dergimiz 6. sayı nisan 2016
Transkript
dergimiz 6. sayı nisan 2016
Sayı : 6 / Nisan 2016 Yapraklı Eğitim, Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği www.yaprakder.org / yaprakder@gmail.com Doğaya ve Huzura Hoşgeldiniz Yeşil Yapraklımızın Eşsiz Doğasını ve Güzelliklerini Görmeye Var mısınız? Turgut Özal Mahallesi 2124. Cadde 49. Sokak No: 6 Yenimahalle / ANKARA Tel : 0 546 436 11 10 SAYGIDEĞER HEMŞEHRİLERİMİZ 2015 yılı Aralık ayında demokrasinin bir gereği olarak Olağan Genel Kurulumuzun Seçimlerini yaşadık. Yapraklı Eğitim kültür Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği olarak Aralık 2015 tarihinde büyük bir coşku ile gerçekleştirdiğimiz olağan genel kurulumuzda Yönetim Kurulumuza gösterilen güven ve desteklerinden dolayı her kademedeki değerli hemşerilerimize ve bizleri bu göreve seçen saygıdeğer dernek üyelerimize sonsuz teşekkür ediyoruz. Biz Yapraklı’lılar, Ankara ve Çankırı’daki gücümüzün ve potansiyelimizin farkında olarak elimizi taşın altına koymalı; ekonomik, sosyal ve kültürel ve yapabileceğimiz çok fazla işlerin olduğu bilinciyle hareket ederek, birlik ve beraberlik içinde Yapraklı’nın ekonomik kalkınmasına ve her alanda daha fazla söz sahibi olmasına, kültürel değerlerimizin yaşatılmasına ve gelecek nesillere tam ve doğru bir şekilde aktarılmasına azami gayret göstermeliyiz. Çalışmalarımızda dün olduğu gibi bundan sonra da her daim desteklerinizi bekliyor, selam ve saygılarımızı sunuyoruz. Yrd. Doç. Dr. Av. Ahmet Korhan MASTI Başkan İlhan BİÇER Başkan Vekili Yaser KAPLAN Başkan Yardımcısı Ahmet HARPUT Başkan Yardımcısı Bekir Sami RESUL Sekreter Osman VURAL Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet ÜSTÜNDAĞ Yönetim Kurulu Üyesi Bekir Sıdkı İPEK Yönetim Kurulu Üyesi Murat BİŞKİN Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet KARAMAN Yönetim Kurulu Üyesi Dergide yer alan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. ÇANKIRI YAPRAKLI DERGİSİ, Yapraklı Eğitim, Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Editör Yayın Türü Yerel, Süreli Yayın 6 Ayda Bir Çıkar Sayı : 6 Nisan / 2016 Yayın Sahibi Yrd. Doç. Dr. Av. Ahmet Korhan MASTI Yazı İşleri Müdürü İlhan BİÇER Ali KÖLE Yönetim Kurulu Üyesi DENETİM KURULU Başkan : Nihat ALEMDAR Üye : Burhan KARAMAN Üye : Ömer GÖRÜCÜ Mehmet KARAMAN Yönetim Yeri Anafartalar Cad. Mermercizade İş Hanı No: 29/106 Ulus / ANKARA İrtibat Tel No : 0541 261 10 65 Tasarım Şımarık Reklam LTD. ŞTİ. Kızılay Mah. Necatibey Cad. 53/5 Çankaya / ANKARA 0312 231 51 57 TEMSİLCİLERİMİZ Ahmet DÖNMEZ - Çankırı İhsan NİZAM - Çankırı Mustafa Nami KAPUCU - Çankırı Mahmut KAYA - Yapraklı Şahin HAVAN - Yapraklı Kemal KARCI - Kırıkkale NİSAN 2016 1 Kuruluşumuz Yapraklı Eğitim Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, bir sivil toplum kuruluşu olarak 2013 yılında Ankara’da yaşayan Yapraklı’lılar tarafından kurulmuştur. Amacımız İlçemizin yerel örf ve adetlerinin, folklorunun, kültürünün muhafazası ve tanıtımının sağlanması, Üyelerimiz ve hemşerilerimizin sağlık, eğitim vb. gibi problemleri ile ilgilenip, çözümler araştırmak ve özellikle çocuklar, gençler, kadınlar, engelliler ve maddi durumu iyi olmayan dezavantajlı durumda olanlara yardımcı olunması, Üyelerimizin kendileri aile fertleri veya yakınları ile hemşerilerimizden vefat edenlerin olması durumunda cenaze ve defin işlemlerine yardımcı olunarak, Yapraklı İlçesine defnedilmesi durumunda diğer üyelerin ve hemşerilerimizin haberdar edilerek, cenazeye katılımı sağlanması, Cenaze ulaşım, yemek vb. gibi hizmetlerin yerine getirilmesi sağlamak, (Üyenin kendisi, eşi, anne, baba ve bakmakla yükümlü olduğu çocukları için) Yapraklı’lı vatandaşlar arasında sosyal ve kültürel dayanışmayı tesis etmek ve üyelerimizin eğitim gören başarılı fakat imkânı olmayan çocukları başta olmak üzere ve yardıma muhtaç öğrencilerimize ayni ve nakdi yardım ve burs temin edilmesinin sağlanması, Dernek amacı doğrultusunda her türlü süreli ve süresiz yayını çıkartılmasının sağlanması, Faaliyetlerimizin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek üzere proje geliştirip destekleyici kurumlara başvuruda bulunulması Misyonumuz Kültürümüzün muhafazasını sağlayarak dayanışmayı artıran model bir sivil toplum kuruluşu olmak. 2 NİSAN 2016 Reklam Danışmanlık Prodüksiyon Organizasyon Ltd. Şti. Mehmet KARAMAN 0532 246 59 15 Fevzi KÖLE 0532 350 32 10 Adres: Kızılay Mah. Necatibey Cad. 53/5 Çankaya/Ankara Mail: simarikreklam@hotmail.com Tel: 0312 231 51 57 NİSAN 2016 3 YÜRÜDÜĞÜ YOLDA İZ BIRAKMAYAN, O YOLDAN GEÇMİŞ SAYILMAZ Yakup ÖMEROĞLU Yapraklı Kaymakamı Yaklaşık 9 ay önce hizmetle görevlendirildiğimiz, Çankırı’nın havası, doğası ve sıcak insanı ile hafızalarda ve hatıralarda unutulmayan güzel ilçesi Yapraklı’ da, ‘’vatandaş hizmet bekler’’ düsturuyla hiç vakit kaybetmeden çalışmalarımıza başladık. İlçemizin her mahallesi, her köyünde bizzat incelemelerde bulunduk, sahip olduğumuz güzellikleri, potansiyelleri keşfettik, ihtiyaçları tespit ettik, etmeye de devam edeceğiz. Halkımızın beklentilerini dinledik ve devletimizin tüm imkanlarını vatandaşlarımıza sunmak üzere kollarımızı sıvadık. Değişim ve gelişim; öncelikle birlik ve beraberliğin sağlanmasıyla gerçekleştirilebilir. Yapraklı insanı; kemali, erdemi ile çok sevilmiş, sıcakkanlı, misafirperverliğiyle gönüllerde yer edinmiştir. ‘’İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’’ anlayışıyla ortaya çıkmış kültürümüzün en güzel, en önemli yapı taşı olan yaren kültürü; ilçemiz halkının sosyal, ahlakî, millî, maddî ve manevî değerlerinin temasını oluşturmaktadır. Yâren; İnsan yetiştirme, insanı hayata hazırlama, toplumsal düzeni ve güvenliği sağlama, halk müziği, halk mutfağı, halk tiyatrosu, halk edebiyatı gibi ulusal kültür değerlerini yaşatma ve yeni kuşaklara aktarma görevlerini yüzyıllardır yerine getirmiş bir toplumsal kurumdur. Yâren, bizim ruh disiplinimizin Anadolu’da çelikleştiği ve insanların birbirlerine “Taşları, kurşunla kenetlenmiş duvarlar gibi saf bağladıkları” bir yaşayış biçimidir. Yâren, bizim sadece dünümüz değildir. Yâren, bizim aynı zamanda bugünümüz ve yarınımızdır. Geçmişten geleceğe ışık tutacak, birlik ve bütünlüğümüzün en kalın halkası olarak yaren kültürümüzü ilçemizde en güzel şekilde yaşatmak, genç kuşaklara aktarmak, unutulmaya yüz tutmuş millî manevî değerlerimizi gün yüzüne çıkarmak,toplumsal dayanışma, kardeşlik, diğerkâmlık gibi bizi biz yapan hasletlerimizi yaşamak, yaşatmak için ilçemizde var olan büyük bir ihtiyacı karşılamak istiyoruz. Aynı zamanda ilçemiz halkına bir arada bulunulması gereken önemli gün ve gecelerde kabul, davet mekanı sağlamak, turistik faaliyetlerde misafirlerimizin konaklama ihtiyacını gidermek amacıyla ilçemizde Kültür Evi yapılmasının gerekli ve çok önemli olduğunu belirledik. Hiç vakitkaybetmeden gerekli çalışmalara başladık. Sonucun olumlu ve faydalı olacağına inanıyoruz. İlçemizin sahip olduğu eğitsel, sosyoekonomik, kültürel ve turistik potansiyellerinin açığa çıkarılması, işlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla ilçemiz kamu kurumlarında çalışan alanında başarılara imza atmış per4 NİSAN 2016 sonellerimizden oluşan 6 kişilik proje ekibimizi kurduk.Proje ekibimiz her alanda iyileştirme, yenileştirme, tanıtım ve yatırım faaliyetlerinde tüm vatandaşlarımıza rehberlik etmek üzere tüm gayretleriyle çalışacaklardır. İçinde bulunduğumuz bu çağda tarım ve hayvancılığın, dünyada ve ülkemizde artan önemi karşısında biz de sahip olduğumuz potansiyeli açığa çıkarmak, bölgemize ve ülkemize katma değer sunmak, köyden şehire göç sorunumuzun temelinde yatan ekonomik zorlukları bertaraf etmek, azaltmak amacıyla devletimizin bütün imkanlarını vatandaşlarımızın hizmetine sunmaya devam edeceğiz. Kalabalıklaşan ama yalnızlaşan insan topluluğu şehirlere insan göçünü durdurmak istiyoruz. Her karış toprağımızı işlemek, yaşatmak istiyoruz. İlçemizdeki tarım arazilerinin parçalı yapıda olmasından dolayı, tarım arazilerimizin arpa ve buğdaydan ziyade, sebze meyve yetiştiriciliğine uygun olduğunu, verimin ve hasatın yüksek olması için bu alanlardaki proje ve yatırımların teşvik edilmesinin gerekli olduğunu ifade ettik. Bu kapsamda sebze ve meyve fidelerinin ücretsiz veya % 50-90 oranlarında geri ödemeli şekilde devlet desteği sağlanmaktadır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfımız Mütevelli Heyeti üyelerinden oluşan gruplar yardımıyla yardıma muhtaç vatandaşlarımızı tekrar tespit ettik, kayıt altına aldık. İklim şartlarını dikkate alarak kömür yardımları miktarında artış kararı aldık ve ilk defa yakacak yardımlarını vatandaşlarımızın kapılarına kadar ulaştırdık. İlçemizde başlattığımız en önemli sosyal projelerden birisi de ‘’Çınarlarımıza Bakım Projesi’’dir. Kendi ihtiyacını karşılamakta zorlanan vatandaşlarımızın evlerinde haftalık temizlik, yemek yapımı, çamaşır ve bulaşık yıkanması, evdeki ufak tamirat işlemlerinin yapılmasını amaçlayan evde bakım projemizdir. Bu projemiz ile yardıma muhtaç vatandaşlarımızın hayatlarını kolaylaştıracak aynı zamanda ‘’Hasta ve Yaşlı Bakım’’ eğitimini başarıyla tamamlayan vatandaşlarımızdan 4 bayan 1 erkek işçi istihdam edilerek 6 aylık periyotta toplam 12 ay süreyle çalışacaklar ve gelir elde etmiş olacaklar. Vakfımız aracılığıyla yapacağımız aynî ve nakdî ve barınma yardımı ile ilgili çalışmalar