Slayt 1 - Standart Pompa
Transkript
Slayt 1 - Standart Pompa
Pompalar: Temel Kavramlar Sunum Akışı 1. 2. 3. 4. 5. 2012 Genel Tanımlar Tesisat ve Sistem Tasarım Çok Pompalı Sistemler Problemler Tarihçe Santrifüj pompanın esas mucidi Fransız fizikçi DENIS PAPIN (1647-1714). Pompa, spiral gövdeSalyangoz ve çok kanatlı çarktan oluşuyordu (1705). 1785 de John SKEYS ilk eksenel akışlı çarkın patentini almıştır. 1846’da Amerikan W.H.N. JOHNSON firması ilk 3 kademeli santrifüj pompayı yaptı. Eksenel kuvvetin dengelenmesi için dengeleme diski uygulaması ilk defa 1894 ‘de yapıldı. 2012 Temel Kavramlar Basınç : Birim alana gelen kuvvet P=F/A İnsan yüz ölçümü ~1.5m2, vücuda gelen kuvvet F=1.5x100000=150000N≈15 Ton! Yoğunluk : Birim hacimdeki madde kütlesi Su ρ: 1000kg/m3, 1m3 su 1ton Demir ρ: 8000kg/m3, 1m3 demir 8ton Cıva ρ:13600kg/m3, 1m3 cıva 13.6ton! 2012 Temel Kavramlar Akışa karşı iç direnç, Akmazlık Viskozite : Su Silikon Yağı Yoğunluk 1 kg/dm3 1 kg/dm3 Viskozite 1cSt 10000cSt Görünüm Saydam Saydam 2012 Pompa Ne Yapar? MEKANİK ENERJİ Pompa HİDROLİK ENERJİ 2012 Mekanik Enerji Kaynaklarımız.. Elektrik motoru İçten yanmalı motor (benzin, dizel, gaz, vs.) Türbin 2012 Enerji Dönüşümü; 2012 Öteleme Hareketi : Hacimsel Merkezkaç/Dönme(Vorteks) : Rotodinamik Sınıflandırma : Enerji Dönüşümü Rotodinamik Radyal (Radial), Karışık akımlı (Helical, Diagonal), Eksenel (Axial) Hacimsel Pompalar 2012 Dişli, Pistonlu, Diyaframlı, Burgulu, vb... Rotodinamik Pompalar Radyal 2012 Yarı Eksenel Eksenel Sınıflandırma : Yapısal Özellik Çark Sayısına Göre; Tek Kademeli Çok Kademeli Çark Ekseninin Pozisyonuna Göre; Yatay Milli Düşey Milli Çark Şekline Göre; Tek Girişli Çift Girişli (Double Suction) Emme Flanşının Pozisyonuna Göre; Uçtan Emişli (End Suction) Yandan Emişli (Side Suction) 2012 Ana Parçalar O-Ring Çark Sulama Halkası Salmastra Baskısı (Glen) Rulman Yatağı Mil Rulman Kapağı Aşınma Bileziği Çark Kaması Çark Somunu Kaplin Kaması Salyangoz Gövde Boşaltma Tapası Destek Ayak Rulman Glen Saplama Yumuşak Salmastra Salmastra Kutusu 2012 Ana Parçalar Mekanik Salmastra Uygulaması Çark Kaması Aşınma Bileziği Kör Tapa Pompa Çarkı Hava Alma Vidası Saly. Üst Gövde Salmastra Sulama Borusu Yumuşak Salmastra Glen İç Rulman Kapağı Rulman Deflektör Rulman Kapağı Pompa Mili Kama Rulman Burcu Sıkma Somunu ve Sacı Rulman Yatağı O-Ring Salmastra Yatağı Salmastra Burcu Salmastra Burcu Sulama Halkası Düz Pim O-Ring Salyangoz Alt Gövde Boşaltma Tapası 2012 Çift Salyangoz Uygulaması Ana Parçalar Gövde Kademe Basma Gövdesi Saplaması Gövdesi Aşınma Emme Gövdesi Kör Bileziği Difüzör O-Ring Tapa Son Kademe Difüzörü Salmastra Gleni Kaymalı Yatak Rulman Yatağı Uç Yatak Kapağı Kavrama Kaması Çift Sıra Bilyalı Rulman Yumuşak