ve Çevre ÇATI BAHÇELERİ - Balat Peyzaj, Tasarım, Uygulama
Transkript
ve Çevre ÇATI BAHÇELERİ - Balat Peyzaj, Tasarım, Uygulama
9 ki e d ma z ü ş m ıla ü n ap Y e e r v Çe v G ü MART - NİSAN 2014 S Meryem ÇAYLAN / Peyzaj Mimarı on yıllarda nüfus artışının beraberinde çarpık kentleşme ve betonlaşma hızla artmaktadır. Sanayileşme ile başlayan doğanın tahribatı, ardından teknolojinin hızla ilerlemesiyle ormanların yok olması günümüzün en büyük sorunlarından biri haline gelmiştir. Oysaki doğa teknolojiye her zaman ilham kaynağı olmuştur. Dünyada artık balta girmemiş ormanlar parmakla sayılı kadar az kalmış, doğanın yeşilliğini; gökdelenler, fabrikalar almıştır. Teknoloji insanı her ne kadar geliştirse de yeşilin ve çiçeğin olmadığı bir dünya siyah ve beyaz bir manzaranın rengi kadardır. Ne bir kuş sesi duyulur, ne de bir kelebek kanat çırpar. Günümüzde teknolojiyi de kullanarak çarpık kentleşmenin önüne geçme planlamaları yapılmaktadır. Türkiye’de yapı mimarları, peyzaj mimarları, mühendisler ve proje yarışmalarının hızla artması görülmektedir. Profesyonel projeler çıkmakta ve bununla beraber çarpık kentleşme azalmaktadır. Bu uzman projecilerin emeğiyle birlikte yeni kentleşen yerler planlı yapılaşmaktadır. D İ K E Y B A H Ç E L E R D ikey bitkilendirme, bildiğimiz bahçenin herhangi bir duvarda konumlanmış halidir. Bu uygulamada çok değişik türdeki canlı bitkiler düz duvarda bir arada uyumla yaşayabilirler. Dikey bahçe uygulaması yapılacak duvarın konumu ve bölgenin iklimine göre bitki seçimi yapılır. Dikey bahçenin uygulanmasıyla alanda doğal yaşam oluşur. İç ve dış mekanlarda soğuk beton yada donuk griler görmek yerine canlı, doğal ve değişken formlar oluşur. Kısmen havayı temizler, ısı dengesini sağlar, çağımızın hastalığı stresi azaltır. Dikey bahçeler duvarlarda dekoratif açıdan inanılmaz özgün, canlı ve zengin görüntü sağlar ve her mevsim ayrı tonlarda yaşanmasını sağlar. Mekanlara canlılık, güzellik ve değer katarak kaliteyi artırır. ÇATI İ R E L E Ç BAH Yeşil alanlarımız ve tarım alanlarımız giderek azalarak yeni projelerin uygulama alanları olmaktadır. Zamanla ekosistemin döngüsünü bozmamak için hem bireysel hem de toplumsal olarak tedbir alınmalıdır. Proje uygulama yeri yani arazi seçiminde planlamalar yapılmalıdır. Geleceğimiz ve gelecekteki nesillerimiz için yeni projelerde analiz yaparak planlamalar sonucunda uygulamalara geçilmelidir. Son yıllarda kent yaşamının insanlarda oluşturduğu stresin ve yeşil yoksunluğunun çözümü olarak çatı bahçeleri, yeşil çatı, yeşil duvar, dikey bitkilendirme gibi birçok uygulama yaygınlaşmıştır. Çünkü giderek kentleşen metropoller insanları doğadan uzaklaştırdıkça, doğanın insanlar üzerindeki pozitif etkisinin eksildiğini görmekteyiz. Bu uygulamaların ekolojik dengeye katkısının yanısıra estetik açıdan da binalara değer katmaktadır. Dikey bahçeler, çatı ve teras bahçelerinin yaygınlaşmasıyla beraber hava kirliliği azalmaktadır. Bunların hepsi betonlaşma sonucu günümüzde yeşilden kopamamayı ispatlayan uygulamalardır. Zeminde ya da çoğunlukla zemin seviyesinin üzerinde yer alan herhangi bir yapıya ait düz ya da eğimli çatıda özel malzeme ve teknikler yardımıyla, gerçekleştirilen az ya da çok bakım gerektiren birçok işleve sahip açık yeşil mekan düzenlemelerine çatı bahçesi adı verilir. Özellikle büyüyen şehirlerde nefes alan mekanlara ihtiyaç artarken, estetik ve modern tasarımlarla teras ve çatıları monotonluktan kurtararak renkli ve keyifli bahçelere dönüştürülür. Çatı bahçelerinin tasarımı yapılırken bölgenin, güneş, rüzgar, sıcaklık vb. gibi iklim koşulları, cephe ve çatı bahçesinin fonksiyonu ve çatı bahçesinin kullanım yoğunlukları dikkate alınması gerekmektedir. Yeşil teraslar kentsel bölgelerde geçirimsiz yüzeylerin artışından kaynaklanan sorunların en modern çözümüdür. Yüzeyi termal ve mekanik darbelerden korudukları ve böylece çatının yaşam ömrünü arttırdıkları için çatı bakımı ve kullanım ömrü sonunda değiştirilme maliyetini azaltır. Gürültü azaltma özellikleri sayesinde daha sessiz iç ortamlar sunar. Yeşil teraslar kimyasal hava kirleticileri ve fizik- sel olarak tutulan hava kaynaklı partikülleri filtre eder. Yağmur suyunu absorbe eder ve doğal su döngüsünü geri kazandırır. Binaların gürünüşünü güzelleştirir ve değerini artırır. Yeşil teraslar çatıdan gelen suyun akış hızını ve toplam su miktarını azaltarak su arıtma altyapısının yükünü hafifletir. Kent ısı adası etkisinin azaltılmasına yardımcı olur. Yeşil teraslar kirleticileri uzaklaştırır, duvarlardaki sıcaklığı azaltarak binanın tabanına doğru hava akımı oluşturur. Şehir içinde kuşlar ve omurgasız hayvanlar için yaşam alanı oluşturur.