hızla devam etmektedir. Öğretmenler bir toplumun yapı taşlarını dizerek o toplumu, milletini ve ülkesini inşa eden mühendislerdir.Eğitim adına yapılacak bütün çabalar verilen emekler bilinmeli takdir edilmelidir. İlçemiz eğitim öğretim kurumlarının il bazında daha yüksek derecelere yükselmesi, eğitimde niteliğin artırılması temel amacımızdır. Bu fikirle ilçemizde eğitim alanında iki önemli projeyi hayata geçirdik. Birincisi ‹’Marifete İltifat’’ projesidir. Osmanlı Devletinin ilk anayasası olan Mecelle’ nin en meşhur yasalarından biri ‘’Marifet İltifata Tabiidir, Marifetsiz İltifat Zayiidir›’ maddesidir. Günümüzde iletişim, halkla ilişkiler, yönetim, eğitim gibi hemen her alanda uygulanabilecek bu yasa sahip olduğu güçlü mesajıyla projemize adını vermiştir. Bu proje ile üst düzey çaba gösteren eğitimcilerimize çalışmalarında moral, motivasyon sağlamayı hedefliyoruz. İkinci olarak ‘’Teog’ da Başarımı Arttırıyorum’’ projemizi hayata geçirdik. Ortaokul 8. sınıf öğrencilerimizin meslek seçiminde önemli bir kavşak olan Teog sınavındaki başarılarını arttırmanın yollarını aradık ve bireysel değil grupla işbirliği, ekip çalışması gibi sosyal gelişimlerine gölge düşürmeden onlara rehber öğretmenleri eşliğinde aktivite ve kalıcı öğrenmeler sağlamayı amaçladık. İlçemiz Müftülüğü ile işbirliği halinde çalışarak hafızlık eğitiminin yanı sıra din eğitiminin de verileceği 80 öğrenci kapasiteli erkek öğrenci Kur’an Kursumuzun inşaatı tüm hızıyla devam etmektedir. Haziran ayında açılması planlanan Kursumuzun, şimdiden halkımıza hayırlı olmasını diliyorum. İlçemizi daha iyiye ve daha ileriye taşımayı planlarken tüm dinamiklerimizden güç alma çabası içerisindeyiz. Halkı göz ardı eden, halka rağmen yapılan klasik yönetim yerine, vatandaş odaklı, şeffaf, eşit, halk için yönetim anlayışıyla devletimizin bütün imkanlarını vatandaşlarımızın hizmetine sunmak, 7 gün 24 saat kapılarımızı halka açarak devletimizin güler yüzünü, sıcak elini hissettirmek istiyoruz. Yapacağımız hizmetlerimiz, alacağımız bütün kararlarımız sivil toplum kuruluşlarımız, muhtarlarımız, memurlarımız, her kesim ve her yaştan vatandaşımızın görüşleriyle ortaya çıkacaktır. Halk ile yönetimi savunuyor ve yerelleşme adına bu ilkelerle başarılı olacağımıza inanıyoruz. Anlamlı ve çok önemli çalışmalara imza atan Yapraklı Dergisi’nin tüm çalışanlarını özveri ve gayretlerinden dolayı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum. Yapraklı’mızın kıymetli halkını sevgi ve saygılarımla selamlıyorum. NİSAN 2016 5 YAPRAKLI ORMANINA KIR EVLERİ Havası, suyu ve tabiat güzellikleriyle yaz aylarında Ankara, Çankırı ve İlçe halkımız için vazgeçilmez mesire alanlarından olan Yapraklı Yaylasında ziyaretçilerin konaklama ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Hazım Dağlı Tabiat Parkı’na kır evleri ve bir idari bina inşa edilmiş olup, doğaseverlerin hizmetine açılması planlanmaktadır. 6 NİSAN 2016 HAYDİ, YAPRAKLI’YA TREKKİNGE Karadeniz iklim karakteristiğini taşıyan ve keşfedilmeyi bekleyen ilçemizin güzel yayla ve ormanları Her yaştan sporcuları, çocuk, genç ve aileleri bekliyor. Doğayı tanıyın, keşfedin, sağlıklı çam ormanları arasında sessiz bir dünyada, farklı ama unutulmaz bir doğa yürüyüşü yapmak istiyorum diyorsanız. Haydi Yapraklı’ya.. Ankara’dan gelen Trekking tutkunlarının 2015 yılında Yapraklı ormanlarında yaptıkları doğa yürüyüşünden kesitler…. Trekking; doğada, genelde gruplar halinde yapılan, bir noktadan diğer bir noktaya varmak amaçlı yapılan, hafif tempolu sportif yürüyüşlerdir. Yürüyüş için uygun ekipman, su ve yeterli gıda alınarak, belirli saatlerde mola verilir ve güzergaha göre toplamda oldukça zorlu iniş, tırmanış ve yürüyüşler gerçekleştirilir. Başlangıçta doğasever insanların, doğal güzellikleri yaşamak ve doğada bulunmak amaçlı gerçekleştirdikleri kişisel veya arkadaş çevresi etkinlikleri olarak başlayan trekking, günümüzde alternatif turizm çatısı altında giderek ekonomik boyut kazanmış ve büyümüştür. Bugün trekking, genelde şehrin stresinden kurtulmak isteyenlerin, haftasonu günübirlik şehre yakın parkurlarda ya da yabancı ülkelerde 2-3 haftalık turlar şeklinde, profesyonel bir rehber eşliğinde gerçekleştirdikleri bir spor durumundadır. NİSAN 2016 7 YETKİLİLERE ÇAĞRIMIZDIR! YAPRAKLI MESLEK YÜKSEKOKULUNU İLÇEMİZE İSTİYORUZ Çankırı Karatekin Üniversitesi Yapraklı Meslek Yüksekokulu 29.07.2010 tarihinde Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının 3673 sayılı kararı ile kurulmuştur. Yapraklı Meslek Yüksekokulu 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü altında yer alan Tarla Bitkileri programına kayıt yaptıran 15 öğrenci ile faaliyete geçmiştir. Meslek Yüksekokulumuz bünyesinde kurulan Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü, Özel Güvenlik ve Koruma Programına 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Programına 2014-2015 eğitin-öğretim yılında, Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Programına 2015-2016 eğitim-öğretim yılında öğrenci alımı yapmış ve öğrenci sayısı 400’e ulaşmıştır. Yapraklı Meslek Yüksekokulu eğitim ve öğretim faaliyetlerini halen Çankırı Karatekin Üniversitesi Ballıca kampüsünde sürdürmekte olan okulun İlçemizde faaliyetine devam etmesi için siyasilerden, bürokrasiden ve üniversite yetkililerinden destek bekliyoruz. Tüm hemşerilerimizi de bu konuya sahip çıkmalarına bekliyoruz. 8 NİSAN 2016 Erikli (Yapraklıya has bir yemek çeşiti olup,eskiden davar etinin kavurmasından (sızguç)dan pişirilmiş.) Malzemeler: - 300gr Ameskene erik kurusu - 200gr dana kuş başı eti - 1/2 su bardağı pekmez - 2 yemek kaşığı şeker - 3 su bardağı su - 2 adet karanfil - Yarım yemek kaşığı tereyağı - 2 yemek kaşığı sıvı yağ Yapılışı: Tencerede kuş başı eti tereyağı ve sıvı yağı birlikte kavrulur. Sonra biraz sıcak su ilave edilerek et yumuşayıncaya kadar pişirilir, pişmiş etin üstüne ılık su ile yıkamış olduğumuz erikler ilave edilir. Sırasıyla pekmez, şeker,sıcak su eklenir. Kaynayınca karanfil koyarak pişirilir, erikler yumuşayınca tencerenin altını kapatırız. Afiyet olsun. Yapraklı Hanım elleri Dernek Bşk. Saide KARAMAN NİSAN 2016 9 k: lene e g k ı l l ı y 160 SI A V L E H R I PANAY I L K A R P A Y Adını Yapraklı’dan geçmekte olan ve artık tarihe karışan ipek yolu ticaretinin canlanmasıyla kurulan panayırdan alan Yapraklı’ya özel sert helva…. Panayıra gelen tüccarların panayır helvası denilen bir helva çeşidini getirmeleriyle önce Yapraklı’da, sonrasında ise Çankırı’da gelenek haline almıştır. Ayrıca bu helva Çankırı yaren kültüründen dolayı yaren helvası, sert olmasından dolayı taş helvaolarak da adlandırılmaktadır. 160 yıllık gelenekten gelen ve hala bozulmadan devam eden bir lezzet geleneğidir. Yapımında en önemli şey kaynatma kazanlarında Çankırı’mızın meşhur çok eski tarihi bakır kazanlarında ve krom kazanlarında kay- natma işlemlerine geçilir ve kaynatma işlemi bittikten sonra da beyazlatma, ağartma denilen matlaştırma işlemine yapılıp, pişkin hale getirilip çekiçle kırılarak ikram edilir.. 10 NİSAN 2016 YAPRAKLI ESKİ KAYMAKAMI, GİRESUN VALİSİ SAYIN HASAN KARAHAN’DAN BİR ANI eksiklikler için Vali beye gittim ve durumu arz ettikten sonra bana dönerek uzun bir şekilde leğende nasıl çamaşır yıkadığını anlattı, sonra da merdaneli çamaşır makinası aldı ki! O zamanlar otomatik makinalar çoktan çıkmıştı. Belediye Başkanımız Ahmet KARAMAN’la birlikte YAREN Gecelerini başlattık. “Ördek Hüseyin ”in oyunları, afiyet olsun misafir ağa diyene ağzı yanarak cevap verebilmek, tura yemeden kaçabilmek… Hepsini hala keyifle hatırlarım. Yapraklı asaleten görev yaptığım ilk ilçedir. Yıl 1989 aylardan Mayıs, Kaymakamlık kursunu bitirip kura çektim ve kurada Yapraklı çıktı. Havalara uçtum; öyle ya Ankara’nın dibiydi! Önce adeti veçhile Sayın Valiyi ziyarete gittim ve ziyaret sonrası İlçeye geçtim. İlçe girişindeki çift taraflı kavak ağaçları harikaydı. Belediye Başkanı Ahmet KARAMAN ile Kaymakamlık Yazı İşleri Müdürü Ahmet ÇÖMEZ tüm samimiyetleriyle hoş geldin diyerek beni karşıladılar ve halen devam eden dostluğumuz o an başladı. Bekârım yemek yemeğe yer yok. Yemek yapmayı da çamaşır yıkamayı da öğrendik orada. Çamaşır deyince aklıma geldi, Kaymakamlık konutundaki Son olarak eski Belediye Başkanı Faik Amca’yı anmak isterim! Rahmetli o zaman İl Genel Meclis Üyesi, Vali yaylaya yemeğegeliyor, hem de içecek. Kaymakam içmez, Belediye Başkanı içmez… Hemen Faik Amca’yı aradık gel kurtar bizi… Sağ olsun geldi ve bizim hatırımıza Vali beye eşlik etti. Bir yılı aşkın görev yaptım ve yurtdışına yüksek lisansa gittim, dönmeden tayinim çıktı veda edemeden İlçeden ayrıldım. Bu vesile ile tüm Yapraklı halkına selam ve sevgilerimi sunarım. 