beyaz eşya sektörü
Transkript
beyaz eşya sektörü
BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ AYŞE BETÜL ÖZTÜRK Uzman Yardımcısı İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ MART 2016 Mart 2016 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ İÇİNDEKİLER I. YÖNETİCİ ÖZETİ ........................................................................................................................................................................................ 3 II. DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ .............................................................................................................................................................. 6 III. TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ......................................................................................................................................................... 13 A. ÜRETİM ............................................................................................................................................................................................. 15 B. HAMMADDE...................................................................................................................................................................................... 21 C. İŞGÜCÜ MALİYETLERİ ........................................................................................................................................................................ 22 D. LOJİSTİK VE AR-GE HARCAMALARI..................................................................................................................................................... 23 E. İÇ TALEP ............................................................................................................................................................................................. 24 F. DIŞ TİCARET....................................................................................................................................................................................... 28 G. FİNANSMAN YAPISI ........................................................................................................................................................................... 35 H. MEVZUAT .......................................................................................................................................................................................... 36 IV. GENEL DEĞERLENDİRME VE BEKLENTİLER ............................................................................................................................................ 37 Mart 2016 2 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ I. YÖNETİCİ ÖZETİ Mart 2016 3 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ YÖNETİCİ ÖZETİ Dünya beyaz eşya pazarının büyüklüğünün 2014 yılında %2,4 artışla 185 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Çin, dünyanın en büyük beyaz eşya üreticisi konumundayken, dünyanın ikinci, Avrupa’nın ise en büyük beyaz eşya üreticisi olan Türkiye sektörün önemli bir oyuncusudur. Çin ve Türkiye’nin dışında ABD, İngiltere, Almanya ve İtalya gibi ülkelerin halen küresel beyaz eşya pazarında rekabet gücünü koruduğu görülmektedir. Son yıllarda Polonya Avrupa pazarında Türkiye’nin rakibi olarak öne çıkmaktadır. 2005’te BSH, 2007’de Electrolux ve 2009’da Indesit, Almanya ve İtalya’daki fabrikalarını Polonya’ya taşımış, Güney Kore firmaları LG ve Samsung ise Polonya’yı Avrupa’nın bölgesel üretim üssü seçmiştir. Dünyada beyaz eşya üretiminin bölgesel bazda yaygınlaşması ve rekabetin artması ile birlikte sektörde konsolidasyonun arttığı görülmektedir. Özellikle AR-GE’ye ağırlık vererek rekabet avantajı kazanmak isteyen üreticilerin verimliliği artırmak amacıyla organik büyüme yerine daha çok birleşme ve satın almaları tercih ettiği görülmektedir. Mart 2016 İlk üretimin montaj sanayine dayalı olarak 1955 yılında gerçekleştiği Türk beyaz eşya sektörü günümüzde gelişmiş teknolojisi, inovatif yapısı, sağladığı ihracat geliri ve yarattığı istihdam ile Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörleri arasında yer almaktadır. Türkiye’de beyaz eşya üreticisi firmalardan 7’si İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan ve Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun bulunduğu İSO-500 listesinde yer almaktadır. 2015 yılında Türkiye’de beyaz eşya üretimi bir önceki yıla göre %8,7 artarak 24,6 milyon adede ulaşmıştır. Sektörde üretimin %75’i yaklaşık 150 ülkeye ihraç edilmekte olup, sektörün en önemli ihraç pazarı AB ülkeleridir. Sektörün büyümesinde Türkiye’de artan şehirleşme, genç nüfus ve inşaat sektöründeki hareketliliğin yanı sıra AB ülkeleri başta olmak üzere ihraç pazarlarındaki gelişmeler etkili olmaktadır. Son yıllarda yurt içi talep koşulları incelendiğinde, 2014 başında bireysel kredilerdeki artış hızını yavaşlatmak amacıyla alınan makroihtiyati tedbirlerin beyaz eşya talebini sınırlandırdığı görülmektedir. 2015’te ise yurt içi satışlar ertelenen talebin devreye girmesi ve konut satışlarındaki yükseliş ile artmıştır. 4 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ YÖNETİCİ ÖZETİ 2015 yılında beyaz eşya ihracatı AB pazarındaki göreli toparlanma ve euro/TL kurundaki yükseliş paralelinde miktar bazında %7 büyürken, euro bazında yıllık bazda %8,1 artış göstermiştir. Euro/dolar paritesindeki %25’lik düşüş dikkate alındığında ihracatın dolar bazında gerilediği görülmektedir. Orta Doğu’da süregelen siyasi karışıklıklar da bu bölgeye yönelik ihracatı olumsuz yönde etkilemektedir. İhracatçı yapıdaki beyaz eşya sektörünün büyümesini istikrarlı bir şekilde sürdürebilmesi için uluslararası piyasada rekabet gücünü koruması gerekmektedir. Bu çerçevede sektörün maliyet yapısı büyük önem arz etmektedir. Sektörün temel maliyet kalemi hammadde olup, en yüksek hammadde girdilerinin plastik ve sac olduğu görülmektedir. İki girdide de ithalata bağlı olunması kur riski yaratırken, hammadde fiyatlarında gözlenen düşüş eğilimi firmaların kâr marjlarını olumlu yönde etkilemektedir. Sektörün diğer maliyet kalemleri ise işçilik, enerji giderleri ve AR-GE harcamalarıdır. Artan asgari ücretin firmalara ek yük getirmesi beklenirken, yılbaşında elektrik fiyatlarına yapılan artış ve yüksek enflasyon ile birlikte sektörde maliyetler artış göstermektedir. Mart 2016 Öte yandan, sektörün lojistik avantajına sahip olması rekabet gücünü olumlu etkilemektedir. AB ülkelerine coğrafi yakınlığı sebebiyle Türkiye’nin Çin'e kıyasla ortalama lojistik maliyeti açısından %50 daha avantajlı olduğu ifade edilmektedir. 