CENEVRE`YE +2û*(/`ú1ú= YENI GELENLER IÇIN PRATIK
Transkript
CENEVRE`YE +2û*(/`ú1ú= YENI GELENLER IÇIN PRATIK
CENEVRE’YE +2û*(/'ú1ú= YENI GELENLER IÇIN PRATIK KILAVUZ TURC REPUBLIQUE ET CANTON DE GENEVE BU METİNLERİ OKUMAKTA GÜÇLÜK ÇEKİYORSANIZ, GÖRME SORUNU OLANLARA YÖNELİK BÜYÜK BOYUTUNU (A4) AŞAĞIDAKİ SİTEDEN BULABİLİRSİNİZ : www.ge.ch/integration/publications VEYA YABANCILARIN ENTEGRASYONU BÜROSU’YLA İRTİBAT KURABİLİRSİNİZ. al RUE PIERRE FATIO 15 (4. KAT) 1204 GENEVA TEL. 022 546 74 99 FAX. 022 546 74 90 www.ge.ch/integration integration.etrangers@etat.ge.ch 2 CENEVRE’YE HOŞGELDİNİZ MESAJI Cenevre Kanton ve Cumhuriyeti Devlet Konseyi ve ayrıca Cenevre Komünleri Derneği (ACG) adına herşeyden önce sizlere bu dokümanla candan hoşgeldiniz dileklerimizi iletmek isteriz. XVI asırda dini zülme uğrayan mağdurların sığınma ve barınma toprağı olarak tanınan Cenevre çeşitli ülkelerden oluşan halkının bir zenginlik, kültür alış verişini arttıran bir artı değer, dialog ve yeni fikirlerin doğmasına imkan veren bir kaynak olduğunun idraki içindedir. Cenevre Kanton ve komünleri 194 farklı ülke vatandaşının birarada yaşaması ile sembolünü bulan bu kültür zenginliğini korumak amacıyla mensuplarının entegrasyonunu, kültürler arasındaki dialoğu geliştirmeyi ve azınlıklara saygıyı sağlamak yolunda ellerinden gelen bütün gayreti göstermektedirler. Şu anda okuduğunuz bu doküman tüm detayları içerdiği iddiasında değildir. Ancak bu dokümanın günlük hayatınızın her alanında (sıhhat, okul, ev, iş vs. gibi) sizlere yardımcı olmak üzere çeşitli bilgi ve adresi bulabileceğiniz ve Cenevreye gelişinizi takip eden ilk ay ve yıllarda sizlere yardımcı olabileceğini ümit ettiğimiz bir broşür olduğu düşüncesindeyiz. Bu broşürün sizlerin kısa zamanda çevreye alışıp kendinizi evinizde hissetmenizi kolaylaştıracak bir araç olacağını ümit ederek bir kez daha Cenevreye hoşgeldiniz diyor ve en iyi dileklerimizi sunuyoruz. Pierre Maudet, Bakan Catherine Kuffer, ACG' nin Başkanı 3 CENEVRE’YE HOŞGELDİNİZ A GENEL KONULAR .................................................................................... 6 I RESMİ TATİLLER – AÇILIŞ SAATLERİ ....................................................... 7 II HALK TERCÜMANLIĞI ............................................................................ 8 III GÖÇMENLERE YARDIM KURULUŞLARI ............................................... 9 IV GELENEK VE GÖRENEKLER............................................................... 10 B İLK HAFTA YAPILACAK 10 IŞ ................................................................. 12 01 TELEFON VE ACİLLER......................................................................... 13 02 TOPLU TAŞIMA ARAÇLARININ KULLANILMASI ................................. 14 03 CENEVRE’YE GELİŞİNİZİN BİLDİRİLMESİ ......................................... 15 04 SAĞLIK – SİGORTALAR – DOKTOR ...................................................... 16 05 4-15 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN ZORUNLU OKUL .......................... 17 06 KONUT ARAMA..................................................................................... 18 07 İŞ ARAMA .............................................................................................. 19 08 TOPLUMSAL SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRMA ........................ 20 09 BİR BANKA HESABI AÇMAK ................................................................ 20 10 KOMÜNÜNÜZLE TEMASA GEÇME ..................................................... 21 4 C İLK ÜÇ AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER ................................................... 22 11 GÖÇMENLER İÇİN SOSYAL HİZMETLER ........................................... 23 12 GENEL SOSYAL HİZMETLER .............................................................. 24 13 ÇOCUK BAKIM KURUMU .................................................................... 25 14 OKUL ÖNCESİ /SONRASI YARDIM HİZMETLERİ ............................... 26 15 EBEVEYNLERE YARDIM ..................................................................... 27 16 ZORUNLU EĞİTİM SONRASI OKUL (15 YAŞINDAN İTİBAREN) ........ 28 17 MESLEK YÖNELİMİ .............................................................................. 29 18 FRANSIZCA KURSLARI........................................................................ 30 19 ULAŞIM (14. SAYFA ‘NIN DEVAMI) ...................................................... 31 20 KONUT (18. SAYFA’NIN DEVAMI) ........................................................ 32 21 ELEKTRİK, GAZ, SU, TELEFON VS..................................................... 33 22 ÇÖP VE ATIKLARININ AYRIŞTIRILMASI.............................................. 34 D BİRİNCİ YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER ............................ 36 23 ÇALIŞMA HAKKI, SENDİKALAR VS .................................................... 37 24 ŞİDDET KURBANLARI.......................................................................... 38 25. SOSYAL FARKLILIK - ÖZEL İHTİYAÇLAR............................................ 39 26 SAĞLIK, HASTALIK, BAĞIMLILIKLAR.................................................. 41 27 AKIL SAĞLIĞI ........................................................................................ 42 28 DİĞER YARARLI BİLGİLER .................................................................. 43 29 5, 10 VE 12 YIL SONRA İSVİÇRE’DE OTURUM .................................. 45 30 VATANDAŞLIK – ENTEGRASYON ........................................................ 46 31 KÜLTÜR - SPOR - EĞLENCE ................................................................. 47 32 TEMEL HAKLAR.................................................................................... 48 33 KONFEDERASYON, KANTON VE KOMÜNLER .................................. 49 34 TEŞEKKÜRLER VE YAYIM BİLGİLERİ ................................................. 52 5 A GENEL KONULAR A GENEL KONULAR I RESMİ TATİLLER – AÇILIŞ SAATLERİ RESMİ TATİLLER –TİCARET YERLERİ VE DEVLET DAİRELERİ KAPALI Yeni yıl Kutsal Cuma günü PasKalya pazartesisi Asansiyon (yortu) Pantekot Milli bayram Cenevre bayramı Noel Yilbaşı 2013 1 Ocak 29 Mart 1 Nisan 9 Mayıs 20 Mayıs 1 Ağustos 5 Eylül 25 Aralık 31 Aralık 2014 1 Ocak 18 Nisan 21 Nisan 29 Mayıs 9 Haziran 1 Ağustos 11 Eylül 25 Aralık 31 Aralık 2015 1 Ocak 3 Nisan 6 Nisan 14 Mayıs 25 Mayıs 1 Ağustos 10 Eylül 25 Aralık 31 Aralık www.geneve.ch/pratique/ferie.asp’ye de bkz. Olağan iş haftası pazartesiden cumaya 5 gündür. DÜKKANLARIN AÇILIŞ SAATLERİ Gıda dükkanları pazartesiden cumartesiye saat 8:30 veya 9:00 dan akşam 18:30-19:00’a kadar açık, pazar günleri kapalıdır. Bazı dükkanlar pazartesi günü (veya pazartesi sabahları) kapalıdır. (Bazı süpermarketler) perşembe günleri saat 19:30 veya 21:00’e kadar, cuma günleri saat 19:30 cumartesi 18:00’e kadar açıktır. Bazıları (garlar veya havaalanı) veya aile bakkları saat 8:00’den 21:00’e, hatta daha geç saatlere kadar, haftada 7 gün açıktır. BANKA VE POSTANELERİN AÇILIŞ SAATLERİ Bankalar : olağan açılış saatleri pazartesiden cumaya 8:30- 9:00’ dan saat 16:30’a. Postaneler : olağan açılış saatleri pazartesiden cumaya 8:30 - 12:00 ve 13:30 - 18:30 arasındadır ve cumartesi 12:00 de kapanır. İstisnalar : Mont-Blanc postanesi cumartesi 16:00’ya am, Balexert ise 18:00’e kadar açıktır. Monbrillant an Postanesi cumartesi saat 8:00’den 12:00’ye ve pazar 16:00 dan 19:00’a kadar açıktır. http://www.poste.ch/post-poststellensuche-info.htm? 7 A GENEL KONULAR II HALK TERCÜMANLIĞI İlk görüşmeleriniz için (resmi dairelerde vs.) Cenevre Kızılhaç’ın tercümanlık hizmetini kullanmanızı, ve böylelikle fransızca konuşan bir yakınınıza, akrabanıza veya bir arkadaşınıza başvurmamanızı tavsiye ediyoruz. Tercüman ücreti : saati, yol dahil, 73.50 franktır (ilk saat tam dolmamışsa bile tam ücret ödenir). Bu masrafları bazı kurumlar üstlenebilir (devlet hastanleleri, milli eğitim vs.) NASIL YAPILACAK ? Şimdiden belirli bir kurumda bulunuyorsanız (Devlet Hastanesi, milli eğitim vs.) : bu sayfayı gösteriniz Henüz belirli bir kurumda değilseniz, ama onunla temasa geçmek istiyorsanız : bu broşürle beraber Cenevre Kızılhaç kuruluşuna gidiniz. ao Cenevre Kızılhaç kuruluşu, route des Acacias 9, 1211 Genève 4 022 304 04 04, interpretes@croix-rouge-ge.ch, www.croix-rouge-ge.ch Acacias durağı ve aşağıdaki mesajın fransızca tercümesini resepsiyonda okutun : Merhaba, Kızılhaç’ın türkçe konuşan bir tercümanına ihtiyacım var. Kızılhaç aracılığıyla, beni bir tercümanla kontağa geçirebilir misiniz ? (Kızılhaç’la irtibat kurulacak numara yukarıda). Şimdiden teşekkür ederim. Bonjour, j’ai besoin des services d’un - e de vos interprètes communautaires parlant turque. Pourriez - vous SVP me mettre en contact téléphonique avec lui/ elle. Merci Böylece, sizi kendi dilinizi konuşan ve istediğiniz kurumla temasa geçmenizi sağlayacak bir tercümanla tanıştırırlar. İşitme engelli ve sağır kişiler için yardım ve yönlendirme : İşitme engelli ve sağır kişiler için sosyal hizmet (c/o AGM) bd Helvétique 27 1207 Genève, tel. 022 735 56 42, faks 022 735 57 14, info@agdm.ch, www.agdm.ch Rive durağı ap 8 A GENEL KONULAR III GÖÇMENLERE YARDIM KURULUŞLARI BIE’ nin dışında (adres s. 2 bkz.) oturma izninize göre aşağıdaki adreslere başvurabilirsiniz : Diplomatlar / Uluslararası memurlar : Cenevre’ye Hoşgeldiniz Merkezi / Uluslararası Cenevre’nin Karşılama Merkezi (CAGI), Villa la Pastorale, rte de Ferney 106, 1202 Genève. 