Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..
Transkript
Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..
ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU (CEZAYİR – FAS – LİBYA) Dış Ticaret Müdürlüğü Ocak 2015 İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ ................................................................................................................................. 5 KISALTMALAR ..................................................................................................................................... 7 TABLO LİSTESİ .................................................................................................................................... 7 1. 2. 3. 4. ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER .................................................................................. 9 1.1. Ürün Tanımı ........................................................................................................................... 9 1.2. Türkiye’de Şekerli ve Çikolatalı Mamuller ......................................................................... 9 TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İHRACATI .................................... 9 2.1. Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatımız ............................................ 10 2.2. Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı ......... 10 TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İTHALATI.................................... 11 3.1. Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatımız ............................................. 11 3.2. Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı .......... 12 TÜRKİYE ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER DIŞ TİCARET DENGESİ ................. 13 4.1. 5. 6. Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti ........................ 13 DÜNYA ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İHRACAT VE İTHALATI...................... 13 5.1. Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti......................................................... 14 5.2. Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı .................. 14 5.3. Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı ................. 15 CEZAYİR PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER ................................................................................ 16 6.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum ........................................................................... 16 6.2. Ülkenin Dış Ticareti ............................................................................................................ 16 6.2.1. Dış Ticaret Göstergesi ............................................................................................... 17 6.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı ........................................................................................ 17 6.3. Türkiye – Cezayir Ticaret Hacmi ...................................................................................... 18 6.4. Türkiye – Cezayir Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi................................. 19 6.5. Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı ....................................... 19 6.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) .......... 19 6.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ....................................... 20 6.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar .............................................. 21 6.6. Cezayir – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller ........................................................................................................................................ 22 6.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler ......................... 23 2|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 6.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ................................................................................ 23 6.9. İş Kültürü .............................................................................................................................. 24 6.10. Cezayir – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar ..................................................... 25 6.11. Cezayir’de Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri…………………………………………………………………………………………………………………………………………25 Cezayir Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri ................................................................. 31 6.12. 7. FAS PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER.......................................................................................... 32 7.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum ........................................................................... 32 7.2. Ülkenin Dış Ticareti ............................................................................................................ 32 7.2.1. Dış Ticaret Göstergesi ............................................................................................... 33 7.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı ........................................................................................ 33 7.3. Türkiye – Fas Ticaret Hacmi ............................................................................................. 33 7.4. Türkiye – Fas Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi ....................................... 34 7.5. Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı .............................................. 35 7.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) .............. 35 7.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ........................................... 36 7.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar .................................................. 37 7.6. Fas – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller…………………………………………………………………………………………………………………………………..37 8. 7.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler ......................... 38 7.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ................................................................................ 39 7.9. İş Kültürü .............................................................................................................................. 39 7.10. Fas – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar ....................................................... 40 7.11. Fas’ta Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri ... 40 7.12. Fas Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri ........................................................................ 52 LİBYA PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER ...................................................................................... 53 8.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum ........................................................................... 53 8.2. Ülkenin Dış Ticareti ............................................................................................................ 53 8.2.1. Dış Ticaret Göstergesi ............................................................................................... 54 8.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı ........................................................................................ 54 8.3. Türkiye – Libya Ticaret Hacmi .......................................................................................... 55 8.4. Türkiye – Libya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi..................................... 56 8.5. Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı ......................................... 57 3|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 8.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) .............. 57 8.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ............................................ 58 8.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar ................................................... 59 8.6. Libya – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller…………………………………………………………………………………………………………………………………..60 9. 8.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler ......................... 61 8.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ................................................................................ 62 8.9. İş Kültürü .............................................................................................................................. 63 8.10. Libya – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar..................................................... 64 8.11. Libya’da Gıda Mamulleri İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri ......................... 64 8.12. Libya Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri ..................................................................... 68 SWOT ANALİZİ ........................................................................................................................... 69 10. KAYNAKÇA ................................................................................................................................. 70 4|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER YÖNETİCİ ÖZETİ Sektörün dünya üretiminin ve ticaretinin büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerce gerçekleştirilmektedir. Günümüzde, geleneksel üretim yöntemleriyle birlikte modern üretim teknolojisinin de kullanıldığı sektör, gıda sanayi içinde yer alan, üretimde kullanılan ham maddeler, yardımcı maddeler ve ambalaj malzemeleri ile yan sanayisini de geliştiren önemli sektörlerden bir tanesi durumuna gelmiştir. Şekerli ve çikolatalı mamuller ihracatımızda, miktar ve değer açısından düzenli bir artış görülmektedir. Bu artışta, Türkiye’nin coğrafi konumu itibarıyla dış pazarlara kolay erişebilmesi, geniş ürün yelpazesi gibi faktörler etkili olmuştur. Şekerli ve çikolatalı mamullerde en çok ihracat yaptığımız ülke Irak’tır. En çok ithalat yaptığımız ülkeler ise şekerli mamullerde Hollanda, çikolatalı mamullerde ise Almanya’dır. Şekerli ve çikolatalı mamullerde Türkiye’den en çok ithalat yapan ülkenin Libya olduğu görülmektedir. Libya’yı Cezayir ve Fas izlemektedir. Bu araştırmada, ilk olarak Türkiye’deki sektörle ilgili genel değerlendirmeler yapılmıştır. Sonrasında araştırması yapılan Libya, Cezayir ve Fas pazarlarının genel dış ticareti ve şekerli ve çikolatalı ürünlerin pazarlardaki hacmine yer verilmiştir. İlgili pazarlara ilk kez giriş yapacak firmaların pazar hakkında, daha fazla bilgi sahibi olabilmesi için, sektörle ilgili fuarlar, ülkelerin talep ettikleri dokümanlar, etiketleme, paketleme kuralları, ülkenin iş kültürü ve pazarda faaliyet gösteren firmaların ve ithalatçıların bilgileri de verilmektedir. Dış ticaret tablolarında dolar cinsinden ihracat rakamlarını ve ton olarak ihracat miktarının verilmesi, ton başına birim fiyatın hesaplanmasını sağlamaktadır. Bu rakamlar ihracatçılarımızın hedef pazarlardaki fiyat ortalamalarını ön görmesine yardımcı olmaktadır. 