2016 yılında Kentsel Dönüşüm Programı çerçevesinde sürecek çalışmaların beyaz eşya sektörüne olumlu etkisinin devam etmesi beklenmektedir. Artan asgari ücret tutarının da tüketim harcamalarını bir miktar canlandıracağı tahmin edilmektedir. Öte yandan, Suriyeli mülteciler ile ülkemizde gayrimenkul yatırımı yapan yabancıların yarattığı ve 2015 yılı genelinde beyaz eşya satışlarına olumlu yansıyan ek talebin etkisinin 2016’da yavaşlayacağı öngörülmektedir. Kredi kartı taksit sayısının 9’dan 12’ye çıkarılmasının iç tüketime etkisinin de sınırlı olması beklenmektedir. Sektörün ihracatı açısından büyük önem arz eden AB ülkelerinde son dönemde büyümenin yeniden zayıfladığına işaret eden veriler bölgeye yönelik beyaz eşya ihracatındaki artışın sürdürülebilirliğine ilişkin endişeleri artırmaktadır. Öte yandan, sektörün ihracatında pazar payı %1’in altında olan İran’a yönelik ambargonun kaldırılmasının sektör için yeni bir pazar fırsatı yaratacağı düşünülmektedir. 5 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ II. DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ Mart 2016 6 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ Dayanıklı tüketim mallarının alt gruplarından biri olan beyaz eşya sektöründe temel ürünler buzdolabı, derin dondurucu, bulaşık makinesi, fırın, çamaşır makinesi ve kurutuculardır. 2015 yılında %3,4 artışla 395 milyon adet gerçekleşen küresel beyaz eşya satışının 2017 yılına kadar 430 milyon adede ulaşması beklenmektedir. Söz konusu dönemde ürün bazında en hızlı büyüyecek ürünlerin ise klima ve çamaşır makinesi olacağı öngörülmektedir. Dünya beyaz eşya pazarının büyüklüğü 2014 itibarıyla bir önceki yıla göre %2,4 artışla 185 milyar dolar olarak hesaplanmaktadır. Çin dünyanın en büyük beyaz eşya üreticisi konumundadır. Çin'den sonra dünyanın ikinci büyük, Avrupa’nın ise en büyük beyaz eşya üreticisi olan Türkiye de sektörün önemli bir oyuncusudur. Öte yandan, küresel ihracat verileri incelendiğinde, ABD, İngiltere, Almanya ve İtalya gibi ülkelerin küresel beyaz eşya pazarında rekabet gücünü koruduğu görülmektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde, dünyada beyaz eşya üretiminin gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru kayma eğiliminde olduğu görülmektedir. Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerde artan yaşam standartlarının yanı sıra ABD ve Batı Avrupa’da toparlanan konut sektörü ve son yıllarda yükselen tüketici güveni sektörün büyümesinde etkili olmuştur. Beyaz eşya sektörü, gelişmiş ülkelerde daha çok yeniden satın alma ve sahip olunan ürünün yeni teknolojiye sahip olanla değiştirilmesi sonucunda büyümektedir. Penetrasyon oranlarının nispeten düşük olduğu ve yaşam standartlarının yükselme eğiliminde olduğu gelişmekte olan ülkelerde ise sektör satışları ilk kez beyaz eşya sahibi olmaya yönelik gerçekleşmektedir. 2007-2012 yılları arasında ilk kez beyaz eşya satın alımını destekleyen Çin hükümeti, 2015 yıl sonundan itibaren ise eskiyen ürünlerin enerji verimliliği yüksek ürünler ile değiştirilmesi için teşvik vermeye başlamıştır. Bu kapsamda, Çin’de beyaz eşya pazarının daha çok gelişmiş ülke özelliklerine sahip olduğu görülmektedir. Kaynak: International Trade Center (ITC), TC Bilim, Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı, Koç Holding 2014 Yıllık Raporu, Freedonia Mart 2016 7 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ Üretim ve kapasite bakımından Whirlpool dünyada ilk sırada yer alırken, Avrupa pazarında sıralama BSH, Whirlpool ve Electrolux şeklindedir. 2014 yılı itibarıyla net satışlar bazında yapılan değerlendirmeye göre ise, dünya sıralamasında ilk üçteki firmaların Çin menşeili firmalar olduğu görülmektedir. Üretimin bölgesel bazda yaygınlaşması ve rekabetin artması ile sektörde konsolidasyon da artmaktadır. Özellikle AR-GE’ye ağırlık vererek rekabet avantajı kazanmak isteyen üreticilerin verimliliği artırmak amacıyla organik büyüme yerine daha çok birleşme ve satın almaları tercih ettiği görülmektedir. 2014 Yılı Net Satışlar (milyon dolar) 32.347 Haier Grup (Çin) 22.936 Midea Grup (Çin) 22.565 Gree (Çin) 19.872 Whirlpool (ABD) AB Electrolux (İsveç) 14.367 BSH (Almanya) 13.791 GE Ev Aletleri (ABD) 5.900 Arçelik AŞ (Türkiye) 5.363 Groupe SEB (Fransa) 5.145 Miele & Cie (Almanya) 4.222 0 10.000 20.000 30.000 40.000 Beyaz Eşya Sektöründe Birleşme ve Satın Almalar Yıl Satılan Şirket Ülkesi Alan Şirket Ülkesi Oran (%) 2014 Sanyo Çin Whirlpool ABD 2015 Indesit İtalya Whirlpool ABD 2015 BSH Bosch ve Siemens Almanya Bosch Almanya 2015 GE Ev Aletleri ABD AB Electrolux İsveç 2016 GE Ev Aletleri ABD Haier Grup Çin 2016 Toshiba Ev Aletleri Japonya Arçelik Türkiye 51% 60% 50% - Satış Değeri Satış Durumu (milyon dolar) 552 Tamamlandı 1.000 Tamamlandı 3.850 Tamamlandı 3.300 Gerçekleşmedi 5.400 Görüşme Sürecinde Görüşme Sürecinde Kaynak: Information Handling Services (IHS), Şirket Faaliyet Raporları, İAB Hesaplamaları Mart 2016 8 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET / BUZDOLABI* Dünya Buzdolabı İhracatı - 2014 Endonezya 2% ABD 3% Diğer 18% Çin 20% İtalya 3% Meksika 17% Almanya 5% Polonya 6% Türkiye 7% Tayland 8% Güney Kore 11% Dünya Buzdolabı İthalatı - 2014 Diğer 41% ABD 26% İngiltere 5% İspanya 2% Avustralya 2% Mart 2016 İtalya 2% Rusya Kanada 3% 4% Fransa 5% Japonya Almanya 5% 5% Dünya Buzdolabı İhracatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) Polonya 20,6 Çin 8,4 Türkiye 6,0 Tayland 5,6 Endonezya 4,6 Meksika 3,8 Almanya 1,1 Güney Kore 0,6 ABD -1,0 İtalya -1,9 Diğer -2,9 Toplam 3,3 Küresel ölçekte penetrasyon oranının en yüksek olduğu ürün buzdolabıdır. 2014 yılında 18 milyar dolar olarak gerçekleşen dünya buzdolabı ihracatında Çin ve Meksika en yüksek paya sahip ülkelerdir. En fazla ihracat yapan ilk 10 ülke arasında son 5 yıllık dönemde ihracatta en yüksek büyüme oranı %20,6 ile Polonya’da görülmüştür. Polonya, Avrupa’daki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nakliye ve işçilik maliyetlerinde sahip olduğu avantajlar nedeniyle yatırım için cazip bir ülke olarak görülürken; 2014 yılı itibarıyla Türkiye’nin ardından Avrupa’nın en büyük beyaz eşya üreticisi konumuna yükselmiştir. Türkiye ise buzdolabı ihracatında 2014 yılında dünyada 5.sırada yer almıştır. Dünya Buzdolabı İthalatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) İngiltere 7,7 Dünya buzdolabı ithalatı 2014 yılında 17,7 milyar ABD 6,7 Avustralya 6,4 lar olarak gerçeklemiş, ABD %26 pay ile ilk sırada Almanya 5,2 almıştır. Rusya 3,0 Japonya 0,2 Fransa 0,0 Kanada -1,7 İtalya -1,7 İspanya -2,2 Diğer 3,1 (*) GTIP kodları 841821, 841829 ve 841810 Toplam 3,6 Kaynak: International Trade Center (ITC) doyer 9 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET / ÇAMAŞIR MAKİNESİ* Dünya Çamaşır Makinesi İhracatı - 2014 Çin 30% Polonya 14% İtalya 10% Diğer 12% Türkiye 9% Güney Kore 2% İsveç 2% İspanya 2% Slovakya 5% Almanya 7% Tayland 7% Dünya Çamaşır Makinesi İthalatı - 2014 Diğer 49% Fransa 7% Hollanda 3% S.Arabistan 1% Mart 2016 İspanya İtalya 3% 3% Avustralya 3% Rusya 3% Dünya Çam.Mak. İhracatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) Polonya 11,2 Slovakya 9,7 Türkiye 7,0 Çin 6,2 İsveç -0,8 Tayland -1,4 İspanya -4,7 İtalya -5,0 Almanya -11,3 