بﺎﺘﻛ رﺎﯿﺘﺧا ﺔﺷﺎﺷ
Transkript
بﺎﺘﻛ رﺎﯿﺘﺧا ﺔﺷﺎﺷ
www.eilahiyat.com Âlem-i Net’te İlâhiyât… 1 SUNUŞ E-ilahiyat olarak, interaktif ortamdaki en kapsamlı İslamî kütüphane olan elMektebetü’ş Şâmile’nin Türkçe Kullanma Kılavuzunu istifadenize sunmanın mutluluğunu yaşıyor, öncü bir hayra daha hizmet etme lutfunu bizlere bahşettiği için Cenab-ı Allah’a hamd ediyoruz. Programla ilgili soru, sorun, katkı ve değerlendirmeleriniz için ilgili forum sayfamızı kullanabilirsiniz. http://eilahiyat.com/forum/index.php?topic=13537.0 Çalışmayı Hazırlayan: İbrahim GÖKÇE – Dokuz Eylül İlahiyat/2000 Dağıtımı Yapan: E-ilahiyat.Com 2 İÇİNDEKİLER ANA MENÜ ()اﻟﺸﺎﺷﺔ اﻟﺮﺋﯿﺴﺔ 5 TERCİHLER MENÜSÜ ()ﺷﺎﺷﺔ اﳋﯿﺎرات 11 DOSYA AKTARIM MENÜSÜ ()اﺳﺘﲑاد ﻣﻠﻔﺎت 14 KURAN VE TEFSİRİNİ GÖSTERME()ﻋﺮض اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ وﺗﻔﺴﲑه 19 KİTAP SEÇİM MENÜSÜ()ﺷﺎﺷﺔ اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎب 20 KİTABI GÖSTERME-KULLANIMA SUNMA()ﻋﺮض اﻟﻜﺘﺎب 22 KİTAP BİLGİ FİŞİ()ﺑﻄﺎﻗﺔ اﻟﻜﺘﺎب 23 GERİ DÖNÜŞ İŞARETLERİ()اﻟﻌﻼﻣﺎت اﳌﺮﺟﻌﯿﺔ 24 HADİS ŞERHLERİ MENÜSÜ()ﺷﺮح اﳌﺘﻮن 25 KURANDA ARAMA MENÜSÜ()اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ 25 ARAMA SEÇENEKLERİ MENÜSÜ()ﺷﺎﺷﺔ ﺧﯿﺎرات اﻟﺒﺤﺚ 27 HADİS RAVİLERİNDE ARAMA()ﺷﺎﺷﺔ اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﱰاﺟﻢ 28 ARAMA SONUÇLARI MENÜSÜ()ﺷﺎﺷﺔ ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ 31 ARAMA NETİCELERİNİN KAYDI VE NETİCELERE MÜRACAAT ETME ()ﺣﻔﻆ ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ واﺳﱰﺟﺎﻋﻬﺎ 33 KONTROL PANELİ()ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ 33 ŞAMİLEDEN KİTAP ÇIKARTMA MENÜSÜ(اﻟﻜﺘﺐ MÜELLİFLER MENÜSÜ(اﳌﺆﻟﻔﲔ )ﺷﺎﺷﺔ ﺗﺼﺪﯾﺮ )ﺷﺎﺷﺔ METNİ ŞERHİNE BAĞLAMA(ﺑﺸﺮﺣﻪ ﻣﱳ 3 41 45 )رﺑﻂ 47 ŞAMİLE KÜTÜPHANESİ(اﻟﺸﺎﻣﻠﺔ )اﳌﻜﺘﺒﺔ __Bu kütüphanenin hedefi internetteki bedava olan kitapları sırf bir araya getirmek değildir. Daha önemlisi ilim talebesine kitapları düzenleyebileceği şahsi bir kütüphane oluşturmaktır. __Şamile kütüphanesi bedavadır. http://www.shamela.ws adresinden bedava alınabilir. __Ehli sünnet vel-cemaat’e muhalif yayınlar için kullanılması caiz değildir. __Bu ilim talebesinin alanını daraltmak değildir. Aksine basiretli ilim talebesine bidat ehlinin kitaplarını onlara reddiye yapılsın diye Şamile’ye koymasında bir sakınca yoktur. Ama bu kitapları yaymak caiz değildir. __Bu kütüphaneyi cd’lerde, toplantı ve internette yayımlamak caizdir. __Yeni ve eski yayınları yukarıdaki adresten temin etmek mümkündür. __Şahsi kütüphaneni word dosyalarını programa ekleyerek zenginleştirmen mümkündür. World belgesiyle birçok kitap hazırlayanlar vardır. Mesela ﻣﻜﺘﺒﺔ اﻟﻤﺸﻜﺎة, ﺻﯿﺪ اﻟﻔﻮاﺋﺪوﻣﻜﺘﺒﺔ ﻃﺮﯾﻖ اﻹﺳﻼم وﻣﻜﺘﺒﺔ ﻣﻠﺘﻘﻰ أھﻞ اﻟﺤﺪﯾﺚوﻣﻜﺘﺒﺔ 4 ANA MENÜ(اﻟﺮﺋﯿﺴﺔ )اﻟﺸﺎﺷﺔ __Programla meşguliyette ilk karşılaşılacak olan bu menüdür. Düğme ve tabloları açıklamadan önce iki şeye dikkat çekmek gerekir: 1-Burada birçok düğme vardır ki bazıları sadece herhangi bir kitap açıkken çalışır yoksa tuş çalışmıyor sanılmasın. Mesela tam ekran gösterim düğmesi( )ﻋﺮض ﻛﺎﻣﻞ ﻟﻠﻜﺘﺎبve başlıkları gösterme ve gizleme tuşu(إﺧﻔﺎء اﻟﺸﺠﺮة/)ﻋﺮض ve diğer düğmeler ancak bir kitap çalışırken çalışırlar. Bu tuşların açıklandığı yazılarda şu yazı vardır []ﯾﻌﻤﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﻜﺘﺎب اﻟﻨﺸﻂ (aktif durumdaki kitaplarda çalışır) Bu düğmelerin çoğu program menülerinin çoğunda çalışır. Mesela kitap gösterim ﻋﺮض ﻛﺘﺎبmenüsünde açık olan kitap o andaki aktif kitaptır. Yukarıdaki bu düğmeyle bu kitabın bilgileri incelemek mümkündür. Veya bu kitabı yazı dosyası e-book olarak tuşuyla çıkartmak, bu kitapta düğmesiyle arama yapmak, tuşuyla ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢkontrol panelini açmak mümkündür. Kitap ve müelliflerin açıklamaları hakkında herhangi bir araştırmanın neticelerini, kitabın tam bir bilgi fişini görebilmek mümkündür. Kullanılan menülerde, yukarıdaki tuşların hepsi kullanılabilir. 2- Menülerin çoğunda aktif kitap tek bir kitap olacaktır. Burada bazı menüler için açıklama gerekmektedir: __Metni şerhine bağlama menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ رﺑﻂ ﻣﱳ ﺑﺸﺮﺣﻪfaal olan kitap, açık olan o metindir. Çünkü üzerinde asıl olarak şerhiyle ilişkilendirilmeye çalışılan odur. __Şerh gösterim menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ اﺳﺘﻌﺮاض اﻟﺸﺮوحise faal olan eser o şerhtir. Çünkü sonraki sayfada mesela şerhin kalan bir parçası varsa o sayfanın sonrasını ve öncesini incelemek mümkün olmaktadır. __Teracim düzenleme( )ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ اﻟﱰاﺟﻢmenüsünde aktif olan eser biyografisi incelenen eserlerdir. 5 Düğmelerin açıklanması: __ Kitap seçimini( )ﺷﺎﺷﺔ اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎبaçar __ __ (aktif kitapta çalışır) ayrı bir pencerede o andaki kitabı büyüterek açar. (aktif kitapta çalışır)kitap başlıklarını gösterme ve gizlemede( إﺧﻔﺎء/ ﻟﻌﺮض )اﻟﻌﻨﺎوﯾﻦkullanılır. Ana gösterim menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ اﻟﻌﺮض اﻟﺮﺋﯿﺴﺔveya kitap düzenleme menülerinde( )ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ اﻟﻜﺘﺎبçalışır. (aktif kitapta çalışır)Taliklerin gösterim ve gizlenmesinde( إﺧﻔﺎء/ ﻟﻌﺮض )اﻟﺘﻌﻠﯿﻖkullanılır. Ana gösterim menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ اﻟﻌﺮض اﻟﺮﺋﯿﺴﺔveya kitap düzenleme menülerinde( )ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ اﻟﻜﺘﺎبçalışır. Eğer bu seçenek içerik penceresini kapatmakta kullanılırsa yeni bir değişikliğe kadar bütün kitaplar bu şekilde açılır. __ __ (aktif kitapta çalışır) açık sayfada arama yapar. Kutucuğa bir şey yazıp bitişikteki düğmeye basılır ya da Enter’e basılır. *Bu arama bütün menülerdeki metinlerde geçerlidir ve neticeleri renkli verir *Eğer gösterim menüsü( )ﺷﺎﺷﺔ ﻋﺮضveya kitap redaksiyon-düzenleme()ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب bölümü açıksa hem metin hem de talikte arama yapılabilir. *Eğer kontrol paneli( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢaçıksa, kitabın bilgi fişinde, kitap malumatında, kitapta arama yapılabilir. __ Kuranda ve açık olan kitapta arama yapar. Eğer açık bir kitap yoksa sadece kuranda arama menüsü açılır. __ Genel arama menüsü() اﻟﻌﺎﻣﺔﺷﺎﺷﺔ اﻟﺒﺤﺚ: Açık penceredeki kitabı isteğe bağlı arar. Genel olarak seçilen kitaplarda arama yapar. __ __ (aktif kitapta çalışır) sayfaların değiştirilmesini sağlar. En son yapılan arama neticelerini gösterir. __ Kaydedilen arama sonuçları menüsünden( )ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ اﶈﻔﻮﻇﺔistenilen bir sonucu seçmeye yarar. __ Kuran ve karşılaştırmalı tefsirleri menüsünü açar. __ (aktif kitapta çalışır) hadis veya metinden bir bölüm şerh ile bağlantılıysa bu tuşla şerh menüsü açılır. __ Teracim(biyografilerde) arama menüsünü açar. __ Şamileye dosya aktarım yapacak ‘aktarım’ menüsünü( )اﺳﺘﲑاد اﳌﻠﻔﺎتaçar. __ (aktif kitapta çalışır) açık kitapta redaksiyon menüsünü()اﻟﻜﺘﺎب ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ açar. __ kontrol panelini( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢaçar. Açık bir kitap varsa kontrol paneli bu kitabı düzenlemeye imkan verecek şekilde açılır. __ Müellifler ile ilgili menüyü( )ﺷﺎﺷﺔ اﳌﺆﻟﻔﲔaçar. Müellifi olan açık bir kitap varsa müellifler menüsü bu müellifle ilgili düzenleme yapılacak ve onun kitapları arasından bu kitabı verecek şekilde açılır. __ (aktif kitapta çalışır)işaretlenmiş metni kitabın ismi, sayfa ve bölüm numarasıyla kopyalar. *Burada işaretlenmiş bir metin yoksa bütün metni kopyalar. *Kuran menüsünde işaretlenmiş ayetleri kopyalar ve surenin ismini, ayet numarasını da ekler. 6 *Eğer sadece metin ya da ayet metni kopyalanacaksa farenin sağ tuşuna basılır ya da ctrl-c tuşlarına basılır. __ (aktif kitapta çalışır) açık kitaptaki açık olan konuyu tescil etmek için kullanılan geri dönüş menüsünü açar. Mesela istenilen anda geri dönmeyi sağlayan işaret gibi. (bir işaret seçildiğinde hangi konuya dönmek istenirse o konu için seçilir ona tıklandığında o yer açılır.) __ Kitap çıkarma menüsü( )ﺗﺼﺪﯾﺮ اﻟﻜﺘﺐaktif durumdaki kitabı, çıkarma seçenekleri ile birlikte açılan bu menüyle, bir dizine çıkartır. Kontrol panelinde( ﻏﺮﻓﺔ )اﻟﺘﺤﻜﻢiken bazı kitaplar seçildiğinde bu kitapların hepsi çıkartılmak için seçilmiştir. __ (aktif kitapta çalışır)kitabın bilgi fişini( )ﺑﻄﺎﻗﺔ اﻟﻜﺘﺎبgöstermekte kullanılır. __ program seçeneklerini düzenleme menüsünü( )ﺧﯿﺎرات اﻟﱪﻧﺎﻣﺞgösterir. __ Program hakkında menüsünü gösterir. Dosya tablolarının açıklanması: birçok tablonun görevi anlaşılır derecede açıktır. Birçoğu yukarıda açıklanan görevlerin tekrarıdır. Dosya tablosu[ ﻣﻠﻒ: ]ﻗﺎﺋﻤﺔ: Kitap seçme()اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎب Kitabı gösterme()ﻋﺮض ﻛﺘﺎب Redaksiyon()ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب Bilgi fişi()ﺑﻄﺎﻗﺔ اﻟﻜﺘﺎب Geri dönme işaretleri()ﻋﻼﻣﺎت ﻣﺮﺟﻌﯿﺔ Çıkış()ﺧﺮوج: Programı kapatır. Arama tablosu[ ﲝﺚ: ]ﻗﺎﺋﻤﺔ: __Kuran’da __Açık kitapta __Metinlerde arama: ana arama menüsü için metinlerde tercihli arama yapılabilir. __Kitap içerik başlıklarında arama: ana arama menüsü için. İçerikte tercihli arama yapılabilir. __Talikatta arama: ana arama menüsü için. Taliklerde tercihli arama yapılabilir. __Teracimde(biyografi) arama __Kitap açıklama ve müelliflerde arama __Kaydedilmiş arama sonuçlarını gösterme __Son arama neticelerini gösterir Özel menü[ ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ: ]ﻗﺎﺋﻤﺔ: __Kuran ve tefsiri __Hadis şerhleri 7 __Müellifler menüsü __Kontrol paneli __Metni şerhe bağlama()رﺑﻂ ﻣﱳ ﺑﺸﺮﺣﻪ __Kitabın biyografisini düzenleme()ﲢﺮﯾﺮ ﺗﺮاﺟﻢ ﻛﺘﺎب Hizmetler panosu[ ﺧﺪﻣﺎت: ]ﻗﺎﺋﻤﺔ __Dosya aktarım menüsü()اﺳﺘﲑاد ﻣﻠﻔﺎت __Kitap çıkartma()ﺗﺼﺪﯾﺮ ﻛﺘﺐ __Harekeleri silme( )ﺣﺬف اﻟﺘﺸﻜﯿﻞkitap listelerinden ve teracimden karışıklığa sebep olan harekeleri silme. Bu hizmet kitap listelerindeki ve teracimlerdeki harekeleri kitap sayfalarında düzenlendiği halde kalmak kaydıyla siler. __Kitap isim ve kısımları()أﲰﺎء وأﻗﺴﺎم اﻟﻜﺘﺐ: Eğer tefsirler-kuran ilimleri gibi alt başlıklar varsa bunların silinmesini sağlar. __Kitabın içerik başlıkları şemasını silme()ﺷﺠﺮة ﻋﻨﺎوﯾﻦ اﻟﻜﺘﺐ: Aşağıdaki menü ortaya çıkar. Bu iptal tuşuyla istenilen anda işlemi durdurmak mümkündür __Açık olan kitabın başlık şeması()ﺷﺠﺮة ﻋﻨﺎوﯾﻦ اﻟﻜﺘﺎب اﳊﺎﱄ:(aktif kitapta çalışır)Aktif kitaptaki başlık şemasındaki harekeleri siler. Teracim isimleri()أﲰﺎء اﻟﱰاﺟﻢ:Aşağıdaki menü ortaya çıkar. “İptal düğmesiyle silme işlemi durdurulabilir ” uyarısı çıkar. Access dosyalarının açılması ( )ﻓﺘﺢ ﻗﺎﻋﺪة ﺑﯿﺎﻧﺎت اﻟﻜﺘﺎب: (aktif kitapta çalışır ) Bu bölüm Access97 ile çalışır. Access97 den daha üst sürüm varsa bu bölüm açılmayacaktır. İlk olarak kaidenin yolunu kopyala sonra kitabı kapat kaideyi aç start-run (başlat-çalıştıra yolu yapıştır) Kitabın Accessle açılan bilgi yolunu kopyalama( ﻧﺴﺦ ﻣﺴﺎر ﻗﺎﻋﺪة ﺑﯿﺎﻧﺎت )اﻟﻜﺘﺎب: Şamile programındaki kitaplar tafsilatlı Access dosyalarından oluşmaktadır. Sabit diskteki kitap bilgi dosyalarının ulaşım yolunu bu tablodan hafızaya kopyalamak mümkündür. Access uzantılarının yolunu değiştirme()ﺗﻐﯿﲑ ﻣﺴﺎر ﻗﻮاﻋﺪ اﻟﺒﯿﺎﻧﺎت: Access uzantılarını başka bir dosyaya değiştirmek mümkündür. Fakat ﻣﻮاﻓﻖdüğmesi files dosyasını içeren bir yol seçilmedikçe aktif olması tamamlanmayacaktır. Ve bu içinde main, mdb, specia, mab dosyaları olan files dosyası olmalıdır. __Program her hangi bir sebepten Access uzantılarını kaybettiğinde Access uzantı yolunun belirtilmesini ister. Yine ﻣﻮاﻓﻖdüğmesi aktivitesini files dosyasını içeren bir yol seçilmedikçe gerçekleştiremez ve bu içinde main, mdb, special, mdb dosyaları olan files dosyası olmalıdır. 