022 546 14 00, www.cagi.ch Intercontinental durağı aq Ilticacılar ve yabancı ülkelerden dönen İsviçreliler : Hospice Général (Sosyal Yardım)-CAS Champel, Yabancı ülkelerden dönen Isviçreliler Birimi, avenue Dumas 25C, 1206 Genève, 022 420 61 00 Miremont durağı ar Turistler ve Cenevre’yi ziyarete gelenler veya kongrelere katılanlar : Cenevre Turizm & Kongreler Bürosu, rue du Mont-Blanc 18, 1201 Genève 022 909 70 00, www.geneve-tourisme.ch, pazartesi : 10:00-18:00, salı-cumartesi : 09:00-18:00, pazar ve tatil günleri : 10:00-16:00 Mont-Blanc veya Chantepoulet durağı as Ilticacılar : Hospice général, 12, Cours de Rive, 1204 Genève, 022 420 52 00, www.hospicegeneral.ch Rive durağı Diğer göçmenler (yasal statüsü olmayanlar dahil) İsviçre'deki göçmenler için danışma merkezi (CCSI) route des Acacias 25, 1227 Acacias, 022 304 48 60, www.ccsi.ch Industrielle durağı at Yardım kuruluşlarına (23-24.sayfalar) veya Türkçe konuşan derneklere bakınız (daha fazla bilgi için BIE ile irtibat kurun, s. 2 bkz.) : 9 A GENEL KONULAR IV GELENEK VE GÖRENEKLER İsviçreliler hakkındaki - terbiyeli, kibar, zamanında gelen ve güvenilir – kabul edilen klişelerin ötesinde, Cenevre’de geçireceğiniz ilk günlerde size yardımcı olacak birkaç öneri : ZAMANINDA GELMEK Görüşme randevularına zamanında gelmek çok önemlidir. 10 dakikadan fazla gecikecekseniz önceden haber verin (özellikle iş randevusu veya devlet dairesi randevularında). Randevusuna gitmediğiniz bir doktor (24 saat önceden haber vermemişseniz) size muayene ücretini ödetir. TERBİYE - KİBARLIK Küçük bir köyde oturulduğu zaman, yoldan geçenlere “ merhaba ” demek adettir. Şehirlerde, dükkanlarda veya binanızda oturan birine rastladığınızda “ merhaba ”, “ hoşçakal ” veya “ iyi günler ” denir. Ayrıca ne kadar “ teşekkür ederim ” desek azdır ! TEMİZLİK – BULUNDUĞUNUZ YERE SAYGI VE DEVLET DONANIMI Halka açık yerlere saygılı davranarak yere bir şey atmayın. Önemli etkinliklerde (Müzik Bayramı gibi) özel çöp tenekeleri çöplerin ayrıştırılması için yerleştirilmiştir (evde oldugu gibi s. 33 bkz.). Parklarda köpeklerinizin dışkılarını toplayıp çöpe atmak için plastik torbalar bile bulabilirsiniz. GÜRÜLTÜ - HUZUR Oturduğunuz dairede saat 21:00'den sonra ve 07:00'den önce fazla gürültü yapmak yasaktır ve -yapana iyi gözle bakılmaz- Halka açık yerlede yüksek sesle konuşmamaya ve birisine bağırarak seslenmemeye de gayret ediniz. Daha fazla ayrıntı için Türkçe olarak 022 546 76 00 dan veya aşağıdaki internet sayfasından ulaşabileceğiniz “ Komşulukta anlaşmazlık ve gürültü - Haklarım ve sorumluluklarım nelerdir ? ” broşürününe bakınız. http://etat.geneve.ch/dt/bruit-rayons/a_votre_service-brochure_bruit_voisinage_quels_ sont_mes_droits_mes_devoirs-7178.html 10 11 B İLK HAFTA YAPILACAK 10 İŞ 12 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 01 TELEFON VE ACİLLER TELEFON Telefon kulübelerini (restoranlar, postaneler, garlar, havaalanı vs.) bozuk para ya da gazete-sigara satan dükkanlada bulacağınız telefon kartlarıyla kullanabilirsiniz. Yabancı ülkeden İsviçre’yi arama kodu 0041 (+ 022 Cenevre için, sonra istediğiniz numarayı çevirin). Cenevre’de (aciller dışında) telefon ederken aramak istediğiniz sabit numaradan önce 022 çevrilir. ACİL NUMARALAR (BAZİ İSTİSNALAR DIŞINDA ÜCRETSİZDİR) POLİS YANGIN ALARM MERKEZİ AMBÜLANS VE DOKTOR ZEHİRLENMELER, ZEHİR DANIŞMA MERKEZİ TRAFİK YARDIM ÇEVRE (Atomik – biyolojik – kimyevi) YARDIM ELİ (yetişkinler için telefonla yardım) ÇOCUKLAR / GENÇLER İÇİN TELEFONLA YARDIM TECAVÜZ İMDAT AILE İÇİ ŞİDDET 117 118 144 145 (normal tarife) 140 (tel. ücreti 20 santim) 118 143 (tel. ücreti 20 santim) 147 022 345 20 20 0840 110 110 Tüm sağlık sorunlarınız için 144 numara sizi ilgili servislere yönlendirir. Bir yere giderken üzerinizde bulunması gerekenler : bir hüviyet belgesi (pasaport, kimlik, fotoğraflı) soyadınız, adınız, kan grubunuz, allerjileriniz, kronik hastalıklarınız (diyabet gibi) veya engelleriniz, kullandığınız ilaçlar ve dozları (fransizca) ve irtibata geçebileceğimiz yakınlarınızın telefon numaraları. bir miktar para (mümkünse en az 5 Fr.) 13 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 02 TOPLU TAŞIMA ARAÇLARININ KULLANILMASI Cenevre Toplu Taşıma araçlarını kullanabilirsiniz. (bilgi için 0900 022 021). Dikkat : otobüs biletleri, otobüslerin içinde değil, duraklarda bulunan otomatik bilet makinelerinden alınır. Kısa yol bileti TPG hattında, araç degiştirmeden ve dönüşü olmadan 3 durak gitme ve Cenevre göl tekneleriyle karşıya geçme hakkı verir (CFF tren hatlarında, Proxibus ve Noctambus’de geçerli değildir). Otomatik bilet makinelerinden satın alınır. 1) otomatik bilet makinesinin “ Saut de puce ” düğmesine basınız. 2) hakkınız varsa, (16 yaşından küçükler ve CFF’de yarım tarife sahipleri için) “ Prix réduit ” (indirimli) düğmesine basınız. 3) paranın tam karşılığını makineye atınız veya önceden ödenmiş kartınızı kullanınız. 4) Ve, biletinizi yolculuk boyunca saklayınız. www.tpg.ch/tarifs “ Tüm Cenevre ” bileti, satın alındığı andan itibaren tüm hatlarda (tramvay, otobüs ve göl teknelerinde) 1 saat süreyle (60 dakika) geçerlidir. Otomatik bilet makinelerinden, yukarıda açıklandığı şekilde “ Tout Genève ” düğmesine basarak satın alınır. www.tpg.ch/tarifs ENGELLİ DURUMDAKİ KİŞİLER TPG’nin duraklarında bulunan bilgi tabelasında gidilecek yerin yanındaki bir küçük “ h ” harfi engelli durumdaki kişilerin araca binebileceğini belirtir. (şoförün yardımıyla ve el ile katlanabilen bir rampa sayesinde) 14 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 03 CENEVRE’YE GELİŞİNİZİN BİLDİRİLMESİ AVRUPALILAR 3 aydan fazla kalacaksanız ve şimdiye kadar herhangi bir başvuruda bulunmamışsanız, İsviçre’ye gelişinizi takip eden 3 ay içinde ve çalışmaya başlamadan önce, Yabancılar mensupları Dairesine şahsen veya postayla iletecekleriniz : ● tarafınızdan doldurulup imzalanacak 1 kişisel formüler (a) ve, gerekiyorsa, gelecek işvereninizle ilgili olarak istenilen belgeler. ● arkasında adınız/ soyadınız / doğum tarihiniz yazılı 2 vesikalık fotoğraf. ● 1 geçerli hüviyet belgenizin fotokopisi (pasaport, vs.). Serbest meslek çalışanı olarak yerleşenler : faaliyet projelerinizi tanımlayan gerekçeli mektubunuzu (güncel öz geçmişiniz (CV), iş planlarınız, ve diplomalarınız vs. kopyelerini) ekleyiniz. Ücretli bir işte çalışmadan yerleşenler : mali gelir kaynaklarınızı belirleyen bir belgeyi ve bir İsviçre hastalık sigortası sözleşmesi kopyesini ekleyiniz. Bir hizmetden yararlanmak üzere gelenler : (kür yapanlar vs.) müessesenin olası hizmet süresini içeren bir belgesini ekleyiniz (kür yapanlar için : tıbbî rapor). Öğrenciler : bir üniversiteye veya okula kayıt belgenizi, buna özel (ad hoc) formüleri (Cenevre Üniversitesi dışında) ve gelir kaynaklarınızı onaylayan bir belgeyi ekleyiniz. AVRUPA DIŞI VATANDAŞLARI Cenevre’de yerleşme izni alanların, Cenevre’ye gelişlerinden itibaren 14 gün içinde Yabancılar ve mensupları Dairesine verecekleri : ● 1 eksiksiz doldurulmuş kişisel formüler (b) ve ● istenilen belgelerle birlikte özel (ad hoc) formülerin 2. sayfası ● Pasaportunuzun hüviyetiniz ile İsviçreye giriş vizenizi gösteren sayfalarının fotokopileri Service des étrangers (Office cantonal de la population) route de Chancy 88, 1213 Onex, 022 546 46 46 (7:30-15:30) www.geneve.ch/ocp Bandol durağı (a) www.ge.ch/etrangers-confederes/fr/doc/ue4-1-formulaire-ue.pdf b) www.ge.ch/etrangers-confederes/fr/doc/m4-1-formulaire-non-ue.pdf 15 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 04 SAĞLIK - SİGORTA - DOKTOR Geliş tarihinizden en geç üç ay içinde bir hastalık sigortasına kaydolmanız zorunludur. (CAGI’ye başvuracak olan uluslararası memurlar, diplomatlar ve aileleri buna dahil değildir s. 9 bkz.). Gelir gelmez sigorta yaptırmanız tavsiye olunur. Temel sağlık sigortası primlerini (her ay, 2 veya 3 ayda bir) ödemek suretiyle ilaç ve hastane masraflarınızın % 90’ının (diş masrafları dışında) size geri ödenmesini sağlamış olursunuz. Ek sigorta (isteğe bağlı), özel veya yarı özel hizmetlerin geri ödenmesini sağlar. Başvuracağınız yer : Hastalık Sigortası Servisi (SAM), route de Frontenex 62, 1207 Genève sadece 022 546 19 00’dan telefonla alınan randevu üzerine, (pazartesiden cumaya 9:00-12:00 ve 13:30-16:00) veya aşagıdaki internet sitesinden : www.ge.ch/assurances/maladie/doc/formulaire-demande-de-rendez-vous.pdf Amandolier veya Montchoisy durağı bl Aynı sigorta şirketinden kaza sigortası da yaptırmanız gerekir (Eğer çalışıyorsanız, kaza sigortası işvereniniz tarafından ödenir). Hastalandığınızda, uzun bekleme sürelerini önlemek için, gelir gelmez kendinize bir dahiliyeci doktor arayınız. Türkçe konuşan doktorların listesini aşağıdaki internet sitesinde bulabilirsiniz. www.amge.ch/medecins/annuaire-des-medecins Bu liste, Adresindeki Cenevre Doktorlar Derneği'nde de mevcuttur rue Micheli du Crest 12, 1205 Genève, 022 320 84 20, info@amge.ch bm 16 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 05 ZORUNLU EĞİTİM – 4-15 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR Yasal statüsü olmayan çocuklar dahil tüm çocuklar, aşağıdaki okulları içeren ücretsiz Cenevre devlet eğitim sisteminden yararlanırlar : ● 4 ile 12 yaş