Farklı Toprak İşleme Alet ve Makinalarının Toprağın
Transkript
Farklı Toprak İşleme Alet ve Makinalarının Toprağın
Farklı Toprak İşleme Alet ve Makinalarının Toprağın Penetrasyon Direncine Etkilerinin Belirlenmesi Mustafa ÇETİN, Taner AKBAŞ, Erkan ŞİMŞEK Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Aydın erkansimsek@adu.edu.tr Özet: Bu çalışmada; farklı toprak işleme alet ve makinalarının toprağın penetrasyon direncine etkileri belirlenmiş ve jeoistatistiksel teknikler kullanılarak haritalanmıştır. Denemeler Adnan Menderes Üniversitesi Araştırma ve Üretim Çiftliği alanlarında gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla üç farklı toprak işleme ekipmanı KP (kulaklı pulluk), R (rototiller) ve Ç (çizel) kullanılmıştır. Çalışmada penetrasyon direnci değerleri arazideki 72 noktadan alınan örnekler üzerinden haritalanmış ve karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda 0-15 cm derinlikte tüm parsellerde elde edilen penetrasyon direnci değerlerinin normal sınırlar içinde olduğu ve minimum penetrasyon direnci değerlerinin rototiller ile işlenen parsellerde elde edildiği belirlenmiştir. Düşük toprak işleme derinliği sebebiyle 15-30 cm derinlikte; rototillerin kullanıldığı parsellerde penetrasyon direnci değerlerinde değişim gözlenmediği belirlenmiştir. Çizelin kullanıldığı parsellerde ise her iki toprak derinliğinde, diğer ekipmanların kullanıldığı parsellere göre daha homojen bir penetrasyon direncinin oluştuğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Toprak işleme alet ve makinaları, penetrasyon direnci, jeoistatistik, haritalama Determination of The Effects of Different Soil Tillage Equipments on Soil Penetration Resistance Abstract: In this study; the effects of different soil tillage equipments on soil penetration resistance were determined and mapped using geostatistical techniques. Experiments were carried out on research field in Adnan Menderes University. With this purpose, three different soil tillage equipments were applied; KP (moulboardplow), R (rototiller), and C (chisel). To determine the effects of different soil tillage equipments, penetration resistance data were collected from 72 points from two different depth. Values of penetration resistance were mapped and compaired. Soil penetration resistance measurements were in their normal limits in three different soil tillage equipments for 0-15 cm depth. The minimum soil penetration resistance were found near soil surface in plot where rototiller was used. Soil penetration resistance did not vary in 15-30 cm depth since the rotatillers have less working depth. In conclusion, plot where chisel was used, resulted more homogeneus penetration resistance for two different soil depth. Keywords: Soil tillage equipments, penetration resistance, geostatistics, mapping GİRİŞ gelmektedir (Mutaf, 1984). Toprak işleme yöntemleri devirme, Kültür bitkilerinin yaşayabilmeleri için toprağın kabartma, parçalanma, karıştırma ve yumuşak, su alma ve su tutma yeteneğinin yüksek düzeltme vb. işlemlerden oluşmaktadır (Demir ve ark., olması 2000). ve maddelerinin içeriğinde bulunması yeteri miktarda