2013 KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Raporu
Transkript
2013 KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Raporu
KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 2017 Öngörüleri kpmg.com.tr Araştırma Hakkında Araştırmanın amacı Türkiye otomotiv sektörü yöneticilerinin sektöre yönelik 2017 öngörülerini belirlemektir. Araştırma KPMG Türkiye yönetiminde Otomotiv Distributörleri Derneği (ODD), Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) ve Taşıt Aracları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD), Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) ve bu derneklerin üyelerinin destekleriyle ERA Research & Consultancy tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında dört derneğin üyelerine ortak yöneltilen genel soruların yanı sıra, her derneğin kendi üyelerine özel sorulara da yer verilmiştir. Online anket yöntemi kullanılan araştırmada soru formu KPMG Türkiye, tüm dernekler ve ERA Research & Consultancy işbirliği ile hazırlanmıştır. 7 Kasım-10 Aralık 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmaya toplam dört derneğin üyesi Türkiye otomotiv sektörünün lider şirketlerinin yaklaşık 200 üst düzey yoneticisi katılmıştır. Sonuçlar tüm dernek üyeleri genelinde toplamda raporlandırılırken her derneğin örneklemi eşit paya sahip olacak biçimde ağırlıklandırma uygulanmıştır. Önsöz Sizlerle, Türkiye otomotiv sektörü hakkındaki en kapsamlı araştırma özelliğini taşıyan “KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması”nı paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu fikrin doğduğu ilk günden bugüne uzun bir yolculuğun ürünü olan araştırmamız ile, Türkiye otomotiv sektöründeki yöneticilerin beklentilerini ve görüşlerini yansıtarak sektörün geleceğinin resmini çizmeyi hedefliyoruz. Otomotiv sektörü Türkiye’deki en önemli sektörlerden biri. Son 7 yıldır bir numaralı ihracat sektörü konumunda ve 400 bin kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı için öngörülen stratejik 2023 planında da sektörün, öncü güçlerden biri olması bekleniyor. Sektörün yolculuğu Türkiye’de çok yakından takip ediliyor ve önemli bir gündem konusu. Dünya genelinde ise otomotiv sektörü halihazırda büyük bir değişim geçiriyor: Bir tarafta elektrikli araç, karbondioksit salınımının azaltılması, daha az yakıt tüketimi beklentileri ve şoförsüz araç gibi ciddi teknik değişimlere gidiliyor. Diğer tarafta ise uluslararası rekabette gözle görülür bir değişim yaşanıyor. Klasik Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Japonya üçgenindeki orijinal ekipman üreticileri gelişmekte olan pazarların orijinal ekipman üreticileri tarafından giderek daha fazla zorlanırken küresel kapasite fazlası da ayrı bir güçlük olarak karşılarına çıkıyor. Bu dinamikler içinde Türkiye, kendisini nasıl konumlandırması gerektiğini bulmak zorundadır. Bu yıl ilk defa Türkiye’de hazırladığımız KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması’nı sektörün önemli dört derneği olan ODD, OSD, OYDER ve TAYSAD’ın destekleri ile gerçekleştirdik ve Türkiye otomotiv sektörünün lider firmalarından yaklaşık 200 üst düzey yöneticinin görüşlerini aldık. Katılımcılar, sektörün gündemindeki konulara ilişkin sorularımıza verdikleri yanıtlarla otomotiv sektörünün geleceğine ilişkin çok değerli katkılarda bulundular. Tüm derneklere ve temsilcilerine destekleri için özellikle teşekkür etmek istiyoruz. Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu’nu keyifle okumanızı dileriz. Ferruh Tunç KPMG Türkiye Başkanı Kıdemli Ortak Ergün Kış KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Lideri Şirket Ortağı, Denetim İçindekiler Yönetici özeti 6 I. GENEL • Otomotiv Pazarında Gelecek Beş Yıllık Dönemde Öncelikli Olacak Konular • Otomotiv Pazarı Büyüklüğü Tahmini • Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler • BRIC Ülkelerinin Avrupa Pazarına Girişi • BRIC Ülkelerinin Avrupa Pazarına Girerken Tercih Edecekleri Ülkeler • Türkiye’ye Yeni Yatırım Beklentisi 8 10 12 14 16 18 II. PAZAR ODD • Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler • Otomotiv Pazarında Başarı • Otomotiv Alım Kararlarında Önemli Ürün Özellikleri • Önem Kazanacak Satış Sonrası Hizmetler • Oto Kiralama Sektörüne Yönelik Değerlendirmeler 22 23 24 25 26 OYDER • Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler • Otomotiv Alım Kararında Önemli Ürün Özellikleri • Önem Kazanacak Satış Sonrası Hizmetler • İkinci El Araç Satışları • Yetkili Satıcıların Beklentileri 28 29 30 31 32 III. SANAYİ OSD • Üretim Rakamlarına Yönelik Öngörü • Kapasite Rakamlarına Yönelik Öngörü • Yeni Yatırımlar için Belirleyici Konular • Yeni Yatırımlar için Gerekenler • Avrupa’daki Kapasite Fazlasına Yönelik Değerlendirmeler • Otomotiv Sektöründe Büyümeye Yönelik Taktikler 36 37 38 39 40 41 TAYSAD • Yeni Teşvik Sistemi • Yabancı Yatırımların Türkiye’ye Çekilmesi • Yan Sanayinin Odaklanması Gereken Alanlar • Ana Sanayi-Tedarikçi İlişkilerini Etkileyecek Konular • Yan Sanayinin İşbirliğinin Artacağı Düşünülen Bölgeler 42 43 44 45 46 IV. EK: Verİler ve Rakamlar 48 6 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Yönetici Özeti GENEL • Önümüzdeki beş yıllık dönemde öncelikli olacak konular: Otomotiv satış vergilerinin yeniden düzenlenmesi, Avrupa krizinin etkileri ve aşırı fiyat rekabeti. • Türkiye otomotiv sektörünün çoğunluğu önümüzdeki 5 yıl içinde en fazla %50’lik bir büyüme öngörüyor. • Vergi yükleri, milli gelir artış hızının önüne geçerek otomotiv sektörünün büyümesinde en önemli konu olarak görülüyor. • BRIC* ülkeleri otomotiv üreticilerinin önümüzdeki 6 yıl içinde Avrupa pazarına girmesi bekleniyor. • BRIC ülkeleri üreticilerinin Avrupa pazarına girerken üretim üssü olarak Doğu Avrupa ülkelerini tercih etmeleri bekleniyor. Türkiye’yi seçmelerini 4 kişiden 1’i bekliyor. • Türkiye otomotiv sektörü önümüzdeki 5 yıllık süre içinde yeni bir üreticinin yatırım yapmasını bekliyor. * BRIC: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin. Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu PAZAR ODD OYDER • Özellikle Distribütörler için öncelikli konu vergi yüklerinin düzeltilmesi ve azaltılması. • Yetkili Satıcılar ile Distribütörler aynı fikirde: Pazarın büyümesi için öncelikle vergi yüklerinin hafifletilmesi gerekiyor. • Türkiye’de yüksek rekabetin devam etmesinin ve başarılı olmanın en önemli etkeninin fiyatlandırma ve satış teşvikleri olması bekleniyor. • Pazar katılımcıları satın alım kararındaki en önemli etkenin yakıt verimliliği olduğuna inanıyor. OYDER ve ODD üyeleri bu konuyu açık ara farkla ilk sıraya yerleştiriyor. • Yakıt verimliliği önümüzdeki yıllarda satın alım kararlarında en önemli ürün özelliği olacak. • Yetkili Satıcılar için satış sonrası hizmetler arasında kalite, rekabetçi yedek parça fiyatları ve garanti seçenekleri ön plana çıkıyor. • Satış sonrası hizmetler arasında kalite ve rekabetçi yedek parça fiyatları ön plana çıkıyor. • Oto kiralama sektörünün otomotiv pazarının en az %10’u üzerinde büyümesi bekleniyor. • İkinci el araç satışlarının artması bekleniyor. Beklentisi bu yönde olanların çoğunluğu artışın %25’in üzerinde olacağına inanıyor. • Yetkili Satıcıların önem verdikleri konuların başında sigorta şirketleri ile Distribütörler arasında koordinasyonun artması ve sektör paydaşları ile stok finansmanının paylaşılması geliyor. SANAYİ OSD TAYSAD • OSD üyeleri Türkiye’deki üretim rakamlarının artmaya devam edeceğini bekliyor. • Otomotiv yan sanayisi için en önemli stratejik yatırım olarak motor ve şanzıman görülüyor. • Türkiye’deki kapasitenin ılımlı bir şekilde artmaya devam edeceği düşünülüyor. • Yeni yatırımlar konusunda ana ve yan sanayi aynı fikirde: Teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yan sanayinin küresel projelere daha çok dahil olması gerekiyor. • Türkiye’ye yeni bir yatırım gelmesi için belirleyici konuların başında teşvikler, altyapı/tedarikçi ve üretim kalitesi geliyor. • Yeni yabancı yatırımlar için teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yan sanayinin küresel projelere daha çok dahil olması gerektiği düşünülüyor. • Türkiye Batı Avrupa’daki kapasite fazlasından önümüzdeki 5 yıl içerisinde olumsuz etkilenecek. • Otomotiv sanayisinin büyümesi için öncelikle yeni ürünler ve teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. • Yan sanayi için orta vadede en önemli konu olarak Ar-Ge öne çıkıyor. • Ana sanayi ile ilişkilerde, yine öne çıkan Ar-Ge ve küresel projelerin yanı sıra verimlilik de önem taşıyor. • Yan sanayi için, işbirliğinde en önemli bölgenin Rusya olacağı öngörülüyor. 7 8 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel Öncelikli Konular Türkiye otomotiv pazarında önümüzdeki beş yıllık dönemde, hangi konular/gelişmeler öncelikli olacaktır? Otomotiv sektörü hem Türkiye’de hem küresel ölçekte önemli belirsizlikler ile karşı karşıya. Bir yandan üretim miktarları ve satış beklentileri daralıyor, diğer yandan önemli teknik yeniliklere gidiliyor. Bu ortamda Türkiye’deki otomotiv sektörü açısından öncelikli konulara baktık. Otomotiv sektörü yöneticileri, önümüzdeki beş yıllık dönemde öncelikli olacak konuların başında “Otomotiv satış vergilerinin yeniden düzenlenmesi”, “Avrupa krizinin etkileri” ve “Aşırı fiyat rekabeti”ni belirtiyor. Çevre dostu araçların pazar payının artması, karbondioksit emisyon mevzuatı uygulamaları ve yatırımları teşvik politikaları ise ikincil öncelikteki konular olarak sıralanıyor. Önümüzdeki beş yıllık dönemde öncelikli olacak konular: Otomotiv satış vergilerinin yeniden düzenlenmesi, Avrupa krizinin etkileri ve aşırı fiyat rekabeti. Otomotiv pazarında gelecek beş yıllık dönemde öncelikli olacak konular Otomotiv satış vergilerinin yeniden düzenlenmesi %21,2 Avrupa krizinin etkileri %16,1 Aşırı fiyat rekabeti %15,3 Çevre dostu (hibrit / elektrikli ve diğer teknolojiler) araçların pazar payının artması, karbondioksit emisyon mevzuatı uygulamaları %10,2 Yatırım teşvik politikaları %10,1 %6,7 Hurda araç programı ve benzer satış destekleri Yatırım teşvik programının otomotiv sektörüne etkileri %6,4 Küresel pazarlar için yerli otomobil markasının geliştirilmesi %6,2 Küresel markalardaki birleşme ve konsolidasyon sürecinin Türkiye otomotiv sanayisine yansımaları %3,9 Ürün özellikleri %1,9 Çin markalarının pazar payının artması %1,7 Vergi oranlarının yüksek olması %0,2 Türkiye’nin istikrarlı ekonomik büyümesi %0,1 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 9 Dernek üyelerine göre dağılım Sonuçlara dernekler bazında bakıldığında ise önemli bir fark ortaya çıkıyor: Pazar tarafında “Otomotiv satış vergilerinin yeniden düzenlenmesi” (ODD %28 ve OYDER %24) ilk sırada yer alırken Sanayi tarafında “Avrupa krizinin etkileri”nin (OSD %26 ve TAYSAD %19) öne çıkan konu olduğu görülüyor. %2 %1 %1 %3 %6 %11 %11 %2 %9 %4 %28 %4 %1 %3 %3 %14 %6 OSD %3 %11 %8 %16 %6 %23 %11 %9 %9 %4 Avrupa kri zi ni n etki l eri Ya tırım teşvi k progra mının otomoti v s ektörüne etki l eri Otomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den düzenl enmes i %4 Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma rka s ının gel i şti ri l mes i Aşırı fi ya t reka beti %28 %10 Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtma s ı, ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a ma l a rı %4 Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des tekl eri Küres el ma rka l a rda ki bi rl eşme ve kons ol i da s yon s üreci ni n Türki ye otomoti v sanayisine ya ns ıma l a rı OYDER Çin markalarının pazar payının artması Ürün özellikleri Vergi oranlarının yüksek olması %7 Yapazar tırımpayının teşviartması k progra mının otomoti v Çin markalarının Ürün özellikleriOtomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den %11 %2 %11 %5 %2 Avrupa kri zi ni n etki l eri Ya tırım teşvi k progra mının otomoti v s ek Otomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den düz Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma r Aşırı fi ya t reka beti Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtm ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des Küres el ma rka l a rda ki bi rl eşme ve kons Türki ye otomoti v s a na yi i ne ya ns ıma l a rı %24 Avrupa kri zi ni n etki l eri Ya tırım teşvi k progra mının otomoti v s ektörüne etki l eri Otomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den düzenl enmes i Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma rka s ının gel i%19 şti ri l mes i Aşırı fi ya t reka beti %11 Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtma s ı, ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a ma l a rı Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des tekl eri Küres el ma%7 rka l a rda ki bikri rl eşme konslol i da s yon s üreci ni n Avrupa zi ni nveetki eri Türki ye otomoti v s a na yi i ne ya ns ıma l a rı %11 %26 %1 %1 %18 %10 Çin markalarının pazar payının artması Ürün özellikleri Vergi oranlarının