8 Dosya ve Access dosyaları hakkında önemli bir uyarı: __Şamile programı bütün Access dosyalarını ve ek dosyaları ‘Books’ klasörüne fihristlerin hepsini ‘indices’ klasörüne diğer dosyaları ‘Files’ klasörüne koyar. Bunların yanına da setup .exe dosyasını koyar ki şamile kurulumunu bu exe dosyası yapar ve şamilenin çalışmasına lazım olan şeyleri de koyar. Her hangi bir bilgisayara şamilenin kurulumunu bu exe dosyası gerçekleştirir. Bu durumda şamile programının ana klasöründe bu dosyaların olması gerekir. Bu açıklanan ana klasör bu durumda bütün şamile programını içerir. Ana klasör c sürücüsünden başka bir sürücüde olunca (şüphesiz en iyisi de c den başka sürücü de olmasıdır) Allah’ın izniyle bilgisayarın formatlanmasını gerektirecek bir durumda ana klasör güvencede olur. Çünkü bütün kitaplar, fihristler, ilaveler, arşivler buradadır. Eğer bu klasör cd veya DvD’ye kopyalanırsa bütün program korunmuş olur. __Formattan sonra setup.exe dosyası çalıştırılır. Kompleks(bir bütün) olmada şamile programı formattan önceki gibi çalışır. Tabii ana klasör c sürücüsünden başka bir sürücüde bulunursa sadece setup exe çalıştırılmakla şamile yeniden kurulur. Programın temel ayarlarını değiştirme: Bilgisayarda programın temel ayarlarının düzenlenmesi mümkündür. Düzenlenen ayarların iptal edilmesi: Temel ayarlar değiştirildikten sonra geri getirmek için kullanılır. Sıkıştırılmamış kitapların hepsini sıkıştırma: Aşağıdaki menü çıkar. Bu işaretle de bu uygulama durdurulabilir Fihristi olmayan bütün kitapların fihristini tamamlama: Şamilede eğer fihrist çalışması yapılmamışsa arama işi gerçekten ağır ilerleyecektir. Bu seçenek seçildiğinde aşağıdaki tablo çıkacaktır: 9 " "ﻋﺪم ﻓﻬﺮﺳﺔ اﻟﻜﺘﺐ اﻟﱵ اﺧﱰت إﺧﻔﺎءﻫﺎ ﻣﻦ ﺷﺎﺷﺔ اﻟﺒﺤﺚtercihini seçmemek daha iyidir. Kitapların kontrol edilmesi ve korunması( ﺻﯿﺎﻧﺔ وﻓﺤﺺ ﲨﯿﻊ اﻟﻜﺘﺐ وﻗﻮاﻋﺪ )اﻟﺒﯿﺎﻧﺎت: Bu koruma işlemi fasılalarla periyodik aralıklarla olursa iyi olur. Bu seçenek şunları gerçekleştirir: 1-Kaybolmuş dosyaları arama: Mesela herhangi bir sebeple bir kitabın ismi kitap isimleri bölümünden silinmişse ama kitap dosyası ana klasörde mevcutsa veya arşivde mevcutsa bu dosya cihazda gözükmeyecek ve kendisinden faydalanılamayacaktır. İşte bu koruma ameliyesi böyle dosyaları arayacak ve kullanıma geri getirecektir. Ve bunları kurtarılan dosyalar( )ﻣﻠﻔﺎت ﻣﺴﺘﻨﻘﺬةklasörüne koyacaktır. 2-Kitaplar ve fihristler klasöründen kitap olmayan yabancı uygulamaları silme ve düzenleme. 3-Kitap fihristlerini kontrol etme: Şamile programının kullandığı Access dosyasında fihristi olmasına rağmen fihristsiz gözüken kitapların bu fihristini şamile siler. Çünkü bu fihrist kullanılamayacaktır. 4-Bütün kitapları kontrol etme: Access dosyaları kaybolmuş olan veya sayfa içermeyen boş kitaplar ya da ismi tabloda var olmasına rağmen kendi yok olan kitapları program ‘sayfaları boşalmış veya kaybolmuş kitaplar’ ()ﻛﺘﺐ ﻓﺎرﻏﺔ أو ﻣﻌﻄﻮﺑﺔklasörüne sayfa eklemek ya da silmek için koyacaktır. 5-Sıkıştırma ve Access ana dosyalarını (special. mdb, main. mdb) koruma: Bu ismi geçen dosyalar (Access uzantıları)gerçekten önemlidir ve bunların programın içerisinden sıkıştırılıp korunması ancak bu ameliye ile gerçekleşir. Not:1-4.maddeleri nadir karşılaşılacak şeylerdendir. Fakat ihtiyaten bu koruma seçeneklerini tamamlamak gerekir. Çünkü böyle yapmak şamile programını garanti altına alacaktır. Program seçenekleri: Pencereler tablosu( ﻧﻮاﻓﺬ: )ﻗﺎﺋﻤﺔ __Birden fazla şekilde açık olan pencereyi düzenleme:Yatay-dikey( رأﺳﯿﺎ.. )أﻓﻘﯿﺎ Yardım seçenekleri: __Program açıklamaları()ﺷﺮح اﻟﱪﻧﺎﻣﺞ __Program hakkında()ﺣﻮل اﻟﱪﻧﺎﻣﺞ Kısa yol tuşları: F1: yardım dosyası F2: kontrol paneli()ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ F3: genel arama F4: kuranda ya da açık kitapta arama F5: diğer sayfaya geçme F6: önceki sayfaya geçme F7: düzenlenmiş başlığı asıl başlık yapma(sadece kitap düzenleme de kullanılır- ﺷﺎﺷﺔ )ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب F8: “ “ “ “ “ (sadece kitap düzenleme de kullanılır- ﺷﺎﺷﺔ )ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب F9: “ “ münasip başlık yapma(sadece kitap düzenleme de kullanılır- ﺷﺎﺷﺔ )ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب F10: kitap seçimi()ﺷﺎﺷﺔ اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎب 10 TERCİHLER MENÜSÜ(اﳋﯿﺎرات )ﺷﺎﺷﺔ Bu Menünün Amacı: __Bu menü şamiledeki yazıların fontlarını, yazıların bulunduğu zeminlerin arka fon renklerini, işlemlerin başlayış ve bitişini bildiren bildirim seslerini vb. tercihleri düzenlemek için kullanılır. Menüye Ulaşma: __ Bu tuşa basarak menü açılabilir. __Hizmetler…program seçenekleri ( )ﺧﺪﻣﺎت … ﺧﯿﺎرات اﻟﱪﻧﺎﻣﺞsütunundan ulaşılabilir. Resimdeki kırmızı ile işaretli seçenek şamiledeki kitapların yazı puntolarının ve fontlarının ayarlanmasında kullanılır. Bu seçenek şamiledeki menülerin mesela kitap gösterim menüsü, arama seçenekleri gibi menülerin yazı punto ve fontlarının ayarlanmasında kullanılır. 11 Kitap isimlerinin ve kitap konu başlıklarının yazı puntolarında ayrıca fontlarında düzenlemede kullanılır. Kitap bilgi fişinin yazı punto ve fontlarında düzenlemede kullanılır. Numaralara göre görev dağılımı şöyledir: 12 12345678- Kitaplardaki metinlerin yazı renginin seçilmesi Kitaplardaki metinlerin yazılarının zemin(arka fon) rengini ayarlama Taliklerin yazı rengini ayarlama Taliklerin zemin(arka fon) rengini ayarlama Aranan kelimenin bulunduktan sonra metin içinde hangi renk olacağını belirleme Kuranın, tefsiriyle birlikte açıldığında ayetlerin yazı renginin seçimi Kitapların metinlerindeki konu başlıklarının renk seçimi Kitap düzenleme menüsünde ( )ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎبyazılarının zemin(arka fon) rengini ayarlama __Kırmızı ile işaretli olan seçenek kitapların talikleri varsa bunların düzenlemesini sağlar. Mesela “talik varsa göster”, taliki sürekli göster”, hiçbir zaman gösterme” gibi seçenekleri kullanma imkânı verir. __Mavi ile işaretli olan seçenek kitap düzenleme menüsündeki ﻣﺮاﻗﺒﺔ اﳊﺎﻓﻈﺔ tercihiyle alakalıdır. Bir metni kopyalayıp yeni bir kitap ya da sayfa oluşturmak için kitap düzenleme menüsünde boş bir sayfaya yapıştırınca bütün kopyayı bir sayfaya sığdırma veya diğer sayfalara taksim etme seçenekleri kullanılır. Bir sayfaya kopyayı yapıştırma seçilirse bütün kopyalanan metin tek bir sayfa olacaktır. İstenirse taksim seçeneği ile otomatik olarak kopyalanan metin sayfalara bölünecektir. __Yeşil ile işaretli olan seçenek bu kopyayı yapıştırma işlemi bitince uyarı sesi verilip verilmemesi ile ilgilidir. __Sarı ile işaretli olan seçenek ise arama sonuçlarının üzerine tek tıklandığında mı o sonucu pencere açsın yoksa çift tıklandığın da mı? Bununla ilgili tercihleri içerir. Birinci kutucuk tek ikincisi ise çift tıklama tercihidir. 13 Buradaki renklerin sırası ile açıklanması: __Kırmızı renkle işaretli olan seçenek, ana menü açıkken mescid-i nebevi resmi üzerine bir kere tıklandığında birinci kutu işaretli ise kitap gösterim menüsünün çıkmasını, ikinci kutu işaretli ise arama menüsünün açılmasını sağlar. __Mavi renkle işaretli olan seçenek, metinlerin sayfalara bölünmesinde harf sayını belirlemeye yarar. Mesela resimde her sayfada en fazla 1600 harf olması seçilmiştir. __Yeşil renkle işaretli olan seçenek, web sayfası şeklindeki kitapları şamileye aktarırken sayfa isimlerinin konu başlıklarına göre düzenlenmesini sağlar. Bu seçenek işaretlenmezse dosya adına göre düzenlenir. __Sarı renkle işaretli olan seçenek, kitap düzenleme menüsünde metin ve taliklerde yapılan değişiklikleri otomatik olarak kaydetmek için işaretlenir. __Siyah renkle işaretli olan seçenek, kitap düzenleme menüsünde sayfayı veya konu başlığını silme esnasında çıkan uyarı yazısının gösterilmesi ya da kaldırılmasını düzenler. Turuncu renkle işaretli olan seçenek, kontrol panelinde kitap isminin yanında müellifinin vefat tarihinin gösterilmesini sağlar. DOSYA AKTARIM MENÜSÜ(ﻣﻠﻔﺎت )اﺳﺘﲑاد Menünün Amacı: __Bu menü metin dosyalarını almaya ve Access dosyalarına aktarmayı mümkün kılar. Genel bir ifadeyle: bu menü metin dosyalarını almaya Microsoft Word uygulamalarına dayanır. Bu yüzden word’de açılan her dosyayı almak mümkündür. Metin dosyaları:txt, rtf, wri Word dosyaları: doc, dot Web sayfaları: htm, html, shtml, php, asp ve diğerleri 14 Word dosyasının açamadığı dosyalar ise, düzgün bir şekilde alınması mümkün olamaz. Bu sebeple Word programının kapatılması gerekir. Dosya alım esnasında herhangi bir Word dosyasının açık olmamasına da dikkat etmek gerekir. Bu program şamileden neşet eden e-book(elektronik kitap) da almaya yarar. Bu da özel ebook programıyla gerçekleşir. Bu durumda Microsoft Word gerekmez. Bu bölüme ulaşma: __Hizmetler…dosya aktarım menüsünden( اﺳﺘﲑاد ﻣﻠﻔﺎت... )ﺧﺪﻣﺎت __ Ana menüden( )اﻟﺸﺎﺷﺔ اﻟﺮﺋﯿﺴﯿﺔbu tuşa basarak Menü Resmi: Ekrandaki düğmelerin açıklanması: __Ekranın üstündeki bölüm Windows Explorer’e benzemektedir. Buradan bilgisayardaki dosya ve eserleri seçebilirsin. Bu düğmelerin ilki bir üst bölüme, ikincisi dosyalarım klasörüne, üçüncüsü Bilgisayarıma, dördüncüsü masa üstüne ulaştırır. Dosya ve klasörler direkt olarak sol taraftaki klasörler sütunundan alınabileceği gibi sağ taraftaki explorer’e benzeyen pencereden de alınıp alt pencereye atılabilir. Böylece alım işlemi tamam olur. Yine Bilgisayarım’dan dosyalar direkt olarak alınabilir. Bilgisayarın dosya arama bulma seçeneği de mesela, umre kelimesiyle başlayan dosyaları bulamak için kullanılabilir. Sonra arama sonuçları içinden dosyalar alınıp alt pencereye konulur. Winrar’la sıkıştırılmış dosyaları da açmak mümkündür. Sonra winrar’dan dosyalar alınıp alt pencereye atılır. Bir dosya alınıp alt pencereye atılınca o dosya ve klasörler uzantılarıyla, içerikleriyle programa alınmış olur. Dilenen dosyalar alt pencereye alınabilir. Alınması uygun olmayan dosyalar dahi alınabilir. Alınan, alt pencereye konulan dosyalardan ancak yukarıda ismi geçen dosyalar kullanılabilir. Bir klasörü aldıktan sonra sınırlarını tayin etmiş olduğun nevilere dahil olacaktır. 