arası : ana okulu ve ilk öğrenim (zorunlu) ● 12 ile 15 yaş arası : orta okul (yönlendirici) alt orta eğitim (zorunlu) ● 15 ile 19 yaş arası : üst orta eğitim (isteğe bağlı, s. 28 bkz.) 4 ile 12 yaş arasındaki çocuklarıyla Cenevre’ye gelenlerin derhal (mümkünse 3 gün içinde) randevu alacakları yer : bn İlk eğitim kabul Bürosu, Geisendorf, rue de Lyon 58,1203 Genève, 022 546 39 59 veya 022 546 75 22, baep@etat.ge.ch, Dôle durağı Çocuğunuzla beraber başvurun, ilk görüşme ana dilinizle yapılır ve bu servis sizi ilerisi için yönlendirir, şu dokumanaları yanınızda götürmelisiniz : hüviyet, hastalık sigortası belgesi vs.) Oturma izni olmadığı durumlarda, Centre de Contact Suisse-Immigrés (Isviçre'deki göçmenler için danışma merkezi) ilkokul ögrencileri ailelerine yardım eder. at Isviçre'deki göçmenler için danışma merkezi (CCSI), route des Acacias 25 1227 Acacias, 022 304 48 60, admin@ccsi.ch, Industrielle durağı 12 ile 15 yaş arasında bir veya birkaç çocuğu olanlar, zaman kaybetmeden (Cenevre’ye geldikten en geç 7 gün sonra) aşağıdaki kabul sektörüne başvurmalıdırlar : bo Direction générale du cycle d’orientation (Orta eğitim genel müdürlüğü) av. Joli-Mont 15 A, 1209 Genève, 022 388 53 00 (Collège des Coudriers - 4.kat) www.geneve.ch/co Bouchet veya Pailly (Balexert) durağı ENGELLİLER- ÖĞRENİM ZORLUĞU OLANLAR (4 – 18 YAŞ) Öğrenim zorluğu olan çocuklar (4-18 yaş) veya engelli durumda olanlar (bedensel, zihinsel vs.) için başvurulacak yer : bp DIP - OMP Office médico-pédagogique secrétariat de l’enseignement spécialisé (özel eğitim sekreterliği), rue David-Dufour 1, 1205 Genève, 022 388 67 00 www.ge.ch/omp 17 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 06 KONUT ARAMA Cenevre’de boş konut az bulunur. USPI ile temas kurun (konutların % 80’ inin yöneticisidir – memurlar/diplomatlar için : CAGI s. 9 bkz. ile temas kurunuz). bq İsviçre gayrimenkul profesiyonelleri Birliği USPI Genève, rue de Chantepoulet 12 1201 Genève, 022 715 02 00, www.uspi-geneve.ch info@uspi-geneve.ch Gare Cornavin durağı Basındaki küçük ilanlara veya gazetelerin gayrimenkül ilavelerine veya internete bakınız (Not : Cenevre’de mutfak bir oda sayılır). CIGUË, www.cigue.ch www.unige.ch/dase/bulog/accueil.html (öğrenci ) diğer adresler : www.logement-geneve.ch veya www.geneveimmobilier.ch İlaveler (basın) le Genève Home Informations (GHI) (çarşamba) Le 022 ve Tout l’immobilier (pazartesi) Bir daire kiralamak için istenilen belgeler : 1) Cenevre Kantonunda oturduğunuzu gösteren bir belge bk Office Cantonal de la Population (Kanton Nüfus Müdürlüğü), route de Chancy 88 (tatil günleri dışında pazartesiden cumaya, 7:30'dan 15:30’a), ocp@etat.ge.ch Bandol durağı 2) hakkınızda icra takibi/ borç olmadığını gösteren bir belge, başvurulacak yer : br Office cantonal des poursuites et des faillites, rue du Stand 46, 1204 Genève 022 388 90 90 Stand durağı 3) ve, çogu zaman, son 3 aylık maaş fişi. Sorumluluk sigortası (zorunlu) ve ev sigortası (Her türlü zarara karşı : yangın, su, hırsızlık, cam kırılması) yaptırın. http://fr.comparis.ch/hausrat-versicherung/ 18 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 07 İŞ ARAMA Yabancıların, İsviçre’de bir işte çalışabilmeleri için çalışma iznine (L, B veya C izni) sahip olmaları gerekir. AVRUPA BİRLİĞİ VE AVRUPA SERBEST DOLAŞIM ANLAŞMASI (AELE) İsviçre ve Avrupa Birliği (AB) arasında imzalanan serbest dolaşım anlaşması, AB veya AELE vatandaşlarının iş piyasasına girmelerini kolaylaştırmıştır (2016’ya kadar Romanya ve Bulgaristan hariç). İsviçre 1 Mayıs 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bazı ülkeler için kontenjan koymuştur. Sizin vatandaşı olduğunuz ülke için geçerli şartları görmek istiyorsanız lütfen aşağıda belirtilen İsviçre Konfederasyonu internet sitesini ziyaret ediniz : www.bfm.admin.ch/content/bfm/fr/home/themen/fza_schweiz-eu-efta/eu-efta_buerger_ schweiz.html AVRUPA BİRLİĞİ VE AELE DIŞINDAKİLER Diğer ülkelerden ve kıtalardan gelenler için İsviçre’de çalışmak üzere verilen oturma izinleri kontenjana tabiidir ve sadece çok kalifiye kişilere verilir. F, B İLTİCACI VEYA N OTURMA İZİNLİ KİŞİLER F (geçici kabul) veya B (ilticacı) oturma izni olanlar, kontenjan dışı İsviçre iş piyasasına girebilirler. Ayrıca, sosyal ve meslekî entegrasyonları için bir yardımdan yararlanabilirler (Hospice Général veya Caritas’daki s. 23 bkz. sosyal asistanınızdan bilgi edinin). Iltica hakkı isteyenlerin de (N oturma izni) bazen bir bekleme süresinden sonra (3 aydan 6 aya kadar), iş piyasasına girme hakları vardır. Daha fazla bilgi için : bk Service des étrangers (Office cantonal de la population), route de Chancy 88 1213 Onex, 022 546 46 46, kabul 7:30-15:30, ssa.ocp@etat.ge.ch Bandol durağı İş bulmak için, günlük gazetelere veya çeşitli internet sitelerine veya BIE (s. 2 deki adres’e bkz.) tarafından yayımlanan ve özellikle kadınlar için tavsiyeler bulabileceğiniz “ İş arayan göçmen kadınlar için pratik kılavuz ˮ broşürüne bakınız. www.ge.ch/integration/doc/publications/guide-femme-emploi.pdf, www.ge.ch/jobs İş bulduktan sonra, sayfa 37 ‘e bakınız. 19 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 08 SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRMAK Yaralanmalara karşı (ölüm, yaralanma veya sağlığa başka türlü zarar verme) veya maddi zarar verme (kaybetme, eşyaların bozulması, tahribi, hayvanları yaralama ve öldürme) gibi sizin üçüncü şahışlara veya evinize verebileceğiniz zararlara karşı bir sorumluluk sigortası (RC) yaptırmanız zorunludur. Genelde, sorumluluk sigortası nispeten ucuzdur (bir aile için yılda 100 ile 150 frank arası). Araba veya bisiklet kullanmak için veya bir konuta taşınma durumunda başka sigortalar da gereklidir (sonraki bölümlere bkz.). B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 09 BİR BANKA HESABI AÇMAK Sigorta sözleşmesi yapılması, oturulan konutun kirasının ödenmesi, aylık ücretin ve havalelerin yatırılması için bir posta veya banka hesabı açılmalıdır. Hesap açma koşulları müesseselere göre değiştiğinden, kendiniz doğrudan postaneden veya dilediğiniz bankadan bilgi edinebilirsiniz. Bankalar ve kredi kartları : www.geneve-central.com/liens.asp?id_rubrique=3 Postane : www.postfinance.ch/fr/priv/prod.html 20 B İLK HAFTA YAPILMASI GEREKEN 10 İŞ 10 KOMÜNÜNÜZLE TEMASA GEÇMEK Kömünler – orada oturan halkın en yakın politik basamağıdır – küçük çocuklar, kültür, spor, voirie (atık toplama servisi), bazı hizmet ve abonmanlarda indirimler (tren, eğlence, vs.) gibi birçok alanlarda yetkilidirler. Oturduğunuz komün bu olanaklar konusunda size bilgi verebilir veya bazı sorularınızı cevaplandırabilir hatta, başvurularınızda yardımcı olabilir (50-51. sayfalardaki adres listelerine bkz.). Sonraki bölümlerde, size yardımcı olabilecek başka kuruluşların adreslerini de bulabilirsiniz. Association des communes genevoises (ACG) : www.acg.ch 21 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 22 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 11 GÖÇMENLER İÇİN SOSYAL HİZMETLER Yabancılara veya göçmenlere yardım etmek veya onları bilgilendirmekle yetkili çok sayıda özel veya kamu sosyal hizmetleri mevcuttur. Bunlardan bazılarının listesi aşağıdadır. (Yabancıların Entegrasyonu Bürosu'nda bu konuda listeler bulabilirsiniz ve bilgi edinebilirsiniz). Kamu sektörü bs Hospice Général (Sosyal yardım kurumu), 12, Cours de Rive, 1204 Genève 022 420 52 00, www.hospicegeneral.ch Rive durağı Özel sektör bt Caritas Genève, rue de Carouge 53, 1205 Genève, 022 708 04 44, devamlı hizmet : pazartesi ve cuma 09:00-12:30, salı ve perşembe 13:00-16:30, www.caritas-geneve.ch Tramvaylar 12, 13, 14 : Pont d’Arve durağı Pont d’Arve durağı ck CSP, rue du Village-Suisse 14 (Jonction), 1205 Genève, 022 807 07 00, devamlı hizmet : pazartesiden çarşambaya 13:30-16:30, (telefonla : pazartesiden-çarşambaya 14:00-16:30), info@csp-ge.ch, www.csp.ch/ge Village-Suisse durağı at Isviçre'deki göçmenler için danışma merkezi (CCSI), route des Acacias 25 1227 Acacias, 022 304 48 60, admin@ccsi.ch Industrielle durağı cl AGORA, L’Aumônerie Genevoise Oecuménique, auprès des requérants d’Asile chemin Poussy 1, 1214 Vernier, 022 930 00 89, sadece ilticacılara kilise yardımı. Croisette veya Blandonnet durağı 23 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 12 GENEL SOSYAL HİZMETLER Kanton’un sosyal yardım kurumu (Hospice général), Kanton’un her yerinde bulunan ve kendisine bağlı olan Sosyal yardım merkezlerinde (CAS), zor durumda olan insanları karşılar, bilgilendirir, danışmanlık hizmeti verir, yönlendirir ve yardım eder. Sosyal yardım merkezleri : Bernex (1), Carouge/ Veyrier (2), Champel (3), Eaux - Vives/Vézenaz (4), Grand - Sacconex (5), Grottes (6), Lancy (7+8), Meyrin (9), Onex (10), Pâquis, (11), Saint - Jean/ Charmilles (12), Servette/Petit - Saconnex (13), Trois - Chêne (14), Jonction (15), Plainpalais/Acacias (16), Vernier (17+18), Versoix (19). (1) rue de Bernex 313, Bernex, 022 420 40 00 (2) cm rue des Allobroges 9, Carouge, 022 420 32 50 (3) ar avenue Dumas 25, Genève, 022 420 61 00 (4) cn rue des Vollandes 38, Genève, 022 420 64 00 (5) co rue Sonnex 3 - 5, Grand - Saconnex, 022 420 26 00 (6) cp rue du Fort-Barreau 19, Genève, 022 420 65 00 (7) av. Communes - Réunies 86 bis, Grand - Lancy, 022 420 38 00 (8) chemin des Clochetons 1, Petit - Lancy, 022 420 39 00 (9) rue des