Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin Görevi ve Bu Göreve Göre Eğitimi
Transkript
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin Görevi ve Bu Göreve Göre Eğitimi
Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin görevi ve bu göreve göre eğitimi nasıl olmalıdır? Prof. Dr. Ercan Tuncel U.Ü U.Ü.T.F. Radyoloji AD Emekli Öğretim Üyesi (www.ercantuncel .net) (www.ercantuncel.net) (SATED-TRD Görüntüleme Sempozyumu, 17 Kasım 2013) 1/39 Kuruluş Kuruluşundan (1985) beri ders verdiğ verdiği S.H.M.Y.Okulunun ilk mezunları mezunları ile 1987 2/39 1 Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin görevi ve bu göreve göre eğitimi nasıl olmalıdır? 1. 2. 3. Mesleğin adı? Görevi? Eğitimi? 3/39 Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin görevi ve bu göreve göre eğitimi nasıl olmalıdır? 1. 2. 3. Mesleğin adı? Görevi? Eğitimi? 4/39 2 AB ülkelerinde: – Austria: Austria: Radiologietechnologin – Belgium: Belgium: Technoloog in de Medische Beeldvorming – – – – – – Technologue en imagerie medicale Croatia: Croatia: Medical Radiology Engineer Czech Republic: Republic: Radiologicky asistent Denmark: Denmark: Radiograf France: France: Manipulateur d’electroradiologie medicale Germany: Germany: MedizinischMedizinisch-technische Radiologieassistent(in) Radiologieassistent(in) Greece: Greece: Technologos Aktinologos Operator of Medical Imaging Devices (post secondary education) education) 5/39 – – – – – – – – – Hungary:R öntgen asszisztens Hungary:Rö Italy: Italy: Tecnico sanitario di radiologia medica Ireland: Ireland: Radiographer Malta: Radiographer Netherlands: Netherlands: Radiodiagnostisch laborant Norway: Norway: Radiograf Poland: Poland: Elektroradiologó Elektroradiologów Portugal: Portugal: Tecnico de radiologia United Kingdom: Kingdom: Radiographer Diagnostic radiographer Therapeutic radiographer 6/39 3 ……EFRS genel kurulu tüm dökümanlarda mesleğin adının tek isim RADYOGRAFIR olarak geçmesine karar vermiştir….. …..the ..the EFRS General Assembly has decided to refer to the profession in the EFRS documents with the single name of RADIOGRAPHER…… RADIOGRAPHER…… 7/39 ABD’ ABD’de – – – – – – – – Radiologic Technologist Medical Assistant - Limited X-Ray X-Ray Technician Ultrasound Technician Cardiovascular Technologist MRI Technician Nuclear Medicine Technologist Radiologist Assistant (RA) 8/39 4 “Röntgen Teknisyeni” Teknisyeni” adı adı 1960’ 1960’ lardan kalan eski bir terimdir, fakat gü günümüzde kullanı kullanılmaya devam etmektedir. Ancak daha doğ doğru isimlendirme olan “Radyografı Radyografır”, “Radyolojik Teknolojist” Teknolojist” veya “Röntgen Teknolojisti” Teknolojisti” terimleri resmi organizasyonlar tarafı tarafından kullanı kullanıma sokulmuş sokulmuştur The title "X"X-ray technician" technician" is a legacy term that predates the 1960s, but the term has persisted in common use. use. More accurate titles such as "radiographer ," "radiologic "radiographer," "radiologic technologist" technologist" or "X"X-ray technologist" technologist" have been introduced by credentialing and government agencies, agencies, (….) 