15 __İstenilen dosya seçilip alındıktan sonra bu tuşlarla tertip etmek mümkündür. Bundan sonra düzenlenmesi yapılan kitabın alımı tamam olacaktır. __ Bu tuş ile penceredeki dosyayı silmek mümkündür. Bu tuş sadece pencereden dosyayı siler. Sabit diskten silmez. __ Bu tuşla bütün penceredekileri silmek mümkündür. __Penceredeki herhangi bir dosyanın içeriğini öğrenmek istediğinde dosyanın üzerine çift tıkladığında dosyanın içeriği incelemen için açılacaktır. Bu düğme alınması tamamlanan kitabın bütün bilgilerine kendi istediğin bilgileri bilgi fişi olarak ekleme imkânı verir. Mesela Mişkat isimli eserden aldığın 100 tane Word belgesine ﻣﻜﺘﺒﺔ ﻣﺸﻜﺎة: ﻣﺼﺪر اﻟﻜﺘﺎبhttp://www.almeshkat.net ibaresini ekleyebilirsin. Bu kitabın bütün bilgi fişlerine eklenecektir. Her bölümdeki kitaba elle yazmak yerine böyle yapılabilir. Aynı şekilde bir müellifin birçok eserine bunu uygulayabilirsin. Bütün bilgi fişlerine müellifin ismini ekleyebilirsin. Örnekte olduğu gibi: Dosya aktarım seçeneklerini dilediğin gibi düzenlemen mümkündür. İlk olarak küçük dosyaların aktarımı()اﻷﺻﻐﺮ أوﻻ: Çünkü Word programı bazen büyük dosyaları almakta zorlanabilir. Bazen kilitlenebilir ve penceredeki diğer dosyaları alamaz. Bu seçenek dosyaların tertibini dikkate almadan önce küçük dosyaları alır. Programı durdurma ihtimali olan büyük dosyaları sona bırakır. Başarılı bir şekilde alınan dosyalar pencereden hemen otomatik olarak yok olacaktır herhangi bir vakitte dosya aktarım işi olursa pencerede alımı tamamlanmayan dosyalar kalır. Ve ‘tekrar dosya alım düğmesine basın’ açıklaması çıkar. Ve kalan dosyaların alımı başlar. (Bu seçenek doğal olarak Word ve e-book dosyalarda kullanılır. Diğer seçenekler sadece word da kullanılabilir.) İlave nüsha-kopya()ﻧﺴﺨﺔ ﻣﺮﻓﻘﺔ: Alımı tamamlan dosyalardan bir nüshayı kitabın ilave dosyalar bölümünde( )ﻣﺮﻓﻘﺎت اﻟﻜﺘﺎبsaklamaya yarar. İlave dosyaları bilmek için kontrol paneline( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢbakınız. Aktarımdan sonra dosya silme()ﺣﺬف اﳌﻠﻔﺎت ﺑﻌﺪ اﺳﺘﲑادﻫﺎ: Dosyayı aldıktan sonra silmeye yarar. Dikkat bu seçenek dosyaları hard diskten siler. Fakat geri dönüşüme dosyayı gönderir. Asıl dosyalardan bir nüsha saklamak iyi olacaktır. Dosya kesin olarak alınıncaya kadar dosyayı silmemek iyi olur. Word’de resim dosyaları içeren dosyalar alınamayacaktır. Çünkü bu program sadece yazıya yöneliktir. Resim özelliği mevcut değildir. __Kitapların bazı dizinleri kaybolabilir. Bu sebeple genel bir tavsiye yapalım: Bir dosyayı silmeden güzelce yedekle. ﻧﺴﺨﺔ ﰲ اﳌﺮﻓﻘﺎتseçeneği kitap külliyatındaki asıl dosyanın korunmasını, istenilen anda da ona ulaşmayı temin eder. Dosya silme işleminde güvenli bir işlem için bu seçeneğin seçilmesi mümkündür. Şamile programı dosyayı aldıktan sonra dosya yedekleri 16 bölümünde( )اﳌﺮﻓﻘﺎتbir kopyasını saklar. Sonra asıl dosyayı siler. Geriye ise dosyanın kopyası, yedeklerde kalır. Ve ona istenilen vakit ulaşmak mümkündür. Sayfaları fasıllara ayırma()ﻓﺎﺻﻞ اﻟﺼﻔﺤﺎت: Bu seçenek birçok yerde faydalıdır. Dosya aktarımında (alımda) asıl olan dosyanın otomatik olarak çeşitli sayfalara taksim edilmesidir. Mesela her sayfaya 1000 harf gibi. Bu adedin sınırı program seçenekleri( ﺧﯿﺎرات )اﻟﱪﻧﺎﻣﺞbölümünden ayarlanabilir. Tabi burada dikkat edilecek husus kelimenin ortadan bölünmemesi ve bölmenin yeni bir satıra taşmamasıdır. Bunların hepsi bu seçenekle otomatik olarak gerçekleşir. Sayfaların bölünme işleminin muayyen fasıllarda olması dosya alım esnasında istenebilir. Bu şu örnekle daha iyi anlaşılır: اﳌﺴﻨﺪ اﳉﺎﻣﻊisimli kitapta müellifler bütün hadisleri *** şeklinde 3 yıldızla bitirmişlerdir. Yapılması gereken bu yıldızların kopyalanıp kutucuğa yapıştırılması ve ﻓﺎﺻﻞ اﻟﺼﻔﺤﺎتseçeneğini kullanmak uygundur. Böylece bütün hadisler bir sayfada üç yıldızla bitmiş olacaktır. Diğer bir örnek: ﻓﺘﺎوى اﻟﻠﺠﻨﺔ اﻟﺪاﺋﻤﺔisimli eserde bütün fetvalar "اﻟﻔﺘﻮى "... رﻗﻢdiye başlamaktadır. Sonra soru ve cevabı gelir. Yapılması gereken اﻟﻔﺘﻮى رﻗﻢcümlesini sayfa fasılası yapmak. Bunun için bu fasıl اﻟﺼﻔﺤﺔ اﻟﺘﺎﻟﯿﺔolarak seçilmeli. Böylece bütün fetvalar bir sayfada ve her sayfa اﻟﻔﺘﻮى رﻗﻢşeklinde başlar. Eğer ayıraç önceki ya da sonraki seçeneklerine eklenmek istenmezse aksine bu ayıraç tamamen silinecekse önceki ya da sonraki seçeneklerine koymak mümkündür. Daha sonra dosya alındıktan sonra kitap düzenleme menüsü( )ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎبpenceresi açılır. Burada ﲝﺚ واﺳﺘﺒﺪال ﰲ اﻟﻜﺘﺎب ﻛﻠﻪseçeneğini kullanmak mümkündür. Arama hanesi işaretlenir ve اﻻﺳﺘﺒﺪالkutusu boş bırakılır. Böylece bu işaret kitabın her yerinden silinir. Son mülahaza: Her sayfanın öncesine ayıraç koymak zorunlu bir şey değildir. Mesela muayyen bir ayıraç kullanmak mümkündür. Bu muayyen ayıraç sadece bab başlarına konabilir. Tabi bu durumda bab aralarındaki yazılar bir sayfaya konması zor olacak derece artacaktır. Bu durumda program otomatik bölümleme yapacaktır. Bir şartla ki, yanına ayıraç konan yazılar daima yeni sayfanın başında olacaktır. Her babın başlangıcı daima yeni sayfada olacaktır. Çünkü sayfanın öncesine ayıraç konulmuştur. Bu işlem otomatik bölümleme ile sayfa ayıracının arasını birleştirmedir. Program kullanıcının koyduğu ayıraca rast gelirse sayfaları ona göre böler. Eğer uzun bir yazıya denk gelir ve ayırıcı bulamazsa otomatik taksim yapar. Şiir(ِﻌﺮ )ﺷ: Bazen Word dosyasında sütun şeklinde şiir olabilir. Bu şiirin alımı hatalı olarak tamamlanabilir.(beytin başı sonuyla karışabilir.) Bu sütunun yanlardan hizalanmasının bir neticesidir. En iyi seçenek alımın ﺣﺴﺐ اﻟﺴﯿﺎقgöre tamamlanmasıdır.(kastedilen sütunun sağından sol veya solundan, sağ yönünün hizalanmasıdır.) Bu asli()اﻻﻓﱰاﺿﻲ ayarlarda mevcuttur. Alım işlemi düzgün bir şekilde gerçekleşmezse ﻛﻤﺎ ﻫﻮseçeneği denenmeli veya ﻣﻌﻜﻮسseçeneği denenmelidir. Hızlı aktarım( )ﺳﺮﯾﻊseçeneği: Çok kitap aktarımı için uygundur. Burada Word’ün dipnotlarının(haşiyelerinin) alımı da düzgün bir şekilde gerçekleşir. Şöyle ki şamilede ki dipnotlar dipnot ayıracıyla her sayfanın altında gözükür. Aynı şekilde meşhur rumuzlar - ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ, رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﮫ- gibi gözetilir. Mutad bir yazıya dönüştürülür. Fakat Osmanlıca yazı düzgün şekilde gözükmez(hızlı seçeneğinde). Aksine bir harfi bile gözükmeyebilir. Ama önceki kitap aktarımında ( ﺳﺮﯾﻊseçeneğinin seçilmediği aktarım )bütün ‘Aga arabes’ ve ‘Aga Arabesque Deskop’ hatlarının hepsi ve Osmanlıca yazı karakterleri de dikkate alınarak aktarım gerçekleşecektir. Bunların hepsi çok dikkatle yapılacaktır. Hatta dipnotta 17 Osmanlıca yazı karakteri olsa dahi düzgün bir şekilde aktarılacaktır. Yani normal bir yazı hattı ile Kuran yazısına çevrilecektir. Buna mukabil bu seçim uzun bir zaman alacaktır. Eğer dosya kesinlikle Osmanlıca karakter içermiyorsa birinci seçenek en hızlısı, kesin olarak Osmanlıca karakter olmadığı bilinmiyorsa ikinci seçenek(kutuyu işaretlememek) daha ihtiyatlıdır. Mülahaza: 1-Osmanlıcanın bütün şekilleri programda bulunmamaktadır. 2-Hızlı aktarımla kitap mecmuaları aktarılmak istendiğinde ve program muayyen bir kitap bulduğunda bu kitap Osmanlıca hat içeriyorsa başka bir aktarım şekline dönüştürülerek alımı gerçekleşir(yani normal hızda). Eğer kitabı program açamıyorsa herhangi bir yazı gözükmeyecektir. 