yüksek olması %5 Türkiyenin istikrarlı ekonomik büyümesi %10 %9 %2 Avrupa kri zi ni n etki l eri %5 Ya tırım teşvi k progra mının otomoti v s ektörüne etki l eri %13 Otomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den düzenl enmes i %9 Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma rka s ının gel i şti ri l mes i Aşırı fi ya t reka beti Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtma s ı, %4 ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a ma l a rı Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des tekl eri Küres el ma%19 rka l a rda ki bi rl eşme ve kons ol i da s yon s üreci ni n Türki ye otomoti v sanayisine ya ns ıma l a rı %16 ODD %1 Avrupa kri zi ni n etki l eri Ya tırım teşvi k progra mının otomoti v s ektörün Otomoti v s a tış vergi l eri ni n yeni den düzenl en Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma rka s ın Aşırı fi ya t reka beti Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtma s ı, ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a ma l a Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des tekl e s ektörüne etki Küres el ma rka l al eri rda ki bi rl eşme ve kons ol i da Türki ye otomoti v s a na yi i ne ya ns ıma l a rı TAYSAD düzenl enmes i Çin markalarının pazar payının artması %10 Küres el pa za rl a r i çi n yerl i otomobi l ma rka ının gel i şti ri l mes i Ürünsözellikleri Aşırı fi ya t reka beti Çevre dos tu a ra çl a rın Pa za r pa yının a rtma s ı, ka rbondi oks i t emi s yon mevzua tı uygul a ma l a rı Ya ba ncı ya tırıml a rı teşvi k pol i ti ka l a rı Hurda a ra ç progra mı ve benzer s a tış des tekl eri Küres el ma rka l a rda ki bi rl eşme ve kons ol i da s yon s üreci ni n Türki ye otomoti v sanayisine ya ns ıma l a rı Çin markalarının pazar payının artması Ürün özellikleri Vergi oranlarının yüksek olması Türkiyenin istikrarlı ekonomik büyümesi Görüş Çin markalarının pazar payının artması Ürün özellikleri oranlarının yüksek olması Türkiye’deVergi otomotiv sektörünün, çağdaş, taşıyor. Dünyanın düşük büyüme sürecine Türkiyenin istikrarlı ekonomik girdiği önümüzdeki dönemde sürdürülebilir çevreye duyarlı, uluslararası rekabet gücüne büyümesi sahip, sürekli gelişen ve daha güçlü bir yapıya kavuşması için sektörümüz büyük çaba gösteriyor. Ülkemizde otomotiv sektörünün mevcut potansiyeline ulaşmasının önündeki en önemli engellerden biri vergi hadlerinin satış fiyatlarına yüksek şekilde yansımasıdır. Vergi hadlerindeki aşırı farklılıklar giderilerek, adil ve makul hale getirilmelidir. Motorlu taşıtlar vergisi çevre kirliliğini azaltacak ve yeni araç kullanımını özendirecek şekilde yeniden düzenlenmelidir. Ülkemizde açıklanan teşvik programları da büyük önem büyümenin gerçekleştirilebilmesi, yatırımların, üretimin ve istihdamın artırılabilmesi için iç pazar ve tüketim dinamiklerinin harekete geçirilmesi gerekiyor. Araç parkını gençleştirmeye ve yenileştirmeye hizmet edecek politikaların hızla geliştirilmesi ve uygulanmasına ihtiyaç var. Önemli bir istatistiği paylaşmak istiyorum; Batı Avrupa’da araç sahipliği oranı bin kişide 613, Doğu Avrupa’da 328 adet seviyesindeyken, Türkiye’de bin kişide 151 adet seviyesinde. Bu seviye, pazarın gerçek potansiyelinin çok gerisinde olduğunu gösteriyor. Ülkemizde ömrünü tamamlamış araçlarla ilgili sistemin çatısı kuruldu, kanuni düzenlemeler yapıldı, ancak sistemin mevcut vergi yapısıyla işlemesi maalesef mümkün değil. Avrupa ülkelerindekine benzer, devam eden bir Ömrünü Tamamlamış Araçlar teşviği ve bunun yanı sıra geçmişte uygulanan hurda teşviğine benzer bir uygulamanın da gündeme gelmesine ihtiyaç var. Hem trafikte can ve mal güvenliğini tehdit eden hem de karbon salınımında artışa yol açan araçların pazardan çekilmesi gerekiyor. KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması’nın da sektörel göstergeleri iyi yansıttığını söylemek mümkün. Mustafa Bayraktar ODD Yönetim Kurulu Başkanı 10 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel Otomotiv Pazarı Büyüklüğü Tahmini 2011 yılında 593.519 adet otomobil, 270.920 adet hafif ticari araç ve 46.428 adet ağır ticari araçla birlikte toplamda 910.867 adet olarak gerçekleşen Türkiye otomotiv pazarına yönelik beş yıl sonraki beklentiniz nedir? Türkiye’de, genç nüfusuna ve nüfus artışına karşın pazarda kişi başına düşen araç sayısının dünya ortalamasına göre düşük olması ilgi çekici bir noktadır. 2003 yılında Türkiye’de 1000 kişiye 95 araç düşerken, son 10 yılda görülen büyümeyle birlikte 2012 yılının verilerine göre 1000 kişiye 151 araç düşüyor. Sektördeki yöneticilerin de bu pazarda bir büyümeyi öngörüp öngörmediklerini, öngörüyorlar ise ne kadarlık bir büyüme beklediklerini araştırdık. Araştırmanın bulgularına göre Türkiye otomotiv sektörü yöneticileri, Türkiye otomotiv pazarın büyümesini bekliyor, ancak bu büyüme oranının %50’nin altında gerçekleşmesini öngörüyorlar. Türkiye otomotiv sektörünün çoğunluğu önümüzdeki 5 yıl içinde en fazla %50’lik bir büyüme öngörüyor. Beş yıllık dönemde büyüme beklentileri % 29,2 % 27,2 Artış Düşüş % 24 % 6,9 %5 % 0,4 % 0,4 % 1,1 % 0,8 % 5,1 600 bin’den az 600-700 bin arası 700-800 bin arası 800-910 bin arası 910-1.100 bin arası 1.100-1.200 bin arası 1.200-1350 bin 1.350-1.500 bin 1.500 bin’den arası arası fazla Fikrim Yok Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 11 Dernek üyelerine göre dağılım Sonuçlara dernekler bazında bakıldığında ODD, OYDER ve OSD üyelerinin değerlendirmelerinin ağırlıklı olarak 910 ile 1.350 bin arasında olduğunu görüyoruz. Ancak TAYSAD üyeleri pazara daha olumlu bakıyor. TAYSAD üyelerinin %41’i pazarın 1.350 binin üzerine çıkmasını bekliyor. %1 %3 9% 0% 0% 3% %9 %23 4% %3 %5 %6 10% %17 11% 16% ODD 2% %36 OYDER %41 11% %27 28% %29 3% %1 %2 %7 %1 %2 %3 %7 %20 %3 %17 %28 OSD %20 %36 %17 TAYSAD %21 %21 %29 %36 Azalacak: 600 bin’den az Azalacak: 600-700 bin arası Azalacak: 700-800 bin arası Azalacak: 800-910 bin arası Fikrim Yok %29 Azalacak: 600 bin’den az Artacak: 910-1.100 binbin arası Azalacak: 600-700 arası Artacak: 1.100-1.200 Azalacak: 700-800bin bin arası arası Azalacak: 800-910bin bin arası arası Artacak: 1.200-1.350 Fikrim Yok Artacak: 1.350-1.500 bin arası Artacak: 1.500 bin’den fazla Artacak: 910-1.100 bin arası Artacak: 1.100-1.200 bin arası Artacak: 1.200-1.350 bin arası Artacak: 1.350-1.500 bin arası Artacak: 1.500 bin’den fazla 12 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler Türkiye otomotiv sektörünün önümüzdeki beş yıllık dönemde büyümesinde etkili olacak faktörler neler olacaktır? Vergi yükleri, milli gelir artış hızının önüne geçerek otomotiv sektörünün büyümesinde en önemli konu olarak görülüyor. Otomotiv sektörü Türkiye’de çok önem kazanarak büyümenin lokomotif sektörleri arasında yerini aldı. Toplumun sektöre dair büyük beklentileri var. Sektörün büyümeye devam etmesi ülkenin ekonomisi, gelişimi ve istihdamı için önem taşıyor. Bu nedenle, oyuncuların gözünde bu büyümenin devamlılığının sağlanmasında etkili olacak faktörlerin neler olduğu önemlidir. Sonuçlara bakıldığında en başta yine vergi yüklerinin belirtildiğini görüyoruz. Bu konunun kişi başına düşen milli gelir artış hızından daha önemli görülmesi, vergi yüklerinin otomotiv sektörünü frenlendiğinin bir göstergesidir. Diğer ilgi çeken konu ise çevre dostu otomobillere verilen değerin %2,6 ile çok düşük olmasıdır. Beş yıllık dönemde sektörün büyümesine etki edecek faktörler Sektör üzerindeki vergi yüklerinin (ÖTV, KDV vb,) dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması %30,6 Kişi başına düşen milli gelirin artış hızı %20,5 Avrupa borç krizinin ortadan kalkması ile ihracat pazarında kazandıracağı ivme %17,2 %13,5 Tüketici kredi maliyetleri ve yeterli hacmi Yabancı yatırımlar ve yatırım teşvikleri %9,1 Yerli tedarik zincirinin gelişmesi %3,5 Yerli marka otomobilin üretimi ve pazara sunumu %2,7 Çevre dostu otomobillerin üretimi ve pazara sunumu Yeni pazarlardaki penetrasyon artışı %2,6 %0,1 %15 %25 %12 %8 Dernek üyelerine göre dağılım %25 %1 13 %32 %1 %8 %1 OSD %12 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu %8 %25 %12 %32 %32 Sonuçlara dernekler bazında bakıldığında hepsinde öncelikli konular arasında vergi yüklerinin belirtildiğini görüyoruz. Sanayi tarafında “Avrupa borç krizi” öncelikli konu iken Pazar tarafında%21 “Kişi başına düşen milli gelirin artış hızı”öne çıkıyor. OSD OSDbaşında OYDER üyeleri Bunların dışındaki önemli konuların için %22 ile “Tüketici kredi maliyetleri ve yeterli hacmi“ geliyor. TAYSAD üyerleri ise %18 ile “Yabancı yatırımlar ve yatırım teşvikleri”ni belirtiyor. %21 %21 %1 %26 %4 %1 %1 ODD %4 %4 %1 %5 %6 ODD %4 %2 %2 %4 %2 %2 %26 %5 %6 %9 %26 %9 %2 %2 %11 OYDER %32 %11 %32 %11 %15 %32 %5 %39 TAYSAD %39 ODD %22 1% 18% 6% 6% 18% 1% 6% 14% %22 %25 18% %22 %22 %1 %25 %8 %3 %5 %8 %5 %7 %12 %32 %11 %7 %20 %26 %20 %13 %13 %2 %2 %4 %26 %5 22%39% 39% %13 %21 1%2%2% 1%2%2% 3% %11 OSD OYDER 39% %23 %23 %11 %21 1%2%2% %3 %5 %3 18% %23 %32 %1 24% 18% %7 %12 17% 17% %22 %22 OSD 1% 17% 2% %15 OSD 18% %18 %18 ile Avrupa %18 borç krizinin ortadan kalkması ihracat pazarında kazandıracağı ivme TAYSAD 4% 10% %20 4% 17% 10% 4% 10% Yerli tedarik zincirinin gelişmesi Yerli marka otomobilin üretimi ve pazara Sektör üzerindeki vergi yüklerinin (ÖTV, KDV sunumu Yerli tedarik zincirinin gelişmesi Avrupa borçile krizinin ortadan kalkması ile gelişmesi %32 dengeli olarak düzeltilmesi ve zincirinin azaltılması Yerli tedarik %11 Avrupa ortadanvb.) kalkması Tüketici kredi maliyetleri ve yeterli hacmi TAYSAD ihracat pazarında kazandıracağı ivme %5 ihracat pazarında kazandıracağı ivme Yerlivemarka otomobilin üretimi ve pazara Yabancı yatırımlar ve yatırım teşvikleri Yerli marka otomobilin üretimi pazara Çevre dostu otomobillerin üretimi ve pazara Sektör (ÖTV, üzerindeki yüklerinin (ÖTV, KDV sunumu 1% 6% 2% Sektör üzerindeki vergi yüklerinin KDV vergisunumu 18% sunumu Kişi dengeli başına düşen gelirin artış hızı vb.) olarakmilli düzeltilmesi ve azaltılması 14% %32 vb.) dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması kredi maliyetleri ve yeterli hacmi %11 Tüketici kredi maliyetleri TAYSAD veTüketici yeterli hacmi yatırımlar ve yatırım teşvikleri 17% Yabancı yatırımlar ve yatırımYabancı teşvikleri Çevre dostu otomobillerin üretimi ve pazara Çevre dostu otomobillerin üretimi ve pazara 1% 6% 2%sunumu 18%hızı %22 Kişi başına düşen milli gelirin artış sunumu Kişi başına düşen milli gelirin artış hızı 14% %2 %4 borç krizinin %2 %22 Görüş 17% 24% %22 18% %5 %7 Türkiye’de otomotiv pazarında talebi en çok satın alım vergilerinin etkilediği gerçeği hiç kimse için sürpriz değil. %11 %7 Avrupa’nın ve hatta dünyanın en yüksek vergi oranlarına sahip ülkemizde vergilerde yapılacak en ufak bir%11 esneklik, talepte ciddi bir oynamaya %13 neden olacaktır. Sektörün kalıcı olarak büyümesi için vergilendirme sistemimiz ile ilgili yaptığımız çalışmaların dikkate %13 alınması çok büyük önem taşıyor. %3 %22 Vergilerin yanı%23 sıra genel refah artışı ve ucuz kredi temini de biz perakendeciler %5 %3 için talebin sürekliliği açısından anlamlı. %23 Biz sektörün kalıcı olarak büyümesini, pazarda iniş ve çıkışların en alt düzeye inmesini ve istikrarlı bir sektöre %20 kavuşmayı çok önemsiyor, bu hedef için her gün çaba sarf ediyoruz. Tüketici dinamikleri ve sektör beklentileri %20 %18 üzerine yapılan tüm çalışmalarda ortaya çıkan sonuçları pazarın menfaatine Avrupa borç krizinin ortadan kalkması ile %18 ihracat pazarında kazandıracağı ivme 18% OYDER 24% yorumlamaya ve bu konuda üzerimize 1%2%2% 3% düşen görevleri layıkıyla yerine 22% 39% OYDERsektörü getirmeye çalışıyoruz. Otomotiv bu ülkenin en önemli1%2%2% lokomotifi ve biz bu 3% lokomotifin en değerli yakıtının iç22%pazar 39% olduğunun bilincindeyiz. 17% 4% iç pazar talebinin Bu nedenle 10% sürekliliğini ve istikrarını koruyacak her türlü önlem, değişiklik ve yeni 17% 4% uygulamaları destekliyoruz. 10% Yerli tedarik zincirinin gelişmesi Yerli marka otomobilin üretimi ve pazara H. Şükrü Ilısal OYDER Yönetim Kurulu Başkanı 14 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel BRIC Ülkelerinin Avrupa Pazarına Girişi BRIC ülkelerinin (özellikle Çin’in) otomotiv üreticilerinin Avrupa pazarına girmesini bekliyor musunuz? Türkiye’de yıllardır, özellikle Çin’den otomotiv alanında yatırımlar geleceği konuşuluyor. Toplumda ise konuyla ilgili farklı görüşlerin hakim olduğu biliniyor. Bir yandan bu yatırımların Türkiye için önemli bir fırsat olacağı düşünülürken diğer yandan bu durumun Türkiye’de mevcut işletmeler için bir risk içerdiğine inanılıyor. Uzun yıllardır gündemde olmasına karşın gerçekleşmeyen BRIC ülkelerinin yatırımlarını değerlendirmek amacıyla oyuncuların bu konudaki görüşlerini araştırdık. Araştırmanın sonuçlarına göre genel anlamda Türkiye otomotiv sektörü yöneticilerinin %61’i BRIC ülkeleri otomotiv üreticilerinin Avrupa pazarına girmesini bekliyor. Bu yönde beklentisi olanların %92’si ise bunun önümüzdeki 6 yıl içinde gerçekleşeceğini düşünüyor. BRIC ülkeleri otomotiv üreticilerinin önümüzdeki 6 yıl içinde Avrupa pazarına girmesi bekleniyor. BRIC ülkelerinin otomotiv üreticilerinin Avrupa pazarına girme beklentisi Evet bekliyorum Hayır beklemiyorum Fikrim yok % 61 % 38 Kaç yıl içinde? % 47,4 % 36,5 % 8,3 % 6,6 1-2 yıl 3-4 yıl 5-6 yıl 7-8 yıl % 0,6 % 0,6 Fikrim yok Diğer %1 0 15 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Dernek üyelerine göre dağılım 7% 25% OSD ve ODD üyeleri bu konuda çok kararlı görünmezken (OSD %55, ODD %53) OYDER üyeleri %64 ile daha emin %10 girmesine kesin gözüyle bakıyor: 4 kişiden 3’ü bunu görünüyor. Ancak TAYSAD üyeleri BRIC üreticilerinin Avrupa pazarına %11 öngörüyor ve bunu bekleyenlerin %65’i de bu girişin hızlı bir şekilde (önümüzdeki 4 yılda) gerçekleşeceğine inanıyor. Diğer derneklerin üyeleri ise böyle bir girişimi daha çok 5 yıl sonrası için bekliyor. 