Siyaset Spor Sermaye İmparatorluğu
Transkript
Siyaset Spor Sermaye İmparatorluğu
İsmet ORHAN, altı yıl yurt dışında yaşadı ve ekonomi öğrenimi gördü. Ankara'da Arena gazetesini çıkardı; gazetenin Genel Yayın Yönetmenliği ve Köşe Yazarlığı görevlerini üstlendi. Muhtelif dergi ve gazetelerde makaleleri yayımlandı; çeşitli televizyon programlarında yorumcu olarak yer aldı. Anka Ajansı'nın Yayın Koordinatörlüğü görevinde bulundu. Ortav Medya A.Ş., Bilmed Medya A.Ş. ve News Haber.com'u kurdu. Şok Gazetesi, Efsane Fotospor Gazetesi, PC Tech ve Game World dergilerini bünyesinde barındıran ABC Medya Grubu'nun Medya Grup Başkanlığı'nı yaptı. Ankara Gazeteciler Cemiyeti üyesi. ismetorhan.tr@gmail.com / www.ismetorhan.com Siyaset, Spor ve Sermaye'nin krallarının her birine birer "kelebek" gönderiyorum… İSTANBUL, 2011 Tarihçi Kitabevi Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Necip Azakoğlu Editör: Hadiye Yılmaz Sayfa tasarım: Güler Kızılelma Birinci baskı: Ekim 2011, İstanbul Boyutlar: 13.5 x 19.5 cm Sayfa sayısı: 184 ISBN: 978-605-4534-05-0 Baskı ve cilt: Kitap Matbaacılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Davutpaşa Caddesi No: 123 Kat: 1 Topkapı / ZEYTİNBURNU-İSTANBUL +90 (212) 482 99 10 Sertifika no: 16053 © Yayın hakları Tarihçi Kitabevi'ne aittir. Bu eserin bütün hakları saklıdır. Yayınevinden yazılı izin alınmadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz. Tarihçi Kitabevi www.tarihcikitabevi.com Moda Caddesi No: 104/A Moda / KADIKÖY-İSTANBUL Tel: 0216 418 68 86 GSM: 0530 370 74 11 E-posta: info@tarihcikitabevi.com İSMET ORHAN İÇİNDEKİLER SUNUŞ SÖZE BAŞLARKEN 9 15 1. BÖLÜM 3S İMPARATORLUĞU'NUN KURULUŞ VE GELİŞME SÜRECİ Dünya Futbolu Nereden Nereye… 19 3S İmparatorluğu'nun Temelleri Ne Zaman Atıldı? 20 3S İmparatorluğu Küreselleşiyor… 25 En Büyük, En Etkin, En Zengin Spor Kuruluşu Hangisi? 32 Şampiyonlar Ligi Zenginler Kulübü… 36 Kıtalararası Konfederasyon Üyelerini Kimler Belirliyor? 40 FIFA'nın Arkasındaki El Kimin? 43 İlk Büyük Sponsor Hangisi? 44 Medya Gelirleri Futbol Gelirlerinin En Yüksek Kalemi… 45 Siyasetçi, Spor Kulübü Başkanı, Sermayedar… Artık Hepsi Bir… 49 Koç Ailesi Kimin İzinde Yürüdü? 57 Berlusconi 3S'nin İdollerinden… 58 BİRİNCİ BÖLÜM İÇİN SONSÖZ 65 Bu Büyük Pastadan En Büyük Pay Nasıl Alınır? 65 2. BÖLÜM TÜRK FUTBOLUNUN SERÜVENİ VE TÜRKİYE'NİN 3S İMPARATORLUĞU'NA KATILMASI Adım Adım 3S İmparatorluğu'nun Kuruluşu 69 Üç Büyükler Siyasetin Gölgesinde Kuruldu… 80 Spor Kulüpleri Kimin Denetimde? 83 Atatürk'e 19 Mayıs'ın Gençlik ve Spor Bayramı Olmasını Kim Önerdi? 85 Türkiye'nin Futbolcu Başbakanları Kimler? 92 Menderes'in Hangi Yakınları Futbol Kulüplerinde? 95 TFF'de Siyaset-Spor Evliliği ve Sermaye ile Flört 99 Menderes Sonrasının Liderleri… 102 Değişen Dünya ve Özal Döneminden İtibaren Türk Futbolu 106 Siyasilerin ve Paşaların Karıştığı Şike Olaylarına Örnekler… 103 Özal'ın Bacanağı da Futbol Piyasasında… 105 Artık Sporun İmparatorları Kimler? 106 "Bugün Protokol GS ve Real Madrid'in… Siyasilerin Değil!" diyen Prens Kim? 109 3. BÖLÜM 2000'Lİ YILLARDA TÜRKİYE VE TÜRK FUTBOL CAMİASINA DÜŞEN BOMBA Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarını Hazırlayan Etkenler… 123 Batılı Devletlerin Hesapları 124 Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Dönüşümü 126 Birinci Dönemeç: Atatürk-Karabekir Buluşmasından Ordu-Siyaset Tartışmasına 127 İkinci Dönemeç: CIA ile İşbirliği Yaptığı İddia Edilen MİT'in Başındaki General Kimdi? 130 Üçüncü Dönemeç: Türk Silahlı Kuvvetleri Küreselleşmeyle Karşı Karşıya 131 Harbiyeli, Mülkiyeli, Tıbbiyeli… CHP'nin Yarattığı İmtiyazlı Sınıf 132 Yüzde 0.05'i Geçemeyen Partiler… 133 Kuran'ı ve Mealini Bilmeden Bazı Cemaatleri Oluşturan Din İstismarcısı Yobazlar… 135 Gerçek Aydın Kimdir? Ülkemizin Sözde Aydınlarının Temel Vasıfları… 137 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İÇİN SONSÖZ 140 4. BÖLÜM 3S İMPARATORLUĞU'NUN TÜRKİYE OPERASYONU 144 Neden Fenerbahçe Neden Aziz Yıldırım? FB'nin Kanuni Sultan Süleyman Devri 146 Avrupa'nın Devleri FB'nin Yükselişinden Korktular… 147 Ve Aziz Yıldırım Tutuklanıyor… 149 Aziz Yıldırım: EN TEMİZ BİZİZ! Dedi 150 3S İmparatorluğu Neden Türk Futbol Camiasını Yeniden Düzenlemek İstiyor? Türk Futbol İzleyicisi Artık İyi Bir Müşteri Olma Yolunda 151 Türk Futbol Takımlarının Bütçeleri Hiç de Fena Sayılmaz… 155 3S İmparatorluğu Türk Futbol Camiasını Yeniden Düzenlemeye Nereden Başlayacak? Türk Kulüpleri Yabancı Sermayedarlara mı Açılacak!? 