Güney Kore -18,2 Diğer -6,2 Toplam 0,5 Dünya Çam.Mak. İthalatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) 7,1 Japonya İngiltere 10% Japonya 5,4 Avustralya 2,5 1,3 İngiltere Fransa -0,6 10% İtalya Hollanda -1,8 Almanya İspanya -2,0 8% Almanya -2,8 Suudi Arab. -3,8 Rusya -15,3 Diğer 1,0 Toplam 0,6 2014 yılında 9,7 milyar dolar büyüklüğe ulaşan dünya çamaşır makinesi ihracatında Çin lider konumda iken, Türkiye dördüncü sıradadır. Almanya ve Güney Kore’nin ihracat düşüşünün Polonya’daki ihracat artışına paralel olmasının, 2005’te BSH, 2007’de Electrolux ve 2009’da Indesit’in Almanya ve İtalya’daki fabrikalarını Polonya’ya taşımaları, Güney Koreli LG ve Samsung’un ise Polonya’yı Avrupa’nın bölgesel üretim üssü seçmesi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Aynı dönemde dünya çamaşır makinesi ithalatında ise Japonya ilk sırada iken, genelde ithalat yapan ülkeler arasında homojen bir dağılım görülmektedir. Rusya’nın yaptırımlar sonrasında yaşadığı ekonomik kriz ve Euro Alanı ülkelerinde son yıllarda gözlenen zayıf talep ithalat rakamlarındaki düşüşte etkili olmaktadır. (*) GTIP kodları 845011, 845012, 845019 Kaynak: ITC 10 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET / FIRIN* Dünya Fırın İhracatı - 2014 Çin 52% Diğer 16% İngiltere 2% Polonya 2% Tayland 3% Almanya Türkiye Malezya 3% 3% 4% Dünya Fırın İhracatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) ABD 8,3 Türkiye 8,0 Çin 7,8 Meksika 6,0 Almanya 6,0 İngiltere 4,3 Malezya 1,9 0,2 İtalya Polonya 7% İtalya 0,2 ABD Tayland -9,6 4% Meksika Diğer -0,6 4% Toplam 4,5 Dünya Fırın İthalatı - 2014 ABD 29% Diğer 36% Almanya 6% İspanya 2% Hollanda 2% Avustralya Fransa 4% 3% Mart 2016 Kanada 4% Rusya 4% Japonya 5% İngiltere 5% Dünya Fırın İthalatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) Almanya 10,4 Rusya 9,3 ABD 5,5 Kanada 5,4 Avustralya 5,2 Hollanda 4,9 İngiltere 4,3 Japonya 2,9 Fransa 1,3 İspanya 0,8 Diğer 5,0 Toplam 5,2 2014 yılında dünya fırın ihracatı 10,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Çin, dünya fırın ihracatının yarısını karşılarken; Türkiye, fırın ihracatında dünyada altıncı sırada yer almaktadır. Dünya fırın ithalatında ise buzdolabında olduğu gibi ABD ilk sırada bulunmaktadır. Dünya fırın ithalatının yaklaşık yarısını oluşturan mikrodalga fırının dünya geneli satış gelirlerinin yarısı Kuzey Amerika ülkelerinden gelmektedir. (*) GTIP kodları 732111, 732112, 732119 ve 851650 Kaynak: ITC 11 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ DÜNYADA BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET / BULAŞIK MAKİNESİ* Dünya Bulaşık Makinesi İhracatı - 2014 Polonya 21% Almanya 24% Çin 14% Diğer 8% Türkiye 11% Çek Cum. 2% İspanya 3% İsveç Güney Kore ABD 3% 4% 4% İtalya 6% Dünya Bul.Mak. İhracatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) Çek Cum. 10,7 Türkiye 9,9 Polonya 8,4 Çin 8,1 İspanya 1,6 Almanya 0,4 Güney Kore 0,1 İsveç -2,2 ABD -4,2 İtalya -8,8 Diğer 2,3 Toplam 2,9 2014 yılı dünya bulaşık makinesi ihracatının büyüklüğü 3,9 milyar dolar iken, ihracatta en yüksek payı sırasıyla Almanya ve Polonya almaktadır. Türkiye ise, bulaşık makinesi ihracatında dünyada dördüncü sıradadır. 2013 yılı itibarıyla nüfusun sadece %1’inin bulaşık makinesine sahip olması nedeniyle üretimin düşük seyrettiği Çin, diğer ürünlere kıyasla dünya bulaşık makinesi ihracatından daha düşük bir pay almaktadır. Dünya Bulaşık Makinesi İthalatı - 2014 Diğer 36% Hollanda 3% Avustralya 4% Mart 2016 İtalya 4% Rusya 5% Dünya Bul.Mak. İthalatı Değişimi Ülke 2010-2014 (%) Fransa ABD 14,3 11% Rusya 13,0 Almanya İngiltere 8,7 10% Almanya 4,6 İngiltere İtalya 4,3 8% İsveç 3,1 Avustralya 2,0 Fransa 1,7 0,0 ABD Kanada 8% Hollanda -0,8 Kanada Diğer 1,3 İsveç 6% Toplam 3,5 5% Dünya bulaşık makinesi ithalatından 2014 yılında en yüksek payı AB ülkelerinin aldığı, ilk sırada Fransa’nın yer aldığı gözlenmektedir. (*) GTIP kodu 842211 Kaynak: ITC 12 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ III. TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ Mart 2016 13 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ 1955-1965 1965-1990 1955-İlk beyaz eşya üretimi Sütlüce'de montaj sanayine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. 1974-İlk yerli tam otomatik çamaşır makinesi üretimi 1959-İlk yerli çamaşır makinesi üretimi 1960-İlk yerli buzdolabı üretimi 1963-İlk yerli fırın üretimi 1989-Beyaz eşya ürünleri ithalatından alınan gümrük vergilerinde indirim yapılması 1990-2000 1993-İlk yerli bulaşık makinesi üretimi 1995-Sektörde kapasite arttırımı için 500 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirilmesi 2000+ Fabrikalarda modernizasyon Teknolojik ve verimlilikte yükseliş İhracat odaklı üretim 1996-Gümrük Birliği Anlaşması 1997-Üretim ve yurtiçi satışta rekor yıl Türk beyaz eşya sektöründe ilk üretim montaj sanayine dayalı olarak 1955 yılında gerçekleştirilmiştir. 1980li yıllara kadar az sayıda firmanın faaliyet gösterdiği sektörde, 1980 sonrasında piyasa ekonomisine ağırlık verilmesiyle birlikte gelişim hızlanmıştır. 1996’da AB ülkeleri ile Gümrük Birliği Anlaşması’nın imzalanmasına bağlı olarak sektör yurt dışı ile rekabet etmek durumunda kalmış, buna rağmen üretim teknolojisini yenilemeye devam etmiştir. Günümüzde Türk beyaz eşya sektörü gelişmiş teknolojisi, inovatif yapısı, sağladığı ihracat geliri ve yarattığı istihdam ile Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörleri arasında yer almaktadır. Türkiye’de artan şehirleşme oranı, genç nüfus ve inşaat sektöründeki hareketlilik pazarın büyümesinde etkili olmaktadır. Sektör 2015 yılında 6 ana ürün grubunda 3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. Sektörde üretimin %75’i yaklaşık 150 ülkeye ihraç edilmekte olup, sektörün en önemli ihraç pazarı AB ülkeleridir. Yaklaşık 15.000 bayi ile 3.500 yetkili servisin faaliyet gösterdiği sektörde 500 adet civarı da yan sanayii/tedarikçi bulunmaktadır. Kaynak: MÜSİAD, TÜRKBESD, BEYSAD, İstanbul Sanayi Odası (İSO), GFK Mart 2016 14 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÜRETİM 2015 yılında Türkiye’de beyaz eşya üretimi bir önceki yıla göre %8,7 artarak 24,6 milyon adede ulaşmıştır. Ürün bazında incelendiğinde en fazla üretim çamaşır makinesinde gerçekleşirken, üretimi en hızlı artan ürün ise kurutucu olmuştur. Kurutucu ve çamaşır makinesi hariç diğer ürün gruplarında üretimdeki büyümenin sektör ortalama büyümesinin altında olduğu görülmektedir. 