08.03.2016 Hasan KARAHAN Giresun Valisi SARIKAYA TİCARET İSMAİL SARIKAYA İsmail Hakkı Karadayı Bulvarı No: 1 ÇANKIRI Tel: 0 376 212 88 95 NİSAN 2016 11 SAĞLIKLI YAŞAM, DAHA İYİ YAŞAM Her gün daha iyi hissetmek için çeşitli yollar ararız. Başarıya ulaştıracak reçete ise yeterli miktarda sıvı alımıyla desteklenen dengeli beslenmeve beraberinde yapılan egzersizdir. Bu üç anahtar noktayı bir araya getirerek kendinize günden güne daha iyi hissetme fırsatısunmuş olacaksınız… *Uyku apnesi *Erken ergenliğe geçiş sorunları … Bu Nasıl Oldu? Hazır gıdalar ve teknolojideki ilerlemeler, yürümek yerine motorlu taşıtlara olan eğilimimiz, hareketsiz yaMaalesef, insanların yoğun yaşam tarzları daha son- şam tarzlarımız, sağlıklı yiyecekler hazırlamak ve egzersiz raki yıllarda ortaya çıkabilecek sorunların önüne geçecek için bize çok az zaman bırakan yoğun yaşam tarzlarımız… sağlıklı seçeneklere pek uygun değildir.Günümüzde çoğu Besin değeri düşük, yağ oranı yüksek, fastfood ağırinsan, alışkanlıklar (beslenme,egzersiz yada yaşam tarzı) açısından bilimin sağlıklı bir yaşam için zorunlu gördüğü lıklı beslenme düzeni, fazla işlenmiş gıdalar, hareketsiz yaşam tarzı, çevre kirliliği, stres, belirli tedaviler,meyve şeyleri yapmamakta… sebze ve tahıl gibi lifli yiyeceklerin tüketilmemesi,GDO’lu “Genel olarak besin değerlerinde artan bir düşüş ve hormonlu ürünler, mevsimsiz sebze ve meyvelerin varve beslenme düzenleri hiç olmadığı kadar sağlıksız” tüketimi, bilinçsiz ilaç kullanımı, sigara ve alkol kullanımdiye uyarıyor uzmanlar. “Bu durum, modern yaşamın ları, dinlenme için yeterli fırsatın olmaması sağlığı etkilegetirdiği stres, çevre kirliliği gibi diğer fakyen faktörler arasındadır. törlerle birleşince obezite ve diğer hastaİYİ HABER…!Bu bilgiler rahatsız edilıklara yakalanma riskinide artırıyor…” ci olsada sizin için iyi haberimiz var. ALIŞKANLIKLARINIZI BİR GECEDE DEBeslenmenizi dengeleyin. MevĞİŞTİREMESENİZ DE, ADIM ADIM ULAŞAsimin meyve ve sebzelerinden,doğru BİLİRSİNİZ…Örneğin, sağlıklı bir beslenme, protein,iyi karbonhidrat ve istediğiniz düzenli egzersiz ve gün boyu yeterli su içlezzeti elde etmek için yeterli iyi yağları mekten alacağınız keyfi keşfedebilirsiniz. içeren doğru yemeklerden yemelisiniz. Önemli istatistikler Aynı zamanda sağlığınız için hücreleriniDünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerizin ihtiyacı olan ve yemeklerinizden alane göre Türkiye’deki ilk 10 ölüm sebebinmadığınız vitaminler, mineraller ve lifler den üçü beslenme ilişkilidir. için takviyelerede ihtiyacınız var. *Kalp hastalıkları Düzenli Egzersiz Yapın. Düzenli egzersiz daha iyi *Felçler görünmenizi, daha iyi hissetmenizi ve bağışıklık sistemi*Diyabet nizin güçlü olmasını sağlar.Kalbinizi güçlendirir, stresinizi DPT Gıda ve Ulusal Beslenme Stratejisi raporunda azaltır. Diabet’in toplumda görülme oranının erkeklerde %25, Bol Bol Su İçin. Vücudunuzun üçte ikisi sudur.Orkadınlarda %14 oranında artış gösterdiğine değinilmiştir talama bir günde, çok fazla terlemesenizde enaz yarım *Doktor randevularının %70 i beslenmeye dayalı litre su kaybedersiniz.Günde muhakkak 6-8 bardak su sorunlardan kaynaklanıyor. içtiğinizden emin olun… *Türkiye’de toplam nüfusun .%40’ı fazla kilolu. “YEDİKLERİMİZİN KALİTESİ YAŞAM KALİTEMİZİ BEBeslenmeye bağlı sağlık sorunlarından bazıları şunLİRLER.” lardır: *Astım “ALIŞKANLIKLARINIZI BİR GECEDE DEĞİŞTİREMESENİZ DE ADIM ADIM ULAŞABİLİRSİNİZ...” *DiabetTip 2 *Hipertansiyon Sağlıklı Yaşam Danışmanınız *Ortopedik komplikasyonlar SAFİYE KARA *Psikososyal etkiler ve rahatsızlıklar 12 NİSAN 2016 Yapraklı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce açılan ve İlçemiz bayanlarının katıldığı “Hasta Yaşlı Bakım hizmetleri” kursu sonunda başarılı olan bayan kursiyerler sertifikaları Kaymakamlık toplantı salonunda yapılan törenle Kaymakam Ömer Yakupoğlu tarafından takdim edildi. İlçe Milli Eğitim Müdürü Tah- sin Yılmaz, İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürü Ömer Koç ve kursiyerler katıldığı törende Kaymakam Yakupoğlu, Kursiyerlere sertifikalarını dağıtarak “ Bu kurs sonunda öğrenilen bilgiler ve bu sertifikalarınız ile bundan böyle bilinçli bir şekilde hasta yaşlı bakım hizmetlerini verebileceğini belirterek, yapacakları hizmetlerinde başarılar dilemiştir. NİSAN 2016 13 YABANDA YAŞAM VE EKOLOJİK DENGE İnsanlık var olalıdan beri, insan yaban ilişkisi süre- eden canlılarla varlığını sürdürebilir. Kirli havayı (karbon gelmiştir. Yaşamsal ihtiyaçlarını temin etmek için üret- monoksit gibi) emisyon ederek temiz oksijeni fotosentez meden beslenme, barınma gibi yaşamsal ihtiyaçlarının yöntemiyle veren bitkilere hizmet eden canlı türleri de kendi varlığının devamı için diğer türtamamını doğadan temin etmişler. lere ihtiyaç duyar. Bitki örtüsü doğal Zamanla kendini ve teknolojisini denge düzeneğinde yeterli olmayan geliştiren insan, üretmeye ve yaban hayvanlarını evcilleştirerek bir alanların, az yağış aldığı bilimsel bir nebze de olsa yaşamını tarım ve gerçektir. Yağmuru, karı yeterli alan hayvancılığa entegre etmeyi başarbölgelerde yaşamın üç temel kuralınmıştır. dan birisi olan su direk olarak bitki örtüsüyle doğru orantılıdır. Dolayısıyla, Yaban insan ilişkisi sadece suyu havayı ve verimli toprağı bizlere beslenme ihtiyacına cevap veren sunan yaban hayatının döngüsüdür. bir unsur olarak düşünmek veya fayda psikolojisiyle yorumlamakta Solucanlar, toprağı havalandırıryanlış bir kavramdır. Doğa ihtiyaçken toprağın içinde yaşayan canlıların lar temini için açık market gibi düoksijenle bütünleşmesini temin eder. şünüldüğünde, sadece sizin avsal Yılanlar köstebekler ve fareler toprak ihtiyacınızı karşılayan zevkinizi tataltında açtıkları tünellerle toprağın min eden, stresinizi attığınız kısasürekli hava sirkülasyonunu sağlarcası egolarınızı tatmin ettiğiniz bireysel fayda sağlayan ken, kendi aralarındaki ilişkilerde gözden kaçmaz. Yılan, bir kavram olarak ortaya çıkar. Oysa yaban hayatı, nefes fareyle ve köstebekle mücadele ederken, fare istilacı ot aldığımız havasıyla, içtiğimiz suyuyla, beslenme ihtiyacı- türleriyle, köstebek yumrulu istenmeyen türlerle mümızın teminiyle insana hizmet etmek için kusursuz prog- cadele eder. Fare ve köstebek popülasyonu arttığında ramlanmış ekolojik sistemler bütünüdür. direk olarak, yılan popülasyonu da artar ve artan predatör (yırtıcı) sayısı orantılı olarak azalan fare ve kösteEkosistemde var olan canlı cansız varlıklar; dağıyla, bek demektir. Bu denge olmazsa fareler ve köstebekler ovasıyla, ormanı ve su kaynaklarıyla, taşı ve toprağıyla, ürünlere de zararlı olmaya başlar. Tabi ki sadece yılanla flora ve faunasıyla bir bütün olarak, habitat zinciriyle bir- değil, tilki sansar gibi kürklü yırtıcılarla ve şahin, atmaca, birlerine bağımlı yaşam döngüsüdür. Tavşan tilki ilişkisi doğan gibi kanatlı yırtıcı türlerde bu dengenin içinde yer gibi basit bir kavramla yola çıkarsak, bir bitki öncelikle alır. Yırtıcı türler yılda bir kez yavru yaparken, fare gibi verimli toprağa, düzenli suya ve temiz havaya ihtiyaç du- türler bir kaç kez yavru yapar ve üreme oranları kat kat yar. Verimli toprağı işleyen ve tohumları toprakla buluş- fazladır. turan, meyvesini çiçekte dölleyen, zararlısıyla mücadele 14 NİSAN 2016 Birbirini zincirleme takip eden tüm varlıklar, kendi kımıl, süne gibi türlerinde yaşamasına katkı sağlamış türünün devamı için her türlü donanıma sahiptir. Yeter oluyorsunuz. Sığırcık, hasat sonrası, ülkemize gelir ve ki doğal döngünün dışında müdahale olmasın. ekeneklerdeki istenmeyen tohumları toplarken, ortaya Doğada azalan tür çoğalır ilkesi yapılan çalışmalar- çıkan zararlı böcekleri de (özellikle kene türlerini) hızla la kanıtlanmış bir ilkedir. Ekosistemde yok olan her tür tüketir. Bıldırcın ekeneklerde, kımıl mücadelesi yaparken zincirleme reaksiyonla diğer türlerin yok olmasını baş- kınalı kekliklerde süneyle mücadele etmektedir. Bilinçsiz ilaçlamayla bunlar gibi onlarca türü de zehirlerken, diğer latacaktır. yırtıcıları da bu hesaba dâhil ettiğimizde ne büyük yaDoğada, kınalı araştırmalarımda gözlemlediğim nılgı ve cehaletle hareket edildiği apaçık görülmektedir. kadarıyla, beslenme ihtiyaçlarına cevap verecek, ha- Özellikle kınalı keklik sivrik zamanı dediğimiz bahar aybitatında bulunan flora ve faunada tüketen az olduğu larında ekeneklere inerek süne mücadelesini yaparken, için üremeleri hızla artmaktadır. Beslenmeleri yeterin- kış aylarında süneler kışlak olarak yüksek rakımlı yerleri ce olan kınalıların metabolizmaları ve üretkenlikleri de tercih etmeleri neticesinde, yüksek tepelerde süneyle aynı oranda daha aktif hale gelmektedir. Besili ve sağlıklı mücadelesine devam etmektedir erkek ve dişinin çiftleşmesinde de gene doğa kanunlaDoğada, döngü eğrisi sistemli bir periyoda bağlı harı devreye girerek hem daha fazla yumurta yapmaya ve reket ederken, insanların kullanım alanlarında, hırsla bihem de yumurtadan çıkan yavruların erkeğe oranla dişileri daha fazla olabilmektedir. Kısacası azalan birey daha linçsizce hareket eden egosal fikirler sadece tarım alanlarına değil, diğer yaşam alanlarına müdahale demektir. fazla beslenebildiği için daha çok yavru yapar. Tırtıl zararlısıyla mücadele etmek için, meyvelerde yapıEkosistemde, her canlı yaşamsal mücadele verir- lan ilaçlama ile tırtıl itlaf edilirken, tırtılın larvalarını bıken, dengeleri de kontrol etme yeteneğine sahip değil- raktığı kozalara hiçbir zarar veremediği ve neticede kolerdir. Örneğin, toprağın verebileceğinden fazla ürün al- zadan çıkan larvaların aynı zarara devam ettiği bilinen bir mak için, bilinçsizce yapılan kimyasal zehir içerikli tarım gerçektir. İlaçlama neticesinin tırtıl larvalarıyla beslenen ilaçlamaları ve gübreleme neticesinde yırtıcı popülâs- ve binlerce larva tüketen gelincik böceği gibi faydalı türyonu son derece azalırken, tarım alanlarında artan fare leri de yok ederek, aslında tırtıla değil, tırtılla mücadele popülâsyonu beslenebilmek için tarım ürünlerine