Salmastra Aşınma Çark Çark Mil Sulama Halkası Kaması Bileziği Aşınma Bileziği Kör Tapa Ara Burç Salmastra Burcu Mil Somunu 2012 Genel Tarifler Basma Yüksekliği : H Pompanın birim ağırlıktaki akışkana kazandırdığı enerjiyi temsil eder H = (Pç - Pg)/ρg + (Vç²-Vg²)/2g + Basınç Enj. 2012 Kinetik Enj. (Zç-Zg) Potansiyel Enj. Basma Yüksekliği 2012 En Genel Halde; H = (P2 - P1)/ρg + (V2²-V1²)/2g + (Z2-Z1) + ΣHL 2012 Özet Olarak H = Hst + ΣHL Hst = Z2-Z1 ΣHL = Hsürekli+Hyersel Hsürekli:Borularda oluşan sürtünme kaybı Hyersel:Tesisat elemanlarında(dirsek, vana, çek valf, vb.) oluşan kayıp 2012 Hsürekli = ΣλQ2 Hyersel = ΣkQ2 2012 H≈Hst+KQ2 Örnek: H = (P2 - P1)/ρg + (V2²-V1²)/2g + (Z2-Z1) + ΣHL P2 = P1 , V2=V1, Z2-Z1=60 2012 Sistem Eğrisi 100 90 80 70 H [m] 60 50 40 30 20 10 0 0 250 500 750 Q [m3/h] 2012 1000 1250 Genel Tarifler HİDROLİK GÜÇ : Phid Pompanın akışkana aktardığı faydalı gücü temsil eder Phid = ρ.g.Q.H [W] ρ: yoğunluk [kg/m3] g: yer çekimi ivmesi [9.81m/s2] Q: debi [m3/s] H: basma yüksekliği [m] 2012 Genel Tarifler MİL GÜCÜ : Pmil Pompa miline tahrik elemanının(motor, türbin, vb.) aktardığı faydalı gücü temsil eder. Pmil = M . ω [W] M : Pompa milinin momenti [N.m] ω : Milin açısal hızı [1/s] 2012 Genel Tarifler POMPA VERİMİ : η Pompanın miline gelen güç ile pompanın sıvıya aktardığı faydalı gücün oranıdır. η = Phid / Pmil 2012 Genel Tarifler Motor Pşeb η motor Pompa Pmil η pompa Phid Pmil ⋅ = η pom ⋅ η mot = η sis Pmil Pşeb 2012 Phid Hangi Çark? 2012 ENPYmevcut Tesisin Emmedeki Net Pozitif Yükü ( Pe + Pb − Pv ) ENPYm = + Hk ± Hs ρ .g 2012 Pe: Kap Basıncı (Kapalı kaplarda) Pb: Atmosfer Basıncı Pv: Sıvı Buhar Basıncı (Çalışma sıcaklığında) Hk: Emmedeki toplam yük kaybı Hs: Emme Yüksekliği / Derinliği T [°C] Pb [bar] 0 0,0061 20 0,0234 40 0,0738 60 0,1992 80 0,4736 100 1,0133 2,0 110 1,4327 1,0 120 1,9854 0,0 140 3,6140 160 6,1810 2012 Su için Buhar Basıncı 7,0 6,0 Pb [bar] 5,0 4,0 3,0 0 50 100 T [°C] 150 200 ENPYmevcut 2012 ENPYmevcut 2012 Kavitasyon 2012 Kavitasyon 2012 Kavitasyon 2012 Kavitasyon 2012 Kavitasyon 2012 Pompa Karakteristik Eğrileri 2012 Karakteristik Eğri 2012 40 160 Pompa 30 Sistem 120 Çalışma Noktası H [m] 25 20 80 Verim 15 Güç 10 40 5 0 0 100 200 300 400 Q [m3/h] 2012 500 600 0 700 P [kW] - η [%] 35 Devir Sayısı Değişimi 2012 Paralel Bağlı Pompalar 2012 Paralel Bağlı Pompalar 2012 Seri Bağlı Pompalar 2012 Seri Bağlı Pompalar 2012 Seri mi? Paralel mi? 2012 Büyük Boyutlandırılmış Sistemler! 2012 POMPANIN ÇALIŞMA BÖLGESİ DIŞINDA ÇALIŞMASI SONUCU ORTAYA ÇIKACAK SORUNLAR ŞUNLARDIR: 2012 YATAK ÖMRÜNÜN AZALMASI, SALMASTRA ÖMRÜNÜN AZALMASI, MİL KIRILMASI, İÇ SÜRTMELER, GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM ARTMASI, ENPY EMNİYET PAYININ AZALMASI.