mükellef s›fat›yla beyan edilir. Kiraya verenin baflka nedenlerle KDV mükellefiyeti olmamas› bu uygulamaya engel de¤ildir. Kiralama iflleminin KDV'den müstesna olmas› halinde, mükellef veya sorumlu s›fat›yla KDV beyan edilmez. Örne¤in; Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde say›lan mal ve haklar aras›nda yer alan gayrimenkullerin kiralanmas› ifllemleri, bir iktisadi iflletmeye dahil olmamalar› flart›yla, 3065 say›l› Kanunun (17/4-d) maddesine göre KDV'den müstesnad›r. Dolay›s›yla, bir iktisadi iflletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanmas› ifllemlerinde KDV ve sorumluluk uygulamas› söz konusu olmayacakt›r. 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar›n Tebli¤in bu bölümü Arkan & Ergin Member of JPA International 53 kapsam›ndaki kiralama ifllemlerinde, kirac›n›n KDV mükellefi olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n, tevkifat uygulanmayacakt›r. Bu durumda, söz konusu idare, kurum ve kurulufllar kiraya verme ifllemleri d›fl›nda KDV'ye tabi ifllemleri bulunmamalar› kayd›yla, 1 No.lu KDV Beyannamesini sadece kiralama iflleminin gerçekleflti¤i dönemler için verirler. Genel bütçeli idarelerde KDV'nin beyan› konusunda, Tebli¤in (I/C-2.1.1.1) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›n›r. 2.1.2.4. Reklâm Verme ‹fllemleri KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kifliler (sadece sorumlu s›fat›yla KDV ödeyenler bu kapsama dahil de¤ildir), KDV mükellefiyeti olmayan; • Amatör spor kulüplerine, oyuncular›n›n formalar›nda gösterilmek, • fiah›slara veya kurulufllara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yaz›lmak, pano olarak yerlefltirilmek, • Gerçek veya tüzel kifliler taraf›ndan yay›mlanan dergi, kitap gibi yaz›l› eserlerde yay›nlanmak, suretiyle ve bunlara benzer flekillerde reklâm vermektedirler. Bu flekilde reklâm verme ifllemleri ile ilgili KDV, reklâm hizmeti verenlerin KDV mükellefi olmamas› halinde, reklâm hizmeti alanlar taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilecektir. Ayr›ca, bu bölüm kapsam›ndaki reklam hizmetini alanlar›n; • Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi), • Banka ve sigorta flirketleri gibi faaliyetleri KDV'den istisna olan iflletmeler, • Sadece KDV'ye tabi ifllemlerinin bulundu¤u dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler, • 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar olmas› hallerinde de reklam hizmetine ait KDV, hizmeti alanlar taraf›ndan bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabi tutulacakt›r. Tevkifata tabi tutulan KDV'nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebli¤in (I/C-2.1.1.1) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›n›r. 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar›n Tebli¤in bu bölümü kapsam›nda reklâm hizmeti vermeleri halinde, reklâm hizmeti alan›n KDV mükellefi olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n tevkifat uygulanmayacakt›r. Bu ifllemlerde KDV'nin beyan›, Tebli¤in (I/C-2.1.2.3) bölümünde bu konuya iliflkin aç›klamalara göre yap›lacakt›r. 2.1.3. K›smi Tevkifat Uygulamas› 2.1.3.1 K›smi Tevkifat›n Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar Tebli¤in (I/C-2.1.3.2) ve (I/C-2.1.3.3) bölümleri kapsam›ndaki ifllemlerde, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamam› de¤il, bu ifllemler için izleyen bölümlerde belirlenen orandaki k›sm›, Arkan & Ergin Member of JPA International 54 al›c›lar taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilip ödenecek; tevkifata tabi tutulmayan k›s›m ise sat›c›lar taraf›ndan mükellef s›fat›yla beyan edilip (beyannamede ödenmesi gereken KDV ç›kmas› halinde) ödenecektir. K›smi tevkifat uygulanacak ifllemler, söz konusu bölümlerde belirtilenlerle s›n›rl› olup, bunlar d›fl›ndaki ifllemlerde iflleme muhatap olanlar taraf›ndan k›smi tevkifat yap›lmayacakt›r. K›smi tevkifat uygulamas› kapsam›nda KDV tevkifat› yapmak üzere sorumlu tutulabilecekler afla¤›da iki grup halinde say›lm›fl olup, tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki her bir ifllem baz›nda tevkifat yapmas› gerekenler, söz konusu gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsam›nda olan baz› sorumlulara at›f yap›lmak suretiyle Tebli¤in ilgili bölümlerinde belirtilmektedir. a) KDV mükellefleri (sadece sorumlu s›fat›yla KDV ödeyenler bu kapsama dahil de¤ildir) b) Belirlenmifl al›c›lar (KDV mükellefi olsun olmas›n): • 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar, il özel idareleri ve bunlar›n teflkil ettikleri birlikler, belediyelerin teflkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri, • Yukar›da say›lanlar d›fl›ndaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kurulufllar›, • Döner sermayeli kurulufllar, • Kamu kurumu niteli¤indeki meslek kurulufllar›, • Kanunla kurulan veya tüzel kiflili¤i haiz emekli ve yard›m sand›klar›, • Bankalar, • Kamu iktisadi teflebbüsleri (Kamu ‹ktisadi Kurulufllar›, ‹ktisadi Devlet Teflekkülleri), • Özellefltirme kapsam›ndaki kurulufllar, • Organize sanayi bölgeleri ile menkul k›ymetler, vadeli ifllemler borsalar› dahil bütün borsalar, • Yar›dan fazla hissesi do¤rudan yukar›da say›lan idare, kurum ve kurulufllara ait olan (tek bafl›na ya da birlikte) kurum, kurulufl ve iflletmeler, • Paylar› Borsa ‹stanbul (B‹ST) A.fi.'nde ifllem gören flirketler, • Kalk›nma ve yat›r›m ajanslar›. Okul aile birlikleri ve Sa¤l›k Bakanl›¤›na ba¤l› aile hekimli¤i kurumlar›, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m› kapsam›nda de¤erlendirilmez. Belirlenmifl al›c›lar›n birbirlerine karfl› yapt›klar› teslim ve hizmetlerde (flirketleflenler dahil profesyonel spor kulüplerince yap›lanlar hariç), KDV tevkifat› uygulanmaz. 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar›n tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki al›mlar›na ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri d›fl›ndaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamas›na engel de¤ildir. Bu kapsamda tevkif edilen vergiler, vergi sorumlular›na ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile yetki alan› içerisinde bulunulan vergi dairesine, Tebli¤in (I/C-2.1.1.1)bölümündeki aç›klamalara göre beyan edilip kanuni süresi içerisinde ödenir. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar›n, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m› kapsam›nda olmamak kayd›yla, Arkan & Ergin Member of JPA International 55 k›smi tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki al›mlar›nda tevkifat uygulamas› söz konusu olmayacakt›r. Örnek: KDV mükellefiyeti bulunmayan apartman yönetimlerine verilen özel güvenlik hizmetlerinde ya da KDV mükellefiyeti bulunmayan konut yap› kooperatiflerine verilen yap› denetim hizmetlerinde, tevkifat uygulanmayacakt›r. 2.1.3.2. K›smi Tevkifat Uygulanacak Hizmetler Bu bölümde yer verilen k›smi tevkifat kapsam›ndaki ifllemlerin tamam› "hizmet" mahiyetinde olup, "teslim" mahiyetindeki ifllemler bu bölüm kapsam›na girmemektedir. Bu nedenle, bu bölüm kapsam›nda tevkifat uygulayacak al›c›lar›n tevkifat kapsam›na giren hizmetlerde kullan›lmak üzere piyasadan yapacaklar› mal al›mlar›nda (Tebli¤in (I/C-2.1.3.3) bölümü kapsam›ndaki mallar hariç) tevkifat uygulanmayacakt›r. Ancak, bu bölüm kapsam›na giren hizmetleri ifa edenlerin bu amaçla kulland›klar› mallara ait tutarlar hizmet bedelinden düflülmeyecek; tevkifat, kullan›lan mallara ait tutarlar da dahil olmak üzere toplam hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutar›na göre belirlenecektir. Örnek: Bir banka flubesi bahçe duvar›n›n inflas› iflini, malzeme bankaya, iflçilik müteahhide ait olmak üzere 4.000 TL + 720 TL KDV karfl›l›¤›nda ihale etmifltir. Banka flubesi, kum, demir, çimento, tu¤la, briket vb. malzemeyi piyasadan 6.000 TL + 1.080 TL KDV'ye temin etmifltir. Banka flubesi, malzemelerin al›m› s›ras›nda tevkifat uygulamayacak, müteahhidin yapaca¤› 4.000 TL tutar›ndaki hizmete iliflkin 720 TL KDV üzerinden ise Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.1) bölümü gere¤ince tevkifat uygulanacakt›r. Banka flubesinin, bahçe duvar› yap›m iflini malzemeler de müteahhide ait olmak üzere 10.000 TL karfl›l›¤›nda ihale etmesi halinde, müteahhidin faturas›nda malzeme ve iflçilik tutarlar› 6.000 TL ve 4.000 TL olarak ayr› ayr› gösterilse bile, 10.000 TL tutar›ndaki toplam bedel üzerinden hesaplanacak 1.800 TL KDV'ye, yap›m iflleri için geçerli olan oranda tevkifat uygulanacakt›r. 2.1.3.2.1. Yap›m ‹flleri ile Bu ‹fllerle Birlikte ‹fa Edilen Mühendislik-Mimarl›k ve Etüt-Proje Hizmetleri 2.1.3.2.1.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara karfl› ifa edilen yap›m iflleri ile bu ifllerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarl›k ve etüt-proje hizmetlerinde, al›c›lar taraf›ndan (2/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.1.2. Kapsam Bu bölüm kapsam›na afla¤›daki hizmetler girmektedir: • Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havaliman›, r›ht›m, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yap›, boru iletim hatt›, haberleflme ve enerji nakil hatt›, baraj, enerji Arkan & Ergin Member of JPA International 56 santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ›slah›, dekapaj, taflk›n koruma ve benzerlerine iliflkin her türlü inflaat iflleri. • Yukar›da say›lan yap›lar ve inflaat iflleri ile ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ›s›tmaso¤utma sistemleri, ses sistemi, görüntü sistemi, ›fl›k sistemi, tamamlama, boya badana dahil her türlü bak›m-onar›m, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, y›kma, güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri ifller. Bu ifller, yukar›da belirtilen yap›larla ilgili olmakla birlikte inflaat iflinden sonra veya inflaat iflinden ba¤›ms›z olarak yap›lmalar› halinde de bu kapsamda tevkifata tabi tutulur. • Yap›m iflleri ile birlikte ifa edilen; mimarl›k, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dâhil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar plan› haz›rlama ve benzeri hizmetler. Bu hizmetler yap›m ifllerinden ayr› ve ba¤›ms›z olarak verildi¤i takdirde Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsam›nda de¤erlendirilir. Yüklenicileri taraf›ndan tamamen veya k›smen alt yüklenicilere (tafleronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yap›m ifllerinde, ifli devreden her yüklenici taraf›ndan, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yap›l›r. Örnek 1: (A) Bakanl›¤› taraf›ndan yap›lan enerji nakil hatt› ifli ihalesini (B) ‹nflaat A.fi. kazanm›flt›r. (B) bu ifle ait nakliye ifllerini (C) firmas›na devretmifltir. Bu durumda, (B)'nin (A)'ya, (C)'nin (B)'ye düzenledikleri faturalarda tevkifat uygulanacakt›r. Örnek 2: DS‹ taraf›ndan yapt›r›lan bir baraj inflas›nda kullan›lacak haz›r betonun, iflin as›l yüklenicisi (A) ‹nfl. Taah. A.fi. taraf›ndan (B) Haz›r Beton A.fi. nden temin edilmesi durumunda, haz›r betonun haz›rlanmas›, nakli ve yerine konulmas› iflinin belirli bir yap›m iflinin bölümlerini teflkil eden ifllerden olmas› ve bu nedenle inflaat taahhüt ifli olarak kabul edilmesi nedeniyle, (B) taraf›ndan verilen haz›r beton taahhüt ve temini hizmeti tevkifat uygulamas› kapsam›nda olacakt›r. Tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki iflin bir k›sm›n›n alt yüklenicilere (tafleronlara) devredilmesi halinde, devir ifllemlerinin yaz›l› bir sözleflmeye dayan›p dayanmamas› tevkifat uygulamas› bak›m›ndan önem arz etmemektedir. Al›c›n›n, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m›nda say›lanlar aras›nda yer almamas› halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin bu kapsamdaki hizmetleri tevkifata tabi tutulmaz. Ancak ilk yüklenicinin Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b)ayr›m› kapsam›nda yer almas› halinde, ilk aflamada tevkifat kapsam›na girmeyen bu iflin k›smen veya tamamen devredildi¤i alt yüklenicilerden tevkifat yap›l›r. Örnek 3: Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b)ayr›m› kapsam›na girmeyen (A) Ltd. fiti., yapt›raca¤› hizmet binas› inflaat›n› (B) A.fi. ne ihale etmifltir. (B), hisse senetleri B‹ST'te ifllem gören bir flirkettir. (B), bu inflaat›n su basman› iflini (C) firmas›na yapt›rmaktad›r. Bu durumda, (B)'nin (A)'ya düzenledi¤i faturada tevkifat uygulanmayacak, (C)'nin (B)'ye düzenledi¤i faturada ise tevkifat uygulanacakt›r. Al›c› ve ilk yüklenicinin Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m› kapsam›nda yer almas› halinde, ilk safhada tevkifat söz konusu de¤ildir. Ancak ilk yüklenicinin bu yap›m iflini Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m› Arkan & Ergin Member of JPA International 57 kapsam›nda yer almayan alt yüklenicilere devretmesi halinde, kendisi taraf›ndan tevkifat uygulan›r. Tevkifata tabi olan ifllerin, 3065 say›l› Kanun hükümleri çerçevesinde vergiden müstesna olmas› halinde, ifllem bedelleri üzerinden KDV hesaplanmayaca¤› için herhangi bir tevkifat da yap›lmaz. Ancak, vergiden istisna olan ifllerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt yüklenicilerin yapt›¤› ifllemin KDV'den müstesna olmamas› halinde, alt yüklenicilerin gerçeklefltirdikleri ifllemler üzerinden hesaplanan KDV, bu Tebli¤de belirlenen esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulur. Örnek 4: Hisse senetleri B‹ST'de ifllem gören (X) A.fi. ne, iflletti¤i liman›n geniflletilmesi ifli ile ilgili olarak 3065 say›l› Kanunun (13/e) maddesi kapsam›nda verilen inflaat taahhüt ifllerinin, as›l yüklenici taraf›ndan alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yükleniciler ve daha alt yüklenicilerin ifa ettikleri inflaat taahhüt (yap›m) ifllerinde, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m› kapsam›nda olmamalar› kayd›yla, tevkifat uygulan›r. Mimarl›k, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar plan› haz›rlama ve benzeri ifllerin ilk yüklenici taraf›ndan yap›m iflinin bir k›sm› ile birlikte alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yüklenici taraf›ndan düzenlenen faturalarda tevkifat uygulan›r. Yap›m ifllerinden ayr› ve ba¤›ms›z olarak mimarl›k, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar plan› haz›rlama ve benzeri ifllerin alt yükleniciye devredilmesi halinde bu bölüm kapsam›nda ifllem tesis edilmez. Devredilen söz konusu ifller için ifli devredenin durumuna göre Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsam›nda tevkifat uygulan›r. Tebli¤in bu bölümünde belirtilen ifllerin, yap-ifllet-devret modeli çerçevesinde yapt›r›lmas› halinde de alt yüklenicilere devredilen ifller bak›m›ndan yukar›da yap›lan aç›klamalar çerçevesinde ifllem tesis edilir. Tebli¤in bu bölümü kapsam›ndaki ifllerde, 30/4/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanm›fl ifllere iliflkin faturalarda gösterilen KDV tutar› tevkifata tabi tutulmaz. (“ihale” ibaresi, yap›m ifllerinin yaz›l› bir sözleflmeye dayanarak yapt›r›lmas›n› ifade etmekle birlikte, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar aras›ndaki sözleflme hükümleri uyar›nca gerçeklefltirilen yap›m ifllerini de kapsamaktad›r.) Bu kapsamda tevkifata tabi tutulmayacak yap›m ifllerinin yüklenicileri, 30/4/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri k›s›mlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmazlar. Ancak, 30/4/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce sözleflmesi imzalanan yap›m ifli yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri k›s›mlara ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmalar› gerekmektedir. 2.1.3.2.2. Etüt, Plan-Proje, Dan›flmanl›k, Denetim ve Benzeri Hizmetler 2.1.3.2.2.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara karfl› ifa edilen etüt, plan-proje, dan›flmanl›k, denetim ve benzeri hizmetlerde al›c›lar taraf›ndan (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 58 2.1.3.2.2.2. Kapsam Bu bölüm kapsam›na; • Piyasa etüt-araflt›rma, • Ekspertiz, • Plan-proje, • Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan dan›flmanl›k, müflavirlik, denetim ve benzeri hizmetler girmektedir. Yap›m ifllerinden ba¤›ms›z ve ayr› olarak verilen mimarl›k, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar plan› haz›rlama ve benzeri hizmetler bu bölüm kapsam›nda de¤erlendirilir. Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsam›nda veya bu teslim ya da hizmetin devam› niteli¤inde verilmek ve bedeli ayr›ca belirlenmek kayd›yla e¤itim hizmetleri dan›flmanl›k hizmeti kapsam›nda de¤erlendirilir. Avukatlar›n hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yarg› mercileri nezdinde veya yarg› kararlar›n›n sonuçlar› ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsam›na girmemektedir. Avukatlar›n verdikleri dan›flmanl›k hizmetleri ise tevkifata tabidir. Avukatlarla yap›lan sözleflmede avukatl›k ve dan›flmanl›k hizmetleri birlikte yer al›yorsa, bu iki unsur ayr› ayr› ücretlendirilmedi¤i takdirde, toplam sözleflme bedeli üzerinden tevkifat uygulan›r. Uluslararas› gözetim flirketleri taraf›ndan ifa edilen gözetim hizmetleri ile araç, makine, teçhizat ve benzerlerinin kalite kontrol ve test edilmesine iliflkin hizmet al›mlar› da tevkifata tabidir. Ancak, yaz›l› ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklâm ve benzeri hizmetler dan›flmanl›k ve denetim hizmetleri kapsam›nda de¤erlendirilmez.. Ancak, yaz›l› ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklâm ve benzeri hizmetler dan›flmanl›k ve denetim hizmetleri kapsam›nda de¤erlendirilmez. 2.1.3.2.3. Makine, Teçhizat, Demirbafl ve Tafl›tlara Ait Tadil, Bak›m ve Onar›m Hizmetleri 2.1.3.2.3.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara karfl› ifa edilen makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlara ait tadil, bak›m ve onar›m hizmetlerinde al›c›lar taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.3.2. Kapsam Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara ait veya bunlara tahsis edilen ve faaliyetlerinin yürütülmesinde kullan›lan makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlara ait tadil, bak›m ve onar›m Arkan & Ergin Member of JPA International 59 hizmetleri tevkifat kapsam›ndad›r. Örnek 1: Hisse senetleri B‹ST'te ifllem gören (A) A.fi. taraf›ndan sat›n al›nan kamyon flasisi üzerinde kasa, depo ve benzeri ilaveler yapt›rmak suretiyle tadilat uygulanmas› halinde, tadilat bedelleri üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tabi olacakt›r. Örnek 2: (A) kamu kurumu otomasyon sisteminin oluflturulmas› amac›yla (X) Yaz›l›m ve Otomasyon fiirketi ile anlaflm›flt›r. Sözleflme kapsam›nda otomasyon sistemlerine iliflkin yaz›l›m temini, sat›fl sonras› güncelleme, bak›m vb. hizmetler de verilmektedir. Otomasyon sisteminin ve bilgisayarlar›n kullan›m›nda gerekli olan iflletim sistemi yaz›l›mlar›na iliflkin olarak verilen de¤ifliklik, sorun giderme, yenileme, bak›m, güncelleme ve benzeri hizmetlere iliflkin bedel üzerinden hesaplanan KDV'nin 5/10'u (A) taraf›ndan tevkifata tabi tutulacakt›r. Is›tma-so¤utma sistemleri, havaland›rma sistemi, ses sistemi, görüntü sistemi, ›fl›k sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bak›m ve onar›m hizmetleri bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabi tutulur. Bunlar›n ilk yap›m› veya tamamen yenilenmesi ise Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.1.) bölümü kapsam›nda tevkifata tabidir. Makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlar›n bak›m hizmetleri, bunlar›n kendinden beklenen ifllevleri sa¤lamak için belli aral›klarla veya gerekti¤i zaman yap›lan faaliyetlerdir. Bu hizmet s›ras›nda bak›m› yap›lan eflyan›n belli aksam ve parçalar›n›n de¤ifltirilmesi de hizmetin ayr›lmaz bir parças›d›r. Makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlar›n onar›m› ise bozulmufl, eskimifl araçlar›n kullan›labilir hale getirilmesinden ibarettir. Bak›m hizmetinde oldu¤u gibi onar›m hizmetinde de onar›lan fleye ait baz› parçalar›n de¤ifltirilmesi iflin tabii bir sonucudur. Dolay›s›yla, makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlara ait bak›m ve onar›m hizmetlerinin yaln›zca iflçilik hizmetinden ibaret say›lmas› söz konusu olmay›p, bu hizmetlerin gere¤i olarak yap›lan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi teslimleri de bak›m ve onar›m hizmetine dahil bulunmaktad›r. Ancak, bu hizmetlerde kullan›lacak malzeme, yedek parça, sarf malzemesi gibi mallar›n tadil, bak›m ve onar›m› yapt›ranlar taraf›ndan piyasadan sat›n al›n›p bu iflleri yapanlara verilmesi halinde, mallar›n piyasadan sat›n al›nmas› s›ras›nda, Tebli¤in (I/C-2.1.3.3) bölümünde yap›lan aç›klamalar sakl› kalmak kayd›yla, tevkifat uygulanmaz. 2.1.3.2.4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri 2.1.3.2.4.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara karfl› ifa edilen her türlü yemek servis ve organizasyon hizmetlerinde al›c›lar taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 60 2.1.3.2.4.2. Kapsam Yemek servis hizmetleri; Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m›nda say›lan idare, kurum ve kurulufllar›n personel, ö¤renci, hasta, müflteri, misafir, yolcu s›fat› tafl›yan kiflilerin yemek ihtiyaçlar›n› karfl›lamak amac›yla yapacaklar› hizmet al›mlar›n› kapsamaktad›r. Örnek: Milli E¤itim Bakanl›¤›'n›n (il veya ilçe milli e¤itim müdürlüklerinin) tafl›mal› e¤itim kapsam›nda ö¤rencilere verilen ö¤le yeme¤i (kumanya) al›mlar›nda, yeme¤i haz›rlayan ve/veya da¤›t›m›n› yapan yüklenicilere yap›lacak ödemelerden KDV tevkifat› yap›lacakt›r. Bedelin kendi bütçe ödenekleri d›fl›nda bir kaynaktan karfl›lanmas›, mesela Sosyal Yard›mlaflma Vakf› taraf›ndan karfl›lanmas› halinde de yemek (kumanya) al›m›yla ilgili olarak tevkifat yap›lacakt›r. Yeme¤in, tevkifat yapmakla sorumlu idare, kurum veya kurulufllara ait bir yerde haz›rlanmas› (piflirilmesi) veya tüketilmeye haz›r halde temin edilmesi tevkifat uygulanmas›na engel de¤ildir. Baz› flirketlerin üreterek pazarlad›klar› ve oluflturulan sisteme dâhil iflyerlerinde yeme-içme hizmeti teminine imkan veren yemek çeklerinin (karnelerinin-biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tabi tutulmaz. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya kuruluflun bünyesinde ve do¤rudan yemek çekini satan firma taraf›ndan verilmesi halinde tevkifat uygulan›r. Yemek servis hizmetinin, bu hizmetin verildi¤i mahallere (lokanta, restoran ve benzeri yerlere) gidilmesi suretiyle al›nmas› ve hizmete ait faturan›n Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m›nda say›lan idare, kurum ve kurulufllar ad›na düzenlenmesi halinde de tevkifat kapsam›nda ifllem tesis edilir. Ayr›ca otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama hizmetinden ayr› olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayr› bir fatura ile belgelendirilen ya da ayn› faturada ayr› olarak gösterilen durumlarda, yemek servis hizmeti ile ilgili olarak tevkifat uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›l›r. Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kurulufllar›n kendi personeli marifetiyle haz›rlad›klar› yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve haz›rlanan yemekle ilgili çeflitli malzemeleri sat›n almas›, bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabi de¤ildir. Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ayr›m›nda say›lan idare, kurum ve kurulufllar›n konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tan›t›m ve benzeri hizmet al›mlar› bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabi tutulur. Söz konusu hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yap›ld›¤› yeri (salon, otel ve benzeri) iflletenlerden ald›klar› hizmetler tevkifat uygulamas› kapsam›nda de¤ildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmalar›n, hizmet verdikleri idare, kurum ve kurulufllar ad›na düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanmas›na engel de¤ildir. Örnek: (A) Organizasyon A.fi., (B) kamu kurumu ile kurumun 50. kurulufl y›ldönümü kutlamas› organizasyonunu Arkan & Ergin Member of JPA International 61 düzenlemek için anlaflm›flt›r. Kutlama, bir baflka ilde gerçeklefltirilecek ve iki gün sürecektir. (A), bu kutlama için kat›l›mc›lar›n konaklamalar› dahil bir otelle anlaflm›flt›r. Otel iflletmesi taraf›ndan (A)'ya verilen konaklama, salon kiralamas› ve benzeri hizmetler tevkifata tabi olmayacakt›r. (A)'n›n, kutlama organizasyonu tertibi nedeniyle (B)'ye fatura edece¤i toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV ise (5/10) oran›nda tevkifata tabi tutulacakt›r. 2.1.3.2.5. ‹flgücü Temin Hizmetleri 2.1.3.2.5.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlara, faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili ifllemlerde kullan›lan iflgücünün sa¤lanmas› fleklinde verilen hizmetlerde (iflgücü temin hizmeti al›mlar›nda), al›c›lar taraf›ndan (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.5.2. Kapsam Gerçek veya tüzel kifliler, faaliyetlerinin yürütülmesine iliflkin olarak ihtiyaç duyduklar› iflgücünü, kendilerine hizmet akdi ile ba¤l› ücretli statüsünde hizmet erbab› çal›flt›rarak temin etmek yerine, alt iflverenlerden veya bu alanda ya da baflka alanlarda faaliyette bulunan di¤er kifli, kurum, kurulufl veya organizasyonlardan temin etmektedirler. Bu tür hizmetler, esas itibar›yla, temin edilen elemanlar›n, hizmeti alan iflletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü alt›nda çal›flt›r›labilmesinin mümkün bulundu¤u durumlarda tevkifat kapsam›na girmektedir. Bu flekilde ortaya ç›kan hizmetlerde afla¤›daki flartlar›n varl›¤› halinde tevkifat uygulan›r: • Temin edilen elemanlar›n, hizmeti alana ücretli statüsünde hizmet akdiyle ba¤l› olmamas› gerekmektedir. • Temin edilen elemanlar›n, hizmeti alan›n sevk, idare ve kontrolü alt›nda çal›flt›r›lmas› gerekmektedir. Elemanlar›n iflletmenin mal ve hizmet üretimi safhalar›ndan herhangi birinde çal›flt›r›lmas› halinde, sevk, idare ve kontrolün hizmeti alan iflletmede oldu¤u kabul edilir. Dolay›s›yla iflgücü temin hizmetinin varl›¤›n›n tespitinde; hizmetin ifas›nda kullan›lan elemanlar›n iflgücü temin hizmetini veren firman›n bünyesinde bulunmas› ve ona hizmet akdiyle ba¤l› olmas›, hizmeti alan›n sevk, idare ve kontrolü alt›nda çal›flt›r›lmas› gibi karineler göz önünde bulundurulur, bu hususlar›n varl›¤›, taraflar aras›nda bir sözleflme yap›lm›flsa bu sözleflmedeki hükümler veya sözleflmeye ba¤l› teknik flartnamedeki aç›klamalar da dikkate al›narak tespit edilir. ‹flgücü temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir baflka mükelleften temin etti¤i elemanlar› kullanarak sunmas› halinde, sadece kendisine verilen iflgücü temin hizmetinde tevkifat uygulan›r. Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde say›lanlara verilen özel güvenlik ve koruma hizmetleri de iflgücü temin hizmeti kapsam›nda tevkifata tabi tutulur. Arkan & Ergin Member of JPA International 62 Buna göre, güvenlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren iflletmeler taraf›ndan verilen; • Sabotaj, yang›n, h›rs›zl›k, soygun, ya¤ma, y›kma tehditlerine karfl› cayd›r›c› ön tedbirleri alma, • Tesis, alan, al›fl-verifl merkezi, bina, nakil vas›talar›, konut, iflyeri, etkinlik, gösteri, toplant›, kutlama, tören, müsabaka, organizasyon ve benzerlerinin güvenli¤ini sa¤lama, • Arama ve kurtarma, özel e¤itimli floför, • Güvenlik sistemi oluflturma ve izleme, girifl ç›k›fl kontrolü, güvenlik etütleri haz›rlama, personel güvenlik tahkikatlar› yapma, araflt›rma, koruma, • Güvenlik ve korumaya yönelik e¤itim ve dan›flmanl›k, • De¤erli evrak, nakit, koleksiyon, maden ve eflya gibi k›ymetlerin bir yerden baflka bir yere transferi, • ‹kaz-ihbar, alarm izleme, ve benzeri tüm hizmetler iflgücü temin hizmeti kapsam›nda tevkifata tabidir. Yaln›zca özel güvenlik sistemlerinin kurulmas›, bu kapsamda tevkifata tabi de¤ildir. Ancak bu kurulumun Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.1.)bölümünde aç›klanan yap›m ifllerinin özelliklerini tafl›mas› halinde, bu kapsamda tevkifat uygulan›r. 2.1.3.2.6. Yap› Denetim Hizmetleri 2.1.3.2.6.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde say›lanlara verilen yap› denetim hizmetlerinde, al›c›lar taraf›ndan (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.6.2. Kapsam Tevkifat›n kapsam›n›, yap› denetim firmalar›nca verilen yap› denetim hizmetleri oluflturmaktad›r. Su yap›lar› denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de bu kapsamda de¤erlendirilir. Tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlara verilen yap› denetim hizmetlerinde, bedelin kamu kurumlar› arac›l›¤›yla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti sat›n alan ve ad›na yap› denetim hizmeti faturas› düzenlenen taraf›ndan uygulan›r. Kamu kurumlar› taraf›ndan bizzat sat›n al›nmayan yap› denetim hizmetlerine iliflkin bedellerin, bunlar ad›na aç›lan hesaplardan ödenmesi nedeniyle sorumlu s›fat›yla KDV tevkifat› yapmalar› söz konusu de¤ildir. Arsa karfl›l›¤› inflaat ifllerinde, hizmet bedeli müteahhit taraf›ndan ödenmekle birlikte yap› denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuat› gere¤ince inflaat ruhsat sahibi (arsa sahibi) ad›na düzenlendi¤inden, inflaat ruhsat sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilir. Ruhsat sahibinin Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümleri kapsam›nda olmas› halinde, tevkifat uygulamas›na iliflkin ifllem tesis edilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 63 2.1.3.2.7. Fason Olarak Yapt›r›lan Tekstil ve Konfeksiyon ‹flleri, Çanta ve Ayakkab› Dikim ‹flleri ve Bu ‹fllere Arac›l›k Hizmetleri 2.1.3.2.7.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde say›lanlara yap›lan fason tekstil ve konfeksiyon iflleri, fason çanta ve ayakkab› dikim iflleri ile Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.7.3) bölümünde belirtilen arac›l›k hizmetlerinde, al›c›lar taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.7.2. Kapsam Tevkifat kapsam›na; • Deriden mamul giyim eflyalar›na iliflkin fason ifller de dahil olmak üzere fason tekstil ve konfeksiyon iflleri (perde, hal›, mobilya kumafl› ve örtüsü, havlu, oto koltuk kumafl›, çuval ve benzerleri ile bunlar›n imalinde kullan›lacak iplik veya kumafla verilen fason hizmetler dahil), • Fason çanta, kemer, cüzdan ve benzerleri ile ayakkab› (terlik, çizme ve benzerleri dahil) dikim iflleri (söz konusu mallar›n dikimi d›fl›nda tadil ve onar›m fleklinde ortaya ç›kan hizmetler hariç) • Bu ifllerle ilgili arac›l›k hizmetleri girmektedir. Terziler taraf›ndan, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlara verilen dikim, tadil, onar›m fleklindeki hizmetler de tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. Fason imalat›n flart›, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde baflta olmak üzere hammaddelerin fason ifl yapt›ranlarca temin edilmesidir. Bu çerçevede, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, bask› ve kasarlama ifllerinde, boya ve kimyevi maddelerin ifli yapt›ranlar taraf›ndan temin edilip, bu iflleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak; boya ve kimyevi maddelerin bu iflleri yapanlar taraf›ndan temin edilip kullan›lmas› halinde tevkifat yap›lmayacakt›r. Ütüleme, çözgü, hafl›l, dikim, kesim, kapitone, t›rafllama, z›mpara, flardon, yakma, ram, nak›fl ve benzeri bütün ifller tevkifat uygulamas›na tabidir. Ancak, bu ifller boya, bask›, apre ve kasarlama ifllerinin bir unsuru veya tamamlay›c›s› olarak onlarla birlikte yap›l›yorsa, ayn› faturada gösterilmeleri kayd›yla bu ifller tevkifat uygulamas› bak›m›ndan boya, bask›, apre ve kasarlama hizmetleri gibi ifllem görecektir. Fason olarak yap›lan y›kama ve kurutma ifllerinde de yard›mc› malzemelerin ifli yapt›ranlar taraf›ndan temin edilip bu iflleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacakt›r. Presleme iflinin y›kama ve kurutma ifllerinin bir unsuru veya tamamlay›c›s› olarak birlikte yap›lmas› ve ayn› faturada gösterilmesi halinde tevkifat uygulan›rken, presleme iflinin y›kama ve kurutma iflinden ayr› olarak yap›lmas› durumunda tevkifat uygulanmayacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 64 Fason olarak yapt›r›lan kapitone ifllerinde astar›n üzerine sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik edilen hallerde elyaf›n, elyaf ile birlikte tül veya telan›n tatbik edildi¤i hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telan›n fason ifl yapt›ranlar taraf›ndan temin edilip fason ifl yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, astar hariç yukar›da say›lanlar›n fason ifl yapanlarca temin edilip kullan›lmas› halinde ise tevkifat uygulanmayacakt›r. Fason ifllerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebilece¤i gibi, üretim aflamalar› itibar›yla k›smi olarak fason ifl yapt›r›lmas› da mümkündür. Örnek 1: Bir konfeksiyon firmas›n›n pazarlayaca¤› gömleklerin kumafl›n›, kesimini, dikimini ayr› ayr› firmalara fason olarak yapt›rmas› halinde her bir k›smi ifl, tevkifat uygulamas› kapsam›na girecektir. Fason ifl yapanlar›n, baflkalar›na fason ifl yapt›rmalar›, her iki fason ifl bak›m›ndan tevkifat uygulamas›na engel de¤ildir. Örnek 2: ‹mal edip pazarlad›¤› pantolonlar›n bir k›sm›n› fason olarak imal ettiren bir mükellef, ayn› zamanda ihracatç› firmalara fason olarak erkek tak›m elbisesi imal ediyorsa, fason yapt›rd›¤› pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatç›ya yapt›¤› fason tak›m elbiseler için ise ihracatç› taraf›ndan tevkifat uygulanacakt›r. Fason olarak yap›lan ifllerde, fason ifli yapanlar taraf›ndan kullan›lan iplik, fermuar, dü¤me, tela, astar ve benzeri her türlü yard›mc› madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahildir. Fason ifl için kullan›lan bu madde ve malzemelerin, ayr› fatura edilmesi söz konusu de¤ildir. 2.1.3.2.7.3. Fason ‹fllerle ‹lgili Arac›l›k Hizmetleri Fason ifllerle ilgili arac›l›k hizmetleri afla¤›daki aç›klamalar çerçevesinde tevkifata tabidir. Baz› KDV mükellefleri; • Fason ifl yapt›racak olanlara, fason ifl yapacak iflletmeleri, • Fason ifl yapacak iflletmelere, fason ifl yapt›racak olanlar›, temin etmek suretiyle arac›l›k hizmeti vermektedir. Bu hizmetlerde arac› firman›n fason iflle ilgili bir sorumlulu¤u bulunmamakta, sadece taraflar› bir araya getirmektedir. Bu arac›l›k hizmetleri bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabidir. Fason yap›lmak üzere al›nan iflin tamamen baflka firmalara fason olarak yapt›r›lmas› halinde de her iki aflamada tevkifat uygulanacakt›r. 2.1.3.2.8. Turistik Ma¤azalara Verilen Müflteri Bulma / Götürme Hizmetleri 2.1.3.2.8.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a) ayr›m› kapsam›ndakilere turizm acentesi, rehber ve benzerlerince verilen müflteri bulma hizmetlerinde, al›c›lar taraf›ndan (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 65 2.1.3.2.8.2. Kapsam Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist kafilelerini al›flverifl etmeleri için belirli dükkânlara/ma¤azalara götürmeleri karfl›l›¤›nda bu iflletmelerden ald›klar› komisyonlar genel oranda KDV'ye tabidir. Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri ödemeleri yapan iflletmeler taraf›ndan komisyon tutar›na ait KDV üzerinden tevkifat uygulan›r. 2.1.3.2.9. Spor Kulüplerinin Yay›n, Reklâm ve ‹sim Hakk› Gelirlerine Konu ‹fllemleri 2.1.3.2.9.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Profesyonel spor kulüplerince (flirketleflenler dahil) yap›lan, bu Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.9.2.) bölümü kapsam›ndaki ifllemlerde, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde say›lanlar taraf›ndan (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.9.2. Kapsam Profesyonel spor kulüpleri (flirketleflenler dahil); • Sponsorluk yoluyla veya reklâm almak (reklam alanlar› ve panolar›n›n kiralanmas› dahil) suretiyle reklâm gelirleri, • Spor müsabakalar›n›n veya kulüple ilgili faaliyetlerin yay›nlanmas› suretiyle yay›n geliri, • Toplumsal flans oyunlar› ve di¤er faaliyetlerde kulüp isminin kullan›lmas›na izin verilmesinden dolay› isim hakk›, geliri elde etmektedirler. Spor kulüplerinin genel oranda KDV'ye tabi olan bu gelirlerine konu ifllemleri nedeniyle hesaplanan KDV'nin (9/10)'u ifllemin muhataplar› (reklâm hizmeti alanlar, yay›n faaliyetini gerçeklefltirenler, isim hakk›n› kullananlar vb.) taraf›ndan tevkifata tabidir. Örnek 1: (A) Haz›r Giyim A.fi., flirketin reklam›n›n futbolcular›n formalar›nda yap›lmas› amac›yla hem Türkiye Süper Liginde mücadele eden (Z) spor kulübü hem de faaliyet gösterdi¤i ilin mahalli liginde mücadele eden (Y) spor kulübü ile anlaflm›flt›r. KDV mükellefi (Z) spor kulübünün verdi¤i reklâm hizmeti bu bölüm kapsam›nda k›smi tevkifata tabi olacakt›r. (Y) spor kulübünün reklâm hizmetine iliflkin KDV ise KDV mükellefiyetinin bulunmamas› kayd›yla Tebli¤in (I/C-2.1.2.4) bölümü kapsam›nda tam tevkifata tabi tutulacakt›r. Örnek 2: Türkiye Futbol Federasyonu, Türkiye Süper Ligi 2012/2013 futbol sezonu müsabakalar›n›n televizyondan yay›nlanmas›na iliflkin yay›n hakk›n› yap›lanihale sonucunda (Y) Medya A.fi. ye vermifltir. Futbol müsabakalar›n›n yay›n hakk› karfl›l›¤›nda yay›n hakk› bedelinin Futbol Federasyonu taraf›ndan Türkiye Süper Liginde mücadele eden (F) Spor Kulübüne aktar›lmas›na iliflkin olarak (F) taraf›ndan düzenlenecek Arkan & Ergin Member of JPA International 66 faturada genel oran üzerinden KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV tutar›n›n (9/10)'u Federasyon taraf›ndan tevkif edilerek (F)'ye ödenmeyecek, ancak söz konusu vergi tutar› sorumlu s›fat›yla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir. Örnek 3: 2012/2013 futbol sezonunda Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤›nca futbol müsabakalar› üzerine tertip edilen “iddaa” oyununda/müflterek bahsinde, müsabakalar›n›n söz konusu oyun biletlerinde yer verilmesine iliflkin isim hakk› kullan›m› nedeniyle Türkiye Süper Liginde mücadele eden (Z) Spor Kulübüne Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤›nca Eylül/2012 dönemi ile ilgili olarak aktar›lacak bedele iliflkin söz konusu ifllem genel oranda KDV'ye tabi olacakt›r. (Z) taraf›ndan Spor-Toto Teflkilat Baflkanl›¤› ad›na düzenlenecek faturada hesaplanacak KDV'nin (9/10)'u ad› geçen Baflkanl›kça tevkifata tabi tutulacakt›r. Örnek 4: (A) Spor Ürünleri A.fi., 2013 takvim y›l›nda üretimini yapaca¤› spor malzemelerinde kulüp isminin kullan›lmas› amac›yla 100.000TL karfl›l›¤›nda Türkiye Basketbol Liginde mücadele eden (Y) Spor Kulübüyle anlaflm›flt›r. (Y) ayn› zamanda, kendi ismi kullan›larak basketbol okulu aç›lmas›na izin verilmesi hususunda (B) Basketbol Okulu ile anlaflm›flt›r. (Y) bu anlaflmadan 20.000 TL gelir elde edecektir. Her iki isim hakk› kullan›m›na izin verilmesine iliflkin sözleflmeler çerçevesinde isim hakk› bedelleri, faturalar› düzenlenerek peflin tahsil edilmifltir. (Y)'nin, (A) ve (B)'ye verdi¤i isim kullan›m haklar›n›n devri genel esaslar çerçevesinde KDV'ye ve tevkifata tabi olacakt›r. Bu çerçevede, (A)'ya düzenlenen faturada yer alan KDV'nin [(100.000 x 0,18) x 0,90 =) 16.200 TL'lik k›sm›, (B)'ye düzenlenen faturada yer alan KDV'nin ise [(20.000 x 0,18) x 0,90 =) 3.240 TL'lik k›sm›, bunlar taraf›ndan tevkifata tabi tutularak sorumlu s›fat›yla beyan edilip ödenecektir. 2.1.3.2.10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bak›m Hizmetleri 2.1.3.2.10.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlar›n Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.10.2.) bölümünde belirtilen temizlik, çevre ve bahçe bak›m hizmeti al›mlar›nda, al›c›lar taraf›ndan (7/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.10.2. Kapsam Temizlik hizmetleri sektörünün yayg›n olarak sundu¤u hizmetler; • Bina temizli¤i, • Sokak temizli¤i, • Sa¤l›k kurulufllar›n›n hijyenik temizli¤i ve hastane at›klar›n›n toplanmas› ve imhas›, • Çöp toplama ve toplanan çöplerin imhas›, • Park ve bahçeler ile mezarl›k alanlar›n›n temizli¤i, • Haflere mücadelesi, Arkan & Ergin Member of JPA International 67 • Demiryolu ve kara nakil vas›talar›n›n temizli¤i, ve benzeri ifllerden oluflmakta olup, bu ifller tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. Bina temizli¤ine; binalar›n müfltemilat ve eklentileri dahil iç ve d›fl cephesinin temizli¤i ile her türlü mefruflat›n›n (hal›, perde, koltuk, süs eflyas› vb.) bina içinde veya d›fl›nda yapt›r›lan temizli¤i dahildir. Ayr›ca havlu, çarflaf, elbise, çamafl›r gibi eflyalar›n temizlettirilmesi veya y›katt›r›lmas› da temizlik hizmetleri kapsam›nda tevkifata tabidir. Ancak, temizlik ifllerinde kullan›lacak deterjan, süpürge gibi alet-edevat ve sarf malzemelerinin sat›n al›nmas› s›ras›nda tevkifat uygulanmaz. Sorumlu tayin edilenlerin park, bahçe ve mezarl›k alanlar› ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanlar› ve havuzlar›n bak›m›, bitkilendirilmesi, sulanmas›, haflere mücadelesi, sokak hayvanlar›n›n toplanmas›-›slah› ve benzerlerine iliflkin hizmet al›mlar›, çevre ve bahçe bak›m hizmetleri kapsam›nda tevkifata tabidir. 2.1.3.2.11. Servis Tafl›mac›l›¤› Hizmeti 2.1.3.2.11.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlar›n, Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.11.2.) bölümü kapsam›ndaki tafl›mac›l›k hizmeti al›mlar›nda (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.11.2. Kapsam Bu bölüm kapsam›na, personel, ö¤renci, müflteri ve benzerlerinin belirli bir güzergah dahilinde tafl›nmas› amac›yla ihdas ettikleri servis hizmetlerine iliflkin olarak yapt›klar› tafl›mac›l›k hizmeti al›mlar› girmektedir. Söz konusu hizmetin, tahsis edilmifl özel plakal› araçlar ile yap›l›p yap›lmamas› tevkifat uygulamas› kapsam›nda ifllem tesisine engel de¤ildir. Servis hizmetinin, personel veya ö¤rencilerin (veya velilerin) kendi aralar›nda anlaflmak suretiyle do¤rudan tafl›mac› ile sözleflme yap›lmas›/anlafl›lmas› suretiyle sa¤lanmas› halinde, esas olarak hizmete ait faturalar›n servis hizmetinden yararlanan personel, ö¤renci (veya velisi) ad›na düzenlenmesi gerekti¤inden, tevkifat uygulanmaz. Ancak, faturan›n tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar ad›na düzenlenmesi halinde tevkifat uygulamas› kapsam›nda ifllem tesis edilir. 2.1.3.2.12. Her Türlü Bask› ve Bas›m Hizmetleri 2.1.3.2.12.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara karfl› ifa edilen bask› ve bas›m hizmetlerinde al›c›lar Arkan & Ergin Member of JPA International 68 taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.2.12.2. Kapsam Sorumlu tayin edilenlere verilen; kitap, ansiklopedi, risale, dergi, broflür, gazete, bülten, bas›l› ka¤›t, katalog, afifl, poster, dosya, klasör, matbu evrak, makbuz, kartvizit, antetli ka¤›t, zarf, bloknot, defter, ajanda, takvim, her çeflit belge ve sertifika, davetiye, mesaj ve tebrik kart›, etiket, ambalaj, test gibi süreli veya süresiz yay›nlar ile di¤er ürünlerin her türlü (cd, vcd, dvd gibi bask›lar dâhil) bask› ve bas›m› hizmeti ile bunlar›n veya sorumlu tayin edilenler taraf›ndan kullan›lan her çeflit evrak›n ciltlenmesine iliflkin hizmetler bu bölüm kapsam›nda tevkifata tabidir. Üretimde kullan›lacak k⤛t, boya ve benzeri ham ve yard›mc› maddelerin siparifli veren al›c› taraf›ndan temin edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamas›na engel de¤ildir. Ayr›ca, söz konusu ifllemler hizmet niteli¤inde oldu¤undan, bask›s› yap›lm›fl ve piyasada sat›fla sunulmufl haz›r haldeki ürünlerin do¤rudan al›m›nda tevkifat uygulanmayacakt›r. Bu kapsamda, hizmetin veya faaliyetin gerektirdi¤i k›rtasiye, bas›l› ka¤›t, defter ve benzeri mallar›n al›m› bu bölüm kapsam›nda de¤erlendirilmeyecektir. Örnek: Milli E¤itim Bakanl›¤›n›n 2011-2012 e¤itim-ö¤retim y›l›nda ilkö¤retim okullar›nda okutulacak ve içeri¤ini kendisinin belirledi¤i ders kitaplar›n›n bask› ifli ihalesini (A) Matbaac›l›k A.fi. kazanm›fl ve bu ifle iliflkin sözleflme imzalanm›flt›r. Söz konusu ifl, esas itibar›yla bask› hizmeti al›m›d›r ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin (5/10)'u Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan tevkifata tabi tutulacak ve (A)'ya ödenmeyecektir. Öte yandan, (Y) Yay›n Evi taraf›ndan bas›m› yap›larak piyasada sat›fla sunulmufl olan bir kitab›, Milli E¤itim Bakanl›¤›n›n ayn› e¤itim-ö¤retim y›l›nda yard›mc› ders kitab› olarak kullanmay› uygun bulmas› ve mal al›m ihalesiyle do¤rudan bu kitaplar› piyasadan veya yay›n evinden sat›n almas› halinde bu ifllem esas itibar›yla mal al›m› olmas› nedeniyle “teslim” niteli¤i tafl›d›¤›ndan tevkifat kapsam›nda de¤erlendirilmeyecektir. 2.1.3.2.13. Yukar›da Belirlenenler D›fl›ndaki Hizmetler KDV mükellefleri taraf›ndan, 5018 say›l› Kanuna ekli cetveller kapsam›ndaki idare, kurum ve kurufllara ifa edilen ve yukar›da belirtilmeyen di¤er bütün hizmet ifalar›nda söz konusu idare, kurum ve kurufllar taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.3. K›smi Tevkifat Uygulanacak Teslimler 2.1.3.3.1. Külçe Metal Teslimleri 2.1.3.3.1.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.3.1.2.) bölümünde belirtilen külçe metallerin Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) Arkan & Ergin Member of JPA International 69 bölümlerinde say›lanlara tesliminde, (7/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Hurda metallerden elde edilenler d›fl›ndaki bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun külçelerinin ithalatç›lar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) taraf›ndan yap›lan teslimlerinde tevkifat uygulanmaz, bu safhalardan sonraki el de¤ifltirmelerde ise tevkifat uygulan›r. Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatç›lar› ve üreticileri taraf›ndan tesliminde de tevkifat uygulan›r. ‹thalatç›lar taraf›ndan yap›lan teslimlerde, sat›c› (ithalatç›) taraf›ndan düzenlenen faturada “Teslim edilen mal do¤rudan ithalat yoluyla temin edildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na ve ithalata iliflkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenen faturada “Teslim edilen mal firmam›zca cevherden üretildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaks›z›n ifllem yapar. 2.1.3.3.1.2. Kapsam Tevkifat kapsam›na, her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler d›fl›ndaki bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun külçelerinin teslimi girmektedir. Slab, billet (biyet), kütük ve ingot teslimleri de bu uygulama bak›m›ndan külçe olarak de¤erlendirilir. Yukar›da belirtilen metallerin, al›fllar›nda tevkifat uygulan›p uygulanmad›¤›na ve silisyum, magnezyum, mangan, nikel, titan gibi maddeler ihtiva edip etmediklerine bak›lmaks›z›n, külçe, slab, biyet, kütük ve ingot haline getirilmifl flekilde sat›fl›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.3.2. Bak›r, Çinko, Alüminyum ve Kurflun Ürünlerinin Teslimi 2.1.3.3.2.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Bak›r ve alafl›mlar›ndan, çinko ve alafl›mlar›ndan, alüminyum ve alafl›mlar›ndan, kurflun ve alafl›mlar›ndan mamul, Tebli¤in (I/C-2.1.3.3.2.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin, Tebli¤in (I/C2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde say›lanlara tesliminde, (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Bunlar›n, ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatç›lar› taraf›ndan tesliminde tevkifat uygulanmaz, sonraki safhalar›n teslimleri ise tevkifata tabidir. ‹thalatç›lar taraf›ndan yap›lan teslimlerde, sat›c› (ithalatç›) taraf›ndan düzenlenen faturada “Teslim edilen mal do¤rudan ithalat yoluyla temin edildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na ve ithalata iliflkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenen faturada “Teslim edilen mal firmam›zca cevherden üretildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaks›z›n ifllem yapar. 2.1.3.3.2.2. Kapsam Tevkifat kapsam›na bak›r ve alafl›mlar›ndan, çinko ve alafl›mlar›ndan, alüminyum ve alafl›mlar›ndan, kurflun ve alafl›mlar›ndan mamul; anot, katot, granül, filmaflin, profil, levha, tabaka, rulo, flerit, panel, sac, boru, pirinç çubuk, lama, her türlü tel ve benzerleri, çinko oksit ile kurflun ve Arkan & Ergin Member of JPA International 70 alafl›mlar›ndan mamul, tu¤la, mühür, yaprak, plaka, folyo, pul, saçma, ›zgara, toz, kurflun oksit, kurflun monoksit, k›rm›z› oksit ve benzerleri girmektedir. Profilin boyanm›fl veya kaplanm›fl olmas›, bunlar›n tesliminde tevkifat uygulanmas›na engel de¤ildir. Bu durumda, profilin boyanmas› veya kaplanmas›na iliflkin fason eloksal iflçili¤i tevkifat kapsam›nda de¤ildir. Bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun telin; plastik, cam, k⤛t, emaye, vernik ve benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanmas› suretiyle elde edilen "izoleli iletken" teslimleri tevkifata tabi tutulmaz. Ayr›ca, söz konusu metal ve alafl›mlar›ndan imal edilen nihai ürünler ile bunlar›n kesme, s›y›rma, k›v›rma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve benzeri flekillerde ifllenmesi sonucu elde edilen yar› mamul ve mamul mahiyetindeki mallar›n teslimleri tevkifata tabi de¤ildir. Örnek: Bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun ve bunlar›n alafl›m› metallerden elde edilen meflrubat kutusu, otomobil parças›, havaland›rma kanal borusu, pano, çerçeve, kap›, kap› kolu, mahya, alüminyum folyo, köflebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, kepenk tafl›, flanfl, maflon, dirsek, bek, kanca, mentefle, aksesuar ve benzerlerinin teslimi tevkifata tabi olmayacakt›r. 2.1.3.3.3. Hurda ve At›k Teslimi 2.1.3.3.3.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t, cam hurda ve at›klar›n›n teslimi 3065 say›l› Kanunun (17/4g) maddesi gere¤ince KDV'den müstesnad›r. Ancak, bu mallar›n teslimi ile ilgili olarak ayn› Kanunun (18/1) inci maddesine göre istisnadan vazgeçilmesi mümkündür. ‹stisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t, cam hurda ve at›klar›n›n tesliminde, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümü kapsam›ndaki al›c›lar taraf›ndan (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.3.3.2. Kapsam Hurda kavram›; her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam hurdas›n›, bunlar›n hurda halindeki kar›fl›mlar›n›, aynen veya onar›lmak suretiyle üretim amaçlar›na uygun olarak kullan›lamayacak haldeki metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam karakterli her türlü ham, yar› mamul ile mamul maddeyi ifade etmektedir. Hurda kavram›nda iflaret edilen genel anlam çerçevesinde; • Demir, bak›r, alüminyum, pirinç, kurflun, teneke, çelik, çinko, pik, sar›, bronz, nikel, k›z›l, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü metaller, • Bu metallerin alafl›m, bileflim ve cüruflar›, • ‹malathane ya da fabrikalarda imalat s›ras›nda ortaya ç›kan metal k›rp›nt›, döküntü ve talafllar ile standart d›fl› ç›kan metal ürünler, Arkan & Ergin Member of JPA International 71 • ‹zabe tesislerinden ç›kan standart d›fl› metal hammaddeler, yar› mamuller, hadde bozuklar›, ve benzerleri "hurda metal" kabul edilir. Ayr›ca, hurda veya at›k niteli¤indeki; her türlü k⤛t, karton, mukavva, kauçuk, plastik ile bunlar›n k›rp›nt›lar›, naylon, lastik k›r›klar›, cam flifle, kavanoz, otomobil ve pencere camlar›, cam k›r›klar› teslimleri de tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. Tamir ve bak›mdan sonra ayn› amaçla kullan›lmas› mümkün olan kullan›lm›fl metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam esasl› eflya teslimlerinde tevkifat uygulanmaz. Örnek 1: "Hurda" olarak tabir edilen bir jeneratör, bobinleri sar›l›p tamir ve bak›mdan sonra yeniden jeneratör olarak kullan›lacak hale getiriliyorsa, kullan›lm›fl jeneratörün tesliminde tevkifat uygulanmayacakt›r. Örnek 2: (A) Ltd. fiti. taraf›ndan, at›k de¤erlendirme ifliyle u¤raflan Hurda A.fi. ne yap›lacak hurda pil, hurda akü vb. teslimleri esas itibar›yla Kanunun (17/4-g) maddesi kapsam›nda KDV'den istisna olacak, (A)'n›n istisnadan vazgeçmifl olmas› halinde teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin (5/10)'u Hurda A.fi. taraf›ndan tevkifata tabi tutulacakt›r. Hurda akü ve pilin belirli bir ifllemden geçirildikten sonra tekrar kullan›labilir duruma gelmesinin mümkün olmas› halinde, bu teslimde istisna veya tevkifat uygulanmayacakt›r. Araç-gereç ve ifl makinelerinin, Kanunun (17/4-g) maddesi veya tevkifat uygulamas› kapsam›nda de¤erlendirilebilmesi için ekonomik ömrünü doldurmufl bir flekilde sat›lmas› ve sat›fl sonunda al›c›n›n bunlar›, hurda olarak de¤erlendirmesi gerekmektedir. Aynen veya onar›lmak suretiyle üretim amaçlar›na uygun olarak kullan›lacak durumda olanlar›n teslimi tevkifat kapsam›nda de¤erlendirilmez. ‹lgili mevzuat çerçevesinde hurdaya ayr›lmak suretiyle trafikten çekilmeleri nedeniyle teslimleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesi uyar›nca vergiden müstesna olan motorlu kara tafl›tlar›n›n tesliminde de ayn› flekilde ifllem tesis edilir. Hurda gemilerden yap›lan sökümler sonras› teslimlerde de yukar›daki aç›klamaya göre hareket edilir. Buna göre, gemi söküm ifllerinde hurda gemilerin sökülmesi sonunda elde edilen metal aksam (pervane, motor, telsiz, radyo-teyp, uydu al›c›s› vb.) ayn› amaçla kullan›lmak üzere sat›l›yorsa al›c›lar taraf›ndan KDV tevkifat› yap›lmaz. Söz konusu aksam›n kullan›lamaz durumda olmas› halinde ise bunlar›n, sökenler taraf›ndan tesliminde ve sonraki safhalarda tevkifat uygulan›r. Ayn› flekilde, hurda gemilerden sökülen sac aksam›n, sökenler taraf›ndan tesliminde ve sonraki safhalarda el de¤ifltirmelerinde de tevkifat uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 72 2.1.3.3.4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, K⤛t, Cam Hurda ve At›klar›ndan Elde Edilen Hammadde Teslimi 2.1.3.3.4.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› KDV mükellefleri taraf›ndan Tebli¤in (I/C-2.1.3.3.4.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b)bölümünde say›lanlara tesliminde, (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Söz konusu ürünlerin teslimleri, 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesi kapsam›nda olmay›p, genel oranda (%18) KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Bunlar›n, ithalatç›lar› taraf›ndan tesliminde tevkifat uygulanma, sonraki safhalar›n teslimleri ise tevkifata tabidir. ‹thalatç›lar taraf›ndan yap›lan teslimlerde, sat›c› (ithalatç›) taraf›ndan düzenlenen faturada “Teslim edilen mal do¤rudan ithalat yoluyla temin edildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na ve ithalata iliflkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir. 2.1.3.3.4.2. Kapsam Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t, cam hurda ve at›klar›n›n çeflitli ifllemlerden geçirilip ifllenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve at›k niteliklerini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam esasl› malzeme imalat›nda hammadde olarak kullan›lan mamul niteli¤indeki k›r›k, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin teslimi tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. 2.1.3.3.5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapa¤› ile Ham Post ve Deri Teslimleri 2.1.3.3.5.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› KDV mükellefleri taraf›ndan Tebli¤in (I/C-2.1.3.3.5.2.) bölümünde belirtilen mallar›n, Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlara tesliminde, (9/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. 2.1.3.3.5.2. Kapsam Mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranlar›n› belirleyen 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› 12 eki (II) say›l› listenin (B) bölümünün 1 ve 2 nci s›ralar› kapsam›na giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. Buna göre; • Kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapa¤›, • Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki s›¤›r ve atlar›n, 41.02 pozisyonundaki koyun ve kuzular›n (astragan veya karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Mo¤olistan ve Tibet kuzular› hariç), 41.03 pozisyonundaki keçi ve o¤laklar›n (Yemen, Mo¤olistan ve Tibet keçi ve o¤laklar› hariç) ham post ve derilerinin, tesliminde tevkifat uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 1230.12.2007 tarihli ve 26742 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 73 2.1.3.3.6. A¤aç ve Orman Ürünleri Teslimi 2.1.3.3.6.1. Tevkifat Uygulayacak Al›c›lar ve Tevkifat Oran› Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde say›lanlar›n, Tebli¤in (I/C-2.1.3.3.6.2) bölümünde belirtilen ürün, art›k, talafl ve k›rp›nt› al›mlar›nda (5/10) oran›nda KDV tevkifat› uygulan›r. Söz konusu mallar›n ithalatç›lar› taraf›ndan tesliminde tevkifat uygulanmaz. ‹thalatç›lar taraf›ndan yap›lan teslimlerde, sat›c› (ithalatç›) taraf›ndan düzenlenen faturada “Teslim edilen mal do¤rudan ithalat yoluyla temin edildi¤inden tevkifat uygulanmam›flt›r.” aç›klamas›na ve ithalata iliflkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir. 2.1.3.3.6.2. Kapsam A¤aç iflleme endüstrisinde kullan›lan ve ilk madde-malzeme niteli¤inde olan her türlü a¤aç, tomruk, odun ile bunlar›n önceden belirlenmifl ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inflaatl›k, do¤ramal›k, marangozluk, mobilyal›k ve benzeri kereste, mobilya ve kereste imalat› sonucu ortaya ç›kan k›rp›nt›, ç›ta ve benzeri imalat art›klar› ile odun art›¤› talafl teslimleri tevkifat uygulamas› kapsam›ndad›r. Öte yandan, tomruk, odun, kereste, k›rp›nt›, at›k vb. mahiyetinde olmayan; mobilya, kap›-pencere do¤ramas›, döfleme malzemesi, sunta, levha, mdf, rab›ta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanmaz. 2.1.3.4. Tevkifat Uygulamas›yla ‹lgili Ortak Hususlar 2.1.3.4.1. Tevkifat Uygulamas›nda S›n›r Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlar›n, k›smi tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, al›c›lar›n durumuna bak›lmaks›z›n, tevkifata tabi tutulmayacakt›r. Ancak, bu durum profesyonel spor kulüplerince (flirketleflenler dahil) Tebli¤in (I/C-2.1.3.1/b) ay›r›m›nda say›lanlara yap›lan teslim ve hizmetlerde geçerli de¤ildir. Ayr›ca, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsam›ndaki teslimlerde ve bu Kanun uyar›nca KDV'den istisna olan teslim ve hizmetlerde tevkifat söz konusu olmaz. Örnek: Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan bir çiftçi taraf›ndan yap›lan yün ve yapa¤› teslimleri, 3065 say›l› Kanunun (17/4-b) maddesi uyar›nca KDV'den müstesna oldu¤undan, bu iflleme ait bedel üzerinden KDV hesaplanmayacak ve dolay›s›yla tevkifat yap›lmayacakt›r. K›smi tevkifat uygulamas› kapsam›na giren her bir ifllemin KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aflmad›¤› takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmaz. S›n›r›n afl›lmas› halinde ise tutar›n tamam› üzerinden tevkifat yap›l›r. Tespit edilen tutar› aflan ifllemlerde KDV tevkifat› zorunlulu¤undan kaç›nmak amac›yla bedel parçalara ayr›lamaz, ayn› iflleme ait bedellerin toplam› dikkate al›narak bu s›n›r›n afl›lmas› halinde Arkan & Ergin Member of JPA International 74 tevkifat yap›l›r. Tevkifat zorunlulu¤undan kaç›nmak amac›yla, birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle bedelin parçalara bölündü¤ünün tespiti halinde vergi dairelerince, bütünlük arzetti¤i anlafl›lan al›mlar›n toplam›n›n yukar›da belirtilen s›n›r› afl›p aflmad›¤›na bak›larak gerekli ifllemler yap›l›r. 2.1.3.4.2. Belge Düzeni Tevkifata tabi ifllemler dolay›s›yla sat›c›lar taraf›ndan düzenlenecek belgelerde; “‹fllem Bedeli”, “Hesaplanan KDV”, “Tevkifat Oran›”, “Al›c› Taraf›ndan Tevkif Edilecek KDV Tutar›”, “Tevkifat Dahil Toplam Tutar” ve “Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayr›ca gösterilir. Bu fatura sat›c› aç›s›ndan, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'ye tevkifat uyguland›¤›n› tevsik eden belge mahiyetini de tafl›maktad›r. Faturaya, borçlan›lan miktar olarak rakam ve yaz› ile tevkifattan sonra kalan tutar yaz›l›r. Örnek: KDV hariç 3.000 TL tutar›ndaki (% 18) oran›nda KDV'ye tabi bir ifllem (5/10) oran›nda KDV tevkifat›na tabidir. Bu iflleme ait fatura afla¤›daki flekilde düzenlenecektir: ‹fllem Bedeli 3.000 TL Hesaplanan KDV 540 TL Tevkifat Oran› 5/10 Al›c› taraf›ndan Tevkif Edilecek KDV 270 TL Tevkifat Dahil Toplam Tutar 3.540 TL Tevkifat Hariç Toplam Tutar 3.270 TL Yaln›z Üçbinikiyüzyetmifl TL’dir. Tevkifata tabi tutulan ifllemlerle tevkifat uygulamas› kapsam›nda bulunmayan ifllemlerin birlikte yap›lmas› halinde bu ifllemlerin tek fatura ile belgelendirilmesi mümkündür. Bu durumda, tevkifata tabi ifllem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif edilen KDV tutar› fatura üzerinde ayr›ca gösterilir. Bu flekilde yap›lan faturalamalarda da tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki ifllem bedelinin KDV dahil tutar›n›n Tebli¤in (I/C-2.1.3.4.1.) bölümünde belirlenen alt s›n›r› afl›p aflmad›¤› dikkate al›n›r, aflm›yorsa tevkifat uygulanmaz. 2.1.3.4.3. Beyannamenin Düzenlenmesi 2.1.3.4.3.1. Al›c›lar›n Beyan› Tevkifata tabi tutulan KDV, al›c›lar taraf›ndan (genel bütçeli idareler hariç), tevkifata tabi ifllemin vuku buldu¤u tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir ve ödenir. 5018 say›l› Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllar›n tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki al›mlar›na ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri d›fl›ndaki bir kaynaktan Arkan & Ergin Member of JPA International 75 ödenmesi tevkifat uygulamas›na engel olmad›¤›ndan, bu durumda da genel bütçeli idareler taraf›ndan tevkif edilen vergiler, vergi sorumlular›na ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenir. 2 No.lu KDV beyannamesinin "Genel Bilgiler" kulak盤›nda vergi sorumlusu mükellefe ait sicil bilgilerinin doldurulmas›na iliflkin sat›rlar yer almaktad›r. Tevkifat yapan mükellefler, "Vergi Sorumlusuna Ait Sicil Bilgilerini" kapsayan sat›rlara kendi sicil bilgilerini yazarlar. “Kesinti Yap›lan Sat›c›lar” kulak盤›nda ise her bir kesinti yap›lan mükellef itibar›yla, tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki ifllemleri yapan (sat›c›) mükellefle ilgili kimlik bilgileri, tevkifata tabi iflleme ait matrah ve tevkifat tutar›na iliflkin kay›t yap›l›r. “Vergi Bildirimi” kulak盤›n›n, “Tam Tevkifat Uygulanan ‹fllemlere Ait Bildirim” tablosunda, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamam›n›n al›c› taraf›ndan tevkif edildi¤i ifllemler beyan edilir. Tablonun “‹fllem Türü” alan›, bu alana iliflkin ifllem türü listesinden seçim yap›lmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alan›na, ifllemin KDV hariç bedeli, “Oran” alan›na ifllemin tabi oldu¤u KDV oran› girilir. Al›c› taraf›ndan tevkif edilen KDV tutar›n› gösteren “Vergi” alan›, e-beyanname program› taraf›ndan hesaplanmaktad›r. Söz konusu kulak盤›n “K›smi Tevkifat Uygulanan ‹fllemlere Ait Bildirim” tablosunda ise Maliye Bakanl›¤›nca k›smi tevkifat uygulamas› kapsam›na al›nmas› uygun görülen ve ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutar›n›n tamam›n›n de¤il, al›c› taraf›ndan tevkif edilen k›sm›n›n beyan› yap›l›r. “Matrah” alan›na ifllemin KDV hariç bedeli, “Oran” alan›na ifllemin tabi oldu¤u KDV oran›, “Tevkifat Oran›” alan›na beyan› yap›lan ifllem için öngörülmüfl al›c›lar›n yapaca¤› tevkifat oran› yaz›l›r. ‹fllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'ye tevkifat oran›n›n uygulanmas› suretiyle bulunan ve al›c› taraf›ndan tevkif edilen tutar› gösteren “Vergi” alan›, e-beyanname program› taraf›ndan hesaplanmaktad›r. 3065 say›l› Kanunun (9/1) inci maddesi kapsam›nda sorumlu tayin edilenlerin, sorumlu s›fat›yla beyan edip ödemeleri gereken vergilerin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu vergi tutar›n›n ikmalen veya resen tarh edilerek vergi ziya› cezas› kesilmesi ve gecikme faizi hesaplanmas› gerekmektedir. Sorumlu s›fat›yla beyan edilmeyen tutar›n 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yap›lmam›fl olmas› bu flekilde ifllem tesis edilmesine engel de¤ildir. Sorumlu s›fat›yla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutar›n›n sat›c› taraf›ndan beyan edilmifl olmas› halinde sorumlu ad›na yap›lacak tarhiyatta vergi asl› aranmaz. Sorumlu taraf›ndan beyan edilip ödenmesi gerekirken sat›c› taraf›ndan beyan edilen KDV'nin ödenmifl olmas› halinde, bu verginin normal vade tarihinden ödendi¤i tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemifl olmas› halinde ise normal vade tarihinden yap›lacak tarhiyat›n tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi uygulan›r. 2.1.3.4.3.2. Sat›c›lar›n Beyan› K›smi tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki ifllemleri yapan mükelleflerin beyan›na iliflkin olarak, Arkan & Ergin Member of JPA International 76 ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin iki ayr› bölümüne kay›t yap›l›r. Birinci kay›t, “Matrah” kulak盤›nda “K›smi Tevkifat Uygulanan ‹fllemler” tablosuna; ikinci kay›t “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosuna yap›l›r. Öncelikle, “K›smi Tevkifat Uygulanan ‹fllemler” tablosunun “‹fllem Türü” alan›, bu alana iliflkin ifllem türü listesinden seçim yap›lmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alan›na k›smi tevkifat uygulanan iflleme ait bedel (KDV hariç) tam olarak yaz›l›r. “Oran” alan›na ifllemin tabi oldu¤u KDV oran›, “Tevkifat Oran›” alan›na ise tevkifat uygulamas› kapsam›na al›nan ifllemlerde al›c› için öngörülen tevkifat oran› (al›c›n›n uygulayaca¤› tevkifat oran›) yaz›l›r. Örne¤in; özel güvenlik hizmeti verenler tevkifat oran› için (9/10), bak›r külçe teslimi yapanlar ise tevkifat oran› için (7/10) oran›n› seçmelidir. “Vergi” alan›, tevkifat oran›n›n tersi al›narak beyanname program› taraf›ndan hesaplanmaktad›r. Buna göre, “Vergi” alan›nda, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tevkifata tabi tutulmayan k›sm› yer al›r. Daha sonra, “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosunda “‹fllem Türü” listesinden, yap›lan iflleme ait “Kod” seçilir. “Teslim ve Hizmet Tutar›” alan›na, iflleme ait bedelin (KDV hariç) tamam› yaz›l›r. Bu alana yaz›lan tutar, beyan› yap›lan ifllem ile ilgili olarak “K›smi Tevkifat Uygulanan ‹fllemler” tablosunun “Matrah” alan›na yaz›lan tutarla ayn› olmal›d›r. “‹adeye Konu Olan KDV” alan›na, al›c› taraf›ndan tevkifata tabi tutularak sorumlu s›fat›yla beyan edilen tutar yaz›l›r. Tevkifat uygulamas› nedeniyle iade almak istemeyen mükellefler bu tabloya kay›t yapmazlar. Beyannamenin usulüne uygun olarak doldurulmas›ndan sonra "Sonuç Hesaplar›" kulak盤›nda yer alan "‹ade Edilmesi Gereken KDV" sat›r›ndaki tutar›n bu uygulamadan kaynaklanan k›sm›, talep edilmesi halinde Tebli¤in (I/C-2.1.5.) bölümünde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, mükellefe iade edilir. 2.1.4. Düzeltme ‹fllemleri Tevkifat kapsam›na al›nan ifllemlerde ortaya ç›kan mal iadeleri ve matrah de¤ifliklikleri ile ilgili olarak afla¤›daki flekilde ifllem yap›lmas› gerekmektedir. 2.1.4.1. Mal ‹adeleri Mal iadelerinde düzeltme, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan k›sm› üzerinden gerçeklefltirilir. Örnek: Pamuk toptanc›s› (A), 14/4/2012 tarihinde tekstil firmas› (B)'ye 50.000 TL karfl›l›¤›nda Arkan & Ergin Member of JPA International 77 pamuk teslim etmifl, hesaplanan (50.000 x 0,08 =)4.000 TL KDV'nin (4.000 x 0,10 =)400 TL'lik k›sm› (A)'ya ödenmifl ve onun taraf›ndan beyan edilmifl, (4.000 x 0,90 =) 3.600 TL'lik k›sm› ise (B) taraf›ndan tevkifata tabi tutulmufl ve Nisan/2012 dönemi beyannamesi ile sorumlu s›fat›yla beyan edilmifltir. ‹flleme iliflkin fatura (B) taraf›ndan 21/4/2012 tarihinde yasal kay›tlara al›nm›flt›r. (B), (A)'ya ödedi¤i 400 TL ile sorumlu s›fat›yla beyan etti¤i 3.600 TL'yi Nisan/2012 dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapm›flt›r. Söz konusu pamu¤un (1/5)'i 10/6/2012 tarihinde (A)'ya iade edilmifltir. Bu durumda (B), (A)'dan 10.080 TL geri alacak, mal iadesinin gerçekleflti¤i dönemde, 80 TL'yi 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir. (A) ise, ayn› dönemde 80 TL'yi l No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacakt›r. Bu ifllemler nedeniyle defter kay›tlar›nda KDV'nin sadece tevkifata tabi tutulmayan 80 TL'lik k›sm› için düzeltme ifllemi yap›lacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu s›fat›yla beyan edilmifl ve indirim konusu yap›lm›fl olan tutar için düzeltme ifllemi yap›lmayacakt›r. Tevkifat uygulamas› kapsam›nda bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayaca¤›ndan, faturan›n hizmetin ifas›ndan önce düzenlendi¤i durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleflme flartlar›na uygun olarak gerçeklefltirilmemesi nedeniyle ifllemin matrah›nda bir de¤ifliklik meydana gelmesi halinde yap›labilecektir. 2.1.4.2. Matrahta De¤ifliklik Fiyat fark›, kur fark› ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi ifllemin bedelinde sonradan bir art›fl ortaya ç›kmas› halinde, bu art›fl ile ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplan›r ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt s›n›r› dikkate al›nmaks›z›n) tevkifat uygulan›r. Bu flekilde ifllem yap›labilmesi için fiyat fark›, kur fark› ve benzerinin ait oldu¤u as›l iflleme ait KDV dahil bedelin tevkifat alt s›n›r›n› geçmifl ve tevkifata tabi tutulmufl olmas› gerekmektedir. Al›c› lehine, ödemenin yap›ld›¤› tarihte kur fark› oluflmas› halinde ise kur fark› tutar› üzerinden al›c› taraf›ndan sat›c›ya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yap›ld›¤› tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanmas› gerekmektedir. Böylece, matrahta oluflan azalma tutar›, tevkifata tabi tutulmayan KDV tutar› ile birlikte, sat›c› taraf›ndan al›c›ya iade edilir. Ayr›ca, söz konusu KDV tutar› al›c› taraf›ndan 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir. Mallar›n k›smen iade edilmesi, hizmetin bir k›sm›n›n tamamlanmamas›, mallar›n ve hizmetin sözleflmede belirtilen evsafa uymamas› ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi ifllem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmiflse, azalma miktar› ile ilgili olarak mal iadelerine iliflkin aç›klamalar›n yer ald›¤› Tebli¤in (I/C-2.1.4.1.) bölümü çerçevesinde ifllem yap›l›r. Örnek: Konfeksiyon toptanc›s› (A)'dan 100.000 TL'ye 1.000 parçal›k fason ifl siparifli alan imalatç› (B), 2012/Nisan döneminde bu iflle ilgili olarak fatura düzenlemifl, faturada gösterilen (100.000 x 0,08 =) 8.000 TL Arkan & Ergin Member of JPA International 78 KDV'nin (8.000 x 0,10 = ) 800 TL'si (B)'ye ödenmifl, (8.000 x 0,90 =) 7.200 TL'lik k›sm› ise (A) taraf›ndan tevkifata tabi tutularak sorumlu s›fat›yla beyan edilmifltir. (B), bu sipariflin 200 adetlik k›sm›n› zaman›nda teslim edemedi¤inden bedelde 20.000 TL'lik bir azalma meydana gelmifltir. 2012/May›s döneminde ortaya ç›kan bu de¤ifliklik nedeniyle taraflar›n karfl›l›kl› düzeltme yapmas› gerekmektedir. Buna göre (B), (A)'ya 20.000 TL ile birlikte bu tutara ait (20.000 x 0,08 =) 1.600 TL KDV'nin tevkifata tabi tutulmayan (1.600 x 0,10 =) 160 TL'sini (toplam 20.160 TL) iade edecek, 2012/Nisan döneminde beyan etti¤i 160 TL'yi 2012/May›s dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacakt›r. (A) ise 2012/Nisan döneminde indirim konusu yapt›¤› 160 TL'yi, 2012/May›s döneminde 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir. (A)'n›n bu fason siparifl nedeniyle tevkifata tabi tutarak beyan etti¤i verginin, 20.000 TL'ye isabet eden k›sm› olan (1.600 x 0,90 =) 1.440TL ayn› zamanda indirim konusu yap›lm›fl oldu¤undan, bir düzeltme ifllemine konu olmayacakt›r. 2.1.4.3. Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin ‹adesi Fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunmas› halinde, gerek al›c› gerekse sat›c›n›n beyanlar›n›n düzeltilmesi suretiyle ifllemin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir. Fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, öncelikle tevkifat› yapan al›c› taraf›ndan sat›c›ya iade edilir. Al›c›n›n, fazla veya yersiz tevkif etti¤i KDV tutar›n› sat›c›ya ödedi¤ini gösterir belge ve sat›c›n›n düzeltmeyi yapt›¤›n› gösterir vergi dairesi yaz›s› ile birlikte baflvurmas› halinde, fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan ederek ödeyen al›c›ya iade edilir. Tevkifata tabi olmad›¤› halde tevkifat uygulanan ve sat›c› taraf›ndan verginin tamam›n›n beyan edildi¤i durumlarda, sat›c›n›n düzeltmeyi yapt›¤›n› gösterir vergi dairesi yaz›s›n›n ibraz› aranmaz. Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan, ancak sat›c› taraf›ndan verginin tamam›n›n beyan edildi¤i durumlarda, sat›c›n›n düzeltmeyi yapmas›ndan sonra, varsa önceki beyan› üzerine ödenen KDV'nin, söz konusu ifllemle s›n›rl› k›sm› sat›c›ya iade edilir. Dolay›s›yla bu durumda al›c›ya iade söz konusu olmaz. Yap›lacak iadelerde teminat, YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporu ve Vergi ‹nceleme Raporu aranmaz. Tevkifata tabi tutulan KDV'nin al›c› taraf›ndan beyan edilmifl ancak ödenmemifl olmas› halinde, sorumlu s›fat›yla beyan edilen bu vergi tahakkuktan terkin edilir. Genel bütçe kapsam›ndaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri taraf›ndan yap›lan fazla veya yersiz tevkifatlar, sat›c›n›n beyanlar›n› düzeltti¤ini gösterir vergi dairesi yaz›s›n› ibraz etmesi Arkan & Ergin Member of JPA International 79 üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimlerince düzeltilir ve gereken durumlarda iade edilir. 2.1.5. Tevkifata Tabi ‹fllemlerde KDV ‹adesi K›smi tevkifat uygulamas›ndan kaynaklanan iade taleplerinin afla¤›da belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilmesi uygun görülmüfltür. 2.1.5.1. Genel Aç›klamalar Tevkifat uygulamas›ndan do¤an KDV alacaklar›n›n mükellefe iade edilebilmesi için, sat›c›n›n tevkifat uygulanmayan KDV tutar›n› 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmifl olmas›, al›c›n›n da yapt›¤› tevkifatla ilgili 2 No.lu KDV Beyannamesini vergi dairesine vermifl olmas› zorunludur. ‹ade taleplerinin yerine getirilmesinde, al›c› taraf›ndan 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmifl olmas› flart› aranmaz. Genel bütçe kapsam›ndaki idarelere yap›lan ifllemlerde ise hakediflin harcama yetkilisince onaylanm›fl olmas› gerekir. Bunlara yap›lan ifllemlerde, ayr›ca beyan ve ödeme aranmaz. ‹ade olarak talep edilen tutar, ifllemin bünyesine giren KDV de¤il, tevkif edilen KDV esas al›narak belirlenir. ‹adesi istenilen KDV, hiçbir surette tevkifata tabi tutulan KDV'den fazla olamaz. Tevkifat uygulamas›ndan kaynaklanan iade taleplerinde, vergi dairelerince; • 429 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤inde13 belirtilen standart iade talep dilekçesi ve internet vergi dairesi arac›l›¤› ile gönderilen listelere ait internet vergi dairesi liste al›nd›s›, • Tevkifatl› ifllemlerin gerçekleflti¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi, • Tevkifat uygulanan iflleme iliflkin sat›fl faturalar›n›n dökümünü gösteren liste, aranacakt›r. ‹ade talebinde bulunulabilmesi için iade tutar›n›n yer ald›¤›, ilgili dönem KDV beyannamesi ve eki “K›smi Tevkifat Uygulamas› Kapsam›ndaki ‹fllemlere Ait Bildirim”in verilmifl olmas› zorunludur. ‹ade taleplerinde standart iade talep dilekçesinin yan› s›ra iade hakk› do¤uran ifllem itibar›yla yukar›da belirtilen belgelerin ibraz› flartt›r. (Tevkifata tabi ifllemlere ait sat›fl faturas› listesi ve indirilecek KDV listesi Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca öngörülen flekil ve içeri¤e uygun olarak internet vergi dairesi arac›l›¤›yla gönderilir. ‹nternet vergi dairesi arac›l›¤› ile gönderilen listeler ayr›ca k⤛t ortam›nda vergi dairesine ibraz edilmez.) ‹ade talepleri, yukar›da belirtilen belgeler tamamlanmad›kça hüküm ifade etmez. Vergi inceleme raporu, YMM Raporu ve/veya teminat ile yap›lacak nakden iade talepleri, bunlar›n eksiksiz ibraz edildi¤i tarihte geçerlik kazan›r. 1310.10.2013 tarihli ve 28791 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 80 Ayn› flekilde, teminat veya YMM Raporu ile yap›lacak mahsuben iade talepleri, di¤er belgelerle birlikte bunlar›n eksiksiz ibraz edildi¤i tarihte geçerlik kazan›r. V‹R sonucuna göre sonuçland›r›lacak mahsuben iade taleplerinde ise mahsup talep dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibar›yla iadeye hak kazan›l›r. Mahsuben iade taleplerinde, Tebli¤in (I/C-2.1.5.2.1.) bölümünde yap›lan aç›klamalar da göz önünde bulundurulur. YMM Raporunun arand›¤› hallerde, YMM raporlar›na iliflkin limitlerde gümrük beyannameli mal ihrac›ndan kaynaklanan iade talepleri için öngörülen tutarlar geçerlidir. Tebli¤in(IV/E) bölümündeki aç›klamalar, tevkifat uygulamas›ndan do¤an iade taleplerinin yerine getirilmesi bak›m›ndan da geçerlidir. Sat›c›n›n özel esaslara tabi olmas› halinde, tevkifatl› ifllemlerinden do¤an iade talepleri Tebli¤in (IV/E) bölümündeki aç›klamalara göre yerine getirilecektir. Al›c›n›n bu ifllemle ilgili olarak tevkifat tutar›n› beyan etmesi ve ödemifl olmas› özel esaslar uygulanmas›na engel de¤ildir. Al›c›n›n, hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan tevkifat uygulayarak temin etti¤i mal ya da hizmeti iade hakk› do¤uran bir ifllemde kullanmas› ve bu iflleme iliflkin olarak iade talebinde bulunmas› halinde iade talebi, hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan al›mlarda tevkifata tabi tutulan KDV'nin sorumlu s›fat›yla vergi dairesine nakden veya mahsuben ödenmifl olmas› kayd›yla, tevkifatl› ifllemlere iliflkin olarak sat›c›ya ödenen/borçlan›lan KDV hariç, genel esaslara göre yerine getirilir. Bu flekilde ifllem tesisi için al›c›n›n di¤er al›mlar› ile ilgili olarak özel esas uygulamas›n› gerektirecek bir durumunun olmamas› gerekmektedir. Tevkifata tabi al›mlar› nedeniyle tevkifat uygulayan al›c›lar taraf›ndan 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen verginin 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yap›lmas› ve ayn› dönemde indirim yoluyla giderilemeyen bu verginin iade alaca¤›na dönüflmesi nedeniyle ayn› dönem 2 No.lu KDV Beyannamesinden do¤an borca mahsup edilmifl olmas› halinde, önceki paragrafta belirtilen ödeme flart›n›n sa¤lanmad›¤› kabul edilir. Ancak, di¤er dönemlere iliflkin iade alaca¤›n›n söz konusu borca mahsup edilmesi halinde, ödeme flart› gerçekleflmifl say›l›r. 2.1.5.2. ‹ade Uygulamas› 2.1.5.2.1. Mahsuben ‹ade Talepleri Tevkifat uygulamas›ndan kaynaklanan iade alacaklar›n›n mahsuben iadesi, mükellefin kendisinin, ortakl›k pay› ile orant›l› olmak üzere adi, kollektif ve komandit flirketlerde ortaklar›n (komandit flirketlerde sadece komandite ortaklar›n) ithalat s›ras›nda uygulananlar dahil vergi borçlar› ile sosyal sigortalar prim borçlar› ve fer'ileri için söz konusu olabilecektir. Mahsup kapsam›na, tevkifatla ilgili olarak verilen 2 No.lu KDV Beyannamesine göre tahakkuk eden vergiler de dahildir. 1 No.lu KDV Beyannamesinde gösterilen ve mahsuben iade flartlar›n› tafl›yan KDV iade alaca¤›, Arkan & Ergin Member of JPA International 81 ayn› döneme iliflkin 2 No.lu KDV Beyannamesine göre tahakkuk eden KDV borcuna mahsup edilebilir. Tevkifat uygulamas›ndan kaynaklanan ve vergi inceleme raporuna göre sonuçland›r›lan mahsuben iade taleplerinde, vergi inceleme raporu d›fl›nda di¤er belgelerin tamamlanm›fl olmas› flart›yla standart iade talep dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibar›yla mahsup ifllemi yap›l›r. Vergi inceleme raporunda iadeye engel bir durumun tespit edilmemifl olmas› kayd›yla mahsuben iade talep edilen vergi borcunun vade tarihinden vergi inceleme raporunun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihe kadar geçen süre için gecikme zamm› hesaplanmaz. ‹adeye iliflkin düzenlenecek vergi inceleme raporu ise, • Tevkifat›n sorumlu s›fat›yla beyan edilip edilmedi¤i, • ‹ndirilecek KDV listesindeki al›fllar›n karfl›t incelemesinin yap›larak do¤ruyu gösterip göstermedi¤i, hususlar›n›n tespitine yönelik olacakt›r. Bu kapsamda, KDV‹RA sisteminin üretti¤i kontrol raporunun olumlu olmas›, indirilecek KDV listesinin do¤rulu¤una dayanak oluflturur. ‹ade taleplerinde vergi daireleri, gerekli kontrolleri yaparak, belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerinin tespiti halinde, eksiklikleri mükellefe yaz› ile bildirir. Yaz›n›n tebli¤ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin vergi inceleme raporu, YMM Raporu ve teminat istenmeyen mahsuben iade talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibar›yla yerine getirilir ve bunlara gecikme zamm› uygulanmaz. 30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan mükelleflerin mahsup talepleri ise eksikliklerin tamamland›¤› tarih itibar›yla yerine getirilir ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zamm› uygulan›r. Tebli¤in (I/C-2.1.3.) bölümü kapsam›nda k›smi tevkifat uygulanan; • Temizlik, bahçe ve çevre bak›m hizmetleri, • Makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlara ait tadil, bak›m ve onar›m hizmetleri, • Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri, • Etüt, plan-proje, dan›flmanl›k, denetim ve benzeri hizmetler, • Fason olarak yapt›r›lan tekstil ve konfeksiyon iflleri ile fason ayakkab› ve çanta dikim iflleri ve fason ifllerle ilgili arac›l›k hizmetleri, • Yap› denetim hizmeti, • Servis tafl›mac›l›¤› hizmeti, • Her türlü bask› ve bas›m hizmeti, • ‹flgücü temin hizmeti, • Turistik ma¤azalara verilen müflteri bulma/götürme hizmeti, ile ilgili KDV iade alacaklar›n›n mahsubunu isteyen mükelleflerin 5.000 TL'yi aflmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aran›lmaks›z›n yerine getirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 82 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. 5.000TL'yi aflan k›s›m için teminat verilmesi halinde teminat, V‹R ile çözülür. Tebli¤in (I/C-2.1.3.) bölümü kapsam›nda tevkifat uygulanan; • Yap›m iflleri ile bu ifllerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarl›k ve etüt-proje hizmetleri, • Spor kulüplerinin yay›n, isim hakk› ve reklâm gelirlerine konu ifllemleri, • Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsam›ndaki hizmetler, ile ilgili 5.000TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aran›lmaks›z›n yerine getirilir. 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 5.000 TL'yi aflan k›s›m için teminat verilmesi halinde teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür. Tebli¤in (I/C-2.1.3.) bölümü kapsam›nda tevkifat uygulanan; • Külçe metal teslimleri, • Bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun ürünlerinin teslimi, • Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t, cam hurda ve at›klar›n›n teslimi, • Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam hurda ve at›klar›ndan elde edilen hammadde teslimi, • Pamuk, tiftik, yün ve yapa¤› ile ham post ve deri teslimi, • A¤aç ve orman ürünleri teslimi, ile ilgili mahsuben iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 2.1.5.2.2. Nakden ‹ade Talepleri Mükellefin talebi halinde, tevkifat uygulamas› kapsam›na giren ifllemlerden kaynaklanan iade alacaklar›n›n afla¤›da her bir ifllem türüne iliflkin olarak yap›lan belirlemeler dahilinde nakden iadesi mümkündür. Tebli¤in (I/C-2.1.3.) bölümü kapsam›nda k›smi tevkifat uygulanan; • Temizlik, bahçe ve çevre bak›m hizmetleri, • Makine, teçhizat, demirbafl ve tafl›tlara ait tadil, bak›m ve onar›m hizmetleri, • Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri, • Etüt, plan-proje, dan›flmanl›k, denetim ve benzeri hizmetler, • Fason olarak yapt›r›lan tekstil ve konfeksiyon iflleri ile fason ayakkab› ve çanta dikim iflleri ve fason ifllerle ilgili arac›l›k hizmetleri, • Yap› denetim hizmeti, Arkan & Ergin Member of JPA International 83 • Servis tafl›mac›l›¤› hizmeti, • Her türlü bask› ve bas›m hizmeti, • ‹flgücü temin hizmeti, • uristik ma¤azalara verilen müflteri bulma/götürme hizmeti, ile ilgili nakden iade talepleri münhas›ran teminat ve/veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. ‹ade talebinin tamam› kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Tebli¤in (I/C-2.1.3.) bölümü kapsam›nda tevkifat uygulanan; • Yap›m iflleri ile bu ifllerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarl›k ve etüt-proje hizmetleri, • Spor kulüplerinin yay›n, isim hakk› ve reklâm gelirlerine konu ifllemleri, • Tebli¤in (I/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsam›ndaki hizmetler, • Külçe metal teslimi, • Bak›r, çinko, alüminyum ve kurflun ürünlerinin teslimi, • Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t, cam hurda ve at›klar›n›n teslimi, • Metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam hurda ve at›klar›ndan elde edilen hammadde teslimi, • Pamuk, tiftik, yün ve yapa¤› ile ham post ve deri teslimi, • A¤aç ve orman ürünleri teslimi, ile ilgili 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri teminat, vergi inceleme raporu ve YMM raporu aran›lmadan yerine getirilir. 5.000 TL ve üzerindeki nakden iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir 5.000 TL'yi aflan k›s›m için teminat verilmesi halinde teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür. 2.1.5.3. ‹ade Uygulamas› ile ‹lgili Di¤er Hususlar Tevkifat uygulamas›ndan kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesi ile ilgili olarak, Tebli¤in bu bölümünde aç›klama bulunmayan durumlarda, mal ihrac›ndan kaynaklanan iade talepleri için geçerli olan usul ve esaslara göre ifllem yap›l›r. Mükelleflerin tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki ifller dolay›s›yla al›c› taraf›ndan tevkifata tabi tutulan KDV'yi, ilgili dönemde iade konusu yapmama tercihinde bulunduktan sonra, izleyen dönemlerde bu tercihlerinden vazgeçerek iade talep etmeleri mümkündür. Ancak, tevkifatl› ifllemin gerçekleflti¤i dönem için düzeltme beyannamesi verilecektir. Ayn› flekilde, mükelleflerin tevkifat uygulanan tutar› beyannamede iade olarak gösterdikten sonra, iade ifllemi tamamlan›ncaya kadar bu tercihlerinden vazgeçmeleri mümkündür. Bu durumda da iade beyan›n›n yap›ld›¤› dönem için düzeltme beyannamesi verilecektir. Arkan & Ergin Member of JPA International 84 Her iki durumun da bir dilekçe ile ba¤l› olunan vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir. Ayn› ifllem dolay›s›yla, tevkifat ve indirimli oran uygulamalar› nedeniyle KDV iade alaca¤› do¤muflsa, öncelikle tevkifattan do¤an KDV alaca¤› iade edilir. Mükellefin ayn› dönemde baflka iade hakk› do¤uran ifllemlerinin bulunmas› halinde bu ifllemlere ait iade talepleri, söz konusu ifllem veya ifllemlerle ilgili usul ve esaslar çerçevesinde sonuçland›r›l›r. Mükellefin ayn› dönemde di¤er iade hakk› do¤uran ifllemlerinin de (indirimli orana tabi ifllemler hariç) bulunmas› ve iade edilmesi gereken KDV tutar›n›n, tevkifat ve di¤er iade hakk› do¤uran ifllemlere iliflkin iade beyan› toplam›ndan küçük olmas› halinde, iade talepleri mükellefin ifllem türü baz›nda tercihi do¤rultusunda sonuçland›r›l›r. ‹ade hakk› sahiplerince, iade alacaklar›n›n mahsubundan sonra kalan k›sm›n›n nakden iadesinin istenmesi halinde, ilgili bölümlerde nakden iade için yap›lan aç›klamalara göre ifllem tesis edilir. Bu flekilde yap›lacak iadede, mahsup yoluyla iade edilen k›s›m, teminats›z incelemesiz nakden iade için bir s›n›r belirlenmiflse, belirlenen s›n›r›n hesab›nda dikkate al›nmaz. ‹ade alaca¤›n›n tamam›n›n üçüncü kiflilere nakden ödenmesinin talep edilmesi halinde, iade hakk› sahibi mükellefe nakden iadeye iliflkin usul ve esaslar uygulan›r. Bu durumda, alaca¤›n üçüncü kiflilere ödenmesine iliflkin talep, alaca¤›n aç›k bir flekilde kime temlik edildi¤ini içeren, noter taraf›ndan onaylanm›fl alaca¤›n temliki sözleflmesi ile yap›l›r. Mahsup sonras› alaca¤›n, üçüncü kiflilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde de alaca¤›n temlikine iliflkin talebin yukar›da belirtilen flekilde yap›lmas› gerekmektedir. ‹ade alaca¤›n›n, Tebli¤in (I/C-2.1.5.2.1.) bölümünde belirtilmeyen; mükellefin kendisinin vergi dairesine olan borçlar›na veya üçüncü kiflilerin vergi dairesine olan borçlar›na mahsubunun talep edilmesi halinde, iade hakk› sahibi mükellefe nakden iadeye iliflkin usul ve esaslar uygulan›r. Üçüncü kiflilerin vergi dairelerine olan borçlar›na mahsubunun talep edilmesi halinde, önceki paragrafta yap›lan aç›klamalara göre ifllem tesis edilir. ‹ade alacaklar›, her bir vergilendirme dönemi için ayr› ayr› talep edilir. Birden fazla döneme iliflkin iade alacaklar›n›n, kümülatif hesaplama yap›lmak suretiyle birlikte (toplam tutar olarak) iadesi talep edilemez. ‹adenin YMM raporu verilmek suretiyle talep edildi¤i durumlarda, ayn› takvim y›l› içinde bulunmak ve her bir vergilendirme dönemine ait iade tutar› ayr› ayr› belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere her bir dönem itibar›yla ayr› ayr› yer verilmek kofluluyla birden fazla vergilendirme dönemi için tek bir YMM raporu verilmesi mümkündür. ‹ade alaca¤›n›n YMM raporu ile al›nmak istendi¤i hallerde, esas itibar›yla, YMM raporunun her bir iade hakk› do¤uran ifllem türü itibar›yla ayr› ayr› düzenlenerek verilmesi gerekmektedir. Ancak, farkl› iade hakk› do¤uran ifllemlerden (tam istisna kapsam›ndaki ifllemler, indirimli orana tabi ifllemler, k›smi tevkifat uygulamas› kapsam›ndaki ifllemler gibi) kaynaklanan iade taleplerinin, ayn› vergilendirme dönemine iliflkin olmas› kayd›yla, ayn› YMM raporuna istinaden sonuçland›r›lmas› mümkündür. Arkan & Ergin Member of JPA International 85 Bu durumda YMM raporu, her bir ifllem türüne ait iade tutar› ayr› ayr› belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere ayr› ayr› yer verilmek ve benzeri hususlara dikkat edilmek suretiyle haz›rlan›r. 2.1.6. Bildirim Zorunlulu¤u ve Müteselsil Sorumluluk 2.1.6.1. Bildirim Zorunlulu¤u K›smi tevkifat uygulamas› kapsam›na al›nan ifllemlerde sat›c›lar, tevkifat uygulanan sat›fllar› ile sat›fl yapt›klar› al›c›lara ait bir listeyi, sat›fl›n yap›ld›¤› döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda vermek zorundad›rlar. Buna göre tevkifat uygulanan her sat›fl faturas›/serbest meslek makbuzu ve benzeri itibar›yla; • Belgenin tarih ve numaras›, • Tevkifat uygulanan ifllemin cinsi, tutar›, • ‹fllemin tabi oldu¤u KDV oran›, toplam hesaplanan KDV tutar›, al›c› taraf›ndan tevkif edilen KDV tutar›, • Al›c›n›n ad›/soyad›-unvan› ve vergi kimlik numaras› veya TC kimlik numaras›, ve benzeri bilgilerini içeren liste sat›c› mükellefler taraf›ndan ilgili döneme ait beyanname ekinde verilir. Bu bildirim zorunlulu¤una uymayan veya eksik ya da yan›lt›c› bildirimde bulunanlar hakk›nda 213 say›l› Vergi Usul Kanunu çerçevesinde ifllem yap›l›r. 2.1.6.2. Müteselsil Sorumluluk Tevkifata tabi al›mlar› dolay›s›yla KDV tevkifat› uygulayanlar, tevkifat tutar›n› beyan edip ödemifl olmalar› flart›yla, tevkif edilen vergi ile s›n›rl› olmak üzere bu ifllemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya ç›kan verginin Hazineye intikal etmemifl olmas› nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulamas› ile muhatap tutulmazlar. Ç. VERG‹Y‹ DO⁄URAN OLAY 1. Vergiyi Do¤uran Olay›n Meydana Gelmesi 3065 say›l› Kanunun 10 uncu maddesinde vergiyi do¤uran olay›n hukuki flartlar›, vergiye tabi ifllemlerin özelliklerine göre ayr› ayr› tayin ve tespit edilmifltir. Mal teslimi ve hizmet ifas› hallerinde vergiyi do¤uran olay, mal teslimi veya hizmet ifas›n›n yap›ld›¤› anda meydana gelir. Vergi alaca¤›n›n zaman›nda kavranmas› ve güvence alt›na al›nmas› amac›yla mal›n tesliminden veya hizmetin yap›lmas›ndan önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi halinde ise bu belgelerde Arkan & Ergin Member of JPA International 86 gösterilen miktarla s›n›rl› olmak üzere vergiyi do¤uran olay fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi an›nda meydana gelir. K›s›m k›s›m mal teslimi veya hizmet yap›lmas› mutad olan veya bu hususlarda mutab›k kal›nan hallerde her bir k›sm›n teslimi veya bir k›s›m hizmetin yap›lmas› an›nda vergiyi do¤uran olay meydana gelmifl say›l›r. Komisyoncular vas›tas›yla veya konsinyasyon suretiyle yap›lan sat›fllarda vergiyi do¤uran olay, mallar›n sat›c› taraf›ndan komisyoncuya veya konsinyasyon suretiyle mal satanlara (konsinyatöre) verildi¤i anda de¤il, mallar›n komisyoncu veya konsinyatör taraf›ndan al›c›ya teslimi an›nda meydana gelir. Mal›n al›c›ya veya onun ad›na hareket edenlere gönderilmesi halinde ise vergiyi do¤uran olay mal›n nakliyesine bafllanmas› veya nakliyeci veya sürücüye tevdii an›nda meydana gelmifl say›l›r. Su, elektrik, gaz, ›s›tma, so¤utma ve benzeri enerji da¤›t›m veya kullan›mlar›nda bunlar›n ilgili müesseselerce bedellerinin tahakkuk ettirilmesi ile vergiyi do¤uran olay meydana gelir. Kanunun (2/3) üncü maddesi uyar›nca su, elektrik, gaz, ›s›tma, so¤utma ve benzeri da¤›t›mlar mal teslimi say›lm›flt›r. Ancak, bu tür mallar›n teslimi önceden gerçeklefltirildi¤i halde bu aflamada vergilendirilmesi mümkün olmad›¤›ndan Kanunun bu maddesine dayan›larak vergilendirme, bunlar›n bedellerinin hesapland›¤› anda yap›l›r. Ayr›ca vergiyi do¤uran olay bu mallar›n bedellerinin tahakkuk ettirildi¤i, yani bedelin hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldi¤i anda meydana gelmifl say›l›r. Bu mükelleflerin mal bedellerini tahsil edip etmemeleri vergiyi do¤uran olay aç›s›ndan önemli de¤ildir. Sonradan tahakkuk tutarlar›nda meydana gelebilecek de¤ifliklikler Kanunun 35 inci maddesi hükmüne göre düzeltilir. ‹thalatta vergiyi do¤uran olay Kanunun (10/›) maddesine göre, gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin bafllad›¤›, gümrük vergisine tabi olmayan ifllemlerde ise gümrük beyannamesinin tescil edildi¤i anda meydana gelir. Arsa karfl›l›¤› inflaat ifllerinde vergiyi do¤uran olay, müteahhidin arsa karfl›l›¤› konut, iflyeri gibi ba¤›ms›z birimleri arsa sahibine teslimiyle gerçekleflir. Arsan›n bir iktisadi iflletmeye dâhil olmas› veya arsa sahibinin arsa al›m sat›m›n› mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi durumunda, vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u tarihte, müteahhide yap›lan bu arsa teslimi nedeniyle düzenlenecek faturada arsa karfl›l›¤› al›nan ba¤›ms›z birimlerin emsal bedeli üzerinden KDV hesaplanmas› gerekmektedir. Arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek flekilde ar›zi faaliyet olarak arsas›n› ba¤›ms›z birimler karfl›l›¤›nda müteahhide tesliminde ise KDV uygulanmaz. Birden fazla vergilendirme dönemine yay›larak verilen hizmetlerde, hizmet bedelinin tamam›n›n veya bir k›sm›n›n hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmesi halinde, fatura ve benzeri belge düzenlenmemifl olmas› kofluluyla KDV do¤maz. Öte yandan, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetlerde, takvim y›l›n›n ayl›k dönemlerinden oluflan vergilendirme dönemleri itibar›yla KDV'nin hesaplanmas› ve verilecek hizmetlere iliflkin faturan›n ayl›k ödeme tutar› Arkan & Ergin Member of JPA International 87 belirtilerek tanzim edilmesi gerekmektedir. Belli bir vergilendirme döneminde beyan edilecek KDV matrah›n›n ise toplam hizmet bedelinin, hizmetin ifa edilece¤i ayl›k sürelere bölünmesi suretiyle tespiti mümkün bulunmaktad›r. Toplam bedel hizmet tamamland›¤›nda al›nsa dahi hizmetin gerçekleflti¤i vergilendirme dönemlerine isabet eden tutar›n ilgili oldu¤u dönemde beyan edilmesi gerekmekte olup, hizmet bedelinin tamam›n›n hizmet ifas›n›n sonunda beyan edilmesi mümkün de¤ildir. Bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetlerin taksitlere ba¤lanmas› halinde, kredi kart› ile yap›lan ödemelerde, POS makinesi taraf›ndan ilk anda düzenlenen ve hizmet bedelinin tamam›n› kapsayan taksit plan›n› gösteren belge, ayr›ca fatura veya benzeri belge düzenlenmemifl olmas› flart›yla KDV hesaplanmas›n› gerektirmez. Vergiyi do¤uran olay, ayl›k taksit miktar›n›n flirketin banka hesab›na geçti¤i tarihte de¤il, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetler için takvim y›l›n›n ayl›k vergilendirme dönemleri itibar›yla do¤maktad›r. Hakediflli ifllemlerde, verilen hizmet sebebiyle elde edilen hakedifl bedeli için hakediflin tahakkuk etti¤ini belgeleyen kabul tutana¤›n›n düzenlendi¤i bir di¤er ifade ile hakedifl raporunun onayland›¤› tarihte vergiyi do¤uran olay gerçekleflir. I- MÜKELLEF‹YET Arkan & Ergin Member of JPA International 88 II- ‹ST‹SNALAR A. ‹HRACAT ‹ST‹SNASI 1. Mal ‹hrac› 1.1. Gümrük Beyannameli Mal ‹hrac› 1.1.1. ‹stisnan›n Kapsam› ve Beyan› 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesine göre, ihracat teslimleri ve bu teslimlere iliflkin hizmetler KDV'den istisnad›r. Ayn› Kanunun 12 nci maddesi uyar›nca bir teslimin ihracat teslimi say›labilmesi için afla¤›daki iki flart›n gerçekleflmesi gerekir: a) Teslim, yurtd›fl›ndaki bir müflteriye veya serbest bölgedeki al›c›ya ya da yetkili gümrük antreposu iflleticisine yap›lmal› veya mallar yetkili gümrük antreposu iflleticisine tevdi edilmelidir. 3065 say›l› Kanunun (12/2)nci maddesine göre yurtd›fl›ndaki müflteri, ikametgâh›, iflyeri, kanuni ve ifl merkezi yurtd›fl›nda olan al›c›lar ile yurtiçinde bulunan firman›n yurtd›fl›nda kendi ad›na müstakil olarak faaliyet gösteren flubeleridir. Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni ve ifl merkezi bulunan firmalar›n yurtd›fl›nda ifl yapmak için açm›fl olduklar› büro, temsilcilik, acentelik ve benzeri kurulufllar Türkiye'de mukim firmalar›n yurtd›fl›nda kendi ad›na müstakil olarak faaliyet gösteren flubeleri kapsam›ndad›r. Dolay›s›yla, KDV mükelleflerinin yurtd›fl›nda ifl yapmak için açm›fl olduklar› flube, büro, temsilcilik, acentelik ve benzeri kurulufllar›nda kullanmak veya satmak üzere yurtd›fl›na ç›karacaklar› mallarla ilgili teslimler de kesin ihracat olmas› kofluluyla ihracat teslimi niteli¤indedir. Serbest bölgedeki al›c› kavram›, ilgili mevzuatlar› çerçevesinde söz konusu bölgelerde faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kifli al›c›lar› ifade eder. ‹hracat teslimine ait fatura ve benzeri belgelerin yukar›da belirtilen yurtd›fl›ndaki müflteri veya serbest bölgedeki al›c› ad›na düzenlenmesi gerekir. b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden ç›karak bir d›fl ülkeye veya bir serbest bölgeye vas›l olmal› ya da yetkili gümrük antreposuna konulmal›d›r. 3065 say›l› Kanundaki istisna uygulamas›nda ihracat, esas itibar›yla, serbest dolafl›mda bulunan bir mal›n d›fl ticaret ve gümrük mevzuatlar› do¤rultusunda, ihracat ifllemlerinin tamamlanmas›ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesi d›fl›na ç›kar›lmas›d›r. D›fl ticaret mevzuat›nda ihracat olarak de¤erlendirilen ancak, 3065 say›l› Kanunun 12 nci maddesi ve Tebli¤in bu bölümünde belirlenen flartlar› tafl›mayan ifllemlerin ihracat istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilmesi mümkün de¤ildir. Teslim konusu mal›n ihraç edilmeden önce yurtd›fl›ndaki al›c› ad›na hareket eden yurtiçindeki Arkan & Ergin Member of JPA International 89 firmalar veya bizzat al›c› taraf›ndan ifllenmesi ya da herhangi bir flekilde de¤erlendirilmesi halinde ihracat istisnas›n›n uygulanabilmesi için mal›n Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden ç›kmas› flartt›r. Bu durumda, yurtd›fl›ndaki al›c› ad›na hareket eden yurtiçindeki ilgililere yap›lan teslimler vergiye tabi olacak, bunlar›n yapt›¤› ihracat ise istisna kapsam›na girecektir. 3065 say›l› Kanunun 12 nci maddesi uyar›nca, bir serbest bölgedeki al›c›ya yap›lan ve serbest bölgeye vas›l olan teslimler ihracat istisnas› kapsam›ndad›r. Uluslararas› tafl›mac›l›¤a iliflkin olarak deniz ve hava tafl›ma araçlar›na yap›lan akaryak›t, kumanya, teknik ve di¤er malzeme fleklindeki teslimler afla¤›daki aç›klamalar çerçevesinde vergiden istisnad›r: a) Türkiye içinde tafl›ma hakk› bulunmayan yabanc› bayrakl› gemilere ve uçaklara yap›lan akaryak›t, kumanya, teknik ve di¤er malzeme fleklindeki teslimler ihracat teslimi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. b) Uluslararas› tafl›mac›l›k yapan yerli gemi ve uçaklar ise "yurtiçinde bulunan bir firman›n yurtd›fl›nda kendi ad›na müstakilen faaliyet gösteren flubesi" niteli¤i tafl›d›¤›ndan bu araçlara yap›lan söz konusu teslimler ihracat istisnas› kapsam›na girer. c) Yukar›da aç›klanan ve istisna kapsam›na giren teslimlere iliflkin ifllem veya ödemelerin acenteler taraf›ndan yap›lmas› istisnan›n uygulanmas›na engel de¤ildir. ç) Söz konusu teslimlerin ihracat istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilebilmesi için gümrük ç›k›fl beyannamesi ile tevsik edilmesi gerekti¤i tabiidir. Mal ihrac›na iliflkin istisna, ihracat›n gerçekleflti¤i tarih olan gümrük beyannamesinin “kapanma tarihi”ni içine alan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilir. ‹hracat ifllemleri iç gümrüklerde yap›lan ihracat teslimlerinde, gümrük beyannamesinin s›n›r gümrüklerince kapat›ld›¤› tarih, ihracat›n gerçekleflti¤i tarih olarak kabul edilir. Serbest bölgelere yap›lan ihracat teslimlerinde, gümrük beyannamesinin düzenlenmedi¤i hallerde, mal›n serbest bölgeye girifl ifllemlerinin tamamlanarak serbest bölgeye vas›l oldu¤u tarih ihracat›n gerçekleflti¤i tarih olarak kabul edilir. Bu tarih, mallar›n serbest bölgeye giriflinin yap›ld›¤›n› gösteren, serbest bölge ifllem formunun ilgili idare taraf›ndan onayland›¤› tarihtir. ‹hracat faturas› mal›n yurtd›fl› edildi¤i dönemden önce düzenlenmifl olsa dahi, istisna ihracat›n yap›ld›¤› dönem KDV beyannamesi ile beyan edilir. Mal ihrac›na iliflkin beyan, ilgili dönem KDV beyannamesinin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” tablosunda 301 kod numaral› ifllem türü sat›r› kullan›lmak suretiyle yap›l›r. Bu sat›r›n, “Teslim ve Hizmet Tutar›” sütununa ihracat tesliminin bedeli girilir. ‹hracat bedeli, gümrük beyannamesinin kapanma tarihinde Resmi Gazete'de yay›nlanm›fl bulunan (kapanma tarihinde Resmi Gazete'de kurlar ilan edilmemifl ise kapanma tarihinden önceki ilk Resmi Arkan & Ergin Member of JPA International 90 Gazete'de yay›nlanm›fl bulunan) T.C. Merkez Bankas› döviz al›fl kuru üzerinden TL'ye çevrilir. “Yüklenilen KDV” sütununa ise istisna kapsam›ndaki teslimin bünyesine giren, bu Tebli¤in (IV/A) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›narak belirlenen KDV tutar› yaz›l›r. ‹stisna kapsam›ndaki teslimin bünyesine giren verginin mahsuben veya nakden iadesinin talep edilmemesi halinde “Yüklenilen KDV” alan›na “0”yaz›l›r. 1.1.2. ‹stisnan›n Tevsiki Gümrük beyannameli mal ihracat›n›n beyan›nda, gümrük beyannamesi ve sat›fl faturalar›, bir dilekçe ile ihracat istisnas›na iliflkin beyanname ekinde vergi dairesine verilir. Söz konusu belgelerden elektronik ortamda al›nanlar›n ayr›ca beyanname ekinde ve k⤛t ortam›nda vergi dairesine verilmesine gerek olmay›p, dilekçe ekinde internet vergi dairesi liste al›nd›s›n›n vergi dairesine verilmesi yeterlidir. ‹hracata iliflkin gümrük beyannamesi verilebilece¤i gibi, gümrük beyannamelerindeki bilgilerin yer ald›¤› listelerin verilmesi de mümkündür. Verilecek listenin, gümrük beyannamesinin tarihi, say›s›, ihraç edilen mal›n cinsi, miktar› ve tutar›, gümrük kap›s›n›n ismi, var›fl ülkesi, varsa imalatç›n›n ad›-soyad› veya unvan›, varsa intaç ve ç›k›fl tarihi bilgilerini içermesi gerekir. ‹hracata iliflkin yurtd›fl›ndaki al›c› ad›na düzenlenen faturalar›n fotokopileri ya da faturalar›n dökümünü ihtiva eden firma yetkililerince imzal› ve kafleli bir liste ibraz edilir. Posta ve h›zl› kargo tafl›mac›l›¤› yolu ile yap›lan ihracat teslimleri, kargo flirketi ad›na düzenlenen, mal› yurtd›fl›na gönderilen mükellefin bilgisinin yer ald›¤› ve gümrük müdürlü¤ü taraf›ndan elektronik ortamda onaylanan elektronik ticaret gümrük beyannamesi ile tevsik edilir. S›n›r ticareti kapsam›nda yap›lan ihracat, gümrük beyannamesi veya listesi ile tevsik edilir. Bu durumda ayr›ca, bir defaya mahsus olmak üzere s›n›r ticareti yetki belgesi de ibraz edilmelidir. NATO (Kuzey Atlantik Antlaflma Örgütü - North Atlantic Treaty Organization) ülkelerinde askeri teçhizat ve malzemenin transit-ithalat-ihracat ifllemleri için düzenlenen Form 302 belgesinin, bu belge ile yap›lan ihracat teslimlerinde gümrük beyannamesi yerine kullan›lmas› mümkündür. ‹hracat teslimlerine iliflkin olarak düzenlenen fatura ile gümrük beyannamesi aras›nda uyumsuzluk olmas› halinde vergi dairesince ilgili gümrük müdürlü¤ünden bilgi talep edilir ve sonucuna göre ifllem tesis edilir. 