2010-2015 döneminde beyaz eşya üretiminde yıllık ortalama büyüme oranı %6 olmuştur. Bu dönemde buzdolabı (%1,6) hariç bütün ürünlerde yıllık ortalama büyüme oranı sektör ortalamasının üzerindedir. Aynı dönemde tüm ürünlerde üretim zamanla artarken; sadece buzdolabı üretimi 2013 ve 2014 yılında gerilemiştir. Beyaz Eşya Üretiminin Yıllık Gelişimi (bin adet) 30.000 25.000 Beyaz Eşya Sektöründe 2015 Çamaşır Makinasi Buzdolabı Fırın Bulaşık Makinası Kurutucu Derin Dondurucu Genel Toplam Üretim (adet) Üretim Yıllık Değişim (%) 7.466.366 18,4 6.833.284 2,6 4.365.929 2,8 3.608.652 3,6 1.250.929 33,7 1.037.973 7,8 24.563.133 8,7 20.000 15.000 603 721 2.537 3.060 701 854 2.900 888 3.204 905 901 3.248 956 936 3.483 963 1.251 3.609 4.366 3.637 3.854 4.247 6.311 6.790 7.589 7.226 6.659 5.165 5.357 5.468 5.755 6.308 7.466 2010 2011 2012 2013 2014 2015 10.000 3.505 5.000 1.038 6.833 0 Çamaşır Makinasi Bulaşık Makinası Buzdolabı Kurutucu Fırın Derin Dondurucu Kaynak: TÜRKBESD Mart 2016 15 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÜRETİM VE KAPASİTE KULLANIM ORANI Beyaz eşya sektöründe* kapasite kullanım oranı (KKO), 2015’te bir önceki yıla göre iç ve dış talepteki göreli toparlanma paralelinde yükselmiştir. Ocak 2016 itibarıyla sektörde KKO %76,8 seviyesine çıkmıştır. Sektöre ait sanayi üretimi verileri ise görece dalgalı bir seyir izlemektedir. 2015 yılında takvim etkisinden arındırılmış verilere göre üretimde en hızlı artış yurt içi satışların en yüksek olduğu Ağustos ayında gerçekleşmiştir. 2014 başında yurt içinde bireysel kredi artış hızını sınırlandırmak amacıyla alınan önlemler beyaz eşya talebinin gerilemesine yol açmıştır. 2015’te ise üretim ve satışlar, ertelenen talebin devreye girmesi ve konut satışlarındaki yükseliş ile artmıştır. Beyaz Eşya Sektöründe* Üretim, Yurt içi Satışlar ve İhracat Beyaz Eşy a Sektöründe* KKO (%) (bin adet) 80 76,8 78 76 (%) 3.000 30 25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 2.500 74 2.000 72 1.500 70 68 1.000 Mart 2016 Ara.15 Eyl.15 Haz.15 Mar.15 Ara.14 Eyl.14 Haz.14 Mar.14 Ara.13 Eyl.13 Haz.13 Mar.13 Ara.12 Eyl.12 Haz.12 Oca.16 Kas.15 Eyl.15 Tem.15 May.15 Mar.15 Oca.15 Kas.14 Eyl.14 Tem.14 May.14 Mar.14 Oca.14 Kaynak: TÜİK, TCMB Mar.12 0 60 Ara.11 62 Sektör Üretimindeki Yıllık Değişim (sağ eksen) Yurtiçi Satışlar İhracat Eyl.11 500 Mar.11 64 Haz.11 66 (*)KKO ve sanayi üretiminde NACE.2 27 kodlu Elektrikli Teçhizat Sektörü verileri kullanılmıştır. 16 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÜRETİM Türkiye’de beyaz eşya sektörünü temsil eden firmalardan 3’ü, ISO 500 listesinde ilk 30’da yer almaktadır. Arçelik toplam beyaz eşya pazarında lider konumda bulunurken; Sersim ve Vestel firmaları en yüksek yurt dışı satış oranına sahip firmalar olarak öne çıkmaktadır. İSO 500 Listesinde Yer Alan Beyaz Eşya Firmaları - 2014 Firma Adı Menşei Markalar Arçelik A.Ş. BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. Indesit Company Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş. Kumtel Dayanıklı Tüketim Malları Plastik San. Tic. A.Ş. Sersim Dayanıklı Tüketim Malları San. ve Tic. Koll. Şti. Türkiye Arçelik, Beko, Grundig, Flavel, Altus Almanya Bosch, Siemens, Profilo, Gaggenau Türkiye Vestel, Vestfrost, Regal, Finlux, Seg, Nexon, Sharp İtalya Indesit, Hotpoint, Scholtes, Aristo, Stinol Türkiye Demirdöküm, Vaillant Türkiye Kumtel, Luxell Türkiye Simfer Yeri İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul Kayseri Kayseri Genel Üretimden Satışlar Sıra (Milyon TL) 4 18 30 167 195 342 487 8.521 3.273 2.281 569 498 301 219 Satışlarda Yurt Dışı Payı (%) 63% 50% 75% 50% 23% 70% 80% Arçelik, B/S/H Ev Aletleri, Vestel, Indesit ve Demirdöküm’ün hakim olduğu Türk beyaz eşya sektörünün dünyadaki rekabet gücünü ve marka değerini geliştirmek amacıyla Ekonomi Bakanlığı, TİM ve ihracat birlikleri ile oluşturulan Turquality programı kapsamında Arçelik ve Vestel firmaları desteklenmektedir. Öte yandan, sektörde Arçelik ve Vestel’in elektrikli teçhizat imalatı için dahilde işleme rejiminden dönem dönem yararlandığı görülmektedir. Sektörde önde gelen firmaların yurt dışı yatırımları da bulunmaktadır. Arçelik’in Çin, Romanya, Rusya ve Güney Afrika’da, Kumtel’in ise Çin’de ki üretim tesisleri firmalara, hem üretim maliyetini düşürme hem de diğer ihraç pazarlarına ulaşma konusunda kolaylık sağlamaktadır. Mart 2016 17 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÜRETİM ARÇELİK Elektrikli Motor ve Çamaşır Kurutma Makinesi B/S/H Buzdolabı/Fırın/Çamaşır Makinesi/Bulaşık Makinesi ARÇELİK Çamaşır Makinesi İşletmesi ARÇELİK Pişirici Cihazlar İşletmesi ARÇELİK Bulaşık Makinesi İşletmesi DemirDöküm Klima Indesit Buzdolabı/Çamaşır Makinesi ARÇELİK Buzdolabı ve Kompresör İşletmesi CANDY Grup Çamaşır Kurutma Makinesi VESTEL Buzdolabı/Çamaşır Makinesi/Bulaşık Makinesi/Pişirici/Klima Türkiye beyaz eşya sektöründe üretimin yoğunlaştığı başlıca şehirler Kocaeli, Manisa, Tekirdağ, Ankara, İzmir, Kayseri, Bursa, Eskişehir, Konya, Yalova ve Bilecik’tir. Mart 2016 18 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÖNDE GELEN FİRMALARA İLİŞKİN GELİŞMELER Arçelik: 2014 yılında Güney Avrupa pazarlarına odaklanmaya devam ederken Almanya’da özellikle küçük ev aletleri satışlarında güçlü bir performans sergilemiştir. Şirket, önümüzdeki dönemde Grundig markasıyla Almanya ve Kuzey Avrupa’daki yerini sağlamlaştırmayı hedeflemektedir. Şirketin, Beko markasıyla Avrupa’nın yanı sıra ABD’de de beyaz eşya satışlarına yönelik yatırımlar üzerinde çalıştığı belirtilmektedir. ABD’de pazar payının artırılması için şirket satın alma seçeneğinin düşünüldüğü açıklanmıştır. Ayrıca 130’dan fazla ülkede satış yapan firma, Tayland’da üretim ve satış-pazarlama şirketi olarak kurduğu Beko Tahi Co. Ltd. firmasının 2015 yılı sonunda test üretimine geçtiğini ifade etmiştir. Şirket, 2016 yılında Romanya’da çamaşır ve bulaşık makinesi üreteceği yeni bir fabrika yatırımı için Romanya devletinden 105 milyon euroluk teşvik alacağını ilan etmiştir. Türkiye’de sahip olduğu 7 işletmenin 2020 yılına kadar modernizasyonu için ise 1,14 milyar TL’lik 2., 3. ve 5.bölge yatırım teşviklerinden yararlanacağını açıklayan şirket, 2016 yılında iç pazar satış adedinde %3-5 ve ihracatta %2 büyüme öngörmektedir. 2016 Şubat ayında Arçelik, Japon Toshiba grubunun ev aletleri bölümünü satın almak için görüşmede bulunduğunu açıklamıştır. Henüz satış fiyatıyla ilgili herhangi bir bilgi verilmemiştir. Vestel: Ocak 2015 tarihinden itibaren Avrupa’da üretim, ürün geliştirme, satış ve pazarlama için 5 yıl süreyle geçerli olmak üzere Japon Sharp firması ile lisans anlaşması imzalanmıştır. 