Kentsel Dönüflüm Deprem
Transkript
Kentsel Dönüflüm Deprem
‹STANBUL TEKN‹K ÜN‹VERS‹TES‹ VAKFI YAYIN ORGANI [MART-HAZ‹RAN 2012] SAYI: 59 Deprem ve Kentsel Dönüflüm Kensel Dönüflüm / Nilgün Ergun - Handan Türkoğlu Van (2011) Depreminin Ard›ndan / Zekai Celep - Kadir Güler Önce Afete Yaklafl›m ve Bak›fl Aç›s› De¤iflmeli / Naci Görür Deprem Yönetmeli¤i, Yap› Sto¤u ve Kentsel Dönüflüm / M. Hasan Boduroğlu Mizah› Mühendisçe Yapmak: fiaka Dergisi / Tuncay Zorlu ISSN: 1303-1139 itü vakf› dergisi 6 Kentsel Dönüflüm MART-HAZ‹RAN/ Prof. Dr. Nilgün Ergun, Prof. Dr. Handan Türko¤lu 2012 SAYI: 59 15 Van (2011) Depremlerinin Ard›ndan Prof. Dr. Zekâi Celep, Prof. Dr. Kadir Güler 21 Önce Afete Yaklafl›m ve Bak›fl Aç›s› De¤iflmeli Prof. Dr. Naci Görür ‹TÜ VAKFI DERG‹S‹ Deprem Yönetmelikleri, Yap› Sto¤u ve Kentsel Dönüflüm Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu ‹TÜ VAKFI DERG‹S‹ 24 ‹mtiyaz Sahibi: ‹TÜ Vakf› ad›na Prof. Dr. Muhammed fiahin Yaz› ‹flleri Müdürü: Hatice Yaz›c› fiahinli 30 Geleneksel Yap›lar ve Mühendislik Müdahaleleri Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. O¤uz Müftüo¤lu, Prof.Dr. K.Kutgün Eyüpgiller, Doç.Dr. Yegan Kahya, Doç.Dr. Deniz Mazlum, Y.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli, Y.Doç.Dr. Y›ld›z Salman, Y.Doç.Dr. Zeynep Eres, Ö¤r.Gör.Dr. Nilüfer Yöney, Dr. Umut Almaç 32 Deprem Zirvesi 2012: Yay›n Kurulu: Prof. Dr. Y›ld›z Sey (Yay›n Kurulu Baflkan›) Y. Müh. Naci Endem Dr. Y. Müh. (Mimar) Do¤an Hasol Prof. Dr. Mete Tapan Prof. Dr. O¤uz Müftüo¤lu Prof. Dr. Tahsin Yomral›o¤lu Prof. Dr. Suat Küçükçiftçi Hatice Yaz›c› fiahinli Editör: Hatice Yaz›c› fiahinli ‹stanbul Depreme Haz›rlan›yor! Mu? Erdo¤an Bayraktar, Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu, Prof. Dr. Mikdat Kad›o¤lu, Semih Turhan, Vedat Gürgen, Faruk Göksu, Aziz Yeniay 50 Daha ‹yi Bir Gelecek ‹çin Mühendislik ENKA’n›n 55 Y›ld›r De¤iflmeyen Hedefi 54 Mizah› Mühendisçe Yapmak: fiaka Dergisi Doç. Dr. Tuncay Zorlu Katk›da Bulunanlar: Pakize Kaya, Asl› Erinç Grafik Uygulama: Murat Ece Yönetim Yeri: ‹TÜ Vakf› Merkezi ‹TÜ Maçka Yerleflkesi 80394 Teflvikiye - ‹ST. Tel: (0 212) 291 34 75 - 230 73 71 Fax: (0 212) 231 46 33 Bask›: Cenkler Matbaac›l›k ‹brahim Karao¤lano¤lu Cd. No: 7 / A Seyrantepe - ‹STANBUL Tel: (0212) 264 18 21 Yay›n Türü: Yayg›n, Süreli 90 Genç Baflar› e-posta: basin@ituvakif.org.tr http://www.ituvakif.org.tr ‹TÜ’den Haberler Vak›f’tan Haberler 6 2 103 109 111 Briç Atamalar Bu dergide yay›mlanan imzal› yaz›lar sahiplerinin görüflünü yans›tmaktad›r. Dergiyi ve Yay›n Kurulu’nu ba¤lay›c› nitelik tafl›maz. ‹TÜ Vak›f Dergisi'nde yay›nlanan yaz› ve foto¤raflardan kaynak belirtmek kofluluyla al›nt› yap›labilir. b buu ssaayy›d›daa ‹TÜ Deprem ve Kentsel Dönüflüm De¤erli Okurlar, ‹TÜ’lüler için Türkiye’deki geliflmeleri bilimsel bilgiler üzerinden izlemek ve de¤erlendirmek, e¤itim/ö¤retim/araflt›rma d›fl›ndaki görevleri için örnek gösterilebilir. Son günlerde kentlerimizin gelece¤i ve kent kültürümüz aç›s›ndan önemli bir dönüm noktas›na gelmifl bulunuyoruz. Resmi Gazete’de 31 May›s 2012 Tarihinde yay›mlanan 6306 say›l› “Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürülmesi Hakk›ndaki Kanun” un uygulamaya geçmesiyle mevcut kentlerimizin gerek yap›sal gerekse kültürel bak›mdan yaflayaca¤› dönüflümün her yönüyle de¤erlendirilmesi gerekti¤ine inanarak 59. say›m›z› Kentsel Dönüflüm konusuna ay›rd›k. Kuflkusuz, amaç Üniversitemizin bilgisini ilgililere sunmak ve düzeyli bir tart›flmaya açmakt›r. Konuyu de¤iflik bilim dallar›ndan befl makale ile sizlere sunuyoruz. Mimarl›k Fakültesi fiehir ve Bölge Planlamas› Bölümü ö¤retim üyeleri Prof. Dr. Nilgün Ergun ve Prof. Dr. Handan Türko¤lu “Kentsel Dönüflüm” bafll›kl› yaz›lar›nda konuyu genifl bir bak›fl aç›s›yla ele alarak yeniden yap›land›rman›n sosyal, kültürel ve ekolojik etkilerinin göz ard› edilmemesi zorunlulu¤unu önemle vurguluyorlar. Yönetmelikler ve yap›mda dikkat gerektiren hususlar üzerindeki görüfllerini son Van depreminde yapt›klar› incelemeler üzerinden aç›klayan “Van (2011) Depremlerinin Ard›ndan” adl› yaz›lar›yla anlatan, ‹nflaat Fakültesi ö¤retim üyeleri Prof. Dr. Zekai Celep ve Prof. Dr. Kadir Güler, binalar›n y›k›m›nda inflaat sürecinde rol alan herkesin pay› oldu¤unu yaz›n›n bafl›nda özellikle belirtiyor. Maden Fakültesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Naci Görür “Önce Afete Yaklafl›m ve Bak›fl Aç›s› De¤iflmeli” adl› makalesinde bugüne kadarki bak›fl aç›s›n›n yetersizli¤ini, depreme dayan›ks›z binalar› y›k›p yerine yeni binalar›n yap›lmas›yla bir sonuca var›lamayaca¤› görüflünü savunarak yeni yaklafl›mlara iliflkin öneriler yapmaktad›r. Yürürlü¤e giren kanunun itici gücünün kentlerimizin büyük bir kesimini risk al- 4 t›nda tutan deprem olmas› nedeniyle, konuya deprem mühendisli¤i aç›s›ndan yaklaflan Türkiye Deprem Vakf› Baflkan› Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu’nun “Deprem Yönetmelikleri, Yap› Sto¤u ve Kentsel Dönüflüm” konulu yaz›s›, bu bilim alan›n›n baflka ülkelerde ve Türkiye’deki geliflimini anlatmakta ve özellikle üzerinde durulmas› gereken hususlar›n alt›n› çizmektedir. Mimarl›k Fakültesi Restorasyon biriminde görevli on ö¤retim eleman›, koruma projelerinde geleneksel yap› malzemeleri ve yap›m tekniklerinin yap› mühendisli¤i alan›nda gerekli ilgiyi ve itinay› görmeyerek ihmal edildi¤ini ve bunun geleneksel yap›lar›n korunmas›nda sorun yaratt›¤›n› anlatarak ilgililere uyar›da bulunuyorlar. Bu say›m›z›n ana konusu olan Kentsel Dönüflüm, 1-7 Mart Ulusal Deprem Haftas› içinde Türkiye Deprem Vakf›’n›n düzenledi¤i Deprem Zirvesi s›ras›nda ele al›nd›. Bu toplant›da konuflulanlar genifl bir özet olarak sizlere aktar›ld›. Deprem araflt›rmalar› konusunda Türkiye-Japonya iflbirli¤inin 60. y›l› için ‹TÜ Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsünce düzenlenen çal›fltay ve ‹TÜ mezunlar›nca kurulan ENKA’n›n 55. y›l›na ait tan›t›m yaz›lar› da özet olarak dergimizde yer ald›. Birço¤umuz, herhalde 1909-1928 y›llar› aras›nda Mühendis Mektebi ö¤rencilerinin fiAKA adl› bir mizah dergisi yay›mlad›klar›n› bilmiyoruz. Fen- Edebiyat Fakültesi ‹nsan ve Toplum Bilimleri Bölümü ö¤retim üyesi Doç. Dr. Tuncay Zorlu, “Mizah› Mühendisçe Yapmak: fiAKA Dergisi” bafll›¤› alt›nda bu dergiyi bize tan›t›yor. Her say›m›zda oldu¤u gibi bu say›m›zda da ‹TÜ’den ve ‹TÜ Vakf›’ndan haberler, ö¤renci baflar›lar›n›n yan› s›ra mezunlar›m›zla ilgili atamalar ve aram›zdan ayr›lan mezunlar›m›z yer al›yor. 60. say›m›zda buluflmak üzere, sayg›lar›m›zla. Prof. Dr. Y›ld›z Sey Yay›n Kurulu Baflkan› itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Küreselleflmenin Fiziksel Mekândaki Yans›malar› Kentsel Dönüflüm Kentsel dönüflüm, faaliyet alan› ve do¤as› gere¤i, mevcut kentlerin yap›s› ve birçok insan›n fiziksel, sosyal ve ekonomik gelece¤i üzerinde büyük etki yapmaktad›r. Bir kentte yaflayanlar› ve faaliyetlerini etkiledi¤i kadar flehrin bütün geleneklerini de etkiler. Genellikle mekân› organize eden ve yeni geliflme perspektifleri sunan fiziksel müdahaleler içerse de mevcut sosyal ve ekonomik dokuyu da etkilemekte ve kentsel çevrenin fiziksel biçimini iyilefltirirken, ayn› zamanda insanlarla kentsel mekan aras›ndaki psikolojik ve duygusal iliflkileri de de¤ifltirmektedir. Prof.Dr. Nilgün Ergun Prof.Dr. Handan Türko¤lu ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi fiehir ve Bölge Planlamas› Bölümü Küresel yeniden yap›lanma sürecindeki ekonomik de¤iflimler, ulusal ölçeklerde ele al›nan politikalar›n da yönünü belirlemifltir. Günümüzde kentler, küreselleflmenin rekabet gerektiren süreçlerinde dünya kentleri içindeki konumlar›n› kazanabilmek için varl›klar›n› ekonomik, sosyal ve politik güçlerle birlikte sürdürmek zorunda ve küresel dönüflüme ayak uydurmak durumunda kalm›fllard›r. Bu nedenle kentsel alanlar, sa¤l›kl› bir çevre oluflturmak ve toplumsal ç›karlar amac›yla yeniden planlanmakta ve yeniden infla edilmektedir. Kentsel dönüflüm, genel olarak, kentlerin eskiyen, y›pranan ve çöküntü alanlar› haline gelen bölgelerinin y›k›p yeniden yapma, canland›rma, sa¤l›klaflt›rma yoluyla yeniden kimlik kazanmas› ve küresel de¤iflimlere ayak uydurmas› için bir araç olarak tan›mlanmaktad›r. Kentsel dönüflüm, kent parçalar›n›n kullan›m biçimine toplumsal, ekonomik, kültürel ve politik amaçlarla d›flar›dan bir müdahale sonucunda gerçekleflmektedir. Kentsel dönüflüme konu olan alanlar olarak yasad›fl› yap›laflma nedeniyle oluflan sa¤l›ks›z gecekondu bölgeleri, kaçak binalar›n bulundu¤u alanlar, do¤al afet riski yüksek alanlar, tarihi yap› sto¤unun yo¤un oldu¤u kent merkezinde bak›ms›zl›k nedeni ile eskiyen alanlar, ifllevini yitiren kent merkezleri, terk edilmifl ya da boflalt›lm›fl fabrika, liman gibi ekonomik ömrünü doldurmufl olan kent bölümleridir. Kentsel dönüflüm ile, yap›laflm›fl mekâna daha iyi bir kullan›m getirmek amaçlan›r. Yeni, yaflanabilir kent merkezleri yarat›l›r, tarihi binalar fiziksel ve ekonomik yaflanabilirlik için restore edilir, kullan›labilir 6 konutlar, fiyat ve ekonomik s›n›f olarak de¤er kazan›rken bazen de tarihi binalar kaybolur, konutlar ve mahalleler yok edilir, insanlar yerlerinden edilir. Kentsel dönüflüm, faaliyet alan› ve do¤as› gere¤i, mevcut kentlerin yap›s› ve birçok insan›n fiziksel, sosyal ve ekonomik gelece¤i üzerinde büyük etki yapmaktad›r. Bir kentte yaflayanlar› ve faaliyetlerini etkiledi¤i kadar flehrin bütün geleneklerini de etkiler. Genellikle mekân› organize eden ve yeni geliflme perspektifleri sunan fiziksel müdahaleler içerse de mevcut sosyal ve ekonomik dokuyu da etkilemekte ve kentsel çevrenin fiziksel biçimini iyilefltirirken, ayn› zamanda insanlarla kentsel mekân aras›ndaki psikolojik ve duygusal iliflkileri de de¤ifltirmektedir. itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu Kentsel dönüflüm, genellikle alan›n üzerindeki nüfusun, flehrin baflka bir k›sm›na yeniden yerlefltirilmesini içermektedir. Yeniden yerlefltirme; genellikle kent merkezinden uzakta, izole çevrelerde infla edilmifl, e¤itim ve sa¤l›k gibi donat›lara eriflimin s›n›rl› oldu¤u, büyük ölçekli konut projelerine olmakta ve ifl olanaklar›n› azaltarak burada yaflayanlar›n fakirli¤ini de artt›rmaktad›r. Nüfus için yer de¤ifltirme sadece maddi maliyet de¤il, ayn› zamanda sosyal ve duygusal maliyet de getirmekte, alan›n yeniden yap›lanmas›ndan sonra insanlar ayn› alanda yeniden konutland›r›lsalar bile mahallenin dönüflümünün sosyal yap› üzerinde kaç›n›lmaz bir psikolojik etkisi olmaktad›r. Özellikle çocuklar ve yafll›lar gibi nüfusun en hassas kesiminde ciddi psikolojik travmaya yol açabilecek uzun süreli bir al›flma dönemine ihtiyaç duyulmaktad›r. Yönetimler insanlar›n yer de¤ifltirmesinin ekonomik maliyetlerini karfl›layabilmekte, psikolojik maliyetler ise genellikle göz ard› edilmektedir. Bu nedenle yeniden yerlefltirme, kentsel dönüflüm sürecinin en önemli bileflenidir ve özel bir önemi vard›r. Kentsel dönüflüm süreci içindeki di¤er bir kritik konu, özgün kent kültürünün korunmas›d›r. Kent kültürü, yap›laflm›fl çevre ve sosyal yap› aras›ndaki iliflkinin geliflimi ile yak›ndan iliflkilidir. Bir özgün kültürün fiziksel ve sosyal izlerinin kayb›, bir kültürün yok olmas›na yol açar. Kentsel dönüflümle kentin do¤al, sosyal ve yap›laflm›fl çevresine getirilen de¤ifliklikler, kent kültürünün üzerinde ciddi bir etki yapabilir. Yerel kültürün korunmas› için çevrenin ve toplumun daha fazla korunmas›n›n öneminin yan›nda, kültür de çevrenin ve toplumun geliflmesi için gereklidir. Bu nedenle dönüflüm sürecinde yerel kültürü tahrip etmemek, kentsel çevrenin bilinçli bir dönüflümüyle gelifltirmeyi sa¤lamak önemli olmaktad›r. Fiziksel, sosyal ve ekonomik olarak çevre verilerinin belirlenmesi ve bu verilere fiekil: ‹stanbul’da 5366 say›l› kanun kapsam›nda belirlenen yenileme alanlar›. 7 Yönetimler insanlar›n yer de¤ifltirmesinin ekonomik maliyetlerini karfl›layabilmekte, psikolojik maliyetler ise genellikle göz ard› edilmektedir. Bu nedenle yeniden yerlefltirme, kentsel dönüflüm sürecinin en önemli bileflenidir ve özel bir önemi vard›r. göre kentsel dönüflümde kararlar al›nmas› gereklili¤i, kentsel dönüflümün alana özgünlü¤ünü vurgulamaktad›r. Görüldü¤ü gibi kentsel dönüflüm, sadece fiziksel ve finansal bir olgu de¤il, ayn› zamanda sosyolojik, kültürel, ekonomik, yasal ve politik bir konu da olan çok boyutlu ve karmafl›k bir süreçtir. Müdahale edilen kent parças›n›n, kenti ve kent çevresini büyük ölçeklerde etkilemesinden dolay› büyük önem tafl›maktad›r. Kentsel dönüflümün ba¤l› oldu¤u kriterlerin çok fazla olmas›, stratejilerin zamana ve mekâna göre farkl›laflmas›n›, pek çok bilim dal›ndan beslenmesini gerektirmektedir. Politikac›lar›n ve tasar›mc›lar›n birleflmesini, sosyologlar, ekonomistler, mühendisler, mimarlar, planc›lar ve peyzaj mimarlar› gibi uzmanlar›n birlikte çal›flmas›n› gerekli k›lmaktad›r. Avrupa’da özellikle AB politikalar› çerçevesinde 1990‘l› y›llarda kamu sektörü, özel sektör ve halk kat›l›m› ortakl›¤›n›n söz konusu oldu¤u “yönetiflim” formülüyle beraber “kat›l›mc›l›k” kavram› ortaya ç›km›flt›r. Aktörlerin planlamaya ve proje sürecine kat›l›m›, yeni ortakl›klar, projelerin yönlendirilmesi, kaynak sa¤lanmas›, örgütlenme, organizasyon, halk›n e¤itimi ve bilinçlendirilmesi önem kazanm›flt›r. Günümüzde, bu aktörlerden halk kat›l›m›n›n, sürecin bir parças› olarak önemli oldu¤u vurgulanmaktad›r. Yerel halk›n sorunlar›n›n-ihtiyaçlar›n›n bilinmesi ve buna göre çözüm önerileri itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu getirilmesi özel sektör riskinin azalt›lmas›nda da etkili olabilmektedir. Kamu ve özel sektörün yan›nda gönüllü kurulufllar, sivil toplum örgütleri, farkl› toplumsal kesimler yer alm›fl, tarihi ve kültürel miras ile ekonomik geliflme aras›ndaki ba¤›n önemi anlafl›lm›fl, kentsel dönüflümde “kentsel koruma” kavram› da ön plana ç›kmaya bafllam›flt›r. Türkiye’deki Uygulamalar Kentsel dönüflüm, Türkiye'de 1980'lerin sonunda küreselleflmenin etkilerinin giderek güçlenmesi, biçim de¤ifltirmesi ve bunun fiziksel mekândaki yans›malar› ile yerel yönetimlerin gündeminde yer almaya bafllam›flt›r. 1990’lar›n sonlar›ndan itibaren dönüflüm projeleri önem kazanm›fl, terk edilen sanayi alanlar› ve ifllevini yitirmifl liman alanlar› gibi büyük alanlar›n dönüflümü gündeme gelmifltir. Bu alanlar›n dönüflüm projelerinin elde edilmesi amac› ile yar›flmalar aç›lm›fl, ancak bu projeler ve yar›flmalar, ço¤unlukla “kentsel tasar›m projesi” ad› alt›nda, salt fiziksel mekân›n düzenlenmesi ve yeni bir ifllevin verilmesi amac›n› tafl›yan yaklafl›mlar içermifltir. Son y›llara kadar eski merkezlerin yeniden canland›r›lmas›, rehabilite edilerek flehre yeniden kazand›r›lmas› yerine, yeni yerleflimler daha çok desteklenirken, daha önceki dönemlerde yasallaflan kentsel alanlar›n ve eski kent merkezlerinin yenilenme ihtiyac› daha ön plana ç›km›flt›r. Bu dönemde kent çeperlerinde ana arterler boyunca geliflmifl gecekondu mahallelerinin veya kaçak yap›laflmalar›n belediyeler taraf›ndan y›k›larak yenilenmesi, orta ve alt orta gelir grubunun kent içi apartmanlar›n›n mal sahipleri taraf›ndan iyilefltirilmesi, üst gelir kesimin kent merkezindeki tarihi veya eskimeye yüz tutmufl konutlar› sat›n alarak ve res- Kent kültürü, yap›laflm›fl çevre ve sosyal yap› aras›ndaki iliflkinin geliflimi ile yak›ndan iliflkilidir. Bir özgün kültürün fiziksel ve sosyal izlerinin kayb›, bir kültürün yok olmas›na yol açar. Kentsel dönüflümle kentin do¤al, sosyal ve yap›laflm›fl çevresine getirilen de¤ifliklikler, kent kültürünün üzerinde ciddi bir etki yapabilir. tore ederek soylulaflt›rmas› ve kent merkezlerindeki veya çeperindeki çöküntü alanlar›n›n yerel yönetimler eliyle özel yasal kolaylaflt›rmalar yard›m›yla yenilemesi gibi uygulamalar görülmektedir. 2000’li y›llarda ise inflaat flirketlerinin uluslararas› pazara aç›lmas› ve inflaat sanayinin geliflmesi ile kentsel dönüflüm yasalarda yer almaya bafllam›flt›r. 2003 y›l›nda ç›kar›lan 4966 say›l› yasa ile, 2985 say›l› Toplu Konut Kanununda önemli de¤iflikler yap›lm›fl, bu yasayla Toplu Konut ‹daresi’ne (TOK‹) konut sektörü ile ilgili flirketler kurmak veya ku- ‹BB’nin planlad›¤› Stratejik Kentsel Dönüflüm alanlar›ndan Kartal için ünlü mimar Zaha Hadid’e yapt›r›lan proje. 8 itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu ni sa¤layarak, çok önemli bir araç olarak kullan›lmaktad›r. 2004 tarihli 5216 say›l› Büyükflehir Belediyeleri Kanunu’nun 69. maddesinde, “Belediye; düzenli kentTarihi Miras›n Korunmas›na Yönelik Kent- leflmeyi sa¤lamak, beldenin konut, sel Dönüflüm: sanayi ve ticaret alan› ihtiyac›n› Haydarpafla Yenileme Alan› karfl›lamak amac›yla belediye ve mücavir alan s›n›rlar› içinde, özel rulmufl flirketlere ifltirak etmek, yurtiçi ve kanunlar›na göre korunmas› gerekli yeryurtd›fl›ndaki konut d›fl›nda do¤rudan ler ile tar›m arazileri hariç, imarl› ve alt veya ifltirakleri arac›l›¤›yla proje gelifltir- yap›l› arsalar üretmek; konut, toplu komek, alt yap› ve sosyal uygulamalar› nut yapmak, satmak, kiralamak ve bu yapmak veya yapt›rmak, idareye kaynak amaçlarla arazi sat›n almak, kamulaflt›rsa¤lanmas›n› teminen kar amaçl› proje- ma yapmak, bu arsalar› trampa etmek, lerle uygulamalar yapmak veya yapt›r- bu konuda ilgili di¤er kamu kurum ve mak gibi görevler ve yetkiler verilmifltir. kurulufllar› ve bankalarla ifl birli¤i yapYine bu yasayla TOK‹’ye ferdi ve toplu mak ve gerekti¤inde onlarla ortak projekrediler vermek, köy mimarisinin gelifl- ler gerçeklefltirmek yetkisine sahiptir” mesine, gecekondu alanlar›n›n dönüflü- denilmekte, 73. maddesinde ise “Bemüne, tarihi doku ve yöresel mimarinin lediye, Büyükflehir belediyeleri kentin korunup yenilenmesine yönelik projeleri geliflimine uygun olarak eskiyen kent k›kredilendirmek gibi görev ve yetkiler de s›mlar›n› yeniden infla ve restore etmek; verilmifltir. konut alanlar›, sanayi ve ticaret alanlar›, Bu görev ve yetkilerle Toplu Konut ‹da- teknoloji parklar› ve sosyal donat›lar resi (TOK‹), gerek kentin çeflitli alanla- oluflturmak, deprem riskine kars› tedbirr›ndaki konut projeleri ve gerekse kent- ler almak veya kentin tarihî ve kültürel sel dönüflüm–yenileme projelerindeki dokusunu korumak amac›yla kentsel planlay›c›, uygulay›c› rolü ile konut üre- dönüflüm ve geliflim projeleri uygulatimi politikalar› içinde önemli bir yere makla görevlendirilmektedir. 5216 say›l› ulaflm›flt›r. Kentsel dönüflüm; de¤erlenen Büyükflehir Belediyesi Kanunu, 5393 sagecekondu alanlar›nda yaflayanlar›n, y›l› Belediye Kanunu ve 5301 say›l› ‹l kentin d›fl›nda bulunan, rant› daha dü- Özel ‹daresi Kanunu, yerel yönetimlerin flük, kentle iliflkisi daha az olan yerlere yerel aktörlerin kat›l›m›yla mekânsal ve do¤rudan ya da dolayl› olarak gitmeleri- 9 Kentsel dönüflümün ba¤l› oldu¤u kriterlerin çok fazla olmas›, stratejilerin zamana ve mekâna göre farkl›laflmas›n›, pek çok bilim dal›ndan beslenmesini gerektirmektedir. Politikac›lar›n ve tasar›mc›lar›n birleflmesini, sosyologlar, ekonomistler, mühendisler, mimarlar, planc›lar ve peyzaj mimarlar› gibi uzmanlar›n birlikte çal›flmas›n› gerekli k›lmaktad›r. kurumsal stratejik planlar› üretmesini flart koflmaktad›r. 2004 y›l›nda ç›kar›lan 5273 say›l› kanun ile toplu konut kanununda yine önemli de¤ifliklikler yap›lm›fl, TOK‹, Gecekondu dönüflüm projesi uygulayaca¤› alanlarda veya mülkiyeti kendisine ait arsa ve arazilerden “konut uygulama alan›” olarak belirledi¤i alanlarda veya valiliklerce toplu konut iskân sahas› olarak belirlenen alanlarda; her tür ve ölçekteki imar planlar›n› yapmaya, yapt›rmaya ve tadil etmeye yetkili k›l›nm›flt›r. 2005 y›l›nda ç›kar›lan 5366 say›l› “Y›pranan Tarihi Ve Kültürel Tafl›nmaz Varl›klar›n Yenilenerek Korunmas› ve Yaflat›larak Kullan›lmas› Hakk›nda Kanun” ile y›pranan ve özelli¤ini kaybetmeye yüz tutmufl; kültür ve tabiat varl›klar›n› koruma kurullar›nca sit alan› olarak tescil ve ilan edilen bölgeler ile bu bölgelere ait koruma alanlar›n›n, bölgenin geliflimine uygun olarak yeniden infla ve restore edilerek, bu bölgelerde konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donat› alanlar› oluflturulmas›, tabiî afet risklerine karfl› tedbirler al›nmas›, tarihi ve kültürel tafl›nmaz varl›klar›n yenilenerek korunmas› ve yaflat›larak kullan›lmas› amaçlanmaktad›r. Bu yasayla sadece sit alanlar›nda, il özel idarelerinde il genel meclisi, belediyeler- itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu Deprem Master Plan›ndan sonra pilot bölge seçilen Zeytinburnu dönüflüm projesinin kat›l›mc› bir süreç olarak tasarlanmas› ve halk›n bafl›ndan beri sürecin içinde yer almas› projeyi di¤erlerinden daha avantajl› bir duruma tafl›m›flt›r. de belediye meclisi taraf›ndan belirlenecek ve bakanlar kurulu taraf›ndan kabul edilecek ‘yenileme alanlar›n›n’ yenilenmesini amaçlamaktad›r. 5366 say›l› kanun ile kendinden önce ve sonra haz›rlanan kanun tasar›lar› asl›nda tek bir ortak amaca hizmet etmektedir. Bu amaç, özel olarak belirlenecek kentsel alanlar›n fiziksel, sosyal ve ekonomik anlamda yenilenmesidir. Bugün özellikle tarihi nitelikli alanlarda gerçeklefltirilen kentsel yenileme uygulamalar› 5366 say›l› kanunun yasal bünyesinde flekillendirilmektedir. 2007 y›l›nda yap›lan de¤iflikliklerle 5609 say›l› kanunda Bay›nd›rl›k Bakanl›¤›n›n yetkisinde olan, Belediye s›n›rlar› içindeki alanlarda gecekondu ›slah bölgeleri, gecekondu tasfiye bölgeleri, gecekondu önleme bölgelerinin s›n›r onay›n›n yap›lmas› yetkisi TOK‹’ye verilmifl, ‹mar ve Islah Planlar›n›n, TOK‹ denetiminde belediyelerce haz›rlanmas› sa¤lanm›flt›r. TOKI kentsel dönüflüm sürecinde belediyelerin önemli bir paydafl› olarak ortaya ç›km›flt›r ve gerek kendi yasas› ve gerekse kentsel yenileme ile ilgili di¤er yasalardan gelen yetki ve güç ile kentsel yenileme konusunda kentsel rant›n yarat›lmas› ve bölüfltürülmesi ile ilgili çok önemli bir aktör konumuna getirilmifltir. 1984’ten 2003’e kadar hazine arazileri üzerinde 43,000 konut birimi üreten TOK‹, 2003’den 2010’a kadar 430,000 konut birimi üretmifl olup, gelecek y›llar içinde 500,000 konut birimi daha üretmeyi hedeflemektedir. TOK‹’nin uygulamalar›n›n %14’ü kentsel dönüflüm, %3’ü afet konutlar›, %1’i k›rsal konut kapsam› alt›nda gerçeklefltirilmifltir. TOK‹, son derece genifl yetkilerle donan›p ülkenin her köflesinde her alanda söz sahibi olurken, TOK‹ uygulamalar›; kent plan›ndan ba¤›ms›z plan yapma yetkisi, yap› denetiminden muaf olmas›, yüksek bloklar fleklinde her yere ayn› tip yerleflme tasar›m› ile yaklafl›lmas›, baz› durumlarda ekolojik yönden hassas veya riskli alanlara yap›laflma kararlar› sebebiyle elefltirilere u¤ram›flt›r. Ayr›ca tüm dönüflüm projeleri de¤iflik seviyelerde toplumsal reaksiyona hedef olmufltur. Baflakflehir’de ev sahipleri, evlerin küçüklü¤ünden ve yerleflmenin izole konumundan yak›nm›fllar, belediye, sosyal programlar düzenlemek zorunda kalm›flt›r. Sulukule örne¤indeki gibi bölgede yaflayan romanlar› bölgeden uzaklaflt›r›p oturduklar› bir bölgenin yok edilmesi, bir k›sm›n›n da kültürlerinin çok d›fl›nda yüksek bloklar›n bulundu¤u flehir d›fl› bir alana tafl›nmak zorunda kalmalar› toplumsal tepkilere yol açm›flt›r. 10 TOK‹, son derece genifl yetkilerle donan›p ülkenin her köflesinde her alanda söz sahibi olurken, TOK‹ uygulamalar›; kent plan›ndan ba¤›ms›z plan yapma yetkisi, yap› denetiminden muaf olmas›, yüksek bloklar fleklinde her yere ayn› tip yerleflme tasar›m› ile yaklafl›lmas›, baz› durumlarda ekolojik yönden hassas veya riskli alanlara yap›laflma kararlar› ile elefltirilere u¤ram›flt›r. Afet Riski ve Kentsel Dönüflüm Türkiye’de büyük kentlerdeki kaçak yap›laflman›n büyük boyutlara ulaflmas› ve ülkenin büyük bir k›sm›n›n deprem riski alt›nda bulunmas› kentsel dönüflüm projelerini h›zland›rm›flt›r. 1999 y›l›nda meydana gelen Büyük Marmara depremi, kentlerin yenilenmesi gereklili¤ini bir kez daha ortaya koyarken kentsel dönüflüm de daha çok konuflulmaya, tart›fl›lmaya bafllanm›flt›r. 19 milyon yap›n›n bulundu¤u ülkemizde, bu yap›lar›n %67’sinin ruhsats›z , %60’›n›n 20 yafl›ndan yukar›, %40’›n›n güçlendirme gerektirdi¤i düflünülürse yap›sal önlemlerin önemi anlafl›labilir. 2001 y›l›nda ç›kan Yap› Denetim Yasas›, yap› denetimi alan›nda önemli bir aflama olarak kabul edilebilir. Risk azaltma hedeflerine yaklaflan bir giriflim olarak Yap› Denetimi Yasas› ve bu yasa çerçevesinde oluflturulan düzenlemeleri bu iflleyiflin, denetçilerin do¤rudan iflveren taraf›ndan ücretlendirilmeleri nedeniyle, yeterince güçlü bir önlem oluflturamad›¤› yak›nmalar› yayg›nd›r. Öncelikle oluflturulan yeminli teknik bürolar›n iflleyifli ile ilgili sorunlar›n varl›¤›, yasan›n önce sadece 19 ili kapsamas› ve nihayet TOK‹’nin yap›sal denetimden muaf olmas›, yasa- itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu Yaln›zca afet risklerinin azalt›lmas› fleklinde bir yaklafl›m yeterli olamaz. Öte yandan, afet risklerinin azalt›lmas› ve kentsel dayan›kl›l›¤›n art›r›lmas› da sadece yap›lar›n yenilenmesi ve yap›sal çevreye odaklanan bir konu de¤ildir. Elbette yap›sal güvenlik önemlidir. Ancak afetlere karfl› direncimiz art›r›lmaya çal›fl›l›rken do¤aya, tarihe ve topluma karfl› yeni bir afet riski oluflturmamaya gayret göstermemiz gerekir. n›n sadece yap›n›n strüktürüne odaklanmas›, yasaya iliflkin yak›nmalar aras›nda yer almaktad›r. 2001 y›l›nda ‹mar Yasas› kapsam›nda da afet yönetimi ve risk azaltma konusu gündeme gelmifltir ve her ölçekteki imar plan›nda jeolojik ve mikro bölgeleme verilerinin kullan›lmas›n› flart koflmaktad›r. ‹mar planlar›n›n haz›rlanmas›nda tehlikelerin göz önüne al›nmas›, risk azaltma hedeflerine her yönüyle yan›t verecek biçimde olmal›d›r. Oysa yürürlükteki imar yasas›, bu düzenlemelere karfl›n yaln›zca yerbilimsel aç›dan tehlikeli görülen bölgelerin çizimlerde hangi teknikle gösterilece¤ine iliflkin birkaç yönetmelik tan›m› ile s›n›rl› kalm›flt›r. Örne¤in risk azaltma ile ilgili önemli bir konu olan deprem s›ras›nda ve sonras›nda önemli tehlike içeren tehlikeli maddelerin yer seçimi konusunda henüz tehlikeli madde depolama ile ilgili net bir standart getirilememifltir. Afet risklerinin azalt›lmas› konusunda önemli bir araç olarak görülen kentsel dönüflüm çabalar›, uzun bir süredir ülke gündemindedir. 2005 y›l›ndan beri üzerinde çal›fl›lan yasa tasar›s›n›n amac›, eskiyen ve özelli¤ini kaybetmifl kent bölgelerinin kentin geliflimine uygun olarak yeniden infla ve restore edilmesi, konut alanlar›, ticaret alanlar›, turizm ve kültür alanlar› sosyal donat› alanlar› oluflturulmas›; deprem risklerine karfl› tedbirler al›nmas› veya kentin tarihi ve kültürel dokusunun korunarak yenilenmesidir. Bu tasar›, kanun yap›c›lar›n as›l amac›n›n tüm kentsel alanlarda özel yenileme Dönüflüm alanlar›ndan bir di¤eri, Fikirtepe. 11 bölgesi belirlemek oldu¤unu göstermektedir. Tasar›da ba¤›ms›z olarak ele al›nm›fl görünen ‘kentsel dönüflüm’ konusunda deprem tehlikesi bir gerekçe olarak gösterilmifl olmakla birlikte, riskli alanlar›n belirlenmesi, toplu yenileme ve yerel topluluklar›n örgütlenerek ortakl›klar kurabilmesi, bu sürece uygun finansal yöntemler ve planlama araçlar›, özendirici sosyal projeler gibi tamamlay›c› mekanizmalar gelifltirilebilmifl de¤ildir. Bu dönemde baflta büyükflehir belediyeleri olmak üzere birçok belediye, de¤iflik ölçeklerde kentsel dönüflüm projelerini uygulamaya koymufltur. ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi, planlad›¤› kentsel dönüflüm uygulamalar›n› üç grupta toplam›flt›r: - Stratejik Kentsel Dönüflüm: Kartal (330 Ha), Maltepe-Dragos (31,5 Ha), Cendere-Silikon Vadisi (230 Ha),Ayamama Bas›n Aks› (230 Ha), Küçükçekmece Kumsal (180 Ha), - Tarihi Miras›n Korunmas›na Yönelik Kentsel Dönüflüm Haydarpafla Yenileme Alan› (129 Ha), Beyo¤lu- Perflembe Pazar› (8,5 Ha), Süleymaniye (93,9 Ha), Beyo¤lu -Tarlabafl› (2 ha). - Deprem Odakl› Kentsel Dönüflüm: Fikirtepe (131 Ha), Okmeydan› (175,5 Ha), Bayrampafla (11,3 Ha), Zeytinburnu Sümer Mahallesi: (1700 KB-17,1 Ha Konut, 4,6 Ha Ticaret). TOK‹ projelerinin %40’›n› ‹stanbul’daki dönüflüm projeleri oluflturmaktad›r. Bu projeler, Belediyelerle yap›lan anlaflmalar sonucunda yerinde dönüflüm veya bofl bir alanda sosyal donat› ve yeflil alan ilavesi ile gerçeklefltirilmifltir. Bunlar aras›nda ‹kitelli-Baflakflehir, Bafl›büyük-Maltepe, Oruç Reis-Esenler, Kayabafl›-Küçükçekmece, Ayazma/Tepeüstü-Küçükçekmece, Bezirgan Bahçe-Küçükçekmece uydu kentler fleklinde, Baflakflehir ise (5100 KB) ise afet risklerinin azalt›lmas› amac›yla infla edilen konut alanlar›d›r. 2010 y›l›nda, 2005 tarihli Belediye Yasas›n›n 73. maddesi geniflletilerek beledi- itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu Kentsel dönüflüm uygulamas›n›n bafllad›¤› Tarlabafl›. yelerin kentsel dönüflüm konusunda yetkileri art›r›lm›flt›r. Yerel yönetimler aç›s›ndan bak›ld›¤›nda, olas› afet zararlar›n›n azalt›lmas›na yönelik faaliyetlerinin bafl›nda, imar planlar›n› haz›rlamak, yap› denetimi yapmak, can ve mal güvenli¤ini koruyacak di¤er önlemleri almak ve uygulamak gelmektedir. Olas› afet zararlar›n› azaltmaya yönelik flehirsel çevre ile ilgili stratejilerin risk analizi sonucunda ortaya ç›kan bulgulara göre gelifltirilmesi önemlidir. Risk azaltma faaliyetleri, ayn› zamanda toplumun deste¤ini ve kat›l›m›n› gerektirir. Yerel yönetim yasalar›, planlama kapsam›nda afet zararlar›n›n azalt›lmas› ile ilgili ilkeler yan›nda, planlama sürecinde kat›l›mla da ilgili ilkeler öngörmektedir. Yeni yerel yönetim kanunlar›, her ne kadar karar verme süreçlerine tam kat›l›m ile ilgili belirsiz ifade- ler içeriyor olsa da yerel yönetim süreçlerine kat›l›m› bir flekilde somut yapt›r›mlarla öngörmektedir. Deprem Master Plan›ndan sonra Zeytinburnu, Küçükçekmece ve Fatih ilçeleri incelenmifl ve sismik olarak en hassas ve yap› sto¤u en hassas bölgelerden biri ve arazi de¤eri aç›s›ndan de¤erli bir bölge olarak Zeytinburnu kentsel dönüflüm için öncelikli alan olarak belirlenmifltir. Zeytinburnu, Fatih, Küçükçekmece, Bayrampafla, Ba¤c›lar, Güngören, Bahçelievler bölgelerinde yaklafl›k 150.000 bina araflt›r›larak 1/3’ünün riskli oldu¤u saptanm›flt›r. Zeytinburnu Sümer ve Merkez Efendi mahallelerinin Deprem Master Plan›ndan sonra pilot bölge seçilmesi, Büyükflehir ve Zeytinburnu Belediyesi’nin kat›l›mc› bir süreç olarak tasarlanmas› ve halk›n bafl›ndan beri sürecin içinde yer almas›, projeyi di¤erlerinden daha avantajl› bir duruma tafl›m›flt›r. Kentlerimizdeki riskler, yaln›zca kaçak ve dayan›ks›z yap›laflmadan kaynaklanmamaktad›r. Yetersiz aç›k alanlar, gelifligüzel altyap› flebekeleri, düzensiz yap›laflma biçimi ve yüksek yo¤unluklar, tehlikeli komfluluklar, acil durumlarda baflvurulacak tesislerin dayan›ks›zl›¤› ve yanl›fl konumland›r›lmalar›, denetimsiz sanayi kurulufllar›, vb. do¤rudan fiziki düzenlemeleri ilgilendiren yönlerdir. Bunlara yönetsel yetersizlikler de eklenebilir. Çevre kirlili¤i, ekosisteme duyars›zl›klar›n getirdi¤i sel felaketleri, ormanlar›n, sulak alanlar›n ve k›y›lar›n do¤al yap›lar›n›n kaybedilmesi, gelifligüzel verilmifl planlama kararlar› ile ekosistemlerini h›zla kaybetmektedir. Son günlerde Türkiye’nin gündemine giren “Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürülmesi Hakk›nda Kanun” tasla¤› tart›fl›lmaktad›r. Her fleyden önce kent- 12 1999’dan beri önemli ad›mlar›n at›ld›¤› ülkemizde, uygulamada özellikle mahalle ölçe¤inde sorunlar yaflanmaktad›r. Afet risklerinin azalt›lmas›nda arazi kullan›m kararlar›n›n verilmesi hayati önem tafl›maktad›r. Arazi kullan›m kararlar›n›n pazar›n yönlendirdi¤i bir kararlar zinciri olarak de¤il, sürdürülebilirlik ve risk azaltma çerçevesinde oluflturulmas› gerekmektedir. lerin dönüflümü konusunun a¤›rl›kl› olarak afet riskli alanlar›n dönüflümü fleklinde düzenlenmesi dar kapsaml› bir yaklafl›md›r. Kentlerin yenilenmesi çok yönlü bir yaklafl›m› gerektirir. Kentler yenilenirken içinde bulunduklar› dönemin fiziksel ve sosyo-ekonomik koflullar› ve kentte yaflayanlar›n sorunlar› ele al›nmal›d›r. Yaln›zca afet risklerinin azalt›lmas› fleklinde bir yaklafl›m yeterli olamaz. Öte yandan, afet risklerinin azalt›lmas› ve kentsel dayan›kl›l›¤›n art›r›lmas› da sadece yap›lar›n yenilenmesi ve yap›sal çevreye odaklanan bir konu de¤ildir. Elbette yap›sal güvenlik önemlidir. Ancak afetlere karfl› direncimiz art›r›lmaya çal›fl›l›rken do¤aya, tarihe ve topluma karfl› yeni bir afet riski oluflturmamaya gayret göstermemiz gerekir. Yasa tasla¤›n›n bu anlamda do¤ay›, tarihi ve toplumu koruyan tüm yasalar› (madde 9), bu sürecin olmazsa olmaz› kat›l›mc›l›¤›, plan bütünlü¤ünü devre d›fl› b›rakmaya çal›flarak daha bafllang›çta pek çok sorun bar›nd›rd›¤› görülmektedir. Sonuç Türkiye’de kentsel yenileme süreci, çeflitli siyasi ve ekonomik de¤iflimlerden etkilenerek günümüze gelmifltir. Dünyadaki uygulamalar›n gerisinde seyreden bu süreç, dünyadaki örneklerden kendi- C M Y CM MY CY CMY K itü vakf› dergisi { Nilgün Ergun - Handan Türko¤lu ne ders almay› baflaramadan, günlük ekonomik politikalar›n etkisinde kalm›flt›r. Kentsel dönüflüm mekânsal ve sosyal bir gerekliliktir. Ancak kent planlamas›nda bütüncül bak›fl önemlidir. Dönüflüm projelerine odaklanmak, planlamay› ihmal etti¤i ve parçac› bir yaklafl›m sergiledi¤i için riskli yönleri bulundurmaktad›r. Kentsel dönüflüm projelerinde; fiziksel mekân›n dönüfltürülmesinin yan›nda problemin sosyal ve kültürel boyutlar›n›n da dikkate al›nmas›, alan›n özelliklerine göre farkl› problemlere farkl› çözümler üretilmesi gerekmektedir. 