tadilat istanbul 2007
Transkript
tadilat istanbul 2007
TADİLAT İSTANBUL 2007 YAPI YENİLEME FUARI 7-10 HAZİRAN 2007 İSTANBUL EXPO CENTER “RENOVASYON VE RESTORASYONDA YAPI KİMYASALLARI” YAPI SEKTÖRÜNDE “YAPI YENİLEME/RENOVASYON” TRENDİ “Yapı yenileme” kavramı, genel yapı sektörü içinde net biçimde tanımlanmış bir alan olarak son dönemlerde büyük bir hızla öne çıkıyor. Çağdaş batı ülkelerinin hemen hepsinde, “renovasyon” tanımlaması kullanılarak apayrı bir faaliyet alanı olarak izah edilen “yapı yenileme”, mimarinin ve kentleşme politikalarının Türkiye’deki en önemli gündemi konumuna gelmiştir. Kentlerdeki mevcut yapı stoğunun da son yıllarda artan yenilenme ihtiyacı inşaat sektöründe yeni bir trendin başlangıcı oldu: Renovasyon. Hem tarihi hem de fiziki eskimelerin yanında deprem gibi doğal felaketler sonucu da yıpranan ve yenilenmesi gereken yapı stoğu, özellikle modernleşen kentlerde kendini daha fazla hissettirir oldu. Tarihi geçmişi ve yıpranan yapılarıyla İstanbul da bu kentler arasında renovasyon kültürüne önem vermeye başladı. Kentteki yeni yerleşim alanları üzerinde projelendirilen şantiyelerde yükselen inşaatlar bu büyük yapı stokunun içinde hala çok küçük bir paya sahip. Bir milyonun çok üzerindeki bu genel bina mevcudu, büyük oranda güçlendirilmeyi, yenilenmeyi ya da dönüştürülmeyi bekleyen yapılardan oluşuyor. Kent merkezindeki birçok büyük işyeri binasının cephe renovasyonları, ardarda açıklanan kentsel dönüşüm projeleri, yerel yönetimlerin semt semt siluet yenileme politikaları, bu genel şehir yenilenmesi ihtiyacının ilk örneklerini oluşturuyor. İstanbul’un deprem güvenliği açısından yapması gerekenler ise tüm bina stoku üzerinde gelecek dönemlerde önemli yatırımlara girilmesini zorunlu kılıyor. Kentin tarihi özelliği ve tarihi yapıları ile vurguladığı kültürel mirasın korunması gereği de restorasyon politikalarını yönlendiriyor ve kentin mevcut yapıları ile konurmasına da tüm dünya tarafından özellikle önem veriliyor. 1 İstanbul’un genel bir politika dahilinde belirlediği kentsel dönüşüm projeleri içinde üç temel konuda hedefleri bulunduğu biliniyor: • Yapısal güçlendirme • Yapı yenileme • Restorasyon Bu hedefler doğrultusunda başlayan çalışmalar için ortak bir platform oluşturulması amacıyla Tadilat İstanbul 2007 Yapı Yenileme Fuarı düzenlenmektedir. 7-10 Haziran 2007 tarihinde İstanbul Dünya Ticaret Merkezi’ndeki fuarı Yapex Fuarlar kuruluşu Akdeniz Tanıtım A.Ş, Alman Fuarlar kuruluşu Messe Münih işbirliği ile düzenlemektedir. YAPI YENİLEMEDE ÖNE ÇIKAN KONULAR Fuarların çok genel ya da çok spesifik olmalarından kaynaklanan hedefe tam olarak varamama durumları, fuar düzenleyenlerin, katılanların ve izleyenlerin önemli sorunudur. Yapı ve inşaat genel sektörü içinde halen İstanbul’da çok sayıda fuar düzenlenmektedir. Bunlar arasında genel sektör fuarları ve ayrıca salt bir ürün grubuna odaklanan birçok malzeme fuarı göze çarpmaktadır. Genel sektör fuarlarında; tüm dünyadaki büyük fuarlarda olduğu gibi temel sıkıntı, ziyaretçilerin ve alıcı grupların konsantre hedeflerinden uzaklaşmalarıdır. Fuarlara ulaşımlarda yaşanan sorunlar, genel fuar içerisinde geçirilen uzun süreler, salonlardaki yerleşim dağınıklığı ve standart farklılıkları, ziyaretçiyi yormakta, önceden planladığı amaç ve süreleri dağıtmakta, ticari performansı üzerinde de düşmelere zemin oluşturmaktadır. Örneğin bir restoratörün iki ayrı alternatif ürün arasında yapacağı görüşmeler için genel fuar içinde uzun bir yol katetmek zorunda kalması, zaman, dikkat ve ticari performans kaybıdır. Bu performans kayıplarını kendi konsantre konularına yönelik özel fuarlar ile telafi etmek isteyen alt sektörler, son dönemlerde İstanbul’da birçok alt grup fuarının organizasyonu ile hedefe ulaşmak istemiştir. 2 İstanbul’un gelecek mimari trendine ve kentsel dönüşüm stratejilerine, yatırımlarına ivme sağlayacak ve gerek katılımcı ürün alternatifleri gerekse ziyaretçi grupların ortak hedefleri üzerinde etkin bir ticari platform yaratacak fuar konsepti ise “renovasyon”, yani “yapı yenileme” fuarıdır. Kentsel yapılanmayı ve trendi doğru algılamak, yatırım ve yenileme dinamikleri üzerinde etkili olmayı hedeflemek, sektörün pazarlama argümanlarını desteklemek ve bu yaklaşımda bir fuar ortamı oluşturmak için “TADİLAT İSTANBUL” fuar projesi düzenlenmektedir. Bu projede amaçlanan; ziyaretçisinin beklentileri ile tam örtüşen, profesyonel ve hedefe yönelik bir sektör fuarıdır. Akdeniz Tanıtım, yapı yenileme kavramının lokomotifleri olan ürün-hizmet-uygulamaları 6 konu başlığı altında birleştirdi. Fuarda konsantre olunan bu konu başlıkları AHŞAP, YAPI KİMYASALLARI, CEPHELER, RESTORASYON, STRÜKTÜREL GÜÇLENDİRME ve MODERNİZASYON şeklinde tanımlandı. Renovasyon ve restorasyon çalışmalarında malzemeye zarar vermeden korumayı sağlayan ve yapının ömrünü uzatan yapı kimyasalları “Renovasyon ve Restorasyonda Yapı Kimyasalları” başlığı altında hazırlanan sektör raporu ile ele alınmıştır. Bu rapordaki tüm ana ve alt başlıklar Tadilat İstanbul 2007 Yapı Yenileme Fuarı’nın da kapsamına girmektedir. 3 RENOVASYON VE RESTORASYON’DA YAPI KİMYASALLARI Bir yapıyı korumak için her zaman büyük çapta bir renovasyon ya da restorasyon çalışmasına gerek kalmayabilir. Teknoloji ile geliştirilen birçok yapı kimyasalı ile de yapı üzerinde meydana gelen eskimelerden, yıpranmalardan kurtulmak ya da öncesinde önlem almak mümkündür. Özellikle tarihi yapıların restorasyon süreci için yapının orijinal malzemesine zarar vermeden çalışmayı tamamlayacak birçok malzeme geliştirilmiştir. Mevcut bir yapıyı yenileme, yapıdaki bir probleme karşı önlem alma, tarihi bir yapının restorasyonu için temizleme ya da farklı amaçlı birçok kullanıma aşağıdaki yapı kimyasalları ile çözüm bulunabilir. 1. Isı Yalıtım Kimyasalları Isı yalıtımında kullanılan malzemeler akrilik esaslı (sıvı) veya çimento esaslı (toz) malzemelerden olabilirler. Çimento esaslı toz malzemelerin çeşitli tipleri içerinde polipropilen lif katkılı olanlar vardır. Sıva katmanı olan ısı yalıtımı malzemeleri, EPS (genleştirilmiş polistiren), XPS (extrüde polistiren) ve taş yünü levhaların üzerine aderans sağlamak üzere geliştirilmiş ürünlerdir. Benzer ürünler, bu levhaların üzerinde oluşturulan yüzeylerin ince sıva tamiratlarında kullanılırlar. Yapıştırıcı olarak geliştirilmiş ve yapıların gaz beton, tuğla, brüt beton ve briket gibi dış yüzeylerine, ısı yalıtımı levhalarının yapıştırılması için kullanılan yapı kimyasalları da, sıva katmanı malzemeleri gibi akrilik esaslı veya çimento esaslı olabilirler. Aderansın arttırılamasına gerek olan yapıştırmalarda ve çatlak riskinin daha fazla olduğu durumlarda sıva katmanlarında akrilik esaslı malzemeler tercih edilmelidirler. Isı yalıtımı plakalarının yapıştırılması ve sıvanmasını takiben dıştan ısı yalıtımı uygulamasının (mantolama) dokulu bir boya katmanı ile bitirilmesi esastır. 4 Isı Yalıtımının Yararları: • Enerji tasarrufu sağlar: Isı yalıtımı, yakıt maliyetini ve soğutma maliyetini ciddi ölçüde azaltır. Eski binalarda sağlayacağı tasarruf, 2-3 yıl içerisinde ısı yalıtım maliyetini amorti eder. Yeni yapılmakta olan binalarda, ısıtma ve soğutma tesisatı daha düşük kapasiteli öngörülür. • Konforlu yaşam ortamları oluşturur: Isı yalıtımı, iç hacimlerin kış aylarında daha yavaş soğumasını, yaz aylarında ise daha yavaş ısınmasını sağlar. • Bakım sorunlarına uzun vadeli çözüm getirir: Isı yalıtımı, duvarlardaki rutubet, çatlama, boya dökülmesi sorunlarını ortadan kaldırır. Doğru yapılmış bir ısı yalıtım sisteminin hizmet ömrü asgari 20 yıldır. • Çevre bilincine hizmet verir: Az yakıt kullanımı çevrenin yanma gazlarıyla kirlenmesini büyük ölçüde azaltır. • Binaların değer kazanmasını sağlar: Modern çözümler ile ısı yalıtımı standartlarına uygun hale getirilen konforlu binalar, bilinçli alıcının tercihidir. 