zarar eden türleri yok ettiğimizin farkında olmuyoruz. Kimyavermeye başlar. Verdiği zarar boyutu rahatsız edecek sal mücadele dolaylı olarak bitki ve meyvelere de sirayet boyuta geldiğinde bu seferde farelerle mücadele başlar. ederek beslenirken yavaş yavaş kendimizi de zehirlediğiFarelerle mücadelede kullanılan zehirli buğdayları yiyen mizin farkında değiliz. fare ölürken, onunla beslenen yırtıcı ve faydalı türlerde Yabanın bittiği yerde Yaşam Biter. zehirlenerek ölmeye başlar. Ölen bir tilki yılda ortalama 300 fare tüketiyorsa bir çift farenin yıllık üreme oranına Ali AVŞAR denk gelir. Siz bir tilki öldürmüyor 300 fareyi yaşatıyor Yapraklı Avcılar Kulübü Başkanı sunuz. Sadece yırtıcı fare ilişkisi değil, sığırcık, bıldırcın, keklik gibi türlere de zarar vererek, tarım zararlısı olan NİSAN 2016 15 YAPRAKLI ÇOK PROGRAMLI ANADOLU LİSESİNDEN İSTİHDAMA KATKI HASTA VE YAŞLI BAKIMI BÖLÜMÜ Ülkemizdeki bu eksikliği gidermek ve kalifiye eleman yetiştirmeye çalışmaktır. Okulda yeni açılan bir bölüm olmasına rağmen Hasta ve Yaşlı Hizmetleri Alanına ilgi oldukça yoğundur. Mezun olan öğrencilerimiz üniversite eğitimlerini de tamamladıktan sonra kamu ve özel sektöre ait Huzurevleri, bakımevleri ile yaşlı dinlenme evleri, hastaneler, polikliniklerde istihdam imkânları bulunmaktadır. Ayrıca, yaşlı, hasta ve engellilerin evlerde bakımı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle evlerde bakım hizmetlerinde de çalışabilirler. Kişisel bilgi ve beceriye bağlı olarak bu alandan mezun olan öğrencilerimizin işsiz kalma riski yoktur. Özellikle kurumlarda belgeli eleman çalıştırma zorunluluğu olduğu için bu eğitimli bakım elemanları kurumlar tarafından tercih edilmektedirler. İlçe dışından birçok öğrenci bu bölümü devam etmektedir. SINAVSIZ YERLEŞİLEBİLECEK ÖNLİSANS PROGRAMLARI • TIBBİ TANITIM VE PAZARLAMA • DİYALİZ • YAŞLI BAKIMI • ELEKTRONÖROFİZYOLOJİ • AMELİYATHANE HİZMETLERİ • EVDE HASTA BAKIMI • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ • FİZYOTERAPİ • İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ • İLK VE ACİL YARDIM • SOSYAL HİZMETLE • İŞ VE UĞRAŞI TERAPİSİ 16 NİSAN 2016 *Kuru fasulyeleri dağılmadan pişirmek istiyorsanız tuzu ve salçayı ya da domatesleri fasulyeler yarı piştikten sonra koyun. *Kızartma kokularının bütün eve yayılmaması için yağın içine bir iki dal maydanoz atın. *Pilavın tane tane ve beyaz olmasını istiyorsanız içine 3-4 damla limon suyu koyun. I L A D Y A F R E L İ G L Bİ kaplar evi. Bunu önlemek için de kabın veya tavanın içine birkaç defne yaprağı atmayı deneyin. *Yeterince olmamış limonlardan beklenildiği kadar su çıkmaz. Tıpkı çok sert limonlardan da çıkmadığı gibi. Bu tür limonları kesmeden önce, birkaç dakikalığına çok sıcak suya batırıp bekletin. Limonların daha fazla su verdiğini göreceksiniz. *Pirinç, fasulye, mercimek, kuru bakla ve ben*Tavuğun üzerine limon suyu sürer ve tuz ser- zerlerini saklarken böcek oluşmasını önlemek için perseniz tavuğun nar gibi kızardığını görebilirsiniz. kavanoz ya da kutunun içine iki, üç diş sarımsak ko*Değersiz olarak gördüğünüz limon kabuklarını yun. güneşli bir yere koyup kurutursanız, özellikle isli ve *Tuz topaklanıyorsa tuzluğun içine birkaç adet yağlı mutfak eşyalarınızı ovarken şaşırtıcı sonuçlar pirinç koyun. Pirinç tuzun rutubetini alacak ve toalabilirsiniz. paklaşmayı önleyecektir. *Süte biraz karbonat atarsanız hem çabuk bo*Mumların ömrünü uzatmak için kullanmadan zulmaz hem de kolay hazmedilir. iki saat önce buzdolabının derin dondurucusuna ko*Balığı seçerken son derece dikkatli olmalısınız. yarak bekletin. Gözleri pırıl pırıl parlak, solungaçları ise *pembe *Patateslerin filizlenmesini önlemek için patayada kırmızı renkte olmalıdır. tes torbasının içine birkaç adet yeşil elma atın. *Limon sert ise, kesilmeden evvel bir iki dakika *Marulların uzun süre taze kalması için bir saat sıcak suya batırınız, daha sulu olur. su dolu bir kapta tutun. Sonra buzdolabına açık kıs*Buzdolabınızın iyi soğutması için içine bir tor- mı aşağı gelecek şekilde yerleştirin. Bu şekilde on ba tuz koyun. Tuzun dolaptaki nemi aldığını göre- gün saklayabilirsiniz. ceksiniz. *Pamuklu giysilerinizin çekmemesi için ilk yıkamada bir gece soğuk suda bekletin, sonra yıkayın, *Balıkları temizlemeden yarım saat kadar dondurucuda bekletirseniz, temizleme işi sizi daha az çekmeyeceklerdir. yorar. Balık pişirirken hiç de hoş olmayan bir koku NİSAN 2016 17 LEKELERİ NASIL ÇIKARIRIZ? Kan Lekelerini Çıkartmak İçin ; Kan lekesini çıkarmak için oksijenli su kullanın. Önce bu suda ıslatıp bekletin, daha sonra ılık suyla ve sabunla yıkayın. Sentetik kumaştaki leke: Şu malzemelerden mevBir aspirin tabletini ıslatıp, lekenin üzerine sürün cut olan birisine batırdığınız bir pamuk parçasıyla lekebekletin. Kuruyunca fırçalayıp, temizleyin. yi silin; limon suyu, beyaz sirke, hafif amonyaklı su. Ancak bu işi yapmadan önce lekeli kısmın altına bir kumaş Önemli : Kan lekesini asla sıcak suyla yıkamayın, parçası koymayı unutmayın. leke kalıcı olur. Yünlü ve ipekli kumaştaki leke: Lekeli kısmın altına Sakız Yapıştıysa ; su emen bir kumaş parçası yerleştirin ve lekeyi beyaz Elbisenize çiklet mi yapıştı? Sizde Ne Beceriklisiniz sirkeyle silin. Biraz da Kendinizi Elbisenin Yerine Koyun Artık Ondan Eldeki lekeler: Ellerinizdeki meyve lekelerini sirHayır Gelmez Atın Çöpe Dermişiz :)Tabiki Hayır Bunun keyle yıkar veya silerseniz kolayca çıkarabilirsiniz. İçinde Birkaç Çözüm Var Elbet :) Sebze Ayıklarken Ellerdeki Lekeleri Çıkarmak : Bu Çikletin yapıştığı yerin tam altına isabet eden yerilekeler, ellerimizi yıkadıktan sonra bile temizlenmezler. ne naylona sarılmış bir miktar buz koyun. Fakat portakal kabuğuyla ovarsak hemen kurtuluruz Biraz bekleyin buzun soğutucu etkisiyle çiklet do- bu sevimsiz lekelerden. nar. Ütüde Sararan Çamaşırı Beyazlatmak : Sararan kısmı nemlendirin. Üstüne mısır nişastası serpin. SonSonra bir fırçayla bu donan çikleti fırçalarsanız, ra yine bir bez aracılığıyla ütünüzle kurutun. Leke yok hepsi yapıştığı yerden çıkar. olacaktır. Bir başka yol da sararan kısmı oksijenli su ile Meyve Lekelerini Çıkartmak İçin; ıslatıp, gene ütüyle kurutmaktır. Beyaz kumaş üzerindeki leke: Lekeyi amonyaklı Tereyağı Lekesini Çıkarmak : Sentetik kumaştaysa suyla yıkayın. Çıkmazsa, çamaşır suyu ilave ettiğiniz sa- sabunlu su yeterli olacaktır. Pamuklu ve beyaz kumaşbunlu suya batırıp lekeli kısmı ovun. taysa yıkamadan önce kuru sabun sürtün. Yünlü veya ipekli kumaştaysa talk pudrası ve tebeşir tozundan yaRenkli kumaş üzerindeki leke: Şu malzemelerden rarlanın. mevcut olan biriyle temizleyebilirsiniz; 90 derecelik alkol, amonyak ilave edilmiş oksijenli su, ekşimiş süt. İki Yağ Lekesini Çıkarmak : Kızartma yaparken ne kaüç saat leke üzerinde bırakacağınız ekşimiş süt, meyve dar dikkat etsek de tamamen engelleyemeyiz. Bunları lekesini çıkartacaktır. temizlemek için en etkili temizleyici ispirtodur. Zeytin18 NİSAN 2016 yağı lekesini elbiseden çıkartmak için sakın su ya da kolonya kullanmayın. Hemen bir lokma ekmek içini yuvarlayıp lekenin üstünde gezdirin. kelerinin üzerilerine sıcak alkol sirkesi dökün. Kuvvetli fırçaladığınızda yok olduklarını göreceksiniz.www.bayan24.com Tentürdiyot Lekesini Çıkarmak : Leke yeni ise, alSüt Lekesini Çıkartmak : Yıkanabilen kumaştaysa kol yararlıdır. Eğer eski ise, benzin gibi şeyler ya da ok- sabunlu bezle silin. Yıkanmaz kumaştaysa benzine basijenli su kullanılır. tırılmış bir bezle bastırmadan silin. Elin hafif temasıyla benzini uçurun. Sonra ılık suda durulayın ve nemli bezZamk Lekesini Çıkarmak : Çıkartmak istediğiniz le- le tersinden ütüleyin. kenin altına su emici bir kumaş parçası koyun ve lekeli Çikolata lekesini çıkarmak için : 90 derece alkol kısmı beyaz sirkeye batırılmış bir bezle silin sonra dukarıştırdığınız bir miktar suyla lekeyi silin. Hemen arrulayın. dından temiz suyla durulayın. Zift Lekesini Çıkarmak : Üstüne vazelin sürüp bir saat bekletmek, sonra da lekeyi her eczaneden rahatMeyve lekeleri için: ise, suyu suyla temizleme lıkla bulabileceğiniz eterle silmeniz gerekmektedir. Sert yöntemi en yararlı olandır. Meyve suyunu direkt olarak Yüzeylerdeki Zift Lekelerini Çıkartmak İçin İse (Özellikle musluk suyunun altına tutun. Başka hiçbir şey sürmeyin. Su lekeyi yavaş yavaş akıtacaktır. Daha sonra norAraçlardaki Zift Lekeleri) Mazot İle Siliniz. mal olarak yıkayın. Su Lekesini Çıkarmak : İpekli ya da pamuklu kuPas lekesini çıkarmak için: tuza birkaç damla limaşlardaki su lekesini çıkartmak için lekeli yerleri bir bardak ya da şişenin dibiyle ovun. Fanilalarla yünlüleri mon suyu akıtın, bununla ovuşturarak silin. Daha sonütülemek yeterlidir. ra birkaç damla amonyak kattığınız suyla bir kez daha silin. Temiz suyla durulayın. Ot Lekesini Çıkarmak : Lekeyi ıslattıktan sonra üzerine eşit miktarda sofra tuzu ve kırımtartar serpin. Beyaz mermer üzerindeki sarı lekeleri : gidermek Güneşte kurusun. için tuzla limon suyunu karıştırıp bununla iyice ovun. Çimento Lekesini Çıkarmak : Yerdeki çimento le- NİSAN 2016 19 HUKUK KÖŞESİ Tüketici;bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişidir. Ticari emellerle mal satın alanlar tüketici değildir. Şirketler, ticari iş yaptıkları için kural olarak tüketici değildirler; ancak nihai kullanım amacıyla büroya gıda, kırtasiye alıyorlarsa tüketici olarak değerlendirilirler. DİR? TÜKETİCİ HAKLARI NELER- Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 tane temel ve evrensel tüketici hakkı mevcuttur. Bunlar aşğıdaki gibidir: 1) Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak runması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel bırakılmasıdır. ihtiyaçlarıdır. Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşı7) Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı: Tüketilanmasını talep edebilir. ciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin 2) Sağlık Ve Güvenlik Hakkı: Satışa sunulan her en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır. kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır. Seçme Hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmet3) Bilgi Edinme Hakkı: Tüketicinin mal ve hizme- lere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır. Reti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması kabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksakiçin tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, lıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunması- kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sudır. nulmasını sağlamalıdır. 4) Eğitilme Hakkı: Tüketicinin hak ve çıkarlarını ko9) Temsil Edilme, Örgütlenme, Sesini Duyurma ruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim Hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, kurumlarında eğitilmesidir. tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluş5) Zararların Giderilmesi Hakkı: Satın alınan mal turmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaveya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zara- ların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil rın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye edilebilmesidir. ulaştırılmasıdır. Kusurlu Mallar İçin Haklar 6) Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı:Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke ve Alışverişlerinizde Dikkat Etmeniz Gerekenler Doğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin ko20 NİSAN 2016 • Satın aldığınız mallardan belirli standartları bekleme hakkına sahipsiniz. • Aldığınız malda hiçbir ayıp olmamalıdır. yerine getirmek zorundadırlar. Bu hakları kullanmada süre var mıdır? • Ambalajında, kılavuzunda yada reklamlarında Tüketici, malın tesliminden itibaren on beş gün belirtilen veya satıcının vaat ettiği özelliklere sahip ol- içine aldığı malı kontrol etmelidir ve ayıp varsa satıcıya bildirmelidir. Eğer ayıp gizli ise ve birkaç ay sonra ortamalıdır. ya çıkmışsa, en geç 2 yıl içinde aynı hakları kullanabilir. • Herhangi bir malı satın alırken sözleşme yapBu hakları kime karşı ileri sürülebilir? madıysanız,satıcı ile olan her türlü konuşmanız sözleşme sayılır. Satıcı, bayi, acente, imalatçı, ithalatçı, üreticilerBir malı aldıktan sonra ayıplı olduğunu fark eder- den herhangi birisine karşı bu hak kullanılabilir. seniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 15 gün içinde Bu hakları yerine getirmezlerse tüketici ne yapşunlardan birini yapma hakkına sahipsiniz. malıdır? • Ayıplı malın değiştirilmesini, Bu isteklerinin yerine getirilmesi için “Tüketici So• Ödediğiniz bedelin iadesini, runları Hakem Heyetleri”ne gidebilir. Bu heyetler, her valilik ve kaymakamlık bünyesinde kuruludur. Yalnızca • Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden bir dilekçe ve aldığı malın faturası ya da fişi ile başvuindirilmesini, rabilir. Hiçbir masraf alınmaz. Bu heyetin verdiği karar bağlayıcı değildir. Tüketici verilen karardan memnun • Ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz. olmazsa mahkemeye başvurabilir - Eğer malın ayıbı gizli ise veya hile ile gizlenmişse, Taksitli satışlarda tüketicilerin ne gibi hakları var? hakkınız 2 yıldır. Öncelikle tüketiciye, yapılan sözleşmenin örneği - Ayıplı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir verilmelidir. Malın peşin satış fiyatı, toplam borç mikzarara uğramışsanız bu zararınızı, satıcı veya üretici tarı, ödeme tarihleri gibi bilgilerin verilmesi gerekir. veya ithalatçı karşılamak zorundadır. Tüketici borçlarının tamamını ya da bir kısmını vade- Bir şikâyetin çözümlenmesinde zorlanıyorsanız sinden önce ödeyebilir. Önce ödeme halinde, eklenen faiz miktarında indirim yapılması zorunludur. daha fazla çaba gösterin. - Size zorluk çıkaran veya yardımcı olmayan satıcıya, hakem heyetine gideceğinizi söylemeniz bile yeterli olabilecektir. Kapıdan satışlarda tüketicilerin hakları nelerdir? Kapıdan satış yapılması halinde, satıcının tüketiciye “cayma bildirim belgesi” vermesi gerekir. Bu belge, - Haklı olduğunuza inanıyorsanız, hakkınızı ara- tüketicinin 7 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeksizin malı geri verebileceğine ve ödediği parayı geri alabilemak için size gösterilen tüm yollara başvurun. ceğine ilişkin bir taahhüttür. Tüketici kararını değiştirir- Zira böyle bir durumda hakkınızı aramazsanız se 7 gün içinde malı vererek ödediği parayı geri alabilir. sadece sizin zarara uğramanız değil, aynı zamanda tüGaranti belgeli satışlarda tüketici hakları nelerdir? keticiye saygılı olmayan satıcıyı ödüllendirmek ve başkalarının da benzer zararlara uğramasına sebep olmak Garantili satış halinde, satıcı garanti belgesini dolanlamına gelir. durarak tüketiciye vermek zorundadır. Garanti belgesi, Ayıplı mal ya da hizmet satıldığında tüketici neler malda çıkan herhangi bir arızanın, servisine ya da satıcısına bildirilmesi durumunda hiçbir ücret ödemeden yapabilirler? arızanın tamirini, bu mümkün değilse malın değiştirilAldığı malı vererek ödediği parayı geri alabilirler. mesini sağlar. Garanti süresi 1 yıldan az olamaz, ancak Aldığı ayıplı malı vererek yenisiyle değiştirilmesini is- daha uzun bir süre olabilir. Malda ayıp çıkması halinde teyebilir. Maldaki ayıbın giderilmesini, yani tamirini tüketici, isterse ayıplı mallara ilişkin haklarını, dilerse isteyebilir. Ayıp oranında, ödediği ücretten indirim is- garanti belgesinden doğan haklarını kullanabilir. teyebilir. Tüketici bu haklardan hangisini isterse onu seçebilir. Satıcılar tüketicinin isteği hangisi olursa olsun NİSAN 2016 21 SAĞLIK KÖŞESİ DEPRESYON BİR HASTALIKTIR TANIYIN VE YENİN Bir üzüntülü durumun uzaması ve nedensiz ortaya mevcuttur. çıkması ruh sağlığı sorunudur ve depresyon olarak 9. Modern antidepresanların neredeyse hiçbir tanımlanır.. Depresyon duygu düşünce ve davranışı etkiler. Tedavi edilmediği takdirde aylar yıllar bazen de yan etkisi yoktur. Bunlardan genellikle yalnızca tedavinin başlangıcında yararlanılır. Bağımlılık yapmazlar. ömür boyu sürebilir Kişiliği değiştirmezler. Uyarıcı ya da yatıştırıcı madde Kısaca depresyon konusunda bilinmesi gereken değildirler. ve tedavisine yönelik en önemli noktalar 10. Antidepresanlar etkisini hemen göstermezler. 1. Depresyon ciddi, hatta bazı durumlarda yaşa- İyileşene kadar çoğu zaman günler haftalar geçer. mı tehdit eden bir hastalıktır ve uzman tedavisi 11. İlaçların ihtiyaç duyulduğunda gerektirir. tamamen doktor reçetesine göre ve düzenli olarak alınması çok önemlidir. 2. Depresyonun temel özellikOlası yan etkiler, huzursuzluk, leri üzgün bir ruh hali veya boşluk sıkıntı veya kuşku durumunda hissi, bitkinlik (tükenmişlik), aşırı daima tedavi eden doktorla yüklenme, anksiyete bozuklukaçıkça görüşülmelidir. ları, huzursuzluk, düşünme ve uyku bozukluklarıdır. 12. Tekrarlayan depres3. Depresyondan muzyon önleyici bir şekilde tedavi darip kişiler yaşamdan zevk edilebilir. alamazlar ve hatta en basit 13. İntihar büyük bir kararları vermekte bile büyük tehlikedir. İntihar riski zamanında güçlük çekerler. tespit edilebilir. Acil bir durumdur. 4. Depresyona sıklıkla mide, İntihar riski bulunanlar en kısa bağırsak, baş, karın veya sırt ağrıları sürede tıbbi tedaviye tabi tutulmalıdır. gibi kalıcı bedensel şikâyetler eşlik eder. 14.Kendinizi daha iyi hissettiğinizde 5. Temelsiz suçluluk hissi depresyonun bile, ilaçları bırakmayın! Bunun dikkatlice en önemli belirtilerinden biri olabilir. planlanması gerekmektedir. 6. Tüm ağır hasta insanlar gibi depresyon hastaları da çevrelerinden anlayış ve desteğe ihtiyaç duyarlar. 7. Depresyonun karakterize edici özelliği beyinde bir sinir metabolizma bozukluğu olmasıdır. Bunun nedeni, stres hormon sisteminin genellikle sürekli aşırı aktif olmasıdır. Bu aşırı aktivite, hipertansiyon, kalp krizi, diyabet ve osteoporoz gibi tedavi edilmeyen potansiyel komplikasyonlara da yol açabilir. Bu nedenle dikkatli ve sürdürülebilir tedavi çok önemlidir. 8. Depresyon tedavi edilebilir. Tedavi amacıyla çeşitli kanıtlanmış psikoterapi yöntemleri, ruh halini düzenleyen modern ilaçlar (antidepresanlar), stres yönetimi ve gevşeme teknikleri ve yardımcı tamamlayıcı tıbbi yaklaşımlar (örneğin bitkisel tedavi) 22 NİSAN 2016 15.Her günü bir önceki akşam mümkün olan en doğru şekilde planlayın (örneğin bir zaman tablosu ile). Keyifli faaliyetlere de zaman ayırın. 16.Uyandıktan sonra derhal kalkmalı ve yatağı terk etmelisiniz. Depresyon durumunda yatağın içinde «saplantılı düşünceler» hazırda beklemektedir. Bu genellikle çok zordur. Bu durumda terapistinizle birlikte stratejiler üzerinde çalışın. Depresyon tedavi edilmezse ne olur? Depresyon ciddi, hatta bazı durumlarda yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. 