156 Türk Futbolcuları Yabancı Kulüplerde… 157 SONSÖZ YARARLANILAN KAYNAKLAR 159 161 DİZİN 165 SUNUŞ Değerli okur, Türkiye her dönem olduğu gibi içinde bulunduğumuz son yıllarda da yine ardı ardına çalkalanıyor… Dışarıda İsrail ve Ortadoğu'nun Değişen Yüzü… İçeride Anayasa değişikliği, PKK terörü, Ermeni Açılımı, Demokratik Açılım ve Operasyonlar… Ergenekon-Balyoz davaları derken şimdi de Aziz Yıldırım'lı Şike Soruşturması'nın açılmasıyla bir bomba da futbol camiasına düştü… Ülkemizde ve dünyada benzer olayların yaşanması herhalde tesadüf olmamalı… Aksine bu durum küreselleşmiş dünyanın açık bir göstergesi… Dünyanın küreselleşmesi ve bu küresel dünyada Siyaset, Spor ve Sermaye ortaklığının oluşması uzun bir sürecin ürünü… 9 3 S İMPARATORLUĞU Siyaset; devlet işlerini düzenleme ve yürütme anlayışı demek… Geçmişi neredeyse insanlık tarihi kadar eski… Siyasetin kralları 19. yüzyılda tüm dünyayı saran ve piyasalaşan Spor yani Futbolun kralları ile işbirliği yapmaya başladı… Kapitalizmin yarattığı büyük sermayedarların 20. yüzyılda bu işbirliğine eklenmesiyle de tüm dünyayı Siyasetçi, Spor adamı ve Sermayedarlar birlikte yönetmeye başladı… Siyasetin, Sporun ve Sermayenin patronlarının her biri dünyayı biçimlendiren 3S İmparatorluğu'nun kralları… Halkı eğlendirme görevi görürken aynı zamanda büyük paralar kazanan futbolcular ise modern zaman gladyatörleri… Sözde aydınlar da 3S İmparatorluğu'nun vezirleri… Kuşkusuz temiz siyaset adamları, sporcular, sermayedarlar ve aydınlar sözümüzün dışında… * * * Bu eser bütün dünyayı yöneten ve Türkiye'de de etkinliği süren 3S İmparatorluğu'nun niteliğinin ve faaliyetlerinin kavranmasına katkıda bulunmak amacıyla tasarlanmış bir el kitabıdır… 10 3 S İMPARATORLUĞU Kitabın yazarı, ne ırkçı ne de Batı yandaşı ya da karşıtı… Tüm evrensel değerlere saygılı… Ülkemizin kültürel çeşitliliği olan etnik topluluklara mensup pek çok yakın dostu olan bir Türk vatandaşı… Ancak bu satırların yazarı elbette bir taraf… Bir İngiliz, bir Amerikalı, bir Fransız, bir Japon vb gibi o da ülkesinden ve ülkesinin insanlarından yana taraf… * * * Ölümü aklına getirmek istemeyen insan, Araf'ta beklerken hercai kelebekle karşılaşır… Her canlının hayatta iken işlediği günahların ve yaptığı sevapların yazılı olduğu levh-i mahfuzun karşısında durmaktadır… İnsan şaşkına döner… Kendisinin 70-80 yılda işlediği günahları ve yaptığı sevapları kelebek 24 saatlik ömrüne sığdırmıştır… O anda insanın yüzü iki renge bürünür… Kırmızı ve sarı… Kızarır utancından, sararır korkusundan… İnsanın yüzünün aldığı hali gören kelebek onu teselliye çalışırken insan da Allah'a yalvarmaya başlar… "Allah'ım nolur beni yeniden yarat ve dünyaya gönder. Günah işlemeyeceğim ve kendimi affettireceğim…" 11 3 S İMPARATORLUĞU İnsanın kulağında "Cezalarını çektikten sonra değerlendireceğim" sesi yankılanır… Tekrar levh-i mahfuza bakan insan, bu kez de etrafında uçuşup duran kelebeğe sığınmak ister… İnsanın kelebeğe sığınması üzerine Rab katından bir ses daha duyulur… "Cezanı çektikten sonra seni kelebek bedeninde dünyaya yeniden göndereceğim!" Bunu duyan kelebek aniden yere çakılır ve "hani bir daha dünyaya gitmeyecektim Allah'ım" diye yakarmaya başlar… Kelebeğin acıyla yere düştüğünü gören insan, bu kez kelebeğin 24 saatlik ömrünün yazılı olduğu levh-i mahfuza diker gözünü… Aç kalacaksın, Hep hasta olacaksın, Hiç gülmeyeceksin, Ezileceksin, Ve 24 saat sonra da öleceksin… Meğer bizim kelebek vakti zamanında 3S krallarından biriyken ölmüş ve bir kelebek olarak 24 saatlik ömürle dünyaya yeniden gelmiş… Üç günlük dünyada 3S krallarının her birine birer kelebek gönderiyorum… * * * 12 3 S İMPARATORLUĞU Kelebeğin ömrü 24 saat, insanınki ise ortalama 70-80 yıl… İster 24 saat olsun ister 70-80 yıl, her canlı ömrü kadar misyon üstlenmiştir. İşte bu misyon gereği, doğruları anlayıp yine doğru bir şekilde anlatmayı görev edindiğim için bu çalışmayı kaleme aldım. Çalışmam sırasında emeği geçen herkese teşekkür ederim… İsmet Orhan Eylül 2011, Çankaya 