25% %12 DD %11 %10 %11 %12 ODD ODD %39 %39%11 %50 %11 OYDER %50 %40 OYDER %39 %53%50 %39 %50 OYDER OYDER 8% 22% 8% 1% %12 %38 %40 %40 %38 %64 25% 25% %10 %10 %12 ODD ODD 1% %40 %38 43% ODD 8% %12 43% ODD %40 %10 OYDER %50 %39 25% 1% OYDER 22% 8% 8% 1% 1% %2 Evet diyenlerin dağılımı %16 27% %2 %17 %16 %2 %6 %16 %17 %16 %6 %2 %16 %55 TAYSAD %74 %17 %2 %17 TAYSAD %6 %84 %84 OSD %6 %2 %25 %2 2% %25 %6 TAYSAD27% 2% 6% %48 %84 %48 TAYSAD 9% 2% 6% %48 %25 TAYSAD 6% 12% 9% %25 2% Otomotiv sanayimizin temel stratejisi, verimlilik yanında katma değeri yüksek yenilikçi ürünlerde üretimi artırmak amacıyla mevcut üretim projelerine ek olarak yeni projelerin gerçekleştirilmesidir. Öte yandan, “Küresel Otomotiv Mükemmeliyet Merkezi” olabilmek için tedarik zincirinde yer alan firmalarla birlikte tasarım çalışmalarının geliştirilmesi, sanayimizin öncelikli konusudur. Özellikle BRIC ülkelerindeki gelişmelerin küresel boyuttaki etkileri de yakından izleniyor. 27% 9% 19% Görüş 27% %2 %25 TAYSAD OSDOSD 27% %2 %2 %17 OSD OSD 22% %38 %38 22 6% 6% %84 %84 1-2 yıl 3-4 yıl 1-25-6 Fikrim yıl yıl 3-4 7-8 yıl yıl5-6 yıl 7-8yok yıl %48 1-2 yıl 1-2 yıl 1-2yıl yıl 3-4 Bu çerçevede, Ar-Ge faaliyeti, otomotiv sanayimizin gelişmesi, yeni teknolojileri geliştirmesi, verimliliğin ve rekabet gücünün artırılması ile yeni ihracat projelerinin devamı için stratejik önem taşıyor ve Ar-Ge desteklerinin yeni projelerle geliştirilerek sürdürülmesi gerekiyor. Küresel ekonomideki olumsuz koşullara rağmen ülkemizde istikrarlı gelişme aksamadan devam ediyor. Bu uygun iş ortamına ek olarak otomotiv sanayimize getirilen yeni yatırım teşvikleri, 3-4 yıl 5-6 yıl %48 Diğer yok Diğer Fikrim 7-8 yıl Fikrim yok Diğer 3-4yılyıl 7-8 5-6yılyıl Fikrim 7-8 yılyokFikrim yok 5-6 Diğer 9% Diğer ülkemizin küresel bir cazibe merkezi olarak ortaya çıkmasında önemli bir yarar sağlayacak. Sanayimiz, AB ve dünya sıralamasındaki yerini daha da yükselterek dünyada toplam taşıt üretiminde ilk on, AB’de toplam taşıt aracı üretiminde ilk üç ve Ar-Ge’de ilk beş ülke arasında yer alma hedefini sürdürüyor. 12 2% Kudret Önen OSD Yönetim Kurulu Başkanı 9% 1 16 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel BRIC Ülkelerinin Avrupa Pazarına Girerken Tercih Edecekleri Ülkeler BRIC ülkelerinin (özellikle Çin’in) otomotiv üreticilerinin küresel pazara girmesi durumunda (Avrupa pazarına yönelik üretim üssü olarak) öncelikle hangi ülkeleri tercih edeceklerini düşünüyorsunuz? Türkiye’nin üretim üssü olabileceği uzun bir süredir gündem konusu. KPMG’nin 2012 Küresel Otomotiv Yönetici Araştırması’nda Türkiye’nin BRIC ülkelerine giriş kapısı olabileceği beklentisi ortaya çıkmıştı. Türkiye’deki otomotiv yöneticilerinin bu konuya nasıl baktıklarını öğrenmek amacıyla üretim üssü olarak tercih edileceğini düşündükleri ülkeleri sorduk. Sonuçlara bakıldığında ilginç bir şekilde, katılımcıların değerlendirmelerinde Türkiye’yi ikinci sıraya yerleştirdiğini gördük. Araştırmaya katılan yöneticiler, BRIC ülkelerinin (özellikle Çin’in) otomotiv üreticilerinin Avrupa pazarına girerken Doğu Avrupa ve yeni AB ülkelerini tercih etmelerini beklediklerini belirtiyor (%46). Türkiye’nin ise Kuzey Afrika ülkelerinin hemen önünde ikinci sırada yer aldığı görülüyor. Dört kişiden biri BRIC ülkelerinin Türkiye’yi üretim üssü olarak kullanmasını bekliyor. BRIC ülkeleri üreticilerinin Avrupa pazarına girerken üretim üssü olarak Doğu Avrupa ülkelerini tercih etmeleri bekleniyor. Türkiye’yi seçmelerini 4 kişiden 1’i bekliyor. BRIC ülkelerinin Avrupa pazarına girerken üretim üssü olarak tercih edecekleri ülkeler % 46 % 25 % 18,3 % 6,7 % 2,5 Doğu Avrupa ve Yeni AB ülkeleri Türkiye Kuzey Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika Diğer % 1,1 Fikrim yok %50 %4 %3%2 %4 %3 %4 12% 5% %1Türkiye Otomotiv ODDSektörünün Geleceğe Yolculuğu 1% %3 %1 %11 %11 %25 0% 3%17 6% 1% 3% 0% 6% 15% 15%%16 2% 2% 4% 21% 39% %50 %51 %51 Dernek üyelerine göre dağılım %30 %30 OYDER 12% 9% %3 Bu soruda TAYSAD, ve ODD üyeleri en yüksek olasılıkla, böyle bir açılımın Doğu Avrupa ve yeni AB ülkeleri üzerinden %12 olacağını düşünüyorlar. Üçünün de beklentileri neredeyse aynı oranda (%49-%51). Türkiye için de sonuçlar birbirine çok 25% %25 2% yakın (%25-%30 arası). Ancak OSD tarafında durum farklı: Doğu Avrupa/yeni 25% AB ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkeleri neredeyse 8% eşit oranlarla ilk sırada yer alıyor (%33 ve %32). Türkiye ise %20 ile üçüncü sırada bulunuyor. 12% 9% O %32 %3 %4 %3 %2 %1 %3 %2 %4%12 %4 ODD %3 2% 2% %32 %16 %51 %50 ODD 26% %50 %20 9% 21% OYDER %33 %30 12% 26% 12% 25% %25 %25 4% 8% %20 20 10% %1 %1 %3 %2 %4 %3 %12 4% 8% 4% %12 5% %7 %27 21% %16 %3 2% 2% OYDER %1 %15 8% %7 12% %27 10% OSD 32% %1 8% 2% 2% 12% 32% %32 %15 %32 %50 OSD 2% 12% 39% 21% %16 O 8% 32% 21% 15% 2% 2% 4% 5% OYDER 5% 1% 3% 0% 6% %33 %11 4% 18% 18% 5% %33 %33 12% 23% TAYSAD 26% 5% 26% 21% %25 %20 %20 %49 %3 %12 %1 Türkiye Görüş %1 Türkiye %7 %32 %15 Kuzey Afrika Ülkeleri %33 Kuzey Amerika %1 8% 12% %7 Rusya 8% 4% 8% %27 Kuzey Afrika Ülkeleri Güneydoğu Asya 2% OSD 10% 20% Kuzey Amerika Doğu Avrupa ve yeni10% AB Ülkeleri %1Avrupa ve yeni AB Ülkeleri Doğu %27 %49 Diğer Rusya 32% Fikrim Yok Diğer Fikrim Yok 13% Güneydoğu Asya %15 18% 18% 5% 26% 5% 23% 21% Türkiye uzun yıllardır küresel platformda bir otomotiv üretim üssü olarak yerini aldı. 2001 yılından itibaren Türkiye’deki yıllık araç üretimin %60 ile %80 arasındaki bölümü ihraç ediliyor. BRIC%20 otomobil üreticilerinin gözünde, bu KPMG Küresel Otomotiv Yönetici güçlü otomotiv altyapısı ve tecrübesinin Araştırması 2013’ün sonuçlarına %49 yanı sıra Türkiye’nin Avrupa Birliği ile baktığımızda küresel yöneticilerin %49 4% 8% arasında mevcut olan gümrük birliği, değerlendirmelerinden de aynı yönde 20% 10%sonuç ortaya çıkıyor. Doğu Avrupa nakliye açısından Orta Avrupa’ya bağlı bir %1 Kuzey Amerika Doğu Avrupa ve yeniülkelerine AB Ülkeleri olması ve yeni teşvik programının özellikle BRIC üreticileri için Diğer %1 Bu dönemde üretim binden Diğer Kuzey Amerika Doğu286 Avrupa ve yeni AB Ülkeleri sağladığı gümrük avantajları ülkenin sağladığı ciddi büyümeRusya fırsatlarından 13% Fikrim Yok Türkiye %7 2011’deki rekor yılın 1.189 bine kadar artıları. Fikrim Yok dolayı büyük önem verileceği anlaşılıyor. Rusya Türkiye %27 yükseldiğini gördük. 2012 yılına Güneydoğu Asya Kuzey Afrika ÜlkeleriBu anlamda Türkiye’nin %15 iç pazarının Ergün Kış bakıldığında Türkiye’de üretilen 1.115 Ancak katılımcıların Doğu Avrupa’yı Güneydoğu Asya Kuzey Afrika Ülkeleri büyüme potansiyelini kullanması önemli 18% KPMG Türkiye bin aracın 745 bini, yani %67’si ihraç avantajlı görmeleri bu ülkelerin daha bir rekabet konusu olacak. Otomotiv Sektör Lideri edildi. önemli artıları olabileceğini gösteriyor. Şirket Ortağı, Denetim 5% 23% 4% 18 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Genel Türkiye’ye Yeni Yatırım Beklentisi Türkiye’ye önümüzdeki 5 yıllık süre içinde yeni bir yatırım gelmesini (şu an Türkiye’de üretim yapmayan bir otomobil/ hafif ticari araç üreticisinin gelmesini) bekliyor musunuz? Konuya ilişkin beklentiyi daha genel bir açıdan sunmak amacıyla Türkiye’ye, özellikle otomotiv üretimi açısından BRIC ülkelerinden ve BRIC ülkeleri dışından da yatırımın beklenip beklenmediğini araştırdık. Son zamanlarda gündemde olan, Avrupa ülkelerindeki üreticilerin Türkiye’ye yatırım konusundaki düşünceleri ilgi çekiyor. Türkiye’deki 4 yöneticiden 3’ü Asya ve Avrupa’dan yatırımı bekliyor. Bulgulara göre Avrupalı üreticilerin Türkiye’ye yatırım yapacağının düşünülmesi ilgi çekici bir nokta olarak ortaya çıkıyor. Türkiye otomotiv sektörü yöneticilerinin %76’sı Türkiye’ye önümüzdeki beş yıl içinde yeni bir yatırım gelmesini bekliyor. Çoğunluk (%42) bu yatırımın Avrupa’dan geleceğine inanıyor. Bu yatırımın Asya’dan geleceğini belirtenlerin çoğunluğu ise bunun Çin’den gelmesini bekliyor. Türkiye otomotiv sektörü önümüzdeki 5 yıllık süre içinde yeni bir üreticinin yatırım yapmasını bekliyor. Beş yıllık dönemde Türkiye’ye yapılacak yeni yatırım beklentisi Evet Avrupa’dan %42 Evet Asya’dan Evet Amerika’dan %2 Hayır Beklemiyorum Fikrim Yok %22 %1 As y ha ng a’da be iü n kli lke yo d en rs un uz ? %33 %3 %2 %9 Çin'den Kore'den Hindistan'dan Fikrim yok %86 %50 19 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 64 %32 %3 %23 %3 %3 ODD %1 %27 %23 Dernek üyelerine göre dağılım 33% 47% %27 3% 47% %38 OSD 53% %38 %50 OSD, OYDER ve ODD üyelerinin %71-%73’ü önümüzdeki 5 yıl içinde Türkiye’ye yeni bir yatırım gelmesini bekliyor. TAYSAD Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum üyeleri bu konuda %84’lük bir oranla daha emin görünüyor. Ancak bu yatırımın nereden beklendiğine baktığımızda farklı bir Fikrim yok manzara ortaya çıkıyor: TAYSAD ve OYDER üyeleri böyle bir yatırımın Avrupa’dan gelmesi olasılığına ağırlık verirken ODD ve 45% OSD daha çok Asya’dan yatırım%27 bekliyor. %23 %32 %46 %32 ODD %3 %3 %1 %3 ODD %23 47% %1 %27 %23 OYDER 3% %27 %38 Hayır, beklemiyorum Fikrim yok %46 Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum Fikrim yok %50 %32 33% Evet, bekliyorum OYDER %50 64% %23 %23 45% 53% 33% %27 %27 %2 %3 %14 %1 OSD 24% 3% 33% 45% 1% %14 45% %27 24% Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum Fikrim yok Evet, bekliyorum %46 %50 55% Hayır, beklemiyorum %46 %24 %60 TAYSAD 1% OYDER %2 %27 %23 OSD O 3% %24 %60 %23 64% Fikrim yok TAYSAD %27 74 %27 OSD %2 Evet,45% Avrupa’dan %27 Evet, Asya’dan %2 Evet, Avrupa’dan %14 Evet, Asya’dan Evet, Amerika’dan %46 1% TAYSAD %24 24% Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum Fikrim yok Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum Fikrim yok %24 %60 Fikrim yok Hayır beklemiyorum 55% Fikrim yok Hayır beklemiyorum 24% %60 Görüş Evet, Amerika’dan %14 %27 74% Otomotiv sektörü yöneticilerinin sektöre yönelik 2017 yılı öngörülerini belirlemek amacıyla oluşturulan bu Evet, Avrupa’dan araştırma ile firmalarımıza, geleceğe yönelik stratejilerini belirlerken kaynak oluşturacak bir çalışma sunmayı hedefledik. Çalışmada tüm %60 sanayimiz için öne çıkan en önemli konu Yeni Teşvik Sistemi oldu. Tedarik sanayicileri, motor ve aktarma organları yatırımlarını en stratejik yatırım olarak yorumluyor. Bu yatırımların ülkemizde gerçekleştirilmesi ile yaklaşık Evet, Avrupa’dan % 56 olan yerlilik oranı, % 80’ler Bizler, bu çalışma ile 2017 yılını Evet, Asya’dan Amerika’dan %2 seviyesine çıkabilecek. Elbette Evet, Avrupa’dan mercek altına alırken, birEvet, yandan TAYSAD 1% tüm bu yatırımlar güçlü bir Ar-Ge 2023 hedeflerimize de adım adım %14 Evet, Asya’dan Evet, Amerika’dan Hayır beklemiyorum24% Fikrim yok çalışması ile mümkün olabilecek. Ar-Ge yaklaşmaya gayret ediyoruz. Bu yolda ilerlerken en büyük yararı, oluşturulan yetkinliklerimizin artması beraberinde marka değerimizi de güçlendirecek. Yeni Teşvik Sistemi ile sağlayacağımıza Tedarik sanayi firmalarımızın OEM inanıyoruz. %24 firmaları ile yürüttüğü ortak Ar-Ge çalışmalarını güçlendirerek sürdürmesi gerekiyor. Böylece sadece otomotiv 74% sanayimizin değil, aynı zamanda ülkemizin de rekabet gücü yükselmiş olacak. Evet, Asya’dan Evet, Amerika’dan Hayır beklemiyorum Fikrim yok Hayır beklemiyorum Fikrim yok Evet, bekliyorum Hayır, beklemiyorum Fikrim yok Dr. Mehmet Dudaroğlu TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı 1% 20 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu KPMG Görüşü Teknolojideki İlerlemeler Gelecekte Başarıya Götürecek Yolu Etkiliyor Şoförsüz araçlar, e-mobilite, sosyal medya ve finans & leasing iş alanındaki potansiyeller gibi trendlerin önümüzdeki beş-on yıl içinde otomotiv sektörü üzerinde çok büyük bir etkisi olacak. Bu tür gelişmeler otomotiv dünyası için farklı zorluklar yaratacak. Diğer yandan megatrendler ise, değer zincirindeki tüm oyuncular için ümit veren fırsatlar yaratacak. Geleneksel “eski model”in orta ya da uzun vadede ölmesi bekleniyor. Orijinal ekipman üreticileri iş modellerini yeniden değerlendirmek ve ana yeterliliklerini yeniden tanımlamak zorunda kalacaklar. Türkiye otomotiv dünyasını da şekillendirecek, son yirmi yıldaki telekomünikasyon ve bilişim teknolojisi sektörüne kıyasla yepyeni bir otomotiv ekonomisi görmeyi bekliyoruz. Mathieu Meyer KPMG Küresel Otomotiv Sektör Başkanı Pazar 22 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: ODD Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler Türkiye otomotiv pazarının önümüzdeki beş yıllık dönemde büyümesine katkıda bulunması açısından aşağıdaki faktörleri önem düzeyine göre sıralar mısınız? Son yıllarda önemli ölçüde büyüyen otomotiv pazarı 2012 yılında Türkiye’de bir önceki seneye göre, satılan adet olarak baktığımızda %10 geriledi. 