Boudines 4, Meyrin, 022 420 30 00 (10) rue des Evaux 13, 1213 Onex, 022 420 36 00 (11) cq rue Amat 28, 1202 Genève, 022 420 68 00 (12) cr avenue des Tilleuls 23, Genève, 022 420 66 00 (13) cs rue de la Servette 91, Genève, 022 420 69 00 (14) ch. de la Montagne 136, Chêne-Bougeries, 022 420 44 00 (15) ct boulevard Carl - Vogt 2, Genève, 022 420.63.00 (16) dk rue de Carouge 46, Genève, 022 420 67 00 (17) chemin de l’Etang 4, Châtelaine, 022 420 34 00 (18) dl rue du Grand - Bay 18, Avanchets, 022 420 35 50 (19) chemin de Versoix - la - Ville 5, Versoix, 022 420 48 00 www.hospicegeneral.ch/notre-institution/contacts/lieux-ouverts-au-public.html Not : numarası bulunmayan CAS’lar harita dışıdır. Hangi CAS merkezine başvurmanız gerektiğini öğrenmek için aşagıdaki adrese bakınız. www.hospicegeneral.ch/no-cache/notre-institution/contacts/a-quel-centre-sadresser.html 24 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 13 ÇOCUK BAKIM KURUMU Çocuğunuza (0 ile 4-6 yaş arası), bir kreşte (her eğitmen için 5-10 çocuktan oluşan sınıflar mevcuttur ve fiyat ailenin maaşına göre belirlenir), kısa süreli anaokulunda (18 aylıktan itibaren, 2-3 saatliğine), günlük bakıcı anne tarafından (4-5 çocuk, saati 4-6 frank) veya birkaç saatliğine bir çocuk bakıcısı tarafından (saati yaklaşık 15 frank) baktırabilmek amacıyla yer bulabilmek için erkenden (hamilelik sırasında) kaydolunuz. KREŞLER dm BIPE (küçük yaş çocuklar bilgi bürosu – Cenevre şehri), rue Rousseau 4 022 418 81 81, devamlı hizmet tel. pazartesi 14:00-17:00, salıdan cumaya 9:30-12:00 ve 14:00 -17:00, www.ge.ch/structures_accueil/inscrire.asp, www.ge.ch/structures_accueil Şehir dışında bulunan kreşler için : Cenevre sol yakası : Koala, 022 349 30 66, www.koala-ge.ch Onex-Aileler, 022 870 10 80 Kuzey - Cenevre : Le Nid, 022 785 43 26, www.lenid.ch Güney- Cenevre : Les Poussins, 022 342 05 28, www.poussins.ch Versoix ve çevresi : Supernounou, 022 775 66 52, www.supernounou.ch Batı-Genevre : Le Couffin, 022 756 09 91 GÜNLÜK BAKICI ANNE – BAKICI AİLE Pro juventute Genève, rue de l’Aubépine 1, 1205 Genève 022 328 22 27, www.proju.ch Augustins durağı www.inforfamille.ch/edito.php?type=archive&a=3&editoNb=369 dn ÇOCUK BAKICISI do Uni-Emploi (Universite iş bulma bürosu), rue de Candolle 4, 1205 Genève 022 379 77 02, (ögrenciler, ilanlar. Online form 30 frank/yıl, saat 19:00’a kadar 15 frank/saat, 19:00’dan sonra 13 frank/saat) Place (de) Neuve durağı 25 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 14 OKUL ÖNCESİ/SONRASI YARDIM HİZMETLERİ ÇOCUKLARA OKUL YOLUNDA EŞLİK ETME - PÉDIBUS Pédibus sayesinde çocuklar, bir veya iki ebeveynin eşliğinde, grup halinde, yaya olarak, belirli saat ve güzergâhlarda, belirli duraklarda durarak, hareket ederler. Okul sonrasında çocuk, evine yakın ve ebeveyinin bekleyeceği bir durağa getirilir. Coordination Pedibus (ATE / GAPP), 076 344 25 27 et 022 734 70 44 www.pedibus-geneve.ch et coordinatrice@pedibus-geneve.ch OKUL SAATLERİ DIŞINDA BAKIM VE YEMEK Okul saatleri dışında, sabahları (çalışan ana-babalar için), öğlen saat 12:00 ve 14:00 arası (kaydolmak şartı ile yemek ve gözetim) ve akşamüstü (ikindi kahvaltısı, oyun, resim, spor vs dahil) çocuk bakımı mümkündür. Okul dışı faaliyetler için interkomünal gruplar-GIAP Boulevard des Promenades 20, 1227 Carouge, 022 309 08 20 Okul dışı yerlerin listesi, www.giap.ch Carouge veya Marché durağı OKUL YARDIM VE DESTEKLERİ Ajeta dershaneler birliği (ARA) 4 yaş sonrası öğrencilere ve hatta 18 yaş sonrasında da özel veya toplu destek kursları vermektedir (kayıt 35 frank/ yıl, kurs 22-29 frank/saat fiyatta indirim mümkün olabilir). Cenevre Kızılhaç kuruluşuna da bakınız. dp Ajeta dershaneler birliği (ARA), bd des Philosophes 5, 1205 Genève 022 809 60 60, www.ararep.ch Plainpalais durağı dq Cenevre Kızılhaç kültürel entegrasyon merkezi (CIC) rue de Carouge 50, 1205 Genève, 022 320 59 55, yardım pazartesi ve salı öğleden sonra 16:00-18:00 www.croix-rouge-ge.ch/services/interculturelle.html Pont d’Arve durağı 26 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 15 EBEVEYNLERE YARDIM Çeşitli konularda ebeveynlere yardım ve tavsiyeler : dn Pro Juventute (aile, günlük bakıcı anne), rue de l’Aubépine 1, 1205 Genève 022 328 55 84, www.projuventute.ch Augustins durağı dr CIFERN (aile planlaması), bd de la Cluse 47, 1205 Genève, 022 372 55 00 http://planning-familial.hug-ge.ch Augustins durağı ds Çift ve aile, (Fransız, İtalyan ve İspanyol katolik ofisi), rue du Roverey 16 1207 Genève 022 736 14 55, www.coupleetfamille.ch Vollandes durağı dt Arcade Ebelik Merkezi (ebe hizmeti), bd Carl Vogt 85, 1205 Genève, 022 320 55 22 Uni-Mail veya Plainpalais durağı ek Tek ebeveynli aileler derneği, rue Lamartine 27, 1203 Genève, 022 344 11 11 afmp@freesurf.ch, www.familles-ge.ch Servette durağı el F-information (kadınlar ve aileler için bilgiler), rue de la Servette 67, 1202 Genève, 022 740 31 00, www. f-information.org, femmes@f-information.org Tramvaylar 14 veya 16, 18 : Poterie durağı Otobüs 3 : Poterie durağı em Evlat edinme bürosu (evlat edinme ile ilgili bilgiler), avenue Industrielle 14 1227 Carouge. 022 910 05 48, info@espace-adoption.ch www.espace-adoption.ch TIndustrielle durağı Homoebevenli : http://360.ch/homoparents veya 079 236 03 58 en GAPP (ilkokul öğrencilerinin ebeveynleri), c.p. 708, 1211 Genève 13, rue Saint-Jean 12, 1203 Genève, 022 344 22 55, www.gapp.ch, gapp@gapp.ch Miléant durağı FAPPO (zorunlu eğitim sonrası öğrenim gören öğrencilerin ebeveynleri), www.fappo.ch ve orta okul (FAPECO) için wwwfapeco.ch eo Ebeveynler okulu (ebeveynlere bilgi), rue de la Servette 91, 1202 Genève, pazartesiden cumaya 09:00-12:00 ve 13:30-15:30, contact@ep-ge.ch, 022 733 12 00 Servette durağı ep Uluslararası sosyal hizmetler (çifte vatandaşlığı olan eşler, uluslararası evlat edinme vs.), rue Alfred Vincent 10, CP 1469, 1211 Genève 1, 022 731 67 00 ssi@ssiss-ch, www.ssiss.ch Butini durağı 27 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 16 ZORUNLU EĞİTİM SONRASI OKUL (15 YAŞINDAN İTİBAREN) İsviçre’ye geldiğinde fransızca konuşmayan ve 30 Haziran’da en az 15 yaşında olan gençlerin, II. Ortaöğretimin sonrası karşılama sınıfları ve yerleştirme Servisine (ACPO) kaydolmaları gerekir. eq ACPO, av. de Châtelaine 97, 1219 Châtelaine, 022 388 12 60 contact-acpo@etat.ge.ch, http://www.ge.ch/po/acpo/ Châtelaine durağı YÜKSEK ÖĞRENİM Giriş koşulları, kayıt formaliteleri ve gerekli tüm bilgilerle ilgili olarak (diplomaların tanınması, denklik vs.) doğrudan aşağıda belirtilen kuruluşlarla temasa geçmek gerekir (yüksek okullar 2 türdür). 1) Üniversite yüksek okulları er Université de Genève, rue du Général-Dufour 24, 1205 Genève, 022 379 71 11 www.unige.ch Place (de) Neuve durağı Uluslararas yüksek öğrenim ve gelişme Enstitüsü (IHEID), rue de Lausanne 132 1202 Genève, 022 908 57 23, admission@graduateinstitute.ch, http://graduateinstitute.ch France durağı 2) Meslek yüksek okulları (uzmanlık yüksek okulu) es Batı İsviçre Uzmanlık Yüksek Okulu HES-SO (Genève), Genel müdürlük : chemin du Château-Bloch 10, 1219 Le Lignon, 022 388 65 00, www.hesge.ch Barde durağı Uzmanlık okullarıyla temasa geçmek için bkz. www.hesge.ch 28 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 17 MESLEK YÖNELİMİ Yönlendirme, meslekî formasyon ve devamı ofisi (OFPC), genç ya da erişkin herkese okul veya meslek ile ilgili bir projenin gerçekleştirilmesinde yardımcı olur (tavsiyeler, seçim, finansman, vs.). Ayrıca Meslekler Merkezine (Cité des Métiers) bkz. (bilgi hizmeti ücretsiz). et Yönlendirme, meslekî formasyon ve devamı ofisi, rue Prévost-Martin 6 1205 Genève, 022 388 44 00, www.geneve.ch/ofpc ofpc@etat.ge.ch www.citedesmetiers.ch, citedesmetiers@etat.ge.ch Philosophes veya Pont d’Arve durağı Özellikle göçmen kişilerle ilgilenen kurumlar : fk OSEO, rue Pécolat 5, 1201 Genève, 022 595 45 00, www.oseo-ge.ch Alpes durağı at Association découvrir (göçmen kadınlar), Bld. Carl-Vogt 2, 1205 Genève 022 732 75 40/41, http://associationdecouvrir.ch/ info@associationdecouvrir.ch Môle veya Navigation durağı fl Kadın ve İş (kadınlar), rue des Gazomètres 1, (giriş : quai du Rhône ou bd Saint-Georges),1205 Genève, 022 546 71 82, femme.emploi@etat.ge.ch pazartesiden cumaya : 13:30-17:30 Palladium durağı fm Icı -formation (göçmen kadınlar), avenue Vibert 13, 1227 Carouge, 079 627 52 50 022 301 52 94, www.camarada.ch/IciFormation.htm i.formation@camarada.ch Tours de Carouge veya Marché durağı fn Réalise (yerleştirme firması), rue Viguet 8, 1227 Les Acacias 022 308 60 10, info@realise.ch, www.realise.ch Dussaud veya Quidort durağı Aynı zamanda; F-information (kadınlar) s. 27 ve formasyon çeki (1 yıldan sonra) s. 43 bakınız. Ayrıca yönelim ve diplomaların tanınması için, aşağıdaki sitelere bkz. www.orientation.ch/dyn/10735.aspx www.bbt.admin.ch/themen/hoehere/00169/00370/00373/index.html?lang=fr 29 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 18 FRANSIZCA KURSLARI Bekleme sürelerini önlemek için, gelir gelmez bir dil okuluna kaydolun, “ fransızca kursları ” broşürüne bkz. (aşağıdaki linke veya BIE adres s.2 ile irtibat kurunuz) veya aşağıdaki adreslere başvurunuz : www.geneve.ch/integration/doc/publications/cours-francais.pdf fo Camarada (sadece kadınlara), ch. de Villars 19, 1203 Genève 022 344 03 39, www.camarada.ch Vieusseux duarğı ao