13 3 S İMPARATORLUĞU Küresel 3S İmparatorluğu, acentalarından biri olan Türkiye'yi yeni şartlara hazırlıyor… Türk futbol camiası kabuk değiştirmeye başlayarak, küresel 3S İmparatorluğu'na yeni bir entegrasyon dönemi içine girdi… Türk futbolunun alıştığımız mevcut dengeleri bir bir yıkılacak ve yerlerine yenileri inşa edilecek… Bu inşa sürecinin ilk adımında ise Şike Davası kapsamında FB yer alıyor… Cevaplandırılması gereken ilk soru, neden FB? Daha sonra "hangi şartlar değişti ki, 3S İmparatorluğu Türk futboluna yeni bir biçim vermek istiyor?" sorusu cevaplanmalı… Cevaplanması gereken son soru ise, bu yeniden şekillendirme sürecinin aşamalarının neler olacağı hakkında… NEDEN FB NEDEN AZİZ YILDIRIM? Fenerbahçe Spor Kulübü'nün Başkanı Aziz Yıldırım'ın evinde Organize Suçlar ekipleri tarafından "Şike Soruşturması" kapsamında aramalar başlatıldı… Aramalar sonunda Aziz Yıldırım, As Başkan Şekip Mosturoğlu, Kulüp Müdürü İlhan Ekşioğlu, Kulüp mu144 3 S İMPARATORLUĞU hasebecisi ve bazı futbolcuların da bulunduğu 50 kişi gözaltına altına alındı… İddia: "Çıkar amaçlı suç örgütü kurmak, yönetmek, örgüte üye olmak. Teşvik pirimi dağıtmak, maçların skorlarını baskı ve tehdit ile etkilemek". Büyükten küçüğe pek çok futbol kulübünün şike yaptığı bunca zamandır zaten biliniyordu… Neden şimdi şike olaylarının üzerine gidiliyor? Neden Fenerbahçe ve neden Aziz Yıldırım? * * * Türk futbol camiasının 3S İmparatorluğu tarafından yeniden inşasının, FB ile başlatılmasının iç ve dış sebepleri var… Kuşkusuz dış etkenler ilk sırada geliyor… Ancak dış etkenlerin amacına ulaşabilmesi için, iç etkenlerin de elverişli olması gerekiyor... Önemli iki iç etken… Aziz Yıldırım'ın askere yakınlığı… "Otorite tanımaz tavırları"… 145 3 S İMPARATORLUĞU Dış etkenlere gelince… FB Aziz Yıldırım'la birlikte büyük bir zenginliğe ulaşmıştı… Türkiye'nin en gelir getirici kulübü olmuştu… Bu zenginlik, Avrupalı futbol devlerinin dikkatini çekmişti… FB artık Avrupa'nın beslendiği büyük pastadan pay almaya adaydı… Türkiye'de seyirci ve tesis bakımından ilk sıraya yerleşti… Dolayısıyla; 3S İmparatorluğu'nun Türk futbol piyasasına açılma planının FB'den başlaması anlamlıydı… FB'nin Kanuni Sultan Süleyman Devri 1952'de Diyarbakır'da doğan Yıldırım, Ankara Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi'nden inşaat mühendisi olarak mezun oldu. NATO altyapı ihalelerine katılma yeterlilik belgesi olan Maktaş Mühendislik firmasının sahibi. FB Aziz Yıldırım ile en parlak dönemine ulaştı... 146 3 S İMPARATORLUĞU Yıldırım FB için âdeta Kanuni Sultan Süleyman Dönemi oldu… Amatör branşların tamamında onun döneminde şampiyonluklar kazanıldı… FB kurumsal bir yapıya da onun döneminde kavuştu… Halka arz işlemleri onun döneminde tamamlandı. Fenerbahçe'yi bugün piyasa değeri 2 milyar TL olan bir kulüp haline getiren de yine Yıldırım oldu… Şükrü Saraçoğlu Stadı 52 bin kişilik kapasiteye onun sayesinde ulaştı. Fenerbahçe'yi bir marka haline getiren başkandı … Türkiye çapında 45 şubesi bulunan Fenerium Mağazalarını da yine o açtı… Avrupa'nın Devleri FB'nin Yükselişinden Korktular… 2009 seçimlerinden sonra Aziz Yıldırım şöyle konuşmuştu: "Yapacağımız çalışmalarla 3 yıl sonra inşallah Fenerbahçe'yi dünya devlerinden birisi yapacağız". 147 3 S İMPARATORLUĞU Fransız ekonomi gazetesi L'expansion ve İngiliz Deloitte&Touche Merkezi'nin tespitleri Aziz Yıldırım'ı doğruladı… Avrupa futbol piyasası da FB'nin yükselişini görüyordu. Büyük futbol pastasından en büyük payı almaya aday olmaya başladığını fark ettiği FB'ye karşı Avrupa devleri uyarılıyordu… Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) 2011'de bir açıklama yaptı… Yaklaşık 150 milyon euroluk bütçesiyle Türkiye'nin en büyük bütçeli kulübü olan Fenerbahçe'nin hisse senetlerinin bedeli 1,6 milyar dolar civarındaydı… Fenerbahçe, Türkiye'nin 30 büyük şirketinden biri olmuştu… İngiliz Deloitte&Touche Merkezi tarafından yayınlanan Money League 2008 listesine giren ilk ve tek Türk kulübü de FB idi… FB, Fransız ekonomi gazetesi L'expansion'da da Avrupa'ya örnek bir kulüp olarak gösteriliyordu… Ancak Fransızlar uyarıyordu: FB 10 yıl içinde Şampiyonlar Ligi'nin sürekli şampiyonu olacak..! 