2012 yılında otomotiv pazarı, 2005 yılı satışlarının seviyesi ile karşılaştırıldığında sadece %8 oranında büyüdü. Bu, 7 yıllık bir dönem için küçük sayılabilecek bir büyüme. Bu doğrultuda önümüzdeki 5 yıllık süreçte pazarın büyüme imkanlarını araştırmak ilgi çekici bir alan oldu. Otomotiv pazarının büyümesi için en önemli etkenler olarak “sektör üzerindeki vergi yüklerinin dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması” ile “kişi başına düşen milli gelirin artışı”nın belirtildiği görülüyor. Özellikle Distribütörler için öncelikli konu vergi yüklerinin düzeltilmesi ve azaltılması. 5 yıllık dönemde pazarın büyümesine etki edecek faktörler Sektör üzerindeki vergi yüklerinin (ÖTV, KDV vb,) dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması %33,6 Kişi başına düşen milli gelirin artış hızı %29,1 Avrupa borç krizinin ortadan kalkarak normalleşme süreci %16,3 Çevre dostu araçların pazar payının artması, karbondioksit emisyon mevzuatı uygulamaları %13,6 Yerli marka otomobilin pazara sunulması Diğer %5,1 %2,3 Görüş Otomotiv sektörü, birçok sektörü doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen, ekonominin lokomotifi olarak tanımlayabileceğimiz bir sektördür. Türkiye ekonomisinin yakalamış olduğu istikrar, sektörü olumlu yönde etkiliyor ve gelişiminde itici kuvvet oluşturuyor. Ülkemizin en önemli ihracat kalemleri arasında yer alan otomotiv sektörü, büyüyen pazar ile birlikte birçok yan sanayiyi de geliştiriyor. Ülkemizde otomobil sahipliğinin Avrupa’ya göre oldukça düşük rakamlarda seyretmesini de göz önünde bulundurursak otomotiv gelebileceğimizi söyleyebiliriz. Bu pazarının önümüzdeki yıllarda daha da ülkemizdeki otomotiv sektörünün da büyüme eğilimi içerisinde olacağını gelişimi için büyük avantaj sağlayacaktır. TBB araştırma raporu - örnek belirtmek hiç de yanlış bir ifade olmaz. Son olarak sektör üzerindeki ÖTV, Bununla birlikte ülkemizde demografik KDV gibi vergi yüklerinin bir dengeye yapı değişirken, son 10 yılda ekonomik oturtulması ve hatta azaltılmasının, hayatın içinde aktif rol alan 25-60 yaş sektörün gelişimi için kritik olduğunu aralığındaki kişi sayısı 6 milyon kadar düşünüyorum. Bu alanda yapılacak arttı. Doğum oranları bu seviyede devam iyileştirme çalışmalarının sektörü ederse önümüzdeki dönemde aynı yaş fark edilir bir seviyede canlandıracağı aralığındaki kişi sayısının artacağını ve hatta ekonomide kaldıraç etkisi ve Avrupa’nın en yüksek tüketim yaratacağı görüşündeyim. potansiyeli olan ülkesi durumuna Ali Bilaloğlu ODD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 23 Pazar: ODD Otomotiv Pazarında Başarı Önümüzdeki beş yıllık süreçte, Türkiye otomotiv pazarında başarılı olmak için hangi konular önem kazanacaktır? Türkiye’deki yoğun rekabeti göz önünde tutarak bu rekabet içerisinde markaları farklılaştırıp başarıya götürebilecek konuların neler olduğunu araştırdık. Araştırmaya katılanlar arasında dört kişiden biri, otomotiv pazarında başarılı olmak için en önemli konunun fiyatlandırma ve satış teşvikleri olacağına inanıyor. Sonuç olarak yoğun rekabetin devam etmesi bekleniyor. Finansal hizmetlerin ikinci sırada gelmesi ise ilgi çekiyor. Bir başka ilgi çekici konu da, Distribütörler tarafından başarıya götürecek etmenler arasında ürün kalitesinin iyileştirilmesine büyük bir önem verilmemesi. Bu da ürün kalitesinin üst seviyelerde olduğunun düşünüldüğünü gösteriyor. Türkiye’de yüksek rekabetin devam etmesinin ve başarılı olmanın en önemli etkeninin fiyatlandırma ve satış teşvikleri olması bekleniyor. Rekabette başarı etkenleri Fiyatlandırma ve satış teşvikleri %25,9 Finansal hizmetler %18,9 Bayi ağının genişliği / kalitesi %16,4 %12,4 Satış sonrası hizmet Yeni ürün geliştirmesi Pazarlama faaliyetleri Ürün kalitesinin geliştirilmesi %11,9 %8,0 %6,5 Görüş ODD olarak sektöre yön veren, otomotiv sektörünü çeşitli yönleriyle ele alan çalışmalarda her zaman yer alıyoruz. “Otomotiv Ticaretinde Yol Haritası Gelecek On Yıl” adlı çalışmamızı, çok değerli akademisyenlerin katkısıyla yaklaşık 4 yıl önce yayımlamıştık. 2009 yılında gerçekleştirilen çalışmamız, Türkiye ve dünyada otomotiv sektörünün gelişimini ele alarak, vergi sistemi, hurda piyasasının oluşturulması, karbon salınımlarının hesaplanması ve ekonometrik bir model ile gelecek yıllara ilişkin bir talep tahmin çalışmasını içeriyordu. Geçtiğimiz yıl bir önceki çalışmanın devamı niteliğindeki “Otomotiv Ticaretinde Yol Haritası Talep Tahminleri 2012-2016” adlı raporu tamamladık. Bugün 2012 verilerine göre dünya sıralamasında satışta 19., Avrupa sıralamasında ise 5. sıradayız. Yılda yaklaşık 19,3 milyar dolar ile Türkiye’de ihracat yapan sektörler arasında yine ilk sırada yer aldık. 400 bin kişilik istihdam yaratıyoruz. Bu göstergeler önemli ama küresel rekabet ortamında daha fazlası mümkün. Raporda, sektörün geleceğine ışık tutacak öneriler ve tespitler yer alıyor. Çalışmamızda ortaya çıkan esneklik katsayıları gösterdi ki kısa ve uzun dönemde otomotiv talebi, gelir ve kredi hacmi ile pozitif ilişkiliyken fiyatla negatif ilişki içerisinde. Çeşitli sebeplerle yapılan fiyat artışları talebi olumsuz etkiliyor. Raporda da açıkça vurgulandığı gibi, öncelikli olarak ele alınması gereken konuların başında, vergi oranlarının yüksekliği geliyor. Özellikle ÖTV oranları talep artışını önemli ölçüde engelliyor. Eklenmesi gereken diğer bir konu da ülkemizde yaşlı araç parkının gençleştirilmesi gerektiğidir. KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması’nın pazarla ilgili bulguları bu konuların gelecekte de devam edeceğini gösteriyor. Dr. Hayri Erce ODD Genel Koordinatörü 24 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: ODD Otomotiv Satın Alım Kararlarında Önemli Ürün Özellikleri Türkiye otomotiv pazarında önümüzdeki beş yıllık dönemde, tüketicilerin satın alım kararlarında aşağıdaki ürün özelliklerinin ne kadar önemli olacağını düşünüyorsunuz? Uluslararası pazarda ve Türkiye pazarında ürün özelliklerinin çok tartışıldığı bir dönemde (özellikle çevre dostu olmak, karbondioksit salınımının düşürülmesi, elektrikli araç üretimi vb.) pazardaki önemli konuların neler olduğunu öğrenmek istedik. Tüketicilerin satın alım kararlarında yakıt verimliliğinin ilk başta gelmesi ise, Türkiye’deki yakıt fiyatlarının dünyadaki yakıt fiyatlarının daha üst seviyesinde kaldığı göz önünde bulundurulduğunda çok doğal bir sonuç. Çevre dostu olma özelliğine çok önem verilmemesi, bunun elektrikli araçlar ile değil de daha çok üst düzey teknoloji ile daha da geliştirilmiş içten yanmalı motorlarla hedeflendiğine işaret ediyor. Yakıt verimliliği önümüzdeki yıllarda satın alım kararlarında en önemli ürün özelliği olacak. Otomotiv satın alım kararlarında belirtilen ürün özellikleri %31,5 %26 %17,7 %16,4 %8,4 Yakıt verimliliği Araç tasarım özellikleri Güvenlik özellikleri Ergonomi, konfor ve rahatlık Çevre dostu olması Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 25 Pazar: ODD Önem Kazanacak Satış Sonrası Hizmetler Önümüzdeki beş yıllık süreçte Türkiye otomotiv pazarında hangi satış sonrası hizmetler önem kazanacaktır? Otomotiv satışları eskisine göre zorlaşan, rekabetin arttığı pazar koşullarında gerçekleşiyor. Böyle bir ortamda başarılı olmak için satış sonrası hizmetlerin önemi artıyor. Bu hizmetler arasında önem kazanan konuların neler olduğunu araştırdık. Elde ettiğimiz sonuçlara göre; satış sonrası hizmetlerde kalite, yedek parça fiyatları ve garanti seçenekleri önemli görünüyor. Satış sonrası hizmetler arasında kalite ve rekabetçi yedek parça fiyatları ön plana çıkıyor. Önem kazanacak satış sonrası hizmetler %28,4 %26,5 %22,8 %15,8 %6,5 Satış sonrası hizmet kalitesi Rekabetçi yedek parça fiyatları Garanti seçenekleri Aracın ömür boyu servis hizmeti seçenekleri Ürün geri çağırma konusunda hız ve dürüstlük 26 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: ODD Oto Kiralama Sektörüne Yönelik Değerlendirmeler Türkiye’de oto kiralama sektörü önümüzdeki 5 sene içinde nasıl bir değişim gösterecek? Dünya genelinde otomotiv sektöründe artık insanlar araç sahibi olmaktansa kullanıcı olmak yönünde eğilim gösteriyor. Böyle bir ortamda Türkiye’deki oto kiralama sektörünün önümüzdeki beş yıllık dönemine ışık tutmak amacıyla yöneticilerin beklentilerini araştırdık. Sonuçlara bakıldığında katılımcıların %94’ü oto kiralama sektörünün önümüzdeki beş sene içinde büyüyeceğini öngörüyor. Bu kişilerin %72’si bu büyüme oranının, otomotiv pazarının büyümesinin en az %10 üzerinde olmasını bekliyor. Oto kiralama sektörünün otomotiv pazarının en az %10’u üzerinde büyümesi bekleniyor. Türkiye’de oto kiralama sektörünün önümüzdeki 5 sene içinde göstereceği değişim Aynı kalacak %6 Büyüyecek %94 Ne oranda büyüyecek? %28,1 %15,6 %15,6 %12,4 otomotiv pazarı kadar büyüyecek otomotiv pazarının %5 üzerinde büyüyecek %15,6 %12,6 otomotiv pazarının %10 üzerinde büyüyecek otomotiv pazarının %15 üzerinde büyüyecek otomotiv pazarının %20 üzerinde büyüyecek otomotiv pazarının %20'sinden daha fazla büyüyecek 27 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu KPMG Görüşü Otomotiv Sektörü ve Dolaylı Vergiler ve satış tarafında yeni araçlara olan talebi daralttığı, tüketicinin tercihlerini de ciddi olarak etkilediği biliniyor. Oysa Türkiye’de henüz doygunluk seviyesine ulaşmamış ciddi bir iç pazar var ve otomobil satışları üzerinden alınan yüksek Özel Tüketim Vergileri tüketicinin tercihlerini sınırlandırıyor. Türkiye’de otomotiv sektörünün büyümesi ile ilgili en temel taleplerin başında, otomobil satışları üzerinden alınan satış vergilerinin dengeli şekilde düzeltilmesi ve azaltılması yer alıyor. Gerçekten de dolaylı vergilerin ağırlığının doğrudan vergilere oranla yüksek olduğu ülkemizde bu durumdan en fazla etkilenen sektörlerin başında otomotiv sektörü geliyor. Hepimizin bildiği bütçe gerçekleri bu tip vergilerden kısa dönemde vazgeçilemeyeceğini ortaya koysa da sektörün ortak arzusu vergilerin zamanla daha makul seviyelere indirilmesi yönünde. Vergilerle ilgili yapılan sık düzenlemeler ve değişiklikler sadece vergilerin yüksekliği nedeniyle değil aynı zamanda otomotiv sektörünün geleceğe yönelik sağlıklı planlamasında yarattığı belirsizlikler nedeniyle de eleştiriliyor. OECD tarafından hazırlanan “Consumption Tax Trends 2012”1 raporunda da tüketim vergilerinin tüm vergilere oranının ülkemizde OECD ortalamasına göre yüksek olduğunu ve 2000-2009 yılları arasında bu oranın OECD ortalamasında azalış, ülkemizde ise artış eğiliminde olduğu açıkça belirtiliyor. Aynı rapor, Türkiye ile birlikte Norveç, Finlandiya ve Danimarka’nın oluşturduğu grubun, binek otomobillerinin satışı ve tescili üzerinden diğer ülkelere göre açık ara farkla yüksek vergilere sahip olduklarını ve bu ülkelerde bu şekilde ödenen vergilerin, söz konusu otomobillerin üretim fiyatlarından daha fazla olabildiğini de ortaya koyuyor. Fikret Çetinkaya KPMG Türkiye Vergi Bölümü, Şirket Ortağı Ülkemizde diğer vergi, harç ve ücretleri bir yana koyarak tek başına Özel Tüketim Vergisi’nin yüksekliğinin pazar ale and registration of passenger cars Binek Otomobil Satış ve Tescillerinde Uygulanan En Yüksek Toplam Vergi Oranları1 Chart 1 195 200 182 145 150 148 99 100 91 İsveç 31 33 36 48 54 55 Portekiz Belçika 28 47 Slovenya Fransa 26 45 Hollanda 25 42 OECD ortalaması 25 Meksika 24 Macaristan 23 Çek Cumhuriyeti 21 23 Şili 20 İtalya 20 Estonya Lüksemburg 19 22 Birleşik Krallık 15 Almanya 15 Slovakya 13 Kanada 12 Yeni Zelanda 10 İsviçre 7 Japonya 50 Avustrya 62 67 1 Consumption Tax Trends 2012, OECD Danimarka Türkiye Finlandiya İsrail Norveç İzlanda İrlanda Yunanistan Polonya İspanya Avustralya Kore ABD 0 28 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: OYDER Otomotiv Pazarının Büyümesinde Etkili Faktörler Türkiye otomotiv pazarının önümüzdeki beş yıllık dönemde büyümesine katkıda bulunması açısından aşağıdaki faktörleri önem düzeyine göre sıralar mısınız? Yetkili Satıcıların bayi ağının önümüzdeki 5 yıllık dönemde büyümesi için belirleyici faktörleri merak ettik. Yetkili Satıcılar da Distribütörler tarafında elde ettiğimiz sonuçlar ile uyumlu olarak, otomotiv pazarının büyümesi için en önemli etkenler olarak “sektör üzerindeki vergi yüklerinin dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması” ile “kişi başına düşen milli gelirin artışı”nı belirtiyor. Distrübütörler tarafındaki yöneticilerden farklı olarak Yetkili Satıcılar tarafındaki yöneticilerin “Avrupa borç krizinin ortadan kalkarak normalleşme süreci”ne girilmesine daha fazla önem verdikleri görülüyor. Yetkili Satıcılar ile Distribütörler aynı fikirde: Pazarın büyümesi için öncelikle vergi yüklerinin hafifletilmesi gerekiyor. 