besin Toprağı Toprak işleme ile ilgili araştırmaların başlıca amacı, uygun duruma getirmek ve bu durumunu sürdürmek toprak işleme sonucu oluşan toprak koşullarını ölçmek, işlemekle olanaklıdır. Bu nedenle üretimi artıracak tanımlamak, agro-teknik etkilediğini belirlemektir (Özgüven ve Aydınbelge, önlemlerin gerekmektedir. başında toprak işleme 361 bu koşulların bitki gelişimini nasıl 1990). tohumun direncinin 2.0 MPa, buğday için 1.5 MPa olduğu, çimlenmesini sağlayacak gevşek bir ortam hazırlamak, Tohum birçok bitki için penetrasyon direncinin 2-2.5 MPa bitki sınırına ulaşmasının toprak sıkışması işareti olduğu köklerinin yatağı hazırlarken, gelişmesine uygun su ve hava düzenine sahip bir toprak durumu sağlamak amacıyla toprak işlenmektedir. Diğer bir deyişle deneysel çalışmalarla belirlenmiştir (Arslan, 2006). bitkinin Topraktaki değişkenlik doğal süreçler ve gelişmesine uygun bir strüktür temin edilmektedir uygulanan amenajmanın birlikte etkilerinin sonucudur (Adam ve Erbach, 1992). İyi bir strüktür elde etmek ve toprak özelliklerindeki zamansal ve mekansal amacıyla toprak işlemenin çok sık yapılması da toprak varyasyonunu içine almaktadır. Toprakta değişkenlik yapısı üzerine olumsuz etki yapmaktadır. Gereğinden rastgele veya korelasyona sahip, uzun veya kısa fazla toprak işleme, ürünün maliyetini artırmakta ve mesafelerde etkili ve yüksek veya düşük derecelerde organik maddelerin fazlasıyla parçalanmasıyla da olabilmektedir. Geleneksel ve jeoistatik metotlar, olumsuz etki yapmaktadır (Kayişoğlu ve ark., 1996). toprak özelliğinin değişkenliğine farklı yaklaşımlara sahiptirler. Tarım tekniğinin ilerlemesi ve modern makinaların Geleneksel istatistik, topraklardaki yaygınlaşması günümüz tarımına büyük bir iş kolaylığı değişkenliğin rastgele olduğunu ve uzaysal olarak ve zaman kazanımı getirmiş, çalışma verimliliği olumlu korelasyona sahip olmadığını varsaymaktadır. Yani yönde etkilenmiştir. Buna paralel olarak tarımda arazide kullanılan tarım alet ve makinalarının sayısı ve birbirinden bağımsız istatistik, her bir noktadan alınacak olduğunu kabul örneklerin etmektedir. ağırlıklarında da bir artış olmuştur. Bunun sonucunda, Geleneksel tarla trafiği çok yoğunlaşmış ve tarım topraklarında aritmetik ortalama, standart sapma ve varyasyon önemli bir sorun olan toprak sıkışması ortaya çıkmıştır katsayısı gibi parametreleri kullanmaktadır. Oysa (Mc. Kyes, 1985). arazide birbirine yakın alınan örneklerin birbirlerine örneklerden hesap edilen Toprak sıkışması, dış kuvvetlerin etkisi altında uzak noktadan alınanlara göre daha çok benzer toprağı oluşturan katı parçacıkların sıkışarak hacim olduğu bilinmektedir. Geleneksel istatistik metotlar ağırlığının artması şeklinde tanımlanabilir (Arslan, uzaysal olarak değişen toprak özelliklerini analiz için 2006). Sıkışma, çoğunlukla toprağın hacim ağırlığı ve uygun olmamaktadır. Son yıllarda bu durumu dikkate nem oranının bir fonksiyonu olarak tanımlanabilmekte alan ve tarla koşullarında toprak mukavemeti (penetrasyon kullanılmaya jeoistatistiksel teknikler başlanmıştır. yaygın Jeoistatistikte, olarak arazi direnci) olarak ölçülmektedir (Okursoy