148 3 S İMPARATORLUĞU L'expansion FB'nin mali gelişiminin Avrupa'nın devlerini tehdit edecek düzeye gelmek üzere olduğunu da ekliyordu… Bu durum UEFA pastasının en büyük dilimini alan Avrupalı kulüpleri yakından etkileyecek bir gelişme idi… Ve Aziz Yıldırım Tutuklanıyor… Aziz Yıldırım 3 Temmuz'da gözaltına alındıktan sonra 4 Temmuz'da tutuklanarak Metris Cezaevi'ne götürüldü… Soruşturmayı başlatan savcı Türkiye'de son iki-üç yılda adı en sık zikredilen savcılardan biri… İstanbul Başsavcı Vekili, Ergenekon Davası savcılarından Zekeriya Öz… Daha sonra dava özel yetkili Cumhuriyet Savcısı Mehmet Berk'e devredildi. O da Balyoz soruşturmasının başında iken, bu görevden alınmıştı… Aziz Yıldırım'ın, sevk edildiği Metris'ten sağlık sorunları nedeniyle götürüldüğü hastanede, "Gördüğüm kadarıyla ihale benim üzerime kaldı. Beni gözden çıkarmışlar anlaşılan! Beni harcamak istiyorlar, her şeyi benim üzerime yıkıyorlar, ama konuşursam herkes yanar..." dediği iddialar arasında… 149 3 S İMPARATORLUĞU Aziz Yıldırım: En Temiz Biziz! Dedi. Aziz Yıldırım 22 Ağustos günü Habertürk Yazarı Serdar Ali Çelikler'e yazdığı mektupta şunları söylüyordu: "Bu işin sonunda aklanacağımı bilin, 300 seneyle yargılananlar bizi karalıyor. (…) Bu delillerle düşme olursa takım kalmaz. Dava hemen açılsın ve hemen neticelensin. Üzüldüğüm bir konu da hepiniz yalnızca olaya Fenerbahçe ve Aziz Yıldırım'la arkadaşları olarak bakıyorsunuz. Serdar Bey, en temiz biziz, tekrar söylüyorum". 25 Ağustos günü Kulüpler Birliği Başkanlığı'ndan istifa etti... Böylece bir dönem kapanıyor, yeni bir dönem açılıyordu… BJK Başkanı Yıldırım Demirören Kulüpler Birliği Başkanı oldu… Bugünlerde Kulüp başkanları, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun'un yumuşatılması için çabalıyor… Somut talep, şikeye hapis cezasının kaldırılması… Yakında yasayı toptan kaldırırlarsa bu da bir sürpriz olmaz… Asıl sürpriz, 3S İmparatorluğu'nun yakında bunun yerine neyi koyacağı?.. 150 164 DİZİN II. Abdülhamit, 71-72, 80-82. II. Beyazıt, 74, 77. III. Rainer (Monaco Prensi),109. 12 Eylül 1980 Darbesi, 104, 106, 122. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı, 85-86. 31 Mart Vakası, 72. Abd yayınevi, 55. Abdel Aziz Abdallah Salem, 30. Abdel Aziz Mostafa, 30. Abdel Halim Mohammed, 30. Abdülaziz (Sultan), 74. Abramoviç, Roman, 51, 156. Actividades Construccion Servicios S.A., 53. Adalet Partisi (AP), 96-97, 122. Adalet ve Kalkınma Partisi 121-124, 131-133, 137, 141. Adalet Spor, 94. Addo, Farah (Afrika Futbol Federasyonu Başkanı), 47. Adidas, 43-45, 109. AEK, 37. Afrika, 30, 43, 46-47, - futbolu, 30, -lı, 47. Afrika Futbol Konfederasyonu (CAF), 30, - Kupası, 30, - Şampiyonlar ligi, 30. Agnelli, Andre, 54. Agnelli ailesi, 61. Agnelli, Andrea, 54. Agnelli, Giovanni, 54-55. Agüero, Kun, 39. Aigner, Gerhard (UEFA Genel Sekreteri), 46. Ajax, 37. Akşar, Tuğrul, 36-37, 114. Al-Saadi, 60-61. Alevi ve Sünni çatışması, 125. Alitalia hava yolları, 55. Allah, 11-12, 135-136. 165 3 S İMPARATORLUĞU Alman, 27, 46, 60, 154. Almanya, 44, 46, 63, 111, 157. Altay Spor Kulübü, 92. Amerika Birleşik Devletleri, 31, 40, 54, 57, 90, 95, 125, -lı, 11, 40, 50, 52, 60, 126. Anadolu, 70, 79, 99, 125. Anavatan Partisi (ANAP), 105, 122. Anayasa değişikliği, 9. Ander, Nazım Nazif (Kadızade), 74. Anderlecht, 37. Ankara, 80, 94, 101, 146. Ankara Demir Spor, 94. Ankara Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi, 146. Ankaragücü, 94, 104. Antalya Spor, 99. Antik Yunan, 38. Araf, 11. Arap, 61. Arapça, 137. Arsenal, 37, 52, 68, 152. Asal, Talat, 96. Asım Bey (Hariciye Nazırı), 77 Aston Villa, 118. 166 Asya, 29-30, 41, 48, 67, - futbolu, 29. Asya Futbol Konfederasyonu (AFC), 29-30, 40, - Şampiyonlar Ligi, 29. Atatürk Olimpiyat Stadı, 151. Atletico Madrid, 39, 152. Audace (Cesaret), 76. Avrupa, 27, 32, 34-35, 41, 46, 57, 61-63, 66-67, 95, 110, 112, 118, 146-149, 151, 153-156, 158, -lı futbol devleri, 146, -lı kulüpler, 61, 149. Avrupa Adalet Divanı, 62-63. Avrupa Birliği (AB), 34-35. Avrupa Kupa Galipleri Kupası, 95. Avrupa Ligi, 34-35. Avustralya, 40. Ayetullah Bey, 69, 77, 82. Aysal, Ünal, 110. Azerbaycan, 40. B. Dortmund, 152. Baggio, 39. Bahriye Mektebi, 86. Bakiş, Milo, 76. Bakiş, Pol, 76. 