5|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Ön görülecek ürün fiyatının hesaplanmasına yardımcı olmak için ayrıca ülkelerin ürünlere uyguladığı gümrük vergileri ve ülkeye Türkiye’den yapılacak nakliyenin ortalama maliyetleri de sunulmuştur. Genel bir değerlendirme ile ülkemizin dış ticaret hacmi tutar ve miktar olarak artış göstermektedir. Ancak gelişmiş ülkelerin birim fiyatları ülkemiz ürünlerine nazaran çok daha yukarıda seyretmektedir. Şekerli mamuller sektöründe de katma değerli ürünlerin satışının artması, sektörün gelişmesi açısından da önem arz etmektedir. Raporun son kısmında sektörler ilgili SWOT (Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Tehditler, Fırsatlar) analizi yapılmıştır. Bu analize göre, üreticilerin kendilerini ve ürünlerini yenilemeleri, sağlıklı ürünlerde pazarın genişleme eğilimi dikkate alarak, Türkiye’deki tüketim artışından da pay almaları hem sektörün büyümesine de hem de ihracat artışında önemli fırsatlar sunmaktadır. 6|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER KISALTMALAR GTIP: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu USD: United States Dollar (Amerikan Doları) TABLO LİSTESİ Tablo 1: Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatımız (Miktar:Ton, Değer:1000 USD) ..................................................................................................................................................... 10 Tablo 2: Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı (1000 USD) ..................................................................................................................................................... 11 Tablo 3: Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatımız (Miktar:Ton, Değer: 1000 USD) ..................................................................................................................................................... 12 Tablo 4: Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı (1000 USD) ..................................................................................................................................................... 12 Tablo 5: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Şekerli Mamuller Dış Ticareti ................................................ 13 Tablo 6: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti ........................................... 13 Tablo 7: Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti (Milyon USD) ................................ 14 Tablo 8: Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı (Milyon USD) ............................................................................................................................................................... 15 Tablo 9: Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı (Milyon USD) ..................................................................................................................................................... 15 Tablo 10: Cezayir Dış Ticaret Göstergesi (Milyon USD) .............................................................. 17 Tablo 11: Türkiye-Cezayir Dış Ticaret Değerleri (Milyon USD) ................................................... 18 Tablo 12: Türkiye – Cezayir Şekerli Ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi .............................. 19 Tablo 13: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) ..................................................................... 20 Tablo 14: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ...................................................................................................... 21 Tablo 15: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar .............................................................................................................. 22 Tablo 16: Fas Dış Ticaret Göstergesi (Milyar USD) ...................................................................... 33 Tablo 17: Türkiye-Fas Dış Ticaret Değerleri (1000 USD) ............................................................ 34 7|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 18: Türkiye – Fas Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi ...................................... 35 Tablo 19: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) ..................................................................... 36 Tablo 20: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ........................................................................................................... 36 Tablo 21: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar .............................................................................................................. 37 Tablo 22: Libya Dış Ticaret Göstergesi (Milyon USD) .................................................................. 54 Tablo 23: Türkiye-Libya Dış Ticaret Değerleri (Milyon USD) ....................................................... 56 Tablo 24: Türkiye-Libya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi ...................................... 57 Tablo 25: Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) ..................................................................... 58 Tablo 26: Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller ...................................................................................................... 59 8|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 1. ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER 1.1. Ürün Tanımı Bu sektör raporu kapsamına giren ürünler şunlardır: Kakao içermeyen şekerli mamuller (beyaz çikolata dâhil), çikolata ve kakao içeren diğer mamuller, reçeller, meyve jöleleri & marmelatlar. Bu ürünlere ilişkin GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) numaraları ve açılımları aşağıdaki gibidir: 1704 (GTİP): Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) 1806 (GTİP): Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller 2007 (GTİP): Reçel, Jöle, Marmelat, Meyve Püresi ve Pastları 1.2. Türkiye’de Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Sektöre ait ürün yelpazesinin çok geniş olması, firmaların ekipmanlarında değişiklikler yaparak çeşitli ürünleri değişik zamanlarda üretebilmeleri ve fabrikalarda üretimin genelde 3 vardiya, küçük üreticilerde tek vardiya hatta mevsimlik üretim olması söz konusu olduğundan, ürün bazında üretici firma sayısını ve üretim kapasitesiyle ilgili rakamları kesin olarak tespit etmek oldukça güçtür. Şekerlemeler genellikle eritme, pişirme, şekillendirme, soğutma ve ambalajlama işlemlerinden geçirilerek üretilmektedir. Modern üretim teknolojisi kullanan işletmelerde her ürün çeşidi için ayrı üretim hattı kullanılmakta, bu durum sabit yatırımların yüksek olmasını gerektirmektedir. Şekerli ve çikolatalı mamul satışlarının mevsimsel özellikler göstermesi, özellikle kış aylarında ve dini bayramlarda talebin en yüksek seviyeye ulaşması nedeniyle, üretici firmalar stoklar için de önemli harcamalarda bulunmaktadırlar. 1 2. TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İHRACATI Gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye’de kişi başına şekerli ve çikolatalı mamuller tüketiminin oldukça düşük olduğu bilinmekle birlikte, son yıllarda tüketimin artmakta olduğu görülmektedir. Türkiye’nin genç bir nüfusa sahip olması ve mevcut tüketimin oldukça düşük bulunması nedeniyle, sektör ürünlerine olan talepte gelecek yıllarda düzenli artışlar olması beklenmektedir. Özellikle, 1993 yılından itibaren başta Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri olmak üzere eski Sovyet Cumhuriyetlerine bu ürün grubunda meydana gelen ihracat artışı paralelinde, üretimde de ani yükselişler oluşmuş ve sektörde pek çok yeni yatırımların gerçekleştiği görülmüştür2. 1 2 Ekonomi Bakanlığı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Raporu Ekonomi Bakanlığı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Raporu 9|Page DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 2.1. Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatımız Türkiye’nin kakao içermeyen şeker mamulleri, çikolata ve kakao içeren diğer mamuller, reçeller, meyve jöleleri & marmelatlar ihracatında, 2012 yılından 2013 yılına ton ve elde edilen değer açısından artış görülmüş; ihracatımızda en büyük sıçrama şekerli mamullerde olmuştur (bkz. Tablo 1). Tablo 1: Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatımız (Miktar:Ton, Değer:1000 USD) Ürün Adı Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dâhil) Çikolata ve kakao içeren diğer mamuller Reçeller, meyve jöleleri&marmelatlar 2012 2013 Miktar Değer Miktar Değer 145,485 402.853.174 172,525 489.756.436 157,292 478.542.312 180,294 542.728.120 53,951 236.646.913 58,927 246.606.636 Kaynak: Trade Map 2.2. Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı Türkiye’nin 2013 şekerli ve çikolatalı mamuller ihracatına bakıldığında, ilk sırada 112,429 bin USD ile Türkiye’nin çikolatalı mamuller toplam ihracatının %20’sini oluşturan Irak bulunmaktadır (bkz. Tablo 2). 10 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 2: Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı (1000 USD) Ülkeler Şekerli Mamuller Irak ABD İngiltere Rusya Almanya Cezayir İsrail Romanya Serbest Bölgeler Suudi Arabistan Libya Dünya 76,026 55,259 24,182 20,786 19,409 17,104 16,642 14,848 13,753 12,233 11,158 489,758 Ülkeler Çikolatalı Mamuller Irak Libya Cezayir Suudi Arabistan Azerbaycan BAE Yemen İsrail Suriye Lübnan Mısır Dünya 112,429 35,910 32,869 22,962 22,283 19,909 19,621 17,537 15,311 13,118 11,653 542,729 Kaynak: Trade Map 3. TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İTHALATI Türkiye’ye ithal edilen şekerli ve çikolatalı mamullerin büyük bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerinden gerçekleştirilmekte ve ithalatın % 89’unu çikolatalı mamuller, % 11’ini ise şekerli mamuller oluşturmaktadır. 3.1. Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatımız Türkiye’nin şekerli mamuller ithalatı 2012 yılından 2013 yılına miktar ve değer olarak artış göstermiş, çikolatalı mamuller ithalatı ise değer olarak artmış, ancak miktar olarak azalma göstermiştir (bkz. Tablo 3) 11 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 3: Ürün İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatımız (Miktar:Ton, Değer: 1000 USD) Ürün Adı Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil) Çikolata ve kakao içeren diğer gıda mamulleri Reçeller, meyve jöleleri&marmelatlar 2012 Miktar 2,542 Değer 10.719.445 2013 Miktar 3,010 Değer 13.623.357 21,196 100.653.214 20,750 111.378.584 1,402 7.229.469 1,107 5.562.902 Kaynak: Trade Map 3.2. Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı Türkiye’nin 2013 yılı şekerli mamuller ithalatında, %26’lık pay ile Hollanda, çikolatalı mamuller ithalatında ise %24’lük pay ile Almanya ilk sırada bulunmaktadır (bkz. Tablo 4).Top Tablo 4: Ülkeler İtibarıyla Türkiye’nin 2013 Yılı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı (1000 USD) Ülkeler Hollanda Almanya Belçika Birleşik Krallık Rusya Fed. Polonya Çin Fransa İsviçre Macaristan Toplam (Diğerleri dâhil) Şekerli Mamuller 3,607 1,835 1,440 1,399 1,093 667 621 589 564 445 13,623 Ülkeler Almanya İtalya Polonya Belçika Hollanda İsviçre ABD Birleşik Krallık Fransa Bulgaristan Toplam (Diğerleri dâhil) Çikolatalı Mamuller 27,524 19,666 13,389 13,124 12,488 8,006 6,054 2,408 2,153 1,144 111,379 Kaynak: Trade Map 12 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 4. TÜRKİYE ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER DIŞ TİCARET DENGESİ Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti Türkiye’nin 2009-2013 yılları arasındaki şekerli ve çikolatalı mamuller dış ticaretinin dengede olduğu görülmektedir (bkz. Tablo 5, Tablo 6). 4.1. Şekerli Mamuller (1000 USD) Tablo 5: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Şekerli Mamuller Dış Ticareti YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 256,409 279,009 328,888 403,018 489,758 İTHALAT 15,139 10,074 13,010 10,719 13,623 DENGE 241,270 268,935 315,878 392,299 476,135 Kaynak: Trade Map Çikolatalı Mamuller (1000 USD) Tablo 6: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 328,654 364,472 433,839 478,895 542,729 İTHALAT 77,208 89,227 91,693 100,653 111,379 DENGE 251,446 275,245 342,146 378,242 431,350 Kaynak: Trade Map 5. DÜNYA ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER İHRACAT VE İTHALATI Şekerli ve çikolatalı mamuller dünya ticaretinin büyük bir kısmını gelişmiş ülkelerin kendi aralarında yaptığı ticaret oluşturmaktadır. Gelir seviyesinin yüksek olduğu ülkelerde, kişi başına tüketilen şekerli ve çikolatalı mamuller de yüksek miktarlarda bulunmaktadır. Dünya tüketiminde sürekli artışlar görülmekte ve bu artışların gelecek yıllarda da devam edeceği tahmin edilmektedir. 13 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Dünya şekerli ve çikolatalı mamuller sektöründe çokuluslu firmaların büyük hâkimiyeti bulunmaktadır. Dünyadaki önemli pazarların neredeyse tamamında çokuluslu firmaların birlikte yer aldıkları görülmektedir. Son yıllarda dünya şekerli ve çikolatalı mamuller sektöründe çokuluslu şirketlerin ürün ambalajlarını küçülterek fiyatları koruma çabaları içinde oldukları göze çarpmaktadır. Şekerli ve çikolatalı mamullerin perakende satışları ülkelere göre büyük farklılıklar göstermektedir. Örneğin: Batı Avrupa ülkelerinde şekerli mamul satışları toplam satışların % 26’sını oluştururken, Çin’de bu oran % 63 olarak gerçekleşmektedir. 3 5.1. Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti Dünya genelindeki şekerli ve çikolatalı mamuller ihracat ve ithalat rakamları incelendiğinde, 2009-2013 yılları arasında sürekli bir artış olduğu, çikolatalı mamuller dış ticaret hacminin şekerli mamuller dış ticaret hacminden daha yüksek olduğu görülmektedir (bkz. Tablo 7) Tablo 7: Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Dış Ticareti (Milyon USD) Şekerli Mamuller İhracat İthalat Çikolatalı Mamuller İhracat İthalat 2009 2010 2011 2012 2013 7,947 7,643 8,736 8,397 9,855 9,428 9,935 9,609 10,935 10,476 18,100 17,418 19,938 19,251 23,492 22,980 24,107 23,466 26,022 25,569 Kaynak: Trade Map 5.2. Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı 2013 yılında, dünya şekerli mamuller ithalatında %15’lik pay ile ABD, çikolatalı mamuller ithalatında ise %8’lik pay ile Almanya ilk sırada yer almaktadır. Dünya şekerli ve çikolatalı mamuller ihracat ve ithalat rakamları incelendiğinde, önemli ihracatçı ülkelerin pek çoğunun (Almanya, Hollanda, Belçika gibi) aynı zamanda önemli ithalatçı ülkeler olduğu görülmektedir. 2013 yılında 36 milyar USD toplam dünya şekerli ve çikolatalı mamuller ihracatının % 30’unu şekerli mamuller, % 70’ini ise çikolatalı mamuller oluşturmuştur (bkz. Tablo 8). 3 Ekonomi Bakanlığı Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Raporu 14 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 8: Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı (Milyon USD) ÜLKELER Şekerli Mamuller ABD 1,642,779 Almanya 701,054 Birleşik Krallık 641,125 ÜLKELER Fransa Kanada Hollanda Belçika İsveç Rusya Avustralya Dünya Almanya A.B.D. Birleşik Krallık Fransa Hollanda Kanada Rusya Belçika Japonya İtalya Dünya 403,726 379,620 346,059 327,727 267,765 242,793 206,744 10,476,623 Çikolatalı Mamuller 2,202,183 2,167,914 1,905,383 1,900,280 1,095,867 908,829 778,988 772,778 614,834 594,945 25,569,281 Kaynak: Trade Map Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı 2013 yılında, dünya şekerli mamuller ihracatında %9’luk pay, çikolatalı mamuller ihracatında ise %17’lik pay ile Almanya ilk sırada; Türkiye ise şekerli mamuller ihracatında % 4,4’lük pay ile 9. sırada, çikolatalı mamuller ihracatında ise % 2’lik pay ile 13. sırada yer almaktadır. 5.3. 2013 yılında 36,9 milyar USD toplam dünya şekerli ve çikolatalı mamuller ihracatının % 30’unu şekerli mamuller, % 70’ini ise çikolatalı mamuller oluşturmuştur (bkz. Tablo 9). Tablo 9: Ülkeler İtibarıyla 2013 Yılı Dünya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İhracatı (Milyon USD) ÜLKELER Almanya Belçika Çin Hollanda Meksika İspanya ABD Kanada Türkiye Kolombiya Dünya Şekerli Mamuller 1,056,993 745,068 743,502 698,445 565,549 536,032 515,591 514,579 489,758 314,084 10,935,943 ÜLKELER Almanya Belçika Hollanda İtalya Fransa ABD Polonya Kanada İngiltere İsviçre Dünya Çikolatalı Mamuller 4,434,758 2,909,053 1,847,739 1,609,164 1,552,178 1,543,652 1,329,454 1,070,524 894,107 822,250 26,022,852 Kaynak: Trade Map 15 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 6. CEZAYİR PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER 6.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum Nüfus : Yüzölçümü : 2.381.741 km² Başkent : GSYİH ( Milyon $ ) Büyüme Oranı Para Birimi Resmi Dil(ler) Telefon Kodu 6.2. 39,929,000 (2014, WorldBank) : : : : : Cezayir 210,183,410,526 (2013, WorldBank) % 3 (2013, WorldBank) Cezayir Dinarı Arapça, Fransızca (de jure de facto), Berberi + 213 Ülkenin Dış Ticareti Cezayir’in ihracat kazançları büyük ölçüde petrol fiyatlarına bağlı olarak değişmektedir. 2003 yılından sonra artan petrol fiyatları sayesinde hükümet yatırım programına başlayabilmiş, bu durum da ithalatta artışa neden olmuştur. 2012 yılında 21,4 milyar USD olan Cezayir’in dış ticaret fazlası, petrol ihracatının düşmesi ve ithalatın yükselmesi ile 2013 yılında 11 milyar USD’ye gerilemiştir. 16 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 6.2.1. Dış Ticaret Göstergesi Aşağıdaki tabloda, yıllar itibarıyla Cezayir’in toplam ithalat ve ihracat rakamları verilmiştir. İhracat oranları yıllar itibarıyla değişkenlik göstermiş, ancak ithalat istikrarlı bir şekilde artış göstermiştir (bkz. Tablo 10). Tablo 10: Cezayir Dış Ticaret Göstergesi (Milyon USD) Yıllar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 İhracat 24.653 32.076 46.001 54.612 60.163 79.297 45.193 57.050 73.436 71.865 65.998 İthalat 13.545 18.303 20.356 21.455 27.631 39.474 39.258 40.999 47.219 50.369 54.909 Hacim 38.198 50.379 66.357 76.067 87.794 118.771 84.451 98.049 120.655 122.234 120.907 Denge 11.108 13.773 25.645 33.157 32.532 39.823 5.935 16.051 26.217 21.496 11.089 Kaynak: Trade Map 6.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı Son yıllarda, Cezayir’de ithalatta artış gözlemlenmektedir. Gıda ithalatı, genel ithalat içerisinde önemli bir paya sahip olup, miktarı iç üretimle bağlantılıdır. Tüketim malları ithalatı, petrol gelirleri ve tarımsal üretime göre değişiklik göstermektedir. Son yıllarda Cezayir’de petrol ve doğal gaz üretimi ile alt yapı alanlarındaki yatırımlar nedeniyle, son yıllarda sermaye malları harcamalarında bir artış görülmektedir. Bir yandan tarımsal üretimin, diğer yandan sanayi alt yapısının yetersizliği nedeniyle pek çok tüketim mamulünü dışarıdan almak durumunda kalan Cezayir, ihtiyaçlarını karşılamak üzere, yıllar itibariyle sürekli artan miktarlarda ithalat yapmaktadır. Avrupa Birliği, Cezayir’in en önemli ticaret ortağı konumundadır.4 4 www.ekonomi.gov.tr 17 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 6.3. Türkiye – Cezayir Ticaret Hacmi Cezayir, Ekonomi Bakanlığımız tarafından 2014-2015 döneminde Hedef Ülkelerinden birisi olarak belirlenmiştir. Türkiye ile Cezayir arasındaki ticarette 2005 yılı öncesinde Cezayir lehine seyreden dış ticaret dengesi, Cezayir’e yapılan ihracatın düzenli olarak her yıl artmasıyla, 2006 yılından itibaren Türkiye lehine fazla vermeye başlamıştır. Türkiye lehine olan dış ticaret dengesi 2013 yılında 1,2 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. 5 Türkiye ile Cezayir arasında ekonomik ilişkiler son derece dinamik bir gelişme göstermektedir. Özellikle, ekonomik alanda liberalizasyon sürecinin başlatılması, ülkenin hemen her alanda yatırım ve tüketim mallarına olan ihtiyacı, terör olaylarının azalması ihracatçılarımız için Cezayir’i cazip bir pazar haline getirmiştir. Tablo 11: Türkiye – Cezayir Dış Ticaret Değerleri (Milyon USD) Yıllar 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013 (Ocak-Ekim) 2014 (Ocak-Ekim) İhracat 807 1.021 1.232 1.614 1.777 1.505 1.471 1.813 2.003 1.711 1.709 İthalat 862 719 944 1.588 769 1.068 1.150 924 714 596 815 Hacim 1.669 1.739 2.176 3.201 2.546 2.573 2.621 2.737 2.717 2.307 2.524 Denge -55 302 288 26 1.008 436 320 889 1.289 1.115 894 Kaynak: Trade Map 5 www.ekonomi.gov.tr 18 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 6.4. Türkiye – Cezayir Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Aşağıdaki tabloda, şekerli ve çikolatalı mamullere ilişkin Cezayir’in Türkiye’den İthalat değerleri, Türkiye’nin dünyaya ihracatı, Cezayir’in dünyadan ithalatı 2013 oranları gösterilmektedir. Tablo 12: Türkiye – Cezayir Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Cezayir’in Türkiye’den İthalatı Ürün Kodu 1704 1806 2007 Ürün Adı Kakao içermeyen şekerli mamuller (beyaz çikolata dâhil) Çikolata ve kakao içeren diğer mamuller Reçeller, meyve jöleleri & marmelatlar Türkiye’nin Cezayir’in Dünyaya Dünyadan İhracatı İthalatı 2013 Türkiye’ye değerleri, uygulanan 2013 bin USD gümrük değerleri, vergi bin USD oranı 7,950 30 489,758 41,022 18,501 30 542,729 73,209 2,499 30 246,607 7,804 2013 değerleri, bin USD Kaynak: Trade Map 6.5. Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı 6.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) Cezayir’in dünyadan 41,022,000 USD şekerli mamuller ithalatında Fransa %28.2’lik pay ile ilk sırada, Türkiye ise 19.4’lük pay ile ikinci sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 13). 19 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 13: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) İhracatçı Tüm dünya Fransa Türkiye Tunus Polonya Fas Çin Brezilya İspanya İtalya İrlanda Ticaret oranı İthalat değeri Cezayir 2013 (bin ithalatındaki USD) oranı (%) 41,022 100 11,549 28.2 7,950 19.4 6,555 16 4,243 10.3 2,132 5.2 1,467 3.6 1,410 3.4 1,140 2.8 909 2.2 777 1.9 Miktar birimi Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Birim değeri (USD) Cezayir’de uygulanan vergi oranı (%) 2,474 11,882 1,220 1,883 9,244 1,276 1,753 2,032 2,395 3,819 13,397 22.9 30 30 22.9 30 30 30 22.9 22.9 22.9 Kaynak: Trade Map 6.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller Cezayir’de Türkiye için uygulanan gümrük vergisi, AB üyesi ülkelerinden fazla olmasına rağmen, Cezayir’in dünyadan 73,209,000 USD çikolatalı mamuller ithalatında Türkiye %25.3’lük pay ile ilk sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 14). 