2. Su Yalıtım Kimyasalları Su yalıtım kimyasalları; Bitüm Esaslı (Bitüm + Çimento, Bitüm Kauçuk), Çimento Esaslı, Çimento - Akrilik Esaslı, Akrilik Esaslı, Epoksi Esaslı, Poliüretan Esaslı, Geomembran Sistemleri (ECB Sistemler, FPO Sistemler), Su Tutucu Bantlar, Derz Yalıtım Bantları, Ani Priz Alan Tamir Harçlarından oluşur. Su yalıtım malzemeleri, genelde çimento esaslı, beton yüzeylere uygulanan, kimyasal bileşiminden dolayı beton içindeki kılcal boşluklardaki kireç ve suyla etkileşime geçerek kristalize yapı oluşturan, kapiler etkili su izolasyon malzemesidir. Su depoları, havuzlar, tünel ve metrolar, betonarme borular, arıtma tesisleri, istinat duvarları, bodrum perdeleri gibi yerlerin negatif ve pozitif su izolasyonunda kullanılır. İç ve dış cephe duvar - zemin kaplamalarını don, nem ve küf gibi zararlı etkenlerden korumada, beton, suni taş, doğaltaş ve gazbeton gibi duvar malzemelerinin yüzey kaplamalarında, çatı kaplamada kullanılan kiremit ve eternit gibi malzemelerin yüzey kaplamalarında, eski eserlerde, camilerde, kubbelerde su ve rutubetten kaynaklanan zararları önlemek için kullanılır. 5 Uygulamadan önce yüzey, kir, pas, yağ, sıva ve beton parçacıkları gibi maddelerden temizlenmelidir. Temizleme işlemi duruma göre basınçlı su, tel fırça veya kumlama yöntemleri ile yapılmalıdır. Yüzeyin kuru olması durumunda yüzey nemlendirilmelidir. Membran ve Su Tutucular: Binaların yağmur suyuna karşı korunması ve inşaat mühendisliğinde su sızmalarına karşı korunma amacıyla kullanılır. Bu teknoloji; yüzme havuzları, göletler, sıvı gübre sarnıçları, içme suyu depoları, petrol ve mazot depoları, vb. teknik uygulamalar için özel yalıtım ve tecrit çözümleri sunar. Kullanılan malzemenin birincil olarak sıcak hava kaynaklamasına uyumlu olması gerektiğinden, bu uygulamalarda sadece termoplastik (ısıya duyarlı) plastikler kullanılabilir. Uzun ömür ve dayanıklılık açısından ise bu ürünlerin üretiminde ana olarak plastikleştirilmiş PVC ve poliolefinleri (polietilen PE, polipropilen PP ve etilen vinil asetat kopolimer EVA ve aynı zamanda alaşımlar) kullanılır. Plastik, su yalıtıcı levhaları üretilirken haddeleme ve ekstrüzyon/koekstrüzyon süreçleri kullanılır. Her iki sürecin de ilk adımı bileşenlerin plastik bir kütle halinde homojen hale getirilmesidir. Bu işlem, sıcak veya soğuk bir karıştırıcıdan ve ardından bir BUSS yoğurma makinesi veya seyyar bir döner ekstrüderden geçirme yoluyla gerçekleştirilir. Malzeme kütlesi önceden karıştırılmış da olabilir. Bunun ardından parçalar ikinci adım olarak bir haddeleme kazanı (haddeleme) veya tabaka kılavuzu (ekstrüzyon) aracılığıyla kalıplanır. Özellikler Farklı uygulamalar farklı özellik ve şartlar gerektirir. Genelde, çatı tabakalarını geliştirirken aşağıdaki hususlara özel ilgi gösteriyoruz: • Montaj esnasında, kolay sıcak hava kaynaklaması kullanılır, daha geniş kaynak pencerelerine ihtiyaç vardır ve kaynaklama davranışı üzerinde UV radyasyonu ve ısının bir sonucu olarak herhangi bir etkide bulunulmaz. • -40 °C ile +70°C arasındaki sıcaklıklarda güvenilir mekanik özelliklerin sağlanması gerekir. Aynı şey düşük sıcaklıklardaki stabilite, soğukta katlamabükülme, delme, yırtılmaya karşı mukavemet ve yırtılma anında uzama için de geçerlidir. • Tabakalar, gerek yapay gerek doğal atmosfer olaylarının yol açtığı hava koşullarından kaynaklanan yıpranmaya karşı dayanıklıdır; bu da tabakaların uzun ömürlü olmasını garanti eder. • Yüksek esneklik, yani düşük elastiklik modülü. • Buhara karşı düşük direnç. Çatı membranı “nefes alabilmelidir”. • Havadan gelen kıvılcım ve ısı yayılımına karşı yüksek derecede yanmazlık. 6 Uygulamalar Bina inşaatı: Düz çatı, hafif eğimli çatı, özel tasarımlar, çatı bahçeleri veya çeşitli kullanımlara yönelik çatıların inşası, yenilemesi veya iyileştirilmesi gerektiğinde çatı tabakalarına yönelik ürün gamımız tatmin edici çözümler sunacaktır – her şey bir yana bu işleri gerçekleştirecek mühendis veya tasarımcılar yaratıcılıkları açısından herhangi bir şekilde sınırlandırılmayacaktır. İnşaat mühendisliği: Tünel inşaatlarında zaman zaman oldukça zorlayıcı olabilen, yeraltı sularının sızmasına karşı kullanılmak üzere plastik su geçirmezlik levhaları geliştiriyoruz (gerek sel yatağı gerek açık tünel inşaatları için). Bu uygulamalarda kullanılacak levhaların 100 yıla kadar çıkabilen uzun bir ömre sahip olmaları gerekir; ki bu malzeme açısından inanılmaz derecede güç bir iştir. Teknik membranlar: Olası kullanım alanları içerisinde göletler için mebran, yüzme havuzları, inşaat uygulamaları, içme suyu depoları, sıvı gübre sarnıçları için perdeleme ve mazot ve petrol tankları için kaplama yapılması sayılabilir. 3. Zemin Kaplamada Kullanılan Kimyasallar Temel olarak döşemelerin yüzeyi; beton veya çimento şap, ve kendiliğinden tesfiye olan şaplar, manyezi ve anhidrit şap gibi asıl olarak mineral bazlı - bunun yanı sıra asfalt ve daha düşük oranlarda ahşap - bir çok malzemeden oluşabilir. Bu ürünlerin beklenen çeşitli özellikler şunlar olabilir; aşınmaya karşı dayanıklılık, tozun azaltılması, sıvılara karşı yoğunluk, kimyasal direnç, kolay temizleme veya hatta kirlenme olasılıkları olarak sayılabilir. Sıvı reaktif reçinelerle, kaplama zemini alt tabakaları bütün bu şartları karşılamakta ve bunların yanı sıra ilave avantajlar da sunmaktadır. Renk, yüzey tasarımı ve yapısı, EHSyönetmelikleri, bakım aralıkları ve bunlar gibi daha birçok projeye bağlı olarak ortaya çıkan talebin karşılanması mümkündür. Yaklaşık 0.1 mm kalınlıktaki kaplamalardan başlayarak birkaç santimetre kalınlığa varan polimer harç şaplarına kadar çıkan çok sayıda kaplama tipi mevcuttur. Bu iki uç arasında 7 hemen hemen her şey mümkündür: çok sert kaplamalardan esnek kaplamaya varıncaya ve yalıtıcı kaplamadan elektriği ileten kaplamalara varıncaya kadar her şey... Kimyasal altyapı Reaktif reçine kaplamaları üç temel bağlayıcı sistemi altında sınıflandırılırlar: a) Epoksi reçineler: b) Poliüretan reçineler: c) Polimetilmetakrilat reçineler: Özellikler • Yüksek sıkıştırma kuvveti ve düşük aşınma değerleri mekanik risklere karşı dayanıklıdır. • Çapraz bağlamada kullanılan malzemeye ve bağlama derecesine bağlı olarak son derece yüksek bir kimyasal dayanıklılık yaratılır. • Düşük sıcaklıklarda bile, esnek sistemler çatlamaya maruz kalmış alt tabakaların korunmasını mümkün kılarlar. • Elektrostatik iletken kaplamalar, insanlara ve hassas yapı öğelerine koruma sağlarlar. • Münferit tasarım farklılıkları; emniyet, estetik, bakım ve koruma öğeleri arasında mükemmel koordinasyonu mümkün kılar. Uygulamalar Özellikle Yapı Bölümünde, kaplamalar basit atölyelerden oda olarak kullanılan temiz birimlere kadar endüstriyel binaların muhtemel bütün alanlarında kullanılmaktadır. Konut ve idari binalar da kaplamaların bol seçenekli özelliklerinden giderek daha fazla yararlanmaktadır. 