1.1.3. ‹hraç Edilen Mallar›n Geri Gelmesi 3065 say›l› Kanunun ithalat istisnas›n› düzenleyen (16/1-b) maddesi uyar›nca, ihracat istisnas›ndan faydalan›larak ihraç edilen ancak; Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildi¤i flekilde geri gelen eflyan›n ithalat istisnas›ndan faydalanabilmesi için, bu eflya ile ilgili olarak ihracat istisnas› nedeniyle faydalan›lan miktar›n gümrük idaresine ödenmesi veya bu Arkan & Ergin Member of JPA International 91 miktar kadar teminat gösterilmesi gerekir. ‹hraç edildikten sonra geri gelen eflya için ithalat istisnas›ndan faydalan›lmak istenmemesi halinde, genel hükümler çerçevesinde KDV ödenerek eflyan›n ithali mümkündür. Bu durumda, ilk ihracat kesin ihracat olarak de¤erlendirilir. ‹thalat istisnas›n›n uygulanabilmesi için ilgili gümrük idareleri ihracat istisnas›ndan yararlan›lan miktar› tespit etmek amac›yla mükellefin ba¤l› bulundu¤u vergi dairesinden durumu bir yaz› ile sorar. Bu yaz›da geri gelen eflyan›n cinsi, miktar›, tutar›, ilgili bulundu¤u gümrük beyannamesinin tarih ve say›s› ile di¤er gerekli bilgilere de yer verilir. KDV ödenmek suretiyle sat›n al›nan veya iflletmede imal edilen mallar›n geri gelmesi halinde, vergi dairelerince ihracat istisnas›ndan faydalan›lan miktar›n belirlenmesinde, Kanunun 11 inci maddesi ile ihracatç›ya getirilen imkânlar göz önüne al›narak afla¤›daki flekilde hareket edilir: a) Vergi dairesince yap›lacak inceleme sonunda, mükellefin geri gelen mallarla ilgili olarak ihracat s›ras›nda iade talebinde bulunmad›¤› tespit edilirse, bu mallarla ilgili olarak ihracat istisnas›ndan yararlan›lan bir miktar›n bulunmad›¤› ilgili gümrük idaresine bildirilir. Bu yaz›y› alan gümrük idareleri geri gelen eflya ile ilgili olarak ithalat istisnas› kapsam›nda ifllem yapar. b) Geri gelen mallar›n bünyesine giren vergiler için ihracatç›n›n, bu vergileri indiremeyip nakden veya mahsuben iade olarak talep etti¤inin belirlenmesi halinde, iade henüz yap›lmam›flsa ihracatç›n›n KDV iadesinden yararlanmad›¤› kabul edilir ve geri gelen mallar için gümrükte KDV ödenmesi istenmez. Bu durumda, ihracatç›n›n ilgili dönem beyannamesinde “iade” olarak beyan edilen tutar›n geri gelen mallara isabet eden k›sm›, mallar›n geri geldi¤i vergilendirme dönemi 1 No.lu KDV Beyannamesinin 103 no.lu sat›r›na yaz›larak indirilir. c) ‹hraç edilen mal›n, bu mala ait yüklenilen KDV'nin nakden veya mahsuben iadesinden sonra geri gelmesi halinde, geri gelen mallara isabet eden iade tutar›n›n gümrükte ödenmesinden sonra ithalat istisnas› kapsam›nda ifllem yap›l›r. Dolay›s›yla, geri gelen mallar›n bünyesine giren vergiler için ihracatç›n›n, bu vergileri indiremeyip nakden veya mahsuben iade olarak ald›¤›n›n belirlenmesi halinde bu iadeden; geri gelen mallara isabet eden k›s›m kadar ihracat istisnas›ndan faydalan›ld›¤› belirtilir. ç) Vergi dairelerince, geri gelen eflyayla ilgili olarak ihracatç›n›n ihracat istisnas› nedeniyle faydaland›¤› miktar tespit edildikten sonra ilgili gümrük idaresine durum bildirilir. d) Geri gelen mallara iliflkin olarak yüklenilen vergilerin indirim yolu ile giderilmifl veya iade talep edilmeksizin sonraki dönemlere devredilmifl olmas› hallerinde, bu vergilere iliflkin olarak bir ifllem yap›lmaz. Geri gelen eflya dolay›s›yla ihracatç› taraf›ndan ilgili gümrük idaresine ödenen KDV, ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yap›labilir. 1.1.4. ‹ade Mal ihracat›ndan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: Arkan & Ergin Member of JPA International 92 • Standart iade talep dilekçesi • Sat›fl faturalar› listesi • Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yap›lan ihracatta serbest bölge ifllem formu, posta veya kargo yoluyla gerçeklefltirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi) • ‹hracat›n beyan edildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 1.1.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin mal ihrac›ndan kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 1.1.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin mal ihrac›ndan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde, aflan k›sm›n iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 1.2. Türkiye'de ‹kamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yap›lan Sat›fllar (Bavul Ticareti) Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllar, 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. 1.2.1. ‹stisna Belgesi Ba¤l› oldu¤u vergi dairesinden "Türkiye'de ‹kamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yap›lacak Sat›fllara Ait KDV ‹hracat ‹stisnas› ‹zin Belgesi" (‹stisna ‹zin Belgesi) alan mükellefler, bu tür sat›fllar›n› KDV hesaplamadan yapar. ‹stisna izin belgesi almak isteyenlerin; • Gerçek usulde KDV mükellefi olmas›, • Haklar›nda “olumsuz rapor” yaz›lmam›fl olmas›, gerekir. Bu flartlar› tafl›yan mükelleflerin yapacaklar› baflvuru vergi dairesince de¤erlendirilerek durumu uygun görülenlere, Tebli¤ ekinde yer alan (EK:3) istisna izin belgesi verilir. Haklar›nda yaz›lan olumsuz rapor nedeniyle istisna izin belgesi iptal edilenler, KDV iade taleplerinin yerine getirilmesi bak›m›ndan genel esaslara dönmeleri halinde tekrar istisna izin belgesi alabilirler. Arkan & Ergin Member of JPA International 93 1.2.2. ‹stisnan›n fiartlar› ‹stisna izin belgesine sahip mükellefler, afla¤›daki flartlar›n mevcudiyeti halinde KDV hesaplamadan ifllem yapar: a) Teslim, Türkiye'de ikamet etmeyen yabanc› uyruklu al›c›lara veya yurtd›fl›nda ikamet eden ve buna dair ilgili ülke resmi makamlar›ndan al›nm›fl ikamet tezkeresi veya bu mahiyette bir belgeye sahip olan Türk uyruklu al›c›lara yap›lmal›d›r. b) Sat›lan mallar›n bedelleri toplam›n›n 2.000 TL'nin üzerinde olmas› gerekir. Bu toplama, ayn› faturada gösterilen birden fazla mal çeflidine ait bedeller dahildir. c) 4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) say›l› listede yer alan mallar için bu kapsamda ifllem yap›lamaz. Bu kapsamdaki sat›fllarda, flekil ve muhtevas› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› ile Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan belirlenen Tebli¤ ekinde yer alan (EK:4) "Özel Fatura" kullan›l›r. Özel fatura befl nüsha olarak düzenlenir. Birinci nüshas› al›c›ya verilir. ‹ki, üç ve dördüncü nüshalar mal›n gümrükten ç›k›fl› s›ras›nda onaylat›l›r. Beflinci nüsha ise sat›c›da kal›r. Sat›n al›nan mallar›n, özel fatura tarihini izleyen aybafl›ndan itibaren üç ay içinde Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤›'n›n uygun görüflü al›narak Maliye Bakanl›¤›'nca belirlenen gümrük kap›lar›ndan yurtd›fl›na ç›kar›lmas› ve bu mallar›n gümrük bölgesinden ç›kt›¤›n› gösteren bu gümrük kap›lar›nda onaylat›lm›fl özel faturan›n bir nüshas›n›n ç›k›fl tarihinden itibaren en geç bir ay içinde sat›c›ya intikal etmifl olmas› gerekir. Özel faturan›n gümrükte sat›c›lar taraf›ndan onaylat›lmas› mümkün oldu¤u gibi, al›c›lar taraf›ndan veya kargo ile yap›lan ihracatta tafl›y›c› firma taraf›ndan onaylat›lmas› da mümkündür. Dolay›s›yla Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllar nedeniyle ihraç edilen mallar›n bizzat al›c› beraberinde Türkiye'den ç›k›fl zorunlulu¤u bulunmamaktad›r. ‹stisna izin belgesine sahip sat›c›lar›n, Türkiye'de ikamet etmeyenlere 3065 say›l› Kanunun (11/1b) maddesi kapsam›nda vergi tahsil ederek sat›fl yapmalar› da mümkündür. 1.2.3. ‹stisnan›n Beyan› Bu kapsamda yap›lan sat›fllar, onayl› özel faturan›n sat›c› firmaya intikal etti¤i tarihi kapsayan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile tam istisna kapsam›nda beyan edilir. Söz konusu beyannameye onayl› özel faturan›n bir nüshas› veya firma yetkililerince onayl› örne¤i ya da onayl› özel faturalar›n muhtevas›n› içerecek flekilde haz›rlanan liste eklenir. Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” tablosunda 322 kod numaral› ifllem türü sat›r› kullan›lmak suretiyle yap›l›r. “Yüklenilen KDV” sütununa ise istisna kapsam›ndaki teslimin bünyesine giren, bu Tebli¤in (IV/A) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›narak belirlenen KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep edilmemesi Arkan & Ergin Member of JPA International 94 halinde “Yüklenilen KDV” alan›na “0” yaz›l›r. 1.2.4. ‹ade Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllardan do¤an iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Onayl› özel faturan›n asl› veya firma yetkililerince onayl› örne¤i ya da onayl› özel faturalar›n muhtevas›n› içerecek flekilde haz›rlanan liste • ‹hracat›n beyan edildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 1.2.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllardan kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 1.2.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllardan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat,vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 2. Hizmet ‹hrac› 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesine göre yurtd›fl›ndaki müflteriler için yap›lan hizmetler vergiden istisna edilmifltir. 2.1. ‹stisnan›n Kapsam› 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesi kapsam›nda bir hizmetin KDV'den istisna olabilmesi için, ayn› Kanunun (12/2)nci maddesine göre; • Hizmetin yurtd›fl›ndaki bir müflteri için yap›lmas›, • Hizmetten yurtd›fl›nda faydalan›lmas›, gerekir. Hizmetin yurtd›fl›ndaki bir müflteri için yap›ld›¤›, yurtd›fl›ndaki müflteri ad›na düzenlenen fatura Arkan & Ergin Member of JPA International 95 ve benzeri belge ile tevsik edilir. Hizmetten yurtd›fl›nda faydalan›lmas›ndan kas›t, Türkiye'de yurtd›fl›ndaki müflteri için yap›lan hizmetin, müflterinin yurtd›fl›ndaki ifl, ifllem ve faaliyetleri ile ilgili olmas›; Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisi bulunmamas›d›r. Yurtd›fl›ndaki firmalar›n, Türkiye'ye gönderecekleri mal ve hizmetler Türkiye'de tüketildi¤inden, bu firmalara söz konusu mal ve hizmetler için Türkiye'de verilen dan›flmanl›k, arac›l›k, gözetim, müflteri bulma, piyasa araflt›rmas› vb. hizmetler, hizmet ihrac› istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilmez ve KDV'ye tabidir. Bu durumda faydalanma kriterinin tespitinde, yap›lan hizmetin ithal edilen mal ile do¤rudan iliflkili olmas› gerekir. Yabanc› firmalar›n Türkiye'den ithal etti¤i (Türkiye'nin ihraç etti¤i) mallar dolay›s›yla verilen hizmetler, hizmet ihrac› kapsam›nda de¤erlendirilir. Türkiye içinde tafl›ma hakk› bulunmayan yabanc› bayrakl› gemilere ve uçaklara verilen tadil, bak›m, onar›m hizmetleri hizmet ihrac› kapsam›nda KDV'den istisnad›r. Türkiye'den serbest bölgelere verilen hizmetler hizmet ihrac› kapsam›nda de¤erlendirilmez. Bu istisna uygulamas›na iliflkin baz› örnekler afla¤›da yer almaktad›r: Örnek 1: Türkiye'de mükellef (Z) Mühendislik Ltd. fiti., Ürdün'de bulunan bir firma ile yapt›¤› anlaflma uyar›nca bu firmaya Ürdün'de infla edilecek bir tekstil fabrikas› projesi çizimini yapm›fl ve buna ait bedeli tahsil etmifltir. Bu hizmet, hizmet ihracat› kapsam›nda KDV'den istisna olup, (Z) firmas›, düzenleyece¤i faturada KDV hesaplamaz. Örnek 2: Türkiye'de faaliyette bulunan (A) flirketi, Almanya'da yerleflik bir firma için, bu firman›n Türkiye'den sat›n ald›¤› tekstil ürünlerinin temin edilmesinde arac›l›k etmifl ve komisyon ücreti alm›flt›r. (A) flirketinin, bu komisyonculuk hizmeti, hizmet ihracat› kapsam›nda KDV'den istisnad›r. Örnek 3: Türkiye'de yerleflik olan ve seyahat acenteli¤i yapan (B) A.fi., yurtd›fl›nda bulunan bir seyahat acentesinin gönderdi¤i turist grubuna konaklama, tur düzenleme ve yeme-içme hizmeti vermektedir. (B), söz konusu hizmeti karfl›l›¤›nda 25.000 TL alm›flt›r. Türkiye'deki seyahat acentesi ald›¤› bu paran›n 10.000 TL'lik k›sm›n›, turist grubunun Türkiye'deki konaklama, yeme-içme gibi masraflar›nda kullanm›flt›r. Yapt›¤› bu masraflardan sonra kendisine 15.000 TL kalm›flt›r. Bu durumda, (B), yabanc› seyahat acentesine 15.000 TL'lik hizmette bulunmufl olup, bu hizmet KDV'den istisna olacakt›r. Ancak, (B) A.fi. nin turist grubuna Türkiye'de verdi¤i yeme-içme, konaklama gibi hizmetlerden Türkiye'de faydalan›ld›¤›ndan, bu hizmetler KDV'ye tabidir. Bu mükellefin, yabanc› seyahat acentesine verdi¤i söz konusu hizmetlere ait düzenleyece¤i faturada, vergiden Arkan & Ergin Member of JPA International 96 istisna tutulan hizmet bedeli ile vergiye tabi tutulacak hizmet bedelini ayr› ayr› gösterebilece¤i gibi, bu hizmetler için ayr› ayr› fatura düzenlemesi de mümkündür. Örnek 4: Türkiye'de yerleflik olan ve arac›l›k faaliyetinde bulunan (A) flirketi, Japonya'da yerleflik bir firman›n mallar›na Türkiye'de müflteri bulmaktad›r. Bu flirketin arac›l›k faaliyeti kapsam›nda yapt›¤› hizmetten Türkiye'de faydalan›lmakta olup bahse konu hizmet ihracat istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilmez. Faturan›n yabanc› firma ad›na düzenlenmifl ve hizmet bedelinin Türkiye'ye getirilmifl olmas› bu durumu etkilemez. Örnek 5: Hollanda'da yerleflik bir firma Türkiye'den maden cevheri ithal etmektedir. Türkiye'de yerleflik (A) firmas› da söz konusu maden cevherinin sa¤lanmas›, kalite kontrolü, mal›n ihraç liman›na kadar tafl›nmas› ve gemilere yüklenmesi gibi iflleri yabanc› firma ad›na yapmaktad›r. (A) firmas›, bu hizmetleri ile ilgili olarak yapt›¤› harcamalar› ve komisyon ücretini yabanc› firmaya fatura etmekte ve bedelini Türkiye' ye getirmektedir. Yurtd›fl›ndaki firmalar›n, Türkiye'den ithal edecekleri mallar ile ilgili olarak, Türkiye'den ald›klar› hizmetlerden yurtd›fl›nda faydalan›lmaktad›r. Bu nedenle, (A) firmas›n›n yapt›¤› bu hizmet, hizmet ihracat› istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilir. Örnek 6: Irak'ta yerleflik bir firma, Irak'taki bir sulama projesini üstlenen (A) Türk firmas› hakk›nda, (B) Türk dan›flmanl›k firmas›ndan yeterlik araflt›rmas› yapmas›n› istemifltir. (B) dan›flmanl›k firmas›, bu hizmeti ile ilgili olarak yapt›¤› harcamalar› ve komisyon ücretini yabanc› firmaya fatura etmifl ve karfl›l›¤›n› döviz olarak Türkiye'ye getirmifltir. (A) firmas›n›n hizmetinden yurtd›fl›nda faydalan›lmakta olup (B) dan›flmanl›k firmas›n›n yapt›¤› bu hizmet, hizmet ihracat› istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilir. Örnek 7: Türkiye'de mükellef (T) ‹nfl. Taah. Ltd. fiti., Özbekistan'da yerleflik (X) firmas› ile yapt›¤› anlaflma uyar›nca bu firmaya Özbekistan'da infla edilecek bir fabrikan›n inflas›nda kullan›lmak üzere gerek kendi mülkiyetinde bulunan gerekse kiralama yoluyla temin etti¤i ifl makinelerini kiralam›flt›r. Bu kiraya verme hizmeti, Türkiye'de yap›lan ve faydalan›lan bir hizmet niteli¤inde olmad›¤›ndan KDV'nin konusuna girmez. KDV'nin konusuna girmeyen bu ifllem istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. Örnek 8: Türkiye'de mukim (Z) firmas› Almanya'da mukim (Y) firmas› ile yapm›fl oldu¤u sözleflme kapsam›nda yurtd›fl›ndaki kontörlü kredi kart› müflterilerine internet ortam›nda servis, destek, dan›flmanl›k hizmeti vermektedir. Söz konusu hizmetlere iliflkin fatura Almanya'da mukim (Y) firmas› ad›na düzenlenmifl ve karfl›l›¤› döviz olarak Türkiye'ye gelmifltir. (Z) firmas›n›n hizmetinden yurtd›fl›nda faydalan›ld›¤›ndan, (Y) firmas›na vermifl oldu¤u hizmet, hizmet ihracat› istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 97 Örnek 9: Türkiye'de mukim (A) firmas› ABD'de yerleflik (B) firmas›ndan yine ABD'de yerleflik finansal kiralama flirketi arac›l›¤›yla 60 ay süreyle kiralam›fl oldu¤u uçaklar› Türkiye'ye getirmeden Rusya'da yerleflik bir firmaya kiraya vermifltir. Bu kiraya verme hizmeti, Türkiye'de yap›lan ve faydalan›lan bir hizmet niteli¤inde olmad›¤›ndan KDV'nin konusuna girmez. KDV'nin konusuna girmeyen bu ifllem istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. Örnek 10: Türkiye'de mukim (T) havayolu firmas› kendisine ait uçaklarla yurtd›fl›ndaki havayolu firmalar›na kendi uçufl ekibinin denetimi ve yönetimi alt›nda uçufl saatine endeksli ücretlendirme yap›lmak suretiyle yurtd›fl›nda uçufl hizmeti vermektedir. (T) havayolu firmas›n›n yurtd›fl›ndaki havayolu firmalar›na yurtd›fl›nda vermifl oldu¤u uçufl hizmeti KDV'nin konusuna girmedi¤inden hizmet ihrac› kapsam›nda de¤erlendirilmez. 2.2. ‹stisnan›n Tevsiki ve Beyan› Hizmet ihrac›na iliflkin istisna, yurtd›fl›ndaki müflteriye düzenlenen hizmet faturas› ile tevsik edilir. Hizmet faturalar›n›n firma yetkililerince onayl› fotokopileri veya dökümlerini gösteren liste verilir. Bu belgelerin istisnan›n beyan edildi¤i dönemde beyanname verme süresi içinde bir dilekçe ekinde ibraz› gerekir. ‹stisnan›n beyan› için, hizmete ait ödeme belgesinin (dövizin Türkiye'ye getirildi¤ini tevsik eden bir belge, banka dekontu vb.) temin edilmifl olmas› zorunlu de¤ildir. ‹hracat istisnas›, hizmetin ifa edildi¤i vergilendirme dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilir. Beyan, yurtd›fl›ndaki müflteri için yap›lan hizmetin tamamland›¤›/ifa edildi¤i dönem beyannamesinin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” tablosunda 302 kod numaral› ifllem türü sat›r› kullan›lmak suretiyle yap›l›r. Bu sat›r›n, “Teslim ve Hizmet Tutar›” sütununa hizmetin bedeli girilir. “Yüklenilen KDV” sütununa ise bu hizmetin bünyesine giren, Tebli¤in (IV/A) bölümündeki aç›klamalar dikkate al›narak hesaplanan KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep edilmemesi halinde, “Yüklenilen KDV” alan›na “0” yaz›l›r. Bu flekilde beyan edilen ifllemlerle ilgili yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin iadesi, hizmet bedeli döviz olarak Türkiye'ye gelmeden yerine getirilmez. 2.3. ‹ade Hizmet ihrac›ndan do¤an iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Hizmet faturas› veya listesi • Ödeme belgesi (dövizin Türkiye'ye getirildi¤ini tevsik eden bir belge, banka dekontu vb.) • Hizmet ihracat›n›n beyan edildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi Arkan & Ergin Member of JPA International 98 • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 2.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin hizmet ihrac›ndan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 2.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin hizmet ihrac›ndan kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 3. Roaming Hizmetleri 3.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesine göre, uluslararas› roaming (dolafl›m) anlaflmalar› kapsam›nda yurtd›fl›ndaki müflteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri, ilgili ülkeler itibar›yla karfl›l›kl› olmak kayd›yla KDV'den istisnad›r. Söz konusu istisna roaming anlaflmas› kapsam›ndaki bütün haberleflme ve iletiflim hizmetleri bak›m›ndan geçerlidir. Örnek: (A) Roaming A.fi. kablosuz eriflim sistemini dolafl›ma açarak hem Türkiye'deki kullan›c›lar›n yurtd›fl›nda, hem de yabanc› kullan›c›lar›n Türkiye içerisinde internet eriflimini sa¤lamaktad›r. Firma, ‹ngiltere'de mukim (B)'ye Türkiye'ye geldi¤inde yurtd›fl›ndaki abonelik bilgileri ile internet erifliminden faydalanmas›n› sa¤lamakta ve (B)'ye verilen eriflim hizmetine ait bedeli ‹ngiltere'deki anlaflmal› (C) Roaming fiirketine fatura etmektedir. (A) taraf›ndan, ‹ngiltere'deki anlaflmal› roaming firmas›na uluslararas› roaming anlaflmalar› çerçevesinde Türkiye'de verilen söz konusu roaming hizmeti, karfl›l›kl› olmak kayd›yla, KDV'den istisna olaca¤›ndan (C)'ye düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. 3.2. ‹stisnan›n Beyan› ‹stisna, hizmete iliflkin faturan›n düzenlendi¤i dönem beyannamesi ile beyan edilir. Beyan, beyannamenin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” tablosunda 303 kod numaral› sat›r› kullan›larak yap›l›r. Bu ifllem nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen vergilerin iadesinin istenmemesi Arkan & Ergin Member of JPA International 99 halinde, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yaz›l›r. 3.3. ‹stisnan›n Tevsiki Roaming istisnas›, yurtd›fl›ndaki müflteriye düzenlenen hizmet faturas› ile tevsik edilir. Ayr›ca, ilgili ülke itibar›yla karfl›l›kl›l›¤›n varl›¤›na iliflkin olarak, yurtd›fl›ndaki müflteri taraf›ndan ilgili ülke resmi makamlar›ndan al›nan belgenin de ibraz› gerekir. Söz konusu belgeler, ilgili dönem beyanname verme süresi içinde bir dilekçe ekinde vergi dairesine verilerek ifllem tevsik edilir. 3.4. ‹ade Roaming hizmeti ihrac›ndan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Yabanc› ülkede roaming hizmetlerine iliflkin istisna uyguland›¤›na iliflkin yaz› • Roaming hizmeti faturalar› veya listesi • Roaming hizmetinin beyan edildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 3.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin roaming hizmeti ihrac›ndan kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 3.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin roaming hizmeti ihrac›ndan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. 4. Serbest Bölgelerdeki Müflteriler ‹çin Yap›lan Fason Hizmetler 4.1. ‹stisnan›n Kapsam› 3065 say›l› Kanunun (11/1-a) maddesine göre, serbest bölgedeki müflteriler için yap›lan fason hizmetler KDV'den istisnad›r. Ayn› Kanunun (12/3) üncü maddesi uyar›nca, fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müflterilere yap›lm›fl say›labilmesi için; • Fason hizmetin serbest bölgelerde faaliyet gösteren müflteriler için yap›lm›fl olmas›, Arkan & Ergin Member of JPA International 100 • Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalan›lmas›, flartlar› birlikte gerçekleflmelidir. Ayr›ca, söz konusu flartlara ilaveten, ana madde ve malzemelerin serbest bölgeden gönderilmesi ve fason hizmete konu mal›n yeniden serbest bölgeye gönderilmifl olmas› gerekir. Bu istisna uygulamas›nda fason hizmet, bir mal›n mülkiyet ve tasarruf hakk›n›n devral›nmaks›z›n ücreti karfl›l›¤› belirli ifllemlere tabi tutularak/ifllemlerden geçirilerek tasarruf veya mülkiyet hakk› sahibine iade edilmesini ifade eder. Buna göre, serbest bölgeden gönderilen ana madde ve malzemelerin, yurtiçinde bulunan iflletmelerde çeflitli ifllemlere tabi tutulduktan sonra yeniden serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle verilen fason hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. Fason hizmetler d›fl›nda, Türkiye'den bu bölgelerde faaliyet gösterenlere yap›lan hizmetler 3065 say›l› Kanunun 1 inci maddesi çerçevesinde KDV'ye tabidir. 4.2. ‹stisnan›n Beyan› Serbest bölgelere yap›lan fason hizmetlere yönelik istisna, fason hizmetin tamamlanm›fl ve serbest bölgedeki müflteriye faturan›n düzenlenmifl olmas› flart›yla, fason hizmete konu mal›n gümrük bölgesinden ç›karak serbest bölgeye vas›l oldu¤u vergilendirme döneminde (gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen belgede mal›n serbest bölgeye vas›l oldu¤unu gösteren tarihi içine alan dönemde) uygulan›r ve bu vergilendirme dönemine ait beyanname ile beyan edilir. Fason hizmet faturas›n›n mal›n serbest bölgeye vas›l oldu¤u dönemden önceki dönemde düzenlenmifl olmas› istisnan›n fatura tarihini içine alan dönemde beyan›n› gerektirmez. Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›nda “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” tablosunda 316 kod numaral› sat›r kullan›lmak suretiyle yap›l›r. Bu ifllem nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen vergilerin iadesinin istenmemesi halinde, “Yüklenilen KDV” alan›na “0” yaz›l›r. 4.3. ‹stisnan›n Tevsiki Serbest bölgelere yap›lan fason hizmetler, fason hizmete konu mal›n serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine iliflkin gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen belge ve fason hizmete iliflkin olarak serbest bölgedeki al›c› ad›na düzenlenen sat›fl faturalar› ile tevsik edilir. Bunlar (iade talep edilsin edilmesin), istisnan›n beyan edildi¤i beyannamenin verilme süresine kadar ba¤l› olunan vergi dairesine bir dilekçe ekinde verilir. Gümrük beyannamesi veya yerine geçen belgenin onayl› örne¤i ibraz edilebilece¤i gibi, bunlar›n bilgilerini ihtiva eden bir liste de verilebilir. Ayn› flekilde tevsik için sat›fl faturalar› veya fotokopisi Arkan & Ergin Member of JPA International 101 yerine sat›fl faturalar›na iliflkin bilgileri ihtiva eden firma yetkililerince onayl› bir listenin ibraz› da mümkündür. Faturan›n, gümrük beyannamesinin kapanma tarihinden önce düzenlenmifl olmas› kayd›yla, beyannamenin aç›lma tarihinden sonra düzenlenmifl olmas› istisna uygulamas›na engel teflkil etmez. 4.4. ‹ade Serbest bölgelere verilen fason hizmet ihrac›ndan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Fason hizmet faturalar› veya listesi • Fason hizmete konu mal›n serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine iliflkin gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen belge asl› veya örne¤i • Fason hizmetin verildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 4.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin serbest bölgelere verdi¤i fason hizmet ihrac›ndan kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 4.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin serbest bölgelere verdi¤i fason hizmet ihrac›ndan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 5. Yolcu Beraberi Eflya (Türkiye'de ‹kamet Etmeyenlere KDV Hesaplanarak Yap›lan Sat›fllar) 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesine göre, Türkiye'de ikamet etmeyen yolcular›n sat›n alarak Türkiye d›fl›na götürdükleri mallar için ödedikleri KDV mal›n gümrükten ç›k›fl› s›ras›nda iade edilir. 5.1. ‹stisnadan Yararlanacak Al›c›lar ‹stisnadan, Türkiye'de ikamet etmeyen ve sat›n ald›¤› mal› yurtd›fl›na götüren yabanc› uyruklu Arkan & Ergin Member of JPA International 102 veya yurtd›fl›nda ikamet eden ve buna dair o ülke resmi makamlar›ndan al›nm›fl ikamet tezkeresi veya bu mahiyette bir belgeye sahip olan Türk uyruklu al›c›lar faydalanabilir. 5.2. ‹stisna Kapsam›nda Sat›fl Yapabilecek Sat›c›lar Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tan›nan istisna kapsam›ndaki sat›fllar, vergi dairesinden "‹zin Belgesi" alm›fl, gerçek usulde KDV mükellefleri taraf›ndan yap›labilir. ‹zin belgesi almak isteyen sat›c›lar vergi dairesine bir dilekçe ile baflvurur. Vergi dairelerince yap›lacak yoklama ve de¤erlendirme sonunda bu tür sat›fllar› yapabilecek organizasyona sahip oldu¤u anlafl›lan mükelleflere izin belgesi verilir. ‹zin belgesi iflletmede görünür bir yere as›l›r. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan iadeye arac›l›k konusunda yetkilendirilmifl firmalarla sözleflme imzalayan gerçek usulde KDV mükellefleri de bu kapsamda sat›fl yapabilir. Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile sat›fl yapmaya imkân sa¤layan “‹stisna ‹zin Belgesi” alan mükelleflerin bu kapsamda ifllem yapabilmeleri için ayr›ca “‹zin Belgesi” almalar›na gerek yoktur. 5.3. ‹stisna Kapsam›na Giren Mallar ve Sat›fl Yap›labilecek Asgari Tutar 4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I say›l› listede yer alan mallar hariç, yolcu beraberinde götürülebilecek her türlü mal teslimi için uygulama kapsam›nda ifllem yap›labilir. Hizmet ifalar›nda ise bu kapsamda ifllem yap›lmas› mümkün de¤ildir. Al›c›n›n, istisna kapsam›nda sat›fl yapabilen sat›c›lardan ald›¤› mallar›n faturada gösterilen bedelleri toplam›n›n KDV hariç 100 TL'nin üstünde olmas› halinde istisna uygulanabilir. Bu toplama, ayn› faturada yer alan birden fazla mal çeflidi dâhildir. 5.4. Sat›c›n›n Uyaca¤› Esaslar ‹stisna, verginin önce tahsil edilip, mal›n yurtd›fl›na ç›kar›lmas›ndan sonra iade edilmesi fleklinde uygulan›r. Buna göre, sat›fl s›ras›nda düzenlenen faturada toplam mal bedeli üzerinden KDV hesaplan›p ayr›ca gösterilir ve al›c›dan tahsil edilir. Bu vergi, ilgili dönem beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde beyan edilir, beyan edilen bu tutar nedeniyle beyannamede “Ödenmesi Gereken KDV” ç›km›fl olmas› halinde ödenir. Sat›c›, istisna kapsam›ndaki sat›fllar› dolay›s›yla düzenleyece¤i faturaya; • Al›c›n›n pasaport türü ve numaras›, Türk uyruklular için ayr›ca yabanc› ülkede ikamet ettiklerini gösteren belgenin tarih ve numaras›n›, • Al›c›n›n banka flubesi ve hesap numaras›n›, • Sat›c›n›n bu iadeler için hesap açt›rm›fl olmas› halinde banka flubesi ve hesap numaras›n›, yazar. Arkan & Ergin Member of JPA International 103 Fatura dört nüsha olarak düzenlenir ve ilk üç nüshas› al›c›ya verilir. Bu sat›fllarda, faturada yer alan bilgileri tafl›mak kayd›yla yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar taraf›ndan üretilen belge de kullan›labilir. Bu belge, 213 say›l› Kanunun Mükerrer 257 nci maddesinin 1 numaral› bendi ile Bakanl›¤›m›za tan›nan yetkiye dayan›larak, fatura düzenleme tutar›n›n alt›nda veya üstünde olsa dahi “fatura yerine geçen belge” olarak kabul edilir. ‹adenin gümrükteki banka flubesinden yap›lmas›n› isteyen sat›c›, fatura ile beraber al›c›ya bir çek verir. Bu çekte faturan›n tarih ve numaras› ile birlikte faturada gösterilen KDV tutar› TL olarak yer al›r. Çek, gümrükteki banka flubesine ibraz edildi¤inde TL tutar›n›n karfl›l›¤› döviz (Dolar, Euro vb.) cinsinden al›c›ya nakden ödenir. Al›c›n›n kabul etmesi halinde iadenin TL cinsinden de yap›labilmesi mümkündür. Söz konusu çekin üzerinde, Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi d›fl›ndaki ifllemlerde kullan›lmayaca¤› ve ciro edilmeyece¤ine iliflkin flerh bulunur. 5.5. Al›c›n›n Uyaca¤› Esaslar Al›c›n›n istisnadan faydalanabilmesi için sat›n ald›¤› mallar› fatura ve benzeri belge tarihinden itibaren üç ay içinde yurtd›fl›na ç›karmas› gerekir. Ç›k›fl s›ras›nda mallar gümrük görevlisine gösterilir ve mallar›n yurtd›fl›na ç›kar›ld›¤›na iliflkin fatura ve benzeri belge örne¤i onaylat›l›r. Al›c› onaylatt›¤› üç belge örne¤inden ikisini onay› yapan gümrük görevlisine b›rak›r. 5.6. Verginin Al›c›ya ‹ade Edilmesi 5.6.1. ‹adenin Gümrükten Ç›karken Banka fiubesinden Al›nmas› Sat›c›n›n iade için çek verdi¤i hallerde, çekte yaz›l› tutar, çeki düzenleyen bankan›n gümrükteki flubesinden al›nabilir. Çeki düzenleyen bankan›n gümrükte flubesinin bulunmamas› halinde çek tutar›, bankac›l›k ve kambiyo mevzuat› gere¤ince gümrükteki herhangi bir banka flubesinden de tahsil edilebilir. ‹adenin gümrükteki banka flubesinden yap›lmas›n› isteyen sat›c›, fatura ile beraber al›c›ya, sözleflme yapt›klar› bankalara ait bir çek vermelidir. Bu çekte faturan›n tarih ve numaras› ile birlikte faturada gösterilen KDV tutar› TL olarak yer al›r. Usulüne uygun olarak düzenlenmifl çek, fatura ile birlikte gümrük memuruna onaylat›ld›ktan sonra gümrükteki banka flubesine verilir. Onayl› çeki alan banka görevlisi onayl› faturay› gördükten sonra çekte yaz›l› tutar›, al›c›n›n talebine göre döviz veya TL cinsinden nakden öder. Banka flubesi bir ay içinde yapt›¤› ödemeleri, izleyen ay›n 10 uncu gününe kadar sat›c›ya her çekin tarih ve numaras›, faturan›n tarih ve numaras› ile ödeme tutar›n› içeren bir dekont ile bildirir. 5.6.2. ‹adenin Gümrük Ç›k›fl›ndan Sonra Al›nmas› ‹adenin gümrük ç›k›fl›nda ödenmesinin mümkün olmamas› veya al›nmak istenmemesi halinde, al›c› mal›n ç›kt›¤›n› gösteren onayl› faturay› ç›k›fl tarihinden itibaren üç ay içinde sat›c›ya gönderir. Sat›c› iade tutar›n›, faturay› ald›ktan sonra en geç 10 gün içinde al›c›n›n banka hesab›na veya Arkan & Ergin Member of JPA International 104 adresine havale eder. Al›c› mal›n yurtd›fl›na ç›kt›¤›n› göstermek üzere sat›c›ya onayl› fatura nüshas›n›, çek düzenlenen hallerde ise fatura ile beraber onayl› çeki gönderir. ‹ade tutar›n› 10 gün içinde göndermeyen sat›c›n›n izin belgesi iptal edilerek daha sonra Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tan›nan istisna kapsam›nda sat›fl yapmalar›na izin verilmez. 5.6.3. Verginin Elden ‹adesi Al›c›n›n, onayl› fatura nüshas›n› ç›k›fl tarihinden itibaren üç ay içinde sat›c›ya elden getirmesi halinde, iade tutar› sat›c› taraf›ndan nakden ödenir. Çek düzenlendi¤i hallerde fatura ile birlikte onayl› çek de sat›c›ya verilir. 5.6.4. ‹adenin Avans Olarak Ödenmesi Sat›c›, istedi¤i takdirde iade tutar›n› al›c›ya sat›fl s›ras›nda avans olarak ödeyebilir. Bu durumda, sat›fl faturas›na iade tutar›n›n avans olarak ödendi¤ine dair flerh düflülür. Avans olarak ödenen tutar›n iade edilmifl say›labilmesi için sat›n al›nan mal›n fatura tarihinden itibaren üç ay içinde yurtd›fl›na ç›kar›lmas› ve onayl› faturan›n ç›k›fltan sonra üç ay içinde sat›c›ya gönderilmesi zorunludur. Bu flartlar›n mevcut olmamas› halinde avans olarak ödenen tutar, iade edilmifl say›lmaz ve indirim konusu yap›lamaz. Avans tutar› ancak, en erken onayl› faturan›n temin edildi¤i dönemde indirim ve iade konusu yap›labilir. 5.6.5. Yetki Belgesine Sahip Arac›lar Taraf›ndan ‹ade ‹adenin, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›ndan "Yetki Belgesi" alm›fl arac› firmalar›n organizasyonu alt›nda yap›lmas› da mümkündür. Bu durumda, arac› firman›n anlaflt›¤› sat›c›lardan sat›n al›nan mallara iliflkin KDV, önceki bölümlerde belirtilen sürelere ba¤l› olarak, arac› firmalar taraf›ndan al›c›ya iade edilir. Bu kapsamda ifllem yapmak isteyen arac› firmalar Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bir dilekçe ile baflvurur. Yap›lacak araflt›rma ve inceleme sonunda "Türkiye'de ‹kamet Etmeyen Yolculara KDV ‹adesi Yetki Belgesi" verilmesi uygun görülenler, anlaflt›klar› sat›c›larla ilgili iade ifllemlerini gerçeklefltirir. 5.7. Arac› Firmalar ve Yetkilendirilmeleri 5.7.1. Yetki Belgesi ‹çin Aranacak fiartlar Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi yapmak isteyen arac› firmalara, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bir dilekçe ile baflvurmalar› halinde, yap›lacak araflt›rma ve inceleme sonucunda kendilerine "Yetki Belgesi" verilebilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 105 Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi yapmak üzere "Yetki Belgesi" verilecek arac› firmalar›n, afla¤›daki flartlara sahip olmalar› gerekir: a) Bilanço esas›na göre defter tutulmas›. b) Asgari öz kaynak tutar›n›n 1.000.000 TL olmas›. c) Ücretli statüsünde en az befl kifli istihdam edilmesi. ç) Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle “olumsuz rapor” bulunmamas›. d) Sadece bu Tebli¤in (II/A-5) bölümü kapsam›ndaki ifllemler ile ilgili arac›l›k faaliyetinde bulunulmas›. 5.7.2. Baflvuru Dilekçesine Eklenecek Belgeler Yukar›daki flartlar› topluca tafl›yan firmalar›n baflvuru dilekçesine afla¤›daki belgeleri eklemeleri gerekir: a) Ticaret Sicil Gazetesinin bir örne¤i veya Ticaret Sicil Gazetesinin tarih ve say›s›. b) ‹mza sirkülerinin onayl› bir örne¤i. c) ‹fle devam etmekte olanlar için son ayr›nt›l› bilânço ve gelir tablosunun firma kaflesi tatbik edilerek ve firma yetkililerince imzalanarak onaylanm›fl birer örne¤i. 5.7.3. Yetki Belgesinin Verilmesi "Yetki Belgesi" almak için baflvuruda bulunacak firmalar hakk›nda vergi incelemesine yetkili olanlara inceleme yapt›r›l›r. Bu incelemede; firman›n mevcut faaliyeti, mali yap›s›, eleman durumu ve benzeri hususlar dikkate al›narak, Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi yapabilecek durumda olup olmad›¤› araflt›r›l›r. ‹nceleme raporunun Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca de¤erlendirilmesi sonucunda befl y›l süreyle geçerli olmak üzere “Yetki Belgesi” verilebilir. "Yetki Belgesi" alm›fl olan mevcut arac› firmalar›n, yetki belgeleri 31/12/2015 tarihine kadar geçerlidir. Yetki belgesi befl y›ll›k sürenin sonunda Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca flartlar›n bulunup bulunmad›¤› bak›m›ndan de¤erlendirilerek ayn› süreyle uzat›labilir. "Yetki Belgesi" alan firmalar, iade ifllemlerine arac›l›k edecekleri sat›c›lar ile birer sözleflme yapar. Bu firmalar, sözleflme yapt›klar› sat›c›lar›n isim/unvan, adres, vergi dairesi ve vergi kimlik numaras›na iliflkin bilgileri ayl›k olarak bir liste halinde izleyen ay›n ilk 10 günü içinde Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na elektronik ortamda gönderir. "Yetki Belgesi" alan arac› firmalar taraf›ndan, bir ay içinde yap›lan iadelere ait bilgiler (mükellef baz›nda sadece adet ve toplam tutar olarak) izleyen ay içinde; dönem sonu ayr›nt›l› bilânçolar› Arkan & Ergin Member of JPA International 106 ile gelir tablolar› ise gelir ve kurumlar vergisi beyanname verme süresinin bitimini izleyen ay içinde Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na elektronik ortamda gönderilir. "Yetki Belgesi" sahibi arac› firmalar ile sat›c›lar, iade iflleminin yap›lmas›ndan müteselsilen sorumludur. ‹adenin herhangi bir nedenle yetki belgeli arac› firma taraf›ndan yap›lmamas› halinde, sat›c›lar iadeyi yapmakla yükümlüdür. Bu husus sat›c›larla yap›lacak sözleflmelerde aç›kça belirtilir. ‹adenin arac› firmalarca, mücbir sebepler d›fl›ndaki nedenlerle aksat›lmas› ve bunun tekrar etmesine ra¤men makul sürede makul gerekçelerle giderilmemesi halinde, "Yetki Belgesi" iptal edilir. Takip eden befl takvim y›l› sonuna kadar, hiçbir suretle tekrar "Yetki Belgesi" verilmez. 5.7.4. Belge Düzeni Yetki belgeli arac› firmalar›n, sözleflme yapt›klar› sat›c›lar›n 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesi kapsam›ndaki sat›fllar›nda, fatura-çek kullan›l›r. Bu belgede, 213 say›l› Kanuna iliflkin genel tebli¤lerdeki aç›klamalar ve “Vergi Usul Kanunu Uyar›nca Vergi Mükellefleri Taraf›ndan Kullan›lan Belgelerin Bas›m ve Da¤›t›m› Hakk›nda Yönetmelik”14 hükümleri çerçevesinde belgelerin bas›m iflini yapan matbaa iflletmecisi, belgelerin ön yüzüne dip not fleklinde ad› ve soyad›n› veya varsa ticaret unvan›n›, adresini, ba¤l› oldu¤u vergi dairesi ve vergi numaras› ile Vergi Dairesi Baflkanl›¤›yla/Defterdarl›kla anlaflmas›n›n tarihini yazar. Anlaflmal› matbaalarda yapt›r›lacak ifllemler için, yetki belgeli arac› firma taraf›ndan ba¤l› oldu¤u vergi dairesinden izin yaz›s› al›n›r. Söz konusu izin yaz›s›n›n verilmesi s›ras›nda daha önce yay›mlanan 213 say›l› Kanuna iliflkin Genel Tebli¤ler ile “Vergi Usul Kanunu Uyar›nca Vergi Mükellefleri Taraf›ndan Kullan›lan Belgelerin Bas›m ve Da¤›t›m› Hakk›nda Yönetmelik” esaslar›na uyulur. Bu uygulama kapsam›ndaki sat›fllarda, al›c›ya yap›lacak iade iflleminde çek kullan›lmas› da mümkündür. Bu durumda Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yap›lan sat›fllarda fatura ve çek prensip olarak ayr› ayr› düzenlenir. Ancak, söz konusu fatura ve çekin ayr› ayr› düzenlenebilmesinin yan› s›ra yetki belgeli arac› firmayla sözleflmesi bulunan sat›c›lardan isteyenlerin fatura-çek ibareli belgeyi fatura olarak kullanmalar› da mümkündür. Faturada/çekte; • Yetki belgeli arac› firman›n ad›-soyad› veya ticaret unvan›, adresi, vergi dairesi ve vergi numaras›, • Müflterinin ad›-soyad› veya ticaret unvan›, adresi, • Sözleflmeli sat›c›n›n ad›-soyad› veya ticaret unvan›, adresi, vergi dairesi ve vergi numaras›, • Düzenlenme tarihi, seri ve s›ra numaras›, • Mal›n nevi, miktar›, fiyat› ve tutar›, bilgilerinin bulunmas› zorunludur. Arkan & Ergin Member of JPA International 1402.02.1985 tarihli ve 18654 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 107 Bu bilgilere, matbaa bask›l› olarak yer verilmemifl olan fatura-çekler ise sat›c›n›n ayn› bilgileri ihtiva eden kaflesi tatbik edilmek suretiyle kullan›l›r. Ayr›ca, bu belgede Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi d›fl›nda kullan›lamayaca¤› ve ciro edilemeyece¤ine dair bir ifadeye de yer verilir. Bu belge arac› firma taraf›ndan bir as›l ve üç örnek olmak üzere yurtd›fl›nda da bast›r›labilir. Ancak seri ve s›ra numaras› ile Maliye Bakanl›¤›n›n özel iflareti (amblem), yurtiçinde arac› firman›n faaliyette bulundu¤u il s›n›rlar› içindeki anlaflmal› matbaalardan biri taraf›ndan bas›l›r. Fatura-çekin yaln›zca as›llar›nda Maliye Bakanl›¤›n›n özel iflaretinin (amblem) bulunmas› yeterlidir. Di¤er örneklerde bu iflaretin bulunma zorunlulu¤u yoktur. Fatura-çekler arac› firma taraf›ndan sat›c›ya zimmet karfl›l›¤› teslim edilir. Her sat›c›ya verilen fatura-çeklerin seri ve s›ra numaralar›, teslim tarihini izleyen 15 gün içinde yetki belgeli arac› firma taraf›ndan Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na elektronik ortamda gönderilir. Yetki belgeli arac› firman›n sat›c› ile yapt›¤› sözleflmenin iptali veya sat›c›n›n ifli terk etmesi halinde, sat›c›ya ait bilgilerin matbaa bask›l› ya da kafle tatbiki suretiyle yer ald›¤› fatura/çekler vergi dairesine teslim edilir. Bu durum vergi dairesi yetkilileri ile sat›c› taraf›ndan bir tutanakla tespit edilir. Bu tutana¤›n bir örne¤i de sat›c› taraf›ndan tutanak tarihini izleyen 15 gün içinde yetki belgeli arac› firmaya gönderilir. Sat›c›ya ait bilgilere matbaa bask›s› ya da kafle tatbik edilerek yer verilmemifl fatura-çekler, yetki belgeli arac› firmaya iade edilir. Ancak bunlar›n seri ve s›ra numaralar›, sat›c› taraf›ndan ba¤l› oldu¤u vergi dairesine bildirilir. Vergi daireleri iptal edilen faturalara iliflkin bilgileri tutanak tarihinden itibaren 15 gün içinde Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na elektronik ortamda intikal ettirir. Yetki belgeli arac› firma ile sözleflme yapan sat›c›lar›n ayr›ca vergi dairesinden izin belgesi alma zorunlulu¤u yoktur. Yetki belgeli arac› firmayla sözleflme yapan bu sat›c›lar›n iflletmelerinin görünür bir yerine, “‹flletmemizde, ………. ile yap›lan …...….tarihli sözleflmeye dayan›larak, 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesine göre Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yap›lan sat›fllarda KDV istisnas› uygulanmaktad›r. (tarih)” ifadesinin yer ald›¤› bir levha asmalar› gerekir. Levhada sözleflme yap›lan sat›c› ve yetki belgeli arac› firman›n imzas› tatbik edilmifl onay kafleleri ve istenirse logolar› yer al›r. Sözleflmelerin iptal edilmesi, yenilenmemesi veya sat›c›n›n ifli terk etmesi halinde Tebli¤in bu bölümündeki aç›klamalara göre ifllem yap›l›r. Bu durumdaki sat›c›lar yukar›da belirtilen levhay› da vergi dairesine teslim ederler. ‹fle devam eden sat›c›lar›n istisna kapsam›nda ifllem yapmak istemeleri halinde yeni bir izin belgesi veya yetki belgeli arac› firmalardan biri ile sözleflme yapmalar› gerekir. Arkan & Ergin Member of JPA International 108 Öte yandan, yetki belgeli arac› firmalarla sözleflmesi bulunan veya ilk defa sözleflme imzalayacak olan sat›c›lar›n vergi dairesinden ald›klar› izin belgesi yerine yukar›da belirtildi¤i flekilde düzenlenmifl levhay› iflletmelerinde kullanmalar› mümkündür. Bu durumda vergi dairesinden al›nan izin belgesinin vergi dairesine teslim edilmesi gerekir. 5.7.5. Al›c›ya ‹adenin Yap›lmas› Yetki belgeli arac› firma ile sözleflme yapan sat›c›, Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapaca¤› sat›flta kullanaca¤› fatura-çeki dört nüsha olarak düzenleyip asl› ile iki örne¤ini al›c›ya verir. Al›c› gümrük ç›k›fl›nda elindeki fatura-çek asl› ve örneklerini ilgili gümrük görevlisine onaylat›r, asl›n› muhafaza eder, di¤er iki örne¤ini görevliye b›rak›r. ‹ade, al›c›da kalan onayl› fatura-çek asl› ile yap›l›r. Arac› firma iade iflleminden sonra fatura-çeki sat›c›ya göndermez ve 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklar. Ancak bir ay içinde yapt›¤› iadeler için bir icmal düzenler, izleyen ay›n ilk 15 günü içinde ilgili sat›c›ya gönderir. Bu icmalde; iadeye esas olan fatura-çekin tarih ve numaras›, iadeye esas olan KDV tutar› ve iade tarihi yer al›r, arac› firman›n kaflesi tatbik edilir ve firma yetkililerince imzalanarak onaylan›r. Söz konusu icmaller, sat›c› taraf›ndan 213 say›l› Kanunda öngörülen süreler içinde defterlerine kaydedilir. KDV indirimi ise arac› kuruma yap›lacak ödemeye karfl›l›k olarak arac› kurum taraf›ndan düzenlenecek olan (avans fleklinde düzenlenen icmaller hariç) ödeme belgelerine dayan›larak, ödeme belgesinin deftere kaydedildi¤i dönem beyannamesinde yap›l›r. Yetki belgeli arac› firma ile sözleflme yapan sat›c› bu icmalleri ve kendilerinde kalan fatura-çek nüshalar›n› 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklar. Yetki belgeli arac› firmalar›n bu hizmet karfl›l›¤› elde ettikleri komisyonlar KDV'ye tabidir. KDV, iadeye esas olan tutar ile al›c›ya ödenen tutar aras›ndaki fark üzerinden iç yüzde yoluyla hesaplan›r. Bu fark›n, fatura-çeklerde ayr›ca gösterilmesi veya fatura-çeklerin bu fark›n kolayca hesaplanmas›na imkân verecek flekilde düzenlenmesi zorunludur. 5.8. Sat›c›n›n Yükümlülükleri ‹stisna kapsam›ndaki sat›fllarla ilgili verginin beyan› ve indirimi ile indirilemeyen vergilerin iade konusu yap›lmas›na iliflkin beyan, Tebli¤in (II/A-5.9) bölümündeki aç›klamalara göre yap›l›r. Sat›c›, bir vergilendirme döneminde al›c›lara iade ettikleri vergilerin ayr›nt›lar›n› göstermek üzere, firman›n kaflesini ve yetkililerin imzas›n› tafl›yan bir liste haz›rlar ve bir dilekçe ekinde beyanname verme süresi içinde ba¤l› olunan vergi dairesine verir. Sat›c›, sat›fl faturas›n›n kendisinde kalan nüshas›n›, al›c› taraf›ndan gönderilen veya elden getirilen onayl› çek ve fatura örneklerini, çek defteri dip kuponlar›n›, banka dekontlar›n›, havale makbuzlar›n›, arac› firma icmallerini ve buna benzer belgeleri 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklar ve istenildi¤inde ibraz eder. Arkan & Ergin Member of JPA International 109 5.9. ‹stisnan›n Beyan› 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesi kapsam›nda Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara sat›fl yapan mükelleflerce bu ifllemler, teslimin yap›ld›¤› dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin “Matrah” kulak盤›nda “Di¤er ‹fllemler” tablosunda 501 kod numaral› sat›r arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n, "Matrah" sütununa ayn› veya farkl› vergi oranlar›na tabi teslim bedellerinin KDV hariç toplam›, "Vergi" sütununa ise bu teslimler üzerinden hesaplanan KDV toplam› yaz›l›r. Sat›fl s›ras›nda tahsil edilmifl olan verginin al›c›ya iade edildi¤i dönemde ise al›c›ya iade edilen vergi tutar›, 1 No.lu KDV Beyannamesinin “‹ndirimler” kulak盤›nda “‹ndirimler” tablosunda 104 kod numaral› sat›r arac›l›¤›yla indirim konusu yap›l›r. Mükelleflerin bu ifllemle ilgili olarak iade almak istemeleri halinde “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosunun 408 kod numaral› sat›r›na kay›t yap›l›r. Sat›r›n “Teslim ve Hizmet Tutar›” sütununa istisna kapsam›ndaki teslimin KDV hariç bedeli girilir. “‹adeye Konu Olan KDV” sütununa ise 104 kod numaral› sat›ra kaydedilen tutar aynen aktar›l›r. Teslim ve KDV'nin al›c›ya iadesi, ayn› dönemde gerçekleflirse, 501, 104 ve 408 kod numaral› sat›rlar ayn› dönemde doldurulur. KDV'nin al›c›ya iadesi, teslimden sonraki bir dönemde gerçekleflirse, 104 ve 408 kod numaral› sat›rlara kay›t KDV'nin iade edildi¤i dönemde yap›l›r. Bu teslimlerle ilgili olarak iade almak istemeyen mükelleflerce “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosuna herhangi bir kay›t yap›lmaz. 5.10. ‹stisnan›n Tevsiki 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesinde düzenlenen söz konusu istisna, Türkiye'de ikamet etmeyen al›c› ad›na düzenlenen ve ilgili gümrük müdürlü¤ü taraf›ndan onaylanan sat›fl faturas›n›n fotokopisi veya listesi ile tevsik edilir. ‹adenin yetki belgeli arac› firmalar taraf›ndan yap›lmas› halinde istisna, bunlar›n gönderdi¤i icmaller ile ödeme belgelerinin onayl› örnekleri ile tevsik edilir. 5.11. ‹ade Yolcu beraberi eflya kapsam›nda Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplayarak yap›lan sat›fllardan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Gümrükçe onayl› sat›fl faturas› veya fatura/çek asl› ya da onayl› örne¤i (iadenin yetki belgeli arac› firma taraf›ndan yap›lmas› halinde bu firmalar›n gönderdi¤i icmaller ile ödeme belgelerinin onayl› örnekleri) • ‹adenin talep edildi¤i döneme ait indirilecek KDV listesi • Yüklenilen KDV listesi • ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu Arkan & Ergin Member of JPA International 110 5.11.1. Mahsuben iade 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesinde düzenlenen Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yap›lan sat›fllardan kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 5.11.2. Nakden ‹ade 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesinde düzenlenen Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yap›lan sat›fllardan kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. 6. Türkiye'de ‹kamet Etmeyen Tafl›mac›lar ile Fuar, Sergi, Panay›r Kat›l›mc›lar›na Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesinde, Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni ve ifl merkezi bulunmayanlar›n tafl›mac›l›k faaliyetlerine iliflkin olarak sat›n alacaklar› mal ve hizmetler ile fuar, panay›r ve sergilere kat›l›mlar› dolay›s›yla sat›n alacaklar› mal ve hizmetler nedeniyle ödedikleri KDV'nin, karfl›l›kl› olmak kayd›yla iade edilece¤i ve Maliye Bakanl›¤›n›n iadeden faydalanacak mal ve hizmetler ile uygulamaya iliflkin usul ve esaslar› tespit etmeye yetkili oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. 6.1. ‹stisnan›n Kapsam› 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesindeki bu istisnadan yararlanacaklar›n Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni ve ifl merkezinin bulunmamas› ve Türkiye'de KDV, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyetinin olmamas› gerekir. ‹stisna kapsam›nda sat›n al›nacak mal ve hizmet bedellerinin KDV dahil 213 say›l› Kanunun 232 nci maddesinde öngörülen ve ilgili dönemde uygulanmakta olan fatura düzenleme s›n›r›n› aflmas› gerekir. Bu miktara, istisnadan yararlanmak flart›yla birden fazla mal veya hizmet dahil edilebilir. Tafl›mac›l›k faaliyetine iliflkin olarak istisna uygulanacak mal teslimi ve hizmet ifalar›; akaryak›t, yedek parça, bak›m ve tamir giderlerini kapsamal›d›r. Fuar, panay›r ve sergilere kat›l›mda ise mal teslimi ve hizmet ifas›n›n münhas›ran bu ifllerle ilgili olmas› gerekir. Örnek: Türkiye'de düzenlenen fuara kat›l›m sa¤layan yabanc› firman›n, fuar›n yap›ld›¤› yerdeki stant kiralama, buradaki elektrik, su ve benzeri genel giderler, fuara kat›l›m nedeniyle Türkiye'deki konaklama giderlerine iliflkin olarak ödenen KDV tutarlar› iade konusu yap›labilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 111 6.2. ‹ade Tafl›mac›l›k faaliyetini yapan yabanc› kifli/firma ile fuar, panay›r ve sergilere kat›lan yabanc› kifli/firmalar, ödedikleri KDV'nin iadesini talep edebilirler. Bunlar›n, kendi ülkelerinde ba¤l› bulundu¤u vergi dairesinden (ülkesine göre ilgili idareden) temin edilecek ve vergi mükellefiyetinin bulundu¤unu gösteren bir belgeyi ibraz etmeleri gerekir. Bu belge, ilgilinin ad ve soyad›n›/firma ad›n› (unvan›n›), kendi ülkesinde ba¤l› bulundu¤u vergi dairesini, faaliyet konusu ve adresini içerecek flekilde düzenlenir. Söz konusu ifllemler nedeniyle ödenen KDV'nin karfl›l›kl› olmak kayd›yla iadesi, tafl›mac›l›k ile ilgili olarak ‹stanbul Vergi Dairesi Baflkanl›¤› Bo¤aziçi Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlü¤ü veya Marmara Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlü¤üne; fuar, panay›r ve sergiye kat›l›m ile ilgili olarak da bu faaliyetin yap›ld›¤› yerdeki vergi dairesi baflkanl›¤› veya defterdarl›¤›n belirleyece¤i vergi dairesi taraf›ndan yerine getirilir. Bu ifllemler nedeniyle, takvim y›l›n›n birer ayl›k dönemleri itibar›yla iade talep edilebilir. ‹ade, nakden veya banka havalesi ile yap›l›r. Tafl›mac›l›k faaliyetlerine iliflkin olarak sat›n al›nan mal ve hizmetler ile fuar, panay›r ve sergilere kat›l›m dolay›s›yla sat›n al›nan mal ve hizmetlerin niteli¤i, miktar› ve tutar›na iliflkin bilgileri içeren ve 213 say›l› Kanun hükümlerine göre düzenlenmifl fatura veya serbest meslek makbuzunun olmas› gerekir. 6.2.1. ‹ade Talebinde Aran›lacak Belgeler ‹ade talebi, ilgili vergi dairesine verilecek bir dilekçe ile yap›l›r. Bu dilekçeye afla¤›daki belgeler eklenir: • Tebli¤in ekinde yer alan (EK:5)iade talep formu, • ‹adenin herhangi bir arac› taraf›ndan talep edilmesi halinde noter onayl› “vekaletname” belgesi, • Fuar, panay›r ve sergilere kat›lanlar›n gerçek kifli olmas›, tafl›mac›l›¤›n sürücü taraf›ndan kendi ad›na yap›lmas› halinde bunlara ait pasaportlar›n noter onayl› fotokopisi, • Kendi ülkelerinde vergi mükellefiyetini gösteren “vergi mükellefiyeti” belgesi, (iadenin tekrarlanmas› durumunda bu belgenin yeniden ibraz›na gerek yoktur.) • Yap›lan harcamalara iliflkin olarak 213 say›l› Kanun hükümlerine göre düzenlenmifl fatura veya serbest meslek makbuzunun as›llar› veya noter onayl› suretleri. Tafl›mac›l›k faaliyetinde bulunan yabanc›lar, bu belgelere ek olarak afla¤›daki belgeleri de eklemek zorundad›r: • Tafl›mac›l›k faaliyetine iliflkin olarak TIR karnesinin Türkiye'ye girifl ç›k›fl tarihlerini gösteren dip koçan›n›n, transit beyannamesinin veya Transit Refakat Belgesinin onayl› örne¤i, • Tafl›man›n yap›ld›¤› arac›n plakas›n›n ve tafl›ma iflini yapan kifli/firman›n isminin yer ald›¤› belgelerin as›llar› veya noter onayl› suretleri. Arkan & Ergin Member of JPA International 112 6.2.2. ‹ade Uygulamas› 1.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri, belgelerin ibraz edilmesi üzerine vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade edilecek tutar›n, 1.000 TL'yi aflmas› durumunda, aflan k›sm›n iadesi vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde vergi inceleme raporu beklenmeden iade yap›l›r. Teminat, vergi inceleme raporuna dayan›larak çözülür. Vergi dairesince ödeme belgesine, vergi inceleme raporunun bir örne¤i, teminat gösterilmiflse teminata iliflkin al›nd›n›n bir örne¤i eklenir. 7. Yabanc› Sinema Yap›mc›lar›na Tan›nan ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (11/1-b) maddesinde, “14/7/2004 tarihli ve 5224 say›l› Sinema Filmlerinin De¤erlendirilmesi ve S›n›fland›r›lmas› ile Desteklenmesi Hakk›nda Kanun kapsam›nda Kültür ve Turizm Bakanl›¤› taraf›ndan onaylanan sinematografik eserlere iliflkin yabanc› yap›mc›lar taraf›ndan sat›n al›nacak 213 say›l› Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili y›lda uygulanmakta olan haddin üzerindeki mal ve hizmetler nedeniyle ödenen KDV yap›mc›lara iade olunur.” hükmüne yer verilmifltir. 7.1. ‹stisnan›n Kapsam› Türkiye'de ikametgâh›, iflyeri, kanuni ve ifl merkezi bulunmayan yabanc› yap›mc›lar, Türkiye'de KDV, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyetleri olmamas› kayd›yla, 14/7/2004 tarihli ve 5224 say›l› Sinema Filmlerinin De¤erlendirilmesi ve S›n›fland›r›lmas› ile Desteklenmesi Hakk›nda Kanun15 kapsam›nda Kültür ve Turizm Bakanl›¤› taraf›ndan onaylanan sinematografik eserlerin yap›m›na iliflkin olarak verilen çekim izin süresi içinde sat›n alacaklar› veya ithal edecekleri mal ve hizmetler için bu uygulamadan yararlanabilir. ‹stisna, mal ve hizmet al›mlar› ile ithalat s›ras›nda ödenen KDV'nin vergi dairesinden iade olarak talep edilmesi suretiyle uygulan›r. ‹stisna kapsam›nda sat›n al›nacak mal ve hizmet bedellerinin KDV dahil 213 say›l› Kanunun 232 nci maddesinde öngörülen ve ilgili dönemde uygulanmakta olan fatura düzenleme s›n›r›n› aflmas› gerekir. Bu miktara, istisnadan yararlanmak flart›yla birden fazla mal veya hizmet dahil edilebilir. 7.2. ‹ade Türkiye'deki faaliyetin tamamlanmas›ndan sonra bu uygulama kapsam›nda talep edilecek KDV iadelerini yerine getirmeye Ankara Vergi Dairesi Baflkanl›¤› Baflkent Vergi Dairesi Müdürlü¤ü, ‹stanbul Vergi Dairesi Baflkanl›¤› Beyo¤lu Vergi Dairesi Müdürlü¤ü ve ‹zmir Vergi Dairesi Baflkanl›¤› Konak Vergi Dairesi Müdürlü¤ü yetkili k›l›nm›fl olup, yabanc› sinema yap›mc›lar›n›n iade taleplerini bu dairelerden herhangi birisine yapmas› mümkündür. ‹ade talebi, yabanc› yap›mc›lar›n Kültür ve Turizm Bakanl›¤›ndan ald›klar› çekim izin süresinin dolmas› ve sinematografik eserlerin çekiminin tamamlanmas› sonras›nda, ilgili vergi dairesine Arkan & Ergin Member of JPA International 1521.07.2004 tarihli ve 25529 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 113 verilecek bir dilekçe ile yap›l›r. ‹ade talepleri üst limit aranmaks›z›n münhas›ran YMM raporu ile yerine getirilir. Bu raporda; öncelikle yabanc› sinema yap›mc›lar› taraf›ndan Kültür ve Turizm Bakanl›¤›na Sinematografik Ortak Yap›mlar ve Türkiye'de Ticari Amaçl› Film Çekmek ‹steyen Yerli ve Yabanc› Yap›mc›lar Hakk›nda Yönetmelik çerçevesinde yap›lan baflvuru kapsam›nda, bu Bakanl›¤a verilen bütün bilgiler ile al›nan bütün izinlere, ifllemlerin safhalar›n› da içerecek flekilde ayr›nt›l› olarak yer verilir. Rapora KDV iadesine konu mal ve hizmet al›mlar› ile ithalata iliflkin fatura ve benzeri belgeler ve gümrük makbuzlar›n›n dökümünü gösteren bir liste eklenir. Bu hizmetlerin tedarikçi firmalar taraf›ndan gerçeklefltirilmesi durumunda, bu rapora söz konusu firmalar taraf›ndan bu kapsamda sat›n al›nan mal ve hizmetler ile ithalata iliflkin belgelerin listesi de eklenir. YMM'ler söz konusu listelerde yer alan, yabanc› sinema yap›mc›lar›n›n KDV ödeyerek yapt›klar› mal ve hizmet al›mlar›n›n söz konusu yap›ma iliflkin oldu¤unu ve belgelerin gerçek ifllemleri yans›tt›¤›n› göstermeleri gerekir. Bu itibarla, haks›z vergi iadesine sebebiyet verilmesi durumunda YMM'ler, ziyaa u¤rat›lan vergilerden ve kesilecek cezalardan yabanc› yap›mc› ile birlikte müfltereken ve müteselsilen sorumlu tutulur. ‹ade talebi, vergi dairesi taraf›ndan YMM raporunun eksiksiz olarak verildi¤i tarihi izleyen 30 gün içinde yerine getirilir. 8. ‹hraç Kayd›yla Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulamas› 8.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi gere¤ince; ihraç edilmek flart›yla imalatç›lar taraf›ndan kendilerine teslim edilen mallara ait KDV, ihracatç›lar taraf›ndan ödenmez. Bu kapsamda yap›lan teslimlerle ilgili olarak düzenlenen faturaya; "3065 say›l› KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek flart›yla teslim edildi¤inden, KDV tahsil edilmemifltir." ifadesi yaz›l›r. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu mallar›n, ihracatç›ya teslim tarihini takip eden ay bafl›ndan itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur. ‹hracat›n yukar›daki flartlara uygun olarak gerçeklefltirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildi¤i tarihten itibaren 6183 say›l› Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›nda Kanunun16 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zamm›yla birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek flart›yla teslim edilen mallar›n 213 say›l› Kanunda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç 1628.07.1953 tarihli ve 8469 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 114 edilmemesi halinde, tecil edilen vergi tecil edildi¤i tarihten itibaren 6183 say›l› Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir. Tecil veya terkin edilen bu vergiler hakk›nda ihracatç›lar bak›m›ndan 3065 say›l› Kanunun 32 nci maddesi hükmü uygulanmaz. ‹hracatç›lara mal teslim eden imalatç›lara iade edilecek KDV, ihraç edilen mala iliflkin imalatç› sat›fl bedeline göre hesaplanan vergiden imalatç› aleyhine matrahta meydana gelen de¤iflikli¤e iliflkin verginin düflülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamaz. ‹hracatç›lara mal teslim eden imalatç›lar›n terkin ve iade ifllemleri ihracat›n gerçekleflmesinden sonra yap›l›r. ‹ade veya tecil olunacak vergi miktar›, mükellefin ihraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplan›r. ‹hracat›n mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçeklefltirilememesi halinde, en geç üç ayl›k sürenin doldu¤u tarihten itibaren onbefl gün içinde baflvuran ihracatç›lara üç aya kadar ek süre verilebilir. ‹hraç kayd›yla teslimlerde tecil-terkin uygulamas› ihtiyari bir uygulama olup, bu kapsamdaki mallar›n imalatç›lar› taraf›ndan ihracatç›lara KDV tahsil edilerek teslimi de mümkündür. ‹hraç kayd›yla teslimlere ait faturan›n esas itibar›yla ihracatç› firman›n düzenledi¤i fatura tarihinden önceki bir tarihte düzenlenmifl olmas› gerekir. ‹malatç› taraf›ndan düzenlenen fatura tarihinin; ihracatç› firman›n düzenledi¤i fatura tarihi veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olmas› halinde, 213 say›l› Kanundaki fatura düzenleme sürelerine uyulmas› kayd›yla tecil-terkin uygulamas›ndan yararlan›labilir. Ancak, bu durumlar d›fl›nda ihraç kayd›yla teslime iliflkin faturan›n, fiili ihraç tarihinden sonraki tarihi tafl›mas› halinde ifllemin ihraç kayd›yla teslime iliflkin flartlar aç›s›ndan yap›lacak inceleme veya YMM raporu ile tespit edilmesi flart›yla terkin ve/veya iade ifllemleri sonuçland›r›l›r. ‹hracat, gümrük beyannamesinin kapanma tarihi itibar›yla gerçekleflti¤inden, süresinde ihraç edilmek kayd›yla bu tarih itibar›yla ihraç kayd›yla teslim nedeniyle tecil edilen vergi, terkin edilebilir hale gelir. Ödenecek KDV ç›kmamas› nedeniyle tecil edilecek vergisi bulunmayan mükellefler ise bu tarihten itibaren iade talep edebilirler. Geçici ihracat veya hariçte iflleme rejimleri çerçevesinde mallar›n yurtd›fl› edilmesi, kesin ihracata dönmedi¤i sürece, ihraç kayd›yla teslimler aç›s›ndan ihracat olarak kabul edilmez. Di¤er bir deyiflle kesin ihrac› öngörülmeyen mallar için ihraç kayd›yla teslim uygulamas› mümkün de¤ildir. 8.2. Tecil-Terkin Uygulanacak Teslimler ‹malatç›lar taraf›ndan ihracatç›lara ihraç kayd›yla yap›lan mal teslimlerinde, tecil-terkin uygulamas›ndan yararlan›labilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 115 Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan sat›fllarda, “‹stisna ‹zin Belgesi” alan mükelleflere imalatç›lar taraf›ndan yap›lacak ihraç kayd›yla teslimlerde, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ifllem yap›labilir. ‹stisna izin belgeli sat›c›lara ihraç kayd›yla teslimde bulunanlar›n tecil edilen vergilerinin terkin ifllemleri için, gümrükte tasdik edilen özel fatura nüshas› ibraz edilir. 8.3. Tecil-Terkin Uygulamas›ndan Yararlanacak Sat›c›lar Tecil-terkin uygulamas›ndan “imalatç›” vasf›n› haiz sat›c›lar yararlanabilir. ‹malatç›n›n; • Sanayi siciline kay›tl› ve sanayi sicil belgesini haiz olmas› veya G›da Tar›m ve Hayvanc›l›k Bakanl›¤›ndan al›nm›fl çiftçi kay›t belgesi, g›da iflletmesi kay›t belgesi ve iflletme onay belgelerinden (üretici belgesi) herhangi birine sahip olmas›, (Bu belgeler sonraki bölümlerde “imalatç› belgesi” olarak an›lacakt›r.) • ‹lgili meslek odas›na kay›tl› bulunmas›, • Üretimin yap›ld›¤› dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebli¤lerinde öngörülen say›da iflçi çal›flt›rmas› ve gerekli araç park›na sahip olmas› veya kapasite raporundaki üretim altyap›s›na sahip olmas›, gerekmektedir. Bu flartlara sahip olan imalatç›larca, ihraç kayd›yla ihracatç›lara mal teslim edilen dönemde ve bir defa olmak üzere “imalatç› belgesi” ve ilgili meslek odas›na üyelik belgesinin birer örne¤i, ilgili dönem KDV beyannamesinin verilme süresine kadar ba¤l› olduklar› vergi dairesine bir dilekçe ekinde verilir. ‹malatç› niteli¤indeki de¤ifliklikler ve imalatç› niteli¤inin kaybedilmesi halleri ayr›ca vergi dairesine bildirilir. ‹malatç›lar, ihraç kayd›yla teslim ettikleri mallar›n bir k›sm›n› piyasadan haz›r olarak sat›n alabilirler. Bu durumda, imalatç›lar›n bizzat ürettikleri mallar için tecil-terkin uygulamas› yap›l›r. Piyasadan haz›r olarak al›p satt›klar› mallar için tecil-terkin ifllemi uygulanmaz. Örnek: Bir Anonim fiirket, ihraç kayd›yla sat›fl ba¤lant›s› kurdu¤u 10.000 adet gömlekten, 6.000 adedini bizzat üretmifl, 4.000 adedini de haz›r olarak piyasadan sat›n alm›flt›r. Bu mükellefin ihraç kayd›yla ihracatç›ya teslim etti¤i 10.000 adet gömle¤in, bizzat imalatç›s› oldu¤u 6.000 adedi için tecil - terkin ifllemi uygulan›r, kalan 4.000 adet gömlek için bu uygulamadan yararlan›lamaz. Bu durumda, ihracatç›ya sat›fl yapan imalatç›lar, bizzat ürettikleri mallar ile piyasadan haz›r olarak sat›n ald›klar› mallar›, düzenleyecekleri faturada ayr› gösterebilecekleri gibi, bu mallar için ayr› fatura da düzenleyebilirler. ‹malatç› belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda Arkan & Ergin Member of JPA International 116 fason olarak imal ettirilen mallar için tecil-terkin uygulamas›ndan yararlan›labilir. Dolay›s›yla, imalatç› belgesindeki üretim konusu mallar›n tamam›n›n fason olarak imal ettirilmesi, ihraç kayd›yla teslime engel de¤ildir. Fason hizmet, bir mal›n mülkiyet ve tasarruf hakk›n›n devral›nmaks›z›n ücreti karfl›l›¤› belirli ifllemlere tabi tutularak/ifllemlerden geçirilerek, tasarruf veya mülkiyet hakk› sahibine iade edilmesidir. ‹malatç› kapsam›na girmeyen mükellefler, tecil-terkin uygulamas›ndan yararlanamaz. Ancak, di¤er flartlar› tafl›makla beraber, sadece imalatç› belgesine sahip olmayan mükelleflerden, ilgili Kuruma baflvuran ve bu Kurumdan söz konusu belgenin verilece¤ine iliflkin olumlu görüfl alanlar da bu belgelerin verilmesi beklenilmeden tecil-terkin uygulamas›ndan yararlan›rlar. ‹lgili Kurumdan olumlu görüfl alan mükelleflerin, olumlu görüfl yaz›s›n›n verildi¤i tarihten önceki dönemlerde (ilgili kuruma baflvuru tarihinden sonraki) di¤er tüm flartlar› tafl›d›¤›n›n ilgili vergi dairesince tespit edilmesi kayd›yla, olumlu görüfl yaz›s›n›n verildi¤i tarihten önceki söz konusu teslimlerinde de tecil-terkin uygulamas›ndan yararland›r›lmalar› mümkündür. 8.4. Uygulama Kapsam›na Giren Mallar Tecil-terkin ifllemleri imalatç›lar›n ihraç kayd›yla sat›fl›n› yapt›klar› mal teslimlerine uygulan›r. Sat›c›n›n ihraç kayd›yla sat›fl›n› yapt›¤› mal›n, ihraç edilen nihai mamul olmas› gerekir. Bu flart› tafl›mayan teslimlerde tecil-terkin ifllemi uygulanmaz. Örnek: (A) A.fi. iplik imalatç›s› bir firmadan pamuk ipli¤i almaktad›r. (A) fiirketi, alm›fl oldu¤u iplikleri kumafl haline getirip ihraç etmifltir. (A) A.fi. ye pamuk ipli¤i satan iplik imalatç›s› firma, tüm flartlar› tafl›mas›na ra¤men, iplik teslimi ile ilgili olarak KDV Kanununun (11/1-c) maddesinde düzenlenen tecil-terkin uygulamas›ndan yararlanamaz. Zira ihraç edilen nihai mamul, pamuk ipli¤i olmay›p, bu ipliklerden üretilen kumaflt›r. ‹hraç kayd›yla teslimi yap›lan mal›n, ihracat faturas› ve gümrük beyannamesinde yer alan malla ayn› olmas› gerekir. Ayn› olmas›na ra¤men fatura ve/veya gümrük beyannamesinde farkl› belirtilmesi halinde, ihraç kayd›yla teslim edilen mal ile ihraç edilen mal›n ayn› oldu¤unun, bu konuya münhas›r vergi inceleme raporu veya YMM raporu ile tespiti istenir. ‹hracatç›, ihraç kayd›yla ald›¤› mal› imalatç›n›n teslim etti¤i flekilde ihraç etmelidir. ‹hraç kayd›yla teslim edilen mal›n eklentisi veya ayr›lmaz parças› niteli¤indeki mallar ile ihraç mal› için ambalaj maddesi veya malzemesi olarak kullan›lan mallar›n 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda teslimi mümkündür. Ancak, bu mallar›n tesliminde tecil-terkin uygulanabilmesi için, as›l mal›n 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda tecil-terkin uygulanarak sat›n al›nmas› ve yurtd›fl›ndaki müflteri ad›na düzenlenen faturada ve gümrük beyannamesinde as›l malla birlikte bu nitelikteki mallar›n da yer almas› gerekir. Örnek 1: ‹hracatç› (A)'n›n yurtd›fl›ndaki müflterisinin siparifli üzerine, (B) fabrikas›ndan ihraç kayd›yla teslim ald›¤› flasi kamyona, (C) fabrikas› taraf›ndan da ihraç kayd›yla teslim edilen kasa monte edilmifltir. Arkan & Ergin Member of JPA International 117 ‹hracatç› (A)'n›n yurtd›fl›ndaki müflterisi ad›na düzenledi¤i faturada flasi kamyon ile kasan›n ayr› ayr› gösterilmesi ve bu mallar›n gümrük beyannamesinde belirtilen flekilde ve imalatç›lar›n ad ve unvan›yla yer almas› halinde, söz konusu mallar›n Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ifllem görmesi mümkündür. Örnek 2: (A) A.fi. imalatç› firmadan sat›n ald›¤› gömlekleri, kendisi ambalajlayarak ihraç etmektedir. Ancak ambalaj maddelerini, bir baflka imalatç› firmadan sat›n almaktad›r. Bu örnekte yer alan gömleklerin teslimlerinde hesaplanan KDV için tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›l›r. Ayr›ca ambalaj maddelerini imal edip (A) A.fi. ne satan firma da bu ifllem ile ilgili olarak tecil-terkin uygulamas›ndan yararlan›r. Çünkü ambalaj maddesi, ihracatç› firman›n ihraç etti¤i mal›n (gömle¤in) eklenti ve ayr›lmaz parças› niteli¤indedir. Örnek 3: As›l üretim konusu porselen yemek tak›m› üretimi olan (A) Porselen ‹malat A.fi., üretimini yapt›¤› porselen tak›mlar› iç ve d›fl piyasalara satmaktad›r. Üretimini yapt›¤› porselen tak›mlar›n k›r›lmas›n› önlemek için, bunlar› (B) Ambalaj Ltd. fiti. den temin etti¤i özel paletlerle ambalajlayarak ihraç etmekte ve söz konusu ambalaj bedellerini ihracat faturas›nda ayr›ca göstererek yurtd›fl›ndaki müflteriye yans›tmaktad›r. (A)'n›n, mamullerin ambalajlanmas›nda kulland›¤› özel paletleri, ihracata konu mamulün ihraç kayd›yla sat›n al›nmamas› nedeniyle, (B)'den ihraç kayd›yla sat›n almas› mümkün de¤ildir. ‹hraç edilecek as›l mal›n istisna kapsam›nda sat›n al›nmas› halinde, ambalaj maddeleri ve malzemeleri de dahil olmak üzere bu mal›n eklentisi veya ayr›lmaz parças› niteli¤indeki mallar›n al›m›nda, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ifllem yap›labilir. Örnek: (A) Sektörel D›fl Ticaret fiirketi ihracat›n› yapt›¤› taze sebze ve meyveyi Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden, ambalaj maddelerini ise KDV mükelleflerinden sat›n almaktad›r. ‹hracata konu as›l mal olan sebze ve meyvenin teslimi 3065 say›l› Kanunun (17/4-b) maddesine göre vergiden müstesnad›r ve bu teslimde tecil- terkin hükümlerinin uygulanmas› söz konusu de¤ildir. Ancak bu husus ihraç edece¤i mallar›n ambalajlanmas›nda kullanaca¤› ambalaj maddelerinin fiirkete tesliminde tecil-terkin uygulanmas›na engel de¤ildir. 8.5. Tecil Edilecek Verginin Hesab› ve Terkini Tecil edilecek vergi miktar›, mükellefin ihraç kayd›yla teslimleri nedeniyle hesaplanan vergi tutar›ndan fazla olamaz. Ancak mükellefin ödenmesi gereken vergi tutar›, ihraç kayd›yla teslimleri nedeniyle hesaplanan vergi tutar›ndan az ise bu tutar esas al›n›r. ‹hraç kayd›yla teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutar›ndan tecil edilemeyen bir k›s›m varsa, bu k›s›m imalatç› mükellefe iade edilir. Örnek 1: Otomobil lasti¤i imalatç›s› (A), Temmuz/2012 döneminde bir kamu kurulufluna 5.000 TL, ihracatç› bir firmaya da ihraç kayd›yla 7.000 TL tutar›nda otomobil lasti¤i teslim etmifltir. (A) n›n bu döneme ait toplam KDV indirimi 1.700 TL'dir. Arkan & Ergin Member of JPA International 118 (A) n›n ilgili dönem beyannamesi ile tecil ifllemlerine iliflkin hesaplamalar afla¤›daki flekilde yap›l›r: Hesaplanan KDV [(5.000 + 7.000) x % 18] Toplam Vergi ‹ndirimi Fark (Ödenmesi Gereken KDV) Tecil Edilebilir KDV (7.000 x %18) Tecil Edilecek KDV ‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek KDV Ödenmesi Gereken KDV 2.160 -1.700 460 1.260 460 800 0 Örnek 2: ‹malatç› (A), Ekim/2012 ay›nda toptanc›lara 8.000 TL tutar›nda, ihracatç› firmaya ise ihraç kayd›yla 2.000 TL tutar›nda gömlek teslim etmifltir. Ekim ay›nda yüklendi¤i KDV toplam› 600 TLdir. ‹malatç›n›n önceki dönemlerden devreden indirilebilir KDV'si yoktur. (A) n›n Ekim ay› tecil ifllemlerine iliflkin hesaplamalar› afla¤›daki flekilde yap›l›r: Hesaplanan KDV [(8.000 + 2.000.) x (% 8)] Toplam Vergi ‹ndirimi Fark (Ödenmesi Gereken KDV) Tecil Edilebilir KDV (2.000 x %8) Tecil Edilecek KDV Ödenmesi Gereken KDV 800 - 600 200 160 160 40 Bu mükellef Ekim/2012 ay›na ait olmak üzere vergi dairesine 40 TL KDV ödeyecektir. 160 TL KDV ise ihracat›n tamamlanmas›ndan sonra terkin edilmek üzere tecil edilir. Örnek 3: ‹malatç› (B), fiubat/2012 ay›nda müteahhit (C) ye 500 TL, ihracatç› firmaya ise ihraç kayd›yla 2.000 TL tutar›nda mobilya teslim etmifltir. ‹malatç›n›n bir önceki dönemden devreden KDV tutar› 150 TL, fiubat/2012 dönemindeki al›fl ve giderleri nedeniyle yüklendi¤i KDV ise 450 TL'dir. ‹malatç› mükellefin, fiubat/2012 ay› beyannamesinin düzenlenmesi ve tecil ifllemlerine iliflkin hesaplamalar afla¤›daki flekilde yap›l›r: Hesaplanan KDV [(500 + 2.000) x (%18)] Toplam Vergi ‹ndirimi (450 + 150) Sonraki Döneme Devreden KDV Tecil Edilebilir KDV (2.000 x %18) Tecil Edilecek KDV ‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek KDV 450 - 600 150 360 0 360 ‹hraç kayd›yla mal teslimlerine ait beyan edilen ve tecil edilen KDV, ihracata konu mal›n süresi içinde ihraç edildi¤inin tevsik edilmesi kayd›yla terkin edilir. Terkin iflleminin yap›labilmesi için, ihraç kayd›yla teslim edilen mal›n ihraç edildi¤ini gösteren gümrük beyannamesi veya listesinin ihraç kayd›yla sat›fl faturalar› ile birlikte vergi dairesine Arkan & Ergin Member of JPA International 119 ibraz edilmesi gerekir. Gümrük beyannamesi üzerinde imalatç› firma bilgilerine iliflkin kay›t bulunmamas› halinde, imalatç›lar ihraç kayd›yla teslim ettikleri mallar›n ihraç edildi¤ine dair ihracatç› firmadan bir yaz› alarak gümrük beyannamesi veya listesine eklerler. Bu yaz›da; • ‹hracata iliflkin gümrük beyannamesinin tarihi ve say›s›, • Belgeyi talep eden imalatç›n›n; ad›-soyad› veya unvan›, ba¤l› oldu¤u vergi dairesi ve vergi kimlik numaras›, • ‹hraç kay›tl› teslim edilen mala iliflkin fatura tarihi, numaras›, mal›n cinsi, miktar›, bedeli, KDV oran› ve hesaplanan KDV tutar›, gösterilir. ‹malatç›lara ihraç kayd›yla teslim ettikleri mallar›n ihraç edildi¤ine iliflkin yaz› veren ihracatç›lar, bir ay içerisinde bu yaz›y› verdikleri imalatç›lara ait bir listeyi (Bu listede en az, yaz› verilen imalatç›lar›n ad›-soyad›, unvan›, ba¤l› bulundu¤u vergi dairesi ve vergi kimlik numaras› ile adres bilgilerine yer verilir.), izleyen ay›n 15 inci günü akflam›na kadar kendilerinin ba¤l› bulundu¤u vergi dairelerine verirler. Vergi daireleri, imalatç› taraf›ndan verilen gümrük beyannamesi listesi ve ihracatç›n›n yaz›s›na istinaden terkin ifllemini yapar. Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yap›lan ihracatta, istisna izin belgeli sat›c›lara ihraç kayd›yla teslim edilen mallar nedeniyle hesaplanan ve tecil edilen verginin terkini için, gümrük beyannamesi yerine gümrükte tasdik edilen özel faturan›n asl› veya noter, ilgili gümrük idaresi ya da YMM taraf›ndan onaylanm›fl örne¤i ibraz edilir. Serbest bölgeye “Serbest Bölge ‹fllem Formu” ile yap›lan ihracatta, ihraç kayd›yla teslim edilen mallar nedeniyle hesaplanan ve tecil edilen verginin terkini için, gümrük beyannamesi yerine “Serbest Bölge ‹fllem Formu”nun asl› veya onayl› bir örne¤i ibraz edilebilir. 8.6. ‹hracat ‹çin Ek Süre Verilmesi ‹hraç kayd›yla teslim ald›klar› mallar› yasal süresi içinde mücbir sebepler veya beklenmedik durumlara ba¤l› olarak ihraç edemeyen ihracatç›lar›n ek süre talepleri ilgili vergi dairesi baflkanl›klar› ve defterdarl›klar taraf›ndan de¤erlendirilir. Buna göre, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi uyar›nca ihraç kayd›yla teslim edilen bir mal›n (teslim tarihini takip eden aybafl›ndan itibaren üçüncü ay›n sonuna kadar) ihracat›n›n gerçekleflmemesi halinde, ek süre ihracatç›lar taraf›ndan en geç üç ayl›k sürenin sonundan itibaren 15 gün içinde ilgili vergi dairesi baflkanl›¤› veya defterdarl›¤a verilecek bir dilekçe ile istenir. Bu süreden sonra yap›lan veya ihracatç›s› taraf›ndan yap›lmayan ek süre taleplerinin de¤erlendirilmesi ve kabulü söz konusu de¤ildir. Arkan & Ergin Member of JPA International 120 ‹hracatç› ek süre talebine iliflkin dilekçede mücbir sebep veya beklenmedik durumu belirterek, bu dilekçeye yaln›zca ihraç kayd›yla teslime ait faturan›n bir örne¤ini ekler. Vergi dairesi baflkanl›¤› veya defterdarl›k taraf›ndan mükelleflerden ek süre talebine dayanak olay veya durumun tevsikine yönelik herhangi bir belge talep edilmez. Vergi dairesi baflkanl›klar› ile defterdarl›klar kendilerine yap›lan ek süre taleplerini, öncelikle talebin zaman›nda ve ilgili ihracatç› mükellef taraf›ndan yap›l›p yap›lmad›¤› bak›m›ndan inceler. Ek süre verilmesinde mücbir sebebin varl›¤› 213 say›l› Kanunun 13 üncü maddesi hükmü esas al›narak belirlenir. ‹hracat›n kanuni süresinde gerçekleflmesine engel teflkil eden ve mücbir sebep kabul edilmeyen haller ise beklenmedik durum say›l›r. Bu çerçevede; ihracat›n yap›laca¤› ülkedeki savafl hali/siyasal kar›fl›kl›klar, ekonomik belirsizlik ve durgunluk, yurt d›fl›ndaki al›c›n›n siparifl ertelemesi/iptal etmesi, teslim program›ndaki de¤ifliklikler, bedelin transferinde karfl›lafl›lan aksakl›k veya gecikmeler, akreditif süresinin dolmas›, ihraç edilecek mal›n tüketim mevsiminin geçmesi, uygun depolama koflullar›na sahip olunmamas›, ithalatç› ülke ile yaflanan siyasi veya ekonomik sorunlar, ihraç mal›n›n tafl›nmas›nda karfl›lafl›lan sorunlar (gemilerin yükleme limanlar›na gecikmeli yanaflmas›, tafl›ma arac› veya konteyner bulunamamas›), milli tatiller, iklim koflullar›, gümrüklerde yaflanan sorunlar (gümrüklerdeki araç yo¤unlu¤u, gümrüklerde grev-ifl yavafllatma), resmi makamlardan ihracat için izin al›namamas› gibi haller beklenmedik durumlar kapsam›nda de¤erlendirilir. Vergi dairesi baflkanl›klar› veya defterdarl›klar mücbir sebep veya beklenmedik durum say›l›p say›lamayaca¤› konusunda tereddüt ettikleri hususlar hakk›nda Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›ndan görüfl isteyebilir. 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesinde öngörülen ek süre üç ay ile s›n›rl›d›r. Bu nedenle üç aydan az ek süre isteyen ve bu talebi kabul edilen mükellefler hariç olmak üzere, üç ayl›k ek süre içinde ihracat›n gerçeklefltirilememesi halinde ikinci bir ek sürenin verilmesine Kanunen imkan yoktur. Üç aydan az ek süre isteyen mükelleflerin ise sonradan üç aya kadar olan dönem için ilave süre istemeleri mümkündür. 8.7. ‹hracat›n Gerçekleflmemesi Hali ‹hracatç›lar›n ihraç kayd›yla ald›klar› mallar› hiç ihraç edememeleri ya da süresinden sonra ihraç etmeleri durumunda, ihraç kayd›yla yap›lan teslim mahiyet itibar›yla yurtiçi mal teslimine dönüflür. Bu durumda, ihraç kayd›yla teslim bedeli üzerinden hesaplanan ve tecil olunan vergi tahakkuk ettirildi¤i tarihten itibaren 6183 say›l› Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zamm›yla birlikte imalatç›dan tahsil olunur. Ancak, ihraç kayd›yla teslim edilen mallar›n 213 say›l› Kanunda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilememesi halinde tecil edilen vergi, tecil edildi¤i tarihten itibaren 6183 say›l› Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil olunur. ‹hraç kayd›yla teslim edilen mal›n ihracat›n›n gerçekleflmemesi üzerine imalatç›n›n ödedi¤i vergi Arkan & Ergin Member of JPA International 121 için ihracatç›ya rücu etmesi halinde, ihraç kayd›yla teslim edilen mallara iliflkin hesaplanan KDV, ihracatç› aç›s›ndan ihracat›n gerçekleflmesi gereken sürenin (ek süre verilmiflse bu süre) sonu itibar›yla indirilebilir hale gelmektedir. Bu kapsamda, ihracatç›n›n süresinde ihraç edemedi¤i mallara yönelik olarak imalatç›ya ödedi¤i KDV'yi en erken ihraç süresinin (ek süre verilmiflse bu süre) sona erdi¤i tarihi takip eden günün dahil oldu¤u dönem içinde ve nihai olarak o dönemi kapsayan takvim y›l› içerisinde indirim konusu yapmas› mümkündür. Mallar›n ihraç edilmesi durumunda ise indirim hesaplar›na al›nan bu tutarlar, ihracattan kaynaklanan KDV iade taleplerinde iade hesab›na dâhil edilebilir. Örnek: ‹malatç› (A) firmas› taraf›ndan Eylül 2012 döneminde ihraç kayd›yla ihracatç› (B) firmas›na teslim edilen mallar›n ihracat›, (B) firmas›n›n yurtd›fl› ba¤lant›lar›nda yaflad›¤› sorun nedeniyle 31/12/2012 tarihine kadar gerçekleflmemifltir. Yaflanan bu geliflme üzerine imalatç› (A) firmas› 15/1/2013 tarihinde vergi dairesine Eylül 2012 döneminde hesaplayarak tecil etti¤i KDV'yi gecikme zamm›yla ödemifltir. ‹malatç› (A) vergi dairesine ödedi¤i vergi için ihracatç› (B) firmas›na rücu etmifl, (B) firmas› da KDV ödemeden sat›n ald›¤› ancak süresinde ihraç edemedi¤i mallar›n KDV'sini Ocak 2013 döneminde imalatç›ya ödemifltir. Bu durumda (B) firmas›, imalatç›ya ödedi¤i KDV'yi Ocak 2013 dönemi veya 2013 takvim y›l› sonuna kadar indirim konusu yapabilir. (B) firmas›n›n daha sonra yurtd›fl› ba¤lant›lar›n› yeniden kurup KDV'sini ödedi¤i bu mallar› ihraç etmesi durumunda da ödenen KDV'nin indirim yoluyla telafi edilememesi halinde iadesi mümkündür. ‹hraç kayd›yla teslimde bulunan imalatç›n›n, imalatç› vasf›n› tafl›mad›¤›n›n anlafl›lmas› durumunda, ihraç kayd›yla teslim edilen mallara iliflkin olarak hesaplanan vergi ihracatç› taraf›ndan ihraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› takvim y›l› afl›lmamak kayd›yla, ilgili vesikalar›n kanuni defterlere kaydedildi¤i vergilendirme döneminde indirilebilir. Örnek: (B) firmas› taraf›ndan Eylül 2012 döneminde ihraç kayd›yla ihracatç› (Z) firmas›na teslim edilen mallar›n ihracat›, (Z) firmas›n›n yurtd›fl› ba¤lant›lar›nda yaflad›¤› sorun nedeniyle 31/12/2012 tarihine kadar gerçekleflmemifltir. Yaflanan bu geliflme üzerine (B) firmas› 15/1/2013 tarihinde vergi dairesine Eylül 2012 döneminde hesaplayarak tecil etti¤i KDV'yi gecikme zamm›yla ödemifltir. Ödeme s›ras›nda vergi dairesinin yapt›¤› sorgulamada (B) firmas›n›n imalatç› vasf›n› tafl›mad›¤› ortaya ç›km›flt›r. Sonras›nda (B) firmas› vergi dairesine ödedi¤i vergi için ihracatç› (Z) firmas›na rücu etmifl, (Z) firmas› da KDV ödemeden sat›n ald›¤› ancak süresinde ihraç edemedi¤i mallar›n KDV'sini Ocak 2013 döneminde imalatç›ya ödemifltir. Bu durumda, yurtiçi teslim niteli¤indeki ifllemle ilgili (Z) firmas›, (B) firmas›na ödedi¤i KDV'yi mallar› sat›n ald›¤› Eylül 2012 döneminde indirim konusu yapmas› gerekirken takvim y›l› afl›lm›fl oldu¤undan Ocak 2013 döneminde indirim konusu yapamaz. Arkan & Ergin Member of JPA International 122 8.8. ‹malatç› Lehine Matrahta Meydana Gelen De¤ifliklik ‹hracatç›lar›n yurtd›fl›na teslim etti¤i mal karfl›l›¤›nda ald›klar› vergi iadesi, kur fark› ve kaynak kullan›m› destekleme primleri üzerinden KDV hesaplanmas› söz konusu de¤ildir. ‹hracatç›lar taraf›ndan, ihraç kayd›yla mal ald›klar› imalatç›lara, mal›n sat›n al›nd›¤› dönemden ve ihracattan sonra reklamasyon, vergi iadesi, kur fark›, kaynak kullan›m› destekleme primi, faiz vb. unsurlar›n k›smen veya tamamen aktar›lmas› 3065 say›l› Kanunun 20 nci maddesine göre ihraç kayd›yla teslim bedeline dahildir. ‹hraç kayd›yla teslimlerde, teslim tarihinden sonra ortaya ç›kan ve ihracatç›lar taraf›ndan imalatç›lara yap›lan ödemelerde, imalatç› taraf›ndan ihracatç› ad›na ödeme tutar› üzerinden bir fatura düzenlenir ve bu faturada; ödemenin mahiyeti ayr› ayr› belirtilir, mal›n tabi oldu¤u oran üzerinden KDV hesaplan›r, bu KDV tutar›n›n tahsil edilmedi¤ine dair bir aç›klama yaz›l›r, ödemenin kayna¤› olan ilk ihraç kayd›yla teslim faturas›na ve ihracata iliflkin gümrük beyannamesine tarih ve numara belirtilmek suretiyle at›fta bulunulur. ‹malatç›, faturada gösterdi¤i KDV'yi, fatura tarihini içine alan döneme ait KDV beyannamesinde hem hesaplanan hem de indirilecek KDV olarak beyan eder. Hesaplanan KDV'nin beyan›nda, “Tevkifat Uygulanmayan ‹fllemler” tablosunda mal›n tabi oldu¤u orana iliflkin sat›r kullan›l›r. ‹ndirim beyan›nda ise “‹ndirimler” tablosunun “Bu Döneme Ait ‹ndirilecek KDV” sat›r› kullan›l›r. ‹hracatç› ise ihraç kayd›yla teslimde oldu¤u gibi, bu faturada belirtilen ancak imalatç›ya ödenmeyen KDV'yi indirim konusu yapamayaca¤›ndan KDV beyannamesine dahil etmez. 8.9. ‹malatç› Aleyhine Matrahta Meydana Gelen De¤ifliklik ‹malatç› aleyhine ortaya ç›kan kur farklar› için ihracatç›lar taraf›ndan imalatç›ya bir fatura düzenlenerek KDV hesaplan›r. Bu faturada hesaplanan KDV ihracatç› taraf›ndan beyan edilir, imalatç› taraf›ndan indirim konusu yap›l›r. ‹hraç edilen mallar için yurtd›fl›ndaki firmalar taraf›ndan sunulan yurtd›fl›nda ifa edilen ve yurtd›fl›nda yararlan›lan mümessillik, pazarlama, reklâm vb. hizmetler verginin konusuna girmez. Bu nedenle, KDV'nin konusuna girmeyen hizmetler karfl›l›¤›nda ödenen bedellerin ihracatç› taraf›ndan imalatç›lara aynen aktar›lmas›nda da KDV hesaplanmaz. 8.10. Bedelsiz ‹hracatta Tecil-Terkin Uygulamas› Bedelsiz olarak yurtd›fl›na gönderilen mallar›n 3065 say›l› Kanunun (12/1) inci maddesindeki flartlar çerçevesinde gümrük beyannamesi ve ilgili makamlardan (Ekonomi Bakanl›¤›, Gümrük ‹daresi, ‹hracatç› Birlikleri gibi) al›nan izin yaz›s› ile tevsiki flart›yla ihracat istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilmesi mümkündür. Bu mallar›n imalatç›lar› taraf›ndan ihracatç›lara tesliminde 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda tecil-terkin uygulanabilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 123 8.11. ‹hraç Kayd›yla Teslim Edilerek ‹hraç Edilen Mallar›n Geri Gelmesi 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ihraç kayd›yla teslim edilen ve ihracat› gerçeklefltirilen mallar›n Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildi¤i flekilde geri gelmesi halinde, ithalat istisnas›ndan faydalan›labilmesi için, ihracatç›ya düzenlenen faturada hesapland›¤› halde tahsil edilmeyen KDV'nin ihracatç› taraf›ndan ilgili gümrük idaresine ödenmesi gerekir. ‹hraç edilip geri gelen mallar ile ilgili KDV, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi gere¤ince, ihracatç› taraf›ndan imalatç›ya ödenmeyip, tecil ve terkin edilmiflse ihracat istisnas›ndan faydalan›lan miktar, imalatç› sat›fl bedeline göre hesaplan›p ihracatç› taraf›ndan ödenmeyen tutar olur. Bu durumda, 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi uyar›nca fatura üzerinde hesapland›¤› halde ihracatç› taraf›ndan ödenmeyen KDV tutar›n›n, ilgili gümrük idaresine ödendi¤inin ihraç kayd›yla mal teslim eden taraf›ndan tevsiki flart›yla, gecikme zamm› aranmaks›z›n bahse konu madde kapsam›nda terkin veya iade ifllemleri yerine getirilir. ‹hracatç› taraf›ndan ilgili gümrük idaresine ödenen KDV tutarlar›, ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yap›labilir. Geri gelen mallar›n ihracatç›lar taraf›ndan imalatç›lar›na, tedarikçilerine ya da yurtiçindeki üçüncü flah›slara teslimi, genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. 8.12. ‹hraç Kayd›yla Teslimin Beyan› ‹hraç kayd›yla teslimin beyan› için teslimin yap›ld›¤› dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinde flu kay›tlar yer al›r. “Matrah” kulak盤›na yap›lan kay›t sonucu “Ödenecek KDV” ç›kmamas› halinde, ihraç kayd›yla teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamam› “‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV” sat›r›nda yer al›r. Tahsil edilmedi¤i halde beyan edilen bu verginin tecil-terkin ve/veya iade yoluyla telafi edilmesi ise "‹hraç Kayd›yla Teslimler" kulak盤›n›n “‹hraç Kayd›yla Teslimlere ‹liflkin Bildirim” tablosuna yap›lacak kay›tlar ile "‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV" tutar› ve/veya “Sonuç Hesaplar›” kulak盤›n›n “Tecil Edilecek KDV” sat›r›nda yer alacak verilere dayan›larak sa¤lan›r. Genel orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla teslimi, beyannamede “Matrah” kulak盤›n›n “Tevkifat Uygulanmayan ‹fllemler” tablosunda (%18) oran›n› gösteren sat›r seçilerek beyan edilir. Ayn› beyannamenin “‹hraç Kayd›yla Teslimlere ‹liflkin Bildirim” tablosunun “‹fllem Türü” listesinden “701” kod numaral› sat›r seçilir ve sat›r›n “Teslim Bedeli” sütununa KDV hariç teslim bedeli girilip (% 18) oran› seçilir. ‹flleme ait KDV, beyanname program› taraf›ndan hesaplan›r ve ayn› tutar, Arkan & Ergin Member of JPA International 124 “Yüklenilen KDV” sütununa da aktar›l›r. Bu nedenle genel orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla teslimlerinde söz konusu tablonun “Yüklenilen KDV” sütununa mükelleflerce girifl yap›lmaz. ‹ndirimli orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla teslimi ise beyannamede “Matrah” kulak盤›n›n “Tevkifat Uygulanmayan ‹fllemler” tablosunda (% 1) veya (% 8) oran›n› gösteren sat›r seçilerek beyan edilir. Ayn› beyannamenin “‹hraç Kayd›yla Teslimlere ‹liflkin Bildirim” tablosuna, “‹fllem Türü” listesinden “701” kod numaral› sat›r seçilir ve sat›r›n “Teslim Bedeli” sütununa KDV hariç teslim bedeli girilip vergi oran› seçildikten sonra “Hesaplanan KDV” sütunu, beyanname program› taraf›ndan hesaplan›r. “Yüklenilen KDV” sütunu ise mükellef taraf›ndan doldurulur. Bu sütuna mükellef taraf›ndan hesaplanacak olan ihraç kayd›yla teslimin bünyesine giren vergi tutar› yaz›l›r. Yüklenilen KDV, Hesaplanan KDV'den büyükse, aradaki fark program taraf›ndan “Teslimin Yap›ld›¤› Dönemde ‹ade Edilecek Yüklenilen Vergi Fark›” sat›r›na aktar›l›r. Bu tutar, ihracat›n gerçekleflip gümrük beyannamesinin/özel faturan›n ihraç kayd›yla teslimi yapan sat›c›ya intikal ettirildi¤i dönemde “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosunda 405 kod numaral› ifllem türü sat›r› kullan›larak iade konusu yap›labilir. ‹hracat›n gerçekleflti¤i dönemde tecil edilen KDV terkin edilir, tecil edilemeyen KDV için ise mükellefin iade hakk› do¤ar. ‹hraç kayd›yla teslimlerde tecil edilemeyen KDV, ihracat›n gerçekleflti¤i dönemde iade konusu yap›labilir. ‹hracat›n k›smen gerçekleflmesi halinde, gerçekleflen k›sma isabet eden tutar›n iadesi talep edilebilir. ‹adenin yap›labilmesi için ihracat›n gerçekleflmesi ve Tebli¤in (II/A-8.13) bölümünde bu uygulama ile ilgili olarak belirtilen belgelerin vergi dairesine ibraz edilmesi yeterlidir. ‹hracat›n gerçekleflti¤i dönem beyannamesinin herhangi bir sat›r›na bu flekilde hesaplanacak iade tutar› yaz›lmaz. Ayr›ca, tecil-terkin uygulayarak sat›fl yapabilme flartlar›n›n sa¤land›¤›na iliflkin belgeler de (sanayi sicil belgesi, üretici belgesi) bir defaya mahsus olmak üzere vergi dairesine verilir. Bu durumda, iade ifllemi afla¤›daki flekilde gerçeklefltirilir: • Mükellefler, ihraç kayd›yla teslim ettikleri mallar›n k›smen veya tamamen ihraç edilmesi halinde, standart iade talep dilekçesi ve gerekli belgelerle vergi dairesine baflvurarak ihracat› gerçekleflen k›sma isabet eden tutar›n iadesini talep edebilir. • Vergi dairesi beyanname verilmesini beklemeden talebi de¤erlendirerek genel hükümler çerçevesinde talebi sonuçland›r›r. Red ve iade, ihraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› dönem beyannamesine (Beyannamenin “‹hraç Kayd›yla Teslimler” kulak盤›nda "‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV" sat›r›na) dayand›r›l›r. • Mükellef bu iade tutar›n› daha sonra hiçbir beyannamede herhangi bir sat›rda göstermez. Arkan & Ergin Member of JPA International 125 ‹hraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› dönem beyannamesinin "‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV" sat›r›nda bir tutar bulunmas› ve iade baflvurusunun gerekli belgelerle birlikte usulüne uygun olarak yap›lmas›, iade talebinin yerine getirilmesi için yeterlidir. ‹ade, beyanname d›fl›nda gerçeklefltirilece¤inden, ihracat›n gerçekleflti¤i tarihten sonra ortaya ç›kacak bu iade talebine ait tutar›n herhangi bir beyannameye dahil edilmesinin, mükerrer iadeye ve dolay›s›yla cezal› tarhiyatlara yol açabilir. Ancak, indirimli orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla tesliminde, teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergi k›smen ya da tamamen tecil edilemezse, genel orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla teslimlerinde oldu¤u gibi, tecil edilemeyen tutar beyanname program› taraf›ndan “‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV Hesab›” sat›r›nda gösterilir. Bu tutar›n iadesi ihracat gerçekleflti¤inde yukar›da anlat›ld›¤› flekilde vergi dairesinden talep edilir. Söz konusu ifllemlere iliflkin (Yüklenilen KDV-Hesaplanan KDV) fark› ise yine program taraf›ndan “Teslimin Yap›ld›¤› Dönemde ‹ade Edilecek Yüklenilen Vergi Fark›” sat›r›nda gösterilir. Bu tutar›n iadesine iliflkin talepler, 3065 say›l› Kanunun (29/2) nci maddesi kapsam›nda de¤erlendirilir. Bu tutar, ihraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› dönem KDV beyannamesinde “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosunda 405 kod numaral› ifllem türü sat›r› kullan›larak y›l› içinde mahsuben iade konusu yap›labilir. Bu tutar›n izleyen y›l içinde nakden veya mahsuben iadesinin istenmesi halinde, iade talebinde bulunulan dönem KDV beyannamesinin “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablosunda 439 kod numaral› ifllem türü sat›r›na kay›t yap›lmal›d›r. ‹ade Tebli¤in (III/B3) bölümdeki aç›klamalara göre gerçeklefltirilir. Yukar›da belirtilen aç›klamalar çerçevesinde beyan edilen ihraç kayd›yla teslimlerden kaynaklanan iade tutarlar› (yüklenilen vergi fark›na iliflkin tutar hariç), bu Tebli¤in (IV/A) bölümünde belirtilen usul çerçevesinde mükelleflere iade edilir. Mükellefler ihraç kayd›yla teslimlerden do¤an iadeleri için ihracat›n gerçekleflti¤i dönemde standart iade talep dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte vergi dairesine baflvurur, yap›lacak de¤erlendirmeden sonra iade talepleri bu dönem beyannamesi d›fl›nda gerçeklefltirilir. Örnek: ‹malatç› (A) 25 fiubat 2013 tarihinde 100.000 TL tutar›nda ihraç kayd›yla teslim yapm›fl, bu teslim 24 Mart 2013 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameye dahil edilmifl, beyannamedeki di¤er bilgilere göre, - Tecil Edilebilir KDV: 18.000 TL - Tecil Edilecek KDV : 6.000 TL - ‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde ‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV: 12.000 TL olarak hesaplanm›flt›r. Söz konusu mal›n 25.000 TL tutar›ndaki k›sm› 14 Mart 2013 tarihinde ihraç edilmifl ise tecil edilen 1.500 TL terkin edilir, iade talep dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte vergi dairesine baflvurulmak suretiyle ihracat› gerçekleflen k›sma isabet eden 3.000 TL'nin iadesi talep edilir. ‹hraç kayd›yla teslim edilen mal›n geri kalan 75.000 TL tutar›ndaki k›sm›n›n 4 Nisan 2013 tarihinde ihraç Arkan & Ergin Member of JPA International 126 edilmesi halinde bu k›sma isabet eden tecil edilen 4500 TL'nin terkini ve 9.000 TL'nin iadesi de yukar›da aç›kland›¤› flekilde yap›l›r. 8.13. ‹ade ‹hraç kayd›yla teslimlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r. • Standart iade talep dilekçesi • ‹lgili meslek odas›na üyelik belgesinin noterce onayl› örne¤i (Belgede de¤ifliklik olmad›¤› sürece bir defa verilmesi yeterlidir.) • ‹malatç› belgesi (Belgede de¤ifliklik olmad›¤› sürece bir defa verilmesi yeterlidir.). • ‹hraç kayd›yla teslim faturalar› veya listesi • Gümrük beyannamesi ç›kt›s› veya listesi (serbest bölge ifllem formu veya özel fatura örne¤i) • ‹hraç kayd›yla teslim edilen mal›n ihraç edildi¤ine dair ihracatç› firmadan al›nan onayl› yaz›, (Bu yaz›da; ihracata iliflkin gümrük beyannamesinin tarihi ve say›s›n›n, belgeyi talep eden imalatç›n›n ad›, soyad› veya unvan›, ba¤l› oldu¤u vergi dairesi ve vergi kimlik numaras›, ihraç kay›tl› teslim edilen mala iliflkin fatura veya benzeri belgenin tarihi, numaras›, mal›n cinsi, miktar›, bedeli, KDV oran› ve hesaplanan KDV tutar›n›n gösterilmesi gerekmektedir.) • ‹hraç kay›tl› teslimin yap›ld›¤› döneme ait indirilecek KDV listesi 8.13.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin ihraç kayd›yla teslimlerinden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 8.13.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin ihraç kayd›yla teslimlerinden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 9. Dahilde ‹flleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsam›nda ‹hraç Edilecek Mallar›n Üretiminde Kullan›lan Girdilerin Temininde Tecil-Terkin Uygulamas› 9.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi ile dahilde iflleme rejimi kapsam›nda ihraç edilecek mallar›n üretiminde kullan›lacak maddelerin tesliminde bölgeler, sektörler veya mal gruplar› itibar›yla 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi hükmüne göre ifllem yapt›rma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmifltir. Söz konusu yetkiye dayan›larak yay›mlanan 16/4/2001 tarih ve 2001/2325 say›l› Bakanlar Kurulu Arkan & Ergin Member of JPA International 127 Karar›yla dahilde iflleme izin belgesi kapsam›nda ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullan›lacak maddelerin dahilde iflleme izin belgesine sahip mükelleflere tesliminde sektörel ayr›m yap›lmaks›z›n 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesinde düzenlenen tecil-terkin kapsam›nda ifllem yap›labilece¤i karara ba¤lanm›flt›r. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesinin uygulanmas›nda ihracat süresi olarak 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesindeki üç ayl›k süre yerine dahilde iflleme izin belgesinde öngörülen süreler esas al›n›r. Dahilde iflleme rejimi kapsam›nda ihracat›n flartlara uygun olarak gerçeklefltirilmemesi halinde zaman›nda al›nmayan vergi, vergi ziya› cezas› uygulanarak gecikme faizi ile birlikte al›c›dan tahsil edilir. Dahilde iflleme izin belgesi (D‹‹B) sahibi mükelleflerin, 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda temin etti¤i mallar› kullanarak üretti¤i mallar›n D‹‹B sahibi al›c›lara 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda teslimi mümkündür. Ancak, bu kapsamda teslim edilen mallar›n di¤er D‹‹B'nin girdisi mahiyetinde olmas› ve her bir D‹‹B'nin dahilde iflleme mevzuat›na uygun olarak kapat›lmas› gerekir. Öte yandan, 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda teslimde bulunan D‹‹B sahibi mükellefin iadesini talep edece¤i KDV tutar›, ihraç kayd›yla teslim nedeniyle hesaplay›p tahsil etmedi¤i KDV tutar›ndan, bu mallar›n üretimi için 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda temin etti¤i mallar nedeniyle ödemedi¤i KDV tutar› düflüldükten sonra kalan tutardan fazla olamaz. Ayr›ca bu kapsamda yap›lan ifllemlerde, imal edilen mallar ihraç edilmeden herhangi bir iade ifllemi yap›lamaz. 9.2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›ndaki teslimlerde, tecil-terkin kapsam›nda ifllem yap›labilmesi için al›c›lar›n; • KDV mükellefi olmalar› (yaln›zca sorumlu s›fat›yla KDV mükellefiyeti bulunanlar hariç), • 17/1/2005 tarihli ve 2005/8391 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›17 ile yürürlü¤e konulan Dahilde ‹flleme Rejimi Karar› ile bu Karara iliflkin Tebli¤lere uygun "Dahilde ‹flleme ‹zin Belgesi" ne (D‹‹B) sahip bulunmalar›, gerekmektedir. Dahilde iflleme rejimi kapsam›nda belge alm›fl al›c›lar›n 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda KDV ödemeksizin mal al›m› yapmalar› için ayr›ca “imalatç›” vasf›n› haiz olmalar› gerekmez. 9.3. Uygulama Kapsam›nda Teslimde Bulunabilecek Sat›c›lar D‹‹B sahibi mükelleflere belge kapsam›ndaki hammadde ve yard›mc› madde niteli¤indeki mallar›n 1727.01.2005 tarihli ve 25709 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 128 tecil-terkin sistemi çerçevesinde teslimi ihtiyaridir. D‹‹B sahibi mükelleflere, dahilde iflleme rejimi kapsam›nda ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullan›lacak maddeleri teslim edecek sat›c›lar›n KDV mükellefi olmalar› yeterli olup, ayr›ca imalatç› olmalar› flart› aranmaz. 9.4. Uygulama Kapsam›nda Teslim Edilebilecek Mallar D‹‹B sahibi mükellefler, bu belgede yer alan maddeleri, 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesinde hükme ba¤lanan tecil-terkin sisteminden yararlanarak teslim alabilirler. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›ndaki teslimler nedeniyle düzenlenecek faturalarda, her bir mal türüne iliflkin KDV hariç bedelin 2.500 TL'yi (tekstil-konfeksiyon sektöründe pamuk, yün, iplik ve kumafl d›fl›ndaki mallarda 500 TL) aflmas› zorunludur. Belge kapsam›nda teslim edilen birden fazla mal türünün ayn› faturada gösterilmesi durumunda bu s›n›rlar her bir mal türü için ayr› ayr› aran›r. Fonksiyonel olarak ve ticari aç›dan bütünlük arz eden mallar›n faturada ayr› ayr› gösterilmesi halinde yukar›da belirtilen rakamsal tutarlar›n hesaplanmas›nda bütünlük arz eden söz konusu mallara ait toplam tutar dikkate al›n›r. Örnek 1: fiifle bedeli ile kapak bedelinin ayn› faturada ayr› ayr› gösterilmesi durumunda flifle ve kapak bedelinin KDV hariç toplam tutar› 2.500 TL'yi afl›yorsa tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›l›r. Ayn› mal›n tekstil-konfeksiyon sektörü ile birlikte di¤er sektörlerde de kullan›l›yor olmas› halinde, söz konusu tutarlar ayr› ayr› dikkate al›n›r. Örnek 2: Hem sa¤l›k sektöründe hem de tekstil-konfeksiyon sektöründe girdi olarak kullan›lan poliol ve izosiyanat gibi poliüretan türevlerinin, sa¤l›k sektöründe faaliyet gösteren D‹‹B sahibi firmalara tesliminde 2.500 TL, tekstilkonfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren D‹‹B sahibi firmalara tesliminde 500 TL alt limit geçerlidir. Sat›n al›nan mallar›n bozukluk, istenilen nitelikte olmama vb. nedenlerle sat›c›ya iade edilmesi sonucu teslim bedelinin yukar›da belirtilen limitlerin alt›na düflmesi halinde, söz konusu sat›fl ifllemine iliflkin olarak düzenlenen ilk faturan›n yukar›da belirtilen limitlerin üzerinde olmas› kayd›yla, belge sahiplerine ihraç kayd›yla teslimlerle ilgili olarak tecil-terkin sistemi kapsam›nda ifllem yap›lmaya devam edilir. Dahilde iflleme rejimi kapsam›nda al›nan maddelerin, ifllendikten sonra elde edilen mamul mal içerisinde ihraç edilmesi esast›r. Önceden sat›n al›nan maddeler kullan›lmak suretiyle vücuda getirilen ve söz konusu rejim kapsam›nda ihraç edilen mallar›n bünyesine giren maddelerin (efl de¤er eflya) belge kapsam›nda olsa dahi sonradan belge sahiplerine tesliminde veya ithalinde KDV tahsil edilmeksizin ifllem yap›lmas› mümkündür. Ancak bu uygulama kapsam›nda D‹‹B sahibi mükellefin veya ihracatç›n›n iade talebi D‹‹B kapat›lmadan yerine getirilmez. D‹‹B'de belirtilen miktardan fazla maddenin bu Tebli¤le belirlenen tecil-terkin uygulamas› Arkan & Ergin Member of JPA International 129 kapsam›nda sat›n al›nmas› mümkün de¤ildir. Ayr›ca, tecil-terkin uygulamas› mal teslimleri bak›m›ndan geçerli olup, hizmet ifalar› bu kapsama girmez. 9.5. Tecil-Terkin Uygulamas› D‹‹B'de yer alan mallar›n al›mlar›nda tecil-terkin sistemi kapsam›nda ifllem yap›lmas›n› isteyen mükellefler, D‹‹B'i sat›c›lara ibraz ederek, hesaplanan KDV'nin kendilerinden tahsil edilmemesini talep ederler. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda ifllem yapan sat›c›lar, öncelikle talep edilen mal›n, belgedeki cins ve miktara uygun olup olmad›¤›n›, daha önce ithal edilen ve/veya sat›n al›nan miktarlar› da göz önüne alarak belirler ve düzenleyece¤i faturada toplam bedel üzerinden KDV hesaplar, ancak al›c›dan tahsil etmez. Sat›c›lar, D‹‹B'e istinaden yapt›klar› teslimlerde, söz konusu belgenin "‹thal Edilen Maddelerle ‹lgili Bilgiler" bölümünü bu kapsamdaki teslimlerine uygun flekilde doldurarak imzalar ve kaflelerler. Bu flekilde flerh düflülen belgelerin bir fotokopisi, belge sahibi taraf›ndan imza ve kafle tatbik edilmek suretiyle onaylan›r ve sat›c›ya verilir. Tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda teslim edilen mallar için düzenlenen faturaya; "3065 say›l› KDV Kanununun Geçici 17 nci maddesi hükmü gere¤ince KDV tahsil edilmemifltir." ibaresi yaz›l›r. Kapsama giren ve girmeyen teslimlerin birlikte yap›lmas› halinde, tecil-terkin uygulanabilecek ve uygulanamayacak olan mallar için ayr› ayr› fatura düzenlenir. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda mal teslim eden sat›c›lar›n tecil edilecek vergilerinin hesab› Tebli¤in (II/A-8.5.) bölümünde yer alan aç›klamalara göre yap›l›r. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda tecil edilen KDV, dahilde iflleme rejiminde öngörülen süreler içinde ihraç edildi¤inin tevsik edilmesi kayd›yla terkin edilir. Terkin iflleminin yap›labilmesi için öncelikle dahilde iflleme rejimi kapsam›nda teslimin yap›ld›¤› döneme ait beyannamenin verilme süresi içinde, al›c›lar taraf›ndan onaylanarak verilen D‹‹B'in örne¤i veya bu belgenin tarih ve say›s› ile sat›lan mal›n cins, miktar ve tutar›na iliflkin bilgilerle sat›c› taraf›ndan onaylanan bilgileri ihtiva eden liste ba¤l› olunan vergi dairesine bir dilekçe ekinde verilir. Bu belgelerle birlikte sat›fl faturalar›n›n fotokopisi veya fatura bilgilerini içeren firma yetkililerince kafleli ve imzal› bir liste de dilekçelere eklenir. 