20 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 14: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller İhracatçı Ticaret oranı İthalat değeri Cezayir 2013 (bin ithalatındaki USD) oranı (%) Tüm dünya Türkiye Almanya İtalya Polonya Fransa İspanya Hollanda İsviçre Belçika Romanya 73,209 18,501 12,630 11,605 10,130 4,307 3,921 2,769 2,137 2,027 1,230 Miktar birimi Birim değeri (USD) 100 Ton Ton 25.3 Ton 17.3 Ton 15.9 Ton 13.8 Ton 5.9 Ton 5.4 Ton 3.8 Ton 2.9 Ton 2.8 Ton 1.7 Ton Cezayir’de uygulanan vergi oranı (%) 2,703 1,507 5,762 6,352 5,047 1,864 1,166 4,962 12,282 5,808 3,154 30 25.2 25.2 25.2 25.2 25.2 25.2 30 25.2 25.2 Kaynak: Trade Map 6.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar Cezayir’in dünyadan 7.804.000 USD reçel, meyve jölesi&marmelat ithalatında Türkiye %32’lik pay ile ilk sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 15) 21 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 15: Cezayir’in Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar İhracatçı Ticaret oranı İthalat Cezayir değeri ithalatındaki 2013 (bin oranı (%) USD) Miktar birimi Birim değeri (USD) Cezayir’de uygulanan vergi oranı (%) Tüm dünya 7,804 100 Ton 1,175 Türkiye 2,499 32 Ton 922 30 Hindistan 1,380 17.7 Ton 1,400 30 Fransa 875 11.2 Ton 1,565 30 İspanya 580 7.4 Ton 1,418 30 Yunanistan 561 7.2 Ton 1,258 30 Filipinler 424 5.4 Ton 1,208 30 Çin 268 3.4 Ton 931 30 İtalya 254 3.3 Ton 1,276 30 Tayland Güney Afrika 213 2.7 Ton 1,449 30 205 2.6 Ton 1,297 30 Kaynak: Trade Map 6.6. Cezayir – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller Ticaret Anlaşması İmza tarihi: 09.05.1979 Resmi Gazete Tarih ve No: 29.11.1979 / 16824 Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması İmza tarihi: 20.10.1983 Resmi Gazete Tarih ve No: 28.12.1983 /18265 Hukuki İşbirliğine İlişkin Anlaşma İmza tarihi: 14.05.1989 Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması İmza tarihi: 02.08.1994 Resmi Gazete Tarih ve No: 30.12.1996/22863 Deniz Taşımacılığı ve Seyrüseferin Anlaşması İmza tarihi: 25.02.1998 Resmi Gazete Tarih ve No: 28.10.1998/23507 22 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması İmza tarihi: 25.02.1998 Gümrük İdarelerinin Karşılıklı Yardımlaşmasına İlişkin Anlaşma İmza tarihi: 08.09.2001 Parlamentolararası İşbirliği Protokolü İmza Tarihi: 06.11.2006 Adli İşbirliği Protokolü İmza Tarihi: 10.01.2007 KEK 9. Dönem Protokolü İmza tarihi: 2010 KEK 10. Dönem Protokolü İmza tarihi: 26.09.2012 6.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler Hükümet ithal ürünlere, özellikle tüketim mallarına Arapça etiket konulmasını şart koşmaktadır. Fransızca etiket konulması ise faydalı olacaktır. Ayrıca, gerek gıda maddelerinde, gerek gıda maddeleri dışındaki mallarda etiketlemeye ilişkin özel kurallar uygulanmaktadır. Tehlikeli maddeler için etikette toksit madde, yanıcı madde, paslanma, tahriş riskleri vb’leri gösteren semboller bulunmalıdır6. Ülkenin talep ettiği belgeleri öğrenmek için, http://madb.europa.eu/ sitesinden, dizindeki “Tariffs” bölümüne ilgili GTIP numarası girilerek güncel bilgiler alınabilir. 6.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri İstanbul’dan Cezayir’e doğrudan nakliye seferleri bulunmaktadır. İzmir, Mersin gibi limanlardan ise İstanbul aktarmalı olarak Cezayir’e sevkiyat yapılabilmektedir. Cezayir Limanı, ülkenin ticaret merkezi konumunda olup konteynır trafiğinin yüzde 70'ini karşılamaktadır. Cezayir'e yapılan doğrudan seferler, İstanbul'dan 6, İzmir'den 4, Mersin’den ise 15 günlük transit sürelerle gerçekleşebilmektedir. İstanbul’dan deniz yolu ile nakliye, 20’lik konteynır için 1000-1200 USD, 40’lık konteynır için ise 2000-2400 USD civarındadır7. 6 7 www.ekonomi.gov.tr www.ekonomi.gov.tr 23 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Akreditif Kullanımı 2009 Bütçe Kanunu’na ek olarak ve 2014 Ek Bütçe Kanunu'nun 81'inci maddesi çerçevesinde çıkarılan kanunlar ile Cezayir’e ithalatta önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre: 1- Cezayir’e akreditif ödeme yanı sıra vesaik mukabili ödeme ile de ithalat yapmak mümkündür. 2- Gıda ve tarım ürünleri dışında kalan tüm ürünler için talep edilen kalite kontrol belgesi için örneği Cezayir Ticaret Müşavirliğimizde bulunan matbu, örnek bir form belirtilmiştir. 3- İthalatçı, malın ithalatından çok önce, iki taraf arasında anlaşıldığını gösteren proforma fatura ile bankaya başvurmak ve ön onay almak zorundadır. Kambiyo Rejimi Cezayir’de sıkı kambiyo rejimi uygulanmakta olup bu çerçevede ülkeye her türlü paranın ve değerli menkulun giriş ve çıkışı kontrol altında tutulmaktadır. Bu nedenle havaalanında ve karayolu ile gelindiğinde sınırda, gümrük memuru tarafından “deklarasyon” sorulduğunda, ya da sorulmasa bile, beraberde getirilen dövizin “1000 Avro’yu aşması durumunda” deklare edilmesi gerekmektedir. Bunun için havaalanında pasaport kontrolünün hemen çıkışındaki bankoda form (2 adet) doldurulması gerekmektedir8. 6.9. İş Kültürü Cezayir’de en çok yapılan hatalar • Ülkenin yaygın dilllerinden birini (Arapça-Fransızca) bilmeyen uzmanlar veya idareciler vasıtası ile iş görüşmesi yapılması, • Cezayirli ya da Türk tanıdıklara aşırı güvenilerek söz ile iş yapılması, • Havaalanında döviz deklerasyonunda bulunulmaması, • Cezayir mevzuatının gümrükleme hususlarını bilinmeden ya da hafife alınarak, mevzuata uygun olmayan malların gümrüklenmesi, • Doğru iş partnerinin seçilmesinde yeterince titizlik gösterilmemesi, • Ürün tanıtımı ve pazar ziyareti konusunda yeterince donanımlı olunmaması, bu konunun ihmal edilmesi, 8 www.ekonomi.gov.tr 24 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER • Her ziyaretin potansiyel bir alışveriş yapılması olarak görülmesi ve mutlaka iş akdi kurulması konusunda gösterilen sabırsızlık, • Bazı akreditif işlemlerinin tatil sezonu, teknik yetersizlik vs. gibi nedenlerle uzaması sebebiyle müşterinin çok hızlı hareket etmeye itilmesi ve bunun sonucunda da kaybedilmesi. 9 6.10. Cezayir – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar FIA, Genel Ticaret Fuarı (Cezayir - Haziran/Her Yıl) 6.11. Cezayir’de Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri Cezayir-Türkiye Ticaret Müşavirliği’nden alınan bilgi doğrultusunda 101 firmanın iletişim bilgilerilerine ulaşılmıştır: Algérie Espagne Import, Sarl (ALGESPA Import) Adres : 16006 Bouzaréah [Algérie]Tel : +213 21 94 42 70 MAD FOOD,Sarl Adres : 31130 Bir El Djir [Algérie]Tel : +213 41 53 89 19 Groupe Alimentaire TEFRIDJ, Sarl (GAT) Adres : 42400 Koléa [Algérie] Tel: +213 20 50 43 38 JUBA,EURL Adres: 16212 Mohammadia [Algérie]Tel : +213 21 53 68 48 ASSAFWA,EURL Adres: 31133 Bir El Djir [Algérie]Tel: +213 41 52 71 16 BBS International,Sarl Adres: 16100 Alger Centre [Algérie]Tel: +213 21 64 37 62 UNILEVER Algérie,Spa Adres: 16002 Chéraga [Algérie]Tel: +213 21 36 86 63 Chréa Agro Import Export,Sarl Adres: 09240 Beni Tamou [Algérie]Tel: +213 25 49 04 76 9 www.ekonomi.gov.tr 25 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER SB TRADING,Spa Adres: 16100 Alger Centre [Algérie]Tel:+213 21 73 40 23 SOFAPAL,SNC Adres: 06210 Ighram [Algérie] Tel: +213 34 35 94 43 Ulysse Algérie,Spa Adres: 16002 Chéraga [Algérie]Tel: +213 21 36 43 36 DAUPHIN,EURL Adres: 31000 Oran [Algérie]Tel: +213 41 34 43 29 LE FAUCON,EURL Adres: 06200 Akbou [Algérie]Tel: +213 34 35 95 24 BPI ENH DOUDAH,SNC Adres: 35000 Boumerdès [Algérie]Tel: +213 24 81 10 10 NESRINE,Sarl Adres: 31120 Sidi Chami [Algérie]Tel: +213 41 59 70 02 Agro-Multi Investissement & Services,Spa (AXIUM) Adres: 25140 Ain Smara [Algérie]Tel: +213 31 97 14 14 CEVITAL,Spa Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel: +213 34 20 20 00 AGROLAT,Sarl Adres: 31025 Oran [Algérie]Tel: +213 41 53 41 25 Algérie Espagne Import,Sarl (ALGESPA Import) Adres: 16006 Bouzaréah [Algérie]Tel: +213 21 94 42 70 Grands Magasins Frigorifiques,Sarl (GMF) Adres: 06200 Akbou [Algérie] Tel: +213 34 35 87 59 MAD FOOD,Sarl 31130 Bir El Djir [Algérie]Tel: +213 41 53 89 19 Groupe Alimentaire TEFRIDJ,Sarl (GAT) Adres: 42400 Koléa [Algérie]Tel: +213 20 50 43 38 NOVIDIS.DZ,Sarl Adres: 16312 Bab Ezzouar [Algérie] Tel:+213 21 20 25 63 26 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER G.M.A.A,Sarl Adres: 09000 Blida [Algérie]Tel: +213 21 86 73 81 GEXIMA,Sarl Adres: 16011 Baraki [Algérie]Tel: +213 21 68 15 40 MASKEM Algérie,Spa Adres: 16512 Bordj El Kiffan [Algérie]Tel: +213 21 21 68 68 BOUALI Ahmed,EURL (EBA) Adres: 16202 Ain Bénian [Algérie]Tel: +213 21 30 10 98 Fromagerie BEL ALGERIE,Spa Adres: 16606 El Biar [Algérie]Tel: +213 21 92 09 92 JUBA,EURL Adres: 16212 Mohammadia [Algérie]Tel: +213 21 53 68 48 SOCOV,EURL Adres: 16008 Hussein Dey [Algérie]Tel: +213 21 49 80 93 BEST FORM Adres: 19200 Ain Oulmane [Algérie]Tel: +213 771 31 26 46 LEGUMES D'OR,EURL Adres: 31100 Es Senia [Algérie]Tel: +213 41 51 37 41 AFRICAFE,Sarl Adres: 13000 Chetouane [Algérie]Tel: +213 43 28 56 56 Ets SADI Kamel Adres: 06000 Béjaia [Algérie] Tel: +213 34 22 71 84 SIMPEX AFRIC,Sarl Adres: 16013 Rouiba [Algérie]Tel: +213 21 81 22 67 SAHBY SIMEX Import Export,Sarl Adres: 16013 Rouiba [Algérie]Tel: +213 21 85 16 21 BIO PACK Industrie,Sarl Adres: 16105 Birkhadem [Algérie]Tel: +213 21 54 48 18 Société Industrielle du Café,Sarl (SICAF) Adres: 31110 El Karma [Algérie]Tel: +213 41 51 42 50 27 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER La Maison du Lait,Sarl Adres: 13500 Remchi [Algérie]Tel: +213 43 24 88 99 FAROMCOL,Sarl Adres: 31100 Es Senia [Algérie]Tel: +213 41 51 49 33 SITPAL,Sarl Adres: 31100 Es Senia [Algérie]Tel: +213 41 58 37 25 INALCA ALGERIE,Sarl Adres: 16208 Kouba [Algérie]Tel: +213 21 28 58 52 Groupe La Belle,Spa Adres: 16212 Mohammadia [Algérie]Tel: +213 21 82 07 91 OUEST IMPORT,Sarl Adres: 31000 Oran [Algérie]Tel: +213 41 46 79 23 AFIA INTERNATIONAL ALGERIA Adres: 31000 Oran [Algérie]Tel: +213 775 23 56 97 AGRA-Equipements,Sarl Adres: 16312 Bab Ezzouar [Algérie]Tel: +213 21 24 37 10 AGRO GRAS INVEST,Sarl (AGI) Adres: 16208 Kouba [Algérie]Tel: +213 21 23 11 11 Algérienne du Commerce & Distribution Import Export,Sarl (ALCODIMEX) Adres: 18000 Jijel [Algérie]Tel: +213 34 47 27 44 Canada Grain Algérie,Sarl Adres: 16312 Bab Ezzouar [Algérie]Tel: +213 21 24 91 34 F.M PRODUITS,Sarl Adres: 16005 Bir Mourad Rais [Algérie]Tel: +213 21 54 49 57 Groupe BATOUCHE,EURL Adres: 06200 Akbou [Algérie]Tel: +213 34 35 79 64 Société Algérienne de Cafés,Spa (ALCAF) Adres: 16007 Bab El Oued [Algérie] Tel: +213 21 53 95 10 Djurdjura Trading Company,SNC (DTC) Adres: 16002 Chéraga [Algérie]Tel: +213 21 36 22 64 BPI ENH DOUDAH,SNC Adres: 35400 Boudouaou [Algérie] Tel: +213 24 84 18 80 Groupe ARTILUX,Sarl Adres: 09000 Blida [Algérie]Tel:+213 25 41 97 38 Unité de Transformation des Produits Agricoles Daouia,Sarl (UTPA DAOUIA) Adres: 39000 El Oued [Algérie]Tel: +213 32 21 73 09 POLYCHIMICAL,Sarl Adres: 21000 Skikda [Algérie]Tel: +213 38 75 11 36 28 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER STAR GOODS,Spa Adres: 16310 Oued Smar [Algérie]Tel: +213 21 51 40 94 BIT COMPANY,Spa (Groupe BLANKY) Adres: 16405 Hydra [Algérie]Tel: +213 21 69 17 00 Générale d'Investissement & de Production,Sarl (GPI) Adres: 16105 Birkhadem [Algérie]Tel: +213 21 55 04 52 DOUGUIZ,Sarl Adres: 16208 Kouba [Algérie]Tel : +213 21 28 28 02 Import-Export en Produits Alimentaires,Sarl (IMEXPRAL) Adres: 16012 Dar El Beida [Algérie]Tel: +213 21 50 75 55 PROMASIDOR Djazair,Sarl Adres: 16013 Rouiba [Algérie]Tel : +213 21 81 16 78 OUASDI INTERNATIONAL,EURL Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 21 53 53 NOVAMILK Algérie,Sarl Adres: 16208 Kouba [Algérie]Tel : +213 21 28 74 77 KLM Alimentation,Sarl Adres: 16010 El Harrach [Algérie]Tel: +213 21 82 72 63 SADJI Ahmed & Fils,Sarl Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 22 14 44 Société des Affaires EL FIRDAOUS,EURL Adres: 02000 Chlef [Algérie]Tel : +213 27 72 61 42 AL TARADHI,EURL Adres: 16012 Dar El Beida [Algérie]Tel: +213 21 50 64 44 Grande Vinaigrerie Constantinoise,Sarl (GVC) Adres: 25000 Constantine [Algérie]Tel: +213 31 66 49 04 Magasins Généraux de la Soummam,EURL (MAG SOUMMAM) Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 21 54 08 DEPALINE,Sarl Adres: 13000 Tlemcen [Algérie]Tel : +213 43 27 76 49 BLANKY Négoce,Sarl Adres: 16212 Mohammadia [Algérie] Tel : +213 21 21 91 96 Algérie Espagne Import,Sarl (ALGESPA Import) Adres: 16006 Bouzaréah [Algérie]Tel : +213 21 94 42 70 Groupe LALAOUI Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 21 24 06 Le Goût de la Pâtisserie Adres : 19000 Setif [Algérie]Tel : +213 771 53 89 79 29 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER METIDJI Holding,Spa Adres: 27120 Mazagran [Algérie]Tel : +213 45 21 30 60 Etablissement de Commerce International,SNC (ECI BOUDIAB Frères) Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 21 25 02 Groupe SMIDE,Spa Adres: 25000 Constantine [Algérie] Tel : +213 31 66 49 41 AGROLINCE,Sarl Adres: 27000 Mostaganem [Algérie]Tel : +213 45 21 65 58 Groupe BENHAMADI,Sarl Adres: 34000 Bordj Bou Arréridj [Algérie]Tel : +213 35 68 52 42 Groupe La Belle,Spa Adres: 16212 Mohammadia [Algérie]Tel: +213 21 82 07 91 AGRO-CEREALES,Sarl Adres: 06200 Akbou [Algérie]Tel : +213 34 35 84 86 Groupe BARECHE (GB) Adres: 04300 Ain M'lila [Algérie]Tel: +213 32 45 26 93 CEVITAL,Spa Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 20 20 00 Algérie Espagne Import,Sarl (ALGESPA Import) Adres: 16006 Bouzaréah [Algérie]Tel : +213 21 94 42 70 Société de Production des Corps Gras,Sarl (PROLIPOS) Adres: 04300 Ain M'lila [Algérie]Tel: +213 32 45 26 93 SOALCO LEDID INDUSTRIE Société Algérienne des Corps Gras Adres: 25100 El Khroub [Algérie]Tel : +213 31 962729 CEVITAL,Spa Adres: 16208 Kouba [Algérie]Tel : +213 21 56 36 66 Corps Gras d'Oran,Spa (COGO) Adres: 31100 Es Senia [Algérie]Tel : +213 41 41 95 17 Corps Gras d'Alger,Spa (COGRAL) Adres: 16108 Hamma Anassers [Algérie]Tel: +213 21 42 34 90 Corps Gras de Béjaia,Spa (COGB) Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel : +213 34 21 26 84 Agro-Multi Investissement & Services,Spa (AXIUM) Adres: 25140 Ain Smara [Algérie]Tel : +21331971414 30 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Ets EL DJURDJURA Adres: 10200 Lakhdaria [Algérie]Tel: +21326909470 BIO PACK Industrie,Sarl Adres: 16105 Birkhadem [Algérie]Tel: +21321544818 Fromagerie LA JOYEUSE VACHE,Sarl Adres: 31013 Oran [Algérie]Tel: +21341329274 Algérie Espagne Import,Sarl (ALGESPA Import) Adres: 16006 Bouzaréah [Algérie]Tel: +21321944270 Société des Affaires EL FIRDAOUS,EURL Adres: 02000 Chlef [Algérie]Tel: +21327726142 Chréa Agro Import Export,Sarl Adres: 09240 Beni Tamou [Algérie]Tel: +21325490476 Générale Industrie & Commerce,Sarl (GIC) Adres: 06000 Béjaia [Algérie]Tel: +21334212156 FICHA,Sarl Adres: 16109 El Madania [Algérie]Tel: +21321676662 10 6.12. Cezayir Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri Cezayir Ticaret Müşavirliği Adres: Rue De L'Aqueduc Bt A3 Residence Chabani Val D'Hydra, Cezayir Tel: +213 21 60 79 59 Faks: +213 21 60 79 61 E-posta: cezayir@ekonomi.gov.tr 10 Cezayir Ticaret Müşavirliği 31 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 7. FAS PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER 7.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum Nüfus : Yüzölçümü : 71.850 km² Başkent : GSYİH ( Milyon $ ) Büyüme Oranı Para Birimi Resmi Dil(ler) Telefon Kodu 7.2. 33,493,000 (2014,WorldBank) : : : : : Rabat 103,835,702,814 (2013, WorldBank) % 4 (2013, WorldBank) Fas Dirhemi Arapça, Berberi + 212 Ülkenin Dış Ticareti Ülke ithalatında sanayi ürünleri öncelikli sıradadır. En fazla ithal edilen ürünler ham petrol, petrol yağları, makine ve ulaşım araçları, tekstil ürünleri ve kimyasallardır. 32 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Avrupa Birliği Fas’ın en önemli ticaret ortağı konumundadır. İthalatın yaklaşık yarısı ve ihracatın % 70’ten fazlası Avrupa Birliği ülkeleri ile yapılmaktadır. Fransa en önemli tedarikçi ülke konumunda olup İspanya ikinci en büyük tedarikçidir. Fransa aynı zamanda Fas’ın en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkedir11. 7.2.1. Dış Ticaret Göstergesi Tablo 16: Fas Dış Ticaret Göstergesi (Milyar USD) 2011 21,5 41,0 62,5 - 19,5 İhracat İthalat Ticaret Hacmi Ticaret Açığı 2012 22,2 42,3 64,5 - 20,1 2013 23,3 41,9 65,2 - 18,6 Kaynak: www.ekonomi.gov.tr 7.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı Fas dış ticareti kolaylaştırıcı tedbirleri uygulamaya koymaktadır. Örneğin gümrük prosedürleri 2009 yılı Haziran ayından itibaren bilgisayarlı online sisteme geçmiş durumdadır. İthal edilen ürünler için gümrük vergileri dışında % 0,25 oranında ithalat vergisi ve % 20’ye kadar Katma Değer Vergisi uygulanmaktadır. Fas dış ticaret rejimini liberalleştirmeye devam etmektedir12. 7.3. Türkiye – Fas Ticaret Hacmi Türkiye-Fas arasındaki ticaret hacmi, 2001 yılından itibaren dengeli bir şekilde ilerlemektedir (bkz. Tablo 17) 11 12 www.ekonomi.gov.tr www.ekonomi.gov.tr 33 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 2014 25,5 44,0 69,5 - 18,5 Tablo 17: Türkiye – Fas Dış Ticaret Değerleri (1000 USD) Yıllar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013 ilk 5 ay 2014 ilk 5 ay İHRACAT 70.413 98.149 138.330 180.779 330.058 370.824 551.377 721.594 957.768 600.456 623.957 920.895 1.014.905 1.194.224 İTHALAT 72.983 38.193 68.314 76.989 105.778 143.231 173.902 198.460 360.519 234.729 396.797 419.945 429.482 572.227 HACİM 143.396 136.342 206.645 257.769 435.836 514.055 725.279 920.054 1.318.288 835.185 227.522 500.950 585.423 621.997 DENGE -2.570 59.955 70.015 103.789 224.280 227.593 377.474 523.134 597.249 365.727 1.021.116 1.340.840 1.444.387 1.766.451 522.899 218.571 304.328 741.470 694.039 222.353 471.686 916.392 Kaynak: www.ekonomi.gov.tr 7.4. Türkiye – Fas Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Aşağıdaki tabloda, şekerli ve çikolatalı mamullere ilişkin Fas’ın Türkiye’den ithalat değerleri, Türkiye’nin dünyaya ihracatı, Fas’ın dünyadan ithalatı 2013 oranları gösterilmektedir. 34 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 18: Türkiye – Fas Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Fas’ın Türkiye’den İthalatı Ürün Kodu 1704 1806 2007 Ürün Adı Kakao içermeyen şekerli mamuller (beyaz çikolata dâhil) Çikolata ve kakao içeren diğer mamuller Reçeller, meyve jöleleri & marmelatlar 2013 Türkiye’ye değerleri, uygulanan bin USD gümrük vergi oranı Türkiye’nin Fas’ın Dünyaya Dünyadan İhracatı İthalatı 2013 değerleri, bin USD 2013 değerleri, bin USD 940 25 99,000 7,571 2,492 20,1 542,729 33,195 149 38.9 246,607 4,295 Kaynak: Trade Map 7.5. Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı 7.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) Fas’ın dünyadan 9.740,000 USD şekerli mamuller ithalatında Mısır %31.6’lık pay ile ilk sırada, Türkiye ise %9.7’lik pay ile 4. sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 19). 35 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 19: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) İhracatçı Tüm dünya Mısır Kolombiya İspanya Türkiye Fransa Almanya İtalya Çin Belçika Endonezya Ticaret oranı İthalat Fas değeri 2013 ithalatındaki (bin USD) oranı (%) 9,740 100 3,080 31.6 1,505 15.5 968 9.9 940 9.7 803 8.2 589 6 466 4.8 239 2.5 163 1.7 147 1.5 Miktar birimi Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Birim değeri (USD) Fas’ta uygulanan vergi oranı (%) 3,790 3,914 3,315 3,270 3,345 6,083 3,084 9,915 2,812 2,812 3,769 2.4 25 20 25 20 20 20 25 20 25 Kaynak: Trade Map 7.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller Fas’ın dünyadan 33.195,000 USD çikolatalı mamuller ithalatında Birleşik Arap Emirlikleri %25.9’luk pay ile ilk sırada, Türkiye ise %7.5’lik pay ile 6. sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 20). Tablo 20: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller İhracatçı Tüm dünya Birleşik Arap Emirlikleri İtalya Fransa Hollanda Belçika Türkiye Almanya İspanya İsviçre Mısır Ticaret oranı İthalat Fas değeri 2013 ithalatındaki (bin USD) oranı (%) 33,195 100 8,589 5,512 3,477 3,279 2,596 2,492 1,766 1,720 1,393 954 25.9 16.6 10.5 9.9 7.8 7.5 5.3 5.2 4.2 2.9 Miktar birimi Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Birim değeri (USD) Fas’ta uygulanan vergi oranı (%) 4,887 4,029 7,389 5,691 3,477 6,556 3,822 5,571 3,340 18,573 4,376 5 17.4 17.4 17.4 17.4 20.1 17.4 17.4 20.1 5 Kaynak: Trade Map 36 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 7.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar Fas’ın dünyadan 4.295,000 USD reçel, meyve jölesi&marmelat ithalatında Birleşik Arap Emirlikleri %34.4’lük pay ile ilk sırada, Türkiye ise 3.5’lik pay ile 5. sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 21). Tablo 21: Fas’ın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar İhracatçı Ticaret oranı İthalat Fas değeri 2013 ithalatındaki (bin USD) oranı (%) Miktar birimi Birim değeri (USD) Fas’ta uygulanan vergi oranı (%) Tüm dünya Birleşik Arap Emirlikleri 4,295 100 Ton 1,152 1,476 34.4 Ton 691 0 Fransa 1,220 28.4 Ton 4,766 36.4 Mısır 818 19 Ton 1,350 0 İspanya 378 8.8 Ton 929 36.4 Türkiye 149 3.5 Ton 2,865 38.9 Tunus 100 2.3 Ton 641 0 Ekvator 63 1.5 Ton 969 38.9 Hindistan 31 0,7 Ton 1,632 38.9 Guatemala 21 0,5 Ton 913 38.9 9 0,2 Ton 3,000 38.9 Filipinler Kaynak: Trade Map 7.6. Fas – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller Ticaret Anlaşması İmza Tarihi: 7 Nisan 2004 Resmi Gazete Tarihi: Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması İGEME ile Fas İhracatı Geliştirme Merkezi (CMPE) Arasında İşbirliği Protokolü 37 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Hava Ulaştırması Anlaşması Deniz Ulaştırması Anlaşması Türkiye-Fas Hükümetler Arası Daimi Komisyon Kurulmasına Dair Anlaşma Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu ile Fas Zanaat Odaları Federasyonu Arasında İşbirliği Protokolü Gümrük Konularında Karşılıklı İdari ve Teknik Yardım Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması İmza Tarihi: 07/04/2004 Resmi Gazete Tarihi: 22/06/2005 : Serbest Ticaret Anlaşması Türkiye-Fas 8. Dönem KEK Toplantısı Protokolü13 7.