3 S İMPARATORLUĞU Balkan Savaşları, 73, 79. Balkan, Fuat, 72, 83-84, 86. Balyoz davası, 9, 16, 142, 149. Bantam, 55. Barcelona, 39, 68, 152. Basel, 32. Başbakanlık, 89. Batı, 10, 88, 90-91, 93, 107, 124, 126, 130, 160, -lı devletler, 124, 140. Batı Bloku, 130. Batur, Mehmet Suphi, 97. Batur, Muhsin (Hava Kuvvetleri Komutanı, FB'li Orgeneral),104. Bayar, Celal, 91. Baydar, Nasuhi Esat, 78. Bayern Münich, 37, 45 68, 152. Beckenbauer, Franz, 45. Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü, 89, 92. Belçika, 27, 32, 62, 157, -lı, 28, 62. Belçika Futbol Federasyonu, 62. Beldesan, 112. Benfica, 118, 152. Bereket Spor Kulübü, 71-72. Bereket, Hüseyin, 71, 74, 81. Berk, Mehmet (Cumhuriyet Savcısı), 16, 98, 149. Berlusconi, Silvio (İtalya Başbakanı), 58-60, 92. Bern, 32. Beşiktaş Jimnastik Kulübü (BJK), 37, 71-73, 77, 79-80, 83, 86, 94-96, 105, 108, 113-117, 119, 150, 153. Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü, 72. Beşpınar, Asaf, 78. Beyaz Grup, 94. Beyazıt, Selahattin, 105. Beyazıt Şirketler Topluluğu, 105. Beymen, 111. Beyoğlu, 72. Bıçakçı, Levent, 112. Biesseci, 109. Bilderberg Grubu, 56. Bilderberg Toplantısı, 105. Bilgili, Serdar, 108. Bircan, Bekir Sıtkı, 76-77. Birch, 99. Birleşmiş Milletler, 90, 110. 167 3 S İMPARATORLUĞU Black Stocking (Siyah Çoraplar), 70. Blatter, 28-29, 41, 46-48. Boğaziçi Üniversitesi, 110. Bologna, 39. Boluspor, 99. Books, 55 Bosman, Jean-Marc, 61-63. Bosmon Davası, 63. Bozkurt, Mahmut Esat, 26. Brezilya Spor Konfederasyonu, 42. Brezilya, 42, -lı, 28. Brian, 99. Brisa Bridgestone Lastik San. ve Tic. A. Ş., 98. Britanya İmparatorluğu, 22, 42. Bursaspor, 95, 99, 153. Cafer Tayyar Bey, 127. Cambaz Mehmet, 80. Cambridge Kuralları, 23. Camialtı Spor Kulübü, 93. Canaydın, Özhan, 109. Cankurtaran Holding, 110. Cankurtaran, Emin, 110. Cansun, Mehmet, 109. Carter, Jimmy (Amerikan Başkanı), 106. 168 Cebesoy, Ali Fuat, 127. Celal İbrahim Bey, 76. Celta Vigo, 37. Celtic, 34, 37, 152. Cemaat, 124, 135-136. Cemiyetler Kanunu, 84. Champion D'Afrique (Şampiyon Afrika), 43. Chelsea, 36-37, 43, 51, 60, 68, 153, 156. CIA, 130. Cine5, 107. Cinol, Sabit, 158. Club Brugge, 37. Club Mediterranee, 55. Coca-Cola, 44, 130. Coentrao, Fabio, 39. Copa Sudamericana turnuvaları, 31. Cumhuriyet, 16, 85-87, 89, 97, 99, 124, 127-128, 132, 141, 149, - Dönemi Türkiye'si, 85, 87, - Hükümeti, 128. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 89, 91-92, 103, 122, 124, 132, 141. Cumhuriyet Senatosu, 97. 3 S İMPARATORLUĞU Çalışma Bakanı, 101. Çanakkale Savaşı, 79. Çankırı, 133. Çelikler, Serdar Ali (Habertürk Yazarı), 150. Çerkez Sabri, 78. Çiller, Özer, 103. Çiller, Tansu, 102-103. Çinli, 65. Çok partili siyasi yaşam, 91, 121. Çorumlu, 133. Çukotka Valisi, 51. D. Kiev, 37. Dadaş, 133. Dalaklı, Hasan, 78. Dalaklı, Hüseyin, 78. Danimarka, 27, -lı, 157. Dassler, 43-45. Dassler, Horst, 43. Daver, Abidin, 75-76, 87, 108. Demirağ, Nuri, 91. Demirel, Süleyman, 102. Demirören Şirketler Grubu, 108. Demirören, Yıldırım, 108, 150. Demokrat Merkez Birliği Partisi, 53. Demokrat Parti (DP), 91-92, 97-98, 101, 105, 121-122. Demokrat Reform Partisi, 53. Demokratik Açılım, 9, 141. Demokratik Sol Parti (DSP), 122. Deniz Bankası, 86. Denver Nuggets, 52. Deportivo, 37. Dereağzı, 79. Deringör, Halit, 103. Dış politika, 141. Didi, 99. Digitürk, 107. Diyarbakır, 146. Doğan, Hasan, 112. Doğru Yol Partisi (DYP), 122. Downing, Stewart, 39. Drewry, Arthur, 28. Dunkerque, 62. Duty Free, 105. Dünya Bankası, 93. Dünya Kupası, 27, 33, 45, 48. E. Frankfurt, 152. East African Standard, 46. Ecevit, Bülent, 102. Ege, 112. Ekonomi politikası, 20, 106. 169 3 S İMPARATORLUĞU Ekşioğlu, İlhan, 15, 144. Emlak Kredi Bankası, 98. Endonezya, 66. Erbakan, Necmettin, 102103. Erboy, Talat, 157. Erdoğan, Recep Tayyip, 93, 121, 123. Ergenekon Davası, 9, 16, 142, 149 Erlertürk, Cemil, 157. Ermeni Açılımı, 9, 141. Ermenistan, 40. Erokspor, 93. Erozan, Agah, 98. Erzik, Şenes, 32, 110. Eskişehir Spor, 99. Etiyopyalı, 30. Everton, 118. Evren, Kenan (Milli Güvenlik Konseyi ve Devlet Başkanı, Orgeneral), 104, 106. Evrensel değerler, 160. Faruk Ilgaz Tesisleri, 119. Faul, 41. Faysal (Suudi Arabistan Prensi), 47. Fenerbahçe Spor Kulübü (FB), 15-17, 35, 39, 65, 170 69, 77-83, 94-95, 97-98, 103-104, 110, 114-119, 142, 144-151, 153-154, 156. Fenerbahçe Sportif A.