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda sat›n al›nan maddelerle imal edilen mallar›n süresi içinde ihraç edildi¤i yukar›da say›lan belgelere ek olarak yeminli mali müflavirlerce Arkan & Ergin Member of JPA International 130 düzenlenecek bir raporla tespit edilir. Bu rapor al›c› taraf›ndan, tecil-terkin kapsam›ndaki al›fllar›na iliflkin olarak düzenlenebilece¤i gibi, sat›c› taraf›ndan bu kapsamdaki sat›fllar›na iliflkin olarak da düzenlenebilir. Söz konusu raporlarda, imalat kay›tlar›ndaki bilgiler esas al›narak üretim analizi ve rand›man hesaplar› yap›l›r. Sat›c› nezdinde düzenlenecek raporlarda, al›c›lardan al›nan bilgilere dayan›larak ifllem yap›labilir. Düzenlenecek raporlarda; • D‹‹B'in tarih ve say›s›, • Belgenin geçerlik süresi, • ‹hracata iliflkin gümrük beyannamelerinin tarih ve say›s›, • Fiili ihracat tarihleri, • ‹hraç edilen mallar›n cinsi, miktar› ve tutar›, • ‹hracat›n süresi içinde yap›l›p yap›lmad›¤›, hususlar›na iliflkin bilgilere yer verilir ve rapora ilgili mevzuat uyar›nca gümrük beyannamesinin veya beyannamelerdeki bilgileri içeren liste ya da gümrük beyannamesi yerine geçen belgenin örne¤i eklenir. Al›c› nezdinde düzenlenen raporda, ihraç edilen mallar›n üretiminde kullan›lan maddelerin sat›c›lar itibar›yla ayr› ayr› olmak üzere cins, miktar ve tutar› da yer almal›d›r. Sat›c› nezdinde düzenlenen rapor ise D‹‹B kapsam›ndaki tüm sat›fllar› kapsayabilece¤i gibi sadece belirli al›c›lara yap›lan sat›fllara iliflkin de düzenlenebilir. Bu durumda sat›c› nezdinde D‹‹B kapsam›ndaki al›fllar›na yönelik rapor düzenlenmeyen al›c›lar nezdinde düzenlenen raporlar dikkate al›n›r. Bu raporlar›n ihracat›n yap›ld›¤› her dönem için ayr› ayr› düzenlenmesine gerek yoktur. Her bir belge baz›nda tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda yap›lan tüm al›fllar› kapsayacak flekilde tek bir rapor da düzenlenebilir. Sat›c› veya al›c›lar nezdinde düzenlenmifl olan söz konusu raporun sat›c› taraf›ndan ba¤l› oldu¤u vergi dairesine ibraz› suretiyle tecil edilen verginin terkini sa¤lan›r. 9.6. ‹hracat›n Belgede Öngörülen Süre ve fiartlara Uygun Olarak Yap›lmamas› D‹‹B sahibi mükelleflere yap›lan teslimlere iliflkin tecil edilen KDV'nin terkini için belge sahibi taraf›ndan üretilen mal›n ihracatç› taraf›ndan belge süresi (uzat›lan süreler dahil) içinde ihracat› gerçeklefltirilmifl olmal›d›r. Tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda sat›n al›nan maddelerden üretilen mallar›n izin belgesinde öngörülen süre ve flartlara uygun olarak ihraç edilememesi halinde, zaman›nda al›nmayan vergi, tecil tarihinden itibaren vergi ziya› cezas› da uygulanmak suretiyle gecikme faizi ile birlikte al›c›dan tahsil edilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 131 Bu çerçevede; belge sahibi al›c›n›n tecil-terkin sistemine göre KDV ödemeden temin etti¤i mallar› kanuni süresinde ihraç edemeyece¤ini belirterek ba¤l› oldu¤u vergi dairesine baflvurmas› halinde, tahsil edilmeyen KDV tutar› dikkate al›nmak suretiyle ba¤l› bulundu¤u vergi dairesi taraf›ndan al›c› ad›na gerekli tarhiyat yap›l›r. Bu durumun sat›c› taraf›ndan ö¤renilmesi halinde ise sat›c›n›n yapt›¤› teslime ve belge sahibi al›c›ya ait bilgileri kendi vergi dairesine vermesi, vergi dairesinin de daha önce tahsil edilmemifl KDV'nin 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesine göre tahsil edilmesini teminen belge sahibi al›c›n›n vergi dairesine bildirmesi üzerine al›c›n›n ba¤l› bulundu¤u vergi dairesi taraf›ndan al›c› ad›na gerekli tarhiyat yap›l›r. Belge sahibine tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda teslimi yapan sat›c›n›n, bu teslimlerine iliflkin terkin ve iade ifllemleri genel hükümler çerçevesinde yerine getirilir. D‹‹B sahibi mükelleflerin ihraç kayd›yla ald›klar› mallar› ihraç edememeleri ya da süresinden sonra ihraç etmeleri durumunda, belge kapsam›nda ihraç kayd›yla yap›lan söz konusu teslim, ihraç kayd›yla teslim olmaktan ç›kar ve mahiyet itibar›yla yurtiçi mal teslimine dönüflür. Bu durumda, daha önce D‹‹B sahibi mükellef taraf›ndan indirim konusu yap›lamayan KDV tutar›, ihraç kayd›yla teslim edilen mallar›n ihracat› için öngörülen sürenin doldu¤u tarihi izleyen günü içeren vergilendirme döneminde (ancak her hâlükârda bu vergilendirme dönemini içerisine alan takvim y›l› afl›lmamak kayd›yla) indirim hesaplar›na al›nmak suretiyle indirim konusu yap›labilir. Mallar›n ihraç edilmesi durumunda ise indirim hesaplar›na al›nan bu tutarlar ihracattan kaynaklanan KDV iade taleplerinde iade hesab›na dâhil edilebilir. 9.7. Sat›c›lar›n KDV Beyan› Bu kapsamda yap›lan teslimler için 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi uygulamas›na iliflkin yap›lan aç›klamalara göre ifllem yap›l›r. “‹hraç Kayd›yla Teslimlere ‹liflkin Bildirim” tablosunda yap›lacak beyan, tablonun “‹fllem Türü” listesinden “702” kod numaral› sat›r› seçilmek suretiyle yap›l›r. 9.8. ‹ade D‹‹B sahibi mükelleflere ihraç kayd›yla yap›lan teslimlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹hraç kayd›yla teslim faturalar› veya listesi • Gümrük beyannamesi veya listesi • D‹‹B onayl› örne¤i • 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi uygulamas›nda aranan, sat›c› veya al›c›lar nezdinde düzenlenmifl olan özel amaçl› YMM raporu • ‹hraç kayd›yla teslimin yap›ld›¤› döneme ait indirilecek KDV listesi Arkan & Ergin Member of JPA International 132 9.8.1. Mahsuben ‹ade D‹‹B sahibi mükelleflere ihraç kayd›yla yap›lan teslimlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 9.8.2. Nakden ‹ade D‹‹B sahibi mükelleflere ihraç kayd›yla yap›lan teslimlerden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. B. ARAÇLAR, KIYMETL‹ MADEN VE PETROL ARAMALARI ‹LE ULUSALGÜVENL‹K HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA ‹ST‹SNA 1. Deniz, Hava ve Demiryolu Tafl›ma Araçlar›n›n Tesliminde, Tadil, Bak›m ve Onar›m›nda, ‹mal ve ‹nflas›na ‹liflkin Al›mlarda ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesine göre, faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yap›lan deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n›n teslimleri, bu araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili olarak yap›lan teslim ve hizmetler ile bunlar›n tadili, onar›m ve bak›m› fleklinde ortaya ç›kan hizmetler ve faaliyetleri deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› olanlara bu araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili olarak yap›lacak teslim ve hizmetler KDV'den istisna olup, bu istisnan›n uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 1.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde ‹stisna Faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere, bu araçlar›n teslimi KDV'den istisnad›r. KDV mükellefiyeti olmayan kifli ve kurulufllar ile KDV mükellefiyeti bulunmakla birlikte faaliyetleri istisna kapsam›ndaki araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekilde iflletilmesi olmayanlara, Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda yap›lan söz konusu araçlar›n tesliminde istisna uygulanmaz. Örnek: Mimarl›k faaliyetinde bulunan bir mükellefe yap›lacak yat tesliminde istisna uygulanamaz. Mükellefin yat› iktisaptan sonra kiraya vermesi de istisna flartlar›n›n tekemmülü için yeterli de¤ildir. ‹stisna uygulanabilmesi için teslimin yap›ld›¤› tarih itibar›yla yat kiralama faaliyetlerinin mükellefin asli ifltigal konular› aras›nda yer almas› ve sürekli olarak yap›lmas› gerekir. Arkan & Ergin Member of JPA International 133 Faaliyetleri k›smen veya tamamen söz konusu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflerin bu amaç d›fl›nda kendi özel kullan›mlar› için al›mlar›nda istisna uygulanmaz. Araçlar› istisna kapsam›nda teslim almak isteyen mükelleflerin vergi dairesine baflvurmak suretiyle Tebli¤in ekinde (EK:6A) yer alan istisna belgesini almalar› ve bu belgenin bir örne¤ini sat›c›lara vermeleri gerekir. Sat›c›lar taraf›ndan bu belge 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r ve herhangi bir inceleme s›ras›nda ibraz edilir. Örnek: Yat iflletmecili¤i ile u¤raflan mükellef (A), iflletmesinde kullanmak amac›yla mükellef (B)'den bir yat sat›n almaya karar vermifltir. (A), ba¤l› oldu¤u vergi dairesine baflvurdu¤unda kendisine (EK:6A)'daki belge verilir. Vergi dairesince verilen istisna belgesinin bir örne¤inin sat›c› (B)'ye verilmesi üzerine (B), bu sat›fl iflleminde KDV uygulamaz. Araçlar› kiralamak veya çeflitli flekillerde iflletmek amaçl› faaliyetlere yeni bafllayacak mükelleflere belge verilirken bu faaliyetlerin ifltigal konular› aras›nda gösterilip gösterilmedi¤i ve yetkili mercilere yaz›l› olarak baflvurulup baflvurulmad›¤› gibi hususlar göz önünde tutulur. ‹stisna belgesi için baflvuran mükelleflerden, durumu, ifltigal konusu, arac›n mahiyeti göz önüne al›narak yap›lan de¤erlendirme sonucunda flartlar› tafl›yanlara ba¤l› oldu¤u vergi dairesi taraf›ndan istisna belgesi verilir. Bu belgelere dayan›larak istisna kapsam›nda yap›lan mal teslimi ile ilgili olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca fatura ve benzeri belgede istisna belgesinin tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. ‹stisnan›n kapsam›na; deniz tafl›ma araçlar›, yüzer tesisler ve yüzer araçlar ile hava ve demiryolu tafl›ma araçlar› (gemi, yat, kotra, yüzer platform, uçak, helikopter, lokomotif, vagon, filika, cankurtaran sal› vb. ile ana motor) girmektedir. ‹nfla halinde gemi olarak tan›mlanan tekne kabu¤u teslimleri de bu kapsamda KDV'den istisnad›r. ‹stisna kapsam›ndaki araçlar›n bedelsiz, icra yoluyla veya benzeri flekillerde sat›lmas› veya al›nmas› istisna uygulamas›na engel de¤ildir. Sportif e¤lence amac›na yönelik deniz motosikletleri, paraflüt çekme tekneleri, sürat motorlar›, yelkenli tekneler, motorlu paraflüt ve balonlar ile benzerlerinin ve bunlar›n ana motorlar›n›n teslimlerinde istisna uygulanmaz. Simülatör olarak adland›r›lan cihazlar ile yüzer tesis niteli¤inde olmayan bal›k çiftlikleri, su ürünleri üretme tesisleri ve benzerleri de istisna kapsam›nda de¤erlendirilemez. Örnek: (A) Turizm A.fi., denizden ve karadan kalk›fl kabiliyeti olan uçaklar ile turistik tafl›ma, gezi uçufllar›, reklam ve pano çekimi faaliyeti ile ifltigal etmektedir. (A)'n›n ifltigal etti¤i bu faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap edece¤i uçaklar›n (A)'ya teslimi KDV'den istisna olacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 134 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) maddesine göre yurtiçinde teslimleri KDV'den istisna olan mallar›n ithali de vergiden istisnad›r. Buna göre, araçlar›n ithalinde de yukar›daki flartlar›n gerçekleflmesi halinde istisna uygulan›r. ‹stisnan›n uygulanabilmesi için ithal edilecek mallar›n, istisna kapsam›nda yer ald›¤›n› gösteren istisna belgesinin ilgili Gümrük ‹daresine ibraz› yeterlidir. Araçlar›n parça halinde (ayn› gümrük beyannamesi kapsam›nda) ithali istisna uygulamas›na engel de¤ildir. Araçlar›n, imal veya infla aflamas›ndan sonra ana motor hariç aksam ve parçalar›n›n ithali (Kanunun (16/1-b) maddesi kapsam›nda olmamas› halinde) KDV'ye tabidir. 3065 say›l› Kanunun (13/a) ve (16/1-a) maddelerinde yer alan istisna hükümleri uyar›nca KDV ödenmeksizin ithal edilen araçlar›n ticari faaliyetlerde kullan›lmad›¤›n›n tespiti halinde, istisna flartlar›n›n kaybedilmesi nedeniyle al›nmas› gereken vergi Kanunun 48 ve 51 inci maddeleri gere¤ince ilgili Gümrük ‹daresince 4458 say›l› Gümrük Kanunundaki18 esaslara göre tahsil edilir. 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesinde belirtilen araçlar›n yürürlükteki ihracat hükümleri çerçevesinde yurt d›fl› edilmesi halinde ihracat istisnas› kapsam›nda ifllem yap›laca¤› tabiidir. ‹stisna kapsam›nda sat›n al›nan araç ve yüzer tesislerin sat›c›lara iadesinde KDV hesaplanmaz. 1.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onar›m ve Bak›m Hizmetlerinde ‹stisna Faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere, bu araçlarla ilgili olarak verilen tadil, onar›m ve bak›m hizmetleri KDV'den istisnad›r. KDV mükellefiyeti olmayan kifli ve kurulufllar ile KDV mükellefiyeti bulunmakla birlikte faaliyetleri, istisna kapsam›ndaki araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olmayanlara, söz konusu araçlar›n tadil, onar›m ve bak›m hizmetlerinde istisna uygulanmaz. Faaliyetleri k›smen veya tamamen söz konusu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflerin bu amaç d›fl›nda kendi özel kullan›mlar›na tahsis edilen araçlar›n tadili, onar›m ve bak›m› fleklinde ortaya ç›kan hizmetlerde istisna uygulanmaz. Örnek: Mimarl›k faaliyetinde bulunan bir mükellefe ait yata verilen tadil, bak›m ve onar›m hizmetlerinde istisna uygulanamaz. Araçlar›n tadil, onar›m ve bak›m›n› istisna kapsam›nda yapt›rmak isteyen mükellefler taraf›ndan tadil, onar›m ve bak›m yap›lacak her bir araca iliflkin olarak haz›rlanan proje kapsam›ndaki hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler bu hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunurlar. Arkan & Ergin Member of JPA International 1804.11.1999 tarihli ve 23866 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 135 Vergi dairesi taraf›ndan durumu, ifltigal konusu, arac›n mahiyeti göz önüne al›narak yap›lan de¤erlendirme sonucunda flartlar› tafl›yan mükelleflere, elektronik olarak sisteme girilen hizmetlerle s›n›rl› olmak üzere istisna belgesi verilir (EK:6B). Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin al›c› taraf›ndan onaylanm›fl bir örne¤i mükellef taraf›ndan hizmeti sunanlara verilir. Bu belge hizmeti sunanlar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. Söz konusu istisna belgesi, tadil, onar›m ve bak›m ifline iliflkin proje kapsam›ndaki hizmetlere iliflkin liste esas al›narak ve sadece bu kapsamdaki tadil, bak›m, onar›m iflleriyle s›n›rl› olarak uygulanmak üzere verilir. Dolay›s›yla istisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak hizmetin niteli¤i, miktar› ve tutar› gibi belirleyici unsurlar yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Hizmet gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi ve elektronik sisteme yap›lan al›fl ve sat›fl giriflleri esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. ‹stisna kapsam›ndaki ifllemlerin ayr› bir projeye ba¤lanmas›n›n zor oldu¤u durumlarda ve/veya küçük çapl› bak›m onar›mlarda servis formu, mühendis raporu proje olarak de¤erlendirilmek suretiyle ifllem yap›labilir. Hizmet listesinin sisteme girifli ve istisna belgesi için baflvuru fatura düzenleme süresi içinde kalmak kayd›yla bu form veya rapor ile daha sonra da yap›labilir. ‹stisna belgesi bu baflvuruya istinaden düzenlenir. ‹stisna kapsam›nda hizmet alanlar, istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla belgeyi vergi dairesine ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. Örnek: ‹flletmesinde kulland›¤› yat›n motorunda meydana gelen ar›zan›n tamiri için istisna belgesi alan yat Arkan & Ergin Member of JPA International 136 iflletmecili¤i ile u¤raflan mükellef (A), söz konusu ar›zay› istisna belgesinin bir örne¤ini vererek (C) firmas›na tamir ettirmifltir. Bu tamir ifllemi dolay›s›yla, tamirat› yapan (C) KDV hesaplamayacakt›r. Tamirat› yapan firman›n bu tamir ifllemi dolay›s›yla sat›n alaca¤› her türlü malzeme KDV'ye tabidir. Öte yandan (A)'n›n söz konusu tamir ifllemini bizzat kendisinin yapmas› halinde de bu amaçla sat›n alaca¤› her türlü malzeme (yedek parça dahil) KDV'ye tabi olacakt›r. Bu belgelere dayan›larak istisna kapsam›nda yap›lan hizmet ifalar› ile ilgili olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca fatura ve benzeri belgede istisna belgesinin tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. Tadil, onar›m ve bak›m hizmetlerine iliflkin istisna tek aflamal› oldu¤undan, ana yüklenici firmaya tafleron firma taraf›ndan verilen hizmetler KDV'ye tabi olacak, ana yüklenici taraf›ndan araç sahibi ad›na düzenlenecek faturada ise KDV hesaplanmayacakt›r. fiahsi servet konusu olan ve zati ihtiyaçlar için iktisap edilecek araçlara verilen tadil, bak›m ve onar›m hizmetleri istisnadan faydalanamaz. 1.3. Faaliyetleri ‹stisna Kapsam›ndaki Araç ve Tesislerin Kiralanmas› veya Çeflitli fiekillerde ‹flletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas› ile ‹lgili Yap›lan Teslim ve Hizmetler Faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere bu araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili olarak yap›lan teslim ve hizmetler KDV'den istisnad›r. Söz konusu istisnan›n uygulanma flartlar› madde metninde afla¤›daki gibi belirtilmifltir: • ‹stisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetler mükelleflere yap›lmal›d›r. Dolay›s›yla mükellef olmayanlara yap›lan teslim ve hizmetlerin bu kapsamda istisna olmas› mümkün de¤ildir. • ‹stisnadan yararlanabilecek mükellefler, faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükellefler olmal›d›r. • ‹stisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetler, söz konusu araç ve tesislerin imal ve inflas›na yönelik olmal›d›r. • ‹stisna kapsam›nda imal ve infla edilebilecek araç ve tesislerin kapsam› bundan önceki iki bölümde aç›kland›¤› flekilde olmal›d›r. • ‹stisna kapsam›ndaki araçlar›n imal ve inflas›, mükellefler taraf›ndan bizzat yap›labilece¤i gibi siparifl üzerine baflkas›na da yapt›r›labilir. Söz konusu araç ve tesislerin siparifl üzerine yapt›r›lmas› istisna uygulanmas›na engel de¤ildir. Araçlarda bulunmad›¤› takdirde tescil ifllemi yap›lmayan (klima, jeneratör, telsiz, radar, sonar, so¤utma sistemi, uydu cihaz›, can yele¤i, can sal› vb. dahil) aksam ve parçalar›n araçlar› bizzat veya fiilen imal ve infla edenlere teslimi, gemi inflaat mühendisince onayl› malzeme metraj Arkan & Ergin Member of JPA International 137 raporuyla belgelendirilmesi flart›yla, istisna kapsam›ndad›r. Araçlar›n inflas› tamamlanarak tescil ifllemi yap›ld›ktan sonra, ana motor d›fl›nda kalan aksam ve parçalar›n teslimi ise istisna kapsam›nda de¤ildir. Ayr›ca, arac›n imal ve inflas› ile do¤rudan ilgili olmamakla birlikte, verilen hizmetin gerekli k›ld›¤› ve arac›n imaline ait projede gerekli tesisat›n kurulmas›na imkân verecek flekilde yerleri belirlenen ve yap›lan hizmetle ilgili olarak zorunluluk teflkil eden dayan›kl› tüketim mallar› (f›r›n, buzdolab›, televizyon vb.) gibi ürünlerin tesliminde de istisna uygulan›r. Tafl›ma arac›n›n imal ve inflas› ile ilgili olarak tedarikçi firmalardan al›nan ve arac›n maliyeti içinde olan gümrük müflavirli¤i, yükleme-boflaltma, dâhili nakliye ve benzeri hizmetler de istisna kapsam›ndad›r. ‹stisna kapsam›ndaki araç ve tesislerin bizzat veya siparifl yoluyla imal ve inflas›nda istisna uygulamas› afla¤›daki flekilde yürütülür. 1.3.1. ‹stisna Kapsam›ndaki Araç ve Tesisleri Bizzat ‹mal veya ‹nfla Edenler Araç ve tesisleri bizzat imal ve infla etmek isteyen mükellefler taraf›ndan imal ve infla edilecek her bir araca iliflkin olarak haz›rlanan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunurlar. Dilekçede; imal/infla etmek istedikleri arac›n cinsi, hangi amaçla imal/infla edilece¤i (kiralamak, iflletmek veya iflletmede kullanmak), araç iflletmede kullan›lacaksa istisna flartlar›na göre (kiralamak veya çeflitli flekillerde iflletilmek üzere) kullan›laca¤› aç›kça ifade edilir. Vergi dairesince, dilekçe üzerine öncelikle, baflvuran›n KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmad›¤› ve imal/infla edilecek arac›n 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesinde belirtilen araçlardan olup olmad›¤› tespit edilir. ‹flletmede kullan›lmak üzere imal/infla ediliyorsa “kiralamak veya çeflitli flekillerde iflletmek” koflulunun sa¤lan›p sa¤lanmad›¤› araflt›r›l›r. Bu koflullar› sa¤layan, araç ve tesisleri bizzat imal ve infla etmek isteyen mükelleflere, imal ve infla edilecek her bir araç veya tesise iliflkin olarak imal/infla projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste ile s›n›rl› olarak vergi dairesi taraf›ndan istisna belgesi verilir. (EK:6C) Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin bir örne¤i mükellef taraf›ndan sat›c›lara verilir ve istisna kapsam›nda ifllem yapmas› talep edilir. Bu belge sat›c›lar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girer. Arkan & Ergin Member of JPA International 138 Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. Bu belgeye dayan›larak imal veya infla iflinde kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›mlar›nda KDV ödenmeksizin ifllem yap›labilir. Di¤er bir ifadeyle, imal veya infla iflini bizzat yapan mükelleflerce söz konusu belgeye dayan›larak yap›lacak, imal veya infla ile ilgili ana motor dahil her türlü aksam ve parça al›mlar› ve ithalat› ile hizmet al›mlar›na istisna uygulan›r. ‹stisna belgesine dayan›larak yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›na iliflkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca istisna belgesi tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. 1.3.2. ‹stisna Kapsam›ndaki Araç ve Tesislerin Siparifl Üzerine ‹mal ve ‹nfla Edilmesi 1.3.2.1. ‹stisna Kapsam›ndaki Araç ve Tesisleri Siparifl Vererek ‹mal veya ‹nfla Ettirenler Araç ve tesisleri siparifl vererek imal ve infla ettirmek isteyen mükellefler taraf›ndan imal ve infla edilecek her bir araca iliflkin olarak haz›rlanan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunurlar. Dilekçede; imal/infla ettirmek istedikleri arac›n cinsi, hangi amaçla imal/infla edilece¤i (kiralamak, iflletmek veya iflletmede kullan›lmak), araç iflletmede kullan›lacaksa istisna flartlar›na göre (kiralamak veya çeflitli flekillerde iflletilmek üzere) kullan›laca¤› aç›kça ifade edilir. Vergi dairesince, dilekçe üzerine öncelikle, baflvuran›n KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmad›¤› ve imal/infla edilecek arac›n 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesinde belirtilen araçlardan olup olmad›¤› tespit edilir. ‹flletmede kullan›lmak üzere imal/infla ediliyorsa “kiralamak veya çeflitli Arkan & Ergin Member of JPA International 139 flekillerde iflletmek” koflulunun sa¤lan›p sa¤lanmad›¤› araflt›r›l›r. Bu koflullar› sa¤layan, araç ve tesisleri siparifl vererek imal ve infla ettirmek isteyen mükelleflere, imal ve infla edilecek her bir araç veya tesise iliflkin olarak imal/infla projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste ile s›n›rl› olarak vergi dairesi taraf›ndan istisna belgesi verilir. (EK:6D) Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin bir örne¤i mükellef taraf›ndan hizmeti sunanlara verilir ve istisna kapsam›nda ifllem yapmas› talep edilir. Bu belge sat›c›lar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. Bu belgeye dayan›larak imal veya infla iflinde kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›mlar›nda KDV ödenmeksizin ifllem yap›labilir. Di¤er bir ifadeyle, imal veya infla iflini siparifl vererek yapt›rmak isteyen mükelleflerce söz konusu belgeye dayanarak yap›lacak, imal veya infla ile ilgili ana motor dahil her türlü aksam ve parça al›mlar› ve ithalat› ile hizmet al›mlar›na istisna uygulan›r. ‹stisna belgesine dayanarak yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›na iliflkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca istisna belgesi tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 140 1.3.2.2. ‹stisna Kapsam›ndaki Araç ve Tesisleri Siparifl Üzerine Fiilen ‹mal ve ‹nfla Edenler Söz konusu araç ve tesisleri, ald›klar› siparifl üzerine fiilen imal ve infla edenlerin bu iflle ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda istisna uygulan›r. Örnek: Bir tersane iflletmesi, tafl›mac›l›k ifliyle u¤raflan (A) firmas›n›n siparifli üzerine bir gemi infla ediyorsa bu geminin imal ve inflas› ile ilgili olarak tersane iflletmesinin mal ve hizmet al›fllar›nda istisna uygulanacakt›r. Ayr›ca, tersane iflletmesinin imal ve infla ile ilgili olarak (A) firmas› ad›na düzenledi¤i teslim veya hizmet faturalar›nda da KDV hesaplanmayacakt›r. Araç ve tesisleri siparifl alarak imal ve infla iflini fiilen yapmak isteyen mükellefler taraf›ndan imal ve infla edilecek her bir araca iliflkin olarak haz›rlanan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunurlar. Bu mükelleflere, imal ve infla edilecek her bir araç veya tesise iliflkin olarak imal/infla projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste ile s›n›rl› olarak vergi dairesi taraf›ndan istisna belgesi verilir. (EK:6C) Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin bir örne¤i mükellef taraf›ndan sat›c›lara verilir ve istisna kapsam›nda ifllem yapmas› talep edilir. Bu belge sat›c›lar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal teslimi/ hizmet ifas› gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r Arkan & Ergin Member of JPA International 141 bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. ‹mal ve infla iflini siparifl üzerine fiilen yapanlara istisna belgesine dayan›larak yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›na iliflkin düzenlenen faturalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca istisna belgesi tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. 1.3.3. Faaliyetleri Deniz Tafl›ma Araçlar› ile Yüzer Tesis ve Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas› Olanlara Bu Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas› ile ‹lgili Yap›lan Teslim ve Hizmetlere Yönelik ‹stisna Bu istisnadan; faaliyetleri deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› olanlar yararlan›r. ‹stisnadan yararlanmak için imal ve infla faaliyeti yapanlar›n ayr›ca bu araçlar›n kiralanmas› veya iflletilmesi faaliyetinde bulunmalar› flart› aranmaz. Ayr›ca, bunlar›n KDV mükellefi olmas› zorunlulu¤u da bulunmamaktad›r. Söz konusu istisna, deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili mal ve hizmet al›m›nda uygulan›r. ‹stisnadan yararlananlar›n bu araçlar›n tadil, bak›m ve onar›m› ile ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda bu kapsamda istisna uygulanmas› mümkün de¤ildir. Örnek: Satmak üzere bir yat infla eden tersane iflletmesinin bu imal ve infla ile ilgili mal ve hizmet al›mlar› KDV'den istisnad›r. Bu yat infla edildikten sonra, özel kullan›ma konu edilmek üzere bir flahsa sat›l›rsa, bu teslimde istisna uygulanmaz. Bu teslimin vergiye tabi olmas›, imal ve infla ile ilgili mal ve hizmet al›mlar›n›n da vergiye tabi olmas›n› gerektirmez. Deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar› istisna kapsam›nda imal ve infla etmek isteyenler taraf›ndan imal ve infla edilecek her bir araç veya tesise iliflkin imal/infla projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunurlar. Vergi dairesi taraf›ndan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak istisna belgesi verilir.(EK: 6E ve 6F) Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin bir örne¤i sat›c›ya verilir. Bu belge sat›c› taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. Bu belge KDV mükellefi olanlara ba¤l› olduklar› vergi dairesi, KDV mükellefi olmayanlara ise iflyerinin bulundu¤u yer Vergi Dairesi Baflkanl›¤› (bulunmayan illerde Defterdarl›k) taraf›ndan verilir. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girer. Arkan & Ergin Member of JPA International 142 Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. Deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar› imal ve infla edenlere istisna belgesine dayan›larak yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›na iliflkin düzenlenen faturalarda KDV gösterilmez. Ayr›ca istisna belgesi tarih ve numaras›na at›f yap›larak 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi kapsam›nda istisna uyguland›¤›na iliflkin bir aç›klamaya yer verilir. 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) maddesine göre yurtiçinde teslimleri istisna kapsam›na giren mallar›n ithali de vergiden müstesnad›r. Buna göre, söz konusu araçlarda oldu¤u gibi araçlar›n imal ve inflas›nda kullan›lacak mallar›n ithalinde de yukar›daki flartlar›n gerçekleflmesi halinde istisna uygulan›r. ‹stisnan›n uygulanabilmesi için ithal edilecek mallar›n, istisna kapsam›nda yer ald›¤›n› gösteren istisna belgesinin ilgili Gümrük ‹daresine ibraz› ve istisna kapsam›nda al›nabilecek mallara iliflkin listenin ilgili mala iliflkin bölümünün Gümrük ‹daresince onay› gereklidir. Deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n› imal ve infla edenlerin imal ve infla bittikten sonra bunlar› satarken istisna uygulan›p uygulanmayaca¤›, önceki bölümdeki aç›klamalara göre belirlenir. ‹mal ve infla edilen arac›n vergi uygulanarak teslim edilmesi, imal veya infla ile ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda istisna hükümlerine göre ifllem yap›lmas›na engel de¤ildir. 1.4. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, KDV beyannamesinin "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 304 kod numaral› sat›r arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu sat›fllar›n KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise "Yüklenilen KDV" sütununa bu sat›fllar dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, sat›r›n "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmal›d›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 143 ‹stisna kapsam›nda mal ve hizmet alanlar istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. 1.5. ‹ade 1.5.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde Faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükellefler, bu araçlar› istisna kapsam›nda teslim eden mükelleflerin iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi durumunda mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. 1.5.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onar›m ve Bak›m Hizmetlerinde Faaliyetleri k›smen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n, yüzer tesis ve araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere, bu araçlarla ilgili olarak istisna kapsam›nda tadil, onar›m ve bak›m hizmeti verenlerin iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mala iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi Arkan & Ergin Member of JPA International 144 inceleme raporu, YMM tasdik raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi durumunda mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 1.5.3. Araç ve Tesislerin ‹mal ve ‹nflas›yla ‹lgili Teslim ve Hizmetlerde 1.5.3.1. Faaliyetleri Araç ve Tesislerin Kiralanmas› veya Çeflitli fiekillerde ‹flletilmesi olan Mükelleflere Bu Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas›yla ‹lgili Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde 1.5.3.1.1. Araç ve Tesisleri Bizzat ‹mal veya ‹nfla Edenler Araç ve tesislerin bizzat imal ve inflas›ndan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart ‹ade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mala iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 1.5.3.1.2. Araç ve Tesisleri Siparifl Üzerine ‹mal veya ‹nfla Edenler 1.5.3.1.2.1. Araç ve Tesisleri Siparifl Vererek ‹mal ve ‹nfla Ettirenler Bu kapsamdaki iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi Arkan & Ergin Member of JPA International 145 • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • Sipariflle ilgili sözleflmenin noter onayl› örne¤i (‹lk iade talebi s›ras›nda bir defa verilecektir. Sözleflme kapsam›nda de¤ifliklik olmas› halinde yeniden verilece¤i tabiidir.) • ‹stisnaya konu edilmifl harcamalara iliflkin al›fl belgelerinin listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mala iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 1.5.3.1.2.2. Araç ve Tesisleri Siparifl Üzerine Fiilen ‹mal ve ‹nfla Edenler Araç ve tesislerin siparifl üzerine imal ve inflas›ndan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mala iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 1.5.3.2. Faaliyetleri Deniz Tafl›ma Araçlar› ile Yüzer Tesis ve Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas› Olanlara Bu Araçlar›n ‹mal ve ‹nflas› ile ‹lgili Teslim ve Hizmetler Faaliyetleri deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› olanlara bu araçlar›n Arkan & Ergin Member of JPA International 146 imal ve inflas› ile ilgili yap›lan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mala iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 1.6. Müteselsil Sorumluluk Araçlara iliflkin istisna kapsam›nda ifllem yap›labilmesi için, istisna uygulanabilece¤ini gösteren istisna belgesinin, teslim veya hizmeti yapacak olan sat›c› mükellefe ibraz edilmesi flartt›r. Mükelleflerin bu belge olmadan istisna uygulamalar› halinde, istisna uygulamas› nedeniyle ziyaa u¤rat›lan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yap›lan al›c› da müteselsilen sorumlu olur. Kendisine, teslim veya hizmetin istisna kapsam›na girdi¤ini belirten istisna belgesi ibraz edilen mükellefler, baflka bir flart aramadan istisna kapsam›nda ifllem yapar. Daha sonra ifllemin, istisna için bu bölümde aç›klanan flartlar› bafltan tafl›mad›¤› ya da flartlar›n daha sonra ihlal edildi¤inin tespiti halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ile buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsam›nda teslim veya hizmet yap›lan al›c›dan aran›r. Sat›c›n›n iade talebi ise yukar›da belirtilen usul ve esaslar kapsam›nda yerine getirilir. 2. Liman ve Hava Meydanlar›nda Yap›lan Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/b) maddesinde, deniz ve hava tafl›ma araçlar› için liman ve hava meydanlar›nda yap›lan hizmetlerin KDV'den istisna oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. Arkan & Ergin Member of JPA International 147 2.1. Kapsam Bu hükme göre istisnan›n uygulanmas› için hizmetin; • Liman ve hava meydanlar›nda, • Deniz ve hava tafl›ma araçlar› için, yap›lmas› gerekmektedir. Dolay›s›yla liman ve hava meydanlar›nda yap›lmayan hizmetler deniz ve hava tafl›ma araçlar› için yap›lsa bile istisnaya tabi olmazken; liman ve hava meydanlar›nda yap›lmakla birlikte deniz ve hava tafl›ma araçlar› için yap›lmayan hizmetlere de istisna uygulanmas› mümkün de¤ildir. ‹stisna kapsam›na, liman ve hava meydanlar›nda yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler de dâhil olmak üzere, deniz ve hava tafl›ma araçlar› için yap›lan seyrüsefere iliflkin her türlü hizmet girmektedir. Bu kapsamda deniz ve hava tafl›ma arac›na verilen temizlik, güvenlik gibi hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. ‹stisna kapsam›ndaki hizmetin nev'inin yan› s›ra, hangi deniz veya hava tafl›ma arac› için verildi¤inin faturada gösterilmesi flartt›r. ‹stisna kapsam›ndaki liman ve hava meydanlar›n›n s›n›rlar›, alanlar› ‹dare taraf›ndan belirlenmifl ve liman veya hava meydan› olarak tan›mlanm›fl yerler olmas› gerekmektedir. Bu kapsamda liman, s›n›rlar› ‹dare taraf›ndan belirlenen, gemilerin güvence içinde yük ve yolcu al›p verebilecekleri veya yatabilecekleri, bar›nabilecekleri, r›ht›m, iskele, flamand›ra demir yerleri ve yaklaflma alanlar› ile kapal› ve aç›k depolama alanlar›n›, at›k al›m tesislerini, idari ve hizmet amac›yla kullan›lan bina ve yap›lar› veya bunlar›n baz› k›s›mlar› ve bu bölümlerin hepsine giriflin kontrollü oldu¤u yerleri, di¤er tüm yap›lar›, kullan›ml› veya bofl sahalar› içine alan bölümleri içeren do¤al ya da yapay deniz yerlerini ifade etmektedir. Hava meydan› (alan›) ise; karada ve su üzerinde, içerisindeki bina, tesis ve donat›mlar dahil hava araçlar›n›n kalkmas›, inmesi ve yer manevralar› için haz›rlanm›fl, hava araçlar›n›n bak›m ve di¤er ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›na, yük ve yolcu indirilip bindirilmesine elveriflli tesisleri bulunan yerleri ve ayr›ca, hava seyrüsefere iliflkin hizmetlerin yerine getirilmesi amac›na yönelik olarak hava meydan› uzant›s› olarak faaliyet göstermek üzere kurulmufl hava seyrüsefer istasyonlar›/hava seyrüsefer tesislerini kapsamaktad›r. ‹stisna sadece hizmetleri kapsamakta olup, mal teslimleri bu istisna kapsam›na girmemektedir. 2.2. ‹stisna Uygulamas› Hizmetin liman ve hava meydanlar› iflletmeleri yan›nda di¤er gerçek ve tüzel kifliler taraf›ndan ifa edilmesinin istisna uygulamas› aç›s›ndan önemi bulunmamaktad›r. Bu hizmetlerin gemi ve yük sahibi firmalar›n acentelerine yap›lmas› veya hizmetlere iliflkin ifllem Arkan & Ergin Member of JPA International 148 veya ödemelerin acenteler taraf›ndan gerçeklefltirilmesi istisna uygulamas›n› etkilemez. Bu kapsamda, KDV'den istisna olarak temin edilen hizmetlerin Türk acenteler taraf›ndan araç ve yük sahiplerinin ba¤l› oldu¤u yabanc› acentelere yans›t›lmas› da KDV'den istisnad›r. Liman ve hava meydanlar›nda verilen hizmetlere iliflkin söz konusu istisna, tek aflamal›d›r. Bu nedenle araç ve yük sahibi firmalara veya acentelerine do¤rudan ilk safhadaki as›l yüklenici taraf›ndan verilen ve fatura edilen hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. Bu mükelleflerin istisna kapsam›ndaki hizmetlerle ilgili mal ve hizmet al›mlar› ise genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. Dolay›s›yla, alt yükleniciler (tafleronlar) taraf›ndan verilen ve as›l yükleniciye (ilk safhaya) fatura edilen hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. KDV uygulamas›nda bir ifllemin hem tam istisna hem k›smi istisna kapsam›na girmesi halinde bu ifllem için öncelikli olarak tam istisnaya iliflkin usul ve esaslar uygulanmak suretiyle mükellefler indirim ve iade imkân›ndan yararland›r›l›r. Buna göre; a) Deniz ve hava tafl›ma araçlar› için liman ve hava meydanlar›nda verilen ve bu Tebli¤in (II/B1.2.1.) bölümünde belirtilen nitelikteki hizmetler, 3065 say›l› Kanunun (13/b) maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. b) 3065 say›l› Kanunun (13/b) maddesindeki istisna kapsam›na girmeyen ve gümrük antrepolar› ve geçici depolama yerleri ile gümrüklü sahalarda verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ise Kanunun (17/4-o) maddesine göre KDV'den istisnad›r. c) Liman ve hava meydanlar›nda verilen hizmetin; 3065 say›l› Kanunun hem (13/b) hem de (17/4o) maddesi kapsam›nda istisna olmas› halinde, bu hizmete iliflkin olarak Kanunun (13/b) maddesine göre ifllem yap›l›r. ç) Liman ve hava meydanlar›nda verilen ve 3065 say›l› Kanunda yer alan herhangi bir istisna hükmü kapsam›na girmeyen hizmetler genel esaslara göre KDV'ye tabidir. Hava meydanlar›nda iflletici kurulufllar taraf›ndan yolculara verilen hizmetlere iliflkin olarak “Yolcu Servis Ücreti” ad› alt›nda talep edilen ve havayolu flirketlerince bilet bedellerine eklenmek suretiyle yolculardan tahsil edilip hava meydan› iflleticilerine aktar›lan tutarlara konu ifllemlerin istisna uygulamas› karfl›s›ndaki durumu ile ilgili olarak afla¤›daki flekilde ifllem tesis edilir. Hava meydan› iflleticisi kurulufllar taraf›ndan, yukar›da belirtilen “Yolcu Servis Ücreti” kapsam›nda yolculara verilen hizmetler, hava tafl›ma araçlar› için seyrüsefere iliflkin olarak verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler kapsam›nda KDV'den müstesnad›r. Bu istisna kapsam›nda havayolu flirketlerinin bilet bedelleri içinde yer alan yolcu servis ücretleri, bilete iliflkin KDV matrah›na dâhil edilmez. Arkan & Ergin Member of JPA International 149 Ayr›ca, “Yolcu Servis Ücreti” kapsam›nda verilen hizmetlere iliflkin tutarlar›n hava yolu flirketlerince bilet bedellerine eklenmek suretiyle yolculardan tahsil edilip hava meydan› iflleticisi kurulufllara fatura karfl›l›¤›nda aktar›lmas›, hizmet bedelinin tahsilini sa¤lamaya yönelik bir uygulamad›r. Bu aktarma ifllemi KDV'nin konusuna girmedi¤inden söz konusu faturalarda KDV hesaplanmaz. Öte yandan, 2004/8127 say›l› Kararnameyle 3065 say›l› Kanunun 13 üncü maddesinde düzenlenen istisnalar›n uygulanmas›na imkân veren asgari tutar, KDV hariç 100 TL olarak belirlenmifltir. Yolculara verilen söz konusu hizmetler, hava tafl›ma araçlar›n›n seyrüseferleri ile ilgili hizmetlerdir. Bu nedenle, sözü edilen Kararname ile belirlenen asgari tutar, her bir araçta yolculuk eden yolcu say›s›na göre hesaplanarak yolcu servis ücretleri toplam› esas al›narak uygulan›r. Her bir hava tafl›ma arac›nda seyahat eden yolculara ait toplam yolcu servis ücretlerinin 100 TL'nin alt›nda olmas› halinde istisna uygulanmaz, bu toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV, hava yolu flirketlerince beyan edilir. Toplam tutar›n 100 TL ve üstünde olmas› halinde ise istisna kapsam›nda ifllem yap›l›r. Araç bafl›na hesaplanan “Yolcu Servis Ücreti” tutarlar›n›n istisna kapsam› d›fl›nda olmas› ve yukar›da belirtildi¤i flekilde hava yolu flirketlerince KDV hesaplan›p beyan edilmesi ve KDV indirim mekanizmas›n›n iflletilebilmesi bak›m›ndan, hava meydan› iflleticileri taraf›ndan yolcu servis ücretlerinin tahsili amac›yla hava yolu flirketlerine düzenlenen faturalarda KDV hesaplan›r ve iflleticiler taraf›ndan beyan edilir. 2.3. Beyan Bu istisna kapsam›ndaki hizmetler, hizmetin ifa edildi¤i döneme ait KDV beyannamesinde, "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 305 kod numaral› “Deniz ve hava tafl›ma araçlar› için liman ve hava meydanlar›nda verilen hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu hizmetlerin bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu hizmetler dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmal›d›r. 2.4. ‹ade Liman ve hava meydanlar›nda yap›lan hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r. • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi Arkan & Ergin Member of JPA International 150 2.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 2.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 3. Petrol Arama Faaliyetlerine ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/c) maddesine göre, Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine iliflkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yap›lan teslim ve hizmetler ile ayn› Kanun hükümlerine göre boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapanlara bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin yap›lan teslim ve hizmetler KDV'den istisnad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 3.1. Türk Petrol Kanunu Hükümlerine Göre Petrol Arama Faaliyetlerini Yürütenlere Yap›lan Teslim ve Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna 3.1.1 Kapsam ‹stisna, Türk Petrol Kanununun19 (13/1) inci maddesi hükmünde belirtilen bir petrol hakk› sahibine, temsilcisine veya Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce kabul edilmifl müteahhidine hak sahibi ad›na yap›lan mal teslimleri ile hizmet ifalar›na uygulan›r. Bahsi geçen kifli ve kurulufllara yap›lacak teslim ve hizmetlerin münhas›ran petrol arama faaliyetlerine iliflkin olmas› gerekmektedir. Bu çerçevede, münhas›ran petrol arama faaliyetinde bulunmay›p, üretim, tafl›ma veya tasfiye yapan kurulufllara, idari faaliyetler ile bina tesislerinin ve teçhizat›n›n inflas›, kurulmas› ve iflletilmesine ait mal teslimi ve hizmet ifalar› istisnadan yararlanamaz. Münhas›ran petrol arama faaliyetinde bulunan kurulufllar›n idari faaliyetleri ile bina tesislerinin ve teçhizat›n›n inflas›, kurulmas› ve iflletilmesine ait mal ve hizmet al›mlar›n›n petrol arama faaliyeti ile ilgisi aç›k oldu¤undan, bu mal ve hizmet al›mlar›nda sözü edilen istisna hükmü gere¤ince vergi uygulanmaz. Ancak bu uygulama, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›ndan (Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünden), münhas›ran petrol arama faaliyetinde bulunduklar›na veya söz konusu bina tesislerinin ve teçhizat›n münhas›ran petrol arama faaliyetlerine tahsis edildi¤ine Arkan & Ergin Member of JPA International 1911.06.2013 tarihli ve 28674 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 151 dair bir belge alm›fl olan kurulufllar için geçerlidir. Ayr›ca istisna kapsam›na, boru hatt›yla transit tafl›mac›l›k yapan belge sahiplerinin bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin mal ve hizmet al›mlar› da girmektedir. ‹stisna kapsam›nda olan mal ve hizmetlerin ithali de Kanunun (16/1-a) maddesi gere¤ince KDV'den müstesnad›r. Petrol hakk› sahibine, temsilcisine veya Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce kabul edilmifl müteahhidine mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunanlar›n al›mlar› genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. 3.1.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› Petrol arama faaliyetinde bulunan petrol hakk› sahibi flirketlere ve bu flirketlerin müteahhitleri ile yapm›fl olduklar› sözleflmelere istinaden Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce tescil edilmifl müteahhitlerine yurtd›fl› ve yurtiçi malzeme ve hizmet al›mlar›nda istisna uygulamas› afla¤›daki flekilde yap›l›r. Petrol hakk› sahibine, temsilcisine veya Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce kabul edilmifl müteahhidine, istisna kapsam›na giren mal ve hizmet al›m›nda kullan›lmak üzere Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan “KDV ‹stisna Belgesi” (petrol flirketlerine EK:7A, müteahhitlerine EK:7B) verilir. ‹stisna belgesi sahibi taraf›ndan bu belgenin bir örne¤i sat›c› firmalara verilir ve istisna kapsam›na giren mal ve hizmet al›mlar›nda KDV uygulanmamas› talep edilir. ‹stisna kapsam›nda münhas›ran petrol arama faaliyetlerinde kullan›lmak üzere sarf malzemesi niteli¤inde olan malzemeler ile hizmet al›m›nda bulunan ilgili kifli ve kurulufllarca, bu mal ve hizmetlere iliflkin fatura bilgilerini içeren bir liste haz›rlan›r ve faturan›n düzenlendi¤i ay› takip eden ay›n 10 uncu gününe kadar Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤üne verilir. Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce bu liste yedi gün içinde incelenerek onaylan›r. Ayr›ca, Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan onaylanan bu listenin bir örne¤i firma yetkililerince sat›c›ya/sat›c›lara verilir. Sat›c›lar taraf›ndan kendilerine verilen onayl› liste ve istisna belgesi, 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri gere¤ince muhafaza edilir ve talep edilmesi halinde ibraz edilir. Öte yandan, yurt içinden KDV istisnas› kapsam›nda vas›ta, akaryak›t ve demirbafl al›m›ndan önce, bu al›mlar›n petrol arama faaliyeti için gereklili¤i ve uygunlu¤unun Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce karara ba¤lanmas› gerekti¤inden, söz konusu malzemeler için ön izin al›nmas› gerekmektedir. KDV istisna belgesi ve onayl› listeye istinaden mal teslim eden veya hizmet yapan firmalar, faturalar›nda ayr›ca KDV göstermez. Bu istisna kapsam›ndaki petrol arama faaliyetlerinde kullan›lmak üzere yurtd›fl›ndan malzeme ithalinde istisna, istisna uygulamas›ndan yararlanan mükellefin ithalat öncesinde Petrol ‹flleri Arkan & Ergin Member of JPA International 152 Genel Müdürlü¤üne ithal faturas›n› ibraz ederek malzeme ithalat izni al›nmas› suretiyle uygulan›r. Bu durumda, münhas›ran petrol arama faaliyetinde kullan›lmak üzere ithal edilecek malzemeler için verilen ithal müsaadeleri (EK: 7C) Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünce “ARAMA” ibaresi yer almak suretiyle düzenlenir. Her bir ithalatta, ithal edilecek malzemelerin cinsi, miktar› ve niteli¤ini içeren faturalar Genel Müdürlükçe onaylan›r. 3.2 Boru Hatt›yla Tafl›mac›l›k Yapanlara Bu Hatlar›n ‹nfla ve Modernizasyonuna ‹liflkin Yap›lan Teslim ve Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna 3.2.1. Kapsam Söz konusu istisna, boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapanlara bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin olarak yap›lan teslim ve hizmetlere uygulan›r. Bu istisnadan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤› taraf›ndan verilen belge sahibi tafl›mac›lar yararlanabilir. Bahsi geçen kifli ve kurulufllara yap›lacak teslim ve hizmetlerin, münhas›ran bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin olmas› gerekmektedir. Bu nedenle, boru hatlar›yla transit tafl›mac›l›k yapan belge sahiplerinin idari faaliyetleri ile idari bina, tesis ve teçhizat›n›n inflas›, kurulmas› ve iflletilmesine ait mal ve hizmet al›mlar›na istisna uygulanmaz. Mobilya, mefruflat ve benzeri demirbafllar ile binek otomobili, minibüs, otobüs ve benzeri araç al›mlar› istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. ‹stisna kapsam›nda de¤erlendirilmeyen bu al›mlara iliflkin yedek parça, yak›t, tadil, bak›m ve onar›m masraflar› ile idari hizmet birimlerinin tadil, bak›m, onar›m, ›s›tma, ayd›nlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, k›rtasiye, yiyecek, giyecek gibi al›mlar ve temizlik hizmetlerinde de istisna uygulanmaz. Yap›lan iflin bütünü içerisinde istisna kapsam›nda olmayan mal ve hizmetlerin bulunmas› halinde bunlar ayr›ca fatura edilir ve bu teslim veya hizmet bedelleri üzerinden KDV hesaplan›r. ‹nfla ve modernizasyon ifllerinde do¤rudan kullan›lan mal ve hizmetlere iliflkin olarak, bu ifllerde kullan›lan boru, yedek parça, sarf malzemesi ve benzeri mal al›mlar› ile infla ve modernizasyona iliflkin yap›m iflleri, bu ifllerde kullan›lan mallar›n tafl›nmas›na iliflkin nakliye hizmeti ve benzeri hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. ‹stisna kapsam›nda olan mal ve hizmetlerin ithali de Kanunun (16/1-a) maddesi gere¤ince KDV'den müstesnad›r. Boru hatlar›yla transit tafl›mac›l›k yapan belge sahiplerine mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunanlar›n al›mlar›, genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. 3.2.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› Boru hatlar›yla transit tafl›mac›l›k yapan belge sahiplerine bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna Arkan & Ergin Member of JPA International 153 iliflkin yap›lan teslim ve hizmetlerde istisna uygulamas›, afla¤›daki flekilde yap›l›r. Transit tafl›mac›l›k yapan belge sahipleri, boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonunu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤› taraf›ndan onaylanm›fl transit petrol boru hatt› projesi bulunmas› kayd›yla bu istisna kapsam›nda yapt›rabilir. Boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonunu istisna kapsam›nda yapt›rmak isteyen belge sahipleri taraf›ndan haz›rlanan transit boru hatt› projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girildikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunulur. Vergi dairesi taraf›ndan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak istisna belgesi verilir. Vergi dairesi taraf›ndan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›ndan al›nan belge üzerine flartlar› tafl›yanlara, elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetlerle s›n›rl› olmak üzere istisna belgesi verilir (EK:7D/7E). Bu belge KDV mükellefi olanlara ba¤l› olduklar› vergi dairesi, KDV mükellefi olmayanlara ise iflyerinin bulundu¤u yer Vergi Dairesi Baflkanl›¤› (bulunmayan illerde Defterdarl›k) taraf›ndan verilir. Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin al›c› taraf›ndan onaylanm›fl bir örne¤i mükellef taraf›ndan mal ve hizmeti sunanlara verilir. Bu belge mal ve hizmeti sunanlar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. Söz konusu istisna belgesi, boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonunu istisna kapsam›nda yapt›rmak isteyen belge sahipleri taraf›ndan haz›rlanan transit boru hatt› projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste esas al›narak verilir. Dolay›s›yla istisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmetin niteli¤i, miktar› ve tutar› gibi belirleyici unsurlar yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi ve elektronik sisteme yap›lan al›fl ve sat›fl giriflleri esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 154 Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. ‹stisna kapsam›ndaki mallar›n ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. ‹stisna belgesindeki istisna kapsam›nda ithal edilen mala iliflkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi taraf›ndan bu bölüm de onaylan›r. ‹stisna kapsam›nda mal ve hizmet alanlar, istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla belgeyi vergi dairesine ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. 3.3. Beyan Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleflti¤i döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 306 kod numaral› “Petrol aramalar›, petrol boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonuna iliflkin yap›lan teslim ve hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutar›, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere iliflkin al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmal›d›r. 3.4. ‹ade Bu ifllemlerden kaynaklanan iade talebinde afla¤›daki belgeler aran›r. • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ünden al›nan istisna belgesi ile onayl› listenin örne¤i/Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mal ve hizmete iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i 3.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 155 3.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemlerden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 3.5. Müteselsil Sorumluluk Petrol arama faaliyetlerine iliflkin istisna kapsam›nda ifllem yap›labilmesi için, istisna belgesinin, teslim veya hizmeti yapacak olan sat›c› mükellefe ibraz edilmesi flartt›r. Mükelleflerin bu belge olmadan istisna uygulamalar› halinde, istisna uygulamas› nedeniyle ziyaa u¤rat›lan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yap›lan al›c› da müteselsilen sorumludur. ‹fllemin, istisna için bu bölümde aç›klanan flartlar› bafltan tafl›mad›¤› ya da flartlar›n daha sonra ihlal edildi¤inin tespiti halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ile buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsam›nda teslim veya hizmet yap›lan al›c›dan aran›r. 4. Alt›n, Gümüfl, Platin ile ‹lgili Arama, ‹flletme ve Zenginlefltirme Faaliyetlerine ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/c) maddesine göre, alt›n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerine iliflkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yap›lan teslim ve hizmetler KDV'den müstesnad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 4.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (13/c) maddesinde düzenlenen istisna, alt›n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlara, söz konusu faaliyetlerine iliflkin olmak üzere yap›lan teslim ve hizmetleri kapsamaktad›r. 3213 say›l› Maden Kanunu20 hükümlerine göre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›ndan maden arama, alt›n, gümüfl veya platin madenleri için iflletme ruhsat› alan firmalarla, zenginlefltirme iflini yapan firmalar ve yapt›klar› ifllemler Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan yay›mlanm›fl olan K›ymetli Maden Standartlar› ve Rafinerileri Hakk›nda Tebli¤21 hükümlerine göre “rafinaj faaliyeti” say›lan firmalar, bahse konu istisnaya tabi ifllemleri nedeniyle istisnadan faydalanabilirler. ‹stisna; maden arama, alt›n, gümüfl veya platin madenleri için iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinin yürütülmesinde kullan›lmak üzere sat›n al›nan mal ve hizmetleri kapsamaktad›r. Alt›n, gümüfl veya platin arama ve iflletme faaliyeti s›ras›nda, maden cevherinin kompleks halde 2015.06.1985 tarihli ve 18785 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 2118.11.2006 tarihli ve 26350 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 156 olmas› nedeniyle alt›n, gümüfl veya platin yan›nda baflka metallerin de bulunmas› ve üretilmesi, arama ve iflletme faaliyetine iliflkin al›mlar›n tamam›n›n istisnadan yararlanmas›na engel de¤ildir. 4.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› Alt›n, gümüfl veya platin arama, iflletme ve zenginlefltirme faaliyetleri için istisnadan faydalanmak isteyen mükellefler taraf›ndan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›na müracaat edilerek (EK: 8A)'da yer alan belge al›n›r. Maden arama ruhsat› sahibi mükellefler, söz konusu madenleri arad›klar›na dair bilgiyi belge talep dilekçesine yazar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤› talebi de¤erlendirirken maden sahas›n›n özelliklerini de dikkate alarak söz konusu belgeyi verir. Alt›n, gümüfl veya platin arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerini istisna kapsam›nda yapmak mükellefler taraf›ndan haz›rlanan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girildikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunulur. Vergi dairesi taraf›ndan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak istisna belgesi verilir. Vergi dairesi taraf›ndan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›ndan al›nan belge üzerine flartlar› tafl›yanlara, elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetlerle s›n›rl› olmak üzere istisna belgesi verilir (EK: 8B). Rafinaj faaliyetinde bulunan firmalara ise firman›n, Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan yay›mlanm›fl olan K›ymetli Maden Standartlar› ve Rafinerileri Hakk›nda Tebli¤22 hükümlerine göre yapt›klar› ifllemler “rafinaj faaliyeti” say›lan firma oldu¤u tespit edildikten sonra vergi dairesince söz konusu istisna belgesi verilir. Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin al›c› taraf›ndan onaylanm›fl bir örne¤i mükellef taraf›ndan mal ve hizmeti sunanlara verilir. Bu belge mal ve hizmeti sunanlar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. Söz konusu istisna belgesi, alt›n, gümüfl veya platin arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerini istisna kapsam›nda yapt›rmak isteyenler taraf›ndan haz›rlanan proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste esas al›narak verilir. Dolay›s›yla istisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmetin niteli¤i, miktar› ve tutar› gibi belirleyici unsurlar yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi ve elektronik sisteme yap›lan al›fl ve sat›fl giriflleri esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllarda istisnadan faydalan›labilmesi için istisna belgesinin de revize Arkan & Ergin Member of JPA International 2218.11.2006 tarihli ve 26350 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 157 edilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. ‹stisna kapsam›ndaki mallar›n ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. ‹stisna belgesindeki istisna kapsam›nda ithal edilen mala iliflkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi taraf›ndan bu bölüm de onaylan›r. ‹stisna kapsam›nda mal ve hizmet alanlar, istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla belgeyi vergi dairesine ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. Rafinaj faaliyetinde bulunan mükellefler taraf›ndan rafinaj› yap›lacak ürünün sat›n al›nmas›nda da bu istisna hükmü uygulan›r. 4.3. Beyan Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleflti¤i döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 307 kod numaral› “Maden arama, alt›n, gümüfl veya platin madenleri için iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerine iliflkin teslim ve hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutar›, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere iliflkin al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmal›d›r. 4.4. ‹ade Bu istisnadan kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r. • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi Arkan & Ergin Member of JPA International 158 • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mal ve hizmete iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i 4.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi,vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 4.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 5. Yat›r›m Teflvik Belgesi Kapsam›nda Makine ve Teçhizat Teslimlerinde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/d) maddesinde Yat›r›m Teflvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsam›ndaki makine ve teçhizat teslimlerinin vergiden müstesna oldu¤u hükme ba¤lanm›fl olup, bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 5.1. Kapsam 1 S›ra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebli¤inde23 makine ve cihazlar, üretimde kullan›lan her türlü makine ve cihazlar ile bunlar›n eklentileri ve bu amaçla kullan›lan tafl›ma gereçleri fleklinde tan›mlanm›flt›r. Söz konusu istisna uygulamas› bak›m›ndan da makine ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi k›ymet niteli¤i tafl›yan ve mal ve hizmet üretiminde kullan›lan sabit k›ymetleri ifade etmektedir. Bir mal›n istisnadan yararlanabilmesi için, öncelikle yat›r›m teflvik belgesi eki listede yer almas› ve makine-teçhizat niteli¤inde olmas›, bu makine-teçhizat›n kullan›ld›¤› faaliyetlerin tamamen veya k›smen indirim hakk› tan›nan ifllemlerden oluflmas› gerekmektedir. Söz konusu istisna hükmü, teflvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsam›nda yap›lacak makineteçhizat teslimlerine iliflkindir. Dolay›s›yla, teflvik belgesinde yer alsa dahi, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar ile makine-teçhizat› münhas›ran indirim hakk› tan›nmayan ifllemlerde kullanacak mükelleflere yap›lacak teslimlerde istisna uygulanmaz. Ayn› flekilde, KDV mükellefiyeti olmayan veya makine-teçhizat› münhas›ran indirim hakk› tan›nmayan ifllemlerde kullanacak olanlar taraf›ndan bu mallar›n ithalinde, teflvik belgesinde aksine bilgiler bulunsa bile KDV uygulan›r. Makine ve teçhizat›n, indirim hakk› bulunan ifllemlerde kullan›ld›¤›, hâlihaz›rda yap›lan faaliyetin niteli¤i ve al›nan makine- teçhizat›n kullan›laca¤› ifllemlerin KDV aç›s›ndan indirim hakk› tan›nan Arkan & Ergin Member of JPA International 2326.12.1992 tarihli ve (mükerrer) 21447 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 159 ifllemler oldu¤u, mükellef taraf›ndan tevsik edilebilir. Sarf malzemeleri ve yedek parçalar ile hizmet üretiminde do¤rudan ve zorunlu olarak kullan›lanlar d›fl›ndaki masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruflat gibi demirbafllar makine ve teçhizat niteli¤inde olmad›¤›ndan istisna kapsam›na girmez. Tafl›t araçlar› da makine ve teçhizat kapsam›na girmez. Bu nedenle otomobil, panel, arazi tafl›t›, otobüs (Belediyeler ve ‹l Özel ‹dareleri ile bunlar›n ba¤l› kurulufllar› ve hisselerinin tamam›na sahip olduklar› flirketlerce flehir içi yolcu tafl›mac›l›¤›nda kullan›lmak üzere iktisap edilecek olanlar hariç), minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici (Euro normlar›na uygun yeflil motoru haiz olan çekiciler hariç) gibi tafl›t araçlar› istisnadan faydalanamaz. Ancak; yüklü a¤›rl›¤› 45 tonu geçen off-road truck tipi kamyonlar ile karayoluna ç›kmas› mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar, madencilikte kullan›lan damperli kamyonlar, mikserli kamyonlar (beton pompas›, silobas vb. monteli olanlar dahil), frigorifik kamyonlar, semi veya frigorifik treylerler, forkliftler, ifl makineleri, vinçler, tar›m makineleri ve benzerlerinin teslimi ve ithali istisna kapsam›ndad›r. Hastane yat›r›mlar›na iliflkin teflvik belgelerinde yer alan ambulanslar, hastane yat›r›mlar› bak›m›ndan makine ve teçhizat niteli¤inde olduklar›ndan, bunlar›n tesliminde de istisna uygulan›r. Ayr›ca, yaln›zca havaalanlar›nda yolcular› terminalden uça¤a ve uçaktan terminale tafl›mak için kullan›lan ve trafi¤e ç›kmayan apron otobüsü teslimleri de yukar›da belirtilen flartlar› tafl›malar› ve apron d›fl›nda tafl›mac›l›k ifli yapmamalar› kayd›yla, bu istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. ‹stisna uygulamas› makine ve teçhizat niteli¤indeki mallar›n teslimine yönelik oldu¤undan, hizmet ifalar› bu uygulamadan yararlanamaz. Ayr›ca makine-teçhizat niteli¤inde olmayan lisans, yaz›l›m, bilgisayar program› ve benzeri ürünler de teflvik belgesi eki listede yer verilmifl olsalar dahi istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. Ancak, teflvik belgesinde bulunan bir makine-teçhizat›n içeri¤inde yer alan yaz›l›mla birlikte sat›fl› istisnan›n uygulanmas›na engel de¤ildir. Teflvik belgesi eki listelerde yer alan ve teflvik belgesi sahibi mükellefe bir bütün halinde teslimine teknik olarak imkân olmad›¤› için yat›r›m mahallinde kurulumu, montaj› gerçeklefltirilen makineteçhizat istisna kapsam›ndad›r. Bu uygulamada, bizzat teslimi yapan mükellef taraf›ndan yat›r›m mahallindeki kurulum ve montaj iflleri, teslimden ayr› olarak fiyatland›r›lmad›¤› sürece hizmet olarak de¤erlendirilip istisna d›fl›nda tutulmaz, istisna kurulum ve montaj dâhil toplam bedele uygulan›r. Ancak, teflvik belgeli yat›r›m mallar›na teslimden ayr› olarak verilen tadil, bak›m, onar›m gibi hizmetler ile baflka mükelleflerden al›nan (teslimi yapan mükellef taraf›ndan alt yüklenicilerden al›nan ve bedeli yat›r›m teflvik belgesi sahibi mükellefe ayr›ca yans›t›lanlar dahil) kurulum, montaj ve benzeri hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. Yat›r›m teflvik belgesi kapsam›nda temin edilen makine ve teçhizat›n, Ekonomi Bakanl›¤›n›n izin ve onay› ile yat›r›m teflvik belgesi sahibi bir baflka mükellefe, bu mükellefin sahip oldu¤u yat›r›m Arkan & Ergin Member of JPA International 160 teflvik belgesi eki listede ayn› makine ve teçhizat›n yer almas› flart›yla istisna kapsam›nda devri mümkündür. Yat›r›m teflvik mevzuat› çerçevesinde Ekonomi Bakanl›¤›n›n onay ve iznine tabi olmayan devir ve sat›fllarda, onay ve izin aranmaz. Yat›r›m teflvik belgesinin süresinin bitmesi nedeniyle Ekonomi Bakanl›¤›na süre uzatma talebinde bulunulmas› ve talebin olumlu karfl›lanm›fl olmas› halinde, süre bitim tarihi ile ilave yat›r›m süresinin verildi¤i tarih aras›nda (ara dönemi kapsayacak flekilde süre verilmifl olmas› kayd›yla) süre uzat›m› yap›lan yat›r›m teflvik belgesine dayan›larak al›nan makine ve teçhizatlar da istisna kapsam›ndad›r. Yat›r›m teflvik belgesinin düzenlenmesinden önce, sat›n al›nan makine ve teçhizatlar bak›m›ndan istisna uygulamas›ndan yararlan›lmas› mümkün de¤ildir. Yat›r›m teflvik belgesinin düzenlenmesinden önce istisna kapsam›nda teslim edilen makine ve teçhizata iliflkin KDV sat›c›dan aran›r. Teflvik belgesi eki listede yer alan set, ünite, sistem, tak›m ve benzerini oluflturan makine ve teçhizat teslimlerinde de bu istisna kapsam›nda ifllem tesis edilir. Set, ünite, sistem, tak›m ve benzerini oluflturan muhtelif makine ve teçhizat›n k›smi teslimleri de istisna kapsam›ndad›r. 5.2. ‹stisna Uygulamas› ‹stisna kapsam›nda mal sat›n almak isteyen al›c›lar, ba¤l› olduklar› vergi dairesine baflvurarak, KDV mükellefiyetlerinin bulundu¤una ve makine-teçhizat› indirim hakk› tan›nan ifllemlerde kullanacaklar›na dair istisna belgesi (EK: 9A) alarak, bu belgenin örne¤ini gümrük idarelerine veya yurtiçindeki sat›c›lara ibraz ederler. Bu istisnadan faydalanmak üzere vergi dairelerine dilekçe ile baflvuran yat›r›mc›lara söz konusu belge verilirken afla¤›daki hususlara dikkat edilir: a) Yat›r›mc›n›n vergi dairesinde KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmad›¤› tespit edilir. b) Yat›r›mc›n›n ifltigal konusu ve yat›r›m sonunda üretilecek mal ya da hizmetin mahiyeti göz önünde tutularak, yat›r›m teflvik belgesi eki listelerde belirtilen makine ve teçhizat›n indirim hakk› tan›nan ifllemlerle ilgili olup olmad›¤› tespit edilir. c) ‹ndirim hakk› tan›nan ve tan›nmayan ifllemleri birlikte yapan mükelleflerin (Devlet üniversite ve hastaneleri, Belediyeler vb.) durumu de¤erlendirilirken teflvik belgelerinde yer alan makine ve teçhizat› indirim hakk› tan›nan ifllemlerde kullanacaklar› tevsik edilmelidir. ‹stisna belgesi, KDV mükellefine verilir. Vergi dairesi taraf›ndan istisna belgesi talep eden ilgili birim, kurum ve kuruluflun baflvuru an›nda KDV mükellefiyetinin bulunmas› durumunda bunlar ad›na, mükellefiyetinin bulunmamas› halinde ise varsa KDV mükellefi iktisadi iflletmesine istisna belgesi verilir. Bu flekilde yat›r›m teflvik belgesi kapsam›nda al›nan makine ve teçhizat›n ilgili birim, kurum ve kuruluflun veya iktisadi iflletmesinin bilanço veya aktifine kaydedilmesi ve bu durumun sat›n alman›n gerçekleflti¤i döneme iliflkin KDV beyannamesi verme süresi içinde vergi Arkan & Ergin Member of JPA International 161 dairesine bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde “indirim hakk› tan›nan ifllemlerde kullanma flart›” yerine getirilmemifl olaca¤›ndan, verginin al›c›dan aranmas› gerekir. Sat›c›n›n istisnal› ifllem beyan› ve iade talebi ise genel hükümlere göre yerine getirilir. Yat›r›m teflvik belgelerine ekli listelerde makine ve teçhizat tan›m›na giren iktisadi k›ymetler, belgeyi veren idareler taraf›ndan yukar›daki aç›klamalar çerçevesinde belirlenerek istisnadan yararlanacaklar aç›kça ifade edilir. ‹stisnadan yararlanmak isteyen yat›r›mc›lar taraf›ndan, teflvik belgesi ve eki listenin asl› sat›c›ya veya gümrük idaresine ibraz edilerek istisna uygulanmas› talep edilir. Sabit k›ymetin belgede istisna kapsam›na giren mallar aras›nda yer ald›¤› belirlendikten sonra KDV uygulamaks›z›n ifllem yap›l›r. Ayr›ca sat›c›lar veya ilgili gümrük idaresi taraf›ndan listenin uygun bir yerine, sat›lan veya ithal edilen mal miktar›n› belirten, "Listenin ..... s›ras›ndaki ...... adet makine ve teçhizat ....... tarih ve ...... say›l› fatura /gümrük beyannamesi ile sat›lm›flt›r/ithali yap›lm›flt›r." flerh konularak imza ve kafle (gümrük idarelerinde mühür) tatbiki suretiyle onaylan›r. Listede flerh verilecek yer kalmamas› durumunda sat›c›lar veya gümrük idarelerince listeye alonj ilave edilerek, alonj üzerine flerh verilir. Bu flekilde flerh düflülen liste ile yat›r›m teflvik belgesinin birer fotokopisi belge sahipleri taraf›ndan imza ve kafle tatbik edilmek suretiyle onaylanarak gümrük idarelerine veya sat›c›lara verilir. Yat›r›mc›lar, yat›r›m teflvik belgesi eki listelerde her bir makine ve teçhizat için belirtilen miktardan fazla istisna kapsam›nda mal alamaz. Sat›c›lar, ibraz edilen listelerdeki flerhlere bakarak, bu miktar›n afl›lmamas›na dikkat etmelidir. Gümrük idareleri ve yurtiçindeki sat›c›lar, yukar›da belirtilen flartlar yerine gelmeden ve bu belge ibraz edilmeden istisna kapsam›nda ifllem yapamaz. Sat›c›lar taraf›ndan, kendilerine ibraz edilen bu belge 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklan›r. Yat›r›m teflvik belgesi kapsam›nda vergiden istisna olarak al›nan makine ve teçhizat›n sat›c›ya iadesinde as›l iflleme ba¤l› olarak vergi hesaplanmaz. 5.3. Finansal Kiralama Yoluyla Makine-Teçhizat Al›mlar›nda Uygulama 6361 say›l› Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman fiirketleri Kanunu24, 2012/3305 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›25 eki Yat›r›mlarda Devlet Yard›mlar› Hakk›nda Karar ile bu Karar›n uygulanmas›na iliflkin 2012/1 No.lu Yat›r›mlarda Devlet Yard›mlar› Hakk›nda Karar›n Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤26 uyar›nca, finansal kiralama flirketleri arac›l›¤›yla gerçeklefltirilecek yat›r›mlar için finansal kiralama flirketi ad›na ayr› bir teflvik belgesi verilmedi¤inden, vergi dairelerine dilekçe ile baflvuran ve ad›na teflvik belgesi düzenlenen yat›r›mc›lara verilen belgede afla¤›daki hususa da yer verilir. "Ayr›ca, finansal kiralama flirketleri arac›l›¤›yla gerçeklefltirilecek yat›r›mlara iliflkin finansal kiralama flirketlerinin teflvik belgesi sahibi firmalara kiralanmak üzere teslim alacaklar› veya ithal edecekleri makine ve teçhizat için 2413.12.2012 tarihli ve 28496 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 2519.06.2012 tarihli ve 28328 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 2620.06.2012 tarihli ve 28329 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 162 teflvik belgesi sahibi firma ad›na düzenlenen bu belge ile 3065 say›l› KDV Kanununun (13/d) maddesi kapsam›nda istisna uygulan›r." Bu belgeye istinaden, finansal kiralama flirketi, yat›r›mc›n›n teflvik belgesi dikkate al›narak bu yat›r›m teflvik belgesi eki listede yer alan ve yat›r›mc›ya kiralanacak olan makine ve teçhizat› Kanunun(13/d) maddesindeki istisna kapsam›nda temin edebilir. Finansal kiralama flirketinin bu kapsamda temin edece¤i makine ve teçhizat›, ilgili mevzuat uyar›nca kirac›n›n kullan›m›na b›rakmas› ise "teslim" hükmünde olmad›¤›ndan genel esaslara göre KDV'ye tabidir. Öte yandan finansal kiralama flirketi ile yat›r›mc› (kirac›) aras›nda yap›lan sözleflmede belirtilen sürenin sonunda, makine ve teçhizat›n yat›r›mc›n›n (kirac›n›n) mülkiyetine geçmemesi veya yat›r›m›n teflvik belgesinde öngörüldü¤ü flekilde gerçekleflmemesi halinde, finansal kiralama flirketine yap›lan teslim s›ras›nda al›nmayan vergi tutarlar› 3065 say›l› Kanunun (13/d) maddesi çerçevesinde yat›r›mc›dan (kirac›dan) vergi ziya› cezas› uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. 5.4. Bildirim Zorunlulu¤u Teflvik belgesi kapsam›nda KDV hesaplamadan mal tesliminde bulunan sat›c›lar taraf›ndan her bir vergilendirme dönemi içinde gerçeklefltirilen bu kapsamdaki sat›fllar (EK: 9B)'de yer alan bildirim formu, beyanname verme süresi içinde elektronik ortamda vergi dairesine verilir. Teflvik belgesi veren ‹dare taraf›ndan, ayl›k dönemler itibar›yla verdikleri teflvik belgesi kapsam›ndaki yat›r›m mallar›ndan makine ve teçhizat kapsam›na girenlerin tutarlar› mükellef baz›nda liste halinde Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. Ayr›ca teflvik belgesi veren ‹dare, teflvik belgesi veya eki listeleri kaybedenleri; ad› soyad›, unvan›, adresi, vergi dairesi, vergi kimlik numaras› ve teflvik belgesi tarih ve say›s›n› da belirterek Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirir. 5.5. Yat›r›m›n Usulüne Uygun Olarak Gerçekleflmemesi 3065 say›l› Kanunun (13/d) maddesine göre, yat›r›m›n teflvik belgesinde öngörüldü¤ü flekilde gerçekleflmemesi halinde, zaman›nda al›nmayan vergi al›c›dan, vergi ziya› cezas› uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Sat›c›lar›n KDV iade talepleri ise yürürlükteki mevzuata göre sonuçland›r›l›r. Zaman›nda al›nmayan vergiler ile vergi cezalar›nda zamanafl›m›, verginin tarh›n› veya cezan›n kesilmesini gerektiren durumun meydana geldi¤i tarihi takip eden takvim y›l›n›n bafl›ndan itibaren bafllar. Yat›r›m›n teflvik belgesinde öngörüldü¤ü flekilde gerçekleflip gerçekleflmedi¤i Ekonomi Bakanl›¤› taraf›ndan tespit edilerek, gerekli ifllemler yap›lmak üzere belge sahibinin ba¤l› oldu¤u vergi dairesine bildirilir. 3065 say›l› Kanunun (13/d) maddesinde yer alan istisna kapsam›nda olmamas›na ra¤men, söz konusu madde gerekçe gösterilerek ve KDV istisnas› uygulanarak yap›lan sat›fllarda vergi ve Arkan & Ergin Member of JPA International 163 cezalar›n sat›c›dan aranaca¤› tabiidir. 5.6. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›na giren ifllemler, KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 308 kod numaral› “Teflvikli yat›r›m mallar›n›n teslimi” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu mal bedellerinin KDV hariç tutar›, "Yüklenilen KDV" sütununa bu mallara iliflkin al›fl ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmal›d›r. ‹stisna kapsam›nda ifllem yapanlar, bu Tebli¤in (II/B-1.5.4.) bölümünde bahsedilen bildirimi yapmak suretiyle istisnay› tevsik etmelidir. 5.7. ‹ade Yat›r›m teflvik belgesi kapsam›ndaki makine ve teçhizat teslimlerinden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Makine ve teçhizat istisnas› bildirim formu • Al›c›n›n KDV istisnas›ndan yararlanma hakk› bulundu¤unu gösterir istisna belgesinin onayl› örne¤i • Yat›r›m teflvik belgesi ile eki global listenin onayl› örne¤i 5.7.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 5.7.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 164 6. Limanlar ve Hava Meydanlar›na Ba¤lant› Sa¤layan Demiryolu Hatlar› ile Liman ve Hava Meydanlar›n›n ‹nflas›, Yenilenmesi ve Geniflletilmesine ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/e)maddesinde, liman ve hava meydanlar›na ba¤lant› sa¤layan demiryolu hatlar› ile limanlar ve hava meydanlar›n›n inflas›, yenilenmesi ve geniflletilmesi ifllerini fiilen kendisi yapan veya yapt›ran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu ifllere iliflkin olarak yap›lan mal teslimleri ve inflaat taahhüt ifllerinin KDV'den istisna oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 6.1. Kapsam Bu istisnan›n uygulanmas›nda liman ve hava meydan›n›n kapsam› ve s›n›rlar›, (II/B-2.1) bölümündeki aç›klamalara göre belirlenir. Tek safhada uygulanacak olan istisnadan, infla, yenileme ve geniflletme ifllerini d›flar›dan mal ve inflaat taahhüt hizmeti al›m› suretiyle kendi imkânlar› ile bizzat yapan ya da k›smen veya tamamen yüklenicilere yapt›ran mükellefler ile genel bütçeli idareler faydalanabilir. Mükellef veya idare, ifli bizzat yap›yorsa bu iflle ilgili mal ve inflaat taahhüt hizmeti al›mlar›nda KDV uygulanmaz. Mallar› teslim eden ve/veya inflaat taahhüt hizmetini verenlerin al›fllar› ise KDV'ye tabidir. Mükellef veya idare, ifli yüklenicilere yapt›r›yorsa, yüklenicilerin düzenleyecekleri faturalarda KDV hesaplanmaz. Ancak yüklenicilerin bu iflle ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda genel hükümler çerçevesinde KDV uygulan›r. Söz konusu istisna liman ve hava meydanlar›n›n inflas›, yenilenmesi veya geniflletilmesi ifline yönelik olup; infla, yenileme veya geniflletme iflini yapan›n kirac›, iflletme hakk› sahibi veya malik olup olmamas› istisna uygulanmas›n› etkilemez. Dolay›s›yla istisna uygulamas›ndan, liman veya hava meydanlar›ndaki alanlar›/yerleri, iflletici kurulufllardan kiralayanlar›n da yararlanabilece¤i tabiidir. Bu istisnan›n uygulanabilmesi için al›nan mal ve inflaat taahhüt hizmetleri, liman ve hava meydanlar›n›n inflas›, yenilenmesi ve geniflletilmesi faaliyetlerine iliflkin olmal›d›r. Bu nedenle mobilya, mefruflat ve benzeri demirbafllardan liman ve hava meydan›n›n bütünleyici parças› olarak kabul edilmeyenler ile binek otomobili, minibüs, otobüs ve benzeri araç al›mlar› istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. ‹stisna kapsam›nda de¤erlendirilmeyecek olan bu al›mlara iliflkin yedek parça, yak›t, tadil, bak›m ve onar›m masraflar› ile ana hizmet birimlerinin tadil, bak›m, onar›m, ›s›tma, ayd›nlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, k›rtasiye, yiyecek, giyecek gibi al›mlar ve temizlik hizmetlerinde de istisna uygulanmaz. Ancak, yukar›da say›lan ve istisna kapsam›nda de¤erlendirilen ifllemlerin iliflkin oldu¤u faaliyetlerin icras› ile ilgili ekipman, makine, teçhizat, sarf malzemesi, yedek parça, ifl makinesi, enerji gibi mal al›mlar› ile inflaat taahhüt iflleri istisna kapsam›nda de¤erlendirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 165 Yüklenicinin yapt›¤› iflin bütünü içinde istisna kapsam›nda olmayan mal ve hizmetlerin bulunmas› halinde bunlar ayr›ca fatura edilir ve bu teslim veya hizmet bedelleri üzerinden KDV hesaplan›r. 6.2. ‹stisna Uygulamas› Liman ve hava meydanlar›n›n inflas›, yenilenmesi ve geniflletilmesi ifllerini fiilen kendisi yapan veya baflkas›na yapt›ran mükellef/genel bütçe kapsam›ndaki idare taraf›ndan, bu ifl için bir proje haz›rlan›r ve ilgili birime veya makama onaylat›l›r. Söz konusu proje kapsam›nda olup istisna kapsam›nda al›nacak mal ve hizmetlere iliflkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellef mal ve hizmetlere iliflkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra ba¤l› oldu¤u/bulundu¤u vergi dairesine istisna belgesi almak için baflvuruda bulunur. Genel bütçe kapsam›ndaki idare ise merkezinin veya liman veya hava meydan›n›n bulundu¤u yer vergi dairesine baflvurmak suretiyle istisna belgesini (EK: 10) al›r. ‹stisnadan sadece KDV mükellefleri ile genel bütçeli idareler yararlanabilece¤inden vergi daireleri taraf›ndan KDV mükellefi veya genel bütçe kapsam›nda olmayan idare, kifli, kurum ve kurulufllar ad›na istisna belgesi düzenlenemez. Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin bir örne¤i mükellef taraf›ndan hizmeti sunanlara verilir ve istisna kapsam›nda ifllem yapmas› talep edilir. Bu belge sat›c›lar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren al›fllar›n istisna kapsam›nda al›nabilmesi için istisna belgesinin revize ettirilmesi gerekir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Tek sat›c›dan al›nan proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan birden fazla mal ve hizmete iliflkin harcamalar listeye tek sat›r olarak girilebilir. Birden fazla binde 5'lik toplu sat›r yaz›labilir. Bu flekilde toplu yaz›lacak sat›rlarda yer alan tutarlar›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. Arkan & Ergin Member of JPA International 166 ‹stisna kapsam›ndaki mallar›n ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. ‹stisna belgesindeki istisna kapsam›nda ithal edilen mala iliflkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi taraf›ndan bu bölüm de onaylan›r. 6.3. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 309 kod numaral› sat›r arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutar›, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere iliflkin al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmal›d›r. ‹stisna kapsam›nda mal ve hizmet alan mükellef/idare, istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. 6.4. ‹ade Liman ve hava meydanlar›na ba¤lant› sa¤layan demiryolu hatlar› ile limanlar ve hava meydanlar›n›n inflas›, yenilenmesi ve geniflletilmesi faaliyetlerinden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r. • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi dairesinden al›nan istisna belgesinin örne¤i ile kendisi taraf›ndan ilgili mal ve hizmete iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i 6.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. 6.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktar›na bak›lmaks›z›n vergi Arkan & Ergin Member of JPA International 167 inceleme raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 6.5. Müteselsil Sorumluluk Uygulamas› ‹stisnadan yararlanmak isteyen mükellefler, vergi dairesinden alacaklar› belgeyi teslim veya hizmeti yapacak olan sat›c›/yüklenici mükellefe ibraz etmelidir. Bu belge olmadan istisna uygulanmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yap›lan al›c› da müteselsilen sorumludur. Kendisine, teslim veya hizmetin istisna kapsam›na girdi¤ini gösteren belge ibraz edilen sat›c›/yüklenici mükelleflerce, baflka bir flart aramadan istisna kapsam›nda ifllem yap›l›r. Daha sonra ifllemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen flartlar› bafltan tafl›mad›¤› ya da flartlar›n daha sonra ihlal edildi¤inin tespiti halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ile buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsam›nda teslim veya hizmet yap›lan al›c›dan aran›r. Sat›c›n›n iade talebi ise istisna kapsam›nda ifllem yapm›fl gibi de¤erlendirilir. 7. Ulusal Güvenlik Amaçl› Teslim ve Hizmetlere ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/f) maddesiyle, Milli Savunma Bakanl›¤›, Jandarma Genel Komutanl›¤›, Sahil Güvenlik Komutanl›¤›, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤›, Milli ‹stihbarat Teflkilat› Müsteflarl›¤›, Emniyet Genel Müdürlü¤ü ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlü¤üne milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçlar› için uçak, helikopter, gemi, denizalt›, tank, panzer, z›rhl› personel tafl›y›c›, roket, füze ve benzeri araçlar, silah, mühimmat, silah malzeme, teçhizat ve sistemleri ile bunlar›n araflt›rmagelifltirme, yaz›l›m, üretim, montaj, yedek parça, bak›m-onar›m ve modernizasyonuna iliflkin olarak yap›lan teslim ve hizmetler ve bu teslim ve hizmetleri gerçeklefltirenlere bu kapsamda yap›lacak olan, miktar› ve nitelikleri yukar›da say›lan kurulufllarca onaylanan teslim ve hizmetler KDV'den istisna edilmifltir. Bu istisnan›n uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da tespit edilmifltir. 7.1. Kapsam Bu istisna; • Millî Savunma Bakanl›¤›, • Jandarma Genel Komutanl›¤›, • Sahil Güvenlik Komutanl›¤›, • Savunma Sanayii Müsteflarl›¤›, • Milli ‹stihbarat Teflkilat› Müsteflarl›¤›, • Emniyet Genel Müdürlü¤ü, • Gümrük Muhafaza Genel Müdürlü¤üne (bu kurum ve kurulufllar sonraki bölümlerde “Ulusal Güvenlik Kurulufllar›” olarak adland›r›lacakt›r.) afla¤›da belirtilen mal teslimleri ile hizmet ifalar›nda uygulanabilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 168 Bu kurulufllara istisna kapsam›nda mal teslimi ya da hizmet ifas›nda bulunmay› taahhüt eden mükelleflere (yüklenicilere) kapsam ve niteli¤i ulusal güvenlik kurulufllar› taraf›ndan onaylanacak mal teslimleri ile hizmet ifalar›nda da istisna uygulan›r. ‹stisna kapsam›na, ulusal güvenlik kurulufllar›na; • Uçak, helikopter, gemi, denizalt›, tank, panzer, z›rhl› personel tafl›y›c›, roket, füze ve benzeri araç ve silahlar ile bunlar›n oluflturdu¤u sistemlerin teslimi, • Bu araç, silah ve sistemlere iliflkin mühimmat, teçhizat, yedek parça ve eklentilerinin teslimi, • Yukar›da belirtilen araç, silah ve sistemlerin ar-ge, yaz›l›m, üretim, montaj, tadil-bak›monar›m ve modernizasyonuna iliflkin mal teslimi ve hizmet ifalar›, girmektedir. Bu çerçevede söz konusu araç, silah ve sistemlerin temini kapsam›nda al›nan e¤itim hizmetleri de istisnadan yararlan›r. Ayn› flekilde, idari ve hizmet araçlar› d›fl›nda kalan muharebe ve taktik harekâtla ilgili savunma gereksinmelerini karfl›lamak üzere, özel olarak muharebe için imal edilen z›rhl› veya z›rhs›z, silahl› veya silahs›z motorlu araçlar›n teslimleri de istisna kapsam›nda mütalaa edilir. Ulusal Güvenlik Kurulufllar›na sadece yukar›da belirtilen kapsamdaki teslim ve hizmetlerde istisna uygulanabilecek, bu kurulufllar›n di¤er harcamalar› genel hükümler çerçevesinde vergiye tabi olacakt›r. Buna göre, ulusal güvenlikle ilgili kurulufllar›n yemek, giyecek, hizmet binas›, her türlü büro malzemesi, mefruflat, k›rtasiye, bentte say›lanlar d›fl›ndaki araç al›mlar›, tafl›ma iflleri, istisna kapsam›na girmeyen iktisadi k›ymetlerin imal, infla, tadil, bak›m, onar›m harcamalar› ve benzeri al›mlar istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. 7.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› 7.2.1. Ulusal Güvenlik Kurulufllar›na Do¤rudan Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde Ulusal güvenlik kurulufllar›na istisna kapsam›nda do¤rudan teslim ve hizmet ifas›nda bulunan yükleniciler taraf›ndan, düzenleyecekleri faturada bu Tebli¤in (II/B-7.1.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde istisna uygulanarak ifllem yap›l›r. Faturada istisna kapsam›na girmeyen ifllemler de bulunuyorsa, istisna olan ifllemler ayr›ca gösterilir. Bu mal ve hizmetleri alan ulusal güvenlik kurulufllar› faturay› düzenleyen yükleniciye istisna kapsam›nda yap›lan ifllemin belgelenmesi amac›yla (EK: 11A)'da yer alan yetkili birim amirinin mühür ve imzas›n›n tatbik edilece¤i bir belge verilir. Bu yaz›da mükellefin kimlik bilgileri ile faturan›n tarih ve numaras›na yer verilerek, fatura muhteviyat› mal ve hizmetlerin, 3065 say›l› Kanunun (13/f) maddesi gere¤ince KDV'den müstesna oldu¤u belirtilir. Bu belge 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak yüklenici taraf›ndan saklan›r ve gerekti¤inde yetkililere ibraz edilir. ‹stisna kapsam›na giren mallar›n ulusal güvenlik kuruluflu taraf›ndan 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) Arkan & Ergin Member of JPA International 169 maddesi kapsam›nda istisna olarak ithal edilmek istenmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine hitaben düzenlenir. 7.2.2. Yüklenici Firmalara Yap›lacak Teslim ve Hizmetlerde Yüklenicilere yap›lan, kapsam ve niteli¤i ilgili ulusal güvenlik kuruluflu taraf›ndan onaylanan mal teslimleri ile hizmet ifalar› da istisna kapsam›ndad›r. Yüklenicilere yap›lan teslim ve hizmetlerde istisna uygulamas›, afla¤›daki flekilde yürütülür. Yüklenici firmalar›n (yurtd›fl›nda yerleflik olanlar dâhil), istisna kapsam›ndaki al›mlar›nda ulusal güvenlik kuruluflu ile imzalanan sözleflme esas al›n›r. Yükleniciler taraf›ndan ulusal güvenlik kuruluflu ile imzalad›klar› sözleflmeye dayanarak yap›lacak teslim ve hizmetlerin üretiminde kullanacaklar› mal ve hizmetleri cinsi ve ölçü birimi (adet, ton, kg, m2, vb.) itibar›yla bir listede toplan›r ve ulusal güvenlik kuruluflunun onay›na sunulur. Ulusal güvenlik kuruluflu bu listeyi, nihai mal veya hizmetin üretimine yönelik olarak sarf edilecek mal ve hizmetlerden oluflup oluflmad›¤› bak›m›ndan inceleyerek ve üzerinde gerek duydu¤u de¤ifliklikleri yaparak örne¤i (EK: 11B)'de yer alan biçimde onaylar. ‹stisna kapsam›nda temin edilecek mal ve hizmetleri gösteren bu liste, projenin yürütülmesinde ortaya ç›kan geliflmeler/ihtiyaçlar (sözleflme de¤iflikli¤i, yeni mallara ihtiyaç duyulmas› vb. sebepler) çerçevesinde ve al›c› ulusal güvenlik kuruluflunun öngördü¤ü zaman dilimleri içinde de¤ifltirilebilir. De¤ifliklik listeleri, önceki liste bilgilerini içerecek flekilde tanzim olunur. Ulusal güvenlik kuruluflu taraf›ndan ayr›ca onaylad›¤› listedeki mal ve hizmetlerin KDV'den müstesna olarak temin edilebilmesi için örne¤i (EK: 11C)'de yer alan, yetkili birim amirinin mühür ve imzas›n›n tatbik edilece¤i belge düzenlenerek yüklenicilere verilir. Bu belge 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak yüklenici mükellef taraf›ndan saklan›r ve gerekti¤inde yetkililere ibraz edilir. Yüklenici kurulufl, mal ve hizmet al›mlar› s›ras›nda ulusal güvenlik kuruluflu taraf›ndan kendisine verilen istisna belgesi ile onayl› listenin (ilgili bölümü firma kaflesi tatbik edilen ve yetkilileri taraf›ndan imzalanan) bir örne¤ini sat›c› mükellefe ibraz eder. Sat›c›, yüklenici firma ad›na düzenleyece¤i faturaya söz konusu belgenin tarih ve say›s›n› da yazmak suretiyle teslim ve hizmet bedeline KDV uygulamaz. Yüklenici kuruluflun onayl› listede yer alan mallar› ithal etmesi halinde ise istisna belgesi ile onayl› listenin (ilgili bölümünün firma kaflesi tatbik edilmifl ve yetkilileri taraf›ndan imzalanm›fl) bir örne¤i gümrük idaresine verilerek söz konusu ithalat›n KDV uygulanmadan gerçekleflmesi sa¤lan›r. Öte yandan, yüklenici kurulufllar ithal ettikleri ve onayl› listede yer alan hizmetler için baflkaca bir iflleme gerek olmaks›z›n sorumlu s›fat›yla KDV hesaplamaz. Yüklenici firma taraf›ndan teslim edilecek mal›n aynen sat›n al›nmak veya ithal edilmek suretiyle Arkan & Ergin Member of JPA International 170 ulusal güvenlik kurulufluna tesliminde de bu bölüm kapsam›nda ifllem tesis edilir. Bu kapsamda ifllem yap›labilmesi için yükleniciye düzenlenen ayn› faturada yer alan istisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutarlar› toplam›n›n 10.000 TL ve daha fazla olmas› gerekir. Bu s›n›r ithalat ifllemleri bak›m›ndan geçerli de¤ildir. Listede yer alsa dahi bu tutar›n alt›ndaki al›mlar ile Tebli¤in (II/B-10.) bölümünde belirtilen alt s›n›r›n alt›nda kalan ithalat ifllemlerinde istisna uygulanmaz. 7.3. Bildirim Zorunlulu¤u Yüklenicilerin, ulusal güvenlik kuruluflunun onaylad›¤› listeyi (EK: 11B) onay tarihini içine alan vergilendirme dönemine iliflkin beyanname verme süresi içinde ve her halükarda bu liste kapsam›nda al›m yapmadan önce elektronik ortamda Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na göndermeleri zorunludur. Yüklenicilere istisna kapsam›nda mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunan sat›c›lar, bu sat›fllara ait bilgileri ilgili dönemde, elektronik ortamda verilen KDV beyannamesi (e-beyanname) ekinde yer alan form (EK: 11D) ile Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na elektronik ortamda intikal ettireceklerdir. ‹stisna kapsam›ndaki ifllemlerini bu form ile Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirmeyen mükelleflerin KDV iade talepleri kabul edilmez. 7.4. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin gerçekleflti¤i döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 310 kod numaral› “Ulusal güvenlik amaçl› teslim ve hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" alan›na istisnaya konu teslim ve hizmetlerin bedeli, "Yüklenilen KDV" alan›na bu teslim ve hizmetlere iliflkin al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" alan›na “0” yazmal›d›r. Yüklenici firmalar, ulusal güvenlik kurulufllar› taraf›ndan kendilerine verilen belgenin bir örne¤i (EK: 11A) ile sat›fl faturalar›n›n fotokopilerini veya fatura muhteviyat› bilgileri içeren onayl› bir listeyi ilgili dönem beyanname verme süresi içinde bir dilekçe ekinde ba¤l› olduklar› vergi dairesine verirler. Yüklenicilere istisna kapsam›nda mal teslim eden mükellefler ise Tebli¤in (II/B-7.3.) bölümünde belirtilen bildirimi yaparak, istisna kapsam›nda yap›lan ifllemi tevsik edeceklerdir. 7.5. ‹ade Ulusal güvenlik kurulufllar›na bu bölüm kapsam›nda do¤rudan yap›lan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aranmaktad›r: • Standart iade talep dilekçesi Arkan & Ergin Member of JPA International 171 • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Ulusal güvenlik kuruluflundan al›nan belgenin onayl› örne¤i (EK: 11A) Ulusal güvenlik kurulufllar›na teslimde bulunan yüklenici firmalara yap›lan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde ise afla¤›daki belgeler aranmaktad›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Ulusal güvenlik kuruluflunca yüklenici kurulufla verilen istisna belgesi ve eki listenin onayl› örne¤i (EK: 11C, EK: 11B) • Örne¤i Tebli¤ ekinde yer alan “3065 say›l› KDV Kanununun (13/f) Maddesi Kapsam›nda Yüklenici Firmalara Yap›lan Teslim ve Hizmetlere Ait Liste” (EK: 11D) KDV Beyannamesi ekinde verilmifl olmal›d›r 7.5.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 7.5.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 7.6. Müteselsil Sorumluluk Yüklenici firmalar›n, ulusal güvenlik kuruluflu taraf›ndan onaylanan miktardan daha fazla mal veya hizmeti istisna kapsam›nda ald›klar› ya da ald›klar› mal veya hizmeti istisna kapsam› d›fl›ndaki bir ifllemde kulland›klar› tespit edildi¤i takdirde, al›flta ödenmeyen KDV ile buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlar yüklenicilerden aran›r. 8. Baflbakanl›k Merkez Teflkilat›na Yap›lacak Araç Teslimlerinde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (13/g) maddesiyle; 6/6/2002 tarihli ve 4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) say›l› listede yer alan mallar›n, Baflbakanl›k merkez teflkilat›na teslimi KDV'den istisna edilmifltir. Arkan & Ergin Member of JPA International 172 Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 8.1. Kapsam 4760 say›l› Kanuna ekli (II) say›l› listede yer alan araçlar›n, Baflbakanl›k merkez teflkilat›na tesliminde KDV hesaplanmaz. Ancak, söz konusu araçlar›n Baflbakanl›¤a ba¤l›, ilgili, iliflkili kurul, kurum veya kurulufllara teslimi, genel esaslar çerçevesinde vergilendirilir. Di¤er taraftan, 4760 say›l› Kanuna ekli (II) say›l› listede yer alan mallar›n Baflbakanl›k merkez teflkilat› taraf›ndan ithali de KDV'den istisnad›r. 8.2. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan ifllemler, teslimin yap›ld›¤› döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 319 kod numaral› “Baflbakanl›k Merkez Teflkilat›na Yap›lan Araç Teslimleri” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazmal›d›r. 8.3. ‹ade Mükelleflerin 4760 say›l› Kanuna ekli (II) say›l› listede yer alan araçlar›, Baflbakanl›k merkez teflkilat›na tesliminden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aranmaktad›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi 8.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 8.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM tasdik raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre Arkan & Ergin Member of JPA International 173 yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. 9. Ürün Senetlerinin ‹htisas/Ticaret Borsalar› Arac›l›¤›yla ‹lk Teslimi 9.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (13/¤) maddesi ile 5300 say›l› Tar›m Ürünleri Lisansl› Depoculuk Kanununa27 göre düzenlenen ürün senetlerinin, ihtisas/ticaret borsalar› arac›l›¤›yla ilk teslimi KDV'den istisna edilmifltir. Buna göre, lisansl› depoya konulan ürünlerin ihtisas/ticaret borsalar›nda, kendilerini temsil eden ürün senetleri arac›l›¤›yla ilk teslimlerinde KDV hesaplanmaz. Söz konusu düzenleme, tam istisna mahiyetinde oldu¤undan, KDV mükellefiyeti bulunan ürün sahipleri taraf›ndan bu teslimle ilgili olarak yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarlar› mükelleflere talepleri do¤rultusunda iade edilebilir. 9.2. ‹ade Lisansl› depoya koyduklar› ürünleri temsil eden ürün senetlerini ihtisas/ticaret borsalar›nda devretmek suretiyle bu ürünlerin ilk teslimini yapan KDV mükelleflerinin, istisna kapsam›ndaki bu ifllemlerine yönelik iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • Ürünü temsil eden ürün senedinin bir örne¤i ile bu ifllemin “ilk teslim” oldu¤unu tevsik etmek üzere ihtisas/ticaret borsalar›ndan al›nacak yaz› • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi 9.2.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n ve vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmaks›z›n yerine getirilir. 9.2.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 2717.02.2005 tarihli ve 25730 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 174 10. ‹stisna Uygulamalar›nda Alt S›n›r 3065 say›l› Kanunun 13 üncü maddesinin son f›kras› uyar›nca, 213 say›l› Kanunun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili y›lda uygulanmakta olan haddi, istisna uygulamas›nda asgari tutar olarak belirlemeye ve belirlenen bu tutar› iki kat›na kadar art›rmaya, s›f›ra kadar indirmeye Bakanlar Kurulu, istisna kapsam›na girecek teslim ve hizmetleri tan›mlamaya, istisnaya iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir. Bakanlar Kurulunca bu yetki, 2004/8127 say›l› Kararname28 ile kullan›larak, 3065 say›l› Kanunun 13 üncü maddesinde say›lan istisnalar›n uygulanmas›nda alt limit, KDV hariç 100 TL olarak tespit edilmifltir. Bu düzenleme uyar›nca, 13 üncü maddede say›lan istisnalar kapsam›na giren ifllemler dolay›s›yla düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen ifllem bedelinin KDV hariç tutar›n›n 100 TL'nin alt›nda olmas› halinde bu ifllemlerde istisna uygulanmaz ve genel esaslar çerçevesinde KDV hesaplan›r. KDV hariç ifllem bedelinin 100 TL ve daha fazla olmas› halinde bedelin tamam› için istisna kapsam›nda ifllem yap›l›r. K›s›m k›s›m mal teslimi veya hizmet yap›lmas› mutat olan veya bu hususlarda anlafl›lan durumlarda faturan›n bafllang›çta toplam bedel üzerinden düzenlenmesi ve fatura tutar›n›n da KDV hariç 100 TL'yi geçmesi durumunda istisna uygulanabilir. Ayn› belgede istisna kapsam›na giren birden fazla ifllemin yer almas› ve bunlar›n toplam›n›n KDV hariç 100 TL ve daha fazla olmas› halinde de istisna kapsam›nda ifllem yap›l›r. Ayn› belgede istisna kapsam›na giren ve girmeyen ifllemlerin birlikte yer almas› halinde ise her bir ifllem, tür ve tutar itibar›yla faturada ayr› ayr› gösterilir, istisna kapsam›na giren ifllemlere ait bedeller toplam›n›n KDV hariç 100 TL ve daha fazla olmas› halinde, sadece istisna kapsam›na girmeyen ifllem bedellerinin toplam› üzerinden KDV hesaplan›r. C. TAfiIMACILIK ‹ST‹SNASI 1. Transit ve Türkiye ile Yabanc› Ülkeler Aras›nda Yap›lan Tafl›mac›l›k ‹fllerinde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (14/1) inci maddesi ile transit ve Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ifllerinde Bakanlar Kurulu taraf›ndan belirlenecek tafl›ma iflleri vergiden istisna edilmifltir. Kanunun (14/2) maddesi uyar›nca söz konusu istisna, ikametgâh›, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayan mükelleflere, bir di¤er ifade ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlar›na göre dar mükellefiyete tabi gerçek ve tüzel kiflilere karfl›l›kl› olmak flart›yla uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 2803.12.2004 tarihli ve 25659 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 175 Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 1.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (14/1) inci maddesinde Bakanlar Kuruluna verilen yetkiye dayan›larak yay›mlanan 84/8889 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›29 ile transit ve Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda deniz, hava, karayolu ve demiryolu ile yap›lan yük ve yolcu tafl›ma ifllemleri KDV'den istisna edilmifltir. ‹stisna kapsam›na; • Yabanc› bir ülkede bafllay›p Türkiye'den geçerek yabanc› bir ülkede sona eren, • Yabanc› bir ülkede bafllay›p Türkiye'de sona eren, • Türkiye'de bafllay›p yabanc› bir ülkede sona eren, tafl›ma iflleri girmektedir. ‹stisna kapsam›na giren tafl›ma faaliyetlerinin tamam›n›n veya bir k›sm›n›n baflka tafl›mac›lara yapt›r›lmas› halinde, gerek tafl›ma iflini yapt›ran firmaya karfl› muhatap olarak ifli yüklenen organizatör firman›n, gerekse ikinci derece yüklenici olarak fiili nakliyeyi gerçeklefltiren firman›n bu faaliyetleri istisna kapsam›na girdi¤inden, her iki faaliyet için de vergi hesaplanmaz. Ancak ikinci derece yüklenicinin tafl›ma faaliyetinin Türkiye içinde bafllay›p bitmesi halinde, bu ifller KDV'ye tabidir. Örnek: ‹thalatç› (A) firmas›, ithal edece¤i mallar›n Arjantin'den Konya'daki deposuna tafl›nmas› için Türkiye'de mukim (B) firmas› ile anlaflm›flt›r.(B) firmas› mallar›n Arjantin - Mersin liman› deniz yolu ile tafl›mas›n› kendisi yapmakta, Mersin-Konya kara tafl›mas›n› ise (C) firmas›na yapt›rmaktad›r. (B) firmas›n›n, (A) firmas›na Arjantin-Konya tafl›mas›n›n tamam› için düzenleyece¤i faturada KDV hesaplanmayacak, (C) firmas›n›n Mersin-Konya tafl›mas› için (B) firmas›na düzenleyece¤i faturada ise KDV hesaplanacakt›r. (B) firmas› bu tafl›ma nedeniyle yüklendi¤i KDV'yi iade hesaplar›na dahil edebilecektir. Ayr›ca, tafl›ma iflinde kullan›lan arac›n tafl›ma hizmetini gerçeklefltiren mükellefe ait olmas› veya kiralanm›fl olmas›, istisna uygulamas›na engel de¤ildir. Uluslararas› tafl›mac›l›k iflinin Ro-Ro gemileri vas›tas›yla ve dorse (römork) kullan›larak yurtiçi ve yurtd›fl›nda farkl› çekicilerle gerçeklefltirilmesi de mümkündür. Serbest bölgeden yurtd›fl›na veya yurtd›fl›ndan serbest bölgeye yap›lan tafl›malar 3065 say›l› Kanunun 14 üncü maddesi gere¤ince KDV'den istisnad›r. Ancak, serbest bölgeden ülke içindeki herhangi bir noktaya veya ülke içinden serbest bölgeye yap›lan tafl›mac›l›k söz konusu istisna kapsam›na girmemektedir. Yurtiçindeki noktan›n; di¤er bir serbest bölge, gümrüklü saha, gümrük antreposu, gümrüksüz sat›fl ma¤azalar› gibi yerler olmas› tafl›ma iflinin vergiye tabi olmas›n› engellemez. KDV'den istisna edilen uluslararas› tafl›ma ifllerine ait bilet sat›fl› yapan mükelleflerin, bu ifllemlere 2928.12.1984 tarihli ve 18619 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r Arkan & Ergin Member of JPA International 176 iliflkin olarak hesaplad›klar› komisyonlar da tafl›mac›l›k ifli içinde mütalaa edilir ve istisnadan yararlan›r. Bilet sat›fl komisyonunun, acente taraf›ndan tafl›ma firmas›na fatura düzenlemek suretiyle tafl›ma firmas›ndan tahsil edildi¤i durumlarda, komisyon faturas›nda “Uluslararas› tafl›maya ait bilet sat›fl›na iliflkin komisyon oldu¤undan 3065 say›l› KDV Kanununun 14 üncü maddesi gere¤ince KDV hesaplanmam›flt›r.” aç›klamas›na yer verilir ve faturadaki bedel üzerinden KDV hesaplanmaz. Komisyonun, acenteler taraf›ndan bilet veya fatura üzerinde ayr›ca gösterilerek do¤rudan yolcudan tahsil edildi¤i durumda ise bilet, fifl veya fatura üzerinde ayr›ca gösterilen komisyon tutar› üzerinden KDV hesaplanmaz. 1.2. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›ndaki tafl›mac›l›k iflleri, hizmetin tamamland›¤› döneme (yurt d›fl›na yap›lan veya transit tafl›malarda en erken gümrük bölgesinden ç›k›ld›¤› döneme) ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 311 kod numaral› “Uluslararas› tafl›mac›l›k” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu hizmet bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu hizmet dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmal›d›r. 1.3. ‹ade Transit ve Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ifllerinden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Uluslararas› tafl›mac›l›k faaliyetinin yürütülmesi için ilgili mevzuat gere¤ince yetki belgesi al›nmas›n›n zorunlu olmas› halinde, söz konusu belge (Bu belge, belgede de¤ifliklik olmamas› kayd›yla sadece bir defa verilir.) • Tafl›mac›l›k iflinin mahiyetine göre afla¤›da say›lan belgelerden biri; a) Kara Tafl›mac›l›¤›nda; Transit Beyannamesi / TIR Karnesi / Form 302 Belgesi / Kara Manifestosu / Yük Senedi (CMR) / Geçifl Belgesi (Dozvola) /Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluflturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunlar›n gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (asl› veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onayl› örnekleri). TIR karnesinin birinci sayfas›n›n ve Türkiye s›n›r kap›lar›ndan girifl veya ç›k›fllarda bu kap› Arkan & Ergin Member of JPA International 177 Gümrüklerine b›rak›lan nüshas›n›n dip koçan›n›n noterden tasdikli birer fotokopisinin ibraz› da mümkündür. Ayr›ca, uluslararas› tafl›mac›l›k istisnas›n›n belgelendirilmesinde; 85/9449 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›30 ile TIR karnelerini vermeye ve lüzumu halinde bunlar› büyük flehirlerdeki ticaret odalar› kanal› ile tevzi edebilmeye yetkili k›l›nan Türkiye Ticaret Odalar›, Sanayi Odalar› ve Ticaret Borsalar› Birli¤inin TIR ifllemlerini yapmakla görevlendirdi¤i ticaret ve/veya sanayi odalar›nca tasdik edilmifl olan TIR karnesi suretleri de kabul edilir. ‹stisna kapsam›na giren tafl›malarda TIR karnesi kullan›lmas› halinde TIR karnesinin birinci sayfas›n›n ve gümrük kap›lar›nda b›rak›lan nüshas›n›n dipkoçanlar›n›n tasdikli fotokopileri tevsik ifllemi için yeterli say›l›r ve tüm dipkoçan fotokopileri tek sayfa olarak istenmez. b) Deniz ve Havayolu Tafl›mac›l›¤›nda; Deniz veya Hava Manifestosu / Deniz veya Hava Konflimentosu / Transit Beyannamesi / Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluflturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunlar›n gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (asl› veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onayl› örnekleri). c) Demiryolu Tafl›mac›l›¤›nda; Transit Beyannamesi / Uluslararas› Demiryolu Tafl›mac›l›¤› Anlaflmas› kapsam›nda demiryolu ile yap›lan eflya tafl›mas›nda kullan›lan belge(CIV Belgesi) / Topluluk transit rejiminin uygulanabildi¤i yerlerde, bu rejim alt›ndaki demiryolu ile yap›lan tafl›ma ifllemlerinde beyanname yerine kullan›lan belge(CIM Belgesi) / Remiz Bülteni / Özet Beyan veya Özet Beyan Yerine Geçen Belgeler / Özet Beyana Dayanak Oluflturan Tevsik Edici Belge / Transit Refakat Belgesi veya bunlar›n gerekli bilgileri ihtiva eden listesi (asl› veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onayl› örnekleri). ç) Yukar›da say›lan tafl›mac›l›¤›n tevsikine iliflkin belgeler haricinde, Gümrük Yönetmeli¤i'nin31 61 ve 118 inci maddeleri kapsam›ndaki di¤er belgelerin asl› veya noter, gümrük idaresi ya da YMM onayl› örneklerinin ibraz› da mümkündür. Yukar›da say›lan belgeler, yap›lan tafl›ma iflinin uluslararas› tafl›mac›l›k ifli kapsam›nda oldu¤unu ispat etmesi ve gümrük girifl ç›k›fl tarihiyle iliflkilendirilmesi kayd›yla iade taleplerinde tevsik edici belge olarak kabul edilebilir. Bu belgeler gümrük idarelerince onaylanmasa dahi istisna kapsam›nda ifllem yapan mükelleflerin iade taleplerinde tevsik edici belge olarak kabul edilebilir; ancak belgelerin içeri¤i konusunda herhangi bir tereddüt yaflanmas› halinde ilgili gümrük idaresinden bilgi istenilir. d) Organizatörlerde, tafl›may› fiilen yapanlara ait fatura bilgilerini içeren liste ile bunlardan temin edilen tafl›mac›l›¤› tevsik eden yukar›daki belgelere iliflkin bilgileri içeren liste kabul edilir. 