3-Bunları hepsinden sonra, başka ihtimallerden dolayı Osmanlıca yazılı eserler düzgün bir şekilde alınamayabilir. Bu azda olsa olabilecek şeylerdendir. Bu seçenek belirlendikten sonra, kitap kısımlarından eserin eklenmesi istenilen bölümün düzenlemesi gelir. __Son olarak da kitap alımının başlaması için tuşuna basılmalıdır. Alımın durdurulası için de tuşuna basılır. Fakat alım hemen durmaz. Aksine kitabın alımı yapılan bölümü tamamlanır. Sonra program kitabın diğer kısımlarını almadan durur. Diğer uyarılar: Bu bölüm bilindiği gibi yazı dosyalarının alımında Word programına ihtiyaç duymaktadır. Eğer bilgisayarda Word programı yoksa ‘bok’ uzantılı e-book dosyalarının alımı dosya alım tuşuna basıldığında gerçekleşecektir. Fakat yazılı dosyalar ise alınamayacaktır ve işlem bittiğinde şu yazılar ekrana gelecektir: ‘bazı alımı gerçekleşmeyen dosyalar kalmıştır ’ﺑﻘﯿﺖ ﺑﻌﺾ اﳌﻠﻔﺎت ﱂ ﯾﺘﻢ اﺳﺘﲑادهŞamileye kitap aktarım için Access dosyasının (kitap bilgilerinin aktarımı esnasında bir şey çıkmaz) hard diskte olması cd’de olmaması gerekir. Eğer cd’de olursa alım esnasında başka işlem yapıldığında şu uyarı çıkar: __Bunun manası şudur: program başka bir uygulamayı bitirinceye kadar cevap vermeyecektir. Bu durumda en iyi seçenek Retry tuşuna basmaktır. İşini bitirene kadar beklenir. ‘switchto’ seçilirse bir şey elde etmek mümkün değildir. __Dosya aktarımı sırasında çok vakit alacak başka uygulamaları çalıştırmamak gerekir. Çünkü Word aktarım işini yaparken ram kullanmaya ihtiyaç duyar. Yine yeterli alan C sürücüsünde bulunmalıdır. __Dosya aktarımı başarısız olduğunda dosya daha küçük parçalara ayrılıp aktarıldıktan sonra ikinci kere kontrol paneli( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢbu dosyaları bir mecmuaya eklemek mümkündür. __Aktarım başlamadan bütün Word dosyalarını kapatmak ve Word’ü aktarım sırasında meşgul etmemek gerekir. __Word dosyasının kesin olarak dipnot, rumuz, Osmanlıca hat içermediği biliniyorsa boş bir kitap oluşturulup sonra bütün yazıları Word dosyasından hafızaya aktarıp bunları yeni kitaba ﻟﺼﻖ وﺗﻘﺴﯿﻢtuşuna basarak yapıştırmak mümkündür. Mesela Word dosyasından bütün 18 yazıların kopyası yapılsa (büyüklükleri 7mb) sonra bu hazırlanan şablona yapıştırılsa taksim tamam olur. Ve bu aktarımdan daha hızlıdır. Word’ü olmayanlar içinde uygundur. KURAN VE TEFSİRİNİ GÖSTERME(وﺗﻔﺴﲑه )ﻋﺮض اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ Bu menünün amacı: __Medine Mushaf sayfalarına uygun normal bir yazıyla düzenlenen Kuranı sunmaktır. Bu Kuranda sayfa rakamlarını değiştirmek sure ve ayet numaralarını değiştirmek mümkündür. __Kuran’da hızlı arama, kolay gösterim, sonuçları kopyalama __Tefsir kitaplarından bir ayetin karşılaştırmalı tefsirini gösterme Bu menüye ulaşma: __Ana menüdeki üstteki tuşlardan bu tuşa basarak __Özel menü – Kuran ve tefsirinden( اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ... ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ )وﺗﻔﺴﲑه NOT: Tefsir kitabını gösterirken bu menü açılırsa( ﻣﻄﺒﻖ ﻋﻠﯿﻪ ﺧﺪﻣﺔ ﻣﻘﺎرﻧﺔ )اﻟﺘﻔﺎﺳﲑ, bu menü tefsirin o bölümü üzerine otomatik olarak diğer tefsirlerle karşılaştırma yapmak üzere açılacaktır. Mesela İbn Kesir tefsirinden Fatiha Suresinin 5. ayeti açalım. Sonra tuşuna basalım menü açılacaktır. Ve bu ayet otomatik olarak açılacak, İbn Kesir tefsiri de o pencerede açık bir şekilde olacaktır. Bu ayetin başka tefsirleri ile karşılaştırma yapılmak istendiğinde yukarıdaki tefsir ismine fare ile bir kere tıklamak yetecektir. Bu ayetin olduğu Mushaf sayfasının görülmek istenmesinde ise menünün aşağıdaki sayfa rakamı yanındaki Menü Resmi: tuşuna basmak yeterli olacaktır. Bu menünün çalışmasının açıklanması: __Gösterim için sure ve ayetin seçimi __Veya sayfa numarasının (Medine Kuranına göre) yazılıp intikal tuşuna basılması __Açık ekrandaki ayetin tefsirini göstermek için tefsir bölümünden tefsir seçmek __ Bu tuşla tefsiri tam ekran gösterim olarak başlatmak mümkündür. 19 Ayetleri gizleme()إﺧﻔﺎء اﻵﯾﺎت: Bazen gösterilen ayetler çok fazla olur. Sayfaların dağınık olması tefsirleri incelemeyi güçleştirir. Ve bu bazen daha da artabilir ki Fi Zilali’lKuran Tefsirinde durum böyledir. Bu durum da bu seçeneğin kullanılması iyi olacaktır. Böylece sayfaların üstünde bulunan ayetler olmadan direkt tefsir gösterimde olacaktır. KİTAP SEÇİM MENÜSÜ (ﻛﺘﺎب )ﺷﺎﺷﺔ اﺧﺘﯿﺎر Bu menünün amacı: __Kütüphanedeki herhangi bir kitaba ulaşma, gösterme, düzenleme, arama ameliyelerini kullanma Bu menüye ulaşma : __ Ana menüdeki bu tuşa basarak __Veya Dosya-kitap seçimi( اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎب... )ﻣﻠﻒsütunundan __Veya Ana Menünün(mescidi nebevi resminin) üzerine fareyle tıklamakla Bu şekilde ana menüye tıklayarak kitap seçimine ulaşma, program seçeneklerinden( ﺧﯿﺎرات )اﻟﱪﻧﺎﻣﺞdeğiştirilebilir. __Veya F10 ile Menünün Görünümü: Bu Menünün Program Tuşlarının Açıklanması: __Burada kitap seçimi için iki düzenleme mevcuttur. Bunlardan münasip olan seçilebilir. Kitap mecmuası(fıkıh, tefsir, hadis vs.) ya da alfabetik sıraya göre()ﳎﻤﻮﻋﺎت – أﲜﺪﯾﺎ __Menünün sağ üst köşesindeki tuşuna basınca 4 seçenekli bir sütun çıkar. Bu sütun kitap isimlerini bilgi fişiyle( )ﺑﻄﺎﻗﺔ اﻟﻜﺘﺎبya da bilgi fişi olmadan göstermek içindir. __Üst şeritteki seçenek kitaplar sütununda arama yapmak için herhangi bir mecmuanın ismini yazmada kullanılır. Hatta arama yazım bitmeden başlatılabilir. 20 __Alt şeritteki seçenek ise kitabın isminin yazımı tamamlanmadan bile sütunda arama yapmak için kitap ismi yazmada kullanılır. __Bir kitap düzenleyip arama tuşunun solundaki bilgi fişi tuşuna basmak mümkündür. bilgi fişinin çıkması için __ (ﺿﻐﻂ اﻟﺸﺠﺮةaçık başlıkları toplama) tuşu; kitabın altında açılan başlıkları kapatarak eski haline getirir. __Bir kitap seçtikten sonra, kitap seçim sütununda bazı işler yapabilmek için (kitabın metninde düzenleme ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎب, seçilen kitabı kontrol panelindeﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ açmak, kitabı metin dosyası olarak çıkartmak için ) farenin sağ tuşuna basmak mümkündür. *Kitap seçim sütununda sağ tıklandığında şu tablo çıkacaktır: 21 NOT: Düzenlemeyi kopyalama( )ﻧﺴﺦ ﳏﺪد:Bu seçenek işaretlenmiş olan kitabın ismini kopyalamaya yarar. Mecmuanın hepsini kopyalamak için ise ﻤﻮﻋﺔ ﻛﻠﻬﺎﻧﺴﺦ ا kullanılır. Mesela fıkıh, akaid gibi işaretlenen mecmualardaki bütün kitap isimlerini kopyalar. KİTABI GÖSTERME-KULLANIMA SUNMA(اﻟﻜﺘﺎب )ﻋﺮض Bu Menünün Amacı: __Kitabı ve eklerini tam ekran kullanıma sunmak, yan başlıklarda, cüzde, sayfada ve rakamlarda değiştirme imkânı sağlamak Bu Menüye Ulaşma: __Ana menüde üst taraftaki bu tuştan ve programdaki herhangi bir bölümde mesela arama sonuçları veya başka menüden bu tuşa basarak __Kitap seçim( )اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎبve kontrol paneli ( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢmenülerinde kitabın üzerine çift tıklamakla Menünün Resmi: Menünün çalışması ile ilgili açıklamalar: __ Başlıklar şemasına( )ﺷﺠﺮة اﻟﻌﻨﺎوﯾﻦözeldir.(Başlıklarda arama ve açık olan başlıkları toplamaya yarar) __ Başlıklar şema düğmesi ki, başlıkları yine başta olduğu gibi tek başlık altında toplar __ Başlık şemalarında arama içindir. İstenilen şey karenin içine yazılıp enter tuşuna ya da bu tuşa basılınca arama başlar. __ Bu seçenek yandaki bu tuşla ya da enter ile cüz veya sayfa değiştirmek içindir. __ Bu seçenek yandaki bu tuşla ya da enter ile sayı değiştirmek içindir. __ Taliklere özeldir(dip notlara) 22 __ Açık taliki kaydeder __ Açık taliki siler __ Açık kitabın bütün taliklerini siler Ek ve İlaveler ( )اﳌﺮﻓﻘﺎت: Açık kitabın eklerini göstermek için (√- )ﺻﺢalameti işaretlenir. Kitabın normal görünümüne dönmek içinse alamet kaldırılır. Bu menü hakkında daha fazla bilgi için kontrol paneli ( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢmenüsüne bakılabilir. __Harekeleri gizleme()إﺧﻔﺎء اﻟﺘﺸﻜﯿﻞ: Açık kitaptaki harekeleri gösterme ve gizlemeye yarar __Ayetleri gizleme()إﺧﻔﺎء اﻵﯾﺎت: Metnin üst tarafındaki ayetleri gizleme(sadece karşılaştırmalı tefsir hizmeti verirken kullanılabilir) __Metni gizleme()إﺧﻔﺎء اﳌﱳ: Metin şerhiyle birlikte açıkken kullanılır. __ Nakil tuşları(sayfa, bölüm, rakam değiştirme tuşları )أزراراﻟﺘﻨﻘﻞ: Kitap sayfalarını değiştirmeye yarar. F5, F6 kısa yol tuşlarıyla da bu işlem yapılabilir. KİTAP BİLGİ FİŞİ(اﻟﻜﺘﺎب Bu menünün amacı: __Kitap ve müellifi hakkında malumatları göstermek Bu menüye ulaşma: __ Ana menüdeki bu tuşla __ Kitap seçim menüsünde bu tuşa basmakla __ Arama menüsünde bu tuşa basmakla __ Kitap çıkartma menüsündeyken bu tuşa basarak Menünün Resmi: 23 )ﺑﻄﺎﻗﺔ Bu menünün işleyişinin açıklanması: 3 fasıl vardır: 1- Kitap bilgi fişi()ﺑﻄﺎﻗﺔ اﻟﻜﺘﺎب: bu bölümde kitap bilgi fişi vardır. Bilgi fişinden murat kitap ve müellifin ismi, tedkik, hareke, matbuya uygunluk, alındığı yer gibi bilgilerdir. 2- Kitap hakkında()ﻋﻦ اﻟﻜﺘﺎب: şamiledeki kitap değil de bu kitabın aslı itibariyle bilgileri. Mesela kitap neden bahsediyor, ilmi derecesi, şerhleri, muhtasarları v.b 3- Müellif hakkında()ﻋﻦ اﳌﺆﻟﻒ: kitabın müellifi hakkında bilgiler verir. __Kitap müellifler sütunundaki bir müellife bağlıysa müellifin bulunduğu menüyü açar. __ __ böyle küçük bir tuş aktif olur ki bu Bu tuşlarla önceki ve sonraki kitap bilgi fişlerini incelemek mümkündür. Tuşla da ki kitabı tam ekran açmak mümkündür. GERİ DÖNÜŞ İŞARETLRİ(اﳌﺮﺟﻌﯿﺔ )اﻟﻌﻼﻣﺎت Bu menünün amacı: __Herhangi bir kitap ya da bölüme tekrar müracaat edilmek istendiğinde, gerekli geri dönüş tuşlarının kaydedilmesi ve gösterilmesi. Bu menüye ulaşma: __ ana menüdeki bu tuşla ulaşılır Menünün resmi: Menünün nasıl çalıştığının açıklanması: __Hangi menü ve hangi kitaptan bir yer açık olursa olsun dönmek için işaret konulması gerekirse ana menüdeki bu tuşa basınca yukarıdaki menü açılır. Alttaki kutuya istenilen işaret ismi yazılır ve kaydet incelenmek istenirse maus’la çift tıklanır veya __ tuşuna basılır. Böylece geri dönüp işaretlenen yer tekrar bu tuşla geri dönüş işaretleri menüsü açılır ve istenilen işaret bu tuşa basılır. tuşu silinmek istenen geri dönüş işaretini siler. 24 HADİS ŞERHLERİ MENÜSÜ(اﳌﺘﻮن )ﺷﺮح __Herhangi bir kitap açıldığında ve ana menüdeki üst tuşlarda bulunan bu tuş aktif durumda ise, bu açık metin başka bir kitapta, metin-şerh ilişkisi noktasında bağlantılı demektir. Bu metinin şerhi incelenmek istendiğinde bu tuşa basılıp incelenebilir. Bu menünün çalışma şeklinin açıklanması: __Eğer kitabın bir şerhi varsa şöyledir: __Eğer birden fazla şerhi varsa şöyledir: __Aktif kitap şerhtir. __ Bu tuşlarla sayfalarda gezinmek mümkündür. Tuşu ile metin ve şerhten arzu edilen bölümün tam ekran gösterimi sağlar. KURANDA ARAMA MENÜSÜ(اﻟﻜﺮﱘ )اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﻘﺮآن Bu menünün amacı: __Kuranda hızlı arama, gösterim kolaylığı, neticeleri kopyalama __Kuran ayetlerinin karşılaştırmalı tefsir şeklinde gösterilmesi Bu menüye ulaşma: __Arama( …)اﻟﺒﺤﺚkuranda arama()ﲝﺚ ﰲ اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ __Ana menüdeki açık kitapta tuşuna basılınca o kitabın içinde arama menüsü açılır. Aktif kitap yoksa Kuran’da arama menüsü açılır. 