2015 yılında Sharp markası satışlarının şirketin cirosuna 150 milyon euro katkı sağladığı tahmin edilmektedir. B/S/H Ev Aletleri: Tekirdağ’ın Çerkezköy ilçesinde bulunan BSH küçük ev aletleri fabrikasının kapatılacağı; bu bölgeye yapılacak yeni yatırımlar paralelinde ortaya çıkacak kapasitenin ise beyaz eşya üretimi için değerlendirileceği açıklanmıştır. Beyaz eşya üretimi kapasitesini yeni yatırımlar ile 5 milyon adetten 7 milyon adede çıkarmayı hedefleyen şirket, küçük ev aletleri üretimini ise grup bünyesinde başka bir fabrikaya aktaracağını belirtmiştir. Şirketin ayrıca yurt içinde yeni bir AR-GE merkezi kurulmasına yönelik faaliyetleri bulunmaktadır. Mart 2016 19 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - ÖNDE GELEN FİRMALARA İLİŞKİN GELİŞMELER Whirlpool: ABD’li firma, Indesit'in %60 hissesini satın alarak Türkiye pazarına girmiştir. Firmanın 2014 yılında Manisa’da başladığı çamaşır kurutma makinesi üretimini İtalya'ya kaydırmayı planladığı ifade edilmektedir. Firma yakın zamanda beyaz eşyada Whirlpool ve Maytag markalarını; ankastrede ise Kitchenaid markasını Türkiye pazarında lanse edebileceklerini ve 2 yıl içinde mağaza sayısını 450’den 800’e çıkarmayı planladıklarını açıklamıştır. Türkiye’yi Orta Doğu ve Orta Asya için stratejik bir pazar olarak konumlandıran Whirlpool, sadece Türkiye’de Hotpoint ismi ile faaliyet gösteren mağazalarının yanı sıra Whirlpool markası ile de mağazacılık yatırımlarına devam edebileceklerini belirtmiştir. Candy Group: 2007 yılında Türk Doruk-Süsler firmasının %99 hissesini satın alarak Türkiye pazarına giren İtalyan firması, 2016 yılında Türkiye’ye yaptığı toplam yatırımı 25 milyon euroya çıkaracağını açıklamıştır. DemirDöküm: 2007 yılında Koç Holding’den Vaillant Gruba satılan firma Çin’de ortak bir firma ile radyatör üretimi gerçekleştirmektedir. Halen Çin pazarına şofben, halı kurutucusu, radyatör ve kombi satışı devam etmektedir. Kumtel: Kumtel ve Luxell markaları ile ısıtıcı, vantilatör ve pişirici üretimi yapan firma, üretiminin %70’ini ihraç etmektedir. Sersim: Simfer ve Oscar markaları ile Türkiye’deki 3 fabrikasında solo, ankastre, ısıtıcı ve soğutucu üretimi yapan firmanın cirosunun %80’ini yurt dışı satışlar oluşturmaktadır. Mart 2016 20 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - HAMMADDE Beyaz eşya üretiminde temel maliyet kalemi hammadde olup, plastik, sac, bakır ve alüminyum kullanılan başlıca hammaddelerdir. Sektörün diğer maliyet kalemleri ise işçilik, enerji ve test giderleri ve AR-GE harcamalarıdır. Sektördeki firmaların faaliyet raporları incelendiğinde en yüksek hammadde girdilerinin plastik ve sac olduğu görülmektedir. İki ürünün üretiminde kullanılan girdilerin çoğunlukla ithal edilmesi sektörün üretim maliyetleri üzerinde kur riski oluştururken, hammadde fiyatlarındaki düşüş eğilimi firmaların kâr marjlarını olumlu yönde etkilemektedir. Sektörün önemli bir diğer hammaddesi kalıptır. Beyaz eşya ve otomotiv sektörünün gelişimine paralel olarak son 10 yılda %250 büyüyen kalıp üretimi sektöründe teknoloji ve nitelikli işgücü eksikliği gibi sorunlar devam etmektedir. Türkiye halen kalıp talebini önemli ölçüde ithalatla karşılamaktadır. Sektör 2017 yılında Yalova’da faaliyete geçecek Kalıpçılar Vadisi’nde 70 kalıp fabrikası ile 2030 yılına kadar üretimini 10 milyar dolara çıkarmayı hedeflese de, orta-uzun vadede Türkiye’nin kalıp ihtiyacının ithalata bağımlı olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. * Beyaz Eşya Sektörü Hammadde Girdi Dağılımı (%) - 2014 Plastik 50% Diğer 2% Alüminyum 3% Kaynak: Şirket faaliyet raporları Mart 2016 Sac 40% Bakır 5% (*) Hammadde piyasa endeksi 2012=100 kabul edilerek hesaplanmıştır. 21 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İŞGÜCÜ MALİYETLERİ Beyaz eşya sektörü doğrudan 40.000, yan sanayi ve tedarikçileri ile birlikte dolaylı olarak toplamda 500.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Türkiye’nin bölgesinde işçilik maliyetlerinin en uygun olduğu ülkelerden biri olduğu görülmektedir. Bu durum beyaz eşya üretiminde maliyet avantajı olarak görülürken, Türk firmalarının yurt dışı fabrika yatırımlarının işgücü maliyetlerinin düşük olduğu ülkelerde konumlanması dikkat çekmektedir. Öte yandan, 2016 yıl başında asgari ücrette yapılan artışın Türkiye’nin rekabetçi gücünü bir miktar olumsuz etkileyebileceğini düşünüyoruz. Kaynak: Eurostat Mart 2016 22 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - LOJİSTİK VE AR-GE MALİYETLERİ AR-GE’ye önemli bir kaynak ayıran beyaz eşya sektörü, yurt içinde 1.500 adet patent sayısı ile en fazla patent başvurusunda bulunan sektörler arasındadır. 2011 yılında tüm elektrikli teçhizat imalatı sektöründeki AR-GE çalışan sayısı 3.166 iken, 2014 yılında bu sayı 4.108’e yükselmiştir. AR-GE harcama kalemleri içinde en yüksek artış personel harcamalarında görülmüştür. Sektörde faaliyet gösteren 35 tane AR-GE merkezinin Türkiye’deki dağılımı üretim tesislerine paralellik göstermektedir. OECD genelinde toplam AR-GE harcamalarının GSYH’ye oranı %2 iken Türkiye’de bu oranının %1 olması AR-GE alanında yatırımlarının devam etmesi gerektiğini göstermektedir. Ocak 2016’da getirilen hibe, gelir vergisi ve stopaj muafiyeti gibi teşvikler ile sektörün AR-GE yatırımlarını arttırması beklenmektedir. Sektörün üretimde rekabet gücünü arttıran diğer bir etken ise lojistik avantajıdır. AB ülkelerine ihracatta coğrafi yakınlık sebebi ile Türkiye’den ithal edilebilecek ürünler Çin'le karşılaştırıldığında ortalama lojistik maliyeti açısından %50 daha uygundur. Bunun yansıması olarak Çinli firmaların yakın zamanda Türkiye’ye beyaz eşya üretimi için yatırım yapmak istedikleri ve Türk ortak arayışında oldukları belirtilmektedir. Ortalama Lojistik Maliyeti (EUR/40 dc konteyner) Başlıca Firmalarda AR-GE Harcamaları (2014) AR-GE Çalışan AR-GE Giderleri Sayısı (Milyon TL) Firma Çalışan Sayısı Arçelik 16.718 1.000 102 B/S/H 5.769 188 41 Vestel Beyaz Eşya 5.566 358 27 Indesit 1.650 60 - Demirdöküm 1.144 - 0.31 Candy Group 560 - - 2.500 2.270 2.200 2.000 1.500 1.243 1.100 1.000 500 - Kaynak: BEYSAD, Şirket Faaliyet Raporları Mart 2016 Türkiye-Almanya Çin-Almanya Türkiye-İngiltere Çin-İngiltere 23 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İÇ TALEP 2015 yılında yurt içi beyaz eşya satışları bir önceki yıla göre %5,7 artarak 7 milyon adede ulaşmıştır. Ürün bazında incelendiğinde en fazla satış çamaşır makinesinde gerçekleşirken, satışı en hızlı artan ürün ise kurutucular olmuştur. 2010-2015 döneminde yurt içi satışlarda yıllık ortalama büyüme oranı %5,5 olmuştur. Bu dönemde buzdolabı, kurutucu ve bulaşık makinelerinde yıllık ortalama büyüme oranı sektör ortalamasının altındadır. Aynı dönemde yurt içi satışlarda yıllık bazda en yüksek büyüme üretimde olduğu gibi 2011’de gerçekleşmiştir. 2016 yılında sektörün yurt içi satışlarının nüfus artışı ve yeni konut satışları paralelinde %5 büyümesi beklenmektedir. Beyaz Eşya Yurtiçi Satışların Yıllık Gelişimi (bin adet) 8.000 7.000 Beyaz Eşya Sektöründe Yurtiçi Satışlar (adet) 2015 Yurtiçi Satışlar Yıllık Değişim (%) Çamaşır Makinesi 2.026.292 6,8 Buzdolabı 1.976.199 3,6 Bulaşık Makinesi 1.483.435 3,4 Fırın 951.231 9,6 Derin Dondurucu 571.160 6,7 Kurutucu 81.734 26,9 Genel Toplam 7.090.051 5,7 6.000 5.000 4.000 257 74 632 1.000 438 769 101 588 800 84 535 868 64 571 951 1.553 1.513 1.449 1.435 1.483 1.850 1.756 1.771 1.897 2.026 1.676 1.900 1.879 2.003 1.908 1.976 2010 Buzdolabı Fırın 2011 2012 2013 Çamaşır Makinasi Derin Dondurucu 82 1.273 3.000 2.000 292 98 777 1.513 0 2014 2015 Bulaşık Makinası Kurutucu Kaynak: TÜRKBESD Mart 2016 24 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İÇ TALEP Türkiye’de yoğun rekabetten dolayı yapılan kampanyalar sebebi ile tüketiciler beyaz eşyalarını değiştirirken farklı bir markaya ve daha inovatif bir ürüne yönelmektedir. TÜİK tarafından yapılan “Dayanıklı Tüketim Mallarına Yönelik Harcama Yapma Düşüncesi” çalışmalarında verilen bilgiye göre; tüketicilerin 2013-2014’e göre 2015’te harcama yapma eğilimleri düşmüştür. Beyaz eşya satışlarının %80’i kredi kartıyla yapılmaktadır. Dolayısıyla kartlı ödemelerle ilgili tedbirler sektördeki satışları önemli ölçüde etkilemektedir. 