1.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu 3011.05.1985 tarihli ve 18751 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 3107.10.2009 tarihli ve 27369 (Mükerrer) say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 178 veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 1.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 2. ‹hraç Mal› Tafl›yan Araçlara Motorin Teslimlerinde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (14/3) maddesiyle; 4054 say›l› Rekabetin Korunmas› Hakk›nda Kanun32 ile 5015 say›l› Petrol Piyasas› Kanunu33 hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulunca belirlenen s›n›r kap›lar›nda 4458 say›l› Gümrük Kanununun ihracat rejimi kapsam›nda yurtd›fl›na ç›kar›lacak eflyay› tafl›yan kamyon, çekici ve so¤utucu ünitesine sahip yar› römorklar›n depolar›na (araçlar›n ve so¤utucu ünitelerin standart yak›t deposu miktarlar›n› aflmamak kayd›yla) yaln›zca yurtd›fl›na ç›k›fllar›nda yap›lacak motorin teslimleri KDV'den istisna edilmifl, istisnan›n uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar›n belirlenmesi konusunda Maliye Bakanl›¤› yetkili k›l›nm›flt›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 2.1. Kapsam ‹stisna, sadece Bakanlar Kurulunca belirlenen s›n›r kap›lar›ndaki gümrüklü sahalarda uygulan›r. ‹stisna kapsam›na, yurtd›fl›na ç›kar›lacak eflyay› tafl›yan kamyon, çekici ve so¤utucu ünitesine sahip yar› römorklar›n depolar›na (araçlar›n ve so¤utucu ünitelerin standart yak›t deposu miktarlar›n› aflmamak kayd›yla) 11 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Genel Tebli¤inde34 belirtilen bayiler taraf›ndan yine ayn› Genel Tebli¤ kapsam›nda yap›lacak motorin teslimleri girmektedir. 11 Seri No.lu ÖTV Genel Tebli¤inin “Tan›mlar” bafll›kl› (1.) bölümünde, söz konusu istisnadan yararlanacak araçlar›n alabilecekleri akaryak›t miktarlar›n› belirleyen standart yak›t deposunun, 4458 say›l› Gümrük Kanununun 167 nci maddesinin (9) numaral› f›kras›n›n (c) bendindeki hüküm kapsam›nda gümrük vergisi istisnas› uygulanan standart depolar›n› ifade etti¤i belirtilmifltir. ‹stisna; Bakanlar Kurulu Kararlar›yla belirlenmifl olan s›n›r kap›lar›nda, ihracat rejimi kapsam›nda yurtd›fl›na ç›kar›lacak olan eflyay› tafl›yan kamyon, çekici ve so¤utucu ünitesine sahip yar› römorklara yap›lacak motorin teslimi, gümrük vergisi istisnas› uygulanan standart yak›t deposu miktar› ile s›n›rl› olarak uyguland›¤›ndan, bu araçlara 4458 say›l› Kanun hükümlerine göre belirlenen standart yak›t deposu miktar›n›n üzerinde yap›lacak olan akaryak›t teslimlerinde istisna uygulanmas› mümkün de¤ildir. Yukar›da belirtilen miktar ve uygulamalarla ilgili olarak 4458 say›l› Kanun ve 4760 say›l› Kanun Arkan & Ergin Member of JPA International 3213.12.1994 tarihli ve 22140 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 3320.12.2003 tarihli ve 25322 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 3407.09.2006 tarihli ve 26282 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 179 uygulamalar› hakk›nda yap›lacak düzenlemeler, söz konusu KDV istisnas› uygulamas› için de geçerlidir. 2.2. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›ndaki teslimler, KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 315 kod numaral› “‹hraç konusu eflyay› tafl›yan kamyon, çekici ve yar› römorklara yap›lan motorin teslimleri” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslimler dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazmal›d›r. 2.3. ‹ade ‹hraç mal› tafl›yan araçlara yap›lan motorin teslimlerinden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • ‹stisna kapsam›nda teslim edilen mallar›n al›fl faturalar› listesi • 11 Seri No.lu ÖTV Genel Tebli¤i ekindeki "‹hraç Mal› Tafl›yan Araçlara Vergiden ‹stisna Motorin Teslimine ‹liflkin Bildirim Formu" nun bir örne¤i 2.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 2.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 180 Ç. D‹PLOMAT‹K ‹ST‹SNALAR 3065 say›l› Kanunun (15/1) inci maddesi ile karfl›l›kl› olmak kayd›yla yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklar›na ve bunlar›n diplomatik haklara sahip mensuplar›na yap›lan teslim ve hizmetler ile uluslararas› anlaflmalar gere¤ince vergi muafiyeti tan›nan uluslararas› kurulufllara ve bunlar›n mensuplar›na yap›lan teslim ve hizmetler vergiden istisna edilmifltir. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 1. Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara Yap›lacak Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 1.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (15/1-a) maddesine göre, karfl›l›kl› olmak kayd›yla, yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklar›na yap›lan teslim ve hizmetler vergiden istisnad›r. Bu hüküm uyar›nca diplomatik temsilcilikler ve konsolosluklara yönelik istisna uygulamas› karfl›l›kl›l›k ilkesi çerçevesinde yürütülmekte, istisna uygulanacak ülkeler ile istisna kapsam›na giren mal ve hizmetler Maliye Bakanl›¤› ile D›fliflleri Bakanl›¤› taraf›ndan müfltereken belirlenmektedir. Temsilcilikler ve konsolosluklara, D›fliflleri Bakanl›¤›nca istisnadan faydalanacaklar› mal ve hizmetleri gösteren bir belge verilir. Karfl›l›kl›l›k ilkesi çerçevesinde asgari harcama limitleri D›fliflleri Bakanl›¤›nca belirlenir ve bu miktar istisna belgesinde belirtilir. Bu belge diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar›n resmi al›mlar› için geçerlidir. Sat›c›lar taraf›ndan, kendilerine ibraz edilen istisna belgeleri incelenerek, sat›n al›nmak istenilen mal ve hizmetlerin istisna kapsam›na girip girmedi¤i tespit edilir, kapsama giren mal ve hizmetlerin sat›fl›na iliflkin olarak düzenlenen faturada KDV hesaplanmaz. Diplomatik temsilcilik veya konsolosluk ad›na düzenlenecek faturada, temsilcilik ad› ve adresi ile istisna belgesinin tarih ve numaras›na ve ayr›ca temsilcilik ad›na al›m yapan›n bilgilerine (ad›-soyad›, adresi, kimlik kart› numaras›) yer verilir. Söz konusu belgede temsilcilik ad›na al›m yapmaya yetkili oldu¤u belirtilenler d›fl›ndakilere istisna kapsam›nda sat›fl yap›lmaz. Yukar›daki aç›klamalar takrir yönteminin uyguland›¤› teslimler için geçerli de¤ildir. 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) maddesine göre yurtiçinde teslimleri KDV'den istisna olan mallar›n ithali de vergiden istisnad›r. Diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar›n resmi kullan›m› için iktisap edece¤i mallar›n D›fliflleri Bakanl›¤›nca verilecek belgede aç›kça belirtilmesi flart›yla yurt içinden sat›n al›nmas› veya do¤rudan elçilik taraf›ndan ithali KDV'den istisnad›r. ‹stisna belgesinin Arkan & Ergin Member of JPA International 181 sadece ithal edilecek mal için verilmifl olmas› halinde ise yurt içinden sat›n al›nmas› s›ras›nda istisna uygulanmayacakt›r. 1.2. ‹stisnan›n Beyan› Diplomatik istisna kapsam›ndaki ifllemler, ifllemin tamamland›¤› döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 312 kod numaral› “Diplomatik organ ve misyonlara yap›lan teslim ve hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu ifllem bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu ifllemin bünyesine giren KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazmal›d›r. 1.3. ‹ade Yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklar›na yap›lan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan ‹stisna Belgesinin örne¤i • Takrir yöntemi kapsam›ndaki ifllemlerde D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan ‹stisna Belgesinin veya Takrir Belgesinin asl› veya onayl› örne¤i. 1.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 1.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM tasdik raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 182 2. Uluslararas› Kurulufllara Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 2.1. Kapsam 3065 say›l› Kanunun (15/1-b) maddesine göre, uluslararas› anlaflmalar gere¤ince vergi muafiyeti tan›nan uluslararas› kurulufllara ve bunlar›n mensuplar›na yap›lan teslim ve hizmetler vergiden istisnad›r. ‹stisnadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf oldu¤u anlaflmalar gere¤ince vergi muafiyeti tan›nan uluslararas› kurulufllar yararlan›r. Kapsam esas itibar›yla, vergi ba¤›fl›kl›¤› veya ayr›cal›¤›n tan›nd›¤› uluslararas› anlaflmalardaki hükümlere göre belirlenir. Bu kapsamdaki kurulufllara resmi ihtiyaçlar›nda kullanacaklar› mal ve hizmetlerin KDV'den istisna olarak temin edilmesini sa¤lamak amac›yla Maliye Bakanl›¤›n›n görüflü al›nmak suretiyle D›fliflleri Bakanl›¤›nca istisnadan faydalanacaklar› mal ve hizmetleri gösteren KDV/Ö‹V Diplomatik ‹stisna Belgesi verilir. Sat›c›lar taraf›ndan, kendilerine ibraz edilen istisna belgeleri incelenerek, sat›n al›nmak istenen mal ve hizmetlerin istisna kapsam›na girip girmedi¤i tespit edilir, kapsama giren mal ve hizmetlerin sat›fl›na iliflkin olarak düzenlenen faturada KDV hesaplanmaz. Uluslararas› kurulufllar ad›na düzenlenmesi gereken faturada, kuruluflun ad›, adresi, istisna belgesinin tarih ve numaras› ve uluslararas› kurulufl ad›na al›m yapan›n bilgilerine (ad›-soyad›, adresi, kimlik kart› numaras›) yer verilir. Söz konusu belgede uluslararas› kurulufl ad›na al›m yapmaya yetkili oldu¤u belirtilenler d›fl›ndakilere istisna kapsam›nda sat›fl yap›lmaz. Ayr›ca, istisnadan yararlanmak isteyen kurulufllar›n uluslararas› bir temsilcisi niteli¤inde olmay›p sadece söz konusu kurulufllar›n bir üyesi niteli¤inde olmalar› durumunda da istisna uygulanmaz. Takrir yöntemi uygulanan teslimler için yukar›daki aç›klamalar geçerli de¤ildir. 2.2. Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› Müflterek Enfrastrüktür Programlar› Gere¤ince Türkiye'de Yap›lacak ‹nfla ve Tesis ‹fllemlerine ‹liflkin ‹stisna Uygulamas› 20/12/1985 tarihli ve 85/10191 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›nda35, Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› Müflterek Enfrastrüktür Programlar› gere¤ince Türkiye'de yap›lacak tesislerin etüt, proje ve inflas›na iliflkin olarak Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat›na veya onun nam›na yetkili makamlara yap›lan teslim ve hizmetlerin KDV'den istisna oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Uluslararas› anlaflma hükümleriyle kendilerine istisna veya muafiyet tan›nan kurulufllar›n, ilgili uluslararas› anlaflmaya at›fta bulunarak sat›n alacaklar› mal ve hizmetlere KDV uygulanmamas›n› bir yaz› ile talep etmeleri ve bu yaz›ya istinaden mal teslim eden veya hizmet yapan kurulufllar›n faturalar›nda KDV'yi ayr›ca göstermemeleri gerekmektedir. Buna göre, Kuzey Atlantik Teflkilat› Müflterek Enfrastrüktür Program› gere¤ince Türkiye'de yap›lacak Arkan & Ergin Member of JPA International 3512.03.1986 tarihli ve 19045 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 183 tesislerin etüt, proje ve inflas›na iliflkin olarak Kuzey Atlantik Teflkilat› veya onun nam›na 26/7/1971 tarihli ve 7/2864 say›l› Kararnamede belirtilen yetkili makamlara, sat›c›lar veya müteahhitler taraf›ndan yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›nda, bu makamlar taraf›ndan resmi ihtiyaçlar›nda kullan›laca¤› yaz›l› olarak belirtilen mal ve hizmetler için düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. 2.3. Türkiye ile Amerika Birleflik Devletleri Aras›nda Vergi Muafiyetleri Anlaflmas› Gere¤ince, Ortak Savunma Amac›yla Yap›lan Mal ve Hizmet Al›mlar›nda ‹stisna Uygulamas› 30/6/1954 tarihli ve 6426 say›l› Kanunla36 onaylanan 23/6/1954 tarihli Türkiye ile Amerika Birleflik Devletleri Aras›nda Vergi Muafiyetleri Anlaflmas›n›n 8 inci maddesi ile ekinin 16 nc› maddesinde; Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleflik Devletleri Hükümetlerinin, Anlaflmada belirtilen ve Anlaflman›n amac›na uygun düflen Türk vergi, resim ve harçlar› ile daha sonra ihdas edilecek benzer mahiyetteki vergi, resim ve harçlar›n, ortak savunma harcamalar›na yans›t›lmamas› için münasip bir muafiyet sa¤lanmas› hususunda usul belirlemeleri öngörülmüfl, bu hükümlere dayan›larak 22/4/1992 tarihli ve 92/2958 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›37 ile anlaflma kapsam›na KDV de dahil edilmifltir. Buna göre, ortak savunma amac›yla Amerika Birleflik Devletlerine veya onun nam›na hareket eden yetkili makamlara sat›c›lar veya müteahhitler taraf›ndan yap›lan mal teslimi ve hizmet ifalar›nda, sözü edilen anlaflma kapsam›ndaki ihtiyaçlarda kullan›laca¤› yetkili makamlar taraf›ndan yaz›l› olarak belirtilen mal ve hizmetler için düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. ABD veya onun nam›na hareket eden yetkili makamlarca ortak savunma amac›yla kullan›lmak üzere sat›n al›nacak mal ve hizmetlerin sat›c›lar›na verilmek üzere, Tebli¤ ekinde örne¤i yer alan belge (EK: 12) kullan›l›r. Öte yandan, ayn› Anlaflma'n›n 6 nc› maddesinde “‹flbu Anlaflma hükümleri, fertler taraf›ndan yap›lan masraflara tesir etmeyece¤i gibi, iflbu Anlaflma çerçevesine girmekle beraber mübayaa ve ihaleye selahiyetli bir memur veya Amerika Birleflik Devletleri taraf›ndan veya onun nam›na mukavele akdine usulüne uygun olarak yetkili k›l›nm›fl di¤er bir flah›s taraf›ndan akdedilmifl bir mukaveleye dayanmayan küçük masraflara da tatbik olunmayacakt›r.” hükmü yer ald›¤›ndan, ABD'nin resmi kurumlar›na söz konusu iflleme iliflkin yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifas› ile ilgili olarak flah›slara yönelik harcamalar›n KDV den istisna tutulmas› mümkün de¤ildir. 2.4. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan ifllemler, ifllemin tamamland›¤› döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 313 kod numaral› “Uluslararas› kurulufllara yap›lan teslim ve hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu ifllem bedeli, "Yüklenilen KDV" 36 06.07.1954 tarihli ve 8747 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 37 21.05.1992 tarihli ve 21234 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r Arkan & Ergin Member of JPA International 184 sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazmal›d›r. 2.5. ‹ade Uluslararas› kurulufllara yap›lan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan ‹stisna Belgesi veya uluslararas› kurulufllar›n resmi talep yaz›s› veya yetkili kurulufl ‹stisna Belgesi örne¤i • Takrir yöntemi kapsam›ndaki teslimlerde D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan ‹stisna Belgesinin veya Takrir Belgesinin asl› veya onayl› örne¤i. 2.5.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 2.5.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 3. Yabanc› Devletlerin Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluk Mensuplar› ile Uluslararas› Kurulufl Mensuplar›na Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3.l. Kapsam ‹stisna kapsam›na; • Karfl›l›kl› olmak kayd›yla, yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar›n vergi muafiyetine sahip diplomatik misyon fleflerine, diplomasi memurlar›na, konsolosluklarda görevli misyon fleflerine ve meslekten konsolosluk memurlar›na, • Karfl›l›kl› olmak kayd›yla servis pasaportu hamili olan ve D›fliflleri Bakanl›¤›nca II. s›n›f kimlik kart› verilen teknik ve idari personeline, • Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf oldu¤u uluslararas› anlaflmalar gere¤ince vergi muafiyeti Arkan & Ergin Member of JPA International 185 tan›nan uluslararas› kurulufllar›n söz konusu anlaflmada personeline yönelik istisna hükmü olmas› kayd›yla bunlar›n mensuplar›na, yap›lan ve bedeli KDV dahil en az 50 TL olan (veya karfl›l›kl›l›k ilkesi çerçevesinde tespit edilen daha yüksek alt limit) teslim ve hizmetler girmektedir. Elektrik, su ve telekomünikasyon harcamalar›nda 50 TL flart› aranmaz. Devletleraras› konsolosluk iliflkilerini düzenleyen 24/4/1963 tarihli Viyana Sözleflmesi ile konsolosluk kavram› meslekten konsolosluk ve fahri konsolosluk olarak ikiye ayr›lm›fl ve “Fahri Konsolosluk ve Memurlar›”na iliflkin III. Bölümde, bu s›fat› haiz kifli ya da kurumlar›n yararlanabilece¤i diplomatik haklar muvazzaf konsolosluk ve memurlar›n›n yararlanabilece¤i haklardan ayr›larak s›n›rlanm›flt›r. Bu nedenle, fahri konsoloslara yap›lan teslim ve hizmetler diplomatik istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. D›fliflleri Bakanl›¤›, karfl›l›kl›l›k ilkesini gözeterek, her ülke itibar›yla geçerli olacak y›ll›k kiflisel harcamalar›n üst s›n›r› ile Türkiye Cumhuriyeti misyon mensuplar›na kiflisel mal ve hizmet al›mlar›nda 50 TL'den yüksek alt limit uygulayan ülke temsilcilik mensuplar› için alt s›n›r› tespit ederek bu miktar› ilgili temsilcili¤e bildirir. D›fliflleri Bakanl›¤›nca, bu tespit uluslararas› kurulufllar›n vergi muafiyetine haiz mensuplar› için de yap›l›r. Kapsam esas itibar›yla, vergi ba¤›fl›kl›¤› veya ayr›cal›¤›n tan›nd›¤› uluslararas› anlaflmalardaki hükümlere göre belirlenir. D›fliflleri Bakanl›¤› taraf›ndan bu bilgiler ülke/uluslararas› kurulufl ve kifli baz›nda Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na da iletilir. Bu bilgilerde herhangi bir de¤ifliklik olmas› halinde bu de¤ifliklikler, D›fliflleri Bakanl›¤› taraf›ndan, uygulaman›n aksamas›na neden olmayacak bir sürede Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. Diplomatik statüyü haiz mensuplar kapsam›na diplomatlar›n efl ve çocuklar› da dahil oldu¤undan, bu kiflilere yap›lan teslim ve hizmetlerde de istisnadan yararlan›labilir. 3.2. ‹stisna Uygulamas› ‹stisna, verginin önce uygulan›p sonra iade edilmesi fleklinde yürütülecek olup, Türkiye'deki diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n vergi muafiyetine sahip mensuplar›, KDV'ye tabi her türlü mal ve hizmeti KDV ödeyerek sat›n al›r. Fatura düzenleme s›n›r›n›n alt›nda kalsa bile bu kapsamdaki sat›fllar için fatura düzenlenmesi zorunludur. Bu çerçevede, diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n vergi muafiyetine sahip mensuplar›na sat›fl yapan KDV mükellefleri, düzenledikleri faturalarda yabanc› misyona tabi kiflinin ad›-soyad›n›, D›fliflleri Bakanl›¤›nca düzenlenen yabanc› misyon personel kimlik kart›n›n numaras›n› veya yabanc›lara mahsus kimlik numaras›n› yazmal›d›r. Bu bilgilerin yer almad›¤› faturalara dayan›larak iade talebinde bulunulamaz. Ancak elektrik, su ve telekomünikasyon harcamalar›na ait belgelerde yabanc› misyon personel kimlik kart›n›n numaras› veya yabanc›lara mahsus kimlik numaras› aran›lmaz. Arkan & Ergin Member of JPA International 186 Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n resmi al›mlar›nda KDV istisna uygulamas› için Tebli¤in (II/Ç-1) ve (II/Ç-2) bölümlerindeki düzenlemeler geçerli oldu¤undan, söz konusu misyonlar›n resmi mal ve hizmet al›mlar›nda istisnadan yararlanmalar› amac›yla D›fliflleri Bakanl›¤›nca düzenlenen “KDV ve Özel ‹letiflim Vergisi Diplomatik ‹stisna Belgesi” ile ifllem tesis edilir. Ayr›ca, mensuplar›n akaryak›t, do¤algaz, motorlu tafl›t ve tafl›nmaz al›mlar›nda takrir yöntemi uygulan›r. 3.3. ‹ade Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n mensuplar›ndan bedeli KDV dahil en az 50 TL (veya karfl›l›kl›l›k ilkesi çerçevesinde tespit edilen daha yüksek alt limit) olan mal ve hizmetlere ait al›fl s›ras›nda ödedikleri KDV'nin iadesini talep edenler; içinde bulunduklar› takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleri itibar›yla gerçekleflen harcamalar›na ait fatura, serbest meslek makbuzu ve benzeri belgeleri, D›fliflleri Bakanl›¤› ile Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›n›n internet sitelerinde örne¤i yer alan bildirim formuna ekleyerek takip eden ayda mensup olduklar› temsilcili¤in belirleyece¤i süre içinde bu temsilcili¤e verirler. Elektrik, su ve telekomünikasyon harcamalar›nda bedel 50 TL'yi geçmese dahi bu harcamalara iliflkin belgeler bu bildirim formuna eklenir. Sa¤l›k harcamalar› ve uçak bilet bedellerine iliflkin faturalar›n, iade hakk› sahibi yabanc› misyonlar, konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n vergi muafiyetine sahip mensuplar›n›n eflleri ad›na düzenlenmesi halinde de iade taleplerinde kullan›lmas› mümkündür. Dolay›s›yla, misyon mensuplar›n›n eflleri ad›na düzenlenen faturalar, karfl›l›kl›l›k sa¤lanan teslim ve hizmet al›mlar› itibar›yla, herhangi bir s›n›rlama olmaks›z›n, iade ifllemlerine konu edilebilir. Bu bölümdeki usul ve esaslara uymad›¤› tespit edilen mükellefler için 213 say›l› Kanun hükümlerine göre gerekli cezai ifllem yap›l›r. ‹ade hakk› sahibi yabanc› misyon mensuplar›n›n, ödeme kaydedici cihaz fifli ibraz etmek suretiyle iade talebinde bulunmas› mümkün de¤ildir. ‹lgililer taraf›ndan harcamalara iliflkin bildirim formlar› doldurulurken, birden fazla sayfadan oluflan faturalar›n birinci sayfadaki numaras› tam olarak yaz›l›r, di¤er sayfalara ait numaralar›n son üç hanesinin aras›na "-" iflareti konularak kaydedilebilir. Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar, mensuplar›ndan ald›klar› bu formlar›, ayn› ay›n sonuna kadar resmi bir yaz› ekinde, bulunduklar› yer Vergi Dairesi Baflkanl›¤›n›n (Vergi Dairesi Baflkanl›¤› bulunmayan illerde Defterdarl›¤›n) yetkilendirdi¤i vergi dairesine intikal ettirirler. Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar, bildirim formlar›n›n vergi dairelerine zaman›nda verilebilmesine yönelik gerekli tedbirleri al›rlar. Formlar›n, vergi dairesine öngörülen süre geçtikten sonra verilmesi/gönderilmesi halinde, de¤erlendirme ve iade ifllemi bir sonraki üç ayl›k dönem itibar›yla yap›l›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 187 ‹çinde bulunulan y›l›n üç ayl›k bir döneminde mal ve hizmet al›mlar›na ait KDV'nin iadesi için form verilmedi¤i veya baz› harcamalar verilen formlara dahil edilmedi¤i takdirde, bu harcamalar›n cari y›l› geçmemek kayd›yla izleyen dönemlerde verilecek formlara dahil edilmesi mümkündür. Misyon mensubunun y›l içinde göreve bafllamas› halinde, yararlanaca¤› istisna tutar› göreve bafllad›¤› ay tam olarak dikkate al›narak k›st olarak hesaplan›r. Örnek: (A) ülkesinin Ankara'daki Büyükelçili¤inde 2012 y›l›n›n Eylül ay›nda göreve bafllayan ve karfl›l›kl›l›k ilkesi çerçevesinde y›ll›k KDV dahil 24.000 Euro karfl›l›¤› TL tutar›nda KDV istisnas›ndan yararlanabilecek bir diplomat›n istisnadan faydalanacak harcama limiti (24.000 / 12 x 4) = 8.000 Euro karfl›l›¤› TL olacakt›r. Görev sürelerini tamamlayarak iade talep dönemleri içinde ülkemizden ayr›lacak olanlar, iade formlar›n›, ayr›ld›¤› tarih itibar›yla bu bölümde belirtilen dönem ve sürelere ba¤l› olmaks›z›n vergi dairesine verebilir, ancak vergi dairesi bu talepleri ait oldu¤u döneme iliflkin di¤er ifllemlerle birlikte de¤erlendirip, sonuçland›r›r. Vergi dairesi, formu veren misyon için D›fliflleri Bakanl›¤›n›n karfl›l›kl›l›k ilkesine göre belirledi¤i y›ll›k harcama s›n›r› çerçevesinde gerçekleflen mal ve hizmet al›mlar› s›ras›nda ödenen KDV'ye iliflkin fatura ve benzeri belgeleri, Tebli¤in bu bölümü ve yukar›daki hususlar çerçevesinde de¤erlendirir. Vergi dairesi iade ifllemlerini, formlar›n intikal etti¤i tarihten itibaren en geç 30 gün içinde sonuçland›r›r ve iade tutar›n› ilgili kiflinin banka hesab›na aktar›r. ‹ade yapmaya yetkili vergi daireleri, elektronik ortamda kendilerine gelen bilgi ve formlarla ka¤›t ortam›nda al›nan form ve di¤er belgeleri karfl›laflt›rmak suretiyle gerekli kontrolleri yaparlar. ‹ade yapmaya yetkili vergi dairelerince, hak sahiplerinden, yabanc› misyon personel kimlik kart› numaras› veya yabanc›lara mahsus kimlik numaras› d›fl›nda ayr›ca vergi kimlik numaras› istenmez. ‹adeye esas olmak üzere vergi dairelerine ibraz edilecek elektrik, su, haberleflme, uçak bileti, e¤itim vb. harcamalara ait fatura as›llar›n› ülkelerine de vermek/göndermek zorunda olan diplomatik misyon mensuplar›, söz konusu belgelerin asl› ile birlikte fotokopilerini de ibraz edebilirler. Bu durumda ilgili vergi dairesince, belgeler üzerinde gerekli kontrol yap›ld›ktan ve fotokopi nüshas›n›n asl›na uygunlu¤u yaz›ld›ktan sonra as›l belgeler ilgililere geri verilir. Harcama belgelerini ülkelerine gönderme zorunlulu¤u bulunanlar›n iade dönemi öncesi ülkelerine göndermek üzere belge as›llar›n›n elçilik yetkilileri taraf›ndan “Asl› gibidir” fleklinde onaylanmas› ve mal/hizmet sat›n al›nan firma/flah›slar›n “Asl› gibidir” fleklinde onaylad›klar› belge örneklerinin ibraz edilmesi halinde de bu belgelerin KDV iadelerine dahil edilmesi mümkündür. Bildirime ekli fatura ve benzeri belgelerin sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge oldu¤u vergi inceleme raporu ile tespit edilmiflse, bu belgelerde gösterilen KDV tutarlar›yla s›n›rl› olmak üzere iade talebi yerine getirilmez. ‹adenin ilgili oldu¤u y›l ile bir önceki y›l içinde haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda vergi inceleme raporu bulunanlardan al›m yap›lm›flsa, bu sat›c›lardan al›nan belgelerde gösterilen KDV tutarlar› ile s›n›rl› olmak üzere, iade talepleri yerine Arkan & Ergin Member of JPA International 188 getirilmez. Söz konusu belgelerin gerçek olup olmad›¤› üç ay içinde vergi dairesince tespit edilir ve olumlu sonuçlanmas› halinde iade yerine getirilir. Yabanc› misyonlar, konsolosluklar ile uluslararas› kurulufllar›n mensuplar› taraf›ndan iadesi talep edilen KDV tutar›, herhangi bir nedenle k›smen veya tamamen iade edilmedi¤i takdirde, vergi dairesince bu durum ivedi olarak gerekçeli bir yaz› ile talep sahibine ve Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. D. ‹THALAT ‹ST‹SNASI 3065 say›l› Kanunun (1/2) nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalat›n›n KDV'nin konusuna girdi¤i, ithalat›n kamu sektörü, özel sektör veya herhangi bir gerçek veya tüzelkifli taraf›ndan yap›lmas›n›n veya herhangi bir flekil ve surette gerçeklefltirilmesinin, özellik tafl›y›p tafl›mad›¤›na bak›lmaks›z›n vergiye tabi olaca¤› belirtilmifltir. Ayn› Kanunun 16 nc› maddesiyle, ithal yolu ile gelen mal ve hizmetlerden bir k›sm› KDV'den istisna edilmifltir. 1. Yurtiçi Teslimleri KDV'den ‹stisna Olan Mal ve Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) maddesi ile bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithalinin, ithalat istisnas›ndan yararlanaca¤› hükmü getirilmifl ve ayn› mahiyetteki ifllemlerin yurt içinde yap›lmas› veya yurtd›fl›ndan ithal edilmesi hallerinde farkl› vergi uygulamalar›n›n önüne geçilmifltir. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1: Külçe alt›n, döviz, para, damga pulu ithal edilmesi halinde, bunlar›n yurtiçi teslimleri Kanunun (17/4-g) maddesine göre vergiden istisna oldu¤u için, ithalat› da KDV'den istisnad›r. Örnek 2: Kanunun (17/4-s) maddesine göre, engellilerin e¤itimleri, meslekleri, günlük yaflamlar› için özel olarak üretilmifl her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlar›n›n teslimi KDV'den istisna oldu¤undan, bunlar›n ithali de KDV'den istisnad›r. Örnek 3: Kanunun (17/1)inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllara bedelsiz olarak yap›lacak her türlü mal teslimi ve hizmet ifalar›, Kanunun (17/2-b) maddesi kapsam›nda KDV'den istisna oldu¤undan, söz konusu teslim veya hizmetlerin yurtd›fl›ndan temin edilmesi durumunda da bu teslim ve hizmetler Kanunun (16/1a) maddesi kapsam›nda KDV'den istisna tutulacakt›r. 2. Gümrük Kanununa Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Eflya 3065 say›l› Kanunun ithalat istisnas›n› düzenleyen (16/1-b) maddesinde Gümrük Kanununun baz› maddelerine at›fta bulunularak, bu maddeler kapsam›na giren mallar›n ithalinin KDV'den müstesna oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Gümrük Kanununun at›fta bulunulan bu maddelerinde, gümrük vergisinden muaf veya müstesna olarak ithal edilecek ve esas itibar›yla gayri ticari nitelik tafl›yan baz› mallar say›lmaktad›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 189 Bu madde hükmüne göre afla¤›da say›lan mallar›n ithalinde KDV uygulanmaz: • Gümrük Kanununun (5/a ve 7 nci f›kralar› hariç olmak üzere) 167 nci maddesinde yaz›l› mallar • Geçici ithalat yoluyla getirilen mallar • Hariçte iflleme rejimi kapsam›ndaki mallar • Geri gelen eflya kapsam›ndaki mallar 2.1. Gümrük Kanununun 167 nci Maddesi Kapsam›nda Yer Alan Mallar Gümrük Kanununun 167 nci maddesinde genel olarak gümrük vergisinden istisna edilen eflyalar aç›klanm›flt›r. Ancak maddenin beflinci f›kras›n›n (a) bendi ile yedinci f›kras›nda kay›tl› eflyalar›n ithali, 3065 say›l› Kanuna göre ithalat istisnas›n›n d›fl›nda b›rak›lm›flt›r. Bu aç›klamalardan anlafl›laca¤› üzere, bir mal›n ithalinin KDV'den müstesna olabilmesi için, dahildeki teslimlerinin vergiden müstesna olmas› veya Kanunun (16/1-b) maddesinde say›lan Gümrük Kanununun ilgili maddeleri kapsam›na girmesi flartt›r. Bu flartlar› tafl›mayan ancak çeflitli mevzuat hükümlerine göre, gümrük vergisine tabi tutulmayan mallar›n ithalinde ise KDV'nin uygulanaca¤› tabiidir. Gerçek kifliler taraf›ndan, gümrük antreposu say›lan gümrüksüz sat›fl ma¤azalar›ndan KDV'den istisna olarak sat›n al›nan mallar›n, Gümrük Kanununun 167 nci maddesinin birinci f›kras›n›n 4 ve 6/a numaral› bentleri kapsam›nda ithali de 3065 say›l› Kanunun (16/1-b) maddesi uyar›nca KDV'ye tabi de¤ildir. 2.2. Geçici ‹thalat Yoluyla Getirilen Mallar Geçici ithalat rejimi, Gümrük Kanununun 128 inci maddesinde, serbest dolafl›ma girmemifl eflyan›n ithalat vergilerinden tamamen ya da k›smen muaf olarak ve ticaret politikas› önlemlerine tabi tutulmaks›z›n, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullan›lmas› ve bu kullan›m s›ras›ndaki ola¤an y›pranma d›fl›nda, herhangi bir de¤iflikli¤e u¤ramaks›z›n yeniden ihrac›na olanak sa¤layan hükümlerin uyguland›¤› rejim olarak tan›mlanm›fl olup, bu rejim ile ilgili aç›klamalara, Gümrük Kanununun 128 ila134 üncü maddelerinde yer verilmifltir. Geçici ithalat rejimi kapsam›nda gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eflyalar›n ithalinde de 3065 say›l› Kanunun (16/1-b) maddesi gere¤ince KDV aranmaz. 2.3. Hariçte ‹flleme Rejimi Kapsam›ndaki Mallar Hariçte iflleme rejimi, Gümrük Kanununun (135/1) inci maddesinde, 144 ila 148 inci maddelerde öngörülen standart de¤iflim sistemine iliflkin hükümler ile 116 nc› madde hükmü sakl› kalmak üzere, serbest dolafl›mdaki eflyan›n hariçte iflleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihrac› ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya k›smi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolafl›ma girifline iliflkin hükümlerin uyguland›¤› rejim olarak tan›mlanm›fl olup, bu rejim ile ilgili aç›klamalara Gümrük Arkan & Ergin Member of JPA International 190 Kanununun 135 ila 149 uncu maddelerinde yer verilmifltir. Hariçte iflleme rejimi kapsam›nda gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eflyalar›n ithalinde de 3065 say›l› Kanunun (16/1-b) maddesi gere¤ince KDV aranmaz. Ancak, serbest bölgeye geçici olarak ihraç edilen eflyan›n iflleme faaliyeti sonucunda elde edilen ifllem görmüfl ürünün bünyesinde, herhangi bir üçüncü ülke menfleli girdi kullan›lmamas› ve iflleme faaliyetinin tamamen iflçilik olmas› durumunda, iflçilik faturas›nda belirtilen k›ymet üzerinden KDV tahsil edilir. ‹thalat›n gerçeklefltirilmesi, hariçte iflleme rejimi çerçevesinde ithali taahhüt edilen ifllem görmüfl ürünün, ithalat rejimi ile gümrük mevzuat›na uygun flekilde gümrük hatt›ndan Türkiye Gümrük Bölgesine giriflini (serbest bölgeler hariç) ifade eder. Hariçte ‹flleme Rejimi çerçevesinde gerçeklefltirilecek ithalat, hariçte iflleme izin belgesi/izin sahibi firma d›fl›nda baflka bir firma taraf›ndan da gerçeklefltirilebilir ve bu durumda ithalat› gerçeklefltirecek kifliye ait bilgiler belgenin/iznin özel flartlar bölümüne kaydedilir. Bu kapsamda ithal edilecek eflyan›n tamam› üzerinden KDV tahsil edilir. 2.4. Geri Gelen Eflya Kapsam›ndaki Mallar 3065 say›l› Kanunun ithalat istisnas›n› düzenleyen (16/1-b) maddesi uyar›nca, ihracat istisnas›ndan faydalan›larak ihraç edilen ancak Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildi¤i flekilde geri gelen eflyada vergi uygulamas› Tebli¤in(II/A-1.1.3.) bafll›kl› bölümündeki aç›klamalara göre yerine getirilir. Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde de geri gelen eflya rejimi aç›klanarak, bu hükümlere uygun olarak geri gelen eflyalar›n vergiden istisna olaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Ancak, Kanunun 169 uncu maddesine göre bu muafiyet, geri gelen eflyan›n ihrac› s›ras›ndaki ayniyeti de¤iflmeden yeniden ithali flart›yla uygulanmaktad›r. 3065 say›l› Kanunun (16/2) nci maddesi, Gümrük Kanununa göre geri gelen eflya d›flar›da bir ameliyeye tabi tutuldu¤u veya asli k›sm›na bir ilave yap›ld›¤› takdirde eflyan›n kazand›¤› de¤er fark›n›n istisnaya dahil olmad›¤› hükmünü içermektedir. Bu çerçevede Gümrük Kanununa göre geri gelen eflya d›flar›da bir ameliyeye tabi tutuldu¤u veya asli k›sm›na bir ilave yap›ld›¤› takdirde eflyan›n kazand›¤› de¤er KDV'ye tabi olur. Buna göre, ithal edilen mal›n gümrük vergisinden muaf olmas› halinde KDV matrah›, sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) de¤eri oldu¤undan, geri gelen eflyan›n kazand›¤› de¤erin vergilendirilmesinde, bu kazan›lan de¤erin geri gelen eflyan›n toplam de¤erine oran›nda sigorta ve navlun bedelinden pay verilmesi gerekmektedir. Öte yandan, 3065 say›l› Kanunun 49 uncu maddesinde; Gümrük Vergisi ve di¤er kanunlar gere¤ince gümrük vergisi teminata ba¤lanarak ifllem gören mallara ait ithalatta KDV'nin de ayn› usule tabi tutulaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, baflta Gümrük Vergisi Kanununun 118 inci maddesi olmak üzere mevzuat hükümleri gere¤ince, gümrük vergisi teminata ba¤lanarak ithal edilen Arkan & Ergin Member of JPA International 191 mallara ait KDV de teminata ba¤lanacakt›r. Ancak, bu flekilde ithal edilen mallar›n KDV'den müstesna olmas› halinde, bu mallar›n ithalinde vergi hesaplanmayaca¤›ndan teminat uygulamas› da söz konusu olmayacakt›r. 3. Baz› Gümrük Rejimlerinin Uyguland›¤› Mallar 3065 say›l› Kanunun (16/1-c) maddesi, Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile serbest bölge ve geçici depolama hükümlerinin uyguland›¤› mallar› vergiden istisna etmifltir. Bu madde hükmü, mal›n tabi oldu¤u rejime göre uygulanan bir istisnay› düzenlemektedir. Gümrük Kanununun 47 ila 50 nci maddelerinde geçici depolama hükümleri, 84 ila 92 nci maddelerinde transit rejimi, 93 ila 107 nci maddelerinde gümrük antrepo rejimi, 152 ila 162 nci maddelerinde ise serbest bölge hükümlerine iliflkin aç›klamalara yer verilmifltir. Yukar›da belirtilen gümrük rejimleri kapsam›ndaki mallar›n yurtd›fl›ndan getirilerek bu yerlere konulmas› ve bu yerlerde teslimi, mal serbest dolafl›ma girmedikçe KDV'den istisnad›r. Öte yandan, gümrük mevzuat› uyar›nca gümrük antreposu say›lan gümrüksüz sat›fl ma¤azalar›n›n gerçeklefltirdikleri mal teslimleri, 3065 say›l› Kanunun (16/1-c) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. E. ‹ND‹R‹M VE ‹ADE HAKKI TANINAN D‹⁄ER ‹ST‹SNALAR 1. Engellilerin Kullan›m›na Mahsus Araç ve Gereçlerin Tesliminde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/4-s) maddesi uyar›nca, engellilerin e¤itimleri, meslekleri, günlük yaflamlar› için özel olarak üretilmifl her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlar›n›n teslimi KDV'den müstesnad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 1.1. Kapsam Münhas›ran engellilerin e¤itimleri, meslekleri, günlük yaflamlar›nda kullanmalar› için özel olarak üretilmifl her türlü araç-gereç (örne¤in; görme engellilerin kulland›klar› baston, yaz› makinesi, kabartma klavye; ortopedik engellilerin kulland›klar› tekerlekli sandalye, ortez-protez gibi cihaz ve araçlar) ile özel bilgisayar programlar› istisna kapsam›nda kabul edilir. Binek otomobili ve di¤er nakil vas›talar›n›n ise sözü edilen “araç-gereç” kapsam›nda de¤erlendirilmesi mümkün de¤ildir. Engelliler d›fl›nda engelli olmayanlar taraf›ndan da kullan›lmas› mümkün olan araç ve gereçlerin teslimi, bu istisna kapsam›nda de¤ildir. ‹stisna, münhas›ran engellilere yap›lan teslimlerle s›n›rl› olmay›p, kapsama giren araç ve gereçlerin Arkan & Ergin Member of JPA International 192 her safhada tesliminde ve ithalinde uygulan›r. ‹stisna kapsam›na giren ifllemler dolay›s›yla yüklenilen vergiler mükellefler taraf›ndan indirim konusu yap›l›r, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde ise iade konusu yap›l›r. Bu istisna uygulamas› kapsam›ndaki ifllemlerden kaynaklanan KDV iade talepleri, Tebli¤in (IV/A) bölümünde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde sonuçland›r›l›r. 1.2. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan ifllemler, teslimin yap›ld›¤› döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 317 kod numaral› “Engellilerin e¤itimleri, meslekleri ve günlük yaflamlar›na iliflkin araç-gereç ve bilgisayar programlar›” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazar. 1.3. ‹ade Engellilerin kullan›m›na mahsus araç-gereç teslimlerinden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi 1.3.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 1.3.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 193 2. Birleflmifl Milletler (BM) ile Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› (NATO) Temsilcilikleri ve Bu Teflkilatlara Ba¤l› Fon ve Özel ‹htisas Kurulufllar› ile ‹ktisadi ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Teflkilat›na (OECD) Resmi Kullan›mlar› ‹çin Yap›lacak Mal Teslimi ve Hizmet ‹falar› ile Bunlar›n Sosyal ve Ekonomik Yard›m Amac›yla Bedelsiz Olarak Yapacaklar› Mal Teslimi ve Hizmet ‹falar›nda ‹stisna 3065 say›l› Kanunun geçici 26 nc› maddesine göre, Birleflmifl Milletler (BM) ile Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› (NATO) temsilcilikleri ve bu Teflkilatlara ba¤l› fon ve özel ihtisas kurulufllar› ile ‹ktisadi ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Teflkilat›na (OECD) resmi kullan›mlar› için yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifalar›, bunlar›n sosyal ve ekonomik yard›m amac›yla bedelsiz olarak yapacaklar› mal teslimi ve hizmet ifalar›, bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifalar› ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifas›; finansmanlar›n›n bu kurulufllar taraf›ndan karfl›lanmas› flart›yla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kurulufllar›n›n Türkiye'deki faaliyetlerinin devam› veya ilgili kurumlara iliflkin uluslararas› anlaflmalar›n yürürlükte bulundu¤u süre içerisinde KDV'den müstesnad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 2.1. Kapsam Finansmanlar› söz konusu maddede belirtilen kurulufllar taraf›ndan karfl›lanmas› flart›yla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kurulufllar›n›n Türkiye'deki faaliyetlerinin devam› veya ilgili kurumlara iliflkin uluslararas› anlaflmalar›n yürürlükte bulundu¤u süre içerisinde; • Birleflmifl Milletler temsilcili¤i, Birleflmifl Milletlere ba¤l› program, fon ve özel ihtisas kurulufllar›n›n resmi kullan›mlar› için yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifalar›, • ‹ktisadi ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Teflkilat›na resmi kullan›mlar› için yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifalar›, • Kuzey Atlantik Antlaflmas› Teflkilat› temsilcilikleri ile bu Teflkilata ba¤l› fon ve özel ihtisas kurulufllar›na resmi kullan›mlar› için yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifalar›, • Yukar›da say›lanlar›n, sosyal ve ekonomik yard›m amac›yla bedelsiz olarak yapacaklar› mal teslimi ve hizmet ifalar› ile bu mal teslimi ve hizmet ifalar› ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifas›, istisnan›n kapsam›na girmektedir. 2.2. ‹stisna Uygulamas› Bu istisnan›n uygulamas›nda, D›fliflleri Bakanl›¤›nca istisnadan yararlanabilecek kurulufllar ad›na düzenlenecek "‹stisna Belgesi" kullan›l›r. Söz konusu belgeyi alan ve KDV istisnas›ndan yararlanmak isteyen kurulufllar, bu belgeyi ibraz ederek resmi ihtiyaçlar›nda kullanacaklar› mal ve hizmetlere KDV uygulanmamas›n› talep ederler. Sat›c›lar taraf›ndan, kendilerine ibraz edilen istisna belgesi incelenerek, mal ve hizmetlerin istisna Arkan & Ergin Member of JPA International 194 kapsam›na girip girmedi¤i tespit edilir, kapsama giren mal ve hizmetlerin sat›fl›na iliflkin olarak düzenlenen faturada KDV hesaplanmaz. Ancak bu kurulufl taraf›ndan verilen istisna belgesi örne¤i 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklan›r. Kanunun geçici 26 nc› maddesinde say›lan kurulufllar ve bunlar›n temsilcilikleri ad›na düzenlenmesi gereken faturada, kurulufl ve temsilcilik ad› ve adresi, istisna belgesinin tarih ve numaras› ile kurulufl ve temsilcilik ad›na al›m yapana iliflkin bilgilere (ad›-soyad›, adresi, kimlik kart› numaras›) yer verilir. 2.3. Beyan Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan ifllemler, KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalarDi¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda, 321 kod numaral› sat›r›nda beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu ifllem bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazar. 2.4. ‹ade Bu bölümde yer alan istisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan ‹stisna Belgesi örne¤i (Takrir yöntemi kapsam›nda akaryak›t, do¤algaz, motorlu tafl›t ve tafl›nmaz tesliminde D›fliflleri Bakanl›¤›ndan al›nan Takrir Belgesinin onayl› örne¤i) 2.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 2.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 195 3. 3996 Say›l› Kanuna Göre Yap-‹fllet-Devret veya 3359 Say›l› Kanun ile 652 Say›l› Kararnameye Göre Kiralama Karfl›l›¤› Yapt›r›lan Projelerde KDV ‹stisnas› 3065 say›l› Kanunun geçici 29 uncu maddesi ile;“8/6/1994 tarihli ve 3996 say›l› Baz› Yat›r›m ve Hizmetlerin Yap-‹fllet-Devret Modeli Çerçevesinde Yapt›r›lmas› Hakk›nda Kanuna38 göre yap-ifllet-devret modeli çerçevesinde gerçeklefltirilecek projeler ve 7/5/1987 tarihli ve 3359 say›l› Sa¤l›k Hizmetleri Temel Kanununun39 ek 7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu taraf›ndan kiralama karfl›l›¤› yapt›r›lmas›na karar verilen sa¤l›k tesislerine iliflkin projeler ve 25/8/2011 tarihli ve 652 say›l› Millî E¤itim Bakanl›¤›n›n Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun Hükmünde Kararnamenin40 23 üncü maddesine göre Bakanl›k taraf›ndan kiralama karfl›l›¤› yapt›r›lmas›na karar verilen e¤itim ö¤retim tesislerine iliflkin projelerden bu maddenin yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce ihale veya görevlendirme ilan› yay›mlanm›fl ancak teklif al›nmam›fl olanlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilan› yay›mlanacak olanlar›n; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yat›r›m döneminde proje kapsam›nda yap›lan mal teslimleri ve hizmet ifalar›” KDV'den istisna edilmifltir. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 3.1. Kapsam 3.1.1. ‹stisnadan Yararlanacak Projeler ‹stisnadan; • 3996 say›l› Kanuna göre yap-ifllet-devret modeli çerçevesinde gerçeklefltirilecek projeler, • 3359 say›l› Kanunun ek 7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu taraf›ndan kiralama karfl›l›¤› yapt›r›lmas›na karar verilen sa¤l›k tesislerine iliflkin projeler, • 652 say›l› Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 üncü maddesine göre Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan kiralama karfl›l›¤› yapt›r›lmas›na karar verilen e¤itim ö¤retim tesislerine iliflkin projeler, yararlan›r. Bu projelerden 4/4/2012 tarihinden (652 say›l› Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 uncu maddesi kapsam›nda Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan kiralama karfl›l›¤› yapt›r›lmas›na karar verilen e¤itim ö¤retim tesislerine iliflkin projelerde 15/6/2012 tarihinden) önce ihale veya görevlendirme ilan› yay›mlanm›fl ancak teklif al›nmam›fl projeler ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilan› yay›mlanacak olanlar kapsama dahildir. 3.1.2. ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler Bu Tebli¤in (II/E-3.1.1.) ayr›m›nda say›lan projelere iliflkin olarak; • Bu projeler kapsam›ndaki ifllerin ihale edilmesi, • Görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere/alanlara proje kapsam›nda inflaata yönelik olarak yat›r›m döneminde yap›lacak teslim ve hizmetler, KDV'den istisna tutulur. 38 13.06.1994 tarihli ve 21959 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 39 15.05.1987 tarihli ve 19461 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 40 14.09.2011 tarihli ve 28054 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 196 Yat›r›m dönemi, söz konusu projelere iliflkin olarak ilgili idare ile yap›lan sözleflmelere göre belirlenir. Yat›r›m dönemi süresinde ortaya ç›kacak de¤ifliklikler(sürenin uzat›lmas› ya da k›salt›lmas› fleklinde), ilgili idare taraf›ndan do¤rudan Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. 3.1.3. ‹stisna Kapsam›na Giren Mal ve Hizmetler ‹stisna, bu Tebli¤in (II/E-3.1.1.) ayr›m›nda belirtilen projeleri üstlenen ana yüklenicilere, do¤rudan bu projelere yönelik olarak yap›lacak teslim ve hizmetler ile ithalat ifllemlerine uygulan›r. Ancak do¤rudan proje ile ilgili olmayan mobilya, mefruflat ve benzeri demirbafllardan projenin bütünleyici parças› olarak kabul edilmeyenler ile binek otomobili, minibüs, otobüs ve benzeri araç al›mlar› istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. ‹stisna kapsam›nda de¤erlendirilmeyen bu al›mlara iliflkin yedek parça, yak›t, tadil, bak›m ve onar›m masraflar› ile idari hizmet birimlerinin tadil, bak›m, onar›m, ›s›tma, ayd›nlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, k›rtasiye, yiyecek, giyecek gibi al›mlar ve temizlik hizmetlerinde de istisna uygulanmaz. 3.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› Bu Tebli¤in (II/E-3.1.1.) ayr›m›nda say›lan projelerden birisini üstlenen ana yüklenici mükellefler, söz konusu projeler kapsam›nda (projeyle ilgili bilgilere de yer vermek kayd›yla) kendilerine yap›lacak teslim ve hizmetlere istisna uygulanmas› talebiyle do¤rudan Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bir yaz› ile müracaat ederler. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›, istisna talebinde bulunan mükellefin, bu projenin ana yüklenicisi konumunda bulunup bulunmad›¤›na, projenin istisna kapsam›na giren projelerden olup olmad›¤›na, yat›r›m döneminin sona erdi¤i tarih ve benzeri hususlara yönelik olarak, projeyi ihale eden ilgili idareden bir yaz› ile bilgi ister. Projeyi ihale eden ilgili idarenin olumlu yaz›s›na istinaden durum mükellefin ba¤l› bulundu¤u Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na/Defterdarl›¤a bildirilir, ilgili Vergi Dairesi Baflkanl›¤› veya Defterdarl›k (EK:13)'teyer alan belgeyi düzenleyerek mükellefe verir. ‹stisna belgesinin ekinde, istisnal› olarak al›nacak mal ve hizmet miktar› ve tutar› yer al›r. Söz konusu istisna belgesi kapsam›nda teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete iliflkin bölümünü fatura tarihi, numaras›, mal veya hizmet miktar› ve tutar›n› belirtmek suretiyle onaylar ve bir örne¤ini al›r. Mal/hizmet teslimi gerçeklefltikçe al›c› ve sat›c› al›m/sat›m bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girer. ‹stisna belgesinin bir örne¤i mükellefler taraf›ndan sat›c›lara verilir ve istisna kapsam›nda ifllem yapmas› talep edilir. Bu belge sat›c›lar taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklan›r. Sat›c› mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas al›nmak suretiyle, iade için gerekli di¤er belgeler de aranarak sonuçland›r›l›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 197 Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde, proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlere iliflkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonras› istisna kapsam›na giren ifllemlerin istisna kapsam›nda al›nabilmesi için vergi dairesine baflvurularak istisna belgesinin de revize edilmesi talep edilir. ‹stisna belgesi projede öngörülen süreyle s›n›rl› olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir. Ayn› sat›c›dan yap›lan birden fazla mal ve hizmet al›m›na iliflkin harcamalar›n proje maliyetinin binde 5'ine kadar olan k›sm› tek sat›r olarak girilebilir. Bu flekilde birden fazla sat›r yaz›labilir. Ancak, bu sat›r tutarlar›n›n toplam›n›n proje maliyetinin yüzde 10'unu aflmamas› gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktar›, tutar› gibi hususlar, bu kapsamdaki al›fllar› anlafl›l›r bir flekilde aç›klayacak detayda yaz›l›r. Bu al›mlara iliflkin fatura tarih ve numaras›n›n listede yer almas› gerekti¤i tabiidir. ‹stisna kapsam›ndaki mallar›n ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. ‹stisna belgesindeki istisna kapsam›nda ithal edilen mala iliflkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi taraf›ndan bu bölüm de onaylan›r. ‹stisna kapsam›nda mal ve hizmet alanlar istisna belgesinin bitti¤i tarih itibar›yla istisna belgesini Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na veya Defterdarl›¤a ibraz ederek kapatt›rmak zorundad›r. Vergi Dairesi Baflkanl›¤› veya Defterdarl›k istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin sat›c›lar taraf›ndan doldurulup doldurulmad›¤›n› ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapat›r. Sat›c›lar, yapt›klar› teslim ve hizmet ifalar›na iliflkin faturada, Tebli¤in (II/E-3.1.1.) ayr›m›ndaki aç›klamalar› da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar. ‹stisna tek safhada uygulanacak olup, projeyi üstlenen mükellefe mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunan mükelleflerin istisna kapsam›nda yapt›klar› teslim ve hizmetlere yönelik al›mlar›nda KDV istisnas› uygulanmas› söz konusu de¤ildir. Ayr›ca, ana yüklenici firman›n istisnadan yararlanma flartlar›n› kaybetmesi halinde, bu durum projeyi ihale eden ilgili idare taraf›ndan, istisnadan yararlanma flartlar›n›n kaybedildi¤i tarihe de yer verilmek suretiyle Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. 3.3. Beyan Projeyi üstlenen firmalara mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunan mükelleflerce, istisna kapsam›nda yapm›fl olduklar› teslim ve hizmetler ait olduklar› dönemler itibar›yla KDV beyannamesinin "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n "Tam ‹stisna Kapsam›ndaki ‹fllemler" tablosunun 318 kod numaral› "3996 say›l› Kanuna göre Yap-‹fllet-Devret veya 3359 say›l› Kanuna göre Kiralama Karfl›l›¤› Yapt›r›lan Projelere ‹liflkin Teslim ve Hizmetler" sat›r›nda beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim bedeli, "Yüklenilen KDV" Arkan & Ergin Member of JPA International 198 sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazar. 3.4. ‹ade Bu bölümde yer alan istisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • Vergi Dairesi Baflkanl›¤›ndan veya Defterdarl›ktan al›nan istisna belgesi kendisi taraf›ndan ilgili mal ve hizmete iliflkin olarak onaylanan proje kapsam›nda istisna uygulanarak al›nacak mal ve hizmet listesinin örne¤i 3.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 3.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemlerden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. 3.5. Müteselsil Sorumluluk ‹stisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kafle tatbik edilmifl bir suretini mal teslimi ve hizmet ifas›nda bulunan sat›c›ya vermeleri gerekmektedir. Bu yaz› olmadan istisna uygulanmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yap›lan al›c› da müteselsilen sorumludur. Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsam›na girdi¤ini gösteren belge verilen sat›c› mükelleflerce, baflka bir flart aramaks›z›n istisna kapsam›nda ifllem yap›l›r. Daha sonra ifllemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen flartlar› bafltan tafl›mad›¤› ya da flartlar›n daha sonra ihlal edildi¤inin tespiti halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ile buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsam›nda teslim veya hizmet yap›lan al›c›dan aran›r. Sat›c›n›n iade talebi ise yukar›da aç›klanan flekilde de¤erlendirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 199 4. Büyük ve Stratejik Yat›r›mlara ‹liflkin ‹stisna 3065 say›l› Kanunun geçici 30 uncu maddesinde, “31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yat›r›m teflvik belgeleri kapsam›nda asgari 500 milyon Türk Liras› tutar›nda sabit yat›r›m öngörülen stratejik yat›r›mlara iliflkin inflaat iflleri nedeniyle yüklenilen ve takvim y›l› sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV, izleyen y›l talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur. Teflvik belgesine konu yat›r›m›n tamamlanmamas› halinde, iade edilen vergiler, vergi ziya› cezas› uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalar›nda zamanafl›m›, verginin tarh›n› veya cezan›n kesilmesini gerektiren durumun meydana geldi¤i tarihi takip eden takvim y›l› bafl›nda bafllar. Bu maddenin uygulanmas›na iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir.” hükmü yer almaktad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 4.1. Kapsam Söz konusu düzenleme ile 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yat›r›m teflvik belgeleri kapsam›nda asgari 500 milyon TL tutar›nda sabit yat›r›m öngörülen stratejik yat›r›mlar kapsam›nda, inflaat iflleri nedeniyle yüklenilen ve takvim y›l› sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin, izleyen y›l içerisinde bu kapsamda ifllemleri bulunan mükelleflere talep etmeleri halinde iade edilmesi öngörülmektedir. Uygulamadan 2012/3305 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile yürürlü¤e konulan Yat›r›mlarda Devlet Yard›mlar› Hakk›nda Karar›n 8 inci maddesinde hükme ba¤lanan nitelikteki yat›r›mlar yararlan›r. Bahse konu Karar›n uygulamas›na iliflkin 2012/1 No.lu Yat›r›mlarda Devlet Yard›mlar› Hakk›nda Karar›n Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤in 10 uncu maddesinde de stratejik yat›r›mlar›n kapsam›na iliflkin düzenlemelere yer verilmifltir. Yukar›da yer verilen Kararname ve Tebli¤ maddelerinde belirtilen kriterleri sa¤layan ürünlerin üretimine yönelik 500 milyon TL tutar›nda sabit yat›r›m öngörülen yat›r›mlar, stratejik yat›r›m olarak de¤erlendirilir. 4.2. ‹stisnan›n Uygulamas› ‹stisna, münhas›ran söz konusu yat›r›mlar kapsam›ndaki inflaat taahhüt ifli, nakliye, hafriyat ve benzeri infla ifllerine iliflkindir. Yat›r›m› yapanlar›n söz konusu inflaat ifllerinde kullan›lan mal al›mlar› da bu kapsamda de¤erlendirilir. Dolay›s›yla söz konusu istisna inflaat ifllerine iliflkin olmak kofluluyla hem hizmet hem de mal al›mlar›n› kapsamaktad›r. Bu istisna, verginin önce uygulan›p sonra iade edilmesi fleklinde düzenlenmifl olup, istisna kapsam›nda de¤erlendirilen mal ve hizmet al›mlar›nda genel hükümler çerçevesinde KDV uygulan›r. Dolay›s›yla yat›r›m› yapana teslim veya hizmet yapanlar›n KDV istisnas› uygulamalar› mümkün de¤ildir. Yat›r›m› yapan belge sahibi mükellefler taraf›ndan inflaat ifllerine iliflkin bu flekilde yüklenilen Arkan & Ergin Member of JPA International 200 vergiler, ilgili dönemde indirim konusu yap›l›r. Söz konusu mükelleflerin bu flekilde yüklenip indirim hesaplar›na dahil ettikleri vergilerin öncelikle indirim yoluyla telafi edilmesi gerekmektedir. ‹lgili takvim y›l› sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV ise izleyen y›l talep edilmesi kayd›yla iade konusu yap›l›r. 4.3. ‹stisnan›n Beyan› ‹ade talep tutar›, en erken izleyen y›l›n Ocak dönemine en geç izleyen y›l›n Kas›m dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek talep edilebilir. ‹adesi talep edilecek tutar, talebin yap›laca¤› döneme ait KDV beyannamesinin "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n "Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" tablosunun 440 kod numaral› "Yat›r›m Teflvik Belgesi Kapsam›nda Asgari 500 Milyon TL Tutar›nda Sabit Yat›r›m Öngörülen Stratejik Yat›r›mlar” sat›r›nda beyan edilir. Yat›r›m›n ilgili mevzuat hükümlerine göre tamamlanamamas› halinde, iade edilen vergiler vergi ziya› cezas› uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. 4.4. ‹ade Bu bölümde yer alan ifllemlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aran›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹ade talep edilen döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Yat›r›m teflvik belgesi ve eki listenin onayl› örne¤i • Yat›r›m teflvik belgesinde belirtilmemifl olmas› halinde, yat›r›m›n stratejik yat›r›m kapsam›nda oldu¤unu tevsik eden belgenin onayl› örne¤i (Yat›r›m tamamlan›ncaya kadar, de¤ifliklik olmamas› kayd›yla, bir defa verilir.) • ‹ade uygulamas› kapsam›ndaki harcamalara ait fatura ve benzeri belgelerin listesi 4.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 4.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 201 5. ‹stanbul Sismik Riskin Azalt›lmas› ve Acil Durum Haz›rl›k Projesi (‹SMEP) Kapsam›nda Yap›lacak Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 6111 say›l› Kanunun geçici 16 nc› maddesinde; “(1) ‹stanbul Sismik Riskin Azalt›lmas› ve Acil Durum Haz›rl›k Projesi (‹SMEP) kapsam›nda, ‹stanbul ‹l Özel ‹daresine ba¤l› olarak faaliyet gösteren ‹stanbul Proje Koordinasyon birimine yap›lacak teslim ve hizmetler, finansman› yabanc› devletler, uluslararas› kurum ve kurulufllarca karfl›lanmak flart›yla 31/12/2020 tarihine kadar KDV'den müstesnad›r. (2) ‹stisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetler dolay›s›yla yüklenilen vergiler, vergiye tabi ifllemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir, indirim yoluyla giderilemeyen vergiler 3065 say›l› KDV Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyar›nca mükellefe iade edilir. (3) Maliye Bakanl›¤›, istisna kapsam›na girecek teslim ve hizmetleri tan›mlamaya, istisna ve iade uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktad›r. Bu istisna uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar afla¤›da belirlenmifltir. 5.1. Kapsam ‹stisna, finansmanlar›n›n yabanc› devletler, uluslararas› kurum ve kurulufllar taraf›ndan karfl›lanmas› flart›yla ‹SMEP kapsam›nda 31/12/2020 tarihine kadar ‹stanbul ‹l Özel ‹daresine ba¤l› olarak faaliyet gösteren ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimine yap›lan teslim ve hizmetlere uygulan›r. Yabanc› devletlerden, uluslararas› kurum ve kurulufllardan karfl›l›ks›z olarak sa¤lanan destekler yan›nda bu kurum ve kurulufllardan temin edilen krediler kullan›larak yap›lan mal ve hizmet al›mlar› da istisna kapsam›na girmektedir. ‹stisna kapsam›na ‹SMEP çerçevesindeki mal ve hizmet al›mlar› girmektedir. Bunun d›fl›nda ‹stanbul Proje Koordinasyon Biriminin harcamalar› genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. Buna göre, ‹stanbul Proje Koordinasyon Biriminin yiyecek, giyecek, temizlik, güvenlik, elektriksu-telefon vb. giderler ile araç kiralama, hizmet binas›, her türlü büro malzemesi, mefruflat, k›rtasiye ve benzeri al›mlar› proje çerçevesinde olmamas› halinde istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. 5.2. ‹stisna Uygulamas› ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimine, ‹SMEP kapsam›nda yapaca¤› al›mlarla ilgili olarak yukar›daki aç›klamalar dikkate al›narak istisnadan yararlanabilece¤ine iliflkin ‹stanbul Vergi Dairesi Baflkanl›¤›nca bir istisna belgesi (EK:14) verilir. Al›nan bu belgenin asl› ya da noter veya YMM onayl› örne¤i ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimince gümrük idaresine veya yurtiçindeki sat›c›lara ibraz edilerek istisna uygulanmas› talep edilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 202 ‹stanbul Proje Koordinasyon Biriminin ‹SMEP kapsam›nda, 25/2/2011 tarihinden önce ihalesi yap›lan veya sözleflmesi düzenlenen ifllere iliflkin mal ve hizmet al›mlar›n›n 6111 say›l› Kanunun geçici 16 nc› maddesinin yürürlü¤ünden önce yap›lmas› halinde bu al›mlarda istisna uygulanmaz. Ancak, ihale veya sözleflme maddenin yürürlük tarihinden önce yap›lsa bile bu ihale veya sözleflmeye istinaden maddenin yürürlük tarihinden sonra temin edilen mal ve hizmetlere istisna uygulan›r. 5.3. ‹stisnan›n Beyan› Bu istisna kapsam›nda KDV hesaplanmayan ifllemler, teslimin yap›ld›¤› döneme ait KDV beyannamesinde yer alan "‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" kulak盤›n›n, "Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler" tablosunda 320 kod numaral› “‹SMEP Kapsam›nda, ‹stanbul ‹l Özel ‹daresine Ba¤l› Olarak Faaliyet Gösteren ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimine Yap›lacak Teslim ve Hizmetler” sat›r› arac›l›¤›yla beyan edilir. Bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Tutar›" sütununa istisnaya konu teslim bedeli, "Yüklenilen KDV" sütununa bu ifllemle ilgili al›m ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutar› yaz›l›r. ‹ade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa iliflkin alana “0” yazar. 5.4. ‹ade Bu bölümde yer alan istisna kapsam›ndaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde afla¤›daki belgeler aranmaktad›r: • Standart iade talep dilekçesi • ‹stisnan›n beyan edildi¤i döneme iliflkin indirilecek KDV listesi • ‹ade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesi • ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu • Sat›fl faturalar› listesi • ‹stanbul Vergi Dairesi Baflkanl›¤›nca ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimine verilen, istisnadan yararlan›labilece¤ine dair Belgenin onayl› örne¤i 5.4.1. Mahsuben ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukar›daki belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. 5.4.2. Nakden ‹ade Mükelleflerin bu ifllemden kaynaklanan ve 5.000 TL'yi aflmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebinin 5.000 TL'yi aflmas› halinde aflan k›sm›n iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 203 F. SOSYAL VE ASKER‹ AMAÇLI ‹ST‹SNALARLA D‹⁄ER ‹ST‹SNALAR K›smi istisna, ifllemlere iliflkin al›fl ve giderlere ait KDV'nin prensip olarak indirim ve/veya iadeye konu edilemedi¤i istisna düzenlemeleridir. Bu kapsam›ndaki ifllemler nedeniyle yüklenilen vergiler, 3065 say›l› Kanunun (30/a) ve 58 inci maddeleri uyar›nca gelir ve kurumlar vergisi bak›m›ndan gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al›nabilir. 3065 say›l› Kanunda, Kanunun 32 nci maddesi kapsam›nda say›lmayan, ancak KDV'den istisna olmakla birlikte, KDV indirimini de mümkün k›lan baz› ifllemler mevcuttur. Buna göre, Kanunun (17/4-c), (17/4-r) (k›smi olarak), (17/4-t), geçici 10 (k›smi olarak), geçici 12, geçici 23, geçici 24, geçici 32 nci maddeleri uyar›nca, vergiden istisna edilmifl bulunan ifllemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV, mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilebilir. Ancak, bu kapsamdaki ifllemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV mükelleflere iade edilmez. ‹fllemlerinin tamam› k›smi istisna kapsam›nda olanlar›n mükellefiyet tesis ettirmelerine ve beyanname vermelerine gerek yoktur. ‹fllemlerinin tamam› k›smi istisna kapsam›nda olanlardan ar›zi olarak vergiye tabi ifllem yapanlar›n, sadece bu ifllemin gerçekleflti¤i dönem için ve sadece bu ifllemi kapsayan beyannameyi vermesi yeterlidir. 1. Kültür ve E¤itim Amac› Tafl›yan ‹stisnalar 3065 say›l› Kanunun (17/1-a) maddesinde, Kanunun (17/1) maddesinde say›lan; • Genel Bütçe Kapsam›ndaki Kamu ‹dareleri ve Özel Bütçeli ‹dareler, • ‹l Özel ‹dareleri, • Belediyeler, • Köyler, • ‹l Özel ‹dareleri, Belediyeler ve Köylerin Teflkil Ettikleri Birlikler, • Üniversiteler, • Döner Sermayeli Kurulufllar, • Kanunla Kurulan Kamu Kurum ve Kurulufllar›, • Kamu Kurumu Niteli¤indeki Meslek Kurulufllar›, • Siyasi Partiler, • Sendikalar, • Kanunla Kurulan veya Tüzel Kiflili¤i Haiz Emekli ve Yard›m Sand›klar›, • Kamu Menfaatine Yararl› Dernekler, • Tar›msal Amaçl› Kooperatifler, • Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tan›nan Vak›flar, taraf›ndan, ilim, fen ve güzel sanatlar›, tar›m› yaymak, ›slah ve teflvik etmek amac›yla yap›lan teslim ve hizmetler vergiden istisna edilmifltir. 3065 say›l› Kanunun (17/1-b) maddesinde ise ayn› kurum ve kurulufllar›n tiyatro, konser salonu, Arkan & Ergin Member of JPA International 204 kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonlar› ile spor tesislerini iflletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve e¤itim faaliyetlerine iliflkin teslim ve hizmetleri vergiden istisna edilmifltir. Örnek:(A) Üniversitesine ait Döner Sermaye ‹flletme Müdürlü¤üne ba¤l› Bas›m Evi Müdürlü¤ünce ilim, fen ve güzel sanatlar› ö¤retmek, yaymak, gelifltirmek ve teflvik etmek amac›yla münhas›ran üniversite bünyesindeki fakülte ve yüksekokulda okuyan ö¤rencilerin ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere yap›lan kitap, dergi ve benzeri dokümanlar›n bas›m› ve teslimi KDV'den istisnad›r. 2. Sosyal Amaç Tafl›yan ‹stisnalar 2.1. Belli Kurum ve Kurulufllar›n Kanunda Say›lan ‹flleri Yapmak veya Yönetmek Suretiyle ‹fa Ettikleri Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/1)inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllar›n (17/2-a) maddesinde say›lan; • Hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankas› ve organ nakline mahsus bankalar, an›tlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuvarlar› gibi kurulufllar ile • Ö¤renci veya yetifltirme yurtlar›, yafll› ve engelli bak›m ve huzurevleri, paras›z fukara aflevleri, düflkün evleri ve yetimhaneleri, iflletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kurulufl amaçlar›na uygun teslim ve hizmetleri vergiden istisna edilmifltir. Bu teslim ve hizmetlerin bedelli veya bedelsiz olmas›, istisna uygulamas›na engel teflkil etmez. Ayr›ca bu kurum ve kurulufllardan sa¤l›k hizmeti sunanlar›n teflhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerine yapacaklar› teslim ve hizmetler de istisna kapsam›ndad›r. Di¤er yandan, Kanunun (17/1) nci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllar›n, sadece Kanunun (17/2-a) maddesinde say›lan kurulufllar› iflletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kurulufl amaçlar›na uygun teslim ve hizmetleri istisna olup, bu kurum ve kurulufllar›n; • Kanunun (17/2-a) maddesinde say›lmayan kurulufllar› iflletmek ve/veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetleri ile • Kanunun (17/2-a) maddesinde say›lan kurulufllar› iflletmek veya yönetmekle birlikte kurulufl amaçlar›na uygun olmayan teslim ve hizmetlerinin, KDV'den istisna tutulmas› mümkün de¤ildir. 2.2. Özel Okullar ve Üniversiteler Taraf›ndan Bedelsiz Olarak Verilen E¤itim ve Ö¤retim Hizmetleri ile Ö¤renci Yurtlar› Taraf›ndan Bedelsiz Olarak Verilen Yurt Hizmetlerinde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-b) maddesinde; Arkan & Ergin Member of JPA International 205 • 8/2/2007 tarihli ve 5580 say›l› Kanun41 hükümlerine tâbi özel okullarca bedelsiz verilen e¤itim ve ö¤retim hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin (% 10)'unu, • 24/3/1950 tarihli ve 5661 say›l› Yüksek Ö¤renim Ö¤renci Yurtlar› ve Aflevleri Hakk›ndaki Kanuna Ek Kanun42 ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 say›l› Milli E¤itim Bakanl›¤›n›n Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun43 hükümlerine göre kurulan ö¤renci yurtlar› taraf›ndan bedelsiz verilen yurt hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin (% 10)'unu, • Üniversite ve yüksekokullarda ise (% 50)'sini, geçmemek üzere verilen bedelsiz e¤itim ve ö¤retim hizmetlerinin KDV'den istisna oldu¤u hüküm alt›na al›nm›flt›r. Uygulamada bedelsiz e¤itim ve ö¤retim hizmetleri ile yurt hizmetleri, k›smi burs ve tam burs uygulanmas› suretiyle yap›labilmektedir. K›smi burs uygulanan e¤itim ö¤retim hizmetleri ile yurt hizmetlerinde, k›smi burs tutar› faturada ticari teamüllere uygun iskonto veya indirim olarak gösterilir ve kalan tutar üzerinden KDV hesaplan›r. Yüklenilen KDV ise genel esaslara göre indirim konusu yap›l›r. Yukar›da belirtilen s›n›rlar dahilinde tam burs uygulanarak verilen hizmetler için ise KDV hesaplanmaz, yüklenilen KDV de Kanunun (30/a) maddesi uyar›nca indirim konusu yap›lamaz. 2.3. Kanunlar›n Gösterdi¤i Gerek Üzerine Yap›lan Bedelsiz Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-b) maddesinde, kanunlar›n gösterdi¤i gerek üzerine bedelsiz olarak yap›lan teslimler ve ifa edilen hizmetler muhatab›na bak›lmaks›z›n istisna kapsam›na al›nm›flt›r. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek1:2219 say›l› Hususi Hastaneler Kanununun ilgili hükümleri gere¤ince özel hastanelerde ücretsiz olarak verilen sa¤l›k hizmetleri KDV'den istisnad›r. Örnek 2: 1136 say›l› Avukatl›k Kanununun 178 inci maddesi uyar›nca, adli müzaheret bürolar›nca yoksul ve aciz kiflilerin ifllerini takiple görevli k›l›nan ve bu ifller için ücret almayan avukatlar›n bu hizmetleri KDV'den istisnad›r. 2.4. Belli Kurum ve Kurulufllara Yap›lan Bedelsiz Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-b) maddesinde; Kanunun (17/1) inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllara bedelsiz olarak yap›lan teslim ve hizmetlerin, KDV'den istisna oldu¤u hüküm alt›na al›nm›flt›r. Söz konusu kurum ve kurulufllara yap›lan her türlü bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifalar› KDV'den istisna olup, teslim ve hizmet bedeli ile ilgili herhangi bir alt ya da üst s›n›r söz konusu olmaks›z›n istisna uygulan›r. 41 14.02.2007 tarihli ve 26434 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 42 01.04.1950 tarihli ve 7472 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 43 12.05.1992 tarihli ve 21226 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 206 Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1: Bir sanatoryumun bedeli karfl›l›¤›nda ald›¤› hizmet arac› KDV'ye tabidir. Ancak bu arac›n vergi mükellefi olan bir gerçek veya tüzel kifli taraf›ndan sanatoryuma bedelsiz olarak teslimi KDV'den istisnad›r. Örnek 2: Kamu yarar›na çal›flan derneklerden oldu¤u Bakanlar Kurulu Karar› ile onanan (G) Derne¤i taraf›ndan yapt›r›lacak olan yüksekö¤renim ö¤renci yurdu inflaat› için, (H) Yap› Denetim Ltd. fiti. taraf›ndan (G) Derne¤ine “bedelsiz” olarak verilen “yap› denetimi hizmeti”, KDV'den istisnad›r. 2.5. Fakirlere Yard›m Amac›yla G›da Bankac›l›¤› Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vak›flara Ba¤›fllanan Baz› Mallar›n Tesliminde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-b) maddesinde, fakirlere yard›m amac›yla g›da bankac›l›¤› faaliyetinde bulunan dernek ve vak›flara Maliye Bakanl›¤›nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ba¤›fllanan g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin tesliminin KDV'den istisna oldu¤u hüküm alt›na al›nm›flt›r. Söz konusu KDV istisnas› uygulamas›nda afla¤›daki aç›klamalara göre hareket edilir. 2.5.1. Ba¤›fl›n Yap›laca¤› Dernek veya Vak›flar G›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi ba¤›fl›n›n dernek veya vakfa yap›lm›fl olmas› gerekir. ‹htiyac› bulunanlara do¤rudan veya baflka organizasyonlar arac›l›¤›yla yap›lacak g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi yard›mlar›n›n yukar›da belirtilen madde kapsam›nda yap›lm›fl ba¤›fl olarak de¤erlendirilmesi mümkün de¤ildir. Ba¤›fl› kabul edecek dernek veya vakf›n tüzü¤ünde veya senedinde ihtiyac› bulunanlara g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi yard›m› yapabilmesine iliflkin hükümlerin bulunmas› gerekir. Bununla beraber, dernek veya vakf›n baflka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmas›n›n, kamuya yararl› dernek veya vergiden muaf vak›f olup olmamas›n›n uygulama aç›s›ndan herhangi bir önemi bulunmamaktad›r. 2.5.2. Ba¤›fla Konu Olacak Mallar ve Ba¤›fl›n Niteli¤i G›da bankac›l›¤› kapsam›nda yap›lacak ba¤›fllar›n g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteli¤inde olmas› gerekir. Ayr›ca yap›lacak ba¤›fllar flartl› (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine da¤›t›lmak üzere) yap›l›r. G›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteli¤ini tafl›mayan veya flartl› olarak yap›lmayan ba¤›fllar, g›da bankac›l›¤› kapsam›nda yap›lacak ba¤›fl olarak de¤erlendirilmez. 2.5.3. Ba¤›fl› Yapanlarca Düzenlenecek Belge Gelir Vergisi Kanununun 40 ›nc› maddesine eklenen hüküm çerçevesinde indirim konusu yap›lacak ba¤›fllar, ba¤›fla konu mal bedeli Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura Arkan & Ergin Member of JPA International 207 düzenleme s›n›r›n›n alt›nda kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilir ve ayr›ca tafl›ma için sevk irsaliyesi düzenlenir. Ba¤›fllanan mala iliflkin bilgileri eksiksiz olarak içeren fatura, ba¤›fl yap›lan dernek veya vak›f ad›na düzenlenir. Mal bedeli olarak faturada, ba¤›fla konu mal›n maliyet bedeli (yüklenilen KDV hariç) yaz›l›r. Faturada "‹htiyaç sahiplerine yard›m flart›yla ba¤›flland›¤›ndan KDV hesaplanmam›flt›r." ibaresinin yer almas› zorunludur. Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde yap›lan düzenleme çerçevesinde, y›ll›k beyannamede yer alacak gelir vergisi matrah›n›n tespitinde indirim konusu yap›lacak ifllemlerde ba¤›fl› yapan taraf›ndan bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, varsa ba¤›fl yap›lan mal›n edinimine iliflkin belgelerin saklanmas› zorunludur. 2.5.4. Dernek ve Vak›flarca Düzenlenecek Belge Dernek ve vak›flar kendi mevzuatlar›n›n öngördü¤ü belgeleri düzenleyip ba¤›fl yapanlara bir örne¤ini verirler. Ticari faaliyetle u¤raflanlarca düzenlenen faturalar, dernek ve vak›f taraf›ndan muhafaza edilir. 2.5.5. Kay›t Düzeni ve Beyan Ticari iflletmeye dahil mallar›n ba¤›fllanmas› durumunda bu mallar›n maliyet bedeli Gelir Vergisi Kanununun 40 ›nc› maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu ifllem, faturan›n bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçeklefltirilir. KDV mükellefleri, bir vergilendirme döneminde yapt›klar› ba¤›fllar›n toplam tutar›n› ilgili dönem beyannamesinin “‹stisnalar-Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›n›n “K›smi ‹stisna Kapsam›na Giren ifllemler” tablosunda “229-G›da Bankac›l›¤› Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vak›flara Ba¤›fllanan, G›da, Temizlik, Giyecek ve Yakacak Maddeleri” sat›r›nda beyan ederler. Ayn› Kanunun (30/a) ve 32 nci maddelerine göre, k›smi istisna mahiyetindeki bu teslimin (g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi ba¤›fllar›n›n) bünyesine giren KDV tutar›n›n indirim konusu yap›lmas› mümkün bulunmamaktad›r. Bu nedenle, ba¤›fl›n yap›ld›¤› dönemde, ba¤›fllanan mallar›n iktisab› dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar›n›n hesaplanmas› ve ayn› döneme ait KDV beyannamesine dahil edilmesi, ayn› tutar›n "indirim KDV" hesaplar›ndan ç›kar›larak, gider hesaplar›na aktar›lmas› gerekmektedir. Ba¤›fllanan g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin iflletmeye dahil olmamas› halinde ise söz konusu mal›n maliyet bedeli (KDV dahil), Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi çerçevesinde y›ll›k beyannamenin ba¤›fl ve yard›mlara iliflkin bölümüne yaz›larak gelir vergisi matrah›n›n tespitinde indirim olarak dikkate al›nacakt›r. Örnek: Dernek kurulufl tüzü¤ünde ihtiyac› bulunanlara g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi yard›m› Arkan & Ergin Member of JPA International 208 yapabilmesine iliflkin hüküm bulunan (H) Yard›mlaflma ve Dayan›flma Derne¤ine, bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine da¤›t›lmak üzere yukar›daki usul ve esaslar çerçevesinde g›da, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi KDV'den istisna olacakt›r. Ayr›ca söz konusu maddelerin ihtiyac› olanlara bedelsiz olarak teslim edilmesi gerekmekte olup, bu teslimlere de KDV uygulanmayacakt›r. 2.6. Yabanc› Devletlerin Türkiye'deki Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklar› ile Yabanc› Hay›r ve Yard›m Organizasyonlar›na Yap›lan Teslim ve Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-c) maddesinde, yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar› ile yabanc› hay›r ve yard›m kurumlar›na Kanunun (17/1) inci maddesinde yaz›l› kurulufllara bedelsiz olarak yapacaklar› teslim ve hizmetlere iliflkin olarak yap›lan teslim ve hizmetler KDV'den istisna edilmifl ve istisna kapsam›na girecek mal ve hizmetler ile bunlar›n asgari tutarlar›n› ve bu bendin uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye Bakanl›¤›m›z yetkili k›l›nm›flt›r. Bakanl›¤›m›za tan›nan bu yetki uyar›nca, yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar› ile yabanc› hay›r ve yard›m kurumlar›nca an›lan Kanunun (17/1) inci maddesinde belirtilen kurum ve kurulufllara bedelsiz olarak yapacaklar› teslim ve hizmetlerle ilgili istisna uygulamas›n›n usul ve esaslar› afla¤›da belirlenmifltir: a) 3065 say›l› Kanunun (17/1)inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllara bu kapsamda bedelsiz teslim edilecek mal ve hizmetler için herhangi bir s›n›rlama getirilmemifltir. b) Bu istisna kapsam›nda sat›n al›nacak mal ve hizmet bedellerinin asgari s›n›r› KDV hariç 5.000 TL olmas› gerekir. Bu kapsama istisnadan yararlanmak flart›yla birden fazla mal veya hizmet dahil edilebilir. c) ‹stisnadan yararlanacak yabanc› hay›r ve yard›m kurumlar›n›n kanuni merkezinin yurt d›fl›nda bulunmas› ve Türkiye'de gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyette bulunmamas› gerekir. ç) ‹stisnadan yararlanacak yabanc› devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilik ve konsolosluklar› ile yabanc› hay›r ve yard›m kurumlar›, bu Kanunun (17/1)inci maddesinde say›lan kurum ve kurulufllara yapacaklar› teslimin niteli¤i, miktar› ve tutar›na iliflkin bilgiler ile Türkiye'deki adreslerini belirten bir dilekçe ile Bakanl›¤›m›za (Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›) baflvuruda bulunur. Bu baflvurunun de¤erlendirilmesi sonucunda, yabanc› hay›r ve yard›m kurumlar›n›n ba¤›fllayaca¤› mal ve hizmetle ilgili al›mlar›nda, KDV uygulamas›na yönelik usul ve esaslar› belirten yaz›n›n ilgili kurulufl taraf›ndan onayl› bir örne¤i sat›c›lara verilmek suretiyle, sat›c›lar taraf›ndan düzenlenecek fatura ve benzeri belgede KDV'nin tahsil edilmemesi sa¤lan›r. d) ‹stisnadan yararlanan kurulufllara bu kapsamda yap›lacak teslim ve hizmetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV, 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesine göre indirim konusu yap›lamaz. Örnek: Yabanc› bir devletin Türkiye'de bulunan Konsoloslu¤u, Türkiye'de meydana gelen deprem felaketi Arkan & Ergin Member of JPA International 209 nedeniyle depremin yafland›¤› ‹lin Belediyesine Türkiye'deki bir firmadan temin edece¤i deprem çad›r› ve yard›m malzemesini bedelsiz olarak teslim edecektir. Türkiye'deki firman›n söz konusu deprem çad›rlar› ve yard›m malzemelerini Konsoloslu¤a tesliminde yukar›daki flartlar dahilinde istisna uygulan›r. Ancak Türkiye'deki firmaya bu teslimlerle ilgili olarak yap›lacak mal teslimi ve hizmet ifalar› genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabi olup, bu kapsamda yüklenilen vergilerin firma taraf›ndan indirim konusu yap›lmas› ise 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesi gere¤ince mümkün de¤ildir. 2.7. Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma Kanunu Kapsam›ndaki ‹fllemlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-d) maddesinde, 2863 say›l› Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma Kanunu44 kapsam›ndaki tescilli tafl›nmaz kültür varl›klar›n›n rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhas›r olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarl›k hizmetleri ile projelerin uygulanmas› kapsam›nda yap›lacak teslimlerin KDV'den istisna olaca¤› hükme ba¤lanm›fl, istisna kapsam›na girecek mal ve hizmetler ile bunlar›n asgari standartlar› ve bu bendin uygulanmas›na iliflkin usul ve esaslar› tespit etmeye Maliye Bakanl›¤› yetkili k›l›nm›flt›r. Bu yetkiye dayan›larak söz konusu istisna uygulamas›n›n usul ve esaslar› afla¤›daki flekilde belirlenmifltir. 2.7.1. ‹stisna Kapsam›na Giren Mal ve Hizmetler ‹stisna kapsam›na tescilli tafl›nmaz kültür varl›klar›n›n sadece rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine iliflkin olarak, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarl›k hizmetleri ile projelerin uygulanmas› kapsam›nda yap›lacak mal teslimleri girmektedir. 11/06/2005 tarih ve 25842 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan "Koruma, Uygulama ve Denetim Bürolar›, Proje Bürolar› ile E¤itim Birimlerinin Kurulufl, ‹zin, Çal›flma Usul ve Esaslar›na Dair Yönetmelik"te tan›mlanan I. grup yap›lar hariç olmak üzere, tescilli tafl›nmazlar›n fonksiyon ve konfor flartlar› gere¤i kullan›ma yönelik donan›m› ve proje hizmetleri (klima, jakuzi, yang›n hassas alg›lama, kapal› devre kamera sistemi, tefrifl elemanlar› vb.) istisna kapsam›na dahil de¤ildir. Yukar›da belirtilen projelerin uygulanmas› için iktisap edilseler dahi, tabiat ve kültür varl›klar›n›n sat›n al›nmas›nda da istisna uygulanmaz. Ancak iktisap edilen tabiat ve kültür varl›klar›na uygulanacak projeler kapsam›ndaki ifllemlerde, Tebli¤ aç›klamalar› çerçevesinde istisna uygulanaca¤› tabiidir. Tescilli tafl›nmaz kültür varl›klar›na iliflkin bu istisna uygulamas›ndan yararlanabilmek için bu varl›klar›n sahibi olmak flart de¤ildir. Sponsorluk gibi sözleflmelerle kültür varl›klar›n›n rölöve, restorasyon veya restitüsyon projelerini gerçeklefltirecek olanlar da bu istisnadan yararlanabilir. Örnek: Tafl›nmaz kültür varl›¤› olarak Vak›flar Genel Müdürlü¤ü ad›na tescil edilmifl olan bir çeflmenin, yap›lan bir sözleflme ile (J) fiirketi taraf›ndan restore edilmesi iflleminde, (J) fiirketinin bu bölümde belirtilen mal ve hizmet al›mlar›nda istisna uygulanabilir. 2.7.2. ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemlerde Alt S›n›r ‹stisna kapsam›nda sat›n al›nacak mal ve hizmet bedellerinin asgari tutar›, 213 say›l› Vergi Usul 44 23.07.1983 tarihli ve 18113 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 210 Kanununun 232 nci maddesinde öngörülen ve ilgili dönemde uygulanmakta olan fatura düzenleme s›n›r› olarak tespit edilmifltir. Ayn› faturada istisna kapsam›na giren birden fazla mal veya hizmetin yer almas› ve bunlar›n bedelleri toplam›n›n fatura düzenleme s›n›r›n› aflmas› halinde vergi hesaplanmaz. Ayn› belgede istisna kapsam›na giren ve girmeyen ifllemlerin birlikte yer almas› halinde ise her bir ifllem, tür ve tutar itibar›yla ayr› ayr› gösterilir, istisna kapsam›na giren ifllemlere ait bedeller toplam›n›n fatura düzenleme s›n›r›ndan fazla olmas› halinde, sadece istisna kapsam›na girmeyen ifllem bedellerinin toplam› üzerinden vergi hesaplan›r. 2.7.3. ‹stisna Uygulamas› ‹lgili Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma Bölge Kurulu Müdürlü¤ü veya Tapu Sicil Müdürlü¤ünden tescil kayd› al›nan tafl›nmaz kültür varl›¤›na ait rölöve, restorasyon ve restitüsyon projeleri ile proje kapsam›ndaki ifllerde kullan›lacak malzemeler liste halinde proje müelliflerince haz›rlan›r. Haz›rlanan proje ve analizler, belediye s›n›rlar› içerisinde belediyeye, belediye s›n›rlar› d›fl›nda valili¤e onaylat›larak koruma bölge kuruluna sunulur. Koruma Bölge Kurulunca tescilli tafl›nmaza ait projenin uygun bulunmas› halinde onaylanacak malzeme listesi, proje ile birlikte ilgili Rölöve ve An›tlar Müdürlü¤üne incelenmek üzere verilir. Malzeme listesinin projeye uygunlu¤u tespit edildikten sonra ilgili Rölöve ve An›tlar Müdürlü¤ü projeden yararlanacak olana bu Tebli¤ ekinde yer alan örne¤e (EK:15) uygun olarak haz›rlayaca¤› istisna belgesini verir. Bu belgenin ekinde yer alan listede, istisna kapsam›nda ifllem görecek mal ve malzemeler s›ra numaras› verilmek suretiyle cins ve miktar (adet, kg, m3 vb.) olarak aç›kça belirtilir. ‹stisnadan yararlanacak olanlar istisna belgesi ve listeyi mal ald›¤› sat›c›lara ibraz ederek bu ifllemlerde KDV hesaplanmamas›n› talep eder. Sat›c›lar bu kapsamda teslim ettikleri mallar›n listedeki s›ra numaras›n›, cinsini ve teslim ettikleri miktar› listenin arka yüzüne yazarak imzalar ve kafle basmak suretiyle onaylar. Bu flekilde yap›lan sat›fllarda KDV uygulanmaz. Kendilerine istisna belgesi ibraz edilen sat›c›lar›n, talep edilen mal›n listedeki miktar› ile bu maldan daha önce ne kadar sat›n al›nd›¤›n› listenin arka yüzündeki flerhlerden kontrol etmesi, kendilerinden talep edilen mal›n listedeki miktar› aflmas› halinde aflan k›sm› için istisna kapsam›nda ifllem yapmay›p KDV uygulamas› gerekir. ‹stisna belgesi ile arka taraf›na sat›c› taraf›ndan flerh düflülmüfl listenin al›c› taraf›ndan onaylanm›fl bir örne¤i sat›c›ya verilir. Sat›c›lar›n bu örnekleri, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklamalar› gerekir. Di¤er taraftan, 3065 say›l› Kanunun (30/a) ve 32 nci maddeleri gere¤ince, vergiye tabi olmayan veya 32 nci maddede say›lanlar hariç olmak üzere vergiden istisna edilmifl bulunan mallar›n teslimi ve hizmet ifas› ile ilgili al›fl vesikalar›nda gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan KDV, mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemez. ‹ndirilemeyen bu vergi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlar›n›n tespitinde iflin mahiyetine göre gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 211 2.8. Kamu Kurumu Niteli¤indeki Meslek Kurulufllar›n›n, Kanunlarla Kendilerine Verilen Görev Gere¤i ve Kurulufl Amaçlar›na Uygun Ruhsat, ‹zin, Onay ve Benzeri Hizmetlerde ‹stisna 3065 say›l› Kanunun (17/2-e)maddesi uyar›nca, kamu kurumu niteli¤indeki meslek kurulufllar›n›n, kanunlarla kendilerine verilen görev gere¤i ve kurulufl amaçlar›na uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak kullan›lacak bas›l› k⤛tlar›n bu kurulufllar taraf›ndan teslimi (motorlu tafl›tlar tescil plaka teslimleri hariç) KDV'den müstesnad›r. Örnek: Eczac›lar Odas› taraf›ndan kanunla kendilerine verilen görev gere¤i ve kurulufl amaçlar›na uygun “iflyeri açma ruhsat›”, “faaliyet izin belgesi” gibi bas›l› ka¤›tlar›n teslimi KDV'den istisnad›r. Ancak söz konusu Odan›n ticari nitelikte faaliyet ve ifllemlerinin bulunmas› halinde bu ifllemler KDV'ye tabi tutulur. Öte yandan, 193 say›l› Gelir Vergisi Kanununun 46 nc› maddesinin üçüncü f›kras›nda, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin faaliyetlerine iliflkin mal al›fl ve giderleri ile has›latlar›n› gösteren belgelerin kay›tlar›n›n, mükelleflerin ba¤l› bulunduklar› meslek odalar›n›n oluflturduklar› bürolarda tutulaca¤› hükme ba¤lanm›fl; 215 say›l› Gelir Vergisi Genel Tebli¤inin (3.3.) numaral› bölümünde de mükellef kay›tlar›n›n öncelikle mesleki yönden ba¤l› olunan odalar bünyesinde kurulacak bürolarda tutulaca¤› aç›klanm›flt›r. Buna göre, Gelir Vergisi Kanunu ile kamu kurumu niteli¤indeki meslek kuruluflu olan Esnaf ve Sanatkârlar Odas›na, basit usule tabi mükelleflerin kay›tlar›n› tutma görevi verildi¤inden, 3065 say›l› Kanunun (17/2-e) maddesi uyar›nca, kanunlarla kendilerine verilen görev gere¤i sözü edilen odalar taraf›ndan yap›lan bu hizmet karfl›l›¤›nda al›nan bedeller KDV'den istisnad›r. 3. Askeri Amaç Tafl›yan ‹stisnalar 3065 say›l› Kanunun (17/3-a) maddesi ile askeri fabrika, tersane ve atölyeler, orduevi ve ba¤l› flubeleri, askerî gazinolar, k›flla gazinolar›, vardiya yatakhaneleri ve benzer nitelikteki di¤er tesisler, özel, yerel ve k›fl e¤itim merkezleri, askeri kantinler ve askeri müzelerin kurulufl amaçlar›na uygun olarak yapt›klar› teslim ve hizmetler ile bu kurum ve kurulufllar›n yapaca¤› Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemleri vergiden istisna edilmifltir. Bu istisnan›n s›n›r› teslim ve hizmetin ad› geçen fabrika, tersane ve atölyelerin kurulufl amac›na uygun olmas›d›r. Örnek: Bir askeri tamir atölyesi, askeri araçlar›n tamir veya tadilat› dolay›s›yla vergi hesaplamaz ancak tamir veya tadilat› üçüncü kiflilere yaparsa bedelli olup olmad›¤›na bakmaks›z›n vergi hesaplar. 4. Di¤er ‹stisnalar 4.1. Vergiden Muaf Esnaf, Çiftçi ve Serbest Meslek Erbab› 3065 say›l› Kanunun (17/4-a)ve (17/4-b) maddeleriyle, Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile ayn› Kanunun 66 nc› maddesine göre Arkan & Ergin Member of JPA International 212 vergiden muaf olan serbest meslek erbab› taraf›ndan yap›lan teslim ve hizmetler KDV'den istisna edilmifltir. 4.2. Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler 3065 say›l› Kanunun (17/4-a) maddesinde Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri KDV'den istisna edilmifltir. Ortaklar›n›n tamam› basit usule tabi olan adi ortakl›klar›n teslim ve hizmetleri de bu hüküm kapsam›nda de¤erlendirilir. Ancak ortaklar›ndan en az birisi Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergilendirilen adi ortakl›klar›n teslim ve hizmetleri istisna kapsam›na girmez. Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin yapt›klar› teslim ve hizmetlerde ifllem bedeli üzerinden KDV hesaplanmaz, bu ifllemlerle ilgili olarak düzenlenecek belgelerde KDV gösterilmez veya "KDV dâhildir" mealinde bir flerhe yer verilmez. Düzenledikleri belgelerde KDV gösteren veya "KDV dâhildir" mealinde bir flerhe yer veren basit usulde vergilendirilen mükellefler, belgede ayr›ca gösterilen veya iç yüzde yoluyla hesaplanan vergi tutar›n› 3065 say›l› Kanunun (8/2) nci maddesi gere¤ince beyan eder ve öderler. Ancak verilen beyannamede al›fllar dolay›s›yla yüklenilen vergiler indirilmez. Yüklenilen bu vergi tutar›, Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde gider veya maliyet olarak dikkate al›nabilir. Vergi daireleri, kendili¤inden baflvuran ya da bu flekilde ifllem yapt›klar› vergi idaresince tespit edilen basit usule tabi gelir vergisi mükellefleri için geçici KDV mükellefiyeti tesis etmek suretiyle gerekli ifllemi yapar. Teslim ve hizmetleri istisna kapsam›na giren bu mükelleflerin mal ve hizmet al›fllar› ile yapacaklar› ithalat, genel hükümler çerçevesinde vergiye tabi bulunmaktad›r. Bu flekilde yüklenilen vergiler Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. Öte yandan, gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden, belirli flartlar› sa¤layanlar basit usule geçebilmektedir. Bu çerçevede gerçek usulden basit usule geçen mükellefler, basit usule geçtikleri vergilendirme dönemi beyannamesinde yer alan devreden KDV tutar›n› indirim konusu yapma imkân›n› kaybedeceklerinden, bu tutarlar› gelir vergisi uygulamas› bak›m›ndan gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alabilirler. Bu mükellefler, basit usule geçmeden önce sat›n ald›klar› mallar› basit usule geçtikleri tarihten sonra iade etmeleri halinde afla¤›daki flekilde ifllem yap›l›r. • ‹ade edilen mal için bir fatura düzenlenir. Bu faturaya tutar olarak, iade edilecek mal›n al›fl faturas›ndaki bedel ve KDV olarak gösterilen tutarlar›n toplam› yaz›lacak ve faturaya bu hususu belirten bir flerh konulacak, ayr›ca al›fl faturas›n›n tarih ve numaras›na at›fta bulunulacakt›r. • Basit usule tabi mükellef bu fatura nedeniyle vergi dairesine KDV ödemeyecek, faturadaki tutar›n tamam›n› has›lat olarak hesaplar›na alacaklard›r. • Sat›c› ise bu bedel üzerinden iç yüzde yoluyla hesaplayaca¤› vergiyi indirim konusu yapacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 213 Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin, Kanunun (18/1) inci maddesi gere¤ince istisnadan vazgeçerek gerçek usulde KDV mükellefi olmalar› halinde KDV beyannamelerini üçer ayl›k dönemlerde verirler. 4.3. Gelir Vergisi Kanununun 81 inci Maddesi Kapsam›ndaki ‹fllemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Yap›lan Devir ve Bölünme ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-c) maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 81 ve Kurumlar Vergisi Kanunu kapsam›nda yap›lan devir ve bölünme ifllemleri vergiden istisna edilmifltir. Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde gelir vergisine tabi tutulmayacak de¤er art›fl kazançlar› kapsam›nda yer alan ve mükellefiyeti sona eren iflletme taraf›ndan yeni iflletme veya flirkete devredilen bütün mal ve haklar için düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Öte yandan, kurumlar vergisi mükelleflerinin devir ve bölünmelerinde KDV hesaplanmamas› için bu devir ve bölünme ifllemlerinin Kurumlar Vergisi Kanunu kapsam›nda yap›lmas› flartt›r. Kurumlar Vergisi Kanunu kapsam›nda yap›lmayan devir ve bölünme ifllemlerinde yeni flirkete düzenlenecek faturada devre konu bütün mal ve haklar›n bedeli üzerinden, bedel bilinemiyor bulunam›yor ya da emsaline göre düflük tespit edilmifl ise 3065 say›l› Kanunun 27 nci maddesi uyar›nca Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek emsal bedeli veyahut emsal ücreti üzerinden genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplan›r. Bu kapsamda istisna edilen ifllemler bak›m›ndan 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesi hükmü uygulanmayaca¤› için önceki iflletme veya flirketlere ait devreden KDV tutarlar› yeni iflletme veya flirketler taraf›ndan mükerrer indirime yol açmayacak flekilde indirim konusu yap›l›r. 4.4. ‹ktisadi ‹flletmeye Dâhil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanmas› 3065 say›l› Kanunun (1/3-f) maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemleri vergiye tabi tutulmufltur. Buna mukabil Kanunun (17/4-d) maddesi ile iktisadi iflletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanmas› ifllemleri vergiden istisna edilmifltir. Bu istisna uygulamas›n›n kapsam›na yaln›zca tafl›nmazlar girmekte olup, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde say›lan di¤er mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemleri genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. ‹ktisadi bir iflletmeye dâhil olup olmama aç›s›ndan flirketlerde herhangi bir tereddüt söz konusu de¤ildir. fiirket sermayesini oluflturan bir gayrimenkul zaten bilânçoya al›nm›fl olacakt›r. Kurumlar ile bilanço esas›na tabi olan iflletmelerde, bilançonun aktifinde kay›tl› mal ve haklar iktisadi iflletmeye dâhil say›l›r. Bilânçonun aktifindeki bir gayrimenkulün kiraya verilmesi karfl›l›¤›nda al›nan kira bedeli KDV'ye tabidir. Di¤er taraftan Vergi Usul Kanununun 187 nci maddesi, ferdi teflebbüslerde bina ve arazinin envantere al›nmas› hakk›nda bir tak›m özel hükümler getirmifltir. Ferdi teflebbüslerde bina ve arazinin envantere al›nmas› hakk›nda getirilen esaslardan birincisi; Arkan & Ergin Member of JPA International 214 fabrika, ambar, atölye, dükkân, ma¤aza ve arazinin iflletmede ister k›smen, ister tamamen kullan›ls›n de¤erlerinin tamam› üzerinden envantere al›naca¤›d›r. Yükümlünün sahip oldu¤u gayrimenkulün bir bölümünü iflletme ihtiyaçlar› için kullanmas›, bu gayrimenkulün de¤erinin tamam› üzerinden envantere al›nmas›na engel de¤ildir. Sahip olunan gayrimenkulün iflletmede kullan›lan k›sm› için kira tahakkuk ettirilemeyece¤i gibi di¤er k›s›mlar›n üçüncü flah›slara kiralanmas› karfl›l›¤›nda elde edilen gelir, ticari kazanc›n bir unsuru olacak ve ayr›ca bu kiralama ifllemi KDV'ye tabi olacakt›r. Ferdi teflebbüslerde bina ve arazinin envantere al›nmas› hakk›nda getirilen ikinci esas; ticaret hanlar› gibi oda oda veya k›s›m k›s›m kullan›labilen binalarla evlerin ve apartmanlar›n yar›s›ndan fazlas›n›n iflletmede kullan›ld›¤› takdirde envantere ithal edilece¤idir. Bu durumda iflletme ihtiyac› d›fl›nda kalan k›s›mlar›n üçüncü flah›slara kiraya verilmesi karfl›l›¤›nda al›nan kira bedeli ticari kazanc›n bir unsuru say›ld›¤›ndan, bu kiralama ifllemi KDV'ye tabi olacakt›r. Ancak yukar›da sözü edilen ve oda oda veya k›s›m k›s›m kullan›labilen gayrimenkullerin yar›s›ndan az›n›n iflletmede kullan›lmas› halinde bu gayrimenkuller iktisadi iflletmeye dâhil say›lmad›¤›ndan envantere ithal edilmez. Dolay›s›yla elde edilen kira bedeli de KDV'ye tabi de¤ildir. ‹ktisadi iflletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin (arazi, bina ve bunlarla birlikte kiralanan mütemmim cüzü ve teferruat›, voli mahalleri ve dalyanlar ile gayrimenkul olarak tapu sicilinde tescil edilen haklar›n) kiralanmas› ifllemleri KDV'ye tabi de¤ildir; sadece iktisadi iflletmeye dâhil gayrimenkullerin kiralanmas› ifllemi KDV'ye tabidir. Yukar›da say›lan gayrimenkuller d›fl›nda kalan ve Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde say›lan di¤er mal ve haklar›n (arama, iflletme, imtiyaz haklar› ve ruhsatlar› ve di¤er haklar›n) kiralanmas› ifllemleri iktisadi iflletmeye dâhil olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Öte yandan, ayn› maddede Sa¤l›k Bakanl›¤›na ba¤l› hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kurulufllar›n yapaca¤› Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklar›n kiralanmas› ifllemleri KDV'den istisna edilmifltir. Örnek: Sa¤l›k Bakanl›¤›na ba¤l› bir hastane bünyesindeki otopark›n ya da kantin iflletmesinin kiraya verilmesi KDV'den istisnad›r. 4.5. Banka ve Sigorta Muameleleri Kapsam›na Giren ‹fllemler 4.5.1. Banka ve Bankerlik ‹fllemleri Banka ve sigorta muameleleri vergisinin konusunu, banka ve sigorta flirketlerinin Finansal Kiralama Kanununa göre yapt›klar› ifllemler hariç olmak üzere, her ne flekilde olursa olsun yapm›fl olduklar› bütün muameleler dolay›s›yla kendi lehlerine ald›klar› paralar oluflturmakta; bankerlerin yapm›fl olduklar› banka muamele ve hizmetleri dolay›s›yla kendi lehlerine alm›fl olduklar› paralar da ayn› verginin kapsam›na girmektedir. Bu ifllemler Kanunun (17/4-e) maddesi ile KDV'den istisna edilmifltir. Ayr›ca, Türkiye'de banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulmam›fl olan yurt d›fl› kredi Arkan & Ergin Member of JPA International 215 ifllemlerinin mahiyet itibar›yla banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olan yurt içi bankac›l›k hizmetlerinden farks›z oldu¤u aç›kt›r. Dolay›s›yla, yurt d›fl› kredi ifllemlerinde de Kanunun (17/4e) maddesi hükmü uyar›nca KDV hesaplanmaz. 4.5.2. Sigorta Arac›l›k ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-e) maddesi ile banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsam›na giren ifllemler ile sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine iliflkin ifllemleri KDV'den istisna edilmifltir. 5684 say›l› Sigortac›l›k Kanununun45"Tan›mlar" bafll›kl› 2 nci maddesinde, sigorta acenteleri ve brokerleri arac› olarak tan›mlanm›flt›r. Buna göre, sözleflme yapma ve prim tahsil etme yetkisi bulunan veya bulunmayan sigorta acenteleri ile sigorta brokerlerinin sigorta flirketlerine yapt›¤› sigorta muamelelerine iliflkin ifllemleri karfl›l›¤› ald›¤› komisyon bedelleri üzerinden KDV hesaplanmaz. Öte yandan, faaliyetleri Kanunun (17/4-e) maddesi uyar›nca KDV'den müstesna olan sigorta arac›lar› (sigorta acentesi ve brokerler) taraf›ndan iflletmelerine ait tafl›n›r ve tafl›nmazlar›n teslimi ve sigorta muamelelerine iliflkin olanlar d›fl›ndaki hizmetleri KDV'ye tabidir. Bu nedenle, sözü edilen sigorta arac›lar›n›n istisna kapsam›na girmeyen KDV'ye tabi ar›zi ifllemlerinin bulunmas› halinde, bu ifllemler sadece ifllemin gerçekleflti¤i dönem için bir defaya mahsus olarak verilecek 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir. 4.5.3. Reasürans ‹fllemleri Mükerrer sigorta olarak da tan›mlanan reasürans ifllemlerinde sigorta flirketi, müflteriden ald›¤› primin bir k›sm›n› reasürans flirketine devretmekte ve rizikoyu paylaflmaktad›r. Bunun sonucu olarak, sigortaya konu rizikonun gerçekleflmesi halinde, reasürans flirketi kendi üstlendi¤i riziko ile s›n›rl› olmak üzere sigorta flirketine ödemede bulunmaktad›r. Bu ifllemler sigorta iflleminin devam› mahiyetinde oldu¤undan3065 say›l› Kanunun (17/4-e) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. 4.6. Darphane ve Damga Matbaas› Taraf›ndan Yap›lan ‹fllemler 3065 say›l› Kanunun (17/4-f) maddesi ile Darphane ve Damga Matbaas› taraf›ndan yap›lan teslim ve hizmetler vergiden istisna edilmifltir. 4.7. De¤erli Madenler, K›ymetli Tafllar, De¤erli K⤛tlar, Para, Döviz, Menkul K›ymetler, Damga Pulu ile Hurda ve At›k Teslimleri 4.7.1. De¤erli Maden, De¤erli K⤛t, Para, Döviz, Menkul K›ymet Teslimleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesi ile külçe alt›n, külçe gümüfl, döviz, para, de¤erli k⤛tlar, 4514.06.2007 tarihli ve 26552 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 216 hisse senedi, tahvil, varl›k kiralama flirketleri taraf›ndan ihraç edilen kira sertifikalar›, Türkiye'de kurulu borsalarda ifllem gören sermaye piyasas› araçlar›n›n teslimi KDV'den istisna edilmifltir Külçe alt›n, külçe gümüfl, döviz, para teslimleri KDV'den istisna olup, hisse senedi ve tahvil teslimleri yan›nda, ayn› mahiyette olan kâr ortakl›¤› belgesi, gelir ortakl›¤› belgesi gibi faiz veya temettü getiren k›ymetli evrak teslimleri de vergiden müstesnad›r. Ancak, alt›n ve gümüfl sikkeler ile alt›ndan ve gümüflten mamul eflya teslimlerinde, Tebli¤in (III/A-4.2.) bölümünde aç›kland›¤› üzere, külçe miktar›na isabet eden bedel düflüldükten sonraki tutar üzerinden KDV hesaplan›r. Ayr›ca, madde ile 210 say›l› De¤erli K⤛tlar Kanununda46 düzenlenen de¤erli k⤛tlar istisna kapsam›na al›nm›flt›r. Buna göre 210 say›l› Kanuna ekli tabloda yer alan de¤erli k⤛tlar›n teslimlerinde de KDV uygulanmaz. 4.7.2. Metal, Plastik, K⤛t, Cam Hurda ve At›klar›n Teslimi Hurda veya at›k metal, plastik, k⤛t ve cam teslimlerinde KDV uygulanmaz. ‹malathane ya da fabrikalarda, imalat s›ras›nda elde edilen metal k›rp›nt›, döküntü ve talafllar›n teslimi de bu kapsamda vergiden müstesnad›r. Ancak hurda metalden elde edilen külçelerin yurt içi teslimleri ve ithali istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. 4.7.3. K›ymetli Tafl Teslimleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesi ile k›ymetli tafllardan elmas, p›rlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia (zirconia) teslimleri de istisna kapsam›na al›nm›flt›r. Bu tafllar›n olduklar› gibi teslim ve ithalinde KDV uygulanmaz. Bu tafllar› ihtiva eden veya bu tafllardan yap›lm›fl eflyan›n teslim ve ithalinin ise 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak özel matrah flekli uygulanmak suretiyle vergilendirilmesi uygun görülmüfl olup, uygulamaya iliflkin aç›klamalara Tebli¤in (III/A4) bölümünde yer verilmifltir. 4.8. Zirai Amaçl› Su Teslimleri ile Arazi Islah›na Ait Hizmetler Zirai amaçl› su teslimleri ile köy tüzel kifliliklerince köyde ikamet edenlere yap›lan ticari amaçl› olmayan perakende içme suyu teslimleri, kamu kurulufllar›, tar›msal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yap›lan arazi ›slah›na ait hizmetler KDV'den müstesnad›r. Dolay›s›yla söz konusu teslim ve hizmet bedelleri üzerinden KDV hesaplanmaz. Zirai amaçl› su teslimlerinde, istisnan›n uygulanmas› aç›s›ndan suyu teslim edenin statüsünün Arkan & Ergin Member of JPA International 4628.02.1963 tarihli ve 11343 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 217 bir önemi yoktur. Perakende içme suyu teslimlerinde ise istisnan›n uygulanabilmesi için teslimin köy tüzel kiflili¤i taraf›ndan ve köyde ikamet edenlere yap›lmas› flartt›r. Köylere hizmet götürme birlikleri taraf›ndan içme suyu teslimlerinde istisna uygulanmas› söz konusu olmaz. Arazi ›slah›na ait hizmetlerde ise istisnan›n uygulanabilmesi için, hizmetin, kamu kurulufllar›, tar›msal kooperatifler ve çiftçi birlikleri taraf›ndan yap›lmas› gerekir. 