1999’dan beri önemli ad›mlar›n at›ld›¤› ülkemizde, uygulamada özellikle mahalle ölçe¤inde sorunlar yaflanmaktad›r. Afet risklerinin azalt›lmas›nda arazi kullan›m kararlar›n›n verilmesi hayati önem tafl›maktad›r. Arazi kullan›m kararlar›n›n pazar›n yönlendirdi¤i bir kararlar zinciri olarak de¤il, sürdürülebilirlik ve risk azaltma çerçevesinde oluflturulmas› gerekmektedir. Öte yandan, bu süreçte kamu kurumlar›n›n ve belediyelerin risk azaltmay› kapsayan bir planlama anlay›fl›n› benimsemeleri önem kazanmaktad›r. Günümüzde ‹stanbul baflta olmak üzere, Türkiye’nin birçok kentinde farkl› alanlarda birçok proje, farkl› yaklafl›mlarla ortaya at›lmaya devam etmektedir. Kentsel dönüflüm yap›lacak alanda sosyokültürel ve sosyoekonomik yap›s›na göre alternatif modellerin üretilmesi gerekirken ço¤u zaman, kentin en çok rant getirecek alanlar› seçilmektedir. Belediyelerin kamu yarar› düflüncesi ve gerçekten ihtiyaç olmas›ndan daha çok, kaynak yaratmak ve ekonomik kayg›lar nedeniyle kentsel dönüflüm projelerini uygulamak istedikleri görülmektedir. Çok büyük yat›r›mlar›n gerçekleflti¤i ve gerçekleflece¤i bu alandaki uygulamalar, rant kavgas› riski ile karfl› karfl›yad›r. Oysa bir kentsel dönüflüm program›n›n baflar›s›, bu programlar›n kentsel alan›n genel plan›yla tamamen uyum sa¤lamas›na ba¤l›d›r. Kentsel dönüflümün bütünsel bir planlama anlay›fl› ile demokratik ve kat›l›mc›, eflitlikçi, finansman› sa¤lanm›fl, istihdam yarat›c›, tarihi ve do¤al çevreyi koruyan, çevre kirlili¤ini minimize eden, sa¤l›kl›, sürdürülebilir, do¤al ve di¤er afetlere karfl› güvenli, dezavantajl› gruplar› gözeten, e¤itim-sa¤l›k hizmetleri ile yeterli aç›k alanlar›n sa¤land›¤›, nüfus ve yap›laflma kontrolü olan, kimli¤ini koruyan, içinde yaflayanlar›n sosyal iliflkilerini güçlendiren bir çevrenin yarat›lmas›nda bir araç olarak kullan›lmas› gerekmektedir. Kentsel dönüflüm çerçevesinde sosyal planlama önem kazanmaktad›r. TOK‹ planl› konut stoku aç›s›ndan çaba sarf ederken politika ve strateji aç›s›ndan sosyal planlama anlay›fl›, sadece yoksullara ev sa¤lamak olarak görülmemelidir. Sosyal planlaman›n en önemli boyutu olan kat›l›ml› planlama süreci, bu durumda bir araç olarak ortaya ç›kmaktad›r. Kent konseyleri ve di¤er sosyal örgütlenmeler kat›l›ml› planlama ve yönetim için araç olarak kullan›labilir. Özellikle mahalle ölçe¤inde oluflturulacak örgütlenmeler önem kazanmal›d›r. Sonuç olarak kentsel dönüflümün; bütünsel bir planlama anlay›fl› ile demokratik ve kat›l›mc›, eflitlikçi, finansman› sa¤lanm›fl, istihdam yarat›c›, tarihi ve do¤al çevreyi koruyan, çevre kirlili¤ini minimize eden, sa¤l›kl›, sürdürülebilir, do¤al ve di¤er afetlere karfl› güvenli, dezavantajl› gruplar› gözeten, e¤itim-sa¤l›k hizmetleri ile yeterli aç›k alanlar›n sa¤land›¤›, nüfus ve yap›laflma kontrolü olan, kimli¤ini koruyan, içinde yaflayanlar›n sosyal iliflkilerini güçlendiren bir çevrenin yarat›l- 14 mas›nda bir araç olarak kullan›lmas› gerekmektedir. Bu anlamda gündemde olan yasa tasar›s›n›n net ve yeterli bir altyap› sa¤layamad›¤› anlafl›lmaktad›r. KAYNAKLAR Ataöv, A., ve Osmay, S., 2007, Türkiye’de Kentsel Dönüflüme Yöntemsel Bir Yaklafl›m, ODTÜ Mimarl›k Fakültesi Dergisi, Ankara. Balamir, M. (2006) Afet Politikalar›nda Yükselen Paradigma: Sak›n›m; Depremler Ülkesi Türkiye’de Tutumlar ve ‹stanbul Tart›flmalar›. "Cumhuriyet Bilim Teknik", 20, (2006), s.18-19, Couch, C., Fraser, C., ve Percy, S., 2003, Urban Regeneration In Europe, Blackwell Publishing, Iowa. Ergun, N.; (2008), “Kentsel Dönüflüm”, 'Kentsel Dönüflüm' Paneli, Mimarlar Odas› Samsun fiubesi, 22 Kas›m 2008, Samsun. Özden, P.P., (2002), Yasal Ve Yönetsel Çerçevesiyle fiehir Yenileme Planlamas› Ve Uygulamas›: Türkiye Örne¤i, ‹TÜ Fen Bilimleri Enstitüsü ,Doktora Tezi, ‹stanbul. Özden, P.P., ve Kubat, A.S., 2003, Türkiye’de fiehir Yenilemenin Uygulanabilirli¤i Üzerinde Düflünceler, ‹TÜ Dergisi, ‹stanbul. Roberts, P., ve Sykes, H., 2000, Urban Regeneration A Hand Book, SAGE Publications, Londra. Teaford, J.C., 2000, Urban Renewal and Its Aftermath, Fannie Mae Foundation, Housing Policy Debate,Volume 11,Issue 2. TOK‹ Raporu, 2008, Mimarlar Odas› Antalya fiubesi, Antalya. Yönder, A. ve Türko¤lu H. (2011) “Post 1999 developments in Disaster Management in Turkey: The regulatory frameworks and implementation of land use planning for disaster risk reduction in Istanbul.” Case study prepared for ISDR Global Assessment Report 2011. itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Eksiklik ve kusurdan binay› yapanlar›n tümü sorumludur VAN (2011) Depremlerinin Ard›ndan “Van depremlerinde (2011) deprem ivmesinin en büyük de¤erinin Van’da 0.20g ~ 0.25g ve Ercifl’te 0.10g ~ 020g aras›nda bulundu¤u kabul edilirse, bu de¤erin üçüncü deprem bölgeleri için öngörülen Ao=0.3’ten daha küçük oldu¤u anlafl›l›r. Ayr›ca, yönetmelikte öngörülen de¤erin ortalama bir de¤er olarak kabul edildi¤i göz önüne al›n›rsa, aradaki fark›n daha da büyük oldu¤u anlafl›l›r. Bu karfl›laflt›rma, genel kabul edilen çerçevesinde Deprem Yönetmeli¤i kurallar›n›n uygulanmas› durumunda gözlenen boyutta hasar›n ortaya ç›kmamas› gerekti¤ine iflaret eder...” Prof. Dr.Zekai Celep Prof. Dr. Kadir Güler ‹stanbul Teknik Üniversitesi, ‹nflaat Fakültesi Ö¤retim Üyeleri 1. Girifl Geçen y›l Van ilinde Tabanl› merkezli (23 Ekim 2011 ML=6.9, Mw=7.1) ve Erdemit merkezli (9 Kas›m 2011 ML=5.6) iki deprem yaflad›k. Depremden hemen sonra ‹stanbul Teknik Üniversitesi, Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü, ‹nflaat Fakültesi ve Maden Fakültesi taraf›ndan oluflturulan ve deprem mühendisli¤i, inflaat mühendisli¤i ve yer bilimleri konusunda uzmanlardan oluflan genifl kat›l›ml› bir ekip sahada, okullarda ve daha sonra konutlarda incelemeler yapm›fl, sonuçlar›n› de¤iflik ortamlarda yöneticiler ve medya ile paylaflm›flt›r. Afla¤›da bu bilgiler özetlendikten sonra, yurdumuzdaki mevcut binalar›n deprem güvenli¤inin belirlenmesi, bu konuda yap›lan faaliyetler ve güncel olarak tart›fl›lan deprem odakl› kentsel dönüflüm konular›nda yazarlar görüfllerini aç›klam›fllard›r. 2. Van Depremleri Tabanl› merkezli (23 Ekim 2011 ML=6.9 Mw=7.1) deprem için ancak Muradiye istasyonunda bir kay›t elde edilmifltir. Bu kay›tta ölçülen en büyük yer ivmesi, yatayda 0.18g (KG), 0.17 (DB) ve düfleyde 0.08g’dir. Erdemit merkezli (9 Kas›m 2011 ML=5.6) deprem için ise, Van istasyonunda ivme de¤erleri yatayda 0.15g (KG), 0.25g (DB) ve düfleyde 0.15g de¤erleri ölçülmüfltür. Bu ivmelerin Van ve Ercifl’te oluflturduklar› hasar›n de¤erlendirilmesinde, kay›t al›nan istasyonlar ile baz› yerleflim merkezleri aras›ndaki uzakl›k önemlidir. Bu amaçla Tabanl›-Muradiye 31 km, Tabanl›-Van 15 km, Tabanl›-Ercifl 27 km ve Edremit-Van 9 km, Edremit-Ercifl 47 km oldu¤u göz önüne al›nmal›d›r. Tabanl› merkezli depremden Van ‹li’nde 60, köylerinde 66, Ercifl ‹lçesi’nde ise 476 can kayb› ve Edremit merkezli depremde Van ilinde 40 can kayb›n›n oldu¤u bildirilmifltir. Her iki depremde en büyük hasar Van ve Ercifl yerleflim merkezlerinde ve köylerinde meydana gelmifltir. Van ve Ercifl’te a¤›rl›kl› olarak betonarme bina hasarlar› ve köylerinde y›¤ma bina hasarlar› yayg›n biçimde gözlenmifltir. Yukar›da verilen ivme de¤erleri ve mesafeler göz önüne al›narak, Van’da Tabanl› Depremi’nden 0.20g ve Edremit Depremi’nden 0.25g, Ercifl’te ise Tabanl› Depremi’nden 0.20g ve Edremit Depremi’nden 0.10g’lik bir etki meydana geldi¤i kabul edilebilir. Bu de¤erler, her iki merkezde meydana gelen hasar›n de¤erlendirilmesinde önemlidir. 3. Deprem Yönetmeli¤i Yurdumuzda depreme dayan›kl› bina tasar›m›nda öngörülen kurallar, Deprem Yönetmeli¤i taraf›ndan düzenlenmektedir. Uyulmas› zorunlu olan bu yönetmelik, en son olarak 1968, 1975, 1998 ve 2007’de de¤ifltirilerek yenilenmifltir. Özellikle 1998 15 Deprem Yönetmeli¤i, kapsaml› de¤ifliklikleri ve baz› yeni kavramlar› içermektedir. Genel olarak bu de¤ifliklikler, deprem mühendisli¤inde meydana gelen geliflmelerin uygulamaya yans›t›lmas› yan›nda, betonarme ve çelik yap›lar›n tasar›m›nda ortaya ç›kan yeniliklerin kullan›lmas› olarak kabul edilebilir. Bunun yan›nda, meydana gelen deprem hasarlar›n›n de¤erlendirilmesinde elde edilen bilgilerin yans›mas› fleklinde kabul edilebilir. De¤ifliklikler, genel olarak tasar›ma esas al›nan eflde¤er deprem kuvvetinin artt›r›lmas› yan›nda, baflta süneklik ve elastik ötesi davran›fl›n vurgulanmas›na dayanan kapasite tasar›m› gibi ek kavramlar, yap›sal düzensizlikler ve konstrüktif kurallar›n›n eklenmesi olarak görülebilir. Deprem Yönetmeli¤i’nin 1998 ve 2007 kurallar› aras›nda yeni yap›lacak binalar›n tasar›m›n› ilgilendiren kurallar aras›nda önemli bir fark bulunmamaktad›r. Yeni yay›mlanan yönetmelik esas olarak mevcut binalar›n deprem güvenliklerinin belirlenmesi ve bunlar›n güçlendirilmesi konusunda kurallar içermektedir. Deprem bölgeleri haritas›na göre mevcut durumda Van ‹l merkezi, ikinci deprem bölgesinde (Ao=0.3) ve Ercifl ‹lçesi ise birinci deprem bölgesinde (Ao=0.4) bulunmaktad›r. Bu durumda yüksek süneklikte infla edilmesi beklenen konut binalar›nda karfl›lanmas› gereken eflde¤er deprem kuvvetinin deprem bölgesine ba¤l› olarak bina a¤›rl›¤›n›n s›ras›yla 0.3x2.5/8=0.094 ve 0.4x2.5/8=0.125 kat› oldu¤u kabul edilebilir. Burada itü vakf› dergisi { Zekai Celep, Kadir Güler spektrum katsay›s›n›n en büyük de¤eri 2.5 ve deprem yükü azaltma katsay›s› için yüksek sünek betonarme çerçeve binalar için öngörülen 8 de¤eri kullan›lm›flt›r. 1975 Deprem Yönetmeli¤i’nde bu de¤erler, 0.08 ve 0.10 olarak verilmifltir. Bu tür, do¤rudan k›yaslama, çok do¤ru olmasa da, karfl›lanmas› gereken eflde¤er deprem kuvvetinde %17-25 aras›nda bir art›fla iflaret etmektedir. Van depreminden hemen sonra ‹TÜ, Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü, ‹nflaat Fakültesi ve Maden Fakültesi taraf›ndan oluflturulan ve deprem mühendisli¤i, inflaat mühendisli¤i ve yer bilimleri konusunda uzmanlardan oluflan genifl kat›l›ml› bir ekip, sahada, okullarda ve daha sonra konutlarda incelemeler yapm›fl, sonuçlar›n› de¤iflik ortamlarda yöneticiler ve medya ile paylaflm›flt›r. 4. Hasar Sebepleri lenme boyunun yetersiz olmas›, kesiti genifl kolonlarda sadece kesitin çevresinde etriye bulunmas› ve orta bölümde bu etriyenin kollar›n› birbirine ba¤layan enine donat› bulunmamas›, bu tür eksiklikler olarak say›labilir. Kolonlar›n boyuna donat›s›n›n kat geçifllerindeki kenetlenme boyunun yetersiz olmas› da bir di¤er önemli hasar sebebi kabul edilebilir. Kolon kirifl birleflim bölgesinde enine donat›n›n eksikli¤i de, baflka bir önemli kusur olarak say›lmal›d›r. c. Yumuflak/zay›f kat bulunmas›: Özellikle zemin katlar›n ticari hacim olarak kullan›lmas›, bu katlarda kat yüksekli¤inin büyük olmas›, bölme duvarlar›n›n önemli derecede azalt›lmas›, bu tür eksiklikler olarak say›labilir. d. Kal›p, donat› ve beton iflçili¤indeki özenin düflük olmas›: Özellikle donat› üzerindeki beton örtüsü kal›nl›¤›n›n yetersiz olmas›, temelkolon, döfleme-kolon, kirifl-kolon birleflim bölgelerinde donat› düzenin özensiz oluflturulmas›n›n bu tür eksikliklerin bafl›nda geldi¤i belirtilebilir. Van depremlerinde (2011) deprem ivmesinin en büyük de¤erinin Van’da 0.20g ~ 0.25g, Ercifl’te ise 0.10g ~ 020g aras›nda bulundu¤u kabul edilirse, bu de¤erin üçüncü deprem bölgeleri için öngörülen Ao=0.3’ten daha küçük oldu¤u anlafl›l›r. Ayr›ca, yönetmelikte öngörülen de¤erin ortalama bir de¤er olarak kabul edildi¤i gözönüne al›n›rsa, aradaki fark›n daha da büyük oldu¤u anlafl›l›r. Bu karfl›laflt›rma, genel kabul edilen çerçevesinde Deprem Yönetmeli¤i kurallar›n›n uygulanmas› durumunda gözlenen boyutta hasar›n ortaya ç›kmamas› gerekti¤ine iflaret eder. Deprem Yönetmeli¤i kurallar›na uyulmamas› olarak bildirilebilecek genel hasar sebepleri, betonarme binalar için afla¤›daki gibi s›n›fland›r›labilir: a. Beton kalitesinin düflük olmas›: ‹TÜ Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü’nün çal›flmalar›, binalarda beton kalitesinin çok genifl bir aral›kta de¤iflti¤ini göstermifltir. Çok say›daki binada beton dayan›mlar›n›n 10MPa ~ 15MPa aral›¤›nda ve önemli k›sm›n›n da 8MPa ~ 20MPa aras›nda bulundu¤u ortaya ç›km›flt›r. Ancak, bunlar›n yan›nda 5MPa de¤erine inen ve ender de olsa 30MPa de¤erine yaklaflan beton dayan›mlar›na da rastlan›lm›flt›r. b. Donat› düzenindeki eksiklikler: 1975 Deprem Yönetmeli¤i’nden itibaren kirifl ve kolonlar›n uç bölgelerinde öngörülen etriye s›klaflt›r›lmas›n›n yap›lmamas› veya Deprem Yönetmeli¤i (2007)’nin ifadesiyle sarg› etriyesinin kullan›lmamas›, kirifl ve kolon orta bölgelerinde etriye aral›klar›n›n seyrek olmas›, etriye uçlar›nda kenet- Resim 1: Yeterli güvenlik sergileyen y›¤ma bina 16 Yukar›da belirtilen hasar sebepleri, ana hatlar› benzer kalmak üzere, daha da çeflitlendirilebilir. Ayr›ca, bu hasar sebeplerinin yeni olmad›¤› ve daha önce haz›rlanan deprem raporlar›nda bu sebeplere iflaret edildi¤i kolayca anlafl›labilir. Baflka bir ifade ile yaz›lan sebepler, bilinenin tekrar› olarak görülebilir. Bu hasar sebepleri, binalarda baflta duvar çatlaklar› ve hasarlar›, kolon-kirifl birleflim bölgelerinde beton dökülmeleri fleklinde meydana gelmifltir. Yatay yük kapasitesi çok düflük olan binalarda toptan göçmeye götüren hasarlar gözlenmifltir. Yukardaki kusurlar›n olumsuz etkileri bina yüksekli¤i artt›kça, daha belirgin hale gelmektedir. Bu sebeple, genellikle gözlemler hasar›n binan›n kat adedi ile artt›¤›n› göstermifltir. Ancak, ço¤unlukla bina yüksekli¤i artt›kça inflaat›n daha seçkin ve tecrübeli inflaat müteahhitleri taraf›ndan yap›ld›¤›, dolay›s›yla yönetmeliklere uyma ve mühendislik hizmeti alma ihtimali artt›¤› için, yüksek katl› binalarda hasar›n azald›¤› söylenebilir. Bu durum, hasar›n en çok 4-6 katl› binalarda gözlenme- itü vakf› dergisi { Zekai Celep, Kadir Güler sinin sebebini aç›klamaktad›r. Özellikle Van ve Ercifl’in köylerinde y›¤ma binalar, yayg›n biçimde bulunmaktad›r. Bu binalarda da hasar sebepleri benzer flekilde s›n›fland›r›labilir: a. Y›¤ma duvarlar›n yetersiz olmas›: Y›¤ma duvar birimlerin yetersiz kalitede bulunmas› ve bunlar›n derzlerinde yetersiz dayan›ma sahip harç kullan›larak ba¤lanmas› en önemli hasar sebebi olarak say›labilir. Y›¤ma duvarlarda genel- Mevcut binalar›n depreme dayan›kl› duruma getirilmesi, günümüzün önemli bir toplumsal problemi olarak ortaya ç›km›flt›r. Çözümün k›sa zamanda gerçeklefltirilemeyece¤i ve kolay bir tedbirin ve çözümün olmad›¤› aç›kt›r. Eksiklik ve kusurlardan sadece bir meslek veya yönetici grubu sorumlu tutulamayaca¤› gibi, zincirin halkalar› gibi sorumlulu¤un paylafl›lmas› sözkonusudur. likle boflluklu tu¤la veya beton briketler kullan›lm›flt›r. Her ikisi- Resim 2: Kal›n y›¤ma duvarlarda orta bölümün moloz tafllarla doldurulmas›n›n ve düflük dayan›ml› harc›n sebep oldu¤u duvar hasar› nin de mukavemeti düflük olup özelikle boflluklu tu¤la çok gevrektir. Bunun yan›nda, bu birimler aras›nda derzlerde yetersiz harç veya çamur harç kullan›lmas› hasar› artt›ran bir durum olmufltur. b. Y›¤ma duvarlarda düfley ve yatay hat›llar›n kullan›lmamas›: Y›¤ma binalarda betonarme döflemelerin yatay hat›l ile duvarlara mesnetlendirilmesi ve en az›ndan bina köflelerinde düfley hat›llar›n bulunmas›, duvar›n beraber çal›flmas›n› sa¤larken, düzlem d›fl› kolayca da¤›lmas›n› önler. c. Y›¤ma duvarlar›n düzeninde eksiklik bulunmas›: Özellikle k›rsal kesimde depo veya hayvan a¤›l› olarak kullan›lan y›¤ma binalar, tek katl› ve planda bir do¤rultuda uzundur. ‹ki k›sa kenarda büyük kap› boflluklar› bulunurken, uzun kenarlarda küçük pencere boflluklar› yeral›r. Boyuna duvarlar› enine do¤rultuda ba¤layan bir iç duvar›n bulunmamas› ve çat›n›n rijit diyafram kabulünden çok uzak davranmas›, hasar›n önemli bir sebebi olarak görülebilir. Hem betonarme ve hem de y›¤ma binalarda oluflan toptan göçme veya benzeri önemli hasarlar›n tek bir eksiklik veya kusurun ortaya ç›kmas›ndan çok, birkaç›n›n beraber bulunmas› sonucu olaca¤› unutulmamal›d›r. 5. Depreme Dayan›kl› Bina Tan›m› ve Belirlenmesi Resim 3: Kirifl-kolon birleflim bölgesinde betonun yetersiz yerleflimi sonucu ortaya ç›kan hasar Resim 4: Dayan›m› yetersiz betonun, donat› düzeninin kolon döflemeye birleflen kesitinde oluflturdu¤u hasar. 17 Yurdumuzda gözlenen deprem hasarlar›n›n sebepleri benzer olup her depremde tekrar gözlenmekte ve uzun y›llard›r uygulamada yap›lan eksikliklerin sonucudur. Özellikle büyük flehirlerimizde deprem güvenli¤i yetersiz çok say›da bina bulunmaktad›r. Bu durum, yüksek nüfus art›fl› yan›nda, h›zl› flehirleflmenin sonucu olarak da meydana gelmifltir. Binala- itü vakf› dergisi { Zekai Celep, Kadir Güler Resim 5: Dayan›m› yetersiz betonun, donat› düzeninin kolon döflemeye birleflen kesitinde oluflturdu¤u hasar (kal›n s›va). r›n deprem güvenliklerinin belirlenmesinde önemli bir husus, “deprem güvenli¤i” tan›m›d›r. Deprem Yönetmeli¤i’nde deprem güvenli¤i, konut binalar›nda tasar›m depremi etkisinde can güvenli¤inin sa¤lanmas› fleklinde tan›mlanm›flt›r. Yurdumuzdaki deprem yönetmeli¤inin geliflmesinde, güvenlik tan›m›n›n sürekli daha belirgin hale getirildi¤i ve güvenlik seviyesinin yükseltildi¤i görülür. Deprem Yönetmeli¤i’ne göre “yeterli deprem güvenli¤i”ne sahip olmayan binan›n, daima tasar›m depreminin etkisinde toptan göçebilece¤ini söylemek yerinde de¤ildir. Deprem Yönetmeli¤i’nde “can güvenli¤i” kavram›na ek olarak, “toptan göçmeyi önleme güvenli¤i” tan›m› da bulunmaktad›r. Bu aç›klamadan, e¤er mevcut eski bir bina Deprem Yönetmeli¤i’ne göre “can güvenli¤i”ni sa¤lam›yorsa, ancak “toptan göçmeyi önleme güvenli¤i”ni sa¤l›yorsa, y›k›lmas›na karar verilebilece¤i gibi, s›n›rl› zaman için kullan›m›na da karar verilebilir. Mevcut binalar›n depreme dayan›kl› duruma getirilmesi, günümüzün önemli bir toplumsal problemi olarak ortaya ç›km›flt›r. Çözümün k›sa zamanda gerçeklefltirilemeyece¤i ve kolay bir tedbirin ve çözümün olmad›¤› aç›kt›r. Eksiklik ve kusurlardan sadece bir meslek veya yönetici grubu sorumlu tutulamayaca¤› gibi, zincirin halkalar› gibi sorumlulu¤un paylafl›lmas› söz konusudur. Depreme dayan›kl› bina inflaat›nda, proje- Resim 6: Gedikbulak ilkö¤etim okulunda a¤›r hasar nin gelifltirilmesinden flantiyede yap›lan uygulamaya kadar bütün katk›s› bulunanlar›n nas›l eme¤i ve baflar›s› söz konusu ise, benzer oranda kusur ve eksiklikte de hepsinin belirli ölçüde sorumlu oldu¤u unutulmamal›d›r. Bu sebepten, kolayc›l›¤a kaç›p eksiklik ve kusuru baflkas›nda aramaktansa, önce kendimizin katk›s›n› ve kusurunu sorgulamam›z yerinde olacakt›r. Belki de bu konuda ilk baflta yap›lacak ifl, bu konuda az veya çok gayret ve çal›flma gösterenlerin takdir edilmesidir. Mevcut binalar›n çeflitli tan›mlar kabul edilerek depreme karfl› güvenlikleri konusu, hem deprem etkisindeki belirsizlik ve hem de binan›n deprem davran›fl›ndaki karmafl›kl›k sebebiyle, ancak çok say›da kabullerle ve yaklafl›mla belirlenebilir. Bu maksatla sarf edilecek zamana, incelenecek bina say›s›na ve beklenen yaklafl›ma ba¤l› olarak de¤iflik incelikte inceleme yöntemleri gelifltirilmifltir. Bunlar afla¤›daki gibi verilebilir: a. Birinci kademe inceleme: Binan›n d›fl özelliklerini inceleyerek yap›- lan bir puanlama sistemdir. Bu özellikle burulma düzensizli¤i, düfley ve yatay kesitte düzensizlik, kütle düzensizli¤i, a¤›r cephe elemanlar›n›n bulunmas›, kat adedinin artmas›, komflu binalarla olan olumsuz durum, kirifle göre zay›f kolon durumu, k›sa kolon oluflumu, zay›f kat, yumuflak kat oluflumlar›, yetersiz beton kalitesi gibi hususlar, esas al›nan parametrelerdir. Bu parametrelerin a¤›rl›klar›, daha ayr›nt›l› inceleme yan›nda, hasar görmüfl binalarda yap›lan incelemelerle belirlenir. b. ‹kinci kademe inceleme: Birinci kademe inceleme parametrelerine ek olarak, depremde en çok etkilenebilecek kat olarak görülen zemin (veya bodrum) kattaki kolonlar›n geometrisi ve donat›s›n› göz önüne al›narak yap›lan yaklafl›k hesab›n sonuçlar› gözönüne al›n›r. Bu yöntem, di¤er iki yöntemin birlefltirilmesi veya ayr›nt›l› olan üçüncü inceleme yönteminin basitlefltirilmesi veya ayr›nt›l› yöntemin sadece kritik kata uygulanmas› olarak kabul edilebilir. ‹stanbul ili, Zeytinburnu ve Fatih ‹lçeleri’nde mevcut binalar konusunda al›nacak kararlar›n oluflturulmas›nda ve kentsel dönüflüm kavram› çerçevesinde müdahale edilecek bölgelerin belirlenmesinde altl›k oluflturmak amac›yla, bu bölgedeki binalar›n deprem güvenlikleri, birinci kademe inceleme yöntemi ile incelenmifltir. 18 itü vakf› dergisi { Zekai Celep, Kadir Güler Resim 7: Çok iri tafllar›n bulundu¤u dayan›m› düflük beton yan›nda di¤er etkenlerin de oluflturdu¤u hasar. Resim 8: Yetersiz betonun dayan›m›, donat› düzeninin kolonda oluflturdu¤u hasar (90 derece k›vr›lan etriyelerin aç›lmas›. c. Üçüncü kademe yöntemi: Ayr›nt›l› inceleme yöntemi olarak da bilinen bu yöntem, Deprem Yönetmeli¤i’nde bulunan deprem güvenli¤i belirleme kurallar›n›n uygulamas› olarak kabul edilebilir. Bu üç yöntemin küçük farkl›l›klarla de¤iflik uygulamas› mevcuttur. Yöntemler, uygulanmalar›nda gerekli olan zamanla ters orant›l› bir yaklafl›kl›¤a sahiptir. Bir bölgedeki binalar›n deprem güvenliklerinin belirlenmesi ve k›sa zamanda çok say›da binan›n de¤erlendirilmesinde söz konusu oldu¤u zaman, birinci yöntemin kullan›m› önerilir. Yaklafl›kl›¤›ndan dolay›, elde edilen sonucun bina tekiline indirilerek kullan›lmas› önerilmez. Üçüncü kademe inceleme ise, tekil binalar›n deprem güvenliklerinin belirlenmesini sa¤lar. Güvenli¤i yetersiz bulunan binan›n güçlendirilmesinde yeterli güvenlik seviyesinin tespitinde de kullan›l›r. Okul ve hastane gibi toplumsal öneme sahip binalar›n deprem güvenli¤inin belirlenmesi ve güçlendirilmesi, bu yöntemin en yayg›n kullan›m alan›d›r. amac›yla yap›lan çal›flmada, s›n›rl› say›daki binada ikinci kademe inceleme uygulanm›fl ve güçlendirme projeleri haz›rlanm›flt›r. Güncel olarak Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›’n›n kentsel dönüflüm kavram› çerçevesinde müdahale edilecek bölgelerin belirlenmesinde kullanmak amac›yla belirli bir bölgedeki mevcut binalar›n deprem güvenliklerinin belirlenmesi için bir çal›flma bafllatt›¤› bilinmektedir. Bu yöntemin birinci kademe kadar basit ve üçüncü kademe kadar çok zaman al›c› olmamas› beklenmektedir. Bu durumda kullan›labilir yöntem, üçüncü inceleme yönteminin binan›n depremde en çok etkilenen kat› olarak görülen kritik kat›na uygulanmas› fleklinde basitlefltirilecek ikinci kademe bir inceleme yöntemi olmas› uygun düflmektedir. Bu amaçla kullan›lacak yöntemin aç›k olarak ortaya konulmas›, inceleme amaçl› teknik elemanlar›n e¤itilmesi önemlidir. Sadece konutlara uygulanabilecek bu yöntemde, deprem etkisinin tasar›m depremi olarak belirlenmesi ve güvenlik seviyesinin can güvenli¤i veya toptan göçmenin önlenmesi olarak Deprem Yönetmeli¤i’nde verilen kavramlara dayanmas›, uygulanmas›n› yasal bak›mdan da kolaylaflt›rabilir. 6. Kentsel Dönüflüm Yurdumuzda deprem güvenli¤i yetersiz çok say›da bina bulunmas›, çeflitli yöntemlerin beraber kullan›lma- s›na sebep olmufltur. Bunlar afla¤›daki gibi verilebilir: a. Okul ve hastane gibi toplumsal önemi bulunan binalar›n Deprem Yönetmeli¤i’nin kurallar› esas al›narak üçüncü kademe incelenmesi ve yetersiz bulunanlar›n durumuna göre y›k›lmas›na veya güçlendirilmesine karar verilmesidir. Milli E¤itim Bakanl›¤›, Sa¤l›k Bakanl›¤›, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi, ‹stanbul Proje Koordinasyon Birimi, ‹l Özel ‹daresi gibi kurulufllar›n uygulamalar› yan›nda, tekil, özel, ticari ve sanayi kurulufllar›n›n binalar›nda yap›lan uygulamalar da bu türden kabul edilebilir. b. ‹stanbul ‹li, Zeytinburnu ve Fatih ‹lçeleri’nde mevcut binalar konusunda al›nacak kararlar›n oluflturulmas›nda ve kentsel dönüflüm kavram› çerçevesinde müdahale edilecek bölgelerin belirlenmesinde altl›k oluflturmak amac›yla, bu bölgedeki binalar›n deprem güvenlikleri birinci kademe inceleme yöntemi ile incelenmifltir. c. ‹stanbul ‹li, Küçükçekmece ‹lçesi’nde tasar›m depreminde toptan göçmeye karfl› güvenli¤i olmayan binalar›n belirlenmesi için ve bu seviyede bir güvenlik sa¤lanmas› 19 itü vakf› dergisi { Zekai Celep, Kadir Güler “Gerek tekil bir binan›n deprem güvenli¤inin sa¤lanmas›nda gerekse kentsel dönüflüm projelerinin uygulanmas›nda, binalar›n mevcut deprem güvenliklerinin belirlenmesi gereklidir. Bunun için baflta ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi ve Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü ö¤retim üyeleri olmak üzere, yurdumuzda bulunan di¤er üniversitelerdeki uzmanlar taraf›ndan de¤iflik incelikte yöntemler gelifltirilmifltir. Bu konuda ayr›nt›l› çal›flmalar ve bilgiler ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’ne haz›rlanan ‹stanbul Deprem Master Plan›’nda bulunabilir...” Resim 9: Van, Gölü ‹lkö¤retim Okulu’nda y›¤ma duvar hasar› Resim 10: Van ‹skele Yat›l› Bölge Okulu lojman binas›nda kalkan duvar hasar› 7. Sonuç Yukar›da verilen de¤erlendirmeler afla¤›daki gibi özetlenebilir: a. Yetersiz deprem güvenli¤ine sahip binalar›n oluflturdu¤u problemleri azaltman›n en kolay ve maliyeti en düflük yolu, yeni infla edilecek binalarda tafl›y›c› sistem tasar›m› ve inflaat› ile ilgili kural ve yönetmeliklerin eksiksiz uygu- lanmas›d›r. Böylece problemin artmas›n›n önüne geçilmifl olacakt›r. b. Deprem güvenlikleri yetersiz binalar›n mevcut olmas›, yetersiz denetim yan›nda, özellikle h›zl› nüfus art›fl› ve k›sa zamanda flehirleflme ihtiyac›n›n sonucu oraya ç›kan bir problem olup ancak uzun sürede çözülebilecek bir problem- 20 dir. Önemli bir di¤er husus, bu konuda yap›lan çal›flmalar› küçük görmemek yan›nda, problemin büyüklü¤ünü fark etmek olacakt›r. Ayr›ca, her meslek kesiminin konu ile ilgili sorumlulu¤unun oldu¤u kabul edilmelidir. Bunun gibi çözümde de zincir halkas› örne¤i gibi, her grubun katk›s› gereklidir. c. Gerek tekil bir binan›n deprem güvenli¤inin sa¤lanmas›nda gerekse kentsel dönüflüm projelerinin uygulanmas›nda, binalar›n mevcut deprem güvenliklerinin belirlenmesi gereklidir. Bunun için baflta ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi ve Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü ö¤retim üyeleri olmak üzere, yurdumuzda bulunan di¤er üniversitelerdeki uzmanlar taraf›ndan de¤iflik incelikte yöntemler gelifltirilmifltir. Bu konuda ayr›nt›l› çal›flmalar ve bilgiler ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’ne haz›rlanan ‹stanbul Deprem Master Plan›’nda bulunabilir. itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Deprem ve Kentsel Dönüflüm Önce Afete Yaklafl›m ve Bak›fl Aç›s› De¤iflmeli “Afet odakl› bir kentsel dönüflüm, sadece gecekondular› y›karak yerine güzel görünümlü evler yapmak demek de¤ildir. Zaten böyle bir anlay›fl›n uygulanmas› mümkün de de¤ildir. Bugün ülkemizdeki yerleflim alanlar›n›n çok büyük bir k›sm›, bir nevi gecekondu niteli¤indedir. Bütün bunlar› y›k›p güzel görünümlü binalara dönüfltürmeye ne para, ne zaman, ne de sab›r yeter. Kald› ki depremde en iyi bina, gösteriflli bina de¤il, içerisinden insanlar›n sa¤ ç›kt›¤› binad›r. Kentsel dönüflümde “çürük binalar›” y›kaca¤›z diye yola ç›kmak” da depreme haz›rlanmay› küçümsemek olur. Tehlike analizi, risk analizi, zarar azaltma ve acil durum çal›flmalar› ciddi bir flekilde yap›lmadan depreme haz›rlanmak ezbere ifl yapmak olur. Ciddi bir haz›rl›k için, binalardan önce halk›n ve yönetimlerin afete karfl› yaklafl›mlar›n› ve bak›fl aç›lar›n› de¤ifltirmeleri gerekir.” Prof. Dr. Naci Görür ‹TÜ Maden Fakültesi Son Van afetinden sonra deprem, t›pk› 1999 y›l›n› hat›rlat›r gibi tekrar gündemimize girdi. Can ve mal kayb›n›n Gölcük ve Düzce depremleriyle k›yaslanamayacak kadar az olmas›na ra¤men, her nedense Van depremleri siyasilerimizi ciddi bir flekilde etkiledi. Hükümet yetkilileri, iktidar› kaybetme pahas›na depreme haz›rl›k yapacaklar›n› beyan ettiler. On iki y›ldan sonra ‹stanbul Belediye Baflkan›m›z depremin ciddiye al›nmas› gerekti¤ini söyledi ve kentin tüm ilçelerini depreme haz›rlama çal›flmalar›n›n “bir seferberlik havas›nda” bafllayaca¤›n› söyledi. Umutlar bir kez daha yeflerdi. Bugünlerde Mecliste depreme haz›rl›¤a yönelik bir “Kentsel Dönüflüm” yasa tasla¤› var. Ayr›nt›s› pek tart›fl›lmasa da, yetkililer ikide bir ç›k›p “Çürük binalar› y›kaca¤›z” diyorlar. Hangi ölçekte, hangi veriye dayal› olarak konufltuklar› belli de¤il. Tüm Türkiye’deki çürük binalar› m› y›kacaklar, yoksa sadece ‹stanbul’dan m› bahsediyorlar pek anlafl›lm›yor. ‹nsan›n akl›na ister istemez flu sorular geliyor: - Türkiye’de kaç bina var? - ‹stanbul’da kaç bina var? - Bunlar ne tür binalar? - Neden ve ne zaman yap›lm›fllard›r? - Hangisi sa¤lam, hangisi çürüktür? - Buna kim ve nas›l karar verecektir? - Böyle bir ifli kim ve ne zamanda yapar, maliyeti nedir? - Hükümet, gerçekten yap› sto¤unu bu ciddiyette mi ele alacakt›r, yoksa sadece getirim de¤eri yüksek belirli yerler mi de¤erlendirilecektir? - E¤er öyleyse gerçekten risk alt›nda olan binalar ne olacakt›r? - “Çürük” laf›n›n da bir derecesi olmal›d›r. Az, orta, çok çürük gibi. Her “çürük” denilen bina y›k›lacak m›d›r? Hiç güçlendirme yap›lmayacak m›d›r? Bunlar gibi daha pek çok kritik soru sorulabilir. Hepsi de gerçekten çok önemli ve üzerinde ciddiyetle durulmas› gereken sorulard›r. Ancak, bütün bu sorular›n d›fl›nda sorulmas› gereken çok daha önemli baflka bir soru daha vard›r. O da fludur: - Depreme haz›rl›k, sadece çürük binalar› y›kmak m› demektir? Hükümetin alelacele Meclise sundu¤u tasar›ya bak›l›rsa, bu ifl maalesef böyle alg›lan›yor. Hâlbuki bu konu, al›nmas› gereken önlemlerin sadece bir tanesi. Y›k›m ve yap›m ifli, müteahhitlerin ifltah›n› kabart›yor, ama oraya gelinceye kadar 21 yap›lmas› gereken daha çok ifl var. Bu iflleri “Depreme haz›rl›k öncesi araflt›rmalar” ve “ Depreme haz›rl›k çal›flmalar›” diye ikiye ay›rmak mümkündür: 1. Depreme Haz›rl›k Öncesi Araflt›rmalar 1.1. Tehlike Analizi Yerleflim alanlar›n›n s›n›rlar› içerisinde bulunan veya o alan›n d›fl›nda olup da yöreyi etkileyecek tüm do¤al tehlike kaynaklar› tan›mlanmal›d›r. Bu tan›mlama, bilimsel araflt›rmalarla yap›lmal› ve ortaya somut veri ve öneriler ç›kart›lmal›d›r. Olmas› mümkün, belli bafll› do¤al tehlikeler flunlard›r: deprem, s›v›laflma, tsunami, heyelan, sel, hortum, orman yang›n›, kurakl›k, biyolojik salg›n, deniz ve çevre kirlili¤i, vb. Bu tehlikelerin her biri ayr› ayr› projelendirilerek, konunun uzmanlar› taraf›ndan afla¤›daki sorulara ayr›nt›l› cevaplar bulunmal›d›r: a) Tehlikenin kayna¤› nedir, nas›l oluflmaktad›r? b) Tehlikenin boyutu nedir? Gerçekleflti¤i takdirde yay›lma h›z› nas›ld›r? Kapsama alan› ne kadard›r? c) Tehlikenin yerleflim alan› ölçe¤inde da¤›l›m›n› tekdüze midir, yoksa böl- itü vakf› dergisi { Naci Görür geden bölgeye de¤ifliklik göstermekte midir? d) Tehlikeler, ilçede çeflitli ölçeklerde nas›l haritalanabilir? e) Tehlikenin artmas›na veya azalmas›na neden olan faktörler nelerdir? f) Tehlikenin olaca¤› zaman› kestirmek mümkün müdür? g) Tehlike için herhangi bir izleme ve uyar› sistemi var m›d›r? 1.2. Risk Analizi Tehlike analizleri ve haritalar› yap›ld›ktan sonra her bir tehlike için ayr›nt›l› risk analizleri yap›lmal›d›r. Bu çal›flmalar da ayr› ayr› projelendirilmeli ve uzmanlar taraf›ndan gerçeklefltirilmelidir. Risk analizlerinin amac›, afla¤›daki sorular›n veriye dayal› olarak cevapland›r›lmas› olmal›d›r: a) Tehlike olufltu¤u takdirde yerleflim alan›nda neleri etkileyecek ve zarar verecektir? b) Tehlikenin kapsama alan›ndaki can (insan, hayvan ve bitki) ve mal (bina, arazi, toprak vb.) kayb›n›n miktar› ne olacakt›r? c) Saptanan kay›plar›n ekonomik boyutu ne olacakt›r? d) Hangi eylem ve uygulamalar, riski azalt›p art›rmaktad›r? 1.3. Zarar Azaltma Çal›flmalar› Tehlike ve risk analizleri yap›ld›ktan sonra, riski art›ran faktörler tüm ayr›nt›lar›yla ortaya konulmal› ve bu faktörlerin etkinli¤ini azaltacak plan ve programlar gelifltirilmelidir. Özellikle 2. maddenin ‘a’ fl›kk›nda zarar görece¤i tespit edilmifl olan tüm varl›klar gözden geçirilerek ya tamamen afet güvenli hale getirilmeli, ya da afetten en az zarar görecek flekilde olmas› sa¤lanmal›d›r. 1.4. Acil Durum Çal›flmalar› Tehlike gerçekleflip afet olufltu¤unda yap›lacak acil durum çal›flmalar›n›n can ve mal kayb›n›n önlenmesinde çok büyük bir önemi vard›r. Bu tür çal›flmalar elbet- te a¤›rl›kl› olarak yerel yönetim örgütleri taraf›ndan yürütülecektir. Ancak gönüllü gruplar›n, özel sektörün, okullar›n ve sivil toplum örgütlerinin iflin içine kat›lmad›¤› bir acil durum yönetiminin baflar›l› olma flans› s›n›rl›d›r. Onun için bu unsurlar iyi bir plan ve program dahilinde bir araya getirilmelidir. Özellikle, yerleflim alanlar›nda “mahalle/site afet gönüllüleri” kurulmal› ve bunlara; - Acil duruma haz›rl›k, - Yang›n söndürme, - Altyap› kontrolü (tesisat, do¤algaz, vb), - Afet ile iliflkili t›bbi yard›m, - Hafif düzeyde arama-kurtarma, - Ekip organizasyonu gibi konularda e¤itim verilmelidir. Mahalle/site afet gönüllüleri yerel yönetimler bünyesinde kurulmufl olan “acil müdahale ekipleri”nden farkl›d›r. Bu ekipler de yerel yönetimlerce oluflturulmal›, e¤itilmeli ve sürekli e¤itim ve tatbikatlarla her an göreve haz›r bulundurulmal›d›r. 2. Depreme Haz›rl›k Çal›flmalar› Yerleflim alanlar›nda depreme haz›rl›k çal›flmalar› için yerel yönetimler, bir taraftan halk› depreme