New York`ta hızlı büyüyen giyim markası `Brooklyn Industries`in
Transkript
New York`ta hızlı büyüyen giyim markası `Brooklyn Industries`in
Mar-BROOKLYN 8/21/07 7:15 PM Page 2 Pazarlama HAZIR GİYİM Marka Sanatı New York’ta hızlı büyüyen giyim markası ‘Brooklyn Industries’in arkasında sanat, akıl ve de bir Türk var. | Denet C. Tezel 102 f o r b e s Í Eylül, 2007 ICASSO 21’İNCİ YÜZYIL İNSAnı olsaydı parasızlığına çare bulabilir miydi bilinmez ama güncel sanatçı Vahap Avşar yarattığı markayla ABD’yi sallamaya başladı bile. Türk tekstilciler marka yaratmak için kafa yoradursun Vahap Avşar’ın sanatı ve işadamlığı giyim sektöründe fark yaratıyor. Yarattığı ‘Brooklyn Industries’in mottosu markaya yön veriyor: “Yaşa, Çalış, Yarat.” Brooklyn Industries, dünya moda ve kültür merkezi New York’a ait sıradışı bir giyim markası. Kadın, erkek, çocuk giyim ve günlük aksesuarlardan oluşan kreasyonun çizgisi, günlük spor giyimi tarif eden ‘streetwear’ ile ‘designer’ olarak adlandırılan ünlü tasarımcılara ait markalar arasında bir yere oturuyor. “Ünlü tasarımcıların ürünlerinden daha sportif bir çizgimiz var. Onlardan da daha ucuzuz” diyor şirketin CEO’su ve baştasarımcısı Vahap Avşar. Sadece sanatçı olmakla kalmayıp sanat üzerine master ve doktora da yapan Avşar, “Tasarımlarımız yaratıcı ve kışkırtıcı. Ama daha önemlisi giyilebilir” dedikten sonra yarattığı markanın ruhunu tarif ediyor: “Günlük kulanım için en yenilikçi ve sanatsal tasarımın peşindeyiz. Ayrıca yaşadığımız dünyayı da sorgulayan bir çizgi tutturmaya çalışıyoruz.” Ona göre Brooklyn Industries’i anlatan en yakın marka Diesel. 1998’de kurulan ‘Brooklyn Industries’, tamamı halen New York’ta bulunan sekiz mağazada satış yapıyor. Şirketin büyüme ivmesiyse, aşırı rekabetin yaşandığı New York pazarında fazlasıyla dikkat çekiyor. Cirosu son üç yıldır katlanarak artmış. P FOTOĞRAF: JAKOB AXELMAN Sanatçı çift Vahap Avşar ve Lexy Funk’ın ortak eseri Brooklyn Industries hızla büyüyor. Mar-BROOKLYN 8/21/07 7:15 PM Page 3 2006’yı 7,4 milyon dolarla kapatan şirketin bu yıl 15 milyon dolara ulaşması bekleniyor. İnternet üzerinden (brooklynindustries.com) Avustralya’ya bile satış yapan şirket bu yıl 1 milyon dolarlık bir online satış bekliyor. Nitekim ‘Brooklyn Industries’, Amerikan ‘Inc.’ dergisinin her yıl yayınladığı “En Hızlı Büyüyen 500” listesinde moda giyim sektöründe New York bölgesinin bir numarası. Amerika’nın ise 330’uncusu. Bu başarıya rağmen şirketin pazarlama bütçesi cironun yüzde 2’si seviyesinde. 2006’da sadece 200 bin dolar olan bütçeleri bu yıl 300 bin dolar olarak belirlenmiş. Üstelik neredeyse hiç reklam yapmıyorlar. Bu yıl reklam bütçelerini 80 bin dolardan 40 bin dolara düşürmüşler. Pazarlama bütçelerini bu yıl doğrudan pazarlamaya kaydırmışlar. Brooklyn Industries, markasından çizgisine, mağaza planından internet sitesine ve halkla ilişkiler faaliyetlerine kadar bir bütün içinde hareket ediyor. Herşey birbirini tamamlayacak şekilde yürütülüyor. Örneğin bireysel şehir yaşamının sembolü olan köpek sahiplerine yönelik “Brooklyn’in en sıkı köpeği peşindeyiz” sloganıyla “En İyi Köpek” yarışması düzenliyorlar. Diğer taraftan Levi’s’ın konsept mağazalarında yeni uygulamaya başladığı mağaza içinde güncel sanat sergilerini Brooklyn Industries’de yıllardır görmek mümkün. Markanın bazı çocuk ürünlerinde Vahap Avşar’ın yedi yaşındaki oğulu Aslan’ın imzası var. Aslında Vahap Avşar’ın sıradışı bir hikayesi var. Kendi ifadesiyle “takıntılı” olarak güncel sanata gönül veren Avşar, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Bilkent Üniversitesi’nde sanat üzerine master ve doktara yapmış. 1995 yaz aylarında da küratör Vasıf Kortun’un referansıyla Yeni Dünya’ya adım atmış. İki aylık özel bir sanat çalıştayı için New York’a giden Avşar’ın kaderini, yaşadığı aşk değiştirmiş. 