Ş, 119. Fenerium Mağazalar Zinciri, 119, 147. Feodalizm, 22. Fetgeri, Ahmet, 69, 74, 86. Fetgeri, Mehmet Ali, 74. Feyenoord, 152. FIAT 54-55, 57 FIFA (Uluslararası Futbol Federasyonu), 24, 26-29, 32, 34, 40-41, 43-45, 47-48, 88. Fila, 109. Filipinler, 29. Finanziaria di Partecipazioni, 54. Florentino Perez, 53, 109. Football Club Smyrna (İzmir Futbol Kulübü), 70. Ford, Trevor, 66. Fransa, 27, 32-33, 44, 63, 155, 157-158. Fransız, 11, 28, 32, 46, 62, 73, 81, 118, 126, 148, 153. Futbol Endüstrisi, 37, 114. 3 S İMPARATORLUĞU Galatasaray Adası, 97. Galatasaray Lisesi, 74, 81. Galatasaray Spor Kulübü (GS), 37-38, 74, 76, 79, 81, 83, 86-87, 94-95, 97, 103, 105, 108-111, 113117, 119, 151, 153. Galler, 66. Gençler Birliği, 94, 104. Gençlik ve Spor Bakanlığı, 96. Genelkurmay Başkanlığı, 131. Gervais-Danone, 55. Giz, Sadık, 97. Glazer, Malcolm, 50. Gloria (Zafer), 76. Göktürkler, 19. Göztepe, 94, 151. Grobbelaar, 67. GSYİH, 112. Guerin, Robert, 28. Gullit, 39. Guyana, 40. Güiza, 39. Gül Baba, 77. Gülesin, Şükrü, 158. Günay, Yüksel (Fenerbahçe Yüksek Divan Kurulu Başkanı), 15. Güney Amerika, 31, 54, -lı, 40. Güney Amerika Futbol Konfederasyonu (CONMEBOL), 31. Güneydoğu, 160. Gürcistan, 40, 74. Habertürk, 150. Halkevleri, 89. Hamburg, 152. Hamdan (Elkatipzade), 78. Hammam (Asya Federasyonu Başkanı), 48. Hamuda, Hassine (Albay), 43. Harbiyeli, 132-133. Hardaker, Alan, 66. Hareket Ordusu, 72, 77, 82. Harrington (İngiliz General), 79-80. Has ailesi, 130. Havelange, Joao, 28-29, 4146. Hayatou, Issa (Kamerunlu), 30. Hertha Berlin, 153. Hıristiyan Demokrat Partisi, 56. 171 3 S İMPARATORLUĞU Hill, Declan, 67. Hipokrat Yemini, 132. Hollanda, 27, 111, -lılar, 154155. Hulusi Bey, 83 Hüseyin Hüsnü Bey, 76. Hyundai-Kia, 44. Ibrahimovic, Zlaton, 39. Ignac, 99. IMF, 93 Irk, 49. Irkçılık, 160. İcra Vekilleri Heyeti, 85. İETT, 93. İkinci Dünya Savaşı, 87, 8990. İkinci Meşrutiyet, 72-73, 83. İktidar, 20-21, 24, 81-84, 8687, 91-92, 102, 105, 122123, 135, 141, 143. İKV, 110. İmar ve İskân Bakanlığı, 98. İnfantino, Gianni (UEFA Genel Sekreteri), 34. İngiliz, 11, 24, 27-28, 36, 41, 46, 48, 50-51, 60, 6667, 79-80, 117, 126, 148, 172 153-154, 156-157, -Alman rekabeti, 27, -ler, 19, 70, - takımları, 36, İngiliz Deloitte&Touche Merkezi, 117, 148. İngiliz Federasyon Kupası, 24. İngiltere, 22, 23, 28, 44, 63, 67, 88, 157. İnstituto Finanziario İndustriale, 54. İnter, 37, 68, 152. İrat ve Servet Vergileri Müdürlüğü, 101. İsmet İnönü, 98. İsmet Orhan Özel Arşivi, 129. İspanya, 27, 45, 51, 63. İspanyol, 46, 53, -lar, 157. İsrail, 9, 40, 51. İstanbul, 16, 70, 72, 87, 94, 101, 105, 118-119, 149. İstanbulspor Spor Faaliyetleri ve Tic. A.Ş., 112. İsveç, 27. İsviçre, 27, 32, 35, 157, 158. İş Bankası, 86. İşçi Sigortaları Teftiş Heyeti Müdürlüğü, 101. İtalya, 32, 35, 44, 46, 51, 5560, 63, 158, - Kralı, 56. 3 S İMPARATORLUĞU İtalyan, 46, 55-56, 58-59, 105, -lar, 109, 157. İTO, 110. İttihat ve Terakki Partisi, 8284, 127, - iktidarı, 84. İzmir, 70, 94, 96-97, 101, 151. İzmir Atatürk Stadı, 151. İzmir Defterdarlığı, 101. Japon, 11, 126. Jennings, Andrew, 41 Johansson, 46-47. Juventus, 33, 37, 39, 54. Kaddafi, 60. Kadıköy Futbol Kulübü, 70. Kafkas, 74. Kaleperoviç, Toma, 99. Kalpakçıoğlu, Refik Cevdet, 75-76. Kanuni Sultan Süleyman, 146-147. Kapitalizm, 10, 22, 40, 56. Kappa, 109. Kara Düdükler Olayı, 65. Kara Gümrük, 94. Karabekir, Kâzım, 97, 127128. Karacan, Ali Naci, 87. Karşıyaka Spor Kulübü, 92, 94, 151. Kavak, İlhan, 104 Kavrakoğlu, Osman, 97-98. Kayacan, Fuat Hüsnü, 6970, 83. Kayseri Spor, 99. Kazakistan, 40. Kazancı, Mazhar, 72. Kenan Bey (Özel Muhafız), 81. Kenyon, Peter, 43. Kırmızı Grup, 94. Kiğılı, Abdullah, 111 Kirch medya grubu, 60. Kissinger, Henry, 56. Kocaeli Spor, 99. Kocamemi, Hasan Sami, 78. Koç Holding, 57-58, 112. Komünist Parti, 56-57. Konfederasyon Copa Libertadores, 31. Koraltan, Refik, 91. Korutürk, Emel, 104. Korutürk, Fahri, 104. Köln, 152. Köprülü, Fuat, 91. Krallık Locası, 109. 