5 yıllık dönemde sektörün büyümesine etki edecek faktörler %30,6 %25,4 %20,5 %12,7 Sektör üzerindeki vergi yüklerinin (ÖTV ,KDV vb.) dengeli olarak düzeltilmesi ve azaltılması Kişi başına düşen milli gelirin artış hızı Avrupa borç krizinin ortadan kalkarak normalleşme süreci Çevre dostu araçların pazar payının artması, karbondioksit emisyon mevzuatı uygulamaları Yerli marka otomobilin pazara sunulması Taşıt kredisi kolaylığı %10,7 %0,1 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 29 Pazar: OYDER Otomotiv Satın Alım Kararında Önemli Ürün Özellikleri Türkiye otomotiv pazarında önümüzdeki beş yıllık dönemde, tüketicilerin satın alım kararlarında hangi ürün özelliklerinin önemli olacağını düşünüyorsunuz? Son söz tabii her zaman müşterinindir. Pazarda başarılı olabilmek için tüketiciye doğru ürünleri sergilemek gerekir. Onun için burada tüketicinin satın alım kararlarında önem verdiği ürün özelliklerine odaklandık. Tüketicilerin satın alım kararlarında etkili olacak ürün özellikleri sorulduğunda Yetkili Satıcılar, ilk sırada yakıt verimliliğini belirtiyor. Distribütörlerin yanıtlarına paralel şekilde “araç tasarım özellikleri” ikinci sırada yer alırken, Yetkili Satıcıların küçük bir farkla “ergonomi, konfor ve rahatlık”ı güvenlik özelliklerinin önüne yerleştirdikleri görülüyor. Pazar katılımcıları satın alım kararındaki en önemli etkenin yakıt verimliliği olduğuna inanıyor. OYDER ve ODD üyeleri bu konuyu açık ara farkla ilk sıraya yerleştiriyor. Otomotiv satın alım kararlarında belirtilen ürün özellikleri %30,9 %21,1 %18,3 %17,4 %10,7 %1,6 Yakıt verimliliği Araç tasarım özellikleri Ergonomi, konfor ve rahatlık Güvenlik özellikleri Çevre dostu olması Araç fiyatı Görüş Otomotiv sektörünün perakende ayağını temsil eden tek dernek olarak tüketiciye dokunuyor ve onların görüş, beklenti ve taleplerine göre ticareti şekillendirmeye çalışıyoruz. Bu nedenle tüketici taleplerini sürekli olarak değerlendiriyor, değişimleri takip ediyor ve ilgililere aktarmaya çaba gösteriyoruz. Kendi iş yerlerimizde de tespit ettiğimiz şekilde son yılların en belirleyici rekabet avantajı yakıt tüketimi üzerinden sağlanıyor. Araç almak isteyen istisnasız her tüketicinin ilk sorduğu soru, yakıt tüketimi değerleri oluyor. Bunun en önemli sebebi muhtemelen akaryakıt üzerindeki aşırı vergilendirme ve pompa fiyatlarındaki sürekli artış. Akaryakıt fiyat politikalarında önemli bir değişiklik olmadığı sürece bu trendin değişmesi için bir sebep göremiyorum. Elektrikli ve hibrid araçların pazar penetrasyonlarının da henüz yeterli düzeyde olmaması önümüzdeki günlerde bu konuda bir değişiklik olmayacağının en belirgin göstergesi. Araştırma sonucunda en ilgi çekici kısım bence araç fiyatının çok düşük bir yüzdeyle son sıralarda yer almasıdır. Özellikle showroomlarda yaşanan pazarlıkların ne kadar çetin olduğuna yakinen şahit olan bir kişi olarak şunu söyleyebilirim ki satın alma fiyatı da en az diğer göstergeler kadar değerli. Tüketici, aracı kendi kafasındaki rakama alabilmek için şartları çok zorluyor. Vedat İnciroğlu OYDER Başkan Vekili 30 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: OYDER Önem Kazanacak Satış Sonrası Hizmetler Önümüzdeki beş yıllık süreçte Türkiye otomotiv pazarında hangi satış sonrası hizmetler önem kazanacaktır? Satış sonrası hizmetlerin önemi özellikle Yetkili Satıcılar için giderek artıyor. Bu noktada tüketicilerin istekleri de önem kazanıyor. Otomotiv Yetkili Satıcıları da Otomotiv Distribütörleri gibi, en çok önem kazanacak satış sonrası hizmetleri “hizmet kalitesi”, “rekabetçi yedek parça fiyatları” ve “garanti seçenekleri” olarak sıralıyor. Önem kazanacak satışüretim sonrası hizmetler 2016’ya kadar kapasitesini Yetkili Satıcılar için satış sonrası hizmetler arasında kalite, rekabetçi yedek parça fiyatları ve garanti seçenekleri ön plana çıkıyor. en fazla artıracak olan bölge/ülke %1 %27 %24 Satış sonrası hizmet kalitesi Rekabetçi yedek parça fiyatları Garanti seçenekleri Aracın ömür boyu servis hizmeti seçenekleri %23 %15 %9 %1 Ürün geri çağırma konusunda hız ve dürüstlük İlgi, alaka göstermek Yeni ürünler Görüş Türkiye’de satış sonrası hizmetler tüketiciler tarafından henüz tam anlamıyla anlaşılamamış durumda; konuyu sadece aracının garanti kapsamı içindeyken garanti dışına çıkmaması için zorunlu olarak aldığı bir hizmet olarak görüyorlar. Oysa satış sonrası hizmetler son derece önemli bir altyapı isteyen türlü mühendislik hizmetinin tüketicinin can ve mal güvenliğine tümüyle sunulması demektir. Anket sonucundan da görüleceği gibi satış sonrası hizmetlerin sunum kalitesi ilk sırada yer almış durumda. Türkiye’de şu anda Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde 2005/4 sayılı motorlu taşıtlar sektöründeki dikey anlaşmalar ve uyumlu eylemlere ilişkin grup muafiyeti tebliğinde orijinal, eşdeğer ve yan sanayi kalitelerindeki yedek parçaların tanımları yapılmış durumdadır. gerçek performansını gösterebilmesi için orijinal parça kullanılmasını bekleme hakkına sahip. Ne yazık ki bu tebliğdeki boşluklar nedeniyle uluslararası kurumlardan akredite olmamış ama herhangi bir kuruluştan sertifika almış firmaların malları da eşdeğer yedek parça olarak kabul görüyor ve kalitesi çok düşük ancak sertifikalı parçalar sebebiyle birçok tüketici mağduriyeti yaşanıyor. Araçlarında kalitesiz yedek parça kullandıran yeterli bilince sahip olmayan tüketiciler ise bu mağduriyetlerini markalara mâl etmeye çalışıyorlar. Amerika’da uygulanan, aracın ömür boyu servis hizmeti ile beraber satılması işlemi, ülkemizdeki sektör yapılanması sebebiyle henüz uzak bir ihtimal olarak görünüyor. Ancak uzun garanti uygulamaları birçok markanın tercih etmeye başladığı bir yöntem. Aracı tasarlayan, teknolojisini yaratan ve üreten markalar elbette yarattıkları ürünün Bazı markalar uzun garanti seçeneklerini araç fiyatlarına dahil ederken bazı markalar ise uzatılmış garanti adı altında bu hizmeti araç satışı sonrası müşterilerinin tercihine sunuyor. Diğer konular da önem arz etmekle beraber yukarıdaki konular anket seçenekleri içinde yönetici gözü ile ön plana çıkıyor. Özgür Tezer OYDER Genel Sekreteri Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 31 Pazar: OYDER İkinci El Araç Satışları Önümüzdeki beş yıllık süreçte ikinci el araç satışlarına yönelik beklentiniz nedir? 2012 yılında yaklaşık 800.000 yeni aracın satıldığı bir ortamda Türkiye’de yaklaşık 2 milyon ikinci el araç satıldı. Önümüzdeki beş yıllık süreçte de bu oranın devam etmesi yönünde bir beklenti var. Katılımcıların %85’i ikinci el satışların önümüzdeki 5 yıl içinde artmasını beklerken, bu kişilerin %61’i artışın %25’in üzerinde gerçekleşeceğine inanıyor. İkinci el araç satışlarının artması bekleniyor. Beklentisi bu yönde olanların çoğunluğu artışın %25’in üzerinde olacağına inanıyor. Beş yıllık dönemde ikinci el araç satışlarına yönelik beklenti Azalmasını bekliyorum Artmasını bekliyorum Değişme beklemiyorum %85 %1,5 Ne oranda artış bekliyorsunuz? %50 %39,3 %8,9 %1,8 0-%25 arasında artış olacak %25-%50 arasında artış olacak %50-%100 arasında artış olacak %100'den fazla artış olacak %13,5 32 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar: OYDER Yetkili Satıcıların Beklentileri Yetkili Satıcıların gelecekteki pazar artışını karşılayabilmek için ihtiyaç duyduğu ve destek beklediği öncelikli konular nelerdir? Türkiye ortamında 70.000 kişiye doğrudan istihdam sağlayan Yetkili Satıcıların önümüzdeki yıllarda da başarılı olup büyümesini sağlayacak konuların neler olduğunu araştırdık. Bulgulara göre, pazar artışını karşılayabilmek için özellikle sigorta şirketleri ile Distribütörler arasında koordinasyonun artması gerektiğini gösteriyor. Bunun yanında özellikle stok finansmanına önem veriliyor. Yetkili Satıcıların önem verdikleri konuların başında sigorta şirketleri ile Distribütörler arasında koordinasyonun artması ve sektör paydaşları ile stok finansmanının paylaşılması geliyor. Yetkili Satıcıların pazar artışını karşılayabilmek için ihtiyaç duyduğu ve destek beklediği öncelikli konular %1,2 %25,1 %23,9 %17,5 %16,5 %15,2 %0,6 Satış sonrası hizmetler kapsamında sigorta şirketleri ile üretici ve distribütör arasında koordinasyonun artırılması Gelecekteki pazar adetlerinde ürün sergileme ve ortak satış başarıları için sektör paydaşları ile stok finansmanının paylaşılması Kalifiye personel istihdamı yaratabilmek için kamu teşvik projeleri üretilmesi Yetkili satıcıların devlet tarafından KOBİ kapsamına alınması 2. el araç satışlarında daha aktif rol alabilmek için kurumsal yapılarda oluşumların önünün açılması Diğer Cevap yok Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu KPMG Görüşü Türkiye Otomotiv Sektöründe Birleşme ve Satın Alma Trendleri Türkiye otomotiv sektöründe Birleşme ve Satın Almaların ivme kazandığını gözlemliyoruz. Son 5 yılda Türkiye otomotiv sektöründe gerçekleşen 15’in üzerindeki satın alma işleminin 8 tanesi 2012 yılında yapıldı. Tüm işlemlere baktığımızda ise üç ana motif göze çarpıyor: Mahle, Titan Italia ve Bridgestone gibi gelişmiş pazarların üreticilerinin üretim kapasitesi satın almak, maliyet avantajı yakalamak veya ürün gamlarını geliştirmek için yerli üreticileri almaları bu motiflerin başında geliyor. Avrupa’da son kullanıcılardan gelen fiyat baskısı devam ettikçe ve Türk üreticileri kalite konusunda giderek Avrupalı rakipleriyle eşdeğer hale geldikçe, bu tip satın almaların devam edeceğini düşünebiliriz. İkinci bir sebep ise dağıtım kanallarını satın alıp büyüyen pazardaki değer zincirinden daha fazla pay almaktır. Johnson Controls’un ürünlerinin distribütörü olan Karat Güç Sistemleri’ni satın alması, ALJ’nin Toyota Pazarlama’daki hisselerini artırması bu tip işlemlerin örneklerini oluşturuyor. Türkiye’de kişi başına düşen araç sayısı gelişmiş pazarlardaki seviyelere doğru artarken iç pazara dönük araç ve satış sonrası destek/yedek parça ürünlerinin dağıtıcılarına olan ilginin devam etmesini bekliyoruz. Üçüncü sebep ise hızla büyüyen ve sermaye ihtiyacı olan yan sanayi üretim şirketlerine özel sermaye fonlarının yatırım yapmasıdır. Gelişen iç pazar ve Türk otomotiv parça üreticilerinin artan kabiliyetleri yerli yan sanayi üreticilerine yüksek büyüme potansiyeli sunuyor. Araştırmamız da Türkiye yan sanayisinin önemli fırsatlara açık olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, büyümek için sermaye ihtiyacı duyan yan sanayi üreticileri uluslararası özel sermaye fonları için fırsatlar oluşturabiliyor. Standard Profil’e yatırım yapan Bancroft ve Martur’a yatırım yapan UniCredit Merchant Bank bu fırsatların gerçek hayattaki yansımalarını gösteriyor. Özel Sermaye Fonları yerli yan sanayi şirketlerine sadece sermaye sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda uluslararası pazarlardan üst düzeyde yönetici bulunmasında ve yeni satış kanalları ile üreticilere ulaşmakta da yardımcı oluyor. Buna ek olarak önümüzdeki iki-dört sene içinde Türk yan sanayi şirketlerinin bölgesel oyuncu olmak için başta Rusya olmak üzere Doğru Avrupa ve çevre ülkelerde satın almalar yapabileceğine inanıyoruz. Kalitelerini yerel ölçekte kanıtlayan Türk firmalarının üretim merkezlerinin gelişmekte olan pazarlara kaymasıyla müşterilerine bu pazarlarda da hizmet etmek için yeni coğrafyalara açılmalarını bir sonraki adım olarak görüyoruz. Keith Durward KPMG Türkiye Danışmanlık Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı Ekrem Özer KPMG Türkiye Danışmanlık Bölümü, Direktör 33 34 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu KPMG Görüşü Yeni Teşvik Sisteminde Otomotiv Sektörüne Sağlanan Teşvikler Teşvik paketinde otomotiv sektörü lehine yapılan son değişiklikler: Otomotiv ve otomotiv yan sanayisi Türkiye’nin önde gelen sanayi sektörlerinden biri olduğundan; ülkenin gelecekte üretim, satış, ihracat ve istihdam hedeflerini gerçekleştirmesine en fazla katkı verecek düzenlemelerden birisi de hiç şüphesiz bu sektöre sağlanan teşviklerdir. 