2014’te beyaz eşya satışlarına getirilen 9 taksit sınırlaması 2014’ün ilk aylarında satışlarda düşüşe sebep olmuştur. İzleyen aylarda sektör senetli satışlara yönelmiş ve taksit sınırlamasının etkileri sınırlanmıştır. 25 Kasım 2015 itibarıyla tavan taksit sayısı tekrar 12 aya çıkarılmıştır. Bu gelişmenin 2016 yılı iç satışlarında sınırlı bir etki yaratması beklenmektedir. Dayanıklı Tüketim Mallarına Yönelik Harcama Yapma Düşüncesi Yurt içi Beyaz Eşya Satışları ve Taksitli Kredi Kartı Harcamaları (Yıllık % Değişim) Eki.15 Tem.15 Nis.15 Oca.15 Eki.14 Tem.14 Nis.14 Eki.15 Tem.15 Nis.15 Oca.15 Eki.14 Tem.14 Nis.14 Oca.14 Eki.13 Tem.13 Nis.13 Oca.13 Eki.12 Tem.12 Nis.12 Oca.12 86 60 50 40 30 20 10 0 -10 -20 -30 -40 Yurt içi Satışlar Taksitli Kredi Kartı Harcamaları Oca.14 88 Eki.13 90 Tem.13 92 Nis.13 94 Oca.13 96 Eki.12 98 Tem.12 100 30 25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 Nis.12 102 Oca.12 104 Kaynak: TÜİK, BKM Mart 2016 25 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İÇ TALEP Konut satışlarındaki artış, yurt içinde beyaz eşya talebini olumlu yönde etkilemektedir. 2012 yılında başlatılan Kentsel Dönüşüm Programı çerçevesinde 6,5 milyon konutun yenilenmesi planlanırken, 2016 yılında sürecek çalışmaların beyaz eşya sektörüne olumlu etkisi devam edecektir. Suriyeli mültecilerin ve ülkemizde gayrimenkul yatırımı yapan yabancıların yarattığı ek talep 2015 yılı genelinde beyaz eşya satışlarına olumlu yansımıştır. Söz konusu gelişmenin etkisinin 2016’da yavaşlayacağı tahmin edilmektedir. Türkiye’de beyaz eşya satışları evlilik sezonu olması nedeniyle yaz aylarında artmaktadır. Evlenen çiftlerin yanı sıra, boşanmaların artması da beyaz eşya satışlarına olumlu etki etmektedir. Konut Satışları Beyaz Eşya Satışları Evlenme Sayısı (bin kişi) (sol eksen) Eki.14 Tem.14 Nis.14 Oca.14 Eki.13 Tem.13 Nis.13 Oca.13 Eki.12 Tem.12 0 Nis.12 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 -30 100 Oca.12 -20 200 Eki.11 -10 300 Tem.11 0 400 Nis.11 10 500 Oca.11 20 600 Eki.10 30 700 Tem.10 40 800 Evlenme Sayısı - Beyaz Eşya Yurtiçi Satışları Nis.10 50 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Oca.10 Konut Satışları ve Beyaz Eşya Talebi (yıllık % değişim) Beyaz Eşya Yurtiçi Satışlar (bin adet) Kaynak: TÜİK Mart 2016 26 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İÇ TALEP Türkiye’de beyaz eşya sektöründe artan rekabet paralelinde firmalar promosyonlara yönelmektedir. Garanti sürelerinin artması da tüketici lehine bir durum oluştururken, gelişen teknoloji ile beraber tüm ürün kategorilerindeki ortalama fiyatların 2015 yılında artış gösterdiği gözlenmektedir. Fiyat artışlarına paralel olarak sektörün kârlılığı da yükselmektedir. Yıllar itibarıyla fiyat değişimleri incelendiğinde, sektördeki fiyatların TÜFE artışından daha dalgalı bir seyir izlediği görülmektedir. Kasım ayına kadar 2015 yılı boyunca düşüş eğilimi sergileyen tüketici güven endeksi Kasım seçimleri sonrasında toparlanmış; Aralık ayında ise jeopolitik krizler sebebi ile yeniden gerilemiştir. Yurt içi satışların geçtiğimiz iki yıl boyunca tüketici güven endeksiyle ilişkisinin zayıfladığı görülürken; endeksteki seyrin beyaz eşya satışları üzerindeki etkisinin önümüzdeki dönemde de sınırlı olacağı tahmin edilmektedir. Beyaz Eşya Sektöründe Fiyatlar ve TÜFE (Yıllık % Değişim) 15 Tüketici Güven Endeksi - Yurtiçi Satışlar* (bin adet) 85 600 590 580 570 560 550 540 530 520 510 500 80 10 75 5 70 0 65 60 -5 Tüketici Güven Endeksi (sol eksen) Kaynak: TÜİK Mart 2016 Oca.16 Eki.15 Tem.15 Nis.15 Oca.15 Eki.14 Tem.14 Nis.14 Oca.14 Eki.13 Tem.13 2015 Nis.13 2014 Oca.13 2013 Eki.12 2012 50 Tem.12 2011 55 Çamaşır Makinesi Fırın Nis.12 -15 No-Frost Buzdolabı Bulaşık Makinesi TÜFE Yıllık % Değişim Oca.12 -10 Yurtiçi Satışlar (bin adet) (*) 12 aylık hareketli ortalama 27 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET 2015 yılında beyaz eşya ihracatı bir önceki yıla göre %7 artarak 18 milyon adet, ithalat da %14,8 artarak 942 bin adede ulaşmıştır. Bu dönemde en fazla ihraç edilen ürün çamaşır makinesi olurken, en yüksek ithalat ise derin dondurucularda gerçekleşmiştir. 2010 - 2015 döneminde ihracatta yıllık ortalama büyüme hızı %5,7 olmuştur. Bu dönemde kurutucu, bulaşık ve çamaşır makinesi ihracatı ortalamanın üzerinde artarken, buzdolabı ihracatının ortalama sadece %0,5 büyüdüğü gözlenmiştir. Ülkemizde kurutucu kullanma bilinci artarken, Kuzey Avrupa ülkelerine ihracat yükselmektedir. Buzdolabı ihracat artışındaki gerileme, buzdolabının en büyük ihraç pazarı İngiltere’de son yıllarda konut fiyatlarının yükselmesi ve beyaz eşya talebinin düşmesi ile açıklanabilmektedir. İller bazında İhracat, üretimin yoğun olduğu bölgelerden gerçekleştirilmektedir. Yüksek ihracat yapan illerin limanlara (İstanbul, Kocaeli, Yalova ve İzmir) ve demir-çelik sanayi gibi metal-makine sanayi işletmelerine yakın olduğu görülmektedir. Türkiye genelinde ihracatın büyük kısmı İstanbul’dan yapılmaktadır. 2016 yılında beyaz eşya sektörü ihracat büyümesinin Ortadoğu’da devam eden sorunlar ve Rusya ile yaşanan gerilim sebebi ile %5 olacağı tahmin edilmektedir. Beyaz Eşya İhracat Yıllık Gelişimi (bin adet) 20.000 15.000 Beyaz Eşya Sektöründe İhracat ve İthalat (adet) 2015 İhracat Yıllık Değişim (%) Çamaşır Makinasi 5.600.506 17,5 Buzdolabı 4.736.172 0,3 Fırın 3.459.846 -0,2 Bulaşık Makinası 2.255.847 3,1 Kurutucu 1.180.833 29,9 Derin Dondurucu 849.286 0,3 Genel Toplam 18.082.490 7,0 Kaynak: TÜRKBESD Mart 2016 İthalat Yıllık Değişim (%) 291.861 7,7 98.323 18,1 61.787 -11,8 145.679 -1,7 29.465 49,5 314.574 37,8 941.689 14,8 10.000 706 2.493 1.396 562 787 2.765 1.510 634 886 2.942 814 880 3.061 822 847 3.468 909 849 3.460 1.181 2.256 1.878 2.004 2.189 4.093 4.187 4.767 5.601 3.958 3.865 4.615 4.888 5.683 5.108 4.724 4.736 2010 2011 2012 2013 2014 2015 5.000 0 Buzdolabı Fırın Çamaşır Makinasi Derin Dondurucu Bulaşık Makinası Kurutucu 28 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET Sektörün en önemli ihraç pazarı olan AB ülkelerindeki ekonomik gelişmeler sektörün ihracat performansını önemli ölçüde etkilemektedir. 