4.9. Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (17/4-›) maddesine göre, serbest bölgelerde verilen hizmetler KDV'den müstesnad›r. Ancak yurtiçinden serbest bölgeye verilen hizmetler ile serbest bölgeden yurt içine yönelik olarak verilen hizmetler KDV'ye tabidir. ‹stisnan›n kapsam›na yaln›zca serbest bölgede ifa edilen hizmetler girmektedir. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1: Serbest bölgede faaliyet gösteren (A) firmas›na serbest bölgeye gelinerek makine bak›m-onar›m hizmeti verilmesi 3065 say›l› Kanunun (17/4-›) maddesi kapsam›nda KDV'den istisna iken, (A) flirketinin serbest bölge d›fl›ndan araç kiralamas› KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Örnek 2: ‹thalat ve ihracat konusu mallar›n (B) firmas›nca serbest bölgelerden limanlara, limanlardan serbest bölgelere karayolu ile tafl›nmas› iflleminin 3065 say›l› Kanunun genel hükümleri çerçevesinde KDV'ye tabi tutulmas› gerekmektedir. Örnek 3: Haz›r betonun imal edilerek transmikserle dökülmesi ifli, KDV uygulamas›nda inflaat taahhüt iflleri kapsam›nda "hizmet" olarak de¤erlendirilmektedir. Bu hizmetin yurtiçinden serbest bölgedeki inflaatlar için verilmesi de mal teslimi olarak kabul edilemeyece¤inden KDV'ye tabi olacakt›r. 4.10. Boru Hatt› ile Yap›lan Akaryak›t Tafl›malar› 3065 say›l› Kanunun (17/4-j) maddesine göre, boru hatt› ile yap›lan yabanc› ham petrol, gaz ve bunlar›n ürünlerinin tafl›nmas› hizmetleri KDV'den müstesnad›r. ‹stisna serbest dolafl›ma girmemifl (millileflmemifl) ham petrol, gaz ve ürünlerin boru hatt› ile tafl›nmas›nda uygulan›r. Serbest dolafl›ma girmifl ürünlerin Türkiye içerisinde tafl›nmas› ise genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabi tutulur. 4.11. Varl›k Yönetim fiirketlerinin Baz› Teslimleri ile Finansal Yeniden Yap›land›rma Hükümleri Kapsam›nda Baz› Borçlar›n Teminat›n› Oluflturan Mal ve Haklar›n Teslimi 4743 say›l› Kanun47 hükümlerine göre kurulan varl›k yönetim flirketlerinin bankalar, özel finans kurumlar› ve di¤er mali kurumlardan devrald›¤› alacaklar›n tahsili amac›yla bu alacaklar›n teminat›n› oluflturan mal ve haklar›n (müzayede mahallinde sat›fl› dahil) teslimi ile ayn› Kanuna 4731.01.2002 tarihli ve 24657 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 218 göre finansal yeniden yap›land›rma çerçeve anlaflmalar› hükümleri kapsam›nda yeniden yap›land›r›lan borçlar›n ödenmemesi nedeniyle bu borçlar›n teminat›n› oluflturan mal ve haklar›n (müzayede mahallinde sat›fl› dahil) teslimi KDV'den müstesnad›r. Örnek:(A)Varl›k Yönetim fiirketi taraf›ndan bankalar, özel finans kurumlar› ve di¤er mali kurumlardan devral›nan alacaklar›n tahsili amac›yla bu alacaklar›n teminat›n› oluflturan mal ve haklar›n müzayede yoluyla sat›fl› iflleminde, bu mal ve haklar›n alaca¤a mahsuben (A) taraf›ndan sat›n al›nmas› ve (A) taraf›ndan alaca¤a mahsuben sat›n al›nan hak ve alacaklar›n üçüncü flah›slara sat›fl› KDV'den istisna tutulacakt›r. Varl›k yönetim flirketinin devrald›¤› alacaklar›n tahsili amac›yla bu alacaklar›n teminat›n› oluflturan mal ve haklar›n bedelinin varl›k yönetim flirketine ödenmesi flart›yla borçlu taraf›ndan sat›lmas›, genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. 4.12. Tasarruf Mevduat› Sigorta Fonuna Devredilen Mal ve Haklar›n Teslimi Bankalar Kanunu uyar›nca; mal ve haklar›n Tasarruf Mevduat› Sigorta Fonuna teslimi ile bunlar›n Tasarruf Mevduat› Sigorta Fonu taraf›ndan (müzayede mahallinde sat›fl› dahil) teslimi, bu Fonun devrald›¤› alacaklar›n tahsili amac›yla, bunlar›n teminat›n› oluflturan mal ve haklar›n (müzayede mahallinde sat›fl› dahil) teslimi ve temettü hariç ortakl›k haklar›yla yönetim ve denetimleri devral›nan flirketlerin aktiflerinin Fon alacaklar›n›n tahsili amac›yla (müzayede mahallerinde yap›lan sat›fllar dahil) teslimi KDV'den müstesnad›r. Bu istisna, ifllem bedelinden Fona intikal eden tutarla orant›l› olarak uygulan›r. Örnek: TMSF'nin,(D) fiirketinin yönetim kurulu üyesinden olan alaca¤›n›n tahsili amac›yla, bu alaca¤›n teminat›n› oluflturan fiirket aktifindeki tafl›nmazlar›n TMSF'ye veya üçüncü kiflilere teslimi, Kanunun (17/4m) maddesi kapsam›nda gerçeklefltirilmesi kayd›yla ifllem bedelinden Fona intikal eden tutarla s›n›rl› olmak üzere KDV'den istisna tutulur. Öte yandan, söz konusu tafl›nmazlar›n sat›fl bedelinden TMSF'ye intikal eden k›s›m düflüldükten sonra kalan bir tutar olmas› halinde, bu tutar üzerinden genel esaslara göre KDV hesaplanmas› gerekir. 4.13. Bas›n, Yay›n ve Enformasyon Genel Müdürlü¤üne Verilen Haber Hizmetleri Bas›n, Yay›n ve Enformasyon Genel Müdürlü¤üne verilen haber hizmetleri KDV'den müstesnad›r. ‹stisna uygulamas› ad› geçen Genel Müdürlü¤e verilen haber hizmetleri ile s›n›rl› olup, Genel Müdürlü¤ün di¤er mal ve hizmet al›mlar›nda genel hükümler çerçevesinde KDV uygulan›r. 4.14. Gümrüklü Alanlarda Yap›lan Baz› Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (17/4-o) maddesine göre, gümrük antrepolar› ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildi¤i gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat ifllemlerine konu mallar ile transit rejim kapsam›nda ifllem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ile vergisiz sat›fl yap›lan iflyerlerinin ve bu iflyerlerine ait depo ve ardiye gibi ba¤›ms›z Arkan & Ergin Member of JPA International 219 birimlerin kiralanmas› ifllemleri KDV'den müstesnad›r. Ancak, istisna kapsam›ndaki hizmetlerin ifas›n› gerçeklefltirmek için (etiketleme, paketleme, istifleme, tafl›tlara yükleme vb.) üçüncü kiflilerden al›nan iflçilik, ifl makinesi kiralanmas› ve vinç hizmetleri ile ifl makineleri ve tafl›tlar için al›nan akaryak›t vb. teslimleri, istisna kapsam›nda de¤erlendirilmeyece¤inden genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. Liman ve hava meydanlar›nda verilen hizmetin; 3065 say›l› Kanunun hem (13/b) maddesi hem de (17/4-o) maddesi kapsam›nda istisna olmas› halinde, bu hizmete iliflkin olarak Kanunun (13/b) maddesine göre ifllem yap›l›r. Liman ve hava meydanlar›nda verilmekle beraber 3065 say›l› Kanunda yer alan herhangi bir istisna hükmü kapsam›na girmeyen hizmetler genel esaslara göre KDV'ye tabi tutulur. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1:‹thalat ifllemine konu bir mal›n gümrük antreposu içerisinde bir yerden bir yere tafl›nmas› hizmetleri, 3065 say›l› Kanunun (17/4-o) maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. Örnek 2: Gümrüklü sahada iflletme belgesi bulunan antrepo iflleticisinden yap›lacak olan antrepo kiralama ifllemi 3065 say›l› Kanunun (17/4-o) maddesi kapsam›nda de¤erlendirilemeyece¤inden, genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabi olacakt›r. Örnek 3: Gümrük antrepolar›nda ithalat ve ihracat ifllemlerine konu mallar ile transit rejim kapsam›nda ifllem gören mallar için verilen yükleme, boflaltma hizmetleri ile ithalat ve ihracat ifllemlerine konu olmas› ya da transit rejim kapsam›nda ifllem görmesi kayd›yla dökme bakliyat ürünlerinin söz konusu yerlerde kepçe ile istifi, kamyonlara yüklenmesi, manipülasyonu hizmetleri KDV'den istisnad›r. 4.15. Hazinenin Tafl›nmaz Teslimi ve Kiralamalar›, ‹rtifak Hakk› Tesisi, Kullanma ‹zni ve Ön ‹zin Verilmesi ‹fllemleri ile Toplu Konut ‹daresi (TOK‹) Baflkanl›¤›n›n Arsa ve Arazi Teslimleri Hazinece yap›lan tafl›nmaz teslimi ve kiralamalar›, irtifak hakk› tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi ifllemleri ile TOK‹ Baflkanl›¤›nca yap›lan arsa ve arazi teslimleri KDV'den müstesnad›r. Hazine ibaresi, 5018 say›l› Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli I say›l› cetvelde say›lan kamu idarelerini kapsamakta olup, örne¤in söz konusu cetvelde say›lmayan Üniversiteler ve Belediyeler “Hazine” kavram› içerisinde yer almamaktad›r. Dolay›s›yla bunlar taraf›ndan yap›lacak tafl›nmaz teslimi ve kiralamalar›, irtifak hakk› tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi ifllemleri verginin konusuna girmesi halinde bu istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. TOK‹'ye tan›nan istisna ise bu kurumun yapaca¤› arsa ve arazi teslimleri ile s›n›rl›d›r. TOK‹ taraf›ndan arazi ve arsa d›fl›nda yap›lacak tafl›nmaz teslimleri (konut, bina, iflyeri, sosyal tesis vb.) ve hizmetlere genel hükümler çerçevesinde KDV uygulan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 220 4.16. ‹ki Tam Y›l Süreyle Sahip Olunan ‹fltirak Hisseleri ve Tafl›nmazlar›n Sat›fl› 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi uyar›nca, kurumlar›n aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam y›l süreyle bulunan ifltirak hisseleri ile tafl›nmazlar›n sat›fl› suretiyle gerçekleflen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanlar›n ve kefillerinin borçlar›na karfl›l›k tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yap›lan sat›fllar dâhil) bankalara devir ve teslimleri KDV'den müstesna olup, istisna kapsam›ndaki k›ymetlerin ticaretini yapan kurumlar›n, bu amaçla aktiflerinde bulundurduklar› tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin teslimleri ise istisna kapsam› d›fl›ndad›r. Di¤er taraftan madde hükmüne göre, istisna kapsam›nda teslim edilen k›ymetlerin iktisab›nda yüklenilen ve teslimin yap›ld›¤› döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma de¤er vergisi, teslimin yap›ld›¤› hesap dönemine iliflkin gelir veya kurumlar vergisi matrah›n›n tespitinde gider olarak dikkate al›n›r. 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi uyar›nca yap›lan teslimlerle ilgili al›fl ve giderlere ait KDV'nin indiriminde ise afla¤›daki flekilde hareket edilir: • ‹fllemin yap›ld›¤› tarihe kadar indirim yoluyla telafi edilen k›s›m için herhangi bir düzeltme yap›lmas› gerekmez. • Sat›fl tarihine kadar indirilemeyen k›s›m ise indirilecek KDV hesaplar›ndan ç›kar›larak “‹lave Edilecek KDV” olarak beyan edilir ve teslimin yap›ld›¤› hesap dönemine iliflkin gelir veya kurumlar vergisi matrah›n›n tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. 4.16.1. Tafl›nmaz Sat›fllar›nda ‹stisna Uygulamas› Sat›fla konu edilecek tafl›nmazlar (arsa, arazi, bina) ile ifltirak hisselerinin sat›fl›nda istisna uygulanabilmesi için kurumlar›n aktiflerinde, belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde asgari 2 tam y›l (730 gün) kay›tl› bulunmufl olmas› gerekmektedir. ‹stisna kapsam›ndaki k›ymetlerin ticaretini yapan (tafl›nmazlar›n mutat olarak al›m sat›m›n›n yap›lmas› veya kiraya verilmesi) kurumlar›n, bu amaçla aktiflerinde bulundurduklar› tafl›nmazlar›n tesliminde istisna hükmü uygulanmaz. ‹stisna, sat›fl yoluyla gerçeklefltirilen devir ve teslimlerde uygulan›r. Ba¤›fl, hibe fleklinde yap›lan devir ve teslimler istisna kapsam› d›fl›ndad›r. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1: Gayrimenkul kiralamas› faaliyeti ile ifltigal eden (M) Ltd. fiti. aktifinde iki tam y›l süre ile bulunan tafl›nmaz› sat›fla ç›karm›flt›r. Söz konusu sat›fl ifllemi flirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmifl bir tafl›nmaz olmas› kayd›yla 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. Ancak tafl›nmaz›n flirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmifl bir tafl›nmaz olmay›p flirketin faaliyet konusu olan kiralamalarda kullan›lan Arkan & Ergin Member of JPA International 221 tafl›nmazlardan olmas› halinde, tafl›nmaz›n sat›fl› genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. Örnek 2: Bilgisayar parçalar›n›n al›m-sat›m faaliyeti ile ifltigal eden (A) firmas›, ‹zmir'de 2006/Temmuz ay›nda bir arsa sat›n alm›flt›r. Söz konusu arsa üzerinde 2007/Haziran ay›nda ofis ve depodan oluflan tek binan›n inflaat›na bafllam›fl, 2011/Kas›m ay›nda yap› kullanma izin belgesini alm›fl, 14/12/2011 tarihinde tapuda cins tashihi yap›lm›flt›r. Tapuda cins tashihi yap›lan binan›n sat›fl iflleminin 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi kapsam›nda KDV'den istisna tutulabilmesi için söz konusu binan›n kurum ad›na tapuya tescil edilmifl olmas› yan›nda, en az iki tam y›l flirket aktifine kay›tl› olmas› gerekmekte olup, aktifte kay›tl› bulundurma süresinin bafllang›ç tarihi olarak da bütün bölümleri ile birlikte inflaat›n tamamlan›p bina olarak aktife al›nd›¤› tarihin (14/12/2011) esas al›nmas› gerekmektedir. Örnek 3: (K) fiirketinin 15/10/2003 tarihinde sat›n alm›fl oldu¤u 5.000 m2'lik arsan›n (L) Belediyesince kamulaflt›r›lmas› ifllemi sonucu söz konusu arsa yerine 13/4/2009 tarihinde verilen 3.000 m2'lik baflka bir arsa flirket taraf›ndan sat›lacakt›r. Sat›fl› yap›lacak 3.000 m2'lik arsan›n sat›fl›nda (17/4-r) maddesindeki istisnadan yararlan›labilmesi için gereken “en az iki tam y›l süreyle aktifte bulunma” flart›n›n tespitinde, kamulaflt›r›lan tafl›nmaz›n iktisap tarihi esas al›nacakt›r. Örnek 4: Tar›m ürünleri ticareti ile ifltigal eden (fi) iflletmesi aktifinde kay›tl› olan (A) Bankas›ndan sat›n ald›¤› antreponun deposunu sat›fla ç›karm›flt›r. Kanunun (17/4-r) maddesinde yer alan istisna kurumlar, belediyeler ve il özel idarelerine yönelik olup flahsi iflletmelerin aktifinde kay›tl› tafl›nmazlar›n sat›fl›nda istisna uygulamas› mümkün de¤ildir. Örnek 5: (P) Kooperatifine 9/7/1998 tarihinde tahsis edilen ancak üst birlik ile Hazine aras›ndaki ihtilaftan dolay› 4/5/2011 tarihinde Kooperatif ad›na tapuya tescil edilen arsan›n sat›fl› yap›lacakt›r. Sat›fl› yap›lacak arsan›n en az iki y›l aktifte kalma süresi hesaplan›rken kooperatifin üst birlik taraf›ndan tahsisin yap›ld›¤› tarih (9/7/1998) esas al›nacak ve bu sat›fl ifllemi 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesine göre KDV'den istisna olacakt›r. Örnek 6: ‹ki tam y›ldan fazla süredir (Z) flirketinin aktifinde yer alan arsa, bina, tafl›tlar, makine ve teçhizatlardan ibaret üretim tesisinin komple tek bir bedelle sat›fl› gerçeklefltirilecektir. 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesindeki istisnaya konu olan tafl›nmazlar Türk Medeni Kanununda "Tafl›nmaz" olarak tan›mlanan ve esas niteli¤i bak›m›ndan bir yerden baflka bir yere tafl›nmas› mümkün olmayan, dolay›s›yla yerinde sabit olan mallard›r. ‹ki tam y›ldan fazla bir süredir flirketin aktifinde yer alan arsa, fabrika binas› ve mütemmim cüzlerinin birlikte tek bir bedelle sat›fl›, 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi uyar›nca KDV'den istisna olacakt›r. Ancak, eklenti olarak kabul edilen demirbafl ve teçhizat›n sat›lmas› halinde bunlar›n bedeli üzerinden demirbafl Arkan & Ergin Member of JPA International 222 ve teçhizat›n tabi oldu¤u oranda KDV hesaplanacakt›r. Örnek 7: 5910 say›l› Kanun ile kurulan (A) Ticaret ve Sanayi Odas›n›n mülkiyetinde bulunan, hizmet binas› olarak kulland›¤› tafl›nmaz›n 5. ve 6. katlar›n›n kapal› zarf usulü ile sat›fl› yap›lacakt›r. 3065 say›l› Kanunun (17/4-r)maddesinde bahsi geçen "kurum" ibaresi, 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde say›lan kurumlar vergisi mükelleflerini ifade etmektedir. Bu itibarla, Odan›n hizmet binas› olarak kulland›¤› tafl›nmazlar›n müzayede yoluyla sat›fl›nda, sat›fla konu tafl›nmazlar iki y›ldan fazla süredir Odan›n mülkiyetinde bulunsa dahi 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi kapsam›nda istisna uygulanmas› mümkün bulunmamaktad›r. Örnek 8: (Y) flirketince 09/10/2008 tarihinde al›n›p ilgili dönemde flirket aktifine kaydedilen 2.000 m2'lik arsa ile 11/11/2010 tarihinde al›n›p ilgili dönemde flirket aktifine kaydedilen 450 m2'lik bitiflik arsa tevhit edilmifl(tek tapuya dönüfltürülmüfl) ve sat›fla sunulmufltur. Tafl›nmazlar üzerinde tevhit yoluyla yap›lan de¤ifliklikler sonras›nda yeni oluflan birimin tapuya tescil edilmesi ve daha sonra elden ç›kar›lmas›nda 3065 say›l› Kanunun (17/4-r)maddesinde düzenlenen istisnan›n uygulanmas› bak›m›ndan tevhit tarihinin esas al›nmas› gerekmektedir. Ancak her iki tafl›nmaz›n da tevhit öncesi iktisap tarihleri ispat edilebiliyorsa ve sat›fl bedeli ayr›flt›r›labiliyorsa, iktisap tarihlerinin ayr› ayr› dikkate al›nmas› ve bu suretle iki y›ll›k sürenin hesaplanmas› mümkündür. Örnek 9: (Z) Kolektif flirketinin aktifinde kay›tl› ve bir akaryak›t flirketince akaryak›t istasyonu olarak kullan›lan binalar›n, flirketin nev'i de¤ifltirerek limited flirkete dönüflmesi sonras›nda sat›fl› yap›lacakt›r. Söz konusu sat›fl iflleminde iki tam y›ll›k sürenin hesab›nda, bu binalar›n limited flirkete dönüflen kolektif flirketin bilançosunun aktifine kaydedildi¤i tarihin bafllang›ç tarihi olarak dikkate al›nmas› gerekmektedir. Örnek 10: Alt›ndan ve gümüflten mamul mücevherat imalat› ve sat›fl› faaliyetinde bulunan (M) flirketi 2005 y›l›n›n A¤ustos ay›nda finansal kiralama yoluyla sat›n ald›¤› ve ödemeleri halen devam eden aktifinde kay›tl› arsay›, 2010 y›l› içerisinde kalan borç bakiyesini leasing flirketine ödeyerek flirket ad›na tapuya tescil ettirmifltir. 2005 y›l›nda finansal kiralamaya konu edilen arsa, finansal kiralama süresi sonunda flirketin mülkiyetine geçerek aktife kaydolaca¤›ndan ve flirket ad›na tapuda tescil ifllemi 2010 y›l›nda yap›ld›¤›ndan, 2010 y›l›ndaki tescil tarihinden itibaren en az iki tam y›l› geçmeden sat›lmas› halinde, 3065 say›l› Kanunun (17/4-r)maddesindeki istisna hükmünden yararlan›lmas› mümkün de¤ildir. Örnek 11: (F) Bankas›n›n borçlular›ndan (A) Ltd. fiti.'ye ait tafl›t›n, icra yoluyla sat›fl› yap›lacakt›r. Tafl›nmaz olarak de¤erlendirilmeyen tafl›t›n sat›fl›n›n 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi kapsam›nda de¤erlendirilmesi mümkün de¤ildir. Belediyeler ve il özel idarelerinin mülkiyetlerinde bulunan tafl›nmazlar›n, iktisadi bir iflletme oluflturmayacak, bir baflka deyiflle, bu k›ymetlerin ticaretini yapma kapsam›nda de¤erlendirilmeyecek flekilde sat›fl›, verginin konusuna girmemektedir. Arkan & Ergin Member of JPA International 223 Söz konusu tafl›nmazlar›n aç›k artt›rma suretiyle sat›fl› ise bu sat›fl›n ticari kapsamda yap›l›p yap›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n KDV'ye tabidir. Ancak, bu durumda sat›fla konu tafl›nmazlar›n (arsa, arazi, bina) belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde asgari iki tam y›l (730 gün) bulunmufl olmas› kayd›yla sat›fl ifllemi KDV'den istisnad›r. Aksi takdirde genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplan›r. Belediyeler ve il özel idarelerinin mülkiyetinde bulunan tafl›nmazlar›n ticari bir organizasyon çerçevesinde ve devaml›l›k arz edecek flekilde sat›fl›, genel hükümler gere¤ince KDV'ye tabidir. Dolay›s›yla sat›fla konu gayrimenkuller iki tam y›ldan fazla süredir belediyeler ve il özel idarelerinin mülkiyetinde bulunsa dahi ticari bir organizasyon çerçevesinde ve devaml›l›k arz edecek flekilde yap›lan bu sat›fllarda, KDV istisnas› uygulanmaz. 4.16.2. ‹fltirak Hisselerinin Sat›fl›nda ‹stisna Uygulamas› ‹fltirak hisselerinin (ortakl›k pay›) sat›fl›nda istisna uygulanabilmesi için sat›fla konu ifltirak hisselerinin kurumlar›n aktiflerinde, belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde asgari iki tam y›l (730 gün) kay›tl› bulunmufl olmas› gerekir. ‹stisna kapsam›ndaki k›ymetlerin ticaretini yapan kurumlar›n (söz konusu sat›fllar nedeniyle belediyeler ve il özel idareleri bünyesinde oluflan iktisadi iflletmeler dahil) bu amaçla aktiflerinde bulundurduklar› ifltirak hisselerinin tesliminde, istisna hükmü uygulanmaz. ‹stisna, sat›fl yoluyla gerçeklefltirilen devir ve teslimlerde uygulan›r. Ba¤›fl, hibe fleklinde yap›lan devir ve teslimler istisna kapsam› d›fl›ndad›r. 4.16.3. Bankalara Borçlu Olanlar›n ve Kefillerinin Borçlar›na Karfl›l›k Yap›lan Teslimlere ‹liflkin ‹stisna Uygulamas› Bankalara borçlu olanlar ile kefillerinin borçlar›na karfl›l›k tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yap›lan sat›lar dahil) bankalara devir ve teslimleri KDV'den istisnad›r. Bu istisnan›n uygulanabilmesi için ifltirak hisseleri ile tafl›nmazlar›n iki y›l aktifte bulundurulmas› gerekmez. ‹stisna sadece bankalara olan borca karfl›l›k, bankalara yap›lacak devir ve teslimlerde uygulan›r. Borca karfl›l›k banka d›fl›nda üçüncü kiflilere yap›lan sat›fllar, istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. ‹stisna uygulanabilmesi için, devir ve teslime konu tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin bankaya borçlu olanlara veya bu borca kefil olanlara ait olmas› gerekir. ‹stisna, sat›fl yoluyla gerçeklefltirilen devir ve teslimlere uygulan›r. Ba¤›fl, hibe fleklindeki devir ve teslimler istisna kapsam› d›fl›ndad›r. Örnek: (F) Bankas›n›n borçlusuna ait gayrimenkulün borcuna karfl›l›k ‹cra Müdürlü¤ü taraf›ndan bankaya sat›fl›, 3065 say›l› Kanunun (17/4-r) maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 224 4.17. Konut Finansman› Amac›yla Teminat Gösterilen veya ‹potek Konulan Konutlar›n Teslimi (Mortgage-Tutsat) 3065 say›l› Kanunun (17/4-fl) maddesi uyar›nca,2499 say›l› Sermaye Piyasas› Kanununun (38/A) maddesinde tan›mlanan konut finansman› amac›yla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kurulufllar›, Toplu Konut ‹daresi Baflkanl›¤›, ipotek finansman› kurulufllar› ya da üçüncü kiflilere teslimi (müzayede mahallinde yap›lan sat›fllar dahil) ile bu flekilde al›nan konutun, konut finansman kurulufllar›, Toplu Konut ‹daresi Baflkanl›¤› veya ipotek finansman› kurulufllar› taraf›ndan teslimi (müzayede mahallinde yap›lan sat›fl› dahil) KDV'den istisna edilmifltir. 6362 say›l› Sermaye Piyasas› Kanunu48 ile 2499 say›l› Sermaye Piyasas› Kanunu yürürlükten kald›r›lm›fl ve 2499 say›l› Kanuna yap›lan at›flar›n, 6362 say›l› Kanunun ilgili maddelerine yap›lm›fl say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Dolay›s›yla buradaki atf›n da 6362 say›l› Kanuna yap›lm›fl say›lmas› gerekir. ‹stisna sadece konut finansman› amac›yla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun tesliminde uygulan›r. Bu kapsamdaki konutlar›n, finansman kurulufllar›, Toplu Konut ‹daresi Baflkanl›¤› veya ipotek finansman› kurulufllar› taraf›ndan teslimi de KDV'den istisnad›r. Bu durumda bu kurulufllar›n söz konusu konutu hem al›fllar›nda hem de sat›fllar›nda KDV istisnas› uygulan›r. Örne¤in, konut finansman›na konu üzerinde ipotek tesis edilmifl olan konutlar›n, ipotek alacakl›s› banka taraf›ndan ipote¤in paraya çevrilmesi yoluyla sat›fl› (müzayede mahallinde yap›lan sat›fllar dâhil) KDV'den istisnad›r. 4.18. Lisansl› Depoculuk Kapsam›ndaki ‹fllemler 4.18.1. Kapsam ve ‹flleyifl 5300 say›l› Tar›m Ürünleri Lisansl› Depoculuk Kanunu ile tar›m ürünleri ticaretini kolaylaflt›rmak, depolanmas› için yayg›n bir sistem oluflturmak, ürün sahiplerinin mallar›n›n emniyetini sa¤lamak ve kalitesini korumak, ürünlerin s›n›f ve derecelerinin yetkili s›n›fland›r›c›lar taraf›ndan saptanmas›n› sa¤lamak, tar›m ürünleri lisansl› depo iflleticilerinin kifliler aras›nda ayr›m yapmaks›z›n tar›m ürünlerini kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansman›n›, sat›fl›n› ve teslimini sa¤layan ürün senedi düzenlemek ve standartlar› belirlenmifl tar›m ürünlerinin ticaretini gelifltirmek üzere, tar›m ürünleri lisansl› depoculuk sisteminin kurulufl, iflleyifl ve denetimine iliflkin usul ve esaslar belirlenmifltir. 5300 say›l› Kanun kapsam›nda yap›lan ifllemlerde KDV uygulamas›, afla¤›da aç›kland›¤› flekilde yap›l›r. 5300 say›l› Kanun kapsam›ndaki ürün senetlerinin, Ürün ‹htisas Borsalar› ile Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤›ndan ürün senedi al›m-sat›m› konusunda izin alan ticaret borsalar›nda (Her iki borsa k›saca “ihtisas/ticaret borsalar›” olarak an›lacakt›r.) tesliminde KDV uygulamas›na yönelik olup, Arkan & Ergin Member of JPA International 4830.12.2012 tarihli ve 28513 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 225 bu aç›klamalar an›lan Kanunun 15 inci maddesine dayan›larak yay›mlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeli¤i49 kapsam›nda bas›l› ürün senedi hükmünde olmak üzere söz konusu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda oluflturulan elektronik ürün senedi (ELÜS) teslimleri için de geçerlidir. 3065 say›l› Kanunun 2 nci maddesinde, teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakk›n›n malik veya onun ad›na hareket edenlerce al›c›ya veya onun ad›na hareket edenlere devredilmesi olarak tan›mlanm›fl; bir mal üzerindeki tasarruf hakk›n›n iki veya daha fazla kimse taraf›ndan zincirleme akit yap›lmak suretiyle, mal›n bu arada el de¤ifltirmeden do¤rudan sonuncu kifliye devredilmesi de teslim olarak nitelendirilmifl ve bu durumda her bir safhan›n ayr› ayr› vergilendirilece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Bu hükme göre, ürün sahiplerinin kendi ürünlerini lisansl› depolara koymas› ifllemi KDV'ye tabi de¤ildir. Ayr›ca, depoya konulan ve ürün senedi ç›kar›lan bir ürünün, bu ürüne ait ürün senedi ihtisas/ticaret borsalar›nda herhangi bir ifllem görmeden (sat›lmadan) ürünü depoya koyanlar taraf›ndan çekilmesi halinde de tasarruf hakk› el de¤ifltirmedi¤inden KDV'nin konusuna giren bir ifllem bulunmamaktad›r. Ancak, ürünü depoya koyan kiflinin bu ürüne ait ürün senedini ihtisas/ticaret borsalar› arac›l›¤›yla teslim ettikten sonra ayn› ürün senedi ile ürünü çekmek istemesi halinde bu ifllem Kanunun (1/3-d) maddesine göre KDV'ye tabi tutulur. Öte yandan, lisansl› depoculukta kullan›lan ve depoya konulan ürünü temsil eden ürün senetlerinin her el de¤ifltirme aflamas› ayr› bir teslim olup, bu teslimler ticari, s›nai, zirai faaliyet ya da mesleki faaliyet kapsam›nda ifa edilmek flart›yla KDV'nin konusuna girmekle birlikte söz konusu teslimler 3065 say›l› Kanunun (13/¤) ve (17/4-t) maddeleri ile KDV'den istisna edilmifltir. Dolay›s›yla, ürün senedini elinde bulunduran KDV mükellefleri (yaln›zca sorumlu s›fat›yla KDV mükellefiyeti bulunanlar hariç) ürün senedi teslimlerinde al›c› ad›na fatura ve benzeri vesikalar› düzenlerler ancak söz konusu belgelerde KDV göstermezler. Ürün senedinin KDV mükellefiyeti bulunmayanlar taraf›ndan KDV mükelleflerine tesliminde ise KDV mükelleflerince gider pusulas› düzenlenir. Al›m-sat›ma taraf olanlar›n KDV mükellefiyetinin bulunmamas› halinde fatura ve benzeri vesikalar›n düzenlenmesine gerek yoktur. Bu ifllemlerin taraflar›n kendi aralar›nda düzenleyece¤i teslim tutana¤›, taahhütname veya bir yaz› ile tevsiki mümkündür. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar›n, ürün senetlerini ticari nitelik arz edecek flekilde teslimi durumunda, ifllemlerin yaln›zca ürün senedi teslimlerinden oluflmas› halinde KDV'den istisna tutulan bu ifllemleri nedeniyle bunlar ad›na KDV mükellefiyeti tesis ettirilmesine gerek yoktur. 4.18.2. Ürün Senetlerinin, ‹htisas/Ticaret Borsalar› Arac›l›¤›yla ‹lk Teslimi 3065 say›l› Kanunun (13/¤) maddesi ile 5300 say›l› Kanuna göre düzenlenen ürün senetlerinin, ihtisas/ticaret borsalar› arac›l›¤›yla ilk teslimi KDV'den istisna edilmifltir. Söz konusu istisna tam 4912.11.2011 tarihli ve 28110 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 226 istisna mahiyetinde olup, bu istisna uygulamas›ndan kaynaklanan ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarlar›, mükelleflere Tebli¤in (II/B-9.) bölümündeki aç›klamalara göre iade edilir. 4.18.3. Ürün Senetlerinin ‹lk Tesliminden Sonraki Teslimleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-t) maddesinde ürün senetlerinin ilk teslimi ile ürünü depodan çekecek olanlara teslimi aras›ndaki teslimler, k›smi istisna kapsam›na al›nm›flt›r. Buna göre, ürün senedinin ilk tesliminden sonra KDV mükellefleri taraf›ndan tesliminde de (ürünü depodan çekecek olanlara teslimi hariç) KDV hesaplanmaz. Öte yandan, ayn› maddeye göre, bu kapsamda vergiden istisna edilen ifllemler bak›m›ndan Kanunun (30/a) maddesi hükmü uygulanmaz. Buna göre, KDV mükellefiyeti olanlar k›smi istisna kapsam›na giren bu teslimleri dolay›s›yla yüklendikleri vergileri indirim konusu yapabilirler, ancak iade olarak talep edemezler. 4.18.4. Ürün Senetlerinin Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi ve Sorumluluk Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun (1/3-d) maddesi uyar›nca 5300 say›l› Tar›m Ürünleri Lisansl› Depoculuk Kanunu kapsam›nda düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil etti¤i ürünü depodan çekecek olanlara teslimi, bu teslimin ticari, s›nai, zirai faaliyet ya da serbest meslek faaliyeti kapsam›nda yap›l›p yap›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n KDV'ye tabi bulunmakta olup, Kanunun (10/k) maddesine göre bu ifllemde vergiyi do¤uran olay, ürün senetlerinin temsil etti¤i ürünlerin depodan çekilmesi an›nda meydana gelmektedir. Kanunun (23/d) maddesi uyar›nca söz konusu ifllemde KDV matrah›n›, ürün senedinin en son ifllem gördü¤ü borsa de¤eri oluflturmaktad›r. Bu hükümlere göre, ürün senetlerini ürünü depodan çekecek olanlara teslim edenler, KDV mükellefi olmasalar dahi bu teslim KDV'ye tabidir. Bu ifllemde vergiyi do¤uran olay ise ürün senedinin temsil etti¤i ürünün depodan çekilmesi an›nda meydana gelir. Di¤er taraftan, Kanunun (9/3)üncü maddesinde, 5300 say›l› Kanuna göre düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil etti¤i ürünü depodan çekecek olanlara teslimine ait KDV'nin ödenmesinden lisansl› depo iflleticilerinin sorumlu oldu¤u belirtilmifltir. Mal›n depodan çekilmek istenmesi halinde, ürün senedi ile fatura ya da al›ma ait di¤er belgelerle birlikte lisansl› depo iflleticisine baflvurulur. ‹flletici, senedin en son ifllem gördü¤ü borsada oluflan de¤eri tespit eder. KDV tutar›n› bu de¤er üzerinden hesaplar ve al›c›dan tahsil eder. Karfl›l›¤›nda bir örne¤i (EK: 16)'da yer alan “Lisansl› Depo ‹flleticileri ‹çin Katma De¤er Vergisi Tahsilat Belgesi”ni en az bir as›l ve bir örnek olarak düzenleyip as›l nüshay› al›c›ya verir. Belgede gösterilen KDV tutar›, lisansl› depo iflleticisi taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilir. KDV mükellefi olan al›c›lar iflleme ait KDV tutar›n› bu belgeye dayanarak indirim konusu yapabilirler. Lisansl› depo iflleticileri, bu ifllemlere ait KDV'yi, ayl›k vergilendirme dönemi içerisindeki ürün Arkan & Ergin Member of JPA International 227 çekifllerinin tamam›n› kapsayacak flekilde 2 No.lu KDV beyannamesi ile ba¤l› olduklar› vergi dairesine beyan edip öderler. Örnek: Bu¤day al›m sat›m› faaliyetinde bulunan mükellef (A), vergiden muaf çiftçiden müstahsil makbuzu düzenlemek suretiyle sat›n ald›¤› 100 ton bu¤day›, lisansl› depo iflleticisine tevdi etmifl (lisansl› depoya koymufl), söz konusu ürüne iliflkin olarak lisansl› depo iflleticisi taraf›ndan düzenlenen ürün senedini yetkili ticaret borsas›na 10.04.2013 tarihinde kay›t ve tescil ettirmifltir. Mükellef (A) söz konusu ürün senedini, 14.05.2013 tarihinde 56.000 TL'ye mükellef (B)'ye satm›flt›r. Mükellef (B) bu ürün senedini 30.05.2013 tarihinde özel bir bankada ücretli olarak çal›flan (D)'ye 60.500 TL'ye satm›flt›r. Söz konusu ürün senedi (D) taraf›ndan 15.06.2013 tarihinde 59.000 TL'ye f›r›nc›l›k faaliyetinde bulunan mükellef (F)'ye sat›lm›flt›r. (F), bu ürünü çekmek için 25.06.2013 tarihinde ürün senedi ve gider pusulas› ile birlikte lisansl› depo iflletmesine baflvurmufl, ürün senedi lisansl› depo iflleticisi taraf›ndan bu tarihte iptal edilerek senedin temsil etti¤i 100 ton bu¤day ayn› gün mükellef (F) taraf›ndan depodan çekilmifltir. Depodan çekilen ürünü temsil eden senedin borsadaki son ifllem de¤eri 59.000 TL'dir. Bu durumda söz konusu ifllemle ilgili olarak afla¤›daki flekilde hareket edilecektir. • Mükellef (A)'n›n 100 ton bu¤day› lisansl› depo iflleticisine tevdii, teslim mahiyetinde olmad›¤›ndan bu aflamada KDV hesaplanmas›na gerek bulunmamaktad›r. • Mükellef (A)'n›n mükellef (B)'ye ürün senedini ticaret borsas›nda kay›t ve tescil ettirdikten sonraki ilk teslimi, Kanunun (13/¤) maddesi uyar›nca KDV'den müstesna oldu¤undan mükellef (A) taraf›ndan mükellef (B)'ye ürün senedinin sat›fl bedeli olan 56.000 TL için düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. (A), KDV mükellefi oldu¤undan, tam istisna kapsam›na giren bu teslimi dolay›s›yla yüklendi¤i ve indirim yoluyla telafi edemedi¤i KDV tutarlar›n›n iadesini talep edebilir. • KDV mükellefi (B)'nin ürün senedini özel bir bankada ücretli olarak çal›flan (D)'ye 60.000 TL'ye teslimi Kanunun (17/4-t) maddesi gere¤ince KDV'den istisna oldu¤undan mükellef (B) söz konusu iflleme iliflkin olarak düzenleyece¤i faturada KDV hesaplamayacakt›r. Kanunun (17/4-t) maddesinde düzenlenen istisna, k›smi istisna niteli¤inde olmakla beraber mükellef (B) bu ifllemle ilgili olarak (genel giderler vb. harcamalar dolay›s›yla) yüklendi¤i KDV tutarlar›n› indirim konusu yapabilecek ancak iade talep edemeyecektir. • Özel bir bankada ücretli olarak çal›flan (D)'nin ürün senedini f›r›nc›l›k faaliyetinde bulunan ve ürünü depodan çekecek olan mükellef (F)'ye tesliminde, (F) taraf›ndan gider pusulas› düzenlenecektir. (D) taraf›ndan yap›lan söz konusu teslim ticari, s›nai, zirai faaliyet kapsam›nda olmasa dahi Kanunun (1/3-d) maddesi uyar›nca KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Söz konusu ifllemde vergiyi do¤uran olay ürünün lisansl› depodan çekildi¤i anda meydana gelmektedir. Ürünün borsadaki son ifllem de¤eri 59.000 TL oldu¤undan, KDV bu de¤er üzerinden hesaplanacakt›r. Mükellef (F)'ye yap›lan bu teslim toptan teslim mahiyetinde olup 2007/13033 say›l› BKK eki (I) say›l› Listenin 3 üncü s›ras› uyar›nca KDV oran› (% 1) olarak uygulanacakt›r. Hesaplanacak KDV lisansl› depo iflleticisi taraf›ndan sorumlu s›fat›yla verilecek beyannameye dahil edilecektir. (F) ise lisansl› depo iflleticisinden alaca¤› “Lisansl› Depo ‹flleticileri ‹çin Katma De¤er Vergisi Tahsilat Belgesi”ne istinaden indirim hakk›ndan yararlanacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 228 4.19. Varl›k Kiralama fiirketleri Taraf›ndan Yap›lan Devir ve Kiralama ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-u) maddesi uyar›nca menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan varl›klar›n, varl›k kiralama flirketlerine devri ile bu varl›klar›n varl›k kiralama flirketlerince kiralanmas› ve devral›nan kuruma devri KDV'den istisna edilmifltir. 4.20. Sigorta Tahkim Komisyonu Taraf›ndan Verilen Hizmetler 3065 say›l› Kanunun (17/4-v) maddesine göre3/6/2007 tarihli ve 5684 say›l› Sigortac›l›k Kanunu uyar›nca oluflturulan Sigorta Tahkim Komisyonu taraf›ndan münhas›ran uyuflmazl›klar›n çözümüne iliflkin olarak verilen hizmetler, KDV'den müstesnad›r. Dolay›s›yla, Sigorta Tahkim Komisyonu taraf›ndan bu hizmetlere karfl›l›k al›nan bedeller üzerinden KDV tahsil edilmez. 4.21. Finansal Kiralama fiirketlerince Tafl›nmazlar›n Bizzat Kirac›dan Sat›n Al›nmas›, Satan Kiflilere Kiralanmas› ve Kiralayana Sat›lmas› (Sat-Kirala-Geri Al) ‹fllemi 3065 say›l› Kanunun (17/4-y) maddesine göre, 21/11/2012 tarihli ve 6361 say›l› Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman fiirketleri Kanunu kapsam›nda, finansal kiralama flirketlerince bizzat kirac›dan sat›n al›n›p geri kiralanan tafl›nmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu tafl›nmaz›n mülkiyetinin sözleflme süresi sonunda kirac›ya devredilecek olmas› koflulu ile kiralamaya konu tafl›nmazlar›n kiralayana sat›lmas›, satan kiflilere kiralanmas› ve devri ifllemi KDV'den istisna edilmifltir. Buna göre, finansal kiralama flirketlerinin 6361 say›l› Kanun kapsam›nda, bir tafl›nmaz› sahibinden sat›n al›p bizzat sahibine geri kiralamas› ifllemine, söz konusu tafl›nmaz›n mülkiyetinin sözleflme süresi sonunda kirac›ya devredilecek olmas› koflulu ile KDV istisnas› uygulan›r. ‹stisna, kiralamaya konu tafl›nmazlar›n sat›n al›nmas›, satan kiflilere kiralanmas› ve tekrar kiralayana sat›lmas› ve devri ifllemlerinde uygulanacak olup, ayn› sözleflme kapsam›ndaki ifllemlerin ayr›flt›r›larak farkl› uygulamalara tabi tutulmas› mümkün de¤ildir. Söz konusu istisna k›smi istisna kapsam›nda olup, finansal kiralama flirketine sat›lan tafl›nmazlar›n iktisab›nda yüklenilen KDV'nin,3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesine göre düzeltilmesi gerekir. 4.22. Patentli veya Faydal› Model Belgeli Bulufla ‹liflkin Gayri Maddi Haklar›n Kiralanmas›, Devri veya Sat›lmas› ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-z) maddesine göre, 13/6/2006 tarihli ve 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun50(5/B) maddesi kapsam›ndaki araflt›rma ve gelifltirme, yenilik ile yaz›l›m faaliyetleri neticesinde ortaya ç›kan patentli veya faydal› model belgeli bulufla iliflkin gayri maddi haklar›n kiralanmas›, devri veya sat›fl› KDV'den istisnad›r. Söz konusu patentli veya faydal› model belgeli bulufla iliflkin gayri maddi haklar›n kiralanmas›, devri veya sat›fl›n›n KDV'den istisna tutulabilmesi için bunlar›n 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun (5/B) maddesi kapsam›ndaki araflt›rma ve gelifltirme, yenilik ile yaz›l›m faaliyetleri Arkan & Ergin Member of JPA International 5021.06.2006 tarihli ve 26205 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 229 neticesinde elde edilmifl olmas› gerekmektedir. Bu kapsamda vergiden istisna edilen ifllemler bak›m›ndan Kanunun (30/a) maddesi hükmü uygulanmayaca¤›ndan, söz konusu ifllemler nedeniyle yüklenilen KDV tutarlar›n›n, indirim hesaplar›ndan ç›kar›lmak suretiyle düzeltilmesi gerekmez. G. GEÇ‹C‹ MADDELERDE YER ALAN ‹ST‹SNALAR 1. Özellefltirme Kapsam›na Al›nan ‹ktisadi K›ymetlerin Teslim ve Kiralanmas› ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun geçici 12 nci maddesinde, 4046 say›l› Kanunun 1 inci maddesinin (A) f›kras› ile özellefltirme kapsam›na al›nan iktisadi k›ymetlerin ayn› Kanun hükümleri çerçevesinde teslim ve kiralanmas› ifllemlerinin KDV'den müstesna oldu¤u, bu kapsamda istisna edilen ifllemler bak›m›ndan 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesinin uygulanmayaca¤› hüküm alt›na al›nm›flt›r. Söz konusu hüküm çerçevesinde, özellefltirme kapsam›na al›nan iktisadi k›ymetlerin Özellefltirme ‹daresine teslim ve kiralanmas› ile bunlar›n ayn› ‹dare taraf›ndan teslim ve kiralanmas› ifllemlerinde KDV uygulanmaz. Di¤er taraftan, kiralama ifllemlerinin KDV'den müstesna tutulabilmesi için kiraya verilecek tafl›nmaz›n özellefltirme kapsam ve program›na al›nmas› ve kiralama ifllemlerinin 4046 say›l› Kanun hükümleri uygulanmak suretiyle gerçeklefltirilmesi gerekir. 4046 say›l› Kanun kapsam›nda de¤erlendirilmeyen ve özel hukuk hükümlerine tabi iki flirket aras›ndaki sözleflmeye dayan›larak yap›lan devir ifllemleri 3065 say›l› Kanunun geçici 12 nci maddesinde belirtilen özellefltirme kapsam›nda de¤erlendirilmeyece¤inden bu devir iflleminde KDV istisnas› uygulanmaz. 2. Teknoloji Gelifltirme Bölgelerinde Verilen Teslim ve Hizmetler 3065 say›l› Kanunun geçici 20/1 inci maddesi ile, 4691 say›l› Teknoloji Gelifltirme Bölgeleri Kanununa göre teknoloji gelifltirme bölgesinde faaliyette bulunan giriflimcilerin kazançlar›n›n gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulundu¤u süre içinde münhas›ran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, ifl uygulamalar›, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yaz›l›m› fleklindeki teslim ve hizmetlerinin KDV'den müstesna oldu¤u ve Maliye Bakanl›¤›n›n program ve lisans türleri itibar›yla istisnadan yararlan›lacak bedele iliflkin olarak asgari s›n›r belirlemeye, istisna uygulanacak yaz›l›m programlar›n› tan›mlamaya ve uygulamaya iliflkin usul ve esaslar› tespit etmeye yetkili oldu¤u hüküm alt›na al›nm›flt›r. Bu hükme göre, Teknoloji Gelifltirme Bölgelerinde bulunan mükelleflerin 31/12/2023 tarihine kadar bu bölgede ürettikleri sistem yönetimi, veri yönetimi, ifl uygulamalar›, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yaz›l›mlar› fleklindeki teslim ve hizmetleri KDV'den istisnad›r. Söz konusu bölgede üretilen yaz›l›m›n farkl› kiflilere sat›lmas› ya da sat›fl›n CD veya elektronik ortamda yap›lmas› istisna uygulanmas›na engel de¤ildir. Arkan & Ergin Member of JPA International 230 Üniversitelere ba¤l› Teknokentler de Teknoloji Gelifltirme Bölgesi olarak de¤erlendirilir. Kanunun geçici 20/1 inci maddesi kapsam›nda üretilen söz konusu yaz›l›mlar›n fikri mülkiyet hakk›n›n, bu bölgede faaliyette bulunan mükellefte kalmak suretiyle belirli zaman aral›klar›yla farkl› kiflilere sat›lmas› veya söz konusu yaz›l›mlar›n sanal ortamda paylafl›m›n›n sa¤lanmas› halinde de KDV istisnas› uygulan›r. Ayr›ca, yaz›l›mlar›n pazarlanmas› iflinin bayi kanal›yla yap›lmas› halinde, Teknokent bünyesinde gelifltirilen sistem yönetimi, veri yönetimi, ifl uygulamalar›, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulamalar›na yönelik genel anlamda yaz›l›m programlar›n›n bayiye tesliminde KDV istisnas› uygulan›r. Bayiler taraf›ndan sat›fl›nda ise (bu sat›fl ifllemi istisna kapsam›nda de¤erlendirilmeyece¤inden) genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplan›r. Ancak, Teknoloji Gelifltirme Bölgesinde faaliyette bulunan giriflimciler taraf›ndan münhas›ran bu bölgelerde üretilen yaz›l›mlar için yap›lacak her türlü mal ve hizmet al›mlar›, söz konusu yaz›l›m›n vergiden istisna olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n KDV'ye tabidir. Güncelleme d›fl›nda bir yaz›l›mla ilgili olarak verilen bak›m, destek (otomasyon) hizmetleri, teknoloji gelifltirme bölgesinde üretilse dahi, oyun programlar›, network uygulamalar› gibi yaz›l›mlar, ifllevlerini yerine getirmek için yaz›l›m kullanan ürün, ayg›t, eflya vb. donan›mlar ile bu donan›mlara iliflkin hizmetler, web sitesi arac›l›¤›yla verilen reklam hizmetleri ve ar-ge çal›flmalar› kapsam›nda yer alan teslim ve hizmetler istisna kapsam›nda de¤erlendirilmez. Öte yandan 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmifl bulunan mallar›n teslimi ve hizmet ifas› ile ilgili al›fl vesikalar›nda gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan KDV indirim konusu yap›lamaz. Di¤er taraftan, Teknoloji Gelifltirme Bölgesinde üretilen yaz›l›m›n Kanunun 11 ve 12 nci maddeleri kapsam›nda ihraç edilmesi halinde, bu ihracata iliflkin yüklenilen KDV'nin, 3065 say›l› Kanunun 32 nci maddesine göre indirim ve iade konusu yap›lmas› mümkündür. Konuyla ilgili örneklere afla¤›da yer verilmifltir. Örnek 1: Teknoloji Gelifltirme Bölgesinde faaliyette bulunan bir firman›n, bu bölgede üretti¤i “hastane bilgi yönetim sistemleri yaz›l›m› program›” sat›fl› ile bu yaz›l›ma yönelik güncelleme ifli Kanunun geçici 20/1 inci maddesine göre KDV'den istisna olacakt›r. Örnek 2:(A) Ltd. fiti.'nin Teknoloji Gelifltirme Bölgesindeki faaliyetleri neticesinde üretti¤i bir ürünün lisans, patent gibi gayri maddi haklara isabet eden k›sm› KDV'den istisnad›r. Ancak, söz konusu ürünün seri üretime tabi tutulup pazarlanmas›ndan elde edilen kazanc›n istisnadan yararlanmas› mümkün de¤ildir. Ayr›ca, Teknokent binas› içinde telefon ve internet yard›m› ile sat›fl sonras›nda müflterilere ça¤r› destek hizmeti verilmesi durumunda bu hizmetler KDV istisnas› kapsam›nda de¤erlendirilmez. Örnek 3: Teknoloji Gelifltirme Bölgesinde yönetici flirket olarak faaliyette bulunacak olan (D) Bilim ve Teknoloji A.fi. taraf›ndan yap›lacak teslim ve hizmetler genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi olacak, ancak, bu fiirketin teknoloji gelifltirme bölgesinde faaliyette bulunmas› durumunda bu faaliyetleri neticesinde üretece¤i sistem yönetimi, veri yönetimi, ifl uygulamalar›, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yaz›l›m› fleklindeki teslim ve hizmetlerinde Kanunun geçici 20/1inci maddesi uyar›nca KDV istisnas› uygulanacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 231 3. Milli E¤itim Bakanl›¤›na Bilgisayar ve Donan›mlar›n›n Bedelsiz Teslimleri ile Bunlara ‹liflkin Yaz›l›m Teslimi ve Hizmetleri 3065 say›l› Kanunun geçici 23 üncü maddesi ile Milli E¤itim Bakanl›¤›na bilgisayar ve donan›mlar›n›n bedelsiz teslimleri ile bunlara iliflkin yaz›l›m teslimi ve hizmetleri ile bu mal ve hizmetlerin ba¤›fl› yapacak olanlara teslim ve ifas›, 31/12/2015 tarihine kadar KDV'den istisna edilmifl, bu kapsamda yap›lan teslim ve hizmet ifalar› için yüklenilen vergilerin vergiye tabi ifllemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilece¤i, indirimle giderilemeyen vergilerin iade edilmeyece¤i ve Maliye Bakanl›¤›n›n istisnaya iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye yetkili oldu¤u hüküm alt›na al›nm›flt›r. Bu hüküm uyar›nca söz konusu istisna afla¤›da belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülecektir. 3.1. ‹stisnan›n Kapsam› Bu istisna; • Bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n Milli E¤itim Bakanl›¤›na ba¤l› e¤itim kurumlar›na bedelsiz olarak teslimi ve/veya ifas› ile • Bu mal ve hizmetlerin ba¤›fl›n› yapacak olanlara teslim ve/veya ifas›nda geçerlidir. Bu kapsamda, bilgisayar donan›mlar› (mouse, klavye, antivirüs programlar›, data kablosu-montaj kablosu gibi), internet ve network ürünleri (modem, switch, kablolama), taray›c› gibi ürünler ile iflletim sistemi ve güvenlik yaz›l›mlar›n›n Milli E¤itim Bakanl›¤›na (okul aile birli¤i dahil) bedelsiz teslimi ve/veya ifas› ile bedelsiz teslimi yapacak olanlara teslimi ve/veya ifas›nda Kanunun geçici 23 üncü maddesi kapsam›nda KDV uygulanmaz. Bilgisayar donan›m› ve bunlara iliflkin yaz›l›m d›fl›nda kalan çevre birimlerinin (ak›ll› tahta, bilgisayara ba¤lanarak kullan›lma imkan› olsa dahi bilgisayar donan›m› olarak kabul edilmesi mümkün olmayan projeksiyon cihaz› ve aparat›, bilgisayar çantas›, ses sistemi, yaz›c›, notebook so¤utucusu, televizyon, barkod okuyucu, kesintisiz güç kayna¤›, dijital video ve foto¤raf makinesi gibi ürünler) teslimi Kanunun geçici 23 üncü maddesi kapsam›nda de¤erlendirilmez ve bunlar›n tesliminde genel hükümlere göre KDV hesaplan›r. Bilgisayar ve donan›mlar›n›n do¤rudan Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedelsiz tesliminde, Kanunun (17/2-b) maddesi hükmü uyar›nca KDV istisnas› uygulan›r. Ancak, bu ürünlerin Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedeli mukabilinde tesliminde Kanunun (17/2-b) ve geçici 23 üncü maddesine göre KDV istisnas› uygulanmas› söz konusu de¤ildir. 3.2. ‹stisnan›n Uygulanmas› 3.2.1. ‹stisna Belgesinin Düzenlenmesi 3065 say›l› Kanunun geçici 23 üncü maddesi uyar›nca Milli E¤itim Bakanl›¤›na ba¤l› e¤itim kurumlar›na bedelsiz bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› teslim ve/veya ifa Arkan & Ergin Member of JPA International 232 etmek isteyen kifli veya kurulufllar, ‹l veya ‹lçe Milli E¤itim Müdürlükleri nezdinde görevlendirilen koordinatörlüklere baflvururlar. ‹l veya ilçe koordinatörlükleri bu baflvuru üzerine bedelsiz olarak teslim ve/veya ifa edilmek istenen bilgisayarlar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n teknik aç›dan uygun olup olmad›¤› hususunda gerekli de¤erlendirmeyi yapar ve uygun bulunmas› halinde, bedelsiz teslimde bulunacak kifli veya kurulufl ad›na örne¤i Tebli¤ ekinde yer alan istisna belgesini (EK:17) düzenler. Düzenlenecek istisna belgesine bedelsiz teslim ve/veya ifa edilecek bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n nitelik ve adedini gösteren bir listede eklenir. 3.2.2. KDV Mükelleflerince Yap›lacak Bedelsiz Teslim ve/veya ‹falarda ‹stisna Uygulamas› ‹l veya ‹lçe Milli E¤itim Müdürlükleri bünyesindeki koordinatörlükler taraf›ndan adlar›na bedelsiz bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n teslim ve/veya ifas›nda bulunmak amac›yla istisna belgesi düzenlenen KDV mükellefleri, söz konusu mal ve hizmetleri KDV ödeyerek ya da KDV ödemeksizin temin edebilirler. Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedelsiz teslim ve/veya ifa edecekleri bilgisayarlar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›, KDV ödemeksizin temin etmek isteyen mükellefler, adlar›na düzenlenmifl olan istisna belgesi ve ekli listeyi sat›c›lara ibraz ederek istisna kapsam›nda ifllem yap›lmas›n› talep ederler. Bu flekilde talepte bulunulmamas› durumunda ise Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedelsiz bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n teslim ve/veya ifas›nda bulunacaklara yap›lacak sat›fllarda istisna kapsam›nda ifllem yap›lmaz. Sat›c›lar istisna kapsam›nda ifllem yap›lmas›n›n talep edilmesi üzerine belge sahibi ad›na düzenleyecekleri faturada KDV hesaplamazlar. Düzenlenen bu faturaya ".......... ‹l / ‹lçe Milli E¤itim Müdürlü¤ünün düzenledi¤i ..... tarih ve ........ say›l› belge uyar›nca KDV uygulanmam›flt›r." ibaresi not olarak düflülür; ayr›ca istisna belgesinin düzenleyen makamca onayl› bir örne¤i eki ile birlikte gerekti¤inde yetkili makamlara Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde ibraz edilmek üzere karfl› taraftan al›n›r. Yukar›da belirtilen flekillerde temin edilen bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedelsiz teslim ve/veya ifas›nda bulunacak mükellefler de düzenleyecekleri faturalarda adlar›na düzenlenen istisna belgesine ait bilgilere yer vermek suretiyle KDV hesaplamazlar. Bu flekilde bedelsiz teslim ve/veya ifada bulunan mükelleflerin sahip olduklar› istisna belgesini eki ile birlikte Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklayacaklar› da tabiidir. 3.2.3. KDV Mükellefi Olmayanlarca Yap›lacak Bedelsiz Teslim ve/veya ‹falarda ‹stisna Uygulamas› ‹l veya ‹lçe Milli E¤itim Müdürlükleri bünyesindeki koordinatörlükler taraf›ndan adlar›na bedelsiz bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n teslim ve/veya ifas› hususunda istisna belgesi düzenlenen KDV mükellefi olmayan kifli veya kurulufllar, bedelsiz teslim ve/veya ifa edecekleri bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› piyasadan KDV ödemeksizin temin ederler. Arkan & Ergin Member of JPA International 233 Buna göre bedelsiz bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› Milli E¤itim Bakanl›¤›na bedelsiz teslim ve/veya ifa edecek istisna belgesine sahip KDV mükellefi olmayan kifli veya kurulufllar, sat›c›lara istisna belgelerini ibraz ederek, kendilerine yap›lacak teslim ve/veya ifalarda KDV uygulanmamas›n› talep ederler. Sat›c›lar, bu talep üzerine istisna belgesinde nitelik ve adedi gösterilen bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n teslim ve/veya ifalar›na iliflkin düzenleyecekleri faturada Tebli¤in (II/G-3.2.2.) bölümünde belirtilen notu düflmek suretiyle KDV hesaplamazlar. Ayr›ca, istisna belgesinin düzenleyen makamca onayl› bir örne¤i, eki ile birlikte gerekti¤inde yetkili makamlara Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde ibraz edilmek üzere karfl› taraftan al›n›r. 3.2.4. Nakdi Ba¤›fllarla Al›nacak Bilgisayarlarda ‹stisna Uygulamas› Milli E¤itim Bakanl›¤›na, bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar›n al›m› flart› ile yap›lan nakdi ba¤›fllar›n, Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan kullan›m›nda da ‹l veya ‹lçe Milli E¤itim Müdürlükleri nezdinde görevlendirilen koordinatörlüklerin ba¤›fl sahibi ad›na istisna belgesi düzenlemek suretiyle Tebli¤in (II/G-3.2.3.) bölümünde yap›lan aç›klamalar do¤rultusunda ifllem yapmalar› mümkündür. 3.3. ‹ndirim Kanunun geçici 23 üncü maddesinin ikinci f›kras› uyar›nca, KDV ödeyerek sat›n ald›klar› bilgisayar ve donan›mlar ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› Milli E¤itim Bakanl›¤›na ba¤l› okullara bedelsiz teslim eden mükellefler ile bedelsiz teslim ve/veya ifada bulunacak bu kifli veya kurulufllara istisna kapsam›nda sat›fl yapan mükellefler, yüklendikleri vergileri 3065 say›l› Kanunun 29 ve 34 üncü maddelerindeki genel esaslar dahilinde indirim konusu yaparlar. Ancak, KDV'den istisna edilen söz konusu teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yap›lan verginin iadesini talep edemezler. 4. Konut Yap› Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri ile Konut Yap› Kooperatiflerine Yap›lan ‹nflaat Taahhüt ‹flleri 4.1. Konut Yap› Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri 3065 say›l› Kanunun geçici 28 inci maddesinde; bu maddenin yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce bina inflaat ruhsat› alm›fl olan konut yap› kooperatiflerince üyelerine yap›lan konut teslimlerinin KDV'den müstesna olaca¤› hükmüne yer verilmifltir. Söz konusu madde hükmüne göre, 3/7/2009 tarihinden önce bina inflaat ruhsat› alm›fl olan konut yap› kooperatiflerince, üyelerine yap›lan konut teslimleri KDV'den istisnad›r. 3/7/2009 tarihinden sonra bina inflaat ruhsat› al›nm›fl olmas› halinde ise üyelere yap›lan Arkan & Ergin Member of JPA International 234 150 m2’ye kadar konut teslimlerinde (% 1), 150 m2’nin üstündeki konut teslimlerinde ise (% 18) oran›nda KDV hesaplan›r. Ayr›ca, üyeler d›fl›nda üçüncü flah›slara yap›lan konut teslimleri ile kooperatif üyelerine bile olsa iflyeri teslimleri genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabidir. 3065 say›l› Kanunun 20 nci maddesi uyar›nca konut yap› kooperatiflerinin infla ettikleri konutlar›n üyelerine tesliminin karfl›l›¤›n› teflkil eden bedel, vergiyi do¤uran olay›n meydana geldi¤i tarihte üyeler taraf›ndan ödenen veya borçlan›lan tutarlar toplam› olacakt›r. Ancak, üyelerden toplanan aidatlara, kat karfl›l›¤›nda verilen arsaya iliflkin bedelin dahil olmamas› durumunda, matrah›n tespitinde arsa bedelinin her bir üyeye düflen k›sm› ile her bir üye taraf›ndan ödenen veya borçlan›lan tutarlar birlikte dikkate al›n›r. Di¤er taraftan, konut yap› kooperatiflerinin mükellefiyet tesisi konusunda ise afla¤›daki flekilde hareket edilmesi gerekmektedir. Geçici 28 inci maddenin yay›mland›¤› 3/7/2009 tarihinden önce bina inflaat ruhsat› al›nm›fl olmas› halinde bu ruhsatlara dayan›larak infla edilecek konutlar›n üyelere tesliminde (vergiye tabi baflka ifllemleri bulunmamak kayd›yla) mükellefiyet tesis edilmesine ve beyanname verilmesine gerek bulunmamaktad›r. Bu kooperatiflerin 3/7/2009 tarihi itibar›yla inflaat ruhsat› al›nmam›fl baflka arsalar›n›n bulunmas› halinde, bu arsalarda infla edilecek konutlar için inflaat ruhsat› al›n›ncaya kadar adlar›na mükellefiyet tesis edilmesi gerekmez. 3/7/2009 tarihi itibar›yla arsas› olup bina inflaat ruhsat› almam›fl kooperatifler ile bu tarih itibar›yla hiç arsas› bulunmayan veya bu tarihten sonra kurulacak kooperatiflerin, bina inflaat ruhsat› almad›klar› müddetçe mükellefiyetleri tesis edilmez. 3/7/2009 tarihinden itibaren bina inflaat ruhsat› alan konut yap› kooperatifleri ad›na, bina inflaat ruhsat›n›n al›nd›¤› tarihten itibaren KDV mükellefiyeti tesis edilir, vergiye tabi ifllemleri bulunmasa dahi sözü edilen konut yap› kooperatifleri taraf›ndan takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleri itibar›yla KDV beyannamesi verilir. 4.2. Konut Yap› Kooperatiflerine Yap›lan ‹nflaat Taahhüt ‹fllerinde ‹stisna/‹ndirimli Oran Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun geçici 15 inci maddesi ile 29/7/1998 tarihinden önce bina inflaat ruhsat› alm›fl olan konut yap› kooperatiflerine yap›lan inflaat taahhüt iflleri KDV'den istisna edilmifltir. Bu madde çerçevesinde, konut yap› kooperatiflerine ifa edilecek inflaat taahhüt iflleri, bina inflaat ruhsat› 29/7/1998 tarihinden önce al›nm›fl ise KDV'den istisna tutulur. Bina inflaat ruhsat› bu tarihten sonra al›nm›flsa söz konusu ifllere(% 1) oran›nda KDV uygulan›r. Konut yap› kooperatiflerine yap›lan inflaat taahhüt ifllerinde istisna veya indirimli KDV oran› (%1) uygulanabilmesi için; • Kooperatifin konut yap› kooperatifi statüsünde olmas›, Arkan & Ergin Member of JPA International 235 • ‹flin konut yap› kooperatifine yap›lmas›, • Yap›lan iflin inflaat ifli olmas› ve taahhüde dayanmas›, gerekir. Konut yap› kooperatifleri üst birlikleri ad›na tescilli bofl arsalar›n üye kooperatiflere tahsisi durumunda, üst birlikler de kooperatif durumunda oldu¤undan, üye kooperatiflere yap›lan inflaat taahhüt ifllerinde de istisna ya da indirimli oranda KDV uygulanabilir. Yap› ruhsatlar›n›n yap› sahibi bölümünde kooperatifin yan› s›ra üst birli¤in ad›na da yer verilmesi istisna ya da indirimli oran uygulanmas›na engel teflkil etmez. ‹stisna veya indirimli oran uygulamas› kapsam›na girip girmedi¤i konusunda Bakanl›¤›m›zca Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›'ndan al›nan görüfller çerçevesinde inflaat taahhüt ifli olarak de¤erlendirilen ifller girmektedir. Konut yap› kooperatiflerine yap›lan ve inflaat ifli niteli¤inde olmayan veya taahhüde dayanmayan hizmet ifalar› ile mal teslimleri, istisna ya da indirimli oran uygulamas›ndan yararlanamaz. Dolay›s›yla bu teslim ve hizmetlere genel hükümler çerçevesinde KDV uygulan›r. Buna göre; • Tek bafl›na hafriyat ifli, • Muhasebecilik, • Plan-proje çizimi, • Anayoldaki refüjlerin a¤açland›r›lmas› ve buralarda toprak üstünün bitki ile kapat›lmas›, • Kooperatife ait arazinin çevresini kafes ve dikenli tel ile kapatma ifli, • Parselasyon, • Aplikasyon (araziye uygulama), ve benzeri hizmetlerde istisna ya da indirimli oran uygulanamaz. Kooperatiflerin arsa al›mlar›nda da genel hükümler geçerlidir. Buna göre özel mülk konusu bir arsan›n (müzayede mahallinde yap›lan sat›fl› d›fl›nda) do¤rudan kooperatiflere teslimi KDV'nin konusuna girmemektedir. Ancak konut yap› kooperatiflerinin ticari bir iflletmeye dahil olan veya özel mülk konusu olmakla beraber müzayede mahallinde sat›lan bir arsay› sat›n almas› ifllemi (Kanunun (17/4-r)maddesindeki istisna uygulamas› hariç), KDV'ye tabidir. Di¤er taraftan, konut yap› kooperatiflerinin emanet usulüyle inflaat ifli yapt›rmalar› halinde, tafleron ve müteahhitler taraf›ndan konut yap› kooperatiflerine yap›lan malzeme hariç iflçilik hizmetlerinde, yaln›zca iflçilik hizmetlerine istisna veya indirimli oran uygulan›r. Bunun d›fl›nda inflaatta kullan›lmak üzere piyasadan sat›n al›nan mal ve hizmetler ise genel hükümler çerçevesinde vergiye tabi tutulur. Arkan & Ergin Member of JPA International 236 4.3. Konut Yap› Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karfl›l›¤› ‹nflaat ‹fllerinde KDV Uygulamas› Arsa kat karfl›l›¤› inflaat iflleri; arsa sahibi taraf›ndan müteahhide arsa teslimi ile müteahhit taraf›ndan arsaya karfl›l›k olarak arsa sahibine konut veya iflyeri teslimi fleklinde iki ayr› teslimden oluflmaktad›r. Bu kapsamdaki ifllemler teslim mahiyetinde oldu¤undan kat karfl›l›¤› inflaat ifllerinde konut yap› kooperatiflerine ifa edilen bir inflaat taahhüt iflinden söz edilemez. Di¤er taraftan, üzerinde kat irtifak› kurulan konut yap› kooperatifine ait arsalar›n, muhtelif müteahhit firmalara ya da di¤er konut yap› kooperatiflerine inflaat yap›lmak üzere teslimi de inflaat taahhüt ifli kapsam›nda mütalaa edilmez. Müteahhit firmalar veya konut yap› kooperatifleri taraf›ndan bir konut yap› kooperatifine ait arsalar üzerinde yap›lacak olan konutlar için kat karfl›l›¤› anlaflma yap›lmas› durumunda, yap› sahibi kooperatife konut tesliminde istisna ya da inflaat taahhüt ifli kapsam›nda indirimli oran uygulamas›ndan söz edilemeyece¤i için genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplan›r. 4.4. ‹stisna Kapsam›ndaki ‹fllemlerde ‹ndirim ‹nflaat ruhsat›n› 29/7/1998 tarihinden önce alm›fl olan konut yap› kooperatiflerine yap›lan inflaat taahhüt ifllerine ait istisna, k›smi istisna niteli¤inde oldu¤undan, istisna kapsam›nda ifllem yapan mükelleflerin bu ifllerle ilgili olarak yüklendikleri vergileri indirim konusu yapmalar› Kanunun (30/a) maddesine göre mümkün de¤ildir. Yüklenilen ancak indirimi mümkün olmayan bu vergiler, Kanunun (30/d) maddesi hükmü göz önünde tutulmak flart›yla gelir ve kurumlar vergisi yönünden gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al›nabilir. 5. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat›r›m Sistemine Tafl›nmaz ve ‹fltirak Hissesi Devri 3065 say›l› Kanunun geçici 31 inci maddesinde; “28/3/2001 tarihli ve 4632 say›l› Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat›r›m Sistemi Kanununun geçici 1 inci maddesinin beflinci f›kras› uyar›nca üyelerine veya çal›flanlar›na emeklili¤e yönelik taahhütte bulunan dernek, vak›f, sand›k, tüzel kiflili¤i haiz meslek kuruluflu veya sair ticaret flirketleri nezdinde 16/4/2012 tarihi itibar›yla mevcut bulunan emeklilik taahhüt planlar› kapsam›ndaki yurt içi ya da yurt d›fl›ndaki birikimler ve taahhütlere iliflkin tutarlar›n (plan esaslar›na göre aktar›m tarihine kadar mutat yap›lan ödemeler nedeniyle oluflanlar dahil) k›smen veya tamamen bireysel emeklilik sistemine aktar›lmas› amac›yla tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin (müzayede mahallinde sat›fl› dahil) devir ve teslimi 31/12/2015 tarihine kadar uygulanmak üzere KDV'den müstesnad›r. Bu istisna, aktar›lan tutarla orant›l› olarak uygulan›r. Maliye Bakanl›¤›, bu maddenin uygulamas›na iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktad›r. ‹stisnan›n kapsam›n›, bireysel emeklilik taahhüt plan› esaslar› çerçevesinde aktar›m tarihine Arkan & Ergin Member of JPA International 237 kadar yap›lan düzenli ödemelerin bu sisteme aktar›lmak üzere müzayede mahallinde yap›lan sat›fl da dahil olmak üzere tafl›nmaz ve ifltirak hisselerinin devir ve teslimleri oluflturmaktad›r. 31/12/2015 tarihine kadar uygulanacak söz konusu istisna kapsam›nda ifllem yapan mükelleflerin bu ifllere iliflkin olarak yüklendikleri vergiler Kanunun (30/a) maddesi uyar›nca indirim konusu yap›lamaz. 6. fiehir ‹çi Ulafl›m Sistemleri ve Bunlara ‹liflkin Tesislerin Devir ve Teslimleri 3065 say›l› Kanunun geçici 32 inci maddesinde; “fiehir içi rayl› ulafl›m sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunlar›n hatlar›, istasyonlar›, yolcu terminalleri ve duraklar› ve bu ifl ve ifllemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalar›n›n Ulaflt›rma, Denizcilik ve Haberleflme Bakanl›¤›, belediyeler ve bunlar›n ba¤l› kurulufllar› aras›nda yap›lacak devir ve teslimleri 31/12/2023 tarihine kadar katma de¤er vergisinden müstesnad›r. Bu kapsamda yap›lan teslim ve hizmet ifalar› için yüklenilen vergiler, vergiye tabi ifllemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir. ‹ndirimle giderilemeyen vergiler iade edilmez. Maliye Bakanl›¤›, istisnaya iliflkin usul ve esaslar› belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktad›r. ‹stisna uygulamas›, 31/12/2023 tarihine kadar Ulaflt›rma, Denizcilik ve Haberleflme Bakanl›¤› ile belediyeler ve bunlar›n ba¤l› kurulufllar› aras›nda yap›lacak flehir içi rayl› ulafl›m sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunlar›n hatlar›, istasyonlar›, yolcu terminalleri ve duraklar› ve bu ifl ve ifllemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalar›n›n devir ve teslimlerini kapsamakta olup, söz konusu istisna kapsam›nda ifllem yapan mükelleflerin, bu ifllere iliflkin olarak yüklendikleri vergileri indirim konusu yapmalar› mümkündür. ⁄. ‹ST‹SNADAN VAZGEÇME VE ‹ST‹SNALARIN SINIRI 1. ‹stisnadan Vazgeçme 3065 say›l› Kanunun 18 inci maddesine göre, vergiden istisna edilmifl ifllemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yaz›l› baflvuruda bulunarak, belirtecekleri ifllem türleri için vergiye tâbi tutulmalar›n› talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen ifllemlerin tamam›n› kapsamas› flartt›r. fiu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan ifllemlere flümulü yoktur. Kamu menfaatine yararl› dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tan›nan vak›flar›n kurulufl amaçlar›na uygun olarak iflletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere iliflkin istisnalar hariç olmak üzere, 17 nci maddenin (1) ve (2) numaral› f›kralar›yla (3) numaral› f›kran›n (a) ve (4) numaral› f›kran›n (e) bentlerinde yaz›l› istisnalar hakk›nda yukar›daki (1) numaral› f›kra hükmü uygulanmaz. Arkan & Ergin Member of JPA International 238 ‹stisnadan vazgeçeceklerin talepleri üzerine, vergi dairesince, vergi mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunur. Bu flekilde mükellef olanlar üç y›l geçmedikçe mükellefiyetten ç›kamazlar. Mükellefler üç y›ll›k sürenin bitiminden önce mükellefiyetten ç›kma talebinde bulunmad›klar› takdirde mükellefiyet yeniden üç y›l süre ile uzat›lm›fl say›l›r. 1.1. Uygulama Kanunun 18 inci maddesi hükmüne göre istisnadan vazgeçmek isteyenler, vergi dairesine yapacaklar› yaz›l› müracaatla vergiden istisna edilmifl ifllemleri dolay›s›yla vergiye tabi tutulmalar›n› talep edebilirler. ‹stisnadan vazgeçme talebi ifllem türleri itibar›yla yap›l›r. Ancak, bu talebin, mükellefin vazgeçmek istedi¤i istisna kapsam›nda olan ifllemlerin tamam›n› kapsamas› flartt›r. ‹stisnadan vazgeçme talebinden önce bafllanm›fl ifllerde bu hüküm uygulanmayacak, devam edilmekte olan bu ifller sonuçlan›ncaya kadar istisna kapsam›nda ifllem görecektir. Bu durum, daha önce istisnadan vazgeçmifl olan mükelleflerin devam etmekte olan iflleri için de geçerli olup, istisnadan vazgeçme tarihinden sonra KDV ye tabi olan ifllemler sonuçlanmad›kça bu ifllemler için istisna uygulanmas›na imkan bulunmamaktad›r. Bu ifllemler sonuçland›ktan sonra, üç y›ll›k sürenin bitiminden önce baflvurulmas› halinde, tekrar istisna uygulanmas› mümkün bulunmakta olup, istisna kapsam›na al›nmak için üç y›ll›k sürenin bitim tarihinden önce verilecek olan dilekçe, söz konusu ifllemler sonuçland›ktan sonra hüküm ifade edecektir. Dilekçenin zaman›nda verilmesi halinde, ifllemler sonuçland›ktan sonra ayr›ca dilekçe verilmesine gerek bulunmamaktad›r. 3065 say›l› Kanun uyar›nca vergiden istisna tutulan ifllemlerde, Kanunun 18 inci maddesi kapsam›nda istisnadan vazgeçilmedikçe KDV hesaplanmaz. ‹stisnadan vazgeçen mükelleflerin ise, al›mlar›n›n KDV ye tabi olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n, teslimleri KDV ye tabi olacakt›r. ‹stisnadan vazgeçeceklerin mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren vergi dairesince tesis olunur. Bu flekilde mükellef olanlar mükellefiyete girifl tarihinden itibaren üç y›l geçmedikçe mükellefiyetten ç›kamazlar. Mükellefler üç y›ll›k sürenin bitiminden önce mükellefiyetten ç›kmak için talepte bulunmad›klar› takdirde, mükellefiyet üç y›l daha uzayacak olup, bu süre dolmadan tekrar istisna kapsam›nda ifllem yap›lmas› mümkün de¤ildir. Mükellefiyetten ç›kmak için yap›lacak baflvuru üçüncü y›l›n son gününe kadar yap›labilir. 1.2. ‹stisnadan Vazgeçmenin Mümkün Olmad›¤› Durumlar Kanunun 18 inci maddesinin 2 nci f›kras›na göre, kamu menfaatine yararl› dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tan›nan vak›flar›n kurulufl amaçlar›na uygun olarak iflletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere iliflkin istisnalar hariç olmak üzere, 17 nci maddenin birinci ve ikinci f›kralar›yla üçüncü f›kran›n (a) ve dördüncü f›kran›n (e) bentlerinde yaz›l› istisnalardan vazgeçmek mümkün de¤ildir. Buna göre, sözü edilen 18 inci maddenin 2 nci f›kras›nda say›lanlar hariç olmak üzere, vergiden istisna edilmifl ifllemleri yapanlar, diledikleri takdirde vergi dairesine baflvurarak bu ifllemleri Arkan & Ergin Member of JPA International 239 dolay›s›yla vergiye tabi tutulmalar›n› isteyebilirler. III. MATRAH, N‹SPET VE ‹ND‹R‹M A. MATRAH 3065 say›l› Kanunda matrah, teslim ve hizmet ifllemlerine, ithalata, uluslararas› yük ve yolcu tafl›malar›na göre ayr› maddeler halinde düzenlenmifl, özel matrah flekilleri ise ayr›ca belirtilmifltir. 1. Teslim ve Hizmet ‹fllemlerinde Matrah 1.1. Genel Aç›klama 3065 say›l› Kanunun (20/1)inci maddesinde, teslim ve hizmet ifllemlerinde matrah›n, bu ifllemlerin karfl›l›¤›n› teflkil eden bedel oldu¤u hükme ba¤lanm›flt›r. Bedel deyimi ise Kanunun (20/2) nci maddesinde tan›mlanm›flt›r. Buna göre bedel deyimi, mal› teslim alan veya kendisine hizmet yap›lan veyahut bunlar ad›na hareket edenlerden bu ifllemler karfl›l›¤›nda her ne suretle olursa olsun al›nan veya bunlarca borçlan›lan para, mal ve di¤er suretlerle sa¤lanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve de¤erler toplam›n› ifade etmektedir. Her ne suretle olursa olsun müflteriden al›nan veya bunlarca borçlan›lan para, bedel kavram›na girdi¤i gibi, müflteriden para yerine al›nan mal, hizmet, menfaat ve benzeri de¤erler (hisse senedi, tahviller ve ayni nitelikteki de¤erler gibi) de bedel kavram›na dahildir. Bedelin mal ve di¤er suretlerde sa¤lanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve de¤erler olmas› halinde verginin matrah›, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen ifllemlerde oldu¤u gibi ifllemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. Ayn› flekilde, bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre aç›k bir flekilde düflük oldu¤u ve bu düflüklü¤ün mükellefçe hakl› bir sebeple aç›klanamad›¤› hallerde de matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas al›n›r. Bedelin döviz ile hesaplanmas› halinde ise döviz, vergiyi do¤uran olay›n meydana geldi¤i günkü Resmi Gazetede yay›mlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas› döviz al›fl kuru üzerinden Türk paras›na çevrilir. Merkez Bankas›nca Resmi Gazetede ilan edilmeyen dövizlerin Türk paras›na çevrilmesinde ise cari döviz kuru esas al›n›r. 1.2. Tarifeli ‹fller ile Bedelin Biletle Tahsil Edildi¤i Hallerde Matrah 3065 say›l› Kanunun (20/4)üncü maddesinde, belli bir tarifeye göre fiyat› tespit edilen ifller ile Arkan & Ergin Member of JPA International 240 bedelin biletle tahsil edildi¤i hallerde tarife ve bilet bedeli KDV dahil edilerek tespit olunur ve vergi müflteriye ayr›ca intikal ettirilmez hükmüne yer verilmifltir. Bu hallerde, tarife veya bilet bedeli üzerinden iç yüzde oran› uygulanmak suretiyle KDV hesaplan›r. Hesaplanan KDV ise tarife veya bilet üzerinde ayr›ca gösterilmez ancak tarife veya bilet üzerinde bedele KDV'nin dahil oldu¤u belirtilir. Böyle bir belirleme olmamas› halinde, belirtilen tutar üzerinden KDV ayr›ca hesaplan›r. Perakende sat›fl safhas›na kadar olan imalatç› veya toptanc› safhalar›ndaki teslimlerde, vergi dahil perakende sat›fl fiyatlar› dikkate al›nmaks›z›n teslim karfl›l›¤›nda tahakkuk ettirilen gerçek bedeller üzerinden KDV hesaplan›r. Bu mallar›n perakende sat›fl›n› yapanlar, vergi dahil olarak önceden tespit edilen fiyatlar üzerinden sat›fl yaparak ayr›ca KDV hesaplamazlar. Ancak vergili sat›fl bedeline iç yüzde oran› uygulamak suretiyle bedele dahil KDV'yi tespit ederek ay›r›rlar. Bu flekilde hesaplanan KDV'den mal al›mlar› s›ras›nda ve sair suretle ödenen katma de¤er vergilerinin indirilebilece¤i tabiidir. Otobüslerle yap›lan flehirleraras› yolcu tafl›mac›l›¤›nda, otobüs flirketleri, tafl›mac›l›k iflini baflka otobüs sahiplerine yapt›rsalar bile, kendi adlar›na kestikleri bütün biletlerle ilgili KDV'yi kendileri beyan ederler. Bilet bedelleri KDV dahil olarak tespit edilece¤inden, beyan edilecek vergi, iç yüzde yoluyla hesaplanacakt›r. Öte yandan ba¤›ms›z otobüs sahipleri flirkete yapt›klar› tafl›ma hizmetinin bedeli üzerinden KDV hesaplarlar ve düzenleyip flirkete verdikleri faturalarda ayr›ca gösterirler. Bu flekilde gösterilen vergi, otobüs flirketleri taraf›ndan yolcu biletleri üzerinden hesaplanan KDV'den genel hükümler çerçevesinde indirilebilir. 2. ‹thalatta Matrah 3065 say›l› Kanunun 21 inci maddesine göre, ithalatta KDV matrah›na; • ‹thal edilen mal›n gümrük vergisi tarh›na esas olan k›ymeti, gümrük vergisinin k›ymet esas›na göre al›nmamas› veya mal›n gümrük vergisinden muaf veya müstesna olmas› halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) de¤eri, bunun belli olmad›¤› hallerde mal›n gümrükçe tespit edilecek de¤eri, • ‹thalat s›ras›nda ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, • Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yap›lan di¤er giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat fark›, kur fark› gibi ödemeler, dahil olacakt›r. 4458 say›l› Gümrük Kanununun 24 üncü maddesine göre ithal eflyas›n›n gümrük k›ymeti, eflyan›n sat›fl bedeli olup, Türkiye'ye ihraç amac›yla yap›lan sat›flta sat›fl bedeli, 27 ve 28 inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yap›ld›¤›, fiilen ödenen veya ödenecek fiyatt›r. 24 üncü maddeye göre belirlenemeyen gümrük k›ymeti ise s›rayla 25 ve 26 nc› madde hükümlerine göre tespit edilir. ‹thal edilen eflyan›n gümrük vergisine esas olan k›ymeti yukar›da belirtildi¤i flekilde bulunur ve Arkan & Ergin Member of JPA International 241 beyan edilir. Madde metninde yer alan, "... gümrük vergisinin k›ymet esas›na göre al›nmamas› veya mal›n gümrük vergisinden muaf olmas› halinde..." ibaresi ancak beyannamenin verilmedi¤i veya verilemedi¤i hallere münhas›rd›r. Bu durumda, ithal edilen mal›n gümrük vergisine esas olan k›ymeti yani verginin matrah›, sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) de¤eridir. Bu de¤eri tespit etmek için gerekli belgeler bulunmad›¤› takdirde, mal›n gümrük idaresince resen tayin ve tespit olunan de¤eri, verginin matrah› olur. ‹thalat KDV matrah› tespit edilirken, yukar›da aç›kland›¤› flekilde belirlenen gümrük k›ymetine, ithalat s›ras›nda ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar dahil edilir. Bunlar, gümrük vergisi ve belediye pay›, r›ht›m resmi, damga resmi ve benzeri ithalat ifllemi nedeniyle ortaya ç›kan yükümlülüklerdir. Ayr›ca, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yap›lan di¤er giderler ve munzam sigorta ücreti, destekleme ve fiyat istikrar fonu ve konut fonuna kat›lma paylar› gibi ödemeler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan ve yine gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar oluflan fiyat fark› ve kur fark› gibi ödemeler KDV'nin matrah›na dahildir. Bu kapsamda, örne¤in, ithal edilen eflyan›n gümrük antreposuna konuldu¤u tarihten gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar geçen süre için ödenen ardiye ücreti üzerinden KDV Kanununun (17/4-o) maddesine göre KDV hesaplanmad›¤›ndan vergilendirilmeyen bu tutar, ithalatta KDV matrah›na dahil edilir. Mal›n, ithalat ifllemi gerçeklefltikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayr› bir fatura düzenlenebilece¤i gibi antrepodan çekifl s›ras›nda ifllem için tek bir fatura da düzenlenebilir. Bu durumda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet tutar, fatura üzerinde ayr›ca gösterilir ya da “‹fllem bedelinin … TL'si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir.” fleklinde bir aç›klama yap›l›r. 3. Uluslararas› Yük ve Yolcu Tafl›malar›nda Matrah 3065 say›l› Kanunun 22 nci maddesi hükmüne göre, ikametgah›, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar taraf›ndan yabanc› ülkelerle Türkiye aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ile transit tafl›mac›l›kta flah›s ve ton bafl›na kilometre itibar›yla yurt içi emsaller göz önüne al›nmak suretiyle matrah tespitine Maliye Bakanl›¤› yetkili k›l›nm›flt›r. Ancak uluslararas› tafl›mac›l›k ifli, 84/8889 say›l› Kararname ile bütünüyle istisna kapsam›na al›nd›¤›ndan, böyle bir belirleme yap›lmam›flt›r. 4. Özel Matrah fiekilleri 3065 say›l› Kanunun 23 üncü maddesinde, baz› teslim ve hizmetlerin matrahlar›n›n tespiti aç›s›ndan özel düzenleme getirilmifltir. Münhas›ran vergisi önceki safhalarda beyan edilerek ödenen özel matrah flekline tabi ifllemlerle u¤raflan mükelleflerin, KDV mükellefiyetleri tesis edilmez. Ancak, bu kapsamda ifllem yapan ve baflka ifllemleri nedeniyle KDV mükellefi olanlar, özel matrah flekline tabi ifllemlerini de Arkan & Ergin Member of JPA International 242 beyannamelerinin “Sonuç Hesaplar›” kulak盤›ndaki “Özel Matrah fiekline Tabi ‹fllemlerde Matraha Dahil Olmayan Bedel” sat›r›nda gösterirler. Öte yandan, 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesi ile Maliye Bakanl›¤› özel matrah flekilleri tespit etmeye yetkili k›l›nm›flt›r. Bu düzenlemelere göre özel matrah flekli tespit edilen ifllemler afla¤›da aç›klanm›flt›r. 4.1. fians Oyunlar›, Profesyonel Gösteriler ve Aç›k Art›rmalar Spor-Toto oyununda ve Milli Piyango dahil her türlü piyangoda, oyuna ve piyangoya kat›lma bedeli; at yar›fllar› ve di¤er müflterek bahis ve talih oyunlar›nda bu yar›fl ve oyunlara kat›lma karfl›l›¤›nda al›nan bedel ile bunlar›n icra edildi¤i mahallere girifl karfl›l›¤›nda al›nan bedel; profesyonel sanatç›lar›n yer ald›¤› gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcular›n kat›ld›¤› sportif faaliyetler, maçlar, yar›fllar ve yar›flmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunlar›n icra edildi¤i mahallere girifl karfl›l›¤›nda al›nan bedel ile bu mahallerde yap›lan teslim ve hizmetlerin bedeli; gümrük depolar›nda ve müzayede salonlar›nda yap›lan sat›fllarda kesin sat›fl bedeli ile 5300 say›l› Tar›m Ürünleri Lisansl› Depoculuk Kanunu kapsam›nda düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil etti¤i ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde, senedin en son ifllem gördü¤ü borsada oluflan de¤eri KDV'nin matrah›d›r. 4.2. Alt›n ve Gümüflten Mamul Eflya Teslimleri 4.2.1. Alt›ndan Mamul Eflya 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesi gere¤ince külçe alt›n teslimleri dahilde ve ithalde KDV'den istisna edilmifltir. Ancak, alt›ndan mamul veya alt›n ihtiva eden ziynet eflyalar› ile sikke alt›nlar›n teslim ve ithali KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Söz konusu mamullerin teslim ve ithalinde ise matrah, 3065 say›l› Kanunun (23/e) maddesi gere¤ince, külçe alt›n bedeli düflüldükten sonra kalan miktard›r. ‹thalat veya dahilden sat›n alma yoluyla temin edilen külçe alt›ndan bizzat imal edilen veya fason olarak imal ettirilen veya teslim edildi¤i flekilde sat›n al›nan ziynet eflyas› ile sikke alt›nlar›n tesliminde, sat›fl bedelinden teslim konusu mamulün bünyesinde yer alan külçe alt›n›n, Borsa ‹stanbul'da ifllem yap›lan son resmi iflgününde külçe alt›n için oluflan kapan›fl fiyat› esas al›nmak ve sat›lan mamulün ayar› göz önünde tutulmak suretiyle tespit edilen has bedeli düflüldükten sonra kalan miktar, KDV'nin matrah› olacakt›r. Borsada ifllem gerçekleflmeyen günler için söz konusu eflyalar ile sikke alt›nlar›n bünyesinde yer alan külçe alt›na isabet eden tutar›n hesaplanmas›nda da borsada ifllem yap›lan en son resmi iflgününde oluflan kapan›fl fiyat›n›n esas al›naca¤› tabiidir. Di¤er taraftan, külçe alt›ndan (hurda alt›n dahil) alt›n mamulü veya alt›n ihtiva eden eflya imalat› ile u¤raflanlar›n yapt›klar› ifller karfl›l›¤›nda ald›klar› ücretler üzerinden ayr›ca KDV hesaplayacaklar› tabiidir. Arkan & Ergin Member of JPA International 243 4.2.2. Gümüflten Mamul Eflya 3065 say›l› Kanunun (17/4-g)maddesine göre külçe gümüfl teslimleri KDV'den istisnad›r. 3065 say›l› Kanunun (16/1-a) maddesi hükmü gere¤ince, söz konusu istisna külçe gümüfl ithalat›nda da uygulan›r. Öte yandan, 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak, gümüflten mamul veya gümüfl ihtiva eden eflyalar ile sikke gümüfl teslimlerinde özel matrah flekli uygulanmas› uygun görülmüfltür. Buna göre, gümüflten mamul veya gümüfl ihtiva eden eflyalar ile sikke gümüfl teslimlerinde ve ithalat›nda KDV matrah›, teslim bedelinden külçe gümüfl bedeli düflüldükten sonra kalan miktar olarak belirlenmifltir. ‹fllemin yap›ld›¤› gündeki külçe gümüfl bedeli olarak, gümüfl borsas› faaliyete geçinceye kadar Etibank taraf›ndan belirlenen fiyat, borsan›n faaliyete geçmesinden sonra ise “Borsa ‹stanbul K›ymetli Madenler ve K›ymetli Tafllar Piyasas›”nda oluflan fiyat esas al›nacakt›r. Gümüflten mamul veya gümüfl ihtiva eden eflyalar ile sikke gümüfl teslimlerinde ve ithalat›nda, sat›fl bedelinden teslim konusu mamulün bünyesinde yer alan külçe gümüflün, Borsa ‹stanbul'da ifllem yap›lan son resmi iflgününde külçe gümüfl için oluflan kapan›fl fiyat› esas al›nmak ve kullan›lan gümüflün ayar› göz önünde tutulmak suretiyle tespit edilen külçe gümüfl bedeli düflüldükten sonra kalan tutar KDV'nin matrah› olacakt›r. 4.3. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yay›nlar Gazete, dergi ve benzeri periyodik yay›nlar›n sat›fllar›nda perakende safhaya ait KDV, do¤rudan perakendeci bayiye sat›fl yapan baflbayiler taraf›ndan, bu safhan›n kar›n› da ihtiva edecek flekilde hesaplan›p ödenir. Bu durumda, sözü edilen yay›nlar›n perakende sat›fl fiyatlar› vergili olarak tespit edilip üzerlerine tek tutar halinde yaz›l›r. Perakendeci bayiye sat›fl yapanlar iç yüzde yoluyla vergiyi hesaplar ve beyan ederler. Bu yay›nlar›n perakende sat›fl›n› yapan gazete bayileri, kendi sat›fllar›nda vergi uygulamaz, KDV beyannamesi veriyorlarsa bu neviden sat›fllar›n› beyannameye dahil etmezler. Perakendecilerin tüketiciye sat›flta vergili fiyat üzerinden yapacaklar› indirimler vergi hesab›nda dikkate al›nmaz. Öte yandan bu yay›nlar›n, perakendeciye do¤rudan sat›fl yap›lan safhaya kadar olan (bu safha dahil) teslimleri 3065 say›l› Kanunun genel hükümlerine göre vergilendirilir. Perakendeci safhan›n özel matrah flekillerine göre vergilendirildi¤i hallerde, iadeler, 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesindeki hükümlere göre ifllem görür. Perakendecilerin iadeleri, vergili al›fl bedeli üzerinden gerçeklefltirilir, geri al›nan bu mallarla ilgili KDV, perakendecinin vergisini hesaplay›p beyan etmekle yükümlü sat›c› taraf›ndan düzeltme konusu yap›l›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 244 4.4. Tütün Mamulü Teslimleri Perakendeci bayiler taraf›ndan yap›lan tütün mamullerinin sat›fllar›na ait KDV, bayilere sat›fl yapan mükellefler taraf›ndan bayilerin kâr›n› da ihtiva edecek flekilde hesaplan›p bayilere teslimin yap›ld›¤› dönemde beyan edilir. Bu maddeleri sat›n alan bayilerce KDV aç›s›ndan her hangi bir ifllem yap›lmaz, bayiler bu sat›fllar›na iliflkin olarak düzenledikleri fatura ve benzeri vesikalarda da KDV'yi göstermezler. 4.5. Belediyeler Taraf›ndan Yap›lan fiehir ‹çi Yolcu Tafl›mac›l›¤› 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesi hükmünün verdi¤i yetkiye dayan›larak, belediyeler taraf›ndan yap›lan flehiriçi yolcu tafl›mac›l›¤›nda kullan›lan biletlerin ve kartlar›n bayiler taraf›ndan sat›fl›nda, özel matrah flekline göre vergileme yap›lmas› uygun görülmüfltür. Buna göre, belediyeler ve ba¤l› iflletmeleri taraf›ndan yap›lan flehiriçi yolcu tafl›mac›l›¤›nda (metro dahil) kullan›lan bilet ve kartlar›n, bu iflletmeler d›fl›ndaki bayiler taraf›ndan yolculara sat›fl›na iliflkin KDV, bayinin sat›fl bedeli üzerinden iç yüzde oran›na göre hesaplanarak belediyelere ba¤l› iflletmelerce beyan edilir. Bayiler, bu flekilde bilet veya kart sat›fllar› için ayr›ca vergi hesaplamazlar. Özel matrah flekline göre vergilendirilen bilet ve kart sat›fllar› d›fl›nda KDV'ye tabi baflka faaliyetleri olmayan bayilerin KDV mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktad›r. 4.6. Telefon Kart› ve Jeton Teslimi 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesinin Maliye Bakanl›¤›'na verdi¤i yetkiye dayanarak, GSM operatör flirketleri taraf›ndan sunulan cep telefonu konuflma hizmetlerinden faydalanmak üzere ç›kar›lan ön ödemeli haz›r kartlar da dahil olmak üzere, bütün telefon kart› ve jeton sat›fllar›n›n özel matrah flekline göre vergilendirilmesi uygun görülmüfltür. Buna göre, perakendeci bayiler taraf›ndan yap›lan telefon kart› ve jeton sat›fllar›na ait KDV'nin bayi kar›na isabet eden KDV'yi de ihtiva edecek flekilde perakendeci bayilere telefon kart› ve jeton teslimi yapan kurulufllar taraf›ndan beyan edilmesi gerekmektedir. Bu durumda bayiler belirtilen kapsamdaki telefon kart› ve jeton sat›fllar› için ayr›ca vergi hesaplamazlar. 4.7. Türkiye fioförler ve Otomobilciler Federasyonu Taraf›ndan Araç Plakalar› ile Bas›l› Evrak›n Teslimi 2918 say›l› Karayollar› Trafik Kanunu'nun51 131 inci maddesi gere¤ince, araç plakalar› ile sürücü kurslar›nda kullan›lanlar dahil bir k›s›m evrak›n bas›m› Türkiye fioförler ve Otomobilciler Federasyonu taraf›ndan yapt›r›lmaktad›r. Federasyon, bas›m›n› sa¤lad›¤› araç plakalar› ve belgeleri ihtiyaç sahiplerine bedeli karfl›l›¤›nda sat›lmak üzere kendisine ba¤l› Odalara göndermektedir. 5118.10.1983 tarihli ve 18195 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 245 3065 say›l› Kanunun (23/f) maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak, 2918 say›l› Kanunun 131 inci maddesinde belirtilen araç plakalar› ile bas›l› evrak›n tesliminde özel matrah flekli uygulanmas› uygun görülmüfltür. Buna göre, araç plakalar› ve bas›l› evrak›n Federasyon taraf›ndan kendisine ba¤l› Odalara tesliminde, bunlar›n ilgili mevzuat›na göre belirlenen nihai sat›fl fiyat› üzerinden hesaplanan KDV Federasyon taraf›ndan beyan edilir ve genel hükümler çerçevesinde vergi dairesine ödenir. Plaka ve belgelerin ihtiyaç sahiplerine sat›fl›n› yapan Odalar ise bu sat›fllarla ilgili olarak ayr›ca KDV hesaplamazlar. Öte yandan, araç plakalar›n›n ve bas›l› evrak›n Federasyon taraf›ndan ba¤l› Odalara tesliminde kullan›lan evrak tevzi listesi ile söz konusu plaka ve bas›l› evrak›n Federasyon taraf›ndan Odalara, Odalar taraf›ndan da ihtiyaç sahiplerine sat›fl› s›ras›nda düzenlenen gelir makbuzlar›n›n, faturada/sevk irsaliyesinde bulunmas› gereken asgari bilgileri ihtiva etmesi kayd›yla, "fatura ve benzeri belge" olarak kabul edilmesi, Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257 nci maddesinin birinci f›kras›n›n Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak uygun görülmüfltür. Buna göre; 3065 say›l› Kanunun (29/1-a) ve 53 üncü maddeleri gere¤ince, gelir makbuzlar›nda yer alan toplam bedel üzerinden iç yüzde yoluyla hesaplanan KDV, plaka ve bas›l› evrak› sat›n alan indirim hakk›na sahip KDV mükellefleri taraf›ndan, genel hükümlere ba¤l› kalmak flart›yla indirim konusu yap›labilir. 5. Matraha Dâhil Olan Unsurlar 3065 say›l› Kanunun 24 üncü maddesine göre; afla¤›da yaz›l› unsurlar KDV matrah›na dahildir: a) Teslim alan›n gösterdi¤i yere kadar sat›c› taraf›ndan yap›lan tafl›ma, yükleme ve boflaltma giderleri. b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karfl›l›klar› ile vergi, resim, harç, pay, fon karfl›l›¤› gibi unsurlar. c) Vade fark›, fiyat fark›, faiz, prim gibi çeflitli gelirler ile servis ve benzer adlar alt›nda sa¤lanan her türlü menfaat, hizmet ve de¤erler. 5.1. Bofl Kaplara Ait Depozitolar 3065 say›l› Kanunun (24/b) maddesinde, “ambalaj giderleri” matraha dahil olan unsurlar aras›nda say›lmaktad›r. Ancak geri verilmesi mutat olan bofl kaplara iliflkin depozitolar teminat niteli¤i tafl›d›¤›ndan, bofl kaplara ait depozitolar›n KDV matrah›na dahil edilmeyece¤i aç›kt›r. Geri verilmesi mutat bofl kap niteli¤inde olup da teslim hükümlerine uygun bir devir iflleminin söz konusu oldu¤u veyahut kaplar›n geri dönmeyece¤inin kesinlik kazand›¤› hallerde ise depozitolar, art›k teminat niteli¤ini kaybedip sat›fl bedeli içerisinde de¤erlendirilmesi gereken bir unsur niteli¤ini kazanaca¤›ndan KDV matrah›na dahil edilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 246 5.2. Vade Farklar› 3065 say›l› Kanunun (24/c) maddesine göre, teslim ve hizmet ifllemlerine ait faturada ayr›ca gösterilen vade farklar› matraha dahil edilir ve ifllemin tabi oldu¤u KDV oran› üzerinden vergilendirilir. Öte yandan, vadeli ifllemlerde bedelin zaman›nda ödenmemesi nedeniyle ortaya ç›kan yeni vade farklar› da vadeli sat›fla konu teslim ve hizmete iliflkin matrah›n bir unsuru oldu¤undan, bu vade farklar›n›n ayr›ca fatura edilmesi ve vadeli sat›fla konu teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemlerin tabi oldu¤u oran üzerinden KDV hesaplanarak, vade fark› faturas›n›n düzenlendi¤i döneme iliflkin beyannamede beyan edilmesi gerekmektedir. 5.3. Kur Farklar› Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildi¤i ifllemlerde, bedelin k›smen veya tamamen vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u tarihten sonra ödenmesi halinde, sat›c› lehine ortaya ç›kan kur fark› esas itibar›yla vade fark› mahiyetinde oldu¤undan, matrah›n bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir. Buna göre, teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarih ile bedelin tahsil edildi¤i tarih aras›nda ortaya ç›kan lehte kur fark› için sat›c› taraf›ndan fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur fark›na, teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplan›r. Bedelin tahsil edildi¤i tarihte al›c› lehine kur fark› oluflmas› halinde, kur fark› tutar› üzerinden al›c› taraf›ndan sat›c›ya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yap›ld›¤› tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanmas› gerekmektedir. Y›l sonlar›nda ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyar›nca yap›lan de¤erlemeler sonucu oluflan kur farklar› üzerinden KDV hesaplanmaz. 6. Matraha Dâhil Olmayan Unsurlar 3065 say›l› Kanunun 25 inci maddesine göre; afla¤›da belirtilen unsurlar KDV'nin matrah›na dâhil de¤ildir. 6.1. ‹skontolar 3065 say›l› Kanunun (25/a) maddesi ile teslim ve hizmet ifllemlerine iliflkin olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki iskontolar›n, KDV matrah›na dâhil olmad›¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, faturan›n düzenlenmesini gerekli k›lan mal teslimi veya hizmet ifas›na ba¤l› olarak yap›lan iskonto, ayn› faturada yer almas› ve ticari teamüllere uygun miktarda olmas› flartlar›na ba¤l› olarak KDV matrah›na dahil edilmez. Arkan & Ergin Member of JPA International 247 Bu durumda, iskontolar›n KDV matrah›na dâhil edilmemesi için afla¤›daki flartlar›n bulunmas› gerekmektedir: a) Söz konusu iskontolar fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmifl olmal›d›r. b) ‹skontolar ticari teamüllere uygun miktarda olmal›d›r. Bu iki flart›n bir arada bulunmamas› halinde iskontolar›n matrahtan indirilmesine imkân bulunmamaktad›r. Bu nedenle, sat›lan mal ya da yap›lan hizmet karfl›l›¤›nda düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip sonradan ya da y›lsonlar›nda iskonto yap›ld›¤›n›n bir dekontla bildirilmesi veyahut ticari teamülleri aflan bir miktarda iskonto yap›lmas› hallerinde, yap›lan ya da bildirilen iskontolar bu bent hükmünden yararlanamaz. 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesi ile KDV matrah›nda çeflitli sebeplerle de¤ifliklik vuku buldu¤u hallerde, vergiye tabi ifllemleri yapm›fl olan mükelleflerin, bunlar için borçland›¤› vergiyi; bu ifllemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakk› bulunan vergiyi de¤iflikli¤in mahiyetine uygun flekilde ve de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sa¤lanm›flt›r. Fatura ve benzeri belgelerde ayr›ca gösterilmeyip, y›l sonlar›nda, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro afl›ld›¤›nda (sat›fl primi, hâs›lat primi, y›l sonu iskontosu gibi adlarla) yap›lan iskontolar esas itibar›yla, as›l iflleme iliflkin KDV matrah›n›n de¤iflmesi sonucunu do¤urmaktad›r. Dolay›s›yla, KDV matrah›nda de¤ifliklik vuku buldu¤u bu gibi durumlarda 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesine göre düzeltme yap›lmas› gerekmektedir. Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro afl›ld›¤›nda yap›lan iskontolar nedeniyle KDV matrah›nda de¤ifliklik vuku buldu¤u hallerde düzeltme ifllemi, al›c› taraf›ndan sat›c› ad›na bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrah›nda de¤iflikli¤e neden olan iskonto tutar›na ilk teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllem için geçerli olan KDV oran› uygulanmak suretiyle yap›lacakt›r. 6.2. Hesaplanan KDV 3065 say›l› Kanunun (25/b) maddesi hükmüne göre, mükelleflerin yapt›klar› vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplayarak, düzenledikleri fatura ve benzeri vesikalar üzerinde gösterdikleri KDV vergi matrah›na dahil edilmez. 6.3. Özel ‹letiflim Vergisi 6802 say›l› Kanunun52 39 uncu maddesinde, bu verginin KDV matrah›na dahil edilmeyece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. Bu hüküm uyar›nca özel iletiflim vergisi mükellefleri taraf›ndan düzenlenen faturalarda hesaplanan özel iletiflim vergisi KDV matrah›na dahil edilmez. 5223.07.1956 tarihli ve 9362 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 248 Ancak, özel iletiflim vergisi mükellefi olmayanlar›n kendilerine yap›lan teslim ve hizmetler nedeniyle hesaplanan özel iletiflim vergisini, KDV matrah›ndan indirmeleri söz konusu de¤ildir. 7. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti 3065 say›l› Kanunun 27 nci maddesine göre bedeli bulunmayan veya bilinmeyen ifllemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan baflka de¤erler olmas› halinde matrah, ifllemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. Emsal bedeli ve emsal ücreti Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesi hükmüne göre tespit olunur. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre aç›k bir flekilde düflük oldu¤u ve bu düflüklü¤ün mükellefçe hakl› bir sebeple aç›klanamad›¤› hallerde de matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas al›n›r. KDV uygulamas› bak›m›ndan emsal bedelinin tayininde genel idare giderleri ve genel giderlerden mamule düflen hissenin bedele kat›lmas›n›n mecburi oldu¤u Kanunun 27 nci maddesinin dördüncü f›kras›nda belirtilmifltir. Vergi Usul Kanununun 275 inci maddesinde ise genel idare giderlerinden imal edilen emtian›n maliyetine pay verilip verilmemesi hususu, mükelleflerin ihtiyar›na b›rak›lm›flt›r. Ancak KDV uygulamas› aç›s›ndan mükellefler, imal ettikleri emtiada emsal sat›fl bedellerini, maliyet bedeli esas›na (Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin ikinci s›ras›na) göre tayin ettikleri takdirde, genel idare giderlerinden mamule düflen hisseyi emsal sat›fl bedeline dâhil edebilir. Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teflekküllerince tespit edilmifl bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düflük olamaz. Örnek: Türkiye Barolar Birli¤i taraf›ndan belli bir dava türüne iliflkin olarak tespit edilen vekâlet ücreti 5.000 TL ise bu hizmeti ifa eden bir avukat›n serbest meslek makbuzunda gösterilen KDV matrah› 5.000 TL den az olamaz. B. ORAN 1. Genel Aç›klama 3065 say›l› Kanunun 28 inci maddesine göre, KDV oran›, vergiye tabi her bir ifllem için (% 10) olup, Bakanlar Kurulu bu oran›, dört kat›na kadar art›rmaya, (% 1)'e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile baz› mallar›n perakende safhas› için farkl› vergi oranlar› tespit etmeye yetkilidir. Bakanlar Kuruluna verilen yetkiye dayan›larak mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranlar›n› belirleyen2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n 1 inci maddesiyle mal teslimleri ile hizmet Arkan & Ergin Member of JPA International 249 ifalar›na uygulanacak KDV oranlar›, söz konusu Kararnameye; • Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi ifllemler için (% 18), • Ekli (I) say›l› listede yer alan teslim ve hizmetler için (% 1), • Ekli (II) say›l› listede yer alan teslim ve hizmetler için (% 8), olarak tespit edilmifltir. 1.1. Perakende Sat›fl›n Tan›m› 2007/13033 say›l› Kararnamenin 1 inci maddesinin dördüncü f›kras›na göre, perakende safhadaki teslimden maksat; teslimi yap›lan ürünlerin aynen veya ifllendikten sonra sat›fl›n› yapanlar ile iflletmelerinde kullanacak olanlar d›fl›ndakilere sat›lmas›d›r. Ürünleri, aynen ya da ifllendikten sonra satanlar ile iflletmesinde kullanacak olanlar›n gerçek usulde KDV mükellefi olmamalar› halinde bunlara yap›lan teslimler de perakende teslim say›l›r. Kararnamenin 1 inci maddesinin üçüncü f›kras› uyar›nca, Kararname eki (I) say›l› listenin (2/a) s›ras›nda yer alan ürünlerin perakende safhadaki teslimlerinde (% 18); 1, (2/b) ve 3 üncü s›ralar›nda yer alan ürünlerin perakende safhadaki teslimlerinde ise (% 8) KDV oran› uygulan›r. Bu düzenlemeye göre, (I) say›l› listenin (2/a) s›ras›nda yer alan ürünlerin aynen veya ifllendikten sonra sat›fl›n› yapanlar ile iflletmelerinde kullananKDV mükelleflerine tesliminde (% 1), bunlar d›fl›ndakilere tesliminde ise (% 18) oran›nda KDV uygulan›r. (I) say›l› listenin 1, (2/b) ve 3 üncü s›ralar›nda yer alan ürünlerin aynen veya ifllendikten sonra sat›fl›n› yapanlar ile iflletmelerinde kullanan KDV mükelleflerine tesliminde (% 1), bunlar d›fl›ndakilere tesliminde ise (% 8) oran›nda KDV uygulan›r. Ancak, yukar›da belirtilen mallar iflletme ad›na al›nm›fl görünmekle birlikte flahsi tüketim amac›yla kullan›ld›¤›n›n tespit edilmesi halinde, eksik al›nan verginin vergi ziya› cezas› uygulanmak suretiyle al›c›lardan tahsil edilece¤i tabiidir. 1.2. Vade Fark›, Kur Fark› ve Matrahta De¤iflikli¤e Yol Açan ‹fllemlerde KDV Oran› 1.2.1. Vade Farklar› Teslim ve hizmet ifllemlerine ait faturada ayr›ca gösterilen vade farklar› matraha dahil edilir ve ifllemin tabi oldu¤u KDV oran› üzerinden vergilendirilir. Öte yandan, vadeli ifllemlerde bedelin zaman›nda ödenmemesi nedeniyle ortaya ç›kan yeni vade farklar› da vadeli sat›fla konu teslim ve hizmete iliflkin matrah›n bir unsuru oldu¤undan, bu vade farklar›na ait KDV vadeli sat›fla konu teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemlerin tabi oldu¤u oran üzerinden hesaplan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 250 1.2.2. Kur Farklar› Teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarih ile bedelin tahsil edildi¤i tarih aras›nda ortaya ç›kan lehte kur fark› için sat›c› taraf›ndan faturada gösterilen kur fark›na, teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplan›r. Bedelin tahsil edildi¤i tarihte al›c› lehine kur fark› oluflmas› halinde, kur fark› tutar› üzerinden al›c› taraf›ndan, teslim ve hizmetin yap›ld›¤› tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanmas› gerekmektedir. 1.2.3. Mallar›n ‹ade Edilmesi, ‹fllemin Gerçekleflmemesi veya ‹fllemden Vazgeçilmesi Matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u tarihte ifllemin tabi oldu¤u KDV oran›n›n de¤iflmifl olmas› halinde düzeltme iflleminin, ilk teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemler için geçerli olan KDV oran› esas al›nmak suretiyle yap›lmas› gerekmektedir. 1.3. ‹ndirimli Orana Tabi Mallar ile Genel Orana Tabi Mallar›n Birlikte Sat›lmas› Halinde Fatura Düzeni ‹ndirimli orana tabi olan ifllemle genel orana tabi ifllemlerin birlikte yap›lmas› halinde, bu ifllemlere tekabül eden bedel, toplam bedelden ay›rt edilerek her ifllem grubuna o gruba ait vergi oran› uygulan›r. Böyle bir ayr›m›n yap›lamamas› halinde, KDV hesaplanmas›nda ifllem grubu içerisindeki en yüksek KDV oran› esas al›n›r. 2. ‹ndirimli Orana Tabi Baz› Mal ve Hizmetlere ‹liflkin Aç›klamalar 2.1. Konut Teslimleri ve ‹nflaat Taahhüt ‹flleri 2.1.1. Uygulanacak KDV Oran› 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile; • Net alan› 150 m2'ye kadar konut teslimleri, • Konut yap› kooperatiflerine yap›lan inflaat taahhüt iflleri, • Kanunla kurulmufl sosyal güvenlik kurulufllar› ve belediyelere yap›lan sadece 150 m2'ye kadar konutlara iliflkin inflaat taahhüt iflleri, için KDV oran› (% 1) olarak tespit edilmifltir. Bu durumda, Kanunun 1 inci maddesi kapsam›na giren ve net alan› 150 m2'ye kadar olan konut teslimlerinde, KDV oran› (% 1) olarak uygulan›r. 150 m2'yi aflan konutlar›n tesliminde ise genel vergi oran› uygulan›r. Ancak, 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n 1 inci maddesinin alt›nc› f›kras›na göre, (I) say›l› listenin 11 inci s›ras›nda yer alan net alan› 150 m2'ye kadar konutlardan; 10/7/2004 tarihli Arkan & Ergin Member of JPA International 251 ve 5216 say›l› Büyükflehir Belediyesi Kanunu53 kapsam›ndaki büyükflehirlerde (16/5/2012 tarihli ve 6306 say›l› Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürülmesi Hakk›nda Kanun54 kapsam›nda rezerv yap› alan› ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yap›lar›n bulundu¤u yerler hariç), lüks veya birinci s›n›f inflaat olarak yap›lan ve ruhsat›n sonradan revize edilip inflaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yap› ruhsat›n›n al›nd›¤› tarihte, üzerine yap›ld›¤› arsan›n 1319 say›l› Emlak Vergisi Kanununun55 29 uncu maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergi de¤eri; a) BeflyüzTL ile bin (bin TL hariç) aras›nda olan konutlar›n tesliminde bu maddenin birinci f›kras›n›n (c) bendinde belirtilen vergi oran› (%8), b) Bin TL ve üzerinde olan konutlar›n tesliminde bu maddenin birinci f›kras›n›n (a) bendinde belirtilen vergi oran› (%18), uygulan›r. 2.1.2. Konut Yap› Kooperatiflerine Verilen ‹nflaat Taahhüt ‹fllerinde ‹ndirimli Oran Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun geçici 15 inci maddesinde, 29/7/1998 tarihinden önce bina inflaat ruhsat› al›nm›fl inflaatlara iliflkin olarak konut yap› kooperatiflerine yap›lan inflaat taahhüt iflleri 1/1/1998 tarihinden geçerli olmak üzere KDV'den istisna edilmifltir. Bina inflaat ruhsat›n› 29/7/1998 tarihinden sonra alm›fl konut yap› kooperatiflerine yap›lacak inflaat taahhüt iflleri ise 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›na ekli (I) say›l› listenin 12 ncis›ras› uyar›nca (% 1) oran›nda KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Konut yap› kooperatiflerine ifa edilen inflaat taahhüt ifllerinde istisna veya indirimli oranda KDV uygulamas›na iliflkin aç›klamalara Tebli¤in(II/G-4.)bölümündeyer verilmifltir. 2.1.3. Net Alan Net alan deyimi "konut içerisinde duvarlar aras›nda kalan temiz alan" olarak tan›mlanan faydal› alan› ifade etmekte olup, plan ve proje gere¤i konut d›fl›nda bir amaçla kullan›lacak bölümleri de ihtiva eden inflaatlarda indirimli oran sadece konut olarak kullan›lacak bölümlere uygulan›r. Net alan›n hesaplanmas› konusunda afla¤›daki flekilde hareket edilir: a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör bofllu¤u ve benzeri yerler, konutlardan ayr› olarak kullan›lmalar› mümkün olmad›¤›ndan prensip olarak net alan hesab›na dahildir. b) Faydal› alan genel olarak duvar yüzlerinde 2,5 cm s›va bulundu¤u kabul edilerek, proje üzerinde gösterilmifl bulunan kaba yap› boyutlar›n›n her birinden 5'er cm. düflülmek suretiyle hesaplan›r. Ancak; 5323.07.2004 tarihli ve 25531 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 5431.05.2012 tarihli ve 28309 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 5511.08.1970 tarihli ve 13576 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r Arkan & Ergin Member of JPA International 252 • Konutlarda kap› ve pencere fleritleri, duman ve çöp bacas› ç›k›nt›lar›, ›fl›kl›klar ve hava bacalar›, • Karkas binalardaki kolonlar›n duvarlardan taflan diflleri, • Bir konuttaki balkonlar›n veya arsa zemininden 0,75 m. den yüksek teraslar›n toplam›n›n 2 m2'si çok katl› binalarda yap›lan çekme katlar›n etraf›nda kalan ve ticaret bölgelerinde zemin katlar›n komflu hududuna kadar uzamas› ile meydana gelen teraslar, • Çok katl› binalarda genel girifl, merdiven, sahanl›klar ve asansörler, • ‹ki katl› tek ev olarak yap›lan konutlarda iç merdivenlerin alt›nda 1,75 m. yüksekli¤inden az olan yerler, • Bodrumlarda konut bafl›na bir adet, konutun bulundu¤u bina d›fl›nda konut bafl›na 4 m2'den büyük olmamak üzere yap›lan kömürlük veya depo, • Kalorifer dairesi, yak›t deposu, s›¤›nak, kap›c› dairesi, müflterek hizmete ayr›lan depo, çamafl›rl›k, • Bina içindeki garajlar ile bina d›fl›nda konut bafl›na 18 m2'den büyük olmamak üzere yap›lan garajlar, faydal› alan d›fl›ndad›r. Bina d›fl›ndaki kömürlük ve depolar›n 4 m2'yi, garajlar›n 18 m2'yi aflan k›sm›, ait olduklar› konutun faydal› alan›na dahil edilirler. 