4. Ahşap Korumada Kullanılan Kimyasallar Ahşap, insanoğlu tarafından kullanılan en eski malzemedir. Bu doğal malzemeyi korumak yapı kimyasalları sektörü için de önemli misyonlardan biridir. Ahşap aynı zamanda çok 8 değisik alanlarda kullanılır. Ahşap malzemeyi korumada kullanılan bazı yapı kimyasalları şu şekilde sıralanabilir; • Önkoruma „emprenye“ maddeleri: Ahşabı mantar ve böcek tahribatına karşı korumak için... Ahşabın kullanıldığı yere ve ondan beklenen hizmet ömrüne göre doğru kimyasalın seçimi ve uygulama şekli vs. • Ahşabı Güneşten korumak için: Dış cephede kullanılan ahşap boyaları • Ahşabı aşınmaya karşı korumak için: Parke ve bina içinde kullanılan mobilyalar • Su Bazlı Poliüretan Parke Cilası: Yüksek dayanım gücüne sahip su bazlı poliüretan ahşap malzeme cilasıdır. Ahşap zeminler, merdivenler, mutfak tezgahları vb iç mekan ahşap yüzeyler için üretilmiştir. • Dış Ortamlarda Kullanılacak Ahşap Malzemeler İçin Dekoratif Son Kat Boya: Dış ortamlarda kullanılacak ahşap malzemelerin korunmasına yönelik olarak formülize edilmiş standart kaliteli bir dekoratif son kat boyadır. Suyu geçirmeyen, ama su buharı geçirgenliği yüksek olan , esnek, güneşe dayanıklı pigmentler içeren.... • İç Mekan Ahşap Yüzeyler İçin Hızlı Kuruyan Akrilik Vernik: İç cephe ahşap yüzeyler için geliştirilmiş uygulaması kolay ve hızlı bir kuruma sağlayan akrilik esaslı bir ahşap vernik ürünüdür. Parlak, saten ve mat olmak üzere 3 farklı parlaklıkta üretilmektedir. • Çok Amaçlı Zemin Kaplama Yapıştırıcısı: Zemin kaplamalarının yapıştırılması amacı ile geliştirilmiş yüksek kaliteli polimerler yapısına sahip çok amaçlı bir yapıştırıcıdır. PVC kaplamalar, halı,jüt, lateks…vb bir çok zemin kaplamlarının yapıştırılmasında güvenle kullanılabilir. • Dış Ortamlarda Kullanılan Ahşap Malzemeler İçin Koruyucu Boya: Özellikle dış ortamda kullanılacak ahşap malzemelerin korunması amacı ile geliştirilmiş akrilik esaslı dekoratif bir koruyucu boyadır. • Dış Ortamlarda Kullanılacak Ahşap Malzemeler İçin Dekoratif Son Kat Boya: Dış ortamlarda kullanılacak ahşap malzemelerin korunmasına yönelik olarak formülize edilmiş yüksek kaliteli bir dekoratif son kat boyadır. Doğal ahşap görünümünü koruyan parlak, saten ve mat olmak üzere üç çeşit parlaklıta üretilerek kullanıma sunulmuştur. • İç Mekan Ahşap Yüzeyler İçin Su Bazlı Boya: TimberLac veya DiamondGlaze uygulamaları öncesinde ahşap yüzeylerin renklendirilmesi amacı ile üretilmiş su bazlı bir ahşap boyasıdır. • Ahşap Zemin Kaplamaları Yapıştırıcısı: Zemin kaplamalarının yapıştırılması amacı ile geliştirilmiş yüksek kaliteli polimerler yapısına sahip bir ahşap zemin kaplaması 9 yapıştırıcıdır. Yerden ısıtma sistemlerinin kullanıldığı zeminler için de güvenle kullanılabilecek bir malzemedir. Ahşap Ön Koruma Geleneksel olarak, ahşabı biyolojik zararlılardan koruma “doğal dayanıklılık” ve “kuru tutma” kavramlarına dayanmaktadır. Ahşabı tahrip eden canlıların yaşayıp gelişebilmesi için oksijen, ısı ve suya ihtiyaçları vardır. Bu nedenle ahşap kuru tutulursa (nem oranı %20’nin altında) çürüme belli bir ölçüde kontrol altına alınabilir. Ahşabı kuru tutmak için başvurulan yöntemlerden biri de yüzeyi su geçirmeyen bir tabaka ile örtmek yani boyamaktır. Ancak, ahşap çalıştığından boya tabakası kısa zamanda çatlar. Bu çatlaklardan giren su ahşap malzemeyi ıslatır ve daha da kötüsü, üzerindeki boya tabakasından dolayı buharlaşıp çıkamayarak mantarların gelişmesi için ideal bir ortamın oluşmasına neden olur. Dış cephede kullanılan ahşaba macun uygulanması ve su buharı geçirimsizliği yüksek boyaların kullanılması bu nedenle sakıncalıdır. Dış cephede ahşabın üzerine macun sürülmemeli ve nefes alan ahşap boyaları kullanılmalıdır. Ahşap ön koruma ya da eski adı ile emprenye ahşabın bünyesine, onu zararlı mantar ve böceklerden koruma amacı ile, çeşitli kimyevi maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlem ahşap malzemeye inşaata monte edilmeden önce ve bir kez uygulanır ve ahşap malzemenin hizmet ömrünün en az binanın hizmet ömrü kadar olmasını sağlar. Üç ana tip ahşap önkoruma maddesi bulunmaktadır. Bunlar ahşabın kullanılacağı yere göre uygulanırlar. . Yağlı veya yağda çözünen . Suda çözünen . Organik solvent esaslı 10 • Yağlı ve yağda çözünen önkoruma maddeleri Bu tür önkoruma maddelerinin en yaygını kullanımı 150 yıldan eski olan kreozot, esas olarak demiryolu traversleri, tel direkleri ve deniz içi tahkimat direklerinin önkorunması için kullanılmaktadır. Kokusu sebebiyle bazı uygulamalar için sakıncalıdır. Kreozot demiryolu traverslerinin korunması için idealdir. Yağlı olması nedeniyle ahşabı mantar ve böcek tahribatına karşı korumasına ek olarak mekanik darbelere karşı da korur. Kreozot uygulanmış ahşap daha az çatlar. • Suda çözünen önkoruma maddeleri Genel olarak çeşitli metal tuzlarının suda çözünmüş halleridir. En sık bakır / krom / arsenik (CCA) tuz çözeltileri kullanılır ve kuru ahşaba yüksek basınçta emdirmeyle tatbik edilir. CCA grubu önkoruma maddeleri, ahşabın bünyesine kimyasal olarak bağlanır ve yıkanıp çıkmaz. CCA uygulanmış bir teldireğin hizmet ömrü en ağır şartlarda 60 yıldır. Plastik, beton ya da çelikten imal edilmiş tel direklerin hizmet ömürleri bu rakamın tarısına bile erişememektedir. İşlem esnasında ahşap, suya doygun haldedir ve tekrar ve kurutulmalıdır. Doğrama gibi nihai boyutların veya yüzey kalitesinin kritik olduğu durumlarda ahşabın işleme sokulması için uygun değildir. CCA ile işlenmiş ahşap toprakla temas ve diğer benzeri tehlikeli durumlar için uygundur. Direklerde, taşıyıcı elemanlarda kullanılır. Önkoruma sanayiinin yeni su bazlı ürünleri mevcuttur. En önemlileri organik solvent esaslı organik koruma maddelerinin yerini tutmak için üretilmiş olan mikro emülsiyonlardır. • Organik solvent esaslı önkoruma maddeleri Hafif organik solvent esaslı önkoruma maddeleri (LOSP), mantarlara ve böceklere, etkili kimyasalların bir organik solventteki çözeltileridir. Bunlar, ahşaba sudan daha kolay nüfuz ederler ve bu sebeple daldırma ile tatbik edilebilir, daha kontrollü ve derin bir işlem gerektiğinde çift vakumlu sistem kullanılır. Bir LOSP olan Protim 230 WR'nin özelliklerine bakabilirsiniz. Organik solvent esaslı önkoruma maddesi su basma seviyesinin üzerindeki yapı ahşabın önkoruması için kullanılır. 11 Organik Solvent Esaslı Ahşap Önkoruma Maddelerinin Avantajları İşlem sonrasında uzun süreli kuruma gerektiren suyla taşınan koruyucuların aksine birçok hafif organik solvent koruyucu, tatbik edildikten sonraki 48 saat içinde boya uygulanmasına izin verirler. Hafif organik solventlerin diğer avantajları şunlardır : . Ahşabın nem içeriğini etkilemezler. . İşleme sokulan ahşabın boyutlarını etkilemezler. . Yüzeyde liflenmeye neden olmazlar. . Çoğunlukla ahşabın çalışmasını azaltmak için su itici katkılar içerirler. . Alüminyum, orta sertlikteki çelik gibi metallerde korozyona neden olmaz. . Renksizdirler. Yeni Yüzey Koruyucular Son yüzyılda gelişen kimya endüstrisi olağanüstü özelliklere sahip yeni boyalar, vernikler, poliüretanlar, epoksiler üretmiştir. Bu ürünlerin çokluğu ve çeşitliliği ise kavram kargaşasına neden oluyor, doğru ürünü seçmeyi zorlaştırıyor. Parke zemini üzerine uygulanacak bir ürünü seçerken aşınmaya karşı dayanıklılığı, dış cephede kullanılacak bir ürünü seçerken ise elastikliği, güneşe dayanıklılığı gibi özelliklerin aranması gerekir. Özet olarak bütün bu yenilikler geleneksel koruma yöntemlerinin sınırlarını zorlayarak ahşap endüstrisinin yeni koruma teknikleri geliştirmesine neden olmuştur. Güneş, Aşınma ve Boya Ahşap güzel yaşlanır. Güneşin etkisi ile rengi solar, grileşir. Rüzgâr ile taşınan toz toprak yüzeyini aşındırır ve aşırı olmadığı zaman hoş bir görüntü oluşur. Ancak bu eskime zamanla güneş ve yağmurun etkisi ile çatlamalara ve elyaf kaybına neden olabilir. Yüzeyde küf oluşabilir, çatlaklarda pislik birikir, çatlağın büyümesi ile içeriye su bile girebilir. Ahşabı bu tür bozulmalardan korumanın yolu yüzeyi bir “yüzey koruyucu” ile kaplamaktır. Burada “yüzey koruyucu” deyimi boya, vernik, cila gibi ürünlerin tümü için kullanılmaktadır. 