ve Barut, üzerinde 1994). olan mesafenin artması ile iki noktadan elde edilen verilerin Toprak sıkışması; sıkışmaya sebep gözlem yapılan iki nokta arasındaki meydana benzerliğinin gittikçe azaldığı ve belli bir noktadan gelebilmekte ve buna göre kaymak tabakası, yüzey sonra tamamen yok olduğu varsayılmaktadır. Arazide, toprak sıkışması, alınan etkenlere göre değişik derinliklerde toprak işleme (basınç) sıkışması örnekler arasındaki benzerliğin sürdüğü veya pulluk tabanı ve alt (derin) toprak sıkışması gibi mesafenin bilinmesi, arazi üzerinde yürütülecek zirai değişik isimler alabilmektedir (Selvi ve ark., 2003). ve bilimsel faaliyetlerde büyük avantaj sağlamaktadır (Akbaş, 2004). Toprağın işlenmeye ve bitki köklerinin gelişmesine karşı gösterdiği direnç penetrasyon direnci (koni Toprak özelliklerinin ortalama ve standart sapma indeksi) ile gösterilmektedir. Penetrasyon direnci 1 gibi özelliklerinin bilinmesinin yanında eğer incelenen verimi özelliğin uzaysal strüktürünün bilinmesi istenirse, sınırlayıcı bir etkisi olmadığı, 10 MPa’dan büyük jeoistatistik tekniklerin kullanılması gerekli olmaktadır. değerlerde ise toprağın bitkisel üretim için uygun Jeoistatistik, uygulamalı istatistiğin bir dalı olup özellikte olmadığı ve penetrasyon direncinin genel incelenen özelliklerin uzaysal bağımlılık ve uzaysal olarak tarla kapasitesinde 1 MPa ile 9 MPa arasında strüktürünün tahmininde ve bu modellenen uzaysal değiştiği belirlenmiştir (Singh ve ark., 1992). Örneğin, strüktürü pamuk için penetrasyon direnci 0.5 MPa’dan 4 MPa’a değerleri tahmin etmede kullanılmaktadır. Bu işlemler çıktığında uzaysal MPa’dan daha az verimin, olduğunda kademeli sıkışmanın olarak 360 kg/da kullanarak modelleme örneklenmeyen (variogram) noktalardaki ve uzaysal değerinden 150 kg/da’a düştüğü görülmüştür (Singh enterpolasyon (kriging) olmak üzere iki aşamada ve gerçekleştirilmektedir. ark., 1992). Pamuk için kritik penetrasyon 362 Krigleme, örneklenmeyen noktalarda değerlerin enterpolasyon ile tahmini için ve uygulama haritaları hazırlanmaktadır. Bu haritaların jeoistatiksel yaklaşımı tanımlayan genel bir terimdir. hazırlanmasında Örneklenmeyen noktalardaki değerlerin tahmininde (semivariogram modelleme ve krigleme tahminleri) aynı kullanılmaktadır (Wollenhaupt ve ark., 1997). Bu alan için modellenmiş semivariogram jeoistatistiksel teknikler fonksiyonunun bilinmesi gerekli olmaktadır. Krigleme, çalışmanın amacı; farklı toprak işleme yöntemlerinin bilinen değerlerin ağırlıklı ortalaması alınarak yapılan, toprağın penetrasyon direncine etkilerinin jeoistatistik bilinen en iyi doğrusal tahmin metodudur (Akbaş, F. teknikler kullanılarak ortaya konulmasıdır. 