2.2. Finansal Kiralama ‹fllemleri 2007/13033 say›l› Kararnamenin 1 inci maddesinin ikinci f›kras›na göre, kararnameye ekli (I) say›l› listenin 16 ve 17 nci s›ralar›nda say›lan ifllemler hariç olmak üzere finansal kiralama ifllemlerinde, iflleme konu olan mal›n tabi oldu¤u KDV oran› uygulan›r. Finansal kiralama sözleflmelerine konu mallar›n teslimleri veya kiralanmas›na iliflkin KDV oranlar› sözleflmenin yap›ld›¤› tarihte geçerli olan oranlar olup, sözleflme süresince bu oranlarda herhangi bir de¤ifliklik söz konusu olmaz. Söz konusu Kararname eki (I) say›l› listenin 15 inci s›ras›nda belirtilen, 3065 say›l› Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca teslimleri KDV'den istisna olan araçlar›n, faaliyetleri k›smen veya tamamen bu araçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere kiralanmas› hizmeti (% 1) oran›nda KDV'ye tabi olup, bu araçlar›n finansal kiralamaya konu olmas› halinde de (% 1) oran›nda KDV uygulan›r. 2.3. Toptanc› Hallerinde Faaliyet Gösterenler Taraf›ndan Yap›lan Teslimler 2007/13033 say›l› Kararnamenin eki (I) say›l› listenin 6 nc› s›ras›na göre, ilgili mevzuata göre toptanc› hallerinde faaliyette bulunanlara ve bunlar taraf›ndan gerçek usule tabi KDV mükelleflerine yap›lan taze sebze ve meyve (mamulleri hariç) teslimleri (% 1) oran›nda KDV'ye tabidir. Toptanc› hallerinde faaliyet gösteren baz› mükellefler, kendi iflletmelerine ait mallar ile toptanc› hallerindeki di¤er iflletmelerden sat›n ald›klar› mallar› toptanc› halleri d›fl›ndaki ünitelerinde sat›fla sunabilmektedir. Arkan & Ergin Member of JPA International 253 Toptanc› hallerinde faaliyet gösterenlerin, hallerden temin ettikleri taze sebze ve meyveleri hal d›fl›ndaki ünitelerinde satmalar› halinde de Kararname hükümlerine göre ifllem yap›l›r ve bu ünitelerden gerçek usule tabi KDV mükelleflerine yap›lan teslimlerde (% 1), di¤er teslimlerde ise (% 8) KDV oran› uygulan›r. 2.4. Yiyecek ve ‹çecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulamas› 2.4.1. Kapsam 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›na ekli (II) say›l› listenin (B) bölümünün 24 üncü s›ras›nda yer alan; kahvehane, k›r kahvesi, çay bahçesi, çay oca¤›, k›raathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yeme¤i pakette satan veya di¤er flekillerde yemek hizmeti sunan yerler (haz›r yemek flirketleri dâhil), lokanta, içkili lokanta, kebapç› ve benzeri yerlerde verilen hizmetlerde KDV oran› 1/1/2008 tarihinden itibaren (% 8) olarak uygulanmaktad›r. Birinci s›n›f lokanta ruhsat› ya da iflletme belgesine sahip olan yerler ile üç y›ld›z ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalarda verilen hizmetlere2009/15200 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile 15/07/2009 tarihinden itibaren genel oranda KDV uygulanmaktad›r. ‹ndirimli oran uygulanan yerlerde verilen hizmetler içinde alkollü içecek servisinin de bulunmas› halinde, hizmetin alkollü içeceklere iliflkin k›sm›na (% 18) KDV oran› uygulan›r. Alkollü içecekler, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) say›l› listenin (A) cetvelinde yer alan içecekleri (kolal› gazozlar hariç) ifade etmektedir. Yukar›da say›lan iflletmeler toplam hizmet bedeli içinde alkollü içeceklere iliflkin olan ve olmayan k›sm› hesaplayarak faturada ayr›ca gösterirler ve alkollü içeceklere isabet eden k›s›m üzerinden (% 18), di¤er k›s›m üzerinden (% 8) KDV hesaplayarak KDV tutar›n› ayr› ayr› ve toplam olarak faturada gösterirler. Gazino, aç›k hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerlerde verilen hizmetler (% 18) oran›nda KDV'ye tabidir. Yukar›da belirtilen yerlerin tan›m› ve tasnifinde, 24/4/1930 tarihli ve 1593 say›l›, 4/7/1934 tarihli ve 2559 say›l›, 14/6/1989 tarihli ve 3572 say›l›, 12/4/2000 tarihli ve 4562 say›l›, 10/7/2004 tarihli ve 5216 say›l›, 22/2/2005 tarihli ve 5302 say›l› ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 say›l› Kanunlara göre yürürlü¤e konulan "‹flyeri Açma ve Çal›flma Ruhsatlar›na ‹liflkin Yönetmelik" ve ilgili di¤er mevzuat esas al›n›r. Yukar›da say›lan hizmet birimlerinin konaklama tesislerinin bünyesinde bulunmas› halinde, Kültür ve Turizm Bakanl›¤›na veya ilgili belediyeye baflvurularak, bu yerlerin mahiyetini belirten bir yaz› al›n›r. Bakanl›k veya belediye, söz konusu hizmet birimlerinin mahiyetini bu bölümün dördüncü paragraf›nda belirtilen mevzuat çerçevesinde tespit eder. Konaklama tesislerinin bünyesindeki hizmet birimlerinde sunulan hizmetlerde KDV oran› bu tespit esas al›narak uygulan›r. Öte yandan, turizm iflletmesi belgesine sahip konaklama tesislerinde, Kültür ve Turizm Bakanl›¤› taraf›ndan verilen söz konusu belgede, yiyecek ve içecek sunulan mekânlar›n aç›kça belirtilmifl olmas› göz önüne al›narak, Bakanl›ktan ayr›ca bir yaz› al›nmas› zorunlulu¤u bulunmamaktad›r. Buna göre, bu kapsamdaki konaklama tesislerince vergi dairesine turizm iflletmesi belgesinin bir örne¤inin ibraz edilmesi yeterlidir. Arkan & Ergin Member of JPA International 254 Turizm iflletmesi belgesine sahip olmayan mükellefler ise kendilerine ruhsat veren yerel yönetim biriminden alacaklar› yaz›y› vergi dairesine ibraz ederler. Konaklama tesislerinin veya bünyelerindeki bu tür hizmet birimlerinin, iflletmeye aç›lmadan önce bu yaz›n›n temin edilerek vergi dairesine verilmesi zorunludur. Söz konusu yaz›n›n, bu tür hizmet birimlerinin iflletmeye aç›lmadan önce, temin edilerek vergi dairesine verilmemesi halinde, mahiyetlerine bak›lmaks›z›n bu yerlerde verilecek hizmetlere genel KDV oran› uygulan›r. 2.4.2. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinde Yiyecek‹çecek Hizmetleri 2007/13033 say›l› Kararnamenin eki (II) say›l› listenin B bölümünün 24üncü s›ras›na göre otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinin(üç y›ld›z ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesisler hariç) bünyesindeki; • Lokanta, restaurant, restaurante, • Alakart lokantas›, • Kahvalt› salonu, • Aç›k yemek alan›, • Yemek teras›, • Kafeterya, snack bar, vitamin bar, • Pasta salonu, • Lobi, gibi mekanlarda verilen hizmetlerde (% 8) oran›nda KDV uygulan›r. Bu yerlerde alkollü içecek servisinin de bulunmas› halinde Tebli¤in (III/B-2.4.1.) bölümünün ikinci paragraf›nda yap›lan aç›klamalar çerçevesinde ifllem yap›laca¤› tabiidir. Öte yandan, konaklama tesislerinin bünyesinde yer alan ve yukar›da say›lanlar d›fl›nda kalan mekânlarda verilen yiyecek içecek hizmetleri ise genel vergi oran›na tabi olacakt›r. 2.4.3. Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlar›n›n Kullan›ld›¤› Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmalar›n Durumu Organizatör firmalar›n yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kart› vermek suretiyle ifa ettikleri hizmetlerde müflterilerden tahsil edilen tutar içinde yer alan yemek bedelleri, indirimli orana tabi ifllem bedelinin aktar›m› mahiyetinde oldu¤undan(% 8) oran›nda vergilendirilir. Organizatör firmalar›n yapt›klar› organizasyon hizmetleri nedeniyle müflterilerden veya yemek hizmetini sunan iflletmelerden sa¤lad›klar› menfaatler ise genel vergi oran›na tabidir. Organizatör firmalar›n, yemek hizmeti vermeyip bu hizmete arac›l›k etmeleri nedeniyle bu ifllerle ilgili olarak 3065 say›l› Kanunun 29/2 maddesi uyar›nca iade talebinde bulunmalar› mümkün de¤ildir. Arkan & Ergin Member of JPA International 255 Öte yandan, yukar›daki aç›klamalar yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartlar›n›n kullan›ld›¤› yemek hizmetleri için geçerlidir. Bu çek, kupon ve kartlar›n yemek hizmeti d›fl›nda ve/veya yemek hizmeti sunmayan iflletmelerden temin edilecek mal ve hizmetlerde kullan›lmas› halinde iflleme taraf olanlar için ilgili vergi Kanunlar› esas al›narak gerekli ifllemlerin yap›laca¤› tabiidir. 2.5. Geceleme Hizmetlerinde KDV Oran Uygulamas› 2.5.1. Kapsam 2007/13033 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› eki (II) say›l› listenin (B) bölümünün 25 inci s›ras›nda yer alan; otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde KDV oran› (% 8) olarak uygulan›r. Geceleme hizmeti bu iflletmelerde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma-bar›nma-kalma hizmetidir. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinin d›fl›nda ayr›ca yemek, e¤lence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetler de verilebilmektedir. Konaklama tesisinde verilen bu hizmetlerden geceleme hizmeti sat›n almaks›z›n yararlan›lmas› halinde bu hizmetler ayr›ca tabi olduklar› oranda vergilendirilir. Bunun yan› s›ra geceleme hizmeti sat›n alanlara verilen bu hizmetlerin, konaklama tesisleri taraf›ndan ayr›ca faturaland›r›lmas› ya da geceleme hizmetine iliflkin faturada geceleme bedelinin d›fl›nda ayr›ca gösterilmesi halinde de söz konusu hizmetler ait olduklar› oranda vergilendirilir. Ancak, geceleme hizmeti d›fl›nda olup mutat olarak geceleme hizmeti kapsam›nda sunulan hizmetlere iliflkin bedellerin, geceleme bedeline dahil edilerek geceleme-konaklama bedeli olarak tek bir bedel al›nmas› ve fatura edilmesi halinde geceleme hizmeti ile birlikte bu hizmetlere de geceleme bedeli kapsam›nda (% 8) oran›nda KDV uygulan›r. 2.5.2. Konaklama ‹flletmelerinde Kullan›lan Alkollü ‹çecekler Dolay›s›yla Yüklenilen KDV Yukar›da kapsam› belirtilen geceleme hizmetleri kapsam›nda sunulan alkollü içeceklere ait yüklenilen KDV tutarlar›, konaklama tesisleri taraf›ndan hesaplanan KDV tutarlar›ndan indirilemez. Örne¤in; konaklama tesisleri taraf›ndan verilen ve her fley dahil sistem olarak bilinen konaklama hizmet türünde, tek bir fatura düzenlenmekte ve bu bedel içerisinde müflteri konaklama tesisinde verilen hizmetlerin tamam›ndan ya da pek ço¤undan oda fiyat› kapsam›nda mutat olarak yararlanabilmektedir. Böyle bir durumda, müflteriye verilen hizmete uygulanan KDV oran› (% 8) olacak, ancak bu hizmetlere isabet eden alkollü içeceklere iliflkin yüklenilen KDV tutarlar› konaklama tesisleri taraf›ndan indirim konusu yap›lamayacakt›r. Alkollü içecekler, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) say›l› listenin (A) cetvelinde yer alan içecekleri (kolal› gazozlar hariç) ifade etmektedir. Konaklama tesislerinin alkollü içeceklere isabet eden hizmet bedelini ayr›ca fatura etmesi veya bu tutar› faturada ayr›ca göstermesi halinde ise hizmet bedelinin alkollü içeceklere isabet eden Arkan & Ergin Member of JPA International 256 k›sm› üzerinden (% 18) KDV hesaplan›r ve bu hizmete konu olan alkollü içecekler dolay›s›yla yüklenilen KDV tutar› indirim konusu yap›labilir. Bu konuda afla¤›daki flekilde hareket edilmesi gerekmektedir: • Alkollü içecekler ve bunlar›n iktisab› dolay›s›yla yüklenilen KDV ayr›ca aç›lacak yard›mc› hesaplarda izlenecektir. • Ay içinde tüketilen alkollü içeceklerden indirimli orana ve genel orana tabi hizmetlerde kullan›lan k›s›mlar ayr› ayr› belirlenecektir. • ‹ndirimli oran uygulanan hizmetlerde kullan›lan alkollü içeceklerin al›m›nda yüklenilen KDV, en eski tarihli al›fl faturalar›ndan bafllanarak hesaplanacak ve KDV beyannamesinin "‹lave Edilecek KDV" sat›r›nda gösterilmek suretiyle indirim hesaplar›ndan ç›kar›larak, gider veya maliyet hesaplar›na aktar›lacakt›r. 2.5.3. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetleri ‹çin Verdikleri Arac›l›k Hizmetleri Geceleme hizmetinin seyahat acenteleri arac›l›¤›yla verilmesi halinde hizmeti veren konaklama tesisleri faturay› seyahat acentesine düzenleyebilmektedir. Bu durumda seyahat acenteleri hizmeti alan kifli veya kurulufllara ayr›ca bir hizmet faturas› düzenlemektedir. 2007/13033 say›l› Kararnamenin eki (II) say›l› listenin (B) bölümünün 25 inci s›ras›nda parantez içi hüküm olarak, “1618 say›l› Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanl›¤›ndan iflletme belgesi alm›fl seyahat acenteleri taraf›ndan müflteriye aktar›lan geceleme hizmet tutar› ve bu hizmete iliflkin arac›l›k bedellerine de konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait oldu¤u oran uygulan›r.” ibaresi yer almaktad›r. Buna göre, geceleme hizmet bedelinin seyahat acentesi taraf›ndan hizmeti fiilen alan kifliye aktar›lmas›nda, aktar›lan geceleme hizmeti ve buna iliflkin komisyon toplam›na (% 8) KDV oran› uygulan›r. Acentenin geceleme hizmetine arac›l›k karfl›l›¤›nda konaklama tesisine fatura düzenlemesi halinde bu faturada gösterilen bedel üzerinden de (% 8) KDV hesaplan›r. Ancak, acentelerin müflteriye düzenledi¤i faturada yer alan toplam tutar›n, geceleme hizmeti ile buna iliflkin komisyon ücreti d›fl›ndaki k›sm› ise genel oranda KDV'ye tabidir. Seyahat acenteleri, geceleme hizmeti vermeyip bu hizmete arac›l›k etmektedirler. ‹ndirimli oran uygulad›klar› tutarlar, konaklama iflletmesince müflteriye sunulan ve kendileri taraf›ndan müflteriye aktar›lan konaklama hizmet bedeli ile buna iliflkin arac›l›k hizmet bedelidir. Bu nedenle seyahat acentelerinin bu ifllemlerle ilgili olarak 3065 say›l› Kanunun 29 uncu maddesinin ikinci f›kras› kapsam›nda iade talebinde bulunmalar› mümkün de¤ildir. 2.6. Fason Tekstil ve Konfeksiyon ‹flleri 2007/13033 say›l› BKK eki (II) say›l› Listenin (B) bölümünün 10 uncu s›ras›nda, "Fason olarak Arkan & Ergin Member of JPA International 257 yap›lan tekstil ve konfeksiyoniflleri"ne uygulanacak KDV oran›(% 8) olarak belirlenmifltir. Fason iflin flart›, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde baflta olmak üzere hammaddelerin fason ifl yapt›ranlarca temin edilmesidir. Buna göre; • Boyama, apre, bask› ve kasarlama ifllerinde boya ve kimyevi maddelerin, • Y›kama ifllerinde kimyevi maddelerin, bu iflleri yapt›ranlar taraf›ndan temin edilip bu iflleri yapanlara verilmesi halinde indirimli oran kapsam›nda ifllem yap›l›r. Ancak, bu ifllerde boya ve kimyevi maddelerin fason ifli yapanlar taraf›ndan temin edilip kullan›lmas› halinde, yukar›da belirtilen ifllere genel vergi oran› uygulan›r. Bunlar d›fl›nda kalan; ütüleme, çözgü, hafl›l, dikim, kesim, t›rafllama, z›mpara, flardon, yakma, ram, nak›fl ve benzeri bütün fason ifllerde KDV oran› (% 8)olarak uygulan›r. Bu ifllerin, boya ve kimyevi maddelerin ifli yapan taraf›ndan temin edilerek kullan›ld›¤› boya, apre, kasarlama, bask› ve y›kama iflleri ile birlikte yap›lmas› halinde, (% 8) ve (% 18) oran›na tabi ifller için ayr› fatura düzenlenmesi veya ayn› faturada bu ifllerin ayr›ca gösterilmesi ve her bir iflin bedeli üzerinden tabi olduklar› oranda KDV hesaplanmas› gerekmektedir. Fason ifllerde, dikifl ipli¤i, fermuar, dü¤me gibi yard›mc› madde ve malzemelerin fason ifli yapanlar taraf›ndan temin edilip kullan›lmas› indirimli oran uygulamas›na engel de¤ildir. Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason ifllerde indirimli oran uygulamas› sadece giyim eflyalar›na verilen fason ifllerle s›n›rl› de¤ildir. Perde, mobilya kumafl›, havlu, çuval ve benzerleri ile bunlar›n imalinde kullan›lacak iplik veya kumafla verilen fason hizmetler de yukar›daki aç›klamalar çerçevesinde (% 8)KDV oran›na tabidir. 3. ‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemlerde ‹ade Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun 28 inci maddesinin verdi¤i yetkiye dayan›larak Bakanlar Kurulunca vergi oranlar› indirilen teslim ve hizmetler dolay›s›yla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarlar›n›n, Bakanlar Kurulu Karar› ile belirlenen s›n›r› aflan k›sm›, Tebli¤in (III/B-3.2.2.) bölümünde belirtilen borçlara y›l› içinde vergilendirme dönemleri itibar›yla mahsuben, izleyen y›l içerisinde talep edilmesi kayd›yla nakden ya da söz konusu borçlara mahsuben iade edilebilir. ‹ndirimli oran kapsam›nda yer almakla birlikte verginin konusuna girmeyen veya KDV'den istisna edilen ifllemler dolay›s›yla yüklenilen vergiler bu bölüm kapsam›nda de¤erlendirilmez. Buna göre indirimli oran kapsam›ndaki ifllemlerden; • KDV'nin konusuna girmeyenler KDV beyannamesine dâhil edilmez, • K›smi istisna kapsam›na girenler dolay›s›yla yüklenilen vergilerin indirim ve iadesi söz konusu olmad›¤›ndan, yüklenilen bu vergiler iflin mahiyetine göre gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r, Arkan & Ergin Member of JPA International 258 • Tam istisna kapsam›na girenler (ihraç kayd›yla teslimler hariç) dolay›s›yla yüklenilen vergilerden indirim yoluyla telafi edilemeyenler ise ilgili iflleme iliflkin usul ve esaslar çerçevesinde iade edilir. 3.1. ‹ade Tutar›n›n Hesaplanmas› 3.1.1. Y›l› ‹çinde Talep Edilen Mahsuben ‹ade Tutarlar›n›n Hesaplanmas› ‹ndirimli orana tabi ifllemleri bulunan mükellefler, bu ifllemleri nedeniyle yüklendikleri ve indirim yoluyla telafi edemedikleri için y›l› içinde mahsuben iadesini talep edecekleri KDV tutar›n› aylar itibar›yla ve kümülatif olarak hesaplarlar. ‹ade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibar›yla indirimli orana tabi tüm ifllemleri kapsamas› gerekmekte olup, ifllemlerin ayr›flt›r›l›p sadece bir k›sm›na yönelik hesaplama yap›lmas› ve bu flekilde iade talep edilmesi mümkün de¤ildir. Hesaplama afla¤›daki flekilde yap›lacakt›r: • Hesaplamaya her y›l›n Ocak ay› itibar›yla bafllan›r. Ay içindeki iade hakk› do¤uran ifllemin bünyesine giren vergiden, ifllem dolay›s›yla (% 1) veya (% 8) oran› uygulanarak hesaplanan KDV düflülür ve ay içi itibar›yla “iadeye esas KDV” tutar›na ulafl›l›r. Bu tutar Ocak ay› devreden KDV tutar› ile karfl›laflt›r›l›r. Karfl›laflt›rmada devreden vergi tutar› olarak, flayet ayn› dönemde iade talep edilmifl ise iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden vergi tutar› dikkate al›n›r. Beyannamede sonraki döneme devreden vergi yer alm›yorsa o dönem için dönem sonu iade hesab› “s›f›r” kabul edilir. Sonraki döneme devreden vergi mevcutsa ve iadeye esas KDV tutar›n› (yüklenilen KDV - hesaplanan KDV fark›) afl›yorsa iadeye esas KDV tutar›, aflm›yorsa devreden vergi tutar› “‹ade Edilebilir KDV” olarak kabul edilir. Bu tutar ilk ay sonu itibar›yla iade edilebilir KDV tutar›d›r. • Ocak ay›nda indirimli orana tabi ifllem yoksa iade edilebilir KDV “s›f›r” olarak dikkate al›n›r. • fiubat ay›nda indirimli orana tabi ifllemin bünyesine giren vergiden, ifllem dolay›s›yla hesaplanan vergi düflülerek Ocak ay›nda yap›ld›¤› gibi ay içi iadeye esas KDV tutar›na ulafl›l›r. Bu tutar, Ocak sonu iade edilebilir KDV tutar› ile toplan›r ve toplam fiubat sonu devreden vergisi ile karfl›laflt›r›l›r. Karfl›laflt›rmada devreden vergi tutar› olarak, flayet ayn› dönemde iade talep edilmifl ise iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden vergi tutar› dikkate al›n›r. Karfl›laflt›rma Ocak ay›ndaki gibi yap›larak, fiubat sonu “‹ade Edilebilir KDV” tutar›na ulafl›l›r. Bu tutar, iadeye hak kazan›lan iki ayl›k kümülatif KDV tutar›d›r. fiubat ay›nda indirimli orana tabi ifllem yoksa fiubat içi iadeye esas KDV de olmayaca¤›ndan devreden vergi ile karfl›laflt›rma Ocak sonu iade edilebilir KDV esas al›narak yap›l›r. Y›l içerisinde yap›lacak tüm iade taleplerinde, önceki dönemlerde iade talebinde bulunulup bulunulmad›¤›na bak›lmaks›z›n, ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r ve iadesi talep edilen tutarlar dikkate al›nmadan iadenin talep edildi¤i her bir döneme kadar yukar›da belirtildi¤i flekilde kümülatif bir hesaplama yap›lmas› gerekmektedir. ‹lk iade talebinden sonraki dönemlerde yap›lacak iade taleplerinde, kümülatif iade edilebilir tutardan ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r ve önceki dönemlerde mahsuben iadesi talep edilen Arkan & Ergin Member of JPA International 259 tutar düflüldükten sonra kalan tutar, iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden vergi tutar› ile karfl›laflt›r›l›r, beyannamede gösterilen devreden vergi tutar›, bulunan tutardan fazla ise bulunan tutar›n tamam›, alt›nda ise söz konusu sat›rda yazan tutar iade olarak talep edilebilir. Devreden vergi tutar› “0” (bir baflka deyiflle ilgili dönemde mükellefin ödenecek vergisi ç›km›fl) ise iade talebinde bulunulamayaca¤› tabiidir. Ödeme ç›kan vergilendirme döneminden önceki iade tutarlar› ile ilgili bir düzeltme yap›lmas›na gerek bulunmamaktad›r. Ancak hesaplamaya ödeme ç›kan vergilendirme döneminden itibaren yeniden bafllan›r. Öte yandan, ilk defa iade talebinde bulunuldu¤u dönemden önceki dönemlerden herhangi birinde ödenecek verginin bulunmas› durumunda ödenecek vergi ç›kan bu dönemden önceki dönemlere iliflkin olarak herhangi bir iade talebinde bulunulamaz. ‹ndirimli orana tabi ifllemlerde iade tutar›, indirimli orana tabi teslim veya hizmetle ilgili olarak yüklenilen vergi ile söz konusu ifllemler üzerinden hesaplanan vergi aras›ndaki fark›n sonraki döneme devreden KDV ile karfl›laflt›r›lmas› sonucu belirlenmektedir. Bu hesaplama yap›l›rken, indirimli orana tabi ifllemler üzerinden hesaplanan verginin bu ifllemler nedeniyle yüklenilen vergiden yüksek oldu¤u dönemlerdeki tutarlar aras›ndaki fark, cari dönem sonu iade edilebilir KDV tutar›ndan düflülür. Di¤er taraftan indirimli orana tabi teslim veya hizmetle ilgili olarak yüklenilen vergi ile söz konusu ifllemler üzerinden hesaplanan vergi aras›ndaki fark›n, (% 1) oran›na tabi ifllemler için ifllem bedelinin (% 17)'sini, (% 8)'e tabi ifllemler için ise ifllem bedelinin (% 10)'unu aflan k›sm›, iade hesab›na dahil edilmez. Azami iade tutar›n›n belirlenmesinde iade talebinde bulunulan döneme kadar yap›lan toplam ifllem bedeli dikkate al›n›r, ay içi hesaplamalarda azami iade edilebilir tutar›n afl›lmas› bu durumu de¤ifltirmez. Ancak ifllemin bünyesine do¤rudan giren harcamalara iliflkin olarak yüklenilen verginin, azami iade tutar›n› aflmas› halinde, mükellefin iade talebi, aflan k›s›m için münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Konu ile ilgili örneklere Tebli¤in (III/B-3.6.) bölümünde yer verilmifltir. 3.1.2. ‹zleyen Y›l ‹çerisinde Talep Edilen Nakden/Mahsuben ‹ade Tutarlar›n›n Hesaplanmas› ‹zleyen y›l içerisinde nakden veya mahsuben iadesi talep edilecek tutar, bir önceki takvim y›l›n›n bütün vergilendirme dönemleri için Tebli¤in (III/B-3.1.1.) bölümündeki aç›klamalara göre hesaplan›r. Y›l› içinde mahsuben iade edilemeyen verginin izleyen y›l içinde nakden veya Tebli¤in (III/B3.2.2.) bölümünde belirtilen borçlara mahsuben iadesinde, y›l› içinde mahsuben iade edilen tutarlar dikkate al›nmadan aylar itibar›yla kümülatif hesaplama yap›l›r, bulunan tutardan y›l› içinde mahsuben iadeler düflülür, kalan tutar›n ifllemin yap›ld›¤› y›l için belirlenen iade edilmeyecek alt s›n›r› aflan k›sm›n›n nakden veya mahsuben iadesi, izleyen y›l›n Ocak-Kas›m vergilendirme dönemlerine iliflkin KDV beyannameleri ile talep edilebilir. ‹adesi talep edilebilir tutar, izleyen y›l›n Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i Arkan & Ergin Member of JPA International 260 döneme kadar verilen beyannamelerde yer alan devreden vergi tutarlar› ile karfl›laflt›r›l›r. ‹adenin talep edildi¤i döneme ait karfl›laflt›rmada devreden vergi tutar› olarak iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden vergi tutar› dikkate al›n›r. Buna göre; • Devreden vergi tutar›, izleyen y›l›n Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i döneme kadar bütün dönemlerde iadesi talep edilen tutar› afl›yorsa, talep edilen tutar›n tamam› iade edilebilir. • Devreden vergi tutar›, izleyen y›l›n Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i döneme kadar herhangi bir dönemde iadesi talep edilebilir tutar› aflm›yorsa, iadenin talep edildi¤i döneme kadar verilen beyannamelerde yer alan en düflük devreden vergi tutar› iade edilebilir tutar olarak dikkate al›n›r. • ‹zleyen y›l›n Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i döneme kadar aradaki dönemlerden herhangi birisinde ödenecek vergi ç›kmas› halinde, iade talep edilemez. Y›ll›k iadelerde azami iade tutar›n›n belirlenmesinde, iade talebinde bulunulan y›ldaki toplam ifllem bedeli esas al›n›r, ay içi hesaplamalarda azami iade edilebilir tutar›n afl›lmas› bu durumu de¤ifltirmez. ‹zleyen y›l içerisinde iade talebinde bulunulabilmesi için ifllemin yap›ld›¤› y›l içerisinde hiç iade talebinde bulunulmam›fl ya da iade talep edilmekle birlikte talep edilen tutarlar›n iadesi gerçekleflmemifl olmal›d›r. ‹ndirimli orana tabi ifllemlerden kaynaklanan iade tutarlar›n›n tamam›n›n y›l› içerisinde iadesinin al›nmas› (bir baflka deyiflle izleyen y›l içerisinde talep edilebilecek bir tutar›n kalmamas›) durumunda bu bölüm kapsam›nda iade talebinde bulunulmas› söz konusu de¤ildir. Konu ile ilgili örne¤e Tebli¤in (III/B-3.6.) bölümünde yer verilmifltir. 3.1.3. ‹ade Hesab›na Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV 3.1.3.1. Genel Olarak ‹ndirimli orana tabi ifllemlerden do¤an iade tutar›n›n hesaplanmas›nda, önce ifllemin bünyesine do¤rudan giren harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler dikkate al›n›r, daha sonra ilgili dönem genel yönetim giderleri için yüklenilen vergilerden pay verilir. Bu flekilde hesaplanan tutar›n, azami iade edilebilir vergi tutar›n›n alt›nda kalmas› halinde, en fazla aradaki farka isabet eden tutar kadar amortismana tabi iktisadi k›ymetler (AT‹K) dolay›s›yla yüklenilen vergilerden iade hesab›na pay verilebilir. ‹ndirimli orana tabi olmayan teslim ve hizmetler ile indirimli orana tabi ifllemlerle ilgisi bulunmayan giderler dolay›s›yla yüklenilen vergiler iade hesab›na dâhil edilmez. Örnek 1:Ankastre ürünlerle birlikte veya mobilyal› olarak sat›lan 150 m2'nin alt›ndaki bir konut tesliminden kaynaklanan iade talebinde; buzdolab›, f›r›n, davlumbaz, bulafl›k makinesi, mobilya, vestiyer, televizyon ve Arkan & Ergin Member of JPA International 261 benzeri eflyalar, konut sahibi kiflilerce sökülüp tafl›narak tekrar kurulup kullan›labilecek (eklenti) mahiyette olup, bunlar›n teslimi konut tesliminden ba¤›ms›z bir teslim olarak de¤erlendirilecektir. Dolay›s›yla söz konusu eflyalar›n teslimi için bu eflyalar›n tabi oldu¤u KDV oran› uygulanacak ve konut ile birlikte teslim edilen söz konusu eflyalar›n temininde yüklenilen KDV, genel esaslara göre indirim konusu yap›lacak, ancak iade hesab›na dâhil edilemeyecektir. Örnek 2: 150 m2’nin alt›ndaki bir konutun inflas›na yönelik olarak yap›lan harcamalar (arsa bedeli dâhil), genel yönetim giderleri (akaryak›t, büro malzemeleri, reklam, komisyon, temizlik malzemeleri ve benzeri) ve AT‹K'lerden iflleme isabet eden paya iliflkin olarak yüklenilen KDV, ifllemin bünyesine giren vergiler kapsam›nda de¤erlendirilecektir. 150 mm2’nin alt›ndaki konut teslimlerine yönelik iade taleplerinde, konutun yap›m›yla ilgili harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler iade hesab›na dâhil edilebilecek, konutun yap›m› için zorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler iade hesab›na dâhil edilmeyecektir. Dolay›s›yla bir arada bulunan konutlar›n ortak kullan›m›na ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçlar› karfl›lamak üzere düzenlenmifl çocuk park›, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alan›, al›flverifl merkezi gibi alanlara iliflkin konutun yap›m› için zorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV iade hesab›na dâhil edilemeyecektir. Ancak arazinin yap›s›ndan dolay› yap›lmas› zorunlu olan site içi çevre düzenlemeleri (istinat duvar›, perde duvar›, site çevre duvarlar›, site içi zemin sertlefltirme ve benzeri ifller) nedeniyle yüklenilen vergilerin iade hesab›na dâhil edilmesi mümkündür. 3.1.3.2. Stoklarda Yer Alan Mallar Stoklarda yer alan mallarla ilgili olarak yüklenilen vergilerin, gerçekleflen indirimli orana tabi ifllemlere iliflkin iade hesab›na dahil edilmesi mümkün de¤ildir. Stoklarda yer alan mallar nedeniyle yüklenilen vergiler, ancak söz konusu mallar›n sat›fl iflleminin gerçeklefltirildi¤i vergilendirme dönemine ait iade hesab›nda dikkate al›nabilir. 3.1.3.3. Amortismana Tabi ‹ktisadi K›ymetler Amortismana tabi iktisadi k›ymetler nedeniyle yüklenilen vergilerden, söz konusu iktisadi k›ymetlerin indirimli orana tabi ifllemlerde kullan›lmas› kayd›yla, iade hesab›na pay verilmesi mümkündür. Söz konusu iktisadi k›ymetlerin bizzat mükellef taraf›ndan imal ve infla edilmesi halinde, imal ve infla s›ras›nda yüklenilen vergilerden, bu k›ymetlerin aktife al›nd›¤› ve indirimli orana tabi ifllemlerde fiilen kullan›lmaya baflland›¤› dönemden itibaren iade hesab›na pay verilebilecektir. 3.1.3.4. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgeler ‹ndirimli orana tabi ifllemin gerçekleflti¤i dönem içinde veya öncesinde bu ifllemle ilgili olarak Arkan & Ergin Member of JPA International 262 yap›lan mal ve hizmet al›mlar›na ait fatura ve benzeri belgelerin, belge düzenleme süresi içerisinde olmakla birlikte, indirimli orana tabi ifllem gerçeklefltikten sonra düzenlenmesi veya zaman›nda düzenlenen belgenin ifllemin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminden sonra temin edilmesi halinde, bu belgelerde yer alan KDV tutarlar›, ifllemin gerçekleflti¤i vergilendirme dönemi iade hesab›na düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle dahil edilebilir. Bu durumda iade, KDV ‹adesi YMM Tasdik Raporu (YMM Raporu) ile talep edilmiflse söz konusu YMM Raporunda gerekçeleriyle birlikte aç›klan›r. ‹ade YMM Raporu ile talep edilmemifl ise mükelleften yaz›l› bir izahat istenir, izahat›n yeterli görülmesi halinde bu tutarlar da genel esaslar çerçevesinde iade edilir. Ancak, 3065 say›l› Kanunun (29/3) üncü maddesine göre indirim hakk› vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› afl›lmamak flart›yla, ilgili vesikalar›n kanuni defterlere kaydedildi¤i vergilendirme döneminde kullan›labilece¤inden, sonradan temin edilen belgelerde yer alan KDV tutarlar›n›n iade hesab›na dâhil edilmesinde de bu hususa dikkat edilecektir. Bir baflka deyiflle vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› içerisinde kanuni defterlere kaydedilmeyen fatura ve benzeri belgelerde yer alan KDV tutarlar›n›n indirimi ve iade hesab›na dahil edilmesi mümkün de¤ildir. 3.2. Y›l› ‹çerisindeki Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesi 3.2.1. Genel Olarak Mahsuben iade talebi, 429 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤inde belirtilen standart iade talep dilekçesi kullan›lmak suretiyle yap›l›r ve bu dilekçeye afla¤›daki belgeler eklenir: a) Takvim y›l› bafl›ndan mahsup hakk›n›n do¤du¤u döneme kadar yap›lan al›fllara iliflkin fatura ve benzeri belgeler ile ayn› dönemde yap›lan indirimli orana tabi sat›fllara iliflkin fatura ve benzeri belgelerin listesi. b) Takvim y›l› bafl›ndan mahsup hakk›n›n do¤du¤u döneme kadar iade edilecek vergi tutar›n›n hesaplanmas›na iliflkin olarak dönemler itibar›yla haz›rlanacak tablo. c) Cari y›l içerisinde bir iade talebi sonuçland›r›ld›ktan sonra yap›lacak iade taleplerinde, iade hakk› do¤uran ifllemin ait oldu¤u dönemden iadenin talep edildi¤i döneme kadar aradaki dönemlere iliflkin olarak indirilecek KDV listesi, indirimli orana tabi ifllemlere ait sat›fl faturalar› veya bu faturalar›n dökümünü gösteren liste ile yüklenilen KDV listesi ve tablosu. Kollektif flirketler ile adi ortakl›klar ad›na ortaya ç›kan KDV iade alacaklar›n›n ortaklar›n borçlar›na yönelik mahsup taleplerinde mahsup talep dilekçesine, yukar›da say›lan belgelerin yan› s›ra, di¤er ortaklar›n mahsup yap›lmas›na izin verdi¤ini gösteren noter taraf›ndan onaylanm›fl bir belge de eklenir. Vergilendirme dönemleri itibar›yla 5.000 TL'yi aflmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu ve teminat aranmaks›z›n yerine getirilir, talep belgelerin tamamland›¤› tarih itibar›yla geçerlik Arkan & Ergin Member of JPA International 263 kazan›r. Söz konusu belgelerin veya belgelerde yer almas› gereken bilgilerin eksikli¤i durumunda Tebli¤in (IV/A-2.1.2.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde hareket edilir. 5.000 TL ve üstündeki mahsup talepleri, vergi inceleme raporu veya YMM Raporuna göre yerine getirilir. Talep tutar›n›n 5.000 TL'yi aflan k›sm› kadar teminat gösterilmesi halinde ilgili belgelerin tamamlan›p teminat›n verildi¤i tarih itibar›yla mahsup talebi geçerlik kazan›r ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM Raporu ile çözülebilir. YMM Raporlar›nda, iadenin talep edildi¤i y›l için belirlenen limitler geçerli olur. Örne¤in; 2013 y›l›nda gerçekleflen ifllemlerle ilgili olarak 2014 y›l› içerisinde yap›lacak iade taleplerinde 2014 y›l› için YMM Raporu ile azami al›nabilecek iade tutar›na iliflkin limitler uygulan›r. ‹ade talebi; mahsuben iadenin vergi inceleme raporuna göre sonuçland›r›lmas› durumunda iade talep dilekçesinin verildi¤i tarih itibar›yla, YMM Raporu ile talep edilmesi halinde ise YMM Raporunun ibraz edildi¤i tarih itibar›yla geçerlik kazan›r. Tebli¤in (IV/D-3) bölümünde say›lan kurum ve kurulufllar›n bu kapsamdaki mahsuben iade talepleri, yukar›da yer alan belgelerin ibraz› üzerine miktar›na bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM Raporu veya teminat aranmadan yerine getirilir. Örnek: Mükellef (A) vergilendirme dönemleri itibar›yla, kümülatif iade tutar›n› afla¤›daki gibi hesaplam›flt›r. Ocak 2011 fiubat 2011 Mart 2011 Nisan 2011 May›s 2011 Haziran 2011 Temmuz 2011 A¤ustos 2011 Eylül 2011 5.600 6.900 8.700 10.800 13.200 15.800 16.800 18.200 24.800 Bu mükellefe ilgili y›l (2011) için belirlenen alt s›n›r›n afl›ld›¤› Haziran döneminde (15.800-14.300=) 1.500 TL mahsuben iade edilebilecektir. Mahsup talebi Haziran dönemi beyannamesi ve mahsup talep dilekçesinin verilmesinden sonra bu bölümün (a) ve (b) alt ayr›m›ndaki belgelerin tamamland›¤› tarihte geçerlik kazanacakt›r. Belgeler Ocak-Haziran döneminin bütününü kapsayacak flekilde haz›rlanacakt›r. Haziran döneminden önce 14.300 TL tutar›ndaki limitin afl›lmam›fl olmas› nedeniyle mahsup talebinde bulunulamayaca¤›ndan belge ibraz etmeye de gerek bulunmamaktad›r. Haziran döneminden sonraki dönemlerde yap›lacak iade taleplerinde de iade tutar›n›n kümülatif olarak hesaplanmas›na devam edilecek, bu hesaplama sonucu bulunan tutardan ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r ve önceki dönemlerde mahsuben iadesi talep edilen tutarlar ç›kar›lacak ve varsa kalan tutar›n mahsuben iadesi talep edilecektir. Arkan & Ergin Member of JPA International 264 Bu mükellefe, vergilendirme dönemleri itibar›yla ilgili y›lda geçerli olan 4.000 TL'yi aflmad›¤› için; • Haziran dönemi iade tutar› olan (15.800-14.300=) 1.500 TL • Temmuz dönemi iade tutar› olan [16.800-(14.300+1.500)] = 1.000 TL • A¤ustos dönemi iade tutar› olan [18.200-(14.300+1.500+1.000) ] = 1.400 TL vergi inceleme raporu, YMM Raporu veya teminat aranmaks›z›n iade edilecektir. Mahsuben iade talebi, bu bölümde say›lan mahsuben iade için gerekli belgelerin tamamland›¤› tarihte geçerlik kazanacakt›r. Mükellef, Eylül dönemi iade tutar›n› [24.800-(14.300+1500+1000+1400)]=6.600 TL olarak hesaplam›flt›r. Mükellef mahsuben iadenin teminat karfl›l›¤›nda yap›lmas›n› isterse (6.600-4.000=) 2.600 TL için teminat göstermesi gerekmektedir. Mahsup talebi, Eylül beyannamesi ve mahsup talep dilekçesinin verilmesinden sonra Eylül ay›na iliflkin olarak bu bölümde say›lan belgelerin tamamlanmas› flart›yla teminat›n gösterildi¤i tarih itibar›yla geçerlik kazanacakt›r. 3.2.2. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar ‹ndirimli orana tabi ifllemlerden do¤an KDV iade alacaklar›, mükellefin kendisine ait; ithalde al›nanlar da dahil vergi borçlar›na, sosyal sigorta primi borçlar›na ve (% 51) veya daha fazla hissesi kamuya ait kurulufllardan temin ettikleri elektrik ve do¤algaz borçlar›na mahsup edilebilecektir. Faaliyetleri indirimli oranda KDV'ye tabi ifllemlerden oluflan kollektif flirketler ile adi ortakl›klar ad›na ortaya ç›kan KDV iade alacaklar›, yukar›da belirtilen borçlar›n yan› s›ra yaln›zca söz konusu flirket ortaklar›n›n vergi (ithalde al›nanlar dâhil) ve sosyal sigorta prim borçlar›na da mahsup edilebilecektir. Öte yandan Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergi dairesine ifl ortakl›¤› olarak mükellefiyet tesis ettiren iflletmelerin, di¤er kurumlar vergisi mükelleflerinde oldu¤u gibi ortaklar›n›n vergi ve sigorta prim borçlar›na bu uygulama kapsam›nda mahsup yap›lmas› mümkün bulunmamaktad›r. ‹ndirimli orana tabi ifllemlerden do¤an KDV iade alacaklar›n›n mükelleflerin kendi elektrik ve do¤algaz borçlar›na mahsubu ise afla¤›da belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilir. Elektrik ve do¤algaz›, (% 51) veya daha fazla hissesi kamuya ait kurulufllardan temin eden iade hakk› sahipleri, bu kurulufllara baflvurarak fatura bedellerini KDV iade alacaklar›na mahsup suretiyle ödemek istediklerini belirtecekler ve ba¤l› olduklar› vergi dairesine ibraz etmek üzere fatura bedellerinin yat›r›laca¤› bir banka hesap numaras› talep edeceklerdir. Sat›c› kurulufllar, (% 51) veya daha fazla hisselerinin kamuya ait olduklar›n› da belirtmek suretiyle fatura bedellerinin yat›r›laca¤› banka hesap numaras›n› gösteren yaz›y› mükellefe vereceklerdir. Mükellefler, sat›c›lardan alacaklar› yaz› veya yaz›lar›, bir defaya mahsus olmak üzere, bir dilekçe ekinde ba¤l› olduklar› vergi dairesine verecekler, dilekçede indirimli orana tabi ifllemlerinden do¤an iade alacaklar›n› do¤algaz ve/veya elektrik borçlar›na mahsup suretiyle ödemek istediklerini belirteceklerdir. Dilekçe ve eki, vergi dairesince do¤algaz/elektrik sat›c›s› iflletmeden al›nacak teyit sonras›nda geçerlik kazanacakt›r. Dilekçede yer alan bilgilerde de¤ifliklik olmas› halinde, Arkan & Ergin Member of JPA International 265 mükellefler taraf›ndan de¤ifliklikler gecikmeden vergi dairesine bildirilecektir. Mahsup talebi, KDV beyannamesinin verilmesinden sonra bir dilekçe ile yap›l›r. Dilekçeye, bu Tebli¤in (III/B-3.2.1.) bölümünde belirtilen belgelerin yan› s›ra do¤algaz/elektrik faturas›n›n iadeyi talep eden firma yetkililerince asl›na uygunlu¤u kafle ve imza tatbik edilmek suretiyle onaylanm›fl fotokopisi eklenir. Bu faturada yer alacak ceza, faiz ve benzeri unsurlar da mahsuba esas tutara dâhildir. Mahsup talebi için fatura örne¤inin ibraz› zorunludur. Sat›c› kurulufl yetkililerince onaylanm›fl da olsa borcun miktar›n› gösteren fatura d›fl›ndaki belge veya yaz›lara dayan›larak mahsup yap›lamaz. Mahsup dilekçesinde do¤algaz/elektrik da¤›t›c›s› kuruluflun banka hesap numaras› da belirtilir. 3.2.3. ‹ndirimli Orana Tabi Mallar›n ‹hraç Amaçl› Teslimlerinde Mahsuben ‹ade ‹ndirimli orana tabi mallar›n olduklar› gibi ihraç edilmeleri flart›yla mükellefler taraf›ndan; • D›fl Ticaret Sermaye fiirketlerine, • Sektörel D›fl Ticaret fiirketlerine, • Yar›dan Fazla Hissesine Sahip Olduklar› fiirketlere, • Kendi Hisselerinin Yar›s›ndan Fazlas›na Sahip Olan fiirketlere, tesliminden do¤an y›l› içindeki mahsup talepleri, miktara bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM Raporu ve teminat aran›lmadan yerine getirilir. ‹ncelemesiz/teminats›z mahsuben iade uygulamas› afla¤›daki flekilde yürütülür: a) 3065 say›l› Kanunagöre tecil-terkin uygulanan ihraç kayd›yla teslimler bu düzenleme d›fl›ndad›r. Bu bölümdeki düzenleme, yukar›da belirtilen mükelleflere KDV uygulanarak yap›lan indirimli orana tabi teslimlerden do¤an y›l› içindeki mahsup taleplerine iliflkindir. b) Uygulamadan faydalan›labilmesi için mallar›n olduklar› gibi ihraç edilmeleri zorunludur. Bir baflka deyiflle sat›fl› yap›lan indirimli orana tabi mal›n, ihraç edilen nihai ürün olmas› gerekmektedir. c) ‹ncelemesiz/teminats›z mahsup uygulamas›, indirimli orana tabi ifllemlerden, yukar›da kapsam› belirtilen teslimlere isabet eden k›s›m için geçerlidir. ‹ade hakk› önceki bölümlerde de belirtildi¤i üzere Bakanlar Kurulunca belirlenen alt s›n›r›n afl›ld›¤› dönemde do¤makta, bu dönemde alt s›n›r› aflan k›sm›n mahsuben iadesi talep edilebilmektedir. Y›l›n bafl›ndan s›n›r›n afl›ld›¤› döneme kadar (bu dönem dahil) yap›lan ve incelemesiz/teminats›z iade kapsam›na giren teslim bedelleri toplam›, ayn› dönemdeki indirimli orana tabi bütün ifllem bedelleri toplam›na oranlan›r, bu oran s›n›r› aflan iade tutar›na uygulanarak incelemesiz/teminats›z mahsup edilebilir tutar hesaplan›r. Alt s›n›r›n afl›ld›¤› dönemden sonra ise sadece o dönemdeki ifllemler için ayn› oranlama yap›larak Arkan & Ergin Member of JPA International 266 incelemesiz/teminats›z mahsup tutar› hesaplan›r. d) ‹ade uygulamas› bu Tebli¤in (III/B-3.2.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde yürütülür. Ancak iade talep dilekçesine yukar›da belirtilen belgelerin yan› s›ra, • ‹hracat› gerçeklefltiren mükelleften bu Tebli¤in (II/A-8.13.) bölümüne göre al›nan yaz›, • Y›l›n bafl›ndan cari döneme kadar aylar itibar›yla ve kümülatif sütunlara da yer verilmek suretiyle, incelemesiz/teminats›z mahsup kapsam›na giren teslim bedelleri, bunlar d›fl›ndaki indirimli orana tabi di¤er ifllem bedelleri (birden fazla ifllem varsa toplamlar› al›narak tek tutar olarak ifade edilecektir) ve her ikisinin toplam›n› gösteren bir tablo, eklenir. 3.2.4. Mahsup ‹fllemi Tebli¤in (III/B-3.2.1.) ve (III/B-3.2.3.)bölümlerinde yap›lan aç›klamalar çerçevesinde mahsuben iade taleplerinde afla¤›daki flekilde hareket edilir: a) Ayr›m yap›lmaks›z›n indirimli orana tabi bütün ifllemlere ait iade tutar› önceki bölümlerdeki aç›klamalara uygun olarak belirlenir. b) Tutar›n 5.000 TL'yi aflmamas› halinde mahsup talepleri, ilgili belgelerin tamamlanmas› flart›yla incelemesiz ve teminats›z yerine getirilir. c) ‹ade tutar›n›n 5.000 TL'yi aflmas› ve teminat gösterilmesi halinde; • ‹ncelemesiz/teminats›z mahsup talepleri, ihracat›n gerçekleflmesi beklenilmeden Tebli¤in (III/B-3.2.1.) bölümündeki belgelerin tamamlan›p teminat›n gösterildi¤i tarihte geçerlik kazan›r, al›nan teminat ihracat›n gerçekleflip Tebli¤in (III/B-3.2.3.) bölümündeki belgelerin ibraz› üzerine iade edilir. • ‹ncelemesiz/teminats›z mahsuba konu ifllemler d›fl›ndaki mahsuben iade talepleri Tebli¤in (III/B-3.2.1.) bölümündeki belgelerin tamamlan›p teminat gösterildi¤i tarihte geçerlik kazan›r, teminat vergi inceleme raporu ya da YMM Raporunun ibraz› üzerine iade edilir. d) ‹ade tutar›n›n 5.000 TL'yi aflmas› ve teminat gösterilmemesi halinde, • Tebli¤in (III/B-3.2.3.) bölümündeki ifllemlerden kaynaklanan k›s›mla ilgili mahsuben iade talebi, vergi inceleme raporu ve teminat aranmaks›z›n ihracat›n gerçekleflip ilgili belgelerin tamamland›¤› tarih itibar›yla, • Di¤er k›sma iliflkin mahsup talepleri ise; mahsuben iadenin vergi inceleme raporuna göre sonuçland›r›lmas› durumunda iade talep dilekçesinin verildi¤i tarih itibar›yla, YMM Raporu ile talep edilmesi halinde ise YMM Raporunun ibraz edildi¤i tarih itibar›yla, geçerlik kazan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 267 3.3. Y›l› ‹çinde Mahsup Edilemeyen Vergilerin ‹adesi ‹ndirimli orana tabi ifllemlerden do¤an iade alaca¤›n›n y›l› içinde mahsuben iade edilemeyen k›sm›, izleyen y›l içinde mükellefin iste¤ine ba¤l› olarak nakden veya mahsuben iade edilebilir. ‹adenin mahsuben talep edilmesi durumunda mahsuben iade bu bölümdeki aç›klamalara göre yerine getirilir. ‹ade talebi en erken izleyen y›l›n Ocak dönemine ait olup fiubat ay› içinde verilecek, en geç Kas›m dönemine ait olup Aral›k ay› içinde verilecek KDV beyannameleri ile yap›labilecektir. Üç ayl›k vergilendirme dönemine tabi olan mükelleflerde iade talebi en erken izleyen y›l›n ilk üç ayl›k, en geç üçüncü üç ayl›k vergilendirme dönemlerine ait beyannamelerle yap›labilecektir. ‹ndirimli orana tabi ifllemlere iliflkin olup indirim yoluyla telafi edilemeyen yüklenilen vergi tutarlar›, y›l› içinde mahsup edilen vergiler dikkate al›nmadan, Tebli¤in (III/B-3.1.2.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde ifllemlerin yap›ld›¤› y›l›n tamam› için y›ll›k olarak ve Aral›k dönemi sonu itibar›yla hesaplan›r. Bu tutardan, y›l› içinde mahsup edilen vergiler düflüldükten sonra kalan k›sm›n ifllemin gerçekleflti¤i y›l için belirlenen alt s›n›r› (2006 y›l› için 10.000 TL, 2007 y›l› için 10.800 TL, 2008 y›l› için 11.600 TL, 2009 y›l› için 13.000 TL, 2010 y›l› için 13.300 TL, 2011 y›l› için 14.300 TL, 2012 y›l› için 15.800 TL, 2013 y›l› için 17.000 TL ve 2014 y›l› için 17.700 TL'yi) aflan k›sm› "‹ade Edilebilir KDV" olarak hesaplan›r. Bu tutar, izleyen y›l›n Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i vergilendirme dönemine kadar aradaki dönemlere ait devreden vergi tutarlar› ile karfl›laflt›r›lmak suretiyle “iade edilecek KDV tutar›” belirlenir. Bu flekilde hesaplanan KDV alaca¤›n›n 5.000 TL'yi aflmamas› halinde nakden ve/veya mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, teminat ve YMM Raporu aran›lmadan yerine getirilir, talep bu bölümün sonunda belirtilen belgelerin tamamland›¤› tarih itibar›yla geçerlik kazan›r. Söz konusu belgelerin veya belgelerde yer almas› gereken bilgilerin eksikli¤i durumunda Tebli¤in (IV/A-2.1.2.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde ifllem yap›l›r. ‹ade talebinin 5.000 TL ve üstünde olmas› halinde 5.000 TL'yi aflan k›sm›n nakden ve/veya mahsuben iadesi vergi inceleme raporu, YMM Raporu veya teminat karfl›l›¤›nda yerine getirilir. ‹ade talebi; • Vergi inceleme raporu sonucuna göre talep edilmifl ise mahsuben iade taleplerinde vergi inceleme raporu d›fl›ndaki di¤er belgelerin tamamlanm›fl olmas› kofluluyla iade talep dilekçesinin verildi¤i tarih itibar›yla; nakden iade taleplerinde vergi inceleme raporunun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihte, • Nakden/mahsuben iadenin YMM Raporu ile talep edilmesi halinde, belgelerin tamamlan›p YMM Raporunun eksiksiz olarak ibraz edildi¤i tarihte, • Nakden/mahsuben iadenin teminat karfl›l›¤› talep edilmesi halinde ise teminat›n gösterilip belgelerin tamamland›¤› tarihte, geçerlik kazan›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 268 Vergi inceleme raporu sonucuna göre yap›lan mahsuben iade taleplerinde, di¤er belgelerin tamamlanmas› kofluluyla vergi inceleme raporu beklenmeksizin iade yap›l›r ve vergi inceleme raporunda iadeye engel bir durumun tespit edilmemifl olmas› kayd›yla mahsuben iade talep edilen vergi borcunun vade tarihinden vergi inceleme raporunun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihe kadar geçen süre için gecikme zamm› hesaplanmaz. Y›l› içerisinde mahsup edilemeyen KDV'nin iadesi için bu bölümdeki aç›klamalara göre izleyen y›lda ayr›ca bir iade talebinde bulunulmas› gerekti¤inden y›l› içinde mahsuben iadeye yönelik olarak düzenlenen YMM Raporunun izleyen y›l talep edilecek nakden/mahsuben iade için geçerlili¤i bulunmamaktad›r. ‹zleyen y›l içerisinde yap›lacak nakden/mahsuben iade talebi için ayr›ca bir YMM Raporu düzenlenmesi gerekmektedir. 5.000 TL'yi aflan tutarlar için teminat gösterilmesi halinde teminat›n gösterilip belgelerin tamamlanmas›ndan sonra nakden ve/veya mahsuben iade talepleri yerine getirilir, teminat vergi inceleme raporu veya YMM Raporu ile çözülür. YMM Raporlar›nda, iadenin talep edildi¤i y›l için belirlenen limitler geçerli olur. Örne¤in; 2012 y›l›nda gerçekleflen ifllemlerle ilgili olarak 2013 y›l› içerisinde yap›lacak iade taleplerinde 2013 y›l› için YMM Raporu ile azami al›nabilecek iade tutar›na iliflkin limitler geçerli olacakt›r. Tebli¤in (IV/D-3) bölümünde say›lan kurum ve kurulufllar›n bu kapsamdaki nakden/mahsuben iade talepleri, yukar›da yer alan belgelerin ibraz› üzerine miktara bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu, YMM Raporu veya teminat aranmadan yerine getirilir. ‹ade talebi, 429 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤inde belirtilen standart iade talep dilekçesi kullan›lmak suretiyle yap›l›r ve bu dilekçeye afla¤›daki belgeler eklenir: • ‹ndirimli orana tabi ifllemlerin yap›ld›¤› y›lda söz konusu ifllemlere ait al›fl ve sat›fl faturalar› ve benzeri belgelerin listesi • Y›ll›k iade tutar›n›n hesaplanmas›na iliflkin tablo • Y›l› içinde mahsup edilen tutarlar› ayl›k olarak gösteren tablo (Bu tabloda y›l› içinde mahsubu gerçekleflen tutarlar›n toplam› da tek sat›rda gösterilecektir.) • ‹adenin talep edildi¤i izleyen y›l›n ilk döneminden iadenin talep edildi¤i döneme kadar aylar itibar›yla devreden KDV tutarlar›n› gösteren tablo Örnek: Mükellef (A) ya, 2010 takvim y›l›nda iade alaca¤›n›n 13.300 TL'yi aflan k›sm› olan 10.000 TL mahsuben iade edilmifltir. Mükellef 2010 y›l›n›n tamam› için iade tutar›n› 13.300 TL'lik alt s›n›r› ve y›l› içinde mahsuben iade edilen k›sm› dikkate almadan, Tebli¤in (III/B-3.1.2.)bölümüne göre 26.700 TL olarak hesaplam›flt›r. Bu mükellefe 2011 y›l›nda nakden veya mahsuben iade edilebilecek azami tutar [26.700- (10.000+13.300 )]= 3.400 TL'dir. Bu mükellef iade alaca¤›n› May›s 2011 dönemi beyannamesinde yapt›¤› beyan ile talep etmektedir. Mükellefin 2011 y›l›n›n Ocak-May›s aras›ndaki dönemlere ait beyannamelerindeki devreden vergi tutarlar› afla¤›daki gibidir: Arkan & Ergin Member of JPA International 269 Ocak 2011 fiubat 2011 Mart 2011 Nisan 2011 May›s 2011 14.300 14.200 13.600 2.900 4.800 Bu mükellefe yap›lacak iade tutar›, devreden verginin en düflük oldu¤u Nisan 2011 dönemindeki 2.900 TL ile s›n›rl›d›r. 3.4. Di¤er Hususlar 3.4.1. ‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemleriyle Birlikte Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemleri Bulunan Mükellefler KDV beyannamesinde indirimli orana tabi ifllemlerin yan› s›ra di¤er ifllemlerden do¤an iade alacaklar›n›n bulunmas› da mümkündür. Toplam iade alaca¤›ndan öncelikle mükellefin ithalde al›nanlar d›fl›ndaki kendi vergi borçlar›na mahsubu yap›l›r. Bu mahsup iflleminden sonra indirimli orana tabi ifllemlere ait bir KDV alaca¤›n›n kalmas› halinde kalan tutar, mükellefin iste¤ine ba¤l› olarak sigorta prim borçlar› ile Tebli¤in (III/B-3.2.2.) bölümünde say›lan di¤er borçlar›na mahsup edilebilir. ‹ndirimli orana tabi ifllemler d›fl›ndaki di¤er iade hakk› do¤uran ifllemlerden do¤an KDV alacaklar›n›n mal ve hizmet al›mlar›na iliflkin borçlara mahsubu mümkün bulunmamaktad›r. Bu nedenle mahsup dilekçesinde; • ‹ade alaca¤›n›n, indirimli orana tabi ifllemler dâhil, iade hakk› do¤uran ifllem türleri itibar›yla tutarlar›, • Muaccel hale gelmifl kendi vergi borçlar›n›n toplam tutar›, • Bu borç tutar›n›n, iade hakk› do¤uran ifllemlerden hangilerine iliflkin alaca¤a mahsup edilece¤i, • Bu mahsuptan sonra, indirimli orana tabi ifllemlerden kalacak iade tutar› (A), • Varsa indirimli orana tabi ifllemlere ait olup geçmifl dönemlerde mahsup edilemeyen iade alaca¤› (B), • (A + B) toplam›ndan mal ve hizmet al›mlar›na iliflkin borçlara ve/veya sigorta prim borçlar›na mahsubu talep edilen tutar, • ‹ndirimli orana tabi ifllemlere ait iade alaca¤›ndan bu dönemde mahsup edilemeyen ve gelecek döneme aktar›lan iade tutar›, bir tablo halinde yer al›r. ‹ndirimli orana tabi mal ve hizmetlerin ayn› zamanda tam istisna kapsam›nda teslim ve ifa edildi¤i durumlarda yüklenilen vergilerden indirim yoluyla telafi edilemeyenlerin ilgili iflleme iliflkin usul ve esaslar çerçevesinde iade edilmesi gerekmektedir. Buna göre indirimli orana tabi mal ve hizmetleri ayn› dönemde hem vergiye tabi hem de tam istisna kapsam›nda teslim veya ifa eden mükelleflerin, bu ifllemlerle ilgili yüklendikleri vergilerin, Arkan & Ergin Member of JPA International 270 iadenin talep edildi¤i vergilendirme dönemine ait devreden vergi tutar›n› aflmas› halinde indirimli orana tabi ifllemlerden kaynaklanan iade tutar›, ifllemlerin toplam iade miktar› içindeki pay› dikkate al›narak hesaplan›r. Örnek: Bir mükellefin Eylül/2011 vergilendirme dönemindeki iade hakk› do¤uran ifllemleri ihracat ve indirimli orana tabi teslimlerden oluflmaktad›r. Mükellef, ihracat teslimlerinin bünyesine giren vergiyi 120.000 TL, indirimli orana tabi teslimlerin bünyesine giren vergiyi 80.000 TL olarak hesaplam›flt›r. Buna göre ilgili dönemde iade hakk› do¤uran ifllemlerin bünyesine giren toplam vergi tutar› içinde indirimli orana tabi ifllemlerin pay› [(80/200)x100=40] yüzde 40, ihracat istisnas› kapsam›ndaki ifllemlerin pay› ise [(120/200)x100=60] yüzde 60 olacakt›r. Bu paylar dikkate al›narak Eylül/2011 vergilendirme döneminde devreden100.000 TL KDV'nin yüzde 40'› olan 40.000 TL'si indirimli orana tabi ifllemlere iliflkin y›l› içinde mahsuben iade esaslar›na göre iade edilecektir. 3.4.2. ‹ndirimli Orana Tabi Mallar›n ‹hraç Kayd›yla Teslimi 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsam›nda ihraç kayd›yla teslim edilen mallar›n ihrac› üzerine ihraç kayd›yla teslim faturas›nda hesaplanan ancak tahsil edilmeyen ve tecil de edilemeyen KDV mükellefe iade edilmektedir. Bu ifllem indirimli orana tabi bir teslim ise hesaplanan KDV tutar›n› aflan yüklenimleri de Kanunun (29/2) nci maddesine göre mükellefe iade edilebilir. Bu teslim nedeniyle tecil edilecek KDV ç›kmas› halinde yüklenilen KDV indirim yoluyla telafi edildi¤inden mükellefe Kanunun (29/2) nci maddesine göre iade yap›lmaz. ‹ndirimli orana tabi mallar›n ihraç kayd›yla teslimleri ve beyan›na iliflkin aç›klamalara bu Tebli¤in (II/A-8.12.) bölümünde yer verilmifltir. Örnek: Konfeksiyon imalatç›s› (A), üretti¤i 100 adet elbiseyi adedi 100 TL den ihracatç› (B)'ye ihraç kay›tl› teslim etmifltir. Bu teslim için imalatç›n›n düzenledi¤i faturada 10.000 TL bedel üzerinden 800 TL KDV hesaplanarak beyan edilecek ancak ihracatç› taraf›ndan bu KDV tutar› ödenmeyecektir. (A) n›n önceki dönemden devreden KDV tutar› 1.500 TL, bu dönemde indirilecek KDV tutar› 1.200 TL olup sadece bu teslime (100 adet elbise) iliflkin yüklenim KDV tutar› ise 950 TL'dir. Buna göre (A), (B) taraf›ndan elbiselerin ihraç edildi¤inde ihraç kayd›yla teslim bedeli üzerinden hesaplad›¤› ve tecil edemedi¤i 800 TL'nin iadesini ihraç kayd›yla teslimlerden kaynaklanan KDV tutarlar› için belirlenen iade esaslar›na göre 150 TL'sini de indirimli orana tabi ifllemlerden kaynaklanan iade esaslar›na göre talep edecektir. 3.4.3. Fason Tekstil ve Konfeksiyon ‹fllerinde ‹ade Uygulamas› Tekstil ve konfeksiyon sektöründe indirimli orana tabi fason ifllerden do¤an KDV iade alacaklar›n›n y›l› içerisinde mahsuben iadesini talep eden mükelleflerin 5.000 TL'yi aflmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu, YMM Raporu ve teminat aranmaks›z›n, 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise teminat ve/veya vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Bu kapsamda ifllemleri bulunan mükelleflerin izleyen y›l içerisinde nakden iade talebinde Arkan & Ergin Member of JPA International 271 bulunmalar› halinde ise nakden iade talepleri münhas›ran teminat ve/veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. Mükelleflerin, KDV iade alaca¤›n›n tamam› için teminat göstermeleri halinde iade talebi, önceki bölümlerde belirtilen belgelerin ibraz edilmifl olmas› flart›yla teminat›n gösterildi¤i tarih itibar›yla geçerlik kazan›r, teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Vergi inceleme raporu sonucuna göre yap›lacak iadelerde; mahsuben iade talepleri mahsup talep dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibar›yla, nakden iade talepleri ise vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikal etti¤i tarih itibar›yla geçerlik kazan›r. 3.4.4. Süresinden Sonra ‹ade Talebinde Bulunulmas› ‹ade alaca¤›n›n ait oldu¤u ayl›k dönemde mahsuben iadesinin talep edilmesi ihtiyaridir. Bu sebeple indirimli orana tabi ifllemleri bulunan mükellefler hak kazand›klar› iade miktar›n› cari y›l›n sonraki dönemlerinde mahsuba konu edebilecekleri gibi, bir sonraki y›lda da Tebli¤in (III/B3.2.) bölümündeki aç›klamalara göre talep etmeleri flart›yla nakden veya mahsuben geri alabilirler. Ancak süresinde iade hakk›n› kullanmayan mükelleflerin, daha sonra düzeltme beyannameleri ile iade talebinde bulunmalar› mümkün de¤ildir. ‹zleyen y›l›n Ocak-Kas›m dönemlerinde usulüne uygun olarak iade talebinde bulunan mükelleflerin de talep edilen iade tutar›n› art›rmak amac›yla, sonraki y›llarda bu dönemlere iliflkin düzeltme beyannamesi vermek suretiyle iade talebinde bulunmalar› söz konusu de¤ildir. Ancak izleyen y›l içerisinde talep edilen iade tutar›n›n, ayn› y›l içerisinde düzeltme beyannamesi ile art›r›lmas› mümkün olup bu flekilde art›r›lan k›sm›n iadesi münhas›ran vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. 3.4.5. ‹ade ‹fllemi Sonuçland›r›ld›ktan Sonra ‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemlerin Matrah›nda Meydana Gelen De¤ifliklikler 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesinde, mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi, ifllemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta de¤ifliklik vuku buldu¤u hallerde, vergiye tabi ifllemleri yapm›fl olan mükelleflerin bunlar için borçland›¤› vergiyi; bu ifllemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakk› bulunan vergiyi de¤iflikli¤in mahiyetine uygun flekilde ve de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönem içinde, iade olunan mallar›n fiilen iflletmeye girmifl olmas› ve bu giriflin defter kay›tlar› ile beyannamede gösterilmesi kayd›yla, düzeltebilecekleri hükme ba¤lanm›flt›r. ‹ndirimli orana tabi teslim veya hizmetin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminden sonra mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi, ifllemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle ifllem matrah›n›n de¤iflmesi durumunda bir düzeltme yap›lmas› gerekmektedir. Bu düzeltme defter kay›tlar› ve beyanname üzerinde yap›l›r. Dolay›s›yla vergiye tabi ifllemi gerçeklefltiren mükellef, hesaplad›¤› vergiyi, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u döneme ait beyannamenin “‹ndirimler” kulak盤› alt›ndaki “103” kodlu “Sat›fltan ‹ade Edilen, ‹fllemi Arkan & Ergin Member of JPA International 272 Gerçekleflmeyen veya ‹flleminden Vazgeçilen Mal ve Hizmetler Nedeniyle ‹ndirilmesi Gereken KDV” sat›r›na yazmak suretiyle tekrar indirim hesaplar›na alarak düzeltir. Bu çerçevede, indirimli orana tabi bir iflleme ait iade talebi sonuçland›r›ld›ktan sonra KDV iadesini ortaya ç›karan ifllemden vazgeçilmesi veya sat›lan mallar›n bir k›sm›n›n geri gelmesi durumunda afla¤›daki flekilde hareket edilir: a) Matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u vergilendirme döneminde, yukar›da belirtildi¤i flekilde defter kayd› ve beyanname üzerinde gerekli düzeltmeyi yapan mükellefin vergi dairesine yaz›l› olarak müracaat edip, daha önce iadesini ald›¤› tutar› iade etmesi halinde bu tutar, gecikme faizi ve vergi ziya› cezas› uygulanmaks›z›n mükelleften geri al›n›r. b) Mükellefin, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönemde düzeltme ifllemini yapmamas› halinde; indirimli orana tabi ifllem nedeniyle iade edilen KDV, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönemden düzeltmenin yap›ld›¤› döneme kadar gecikme faizi uygulanarak vergi ziya› cezas› ile birlikte mükelleften aran›r. Öte yandan matrahta de¤iflikli¤in indirimli orana tabi mallar›n iade edilmesinden kaynaklanmas› durumunda; c) ‹ade edilen mallar›n, iadenin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminde yeniden sat›fla konu edilmesi halinde sat›fl daha düflük fiyattan gerçekleflmiflse (iade tutar› artaca¤›ndan) mahsup ifllemi yap›larak aradaki fark, iadeye konu edilebilir. Sat›fl daha yüksek fiyattan gerçekleflmiflse (iade tutar› azalaca¤›ndan) mahsup ifllemi yap›larak aradaki fark mükelleften tahsil edilir. d) ‹ade edilen mallar›n daha sonraki bir vergilendirme döneminde sat›fla konu edilmesi halinde daha önce iade edilen tutar (a) veya (b) bölümündeki aç›klamalara göre mükelleften tahsil edilir. Mükellef yeni ifllem nedeniyle genel esaslara göre iade talebinde bulunur. e) Mallar›n indirimli orana tabi ifllemin gerçekleflti¤i y›l› izleyen y›l içerisinde iade edilmesi durumunda, mükellefe iade edilen tutar, ifllemin gerçekleflti¤i y›l içerisinde mahsuben iade al›n›p al›nmad›¤› hususu da göz önünde bulundurularak; • ‹zleyen y›l içerisinde Tebli¤in (III/B-3.3.) bölümüne göre iade talebinde bulunulmufl ancak henüz iade gerçekleflmemiflse iadesi talep edilen tutardan düflülmek suretiyle tahsil edilir. • ‹zleyen y›l içerisinde iade gerçekleflmifl ya da iade talebinde bulunulmam›flsa (a) veya (b) bölümlerindeki aç›klamalara göre hareket edilir. f) ‹ade edilen mallar›n bir daha sat›fla konu olmayacak flekilde zayi olmas› halinde daha önce iade edilen tutar, (a) veya (b) bölümüne göre mükelleften tahsil edilir. Di¤er taraftan 3065 say›l› Kanunun (30/c) maddesi uyar›nca zayi olan mallar nedeniyle yüklenilen vergilerin indirim konusu yap›lmas› mümkün bulunmad›¤›ndan daha önce indirim hesaplar›na al›nan tutarlar indirim hesaplar›ndan ç›kar›l›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 273 Örnek: Sa¤l›k Bakanl›¤› taraf›ndan ruhsatland›r›lan ilaçlar›n ticaretini yapan mükellef (E), Ocak/2011 vergilendirme döneminde KDV hariç 200.000 TL tutar›nda indirimli orana tabi ilaç tesliminde bulunmufltur. Bu sat›fl ifllemine iliflkin olarak 16.000 TL KDV hesaplam›flt›r. Bu ifllemle ilgili olarak mükellefin yüklendi¤i KDV tutar› 40.300 TL olup, ifllemin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminde indirim yoluyla telafi edilemeyen 24.300 TL, 2011 y›l› için Bakanlar Kurulunca belirlenen alt s›n›r› (14.300 TL) aflt›¤›ndan, mükellef 10.000 TL'nin iadesini talep etmifl, iade talebi mükellefin kendisine ait vergi borçlar›na mahsup edilmek suretiyle gerçeklefltirilmifltir. Söz konusu sat›fla konu mallar›n 100.000 TL'lik k›sm› Nisan/2011 vergilendirme döneminde mükellefe iade edilmifltir. • Mallar›n bir k›sm›n›n iade edildi¤i Nisan 2011 vergilendirme döneminde, Ocak-Nisan 2011 aras›ndaki dönemlerde gerçekleflen di¤er indirimli orana tabi ifllemler de dikkate al›narak mal iadeleri düflüldükten sonra iadeye hak kazan›lan tutar hesaplanacak ve Bakanlar Kurulunca belirlenen s›n›r›n afl›l›p afl›lmamas›na göre gerekli düzeltme yap›lacakt›r. Buna göre Ocak-Nisan 2011 aras›ndaki dönemlerde mükellefin indirimli orana tabi baflka tesliminin olmamas› durumunda, 100.000 TL + 8.000 TL KDV mal iadesi düflüldükten sonra indirimli orana tabi teslim tutar› 200.000 TL +16.000 TL KDV tutar›ndan 100.000 TL + 8.000 TL KDV tutar›na düflecektir. ‹ndirimli orana tabi teslimle ilgili olarak yüklenilen vergi de 40.300 TL'den 20.150 TL'ye düflecektir. ‹ndirim yoluyla telafi edilemeyen vergi ise (20.150 - 8.000=) 12.150 TL'ye düflecektir. Bu tutar da Bakanlar Kurulunca 2011 y›l› için belirlenen 14.300 TL'nin alt›nda kald›¤›ndan, Ocak 2011 döneminde iade al›nan 10.000 TL'nin tamam›n›n Nisan 2011 döneminde düzeltilmesi ve gecikme faizi ve ceza uygulanmaks›z›n tahsili gerekecektir. • Mükellef, Nisan 2011 vergilendirme döneminde iade edilen mallarla ilgili olarak bu dönemde önceden al›nan tutar›n iadesi için müracaat etmeyip, Haziran/2011 vergilendirme döneminde vergi dairesine müracaat etmiflse ya da bu durum Haziran/2011 vergilendirme döneminde tespit edilmiflse Ocak vergilendirme döneminde mahsuben iade edilen tutar, Nisan ay›ndan Haziran ay›na kadar gecikme faizi uygulanarak vergi ziya› cezas›yla birlikte mükelleften tahsil edilecektir. • ‹ade al›nan mallar, Nisan/2011 vergilendirme döneminde 80.000 TL + 6.400 TL KDV'ye sat›lm›flsa, iade tutar› yeniden hesaplanacak, sat›fl fiyat›n›n Ocak 2011 dönemindeki sat›fl fiyat›ndan düflük olmas› nedeniyle indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV, sat›fl fiyat›ndaki azalma nispetinde azalacakt›r. Buna göre 100.000 TL + 8.000 TL KDV tutar› 80.000 TL + 6.400 TL KDV'ye düflece¤inden, iadeye hak kazan›lan tutar (indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV) 1.600 TL artacakt›r. Yap›lan yeni hesaplama neticesinde, Ocak 2011 döneminde iade al›nan 10.000 TL'ye ek olarak, iadeye hak kazan›lan 1.600 TL Nisan 2011 döneminde iadeye konu edilebilecektir. • ‹ade al›nan mallar›n Nisan 2011 vergilendirme döneminde 150.000 TL + 12.000 TL KDV'ye sat›lmas› durumunda, indirim yoluyla telafi edilebilecek vergi Ocak 2011'deki sat›fl fiyat›yla Nisan 2011 dönemindeki sat›fl fiyat› aras›nda oluflan 50.000 TL olumlu fark nispetinde, (50.000 x %8=) 4.000 TL artacakt›r. OcakNisan 2011 aras›nda mükellefin baflka indirimli orana tabi tesliminin olmad›¤›n› varsayarsak toplamda hesaplanan vergi tutar› (250.000 x %8=) 20.000 TL'ye yükselecek, indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutar› ise (40.300 - 20.000=) 20.300 TL'ye düflecektir. Bu durumda iade al›nabilecek tutar Bakanlar Kurulunca belirlenen alt s›n›r dikkate al›nd›ktan sonra (20.300 - 14.300=) 6.000 TL'ye düflecektir. Dolay›s›yla indirimli Arkan & Ergin Member of JPA International 274 orana tabi teslim nedeniyle iadeye hak kazan›lan tutar, indirim yoluyla telafi edilen tutar kadar azalacak ve (10.000 - 6.000=) 4.000 TL KDV tutar› Nisan 2011 döneminde gecikme faizi ve vergi ziya› cezas› uygulanmaks›z›n geri al›nacakt›r. Nisan 2011 vergilendirme döneminde iade al›nan ilaçlar›n kullan›m sürelerinin dolmas› nedeniyle tekrar sat›fla konu edilemeyerek zayi olmas› durumunda, Ocak-Nisan 2011 döneminde indirimli orana tabi baflka bir teslim bulunmuyorsa iade hesaplamas› tekrar yap›lacak, indirimli orana tabi teslim tutar› 100.000 TL + 8.000 TL KDV'ye, bu teslime iliflkin yüklenilen vergi tutar› da 20.150 TL'ye düflecek, dolay›s›yla indirim yoluyla telafi edilemeyen vergi de (20.150 - 8.000=) 12.150 TL'ye düflecektir. Bu tutar da Bakanlar Kurulunca belirlenen s›n›r›n alt›nda kald›¤›ndan Ocak 2011 döneminde iade edilen 10.000 TL'nin tamam›, Nisan 2011 döneminde gecikme faizi ve vergi ziya› cezas› uygulanmaks›z›n geri al›nacakt›r. 12.150 TL tutar›ndaki indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV ise kümülatif hesaplamada sonraki dönemlerde dikkate al›nacakt›r. Ayr›ca kullan›m süreleri doldu¤undan zayi olan söz konusu mallar nedeniyle yüklenilen vergiler de 3065 say›l› Kanunun (30/c) maddesi uyar›nca indirim hesaplar›ndan ç›kar›lmak suretiyle düzeltilecektir. 3.4.6. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin ‹ade Talepleri Kazanc›n tespiti yönünden kendilerine özel hesap dönemi tayin olunan gelir ya da kurumlar vergisi mükelleflerince, indirimli orana tabi ifllemler nedeniyle yüklenilen ancak ifllemin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminde indirim yoluyla giderilemeyen ve y›l› içinde de mahsubu yap›lamayan vergilerin bu mükelleflere nakden iadesi, takvim y›l› esas›na göre yerine getirilecektir. 3.4.7. Önceki Y›llara Ait ‹ade Edilmeyen Alt S›n›r Tutarlar› ‹ndirimli orana tabi ifllemlere iliflkin olarak geçmifl y›llar için belirlenen alt s›n›rlar, do¤rudan cari y›la iliflkin iade hesab›na dâhil edilmez, devreden KDV hesab›nda muhafaza edilir. Dolay›s›yla indirimli orana tabi ifllemlere iliflkin iade hesab›nda alt s›n›r olarak yaln›zca cari y›l için belirlenen tutar›n dikkate al›nmas› gerekmektedir. 3.5. ‹ade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 3.5.1. Y›l› ‹çinde ‹ade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi Y›l› içindeki mahsuben iade taleplerinde “‹stisnalar ve Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›ndaki "Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" tablosundan 406 kodlu sat›r seçilecek, sat›r›n "Teslim ve Hizmet Bedeli" sütunu ile "‹adeye Konu Olan KDV" sütununa Tebli¤in (III/B-3.1.1.) bölümüne göre belirlenen iade tutar› yaz›l›r. 3.5.2. Y›ll›k ‹ade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi Y›l› içinde mahsuben iade edilemeyen vergiler için izleyen y›lda yap›lacak iade taleplerinde, “‹stisnalar ve Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” kulak盤›ndaki "Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler" tablosundan 439 kodlu sat›r seçilecek ve bu sat›r›n "Teslim ve Hizmet Bedeli" sütununa önceki y›ldaki toplam ifllem bedeli, "‹adeye Konu Olan KDV" sütununa Tebli¤in (III/B-3.1.2.) Arkan & Ergin Member of JPA International 275 bölümündeki aç›klamalara göre belirlenen iade tutar› yaz›l›r. 3.5.3. Y›l› ‹çerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarlar›n Beyannamede Gösterilmesi ‹adesi talep edilen tutarlar, iadenin talep edildi¤i dönemde “devreden vergi” tutar›ndan ç›kar›l›r. ‹ndirimli orana tabi ifllemin gerçekleflti¤i y›l içerisinde mahsuben iadesi talep edilen tutarlar›n da iadenin talep edildi¤i vergilendirme döneminde devreden vergi tutar›ndan ç›kar›lmas› gerekmektedir. Bu flekilde devreden vergi tutar›ndan ç›kar›l›p mahsuben iadesi talep edilen tutarlardan iadesi gerçekleflmeyen tutarlar, en erken izleyen vergilendirme dönemine; en geç izleyen y›l›n Ocak vergilendirme dönemine ait beyannamede, “‹ndirimler” kulak盤› alt›nda bu amaçla ihdas edilen 106 No.lu “‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemlerle ‹lgili Mahsuben ‹adesi Gerçekleflmeyen KDV” sat›r›na yaz›lmak suretiyle yeniden devreden KDV tutarlar›na dahil edilir ve daha sonraki iade taleplerinin hesaplanmas›nda dikkate al›n›r. Bu flekilde iadesi gerçekleflmeyen tutarlar›n devreden KDV hesab›na dâhil edilmesi, söz konusu tutarlar itibar›yla iade talebinden vazgeçildi¤ini gösterir. Örnek: Müteahhitlik faaliyetinde bulunan (M) firmas›, 2011 y›l›n›n Haziran ve A¤ustos vergilendirme dönemlerinde 150 m2'nin alt›nda konut teslimlerinde bulunmufltur. ‹ndirimli orana tabi söz konusu teslimleri nedeniyle yüklendi¤i ancak indirim yoluyla telafi edemedi¤i tutar›, bu bölümdeki aç›klamalara göre hesaplam›fl ve 2011 y›l› için belirlenen alt s›n›r olan 14.300 TL'yi düfltükten sonra kalan 190.000 TL'lik tutar›n mahsuben iadesini A¤ustos/2011 vergilendirme döneminde talep etmifltir. Bu tutar›n 152.000 TL lik k›sm›, Eylül 2011 döneminde vergi borçlar›na mahsuben iade edilmifltir. Dolay›s›yla mükellefin y›l› içinde mahsuben iadesini talep etti¤i 190.000 TL, iadenin talep edildi¤i A¤ustos/2011 vergilendirme döneminde devreden vergi tutar›ndan ç›kar›lm›flt›r. Bu durumda mahsuben iadesi talep edilip devreden vergi tutar›ndan ç›kar›lmakla beraber mahsuben iadesi gerçekleflmeyen 38.000 TL'lik tutar, en erken Eylül/2011 dönemine, en geç 2012 y›l›n›n Ocak vergilendirme dönemine ait beyannamenin “‹ndirimler” kulak盤› alt›ndaki 106 No.lu “‹ndirimli Orana Tabi ‹fllemlerle ‹lgili Mahsuben ‹adesi Gerçekleflmeyen KDV” sat›r›na yaz›lmak suretiyle izleyen vergilendirme dönemlerine iliflkin iade hesaplar›nda dikkate al›nmak üzere yeniden devreden KDV tutarlar›na dâhil edilecektir. 3.6. Aç›klamal› Örnek Tar›m aletlerinin ticaretini yapan mükellef (Z)'nin, 2012 y›l›nda yapm›fl oldu¤u indirimli orana tabi teslimleriyle ilgili bilgiler afla¤›dad›r: 1. Mükellefin Ocak/2012 vergilendirme döneminde devreden vergisi 50.000 TL dir. 2. fiubat/2012 vergilendirme döneminde 2012 y›l› için belirlenen alt s›n›r olan 15.800 TL'lik tutar afl›lm›fl ve mükellef, bu tutar› aflan 4.200 TL'nin iadesini talep etmifltir. fiubat/2012 vergilendirme döneminde iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden KDV tutar› 60.000 TL'dir. ‹adesi talep edilen 4.200 TL'nin tamam› mükellefin kendisine ait vergi borçlar›na mahsuben iade edilmifltir. Arkan & Ergin Member of JPA International 276 Mükellef yukar›da belirtilen bilgiler çerçevesinde fiubat/2012 vergilendirme dönemi iade talebi için afla¤›daki tabloyu haz›rlayacakt›r. Tablo 1: ‹ND‹R‹ML‹ ORANA TAB‹ ‹fiLEM DÖNEM BEDEL HESAPLANAN KDV YÜKLEN‹LEN KDV FARK (4-3) ÖNCEK‹ DÖNEM SONU ‹ADE ED‹LEB‹L‹R KDV TUTARI (6) ‹ADEYE ESAS ‹ADE KDV ED‹LEB‹L‹R DEVREDEN TUTARI KDV KDV (Kümülatif) TUTARI (5+6) (7) (8) (9) MAHSUBU GERÇEKLEfiEN KDV (1) (2) (3) (4) (5) OCAK 50.000 4.000 6.000 2.000 0 2.000 0 50.000 (10) 0 fiUBAT 200.000 16.000 34.000 18.000 2.000 20.000 4.200 60.000 4.200 Tablo ile ilgili aç›klamalar afla¤›dad›r: a) Mükellefin Ocak ay›ndaki indirimli orana tabi teslimlerine iliflkin KDV hariç bedel 50.000 TL, ifllemin bünyesine giren KDV 6.000 TL, bu teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV 4.000 TL, yüklenilen ve hesaplanan tutarlar aras›ndaki fark 2.000 TL'dir. Bu tutar, Ocak vergilendirme dönemi sonu itibar›yla “‹adeye Esas KDV Tutar›”d›r. Ancak devreden vergi tutar› elveriflli olmas›na ra¤men ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r afl›lmad›¤›ndan bu tutar›n iade olarak talep edilmesi söz konusu olmay›p, “‹ade Edilebilir KDV Tutar›” sütununa “0” yaz›l›r. b) fiubat ay›nda yüklenilen ve hesaplanan KDV fark› 18.000 TL'dir. Bu tutar›n "Ocak Sonu Kümülatif ‹ade Edilebilir KDV" tutar› ile toplanmas› sonucu bulunan 20.000 TL, fiubat vergilendirme dönemi sonu itibar›yla “‹adeye Esas KDV Tutar›”d›r. Bu tutar›n 2012 y›l› için belirlenen alt s›n›r› aflan k›sm› olan (20.000-15.800)= 4.200 TL fiubat dönemi devreden KDV tutar› (iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki tutar) ile karfl›laflt›r›l›r. fiubat vergilendirme dönemi devreden KDV tutar›(60.000TL), 4.200 TL'nin üzerinde oldu¤undan, 4.200 TL'nin tamam› talebi do¤rultusunda mükellefe mahsuben iade edilmifltir. ‹adesi talep edilen bu tutar tablonun mahsubu gerçekleflen KDV sütununa yaz›l›r. 3. Mükellef, Mart ve Nisan/2012 vergilendirme dönemlerinde indirimli orana tabi herhangi bir teslimde bulunmam›flt›r. Dolay›s›yla bu dönemlerde iade talebinde bulunulmas› mümkün de¤ildir. 4. Mükellefin May›s/2012 vergilendirme döneminde indirimli orana tabi 20.000 TL'lik teslimleri üzerinden hesaplad›¤› KDV 1.600 TL, bu ifllemleri nedeniyle yüklendi¤i KDV 900 TL olup aradaki 700 TL'lik negatif fark, May›s vergilendirme dönemi sonu iadeye esas KDV tutar›na (-) olarak yans›t›lm›fl ve bu tutar 19.300 TL olarak hesaplanm›flt›r.Bu tutar, ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r (15.800 TL) ve fiubat/2012 döneminde mahsuben iadesi gerçekleflen (4.200 TL) tutar toplam›n›n (20.000 TL) alt›nda kald›¤› için mükellefin iade talebinde bulunmas› söz konusu de¤ildir. 5. Mükellef, Haziran/2012 vergilendirme döneminde 100.000 TL indirimli orana tabi teslimde bulunmufl, 15.700 TL iade talep etmifltir. Arkan & Ergin Member of JPA International 277 Mükellef, Haziran/2012 vergilendirme dönemindeki iade talebine yönelik olarak afla¤›daki tabloyu haz›rlayacakt›r: Tablo 2: ‹ND‹R‹ML‹ ORANA TAB‹ ‹fiLEM DÖNEM BEDEL HESAPLANAN KDV YÜKLEN‹LEN KDV FARK (4-3) ÖNCEK‹ DÖNEM SONU ‹ADE ED‹LEB‹L‹R KDV TUTARI (6) ‹ADEYE ESAS ‹ADE KDV ED‹LEB‹L‹R DEVREDEN TUTARI KDV KDV (Kümülatif) TUTARI (5+6) (7) (8) (9) MAHSUBU GERÇEKLEfiEN KDV (1) (2) (3) (4) (5) OCAK 50.000 4.000 6.000 2.000 0 2.000 0 50.000 (10) 0 fiUBAT 200.000 16.000 34.000 18.000 2.000 20.000 4.200 60.000 4.200 MART 0 0 0 0 20.000 20.000 0 55.800 0 N‹SAN 0 0 0 0 20.000 20.000 0 75.000 0 MAYIS 20.000 1.600 900 -700 20.000 19.300 0 60.000 0 HAZ‹RAN 100.000 8.000 24.400 16.400 19.300 35.700 15.700 80.000 15.700 Tablo ile ilgili aç›klamalar afla¤›dad›r: c) Mart ve Nisan vergilendirme dönemlerinde mükellefin indirimli orana tabi ifllemleri bulunmad›¤› için iade talebinde bulunabilmesi mümkün de¤ildir. Bu nedenle, her iki dönem itibar›yla dönem sonu iadeye esas KDV tutar› olarak fiubat vergilendirme dönemi sonu iadeye esas KDV tutar› olan 20.000 TL yaz›lm›flt›r. ç) May›s vergilendirme dönemindeki indirimli orana tabi teslimlere iliflkin KDV hariç bedel 20.000 TL, ifllemin bünyesine giren KDV 900 TL, bu teslimler üzerinden hesaplanan KDV 1.600 TL, yüklenilen ve hesaplanan tutarlar aras›ndaki fark eksi 700 TL'dir. Bu tutar önceki dönem sonu itibar›yla iade edilebilir KDV tutar›ndan (20.000 TL) düflülmüfl ve May›s vergilendirme dönemi sonu iadeye esas tutar 19.300 TL olarak hesaplanm›flt›r. May›s vergilendirme döneminde devreden KDV tutar› (60.000 TL) iade edilebilir KDV tutar›n›n üstünde olmas›na ra¤men iadeye esas kümülatif tutar (19.300 TL) ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r (15.800 TL) ve fiubat/2012 döneminde mahsuben iadesi gerçekleflen (4.200 TL) tutar toplam›n› (20.000 TL) aflmad›¤› için mükellefin iade talebinde bulunmas› mümkün de¤ildir. d) Mükellefin, Haziran vergilendirme dönemindeki indirimli orana tabi teslimlerine iliflkin KDV hariç bedel 100.000 TL, ifllemin bünyesine giren KDV 24.400 TL, teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV 8.000 TL, yüklenilen ve hesaplanan tutarlar aras›ndaki fark 16.400 TL'dir. Bu dönemde, iadesi talep edilen tutar düflülmeden önceki devreden KDV tutar› 80.000 TL'dir. Bu döneme iliflkin olarak hesaplanan 16.400 TL'lik tutar May›s vergilendirme dönemi sonu itibar›yla iadeye esas KDV tutar› olan 19.300 TL ile toplanm›fl ve Haziran vergilendirme dönemi sonu iadeye esas KDV tutar› 35.700 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutar kümülatif tutar olup bu Arkan & Ergin Member of JPA International 278 tutardan ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r ve daha önce mahsuben iadesi al›nan tutar toplam› düflülerek [35.700-(15.800+4.200)]=15.700 TL rakam›na ulafl›lm›flt›r. Bu tutar (15.700 TL), iadenin talep edildi¤i dönem beyannamesine göre iade tutar› (15.700 TL) düflülmeden önceki “devreden KDV tutar›” olan 80.000 TL'nin alt›nda kald›¤›ndan 15.700 TL'lik tutar›n mahsuben iadesi talep edilmifl ve bu tutar›n tamam› mükellefin kendisine ait vergi borçlar›na mahsuben iade edilmifltir. Ayr›ca Haziran döneminde iadesi talep edilen tutar, ifllem bedelinin (% 10)'unu aflmakla birlikte Ocak vergilendirme döneminden iadenin talep edildi¤i bu döneme kadar azami iade tutar› afl›lmad›¤›ndan iadenin vergi inceleme raporuna göre yerine getirilmesine gerek bulunmamaktad›r. 6. Mükellefin Temmuz ve A¤ustos vergilendirme dönemlerinde indirimli orana tabi ifllemleri bulunmakla beraber di¤er ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV nedeniyle “Ödenecek Vergisi” ç›km›flt›r. Dolay›s›yla Temmuz vergilendirme döneminden itibaren hesaplamaya yeniden bafllan›lacakt›r. Temmuz vergilendirme döneminde 150.000 TL'lik indirimli orana tabi ifllem yap›lm›fl ve 12.000 TL KDV hesaplanm›flt›r. ‹fllemin bünyesine giren vergi 18.000 TL oldu¤undan Temmuz dönemi yüklenim fark› 6.000 TL'dir. Ancak bu dönem itibar›yla devreden KDV tutar› “0” oldu¤u için mükellefin 6.000 TL'nin iadesini talep etmesi söz konusu de¤ildir. Ayr›ca indirim yoluyla tamam› giderilen 6.000 TL'lik tutar›n kümülatif iade hesab›nda dikkate al›nmas› da mümkün de¤ildir. 7. Mükellef, A¤ustos vergilendirme döneminde 120.000 TL'lik indirimli orana tabi teslimde bulunmufl olup ifllem bedeli üzerinden 9.600 TL KDV hesaplam›flt›r. Mükellefin bu ifllemle ilgili olarak yüklendi¤i vergi ise 14.600 TL'dir. Dolay›s›yla bu aya ait yüklenim fark› 5.000 TL olarak hesaplanm›flt›r. Önceki dönemden herhangi bir tutar aktar›lmad›¤› için iadeye esas kümülatif tutar 5.000 TL'dir. Ancak bu dönem itibar›yla devreden KDV tutar› “0” oldu¤u için mükellefin 5.000 TL'nin iadesini talep etmesi söz konusu de¤ildir. Ayr›ca indirim yoluyla tamam› giderilen 5.000 TL'lik tutar›n kümülatif iade hesab›nda dikkate al›nmas› da mümkün de¤ildir. Dolay›s›yla mükellef taraf›ndan bu dönemlerdeki ifllemlerine yönelik olarak iade talebinde bulunulamayacakt›r. 8. Eylül vergilendirme dönemi sonu itibar›yla kümülatif iadeye esas tutar 12.000 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutar ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r olan 15.800 TL'nin alt›nda kald›¤›ndan, mükellefin bu dönemde iade talebinde bulunmas› söz konusu de¤ildir. 9. Mükellefin, Ekim vergilendirme döneminde KDV hariç 180.000 TL indirimli orana tabi ifllemi bulunmakta olup, Ekim vergilendirme dönemi sonu itibar›yla iadeye esas tutar 27.600 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutardan ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r düflüldükten sonra (27.60015.800)=11.800 TL'lik iade edilebilir tutara ulafl›lm›flt›r. Mükellefin Ekim/2012 dönemine ait KDV beyannamesindeki devreden KDV tutar› 27.600 TL'dir. Mükellefin bu dönem itibar›yla devreden vergi tutar›n›n alt›nda kalan 11.800 TL'nin iadesini talep etme hakk› vard›r. Ancak mükellef bu dönemde iade talebinde bulunmam›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 279 10. Mükellefin Kas›m vergilendirme döneminde KDV hariç 200.000 TL'lik sat›fl› vard›r. Kas›m vergilendirme dönemi sonu itibar›yla iadeye esas kümülatif KDV tutar› 31.600 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutardan, daha önceki dönemde iade talep edilmedi¤i için yaln›zca ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r düflüldükten sonra (31.600-15.800)=15.800 TL'lik iade edilebilir tutara ulafl›lm›flt›r. Ancak mükellef bu dönemde de iade talebinde bulunmam›flt›r. 11.Mükellefin, Aral›k/2012 vergilendirme döneminde KDV hariç 50.000 TL indirimli orana tabi teslimi bulunmakta olup, mükellef Aral›k vergilendirme döneminde mahsuben iade talebinde bulunmam›fl 2012 y›l›ndaki ifllemlerine yönelik olarak 2013 y›l›n›n fiubat vergilendirme döneminde nakden iade talep etmifltir. Mükellefin Ocak/2013 vergilendirme döneminde 60.000 TL, fiubat/2013 vergilendirme döneminde de 75.000 TL devreden vergisi bulunmaktad›r. Mükellef, fiubat/2013 vergilendirme döneminde yapaca¤› baflvuruda afla¤›daki tabloyu haz›rlayacakt›r: Tablo 3: ‹ND‹R‹ML‹ ORANA TAB‹ ‹fiLEM DÖNEM BEDEL HESAPLANAN KDV YÜKLEN‹LEN KDV FARK (4-3) ÖNCEK‹ DÖNEM SONU ‹ADE ED‹LEB‹L‹R KDV TUTARI (6) ‹ADEYE ‹ADE ESAS ED‹LEB‹L‹R DEVREDEN KDV KDV KDV TUTARI TUTARI (Kümülatif) (5+6) (7) (8) (9) MAHSUBU GERÇEKLEfiEN KDV (1) (2) (3) (4) (5) OCAK 50.000 4.000 6.000 2.000 0 2.000 0 50.000 (10) 0 fiUBAT 200.000 16.000 34.000 18.000 2.000 20.000 4.200 60.000 4.200 MART 0 0 0 0 20.000 20.000 0 55.800 0 N‹SAN 0 0 0 0 20.000 20.000 0 75.000 0 MAYIS 20.000 1.600 900 -700 20.000 19.300 0 60.000 0 HAZ‹RAN 100.000 8.000 24.400 16.400 19.300 35.700 15.700 80.000 15.700 TEMMUZ 150.000 12.000 18.000 6.000 0 6.000 0 0 0 A⁄USTOS 120.000 9.600 14.600 5.000 0 5.000 0 0 0 EYLÜL 150.000 12.000 24.000 12.000 0 12.000 0 12.000 0 EK‹M 180.000 14.400 30.000 15.600 12.000 27.600 11.800 27.600 0 KASIM 200.000 16.000 20.000 4.000 27.600 31.600 15.800 31.600 0 ARALIK 50.000 4.000 13.400 9.400 31.600 41.000 10.200 41.000 YIL ‹ÇER‹S‹NDE MAHSUBU GERÇEKLEfiEN TOPLAM ‹ADE TUTARI 0 19.900 Tablo ile ilgili aç›klamalar afla¤›dad›r: e) Mükellefin Temmuz ve A¤ustos vergilendirme dönemlerinde indirimli orana tabi ifllemleri bulunmakla birlikte di¤er ifllemleri nedeniyle ödenecek vergisi ç›kt›¤›ndan bu dönemlere ait dönem sonu iade edilebilir KDV tutar› bulunmamaktad›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 280 f) Mükellef, Eylül vergilendirme döneminde iadeye esas tutar ilgili y›l için belirlenen 15.800 TL'yi aflmad›¤› için iade talep edememifltir. g) Ekim vergilendirme döneminde ise hak kazand›¤› 11.800 TL'lik tutar›n iadesini talep etmemifltir. ¤) Mükellef, Kas›m vergilendirme döneminde KDV hariç 200.000 TL'lik indirimli orana tabi teslimde bulunmufltur. Bu ifllemin bünyesine giren KDV 20.000 TL, teslimler üzerinden hesaplanan KDV 16.000 TL, yüklenilen ve hesaplanan tutarlar aras›ndaki fark 4.000 TL'dir. Bu tutar Ekim vergilendirme dönemi sonu itibar›yla kümülatif iadeye esas tutar olan 27.600 TL ile toplanm›fl ve Kas›m vergilendirme dönemi sonu itibar›yla iadeye esas tutar 31.600 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutardan, daha önceki dönemde iade talep edilmedi¤i için yaln›zca ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r düflüldükten sonra (31.600-15.800)=15.800 TL'lik iade edilebilir tutara ulafl›lm›flt›r. Ancak, mükellef bu dönemde de iade talebinde bulunmam›flt›r. h) Aral›k vergilendirme dönemindeki indirimli orana tabi teslimlere iliflkin KDV hariç bedel 50.000 TL, ifllemin bünyesine giren KDV 13.400 TL, teslim bedelleri üzerinden hesaplanan KDV 4.000 TL, yüklenilen ve hesaplanan tutarlar aras›ndaki fark 9.400 TL'dir. Bu tutar, Kas›m vergilendirme dönemi sonu itibar›yla kümülatif iadeye esas KDV tutar› olan 31.600 TL ile toplanm›fl ve Aral›k vergilendirme dönemi sonu itibar›yla iadeye esas toplam tutar 41.000 TL olarak hesaplanm›flt›r. Bu tutardan ilgili y›l için belirlenen alt s›n›r ve y›l içerisinde mahsuben iadesi gerçekleflen tutarlar düflülmek suretiyle iade tutar›, [41.000-(15.800+4.200+15.700)]= 5.300 TL olarak hesaplanacakt›r. Bu tutar, Ocak/2013 ve fiubat/2013 vergilendirme dönemlerindeki devreden KDV tutarlar›ndan düflük oldu¤undan iadesi talep edilen tutar›n tamam›, talebi do¤rultusunda mükellefe nakden iade edilecektir. C. ‹ND‹R‹M 1. Vergi ‹ndirimi 3065 say›l› Kanunun (29/1) inci maddesine göre mükellefler, yapt›klar› vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplanan KDV'den, faaliyetlerine iliflkin olarak, kendilerine yap›lan teslim ve hizmetler dolay›s›yla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'yi veyahut ithal ettikleri mal ve hizmetler dolay›s›yla ödedikleri KDV'yi indirebilirler. Mükellef, ifli ile ilgili olarak sat›n ald›¤› veya ithal etti¤i mallar veyahut yapt›rd›¤› hizmetler dolay›s›yla hesaplanan vergiyi, teslim etti¤i mallar veya yapt›¤› hizmetler dolay›s›yla hesaplanan KDV'den indirir ve aradaki fark› vergi dairesine yat›r›r. Mükellefin indirim konusu yapt›¤› vergi ise daha önceki safhada vergi dairesine intikal ettirilmifltir. Örnek: KDV'ye tabi mal teslimi ve hizmet ifas› ile ifltigal eden (A) Anonim fiirketi'nin, bir vergilendirme dönemi içindeki, mal ve hizmet al›mlar›n›n tutar› 10.000 TL, bu al›fllar› dolay›s›yla düzenlenen faturalarda Arkan & Ergin Member of JPA International 281 gösterilen KDV ise 1.800 TL'dir. Söz konusu flirket taraf›ndan ayn› vergilendirme döneminde gerçeklefltirilen 13.000 TL tutar›ndaki mal teslimi dolay›s›yla düzenlenmifl bulunan faturalarda 2.340 TL tutar›nda KDV hesaplanm›flt›r. Bu durumda, 2.340 TL tutar›ndaki hesaplanan KDV'den, al›fl faturalar›nda gösterilen 1.800 TL tutar›ndaki KDV indirilecek, kalan (2.340 - 1.800) 540 TL tutar›ndaki vergi ise vergilendirme dönemini takip eden ay›n 24 üncü günü akflam›na kadar beyan edilecek ve 26 nc› günü akflam›na ödenecektir. Vergi indirimi, vergilendirme dönemleri itibar›yla olur. Mükellefler bir vergilendirme döneminde teslim etti¤i mallar dolay›s›yla hesaplanan KDV toplam›ndan, sadece o mallar›n al›fl›nda hesaplanan vergiyi de¤il, ayn› vergilendirme döneminde sat›n ald›¤› di¤er mallar dolay›s›yla düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'yi de indirebilirler. Bunun do¤al sonucu olarak bir vergilendirme döneminde indirilecek KDV toplam›, mükelleflerin vergiye tabi ifllemleri dolay›s›yla hesaplanan KDV toplam›ndan fazla olabilir. Bu takdirde, aradaki fark bir sonraki vergilendirme dönemine devredilerek, o döneme ait indirilecek vergi tutar›na eklenir.. Örnek: (A) Anonim fiirketi'nin bir vergilendirme döneminde vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV 1.000 TL, ayn› vergilendirme dönemindeki mal ve hizmet al›mlar› dolay›s›yla düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV toplam› 1.500 TL ise, aradaki fark olan (1.500 - 1.000 =) 500 TL tutar›ndaki indirilemeyen KDV, bir sonraki döneme devrolunacak ve iade konusu yap›lmayacakt›r. ‹ktisap edilen amortismana tabi iktisadi k›ymetler dolay›s›yla yüklenilen vergiler genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yap›l›r. Öte yandan, iflletmede kullan›lmak üzere imal ve infla edilen amortismana tabi iktisadi k›ymetlerin aktife al›nmas› veya kullan›lmaya bafllanmas› halinde, vergi hesaplan›p beyan edilmez. ‹flletmede kullan›lmak üzere imal veya infla edilen amortismana tabi iktisadi k›ymetlerle ilgili mal ve hizmet al›mlar› nedeniyle yüklenilen vergiler, ait olduklar› dönemde (harcamalar›n yap›ld›¤› dönemlerde) genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yap›labilir. 2. ‹ndirilemeyecek KDV 2.1. Genel Aç›klama KDV esas itibar›yla vergi indirimi mekanizmas›na dayanan bir vergilendirme flekli olmakla beraber, uygulamada, vergi indirimine imkân tan›nmayan baz› haller Kanunun 30 uncu maddesinde say›lm›flt›r. Buna göre afla¤›da aç›klanan vergiler, mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilmez. a) Vergi indiriminden yararlanabilmek için bu indirimle ilgili vergiye tabi bir ifllemin yap›lm›fl olmas› flartt›r. Bu nedenle, Kanunun (30/a) maddesinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmifl bulunan mallar›n teslimi ve hizmetin ifas› ile ilgili al›fl vesikalar›nda gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan KDV'nin indirim konusu yap›lmayaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. b) Kanunun (30/b) maddesine göre, faaliyetleri; k›smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas›, taksicilik iflletmecili¤i yap›lmas› veya binek otomobillerinin çeflitli flekillerde Arkan & Ergin Member of JPA International 282 iflletilmesi olanlar›n bu amaçla kulland›klar› binek otomobillerinin al›fllar›nda ödenen ve faturalarda ayr›ca gösterilen KDV indirim konusu yap›labilir. Buna göre, binek otomobillerini yukar›da belirtildi¤i flekillerde iflleten mükellefler bu amaçla kullan›lan binek otomobilleri ile ilgili olarak indirim hakk›ndan yararlanabilir. Ancak mükelleflerin iflletme amac› d›fl›nda iktisap ettikleri binek otomobillerinin al›fl vesikalar›nda gösterilen KDV'nin indirimi mümkün de¤ildir. ‹ndirim konusu yap›lamayan bu vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlar› çerçevesinde iflin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al›nabilir. Bu uygulama binek otomobili iflletmecili¤i ile u¤raflan mükelleflerin iflletme amac› d›fl›nda sat›n ald›klar› binek otomobilleri için de geçerlidir. Örnek: Oto kiralama ifli yapan bir iflletmenin kiralama iflinde kulland›¤› binek otomobillerinin al›fl vesikalar›nda gösterilen KDV, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›lacak, ayn› iflletmenin kiraya vermeyip iflletme ihtiyaçlar› için kulland›¤› binek otomobillerinin vergisi ise indirilemeyecek, gider veya maliyet unsuru olarak göz önüne al›nabilecektir. 3065 say›l› Kanunun (30/b) maddesi hükmüne göre, faaliyetleri k›smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas› veya çeflitli flekillerde iflletilmesi olanlar›n bu amaçla kulland›klar› binek otomobillerinin al›fl belgelerinde gösterilen KDV hariç olmak üzere, KDV mükelleflerinin binek otomobili al›m›nda yüklendikleri KDV'nin indirimi mümkün bulunmamaktad›r. Bu çerçevede, taksi iflletmecisi, sürücü kursu ve otomobil kiralama flirketi gibi iflletmelerin faaliyetleri ile ilgili sat›n ald›klar› binek otomobilleri nedeniyle ödenen KDV indirim konusu yap›labilecektir. Bu mükelleflerin binek otomobilinin al›fl belgesinde gösterilen KDV, ait oldu¤u takvim y›l› afl›lmamak kayd›yla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildi¤i vergilendirme döneminde, bu araçlar›n fiilen faaliyette kullan›lmaya bafllan›l›p bafllan›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n indirilebilecektir. Örne¤in; mükellef taraf›ndan araç kiralama faaliyetinde kullan›lmak üzere Ocak/2010 döneminde sat›n al›nan binek otomobili nedeniyle ödenen KDV, bu dönemde arac›n kiralan›p kiralanmad›¤›na bak›lmaks›z›n indirilebilecektir. Binek otomobili iflletmecili¤i ile u¤raflan mükelleflerin iflletme amac› d›fl›nda sat›n ald›klar› binek otomobillerinin al›fl belgelerinde gösterilen KDV'nin indirim konusu yap›lmas› mümkün bulunmamaktad›r. Örne¤in; • Otomobil kiralama flirketinin kiralama amac› d›fl›nda flirketin kendi ihtiyac› için ald›¤› otomobili (genel müdüre tahsis edilen otomobil, bir pazarlama flirketinin sat›fl eleman›na tahsis etti¤i otomobil vb.) nedeniyle yüklenilen KDV'nin indirim konusu yap›lmas› mümkün bulunmamaktad›r. • A Oto Servis ve Ticaret A.fi.'nin test sürüflü arac› olarak aktifine kaydetti¤i binek otomobiline ait yüklenilen KDV'yi indirim konusu yapmas› mümkün de¤ildir. • Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.04 tarife pozisyonunda belirtilen tafl›tlar›n sonradan de¤ifliklik yap›larak Arkan & Ergin Member of JPA International 283 binek otomobiline dönüfltürülmesi durumunda, bu tafl›tlar›n iktisab›nda yüklenilen KDV ile binek otomobiline dönüflüm nedeniyle oluflacak ÖTV fark› üzerinden hesaplanacak KDV indirim konusu yap›lamayacakt›r. Tafl›t›n al›m›nda indirim konusu yap›lan KDV ise, dönüflüm iflleminin yap›ld›¤› dönemde indirim hesaplar›ndan ç›kar›larak "‹lave Edilecek KDV" olarak beyan edilecektir. c) Kanunun (30/c) maddesi uyar›nca, deprem veya sel felaketi ya da Maliye Bakanl›¤›n›n yang›n sebebiyle mücbir sebep ilan etti¤i yerlerdeki yang›n nedeniyle zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallar›n al›fl vesikalar›nda gösterilen KDV mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemeyecektir. ç) Kanunun (30/d) maddesi uyar›nca Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlar›na göre kazanc›n tespitinde indirimi kabul edilmeyen (kanunen kabul edilmeyen) giderler dolay›s›yla ödenen KDV de mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemeyecektir. Bu itibarla, faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan giderler d›fl›nda kalan, iflle ilgili bulunmayan veya iflletme sahibinin özel tüketimine yönelik harcamalar niteli¤inde bulunan ve sair kanunen kabul edilmeyen giderlere iliflkin belgelerde gösterilen KDV tüketici durumunda bulunan iflletme veya iflletme sahibi üzerinde kalacakt›r. 2.2. ‹malat Art›klar›n›n Tesliminde KDV Uygulamas› ‹malathane ya da fabrikalarda, imalat s›ras›nda elde edilen metal, plastik, lastik, kauçuk, k⤛t ve cam k›rp›nt›, döküntü ile talafllar›n teslimi 3065 say›l› Kanunun (17/4-g) maddesine göre vergiden müstesnad›r. Ayn› Kanunun (30/a) ve 32 nci maddelerine göre bu ifllem k›smi istisna kapsam›na girmektedir. Yukar›da belirtilen imalat art›klar›, iflletmelerin as›l üretim konusunu teflkil etmemekte, as›l ürünlerin imalat› s›ras›nda fire veya at›k olarak ortaya ç›kmaktad›r. Sat›fla konu olsalar dahi, iflletmenin amac› bu fire ve at›klar› imal etmek olmad›¤›ndan, gelir ve kurumlar vergisi uygulamas›nda bunlara ayr›ca bir maliyet izafe edilmemektedir. Bu durumda, yukar›da say›lan imalat art›klar› için yüklenilen bir KDV de söz konusu olmayacakt›r. Bu nedenle sözü edilen imalat art›klar› için, "Yüklenilen KDV" hesaplanmak suretiyle teslim edildikleri dönemde KDV Beyannamesinin “‹lave Edilecek KDV” sat›r›nda beyan yap›lmas›na gerek bulunmamaktad›r. 2.3. Sigorta Arac›lar›nda KDV ‹ndirimi 3065 say›l› Kanunun (17/4-e) maddesi uyar›nca, sigorta arac›lar›n›n sigorta flirketlerine yapt›¤› sigorta muamelelerine iliflkin hizmetler KDV'den istisnad›r. Bu istisna kapsam›ndaki hizmetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV, 3065 say›l› Kanunun (30/a) maddesine göre indirim konusu yap›lmaz, iflin niteli¤ine göre gider veya maliyet olarak dikkate al›n›r. ‹stisna kapsam›na giren ifllemlerle istisna kapsam›na girmeyen ifllemlerin birlikte yap›l›yor Arkan & Ergin Member of JPA International 284 olmas› halinde, istisna kapsam›na giren ifllemler nedeniyle yüklenilen KDV'nin ayn› flekilde gider veya maliyet olarak dikkate al›naca¤› tabiidir. 2.4. Kullan›m Süresi Geçen veya Kullan›lamayacak Hale Gelen Mallara ‹liflkin Yüklenilen KDV'nin ‹ndirimi Mükelleflerin faaliyetlerine iliflkin olarak stoklar›nda mevcut olan ancak kullan›m süresi geçen veya bir baflka nedenle kullan›lamayacak durumda olan mallar›n iktisab› dolay›s›yla yüklenilen KDV'nin,3065 say›l› Kanunun (30/c) maddesi hükmü uyar›nca indirim konusu yap›lmas› mümkün de¤ildir. Söz konusu mallar›n ilgili mevzuat uyar›nca teflkil edilen resmi komisyonlar veya Takdir Komisyonu huzurunda imha edilmesi durumunda da bu mallar iliflkin yüklenilen KDV indirilemez. Bu çerçevede, zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yap›lan KDV'nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinin “‹lave Edilecek KDV” sat›r›na dahil edilmek suretiyle indirim hesaplar›ndan ç›kar›lmas› gerekmektedir. 3. ‹stisna Edilmifl ‹fllemlerde ‹ndirim 3065 say›l› Kanunun 32 nci maddesinde, Kanunun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri ile (17/4-s) maddesi uyar›nca vergiden istisna edilmifl bulunan ifllemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'nin, mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilebilece¤i, vergiye tabi ifllemlerin mevcut olmamas› veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olmas› hallerinde indirilemeyen KDV'nin, Maliye ve Gümrük Bakanl›¤›nca tespit edilecek esaslara göre bu ifllemleri yapanlara iade olunaca¤›; Maliye Bakanl›¤›'n›n KDV iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçlar› ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlar›na ya da döner sermayeli kurulufllar ile sermayesinin (% 51)'i veya daha fazlas› kamuya ait olan veya özellefltirme kapsam›nda bulunan iflletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine iliflkin borçlar›na mahsup suretiyle s›n›rlayabilece¤i hükme ba¤lanm›flt›r. 4. K›smi Vergi ‹ndirimi 3065 say›l› Kanunun k›smi vergi indirimini düzenleyen 33 üncü maddesinin birinci f›kras›nda, Kanuna göre indirim hakk› tan›nan ifllemlerle indirim hakk› tan›nmayan ifllemlerin bir arada yap›lmas› halinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'nin ancak indirim hakk› tan›nan ifllemlere isabet eden k›sm›n›n indirim konusu yap›laca¤› hükme ba¤lanm›fl olup ayn› maddenin ikinci f›kras›nda ise, k›smi vergi indirimine iliflkin usul ve esaslar› tespite, Maliye Bakanl›¤›n›n yetkili oldu¤u belirtilmifltir. Madde hükmünün Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetki uyar›nca, k›smi vergi indiriminin usul ve esaslar› afla¤›daki flekilde tespit edilmifltir. 4.1. Ba¤›fl Amac›yla Yap›lan ‹nflaatlarda Durum Bir vergi mükellefinin ba¤›fl amac›yla yapt›¤› inflaat›n hesaplar›n› ayr› tutmas› (muhasebelefltirmesi) Arkan & Ergin Member of JPA International 285 zorunludur. Dolay›s›yla indirim hakk› tan›nmayan bu ifllemle ilgili yüklendi¤i vergiyi, ancak bir maliyet unsuru olarak göz önünde bulundurabilir. Örnek: (A) Anonim fiirketi, Milli E¤itim Bakanl›¤›na ba¤›fllamak üzere bir okul inflaat›na bafllam›flt›r. fiirketin bu inflaatla ilgili olarak yapt›¤› tüm harcamalar ve yüklendi¤i vergiler ayr› hesaplarda izlenecektir. Bu inflaatla ilgili olarak yüklenilen vergiler, flirketin ticari faaliyeti ile ilgili olmad›¤›ndan indirim konusu yap›lamayacak, ancak bir maliyet unsuru olarak dikkate al›nabilecektir. Öte yandan, 3065 say›l› Kanunun (17/2-b) maddesi kapsam›na girmeyen ba¤›fllar vergiye tabi olaca¤›ndan, bu flekilde gerçeklefltirilen ba¤›fllarda emsal bedel üzerinden vergi hesaplan›p beyan edilece¤i ve ba¤›fllanan mal dolay›s›yla yüklenilen vergilerin indirim konusu yap›labilece¤i tabiidir. 4.2. Di¤er Hallerde K›smi Vergi ‹ndirimi Uygulamas› ‹ndirim hakk› tan›nan ve tan›nmayan ifllemleri birlikte yapan mükellefler, al›fllar›nda yüklendikleri vergileri, herhangi bir ay›r›m yapmaks›z›n tamamen o dönemde indirilebilir KDV hesab›na intikal ettirirler. Daha sonra ayn› dönemde, toplam sat›fllar içinde indirim hakk› tan›nmayan ifllemlerin oran› bulunur, bu oran, o dönemdeki toplam sat›fllar nedeniyle yüklenilen vergilere uygulanarak, istisna kapsam›na giren ifllemler dolay›s›yla yüklenilen vergi miktar› hesaplan›r. Bu flekilde bulunan vergisiz sat›fllara (k›smi istisna kapsam›na giren ifllemlere) ait yüklenilen vergiler, indirilebilir KDV hesab›ndan ç›kart›larak, “‹lave Edilecek KDV” sat›r›na yaz›l›r. ‹ndirim hakk› tan›nan ve tan›nmayan iflleri birlikte yapan mükellefler, müflterek genel giderler ile amortismana tabi iktisadi k›ymetler nedeniyle yüklendikleri vergilerden, indirim konusu yap›lacak olanlar ile indirim konusu yap›lmay›p, gider hesaplar›na aktar›lacak olanlar›, bu bölümde belirtilen esaslara göre ay›r›ma tabi tutacaklard›r. 5. ‹ndirimin Belgelendirilmesi 3065 say›l› Kanunun 34 üncü maddesine göre, yurt içinden sa¤lanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV'nin indirilebilmesi için afla¤›da say›lan iki flart›n gerçeklefltirilmesi gerekmektedir. a) Vergi, al›fl faturas› veya benzeri vesikalar ile gümrük makbuzu üzerinde ayr›ca gösterilmeli, b) Söz konusu vesikalar,vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› afl›lmamak flart›yla kanuni defterlere kaydedilmelidir. Di¤er taraftan, KDV'nin fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmesine gerek görülmeyen ifllemler ile vergisi önceki safhada beyan edilen özel matrah flekline tabi ifllemlere konu teslim ve hizmetlerde bu mal ve hizmetleri sat›n alanlar, tarife, bilet veya fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen bedel üzerinden iç yüzde oran› uygulanmak suretiyle KDV hesaplayacak ve bu tutar› yapt›klar› vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indireceklerdir. Öte yandan, yukar›da da belirtildi¤i üzere verginin indirim konusu yap›labilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda ayr›ca gösterilmesi gerekmektedir. Bu vesikalar aras›nda say›lan perakende Arkan & Ergin Member of JPA International 286 sat›fl fiflleri fatura verme zorunlulu¤u d›fl›ndaki ifllemlerde kullan›ld›klar›ndan ve fatura nizam›na iliflkin flartlar› tafl›mad›klar›ndan, indirimin belgelendirilmesinde kullan›lamazlar. Bu nedenle perakende sat›fl fifllerinde KDV'nin ayr›ca gösterilmesi zorunlu olmay›p, vergili bedelin tek tutar halinde ifade edilmesi mümkün bulunmaktad›r. Ancak farkl› vergi oranlar›na tabi mallar› birlikte satanlar, vergili fiyat içindeki KDV'nin hesaplanabilmesi bak›m›ndan, perakende sat›fl fifli üzerinde sat›lan mal›n tabi oldu¤u vergi oran›n› ayr›ca belirtirler. 204 s›ra numaral› Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤inde; "Ancak, mükelleflerin ticari faaliyetlerine iliflkin olarak; iflyerlerinde kullan›lmak ve tüketilmek amac›yla sat›n ald›klar› (K›rtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen Kanuni haddi aflmayan di¤er bir anlat›mla perakende sat›fl fifli (veya yazar kasa fifli) düzenleme s›n›rlar› içinde kalan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen perakende sat›fl veya yazar kasa fifllerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi 213 say›l› Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak uygun görülmüfltür. ‹flletmenin tüketimi d›fl›nda sat›fla konu olacak mal ve hizmetlerin al›mlar›nda ise bedeli ne olursa olsun fatura düzenlenmesi defterlere faturalara dayan›larak kay›t yap›lmas› gerekmektedir." Ayr›ca, 206 s›ra numaral› Vergi Usul Genel Tebli¤inin (G) bölümünde; "3065 say›l› Katma De¤er Vergisi Kanununun ilgili hükümleri gere¤ince mükelleflerin, faaliyetleri ile ilgili olarak yapm›fl olduklar› mal ve hizmet al›mlar›na iliflkin al›fl vesikalar›nda ayr›ca gösterilen katma de¤er vergisinin, belgelerin kanuni defterlere kaydedilmifl olmas› flart›yla, vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplanan katma de¤er vergisinden indirilmesi mümkün bulunmaktad›r. Bu durumda, sözü edilen Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤inde gider belgesi olarak kabul edilen perakende sat›fl veya yazar kasa fifllerinde ayr›ca gösterilen katma de¤er vergisi, bu belgelerin kanuni defterlere de kaydedilmesi flart›yla, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yap›lacakt›r." aç›klamalar›na yer verilmifltir. KDV mükelleflerinin iflletmelerinde tüketime konu olacak k›rtasiye, büro ve temizlik malzemeleri, g›da gibi genel giderlerin ödeme kaydedici cihaz fifli ile tevsik edilmesi mümkündür. Ancak, bunlar d›fl›nda kalan al›fl ve giderler ödeme kaydedici cihaz fifli ile tevsik edilemeyece¤inden, söz konusu belgelerde yer alan KDV de indirim konusu yap›lamaz. 5.1. Fatura ve Benzeri Belge 3065 say›l› Kanunda geçen fatura ve benzeri vesika tabiri Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikalar› ifade etmektedir. Söz konusu vesikalar, Vergi Usul Kanununun 229, 233, 234, 235 ve 236 nc› maddelerinde fatura, perakende sat›fl vesikas›, gider pusulas›, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzu olarak düzenlenmifltir. Gerçek usulde vergi mükellefi olmayanlardan mal sat›n alanlar›n veya ifl yapt›ranlar›n, sat›n Arkan & Ergin Member of JPA International 287 ald›klar› mal veya yapt›rd›klar› ifller karfl›l›¤›nda düzenleyecekleri gider pusulas› ve müstahsil makbuzunda KDV hesaplanmaz ve gösterilmez. Dolay›s›yla bu mükelleflerden mal ve hizmet sat›n alanlar›n indirim haklar› bulunmamaktad›r. Ancak, nihai tüketicilere sat›lan mallar›n iade edilmesi halinde bu Tebli¤in (I/B-11) bölümünde aç›kland›¤› üzere, gider makbuzu düzenlenmesi ve bu makbuza dayan›larak indirim yap›lmas› mümkün bulunmaktad›r. Hakedifl belgesi, Vergi Usul Kanununda düzenlenen bir belge olmad›¤›ndan, bu belgenin düzenlendi¤i ifllerde KDV'nin indirim konusu yap›labilmesi için fatura düzenlenmesi ve bu faturada verginin gösterilmesi gerekmektedir. KDV mükellefleri, düzenleyecekleri bu vesikalarda KDV'yi hesaplay›p, sat›fl bedelinden ayr› olarak göstereceklerdir. 5.2. Liste ve Etiketlerde Fiyatlar›n KDV Dâhil Olarak Gösterilmesi 3065 say›l› Kanunun 57 nci maddesinde, perakende sat›fl› yap›lan mallara ait etiketlerde, KDV'nin sat›fl fiyat›na dahil olup olmad›¤›n›n aç›kça belirtilece¤i; vergi sat›fl fiyat›ndan hariç ise bunun miktar›n›n ayr›ca gösterilece¤i; KDV'nin fatura ve benzeri vesikalarda ayr›ca gösterilmesine gerek görülmeyen ifllemlerde bu hükmün uygulanmayaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. 3065 say›l› Kanunun (20/4) maddesine göre de belli bir tarifeye göre fiyat› tespit edilen ifller ile bedelin biletle tahsil edildi¤i hallerde tarife ve bilet bedeli KDVdahil edilerek tespit olunacak ve vergi ayr›ca gösterilmeyecektir. Keza yolcu biletlerinde de KDV'nin ayr›ca gösterilmesi gerekmemektedir. Öte yandan,3065 say›l› Kanunun (34/2) ve 57 nci maddelerine dayan›larak; perakende sat›fl yapanlar ile hizmet ifa eden mükelleflerin KDV'nin liste, etiket ve belgelerde gösterilmesi konusunda afla¤›daki flekilde hareket etmeleri uygun görülmüfltür. Gerçek usulde vergilendirilen KDV mükelleflerinden perakende mal sat›fl› yapanlar ile hizmet ifa edenlerin mal sat›fllar›na ve hizmetlere ait etiket ve listelerdeki fiyatlar, KDV dahil tek tutar olarak ifade edilir. Etiket ve listelere fiyatlar›n hemen alt›na gelecek flekilde “F‹YATLARIMIZA KDV DÂH‹LD‹R.” ibaresi yaz›l›r. Bu ibare elle yaz›labilece¤i gibi, kafle kullanmak suretiyle de bas›labilir veya önceden matbaada bast›r›labilir. Uygulama kapsam›na, sat›fl› yap›lan mallar› aynen veya ifllendikten sonra sat›fl›n› yapanlar d›fl›ndaki kimselere satanlar, yani perakende sat›fl yapanlar ile hizmet ifa eden KDV mükellefleri dahil bulunmaktad›r. 5.3. Verginin Fatura ve Benzeri Belgelerde Gösterilme Usulü Yukar›daki kapsama giren mükellefler ifllemlerine iliflkin olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV'yi ayr›ca göstermeyebilir. Bu durumda bedel, vergi dâhil tek tutar olarak ifade edilir, ancak belgede "KDV DÂH‹LD‹R." ibareli bir flerh bulunur. Öte yandan, farkl› vergi oran›na tabi ifllemleri bulunan mükellefler taraf›ndan düzenlenen Arkan & Ergin Member of JPA International 288 belgelerde mal ve hizmetler vergi oranlar› itibar›yla ayr› toplamlar olarak ifade edilir, her toplam›n yan›na vergi oran› belirtilmek suretiyle “%... KDV DÂH‹LD‹R." flerhi konur. Toptan sat›fl yapan veya imalat ifli ile u¤raflan mükellefler, bu sat›fllar›na iliflkin olarak düzenleyecekleri fatura ve benzeri belgelerde KDV'yi ayr›ca göstermeye mecburdurlar. Toptan sat›fllar› yan›nda perakende sat›fllar› da bulunan mükellefler, toptan sat›fllar›nda vergiyi ayr›ca gösterecek perakende sat›fllar›nda ise yukar›da belirlenen esaslara göre ifllem yaparlar. 