haz›rlarken, di¤er taraftan da kendileri de gerekli çal›flmalar› yapmal›d›r. Hükümet ise idari, mali ve yasal yönden yerel yönetimleri desteklemeli ve çal›flmalar› kolaylaflt›rmal›d›r. Depreme haz›rl›k çal›flmalar› halk›n, yap› sto¤unun ve yerel yönetimlerin depreme haz›rlanmas› olarak üç bafll›kta ele al›nmal›d›r. 2.1. Halk› Depreme Haz›rlama Halk›n depreme haz›rlanmas› her fleyden önce telkin ve e¤itimle olur. Üniversiteler, okullar, valilikler, belediyeler, medya, sivil toplum örgütleri, muhtarl›klar, vb., bu konuda duyarl›, istekli ve çal›flkan olmal›d›rlar. Halk›n depreme haz›rlanmas› kapsam›nda flu ifller ciddi ve do¤ru bir biçimde yap›lmal› veya yapt›r›lmal›d›r: - Deprem kenti bilincinin verilmesi, 22 Depreme haz›rl›k sadece çürük binalar› y›kmak m› demektir? Hükümetin alelacele Meclise sundu¤u tasar›ya bak›l›rsa, bu ifl maalesef böyle alg›lan›yor. Hâlbuki bu konu, al›nmas› gereken önlemlerin sadece bir tanesi. Y›k›m ve yap›m ifli müteahhitlerin ifltah›n› kabart›yor ama oraya gelinceye kadar yap›lmas› gereken daha çok ifl var. Bu iflleri “Depreme haz›rl›k öncesi araflt›rmalar” ve “ Depreme haz›rl›k çal›flmalar›” diye ikiye ay›rmak mümkündür. - Bir deprem kentinde yaflama kültürünün oluflturulmas›, - Deprem s›ras›nda ve sonras›nda do¤ru davran›fl bilincinin gelifltirilmesi, - Konut ve iflyerlerinin depreme uygun döflenmesi, - Aile deprem plan›n›n haz›rlanmas›, 2.2. Yap› Sto¤unu Depreme Haz›rlama Yerleflim alanlar›nda yap›lacak olan tehlike ve risk analizlerine ba¤l› olarak yap› sto¤unun depreme haz›rlanmas› çal›flmalar› yerel yönetim ve vatandafl iflbirli¤iyle bafllat›lmal›d›r. Bu çal›flmalar s›ras›nda afla¤›daki hususlara dikkat edilmelidir: — Yap› sto¤unu depreme haz›rlama ifli her fleyden önce bir “kentsel dönüflüm” veya bir “gecekondu” sorunu de¤ildir ve böyle ele al›nmamal›d›r. Depreme haz›rlamada amaç, kentin görünümünü, yerleflimini, mimari dokusunu, hukuksal problemlerini, vb. düzeltmek veya düzenlemek de¤ildir. Yap›lmak istenen fley, olas› bir depremde binalar›n “yass› kaday›f” gibi çökerek insanlar› öldürmeyecek bir duruma getirilmesidir. Unutmamak itü vakf› dergisi { Naci Görür laz›m ki depremde hemen hemen her bina, az veya çok hasar görür. Önemli olan, binan›n hasar al›p almamas› de¤il, insanlar›n içinden sa¤ olarak ç›kabilmesidir. — Yap› sto¤u önceden saptanm›fl bir bilimsel yöntemle elden geçirilmeli ve kusurlu binalar ay›klanmal›d›r. Çok say›da bina olmas› nedeniyle böyle bir taraman›n kolay olmayaca¤› aç›kt›r. Ancak Belediye-üniversite-özel sektör-vatandafl iflbirli¤iyle bu baflar›labilir. — ‹lk önce yerleflim alanlar›ndaki bina stokunun yeri, da¤›l›m›, yap›sal özellikleri (cinsi, kat say›s›, vb.),hukuksal durumu (iskân, imar, vb), zemin özellikleri, yafl›, kullan›m amac› ve niteli¤i gibi hususlar belirlenmeli ve aciliyet durumuna göre bir inceleme s›ras› oluflturulmal›d›r. — Üniversite deste¤iyle “deprem güvenli” bir bina için olmazsa olmaz özellikler belirlenmeli ve bu özelliklerin ›fl›¤› alt›nda de¤iflik cinsteki binalar›n yap›sal bileflenlerinin nas›l olmas› gere¤i ayr›nt›lar›yla tan›mlanmal›d›r. Daha sonra her bina tipi için bir kontrol tablosu haz›rlanmal›d›r. — Yerleflim alanlar›nda yetkin “tarama ekipleri” oluflturulmal›d›r. Bu ekipler Belediye-Üniversite-Özel Sektör bünyesinde olmal›, ancak Belediyenin gözetim ve denetiminde çal›flmal›d›r. Ekipler üniversiteden “deprem güvenli tarama kurslar›” almal› ve verilecek olan bir “sertifika” ile yetkilendirilmelidirler. — Tarama ifllemi için gerekli kaynak yerel yönetim ve vatandafl taraf›ndan karfl›lanabilir. Bugün birçok insan, evinin deprem güvenli olup olmad›¤›n› merak etmekte, bunun için inceleme yapt›rmaya haz›r olmakla birlikte nereye ve kime baflvuraca¤›n› bilemediklerinden harekete geçmemektedirler. — Tarama sonuçlar› bir harita üzerine ifllenmeli ve bu harita, yap›lacak olan “zarar azaltma” çal›flmalar›na esas teflkil etmelidir. Böyle bir harita sonucu yerleflim alanlar›nda nerelerde, ne kadar takviye veya tahliye yap›laca¤› ortaya ç›ka- cak ve yap›lmas› gereken iflin maddi ve manevi boyutu gerçek anlam›yla kavranabilecektir. — Tarama sonuçlar› vatandafla yerel yönetimler taraf›ndan tebli¤ edilmelidir. Öngörülen takviye veya tahliye çal›flmalar›nda kendisinden ne istendi¤i ve kendisine nas›l yard›m yap›laca¤› aç›k ve net olarak söylenmelidir. — Tahliye ve takviye çal›flmalar› devlet, yerel yönetim, vatandafl ve özel sektör ifl ve güç birli¤iyle gerçeklefltirilmelidir. Bu tür adres bazl› çal›flmalar›n gerçek bir “yerinde kentsel dönüflüm”e yol açaca¤› unutulmamal›d›r. Önerilen bu tür iyilefltirme çal›flmalar›, do¤rudan do¤ruya bina kusurlar›n›n giderilmesine yönelik olaca¤› için vatandafl taraf›ndan daha kolay benimsenecek ve desteklenecektir. Ayr›ca, sadece gecekondu semtlerinin “toptan y›k›m› ve yeniden yap›m›” gibi seçeneklere nazaran çok daha ekonomik olaca¤›, yörenin mimari ve çevresel dokusunu bozmayaca¤› ve tüm yerleflim alan›n› kapsayaca¤› için daha adil olacakt›r. 2.3. Yerel Yönetimleri Depreme Haz›rlama Yerleflme alan›n› depreme haz›rlayabilmek için öncelikle yerel yönetimlerin kendilerini çok h›zl› bir biçimde afet ve acil durum yönetimine haz›rlamas› gerekir. 1999 depremlerinden sonra hemen hemen her belediyede afet ve acil durum merkezleri kuruldu, kurtarma ekipleri oluflturuldu ve ‹stanbul örne¤inde oldu¤u gibi, birçok mahalleye kurtarma donan›mlar› bulunduran depolar konuldu. ‹stanbul’da deprem tehlikesi kalkmad›¤› halde, bu depolar kalkt›, afet ve acil durum merkezleri at›l hale geldi, kadrolar› da¤›t›ld› veya etkisizlefltirildi. Bu durum, halk›n oldu¤u kadar yönetimlerin de afete karfl› ne kadar bilgisiz ve duyars›z oldu¤unu göstermektedir. Birkaç sene deprem olmad› diye art›k hiç olmayaca¤› zannedilmekte ve önlemler tavsat›lmaktad›r. Depremin, her fleyin 23 Yap› sto¤unu depreme haz›rlama ifli her fleyden önce bir “kentsel dönüflüm” veya bir “gecekondu” sorunu de¤ildir ve böyle ele al›nmamal›d›r. Depreme haz›rlamada amaç kentin görünümünü, yerleflimini, mimari dokusunu, hukuksal problemlerini, vb. düzeltmek veya düzenlemek de¤ildir. Yap›lmak istenen fley olas› bir depremde binalar›n “yass› kaday›f” gibi çökerek insanlar› öldürmeyecek bir duruma getirilmesidir. tamamen unutulup hiç umulmad›k bir anda gelebilece¤i unutulmaktad›r. Konunun önemine istinaden, afla¤›daki önerilerin ciddi bir flekilde ele al›nmas› laz›md›r: — Yerel yönetimlerde bir Depreme Haz›rl›k Birimi kurulmal›d›r. Bu birim, tercihen Baflkan Yard›mc›l›¤› düzeyinde olmal›, olam›yorsa Daire Baflkanl›¤› statüsünde olmal›d›r. — Birimin kendine ba¤l› altbirim ve kadrolar› bulunmal›d›r. Örne¤in, - Depreme Haz›rl›k Projeleri Altbirimi - Halk› Depreme Haz›rlama Altbirimi - Mahalle Örgütlenmesi Altbirimi - Yap› Sto¤unu Tarama ve ‹nceleme Altbirimi - Sivil Savunma, Acil Müdahale, Arama ve Kurtarma Altbirimi — Birimin yetkisi ve kendi bütçesi olmal›d›r. itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Binalarda Yap›sal Olmayan Hasarlara Dikkat! Deprem Yönetmelikleri, Yap› Sto¤u ve Kentsel Dönüflüm “...Yaklafl›k son altm›fl y›ll›k zaman dilimi içinde yedi defa de¤iflikli¤e u¤rayan deprem yönetmeliklerinin sonuncusu, 2007 Deprem Yönetmeli¤i’dir. Yap› sto¤umuzun büyük bir bölümü 1975 Deprem Yönetmeli¤i’ne göre yap›lm›fl betonarme yap›lard›r. Bu istatistikler, ruhsatl› yap›lar ile ilgilidir ve ruhsats›z yap›laflman›n h›zla artt›¤› 1985 sonras› dönemde yap›lanlar, bu de¤erlendirmelerin d›fl›ndad›r. Her ruhsats›z yap›n›n, mühendislik hizmeti görmemifl oldu¤u iddia edilemez; ancak, böyle bir hizmeti görmeyenlerin oran›n›n fazla oldu¤u da aflikârd›r...” Prof. Dr. M. Hasan Boduro¤lu Türkiye Deprem Vakf› Yönetim Kurulu Baflkan› Ülkemiz, dünyada deprem tehlikesinden en çok etkilenen ülkelerden birisidir. Bunun en önemli nedeni de deprem yaratan faylar›n hemen hemen hepsinin ülkemiz topraklar›nda bulunmas›d›r. Bu nedenle ülkemizin yaklafl›k % 95’i deprem bölgesi olarak tan›mlanm›flt›r. Son yüzy›l içinde ülkemizde y›k›c› olan depremlerde 97.021 kifli hayat›n› kaybetmifl ve 636.795 bina y›k›lm›flt›r. Tarihsel depremlerde meydan gelen kay›plar hakk›nda çok güvenilir say›sal veri bul- mak hayli zordur. Dünyada 20. yüzy›lda meydan gelen büyük depremleri takip eden y›llarda deprem yönetmelikleri ile ilgili ad›mlar at›lmaya bafllanm›flt›r. Örne¤in, 1906 San Francisco depreminde (büyüklü¤ü 7.9) 3.000 kifli ölmüfltür. ‹talya’da 1908 Messina Depremi ise (büyüklü¤ü 7.1) 90.000 ölü ile sonuçlanm›flt›r. Japonya’da 1923 Kanto depreminde (büyüklük 8.3) can kayb› 110.000 kifli olarak tahmin edilmifltir. Bu ülkelerden ‹talya’da 1909’da ilk deprem yönetmeli¤i ç›kar›lm›flt›r. California’da 1927 y›l›nda deprem ile ilgili önemli önlemler al›nm›fl, Japonya’da ise ilk deprem yönetmeli¤i 1924 y›l›nda haz›rlanm›flt›r. 24 Deprem hasarlar› gözlenerek depremlere dayan›kl› yap›lar infla etmek için hesap yöntemlerinin gelifltirilmesi ve disiplinleraras› bir alan olan Deprem Mühendisli¤i’nin geliflmesi de bu yönde olmufltur. Deprem Mühendisli¤i kavram›, ilk defa 1948 y›l›nda California’da Deprem Mühendisli¤i Araflt›rma Merkezi’nin kurulmas›yla kullan›lma¤a bafllanm›flt›r ve daha önceleri depremle ilgili çal›flmalar, genellikle Mühendislik Sismolojisi ad›yla an›lm›flt›r[1]. Deprem Mühendisli¤i’nin tarihi geliflmesi ele al›nd›¤›nda bu konuda ilk gözlemlerin ‹ngiliz bilim adam› Robert Hooke taraf›ndan, 1705 y›l›nda yay›mlam›fl oldu¤u ‘Lectures and Discourses of Earthquakes and Subterranueous Eruptions’ adl› eserinde bahsedildi¤ini biliyoruz[2]. Daha sonralar› ‹ngiliz bilim adam› Thomas Young‘›n 1807’de yay›mlad›¤› ‘Lectures on National Philosophy’ Cilt: 2 adl› kitab›nda depremlerden de bahsetmektedir[2]. 19. yüzy›l›n bafllar›nda Robert Mallet 1848’de ‹rlanda Akademisi yay›nlar›nda ‘On the Dynamics of Earthquakes’ adl› makalesini yay›mlam›flt›r. Bu makalede deprem etkileri, deprem dalgalar›, tsunamiler ve itü vakf› dergisi { Hasan Boduro¤lu elektromanyetik sismograftan bahsetmifltir. Robert Mallet, ayr›ca episenter ve efl hasar e¤rileri terimlerini de ilk kullanand›r[3]. Ancak, bu düflünceler bir bak›ma fazla ilerleme kaydetmemifltir. Japonya’da 1891’de meydana gelen Mina–Awari Depremi (büyüklük 8; 7273 ölü, 17175 yaral›) ‹ngiliz bilim adam› John Milne taraf›ndan gözlenmifl ve ilk defa foto¤raflarla desteklenen ve yaln›z gözlem de¤il, ayn› zamanda araflt›rmac› yan› olan bir deprem raporu olarak yay›mlanm›flt›r[2]. 1906 San Francisco ve 1908 Messina depremlerine kadar, mühendislik alan›nda yap›lar›n deprem kuvvetlerine dayan›kl› olarak yap›lmas› düflüncesi söz konusu de¤ildi. Birçok deprem bölgesinde alçak katl› y›¤ma yap›lar infla edilmekteydi, ayr›ca betonarme ve çelik yap›lar daha emekleme aflamas›ndayd›[3]. Messina depremi, ‹talyan Hükümetini harekete geçirmifl; bunun sonucunda kurulan, dokuz mühendis ve befl ö¤retim üyesinden oluflan komitenin haz›rlad›¤› raporda ilk defa, a¤›rl›¤›n belli bir yüzdesi olan deprem kuvveti alt›nda depreme dayan›kl› yap›lar›n tasar›m› söz konusu olmufltur. Profesör M. Panetti taraf›ndan önerildi¤i flekilde binalar›n birinci katlar›n›n üst katlardaki a¤›rl›¤›n 1/12’si kadar yatay yük alt›nda, ikinci ve üçüncü katlar›n ise o katlar›n üstündeki a¤›rl›klar›n 1/8’i kadar bir yatay yük alt›nda hesap yap›lmas› önerilmifltir[3]. Bu yöntem önce mühendisler taraf›ndan daha sonra deprem yönetmeliklerinde kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Bu esaslar, 1940’lara kadar mevcut olan deprem yönetmeliklerinde standard olarak kullan›lm›flt›r. Hatta 1923 Kanto Depremi öncesi Japonya’da betonarme binalar›n tasar›m› için de kullan›lm›flt›r. 1923 Kanto depreminden sonra Japonya’ da yatay yük etkisi %10’a ç›kar›lm›flt›r. 1933 Long Beach depreminden sora katsay› Los Angeles bölgesinde %8 olarak kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Los Angeles’de 1943’den sonra binan›n toplam yüksekli¤ini göz önüne alacak flekilde yükseklik boyunca de¤iflken yük olarak kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Bu yaklafl›m Prof. R.R. Martel taraf›ndan binan›n dinamik analizi yap›larak belirlenmifl ve ilk defa binan›n kütlesi yan›nda binan›n rijitli¤i de göz önüne al›nm›flt›r. 1923’ten sonra Tokyo Üniversitesi’nde kurulan Deprem Araflt›rma Enstitüsü, Deprem Mühendisli¤i ve Sismoloji konusunda çal›flmalar yapacak ilk resmi kurulufl olmufltur. Ülkemizde de benzer durum söz konusudur[4]. 1939 Erzincan depreminde (büyüklük 7.9) 32.962 kifli hayat›n› kaybet- 1906 San Francisco ve 1908 Messina depremlerine kadar, mühendislik alan›nda yap›lar›n deprem kuvvetlerine dayan›kl› olarak yap›lmas› düflüncesi söz konusu de¤ildi. Birçok deprem bölgesinde alçak katl› y›¤ma yap›lar infla edilmekteydi, ayr›ca betonarme ve çelik yap›lar daha emekleme aflamas›ndayd› mifltir. Bu depremi takiben ilk olarak 1940 y›l›nda ‹talyan Yap› Talimatnamesi Türkçeye çevrilmifl ve onu takiben yine 1940 y›l›nda Zelzele M›nt›kalar› Muvakkat Yap› Talimatnamesi ç›kar›lm›flt›r. Bu yönetmelik, 1942 y›l›nda geniflletilmifl ve bu yönetmeli¤in arkas›nda Türkiye Zelzele Haritas› verilmifltir. 1945 y›l›nda fiekil 1. 1945 y›l›nda yay›nlanm›fl Deprem Bölgeleri Haritas›. Üçüncü bölge bofl gösterilmifltir. fiekil 2. 1963 y›l›nda yay›mlanan dört bölgeli harita. 25 itü vakf› dergisi { Hasan Boduro¤lu Türkiye Yer Sars›nt›lar› Haritas› yenilenmifltir[4] (fiekil 1). 1944 y›l›nda ise Deprem Bölgeleri Esasl› Tamir Talimatnamesi uygulamaya konmufltur. 1948 y›l›nda Türkiye Yer Sars›nt›s› Bölgeleri Yap› Yönetmeli¤i uygulamaya konulmufl ve 1949 y›l›nda yap›lar›n statik hesaplar› için baz› de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. 1951 y›l›nda Yer Sars›nt›s› Bölgelerinde Yap›lacak Yap›lar Hakk›nda Yönetmelik ç›kar›lm›flt›r. Bu yönetmelikte 1953 y›l›nda baz› de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. 1961 y›l›nda ‘Afet Bölgelerinde Yap›lacak Yap›lar Hakk›nda Yönetmelik’ haz›rlanm›flt›r. Bu yönetmelik, 6 kattan fazla olan binalar›n projelerinin ‹mar ve ‹skan Bakanl›¤›nca tasdik olunmas›n› öngörmüfltür. 1963 y›l›nda Deprem Bölgeleri Haritas› tekrar düzenlenmifltir[5] (fiekil2) ve bu harita 1972 (fiekil 3) ve 1995 (fiekil 4) y›llar›nda de¤iflikli¤e u¤ram›flt›r. Deprem yönetmeli¤i de 1968, 1975 ve 1997 y›llar›nda de¤iflikliklerle yenilenmifltir. 2007 y›l›nda ‘Deprem Bölgelerinde Yap›lacak Binalar Hakk›nda Yönetmelik’ ç›kar›lm›flt›r. Bu Yönetmelik 1997 yönetmeli¤ine esas olarak sad›k kalmakla birlikte, mevcut binalar›n de¤erlendirilmesi ve güçlendirilmesi ile ilgili bir bölüm eklenmifltir. Yönetmeliklerdeki önemli hususlar afla¤›da özetlenmifltir. 1948 Yönetmeli¤i’nde; yap›n›n her mukavim parças›na tatbik edilecek ufki kuvvetler G+0.30 P’nin birinci derece tehlikeli bölgelerde 0.10 ile ikinci derece tehlikeli bölgelerde 0.05 ile çarp›larak elde edilmifltir. Çok aç›kl›kl› çerçevelerde en az bir aç›kl›k 22 cm.lik dolu tu¤lal› duvar olarak örülmesi halinde çerçevenin mukavemetini art›rd›¤› kabul edilir. Güvenlik gerilmeleri % 25 art›r›labilir’ denilmektedir. 1955 Yönetmeli¤i’nde; ‘Yatay kuvvet H = C x (G + n P); birinci derece deprem bölgesi C = 0.04 ~ 0.02 (Zemin Durumuna göre), ‹kinci derece deprem bölgesi C = 0.03 ~ 0.01 (zemin durumuna göre) resmi yap›larda n = 0.50 özel yap›larda n = 0.33 olarak al›n›r’ denilmek- tedir. 1961-1962 Yönetmeli¤i’nde; ‘Yatay kuvvet H = C (G + n P), C = Co n1 n2 , Co 16 m yüksekli¤e kadar 0.06 ve sonraki her 6 m için 0.01 art›r›l›r, 40 m’den sonra ise her 3 m için 0.01 art›r›l›r. Bina tipi katsay›s› n1 betonarme binalarda Zemin Tipi I , II ve III için 0.8, 0.9 ve 1.0 olarak al›nabilir. Güvenlik gerilmesi deprem analizi için %50 art›r›l›r.’ 1968 Yönetmeli¤i’nde; ‘Yatay yük sadece kütle ile orant›l› olarak de¤il, yap›n›n rijitli¤i ile orant›l› olarak hesaplanmaktad›r. Bu durumda Yatay kuvvet F= C W, toplam a¤›rl›k W= ΣWi, yatay yük kat- 1997 ve 2007 Yönetmeliklerimiz ça¤dafl birer yönetmeliktir. 1997 Yönetmeli¤ine göre benzer karfl›laflt›rma yap›ld›¤›nda süneklik düzeyi yüksek olmas› gereken yap›larda da yatay yük katsay›s›nda %100 art›fl söz konusudur. Bu durumda1997 öncesi yap›lan binalar›n büyük bir ço¤unlu¤unun riski çok yüksektir. say›s› C= Co α β γ ba¤›nt›s› ile hesaplanmaktad›r. Di¤er de¤erler ise; F=CW C = Co K S I Deprem Bölgesi 1 2 3 Deprem Bölgesi 1 2 Co 0.10 0.08 C° 0.06 0.04 0.02 Zemin Tipi I II III α 0.80 1.00 1.20 Bina önem katsay›s› konut ve benzeri binalarda 1, birinci derecede önemli yap›larda 1.5, dinamik faktör γ T<=0.5 ise 1, T>0.5 ise 0.5/T olarak al›nacakt›r. T binan›n periyodu olup T= 0.09 H/√D ba¤›nt›s› ile hesaplan›r. Kat a¤›rl›klar› ise Wi=Gi+niPi ba¤›nt›s› ile hesaplan›r Burada ni=1.0 ya da konut tipi yap›larda ni=0.5 dir. Toplam yatay kuvvet, bina 3 0.06 4 0.03 I Bina önem katsay›s› (1.00 ~ 1.50) K Yap› Tipi Katsay›s› 0.60 ~ 1.20 (sünekli¤e göre) S Spektral Katsay› S = 1 / (0.8 + T - To) T Yap›n›n birinci moduna ait periyot To zeminin birinci moduna ait periyot, genelde 0.25 ~ 0.80 Wi=Gi+niPi ,ni=0.80, 0.60 veya 0.30 Fi=(F - Ft) Wihi / ΣWihi 1961, 1968 ve 1975 deprem yönetmelikleri yatay yük katsay›lar› befl katl› betonarme biryap› için karfl›laflt›r›ld›¤›nda bu sürede yaklafl›k iki kat› art›r›ld›¤› afla¤›daki tabloda görülmektedir[4]. yüksekli¤i boyunca Fi=FWihi / Σ Wihi olarak da¤›t›l›r. Bu yönetmelikte, yatay burulma momenti hesab› da öngörülmektedir. Betonarme yap›larda kolonlarda kirifl birleflim bölgelerinde etriye s›klaflt›r›lmas› istenilmektedir. 1975 Yönetmeli¤i’nde ise bu kavramlar yan›nda spektral katsay›n›n yönetmeli¤e eklendi¤ini görüyoruz. Bu durum afla¤›daki tabloda özetlenmifltir. Ayr›ca kolon ve kirifl birleflim bölgelerinde etriye s›klaflt›r›lmas› ayr›nt›l› bir flekilde verilmektedir. 26 Birinci Deprem Zemin Tipleri 1961-1962 1968 1975 (K=0.60) (K=0.80) (K=1.20) ‹kinci Deprem Zemin Tipleri 1961-1962 1968 1975 (K=0.60) (K=0.80) (K=1.20) Bölgesi 1 0.048 0.048 0.060 0.080 0.120 Bölgesi 1 0.028 0.032 0.048 0.064 0.096 2 0.054 0.060 0.060 0.080 0.120 3 0.060 0.072 0.060 0.080 0.120 4 0.060 0.080 0.120 2 0.032 0.040 0.048 0.064 0.096 3 0.036 0.048 0.048 0.064 0.096 4 0.048 0.064 0.096 itü vakf› dergisi { Hasan Boduro¤lu 1997 ve 2007 Yönetmeliklerimiz ça¤dafl yönetmeliklerdir. 1997 Yönetmeli¤ine göre, benzer karfl›laflt›rma yap›ld›¤›nda süneklik düzeyi yüksek olmas› gereken yap›larda da yatay yük katsay›s›nda %100 art›fl söz konusudur. Bu durumda 1997 öncesi yap›lan binalar›n büyük bir ço¤unlu¤unun riski çok yüksektir. Yap› sto¤undaki istatistik veriler, deprem yönetmeliklerinde yap›lan de¤iflikliklere paralel olarak incelendi¤inde; ‹stanbul’da1954 y›l› istatistikleri ile bafllaman›n uygun olaca¤› düflünülmüfltür. Bu y›l›n ruhsatl› yap›lar›na bak›ld›¤›nda [4] toplam yap› sto¤unun %38’i tu¤la y›¤ma, %20’si tafl y›¤ma, %6’s› ise beto- narmedir (fiekil5). 1962 y›l›n›n ruhsatl› yap›lar›na bak›ld›¤›nda ise %52’sinin tu¤la y›¤ma yap› olarak infla edildi¤ini görüyoruz (fiekil 6). Bu y›l için yeni betonarme yap›larda çok az bir art›fl görülmektedir. Bu y›llar, kente göçün h›zlanma¤a bafllad›¤› y›llard›r. 1972 y›l› istatistiklerine bak›ld›¤›nda tu¤la y›¤ma yap›lar›n yüzdesi çok az azalmakla birlikte, betonarmenin yaklafl›k dört kat artt›¤› görülmektedir (fiekil 7). Betonarme yap›lar›n inflas› 1975 y›l›nda h›zla artarak %45’e ulaflm›flt›r. Y›¤ma tu¤la yap›larda ise bir azalma gözlenmektedir (fiekil 8). 1985 y›l› istatistiklerinde betonarme yap›lar›n oran› geçen on y›l içinde artarak % 71 de¤erine ulaflm›flt›r (fiekil 9). Tu¤la y›¤ma yap›lar yar› yar›ya azalm›flt›r. 1990 istatistikleri ise ruhsatl› yap›lar›n %76’s›n›n betonarme ve %22’sinin ise tu¤la y›¤ma yap› oldu¤unu göstermektedir (fiekil 10). 1998 y›l›n›n istatistikleri ise yaklafl›k %93’ünün betonarme ve %7’sinin ise tu¤la y›¤ma yap› türünde oldu¤unu göstermektedir (fiekil 11). Bu istatiksel bilgilerde, ‹stanbul’a göç ve h›zl› kentleflmede binalar›m›zda betonarmenin tercih edildi¤i görülmektedir. Günümüzde neredeyse binalar›m›z›n tamam› betonarme olarak yap›lmaktad›r. Yaklafl›k son altm›fl y›ll›k zaman dilimi içinde yedi defa de¤iflikli¤e u¤rayan deprem yönetmeliklerinin en sonuncusu 2007 Deprem Yönetmeli¤i’dir. Görüldü¤ü gibi yap› sto¤umuzun büyük bir bölümü 1975 Deprem Yönetmeli¤i’ne göre yap›lm›fl betonarme yap›lard›r. Bu istatistikler ruhsatl› yap›lar ile ilgilidir ve ruhsats›z yap›laflman›n h›zla artt›¤› 1985 sonras› dönemde yap›lanlar bu de¤erlendirmelerin d›fl›ndad›r. Her ruhsats›z Göz önüne al›nacak di¤er bir husus da, s›k s›k de¤ifltirilen imar durumlar› nedeniyle binalara ek kat ç›k›lmas›d›r. Bu ilave katlar nedeniyle yap›ya gelen deprem yükleri etkisi hesaba kat›lmadan, sadece düfley yüklere göre yap›n›n yeterli oldu¤unun belirtilmesi neredeyse ola¤an uygulama haline gelmifltir. Belki de en önemli hususlardan biri 1983 y›l›nda ç›kar›lan ‹mar Aff› yasas›d›r. 1999 Kocaeli ve Düzce depremlerinde çöken binalar›n büyük bir ço¤unlu¤unun imar aff›ndan yararlanan ve o s›ralarda acele olarak binalara kat ilavesi yap›lan konutlar oldu¤u hat›rlanmal›d›r. fiekil 3. 1972 y›l›nda yay›nlanan harita. fiekil 4. 1996 y›l›nda haz›rlanan befl bölgeli harita. 27 itü vakf› dergisi { Hasan Boduro¤lu fiekil-5 1954 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. fiekil-6 1962 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. fiekil-7 1972 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. fiekil-8 1975 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. yap›n›n mühendislik hizmeti görmemifl oldu¤u iddia edilemez, ancak böyle bir hizmeti görmeyenlerin oran›n›n fazla oldu¤u da aflikârd›r. 1975 Deprem Yönetmeli¤ine uygun olarak infla edilmifl birçok yap› 1992 Erzincan, 1995 Dinar, 1998 AdanaCeyhan ve 1999 Kocaeli ve Düzce depremlerinde hasar görmeden ayakta kalabilmifllerdir. Hasar nedeninin denetimsizlik oldu¤u unutulmamal›d›r. Denetimin önemi ilk defa 1953 yönetmeli¤inde gözlenmektedir. Bu yönetmelikte, zemin özelliklerine göre seçilecek katsay› için binay› projelendiren kifli ile denetleyen kiflinin bu katsay›y› beraberce saptamalar› hakk›nda bir hüküm vard›r. Ancak denetleme düflüncesi zamanla yok olmufltur. Bu arada göz önüne al›nmas› gereken en önemli husus, TS500 olarak bilinen ‘Betonarme Yap›lar›n Hesap ve Yap›m Kurallar›’ standard›n›n ilk defa 1975 y›l›nda ç›kar›ld›¤› ve emniyet gerilmelerine göre olan hesab›n 1984 y›l›nda tafl›ma gücüne göre de yap›labilece¤inin belirtilmesi ve 2000 y›l›nda tamamen tafl›ma gücüne göre hesaba geçilmesi olmufltur. Yap› sto¤umuzdaki büyük ço¤unlu¤u betonarme olan denetlenmemifl bu yap›lar, mutlaka incelenmeli ve bunlar›n baz›lar› teker teker güçlendirilebilece¤i gibi, baz›lar› bir kentsel dönüflüm projesi içinde ele Kentsel dönüflümün baflar›l› olabilmesi için birçok hususun ayr›nt›l› olarak düflünülmesi gerekmektedir. Kentsel dönüflüm her fleyden önce insanlar›n yaflam hakk›n› gözeten, yerinde dönüflümü destekleyen, ekonomik ve toplumsal boyutu olan, insanlar› birlefltirici ve meydana gelecek de¤er art›fl›ndan paylaflmay› sa¤layan bir proje olmal›d›r. Tek bafl›na bir rant art›fl› projesi haline gelmemesi en önemli kofluldur. al›nmal›d›r. Hangi yap›lar›n öncelikli olaca¤› sorusuna ise yan›t bulmam›z için en son yönetmeli¤imize bakmam›z yeterli olacakt›r. Yap› önem katsay›s›, hangilerinin öncelikli olaca¤›n› hemen tan›mlayabilir. Bunlardan birinci grupta bulunanlar; hastaneler, dispanserler, sa¤l›k ocaklar›, itfaiye binalar›, PTT, haberleflme bina ve tesisleri, ulafl›m istasyonlar› ve terminallerdir. ‹kinci gruptakiler insanlar›n uzun süreli ve yo¤un olarak bulundu¤u ve de¤erli eflyalar›n sakland›¤› binalar, okullar, yurt, yatakha- fiekil-9 1985 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. fiekil-10 1990 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. fiekil-11 1998 y›l› ruhsatl› inflaat istatisti¤i. 2010 fiili depreminde yüksek yap›larda meydana gelen a¤›r hasar. 28 itü vakf› dergisi { Hasan Boduro¤lu ne vb; üçüncü grup ise insanlar›n k›sa süreli ve yo¤un olarak bulundu¤u binalar, spor tesisleri, sinema, tiyatro, konser salonlar› ve benzeri binalard›r. Bunlar›n say›s› az oldu¤u için gerek kamu gerekse özel sektör taf›ndan bu binalar›n incelenip güçlendirilmesi veya y›k›l›p yeniden yap›lmas› söz konusudur. Bu binalar›n yan›na bafllang›çta konut olarak tasarlanan, ancak daha sonra insanlar›n yo¤un olarak bulundu¤u ifl yeri amaçl› kullan›lan binalar da eklenmelidir. Burada göz önüne al›nacak di¤er bir husus da s›k s›k de¤ifltirilen imar durumlar› nedeniyle binalara ek kat ç›k›lmas›d›r. Bu ilave katlar nedeniyle, yap›ya gelen deprem yükleri etkisi hesaba kat›lmadan, sadece düfley yüklere göre yap›n›n yeterli oldu¤unun belirtilmesi neredeyse ola¤an uygulama haline gelmifltir. Belki de en önemli hususlardan biri, 1983 y›l›nda ç›kar›lan ‹mar Aff› yasas›d›r. 1999 Kocaeli ve Düzce depremlerinde çöken binalar›n büyük bir ço¤unlu¤unun imar aff›ndan yararlanan ve o s›ralarda acele olarak binalara kat ilavesi yap›lan konutlar oldu¤u hat›rlanmal›d›r. ‹mar aff›nda yeminli bürolar›n mimar ve mühendisleri, birçok halde mevcut statik projeleri ve hesaplar› ayr›nt›l› incelemeden, sadece mimari rölövelerle binalar›n bu aftan yararlanmas›n› sa¤lam›fllard›r. Bu husus, belediyelerdeki projelerin incelenmesinden de aç›k olarak görülebilir. ‹stanbul’un mevcut riskli konut say›s› düflünüldü¤ünde ve bunlar›n incelenerek gerekenlerin güçlendirilmesi, y›k›l›p yeniden yap›lmas› veya bu kapsamda kentsel dönüflümün uygulanmas› en büyük mühendislik projelerinden biri olacakt›r. Kentsel dönüflüm, çeflitli ülkelerde gecekondu bölgelerinin veya çok eski binalar›n bulundu¤u ve kentin ilk kuruldu¤u bölgelerin dönüflümü için uygulanm›flt›r. Kentsel dönüflümün baflar›l› olabilmesi için birçok hususun ayr›nt›l› olarak düflünülmesi gerekmektedir. Kentsel dönüflüm her fleyden önce, insanlar›n yaflam hakk›n› gözeten, yerinde dönüflümü destekleyen, Yap›sal olmayan deprem hasarlar› mutlaka göz önüne al›nmas› gereken hususlard›r. Binalar›m›z depremlerde a¤›r hasar görmeseler bile yap›sal olmayan deprem hasarlar› birçok ölüm, yaralanma ve maddi kayb›n nedeni olmaktad›r. Binalarda yap›sal olmayan unsurlar, tafl›y›c› olmayan bölme duvarlar›, asma tavanlar, ›s›, temiz su ve at›k su tesisatlar›, mekanik ve elektrik ekipmanlar›, pencereler, d›fl cephe kaplamalar›, giydirme cepheler ile bina içinde bulunan di¤er eflyalar olarak düflünülebilir. ekonomik ve toplumsal boyutu olan, insanlar› birlefltirici ve meydana gelecek de¤er art›fl›ndan paylaflmay› sa¤layan bir proje olmal›d›r. Tek bafl›na bir rant art›fl› projesi haline gelmemesi en önemli kofluldur. ‹nsanlar›n, mevcut deprem riskini iyi anlamalar› sa¤lanmal› ve bu riskin en aza indirilmesi için yap›lmas› gerekenler aç›k ve seçik olarak kamuoyuna sunulmal›d›r. Kentsel dönüflüm kentlerimizin mevcut çirkin ve sa¤l›ks›z yap›laflmas›n›n düzeltilmesi için bir araç olarak da kullan›lmal›d›r. Kentsel dönüflüm projelerine özen gösterilmeli ve sadece çok katl› yap›lar›n afl›r› kümelendi¤i projeler olmamal›d›r. Ülkemizde yüksek binalar gerçek bir deprem testinden geçmemifltir. Ancak yurt d›fl›nda olan son depremlerde yüksek yap›larda çökmeler ve a¤›r hasar görmeler söz konusu olmaktad›r. Bunun örneklerine 27 fiubat 2010 fiili depreminde rastlanm›flt›r[5]. Yüksek yap›lar için bir yönetmelik haz›rlanmal› ve bu yap›lar için ba¤›ms›z tasar›m kontrolu ve onay sistemi getirilmelidir. Yüksek yap›lar›n tasar›m›nda do¤rusal olmayan analiz yöntemleri kulla- 29 n›lmal› ve bu binalar ayn› hastane ve okullar gibi kesintisiz kullan›m performans›n› hedefleyecek biçimde tasarlanmal›d›r. Yap›sal olmayan deprem hasarlar› mutlaka göz önüne al›nmas› gereken hususlard›r. Binalar›m›z, depremlerde a¤›r hasar görmeseler bile yap›sal olmayan deprem hasarlar› birçok ölüm, yaralanma ve maddi kayb›n nedeni olmaktad›r[6]. Binalarda yap›sal olmayan unsurlar, tafl›y›c› olmayan bölme duvarlar›, asma tavanlar, ›s›, temiz su ve at›k su tesisatlar›, mekanik ve elektrik ekipmanlar›, pencereler, d›fl cephe kaplamalar›, giydirme cepheler ile bina içinde bulunan di¤er eflyalar olarak düflünülebilir. Bunlarla ilgili yönetmeliklerimizde bir iki paragrafla belirtilen hususlara uygulamalarda çok dikkat edilmelidir. Özellikle yüksek binalardaki cephe kaplamalar›n›n deprem güvenli¤i önem kazanmaktad›r. Bu hususlar gerçekleflmedi¤i takdirde depremlerde hasar gören veya çöken ve yap›sal olmayan hasarlar›n oldu¤u çok say›da yüksek bina ile karfl› karfl›ya kalabiliriz. Kaynaklar 1. Robert Reitherman , International Aspects Of the History of Earthquake Engineering, Part 1, February 12, 2008 Draft, Earthquake Engineering Reserach Institute, Oakland , California. 2. Amr S.Elnashai, A Brief history of earthquake engineering with emphasis on in and from the British Isles, Journal of Chaos, Solitons, Fractals, Vol. 13, 967-972, 2002. 3. George W. Housner, An historical view of earthquake engineering, Proceedings of 8th WCEE, San Francisco Post Conference Volume, p.25-38., 1984. 4. M.Hasan Boduro¤lu, ‘’‹stanbul’ un Yap› Sto¤u ve Sorunlar›,’’ ‹kinci ‹stanbul ve Deprem Sempozyumu, s. 63-68, 27 May›s 2000, ‹MO ‹stanbul fiubesi. 5. M. Hasan Boduro¤lu, Yüksek Binalar›n Performans› ve Yönetmelikler, fiehirlerimiizn Gelece¤i, Tehditler ve F›rsatlar, Sempozyumu, s.67-71, 19 Kas›m 2011, Üsküdar, ‹stanbul. 6. M. Hasan Boduro¤lu, Yap›sal Olmayan Deprem Hasarlar›, Yedinci Ulusal Deprem Mühendisli¤i Konferans›, Ça¤r›l› Bildiriler, s.249-255, 30 May›s -3 Haziran 2011, ‹stanbul. itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Kültür Varl›klar›na Önyarg›l› Yaklafl›mlar De¤iflmeli Geleneksel Yap›lar ve Mühendislik Müdahaleleri “Geleneksel yap›m teknikleriyle infla edilmifl binlerce an›tsal yap› ve sivil mimarl›k örne¤i Anadolu’nun özgün kültür miras› olarak ilgi beklerken, ça¤dafl yap› malzemelerine ve yap›m tekniklerine odaklanan yap› mühendisli¤i camias› gerek e¤itim gerekse de araflt›rma çal›flmalar›nda ne yaz›k ki bu malzemeleri ihmal etmifltir. Koruma/restorasyon alan›nda uzmanlaflan mimarlarla ifl birli¤i yapan s›n›rl› say›da yap› mühendisi uygulamada oldu¤u gibi akademik çal›flmalarda da yer alarak bu miras›n korunmas›na ve gelecek kuflaklara ulaflt›r›lmas›na katk›da bulunmaya devam etmektedir. Geleneksel yap›m teknikleriyle ilgili ihmalin sona erdirilmesi ba¤lam›nda mühendis meslektafllar›m›za önemli görevler düfltü¤ü bir gerçektir...” Prof.Dr. Zeynep Ahunbay Prof.Dr. O¤uz Müftüo¤lu Prof.Dr. K.Kutgün Eyüpgiller Doç.Dr. Yegan Kahya Doç.Dr. Deniz Mazlum Y.