Düzenleyici etki analizi

DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ
TÜRKİYE UYGULAMASI
BAŞBAKANLIK
Kaliteli Mevzuat ve Düzenleyici
Etki Analizi Grubu
Basitleştirme
{
{
{
1981 yılında başlatılan “ Türk Mevzuatının
Yönetimi ve Yeniden Düzenlenmesi” projesi
Bu projenin sonunda 1988 tarihinde
uygulama imkanı kalmamış olan 1654 adet
Kanun yürürlükten kaldırılmış ve mevzuat
tek metin olarak yayımlanmıştır.
2005 yılında Kanun, Tüzük ve
Yönetmeliklerin azaltılması Projesi
Yapılmıştır. Bu projeli ile 118 Kanun, 37
Tüzük, 39 BK Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Basitleştirme - İdari Yüklerin
Azaltılması
{
{
{
{
{
2009 yılı İdari yüklerin azaltılması 176 Yönetmelik
değiştirildi. Değişiklikle;
- noter onayı istenen belge sayısı azaltıldı.Beyan
esası getirildi.
- İdari işlem süreçleri kısaltıldı.
31/7/2009 tarihli Resmi Gazete Kamu
Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul Ve
Esaslara İlişkin Yönetmelik
2010 Yılından Üniversite Yönetmelikleri; 427
Yönetmelik Taslağı hazırlandı.
Uluslararası Uygulamalar
{
{
OECD
z 1997-Düzenleyici Reforma İlişkin OECD Bakanlar Kurulu
Tavsiyeleri
z 1998’den itibaren düzenleyici yönetişim ülke incelemeleri
z 2005-Düzenleyici Kalite ve Performans Rehber İlkeleri
z DEA, düzenleyici reformun en önemli araçlarından birisi
olarak görüldü ve üye ülkeler teşvik edildi
Avrupa Birliği
z 1980’lerden itibaren sektörel etki değerlendirmeleri
kullanıldı
z 2000 Lizbon Zirvesi-düzenleyici kalitenin artırılması
z 2001 Mandelkern Raporu-düzenleyici etki analizi ve
düzenleyici yönetişim
z 2002 Düzenlemelerin İyileştirilmesi Eylem Planı
Uluslararası Kuruluş Görüşleri
{
OECD Türkiye Düzenleyici Reform İncelemesi
(2001)
z
Tavsiye—Düzenleyici Kalite (5)
{
“OECD iyi uygulama tavsiyeleri çerçevesinde ve
düzenleyici etki analizinin adım adım tüm idarede
uygulanması yoluyla, tüm düzenleme tasarılarının
kalitesinin artırılması”
Uluslararası Kuruluş Görüşleri
{
Avrupa Komisyonu
z
2006 İlerleme Raporu:
{
“Türkiye, daha iyi düzenleme konusunda bazı ilerlemeler kaydetmiştir.
Hükümet Şubat 2006’da düzenleyici etki analizini Türk hukuk sistemine ithal
eden bir Yönetmeliği kabul etmiştir. Düzenleyici etki analizinin kullanımı,
diğer hususların yanı sıra, AB’ye katılım müzakerelerinin sürdürülmesi
açısından Türkiye’yi destekleyebilmelidir. (…) Düzenleyici etki analizinin
uygulanabilmesi için kurumsal kapasite güçlendirilmelidir.”
z
2007 İlerleme Raporu:
{
Türkiye daha iyi düzenleme alanında ilerleme kaydetmiştir: Hükümet Nisan
2007’de yayınladığı bir genelgeyle, düzenlemelerin kalitesini arttırmayı
teminen, Düzenleyici Etki Analizi (DEA) uygulamasını ve DEA Rehberini kabul
etmiştir. Bürokrasi ve idari yükün azaltılması alanında, vatandaşların çeşitli
kamu hizmetlerinden yararlanmalarını kolaylaştırmak için, valilik ve
kaymakamlıklarda, Kasım 2006’da “tek adımda hizmet” uygulaması
başlatılmıştır. Ocak 2007’de, kamu yönetiminde kolaylaştırma kapsamında,
1085 adet güncelliğini yitirmiş genelge yürürlükten kaldırılmıştır. E-devlet
uygulamasındaki kullanım kolaylığı önemli ölçüde iyileştirilmiştir.
Türkiye’de Düzenleyici Etki Analizi
{
İyi Düzenleme Grubu (Şubat 2005)
z
{
Düzenleyici Etki Analizine ilişkin mevzuat
z
z
{
Kamu Yönetimi Temel Kanunu-5/c madde (2004)
Mevzuat Hazırlama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik
(Şubat 2006)
Düzenleyici Etki Analizi Rehberi (Nisan 2007)
z
{
DEA çalışmalarının koordinasyonu ve DEA raporlarının
kalitesinin denetiminden sorumlu
2007/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi
Eğitim programları
z
z
z
TÜSSİDE (2004)
SIGMA (2006)
Başbakanlık (2006-2009)
Türkiye’de Düzenleyici Etki Analizi
AB hibesi ile DEA pilot projesi
{ Kamu laboratuarları (2007)
{
{
Uluslararası seminerler
z
z
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (Mayıs
2007)
OECD/MENA İstanbul (Kasım 2007)
Türkiye’de Düzenleyici Etki Analizi
{
{
{
AB’nin işbirliğinde gerçekleştirilen “Düzenleyici Etki
Analizinin Türk Hukuk Sistemine Tanıtılması” projesi
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın işbirliğinde
gerçekleştirilen, içinde DEA bileşenin de içerdiği yasama
süreçlerinde katılımcılığın geliştirilmesine ilişkin proje
İngiltere Hükümetinin desteği ile hazırlanan yerel
yönetimlerde düzenleyici etki analizinin geliştirilmesi
projesi
Düzenleyici Etki Analizinin Türk
Hukuk Sistemine Tanıtılması projesi
{
AB tarafından finanse edilen proje 2008-2009
{
Değişik Kamu Kurum ve Kuruluşlarından 40 kişiye
eğitimcileri eğitimi semineri,
{
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı ile ortak
iki pilot DEA uygulaması
{
Üst düzey yöneticiler ve sivil toplum kuruluşları ile yapılan
seminerler
MEVZUAT HAZIRLAMA USUL VE ESASLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
{
{
{
{
{
{
Düzenleyici etki analizi
MADDE 24 - (1) Yürürlüğe konulması hâlinde etkisinin on
milyon YTL’yi geçeceği tahmin edilen kanun ve kanun
hükmünde kararname taslakları için düzenleyici etki analizi
yapılması zorunludur. Bu miktar gerekli görülen hâllerde
Başbakanlıkça yeniden belirlenebilir.
(2) Başbakanlık, etkisi on milyon YTL’nin altında kalan kanun
ve kanun hükmünde kararnameler ile etki miktarına
bakılmaksızın diğer düzenleyici işlemler için de düzenleyici
etki analizi hazırlanmasını isteyebilir.
(3) Millî güvenliği ilgilendiren konular ile bütçe ve kesin hesap
kanunu taslakları için düzenleyici etki analizi hazırlanmaz.
(4) Düzenleyici etki analizi teklif sahibi bakanlık veya kamu
kurum ve kuruluşu tarafından hazırlanır.
(5) Düzenleyici etki analizinde ek-1’de belirtilen hususlara yer
verilir. Düzenleyici etki analizi hazırlanırken mevcut istatistiki
verilerden de yararlanılır
Düzenleyici Etki Analizinde Yer Alacak Hususlar
1- Düzenlemenin hazırlanmasını gerekli kılan sebeplerin neler
olduğu, düzenlemenin türünün doğru seçilip seçilmediği.
2- Düzenlemenin muhtemel fayda ve maliyetlerinin neler
olduğu, faydaların maliyetleri haklı çıkarıp çıkarmadığı.
3- Düzenlemenin bütçeye ek malî yük getirip getirmediği,
getiriyorsa yaklaşık maliyetin ne olduğu.
4- Düzenlemenin yeni bir teşkilat kurulmasını veya kadro
ihdasını öngörüp öngörmediği ve bunların gerekli olup
olmadığı.
5- Düzenlemenin sosyal, ekonomik ve ticarî hayata, çevreye
ve ilgili kesimlere etkilerinin neler olacağı.
6- Düzenlemenin kırtasiyeciliği ve bürokratik formaliteleri
artıran yönlerinin bulunup bulunmadığı.
7- Düzenleme yapılırken ilgili tarafların görüşlerini beyan
etme fırsatı bulup bulmadığı.
8- Düzenlemenin uygulanabilir olup olmadığı, düzenlemeye
uyumun nasıl sağlanacağı, uygulamanın nasıl takip
edileceği.
9- Düzenleme ile yetki ve sorumluluk verilen idarenin doğru
seçilip seçilmediği.
10- Düzenlemenin etkilerinin nasıl ölçüldüğü.
DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ
REHBERİ (3 Nisan 2007)
1. PROBLEMİN TESPİTİ
2. HEDEFLERİN TESPİTİ
3. ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARININ
TESPİTİ
4. ETKİLERİN ANALİZİ
5- ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARININ
KARŞILAŞTIRILMASI
6. DANIŞMA VE KATILIM
7. UYGULAMA, İZLEME VE
DEĞERLENDİRME
1.Problemin Tespiti
{
1.1Problemin Tanımı
-Önem ve Büyüklük
-Mevcut Durum=Yeni Problemler?
-Problem 1 defalık mı sürekli mi?
1.2Problemin Taraflarının Tespiti
1.3Problem alanı ile ilgili mevcut durum
1.4Düzenleme yapma zorunluluğu
gerekçesi?
2.Hedeflerin Tespiti
{
{
{
{
Problemin Çözümü ile ilgili amaç
açıkça tespit edilmeli
Hedef≠Araç
Hedefler net,ölçülebilir,kabul
gören,gerçekçi ve zaman dilimi belli
olacak şekilde tespit edilmeli
Hedef≈Hükümet Politikası
3.Alternatif Çözüm Yolları Tespiti
3.1Bütün alternatif çözüm
seçeneklerin belirlenmesi
-En az 3 tane
3.2En uyumsuz alternatiflerin
elenmesi
-Açıkça hedefe en uzak olanlar->-Kısmen de olsa fayda sağlayan>+
3.Alternatif Çözüm Yolları Tespiti
{
{
Etki<10 milyon YTL ise, ayrıntılı
etki analizi yapılmadan diğer
adımlara geçilir. (Kısmi Etki
Analizi)
Etki>10 milyon YTL->(Tam Etki
Analizi)
4.Etkilerin Analizi
{
{
Çözüm önerisinden kaynaklanan
maliyet ve faydaların tespitini
amaçlar
Analizi yapanlar kendilerini yalnızca
ekonomik alanla sınırlandırmayıp,
aynı zamanda sosyal ve çevresel
etkileri de değerlendirmelidir.
4.Etkilerin Analizi
{
{
4.1Düzenlemeden etkilenen
grupların ve alanların tespiti
-Ekonomik sektörler, idari birimler
vs.
4.2Fayda ve maliyet
değerlendirmeleri
- 1 defalık ya da devamlı
-Etkiler mümkünse yıllık ölçülmeli
4.Etkilerin Analizi
{
{
{
4.2.1Ekonomik Etkiler
-Kamu yönetimine, iş dünyasına,
tüketicilere vs.
4.2.2Sosyal etkiler
-İş güvenliği, sağlık, eğitim vs.
4.2.3Çevresel etkiler
5.Alternatif Çözüm Yollarının
Karşılaştırılması
{
Hükümetin mevcut politika,
stratejileri ile bu konudaki
düzenlemeler de göz önünde
bulundurularak avantajlar ve
dezavantajlar ortaya konulur.
6.Danışma ve Katılım
{
{
{
Konunun farklı açılardan değerlendirilmesi
ve diğer çözüm yollarının tespitine
Düzenleyici Etki Analizinin bağımsız
kontrolüne ve beklenmedik sonuçlarla
karşılaşılma riskinin azaltılmasına
Düzenlemenin ortak hazırlanmasına
İmkan sağlar..
6.Danışma ve Katılım
{
{
{
6.1Danışılacak kişi ve grupların
tespiti
6.2Danışma yöntemleri
- Yazılı veya sözlü
6.3Son genel danışma
7.Uygulama,İzleme ve Değerlendirme
{
7.1Uygulama
{
7.2İzleme ve Değerlendirme