40 yaşına kadar olan insanlarda depresyon kaynaklı özkıyım (intihar) neticesindeki ölüm, kazayla ölümden sonra en sık görülen ikinci ölüm nedeni olarak gösterilmektedir. Majör depresyonu olan hastaların hemen hemen tamamında en azından intihar düşüncesi vardır. Depresyon tespit ve tedavi edilirse, genellikle baskın gelen ölüm isteği ortadan kalkar. DEPRESYON TESTİ 0 Kendimi üzüntülü ve sıkıntılı hissetmiyorum. 1 Kendimi üzüntülü ve sıkıntılı hissediyorum. 2 Hep üzüntülü ve sıkıntılıyım. Bundan kurtulamıyorum. 3 O kadar üzüntülü ve sıkıntılıyım ki artık dayanamıyorum. 0 Gelecek hakkında umutsuz ve karamsar değilim. 1 Gelecek hakkında karamsarım. 2 Gelecekten beklediğim hiçbir şey yok. 3 Geleceğim hakkında umutsuzum ve sanki hiç bir şey düzelmeyecekmiş gibi geliyor. 0 Kendimi başarısız bir insan olarak görmüyorum. 1 Çevremdeki birçok kişiden daha fazla başarısızlıklarım olmuş gibi hissediyorum. 2 Geçmişime baltığımda başarısızlıklarla dolu olduğunu görüyorum. 0 Kendimden memnunum. 1 Kendi kendimden pek memnun değilim. 2 Kendime çok kızıyorum. 3 Kendimden nefret ediyorum. 0 Başkalarından daha kötü olduğumu sanmıyorum. 1 Zayıf yanlarım veya hatalarım için kendi kendimi eleştiririm. 2 Hatalarımdan dolayı her zaman kendimi kabahatli bulurum. 3 Kendimi tümüyle başarısız bir kişi olarak görüyorum. 3 Her aksilik karşısında kendimi kabahatli bulurum. 0 Birçok şeyden eskisi kadar zevk alıyorum. 0 Kendimi öldürmek gibi düşüncem yok. 1 Eskiden olduğu gibi herşeyden hoşlanmıyorum. 2 Artık hiçbir şey bana tam anlamıyla zevk vermiyor. 3 Her şeyden sıkılıyorum. 0 Kendimi herhangi bir şekilde suçlu hissetmiyorum. 1 Kendimi zaman zaman suçlu hissediyorum. 2 Çoğu zaman kendimi suçlu hissediyorum. 3 Kendimi her zaman suçlu hissediyorum. 1 Zaman zaman kendimi öldürmeyi düşündüğüm oluyor, fakat yapmıyorum. 2 Kendimi öldürmek isterdim. 3 Fırsatını bulsam kendimi öldürürüm. 0 Her zamankinden fazla içimden ağlamak gelmiyor. 1 Zaman zaman içimden ağlamak geliyor. 2 Çoğu zaman ağlıyorum. 3 Eskiden ağlayabilirdim şimdi istesem de ağlayamıyorum. NİSAN 2016 23 0 Şimdi her zaman olduğumdan sinirli değilim. 0 İştahım her zamanki gibi. 1 Eskisine kıyasla daha kolay kızıyorum. 1 İştahım eskisi kadar iyi değil. 2 Bu sıralar hep sinirliyim. 2 İştahım çok azaldı. 3 Bir zamanlar beni sinirlendiren şeyler şimdi hiç sinirlendirmiyor. 3 Artık hiç iştahım yok. 0 Başkaları ile görüşmek, konuşmak isteğimi kaybettim. 1 Başkaları ile eskisinden daha az konuşmak, görüşmek istiyorum. 2 Başkaları ile konuşma ve görüşme isteğimi kaybettim. 3 Hiç kimseyle görüşüp konuşmak istemiyorum. 0 Eskiden olduğu kadar kolay karar verebiliyorum. 1 Eskiden olduğu kadar kolay karar veremiyorum. 2 Karar verirken eskisine kıyasla çok güçlük çekiyorum. 3 Artık hiç karar veremiyorum. 0 Aynada kendime baktığımda bir değişiklik görmüyorum. 1 Daha yaşlanmışım ve çirkinleşmişim gibi geliyor. 2 Görünüşümün çok değiştiğini ve daha çirkinleştiğimi hissediyorum. 3 Kendimi çok çirkin buluyorum. 0 Eskisi kadar iyi çalışabiliyorum. 1 Bir şeyler yapmak için gayret göstermem gerekiyor. 2 Herhangi bir şeyi yapabilmek için kendimi çok zorlamam gerekiyor. 0 Son zamanlarda kilo vermedim. 1 İki kilodan fazla kilo verdim. 2 Dört kilodan fazla kilo verdim. 3 Altı kilodan fazla kilo verdim. 0 Sağlığım beni fazla endişelendirmiyor. 1 Ağrı, sancı, mide bozukluğu veya kabızlık gibi rahatsızlıklar beni endişelendirmiyor. 2 Sağlığım beni endişelendirdiği için başka şeyler düşünmek zorlaşıyor. 3 Sağlığım hakkında o kadar endişeliyim ki başka hiçbir şey düşünemiyorum. 0 Son zamanlarda cinsel konulara olan ilgimde bir değişme fark etmedim. 1 Cinsel konularda eskisinden daha az ilgiliyim. 2 Cinsel konularda şimdi çok daha az ilgiliyim. 3 Cinsel konulara olan ilgimi tamamen kaybettim. 0 Bana cezalandırılmışım gibi gelmiyor. 1 Cezalandırılabileceğimi seziyorum. 2 Cezalandırılmayı bekliyorum. 3 Hiç bir şey yapamıyorum. 3 Cezalandırıldığımı hissediyorum. 0 Her zamanki gibi iyi uyuyabiliyorum. Sonucu Toplayın ve Yazın = 1 Eskiden olduğu gibi iyi uyuyamıyorum 2 Herzamankinden bir-iki saat daha erken uyanıyorum ve tekrar uyuyamıyorum. 3 Her zamankinden çok daha erken uyanıyorum ve tekrar uyuyamıyorum. 0 Her zamankinden daha çabu yorulmuyorum. 1 Her zamankinden daha çabuk yoruluyorum. 2 Yaptığım hemen her şey beni yoruyor. 3 Kendimi hiçbir şey yapamayacak kadar yorgun hissediyorum. 24 NİSAN 2016 PUANLAR 0-9 Minimal düzeyde depresif belirtiler 10-16 Hafif düzeyde depresif belirtiler 17-29 Orta düzeyde depresif belirtiler 30-63 Şiddetli düzeyde depresif belirtiler UNUTULMAYAN YAPRAKLI Buluca yokuşunu çıktığın zaman Görünür Yapraklı ilçesi hemen Suları buz gibi havası yaman Bu yol sizi Yapraklıya götürür Tüm çevresi yeşil ağaç Yapraklı Tepeleri çeşit renkli topraklı Güney kısmı ova, dövülür harman Doğusu, batısı, Kuzeyi orman Tertemiz havası dertlere derman… 2004 yılının 18 Mart günü sabahı, tüm ülkemiz için çok anlamlı bir gün olan ‘Şehitler Günü’ anma programıyla başlamıştım Yapraklı Kaymakamlığı görevime. Yapraklı benim aynı zamanda kura çekerek atandığım ilk görev yaptığım ilçeydi. Atandıktan sonra Ankara’dan yola çıkıp Çankırı’ya doğru gelirken, hem ilk kaymakamlık görevine başlıyor olmanın hem de bir Aydınlı olarak daha önceden hiç görmediğim bir şehirde yeni bir hayata başlıyor olmanın heyecanını taşıyordum. İç Anadolu’nun bozkırlarından, Çankırı’nın tuzlu topraklarından oluşan tepelerinin arasından geçerken, 30 km sonra yemyeşil köknar ve çam ormanlarıyla, meyve ve üzüm bağlarıyla çevrili cennet gibi Yapraklı’ya varacağımı hayal bile edemezdim. Yaklaşık iki yıl süresince görev yaptığım bu güzel ilçede, bir ömür yetecek kadar mutlu anılar ve hala devam eden unutulmaz dostluklar yaşadım. Ayrıca mesleki anlamda da daha sonraki görev yerlerimde meyvelerini aldığım çok önemli tecrübeler biriktirdim. Ben Yapraklı’da göreve başladıktan 10 gün sonra da yerel seçimler sonucunda seçilen belediye başkanımız ve il genel meclisi üyelerimizle birlikte çok uyumlu bir çalışmayla hem ilçe merkezinde hem de bütün köylerimizde çok güzel etkinlikler ve hizmetler gerçekleştirmeye çalıştık. Uzun bir aradan sonra kaymakamlık ve belediye başkanlığımızın ortak çalışmaları sonucunda 36. Yapraklı Yayla Festivali ve Yağlı Güreşlerini gerçekleştirdik. Görev süremce iki defa düzenlediğimiz festivallerden kazandığım tecrübe sonucunda daha sonra çalıştığım bütün ilçelerde de festival düzenledim. Yapraklı’da yine unutamadığım çalışmalardan biri de İstanbul Üniversitesi ile işbirliğiyleKaracözü köyümüzdeki Koca Meşe (Kaba Meşe)’nin etrafındaki beton blokların yıkılıp, koruma altına alınması ve turizme kazandırılmasıdır. Büyük bir enerji ve keyifle çalıştığım yarenler diyarı Yapraklı’nın her bir köşesi benim için hala çok anlamlı hatıralar taşımaktadır. Bugün belki birçok Yapraklı’lının bile bilmediğini düşündüğüm Papurun Kaşı, öküzün pınarı, Güllü alan, Dede köy yaylası, Koca meşe, Hocaların meşegibi mevkiler benim anılarımda canlılığını korumaktadır. Bu duygularla tanımaktan ve hizmet etmekten büyük bir onur duyduğum Yapraklı’nın güzel insanlarına en kalbi duygularla selamlarımı sunuyor, Yapraklı Eğitim, Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğinin çalışmalarında ve faaliyetlerinde başarılar diliyorum. Murat GİRGİN İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkan Yardımcısı KUŞADASI’NDAN YAPRAKLI’YA SELAM 1981-1985 yılları arasında kaymakam olarak görev yaptığım Yapraklı İlçesi ve buradaki görevim süresince bizlerden ilgisini, desteğini ve dostluklarını esirgemeyen saygıdeğer Yapraklı’lılar, ailece en değerli anılarımız arasında yer tutmaktadır.Bu güzel ilçeye ve güzel insanlarına bizden önce, bizimle birlikte ve bizden sonra hizmeti geçenleri şükranla anarken halen Yapraklı’da yaşayan aziz yurttaşlarımızı saygı ve sevgi ile selamlıyorum. Muammer AKSOY Kuşadası Kaymakamı NİSAN 2016 25 MANEVİ HAZİNEMİZ Hacı Hafız Hasan Sarıkaya Kuran Kursunu bizlere yapmaya vesile eden Rabbimize sonsuz hamd eder, Peygamber efendimize salat ve selamımızı arz eyler,tüm maddi manevi emeği geçenlere şükranlarımızı sunarız. Günümüze kadar Kuran kursların, o günün ismiyle medreseleri yapanları, okutanları, emeği geçenleri bir nebzecik olsun anmadan geçmeyelim. medrese hayatı, II. Abdulhamit Han’ın saray imamlığı vazifesi, 12 yıl babsa da ( ikizören) imamlıktan sonra Yapraklı’ya dönmüştür. Kendi arsası üzerine 3 kat, 14 odalı, devlet yardımı olmadan halkın medrese adını verdiği Kuran kursunu yapar. Burada kış aylarında 250 talebeyi bulan ve başından sonuna toplam talebe sayısı 1300 talebe yetiştirmiştir. Vefatından sonra ne yazık ki medrese atıl duruma gelmiş ahşap olduğu için 2001 yılında tamamen yıkılmıştır. Şeyh Hacı Mustafa Efendi İstanbul da Fatih medresesinde tahsilini taKonumuz Kuran olduğu için acimamlayıp müderris olarak Yapraklı’ya gelmiştir. Kendi- zane hayatımızdaki önemine değinelim. Peygamber lerine ait Eşrefoğlu (eşrefiye) medresesinde müderris efendimiz ‘’sizin en hayırlınız Kuran-ı öğrenen ve öğolarak talebe yetiştirmiştir. retenlerdir’’buyuruyor. Kuran karanlıklardan aydınlığı çıkarandır. Kuran insanlığın kurtuluşu için semavat Fethiye medresesi 28 odalı kütüphane,bugün ki dan yeryüzüne uzatılan Allah’ın sağlam ipidir, bu ipe cakcağın türbesi olarak bildiğimiz yerdir. Bu medresetutulanlar hem dünyada hem ahiret de kurtuluşa erde sayısız hafız, ilim adamı, dinine, devletine, vatanına, direndir. milletine hizmet eden insanlar yetiştirilmiştir. Mahmut KAYA Hacı Hafız Hasan Sarıkaya İstanbul’da 17 yıllık 26 NİSAN 2016 SIZLATMIYORSA KALBİNİ BİR DERTLİNİN SESİ, LAYIK OLUR MU NAMINA İNSAN DENİLMESİ YAPRAKLI ÖĞRENCİLERİNDEN BAYIRBUCAK TÜRKMENLERİNE Yapraklı İlk ve Ortaokul öğrencilerinin Bayır Bucak Türkmenleri yararına başlattıkları ve Okul idarecileri, öğretmenleri ve ailelerinin desteğiyle topladıkları yardımlar tamamlanarak Bayırbucak’a ulaştırılmak üzere Kaymakam ve Belediye Başkanının da katıldığı törenle bir kamyona yüklenerek gönderildi. NİSAN 2016 27 1911 tarihinde vefat eden Yapraklı saz şairi FİKRÎ den; Görünce aklımı yağmaya verdi Ahu bakışların, keman kaşların Görülmez şöyle bir davaya verdi Ahu bakışların, keman kaşların. Fikriya neylesin düşmüş ayyare Ne yaman düşmüşüz faydasız yâre Garip bülbül gibi düşürdü zare Ahu bakışların, keman kaşların. 