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli Y.Doç.Dr. Y›ld›z Salman Y.Doç.Dr. Zeynep Eres Ö¤r.Gör.Dr. Nilüfer Yöney Dr. Umut Almaç ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi Restorasyon Birimi Tafl, tu¤la, ahflap ve kerpiç, kültür varl›¤› olarak adland›rd›¤›m›z geleneksel yap›larda kullan›lan bafll›ca malzemelerdir. Günümüzde betonarme ve çeli¤in egemen oldu¤u mühendislik dünyas›nda, binlerce y›ll›k geçmifli olan bu malzemelerin ve bu malzemelere dayanan yap›m tekniklerinin k›s›tl› bir kesim d›fl›nda fazlaca tan›nmad›¤›, daha do¤rusu geçen elli y›ll›k süreçte bu tekniklerin unutuldu¤u bilinmektedir. Geleneksel yap›m teknikleriyle infla edilmifl binlerce an›tsal yap› ve sivil mimarl›k örne¤i, Anadolu’nun özgün kültür miras› olarak ilgi beklerken, ça¤dafl yap› malzemelerine ve yap›m tekniklerine odaklanan yap› mühendisli¤i camias›, gerek e¤itim gerekse de araflt›rma çal›flmalar›nda ne yaz›k ki bu malzemeleri ihmal etmifltir. Koruma/restorasyon alan›nda uzmanlaflan mimarlarla ifl birli¤i yapan s›n›rl› say›da yap› mühendisi, uygulamada oldu¤u gibi akademik çal›flmalarda da yer alarak bu miras›n korunmas›na ve gelecek kuflaklara ulaflt›r›lmas›na katk›da bulunmaya devam etmektedir. Geleneksel yap›m teknikleriyle ilgili ihmalin sona erdirilmesi ba¤lam›nda mühendis meslektafllar›m›za önemli görevler düfltü¤ü bir gerçektir. Bilginin s›n›rl› oldu¤u ortamlarda, mimar veya mühendis meslektafllar›m›z aras›nda dahi yanl›fl düflüncelerle karfl›lafl›labilmektedir. Örne¤in, restore edilecek yap›larda özgün malzeme kullan›lmas› ilke karar›n›n 30 yanl›fl oldu¤u, kargir yap›lar›n ahflap yap›lar gibi deprem aç›s›ndan riskli oldu¤u, dolay›s›yla deprem bölgelerinde ahflap ve kargir yap›lara izin verilmemesi gerekti¤i hususlar› ne yaz›k ki zaman zaman dile getirilmektedir. Bu görüfller, koruma kurullar›nda ifl takip eden yapsatç› müteahhitler ve imar art›fl› peflindeki kimi kesimlerce dile getirilen söylemler ile örtüflmektedir. Bu görüfl ve söylemleri bilimsel gerçeklerle ba¤daflt›rmak mümkün de¤ildir. ‹TÜ Mimarl›k Bölümü Restorasyon Birimi’nin Yapt›¤› De¤erlendirme ‹TÜ Mimarl›k Bölümü Restorasyon Birimi olarak yapt›¤›m›z de¤erlendirme, kültür varl›klar›na önyarg›l› yaklafl›mlar›n büyük ölçüde de¤iflmesi gerekti¤i yönündedir. Ahflap tafl›y›c› sisteme sahip yap›lar›n deprem karfl›s›nda yüksek risk tafl›d›¤› yönünde bilimsel bir tespit olmad›¤› gibi, aksine, ahflap yap›lar›n tarih boyunca yaflanm›fl itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm depremlerde yüksek dayan›m gösterdikleri bilinmektedir. Ahflap yap›lar›n yang›n an›nda özellikle çelik yap›larla karfl›laflt›r›ld›¤›nda di¤er yap›lardan daha çok risk tafl›d›¤› da söylenemez. Yang›n güvenli¤i yönetmeliklerine uygun olarak infla edilmeleri durumunda ahflap yap›lar›n da yang›n güvenli¤i yüksektir. Kald› ki Dünya genelinde, özellikle geliflmifl bat› ülkelerinde (ABD, Kanada, ‹flveç) ve Japonya’da her y›l on binlerce yeni ahflap konut infla edilmektedir; bu tür yap›lar hem güvenlidir, hem de her türlü ça¤dafl konforu karfl›lamaktad›r. Kargir yap›lar›n (tafl – tu¤la) deprem güvenli¤inin düflük oldu¤unun söylenmesi yine gerçeklerle uyuflmamaktad›r. Teknik kurallara uygun olarak infla edilmeleri halinde bu yap›lar da gerekli güvenlik standartlar›n› sa¤lamaktad›rlar. Anadolu’da yayg›n olarak karfl›lafl›lan kerpiç yap›lar için de ayn› görüfl geçerlidir. Dünya genelinde oldu¤u gibi ülkemizde de binlerce kargir yap› yüzy›llard›r ayakta durmaktad›r; deprem performanslar›n›n kimi zaman betonarme yap›lardan iyi oldu¤u zamana dirençleriyle kan›tlanm›flt›r. Kültür Varl›¤› Yap›n›n Restorasyonu Ça¤dafl koruma kuram› ve uygulamalar› kapsam›nda ahflap ve / veya kargir yap›lar›n tafl›y›c› sistemlerinin betonarme veya çelik olarak yenilenmesi gibi bir uygulama ancak çok özel durumlarda, nadiren söz konusu olabilecek bir durumdur. Venedik Tüzü¤ü’nün 10. maddesi, kültür varl›¤› yap›n›n restorasyonu söz konusu oldu¤unda özel / ça¤dafl yöntemlerle sa¤lamlaflt›r›labilece¤ini vurgulamaktad›r. Bu maddede kastedilen yap›n›n y›k›l›p betonarme / çelik olarak yeniden yap›lmas› de¤ildir. Kald› ki, ayn› tüzü¤ün di¤er maddelerinde yap›n›n özgünlü¤ünün (tafl›y›c› sistemi de dahil olmak üzere) korunmas›na yönelik maddeler bulunmaktad›r. Ayr›ca, ça¤dafl koruma kuram› çerçevesinde geleneksel yap›lar›n özgün strüktür ve yap›m teknikleriyle korunmas› ge- Ülkemizde geçerli olan 2007 tarihli Deprem Bölgelerinde Yap›lacak Yap›lar Hakk›nda Yönetmelik’te, kültür varl›¤› yap›lar›n bu yönetmeli¤in kapsam› d›fl›nda oldu¤undan baflka bir bilgi verilmemektedir. Oysaki, daha önce yürürlükte olan 1997 yönetmeli¤inde en az›ndan yeni yap›lacak geleneksel ahflap, kargir ve kerpiç yap›larla ilgili kapsaml› birer bölüm yer ald›¤›, bu tür yap›lar›n ne flekilde infla edilmesi gerekti¤inin ayr›nt›l› olarak tan›mland›¤› bilinmektedir. rekti¤i yönünde pek çok uluslararas› (bkz. UNESCO, ICOMOS) tüzük bulunmaktad›r. ICOMOS’un 2003’te kabul etti¤i Mimari Miras›n Analizi, Korunmas› ve Strüktürel Restorasyonu için ‹lkeler konulu tüzük tarihi yap›lar için ça¤dafl koruma ilkelerini belirlemekte ve mühendisler için strüktürel restorasyon yaklafl›m›n› tan›mlamaktad›r. Kültür Varl›¤› Yap›lar ‹çin Yönetmelik Ülkemizde geçerli olan 2007 tarihli Deprem Bölgelerinde Yap›lacak Yap›lar Hakk›nda Yönetmelik’te, kültür varl›¤› yap›lar bu yönetmeli¤in kapsam› d›fl›nda oldu¤undan baflka bir bilgi verilmemektedir. Oysaki daha önce yürürlükte olan 1997 yönetmeli¤inde en az›ndan yeni yap›lacak geleneksel ahflap, kargir ve kerpiç yap›larla ilgili kapsaml› birer bölüm yer ald›¤›, bu tür yap›lar›n ne flekilde infla edilmesi gerekti¤inin ayr›nt›l› olarak tan›mland›¤› bilinmektedir. Kültür varl›¤› yap›lar için bu yönetmelikte ayr› bir bölümün bulunmas› ya da bu tür yap›lar için ayr› bir yönetmeli¤in haz›rlanmas› gereklidir. ‹talya gibi geliflmifl ülkelerde, depremler sonunda edinilen deneyimlerle, salt kültür varl›¤› yap›lar için haz›rlanm›fl yönetmelikler gelifltirildi¤i bilinmektedir. 31 Di¤er yandan endüstriyel ve 20. yüzy›l mimarl›k miras› yap›lar, strüktürel de¤erlendirme ve güçlendirme müdahaleleri bak›m›ndan özel bir durum oluflturmaktad›r. Özellikle 1975 öncesine tarihlenen betonarme ya da karma sistemle infla edilmifl örnekler, genel olarak narin tafl›y›c› elemanlara sahiptir ve geleneksel yap›lar gibi günümüzde geçerli deprem ve güvenlik yönetmeliklerine uygun de¤ildir. Ancak, bu tür yap›lar için haz›rlanacak onar›m ve yap›sal güçlendirme projelerinde, kesit geniflletme gibi yap›n›n d›fl görünümünü de¤ifltirecek müdahale ya da y›k›l›p yeniden yap›lmalar›n› öngören kararlar verilirken, söz konusu örneklerin mimari miras ve kültür varl›¤› olduklar› dikkate al›nmal›, söz konusu karar ve uygulamalarda bu alanda uzmanlaflm›fl mimar ve mühendisler yetkili olmal›d›r. Mimari Miras›n Gelecek Kuflaklara Aktar›lmas› ‹çin Disiplinleraras› Çal›flma Ülkemizin sahip oldu¤u mimari miras› gelecek kuflaklara sa¤l›kl› bir flekilde aktarabilmek için disiplinleraras› çal›flmalar yap›lmas› ve art›k bu miras›n mühendislik boyutunun bu konuda uzmanlaflan meslek adamlar› taraf›ndan irdelenmesi gereklidir. Kültür varl›klar›yla ilgili çal›flmalarda, ekibin kültür varl›klar›n›n korunmas›, geleneksel yap›m teknikleri ve benzeri konularda yeterli düzeyde bilgiye sahip, bu alanlarda sistematik e¤itim görmüfl, deneyim sahibi arkeolog, sanat tarihçisi, mimar ve mühendis uzmanlardan oluflmas› gerekti¤i aflikârd›r. itü vakfı dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Deprem Zirvesi 2012 ‹stanbul Depreme Haz›rlan›yor!Mu? Türkiye Deprem Vakf› (TDV)’n›n 1-7 Mart Ulusal Deprem Haftas› nedeniyle düzenledi¤i Deprem Zirvesi 2012’de, deprem ve kentsel dönüflüm konusu masaya yat›r›ld›. Toplumda depremden korunma kültürü ve bilincini oluflturmak amac›yla görsel ve uygulama odakl› çok say›da proje yürüten Türkiye Deprem Vakf›’n›n gerçeklefltirdi¤i Zirve’ye kat›lan Çevre ve fiehircilik Bakan› Erdo¤an Bayraktar, ‘Kentsel Dönüflüm Yasa Tasar›s›’ hakk›nda bilgi verdi. “‹stanbul Depreme Haz›rlan›yor! Mu? temal› Panel’de yetkililer ve uzmanlar afet riskine iliflkin çal›flmalar›, uygulamalar› ve acilen al›nmas› gereken önlemleri aktard›. Zirve program›nda yer alan “Deprem Haz›rl›k Ödülleri” töreninde ise TDV’nin ‹stanbul ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü ve ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü iflbirli¤i ile yürüttü¤ü “Okullarda ve Hastanelerde Depreme Haz›rl›k Çal›flmalar› ve En ‹yi Uygulamalar” projesine kat›lan okul ve hastanelere Baflar› Belgesi ve Ödülü verildi. Ülkemizde deprem bilincini oluflturmak için de¤iflik zamanlarda çeflitli e¤itimler, konferanslar ve yay›nlar› gerçeklefltiren TDV - Türkiye Deprem Vakf›, toplumsal ve sosyal sorumluluk anlay›fl› ile tüm ulusta depremden korunma kültürünün ve bilincilin oluflturulmas›na katk›da bulunmak amac›yla, görsel ve uygulama odakl› projelerini büyük bir ilgi ve titizlikle yürütmeye devam ediyor. Türkiye Deprem Vakf›, bu çerçevede 1-7 Mart Ulusal Deprem Haftas› kapsam›nda bu y›l ilkini düzenledi¤i “DEPREM Z‹RVES‹ 2012” ad› alt›nda ana temas› “‹stanbul Depreme Haz›rlan›yor! Mu? paneli ve ay- n› zamanda yürütmekte oldu¤u projelerden “Depreme Karfl› Okullarda ve Hastanelerde Haz›rl›k Çal›flmalar›, En ‹yi Uygulamalar” ve “Deprem Haz›rl›k Ödülleri”nin yer ald›¤› bir etkinlik gerçeklefltirdi. Do¤al Afet Sigortalar› Kurumu (DASK)’nun deste¤i ile 2 Mart 2012 tarihinde The Marmara Taksim Oteli’nde düzenlenen etkinli¤in aç›l›fl konuflmalar› Çevre ve fiehircilik Bakan› Erdo¤an Bayraktar ve TDV Yönetim Kurulu Baflkan› Prof. Dr. M. Hasan Boduro¤lu taraf›ndan yap›ld›. “‹stanbul Depreme Haz›rlan›yor! Mu? temal› Panel’de Prof. Dr. M. Hasan Boduro¤lu (Moderatör), konuflmac› olarak Ve- Soldan sa¤a: Prof. Dr. Mikdat Kad›o¤lu, A. Faruk Göksu, Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu, Vedad Gürgen, Aziz Yeniay, Semih Turhan. 32 dad Gürgen (Genel Müdür-Altyap› Hizmetleri/Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›), Semih Turhan (Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel ‹yilefltirme Daire Baflkan›/‹BB), Aziz Yeniay (K.Çekmece Belediye Baflkan›), A. Faruk Göksu (Kentsel Strateji, Kurucu Ortak), Prof. Dr. Mikdat Kad›o¤lu (‹TÜ Afet YM Araflt›rma ve Uygulama Merkezi Müdürü) yer ald›. Panel’in ard›ndan, “Depreme Haz›rl›kta Okullarda En ‹yi Uygulamalar” projesi çerçevesinde ‹stanbul ‹l Milli E¤itim Müdür Yard›mc›s› Mete Taflp›nar’›n konuflmas› ve ODH Projesi ile dereceye giren okullar›n sunumlar›; Depreme Haz›rl›kta Hastanelerde En ‹yi Uygulamalar” projesi çerçevesinde ‹stanbul ‹l Sa¤l›k Müdürü Yard›mc›s› Doç. Dr. Do¤aç Niyazi Özüçelik’in konuflmas› ve HDH Projesi ile dereceye giren hastanelerin sunumlar›, ard›ndan Kat›l›m ve Teflekkür Belgeleri da¤›t›m› yer ald›. itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 “Afetlere haz›rl›k konusunda bilinçli bir toplum infla etmek için ortak ak›l gelifltirmek” Prof. Dr. M. Hasan Boduro¤lu, TDV Yönetim Kurulu Baflkan› TDV (Türkiye Deprem Vakf›) Yönetim Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu, aç›l›fl konuflmas›nda Deprem Zirvesi 2012’nin 1-7 Mart tarihleri aras›nda okullarda kutlanan Deprem Haftas› nedeniyle düzenlenlenen bir etkinlik oldu¤unu belirterek, zirvenin amac›n›n, deprem olgusunun toplum taraf›ndan do¤ru anlafl›lmas›n› sa¤lamak ve önlem al›nmas› halinde, depremin en az can kayb› ve hasarla atlat›labilece¤ini anlatmak oldu¤unu belirtti. 1993 y›l›nda kurulan TDV’nin kurulufl amac› ve faaliyetleri hakk›nda bilgi veren Boduro¤lu, Vakf›n stratejisini ”Kurumsal sosyal sorumluluk anlay›fl› ile depremden korunmay› toplumsal kültür yap›land›rmas› olarak ortaya koymay› düflünüyoruz. Marmara Bölgesi baflta olmak üzere tüm ulusumuzu e¤itim platformuna dönüfltürmek istiyoruz. Stratejimiz, toplumsal olarak afetlere haz›rl›k konusunda bilinçli bir toplum infla etmek için ortak ak›l gelifltirmektir.” fleklinde aç›klad›. TDV’nin iflbirli¤i paydafllar›n›n Afet ve Acil durum Yönetim Baflkanl›¤›, ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü, ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü, üniversiteler yerel yönetimler, halk, sivil toplum kurulufllar› medya ve özel sektör temsilcilerinden olufltu¤unu belirten Hasan Boduro¤lu, Vakf›n 2011-2015 hedefleri ve aktif projeleri hakk›nda flu bilgileri verdi: “Deprem Simülasyon E¤itim ve Bilim Merkezi’nin kurulmas› için faaliyetlerimiz devam ediyor. Bu merkezi kurarak, birinci ve ikinci derecede deprem riski tafl›yan bölgeleri ziyaret edece¤iz; farkl› illerde ‘Simülasyon E¤itim Odalar›’ gerçeklefltirmek istiyoruz; afetlere en iyi haz›rl›kl› okullar, hastaneler, belediyeler ve uygulamalar, çeflitli konferanslar› gerçeklefltirmek; “Bizim Aile Haz›r, Bizim Okul Haz›r, Bizim Belediye Haz›r, Bizim Apartman Haz›r” sürdürülebilir projelerini bafllatmak, geleneksel ‘depreme duyarl› olmak’ yar›flmalar›n› düzenlemek hedeflerimiz aras›nda. YOTA: Yap›sal Olmayan Tehlikelerin Azalt›lmas› ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü iflbirli¤inde, BASF-The Chemical Company ana sponsorlu¤unda yürütülen “Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor’ projesi ve ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü ile ortaklafla yürütülen “Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yor” projesi hakk›nda bilgi veren Prof. Dr. M. Hasan Boduro¤lu, ‹stanbul’da binalar›n depreme karfl› güçlendirilmesinin devam etti¤ini, ancak binalar›n güçlendirilmesinin tek bafl›na yeterli olmad›¤›n›, özellikle okul ve hastanelerin yap›sal olmayan hasarlardan korunmas› için önlemler al›nmas› gerekti¤ini vurgulad›. Prof. Boduro¤lu “Bu iki projemizin amac› da YOTA dedi¤imiz, Yap›sal Olmayan Tehlikelerin Azalt›lmas› kapsam›nda okullarda ve hastanelerde hareketli eflyalar›n sabitlenmesi, tehlikeli maddelerin uygun yerlerde depolanmas› gibi birçok konuyu içeriyor. Çünkü bu hasarlar nedeniyle okullar ve hastaneler, depremden sonra kullan›lamaz duruma geliyor. Bina sa¤lam kalsa da, içindeki hasarlar herkesi korkutuyor.” diye konufltu. Bu projeler çerçevesinde baflvuru yapan okul ve hastanelerin hangi kriterlere göre de¤erlendirildi¤ine de aç›kl›k getiren Boduro¤lu, bunun bir bafllang›ç, bir durum saptamas› oldu¤unu, bu önlemlerin hayat›m›z›n bir parças› haline gelmesi ve benzer uygulamalar›n evlerde de yap›lmas› gerekti¤ini sözlerine ekledi. Prof. Boduro¤lu, okullara yönelik aktif çal›flmalar› flu flekilde özetledi: ”Okullara yönelik projelerimizi ‘Sismail’ deprem program› maskotuyla destekliyoruz. ‘Sismail’ ders kitaplar›nda da yer al›yor. Okullarda kurdu¤umuz bilgi panolar›yla, ö¤rencilerin depremden korunmay› e¤lenerek ö¤renmeleri için çal›fl›yoruz. ‹çinde iki yönlü sarsma tablas› bulunan ‘Deprem Simülasyon E¤itim Arac›’m›zdaki e¤itimlerle panik ve korku duygusuna kap›lmamalar› için ö¤rencilere görsel ve uygulamal› olarak deprem an›ndaki hissi vermeye çal›fl›yoruz. Ayr›ca örneklerle, deprem an›nda öncelikli yap›lmas› gerekenleri uygulamalarla yapt›r›yoruz. Aral›k 2011’den itibaren di¤er kurum/kurulufl/etkinliklerde yaklafl›k 15 bin kifliye e¤itim verildi, ilk hedefimiz 75 bin kifliye ulaflmak. Bu e¤itimleri sadece ‹stanbul’da de¤il tüm illerde gerçeklefltirmek istiyoruz. Depremden korkmayal›m, depremi ö¤renelim, depremden sonra keflke dememek için hepimiz haz›rlanal›m.” Türkiye Deprem Vakf›, Mobil Deprem Simülasyon E¤itim Arac› 33 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 “Kentsel Dönüflüm ‹çin Temel ‹lkeler” Faruk Göksu, Kentsel Strateji Kurucu Orta¤› Faruk Göksu, çeflitli dönüflüm projeleri uygulamalar›nda edindi¤i tecrübelerin ›fl›¤›nda, ‹stanbul’u dikkate alarak, kapsaml› bir dönüflüm için gerekli temel ilkeleri, ana bafll›klar halinde aktard›. Kentsel Kurgu “Yirmi y›lda Türkiye çok h›zl› dönüfltü fakat, bu dönüflüm sonucunda gördük ki kentlerimiz kimliklerini kaybetti; kapasitelerini o kadar afl›r› doldurdu ki kaliteli çevreler yaratamad›k; bizim ‘6K’ olarak tan›mlad›¤›m›z Kimlik-Kapasite-Kaynak-Kalite-Kat›l›m-Kurgu temalar›n› içeren bir dönüflüm senaryosu gelifltiremedik. Biz bundan sonra ç›kacak yasay› da dikkate alarak yeni bir dönüflüm senaryosu yapacaksak ‘6K’y› yeniden ele almal›y›z. fianl›urfa, Sultanbeyli veya Bursa... Birbirinden fark› olmayan kimliksiz kent parçalar›n› biz yaratt›k. O nedenle, birinci iflimiz yeniden kentsel kurgunun kurulmas› olsun. Eylem Planlama Süreci Dönüflüm alanlar›n›n belirlenmesi için her yeri efl zamanl› dönüfltüremeyiz. Tüm dünyada yap›ld›¤› gibi bir yoksulluk haritas›, risk haritas›, yer haritas› haz›rlanarak bunlar üst üste çak›flt›r›lmal›, dönüflüm alanlar› böyle belirlenmelidir. Klasik imar plan› anlay›fl› yerine, eylem planlama sürecine girmemiz laz›m. Kentlerimizin dönüflebilmesi için olmazsa olmaz ekonomik kalk›nmay› sa¤layaca¤›z, bugüne kadar yaratmad›¤›m›z eflitli¤i sa¤layaca¤›z, ekolojiye, çevreye dikkat edece¤iz. Uzlaflma Yönetimi Di¤er bir konu; sosyal bütünleflmeyi, fiziksel bütünleflmeyi nas›l sa¤layaca¤›z? Eylem planlamam›z›n genel çerçevesini bunlar oluflturacak. Ben flahsen yirmi befl y›ld›r dönüflüm projesiyle ilgileniyorum, dönüflümün bir uzlaflma yönetimi oldu¤una inand›m, art›k uzlaflma yönetim becerisini ortaya koymam›z laz›m, çünkü bofl arsam›z kalmad›. Dönüflüm yapaca¤›m›z alanlarda yoksul insanlar, kirac›lar yafl›yor. O nedenle kamunun, özelin, sivilin yaflayanlarla birlikte bir uzlaflma sürecine girmesi laz›m. Biz bunu da ‘6B’ olarak adland›r›yoruz; Kat›l›m seviyesini art›rmak için do¤ru bilgilendireceksiniz, bilinçlendireceksiniz, kamu ile özel sektörle sivil top- “Çabam›z riski yönetilebilir seviyeye çekmek” Semih Turhan ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel ‹yilefltirme Daire Baflkan› Yeni tasar›n›n asl›nda bir acil eylem plan› oldu¤unu, ‹stanbul’un depreme haz›rland›¤›n›, tasar› kanunlaflt›¤›nda her fleye s›f›rdan bafllanmayaca¤›n› belirterek konuflmas›na bafllayan Semih Turhan, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’nin deprem riskine yönelik yürüttü¤ü çal›flmalar› özetle flu flekilde aktard›: “Deprem riskini azalt›rken, ‹stanbul’un küresel rekabette önemli bir flehir oldu¤unu unutmamak gerekiyor. On bafll›k alt›nda toplayabilece¤imiz çal›flmalar kapsam›nda, kentin jeolojisini çal›flt›k, risk analizleri yapt›k, tehlike haritalar›n› oluflturduk, ‹stanbul afet risk bölgeleri gösterge sistemi projemizi bafllatt›k ve sosyal doku k›sm› hariç çal›flmalar› tamamlad›k. Di¤er çal›flmalar›m›z› ise ‹stanbul deprem sirkülasyonu, yap› denetimi ve kentsel dönüflüm. On sekiz y›ll›k çal›flman›n sonuçlar› kitap ve rapor haline getirildi, önümüzdeki aylarda bas›m›n› yaparak uzmanlar›n ve ilgililerin kullan›m›na sunaca¤›z. Rakamlar çarp›c›, ciddi bir risk var... Bu çal›flma dünyada yap›lanlar› da çok önemseyen bir çal›flma. Deprem tehlikesiyle karfl› karfl›ya olan iki kent Tokyo ve Saint Francisco’da yap›lan çal›flmalar›n dünyada baflka bir örne¤i yok. Biz de bu çal›flmada genelde mühendislikle ve deprem tehlikesine yönelik risk belirlemeleriyle ilgili tüm meslek disiplinlerine ait çal›flmalar› yapt›k. Üç bölgeye ay›rd›¤›m›z ‹stanbul’un yaklafl›k 700 km2’lik alan› kapsayan iki bölgesini tamamlad›k, üçüncü bölgeyi kapsayan çal›flmam›za önümüzdeki günlerde bafllayaca¤›z. Depreme yönelik çal›flma süreci 1999’dan sonra CAYKA çal›flmas›yla bafllad›. Afet Önleme Haz›rlama Temel Plan› dedi¤imiz bu çal›flma, ‹stanbul’un ilk risk analiz çal›flmalar›n›n bafllad›¤›, milat noktas› diyebilece¤imiz depremden sonraki önemli bir projedir. Muhtemel hasar kay›tlar›m›z› bu çal›flma ile hesaplad›k, 2010 y›l› bafl›nda da bu çal›flmay› güncelledik. Rakamlar çarp›c›, ciddi bir risk, belki de yönetilemeyecek bir risk var. Bizim çabam›z, bu riski yönetilebilir seviyeye çekmek. Muhtemel hasar kay›tlar›nda ve yeni tasar›da da hedeflenen asl›nda bu acil eylem plan›. ‹stanbul’da çok a¤›r hasar oluflacak yap›lar yüzde 10 – 15’lere tekabül ediyor ve bizim hedefimiz de büyük zarar görecek olan bu yap› stoku. 34 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 lum örgütlerini belirli platformlarda buluflturacaks›n›z, en önemlisi, süreç içerisinde belirsizlikleri gidereceksiniz. Herkesin beklentisi çok yüksek, bir konuta karfl›l›k 2-3 konut talepleri oluyor. Beklentileri minimum seviyelere indirmemiz laz›m. Son olarak da, taraflar›n büyük ço¤unlu¤unun benimsemedi¤i projelere girmemek gerekiyor. Tüm dünyada sosyal dönüflüm projesi ortak biçimde yap›l›r. Bundan böyle sadece kamu odakl›, özel sektör odakl› dönüflüm projeleri yerine, iflbirli¤ine dayal› projelerin gelifltirilmesi laz›m. Biz, ilk dönüflüm projesine Ankara Portakal Çiçe¤i vadisinde bafllad›k. Hiçbir gecekonduyla, mülk sahibiyle gerilim yaflamadan bu tür projeleri gerçeklefltirdik ve flunu gördük ki iyi tasarlanm›fl, fizibilitesi iyi yap›lm›fl proje kendi kayna¤›n› kendi yarat›yor. Proje Ortakl›k Pay› Bizim art›k var olan yaklafl›m ve yöntemlerimizin d›fl›nda yöntemlere ihtiyac›m›z var. Rotam›zda bir de imar haklar›n›n transferi ve menkullefltirilmesi olmal›. E¤er gayrimenkul bir yat›r›m arac›ysa, hisseler çok bölündüyse, menkullefltirme sürecine girmemiz gerekiyor. Yasaya teklif ettik ama düzenlemede, ortak pay› ve kamu ortakl›k pay› dönüflüm projelerinde yeterli de¤il. Onun yerine Proje Ortakl›k Pay› (POP) dedi¤imiz düzenlemenin kamu ad›na al›nmas› laz›m. Bundan böyle imar haklar› art›r›lacaksa -ki art›r›l›yor- bu imar haklar›n›n bedava verilmemesi, Bat›’da oldu¤u gibi bir bölümünün, en az›ndan sosyal projelere, dönüflüm kapasitesi ve finansman› olmayan projelere finans yaratmak üzere kullan›m› yeniden ele al›nmal›. De¤er Paylafl›m› Bir di¤er bafll›¤›m›z ‘de¤er paylafl›m›’. Bu proje ortakl›k pay› o kadar büyük bir de¤er paylafl›m› ki eflitlik ad›na bu yarat›l›r ve yarat›lan art› de¤er bir kentsel dönüflüm fonunda birlefltirilirse, -ayn› Toplu Konut Fonu gibi- bundan böyle ilave imar haklar›n›n bir bölümünün kentsel dönüflüm fonuna aktar›lmas›yla, özellikle toplumsal ve ekonomik projelerin gerçeklefltirilmesi için kaynak sa¤lanabilir. Yasal düzenleme, Tsunami tehlikesi Bir di¤er çal›flmam›z tsunami ve deprem tehlike haritalar›. Tsunami tehlikesinin ne boyutta oldu¤unu bilimsel çal›flmalarla ortaya koyduk. ‹stanbul’da olas› bir depremde deniz alt›nda k›r›lan faylar›n da hareket etmesiyle en olas› senaryoya göre oluflacak deprem tsunami dalga boyu 5.5 metre ve bu, k›y›lardan özellikle de dere a¤›zlar›ndan 150 metre içeri girecek, a¤›rl›kl› olarak k›y› yap›lar›na zarar verecek. ‹stanbul Afet Gösterge Sistemi Projesi hem kurumlar›n hem ilçe baz›nda bütün birimlerin, depreme veya afete haz›rl›kl› olup olmad›¤›n› ortaya koyan bir çal›flmad›r. Bu çal›flma, bundan sonra yapaca¤›m›z tüm dönüflümler ve risk azalt›m› projelerimize destek verecek. Master Plan Master Plan, bu iflin bafllang›c›nda sekiz ana bafll›k ile yap›lmas› gereken çal›flmalar›, dört üniversitemizle birlikte çal›flarak ortaya koydu¤umuz bir plan. Güçlendirme çal›flmalar›, mali kaynaklar, e¤itim çal›flmalar›, sosyal faaliyetler ve yap›lmas› gereken tüm ifllemler birlefltirildi ve Deprem Master Plan› olarak ortaya konuldu. Bu noktada e¤itim de çok önemli. Biz, toplumu depreme karfl› bilinçlendirecek her türlü e¤itim ve aktivitenin yap›laca¤› kal›c› bir merkez yapmak üzere uluslararas› bir yar›flma açt›k. Projenin uygulama sürecine önümüzdeki y›l bafllayaca¤›z. ‘afet riski önlemi’ ad› alt›nda ç›kt›. Bizim insan›m›z görmedi¤i fleye inanm›yor. Ben bu afet riski yasas›n›n ileride ‘kentsel dönüflüm yasas›’na dönüflece¤ine inan›yorum. Al›nan derslerle bu yasalar›n düzenlenmesine gerek var ama, art›k bizim üçüncül bir planlama anlay›fl›na geldi¤imizi söylemekte de yarar var. Kentsel Dönüflüm Fonu Olmazsa olmazlardan bir temel ilke, de mutlaka ‘Kentsel Dönüflüm Fonu’ kurulmal›. Özellikle ‹stanbul, ‹zmir ve Ankara’da yarat›lan de¤er çok yüksek, bu de¤erin eflitlikçi yaklafl›mla da¤›t›lmas› için ilave imar haklar›ndan elde edilen gelirin bir bölümünün kamuya yeniden döndürülmesi mekanizmalar›n›, yöntemlerini devreye sokmam›z laz›m. ‹mar Bonusu Önemsedi¤imiz bir di¤er konu ‘imar bonusu’. Art›k belediyeler imar haklar›n› karfl›l›ks›z art›rmamal›, en az›ndan verece¤i imar hakk›n› parsel ya da ada baz›nda birleflmelere, çekme mesafelerini kamuya terk ederek yollar›n genifllemesine, kapal› Yap› güçlendirme çal›flmalar›m›z devam ediyor ve ço¤u tamamland›. ‹SMEP Projesinin bafl›nda okullar›n güçlendirilmesi çal›flmalar› geliyor. Erken uyar› ve acil müdahale sistemi Kandilli Rasathanesi ile erken uyar› ve acil mühadale sistemi çal›flmas› yapt›k. Bu çerçevede Kandilli Rasathanesi’nin üretece¤i sinyali alabilecek konumdaki kurumlar -örne¤in ‹gdafl, Tedafl, Metro gibi- olas› bir depremde hemen gerekli önlemleri alacaklar. Stratejik dönüflüm Dönüflümle ilgili olarak önce alan ve yöntemleri belirledik. Sürdürülebilir bir modeliniz yoksa, düzenledi¤iniz yasalar›n da kullan›labilirli¤i kalm›yor. Gecekondu alanlar›nda dönüflüm, stratejik dönüflüm gibi kentsel tasar›m planlar› yapt›k. Stratejik dönüflüm projemiz Kartal, Maltepe, Dragos, Ka¤›thane, fiiflli, Cendere Vadisi ve Ayamama Deresi’ni kaps›yor. Depreme dayan›kl› 1536 konut Önemsedi¤imiz projelerden bir di¤eri de kamu alanlar›n›n dönüflüm süreçlerinde kullan›lmas›n› amaçl›yor. Bu çerçevede Zeytinburnu’nda 1536 adet depreme dayan›kl› konut inflas›na bafllanm›flt›r. Bayrampafla merkezi kentsel dönüflüm projemiz de önemsedi¤imiz deprem çal›flmalar›ndan bir tanesidir. Burada temel yaklafl›m›m›z kentsel arazinin alansal büyüklü¤ünden çok, de¤er odakl› dönüflümdür.” 35 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 otopark yap›lmas›na, kamusal mekân elde etme flart›na ba¤l› olarak art›rmal›. Biz imar planlar› ile imar haklar›n bedava veriyoruz, bunun karfl›l›¤›nda hiç bir fley alm›yoruz. Bugüne kadar yüzde 40 ortakl›k pay› al›yorduk, dönüflümde zaten bunlar› yeniden elde etmemiz mümkün de¤il, bu yöntemi de devreye sokmam›zda yarar var. Yerel Giriflim Dönüflümde ‘yerel giriflim’e mutlaka destek sa¤lamam›z laz›m. Kamu odakl› yukar›dan afla¤›ya olmak yerine, ayn› zamanda insanlar› afla¤›dan yukar›ya örgütleyerek yeni bir modele do¤ru gitmemiz gerekiyor. Bizim, ‘destek’ ad›n› verdi¤imiz bu platform, demokrasi, ekonomi, strateji, toplum, eflitlik kat›l›m kavramlar›ndan olufluyor. Üç Ada Bir Ada Biz, 2010 y›l›nda ‘Üç Ada Bir Ada’ ad›n› Mutlaka ‘Kentsel Dönüflüm Fonu’ kurulmal›. Kamunun kaynaklar› k›t. Özellikle ‹stanbul, ‹zmir ve Ankara’da yarat›lan de¤er çok yüksek, bu de¤erin eflitlikçi yaklafl›mla da¤›t›lmas› için ilave imar haklar›ndan elde edilen gelirin bir bölümünün kamuya yeniden döndürülmesi mekanizmalar›n›, yöntemlerini devreye sokmam›z laz›m. verdi¤imiz bir çal›flma yapt›k. ‹stanbul’un 17 ilçesinde bafllad›¤›m›z bu çal›flmay› 17 A¤ustos 2011’de bir workshop’la aç›klad›k. Ulusal ve uluslararas› planc›lar›n, tasar›mc›lar›n, sosyologlar›n biraraya geldi¤i bu aktivite ile bir ça¤r›da bulunarak dedik ki; çok say›da dönüflüm projesi gelifltirdik, birçok dönüflüm projesinde bulunduk, art›k elimizi tafl›n alt›na koyma zaman› geldi... “Belirlilik esas›na dayal›, yerinde dönüflüm nas›l olur?” slogan›yla ç›kt›k. Temel ilkelerimiz biraz önce saym›fl oldu¤um ilkelerdi. Bu modelde birinci mesaj›m›z; gönüllü birleflim bonusunuzu al›n, kendiniz y›k›n, yerinde yap›n. Niçin üç aday› bir ada yapt›k? Art›k parsel baz›ndaki yap›laflman›n kentleflmemize katk› sa¤lamad›¤›n›, yeterli kamusal alanlar›n ortaya ç›kmad›¤›n› biliyoruz. Ancak ve ancak birkaç ada bir araya gelirse 10 12 bin m2 büyüklü¤üne ulafl›l›r. 17 ilçede yapt›¤›m›z çal›flma ile sa¤lananlar: 1. Ta- “Devlet, riskli yap›lardan kurtulmak için her türlü anlaflmaya aç›k...” Vedad Gürgen Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤› Altyap› Hizmetleri Müdürü Vedat Gürgen, yeni kanun tasar›s›n›n gerekçesi ve dönüflümün metolojisinden bahsetti¤i konuflmas›nda özet olarak flu bilgileri verdi: “Biz bakanl›k olarak, ‘bu dönüflümü nas›l yapabiliriz, insanlar›m›z› bu felaketin içinden nas›l kurtarabiliriz’ diye büyük bir heyecan içindeyiz. 1939 Erzincan depreminden hemen sonra çekilmifl bir foto¤rafta, binalara ve vatandafllar›m›za bak›p, sonra da günümüze 2011 Van depremi foto¤raflar›na bakt›¤›m›zda, aradan geçen 70 küsur y›la ra¤men ayn› foto¤raf› görüyoruz. ‹nsanlar›n k›l›k-k›yafetlerinde, binalar›n fleklinde farkl›l›k var ama, ortak nokta enkaz›n bafl›nda oturmufl, eflyalar›n› toplayan çaresiz insanlar... Çok al›flk›n oldu¤umuz görüntüler. 1944 Gerede, 2003 Bingöl, 2011 Van, 1999 ‹stanbul, Adapazar›, ‹zmit... Aradan geçen uzun y›llara ra¤men hiçbir fley de¤iflmiyor. Neden de¤iflmiyor? Burada hepimiz suçluyuz; önlem almadan bu binalar› yapanlar ve yapt›ranlar suçlu. Dolay›s›yla bu hepimizin sorunudur. Bu kanun tasar›s› çok elefltirilebilir, elefltirmek de gerekir. Yaln›z bu kanun tasar›s› ile aradan geçen bir insan ömrü kadar zamana ra¤men yap›lmayan iflin yap›lmas› için bir ad›m at›lm›flt›r. Bir daha deprem oldu¤unda, en az›ndan biz bu çal›flmalara bafllad›k diyebilme noktas›nday›z. Ah, vah demek noktas›ndan bir ad›m öteye geçmifl durumday›z. “Dersimizi ald›k “ bu kanunun da amac› budur... Art›k bir önlem almam›z gerekiyor. Bu kanun tasar›s› bunun için gelifltirilmifl bir önlem. Gazete manfletlerine bakt›¤›m›zda da ayn› fleyi görüyoruz. 1939 depreminden sonra Ulus gazetesi “Müthifl bir zelzele felaketi oldu. Bingöl en ac› yoklama” diyor. Bugünün gazetelerine bakt›¤›m›zda da hemen hemen ayn› ifadeleri görüyoruz. Bir gazete bafll›¤› diyor ki, “Art›k ders alal›m!” Biz de diyoruz ki, ‘dersimizi ald›k, bu kanunun da amac› budur zaten. Afet riski alt›ndaki alanlar ile bu alanlar d›fl›nda riskli yap›lar›n bulundu¤u arsa ve arazilerde her türlü standarda uygun, sa¤l›kl› ve güvenli yaflama çevrelerini kurma, iyilefltirme ve yenileme yapmak bizim haz›rlad›¤›m›z tasar›n›n genel amac›d›r. Bu genel amac›n içerisinde, daha genifl olarak kanun maddeleri ve yönetmelikler de düflünülerek yap›lacak iflleri de¤erlendirdik. ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’nin çal›flmalar›nda, afetsel büyüklü¤ü 7.5 büyüklü¤ünde bir deprem olmas› halinde, senaryolara göre 2500-10 bin adet çok a¤›r hasarl› bina, 13 bin ila 34 bin adet a¤›r hasarl› binadan bahsediliyor. Biz Bakanl›k olarak bu duruma gelecek binalar› ar›yoruz. 10 bin ila 30 bin aras› can kayb› olacak deniyor... Art›k bu manzaralar› görmek istemiyoruz, kanunlar›n amac› bu diyoruz. 36 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 sar›m esteti¤i sa¤lan›yor; 2. Örgütlenme kapasitesi ortaya ç›k›yor; 3. En önemlisi kamusal alan elde etme kapasitesi, aç›k alan, yol geniflletmesi, okul, sa¤l›k, krefl gibi yap›lar› bu üç ada içerisinde yapabiliyorsunuz, 4. ‹yi bir proeje gelifltirme ölçe¤i. Çünkü bizim kentlerimizin yüzde 70’i yap-sat’la geliflti, parsel baz›nda bu yapsat’ç›lar›n müthifl bir birikimi var, bunlar devreden ç›kt›. Art›k bunlar›n yerine kurumsal yat›r›mc›lar geldi. Ada ölçe¤inde bu girflimcili¤i yeniden kazan›rsak, yani yap-sat’ç›lar›n yapm›fl oldu¤u dönüflümü yine yap-sat’ç›lar› kurumsal hale getirerek dönüfltürürsek, daha h›zl› olaca¤›n› zannediyoruz. Yöntemimiz çok basit; birleflirseniz bonus alacaks›n›z! Kanunun bunu söylemesi laz›m. Fikirtepe’de flu anda buna benzer bir uygulama yap›l›yor, bu yetmez. Ben flehir planlamac›s›y›m, bize ö¤retilen fluydu: “Ekonomik ve toplumsal boyutu olmayan projelerin ad› kentsel dönüflüm projesi de¤ildir. De¤er paylafl›m› esasl› dönüflüm yerine, maliyet odakl› dönüflümü gündemimize almam›z laz›m. Her yeri emsal art›rarak dönüfltüremeyiz. ‹ngiltere örne¤inde oldu¤u gibi kentsel dönüflüm fonu kurulmal›; bu, kamuya, özel sektöre, sivile 1/3 oran›nda paylaflt›r›lmal›; dönüflüm proje alanlar›nda yoksulluk, risk ve de¤er haritalar› ç›kart›larak alanlar belirlenmeli.” ‹mar planlar›nda en az 5 m çekme mesafesi konacak... Kamunun yol geniflletmek için kamulaflt›rma yapmamas›, çekme mesafeleri kamuya terk ediliyorsa bedelsiz ‘sana flu kadar imar hakk› veriyorum’ denmesi laz›m. Temel sorun flu: ‹stanbul’da kapasitemizi o kadar aflm›fl›z ki, iki emsalli yerler yarataca¤›m›za dört emsalli yerler yaratm›fl›z. Bu dört emsalin üzerine ilave bir imar hakk› verdi¤imizde, o alanlarda sa¤l›kl› çevreler A¤›r hasara u¤rayacak binalar›n tespiti Bu binalar› nas›l arayaca¤›z? Lisansl› kurulufllar›m›z olacak ve bu binalar› tespit edecekler. Kanunun içinde bir gönüllülük esas› var. Bakanl›k olarak vatandafla, ‘yap›n›n riskli olup olmad›¤›n› tespit ettir’ diyoruz. Vatandafl tespitini yapt›r›p raporunu tanzim edecek ve bize gönderecek. Yapt›rm›yorsa, Bakanl›k ilgili birimlerle el ele bu binalar› tespit noktas›na gidecek. Vatandafl›n itiraz› halinde üniversiteden dört, Bakanl›ktan üç kifliden oluflturulan bilirkifli heyetimize raporlar› tekrar inceleterek yap›n›n riskli olup olmad›¤›na karar verece¤iz ve tapu kay›tlar›na girece¤iz. Yap›n›n riskli olup olmad›¤›n› tespit ettikten sonra mal sahibi ile anlaflma yollar› arayaca¤›z. Anlaflma sa¤lanamamas› halinde, kamuoyunda flöyle bir kan› var: Bakanl›k gelecek ve bütün binalar› y›kacak! Bu, hayalcili¤in son noktas›d›r. Vatandafl›n mülkiyet hakk›n› al›p, ‘binan› y›k›yorum’ diyemeyiz. Mal sahibine binas›n› y›kmas› gerekti¤ini, y›kmazsa idari makamlarca y›k›lmas› gerekti¤ini tebli¤ edece¤iz. Yine y›km›yorsa, bu sefer de y›kt›rma yaz›s›n› mülki amirlere gönderece¤iz. Mülki amirler de y›kt›ram›yorlarsa en sonunda diyoruz ki, y›k›m ve tahliye ifllemini bakanl›k yapacak. Vatandafllar›n anlaflmas› nas›l olacak? ‹fllem yapaca¤›m›z alanlarda maliklerin anlaflmalar› için otuz günlük süre verece¤iz. Anlaflma sa¤lan›yorsa uygulamam›z› yapaca¤›z, sa¤lanam›yorsa Bakanl›k acele kamulaflt›rma yöntemi de uygulayabilecek. Vatandafl gelip, ‘benim arazimi kamulaflt›r›n’ diyebilir. Bu durumda kamulaflt›rmay› yaparak devam edece¤iz. Kat karfl›l›¤› yeniden yap›lanma paylafl›m› fleklinde bir teklif gelirse, bu karara kat›lmayanla- yaratamay›z. O nedenle dedik ki baz› yerlerde imar haklar›n› belli yo¤unluk bölgelerine ve stratejik akslara transfer edip ilçe baz›nda senaryolar yazmam›z laz›m. Yeni kentsel kurgulara ihtiyac›m›z var Bu projede üç ada bir araya geldi¤inde bu kadar yo¤un alanlarda imar bonuslar›n› artt›rd›¤›m›zda flunu gördük: Art›k tasar›mc›lar›m›z›n da ‘yo¤unluk mimarl›¤›’ denilen kavrama al›fl›p bu tür alanlarda kim- r›n bedelini tespit ederek önce anlaflan tarafa teklif edece¤iz. Bu fiyata alam›yorlarsa biz alaca¤›z ve iflin orta¤› olaca¤›z. En son sat›lamayan bedellerin paylar›n› ödedikten sonra hazine ad›na tescil ederek, sertifik ve kredi ifllemlerini yapaca¤›z. Devlet, bonkör davranacak Bu ifl ve ifllemleri yapmak üzere araçlar›m›z, modellerimiz var. Anlaflma ile tahliye edilen, y›kt›r›lan, kamulaflt›r›lan yap›lar›n maliklerine, kirac› olanlara, konut, ifl yeri, arsa veya kredi yard›m› yapabilece¤iz. Devlet bu anlamda gerçekten bonkör davranacak, vatandafl›n binas›n› y›k›p, soka¤a b›rakmayacak, limitler zorlanarak yap›lacak bu ifl. Konutunu, iflyerini kendi yöntemleri ile yapmak iseyene ‘buyrun size kredi de veriyoruz’ diyece¤iz. Onun d›fl›nda riskli rezerv yap› alanlar› d›fl›nda olup da, kanunlar›n öngördü¤ü amaçlar bak›m›ndan güçlendirilmesi teknik olarak tespit edilen yap›lar için güçlendirme kredisi verece¤iz. Devlet, bu yap›lardan kurtulmak için her türlü anlaflmaya aç›k. Bakanl›¤›n, tafl›nmazlar› sat›n almaya, ön al›m hakk› kullanmaya, ba¤›ms›z bölümler de dahil olmak üzere tafl›nmazlar› trampa etmeye, tafl›nmaz mülkiyeti veya imar mülkiyetini baflka yere al›p transfer etmeye de yetkisi var, menkul de¤erlere dönüfltürme flans›m›z da var. Anlaflabilmek için birçok alternatif sunuyoruz; ister gayrimenkul olarak, ister menkul olarak kamu ve özel sektör iflbirli¤ine dayanan usuller uygulayal›m, kat karfl›l›¤› has›lat paylafl›m› yapal›m denirse ona da var›z. Bunlar hep tasarlan›p düflünülmüfl çözümler. Mevzuat, yerlefltirme bak›m›ndan bu kanunun önemli oldu¤unu düflünüyoruz.” 