Croix-Rouge genevoise (büyükler için), route des Acacias 9 1227 Les Acacias, 022 304 04 04, www.croix-rouge-ge.ch Acacias durağı dq Croix-Rouge genevoise, Centre d’intégration culturelle (CIC), rue de Carouge 50, 1205 Genève, 022 320 59 55, www.croixrougegenevoise.ch Pont d’Arve durağı bn Ebeveynler okulu -DIP (ders yeri : Collège des Coudriers, avenue de Joli- Mont 15A) kayıtlar : Secrétariat de l' Ecole de parents, Collège des Coudriers, avenue de Joli- Mont 15A (Balexert’e yakın), 1209 Genève, 022 388 53 48, www.geneve.ch/co/encadrer/epa.html fp Fédération Maison Kultura, route de Chêne 41b, 1208 Genève 022 340 71 11, www.kultura.ch Roche durağı fk OSEO, rue Pécolat 5, 1201 Genève, 022 595 45 00, www.oseo-ge.ch Alpes durağı fq Cenevre İşçi Üniversitesi (UOG) www.uog.ch (ders yeri UOG), kayıtlar : place des Grottes 3, 1201 Genève, 022 733 50 60 Lyon durağı fr UPCGe, Cenevre Kantonu Halk Üniversitesi , rue du Vuache 23 1201 Genève, 022 339 05 00, info@upcge.ch, www.upcge.ch Isaac Mercier durağı 30 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 19 ULAŞIM (s. 14’ ÜN DEVAMI) CENEVRE TOPLU TAŞIMA ARAÇLARI Abonmanlar ayda 70 franktır (6-25 arası yaşlar için veya 64-65 yaşından sonra 45 franktır) TPG nin Rive fs ajansında (pazartesiden cumaya 7:00 - 19:00 cumartesi 09:00 -18h:00), Cornavin ft tren garında (pazartesiden cumaya 7:00-19:00. Cumartesi 09:00-18:00 veya Bachet de Pesay’da (7:30-12:30, 13:00-16.00) bulabilirsiniz. www.tpg.ch ARABA 18 yaşından itibaren ehliyet ile, araba sigortası, plaka ve otoyollarda taşıt pulu (yılda 40 frank garajlardan veya Postanelerden alınır.), 16 yaşından itibaren 45 km/s ile sınırlı araba ve silindir kapasitesi düşük motorsiklet. Maximum alkol sınırı 0,5 gram/litre (1 bardak şarap). Çocuklar dahil emniyet kemeri takmak zorunlu (12 yaşından küçükler veya boyu 150 cm den kısalar için ayarlanabilir koltuklar zorunludur). Araba kullanırken telefonda konuşmak yasaktır. Araba paylaşımı (www.mobility.ch) veya ortak araba kullanımı (www.covoiturage.ch) tavsiye olunur. Office cantonal des véhicules, 86 route de Veyrier 1227 Carouge, 022 388 30 30 www.geneve.ch/san/ gk Touring Club Suisse (TCS), quai Gustave-Ador 2, 1207 Genève 022 735 46 53, 022 735 48 15 www.tcs.ch/geneve/fr/home.html BİSİKLET, ÇİFT TEKERLEKLİ ARAÇ Bisiklet için far takmak zorunlu. Bisikletle dolaşım ile ilgili bilgi için başvuru : gl Association Transport et environnement (ATE), rue de Montbrillant 18 (Îlot 13) 1201 Genève, 022 734 70 64, www.ate-ge.ch veya PRO VELO www.provelogeneve.ch TREN VE UÇAK Tren : bkz. s. 49. Cenevre Uluslararası Havaalanına Cornavin garından saatte 5 kez kalkan trenle 6 dakikada veya 10 numaralı otobüsle 30 dakikada varılır. Cenevre Uluslararası Havaalanı, c.p. 100, 1215 Genève 15, 022 717 71 05 (geliş bilgileri acil mesajlar), 0900 57 15 00 (geliş ve gidişler, İsviçre’den 1.19 frank/ dakika) www.gva.ch 31 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 20 KONUT (S. 18’İN DEVAMI) YARDIM – KİRA KONTRATI, KONUT HAKKI, KİRACILARIN KORUNMASI (Kira kontratı, kira ve yükümlülükler (su ve ısınma ücreti), kontratın süresi, iptal koşulları) ile ilgili tüm sorularınız için Asloca‘yla irtibat kurunuz. (üyelik : yıllık aidat 55 frank ve bir defaya mahsus kayıt ücreti 20 franktır). gm ASLOCA-Genève, rue du Lac 12 (Eaux-Vives), 1207 Genève, 022 716 18 00 asloca.geneve@asloca.ch, www.asloca.ch (fransızca, portekizce, italyanca, ispanyolca, ingilizce ve almanca hizmet verir) Place des Eaux-Vives veya Rue du Lac durağı KOMŞULUK İLİŞKİLERİ, “ KOMŞULAR ” Cenevre şehri tarafından başlatılan ve başka komünlerin de organize ettiği “ Komşular ” bayramı, komşularınızı bir şey içmeye davet ederek onları daha yakından tanıma fırsatıdır. Kapıcınıza sorunuz veya aşağıdaki adrese bakınız. www.ville-ge.ch/immeublesenfete/home.html KAPICI, BİNA YÖNETİCİSİ, ARABULUCU Bakım, çöp, arızalar gibi çeşitli sorunlarınız için kapıcınızla veya bina yönetim servisiyle irtibat kurunuz. Komşuluk sorunları (gürültü vs.) için kapıcınıza veya arabulucu hizmetlerine başvurunuz. ( aşağıya bkz.). Cenevre mahallede arabuluculuk derneği (AsMéd-GE), Devamlı hizmet Jonction 022 321 11 55 (telesekreter) – Devamlı Hizmet Chêne 022 349 52 65 (telesekreter), www.mediation-de-voisinage.ch gn 32 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 21 ELEKTRİK, GAZ, SU, TELEFON VS. Su ve ısınma, kiraya dahil olsun olmasın, genel olarak yükümlülüklere girer. Bir daireye yerleşmeden, mümkünse 3 gün önce, Cenevre su, gaz, elektrik kurumu'na (Services Industriels de Genève) (SIG) kaydolun ve bu kurumun çeşitli hizmetlerinden yararlanın. online kayıt : www.sig-ge.ch/particuliers/sig-au-quotidien/je-demenage-j-emmenage/jemmenage/index.lbl Telefonla : 0844 800 808 (3 tuşuna basın), faksla : 022 420 97 77 e-mail adresi : serviceclients@sig-ge.ch yazılı olarak : SIG-Service Clients (SIG-müşteri hizmetleri), c.p. 2777- 1211, Genève 2 Tamir 24/24 elektrik, gaz ve su 022 420 88 11 www.eco21.ch TELEFON, İNTERNET, FAKS Sabit bir telefon hattı edinmek için (genelde 2-3 gün içinde hizmete girer). 0800 880 800 den Swisscom’u arayınız (fransızca, almanca, italyanca ve ingilizce hizmet verir) veya www.swisscom.ch Kayıt için ; adınız, soyadınız, adresiniz, doğum tarihiniz, oturma izni türünüz ve bir önceki kiracının adı belirtilmelidir. F veya N oturma izni olanlardan 500 franklık bir garanti istenir. Bir telefon cihazı kiralamak veya satın almak için veya bir telefon abonmanı almak için piyasada çeşitli şirketler bulabilirsiniz. Örneğin : Swisscom (yukarıda), Cablecom 0800 660 800 den veya www. cablecom.ch et Sunrise 0800 707 707 den veya www.sunrise.ch vs. Telefon cihazı mağazalardan satın alınabilinir. TELEVİZYON Evinizde bir radyo ve/veya bir televizyonunuz varsa yıllık olarak veya istek üzerine her 3 ayda bir (Eğer her üç ayda bir ödemek isterseniz, ek olarak, fatura başına 2 frank ödemek zorundasınız.) zorunlu bir vergi ödemeniz gerekir. Yıllık miktar : radyo : 169.15 frank, televizyon : 293.25 frank, radyo ve televizyon : 462.40 franktır. Başvurulacak yer : BILLAG - Redevance télévision, radio www.billag.ch 0844 834 834 33 C İLK 3 AY GEREKLİ OLAN BİLGİLER 22 ÇÖP VE EV ATIKLARININ AYRIŞTIRILMASI ● Özel atıklar (kimyasal maddeler, cıvalı/galyumlu termometreler, mineral yağlar, ilaçlar, fluoresan tüpler, uzun süreli ampüller, taşıt aküleri) ya Site-deChâtillon atıkları toplama yerine, ya Jonction’daki yükleme rıhtımına ya da alındığı yere (eczane vs.) geri götürülüp bırakılmalıdır. ● Kağıt ve kartonlar haftanın belirli günlerinde toplanırlar ve o tarihden bir önceki akşam binanın girişinin önüne veya bina yönetimi (reji) tarafından kullanıma sunulmuş olan konteynerlere boşaltılmalıdırlar. ● Cam ve alüminyum atıklar ve piller veya aküler evinizin yakınındaki özel konteynerlere atılmalıdırlar. ● Boş plastik « PET » veya beyaz plastik « PE » şişeler veya boş kaplar bazı süpermarketlerde bulunan (sarı ve mavi) toplama konteynerlerine veya halka açık yerlerdeki konteynerlere atılmalıdırlar. ● Organik, bitkisel (yiyecek) atıklar yeşil çöp torbalarında veya çöp kovalarında (alışveriş mağazalarında mevcuttur), veya bazı binalarda, ayrı yeşil konteynerlerde toplanırlar. ● Büyük yer kaplayan atıklar (kanepeler, masalar vs.) Cenevre şehrinde, resmî servis, voirie (atık toplama servisi - 0800 22 42 22’yi arayınız) tarafından veya Site-de-Châtillon’un da aralarında bulunduğu kantonal toplama bölgelerinde ücretsiz olarak toplanırlar (yukarıdaki « özel atıklar » bölümüne bakınız). İyi durumda olan eşyalar, Sosyal Protestan Merkezi (022 884 38 00), Caritas (022 884 99 99) veya Emmaüs (022 301 57 57) gibi yardım kuruluşları tarafından toplanılabilinir. ● Elektronik aletler veya elektrikli ev eşyalarından oluşan atıklar (radyolar, televizyonlar, walkmanler, elektrik süpürgeleri, mikserler, bilgisayarlar, buzdolapları vs.) bir elektronik ev eşyaları mağazasına götürülüp bırakılmalıdır. ● Diğer atıklar süpermarketlerde satın alınabilecek gri-siyah çöp torbalarına atılırlar. Bunlar binanızın konteynerlerine veya atık toplama yerine bırakılırlar. www.geneve.ch/diae/environnement/guide_dechets/homed.html www.jerecycle.ch/espacetri.ch/info.html 34 D 1.YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 36 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 23 ÇALIŞMA HAKKI, SENDİKALAR VS. İşvereninizle aranızda anlaşmazlık olması halinde (işten çıkarma, iş kontratına uyulmaması) veya (alacağınız ücreti, çalışma saatlerini, izin günlerini vs.) yazılı olarak belirleyen bir kontratı imzalamadan önce, haklarınızı öğrenmek için aşağıdaki adreslerle temasa geçiniz. Eksiksiz bir liste almak için CGAS’la irtibat kurunuz. UAPG- Cenevre işverenler birligi derneği Cenevre sınırları içinde tüm işveren sendikalarını bir arada toplayan dernektir. go SIT, rue des Chaudronniers 16, 1204 Genève, 022 818 03 00 Saint Antoine durağı gp UNIA, chemin Surinam 5, 1203 Genève geneve.unia.ch, geneve@unia.ch, 022 949 12 00 Charmilles durağı gq SYNA, bölge sekreterliği, secrétariat régional, rue Caroline 24 1224 Carouge, 022 304 86 00, http://geneve.syna.ch, geneve@syna.ch Acacias durağı gr Cenevre topluluğu sendika eylemi (CGAS), rue des Terreaux-du-Temple 6 1201 Genève, 022 731 84 30, www.cgas.ch, Isaac Mercier durağı gs Trialogue (bilgi edinme, meslekî yerleştirmeye yardim) av. de la Forêt 11, 1202 Genève, 022 340 64 80 www.letrialogue.com, trialogue@infomaniak.ch Servette durağı gt UAPG (Cenevre işverenler Birliği Derneği), rue de Saint-Jean 98 1201 Genève, 022 715 32 41, www.uapg.ch, uapg@uapg.ch Isaac Mercier durağı Kanton İş Dairesi’ne de bkz. (s 44) ve, cinsiyet ayrımcılıkları için (özellikle kadınlara yönelik), aşağıdaki internet sitesine bkz. www.leg.ch 37 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 24 ŞİDDET KURBANLARI ŞİDDET KURBANLARI VE ŞİDDET UYGULAYANLAR İÇİN DANIŞMANLIK Aile içi şiddetle ilgili devamlı hizmet, haftanın 7 günü, günün 24 saati tel : 0840 110 110 (şiddet kurbanlarına, şiddet uygulayanlara ve tanıklara) hk LAVI Merkezi, bd Saint-Georges 72, 1205 Genève, 022 320 01 02 www.centrelavi-ge.ch, centrelavi.ge@worldcom.ch Cirque durağı hl Association Surgir (zorunlu evlilikler), 150 route de Ferney, 1211 Genève 022 791 67 06, www.surgir.ch, office@surgir.ch Morillons durağı hm Disiplinlerarasi tıp ve şiddetten korunma ünitesi (UIMPV), Toplum sağlığı bölümü Cenevre Űniversite Hastanesi, rue Gabrielle Perret-Gentil 4, 1205 Genève 022 372 96 41, pazartesiden cumaya 08:00-12:00 ve 13:00-17:00, Faks 022 372 96 45 uimpv.violences@hcuge.ch Hôpital durağı hn Association VIRES (erkek ve kadın şiddet uygulayanlar, telefonla randevu üzerine) av. Ernest Pictet 10, 1203 Genève, 022 328 44 33 et 078 765 30 14, haftanın 7 günü http://vires.ch/, vires@bluewin.ch Charmilles veya Servette durağı ho İşkence ve savaş kurbanları için danışmanlık, Hôpitaux Universitaires de Genève rue Gabrielle Perret-Gentil 4, 1205 Genève, 022 372 53 27 Hôpital durağı hp Cinsel taciz kurbanları için danışmanlık merkezi (CTAS Derneği) bd Saint Georges 36, 1205 Genève, 022 800 08 50 Place du Cirque veya Village Suisse durağı 38 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 25 SOSYAL FARKLILIK - BELİRLİ İHTİYAÇLAR ENGELLİ DURUMDA OLAN KİŞİLER Bir engel nedeniyle zorluk çeken veya yardıma muhtaç kişilerin (zihni, ruhsal, fiziksel, duyusal vs.) bilgi edinecekleri kurumlar : DSE, Sosyal Yardım Genel Müdürlüğü, (DGAS) bd Georges-Favon 26, 1204 Genève, 022 546 51 45, www.ge.ch/dgas Cirque durağı hq Pro Infirmis, bd Helvétique 27, 1207 Genève, 022 737 08 08, www.proinfirmis.ch Rive durağı hr Insieme, zihin engellilerin ebeveynleri ve arkadaşları Derneği, rue de la Gabelle 7 1227 Carouge, 022 343 17 20, www.insieme-ge.ch Industrielle durağı at İsviçre'deki göçmenler için danışma merkezi (CCSI) route des Acacias 25, 1227 Acacias, 022 304 48 60, www.ccsi.ch Industrielle durağı ETNİK AZINLIKLAR, IRKÇILIK, YAHUDİ DÜŞMANLIĞI VS. Milli, etnik veya dinî bir topluluğa ait olmalarından dolayı belirli ihtiyaçları veya zorlukları olan kişilerin bilgi edinebilecekleri kurumlar : Consultation "Ecoute contre le racisme" : contact@c-ecr.ch Acor SOS Irkcılık, rue de Genève 24, 1002 Lausanne 021 311 80 57, info@sos-racisme.ch hs CICAD (Yahudi düşmanlığı ve iftira ile mücadele) C.P. 5020, 1211 Genève, 022 321 48 78, www.cicad.ch Stand durağı CRAN (Siyahlara karşı ırkçılıkla ilgili düşünceler ve mücadele, Bern) C.P. 251, CH-3000, Berne 7, 032 322 06 05, www.cran.ch ht Licra Genève (Irkçılık ve Yahudi düşmanlığına karşı mücadele) rue Verdaine 13, 1204 Genève, 079 678 38 55, www.licra.ch Rive durağı 39 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 25 SOSYAL FARKLILIK - BELİRLİ İHTİYAÇLAR CİNSEL AZINLIKLAR (HOMO-, Bİ VEYA TANSSEKSÜEL) Cinsel eğilimleri ve cinsel kimlikleri nedeniyle belirli ihtiyaçları ve zorlukları olan kişilerin bilgi edinebilecekleri kuruluşlar : ik Dialogai (erkekler), rue de la Navigation 11-13, 1211 Genève 022 906 40 40, www.dialogai.org Navigation veya Môle durağı il Lestime (kadınlar), rue de l’Industrie 5, 1201 Genève, 022 797 27 14, www.lestime.ch Lyon durağı im 360 (LGBT), rue de la Navigation 36, 1201 Genève, 022 741 00 70, www.360.ch Uluslararası homoseksüel grubu, 079 773 60 08 gig@360.ch Môle durağı YAŞLILAR Yaşlılar (kadınlar için 64 yaş, erkekler için 65 yaş) belirli hizmetlerden yararlanabilirler (evde yardım ve bakım - ayrıca bkz. genel veya göçmen sosyal hizmetleri s. 19 -20) in Pro Senectute, Sosyal danışmanlık ve yaşlılar için günlük bakımevi maddi yardımı ve EMS’e (mediko-sosyal kurum)’a yerleşme, Yardımcı olanaklar Merkezi (tekerlekli sandalye, baston, koltuk değnekleri) , rue Maladière 4,1205 Genève, 022 807 05 65 www.ge.pro-senectute.ch Evde yardım ve bakım hizmeti vakfı, avenue Cardinal-Mermillod 36 1227 Carouge pazartesiden cumaya 7:30 -12:30 ve 13:30 -17:00, Telefon, hafta içi her gün 24 saat : 022 420 20 00, fsasd@fsasd.ch io Yaşlılar Sitesi, rue Amat 28, 1202 Genève, 022 418 53 50, www.seniors-geneve.ch Navigation durağı ip AVIVO, rue du Vieux-Billard 25, 1205 Genève, 022 329 13 60 Village Suisse durağı Seniors d’ici et d’ailleurs (yaşlı göçmenler için faaliyetler) : 022 304 04 04 40 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 26 SAĞLIK, HASTALIK, BAĞIMLILIKLAR GENEL KONULAR Bir aile hekiminiz yoksa, ya da acil durumlarda, sizi yönlendirecek olan 144 numarayı arayınız. CİNSEL YOLDAN BULAŞAN HASTALIKLAR Riskli durumlarda (korunmasız cinsel ilişki sonrası) veya hastalık belirtilerinin ortaya çıkması halinde 022 372 81 20’den Cenevre Üniversitesi Hastanesini (HUG acil), CIFERN (aile planlaması)'ni (s. 38 bkz.), doktorunuzu veya aşağdaki kurumları arayarak ve anonim olarak (yaşa göre 50, 30 veya 20 frank'a) test yaptırınız : iq Cenevre Sida Grubu, rue Grand-Pré 9, 1202 Genève, 022 700 15 00 Grand-Pré durağı iq Dialogai- Kontrol noktası (bi-.homoseksüel erkekler) rue Grand-Pré 9, 1202 Genève, 022 906 40 40 Grand-Pré durağı ir Aspasie (erkek ve kadın seks çalışlanları), rue de Monthoux 36 1201 Genève, 022/732 68 28, www.aspasie.ch aspasie@aspasie.ch Monthoux durağı BAĞIMLILIK : ALKOL, SİGARA, UYUŞTURUCU, İLAÇ VS. Çeşitli madde ve aktivitelere bağımlı olan veya bağımlı hale gelen kişiler, kendilerine gerekli adresleri verecek olan doktorlarını veya Cenevre Üniversite Hastanesi’nin (HUG) aşağıdaki servislerini arayabilirler : is Bağımlılık Servisi, rue Verte 2, 1205 Genève, 022 372 55 60 Genel olarak önlem almak isteyen kişiler için bkz, www.prevention.ch Augustins durağı hm Sigara, alkol ve diğer bağımlılıklar Ünitesi, Tıbbi ilk yardım Servisi, Hôpital Cantonal, rue Gabrielle-Perret-Gentil 4, 1211, Genève, 022 372 95 37 Hôpital durağı 41 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 27 AKIL SAĞLIĞI HERKES İÇİN Tüm akıl sağlığı sorunları için (depresyon, burn out vs.) başvuracağınız yer (kamu sektörü) : Yetişkinlere psikiyatri Servisi – Sektörler (SPA-S) 4 sektörde ayakta muayeneler : Sektör 1 – Eaux-Vives, rue du XXXI Décembre 36, 022 382 31 03 Sektör 2 – Jonction, bd Saint-Georges 16-18, 022 809 82 30 Sektör 3 – Jonction, bd Saint-Georges 16-18, 022 809 82 30 Sektör 4 – Pâquis, rue de Lausanne 67, 022 716 44 11 http://psychiatrie.hug-ge.ch’ ye de bkz. Özel sektör için s.16’da “ hekimler ”’e bakınız. GÖÇMENLER İÇİN ÖZEL KURULUŞLAR it Toplum bakim Ünitesi (UMSCO), Cenevre Üniversite Hastaneleri rue Hugo-de-Senger 4, 1205 Genève, 022 382 53 11 (legal statüsü olmayan veya ekonomik olarak zor durumda olanlara sağlık hizmetleri) Uni-Mail durağı jk Göçmenlerin sağlığı programı (PSM), Cenevre Üniversite Hastaneleri rue de Lyon 89, 1203 Genève, 022 382 33 33. İltica sürecinde olanlara sağlık hizmetleri Guye durağı jl Appartenances-Genève, Göçmenler için psikolojik yardım merkezi (sigortası olmayan kişilere hizmet vermez), bd Saint-Georges 72, 1205 Genève Devamlı telefon hizmeti salı 09:30-11:30 ve perşembe 14:00-16:00, appartenances@appartenances-ge.ch, www.appartenances-ge.ch, 022 781 02 05 Cirque durağı jm Pluriels, Göçmenler için etno-psikolojik konsültasyon merkezi (Randevu almak için telefon pazartesiden cumaya 9:30'dan 12:00 ye), rue des Voisins 15, 1205 Genève 022 328 68 20, pluriels@pluriels.ch, www.pluriels.ch Pont d’Arve durağı 42 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 28 DİĞER YARARLI BİLGİLER BÜTÇE Cenevre, düzenli olarak, dünyanın en pahalı 10 şehri arasında yer almaktadır. Bütçenizi daha iyi yönetmek için Caritas’ın, CSP (s.23) veya Trialogue’un yardımına başvurabilirsiniz. Bu kuruluşlar gelir-giderlerinizi, varsa borçlarınızı daha iyi yönetmenize yardımcı olabilirler. VERGİ, VERGİ BEYANI (3 AY – 1 YIL VE 3 AY SONRA) Cenevre’de oturan herkes, 18 yaşından itibaren, her yıl mart ayında bir vergi beyannamesi doldurmalıdır. Vergi dairesi veya, yardım istemek için, CSP veya Caritas (s.23) veya AVIVO (s.37) ile temasa geçiniz. jn Cenevre vergi dairesi, (pazartesiden cumaya 9:00-16:00 arası açıktır) Hôtel des finances, rue du Stand 26, 1204 Genève, 022 327 70 00 (telesekreter) 022 327 40 04 (santral), www.ge.ch/impots Palladium durağı HASTALIK SİGORTASI İÇİN DEVLET YARDIMI (1 YIL SONRA) Maddî gelirleriniz az ise, devlet size ek bir yardımda bulunur. Cenevre’de 1 yıl geçirdikten sonra Hastalık Sigortası Servisiyle temasa geçiniz. (Bkz. SAM s.16) ARABA EHLİYETİ DEĞİŞTİRİLMESİ (12 AYDAN ÖNCE) Cenevre’de arabanızı kullanmak için, Cenevre’ye gelişinizi takip eden 12 ay içinde, yabancı ülke ehliyetinizi İsviçre ehliyeti ile değiştirmeniz gerekir (Eğer diplomat, memur, vs iseniz Geneva Welcome Center ile irtibat kurunuz s. 9). Otomobil ve göl trafiği servisine başvurunuz. (s.31). YILLIK FORMASYON ÇEKİ (1 YIL SONRA) 18 yaş ve üstünde iseniz, en az bir yıldır kantonda oturuyor ve vergilerinizi ödüyorsanız, meslekî bir formasyonu yılda en çok 750 frank finanse eden bir yardımdan yararlanabilirsiniz. Dilekçe, kurslar başlamadan önce Cité des métiers’ye sunulacaktır veya www.geneve.ch/caf’a bkz. www.geneve.ch/caf 43 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 28 DİĞER YARARLI BİLGİLER YAŞLILIK-EMEKLİLİK SİGORTASINA ÜYE OLMAK (1 YIL SONRA) 20 yaşından büyükseniz ve bir yıldan fazla Cenevre’de bulunyorsanız, (evli ve ücretli bir işte çalışmayan kişiler dışında) Yaşlılık sigortasına (AVS) aidat ödemeniz gerekir. (Uluslararası memur ve diplomatlar için CAGI s.10 bkz.). Başvurularınızın yapılacağı yer : jo Caisse cantonale genevoise de compensation route de Chêne 54, 1208 Genève, pazartesiden cumaya 9:00-12:00 ve 13:00-16:00 022 718 67 67, affiliation@ccgc.ch, www.ccgc.ch Montchoisy durağı İŞSİZLİK, İŞTEN ÇIKARILMA, İŞİNİ KAYBETME (1 YIL SONRA) Çalışarak işsizlik sigortasına aidat ödeyen bir kişi, son 2 yıl içinde en az 12 ay işsizlik sigortasına aidat ödemişse, bir süre aylığının %70 veya % 80 ine hak kazanır, daha fazla bilgi için : jp Office cantonal de l'emploi, rue des gares 16, 1211 Genève, 022 546 36 66 Poste durağı DEVLET DESTEKLİ KONUTLAR (İKİ YIL SONRA) Maddî gelirleri az olan kişiler bazı koşullarla, devlet destekli konutlardan yararlanabilirler (vergi ikametgahının Cenevre olması, vergi ve harçlarını burada ödemesi ve son 5 yıl içinde 2 yıl üst üste Cenevre’de oturmuş olması gibi). Başvurulacak yer : jq Konut Dairesi, rue du Stand 26, 1204 Genève, 022 546 65 00 www.geneve.ch/logement, info-logement@etat.ge.ch Palladium durağı jr Belediye gayrimenkul yönetimi, rue de l’Hôtel-de-Ville 5 1204 Genève, 022 418 34 05 Taconnerie durağı 44 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 29 5, 10 VE 12 YIL SONRA İSVİÇRE’DE OTURMA Avrupa Birliği üyesi bir devletten (son 8 üye devlet ve Bulgaristan, Romanya dışında) veya AELE, ABD, Kanada veya İsviçre’nin anlaşma imzaladığı diğer ülkelerden gelen kişiler, İsviçre’de aralıksız 5 yıl B oturma izniyle oturduktan sonra, C oturma izni alabilirler. Ayrıntılı bilgi için Yabancılar mensupları Dairesine başvurunuz. Avrupa dışından gelen kişiler (ABD ve Kanada hariç), AB’nin yeni 8 üye devleti vatandaşları ve Romanya ve Bulgaristan, İsviçre'de 10 yıl oturduktan sonra C oturma iznine basvurabilirler. Hatta 5 yıl sonra bile C oturma izni alma imkanları var (bazı koşullarla : iyi bir entegrasyon, fransızcaya hakim olmak, maddi özgürlük, icra takibinin olmaması gibi). Daha fazla bilgi için Yabancılar mensupları Dairesine başvurunuz. İsviçre’de 12 yıl oturma izni ile yaşadıktan sonra (10 ve 20 yaş arasında oturulan yıllar iki katı hesaplanır), yabancıların bazı koşullarla İsviçre vatandaşlığına kabul olmaları mümkündür (özellikle, Cenevre Kantonu'nda dilekçeyi vermeden hemen önceki 12 ay dahil, 2 yıl fiilen oturmuş olmak ve yabancıların İsviçre’ye entegrasyon koşullarını doldurmuş olmak gerekir : (sabıka kaydı olmaması, kantonun dilini konuşmak, maddi özgürlüğe sahip olmak vs.) Daha fazla bilgi için kanton vatandaşlığına kabul servisine başvurunuz. bk Service des étrangers (Office cantonal de la population) route de Chancy 88, 1213 Onex, 022 546 46 46 kabul 7:30-15:30 etrangers.ocp@etat.ge.ch, www.geneve.ch/ocp Bandol durağı bk Vatandaşlığa kabul Servisi, route de Chancy 88, 1213 Onex 022 546 46 46, natuinfo@etat.ge.ch, www.ge.ch/naturalisations Bandol durağı 45 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 30 VATANDAŞLIK- ENTEGRASYON DİL DERSLERİ VE YABANCILARIN ÖZ KÜLTÜRÜ Bazı ülke Konsoloslukları çocukların ana dilleri ve öz kültürleriyle temasta kalmalarını sağlamak için eğitim vermektedirler (okul dışı) Ayrıca, ana dilinizin (okulda) öğretimi için aşağıdaki servislerle temasa geçiniz : js İlk eğitim ve öğretim Servisi, rue Jean-Calvin 11, 1204 Genève. 022 546 75 00 bn Orta eğitim, karışlama sınıfları sektörü DGCO, avenue Joli-Mont 15A 1209 Genève, 022 388 53 00, claude.gianadda@etat.ge.ch Bouchet veya Pailly (Balexert) durağı 8 YIL SONRA OY KULLANMA HAKKI En az 8 yıl oturma iznine sahip olup İsviçre’de yaşayan yabancılar (diplomatlar gibi istisnalar dışında), 18 yaşından itibaren ve son 3 ay Cenevre'de bir komünde oturma koşuluyla, sadece komün düzeyinde oy kullanabilirler. Komününüzle temasa geçmek için (bkz. sayfa 50-51) POLİTİKA - SİYASİ PARTİLER Cenevre Şehri ve Kantonu parlamentolarının müzakerelerini « Leman bleu » TV kanalından seyredebilirsiniz. Cenevre’deki partilerin bir listesini Kantondan veya komünüzden isteyebilirsiniz. www.ge.ch/grandconseil/parti/liste_partis.asp ; www.swissworld.org/fr/politique DİNLER Resmi 3 kilisenin dışında (protestan, katolik romen ve katolik hristiyan) Cenevre'de birçok dinler varlıklarını birarada sürdürürler. Gazetelerin (Tribune de Genève, Courrier) Cumartesi yayımlarında ayinlerin listesini bulabilirsiniz. Ayrıca aşağıdaki adreslere de bakabilirsiniz : www.geneve-annuaire.ch/adresses/religion.html, www.interreligieux.ch, www.recg.ch www.comisra.ch, www.uomg.net 46 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 31 KÜLTÜR – SPOR – EĞLENCE Cenevre’de halka sunulan kültür, diğer bir entegrasyon yoludur. (bkz. internet veya– perşembe günleri Tribune de Genève, cumartesi günleri Temps ve Courrier gibi gazete ilaveleri). jt Kültür Bakanlığı, Ville de Genève, 022 418 65 00 www.ville-ge.ch/culture/offre_culturelle veya www.regart.ch veya www.tempslibre.ch veya www.sortir.ch veya www.unautreregart.ch veya www.cesoir.ch GIGOGNE KARTI Üç veya daha çok çocuklu aileler, bazı müesseselerde (Gigogne'a bağlı dükkanlar, spor klüpleri, eğlenceler, restoranlar vs.) fiyat indirimi veya başka avantajlardan yararlanırlar. dn Gigogne Kartı, Pro Juventute, rue de l’Aubépine 1, 1205 Genève 022 328 55 77, www.gigogne.ch Augustins durağı GENÇLER VE 20 YAŞ KARTI / 20 FRANK 20 yaşından küçük veya ögrenci kartına sahip olan gençler, indirimli tarifelerden yararlanabilirler. 20 yaş/20 frank kartı, 20 yaşını dolduruncaya kadar ek indirim elde etme imkanı sağlar. Kültür Bakanlığı, 022 418 65 00 veya www.20ans20francs.ch www.ville-geneve.ch/themes/culture/culture/jeune-public EĞLENCE VE SPOR Cenevre’de çok sayıda kamu kuruluşu (eğlence merkezleri, mahalle evleri vs.) veya özel kuruluşlar (kulüpler, dernekler, vs.) çeşitli etkinlikler sunarlar. DIP-Coordination du sport, 022 327 94 11 www.ge.ch/sport/sports-installations/quels-sports.asp www.ge.ch/sport/welcome.asp Mahalle evleri, (karşılama, çeşitli ücretsiz eglence aktiviteleri, özellikle çocuklar için) bakınız : Komünler : www.geneve.ch/cycle_orientation/doc/centreloisirs.pdf Cenevre şehri : www.ville-geneve.ch/themes/petite-enfance-jeunesse-loisirs/lieux-loisirs/ 47 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 32 TEMEL HAKLAR İsviçre Anayasası herkesi şu özelliklere bağlı ayrımcılıktan korur : soy, ırk, cinsiyet, yaş, dil, sosyal durum, - cinsiyet yönelimini de içine alan - hayat tarzı, dinî, felsefî veya politik inançlar, bedensel, zihinsel veya ruhsal yetersizlik. Diğer temel haklar : kadın-erkek eşitliği, engelli kişilerin hakları, evlenme ve aile hakkı, vicdan özgürlüğü, dinini serbest seçme (veya dinsiz olma) özgürlüğü, düşünce, bilgi edinme ve medya özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme özgürlüğü, ekonomi ve sendika özgürlüğü, mülkiyet özgürlüğü, dışarı atılma ve sınırdışı edilmeye karşı koruma (İsviçreliler için), politik haklar, oy verme, (yabancılar için sadece komünlerde bkz. s. 46), imza toplama vs. hakları. Bu haklar zorla evlilik, kadınların cinsel organlarının kesilmesi ile insan tacirliği yasağını ve aynı cinsiyetten olan eşlerin bir arada yaşama hukukî hakkının tanınmasını içerir. Öte yandan politik bir topluma (komün, kanton, konfederasyon) dahil olmak aynı zamanda bazı görevler gerektirir (İsviçre ve Cenevre yasalarına ve Anayasalarına saygılı olmak) ve toplumun diğer üyelerine saygı göstermek şeklinde kendini gösteren bir dayanışma gerektirir; vergi ödeme, sosyal sigortalara katılma (işsizlik, sağlık, sakatlık, yaşlılık) ve İsviçre'li erkekler için askerlik yapmak vs. Cenevre’de kadın-erkek eşitliğinin tanınması, aile içi şiddetle mücadele ve yabancıların entegrasyonu konuları devletin görevleri alanına girmekte olup, devlet; bu konularla İnsan Hakları Dairesi bünyesindeki kadın-erkek eşitliğinin tanınması servisini (BPE), aile içi şiddetle yetkili temsilci büro (BDV) ve Yabancıların Entegrasyonu Bürosunu (BIE bkz. adres s. 2) görevlendirmiştir. Bu büro Cenevre'de isviçrelilerin ve yabancıların sosyal kaynaşımını sağlamakla görevlidir ve aynı zamanda bir etnik gruba veya bir millete bağlı ayrımcılığa karşı mücadele eder. al BPE, rue Pierre Fatio 15, 1204 Genève, tel. 022 388 74 50 faks. 022 388 74 60, egalite@etat.ge.ch, www.geneve.ch/egalite al BVD, rue Pierre-Fatio 15, 1204 Genève, 022 546 89 80 violences-domestiques@etat.ge.ch, www.ge.ch/violences-domestiques 48 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 33 KONFEDERASYON, KANTONLAR, KOMÜNLER İsviçre Konfederasyonu oldukça geniş özerkliğe sahip 26 kantondan oluşan bir federasyondur. Bu kantonlar, vatandaşlara en yakın kamu kuruluşları olan komünlere bölünmüştür. KONFEDERASYON Konfederasyon : trafik kuralları, dış politika, yaşlılık, geride kalanlar ve sakatlık sigortası, radyo ve