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler Etiketlemenin, Fransızca ve Arapça olması gerekmektedir. Ürünün adı, paketleyen ya da üreticinin adı, adresi, menşe ülke, ağırlık ve içindekiler gibi bilgilerin yiyecek maddeleri, sabun, kozmetik, ilaç ve kimyasal maddelerin kutu ya da paketlerinin üzerinde yer alması gerekmektedir. İlaçlar ve yiyecek maddeleri özelinde; son kullanma tarihi, içerik yüzdesi gibi bilgilerin yer alması gerekmektedir. Ülkenin talep ettiği belgeleri öğrenmek için, http://madb.europa.eu/ sitesinden, dizindeki “Tariffs” bölümüne ilgili GTIP numarası girilerek güncel bilgiler alınabilir. 13 T.C. Ekonomi Bakanlığı, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 38 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 7.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri İstanbul - Kazablanka deniz yolu nakliyesi 40 feetlik konteyner için taşımacılık maliyeti yaklaşık 1000 – 1500 Euro (gümrükleme ve liman masrafları hariç) civarındadır. Navlun fiyatı gönderilecek malzemenin türüne göre farklılık arz edebilmektedir. Fas’a ihracatın artırılabilmesi için taşımacılık sektörünün geliştirilmesi önem taşımaktadır. Halihazırda Türkiye-Fas arasında denizyolu taşımacılığı, Fransa veya İspanya'nın farklı şehirleri üzerinden aktarmalı yapılmakta olup aktarma limanında sorunla karşılaşılmaması durumunda İstanbul-Kazablanka arası yaklaşık 12 gün sürmektedir. 7.9. İş Kültürü İki Ülke Arasındaki Ticarette Yaşanan Sorunlar Akreditif işlemlerinde bankacılık sistemlerinin uyumsuzluğu nedeniyle çok fazla sorunla karşılaşılmakta ve bu sorunların çözümü uzun sürmektedir. Firmalarımız özellikle deniz yolu gönderilerinde Fas gümrüklerinde bir takım sorunlarla karşılaşabildiklerini ifade etmektedirler. Fas’a ihracat yapan firmalar tarafından sıklıkla, Fas’a yapılan ihracatlarda asıl müşterilerinin Avrupa Birliği ülkelerindeki müşterileri olduğu, Fas’ın AB ülkeleri için üretim yapan bir konumda olması dolayısıyla bir pazar olmaktan ziyade, AB firmalarının talebi doğrultusunda ihracat gönderilerinin varış noktası niteliğinde olduğu hususu dile getirilmektedir. Fas yasalarına göre, Faslı ithalatçı firmalar malın konşimentosuna hamil olmasalar bile konteynırları gümrükten çekebilmektedirler. Bu durumda ithalatçı firmanın malı çektikten sonra ödeme yapmayabileceği ya da geç ödeme yapabileceği durumu ortaya çıkmakta ve bu durum ihracatçımızda güvensizlik uyandırmaktadır. Tüketici Tercihleri Tüketici tercihleri, ülkenin Avrupa’ya yakınlığı ve Avrupa ile var olan tarihi, kültürel ve ekonomik ilişkilerin etkisi ile çeşitlilik arz etmektedir. Ülkede, Arap, Berberi, Portekiz, İngiliz, Fransız ve İspanyol etkilerini görmek mümkündür. Ülke genelinde Fransızca konuşulurken Tanja bölgesinde İspanyolca hakimdir. Diğer taraftan, özellikle genç kuşağın yaşam tarzında Avrupalılaşma özellikle Fransız etkisi görülmektedir. Diğer taraftan, ortalama bir Fas evi, el yapımı geleneksel tarzdaki eşyaları ile ortalama bir Avrupalı ailenin evinden oldukça farklıdır. Ülke geneli itibari ile satın alma gücü düşük bir ekonomik yapıya sahiptir. Bu hali ile, geniş bir alt, çok dar bir üst ve yeni yeni oluşmakta olan bir orta tabaka mevcuttur. 39 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Fiyat, satın alma kararları verilirken ülke genelini oluşturan alt gelir grubunda belirleyici unsurdur. Fas – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar 7.10. Mafex Maghreb Food, Uluslararası Gıda ve Gıda Teknolojileri Fuarı / Maghreb Food Exhibition-International Exhibition for Food, Food Processing and Packaging (Her yıl/Aralık) 7.11. Fas’ta Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri Fas-Türkiye Ticaret Müşavirliği’nden alınan bilgi doğrultusunda 51 firmanın iletişim bilgilerilerine ulaşılmıştır: M.f.p. Adres: Rue El Haouza - ex E (q.i. Oukacha), c/o Margafrique 20250 Kazablanka Tel: 00212 522 354 376 – 00212 522 354 674 Faks: 00212 522 357 167 mfpo@mfpo.ma www.mfpo.ma Foods & goods Adres: Zone indust Oulad Salah, lot 7/19 27182 Bouskoura Tel: 00212 522 590 060 Faks: 00212 522 590 059 info@fg.ma www.fg.ma 40 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Lijac Adres: 80, avenue Lalla Yacout, 4°ét. 20100 Kazablanka Tel: +212 522 318 967 Faks: +212 522 482 446 info@lijac.ma www.lijac.ma Pâtisserie Bennis Adres: 2, rue Fkih El Gabbas, derb Habous 20500 Kazablanka Tel: 00212 522 303 025 o-bennis@menara.ma Ruche (Confiserie la) Adres: Confiserie la Ruche Route 1029- Rmel Lahlal, lot 8 - 27182 Bouskoura Tel: +212 522 334 493 Faks: +212 522 590 617 Baltimar Adres: Zone Industrielle du Sahel - BP 99 Province de Berrechid - B.P 99 26400 Had Soualem Tel: +212 522 964 180 +212 522 964 181 Faks: +212 522 964 182 slimani@baltimar.co.ma www.baltimar.ma 41 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Soparim foods Tel: +212 522 243 040 - +212 522 243 028 Faks: +212 522 243 057 soparim-foods@menara.ma Sopalim Adres: 50, rue Karatchi Kazablanka Tel: +212 522 318 174 - +212 522 449 746 Faks: +212 522 318 154 sopalim@menara.ma Comaner Adres: 119, Avenue de L´Armée Royale - Espace Sofia - Kazablanka Tel: + 212 22 44 99 30 Faks: + 212 22 44 99 46 comaner@comaner.com Sofadex Puratos Adres: 6, rue El Mourtada - 20340 Kazablanka Tel: +212 522 254 071 +212 522 251 135 Faks: +212 522 994 685 a.moudden.sof-pur@menara.ma 42 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Ets Mirgon s.a.r.l. Adres: allée des Jasmins (Aïn Sebâa) Kazablanka Tel: 00212522 353 705 - 0522 350 780 Faks: 00212522 355 440 mirg@menara.ma Musca Distribution s.a.r.l. Adres: Lot. 26/27, nouvelle Zone industrielle Mohammedia Tel: +212 5 23 31 33 33 Faks: +212 5 23 31 44 44 info@musca.ma Inter Innov Adres: 299, bd Mohammed V - 20000 Kazablanka Tel: +212 522 315 317 Faks: +212 522 315 317 inter_innov@yahoo.fr Food Union Adres: 16, rue de Champigny Kazablanka Tel: +212 522 44 84 66 Faks: +212 522 44 83 79 info@food-union.com 43 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Top class Lavazza Adres: Topclass Lavazza 20, bd Ghandi - 20100 Kazablanka Tel: +212 522 946 041 Faks: +212 522 946 043 www.topclass.ma Foods & goods Adres: zone indust Oulad Salah, lot 7/19 - 27182 Bouskoura Tel: +212 522 590 060 Faks: +212 522 590 059 www.fg.ma Bams Adres: 65, polygone 2020 - route des Zenata, Q.I. Ain Sebaa - 20600 Kazablanka Tel : +212 522 673 050 Faks: +212 522 673 215 www.bams.ma Atibel SARL Adres: 20 Hay Zayneb - Q.I. Dokkarat 30000 Fes Maroc Tel: +212.55.62.28.58 -+212.64.16.30.58 Faks: +212.55.62.28.58 atibel@hotmail.com California food Adres: 18, bd Emile Zola, ang. rue Rocroy, Roches Noires - 20310 Kazablanka Tel: +212 600 031 017 44 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Mars Morocco Adres: Lotissement Attaoufik (Sidi Maarouf), 20 résid. Sans Pareil - 20270 Kazablanka Tel: +212 522 586 503 Faks: +212 522 586 501 www.mars.com Michoc Adres: Sidi Moumen, lot. AlHamd n°1 - 20450 Kazablanka Tel: +212 522 759 147 - +212 522 759 148 Faks: +212 522 759 149 www.michoc.com Pastor Adres: 45, rue Ennasrine-ex Glaieuls-Beauséjour - 20200 Kazablanka Tel: +212 522 791 000 - +212 522 791 010 Faks: +212 522 365 492 www.pastor-macao.com Régale Food Distribution Adres: Bd Ibn Tachfine, 01G103 résid. Essalam Kazablanka Maroc Tel: +212 522 60 53 47 Valentino-Choc Adres: Valentino chocolatier 140, avenue Sijilmassi -ex Phare - 20050 Kazablanka Tel: +212 522 294 414 Faks: +212 522 297 997 www.valentino-maroc.com 45 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Maghreb industries Adres: 35, avenue Khalid Bnou Loualid (Ain Sebaa) - 20250 Kazablanka Tel : +212 522 350 596 - +212 522 350 597 Faks: +212 522 354 595 www.maghrebindustries.com Mondelez Maroc Adres: 1, rue Ibn Laknane - b.p.2529 Kazablanka - 20250 Kazablanka Tel: +212 522 355 486 Faks: +212 522 350 520 www.kraft.com Prestige food distribution Adres: Bd de Sfax -ex BenAissa Ejarouani, Z.I. Ain Sebaa - 20250 Kazablanka Tel: +212 522 340 970 - +212 522 340 971 Faks: +212 522 340 972 www.prestigefood.ma prestigefood@menara.ma StockPralim Adres: 92, bd de la Résistance - 20000 Kazablanka Tel: +212 522 445 588 - +212 522 445 590 Faks: +212 522 445 513 www.stockpralim.ma 46 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER AMOUD Adres: 26, Bd Massira Al Khadra 20100 , Kazablanka . Tel: 00212 22 39 07 09 Faks: 00212 22 36 31 37 amoud@amoud.ma www.amoud.ma Bams Adres: 65, polygone 2020 - route des Zenata, Q.I. Ain Sebaa - 20600 Kazablanka Tel: +212 522 673 050 Faks: +212 522 673 215 contact@bams.ma www.bams.ma Mars Morocco Adres: Lotissement Attaoufik Sidi Maarouf, 20 résid. Sans Pareil - 20270 Kazablanka Tel: +212 522 586 503 Faks: +212 522 586 501 www.mars.com Somathes Adres: Bd Ahl Loghlam Sidi Moumen, Ain Sebaa - b.p.13618 - 20450 Kazablanka Tel: +212 522 350 873- 344 468 Faks: +212 522 350 911 somathes@yahoo.fr www.somathes.ma 47 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Baby Food Maghreb Adres: Lot 112, Z.i. Sud Ouest - 20800 Mohammedia Tel: +212 523 322 009 - 322 010 Faks: +212 523 322 011 baby.food@menara.ma Nadiz Distribution Adres: 93, zone industrielle - 60000 Oujda Tel: +212 536 704 060 Faks: +212 536 707 770 d-nadiz@menara.ma Foods & Goods Adres: Zone indust Oulad Salah, lot 7/19 - 27182 Bouskoura Tel: +212 522 590 060 Faks: +212 522 590 059 info@fg.ma www.fg.ma California Food Adres: 18, bd Emile Zola, ang. Rue Rocroy, Roches Noires - 20310 Kazablanka Tel: +212 600 031 017 direction.californiafood@gmail.com 48 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER FINETTI Adres: 2, bd de Sfax -ex BenAissa Ejarouani, Z.I. Ain Sebaa - 20590 Kazablanka Tel: +212 522 340 970 - 0522 340 971 Faks: +212 522 340 972 finetti@menara.ma Gaumar Adres: route 110 (par Chefchaouni), km.11,500 - 20250 Kazablanka Tel: +212 522 351 177 Faks: +212 522 354 849 contact@gaumar.com www.gaumar.com Global Trading Company Adres: 243, bd Mohammed V - 20000 Kazablanka Tel: +212 522 301 810 Faks: +212 522 301 821 direction@gtc.ma Kraft Foods Maroc Adres: 1, rue Ibn Laknane - b.p.2529 Kazablanka - 20250 Kazablanka Tel: +212 522 355 486 Faks: +212 522 350 520 nachrane@krafteurope.com www.kraft.com 49 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Lenôtre Adres: 86, avenue Moulay Rachid - 20050 Kazablanka Tel: +212 522 396 190 - +212 522 396 188 Faks: +212 522 363 330 resp.cc@lenotre.ma www.lenotre.ma Société Anonyme de Chocolaterie & Confiserie Ebbo-Maroc (E.m.s.a.) Adres: 465, bd Ibn Tachfine, Kazablanka Tel: +212 5 22 62 06 64 Faks: +212 5 22 60 55 29 La Dragée d’Or Adres: 221, Boulevard d'Anfa 2ème magasin à Morocco Mall Kazablanka Tel : +212 5 22 95 01 28 / +212 6 61 07 18 57 alaminadia1973@yahoo.fr Armonya Adres: 84 Rue Larache Quartier Essalam CIL Kazablanka Tel : +212 656387397 elmestary.creations@hotmail.fr Kounouz L’Fakia Adres: Place Charle Nicole, Quartier des Hôpitaux Résidence Rami V (à coté de pasteur) Kazablanka Tel : +212 5 22 49 04 73 / +212 6 61 443 889 konouz-l-fakiah@hotmail.fr konouzalfakiah@menara.ma 50 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Madico-pm Adres: Rue Ahmed Kadmiri -ex Albert Samain, lotiss.6, cité plateau - Maârif - 20100 Kazablanka Tel : +212 522 257 428 +212 522 256 202 Faks: +212 522 230 723 madicopm@lam.net.ma Ecomab Adres: Bd de New-York (Q.I. Sidi Bernoussi) - 20600 Kazablanka Tel: +212 522 666 691 Faks: +212 522 665 727 ricamaroc@casanet.ma Agrofina Adres: Quartier Souissi, rue Abdellah Ayachi – 10000 Rabat Tel: +212 537 657 271 +212 537 750 962 Faks: +212 537 750 571 y.dakka@paul.ma www.paul.ma Junekor Adres: Lot. 326, z.i. Mejjat - b.p.15113 - 50000 Meknès Tel: +212 535 401 645 Faks: + 212 535 525 404 51 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Pralinor Adres: 44, Rue Taha Houcine -ex Galilée – 20000 Kazablanka Tel: +212 522 260 477 Faks: +212 522 396 245 Food Group Trading Adres: 26, Bd Massira El Khadra - ex Camille, Kazablanka Tel: +212 522 39 20 13 Faks: +212 522 39 20 75 7.12. Fas Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri Fas-Rabat Ticaret Müşavirliği Adres: 7, Abdelkrim Benjelloun 10000 Rabat/FAS Tel: 00 212 537 76 76 01 Faks: 00 212 537 76 76 42 E-posta: rabat@ekonomi.gov.tr Fas-Kazablanka Ticaret Müşavirliği Adres: Angel Boulevard d’Anfa et Rue d’Algerie, 2 eme etage, appt. 1 Kazablanka/FAS Tel: 00 212 522 27 67 57 Faks: 00 212 522 27 67 62 E-posta : kazablanka@ekonomi.gov.tr İş Konseyi Türk-Fas İş Konseyi, Türk-Kuzey Afrika İş Konseyi bünyesinde 1990 yılında kurulmuştur. Bilgi için ilgili kuruluş: DEİK, web sitesi: http://www.deik.org.tr 52 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 8. LİBYA PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER 8.1. Ülke Profili ve Genel Ekonomik Durum Nüfus Yüzölçümü 1.759.540 km² : Başkent : GSYİH ( Milyon $ ) Büyüme Oranı : : Para Birimi : Resmi Dil(ler) : Telefon Kodu 8.2. 