37 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 likli, kaliteli çevre sa¤lamay› ö¤renmeleri gerekiyor. Parsel baz›nda yap›laflma yerine ada baz›nda yap›laflmada daha fazla yeflil alan, otopark, genifl yollar sa¤layan birtak›m çal›flmalar› test ettik, bunlardan da dersler ç›kard›k. Art›k dar alanda k›sa paslaflmalar yerine, bizim mahalle ve ilçe ölçe¤inde yeni kentsel kurgulara ihtiyac›m›z var. Bu y›l 17 A¤ustos’ta iki çal›flma yapaca¤›z. Buradan ald›¤›m›z dersle art›k kentsel tasar›m yerine, stratejik tasar›m yapmam›z laz›m. Hedef üç ilçe olarak Küçükçekmece, Kartal ve Ba¤c›lar’› seçerek burada mahalle baz›nda, ada ölçe¤inde, ilçe ölçe¤inde tasar›mlar yapaca¤›z. Buradaki insanlar› örgütleyerek onlara flu mesaj› verece¤iz: Kendi projeni kendin gelifltir, bir gün belediye kap›n› çald›¤›nda gerilim yaflama! Kendi tasar›mc›n› kendin tut, oturun hep birlikte kendi yaflam alan›n›z› kendiniz tasarlay›n; belediyeye gidin; zaten belediye bu tür örgütlenmelere al›fl›k. belediyelerle özel sektörle iflbirli¤i yap›n! Sonuç olarak ekonomik ve toplumsal boyutu olmayan projelerin ad› kentsel dönüflüm projesi de¤ildir. De¤er paylafl›m› esasl› dönüflüm yerine, maliyet odakl› dönüflümü gündemimize almam›z laz›m. Her yeri emsal art›rarak dönüfltüremeyiz. ‹ngiltere örne¤inde oldu¤u gibi kentsel dönüflüm fonu kurulmal›; bu, kamuya, özel sektöre, sivile 1/3 oran›nda paylaflt›r›lmal›; dönüflüm proje alanlar›nda yoksulluk, risk ve de¤er haritalar› ç›kart›larak alanlar belirlenmeli.” Türkiye Deprem Vakf› Bilgi ve Destekleriniz ‹çin: www.turkiyedepremvakfi.org.tr, tdv@turkiyedepremvakfi.org.tr, Tel: 0212 285 65 55 - 0530 569 42 62 Depreme Haz›rl›kta En ‹yi Uygulamalar Türkiye Deprem Vakf›, Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor ve Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yor projesine baflvururak, gerekli kriterleri yerine getiren okul ve hastaneleri ödüllendirdi. Türkiye Deprem Vakf›, “Depreme Haz›rl›kta En ‹yi Uygulamalar” etkinlikleri aras›nda ‹stanbul’da okullarda ve hastanelerde depreme haz›rlkl› olma çal›flmalar›n› teflvik etmek ve destek olmak amac›yla; 2011 y›l›nda ‹stanbul Milli E¤itim Müdürlü¤ü iflbirli¤i ile “Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor” ve ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü iflbirli¤i ile “Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yor” projesini bafllatt›. Bu proje için baflvuruda bulunan ve gerekli kriterleri yerine getiren ‹stanbul’daki okul ve hastanelere Türkiye Deprem Vakf› taraf›ndan törenle Baflar› Belgesi ve Ödülü ile Kat›l›m Belgesi verildi. 2 Mart 2012 tarihinde The Marmara ‹stanbul’da düzenlenen “Deprem Zirvesi 2012” etkinli¤i kapsam›nda gerçeklefltirilen Ödül Töreni’nde konuflan ‹l Milli E¤itim Müdür Yard›mc›s› Mete Taflp›nar ve ‹l Sa¤l›k Müdür Yard›mc›s› Doç. Dr. Do¤aç Niyazi Özçelik, Türkiye Deprem Vakf›’n›n bu girifliminin önemine ve yarar›na de¤inerek, ilk kez uygulanan bu çal›flmalar›n sürdürülebilir olmas› ve gelecek y›llarda katlanarak devam etmesi dile¤inde bulundular. Baflar› Belgesi ve Ödülü kazanan okul ve hastanelerin yetkilileri, proje kapsam›nda depreme haz›rl›k amac›yla kurumlar›nda yapt›klar› uygulamalar› görsel sunumlarla aktard›lar. 38 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 “Marmara depremi, Türkiye’nin birinci öncelikli sorunudur” Aziz Yeniay, Küçükçekmece Belediye Baflkan› Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay, Deprem Zirvesi’nde yapt›¤› konuflmada ilçede kentsel dönüflüm çerçevesinde hayata geçirilen projeler ve mevcut durum hakk›nda bir de¤erlendirme yapt›. “Yerel yöneticiler olarak, do¤rusunu söylemek gerekirse, küfe s›rt›m›zda de¤il, ayaklar›m›z›n alt›nda ve yumurtay› ezmeden nas›l götürebiliriz diye de hesaplar yap›yoruz. Özellikle alt› çizilerek ifade edildi¤i gibi flu anda ‹stanbul’daki depremle ilgili sürecin yönetilebilir bir taraf› yok. Risk o kadar büyük, o kadar kapsaml› ki hocalar›m›z›n da ifade etti¤i gibi bir cümle ile for- mulü fludur flu yasa ç›karsa flu sonucu alabilirsiniz denilebilecek kadar basit de¤il... Bu kapsamda yapt›¤›m›z çal›flmalar var, ancak önümüzdeki günlerde ç›kacak olan yasay› önemsiyoruz. Zira bugüne kadar ad› konulmam›fl, tan›mlanmam›fl bir olguyu tan›ml›yor, kendi içerisinde eksikliklerine ra¤men, bir milat olacakt›r. Say›ya dökmek kadar yanl›fl bir fley olamaz. Sonuçta bir kifli odakl› çal›flmak zorunday›z, bir kifli ölürse bir fley olmaz, 30 bin kifli ölürse bir fley olur, diyemeyiz. Sonuç itibar›yla, soka¤a inip “depreme haz›r m›s›n›z?” sorusunu sordu¤umuzda hiç haz›r olmad›¤›m›z› görürüz. Ne kadar kurtarma ekibiniz, aparat›n›z olursa olsun o sokaklara alt› ay giremeyece¤iz. Alt› ay giremeyece¤imiz yerde neyi kurtaraca¤›z? Kimle, hangi ekiple, kendisi de depremzede olan bir vatandafl› hangi duyguyla, hangi haleti ruhiyeyle oraya sevk edece- Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yor Türkiye Deprem Vakf›’n›n “Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor-OHD” Projesine ‹stanbul ‹l Mili E¤itim Müdürlü¤ü iflbirli¤iyle ‹stanbul genelinde 130 okul baflvuru yapt›. Baflvurular› geçerli olan 60 okuldan yüzde 75’lik dilimi, Okulumuz Depreme Haz›rlan›yor Projesi Denetleme ve De¤erlendirme Kurulu taraf›ndan gezilerek Depreme Haz›rl›kta En ‹yi 3 okul baflar›l› bulundu. Bu okullar (alfabetik): Ataköy Mimar Sinan ‹lkö¤retim Okulu, Avc›lar Ali Karay ‹lkö¤retim Okulu, Esenyurt Siteler ‹lkö¤retim Okulu BAfiARI BELGES‹ VE ÖDÜLÜ, Anaokulu kategorisinde: Özel Marmara Kartal Havac›lar Anaokulu BAfiARI BELGES‹ VE ÖZEL MANS‹YON kazand›. Türkiye Deprem Vakf›’n›n “Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yorHDH” Projesine ‹stanbul ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü iflbirli¤iyle ‹stanbul genelinde toplam 59 hastane baflvuru yapt›. Baflvurular› geçerli olan 59 hastaneden ilk 10 hastane Hastanemiz Depreme Haz›rlan›yor Projesi Denetleme ve De¤erlendirme Kurulu taraf›ndan gezilerek ‹stanbul genelinde Depreme Haz›rl›kta En ‹yi 3 hastane baflar›l› bulundu. Bu hastaneler (alfabetik): Eyüp Devlet Hastanesi, Kartal Yavuz Selim Devlet Hastanesi, Üsküdar Devlet Hastanesi BAfiARI BELGES‹ VE ÖDÜLÜ kazand›. Kat›l›mc› tüm okul ve hastanelere Kat›l›mc› Belgesi, ilk üçte yer alan okul ve hastanelere Baflar› Belgesi ve Baflar› Ödülü, Deprem Zirvesi 2012 Etkinli¤i’nde düzenlenen törende verildi. 39 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 ¤iz. Risk çok büyük. Bu riski mutlak surette sürdürülebilir noktaya çekmemiz gerekiyor. Biz ‹TÜ ile Prof. Dr. Mikdat Kad›o¤lu ve Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu baflkanl›¤›ndaki kurullarla depreme yönelik birkaç proje çal›flmas› yapt›k. Bu çerçevede Küçükçekmece Afet Riski Yönetimi Kapasitesini Gelifltirme ve Araflt›rma Projesi bafll›¤› alt›ndaki çal›flmada hangi tedbirleri almam›z gerekti¤i ve önümüzdeki y›llarda bununla ilgili eylem plan›n› bir önceki befl y›ll›k stratejik plana koyduk. Bu befl y›ll›k stratejik plan çerçevesinde nas›l yol ald›k, hangi noktaday›z? Alternatif bir çal›flma olan Küçükçekmece Deprem Riskinin Azalt›lmas› Projesi de sadece riski minimize etme, riski sat›n alma, sigortalama noktas›ndaki bir çal›flmad›r ve bizi mutlak surette o sokaklara girilebilir, orada riske müdahale edebilir noktaya getirecek bir altyap› çal›flmas›d›r. Yaflanabilir kentler sadece yoksullu¤un giderilmesi, yap› sto¤unun iyilefltirilmesi ile mümkün olmayacak Tüm bu çal›flmalar, bir planlama bütünlü¤ü içerisinde ele al›nmad›¤› takdirde bir süre sonra bir baflka faciayla da karfl› karfl›ya kalaca¤›z. Bu yasay› çok önemsiyoruz, Marmara depremi Türkiye’de stratejik plan kapsam›nda, ulusal güvenlik kapsam›nda ele al›nmas› gereken, seferberlik anlay›fl› ile de müdahale edilmesi gereken Türkiye’nin flu andaki bütün sorunlar› masaya yat›r›ld›¤›nda, birinci öncelikli sorunudur. Bu sorunun, sadece bir yasal düzenleme ile de üstesinden gelinecek kadar küçük marjinal bir yaklafl›m olarak de¤erlendirilmesi yanl›fl olur. Bu planlar› sadece imar planlar› olarak da de¤erlendirmemek gerekir. Sonuçta biz bu ilçeleri bu flehirle yaflataca¤›z, yaflat›rken de yaflan›labilir güvenli kentler elde edece¤iz. Bu güvenli, yaflan›labilir kentler sadece yoksulllu¤un giderilmesi, yap› sto¤unun iyilefltirmesi ile mümkün olmayacak. Ya da sadece buradaki yenileme ve dönüflüm, buradaki yap› stoklar›n›n yeni- lenmesi ile de sa¤lanamayacak. Bu çal›flmalar çerçevesinde tehlikeli alanlar, ulafl›m, arazi kullan›m›, aç›k alanlar›n yetersizli¤i, yan›c› patlay›c› maddeler, ambulans ve ulafl›labilirlik, e¤itim alanlar›n›n durumu, servis alanlar›m›z vs. bunlar› dikkate ald›¤›m›zda, zarar› azaltma noktas›nda yap›lmas› gereken çal›flmalarda özellikle buradaki risk bölgelerinin bir an önce ortadan kald›r›lmas› gerekiyor. Türkiye’nin Yeflil Sertifikal› ilk kamu binas› Küçükçekmece Belediye Binas›. Türkiye’nin ilk ‘yeflil sertifikal›’ kamu binas› Bu kapsamda özellikle Büyükflehir Belediyesi taraf›ndan yap›lan ve son sel bask›nlar›n›n yafland›¤› bölgedeki ›slah çal›flmalar› büyük ölçüde tamamlanm›fl oldu Ayamama koridorunun ›slah çal›flmas› h›zl› bir flekilde devam ediyor. Biz kamu binalar› yapaca¤›m›z alanlar›n iki amaca hitap etmesi gerekti¤ini düflündük; bir, kendi asli görevlerini yerine getirecek; iki, bölgenin dönüflüm noktas›nda da biraz lokomotif olacak. Bu anlamda özellikle yapaca¤›m›z yap›lar›n simgesel olmas› gerekti¤ini düflündük. fiu andaki belediye binam›z orta hasarl›. Yap›m› süren ve 1.5 y›l sonra tamamlanacak olan Belediye binam›z Türkiye’nin ilk yeflil sertifikal› kamu binas›, çünkü bu bina bölgenin gelece¤i- ne de katk›da bulunacak. Deprem parklar›yla ilgili pek çok nokta belirlendi, rezerv olarak bir arena inflaat›m›z var ki 40.000 kiflilik bir toplanma alan› olarak Türkiye’nin en büyük arenas›d›r. Dört y›l önce bitirdi¤imiz Cennet Kültür Sanat Merkezi inflaat› bafllad›¤› zaman Yeflilova Mahallesi’nin yaklafl›k 3/4’ü gecekondu idi. Aradan geçen dört y›ll›k zamanda bu bölgedeki gecekondular›n yüzde 80’inden fazlas› biz müdahale etmeden dönüfltü. Çünkü sadece Kültür Merkezi de¤il, baflka birtak›m argümanlar›, bir tak›m yat›r›mlar› ve kararlar› da devreye soktuk. Bir deprem an›nda, ciddi anlamda kullanabilece¤imiz rezerv alanlar olufltu. Cennet Kanarya Mahallesi’ne bakt›¤›m›zda foto¤raf bizi ürkütüyor. Büyükflehir Belediyesi-Bimtafl kanal›yla bölgede yapm›fl oldu¤umuz çal›flmalar çerçevesinde elimizde yap› stoku ilgili ciddi bir envanterimiz var. Ancak bunlar› eylem pla- “Marmara depremi, Türkiye’de stratejik plan kapsam›nda, ulusal güvenlik kapsam›nda ele al›nmas› gereken, seferberlik anlay›fl› ile de müdahale edilmesi gereken Türkiye’nin flu andaki bütün sorunlar› masaya yat›r›ld›¤›nda, birinci öncelikli sorunudur. Bu sorunun, sadece bir yasal düzenleme ile üstesinden gelinecek kadar küçük marjinal bir yaklafl›m olarak de¤erlendirilmesi yanl›fl olur.” 40 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 n›na dönüfltürme noktas›nda ciddi zorluklarla karfl›laflaca¤›m›z bir gerçektir. Net bir flekilde ifade edeyim, bu bölgenin yüzde 75-80’i ortalama 25-30 y›ll›k yap›lard›r ve yüzde 75-80’i de kaçakt›r. 2004 y›l›ndan bugüne tek bir kaçak çivi çakt›rtmad›k, ama elde de bu stok var. Mahalle bazl› dönüflüm projeleri Küçükçekmece, kentsel dönüflüm çal›flmas›n› baflar›yla uygulam›fl bir yerel yönetimdir. Biz bu dönüflümü gecekondu bölgesinde uygulad›k, fakat flimdi çok katl› gecekondularda ayn› sistemi uygulamam›z mümkün de¤il. fiu anda bölgede deprem odakl›, mahalle bazl› dönüflüm projeleri haz›rl›yoruz. Bunun için TOK‹ ile bir protokol imzalad›k. Burada öncelikli olarak vatandafla flunu sunuyoruz: ‘Biz buray› dönüflüm alan› ilan ettik, burada bir de¤er yarataca¤›z! Bu, imar art›fl› anlam›na gelmesin, çünkü imar art›rmayaca¤›z, bir birimlik de¤eriniz iki, üç, dört olacak. Bunun için flirket mant›¤› içinde bir de¤erlendirme yapal›m, siz flirketin paydafl› olun, biz sizin önünüzü açal›m’ diyoruz. Birinci seçenek bu. TOK‹ ile yapt›¤›m›z protokol, onlar aç›s›ndan bir ilk olacak. Bundan sonraki süreçte kamunun gelip kolayca ‘ç›km›yorsan al›yoruz’ demesinin o kadar da kolay olaca¤› kanaatinde de¤ilim. ‹flin sosyal boyutunu da dikkate ald›¤›m›zda kimse bunun o kadar kolay yürü- Küçükçekmece nüfusunun yar›s› ‘mania’ bölgesinde yafl›yor ve oradaki yap›laflma 15.50 - 18.50 seviyesinde. Sivil Havac›l›k diyor ki, oralar› y›karsan sana 6 metreden daha fazla irtifa vermem. Deprem y›karsa zaten y›k›lm›fl olacak, bunu mu bekleyece¤iz? Yani konu sadece yerel yönetimin sorumlulu¤unda de¤il. Bu, devletin bütün katmanlar›n›n topyekûn harekete geçip çözmesi gereken bir realitedir. tülebilir hadise olmad›¤›n› görecektir. Ben flahsen yirmi y›ld›r belediyecilik yapan biri olarak bunu yaflayarak gördüm. Topyekûn kurumlar da buna haz›r olmal›. Küçükçekmece nüfusunun yar›s› ‘mania’ bölgesinde yafl›yor. Ve oradaki yap›laflma 15.50 - 18.50 seviyesinde. Sivil Havac›l›k diyor ki, oralar› y›karsan sana 6 metreden daha fazla irtifa vermem. Deprem y›karsa zaten y›k›lm›fl olacak, bunu mu bekleyece¤iz? Yani konu sadece yerel yönetimin sorumlulu¤unda de¤il. Bu, devletin bütün katmanlar›n›n topyekün harekete geçip çözmesi gereken bir realitedir. Yaz›flmalar›m›z devam ediyor. Bir sonuç alamazsak bir süre sonra bir bas›n toplant›s› yaparak “Burada hiçbir flekilde dönüflüm yap›lamaz, sadece deprem buray› dönüfltürür” diye nokta koyup b›rakaca¤›z. Çünkü Küçükçekmece’nin yüzde 50’si ‘mania’dan dolay› dönüfltürülemez noktas›nda. B›rak›n insanlara imar art›fl› veril- 41 mesini, elindekini 3’te bire indirerek nas›l dönüfltürece¤iz? Küçükçekmece özellikle son y›llarda yap›lan büyük kamu yat›r›mlar› ve bunlara paralel gelen özel sektör kurulufllar› ile birlikte ciddi anlamda bir de¤iflime, dönüflüme gitmekte. Art›k kentlerimizi yaflan›labilir k›lmam›z gerekir. Her bölgeye do¤ru misyonlar yüklemek suretiyle, kendine yeter hale getirerek sorunu çözmemiz gerekir. Küçükçekmece Belediyesi olarak afete haz›rl›k çal›flmalar›m›z›n bir di¤eri de poliüretan malzeme ile üretece¤imiz prefabrik yap›lar. Çad›rlar›n yerine kullanaca¤›m›z bu yap›lar yaklafl›k 800 °c s›cakl›¤a dayan›kl›, yanmaz, ses geçirmez, üzerinden t›r da geçirseniz elastiki yap›s›yla tekrar eski halini alan sa¤l›kl› bir malzeme. ‹ki kiflinin 15 dakikada monte edebilece¤i bu yap›lar›n ilk prototipini yapt›k.“ itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 Çevre ve fiehircilik Bakan› Erdo¤an Bayraktar: “Afet Riskinden Kurtulma Dönüflümü” “Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürülmesi” yasas› radikal bir yasa. Yasan›n Meclis’te kanunlaflmas› (*) halinde 3’te 2 ço¤unlukla mülkiyette tasarruf imkân›n› getiriyoruz. Bilimsel-teknik heyet taraf›ndan, depremde ayakta kalamayaca¤› onaylanm›fl bir binay› y›kmak zorunday›z. ‹dari mahkemeler taraf›ndan yürütmeyi durdurma karar› verilmesin diye bunu yasal hale getirdik ve bu flekilde meclisten ç›kacak...” Çevre ve fiehircilik Bakan› Erdo¤an Bayraktar, Deprem Zirvesi 2012’de, yeni yasa tasar›s›n› de¤erlendirdi. Deprem kufla¤›nda yer alan ülkemizde son 100 y›lda büyük can ve mal kayb›na neden olan 90 deprem yaflanmas›na ra¤men, ne yaz›k ki yap› stokunun afetlere karfl› duyarl› hale getirilmesi için ciddi bir çal›flmay› bugüne kadar yapamad›k. 1950’den, özellikle de 1970’ten sonra flehirlerimizin büyümesiyle birlikte yap›laflma kontrolden ç›kt›. Gecekondu ve kaçak yap› yapanlara yasal yapt›r›mlar› tam olarak uygulayamad›k. Son elli y›lda devlet olarak bizim de zaaflar›m›z oldu. ‹nsanlar›m›z da kendi yörelerinde ifl ve afl bulamad›¤› için sa¤l›k ve e¤itim imkânlar›ndan istifade edemedi¤i için, baflta ‹stanbul olmak üzere büyük flehirlere göç etti, flehirlerimiz alabildi¤ine bozuldu. Bafllarda tek katl› olan gecekondular, zamanla çok katl› yap›lara ve bu da giderek bir rant meselesine dönüfltü. Büyük flehirlerimize bakt›¤›m›zda en çok kaçak yap›laflman›n ‹stanbul’da oldu¤unu görüyoruz. Gecekondularda oturanlar›n % 70’i o gecekondunun sahibi de¤il, kirac›s›. fiehirlerimizi bir an önce düzenli ve yaflanabilir hale getirmek; bunu da toplumsal bütünlük içerisinde gerek siyasi, gerek di¤er meslek disiplinleri, sivil toplum kurulufllar› olarak toplumun tüm katmanlar› ile beraberce yapmak mecburiyetindeyiz. Dünya devletleri art›k Türkiye’ye daha dikkatli bakmaya bafllad›lar. Türkiye’nin gayri safi milli has›las› 800 milyon dolar› aflt›, genç nüfusumuz artt›, özel sektörümüz geliflti, buna karfl›n toplam konut sorunu 20 milyon civar›nda. Türkiye’de bu do¤rultuda Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤› kuruldu. Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürül- mesine iliflkin yasa ile ana hedefimiz, baflta deprem olmak üzere yang›n, sel, heyelan, 盤 gibi afet riski tafl›yan yap› stokumuzu depreme karfl› güvenli hale getirmek. Biz devlet ve hükümet olarak bundan sonra Türkiye Deprem Vakf›, DASK ve benzeri di¤er sivil toplum kurulufllar›yla ve üniversitelerle imkânlar›m›z› paylaflaca¤›z, Öncesi ve sonras›nda, Ayazma Kentsel Dönüflüm Projesi (*) Metinde geçen “Afet Riski Alt›ndaki Alanlar›n Dönüfltürülmesi” bafll›kl› yasa tasar›s›, 16 May›s 2012 tarihinde Meclis Genel Kurulu’ndan geçerek yasalaflt› (Resmi Gazete, 31.05.2012 tarih, 6306 say›l› yasa). 42 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 maddi bak›mdan, fiziksel bak›mdan, bilgilerimizi bütünlefltirmek bak›m›ndan yard›mlaflma içinde olaca¤›z. Bu bir can ve mal meselesi. Ç›karmak istedi¤imiz yasa radikal bir yasa. Yasan›n mecliste kanunlaflmas› halinde 3’te 2 ço¤unlukla mülkiyette tasarruf imkân›n› getiriyoruz. Bilimsel-teknik heyet taraf›ndan, depremde ayakta kalamayaca¤› onaylanm›fl bir binay› y›kmak zorunday›z. ‹dari mahkemeler taraf›ndan yürütmeyi durdurma karar› verilmesin diye bunu yasal hale getirdik ve bu flekilde meclisten ç›kacak.. Toplumun tüm katmanlar› bunu desteklemezse bu iflin alt›ndan kalkamay›z. Afet riski alt›ndaki alanlar›n dönüfltürülmesine iliflkin yasa ile ana hedefimiz baflta deprem olmak üzere; yang›n, sel, heyelan, 盤 gibi afet riski tafl›yan yap› stokumuzu depreme karfl› güvenli hale getirmek. Biz devlet ve hükümet olarak bundan sonra Türkiye Deprem Vakf›, DASK ve benzeri di¤er sivil toplum kurulufllar›yla ve üniversitelerle imkânlar›m›z› paylaflaca¤›z; maddi bak›mdan, fiziksel bak›mdan, bilgilerimizi bütünlefltirmek bak›m›ndan yard›mlaflma içinde olaca¤›z. mam›fl, bilim teknolojisinden yoksun yap›lar. Bu yap›lardan kurtulmam›z laz›m. Yasa ç›kt›ktan sonra biz bu çal›flmay› belediyelerle, valiliklerle, üniversitelerle, özellikle de Teknik Üniversitelerle birlikte süratli bir flekilde bafllatmak zorunday›z. Bu ifl için ciddi bir kaynak laz›m. Vatandafl›m›z flu anda bu ifle haz›r gibi görünse de maalesef, basit bir flekilde bakt›¤›m›zda mant›¤›, yapt›¤› hesap fludur: ‘Ben gecekondumu verirsem buradan birkaç daire fazladan al›r›m!’ ‹nsan›m›z› bu düflünceden vazgeçirmemiz laz›m. Bu kentsel dönüflüm çana¤›n›n içerisinde bir olgu, ama bizim as›l yapaca¤›m›z, afet riskinden kurtulma dönüflümüdür. Netice itibar›yla kentsel dönüflüm, ama bu ifadenin, bu eylemin içerisine “rant” kelimesini yak›flt›rmak, bize yap›lacak en büyük haks›zl›kt›r ve bu iflin önüne konulacak en büyük takozdur. Daha ifl bafllamadan, ülke“Bilim ve teknolojiden yoksun yap›lardan kurtulmam›z laz›m” nin kalk›nmas›na, geliflmesine yönelik, Geldi¤imiz bu kötü tabloda inflaat müsalafl ve kaçak yap›lardan, depreme dayahendisi olarak benim sorumlulu¤um var, n›ks›z yap›lardan kurtulmaya, flehirlerimihukukçular›n, flehir planlamac›lar›n›n, zi güzellefltirmeye yönelik bu çal›flmaya sosyologlar›n da sorumlulu¤u var. Ne kabafllamadan, bu gibi ifadeleri bunun yan›dar masum olsa da gecekondu yapan›n na getirmek bu millete haks›zl›kt›r. Birbirida sorumlulu¤u var. Bu ortak akl›, ortak mizi daha çok denetleyelim daha çok flefirade ve beraberli¤i yakalay›p canh›rafl bir faf olal›m, hesap verebilir duruma gayretle bu afet dönüflümünü, Türgelelim ve bu afet riski alt›ndaki bikiye’yi afet riski alt›ndaki binalardan nalar›n ortadan kald›r›lmas›n› mutkurtarma iflini bafllatmak zorunday›z. laka bafllatal›m. Bu sadece bir afet dönüflümü, bir Afet riski alt›ndaki alanlar›n dönüflkentsel dönüflüm de¤il. Bu dönüflüm türülmesi yasas›n›n birkaç aya¤› gerçekleflti¤i zaman flehirlerimizde var. En önemli iki ayaktan bir taneyollar düzelecek, meydanlar, parksi, vatandafl odakl›d›r. Biz vatandalar, bahçeler olacak, ulafl›m, teknik fla diyoruz ki, binan 1990 veya alt yap› düzelecek; bunun yan›nda 1999 y›l›ndan önce yap›lm›flsa yeflil binalar, günefl ve rüzgar enerjisa¤lam m›d›r, de¤il midir, bunu sinden, ya¤mur suyundan daha çok teknik heyete denetlettir. E¤er biistifade eden binalar›m›z, k›sacas›, na depreme dayan›ks›z ise bunu ça¤dafl yaflam alanlar›m›z oluflacak. kendin y›k; kirac›ysan kira yard›m› Sadece kifli bafl›na geliri art›rmakla, yapaca¤›z, mal sahibiysen kredi e¤itim kalitesini art›rmakla bunu sa¤yard›m› yapaca¤›z, iflyeriyse iflyelayamay›z. Biz gerçekten geliflmifl bir ri kredisi verece¤iz; devletin tüm ülke, bir refah toplumu olmak istiimkânlar›yla mali destek sa¤lama yorsak Türkiye’yi bu yeni bin y›la hayolunda ad›m ataca¤›z. Ama sen z›rlamal›y›z. bu sakat binay› kendin y›km›yorsan biz bunu y›kmak zorunday›z! “Kentsel dönüflüm eylemine rant kelimesini yak›flt›rmak en Y›kt›ktan sonra, iflte arsan; kendin büyük haks›zl›kt›r” yapabilirsin, satabilirsin, öylece b›Bakan Erdo¤an Bayraktar’a konuflmas›n›n ard›ndan Rektör Prof. Türkiye’deki konut stokunun yar›s›Dr. Muhammed fiahin ve Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu taraf›ndan rakabilirsin, her türlü tasarruf hakk› na yak›n›, mühendislik hizmeti al- teflekkür plaketi verildi. sana ait! E¤er arsa üzerindeki bi- 43 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 nada kat mülkiyetindeki durum, bina y›k›ld›¤› zaman hisseli gayrimenkule dönüflecekse, oradaki hisseler oran›nda yeterli ço¤unluk olan 3’te 2 ço¤unluk ile anlaflabilirseniz, anlaflma sa¤lanamayan kiflilerin hakk›n› da size sataca¤›z. E¤er sat›n alma imkân›n›z yoksa devlet olarak biz o hisseyi sat›n alaca¤›z ve diyece¤iz ki bizim ald›¤›m›z hisseyi de siz tasarruf edebilirsiniz. Sat›n, yap›n, kat karfl›l›¤› verin! Bu yasayla Türkiye’nin flartlar›na uygun, vatandafl› kollayan, devlet flefkati ile vatandafl› kucaklayan, ikna etmeye dayal›, aç›kgözlerin ve f›rsatç›lar›n önünü kesmeye yönelik bir hesap yapmaya çal›flt›k. Yaklafl›k dört y›ld›r sürdürülen bir çal›flma ama Van depremi bunu tetikledi. Türkiye Cumhuriyeti’nin baflbakan› ç›kt› dedi ki; “Ne pahas›na olursa olsun, benim insan›m›n can›na ve mal›na malolan deprem riskinden ülkemizi kurtarmak için çok ciddi bir çal›flma yapaca¤›z. Deprem riski tafl›yan bu yap›lar› y›kaca¤›z!” Bunun için yasay› taslak haline getirip TBMM’ye sunduk, komisyondan geçti. Türk inflaat flirketleri yurt d›fl›nda Türkiye’de büyük bir dönüflüm seferberli¤i bafllat›rsak, mühendislik müflavirlik sistemimiz geliflecek, inflaat sektörümüz ve yerli malzeme daha çok geliflecek, çevreye duyarl› malzeme kullan›lacak, bu malzemenin daha çok ihraç edilme imkân› olacak. Yurt d›fl›ndaki müflavirlerimiz oyun kurucu ve proje yap›c› olaca¤› için flartnamelere bizim üretimimiz olan malzemeleri yazacak, bize uygun ibareler koyacaklar. oyun kurucu olacak Bu yasan›n çok faydalar› olacak. Bugün dünyada yüzü aflk›n ülkede Türk inflaat flirketlerinin imzas› var. Bu inflaat flirketlerinin bir k›sm› da o ülkelerin flartlar›na uygun firma kurup ifl yapt›lar. Bir k›sm›n› da o ülkelerin yapt›¤› flartnamelere dayal› olarak ifl yap›yorlar. Halbuki biz Türkiye’de büyük bir dönüflüm seferberli¤i bafllat›rsak, mühendislik müflavirlik sistemimiz geliflecek, inflaat sektörümüz ve yerli malzeme daha çok geliflecek, çevreye duyarl› malzeme kullan›lacak, bu malzemenin daha çok ihraç edilme imkân› olacak. Yurt d›fl›ndaki müflavirlerimiz oyun kurucu ve proje yap›c› olaca¤› için flartnamelere bizim üretimimiz olan malzemeleri yazacak, bize uygun ibareler koyacaklar. Böylece Türkiye’nin ihracat› ve dövizi artacak, buna ba¤l› olarak iflsizlik ve kay›td›fl› azalacak, ara teknik eleman geliflecek, sonuç olarak Türkiye’de çok ciddi flekilde bir ekonomik canlanma olacak. Bugün Brezilya’n›n gettolaflma bölgeleri fli bafl› geliri 15 bin dolar›n üzerine ç›km›fl ve sadece kentsel dönüflüm için AB’den çok ciddi miktarda yard›m alm›fl. Türkiye’nin geldi¤i noktada bu ifle dört elle sar›larak üstesinden gelmek zorunday›z. Vatandafl›m›z› depreme karfl› bilinçli ve duyarl› hale getirmek için, depreme haz›rl›kl› bina için, ço¤unlu¤un katk›s› yani dürüst, duyarl›, bilimsel yaklafl›m içinde, vatan, millet ve üretim eksenli insanlar›n konuya sahip ç›kmas› gerekiyor. Rahmetli ‹smet ‹nönü’nün söyledi¤i gibi dürüst insanlar›n daha çok eylemin içerisine girmesi laz›m. Ne olursa olsun bu deprem dönüflümü, ülkemizi salafl ve depreme dayan›ks›z yap›lardan kurtarmak için flehirlerden kasabalara, köylere kadar dalga dalga yay›lmal›. ‹ki y›l, befl y›l, on y›l, yirmi y›ll›k bir periyotta ülkemizi ça¤dafl, modern, flehirlerle çok güzel hale getirmemiz laz›m. Ülkemizde nüfusun yüzde 78’i flehirlerde yafl›yor, bu oran daha da artacak. Bu bak›mdan biz flehirlerimizi parklar›yla, bah- ile bafl› dertte ve gecekondulardan kurtulmak için 500 milyar dolar›n üzerinde bir bütçe ay›rmay› hedefliyor. Meksika ve M›s›r bunu baflaram›yor; Güney Kore baflarm›fl; çal›flkanl›k ve ciddiyet olarak örnek alaca¤›m›z ülkelerden biri olarak ‹spanya baflarm›fl, AB’ye girmifl ki- çeleriyle, sa¤l›¤›yla, e¤itimiyle, kültürüyle dinlenme alanlar›yla, k›y›lar›yla, topografyas›, seras›yla birlikte ele alarak çok sa¤l›kl› hale getirmek zorunday›z. Bu bak›mdan depremle, afetle ilgili ne yap›lacaksa biz onun destekçisiyiz. 44 itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 ‹TÜ Afet Yönetimi Uygulama Araflt›rma Merkezi Müdürü: Prof. Dr. Mikdat Kad›o¤lu “Afet Yönetimi Bir Kalk›nma Problemidir” “Birkaç yüz milyar m› kaybedece¤iz? Türkiye’nin gayri safi milli has›las›n›n üçte biri... Deprem, Türkiye ekonomisi için çok büyük bir darbe olacak. Türkiye’nin flu andaki k›rm›z› kitab› bu. Afet yönetimini biz ne olarak görüyoruz biliyor musunuz? Müdahale problemi olarak maalesef! Afetlerle, müdahale ederek mücadele etmeye çal›fl›yoruz. Türkiye’nin flu andaki en büyük yanl›fl› bu. Bizim bütün çal›flmalar›m›z yara sarmak üzerine. Afet yönetimi bir kalk›nma problemidir. Ne yaz›k ki biz bunu böyle görmüyoruz...” Afet Riskini Azaltma Kanunu çok önemli bir kanun, ancak gelifltirilmesi gerekiyor. Kentsel dönüflüm, afet riskini azaltma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Riski azaltmak için tüm yöntemleri içeren bütüncül bir yaklafl›m gereklidir. ‹stanbul depreme haz›r m›? Tabi ki kimse haz›r ya da haz›r de¤il diyemez, evet - hay›r denilecek bir konu de¤il bu. “Haz›rlan›yor mu?” dersek mutlaka haz›rlan›yordur, ama yeterli mi, nerede neler yapt›k, nerede ne kadar eksi¤imiz var? diye bakmam›z laz›m. ‹stanbul’da tehlike senaryosu dört tane. Bunlardan ‘C’ senaryosu tüm fay hatlar›n›n bir anda k›r›lmas› üzerine dayal›. Afet yönetiminde en kötü senaryo al›n›r, en iyisinin olmas› için dua edilir. Bizim en kötüsüne göre haz›rlanmam›z gerekiyor. Acaba haz›rland›k m›, haz›rlanmam›z için neler yapt›k? Say›n Bakan›m›z dedi ki, ‘Japonya’da ne varsa bizde de olmas› laz›m!’ Ben de size, Japonya’dan örneklerle bunu anlatmaya çal›flaca¤›m. Art›k siz karar verin ne kadar haz›rl›k yapt›k, ne kadar›n› daha yapmam›z laz›m ve neredeyiz? Bu riskler sürekli de¤iflebiliyor. Mesela 2007’deki senaryoda ölü say›s› 87 bin, daha sonrakinde 59 bin olmufl. Ben en son senaryoyu kullanay›m. Asl›nda burada da en kötüsünü bulmak laz›m. Son senaryoda 30 bin ölü bekleniyor. Diyelim 30 bin kifli öldü, biz bu 30 bin ölüyü nas›l yönetece¤iz. Afet yönetiminde ceset bedenlerin yönetimi diye bir konu var. Mesela 10 bin bina çok a¤›r hasarl›, 350 bin bina hafif hasarl›... Peki gidip bunlar› incelemek, enkaz›n› kald›rmak konusunda haz›r m›y›z? Binlerce insan› hastanede tedavi edecek kapasitemiz var m›? Afet yönetiminde, senaryoya göre gerçekçi olmak laz›m, k⤛t üzerinde haz›rland›k, olmaz! Gerçekten bu problemi çözecek kapasitemiz var m›? fiimdi konuflal›m bakal›m: 30 bin ölüyü nas›l gömece¤iz, bunlar›n namazlar›n› kim k›lacak? Yoksa deprem flehidi mi yapaca¤›z bunlar›? Kimlik tespiti nas›l olacak? Bunlar› çok iyi düflünmemiz gerek. Afet yönetiminde senaryoya göre gerçekçi olmak laz›m Fay hatt› bütün olarak k›r›ld›¤› zaman ortaya ç›kabilecek riskleri gösteren senaryo 2003’te yap›lm›fl. Bu senaryoda 70 bin ölü, 5 bin binan›n çökmesi, 50 bin binan›n hasar görmesi, 2 milyon evsiz insan, 60 milyar dolar kay›p riski söz konusu. 45 Gerçek bu. Yani savc›y› getirebilecek misiniz o 30 bin kiflinin bafl›na, nas›l olacak bu ifl? Nerede tutaca¤›z bu kadar cesedi, var m› fikriniz? Yani 30 bin cesedi flurada flurada tutaca¤›z diye bir plan var m›? Ben befl y›l AKOM’da çal›flt›m, on y›l da dan›flman olarak ‹stanbul Valili¤inde. Bu sorular›n cevab›n› bulmak çok zor de¤il. ‹stanbul’da, Türkiye’de 30 bin cesedi koyacak yer bulmak çok zor. Afet Riski Azaltma Kanunu deniyor ya! Bu kanun çok önemli, çünkü bu afeti müdahale ile çözeriz, mutlaka bu riski azaltmam›z laz›m. 30 bin de¤il, 10 bin ölü olursa belki alt›ndan kalkar›z. Bu kanun çok önemli ama nas›l olmas› gerekir o ayr›. Bizim ceset torbalar›m›z çok kötü, fermuarl› antika torbalar, dünyada yok bizde kalm›fl. Ya afet riskini azaltacaks›n›z, ya da bunlara haz›rlanacaks›n›z, ikisinden birini seçin, baflka yapacak fley yok. Mesela 30 bin ölüyü y›kamadan gömecek miyiz? Var m› imamlarla ilgili haz›rl›k. fiu kadar imam göreve gelecek, dediniz mi? Trabzon’dan Of’lu hocalar› m› ça¤›raca¤›z? Var m› öyle bir plan? Peki bunlar› nereye gömece¤iz arkadafllar? Morguyla, bahçesiyle her fleyiyle bir kifli için 5 m2 mezar alan› laz›m. 30 bin kifli 150 bin m2 ediyor. Var m› ‹stanbul’da bu kadar yer? 150 bin m2 ‘lik mezar alan› yok asl›nda. 100 bin kiflinin ölme ihtimali daha fazla ama 30 bin kabul edelim. Gördü¤ünüz gibi bu iflin alt›ndan müdahale ile, kahramanl›kla kalkamay›z. itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 Riski azaltmak için tek bafl›na kentsel dönüflüm yetmez! Riskin azalt›lmas› laz›m, ama gerçek anlamda afet riskinin tüm yöntemlerinin kullan›larak azalt›lmas› laz›m. Kentsel dönüflüm, riski azaltmak için önemli bir ad›m ama tek bafl›na yetmez. fiimdi diyelim ölenleri gömdük, s›ra hasarl› binalara geldi... 10 bin bina çok a¤›r hasarl› yass› kaday›f olmufl, 30 bin bina hasarl›, 1350 bina hafif hasarl›... Ne olacak bu kadar bina? Bir kere bu binalar›n ne kadar› sa¤lam, ne kadar› çürük, nas›l, nereden biliyoruz? Bakaca¤›z, kontrol edece¤iz, deniliyor. Sen flu binada oturuyorsun, bak›n bizim laz mütahhit yapm›fl, adam kolonu ilgisiz bir yere koymufl... fiimdi bu binalar› nas›l aray›p bulaca¤›z? Bu binalar›n yass› kaday›f olmamas› gerekiyor. Yass› kaday›f olmas›, dünyada kabul edilebilir bir gerçek de¤ildir, olamaz böyle bir fley! Bu binan›n içinde üçgen beflgen, ne yaparsan›z yap›n ölürsünüz. Burada koruma kural› yok! Bunun için bu binalar›n tekrar rehabilite edilmesi gerekiyor. Ama kanunun ad› gibi, içinin de bir olmas› gerekiyor. Bu, sadece riski azaltman›n bir yöntemi. Ben böyle bir bina istemiyorum, binalar›n insan silosu fleklinde olmamas›, daha insanca yaflanacak flekilde olmas› gerekiyor. Japonlar›n konutlar› ve bu tür konutlar›n dünyada örnekleri var. Ben sürekli Japonya’ya gidip geliyorum, onlar bu dönüflümleri befl y›lda bir tart›fl›yorlar. Afet riski azaltma kanununda ‘risk iletiflimi’ diye bir konunun olmas› laz›m. Ben kanuna bak›yorum, sadece y›kma ve trans- 1950’lerde sivil savunma ç›km›fl, bu hep böyle süregitmifl. Türkiye’nin yanl›fl› nedir flu anda? 1950’deki sel sigortas› deprem kanununa benziyor. Deprem odakl› kanun olamaz, flu anda dünyada böyle bir örnek, tek odakl› kanun yok art›k. Bütün dünyada çerçeve kanunlar› haz›rlan›yor. Afet yönetimi kanununun da çerçeve fleklinde haz›rlanmas› laz›m. Kentsel dönüflümün baflka sak›n›m› önlemesi, ayr› ayr› olmas› ve bunlar›n yönetmeliklerle ortaya konulmas› laz›m. fer var. Risk iletifliminin nas›l yap›laca¤›na iliflkin birfley görmedim. Japonya’da flehir plan› kat›l›mlar sonucu oluflturulan bir plan. Bizde bu flekilde kat›l›mc› bir anlay›fl oldu¤unu sanm›yorum. Japonlar›n arazisi çok k›s›tl›, ama birleflik nizam bina yok. Gelelim güçlendirme konusuna: Binalarda ne kadar güçlendirme yap›ld› bilmiyorum ama Japonya’n›n bir hedefi var mesela 2007’de yüzde 43 olan güçlendirmeyi 2015’te yüzde 95’e ç›karmay› planl›yor. Her fleyi y›k›p yapamazs›n›z. Örne¤in ‹ran’daki tarihi bir kaleyi y›k›p yapamazs›n›z, güçlendirme yap›n, zaten yok oluyor bu tarihi eserler. Yeni kanunda yap›sal olmayan riskleri içeren bir madde var m›? Japonlar›n ald›¤› birinci ders eflyalar. Japonlar binadaki eflyalar› aparatlarla sabitliyor, siz yap›yor musunuz? Binay› güçlü yapman›z yetmez ki! Kentsel Dönüflüm Kanununda veya Afet Risk Kanununda yap›sal olmayan riskleri içeren bir madde var m›? ben görmedim. Bu kanun asl›nda çok ayr›nt›l› haz›rlanm›fl 46 fakat belli bafll› konular› oraya koyup ayr›nt›lar› daha kapsaml› belirlemek gerekiyor. Van’daki hastane s›rf içindeki donan›mlar çöktü diye bir hafta çal›flmad›. Bunlar› da düflünmemiz, olaya bir bütün olarak bakmam›z gerekiyor. ‹fl makinalar›n› ele alal›m: Diyelim ifl makinalar› çal›flamaz duruma geldi, ne olacak? Bunlar çok para pul isteyen fleyler de¤il. Zihniyet olarak çok gerideyiz, bütüncül bakam›yoruz. Sa¤l›k Bakanl›¤› toplumsal bir ilk yard›m seferberli¤i bafllats›n Senaryoya göre 140 bin hafif yaral›, 60 bin kifli de yatarak tedavi olacak... 