5.4. Verginin Hesaplanmas› Kanunun 28 inci maddesinin verdi¤i yetkiye dayan›larak Bakanlar Kurulu Karar› ile baz› mal ve hizmetler için farkl› vergi oranlar› tespit edilmesi nedeniyle, düzenlenecek belgelerde mal ve hizmetlerin tabi oldu¤u vergi oran› belirtilmek suretiyle; yani genel vergi oran›na tabi mallara ait toplam›n yan›na "%18 KDV DAH‹LD‹R", (% 8) indirimli orana tabi olanlara "%8 KDV DAH‹LD‹R", (% 1) indirimli orana tabi olanlara ise "%1 KDV DAH‹LD‹R" flerhi verilecektir. Yukar›da da belirtildi¤i üzere, perakende mal sat›fl› yapanlar ile hizmet ifa edenlerin mal sat›fllar› ile hizmet ifalar›na ait liste, etiket, fatura ve benzeri belgelerde fiyatlar›, KDV dahil olarak tespit etmeleri ve bedeli vergi dahil tek tutar olarak göstermeleri gerekmektedir. KDV bedele dahil olarak mal teslim eden veya hizmet ifas›nda bulunan mükellefler, vergi dahil tespit edilen fiyatlar üzerinden beyan edecekleri KDV'yi; vergili bedel x vergi oran› / 100 + vergi oran› formülü ile, vergi hariç fiyatlar üzerinden beyan edecekleri KDV'yi de bedel x vergi oran› / 100 formülünü kullanarak hesaplayacaklard›r. Örnek 1:Vergi dahil fiyat› 11.800 TL olan ve (% 18) oran›nda KDV'ye tabi bulunan ve belgede ayr›ca vergisi gösterilmeyen bir mala ait bedel içindeki KDV, 11.800 x 18 100 + 18 = 1.800 TL olarak hesaplanacakt›r. Örnek 2: Bedeli 100.000 TL olarak tespit edilen ve (% 8)oran›nda KDV'ye tabi bulunan bir mala ait KDV, 100.000 x 8 100 5.5. = 8.000 TL olarak hesaplanacakt›r. Verginin ‹ndirim 3065 say›l› Kanunun 34 üncü maddesine göre verginin indirim konusu yap›labilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda ayr›ca gösterilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, uygulama kapsam›na giren mükelleflerden gider veya maliyet unsuru olarak göz önüne al›nabilecek mal ve hizmet sat›n alan Arkan & Ergin Member of JPA International 289 mükellefler, sat›n al›nan mal ve hizmetlere ait KDV'yi indirim konusu yapabilmek için, düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda verginin mutlak surette ayr›ca gösterilmesini isteyeceklerdir. Ancak Kanunun 23 üncü maddesine göre özel matrah flekilleri tespit edilen ifllemler ile ayn› Kanunun (20/4) üncü maddesine göre, tarife ve bilet bedelinin vergi dâhil edilerek hesapland›¤› hallerde, düzenlenecek vesikalarda verginin ayr›ca gösterilmesi flart› aranmaz. Mükellefler bu neviden mal ve hizmet al›mlar› dolay›s›yla yüklendikleri vergileri, içyüzde yoluyla hesaplarlar ve indirim konusu yapabilirler. 5.6. ‹ndirimin Zaman› 3065 say›l› Kanunun (29/3) üncü maddesi hükmüne göre indirim hakk›, vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› afl›lmamak flart›yla ilgili vesikalar›n kanuni defterlere kay›t edildi¤i vergilendirme döneminde kullan›labilecektir. Bilindi¤i üzere Vergi Usul Kanununun kay›t nizam›na iliflkin 219 uncu maddesinin “a” bendinde; “Muamelelerin, iflin hacmine ve icab›na uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarf›nda kaydedilmesi flartt›r. Bu gibi kay›tlar›n on günden fazla geciktirilmesi caiz de¤ildir" hükmü yer almaktad›r. Ayn› Kanunun (352/1-6) nc› maddelerinde ise bu hükme ayk›r› hareket edilmesi halinde, 1 inci derece usulsüzlük cezas› uygulanaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r. Buna göre, fatura ve benzeri vesikalar 10 gün içinde defterlere kaydedilebilecek, indirim hakk› ise vesikalar›n kanuni defterlere kay›t edildi¤i vergilendirme döneminde kullan›labilecektir. Ancak bu indirim hakk›n›n vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› içinde kullan›lmas›, y›l›n afl›lmamas› gerekir. Öte yandan Kanunun (11/1-c) ve geçici 17'nci maddeleri uyar›nca sat›c› taraf›ndan ihraç kay›tl› teslim kapsam›nda teslimi gerçeklefltirilen mallara iliflkin KDV, al›c› taraf›ndan mal›n teslimi an›nda indirilecek KDV hesaplar›na intikal ettirilmemektedir. Al›c› taraf›ndan söz konusu al›m nedeniyle yüklenilen KDV, süresi içinde ihracat›n gerçekleflmemesi durumunda indirilecek KDV olarak kay›tlara intikal ettirilebilmektedir. Dolay›s›yla bu durumda al›c›n›n ihracat için verilen sürenin son gününü izleyen gün itibar›yla indirim imkan› do¤an vergiyi, bu günü içine alan takvim y›l› afl›lmamak kayd›yla indirim konusu yapmas› mümkündür. Örnek: 28 A¤ustos 2012 tarihli al›fl faturas›n›n 10 günlük süreyi aflmayacak flekilde 5 Eylül 2012 tarihinde deftere kay›t edilmesi halinde faturada gösterilen KDV 5 Eylül 2012 dönemi ifllemlerine dahil edilerek indirim konusu yap›labilecektir. Mükelleflerin al›fl ve giderlerine iliflkin vesikalar›n, kendi iradeleri d›fl›ndaki sebeplerle iflletmeye kay›t süresi geçtikten sonra intikal etmesi halinde, mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve ispat edilmesi flart›yla vesikalar›n kay›t süresinden sonra kayda al›nmas› mümkündür. Mükellefler bu suretle belgeleri kanuni sürenin geçmesinden sonra defter kay›tlar›na almalar› halinde de fatura ve benzeri vesikalarda ayr›ca gösterilen KDV'yi bu belgelerin kanuni defterlere kay›t edildi¤i vergilendirme döneminde indirim konusu yapabilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 290 Örnek: Yukar›da örnekte yer alan 28 A¤ustos 2012 tarihli faturan›n 16 Ekim 2012 tarihinde deftere kay›t edilmesi halinde Ekim/2012, 4 Kas›m 2012 tarihinde deftere kay›t edilmesi halinde de Kas›m/2012 vergilendirme dönemlerinde indirim konusu yap›labilecektir. Ancak her halükarda 2012 y›l›n›n içinde kesilen faturan›n o y›l defterine kay›t edilip, yine o y›lda indirim konusu yap›lmas› gerekmekte olup, yukar›daki örnekte belirtilen faturada yer alan verginin Ocak/2013 veya müteakip vergilendirme dönemlerinde indirimi söz konusu olamayacakt›r. Ancak Vergi Usul Kanununun kay›t nizam› hükümlerine uyulmamas› halinde an›lan Kanunda belirtilen müeyyidelerin uygulanaca¤› tabiidir. 6. Matrah ve ‹ndirim Miktarlar›n›n De¤iflmesi 6.1. Genel Aç›klama ‹ade olunan mallar›n fiilen iflletmeye girmifl olmas› ve bu giriflin defter kay›tlar› ile beyannamede gösterilmesi flart›yla mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi, ifllemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta de¤ifliklik vuku buldu¤u hallerde, vergiye tabi ifllemleri yapm›fl olan mükellef bunlar için borçland›¤› vergiyi; bu ifllemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakk› bulunan vergiyi de¤iflikli¤in mahiyetine uygun flekilde ve de¤iflikli¤in vuku buldu¤u vergilendirme dönemi içinde 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesi hükmü gere¤ince düzeltirler. Ayr›ca söz konusu hüküm uyar›nca, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u tarihte ifllemin tabi oldu¤u KDV oran›n›n de¤iflmifl olmas› halinde düzeltme iflleminin, ilk teslim veya hizmetin yap›ld›¤› tarihte bu ifllemler için geçerli olan KDV oran› esas al›nmak suretiyle yap›lmas› gerekmektedir. 6.2. Sadece BSMV Kapsam›ndaki ‹fllemleri Yapanlar›n Sat›n Ald›klar› Mallar› ‹adesinde ve Gerçekleflmeyen Hizmetlerde KDV Uygulamas› 3065 say›l› Kanunun (17/4-e) maddesine göre KDV'den istisna olan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) kapsam›ndaki ifllemleri yapanlar›n sat›n ald›klar› mallar› k›smen ya da tamamen iade ettiklerinde ya da kendilerine karfl› ifa edilen hizmetin bedelinde çeflitli nedenlerle “azalma” fleklinde bir de¤ifliklik vuku buldu¤unda, bu de¤iflikliklere iliflkin KDV'nin, Kanunun 35 inci maddesi gere¤ince düzeltilmesi konusunda afla¤›daki flekilde hareket edilmesi uygun görülmüfltür. Sadece BSMV kapsam›ndaki ifllemleri yapanlar›n KDV mükelleflerinden fatura ve benzeri belge karfl›l›¤›nda temin ettikleri mallar›n k›smen veya tamamen iade edilmesi halinde iade amaçl› bir belge (dekont vb.) düzenlenerek bu belgede; • Mal›n al›fl faturas›n›n tarih ve numaras› belirtilecek, • ‹ade edilen k›sma iliflkin tutar KDV dâhil olarak gösterilecek, • Belgeye, “‹flbu belge………. Tebli¤in (III/C-6.2.) bölümüne göre iade edilen mallara iliflkin olarak düzenlenmifltir. % … KDV dâhildir.” aç›klamas› yaz›lacakt›r. Mal›n iadesine iliflkin bu belgede toplam bedel içerisinde gösterilen KDV mal› iade eden BSMV mükellefi taraf›ndan KDV beyannamesi ile beyan edilmez, gelir/kurumlar vergisi bak›m›ndan belgede yer alan KDV dâhil toplam bedel has›lat olarak dikkate al›n›r. Mal›n iade edildi¤i firma Arkan & Ergin Member of JPA International 291 ise mal bedeli içindeki KDV tutar›n› iç yüzde yoluyla hesaplar ve genel hükümler çerçevesinde “indirilecek KDV” olarak dikkate al›r. Öte yandan, sadece BSMV kapsam›ndaki ifllemleri yapanlar›n fatura ve benzeri belge karfl›l›¤›nda temin ettikleri hizmetler ile ilgili olarak, ifllemin k›smen ya da tamamen gerçekleflmemesi, ifllemden hizmet ifas› bafllamadan veya bir k›s›m hizmet ifa edildikten sonra vazgeçilmesi gibi nedenlerle matrahta de¤ifliklik meydana gelebilmektedir. De¤ifliklik matrah›n tamamen ortadan kalkmas› ya da matrahta azalma fleklinde ortaya ç›kabilmektedir. Bu durumlarda da KDV düzeltmesi yukar›daki aç›klamalara uygun olarak gerçeklefltirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 292 IV. KDV ‹ADES‹NDE ORTAK HUSUSLAR A. ‹ADE TUTARININ HESABI VE ‹ADEYE DAYANAK ‹fiLEM VE BELGELER Bu Tebli¤ kapsam›na giren ifllemler nedeniyle KDV iadesi talep edilebilecek tutar, iadeye iliflkin ifllem ve belgeler, mahsuben ve nakden iade, bu bölümde yer alan aç›klamalar dikkate al›narak iade hakk› do¤uran her bir ifllem bak›m›ndan Tebli¤in ilgili bölümlerindeki düzenlemelere göre hesaplanarak yerine getirilir. Ancak, özel esaslara tabi mükelleflerin iade talepleri Tebli¤in (IV/E) bölümünde belirlenen esaslara göre sonuçland›r›l›r. 1. ‹adesi Talep Edilebilecek KDV Kanunda ve bu Tebli¤'de aksi belirtilmedi¤i sürece, iadesi gereken KDV'nin hesab›nda, iade hakk› do¤uran ifllemlerin bünyesine giren ve indirilemeyen KDV tutarlar› dikkate al›n›r. ‹fllemin bünyesine giren KDV'nin iadesinin öngörüldü¤ü iade taleplerinde, afla¤›da belirtilen hususlar çerçevesinde yüklenilen KDV hesab› yap›l›r. 1.1. Kapsam ‹fllemin bünyesine giren KDV, teslim ifllemlerinde mal›n üretimi, iktisab›, muhafazas› ve teslimi; hizmet ifllemlerinde ise ifa edilen hizmetin meydana getirilmesi ile do¤rudan veya dolayl› olarak ilgisi bulunan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV'den oluflur. KDV'nin, iade hakk› do¤uran ifllemlerin gerçekleflti¤i dönemde ortaya ç›km›fl olmas› flart de¤ildir. ‹ade hakk› do¤uran ifllemin gerçekleflti¤i dönemden önce yukar›da belirtilen al›mlar-giderler nedeniyle ödenen/borçlan›lan KDV de bu tutara dâhildir. ‹ade hakk› do¤uran ifllemler için yüklenilen KDV, öncelikle indirim konusu yap›l›r. ‹ndirimle giderilemeyen bir miktar›n kalmas› halinde, kalan tutar iade hakk› do¤uran ifllemin gerçekleflti¤i dönemde iade edilecek KDV olarak dikkate al›nabilir. Bir vergilendirme döneminde iade konusu yap›labilir KDV (azami iade edilebilir vergi), kural olarak o dönemdeki iade hakk› do¤uran ifllemlere ait bedelin (% 18)'i (genel KDV oran›) olarak hesaplanan miktardan fazla olamaz. Ancak, do¤rudan yüklenimler nedeniyle bu tutardan fazla iade talebinde bulunulmas› halinde, aflan k›sm›n iadesi münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. ‹adesi talep edilen yüklenilen KDV tutar› iade talep edilen dönemde toplam indirilecek ve devreden KDV tutarlar› içerisinden ç›kar›l›r ve sonraki aya devreden KDV tutar›n›n içerisinde yer almaz. Mükellefin iadeye iliflkin düzeltme fifli düzenlenene kadar tercih de¤iflikli¤iyle söz konusu KDV'yi indirim yoluyla telafi etme talebinde bulunmas› mümkündür. Bu durumda iade talebi mükellefin yaz›l› dilekçesi üzerine iptal edilir ve bu dönem beyannamesinde yüklenilen KDV tekrar indirilecek KDV hesab›na dahil edilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 293 1.2. ‹fllemin Bünyesine Giren Verginin Hesab›na Dahil Edilebilecek Unsurlar Yüklenilen KDV, iade hakk› do¤uran ifllemle iliflkilendirilebilen al›fl ve giderler, genel imal ve genel idare giderleri ile amortismana tabi iktisadi k›ymetler (AT‹K) için yap›lan harcamalara iliflkin KDV'den oluflur. ‹ade hakk› do¤uran ifllemle iliflkilendirilebilen al›fl ve giderler ile genel imal ve genel idare giderlerinden bu dönemde gerçeklefltirilen iflleme isabet eden pay, afla¤›da yer alan aç›klamalar dikkate al›narak hesaplan›r. ‹ade hakk› do¤uran ifllemle ilgili talep edilecek KDV tutar›; a) ‹ade hakk› do¤uran ifllemin do¤rudan girdisini oluflturan mal ve hizmetler, b) ‹ade hakk› do¤uran ifllemin gerçekleflti¤i döneme iliflkin telefon, k›rtasiye, posta, ulafl›m, konaklama, akaryak›t, elektrik, su, büro malzemeleri, muhasebe, reklâm, temizlik malzemeleri, kira vb. genel imal ve genel idare giderlerinden iade hakk› do¤uran iflleme isabet eden k›s›m, c) ‹ade hakk› do¤uran ifllemde kullan›lan AT‹K'in al›m›, nedeniyle yüklenilen KDV'den oluflur. ‹ade tutar›n›n hesaplanmas›nda, önce ifllemin bünyesine do¤rudan giren harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV dikkate al›n›r. Daha sonra ilgili dönem genel imal ve genel idare giderleri için yüklenilen KDV'den pay verilir. Bu flekilde hesaplanan tutar›n, azami iade edilebilir KDV tutar›n› aflmamas› halinde, bu tutar ile azami iade edilebilir KDV tutar› aras›ndaki farka isabet eden tutar kadar AT‹K'ler dolay›s›yla yüklenilen KDV'den iade hesab›na pay verilebilir. ‹ade hakk› do¤uran ifllemle ilgisi bulunmayan giderler dolay›s›yla yüklenilen KDV iade hesab›na dâhil edilmez. 1.3. Amortismana Tabi ‹ktisadi K›ymetlerde ‹ade Uygulamas› AT‹K nedeniyle yüklenilen KDV'den iade hesab›na pay verilebilmesi için, AT‹K'lerin iade hakk› do¤uran ifllemlerde kullan›lmas› gerekir. AT‹K'lerin bizzat mükellef taraf›ndan imal ve infla edilmesi halinde ise imal ve infla s›ras›nda yüklenilen KDV'den, AT‹K'lerin aktife al›n›p iade hakk› do¤uran ifllemlerde fiilen kullan›lmaya baflland›¤› dönemden itibaren iade hesab›na pay verilebilir. AT‹K dolay›s›yla yüklenilen KDV'den iade hesab›na pay verildi¤i durumda, bir vergilendirme döneminde iade konusu yap›labilir KDV (azami iade edilebilir vergi), kural olarak o dönemdeki iade hakk› do¤uran ifllemlere ait bedelin (% 18)'i (genel KDV oran›) olarak hesaplanan tutardan fazla olamaz. 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsam›nda ihraç kayd›yla mal alan ihracatç›n›n ödemedi¤i KDV'yi iade olarak talep etmesi mümkün olmay›p, varsa genel giderler ve AT‹K'ler nedeniyle iade talep etmesi mümkündür. Bu durumda ihracatç›n›n genel giderler ve AT‹K nedeniyle yüklendi¤i KDV için iade talebinde bulunabilece¤i KDV tutar›, ihracat bedeline genel vergi oran› uygulanmas› sonucu hesaplanan tutar ile ihraç kay›tl› teslim bedeli üzerinden Arkan & Ergin Member of JPA International 294 hesaplanan KDV aras›ndaki fark› aflamaz. 1.4. YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporu Haz›rlanmas› Hizmetine Ait KDV KDV iadeleri dolay›s›yla düzenlenen YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporlar› dolay›s›yla yüklenilen KDV indirim hesaplar›na dahil edildi¤i vergilendirme dönemine veya daha sonraki vergilendirme dönemlerine iliflkin iade hesab›nda dikkate al›nabilir. 1.5. D‹‹B Sahibi Mükellefin ‹hraç Kayd›yla Tesliminde ‹ade Edilecek KDV D‹‹B sahibi mükellefler, 3065 say›l› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda temin ettikleri malzemeleri kullanarak ürettikleri mallar› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ihraç kay›tl› teslime konu edebilirler. D‹‹B kapsam›nda KDV ödemeksizin sat›n ald›¤› girdileri kullanarak üretti¤i mal› 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi kapsam›nda ihraç kay›tl› olarak teslim eden bir mükellefin iade alaca¤› KDV tutar›, ihraç kay›tl› teslim nedeniyle hesaplay›p tahsil etmedi¤i KDV tutar›ndan, bu ürün için D‹‹B kapsam›nda ald›¤› girdiler nedeniyle ödemedi¤i KDV tutar› düflüldükten sonra kalan tutardan fazla olamaz. Eflde¤er eflya uygulamas› nedeniyle KDV ödeyerek sat›n ald›¤› girdileri kullanarak vücuda getirdi¤i ürünü ihraç eden ve bunun karfl›l›¤›nda da D‹‹B kapsam›nda KDV ödemeyerek söz konusu girdi veya eflde¤er eflyas›n› temin etme hakk› kazanan mükellefin KDV ödeyerek sat›n ald›¤› girdilere iliflkin KDV'yi, bafllang›çta iade olarak talep etmesi mümkün de¤ildir. ‹ade edilecek KDV'nin hesab›, eflde¤er eflya uygulamas› nedeniyle D‹‹B kapsam›nda KDV ödemeksizin girdi temininden sonra yap›l›r. Bu durumda iade edilecek KDV, ihracata genel vergi oran› uygulamak suretiyle bulunacak tutardan, D‹‹B kapsam›nda girdi temininde ödemedi¤i KDV tutar›n›n düflülmesi suretiyle bulunan tutar› aflamaz. Örnek: Mükellef (B, 100.000 TL tutar›ndaki kumafl› D‹‹B kapsam›nda KDV ödemeksizin (A)'dan sat›n alm›fl ve imal etti¤i gömlekleri 200.000 TL'ye (C)'ye ihraç kay›tl› teslim etmifl, (C) de söz konusu gömlekleri süresi içinde 210.000 TL bedel mukabili ihraç etmifltir. • Kumafl ve gömlek teslimleri (% 8) oran›nda KDV'ye tabidir. • Mükellef (A)'n›n indirilecek KDV toplam› fazla oldu¤undan, 100.000 TL üzerinden hesaplad›¤› 8.000 TL KDV'yi tecil edememifltir. Bu durumda Mükellef (A)'n›n 3065 say›l› Kanunun (11/1-c)ve geçici 17 maddeleri uyar›nca iade alabilece¤i KDV tutar› 8.000 TL'dir. Mükellef (A)'n›n söz konusu kumafl› üretmek için yüklendi¤i KDV'nin 12.000 TL olmas› durumunda, 8.000 TL'sini ihraç kay›tl› teslim nedeniyle, 4.000 TL'sini de indirimli orana tabi teslim nedeniyle, indirimli orana tabi ifllemlere iliflkin iade usul ve esaslar› çerçevesinde talep etmesi gerekir. • (B)'nin de D‹‹B kapsam›nda sat›n ald›¤› kumafllardan üretti¤i gömlekleri 200.000 TL bedelle ihraç kay›tl› tesliminde hesaplad›¤› ancak tahsil etmedi¤i 16.000 TL KDV'nin tamam›n›n indirilecek KDV tutar›n›n yüksek olmas› nedeniyle tecil edilemedi¤ini varsayal›m. Bu durumda (B)'nin 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) maddesi uyar›nca iade alabilece¤i KDV tutar› (16.000 TL - 8.000 TL=) 8.000 TL olacakt›r. (B)'nin de söz konusu gömlekleri üretmek için yüklendi¤i KDV tutar›n›n 10.000 TL oldu¤unu varsayarsak, 8.000 TL KDV'yi Arkan & Ergin Member of JPA International 295 ihraç kay›tl› teslim nedeniyle, 2.000 TL KDV'yi ise indirimli orana tabi teslim nedeniyle, indirimli orana tabi ifllemlere iliflkin iade usul ve esaslar› çerçevesinde talep edebilecektir. • (C) ise 210.000 TL ile 200.000 TL aras›ndaki fark olan 10.000 TL'nin (% 18)'ini aflmamak üzere, söz konusu ihracat nedeniyle yüklendi¤i KDV'yi iade alabilecektir. 2. Vergi ‹nceleme Raporu ve Teminat Aranmaks›z›n ‹ade 2.1. Mahsup Yoluyla ‹ade KDV iade alaca¤› mükellefin kendisinin veya ortakl›k pay› ile orant›l› olmak üzere adi, kollektif ve adi komandit flirketlerde ortaklar›n (komandit flirketlerde sadece komandite ortaklar›n), • Vergi dairelerince takip edilen amme alacaklar›na, • ‹thalat s›ras›nda uygulanan vergilere, • Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlar›na, mahsuben iade edilebilir. Mahsup talebi, iade hakk› do¤uran iflleme iliflkin ilgili bölümlerde belirtilen belgelerin tamamlan›p, KDV‹RA sistemi taraf›ndan üretilen “KDV ‹adesi Kontrol Raporu”nun geldi¤i tarihte olumsuzluk tespit edilmeyen tutarlar itibar›yla yerine getirilir. Olumsuzluk tespit edilen al›mlara iliflkin KDV tutarlar›n›n mahsuben iadesi ise olumsuzluklar›n giderilmesi kayd›yla yap›labilir. Mahsup talebinin yerine getirilmesinde, iade hakk› do¤uran ifllemin tevsikinde kullan›lan (gümrük beyannamesi, serbest bölge ifllem formu, gümrükte onaylat›lan özel fatura nüshas› vb.) belgelerin do¤rulanm›fl (onayl› veya teyidinin al›nm›fl) olmas› gereklidir. 2.1.1. Mahsup Edilebilecek Borçlar Mükellefler, KDV iade alacaklar›n›; kendilerinin, ortakl›k pay› ile orant›l› olmak üzere adi, kollektif ve adi komandit flirketlerde ortaklar›n (komandit flirketlerde sadece komandite ortaklar›n) afla¤›da belirtilen borçlar›na mahsubunu talep edebilirler. a) Vergi Dairelerince Takip Edilen Amme Alacaklar›na Mahsup ‹ade alaca¤›n›n, vergi dairelerine olan bütün borçlara (Devlete ait olup vergi dairelerince takip edilen tüm amme alacaklar›na) mahsubu suretiyle iadesi talep edilebilir. Vergi dairelerine olan borçlara mahsup talebi, gerekli bilgi ve belgelerin tamamland›¤› tarihi takip eden 10 gün içinde tamamlan›r. b) ‹thalde Al›nan Vergilere Mahsup KDV iade alaca¤›n›n ithalde al›nan vergilere mahsubu için, ilgili gümrük idaresinden mükellefin Arkan & Ergin Member of JPA International 296 vergi dairesine hitaben yaz›lan ve ithalde al›nan vergiler ile varsa gecikme faizi, zam ve ceza tutarlar› ile ödemenin yap›laca¤› gümrük muhasebe birimi ve hesap numaras›n› belirten bir yaz› al›n›r. Mahsup tutar›n› gösteren muhasebe ifllem fifli talep tarihinden itibaren 10 gün içinde ilgili gümrük muhasebe birimine gönderilir. Herhangi bir nedenle mahsup yap›lamamas› halinde, gümrük muhasebe birimince düzenlenecek muhasebe ifllem fifli ile mahsup edilemeyen tutar ilgili vergi dairesine iade edilir. c) SGK Prim Borçlar›na Mahsup KDV iade alaca¤›n›n, SGK'ya olan borçlara (sosyal sigorta primi, iflsizlik sigortas› primi ve idari para cezas› borçlar› ile bunlar›n ferilerine) mahsubu mümkündür. Bu talep, mükellefin SGK'dan al›p mahsup dilekçesine ekleyece¤i, mahsubu talep edilecek prim borçlar›n› ve varsa gecikme zamm› ve cezas› tutarlar›n› gösteren belgeye göre de¤erlendirilir. Cari dönem borçlar›na iliflkin mahsup taleplerinde söz konusu belge aranmaz. Söz konusu belgeye prim alacakl›s› SGK flubesinin banka hesap numaras› da yaz›l›r. Mahsup edilecek prim borcu tutarlar› mükellefin vergi dairesince ilgili flubenin banka hesap numaras›na gönderilir. Bu flubelerdeki prim borcu, vergi iadesi talep eden mükellefin kurumdan getirdi¤i belgelerin tesliminden sonra, ödeme veya di¤er nedenlerle vergi dairelerince gönderilen tutara göre azalm›flsa, prim borcu tutar›ndan arta kalan k›s›m ilgili SGK flubesi taraf›ndan vergi dairesine iade edilir. Arta kalan tutar›n prim borçlusuna iadesi veya ileride do¤acak prim borçlar›na mahsup edilmek üzere SGK flubesinde bekletilmesi mümkün de¤ildir. SGK prim borçlar›n›n tahsilinde de 6183 say›l› Kanun hükümleri uyguland›¤›ndan, vergi dairesince bu ifllemlerin gerçeklefltirildi¤i tarihte prim borcunun vadesinin geçmifl olmas› halinde, borcun vade tarihi ile SGK'ya ödemenin yap›ld›¤› tarihler aras›nda gecikme zamm› uygulanabilece¤i hususunun mükelleflerce göz önünde bulundurulmas› gerekir. KDV iade alacaklar›n›n SGK prim borçlar›na mahsubunu isteyen mükelleflerin mahsup dilekçesi ve iade talebinde aranan belgeleri verilmesi mümkün olan en erken tarihte, fakat en geç KDV beyannamelerinin verildi¤i ay›n son gününe kadar vergi dairelerine intikal ettirmeleri gerekmektedir. SGK prim borçlar›na mahsup ifllemleri, Tebli¤de belirtilen belgelerin yukar›da belirtilen süre içerisinde ibraz›ndan sonra, en geç 31/5/2006 tarihli ve 5510 say›l› Sosyal Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanununun56 88 inci maddesinin verdi¤i yetkiye dayan›larak lehine mahsup talep edilenler için belirlenecek prim borcu vade tarihinden önce tamamlan›r. 2.1.2. Mahsuben ‹ade Talebi Mahsuben iade için iade talep dilekçesi ve iade için aranan belgelerin eksiksiz ve tam olarak verilmifl olmas› gerekir. Vergi dairelerince yap›lan ifllemler s›ras›nda meydana gelen gecikme Arkan & Ergin Member of JPA International 5616.06.2006 tarihli ve 26200 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 297 nedeniyle zaman›nda mahsubu yap›lamayan, vergi dairesine olan borçlar için gecikme zamm› uygulanmaz. KDV iade alaca¤›n›n kesinleflti¤i (iadeye hak kazan›lan) tarih ve tutar itibar›yla, vadesi geçmifl borçlara bu tarihten sonra gecikme zamm› uygulanmaz. KDV iadesi için mahsuben iadeye iliflkin iade talep dilekçesi olmaks›z›n, gerekli belgelerin ibraz edilmifl olmas› halinde, iade talebinde bulunulmam›fl say›l›r. ‹lgili dönem KDV beyannamesinde iade beyan›nda bulunulmufl olmas› da bu flekilde ifllem tesisine engel teflkil etmez. Vergi dairesine olan borçlara mahsup taleplerinde vergi daireleri, belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerini veya KDV‹RA sisteminin tespit etti¤i olumsuzluklar› mükellefe yaz› ile bildirirler. Yaz›n›n tebli¤ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri/olumsuzluklar› gideren mükelleflerin mahsup talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibar›yla yerine getirilir ve bunlara gecikme zamm› uygulanmaz. 30 günlük ek süreden sonra eksiklikleri/olumsuzluklar› gideren mükelleflerin mahsup talepleri ise eksikliklerin/olumsuzluklar›n giderildi¤i tarihitibar›yla yerine getirilir ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zamm› uygulan›r. Mahsup dilekçesinin verilmesi ancak elektronik ortamda gönderilmesi gereken belgelerin gönderilmemesi veya belgelerin muhteviyat›nda eksiklikler bulunmas› halinde de bu do¤rultuda ifllem tesis edilir. 2.2. Mahsup Sonras› Alaca¤›n Nakden ‹adesi ‹ade hakk› sahipleri, iade alacaklar›n›n yukar›da belirtilen flekillerde mahsubundan sonra kalan k›sm›n›n nakden iadesini talep ederlerse Tebli¤in nakden iade taleplerinin yerine getirilmesine iliflkin bölümlerindeki aç›klamalara göre ifllem yap›l›r. Bu flekilde yap›lacak iadede, mahsup yoluyla iade edilen k›s›m, bu Tebli¤in (IV/A-3) bölümündeki s›n›r›n hesaplanmas›nda dikkate al›nmaz. ‹ade alaca¤›n›n üçüncü kiflilere nakden veya mahsuben ödenmesinin talep edilmesi halinde de nakden iadeye iliflkin düzenlemeler uygulan›r. Mahsup sonras› alaca¤›n, üçüncü kiflilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde, alaca¤›n üçüncü kiflilere ödenmesine iliflkin talep, alaca¤›n aç›k bir flekilde kime temlik edildi¤ini içeren, noter taraf›ndan onaylanm›fl/düzenlenmifl alaca¤›n temliki sözleflmesine dayanarak yap›l›r. Mahsup sonras› alaca¤›n, borçlar›na mahsup yap›labilecekler d›fl›ndakilerin borçlar›na mahsubunun talep edilmesi halinde, iade hakk› sahibi mükellefe nakden iadeye iliflkin usul ve esaslar uygulan›r. Bu durumda da önceki paragrafta belirtilen alaca¤›n temliki sözleflmesi aran›r. 3. Maliye Bakanl›¤›nca Belirlenen S›n›r› Aflmayan Nakden ‹adeler ‹ade hakk› do¤uran her bir ifllem bak›m›ndan Tebli¤in ilgili bölümlerinde belirlenmifl s›n›rlar› aflmayan nakden iade talepleri teminat ve/veya vergi inceleme raporu aranmaks›z›n yerine getirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 298 Talep, iade talep dilekçesi ve Tebli¤in ilgili bölümlerinde say›lan belgelerin tamamlan›p, KDV‹RA sistemi taraf›ndan “KDV ‹adesi Kontrol Raporu”nun üretilmesinden ve teyidi gereken belgelerin teyidi (örne¤in, mal ihracat›nda gümrük beyannamesinin ve/veya onayl› fatura ya da özel faturalar›n teyidi) ile afla¤›da belirtilen flartlar›n gerçekleflmesinden sonra yerine getirilir. a) Liste sorgulamalar› s›ras›nda Tebli¤in (IV/E) bölümü kapsam›nda olumsuzluk bulunan mükelleflerin iade talepleri, söz konusu bölümde yap›lan aç›klamalara göre yerine getirilir. b) ‹fllemin tevsiki için ibraz edilen belgelerin teyidi gerçekleflen k›sm›na isabet eden tutarlar›n k›smen iadesi de mümkündür. c) ‹ade için belirlenen limitlerin daha sonra de¤ifltirilmesi halinde iade taleplerinin de¤erlendirilmesinde aksi belirtilmedikçe iade hakk› do¤uran ifllemin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminde geçerli limitler esas al›n›r. ç) ‹ade için belirlenen limit, bir vergilendirme dönemindeki iade hakk› do¤uran ifllemlere iliflkin iade taleplerinin toplam›na bir defa uygulan›r. 4. YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporuna Dayal› Nakden ‹adeler 1/6/1989 tarihli ve3568 say›l› Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali Müflavirlik Kanununun57 12 nci maddesinin Maliye Bakanl›¤›na verdi¤i yetkiye istinaden yay›mlanan "Yeminli Mali Müflavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konular›, Tasdike ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Yönetmelik"58 uygulamas›na iliflkin genel tebli¤lerle, YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporu ile KDV iadesi yap›lmas›n›n usul ve esaslar› belirlenmektedir. Süresinde düzenlenmifl tam tasdik sözleflmesinin mevcudiyeti halinde, bavul ticareti ve yolcu beraberi eflya ihracat›ndan do¤an iadelerde sözü edilen Genel Tebli¤lerle belirlenen limitlere göre, di¤erlerinde miktara bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu ve teminat aranmadan iade yap›l›r. YMM raporu ile iade talebinde bulunan mükelleflere, rapor ibraz edilmedikçe nakden iade yap›lmaz. Mükelleflerin rapor düzenleninceye kadar, izleyen bölümlerde aç›kland›¤› flekilde teminat göstermeleri halinde ise iade talebi incelemeye sevk edilmeksizin yerine getirilir. Rapor ibraz edildi¤inde teminatlar iade edilir. YMM raporu ile iade talebinde bulunan mükelleflerin, teminat karfl›l›¤› iadenin yap›ld›¤› tarihten itibaren alt› ay içinde bu iade ile ilgili YMM raporunu ibraz etmemesi halinde, söz konusu teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Bu süre içinde rapor ibraz edemeyecek olanlar›n mazeretleriyle birlikte baflvurmalar› halinde, gerekli de¤erlendirme yap›larak mazeretleri hakl› nedenlere dayananlara, 213 say›l› Kanunun 17 nci maddesi uyar›nca vergi dairesince alt› ay ek süre verilebilir. Mükelleflerin iade tutar›n› k›smen mahsup, k›smen nakden almak istemeleri mümkündür. Bu durumda, iade için istenen belgelerin ibraz edilmifl olmas› kayd›yla öncelikle muaccel hale gelen Arkan & Ergin Member of JPA International 5713.06.1989 tarihli ve 20194 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 5802.01.1990 tarihli ve 20390 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. 299 borçlara mahsup yap›l›r. Ayn› döneme iliflkin farkl› ifllemlerden kaynaklanan iade talepleri için tek YMM raporu düzenlenebilir. Bir takvim y›l›n› aflmamak ve her bir döneme iliflkin bilgi ve hesaplamalar›n ayr› ayr› yer almas› kayd›yla birden fazla dönemi kapsayan tek YMM raporu verilmesi de mümkündür. 5. Teminat Karfl›l›¤› ‹ade 5.1. Genel Aç›klama Mükelleflerin, Tebli¤in (IV/A-3) bölümünde belirlenen s›n›r› aflan ve ifllem türü itibar›yla YMM raporu veya vergi inceleme raporuna ba¤lanan iadelerde, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme sonucu iade öngörülmüflse, inceleme yap›lmadan afla¤›da belirtildi¤i flekilde teminat gösterilmesi halinde iade yap›l›r. Teminat, iadeye konu ifllem türüne göre vergi inceleme raporu veya YMM raporuna dayan›larak çözülür. a) Adi ortakl›k ve ifl ortakl›klar› ad›na yap›lacak iadelerde teminat mektubunun ortaklardan biri ad›na düzenlenmesi yeterlidir. b) Mükellef taraf›ndan teminat çözümünün YMM raporuyla yap›laca¤› belirtilmedi¤inden incelemeye sevk edilmesi, sonradan YMM raporuyla teminat›n çözümünü engellemez. Bu durumda teminat›n YMM raporuyla çözüldü¤ü inceleme eleman›na bildirilir. c) Bu kapsamdaki nakden iade talepleri, nakit iade talebine iliflkin dilekçe ve teminat›n yan› s›ra ibraz› gerekli di¤er belgelerin tamamlan›p KDV‹RA sistemi taraf›ndan “KDV ‹adesi Kontrol Raporu”nun üretilmesinden ve varsa yap›lmas› gereken teyitlerin (örne¤in, mal ihracat›nda gümrük beyannameleri ve usulüne uygun olarak gösterilmifl teminat mektuplar› ile varsa onayl› özel faturalar›n teyidi) yap›lmas›ndan sonra 10 gün içinde yerine getirilir. 5.2. Teminat Türleri Teminat olarak 6183 say›l› Kanunun 10 uncu maddesinde say›lan iktisadi k›ymetlerden bir veya bir kaç› gösterilebilir. fiu kadar ki; banka teminat mektuplar›n›n paraya çevrilmeleri konusunda hiç bir s›n›rlay›c› flart tafl›mayacak biçimde, Tebli¤ ekinde yer alan kesin ve süresiz teminat mektubu örne¤ine (EK:18) uygun olarak ve 5411 say›l› Bankac›l›k Kanunu59 hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar taraf›ndan düzenlenmifl olmas› gerekir. 5.3. Teminat Miktarlar› Talep edilen iade miktar›n›n Tebli¤in (IV/A-3) bölümünde belirlenen s›n›r› aflan k›sm›n›n tamam› için teminat verilir. 5.4. Teminat Mektuplar›n›n ‹adesi Teminat mektuplar›, iade hakk› do¤uran ifllem baz›nda kabul edilen vergi inceleme raporu veya 5901.11.2005 tarihli ve 25983 (Mükerrer) say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 300 YMM raporu sonucuna göre iade edilir. ‹lgili vergi dairesince teminat mektuplar›n›n iadesi s›ras›nda teminat mektubunun, uygun bir yerine; "KDV iadesi dolay›s›yla al›nan bu teminat mektubunun vergi dairemizde olan ifllemi sona ermifltir" flerhi düflülerek, tarih yaz›lmak ve mühür tatbik edilmek suretiyle imzalan›r. Bu flerhi gören bankalar›n, vergi dairesinden ayr›ca bir teyit almaks›z›n gerekli ifllemi yapmalar› mümkün bulunmaktad›r. 5.5. Teminat Mektuplar›n›n Teyidi Banka teminat mektubu karfl›l›¤›nda yap›lan iade taleplerinde, teminat mektuplar›n›n teyidi yap›lmadan iade talebi sonuçland›r›lmaz. Bu çerçevede, mükellefler taraf›ndan KDV iade alacaklar› için verilen ve Tebli¤de öngörülen niteli¤i haiz banka teminat mektuplar›n›n teyidi ifllemi öncelikle, Bankalar taraf›ndan Maliye Bakanl›¤› veri ambar›na gönderilen, müflterilerine düzenlenen teminat mektuplar›na ait bilgilerle elektronik ortamda yap›l›r. Banka teminat mektubu bilgilerine elektronik ortamda ulafl›lamamas› halinde teminat mektubunu veren banka flubesinden do¤rudan teyit al›n›r. 6. Vergi ‹nceleme Raporu ile ‹ade Mükelleflerin; i. ‹adelerini vergi inceleme raporu sonucunda almak istemeleri, ii. ‹adesini talep ettikleri KDV'nin Tebli¤in ilgili bölümlerinde belirtilen miktar› aflt›¤› hallerde; (teminat göstermek veya YMM Raporu ibraz etmeleri gerekmesine ra¤men) teminat göstermemeleri veya iadelerini YMM tasdik raporu ile alacaklar›n› beyan etmemeleri, iii. Bu Tebli¤in ilgili bölümlerine göre münhas›ran vergi inceleme raporu ile iade öngörülmesi, hallerinde iade talepleri vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Yukar›da ilk iki s›ra kapsam›na giren taleplerde, inceleme bafllamadan önce inceleme yoluyla iade talebinden vazgeçilerek YMM tasdik raporu ibraz› ile iade talep edilmesi de mümkündür. Bu gibi durumlarda teminat verilmesi halinde ise teminat, vergi inceleme raporu sonucuna veya YMM raporuna göre çözülür. Teminat karfl›l›¤› iadelerde, teminat›n YMM raporu ile çözülebilece¤i hallerde, süresi içinde YMM raporu ibraz edilmemesi veya ibraz edilmeyece¤inin belirtilmesi halinde, teminat vergi inceleme raporuna göre çözülür. Vergi inceleme raporu ifadesi, vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmifl raporu ifade eder. Arkan & Ergin Member of JPA International 301 7. ‹ade Talebinde Aranan Belgeler Bu Tebli¤in (IV/A) bölümünde belirlenen esaslara tabi iade taleplerinde afla¤›da belirtilen belgeler ortak mahiyette olup, ayr›ca aranacak belgeler her bir ifllem türü itibar›yla Tebli¤in ilgili bölümlerinde belirtilmifltir. Söz konusu bölümlerde, aranan belgelerin fotokopilerinin verilmesinin mümkün görüldü¤ü hallerde, bu fotokopilerin asl› ile ayn› oldu¤unun kafle tatbiki ve imzalanmas› suretiyle firma yetkililerince onaylanmas› gerekir. Afla¤›da yer verilen belgelerden Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca uygun görülenler elektronik ortamda al›n›r. Bu belgeler, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca öngörülen içeri¤e uygun olarak gönderilir. Ancak, bu durumda söz konusu belgelerin elektronik ortamda gönderildi¤ine iliflkin, "‹nternet Vergi Dairesi Liste Al›nd›s›”n›n dökümü iade talep dilekçesi ekinde vergi dairesine ibraz edilir. Vergi dairelerinin muhasebe birimleri taraf›ndan nakden veya mahsuben iade ifllemlerinde düzenlenen muhasebe ifllem fifline, elektronik ortamda gönderilen listelerin tamam›n›n eklenmesi yerine bu listelerin elektronik ortamda bulundu¤unu gösteren "‹nternet Vergi Dairesi Liste Al›nd›s›”n›n eklenmesi yeterlidir. ‹nternet vergi dairesi üzerinden gönderilen belgeler, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca uygun görülen durumlar hariç, k⤛t ortam›nda ayr›ca vergi dairesine verilmez. ‹ade talebinde bulunulmamas› halinde, afla¤›da belirtilen ortak belgelerden indirilecek KDV listesi, yüklenilen KDV hesaplama tablosu ve yüklenilen KDV listesi aksi yönde bir düzenleme bulunmamas› kayd›yla vergi dairesine verilmez.3065 say›l› Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsam›nda yap›lan ihraç kayd›yla teslimler nedeniyle tecil edilen verginin terkininde de indirilecek KDV listesinin vergi dairesine ibraz edilmeyece¤i tabiidir. 7.1. ‹ade Talep Dilekçesi ‹ade talebi, iade türü itibar›yla 429 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤i ekinde yer alan standart iade talep dilekçeleri kullan›lmak suretiyle yap›l›r. Kollektif flirketler, adi komandit flirketler ve adi ortakl›klarda iade alacaklar›n›n ortaklar›n vergi borçlar›na mahsubu ile ilgili dilekçeye, di¤er ortaklar›n mahsup yap›lmas›na izin verdi¤ini gösteren noter tasdikli belgeler de eklenir. Ortakl›k sözleflmesinde iade alaca¤›n›n ortaklardan hangisinin borcuna mahsup edilece¤inin aç›kça belirtilmifl olmas› halinde ise ayr›ca bir belge aranmaz. ‹ade taleplerinde dilekçenin yan› s›ra iade hakk› do¤uran ifllem itibar›yla aranan belgelerin de verilmesi zorunludur. Bunlardan Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca uygun görülenler, öngörüldükleri flekil ve içeri¤e uygun olarak internet vergi dairesi arac›l›¤›yla gönderilir. Elektronik ortamda gönderilen belgeler k⤛t ortam›nda ayr›ca vergi dairesine verilmeyece¤i gibi, bu belgelerin YMM KDV ‹adesi Tasdik Raporlar›na eklenme zorunlulu¤u da bulunmamaktad›r. Ancak, iade talebine iliflkin olarak ibraz› gereken ve elektronik ortamda gönderilenler d›fl›nda kalan di¤er belgeler Arkan & Ergin Member of JPA International 302 (asl› veya noter, YMM, ilgili kamu kurumu taraf›ndan onayl› örnekleri) vergi dairesine do¤rudan intikal ettirilir. ‹nceleme raporu ve YMM raporu aranmadan gerçeklefltirilecek iadeler, Tebli¤in ilgili bölümlerinde öngörülen belgelerin verilmesi üzerine yerine getirilir. Sözü edilen belgelerin verilmemesi halinde, iade talebi yerine getirilmez. Bu durumda iade talebi, belgelerin ikmal edilip, vergi dairesine verildi¤i (elektronik ortamda gönderildi¤i) tarihte hüküm ifade eder. ‹ade taleplerinde verilmesi gereken belgelerin, aksi yöndeki düzenlemeler sakl› kalmak kayd›yla, beyanname ekinde veya beyanname ile birlikte ya da beyanname ile ayn› gün içinde verilmesi zorunlu de¤ildir. 7.2. ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemin Beyan Edildi¤i Döneme Ait ‹ndirilecek KDV Listesi Ayn› döneme iliflkin olarak birden fazla iade hakk› do¤uran ifllem türünden (örne¤in; Kanunun 11, 13 ve 29'uncu maddeleri kapsam›ndaki ifllemlerden) kaynaklanan iade talepleri bulunanlarda indirilecek KDV listesinin bir kez verilmesi yeterli olup, her bir ifllem için ayr› ayr› bu liste aranmaz. Gümrük beyannameli mal ihrac›nda, d›fl ticaret sermaye flirketleri ve sektörel d›fl ticaret flirketleri, ihracat›na arac›l›k ettikleri mükelleflerin indirilecek KDV listesini de verirler. Listeye, fatura düzenleme limitinin alt›nda kalsa dahi her bir belge kaydedilir. Ayn› mükelleften yap›lan al›mlar belge baz›nda bu listelere ayr› ayr› girilir. KDV iadelerinde aran›lan ve elektronik ortamda sistem üzerinden gönderilmesi gereken "‹ndirilecek KDV Listesi"nin doldurulmas›nda afla¤›da belirtilen hususlara dikkat edilir. a) Perakende sat›fl fifli veya yazar kasa fifllerinin gider belgesi kabul edildi¤i harcamalara ait KDV tutarlar›n›n indirimi mümkün oldu¤undan, söz konusu belgeler, indirilecek KDV listelerine dâhil edilir, bu belgelerin gider belgesi olarak kabul edilmedi¤i harcamalara ait KDV ise indirim konusu yap›lamayaca¤›ndan listeye de al›nmaz. b) Bu listeye, fatura düzenleme limitinin alt›nda kalsa dahi her bir belge ayr› ayr› kaydedilir. Ancak, 213 say›l› Kanunun 219 uncu maddesinde hükme ba¤land›¤› üzere; muamelelere iliflkin belgelerin, muhasebe fifllerine kaydedilmesi ve defterlere kay›tlar›n bu fifller üzerinden yap›lmas› halinde, belgelerin fifllere kaydedilmesi, defterlere kaydedilmesi hükmündedir. Bu durumda, muhasebe fifllerinde yer alan belgelerin esas defterlere en geç 45 gün içinde ifllenmesi gerekmektedir. c) Ayn› mükelleften yap›lan al›mlar bu listeye belge baz›nda ayr› ayr› girilir. 7.3. ‹ade Hakk› Do¤uran ‹flleme Ait Yüklenilen KDV Listesi Yüklenilen KDV listesi, esas itibar›yla, iadesi talep edilen KDV hesaplama tablosunda yer alan Arkan & Ergin Member of JPA International 303 hesaplamalara konu olan vergili mal ve hizmet al›fllar›na iliflkin KDV'nin dayanak belgeler itibar›yla listelenmesinden ibarettir. ‹fllemin bünyesine giren vergi miktar›na iliflkin listede, iade hakk› do¤uran ifllem nedeniyle iadesi talep edilen tutar›n hangi girdiler nedeniyle yüklenildi¤ine (örne¤in, mamul mal al›mlar›, hammadde al›mlar›, yard›mc› malzeme al›mlar›, hizmet al›mlar›, genel gider, AT‹K gibi) iliflkin bilgilere, dayanak belgeler itibar›yla yer verilir. KDV iadelerinde aranan ve elektronik ortamda sistem üzerinden gönderilmesi gereken "Yüklenilen KDV Listesi"nin doldurulmas›nda afla¤›da belirtilen hususlara dikkat edilir: a) Perakende sat›fl fifli veya yazar kasa fifllerinin gider belgesi kabul edildi¤i harcamalara ait KDV tutarlar›n›n indirimi mümkün oldu¤undan, söz konusu belgeler, yüklenilen KDV listesine dâhil edilebilir. Bu belgelerin gider belgesi olarak kabul edilmedi¤i harcamalara ait KDV ise indirim konusu yap›lamayaca¤›ndan listeye de al›nmaz. b) Bu listeye, fatura düzenleme limitinin alt›nda kalsa dahi her bir belge ayr› ayr› kaydedilir. c) Ayn› mükelleften yap›lan al›mlar bu listeye belge baz›nda ayr› ayr› girilir. ç)‹fllemin bünyesine do¤rudan giren KDV tutarlar› ile ifllemle ilgili olmak kayd›yla genel giderler ve AT‹K nedeniyle yüklenilen vergilerden iflleme isabet eden KDV tutar› yüklenilen KDV listesinde ayr›ca yer al›r. 7.4. ‹adesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu ‹adesi talep edilen KDV hesaplama tablosu, iade hakk› do¤uran iflleme ait yüklenilen KDV listesinden hareketle iadesi talep edilen KDV tutar›n› gösteren özet tablodur. Tabloda, do¤rudan girdiler nedeniyle yüklenilen KDV, genel yönetim giderleri ve AT‹K nedeniyle yüklenilen KDV'den iflleme verilen pay yer alacakt›r. (EK: 19) 7.5. Sat›fl Faturalar› Listesi Sat›fl faturalar› listesi, iade hakk› do¤uran ifllemlere ait sat›fl faturas›, serbest meslek makbuzu ve benzeri belgelere iliflkin bilgileri ihtiva eden listedir. B. ‹ND‹R‹ML‹ TEM‹NAT UYGULAMASI S‹STEM‹ (‹TUS) 1. ‹TUS Sertifikas› Kapsam›na Giren Mükellefler Afla¤›daki flartlar› tafl›yan mükelleflere ba¤l› olduklar› Vergi Dairesi Baflkanl›¤› (bulunmayan yerlerde Defterdarl›k) taraf›ndan ‹TUS sertifikas› (EK: 20) verilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 304 1.1. Genel fiartlar Baflvuru tarihinden önceki son üç takvim y›l› içinde; a) Vergi mükellefiyetinin bulunmas›, b) Mücbir sebep say›lan haller d›fl›ndaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibraz›ndan imtina edilmemifl olmas›, c) Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir vergisi stopaj›, ÖTV ve KDV (tevkifat hariç) uygulamalar›ndan her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibar›yla ikiden fazla aksat›lmam›fl olmas› (süresinden sonra kendili¤inden verilen beyannameler hariç), ç) Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmam›fl veya tutulmuflsa genel esaslara dönülmüfl olmas›, d) Cari takvim y›l› da dahil olmak üzere son iki takvim y›l›na iliflkin tam tasdik sözleflmesi bulunmas›. Baflvuru tarihi itibar›yla; a) KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmay› gerektiren bir durumunun bulunmamas›, b) Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmamas› (vergilerin tecil edilmifl olmas› bu flart›n ihlali say›lmaz). Sertifika baflvurusundan önceki, iade talebinin bulundu¤u birbirini izleyen son befl vergilendirme dönemi itibar›yla haklar›nda yaz›lm›fl YMM ve/veya vergi inceleme raporlar›n›n olumlu olmas›. Bu Tebli¤in (IV/E) bölümünde belirtilen nitelikteki raporlar "olumlu rapor" olarak kabul edilir. YMM'lerle süresinde düzenlenmifl tam tasdik sözleflmesi bulunan mükellefler hakk›nda iade hakk› do¤uran ifllemlerin bulundu¤u birbirini izleyen son befl vergilendirme dönemine ait olumlu YMM raporu bulunmas› halinde de bu bölüm bak›m›ndan bu flart gerçekleflmifl say›l›r. Birbirini izleyen befl vergilendirme döneminden kas›t, iade hakk› do¤uran ifllemlerin yap›ld›¤› birbirini izleyen dönemlerdir. Bu dönemler aras›nda herhangi bir dönemde vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektiren bir iade hakk› do¤uran ifllem bulunmad›¤› takdirde, bu dönemler, birbirini izleyen befl vergilendirme döneminin hesaplanmas›nda dikkate al›nmaz. Birbirini izleyen son befl vergilendirme dönemine ait olumlu raporlardan bir k›sm›n›n vergi inceleme elemanlar›, bir k›sm›n›n ise YMM taraf›ndan düzenlenmifl olmas› halinde de bu flart›n gerçekleflmifl say›laca¤› tabiidir. Ancak befl olumlu rapor flart›n› k›smen veya tamamen YMM'lerce düzenlenen raporlarla yerine getiren mükelleflerin indirimli teminattan yararlanabilmeleri için, iade talebinde bulunduklar› dönem için de tam tasdik sözleflmesi yapm›fl olmalar› gerekmektedir. Tam tasdik sözleflmesi kapsam›nda bulunmayan dönemlere iliflkin iade taleplerinde ise Tebli¤in Arkan & Ergin Member of JPA International 305 ilgili bölümlerinde iadeye iliflkin yer alan aç›klamalara göre ifllem yap›lacakt›r. Son olumlu rapor vergi dairesine intikal ettikten sonra (di¤er flartlar da gerçekleflmiflse) raporun ilgili oldu¤u vergilendirme döneminden sonraki dönemlere iliflkin iade talepleri için indirimli teminat uygulamas›na bafllan›r. Raporun ait oldu¤u vergilendirme döneminden sonraki dönemler için verilen teminatlar›n, indirimli teminat tutar›n› aflan k›sm› iade edilir. Yukar›da belirtilen genel flartlar› sa¤layan D›fl Ticaret Sermaye fiirketi ve Sektörel D›fl Ticaret fiirketi statüsündeki flirketlere baflka bir flart aranmaks›z›n ‹TUS sertifikas› verilir. 4760 say›l› Kanuna ekli (II) say›l› listede yer alan tarifelerdeki tafl›tlar›n ihracat›n› yapan, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren d›fl ticaret sermaye flirketi niteli¤indeki imalatç›larda, iade talebinin bulundu¤u birbirini izleyen son befl vergilendirme dönemine iliflkin olumlu rapor flart› aranmaz. 1.2. Özel fiartlar Yukar›da (IV/B-1.1) bölümünde belirlenen genel flartlar ile birlikte, kendileri için öngörülen özel flartlar› tafl›yan afla¤›daki mükellefler ‹TUS sertifikas›na hak kazan›rlar. 1.2.1. ‹hracat ‹stisnas› Kapsam›ndaki ‹ade Talepleri Bak›m›ndan 1.2.1.1. ‹malatç›lar ve ‹malatç›-‹hracatç›lar: Genel flartlara ek olarak; a) ‹lgili sicile kay›tl› olan, b) Ödenmifl sermayelerinin veya son bilançolar›nda kay›tl› AT‹K'lerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düflülmeden önceki toplam tutar› 100.000 TL'yi aflan, c) Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdi¤i iktisadi k›ymetlere sahip oldu¤u kapasite raporuyla teyit edilen, ç) ‹malat iflinde 20 veya daha fazla iflçi çal›flt›ran (‹flçi say›s›n›n tespitinde bizzat imalat iflinde çal›flan iflçiler dikkate al›n›r. Bunlar d›fl›nda kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate al›nmaz. Hesaplamada, ihracat›n gerçekleflti¤i dönemden önceki 12 ayl›k ortalama esas al›n›r.), imalatç›-ihracatç›lar ile ihraç kayd›yla teslimde bulunan imalatç›lara, ba¤l› olduklar› Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na/Defterdarl›¤a bir dilekçe ile baflvurmalar› halinde, baflvuru tarihini izleyen 15 gün içinde ‹TUS sertifikas› verilir. 1.2.1.2. Di¤er ‹hracatç›lar (Hizmet ‹hracat› Yapanlar Hariç): Genel flartlar› tafl›yan mükelleflerden, son üç takvim y›l› itibar›yla y›ll›k 4 milyon ABD Dolar› veya son befl takvim y›l› itibar›yla y›ll›k iki milyon ABD Dolar› ve üzerinde ihracat yapanlara, bu flartlar› Arkan & Ergin Member of JPA International 306 sa¤lad›klar› tarihi takip eden y›lbafl›ndan itibaren geçerli olmak üzere ‹TUS sertifikas› verilir. 1.2.2. Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler Bak›m›ndan Bu Tebli¤in (IV/B-1.2.1.) bölümü kapsam›nda olmayan mükelleflerden; a) Baflvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmifl olan son y›ll›k kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az; • Aktif toplam› 40.000.000 TL, • Maddi duran varl›klar› toplam› 10.000.000 TL, • Öz sermaye tutar› 20.000.000 TL, • Net sat›fllar› 50.000.000 TL, b) Cari y›l dahil, baflvuru tarihinden önceki takvim y›l›nda vergi dairesine verilmifl muhtasar beyannamelere göre ayl›k ortalama çal›flt›r›lan kifli say›s› 50 veya daha fazla, (Hesaplamada ifllemin gerçekleflti¤i dönemden önceki 12 ayl›k ortalama esas al›n›r.) olanlara, yukar›da (IV/B-1.1.) bölümündeki genel flartlar› da tafl›malar› kayd›yla ‹TUS sertifikas› verilebilir. Bu flartlar› birlikte tafl›yan mükelleflerin ba¤l› olduklar› Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na/Defterdarl›¤a bir dilekçe ile baflvurmas› halinde, baflvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “‹TUS Sertifikas›” verilir. Bu mükelleflerin KDV iade talepleri, sertifika tarihini içine alan dönemden bafllamak üzere, afla¤›daki aç›klamalar çerçevesinde yerine getirilir. 2. ‹TUS Sertifikas› Uygulamas›na Göre ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi ‹TUS sertifikas›na sahip mükelleflerin iade talepleri Tebli¤in ilgili bölümlerinde yer alan aç›klamalara göre yerine getirilir. ‹adenin teminat karfl›l›¤›nda talep edilmesi halinde, iade miktar›n›n Tebli¤in (IV/A-3) bölümünde belirlenen s›n›r› aflan k›sm›n›n (% 8)'i (d›fl ticaret sermaye flirketleri ve sektörel d›fl ticaret flirketleri için %4'ü) için teminat verilir. Teminat, Tebli¤de aksi belirtilmedikçe, iadenin yap›ld›¤› tarihten itibaren alt› ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür. Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat V‹R sonucuna göre çözülür. ‹TUS sertifikas›n›n iptalini gerektiren bir neden olmad›¤› sürece, sonraki iade taleplerinde indirimli teminat uygulamas›na devam edilece¤i ve YMM raporunun da yine alt› ay içinde ibraz edilmesinin istenece¤i tabiidir. 3. ‹TUS Sertifikas›n›n ‹ptal edilmesi Kendilerine ‹TUS sertifikas› verilen mükelleflerle ilgili olarak, afla¤›daki hususlardan herhangi Arkan & Ergin Member of JPA International 307 birisinin gerçekleflmesi halinde ‹TUS sertifikas› iptal edilir. Sertifikan›n iptal edildi¤i, gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir. Mükellefin, bu durumun bildirildi¤i tarihi içine alan ve sonraki dönemlere ait olan veya önceki dönemlere ait olup bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iadelerinde indirimli teminat uygulanmaz. a) Tebli¤in (IV/B-1.2.) ayr›m›nda belirtilen koflullardan tutarlarla ilgili olanlar d›fl›ndaki flartlar› kaybeden mükellefler ile an›lan bölümde belirtilen tutarlarda ve çal›flt›r›lan iflçi say›lar›nda % 25'i aflan bir azalma meydana geldi¤i anlafl›lan mükelleflerin sertifikalar› iptal edilir. Mükelleflerin Tebli¤in (IV/B-1.2.) ayr›m›ndaki tutarlar karfl›s›ndaki durumu, y›ll›k kurumlar vergisi beyannamesinin verildi¤i tarihi, ortalama iflçi say›s›na iliflkin flart karfl›s›ndaki durumu ise her bir muhtasar beyannamenin verildi¤i tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefin ba¤l› oldu¤u vergi dairesi müdürlü¤ünce/mal müdürlü¤ünce tespit edilir. b) Defter ve belgelerini 213 say›l› Kanundaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikalar› sürenin doldu¤u günü takip eden gün iptal edilir. c) Vergi borçlar›n›, vadesinde ödemedi¤i anlafl›lan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün içinde 6183 say›l› Kanunun 55 inci maddesinde öngörülen ödeme emri veya alaca¤›n teminata ba¤lanm›fl olmas› halinde 56 nc› maddesinde öngörülen yaz› tebli¤ edilir. Tebli¤ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikas› iptal edilir. Ancak, takip edilen vergi borcunun nihai yarg› karar› veya düzeltme ifllemiyle tamamen kald›r›lmas› halinde; yarg› karar›n›n ‹dare'ye tebli¤ edildi¤i veya düzeltme iflleminin yap›ld›¤› tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iadelerde “‹TUS Uygulamas›” kapsam›nda ifllem yap›l›r. ç) Mükellef hakk›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i veya kulland›¤› konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal etti¤i tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iade taleplerinde indirimli teminat hükümleri uygulanmaz ve sertifika iptal edilir. Olumsuz rapora dayan›larak yap›lan tarhiyat›n nihai yarg› kararlar› ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar sertifika verilir. Yap›lan tarhiyat›n nihai yarg› kararlar› ile k›smen veya tamamen onaylanmas› halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için (IV/B-1) bölümünde belirtilen flartlar› tekrar sa¤lamas› gerekir. Yarg› karar›ndan önce, mükellefin gerekli flartlar› yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi oldu¤u tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmay› gerektirecek flartlar›n ortaya ç›kmamas› ve Tebli¤in (IV/B-1) bölümünde belirtilen flartlar› tafl›mas› kayd›yla, 24 ayl›k sürenin sonunda mükellefe tekrar sertifika verilir. Sonradan nihai yarg› karar›n›n gelmesi halinde yukar›da (c) numaral› ayr›m›n ikinci paragraf›ndaki aç›klamalara göre ifllem yap›l›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 308 C. HIZLANDIRILMIfi ‹ADE S‹STEM‹ (H‹S) 1. H‹S Uygulamas› Kapsam›na Girecek Mükellefler Afla¤›daki flartlar› tafl›yan mükelleflere talep etmeleri ve afla¤›da belirtilen belgeleri ibraz etmeleri halinde ba¤l› olduklar› Vergi Dairesi Baflkanl›¤› (bulunmayan yerlerde Defterdarl›k) taraf›ndan “H‹S sertifikas›” (EK: 21) verilir. a) Baflvuru tarihinden önceki son befl takvim y›l› itibar›yla vergi mükellefiyetinin bulunmas›, b) Baflvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmifl son y›ll›k kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az; • Aktif toplam›n›n 200.000.000 TL, • Maddi duran varl›klar› toplam›n›n 50.000.000 TL, • Öz sermaye tutar›n›n 100.000.000 TL, • Net sat›fllar›n›n 250.000.000 TL, olmas›, (bu koflullardan herhangi üç tanesinin sa¤lanm›fl olmas› yeterlidir.) c) Baflvurudan önceki takvim y›l›nda vergi dairesine vermifl oldu¤u muhtasar beyannamelere göre ayl›k ortalama çal›flt›r›lan kifli say›s›n›n 250 veya daha fazla olmas›, ç) Baflvuru tarihinden önceki son befl takvim y›l› içinde; • Mücbir sebep say›lan haller d›fl›ndaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibraz›ndan imtina edilmemifl olmas›, • Gelir veya kurumlar vergisi, ÖTV ve KDV uygulamalar›ndan her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibar›yla birden fazla aksat›lmam›fl olmas› (süresinden sonra kendili¤inden verilen beyannameler hariç), • Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmam›fl veya tutulmuflsa genel esaslara dönülmüfl olmas›, d) Baflvuru tarihi itibar›yla; • KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmay› gerektiren bir durumunun bulunmamas›, • Vergi borcunun bulunmamas› (vergilerin tecil edilmifl olmas› bu flart›n ihlali say›lmaz), gerekmektedir. Bu flartlar› birlikte tafl›yan mükelleflerin ba¤l› olduklar› Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na/Defterdarl›¤a bir dilekçe ile baflvurmas› halinde, baflvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “H‹S Sertifikas›” verilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 309 Bu mükelleflerin KDV iade talepleri (henüz sonuçland›r›lmam›fl olanlar dahil), afla¤›daki (IV/C2) bölümdeki aç›klamalar çerçevesinde yerine getirilir. 2. H‹S Uygulamas›na Göre ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi H‹S sertifikas› sahibi mükelleflerin iade talepleri tutar›na bak›lmaks›z›n, teminat, V‹R veya YMM raporu aran›lmadan yerine getirilir. ‹ade talebi bir standart iade talep dilekçesi ile yap›l›r. Talep, iade hakk› do¤uran ifllemin beyan›na iliflkin beyanname ve iade talep dilekçesinin verilmifl olmas› flart›yla, ilgili belgelerin ibraz edildi¤i tarihte geçerlik kazanacakt›r. ‹lgili belgeler; her bir iade hakk› do¤uran iflleme ait iade talebinin yerine getirilmesi için Tebli¤de aran›lmas› öngörülen belgelerdir. Bu mükelleflerin nakden iade taleplerinde, ibraz edilen belgelere iliflkin olarak KDV‹RA sistemi taraf›ndan yap›lan sorgulama neticesinde olumsuzluk tespit edilmeyen tutarlar raporun tamamlanma sürecini izleyen befl ifl günü içinde iade edilir. Olumsuzluk tespit edilen al›mlara iliflkin KDV tutarlar›n›n iadesi ise olumsuzluklar›n giderilmesi veya aranan flartlar›n sa¤lanmas› kayd›yla yerine getirilir. Mahsuben iade talepleri ise belgelerin tamamland›¤› tarih itibar›yla hüküm ifade eder. Tamam› ibraz edilen belgelerde flekil veya muhteviyat yönünden vergi dairesince eksiklik veya yanl›fll›k tespit edilmesi halinde iade talepleri yerine getirilmekle birlikte, bu hususlar belgelerin ibraz edildi¤i tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefe tebli¤ edilir. Mükelleflerin tebli¤ tarihinden itibaren üç ay içinde eksiklikleri tamamlamamalar› halinde, durum ilgili Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na/Defterdarl›¤a bildirilir. Vergi Dairesi Baflkanl›¤›/Defterdarl›k taraf›ndan gerekçeleri göz önünde tutularak eksikliklerin tamamlanmas› için mükellefe üç ayl›k ek süre verilebilir. Bu süre sonunda da eksikliklerin tamamlanmamas› halinde belge eksikli¤ine ra¤men iade edilen KDV'nin ilgili bulundu¤u vergilendirme dönemleri incelemeye sevk edilir. Belge eksikli¤ine ra¤men iade edilen KDV tutar› kadar nakdi teminat veya banka teminat mektubu verilmemesi halinde H‹S Sertifikas› da iptal edilir. Hakk›nda “olumsuz rapor” olmamas› flart›yla, mükellefle ilgili “olumsuz tespit” ortaya ç›kmas› veya “olumsuz rapor” bulunanlardan mal ya da hizmet ald›¤›n›n tespit edilmesi halinde; mükellefe durum bildirilir. Mükellefin söz konusu mal ve hizmet al›mlar›n› Tebli¤in (IV/E) bölümü kapsam›nda izah edememesi durumunda KDV tutarlar›n›n indirim ve iade hesaplar›ndan ç›kar›lmas› veya bu tutarlara dört kat teminat göstermesi istenir. Teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Mükellef taraf›ndan söz konusu KDV tutarlar› indirim ve iade hesaplar›ndan ç›kar›lmaz veya bu tutarlara dört kat teminat gösterilmezse, sadece bu tutarlara iliflkin iade talebi münhas›ran vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir. 3. H‹S Sertifikas›n›n ‹ptal Edilmesi Kendilerine H‹S sertifikas› verilen mükelleflerle ilgili olarak, afla¤›daki hususlardan herhangi birisinin gerçekleflmesi halinde H‹S sertifikas› iptal edilir. Sertifikan›n iptal edildi¤i, gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir. Mükellefin, bu durumun bildirildi¤i tarihi içine alan ve sonraki Arkan & Ergin Member of JPA International 310 dönemlere ait olan veya önceki dönemlere ait olup bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iadelerinde Tebli¤in (IV/C-2) bölümü hükümleri uygulanmaz. a) Tebli¤in (IV/C/1-b) ayr›m›nda belirtilen tutarlarla ilgili flartlar› kaybeden mükellefler ile (IV/C/1c) ayr›m›nda belirtilen say› flart›nda % 25'i aflan bir azalma meydana geldi¤i anlafl›lan mükelleflerin sertifikalar› iptal edilir. Mükellefin, Tebli¤in (IV/C/1) ayr›m›ndaki tutarlar karfl›s›ndaki durumu, y›ll›k kurumlar vergisi beyannamesinin verildi¤i tarihi, ortalama iflçi say›s›na iliflkin flart karfl›s›ndaki durumu ise her takvim y›l›nda verilen muhtasar beyannamelere dayan›larak Aral›k ay› muhtasar beyannamesinin verildi¤i tarihi izleyen 15 gün içinde tespit edilir. b) Defter ve belgelerini 213 say›l› Kanundaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikalar› sürenin doldu¤u gün iptal edilir. c) Vergi borçlar›n›, vadesinde ödemedi¤i anlafl›lan mükelleflere, vade tarihinden itibaren yedi gün içinde 6183 say›l› Kanunun 55 inci maddesinde öngörülen ödeme emri veya alaca¤›n teminata ba¤lanm›fl olmas› halinde 56 nc› maddesinde öngörülen yaz› tebli¤ edilir. Tebli¤ tarihinden itibaren yedi gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikas› iptal edilir. Ancak, takip edilen vergi borcunun nihai yarg› karar› veya düzeltme ifllemiyle tamamen kald›r›lmas› halinde; yarg› karar›n›n ‹dare'ye tebli¤ edildi¤i veya düzeltme iflleminin yap›ld›¤› tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iadelerde “H‹S Uygulamas›” kapsam›nda ifllem yap›l›r. ç) Mükellef hakk›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenlendi¤i veya kulland›¤› konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal etti¤i tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iade taleplerinde Tebli¤in (IV/C/2) bölümü hükümleri uygulanmaz ve sertifika iptal edilir. Olumsuz rapora dayan›larak yap›lan tarhiyat›n nihai yarg› kararlar› ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar Sertifika verilir. Yap›lan tarhiyat›n nihai yarg› kararlar› ile k›smen veya tamamen onaylanmas› halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için Tebli¤in (IV/C/1) bölümünde belirtilen flartlar› tekrar sa¤lamas› gerekir. Yarg› karar›ndan önce, mükellefin gerekli flartlar› yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi oldu¤u tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmay› gerektirecek ve sertifikay› iptal ettirecek flartlar›n ortaya ç›kmamas› kayd›yla, mükellefe tekrar Sertifika verilir. Sonradan nihai yarg› karar›n›n gelmesi halinde yukar›da (c) numaral› ayr›m›n ikinci paragraf›ndaki aç›klamalara göre ifllem yap›l›r. d) H‹S sertifikas› sahibi mükelleflerin iade taleplerinin bulundu¤u her takvim y›l›nda, ‹dare taraf›ndan belirlenen en az bir vergilendirme dönemi KDV iadeleri yönünden incelenir ve bu inceleme ivedi olarak sonuçland›r›l›r. Yap›lan incelemede haks›z/yersiz iade ald›¤› anlafl›lan mükelleflerden; haks›z/yersiz ald›¤› vergilerin, ilgili dönemde yap›lan vergi iadelerine oran› % 5'i Arkan & Ergin Member of JPA International 311 geçen mükelleflerin sertifikalar› iptal edilir. Bu mükelleflere, raporun vergi dairesine intikal tarihinden itibaren befl y›l süreyle tekrar sertifika verilmez. D. D‹⁄ER HUSUSLAR 1. ‹ade Hakk›n›n ‹ndirim Yoluyla Kullan›lmas› ‹ade hakk› do¤uran ifllemleri bulunan mükelleflerin bu ifllemler dolay›s›yla yüklendikleri vergileri nakden veya mahsuben iade olarak talep etmek yerine indirim yoluyla giderme tercihinde bulunmalar› mümkündür. Tercihini bu yönde kullanan mükellefler taraf›ndan iade hakk› do¤uran ifllem bedelleri KDV Beyannamesinin “Tam ‹stisna Kapsam›na Giren ‹fllemler” ve “Di¤er ‹ade Hakk› Do¤uran ‹fllemler” tablolar›nda beyan edilir; ancak tablolar›n "Yüklenilen KDV" veya "‹adeye Konu Olan KDV" sütunlar›na "0" (s›f›r) yaz›l›r. Bu flekilde beyanda bulunan mükelleflerin, iade için istenenler hariç, iade hakk› do¤uran ifllemi tevsik eden belgeleri beyanname ekinde ibraz etmeleri gerekir. Ancak, mükelleflerin iade hakk› do¤uran ifllemleri nedeniyle iadesini talep ettikleri tutar›n bir k›sm›n›n iade al›n›p kalan k›sm›n›n indirim yoluyla giderilmesi tercihinde bulunmalar› mümkün de¤ildir. KDV iade alaca¤›n› indirim yoluyla giderme tercihinde bulunan mükelleflerin daha sonra bu tercihten vazgeçerek nakden veya mahsuben iade talep etmeleri halinde aradaki dönemler için düzeltme beyannamesi vermeleri gerekir. Tercih de¤iflikli¤inin yap›ld›¤› dönemde iade için istenilen belgeler de verilir. 3065 say›l› Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsam›ndaki ihraç kayd›yla teslimlerden do¤an KDV iade alacaklar›n›n, indirim yoluyla telafi edilebilmesi mümkündür. Bu tercihi yapan mükellefler, tecil edilemedi¤i için iadesi gereken KDV tutarlar›n› ihracat›n gerçekleflti¤i dönem beyannamesinin “‹ndirimler” kulak盤›n›n “‹ndirimler” tablosunda 107 kod numaral› sat›r arac›l›¤›yla indirim konusu yapabilirler ve bu ifllem için indirilecek KDV listesi vermezler. 2. Defter ve Belgelerin Zayi Olmas› (Yang›n, Su Bask›n›, Çal›nma Gibi) Durumunda ‹ade 213 say›l› Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen mücbir sebep hali nedeniyle defter ve belgelerinin zayi oldu¤unu Türk Ticaret Kanununun 82 nci maddesine uygun olarak ispat eden mükelleflerin iade talepleri, iade talebi ile ilgili al›fl ve giderlere ait KDV'nin sat›c›lar taraf›ndan ilgili dönem beyanlar›na dahil edildi¤inin ispat›na ba¤l› olarak yerine getirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 312 ‹ndirim konusu yap›lan verginin sat›c›lar taraf›ndan beyan edilip ödendi¤inin herhangi bir flekilde tevsik edilememesi halinde vergi inceleme raporuna göre ifllem yap›l›r. Mücbir sebep hali bulunan sat›c›n›n beyanname verme ve buna iliflkin vergiyi ödeme süresinin 213 say›l› Kanunun 111 inci maddesi uyar›nca uzam›fl olmas› halinde bu süre içindeki iade talepleri de genel esaslara göre yerine getirilir. 3065 say›l› Kanunun 29 ve 34 üncü maddeleri gere¤ince KDV'nin indirim konusu yap›labilmesi için; a) Vergi, al›fl faturas› veya benzeri vesikalar ile gümrük makbuzu üzerinde ayr›ca gösterilmeli, b) Söz konusu vesikalar, vergiyi do¤uran olay›n vuku buldu¤u takvim y›l› afl›lmamak flart›yla kanuni defterlere kaydedilmelidir. Buna göre, defter ve belgeleri çeflitli nedenlerle zayi olan mükelleflerin, bu dönemlere iliflkin olarak verdikleri KDV beyannamelerinde indirim konusu yapt›klar› vergileri gerçekten yüklenip yüklenmedikleri, defterlerine kaydedip kaydetmedikleri, dolay›s›yla indirime hak kazan›p kazanmad›klar›n›n harici delillerle tespiti gerekmektedir. Bu kapsamda indirim konusu yap›lan verginin sat›c›lar taraf›ndan beyannamesine dahil edildi¤inin tespiti delil olarak kabul edilir. 3. Kamuya Ait Kurulufllara ‹ade Sermayelerinin (%51) veya daha fazlas› 5018 say›l› Kanun eki cetvellerde yer alan idare, kurum ve kurulufllara, il özel idarelerine, köylere, belediyelere ve bunlar›n teflkil ettikleri birliklere, döner sermayeli kurulufllara, kanunla kurulan kamu kurum ve kurulufllar› ile kanunla kurulan emekli ve yard›m sand›klar›na ait mükelleflerin iade talepleri, dilekçe ekinde iade için gerekli di¤er belgelerin eksiksiz ibraz› üzerine miktara bak›lmaks›z›n vergi inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Gerek kamu kurulufllar› gerekse kamu kurulufllar›na ait kurulufllar için özel esaslar uygulanmaz. Bu mükelleflerin, sermayelerinin (%51) veya daha fazlas›n›n yukar›da belirtilen kurum veya kurulufllara ait oldu¤unu, ortaklar› olan kamu kurufllar›ndan alacaklar› bir yaz› ile bir defaya mahsus olmak üzere tevsik etmeleri, sermaye ve ortakl›k yap›lar›nda herhangi bir de¤ifliklik olmas› halinde de, de¤iflikli¤in meydana geldi¤i tarihten itibaren en geç 15 gün içinde durumlar›n› ba¤l› olduklar› vergi dairesine bildirmeleri gerekir. 4. ‹stisna Kapsam›nda Yap›lan Teslim ve/veya Hizmetin Matrah›n›n De¤iflmesi ve Düzeltme ‹fllemleri 3065 say›l› Kanunun 35 inci maddesinde, mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi, ifllemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta de¤ifliklik vuku buldu¤u hallerde, vergiye tabi ifllemleri yapm›fl olan mükelleflerin bunlar için borçland›¤› vergiyi; bu ifllemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakk› bulunan vergiyi de¤iflikli¤in mahiyetine uygun flekilde ve de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönem içinde, iade olunan mallar›n fiilen iflletmeye girmifl olmas› ve Arkan & Ergin Member of JPA International 313 bu giriflin defter kay›tlar› ile beyannamede gösterilmesi kayd›yla, düzeltebilecekleri hükme ba¤lanm›flt›r. ‹stisna kapsam›ndaki teslim veya hizmetin gerçekleflti¤i vergilendirme döneminden sonra mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi, ifllemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle ifllem matrah›n›n de¤iflmesi durumunda bir düzeltme yap›lmas› gerekmektedir. Bu düzeltme defter kay›tlar› ve beyanname üzerinde yap›l›r. Di¤er taraftan, istisna kapsam›nda teslim edilen mallar›n iadesinde de KDV hesaplanmaz. Bu itibarla, istisna kapsam›nda yap›lan teslim ve hizmet dolay›s›yla iade talep edilmemifl olmas› halinde, yaln›zca matrahta meydana gelen de¤ifliklik do¤rultusunda defter kay›tlar› ile beyanlar›n düzeltilmesi yeterlidir. Öte yandan, istisna kapsam›nda yap›lan bir iflleme ait iade talebi sonuçland›r›ld›ktan sonra KDV iadesini ortaya ç›karan ifllemden vazgeçilmesi veya sat›lan mallar›n bir k›sm›n›n geri gelmesi durumunda afla¤›daki flekilde hareket edilir. • Matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u vergilendirme döneminde, yukar›da belirtildi¤i flekilde defter kayd› ve beyanname üzerinde gerekli düzeltmeyi yapan mükellefin vergi dairesine yaz›l› olarak müracaat edip, daha önce iadesini ald›¤› tutar› iade etmesi halinde bu tutar, gecikme faizi ve vergi ziya› cezas› uygulanmaks›z›n mükelleften geri al›n›r. • Mükellefin, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönemde düzeltme ifllemini yapmamas› halinde; istisna kapsam›ndaki ifllem nedeniyle iade edilen KDV, matrahta de¤iflikli¤in vuku buldu¤u dönemden düzeltmenin yap›ld›¤› döneme kadar gecikme faizi uygulanarak vergi ziya› cezas› ile birlikte mükelleften aran›r. 5. ‹stisna Kapsam›ndaki ‹fllemin Gerçekleflti¤i Dönemden Sonra Ortaya Ç›kan Ödemeler ‹stisna kapsam›ndaki ifllemin gerçekleflmesinden sonra, sat›c› lehine veya aleyhine baz› ödemeler (vade fark›, kur fark›, reklâmasyon vb.) ortaya ç›kabilmektedir. ‹stisna kapsam›ndaki ifllemlere iliflkin olarak ortaya ç›kan bu gibi ödemelerin KDV'ye tabi olmas› söz konusu de¤ildir. Bu tutarlar KDV matrah›n› etkiledi¤inden, iade edilebilecek azami vergi tutar›n›n hesab›nda dikkate al›nmal›d›r. ‹stisna kapsam›ndaki ifllemi gerçeklefltiren lehine meydana gelen ödemeler, ortaya ç›kt›klar› ilgili dönem beyannamesinde as›l ifllemin beyan usulü do¤rultusunda beyan edilir. 6. ‹ade Taleplerinde, Sadece Listesi Gönderilen Belgelere ‹liflkin Saklama ve ‹braz Yükümlülü¤ü ‹ade taleplerinde, belgenin asl› veya onayl› fotokopisinin ibraz› yerine muhteviyat› bilgileri içeren listelerin verilmesinin yeterli görüldü¤ü hallerde, söz konusu belgeler mükellefler taraf›ndan 213 say›l› Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklan›r. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› ve iade yapmaya yetkili birimleri taraf›ndan, liste içeri¤i belgelerin asl› Arkan & Ergin Member of JPA International 314 veya onayl› fotokopilerinin ibraz› istenebilir. 7. Yoklama ve De¤erlendirme ‹lk defa iade talebinde bulunan mükellefler ile iade taleplerinde kayda de¤er bir art›fl olan mükelleflerin iade talepleri, gerekli belgelerin elektronik ortamda gönderilmesi ve/veya vergi dairesine verilmesinden sonra, vergi dairesince yap›lacak yoklama ve de¤erlendirme sonunda yerine getirilir. Yoklama ve de¤erlendirme ifllemi vergi dairelerince 30 günü geçmemek üzere en k›sa süre içinde tamamlan›r. Mükellefler hakk›nda afla¤›da belirtilen kapsamda yoklama yap›larak tutanak düzenlenir. a) ‹malatç› niteli¤indeki mükelleflerin iade ifllemleri yap›lmadan önce, ilgili vergi dairesi müdür yard›mc›s› baflkanl›¤›nda oluflturulacak yoklama grubu taraf›ndan en az afla¤›daki bilgileri içeren bir yoklama tutana¤› düzenlenir ve bu tutanak, mükellefin dosyas›na konulur. i) Mükellefin ad›, soyad› veya unvan›, faaliyet konusu ile varsa ortaklar›n›n ad›, soyad› ve adresleri (ikametgah adresleri dahil) varsa ba¤l› olduklar› vergi dairesi ve vergi kimlik numaralar› ile faaliyet konular›, ii) fiirketin kay›tl› ve ödenmifl sermaye tutar›, mevcut en son tarihli bilanço örne¤i, iii) Ticaret sicil kayd› ve numaras›, iv) Haberleflme araçlar›n›n (e-posta, telefon, faks gibi) adedi ve numaralar›, v) Mükellefin teslim etti¤ini beyan etti¤i mallar› üretecek kapasiteye sahip olup olmad›¤›, vi) ‹flyerinde çal›flt›rd›¤› iflçi say›s› ile üretim araçlar›n›n istisna kapsam›nda teslimi yap›lan mal›n imalat› için yeterli bulunup bulunmad›¤›, vii) Üretim araçlar›n›n (demirbafllar›n›n) kanuni defterlerde kay›tl› olup olmad›¤›, viii) Bir önceki y›l üretim miktar›, ix) Son bir y›l içinde kredi kullan›p kullanmad›¤›, kullanm›flsa hangi banka flubelerinden ne miktar kredi ald›¤›, x) Sanayi sicil belgesi ve kapasite raporu bilgileri. b) ‹malatç›lar›n ihraç kayd›yla ihracatç›lara yapt›klar› teslimler dolay›s›yla vergi iadesi haklar›n›n do¤mas› halinde, bu mükellefler hakk›nda da (a) numaral› ayr›mda yer alan ifllemler yap›l›r. c) ‹malatç› olmayan mükelleflerin iade ifllemi yap›lmadan önce, ilgili Vergi Dairesi Müdür Yard›mc›s›n›n Baflkanl›¤›nda oluflturulacak yoklama grubu taraf›ndan en az afla¤›daki bilgileri içeren bir yoklama tutana¤› düzenlenir ve bu tutanak mükellefin dosyas›na konulur. Arkan & Ergin Member of JPA International 315 i) Mükellefin ad›, soyad› veya unvan› ile varsa ortaklar›n›n ad›, soyad› ve adresleri (ikametgah adresleri dahil) varsa ba¤l› olduklar› vergi dairesi ve vergi kimlik numaralar›, ii) fiirketin kay›tl› ve ödenmifl sermaye tutar›, mevcut en son tarihli bilanço örne¤i, iii) Ticaret sicil kayd› ve numaras›, iv) Haberleflme araçlar›n›n (e-posta, telefon, faks gibi) adedi ve numaralar›, v) ‹flyerinin durumu, vi) Ayn› adreste birden fazla firman›n olmas› halinde, di¤er firmalar›n da yukar›daki bilgileri içerecek flekilde tutana¤a geçirilmesi, vii) ‹stisna kapsam›ndaki teslimlerde, mallar›n sürekli olarak ayn› firmalardan al›n›p al›nmad›¤› ve bu firmalar›n adresleri, viii) Son bir y›l içinde kredi kullan›p kullanmad›¤›, kullanm›flsa hangi banka flubelerinden ne miktar kredi ald›¤›, ix) ‹flyerinde çal›flt›r›lan iflçi say›s›, x) ‹hracatç›larda bir y›l önceki ihracat miktar›. Yap›lan yoklama sonucunda düzenlenen tutanaklardaki bilgilerin vergi dairesi müdürü taraf›ndan de¤erlendirilmesinden sonra, mükellefin iflletme kapasitesi ile ifl hacmi aras›nda hakl› nedenlerle izah edilemeyen bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde mükellefler incelemeye sevk edilir ve iade taleplerinde Tebli¤in (IV/E/3.3) bölümüne göre ifllem yap›l›r. Daha önce hakk›nda, KDV iadesi ile ilgili olumlu vergi inceleme raporu bulunan ve bu raporlara göre herhangi bir ceza uygulanmaks›z›n vergi iadesi yap›lan mükellefler hakk›nda yoklama yap›lmaz. Ayn› flekilde mükelleflerin YMM tam tasdik sözleflmesi bulunan takvim y›l›na iliflkin iade taleplerine ba¤l› olarak yoklama yap›lmaz. 8. Kay›t Düzeni 3065 say›l› Kanunun 54 üncü maddesine göre, KDV mükellefleri, tutulmas› mecburî defter kay›tlar›n› bu verginin hesaplanmas›na ve kontrolüne imkân verecek flekilde düzenlemek zorundad›r. Bu kay›tlarda en az; a) Vergi konusu ifllemlerin mahiyeti, vergisiz tutarlar›, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarlar›, b) Vergiden istisna edilen ifllemlerin, indirim hakk› tan›nan ve tan›nmayanlara göre mahiyeti Arkan & Ergin Member of JPA International 316 ve ay›r›m› ile hesaplanan indirilebilir vergi miktar›, c) ‹ndirim konusu yap›lamayacak ifllemlerin niteli¤i ve bu ifllemlerle ilgili vergi miktarlar›, ç) Matrah ve indirim miktarlar›ndaki de¤iflmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergiler, hususlar›n›n aç›kça gösterilmesi flartt›r. Buna göre, KDV'den istisna edilmifl ifllemlerin mevcut olmas› halinde, tutulacak defter kay›tlar›nda bu ifllemler, indirim hakk› tan›nan ve tan›nmayanlara göre ayr› ayr› hesaplarda izlenecek ve bu ifllemlere iliflkin yüklenilen vergi miktarlar› kay›tlarda ayr› ayr› gösterilecektir. ‹ndirim konusu yap›lamayacak ifllemlerin niteli¤i ve bu ifllemlere iliflkin indirilemeyecek KDV'nin defter kay›tlar›nda gösterilmesi flartt›r. Ayn› flekilde iade olunan ve terkin edilen KDV tutarlar› da kay›tlarda aç›kça gösterilir. AT‹K'ler nedeniyle yüklenilen ve indirim hesaplar›na al›nan vergilerden indirimle telafi edilen ve edilemeyen, iade konusu yap›lan vergi miktarlar›n›n da kay›tlarda aç›kça yer almas› gerekmektedir. E. ÖZEL ESASLAR 1. Ortak Hükümler 1.1. Amaç Tebli¤in bu bölümünde yer alan düzenlemeler, iade edilecek KDV tutar›n›n gerçek olup olmad›¤›n›n tespit edilmesi suretiyle, Hazine'ye intikal etmemifl ve/veya hayali olarak oluflturulmufl, gerçek bir yüklenime dayanmayan tutarlar›n KDV iadesi çat›s› alt›nda yolsuz olarak iadesini önlemeyi amaçlamaktad›r. 3065 say›l› Kanunun 9, 11, 29 ve 32'nci maddeleri ile iadeye iliflkin hükümler içeren di¤er maddelerinde, nihai aflamada vergiden istisna edilen ifllemler nedeniyle gerçek bir mal veya hizmet hareketine dayal› ve dayand›¤› ifllemi mahiyet ve miktar itibar›yla do¤ru olarak yans›tan belgelere istinaden yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin iadesi öngörülmektedir. Mükelleflerin gerçekte yüklendikleri ve indirim yoluyla gideremedikleri KDV tutarlar›n›n iadesini temin amac›yla, hiç yüklenilmedi¤i halde sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeye dayal› olarak indirim hesaplar›na al›nan ve indirim yoluyla giderilemedi¤i için de iadesi talep edilen KDV olarak gösterilen tutarlar›n iadesinin önlenmesi gerekmektedir. Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeye dayal› indirilecek KDV tutarlar›n›n ayn› zamanda KDV'nin katma de¤erden vergi alma ifllevini de bozdu¤u ve gerçekte vergilenmesi gereken katma de¤eri Arkan & Ergin Member of JPA International 317 vergi d›fl› b›rakt›¤› da tabiidir. Bu nedenle, Tebli¤in bu bölümü 3065 say›l› Kanunun 9, 11, 29, 32 ve iadeyi düzenleyen di¤er maddelerinde yer alan yetkilere istinaden, gerçekte iadesi gereken KDV'nin tespitine yönelik olarak düzenlenmifltir. 1.2. Belge Kavram› Bu bölümde bahsi geçen belgeler, Tebli¤in ilgili bölümlerinde belirtilen ve (YMM raporu ve vergi inceleme raporu hariç) iadeye esas teflkil eden belgelerdir. Bu belgeler, üzerinde KDV gösterilen fatura ve benzeri belgeler ile iade hakk› do¤uran ifllemin niteli¤ine göre (gümrük beyannamesi, istisna belgesi, yat›r›m teflvik belgesi, k›ymetli maden arama ruhsat› gibi) iade için aran›lan di¤er belgelerdir. Bunlar›n haricindeki belgelerin, sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge olarak düzenlendiklerine ve kullan›ld›klar›na yönelik belirlemeler nedeniyle mükelleflere özel esaslar uygulanmaz. Söz konusu belgelerin 213 say›l› Kanun uyar›nca düzenlenme, saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan belgeler kapsam›nda olmas› bu flekilde ifllem tesisine engel teflkil etmez. Örne¤in, siparifl mektuplar› ve proforma faturalar›n nihai faturalar veya gümrük beyannameleri ile uyumsuz olmas› halinde, nihai faturalar›n veya gümrük beyannamelerinin gerçe¤e ayk›r› olarak düzenlendi¤i tespit edilmedikçe, sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenlendi¤i veya kullan›ld›¤› gerekçesi ile özel esaslara göre ifllem yap›lmaz. Ayn› flekilde, sigorta poliçesi, müstahsil makbuzu ve sevk irsaliyesinin gerçe¤e ayk›r› düzenlendi¤i ve bunlar›n kullan›ld›¤› gerekçesi ile özel esaslar uygulanmaz. KDV indirimi imkân› tan›nan durumlar d›fl›nda, 213 say›l› Kanun uyar›nca düzenlenmesi zorunlu olan ödeme kaydedici cihaz fifli ile gider pusulas›n›n gerçe¤e ayk›r› düzenlendi¤i ve bunlar›n kullan›ld›¤› gerekçesi ile mükellefler özel esaslar kapsam›na al›nmaz. 1.3. Özel Esaslara Tabi Mükellefler Haklar›nda, düzenledikleri veya kulland›klar› belgelerin gerçek duruma ayk›r› oldu¤una iliflkin delil ve karineleri içeren rapor veya tespit bulunan afla¤›daki mükellefler iade taleplerinin yerine getirilmesi bak›m›ndan özel esaslara tabidir. • 213 say›l› Kanunun (153/A) maddesi kapsam›na giren mükellefler, • Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme fiiline ifltirak eden mükellefler de dâhil olmak üzere sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme ya da kullanma konusunda haklar›nda “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükellefler, • Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme konusunda haklar›nda “olumsuz rapor” bulunan mükelleflerin raporun ait oldu¤u dönemdeki ortaklar›, kanuni temsilcileri, bunlar›n kurduklar› veya ortak olduklar› mükellefler ile kanuni temsilcisi olduklar› mükellefler, • Haklar›nda beyanname vermeme, defter ve belge ibraz etmeme ve adresinde bulunamama konusunda tespit bulunan mükellefler, • Haklar›nda KDV yönünden ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uygulanan mükellefler. Arkan & Ergin Member of JPA International 318 Haklar›nda “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükelleflerin iade taleplerinin bulunmamas›; bunlardan do¤rudan mal ve/veya hizmet alan mükellefler ile bu kapsamdaki mükelleflerden haklar›nda “sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme olumsuz raporu” veya “sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme olumsuz tespiti” bulunanlar›n raporun ait oldu¤u dönemdeki ortaklar›, kanuni temsilcileri, bunlar›n kurduklar› veya ortak olduklar› mükellefler ile kanuni temsilcisi olduklar› mükelleflerin iade taleplerinde özel esaslar uygulanmas›na engel teflkil etmez. Yukar›da say›lan “özel esaslara tabi mükellefler” ile kendileri hakk›nda herhangi bir olumsuzluk bulunmasa dahi bunlardan mal ve/veya hizmet sat›n alanlar›n iade taleplerinde özel esaslar uygulan›r. Kendileri hakk›nda herhangi bir olumsuz rapor ya da tespit bulunmayan mükelleflerin özel esaslara tabi mükelleflere mal tesliminde veya hizmet ifas›nda bulunmas› durumunda, bu mükelleflerin sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleyicisi olarak özel esaslara al›nabilmesi için haklar›nda bu Tebli¤in (IV/E/3.4), (IV/E/3.5), (IV/E/4.2) ve (IV/E/4.3) bölümlerinde belirtildi¤i flekilde bir rapor veya tespit bulunmas› gerekir. Tebli¤in “Özel Esaslar” bölümü kapsam›na 3065 say›l› Kanunun 9, (11/1-b), (11/1-c), (29/2), 32 ve geçici 17 nci maddeleri çerçevesinde yap›lacak iade talepleri girmekte olup, “fazla ve yersiz ödenen vergiler” ile “fazla ve yersiz tevkif edilen vergiler”in iadesine yönelik talepler bu kapsamda de¤erlendirilmez. 1.4. Özel Esaslara Tabi Olmayan Mükellefler Afla¤›daki mükellefler hakk›nda özel esaslar uygulanmaz: • 5018 say›l› Kanun eki cetvellerde yer alan kamu kurum ve kurulufllar›, il özel idareleri, köyler, belediyeler ve bunlar›n teflkil ettikleri birlikler, döner sermayeli kurulufllar, kanunla kurulan kamu kurum ve kurulufllar› ile kanunla kurulan emekli ve yard›m sand›klar›, • Sermayelerinin (%51) veya daha fazlas› yukar›da say›lanlara ait mükellefler. 1.5. Olumlu Rapor Vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen raporlar (vergi inceleme raporu, vergi tekni¤i raporu, basit rapor gibi), mükellefin incelenen döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etti¤i tüm ifllemlerini kapsayacak flekilde düzenlenmeleri ve olumlu olmalar› kayd›yla bu kapsamda de¤erlendirilir. KDV iade uygulamalar› bak›m›ndan bir raporun "olumlu rapor" say›labilmesi için, iade hakk› do¤uran ifllem dolay›s›yla yüklenilen vergiler ve iade hakk› do¤uran ifllemin gerçekleflti¤i (beyan konusu edildi¤i) döneme ait “Bu Döneme Ait ‹ndirilecek KDV” tutar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeden kaynakl› herhangi bir indirimin olmamas› gerekir. ‹ade talebi olmamakla birlikte olumsuz rapor nedeniyle özel esaslara tabi tutulan bir mükellefin, Arkan & Ergin Member of JPA International 319 olumsuz raporun ilgili oldu¤u vergilendirme dönemlerinden sonraki vergilendirme dönemlerinden herhangi birine yönelik inceleme talep etmesi mümkündür. Bu durumda yap›lan inceleme sonucunda düzenlenen raporun olumlu rapor olabilmesi için mükellefin indirilecek KDV tutarlar›n›n içerisinde sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeye dayal› indirim olmad›¤›n›n tespiti gerekir. ‹ndirilecek KDV tutarlar›n›n içerisinde sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeye dayal› indirim olmamakla birlikte, sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenlendi¤ine iliflkin tespit içeren raporun olumlu rapor olarak de¤erlendirilmeyece¤i tabiidir. Sadece vergi incelemesi yap›lan dönemi takip eden döneme/dönemlere ait KDV beyanlar›n›n düzeltilmesi amac›yla düzenlenen raporlar ile yeminli mali müflavirler taraf›ndan düzenlenen raporlar “olumlu rapor” olarak de¤erlendirilmez. 1.6. Olumsuz Rapor Olumsuz rapor, Tebli¤in (IV/E/3) ve (IV/E/4) bölümlerinde belirtilen hususlar› içeren ve iade taleplerinin genel esaslar yerine özel esaslara göre yerine getirilmesine neden olan rapordur. Mükellefler hakk›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledikleri ve/veya kulland›klar› konusunda belirlemelerin yer ald›¤› vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen tüm raporlar (vergi inceleme raporu, vergi tekni¤i raporu, basit rapor gibi) "olumsuz rapor" say›l›r. Yeminli mali müflavirler taraf›ndan düzenlenen raporlar “olumsuz rapor” olarak de¤erlendirilmez. 1.7. Genel Esaslar Genel esaslar, iade talebinin, iade hakk› do¤uran ifllem için belirlenen usul ve esaslara göre yerine getirilmesidir. ‹ade talepleri özel esaslara göre yerine getirilen mükelleflerin gerekli flartlar› sa¤lad›ktan sonra iade taleplerinin, yeniden iade hakk› do¤uran ifllem için belirlenen usul ve esaslara tabi tutulmas› “genel esaslara dönüfl” olarak ifade edilir. 2. Sahte Belge Düzenlemek Amac›yla Mükellefiyet Tesis Ettirilmesi 2.1. Sahte Belge Düzenlemek Amac›yla Mükellefiyet Tesis Ettirenler 213 say›l› Kanunun (153/A) maddesi kapsam›na giren; • Baflkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmad›¤› halde münhas›ran sahte belge düzenlemek amac›yla mükellefiyet tesis ettirdi¤inin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kayd›n›n devam›na gerek görülmedi¤inin raporda belirtilmesi üzerine ifli b›rakm›fl addolunan ve mükellefiyet kay›tlar› vergi dairesince terkin edilenler, • Bu kapsamda yer alan serbest meslek erbab›, flah›s iflletmelerinde iflletme sahibi, adi ortakl›klarda ortaklardan her biri, Arkan & Ergin Member of JPA International 320 • Bu kapsamda yer alan ticaret flirketlerinde flirketin yan› s›ra, kanuni temsilcileri, yönetim kurulu üyeleri, flirket sermayesinin asgari (% 10)'una sahip olan gerçek veya tüzel kifliler ya da bunlar›n asgari (% 10) orta¤› oldu¤u veya yönetiminde bulunduklar› teflebbüsler, • Bu kapsamda yer alan tüzel kiflili¤i olmayan teflekküllerde bunlar› idare edenler veya düzenlenen raporda fiillerin ifllenmesinde bilfiil bulunduklar› tespit edilenler, • Yukar›da yer alanlar›n orta¤› olduklar› adi ortakl›klar, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, flirket sermayesinin asgari (% 10)'una sahip olduklar› ticaret flirketleri veya idare ettikleri tüzel kiflili¤i olmayan teflekküller, mükellefiyetin terkin edildi¤i tarih itibar›yla özel esaslar kapsam›na al›n›rlar. Bu kapsamda bir mükellefin özel esaslara al›nabilmesi için münhas›ran sahte belge düzenlemek amac›yla mükellefiyet tesisinin tespitinde, temin edilebilmesi halinde mükellefin düzenlemifl oldu¤u belgelerin (belirli bir dönem, y›l veya daha uzun zaman dilimi esas al›narak) tutar olarak asgari yar›s›ndan fazlas›n›n sahte oldu¤unun, yani herhangi bir mal veya hizmet hareketine iliflkin olmad›¤›n›n tespiti gerekir. Bu tespitin mükellefin herhangi bir ticari iflinin olup olmad›¤›, faturalar›n düzenlendi¤i dönemdeki ifl durumu, çevresindeki ticari itibar› gibi hususlarla da desteklenmesi gerekir. Mükellefin düzenlemifl oldu¤u belgelerin temin edilememifl olmas› halinde, fatura dönemleri itibar›yla ticari bir iflinin olup olmad›¤›, mükellefiyetle ilgili ödevlerini yerine getirip getirmedi¤i, herhangi bir vergi ödeyip ödemedi¤i gibi hususlar dikkate al›narak münhas›ran sahte belge düzenlemek amac›yla mükellefiyet tesis ettirdi¤inin tespit edilmesi halinde, bu bölüme göre özel esaslar kapsam›nda ifllem yap›lmas› gerekmektedir. Bu flekilde özel esaslar kapsam›na al›nan mükelleflerin iade talepleri münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Bu mükellefler; • Haklar›nda düzenlenen raporlara dayan›larak tesis edilen ifllemlerin yarg› karar› ile iptali veya • 213 say›l› Kanunun (153/A) maddesinde belirtilen durumlar› vergi inceleme raporuna ba¤lanarak özel esaslar kapsam›na al›nd›klar› dönemi takip eden takvim y›l› bafl›ndan itibaren bu süre içerisinde haklar›nda baflkaca bir olumsuz rapor düzenlenmemifl veya olumsuz tespit yap›lmam›fl olmak kayd›yla (süre dolmadan önce yap›lan tespitlerde en son tespit tarihinden itibaren), yedi y›l geçtikten sonra müracaatlar›na gerek kalmaks›z›n genel esaslara dönerler. 213 say›l› Kanunun (153/A) maddesinin birinci f›kras›nda say›lan haller dolay›s›yla mükellefiyeti terkin edilenlerin bu fiillerine ifltirak etti¤i vergi inceleme raporuyla tespit edilen 3568 say›l› Kanun kapsam›nda faaliyette bulunan meslek mensuplar› özel esaslar kapsam›na al›n›rlar ve bu durum meslek mensubunun ba¤l› bulundu¤u vergi dairesince temsil ettikleri tüm mükelleflere bildirilir. Sahte belge düzenlemenin yan› s›ra gerçek mal ve hizmet sat›fl› bulunan mükellefler, bu bölüm Arkan & Ergin Member of JPA International 321 kapsam›nda de¤erlendirilmez. Bu mükellefler tespit edilen düzenledikleri sahte faturalardan hareketle sahte belge düzenleme fiili nedeniyle özel esaslara al›n›rlar. 2.2. Sahte Belge Düzenlemek Amac›yla Mükellefiyet Tesis Ettirenlere Mal Teslimi ve Hizmet ‹fas›nda Bulunanlar Sahte belge ticareti amac›yla mükellefiyet tesis ettirilmifl olsa dahi bu mükelleflerin demirbafl al›mlar› (büro mobilyas›, bilgisayar, telefon cihaz› vb.), genel yönetim giderleri (iflyeri kiras›, iflyerinin tadili, boyanmas›, k›rtasiye ve temizlik malzemeleri, elektrik, do¤algaz, haberleflme vb.) olabilece¤i gibi as›l faaliyetini gizlemek amac›yla gerçekte bir k›s›m mal veya hizmet alm›fl olmalar› da mümkündür. Bu nedenle, sahte belge düzenlemek amac›yla mükellefiyet tesis ettirenlere mal tesliminde veya hizmet ifas›nda bulunan mükelleflerin sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleyicisi olarak özel esaslara al›nabilmesi için haklar›nda Tebli¤in (IV/E/3.4), (IV/E/3.5), (IV/E/4.2) ve (IV/E/4.3), bölümlerinde belirtildi¤i flekilde bir rapor veya tespit bulunmas› gerekir. Bu durumda bulunan mükellefler hakk›nda ise ilgili bölüme göre ifllem yap›l›r. 3. Sahte Belge Düzenleyen veya Kullananlar 3.1. Sahte Belge Kavram› Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesine göre sahte belge, gerçek bir muamele veya durum olmad›¤› halde bunlar varm›fl gibi düzenlenen belgedir. Bir belgenin sahte olup olmad›¤› belgeden hareketle yap›lacak tespitlere ba¤l›d›r. Buna göre; • ‹nceleme dönemi veya incelemeye konu dönemlere iliflkin yoklamalar yap›lmak suretiyle mükellefin gerçek bir faaliyetinin bulunup bulunmad›¤› (ilgili dönem mahalle muhtar›, site yöneticisi ve/veya çevredekilerin mükellefin eylem tarihindeki durumuna iliflkin ifadeleri vb.), • Belgeye konu mal hareketinin gerçekte olup olmad›¤›n›n fiili veya kaydi envanter ya da rand›man incelemesi, karfl›t inceleme ve tespit, nakliye, ödeme/tahsilat vb. kan›tlarla tespiti, • Ticari iliflkisinin olup olmad›¤› hususu ve ticari iliflkide bulundu¤u firmalar, • Ortakl›k yap›s› ve ortaklara iliflkin analizler, • Muhasebecisine yönelik tespitler, • Maliye Bakanl›¤› bünyesinde yer alan, hakk›nda inceleme yap›lanlara ve ticari iliflkide bulunduklar› mükelleflere iliflkin bilgiler, • Sahte belge ticareti varsa komisyon geliri elde edilip edilmedi¤i, • Mükellefiyetle ilgili ödevlerin yerine getirilip getirilmedi¤i, gibi hususlar rapora ba¤lanmaks›z›n ya da tespit edilmeksizin bir belgenin sahte oldu¤u gerekçesiyle mükellef hakk›nda özel esaslar uygulanmaz. Baflkaca bir tespit bulunmamak kayd›yla, haklar›nda sadece ihbar veya flikâyet bulunan mükellefler özel esaslara tabi tutulmazlar. Arkan & Ergin Member of JPA International 322 3.2. Haklar›nda Sahte Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar Sahte belge düzenlenmesine iliflkin olumsuz rapor, nezdinde inceleme yap›lan hakk›nda sahte belge düzenledi¤i yönünde belirlemelerin yer ald›¤›, Tebli¤in (IV/E/3.1) bölümünde yer alan hususlar› içerecek flekilde vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen rapordur. Söz konusu rapor “sahte belge düzenleme olumsuz raporu”, bu rapordan hareketle sahte oldu¤u tespit edilerek rapora ba¤lanan belgeleri düzenleyen mükellef de “sahte belge düzenleyen” olarak kabul edilir. 3.3. Haklar›nda Sahte Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar Sahte belge düzenleme tespiti, bir mükellefin sahte belge düzenledi¤inin di¤er kifli, iflletme veya kurumlar hakk›nda yap›lmakta olan araflt›rma ve incelemeler s›ras›nda yahut yetkili makamlar›n yaz›yla veya elektronik ortamda bildirmesi üzerine vergi dairesinin ›tt›la›na girmesidir. Bu kapsamda öncelikle mükellef taraf›ndan düzenlenen belgenin sahte oldu¤unun net olarak tespit edilmesi gerekir. Yap›lan inceleme s›ras›nda sahte belge düzenlendi¤i hususunda bir tespit yap›lm›fl olmas› halinde, bu durumun inceleme eleman›nca rapor düzenlenmeden önce mükellefin ba¤l› oldu¤u vergi dairesine yaz›l› olarak bildirilmesi mümkündür. Bu durumda incelemede olan mükellef, bu bölüm kapsam›nda de¤erlendirilir. Ancak, vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen raporlarda, haklar›nda herhangi bir olumsuzlu¤a yer verilmeksizin, hakk›nda rapor düzenlenen mükellefle ticari iliflkileri ve söz konusu mükellefin ticari iliflkide bulundu¤u di¤er mükellefler hakk›ndaki olumsuzluklar dolay›s›yla sahte belge düzenleme ihtimali ve/veya flüphesi gerekçesiyle incelenmesi öngörülen mükellefler bu kapsamda de¤erlendirilmez. Maliye Bakanl›¤›n›n ilgili birimlerince yap›lan de¤erlendirme ve analizler sonucunda bireysel olarak veya organize bir flekilde sahte belge düzenleme tespiti de sahte belge düzenleme olumsuz tespiti kapsam›nda de¤erlendirilir. Bu flekilde hakk›nda sahte belge düzenleme tespiti bulunan mükellefin bilinen adresinde en az iki kifliden oluflan bir grup taraf›ndan yoklama yap›lmas› ve yap›lan yoklamada adresinde bulunup bulunmad›¤›, tespitin ilgili oldu¤u dönem itibar›yla bildirdi¤i ticari faaliyetinin bulunup bulunmad›¤›, iflletme kapasitesi ile beyanlar›n›n uyumlu olup olmad›¤›, iflyeri çevresindeki esnaf, site yöneticisi, muhtar gibi kiflilerden al›nan ifadelerle ticari faaliyeti ve itibar› de¤erlendirilmek suretiyle, olumsuzluk 15 gün içerisinde tutana¤a ba¤lan›r. Olumsuzluk tespit edilememesi veya bu yoklaman›n 15 gün içerisinde yap›lamamas› durumunda mükellef özel esaslar kapsam›ndan ç›kar›l›r. 3.4. Haklar›nda Sahte Belge Kullanma Raporu Bulunanlar Sahte belgelerde yer alan KDV'nin indirim hesaplar›na dâhil edilmek suretiyle kullan›ld›¤›n› Arkan & Ergin Member of JPA International 323 tespit eden rapor, sahte belge kullanma olumsuz raporu olarak de¤erlendirilir. Sahte belge kullan›ld›¤›na yönelik raporlarda afla¤›da yer alan hususlar›n yan› s›ra kullan›c›n›n bu belgeyi kay›tlar›na intikal ettirip ettirmedi¤i veya beyannamede indirilecek KDV olarak kullan›p kullanmad›¤›n›n da tespit edilmesi gerekir. Vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen ve sahte belge kullan›lmas›na iliflkin olan raporlarda; • ‹ncelenen mükellefle söz konusu belgelerin düzenleyicisi mükellef/mükellefler aras›nda gerçek bir teslim ve/veya hizmetin bulunup bulunmad›¤›na, herhangi bir ödemede bulunulup bulunulmad›¤›na, ödemenin flekli (banka, çek, senet, kasa, PTT, kredi kart› vb.) ve mal›n nakliyesi ile ilgili tespitlere veya sahte belge ticareti amac›yla mükellefiyet kayd› söz konusuysa düzenleyicinin mükellefiyet kayd›n›n terkin edilip edilmedi¤ine iliflkin hususlara yer verilmesi, • Mükellefin söz konusu belgelerdeki mal ve/veya hizmetleri gerçekten al›p almad›¤›n›n ilave çal›flmalarla (kaydi envanter, rand›man, karfl›t inceleme ve tespit gibi) desteklenmek suretiyle de¤erlendirilmesi, • Sahte belge olduklar› tespit edilmifl olan belgelerin tutar ve mahiyet baz›nda tetkik edilerek, bu belgelerde yer alan mal ve/veya hizmetlerin mükellefin söz konusu dönemdeki ifl ve ifllemlerinin niteli¤ine, stok durumuna, sermaye ve ödeme kapasitesine uygun olup olmad›¤›n›n de¤erlendirilmesi, • ‹nceleme dönemine ait beyanlar› tetkik edilmek suretiyle, mükellefin vergi ödeme gayretlerinin de¤erlendirilmesi, sürekli olarak devreden KDV beyan› veya ifl hacimlerine uygun tutarlarda KDV ödenmemesi veyahut sektör ortalamas›n›n alt›nda karl›l›k beyan› gibi hususlar›n ortaya konulmas›, gerekir. Tarhiyat önerilmemifl olmas› bu raporlar›n olumsuz rapor vasf›n› de¤ifltirmez. Bu kapsamda ifllem yap›labilmesi için, sahte oldu¤u tespit edilen belgeye dayal› KDV indiriminin reddedilmesi gerekir. Sahte belge tespiti olmaks›z›n, baflka nedenlerle KDV indiriminin reddedilmesi amac›yla düzenlenen raporlar bu kapsamda de¤erlendirilmez. Sahte oldu¤u tespit edilerek rapora ba¤lanan belgelerin kullan›c›s› “sahte belge kullanan”, buna iliflkin rapor da “sahte belge kullanma olumsuz raporu” olarak kabul edilir. Yap›lan inceleme sonucunda mükelleflerin kendileri ya da mal veya hizmet sat›n ald›klar› mükelleflerle ilgili olarak; • Defter ve belgelerini ibraz etmedikleri, • KDV beyannamesini vermedikleri, gibi nedenlerle KDV indirimlerinin reddinden kaynaklanan tarhiyatlarda, inceleme raporlar›nda tarhiyat›n bu tespitlere iliflkin k›sm›n›n sahte belge kullanma fiilinden kaynakland›¤›n›n aç›kça belirtilmemesi halinde, düzenlenen rapor olumsuz rapor kapsam›nda de¤erlendirilmez. Sahte belge kullan›m›na dayal› KDV indirimlerinin vergi inceleme raporu ile veya mükellefin Arkan & Ergin Member of JPA International 324 düzeltme beyanlar› ile indirilecek KDV tutarlar›ndan düflülmesi durumunda mükellef özel esaslara tabi tutulmaz. 3.5. Haklar›nda Sahte Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar Sahte belge kullanma tespiti, sahte belgelerde yer alan KDV'nin indirim konusu yap›ld›¤›n›n tespit edilmesidir. Sahte belge kullanma tespitinin varl›¤›ndan söz edilebilmesi için, sahte oldu¤u tespit edilen belgede yer alan KDV tutar›n›n indirim konusu yap›lm›fl olmas› gerekir. Sahte belge düzenleme raporundan hareketle al›c›n›n sahte belge kullan›m›ndan bahsedilebilmesi için, belgenin sahteli¤inin yan› s›ra, düzenlenen sahte belgenin kullan›c› taraf›ndan kay›tlara intikal ettirilip ettirilmedi¤i ve beyannamede indirilecek KDV olarak dikkate al›n›p al›nmad›¤›n›n tespit edilmesi gerekir. Kullan›c›n›n Ba bildirimine söz konusu belgede yaz›l› tutar› dâhil etmifl olmas›, sahte belgeyi kulland›¤›na karine olup tespit için tek bafl›na yeterli de¤ildir. Yap›lan inceleme s›ras›nda sahte belge kullan›ld›¤› hususunda bir tespit yap›lm›fl olmas› halinde, bu durumun inceleme eleman›nca rapor düzenlenmeden önce mükellefin ba¤l› oldu¤u vergi dairesine yaz›l› olarak bildirilmesi de bu kapsamdad›r. Kulland›¤› belgeye yönelik bir tespit veya rapor olmad›¤› sürece, sadece hakk›nda sahte belge düzenleme rapor veya tespiti bulunan mükelleften mal veya hizmet al›m›na dayan›larak al›c› mükellefin özel esaslara tabi tutulmas› mümkün de¤ildir. Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti olmad›¤› halde münhas›ran sahte belge düzenlemek amac›yla mükellefiyet tesis ettirdi¤i vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilen ve mükellefiyet kayd›n›n devam›na gerek görülmedi¤i raporda belirtildi¤inden ifli b›rakm›fl addolunarak mükellefiyet kayd› vergi dairesince terkin edilenlerden al›m yapt›klar› yönünde kay›tlar› bulunan ve belgelerde yer alan KDV tutar›n› indirilecek KDV olarak dikkate ald›¤› tespit edilen mükelleflerin de sahte belge kullanma tespiti kapsam›nda özel esaslara tabi tutulmas› gerekir. Haklar›nda sahte belge kullan›lmas›na yönelik olumsuz tespit bulunan mükellefler kendi durumlar›ndan haberdar edilerek kendilerine 15 gün içinde olumsuzlu¤u giderebilecekleri bildirilir. Verilen süre içerisinde ifllemin gerçekli¤ini bu Tebli¤in (IV/E/5) bölümündeki aç›klamalara göre ispat eden veya söz konusu belgede yaz›l› KDV tutar›n› indirim hesaplar›ndan ç›karmak suretiyle beyan›n› düzelten mükellefler özel esaslar kapsam›na al›nmazlar. Kendilerine tan›nan 15 günlük süre içerisinde yukar›da belirtildi¤i flekilde olumsuzlu¤u gidermeyen mükellefler tespitin yap›ld›¤› tarih itibar›yla özel esaslar kapsam›na al›n›rlar. 4. Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleyen veya Kullananlar 4.1. Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Kavram› Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesine göre muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge, gerçek Arkan & Ergin Member of JPA International 325 bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibar›yla gerçe¤e ayk›r› flekilde yans›tan belgedir. Buna göre; • Belgenin mahiyet veya miktar itibar›yla gerçe¤e ayk›r› olup olmad›¤›, • Belgede yer alan bilgilerin gerçe¤e ayk›r› oldu¤unun (ödeme bilgileri, mal hareketleri ve al›c› bilgileri gibi) deliller ile tespiti, • Belgede yer almas› zorunlu bilgilerde tahrifat yap›l›p yap›lmad›¤›, • Belgede bulunmas› zorunlu bilgilerin (vatandafll›k numaras›, vergi kimlik numaras› ve adres gibi) gerçe¤i yans›t›p yans›tmad›¤›, • Gerçekte sat›lan mal veya verilen hizmet yerine baflka bir mal sat›ld›¤› veya hizmetin ifa edildi¤i, gibi hususlar rapora ba¤lanmaks›z›n ya da tespit edilmeksizin bir belgenin muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› oldu¤u gerekçesiyle mükellef hakk›nda özel esaslar uygulanmaz. Baflkaca bir tespit bulunmamak kayd›yla, haklar›nda sadece ihbar veya flikâyet bulunan mükellefler özel esaslara tabi tutulmaz. 4.2. Haklar›nda Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenlenmesine iliflkin olumsuz rapor, nezdinde inceleme yap›lan hakk›nda muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i yönünde belirlemelerin yer ald›¤›, vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen rapordur. Söz konusu rapordan hareketle muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge oldu¤u tespit edilerek rapora ba¤lanan belgeleri düzenleyen mükellef “muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleyen”, buna iliflkin rapor da “muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme olumsuz raporu” olarak kabul edilir. 4.3. Haklar›nda Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespiti, bir mükellefin muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤inin di¤er kifli, iflletme veya kurumlar hakk›nda yap›lmakta olan araflt›rma ve incelemeler s›ras›nda yahut yetkili makamlar›n yaz›yla veya elektronik ortamda bildirmesi üzerine vergi dairesinin ›tt›la›na girmesidir. Bu kapsamda öncelikle mükellef taraf›ndan düzenlenen belgenin muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› oldu¤unun net olarak tespit edilmesi gerekir. Yap›lan inceleme s›ras›nda yan›lt›c› belge düzenlendi¤i hususunda bir tespit yap›lm›fl olmas› halinde, bu durumun inceleme eleman›nca rapor düzenlenmeden önce mükellefin ba¤l› oldu¤u vergi dairesine yaz›l› olarak bildirilmesi mümkündür. Bu durumda incelemede olan mükellef, bu bölüm kapsam›nda de¤erlendirilir. Ancak, vergi incelemesine yetkili olanlar taraf›ndan düzenlenen raporlarda, haklar›nda herhangi bir olumsuzlu¤a yer verilmeksizin, hakk›nda rapor düzenlenen mükellefle ticari iliflkileri ve söz konusu mükellefin ticari iliflkide bulundu¤u di¤er mükellefler hakk›ndaki olumsuzluklar dolay›s›yla Arkan & Ergin Member of JPA International 326 yan›lt›c› belge düzenleme ihtimali ve/veya flüphesi gerekçesiyle incelenmesi öngörülen mükellefler bu kapsamda de¤erlendirilmez. Maliye Bakanl›¤›n›n ilgili birimlerince yap›lan de¤erlendirme ve analizler sonucunda bireysel olarak veya organize bir flekilde muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespiti de muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme olumsuz tespiti kapsam›nda de¤erlendirilir. Bu flekilde hakk›nda muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespiti bulunan mükellefin bilinen adresinde en az iki kifliden oluflan bir grup taraf›ndan yoklama yap›lmas› ve yap›lan yoklamada adresinde bulunup bulunmad›¤›, tespitin ilgili oldu¤u dönem itibar›yla bildirdi¤i ticari faaliyetinin bulunup bulunmad›¤›, iflletme kapasitesi ile beyanlar›n›n uyumlu olup olmad›¤›, iflyeri çevresindeki esnaf, site yöneticisi, muhtar gibi kiflilerden al›nan ifadelerle ticari faaliyeti ve itibar› de¤erlendirilmek suretiyle, olumsuzluk 15 gün içerisinde tutana¤a ba¤lan›r. Olumsuzluk tespit edilememesi veya bu yoklaman›n 15 gün içerisinde yap›lamamas› durumunda mükellef özel esaslar kapsam›ndan ç›kar›l›r. 4.4. Haklar›nda Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Kullanma Raporu Bulunanlar Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge niteli¤i tespit edilen belgelerde yer alan KDV tutarlar›n›n indirim konusu yap›ld›¤›n› tespit eden, vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmifl raporlar bu kapsamda muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma olumsuz raporu olarak de¤erlendirilir. Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullan›m›na dayal› KDV indirimlerinin vergi inceleme raporu ile veya mükellefin düzeltme beyanlar› ile indirilecek KDV tutarlar›ndan düflülmesi durumunda mükellef özel esaslara tabi tutulmaz. 