12 Boya Yüzeyi Doğru yüzey koruyucuyu seçmek için ilk önce yüzeyin neden korunduğunu belirlemek gerekir. Ahşap o kadar değişik amaçlara hizmet eden bir malzeme ki bu seçim her zaman o kadar kolay olmayabilir. Ahşap zeminde kullanılacaksa, mekanik darbelere, aşırı aşınmaya karşı dayanıklı poliüretan esaslı malzemeler, dış cephede kullanılacaksa güneşe ve dış ortam şartlarına dayanıklı esnek ve nefes alan dış ortam boyaları seçilmelidir. Yüzey koruyucu seçiminde ikinci kriter ise elde edilmek istenen görüntü, ahşabın cinsi ve malzemeyi uygulama olanaklarına bağlıdır. Türkiye’de çok sık yapılan bir yanlış ilk önce ahşabın seçilip sonra görüntünün ve rengin belirlenmesidir. Doğrusu bunun tam tersidir. Dış ortamda kullanılacak ahşap malzeme beyaza boyanacaksa mümkün olduğu kadar az reçineli ve az budaklı bir ahşap türü seçilmelidir. Özellikle ahşap cephe kaplamalarında reçineli ve budaklı sarı çam, iroko gibi renkli ekstraktif madde (ahşaptan dışarı sızan yabancı maddeler) içeren ağaç türleri üzerinde beyaz ya da açık renk boyalar problem yaratır. Çok geçerli bir neden yoksa, dış cephede kullanılan ahşap üzerine hiçbir zaman tamamen şeffaf ve renksiz vernik uygulanmamalıdır. Renksiz ve şeffaf vernikler ahşap yüzeyi mor ötesi ışınların etkisine karşı koruyamazlar. Yüzey koruyucular ahşaba çeşitli yöntemlerle uygulanabilirler, fırça ile, daldırma ile ya da tabanca ile. Her boya her tür uygulamaya uygun değildir. En iyi sonucu alabilmek için boyanın uygulanacağı ortam, işçiliği yapacakların deneyimleri göz önünde bulundurulmalıdır. Şantiyede tabanca kullanmaktan geniş yüzeyli panellere fırça ile boya yapmaktan kaçınılmalıdır. Göz önünde bulundurulması gereken başka bir konu ise kullanılan boyanın kuruma hızıdır. Nefes alan boyalar, boyanan yüzeyde suyu geçirmeyen fakat su buharını geçirebilen bir boya tabakası oluşturan ürünlerdir. Bunlar su buharı geçirgenliği yüksek mikro gözenekli boyalar olarak da tanımlanabilirler. Nefes alan ahşap boyaları örtücü ve şeffaf olabilirler. Bu boyalar aynı zamanda ahşaba iyi nüfuz eder ve ahşapla birlikte çalışabilecek esnekliğe sahiptir. Su esaslı ürünlerde solventlerin az olması boyama sırasında etrafta bulunan insanların sıhhatleri için artı bir puan kuşkusuz. Ancak bazı su esaslı parke cilalarına yeterli sertliği 13 sağlayabilmeleri için karsinojen kimyasallar katılır. Bu nedenle ürünler kendi özellikleri ile değerlendirilmeli, genel varsayımlardan kaçınılmalıdır. Dış ortam boyalarının dayanıklılığı Bir boyanın, özellikle dış ortamda, hizmet ömrünü saptamak çok zordur. Kaç yıl dayanacağı uygulamaya, ahşabın cinsine ve en önemlisi iklim şartlarına bağlıdır. Bir rakam vermek gerekiyorsa 3-7 yıl denilebilir. Bu boyaların daha önemli bir özelliği hiçbir zaman pullanıp dökülmemesi ve bakımlarının kolay olmasıdır. Bazı kuruluşlar, örneğin İngiltere’de TRADA, bu tür boyaları test edip tüketiciye bilgi verirler. Dış ortam boyaları önce yağmur, sıcaklık ve güneşin etkisini taklit eden iklimlendirme etüvlerinde test edilir, ancak asıl değerlendirme hakiki saha deneyleri ile yapılır. Unutulmaması gereken bir nokta bu boyaların hiçbir zaman önkoruma işleminin yerini tutmadığıdır. Çoğu yüzey küfü ve mavi-renklilik mantarlarına karşı aktif maddeler içerir, ancak küf ve mavi renklenmenin “çürüme” ile ilgisi yoktur. 5. Tarihi Yapı Onarım Ürünleri Hidrolik Kireç Esaslı, Tarihi Kargir Yapılar İçin Geliştirilmiş Hazır Sıva: Hidrolik kireç esaslı, tarihi kargir yapıların sıvanmasında kullanılan, doğal silis agrega ve inorganik lifler içeren, çimento içermeyen sıva malzemesidir. Kullanım Yerleri; • İç ve dış sıva yapılmasında, • Sıva onarımlarında, • Taş yüzey onarımlarında kullanılır. Avantajları; • Karışım içinde homojen bir şekilde dağılmış özel inorganik mineral lifler sayesinde rötresiz bir harç elde edilir. Bu sayede geleneksel harçlar ile aynı mekanizmada çalışarak, uygulanan yüzeyde kalıcılığı sağlayan bir onarım elde edilir. 14 • Sürekli kontrollü üretim nedeni ile hazır harç kullanılması her projede aynı ürün kalitesi elde edilmesini sağlar. Sahada hazırlanan harçlarda ise karışım homojenliğini sağlamak son derece güçtür. • Suda çözünür tuzlar içermeyen sıvalar, tarihi yığma yapıların restorasyonu için önerilebilecek en iyi ürünlerden biridir. • Asbest içermez, çevre dostudur. Puzolanik Kireç Esaslı, Tarihi Kargir Yapılar İçin Geliştirilmiş Enjeksiyon Harcı: Kargir yapı bileşenlerinin yapısal onarımında kullanılan, puzolanik doğal hidrolik kireç ve mikronize karbonatlar içeren bir enjeksiyon harcıdır. Kullanım Yerleri; • Sülfat içeren duvarlarda, • Tarihi kargir kubbe ve tonozlarda, • Küçük ve büyük bünyesel boşlukların dolgusunda, • Çatlakların kapatılmasında, • Temellerde enjeksiyon malzemesi olarak kullanılır. Avantajları; • Sülfat içeren malzemelerde dahi kullanılabilir. • Özgün yapı malzemeleriyle ya da restorasyon işlemi sırasında ve sonrasında kullanılan farklı malzemelerle olumsuz bir kimyasal etkileşime girmez. • Bağlayıcının üstün hidrolik doğası, enjeksiyon harcının, yapının bünyesine yüksek derecede işleyebilmesini sağlar. Orta düzeydeki elastisite modülü yardımıyla, özgün malzemedeki aşırı nem kaynaklı taşıyıcılık sorunlarında bile, küçük ve büyük boşlukların doldurulmasında idealdir. 15 • Duvar onarımında kullanılan enjeksiyon malzemesi, duvarın buhar ve nem geçirgenlik özelliğini bozmaksızın tuğla, taş ve tüf malzeme ile mükemmel bir uyum sağlar. • Onarılacak yapıda zararlı gerilmelere yol açmadan plastik rötreyi engelleyici kontrollü genleşme sağlar. • İçerdiği doğal su tutucular sayesinde yüzeyin önceden ıslatılmadan enjeksiyon yapılmasına olanak sağlar; suyun enjeksiyon harcından ayrışarak fresklere ulaşmasını ve zarar vermesini önler. • İçerdiği polikarboksilik eter esaslı yeni nesil süperakışkanlaştırıcı yardımıyla düşük basınçlı pompalar, şırıngalar ya da ince iğneler kullanılarak kolayca ve etkili bir biçimde enjekte edilebilir. • Katkı maddeleri, çözünür tuzlar (alkaliler, sülfatlar, klorlar ya da nitratlar) içermez ve zamanla bozulmaz. Çimento Esaslı Yüzey Düzeltme ve Tamir Harcı Çimento esaslı, tek bileşenli, polimer ve elyaf takviyeli, silis dumanı içeren, beton yüzeylerde düzgün bitirme sağlayan tamir ve yüzey düzeltme harcıdır. Kullanım Yerleri; • Beton elemanların yüzey bozukluklarının tamiri ve yüzey tesviyesinde, • Brüt betonlarda geçirimsiz ve sağlam bir tabaka elde edilmesinde, • Su yalıtımı öncesinde beton yüzeylerin düzeltilmesinde, Hafif ve orta ağırlıkta trafik yükü olan, özel kaplamalar gelecek döşemelerde yüzeylerin düzeltilmesinde, • Beton yüzeylerde boya öncesi pürüzsüz ve geçirimsiz yüzey hazırlanmasında, • Yapısal tamir harçları ile tamir edilmiş bölgelerin yüzey tesviyesinde kullanılır. Avantajları; • Yalnız su ile karıştırılır, kolay uygulanır. • Beton yüzeylere yüksek aderans sağlar. • Geniş yüzeylerde çatlaksız ve kolay uygulanır. • Yüksek tiksotropik özellik gösterir. • Su geçirimsizdir. • Donma-Çözünme döngüsüne dayanıklıdır. • Büzülmez. Çimento Esaslı Boya Altı Yüzey Düzeltme ve Dolgu Harcı: Her türlü brüt beton ve prefabrik beton elemanların boya öncesi yüzey düzeltmesi ve sıvanmasında kullanılan, kolay hazırlanan ve uygulanan, yüksek stabiliteye sahip, rötresiz, yüzey düzeltme ve dolgu harcıdır. 