28 NİSAN 2016 KISSADAN HİSSELER Haset Ateşini Su Söndürürmüş Zamanın birinde bir köy varmış. Köyün ortasından da bir nehir geçiyormuş. Ama hem çok derin, hem de çok hızlı akarmış. Köyün iki yakasında da evler var, insanlar iki tarafta da yaşıyorlarmış. Bir adam Hasan-ı Basri Hazretlerine gelerek: -Falanca kişi senin hakkında şöyle dedi ! -Ne zaman ? -Bugün -Nerede ? Evinde -Onun evinde ne yapıyordun? Ziyafeti vardı, onun için gitmiştim. -Orada ne yedin? -Sekiz türlü yemeğin hepsinden yedim. -Be adam sekiz çeşit yemeği karnına sığdırdın da, bu sözü sığdıramadın mı ?” Kalk git yanımdan “ cevabını verir. Bu köyde iki kadın varmış ki, ikisi de köydeki kadınların en güzeli en beceriklisiymiş. Her gün güzelce giyinirler, nehrin kıyısına giderler birbirlerine devamlı laf atarlar, kendi üstünlüklerini birbirlerine anlatırlarmış. Ama bir gün bu kadınlardan biri hastalanmış. Her gün yaptığı işi yapmaya gidememiş, aklı da takılmış kalmış. Eltisine “ Benim yerime bugün sen gideceksin. Çünkü beni gitmedi, Dedikoduyla ilgili hikâyecik: kaçtı mağlup oldu diye düşünür. Güzelce giyin ve benim gittiğim yere git. Benim görevimi üstlen ” demiş. O da Efsaneye göre, Bohemya kralı IV.Wenceslas eşinin söyleneni yapmış. çok sık kiliseye günah çıkartmaya gittiğinden haberdar Nehrin kenarına gitmiş. Karşısındaki kadın başlamış olur ve papazı huzuruna çağırtıp, eşinin işlediği günahları konuşmaya. Kendini övmeye, karşısındakini yerip hakaret kendisine açıklamasını ister. Papaz Aziz John Nepomuk etmeye, ama elti hiç cevap vermiyormuş. “Sen kim bunu reddeder ve Vitana nehrine atılarak ölüme mahkûm oluyorsun da bana cevap vermiyorsun? “ diye çok sinirlenip edilir. Rivayete göre nehirdeki balıklara yem olan bağırıyormuş. Bu öfkeyle suya atlayıp karşı kıyıya çıkarak, Nepomuk’un iskeleti bulunduğunda sadece dilinin vahşi yaka paça kavga etmeyi düşünmüş ve azgın sulara kendini balıklarca yenmediği görülür. Earl Wilson atmış. Tabi ki sular almış gitmiş. Elti de eve dönmüş. Hasta yatağındaki diğer elti merakla bekliyormuş. Hemen sormuş: “ Eee ne yaptın, hakkından geldin mi kadının? ” NEME LAZIM Kanuni Sultan Süleyman, devrinin seçkin âlimlerinden birine mektup yazarak bir ülke ne zaman, hangi şartlar da Elti cevap vermiş: “ O kadın öldü “ çöker. Bunu öğrenmek ister. O âlim de aynı mektubun arkasına “Neme lazım “ diye bir kelime yazarak Kanuniye “ Ne yaptın ! Nasıl yaparsın bunu “ gönderir. Kanuni pusulayı okuyunca şaşırır. “ Bu alim benim Ben seni kavgayı sürdür diye gönderdim. Ben iyi sorularıma cevap verirdi “ de “ Bana ne “ manasına gelen “ Neme lazım “ diyerek başından savdı deyip bir gün alimi olunca bu kavgaya kiminle devam edeceğim. ziyarete gider : “ Hocam size önemli bir soru sordum, bir Elti : “ Onu ben öldürmedim, onu kendi kini, hasedi, ülke hangi durumlarda yıkılır, çöker dedim. Siz de “ Bana öfkesi öldürdü. Onun kin, nefret ve haset ateşini nehrin ne “ manasında nemelazım diye pusula gönderdiniz. azgın suları söndürdü “ diye cevap vermiş. Âlim şu cevabı verir. Ben senin soruna kısa ve öz cevap Haset ve kıskançlıkla ilgili güzel sözler:. verdim anlayamamışsın. Bir ülke-Bir Topluluk (Nemelazım) diyen insanların çoğalmasıyla, ülke sorunlarına nemelazım • Dünyada en huzursuz kişi gönlünde kin ve haset diye eğilmeyen kişilerle yıkılışa gider. tutan kişidir. *Nemelazımcılık yok Müslümanlıkta. Her şey bana İmam Şafi lazım diyeceksin • Kıskançlık insanı alçaltan ve küçülten bir duygudur. Tolstoy Gönenli Mehmet Efendi.. DEDİKODU NİSAN 2016 29 ÇANKIRI KAYA TUZU VE TUZ MAĞARALARI Prof. Dr. Karatay: Kaya tuzu ömrü uzatıyor Her açıklamasıyla gündem oluşturan Prof. Dr. Canan Karatay, içerisinde hiçbir mineral barındırmadığı için kaya tuzunun insan sağlığına faydalı olduğunu ve insan ömrünü uzattığını söyledi. “Kaya tuzunun insan vücudunun ihtiyacı olan 92 mineralden 84’ünü barındırıyor. Kaya tuzu, en önemli mineraldir, faydalıdır, sağlıklıdır. Kaya tuzu rafine olmamıştır. Hiçbir ek kimyasal içermez ve çevresel kirlenmenin etkisi yoktur. İnsan vücudunun ihtiyacı olan 92 mineralden 84’ünü doğal ve dengeli şekilde içermektedir. Kaya tuzunun içerdiği 84 mineralden en önemlileri arasında kalsiyum, demir, çinko, potasyum, magnezyum ve bakır sayılabilir.” “Hiçbir ek kimyasal içermez” “Kaya tuzunun insan vücudunun ihtiyacı olan 92 mineralden 84’ünü barındırıyor. Kaya tuzu, en önemli mineraldir, faydalıdır, sağlıklıdır. Kaya tuzu rafine olmamıştır. Hiçbir ek kimyasal içermez ve çevresel kirlenmenin etkisi yoktur. İnsan vücudunun ihtiyacı olan 92 mineralden 84’ünü doğal ve dengeli şekilde içermektedir. Kaya tuzunun içerdiği 84 mineralden en önemlileri arasında kalsiyum, demir, çinko, potasyum, magnezyum ve bakır sayılabilir.” Çankırı Kaya Tuzu Madeni’nin yaklaşık 500 milyon 30 NİSAN 2016 ton rezerve sahip olduğu tahmin edilmektedir. Çıkarılan tuzun saflık oranı ise %85 ile %95 arasında değişim göstermektedir. Mağara içerisindeki kilometrelerce uzunluktaki galeriler sayesinde günlük üretim kapasitesi 500 ton, yıllık üretim kapasitesi ise 150.000 tondur. Çankırı Tuz Mağarası Ölü Eşek Çankırı Tuz Mağarası’nın en dikkat çeken noktalarından bir tanesi, mağara içerisindeki ölü eşektir. 200 yıllık olduğu tahmin edilen ölü eşek, bu süre boyunca mağara içerisinde bozulmadan kalmıştır. Ölü eşek bulunduktan sonra MTA tarafından alınarak MTA Müzesi’ne götürülmüştür. Fakat burada bozulmaya başlayan eşek, tekrar mağaraya gönderilmiştir. Mumyalanmış gibi duran eşek fosili, mağara içerisindeki özel camlı bölmede ziyaretçilere sergilenmektedir. Eşek fosilinin hemen üstünde de tavşan fosili yer almaktadır. Çankırı Tuz Mağarası ve Astım Tedavisi Çankırı’da bulunan Kaya Tuzu Mağarası, sağlık turizmi için de kullanılmaya başlanmaktadır. Tuz Mağarası’nın astım ve nefes darlığı hastalıklarına karşı tedavi edici özellikte olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda Çankırı Kaya Tuzu Mağarası içerisinde astım tedavi odalarının kurulması da gündemdedir ve bu konu ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Astım tedavi merkezleri ile birlikte galerilerin bazılarının müzeye dönüştürülmesi ve burada kaya tuzu eserlerinin sergilenmesi de gündemdedir. Çankırı Tuz Lambası Çankırı’da elde edilen kaya tuzundan yapılan lamba şeklindeki çeşitli heykeller, hem görsel açıdan hem de sağlık açıdan ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Tuz lambalarının doğal iyonlaştırıcı etkisi nedeniyle yorgunluğa, nefes darlığına, astım nöbetlerine, alerjilere, cilt rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenmektedir. Faydaları Kaya tuzu lambaları nefatifserbestiyonları salarak oksijen akışını artırır Rahatlama sağlar ve stresle baş etmeye yardımcı Sindirimi uyarakak iştahı geliştirir. Soğuk algınlığı tedavisinde kullanılır “Evinizde kaya tuzundan yapılan lamba kullanın” NİSAN 2016 31 BÖBREK TAŞI DÜŞÜREN YAPRAKLI KULLAR SUYU Çankırı’nın Yapraklı ilçesi Kullar Köyünde böbrek taşı düşürdüğüne inanılan su kaynağı, Türkiye’nin dört bir yanından gelenlerin akınına uğruyor. Köyde yaşayanlar, bu su sebebiyle böbrek rahatsızlığı yaşamadıklarını söylüyor. Suyun yüzde 80’ini Türkiye’nin değişik yerlerinden gelenler götürmektedir. Köy 3 tane su kaynağı bulunmaktadır. ‘KÖYDE BÖBREK TAŞI RAHATSIZLIĞI OLAN KİMSE YOK’ Köy sakinleri köyde böbrek taşı rahatsızlığının kimsede olmadığını vurgulayarak, “Su, köyümüzün yukarısında bulunan kayalıklardan çıkıyor. 20 sene önce fark edilmiş. Gelen giden çok oluyor. Memleketin her yerinden geliyorlar. Faydasını gören birçok insan var. Köyümüzde de böbrek hastalığından şikâyetçi olan yok. Membası az ama depo halinde kullanıyoruz. Önceden köyümüze ancak yetiyordu. O yüzden kilitliyorduk. Şimdi evlerde şebeke suyu olduğundan her gelen alabiliyor.” şeklinde konuştular. 