9/39 Ülkemizde – Tıbbî bbî Görüntü ntüleme Teknisyeni (*) – Tıbbî bbî Görüntü ntüleme Teknikeri (*) _____________________________ (*) TDK’ TDK’nın Güncel Tü Türkç rkçe sö sözlü zlüğüne gö göre: Teknisyen: (Fr. Technicien) Technicien) Teknikci Tekniker: (Alm. Techniker) Techniker) Teknikci 10/39 10/39 5 Mesleğin adı ne olmalıdır? Sağ Sağlık lisesi mezunu – S.H.M.Y.O. Mezunu – RÖNTGEN TEKNİ TEKNİSYENİ SYENİ RADYOLOJİ RADYOLOJİ TEKNİ TEKNİSYENİ SYENİ / RADYOTEKNOLOG Master yapı yapılırsa – RADYOLOG YARDIMCISI 11/39 11/39 Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin görevi ve bu göreve göre eğitimi nasıl olmalıdır? 1. 2. 3. Mesleğin adı? Görevi? Eğitimi? 12/39 12/39 6 Radyolojik iş işlem yapı yapılan hastaları hastaların fiziksel ve psikososyal bakı bakımdan iyi olmaları olmalarını sağ sağlamak İşlemin İşlemin kararlaş kararlaştırılması lmasında ve optimizasyonunda aktif gö görev almak – Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve US dahildir.) Hastanı Hastanın ve 3. şahı ahısları sların radyasyon emniyetini sağ sağlamak (ALARA prensibine gö göre) 13/39 13/39 Radyografırın görev alanı genişliyor ve içeriği dramatik olarak değişiyor Niçin? – Radyolojik teknolojide ilerleme ve çeşitlenme ile birlikte talepte artma – Sağ Sağlık sisteminde radyolog sayı sayında yetersizlik – Hastaya verilen sağ sağlık hizmetinin kalitesini artı artırmak istemek 14/39 14/39 7 2030 da OECD ülkelerindeki nü nüfusun %22’ %22’si >65Y ABD’ ABD’de yetiş yetişkin nü nüfusun yarı yarısı diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalı hastalıklardan muzdarip The Future of Medicine: Squeezing out The Doctor, The Economist Jun 2nd 2012 15/39 15/39 Radyografırın görev alanı genişliyor ve içeriği dramatik olarak değişiyor Nasıl? – “skillskill-mixing” mixing”: Radyografı Radyografırın bilgi ve deneyimini radyoloğ radyoloğunkine eklemesi – “role extension” extension”: Radyografı Radyografırın radyoloğ radyoloğun bazı bazı görevlerini yü yüklenmesi 16/39 16/39 8 “SkillSkill-mixing” mixing”: – “redred-dot” dot” (kı (kırmı rmızı nokta)/RADS sistemi – KasKas-iskelet sistemi travması travmasında dü düz film okuma (SE: %92.6, SP: %97.7) – Raporlama: US, MM’ MM’de 2. okuyucu, sı sınırlı rlı sayı sayıda BT ve MR “Role extension” extension”: – – – – İğne İğne yerleş yerleştirme ve İV enjeksiyon Baryumlu incelemeler Amniyosentez, Amniyosentez, Anjiografi, Anjiografi, Meme ve Prostat biyopsisi Sistografi, Sistografi, HSG, Sialografi, Sialografi, Venografi 17/39 17/39 ABD’ ABD’ de Radyolog Yardı Yardımcı mcısının (“radiologist assistant” assistant”) gö görevleri – Hastayı Hastayı değ değerlendirmek, hastayı hastayı yönetmek – Floroskopi ve diğ diğer bazı bazı radyolojik iş işlemleri yapmak – Tanı Tanısal gö görüntü ntülerin ilk değ değerlendirmesini yapmak 18/39 18/39 9 Ülkemizde Radyolojik iş işlem yapı yapılan hastaları hastaların fiziksel ve psikososyal bakı bakımdan iyi olmaları olmalarını sağ sağlamak İşlemin İşlemin kararlaş kararlaştırılması lmasında ve optimizasyonunda aktif gö görev almak – Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve US dahildir.) Hastanı Hastanın ve 3. şahı ahısları sların radyasyon emniyetini sağ sağlamak (ALARA prensibine gö göre) 19/39 19/39 Görev ne olmalıdır? Radyolojik iş işlem yapı yapılan hastaları hastaların fiziksel ve psikososyal bakı bakımdan iyi olmaları olmalarını sağ sağlamak İşlemin İşlemin kararlaş kararlaştırılması lmasında ve optimizasyonunda aktif gö görev almak – Görüntüleme ve post-prosesing işlemlerini sofistike X-ışını ekipmanları kullanarak doğru ve emniyetli bir şekilde yapar. (Bir çok avrupa ülkesinde bu işlemlere NM, MR ve US dahildir.) Hastanı Hastanın ve 3. şahı ahısları sların radyasyon emniyetini sağ sağlamak (ALARA prensibine gö göre) 20/39 20/39 10 Radyolog denetiminde olmak koş koşuluyla – Rutin baryumlu tetkikleri ve İVP de olduğ olduğu gibi VSÜ VSÜ, HSG ve benzeri rutin kontrastlı kontrastlı incelemeleri yapmalı yapmalıdır – Özellik arz etmeyen rutin BT ve MR isteklerinde, incelemeyi ve kontrast uygulaması uygulamasını planlayı planlayıp yapmalı yapmalıdır – Ölçüme çüme dayanan ve standart bir şekilde raporlanan Doppler US ve obstetrik US gibi US incelemelerini (ö (örneğ rneğin ekokardiografi) ekokardiografi) yapmalı yapmalıdır. 21/39 21/39 Gerekçe Yeni sağ sağlık dü düzeninde hasta sayı sayısında ve dolayı dolayısıyla radyolojik tetkik talebinde aşı aşırrı artış artış – US klinisyenler tarafı tarafından yapı yapılıyor – Özellikle üniversitelerde iş iş yükünün artışı artışı yüzünden eğ eğitim ve araş araştırma ile ilgilenilemiyor Tanı Tanımlanan iş işlerin iyi eğ eğitilmiş itilmiş bir tekniker tarafı ı ndan sorunsuz yapı ı taraf yap labilecek olması olması Tıptaki geliş gelişmeler sonucu, radyologları radyologların ilgili klinikler iç içerisinde, daha fazla zaman geç geçirme zorunluluğ zorunluluğu 22/39 22/39 11 ÖĞRENME HEDEFLERİ HEDEFLERİ: Öğrenci: – USG cihazı cihazının parametrelerini belirleyebilecektir – USG cihazı cihazı ile gö görüntü ntü elde edebilecektir ÖĞRENME HEDEFLERİ HEDEFLERİ:Öğrenci: – Karaciğ Karaciğer USG elde edebilecektir – Dalak USG elde edebilecektir – Böbrek ve Üriner Sistem USG elde edebilecektir – Pankreas USG elde edebilecektir – Safra kesesi ve kanalları kanalları USG elde edebilecektir – Akut Batı Batın USG elde edebilecektir 23/39 23/39 ? Tıbbi Görüntüleme Teknikerinin görevi ve bu göreve göre eğitimi nasıl olmalıdır? Mesleğin adı? Görevi? Eğitimi? 24/39 24/39 12 Avrupanın çeşitli eğitim kurumlarında radyografır eğitiminin süreleri ve ECTS karşılıkları: – 15 merkezde 3 yıl (180 ECTS) ECTS) – 4 merkezde 3.5 yıl (210 ECTS) ECTS) – 9 merkezde 4 yıl (240 ECTS) ECTS) Çoğu ülkede Master hakkı 25/39 25/39 ABD’de radyografır eğitimİ – Hastane temelli programlar: Sertifika – Kolej temelli programlar: 2 yı yıllı llık: Assosiated Degree 4 yı yıllı llık: Bachelor Degree – Master programları programları 26/39 26/39 13 By Kathy McQuillen Martense MA,RT(R), Director of Radiologic Technology Education, Education, Department of Radiology, Radiology, The University of Iowa Hospitals and Clinics, Clinics, Iowa Dennis Marchiori DC MS DACBR Palmer College of