2015 yılı genelinde AB pazarındaki göreli toparlanma ve euro/TL paralelinde sektörün ihracatı bir önceki yıla göre artış kaydetmiştir. Öte yandan, son dönemde Euro Alanı ekonomilerinde büyümenin yeniden zayıfladığına işaret eden veriler bölgeye yönelik beyaz eşya ihracatına ilişkin kısa vadeli endişeleri artırırken, AB ülkeleri 2016 ve 2017 IMF büyüme tahminlerinin ılımlı seyri ihracat artışının sürdürülebilirliğine yönelik pozitif bir sinyal vermektedir. Orta Doğu’da süregelen siyasi karışıklıklar bu bölgeye yönelik ihracatı olumsuz yönde etkilemektedir. Buna karşılık, sektör ihracatında payı %1’in altında olan İran’a yönelik ambargonun kaldırılmasının, sektör için yeni bir pazar fırsatı yaratacağı düşünülmektedir. Halihazırda İran’da hakimiyeti bulunan Güney Koreli üreticilerle rekabette başarılı olunması durumunda, ilerleyen dönemlerde üretici firmaların bölgedeki yatırımlarını hızlandırması da söz konusu olabilecektir. Beyaz eşya ithalatına bakıldığında ise, pazardan en büyük payı %40 ile Çin’in aldığı, onu Almanya ve İtalya’nın izlediği görülmektedir. Ülkelere Göre Beyaz Eşya İhracatı - 2015 İsrail 2% Irak 2% Polonya 3% İsveç 3% Ülkelere Göre Beyaz Eşya İthalatı - 2015 İtalya 8% Diğer 35% İngiltere 16% Güney Kore 12% Çin 34% Tayland 13% Almanya 11% ABD 3% Fransa İtalya İspanya 10% 7% 8% Kaynak: TÜİK, IMF Mart 2016 Türkiye'nin En Büyük İhracat Pazarlarında GSYH Büyümesi (%) Polonya 16% Almanya 17% 2017 (T) 1,7 2,2 1,5 2,3 2016 (T) 1,7 2,2 1,3 2,7 2015 (T) 1,5 2014 -0,4 1,6 2013 -1,7 -1,20,4 1,7 0,7 -4 -2 Almanya 0 İngiltere 2,2 1,1 2,9 2 4 Fransa 3,2 1,2 1,3 0,8 0,21,4 6 İspanya 8 İtalya 10 (T) Tahmin 29 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İHRACAT Avrupa Tüketici Güven Endeksi Beyaz Eşya Sektörü Dış Ticaret Verileri (milyon dolar/euro) 0 3.000 -5 2.500 Oca.16 Eyl.15 May.15 Oca.15 Eyl.14 May.14 Oca.14 2015 Eyl.13 2014 İhracat (euro) May.13 2012 2013 İthalat (dolar) Oca.13 2011 İhracat (dolar) Eyl.12 2010 May.12 - Oca.12 -25 Eyl.11 500 May.11 -20 Oca.11 1.000 Eyl.10 -15 Oca.10 1.500 May.10 -10 2.000 Beyaz Eşya Sektörü Ürün Bazında İhracatın Yıllık Değişimi (%) 25 20 2013 yılından bu yana Avrupa’da tüketici güveninde görülen artış eğilimi 20 sektörün ihracatını olumlu yönde etkilemektedir. 2015 yılında beyaz eşya 15 ihracatı euro bazında yıllık bazda %8,1 artış göstermiştir. Bu yükselişe 10 rağmen euro/dolar paritesindeki %25’lik düşüş sebebi ile ihracat dolar 5 bazında gerilemiştir. 0 Ürün bazında ihracat incelendiğinde, fırın dışında tüm alt kalemlerde -5 -10 euro cinsinden ihracatta artış gözlenmiştir. -15 -20 6 0 -1 Buzdolabı Çamaşır Makinesi Bulaşık Makinesi Fırın 2011 Kaynak: TÜİK, Reuters Mart 2016 3 2012 -11 -14 2013 -17 2014 2015 2015* (*) Euro bazında ihracattaki değişim 30 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İHRACAT İhracatın Ülkelere Göre Dağılımı (milyon dolar) 450 400 350 300 250 200 150 100 50 - 2005 2010 Romanya Cezayir ABD Irak Polonya İtalya İspanya Fransa Almanya İngiltere 2015 Beyaz eşya sektöründe en çok ihracat yapılan ülkeler Batı Avrupa ülkeleridir. 2005-2015 yılları arasında ihracatta yıllık ortalama en yüksek artış, şehirleşme oranının ve satın alma gücünün hızla yükseldiği Çin’de görülmüştür. Öte yandan, bu dönemde Afrika ve Uzak Doğu ülkeleri, sektörün ihraç pazarlarını çeşitlendirmesine bağlı olarak ihracat artışında öne çıkmıştır. Son 10 yılda ihracat artışı gerçekleştirilen ülkelere daha çok buzdolabı ve çamaşır makinesinin satışının yükseldiği gözlenmektedir. 2005-2015 Beyaz Eşya İhracatının En Hızlı Arttığı Ülkeler Yıllık Ortalama % Ülke 2005 2015 Değişim Çin 1.771 11.626.498 141 Kanada 3.287 18.003.197 137 Çad 130 228.649 111 Filipinler 540 486.606 97 Tayland 1.601 1.282.492 95 Endonezya 15.529 2.154.594 64 Bahreyn 17.610 1.699.217 58 Vietnam 5.784 348.450 51 Bangladeş 15.826 857.512 49 Sri Lanka 34.067 1.676.413 48 Uruguay 29.842 1.387.469 47 Suudi Arabistan 398.213 17.414.232 46 2005-2015 İhracat Tutarındaki Artışın Ülkelere ve Ürünlere Göre Kırılımı (milyon dolar) 245 195 145 95 45 66 61 Mart 2016 85 76 57 37 (5) İngiltere Kaynak: TÜİK Çamaşır Makinesi Buzdolabı Bulaşık Makinesi Fırın 106 Almanya ABD İspanya 31 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İHRACAT Buzdolabı İhracatı Dağılımı - 2015 Diğer 28% Fas 3% 3% Irak 3% İngiltere 15% İtalya 6% Cezayir 3% İsveç İsrail 4% Çamaşır Makinesi İhracatı Dağılımı - 2015 Almanya 13% Fransa 8% ABD İspanya 8% 6% İngiltere 16% Diğer 27% Almanya 12% Fransa 11% İtalya 10% İspanya 9% Portekiz Polonya 1% İsrail Romanya Yunanistan İsveç 4% 4% 2% 2% 2% Bulaşık Makinesi İhracatı Dağılımı - 2015 İngiltere 18% Fransa 12% İspanya 11% Almanya 8% Diğer 30% Çek Cum. 1% Güney Afrika ABD 2% 2% İsveç Polonya 2% 3% İtalya 5% Avustralya 6% Fırın İhracatı Dağılımı - 2015 Beyaz eşya sektörü genelinde 2015 yılı verilerine göre ihracatta 4 ana ürün grubunda ilk sırada İngiltere bulunurken, diğer ürünlerden farklı olarak sadece fırın ihracatında AB ülkeleri dışında Cezayir ve onu izleyen Ortadoğu ülkeleri göze çarpmaktadır. 2015 yılında Türkiye’nin ihracatı buzdolabında 1,034 milyar dolar, çamaşır makinesinde 873 milyon dolar, bulaşık makinesinde 376 milyon dolar ve fırında 282 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Diğer 37% İngiltere 12% İspanya 3% Libya Tunus Suudi Arab. Fas 3% 3% 3% 4% Fransa 10% Cezayir 8% İtalya 7% Irak Romanya 5% 5% Kaynak: TÜİK Mart 2016 32 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - İTHALAT İthalatın Ülkelere Göre Dağılımı (milyon dolar) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 - 2005 2010 Meksika Endonezya Romanya İspanya İtalya Güney Kore Tayland Polonya Almanya Çin 2015 Beyaz eşya sektöründe ithalat yıllara göre dalgalı bir seyir izlemektedir. 2011 yılında küresel ekonomideki yavaşlama ve Avrupa’daki borç krizleri nedeniyle ithalat daha çok Çin ve Güney Kore’den gerçekleşmiş, ürün bazında ithalat yaklaşık %50 büyüme göstermiştir. İthalatın 2005-2015 yılları arasında ülkelere göre dağılımı incelendiğinde yıllık ortalama bazda en yüksek artış %104 ile Romanya ve %90 ile Hindistan’da gözlenmiştir. 2005-2015 Beyaz Eşya İhracatının En Hızlı Arttığı Ülkeler Yıllık Ortalama % Ülke 2005 2015 Değişim Romanya 2.997 3.802.407 104 Hindistan 812 501.199 90 Avustralya 554 271.899 86 Güney Afrika 510 32.936 52 Malezya 35.662 789.880 36 Slovakya 5.088 84.000 32 Mısır 222 3.092 30 Çek Cum. 79.252 1.041.010 29 Tayland 3.643.774 36.565.311 26 Çin 9.957.221 94.857.836 25 İsrail 33.612 231.592 21 Ukrayna 372 1.835 17 2005-2015 İthalat Tutarındaki Artışın Ülkelere ve Ürünlere Göre Kırılımı (milyon dolar) Fırın Bulaşık Makinesi Buzdolabı Çamaşır Makinesi 80 34 60 40 16 16 20 19 32 28 20 Çin Tayland Polonya Almanya Kaynak: TÜİK Mart 2016 33 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - DIŞ TİCARET Buzdolabı İthalatı Dağılımı - 2015 Çamaşır Makinesi İthalatı Dağılımı - 2015 Polonya 24% Güney Kore 26% Tayland 38% Diğer 6% Çin 18% Çin 28% Almanya 20% Almanya 34% İtalya 15% Almanya 5% Meksika Endonezya Romanya 1% 2% 4% Çin 30% Bulaşık Makinesi İthalatı Dağılımı - 2015 Diğer 1% Diğer İspanya 1% 4% Güney Kore 6% İtalya 2% Beyaz eşya sektörü genelinde Türkiye’nin en yüksek ithalat gerçekleştirdiği ülke %30 ile Çin olurken ürün bazında buzdolabında Tayland ve Güney Kore’nin, çamaşır makinesinde Çin, Polonya ve Almanya’nın, bulaşık makinesinde