6,253,000 (2014,WorldBank) : : Trablus 74,199,528,672 (2013,WorldBank) % -11 (2013, WorldBank) Libya Dinarı Arapça + 218 Ülkenin Dış Ticareti Libya’nın dış ticaretine baktığımızda, geçmiş yıllarda 2008 yılına kadar düzenli bir artış göstererek 81 milyar dolar ile zirve yapan Libya’nın dış ticaret hacmi, küresel finansal krizin etkisinin en fazla hissedildiği yıl olan 2009 yılında 57 milyar dolara 53 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER gerilemiş, 2010 yılında 69 milyar dolar ile toparlanmaya başlarken 2011 yılında ülkede yaşanan iç savaş nedeniyle 25,6 milyar dolara düşmüştür. 2012 yılında ise dış ticaret toplamı yeniden olaylar öncesi dönemine yaklaşmıştır. 2013 yılında iç karışıklıkların yeniden başlaması petrol üretimine de yansımış ve petrol ihracatında da gerilemeye neden olmuştur. Yıllar itibarıyla giderek artan bir şekilde dış ticaret fazlası veren Libya, en çok dış ticaret fazlası verdiği 2008 yılında bu değer 44,6 milyar dolar iken, 2011 yılında iç savaş nedeniyle dış ticaret fazlası 12,1 milyar dolara gerilemiştir. 2012 yılında ise 38,9 milyar dolara yükselmiştir. 2013 yılında dış ticaret dengesi bir önceki yıla göre %47 oranında gerileyerek 18 milyar dolar olmuştur14. 8.2.1. Dış Ticaret Göstergesi Tablo 22: Libya Dış Ticaret Göstergesi (Milyon USD) YILLAR İHRACAT* İTHALAT* HACİM DENGE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 12.383 10.763 14.796 20.633 30.441 40.596 46.018 62.836 37.956 49.146 18.515 58.417 41.901 3.942 4.969 5.513 7.156 8.319 9.278 12.190 18.160 19.374 20.058 7.074 19.642 23.780 16.326 15.732 20.310 27.790 38.760 49.874 58.208 80.996 57.331 69.204 25.589 78.060 65.681 8.440 5.794 9.282 13.476 22.122 31.318 33.827 44.676 18.582 29.087 11.441 38.774 18.120 Kaynak: Trade Map 8.2.2. Dış Ticaretin Genel Yapısı Petrol ülkesi olan Libya’da 2012 yılında iç savaşın sona ermesinin ardından petrol üretiminin büyük bir hızla artmasıyla ihracat 58,4 milyar dolara yükselmiştir. 2013 yılında iç karışıklıkların yeniden alevlenmesi petrol üretimini düşürmüş ve neredeyse tamamını petrol ürünlerinin olan ihracatın gerilemesine neden olmuştur. 2013 yılında bir önceki yıla göre %28 oranında gerileyerek 41,9 milyar dolar olarak 14 www.ekonomi.gov.tr 54 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER gerçekleşen ihracatın % 98,4’ünü ham ve işlenmiş hidrokarbon ihracatı (petrol, gaz ve rafine ürünler) oluşturmaktadır. Bu yapı, ihracat gelirlerini petrol fiyatlarındaki değişikliklere bağımlı kılmaktadır. Hükümet ticaret dengesindeki belirsizliği önlemek için doğal gaz sektörünü geliştirmeye çalışmaktadır. Hidrokarbon ihracatını % 0,28 pay ile gübre, %0,26 pay ile organik kimya ürünleri ve %0,25 pay ile demir çelik ürünleri ve % 0,1 pay ile ham altın takip etmektedir15. 8.3. Türkiye – Libya Ticaret Hacmi Libya, Ekonomi Bakanlığımız tarafından 2014-2015 döneminde Hedef Ülkelerinden birisi olarak belirlenmiştir. Türkiye ile Libya arasındaki ticari ilişkiyi 2000 yılından bu yana incelediğimizde; Libya’dan çok miktarda petrol ithal ettiği 2000-2006 döneminde Türkiye’nin, Libya ile ticareti sürekli olarak açık vermiştir. Türkiye’nin petrol ithalatında, 2007 yılından sonra Libya yerine Rusya ve İran’ı tercih etmesi nedeniyle Türkiye’nin Libya ile ticareti fazla vermeye başlamıştır. Türk müteahhitlerinin Libya’da üstlendikleri projelerin, 2006 yılından itibaren her yıl artması da Türkiye’nin Libya’ya ihracatına olumlu yönde yansımıştır. 2011 yılında ülkede yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle, Türkiye’nin Libya’ya ihracatı bir önceki yıla göre % 61 oranında gerileyerek 747 milyon USD olmuştur. 2012 yılında Libya’daki rejim değişikliğinin ardından ekonominin toparlanmaya başlaması, Türkiye’nin Libya’ya ihracatını da olumlu yönde etkilemiş ve ihracatımız 2012 yılında 2,1 milyar dolara ve 2013 yılında ise %28,7 oranında artarak 2,7 milyar dolara ulaşmıştır. 15 www.ekonomi.gov.tr 55 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 23: Türkiye – Libya Dış Ticaret Değerleri (Milyon USD) YILLAR 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013 (Ocak-Haziran) 2014 (Ocak-Haziran) İHRACAT 96 67 165 255 337 384 489 643 1.074 1.795 1.932 748 2.139 2.753 1.522 1.319 İTHALAT 786 848 42 68 83 195 241 260 336 357 426 140 416 304 163 124 HACİM 882 915 207 323 420 579 730 903 1.410 2.152 2.358 888 2.555 3.057 1.686 1.444 DENGE -690 -781 123 187 254 189 248 383 738 1.438 1.506 608 1.723 2.449 1.358 1.19 Kaynak: www.ekonomi.gov.tr 8.4. Türkiye – Libya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Aşağıdaki tabloda, şekerli ve çikolatalı mamullere ilişkin Libya’nın Türkiye’den ithalat değerleri, Türkiye’nin dünyaya ihracatı, Libya’nın dünyadan ithalatı 2013 oranları gösterilmektedir. 56 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 24: Türkiye-Libya Şekerli ve Çikolatalı Mamuller Ticaret Hacmi Libya’nın Türkiye’den İthalatı Ürün Kodu 1704 1806 2007 Ürün Adı Kakao içermeyen şekerli mamuller (beyaz çikolata dâhil) Çikolata ve kakao içeren diğer mamuller Reçeller, meyve jöleleri & marmelatlar 2013 Türkiye’ye değerleri, uygulanan bin USD gümrük vergi oranı Türkiye’nin Libya’nın Dünyaya Dünyadan İhracatı İthalatı 2013 değerleri, bin USD 2013 değerleri, bin USD 11,158 0 489,758 32,167 35,910 0 542,729 138,690 578 0 246,607 8,878 Kaynak: Trade Map 8.5. Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı 8.5.1. 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) Libya’nın dünyadan 32.167.000 USD şekerli mamuller ithalatında Türkiye %34.7’lik pay ile ilk sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 25) 57 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 25: Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1704 (GTİP) Kakao İçermeyen Şekerli Mamuller (Beyaz Çikolata Dâhil) İhracatçı Tüm dünya Türkiye Mısır Tunus Malta İtalya Suudi Arabistan İspanya Polonya Kolombiya Yunanistan Ticaret oranı İthalat Libya değeri ithalatındaki 2013 (bin oranı (%) USD) 32,167 100 11,158 34.7 3,991 12.4 3,602 11.2 2,862 8.9 2,076 6.5 1,273 1,076 927 715 702 4 3.3 2.9 2.2 2.2 Miktar birimi Birim değeri (USD) Ton Ton Ton Ton Ton Ton 1,202 3,416 3,108 186 8,779 7,894 2,686 Ton Ton Ton Ton Ton 6,810 4,066 1,867 3,878 Libya’da uygulanan vergi oranı (%) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Kaynak: Trade Map 8.5.2. 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller Libya’nın dünyadan 138.690,000 USD kakaolu mamuller ithalatında Türkiye %25.9’luk pay ile ilk sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 26). 58 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 26: Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 1806 (GTİP) Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Mamuller İhracatçı Tüm dünya Türkiye Tunus İtalya Polonya Hollanda Almanya Malta Birleşik Krallık Fransa Mısır Ticaret oranı İthalat Libya değeri ithalatındaki 2013 (bin oranı (%) USD) 138,690 100 35,910 25.9 30,630 22.1 20,307 14.6 12,423 9 10,468 7.5 5,666 4.1 5,655 4.1 4,593 4,141 1,831 3.3 3 1.3 Miktar birimi Birim değeri (USD) Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Libya’da uygulanan vergi oranı (%) 4,320 3,709 3,290 5,714 7,321 3,214 8,784 6,390 6,764 0 0 0 0 0 0 0 5,209 4,818 0 0 0 Kaynak: Trade Map 8.5.3. 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar Libya’nın dünyadan 8.878,000 USD reçel, meyve jölesi&marmelat ithalatında İtalya %31.6’lık pay ile ilk sırada, Türkiye ise %6.5’lik pay ile 5. sırada yer almaktadır (bkz. Tablo 27). 59 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Tablo 27: Libya’nın Dünyadan Şekerli ve Çikolatalı Mamuller İthalatı, 2007 (GTİP) Reçeller, Meyve Jöleleri&Marmelatlar İhracatçı Tüm dünya İtalya Arjantin Ekvator Mısır Türkiye Güney Afrika Hindistan İspanya Fransa Lübnan Ticaret oranı İthalat Libya değeri 2013 ithalatındaki (bin USD) oranı (%) 8,878 100 2,809 31.6 2,286 25.7 792 8.9 721 8.1 578 6.5 548 6.2 356 4 195 2.2 96 1.1 91 1 Miktar birimi Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Ton Birim değeri (USD) Libya’da uygulanan vergi oranı (%) 1,187 2,171 957 450 1,260 2,379 1,079 981 4,535 3,692 3,640 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Kaynak: Trade Map 8.6. Libya – Türkiye Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller Serbest Ticaret Anlaşması Avrupa Birliği ile Libya arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik müzakereler Kasım 2008’ de başlamış olup müzakereler devam etmektedir. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Anlaşmanın imzalanmasına yönelik ilk tur müzakereler 16-18 Kasım 2009 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığından alınan bilgiye göre Müteahhitlik firmalarının vergilendirilme süresine ilişkin iki ülke arasında önemli görüş ayrılığı bulunmaktadır. Müzakereler devam etmektedir. 60 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Türkiye-Libya Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 25.11.2009 tarihinde imzalanmış olup, anılan Anlaşma 22.04.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Libya İş Konseyi Türkiye-Libya İş Konseyi Kuruluş Anlaşması, 28-31 Ocak 2007 tarihlerinde Trablus’ta gerçekleştirilen Türkiye-Libya 20. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı esnasında, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile Libya Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği arasında imzalanmıştır. EXİMBANK Türk EXIMBANK tarafından gerek kısa vadeli ihracat kredi programları gerek orta ve uzun vadeli kredi programları (Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü KredisiYDMHKK, Özellikli İhracat Kredisi-ÖİK) gerekse İhracat Kredi Sigortası Programı ile Libya’ya yönelik ihracat ve müteahhitlik hizmetlerine nakdi ve gayrı nakdi destek sağlanmaktadır. Ülke Kredi ve Garanti Programları kapsamında ise söz konusu ülkeye yönelik olarak herhangi bir finansman desteği sağlanamamıştır. Ayrıca, 1988-1994 yılları arasında yürütülen Libya Köprü Döviz Kredisi Garanti Programı kapsamında düzenlenen 128,7 milyon dolar tutarındaki teminat mektuplarından Libya tarafından tahsil edilemediği için tazmin edilen 12,9 milyon dolar Hazine alacağına dönüşmüş olup Eximbank kayıtlarında izlenmektedir. Ayrıca YDMHKK Programı kapsamında Libya’da iş üstlenen müteahhitlerin Eximbank’a sunduğu toplam 131 milyon dolar tutarındaki hakedişler karşılığında toplam 95 milyon USD YDMHKK kullandırılmış olup, bugüne kadar 15 milyon USD anapara tahsilatı neticesinde Eximbank’ın Libya ile ilgili olarak toplam 80 Milyon USD kredi riski bulunmaktadır. 