25 Menünün resmi: __Kuranda arama gerçekten hızlıdır ve arama sonuçları rahatça ulaşılacak bir şekilde tefsirlere bitişiktir. __Bu resim " " ﯾﺴﲑواkelimesinin arandığı tabloyu gösterir. Bu kelime Kuranda 7 yerde geçmektedir. __Hafızlarda bu menüden faydalanabilir. __Neticelerdeki ayetlerin tefsiri için istenilen tefsire tıklandığında o ayetin tefsiri okunabilir. 26 ARAMA SEÇENEKLERİ MENÜSÜ(اﻟﺒﺤﺚ )ﺷﺎﺷﺔ ﺧﯿﺎرات __Resimde de görüldüğü gibi metinlerde, başlıklarda ve talikatta arama yapmak mümkündür. Burada ( )وve ( )أوbağlaçlarıyla ayrı ayrı beşerden on ibareyle arama yapmak mümkündür. Zira ilim öğrencilerine bu iki bağlaçla birlikte aramak bazen lazım olabilmektedir. Mesela " إن اﻟﻌﺒﺪ ﻟﯿﺘﻜﻠﻢ ﺑﺎﻟﻜﻠﻤﺔ ﻣﻦ ﺳﺨﻂ اﷲ ﻻ " ﯾﻠﻘﻲ ﳍﺎ ﺑﺎﻻ ﯾﻬﻮي ﲠﺎ ﰲ ﺟﻬﻨﻢhadisi ve bir rivayetteki "ﻻ ﯾﺮى ﲠﺎ " ﺑﺄﺳﺎibaresini aramak istersek " "ﯾﺘﻜﻠﻢ ﺑﺎﻟﻜﻠﻤﺔve " "ﺳﺨﻂ اﷲİbaresini ()و ile ve ( )أوile aramak için bunlar yazılıp tuşa basılır. ( )وkullanılarak yapılan aramalarda √ alametini مolan ( ﻣﺮﺗﺒﺔkelimesinin baş harfidir) boşluğa konulduğunda şamile cümleleri asli tertibi üzere arayacak, yoksa nasıl denk gelirse öyle arama yapacaktır. Bu مharfi √ ile aramada işaretli olursa ibareyi yazıldığı gibi arar. İşretin kaldırılması demek ise ibareyi bitiştiği kelimelerle de araması demektir ki, şu örnekte olduğu gibi: " "ﺻﻼةKelimesi kutucuk işaretli aratıldığında "... "ﺻﻼة اﻟﻌﺒﺪ neticesini gösterir. İşaret kaldırıldığında ise " "ﺻﻼة اﻟﻌﺒﺪneticesini verdiği gibi " "اﻟﺼﻼة اﻟﺼﻼة وﻣﺎ ﻣﻠﻜﺖ أﳝﺎﻧﻜﻢneticesini de verir. İşaretli olunca ﺻﻼة kelimesini bu yazım şekliyle arar. İşaret kaldırılınca ﺻﻼةkelimesinin bitiştiği kelimeler içinde de arama yapar. İşaretli arama biraz daha hızlıdır. Farkları dikkate almama( ) ﲡﺎﻫﻞ اﻟﻔﺮوق ﺑﲔ اﳍﻤﺰات وﳓﻮﻫﺎ: Bu seçeneğin, önemli neticelerin kaybolmaması için işaretlenerek arama yapılaması iyi olur. Çünkü aranacak ibare ne kadar dikkatli yazılırsa yazılsın kitaptaki yazım dikkatsizlikleri arama neticelerini verimli olmaktan çıkarabilir. __Bu seçenek aşağıdaki şekillerde aramada farkını ortadan kaldırır: أ = ا = إ = آ ة = ه ي= ى 27 __Bu meziyet 2.0 sürümüne ait bir özelliktir. Yine bu sürüme ait bir meziyet daha vardır. O da bütün rakam ve hareke alametlerini dikkate almama. Bu meziyet arama yaparken aramanın kendisinde mevcuttur özel bir seçenek işaretlemeye gerek yoktur. Bu seçenek Arapça, İngilizce harflerde ve rakamlarda arama dışındaki bütün alametleri dikkate almadan aramayı gerçekleştirir. Zira arama Arapça, İngilizce harflerde ve rakamlarda olur. İki nokta, hareke gibi şeylerde arama yapmaz. İşte bu seçenek gerçekten ince detaylı aramalar yapılmasını sağlar. __Yine bu sürüme rakamları dikkate almama seçeneği( )ﲡﺎﻫﻞ اﻷرﻗﺎمeklenmiştir. Bu seçenek haşiyeli bir kitapta düzgün arama neticeleri versin diye yapılmıştır. Mesela "ﻣﻦ ﱂ " ﯾﺘﻐﻦ ﺑﺎﻟﻘﺮآنibaresi aranacak olsa kitapta "(ﺑﺎﻟﻘﺮآن1)"ﻣﻦ ﱂ ﯾﺘﻐﻦ şeklinde olsa bu yer arama neticelerinde gözükmeyecektir. __Bu seçeneklerle arama, fihrist kullanılmaması durumunda yavaş olacaktır. Fihristler aramayı hızlandırır. Aramada işaretlenen, kaydedilen seçeneklere nasıl dönülür? 1-Kısım seçilir kitaplar ortaya çıkar. 2-İstenilen, arama yapılacak kitaplar seçilir. 3-Arama alanları( )ﳎﺎﻻت اﻟﺒﺤﺚtuşuna basılır 4-Arama alanı menüsü ve altta metin yazılacak kutucuk çıkar. 5-Açık alana kaydedilecek isim yazılır. Kayıt tuşuna basılır. Bu kayıt etme tekrar kullanmayı kolaylaştırır. Bu kayıttan sonra bu kaydedilen isime ulaşmak için olur. tuşuna basmak yeterli __Arama alanına sağ tıklandığında bu menü çıkar. İşte buradan istenilen arama alanı seçilir veya yeni arama alanları eklenebilir. __Açık kısımlarda(mecmualarda) kitap ismi __Bütün kitaplarda kitap ismi buraya yazılarak aranır. bu tuşa basarak aranır. HADİS RAVİLERİNDE ARAMA(اﻟﱰاﺟﻢ 28 )ﺷﺎﺷﺔ اﻟﺒﺤﺚ ﰲ __Bu menüye arama menüsünden ulaşılmaktadır. __Şamile deki iki tehzibin(İbn Hacer ve Zehebi’nin tehzibleri) ravileri, bunların şeyhlerinin, talebelerinin incelenmesi Nuru’l-İslam Kuran ve Sünnet Araştırmalar Merkezinin ücretsiz hazırladığı hadis ravileri ansiklopedisinden alınmıştır. __Bu menüde İbn Hacer’in makbul Zehebi’nin sika dediği raviler noktasında arama yapmak mümkündür. (اﻟﺒﺤﺚ اﳌﺮﻛﺐ ﰲ رواة اﻟﺘﻬﺬﯾﺒﲔsadece Zehebi ve İbn Hacer’in Tehzib isimli eserlerinde arama) seçeneği işaretlenince aşağıdaki tablo çıkmaktadır. اﻟﺮﺗﺒﺔ ﻋﻨﺪ اﺑﻦ ﺣﺠﺮyazan yere ﻣﻘﺒﻮل, اﻟﺮﺗﺒﺔ ﻋﻨﺪ اﻟﺬﻫﱯyazan yere ﺛﻘﺔyazınca arama sonuçları çıkmaktadır. [ و ] أول اﻻﺳﻢ [ و ]ﻣﻄﺎﺑﻖ- [ أو/ ] وSeçenekleri menünün üstünde bulunmaktadır. Bu seçenekler normal aramada kullanıldıkları gibi اﻟﺒﺤﺚ اﳌﺮﻛﺐ seçeneğiyle de kullanılır. [ ] وKelimelerin bitişik aranmasını sağlar.(terkib olarak) __Burada __Bu sayfanın en altı sadece gösterimde kullanılır. Çünkü bazen tabaka sayısı veya ravilerin rumuzları arama sütunlarına yazmak için gerekebilir. Bu sebeple bu bölüm sadece aramada yardımcı olacak bilgileri görmeye yarar. ﻣﻘﺒﻮلve ﺛﻘﺔyazıp aratınca şu tablo çıkar: 29 __Herhangi bir kitap açıkken teracim bölümünde isim fareyle işaretlenip ana menüden teracim tuşuna basılınca işaretlenen isim otomatik olarak künye, lakab olarak(varsa) taksim edildiği görülecektir. __İki tehzibin ravilerinin gösteriminde eğer cerh-tadil, şeyhler, talebeler mevzuları uzunsa ve bu metinlerde arama yapılacaksa ana menüde mevcut olan açık menüde arama yapma seçeneği kullanıma hazırdır. İstenilen şey kutucuğa yazılır ve Enter’e basılır veya arama tuşuna basılır.(cerh tadilde arama yapılacaksa bu bölüm açılır yukarıdaki arama menüsünde – ana menü aramasında-yapılır.) Mesela ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺎﻣﺮ اﻷزدي اﻟﻜﻮﰲ أﺑﻮ اﻟﻜﻨﻮدismi aranacaksa ( )وbağlacıyla boş haneler isim bölünerek yazılırsa daha iyi olur. Lakab künye isim sıralaması önemli değildir. Öncelik sırası yoktur. Dilendiği gibi yazılabilir. 30 __Eğer bütün isim tek bir haneye yazılsa isim, künye lakab sıralamasındaki bir değişiklik sebebiyle arama sonuçları istenileni vermeyebilir. Ravi inceleme seçeneği()ﺗﺘﺒﻊ اﻟﺮواة: __Bu bölüm ravinin şeyhlerini talebelerini ve biyografisini gösterir. __Bu bölümdeki arama kutusu açık sayfada aramaya olanak sağlar. __Nadiren de olsa bu bölümde اﺣﺘﻤﺎﻻ yazısı çıkar bu ravinin ihtimal üzere belirlendiğini gösterir. ARAMA SONUÇLARI MENÜSÜ(اﻟﺒﺤﺚ Başlıklarda Arama: 31 )ﺷﺎﺷﺔ ﻧﺘﺎﺋﺞ Metinlerde Arama: __ __ Bu tuşlar aramayı durdurmaya veya duraklatmaya yarar. Bu işaretlenmiş neticeyi silmeye yarar. __ Buraya arama neticelerinin kaydedileceği isim yazılır ve kayıt tuşuna basılır. Aynı arama sonuçlarına dönmek için veya bu arama sonuçlarını kaydetmeden başka arama yapmak için faydalı bir seçenektir. __ Ana menüdeki bu tuş bir arama sonuçları kaydedildikten sonra yeni bir arama yapmaya yarar. __ Bu tuş ise ana menüdedir ve kaydedilen arama sonuçlarını açmaya yarar. __ Bu tuş arama sonuçlarında arama yapmak içindir. Neticelerde istenilen sonuçları bulmak için ayıklama işlemini yapar. Bu arama içinde arama seçeneği ikinci kere arama yapılmasını sağlasa da ilk arama sonuçlarında arama yaptığı unutulmamalıdır. Neticelerde aramadan kastedilen, kitapların içinde netice sayfalarında arma yapmaktır. Yoksa sadece neticeler sütununda arama yapmak değildir. Yani aranılan kitaplarda sonuç bulunan sayfalarda arama yapmaktır. Menünün altında bulunan neticelerde ki ibarelerde sadece arama değildir. Arama neticelerinde asıl arama menüsünde olduğu gibi tam arama seçenekleri kullanılabilir. Resimde olduğu gibi. 32 ARAMA NETİCELERİNİN KAYDI VE NETİCELERE MÜRACAAT ETME ()ﺣﻔﻆ ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ واﺳﱰﺟﺎﻋﻬﺎ Bu menünün amacı: __Arama neticelerini tekrar kullanabilmek, kaydetmek ve bu neticelere tekrar dönüş için bir isim vermek Bu menüye ulaşma: __Ana menüdeki üst tuşlardan bu tuş ile Menü resmi: Menünün işleyişinin açıklanması: __Arama sonuçları açıkken bunların kaydedilmesi bizzat arama neticeleri menüsünden( )ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚveya teracimde arama menüsünden()اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﱰاﺟﻢ veya kuranda arama menüsünden( )اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘyapılabilir. __Kaydedilmiş bir arama neticesine ana menüdeki bu tuştan ulaşılabilir. Resimdeki sayfa açılacaktır. İstenilen aramaya fare ile çift tıklandığında veya bu tuşa basıldığında kaydedilmiş arama sonuçları açılacaktır. __ Bu tuşla da artık kullanılmayacak arama neticeleri pencereden silinir. KONTROL PANELİ(اﻟﺘﺤﻜﻢ )ﻏﺮﻓﺔ Bu menünün amacı: __Şamile’deki kitaplarda yeni kısımlar oluşturmak, kısımları silmek veya mevcut kısımları düzeltmede ayarlamalar yapmak. __Yine kısım, kitap isimlerini değiştirme, kısım ve kitapları düzenleme kitap bilgi fişlerini düzenleme gibi başkaca işlemler yapma. 33 Bu menüye ulaşma: __Özel menüler… kontrol panelinden( ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ... )ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ __Veya ana menüden tuşu ile __Veya F2 kısa yol tuşundan Menünün Resmi: Menü nasıl çalışır: __Menünün sol tarafındaki sütun şamiledeki kitapların kısımlarını gösterir. Bu sütundan bir kısım seçildiğinde ortadaki sütunda bu kısmın kitapları gözükecektir. Bu kitaplardan birini seçince sağdaki son sütunda açıklamaları gözükecektir. Biz örnek resimde tefsir kısmından Taberi Tefsirini seçtik. Böylece bu tefsir ile ilgili açıklamalar gözükmüştür. Üç sütunun (sağ-orta-sol) açıklaması: 1-Menünün Sağındaki Sütun: __Kısım sütununun üstündeki tuşuna basınca harfler tablosu çıkar. Buradan bir harfe basınca o harfle başlayan kitaplar çıkar ve bunlar belirli bir kısma dahil olarak sıralanmazlar. Harflerin altında kare yanında seçenek tuşları, sayfa tuşu mevcuttur. Mesela ﺳﲑkelimesini kareye yazıp kitap ismi bölümü seçilip tasfiye kelimesi içeren kitap isimleri tespit edilecektir. 34 tuşuna basılınca şamiledeki ﺳﲑ Melik Fahd Mushaf Basım Akademisinden alınan bütün kitapları göstermek mümkündür ki, kare şeklindeki boşluğa qurankomlex yazıp fiş “”ﺑﻄﺎﻗﺔseçeneği seçilerek elde edilir. Çünkü bu akademinin bilgi fişleri bu kelimedir. Bu bir örnektir. Başka arama şekilleri sınırsız olarak mevcuttur. “kitap ismi”, “bilgi fişi”, “kitap hakkında”, “müellif hakkında” bölümlerine göre seçerek(tasfiye) görüntülemek mümkündür. Değerlendirmeler: 1- Müellif hakkında tasfiye, müellifin ve biyografisinin bu kitap için münferit olması istenir ve biyografi sütunlarının altında olması istenmemiştir. Belirli bir müellifle ilişkilendirilmemiş, transferi gerçekleştirilen e-book kitaplar gibi(birazdan kitabın müellifi ile ilişkilendirilmesi anlatılacak.) 