4.5. Haklar›nda Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma tespiti, bir mükellefin muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kulland›¤›n›n di¤er kifli, iflletme veya kurumlar hakk›nda yap›lmakta olan araflt›rma ve incelemeler s›ras›nda yahut yetkili makamlar›n (Maliye Bakanl›¤›n›n ilgili birimleri dahil) yaz›yla bildirmesi üzerine vergi dairesinin ›tt›la›na girmesidir. Bu kapsamda öncelikle belgenin muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› oldu¤unun, sonras›nda ise mükellefin bu belgede yer alan KDV'yi indirim konusu yapt›¤›n›n net olarak tespit edilmesi gerekir. Haklar›nda muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullan›lmas›na yönelik olumsuz tespit bulunan mükellefler kendi durumlar›ndan haberdar edilerek kendilerine 15 gün içinde olumsuzlu¤u giderebilecekleri bildirilir. Verilen süre içerisinde belgenin ifllemi mahiyet ve miktar itibar›yla do¤ru olarak yans›tt›¤›n› Tebli¤in (IV/E/5) bölümündeki aç›klamalara göre ispat eden veya söz konusu belgede yaz›l› KDV tutar›n› indirim hesaplar›ndan ç›karmak suretiyle beyan›n› düzelten mükellefler özel esaslar kapsam›na al›nmaz. Kendilerine tan›nan 15 günlük süre içerisinde yukar›da belirtildi¤i flekilde olumsuzlu¤u gidermeyen mükellefler tespitin yap›ld›¤› tarih itibar›yla özel esaslar kapsam›na al›n›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 327 5. ‹fllemlerin Gerçekli¤ini ‹spat 213 say›l› Kanunun 3/B maddesine göre vergilendirmede vergiyi do¤uran olay ve bu olaya iliflkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olup, vergiyi do¤uran olay ve bu olaya iliflkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanmas› mümkündür. Düzenledikleri veya kulland›klar› belgelerin sahteli¤ine veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› oldu¤una iliflkin inceleme veya idari araflt›rma aflamas›nda mükellefe, söz konusu belgelerin gerçekli¤ine yönelik deliller ileri sürme imkân› verilir. Ayn› flekilde kendileri hakk›nda olumsuz rapor veya olumsuz tespit bulunmamakla birlikte mal veya hizmet sat›n ald›klar› mükellefler hakk›nda olumsuz rapor veya olumsuz tespit bulunan mükelleflere de bu imkân sa¤lan›r. Söz konusu karfl› deliller inceleme veya araflt›rmaya konu ifl, ifllem ve belgelerle ilgili olmal› ve bir yaz› ile idari makama ibraz edilmelidir. Karfl› deliller incelemeye bafllanm›fl olmas› halinde inceleme eleman›na, incelemeye bafllanmam›flsa ilgili vergi dairesine sunulur. Dolay›s›yla idare taraf›ndan sahte veya yan›lt›c› oldu¤u yönünde bulgular bulunan bir belgenin gerçek bir iflleme dayand›¤› ve dayand›¤› ifllemi mahiyet ve miktar itibar›yla do¤ru olarak yans›tt›¤› ifllemin taraflar›, ilgilileri (iade talep edenler) veya mükellefler taraf›ndan 213 say›l› Kanunun 3'üncü maddesindeki delil serbestisi kapsam›nda iddia ve ispat olunabilir. ‹leri sürülen karfl› delillerin ifllemin gerçekli¤ini göstermesi halinde özel esaslar uygulanmaz. ‹fllemin taraflar›, ilgililer ve mükelleflerin, delillerini bir rapora ba¤lamak suretiyle ve ifllem ve belge ile ilgili olmak kofluluyla ileri sürmeleri gerekir. ‹fllem ve belgeyle ilgili olmayan iddia ve deliller dikkate al›nmaz. Bu flekilde ileri sürülen iddia ve deliller, inceleme eleman› veya idare taraf›ndan karfl› delillerle çürütülmek suretiyle belgenin sahte veya yan›lt›c› oldu¤u ispatlanabilir. Bu durumda ileri sürülen delillerin ele al›n›p raporda veya dayanak bir yaz› ile çürütüldü¤ü karfl› delillerle aç›klanarak mükellef veya ilgili özel esaslara al›n›r. S›n›rland›r›c› olmamak kayd›yla belgenin gerçekli¤ini ve do¤rulu¤unu ispatta afla¤›daki deliller kullan›labilir: a) ‹fllem bedelinin ödendi¤inin belgelendirilmesi. Ödeme, iade talebinde bulunan mükellef taraf›ndan ödemeyi tevsik eden belge asl› veya noter onayl› örne¤i ile tevsik edilebilir. Ödemenin 5411 say›l› Bankalar Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar vas›tas›yla veya 6102 say›l› Türk Ticaret Kanununun60 785 inci maddesinin (1) numaral› f›kras› kapsam›nda düzenlenen çekler ile de tevsiki mümkündür. Ayr›ca internet bankac›l›¤› yoluyla yap›lan ödemelerde, banka dekontu yerine ilgili banka flubesi taraf›ndan onayl› internet ç›kt›lar› ya da mükellefler taraf›ndan ödeme yap›lan bankalardan al›nan onayl› hesap ekstreleri ödemenin tevsikinde kullan›labilir. 6014.02.2011 tarihli ve 27846 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 328 Ödeme, kredi kart› (iade talebinde bulunan kifli veya kuruma ait), tapu devri, kamu kurum ve kurulufllar› arac›l›¤›yla (ön ödeme avans› fleklinde kamu kurum ve kurulufllar›n›n veznesine ödeme gibi) yap›lmak suretiyle de tevsik edilebilir. Ödemenin PTT yoluyla yap›ld›¤› durumlarda, ödeme s›ras›nda düzenlenecek belge, (sat›c›n›n veya ad›na hareket edenlerin ad›-soyad› (tüzel kiflilerde unvan›) ile banka hesap numaras› ve vergi kimlik numaras› do¤ru olarak yazd›r›lmak kayd›yla) ödemeyi tevsik eden delil olarak ileri sürülebilir. b) Tafl›ma, yükleme, boflaltma, depolama, ambalajlama, ve benzeri ifllemlerin yap›ld›¤›na yönelik belgeler, sigorta belgesi, vergi, resim, harç, pay, fon gibi ödemeler yap›lm›flsa bu ödemelere ait belgeler ifllemin gerçekli¤inin tevsikinde delil olarak kullan›labilir. 6. Haklar›nda Olumsuz Rapor Bulunan Mükelleflerin ‹ade Talepleri Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme veya kullanma raporu bulunan mükelleflerin iade talepleri afla¤›daki usul ve esaslara göre yerine getirilir. 6.1. Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar›n ‹ade Talepleri 6.1.1. ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda olumsuz rapor bulunanlar›n raporun vergi dairesine intikal etti¤i tarih itibar›yla henüz sonuçland›r›lmam›fl iade talepleri dahil, bu tarihten sonraki iade talepleri, • Sahte belge düzenleyenler için befl kat, • Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleyenler için ise dört kat teminat karfl›l›¤›nda yerine getirilir. Teminat gösterilmemesi halinde iade talepleri, münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Raporun intikal etti¤i tarihten önceki dönemler için al›nan teminatlar da dâhil olmak üzere iade için al›nan tüm teminatlar vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 6.1.2. Genel Esaslara Dönüfl Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme olumsuz raporuyla özel esaslara tabi tutulan mükellefler, afla¤›da say›lan flartlardan birisinin gerçekleflmesi halinde genel esaslara dönerler: a) Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme fiiline iliflkin olarak düzenlenen raporlara dayan›larak yap›lan tarhiyat›n yarg› kararlar› ile terkin edilmesi, b) Mükelleflerin sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporlar›na Arkan & Ergin Member of JPA International 329 dayan›larak yap›lan tarhiyatlar› (kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizi dâhil) ödemeleri veya tamam›na teminat göstermeleri ve yap›lan inceleme sonucunda düzenlenen olumlu raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etmesi, c) Haklar›nda olumsuz rapor bulunan ve raporun ilgili oldu¤u dönemden sonraki dönemlerde iade talebinde bulunmayan mükellefler için, düzenleme raporuna dayan›larak yap›lan tarhiyatlar› (kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizi dâhil) ödemeleri veya tamam›na teminat göstermeleri flart›yla, talepleri üzerine daha sonra yap›lan inceleme sonucunda düzenlenen olumlu raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etmesi, ç) Özel esaslar kapsam›na al›n›lan dönemi takip eden vergilendirme döneminden itibaren bu süre içerisinde baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla (süre dolmadan önce yaz›lan olumsuz raporlarda en son raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihten itibaren), sahte belge düzenleme fiilinde befl y›l, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme fiilinde dört y›l geçmesi. Genel esaslara dönüfle iliflkin flart›n gerçekleflti¤i tarih itibar›yla henüz sonuçlanmayanlar da dâhil KDV iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Yarg› karar› sonucuna göre genel esaslara dönüflte, iade taleplerinde de yarg› karar› do¤rultusunda ifllem yap›l›r. Süre nedeniyle özel esaslardan ç›k›fl, vergi dairesince resen uygulan›r. 6.2. Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Kullanma Raporu Bulunanlar 6.2.1. ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullan›m›na iliflkin olumsuz rapor bulunan mükelleflerin, raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl iade talepleri dâhil, bu tarihten sonraki iade talepleri; • Sahte belge kullan›m›nda dört kat, • Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullan›m›nda ise üç kat, teminat karfl›l›¤›nda, teminat gösterilmemesi halinde münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Raporun intikal etti¤i tarihten önceki dönemler için al›nan teminatlar da dâhil olmak üzere iade için al›nan tüm teminatlar vergi inceleme raporu ile çözülür. 6.2.2. Genel Esaslara Dönüfl Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma olumsuz raporuyla özel esaslara tabi tutulan mükellefler, afla¤›da say›lan flartlardan birisinin gerçekleflmesi halinde genel esaslara dönerler: a) Haklar›nda sahte belge kullan›lmas›na yönelik olumsuz rapor bulunan mükelleflerin söz Arkan & Ergin Member of JPA International 330 konusu belgeleri indirim hesaplar›ndan ç›karmak suretiyle beyanlar›n› düzeltmeleri, b) Kullanma raporlar› üzerine yap›lan tarhiyat›n yarg› karar›yla terkin edilmesi, c) Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma raporlar›nda tarh› öngörülen vergi ve buna iliflkin olarak hesaplanacak gecikme faizi ile kesilmesi istenen cezan›n ödenmesi veya bunlar›n tamam› için teminat gösterilmesi, ç) Özel esaslar kapsam›na al›n›lan dönemi takip eden vergilendirme döneminden itibaren bu süre içerisinde baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla (süre dolmadan önce yaz›lan olumsuz raporlarda en son raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etti¤i tarihten itibaren), sahte belge kullanma fiilinde dört y›l, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma fiilinde üç y›l geçmesi. Genel esaslara dönüfle iliflkin flart›n gerçekleflti¤i tarih itibar›yla henüz sonuçlanmayanlar da dâhil KDV iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Yarg› karar› sonucuna göre genel esaslara dönüflte, iade taleplerinde de yarg› karar› do¤rultusunda ifllem yap›l›r. Süre nedeniyle özel esaslardan ç›k›fl, vergi dairesince resen uygulan›r. 7. Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenleme veya Kullanma Tespiti Bulunan Mükelleflerin ‹ade Talepleri 7.1. Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Düzenledi¤i Konusunda Tespit Bulunanlar 7.1.1. ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda tespit bulunan mükelleflerin iade talepleri; • Sahte belge düzenleme tespitinde dört kat, • Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespitinde ise üç kat, teminat karfl›l›¤›nda, teminat gösterilmemesi halinde münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Raporun intikal etti¤i tarihten önceki dönemler için al›nan teminatlar da dâhil olmak üzere iade için al›nan tüm teminatlar vergi inceleme raporu ile çözülür. 7.1.2. Genel Esaslara Dönüfl Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespiti kapsam›nda özel esaslara tabi tutulan mükellefler, afla¤›da say›lan flartlardan birisinin gerçekleflmesi halinde genel esaslara dönerler: a)Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespitinin ilgili oldu¤u döneme iliflkin yap›lacak inceleme sonucunda düzenlenen raporun olumlu olmas›, Arkan & Ergin Member of JPA International 331 b) Haklar›nda düzenleme tespiti bulunan ve tespitin ilgili oldu¤u dönemden sonraki dönemlerde iade talebinde bulunmayan mükellefler için, talepleri üzerine daha sonra yap›lan inceleme sonucunda düzenlenen olumlu raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etmesi, c) Düzenleme tespitine dayal› olarak tesis edilen ifllemlerin yarg› karar›yla iptal edilmesi, ç) Özel esaslar kapsam›na al›n›lan dönemi takip eden vergilendirme döneminden itibaren bu süre içerisinde baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla (süre dolmadan önce yap›lan tespitlerde en son tespit tarihinden itibaren), sahte belge düzenleme tespitlerinde dört y›l, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespitlerinde üç y›l geçmesi. Genel esaslara dönüfle iliflkin flart›n gerçekleflti¤i tarih itibar›yla henüz sonuçlanmayanlar da dâhil KDV iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Yarg› karar› sonucuna göre genel esaslara dönüflte, iade taleplerinde de yarg› karar› do¤rultusunda ifllem yap›l›r. Süre nedeniyle özel esaslardan ç›k›fl, vergi dairesince resen uygulan›r. 7.2. Haklar›nda Sahte Belge veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Belge Kulland›¤› Konusunda Tespit Bulunanlar 7.2.1. ‹ade Taleplerinin Yerine Getirilmesi Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma tespiti bulunan mükelleflerin iade talepleri, kendilerine yaz›l› olarak verilen 15 günlük süre içerisinde belgenin gerçekli¤ini ve do¤rulu¤unu Tebli¤in (IV/E/5) bölümündeki aç›klamalara göre ispat etmeleri kayd›yla genel esaslara göre yerine getirilir. Belgenin gerçekli¤ini ve do¤rulu¤unu ispat etmemekle birlikte, söz konusu belgelerde yer alan KDV tutarlar›n› indirim ve iade hesab›ndan ç›karan veya bu k›sma sahte belge kullanma tespitlerinde üç kat, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma tespitlerinde iki kat teminat gösteren mükelleflerin geri kalan iade talepleri genel esaslara göre sonuçland›r›l›r. Teminat gösterilmemesi veya bu al›fllara isabet eden k›sm›n indirim ve iade talebinden ç›kar›lmamas› durumunda ise, iade talepleri vergi inceleme raporuna göre yap›l›r. 7.2.2. Genel Esaslara Dönüfl Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma tespiti kapsam›nda özel esaslara tabi tutulan mükellefler, afla¤›da say›lan flartlardan birisinin gerçekleflmesi halinde genel esaslara dönerler: a) Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullan›ld›¤›na yönelik olumsuz tespit bulunan mükelleflerin kendilerine verilen 15 günlük süre içinde söz konusu belgeleri indirim hesaplar›ndan ç›karmak suretiyle beyanlar›n› düzeltmeleri veya kendilerine yaz›l› olarak verilen 15 günlük süre içerisinde ifllemin gerçekli¤ini Tebli¤in (IV/E/5) bölümündeki aç›klamalara göre ispat etmeleri, Arkan & Ergin Member of JPA International 332 b) Olumsuz tespitin iliflkin oldu¤u belgelere dayan›larak indirim ve iade konusu yap›lan KDV tutarlar›n›n sahte belge için üç kat›, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge için iki kat› teminat gösterilmesi, c) ‹lgili dönem veya daha sonraki bir dönemle ilgili inceleme sonucunda düzenlenecek olumlu raporun vergi dairesi kay›tlar›na intikal etmesi, ç) Tespitin veya tespite dayan›larak tesis edilen ifllemlerin yarg› karar›yla iptal edilmesi, d) Özel esaslar kapsam›na al›n›lan dönemi takip eden vergilendirme döneminden itibaren bu süre içerisinde baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla (süre dolmadan önce yap›lan tespitlerde en son tespit tarihinden itibaren), sahte belge kullanma tespitlerinde üç y›l, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma tespitlerinde iki y›l geçmesi. Genel esaslara dönüfle iliflkin flart›n gerçekleflti¤i tarih itibar›yla henüz sonuçlanmayanlar da dâhil KDV iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Yarg› karar› sonucuna göre genel esaslara dönüflte, iade taleplerinde de yarg› karar› do¤rultusunda ifllem yap›l›r. Süre nedeniyle özel esaslardan ç›k›fl, vergi dairesince resen uygulan›r. 8. ‹adeye Esas Di¤er Belgelerin Sahte veya Muhteviyat› ‹tibariyle Yan›lt›c› Olmas› Üzerinde KDV gösterilen fatura ve benzeri belgeler d›fl›nda kalan ve her bir iade hakk› do¤uran ifllem için ifllemin niteli¤ine göre ayr›ca belirlenmifl olan belgelerin sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› olmas› durumunda da, ilgili hakk›nda özel esaslar uygulan›r. Söz konusu belgelerin sahte olmas› durumunda “sahte belge düzenleme”, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› olmas› durumunda ise “muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme” fiillerine yönelik düzenlemeler kapsam›nda ifllem yap›l›r. 9. Di¤er Tespitler 9.1. Adresinde Bulunamama Bilinen adresinde bulunmad›¤› yoklama ile tespit edilen mükellefler, 30 gün içinde yap›lan ikinci yoklamada da adresinde bulunamamalar› halinde ikinci yoklama tarihi itibar›yla özel esaslara al›n›rlar. ‹kinci yoklaman›n en az iki personel taraf›ndan yap›larak tutana¤a ba¤lanmas› gerekir. Vergiye müteallik ödevleri yerine getirilmekle birlikte, sadece ifli b›rakma bildiriminde bulunulmam›fl olmas› olumsuz tespit say›lmaz. Adreslerinde bulunmad›klar› konusunda haklar›nda tespit bulunanlar›n sonuçland›r›lmam›fl olanlar da dâhil bütün iade talepleri, tespitin yap›lmas›ndan itibaren münhas›ran iki kat teminat karfl›l›¤›nda veya vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Teminat vergi inceleme raporuna göre çözülür. Arkan & Ergin Member of JPA International 333 Mükellef, adresinin tespiti veya kendi baflvurusuna istinaden yap›lan yoklamada adresinde veya yeni bildirdi¤i adreste bulunmas› durumunda, adreste bulunma tarihi itibar›yla genel esaslara al›n›r ve bu tarihten itibaren, henüz sonuçlanmayan iade talepleri de dâhil olmak üzere iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. 9.2. Defter ve Belge ‹braz Etmeme Vergi incelemesine yetkili olanlarca veya takdir komisyonlar›nca ibraz› istenen, varl›¤› noter kay›tlar› veya sair surette sabit olan defterlerin ve ilgili dönem kay›tlar›na esas belgelerin mücbir sebep say›lan haller d›fl›ndaki nedenlerle KDV mükellefleri taraf›ndan ibraz edilmemesi durumunda, mükellef özel esaslar kapsam›na al›n›r. Bu tespitin varl›¤› için defter ve belge ibraz›na iliflkin ek süre dâhil verilen sürenin dolmufl olmas› gerekmektedir. Özel esas uygulamas› bak›m›ndan “defter ve belge” ifadesinden, 213 say›l› Kanun uyar›nca tutulan veya düzenlenen, saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter ve belgeler anlafl›lmal›d›r. Örne¤in, ödeme kaydedici cihaz› kullan›m d›fl› kald›¤› halde ödeme kaydedici cihaz mali haf›za raporunu ve buna dair yetkili servisçe düzenlenmesi gereken tutana¤› ilgili vergi dairesine ibraz etmeyen mükelleflerin bu fiilleri “defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespiti” kapsam›nda de¤erlendirilmez. Ayn› flekilde ilgili dönemdeki KDV'ye tabi mal ve hizmet al›fllar›na iliflkin fatura ve benzeri belgelerin dökümünü gösteren “‹ndirilecek KDV Listesi”nin ibraz edilmemesi de bu kapsamda bir olumsuz tespit olarak de¤erlendirilmez. Defter ve belge ibraz etmeme fiilinin varl›¤›ndan söz edilebilmesi için defter ve belgelerin ibraz›na iliflkin yaz›n›n mükellefe tebli¤i gerekmekte olup, söz konusu yaz›n›n 213 say›l› Kanunun 93 ila 109 uncu maddeleri aras›nda düzenlenen “Tebli¤” hükümleri do¤rultusunda tebli¤inin sa¤lanm›fl olmas› gereklidir. Faaliyetini sona erdirenlerin kullan›lmayan belgelerini iptal edilmek üzere ibraz etmemesi de bu kapsamdad›r. Mücbir sebep say›lan haller d›fl›ndaki nedenlerle defter ve belgelerini ibraz etmedikleri konusunda tespit bulunanlar›n, tespitin ilgili oldu¤u döneme ait iade talepleri defter ve belgeleri ibraz etmedikleri sürece yerine getirilmez. Henüz sonuçlanmayanlar dâhil di¤er dönemlere ait iade talepleri ise iki kat teminat karfl›l›¤›nda veya münhas›ran vergi inceleme sonucuna göre yerine getirilir. Teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Defter ve belgelerini daha sonra idareye ibraz eden mükellefin genel esaslara dönüflü sa¤lan›r ve henüz sonuçlanmayan iade talepleri de dâhil olmak üzere iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Defter ve belgelerini 213 say›l› Kanunun 13 üncü maddesinde yer alan mücbir sebep hallerinden biri nedeniyle ibraz edemeyen mükelleflere özel esaslar uygulanmaz. Arkan & Ergin Member of JPA International 334 Haklar›nda, tarh zamanafl›m› öncesi dönemlere iliflkin olarak defter belge ibraz etmeme tespiti bulunan mükelleflerin iade talepleri, tarh zamanafl›m›n›n doldu¤u tarihten itibaren genel esaslara göre yerine getirilir. 9.3. Beyanname Vermeme Birden fazla döneme iliflkin 1 no.lu KDV beyannamesini (süresinden sonra verilenler hariç) vermeyen mükellefler özel esaslara tabi tutulur. Beyanname verilmeyen dönemlere iliflkin iade talebinde bulunulmas› mümkün de¤ildir. Beyanname vermeme kapsam›nda özel esaslara tabi tutulan mükelleflerin, beyanname verdikleri dönemlere iliflkin iade talepleri münhas›ran vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir. Verilmeyen beyannamelerin usulüne uygun olarak verilmesi durumunda, mükellef genel esaslara döner ve henüz sonuçlanmayan iade talepleri de dâhil olmak üzere iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Haklar›nda, tarh zamanafl›m› öncesi dönemlere iliflkin olarak beyanname vermeme tespiti bulunan mükelleflerin iade talepleri, tarh zamanafl›m›n›n doldu¤u tarihten itibaren genel esaslara göre yerine getirilir. 9.4. ‹htiyati Tahakkuk veya ‹htiyati Haciz Uygulanan Mükellefler ‹ade talebinde bulunan mükellefler hakk›nda KDV yönünden ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uygulanmas› halinde, ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haczi istenen KDV tutar› kadar teminat gösterilmesi flart›yla bu mükelleflerin di¤er dönemlere iliflkin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Aksi halde iade talepleri, vergi incelemesi sonucuna göre yerine getirilir. Bu uygulama, bu mükelleflerin ortaklar›, kanuni temsilcileri ve bunlar›n kurdu¤u veya ortak oldu¤u mükellefler bak›m›ndan geçerli de¤ildir. Bu bölüm kapsam›nda iade talepleri özel esaslara göre yerine getirilen mükelleflerden al›m yapanlar›n ve sonraki safhalarda yer alan mükelleflerin iade taleplerinde özel esaslar uygulanmaz. Aç›lan dava sonucunda verilen yarg› karar› üzerine ifllem tesis edilece¤i tabiidir. ‹htiyati tahakkuk veya ihtiyati hacze dayanak teflkil eden ifllemler, özel esaslar uygulanmas›n› gerektiren di¤er ifllemlerdense, Tebli¤in o ifllemlere iliflkin düzenlemelerinin de dikkate al›naca¤› tabiidir. 10. Özel Esaslara Tabi Mükelleflerin Kanuni Temsilcileri, Ortaklar›, Ortak Olduklar› veya Bunlar›n Kurduklar› veya Orta¤› Olduklar› Mükellefler ile Kanuni Temsilcisi Olduklar› Mükellefler Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda olumsuz Arkan & Ergin Member of JPA International 335 rapor veya tespit bulunan mükelleflerle ilgili olarak Tebli¤in sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu ve tespiti bölümlerinde yer alan düzenlemeler; • Bu mükelleflerin raporun ait oldu¤u vergilendirme dönemindeki ortaklar› ve kanuni temsilcileri, • Kendileri ve bunlar›n kurduklar› veya orta¤› olduklar› mükellefler, • Kendileri veya bunlar›n kanuni temsilcisi olduklar› mükellefler hakk›nda da uygulan›r. Kooperatifler ve sermaye flirketlerinde bu hüküm bunlar›n kanuni temsilcileri ile sadece sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenlenmesine neden olan ortaklar› ve bunlar›n kurduklar› veya orta¤› olduklar› ya da kanuni temsilcisi olduklar› mükellefler hakk›nda uygulan›r. Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda rapor veya tespit bulunanlar›n genel esaslara dönüflü, bunlar›n kanuni temsilcilerinin, ortaklar›n›n, orta¤› olduklar› mükelleflerin, kendileri ve bunlar›n kurdu¤u ve orta¤› oldu¤u veya kanuni temsilcisi olduklar› mükelleflerin de genel esaslara dönüflünü sa¤lar. Bu flekilde özel esaslara tabi tutulanlar hakk›nda düzenlenen olumlu raporlar, vergi dairesi kay›tlar›na intikal ettikleri tarih itibar›yla genel esaslara dönüflü sa¤lar. Bu kapsamda özel esaslara tabi mükelleflerin, olumlu raporla genel esaslara dönmek amac›yla özel esaslara tabi tutulmaya bafllad›klar› tarihten sonraki herhangi bir vergilendirme döneminin incelenmesini talep etmeleri mümkündür. Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunan mükelleflerin kanuni temsilcileri ile ortaklar›n›n, olumsuz rapor bulunan mükellef d›fl›nda kurduklar› veya orta¤› olduklar› flirketlerden ayr›lm›fl olmalar› halinde, ayr›ld›klar› mükelleflerin iade talepleri (henüz sonuçlanmayanlar dâhil) özel esaslar uygulanmas›n› gerektiren baflka bir husus olmad›kça ortakl›ktan veya kanuni temsilcilikten ayr›lma tarihinden itibaren genel esaslara göre yerine getirilir. Ancak, kanuni temsilcilik s›fat›n›n devam etmesi halinde, ortakl›ktan ayr›lma tek bafl›na genel esaslara dönüflü sa¤lamaz. Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenledi¤i konusunda olumsuz rapor veya tespit bulunan kooperatif veya sermaye flirketlerinin kurduklar› veya orta¤› olduklar› flirketlerdeki paylar›n›n kontrolünün kamu kurum veya kurulufllar› ile icra dairelerinde olmas› nedeniyle devredilmesinin imkâns›z bulunmas› ve bu flirketlerle aralar›nda haks›z KDV iadesi almaya yönelik ticari bir iliflki bulundu¤unun da tespit edilememesi halinde, kurduklar› veya orta¤› olduklar› bu mükelleflerin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kulland›¤› konusunda haklar›nda olumsuz rapor veya tespit bulunan veya düzenleme haricinde di¤er olumsuz tespitlerden biri bulunan mükelleflerin ortaklar›n›n, kanuni temsilcilerinin, kurduklar› veya orta¤› olduklar› mükellefler ile bunlar›n kurduklar› veya orta¤› olduklar› mükelleflerin iade talepleri, kendileri hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunmamas› kofluluyla genel esaslara göre yerine getirilir. Arkan & Ergin Member of JPA International 336 11. Do¤rudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakk›nda Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar Kendileri hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunmayan mükelleflerin iade taleplerinden, • Sahte belge düzenleme raporu veya tespiti bulunan mükelleflerden yapt›klar› al›fllara isabet eden k›sma üç kat, • Muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu veya tespiti bulunan mükelleflerden yapt›klar› al›fllara isabet eden k›sma iki kat teminat göstermeleri kayd›yla, bu k›sm›n iadesi teminat karfl›l›¤›nda, kalan k›sm›n iadesi genel esaslara göre yerine getirilir. Teminat vergi inceleme raporu ile çözülür. Kendileri hakk›nda herhangi bir olumsuzluk bulunmad›¤› halde do¤rudan mal veya hizmet temin etti¤i mükellefler hakk›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu veya tespiti bulunan mükelleflere 15 gün içinde olumsuzlu¤u giderebilecekleri bildirilir. Verilen süre içerisinde belgenin gerçekli¤ini ve do¤rulu¤unu bu Tebli¤in (IV/E/5) bölümündeki aç›klamalara göre ispat eden veya söz konusu al›fllara isabet eden k›sm› iade hesaplar›ndan ç›karan mükelleflerin iade talepleri genel esaslara göre sonuçland›r›l›r. Sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu veya tespiti bulunanlardan al›mlar› bulunmakla birlikte, iadesi talep edilen KDV tutarlar› içerisinde bunlardan al›mlara yönelik belge bulunmayanlar›n iade talepleri, baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla genel esaslara göre yerine getirilir. Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme tespiti d›fl›nda olumsuz tespit bulunanlardan al›m yapan mükelleflerin, tespite iliflkin tarihten sonra herhangi bir belgeyi içermeyen iade talepleri, baflka bir olumsuzluk olmamas› kayd›yla genel esaslara göre yerine getirilir. ‹ade hesab›nda olumsuz tespitin bulundu¤u döneme iliflkin al›fl bulunmas› durumunda, bu al›fl belgelerinin gerçekli¤inin ve do¤rulu¤unun ispat› veya iade hesab›ndan ç›kar›lmas› veyahut iki kat teminat gösterilmesi suretiyle, di¤er k›sm›n iadesi genel esaslara göre yap›l›r. Teminat vergi inceleme sonucuna göre çözülür. Haklar›nda sahte belge veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu veya tespiti bulunanlar›n kanuni temsilcileri ve bunlar›n kurdu¤u veya orta¤› oldu¤u mükelleflerden mal veya hizmet alanlar›n iade talepleri, kendileri hakk›nda olumsuz rapor veya tespit olmad›kça genel esaslara göre yerine getirilir. ‹ade taleplerinin genel esaslara göre yerine getirilmesinde, iade talebinden tenzil edilen tutarlar›n, indirime engel baflka bir husus bulunmamas› kayd›yla, ilgili dönem indirim hesaplar›ndan da ç›kar›lmas› aranmaz. Olumsuz rapor veya tespit kapsam›nda özel esaslara tabi mükelleflerin genel esaslara dönüflü, bunlardan al›m yapanlar›n da genel esaslara dönüflünü sa¤lar. Arkan & Ergin Member of JPA International 337 12. Geçifl Hükümleri Bu Tebli¤in yürürlü¤e girdi¤i tarih itibar›yla özel esaslar kapsam›nda bulunan mükelleflerden; • Haklar›nda sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge (SM‹YB) düzenleme raporu bulunanlar›n durumu Tebli¤in (IV/E-6.1.2), • Haklar›nda SM‹YB düzenleme tespiti bulunanlar›n durumu Tebli¤in (IV/E-7.1.2.), • Haklar›nda SM‹YB kullanma raporu bulunanlar›n durumu Tebli¤in (IV/E-6.2.2.), • Haklar›nda SM‹YB kullanma tespiti bulunanlar›n durumu Tebli¤in (IV/E-7.2.2.), • Haklar›nda SM‹YB düzenleme raporu olanlar›n ortaklar› veya bunlar›n kurdu¤u ortak oldu¤u flirketlerin durumu Tebli¤in (IV/E-10.), • Kendileri hakk›nda herhangi bir olumsuzluk olmamakla birlikte do¤rudan mal veya hizmet temin etti¤i mükellefler hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunanlar›n durumu Tebli¤in (IV/E-11.), bölümlerindeki genel esaslara dönüfl hükümleri çerçevesinde müracaatlar›na gerek kalmaks›z›n, ba¤l› bulunduklar› vergi dairesi taraf›ndan de¤erlendirilir. Bu de¤erlendirme neticesinde genel esaslara dönüfl flartlar›n› tafl›yan mükelleflerin genel esaslara dönüflü sa¤lan›r. Bu çerçevede, öncelikle mükelleflerin özel esaslar kapsam›na al›nmalar›n› gerektiren fiilleri için Tebli¤de belirlenmifl olan genel esaslara dönüfl için gerekli sürelerin geçip geçmedi¤ine bak›l›r. Söz konusu süreleri geçiren mükellefler, di¤er genel esaslara dönüfl flartlar› aranmaks›z›n genel esaslara döndürülür. Süre flart› ile genel esaslara dönemeyen mükellefler için di¤er genel esaslara dönüfl flartlar›n›n varl›¤›na bak›l›r. Haklar›nda sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma raporu veya kullanma tespiti bulunan mükellefler ile kendileri hakk›nda olumsuz rapor veya tespit bulunmamakla birlikte mal veya hizmet sat›n ald›klar› mükellefler hakk›nda olumsuz rapor veya olumsuz tespit bulunan mükelleflerden, Tebli¤de belirlenen süre ve di¤er genel esaslara dönüfl hükümlerine göre de özel esaslar kapsam›ndan ç›kamayanlara, durumlar› ba¤l› bulunduklar› vergi dairesince bildirilerek özel esaslar kapsam›na al›nmalar›na neden olan sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belgeleri, bildirimden itibaren 30 gün içerisinde indirim hesaplar›ndan ç›karmalar› ve beyanlar›n› düzeltmeleri veya belgenin gerçekli¤ini ve do¤rulu¤unu ispat etmeleri istenir. Düzeltme ifllemi, sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› oldu¤u hususunda olumsuz rapor ya da olumsuz tespit bulunan belgenin indirim konusu yap›ld›¤› vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde yap›l›r. Ancak, düzeltme beyannamesinin verildi¤i dönemden en son vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesine kadar, bu düzeltme neticesinde aradaki vergilendirme dönemlerinde ödenecek bir vergi ç›kmamas› kayd›yla, her bir dönem için ayr› ayr› düzeltme beyannamesi verilmesine gerek bulunmamaktad›r. Dolay›s›yla bu tür durumlarda düzeltmenin yap›ld›¤› vergilendirme dönemi ile en son vergilendirme dönemine iliflkin düzeltme beyannamesi verilmesi yeterlidir. Bu düzeltme neticesinde ödenecek bir vergi ç›kmas› halinde ise bu vergi, vergi ziya› cezas› uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Kendilerine verilen süre içerisinde gerekli düzeltmeleri yapan ve ödenecek vergi ç›kmas› durumunda bu Arkan & Ergin Member of JPA International 338 vergiyi, uygulanan müeyyideleriyle birlikte ödeyen mükellefler, düzeltmeleri ya da ödemeyi yapt›klar› tarih itibar›yla genel esaslara dönerler. Bu durum vergi dairesince Vergi Denetim Kurulu Baflkanl›¤›n›n ilgili birimlerine bir yaz› ile bildirilir. Bu Tebli¤in yay›mland›¤› tarih itibar›yla; • Adreslerinde bulunamama olumsuz tespiti nedeniyle özel esaslar kapsam›na giren mükellefler, geçerli bir adres bildirmeleri, • Defter ve belgelerini ibraz etmedi¤i için özel esaslara giren mükellefler, defter ve belgelerini ilgili mevzuata uygun bir flekilde ibraz etmeleri, • Beyanname vermedi¤i gerekçesiyle özel esaslar kapsam›nda bulunan mükellefler, verilmeyen beyannamelerini vermeleri kayd›yla genel esaslara dönerler. ‹flletme kapasitesi ile ifl hacmi aras›nda nispetsizlik (tutars›zl›k) bulundu¤u gerekçesiyle özel esaslar kapsam›nda bulunan mükelleflerin durumu ise Tebli¤in (IV/E-7.1.2.) bölümündeki aç›klamalar çerçevesinde de¤erlendirilir. Kendisi hakk›nda bir olumsuzluk olmamakla birlikte do¤rudan mal veya hizmet temin ettikleri safhadan önceki safhalardaki mükellefler hakk›nda olumsuz rapor veya tespit olanlar›n, müracaatlar›na ve ilave bir iflleme gerek olmaks›z›n Tebli¤in yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren ba¤l› bulunduklar› vergi dairesi taraf›ndan genel esaslara dönüflü sa¤lan›r. Haklar›nda ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uyguland›¤› için özel esaslar kapsam›nda bulunan mükelleflerin durumu Tebli¤in (IV/E-9.4.) bölümündeki aç›klamalara göre de¤erlendirilir. Aral›k/2009 ve öncesi vergilendirme dönemlerine iliflkin olarak haklar›nda sahte veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma, beyanname vermeme, adresinde bulunamama, defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2006, 2007, 2008 ve 2009 takvim y›llar›nda faaliyette bulunduklar› dönemlerin tamam›na iliflkin olarak 6111 say›l› Kanunun 7 ve 9 uncu maddeleri kapsam›nda KDV art›r›m›nda bulunanlardan, art›r›m tutarlar›n›n tamam›n› ödeyenler ya da 1 Seri No.lu Baz› Alacaklar›n Yeniden Yap›land›r›lmas› Hakk›nda 6111 Say›l› Kanun Genel Tebli¤inin (X/6) numaral› bölümünde aç›kland›¤› flekilde teminat gösterenler (teminat gösterdikleri tarihten itibaren) genel esaslara dönerler. Haklar›nda olumsuz rapor veya tespit bulunmamakla birlikte al›m yapt›klar› mükellefler hakk›nda özel esaslar uyguland›¤› için iade talepleri özel esaslara göre yerine getirilen mükellefler, al›m yapt›klar› dönemleri içeren takvim y›l› itibar›yla KDV art›r›m›nda bulunmufl olmalar› halinde genel esaslara dönebilirler. Bu kapsamda olanlarda da genel esaslara dönüfl tarihi olarak art›r›mda bulunulan tutar›n tamam›n›n ödendi¤i veya yukar›da belirtilen flekilde teminat gösterildi¤i tarih dikkate al›n›r. Haklar›nda sahte belge düzenleme raporu veya tespiti, muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge düzenleme raporu veya tespiti, sahte belge kullanma raporu veya muhteviyat› itibar›yla yan›lt›c› belge kullanma raporu bulundu¤u için özel esaslar kapsam›na al›nanlardan KDV art›r›m›nda Arkan & Ergin Member of JPA International 339 bulunabileceklerin ise art›r›mda bulunmalar› genel esaslara dönüfllerini sa¤lamaz. Haklar›ndaki olumsuz raporlarla ilgili olarak 4811 say›l› Kanun hükümlerinden yararlanma hakk› bulunanlar›n, Kanunun ilgili hükümlerine göre hesaplanacak tutarlar›n tamam›n› ödemifl olmalar› veya ödemeleri halinde sözü edilen bölümlerdeki "ödeme" flart› yerine gelmifl say›lacak ve iade talepleri hakk›nda buna göre ifllem yap›lacakt›r. Bu durumdaki mükelleflerin söz konusu Kanundaki hükümlere göre hesaplanan tutarlar› taksitler halinde ödemek istemeleri halinde, "ödeme" flart›n›n yerine gelmifl say›labilmesi için; • Hesaplanan tutarlar›n tamam› ile bir taksite ait tutar›n (% 10)'u kadar banka teminat mektubu (herhangi bir k›s›tlay›c› flart tafl›mamas› gerekmektedir), devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri, • Taksitlerin aksat›lmas› halinde di¤er taksitlerin muaccel hale gelece¤ini ve kalan borcun tamam›n›n teminatlar›n paraya dönüfltürülmesi yoluyla tahsil edilece¤ini kabul etmeleri ve bu hususa iliflkin olarak noter vas›tas›yla düzenlenecek bir taahhütnameyi vergi dairesine vermeleri, gerekmektedir. Arkan & Ergin Member of JPA International 340 V. VERG‹N‹N TARHI VE ÖDENMES‹ A. VERG‹LEND‹RME USULLER‹ Kanunda aksine hüküm bulunmad›kça KDV mükellefleri gerçek usulde vergilendirilir. Gerçek usulde vergilendirme; mükelleflerin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplad›klar› KDV'den, kendilerine yap›lan teslim ve hizmetler dolay›s›yla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV ile ithal edilen mal ve hizmetler dolay›s›yla ödenen KDV'nin indirim konusu yap›lmak suretiyle beyan edilmesi ve ödenecek KDV ç›kmas› halinde ödenmesidir. Örnek 1:Dayan›kl› tüketim mallar› al›m sat›m› yapan mükellef, Ocak 2013 vergilendirme döneminde satt›¤› mallar için düzenledi¤i faturalarda 150.000 TL KDV hesaplam›fl, mal al›fl faturalar› üzerinden 90.000 TL KDV ödemifltir. Mükellef, 24 fiubat 2013 akflam›na kadar verece¤i Ocak 2013 dönemi KDV beyannamesinde hesaplad›¤› KDV'den ödedi¤i KDV'yi indirir ve (150.000-90.000=) 60.000 TL KDV'yi beyan ederek 26 fiubat 2013 akflam›na kadar öder. Örnek 2:Röntgen mütehass›s› doktor Temmuz 2013 vergilendirme döneminde düzenledi¤i serbest meslek makbuzlar›nda 10.000 TL KDV hesaplam›flt›r. Mükellef bu dönemde sat›n ald›¤› röntgen filmleri ve di¤er malzeme için (iflle ilgili ilaç vs.) 5.000 TL KDV ödemifltir. Ayr›ca, mükellefin bir önceki vergilendirme döneminden devreden 500 TL KDV'si vard›r. Bu mükellef 24 A¤ustos 2013 akflam›na kadar verece¤i KDV beyannamesinde, hesaplad›¤› 10.000 TL tutar›ndaki KDV'den, bu dönemdeki al›fl vesikalar› üzerinde gösterilen 5.000 TL KDV ile bir önceki dönemden devreden 500 TL KDV toplam› olan (5.000 + 500=) 5.500 TL KDV'yi indirerek, kalan (10.000-5.500=) 4.500 TL KDV'yi beyan ederek 26 A¤ustos 2013 tarihi akflam›na kadar öder. Örnek 3: ‹fl makineleri üretimi ile u¤raflan bir firma; Ekim 2012 dönemi faaliyeti ile ilgili olarak 10.000.000 TL tutar›nda mal ve hizmet alm›flt›r. Bu al›m› s›ras›nda 1.800.000 TL KDV ödemifltir. Ayr›ca, mükellef 1.000.000 TL tutar›ndaki su ve elektrik sarfiyat› nedeniyle 180.000 TL, yine bu dönemle ilgili olarak yap›lan 2.500.000 TL tutar›ndaki di¤er giderlerle ilgili al›fl belgelerinde görülen 450.000 TL KDV ödemifltir. Firma bu vergilendirme döneminde teslim etti¤i 5.000.000 TL tutar›ndaki ifl makinesi ile ilgili olarak, düzenledi¤i faturada 900.000 TL KDV hesaplanm›flt›r. Mükellefin bir önceki dönemden, indirilmeyip devreden KDV'si yoktur. Mükellefin, bu dönemle ilgili olarak 24 Kas›m 2012 tarihine kadar verece¤i KDV beyannamesi afla¤›daki gibi olacakt›r: Hesaplanan KDV ‹ndirilecek KDV 900.000 2.430.000 - Mal ve hizmet al›mlar› s›ras›nda ödenen KDV - Su ve elektrik giderleri ile ilgili ödenen KDV - ‹flletme giderleri ile ilgili ödenen KDV TOPLAM: Ödenecek KDV Devreden KDV Arkan & Ergin Member of JPA International 1.800.000 180.000 + 450.000 2.430.000 1.530.000 TL’dir. 341 Firma bu dönemde indiremedi¤i 1.530.000 TL KDV'yi Kas›m 2012 vergilendirme döneminde hesaplanan KDV'den indirir. B. VERG‹LEND‹RME DÖNEM‹ VE BEYAN ESASI 1. Vergilendirme Dönemi 3065 say›l› Kanunun 39 uncu maddesine göre, KDV'de vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleridir. Ancak maddede Maliye Bakanl›¤›na mükelleflerin gayri safi has›latlar›na göre üçer ayl›k vergilendirme dönemi yerine birer ayl›k vergilendirme dönemi tespit etme yetkisi verilmifltir. Maliye Bakanl›¤›na verilen bu yetki çerçevesinde, gerçek usulde vergilendirilen KDV mükelleflerinin birer ayl›k vergilendirme dönemine tabi olmas› uygun görülmüfltür. Ayl›k vergilendirme döneminin tafl›d›¤› uygulama güçlükleri göz önüne al›nd›¤›nda, afla¤›daki mükelleflerin vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n üç ayl›k dönemleri olarak belirlenmifltir. Üçer ayl›k vergilendirme dönemi kapsam›na giren mükelleflerin bu durumu beyanname verme süresinden önce ilgili vergi dairelerince bildirmeleri gerekir. a) Gerçek usulde vergilendirilen ve iflletme hesab› esas›na göre defter tutan mükelleflerden, • Münhas›ran uluslararas› yük ve yolcu tafl›mac›l›¤›, • Münhas›ran flehirleraras› yük tafl›mac›l›¤›, • Münhas›ran uluslararas› yük ve yolcu tafl›mac›l›¤› ile flehirleraras› yük tafl›mac›l›¤› iflini birlikte, • Münhas›ran flehiriçi yük tafl›mac›l›¤›, yapan mükellefler için vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleridir. fiehiriçi veya flehirleraras› yolcu tafl›mac›l›¤› yapan mükelleflerin vergilendirme dönemi ise takvim y›l›n›n birer ayl›k dönemleridir. Üçer ayl›k vergilendirme dönemine tabi olan mükelleflerin, bu faaliyetlerinin yan› s›ra bir ayl›k vergilendirme dönemine tabi olan di¤er faaliyetlerinin de bulunmas› halinde, bu mükelleflerin vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n birer ayl›k dönemleridir. b) Konut yap› kooperatiflerinin vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleridir. 3065 say›l› Kanunun 40/3 üncü maddesi gere¤ince konut yap› kooperatifleri faaliyetlerinin olmad›¤› dönemlerde de KDV beyannamesi verirler. c) Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin ifllemleri 3065 say›l› Kanunun (17/4-a) maddesine göre KDV'den istisnad›r. Ancak, 3065 say›l› Kanunun (18/1) inci Arkan & Ergin Member of JPA International 342 maddesi kapsam›nda istisnadan vazgeçen basit usule tabi mükelleflerin yapt›¤› ifllemlerde KDV hesaplanmas› gerekir. Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen ve 3065 say›l› Kanunun (17/4-a) maddesindeki istisnadan vazgeçenlerin vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n üçer ayl›k dönemleridir. Vergilendirme döneminin içinde mükellefiyetin tesis ettirilmesi vergilendirme dönemini de¤ifltirmez. Vergilendirme dönemi içinde mükellefin ifli b›rakmas›, ölümü veya memleketi terk etmesi halinde, bu olay›n vukubuldu¤u tarihe kadar geçen süre vergilendirme dönemidir. Örnek: 13/01/2013 tarihinde ifle bafllay›p mükellefiyet tesis ettiren mükellefin vergilendirme dönemi 13 Ocak31 Ocak aras›ndaki dönemdir. Bu dönem aras›ndaki ifllemler için 24/02/2013 tarihine kadar KDV beyannamesi verilir. Mükellefin bu dönemde vergiye tabi iflleminin bulunmamas› beyanname vermesini etkilemez. 3065 say›l› Kanunun 9 uncu maddesine göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için vergilendirme dönemi takvim y›l›n›n birer ayl›k dönemleridir. ‹thalat, transit ve Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›ndaki tafl›mac›l›k ifllerinde vergilendirme dönemi gümrük bölgesine girildi¤i veya gümrük bölgesinden ç›k›ld›¤› and›r. 3065 say›l› Kanunun (39/3) üncü maddesine göre Maliye Bakanl›¤›, mükellefleri gruplar içinde toplamaya ve gruplar için vergilendirme dönemlerinin bafllang›ç aylar›n› tespit etmeye yetkilidir. Bu takdirde üçer ayl›k dönemlerin ayn› takvim y›l› içinde olmas› flart› aranmaz. 2. Beyan Esas› 2.1. Genel Aç›klama KDV, bu Kanunda aksine hüküm bulunmad›kça mükelleflerin yaz›l› beyanlar› üzerine tarholunur. Ayr›ca Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen hallerde beyan, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar taraf›ndan yap›l›r. KDV mükellefi olmakla birlikte bir vergilendirme döneminde vergiye tabi ifllemi bulunmayan kimselerde beyanname vermek zorundad›rlar. Ancak kendilerine, Kanunun 9 uncu maddesiyle; vergi kesmek sorumlulu¤u yüklenen kimseler, vergiye tabi ifllemlerinin bulunmad›¤› vergilendirme dönemlerinde beyanname vermezler. ‹thalatta al›nan KDV gümrük beyannamesindeki beyan üzerine tarholunur. Gümrük beyannamesinde, vergi matrah›n›n unsurlar› ile vergi oran› aç›kça gösterilir. Gümrük beyannamesi verilmeyen haller ve ikametgâh›, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar taraf›ndan Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan yük ve yolcu tafl›malar›yla transit tafl›malarda KDV, bu iflleri yapan mükelleflerin verecekleri özel beyan üzerine tarholunur. Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan yük ve yolcu tafl›malar›yla transit tafl›malar›n tam Arkan & Ergin Member of JPA International 343 mükellefler taraf›ndan yap›lmas› halinde KDV genel esaslara göre tarholunur. 2.2. fiah›s fiirketlerince Verilecek Beyannameler Adi ortakl›klar, kollektif flirketler ve adi komandit flirketler KDV yönünden iflletme baz›nda de¤erlendirilir. Buna göre, adi ortakl›k ve sözü edilen flirketler iflyerlerinin ba¤l› bulundu¤u vergi dairelerine KDV mükellefiyetlerini tesis ettirir. Bunlara ait beyannameler ortakl›k veya flirket ad›na düzenlenir ve adi ortakl›klarda ortaklardan biri, di¤er flirketlerde ise flirket yetkilileri taraf›ndan imzalanarak verilir. Adi ortakl›¤›n iflyerinin bulunmamas› halinde, KDV mükellefiyeti ortaklardan herhangi birinin ba¤l› bulundu¤u vergi dairesine tesis ettirilir. 2.3. Sigorta Arac›lar› Taraf›ndan Verilecek Beyannameler 3065 say›l› Kanunun (17/4-e) maddesine göre sigorta arac›lar›n›n (sigorta acentesi ve brokerler) sigorta flirketlerine yapt›¤› sigorta muamelelerine iliflkin hizmetler KDV'den istisnad›r. Faaliyetleri tamamen bu istisna kapsam›ndaki ifllemlerden oluflan, hiçbir vergilendirme döneminde vergiye tabi ifllemleri bulunmayan sigorta arac›lar› bu istisna kapsam›ndaki ifllemleri nedeniyle KDV beyannamesi vermez. Öte yandan, sigorta arac›lar› taraf›ndan iflletmelerine ait tafl›n›r ve tafl›nmazlar›n teslimi ve sigorta muamelelerine iliflkin olanlar d›fl›ndaki hizmetleri KDV'ye tabidir. Bu nedenle, sözü edilen sigorta arac›lar›n›n istisna kapsam›na girmeyen KDV'ye tabi ar›zi ifllemlerinin bulunmas› halinde, bu ifllemler sadece ifllemin gerçekleflti¤i dönem için bir defaya mahsus olarak verilecek 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir. 3. Beyanname Verme Zaman› KDV mükellefleriyle; Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen, KDV kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, KDV beyannamelerini vergilendirme dönemini takip eden ay›n 24 üncü günü akflam›na kadar vermekle yükümlüdür. Örnek 1: Mart 2013 döneminde KDV'ye tabi mal al›m sat›m› yapan mükellef, ifllemlerini 24 Nisan 2013 akflam›na kadar verece¤i 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan eder. Örnek 2: Maliye Bakanl›¤›nca, Kanunun 9 uncu maddesine göre verginin ödenmesi bak›m›ndan sorumlu tutulan kimse 15 Ocak 2012 tarihinde tevkif etti¤i KDV tutar›n› 24 fiubat 2012 akflam›na kadar beyan eder. Beyanname verme zaman›na iliflkin özellik arz eden durumlar; a) ‹fli b›rakan mükellefler KDV beyannamesini ifli b›rakt›klar› tarihi izleyen ay›n 24 üncü günü akflam›na kadar verirler. Arkan & Ergin Member of JPA International 344 Örnek: 10 Temmuz 2013 tarihinde ifli b›rakan gerçek usulde vergilendirilen KDV mükellefi, KDV beyannamesini en geç 24 A¤ustos 2013 tarihine kadar verir. b) KDV beyan›n›n gümrük girifl beyannamesi veya özel beyanname ile yap›lmas› gerekti¤i hallerde bu beyannameler vergi mükellefiyetinin bafllad›¤› anda yani gümrük bölgesine girildi¤i veya gümrük bölgesinden ç›k›ld›¤› anda ilgili gümrük idaresine verilir. c) Mükellefin ölümü halinde, KDV beyannamesinin verilme süresine üç ay eklenir. Örnek: Üç ayl›k vergilendirme dönemine tabi gerçek usulde vergilendirilen KDV mükellefi 15 Haziran 2013 tarihinde öldü¤ünde, ölüm tarihine kadar olan döneme ait yani 1 Nisan-15 Haziran 2013 dönemine ait KDV beyannamesi, 1 Temmuz ile 24 Ekim 2013 tarihleri aras›nda verilir. Beyanname verme süresinin son günü 24 Ekim 2013 tarihidir. ç) Memleketi terk halinde, KDV beyannamesi, memleketi terke takaddüm eden 15 gün içinde verilir. Örnek: 18 Haziran 2012 günü memleketi terk etmeye karar veren KDV mükellefi, Haziran 2012 vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesini memleketi terke takaddüm eden 15 gün olan 3 Haziran ile 18 Haziran 2012 tarihleri aras›nda verir. 4. Beyanname Çeflitleri 3065 say›l› Kanunun 42 nci maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i yetkiye dayan›larak, • Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerce verilmek üzere • Vergi sorumlular› taraf›ndan verilmek üzere • ‹cra daireleri, mahkeme sat›fl memurluklar› ve gerçek usulde KDV mükellefiyeti olmayanlar taraf›ndan müzayede mahallinde yap›lan sat›fllarda verilmek üzere 1 no.lu, 2 no.lu, 5 no.lu KDV beyannameleri düzenlenmifltir. C. TARH ‹fiLEMLER‹ 1. Tarh Yeri KDV, mükellefin iflyerinin bulundu¤u yer vergi dairesince tarholunur. Mükellefin, ayr› ayr› vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde ifl yerleri varsa, KDV, gelir veya kurumlar vergisi yönünden ba¤l› oldu¤u vergi dairesi taraf›ndan tarholunur. Arkan & Ergin Member of JPA International 345 Örnek 1: Bir Anonim fiirketin merkezi ‹stanbul Beyo¤lu Vergi Dairesinin faaliyet bölgesindedir. fiirketin fabrikas› Yalova'dad›r. KDV mükellefiyetini do¤uran ifllemler Yalova'daki fabrikada yap›lmaktad›r. Bu durumda da flirketin KDV'si Beyo¤lu Vergi Dairesince tarholunur. Örnek 2: Bir Anonim fiirketin merkezi ‹stanbul'dad›r. fiirketin Tekirda¤ ve Adapazar›'nda fabrikalar› vard›r. fiirketin KDV mükellefiyetini do¤uran ifllemler her iki fabrikada da yap›lmaktad›r. Bu durumda Anonim fiirket KDV beyannamesini ‹stanbul'da kurumlar vergisi yönünden ba¤l› bulundu¤u vergi dairesine verir ve bu vergi dairesi taraf›ndan KDV tarholunur. ‹thalde al›nan KDV, ithal edilen mal›n yurda girdi¤i yer gümrük idaresince tarholunur. ‹kametgâh›, kanuni merkezi ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayanlar taraf›ndan motorlu kara tafl›tlar›yla Türkiye ve yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ile transit tafl›mac›l›¤a ait KDV, tafl›tlar›n Türkiye'ye girdikleri yer; tafl›mac›l›k Türkiye'den baflka bir ülkeye yap›l›yorsa, tafl›tlar›n Türkiye'den ç›kt›klar› yer gümrük idaresince tarholunur. 2. Tarhiyat›n Muhatab› KDV, verginin mükellefi gerçek kifli ise gerçek kifli ad›na; verginin mükellefi tüzel kifli ise tüzel kifli ad›na tarholunur. fiu kadar ki; a) Adi ortakl›klarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri; b) Türkiye'de yerleflmifl olmayan gerçek kifliler ile kanuni merkez ile ifl merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayan tüzel kiflilerde, bu Kanuna göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu kifli; • Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulan bir flahs›n bulunmamas› halinde, mükellefin Türkiye'deki daimi temsilcisi; • Türkiye'de birden fazla daimi temsilcisinin mevcudiyeti halinde mükellefin tayin edece¤i temsilci; • Tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yap›lmam›flsa temsilcilerden herhangi birisi; • Daimi temsilci mevcut de¤ilse, ifllemleri mükellef ad›na yapanlar; tarhiyata muhatap tutulur. 3. Tarh Zaman› KDV, beyannamenin verildi¤i günde tarholunur. Beyanname posta ile gönderilmiflse, beyannamenin vergiyi tarh edecek daireye geldi¤i günden itibaren yedi gün içinde tarholunur. Arkan & Ergin Member of JPA International 346 D. VERG‹N‹N ÖDENMES‹ Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler KDV'yi, beyanname verdikleri ay›n 26 nc› günü akflam›na kadar öder. Örnek: Gerçek usulde KDV mükellefi Mart 2013 vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesini 2013 Nisan ay›n›n 1'inden 24'ü akflam›na kadar verir ve 26 nc› günü akflam›na kadar öder. Vergi kesmekle sorumlu tutulanlar›n KDV vergilendirme dönemi bir ayd›r. Bu kimseler bir ay içinde kestikleri vergiyi bu ay› takip eden ay›n 24 üncü günü akflam›na kadar beyan etmek ve 26 nc› günü akflam›na kadar ödemek zorundad›rlar. ‹thalde al›nan KDV, gümrük vergisi ile birlikte ve ayn› zamanda ödenir. Gümrük vergisine tabi olmayan ithalatta ve ikametgâh›, kanuni merkezi ve ifl merkezi yurt d›fl›nda bulunanlar taraf›ndan motorlu kara tafl›tlar›yla Türkiye ile yabanc› ülkeler aras›nda yap›lan tafl›mac›l›k ile transit tafl›mac›l›¤a ait KDV, bu ifllemlere ait özel beyannamelerin verilme süresi içinde ödenir. Bu durumda özel beyanname verilme süresi gümrük hatt›ndan geçifl an›d›r. Bu nedenle KDV gümrük hatt›ndan geçifl an›nda beyanname verilmesi s›ras›nda ödenir. Arkan & Ergin Member of JPA International 347 VI. USUL HÜKÜMLER‹ VE ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR A. USUL HÜKÜMLER‹ 1. Kay›t Düzeni 3065 say›l› Kanunun 54 üncü maddesi hükmüne göre, KDV mükellefleri, tutmak zorunda olduklar› defter kay›tlar›n› KDV'nin hesaplanmas›na ve kontrolüne imkân verecek flekilde düzenler. Bu maksatla tutulacak defter kay›tlar›nda vergiye tabi ifllemler, vergisiz tutarlar› ile gösterilir. Mükellefin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplad›klar› vergi ve girdileri üzerindeki indirilebilir vergi miktar› ayr› hesaplarda izlenir. Vergiden istisna edilmifl ifllemlerin mevcut olmas› halinde, bu ifllemler, indirim hakk› tan›nan ve tan›nmayanlara göre ayr› ayr› hesaplarda izlenir ve indirilebilir vergi miktar› kay›tlarda gösterilir. ‹ndirim konusu yap›lamayacak ifllemlerin niteli¤i ve bu ifllemlere iliflkin indirilemeyecek KDV'nin defter kay›tlar›nda gösterilmesi flartt›r. Mallar›n iade edilmesi, ifllemin gerçekleflmemesi veya sair sebeplerle matrah ve indirim miktarlar›nda vuku bulan de¤ifliklikler ile ödenen, iade olunan ve terkin edilen KDV kay›tlarda aç›kça gösterilir. Emtia üzerine ifl yapanlar, emtia envanterinde ve envanter defterinde, hesap dönemi sonunda mevcut emtiay›, KDV'ye tabi olan ve olmayanlar itibar›yla ayr› ayr› gösterir. B. ÇEfi‹TL‹ HUSUSLAR 1. Verginin Gider Kaydedilemeyece¤i Mükelleflerin vergiye tabi ifllemleri üzerinden hesaplad›klar› KDV, gelir ve kurumlar vergisi matrahlar›n›n tespitinde gider olarak kabul edilemez. Mükellefin mal ve hizmet al›mlar› nedeniyle hesaplanan bu ifllemlere iliflkin olarak al›fl vesikalar›nda gösterilen ve indirilebilecek KDV durumunda bulunan KDV de gider olarak kabul edilmez. Di¤er yandan indirilemeyecek KDV'nin gelir ve kurumlar vergisi matrahlar›n›n tespitinde iflin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al›naca¤› tabiidir. 2. Müteselsil Sorumluluk 2.1. Kapsam 213 say›l› Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinde, mal al›m ve sat›m› ve hizmet ifas› dolay›s›yla Arkan & Ergin Member of JPA International 348 vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yat›rmak zorunda olanlar›n, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, al›m sat›ma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralar›nda do¤rudan veya h›s›ml›k nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine kat›lmak veya menfaat sa¤lamak suretiyle dolayl› olarak iliflkide bulundu¤u tespit olunanlar müteselsilen sorumludurlar hükmü yer almaktad›r. Buna göre, mal teslimlerinde al›m-sat›ma taraf olanlar, hizmet ifalar›nda hizmetten yararlananlar, bu safhadaki ifllem bedeli üzerinden hesaplanan KDV ile s›n›rl› olmak üzere, Hazine'ye intikal etmeyen KDV'den afla¤›daki aç›klamalar çerçevesinde müteselsilen sorumludur. 2.1.1. ‹flleme Do¤rudan Taraf Olanlar Mal veya hizmet al›m-sat›m›nda sat›c›n›n KDV'yi Hazine'ye intikal ettirmedi¤inin tespit edilmesi halinde, bu sat›c› taraf›ndan do¤rudan mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen mükellefler, ifllem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile s›n›rl› olmak üzere, Hazine'ye intikal etmeyen vergide Tebli¤in (IV/E-3.2) bölümünde belirtilen usul ve esaslara göre sat›c› ile birlikte müteselsilen sorumlu olurlar. Ancak al›c›lar, KDV dahil toplam ifllem bedelini; • 5411 say›l› Bankalar Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar vas›tas›yla ödemeleri ve bankaya yap›lacak ödeme s›ras›nda düzenlenecek belgede sat›c›n›n (veya ad›na hareket edenlerin) ad›-soyad› (tüzel kiflilerde unvan›) ile bankadaki hesap numaras›n› ve vergi kimlik numaras›n› do¤ru olarak yazd›rmalar›, • Ödemenin çekle yap›lm›fl olmas› halinde çekin Türk Ticaret Kanununun 785 inci maddesinin (1) numaral› f›kras› kapsam›nda düzenlenmifl olmas›, • Ödemenin kredi kart› (iade talebinde bulunan kifli veya kuruma ait), tapu devri, kamu kurum ve kurulufllar› arac›l›¤›yla (ön ödeme avans› fleklinde kamu kurum ve kurulufllar›n›n veznesine ödeme gibi) yap›lmas›, • Ödemenin PTT yoluyla yap›lmas› halinde, ödeme s›ras›nda düzenlenecek belgenin ibraz› (sat›c›n›n veya ad›na hareket edenlerin ad›- soyad› (tüzel kiflilerde unvan›) ile banka hesap numaras› ve vergi kimlik numaras› do¤ru olarak yazd›r›lmak kayd›yla) halinde müteselsil sorumluluk uygulamas› ile muhatap tutulmazlar. Bu çerçevede herhangi bir hesaba ba¤l› olmaks›z›n, örne¤in kasadan ödeme yap›lmas› fleklinde gönderilen havaleler sorumlulu¤u kald›rmaz. Ayr›ca d›fl ticaret sermaye flirketleri ve sektörel d›fl ticaret flirketleri gibi ihracata arac›l›k eden mükelleflerin bu uygulamadan yararlanabilmeleri için ihracat›na arac›l›k ettikleri mükelleflerin de ödemelerini yukar›da belirtilen flekilde tevsik etmeleri gerekir. Ancak al›c› ile sat›c› aras›nda muvazaaya dayanan bir ifllem yap›ld›¤›n›n veya menfaat sa¤layan do¤rudan bir iliflkinin veya h›s›ml›k, sermayesine kat›lma, organizasyon veya yönetimi içinde yer alma fleklinde dolayl› bir iliflkinin bulundu¤unun vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmifl raporlarla tespit edilmesi halinde ödeme yukar›daki flekilde tevsik edilmifl olsa bile müteselsil sorumluluk kalkmaz. Öte yandan 3065 say›l› Kanunun 17 nci maddesinin birinci f›kras›nda say›lan (tar›msal amaçl› Arkan & Ergin Member of JPA International 349 kooperatifler hariç) kurum ve kurulufllar ile sermayelerinin (% 51) veya daha fazlas› söz konusu kurum ve kurulufllara ait iktisadi iflletmelerin mal teslimi veya hizmet ifalar›nda taraf oldu¤u al›m-sat›m ifllemlerinde müteselsil sorumluluk uygulanmaz. Buna göre; • Yukar›da say›lan kurulufllar›n mal ya da hizmet sat›n ald›klar› mükelleflerin bu al›fllarla ilgili vergiyi, • Bu kurulufllardan mal ya da hizmet sat›n alanlar›n ise sözü edilen kurulufllar›n bu sat›fllar›yla ilgili vergiyi, Hazine'ye intikal ettirmemeleri nedeniyle müteselsil sorumluluk kapsam›nda ifllem yap›lmaz. 2.1.2. ‹flleme Do¤rudan Taraf Olmayanlar Bir mükellefin, mal veya hizmet temin etti¤i safhalardan daha önceki safhalarda, bu mal veya hizmetle ilgili KDV'nin Hazine'ye intikal ettirilmemifl olmas› nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulamas› ile muhatap tutulabilmesi için, sözü edilen mükellef ile vergiyi Hazine'ye intikal ettirmeyenler aras›nda; menfaat sa¤layan do¤rudan bir iliflkinin veya h›s›ml›k, sermayesine kat›lma, organizasyon veya yönetimi içinde yer alma fleklinde dolayl› bir iliflkinin mevcudiyetinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmifl raporlarda aç›kça belirtilmifl olmas› zorunludur. 2.2. Uygulama Müteselsil sorumluluk uygulamas› afla¤›daki aç›klamalar çerçevesinde yerine getirilir. a) Vergi, mükellef ad›na tarh ve tahakkuk ettirilir ve öncelikle mükelleften aran›r. b) Müteselsil sorumluluk sat›n al›nan mal ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV, varsa gecikme faizi ve gecikme zamm› ile s›n›rl›d›r. Cezalar sorumluluk kapsam› d›fl›ndad›r. c) Mükellef d›fl›ndaki kiflilerden (müteselsil sorumludan) yap›lacak takibe ödeme emri tebli¤i suretiyle bafllan›r. ç) Bu esaslar dikkate al›narak mükellef taraf›ndan beyan edilen ancak, ödenmeyen vergi ile ilgili olarak; • Mükellefe, bilinen adreslerinde bulunamad›¤›ndan ödeme emri tebli¤ edilememifl olmas› veya • Kendisine ödeme emri tebli¤ edilen mükellefin mal beyan›nda bulunmam›fl, vergi dairesince de mal› tespit olunamam›fl veya beyan edilen veya vergi dairesince tespit olunan mallar›n amme alaca¤›n› karfl›lamayaca¤›n›n anlafl›lm›fl olmas›, hallerinde vergi asl›, varsa gecikme faizi ve gecikme zamm› için mükellef d›fl›ndaki müteselsil sorumlu nezdinde ödeme emri ile takibe bafllan›r. d) Mükellef taraf›ndan noksan beyan edilen veya hiç beyan edilmeyen vergi için yap›lacak tarhiyat Arkan & Ergin Member of JPA International 350 üzerine tahsil edilebilir hale gelen vergi ve gecikme faizi, yukar›da belirtilen flartlara göre müteselsil sorumlu nezdinde ödeme emri ile takibe al›n›r. C. YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN TEBL‹⁄LER 1 ila 123 seri numaral› Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤leri, bu Tebli¤in yürürlük tarihinden itibaren yürürlükten kald›r›lm›flt›r. Kald›r›lan Tebli¤lere yap›lan at›flar, bu Tebli¤in ilgili bölümlerine yap›lm›fl say›l›r. D. YÜRÜRLÜK Bu Tebli¤, yay›m tarihini izleyen aybafl›ndan itibaren yürürlü¤e girer. Tebli¤ olunur. Arkan & Ergin Member of JPA International 351 EKLER D‹Z‹N‹ EK 1: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ BEYANNAMES‹ EK 2: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T B‹LD‹R‹M EK 3: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ÖZEL FATURA ‹LE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ‹Z‹N BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 4: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ÖZEL FATURA EK 5: YABANCI FUAR, SERG‹, PANAYIR KATILIMCILARI ‹LE TAfiIMACILARIN ‹ADE TALEP FORMU EK 6: 3065 SAYILI KANUNUN (13/a) MADDES‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 6A: ARAÇLARIN TESLİMİNE VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6B: ARAÇLARIN TADİL, ONARIM VE BAKIMINA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6C: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA EDENE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (Bizzat İmal ve İnşa Edenler ile Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler) EK 6D: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA ETTİREN FİRMAYA VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 6E: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE LİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olanlar İçin) EK 6F: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) EK 7: 3065 SAYILI KANUNUN (13/c) BEND‹NDE DÜZENLENEN PETROL ARAMA FAAL‹YETLER‹ ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 7A: PETROL ARAMA ŞİRKETİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7B: PETROL ŞİRKETİ MÜTEAHHİTLERİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7C: İTHALAT İSTİSNASINA İLİŞKİN BELGE ÖRNEĞİ EK 7D: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 7E: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) EK 8: ALTIN, GÜMÜfi ve PLAT‹N ‹LE ‹LG‹L‹ ARAMA, ‹fiLETME, ZENG‹NLEfiT‹RME RAF‹NAJ FAAL‹YETLER‹NDE ‹ST‹SNA UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 8A: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞINCA VERİLECEK YAZI ÖRNEĞİ EK 8B: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 9: 3065 SAYILI KANUNUN (13/d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 9A: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ SAHİBİ MÜKELLEFLERE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 9B: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ MAKİNA TEÇHİZAT İSTİSNASI BİLDİRİM FORMU EK 10: 3065 SAYILI KANUNUN (13/e) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 11: 3065 SAYILI KANUNUN (13/f) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 11A: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞU TARAFINDAN ASIL YÜKLENİCİYE VERİLEN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 11B: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞLARINA KDV KANUNUNUN (13/f) MADDESİ KAPSAMINDA YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLERİN ÜRETİMİNDE KULLANILACAK MAL VE HİZMETLERE AİT LİSTE ÖRNEĞİ EK 11C: YÜKLENİCİLERİN TESLİM VE İFALARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ EK 11D: YÜKLENİCİ FİRMALARA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERE AİT LİSTE Arkan & Ergin Member of JPA International 352 EK 12: AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹NE VEYA ONUN NAMINA ORTAK SAVUNMA AMACIYLA YAPILACAK MAL VE H‹ZMET ALIMLARINDA KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ ‹ST‹SNASI UYGULANMASI ‹Ç‹N TALEP BELGES‹ EK 13: 3996 SAYILI KANUNA GÖRE YAP-‹fiLET-DEVRET VEYA 3359 SAYILI KANUN ‹LE 652 SAYILI KARARNAMEYE GÖRE K‹RALAMA KARfiILI⁄I YAPTIRILAN PROJELERDE KDV ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N BELGE ÖRNE⁄‹ EK 14: 6111 SAYILI KANUNUN GEC‹Ç‹ 16 NCI MADDE UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 15: 3065 SAYILI KANUNUN (17/2-d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ EK 16: L‹SANSLI DEPO ‹fiLET‹C‹LER‹ ‹Ç‹N KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ TAHS‹LÂT BELGES‹ EK 17: M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄INA BEDELS‹Z TESL‹M VE/VEYA ‹FA ED‹LMEK ÜZERE YAPILACAK B‹LG‹SAYAR VE DONANIMLARI ‹LE BUNLARA ‹L‹fiK‹N YAZILIM ALIMLARINA YÖNEL‹K KDV ‹ST‹SNA BELGES‹ EK 18: KES‹N VE SÜRES‹Z TEM‹NAT MEKTUBU ÖRNE⁄‹ EK 19: ‹ADES‹ TALEP ED‹LEN KDV HESAPLAMA TABLOSU EK 20: ‹TUS SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ EK 21: H‹S SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ Arkan & Ergin Member of JPA International 353 EK 1: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ BEYANNAMES‹ T.C. MAL‹YE BAKANLI⁄I Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› Vergi Türü Kodu Kabul Tarihi M K / Vergilendirme Dönemi / / - / Düzenleme Tarihi / Vadesi / / / Bu Bölüm Vergi Dairelerince Doldurulacakt›r. ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ BEYANNAMES‹ (Bu beyanname her bir sat›fl ifllemi için düzenlenecektir.) 1 Unvan› 2 Vergi Dairesi 3 Vergi Numaras› 4 Ad›, Soyad›, (Unvan›) 5 Adresi 6 Cinsi S A T I L A N 7 Bedeli 8 KDV Oran› (%...) M A L I N 9 Hesaplanan KDV M Ü K E L L E F ‹ N A L I C I N I N ( 7 x 8 ) 10 ‹hale Tutana¤›n›n Tarih ve Say›s› 11 Bedelin Tahsil Edildi¤i Tarih 12 ÖDENMES‹ GEREKEN KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ (9. Sat›rdaki tutar yaz›lacakt›r.) 13 DAMGA VERG‹S‹ .../.../20 Arkan & Ergin Member of JPA International 354 EK 2: ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T B‹LD‹R‹M ‹CRA DA‹RELER‹NCE YAPILAN SATIfiLARA A‹T VER‹LEN KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ BEYANNAMELER‹NE ‹L‹fiK‹N B‹LD‹R‹M …………………………………….. VERG‹ DA‹RES‹ MÜDÜRLÜ⁄ÜNE ‹cra Dairesi Vergi Kimlik Numaras› Dönemi (Ayl›k) SATILAN MALIN ALICININ S›ra No Ad› Soyad›/ Ünvan› Arkan & Ergin Member of JPA International Adresi Varsa VKN'si Sat›fl ‹fllemine ‹liflkin Vergi Dairesi Cinsi Bedeli Ödenen Beyanname Al›nd›s›n›n KDV Tarihi Tarihi Say›s› 355 EK 3: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ÖZEL FATURA ‹LE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ‹Z‹N BELGES‹ ÖRNE⁄‹ TÜRK‹YEDE ‹KAMET ETMEYENLERE ÖZEL FATURA ‹LE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ‹Z‹N BELGES‹ Tarih : S›ra No : ‹ST‹SNA ‹Z‹N BELGES‹ VER‹LEN SATICININ ADI SOYADI (UNVANI) ADRES‹ VERG‹ DA‹RES‹ VERG‹ K‹ML‹K NUMARASI FAAL‹YET KONUSU : : : : : Yukar›da kimlik bilgileri yer alan sat›c›n›n, …………….. tarihli baflvurusu üzerine yap›lan inceleme sonucu, 3065 Say›l› Kanunun uygulamas› ile ilgili olarak Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak.. / .. / 20.. tarihli ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤indeki flartlar› haiz oldu¤u belirlenmifl ve Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile KDV ihracat istisnas› kapsam›nda sat›fl yapmak üzere bu istisna izin belgesi verilmifltir. …………………Vergi Dairesi Müdürü Ad› Soyad› Mühür ‹mza NOT: Yukar›daki belge 17,5 x 25 cm ebad›nda düzenlenecektir Arkan & Ergin Member of JPA International 356 EK 4: TÜRK‹YE'DE ‹KAMET ETMEYENLERE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T ÖZEL FATURA EK TÜRK‹YE’DE ‹KAMET ETMEYENLERE ‹HRACAT ‹ST‹SNASI KAPSAMINDA YAPILAN SATIfiLARA A‹T Ö Z E L F AT U R A SATICININ Ad› Soyad› Unvan› Adresi :............................................................................. :............................................................................. :............................................................................. ............................................................................. Vergi Dairesi :............................................................................. Hesap No :............................................................................. Mal›n Cinsi G.T.‹.P. Ölçü Birimi** Miktar ALICININ Ad› Soyad› :............................................................ Uyru¤u :............................................................ Pasaport Nev’i :............................................................ Pasaport No :............................................................ ‹kamet Belgesinin* Tarihi :................................. No :.......................................... A¤›rl›k (Kg)*** Fiyat› Tutar› TOPLAM Yaln›z :........................................................................................................................ TL’dir. ‹MALATÇIYA A‹T B‹LG‹LER ‹MALATÇININ ADI SOYADI (UNVANI) SIRA VE SER‹ NO Kafle ÇIKIfi GÜMRÜ⁄Ü BEYANI FATURANIN TAR‹H‹ ‹mza TUTARI Beyanda Bulunan›n: Ad› Soyad›: ................................................................................. Eflyan›n Gidece¤i Ülke: ........................................................... Eflyan›n K›ymeti (ABD $): ........................................................ Tarih : .................................. ‹mza :.......................................... Tescil Tarihi : ............................................................................. Tescil No: ................................................................................... Tasdik Edenin: Ad› Soyad›:................................................................................. Unvan›:........................................................................................ Beyanda bulunulan eflyan›n ...../ ...../ ........ tarihinde .......................................................... gümrük kap›s›ndan yurtd›fl› edildi¤ini tasdik ederim Tarih : Not: Faturada yer alan sat›rlar›n gerekli olmas› halinde art›r›labilece¤i tabiidir. Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza ve Mühür : 357 EK 5: YABANCI FUAR, SERG‹, PANAYIR KATILIMCILARI ‹LE TAfiIMACILARIN ‹ADE TALEP FORMU Talep Sahibinin Soyad› Ad› veya Firma Ad›/Unvan› : Adresi : Posta Kodu : Kenti : Ülkesi : Mesle¤i veya U¤rafl Alan›: Vergi Dairesi ve : Vergi Hesap Numaras› : Vergi ‹adesinin Ait Oldu¤u Dönem : ‹ade Edilecek KDV Miktar› (TL) : Ödeme fiekli : A - Nakden : B - Banka Hesab›na : Banka Kodu : Hesap No : Banka/Finans Kurumu Ad› ve Yeri : Arkan & Ergin Member of JPA International 358 EK 6: 3065 SAYILI KANUNUN (13/a) MADDES‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 6A: ARAÇLARIN TESLİMİNE VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, kiralamak/iflletmek üzere deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac› ithal etmek/ ……………………………….........................adresinde bulunan mükellef ………….………….……..'den sat›n almak istedi¤iniz belirtilerek, gümrük idaresine/bu arac› satan firmaya ibraz edilmek üzere, söz konusu arac›n ithalinin/tesliminin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……….…………………. iflinden dolay› Dairemizin ……….....………vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Kiralamak/iflletmek üzere deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n firman›zca ithali, mükellef …………………………………….taraf›ndan firman›za teslimi 3065 say›l› KDV Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge bir takvim y›l› için geçerli olmak kayd›yla firman›zca ilgili gümrük idaresine/tafl›ma arac›n› satan firmaya (01/01/……) - (31/12/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza 359 EK 6B: ARAÇLARIN TADİL, ONARIM VE BAKIMINA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, firman›zca kiralanan/ve/veya iflletilen …………….. (isimli/plakal›/kay›tl›) deniz/hava/ demiryolu tafl›ma arac›n›n tadil, bak›m ve onar›m›n›n ……………………… adresinde bulunan mükellef ……………………………'e yapt›r›laca¤› belirtilerek, bu hizmeti verecek firmaya ibraz edilmek üzere, söz konusu tadil, bak›m ve onar›m hizmetlerinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……...…………. iflinden dolay› Dairemizin ………….……………….…… vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Firman›z taraf›ndan kiralanan/ve/veya iflletilen deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n tadil, bak›m ve onar›m› 3065 say›l› KDV Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Ancak, gerek firman›z›n gerekse tadil, bak›m ve onar›m› yapan firmalar›n bu ifllemde kullan›lacak yedek parça ve malzemeleri iç piyasadan sat›n almalar› veya ithal etmeleri, genel hükümlere göre KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen tadil, onar›m ve bak›m projesi kapsam›ndaki hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n tadil, bak›m ve onar›m›n› yapacak firmaya(…/…/……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Araçların Onaylanmış Tadil, Onarım ve Bakım Projesi Kapsamında Yapılacak Hizmet ifalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 360 EK: Araçların Onaylanmış Tadil, Onarım ve Bakım Projesi Kapsamında Yapılacak Hizmet İfalarına İlişkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 361 EK 6C: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA EDENE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (Bizzat İmal ve İnşa Edenler ile Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler) T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, kiralamak/iflletmek/siparifl üzerine fiilen deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac› imal etti¤iniz belirtilerek, sat›c› firmaya/gümrük idaresine ibraz edilmek üzere bu arac›n imal/inflas›nda kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……...…………. iflinden dolay› Dairemizin ……….....…..…..……..…..…vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Kiralamak/iflletmek/siparifl üzerine deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n imali/inflas›nda kullan›lacak mal ve hizmetlerin firman›za teslimi/firman›zca ithali 3065 say›l› KDV Kanunun(13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen imal/infla projesindeki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n imalinde/inflas›nda kullan›lacak mal veya hizmeti sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 362 EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Araçlar›n Onaylanm›fl ‹mal veya ‹nfla Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 363 EK 6D: ARAÇLARIN İMALİ VEYA İNŞASINDA KULLANILACAK İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN İMAL/İNŞA ETTİREN FİRMAYA VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, kiralamak/iflletmek üzere deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n› imal/infla ettirdi¤iniz belirtilerek, imal/infla eden firmaya ibraz edilmek üzere bu arac›n imal/inflas›nda kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……...…………….…… iflinden dolay› Dairemizin ………....…..…..… vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Kiralamak/iflletmek üzere deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n› imal/inflas›n› yapan firma taraf›ndan firman›za yap›lan hizmetler 3065 say›l› KDV Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen imal/infla projesindeki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca deniz/hava/demiryolu tafl›ma arac›n›n imalinde/inflas›nda kullan›lacak mal veya hizmeti sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 364 EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Araçlar›n Onaylanm›fl ‹mal veya ‹nfla Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 365 EK 6E: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olanlar İçin) T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, faaliyetinizin deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› oldu¤u belirtilerek deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili mal ve hizmet al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› iflinden dolay› Dairemizin ………….………vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas›nda kullan›lacak mal ve hizmetlerin firman›za teslimi/firman›zca ithali 3065 say›l› KDV Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Ancak firman›z›n bu araçlar›n tadil, bak›m ve onar›m› ile ilgili mal ve hizmet al›mlar› genel hükümlere göre KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen imal/infla projesindeki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olmak kayd›yla firman›zca deniz tafl›ma araçlar›/yüzer tesis ve araçlar›n imal/infla projesinde yer alan mal veya hizmeti sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 366 EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Araçlar›n Onaylanm›fl ‹mal veya ‹nfla Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 367 EK 6F: FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA İMAL/İNŞA PROJESİNDE YER ALAN MAL VE HİZMETLERİN ALIMINA VEYA İTHALİNE İLİŞKİN VERİLECEK BELGE ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, faaliyetinizin deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› oldu¤u belirtilerek deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› ile ilgili mal ve hizmet al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas› ifli ile ilgili olarak faaliyet gösterdi¤i tespit edilmifltir. Deniz tafl›ma araçlar› ile yüzer tesis ve araçlar›n imal ve inflas›nda kullan›lacak mal ve hizmetlerin firman›za teslimi/firman›zca ithali 3065 say›l› KDV Kanunun (13/a) maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Ancak firman›z›n bu araçlar›n tadil, bak›m ve onar›m› ile ilgili mal ve hizmet al›mlar› genel hükümlere göre KDV'ye tabi bulunmaktad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen imal/infla projesindeki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olmak kayd›yla firman›zca deniz tafl›ma araçlar›/yüzer tesis ve araçlar›n imal/infla projesinde yer alan mal veya hizmeti sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar Tarih ‹mza EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 368 EK: Araçların Onaylanmış İmal veya İnşa Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Araçlar›n Onaylanm›fl ‹mal veya ‹nfla Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 369 EK 7: 3065 SAYILI KANUNUN (13/c) BEND‹NDE DÜZENLENEN PETROL ARAMA FAAL‹YETLER‹ ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 7A: PETROL ARAMA ŞİRKETİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ENERJ‹ VE TAB‹‹ KAYNAKLAR BAKANLI⁄I Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü Bu belge 3065 say›l› KDV Kanunu ile ilgili olarak yay›mlanan KDV Genel Tebli¤i esaslar›na göre ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›n›n olurlar› ile düzenlenmifltir. Belge No. : Belge Tarihi:.. / .. / 20.. ‹stisnadan Yararlanacak Kuruluflun: Unvan› : Vergi Kimlik No.su Adresi : : ‹fltigal Etti¤i ‹fl Konusu: Yukar›da bilgileri belirtilmifl olan kuruluflun, yaln›zca ve münhas›ran Petrol Arama Faaliyeti ile ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda, 3065 say›l› KDV Kanununun (13/c) maddesi kapsam›nda KDV istisnas›ndan yararlanmas› uygun görülmüfltür. Bu belge .. / .. / 20.. tarihine kadar ve her kullan›l›fl›nda bir fatura için geçerlidir. Petrol ‹flleri Genel Müdürü Arkan & Ergin Member of JPA International 370 EK 7B: PETROL ŞİRKETİ MÜTEAHHİTLERİNİN YURT İÇİ ALIMLARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ENERJ‹ VE TAB‹‹ KAYNAKLAR BAKANLI⁄I Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü Bu belge 3065 say›l› KDV Kanunu ile ilgili olarak yay›mlanan KDV Genel Tebli¤i esaslar›na göre ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›n›n olurlar› ile düzenlenmifltir. Belge No. : Belge Tarihi:.. / .. / 20.. ‹stisnadan Yararlanacak Kuruluflun: Unvan› : Vergi Kimlik No.su Adresi : : ‹fltigal Etti¤i ‹fl Konusu: Yukar›da bilgileri belirtilmifl olan kurulufl, …………………………… flirketinin petrol arama faaliyetlerinin bir bölümü olan ………….. aramalar›n› yürütmekte olup, yaln›zca ve münhas›ran Petrol Arama Faaliyeti ile ilgili mal ve hizmet al›mlar›nda, 3065 say›l› KDV Kanununun (13/c) maddesi kapsam›nda KDV istisnas›ndan yararlanmas› uygun görülmüfltür. Bu belge .. / .. /20.. tarihine kadar ve her kullan›l›fl›nda bir fatura için geçerli olup, ……… ……………………… flirketinin onay› ile kullan›l›r. Petrol ‹flleri Genel Müdürü Arkan & Ergin Member of JPA International 371 EK 7C: İTHALAT İSTİSNASINA İLİŞKİN BELGE ÖRNEĞİ T.C. ENERJ‹ VE TAB‹‹ KAYNAKLAR BAKANLI⁄I Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü Say› : Konu : ………………. GÜMRÜK MÜDÜRLÜ⁄ÜNE 6326 say›l› Petrol Kanunu'na göre petrol hakk› sahibi ……………………………… flirketi .. / .. / 20.. tarihli dilekçesinde petrol ARAMA faaliyetinde kullan›lmak üzere …………… tutar›nda ……………………………………….getirtmifl oldu¤unu bildirmekte ve ithalde KDV istisnas›ndan istifade ettirilmesini talep etmektedir. 3065 say›l› KDV Kanununun (13/c) ve (16/1-a) maddeleri hükümlerine istinaden KDV'den müstesna olarak ithalini rica ederim. Petrol ‹flleri Genel Müdürü EK: … Adet Fatura Arkan & Ergin Member of JPA International 372 EK 7D: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapt›¤›n›z belirtilerek bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin olarak sat›c› firmaya/gümrük idaresine ibraz edilmek üzere bu hatlar›n infla ve modernizasyonunda kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……...…………. iflinden dolay› Dairemizin ……….....…...…...…...… vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapan belge sahibi firman›za bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin yap›lan teslim ve hizmetler ile bunlar›n ithali 3065 say›l› KDV Kanunun 13/c maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen transit boruhatt›projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonuna iliflkin mal veya hizmet sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Transit BoruHattıProjesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri Ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 373 EK: Transit BoruHattıProjesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri Ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Transit BoruHatt›Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Gümrük ‹daresi Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza Arkan & Ergin Member of JPA International 374 EK 7E: BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ (KDV Mükellefi Olmayanlar İçin) T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapt›¤›n›z belirtilerek bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin olarak sat›c› firmaya/gümrük idaresine ibraz edilmek üzere bu hatlar›n infla ve modernizasyonunda kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z›n boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapan belge sahibi firma oldu¤u tespit edilmifltir. Boru hatt›yla tafl›mac›l›k yapan belge sahibi firman›za bu hatlar›n infla ve modernizasyonuna iliflkin yap›lan teslim ve hizmetler ile bunlar›n ithali 3065 say›l› KDV Kanunun 13/c maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen transit boru hatt› projesi kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca boru hatlar›n›n infla ve modernizasyonuna iliflkin mal veya hizmet sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar Tarih ‹mza EK: Transit BoruHattıProjesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri Ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 375 EK: Transit BoruHattıProjesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri Ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Transit BoruHatt›Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Gümrük ‹daresi Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar Tarih ‹mza Arkan & Ergin Member of JPA International 376 EK 8: ALTIN, GÜMÜfi ve PLAT‹N ‹LE ‹LG‹L‹ ARAMA, ‹fiLETME, ZENG‹NLEfiT‹RME RAF‹NAJ FAAL‹YETLER‹NDE ‹ST‹SNA UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 8A: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞINCA VERİLECEK YAZI ÖRNEĞİ T.C. ENERJ‹ VE TAB‹‹ KAYNAKLAR BAKANLI⁄I Maden ‹flleri Genel Müdürlü¤ü Say› : Konu : …………………………. ……………………………… ………………………………………. ‹lgi : ………………. Vergi Dairesi Müdürlü¤ünün ………………… Vergi Kimlik Numaral› mükellefi olarak ………… tarih ve …………. say›l› Maden Arama/Alt›n, Gümüfl veya Platin ‹flletme/ Zenginlefltirme Ruhsat› 1 ile .. / .. / 20.. tarihine kadar alt›n, gümüfl veya platin Arama//‹flletme/Zenginlefltirme2 faaliyeti/faaliyetlerinde bulunman›z uygun görülmüfltür. ‹fl bu yaz› Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak.. / .. / 20.. tarihli ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde yap›lan aç›klamalar uyar›nca düzenlenmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Bakan a. 1Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›'n›n arama/iflletme ruhsat›n›n tarih ve say›s› yaz›lacakt›r. 2Faaliyetin arama, iflletme, zenginlefltirme ifllemlerinden hangisi ya da hangilerinden olufltu¤u belirtilecektir. Arkan & Ergin Member of JPA International 377 EK 8B: ALTIN, GÜMÜŞ ve PLATİN İLE İLGİLİ ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME RAFİNAJ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. ‹lgide kay›tl› dilekçenizde, alt›n/gümüfl/platin ile ilgili arama/iflletme/zenginlefltirme/rafinaj faaliyetinde bulundu¤unuz belirtilerek bu faaliyetlerinize iliflkin olarak sat›c› firmaya/gümrük idaresine ibraz edilmek üzere bu faaliyetlerinizde kullan›lacak mal ve hizmetlerin al›m›n›n/ithalinin KDV'den istisna oldu¤unu belirten bir belge verilmesi talep edilmektedir. Yukar›da aç›k kimli¤i/unvan› ve adresi belirtilen firman›z ……...…………. iflinden dolay› Dairemizin ……….....….....….....…vergi kimlik numaras›nda kay›tl› mükellefi bulunmaktad›r. Alt›n/gümüfl/platin ile ilgili arama/ iflletme/zenginlefltirme/rafinaj faaliyetinde bulunan firman›za bu faaliyetinize iliflkin yap›lan teslim ve hizmetler ile bunlar›n ithali 3065 say›l› KDV Kanunun 13/c maddesi uyar›nca KDV'den müstesnad›r. Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususlar›n aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya ç›kmas› halinde, ziyaa u¤rat›lan vergi ve buna ba¤l› ceza, faiz ve zamlardan firman›z sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan mükellefler sorumlu tutulmayacakt›r. Bu belge, afla¤›da yer verilen alt›n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme rafinaj faaliyetlerine iliflkin proje kapsam›ndaki mal ve hizmetlerle s›n›rl› olarak firman›zca bu faaliyetinize iliflkin mal veya hizmet sat›n alaca¤›n›z firmaya/ithal edece¤iniz gümrük idaresine (…/.../……) - (…/…/…….) tarihleri aras›nda ibraz edilmek üzere verilmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Tarih ‹mza EK: Altın, Gümüş ve Platin ile İlgili Arama, İşletme, Zenginleştirme Rafinaj Faaliyetlerine İlişkin Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 378 EK: Altın, Gümüş ve Platin ile İlgili Arama, İşletme, Zenginleştirme Rafinaj Faaliyetlerine İlişkin Onaylanmış Proje Kapsamında Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Alt›n, Gümüfl ve Platin ile ‹lgili Arama, ‹flletme, Zenginlefltirme Rafinaj Faaliyetlerine ‹liflkin Onaylanm›fl Proje Kapsam›nda Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 379 EK 9: 3065 SAYILI KANUNUN (13/d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 9A: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ SAHİBİ MÜKELLEFLERE VERİLECEK İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) ………………………………… ……………………………………………………………. ‹lgi :............tarihli dilekçeniz. Dairemizde ..........................vergi kimlik numaras› ile KDV mükellefiyetiniz bulunmaktad›r. ............tarih ve ................say›l› Yat›r›m Teflvik Belgesi eki listede KDV istisnas›ndan faydalan›labilece¤i belirtilmifl bulunan makine-teçhizat›n KDV mevzuat›na göre indirim hakk› tan›nan ifllemlerle ilgili oldu¤u tespit edilmifltir. Bu makine ve teçhizat›n ithalinde ve taraf›n›za tesliminde 3065 say›l› KDV Kanununun (13/d) maddesi kapsam›nda istisna uygulanabilecektir. ‹stisnan›n uygulanmas›nda, Genel Tebli¤deki usul ve esaslara uyulmamas› halinde gerekli müeyyidelerin uygulanaca¤› tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Müdürü Arkan & Ergin Member of JPA International 380 EK 9B: YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ MAKİNA TEÇHİZAT İSTİSNASI BİLDİRİM FORMU Mükellefin Ad› Soyad› (Unvan›) S›ra No YATIRIM TEfiV‹K BELGES‹ KAPSAMINDAK‹ MAK‹NA VE TEÇH‹ZAT ‹ST‹SNASI B‹LD‹R‹M FORMU ALICININ SATILAN MALIN Ad› Vergi Soyad› Vergi Kimlik Dairesi (Unvan›) No Cinsi : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik No : Miktar› SATIfi FATURASININ Tutar› (TL) Tarihi Say›s› YATIRIM TEfiV‹K BELGES‹N‹N Tarihi Say›s› 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ‹mza ve Kafle Arkan & Ergin Member of JPA International 381 EK 10: 3065 SAYILI KANUNUN (13/e) BENDİ UYGULAMASINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. ………………….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/DEFTERDARLI⁄I (………………Vergi Dairesi Müdürlü¤ü) Say› : Konu : …………………………. ……………………………… ‹LG‹: …../…../……… tarihli dilekçeniz. Yukar›da sicil bilgileri belirtilen mükellef ....................'da bulunan liman/hava meydan› inflas›/yenilenmesi/geniflletilmesi iflini yapmakta/yapt›rmakta olup; bu ifle iliflkin, Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak .. / .. / 20.. tarihli ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde belirtilen ve proje kapsam›nda mallar› ve inflaat taahhüt hizmetini ..................tarihine kadar 3065 say›l› KDV Kanununun (13/e) maddesi gere¤ince vergiden istisna olarak alabilmesi için bu belge düzenlenmifl ve verilmifltir. Bu belgeye istinaden söz konusu proje kapsam›nda yap›lacak mal teslimleri ve inflaat taahhüt hizmetleri afla¤›daki tabloda belirtilmifltir. Vergi Dairesi Müdürü EK: Limanlar ve Hava Meydanlarına Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine ilişkin Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 382 EK: Limanlar ve Hava Meydanlarına Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Liman ve Hava Meydanlarının İnşası,Yenilenmesi ve Genişletilmesine ilişkin Projesi Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Limanlar ve Hava Meydanlar›na Ba¤lant› Sa¤layan Demiryolu Hatlar› ile Liman ve Hava Meydanlar›n›n ‹nflas›, Yenilenmesi ve Geniflletilmesine iliflkin Projesi Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Müdürü Tarih Arkan & Ergin Member of JPA International ‹mza Gümrük ‹daresi 383 EK 11: 3065 SAYILI KANUNUN (13/f) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N EKLER EK 11A: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞU TARAFINDAN ASIL YÜKLENİCİYE VERİLEN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. M‹LL‹ SAVUNMA BAKANLI⁄I Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› Say› : Konu : …………………………. ……………………………… fiirketinizce / firman›zca / kuruluflunuzca .. / .. /20.. tarihli ve ……say›l› fatura ile Bakanl›¤›m›za / Komutanl›¤›m›za / Müsteflarl›¤›m›za / Genel Müdürlü¤ümüze teslim edilen mallar/ifa edilen hizmetler 3065 say›l› KDV Kanununun 13 üncü maddesinin (f) bendi kapsam›nda KDV'den müstesnad›r. ‹fl bu yaz› Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak .. / .. / 20.. tarih ve ………… say›l› Resmi, Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde yap›lan aç›klamalar uyar›nca düzenlenmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. ‹mza/Kafle Arkan & Ergin Member of JPA International 384 EK 11B: ULUSAL GÜVENLİK KURULUŞLARINA KDV KANUNUNUN (13/f) MADDESİ KAPSAMINDA YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLERİN ÜRETİMİNDE KULLANILACAK MAL VE HİZMETLERE AİT LİSTE ÖRNEĞİ TAR‹H: SAYI: SÖZLfiME YAPILAN ULUSAL GÜVENL‹K KURULUfiUNUN: YÜKLEN‹C‹ F‹RMANIN ADI / UNVANI ADI / UNVANI ‹fi‹N ADI VERG‹ K‹ML‹K NUMARASI ‹ST‹SNA BELGES‹N‹N TAR‹H‹ SAYISI YAPILACAK TESL‹M VE H‹ZMETLER‹N ÜRET‹M‹NDE KULLANILACAK MAL VE H‹ZMETLER L‹STE SIRA C‹NS‹ ÖLÇÜ B‹R‹M‹ NO Arkan & Ergin Member of JPA International VERG‹ K‹ML‹K NO M‹KTARI 385 EK 11C: YÜKLENİCİLERİN TESLİM VE İFALARINA İLİŞKİN İSTİSNA BELGESİ ÖRNEĞİ T.C. M‹LL‹ SAVUNMA BAKANLI⁄I Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› Say› : Konu : …………………………. ……………………………… ‹lgi :.. / .. /20.. tarihli dilekçeniz. Bakanl›¤›m›z/Müsteflarl›¤›m›z/Komutanl›¤›m›z/Genel Müdürlü¤ümüz taraf›ndan flirketinize ihale edilen ve ../../20.. tarihinde sözleflmesi imzalanan projeye iliflkin olarak flirketiniz taraf›ndan haz›rlanan ekli listede say›lan teslim ve hizmetlerin, Bakanl›¤›m›za/Müsteflarl›¤›m›za/ Komutanl›¤›m›za/Genel Müdürlü¤ümüze teslim edilecek mallar ile ifa edilecek hizmetlerin üretimine iliflkin oldu¤u anlafl›lm›flt›r. Bu nedenle, söz konusu listedeki mal ve hizmetlerin firman›zca temini 3065 say›l› KDV Kanununun 13 üncü maddesinin (f) bendi kapsam›nda KDV'den müstesnad›r. Bu belge, Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak .. / .. / 20.. tarih ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde yap›lan düzenlemelere dayan›larak ve …/…/20.. tarihine kadar geçerli olmak üzere tanzim olunmufltur. Bilgi edinilmesini rica ederim. ‹mza/Kafle Arkan & Ergin Member of JPA International 386 SIRA NO EK 11D: YÜKLENİCİ FİRMALARA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERE AİT LİSTE ULUSAL GÜVENL‹K KURULUfiU TARAFINDAN VER‹LEN ‹ST‹SNA BELGES‹N‹N ULUSAL GÜVENL‹K KURULUfiU TARAFINDAN ONAYLANAN L‹STEN‹N TAR‹H‹ TAR‹H‹ Arkan & Ergin Member of JPA International SAYISI SAYISI ALICI F‹RMANIN ADI / UNVANI MALIN H‹ZMET‹N FATURA VERG‹ L‹STE ÖLÇÜ K‹ML‹K SIRA C‹NS‹ B‹R‹M‹ M‹KTARI TAR‹H‹ NO BEDEL‹ NUMARASI NO 387 EK 12: AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹NE VEYA ONUN NAMINA ORTAK SAVUNMA AMACIYLA YAPILACAK MAL VE H‹ZMET ALIMLARINDA KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ ‹ST‹SNASI UYGULANMASI ‹Ç‹N TALEP BELGES‹ AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹NE VEYA ONUN NAMINA ORTAK SAVUNMA AMACIYLA YAPILACAK MAL VE H‹ZMET ALIMLARINDA KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ ‹ST‹SNASI UYGULANMASI ‹Ç‹N TALEP BELGES‹ Say› : Konu : Harcamay› Yapan Kurulufl : Adresi : Harcaman›n Niteli¤i : Harcaman›n Miktar› : Harcaman›n Toplam Tutar› : Faturan›n Tarih ve Numaras› : Yukar›da tarih ve numaras› belirtilen fatura muhteviyat›n›n Türkiye ile Amerika Birleflik Devletleri aras›nda imzalanan, 30/6/1954 tarih ve 6426 say›l› Kanunla onaylanan Vergi Muafiyetleri Anlaflmas› çerçevesinde, ortak savunma amaçl› mal ve hizmetler aras›nda yer ald›¤›n› ve al›c›n›n Amerika Birleflik Devletleri nam›na hareket eden yetkili makam veya müteahhit oldu¤unu onaylar›m. Bu sat›nalma, 21/5/1992 tarih ve 21234 say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan 22/4/1992 tarih ve 1992/2958 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›na ve Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak.. / .. / 20.. tarihli ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤ine göre, KDV'den müstesnad›r. A.B.D. Büyükelçili¤i (veya nam›na) onaylayan: ‹sim, unvan : Kurulufl : ‹mza, tarih : Mühür Arkan & Ergin Member of JPA International 388 EK 13: 3996 SAYILI KANUNA GÖRE YAP-‹fiLET-DEVRET VEYA 3359 SAYILI KANUN ‹LE 652 SAYILI KARARNAMEYE GÖRE K‹RALAMA KARfiILI⁄I YAPTIRILAN PROJELERDE KDV ‹ST‹SNASI UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N BELGE ÖRNE⁄‹ T.C. ….. VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I/….. VAL‹L‹⁄‹ Say› : Konu : KDV ‹stisna Belgesi …………………………. ‹lgi : …….. tarihli ve ……..say›l› yaz›n›z. ‹lgide kay›tl› yaz›n›zda yer alan 3065 say›l› KDV Kanununun geçici 29 uncu maddesinden yararlanma talebiniz konusunda Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›ndan al›nan .. / .. / 20.. tarihli ve ……say›l› yaz›da, söz konusu istisnadan yararlanman›za engel bir durumun bulunmad›¤› bildirilmektedir. Bu çerçevede, 3065 say›l› KDV Kanununun geçici 29 uncu maddesinde belirtilen projelere iliflkin olarak firman›za yat›r›m dönemi olan .. / .. / 20.. tarihine kadar yap›lacak teslim ve hizmetlerde bu yaz›n›n taraf›n›zdan imza ve kafle tatbik edilmifl bir örne¤inin sat›c›ya verilmesi/ithalat ifllemlerinde ise ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi suretiyle KDV istisnas› uygulanmas› uygun bulunmufltur. Bilgi edinilmesini ve gere¤ini rica ederim. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar EK: 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap-İşlet-Devret veya 3359 Sayılı Kanun ile 652 Sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projeler Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste Arkan & Ergin Member of JPA International 389 EK: 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap-İşlet-Devret veya 3359 Sayılı Kanun ile 652 Sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projeler Kapsamında Yapılacak Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste 3996 Say›l› Kanuna Göre Yap-‹fllet-Devret veya 3359 Say›l› Kanun ile 652 Say›l› Kararnameye Göre Kiralama Karfl›l›¤› Yapt›r›lan Projeler Kapsam›nda Yap›lacak Mal Teslimleri ve Hizmet ‹falar›na ‹liflkin Liste Projenin Ad› : ‹flin Niteli¤i : Projenin Bafllang›ç ve Bitifl Süresi : Mükellefin Ad› /Unvan› : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyetin Niteli¤i : Toplam Proje Maliyeti : Toplam Proje Maliyetinin ‰ 5'i: %10'i: S›ra No Mal›n/Hizmetin Cinsi Ölçü Birimi Sat›c› Firma Miktar› Ad› Vergi /Unvan› Kimlik No ‹mza/Kafle-Onay Sat›c› Firma Ad›/Unvan› Fatura Tarihi No Tutar› Gümrük ‹daresi Miktar› 1 2 3 4 5 6 7 .. .. .. .. Vergi Dairesi Baflkan›/Defterdar Tarih ‹mza Arkan & Ergin Member of JPA International 390 EK 14: 6111 SAYILI KANUNUN GEC‹Ç‹ 16 NCI MADDE UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ T.C. GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I ‹STANBUL VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I Say› : Konu : ‹stisna Belgesi ‹STANBUL ‹L ÖZEL ‹DARES‹ ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimi ‹stanbul Sismik Riskin Azalt›lmas› ve Acil Durum Haz›rl›k Projesi (‹SMEP) kapsam›nda afla¤›daki projede belirtilen mal teslimleri ve hizmet ifalar› 6111 say›l› Kanunun Geçici 16'nc› maddesi kapsam›nda KDV'den istisnad›r. ‹fl bu yaz› Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak.. / .. / 20.. tarihli ve …….. say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde yap›lan aç›klamalar uyar›nca düzenlenmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Vergi Dairesi Baflkan› / a. Arkan & Ergin Member of JPA International 391 EK 15: 3065 SAYILI KANUNUN (17/2-d) BEND‹ UYGULAMASINA ‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA BELGES‹ ÖRNE⁄‹ T.C. KÜLTÜR VE TUR‹ZM BAKANLI⁄I Kültür Varl›klar› ve Müzeler Genel Müdürlü¤ü Rölöve ve An›tlar Müdürlü¤ü Say› : Konu : ..................................... ..................................... ..................................... .................. ‹LG‹: 3065 say›l› KDV Kanununun 17/2-d maddesi kapsam›nda rölöve, restorasyon veya restitüsyon projesi gerçeklefltirilecek tescilli tafl›nmaz kültür varl›¤› ile ilgili olarak taraf›n›za verilecek olan ve Kurulumuzun .. / .. / .... tarih ve .......say›l› karar› ile onaylanan mimarl›k hizmetleri ile bu projelerin uygulanmas› kapsam›nda ekte dökümü yap›lan teslimler KDV'den müstesnad›r. Bu belge, Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanarak …/…/… tarihli ve …… say›l› Resmi Gazete'de yay›mlanan KDV Genel Tebli¤inde yap›lan aç›klamalar uyar›nca düzenlenmifl olup .. / ... / 20.. tarihine kadar geçerlidir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Arkan & Ergin Member of JPA International 392 EK 16: L‹SANSLI DEPO ‹fiLET‹C‹LER‹ ‹Ç‹N KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ TAHS‹LÂT BELGES‹ L‹SANSLI DEPO ‹fiLET‹C‹LER‹ ‹Ç‹N KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ TAHS‹LAT BELGES‹ Lisansl› Depo ‹flleticisinin : Unvan› : Adresi Vergi Dairesi : : Vergi Kimlik Numaras› Ürün Senedini Satan›n Ad› Soyad› (veya Unvan›) : : Adresi Vergi Dairesi : : Vergi Kimlik Numaras› Ürünü Depodan Çekenin : Ad› Soyad› (veya Unvan›) : Adresi : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› Ürün Senedinin : Tarihi : Numaras› : Al›m Bedeli : En Son Borsa ‹fllem Tarihi : En Son Borsa ‹fllem De¤eri (KDV Matrah›) : KDV Tutar›* Ürün Senedinin Temsil Etti¤i Ürününün : Cinsi Miktar› : *KDV Tutar› ‹flletmemiz Taraf›ndan Yasal Süreleri ‹çerisinde Sorumlu S›fat›yla Beyan Edilip Ödenecektir. Belgeyi Basan Matbaa ‹flletmecisinin: Ad›-Soyad› Unvan›, Adresi, Vergi Dairesi, Vergi Kimlik No, Bas›m Y›l›, Anlaflma Tarihi Arkan & Ergin Member of JPA International 393 EK 17: M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄INA BEDELS‹Z TESL‹M VE/VEYA ‹FA ED‹LMEK ÜZERE YAPILACAK B‹LG‹SAYAR VE DONANIMLARI ‹LE BUNLARA ‹L‹fiK‹N YAZILIM ALIMLARINA YÖNEL‹K KDV ‹ST‹SNA BELGES‹ T.C. M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I ... ‹L/‹LÇE M‹LL‹ E⁄‹T‹M MÜDÜRLÜ⁄Ü Milli E¤itim Bakanl›¤›na Bedelsiz Teslim ve/veya ‹fa Edilmek Üzere Yap›lacak Bilgisayar ve Donan›mlar› ile Bunlara ‹liflkin Yaz›l›m Al›mlar›na Yönelik KDV ‹stisna Belgesi ‹stisnadan Yararlanacak Kifli/Kurumun: Ad› Soyad› (Unvan›) : Vergi Dairesi : Vergi Kimlik Numaras› : Faaliyet Konusu : Adresi : Yukar›da kimlik ve faaliyet bilgileri gösterilen ............................................... taraf›ndan "E¤itime %100 Destek Projesi" kapsam›nda Müdürlü¤ümüze ekli listede say›lan bilgisayar ve donan›mlar› ile bunlara iliflkin yaz›l›mlar› bedelsiz teslim/ifa etmek talebinde bulunmufl ve bu talep Müdürlü¤ümüzce uygun görülmüfltür. ‹fl bu belge düzenlenme tarihinden itibaren üç ay süre ile geçerlidir. ‹mza-Mühür Arkan & Ergin Member of JPA International 394 EK 18: KES‹N VE SÜRES‹Z TEM‹NAT MEKTUBU ÖRNE⁄‹ KES‹N VE SÜRES‹Z .../..../20.. .................. VERG‹ DA‹RES‹ MÜDÜRLÜ⁄Ü'NE 3065 say›l› KDV Kanunu hükümleri gere¤ince KDV iadesinden yararlanacak olan; ............................................................. adresinde yerleflik ........................................... firmas›na ödenecek, ……. / 20.. dönemine ait KDV iadesine teminat oluflturan, bu teminat mektubu ile ............. TL (............. Türk Liras›) ödeme konusunda, Bankam›z borçlu ile birlikte müteselsil kefil ve müflterek müteselsil borçlu s›fat›yla kefil ve sorumlu oldu¤unu, taraf›n›zdan Bankam›za yaz›l› olarak bildirildi¤i takdirde, Bankam›zca veya mükellefçe hiçbir yasal yola gidilmeksizin protesto çekilmesine, hüküm al›nmas›na gerek kalmaks›z›n, yukar›da belirtilen mebla¤› ilk yaz›l› isteminiz üzerine, hemen ve geciktirilmeksizin, kay›ts›z ve flarts›z vergi dairenize veya vergi daireniz emrine nakden ve tamamen, istem an›ndan ödeme an›na kadar geçecek günler için gecikme zamm› ile birlikte ödeyece¤imizi ve hakk›m›zda 6183 say›l› Kanun hükümlerinin uygulanmas›n› Bankam›z›n imza yetkilisi ve sorumlusu s›fat›yla ve banka nam ve hesab›na yüklendi¤imizi kabul, beyan ve taahhüt ederiz. Tarih ve ‹ki Yetkilinin ‹mzas› …………… Bankas› A.fi. ............. fiubesi NOT: Banka ad›na imza koyan yetkililerin ad›, soyad› ve unvanlar› banka kaflesi alt›nda okunakl› olarak yer alacakt›r. Arkan & Ergin Member of JPA International 395 EK 19: ‹ADES‹ TALEP ED‹LEN KDV HESAPLAMA TABLOSU ‹ADE HAKKI DO⁄URAN ‹fiLEM‹N BÜNYES‹NE G‹REN VERG‹LER DÖNEM ‹ADE ‹ADES‹ ‹fiLEM‹N GENEL ‹MAL VE AT‹K’LER YÜKLEN‹LEN HAKKI TALEP BÜNYES‹NE ‹DARE NEDEN‹YLE KDV DO⁄URAN ED‹LEB‹L‹R DO⁄RUDAN G‹DERLER‹NDEN YÜKLEN‹LEN TOPLAMI ‹fiLEM AZAM‹ G‹REN ‹ADE HESABINA VERG‹DEN BEDEL‹ VERG‹ VERG‹LER VER‹LEN PAY ‹ADE HESABINA VER‹LEN PAY Arkan & Ergin Member of JPA International 396 EK 20: ‹TUS SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ ‹ND‹R‹ML‹ TEM‹NAT UYGULAMASI S‹STEM‹ SERT‹F‹KASI T.C. MAL‹YE BAKANLI⁄I GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I ……VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I ……………… fi‹RKET‹ .. / .. / 20.. tarihinde yapm›fl oldu¤unuz baflvurunun de¤erlendirilmesi sonucunda gerekli flartlar› tafl›d›¤›n›z anlafl›ld›¤›ndan, KDV iadelerinde ifllemlerinizde indirimli teminat uygulamas› sisteminden yararlanman›z› sa¤layacak bu sertifikan›n taraf›n›za verilmesi Baflkanl›¤›m›zca uygun bulunmufltur. Vergi Dairesi Baflkan› EK 21: H‹S SERT‹F‹KASI ÖRNE⁄‹ HIZLANDIRILMIfi KDV ‹ADE S‹STEM‹ SERT‹F‹KASI T.C. MAL‹YE BAKANLI⁄I GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I ……VERG‹ DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄I ……………… fi‹RKET‹ .. / .. / 20.. tarihinde yapm›fl oldu¤unuz baflvurunun de¤erlendirilmesi sonucunda gerekli flartlar› tafl›d›¤›n›z anlafl›ld›¤›ndan, KDV iadelerinde ifllemlerinizin h›zland›r›lmas›n› sa¤layacak bu sertifikan›n taraf›n›za verilmesi Baflkanl›¤›m›zca uygun bulunmufltur. Vergi Dairesi Baflkan› Arkan & Ergin Member of JPA International Arkan & Ergin Member of JPA International Y›ld›z Posta Cad. Dedeman ‹fl Han› No 48, Kat 6, 34349 Esentepe, ‹stanbul T +90 212 370 0700 F +90 212 274 1817 www.jpatr.com