15 Şubat tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/4288 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile otomotiv sektörü lehine yeni teşvik sisteminde önemli değişiklikler yapıldı. Karar ile “motorlu kara taşıtları ana sanayinde” gerçekleştirilecek otomotiv yatırımları “öncelikli yatırım konuları” arasına alınmıştır. Söz konusu değişiklik grafiklerde verilen değerlendirmeleri teyit etmekte, yatırımlar ağırlıklı olarak 1, 2 ve 3. bölgelerde yapılacak olmasına rağmen 5. bölge teşviklerinden yararlanma imkânına kavuşmuştur. Otomotiv sektörüne sağlanan özel teşvik: 19 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan “Yeni Teşvik1” düzenlemeleri ile otomotiv sektörüne sağlanan “özel teşvik” “gümrük muafiyeti” olup, önemli bir parasal teşviktir. Söz konusu düzenleme ile yatırımcılara, yatırım süresi ile sınırlı olmak şartı ile gümrük vergisi ödemeden A, B ve C kısımlarından (segment) otomobil ithalatı izni verilmesine imkân tanındı. Bu düzenleme AB Gümrük Birliği dışındaki ülkelerden yapılacak ithalat için oldukça anlamlıdır. Değişiklikler sonrası aşağıdaki şartları sağlayan yatırımlar “öncelikli yatırımlar” kapsamındadır: • Asgari 300 milyon TL tutarındaki ana sanayinde yatırımları, • Asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları, • Asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları aksamları ve otomotiv elektroniğine Otomotiv sanayisine 2012’de verilen yatırım teşvik belgeleri yönelik yatırımlar. değerlendirmesi: %3 ile otomotiv yatırımlarının, Türkiye’nin %1 Bu%5 değişiklik 2012 takvim yılında Hazine Müsteşarlığı tarafından %7 %4 hangi bölgesinde yapılırsa yapılsın, 5. bölgede otomotiv sektörüne verilen yatırım teşvik belgeleri %8 uygulanan teşviklerden yararlanması sağlandı. Bu değerlendirildiğinde sektöre verilen teşvikler 1. bölgede değişiklik ile otomotiv yatırımlarının, Türkiye’nin hangi en düşük; diğer bölgelerde daha yüksek olmasına bölgesinde yapılırsa yapılsın, 5. bölgede uygulanan rağmen; “yeni teşvik sistemi” kapsamında verilen teşviklerden yararlanması sağlandı. Örneğin, %40 yatırım teşvik belgeleri ile gerçekleştirilecek yatırımların, oranındaki kurumlar vergisi indirimi, 7 yıl süre ile sigorta %95’inin “otomotiv sektörü” üreticilerinin üretim primi işveren hissesi, yatırım yeri tahsisi bunlardan %30 olan 1, 2 ve 3. bölgelerde yoğunlaştığı %58 %84 merkezleri başlıcaları. 2012 yılında yapılan başvurulara dayalı görülüyor. Benzer şekilde sabit yatırım tutarının %97’si olarak alınan teşvik belgelerinin de bu teşviklerden 1, 2 ve 3. bölgelerde yer alıyor. “Ocak-Aralık 2012” yararlanması mümkündür. 2012 yılında yapılan döneminde sabit yatırım tutarı açısından otomotiv başvurulara dayalı olarak alınan teşvik belgelerinin de bu sektörünün tüm sektörler içindeki payı %4,4 iken, yeni teşviklerden yararlanması mümkündür. teşvik sistemi açıklandıktan sonraki dönemde (HaziranSonuç olarak; yapılan değişiklikler ile otomotiv sektörü Aralık 2012) otomotiv sektörünün tüm sektörler içindeki yatırımları daha cazip hale getirilerek sektörün “yerlilik payı %5,6 olarak gerçekleşmiştir. oranı” yüzdelerinin, ihracat tutarlarının ve istihdamın Grafikler: Otomotive sektörüne verilen yatırım teşvik artırılması hedefleniyor. belgeleri bilgileri %1 %1 %7 %4%1 %7 %4%1 %7 %4%7 %4 %6 Verilen Teşvik Belgesi %14 Sayısı %30 %30 %30 %30 %5 %3 %3 %5 %3 %5 %3 %5 %5 %8 %8 %8 %8 %6 Sabit Yatırım Tutarı %58 %58 %58 %58 %84 %84 %84 %84 %75 %14 %14 %14 %14 1. Bölge İthal Makine Teçhizat %89 %89 Tutarı %75 %75 %75 %75 2. Bölge 3. Bölge 1. Bölge 1. Bölge 2. Bölge 2. Bölge Bölge 6. Bölge 3. Bölge 3. 4. Bölge 4. 6. Bölge Bölge 1. Bölge 1. 2. Bölge Bölge 2. Bölge Bölge 6. Bölge 3. Bölge 3.4.Bölge Bölge 4.6.Bölge 1 Abdulkadir Kahraman KPMG Türkiye Vergi Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı %89 %3 %3 %6 %3 %6 %2 %3 %2 %6 %6 %2 %2 %5 %5 %6 %5%6 %5 %6 %6 İstihdam (Kişi) %3 %2 4. Bölge %89 %89 6. Bölge Daha fazla bilgi için “Soru ve Cevaplarla Yeni Yatırım Teşvik Sistemi” yayınımıza http://www.kpmgvergi.com sitesinde “Yayınlar” bölümünden ulaşılabilir. Sanayi 36 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: OSD Üretim Rakamlarına Yönelik Öngörü 2011 yılında toplam üretimin 1,1 milyon adet ve kapasitenin 1,5 milyon adet olarak gerçekleştiği Türkiye otomotiv sanayisinin beş yıl sonraki üretim rakamlarını nasıl öngörüyorsunuz? Küresel ölçekte ve Avrupa’da ekonomi ve finans krizlerinin yaşandığı, özellikle otomotiv sektörünün de bundan etkilendiği bir ortamda Türkiye’nin beklentilerini merak ettik. OSD üyeleri Türkiye’deki üretimin artacağından eminler. Ancak artışın ne kadar olacağı konusunda görüşler farklı. Buna karşılık katılımcıların %70’i, artışın önümüzdeki beş yıl içinde 200 bin adetin yani %18’in üzerinde olmasını bekliyor. OSD üyeleri Türkiye’deki üretim rakamlarının artmaya devam edeceğini bekliyor. Otomotiv sanayisinin 5 yıl sonraki üretim beklentisi % 9,1 Azalacak %40 Ne ka da r %90,9 ar ta ca k? Artacak %30 1.1-1.3 milyon civarında olacak %30 1.3-1.5 milyon civarında olacak 1.5-1.7 milyon civarında olacak Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 37 Sanayi: OSD Kapasite Rakamlarına Yönelik Öngörü 2011 yılında toplam üretimin 1,1 milyon adet ve kapasitenin 1,5 milyon adet olarak gerçekleştiği Türkiye otomotiv sanayisinin beş yıl sonraki kapasite rakamlarını nasıl öngörüyorsunuz? Dünyada ve Avrupa’da bir kapasite fazlası olduğunu varsaydığımız bir ortamda Türkiye’deki kapasitenin nasıl gelişeceğini araştırdık. Beklentiler kapasite oranlarının artması yönünde ama üretim beklentileri ile karşılaştırdığımızda, burada artmasını bekleyen kişilerin oranı %73 ile daha düşük. Bununla birlikte artması yönünde beklentisi olduğunu belirtenler de ciddi bir artış öngörmüyor. %63 gibi bir oranla çoğunluk, artışın en fazla 200 bin adet yani en fazla %13 olacağına inanıyor. Türkiye’deki kapasitenin ılımlı bir şekilde artmaya devam edeceği düşünülüyor. Otomotiv sanayisinin 5 yıl sonraki kapasite beklentisi %63 %9,1 %18,2 Artacak Azalacak %72,7 Fikrim Yok % 25 %12 1.5-1.7 milyon civarında olacak 1.7-1.9 milyon civarında olacak 1.9-2.1 milyon civarında olacak 38 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: OSD Yeni Yatırımlar için Belirleyici Konular Türkiye’ye yeni bir yatırım gelmesi için neler belirleyici olmaktadır? Türkiye’ye yeni yatırımlar konusu sık sık gündeme geliyor. OSD üyelerine, Türkiye’ye yabancı yatırım gelmesi hedeflenen bir ortamda yabancı yatırımcının nelere dikkat etmesi gerektiğini sorduk. Bulgularımıza göre Türkiye’ye yeni yatırımların gelmesi için belirleyici konuların başında açık ara farkla üç konu geliyor: yatırım teşvikleri, otomotiv sektörünün altyapısının/tedarikçi kalitesi ve iş gücü verimliliği/üretim kalitesi. Türkiye’ye yeni bir yatırım gelmesi için belirleyici konuların başında teşvikler, altyapı/tedarikçi ve üretim kalitesi geliyor. Türkiye’ye yeni yatırım gelmesi için belirleyici konular* %72,7 %72,7 %63,6 %27,3 %18,2 %9,1 Yabancı yatırım teşvikleri Otomotiv sektörünün altyapısının/tedarikçi kalitesi İş gücü verimliliği / üretim kalitesi (*) Katılımcılara birden fazla cevap seçeneği sunulmuştur. AB-Türkiye gümrük birliği (AB ülkeleri dışındaki ülkeler için) İç Pazar büyüklüğü Coğrafi etkenler Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 39 Sanayi: OSD Yeni Yatırımlar için Gerekenler Yeni yabancı yatırımların Türkiye’ye çekilmesi için neler yapılmalıdır? Türkiye, otomotiv sektöründe küresel ölçekte ciddi bir pozisyona ulaştı. Dünya otomotiv üretiminde 17. sırada yer alıyor. Otomotiv yan sanayisinin de çok güçlü bir altyapısı var. Bu pozisyonu daha da ileri götürüp güçlendirmek isteyen Türkiye’de, daha çok yatırım çekilebilmesi için nelerin yapılması gerektiğini merak ettik. Katılımcılar yeni yabancı yatırımın çekilmesi için öncelikle teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini düşünüyor. Yan sanayinin küresel projelerde yer almasının ikinci sırada belirtilmesi ilgi çekiyor. İç pazarın büyümesine bu konuda çok önem verilmiyor. Yeni yabancı yatırımlar için teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yan sanayinin küresel projelere daha çok dahil olması gerektiği düşünülüyor. Yeni yabancı yatırımların Türkiye’ye çekilmesi için yapılması gerekenler* Teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi %72,7 Küresel projelerde Türk yan sanayi firmaları ile işbirliklerinin uzun vadeli artırılması %63,6 Verimlilik indirimleri konusundaki beklentilerin gerçekçi ve uygulanabilir olması, verimlilik düzeyinin artırılması %54,5 %36,4 Ar-Ge konusunda işbirliğinin artırılması Tedarik zinciri içinde işbirliklerinin artırılması İç pazar büyümesi %27,3 %9,1 (*) Katılımcılara birden fazla cevap seçeneği sunulmuştur. Görüş Otomotiv sanayisine yeni yatırımların gelmesinde iç pazar potansiyeli önemli bir etken. Geçen 12 yıl içinde otomobil pazarı ortalama 427 bin, toplam pazar ise 699 bin dolayındadır. Pazarda yerli üretimin payı ise % 40’lar dolayındadır. 2002-2012 yıllarını kapsayan son 12 yıllık gelişmenin değerlendirilmesi, gelecekle ilgili gelişmeler açısından önem taşııyor. Bu dönemde toplam üretim kapasitesi 1,66 katı artarken üretim 3,09 katı arttı. Burada artışın yeni yatırımlar yerine mevcut kapasitenin daha fazla kullanılmasından kaynakladığı görülüyor. 2001 yılındaki kriz nedeniyle % 30’lara kadar inen KKO (Kapasite Kullanım Oranı), 2007 yılında % 89’a kadar yükseldi ve 2012 yılında ise % 75 oldu. Öte yandan motorlu taşıt aracı ihracatı bu dönemde 2,80 katı artış ile üretim artışının en önemli destekçisi oldu. İhracatın 2012 yılında otomobilde kapasitenin % 50’sini ve hafif ticari araçlarda ise % 77’sini oluşturduğu görülüyor. İhracatın üretimdeki payı 2000 yılında % 23 iken 2008 yılında % 79’a kadar yükseldi ve 2012 yılında % 67 oldu. Gelecek için mutlaka pazarda istikrarlı artışı sağlayacak talebe endeksli dengeli bir vergi politikasının oluşturulması gerekiyor. İç pazardaki güçlü talep yapısının küresel rekabet gücünü de çok olumlu etkileyeceğine inanıyorum. Prof. Dr. Ercan Tezer OSD Genel Sekreteri 40 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: OSD Avrupa’daki Kapasite Fazlasına Yönelik Değerlendirmeler Batı Avrupa’daki kapasite fazlasından Türkiye’nin nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz? Avrupa’da kapasite fazlasının olduğu konuşulan bir ortamda, Avrupa için de bir üretim üssü olduğunu ve bunun hedeflendiğini göz önünde bulundurarak Türkiye’nin bundan nasıl etkileneceğini merak ettik. Katılımcılar Türkiye’nin Avrupa’daki kapasite fazlasından olumsuz etkileneceğinden emin görünüyor ve bu olumsuz etkinin de beş yıl içerisinde gerçekleşmesini bekliyor. Ancak bu cevabı Türkiye’deki üretim ve kapasite artış beklentileri ile karşılaştırdığımızda çelişkili bir cevap gibi görünüyor. Bu cevapları birlikte değerlendirdiğimizde Avrupa’daki kapasite fazlası olmasaydı Türkiye’deki üretim ve kapasitenin daha da fazla artacağı sonucuna varıyoruz. Türkiye Batı Avrupa’daki kapasite fazlasından önümüzdeki 5 yıl içerisinde olumsuz etkilenecek. Batı Avrupa’daki kapasite fazlasının Türkiye’ye etkisi %9,1 Olumsuz Yönde Etkilenir Etkilenmez Ha ng i za m dil an im ind e? %90,9 %10 5-10 yıl içerisinde Önümüzdeki 5 yıl içerisinde %90 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: OSD Otomotiv Sektöründe Büyümeye Yönelik Taktikler Türkiye otomotiv sektöründe büyümeyi sağlamak için şirketlerin ana taktikleri sizce neler olmalıdır? Küresel ölçekte ve Avrupa’da giderek zorlaşan şartlar içerisinde Türkiye’deki üreticilerin başarılı olmak için nasıl bir strateji izlemeleri gerektiğini araştırdık. Katılımcılar otomotiv sektöründe büyümeye yönelik en faydalı taktikler olarak yeni ürünler ve/veya teknolojilerin geliştirilmesini ve toplam maliyetlerin karşılama gücünün artırılmasını belirtiyor. Yeni pazarlara girmenin sadece üçüncü sırada gelmesi ise ilgi çekiyor. Otomotiv sanayisinin büyümesi için öncelikle yeni ürünler ve teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. Otomotiv sektöründe büyümeyi sağlamak için gerekli ana taktikler %3 %27,3 %19,7 %13,6 %12,2 %10,6 %7,6 %1,5 %4,5 Yeni ürünler ve / veya teknolojiler geliştirmek Toplam maliyetleri karşılama gücünü arttırmak Yeni pazarlara girmek Ürün portföyünü çeşitlendirmek Marka yönetimini geliştirmek Çözümleri diğer sektörlerle/yeni iş modelleriyle entegre etmek Şirket satın almaları yoluyla büyüme Fiyat ve satış teşvikleri sağlamak Yerli ortağı devreden çıkarma 41 42 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: TAYSAD Yeni Teşvik Sistemi Yeni teşvik sistemi ile aşağıdaki stratejik yatırımlardan hangisinin Türkiye’ye gelmesinin otomotiv sanayisi açısından en olumlu etkiyi yaratacağını düşünüyorsunuz? Türkiye’nin yeni teşvik sistemiyle birlikte stratejik yatırımları çekme hedefine baktığımızda otomotiv yan sanayisi için en önemli konunun ne olacağını araştırdık. Sonuçlar, Türkiye otomotiv sanayisi için en olumlu etkiyi yaratacak stratejik yatırım olarak motor ve şanzımanı öne çıkarıyor. Hibrid, elektrikli ve diğer çevreci araç teknolojilerinin büyük bir fark ile ikinci sırada yer alması ise bu yeni teknolojilere yakın zamanda çok güvenilmediğine işaret ediyor. Otomotiv sanayisi için en olumlu görülen stratejik yatırımlar %55,7 %17,1 %11,4 %11,4 %4,4 Motor şanzıman Hibrit, elektrikli ve diğer çevreci araç teknolojileri Hammadde Elektrik Elektronik Fikrim Yok Otomotiv yan sanayisi için en önemli stratejik yatırım olarak motor ve şanzıman görülüyor. Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 43 Sanayi: TAYSAD Yabancı Yatırımların Türkiye’ye Çekilmesi Yeni yabancı yatırımların Türkiye’ye çekilmesi için neler yapılmalı? Güçlü bir yan sanayinin bulunduğu Türkiye, bu alanda daha da çok yabancı yatırım çekilebilmesi için neye önem veriyor diye sorduğumuzda, katılımcıların cevapları öncelikle teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini gösteriyor. Sanayiciler bu konuda mutabık görünüyor. TAYSAD ve OSD üyeleri en önemli konu olarak teşvik ve yatırım ortamının iyileştirmesini belirtiyor. Yeni yatırımlar konusunda ana ve yan sanayi aynı fikirde: Teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yan sanayinin küresel projelere daha çok dahil olması gerekiyor. Yeni yabancı yatırımların Türkiye’ye çekilmesi için yapılması gerekenler* Teşvik ve yatırım ortamının iyileştirilmesi %68,6 Küresel projelerde Türk yan sanayii firmaları ile işbirliklerinin uzun vadeli artırılması %65,7 Ar-Ge konusunda işbirliğinin artırılması %52,9 Tedarik zinciri içinde işbirliklerinin artırılması %37,1 Verimlilik indirimleri konusundaki beklentilerin gerçekçi ve uygulanabilir olması, verimlilik düzeyinin artırılması İnsan kaynağı transferi konusunda etik yaklaşım sergilenmesi %22,9 %12,9 (*) Katılımcılara birden fazla cevap seçeneği sunulmuştur. Görüş Otomotiv tedarikçileri “Teşvik ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi”nin yeni yabancı yatırımcıların ülkemize gelmesi konusunda en etkili unsur olduğunda ekseriyetle mutabık. Her 10 kişiden 7’si özellikle de OEM (orijinal ekipman üreticileri) yatırımlarının ülkemize gelmesinde teşvikin önemli olduğunu söylüyor. Yabancı tedarik sanayi yatırımlarında ise, en az teşvik kadar yatırım ortamının iyileştirilmesi de ön plana çıkıyor. Özellikle bürokrasinin azaltılması, yetişmiş nitelikli eleman eğitimin artırılması, ulaşım altyapısının iyileştirilmesi gibi yatırım ortamını etkileyen hususların geliştirilmesi sayesinde daha fazla tedarik firmasının ülkemizde faal olacağı düşünülüyor. kanaatinde ve bu sayede yabancı yatırımların artan iş hacmine yönelik bir teveccühleri olacağı beklentisinde. Otomotiv tedarik sanayicileri Teşvik maddesinin hemen peşinden ve pek de fazla olmayan bir fark ile ülkemizde yerleşik OEM’lerin küresel projelerinde kendilerine daha fazla yer verilmesinin, yabancı yatırımcıyı çekeceği görüşünde. Tedarikçiler küresel projelerde bugünden daha fazla görev almanın, o ülkelerde yatırım gerektirdiği gibi şirketlerin merkezi üretim tesislerinde de büyümeyi gerektireceği Bir başka husus ise, tedarik zinciri içerisinde işbirliklerinin artırılması. Bu bağlamda günümüze kadar otomotiv tedarikçileri, kümelenme benzeri modeller geliştirdiler, farklı STK’lar sayesinde işbirliklerinin seviyesini artırdılar. Ama gelinen noktada bu işbirliği biçimlerinin artırılmasının gerektiği, bu sayede daha fazla yatımcının da ülkemize ilgi duyacağı da aşikar. Alper Kanca TAYSAD Başkan Yardımcısı 44 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: TAYSAD Yan Sanayinin Odaklanması Gereken Alanlar Orta vadede yan sanayimizin en çok odaklanması gereken alanlar hangileridir? Türkiye’de otomotiv sanayisi oldukça güçlü, ancak hızla değişen bir küresel rekabet ortamında Türkiye yan sanayisinin bu başarıyı devam ettirmek için neler yapması gerektiğine baktığımızda, yan sanayi kendisinin önümüzdeki yıllarda en fazla odaklanması gereken konunun Ar-Ge olması yönünde kararlı görünüyor. Küresel oyuncu olmanın son sırada yer alması ise dikkat çekiyor. Yan sanayi için orta vadede en önemli konu olarak Ar-Ge öne çıkıyor. Yan sanayinin orta vadede en çok odaklanması gereken alanlar Ar-Ge %38,7 İnsan Kaynağı %13,1 Kurumsal Yönetim %12,2 Stratejik Planlama %9,5 Kalite %8,6 Pazarlama %4,5 Finans %3,6 Üretim %3,3 Lojistik %2,9 Satın Alma %2,1 Satış %1,0 Küresel Oyuncu Olmak %0,5 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 45 Sanayi: TAYSAD Ana Sanayi-Tedarikçi İlişkilerini Etkileyecek Konular Ana sanayi-tedarikçi ilişkilerini orta vadeli dönemde en çok etkileyecek konular nelerdir? Türkiye otomotiv sanayisi içerisindeki başarı sadece yan sanayi ya da ana sanayi tarafından değil, bu ikisinin birlikte çalışmaları sonucu gelecektir. Bu işbirliğinde başarıya götürebilecek önemli konuları merak ettik. Bulgularımız ana sanayi-tedarikçi ilişkilerini etkileyecek konularda katılımcıların üç konuda emin olduklarını gösteriyor: • Ar-Ge alanında işbirliğinin artması • Küresel projelerde işbirliğinin artması Ana sanayi ile ilişkilerde, yine öne çıkan Ar-Ge ve küresel projelerin yanı sıra verimlilik de önem taşıyor. • Verimlilik indirimi talepleri Ana sanayi-tedarikçi ilişkilerini orta vadede en çok etkileyecek konular Ar-Ge alanında işbirliğinin artması %31,5 Küresel projelerde işbirliğinin artması %28,6 Verimlilik indirimi talepleri %27,9 Tedarik zinciri yönetimi %7,9 İnsan kaynağı transferi %1,7 Lojistik hizmetler %1,7 Araç üreticisinin etik kar marjları vermesi %0,7 Görüş Otomotiv sektörümüzün bugün geldiği noktanın daha da geliştirilmesinde en önemli konu güçlü bir iç pazara kavuşulmasıdır. Yüksek vergi oranı ile baskı altında kalan iç pazarın, dinamiklerini kullanamaması büyümenin önündeki en büyük engel olarak karşımıza çıkıyor. Bu durum aynı zamanda, dış pazarlardaki rekabetçiliğimize de olumsuz yansıyor. Vergi oranlarındaki plansız ve sürpriz artışlar dış ve iç yatırımcı için istikrar açısından da büyük risk taşıyor. Türkiye otomotiv sanayisi olarak, küresel pazarlarda hafif ticari araç ve otobüs üretimi sıralamasındaki başarılarımıza uygun niş segmentlere odaklanmamız, rekabetçiliğimiz açısından fayda sağlayacak. Derneğimizin üzerinde durduğu bir diğer önemli konu ise yerli katkı oranının artırılmasıdır. Özellikle Yeni Yatırım Teşvikleri ile getirilen düzenlemelerin bu konuda fayda sağlayacağına inanıyoruz. Mustafa Zaim TAYSAD Başkan Yardımcısı 46 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Sanayi: TAYSAD Yan Sanayinin İşbirliğinin Artacağı Düşünülen Bölgeler Orta vadeli dönemde yan sanayimizin işbirliğini en çok artıracağı bölgeler sizce hangileridir? Otomotiv sanayisinin ve otomotiv yan sanayisinin gittikçe küreselleşen ortamında, Türkiye’nin ve Türk otomotiv şirketlerinin bölgede ve dünyada gittikçe artan önemini de göz önünde bulundurarak hedef ülkelerin nereler olduğunu merak ettik. Otomotiv dünyasının Çin’i konuştuğu ortamda bu soruya yanıt olarak Rusya’nın ilk sırada gelmesi bu iki ülkenin arasındaki potansiyelin göstergesi. Doğu Avrupa ülkelerinin ikinci sırada gelmesi de Türkiye’nin bölgedeki rolünü ve önemini artırma hedefinin bir göstergesi olarak ortaya çıkıyor. Yan sanayi için, işbirliğinde en önemli bölgenin Rusya olacağı öngörülüyor. Yan sanayinin orta vadede işbirliğini en çok artıracağı bölgeler %37,5 Rusya %18,8 Doğu Avrupa Ülkeleri %16,6 Çin %8,7 Afrika %5,8 Brezilya %5,5 Hindistan %5 Kuzey Amerika Güney Kore %1,1 Batı Avrupa %1 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu KPMG Görüşü Rusya Otomotiv Sektörü Yükselişte Rusya’da otomotiv sektörü ülkenin en hızlı gelişen sektörlerinden biri konumunda. Araç satışları açısından, önümüzdeki birkaç yıl içinde Rusya’nın Almanya’yı geride bırakarak Avrupa’daki en büyük otomotiv pazarı haline gelmesi bekleniyor. Görece hurda araç stoku, düşük araç yoğunluğu, büyüyen bir orta sınıf, düşük işsizlik oranına sahip geniş bir nüfus ile görece yüksek harcanabilir gelir ve artan araç finansmanı olanakları, tüketici harcamalarını körükleyen sebepler arasında sayılabilir. Üretim tarafında, Rusya önemli bir ihracat katkısı olmadan, önemli bir araç ithalatçısı olmaya devam ediyor. Fakat geçen birkaç senede sadece pazar talepleri değil, yerli üretimi ve yerlileştirmeyi artırmak şartıyla vergi ve ithal mal gümrük muafiyeti gibi hükümet müdahaleleri de üretim kapasitesini büyük ölçüde artırdı ve sonuç olarak Rusya’da önemli bir üretim ve bileşenlerin konumlandırılmasını sağladı. Rus otomotiv tedarikçileri en son teknoloji ve güvenilirlik konusunda geri kalmış durumdaydı. Buna ek olarak, en büyük (yabancı) küresel tedarikçilerin Rusya pazarındaki varlıkları daha küçüktü. Bu yüzden, Rusya’da sayısı artan ve üretimlerini geliştiren imalatçılar ile birlikte son zamanlarda Rus pazarına birçok tedarikçi girdi. Son birkaç yıl içerisinde, küresel anlamda ilk 50 tedarikçinin Rusya pazarındaki varlığı yaklaşık %40’tan %60’a çıktı (neredeyse %100’ünün Çin’de operasyonları olduğu gerçeğine kıyasla). Bu gelişmenin üretim kapasitesindeki artışla paralel olarak seyretmesi bekleniyor. Rus otomotiv pazarı, Türkiye otomotiv tedarikçileri için zengin bir fırsat çeşitliliği sunuyor. Yerelleştirme süreci halen devam etmekle birlikte kaliteli ürünler sunan güvenilir tedarikçilere duyulan ihtiyaç da hâlâ önemini koruyor. Üretim alanlarının geliştirilmesine yönelik önemli faaliyetlerin halen gözlendiği Moskova, St. Pete bölgesi, Tataristan, Kaliningrad gibi otomotiv bölgelerinde gelecek yıllarda şüphesiz önemli yatırımlar ve üretim kapasitesinde artışlar göreceğiz. Ulrik Andersen KPMG Rusya Otomotiv Sektör Lideri Denetim Bölümü, Şirket Ortağı Murat Karakaş KPMG Rusya Denetim Bölümü, Şirket Ortağı 47 48 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Teşekkür Ali Bilaloğlu ODD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Alper Kanca TAYSAD Başkan Yardımcısı Dr. Hayri Erce ODD Genel Koordinatörü Dr. Mehmet Dudaroğlu TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı H. Şükrü Ilısal OYDER Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen OSD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bayraktar ODD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Zaim TAYSAD Başkan Yardımcısı Özgür Tezer OYDER Genel Sekreteri Prof. Dr. Ercan Tezer OSD Genel Sekreteri Vedat İnciroğlu OYDER Başkan Vekili Abdulkadir Kahraman KPMG Türkiye Vergi Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı Ekrem Özer KPMG Türkiye Danışmanlık Bölümü, Direktör Fikret Çetinkaya KPMG Türkiye Vergi Bölümü, Şirket Ortağı Keith Durward KPMG Türkiye Danışmanlık Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı Mathieu Meyer KPMG Küresel Otomotiv Sektörü Başkanı Murat Karakaş KPMG Rusya Denetim Bölümü, Şirket Ortağı Ulrik Andersen KPMG Rusya Denetim Bölümü,Şirket Ortağı (İsimler alfabetik sıralanmıştır.) EK: Veriler ve Rakamlar 50 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Pazar Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 51 Dünya Motorlu Araç Satışı 2012 Çin 20.005 ABD 14.834 Japonya 5.323 Brezilya 3.669 Hindistan 3.552 Almanya 3.379 Rusya 2.325 Kanada 1.678 Kore 1.532 talya 1.521 Tayland 1.403 Avustralya 1.112 Endonezya 1.013 Meksika 1.012 ran 873 Arjantin 823 Türkiye 818 spanya 793 G. Afrika 716 Malezya 624 Belçika/Lüks. 603 Hollanda 571 376 ili 371 Tayvan 360 0 Avusturya 22.500 Fransa 15.000 2.328 7.500 3.068 ngiltere Kaynak: Monday. February 18.ODD 13 (x1000 adet) x bin adet 2012 Yılı 52 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Category Title Avrupa Otomotiv Pazarı - 2012 Ocak-Aralık Araç Satışları Almanya İngiltere Fransa İtalya Türkiye İspanya Hollanda Belçika Avusturya İsviçre Polonya İsveç Danimarka Çek Cum. Norveç Finlandiya Portekiz İrlanda Romanya Slovakya Macaristan Yunanistan Slovenya Lüksemburg Bulgaristan Estonya Litvanya Letonya Kıbrıs İzlanda 3.394.002 2.333.763 2.331.733 1.534.073 817.620 790.991 571.885 550.519 374.829 363.423 329.803 326.441 199.148 193.795 176.909 126.505 113.416 91.728 80.105 78.189 68.168 62.518 56.249 54.814 22.537 20.248 16.672 14.598 12.348 8.502 0 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 2.500.000 3.000.000 3.500.000 4.000.000 Kaynak: ODD Avrupa Otomobil Pazarı 2012 Ocak - Aralık Satışları Almanya İngiltere Fransa İtalya İspanya Türkiye Hollanda Belçika Avusturya İsviçre Polonya İsveç Danimarka Çek Cum. Norveç Finlandiya Portekiz İrlanda Romanya Slovakya Macaristan Yunanistan Slovenya Lüksemburg Bulgaristan Estonya Litvanya Letonya Kıbrıs İzlanda 3.082.504 2.044.609 1.898.760 1.402.089 699.589 556.280 502.528 486.737 336.010 328.139 279.899 273.589 174.009 170.763 137.967 111.251 95.290 79.498 69.268 66.436 58.482 53.059 50.398 48.648 19.419 17.267 12.170 10.967 10.665 7.902 0 Kaynak: ODD 500.000 500,000 1.000.000 1,000,000 1.500.000 1,500,000 2.000.000 2,000,000 2.500.000 2,500,000 3.000.000 3,000,000 3.500.000 3,500,000 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 53 Avrupa Hafif Ticari Araçlar Pazarı 2012 Ocak - Aralık Satışları Fransa İngiltere Türkiye Almanya İtalya İspanya Hollanda Belçika İsveç Polonya Norveç Avusturya İsviçre Danimarka Portekiz Çek Cumhuriyeti Finlandiya Macaristan İrlanda Romanya Slovenya Slovakya Yunanistan Lüksemburg Bulgaristan Letonya Estonya Litvanya Kıbrıs İzlanda 174 2003 2004 227 451 Kaynak: ODD 171 290 398 741 116.112 76.933 56.576 54,607 39.303 38.507 31.850 31.508 30.922 24.109 16.011 11.821 11.469 10.900 10.874 9.389 6.412 5.103 3.707 3.262 3.118 2.236 2.139 1.598 1.293 444 0 0 50.000 100.000 150.000 50,000 100,000 150,000 2005 2006 2007 2008 439 373 358 306 320 293 276 221 759 666 634 527 200.000 200,000 2009 370 206 576 250.000 250,000 2010 510 283 793 300.000 300,000 2011 594 317 911 350.000 350,000 Türkiye’deki Toplam Otomotiv Satışları (2002-2012) ve 2018793Tahminleri 398 741 759 666 634 527 576 911 2012 556 262 818 400.000 400,000 2013 608 312 920 450.000 450,000 2014 2015 682 761 338 366 1,019 1,127 2016 850 396 1,246 2017 947 413 1,360 818 920 1,019 1,246 1,360 1,127 2013-2018 Talep Tahminleri (x000 adet)* 1.600 1.500 1.360 1.400 1,246 1.127 1.200 911 1.000 (x000 adet) 2002 95 79 174 381.233 239.641 221.481 219.422 741 800 600 398 400 200 0 174 95 79 2002 451 227 290 793 759 666 527 439 373 320 293 171 2003 2004 2005 634 2006 358 276 2007 Otomobil Pazarı 306 221 2008 576 594 510 818 556 920 608 1.019 682 761 850 1.050 947 370 206 2009 317 283 2010 2011 Ticari Araç Pazarı 262 2012 312 2013 338 2014 366 2015 396 2016 450 413 2017 2018 Otomotiv Pazarı * Gelir Artı ı %5,5, fiyat ve kredi hacmi artı ı sabit Kaynak: ODD - “Otomotiv Ticaretinde Yol Haritası Talep Tahminleri 2012-2018”(2013-2018 tahminleri: Gelir Artışı %5,5, fiyat ve kredi hacmi artışı sabit). Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 54 1000 Kişi Başına Düşen Motorlu Araç Sayısı 1000 Kişi Başına Düşen Motorlu Araç Sayısı 1100 994 825 714 613 613 613 608 567 556 550 544 445 425 356 328 309 258 275 161 166 151 161 145 74 Küresel Ortalama 64 İTALYA 994 FRANSA 613 İNGİLTERE İSPANYA 608 567 POLONYA JAPONYA 556 544 BULGARİSTA N 445 MALEZYA KORE 425 RUSYA 356 309 ROMANYA BREZİLYA 258 TÜRKİYE 166 Türkiye Motorlu Araç Parkı Yaş Dağılımı (2011 Yıl sonu) 14,000 (%$!!!" 12,000 (#$!!!" 12,062 12.062 23% 23% 10,000 (!$!!!" 12% 12% 8,113 8.113 16% 16% 25% 25% 8,000 '$!!!" 6,000 &$!!!" 13% 13% 21% 21% 14% 14% 2,000 #$!!!" 15% 15% 0 !" Kaynak: ODD 18% 18% 17% 17% 8% 8% 15% 15% 12% 12% 26% 26% 18% 18% 15% 15% GENEL TOPLAM 1-3 YAŞ 3.948 3,948 16% 16% 4,000 %$!!!" 16% 16% OTOMOBİL 4-6 YAŞ 7-11 YAŞ 12-15 YAŞ TİCARİ ARAÇ 16-19 YAŞ + 20 YAŞ 151 BATI AVRUPA DOĞU AVRUPA DÜNYA HİNDİSTAN ÇİN TAYLAND G. AFRİKA TÜRKİYE BREZİLYA ROMANYA RUSYA KORE MALEZYA BULGARİSTAN JAPONYA POLONYA İSPANYA İNGİLTERE FRANSA ALMANYA İTALYA ALMANYA 714 613 Kaynak: ODD (x1000 adet) ABD ABD 24 0 G.AFRİKA 145 TAYLAND 74 ÇİN 64 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 55 Türkiye’deki Otomobil ve Hafif Ticari Araçlar Satışları (Marka Pay Gelişimi) FORD FIAT VOLKSWAGEN RENAULT OPEL HYUNDAI 2012 Kümülatif Adet 106.166 102.432 92.840 89.205 49.825 46.119 TOYOTA CITROEN PEUGEOT DACIA MERCEDES-BENZ NISSAN CHEVROLET HONDA BMW AUDI KIA SKODA SEAT VOLVO MITSUBISHI ISUZU KARSAN SSANGYONG SUZUKI MINI IVECO LAND ROVER ALFA ROMEO TATA GEELY MAZDA DFM CHERY JEEP PROTON SUBARU PORSCHE LANCIA SMART JAGUAR INFINITI FERRARI MASERATI BENTLEY ASTON MARTIN LAMBORGHINI SAAB CHRYSLER LADA DAIHATSU OTOKAR BMC DODGE TOPLAM: 34.576 30.544 29.562 28.964 21.964 20.120 18.492 16.516 15.247 13.720 12.715 10.118 5.811 5.247 4.465 2.684 2.418 2.089 1.780 1.758 1.673 1.590 1.052 1.044 1.019 1.013 921 810 799 760 640 497 276 0,0 84 41 21 18 18 10 2 0 0 0 0 0 0 0 777.761 Marka Kaynak: ODD % 13,7 13,2 11,9 11,5 6,4 5,9 4,4 3,9 3,8 3,7 2,8 2,6 2,4 2,1 2,0 1,8 1,6 1,3 0,7 0,7 0,6 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 60 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100.0 2011 Kümülatif Adet 133.277 128.869 81.911 119.488 54.437 49.005 37.996 30.439 34.915 21.339 21.025 20.319 23.610 13.309 15.018 12.064 10.494 7.590 6.059 4.662 8.042 2.909 3.027 1.896 1.340 1.735 1.833 2.139 898 1.857 1.405 1.848 3.407 2.045 888 1.113 761 442 178 60 168 102 23 24 10 20 6 0 47 10 379 0 0 1 864.439 2011 / 2012 Kümülatif % 15,4 14,9 9,5 13,8 6,3 5,7 % -20.3 -20.5 13.3 -25.3 -8.5 -5.9 4,4 3,5 4,0 2,5 2,4 2,4 2.7 1.5 1.7 1.4 1.2 0.9 0.7 0.5 0.9 0.3 0.4 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.1 0.2 0.2 0.2 0.4 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 100.0 -9.0 0.3 -15.3 35.7 4.5 -1.0 -21.7 24.1 1.5 13.7 21.2 33.3 -4.1 12.5 -44.5 -7.7 -20.1 10.2 32.8 1.3 -8.7 -25.7 17.1 -43.8 -27.5 -45.2 -73.0 -60.4 -10.0 -31.7 -15.9 12.4 55.1 60.0 -50.0 -59.8 -8.7 -25.0 80.0 -50.0 -66.7 0.0 -100.0 -100.0 -100.0 0.0 0.0 -100.0 -10.0 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 56 2012 Ocak-Aralık Motor Hacmine Göre Satış Dağılımı 5.385 Adet 35.850 Adet %6 %1 514.861 Adet %93 2012 Ocak-Aralık/ Segment January -December/ Segmentation <=1600 cc A (Mini) TOPLAM/ TOTAL 1601 1,458 cc <=2000 cc B (Entry) % >=2001 cc 0% 185,201 33% 285,816 51% 66,868 12% 14,758 3% F (Upper Luxury) 2,179 0% TOPLAM/TOTAL 556,280 C (Compact) Kaynak: ODD D (Medium) E (Luxury) % 100% 2012 Ocak-Aralık Otomobil Pazarı Segment Dağılımı 60% 285.816 51,4% 50% 185.201 40% 33,3% 30% 66.868 20% 12,0% 10% 14.758 1.458 2,7% 0,3% 2.179 0,3% 0% A (Mini) B (Entry) C (Compact) D (Medium) E (Luxury) F (Upper Luxury) Kaynak: ODD 12 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 57 Sanayi 58 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Dünya Motorlu Araç Üretimi 2012 Çin 19.781 ABD 10.131 Japonya 9.721 Almanya 5.765 G.Kore 4.703 Hindistan 4.345 Brezilya 3.186 Meksika 2.887 Kanada 2.407 Tayland 2.342 Rusya 2.267 Fransa 1.992 İspanya 1.890 İngiltere 1.552 Iran 1.312 Çek Cum. 1.096 Türkiye 1.073 Endonezya 1.028 Slovakya 798 Arjantin 737 İtalya 667 Polonya 651 G.Afrika 611 Malezya 572 Belçika 529 Tayvan 363 0 0 Kaynak: OSD 5.000 5000 10.000 10000 15.000 15000 20.000 20000 25000 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 59 Otomotiv Sanayi̇ Firmalarının 2012 Yılı Üretimleri FİRMALAR OTOMOBİL % K.KAMYON % B.KAMYON % KAMYONET % OTOBÜS % MİNİBÜS % MİDİBÜS % TRAKTÖR % TOPLAM A.I.O.S. 0 0 2.258 79 0 0 521 0 166 3 0 0 1.818 44 0 0 4,763 B.M.C. 0 0 0 0 1.241 5 0 0 207 3 0 0 100 2 0 0 1.548 FORD OTOSAN 0 0 0 0 7.362 28 238.706 56 0 0 26.029 89 0 0 0 0 272.097 HATTAT TARIM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.713 6 2.713 HONDA TÜRKİYE 21.850 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21.850 HYUNDAI ASSAN 86.976 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 86.976 KARSAN 0 0 3 0 1.002 4 11.180 3 0 0 3.255 11 8 0 0 0 15.448 M.A.N. TÜRKİYE 0 0 0 0 0 0 0 0 1.134 18 0 0 0 0 0 0 1.134 M. BENZ TÜRK 0 0 0 0 16.666 63 0 0 3.336 52 0 0 0 0 0 0 20.002 OTOKAR 0 0 0 0 0 0 369 0 619 10 51 0 1.812 43 0 0 2.851 310.602 54 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 310.602 0 0 597 21 0 0 372 0 957 15 0 0 428 10 0 0 2.354 TOFAŞ 80.943 14 0 0 0 0 175.485 41 0 0 0 0 0 0 0 0 256.428 TOYOTA 76.925 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 76.925 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.542 94 39.542 577.296 100 2.858 100 26.271 100 426.633 100 6.419 100 29.335 100 4.166 100 42.255 100 1.115.233 OYAK RENAULT TEMSA GLOBAL TÜRK TRAKTÖR TOPLAM K. KAMYON: AYA 3.5-12 Ton, B. KAMYON: AYA 12 Ton’dan Büyük Kaynak: OSD Otomotiv Üretimi ve Kapasite ÜRETİM KAPASİTE KAPASİTE KULLANIMI 1.033.264 1.502.916 69 Kamyon 29.129 62,196 47 Otobüs 6.427 11.100 58 Midibüs 4.158 6.732 62 F. Traktör 42.255 54.996 77 Toplam 1.115.233 1.637.940 68 Hafif Araçlar* * Hafif araçlara binek araçlar, pikap ve minibüsler dahildir. Kaynak: OSD 60 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 2012 Yılı Otomotiv Sanayisi İhracatı 6.067.964.588 8.223.513.061 %31 %42 %18 3.433.318.136 %9 1.600.063.372 Yan Sanayii Otomobil Kamyon-Kamyonet Diğer Kaynak: OSD Otomotiv Sanayi̇ Firmalarının 2012 Yılı İhracatları FİRMALAR OTOMOBİL % KAMYON % KAMYONET % OTOBÜS % MİNİBÜS % MİDİBÜS % TRAKTÖR % TOPLAM A.I.O.S. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 943 80 0 0 943 B.M.C. 0 0 189 7 0 0 71 2 81 0 0 0 0 0 341 FORD OTOSAN 0 0 613 23 174.221 60 0 0 16.315 99 0 0 0 0 191.149 HATTAT TARIM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 859 6 859 HONDA TÜRKİYE 7.959 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.959 HYUNDAI ASSAN 67.453 16 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 67.453 KARSAN 0 0 6 0 10.980 4 0 0 0 0 8 1 0 0 10.994 M.A.N. TÜRKİYE 0 0 0 0 0 0 885 22 0 0 0 0 0 0 885 M. BENZ TÜRK 0 0 1.824 68 0 0 2.230 55 0 0 0 0 0 0 4.054 0 0 0 0 163 0 116 3 25 0 206 17 0 0 510 227.162 55 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 227.162 OTOKAR OYAK RENAULT TEMSA GLOBAL 0 0 50 2 37 0 745 18 0 0 24 2 0 0 856 TOFAŞ 46.868 11 0 0 107.200 37 0 0 0 0 0 0 0 0 154.068 TOYOTA 63.549 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 63.549 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.572 94 14.572 412.991 100 2.682 100 292.601 100 4.047 100 16.421 100 1.181 100 15.431 100 745.354 TÜRK TRAKTÖR TOPLAM Kaynak: OSD Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu 61 Türk Otomotiv Sanayi̇ Üretim Kapasitesi İSTANBUL ANKARA BURSA ESKİŞEHİR İZMİR AKSARAY ADANA KIBRIS Kaynak: OSD BMC 15.000 Yük Taşıtı 5.000 Yolcu Taşıtı FORD 280.000 Yük Taşıtı 50.000 Yolcu Taşıtı HONDA TÜRKİYE 50.000 Otomobil HYUNDAI 100.000 Otomobil 15.000 Yük Taşıtı 10.000 Yolcu Taşıtı ISUZU 9.600 Yük Taşıtı 3.500 Yolcu Taşıtı KARSAN 77.400 Yük Taşıtı 17.650 Yolcu Taşıtı MAN 1.700 Yolcu Taşıtı Mercedes Benz 14.500 Yük Taşıtı 4.000 Yolcu Taşıtı OTOKAR 4.200 Yük Taşıtı 4.600 Yolcu Taşıtı TEMSA 7.500 Yük Taşıtı 3.250 Yolcu Taşıtı TOFAŞ 400.000 Otomobil TOYOTA 150.000 Otomobil OYAK RENAULT 360.000 Otomobil 62 Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu Yayınlarımız Yayınlarımıza ulaşmak için tr-fmmarkets@kpmg.com.tr adresine iletişim bilgileriniz ile birlikte mail gönderebilirsiniz. KPMG INTERNATIONAL KPMG’s Global Automotive Executive Survey 2013 Managing a multidimensional business model kpmg.com/automotive AUTOMOTIVE KPMG’s Global Automotive Executive Survey 2013 AUTOMOTIVE NOW KPMG INTERNATIONAL The role of product diversification and emerging markets in future growth Mobility of tomorrow The revolution on the road Overcapacity: a rising threat Why virtually every segment will soon have too many vehicles 2012 Automotive Industry Outlook Survey: Bullish Industry Faces Headwinds kpmg.com Automotive Now 2012 Edition Teşvik Sistemi kpmg.com.tr kpmgvergi.com kpmg.com/automotive KPMG’s Global Automotive Finance And LeasingThe Role Of Product Diversification And Emerging Self-driving cars: The next revolution kpmg.com | cargroup.org 2012 Automotiv Industry Outlook Survey 2012 Self-driving cars: The next revolution Investment in Turkey KPMG TÜRKİYE Soru ve Cevaplarla Yeni Yatırım kpmg.com/cn A Potential Speed Bump in the World’s Largest Automotive Market Global automotive finance and leasing: Issue 1/2012 Samba on the factory floor How Brazil is shifting from a sales-only market to an export hub Overcapacity: A Potential ‘Speed Bump’ in the World’s Largest Automotive Market Soru ve Cevaplarla Yeni Yatırım Teşvik Sistemi March 2012 kpmg.com.tr kpmgvergi.com Investment in Turkey İletişim Bilgilerimiz Ergün Kış KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Lideri Denetim, Şirket Ortağı T:+90 216 681 9000 - 9173 E: ergunkis@kpmg.com Figen Tahiroğlu Würsching Kurumsal İletişim ve Pazarlama Kıdemli Müdür T:+90 216 681 9000 - 9114 E: ftahiroglu@kpmg.com Abdulkadir Kahraman Vergi Bölüm Başkanı Şirket Ortağı T:+90 216 681 9000 - 9519 E: akahraman@kpmg.com Fikret Çetinkaya Vergi Şirket Ortağı T:+90 216 681 9000 - 9254 E: fcetinkaya@kpmg.com Keith Durward Danışmanlık Bölüm Başkanı Şirket Ortağı T:+90 216 681 9000 - 9290 E: keithdurward@kpmg.com kpmg.com.tr kpmgvergi.com Bu kitapçıkta dile getirilen görüşler ve düşünceler görüşme yapılan kişilere aittir ve KPMG International’ın veya KPMG üye firmalarının görüşlerini ve düşüncelerini yansıtmamaktadır. Bu belgede kullanılan ticari marka veya hizmet markaları bunların tescil sahibi olan kuruluşlara aittir. Bu kitapçıkta yer alan bilgiler genel nitelikte olup, herhangi bir gerçek veya tüzel kişi durumuna hitap etmemektedir. Doğru ve zamanında bilgi sağlamak için çalışmamıza rağmen, bilginin alındığı tarihte doğru olduğu veya gelecekte olmaya devam edeceği garantisi yoktur. Uygun uzman tavsiyesi olmadan ve belirgin bir durum tam olarak değerlendirilmeden bu bilgilere dayanılarak hareket edilmemelidir. © 2013 KPMG International Cooperative (“KPMG International”) bir İsviçre kuruluşudur. KPMG ağının bağımsız firmalardan oluşan üye firmaları KPMG International’ın bağlı şirketleridir. KPMG International hiçbir müşteri hizmeti sağlamaz. Hiçbir üye firmanın KPMG International’ı veya herhangi bir diğer üye firmayı üçüncü taraflar nezdinde yükümlü veya bağlayıcı kılma yetkisi olmadığı gibi, KPMG International’ın da herhangi bir üye firmayı yükümlü veya bağlayıcı kılma yetkisi yoktur. Tüm haklar saklıdır. KPMG ve KPMG logosu ile “cutting through complexity” KPMG International’ın tescilli ticari markaları veya markalarıdır.