2004). Matematiksel ifadesi aşağıdaki eşitlikte tanımlanmaktadır. MATERYAL VE YÖNTEM n Z ( X 0 ) i Z ( X i ) Aydın ilinde yer alan Adnan Menderes Üniversitesi (1) Ziraat i 1 Eşitlik 1’ de, Z(X0) ; xo noktasında değeri gerçekleştirilmiştir. Deneme her birinde üç farklı ifade etmektedir. Krigleme tahmininde kullanılacak toprak işleme yönteminin uygulandığı üç blok şeklinde olan noktalardaki (xi) (i=1,….n) değişken değerleri üç tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Deneme blokları; bellidir ve istenilen sayıda (mümkün olan) değer her bir yöntem için 12 m genişlik olacak şekilde 2 m tahmininde kullanılmaktadır. aralıklarla toplam 40 m genişliğinde ve 80 m Semivariogram hesaplamalarında sadece örnek dikkate alınırsa parsellerinde mm’dir. Deneme alanında uzun yıllar pamuk üretimi komşu değerler ve λi ; bu verilere atanacak ağırlıkları mesafe deneme rakımı 64 m, yıllık ortalama yağış miktarı 677,5 Z(Xi) ; xo noktasındaki değerin tahmininde kullanılacak arası ait toprak bünyesine sahip tarlada yürütülmüştür. Yörenin bilinmeyen fakat enterpolasyon ile bulunacak değer, çiftler Fakültesine gerçekleştirilen denemeler 2008 yılında kumlu-tınlı uzunluğundadır (Şekil 1). izotropik semivariogramlar, hem mesafe hem de yön dikkate alınacak olursa anizotropik semivariogramlar elde edilmektedir. Anizotropik semivariogramlara aynı zamanda yönsel semivariogramlar da denilmekte ve kullanılan bilgisayar programın özelliğine göre belli açılar için hesaplanabilmektedir. Semivariogram modeller farklı matamatiksel ifadelerle tanımlanmakta ve Küresel, Üssel, Gaussian, Lineer ve Sili Lineer model olmak üzere adlandırılmaktadır (Akbaş, 2004). Topraklardaki farklılıkları irdelemek, tanımlamak ve sınırlarını çizmek toprak etüt ve haritalamanın konusu olmaktadır. Toprak haritaları toprakların sahip oldukları potansiyele uygun olarak kullanılmalarına olanak sağlamaktadırlar. Bu amaçla yapılan toprak etüt ve haritalama çalışmaları sonucu elde edilen haritalar kullanıcılar açısından son derece önemli olmaktadır. Tarımsal alanlarda toprak haritalarından, amenajmanda, hassas tarımda, üretim modelleme çalışmalarında, çevresel etki modellemelerinde ve coğrafi bilgi sistemleri uygulamalarında yaygın olarak Şekil 1. Deneme blokları ve ölçüm yapılan yararlanılmaktadır (Akbaş, 2004). Günümüzde birçok noktalar gelişmiş ülkede başarıyla uygulanan hassas tarım uygulamaları toprak özelliklerindeki değişkenliği esas almaktadır (Blackmore, 1994). Hassas Araştırmada güç kaynağı olarak 70 BG’de ve 2880 tarım kg ağırlığında standart tarım traktörü ile üç farklı uygulamalarında toprak özelliklerine ait mevcut durum toprak işleme ekipmanı kullanılmıştır. Kullanılan toprak 363 işleme ekipmanları; sırası ile Kulaklı pulluk (KP), doğruluğu sağlayan semivariogram modelleri seçilmiş Rotatiller (R) ve Çizel (Ç) dir. Farklı toprak işleme ve ekipmanlarının faydalanılmıştır. toprağın penetrasyon direncine etkilerini belirlemek amacıyla toprak işleme öncesi ve Farklı yapılmıştır. Toprak işleme öncesi, toprağın hacim amaçlandığı % 8.10, 1.21 g/cm3 ve %12.36, 1.58 g/cm3 olarak belirlenmiştir. Yapılan denemeler sonucunda; toprak işleme olarak 30 cm toprak derinliğine kadar 1 cm aralıklarla öncesi penetrasyon direnci değerleri, tüm parsellerde alınmıştır. 