16 Kullanım Yerleri; • Brüt beton yüzeylerde boya öncesi pürüzsüz zemin hazırlanmasında, • Duvar ve tavanların sıvalarında ve sıva tamiratlarında, • Yüzey bozukluğu olan beton elemanların yüzey tesviyesinde kullanılır. Avantajları; • Yalnız su ile karıştırılır, macun kıvamındadır, kolay ve hızlı uygulanır. • Düzgün yüzey bitişi sağlar. • Beyaz rengi sayesinde kolay boyanabilir. • Beton ve sıvalı yüzeylere yüksek aderans sağlar. • Geniş yüzeylerde çatlaksız ve kolay uygulanır. • Büzülmez. Epoksi Modifiyeli Çimento Esaslı Yüzey Düzeltme ve Tamir Harcı: Epoksi modifiyeli çimento esaslı, üç bileşenli, nem bariyeri oluşturan, yüzey düzeltme ve tamir harcıdır. Kullanım Yerleri; • Taş ve çimento esaslı yüzeyler üzerine 0,5 - 3,0 mm kalınlığında ince tamir harcı olarak, • Düşey ve yatay yüzeylerde, nihai kaplama öncesi yüzey düzeltme harcı ve nem bariyeri olarak kullanılır, • Hidratasyonunu tamamlamamış mineral (beton) yüzeylerde ince epoksi kaplamalar altında kullanılır, Avantajları; • Nemli yüzeylere mükemmel aderans sağlar. • Uzun bekleme süreleri olmadan, üzeri epoksi kaplamalar ile kaplanabilir. • Astarsız uygulanır. • Su geçirimsizdir. • Donma-Çözünme döngüsüne dayanıklıdır. • Solvent içermez. 17 6. Cephe Korumada Kullanılan Kimyasallar Çimento cepheli binaların yüzeyleri en başta sudan zarar görür. Su donma tehlikesini tetikler ve tuzların yapının içine girmesine neden olur. Su ısı yalıtımı kapasitesinde azalımı doğurur, yani ısı iletkenliğini artırır. Yapının içindeki su, aynı zamanda çeşitli tipteki mikroorganizmalar ve onların çoğalmasına meydan verir. Su kirletici madeleri atmosferden bina içerisine aktarır. Bu süreç hidrofobik bir emiş ile önlenebilir. Hidrofobik bir cephe emprenye sistemi ile binalar, yıkılmaya ve aşınmaya karşı daha kolay ve ekonomik bir şekilde korunabilir. Krem Teknolojisi Cephe kremleri yüzeyin dağılım kapasitesini korur ve bilinen sıvı ürünlerin tersine fırça ve rulo ile sürülebilir veya basınçlı hava kullanılmaksızın püskürtülebilir. Yüzey tarafından tamamen emilir ve yüzeyde bir tabaka ve renk parlaklığı yapmaz. Avantajları; • • • • • • • • • • Yüzeyde sabittir, hareket etmez, hiçbir madde kaybı olmaz ve bu yüzden de daha az madde gerekir. Yüzeye maksimum oranda girer. İşiniz daha çabuk biter çünkü kaplama veya ardından temizlemeye gerek yoktur. Kritik bölgeler çok çabuk bir şekilde tamamlanabilir. M2 başına mükemmel bir değer performans oranı vardır. Kalıcı etkiyle hızlı tepkime vardır. Direk ambalajından çıkarır çıkarmaz duvara sürülmeye hazırdır. Arzulanan çalışma oranı tek bir işlemde bitirilebilir. Taze krem tabakası açıkça görülebilir. Böylece çalışma oranı ve nüfuz derinliği tüm cephede kontrol edilebilir. Kuru duvarlara uygulanması ısınma masraflarında tasarruf sağlar. Özellikle doğal taş durumunda sık sık silan, siloksan, silikon veya silisik asit ester tabanlı ürünlerden hangisinin en iyi sonuçlar vereceğine karar vermek için deneme yüzeyleri hazırlamak gerekir. 18 Granit, mermer, bazalt ve benzer yoğun, kristalimsi inşa maddeleri için uygun değildir ya da yalnızca bazı koşullar altında bu malzemelere emdirilebilir. Emici inşa malzemeleri, diğer yandan tuğla, kireç kumu tuğlası, kum taşı, kireç taşı gibi, bu tip uygulamalara gayet uygundur. Şeffaf Yüzey Koruyucuları Son Kat Koruyucu Şeffaf Kaplama: Toz ve kirden korunması istenilen son kat boya, dekoratif kaplama veya dekoratif taşve tuğla yüzeyler üzerine kullanılabilen akrilik esaslı, kir ve toz tutma direnci yüksek bir şeffaf yüzey kaplamasıdır. Silikon Katkılı Şeffaf Su İtici Kaplama: Yapıların dış yüzeylerine su itici özellik kazandırılması amacı ile özel olarak geliştirilmiş silikonlu şeffaf bir kaplama türüdür. Solvent katkılı klasik silikonlu su itici kaplamaların aksine su bazlı olması nedeni ile insan ve çevre sağlığına herhangi bir zararlı etkisi yoktur. Silikon Esaslı Şeffaf Astar: Beton yüzeyler için geliştirilmiş silikon esaslı şeffaf bir astar türüdür. Dekoratif cephe kaplamaları için sağlam bir zemin elde edilmesi amacı ile yüzeylerde bağlayıcı olarak kullanılır. 7. Cephe Temizleme Kimyasalları Eskimiş, yıpranmış binaların cephelerini temizlemek, cephe üzerindeki topraklanmayı yok etmek, yeni yapılmış bir yapının cephesini dış etkenlere karşı korumak ve daha uzun süre temiz kalmasını sağlamak için kullanılır. Çimento ve Kireç Temizleyici Beton ve dekoratif tuğla kaplı yüzeyler için çimento ve kireç temizleme malzemesidir. Kullanım Yerleri; • İç - dış mekanlarda, düşey ve yatay uygulamalarda, • Beton, seramik ve dekoratif tuğla yüzeylerde kalan harç, kireç ve alçı kalıntılarının temizlenmesinde, • Tuğla yüzeylerde oluşan kireç kusmalarının temizlenmesinde kullanılır. 19 Avantajları; • Çok amaçlı leke ve pas temizleyicisidir. • Birçok mevcut asitli temizleyiciden daha zararsızdır. Kuvvetli Yüzey Temizleyicisi Dekoratif yüzeyler için yağ, mantar ve yosun çözme ve temizleme malzemesidir. Kullanım Yerleri; • İç - dış mekanlarda, düşey ve yatay uygulamalarda, • Beton, taş, traverten, mermer ve seramik yüzeylerin üzerine yapışmış yağ, mantar, yosun ve petrol lekelerinin temizlenmesinde, • Epoksi esaslı kaplamalar üzerinde oluşan yağların temizlenmesinde, • Seramik ve granit arasındaki kirlenmiş derzlerin temizlenmesinde kullanılır. Avantajları; • Kullanıma hazırdır. • Uygulanması ve kullanımı kolaydır. • Hızlı ve etkili temizlik sağlar. • Asit içermez. 8. Boyaların Binaları Korumadaki Önemi Türkiye’deki uygulama örneklerinden, boyaların binalar için ne derece önem taşıdığını, ne boya kullanıcılarının, ne de vatandaş, müteahhit ve mimarların yeterince bildiği görülüyor. Boya, ülkemizde sadece yüzeylerin ayıp, kir ve kusurunu kapatan, renkli bir malzeme olarak görülüyor. Yani boyanın sadece dekoratif yanı ve rengi ile ilgileniliyor. Bu yaklaşımın sonucu olarak da, boyanın en önemli özelliği olan “koruyuculuk” niteliğini taşımayan, yüzlerce marka altında pek çok ürün satılarak; üretim yeterliliği ve bilgi birikimi olmayan onlarca üretici sektörde boy gösteriyor. 20 Nihai tüketiciler ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren kişiler, boya seçimi yaparken “fiyat” ve “renk” dışında, ürünün diğer faydalı özelliklerini ve kullanım beklentilere cevap verip veremeyeceğini göz önünde bulundurmuyorlar. Ancak boyama işlemi sonrasında da yüksek beklentiler içine giriyorlar. Müteahhit, mimar ve mühendisler, boya haricinde, binaların yapımında kullanılacak her türlü malzeme için ön araştırma yapıyor; ne zaman, nerede, nasıl, niçin ve hangi malzemeyi alacaklarını iyi biliyor ve planlıyorlar. Ancak aynı titizlik boya alımında gösterilmiyor, bu konudaki karar birçok zaman boyacı ustalarına bırakılıyor. Bina tamamladıktan sonra, bütçenin daralması sorunu ile yüz yüze kalınıyor ve binalar uygun olmayan zamanlarda ve kısa sürede boyanıyorlar. Sonrasında ise tamiri mümkün olmayan problemlerle karşılaşılıyor. Tüm bu problemler, müteahhitleri, ustaları ve mülk sahiplerini zor durumda bırakıyor; mülkü satın alan kişi, boya üreticisi firmayı sorunun sebebi olarak görüyor ve durum çözümsüz bir hal kazanıyor. Karşılaşılan problemlerden kurtulma yolları… Öncelikle boyanın binalardaki fonksiyonunu ve binaların korunmasına sağladığı önemli katkıyı bilmek; bu bilinç doğrultusunda, boyanın da