Sisteme Erişim - Yüksek Başarımlı Hesaplama Laboratuvarı
Transkript
Sisteme Erişim - Yüksek Başarımlı Hesaplama Laboratuvarı
Sisteme Erişim İstanbul Teknik Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Yüksek Başarımlı Hesaplama Laboratuvarı yayınıdır. Laboratuvar kullanıcılarının eğitimleri için düzenlenmiştir. İzin alınmaksızın ve referans verilmeksizin hiçbir bölümü yayınlanamaz veya kullanılamaz. Bu yayın, erişildiği ve görüntülendiği takdirde bu açıklama kabul edilmiş sayılır. (2009) İçerik • Genel Bilgiler • Windows işle1m sistemi ile erişim – Güvenli bağlan: erişimi (pu>y) – Güvenli bağlan: ile görüntü aktarımı (Exceed) – Güvenli bağlan: üzerinden dosya transferi (psIp,Winscp) • Linux işletim sistemi ile erişim – Güvenli bağlantı erişimi – Güvenli bağlantı ile görüntü aktarımı Genel Bilgiler ‐ Sistemimiz “Güvenli Kabuk (Secure Shell/SSH) Protokülünü” kullanan bağlan:ları kabul etmektedir. ‐ İşle1m sisteminizle birlikte gelen “telnet” ve “>p” programları güvenli olmadığı için erişim için kullanımına izin verilmemektedir. Windows’dan Sisteme BağlanG PuHy Programı Nedir? Pu>y programı, Windows işle1m sistemi yüklü bir bilgisayardan güvenli SSH protokollerini kullanarak uzaktaki bir bilgisayara konsol bağlan:sı yapmamızı ve uzaktaki bilgisayar üzerinde çalışmamızı sağlayan kullanımı kolay küçük bir programdır. Windows’dan Sisteme BağlanG PuHy Programı Nasıl Çalışır? 1. ÇiI :klayarak “puHy.exe” dosyası çalış:rılır. 2. “Host Name (or IP address)” kutucuğuna bağlanmak istenilen bilgisayarın adı veya IP adresi yazılır. 3. “Protocol” seçeneklerinden “SSH” seçilir. 4. Eğer karşıdaki makinaya ilk kez bağlanılıyorsa ve daha sonra da bağlanılmak isteniyorsa “Saved Sessions” kutucuğuna bir isim verilir ve “Save” tuşu ile kaydedilir. 5. “Open” tuşuna basılarak bağlan: gerçekleş1rilir. 6. Karşıdaki bilgisayara ilk kez bağlanılıyorsa SSH protokolünün gereği olarak bağlanılmak istenen bilgisayara güvenip güvenmediğinizi sorgulayan ve karşıdaki makinanın parmak izini kendi makinanızda tutup tutmak istemediğinizi soran bir pencere açılır. Bu pencerede “Yes” tuşuna basamanız yeterli olacak:r. 7. Açılan ekranda “Kullanıcı Adı” ve “Geçişyolu Sözcüğü (Password)” girilerek karşıdaki bilgisayara bağlan: gerçekleş1rilir. 8. Çalışmalarınızı tamamladıktan sonra komut sa:rında “exit” yazarak sistemi güvenli bir şekilde terkedebilirsiniz. Windows’dan Sisteme BağlanG Windows’dan Sisteme BağlanG Windows’dan Sisteme BağlanG PuHy Programını Nereden Bulurum? • h>p://www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/pu>y/ Adresinden pu>y programını indirebilirsiniz. Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Görüntü Aktarımını Nasıl Yaparım? Windows işle1m sistemi yüklü bir bilgisayardan Linux/UNIX işle1m sistemine sahip bir bilgisayara uzaktan bağlan: yapıldıktan sonra kendi bilgisayarımıza karşıdaki bilgisayardan görüntü aktarmak için ara bir programa gereksinim duyulur. Bu amaçla “Exceed” programı kullanılabilir. Exceed Programı Nedir? “Exceed” programı oldukça kapsamlı bir program olmakla beraber kullanımı da kolaydır. Bu program yardımıyla X‐Windows kurulu olan karşıdaki bilgisayardan kendi bilgisayarımıza görüntü aktarabiliriz. Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Exceed Programını Nereden Bulurum? İTÜ Merkez Kampüsü içerisinde Bilgi İşlem Mdaire Başkanlığına ait olan “yazılım” makinasından, \\160.75.2.15\yazilim\Fluent\Fluent 5.5\xserver\setup.exe yolunu kullanıcı adı:install , şifre:install ile kullanarak programın kurulum dosyalarına ulaşabilir ve kendi bilgisayarınıza yükleyebilirsiniz. Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Exceed Programını Kurdum, Nasıl Görüntü Aktaracağım? 1. 2. 3. BaşlangıçProgramlarExceed yolundan “Exceed” programını çalış:rın. “PuHy” programı ile uzaktaki bilgisayara bağlan: kurun. “PuHy” programının konsol penceresine şu komut sa:rını yazın: export DISPLAY=160.75.x.x:0.0 4. 5. Burada “160.75.x.x” kendi bilgisayarınızın IP adresidir. “PuHy” programının konsol penceresinde, görüntüsünü almak istediğiniz programı çalış:rın. % workshop & Çalış:rılan programın görüntüsü kendi monitörünüze aktarılacak:r. Aktarılan görüntü üzerinde çalışmanızı gerçekleş1rebilirsiniz. Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Kendi IP Adresimi Nasıl Öğrenirim? 1. Eğer Windows 95/98 işle1m sistemi kullanıyorsanız : BaşlangıçProgramlarMS‐DOS Komut StartProgramsMS‐DOS Prompt Eğer Windows 2000/XP işle1m sistemi kullanıyorsanız: BaşlangıçÇalışGr...cmd StartRun...cmd ile konsol penceresi açın. 2. Konsol pencerisi içinde C:\> ipconfig –all komutunu çalış:rın. 3. Çıkan listede IP Address. . . . . . . . . . . . : 160.75.x.x sizin IP adresinizdir. Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Örnek: Microso> Windows 2000 [Version 5.00.2195] (C) Copyright 1985‐1999 Microso> Corp. C:\>ipconfig ‐all Windows 2000 IP Configuraoon Host Name . . . . . . . . . . . . : Sample Primary DNS Suffix . . . . . . . : Node Type . . . . . . . . . . . . : Hybrid IP Rouong Enabled. . . . . . . . : No WINS Proxy Enabled. . . . . . . . : No Ethernet adapter Local Area Connecoon: Connecoon‐specific DNS Suffix . : Descripoon . . . . . . . . . . . : CNet PRO200 PCI Fast Ethernet Adapter Physical Address. . . . . . . . . : 00‐00‐CE‐69‐38‐FF DHCP Enabled. . . . . . . . . . . : No IP Address. . . . . . . . . . . . : 160.75.x.x Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0 Default Gateway . . . . . . . . . : 160.75.90.254 DNS Servers . . . . . . . . . . . : 160.75.2.20 Primary WINS Server . . . . . . . : 160.75.2.4 Sistemden Windows’a Görüntü Aktarımı Exceed Programından ve Sistemden Nasıl Çıkmalıyım? • • • Görüntüsü üzerinde çalış:ğınız programı sanki bir windows programında çalışıyormuş gibi kapatmanız mümkün, bunu yap:ğınızda “This may end your X client Session” uyarı mesajı gelecek1r. Bu mesajı “OK” diyerek kapa:n. Görüntü alışverişiniz tamamen binyse “Exceed” programını da kapa:n. Karşınıza “This will end your X client Session” uyarı mesajı gelecek1r. Bu mesajı “OK” diyerek kapa:n. Sistemde çalışmanız binyse “Pu>y” konsol penceresinde “exit” komutunu kullanarak sistemi güvenli bir şekilde terkedebilirsiniz. Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı Uzaktaki Bilgisayardan Dosya Aktarımını Nasıl Yaparım? Kendi makinanız ve uzaktaki makina arasında dosya aktarımı işlemini “s>p” protokolünü kullanarak yapabilirsiniz. Güvenlik nedeniyle “>p” protokolü kullanımına izin verilmemektedir. Eğer “s>p” desteği veren bir dosya aktarım programınız yoksa “ps>p” veya “ WinSCP” programlarını kullanabilirsiniz. Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı PSFTP Programı Nedir? PSFTP programı “secure >p” olarak bilinen dosya aktarım protokolünü kullanan küçük ama kullanışlı bir programdır. PSFTP Programını Nereden Bulurum? hHp://www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/puHy/ Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı Uzaktaki Bilgisayardan Dosya Aktarımını Nasıl Yaparım? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. PsIp programını çalış:rın. Konsol penceresine bağlanmak istediğiniz makinanın adını yada IP adresini aşağıdaki şekilde girin: psftp> open space.be.itu.edu.tr Kullanıcı adınızı ve geçişyolu sözcüğünüzü kullanarak sisteme giriş yapın. Windows’tan Linux/UNIX’e dosya göndermek için: Örnek: psftp> put c:\windows_unix.txt (Bu komut windows_unix.txt dosyasının karşıdaki bilgisayara kopyalanmasını sağlar) Linux/UNIX’ten Windows’a dosya almak için: Örnek: psftp> get unix_windows.txt (Bu komut unix_windows.txt dosyasının kendi bilgisayarınıza kopyalanmasını sağlar. Dosya masaüstüne kopyalanır.) Diğer komutları görmek için: psftp> help Herhangi bir komutun yardım kısmını görmek için: pstfp> help <komut_adı> PSFTP programından çıkmak ve bağlan:nız kesmek için psftp> bye komutu yeterlidir. Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı WinSCP Programı Nedir? WinSCP programı “secure Ip” olarak bilinen dosya aktarım protokolünü kullanan “Pu>y” yan programlarından bazılarını baz alarak hazırlanmış, sürükle bırak man:ğıyla çalışan bir programdır. WinSCP Programını Nereden Bulurum? hHp://www.winscp.net Sistemden Windows’a Dosya Aktarımı Linux’dan Sisteme BağlanG Konsol Penceresinden SSH BağlanGsını Nasıl Yaparım? Öncelikle kendi bilgisayarınızda SSH Protokolü kurulu olmalıdır. Eğer SSH Protokolüne sahip bir bilgisayarda iseniz, konsol penceresinde: % ssh kullanıcı_adı@bağlanılacak_bilgisayar_adi_veya_IP_adresi komutunu çalış:rmanız yeterli olacak:r. Kendi kullanıcı adınız ve geçişyolu sözcüğünüzle sisteme giriş yapabilirsiniz. Örnek: % ssh kullanici@space.be.itu.edu.tr veya % ssh kullanici@160.75.90.91 ssh ile ilgili olarak daha fazla bilgiyi “man ssh” yada “ssh –help” komutlarıyla alabilirsiniz. Linux Kullanarak Dosya Aktarımı Konsol Penceresinden Nasıl Dosya Aktarımı Yaparım? Konsol pencersinde “scp” komutunu kullanarak dosya aktarımı yapabilirsiniz. “scp” “secure copy” anlamına gelmektedir ve SSH protokolünü kullanmaktadır. Daha detaylı bilgi “man scp” veya “scp – help” komutlarıyla edinilebilir. Kendi bilgisayarınızdan uzaktaki bilgisayara dosya kopyalamak için: % scp /behome/kullanici/linux_unix.txt pektas@space.be.itu.edu.tr:. Karşıdaki bilgisayardan kendi bilgisayarınıza dosya kopyalamak için: % scp pektas@space.be.itu.edu.tr:unix_linux.txt . Sistemden Linuxunuza Görüntü Aktarımı Konsol Penceresinden Nasıl Görüntü Aktarımı Yaparım? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Kendi makinanızda bir konsol penceresi açın ve bağlanmak istediğiniz makinanın adını yada IP adresini “xhost” listesine ekleyin: % xhost +space.be.itu.edu.tr veya % xhost +160.75.90.91 Kendi makinanızın IP adresini bilmiyorsanız: % hostname –i komutuyla kendi IP adresinizi öğrenin. Uzaktaki makinaya “ssh” komutunu kullanarak bağlanın. Uzaktaki makinada % export DISPLAY=160.75.x.x:0.0 komutunu çalış:rın. Burada 160.75.x.x kendi makinanızın IP adresidir. Uzaktaki makinada görüntüsünü almak istediğiniz programı çalış:rın. Örnek: % workshop & Çalışmanızı tamamladıktan sonra, çalış:ğınız programı kapa:n. Kendi makinanızda yeni bir konsol pencerisi açarak uzaktaki makinayı “xhost” listesinden silin: Örnek: % xhost –space.be.itu.edu.tr veya % xhost -160.75.90.91 Uzaktaki makinada çalışmanız binyse “exit” komutunu kullanarak sistemden çıkın. Bilişim Ensotüsü Yüksek Başarımlı Hesaplama Laboratuvarı Sistem Yöneom Grubu 2009 Hazırlayan: Murat PEKTAŞ