0-15 cm ve 15-30 cm derinlikte sırasıyla 1.63 - 4.15 Toprağın penetrasyon direncine ait haritalar GS+ MPa ve 3.36 - 4.97 MPa arasında değişmektedir (Şekil 5.3b (GS+, 2000) paket programı kullanılarak analiz 2). edilmiş ve paket programının jeoistatiksel modülü üretilmiştir. Enterpolasyon haritalarının üretilmesinde krigleme yöntemi kullanılmıştır. Kriglemede en bu olarak; 0-15 cm ve 15-30 cm derinlikler için sırası ile değerleri her bir ölçüm noktasından 3 tekerrürlü haritaları konulmasının hacim ağırlığı değerleri tüm parsellerde ortalama ölçülmüştür cm² olan konik uç kullanılmıştır. Penetrasyon direnci penetrasyon ortaya işleme sonrasında toprağın gravimetrik nem içeriği ve (Anonim, 1990). Ölçümlerde açısı 30° ve taban alanı 1 yardımıyla toprağın ve %13.96, 1.64 g/cm3 olarak belirlenmiştir. Toprak maksimum 5000 kPa ve 80 cm derinlikte ölçüm kullanılarak ekipmanlarının 15-30 cm derinlikler için sırası ile % 11.62, 1.31 g/cm3 makinalara gösterdiği toprak penetrasyon direnci elle itmeli penetrometre işleme değerleri tüm parsellerde ortalama olarak; 0-15 cm ve ve 105°C sıcaklıkta etüvde bekletilerek belirlenmiştir. yapabilen noktadan toprağın gravimetrik nem içeriği ve hacim ağırlığı silindirlerle alınan bozulmamış toprak örneklerini 24 h ve komşu çalışmada; deneme alanında toprak işleme öncesi içeriği 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerden 100 cm3’lük alet toprak kullanılarak Hartge, 1986). Hacim ağırlığı ve gravimetrik nem yönde 16 penetrasyon direncine etkilerinin jeoistatistik teknikler ağırlığı silindir metoduna göre belirlenmiştir (Blake and düşey tahmininde ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA toprak işleme sonrası iki farklı derinlikte ölçümler Toprağın değerlerin yüksek Şekil 2. Toprak işleme öncesi 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerdeki penetrasyon direnci haritaları 364 Şekil 3. Toprak işleme sonrası 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerdeki penetrasyon direnci haritaları Toprak işleme sonrası 0-15 cm derinliğinde pulluk ile işlenen parselde penetrasyon direncinin toprağın penetrasyon direncine ait haritalar GS+ 5.3b ortalama değerinin 1.05 MPa olduğu belirlenmiştir. (GS+, 2000) paket programı kullanılarak analiz edilmiş Toprak işleme sonrası 15-30 cm derinliğinde ve paket programının jeoistatiksel modülü yardımıyla toprağın penetrasyon direncine ilişkin veriler üzerinde penetrasyon haritaları üretilmiştir. haritalarının üretilmesinde kullanılmıştır. Toprak işleme yapılan kriglemede en yüksek doğruluğu sağlayan Enterpolasyon krigleme sonrası (r2=0,88) küresel semivariogram model seçilmiş ve yöntemi 0-15 değerlerin cm tahmininde 16 veriler yüksek toprak işleme sonrası 15-30 cm derinlikte Rotatiller ile yapılan kriglemede en 2 direnci noktadan faydalanılmıştır. üzerinde Penetrasyon komşu derinliğinde toprağın penetrasyon direncine ilişkin değerlerinin doğruluğu sağlayan (r =0,94) üssel semivariogram işleme derinliğinin düşük olması sebebiyle daha model seçilmiş ve değerlerin tahmininde 16 komşu yüksek değerlerde olduğu ancak kulaklı pulluk ve noktadan faydalanılmıştır. çizelin kullanıldığı parseller ile karşılaştırıldığında, Toprak işleme direnci çizelin kullanıldığı parselde, kulaklı pulluğun kullanıldığı değerlerinin, tüm parsellerde 0-15 cm derinlikte 0.41- parsele göre penetrasyon direnci değerlerinin daha 1.46 MPa arasında, 15-30 cm derinlikte ise 0.85-4.76 yüksek olduğu görülmektedir (Şekil 3). Kulaklı pulluk