60 bin kifliyi nereye koyaca¤›z? Bu kadar insan› kim kurtaracak? 10 bin a¤›r hasarl› binan›n bafl›na arama kurtarma ekibi bulabilecek misiniz? 20 kiflilik aslanlar gibi arama kurtarma ekibi nerede bulacaks›n, dünyada yok! 10 bin tane ekip laz›m demek ki riski azaltmam›z için. Japonya’da oldu¤u gibi bizim toplumumuzda deprem e¤itim programlar›na kat›lan gönüllü teyzeler, nineler var m›? Türkiye’de afete haz›r, vatandafl›, yak›n›n› kur- itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 taracak insanlar var m›? Topluma inemedi¤imiz için bu böyle... Peki her yerde deprem malzeme konteynerlerimiz var m› ? Bunlar›n ço¤unu çald›lar! Vatandafl kendine yard›m etmeyi biliyor mu? Afette üç türlü yard›m vard›r: Kendi kendine yard›m, baflkas›na yard›m ve devletin yard›m›. Biz yard›m› hep devletten bekliyoruz. Devlet de, kendi kendimize yard›m için bizi e¤itmiyor. ‹çimizde kaç kifli ilk yard›m biliyor? Ben isterdim ki Sa¤l›k Bakanl›¤› toplumsal bir ilk yard›m seferberli¤i bafllats›n. Uçan ambulanslar güzel ama yetmez ki bu ifle. Süper ambulanslar, sahra hastanesi... San›yor musunuz ki deprem her zaman güneflli, güzel bir günde olacak? Peki ya kar ya¤arken olursa ne yapacaks›n›z? fiimdi geldik 530 bin acil bar›nma ihtiyac› olan haneye. Bu insanlar› nas›l bar›nd›raca¤›z? Bu kadar hasarl› binan›n tespitini yapacak adam› nereden bulaca¤›z? Bu, Bayram Otel’de oldu¤u gibi mi olacak? Nas›l olmal›? Bu kadar binay› kontrol edecek adam var m›? O kadar inflaat mühendisini nereden bulaca¤›z? Afet yönetiminde çad›r yoktur. Japonya’da insanlar›n depremde çad›r kurdu¤unu gördünüz mü hiç? Çad›r diye bir fley yok ama hadi neyse çad›r›m›z olsun da bir yere kural›m. Afete ne kadar haz›r›z? Bir Japonlar›n evlerine bak›n, bir de bizim evlerimize. Japonya’da bütün millet evler yap›l›ncaya kadar okullarda, spor salonlar›nda kald›. Bizim önce okullar›m›z y›k›l›yor. Nas›l yönetece¤iz bu afeti? Kamu binalar› çökerse afeti yönetemezsiniz... Kamu binalar› y›k›l›rsa afeti yönetemezsiniz! Peki nerede bar›naca¤›z? Hesap yapt›k 330 bin çad›r laz›m. Bu kadar çad›r dünyada yok. O kadar çad›r bulduk diyelim, nereye koyaca¤›z? Afet yönetiminde çad›r yoktur. Japonya’da gördünüz mü hiç insanlar›n çad›r kurdu¤unu. Çad›r diye bir fley yok, ama hadi neyse çad›r›m›z olsun da bir yere kural›m. Afete ne kadar haz›r›z? Bir Japonlar›n evlerine bak›n, bir de bizim evlerimize. Japonya’da bütün millet evler yap›l›ncaya kadar okullarda, spor salonlar›nda kald›. Bizim önce okullar›m›z y›k›l›yor. Nas›l yönetece¤iz bu afeti? Kamu binalar› çökerse afeti yönetemezsiniz. Halk nereye s›¤›nacak, bu bilinmiyor. Ba¤›fl yönetimini hiç bilmiyoruz, kamyonlar› talan ediyorlar. Patnos diye bir yer A¤r›’da, girifline levha koymufllar “Ercifl’e hofl- geldiniz” diye. Bu olaylara karfl› bir önleminiz var m›? Japonlar y›lda iki kez okulda yat›yor, siz okulda yatt›n›z m› hiç? Okullar›n çok sa¤lam olmas› ve acil durum malzemesinin haz›r bulunmas› gerekiyor. Çünkü 47 halk›n okullara s›¤›nmas› laz›m. Okula s›¤›nd›¤› zaman da tafl›ma suyla de¤irmenin dönmedi¤i gibi, afet de dönmez. Bekleyin arkadafllar, size malzeme gönderiyoruz, Halkal›’dan fluradan buradan.... Yok öyle bir fley. Ne yol var, ne floför, ne araç. Biz de ‘merkezi yerler oluflturuyoruz, yard›m› oradan da¤›taca¤›z’ diyoruz. Öyle bir fley yok, flimdiden da¤›tmam›z gerekiyor, ama ne yaz›k ki böyle bir haz›rl›¤›m›z da yok. Bak›n Japon aileleri y›lda iki kez okulda yat›yorlar. Onlar biliyor ki deprem oldu¤unda okulda yatacaklar, çocuklar afet an›nda okulu garipsemesinler diye. Hanginiz ailece okulda yatt›n›z? Halk telefonla nas›l iletiflim kuracak? Japonlar›n 171 acil hatt› var. Aray›p 1’e bas›yorsunuz telefon numaran›za mesaj b›ra- k›yorsunuz 30 saniye, sizi merak edenler ayn› numaray› ar›yor, sizin telefonunuza mesaj b›rak›yor. Bizde de 171 numaras›n› sigara b›rakma hatt›na verdiler san›r›m. Evinizde yang›n söndürücü var m›? Kullanmay› biliyor musunuz? Kim söndürecek yang›n›? ‹tfaiye numaras› kaç? Diyelim hat›rlad›n›z, sizi mi bekliyorlar? Hadi hemen gidelim mi diyecekler? Nas›l gidilecek, sokak- itü vakfı dergisi { Deprem Zirvesi 2012 lar yeterli mi? Japonlar, su tafl›namayaca¤›n› bildikleri için flehrin her yerine yang›n an›nda kullan›lmak üzere 100 tonluk su depolar› yap›yorlar, çocuklar› e¤itiyorlar. ‹flte bu problemleri göz önüne al›p, toplum olarak afetlere haz›r olmam›z gerekiyor. Biz buna haz›r m›y›z? Birey olarak, vatandafl olarak haz›r m›y›z? fiu anda afet olmad›¤› halde bizde normal trafik bile çal›flm›yor. Afet s›ras›nda bütün araçlar yolda olacak. fiimdi gelelim alt yap›ya: Normal su borular›, deprem an›nda birleflim yerlerinden ayr›l›yor. Japonlar bundan ders alm›fllar, bu ayr›fl›m yerlerine özel aparatlar koyuyorlar, yani depremde aç›laca¤›n› düflünerek bunu yap›yorlar. Ben y›llard›r bunu anlat›yorum, ama kimse anlam›yor; ‘boflver hocam bizim borular ‘düfont’ diyorlar. Öyle de, onun da ayr›lan yeri var. Afetlerde su tafl›mak diye bir konu olamaz... Japonlar su tafl›ma iflinden vazgeçip, acil su tesisleri kurmay› planl›yorlar, onlar biliyorlar ki, gezi parklar›na binlerce insan s›¤›nacak. ‘Ben bu kadar insana su mu tafl›yaca¤›m?’ diyor, afette parklara s›¤›nacak insanlar için iki su tank›n› haz›r tutuyor. haz›r iki tane su tank›. Bunlar basit ve ucuz, temel fleyler ama bizde yok. Toplum olarak afetlere haz›r olmam›z gerekiyor. Biz buna haz›r m›y›z? Birey olarak, vatandafl olarak haz›r m›y›z? fiu anda afet olmad›¤› halde bizde normal trafik bile çal›flm›yor. Afet s›ras›nda bütün araçlar yolda olacak. Japonlar su tafl›namayaca¤›n› bildikleri için flehrin her yerine yang›n an›nda kullan›lmak üzere 100 tonluk su depolar› yap›yorlar, çocuklar› e¤itiyorlar. Siz yang›n söndürücünün nas›l kullan›ld›¤›n› biliyor musunuz? Evinizde var m›, yok? Afet yönetimi bir kalk›nma problemidir Birkaç yüz milyar m› kaybedece¤iz? Türkiye’nin gayri safi milli has›las›n›n 3’te biri. Deprem, Türkiye ekonomisi için çok büyük bir darbe olacak. Türkiye’nin flu andaki k›rm›z› kitab› bu. Afet yönetimini biz ne olarak görüyoruz biliyor musunuz: Müdahale problemi olarak maalesef! Afetlerle müdahale ederek mücadele etmeye çal›fl›yoruz. Türkiye’nin flu andaki en büyük yanl›fl› bu. Bizim bütün çal›flmalar›m›z yara sarmak üzerine maalesef. fiu anda Van’da çal›flan bütün arkadafllar›m›z yeni kanun yazmaya çal›fl›yorlar. Ama tecrübeleri ne üzerine? Y›k›m ve yara sarma üzerine... Afet yönetimi ile ilgili hiç tecrübeleri yok. Afet yönetimi bir kalk›nma problemidir. Ne yaz›k ki biz bunu böyle görmüyoruz. Kriz yönetimi kanunlar› haz›rlan›yor. Afet yönetimi kanununun çerçeve fleklinde haz›rlanmas› laz›m. Kentsel dönüflümün baflka sak›n›m› önlemesi, ayr› ayr› olmas› ve bunlar›n yönetmeliklerle ortaya konulmas› laz›m. Türkiye flu anda bu kanunda 1960’larda. Kanunda öngördü¤ü fley kabul edilemez, bununla risk yönetilemez. Bunu yönetilebilir hale indirgememiz laz›m. Yeni kanun bu nedenlerle çok önemli, Afet Riski Azaltma Kanunu bafll›¤›n›n da olmas› ve içinin de doldurulmas› gerekiyor. Asl›nda belediyelere verilen görevlerden birisi afet zarar›n› azaltmakt›r. Bizim yapmam›z gereken fley tehlikeleri bir yana b›rak›p neden zarar gördü¤ümüzü ve bunu sosyo-ekonomik yönüyle bir bütün olarak ele almakt›r. Türkiye zaten uluslararas› belgeleri imzalam›fl kabul etmifl. 2005’teki UNESCO Çerçeve çözüm de¤ildir. 1950’lerde sivil savunma ç›km›fl, bu hep böyle süregitmifl. Türkiye’nin yanl›fl› nedir flu anda? 1950’deki sel sigortas› deprem kanununa benziyor. Deprem odakl› kanun olamaz, flu anda dünyada böyle bir örnek yok. Tek odakl› kanun yok art›k. Bütün dünyada çerçeve Eylem Plan›’nda befl maddeye imza atm›fl›z, yapaca¤›z diye. Bu befl madde bir bütündür. Kanunlar›n bunlara ayk›r› olmamas› gerekiyor. bizim yapmam›z gereken sorunlar›-çözümleri belirleyip k›sa-orta vadede çözmektir, yoksa bu iflin alt›ndan kalkamay›z. 48 itü vakf› dergisi { Deprem ve Kentsel Dönüflüm Türkiye ve Japonya’dan bilim adamlar› ‹TÜ’deki Çal›fltay’da bir araya geldi Deprem Mühendisli¤i Alan›nda 60 Y›ll›k ‹flbirli¤i ‹TÜ Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü, Türkiye ve Japonya’n›n Deprem Mühendisli¤i Alan›ndaki ‹flbirli¤inin 60. Y›l› an›s›na bir Çal›fltay düzenledi. ‹stanbul Teknik Üniversitesi Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü “Türkiye ve Japonya’n›n Deprem Mühendisli¤i Alan›ndaki ‹fl Birli¤inin 60. Y›l›” an›s›na 1-2 Haziran tarihlerinde bir çal›fltay düzenledi. Türk ve Japon bilim adamlar›n› buluflturan çal›fltayda, Türkiye ve Japonya’n›n Deprem Mühendisli¤i alan›ndaki ifl birli¤inin tarihsel süreci, ortak çal›flmalar ve geçti¤imiz y›l iki ülkede önemli deprem hasarlar›na yol açan Van ve Fukushima depremleri ile ilgili en son çal›flmalar sunuldu. Remzi Ülker Konferans Salonu’nda aç›l›fl› yap›lan çal›fltaya ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Derin Ural, Uluslararas› Deprem Mühendisleri Birli¤i Baflkan› Prof. Dr. Polat Gürkan, Japonya Uluslararas› ‹flbirli¤i Ajans› (JICA) Türkiye Baflkan› Akio Satio, JICA Türkiye Derne¤i’nden Dr. Alparslan Kuzucuo¤lu, Deprem Mühendisli¤i Afet Yönetimi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ertaç Ergüven, Afet ve Acil Durum Yönetimi Baflkanl›¤›’ndan yetkililer ve akademisyenler kat›ld›. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Türkiye’de deprem çal›flmalar›n›n temelini atan ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde en son yap›lan çal›flmalarla ilgili bilgi verdi. Prof. Dr. fiahin “Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü’nü kurduk. Baflbakanl›k Afet ve Acil Durum Yönetimi Baflkanl›¤›’n›n oluflturdu¤u Deprem Dan›flma Kurulu’nda yer alan 5 akademisyenden birisi benim, di¤eri de Rektör Yard›mc›m Prof. Dr. Derin Ural’d›r. Türkiye Japonya iflbirli¤inin 60. y›l›nda ‹TÜ ile Japonya’n›n deprem mühendisli¤i alan›nda lider üniversiteleri aras›nda ortak lisans ve lisans üstü programlar bafllatabiliriz.” dedi. Uluslararas› Deprem Mühendisleri Birli¤i Baflkan› Prof. Dr. Polat Gürkan konuflmas›na bafllamadan tüm konuklar› geçti¤imiz y›l Ekim ay›nda Van’da meydana gelen depremin ard›ndan artç› sallant›larda göçük alt›nda kalarak hayat›n› yitiren Japon yard›m gönüllüsü Atsushi Miyazaki an›s›na sayg› durufluna davet etti. Gürkan, 1952 y›l›ndan itibaren Türkiye’ye e¤itim için gelen Japon bilim adamlar› ile bafllayan iliflkilerin tarihsel sürecini ve Türkiye’de yürütülen çal›flmalar› aktard›. Japonya Uluslararas› ‹flbirli¤i Ajans› (JICA) Türkiye Baflkan› Akio Satio da iki ülkenin yaflad›¤› büyük depremlerin ard›ndan ortak amac›n güvenli toplumlar için çal›flmak oldu¤unu vurgulayarak “Türki- ye’den 300 teknik personele Japonya’da e¤itim verdik. Japon bilim adamlar› 60 y›ld›r bilgi birikimlerini ve tecrübelerini Türkiye’deki meslektafllar› ile paylafl›yor. Depremlerden do¤an zararlar›n en aza indirilmesi ve afet yönetiminin geliflmesi için yap›c› ve aktif çal›flmalara devam edece¤iz.” dedi. Türkiye Deprem Vakf› Baflkan› Prof. Dr. Hasan Boduro¤lu da "Japonya ve Türkiye Aras›ndaki iflbirli¤i ve bu iflbirli¤inin ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde Sismoloji ve Deprem 49 Mühendisli¤inin Geliflimine Katk›lar›" konulu bir sunum yapt›. Prof. Dr. Boduro¤lu 1939 y›l›nda yaflanan 7.9 Erzincan depreminin ard›ndan Türkiye’de bafllat›lan yönetmelik çal›flmalar› ve 1942 y›l›nda Türkiye Zelzele Haritas›’n›n haz›rlanmas›ndan, 2010 y›l›nda Deprem Mühendisli¤i ve Afet Yönetimi Enstitüsü’nün kurulmas›na kadar geçen süreyle ilgili detayl› bilgiler paylaflt›. itü vakf› dergisi { Fark Yaratan ‹TÜ Mezunlar› Daha ‹yi Bir Gelecek ‹çin Mühendislik ENKA’n›n 55 Y›ld›r De¤iflmeyen Hedefi ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi 1954 mezunu fiar›k Tara ve s›n›f arkadafl› merhum Sadi Gülçelik’in 1957 y›l›nda temelini att›klar› ENKA ‹nflaat ve Sanayi A.fi., 2012 y›l›nda kuruluflunun 55 y›l›n› kutluyor. ‹nflaat sektörü baflta olmak üzere genifl bir yelpazede faaliyetlerini sürdüren, dünyan›n dört bir yan›ndaki dev yat›r›mlar›yla Türk inflaat sektörünü yurtd›fl›nda baflar›yla temsil eden ENKA, y›llard›r dünyadaki en iyi müteahhit flirketler aras›nda ön s›ralarda yer al›yor. ENKA, bu baflar›n›n s›rr›n›, rekabetçi uluslararas› pazarlarda, mühendislik problemlerine ve emniyetli projelere getirdi¤i yenilikçi çözümler olarak aç›kl›yor… ENKA ‹nflaat ve Sanayi A.fi., 1957 y›l›nda kurulmufltur. 1960’l› y›llarda ENKA, Türkiye’nin sanayi yat›r›mlar hamlesinde, yirmi fabrika, çeflitli tersane tesisleri ve altyap› iflleri inflaatlar›n› baflar› ile tamamlayarak önemli bir rol oynam›flt›r. 1970’li y›llarda, ENKA, ileriki y›llarda onun en önemli karakteristiklerinden birini teflkil edecek olan gerek ifl kapsam›nda, gerekse co¤rafi çal›flma alan›nda genifl bir çeflitlili¤e yönelmifltir. fiirket yeniden yap›lanm›fl ve ENKA ‹nflaat ve Sanayi A.fi.’nin uzmanlaflm›fl bölümleri, ENKA’n›n sahibi oldu¤u yeni yan flirketler kurmak için kendisinden ayr›lm›flt›r. 1980’li y›llar›n bafl›nda ENKA ‹nflaat ve Sanayi A.fi., grup flir- ketlerinin deste¤i ile Orta Do¤u ve Kuzey Afrika’da muazzam projeler üstlenerek yurtd›fl› sözleflmelerinin hacmini büyük ölçüde geniflletmifltir. 1988’den beri Rusya Federasyonu ve Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u’nda (Beyaz Rusya, Kazakistan, K›rg›zistan, Ukrayna, Azerbaycan), 1993’ten beri Almanya, 1997’den beri Etiyopya, 1998’den beri H›rvatistan, 2002’den beri Cezayir ve Hollanda, 2003’ten beri Bat› Afrika (Kamerun, Mali, Gine, Sierra Leone), 2004’ten beri Romanya ve Nepal’de ve 2006’dan beri, Umman, Tacikistan ve Arnavutluk’ta, 2007’den beri BosnaHersek’te, 2008’den beri Cibuti ve Burundi’de, 2010’dan beri Kosova'da ve son olarak da 2011’den beri Afganis- tan, Ekvatoryal Gine ve Dominik Cumhuriyeti, Papua Yeni Gine ve yeniden Irak'ta çal›flmaktad›r. 75 fiirketle Dört Sektörde Faaliyet Enka ‹nflaat ve Sanayi A.fi., ENKA Grubu’nun ana flirketidir. Toplam 75 flirketten oluflan Grup, dört sektörde faaliyet göstermektedir: 1) Mühendislik ve ‹nflaat 2) Emlak ve Ofis Gelifltirme 3) Enerji 4) Ticaret ve Sanayi ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda Kuruldu¤undan Beri ‹fllem Gören fiirket ENKA ve yan flirketleri, halen Moskova’da, 235 anahtarl› Swissôtel’in iflletti¤i bir otele ve 420.000 m2’lik net ki- K›z›ltepeler ‹fl ve Kültür Merkezi, Swiss Otel ve Moskova Müzik Evi, Moskova / Rusya 50 Shakhtar Stadyumu, Donetsk / Ukrayna. itü vakf› dergisi { Fark Yaratan ‹TÜ Mezunlar› Naberezhnaya Kule Ofis Binalar›, Moskova / Rusya 777 MW Adapazar› ve 1.554 MW Gebze Do¤al Gaz Santrallar›, Adapazar› / Türkiye Enka ‹nflaat ve Sanayi A.fi., ENKA Grubu’nun ana flirketidir. Toplam 75 flirketten oluflan Grup dört sektörde faaaliyet göstermektedir: Mühendislik ve ‹nflaat, Emlak ve Ofis Gelifltirme, Enerji, Ticaret ve Sanayi ralanabilir A tipi ofis ve rezidans alan›na sahip olup bunlar› iflletmekte ve çeflitli uluslararas› firmalara yerel ifl merkezleri ve tesisleri sa¤lamaktad›r. ‹flletilen ve yönetilen tüm bu binalar, tam güvenli¤i ve mühendislik kontrol sistemlerini sa¤layan ak›ll› bina teknolojileri ve profesyonel yönetim ve kalite hizmeti ile donat›lm›fl bulunmaktad›r. 2011 y›l› itibar›yle ENKA, Moskova’da “Kapitoly” marka ismiyle, toplam 442.000 m2’lik kapal› alanl›, sahibi oldu¤u on adet al›flverifl merkezini iflleterek Moskoval›lara hizmet vermektedir. Türkiye’nin En Büyük Enerji Üreticisi ENKA’n›n sahip oldu¤u ve iflletti¤i toplam 3.854 MW kapasiteli Gebze, Adapazar› ve ‹zmir Do¤al Gaz Kombine Ya- Bautino Suni Ada Yap›m›, Hazar Denizi / Kazakistan, t›r›m Santrallar›, bugüne kadar Türkiye’de yap-ifllet modeliyle gerçeklefltirilmifl en büyük özel yat›r›m projeleridir. Türkiye’de özel sektörde yaklafl›k 32 milyar KWh elektrik üretim kapasitesiyle Türkiye toplam elektrik sarfiyat›n›n % 15’ini sa¤layan en büyük elektrik üreticisi konumunda olan ENKA, halen yeni enerji yat›r›mlar› planlamaktad›r. Sheremetyevo Uluslararas› Havaliman›Terminal 3,Moskova / Rusya 51 itü vakf› dergisi { Fark Yaratan ‹TÜ Mezunlar› Paveletskaya ‹fl ve Ticaret Merkezi, Moskova / Rusya ENKA, gerek yurtiçinde gerekse yurtd›fl›nda bugüne kadar toplam 12.000 MW kapasiteye sahip 14 adet kömür ve do¤al gaza dayal› enerji santral› inflaatlar›n› baflar› ile tamamlam›fl olup 2012 y›l›nda Irak’ta toplam 1.126 MW kapasiteye sahip 3 adet yeni santral inflaat›n› yürütmektedir. temleri, ‹hracat-‹thalat, Is›tma ve Havaland›rma, Elektrik ‹letim Hatlar›, Boru Hatlar› ve Depolama Tesisleri, Tank Çiftlikleri, Rafineriler, Petrokimya Kompleksleri, Gübre Kompleksleri, Hafif ve A¤›r Sanayi Tesisleri, Çimento Fabrikalar›, Konut Kompleksleri, Restorasyon ‹flleri, Ticari ve Al›flverifl Binalar›, Oteller, Camiler, Hastaneler, E¤itim Tesisleri, Spor Tesisleri, Havaalan› Kompleksleri, Uçak S›¤›naklar›, Telekomünikasyon Sistemleri, Prefabrike Beton ‹flletilen ve yönetilen tüm bu binalar, tam güvenli¤i ve mühendislik kontrol sistemlerini sa¤layan ak›ll› bina teknolojileri ve profesyonel yönetim ve kalite hizmeti ile donat›lm›fl bulunmaktad›r. Elemanlar›, Arazi ve Ofis Gelifltirme, Gayr›menkul Gelifltirme ve Yönetimi. Toplam 19.947 Çal›flan Halen, ENKA Grubu'nda 2.919’u teknik personel ve 1.543’ü idari personel Bugüne Kadar 41 Ülkede Gerçekleflen 450 Adet Kontrat ENKA’n›n Faaliyet Alanlar›: Otoyollar, Tüneller, Köprüler, Viyadükler, Metrolar, Barajlar, Tersaneler, Limanlar, Dalgak›ranlar, Mendirekler, Deniz ‹flleri, Su Temini Sistemleri, Su Ar›tma Tesisleri, Su Depolar›, Pompa ‹stasyonlar›, Kanalizasyon Sistemleri, At›ksu Ar›tma Tesisleri, Deniz Suyu Ar›tma Tesisleri, Enerji Santrallar›, Enerji Da¤›t›m ve Trafo Merkezi Sis- Arnavutluk Otoyolu Aktau Liman›, Aktau / Kazakistan H›rvatistan Otoyolu 52 itü vakf› dergisi { Fark Yaratan ‹TÜ Mezunlar› 400 MW Yajva Do¤al Gaz Santral›, Rusya 790 MW Rijnmond Enerji Merkezi, Rotterdam/Hollanda olmak üzere toplam 19.947 kifli çal›flmaktad›r. Ulusal ve Uluslararas› Kalite Standard› Belgeleri ENKA, ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001:2004 Çevresel Yönetim Sistemi ve OHSAS 18001:2007 Mesleki Sa¤l›k ve Güvenlik Yönetim Sistemi sertifikalar›na sahip olup ‹ngiliz Standartlar› Enstitüsü’nün (BSI) belgelendirme kuruluflu, bu sertifikalar›n ge- çerlili¤inin devam› için flirketimizde periyodik denetlemeler gerçeklefltirmektedir. Çevre Güvenlik ve Sa¤l›k Politikas› “S›f›r Kaza” politikas› ENKA’da hem bir hedef, hem de bir baflar›d›r. ENKA, ofislerinde, flantiyelerinde ve ilgili tesislerinde çal›flan tüm personelini ve ifl ortaklar›n› korumak için, kapsaml› Çevre, Güvenlik ve Sa¤l›k (ÇGS) politikas› uy- ENKA Merkez Binalar›, Balmumcu-‹stanbul “S›f›r Kaza” politikas› ENKA’da hem bir hedef, hem de bir baflar›d›r. ENKA, ofislerinde, flantiyelerinde ve ilgili tesislerinde çal›flan tüm personelini ve ifl ortaklar›n› korumak için, kapsaml› Çevre, Güvenlik ve Sa¤l›k (ÇGS) politikas› uygular. gular. Bu politika, ifl nedeniyle do¤abilecek her türlü kirlilik, tehlike ve kazaya karfl› koruma içerir. ENKA Merkez ve fiubeleri Merkez Ofis: Balmumcu, Bestekar Sevki Bey Sok., ENKA Binalar› Befliktafl, 34349, ‹stanbul / Türkiye Tel: +90.212.376 10 00 Faks : +90.212.272 88 69 Enka Merkez Binalar›, Balmumcu / ‹stanbul http : www.enka.com e-posta : enka@enka.com fiubeler: Ankara, Moskova, Astana, Atyrau, Aktau, Amsterdam, Cluj-Napoca, Tripoli, Muscat, Basra, Pristina, Cidde, Tirana. 53 itü vakf› dergisi { ‹TÜ Tarihinden Bir Kesit On günde bir intiflar eden haftal›k Mecmua-y› Mizahiye ve Edebiye Mizah› Mühendisçe Yapmak: fiaka Dergisi (1) “... Ayr›ca idarecilerin, hocalar›n ve arkadafllar›n ne ölçüde elefltiriye ya da mizaha aç›k olabilecekleri, dolay›s›yla ‘hoflgörünün boyutlar›’ ve bunun aktar›l›fl ve ifade flekilleri de buradan ç›karabilece¤imiz hususlar aras›nda bulunuyor. fiaka Dergisi, ayn› zamanda bir fliir, edebiyat ve sanat dergisi olma özelli¤i de içeriyor. Zaman zaman bir seri halinde birbirini takip eden bölümlerde yay›mlanan hikâyelere, ço¤unlukla aflka dair fliirlere, aflk›n mühendisli¤e ait kavramlarla aktar›m›na da yer veriyor. Derginin içerdi¤i karikatürler ve resimler, nisbeten amatörce ele al›nan di¤er hususlara göre daha zengin ve baflar›l› gözükürler...” Mühendis Mektebi ö¤rencileri taraf›ndan, ilk say›s› 12 Kas›m 1921 tarihinde yay›mlanan “fiaka” dergisi, gerek Mühendis Mektebi’nden verdi¤i haberler, gerekse Milli Mücadele y›llar›n›n siyasi iklimini yans›tmas› bak›m›ndan yak›n tarihimize ›fl›k tutan önemli bir belge... Doç. Dr. Tuncay Zorlu ‹TÜ Fen-Edebiyat Fakültesi ‹nsan ve Toplum Bilimleri Bölümü 1909-1928 y›llar›nda faaliyet gösteren Mühendis Mektebi ö¤rencileri taraf›ndan neflredilen fiAKA isimli mizah ve edebiyat dergisi, dönemin mühendislik e¤itimi hakk›nda çok önemli ipuçlar› vermekle kalmay›p ayn› zamanda çok de¤erli karikatürler ve çizimler de içermektedir. fiaka Dergisi, 12 Kas›m 1921 tarihinden itibaren, ‘on günde bir intiflar eden haftal›k Mecmua-y› Mizahiye ve Edebiye’ olarak yay›n hayat›na at›l›r. ‹TÜ Kütüphanesi’ndeki(2) kopyadan tespit edebildi¤imiz kadar›yla, otuz say› kadar devam eden dergi, önceleri kendisini mizah ve edebiyat dergisi fleklinde ifade ederken, 12. say›s›ndan itibaren, ‘mizah, edebiyat ve fenni’ dergi olarak tan›mlam›flt›r. 15. say›da bu ifadelere ‘riyazi’ terimi eklenmifltir. Hasan Sabri’nin yönetiminde ç›kan derginin baflyazarl›¤›n› Galip Refik yürüt- mektedir. Dizgisi Mühendishane’de, Gazino’da ve de¤iflen baflka mekânlarda yap›lan dergi, Okmeydan›’nda, Kurflunlu Cami’de, Ihlamur’da, Y›ld›z-fievket Pafla Kona¤›’nda ve muhtelif yerlerde bas›lmaktad›r. 13 Mart 1920 tarihli, 1. sene 2. say›s›nda derginin hangi koflullarda ç›kt›¤›na dair ‹dare Heyeti taraf›ndan kaleme al›nan flu sat›rlara yer verilmekteydi: ‘fiakay› mevki‘-i intiflâra vaz‘ ile nacizâne bir hizmet arzusunu besleyen s›n›f›m›z di¤er arkadafllar›m›z›n ve bi'l-hassa üçüncü s›n›f kardefllerimizin tebrikle biz alenen îfâ-y› teflekkürü ber vecîbe addeder. ‹ntiflârdan evvelki azim ve ümidin bu gün kat‘î ve muntazam bir mecrâya girdi¤ini görüyoruz. Di¤er arkadafllar›m›z›n gösterdikleri teflvik ve mu‘âvenet lütuflar› zannediyoruz ki mecmuac›¤›n devam›na büyük âmiller olacakt›r. Mahrumiyetler içinde intiflâr eden fiaka'm›z›n noksanlar› pek çoktur A¤abeylerimizin dedikleri gibi fiaka yaln›z mahdûd hususî saha dahilinde intiflâr ediyor. Fakat bunda da ma‘zeretimiz teslîm olunur zann›nday›z. Çünkü az zamanlar toplu bir halde görebildi¤imiz meslek arkadafllar›m›z› ma‘a'l-esef fazlaca tan›yamad›k. Ümid ederiz ki fiaka buna bir vas›ta olur ve bu ictimâ‘î âflinal›k bize fikrî terbiyeler verir. Biz isteriz ki hatalar›m›z flifâhen veya tahrîren tasrîh olunsun, korkak ve mütereddid ad›mlar›m›z sa¤lam bir zemin bulabilsin. Buna da muvaffak olabilmek için yine tekrar edelim. Vesâyâya muhtac›z. Bunu peyderpey ifa eyleme¤e gayret eden meslektafllar›m›za karfl› da büyük bir flükran ve minnetdârî besliyoruz’. Derginin Kurban Bayram› münasebetiyle 27 A¤ustos 1920’de ç›kan 13. özel say›s›nda ‘musahabe’ bafll›¤› alt›nda derginin ilk yay›n›ndan o güne kadar geçen süredeki durumu de¤erlendiriliyor: Son say›s›nda flakan›n tâ ilk say›s›ndan flimdiye kadar geçirdi¤i istihâleleri söylemek ve mu‘terizlere de küçük bir cevap vermek istedim: ‹lk intiflar› haber veren reklamc›kta fiAKA, yaln›z bol bol güldürecek, yaln›z mizahî mecmu‘a olacak denmiflti. Ortaya ç›kt›¤› vakit ibti- (1) Bu konu ilk defa ‹TÜ BAP çerçevesinde, Doç. Dr. Tuncay Zorlu yönetiminde Prof. Mehmet Bilge, Prof. Dr. Cüneyd Okay, Yard. Doç. Burak Barutçu ve Uzman Dr. Aras Neftçi’nin katk›lar›yla haz›rlanan ‘1909-1929 Y›l› ‹TÜ Arfliv Belgelerine Göre Mühendislik Tarihimiz: Okutulan Dersler, Hocalar, Mühendislik Ö¤rencilerinin Ç›kard›¤› fiaka ‹simli Mizah Dergisi’ isimli projede ele al›nm›flt›r (fiubat 2009-Haziran 2010). Bu projedeki bilgiler T. Zorlu, M. Bilge, A. Neftçi ve B. Barutçu taraf›ndan ‘1908-1929 ‹TÜ Arfliv Kataloglar› Ifl›¤›nda Mühendislik E¤itimi Tarihimize Bir Bak›fl’, ‹TÜ Vakf› Dergisi, say› 56, Eylül-Aral›k 2010, 53-63 künyesiyle yay›mlanm›flt›. ‹TÜ Mustafa ‹nan Kütüphanesi’n’deki fiaka dergisinin bu proje çerçevesinde Türkçeye kazand›r›lan nüshas›ndan yap›lan seçme yaz› ve karikatürlerle oluflturulan bir baflka çal›flma için bkz. Cüneyd Okay, Mühendis Mektebi Ö¤rencilerinin Ç›kard›¤› Mizah Dergisi fiaka, ‹stanbul: Do¤u Kitabevi, 2012. (2) ‹TÜ Mustafa ‹nan Kütüphanesi’ndeki koleksiyon 2. Say›dan bafllamaktad›r. 2. Say›n›n bafll›¤›nda ‘K›ymetli kütüphanemize bir hat›ra olmak üzere ithaf olundu. Fî 12 Teflrîn-i Sânî 1337 [ve] fî 11 Rebî‘ulevvel sene 1340’ (12 Kas›m 1921) ifadesi bulunmaktad›r. 54 itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu “‹lk intiflar› haber veren reklamc›kta fiAKA yaln›z bol bol güldürecek, yaln›z mizahî mecmu‘a olacak denmiflti. Ortaya ç›kt›¤› vakit ibtidâ’î basit idi. Fakat kafî derecede mizahla dolmufltu. ‹lk üç say›da yaln›z kendi hususiyeti dahilinde kald›¤› için tenkid edildi. fiaka bu hususiyetten kurtulsun dediler. Biz de pek a‘lâ dedik.” fiaka Dergisi’nin 3. Say›s›n›n Kapak Sayfas› (1920) dâ’î basit idi. Fakat kâfî derecede mizahla dolmufltu. ‹lk üç say›da yaln›z kendi hususiyeti dahilinde kald›¤› için tenkid edildi. fiaka bu hususiyetten kurtulsun dediler. Biz de pek a‘lâ dedik. Lakin s›n›f›m›zdan atlayarak mektebi tecessüsle bir haber ucu elde etmek kabil de¤ildi. Henüz mektep sahas› bize misafir aflinal›¤›n› gösteriyordu. Biz flakay› kendi bafl›m›za ç›karmak için de¤il ancak bütün kalemcilerin yard›m›yla müfltereken idame ettirebilmek için neflretmifltik. ‹lk say›larda yaln›z birinci s›n›f yazd›. Kendi hususiyeti ile u¤raflt›, son- ra di¤er arkadafllar›na sahifelerini açt›… fiaka mizahi bir mecmu‘a idi, böyle oldu¤u halde mizahdan ayr›ld›, mesle¤ini büsbütün de¤ifltirdi diyen arkadafllara bunun sebebini izah etmek müflkil de¤il… Arkadafllar›m›z davete icabet ederek yaz› göndermek lutfunda bulundular. Fakat yaz›lar dram, hikayeydi. Mizah hiç yoktu. Yaln›z mizah nam› alt›nda ç›kan mecmuaya, ancak mizah gönderilmek laz›mken fazla ciddiyet getiren yine haric olsun" Dördüncü say› anketlerle doldu¤undan 55 onda da di¤er yaz›lar pek yer bulamad›. fiimdi flaka bir def‘a bu vaziyetiyle pro¤ram›ndan s›yr›lm›fl oldu. fiaka'n›n mizahc›l›k mevkii yan›nda bir de günlerin hat›ra defteri de küçük bir hissede kay›r›ld›. Sonra beflinci say› geliyor. fiaka bir def‘a hat›rât kitabc›s› oldukdan sonra mektebin ciddi gayr-› ciddi her vakas› ona yaz›lacakt›. Zavall› Fahri'nin ufûlü için bir sat›r yazmak kadirflinasl›k icab› idi. Mektebimizin bu ac› hazin vakas› ile da¤lanan kalblerimiz a¤larken kalemi kuvvetli kardefllerimiz hissiyatlar›n› bedbaht seciyelerine kar›flt›rarak yazd›lar. Bunlar› herkes derin bir teessürle okudu. Ac›nd›. Ve bunun a¤›r yaz›lar›n flakada bulunuflundan kimse bir garâbet hissetmedi. Yaln›z flen hat›ralar de¤il hayat›n pek ac› hat›ralar› da vard›. Bundan sonra da her ciddi yaz›y› yazmak laz›md›. Muterizler her fleyi umumî bir mukayeselerine tabi‘ tutmak istiyorlar. fiaka'y› d›flar›n›n dikenine benzetmek. ‹smi öyle icab ettiriyor. Do¤ru fakat biz gelen güzel yaz›lar› reddedemezdik. Bir defa evvelce böylelerini kabul etti¤imizi düflünerek bu yaz›lara baflka mu‘amele olunamazd›. fiaka'n›n bu günkü flekli edebidir demek do¤ru olmaz, maksad da edebi bir nüsha ç›karmak de¤il. Biz yaln›z aras›nda okunacak, bazen güldürecek, bazen müteessir edecek yaz›lar›yla itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu fiaka'n›n bu günkü flekli edebidir demek do¤ru olmaz, maksad da edebi bir nüsha ç›karmak de¤il. Biz yaln›z aras›nda okunacak, bazen güldürecek, bazen müteessir edecek yaz›lar›yla arkadafllar›m›za iyi bir vakit geçirtmek, bir hat›ra b›rakmak istedik. fiaka Dergisi’nin 14. Say›s›n›n Kapak Sayfas› (1920) gülmesi bir vicdans›zl›k olmaz m› idi? Arkadafllar›m pek sathî, düflüncesiz tenkifiAKA diyle üzerimize pek fena Mizahi Mecmua pek merhametsiz hücum Mühendis Mektebi ediyor. fiaka bir def‘a edebi (Kardeflim Ertu¤rul Kemal’e) bir mecmu‘a de¤ildir ve Bir buse mi, bir gül mü verirsin, dedim, ey olamaz da. Bu nokta-i nazara göre onu görmemelifluh? Bir nim tebessümle yarim gülüverdi... yiz, mizah› ise o kadar de¤il. Mizah› olmakla muhakMüdür-i mesul: Hasan Basri kak güldürücü bir yaz› gör7 Teflrin-i Sani 1336 / 7 Kas›m 1920, Y›ld›z mek isterseniz mecmua an‹dareci: Hasan Basri cak dördüncü say›da ölüverirdi. fiaka'y› bu kadar idame ettirebilmek mizahl›kla arkadafllar›m›za iyi bir vakit geçirtmek, beraber ciddiyeti de kar›fld›rmas› ile kabir hat›ra b›rakmak istedik. Sonralar› biçare Halim'in vefat›, kanl› im oldu. O kadar hayret ediyoruz ki biz ve ac› bayramlar tevali etti. Sulh imza- devam›na büyük bir azimle çal›fl›rken land› bu ac›, pek bedbaht günlerimizde üzerine gittikçe daha güzel ç›kan mecherkes nefleye yüz çevirmiflti. fiaka'da mu‘ay› niçin mizahî de¤il böyle olmabu günlerde fazla gülmeyi, güldürmeyi mal› diye tahatti’e ediyorlar. O bir def‘a unuttu. Çünkü zamana uymak en iyi bir oldu nas›l oldu¤unu yazd›m. Art›k niçin fleydi. Etraf a¤larken sahifelerimizin olmaz, u¤raflaca¤›m›za eldekini ›slaha Sal›: 14 Y›l: 2 56 u¤raflacak yollar gösterilseydi çok daha muvaf›k olmaz m›? Bu kadar u¤rafld›ktan sonra yine aç›kdan a盤a be¤enmemek, afla¤›lanmak do¤rusu nankörlük, kadir-i nâflinasl›k de¤il midir? Alt› ayl›k müflterek hayat›m›z›n muhtelif safahat›n› tesbîte hayat›m›zda bir daha ele geçmeyecek birçok tatl› hat›ralar›m›z›, ac› veya tatl› günlerimizin hat›ralar›n› yazma¤a, çizme¤e muvaffak oldu¤umuzu düflünerek manal› manas›z hücumlara samimi bir nazarla bak›yoruz. Az çok hat›rlanaca¤› kanaatindeyiz. fiakalar, mizah yaz›lar›, karikatürleri ac› hikayeleri, baz› münakaflalar› ile bizim maddi hat›ram›zda samimi ve sevimli bir meflgale olmad› m›? fiaka bu maksad›na nail ve istedi¤inden fazla ra¤bete mazhar oldu¤undan bahtiyard›r. Bu yüzden muhterem arkadafllar›na, gayretli muharrirlerine, hâr teflekkürler eder ve hayat mücâdelesinin her safahat›nda muvaffak ve mazhar olmalar›n› kalbinde temenni eder. Derginin 7 Teflrin-i Sani 1336/7 Kas›m 1920 tarihli ikinci senesi ve 14. say›s›nda ç›kan de¤erlendirme yaz›s› da günün koflullar›n› anlamak ve fiAKA Dergisi’nin misyonunu ö¤renmek aç›s›ndan anlaml› gözüküyor: On dokuzuncu as›rda serzede-i zuhûr olan ink›lâbat›n üssü'l-esâs› fikr-i beflerin inkiflaf›na sebep olan hadisât-› tabîiyyenin mütalaa ve tedkikidir. Bir tarafdan ‹ngiliz ve Frans›z alimleri kavanin-i tabîiyyenin tecrübeye istinâden keflfiyle u¤rafl›rken, fiark-› garbîde vaktiyle ha- itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu ‘Han›mlar Topo¤rafya Ameliyat›na ‹fltirak Ederse’ Han›m: - Yar›m Saattir Hala ‹stikamet Alamad›n›z m›? yat-› siyasiye ve askeriyesinden sarf-› nazar ulûm ve fünûnla pek büyük bir medeniyet kurarak, kâinat› fla‘flaa-i ikbâline nazar-› g›bta ile bakma¤a ve serîr-i haflmeti önünde hidmet ve hayretle e¤ilme¤e mecbur eden ecdad›m›z›n halefleri de f›tratlar›nda merkûz olan fikr-i terakkî ve inkiflâfa binaen garbda vuku bulan gûnâ gün ta¤ayyürât ve tahavvülât› tedkîk etmifllerdir. Milleti için hayat›n› feda eden bir padiflah-› âlîflan›n hayât-› askeriyemizde azîm fedakârl›klar ve muvaffakiyetler !!...... (fiaka Dergisi, 3. Say›, 20 Mart 1920) ibraz eden topçu istihkâm s›n›f› yetifltirmek üzere tesisini ferman buyurduklar› Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn'da garbda intiflâr ve kemâl-› muvaffakiyetle inkiflâf eden ulûm ve fünûnun bizdeki yegâne mahall-i tedrîsi olmufltur. 1299 sene-i hicriyesinde (1881-1882) tesis edilen Mühendis Mektebi, iflte bu müessesenin bir flubesi olarak küflâd edilmifl, ve memleketin duçâr oldu¤u gûnâ gün felaketlere inzimâm eden istibdâd-› idareye ra¤men mektebimizde takib edilen tarz-› tedrîsin ciddiyeti bu ‹stikflafa Giderken... (fiaka Dergisi, Say› 23, 16 fiubat 1922) 57 zavall› memlekete keyfiyeten pek büyük hizmetler ifa eden bir s›n›f-› mümtâz yetifldirmifltir. Vücuduyla iftihar edebilece¤imiz yegane milli bir müessese halini alma¤a namzed olan ve meflrutiyetin i‘lan›n› müteakip azimkâr ellerde Avrupa mekteplerine rekabet edecek derece-i kemâle vâs›l olan mektebimizin tarih-i tesisinden bile bir çok mühendisler bî haber kalm›fl ve müessesemiz meslektafllar›n muavenetinden mahrum, yersiz yurtsuz bir halde kalarak eski ehemmiyetini bile kaybetmek tehlikesine düflmüfltür. Bu elim anlarda memleket ve millete hizmeti bir mecburiyet ve vazife bilen genç neslin, faal uzuvlar› bu hususta da seleflerine takaddüm ederek kimsesiz kalan mektebin tarih-i tesisini tes‘îd için ilk ad›m›n› atm›flt›r. Bu sene ahvâl-i hâz›ra ve îcâbât-› zamân›n netâyic-i tabîiyyesinden olarak pek sâkinâne bir surette icrâ-y› tasavvur eden merâsim-i tes‘îdin gelecek seneler için bir bafllang›ç olmak dolay›s›yla gelecek seneler için bir bafllang›ç olmak dolay›s›yla bir ‘...Tophane'de henüz bir ay okumam›fld›k ki, Balkan Harbi meydâna ç›kd› ve mekteb bir sene kapal› kald›. Balkan Harbi'nden sonra önce muvakkaten Dîvân Yolunda Kondoktor Mektebi’nde, sonra F›nd›kl›’da Faik Bey Kona¤›'nda aç›ld›. Harb-i Umûmî'de bütün ecnebî mektebleri taksîm edilirken bizim hissemize Pangalt›'daki Notürdam Dösiyon Mektebi isâbet etmifldi. Dört harb senesi orada geçdi. Mütârekeyi müteâkib askerden döndü¤ümüz zaman mektebi oradan da ç›kar›lm›fl bulduk...’ itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu Yeni Mühendislerin Kula¤›na Küpe... -Tevekkeli, Hesap Yanl›fl De¤il!.... Tesviyesini Unutmuflum (fiaka Dergisi, Say› 4, 3 Nisan 1920) ehemmiyet-i mümtâze bulundu¤undan ve meslekdafllar› hiç olmazsa senede bir kere bu vesile ile senelerce evvel terk ederek tahattur etmedikleri talabelik hayat›na ircâ‘-› nazara muvaffak olduklar›ndan dolay› müntesiplerinin bihak- Ufûl Eyvah! Zavall› kardeflim Fahri Sen de mi tatt›n bu ac› derdi ‹nlerken pençesinde veremin, Söndü kalbinde do¤an emelin Olmufldun nevmîd pençeleflmekten Fakat ölüme isti‘câl neden? Neden? Ne için? Bu kadar erken Ne vefa umdun sen bu ölümden? Kesdin ümidi art›k hayattan B›kt›n m› idi sen yaflamaktan Tafl›n›rken elde tabutun H›zlan›yordu kalpleri hüznün K›rm›z› bayrak sarm›fld› seni Matemli keder örtmüfltü onu Kabrine indin sen yavafl yavafl Gözlerimin ak›dd› damla damla yafl Geçip gittin sen kara yerlere Elemli yad›n kald› bizlere 23 Nisan 1920, Sütlüce (Ergun) (fiaka Dergisi 5. Say›) (Teflrihhanede) T›bbiyeli: Acaba bu tahtakurusunun ci¤erleri nerede, bir türlü bulam›yorum (sa¤ yukar›). Cefa görmeyen dervifl, sefan›n kadrini bilmez (sa¤ afla¤›) Mülkiyeli ve biz!.... (sa¤ en afla¤›) (fiaka Dergisi, Say› 8, 3 Haziran 1920) k›n iftihâra haklar› vard›r. Ümit ederim ki haleflerimizde aç›lan bu 盤›r› takib ederek meslekdafllar› mektebe rabt için her f›rsattan istifâde etsinler. Derginin 16 fiubat 1921, Çarflamba, tarihli 16. say›s›nda yay›na daha esasl› bir flekilde devam edilebilmesi için bir heyet seçimi gündeme gelmifltir. Bu çerçevede seçilen yaz› iflleri heyeti (Hey’et-i tahrîriye) Nazir Tu¤rul, Galib Refik, Nazmi Cemaleddin beylerden, idare heyeti ise (hey’et-i idâre), sorumlu müdür( Müdîri Mes’ûl) Nazir Tu¤rul, ‹dâreci Hasan Sabri, Veznedâr Sabit Sami beylerden teflekkül etmifltir. Ayr›ca, derginin sonraki say›lar›nda neler yay›mlanabilece¤i konusunda bir anket düzenlenmesi, bu anketlerde ço¤unluk kaArkadafl›m›z Abdurrahman Bey taraf›ndan yap›lan merhûm Fahri Efendi'nin hastal›kl› zaman›ndaki bir krokisi. (fiaka Dergisi’nin 5. Say›s› Fahri’ye ithaf edilmifltir.) 58 zanan fikirlerin kura ile ödüllendirilmesi de karara ba¤lanm›flt›r. Söz konusu y›llardaki teknoloji, araç-gereçler, Mühendis Mektebi’nin sürekli de¤iflen e¤itim mekânlar› ve bunlar›n ö¤renciler üzerindeki etkisi, hocalar ve özellikleri, kad›n mühendis alg›s›, mühendis adaylar›n›n potansiyel dertleri, yeni ceza nizamnamesine karfl› ö¤rencilerin ilk defa 3 fiubat 1921’de derslere girmeyerek greve gidifli, ancak baflar›l› olamamalar›, ö¤rencilerin vefat eden arkadafllar›na yazd›klar› mersiyeler (hastal›ktan hayat›n› kaybeden Fahri ve ‹smail Halim örne¤inde oldu¤u gibi), savafl koflullar›, do¤u-bat› yüzleflmesi, yeni-eski mühendis profillerinin karfl›laflt›r›lmas› gibi konular, derginin bafll›ca konular› aras›nda yer al›rlar. Ayr›ca idarecilerin, hocalar›n ve arkadafllar›n ne ölçüde elefltiriye ya da mizaha aç›k olabilecekleri, dolay›s›yla ‘hoflgörünün boyutlar›’ ve bunun aktar›l›fl ve ifade flekilleri de buradan ç›karabilece¤imiz hususlar aras›nda bulunuyor. fiaka Dergisi ayn› zamanda bir fliir, edebiyat ve sanat dergisi olma özelli¤i de içeriyor. Zaman zaman bir seri halinde birbirini takip eden bölümlerde yay›mlanan hikâyelere (Sü- itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu Baz› aziz hat›ralar vard›r ki, onlar›n ve binaenaleyh fazla tarif etme¤e de yad› bir zevk ayn› zamanda bir hüzün veu¤raflamam. rir. Muhterem üstad Hulusi Beyefendi ile Tesadüfen onun Suriye valili¤i zamuhterem hocam Tahsin Bey'in fiaka'ya man›nda ben de Suriye'de bulunmuflgeçen resimleri karfl›s›nda ne duydu¤umu tum. Bir gün ben huzûrunda iken bir zihnimin periflan meflguliyetleri aras›nda çok Dürzî meflâyihi kendini ziyarete gelaraflt›rmak bulmak ve hallerimi istedi¤im diler. Onlarla o kadar tatl› musâhabet flekilde ifade etmek mümkün olmayacak. ediyordu ki ihtiyar, genç bâdiyenin bu Fakat mesle¤in büyüklerine karfl› vecîbe-i ateflli, vakur rüesâs› yerlerinden kalk›p hürmeti izhar için bu f›rsatdan da istifâde oturuyor, onun hitâbelerini büyük bir etmek isterim. huflu ile dinliyorlard›. Orada ak sakall› Mektebin hemen ilk mezunlar›ndan bir ihtiyar fleyhin ona karfl› kulland›¤› olan Hulusi Bey mektebin hayât-› siyâsiye (bisevî? Hazretiküm) hitab› hala kulave ictimaiyesinde en yüksek mevkiyi tut¤›mda ç›nl›yor. Onlar gitti, gayet mütemufl bir zâtt›r. Hayat›n›, terceme-i hâlini vaz› bir l›sanla bana o kabailin efkâr ve yazabilecek halde de¤ilim. Fakat bildi¤im adât›n›, an‘anât›n› fleyhler aras›nda kabir fley varsa Nafia Müsteflarl›¤›, Naz›rl›¤›, râbet ve husûmetleri ve muhtelif kabiKonya ve Suriye valili¤idir. Fakat bizi hiç leler aras›ndaki revab›t› anlatt›¤› zaman de alakadar etmeyen bu gibi rütbe ve anlad›m ki o vahflet-âbad›n hududsuz mans›blarla onu meslekdafllar›m huzurundüflünen ihtiyâr ve genç hükümdarlar›da tan›tmakdan ebâ ederim. na karfl›s›nda boyun eydiren onun ilmi Merhum tam manas›yla merakl› bir ve vukûfu idi. Suriye'nin belki en çok Merhum Mühendis Hulusi Bey Efendi Meksanatkârd›. Onun ruhundaki incelik man- tebimizin Yetifltirdi¤i En Büyük Hayat Adam›. sevdi¤i merhum Türk mümessili idi. But›¤›ndaki selabet kadar kuvvetliydi. Musi- (fiaka Dergisi, Say› 23, 15 fiubat 1922) nu o zaman Suriye'de yaflayan ve halkkî ve sanâyi-i musîka hakk›nda, çiçek yela temas edebilen herkes bilir. Mektebitifltirme ve bahçecilik hakk›nda en hurde miz yetifltirdi¤i bu büyük adamla her teferruata teceddüd eliyle temas etmifldi. Eski mektebimizin halde iftihar etmekde hakl›d›r. anfisinde verdi¤i konferanslarda onun belî¤, tatl›, mûnis hiNazir Tu¤rul, fiaka Dergisi, Say› 23, 15 fiubat 1922 tabelerini duyup onu sevmemek mümkün de¤ildi Ruhundaki incelik ve hassasiyeti tamamiyle anlad›¤›m› iddia edemem Mektebimiz Mezûnlar›n›n "‹statistik" Cedveli 59 itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu Bir Mektup Mühendis lisan›yla îlân-› aflk (Bir mühendisin dilinden aflk ilan›) Ey kuvve-i zindemi tevlîd eden cevher (ey bana yaflama gücü veren mücevher)! Vapurda enzâr›m›z (bak›fllar›m›z) tesâdüm etmiflti (kesiflmiflti). Bir tebessümünüzle muvâzenetimi (dengemi) kaybettim. Kemâl-i sür‘atle (son sürat) i‘tirâf-› muhabbet (sevgimi itiraf) ediyorum. Bu ta‘cîli (ani durumu) i‘tâ eden (ortaya ç›karan) câzibe-i cemâlinizdir (yüzünüzün güzelli¤idir). Muharrikini tebdîl etti¤iniz (harekete geçirdi¤iniz) kuvve-i ile'l-merkeziyye-i aflk (merkezi aflk kuvveti) bundan sonra saha-i seyrinizde deverân etmemi (etraf›n›zda dolaflmam›) emrediyor. Beni bu muz’ic (s›k›nt› veren) dertten kurtaracak ittihâdd›r (bir araya gelmemizdir). ‹ttihâd edelim (bir araya gelelim). Ben sizin tâbi‘-i gayr-› munkat›‘›n›z olay›m (kesintisiz olarak size tabi olay›m). Müfltaklar›n›z› (türevlerinizi) mahv edeyim, s›f›ra müsâvî (eflit) k›lay›m. Sizi a‘zamî bir muhabbetle seveyim. Hatt-› mümâss-› muhabbetimi (aflk›m›n te¤et çizgisini) ufka tevcîh edeyim (yönelteyim). Benim baflka bir nokta-i in‘itâf›m (bükülme noktam) yok ki… Sevdam›n a‘zamî oldu¤una bu delîl kâfî gelmesin... Elastikiyetten mahrum olan kalbim inkiflâfa (genifllemeye) ma‘rûz kal›yor. Rica ederim size mahrûti'fl-flekl (konik) bir kalbini takdîm eden bu biçâreyi reddetmeyiniz. Bir kalb ki beher (her) santimetre muka‘ab› (küpü) 10000 kilogram sevdâya mütehammil (dayan›yor). Hay›r hay›r, dereceden ârî (yoksun) bir kavis (yay), kavisden ârî (yays›z) bir zâviye (aç›), zâviyesiz (aç›s›z) bir müselles (üçgen), müsellessiz (üçgensiz) bir hirâm (piramit) tasavvuru mümkün ise benim de sizden tebâ‘udüm (uzak kalmam) mümkün olur. Benden kaçmay›n›z. Sizi hatt-› mücânib (asimptot) gibi nâ-mütenâhîye (sonsuza) kadar ta‘kîb edeyim. fiimdilik tefâzulî (lütufkar/diferansiyel) iltifât›n›z bu müfltâka (sevdal›ya) kâfîdir. Fakat bir gün bu lutfu itmâm edece¤inizi (tamamlayaca¤›n›z›) va‘ad ediniz güzelim!... Hâce-i Muhterem Hasan Tahsin Bey Merhûm (fiaka Dergisi, Say› 23, 16 fiubat 1922) heyla, Teselli, Mehmed iken oldu Yuvan, Dalga, Çöp, Bir Bûse ‹çin, Bayra¤›m, Göz A¤r›s›, Hakiki bir Mizah, Vak‘a m› Hadise mi? Genç Mühendislere K›ssadan Hisse, Yirmi Sene Sonra, Çobanlar Da¤›nda, Nihad’›n Hayat-› Hicran›ndan, Sahte Ye¤en, Defterimdeki Masal, Yasl›n›n Derdi, Pençe, Küçük Baba, Aziz Kardefl, Bize Düfltü, Öksüz Yer gibi), ço¤unlukla aflka dair fliirlere, aflk›n mühendisli¤e ait kavramlarla aktar›m›na da yer veriyor. Derginin içerdi¤i karikatürler ve resimler, nisbeten amatörce ele al›nan di¤er hu- suslara göre daha zengin ve baflar›l› gözükürler. Bunlar aras›nda Mühendishane hocalar›ndan Merhamet, Kerim, Reflid, Salim ve Salih Murad’›n; ö¤rencilerden Fehmi, R›fat, Adli, Tahsin, Ruhi, Dimitri, H›ranet, Reflad, fiefik, Galib, Jozef, Adnan, Necid ve Salahaddin’in resimleri öne ç›kar. Ayr›ca Galib Bey'in ‘Han›mlar topografya ameliyat›na ifltirâk ederse’, Ekrem Bey'in ‘Genç Mühendislerin Kula¤›na Küpe’ isimli karikatürleri de fiaka'daki en baflar›l› çal›flmalar aras›nda yer al›r. fiaka Dergisi’nde Mühendislik Mektebi (3) fiaka Dergisi, Say› 20, 3 Temmuz 1922. 60 mezunlar›n›n istatistik cetvelleri tutulmufl, vefat edenlerin say›s› verilmifltir. Ayr›ca okulun artan ve eksilen ö¤retim y›l› meselesine aç›klamalar getirilmifltir. Yandaki verilen tablo bu konuda önemli bilgiler verir(3). Ayr›ca tablonun alt›ndaki malumat bölümünde, 5 sene olarak bafllayan e¤itim süresinin zaman içerisinde önce 6, sonra da 7 seneye ç›kart›ld›¤› ve daha sonra ise tekrar 6’ya indirildi¤i belirtilirken, mektebin aç›l›fl›nda öncelikle Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn'a daha sonra da Nâfia Nezâreti'ne devredildi¤i belirtil- itü vakf› dergisi { Tuncay Zorlu olanlar 104, Anadolu ve Arabistan’l› olanlar 104, K›r›m, Bulgaristan ve Girit’li olanlar ise 19 olarak verilmifltir (4). Mühendis Mektebi’nin yeri dönemin flartlar› yüzünden s›k s›k de¤iflmifltir ve e¤itim farkl› mekânlarda kesintilerle devam ettirilmifltir. Zira derginin 20. say›s›nda fierefeddin Kerim taraf›ndan ‘Musahabe’ bölümünde kaleme al›nan ‘Mektebden Ayr›l›rken’ isimli yaz› bu duruma aç›kl›k getirmektedir : ‘...Tophane'de henüz bir ay okumam›fld›k ki, Balkan Harbi meydâna ç›kd› ve mekteb bir sene kapal› kald›. Balkan Harbi'nden sonra önce muvakka(fiaka Dergisi, 16 Temmuz 1922) ten Dîvân Yolunda Kondoktor Mektebi’nde, sonra F›nd›kl›’da Faik Bey Kona¤›'nda aç›ld›. Muhterem Muallimlerimiz Harb-i Umûmî'de bütün ecnebî 1. Burhaneddin Ferid Bey (Elektrik Muallimi) 2. Mustafa Salim Bey (Mihanik-i Riyazi, Temami, mektebleri taksîm edilirken bizim hissemize Pangalt›'daki Tefazuli Muallimi) 3. Burhaneddin Bey (Hidrolik, Kargir Köprüler...) Notürdam Dösiyon Mektebi isâbet etmifldi. Dört harb sene4. Müdür Nuri Bey si orada geçdi. Mütârekeyi mü5. Ahmed Cevdet Bey (Topo¤rafya) teâkib askerden döndü¤ümüz 6. Fikri Bey (Mukavemet, Demir ve Ahflap zaman mektebi oradan da ç›kaKöprüler) 7. Mehmed fiükrü Bey (Malzeme-Ders Nezareti) r›lm›fl bulduk. Bir iki ay tezebzübden sonra nihâyet mekteb 8. Reflid Bey (Resim) yine ilk ç›kd›¤› yere, Hal›c›o¤9. Ziya Bey (Kargir ve Ahflap ‹nflaat-Tersimiye) lu'na avdet etdi. Henüz çilemiz 10. Akil Bey (Hendese) dolmam›fl olacakd› ki iki sene 11. Hasan Bey (Resm-i Hatti) evvel oras›n› da ‹ngilizler iflgâl 12. Salih Murad Bey (Hikmet) etdi. Bu defa daha elîm bir buh13. Dahiliye Müdürü Yusuf Razi Bey rân geçirdikden sonra bin müfl14. Ahmed As›m Bey (Usul-i Ameliyye-i ‹nflaat) kilât içinde Y›ld›z'a, flimdiki 15. Abbas Bey (Usul-i Ameliyye-i ‹nflaat mektebimize yerleflebildik. On Muavini) senede befl binâ de¤ifldirmek (fiaka Dergisi, Temmuz 1922) mektebi o kadar derinden sarsd› ki baflka bir mekteb buna tagayrimüslim oldu¤u, bunlardan 47’sinin hayat›n› kaybetmifl bulundu¤u belirtil- hammül edebilir miydi? Bunu flübheli mektedir. Toplamda 396 mühendisin görüyorum...3 Temmuz 338 (3 Temmekânsal da¤›l›m›na gelince; ‹stanbullu muz 1922). olanlar 127, Trakya ve Makedonyal› fierefeddin Kerim Mühendis Ç›kan Arkadafllar›m›z 1. Muallim Mimar Hasan Bey 2. Hasan Rami Efendi 3. ‹hsan Hamdi Efendi 4. Ahmed ‹rfan Efendi 5. Ekrem Kâz›m Efendi 6. Mehmet Fehmi Efendi 7. ‹brahim Rahmi Efendi 8. Müeyyed Efendi 9. ‹kbal Efendi 10. Ali Efendi 11. Kemal Said Efendi 12. fiefik Efendi 13. Sadi Efendi 14. Server Orhan Efendi 15. Ömer Lütfi Efendi 16. Cevad Efendi 17. Muammer Efendi mektedir. Bu bilgilerin yan› s›ra, mektepten o döneme kadar mezun olan mühendislerden 384’ünün Müslüman 12’sinin ise (4) fiaka Dergisi, Say› 20, 3 Temmuz 1922. (5) fiaka Dergisi, Say› 20, 3 Temmuz 1922. 61 i t ü vakf› dergisi { İTÜ’den haberler ‹stanbul Teknik Üniversitesi: Bir Bilim An›t›n›n 239. Y›l› ‹stanbul Teknik Üniversitesi, kuruluflunun 239. y›l›n› Geleneksel ‹TÜ Günü tören ve flenlikleriyle kutlad›. ‹ki gün süren etkinliklerde, meslekte 40, 50 ve 60 y›l›n› dolduran mezunlarla, ‹TÜ’de 30, 40 ve 50 hizmet y›l›n› dolduran mensuplara an› plaketi; yapt›klar› ba¤›fllarla ‹TÜ’nün çok say›da projesinin hayata geçirilmesine katk›da bulunan kifli ve kurulufllara Alt›n Ar› ve Gümüfl Ar› Ödülü verildi. ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin 239. Y›l›, mezun ve mensuplar›n kat›ld›¤› ‹TÜ Günü’nde coflkuyla kutland›. ‹TÜ Ayaza¤a Yerleflkesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde düzenlenen plaket töreni, Yerleflkeyi kapsayan geziler ve alanlardaki renkli etkinliklerle kutlanan ‹TÜ Günü’nde yüzlerce mezun, y›llar sonra tekrar mezun olduklar› üniversitenin havas›n› soluman›n mutlulu¤unu, üniversitenin ulaflt›¤› düzeyi görmenin gururunu yaflad›lar. ‹TÜ’nün 239. kurulufl y›ldönümü nedeniyle düzenlenen ve iki gün süren geleneksel ‹TÜ Günü’nde, meslekte 40, 50 ve 60 y›l›n› geriden b›rakan mezunlarla, ‹TÜ’de 30, 40 ve 50. Hizmet Y›l›’n› dolduran mensuplara plaket verildi. ‹TÜ’nün son y›llarda her alanda yapt›¤› at›l›mlara, yapt›klar› ba¤›fllarla katk›da bulunan kifli ve kurulufllara da her y›l ‹TÜ Günü’nde oldu¤u gibi Alt›n Ar› ve Gümüfl Ar› Ödülleri verildi. ‹TÜ Günü’nde Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin’in aç›l›fl konuflmas›n›n yan› s›ra, meslekte 60 y›l›n› dolduran mezunlar ad›na Dr. Do¤an Tekeli, ‹TÜ’de 40 y›l›n› dolduran mensuplar ad›na Prof. Dr. Hasan fiener, meslekte 50 y›l›n› dolduran mezunlar ad›na Yük.Müh. Mehmet Bildirici, ‹TÜ’de 50 y›l›n› dolduran mensuplar ad›na Prof. Dr. Nigan Bayaz›t, meslekte 40 y›l›n› dolduran mezunlar ad›na Dr. Hüsamettin Kavi, ‹TÜ’de 40 y›l›n› dolduran mensuplar ad›na Prof. Dr. Abdurrahman Satman ve ‹TÜ Mezunlar Konseyi ad›na Erol Bilecik birer konuflma yapt›. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin konuflmas›nda, 239. ‹TÜ Günü’nde mezun ve mensuplarla bir arada olmaktan duydu¤u gururu belirterek “ ‹TÜ bir bilim an›t›d›r. Kuruldu¤undan bu yana bilimsel, sosyal ve ekonomik geliflmelere ›fl›k tutar. Ülkemizin ulusal hazinesidir. Gelece¤i flekillendirmifltir; zorluklara direnmifltir. ‹TÜ, baflar›d›r. Çat›s› alt›ndakilere baflar›lar, dostluklar ve an›lar hediye etmifltir. Hayat arkadafllar›yla tan›flt›rm›flt›r. Ayr›cal›k kazand›rm›flt›r. Onurlu bir yaflam sunmufltur…” dedi. ‹TÜ’nün geride b›rak›lan 239 y›l içinde kendisinden beklenen görevleri ve yüklendi¤i sorumluluklar› büyük bir özveri ve baflar›yla yerine getirdi¤ini vurgulayan Rektör fiahin, ‹TÜ’nün, ülkemizin Dünya Üniversitesi olma vizyonu do¤rultusunda e¤itim ve araflt›rma atyap›s›nda yap›lan at›l›m ve yat›r›mlarla, topluma do¤rudan katk› sa¤layan projeler, sanayi ve dünya üniversiteleri ile yap›lan iflbirli¤i çal›flmalar› hakk›nda bilgi aktard›. Rektör Prof. Dr. fiahin, konuflmas›n› “Yaflam›m›n ‹TÜ çat›s› 62 alt›nda bafllad›¤›na inanan bir ‹TÜ’lü ve 2008’den bu yana bu üniversitenin Rektörü olarak söz veriyor; 239. y›ldan gelece¤e tarih düflüyorum: Cumhuriyetimizin ayd›nl›k yüzü olan ‹TÜ; daha büyük hedeflere daha büyük bir kararl›l›k ve azimle yürüyecek, yapt›¤› her çal›flmayla öncü olmaya, dünyay› flekillendirecek bilgi ve birikime sahip, cesur ve ülke sevgisiyle dolu mezunlar yetifltirmeye devam edecektir. As›l önemlisi ise ‹TÜ, tüm bunlar› yaparken Atatürk’ün izinden yürümekten asla vazgeçmeyecektir.” diyerek tamamlad›. Törende, her y›l ‹TÜ Günü’nde verilen ve son bir y›l içinde ‹TÜ’ye yapt›klar› ba¤›fllarla, çok say›da projenin hayata geçirilmesini sa¤layan kifli ve kurulufllara geleneksel Alt›n Ar› ve Gümüfl Ar› Ödülleri da¤›t›ld›. ‹ki gün süren kutlama program› kapsam›nda 25 May›s 2012 Cuma günü, meslekte 60 y›l›n› dolduran 1952 Haziran-Eylül ve 1953 fiubat dönemi mezunlar› ile ‹TÜ’de 30-40 ve 50 hizmet y›l›n› dolduran mensuplar plaket ald›. 26 May›s 2012 Cumartesi günü ise meslekte 40 ve 50 y›l›n› dolduran 1962 Haziran-Ekim, 1963 fiubat, 1972 Haziran-Ekim, 1973 fiubat dönemi mezunlar›na an› plaketi verildi. Mezun ve mensuplar için 75. Y›l Ö¤- i t ü vakf› dergisi { İTÜ’den haberler renci Sosyal Merkezi’nde Geleneksel ‹TÜ Günü Ö¤le Yeme¤i, dileyen mezunlar için ‹TÜ’ye kazand›r›lan yeni fiziksel mekânlar, yürütülmekte olan inflaat çal›flmalar› ve yeni projelerin tan›t›m›n›n yap›ld›¤› Kampüs Turu, Geleneksel Uçurtma fienli¤i, çocuklara yönelik çeflitli aktiviteler günü renklendiren di¤er etkinliklerdi. ‹TÜ Günü kutlamalar› çerçevesinde tüm fakülteler, ayr›ca kendi bünyelerinde düzenledikleri etkinliklerde mezun ve mensuplar›yla buluflarak meslekte 20 ve 30 y›l plaketi verdiler. 239. Y›l ‹TÜ Günü nedeniyle mezun ve mensuplar 26 May›s akflam› da ‹TÜ Gecesi’nde bir araya geldi. Four Seasons Hotel Bosphorus’ta gerçeklefltirilen gecede ‹TÜ TDMK mezunu Alt›n K›zlar grubu ile sanatç› Fatih Erkoç sahne ald›. Mezunlar ad›na konuflmalar (Soldan sa¤a): Dr. Y. Mim. Do¤an Tekeli, Y. Müh. Mehmet Bildirici, Dr. Hüsamettin Kavi, Prof. Dr. Nigan Bayaz›t, Prof. Dr. Hasan fiener, Prof. Dr. Abdurrahman Satman. ‹TÜ TMDK Oda Orkestras› Konseri fief: Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin fief O¤uzhan Balc› yönetimindeki ‹TÜ Türk Mus›kisi Devlet Konservatuvar› Oda Orkestras›’n›n, Solist TMDK Müdürü Prof. Dr. Cihat Aflk›n’la verdi¤i konserler ve konserde seslendirdikleri eserler, dinleyenleri müzi¤in büyülü evreninde yolculu¤a ç›kar›rken, konuklara bir de sürpriz yaflatt›. Solist Cihat Aflk›n, konsere bafllamadan önce ‹TÜ TMDK’n›n 2011-2012 sezonunda Türkiye’nin müzik e¤itimi veren en iyi kurumu seçildi¤ini belirterek, önümüzdeki ö¤retim y›l›ndan itibaren, ‹TÜ’deki tüm mühendislik-mimarl›k ö¤rencileri için Konservatuvar’da yan dal program› bafllatacaklar› vurgulad› ve bu ö¤rencilerden biri olarak, Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin’i orkestray› yönetmesi için sahneye davet etti. Rektör fiahin, birkaç dakika yönetti¤i orkestradaki flef performans› ile herkesi flafl›rtsa da, “Uzun y›llard›r kalbim hiç bu kadar heyecanla atmam›flt›. Atatürk, ‘Hepiniz milletvekili olabilirsiniz, bakan olabilirsiniz; hatta cumhurbaflkan› olabilirsiniz; fakat sanatç› olamazs›n›z’ derken ne kadar do¤ru söyledi¤ini bir kez daha anlad›m.” dedi. 63 i t ü vakf› dergisi { İTÜ’den haberler ‹TÜ Alt›n Ar› 2012 Ödülü Ali A¤ao¤lu, ARI Teknokent A.fi., Denizcilik Fakültesi Sosyal Yard›m Vakf›, Elginkan Vakf›, Y.Müh. Erol Bilecik, Dr. Erol Üçer, Kültürel, Sosyal ve Sa¤l›k Tesisleri ‹nflaa ve ‹flletme A.fi., Y. Müh. O¤uz Gürsel, Rocwell Otomasyon Tic. A.fi., Trakya Döküm, Türk Telekomünikasyon Afi., Uzmar Uzman Deniz San. ve Tic. A.fi., Vestel Digital Üretim San. Tic. A.fi. ‹TÜ Gümüfl Ar› 2012 Ödülü Prof. Dr. Ahmet Sa¤lamer, Baymak Makina San. Tic. A.fi., BM Mühendislik ve ‹nflaat A.fi., Bolu Çimento San. A.fi., Y.Müh. Cahit ‹dil, Çanakkale Kalebodur Seramik San. A.fi., ‹brahim Bodur Kaleseramik E¤itimSa¤l›k ve Sosyal Yard›m Vakf›, Ç›tak Sigorta Acente A.fi., Çolako¤lu Metalurji A.fi., Densan Deniz Nakliyat› San. ve Tic. A.fi., Dünya Denizcilik ve Tic. A.fi., Ericom Telekomünikasyon ve Enerji Teknolojileri A.fi., Ford Otomotiv San. A.fi., Güral Vitrifiye, Müh. ‹brahim Mazman, ‹nce Denizcilik Tic. A.fi. ve Çal›flanlar›, ‹TÜ Denizcilik Fakültesi 1985 Y›l› Mezunlar›, Dr. Keskin Keser, Koray ‹nflaat A.fi., Maersk Denizcilik A.fi., Y.Müh. Do¤an fiahin, Mediha Özer, Mehmet Yi¤it fiardan, OHM Rock Solid Images, Y. Müh. Mim. Onur Özsoy, Paradigm, Siemens A.fi., Taflk›flla E¤iim ve Kültür Derne¤i ve Tülin Gediktafl. 64 i t ü vakf› dergisi { İTÜ’den haberler 239. YIL 65 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler Rektör Prof. Dr. fiahin Baflbakan Erdo¤an’la Görüfltü Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin’i Dolmabahçe Saray›’ndaki Baflbakanl›k Ofisi’nde kabul etti. Resmi ziyaret kapsam›nda gerçeklefltirilen görüflmede, Rektör Prof. Dr. fiahin’e Rektör Dan›flman› Prof. Dr. Tahsin Yomral›o¤lu da efllik etti. Prof. Dr. fiahin, Baflbakan Erdo¤an’a ‹TÜ’de son y›llarda bilim ve teknolojide yaflanan geliflmeler ve kampus alanlar›n›n iyilefltirmesi projesiyle ilgili detayl› bilgiler verdi. Prof. Dr. fiahin, akademisyenlerin dan›flmanl›¤›nda ö¤rencilerin ulusal ve uluslararas› düzeyde baflar› kazanan projeleri, Ar-Ge projeleri, Teknokent ve Dijital Türkiye Üssü yat›r›mlar›yla ‹TÜ’nün uluslararas› iliflkileri hakk›nda bilgi arz etti. Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin’e K›r›m’dan “Fahri Doktor” Unvan› Verildi ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin’e, K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi taraf›ndan, yüksekö¤retime uluslararas› düzeyde sa¤lad›¤› katk›lar ve iki üniversite aras›nda kurulan iflbirli¤inden dolay› “Fahri Doktor” unvan› verildi. K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin’e “Fahri Doktor” unvan› verdi. Prof. Dr. Muhammed fiahin’e “Fahri Doktor” unvan› yüksekö¤retime uluslararas› düzeyde sa¤lad›¤› katk›lardan ve iki üniversite aras›nda kurulan iflbirli¤inden dolay› verildi. K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi taraf›ndan “Fahri Doktor” unvan›na lay›k görülen ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, törende yapt›¤› “Teflekkür Konuflmas›”nda, kuruluflundan bu yana Türkiye’nin imar ve modernizasyonuna büyük katk›lar veren ‹TÜ’nün bir dünya üniversitesi olarak birçok proje ile Uluslararas› Yüksekö¤retim’e katk› vermeye devam edece¤ini söyledi. ‹TÜ ile K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi aras›nda 2011 y›l›nda imzalanan iflbirli¤i anlaflmas›na de¤inen fiahin, “‹ki üniversite aras›ndaki iliflkiler, ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi Mimarl›k Bölümü'nden ö¤retim üyeleri ve 36 ö¤rencinin ziyareti ile bafllad›. Bu gezi s›ras›nda yap›lan araflt›rmalar ve görüflmeler ile projeler gelifltirildi. Bu kapsamda K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi bünyesinde yap›lmas› planlanan 700 kiflilik Ö¤renci Yurtlar›, Spor Merkezi, Kongre Merkezi ve E¤itim birimlerinden oluflan “Türk-Slav Gençlik Merkezi” üzerine ö¤renci fikir projelerinin haz›rlanmas› oldu. ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi’nde ö¤rencileri taraf›ndan projeler çizildi.”dedi. Konuflmas›n›n sonunda K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fevzi YAKUBOV’a ve Se- nato Üyelerine “Fahri Doktor” unvan› için teflekkür eden fiahin, “Bana bu unvan ile büyük onurlar bahflettiniz. Bu unvan› büyük gurur ile tafl›yaca¤›ma de¤erli konuklar›m›z önünde söz veriyorum.”dedi. Rektör fiahin’in konuflmas›n›n ard›ndan K›r›m Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fevzi Yakubov, ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin’e “Fahri Doktor” unvan›n› takdim etti. Türkiye’den T.C. Baflbakan› Say›n Recep Tayyip Erdo¤an’›n ard›ndan bu üniversiteden “Fahri Doktor” unvan› alan ikinci kifli ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin oldu. 66 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler ‹TÜ Rektörü, Avrupa Teknik ve Araflt›rma Üniversiteleri Birli¤i Yürütme Kurulu’na Seçildi ‹TÜ Rektörü Bosna ve Kosova’da Ziyaretlerde Bulundu ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Avrupa’n›n en önemli mühendislik üniversitelerinin yer ald›¤› Avrupa Teknik ve Araflt›rma Üniversiteleri Birli¤i (CESAER) Yürütme Kurulu’na seçilen dört kifliden biri oldu. Merkezi Belçika’da bulunan Birlik’te, Avrupa’n›n en iyi altm›fl mühendislik üniversitesi yer al›yor. Avrupa Teknik ve Araflt›rma Üniversiteleri Birli¤i (CESAER)’nin 8-9 Mart 2012 tarihlerinde Brüksel’de gerçeklefltirdi¤i Genel Kurul’da yeniden oluflturulan dört kiflilik Yürütme Kurulu’na Türkiye’den ilk kez ‹TÜ Rektörü Prof.Dr. Muhammed fiahin seçildi. Rektör Prof. Dr. fiahin, bu görevle sadece ‹TÜ’nün de¤il, Türkiye’nin de ad›n›n karar verici kurulda yer almas›n› sa¤lad›. Böylece Türkiye’ye, baflkanl›k yolu da aç›lm›fl oldu. Avrupa’n›n en iyi mühendislik üniversitelerinin aras›nda Türkiye’den bir üniversitenin yer almas›n›n gurur verici oldu¤unu belirten fiahin, “‹TÜ Rektörü olarak bu önemli göreve getirilmifl olmamda, son iki y›ld›r görev yapt›¤›m Avrupa Teknik ve Araflt›rma Üniversiteleri Birli¤i’nde, Üniversitelerde Araflt›rma ve Strateji Yönetimi” konusunda yapt›¤›m›z katk›lar çok etkili oldu. Oy birli¤iyle göreve getirildim. Bu sadece üniversitemiz için de¤il Türk yüksek ö¤retimi ve ülkemiz için de çok önemli bir geliflmedir.” dedi. Prof. Dr. fiahin, Avrupa Komisyonlar›nda düflünce kurulufllu¤u görevini de yürüten Avrupa’daki Teknik ve Araflt›rma Üniversiteleri Yönetim Kurulu Üyeli¤ine iki y›l önce Türkiye’den ilk seçilen rektör olmufltu. CESAER Yürütme Kurulu'nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi'nin d›fl›nda Norveç Bilim ve Teknik Üniversitesi, Torino Politeknik Üniversitesi ve Delft Teknik Üniversitesi yer al›yor. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin Bosna ve Kosova’da ikili görüflmelerde bulundu. Rektör Dan›flman› Doç. Dr. Yunus Kalkan’›n efllik etti¤i ziyarette, Uluslararas› Bosna Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Hilmi Ünlü, Rektör Vekili Doç. Dr. Serdar Öztürk ve Uluslararas› Burç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Padem ile iki üniversite aras›ndaki e¤itim ve araflt›rma iflbirlikleri görüflüldü. Rektör Prof. Dr. fiahin’in bir sonraki dura¤› Saray Bosna Devlet Üniversitesi oldu. Burada Rektör Prof. Dr. Faruk Caklovica taraf›ndan karfl›land›. Saray Bosna’da Sareyova Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ejuo Ganic ile de görüflen fiahin, yo¤un ziyaret program›na Kosova ile devam etti. Türklerin yo¤un olarak yaflad›¤› Prizren flehrinde Kosova Kamu Yönetimi Bakan› Mahir Ya¤c›lar, Meclis Baflkan Yard›mc›s› Enis Kervan, Avrupa Politeknik Üniversitesi Mütevelli Heyeti Baflkan› Yalç›n Koçak ve Türk Delegasyonu Temsilcisi Albay Ahmet Çelik ile bir araya geldi. Ziyaretinin son gününde Prizren’deki Avrupa Politeknik Üniversitesi ö¤rencileriyle bir araya gelen Rektör Prof. Dr. fiahin, ‹TÜ’deki Ar-Ge çal›flmalar› ile ilgili ö¤rencilere seminer verdi. Kosova Milli E¤itim Bakan› Dr. Rame Buja, Türkiye Büyükelçisi Songül Ozan ve Kamu ‹flleri Bakan› Mahir Ya¤c›lar’› makamlar›nda ziyaret eden fiahin, e¤itim ve araflt›rma alan›nda ortakl›k yapabilecek konular üzerinde görüfl al›flveriflinde bulundu. 67 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler Ali A¤ao¤lu Elektrikli Otomobilini Ar-Ge Çal›flmalar› ‹çin ‹TÜ’ye Ba¤›fllad› Ali A¤ao¤lu, ‹TÜ’nün elektrikli araç için yürütmekte oldu¤u Ar-Ge çal›flmalar›nda kullan›lmak üzere, elektrikli otomobili Tesla Roadster’› ‹TÜ’ye ba¤›fllad›. Ali A¤ao¤lu, elektrikli araçlar konusunda fark›ndal›k yaratmak amac›yla 2010 y›l›n›n Temmuz ay›nda Türkiye’ye getirtti¤i ilk elektrikli otomobil Tesla Roadster’› ‹TÜ Makina Fakültesi’ne ba¤›fllad›. ‹TÜ’de düzenlenen törenle Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin’e teslim edilen araç, fakültenin elektrikli araç araflt›rmalar›nda kullan›lacak. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Ahsen Özsoy, Prof. Dr. Derin Ural, Prof. Dr. M. Fevzi Ünal, Genel Sekreter Nevzat Özkök, akademisyenler ve elektrikli araçlarla ilgili çal›flan ö¤rencilerin kat›ld›¤› törende konuflan Ali A¤ao¤lu, Tesla Roadster’› çok önemsedi¤i elektrikli araçlar konusunda fark›ndal›k yaratmak amac›yla sat›n ald›¤›n› hat›rlatarak, “Tesla’y› almaya karar verdi¤imde amac›m, dikkatleri elektrikli araçlara çekmekti. Yak›n gelecekte herkes bu tip araçlar kullanacak. Temiz enerjiyle çal›flan her türlü teknolojinin desteklenmesini ve teflvik edilmesini istiyoruz. ‹TÜ'yü sizlere anlatmama gerek yok. Türkiye'de Ar-Ge'ye çok ciddi katk›lar yapan, endüstri ile iliflkileri çok kuvvetli bir üniversitedeyiz. Bu araba, ‹TÜ'deki çal›flmalara ufac›k bir katk› sa¤lasa amac›na ulaflm›fl olacak. ‹TÜ'deki çal›flma azmi, heyecan ve flevkle bunun çok daha fazlas›n›n olaca¤›n› düflünüyorum" dedi. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin ise konuflmas›nda; ‘‘Say›n A¤ao¤lu, bu ba¤›flla gelece¤in teminat› gençlere ne kadar güvendi¤ini bir kez daha kan›tlad›. Türkiye’nin ilk helikopteri, ilk hidrojen teknesi, ilk küp uydusu, ilk günefl teknesi gibi birçok ilkine imza atan üniversitemiz, elektrikli araç çal›flmalar› konusunda da hakl› bir üne sahip. Türkiye’nin ilk elektrikli minibüsü, ilk insans›z elektrikli arac› yine Makina Fakültemize ba¤l› Mekatronik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi’nde tasarland›. Üniversitemize hediye edilen Tesla Roadster’›n elektrikli araçlar üzerine yap›lacak Ar-Ge çal›flmalar›na büyük katk›lar sa¤layaca¤› inanc›nday›m’’ dedi. Prof. Dr. fiahin, tüm uluslararas› yüksekö¤retim a¤lar›nda baflar›yla temsil edilen, Türkiye’nin teknoloji üssü olma yolunda emin ad›mlarla ilerleyen ‹TÜ’nün, bugüne kadar üniversiteye maddi ve manevi destek veren hiç kimseyi yan›ltmad›¤›n› söyledi. Teslim töreninin ard›ndan Prof. Dr. Muhammed fiahin, Ali A¤ao¤lu'nun model araba koleksiyonu için dünyada 100 adet üretilen Ferrari 458 modelini hediye etti. Tesla Roadster: 100 kilometreye 3,7 saniyede ç›kan Tesla Roadster, s›f›r karbon emisyonuna sahip bir araç. 450 kilograml›k lityum-iyon pillerle 288 beygirlik güç üretimi gerçeklefltiren Tesla, kilometrede 2,5 kuruflluk elektrik tüketiyor. ‹ki kap›l› ve üstü aç›labilen arac›n bataryalar› 3,5 saatte flarj ediliyor ve 365 kilometrelik menzile kadar ç›kabiliyor. Tesla Roadster, yavafllad›¤›nda ise elektrik enerjisini bataryaya çevirerek tasarruf sa¤l›yor. Tesla Roadster’da motor ya¤›, egzoz ve flanz›man gibi tipik araç özellikleri bulunmuyor. Araç çal›flt›¤› s›rada motor sesi duyulmuyor. 68 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler ‹ngiltere Devlet Bakan› David Willets ‹TÜ’yü Ziyaret Etti Türkiye’nin Dünya Üniversitesi: ‹TÜ 2008-2012 ‹ngiltere’nin Üniversiteler ve Bilimden Sorumlu Devlet Bakan› David Willets ‹TÜ’yü ziyaret etti. ‹TÜ’de yap›lan çal›flmalardan çok etkilenen Willetts, “‹TÜ gibi bir dünya üniversitesinin ‹ngiltere’de kampüs açmas›n› çok isteriz” dedi. Türkiye’ye ilk kez resmi ziyaret gerçeklefltiren ‹ngiliz Bakan’a ‹ngiltere’nin önemli üniversitelerinden on alt› rektör ve rektör yard›mc›s›n›n yer ald›¤› bir heyet efllik etti. Bakan Willets, ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Derin Ural ve Prof. Dr. M. Fevzi Ünal taraf›ndan karfl›land›. Türkiye’nin ilk hidrojen teknesi, ilk küp uydusu, ilk günefl teknesi ile mikro uydu, insans› robotlar ve günefl arabas› projelerini yak›ndan inceleyen Bakan, projelerde çal›flan ö¤rencilerden bilgi ald›. Projelerden çok etkilendi¤ini gizlemeyen Bakan Willets, “Ö¤rencilerin gözlerindeki flevk ve heves üniversitede yap›lan tüm ifllere yans›m›fl. ‹TÜ’nün son y›llarda yapt›¤› Ar-Ge çal›flmalar›, uluslararas› görünümü, endüstri ile iliflkileri çok etkileyici.” dedi. Projeleri ziyaretinin ard›ndan ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹ngiliz heyete, ‹TÜ’de yap›lan çal›flmalar› anlatt›¤› bir sunum gerçeklefltirdi. Aktar›lanlar› dikkatle dinleyen Bakan David Willets, “‹TÜ gibi her türlü uluslararas› yüksek ö¤retim a¤lar›nda baflar›yla temsil edilen bir dünya üniversitesinin ‹ngiltere’de kampüs açmas›n› çok isteriz. Bununla ilgili her türlü deste¤i vermeye haz›r›z.” diye konufltu. Yap›lan görüflmelerde, Türkiye ve ‹ngiltere aras›nda ortak anlaflma say›s› ve de¤iflime kat›lan ö¤renci say›s›n›n di¤er Avrupa üniversitelerinden daha düflük oldu¤una dikkat çekildi. Türk ve ‹ngiliz heyet ikili anlaflmalar›n art›r›lmas› için ortak çal›flmalar yapma karar› ald›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi 2008-2012 dönemi çal›flmalar› “Türkiye’nin Dünya Üniversitesi, ‹TÜ 20082012” ad› alt›nda kitap olarak yay›mland›. Kitab›n “Önsöz”ünde belirtildi¤i flekliyle; Teknik ö¤retimde 239 y›l› aflan parlak geçmifli, ça¤dafl e¤itim ortam›, güçlü akademik kadrosuyla, Türkiye’nin öncü kurumu ‹TÜ’nün, 2008-2012 döneminde yapt›¤› at›l›mlar› sergileyen bu kitap, 25 bin ö¤rencisi, 4 bin çal›flan› ve 100 bini aflk›n mezununun ortak gurur kayna¤› olan bir geliflimi özetliyor. Kuruluflundan bu yana evrensel bilimin Türkiye’deki temsilcisi, teknolojik geliflmelerin bilimsel oda¤› ve topluma do¤rudan katk› sa¤layan projelerin öznesi olan ‹TÜ, art›k dünyan›n en yetkin e¤itim-ö¤retim kurumlar›yla bilimsel rekabet içinde oldu¤unu gösteriyor: Ulusal, bölgesel ve küresel bir aktör olarak etkinli¤in vard›¤› boyutlar› sergiliyor. Türkiye’de mühendislik ve mimarl›k mesleklerinin tan›m›n› yapan ve bu konumunu her zaman koruyan ‹TÜ’nün, ö¤rencilerine ve akademik kadrosuna sundu¤u olanaklar, güçlenen uluslar aras› iliflkileri, bilimsel ve kurumsal yap›lanmada eriflti¤i düzey, köklü geçmifline lay›k bir yönetim sorumlulu¤unun belgesi olarak beliriyor. “TÜRK‹YE’N‹N DÜNYA ÜN‹VERS‹TES‹, ‹TÜ 20082012” kitab›n›n editörleri Nil Türkeri, Pelin Dursun, Ozan Önder Özener, Pakize Kaya ve Asl› Erinç. 