1995 sonunda fotoğraf sanatçısı Lexy Funk’la evlenmiş. Ardından ABD’de kalmaya karar veren çift gündüzleri farklı işler yapıp geceleri ve hafta sonları sanatlarıyla ilgilenmişler. Ama sonunda hem sanat yapmak hem de para kazanmak için farklı açılımlar yapmaya karar vermişler. Vahap Avşar, “Benimki pragmatik bir tercihti. Amerika’da göçmen bir sanatçı olarak bir yere varamayacağımı gördüm ve para kazanacak çözümlere yöneldim” diyecek kadar gerçekçi. Brooklyn Industries’in hikayesi, çöpe atılan ve billboardlarda asılan reklam baskılı vinillerle başlamış. Sokakta görüp eve taşıdığı baskılı vinili kesip parçalarından özgün çantalar üreten Avşar, kısa sürede ilgi odağı olmuş. Devasa bir Marlboro reklamına ait küçük parçaların New York sokaklarında bir ‘puzzle’ gibi dolaşmaya başlaması yeni bir trendin ve markanın doğmasına yol açmış. Bu yaratıcılığın ardındaki hikayeyse Malatya doğumlu bir Türk “Moda ve marka Batılı bir kavram ve kültür. Doğu’nun marka yapma sıkıntısı var. Sonuçta Türkler taklit ediyor. Ya yıllarca çok iyi taklit yaptıktan sonra bir sentez etrafında markalaşabilirsiniz veya tamamen sıfırdan özgün olmanız lazım” diye uyarıyor ve ekliyor: “Tasarımcılara önerim, bildikleri kültürü yansıtmaları.” 2007 sonuna kadar New York’ta üç mağaza daha açacak olan şirket, gelecek yıldan itibaren Chicago ve Philadelphia gibi Amerika’nın diğer kozmopolit şehirlerine yönelmeyi planlıyor. 2010’a doğru da ABD’nin Batı Kıyısı yani Kaliforniya’ya açılacaklar. “Planımız kendi kaynaklarımızla beş yıl içinde 50 mağazaya ulaşmak” diyor işada- Vahap Avşar’ın yarattığı Brooklyn Industries, New York bölgesinin en hızlı büyüyen giyim markası. sanatçının 4 bin dolarla iş dünyasına attığı adım var. Şimdilerde Lexy Funk, Brooklyn Industries’in yönetim kurulu başkanı, Avşar da CEO ve baştasarımcı. Sanatçı olarak markalar, ikonlar ve şehirlerle özdeşleşen tasarımlarla küçüklüğünden beri ilgilendiğini söyleyen Avşar’ın ve Brooklyn Industries’in itici gücü ikilinin sanatçı kimliği. “Bulduğunuz isim, nasıl bir logo tasarladığınız ve ikon yarattığınız çok önemli” diyen başarılı işadamı, marka yaratma sürecinin çabuk yapılabilecek bir şey olmadığının altını çiziyor. Şirketin markası ve logosu bir akşam üstü yaşadıkları çatı katından Brooklyn’in silüeti seyrederken doğmuş. Bir anda gördüklerini çizmeye başlayan Avşar şimdilerde Amerikan basının ilgi odağı. “Yarattığınız çizginin tutarlılığını korumanız lazım. Bu tutarlığı sürdüremezseniz markalaşmak mümkün değil” diyen Avşar, bunun tüm endüstriler için geçerli olduğunu hatırlatıyor. Ardından da işin püf noktasına parmak basıyor: “Markalaşma yıllarca arkasında durulması gereken bir şey.” Türkiye’nin Mavi dışında giyim markası yaratamadığına şaşıran Avşar, “ABD’de fuarlara gidiyorum. Türk firmaları da var. Çoğunlukla devlet desteğiyle gelmişler. Fazla bir çaba görmüyorum. Tam tersine biz gidip peşlerinde koşuyoruz” diyor. Türk tekstilcilerinin çoğunlukla İtalyanvari isimler kullanmasına anlam veremeyen Avşar, mı-sanatçı Avşar. Amerika’daki tüm yatırımı ve işletmeyi iç bünyelerinde gerçekleştireceklerini vurguluyor. “Burada sermaye bulmak çok kolay. Her hafta özel fonlardan ortaklık teklifi alıyoruz” diyen Avşar, ABD pazarını çok iyi bildikleri için franchise vermeyeceklerinin altını çiziyor. Japonya’da lisans anlaşması yapan şirketi için “Bilmediğimiz ülkelerdeyse farklı ortaklık ilişkilerine girebiliriz” diyor. Şimdilik sekiz mağazaları olmasına rağmen 40-50 mağazayı destekleyecek tedarik, kalite ve lojistik altyapılarını kurduklarının altını çizen CEO, Brooklyn Industries olarak ürün tedariki için yılda 4 milyon dolar harcadıklarını belirtiyor. Ancak Türkiye’den sadece 120 bin dolarlık alım yapıyorlar. Sadece denim pantolonlarını Türkiye’den tedarik ediyorlar. Bu durum insanı şaşırtıyor. Avşar’ın anlattıklarıysa fazlasıyla düşündürüyor. “Türkiye’yle pek iş yapmıyoruz. Çok denedik. Bizim çalışmak istediğimiz büyüklükteki fabrikalar ABD ile ticaret yapmayı bilmedikleri için sorun oldu.” Türk tekstilcilerinin özellikle ABD pazarında adeta tok satıcı gibi davrandıklarından şikayet ediyor. “Çinli üreticiler kadar girişimci değiller. Yeterince agresif değiller” dedikten sonra bir de temennisini dile getiriyor: “Biraz daha girişimci olsalar ABD pazarını ele geçirebilirler. Fiyat konusunda Çin’i geçmeleri biraz zor ama kaliteyi kullanarak bu açığı kapatabilirler.” ƒ f o r b e s Í Eylül, 2007 103