173 3 S İMPARATORLUĞU Kroenke, Stan, 52. Kuala Lumpur, 29. Kulaksızoğlu, Galip, 78. Kulüpler Birliği Başkanlığı, 150. Kuran-ı Kerim, 124, 135-137, 141. Kurtuluş Savaşı, 79. Kurtuluş Savaşı, 85, 88, 97, 126-127. Kuzey ve Orta Amerika ile Karayipler Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) 31, 40, - Gold Kupası, 31, Şampiyonlar Kupası, 31. Küresel futbol imparatorluğu, 94. Küreselleşme, 25, 63, 126. Kürt, 125. L'expansion, 118, 148-149. L. Moskova, 37. La Stampa, 55. Lacoste, 109. Laik, 134. Lazio, 37. Le Matin, 28 LigTV, 107. Liverpool, 39, 67-68, 152. 174 Londra, 51, 77. Lozan Görüşmeleri, 88. Lukman Suresi, 135. Mafya, 60, 68, 103. Maktaş Mühendislik, 146. Malezya Kraliyet Ailesi, 66. Maliye Bakanlığı, 101. Maliye Gelirleri Genel Müdürlüğü, 101. Malta, 79. Manchester City 39, 118 Manchester United, 37, 50, 68, 152. Maradona, 39. Marsilya, 152. Mavi Jeans, 109. Mazhar Kazancı, 72. McDonalds, 44. Meclis-i Mebusan, 87. Mediaset, 60. Medine, 71, 81. Mediolanum, 60. Medya-İktidar ilişkileri, 141. Mehmet Paşa (Seryaver), 81 Melbourne, 42. Menderes, Adnan, 89-92, 9598, 102, 105. 3 S İMPARATORLUĞU Menemencioğlu, Muvaffak, 87, 101. Menemencioğlu, Numan, 87. Menkul Kıymetler Borsası İdare Meclisi, 97. Metris, 149. Mısırlı, 30. Michael Vana Olayı, 66. Milan, 37, 39, 58, 68. Milli, -benlik, 99, - değerler, 61, 160. Milli Güvenlik Konseyi, 104 Milli Güvenlik Kurulu, 131. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), 130-131, 142. Milli Kalkınma Partisi 91 Milli Lig, 22, 70, 93, 143. Milli Mücadele, 79. Milli Savunma Bakanlığı, 131. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), 123. Milliyetçilik, 160. Mim Mim Grubu, 80. Moda, 77, 79. Modern futbol, 23, 84. Molnar, 99. Monaco, 37, 109. Money League, 117, 148. Monte Carlo, 44. Moskova, 51. Mosturoğlu, Şekip, 15, 144. Muhacir iskân politikası, 128. Muhammed Bin Hammam (FIFA İcra Komitesi Üyesi ve Katar Başkanı), 48. Muhittin Bey (Beyoğlu Mutasarrıfı), 72. Mustafa Bey (Elkatipzade), 78. Mustafa Kemal Atatürk, 73, 79-80, 84-86, 90, 122, 125128, 132-133. Mübadele, 128. Mülkiyeli, 132-133. Münih, 43. Müslüman, 70, 134. Namık Kemal, 87. Napoli, 39, 152. NATO, 126, 130, 146. Nâzım Bey (Doktor), 83-84. Necip Bey, 77. Nejat Bey (Evliyazade), 157. Newcastle, 153. Next, 109. Niğde, 98. Nike, 109. Nikolof, B., 76. 175 3 S İMPARATORLUĞU Nuri Bey (Londra Sefareti Başkâtibi), 77. Nürnberg, 153. Nyon, 32. Okaner, Enver Necip (Bahriye Subayı), 77, 82. Oktay, Metin, 94-95. Okyanusya Futbol Konfederasyonu (OFC), 31, 40, Kupası turnuvası, 31. Olcay, Özkan, 111. Olimpique Lyon, 37. Olimpiyat Oyunları, 41-42. Olym. Marseille, 37. Olypiakos, 37. Oraloğlu, Ali, 158 Organize Suçlar, 15, 144. Ortadoğu, 9, 40, 47. Osman Paşa (Medine Muhafızı), 71, 81. Osmanlı, 70, 72, 74, 77, 81, 83, 87. Osmanlı Bankası, 77. Osmanlı Meclis-i Mebusanı, 87. Otorite, 145. 176 Ömer Faruk Bey (Şehzade), 79. Öniş, Yusuf Ziya, 86, 101, 157. Öz, Zekeriya, 16, 149. Özal, Turgut, 105-107. Özaltay, Vahap, 157. Özel, Mesut, 39. Özgener, Mahmut, 112. Özgürlük ve insan hakları mücadelesi, 160. Panathinaikos, 37. Panorama, 60. Papin, 39. Paris, 26, 32, 47, 101. Partizan, 37. Pekin Şirketler Grubu, 111. Penaltı Kralı, 78. Pertini, Sandro (İtalya 7. Cumhurbaşkanı), 55. Philips, 44. PKK, 9, 125. Platini, Michel, 32, 33, 34, 35, 40. Polat Holding Sanayi Grubu, 110. Polat, Hasan Cemal, 101102. 3 S İMPARATORLUĞU Polis ve hâkimlere rüşvet, 60. Portekizliler, 157. Porto, 37. Premier Lig, 67, 154. PSV, 37. Publitalia, 60. Qiu Bao, 65. R. Sociedad, 37. Ramsey, 112. Rangers, 37. Real Madrid, 37, 39, 53, 68, 109, 152. Refah Partisi (RP), 122. Reşat Bey (Şirvanizade), 7576. Rimet, Jules, 28 Rize, 98. Robert Kolej, 110. Rockefeller ailesi, 56. Roma, 38, 57, 68. Rossi, 39. Rous, Stanley, 28, 41-42. Royal FC Liege, 62. Rus, 51, 60, 61, 155-156. Rusya, 51, 54, - Federasyonu, 51. Rüşvet Karşıtı Komisyonu, 42. Sabri Bey (Fenerbahçe Başkanı), 79. Sadak, Necmettin Sadık, 87. Sadıkoğlu, Hatice, 108. Sakarya Spor, 99. Salazar, 15. Samandıra, 119. Samsun, 96, 99, 102. Samsun Spor, 99. Sanayi Devrimi, 22-25. Saraçoğlu, Şükrü, 79, 98, 103, 119, 147. Saruhan (Manisa), 87. Savoldi, 39. Sayıştay Başkanlığı, 101. Schalke, 152. Schwan, Robert, 45. Schwarts, Ebbe, 32 Seeldrayers, Rodolphe William, 28. Seks skandalları, 60. Selanik, 70, -li, 128. Selimoğlu, Refik, 97. Serdaroğlu, Emin Bülend, 76. Sermaye, 9-10, 15-16, 19-21, 24, 26, 40-41, 44, 48, 96, 99, 101-103, 142, 148, 159. 