televizyon, telekomünikasyon, tüketicilerin ve hayvanların korunması, para politikası, federal vergilendirme, ziraat, politeknik okullar, ordu ve savunma vs. alanlarında yasalar çıkarır. KANTONLAR Kantonlar ise, eğitim (federal politeknik okullar dışında), hastaneler (komüne ait veya özel kuruluşlar dışında), polis, kanton vergilendirmesi, planlama vs. gibi çeşitli alanlarda yasa çıkarırlar. Federal yasaların uygulanması da kantonların görevlerine girer. KOMÜNLER Komünlerin özerklik sınırları kanton hukukunca belirlendiğinden, her kantona göre hayli değişik olabilir. Çoğu zaman komünler; kültür, çöplerin toplanması, küçük çocuklar, trafik işaretleri, yangın polisi gibi halka yakın hizmetlerle yetkilidirler. İSVİÇRE’Yİ KEŞFETMEK (İNTERNET SİTESİ) İsviçre ve kantonlarını, İsviçre şehirleri ve komünlerini keşfetmek için, İsviçre Konfederasyonu'nun İsviçre hakkında dünya çapında bilgiler yayınlayan resmî kuruluşu, Présence Suisse, tarafindan hazırlanan aşağıdaki internet sitesine bakınız. www.swissworld.org/ İSVİÇRE’Yİ KEŞFETMEK (TREN SİTESİ) İsviçre’yi keşfetmenin bir başka yolu da trendir. İsviçre demir yolları hattı dünyanın en yoğun hattlarından biri olup, Federal Demir Yolları (CFF) İsviçre’nin tüm bögelerine tercihli fiyatlar uygulamak dahil, çeşitli olanaklar sağlamaktadır. www.swissworld.org/ Demiryolu servisi, 0900 300 300 (24 saat/24, 365 gün/yıl, 1.19 frank dakikası), www.cff.ch 49 Cenevre 45 komünü şunlardır : al Aire - la - Ville, Rue du Vieux - Four 37, 1288 Aire - la - Ville, 022 757 48 29, www.aire-la-ville.ch am Anières, Route de la Côte d’Or 1 1247 Anières, 022 751 11 45, www.anieres.ch an Avully, Chemin des Tanquons 40, 1237 Avully, 022 756 92 50, www.avully.ch ao Avusy, Route du Creux - du - Loup 42 Sézegnin, 1285 Athenaz 022 756 17 33, www.avusy.ch ap Bardonnex, Route de Cugny 99 (Commanderie), 1257 Compesières 022 721 02 20, www.bardonnex.ch aq Bellevue, Route de Lausanne 329 1293 Bellevue, 022 959 88 20 022 959 88 21, www.bellevue.ch ar Bernex, Rue de Bernex 313 c.p. 371, 1233 Bernex, 022 850 92 92 www.bernex.ch as Ville de Carouge, Place du Marché 14, 1227 Carouge 022 307 89 87, www.carouge.ch at Cartigny, Chemin de la Bergerie 18 1236 Cartigny, 022 756 12 77 www.cartigny.ch bk Céligny, Route de Crans 1 1298 Céligny, 022 776 21 26 www.celigny.ch bl Chancy, Route de Valleiry 4 c.p. 45, 1284 Chancy, 022 756 90 50, www.chancy.ch 50 bm Chêne - Bougeries, Route de Chêne 136, c.p. 160 1224 Chêne - Bougeries, 022 869 17 17 www.chene-bougeries.ch bn Chêne - Bourg, Avenue Petit - Senn 46 c.p. 148, 1225 Chêne - Bourg 022 869 41 10, www.chene-bourg.ch bo Choulex, Chemin des Briffods 13, 1244 Choulex, 022 750 15 39, www.choulex.ch bp Collex - Bossy, Route de Collex 199 1239 Collex-Bossy, 022 774 19 95 www.collex-bossy.ch bq Collonge - Bellerive, Chemin du Château - de - Bellerive 1 1245 Collonge - Bellerive, c.p. 214 1222 Vésenaz, 022 722 11 50 www.collonge-bellerive.ch br Cologny, Route de la Capite 24 c.p. 86, 1223 Cologny, 022 737 49 49 www.cologny.ch bs Confignon, Chemin de Mourlaz 2 1232 Confignon, 022 850 93 93 www.confignon.ch bt Corsier, Route du Lac 70 c.p. 31246 Corsier, 022 751 90 60 www.corsier.ch ck Dardagny, Route du Mandement 520 1283 Dardagny, 022 754 12 30 www.dardagny.ch cl Genève, Direction générale, Palais Eynard, Rue de la Croix - Rouge 4 1211 Genève 3, 022 418 29 00 www.ville-ge.ch cm Genthod, Rue du Village 37 1294 Genthod, 022 774 12 80 www.genthod.ch do Pregny Chambesy, Route de Pregny 47 1292 Chambésy, 022 758 98 41 www.pregny-chambesy.ch cn Grand - Saconnex Route de Colovrex 18, 1218 Grand - Saconnex www.grand-saconnex.ch dp Presinge, Route de Presinge 116 1243 Presinge, 022 759 12 52 022 759 20 33, www.presinge.ch co Gy, Route de Gy 164, 1251 Gy 022 759 15 33, www.mairie-gy.ch dq Puplinge, Rue de Graman 68 - 70 1241 Puplinge, 022 860 84 40 www.puplinge.ch cp Hermance, Rue de l’Eglise 1 1248 Hermance, 022 751 13 90 www.hermance.ch cq Jussy, Route de Jussy 312, c.p. 125 1254 Jussy, 022 759 91 11, www.jussy.ch cr Laconnex, Rue de la Maison - Forte 11 1287 Laconnex, 022 756 15 69 www.laconnex.ch cs Ville de Lancy, Route du Grand - Lancy 41 1212 Grand - Lancy, 022 706 15 11 www.lancy.ch ct Meinier, Route de Gy 17 1252 Meinier, 022 722 12 12, www.meinier.ch dk Meyrin, Rue des Boudines 2, c.p. 367 1217 Meyrin 1, 022 782 82 82 www.meyrin.ch dl Onex, Chemin Charles - Borgeaud 27 1213 Onex, 022 879 59 59, www.onex.ch dm Perly Certoux, Route de Certoux 51 1258 Perly - Certoux, 022 721 02 50 www.perly-certoux.ch dn Plan - les - Ouates, Route des Chevaliers de - Malte 3, c.p. 17, 1228 Plan - les - Ouates 022 884 64 00, www.plan-les-ouates.ch dr Russin, Place du Mandement 1 1281 Russin, 022 754 90 00, www.russin.ch ds Satigny, Rampe de Choully 17 1242 Satigny, 022 753 90 40 www.satigny.ch dt Soral, Route du Creux - de - Boisset 23 1286 Soral, 022 756 18 43, www.soral.ch ek Thônex, Chemin du Bois - Des - Arts 58 c.p. 264, 1226 Thônex, 022 869 39 00 www.thonex.ch el Troinex, Grand - Cour 8, 1256 Troinex 022 784 31 11, www.troinex.ch em Vandoeuvres, Route de Vandoeuvres 104 1253 Vandoeuvres, 022 750 14 18 www.vandoeuvres.ch en Vernier, Rue du Village 9, c.p. 520 1214 Vernier, 022 306 06 06 www.vernier.ch eo Versoix, Route de Suisse 18, 1290 Versoix 022 775 66 00, www.versoix.ch ep Veyrier, Place de l’Eglise 7, 1255 Veyrier 022 899 10 10, www.veyrier.ch 51 D 1. YIL VE SONRASI İÇİN GEREKLİ BİLGİLER 34 TEŞEKKÜRLER VE YAYIM BİLGİLERİ Bu belgenin hazırlanmasında bize yardımcı olan herkese sonsuz teşekkürlerimizi sunarız : Association Appartenances Genève, Association Aspasie, Association 360, Association ACOR SOS Racisme, Association Découvrir, Association des communes genevoises (ACG), Association des médecins du Canton de Genève (AMG), Association Dialogai, Association Genevoise des Malentendants (AGM), Association Lestime, Association Pluriels, Association Réalise, Association Suisse des locataires (ASLOCA) Genève, Association Transport et Environnement (ATE), Association Trialogue, Association VIRES, Aumônerie genevoise oecuménique auprès des requérants d’asile (AGORA), Automobile Club de Suisse (ACS), Billag, Bureau Central d’aide sociale, Caisse cantonale genevoise de compensation (CCGC), Caritas Genève, Carrefour de Réflexion et d’Action contre le Racisme anti - Noir (CRAN), Centre Camarada, Centre de consultation pour victimes d’infraction LAVI, Centre de Contact Suisses Immigrés (CCSI), Centre Social Protestant (CSP), Chemins de Fer Fédéraux (CFF), Collectif de soutien aux sans - papiers, Commission consultative de l’intégration, les communes genevoises, Coordination Intercommunautaire Contre l’Antisémitisme et la Diffamation (CICAD), Coordination Pédibus – Romandie, Coordination du Groupement Genvevois des associations de parents d’élèves du primaire (GAPP), Croix - Rouge genevoise, Ecole de Parents, Ecole des Parents, F - Information, Fondation SURGIR, Fondation des Services d’Aide et de Soins à Domicile (FSASD), Geneva Welcome Center, Genève Tourisme & Bureau des congrès, Groupement intercommunal pour l’animation parascolaire (GIAP), Hospice général, Maison Kultura, OEuvre suisse d’entraide ouvrière (OSEO), Présence Suisse, Pro Juventute Genève, Pro Senectute Genève, Service social international (SSI), Services industriels de Genève (SIG), l’Union suisse des professionnels de l’immobilier USPI Genève, Syndicat SIT, Syndicat SYNA, Syndicat UNIA, Swisscom, Touring Club Suisse (TCS), Transports publics genevois (TPG), Université Ouvrière de Genève (UOG), Université populaire albanaise (UPA), Université populaire du canton de Genève (UPCGe), Ville de Genève : Département de la cohésion sociale, de la jeunesse et des sports, Département de la culture - Service de la promotion culturelle. Départements d’Etat : DES : Département de médecine communautaire - HUG, DF : Administration fiscale cantonale, DIP : Office pour l’orientation, la formation professionnelle et continue (OFPC), Office de la Jeunesse - Office médicopédagogique (OMP), Service de la scolarité de l’enseignement postobligatoire, Service de la scolarité de l’enseignement primaire, DS : Office cantonal de la population (OCP) - Service étrangers et confédérés & Service juridique et de formation & Cellule juridique, Service cantonal des Naturalisations, Bureau du Délégué aux violences domestiques & Bureau de la promotion de l'égalité entre femmes et hommes (BPE), DSE - Service de l’assurance - maladie (SAM), Office cantonal de l’emploi (OCE) - Office cantonal de l’inspection et des relations du travail (OCIRT). 52 Haritayla ilgili bilgiler : Resmî Ölçüm Servisinin (SEMA, DIM, İçişleri ve Dolaşım Bakanlığı) 13 Ekim 2008 tarihli izni ile çoğaltılmıştır. Basım : ATAR Roto presse SA, Genève Grafik : www.superposition.info Basım : 2013 Bu broşür %100 eski kağıtlardan üretilen dönüştürülmüş « Cyclus » kağıt üzerine basılmıştır. Bu broşürde yer alan ücret, referans, adres veya diğer bilgiler değişikliğe açıktır. Bize iletmek istediğiniz öneriler veya düzeltmeler veya bizden istediğiniz başka belgeler olduğu takdirde, aşağıdaki adresten bize ulaşmakta tereddüt etmeyiniz, tesekkür ederiz. Yabancılar entegrasyon bürosu (BIE) al rue Pierre Fatio 15 (4. kat) 1204 Genève, 022 546 74 99 www.ge.ch/integration integration.etrangers@etat.ge.ch 53