MPa ve çizel ile işlenen parsellerde penetrasyon direncinin arasında sonrası olduğu penetrasyon belirlenmiştir. Penetrasyon direnci değerlerinin 0-15 cm derinlikte minimum ortalama değerinin sırasıyla 1.32 MPa ve 1.79 MPa olduğu parsel, Rotatiller ile yapılan toprak işleme olduğu sonucunda derinliğinin elde edilmiştir. Rotatiller ile işlenen belirlenmiştir. düşük Rototiller olması de nedeniyle ise işleme penetrasyon parselde penetrasyon direncinin ortalama değerinin direnci 15-30 cm derinlikte işleme öncesine yakın 0.79 MPa olduğu belirlenmiştir. Şekil 3 incelendiğinde olmuştur. Kulaklı pullukta ise, yüzey artıklarının derine toprak işleme sonrası 0-15 cm derinlikte maksimum gömülmesi ve kulaklı pulluk tarafından kesilen ve penetrasyon direnci döndürülen değerlerinin kulaklı pulluğun toprak profillerinin aralarında kalan boşluklar, penetrasyon direncinin diğer ekipmanların kullanıldığı parselde olduğu görülmektedir. Kulaklı kullanıldığı parsellere göre yüksek oranda azalmasına 365 etkili olmuştur (Doğan ve Çarman, 1997). Penetrasyon katmanından daha yüzeysel işlendiğinde, istenilen direnci değerlerinin; rotatillerin kullanıldığı parsellerde miktarda 15-30 bitki sıkışma derinliğinden daha derin işlemek ise yüksek büyümesini engelleyici sınır olarak belirtilen 3 MPa çeki güçlü traktörlere ihtiyaç duymakta ve daha fazla cm derinliklerindeki değerleri hariç değerini aşmadığı görülmüştür. Sonuç olarak; ilişkin ortalama enerji toprağın penetrasyon direncine değerler göz önüne gevşetme tüketimine sağlanamamaktadır. neden olmaktadır. Toprağı Toprak sıkışmasından dolayı ABD’de meydana gelen zarar 1 alındığında milyar doların üzerindedir (Şeker ve Işıldar, 2000). iki Bu çalışma ile farklı toprak işleme yöntemlerinin derinlikte de homojen bir toprak katmanı oluşturduğu toprağın penetrasyon direncine olan etkileri arazinin için çizel kullanılan parselin penetrasyon direnci farklı noktalarından yapılan ölçümlerle haritalanmıştır. yönünden daha uygun olduğu söylenebilir. Bu çalışmada uygulanan haritalama işlemi bu ve anormal değerler oluşturmadığı için ve her benzeri daha büyük alanlarda yapılacak hassas tarım Rototillerin kullanıldığı parsellerde; tarla yüzeyine yakın olan derinliklerde yüksek nem kaybına neden uygulamalarına olunmakta ve işleme derinliği az olmaktadır (Çetin ve haritalar ark., 2005). Toprak işleme derinliğinin az olması ve oluşturacaktır. Haritalama ile ortaya konulacak toprak 15-30 cm toprak derinliğinden sonra bitki kök özellikleri, geleneksel istatistikten çok daha yüksek gelişimini etkileyecek penetrasyon direnci değerlerinin doğruluklu tahmin yapılabilmesine imkan verebilecek gözlenmesi, Rotatillerin dezavantajı olarak söylenebilir. ve bu yöntemlerle çalışmak; zaman, işgücü ve enerji Sıkışmış toprakların gevşetilmesi için çeşitli toprak işleme aletleri aletlerinin gevşetecek kullanılmaktadır. batma derinlikleri nitelikte olmalıdır. Toprak sıkışmış Topraklar ve yardımı toprak ile işleme yöntemlerinin planlanmasına veritabanı tasarrufu sağlayabilecektir. işleme tabakayı sıkışma Toprağın Bazı Fiziksel Özellikleri ve Yakıt Tüketimine Etkileri. Tarımsal Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi, cilt 1. s: 337-347, Tokat. Kayişoğlu, B., L. Taşeri ve Y. Bayhan, 1996. İkinci Sınıf Toprak İşleme Aletlerinin Toprağın Bazı Fiziksel Özellikleri ve Agregat Stabilitesine Etkisi. 6. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, s: 594-603, Ankara. Mc. Kyes, E., 1985. Soil Cutting and Tillage. Elsevier Publisher, Amsterdam, 213 pp. Mutaf, E. 1984. Tarım Alet ve Makinaları. Cilt 1, E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 218, İzmir. Okursoy, R. ve Z.B. Barut 1994. Killi Topraklarda Penetrasyon Dirençleri. Tarımsal Mekanizasyon 15.Ulusal Kongresi, s:609-613, Antalya. Özgüven, F. ve M. Aydınbelge, 1990. İkinci Ürün Tohum Yatağı Hazırlığında Kullanılan Toprak İşleme Aletlerinin Toprak Sıkışlığına Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. 4. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, s. 166-173, Adana. Selvi, K.Ç., V. Kirişci ve T. Korucu, 2003. Pamuk Üretiminde Pulluk Tabanının Toprak Dinamiği Açısından Etkileri. Tarımsal Mekanizasyon 21. Ulusal Kongresi, 3-5 Eylül 2003. s:179-185, Konya. Singh, K.K., T.S. Colvin, D.C. Erbach, A.Q. Mughal, 1992. Tilth Index: An Approach to Quantifying Soil Tilth. Transactions of the ASAE. 35(6): 1777-1785. Şeker, C. ve A.A., Işıldar, 2000. Tarla Trafiğinin Toprak Profilindeki Gözenekliliğe ve Sıkışmaya Etkisi. Turk J Agric For. 24, 71–77. Tübitak. Wollenhaupt, N.C., D.J. Mulla and C.A.G. Crawford. 1997. Soil Sampling And Interpolation Techniques For Mapping Spatial Variability of Soil Properties. pp:1954, American Society of Agronomy, Crop Science Society of America And Soil Science of America. LİTERATÜR LİSTESİ Adam, K. M. and D. C. Erbach, 1992. Secondary Tillage Tool Effect on Soil Aggregation. Transaction of the ASAE, 35(6)1771-1776. Akbaş, F., 2004. Entisol Ordosuna Ait Bir Arazide Bazı Toprak Özelliklerinin Değişiminin Geleneksel ve Jeoistatistiksel Yöntemlerle Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat. Anonim, 1990. Equipment for Soil Research. Eijkelkamp Co., The Netherlands, 240 pp. Arslan, S., 2006. Toprak Sıkışmasının Azaltılması için Alternatif Bir Yöntem: Kontrollü Tarla Trafiği. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(1), Kahramanmaraş. Blackmore, S., 1994. Precision Farming. An Introduction Outlook on Agriculture. 23(4) 275-280. Blake, G.R., and K.H., Hartge, 1986. Bulk Density. In: Klute, Aç (Ed). Methods of Soil Analysis. Part I. Physical and Mineralogical Methods, 2nd ed. Agronomy Monograph No: 9. ASA and SSSA, Madison, WI, pp: 363-375. Çetin, M., E. Özgöz, F. Akbaş ve R. Gürhan, 2005. Farklı Toprak İşleme Sistemlerinin Toprağın Bazı Fiziksel Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi ve Haritalaması. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 1 (1), 69-75. Demir, F., H. Hacıseferoğulları ve H. Doğan, 2000. Düşey Milli Frezeli Pulluğun Toprağın Bazı Fiziksel Özelliklerine ve Güç Gereksinimine Etkilerinin Belirlenmesi. Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi, s: 95-101, Erzurum. Doğan, H. ve K. Çarman, 1997. Konya Bölgesinde Hububat Tarımında Tohum Yatağı Hazırlama Uygulamalarının 366