binalarda bir maliyet unsuru olduğunu düşünerek, doğru bütçe ayırmak gerekir. Boyanın bir kaplama malzemesi olduğunun farkında olunmalıdır. Her kaplama malzemesinde olduğu gibi boya yapmakta da amaç, yüzeyi dış etkenlere karşı koruması ve binanın ömrünü, sağlığını uzatması, yaşam konforuna katkıda bulunmasıdır. Ayrıca önemsenmesi gereken ikinci husus, bu korumayı dekoratif bir görünüm sağlayarak gerçekleştirmektir. Koruma işlemi renksiz veya siyah-beyaz bir malzemeyle yapılırsa, koruma etkisinden aynı ölçüde yararlanılabilecektir; ancak ortaya tek düze ve sevimsiz bir görüntü çıkabilir. İşte tüm bu problemleri aşmak için bilim adamları ve boya üreticileri, renkleri geliştirip, boyaların koruma özelliklerini de artırarak; ürünlerine dekoratiflik kazandırmaktadırlar. Ancak, bazı durumlarda kullanıcılar, “korumanın” büyük önem arz ettiği dış cephelerde boyanın rengini daha fazla önemserken; dekoratif renk seçeneklerinin ön planda olması gereken iç cephe boyalarında ise “silinebilirlik” gibi koruyuculuğu kapsayan özelliklere daha fazla ağırlık vermektedir… Gelişmiş ülkelerde birçok durumda dış cephe boyaları, ülkenin iklim şartlarına göre seçilir ve insanlar, boyadan ne derece koruyuculuk bekleyeceklerini bilir. İç cephe boyalarını tamamen estetik beğenilerine göre belirler; boyama işini tercih ettikleri renklere göre yaparlar. Hatta evlerini kendileri boyayarak hem hobi edinmiş, hem de yaşamlarına 21 dinamizm katmış olurlar. Bu yüzden yabancı ülkelerde, kişi başına düşen boya tüketim miktarı ciddi boyutlara ulaşmıştır. Boyanın mevsime uygun seçilmesi… “Koruyucu özellikleri yüksek dış cephe boyaları”nın kullanıldığı yeni binalarda olduğu gibi, yıpranarak yeniden boyanmayı hak etmiş binalar için de gerekli bütçe ayrılmalı; beklentiler doğru tariflenmeli ve “doğru boya”, “doğru işçilikle”, “doğru fiyata” yaptırılmalıdır. Boyaların, her mevsim ve yüzeye uygun olanları tercih edilip; yüzeyler için en doğru kaplama malzemeleri belirlenmelidir. Günümüzde boyayı ekonomik fiyatlara almak bir avantajdır, ancak boya alırken tek kriter fiyatı olmamalıdır. Bir boya sadece ucuz olduğu için alınıyorsa, beraberinde avantajdan çok dezavantaj getirebilir. Seçilen boyalar arasında yüksek fiyat farkları varsa, bir yerde yanlışlık yapılıyor demektir. Zira benzer ürünlerin, fiyatları da benzer olmalıdır. Boya alımında fiyat haricinde başka kriterler de olmak zorundadır. Farklı marka ve ürünler arasında karşılaştırmalar yapmak, kullanıcıya daha fazla fayda sağlayacaktır. Yeni teknoloji ile üretilen ürün ve markaları araştırmanın ve test etmenin avantajı daha yüksektir. Tüketicilerin bilinçli araştırmacı yaklaşımları, sektörün hızlı gelişim ve kalite artışına daima katkıda bulunur. Tabi farklı markaların doğru ürünlerini doğru yerlerde kullanmak şartıyla… Boyaların onlarca bileşenden oluşan inşaat sürecinde “son kullanılan malzeme” olması nedeni ile tüm hataları ve kusurları kapatmasını beklememek gerekir. Dünya genelinde yapılan bir hata olarak kirecin sıvaya katılması sonrasında, yüzeyde bir sorunla karşılaşmamak mümkün değildir. Yıkanmamış deniz kumu ile yapılan bir sıvanın oluşturacağı sorunları boyanın kapatmasını beklemek hatadır. İskele kirası ödememek için sıvası daha kurumadan boya yapılmamalıdır. Soğuk ve yağışlı iklimde, hatta kar havası hâkimken (yüzeyin havadan daha soğuk olacağı unutulmamalıdır) boya uygulanıp; boyanın dökülmeyen, düzgün bir yüzey (film) 22 oluşturacağı umulmamalıdır. Boyayı gerektiği kadar inceltmeden kullanmak; kendi önerilen teknolojideki astarıyla kullanmanın daha doğru olduğu unutmamalıdır. En ucuz ürün çeşidi ile yüksek performansa ulaşılacağına inanmak doğru değildir. Aslında boya üzerine tüketiciyi bilgilendirmek için sayfalar dolusu yazı yazmak mümkündür ancak özetle en önemli yapılacak adımlar şunlardır; — Boya için mutlaka doğru ve yeterli bütçe ayrılmalıdır. Bu bütçeyi doğru kullanmak için beklenti ve istekler netleştirilerek ortaya koyulmalıdır. — Boya bayileri veya firmalara beklentiler bildirilerek, en az birkaçından tavsiyeler alınmalıdır. — Boya kutularının üzerinde belirtilen bilgiler dikkate alınmalıdır. — Doğru zamanda, doğru uygula yapılmalıdır. Problemleri gidermek için harcanılan zamanın, ön hazırlık için harcanılan zaman ve emekten daha fazla olacağı unutulmamalıdır. — Tüketici olarak haklar aranmalıdır. — Boyanın da diğer tüketim malzemelerinden biri olduğu düşünülerek, yanlış kullanım veya amaca uygun olmayan ürün tercihleri sonucunda yaşanabilecek mağduriyetin, hiç bir firma tarafından üstlenilmeyeceğinin bilincine varılmalıdır. 9. Yapı Korumada Kullanılan Diğer Yapı Kimyasalları Korozyon Önleyiciler Çimento esaslı, tek bileşenli, polimer modifiyeli, özel katkılar ve mineral dolgular içeren, korozyon önleyici kaplama malzemesidir. Kullanım Yerleri; • Donatıların paslanmaya karşı korunmasında kullanılır. Avantajları; • Yalnız su ile karıştırılır, kolay uygulanır. • Beton ve donatıya yüksek aderans sağlar. • Kloritlere ve suya karşı dirençlidir. 23 • Buz çözücü tuzlara karşı dirençlidir. • Donatı çeliğini neme ve rutubete karşı korur. • Solvent içermez. Grout Harçları Epoksi ya da çimento esaslı, üç bileşenli, özel gradasyonlu kuvars agrega içeren, kendiliğinden yerleşen grout harcıdır. Kullanım Yerleri; • Çok ağır makine montajlarında, • Yüksek dinamik yüklere maruz kalacak makine temellerinde, • Portal ve kule vinçlerin kiriş ve ayaklarındaki yüksek dayanım gerektiren onarımlarda, • Köprü mesnetlerinde, • Çelik kolonların temele sabitlenmesinde, • Deniz yapılarının onarım ve bakımında, • Yer altında kalan sanat yapılarının onarımında ve korunmasında, • Yapılardaki yatay elemanlarda, tavanlarda ve kirişlerde bulunan geniş çatlakların onarımında kullanılır. Avantajları; • Astarsız uygulanır. • Kendiliğinden yerleşir. • Kimyasal dayanımı yüksektir. • Yüksek basınç, eğilme ve çekme dayanımına sahiptir. • Aşınma ve darbe direnci yüksektir. • Betona ve çeliğe yüksek aderans sağlar. § Tava ömrü ve kullanma süresi uzundur. • Büzülmez. • Solvent içermez. Güçlendirme Sistemleri Karbon veya cam esaslı, tek yönlü, lifli polimer kumaş (FRP) malzemelerdir. Kullanım Yerleri; • Betonarme kirişlerin eğilme ve kesmeye karşı güçlendirilmesinde, • Betonarme döşeme ve kolonların eğilmeye karşı güçlendirilmesinde, • Kolonların sarılarak basınç dayanımlarının artırılmasında, • Kolonların sarılarak sünekliklerinin artırılmasında, 24 • Ahşap kirişlerin eğilmeye karşı güçlendirilmesinde, • Yığma yapıların güçlendirilmesinde kullanılır. • Yerinde döküm ve öndöküm betonarme ve öngerilmeli beton elemanların güçlendirilmesinde, • Çarpma ve patlama etkilerine karşı betonarme elemanların güçlendirilmesinde kullanılır. Ankraj, Yapıştırma ve Montaj Harçları Polyester esaslı, iki bileşenli, macun kıvamında, özel bir tabanca ile kolaylıkla uygulanan, tuğla ve briket duvarlara enjeksiyon aparatlarının sabitlenmesinde kullanılan, polyester esaslı montaj malzemesidir. Kullanım Yerleri; • Enjeksiyon pakerlerinin ve aparatlarının sabitlenmesinde, • Kapıların, pencerelerin ve kasaların çevresine aşınmaya dirençli macun olarak, • Hafif yüklere maruz ankraj ve montaj uygulamalarında kimyasal dübel olarak kullanılır. Avantajları; • Çok hızlı priz alır. • Mekanik dayanımlarını çok çabuk kazanır. • Zamandan tasarruf sağlar. • Neme karşı hassas değildir. • Sarkma yapmayan macun kıvamındadır. Enjeksiyon Ürünleri Epoksi esaslı, iki bileşenli, düşük viskoziteli, 1 mm’ye kadar olan çatlaklara basınçla enjekte edilmek üzere geliştirilmiş enjeksiyon malzemesidir. Kullanım Yerleri; • 1 mm’ye kadar çatlakların onarılmasında, • Betonarme, taş vb. yapıların enjeksiyonla onarımında, • Güçlendirme amacıyla çelik sargının (kuşaklama), betonarme veya taş ile arasında kalan boşlukların doldurulmasında enjeksiyon reçinesi olarak kullanılır. 