2- Tasfiye ameliyesi metinde hemzeler arasında fark gözetmeden veya başkaca farkları dikkate almadan arama yapar. 3- Genel rumuzlar kullanmakta burada mümkündür. Mesela yıldız işaretini birkaç harf yerine, soru işaretini de bir rumuz yerine koymak gibi. 4- Tasfiye ameliyesi yazılan şeyin içeriğine göre arama yapabilir. Yani sürekli arama yapmak için yazılan kelimelerin önüne ve sonuna yıldız koymak gerekmez. 5- İsmi belirli bir kelime ile başlayan kitapların aranması durumunda yazılacak kelimenin önüne | işareti konur. Mesela kutuya |ﺷﺮحyazıp kitap ismi seçeneği "اﺳﻢ " اﻟﻜﺘﺎبseçilip tasfiye tuşuna basılınca ismi ﺷﺮحkelimesiyle başlayan bütün kitaplar bulunacaktır. ة |ة __Sonu yuvarlak te ile biten bütün kitaplar bulanacaksa den sonra böyle sılaç konulur. __Tabi kelimenin sonuna sılaç(ayıraç) konursa yazılanın aynısının arzu edildiği, içerik olarak aranması istenmediği anlaşılır. __Sılaç işareti = işaretinin bulunduğu tuşa shift ile basınca çıkmaktadır. 6- Tasfiye sonuçları daima kitap isimlerine göre harf esasına göre gerçekleşir. 7- Kareyi boş bırakıp şamiledeki bütün kitapları harf sütununda görüntülemek için tasfiye tuşuna basmak mümkündür. 8- Tasfiye işleminden değişik uygulamalar yaparak birçok şekilde istifade etmek mümkündür. Mesela, farz edelim ki arkadaşımıza şamiledeki MELİK Fehd Mushaf Basım Akademisi patentli bütün kitapları kopyalayıp vermek istiyoruz. Kare şeklindeki kutuya qurancomplex yazıp tasfiye tuşuna basarız. Çıkan kitapları işaretleyip ana menüdeki üst tuşlardan kitap çıkartma ()زر اﻟﺘﺼﺪﯾﺮ tuşuna basarız. Kitap çıkartma menüsü( )ﺷﺎﺷﺔ اﻟﺘﺼﺪﯾﺮbu kitap isimlerinin yazılı olduğu halde açılır. Böylece bütün kitapları çeşitli kısımlardan tek tek çıkartmak yerine tek bir tuşla çıkartmış oluruz. Bu örnek bize kitap bilgi fişindeki faydalı bilgileri çoğaltmamızın iyi olacağını göstermiştir.(bu bilgiler kullanılarak kitaplar seçilebilir) Kitap kısımlarının altındaki tuşların kullanımı: __İsmini değiştirmek için kısım seç. Kitap kısımlarının altındaki yazı kutusuna yeni ismi yazıp tuşuna bas. Kısım yeni ismiyle değişecektir. 35 __Veya var olan kısımlara yeni bir kısım eklemek için yeni bir isim yazıp tuşuna bas. __Aktif durumdaki kısımda arama yapmak için kitabın ismi veya bölüm adı yazı metni yerine yazılıp arama düğmesine basılır. __Bütün kitaplar arasında kitap araması yapmak için kitap ya da bölüm ismi yazılıp tuşuna basılır veya “enter” tuşuna basılır. __ Bu tuşlar yukarı aşağı kısımların tertibini değiştirmek için hareket sağlar. __ Bir kısmı bu tuş ile iptal etmek mümkündür. Herhangi bir kısmı tam olarak iptal etmek ancak ya içindeki kitapları tamamen iptal emekle ya da başka bir kısma taşımakla mümkündür. __ Tuşu kısımdaki bütün kitapları inceler, fihristi olmayanlara fihrist yapar.(fihristten kastedilen kitaplardaki kelimelerin yerleri için hızlı arama amacıyla indeksler hazırlanmasıdır. Bu indeksler kitap düzenleme menüsüne girip sayfalarda değişiklik yaptığında eski fihrist otomatik olarak silinecektir. Çünkü o fihrist değişiklikten sonra kitapla uyumunu kaybetmiştir. Yapman gereken kitap üzerinde yaptığın her değişiklikten sonra aramanın daha hızlı yapılabilmesi için kitabın fihristini tekrar yapmandır) __ Bu tuş kısımdaki bütün kitapların Access dosyalarını inceler. Sıkıştırılmış olmayanları sıkıştırır.(Access dosyalarının sıkıştırılmasından kastedilen Access dosyalarının düzenlenmesini tekrar kendi içinde yenilemektir. Çünkü access dosyaları düzenli bir şekildeyken kitapta yapılan değişiklikler neticesinde yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyacaktır. İşte bu dosyaları sıkıştırma, onların hacmini küçültüp programdaki hızlarını arttıracaktır) __ Bu oklar, kısımlar dizininde konu başlıkları eklemeye ve çıkartmaya yarar. Bu konu başlıklarını ekleme ve çıkartmanın alt dizin başlıklarında başka alt dizinler oluşturmak için kullanılmasıda mümkündür.(yani konu veya kısım başlığı altında başka başlıklar oluşturmada kullanılması)255 dizine kadar bunu yapmak mümkündür. Alt başlık için yeni bir kısım yazılıp numara verip ana başlığın altına taşınır. Kitap seçim menüsünde alt dizin başlıklarının görünümü şöyledir: __Farenin sağ tuşu kısımlar sütununda tıklandığında şu seçenekler çıkacaktır: 2-Menünün ortasındaki sütun: __Bu sütun kitapları gösterir. Seçenekler menüsünden seçildiğinde her kitabın yanında müellifinin vefat tarihi bulunur. 36 Sütunun üstünde işareti vardır. Kutu işaretlendiğinde açık kısımdaki kitap isimleri harf sırasına göre sıralanır. Bu gösterim harf sırasına göredir. Asli düzen ise asla değişmeyecektir. Yine yukarıda tuşu vardır. Bu tuşa basıldığında kitaplar müelliflerinin eskiden yeniye doğru ölüm tarihlerine göre düzenlenecektir. Bu seçenek sütundaki kitapların tertibini hakikaten değiştirmektedir. Sadece gösterimde bir değişiklik değildir. Müellifleri ile bağlantısı olmayan kitaplar veya müelliflerinin bilgileriyle bağlantılı olan fakat ölüm seneleri olmayan kitaplar sütunun sonuna konulur.(birazdan kitabı müellifi ile bağlantılı yapma gelecek) Sütunun altında bazı tuşlar vardır: __İsmini değiştireceğin kitabı seç ve kutuya yeni kitap ismini yaz. ismi yenisiyle değişecektir. tuşuna bas. Kitabın __Yeni bir boş kitap eklenecekse kitap ismi yazılıp tuşuna basılır. Bundan sonra kitap düzenleme( )ﺷﺎﺷﺔ ﲢﺮﯾﺮ ﻛﺘﺎبmenüsüne girmek mümkündür. __Kitapları silmek için bir veya birden çok kitap işaretle(ctrl ve shift tuşları birden fazla kitap seçmek için kullanılabilir) sonra silme tuşuna bas. Silmeden önce uyarı yazısı çıkacaktır. __ Oklar aşağı yukarı kitap sırasını değiştirmek için kullanılır. __Birden fazla kitabı tek bir kitap olarak toplamak için sütundan istenilen kitaplar seçilir. İstenilen tertip üzere seçilir ki; toplama işi gerçekleştirilmeden bu sıra değiştirilebilir. Sonra kutuya yeni kitap ismi yazılır ve toplama tuşuna basılır. Kitaplar sütunun altında yeni kitap çıkana kadar beklenir. __Toplama işi bazı hallerde faydalıdır. Mesela kitap birden fazla word dosyası içeriyorsa bu dosyalar aktarıldığında her dosyanın aktarımı müstakil bir kitap gibi olur. Sonra bunlar bir çatı altında toplanabilir. Tuhfetül eşraf ve mesnedi cami gibi birkaç kitapla birlikte bu işi yapabilirsin. Yine risaleler, küçük kitaplar tek bir yazara ait ise bunları falancanın kitapları diye bir araya toplamak mümkündür. Bir veya daha fazla kitabı bir kısımdan başka bir kısma nakletmek için nakledilmesi istenen kitaplar seçilir sonra nakledilecek kısım aşağı sarkan sütundan seçilir. Sonra bitişikteki tuşa basılır. __Farenin sağ tuşuna basınca aşağıdaki tablo çıkar: __Genel görevler açıktır. Faydalanmaya çalış. Fakat arşivle alakalı şeyleri açıklamak gerekir: Arşiv: __Kitabı işaretledikten sonra farenin sağ tuşuna basınca veya sütundaki kitapları işaretledikten sonra şunlar çıkar *İşaretli kitapları arşive sokmak *İşaretli kitapları arşivden çıkartmak __Şamiledeki her bir kitap ayrı olarak Access dosyası olarak temsil edilir. Bu da kitapların kolayca değiştirip, silinmesi için onları uygun bir küçüklüğe sokar. Fakat buna karşılık birçok 37 kitapta arama yaparken aramanın yavaşlamasına sebep olur.Mesela 1000 kitapta arama yapmak 1000 access dosyasının açılıp kapanması demektir.Sadece bu bile arama vaktinden hariç, vakit kaybettirir. Bunun tersi ise birçok kitabın hacmi büyük, adedi az olan bir veya daha fazla Access dosyasında bulunması işlemlerde hız sağlayacaktır. Bu kitapların hacmi de küçük olacaktır. Bilgisayarda da yüzlerce dosyanın dağınık olmasından kullanıcıyı kurtaracaktır. Telef olmaya da açık bir halde olmaktan koruyacaktır. Fakat buna karşılık bir kitapta her değişiklik yapılmak istendiğinde 500 mb den daha fazla Access dosyalarında değişiklik yapılması gerekecek ki buda uygun olmayacaktır. Bundan dolayı aklımıza arşiv fikri geldi. İki faydayı temin etmek için (Hem hacim az hem hız fazla)Mesela yanlışsız veya düzeltme, derleme (demc), değiştirme yapılmayacak ana kitaplar kontrol panelinden( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢseçilerek fare sağ tıklandığında arşive dahil et( )ادﺧﺎل اﱃ اﻷرﺷﯿﻒseçeneği seçilir. Böylece bu kitaplar arşivde koruma altına alınır. Arşiv hacmi büyük adedi az değiştirme yapılamayacak Access dosyalarıdır. Arşiv sadece okumak içindir.Arşivden bir dosyayı iptal etmek istendiğinde uyarı yazısı çıkar. Kitap düzenleme menüsüne girilmek istendiğinde ise bu kitabın arşivden çıkarılması için uyarı yazısı çıkar. Bu arşive alma işi çoğalan Access dosyalarını azaltıp hızı arttıracaktır. __Kitap düzenlemeye, silmeye, arşivden silmeye ihtiyaç duyulduğunda bu kitapları işaretleyip farenin sağ tuşu tıklandığında arşivden çıkarma( )إﺧﺮاج ﻣﻦ اﻷرﺷﯿﻒseçeneğini seçmek mümkündür. Bu durumda kitap Access dosyalarına ayrı, normal bir kitap olarak dönecektir. Böylece çeşitli uygulamaların kitapta gerçekleştirilmesi mümkün olacaktır. Fakat bundan sonra Şamileden çıkarken arşivin sıkıştırılması gerekir. Eğer arşiv büyükse sıkıştırılması uzun zaman alır. __Kitap arşivdeyken hızlı arama için fihrist yapma, kitabın ismini değiştirme bulunduğu mecmuasındaki sıralamasının değiştirilmesi, başka mecmuaya nakli, bilgi fişini değiştirme, kitapları bir kitap altında toplamak mümkündür. 