177 3 S İMPARATORLUĞU Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 148. Sermayedar, 10, 49, 56, 96, 155-156, 159. Server Paşa, 77. Sezai Bey (Sami Paşazade), 77, 82. Singapur, 66. Sinop, 97. Sion, 34-35. Sivilleşme, 126. Siyasetçi, 10, 49, 56, 60, 9697, 101, 107, 109, 159. Songülen, Ziya, 77. Sonumut,Asım Tevfik, 75-76. Sony, 44. Sosyal demokrasi, 160. Sovyetler Birliği, 88, 90, 134. Sparta Prag, 37. Sponsor, 36, 44, 113. Spor siyaseti, 33. Spor TOTO, 107. Sport Intern, 43. Star Medya Yayıncılık, 112. Stuttgart, 37, 153. Surinam, 40. Suudi Arabistan, 47. Süper Kupa, 36, 109. 178 Süper Lig, 107, 113, 143, 151, 154, 157, - Kupası, 107. Süren, Faruk, 108-109. Swaziland Times, 47. Şamil, Mehmet, 71, 74, 81. Şamil, Mehmet, 74. Şampiyon Kulüpler, 67. Şampiyonlar Ligi, 29, 36, 107, 118, 148. Şen, Ali, 110. Şeref Stadı, 73. Şevkati Bey (Yanyalı), 78. Şevki Paşa (Hareket Ordusu Tümgenerali), 77, 82. Şeyh Şamil, 74. Şike, 67. Şike, 9, 15, 17, 33, 35, 65-67, 69, 103, 140, - Davası, 143144, - Operasyonu, 142, 157, - Soruşturması, 9, 15, 35, 69, 144. Şükrü Saraçoğlu Stadı, 119, 147. TABA, 108. Tahsin Nahit, 76. Tanrıyar, Ali, 105. 3 S İMPARATORLUĞU Tapma Bay Buccaneers, 50. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, 101. Tarhan, Mehmet Mümtaz, 101. Tarı, Hakkı Saffet, 78. TARİŞ Genel Müdürlüğü, 98. Taşçı, Tevfik, 83. Taşkavak, Basri, 157. Teker, Bekir Refet, 157. Tek parti iktidarı, 91-92. Telemilano, 59. Telemontecarlo, 55. Telsim, 107. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 127. Terörle Mücadele, 141. Tessema, Ydnekatchew, 30. Teşvik pirimi, 16, 145. The Sun, 67. Tıbbiyeli, 132, 133. TOBB, 98. Toprak, Sabri, 83. Topuz Hikmet (Tevfik Haccar Taşçı), 78. Torino, 54, 60. Toshiba, 44. Toyiki, 105. Trabzon, 101. Trabzonspor, 95, 153. Transfer, 26, 33-34, 38, 62, 92, 157-158. Triestina, 60. Truman, Harry (ABD Başkanı), 90. TUGİAD, 108. Tuna, Önder, 104. Tunuslu, 43. Turan, Arda, 39. Turan, Cemil, 103-104. Turkcell, 107. Türban meselesi, 136. Türk, 11, 15, 16, 38, 69-70, 80, 84-85, 88-89, 92, 99, 103, 105-107, 109-110, 112, 117, 121-122, 124126, 131, 134, 141-146, 148, 151, 153-158. Türk Kulübü, 70, 117, 148. Türk Pirelli Yönetim Kurulu, 105. Türk Silahlı Kuvvetleri, 124, 126, 131, 141. Türk Spor Kurumu, 89, 92. Türk-Kürt çatışması, 125 Türkeş, Alparslan, 102-103. Türkiye, 9-10, 15-16, 22, 58, 63, 65, 69, 80, 84-96, 99- 179 3 S İMPARATORLUĞU 101, 105-108, 110- 117, 121-122, 124-126, 130, 132, 134, 138-139, 141144, 146-149, 151, 153155, 157-160. Türkiye 1. Futbol Ligi, 94. Türkiye Büyük Millet Meclis 87, 122. Türkiye Cumhuriyeti, 84, 90, 124, 134. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 35, 99, 101, 107108, 110. Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ), 85-86, 89, 99-101. Türkiye İşçi Partisi, 122. Türkiye Kupası, 95. Türkiye Süper Ligi, 154-155. Türkmen, Behçet (MİT (MAH) Başkanı), 130. Türkmen, İlter, 130. TÜSİAD, 108, 110. UEFA (Avrupa Futbol Federasyonları Birliği), 32, 3436, 39-40, 46, 62, 93, 95, 108, 111-112, 149, 153155, 157, - Kupası, 36, 108, - Finali, 36. 180 Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (Fédération Internationale de Football Association/FIFA), 26. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), 42. Ulusoy Holding, 111-112. Ulusoy, Haluk, 111. Ulusu, Bülent (Deniz Kuvvetleri Komutanı ve 1980 Darbesi'nin Başbakanı olan FB'li Oramiral), 104. Unit International Grubu, 110. Urfa, 104. Üç Büyükler, 15, 70-71, 80, 88, 108, 113, 115, 142, 153. Üçüncü Dünya ülkesi, 156. Üstünkaya, Mehmet, 105. Vana, 66. Vefa Spor Kulübü, 94. Vergi, 57, 60, - kaçakçılığı, 60, - rekortmenleri, 105. Villâ Pexosa, 56. Village Spor Kulübü, 51, 156. Visa, 44. 3 S İMPARATORLUĞU Warner, Jack, 31 Weiping, Song, 65. West Ham United, 118. Yabancı, - futbolcu, 61, 63, -kulüpler, 157, - sanayi, 93, - sermayedarlar, 156, takımlar, 157-158. Yahudilik, 73. Yassıada Davası, 96, 98. Yen, Ali Sami, 69, 74-77, 83. Yenal, Ulvi Ziya, 101. Yetikar, Enver, 78-79. Yıldırım, Aziz, 9, 15, 17, 65, 69, 118-119, 142, 144-150. Yılın Futbolcusu ödülü, 30. Yılmaz, Mesut, 102-103. Yolsuzluk, 60. Yozgatlı, 133. Yüksek Liyakat Madalyası, 110. Zenginler Kulübü, 36, 3839. Zidane, 39. Ziraat Bankası Müfettişliği, 98. Ziya Bey (Nurizade), 77. Ziya Bey, 69. Zürih, 26. 181