25 Avantajları; • Kılcal çatlaklara derinlemesine penetre olur. • Yüksek mekanik dayanımlara sahiptir. • Betona yüksek aderans sağlar. • Düşük viskoziteye sahiptir, düşük basınçlarla bile rahatlıkla enjekte edilir. • Solvent içermez. Yapısal Yapıştırıcılar ve Ara Maddeler Yapısal Yapıştırıcılar, bağlantısı yapılan derzin herhangi bir deformasyon ve akma olmadan büyük kuvvetleri aktarmasının gerekli olduğu bağlantı uygulamalarında kullanılır. Kaynak işlemlerinin yerini alacak çok yüksek güçlere karşı dayanıklı bir malzemeye otomotiv endüstrisinde de ihtiyaç duyulur. Yapısal yapıştırıcılar genelde 1 mm’den daha ince katmanlar halinde uygulanır. Yapısal yapıştırıcılarımız Epoksi-, Akrilik- ve Poliüretan reçine bazlıdır ve oda sıcaklığında aktif hale geçen 2 bileşenli veya ısıyla aktif hale geçen tek bileşenli yapıştırıcılar olarak formüle edilebilir. İnce tabakalı uygulamalarda, solvent veya su bazlı püskürtme kullanılır. Ara maddelerdeki gelişmeler, istisnai özelliklere sahip ürünlerin makul fiyatlarla formüle edilmesi yönünde yeni fırsatlar sunan dönüşümlü PET bazlı yapısal yapıştırıcılar için yeni inşaat fırsatları yaratmaktadır. Buna ilave olarak, yapıştırıcıların dayanıklılığı değerlendirilmiş ve derz yerlerinin hesaplanmasında kullanılacak parametreler tespit edilmiştir. Fonksiyonlar Yapısal yapıştırıcıların ana işlevi, benzer veya farklı maddeleri, ağır yükleri birbirine aktaracak şekilde birbirine bağlamak ve bu amaçla kullanılan kaynak, vidalama veya perçinleme yöntemlerinin yerini almaktır. Tasarımlarına bağlı olarak, yapısal yapıştırıcılar sadece parçaları birbirine bağlamakla kalmazlar, aynı zamanda şu ilave işlevleri de yerine getirirler: • Carbodur şeritli veya birbirine bağlanmış metal levhaları olan yapıların güçlendirilmesi ve takviye edilmesi. Bu işlem, 1000 MPa’dan daha yüksek makaslama modülüne sahip yapıştırıcılar gerektirir. • Rezonans frekansının daha yükseğe çıkarılmasını sağlayacak şekilde daha güçlü yapıların yaratılması için sıkılığı artırarak geçirimsizliğin sağlanması. • Metal levhaların birbirine bağlanmasında ilave bir fonksiyon olarak yalıtımı da sağlayarak yalıtım işlemlerinin azaltılması. • Metal alt katmanla mükemmel bir yapışma gerçekleştirdikleri ve böylece korozyona engel oldukları için koruma sağlarlar. 26 Beton Katkı Maddeleri Betonun birtakım özelliklerini iyileştirmek amacıyla beton içerisindeki çimento miktarı baz alınarak belli oranlarda katılan organik veya inorganik kökenli kimyasallar katkı maddesi olarak adlandırılırlar. Katkı maddeleri çoğunlukla beton karışım suyuna katılır. Gereğinden fazla kullanıldığında aksi etkiler oluşturabileceği gibi yine gereğinden az kullanıldığı taktirde hiç bir faydası olmayabilir. Ancak şunun iyi bilinmesi gerekir ki kurallara uygun üretilmeyen bir betonun özelliklerini katkı maddeleri ile iyileştirmek mümkün değildir. Kurallarına uygun üretilen betonların da katkı maddeleri ile uyumu önceden yapılan deneylerle belirlenmelidir. Harcın su geçirmezliğini artırmak amacıyla su basıncına karşı tecrit edilmesi, hava sürükleyicili beton hazırlanması, yeni hazırlanan betonun işlenebilirliğinin ve çalışma kolaylığının artırılması veya – gerek yeni hazırlanmış beton gerek sertleşmiş beton veya harçla ilişkili olarak - bunlara benzer başka spesifik isteklerin karşılanması amacıyla beton, harç ve beton katkı maddelerinin kullanımı günümüzde bir çok inşaat profesyoneli için bariz bir ihtiyaç haline gelmiştir. Beton; agrega, çimento, su ve katkı maddelerinden oluşur. Agregalar betonun matrisidir; çimento ise su ile karıştırılarak önce çimento yapıştırıcısı olarak ve sonra çimento “taşı” olarak bağlayıcı işlevi görür. Su aynı zamanda proses başlatıcı görevini de yerine getirir. Öte yandan katkı maddeleri de işlemin aktif bileşenleri olarak görev yapar. 27 Agrega, betonun özellikleri üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. Matris, nihai ürünün güç, yoğunluk, kalıcılık ve görünümünü verir. Çimento, yapının bağlayıcısı (yapışkan) olup betonun özellikleri üzerinde ana sorumluluğu üstlenir. Katkı maddeleri, hem yeni dökülmüş betonun hem de sertleşmiş betonun özelliklerine önemli etkilerde bulunur. Katkı maddeleri beton içine çimento ağırlığının yüzde 5’inden az olacak şekilde eklenir. Kullanıma hazır harçlar Binalarımız ve binalarımızın altyapıları sürekli olarak aşınma ve yıpranma, iklim değişiklikleri ve/veya şiddetli hava şartlarına maruz kalmaktadır. Bakım ve onarımlar için yüksek performanslı kullanıma hazır harçlar, endüstriyel uygulamalara yönelik harçlar veya yüksek performanslı groutlar bu etkilere karşı kullanılmaktadır. Uygulamalar: • Beton ve harç için yüksek performanslı standart katkı maddelerinin bütün çeşitleri ve büyük şantiyeler için ısmarlama katkı maddeleri. • Çok amaçlı kullanıma sahip, düşük maliyetli katkı maddesi çeşitleri. • Doğada parçalanabilen veya betondan ayrışmayan çevre dostu katkı maddeleri. • Rodaj ajanları dahil olmak üzere çimento fabrikalarında çimentonun özelliklerini değiştirmek amacıyla kullanılan katkı maddeleri. • Çimento, harç, beton ve yardımcı ürünlerde korozyona engel olan katkı maddeleri. • Çimento hidratasyonu ve yeni ürün ve sistemlerin geliştirilmesinde katkı maddelerinin etki etme şekli hakkında yapılan temel araştırmalar. Beton üretiminde kullanılan kimyasal katkı maddeleri aşağıda belirtildiği şekilde gruplandırılır. a) Su azaltıcı / akışkanlaştırıcı kimyasal katkılar; Bu guruba giren katkılar çoğunlukla çimento ağırlığının %0.2 -0.5 arası oranlarda kullanılır. Taze betonun işlenebilirliğini arttıran bu katkılar aynı zamanda beton karma suyu ihtiyacını azalttıklarından betonun dayanımını da arttırırlar. 28 b) Süperakışkanlaştırıcılar; Daha çok yüksek dayanımlı beton üretiminde kullanılan bu katkılarla betonun su/çimento oranını 0.25'lere düşürmek olanaklıdır. Ancak süper akışkanlaştırıcılar normal akışkanlaştırıcılara kıyasla %1-%3 gibi çok daha yüksek dozajlarda kullanılır. c) Priz süresini değiştiren kimyasal katkılar; Taze betonun priz adı verilen sertleşme sürecinin bazı koşullarda hızlandırılması veya geciktirilmesi istenir. Özellikle yaz aylarında, uzun taşıma mesafelerinde priz geciktiriciler, kış aylarında ise priz hızlandırıcılar kullanılır. d) Hava sürükleyici kimyasal katkılar; Soğuk iklim koşullarında donma-çözülme tehlikesine karşı koruyan bu maddeler, aynı zamanda betonun işlenebilirliğini arttırırlar. e) Antifrizler; Bu tip katkılar beton içindeki suyun donma sıcaklığını düşürerek suyun donmasını ve betonun çatlamasını engeller. Ancak soğuk hava şartlarında betona sadece antifiriz katkı ilave edilmesi kesin çözüm olmayıp döküm yerinde betonun korunması için özel önlemlerin alınması gereklidir. f) Diğer katkılar; Hafif beton, geçirimsiz beton, rötreyi önleyici, aderansı artırıcı, renklendirici, su tutucu, su geçirimsizlik vb... değişik kimyasal katkı maddeleri vardır. Mineral Katkılar Betonun bazı özelliklerini iyileştirmek veya betona özel nitelikler kazandırmak amacıyla kullanılan ince malzemeler mineral katkı olarak adlandırılırlar. Bu katkıların betona ek dayanım kazandırma özelliği