32 NİSAN 2016 ‘SUYU İÇEN BİR VATANDAŞ AMELİYATTAN KURTULDU’ Yapraklı’ya yakın bir köyden gelen bir vatandaşın böbrek hastalığından ameliyat olmayı beklerken buradaki sudan 1 ay boyunca içtiği., daha sonra hastaneye ameliyat olmaya gittiğinde hastanede yapılan kontrollerden sonra böbrek taşının kalmadığı görülmüş ve ameliyattan kurtulmuş. Kireç bağlayan demliğe bu suyu koyup kaynatırsanız kireci bile söktüğü beyan edilmektedir. HAYDİ KOKOREÇ YEMEYE YAPRAKLI’YA Yapraklı Kaymakamlığının destekleriyle hizmete giren “Yaran kokoreç” Yapraklı Yaylalarının lezzetini sunmaya başladı. Sizde bu lezzeti tatmak isterseniz, buyurun Yapraklı sizi bekliyor. Ramazan ECİR “Haftanın 4 günü Pazartesi, Çarşamba, Cuma ve Cumartesi günleri hizmet vereceklerini, yayla usulü yedikten sonra buz gibi birde Yapraklı suyu içen müşterilerin bir kez daha kokoreç yemeden kendilerini tutamayacakları belirtilerek, yayla tadında sunulan hizmete tüm hemşerilerini bekliyor. NİSAN 2016 33 YENİ EHLİYETLER İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR ? surucurandevu.egm.gov.tr adresi üzerinden sürücüler zaman kaybetmeden, zorlanmadan eski ehliyetlerini değiştirebilecekler. Vatandaşlar, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne ait internet adresinden online randevu aldıktan sonra il/ilçe trafik tescil birimlerinde yeni tip sürücü belgesi işlemlerini gerçekleştirebilecek. Ancak yeni tip ehliyetlerin edinilebilmesi için bazı şartlar ve belgeler gerekiyor Yeni Tip Ehliyet Alma Şartları Randevu sırasında sizden istenen mail adresine eski ehliyetinizi değiştirme talebiniz için onay kodu gönderilecek. Bu onay kodunun çıktısı ve hazırlanan evraklar ile birlikte randevu saatinizden 15 dakika önce randevu aldığınız Trafik ve Tescil Şube Müdürlüğü`ne gitmeniz gerekecek. Başvurunuz kontrol edildikten sonra form doldurulacak ve eski ehliyetiniz geri alınacak. Yeni ehliyet edinilene kadar “geçici sürücü belgesi” verilecek. 15 gün içerisinde ise yeni ehliyetiniz adresinize gönderilecek. 34 NİSAN 2016 Yeni Ehliyet Alabilmek İçin Gerekli Belgeler Eski sürücü belgesi, nüfus cüzdanı, pasaport veya avukatlık kimliği, sürücü sağlık raporu, 15 TL (13 TL değerli kağıt bedeli, 2 TL vakıf payı) bedelin vergi dairelerine veya bankalara yatırıldığına dair makbuz, 2 adet fotoğraf (5x6 ebadında arka fon beyaz olacak şekilde biyometrik bir vesikalık fotoğraf), kan grubunu belirtir belge veya yazılı beyan. Yeni Ehliyetler İle İlgili Bilinmesi Gerekenler Yeni tip ehliyetler, minibüs, otobüs, kamyon ve çekici sınıfları için 5 yıl, motosiklet, otomobil, traktör ve iş makinesi sınıfları için ise 10 yıl geçerli olacak. Belirlenen sürenin sonunda ehliyetler, sağlık kontrolünden geçirilerek yeniden düzenlenecek. Yeni tip sürücü belgesini alan sürücüler trafik konvansiyonuna üye 84 ülkede araç kullanabilecek. Sağlık Raporu Bilmecesine Bakanlıktan Açıklama Sağlık Bakanlığı, sürücü belgesi için istenilen ‘sağlık raporuna’ ilişkin yayınlanan haberlerde kamuoyunu yanlış bilgilendiren ifadelerin yer alması gerekçesiyle konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada “Aile hekimlerine giden ve ileri bir sağlık sorunu olmadığı tespit edilen vatandaşlardan işlem karşılığında herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Her sürücü adayına zeka testi yapılmayacaktır. Aile hekiminin sevk etmesi, psikiyatri uzmanının da uygun görmesi halinde zekâ testi yapılabilecektir” denildi. Sağlık muayenesi yapılmak üzere sağlık kuruluşlarına sevk edilenler için uygulanacak ücret tarifesiyse şöyle açıklandı: “Aile hekiminin muayenesi sonucu kişide uzmanlık gerektirecek bir sağlık probleminin tespit edilmesi durumunda, kişi söz konusu uzmanlık dallarının bulunduğu sağlık kuruluşlarına sevk edilir. Bu aşamada sağlık kuruluşunun basamağına göre aşağıdaki ücret tarifesi uygulanır. Tek Hekim Sağlık Raporu: (5 ayrı branşta uzman hekimden oluşan kurul) Devlet hastaneleri 50 TL, Üniversite hastaneleri ve eğitim Araştırma Hastaneleri 75 TL; Sağlık Kurulu Raporu Devlet hastaneleri, 200 TL; Üniversite hastaneleri ve Eğitim Araştırma Hastaneleri 300 TL” NİSAN 2016 35 YENİ KİMLİK KARTI NE KADAR OLACAK ? Cumhurbaşkanının onayladığı kanunla yeni kimlik ücreti belli oldu. Nüfus cüzdanlarının yerini kimlik kartının almasıyla hayatımızda büyük değişiklikler olacak. Yeni kimlik kartlarının ücretleri de açıklandı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yeni kimlik kartı için belirli bir miktar ücret ödemeleri gerekecek. Kanunla; yeni Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartının vatandaşlara dağıtımına başlanması öngörülüyor. kimlik kartlarının hayatımıza girmesiyle nüfus cüzdanı ibaresi ortadan kalkacak. Nüfus cüzdanı ibaresi yerini kimlik kartına bırakacak. vatandaşlar evrak işlerini azaltacak ve işlemlerini daha hızlı halledebilecek. Yeni kimlikler online işlemler sırasında da kolaylık sağlayacak. Vatandaşlar bu kimlikleri e-devlet uygulamalarında kimlik doğrulama aracı olarak kullanabilecek. Böylelikle kurumlara giderek vakit kaybının önüne geçilecek. Elektronik imza özelliği sayesinde de elektronik ortamda işlemler daha hızlı ve kolay şekilde çözülecek. Kartın ön ve arka yüzünde kart sahibine ait kimlik YENİ KİMLİK KARTLARI BİRÇOK YERDE bilgileri bulunacak. Bu bilgiler ileri baskı teknolojisiyle koruma altında olacak. Kartın çipinde İçişleri Bakanlığı KULLANILABİLECEK tarafından belirlenen bilgiler saklanacak. Yeni kimlik kartları güvenlik ve kullanım Bu kartlar vizesiz gidilen ülkelere de kolaylık açısından birçok kolaylık sağlayacak. Yeni kimliklerin üzerinde bulunan güvenlik unsurları sayesinde kimlik sağlayacak. Yeni kimlik kartları, vizesiz gidilen ülkelerde sahteciliği sona erecek. Kimlik kartları taklit veya tahrif pasaport olarak kullanılabilecek. edilemeyeceği için vatandaşlar kimlik sahteciliğinden KARTLAR TEK RENK OLACAK mağdur olmayacak. Kredi kartı büyüklüğünde olması nedeniyle taşınması daha kolay olacak yeni kimlik 3 yıl içinde yurt genelinde dağıtımının kartları birçok işlemde de vatandaşa kolaylık sağlayacak. tamamlanması planlanan yeni kimlik kartları tek renk Hastane, eczane, okul, emniyet ve bankalardaki olacak ve böylelikle “cinsiyet” ayrımı ortadan kalkacak. sistemlere entegre olacak yeni kimlik kartlarıyla 36 NİSAN 2016 2008-2011 yılları arasında pilot bölge olarak KARTLAR NE ZAMAN DAĞITILACAK? seçilen Bolu ve Düzce’de yeni kimlik dağıtımları 14 Mart’ta Kırıkkale’de dağıtımına başlayan yeni tamamlandı. Yeni kimliklerin 2018 yılına kadar Türkiye kimlik kartları vize muafiyeti olan ülkelere yapılacak genelinde ve yurtdışındaki Türk vatandaşlarına seyahatlerde pasaport yerine kullanılabilecek” dağıtılması planlanıyor. YENİ KİMLİK ÜCRETİ NE KADAR? Vatandaşların merak ettiği sorulardan biri de yeni kimlik ücretinin ne kadar olduğu. Bu yeni kimlik kartları 31 Aralık 2016 tarihine kadar değerli kağıt bedeli adı altında 8 liralık ücret karşılığı verilecek. Yasal bildirim süresi dışında doğum ya da değiştirme nedeniyle düzenlenen kimlik kartları için 15’er lira, kayıp nedeniyle düzenlenen kimlik kartı için ise 30 lira ödenecek. Yeni kimlik kartlarını almak için ilçe nüfus müdürlüklerine şahsen başvuru yapılması gerekiyor. Yoğun ilçelerde sıramatik sistemleri kurularak kaliteli hizmet sunulması için tedbirler alındı. Dileyenler randevu alarak başvurusunu yapabilecek. Başvurusu alınan ve gerekli kontrollerden geçirilerek onaylanan kimlik kartları, vatandaşların beyan ettikleri adreslerde teslim edilecek. NİSAN 2016 37 BAĞ BOZUMU ŞENLİKLERİNE 2016 YILINDA DA DEVAM EDİLMESİ DÜŞÜNÜLMEKTEDİR Bir aşırı aşkın bir süredir devam eden ve her sene Eylül ayı sonu, Ekim ayı başlangıcında şenlik havası içerisinde yapılan bağ bozumu şenlikleri uzun bir aradan sonra 2013 yılında derneğimiz öncülüğünde tekrar başlatılmıştı. Yapraklının bağ bozumu bayramı, Ne Gök Tanrısının oğlu Baküs’ü memnun etmek için ne de üzüm kızının düğünü için. Yalnızca Pekmez ve sirke için. 38 NİSAN 2016 ŞÜKÜR GÜNÜ 2016 Her yıl geleneksel olarak yapılan ve başlangıçta yağmur duası, sonraki yıllarda ise şükür günü olarak adlandırılan ve dualar ve niyazlarla idrak edilen geleneğimiz 2016 yılında da devam ediyor. Yapraklı Belediyemizin öncülüğüne ve organizasyonuna, ayrıca katkı sunan tüm hemşerilerimize sonsuz teşekkürler. Dernek olarak Ankara’daki hemşerilerimizle bizlerde buradayız ve şükür gününe iştirak ediyoruz… NİSAN 2016 39 2015 - 2016 YILLARI ARASI VEFAT EDENLER ADI SOYADI TARİH LAKABI Şükran DEDE Abdul Kadir BABADEMEZ Bedire RESUL Tahir DOLAŞ Ahmet TABANLI Bahire DOĞAN Ömer ULUSOY Hasan AKBABA Yüksel ACAR Mehmet BATTAL Kadir ATEŞ Mehmet YILDIRIM Zeliha AKDOĞAN İbrahim BALTA Ömer BİŞKİN Şakir YILMAZ Hasan BATTAL Zümriye KARATUĞ Ömer UĞURLU Aziz VURAL Mehmet Emin KINACI İsmail Çömez Hatice ASLAN Mehmet BALTA Ali ÖZGÜ 16.02.2015 22.02.2015 13.04.2015 11.04.2015 06.05.2015 06.05.2015 02.07.2015 25.05.2015 20.07.2015 28.07.2015 28.07.2015 01.08.2015 01.09.2015 11.09.2015 12.09.2015 05.10.2015 25.10.2015 15.11.2015 15.11.2015 20.11.2015 21.11.2015 06.01.2016 09.01.2016 09.02.2016 12.04.2016 Ümüğü Delikler Baba Demezler Şıhlar Abbalar Tıkılar Paşam Mahir İğdirli Ömer Battallar Emekli Öğretmen İpek Dede Kamerler Gaddeşler Battallar Deli Kürtler İğdir Mahallesi Kınacılar Çömezler Çopurlar AİDATLAR İÇİN BANKA HESAP NUMARALARIMIZ ZİRAAT BANKASI IBAN : TR97 0001 0005 9964 3924 9650 01 ZİRAAT BANKASI Yapraklı / Çankırı Şubesi 64392496-5002 40 NİSAN 2016 ZİRAAT BANKASI Yenimahalle / Ankara Şubesi 64392496-5001 ZİRAAT BANKASI Çankırı / Merkez Şubesi 64392496-5003 FOTOĞRAFLAR : FARUK İNCEBACAK, HARUN KARAGÖZ, MEHMET KARAMAN, RECEP KİREMİT, MEHMET HURŞİT ELVAN PREMIUM evleri Burada, yaşamın tüm detaylarının modern ve estetik çözümlerle siz ve sevdikleriniz için tasarlandığı yeni bir bakış açısı gururla yükseliyor. Piyade Mah. Ahimesut Cad. No: 82 Elvankent - Etimesgut / ANKARA Tel : 0546 436 11 10