Chiropractic, Chiropractic, Davenport, Davenport, IA, USA By Christi Carter, MSRS, RT(R), Faculty Director, Radiologic Science, Brookhaven College, TX and Beth Veale, BSRS, MEd, RT(R)(QM), Associate Professor, Radiologic Sciences, Midwestern State University, TX 27/39 27/39 Ülkemizde – Sağ Sağlık lisesi : Tı Tıbbi Gö Görüntü ntüleme Teknisyeni – S.H.M.Y.O. (2 yı yıl, 120 ECTS): Tı Tıbbi Görüntü ntüleme Teknikeri – Master olanağı olanağı:: YOK 28/39 28/39 14 25 yıldır uygulanan eski ders programı 29/39 29/39 TIBBĐ TIBBĐ VE RADYOLOJĐ RADYOLOJĐK TERMĐ TERMĐNOLOJĐ NOLOJĐ T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU ……….. ÜNİVERSİTESİ RADYOLOJĐ RADYOLOJĐK ANATOMĐ ANATOMĐ TIBBĐ TIBBĐ GÖRÜNTÜ NTÜLEME I TIBBĐ TIBBĐ GÖRÜNTÜ NTÜLEME II TIBBĐ TIBBĐ GÖRÜNTÜ NTÜLEME III TIBBĐ TIBBĐ GÖRÜNTÜ NTÜLEME IV TEMEL SAĞ SAĞLIK SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU TIBBİ HİZMETLER VE TEKNİKLER BÖLÜMÜ NÜKLEER TIP RADYOTERAPĐ RADYOTERAPĐ SAĞ SAĞLIK YÖ YÖNETĐ NETĐMĐ MESLEKĐ MESLEKĐ YABANCI DĐ DĐL I MESLEKĐ MESLEKĐ YABANCI DĐ DĐL II RADYASYON GÜ GÜVENLĐĞĐ VENLĐĞĐ VE RADYASYONDAN KORUNMA TIBBİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ PROGRAMI ĐLK YARDIM BĐLGĐ M TEKNOLOJĐ LGĐ VE ĐLETĐŞĐ LETĐŞĐM TEKNOLOJĐSĐ ĐLETĐŞĐ M LETĐŞĐM MESLEK ETĐĞĐ ETĐĞĐ ………….., 2010 ĐŞLETME ĐŞLETME YÖ YÖNETĐ NETĐMĐ I ĐŞLETME ĐŞLETME YÖ YÖNETĐ NETĐMĐ II ARAŞ ARAŞTIRMA YÖ YÖNTEM VE TEKNĐ TEKNĐKLERĐ KLERĐ ÇEVRE KORUMA KALĐ KALĐTE YÖ YÖNETĐ NETĐM SĐ SĐSTEMLERĐ STEMLERĐ 30/39 30/39 15 1.Yarı 1.Yarıyıl 2.Yarı 2.Yarıyıl 3.Yarı 3.Yarıyıl 4. Yarı Yarıyıl TOPLAM KREDİ KREDİ Eski Program 2/6: 5k 4/4: 6k 4/8: 8k 2/6: 5k 24k Yeni Program 2/4: 4k 4/4: 6k 3/2: 4k 4/4: 6k 4/4: 6k 26k 31/39 31/39 Eğitimimizin kalitesi? Eğitimimiz, adaylara yapacakları işin kalitesini yükseltecek yeterli bilgi ve beceriyi aktaramıyor Yapılan iş açısından teknisyen, tekniker ve hatta hiç eğitim almamış “alaylı” personel arasında fark yok 32/39 32/39 16 Neden? Eğitimin 2 temel şartı vardır: 1. Öğrenmek isteyen öğrenci Öğrencilerin eğ eğitim seviyesi çok dü düşük ve öğrenme isteğ isteği sı sıfır! 2. Öğretmek isteyen öğretmen Bu iş iş öğreticilerin esas gö görevi değ değil Öğreticilerin teknoloji bilgisi teorik planda 33/39 33/39 34/39 34/39 17 Eğitim nasıl olmalıdır? Müfredat ilgili patoloji, fizyoloji ve klinik bilgileri iç içermeli – – – – – – Radyolojik patoloji Dolaşı m fizyolojisi, kontrast maddeler ve Dolaşım uygulamaları uygulamaları AsepsiAsepsi-antisepsi Allerji, Allerji, anaflaksi şok ve tedavisi ilk yardı yardım …………. …………. 35/39 35/39 36/39 36/39 18 Süre ve şekli – S.H.M.Y.O. en az 3 yı yıla, tercihan 4 yı yıla çıkarı karılmalı lmalı – 4 yı yıl olursa son yı yıl BT, MR, US ve GR gibi belirli bir dala konsantre olarak geç geçmeli Master hakkı verilmeli ve mesleğin içerisinden öğretim üyeleri yetiştirilmeli 37/39 37/39 38/39 38/39 19 Sonuç “I have a dream!” Martin Luther King Bilgili ve deneyimli, yetkin radyolog yardımcıları tarafından yönetilen radyoloji departmanları Kliniklerin içlerine gömülü (“embedded” embedded”) olarak çalışan klinisyen-radyologlar 39/39 39/39 20