Almanya, Çin ve Polonya ve fırında Çin ve İspanya’nın başı çektiği görülmektedir. Fırında Çin’in bu üstünlüğü dünya genelinde en büyük mikrodalga fırını üreticisi olmasından kaynaklanırken, Güneydoğu Asya Birliği’nin bir numaralı elektrikli eşya üreticisi Tayland’ın Türkiye’den buzdolabı ithalatının, Arçelik’in 2016’da ülkede faaliyete geçireceği buzdolabı fabrikası ile bir miktar düşmesi beklenmektedir. Güney Kore’den yapılan ithalat daha çok LG ve Samsung markalarının yurt içi satışlarını göstermektedir. Polonya 27% Çek Cumhuriyeti 2% Tayland 2% Güney Kore 4% Fırın İthalatı Dağılımı - 2015 Çin 53% Diğer 10% İspanya 22% İtalya 9% Portekiz 1% ABD Malezyaİngiltere 1% 2% 2% Kaynak: TÜİK Mart 2016 34 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - FİNANSMAN YAPISI Beyaz eşya sektörünün dahil olduğu elektrikli teçhizat imalatında finansal tablo analizi yapıldığında likiditenin, karlılığın ve finansal kaldıraç rasyolarının olumlu yönde ilerlediği izlenmektedir. Öte yandan, 2013 yılında ihracatta miktar bazında görülen gerileme nedeniyle firmaların daha stoklu çalıştığı gösterirken, 2015 yılında yapılan stok optimizasyon çalışmalarıyla stok gün sayısı rakamlarının iyileştiği düşünülmektedir. Beyaz eşya sektöründeki firmaların döviz ve nakit akım riskine karşı daha çok özel bankalardan uzun vadeli kredi ve Eximbank kredileri kullandığı, sektörün ihraç pazarının Euro Alanı olması sebebi ile eurobond ihracı yaptıkları, bazı firmaların Avrupa Yatırım Bankası’ndan AR-GE çalışmaları için finansman kredisi kullandıkları, çapraz swap işlemleri yaptıkları, döviz alım-satım işlemleri gerçekleştirdikleri ve vadeli döviz mevduat hesapları kullandıkları; teminat için çoğunlukla kefalet ve gayrimenkul ipoteğini tercih ettikleri gözlemlenmektedir. Hatta bazı firmaların hammaddede ithale bağımlı olan sektörde emtia fiyatları riskine karşı Avrupa ülkeleriyle kontrat imzaladıkları görülmektedir. Beyaz Eşya Sektörü Finansal Tablo Analizi Finansal Veriler Cari Oran Net Kar/Net Satışlar Ort.Aktifler/Ort.Öz Kaynaklar Ortalama Tahsil Süresi (Gün) Stok Gün Sayısı (Gün) 2011 1,48 2,5% 2,58 88 43 2012 1,51 3,4% 2,70 97 46 2013 1,57 3,9% 2,77 101 59 2014 1,54 3,8% 2,85 101 58 Kaynak: GBS, Şirket Faaliyet Raporları Mart 2016 35 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ - MEVZUAT Türkiye’de beyaz eşya sektöründe klima ve sektörün hammaddesi yassı çelik için ithalatta koruyucu önlemler uygulanmaktadır. Ürün Ülke Buzdolabı, Dondurucu, Soğutucular Bulaşık Makineleri Çamaşır Makineleri Fırınlar elektrikli ısıtıcılar Klimalar (Duvar Tipi Split Klimalar Dış ve İç Ünitesi) Sıcak Haddelenmiş Yassı Çelik Sıcak Haddelenmiş Yassı Çelik Sıcak Haddelenmiş Yassı Çelik Sıcak Haddelenmiş Yassı Çelik Türkiye'nin Uyguladığı Gümrük Vergisi Oranları 0 - %2,5 %1,7 - %2,7 %2,2 - %3,7 %2,7 Çin, Vietnam, Endonezya, Filipinler, Pakistan, Malezya %25 (Malezya 0-%25) Çin Japonya Rusya Slovakya %15,47 - %35,15 %6,95 - %8,9 %2,22 - %3,76 %7,02 - %9,8 Ayrıca Türkiye, beyaz eşya üreten firmaları desteklemek adına ithal edilen makine ve ekipmanlara çeşitli gümrük vergisi muafiyeti, yurt içi ve yurt dışından alınan yatırım mallarına KDV muafiyeti, AR-GE kapsamında teşvikler, indirimli kurumlar vergisi, damga vergisi muafiyeti, işveren sigorta primi desteği, Turquality ve TÜBİTAK aracılığı ile sektöre kolaylık sağlamaya çalışmaktadır. Hükümetin “64.Hükümet 2016 Yılı Eylem Planı”nda yer alan imalat sanayi makine ve teçhizat yatırımlarının finansmanına %5 BSMV istisnası uygulaması da öngörülmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Mart 2016 36 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ IV. GENEL DEĞERLENDİRME VE BEKLENTİLER Mart 2016 37 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ GENEL DEĞERLENDİRME VE BEKLENTİLER 2015’te beyaz eşya sektöründe üretim %8,7 artmıştır. Aynı dönemde yurt içi satışlar %5,7, ihracat %7 artış kaydetmiştir. Beyaz eşya sektöründe ihracatta son yıllarda yakalanan büyüme hızının 2016'da da süreceği tahmin edilmektedir. İç pazarda da seçim sonrası belirsizliğin kalkmasının etkisiyle yurt içi satışların 2016 yılında %5 civarında artması beklenmektedir. Enflasyonun üzerindeki fiyat artışları ve güçlü iç talep nedeniyle sektörün yurt içi cirosunda yükseliş gözlenmiştir. 2015 yılında konut satışlarında gözlenen artışın yanı sıra Suriyeli mültecilerden gelen talep sektörü olumlu yönde etkilemiştir. Üretiminin %75’ini ihraç eden beyaz eşya sektörünün en büyük ihraç pazarları İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’dır. Sektör ihracatının yaklaşık %60’ı Avrupa ülkelerine yapıldığından 2015’te %1,5 ve 2016’da %1,7 olarak tahmin edilen Euro Alanı ekonomik büyümesinin talep artışıyla sektör ihracatını arttıracağı beklenmektedir. Öte yandan, sektördeki firmaların maliyetlerinin dolar ve gelirlerinin euro cinsinden olması sebebi ile euro/dolar paritesindeki hareketler sektörün kârlılığı üzerinde etkili olmaktadır. 2016’da euro/dolar paritesinde beklenen sınırlı ölçüde aşağı yönlü hareketin sektörün kârlılığına etkisinin de marjinal olması beklenmektedir. İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasının sektör ihracatına olumlu etkisi öngörülürken, Rusya ile yaşanan krizin, Rusya’nın Türkiye beyaz eşya ihracatındaki payının küçük olması nedeniyle etkisinin sınırlı olacağı düşünülmektedir. Beyaz eşya sektörü, teknoloji odaklı yapısı ile Türkiye’nin en çok AR-GE yatırımı yapılan ve en yüksek patent sayısına sahip sektörüdür. Ocak 2016 yılında hükümetin açıkladığı AR-GE reform paketinin sektör yatırımlarına destek olması beklenmektedir. Beyaz eşya üretiminde temel maliyet kalemi hammadde olup, sektörün en önemli hammadde girdileri sac ve plastiktir. Her iki ürünün üretiminde kullanılan girdilerde ithalata bağımlılığın yüksek olması sektör için kur riski oluştururken, hammadde fiyatlarındaki düşüş eğilimi firmaların kâr marjlarını olumlu yönde etkilemektedir. Global emtia fiyatlarındaki düşük seviyelerin süreceği beklentisi de dikkate alındığında 2016 yılında sektörün hammadde maliyetlerinde önemli bir değişiklik olması beklenmemektedir. Elektrik fiyatlarına yapılan zam ve asgari ücretteki artışın 2016 yılında sektör maliyetlerini yukarıya taşıyacağı düşünülmektedir. Öte yandan, asgari ücret artışının etkisiyle yükselecek hanehalkı gelirinin sektörün satışlarını olumlu etkilemesi beklenmektedir. Beyaz eşya satışında Kasım 2015’te 9 aydan 12 aya yükseltilen taksit sayısının ılımlı etkisinin 2016 yılında da devam etmesi tahmin edilirken, sektörde bayi kanallı geleneksel satışın sürmesi ve sektörün perakende ayağında büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Özellikle teknoloji marketlerinin kârlılığı teknoloji ürünlerinden daha yüksek olan beyaz eşya ve küçük ev aletlerine daha fazla odaklanması beklenmektedir. Mart 2016 38 BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ YASAL UYARI Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. Mart 2016 39