8.7. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme, İhracatta İstenebilecek Belgeler Libya’ya girecek ürünler için özel bir ambalajlama şartı yoktur. Ambalajlama yaparken Libya’nın yoğun yaz sıcağı koşulları ve ürünlerin kısa sürede olsa dışarıda depolanacağı ihtimali göz önüne alınmalıdır. Konteynerin üzerinde alıcının adı, varacağı limanın adı, kolay tespit edilebilmesi için ambalaj listesi ile uyumlu olarak konteyner içindeki malların numaralandırılmış listesi yer almalıdır. Etiketler Arapça veya İngilizce dilinde olmalıdır. 61 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Gerekli belgeler; -Proforma fatura, -Ticari fatura, -Menşe belgesi, -Yükleme faturası Yerel ithalatçıdan gıda ürünleri, bitkiler, canlı hayvan ve tıbbi ürünler için sertifika gerekip gerekmediği öğrenilmelidir16. Ülkenin talep ettiği belgeleri öğrenmek için, http://madb.europa.eu/ sitesinden, dizindeki “Tariffs” bölümüne ilgili GTIP numarası girilerek güncel bilgiler alınabilir. 8.8. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri Karayolu Libya 25.000 km uzunluğunda asfalt yola ağına sahiptir. Tunus sınırından Mısır sınırına kadar yapılması planlanan otoban projesinin (Trans-Libya) teknik çalışmalarının en kısa zamanda tamamlanması öngörülmektedir. Ayrıca KuzeyGüney hattından Libya’yı Sudan, Çad ve Nijer’e bağlayacak olan karayolu projesi hususunda henüz somut bir adım atılmamıştır. Libya’da önümüzdeki dönemde ulaştırma sektörüne, özellikle de liman ve havaalanlarının geliştirilmesine kalkınma planlarında öncelik verilecektir. Savaş nedeniyle hasara uğrayan karayolu ağı, liman ve havaalanları onarılacak, ayrıca Trablus, Bingazi ve Sebha hava alanlarının kapasiteleri arttırılacaktır. Hasar gören sahil yolu ve kıyıyı iç kesimlere bağlayan karayolları onarılacak, ayrıca kısa vadede Demiryolları Yapım ve Yönetim İdaresinin Libya Ulaştırma ve Taşımacılık Bakanlığına bağlanması ile birlikte ülkedeki demiryollarının rehabilitasyonu ve demiryolu ağının genişletilmesi projeleri hız kazanacaktır. Denizyolu Deniz taşımacılığı alanında Libya’nın ulusal mevzuatından kaynaklanan karar sürecinin yavaşlığı, zaman zaman gerek gemilerin gerekse de gemi personelinin mağdur olmasına neden olmaktadır. Son bir yıl içerisinde Libya limanlarında Türk Bandıralı gemilerden bazıları, yük operasyonlarında ve yakıt alımları sırasında yaşanan sorunlar nedeniyle tutulmuş, mahkemelerce belirlenen tazminatlar için P&I (Protection and Indemnity) kuruluşları tarafından güvence verilmesine rağmen sözkonusu gemiler ve personelleri mahkeme süreleri uzatılarak limanlarda tutulmuşlardır (MV ALISA, MNE-S gemileri). 16 www.ekonomi.gov.tr 62 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Demiryolu Bingazi ve Barce (AlMarj) arasındaki hattın terk edildiği 1964 yılından bu yana, Libya’da herhangi bir demiryolu hizmeti bulunmamaktadır. Ancak, hükümet Tunus’tan Mısır’a uzanan 2.178 km’lik sahil hattını ve Sirte’den Sebha’ya uzanan 992 km’lik hattı kapsayan yeni bir ulusal demiryolu programını uygulamaya koymuştur. Söz konusu projeleri Rus ve Çinli firmalar üstlenmişlerdir. Ayrıca Bingazi ve Tobruk arasında hızlı tren hattı inşa edilmesi planlanmaktadır. Havayolu THY Trablus’a haftada onbir, Bingazi’ye ise haftada on sefer düzenlemektedir. Diğer taraftan Misurata’ya da haftanın her günü birer sefer olmak üzere, yedi sefer düzenlenmektedir. Ayrıca 7 Ekim 2012 tarihinden itibaren Libya’nın diğer bir şehri Sebha’ya haftada 3 gün olmak üzere seferler başlatılmıştır. 8.9. İş Kültürü İki Ülke Arasındaki Ticarette Yaşanan Sorunlar Teminat Mektupları Türkiye-Libya arasında geçmiş dönem müteahhit alacakları ile Libya Bankalarının Türkiye’den talep ettiği teminat mektubu ödemeleri ile ilgili sorunlar 12–14 Aralık 2006 tarihinde Libya’da yapılan Ortak Uzlaşma Komitesi toplantısında ele alınmış, ancak bu toplantılardan çözüme yönelik bir netice alınamamıştır. Libya Bankalarının söz konusu döneme ait teminat mektuplarını tahsil etme girişimleri Türk firmalarının yerel mahkemelerden aldıkları tedbir kararları nedeniyle sonuçsuz kalmıştır. Buna bağlı olarak, Libya Makamları Türk Bankalarının verdiği teminat mektuplarını kabul etmemekte, bu nedenle Türk firmaları teminat mektubu temin etmek için yabancı bankalara yüksek oranlarda komisyon ödemek zorunda kalmakta, bu durum da katıldıkları ihalelerde firmalarımızın rekabet güçlerini önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu sorunun önemli bir nedeninin kendi iç mevzuatımızdan kaynaklandığı bilinmekte olup, Türk Bankalarının verdiği teminat mektuplarına yerel mahkemelerce tedbir konulmasını önleme yolunda bir mevzuat değişikliği yapılmasının yerinde olacağı düşünülmektedir. İşçi Sorunları Libya’da iş yapan firmaların asgari % 50 oranında Libyalı işçi çalıştırma zorunluluğu da firmalarımızda sıkıntı yaratmaktadır. Bu oranın önümüzdeki dönemde yabancı işçiler aleyhine değişmesi beklenmektedir. Özellikle Libyalı nitelikli işçi bulma konusunda çeşitli sıkıntılar yaşanmaktadır. 63 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER Ayrıca, Libya’da ofisi bulunan firmaların müdür yardımcılarının Libyalı olması ile ilgili 223 sayılı Karar firmalarımızı zorlayan başka bir hususu oluşturmaktadır. Bunun dışında, çalışma vizesinin çıkartılması (blok vize) aşamasında meslek grubu sınırlaması nedeniyle, Çalışma Bakanlığı onayı ve sonrasındaki işlemler oldukça uzun sürmektedir. Öte yandan, daha önce 1 yıl olan blok vize kullanım süresinin 3 aya düşürülmesi uzun dönemli projeler üstlenen Türk müteahhitleri için sorun oluşturmaktadır. Lojistik Türk şirketlerine ait bazı gemiler Libya limanlarında çeşitli sıkıntılarla karşılaşmakta, bu sorunların çözümüne yönelik adli süreç uzun sürdüğünden gerek gemi mürettebatı gerek gemi sahibi şirket maddi ve manevi zararlara maruz kalabilmektedir. Diğer Sorunlar Libya’ya ihracat gerçekleştiren firmalar aşağıdaki hususların ihracatımızı olumsuz etkilediğini belirtmektedir: • İhracatla ilgili belgeler büyükelçilik veya konsolosluk onayına tabidir ve evrak başına 50-60 dolar istenmektedir. • Gümrük mevzuatında “Prohibited and Restricted Imports” başlığı altında önemli maddelerin ithalatı yasaklı veya kısıtlıdır. • HIB (Housing and Infrastructure Board) ve ODAC (Organization for the Development of Administration Center) başta olmak üzere birçok projede yerli üretimden malzeme kullanılması şart koşulmaktadır. 8.10. Libya – Sektörle İlgili Düzenlenen Önemli Fuarlar ROADS & TRAFFIC SAFETY-International Traffic Engineering and Road Safety Exhibition (Yılda iki kez, şubat-haziran) 8.11. Libya’da Gıda Mamulleri İle İlgili Faaliyet Gösteren Firma Bilgileri Fas-Türkiye Ticaret Müşavirliği’nden alınan bilgi doğrultusunda 39 firmanın iletişim bilgilerilerine ulaşılmıştır: 64 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER El Mazraa Tel: 00218 21 4800864 El Lulua Tel: 00218 91 3206531 El Bhce Tel: 00218 91 2129378 El Selsebil Tel: 00218 91 3227554 El Cufara Faks: 00218 21 3400861 El İstittla Tel: 00218 91 3759060 El Tekadüm Tel: 00218 91 3212210 E Senebil El dehebiye Tel: 00218 92 5380254 El Rimh Tel: 00218 91 3112186 El Worod Tel: 00218 91 3502570 El Wady El Şarky Tel: 00218 91 2148454 El Tabiaa Tel: 00218 91 2124748 El Sidre El Libiye Tel: 00218 91 2113802 65 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER El Jıfara Tel: 00218 22 631718 El Zahraa Tel: 00218 91 3212141 Ard El Tayibet Tel: 00218 91 212 3231 El Rasikoon Tel: 00218 91 210 0131 El Azim Tel: 00218 91 212 2053 El Senebil El Dehebiye Tel: 00218 91 212875 El Hameme Tel: 00218 91 2122058 El Ravda Tel: 00218 91 21214739 El Seneebil Tel: 00218 91 3200564 El Menera Tel: 00218 92 5202909 Afrika Tel: 00218 91 2116137 Rihaab El Jebel Tel: 00218 91 2128153 El İtihaad Faks: 00218 21 4446767 66 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER El Vasat El Afriki Tel: 00218 91 2186248 El Mesra Tel: 00218 91 3790679 El Bahar El Ahmar Tel: 00218 91 3831576 El Şiraa Tel: 00218 91 3119540 El Navras Tel: 00218 92 5288440 El Ejvaad Tel: 00218 92 5259583 El Raid Tel: 00218 91 2157324 El Mutemeyiz Tel: 00218 91 2122629 Tejura Tel: 00218 91 2113803 El Anvaar Tel: 00218 91 3744115 El Beyt El Liby Tel: 00218 91 2132847 El Tevafk Tel: 0021891 3154240 El Mutahsıs 17 Tel: 00218 91 3804416 17 Trablus Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği 67 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 8.12. Libya Ticaret Müşavirliği İletişim Bilgileri Trablus Ticaret Müşavirliği Adres: Zawiyat Dahmani Street P.O.Box: 344, Tripoli / LIBYA Tel: 00 218 21 / 340 0473 - 00 218 21 / 340 1140 Faks: 00 218 21 / 340 0474 - 00 218 21 / 340 67 70 E-Posta: trablus@ekonomi.gov.tr Bingazi Ticaret Müşavirliği Adres: Muruj Street Villa No:6 Fewhat Sharki P.O. Box: 1453, Bingazi / LIBYA Tel: 00 218 61 223 00 03 Faks: 00 218 61 223 00 02 E-Posta: bingazi@ekonomi.gov.tr 68 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 9. SWOT ANALİZİ GÜÇLÜ YÖNLER Türkiye’de ürün yelpazesinin genişliği ve yeni ürün geliştirme potansiyeli. Coğrafi konum itibarıyla dış pazarlara kolay erişebilme. Sektördeki esnek üretim olanağı (firmaların ekipmanlarında değişiklikler yaparak, çeşitli ürünleri değişik zamanlarda üretebilmeleri) Hammadde bulunabilirliği. Pazar potansiyelinin yüksekliği. ZAYIF YÖNLER TEHDİTLER FIRSATLAR Türkiye’nin genç bir nüfusa sahip olması ve mevcut tüketimin oldukça düşük bulunması nedeniyle sektör ürünlerine olan talepte gelecek yıllardaki artış beklentisi. Küreselleşme sonucu fırsat pazarların keşfedilmesi. Sağlıklı ürünlerde pazarın gelişme eğilimi. Teknolojik altyapıdaki yetersizlikler. Kalite bilinci konusundaki eksiklikler. Sektörde stratejik planlama eksikliği. Kakaoda ithalata bağımlılık. Kalifiye ve eğitimli iş gücü yetersizliği. Öz sermaye yetersizliği. Kişi başına şekerli mamul tüketim miktarının, Türkiye’de dünya ortalamalarının altında olması. Enerji fiyatlarının yüksekliği. Kendini yenileyememe Son dört yılda, çikolatalı mamullerde Rusya’nın, şekerli mamullerde Çin’in yüksek büyüme oranları Küçük ve orta ölçekli işletmelerin AB regülasyonlarına uyum sağlayamaması. 69 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER 10. KAYNAKÇA 1- TC EKONOMİ BAKANLIĞI ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER SEKTÖR RAPORU 2- İSTANBUL SANAYİ ODASI GIDA SEKTÖRÜ RAPORU 3- TÜİK EKONOMİ BAKANLIĞI BİLGİ SİSTEMİ 4- TRADE MAP 5- T.C EKONOMİ BAKANLIĞI, http://www.ekonomi.gov.tr 6- CEZAYİR, FAS, LİBYA TİCARET MÜŞAVİRLİKLERİ 7- TRADE MARKET ACCESS DATABASE, http://madb.europa.eu/ 8- EXPO DATABASE, http://www.expodatabase.com/ 9- THE WORLD BANK, http://www.worldbank.org/ 10- THE WORLD FACTBOOK-CIA, https://www.cia.gov 70 | P a g e DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER