otomasyonda

otomasyonda
trendler
No: 1.2014
Kapak konusu
Zaman
Geçgörü, içgörü, öngörü
Zamanın muhafızı
İtici güç
Check-up
Sinerji
Almanya Ulusal Metroloji Enstitüsü
başkanı Prof. Dr. Ullrich ile görüşme
Lufthansa CityLine işlem
sürelerini düşürdü
Festo çözümleri temizlik
tesisisini sorunsuz çalıştırıyor
İlham kaynağı
Dev Yıkamacı
Sevgili Festo dostları,
Sevgili Trend okuyucuları,
Yeni "otomasyonda trendler" sayımız bir kere daha karşınızda.
Teknolojik değişim çok hızlı.
Bilgiyi sürekli almak, sindirmek ve uygulamak – hem de gittikçe
daha kısa zamanda:
Günümüzde mühendisler ve yöneticiler için başarılması
gereken zorlu iş budur.
Otomasyonda trendler, hafta sonu ve akşamları okunması
kolay bir dergi olmayı amaçlıyor.
Hoşunuza gitmesini ümit ediyor, zevkle okumanızı diliyoruz.
Saygılarımla
Otto W. Bauer
BİZ ÜRETKENLİK MÜHENDİSİYİZ.
WE ARE THE ENGINEERS OF PRODUCTIVITY.
Güvenli | Yalın | Verimli | Yetkin
www.festo.com.tr
Konunun özü
zamandır
Sayın okuyucu,
Yeni ‘otomasyonda trendler’ sayımıza hoş geldiniz. Bu sayının
konusu ‘zaman’. Kısalan inovasyon çevrimleri her endüstriyel
şirket için daha hızlı süreçler talep ettikçe, zaman her zamankinden daha büyük bir rekabet konusu haline geldi. 20 yıl önce
rekabet öncelikle bir ürünün fonksiyonlarında ve 10 yıl önce
fonksiyonlarda ve maliyette yaşanırken günümüzde hızda,
fonksiyonlarda ve maliyette yaşanıyor.
Zaman kavramı gittikçe daha önemli hale gelirken 8. sayfadan
başlayarak Prof. Ullrich’in açıkladığı gibi zamanı gittikçe daha
doğru bir biçimde ölçüyoruz. Sayfa 49’da anlatılan Güney Afrika’da altın üretim örneğinde görebileceğiniz gibi hassas zaman
ölçümü düzgün bir biçimde senkronize edilmiş süreçlerin temelini oluşturur.
Dr. Ansgar Kriwet,
Yönetim Kurulu Üyesi, Satış
Süreç maliyetlerinin daha iyi anlaşılmasıyla ‘vakit nakittir’ deyişi yeni bir anlam kazanıyor. Süreçler çalışanların zaman yatırımı
yapmasını gerektiriyor ve bunu minimuma getirmek para tasarrufu getiriyor. Karlılığın anahtarı endüstriyel ekipmanın, yalnızca satın alma maliyetini değil, toplam sahip olma maliyetini
(TCO) düşürmektir. Mühendislikte zaman tasarruf araçları (sayfa 26’ya bakın) TCO’yu ciddi oranda düşürebilir ve tasarım üretkenliğini artırabilir.
Modern dünyada ‘zaman yönetimi’nin prensipleri değişti. Zamanımızdaki taleplerin çokluğu nedeniyle sorun artık ‘neyi ne
zaman yapmalı’ değil ‘neyi neden yapmamalı’. Festo misyonunu
müşterilerimizin üretkenliğini artırmak olarak görür. Süreç zamanlarını tasarruf etmenizde sizi desteklemek ve her şeyi kendiniz yapmanıza gerçekçi bir alternatif sunmayı istiyoruz. Size
kullanımı kolay seçim ve tasarım araçları, online mağazamız
gibi verimli sipariş kanalları, entegre lojistik hizmetleri, sistem
tasarımı ve montaj hizmetleri ve elbette akıllı ve sezgisel ürünler sağlayarak, size kalan zamanın artmasına ve üretim maliyetlerinizin düşmesine yardımcı olabiliriz. Biz, üretkenlik mühendisleriyiz.
Bu sayımızı keyifle okumanızı dilerim!
Saygılarımla
Ansgar Kriwet
Kapak konusu Zaman Festo Teknoloji
Merkezindeki takvim saati mutlak bir doğrulukla gösteriyor. Birçok şirket geliştirme,
üretim, lojistik ve yönetim süreçlerinde zaman kaybeder. Otomasyonda trendler'in bu
sayısında zamana farklı bir ışık altında bakmayı öğreneceksiniz. Zaman israfını nasıl
belirleyebileceğinizi ve önleyebileceğinizi
gösteriyoruz.
otomasyonda trendler
1.2014
Editörden 3
Panorama 6
Dünyada Festo 49
Bu dergi hakkında 51
Yumuşak Duruş 54
12
BionicOpter:
Akıllı kinematikle hafif yapı.
Pusula
Hafif hava akrobatı
BionicOpter, yusufçuk böceğinin mükemmel bir teknolojik simülasyonu olup havada kolayca hareket ediyor. 12
8
"Bizim otomatik saat
kaynaklarımız dünyadaki en
doğrularından biridir."
İlham kaynağı
Zamanın muhafızı
Prof. Dr. Joachim H. Ullrich Almanya’nın
Ulusal Metroloji Enstitüsü, Federal Fizik
ve Teknoloji Kurumu Başkanıdır. Bu söyleşide fizikçi, atom saatlerinin nasıl çalıştığını anlatıyor. 8
Sürtünmesiz hareket
Süper iletkenler hava yastıkları üzerinde
çalışır, dirençsizdir ve enerjiyi verimli
kullanır. Otomasyon teknolojisinde olası
3 örnek uygulamayı sayfalarımızda bulabilirsiniz. 16
Adım adım Festo tarihi
Festo uzun tarihine bir bakış atarak ilk
günlerinden itibaren pnömatik tarihinin
nabzını tutuyoruz. Festo galerisine bir
bakın. 18
1.2014 otomasyonda trendler
İçindekiler 4 5
–
22
Hareket eden her şey para
kazandırır, duran her şey para
kaybettirir.
İtici güç
"C kontrolü" sağlık kontrolünden geçti
İşlem süreleri azaldı: Lufthansa
CityLine süreçleri Festo Eğitim ve
Danışmanlık desteğiyle
optimize etti. 22
30
ABD: İş analistleri endüstriyel
üretimde %3'lük bir büyüme tahmin
etmektedir.
Sinerjiler
Pazara daha hızlı ulaşmak
Sofistike çözüm: Optimize Hareket
Serilerinin elektrikli silindiri EPCO,
katma değer zincirinin tamamında nasıl
yüzde 70 tasarruf yapabileceğinizi gösteriyor. 24
İleri bakmak
ABD: Mali kriz sonucu oluşan önemli zararlara rağmen, ABD’nin ithalat/ihracat
motoru, özellikle mekanik mühendisliği
ve alet üretimi sektörlerinde iyimserliğe
kapı açıyor. 30
Basitçe daha fazla zaman
Üretkenlik artışı: Elektronik katalog, mühendislik araçları ve online mağaza, birlikte mükemmel uyumla çalışıyor. 26
Yıkama, durulama, kurutma
600 kg çamaşır makinesi merdanesi:
Festo’nun yüksek kaliteli ürünleri Höckh
iki odalı temizlik tesisini sorunsuz bir biçimde çalıştırıyor.
36
Pratikte sızıntı algılama
Basınçlı havanın peşinde: Tate & Lyle’da,
Festo enerji verimliliği uzmanları
6,000 l/dk’lık kayıp ortaya çıkardı. 28
Zaman kazandıran makine
Mükemmel ekip çalışması: Wörgartner’in
yüksek performanslı test aygıtı Festo’nun otomasyon teknolojisi sayesinde
kaynak dikişlerini yalnızca 1,5 saniyede
kontrol ediyor. 40
Akıllı kapaklar
Bir özelliğe sahip baharatlık kapakları:
Tam olarak otomatik ‘Spoonkler’ üretimine Festo’nun elektrikli bir handling ünitesi yardımcı oluyor. 42
Oyun, set ve maç
Mecmesin’in yeni test makinesi tenis toplarını test altına alıyor. Bir Festo handling
sistemi süreci harekete geçiriyor. 44
Her şey temiz
Saf verimlilik: Mühendislik uzmanlığı,
Meksikalı bir tabakhanenin atık su artıma
tesisinde, her düzeyde izlenebilir. 46
Foto: © George Steinmetz Photography
1.2014 otomasyonda trendler
Panorama 6 7
–
Zamanın izleri
Ünlü doğa fotoğrafçısı George Steinmetz
GEO görevlisi olarak Antartika’ya gittiğinde resimdeki Olympus Sıradağlarını
binlerce yıldır çevreleyen göllerin derin-mavi buzunu ortaya koyan çarpıcı görüntüler yakaladı. Transatlantik Dağlarının bu kısmı Avrupa’dan daha büyük bir
alanı kaplayan dünyanın en soğuk ve en
uzak çölünde yer alıyor. Buz gölünün ortasındaki ‘Kuru Vadiler’e binlerce yıldır
kar yağmıyor. Bilim insanları bu yaşam
alanını dünyanın en sert eko-sistemlerinden biri olarak görüyor. Yalnızca seçilmiş
araştırmacılardan oluşan ekipler bu büyüleyici bölgeye erişebiliyor. Dünyanın
başka hiçbir yerinde zamanın bıraktığı izler buradaki kadar iyi korunmamış. Birkaç yıl önce jeologlar yalnızca tundra ikliminde yaşayabilen Kanada geyiğine
(mus) ait fosil kalıntılarını keşfettiler. Bu
tam olarak, 13 milyon yıl öncesi demekti!
Söyleşi
Zamanın
muhafızı
Joachim Ullrich, Almanya’nın ulusal metroloji enstitüsü, PTB – Physikalisch-Technische Bundesanstalt (Federal Fizik ve Teknoloji Kurumu) - Başkanıdır. Braunschweig’da
bulunan enstitüde çalışan saatler dünyanın en doğru çalışan saatleri arasındadır. Bu
görüşmede fizikçi, saatlerin nasıl çalıştığını, bunun Koordineli Evrensel Zamanla nasıl
bağlantılı olduğunu ve bir saniyeyi on altı ondalık haneye ayırmanın neden iyi fikir olduğunu anlatıyor.
otomasyonda trendler: Profesör Ullrich, PTB hatasız çalışan
saatleriyle biliniyor ve bu nedenle zaman konularında bir otorite olarak kabul ediliyor. Ama zaman nedir tam olarak?
Prof. Dr. Joachim H. Ullrich: Bu son derece karmaşık bir soru.
Biz fizikçiler işlerimizi kolaylaştırmak için zamanı, örneğin dünyanın dönüşü veya sarkaç gibi tahmin edilebilir, tekrarlayan süreçler olarak tanımlarız. Nobel ödülünü almış ve Physikalisch-Technische Bundesanstalt’ı kurmuş olan Albert Einstein bize
zamanın çok pragmatik bir tanımını verdi: “Zaman saatte okuduğunuz şeydir.” Ancak, Einstein’dan bu güne artık zamanın
görece olduğunu da biliyoruz. Örneğin biz hareket halindeyken
veya yer çekimli bir alanda daha yavaş geçiyor. İnsanların zamanı algılayışı da görecedir öte yandan. Yine genellikle Einstein’ın söylediği düşünülen bir söz var: “İki dakika boyunca sıcak
bir soba üzerinde oturursanız iki saat gibi gelir. Ama güzel bir
kızla iki saat oturursanız iki dakika gibi gelir. Bu göreceliliktir!”
Ayrıca birçok yanıtını bulmamış soru var, örneğin zamanın bir
başı veya sonu olup olmadığı ve şimdinin insan algısına göre ne
kadar sürdüğü gibi. Bedenin biyolojik saati ve zamanı nasıl algıladığımızla ilgili kültürel farklar da günümüzde bilimin son
derece ilgisini çeken konular.
Zamanı nasıl ölçüyorsunuz?
Ullrich: Bir sarkaç kullanarak, örneğin. Sarkaç ne kadar kısa
olursa o kadar hızlı sallanır ve zamanı o kadar daha doğru ölçer.
Elektrik yükünün bir kristalin saniyede 30.000’den daha fazla
osilasyona neden olan kuartz saatler elbette bundan daha da
doğrudur. Günümüzde en doğru ölçen saatler atom saatleridir,
atomların kendileri osilasyon yapmasalar da. Bunlar yerine biz
elektromanyetik radyasyon veya daha açık söylemek gerekirse
mikro dalgaları kullanıyoruz. Bir kuartz kristalinden çok daha
hızlı, saniyede dokuz milyara yakın osilasyon yapar. Bu mikrodalga radyasyonu kullanarak sezyum atomlarının elektronlarını
hareketlendiriyoruz. Ve bu işlem radyasyonun çok belirli bir
osilasyon frekansı olduğunda çalıştığı için, bunu bir saniyenin
değerini tam olarak tanımlamak ve belirlemek için kullanabiliyoruz.
Tabii ki sürekli olarak doğru saat darbesini ayarlayıp ayarlamadığımızı ve elektronların gerçekten hareketlenip hareketlenmediğini kontrol etmek zorundayız. Bunu yapmak için önce sezyum
atomlarını manyetik ve mikrodalga alanlarından yatay bir ışın içine gönderiyoruz sonra da dikkatle yerleştirilmiş detektörle yalnızca hareketli elektronlara sahip sezyum atomlarını sayıyoruz.
En doğru çalışan iki saatimizde, CSF1 ve CSF2 (sağdaki resme
bakın), farklı bir kurgumuz var ve sezyum atomlarını mikrodalga
alandan bir fıskiye gibi yukarı fırlatıyoruz. Geri düşerken bunlar
alandan ikinci bir kez geçiyorlar. Bu atom saatleriyle bir saniyeyi
doğru bir biçimde 16 ondalık hane olarak tanımlayabiliyoruz.
Kol saatleri veya istasyon saatlerinin bu tür bir hassasiyete
ihtiyacı yok. Peki, bizim buna ne için ihtiyacımız var?
Ullrich: Doğruluktan sapmanın toplandıkça artan bir etkisi var
ve bu durum görece çabuk bir biçimde ortaya çıkıyor. Uzun dönemde yüksek derece doğruluğu garanti altına almak için son
derece hassas saatlere ihtiyacımız var. Tam zamanını bilebilmek, bilim dünyasında özellikle önemlidir. Bundesanstalt’taki
önemli görevlerimizden biri de ışık hızı sabitini ve Planck sabitini içeren ince yapılar sabiti gibi temel fiziksel sabit değerlerinin
gerçekten sabit olup olmadıklarını araştırmak. Durumun böyle
olmadığını gösteren kanıtlar var. Bu teori doğrulanacak olursa,
bu temel fiziksel sabitlere dayalı yasalar ve modeller bulunduğu için etkileri çok öteye varan sonuçlar ortaya çıkar.
Zaman araştırmacıları daha önce güvenilir varsayılan varsayımlarının, saniyenin hala dünyanın dönüşünün bir parçası olarak
tanımlandığı 1930’larda, yapılan hassas ölçümlerle battığını
yaşadılar.
1.2014 otomasyonda trendler
İlham kaynağı 8 9
–
İlk elden bilgi: Prof. Dr. Joachim
H. Ullrich ile söyleşi.
Burada, enstitümüzde kullanılan Kuartz saatler günümüzde var
olan en doğru çalışan saatler. Araştırmacılar, zamanın var olan
tanımında varsayılanın aksine, dünyanın dönüşünün yavaşladığını, son derece değişken olduğunu ve her zaman aynı hızda
hareket etmediğini keşfettiler.
Atom saatleri için pratik uygulamalar da var mı?
Ullrich: Atom saatleri örneğin Amerikan GPS sistemi veya Rus
GLONASS yanı sıra Avrupa Galileo sisteminin ilk uyduları için
uyduları konumlandırmakta kullanılıyor. Bu sistemler uyduyla
dünya arasındaki sinyal dönüş sürelerini ölçerek konumları be-
lirliyor ve bu nedenle son derece hassas zaman tanımları gerektiriyor. Ayrıca bu saatleri yakın gelecekte uzayda zamanı
ölçmek için de kullanma planları var. Bu sayede iki uydunun görece konumlarının yüksek hassasiyetle ölçülmesi olanaklı olur
ve bu değişim dünyanın yer çekimi alanının tam olarak çizilebilmesi için kullanılabilir. Dünyada da benzer ölçümlerin yapılması
ve daha da doğru saatlerin kullanımıyla, farklı kütle dağılımlarını algılamak ve gelecekte mineral kaynaklarını izlemek mümkün olabilir. Bu gibi başlıklar şu anda Hanover’deki Leibniz Üniversitesinin QUEST mükemmellik sınıfındaki diğer
araştırmacılarla beraber üzerinde çalıştığımız konular.
Uydulardaki saatler Bundesanstalt’taki atom saatleriyle aynı
karmaşık yapılara mı sahip?
Kişi hakkında
Prof. Dr. Joachim Ullrich
Joachim Ullrich 2012 yılından beri merkezi Braunschweig’da bulunan, Almanya Ulusal Metroloji Enstitüsü (Physikalisch- Technische Bundesanstalt) başkanlığını yapıyor. Ondan önce Heidelberg’deki Max Planck Nükleer
Fizik Enstitü Direktörüydü ve Deneysel Parçacık Kuantum
Dinamikleri bölümünün başındaydı. Yalnızca Ulusal Metroloji Enstitüsü Başkanlığı yaptığı için değil, aynı zamanda kuantum fiziğinde bir uzman olduğu için ve serbest
elektron lazerleriyle Hamburg DESY’de ve ABD Stanford’da yaptığı deneyler nedeniyle uluslararası alanda
tanınmış bir kişiliktir. Çalışmalarından dolayı pek çok
ödüle layık görülmüştür, bunların arasında Almanya
Araştırma Kurumu (DFG) Gottfried Wilhelm Leibniz Ödülü ve Philip Morris Araştırma Ödülü sayılabilir.
www.ptb.de
Ullrich: Aynı prensiple çalışıyorlar, ama biraz daha az yer kaplıyorlar ve o kadar da doğru olmalarına gerek yok. Her durumda
önceki sinyal iletiminde minör bazı sapmalar oluyordu. Atom
saatleri günümüzde kolaylıkla çok çeşitli kullanımlara sunulabilir. Dünyada çalışacak uygulamalar için birkaç yüz Euro’yla
100.000 Euro arasında bir maliyetleri olabiliyor. Uydu uygulamaları için çok daha pahalılar ve ileri teknoloji sayesinde bakım
gerektirmeden uzun yıllar çalışabiliyorlar.
Teknolojinin ileri olduğunu söylediniz. Bununla birlikte, Physikalisch- Technische Bundesanstalt’daki gibi bir atom saati
bozulabilir mi?
Ullrich: Elbette bu bir olasılık, ancak yedeklerimiz var. Yalnızca
bizim enstitümüzde, Koordineli Evrensel Zaman için bizim katkımız adına çalışan dört adet birincil atom saati bulunuyor. Örneğin, Frankfurt yakınlarındaki Mainflingen’den uzun dalga yayın kullanarak radyo saatleri için zaman sağlamak amacıyla üç
saat daha barındırıyoruz ve bunlar saatlerimizle düzenli olarak
senkronize ediliyor.
1.2014 otomasyonda trendler
İlham kaynağı 10 11
–
“Eğer yeni optik saatlerimiz evren kadar
eski olsalardı 10 saniyeden daha az hata
yapmış olurlardı.”
Joachim H. Ullrich, Physikalisch-Technische Bundesanstalt (Braunschweig, Almanya)
Dünyanın dört bir yanındaki saatlerin doğru olduğunu nasıl
güvence altına alıyorsunuz?
Ullrich: Daha önce sözünü ettiğim gibi Koordineli Evrensel Zaman diye bir yapımız var ve bu 24 zaman dilimi için geçerli ve
dünya çapındaki yaklaşık 400 atom saati tarafından belirleniyor. Saatler birbiriyle karşılaştırılıyor ve ortalama bir değer üretiliyor. Hassasiyeti daha düşük saatler daha hassas saatlere
göre daha az ağırlıklandırılıyor. Bu değer daha sonra aralarında
Bundesanstalt’taki saatlerimizin de bulunduğu dünyanın en iyi
saatleriyle karşılaştırılıyor. Bu işlemle belirlenen değerler,
1875’den beri merkezi Paris yakınlarındaki Sèvres’de bulunan
Ağırlıklar ve Ölçüler Uluslararası Bürosu (BIPM) tarafından Koordineli Evrensel Zaman olarak yayınlanıyor. Bu işlem ayda bir
yapılıyor. Tüm atom saatlerinin yüksekliği de hesaplamalara
dahil etmeleri önemli çünkü Einstein’e göre zaman yerçekimi
alanından etkilenmektedir.
Zamanın şu anki tanımı yaklaşık ne kadar daha geçerli olacaktır?
Ullrich: Bir sonraki nesil saatler son birkaç yıldır görünmeye
başlamış olsa da kesinlikle daha iyi. Şu anda optik saat adı verilen saatler elimizdeki en iyi atom saatlerinden birkaç yüz kat
daha doğru çalışacak gibi görünüyor. Benzer bir prensiple çalışıyorlar. Ancak bizim burada elektronları harekete geçirmek
için kullandığımız radyasyonun osilasyon frekansı 100.000 kat
daha yüksek ve görünür aralıkta. Mikrodalga radyasyonu yerine optik saatler yüksek hassaslığa sahip lazerlerden elde edilen ışıkla çalışıyor.
Bundesanstalt’ta daha şimdiden iki farklı optik saate sahibiz,
bunların her ikisi de atom saatlerimizden yaklaşık on kat daha
doğru çalışıyor. Ancak önümüzdeki yıllarda dünyadaki diğer op-
tik saatleri karşılaştırarak ve inceleyerek hepsinin aynı çalışıp
çalışmadığını ve hata paylarını belirleyeceğiz. Bu süre en az,
saniyenin tanımının yeni teknolojik olasılıklara adapte edilmesi
için gereken süre kadar olacaktır.
Bu tür yeni gelişmelerde uluslararası çalışma ortaklarıyla işbirliği ne kadar önemli bir rol oynuyor?
Ullrich: Biz metrolojistler 1875’te Metre Konvansiyonunu imzaladığımızdan bu yana çok yakın ve çok yapıcı bir biçimde bir
arada çalışıyoruz, bence bu mükemmel bir durum. Elbette aramızda rekabet de var. Günün sonunda herkes en iyi saate sahip
olmak istiyor. Bu açıdan biz çok başarılı olduk. Fıskiye atom saatimiz dünyadaki en doğru saatler arasında. Optik saatler alanındaysa, ABD’deki çalışma ortağımız Ulusal Standart ve Teknoloji Enstitüsü (NIST) ile kafa-kafaya ama dostane bir yarış
içindeyiz.
Profesyonel olarak bu konuda çok yoğun bir biçimde çalışıyorsunuz. İşiniz, zamanla kurduğunuz kişisel ilişkinizi etkiliyor
mu?
Ullrich: Zamanın son derece değerli bir varlık olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle onu akıllıca kullanmaya çalışıyorum. Örneğin, yoğun konsantrasyon gerektiren çeşitli görevleri, eğer
olanaklıysa bloklar halinde yapıyorum. Durum buysa rahatsız
edilmek istemiyorum, çünkü sürekli baştan başlamak zorunda
kalmak son derece verimsiz bir çalışmaya yol açıyor. Genellikle
sabah erken veya hafta sonları bu şekilde çalışıyorum ve cep
telefonu ve interneti çok aza indirgiyorum.
İşe ayırdığım ve aileme ayırdığım zaman arasındaki dengeyi
tutturmak en zoru. İşimi sevdiğim için bazen işe iş olarak bakmayabiliyorum. Bazen saati unutuyorum.
BionicOpter: Yusufçuk uçuşunda uzmanlaşma
Hafif hava akrobatı
Festo, yusufçuğun mükemmel bir teknolojik simülasyonu olan BionicOpter ile
biyonikte bir başka dönüm noktasının eşiğine geldi. Hafif yapısı, fonksiyon
entegrasyonu ve durum izlemesi sayesinde, BionicOpter havada kolaylıkla
hareket ediyor.
1.2014 otomasyonda trendler
Pusula 12 13
–
Y
usufçuk benzersiz bir uçuş şekli
sayesinde mümkün olmaktadır. Bu kageliştirmekte 300 milyon yıllık
natlar, bir karbon fiber çerçeve ve bir ince
evrim tarihi boyunca son derece
folyo kaplamadan oluşur. Esnek poliauzmanlaşmıştır. Her yöne zahmid ve terpolimerden yapılan gövde ve
metsizce hareket eder, kanat çırpmaya
mekanik komponentlerin yapısı, tüm sisgerek olmadan havada durabilir ve gezitemi esnek ve sağlam, aynı zamanda ultnebilir. İki kanat çiftinin bağımsız hareket ra hafif olmasını sağlar. Çok küçük göğüs
kabiliyeti sayesinde aniden yavaşlayabikafesi, pil, sekiz servo motoru, yüksek
lir ve dönebilir, çabuk hızlanabilir ve hatperformanslı ARM mikroişlemci ve senta geriye doğru uçabilir. Yusufçuğun bu
sör ve kablosuz modüllere sahiplik yapar.
son derece kompleks uçuş özelliklerini
gerçekleştirmek kesinlikle kolay bir iş de- Kompakt ve entegre
ğildir. Ancak, tanınmış üniversiteler, ensBionicOpter'in benzersiz uçuş şekli, hem
titüler ve geliştirme şirketleri ile Feshafif yapı hem de yüksek düzeyde
to'nun paylaştığı bir ağ olan Bionic
işlev entegrasyonu ile mümkün olur. YaLearning Network içindeki uzmanlar,
pay yusufçuk için bu, sensörler, sürücübunu mükemmel bir şekilde başardı. Bio- ler ve mekanik ekipmanlar ve ayrıca iletinicOpter şimdiye kadar bir helikopter,
şim, açık ve kapalı-devre kontrol
uçak ve planörü kombinasyonunda daha
sistemleri gibi ekipmanların çok küçük
fazla uçuş koşullarında ustalaşabilmiş ilk bir alan içerisine kurulu olması ve birbirmodelidir.
lerine uyarlanmaları anlamına gelir. Fes
to, böylece son derece kompakt bir forHafif yapı
matta olanak ve fonksiyon entegrasyonu
Yapay yusufçuk gerçekten hafiftir. 63 cm
bakış açılarını göstermektedir. Uzaktan
kanat genişliği ve 44 cm vücut uzunluğu
kumandalı yusufçuk gerçek zamanlı kabile, sadece 175 gram ağırlığındadır. Bu
losuz iletişim kurar ve sürekli bilgi alışveda BionicOpter'in son derece hafif yapısı
rişinde bulunur. Farklı sensör değerlen-
Etkileyici pilot
Yusufçuk böcek dünyasının en zarif ve becerikli hava akrobatlarından biridir.
Kanat çiftlerinin bağımsız hareket yeteneği, aniden yön değiştirme, havada
süzülme ya da 5.600'ün üzerinde farklı türden bazıları gibi geriye doğru uçmayı sağlar. Kanat açıklığı 20 ile 110 mm'dir. Büyük bir yusufçuk kuyruk rüzgarı olmadan 50 km/saat hıza ulaşabilir.
dirmelerini birleştirir ve otomatik olarak
karmaşık olaylar ve kritik durumları tanımlar.
Akıllı kinematikler
Uçan nesneyi dengelemek amacıyla, kanat pozisyon ve büküm verileri
sürekli olarak kaydedilir ve yusufçuk,
uçuş sırasında gerçek zamanlı olarak değerlendirilir. BionicOpter'in uzayda hızlanma ve açısı, eylemsizlik sensörleri
kullanılarak ölçülebilir. Entegre konum ve
ivme sensörleri yusufçuğun hız ve uçuş
mekansal yönünü algılar. Çırpma frekansı ve büküm kontrolüne ek olarak, dört
kanadın her biri, aynı zamanda bir genlik
kontrolü barındırır. Bu, dört kanat için
itme ve itme yoğunluğu yönünün ayrı
ayrı ayarlanabilir olması anlamına gelir
ve bu da uzaktan kumandalı yusufçuğun
uzayda hemen hemen her yönde hareket
edebilmesini sağlar. Akıllı kinematikler
uçuş sırasında hem titreşimi düzeltir ve
hem de iç ve dış mekanlarda uçuş stabilitesini sağlar.
Serbest hareket: En karmaşık uçuş manevraları bile kolayca ve sezgisel olarak yapılabilir.
Akıllı telefon kontrolü
Doğadaki benzeri gibi, BionicOpter uzayda her yöne uçmak ve bir helikopter gibi
sadece havada süzülmek için çırpan kanat tasarımını kullanır. Tüm bu manevralar bir akıllı telefon kullanılarak kolaylıkla
çalıştırılabilir. Operasyon sırasında,
uzaktan kumanda sistemi nereye ve ne
hızda uçulacağını söyleyen sinyalleri BionicOpter'e aktarır. Mikrodenetleyici, kaydedilen uçuş verileri ve pilot bilgilerine
göre mekanik olarak ayarlanabilir tüm
parametreleri hesaplar. İşlemci parametreleri harekete çevirmek için, darbe frekansı, bir döner cihaz ve genlik kontrolörü kullanarak sekiz servo motoru
harekete geçirir.
Serbestliğin on üç derecesi
BionicOpter'in benzersiz uçuş manevraları, on üç derece serbestlik ile kolaylaştırılır. Gövdesinin alt kısmındaki motor
dört kanadın ortak vuruş frekansı için
tahriği içerir (1. serbestlik derecesi). Gerçek bir yusufçuk gibi, BionicOpter'in kanatları da yataydan dikeye dönebilir. Her
kanat bu işlem sırasında bir servo motor
ile ayrı ayrı çalıştırılır ve 90 dereceye kadar bükülür (2., 3., 4., 5. serbestlik derecesi). Kanat eklemlerindeki dört motor
kanat genliğini kontrol eder. Kanat kö-
Doğadan esinlenmiş: Yusufçuğun karmaşık kanat çırpma prensibi
teknik olarak Festo BionicOpter ile ilk kez elde ediliyor.
İşlevsel olarak güvenilir: Gerçek zamanlı olarak
sürekli veri toplama ve diyagnostik sayesinde uçuş istikrarı.
1.2014 otomasyonda trendler
Pusula 14 15
–
kündeki doğrusal bir hareket sonsuza
kadar yaklaşık 80 ve 130 derece arasındaki sapma değişikliği için entegre krank
mekanizmasını ayarlar (6., 7., 8., 9. serbestlik derecesi). Kanatların eğimi itme
yönünü belirler. Genlik kontrolü itme yoğunluğunun regüle edilmesini sağlar.
Son dört serbestlik derecesi baş ve kuyrukta bulunmaktadır. Yusufçuk gövdesi
Nitinol'den yapılmış dört esnek kas ile
donatılmıştır. Şekil hafızalı alaşımlar
(SMA) ısıya maruz kaldığında küçülür ve
soğuğa maruz kaldığı zaman genişler.
SMA üzerinden bir elektrik akımı geçtiğinde, kafayı yatay ve kuyruğu dikey olarak hareket ettiren ultra hafif aktüatörler
üretir (10., 11., 12.,13. serbestlik derecesi).
Önümüzdeki yol
Hafif yapı, fonksiyon entegrasyon ve
durum izleme arasındaki etkileşim,
BionicOpter'i sadece büyüleyici bir uçan
cisim yapmaz, aynı zamanda "Endüstri
4.0" adı altında, gelecekteki üretim süreçlerinin temel unsurlarının şekillenmesi
anlamına da gelir. Yapay yusufçuk, küçük
ölçekte işletmenin tek merkezden kontrolü evrimsel gelişimine devam ederken,
yerinden yönetimli organizasyonlar tarafından sağlanan fırsatların kullanımını da
giderek artıracaktır. Şu anda hala merkezi bir ana bilgisayar tarafından gerçekleştirilen birçok görev gelecekte ekipmanların kendileri tarafından işlenebilir.
Bireysel iş parçaları fabrikalara sağlamaları gereken işlevi kendileri belirleyecektir. Bu dijital ayrıntılandırma, en küçük
kurulum alanlarındaki bile – enerji özerkliğinden durum takibine kadar – işlevsellik artışı sayesinde, üretim sürecini aktif
olarak destekleyebilen ve giderek daha
akıllı hale gelen ürünler ortaya çıkmasına
neden olacaktır. BionicOpter bu nedenle
biyonik bir dönüm noktasından daha fazladır. Gelecekteki sanayi üretimi mühendisliğinin geliştirilmesi için ileriye bakışı
temsil eder ve bunun nasıl sağlanabileceğini gösterir.
www.festo.com/en/bionicopter
Bireysel kontrollü: Kanatlar dokuz derecelik serbestliğe sahip olduğu
için, her biri belirli bir şekilde ayarlanabilir ve hareket ettirilebilir.
Hareketli resimler:
Videoyu izlemek için sadece QR
kodunu tarayın.
Ultra hafif yapı: Çeşitli ekipman ve fonksiyonlara
rağmen minimum ağırlık.
SupraLinearMotion ile yolcu manyetik ray üzerinde
sessizce ve sürtünme olmaksızın kayar.
Otomasyon için süperiletken teknoloji
Sürtünmesiz hareket
Süper iletkenler süzülerek çalışır, dirençsiz ve enerji verimlidir. Gelecek için sürdürülebilir
üretim teknikleri için yeni bir potansiyel sunmaktadır. Festo, evico şirketi ve araştırma ve
akademik çevrelerinden diğer ortaklar ile işbirliği içinde yürütülen üç projede otomasyon
teknolojisi için ilk süperiletken uygulamalarını geliştirdi.
F
izik her zaman belirgin sınırlar çeker. Maddenin bir halinden diğerine geçişi - katıdan sıvıya, sıvıdan
gaza - buna bir mükemmel bir örnektir. Aynısı süperiletkenlerde de geçerlidir. Metaller, metal bileşikleri ya da seramik malzemeler belirli bir geçiş
sıcaklığının altında aniden bir süper iletken durumuna girer. Bu durumda, elektrik dirençlerini kaybederler. Bu da teknik
uygulamalar için büyüleyici yeni perspektifler açmakta. Örneğin, bir süper iletken mıknatıs, sürekli dış manyetik alanın
etkisi altında geçiş sıcaklığının altına kadar soğutulmuşsa, önceden belirlenen
bir mesafede daimi mıknatısın manyetik
alanını saklayabilir veya "dondurabilir"
ve böylece istikrarlı bir kayma durumu
yaratır. Süperiletken, taşımak için her türlü girişime, saklanan konumuna dönerek
yanıt verir. Elektromanyetik ağların aksine, bu sürtünmesiz, istikrarlı yuva karakteristiği karmaşık ölçüm ve kontrol teknolojisi gerektirmez.
Sallanan koltuk üzerinde kayma
Bu süperiletken teknolojisini kullanarak
süzülmenin nasıl bir şey olduğunu tecrübe
etmek için Festo, bir kızak üzerine monte
edilmiş sallanan koltuk ile SupraLinearMotion'ı geliştirdi. Sallanan koltuğu kaydırmak için, kızak altındaki süperiletken
malzeme sıvı azotu kullanılarak, 63 ve 77
Kelvin arasında soğutulur ve kalıcı mıknatıslardan yapılmış bir ray üzerinde yaklaşık 15 milimetre bir mesafeye yerleştirilir.
Süperiletken, raya paralel tanımlanan konumunu kaydeder ve sürdürür. Kaydırmak
için, sallanan koltuğun dengesi bozulur.
Böylelikle yolcu havada gezinir, sadece
süper iletkenlik sayesinde taşınır.
Sürtünmesiz taşıma
SupraHandling sisteminde, süperiletken
sallanan koltuk ilkesi bir düzlemde hareketli nesneleri için bir X/Y-tablosuna aktarılmıştır. Tablonun altındaki bağlanmış iki
disk, birbirinden bağımsız olarak, X ve Y
yönünde taban plakasını iter ve böylece
süper iletken yatakları ile manyetik raylar
üzerinde iki asılı kızağı hareket ettirir. Belirgin hatlarda SupraLinearMotion, süperiletken pasif sıvı azot kullanılarak soğutulur. Manyetik raya göre mesafe ve konumu
1.2014 otomasyonda trendler
Pusula 16 17
–
SupraPicker dışarıda ve
hava geçirmez oda içinde
taşıma işlemini tamamlar.
Prof. Dr. Werner Hanke,
Würzburg Julius Maximilian Üniversitesi,
Teorik Fizik ve Astrofizik Enstitüsü
SupraHandling sistemi süperiletken yatakları ile
manyetik raylar üzerinde
iki asılı kızağı hareket ettirir.
korunur ve istikrarlı gezinme mümkün
olur. Otomasyonda SupraHandling sisteminin birçok olası uygulamaları vardır. Ayrıca, gürültü ve yıpranmaya neden olmama
ve belirli bir mesafe koruma gibi avantajlar
sunar. Yumuşak süspansiyon ve düşük
enerji kullanımı herhangi bir ek harcama
yapmadan yumuşak hareket sağlar.
Bir soru daha
otomasyonda trendler:
Süperiletkenler için hangi uygulama
alanlarını öngörüyorsunuz?
şımak ve saklamak için yardımcı birimlere
duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak potansiyel endüstriyel kullanımı çok daha
kolay hale getirir. Cihaz aynı zamanda
enerji açısından son derece verimli bir şekilde çalışır ve sadece 80 W civarı enerji
gerektirir.
www.festo.com/en/supramotion
Temassız tutucu
SupraPicker süperiletken yataklı bir manyetik tutucudur. Dışarıda ve hava geçirmez oda içinde bir taşıma işlemini tamamlar. Süperiletkenlik sayesinde süzülerek,
tutucu ilk önce manyetik olarak bir şişe
alır, hava geçirmez bir odaya bir kilit aracılığıyla iletir ve belirlenen konuma yerleştirir. SupraPicker işleme uygulamaları
için yeni fırsatlar açan temassız, istikrarlı,
süper iletken yataklı sistemin yararlarını
göstermektedir. Manyetik alan depolandıktan sonra, kavrama işlevini gerçekleştiren mıknatıs ve süper iletken fiziksel
olarak sorunsuz bir şekilde ayrılabilir - örneğin, pleksiglas bir duvar ile. SupraPicker küçük bir elektrik soğutma ünitesi ile
süper iletken malzemenin aktif soğutulmasını sağlar. Bu, sıvı azot soğutmak, ta-
Hareketli resimler:
Videoyu izlemek için sadece
QR kodunu tarayın.
Prof. Hanke: Muazzam enerji tasarrufu potansiyelinden dolayı süper
iletken malzemenin sadece elektrik
kablolarında değil, aynı zamanda
motor ve jeneratörler gibi manyetik
enerji depolama sistemlerinde kullanıldığı laboratuar testlerinde gösterilmiştir.
Otomasyon teknolojisi için önemli
bir uygulama, bir süperiletkenin kesinlikle hiçbir sürtünme olmadan geleneksel bir manyetik malzeme üzerinde asılı kaldığı manyetik kaldırma
teknolojisi ile sunulmaktadır. Bu,
karmaşık enstrümantasyon ve kontrol önlemleri olmadan çalışabilir istikrarlı ve enerji tasarruflu rulmanlar
sağlar. Aynı zamanda, nesnelerin hareketlerini kontrol etmek de mümkün olacaktır. Bu, örneğin biyoteknoloji, ilaç ve gıda endüstrisi gibi işlemlerin temassız olduğu son derece
temiz alanlardaki uygulamalar için
kullanılabilir.
Festo tarihinin kilometre taşları
Adım adım Festo tarihi
İnovatif ürünler
İlk on yıllar
1925
1927
1933
1939
1952
Albert Fezer ve Gottlieb Stoll tarafından kuruldu
İlk ağaç işleme makinesi tasarlandı
Fezer & Stoll adı Festo’ya dönüştü
Esslingen’de şirkete ait ilk fabrika kuruldu
El değirmeni “Rutscher" markasıyla
en çok satılan ürün haline geldi
1955 Yeni Festo Pnömatik iş segmenti başlatıldı
1955 Şirket içinde ilk silindir üretildi.
1956 İlk katalog piyasaya sunuldu
1966 ZYD, XYR ve ZYZ pnömatik besleme üniteleri
pazara sunuldu
1976 Elektronik departmanı kuruldu
1980 Serbest olarak programlanabilen ilk elektronik
kontrolör FPC 606 Hanover Fuarında tanıtıldı
1981 Tiger valfi dünya çapında bir başarıya ulaştı
1987 Dünyada bir ilk: Valf adası tip 01 icat edildi
1996 İlk kompakt valf adası CPV üretildi
2000 Yeni pnömatik kas konsepti geliştirildi
2002 MS serisi şartlandırıcı üretildi
2003 Yüksek hızlı tutucu HSP geliştirildi
2004 CPX terminali üretildi
2005 Elektrikli sürücü üretimine geçildi
Bugün:
30.000 bileşen, 10.000 müşteriye özel çözüm ve yılda 100 yeni patent
1.2014 otomasyonda trendler
Pusula 18 19
–
Temel ve ileri eğitim
1963 Avrupa’da pnömatik hakkında ilk seminer,
ilk film
1965 “Eğitim Materyalleri ve Kurslar” iş bölümü
oluşturuldu
1967 Eğitim materyallerinin satışı başladı
1976 Festo Didactic adı lanse edildi
1990 WorldSkills’in kurucu üyesi oldu
1994 Danışmanlık servislerine başlandı
Bugün:
Her yıl 40.000’den fazla kurs katılımcısı, 39 dilde yaklaşık 2.900
kurs/atölye çalışması, 35.000’den fazla eğitim kuruluşuna ekipman
sağlayıcılığı
Ticari fuarlar/Expotainer
1948 İlk Avrupa ticaret fuarı, Basel, İsviçre
1950 Uluslararası Ticaret Fuarı, Chicago, ABD
1960 Festo Pneumatic’in katıldığı ilk bağımsız
ticaret fuarı, Hanover Fuarı
1970 Mobil ticaret fuarı/Expotainer müşterileri
ziyaret ediyor
1978 Expotainer ilk kez Atlantik’i geçiyor
Bugün:
Her yıl dünyada 100’ü aşkın ticaret fuarı
Almanya’daki noktalar
1962
1968
1994
2001
Esslingen-Berkheim’de yeni üretim tesisi kuruldu
St. Ingbert-Rohrbach’da üretim başladı
Festo Lernzentrum Saar kuruldu
Esslingen-Berkheim’de Teknoloji Merkezi açıldı
Bugün
Esslingen-Berkheim’da Genel Merkez
Müşteri Servis Merkezi, St. Ingbert-Rohrbach
Silindir üretim tesisi, St. Ingbert-Rohrbach
Elektronik üretim tesisi, Ostfildern-Scharnhausen
Festo Didactic, Denkendorf
Biyonik projeler
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Airacuda, Robotino, b-IONIC Airfish
Aqua_ray, Air_ray, Airic’s_arm, vb.
AirJelly, AquaJelly, AirArm
AirPenguin, AquaPenguin, FinGripper’lı Bionic Tripod
Bionic Handling Assistant, Bionic Tripod, vb.
SmartBird, OptoFluidic, vb.
ExoHand, SmartInversion, NanoForceGripper, vb.
Projeler hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz ilgili sitemize
www.festo.com/en/bionic adresinden ulaşabilirsiniz.
1.2014 otomasyonda trendler
Pusula 20 21
–
Dünyadaki faal üretim yerleri
İnşa sürecinde olanlar
Bangalore (Hindistan)
Biel (İsviçre)
Budapeşte (Macaristan)
Ceska Lipa (Çek Cumhuriyeti)
Jinan (Çin)
São Paulo (Brezilya)
Şangay (Çin)
Simferopol (Ukrayna)
Sofya (Bulgaristan)
Dünyadaki toplam üretim alanı: yaklaşık 194.000 m²
Festo global üretim ağının en modern tesisi, şirket genel merkezine sadece yedi kilometre mesafede, şu an
üretim aşamasındadır. Teknoloji tesisinde, son üretim
teknolojisiyle yüksek standartlar karşılanacaktır. 2014
sonu için ayrıca Esslingen-Berkheim’de bir de Otomasyon Merkezi planlanmaktadır.
Daha fazla bilgi için: izlemek için
QR kodunu taratın veya şu internet
sitesini ziyaret edin:
www.festo.com/technologyplant
Festo Eğitim ve Danışmanlık işlem süreleri kısaltır
"C kontrolü"
sağlık kontrolünden geçti
Taşımacılık sektöründe yalnızca bir temel kural vardır: Hareket eden her şey para
kazandırır, duran her şey para kaybettirir. Bunu unutmayan Lufthansa CityLine
işlem sürelerini kısaltmak için bakım süreçlerini gözden geçirmeye karar verdi.
Havayolu şirketi bunu, bir atölye yönetimi oluşturarak ve Festo Eğitim ve
Danışmanlık desteğiyle ara yüzleri standartlaştırarak başardı.
“Dünya çapındaki
müşterilerimizi destekleyen
200’den fazla deneyimli
eğitimciye, danışmana ve
koça sahibiz”
Klaus Zimmermann, Festo Eğitim ve Danışmanlık Şirketi Yöneticisi
1.2014 otomasyonda trendler
İtici güç 22 23
–
M
odern yolcu uçakları birçok
gerekliydi. Proje sonunda uçak bakımı iş- kaynaktı. Bugüne kadar en iyi prosedür
gerilime dayanabilmek zolem süresi ortalama 18 günden yalnızca
olarak görülen süreç bilgisi bağımsız çalırunda. Aşırı güçlü rüzgarlar,
11 güne indi.
şanların fonksiyonları arasında bölünyüksek ısı farkları ve sert
müş durumdaydı. Şimdi, teknik operasinişler bir uçağın yapıldığı malzemeler
Etkinliklerin ayrılması
yonlar departmanının bilgi ve uzmanlık
üzerinde ağır yüklerdir. "C kontrolü" adı
Özel bir proje ekibinin çalışma ortamının
kaynaklarının tamamı herkesin izlemesi
verilen bakım her 15 ile 20 ay arasında
dışında oluşturulması önemliydi. Bu gögereken bir standart olarak en iyi proseyapılır. Uçağın kısmen demonte edildiği
rev için bu Lufthansa kuruluşu iki persodürü tanımlamak için kullanıldı. Yeni ana
bu bakım tüm uçak yapısının ayrıntılı inneli tam zamanlı ve birkaç personeli hafakış çizelgesiyle her personel bakım çacelenmesini ve tüm sistemlerin derinletanın bir günü ayırdı. Atölye yönetiminin
lışmasının durumu hakkında hızla bilgi
mesine testini içerir. Uçağın içi de tamatanıtımı ve fazlalıklarından arındırılmış
edinebilir ve bir sonra yapılması gereken
men bakımdan geçirilir. Bu süreç iki
lojistik yanı sıra üretim kontrolünün opti- adımları görebilir.
haftaya ve 2.500 iş saatine kadar uzayamizasyonu üzerinde beraber çalıştılar.
bilir. Kendi hava filosu dışında diğer filoHer seviyeden personel fazlalıklarından
Daha kısa işlem süreleri
ların uçaklarının da bakımını yapan Luftarındırılmış yöntemler ve süreç optimiAtölye yönetimi şu ana kadar başarılı olhansa CityLine, israfları belirlemeye
zasyonu üzerinde, özel olarak geliştirilen duğunu ispatladı. Bir uçağın işlem görme
çalışmak için teknolojisini test altına aldı. bir işletme oyununu kullanarak eğitim
süresi ortalama 18 günden yalnızca 11
Bu projenin tamamı Festo Eğitim ve Dagördüler. Projenin önemli odak noktalagüne düştü. Boşta geçen zamanla ilgili
nışmanlık tarafından desteklendi.
rından bir tanesi lojistik görevlerini tekrisklere artık çok daha hızlı yanıt verilebi
nik fonksiyonlardan arındırmak ve bunla- liyor. Çalışanlar fazlalıklarından arındırılKonu; Lufthansa CityLine’da yaklaşık 120 rı iki personele atamaktı. Personelin
mış lojistik alanında eğitim gördü ve artık
teknisyen, yolcu uçaklarının bir "C kontçoğu, diğer iki personel bu arada lojistikstandartlaştırılmış prosedürleri izleyerek
rolü" sonrasında göklerle yeniden buluş- le ilgilenirken kendi katma değer koyduk- kendi kararlarını daha iyi verebiliyor.
maya hazır olmasını güvence altına alları etkinlikler üzerinde yoğunlaşabildiStandartlaştırılmış bir çalışma planı ve
mak için Cologne, Almanya’da çalışıyor.
ler. Böylece lojistiğe harcanan toplam
vardiya değişimi yanı sıra sorumluluklaBu şirket, rekabette önde olmak için ken- süre etkili bir biçimde azaldı. rın tanımlanmasıyla ve sorunların iletim
dine gizli maliyetleri ortaya çıkartma ve
seviyelerinin belirlenmesiyle oluşturulan
optimize bir yapı geliştirme hedefi belirStandartlaşmanın avantajları
rollerin daha net anlaşılması, daha şeffaf
ledi. Müşterilerin, servis kalitesine her
Personelin, hangi çalışma adımlarının tabir çalışma ve tüm sürece daha yüksek
zaman hayran kalmış olmalarına rağmen
mamlandığını ve hangilerinin yapılması
bağlılık sağladı.
Lufthansa CityLine’ın uluslararası bir pagerektiğini bir bakışta görmelerine olazarda finansal olarak rekabet edebilmesi
nak veren ana akış çizelgesi önemli bir
www.festo-tac.com
Atölye yönetimi, üretimi, katma değerin yaratıldığı tek alan olarak görür.
Bu nedenle yönetim şirketin kalbine odaklanmıştır: Atölyeye. Aktif atölye yönetimi üretimin ve yönetimin fazlalıklardan arındırılmasıyla ilgilendiği için
personelin üretim, bakım, lojistik ve geliştirme görevlerinin mümkün olduğu
kadar verimli ve hatasız yerine getirilmesine odaklanır. Çalışanlar katma değerin yaratıldığı alanda daha fazla karar vermeye özendirilmelidir.
Foto: © Lufthansa CityLine
Katma değer yaratma alanında kararlar
Optimum Hareket ile zaman kazanmak
Pazara daha hızlı ulaşmak
Katma değer sürecinin tamamını analiz ettiğiniz zaman, otomasyon modülleriyle ne kadar zaman kazanabileceğinizi açık bir biçimde görürsünüz. Optimum Hareket Serilerinin
elektrikli silindiri olan EPCO, örneğin, mühendislik, satın alma ve devreye alma konularında harcanan süreyi önemli ölçüde kısaltabilir.
O
tomasyon modülü bir makine
veya sistemin bir parçası haline
gelmeden önce, katma değer
zincirinin çeşitli duraklarından
geçmek zorundadır. Zaman faktörü göz
önüne alındığında bu zincir aşağıdaki yapıcı öğelerine ayrılabilir: geliştirme ve tasarım, mühendislik, seçim ve boyutlandırma, sipariş ve satın alma yanı sıra
devreye alma ve montaj. Optimum Hareket Serileriyle en büyük zaman kazancı
mühendislik, sipariş ve satın alma alanlarında elde edilir; yapılandırma esnasındaki zaman kazancı yüzde 70’lere kadar
yükselebilir. Daha kısa pazara ulaşma süresi
Son derece rekabetçi pazarlarda bir adım
önde kalabilmek için makine ve sistemlerinizde doğru otomasyon modüllerini rakiplerinizden daha hızlı devreye alabilmek sonuçta rol oynayan bir avantaj
olabilir. Burada anahtar pazara ulaşım süresidir. Bu süre ne kadar kısaysa makine
ve ekipman üreticileri müşterilerine son
teknolojiyi o kadar daha hızlı sunabilir.
“Artık hangi balığın kendinden daha küçük balığı yediği değil, hangisinin daha
yavaş balığı yediği önemli” diye konuşan
yönetim araştırmaları haklı. Geliştirme ve
tasarım süresini en aza indiren şirketler
müşterilerinin ürünlerini pazara daha hızlı çıkarmasına olanak veriyor. Örneğin
Festo’da, geliştirme projeleri Kritik Zincir
Süreç Yönetiminden geçmek zorunda. Geliştirme mühendisleri, yeni ürün geliştirme sürecinde, sürekli olarak geliştirme
sürelerinin ve maliyetlerinin düşürülebileceği alanlar arıyorlar.
Hızlı yapılandırma
Makine ve ekipman üreticileri EPCO elektrikli silindiri seçtikleri zaman önemli bir
ilerleme fark ettiler. Mühendislik, seçim
ve boyutlandırma süreçlerinde ve bunların yanı sıra sipariş ve satın alma sürele-
1.2014 otomasyonda trendler
İtici güç 24 25
–
rindeki tasarruf önemli düzeyde. Yalnızca
bir tür-kodunu kullanarak elektrikli silindir kolayca yapılandırılabilir ve doğru boyutta ve kombinasyonda sipariş edilebilir.
Kullanıcı yalnızca elektrikli silindirin kendisini edinmekle kalmaz aynı zamanda
doğru motoru, hareketli kablo kanalları
için kullanıma uygun önceden monte edilmiş kabloları ve CMMO-ST konumlandırma kontrolörünü de alır. “Tek yapmanız
gereken sipariş kodunu girmektir ve sürücü paketi makine ve sisteme monte edilmeye hazır bir biçimde gelir” diye açıklıyor Festo Elektrikli Sürücüler Ürün
Yöneticisi Thomas Häckel. Sonuç olarak
satın alma departmanınızın, deponuzun
iş yükü azalır ve ayrı parçaların birleştirilmesi artık gerekmediği için zamandan tasarruf edersiniz.
Yüzde 70 zaman tasarrufu
Optimum Hareket Serilerinin elektrikli silindiri olan EPCO devreye alma ve montaj
sürelerini azaltır. Çünkü sürücü paketinin
tamamını oluşturan bileşenlerin birbiriyle
uyumu önceden sağlanmıştır, her şeyi bir
araya getirmek için çaba harcamanıza gerek yoktur. Açık bir biçimde tanımlanmış
yapılandırma opsiyonları devreye alma
süresinin kısa olmasını güvence altına
alır. “Sadece Festo Konfigürasyon Aracıyla bile 31 konumlandırma opsiyonuna ve
ek olarak hata giderme fonksiyonlarına
erişebilirsiniz. Yapılandırmada gerçekten
yüzde 70 civarında zaman tasarruf edebilirsiniz” diyor Thomas Hackel. Bir PLC gerekmeden bir PC’den 31 konumlandırma
opsiyonunu yapılandırabilir, hızlanma,
hız, güç ve kalkış sınır değerlerini girebilirsiniz. Söz konusu süreç bir PLC ile daha
hızlı, Festo parametre bulutuyla daha da
hızlı gerçekleşir. “Web-Config ile EPCO sıfıra yakın zamanda yapılandırılabilir” diye
açıklıyor Häckel. Denetleyici kendi IP adresine sahiptir ve Festo parametre paneli
önceden tanımlanmış ve test edilmiş yapılandırmalar için gereken tüm verileri
sağlar. Böylelikle kullanıcılar önemli ölçü-
de zamandan tasarruf eder ve özgür biçimde tanımlanabilen yedi konuma yakınlaşabilir. EPCO elektrikli silindir amacınıza
herkesten hızlı ulaşmak için tekerleği yeniden icat etmenize gerek olmadığını gösterir. Araç ve bölgeyle mükemmel bir biçimde uyumlu olması gereken tek şeydir.
Zaman tasarrufu başarının ölçülebilir bir
belirtisi olduğu için Optimum Hareket Serileriyle Festo müşterilere gerçek bir katma değer sunan karmaşık çözümlere yönelik artan ihtiyaca yanıt veriyor.
www.festo.com/oms
www.festo.com/catalog/epco
“Optimum Hareket Serileri tamamen yeni bir
iletişim aracı kullanıyor. Parametre paneli
kullanarak gerçekleştirilen kolay yapılandırma
zamandan önemli ölçüde tasarruf sağlıyor.”
Thomas Häckel, Festo Elektrikli Sürücüler Ürün Yöneticisi
Optimum Hareket Serileri ve EPCO: Her şeyin birbirine uyduğu bir konumlandırma paketi.
Festo mühendislik araçlarıyla üretkenliği arttırmak
Basitçe daha fazla zaman
Ürün seçiminden tasarım ve siparişe ve mükemmel satış-sonrası desteğe
kadar Festo müşterilerinin dijital müşteri bilgi sistemi ağına erişimi vardır.
Elektronik katalog ve buna entegre mühendislik araçları ve online mağaza
geniş çeşitte gereksinimlere optimum bir biçimde adapte edilmiştir.
D
aha yüksek üretkenliğe atılan ilk
ve en önemli adım, kolay ve güvenilir ürün seçimidir. Festo, müşterilerine 30.000’den fazla ürün içeren, entegre yapılandırma araçlarına ve
ürün seçim araçlarına sahip veri tabanıyla
çalışan elektronik bir katalog sunar. Parça
numarası, sipariş kodu veya metinle arama olanaklarını içeren çeşitli arama opsiyonları, gerekli teknik karakteristiklere
ulaşmanızı ve doğrudan ürüne dahil edebilmenizi sağlar.
Pnömatik silindirler için boyutlandırma
yazılımı (GSED) özel uygulamaların simülasyonunu ve hesaplamasını yaparak uygun ürünler önerir. Sistemdeki herhangi
bir parametre değiştiğinde, diğer tüm
değerler otomatik olarak adapte olur. CAD
dosyaları, aksesuarlar ve dökümanlar gibi
ürün bilgileri de kullanılabilir.
Mükemmel tasarlanmış
Kullanıcı dostu mühendislik araçları Festo
otomasyon uzmanlarının yıllardan beri birikmiş deneyimlerini bir araya getirir. Uygulamaların simülasyonu karmaşık gerçek
testlerden kaçınılabileceği anlamına gelir.
Süreç basittir, tüm yapmanız gereken teknik parametreleri girmek, simülasyonu
başlatmak, simülasyon sonuçlarını analiz
etmek ve önerilen listeden uygun ürünleri
seçmektir. Uygun CAD dosyaları sık kullanılan tüm tasarım programlarına entegre
edilebilir. Elektriksel tasarım için, örneğin,
Festo ürünlerinin EPLAN makroları kullanılabilir. Mekanik tasarım için 25.000’den
fazla ürünün 45 dilde CAD dosyalarına erişilebilir. Alternatif olarak FluidDRAW P5
uygulaması pnömatik ve elektrik devre
şemalarını hızlı bir biçimde oluşturmanıza
olanak verir.
Festo PARTdataManager ile Şirketler maliyetlerini daha da hızlı ve kolay azaltabilir.
Kullanılan CAD teknolojisi öz ve nötr CAD
dosya formatlarının oluşturulmasına olanak verir. Festo PARTdataManager ayrı bir
uygulama olarak kurulabilir. Eklentiler
CAD yazılımıyla doğrudan entegrasyona
olanak verir. 1.2014 otomasyonda trendler
İtici güç 26 27
–
“Düzenli olarak kullanım testleri yaparız.
Gerçek kullanıcılardan doğrudan geri
bildirim web sitemizi ve yazılımı optimum
kılmamıza yardımcı oluyor.”
Holger Stahlberg, İnternet İletişimi
Hızlı sipariş Kapsamlı destek
Festo online mağazayla doğrudan ve kulFesto Destek Portalı müşterilerin bir ürülanışlı bir biçimde sipariş verilebilir. Fiyatnün yaşam döngüsünün tamamında en
lara ve teslim sürelerine merkezi bir platgüncel bilgilere sahip olmasına olanak
formda tam erişim veren online mağaza
vermek için ayrıntılı bilgi sağlar. Aynı zasatın alma sürecini basitleştirir ve hızlanmanda bu özellik, artık satışta olmayan
dırır. Siparişler herhangi bir bekleme süre- ürünleri de içerir ve Destek Portalı bu
si olmadan 24 saat verilebilir. Eksiksiz siürünler için alternatifler önerebilir. Tüm
pariş izleme özelliği maksimum şeffaflık
önemli veriler hızlı erişilebilmesi için
sağlar. Festo müşterileri ayrıca faksla,
merkezi olarak kullanılabilir. Sistem gee-postayla ve telefonla verdikleri siparişzinti aracı hangi bağımsız bileşenlerin
leri de izleyebilir. Ürünler sepete kolayca
sistemde birbiriyle ilişkili olduklarını gösatılabilir ve siparişler hızlı biçimde verileterir ve böylece devreye alma ve hata
bilir. Sepetlerin tamamı içeri veya dışarı
arama konularında size destek olur. Fesaktarım fonksiyonları kullanılarak kolayca to ürün anahtarını kullanarak birçok ürün
dönüştürülebilir. için üretim tarihi ve eksiksiz sipariş kodu
nu da içeren hassas veriler alınabilir.­Fes
to böylelikle her süreç adımını uygun yazılımla destekler. Bu sayede zamandan
tasarruf ederek diğer görevler için zaman
bırakır.
www.festo.com/engineeringtools
www.festo.com/partdatamanager
www.festo.com/catalog
www.festo.com/supportportal
Hollanda, Tate & Lyle’da Enerji Tasarruf Hizmetleri
Pratikte sızıntı
algılama
Festo Enerji Tasarruf Hizmetleri dünyadaki endüstriyel tesislerin işletim
maliyetlerini azaltır. Gizli hata kaynakları basınçlı hava üretimini, tüketimini ve
kalitesini analiz ederek veya hedefli sızıntı algılama çalışmalarıyla bulunabilir.
Hollanda Tate & Lyle’da enerji verimliliği uzmanları 6.000 l/dk'lık kaybı ortaya
çıkardı.
E
ğer bir araba çok fazla yakıt tüketiyorsa bu durum benzin istasyonlarına yapılan sık ziyaretlerle ve
cüzdanınızın boşalmasıyla hızlı bir
biçimde ortaya çıkar. Eğer endüstriyel bir
tesis çok fazla basınçlı hava kullanıyorsa
bu durum gündelik işlemlerde hemen görünmez, çünkü basınçlı hava kaybı aylar
veya yıllar boyunca fark edilmeyebilir.
Şirketlerin her zaman kapsamlı basınçlı
hava kontrollerini kendi yapacak olanağı
ve uzmanlığı olmadığı için Festo Tasarruf
Hizmetini sunuyor. Uzman personel,
kompresörü ve sistem durumunu inceleyerek eylem planları geliştirir, pnömatik
bileşenlerin bakımını yapar ve optimum
makine durumunu kalıcı olarak korur. Sonuçlar etkileyicidir: Basınçlı havanın verimli üretimi, daha az basınçlı hava üretimi ve önemli oranda azaltılmış basınçlı
hava kayıpları. Üretim sürecinin kararlılığı gelişir, makinelerin kesinti adetleri
azalır ve işletme maliyetleri düşer. Basınçlı hava kaybındaki 100 l/dk gibi bir
azalma 1.000 Euro gibi bir tasarruf anlamına gelebilir.
Enerji bir rekabet unsurudur
30’dan fazla üretim merkezinde Tate &
Lyle her türden hammaddeyi glikoz şurubu, früktoz, dekstroz ve gıda koruyucuları gibi binlerce yüksek kaliteli katkı malzemesine dönüştürüyor. Global pazarda
1.2014 otomasyonda trendler
İtici güç 28 29
–
Basınçlı havanın peşinde: Festo Enerji Tasarruf Hizmetlerinden bir uzman Amsterdam’da
yer alan Tate & Lyle için sızıntıları algılıyor.
TÜV SÜD sertifikalı: Basınçlı hava
Enerji verimliliği denetimi ISO/DIS11011
rekabetçi gücü korumak için Hollanda
gerekli yedek parçalar gibi her türlü ilişHollanda’daki gibi enerji tasarrufu progTate & Lyle tesislerinin Bakım Yöneticisi
kili veri kaydedildi. Sonuçta sızıntıların
ramları var ve şimdi bu ölçütleri AvruRemo Dubbeld 2012 başında tüm basınç- hızlı ve kolay giderilmesi için eksiksiz bir
pa’daki diğer tesislerde de uygulamaya
lı hava sistemlerinin Festo Enerji Tasarruf eylem planı ortaya çıktı.
almayı planlıyoruz.”
Hizmetleri tarafından test edilmesine ka
rar verdi. “Enerji tasarrufu Tate & Lyle’da
Uğraşa değer bir çalışma
www.festo.com/energysaving
dünya çapında rekabetçiliğimizi koruFesto uzmanları tarafından sağlanan hizwww.festo.com/energyefficiency
makta bizim için önemli bir faktör” diyen
met Tate & Lyle için getiri sağladı. “Festo
Dubbeld, sözlerine şöyle devam ediyor:
tesis ekipmanımızı derinlemesine kontrol
“Şimdi Festo’nun Enerji Tasarruf Hizmetetti ve sızıntı algılama çalışmaları müleri tarafından mükemmelleştirilmiş bir
kemmeldi” diyor Remo Dubbeld. “Birçok
enerji tasarruf programımız var.”
sızıntı buldular. Toplamda dakikada
6.000 litre fire veriyorduk, bu da basınçlı
Sızıntı algılama maliyetleri düşürür
hava maliyetlerimizin yaklaşık yüzde seTate & Lyle’da Enerji Tasarruf Hizmetleri
kizi ediyordu.” 0,025/m³ Euro olan bauzmanları sızıntı algılamaya odaklandı.
sınçlı hava piyasa fiyatını temel alırsak
Neden: Optimum sızıntı yönetimi basınçlı şirket yılda 75.000 Euro tasarruf edebilir.
hava maliyetini dikkate değer derecede
azaltır. Fraunhofer Institute ISI tarafından Çalışma genişliyor
yapılan ‘Avrupa Birliğinde Basınçlı Hava
Tate & Lyle artık Festo ve diğer iş ortaklaSistemleri başlıklı bir araştırmaya göre
rının desteğiyle aylık sızıntı algılama ve
elde edilebilecek toplam tasarrufun yüzonarım çalışmaları yapıyor. Festo ile işde 42’si yalnızca bu alandan elde edilebi- birliklerini “Enerji Tasarruf Hizmetleri
lir. Sızıntı algılama çalışmasının güvenilir
ekibi çok iyi eğitimli ve tarafımızdan taolmasını garanti altına almak için Festo
nımlanan can güvenliği talimatlarına tam
uzmanları Amsterdam’daki üretim tesisiolarak uyumlu çalıştılar” diye tanımlıyor
nin her yanındaki makineleri ve basınçlı
Dubbeld. Hollanda’da elde edilen başarı
hava hatlarını ultrasonik detektörler kuldiğer Tate & Lyle üretim noktalarının ilgilanarak inceledi. Böylelikle en küçük kasini çekti. Bakım yöneticisi “Diğer tesisçakları veya gevşek bağlantıları ve parça- lerdeki çalışma arkadaşlarıma Festo’nun
Video gösterimi:
ları algılayabildiler. Bulunan her sızıntı
Enerji Tasarruf Hizmetlerinden söz ettim”
Videoyu izlemek için QR kodunu
etiketlendi ve tahmini onarım süresi ve
diye açıklama yapıyor. “Onların da bizim
taramanız yeterli.
ABD: Mekanik Mühendislik sektörüne pozitif bir bakış
İleri bakmak
Amerika Birleşik Devletleri 316 milyon insan tarafından üretilen 15,7 Trilyon ABD
Doları GSMH ile dünyanın yalnızca en büyük ekonomisi değil aynı zamanda
insanların güçlü duygusal bir bağ hissettiği bir ülke ve teknolojik inovasyonun
büyük bir merkezi. Dev boyutu ve insanlarının kararlılığı ABD’yi kriz zamanlarında
bile her zaman ileri bakan bir ülke haline getiriyor.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 30 31
–
A
merika Birleşik Devletleri yüzyıllardır dünyanın
dört yanından insanlar için kişisel özgürlük
arayışı ve rüyalarını gerçekleştirme şansı için
bir çekim merkezi olarak görüldü. Onlar için
ABD yeni ufukların, geniş alanların ve sonsuz olanakların ülkesi. Ülkeyi yaratan öncü ruhun dünyada bir benzeri yok. Görünürde imkansız olan şeyleri gerçeğe dönüştürebilme güç ve inancının yarattığı enerji Silikon
Vadisinin başarısını da açıklayan bir etken. “ABD malı”
Bilgi Teknolojisi dünyanın görünüşünü sonsuza kadar
değiştirdi. Atlantik ve Pasifik Okyanusu arasında yer
alan bu geniş ülkede yaşayan insanlar krizleri yenilenme için bir fırsat olarak görmek gibi benzersiz bir yeteneğe sahip. Konut ve bankacılık sektörlerindeki büyük
çöküşe rağmen, ABD ekonomisi yeniden yükselişte.
2013 yılının ilk çeyreğinde mevsime göre ayarlanmış yıllık brüt yurt içi üretim bir önceki mevsime göre yüzde
2,5 arttı. Alet üretimi ve mekanik mühendislik sektörleri
özellikle gelişim vaat ediyor. Rakamlarla ABD
Yüz ölçümü: 9,83 milyon km²
Nüfus (2013): 316,8 milyon
Nüfus yoğunluğu (2013): 32,3 yerleşik/km²
Nüfus büyümesi (2012): %0,9
Üretim sektöründe ekonomik büyüme (2012): %6,2
Toptan ticaret: %4,8
Finans ve sigorta: %3,6
Motorlu araçlar ve parçalar sektöründe endüstriyel
üretim büyümesi (2012): %11,7
Birincil metaller: %8,8
Metal ürünler: %6,3
Makineler: %8,4
Otomotiv ürünleri: %7,4
Bilgisayarlar ve elektronik ürünler: %7,2
(Kaynak: Germany Trade & Invest)
Global ekonomiyi yürüten motor olarak belirtiyor ki bu 1996’dan beri en yüksek değer.
Bu ülkenin global ekonomi açısından önemini göstereÜretim çalışmaları metal işleme endüstrisinde de artış
bilmek adına ekonomik verilere ve yapılara daha yakıngösteriyor. Ocak ve Şubat 2013 arasında yüzde 1,6 artadan bakmamız gerek. 2011 yılında ABD, dünya GSMH’sirak yüzde 86,2’ye ulaştı. Analistler üretim endüstrisinnin satın alma gücü için ayarlanmış olarak yüzde 19’una
de yıl boyunca büyümenin yüzde 3’e ulaşacağını tahmin
sahipti. Bunu daha iyi anlamak için Çin’in GSMH’sinin
ediyor. Üretkenlik ve İnovasyon için Üreticiler Birliği
ABD’nin yalnızca yarısı, yaklaşık 7 trilyon ABD doları ol(MAPI) ise aynı dönem için endüstriyel ekipman yatırıduğunu belirtelim. Nüfusa oranlı olarak ABD’de kişi başı
mında yaklaşık yüzde 10’luk bir artış tahmin ediyor.
GSMH tahminen yaklaşık 48.000 ABD dolarıdır. ABD
Germany Trade & Invest’e göre güçlü ve esnek, birden
ekonomisinin en güçlü sürücüsü hizmet sektörü olmayı
çok iş yapabilen makine araçlarına yüksek bir ilgi söz
sürdürüyor. 2010 yılında ABD’deki toplam emek gücükonusu.
nün yüzde 1,6’sı tarımda, yüzde 16,7’si üretimde ve yüz
de 81,2’si hizmet sektöründe çalışıyordu. Aynı yıl içinde
Küçük ve orta ölçekli kurumlarca (KOBİ) şekillendirildi
ABD dünyanın en büyük ikinci ihracatçısıydı ve ihraç
ABD mekanik mühendisliği ve tesis inşaatı sektörleri
ürünlerinin değeri yaklaşık 1,3 trilyon ABD dolarıydı.
Caterpillar, John Deere ve General Electric gibi global
şirketler ve 25.000’ten fazla KOBİ tarafından şekillendiMekanik mühendisliği sektörü yeniden büyüyor
rildi. Bunların tümü toplu olarak yılda tahminen 350 milMali kriz sonucu oluşan önemli zararlara rağmen,
yar ABD dolarından fazla getiri elde etti. ABD mekanik
ABD’nin ithalat/ihracat motoru, özellikle mekanik mümühendisliği sektörünün ana odak noktası inşaata, tarıhendisliği ve alet üretimi sektörlerinde iyimserliğe kapı
ma, bahçıvanlığa ve metal işlemeye yönelik makineler,
açıyor. 2012 yılında ABD’deki Alman mekanik mühendisısıtma, havalandırma ve iklimlendirme, güç aktarımı ve
lik ürünlerinin satışı yüzde 20’den fazla büyüdü. Gerüretimi sistemleri, endüstriyel üretim hatları, taşıyıcı
many Trade & Invest’e göre ABD endüstrisi üretimi daha
bant teknolojisi, motorlar, pompalar ve kompresörler
da hızlandırmak için gittikçe daha büyük oranda ileri
üzerindedir. Pnömatik otomasyon sistemleri pazarının
teknoloji ürünü makinelere güveniyor. Sonuçta da bu
yaklaşık 2.3 milyar ABD doları civarında olduğu tahmin
durum havacılık ve otomotiv endüstrilerinde daha yükedilmektedir.
sek talep yaratıyor. Üretim Teknolojisi Birliği (AMT) gerçekleşen toplam sipariş tutarını 5,7 milyar ABD doları
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 32 33
–
Hareket halindeki kurum
ABD yalnızca olanakların ülkesi değil, aynı zamanda açık
alanların ve şirketler arasındaki uzun mesafelerin ülkesidir. Festo Expotrainer’ın Amerikan versiyonu olan Mobile
Mechatronics Lab yıllardan beri ABD otoyollarında yolculuk yaparak en son otomasyon çözümlerini doğrudan
müşterilere götürüyor. Büyük teknoloji TIR'ı ve dört daha
küçük teknoloji minibüsü ürün inovasyonlarını ve deneyimleri ülkenin en uzak köşelerine bile götürebiliyor.
Rich Huss,
CEO, Festo ABD
“Festo, ABD’deki dağınık
pazarın ve yüksek teknoloji
ürünlerine yönelik artan
talebin gerektirdiği
uzmanlığa sahip.”
Manhattan’dan sadece 1 saat uzaklıkta – Festo’nun ABD merkezi Hauppauge’da yer alıyor. Appleton, Charlotte, Chicago,
Dallas, Detroit, Livermore ve New York’ta satış ofisleri bulunuyor.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 34 35
–
ABD’de 40 yıl
Festo 40 yıldan uzun bir süredir ABD şirketlerinin başarısına kayda değer bir katkı sağlıyor. 1972 yılında New
York Eyaletindeki Port Washington’da yer alan Festo
Corporation daha o zamanlarda pnömatik otomasyon
sistemleri için servis ve parça sağlamaktaydı. 1970’lerdeki güçlü büyüme, şirket merkezinin New York City’den
uzaklaşmadan Hauppauge’a taşınmasıyla hızlandı. Burada 1983 yılında Festo Kuzey Amerika topraklarında ilk
pnömatik silindirini üretti. Aynı yıl içinde ilk Festo Expotainer yola çıktı. ABD şirketlerine ulaşmak için uzun mesafelerin kat edilmesi gerektiğinden bu yöntem büyük
ölçekte otomasyon deneyimlerinin paylaşılması için
önemli bir adım oluşturdu. 1996 yılında Festo ürünlerine yönelik büyük talep nedeniyle var olan üretim kapasiteleri sınırlarına ulaşınca Hauppauge’da yeni bir üretim ve lojistik tesisi kuruldu. 1997 yılından beri Bölgesel
Lojistik Merkezi ürün lojistiği konusunda servis sağlayıcı olarak görev yapmaktadır. Önemli endüstrilerin özel
gereksinimlerini karşılamak için Festo Corporation Livermore, California’da 200 yılında yeni Tasarım ve Müşteri Çözümleri Üretim Tesisini açtı.
Bilgi büyümeyi getirir
40 yıllık geçmişi boyunca Festo Corporation önemli uygulamalar geliştirerek endüstrinin çeşitli sektörlerinde
büyümeyi arttırmaya yardımcı oldu. Bunların içinde,
örneğin, sağlık teknolojisi için, uzun süreli oksijen terapisinde kullanılan piezo valfleri de yer alıyor. ‘Sliding
Fork’ gibi inovatif handling çözümleri güneş pillerinin
üretimine destek oluyor.
Festo Corporation yıllardır müşterilerinin personeli için
eğitim de sağlıyor. Şirket yeni teknik ve özel yeteneklerin geliştirilmesi hedefine kararlılıkla bağlıdır. 2012 yılında Festo New York City’nin çeşitli noktalarında gerçekleştirilen sergi ve etkinliklerle bilim ve teknoloji
dünyalarının bir hafta boyunca kutlandığı Dünya Bilim
Festivaline katıldı. AquaJelly, AirPenguin ve SmartBird
birçok genç bireyin de içinde yer aldığı binlerce ziyaretçiyle büyük bir başarı kazandı. Son ve gelecek teknolojilerin birinci elden yaşandığı bu deneyim yarının nitelikli
elemanlarının temelini oluşturuyor.
Seri üretim otomotiv parçalarının temizlenmesi
Yıkama
Durulama
Kurutma
Höckh Multiclean-D-4-4-F tam
vakum sistemi yıkama makineleri
arasında gerçek bir devdir. Ev tipi
çamaşır makinesinin gövdesi 6 kg
taşıyabilirken kısa süre önce bir
Alman müşteriye teslim edilen
endüstriyel yıkama makinesi
otomotiv endüstrisi için metal
parçalardan oluşan iki 600 kg'lık
yük taşıyor. Festo'nun yüksek
kaliteli ürünleri çift bölmeli
temizleme sisteminin sorunsuz
çalışmasını sağlıyor.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 36 37
–
M
etal işlemede, gres ve özel
emülsiyonlar kesme aletlerini
aşınmaya karşı korur. Bu durum makineler için faydalıyken metal parçalar üzerinde bir tortu bırakır ve prosesin sürdürülebilmesi için
temizlenmesi gerekir. Montaj prosesleri,
galvanizleme veya boyama gibi yüzey işlemeler temiz parçalar gerektirir. Uygulamaya bağlı olarak su bazlı temizleme solüsyonları veya solventler kullanılabilir.
Hızlı, ekonomik ve kaynak tasarrufu sağladığı için yağlı seri üretim parçalarda
solventler su bazlı temizleyicilere tercih
edilir.
Yeni çift bölmeli perkloretilen bazlı Höckh Metall-Reinigungsanlagen GmbH
temizleme sistemi tam vakum altında çalışmasıyla çıtayı yükseltti. Üretim sürecine entegre edildiğinde parça verimini büyük ölçüde arttırıyor. Preslenmiş ve
damgalanmış parçalarla dolu 10 kasa üç
vardiya halinde saatte bir sistemden geçiyor. Festo'nun son teknoloji ürünü valf
adaları bu mükemmel performansa katkı
sağlıyor.
Herşey tek bir bölmede
Metal parçalara yönelik devasa yıkama
makinesinin kapasitesi çok büyüktür.
Sıvı veya buhar perkloretilen ile 65° veya
98°'de büyük hacimli metal parçaların temizlenmesine ek olarak sistem yıkandıktan sonra parçaları vakum kullanarak kurutabiliyor. Ve tüm bu işlem kasa başına
15 dakikadan kısa sürüyor. Bundan önce
preslenmiş parçalar yığın olarak taşınır.
Forklift kamyonları yaklaşık 900 x 800 x
850 mm'lik ve 500-600 kg'lık kasalar
içindeki parçaları taşır. Doğru programı
seçmek için sistem operatörü etiket üzerindeki barkodu okutur. Yükleme alanını
terk eder etmez otomatik besleme başlar
ve kasa sonraki boş proses odasına taşınır. Üç vardiyada saatte 10 partilik kapasiteye erişmek için proses iki bölmeye
ayrılmıştır. Yükleme kızağı döner kasa taşıyıcısını yerleştirir ve Festo'nun 180
cm'lik standart DNG silindiri proses böl-
Dev makine merdanesinin kapısı standart 180 cm stroklu DNG tipi silindirle kapatılır. Son
birkaç santimetre kala akıllı bir kol mekanizması kapının sıkı bir şekilde kapanmasını sağlar (sağdaki fotoğrafa bakın)
mesinin kayar kapısını vakum geçirmez
şekilde kapatır. Kapanmasına birkaç santimetre kala akıllı bir kol mekanizması
sıkı şekilde kapanmasını sağlar
Saatte 10 parti
Parça tipine bağlı olarak bunu, proses
bölmesinin vakum prosesine tahliyesi,
püskürtme prosesinde ön yıkama, tank
1'den taşkın temizleme (tam yıkama),
püskürtme prosesinde yıkama, tank
2'den taşkın temizleme, solvent buharıyla buharlı degresleme ve vakumlu kurutma gibi modüllerden oluşan özel bir temizleme programı izler. Sınır değer
enkoderi, sadece tamamen kuru ve solvent içermeyen parçalar proses bölmesinden çıkarılacak şekilde kurutma prosesini izler. Temizlenmiş parçalar daha
sonra taşıyıcı bant üzerinde bir soğutma
tünelinden geçer ve kasalar sevkiyat için
hazır hale getirilir. Maksimum esneklik
için sistem üç ayrı modül şeklinde tasarlanmıştır. Temizleme için birbiriyle aynı
iki adet proses bölmeli, çift tanklı, damıtma sistemli, pompa ve filtreli tamamen
bağımsız temizleme modülü vardır. Bağımsız çalıştığı için bakım zamanı veya
düşük kapasiteli durumda bir modül kapatılarak sistemin yarı kapasiteyle çalışması sağlanabilir. Her iki temizleme modülü merkezi bir besleme ünitesine
bağlıdır.
Bu ünite vakum pompalarını ve proses
hava hazırlığı için aktif karbon adsorberini barındırır. 1,000 m³/s'in üzerindeki
toplam vakum performansı, gerektiğinde
iki proses bölmesi arasında değişken
oranlarda bölünebilir. Böylece bölmenin
ebadına ve saatte 10 paketlik kompleks
prosese göre yüksek bir verim elde edilir.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 38 39
–
Güvenilir proses mühendisliği
Bu zor proses çeşitli Festo komponentleriyle düzgün şekilde çalışıyor. Bunlar
Profibus kontrollü CPX/MPA tipi valf adalarını içerir. Bu valf adaları tüm proses
mühendisliğinden sorumludur, açılı koltuk valflerini aktive eder, sandıkların kilitlenmesini sağlar ve sıvı ve vakum taşımasını kontrol eder. Modüldeki ‘akıl
sayesinde’, Höckh sistemi başka hiçbir
çok pinli kabloya ihtiyaç duymaz. MS serisi servis ünitesi doğru ve güvenilir bir
basınçlı hava hazırlığı sağlar. Son Festo
teknolojisi durum izleme opsiyonu da sunuyor. Maksimum, tepe ve ortalama tüketim gibi değerlerin yanında etkin ve
görünür güç de görüntülenir.
www.festo.com/catalog/dgc
www.festo.com/catalog/cpx
www.festo.com/catalog/ms
Höckh MetallReinigungsanlagen
GmbH
Untere Reute 58-66
75305 Neuenbürg
Almanya
www.hoeckh.com
İş alanı:
Endüstriyel temizleme ve metal
parçalardan yağ giderme için
sulu ortam veya vakum altında
solvent kullanan manuel beslemeli
kompakt ve tam otomatik büyük
sistemler
Otomatik kaynak dikişi kontrolü
Zaman kazandıran makine
Wörgartner’in tam otomatik yüksek performanslı test cihazı gerçek
bir sprinterdir. Metal ekipmanın kaynak dikişlerini sadece 1.5 saniyede kontrol ediyor. Festo'nun otomasyon teknolojisi hızlı ve güvenilir
kullanım sağlıyor.
T
yrolean şirketi Wörgartner yükpıyor ve 300 milisaniye içinde çok sayıda
sek hassasiyette metal damga
fotoğraf çekerek bunları karşılaştırıyor.
basan ve parçaları eğen, aynı
Görüntüleme sistemi kaynak dikişlerinzamanda da tecrübeli bir aygıt
deki çıplak gözle görülmesi mümkün olüreticisidir. 1985'den bugüne CEO Peter
mayan hataları anında tespit ediyor.
Wörgartner ve 80 kişilik güçlü ekibi dünKontrol sonrası parçalar döner indeks
ya çapında endüstriyel firmalara komptablasına otomatik geri geliyor. Makine
leks metal parçalar sağlıyor. Wörgartner
düzgün parçaları montaj sistemine taşır“Çok yönlü otomasyon sayesinde her yıl
ken kusurlu parçaları ayırıyor.
3,000 ton çeliği işliyor ve bunu 100 - 150
milyon parça üretmek için kullanıyoruz”
Dakikada 40 parça
diyor. En son projede şirket yine tam oto- Peter Wörgartner'e göre sistemi geliştimasyon kullanıyor. Aygıt üreticisi uzman- rirken en zorlayıcı konu hız idi. Test üniları metal parçadaki kaynak dikişlerini
tesi üretim prosesinin çevrim hızına ayak
hızlı ve güvenilir şekilde kontrol eden
uydurmak durumundaydı. Döner indeks
yüksek performanslı bir test cihazı geliştablasından alma ve montaj sistemine
tirmiş. Önceden parça dönmek durumun- aktarım sadece 1.5 saniye sürmektedir.
da kalıp malzeme kaybına neden olurYeni makine dakikada 40 parçayı kontrol
ken, tek parçaların kaynaklanması ve
edebiliyor. Peter Wörgartner bu konuyla
ardından kontrol mekanizması aynı güve- ilgili şunları söylüyor: “Çok sayıda sekannilirliği çok daha az malzeme kaybıyla
sı kısa sürede senkronize etmek için pnöbaşarıyor.
matik, kontrol teknolojisi ve servo tekno
lojisinin mükemmel kombinasyonunu
Hareket halinde kontrol
bulmak zorundaydık. Bunu yapmayı FesYeni geliştirilen handling sistemi lazer
to sayesinde başardık”.
kaynaklı parçaları döner indeks tablasına
besleyen bir titreşimli besleyici kullanarak doğru test konumunda olmalarını
sağlıyor. Makine tüm parçaları tabladan
çıkardıktan sonra onları döner bir ünitede konumlandırıyor. Dönme esnasında
endüstriyel bir kamera görsel kontrol ya-
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 40 41
Photos: © Wörgartner / Lille
–
Gerçekleştirme: Tam otomatik
test ünitesi metal parçaları doğru
konumlara yerleştirir.
Materyal ve zaman kazancı
Festo'nun yüksek kaliteli ekipmanları
handling sistemini hızlı ve güvenilir kılıyor. Buna parçaları test alanına besleyen
DHTG döner indeks tablası da dahildir.
Görsel kontrol sırasında CMMS motor
kontrolörlü EMMS servo motoru ekipmanları kameranının önünde hareketli
şekilde tutuyor. MPA-FB tip valf adası
pnömatik aktüatörleri besliyor. CPX terminaline entegre CPX-CEC tüm elektriksel ve pnömatik prosesi kontrol ediyor.
“Festo'nun ekipmanları mükemmel bir
uyum içinde olduğundan üretim tesisindeki test cihazı ve sistem kontrolü için
CPX'i baz alan dağıtılmış ve bağımsız bir
kontrol çözümünü tercih ettik” diyor Peter Wörgartner. Müteakip kontrollü yeni
üretim yöntemi materyal kazancı sağlıyor
ve üretim hızı önemli ölçüde artıyor.
www.festo.com/catalog/dhtg
www.festo.com/catalog/mpa
Mükemmel konumlandırma: EMMS
tip servo motor ekipmanları kamera
önünde hareket ettiriyor.
Peter Wörgartner, WP-Wörgartner ProduktionsGmbH ve Werkzeugbau Wörgartner GmbH
GCEO'su, Franz Rass, Werkzeugbau Wörgartner'de
mühendis ve Michael Wurm, Festo Bölge Satış
Müdürü (soldan sağa).
www.festo.com/catalog/emms
www.festo.com/catalog/cmms
WP-Wörgartner
Produktions-GmbH
Werkzeugbau Wörgartner GmbH
Bahnhofstr. 21
6372 Oberndorf
Avusturya
www.woergartner.com
İş alanı:
Alet üretimi, yüksek hassasiyette
metal damga basma ve parçaları
eğme
Yenilikçi kalıplanmış kapak üretimi
Akıllı kapaklar
Yenilikçi ürünler sofistike üretim yöntemleri gerektirir. PCE Automation
geliştirme uzmanları için yeni Spoonkler çok zorlayıcıydı. Festo İngiltere'nin
bilgi birikimi üstten katlanır çift kapağın tasarım levhasından dolaba kadar
oluşturulmasına yardımcı oldu.
H
er mutfakta farklı delik ölçülerinde baharatlıklar bulunur. Bart
malzemeleri için RPC Halstead
üretimi Spoonkler yeni bir başlangıçtı. Üstten çevrilen kapak çift taraflı
açılabilir, ister bir dizi küçük delikten
malzeme dökülebilir, ister tam açılarak
çay kaşığına sığabilir. RPC ekibi PCE Automation ile bir araya gelerek Spoonkler'ın tam otomatik üretimi için gerekli
özel ekipmanları oluşturdu. Festo İngiltere Uygulama Mühendisleri sistemin özel
gereksinimlerine mükemmel uyan elektrikli milsiz silindirli bir handling sistemi
geliştirdi.
Kompleks tasarım
Yeni sistem enjeksiyon kalıplama kapaklar için konvansiyonel makinelere göre
çok daha fazla fonksiyona ihtiyaç duydu.
PCE Automation Satış Müdürü Julian Tarratt “Zorluklardan biri enjeksiyon kalıplamadan hemen sonra kapanması gereken
kapağın menteşeleriydi,” şeklinde açıklıyor. Yenilikçi menteşelerin yanında geliştirme ekibi birçok zor konuyla başa çıkmak zorunda kaldı. İlk olarak, robot
kolunun izdüşümü çok küçük tasarlanmalıydı, çünkü plastik enjeksiyon makinesinin yanına takılması gerekiyordu.
İkinci olarak kalıp sistemini enjeksiyon
makinesinden çıkarmak için makine ve
robot arasında vinç gerekliydi. Kalıplanmış kapakları toplayan robot kolu, vince
yer açmak için tümüyle geri çekilebilir olmalıydı.
Kişiselleştirilmiş makine
PCE Automation, Festo'nun yüksek hızlı
elektrikli eksenlerini ve pnömatik ekipmanlarını kullanan Kartezyen yandan girişli robot kolu üretti. Bununla birlikte
DGE-RF elektrikli ekseni tam geri çekilebilir olmalıydı, elektromekanik kayışlı eksenlerden biri kişiselleştirilmiş çözüm
üretmek için adapte edildi. Festo uzman-
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 42 43
–
Yer tasarrufu: Küçük izdüşümü sayesinde robot plastik enjeksiyon makinesinin yanına kolayca takılabiliyor.
Baharatlı yığın: Yeni makine enjeksiyonu
tek proseste siyah polipropilenden on iki
kapağı kalıplayabiliyor.
Hızlı çözüm: Festo pnömatik ekipmanlı rulman kılavuz yataklı eksen yandan girişli robotu hareket ettiriyor.
ları, vincin yolunu açmak üzere tümüyle
geri çekilebilen bir teleskopik kol oluşturmak için iki lineer elektrikli ekseni birleştirmenin bir yolunu bulmayı başardı.
yüksek kaliteli sonuçları verip veremeyeceğini konuştuk" şeklinde açıklıyor. RPC
Halstead Mühendislik & Teknik Müdürü
Andy Edwards'a göre ortak proje her iki
partner için de zorlayıcı ve gerçek bir
ekip işiydi. Andy Edwards "Yeni robotun
performansından çok memnunuz; kurduğumuzdan beri baharatlık kapağı üretiminde hiçbir sorunla karşılaşmadık. En
önemlisi müşterimiz Bart Ingredients sonuçlardan çok memnun." diyor.
Üretim prosesi boyunca makine siyah polipropilenden on iki kapak üretir. Kartezyen robot kolu katlanmamış kapakları çıkarmak için kalıp makinesine girer ve ilk
menteşenin katlanarak kapandığı yerde
otomatik makineyi besler. Festo'nun pnömatik ekipmanları Spoonkler kapaklarını
hassas ve güvenilir şekilde bir sonraki
proses adımına taşır, burada makine kapaklar montaj hattının sonundaki konveyöre aktarılmadan önce ikinci menteşeyi
katlar.
Mükemmel prosesler
PCE Automation ve Festo Uygulama Mühendisliği Ekibi birlikte yeni makinedeki
proses adımları kadar hassas çalıştı. Festo İş Geliştirme Danışmanı Allan Price birliktelik konseptini “PCE robot kolunu
üretmeden önce onların tasarım ekibiyle
yakın çalıştık, gereksinimlerini, teknik fizibiliteyi ve sistemin firmanın beklediği
www.festo.com/catalog/dge
PCE Automation Ltd
Ellough Industrial Estate,
Beccles, Suffolk
İngiltere
www.pce-automation.co.uk
İş alanı:
Otomatik handling, montaj ve test
sistemleri
Tenis toplarının kalite testleri
Oyun, set ve maç
Teniste başarı fiziksel form ve birinci sınıf ekipman gerektirir. Bu tenis toplarını da
kapsar. Mecmesin yeni test cihazı her topun tamamen aynı özelliklerde olmasını
sağlıyor. Döner tabla, milsiz silindirler, valf adaları ve tutuculardan oluşan Festo
handling sistemi test prosesini hızlandırıyor.
T
eniste tüm gözler oyuncuların
ları tutup döndürmeliydi. ITF, personelin
bir top yanlış hizalanırsa makine operaüzerindedir. Neredeyse hiç kimse test sırasında başka işlerle meşgul olabil- törün hatayı düzeltip prosesi tekrar baştenis toplarından beklenen yükmesi için uzaktan izleme özelliği de talep
latmasına kadar duruyordu. Sonuçta masek performansın farkında değiletti. Son olarak sistem gelecekteki yeni
kine duruş süreleri para ve iş gücü
dir. 1988 yılında Kaliforniya Santa Barba- testlere, yeniden tasarım gerektirmeden
kaybına sebep oluyordu. Dolayısıyla kara Stadyumunda oynanan maçta Will
kolayca adapte olabilecek şekilde kurulrar PLC'li ve uzaktan izlemeli CPX-bazlı
Duggan ve Ron Kapp tenis tarihinin en
malıydı.
otomasyon platformunu kullanma yöuzun karşılaşmasında topa 6,202 kez
nünde alındı, böylece makine uzaktan
vurmuştur. Dayanıklılığın yanında ivme
kolayca kontrol edilebilecekti.
ve hız da önemlidir, kaydedilen en yüksek hız 263 km/s'tir. Bu nedenle Uluslararası Döndür, sıkıştır, tut
Tenis Federasyonu sezon başlamadan
Yeni geliştirlen test cihazı tenis toplarının
önce topları ekstrem koşullarda test et
yerini otomatik olarak belirleyip konummektedir. Batı Sussex (GB) Slinfold'da
landırıyor. Topları sıkıştırıp ileri ve geri
bulunan Mecmesin, tenis toplarını test
yönde hareket ettirerek performanslarını
eden cihazları geliştirmede uzmanlaş
test ediyor. Her topun aynı karakterde olmıştır. Son test cihazı Festo'nun lineer
ması için hassas tutucular üç eksen üzeeksenler, tutucular ve PLC tabanlı kontrol rinde topları döndürüp sıkıştırıyor. Topun
sistemini içeren pnömatik ekipmanlarını
çapı ve ağırlığı da kaydediliyor. On iki top
kullanıyor.
kapasiteli bir döner tabla çok sayıda to
pun test edilmesini sağlıyor. Bir operatör
İleriyi görmek
arayüzü ile kullanıcı topa uygun test kriTüm tenis topları aynı değildir. ITF kuralArtık duruş yok
terlerini girebiliyor. Yeni Mecmesin sisteları gereği tenis topları 56.7 g ile 58.5 g
Festo ile geçmişte çalıştığı için Mecmesin minde kullanılan Festo ekipmanları güvearasında olmalıdır. Çapları ise 6.54 cm ile önceki projelerdeki başarıyı yakalayacanilir ve verimli çalışma sağlıyor. Bu
6.86 cm veya yeni başlayanlar için daha
ğından emindi. Festo için makinenin ve
ekipmanlar arasında pnömatik silindirler
yavaş olan 7.00 cm ile 7.30 cm arasında
dolayısıyla müşterinin gereksinimlerini
ve tutucular, milsiz silindirler, valf adaları
olmalıdır. Toleranslar küçük de olsa yine
en başından anlamak son derece önemve makinenin kalbi döner tabla bulunude birçok ürün çeşidi ortaya çıkmaktadır. liydi. Festo'da İş Geliştirme Danışmanı
yor.
Bu nedenle ITF, Mecmesin'den farklı top- olan Bill Evans: "Şirket için en iyi çözümü
ları test edecek çok yönlü bir cihaz geliştasarlamak için Mecmesin ile çok yakın
Tekrarlanabilir testler
tirmesini istedi. Sistem topları otomatik
çalıştık" diyor. Festo Mecmesin'in mevcut Mecmesin Otomasyon Mühendisi Simon
olarak cihaza yüklemeli ve boşaltmalı, üç test cihazlarını inceleyerek gelişmeye
Garland, test sisteminin performansıneksen üzerinde çok sayıda parametrenin
açık noktaları saptadı. Örneğin önceki
dan çok memnun: “Yeni, tam otomatik
test edilebilmesi için test esnasında topsistem de topları otomatik yüklüyordu;
handling sistemi bize birçok testte çok
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 44 45
–
Çok yönlü test: Yeni geliştirlen test cihazı tenis toplarının yerini otomatik
olarak belirleyip konumlandırıyor.
daha yüksek tekrarlanabilirlik oranı sağladı. Sistem aynı zamanda teknisyenlerin
dikkatlerini yoğunlaştırmadan başka işlerle meşgul olabilmelerine imkan verdi".
Tenis topu test cihazı ITF'e 2012 yazında
teslim edildi ve bugüne kadar en zor testleri bile problemsiz gerçekleştirdi. Bu cihaz, sadece tenis toplarının kalitesini değil onları test eden Festo ekipmanlarının
da kalitesini de gösteriyor.
Basınç altında: Her topun aynı karakterde olması için hassas tutucular
üç eksen üzerinde topları döndürüp sıkıştırıyor.
Mecmesin Ltd
Newton House, Spring Copse
Business Park
Slinfold, West Sussex, RH13 0SZ
İngiltere
www.mecmesin.com
İş alanı:
Gerginlik, kompresyon ve tork
test cihazlarının üretimi ve satışı
Tam otomatik: Uzaktan izlenip kontrol edilen yeni handling
sistemi tamamen bağımsız çalışabiliyor.
León'da Fypasa arıtma tesisinin Operasyon Müdürü Mauricio Plascencia: “Fabrika otomasyonunda uzman olmadığımız
için Festo proje müdürlerinin deneyimine
güveniyoruz (fotoğrafta sağda: Eduardo
Poupard, Festo Meksika Proje Mühendisi).
Meksika atıksu arıtma tesisinde verim artışı
Herşey temiz
Şehirlerin Su Şampiyonu 2012 Dünya Su Forumundan beri Meksika'daki Leon
şehrinin ünvanıdır. Endüstriyel şehir bu onura atıksu arıtma dalında sahip oldu.
Tesisin kurucusu Fypasa Leon'da atıksu temizleme tesisi işletiyor. Festo Proje
mühendisleri otomasyon piramitinin birçok katmanında çalışan tesisin verimli ve
güvenilir olmasını sağladı.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler 46 47
–
Otomasyon piramitinin birçok katmanındaki verimlilik:
Meksika Leon'daki atıksu arıtma tesisi.
B
ir milyon nüfusuyla endüstriyel bir
şehir olan Léon deri ve ayakkabıda dünyanın başkenti kabul edilir.
Adidas, Nike ve Caterpillar gibi
uluslararası markalar ürünlerini burada
600 deri tabaklama tesisi, 1000 ayakkabı
ve deri fabrikasında üretir. Bu yüzden, özel
işleme tabi tutulması gereken tonlarca
atıksu ortaya çıkar. Fabrikalardaki atıksu
organik tabaklama maddelerinin yanında
krom, zirkonyum, alüminyum, titanyum ve
demir gibi tuz ve metalleri, bunun yanında
formaldeit ve fenol gibi sentetik tabaklama
maddelerini de içerir.
Tecrübeyle gelen verimlilik
Fypasa 1969 yılından beri Meksika'da
atıksu arıtma tesisleri kurmakta ve işletmekte olup ülkenin atıksu kapasitesinin
yüzde kırkını yönetmektedir. 2009'da firma Leon'da bir atıksu temizleme tesisi
kurarak mevcut atıksu tesisini genişletti.
Ancak tesis uzun dönemde gelişen endüstriyel şehrin ihtiyaçları karşısında yetersiz kaldı. Tesisin verimliliğini yükseltmenin anahtarı daha kapsamlı
otomasyondu. Fypasa arıtma tesisinin
Operasyon Müdürü Mauricio Plascencia
“Fabrika otomasyonunda uzman olmadığımız için Festo proje müdürlerinin deneyimine güveniyoruz" diyerek Festo’ya
olan güvenini dile getiriyor. Festo, sensör/aktüatör seviyesinden sahaya, bireysel kontrol seviyesinden proses kontrol
seviyesine, SCADA proses görüntüleme
sistemini de kapsayan komple bir çözüm
geliştirdi. Böylece Festo, Fypasa'nın işini
projenin değer zincirinde mümkün olduğu kadar kolaylaştırmış oldu.
En başından itibaren Festo
Festo Meksika Proje Mühendisi Eduardo
Poupard bu konuda şunları söylüyor:
“Mühendislik aşamasından başlayarak
devre şemaları, proses valflerinin ve kumanda panolarının CAD data ve 3D modellemeleri, sensör/aktüatör ve saha seviyelerinin merkezi bileşenlerini
oluşturarak Fypasa'ya uygun bir otomasyon konsepti oluşturduk. Festo su ve
atıksu alanında gerçekleştirdiği birçok
projeyi baz alan tecrübesini ortaya koyarak Fypasa'yı tesisin tasarımına mükemmel şekilde uyan bir çözüm geliştirme yetisi olduğuna ikna etti.“
Testler operatöre zaman kazancı
sağlıyor
Festo mühendislerinin sağladığı proje yönetimi sayesinde, aktivite çizelgeleri ve
aşama noktaları ile birlikte satın alma etkin şekilde tamamlandı. Kurulum aşaması proses valfleri ve kumanda panoları
Festo Test Merkezi'nde simülasyon testlerinden geçirilmesiyle, Festo'nun sağladığı dokümantasyonla ve tesiste kurulan
alt sistemlerle kolaylaştırıldı. Devreye
alma aşamasında Festo proje mühendisleri her birim için tesis içinde proses testleri gerçekleştirdi. Örneğin proses valflerinin çalışması ve fermantasyon gazının
toplanması fermantasyon kulesinde test
edildi.
Genel görünüm: Sensör/aktüatör seviyesinde kullanılan DLP
tipi pnömatik lineer aktüatörler proses valflerini açıp kapatır.
Daha iyi şeffaflık
İki fermantasyon kulesi iki tip proses valfiyle donatıldı – atık girişi için kapı valfleri ve fermantasyon gazının tahliyesi için
kelebek valfler. Proses valflerini açıp kapatan sensör/aktüatör seviyesinde kullanılan DLP tipi pnömatik aktüatörlerin
elektrikli sistemlere göre büyük avantajları vardır: daha yüksek dayanıklılık,
daha uzun bakım aralıkları ve aşırı yükte
daha yüksek güvenlik. Kontrol ve proses
kontrol seviyesinde Festo'nun tercih ettiği PLC CECX X-C1 master kontrolör programlanabilir lojik kontrolör gibi işlev görür. VipWin SCADA yazılımına veri
sağlayarak prosesi görüntüler. Yedi kumanda panosu içinde iyi şekilde korunan
CPX/MPA valf adaları giriş ve çıkış sinyallerini toplar, bunları master PLC'ye aktarır ve pnömatik aktüatörleri çalıştırır. CPX
otomasyon platformu uzaktan bakım,
uzaktan teşhis, web server, metin mesajı
ve e-posta alarm gibi özellikler de sağlar.
Proses görüntülemesini de içeren bütünsel sistem yaklaşımı tesis operatürüne
daha yüksek şeffaflık sağlıyor. Ayrıca
pnömatik ekipmanların kendinden güvenli olması sayesinde sistemin yönetimi
daha basit olup personel daha az eğitime
ihtiyaç duyacağı için tasaruf sağlanıyor.
Sonuç daha yüksek sistem sürekliliği ve
verimliliktir. Bu da gelecekte Leon şehrinin Şampiyon Su şehri ünvanını korumasını sağlayacaktır.­
www.festo.com/water
Master PLC'den (CECX-X-C1 resmin üst kısmında) proses aktüatörlerine: Proses görüntülemesini de içeren bütünsel sistem yaklaşımı tesis operatürüne daha yüksek şeffaflık
sağlıyor.
1.2014 otomasyonda trendler
Sinerjiler/Dünyada Festo 48 49
–
Photos: © Rand Refinery
Güney Afrika
Vakit nakittir
Altın külçelerinin üretiminde otomasyon
Zaman, değerli metal üretiminde önemli bir rol oynar. Güney Afrika'daki Autocon Innovations şirketi, daha fazla hız ve hassasiyet
elde etmek amacıyla küçük altın külçelerinin üretimi için yeni bir
makinede Festo teknolojisini kurmaya karar verdi. Festo'nun
sağladığı otomasyon sistemi mevcut olan çözümler ile karşılaştırıldığında, makinenin yükleme kapasitesini 1.500'den 4.000
adet 100-gram altın külçeye kadar artırdı. Yeni makine ayrıca
okunabilen damgalı logo ve seri numarası ve aynı zamanda hassas ağırlık toleransları sayesinde altın kalitesini izlemeyi kolaylaştırdı. Bu toleranslar 5 mg aralığında olup bu sayede hırsızlık
riskini minimuma iniyor.
Otomasyon sistemi için Festo tarafından sağlanan ürünler, üretim sürecinin uzun vadede daha güvenilir olduğundan emin olunmasını sağlıyor. Örneğin kayışlı eksen ELGG kızak başına 2.500
km kanıtlanmış bir servis ömrüne sahiptir. Yeni ELGG-TB elektrikli sürücü ve EGC-120 kayışlı eksenlerin kombinasyonu ekstra beş
adet kızak ilave imkanı sağladığından otomatik sistem büyük bir
esneklik sunuyor. Dahası, EG serisinin kayışlı eksenleri, motor
montaj seçeneklerinde geniş bir seçim imkanı sağlıyor. Motor
dört taraftan herhangi birine monte edilebiliyor ve bu pozisyon
da herhangi bir zamanda değiştirilebiliyor.
www.randrefinery.com
Daha fazla altın, daha fazla para: Festo ekipmanları, 100 gram külçelerin üretimi için otomasyon sisteminin yükleme kapasitesini artıyor.
Çek Cumhuriyeti
Temiz ve güvenli: Pnömatikler Prag Hayvanat Bahçesi'ndeki, yeni fil ve suaygırı
bölümünde iş başında.
Net görüntü
Photos: © Tomáš Adamec, Zoo Prague
Prag Hayvanat Bahçesinde
Festo atıksu teknolojisi
Festo pnömatik ekipmanları sayesinde Prag Hayvanat Bahçesi'nde yeni fil ve suaygırı bölümlerinde temiz su ve ekstra güvenlik var. Ziyaretçiler bir cam
duvarın ardından net bir biçimde sualtı manzarasında kalın derili hayvanları izlerken, perde arkasında
bir arıtma sistemi lifleri ve bulanıklığı temizlemek
için çalışıyor. Atıksu arıtma deneyimi ve kuruluma
hazır çözümler dahil olmak üzere geniş ürün yelpazesi nedeniyle Festo hayvanat bahçesinin pnömatik
ekipmanlarının tedariği için seçildi.
Aktüatörler ve valfler toplam dört makine odasında
bulunuyor. Elektrikli yerine pnömatik aktüatörler
kullanılarak, valfler ve sensörler 24 V DC güvenli voltajda çalıştırılabiliyor. Nemli bir ortamda yüksek gerilimin olmaması insanlar ve hayvanlar için daha fazla güvenlik anlamına gelir.
www.zoopraha.cz/en
Pnömatik aktüatör DLP, bodrum katındaki bıçaklı kapı valfleri ile.
1.2014 otomasyonda trendler
Dünyada Festo/Bu dergi hakkında 50 51
–
Polonya
Eğitimde mükemmellik
otomasyonda trendler 1.2014
Festo "Lodz Kuğusu" ödülüne layık görüldü
Lodz belediye başkanı, Festo Polonya'yı
"eğitimini tanıtan en iyi şirket" ünvanına
layık gördü. Festo Polonya ödül için aday
onlarca şirketten biriydi ve Polonyalı eğitim sektörü ile olan uzun süreli işbirliği
sayesinde 'Lodz Kuğusu' ödülünü kazandı.
Eğitim Bölümleri, üniversiteler, teknik
okullar ve diğer eğitim kurumları Festo
öğrenme sistemleri ile çalışır. Festo Didactic, Lodz eğitim merkezi için birkaç
milyon avro değerinde bir projeyi hayata
geçirdi ve Bialystok Teknoloji Üniversitesi'nde AFB eğitim fabrikası kurdu. Lodz
Polonya'nın en büyük üniversite ve eğitim merkezlerinden biridir.
Lodz Kuğusu Festo Polonya'ya
eğitime uzun vadeli katkısı için verildi.
Almanya
Muhteşem fikirler
Festo Yarışması: Prensipten Ürüne
‘Festo Yarışması: Prensipten Ürüne’
sıradışı tasarım ve teknoloji fikirlerinin nasıl pratik çözümler haline dönüştürülebileceğini gösterdi. 2012
Hannover Fuarı'nda açıklanan bu yarışma, uygulamaya özgü inversiyon ilkesi uygulamaları için tasarım ve mühendislik öğrencilerine meydan
okudu. 33.000 EUR toplam ödül fonu
ile bu disiplinlerarası fikir yarışmasını
kazananlar Nisan 2013'te açıklandı.
Birincilik ödülü 'Hochdrei paketleme
makinesi' projesine gitti
(bkz. sağdaki görüntü). Bu proje Magdeburg-Stendal Uygulamalı Bilimler
Üniversitesi'nden Ann Julea Rajahkumar, Andreas Michel ve Daniel Strohbach tarafından sunuldu. Bu yenilikçi makine aynı anda üç film
hattında malzemeleri topluca paketleyebiliyor. Oniki paket, üç
paralel mühürleme işleminin yer aldığı bir tam inversiyon sürecinde üretiliyor.
Yayınlayan:
www.festo.com/facebook
www.festo.com/twitter
İkincilik ödülü ‘Mimarlık & Müzik – Dinamik Akustik’ projesi için
Stuttgart Üniversitesi'nden mimarlık öğrencisi Matthias- Gabriel Kalfoglou'na verildi. Üçüncülük ödülü, Almanya Schwäbisch
Gmünd Tasarım Üniversitesi ürün tasarım öğrencisi David Boja
tarafından sunulan "InversionPropeller" projesine gitti.
www.festo.com/youtube
www.festo.com/linkedin
Leipzig meslek dünya
şampiyonasında
olimpiyat atmosferi
42. WORLDSKILLS: Dünya Meslekler Şampiyonasında Almanya'nın
Leipzig şehrinde 1000'den fazla genç uzman, aralarından en iyi olanları
seçmek üzere bir araya geldiler. 46 yarışma disiplini içerisinde çoğunda
işinin (dünya şampiyonu) erbabı olduklarını Asyalılar gösterdiler,
Almanlar ise dokuz defa zafer podyumuna çıkılar.
VDI nachrichten, Leipzig, 19.7.2013
1.2014 otomasyonda trendler
Dünyada Festo 52 53
–
T
homas Kühler ve Martin Reichert
dizüstü bilgisayarlarına pür dikkat
bakıyorlar. Thüringenli iki genç yarışma sahasında start verilmesini
bekliyorlar. Görevleri: Almanya'nın Karaorman'ında kaybolmuş olan çocukları tespit
edip bulmak. 4,40 m x 2,20 m büyüklüğündeki parkur üzerinde siyah takozlar Karaorman ağaçlarını oluşturuyor- onların üstünde de içinde beş tahta kafanın
46 disiplinin çoğunda benzer bir tablo orWorld Skills Germany'nin yürütmeden sooturduğu turuncu paletler: bunlar kayıp
taya çıkıyor: Güney Kore, Tayvan ve Japon- rumlu Yönetim Kurulu Üyesi Elfi Klumpp da
okul öğrencilerini simgeliyor. Tuhaf bir göya en fazla madalyayı topluyor, yaşlı kıtaorganizasyondan çok memnundu: "Bu harev! Özellikle de, ay aracıyla bisküvi kutunın adını bir tek isviçre yükseklere taşıyor.
rikulade dünya şampiyonluğunun enerjisunun bir melezlemesine, sensörler, kame- Almanya Federal Cumhuriyeti gerçi iki defa sinden" yararlanarak mesleki başarı yarışra ve bir forklift kolu eklenmiş görünen bir
birincilik almayı başarıyor. Buna ek olarak
malarının düzenlenmesine daha fazla
bilgisayar için.
dört kere gümüş ve üç kere de bronz maşirketi ve işbirliği ortağını kazanmak ge
dalyalar var, böylece toplamda milli değer- rektiğinden söz etti. Ana fikir: elit spor yeGörevi üç saat önce öğrendiler. Robotu
lendirmede yedincilik geliyor.
rine kitle sporu olmak.
programlamak zorunda oldukları zaman
baskısı muazzam. Buna rağmen 21 yaşınAncak 40 yıldır Almanya'da ilk defa yapılan Bu meslekler dünya şampiyonasının Aldaki Thomas Kühler istifini bozmuyor. NiWorldSkills bu ülkedeki yeni yetişen gençmanya'da mesleki ihtisas çevreleri dışında
hayet bu mekatronikçinin "Mobile Robolere hız kazandırmış olmalı. Çünkü geniş
da benimsenmeye çalıştığını, WorldSkills
tik" dalında Avrupa ve Almanya
Leipzig fuar alanının 81.300 m2'sine dağıLeipzig Genel Müdürü Hubert Romen de
şampiyonluğu var ve ekibi dünyanın dört
lan 900 yarış meydanına adeta olimpiyat
doğruluyor. Romer "başka ülkelerde de olbir yanından gelen 19 ekip içerisinde favoatmosferi hakimdi: Milli takımlar vardı,
duğu gibi merkezi, ulusal bir meslekler
riler arasında görülüyordu.
puanları uluslararası değerlendirme jürile- şampiyonası" olmasını istiyor. Şimdiye ka
ri veriyordu, büyük bir açılış töreni yapıldı,
dar WorldSkills yarışmacıları ihtisas fuarYarış büyük bir hızla bitiyor. Fazla hızlı. Ka- muazzam bir kapanış töreni ve 205.000 izları gibi organizasyonlar sırasında belirlenadalı yarış yöneticisi "Three, two, oneleyici. Çalışılan, düşünüp taşınılan, progniyor.
go!" diye geriye sayar saymaz, elektronik
ramlanan ve boya yapılan her köşede,
kumandalı çocuk kurtarıcısı rulo tekerlekçoğu gençlerden oluşan insan kalabalıkları Asya'da bir WorldSkills ödülü, zaten heleri üzerinde fırlıyor ve kenar bandına çartoplanıyordu.
men hemen bir olimpiyat madalyasıyla
pıyor. Almanlara sıfır puan. "Hız fazla yük
aynı öneme sahip. Ev sahibi ülkeyle aynı
sekti," diye kızıyar Kühler, "tekerlekler yeri Leipzig, sponsorlar sayesinde her birinde
sayıda yarışmacı gönderen Brezilya'da da,
kavrayamadı".
yarım düzine sıfır kilometre üstü açık ve
başarılı katılımcılar parlak bir mesleki ge
steyşın vagon aracın durduğu büyük bir
lecek bekleyebilirler ve daha sonraki mesAncak henüz çok geç değil. ikinci turda, Er- otomobil atölyesi sundu. Duvarcılar, maleki gelişimleri yoğun bir şekilde destekleturt'ta Schuler Pressen şirketi için çalışan
rangozlar ve boru tesisatçılar için atölyeler niyor.
Thüringli ekip için her şey planlandığı gibi
kuruldu, oto boyacılar için kabinler dikildi,
gidiyor: mobil robotun her birinde beş
bataryalar halinde dizi dizi elektrik panola- Harald Lachmann
adet koni taşıyan dokuz paleti, hiçbirini
rı monte edildi, hastane istasyonları, kozMilli sıralamada zafer Güney Kore'nin
devirmeden bir hedef alana taşıyıp bırakmetik salonları ve endüstriyel mutfaklar
"42. WorldSkills-Meslekler Dünya Şampimasını sağlayacaklar. Bu defa birkaç dakiiçin simülasyonlar oluşturuldu ve muazyonlukları" 2-7 Temmuz 2013 günlerinde
kanın sonunda dokuz palet de düzgün bir
zam bilgisayar ofisleri düzenlendi.
Almanya'nın Leipzig şehrinde gerçekleşti.
şekilde hedefe dizilmiş durumda. izleyici
Yarışmalara 22 yaşına kadar gençler katıller alkışlıyor. Genç ekip derin nefes alıyor.
Sonuçta ilk defa 53 ülkeden 1000'den fazdı. Almanya adına 37 disiplinde 42 mesle
la genç uzman eleman dünya şampiyonluğe yeni başlayan genç yarıştı.
Ancak sonuçta Avrupa şampiyonları yine
ğu unvanları için yarıştı. Her biri daha önce de podyuma çıkmayı başaramıyor. Asulusal elemelerde yeteneğini kanıtlamıştı.
Ev sahipleri on bir madalya toplamayı baya'dan gelen rakipler fazla güçlü. Güney
Global üst örgüt WorldSkills Internatioşardı. Milli takım sıralamasında Güney
Kore'nin ikili ekibi belirgin bir farkla kazanal'ın İngiliz Başkanı Simon Bartley, seKore şampiyon oldu, onu isviçre, Tayvan
nıyor, onları İran ve Japonya'nın ekipleri iz- vinçle şu açıklamayı yaptı: "Meslekler
ve Japonya izledi.
liyor. Almanlar ortalarda kalıyor.
Dünya Şampiyonası bir hareket oldu."
1.2014 otomasyonda trendler
Soft Stop 54
Geleceği
görebiliyor musunuz
Dr. Nestle?
Elbette Festo’daki Gelecek Teknolojileri
Başkanlığı yapmak olan rolüme göndermede bulunuyorsunuz. Elbette ki geleceği göremiyorum. Ancak mühendislik çalışmalarım sırasında ve bir endüstri
mühendisi olduğumdan bu yana teknolojinin insanlığın
geleceğini şekillendirme potansiyeli beni hep hayranlık
içinde bırakıyor. Her zaman yeni trendleri ve geliştirmeleri ortaya çıkarmakla ilgilendim.
Ekibim ve ben araştırma ve uygulama arasındaki bağlantıyı oluşturuyoruz. Üniversitelerle yakın irtibatı sürdürüyoruz, teknoloji gruplarına ve iletişim ağlarına katılıyoruz
ve çok geniş aralıktaki disiplinlerle sürekli diyalog içindeyiz. Bu karmaşık bilgi ve iletişim ağında, aktif olarak gelecek otomasyon çözümlerine uygun olabilecek yeni teknolojiler arıyoruz. Festo Gelecek Teknolojileri bölümünde
biz bugünle gelecek arasında seyahat eden zaman yolcuları gibiyiz.
Size somut bir örnek vereyim. 1990’larda piezo teknolojisini inceledik ve zaman içinde bilgi birikimimizi arttırdık,
uygulamaları tartıştık ve sonuçta fikri geliştirmeye koyulduk. Bir ekip olarak sürecin tamamında, tasarım konseptinden inşa ve bağlantı teknolojisine kadar, süreç geliştirmeye ve seri üretime bırakmaya kadar işin içindeyiz.
Bugün, Festo otomotiv endüstrisi için koltuk konforunda
kullanılan valfleri üretiyor ve sağlık alanındaki uygulamalar için piezo teknolojisi sağlıyor. Piezo teknolojisi şimdi
fabrikalar ve süreç otomasyonu için tamamen yeni konseptlere temel oluşturuyor. Bir taraftan, bu örnek gelecek
teknolojilerindeki inovasyon potansiyelini gösteriyor, diğer taraftan ilk araştırma aşamasından üretime uzanan
yolun uzunluğunu gösteriyor. Bu sürede, “kristal kürede”
gördüklerimizi gerçeğe dönüştürene kadar çalışmayı sabırla sürdürmemiz zorunlu.
Kolay pozisyonlama istiyorsunuz.
Optimum performansa gereksinim duyuyorsunuz.
Size eksiksiz bir sistem sunuyoruz.
Güvenli | Yalın | Verimli | Yetkin
Bu paket konumlandırmayı her zamankinden daha kolay hale getiriyor. Üstelik
geleneksel elektrikli pozisyonlama sistemlerine göre önemli ölçüde daha ucuz:
EPCO elektrikli silindir ve CMMO-ST kontrolörü. Tek bir ürün kodunu kullanarak
kolayca sipariş verebilir, ambalajı açtıktan sonra çalışmaya başlayabilirsiniz.
www.festo.com/oms
Zamana faklı bir ışık altında bakmak
Zaman her yerdedir ancak yine de ele geçirmesi zordur. Hepimiz
zamanın geçtiğini hissederiz. Ancak bunu yalnızca bir şey hareket ederse görebiliriz. Zamanın geçmesinin özellikle canlı bir
örneği Festo Teknoloji Merkezindeki Harmonices Mundi’dir.
Bina 2001 yılında açıldığından beri Festo’da sergilenmekte olan
bu mekanik sanat eseri bir çan, bir astronomik saat (Astrolabium, üstte gösteriliyor) ve bir takvim saatinden (Horologium
Mundi) oluşuyor. Her iki saat de zamanı, Koordineli Evrensel
Zamanı ve yıldızların konumlarını inanılmaz bir hassaslıkla gösteriyor.
TN 56434 – ISSN 1438-0560
Zaman ayrıca iş dünyasında da önemli bir rol oynuyor. Verimli
süreçler rekabet gücünü arttırır. Bunun pratikte nasıl işlediğini
anlamak için Festo Eğitim ve Danışmanlık desteğiyle süreçlerini
kalıcı biçimde optimize eden Lufthansa CityLine’a bakabiliriz.
Otomasyon teknolojisinde EPCO elektrikli silindir gibi inovatif
çözümler katma değer zincirinin tamamında yüzde 70’e varan
zaman tasarrufu sağlar. Kullanıcı dostu elektronik mühendislik
araçları üretkenliği artırır ve önemli miktarda zaman tasarrufunu güvence altına alır.