3-Menünün sol sütunu: __Seçilen kitabı beyan eder. __Müellife özel bölüm: Aşağıdaki gibi iki tercih vardır. *Ya direkt müellifin ismi yazılır bu durumda müellifin ismi sadece kitapla bağlantılıdır. Müelliften biraz bilgiyi özel mekana kontrol panelinde yazmak mümkündür. Ama bu tercih edilen bir şey değildir. *Ya da en iyisi sarkan sütundan müellif ismi seçmektir. Böyle yapılınca program kitabın tanımını otomatik yapmaktadır. Bu tercih daha iyidir. Kitabı müellifler sütunundan bir müellife bağlamak müellifin biyografisini bir kerede dâhil etmeye imkân verir. Sonra müellifin biyografisi bu müellife bağlı olan bütün kitaplarda çıkar. Aynı şekilde bu seçenek yazarın bütün kitaplarını da görmeyi sağlar. Eğer müellif, müellifler sütununda yoksa eklemek veya biyografisini değiştirmek için yandaki bu tuşla müellifler menüsüne geçip istenen değişiklikler yapılabilir. Buradan yine kontrol paneline dönmek mümkündür. Bir kitabı müellifi ile kolay bir şekilde bağlantılı kılmak için bu işe özel olan bu tuş vardır: maus ile bir veya daha fazla bilgi fişi işaretlenir sonra tuşa basılır. Program işaretlenen kelimeyi içeren müellif ismini arar. Sonra kitabı müellifi ile bağlantılı kılar, değişikliği kaydeder. Yeniden kaydetme tuşuna basmaya gerek yoktur. Programın ismini bulduğu müellif ismi, doğru değilse ikinci kere tuşa basılır ki program seçilen isme uygun müellifi bulsun. İşlem bu şekilde tekrarlanır. Sütundan müellif seçmekten(hele de sütun uzunsa) böyle yapmak daha kolaydır. 38 Mesela İbn Hacerin Fethul Barisini seçelim. Bilgi fişinde “müellifi İbn Hacer yazsın”: mesela kitap İbn Hacer el-Heytemi ile bağlandığında ikinci kere tuşa basınca İbn Hacer elAskalani’ye bağlanır. Böylece amacımıza ulaşırız. __ Bu tuş bitişikteki ismi müellifler sütunundaki isimlere ekler ve açık olan kitaba bağlar. Bu tuşa, şamileye yeni bir kitap aktarıldığı zaman ve kitabın müellifler sütununda isminin bulunmadığı zaman ihtiyaç duyulur. Müellifin ismini kopyalayıp müellifler menüsüne bu okla yeni müellif eklemek için girip sonra müellifi kitabıyla bağlamak için kontrol paneline( )ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢdönmek yerine bu işlerin hepsini bu tuşla yapmak mümkündür. Bu tuş müellifler sütununa kullanıcı için yeni bir isim ekler. Aktif kitapla bağlar, hafızaya alır. Ayrıca hafızaya almak gerekmez. __Yazarın tam ismine ve ölüm tarihine kolaylıkla ulaşmak kitabı müellifiyle bağlantılı kılma işinin faydalarındandır. __ Tuşuna basınca müellifin ismi ve vefat tarihi bilgi fişine dahil olur ve kayıt gerçekleşir ayrıca kaydetme gerekmez. __Bu işi geri almak için tuşuna basılabilir. Yine ayrı bir kaydetme gerekmez. Buradaki gözüken isim ve vefat tarihi müellifler menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ اﳌﺆﻟﻔﲔgözüken isim ve tarihtir. Bunları kontrol panelinden değiştirmek mümkündür. Ayrıca müellifler menüsüne gitmeye gerek yoktur. Bu işler için kaydet tuşu sütunun üstündedir. __Arama sütunundan kitabı gizleme seçeneği()إﺧﻔﺎء اﻟﻜﺘﺎب ﻣﻦ ﻗﺎﺋﻤﺔ اﻟﺒﺤﺚ Bu gizleme seçeneğinin işaretlenmesi durumunda arama menüsünde arama yaparken bu kitap asla gözükmeyecektir. Bu seçeneğin seçilmesini gerekli kılacak durumlar vardır. Mesela şamile programı kitap eklemeye müsaittir. Bu sebeple bir kitabın iki nüsha kopyasının programda saklanması mümkündür. Zira biri harekeli-tahkikli diğeri matbuata uygun olabilir. Bundan dolayı iki nüshaya da ihtiyaç olduğu zamanlar olacaktır. Fakat her iki kitapta yapılan arama aynı neticeleri verecek ve vakit kaybettirecektir. Bu sebeple en iyi olan nüshada, arama yapmak uygun olacaktır. Fakat bu durumda şu problem ortaya çıkacaktır: iki nüshadan en dakik olanında arama yapmak için bu nüshanın işaretlenmesi durumunda bütün kitaplarda arama seçeneği kullanılmayacak. Bütün kitaplarda arama işaretlense bu sefer yine iki nüsha işaretlenecek amaç gerçekleştirilemeyecek, işte bu arama seçeneğinde kitabı gizleme( إﺧﻔﺎء )اﻟﻜﺘﺎب ﻣﻦ ﻗﺎﺋﻤﺔ اﻟﺒﺤﺚseçeneği çözecektir. Bir kitap bu seçenek ile gizlendiğinde programın her yerinde gözükecek sadece arama menüsünde gözükmeyecektir. Fakat sadece arama alanını( )ﳎﺎل اﻟﺒﺤﺚişaretleme menüsünden gizlenirse bütün kitaplarda arama yapma seçeneğini seçmek mümkün olacaktır. Böylece istenilmeyen kitap arama alanına asla giremeyecektir. Bu seçenek istenilen zamanda iptal edilebilir.(Bu işlemde kaydetme tuşuna basmak unutulmamalı) __Bir kitapta bu seçenek kullanılacaksa birinci olarak bu kitabın fihristlerini iptal etmek gerekir. Çünkü fihristler aramayı hızlı yapmak içindir. Zaten bu kitapta arama yapılmak istenmiyor. __ Tuşu kitap sıkıştırılmış olsa bile kitabı sıkıştırır. 39 __ Tuşu kitap fihristli olsa bile fihristi yeniden düzenler. Alttaki benzer tuşlar böyle değil. Bu tuşlar tam tersini yapar. Kitap Bilgi fişi: __Bu mekanda kitabın bilgi fişi gözükür. Bilgi fişinden kastedilen kitabın ismi, yazarı, tahkik bilgisi, hareke bilgisi, matbu olan kitaba uygunluğu, kitabın alındığı kaynak gibi bilgilerdir. Bilgi fişinin yanındaki küçük tuş üç tane düzenleme arasında birinden birine geçişi sağlar. 1- Hafızada kayıtlı bilgi fişi 2- İstenilen bilgilerin yazılacağı boş beyaz sayfa 3- İsim, müellif, muhakkik, yayımcı gibi hanelerin boş olduğu örnek sayfa. Bu örnek sayfa doldurulması kolaylık sağlamak içindir. Bu tuşla yapılan değişiklikler kayıt tuşuna basmadıkça sadece açık olan sayfada gerçekleşir. Bilgi fişinin altında kitapları içinde bulunduran kısım isimleri bulunur. Bu kısım kitabın alfabetik olarak tuşuyla gösterilmesi veya tasfiye tuşunun kullanılması durumunda fayda sağlar. __Kitap hakkında( )ﻋﻦ اﻟﻜﺘﺎبhanesi kitap hakkında oraya bilgi yazmaya yarar. Mesela kitabın içeriği, ilmi derecesi, şerhleri var mı muhtasarları var mı gibi bilgiler oraya konulur. Değişiklikler yapıldıktan sonra kayıt düğmesine basmayı unutmamak lazım. __Sayfa değiştirme() اﻟﺘﺼﻔﺢ: Kitabın bilgi fişine bir şeyler doldurmak için hızlı değiştirmeye ihtiyaç duyulur. Bu bölümden kitabı mütalaa etmek cüz, sayfa veya rakamlarda gezinmek mümkündür. Bu tuşları da sayfa değiştirmede kullanmak mümkündür. Bu tuşla da kitabı tam ekran açmak mümkündür. Ekler()ﺧﺎﺻﯿﺔ اﳌﺮﻓﻘﺎت: __Her kitaba resim, pdf, ses dosyası ve başka şeyler eklemek mümkündür. Şöyle ki kontrol panelinden(اﻟﺘﺤﻜﻢ )ﻏﺮﻓﺔkitap açık olduğunda veya kitap gösterim menüsünde( )ﺷﺎﺷﺔ ﻋﺮض اﻟﻜﺘﺎبkitap açık olduğunda kitaba eklenen dosyalar çıkar. Fareyi tek tıklamakla bu eklere ulaşılabilir. __Hakikat şudur ki, her kitabın ekleri ayrı bir klasörde bulunur. Bu klasöre herhangi bir dosyayı koymak mümkündür. Zira bu klasörler normal klasörlerdir ki başka dosyaları da burada saklamak mümkündür. Fakat iki noktada ayrıcalıklıdırlar: 1-Kitap ekleri şamileyle birliktedirler. Bu şamileyi birisine verme durumunda bu eklerde beraberinde gidecektir. Bu ekler Book klasöründedir. 40 2- Tek fare ile tıklama kolayca bu eklere ulaşılmasını sağlar. Kitaba ek nasıl yapılır: __Kontrol panelinde bunun için özel bab hazırlanmıştır. Kitap gösterim menüsü( ﺷﺎﺷﺔ )ﻋﺮض ﻛﺘﺎبaltında ekler( )اﳌﺮﻓﻘﺎتkelimesi vardır. Kutucuk işaretlenince ekler çıkacaktır. İşaret kaldırılınca kitap gösterimine geri dönülecektir. Tabi ekler ilk gösterildiğinde ‘bu kitaba ait ek dosya bulunamadı’ yazısı çıkar. Bu dosyanın herhangi bir yerine fare tıklandığında bu kitaba has ekler klasörü açılır ve boştur. Bilgisayardaki herhangi bir klasörde nasıl işlem yapılıyorsa burada da öyledir. Dosyalar kopyalanır, buraya yapıştırılır. Ya da dosyalar veya klasörler sürüklenerek bu boş ekler bölümüme atılır. Diğer klasörler gibi bu klasörde de istenilenler eklenir istenilenler silinir. Dosya yeniden gösterildiği ve ek dosyalar istendiğinde kitaba eklenen dosyalar çıkar. Bu eklerin kitap gösterim menüsünden( )ﺷﺎﺷﺔ ﻋﺮض ﻛﺘﺎبizlenmesi, değiştirilmesi mümkündür. __Kontrol panelinden de programdan çıkmadan bu işler yapılabilir. Uyarı: Şamilenin yazılabilir bir hard diskte olması gerekir. Sadece okuma için kullanılan bir diskte Şamile açılırsa (cd-dvd gibi )değişiklikleri uygulamak mümkün olmayacaktır. ŞAMİLEDEN KİTAP ÇIKARTMA MENÜSÜ(اﻟﻜﺘﺐ )ﺷﺎﺷﺔ ﺗﺼﺪﯾﺮ Bu menünün amacı: __Bir kitabı web dosyası suretinde word veya şamileye uygun e-book olarak çıkartma. Bu menüye ulaşma: 1- Ana menüdeki üst tuşlardaki bu tuştan 2- Hizmetler…kitap çıkartma( ﺗﺼﺪﯾﺮ ﻛﺘﺐ.. )ﺧﺪﻣﺎتsütunundan 41 Bu menünün çalışma şeklinin açıklanması: 1- “Çıkartılması istenilen kitabın seçilmesi”( ) اﻟﻜﺘﺐ اﻟﱵ ﺗﺮﯾﺪ ﺗﺼﺪﯾﺮﻫﺎ sonra kısım ve kitapları seç. Sonra sağ kutuya bu kitapları tuşuyla transfer et. 2- “Çıkartılması istenilen klasöre”() اﳌﻜﺎن اﻟﺬي ﺗﺮﯾﺪ اﻟﺘﺼﺪﯾﺮ إﻟﯿﻪ kutucuğuna tıkla ve bilgisayardaki çıkartılacak yeri belirle 3- İstediğin şekilde “çıkartma seçenekleri”( ) ﺧﯿﺎرات اﻟﺘﺼﺪﯾﺮbölümünü belirle. Bu tercihler saklanacak ve gelecek seferlerde otomatik olarak geri getirilebilecektir. __Sonra tuşuna bas ve kitap şamileden çıkana kadar bekle Uyarılar: 1- Bilgisayarda word programı yoksa dosyanın word olarak çıkarılması mümkün değildir. Ama her durumda web dosyası olarak çıkartılması mümkündür. 2- Dosyanın hem web hem de word olarak çıkartılması seçilirse belirlemiş olduğun dosya hacmi mesela bu seçeneği seçerek belirlemen gibi ki, bu web dosyasının hacmi olacaktır. Fakat word dosyası ise web 42 dosyasının muhteviyatını içermesine rağmen, word dosyalarının yapısı gereği megabit olarak web dosyasının yaklaşık olarak bir katı fazla olacaktır. 3- E-book biçiminden murad nedir? Bu şamileye has bir biçimdir. Şamile programı olan birisi için bir ya da birden fazla kitabı tek bir e-book olarak çıkarıp başkasına vermesi mümkündür. Bu başkasının şamilesi varsa bu kitaba bakması, onu gösterip içinde arama yapması sadece bu kitapta herhangi bir e-book kitap gibi mümkündür. Yine şamileye onu yüklemesi de mümkündür. __Kitapların değiştirilmesi (e-book, web, word olarak) konusunda e-book dosyalar ile ilgili önemli bir durum ki e-book dosyalar word dosyalarından farlılık gösterir. Bir e-book kitap sayfa, hadis numaraları, yan başlıklar, ayetleri tefsirine bağlama, bilgi fişi gibi hususi özelliklerini muhafaza eder. Bu noktada e-book word’den ayrılır. Kitap bu asılları üzerine çıkar. Bunun yanında şamileye dâhil etme ve çıkartmada da word’den daha hızlıdır. Fakat burada önemli bir değerlendirme yapmak gerekir: __Metni şerhine bağlama hizmeti, e-book olarak ancak, metni ve şerhi veya şerhlerin hepsini tek bir e-book olarak çıkartıldığında çıkacaktır. İki ayrı kitap olarak şerh ve metin çıkarsa(şerh bir e-book metin bir e-book olarak) bu hizmet kullanılamaz. Kitap transferi(aktarımı) yaptığın zaman bana göre şu hizmetler yapılabilir: __Sen e-book kitabı başka amaçlar için kullanabilirsin: Farz edelim ki sen kitapta bir çalışma yapmak veya değişiklikler yapmak istiyorsun ve kitaba zarar vermekten korkuyorsun bir ebook kopya çıkartman ve ihtiyaç duyduğunda bunu yeniden şamileye yüklemen mümkündür. __Bir e-book kitap bir çok kitap içerebilir. Hatta bu e-book bir külliyat olabilir. Mesela bütün fıkıh kitaplarını bir e-book olarak çıkartman mümkündür. 4- e-book dosyaları sıkıştırılmış olarak çıkartmak istediğinde –yani rar uzantılı sıkıştırılma kastedilmektedir- bilgisayarda winrar programının olması gerekli değildir. 5- Seçeneğini işaretlediğinde çıkartmak için seçilen web, word ve e-book dosyalarıyla web sayfası bağlantılı olarak bir tek klasöre çıkartılacaktır. Bu dosyanın bağlantılı olarak çıkartılması hemen internette yayıma hazır olması demektir. Aynı zamanda çeşitli dosya biçimleri şeklinde binlerce kitabı bu sayfa içeriyor olsa da bu index(içerik sayfası) bütün bu kitap isimlerini, bilgi fişlerini, kitabı başka biçime(e-book, word) taşıma işini içeriyor olacaktır.(yani bu seçenek işaretli olarak kitap çıkartıldığında web, e-book, word seçenekleri işaretliyse şöyle bir klasör içinde bu dosyalar ve index olacaktır: 43 Buradaki index açıldığında şu şekilde bir şey çıkacaktır. ()اﺿﻐﻂ ﻫﻨﺎ ﻟﻼﻧﺘﻘﺎل إﱃ ﺻﻔﺤﺔ اﳌﻜﺘﺒﺔ اﻟﺸﺎﻣﻠﺔ ﻋﻠﻰ اﻹﻧﱰﻧﺖ Sayfadaki bu kısma basıldığında direkt internete bağlanmak mümkün olacaktır. اﺿﻐﻂ ﻫﻨﺎBuraya basıldığında web sayfası e-book biçimine dönüşecektir. İşaretli yerlere basıldığında web ve word dosyalarının 1.ve 2. bölümleri açılacaktır. 44 MÜELLİFLER MENÜSÜ(اﳌﺆﻟﻔﲔ )ﺷﺎﺷﺔ Bu menünün amacı: __Şamile programındaki müelliflerin isimlerini alfabetik ya da vefat tarihlerine göre görmek. __Yeni müellifleri hayat hikâyeleri ile birlikte eklemek, düzenlemek veya silmek. Eklenecek müellifin programda kitabının olması da şart değildir. Kitabı olmayan bir müellif bu menüye eklenebilir. Bu menüye ulaşma: __Ana menüde yukarıda yer alan bu tuşla __Özel menüler…müellifler menüsünden( ﺷﺎﺷﺔ اﳌﺆﻟﻔﲔ.. )ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ __Kontrol panelinden()ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ bu tuşla Menünün resmi: 1-Alfabetik sırayla 2-Vefat sırasına göre Menünün çalışma şeklinin açıklanması: __Sağ tarafta müellif isimleri vardır. __Müellif ismine tıklanınca müellifin tam ismi, ölüm yılı, biyografisi ve varsa şamiledeki kitapları çıkar 45 __Bilgi fişinin incelenmesi bu tuşlarla sayfaların hızla değiştirilmesi mümkündür. Müellifin istenilen kitabı yukarıdaki bu tuşla tam ekran açılarak incelemeye fırsat vermektedir. Vefat tarihini görmek: Vefat tarihini görmek iki vecihten önemlidir ki müellifleri zaman noktasında tertipli olarak göstermeye ve kitapları müelliflerinin vefat tarihine göre düzenlemeye yarar. Tabi müelliflerin kitap ile irtibatı programda sağlanmışsa. Bu irtibatlandırma kontrol panelinden kolaylıkla yapılabilmektedir. Vefat tarihi şöyle yazılır: 1-Sene hicri olarak yazıldığında ھـkonulabilir fakat bu mecburi değildir. 2- Senenin yanına مkonulmuşsa bu miladi olduğunu gösterir. 3-Seneden önce ق مkonulmuşsa milattan önce demektir. قile مarası açık olmalı ve sonrasına bir şey yazılmamalıdır. 4-Rakamdan önce قvarsa yüzyıl anlamına gelir. قharfinin ilk harf olması sonrasında da bir miktar aralık bırakılması gerekir. 5-Ölüm senesinin kesin olarak bilinmediği durumlarda sene rakamlarının önüne bazı kelimeler eklenebilir. 355 أو ﺑﻌﺪ168 gibi 6-Vefat bölümüne herhangi bir şey yazılmazsa bu müellifin ya muasır ya da vefatının bilinmediği anlamına gelir. __Vefat tarihleri olmayan müellifler vefat tarihine göre olan düzenlemede sütunun sonuna alınacaktır. Anlatılanların örnekleri: ﻫﺠﺮﯾﺔ911 =911 ﻫﺠﺮﯾﺔ911 = ﻫـ911 ﻣﯿﻼدﯾﺔ2001 = م2001 ﻗﺒﻞ اﳌﯿﻼد15 = ق م15 = اﻟﻘﺮن اﻟﺮاﺑﻊ اﳍﺠﺮي4 ق م= اﻟﻘﺮن اﻟﺮاﺑﻊ اﳌﯿﻼدي4 ق !! ق م = اﻟﻘﺮن اﻟﺮاﺑﻊ ﻗﺒﻞ اﳌﯿﻼد4 ق __İsimler sütunun üstünde şeridi vardır. Buradan alfabetik veya vefat tarihine göre düzenleme seçilebilir. Bir müellif işaretlenmişse vefat tarihi tertibine geçilince bu müellif yine ekranda işaretli olarak çıkacaktır. _İsimler sütunun altında şeridi vardır. tuşu müellifi ve biyografisini tamamen siler. __Müellifin ismi kutuya yazılır basıldığında işaretli müellifin ismi kutuya yazılan isimle değiştirilir. __ Eğer isim kutuya yazılıp bu tuşa basılırsa yani bir müellif listeye eklenecektir. __ bu tuş ise kutuya yazılan müellif ismini arayacaktır. Müellifin isminin bir kısmını yazmakla da arama yapılabilir. __Müelliflerin sütununa farenin sağı tıklandığında sütunu çıkar. Birinci seçenek işaretli müellifin ismini kopyalar. İkinci seçenek ise bütün müellif isimlerini kopyalar. __Müellif kitaplarının olduğu sütuna farenin sağ tuşunu tıklayınca yine yukarıda zikrettiğimiz şeylerin aynısını bu sefer kitaplar için kullanmak mümkündür. 46 Bir kitabı müellifi ile bağlamak için kontrol paneli kullanılır. Mesela Suyuti’nin programda bir çok kitabı varken kitaplar bölümünde müellifin ismi işaretlenince çıkmamaktadır. Kontrol panelinden istenilen kitaba gidilir. Sonra müellifler menüsünden hangi müellife bağlanacaksa o işaretlenir ve kontrol paneline dönülüp kayıt tuşuna basılır. METNİ ŞERHİNE BAĞLAMA(ﺑﺸﺮﺣﻪ ﻣﱳ )رﺑﻂ Bu menünün amacı: __Metin ve şerh sayfalarının arasını birleştirmektir. Bundan sonra metinden herhangi bir sayfanın gösterilmesi istenirse metine uygun şerhi incelemek için tuşa basılabilir. Bir metni birden fazla şerhe bağlamak mümkündür. Bu menüye ulaşma: Özel menü…metni şerhine bağlama sütunundan( رﺑﻂ ﻣﱳ... ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ )ﺑﺸﺮﺣﻪ. Tabi ki bu aktif bir kitap olması halinde veya hızlı ulaşım simgelerinden(en üsteki tuşlara deniyor) kitap seçim menüsünden( )اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺘﺎبbir kitabın aktif edilmesi halinde geçerlidir. Bu menü bazı düzenlemeler istemektedir. Eğer bu menüyü bazı kitaplarda kullanma gibi bir niyetin yoksa bu sayfayı okuyarak boşuna yorulma. Menü Görüntüsü: 47 Menü tuşlarının açıklanması: Aşağıdaki adımları takip et: 1-Bir metin aç. Mesela Sahihi Buhari’yi ve şekildeki gibi sayfalarda ilerleyerek birinci hadise ulaş 2-özel menüden metni şerhine bağla( اﺧﱰ رﺑﻂ ﻣﱳ ﺑﺸﺮﺣﻪ... )ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ seçeneğini seçince şu aşağıdaki menü çıkacak 3-Metne bağlanmasını istediğin şerh veya şerhleri seç. İlk olarak aşağı doğru sarkan listeden bir kısım seç. Mesela, hadis şerhleri bölümünü ve oradan da İbn Hacer’in Fethu’l-Bari isimli şerhini seçelim. Sonra aşağı yön tuşuna bu eseri aşağı sütuna indirmek için basalım. Sonra aynı şeyi İbn Receb’in Fethu’l-Bari’sine yapalım. Anla ki, biz bu misalde iki şerh seçtik. Onlardan biri metne bağlı oda ibn Hacer’in Fethu’l-Bari’si diğeri de İbn Receb’in ki, onu da metne bağlayacağız. 4- Şimdi alt sütundaki İbn Hacer’in Fethu’l Bari’sine tıkla. Açılan sayfanın bu hadisin şerhi olduğunu göreceksin. Çünkü bu şerh metne bağlanmıştır. Aşağıda “şuanda metin açık olan şerhe bağlıdır”( اﳌﱳ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﻟﺸﺮح اﳌﻌﺮوض/ ) اﳊﺎﻟﺔyazısı çıkacak (hâlbuki bağlı değildir. Yazı bu aşamalardan sonra çıkmaktadır/mütercim). Bu yazının yanında şerh sayfalarını değiştirmek için ok işaretleri vardır . Yine burada iki sayfa(şerh-metin) arasında bağlantı vardır. İki sayfa arasındaki bağlantıda hata varsa bağlantıyı kesmek için aktif durumda iptal tuşu vardır. Şimdi aşağıdaki tuşlarda ön tarafta açık olan Fethu’l-Bari sayfasını değiştirdiğinde şu değişiklikler olacaktır: “şuanda metin açık olmayan şerh sayfasıyla bağlantılıdır” ( اﻟﻤﺘﻦ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺼﻔﺤﺔ ﺷﺮح ﻏﯿﺮ اﻟﻤﻌﺮوﺿﺔ/ )اﻟﺤﺎﻟﺔ. (bağlantı tuşuna()زر اﻻرﺗﺒﺎط basıldıktan sonra bağlantı oluyor ve söylenenler gerçekleşiyor-mütercim). İptal tuşu( )زر اﻹﻟﻐﺎءbağlantı tuşu aktif olduğunda metin sayfasıyla şerhi bağlamak için pasif konuma geçer. Bağlantı intikal tuşu seni metne bağlı şerhe intikal ettirir. Elimizde bir şerh bir de metin var. Yukarıda ki intikal tuşlarıyla metin sayfalarını değiştirmemiz mümkündür. Alttaki birinci intikal tuşlarıyla şerh sayfalarını değiştirmek mümkündür. 48 __Her sayfa değiştirmeden sonra program şerh ile metnin bağlı olup olmadığını haber verir. Ve 3 tuştan kullanıma uygun olan aktif durumdadır. 5- Şimdi İbn Receb’in Fethu’l-Bari’sine tıkla. O asla metne bağlı değildir. Bu sebeple aşağıda şu yazı çıkar “metin şerhe bağlı değil” ()اﳌﱳ ﻏﲑ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺼﻔﺤﺔ ﺷﺮح. Burada amaç İbn Receb’in Fethu’l-Bari’sidir başkasının ki değil. Şimdi İbn Receb şerhini metne bağlayalım. Üst tuşlarla Sahihi Buhari’ye 3.cüz 114. sayfa geçtiğinde َ ﺟﺒﻞ َ ﺑﻦ ﱠ ﻣﻌﺎذ َن أ َﻮﻣﻪ َﯿﺆم ﻗ ُﻢ ﯾﺮﺟﻊ ﻓ ﱠﻢ ﺛ ِ وﺳﻠ َﯿﻪ ﱠﻪ ﻋﻠ ﱠﻰ اﻟﻠ ﱠﺒﻲ ﺻﻠ ﱢﻲ ﻣﻊ اﻟﻨ َ ﯾﺼﻠ َﺎن ﻛ hadisi çıkar. Sonra İbn Receb’in Fethu’l-Bari’sinin 5.cüz 115.sayfasına geçtiğinde bu hadisin şerhi çıkacaktır. Aşağıda şu yazı çıkar “metin şerhe bağlı değil” şimdi bağlantı tuşuna bas aşağıdaki yazı hemen “metin açık şerhe bağlı ”şekline dönüşür. Şimdi bağlantı kuruldu. Karışıklık olmaması için kısa bir mülahaza: Bağlamak istediğin metin ve şerhi aç. Sonra bağlantı tuşuna bas. Hepsi bu kadar. Son olarak: kitabı bağlayabilirsin. Mesela Buhariyi İbn Receb şerhiyle. Muayyen baba gelir orada durursun. Sonra tamamlarsın. Metni ulaştığın yere sayfaları ilerleterek götürmen gerekir. Sonra çalışmaya yeniden başlarsın. Bu anlatılanların hepsini gerçekleştirmede bu tuş yeterlidir. Bu metnin ve şerhin bağlı olduğu en son sayfaya götürecektir. Buradan direkt çalışmaya başlanabilir. Bu menüde çalışmanın neticesi metinde sayfalarla ilerledikçe çıkacaktır. Metinde herhangi bir yere gelince şerhleri kolaylıkla eklenebilir. Bu menüden başka menülerde ise metne bağlı haldeki şerhleri göstermeye hastır. Şuanda Şamilede kütübü sitte ve muvatta meşhur şerhlerine bağlanmış olarak mevcuttur. http://www.al-islam.com adresinden metni, şerhi ve bağlantıyı almak tamam olmuştur. Bu site bedavadır. Allah bu çalışmaya hayırlı katkılarda bulunanları mükâfatlandırsın. 49 www.eilahiyat.com Âlem-i Net’te İlâhiyât… 50