olduğu kadar, betonun durabilite (kalıcılık) anlamında da performansını arttırırlar. Tüm dünyada ve ülkemizde mineral katkılar zaman içinde her türlü fiziksel, kimyasal ve elektro-kimyasal dış etkilere karşı uzun ömürlü betonarme yapıların üretiminde portland çimentosu veya portland çimentosu klinkeri ile birlikte kullanılmaktadır. Mineral katkı çeşitleri; - Silis dumanı - Uçucu kül - Yüksek fırın cürufu - Tras 29 10.Yapısal Onarımlar için Tavsiyeler Genel Tavsiyeler • Her türlü tamirat projeci/tamir tecrübeli mühendis onay ve kontrolünden geçmelidir. • Kimse (parasını verse de) projesiz, projeci kontrolsüz tamirat, yapısal değişiklik yapamaz, yaptıramaz. (=Büyük suç) • Onarımlarda değişik yöntemlerle takip sağlanabilir, bunlardan biri sırasıyla ; *İnş.Müh. odasından ilk expertiz talep edilir, *İlk etüdden sonra tamirat için detaylı, testli tamirat projesi yapan bir firma ile anlaşılır. (Pahalı olabilir, ama yaptırmazsanız sorumluluk size kalır. Bu da hiç teknik değildit.) *Çıkarılan projeye uygun yetkin bir firmaya, işin uygulaması ihale edilir. (Burada da kaliteden taviz vermeyin. Firmaları kontrol zordur. Bir firmanın çaktığı her çiviyi kontrol edemezsiniz. Ancak o firmanın üzerinde bir kontrol mekanizması kurabilirsiniz.) Bir de uygulamalar pahalıdır, cimrilik yapmayın. • Herşey uygulamanın kalitesinde bitiyor. Malzemeyi üreten firmayıda ucundan kıyısından işe bulaştırırsanız iyi olur. • Çatlaklara epoksi enjeksiyonu herzaman ve her koşulda başarılı olmaz.Her çatlağada enjeksiyon yapılmaz.Epoksiler yapıları gereği yüksek çekme ve basınç mukavemeti alırlar. Ancak yapıştıkları yüzey sağlamsa ve bu performansı kullanabilecek ölçüde fayda umuluyorsa enjeksiyon yapılmalıdır. • Tamir işlerinde aşağıdaki ürün grupları ve aparatları kullanılır ; (muhatab olduğunuz firmalar bunların tümünü tanıyabilmeli ve uygulayabilmeliki farklı durumlarda farklı çözümleri hayata o anda geçirebilmeli , yoksa sadece bildiğini uyguluyor ve az biliyorsa vay sizin halinize.) 30 *Epoksi ve çimento esaslı tamir harçları, *Epoksi esaslı enjeksiyon reçineleri *Karbon lifler ve özel camelyaf takviye lifleri *Demir filizi ekim epoksileri *Mekanik ve kimyasal hazır dübeller • Konu ile ilgili kitap ve yayınlar *Betonarme Yapıların Güçlendirilmesi/Prof.Halit Demir/0.212.2611142 *Çatlamış Binaların Takviyesi Yöntemleri/Prof.Nafiz Çamlıbel/0.212.5278578 *Temellerin Takviyesi/ Prof.Nafiz Çamlıbel/0.212.5278578 *Mevcut Betonarme Binaların Deprem Güvenliğinin Belirlenmesi ve *Güçlendirilmesi/Prof.Zekai Celep /İTÜ *Betonun Onarımı, Bariyer Sistemler ve Derzlerin Yalıtımı/Kim.Müh.Taylan Çoruh/DSİ *Betonun Onarımı/İnş.Müh.Ali Öztürk,İnş.Yük.Müh.M.Fatih Kocabeyler/DSİ Cephe Uygulamalarında Altın Kurallar • Uygulama yapılacak yüzeyler her tür yağ, kir, pas, toz, gevşek doku ve kabarmış tabakadan arındırılmalı, yüzey kuru ve temiz olmalıdır. • Ürünlere karıştırılan su, önerilen miktarı hiçbir zaman aşmamalıdır. Kullanılan inceltme suyu temiz olmalı ve asla tuzlu su karıştırılmamalıdır. • Ürünler homojen olarak karıştırılmalı, her ürün için belirtilen karıştırma tekniğine ve zamanlamasına uyulmalıdır. • Uygulama yapılmayacak yüzeyler daima maskelenmeli, malzeme sıçrayan yerler derhal temizlenmelidir. • Uygulama ortam sıcaklığı en az 6 °C olmalıdır. • İlk kat kurumadan, 2. kat uygulama yapılmamalıdır. • Depolama süresini aşmış ürünler kullanılmamalıdır. Dış Cepheler • Yüzeyin sağlamlığı ve aderansı çekiç darbeleri ile kontrol edilmeli, bölgesel olarak kabarmış ve dökülme eğilimi gösteren boya veya aderansı zayıf eski kaplamalar temizlenmelidir. 31 • Yüzeydeki bölgesel çatlak ve boşluklar Tesvopal’in amaca uygun bir tipi ile onarılmalıdır. • Cephenin tamamının Tesvopal 100 ile kaplanması, genellikle şart olmamakla birlikte, homojen ve sağlam bir alt yüzey oluşturulmasını sağlayarak son katın performansını arttıracaktır. • Hazırlanan harcın ürün bazında önerilen kullanılabilme süresi aşılmamalıdır. • Çok kuru ve/veya çok sıcak havalarda, doğrudan güneş altında uygulama yapılmamalıdır. • Rüzgarlı ve sıcak havalarda erken kuruma ve ton farklılıklarını önlemek ve malzemenin yüzeye iyi yayılmasını sağlamak için, küçük alanlarda ve seri çalışılmalıdır. İç Yüzeyler • Bölgesel olarak kabarmış ve dökülme eğilimi gösteren boyalar yüzeyden temizlenmeli, yüzey zımpara ile kontrol edilmelidir. • Kireç badanalı yüzeyler tamamen kazınmalı, toz ve kireç kalıntıları, basınçlı veya sodalı su ile yok edilmelidir. • İnce çatlak ve kusurlar tamir edilmeli, özellikle parlak ve yarı mat boya kullanılacak ise, tüm yüzeyler macunlanmalıdır. • Alçı sıva veya alçı panel üzerine uygulamalarda, 1. kattan önce yüzeye Lakopal sürülmesi, boya tüketimini azaltacak ve yüzey emicilik farklarının oluşturacağı gölgelenmeyi önleyecektir. Kaynaklar İç Mimarlar Odası: www.icmimarlarodasi.com Yapı Kimyasalları: www.yapikimyasali.gen.tr Remmers: www.remmers.co.uk Tekno Yapı Kimyasalları: www.teknoyapi.com.tr Sika Yapı Kimyasalları: www.sika.com.tr BASF: www.basf-yks.com.tr Mintec: www.mintec.com.tr Terraco: www.terraco.com.tr Osmose: www.osmose.com Osmose Timber Technologies: www.protimsolignum.com 32 TADİLAT İSTANBUL Fuarı Katılım Bilgileri Fuar alanı: İstanbul Expo Center, Salon: 9-10 TADİLAT’2007 İSTANBUL Fuarı İstanbul’un en yeni fuar alanında düzenleniyor. Yeşilköy’de Atatürk Havalimanı yanında yer alan İstanbul Expo Center 9 ve 10 numaralı Yeni Fuar Alanları.. Şehir trafiği açısından gelmesi ve gezmesi kolay, ziyaretçiyi yormayan, metro ile ulaşım olanakları sunabilen, tüm teknik altyapısı ile modern fuarcılık için donatılmış, çağdaş toplantı ve konferans salonları ile iletişim hizmetleri bulunan İstanbul Expo Center Fuar Alanlarında ‘doğru ziyaretçi’ye ulaşmak TADİLAT’2007 için öncelikli hedef. Tarih: 7-10 Haziran 2007 Ziyaret saatleri: 10.00-19.00 Katılım için son başvuru tarihleri: 31 Mart 2007 Düzenleyen kuruluşlar: Akdeniz Tanıtım A.Ş. & Messe München GmbH – IMAG Etkinlik Programı: www.tadilatistanbul.com/default.asp?link=ti7 Kapalı alan katılım bedelleri: 170 Euro/m2+kdv Stand konstrüksiyon bedeli: 15 Euro/m2+kdv Stand özellikleri: Standart stand sistemi, alüminyum dikmeler, suntalam panolar, alın panosu, kafes asma tavan, aydınlatma spotları, zemin halısı ve elektrik bağlantısından oluşmaktadır. Bunun dışında özel tasarımlı stand uygulamaları da mevcuttur. Özel stand yapımları için ayrıca teklif istenmesi gereklidir. Fuar kataloğu: Tirajı: 5.000 Ebadı: 12x21,5 cm. Türkçe ve İngilizce hazırlanan fuar kataloğunda tüm katılımcı firmalara ait bilgiler yayınlanmaktadır.Bu bilgiler katalog içinde firma adına göre alfabetik ve kategorik sıralarda yer almaktadırlar. Ayrıca katılımcı kuruluşlar fuar kataloğuna ilan verebilirler. 33 Fuar Kataloğu ilan bedelleri aşağıdaki gibidir: İç tam sayfa (renkli) 350 YTL+KDV Karşılıklı iki sayfa (renkli) 500 YTL+ KDV Ön kapak içi (11,5x21,5) 600 YTL+ KDV Ön kapak içi (23,5x21,5) 800 YTL+ KDV Arka kapak içi (renkli) 500 YTL+ KDV Arka kapak (renkli) 800 YTL+ KDV Katılım için başvurular: Yurtiçi katılımlar için: Akdeniz Tanıtım A.Ş. Metin Kasaboğlu Cad. No: 63/4, 07100 ANTALYA Tel: 0242 316 46 00 Faks: 0242 316 46 01 Büyükdere Cad. No: 102 D: 5 Zincirlikuyu, 34340 İSTANBUL Tel: 0212 274 85 99 Faks: 0212 213 43 65 info@yapex.com Yurtdışı katılımlar için: IMAG İnternationaler Messe und Austellungsdients Gmbh Am Messesee 2, Muenchen-Germany Phone: (+49 89) 949 22 116 Fax: (+49 89) 949 22 350 miedaner@imag.de 34