168 sayfal›k Kitapta, ‹TÜ’nün e¤itim ve araflt›rma felsefesi ile son dört y›ll›k süreçte hayata geçirilen çal›flmalar E¤itim ve ö¤retim kalitesiyle gelece¤i infla eden kurum; Araflt›rma ve inovasyonda öncülük, giriflimcilik ve çevreyle etkileflim; Kampus yaflam›nda mekansal kalite; Ça¤dafl yönetiflim, kurumsallaflma ve mali kaynak gücü, yeteneklerin buluflma noktas›nda daha kaliteli yaflam; Geliflen dünyaya bilimsel disiplin, küresel yüksekö¤retimde güçlü rekabet, olmak üzere befl ana bafll›k alt›nda bol görsel malzeme ve metinler eflli¤inde sunuluyor. 69 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler Prof. Dr. Ali ‹hsan Aldo¤an K›z Ö¤renci Yurdu Aç›ld› ‹TÜ Gemi ‹nflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde dört dönem dekan olarak görev yapan Prof. Dr. Ali ‹hsan Aldo¤an’›n ad›, Ayaza¤a Yerleflkesinde yap›m› tamamlanan K›z Ö¤renci Yurdu’na verildi. Prof. Dr. Ali ‹hsan Aldo¤an’›n aram›zdan ayr›l›fl›n›n birinci y›l›nda, 1992-1995, 1998-2001, 2001-2004 ve 2008-2011 dönemlerinde dekanl›k yapm›fl oldu¤u ‹TÜ Gemi ‹nflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi ev sahipli¤inde bir anma toplant›s› düzenlendi. Denizcilik Müsteflar› Hasan Naibo¤lu, Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Ahsen Özsoy ve Prof. Dr. M.Fevzi Ünal, Aldo¤an Ailesi, akademisyenler, idari personel ve ö¤rencilerin kat›ld›¤› törenin ard›ndan Ayaza¤a Yerleflkesi’nde Prof. Dr. Ali ‹hsan Aldo¤an’›n ad›n›n verildi¤i k›z ö¤renci yurdunun resmi aç›l›fl› yap›ld›. Anma toplant›s›nda konuflan ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “Onunla tan›flma onuruna eriflememifl ‹TÜ’lülere onu tan›tmak, ‹TÜ’ye verdi¤i emeklerin sonsuza kadar yaflayacak bir simgesini yaratmak için bir yol arad›k. fiahs›na duydu¤umuz derin sayg›n›n bir göstergesi olarak yeni k›z yurdumuzun ismini Ali ‹hsan Aldo¤an Yurdu yapt›k. Sayg›de¤er hocam›z›n ad›n› tafl›yan bu yurt, çok sevdi¤i, ömrünü adad›¤› Üniversitesinde art›k sonsuza kadar yaflayacak. Ali ‹hsan Aldo¤an Hocam›z, ‹TÜ’de, bizlerle, çok sevdi¤i ö¤rencileriyle yaflamaya devam edecek.” dedi. Gemi ‹nflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi ad›na Dekan Vekili Doç. Dr. ‹smail Hakk› Helvac›o¤lu da Prof. Dr. Aldo¤an’›n akademik kariyerindeki baflar›lar›ndan söz ederek “Onun yoklu¤unda her iflle ne kadar ince ve titizlikle ilgilendi¤ini bir kez daha anlad›k. Ondan ö¤rendi¤imiz gibi sorunlara titizlikle yaklaflmaya çal›flt›k. Hiç unutmad›¤›m›z bir sözü ise “Ö¤rencilerimizi ön planda tutaca¤›z. Fakülte ana ve babal›¤a her zaman devam etmeli.” oldu. Bu yaklafl›m› sürdürmek için çal›fl›yoruz.” dedi. Aldo¤an Ailesi ad›na konuflan o¤lu Murat Aldo¤an da “Yaflarken, kaybetti¤imiz süreçte ve sonras›nda Aldo¤an Ailesi’ne destek ve ilgisini hiç eksik etmeyen Rektörümü- ze insanl›¤› için teflekkür ederim. Son bir y›lda babam›z› çok özledik. Onun üzerimizdeki manevi s›cakl›¤›n› kaybettik, ama bugün s›cak bir ailemiz daha oldu¤unu tekrar hat›rlad›k. Babam›n ilk ve daimi aflk› ‹TÜ, Onu kalbinin bir köflesinde yaflatacak. Yurt binas›na ad›n›n verilmesinde eme¤i geçen herkese flükran ve minnetlerimizi sunar›z.” dedi. Akademisyenler de Prof. Dr. Aldo¤an’la ilgili an›lar›n› paylaflt›. Konuflmalar›n ard›ndan 298 k›z ö¤renciyi misafir eden Prof. Dr. Ali ‹hsan Aldo¤an K›z Yurdu, efli Oya Aldo¤an ve Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin taraf›ndan aç›ld›. ‹TÜ Mobil Android Uygulamas› Yay›nda ‹TÜ Bilgi ‹fllem Daire Baflkanl›¤› taraf›ndan haz›rlanan uygulamalara ‹TÜ Mobil Android Uygulamas› da eklendi. Bu uygulama ile ‹TÜ'den haberleri, duyurular› ve etkinlikleri takip edebilirsiniz. Ayr›ca uygulama, ‹TÜ mensuplar›na sunulan hizmetlerin ba¤lant›lar›n› ve güncel yemekhane menüsünü içermektedir. ‹TÜ Mobil Android Uygulamas›'n› Android Market veya http://mobil.itu.edu.tr üzerinden ücretsiz olarak indirebilirsiniz. 70 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler ‹TÜ ‹ngilizce Haz›rl›k E¤itimine Uluslararas› Akreditasyon ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin geçti¤imiz y›l akredite edilen yirmi üç mühendislik program›ndan sonra, Yabanc› Diller Yüksekokulu Lisans ‹ngilizce Haz›rl›k Program› ve Uluslararas› Ortak Lisans ‹ngilizce Haz›rl›k Program› da CEA (Commission on English Language Program Accreditation) taraf›ndan akredite edildi. ABD E¤itim Bakanl›¤›’n›n yetkilendirdi¤i tek kurum olan CEA (Commission on English Language Program Accreditation) taraf›ndan Yabanc› Diller Yüksekokulu Lisans ‹ngilizce Haz›rl›k Program› ve Uluslararas› Ortak Lisans ‹ngilizce Haz›rl›k Program› akredite edildi. Türkiye’den ilk kez bir devlet üniversitesinin ‹TÜ ‹ngilizce Haz›rl›k Programlar›, CEA (Commission on English Language Program Accreditation) taraf›ndan onaylanarak kalitesi uluslararas› düzeyde kan›tlanm›fl oldu. ‹stanbul Teknik Üniversitesi, CEA taraf›ndan ‹ngilizce Haz›rl›k E¤itimi akredite edilen dünyadaki 100. kurum oldu. ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksekokulu, 2009 y›l›nda ‹ngilizce dil e¤itimi akreditasyonu alan›nda uluslararas› bir prestije sahip olan CEA’ya baflvurdu. Baflvuru sonras›nda gerçeklefltirilen iki y›ll›k öz de¤erlendirme sürecinde CEA taraf›ndan belirlenmifl olan ve aralar›nda ö¤retim program›, akademik personel, ölçme ve de¤erlendirme ve program de¤erlendirme gibi kriterlerin oldu¤u 52 standarda cevaben bir rapor haz›rland›. Raporun teslimi sonras›nda geçti¤imiz Kas›m ay›nda CEA taraf›ndan görevlendirilen uzman bir komisyon taraf›ndan ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksekokulu’nda saha ziyareti gerçeklefltirildi. Bu ziyaret s›ras›nda ö¤renci, akademik ve idari personelle yap›lan görüflmelerin yan› s›ra lisans düzeyinde verilmekte olan ‹leri ‹ngilizce dersleri de incelendi. Saha ziyareti sonras›nda komisyon taraf›ndan haz›rlanan raporda ‹TÜ’de Lisans ‹ngilizce Haz›rl›k Program› ve UOLP ‹ngilizce Haz›rl›k Program›’nda verilen ‹ngilizce e¤itiminin kalitesinin uluslararas› düzeyde oldu¤u belirtildi. Komisyon Ni- Yabanc› Diller Yüksekokulu Kütüphanesi san ay›nda yap›lan toplant› sonras›nda ise ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksekokulu’nun ilk baflvuruda verilen maksimum süre olan befl y›l süre ile akredite edildi¤i bildirildi. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “‹TÜ’de 2010-2011 y›l›ndan itibaren lisans düzeyinde devam etmekte olan % 30 ‹ngilizce e¤itimin yan› s›ra % 100 ‹ngilizce programlar› bafllatt›k. Yabanc› Diller’de ders içerikleri ve saatlerini yeniden düzenledik. S›n›flardaki ö¤renci say›s›n› azaltt›k. Yabanc› uyruklu okutman say›m›z› 17’ye ç›kard›k. Bu say›y› daha da art›raca¤›z. Ö¤rencilerin dil yeterliliklerini ölçmek için yapt›¤›m›z s›nav› iki aflamal› hale getirdik. Tüm bu çal›flmalar›m›z› da uluslararas› akreditasyonla taçland›rm›fl olduk.” dedi. ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Nebiye Musao¤lu da “Yabanc› Diller Yüksek Okulu’nda ö¤rencilerimizi dil becerileri geliflmifl, uluslararas› düzeyde rekabet gücüne sahip bireyler olarak yetifltiriyoruz. ‹TÜ’de verdi¤imiz yabanc› dil e¤itiminin kalitesinden emindik. Uluslararas› ve ba¤›ms›z bir kurulufl taraf›ndan da kalitemizin onaylanmas› gurur verici bir geliflmedir.” dedi. ‹TÜ’nün geçti¤imiz y›l yirmi üç mühendislik program› ABET (Accreditation Board for Programs in Engineering and Technology) taraf›ndan akredite edilmiflti. si ikinci, ‹flletme Fakültesi de üçüncü olarak tamamlad›. Ödül töreninde, tak›mlara kupalar› ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin taraf›ndan takdim edildi. Rektörlük Kupas› fiampiyonu YDYO Oldu ‹stanbul Teknik Üniversitesi Beden E¤itimi Bölümü taraf›ndan her y›l düzenlenmekte olan ‹TÜ Rektörlük Kupas› "Fakülteler Aras› Ö¤renci Futbol Müsabakalar›"’n›n 2012 y›l› galibi ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksek Okulu oldu. 5 Mart - 2 May›s 2012 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilen ve ‹TÜ Futbol Branfl Sorumlusu Ar.Gör. Bülent Aslanbafl taraf›ndan organiza edilen turnuvan›n Final maç›nda Yabanc› Diller Yüksek Okulu tak›m› ‹nflaat Fakültesi tak›m› ile karfl›laflt›. Final karfl›laflmas›n› 4-2 kazanan taraf, ‹TÜ Yabanc› Diller Yüksek Okulu oldu. Ö¤rencilerin hakemlik yapt›¤› turnuvay› ‹nflaat Fakülte- 71 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler Dünya ve Türkiye’den Kad›n Rektörler ‹TÜ’de Bulufltu ‹stanbul’daki liselerin müdürleri ve rehber ö¤retmenleri, ‹stanbul ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü ile birlikte ‹TÜ’de düzenlenen “Üniversitel E¤itimi ve Mesleklerin Gelece¤i” seminerine kat›ld›. ''Cam Tavan›n Ötesindeki Kad›n Akademisyenler: Kazan›mlar, Engeller, F›rsatlar'' (Beyond The Glass Ceiling: Women Rectors Across Europe Achievements, Challenges And Opportunities) bafll›¤›yla düzenlenen 3. Avrupal› Kad›n Rektörler Toplant›s›, yirmi dokuz ülkeden kad›n rektörler ve rektör yard›mc›lar›n›n kat›l›m›yla 21-22 May›s 2012 tarihlerinde ‹stanbul Teknik Üniversitesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi'nde yap›ld›. Organizasyon baflkanl›¤›n› ‹TÜ eski Rektörü Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer’in yürüttü¤ü konferans›n amac›, çeflitli ülkelerin kad›n rektörlerinin ve rektör yard›mc›lar›n›n deneyimlerini birbirleriyle paylaflmalar›na ve kad›n akademisyenlerin yönetim görevlerine kat›l›mlar›n›n art›r›lmas›na iliflkin stratejiler gelifltirebilmeye yönelikti. Toplant›ya ‹TÜ Kimya Mühendisli¤i mezunu Aile ve Sosyal Politikalar Bakan› Fatma fiahin, YÖK Baflkan› Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya, ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Ahsen Özsoy ve Prof. Dr. Derin Ural, ‹TÜ Bilim, Mühendislik ve Teknolojide Kad›n Araflt›rmalar› ve Uygulamalar› Merkezi (BTM-KAUM) Müdürü Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer, Türkiye ve dünyan›n dört bir yan›ndan kad›n rektörler, rektör yard›mc›lar› ve akademisyenler kat›ld›. Aile ve Sosyal Politikalar Bakan›, ‹TÜ Kimya Mühendisli¤i Bölümü mezunu Fatma fiahin’e, Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin ve ‹TÜ eski Rektörü Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer taraf›ndan plaket verildi. Bu yüzy›l, kad›nlar›n yüzy›l› olacak Bakan Fatma fiahin, kabinenin tek kad›n bakan› olarak, kariyerini ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin kendisine verdi¤i vizyona borçlu oldu¤unu belirterek bafllad›¤› konuflmas›nrda, kad›nlar›n erkeklerle yar›flabilmesi için akademik kariyerin önemine de¤indi. fiahin, “Art›k bilgi toplumunda yafl›yoruz. Bilgi toplumunu yönetmek durumunday›z. Onun için geçmifli iyi analiz edip vizyonumuzu iyi çizmemiz gerekiyor. Tarihe bakt›¤›m›z zaman bilgiyi elinde tutan toplumlar yükselmifl, tutamayanlar yok olmufltur. fiu an kas gücünden kafa gücüne geçilmifl bir dönemi yafl›yoruz. Kas gücüyle erkeklerle yar›flamad›k, ama bugün kafa gücüyle yar›fl›yoruz. Kafa gücüyle yar›flt›¤›m›z zaman, çok art›m›z var. Bu yüzy›l, kad›nlar›n yüzy›l› olacak. Art›k çok daha fazla kad›n lider olacakt›r” dedi. Bakan fiahin, toplant›ya kat›lan kad›n rektörlerin tecrübesini çok önemsediklerini ve bu tür organizasyonlar›n yeni ufuklar aç›p, yeni vizyonlar çizece¤ini söyledi. Akademik unvan yükseldikçe kad›n oran› azal›yor YÖK Baflkan› Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya aç›l›fl konuflmas›nda toplumsal cinsiyet dengesini gösteren rakamlar› de¤erlendirerek, son y›llarda yüksek ö¤renim görenler aras›nda eflitsizli¤in ortadan kalkt›¤›n› ve bu oran›n kad›nlarda yüzde 46 oldu¤unu belirtti. Kad›nlar›n önündeki bariyerlerin kald›r›lmas› ve f›rsat eflitli¤i sa¤lanmas› için gerekli ad›mlar›n at›lmas›n›n önemine de¤inen Çe- Toplant›n›n yürütücüsü Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer (ortada) yurt d›fl›ndan kat›l›mc›larla. tinsaya Türkiye’de kad›n akademisyen say›s›n›n pek çok Avrupa ülkesinden daha yüksek oldu¤unu ve 100 binden fazla akademik personel bulundu¤unu, ancak akademik unvan yükseldikçe kad›n oran›n›n azald›¤›n› vurgulayarak''Araflt›rma görevlilerinin yüzde 47'si, yard›mc› doçentlerin yüzde 35'i, doçentlerin yüzde 31'i kad›n. Profesörlere bak›ld›¤›nda kad›n say›s› yüzde 30’dan da az. 165 rektörden sadece 9'u kad›n. fiuna inan›yorum ki, kad›nlar›n kat›l›m›n› ve toplumsal cinsiyet dengesini yüksek ö¤retimde çok boyutlu ele almal›y›z'' dedi. Tüm dünyadan gelen kad›n akademisyenlere ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde yap›lan çal›flmalarla ilgili detayl› bilgi veren ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde üç rektör yard›mc›mdan ikisi kad›n, 19 rektör dan›flman›m›n 11’i kad›n, 13 dekan›- 72 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler m›zdan 4’ü kad›n. Bu say›lar›n daha da artmas› temennimiz.” dedi. Organizasyonun baflkanl›¤›n› üstlenen Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer de bu y›l üçüncü kez, kad›n akademisyenlere ev sahipli¤i yapmaktan mutluluk duyduklar›n› belirterek “Y›llar geçtikçe kat›l›mc› say›m›z› artt›rd›k. ‹kinci toplant›n›n ard›ndan güçlü ba¤lant›lar kurduk, çabalar›m›z daha verimli ve görünür hale geldi. Genç kad›n akademisyenlerin cam tavan›n ötesine geçebilmeleri için çal›flmaya devam etmeliyiz. Amac›m›z, yüksek ö¤retimde kad›n say›s›n› hak etti¤i yere hep birlikte tafl›mak. Liderlik sadece liderin de¤il, lider ve ekibinin yapt›¤› bir fleydir. Hep birlikte çal›flarak de¤iflimi sa¤layabiliriz.” dedi. Aç›l›fl konuflmalar›n›n ard›ndan oturumlara geçildi. Baflkanl›¤›n› Prof. Dr. Gülsün Sa¤lamer’in yapt›¤› ilk oturumda EUA Baflkan› Helena Nazare ve Çin ‹letiflim Üni- versitesi Onursal Rektörü Liu Jinan, yönetim deneyimlerini kat›l›mc›larla paylaflt›. Toplant›ya, yirmisi Türkiye'den olmak üzere, Avrupa'n›n yan› s›ra Pakistan, Çin, Güney Kore, Bangladefl, ‹srail ve Zimbabwe gibi ülkelerden seksenin üzerinde kad›n rektör, rektör yard›mc›s› ve akademisyen kat›ld›. Ayd›nlatmada Devrim Yaratan Buluflun Mucidi Mehmet Ar›k, ‹TÜ’de Konferans Verdi Doktora s›ras›nda "Yüksek Ak›l› Is› Transferi ve MikroElektro-Mekanikal-Sistemler MEMS" konular›nda çal›flt›. 2000 y›l›nda General Elektrik Evrensel Araflt›rma ve Gelifltirme (GE GRC) Merkezi’nde uzman mühendis olarak çal›flmaya bafllayan Doç Dr. Mehmet Ar›k, daha sonra proje müdürlü¤ü görevine getirildi ve 12 araflt›rmac› ile global bir araflt›rma grubu kurdu. Dr. Ar›k’›n araflt›rma konular› aras›nda elektroniklerin so¤utulmas›, mikroak›flkan sistemler, enerji, medikal, savunma sistemleri, kat› hal ayd›nlatma sistemleri (LED/OLED), fotonik sistemleri ve Six Sigma bulunuyor. Son on y›lda seksen civar›nda patent baflvurusu yapan ve bugüne kadar baflvurular›n›n otuzu olumlu sonuçlanan Dr. Ar›k, ASME ve IEEE profesyonel mühendislik kurulufllar›na üye olup, ayr›ca ‘ASME fleref üyesi’dir. Doksan›n üzerinde uluslararas› kitap, dergi ve konferans makalesi olan Dr. Ar›k ayr›ca, ASME TSEA ve IEE CPMT dergilerinde yard›mc› editör olarak görev yapmakta ve de¤erlendirme sürecindeki di¤er patent baflvurular›n›n sonuçlanmas›n› bekliyor. Ayd›nlatmada devrim yaratan buluflu nedeniyle ‘21. yüzy›l›n Edison’›’ olarak isimlendirilen Doç. Dr. Mehmet Ar›k, ‹TÜ Makina Fakültesi 2012 y›l› Dr. Cavit Ç›tak Teknoloji Konferans›’n›n konu¤u oldu. Mehmet Ar›k, 2 May›s 2012 tarihinde ‹TÜ Makina Fakültesi Orhan Öcalgiray Konferans Salonu’nda gerçeklefltirilen etkinlikte, “Yeni Nesil Enerji Verimli Kat› Hal Ayd›nlatma Teknolojileri” bafll›kl› bir konferans verdi. ‹TÜ Makina Fakültesi’nden mezun olan Mehmet Ar›k, on y›ldan bu yana çal›flmakta oldu¤u New York’taki General Electric Küresel Araflt›rma Merkezi’nde yürüttü¤ü çal›flmalar sonucu, jet motorlar›nda uygulanan so¤utma prensibinden yola ç›karak gerçeklefltirdi¤i bulufl ile LED ampullerdeki ›s›nma problemini tamamen çözdü. 2012 y›l›ndan itibaren yayg›n olarak dünya pazar›na ç›kan bu yeni teknoloji LED ampuller, çok hafif ve büyük enerji tasarrufu sa¤l›yor. Ayd›nlatmada büyük bir devrim gerçeklefltiren bu bulufl, yak›nda baflta IPhone’lar olmak üzere, ›s›nma problemlerinin yafland›¤› cep telefonlar›, laptop gibi birçok teknolojik üründe de kullan›labilecek. Doç. Dr. Mehmet Ar›k Doç. Dr. Mehmet Ar›k, 1991 de ‹TÜ Makina Fakültesi’nden mezun oldu. 1996 y›l›nda Miami Üniversitesi Makina Mühendisli¤i’nden "Tek Fazl› Turbulansl› Ak›fllar›n ‹ncelenmesi" konusunda Master, 2001 y›l›nda ABD Minnesota Üniversitesi’nden Doktora derecesi ald›. 73 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler ‹TÜ Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Derin Ural Londra 2012 Olimpiyatlar›’nda Meflale Tafl›yacak Doç. Dr. Selçuk Aktürk’e ‘Gallieno Denardo’ ödülü Londra 2012 Olimpiyat Meflale Koflusu’nda Türkiye’yi temsil edecek meflale tafl›y›c›lar› belli oldu. ‹TÜ Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Derin Ural da do¤al afetlerle ilgili çal›flmalar› nedeniyle meflaleyi tafl›yacak 12 kifliden biri oldu. Londra Olimpiyat Stadyumu’nda 27 Temmuz 2012’de yap›lacak aç›l›fl töreni öncesi olimpiyat meflalesi tüm ‹ngiltere’yi 8000 meflale tafl›y›c›s› ile dolaflacak. York flehrinde yap›lacak kofluda Türkiye’den seçilen 12 kifli 300’er metre meflaleyi tafl›yacak. Meflaleyi tafl›yacak tek akademisyen Prof. Dr. Derin Ural oldu. ‹TÜ Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Derin Ural, 1999 y›l›nda meydana gelen büyük depremin ard›ndan Federal Acil Durum Yönetim Kurumu FEMA’n›n ‹TÜ ile gerçeklefltirdi¤i e¤itim projesini koordine etti. ‹TÜ Afet Yönetim Merkezi’nin kurucu müdürü olan Ural, Uluslararas› Afet Yönetimi Birli¤i Türkiye Baflkan›, ABD’de bulunan Afet Yönetimi Yüksekö¤retim Vakf› Yönetim kurulu üyesi ve Türkiye’nin Deprem Dan›flma Kurulu’nun tek kad›n üyesi oldu. Prof. Dr. Ural “Olimpiyat meflalesini tafl›yarak do¤al afetler hakk›nda bilinç oluflturmaya katk›da bulunaca¤›ma inan›yorum. ‹TÜ’nün 1999 y›l›ndan itibaren Afet Yönetimi konusunda yapt›¤› çal›flmalar Türkiye’de fark yaratm›flt›r. Rektörümüz Prof. Dr. Muhammed fiahin de Afet Yönetimi Merkezinin aktif üyesi olmakla beraber, çal›flmalar›m›z›n Ulusal ve Uluslararas› seviyede kabul görmesinde eme¤i büyüktür” dedi. Türkiye’yi temsil edecek kafilede 2 sporcu, 2 sanatç›, 2 gazeteci ve toplumda fark yaratan 5 sivil toplum kuruluflu üyesi ve bir akademisyen yer ald›. 74 ‹TÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Mühendisli¤i Bölümü’nden, Doç. Dr. Selçuk Aktürk, International Commission for Optics (ICO) ve the Abdus Salam International Centre for Theoretical Physics (ICTP) kurumlar› taraf›ndan birlikte verilen Gallieno Denardo ödülüne de¤er görülmüfltür. Bu ödül, 2007 y›l›nda ölümüne kadar yirmi y›l boyunca ICTP’de Optik programlar›n› yürüten, Trieste Üniversitesi profesörü Gallieno Denardo an›s›na; Optik alan›nda uluslararas› nitelikte üstün araflt›rmalar yapm›fl olan ve k›rk yafl›n› doldurmam›fl araflt›rmac›lara verilmektedir. 2012 y›l› ICO/ICTP Gallieno Denardo ödülü, “Ultrah›zl› optik alan›nda, özellikle de ultrah›zl› lazer darbesi karakterizasyonu ve ve do¤rusal olmayan optik uygulamalar› konular›nda gerçeklefltirmifl oldu¤u de¤erli çal›flmalar” nedeni ile Selçuk Aktürk’e verilmifltir. Ödül töreni 14 fiubat 2012’de ICTP’nin Trieste’deki kampusunda, ödül jürisinin ve Denardo’nun eflinin kat›l›m›yla, “The 2012 ICTP Winter College on Optics: Advances in Nano-Optics and Plasmonics” k›fl okulu program› dahilinde gerçeklefltirilmifltir. Doç. Dr. Selçuk Aktürk lisans derecesini 2001 y›l›nda Bilkent Üniversitesi, doktora derecesini de 2005 y›l›nda Georgia Institute of Technology, Fizik bölümlerinden alm›flt›r. Doktora sonras› 2009 y›l›na kadar Fransa’da Ecole Polytecnique bünyesindeki Laboratoire d’Optique Apliquee araflt›rma merkezinde çal›flmalar yürütmüfltür. 2009 y›l›ndan bugüne ‹TÜ Fizik Mühendisli¤i Bölümü’nde ö¤retim üyesidir. Yapm›fl oldu¤u araflt›rmalar neticesinde uluslararas› sayg›n hakemli dergilerde 36 adet makalesi yay›mlanm›flt›r ve bu yay›nlar 580 üzerinde at›f alm›flt›r. Uluslararas› konferanslarda 80 üzerinde sunufllar gerçeklefltirmifltir. Çal›flmalar›, SPIE, Berthold Leibinger Foundation, Türkiye Bilimler Akademisi, Feyzi Akkaya Vakf› dahil, pek çok ulusal ve uluslararas› kurumlar taraf›ndan ödüllere de¤er bulunmufltur. itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler KOB‹’ler ‹çin Tasar›m Projesi, ‹TÜ ve ISO ‹flbirli¤iyle Hayata Geçirildi Yenilik yapma ihtiyac›nda olup endüstriyel tasar›mc›lara nas›l ulaflaca¤›n› ve bir tasar›m projesini nas›l yönetece¤ini bilmeyen KOB‹’ler ile endüstri ürünleri tasar›m› bölümlerinden mezun olmufl ve ifl hayat›na yeni bafllam›fl tasar›mc›lar bu proje ile bir araya geliyor... ‹stanbul Kalk›nma Ajans›’n›n ilk proje ça¤r›s›na ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü’nün ‹stanbul Sanayi Odas› ile ortak olarak yapt›¤› baflvurunun desteklenmeye uygun bulunmas› sonucunda, KOB‹’ler ‹çin Tasar›m Projesi hayata geçirildi. Tasar›m ihtiyac› olup tasar›m deneyimi olmayan KOB‹’ler ve ifl yaflam›n›n bafllang›c›nda olan endüstriyel tasar›mc›lar› bir araya getiren web bazl› bir efllefltirme sistemi oluflturan ve bu sistemin pilot uygulamas›n› içeren proje 1 y›l sürecek. Kobilericintasarim.com sitesi 2010 y›l›nda ‹stanbul Kalk›nma Ajans› taraf›ndan desteklenen Kar Amac› Gütmeyen Kurumlara Yönelik Yarat›c› Endüstrilerin Gelifltirilmesi Mali Destek Program› taraf›ndan desteklenen KOB‹’ler ve Yeni Mezun Tasar›mc›lar›n Bir Araya Getirilmesine Yönelik Web Bazl› Efllefltirme ve Dan›flmanl›k Sistemi Gelifltirilmesi projesi kapsam›nda gerçeklefltirildi. Proje, genel anlamda ‹stanbul’daki yarat›c› endüstrilerin önemli bir parças› olan endüstriyel tasar›m sektörü ile Türk ekonomisinde istihdam aç›s›ndan önemli bir yer tutan imalat sektörlerindeki KOB‹’ler aras›nda ilk iliflkilerin kurulmas›n› ve iki taraf›n da faydas›n› gözetecek flekilde yönetilmesini amaçl›yor. Böylece ayn› anda hem KOB‹’lerin rekabet gücünün hem de tasar›mc›lar›n istihdam olanaklar›n›n art›r›lmas› hedefleniyor. Bu proje, yenilik yapma ihtiyac›nda olup endüstriyel tasar›mc›lara nas›l ulaflaca¤›n› ve bir tasar›m projesini nas›l yönetece¤ini bilmeyen KOB‹’ler ile endüstri ürünleri tasar›m› bölümlerinden mezun olmufl ve ifl hayat›na yeni bafllam›fl tasar›mc›lar›n bir araya getirilmesine, böylece Türkiye’de KOB‹’lerin yak›n olmad›klar› bir rekabet unsuru olan endüstriyel tasar›m ile tan›flmalar›n› ve tasar›mc›lar ile çal›flmay› deneyimlemelerini amaçlamaktad›r. Bu kapsamda projenin önerisi tasar›mc› ihtiyac› olan küçük ve orta büyüklükteki iflletmeler ile ifl arayan tasar›mc›lar› buluflturmak, daha da önemlisi, nitelikler ve ihtiyaçlar do¤rultusunda efllefltirmektir. Proje, ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü mezunlar›n›n yan› s›ra di¤er üniversitelerden mezun endüstriyel tasar›mc›lar›n ifl piyasas›na girifllerinde kolayl›k sa¤layacak, KOB‹’lerin endüstriyel tasar›mc›lar için bilinçli müflteriler haline gelmesini hedefleyen yönleriyle dikkat çekmektedir. Proje, KOB‹-tasar›mc› efllefltirmesine yönelik bir web sitesinin kurulumu paralelinde yürütülecek bir de pilot uygulama içermektedir. Pilot Uygulama Mart Ay›’nda Bafllad› Projenin pilot uygulamas›, tasar›m tecrübesi olmayan KOB‹’lerin tasar›mc›larla çal›flma deneyimi elde etmeleri için haz›rlanan web sitesine kay›t olmalar›na, kay›tl› KOB‹’ler ve tasar›mc›lar aras›nda gerçekleflecek eflleflme sonras›nda, KOB‹’yle eflleflen tasar›mc›n›n gerçeklefltirece¤i ürün tasar›m›n›n proje kapsam›nda yaln›zca bir defal›¤›na proje bütçesinden fonlanmas›na dayanmaktad›r. KOB‹’lerle efllefltirilen endüstriyel tasar›mc›lar›n çal›flmalar› belirlenen befl deneyimli dan›flman endüstriyel tasar›mc› rehberli¤inde yürütülecek proje Mart ay›nda bafllay›p dört ay sürecek. Proje, ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü’nden Prof.Dr. Özlem Er, Arafl. Gör. Deniz Leblebici Baflar, Ali Gökkurt, ‹SO’dan ise Burçin De¤irmencio¤lu ve Cem Emre Memifl taraf›ndan yürütülmektedir. http://www.kobilericintasarim.com 75 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler KOB‹’lerle Genç Tasar›mc›lar ‹TÜ’de Bulufltu rekabet gücünün art›r›lmas› ve tasar›mc›lara istihdam olana¤› yarat›lmas› için ilk ad›m at›ld›. KOB‹’ler ve ifl yaflam›n›n bafllang›c›nda olan endüstriyel tasar›mc›lar› bir araya getiren proje kapsam›nda sisteme kay›t yapan KOB‹’ler ve Tasar›mc›lar, profesyonel tasar›mc›lardan oluflan bir dan›flma kurulu taraf›ndan efllefltirildi. ‹TÜ Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. M. Fevzi Ünal, bu projenin üniversite-sanayi iflbirli¤inin güzel örneklerinden biri oldu¤unu vurgulayarak “Bu projeyle tasar›m, KOB‹’ler için de ulafl›labilir oldu. Tasar›m›n getirece¤i bak›fl aç›s›yla üretilecek ürünlerle bir rekabet avantaj› yarat›lacakt›r. Genç tasar›mc›lar için de tasar›mlar›n›n hayata geçece¤i bir olanak yarat›lm›fl oldu. Projeye eme¤i geçen herkese teflekkür ederim.” dedi. Konuyla ilgili bilgi veren Prof. Dr. Özlem Er, “Bu proje ile yenilik yapma ihtiyac›nda olup endüstriyel tasar›mc›lara nas›l ulaflaca¤›n› ve bir tasar›m projesini nas›l yönetece¤ini bilmeyen KOB‹’ler ile endüstri ürünleri tasar›m› bölümlerinden mezun olmufl ve ifl hayat›na yeni bafllam›fl tasar›mc›lar›n bir araya getirilmesini amaçlad›k. ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü y›llard›r ö¤rencilerin bitirme projelerini sanayi ile iflbirli¤i yaparak gerçeklefltirmekteydi. KOB‹’ler için de böyle bir ihtiyac›n oldu¤unu fark edince ‹stanbul Kalk›nma Ajans›’na proje yazd›k. fiu an yirmi iflletme sahibi ile yirmi tasar›mc›y› buluflturaca¤›z. Proje büyüyerek devam edecek.” dedi. Toplant›da, KOB‹ ve Tasar›mc›lar ilk kez bir araya gelerek yapacaklar› projeler üzerinde konuflma f›rsat› buldu. Prof. Dr. Özlem Er: Yirmi iflletme sahibi ile yirmi tasar›mc›y› buluflturaca¤›z ‹stanbul Kalk›nma Ajans› taraf›ndan desteklenen “KOB‹’ler ‹çin Tasar›m” Projesi kapsam›nda KOB‹’ler ve Tasar›mc›lar bulufltu. Tasar›m ihtiyac› olan KOB‹’ler ve ifl yaflam›n›n bafllang›c›nda olan endüstriyel tasar›mc›lar› bir araya getiren proje kapsam›nda sisteme kay›t yapan KOB‹’ler ve Tasar›mc›lar, profesyonel tasar›mc›lardan oluflan bir dan›flma kurulu taraf›ndan efllefltirildi. ‹TÜ Taflk›flla Mimarl›k Fakültesi’nde Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü’nün ev sahipli¤inde bir tan›flma toplant›s› düzenlendi. KOB‹’lerle genç tasar›mc›lar› buluflturan toplant›ya ‹TÜ Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. M. Fevzi Ünal, Mimarl›k Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Orhan Hac›hasano¤lu, Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Alpay Er, Proje Koorninatörü Prof. Dr. Özlem Er, Dan›flma Kurulu üyeleri, küçük ve orta büyüklükteki iflletmelerin temsilcileri ve tasar›mc›lar kat›ld›. Proje, ‹stanbul’daki yarat›c› endüstrilerin önemli bir parças› olan endüstriyel tasar›m sektörü ile Türk ekonomisinde istihdam aç›s›ndan önemli bir yer tutan imalat sektörlerindeki KOB‹’ler aras›nda ilk iliflkilerin kurulmas›n› ve iki taraf›n da faydas›n› gözetecek flekilde yönetilmesini amaçl›yor. Proje kapsam›nda ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü taraf›ndan KOB‹’lerin ‹DA Kongresi’nin Yeni Logosu ‹lk Kez ‹TÜ’de Kullan›lacak ICSID (International Council of Societies of Industrial Design) ile ICOGRADA (International Council of Graphic Design Associations) ve IFI (International Federation of InteriorArchitects/Designers) taraf›ndan oluflturulan International Design Alliance, IDA Kongresi’nin yeni görsel kimli¤ini aç›klad›. Pentagram taraf›ndan tasarlan›p gelifltirilen bu yeni logo, Grek temelli bir teori olan ve “tüm kara parçalar›” anlam›na gelen ve Dünya’daki tüm kara parçalar›n›n bir zamanlar tek bir büyük kara parças› oldu¤u fikrini vurgulayan Pangaea’n›n, sanatsal bir yaklafl›mla yeniden yap›land›r›lmas›ndan olufluyor. IDA Kongresi 17-19 Kas›m 2013 tarihinde ‹stanbul’da gerçeklefltirilecek. Kongrenin resmi ev sahibi olan ‹stanbul Teknik Üniversitesi “Design Dialects” kongre temas› alt›nda bu logoyu ilk kullanan kurum olacak. “Design Dialects” temas›, yüzleflme, iletiflim ve iflbirli¤i kavramlar› için bir metafor olarak sunuluyor ve tüm disiplinlerin katk›s›yla yarat›c› bir tasar›m söylemi gelifltiriyor. ‹TÜ, tasar›mc› olan ve olmayan profesyonellerin kongre program› ve çok disiplinli oturumlar boyunca ilgili konularda tart›flabilecekleri ve çeflitli çözüm önerileri bulmak için birlikte çal›flabilecekleri bir platform sa¤layacak. 76 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Türk Tasar›mlar›, ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü ile Helsinki’de Temsil Edildi ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü, T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤› ve CAISA Galeri (Helsinki) iflbirli¤i ile Dünya Tasar›m Baflkenti Helsinki 2012 program›nda Türk Tasar›m ürünleri sergilendi. ‹stanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü, T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤› ve CAISA Galeri (Helsinki) iflbirli¤i ile Dünya Tasar›m Baflkenti Helsinki 2012 program›nda Türk Tasar›m ürünleri sergilendi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤› taraf›ndan organize edilen “Turkey Meets Finland” program›n›n bir parças›n› oluflturan sergide, Türk yemek kültürü ve çay kültürüne ait parçalar büyük ilgi gördü. Gözal›c› Masa üstü sofra ürün ve aksesuarlar› Proje kapsam›nda, yirmi befl Türk tasar›mc› taraf›ndan tasarlanan elli sekiz masa üstü sofra ürün ve aksesuar›ndan oluflan bir seçki “Table of Contents: Contemporary Tableware Design From Istanbul” ad› alt›nda sergilenmeye baflland›. Türkiye'nin Finlandiya Büyükelçisi Saleh Korutürk taraf›ndan aç›lan sergiye, Finlandiya D›fliflleri Bakanl›¤›, Helsinki Belediyesi, World Design Capital Helsinki 2012 Direktörlü¤ü, Aalto Üniversitesi ve Helsinki'deki diplomatik misyonlardan çok say›da temsilci kat›ld›. Ayr›ca, Türkiye'nin Finlandiya Büyükelçisi Saleh Korutürk, ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü ö¤retim üyeleri Prof.Dr. Alpay Er, Doç.Dr. fiebnem Timur Ö¤üt, Doç.Dr. Humanur Ba¤l› ve Y. Doç.Dr. Çi¤dem Kaya'y› makam›nda kabul etti. ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Alpay Er, “Masaüstü sofra eflyalar› sektörü son on y›ld›r Türk tasar›m›n›n yenilikçi örneklerinin s›kça görüldü¤ü, Türk endüstrisinin tasar›ma dayal› inovasyon konusunda tecrübe kazand›¤› deneysel bir alan haline geldi. Tasar›m için çok önemli olan bu etkinlikte “Table of Contents” sergisinin seçki, düzenleme ve organizasyonunu gerçeklefltirmekten çok memnunuz.” dedi. ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Lisansüstü Program›’nda gerçeklefltirilen projelerden bir seçki de “Timetable: Snapshots of the Turkish Food Culture” ad› alt›nda sergilendi. fiebnem Timur Ö¤üt ve Hümanur Ba¤l› taraf›ndan yürütülen proje, geçmifl ve günümüz Türk Yemek Kültürü üzerinden gelece¤e yönelik öngörüleri içeriyor. Sergide ürünleriyle yer alan tasar›mc›lar: Oya Akman, Ümit Altun – Design-um Tasar›m Ekibi, Ali Bakova, Demet Bilici, Ela Cindoruk, Minas Çolakyan, Alev Ebuzziya, Gamze Güven, Semiha Kan, Umut Sinan Karaca, Kerim Korkmaz, Defne Koz, Faruk Malhan, ‹nci Mutlu, Tamer Nak›flç›, Hasan Demir Obuz, Sema Obuz, Burcu Akbulut Onur, Kunter fiekercio¤lu, Adl›han Tartan, Özlem Tuna, Funda Ünal, Ertunç Vatanper- 77 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler ver, Can Yalman ve Seza Ye¤in. Etkinlik kapsam›nda “Bir Tasar›m fiehri Olarak ‹stanbul” konulu bir seminer de gerçeklefltirildi. Tasar›m Sergisi, 12 Nisan 2012 - 12 Haziran 2012 tarihleri aras›nda Helsinki CAISA Galeri’de izlenebilecek. http://www.caisa.fi/ ‹stanbul as a Design City WDC Helsinki 2012’de ‹TÜ Semineri T.C. Turizm ve Kültür Bakanl›¤› ve CAISA Galeri (Helsinki) iflbirli¤iyle ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü taraf›ndan World Design Capital Helsinki 2012 etkinlikleri kapsam›nda "Istanbul as a Design City" bafll›kl› bir seminer gerçeklefltirildi. 13 Nisan 2012 Cuma sabah› CAISA galeri'de gerçekleflen seminer Prof.Dr. Pekka Korvenmaa (Aalto University) taraf›ndan yönetildi. Seminerde ‹TÜ EÜTB ö¤retim üyeleri Prof.Dr. Alpay Er, Doç.Dr. fiebnem Timur Ö¤üt, Y.Doç.Dr. Çi¤dem Kaya ve Doç.Dr. Humanur Ba¤l› birer sunum yapt›lar. Prof. Dr. Alpay Er, ‘red dot 2012’ Ürün Tasar›m› Ödül Jürisinde red dot tasar›m ödülü, 70’ten fazla ülkeden, 14,000’den fazla tasar›mla uluslararas› düzeyde en fazla tasar›mc›ya ulaflan ödül olma özelli¤ine sahip. red dot ödülü, estetik biçimler, de¤iflen trendler ve tasar›mc›lar için bir kalite onay› niteli¤i tafl›yor. 2012 y›l›n›n en iyi ürünlerini seçen red dot tasar›m ödülü jürisinde, bu y›l ilk kez ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Alpay Er de yer ald›. Alpay Er, Jüriye Türkiye’den davet edilen ilk uzman ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölüm Baflkan› Prof Dr. Alpay Er küresel tasar›m sektörünün en sayg›n ödüllerinden "red dot Ürün Tasar›m›" uluslararas› jürisine Türkiye'den davet 78 edilen ilk uzman oldu. Jüri 21-23 fiubat 2012 tarihlerinde Almanya'n›n Essen kentinde topland› ve 58 ülkeden 1800 civar›nda firman›n 19 farkl› kategoride baflvuruda bulundu¤u 4.515 ürünü de¤erlendirdi. Geçti¤imiz y›llarda Türkiye, red dot Ürün Tasar›m› kategorilerinde ödüllerini katlayarak artt›ran ülkeler aras›na girdi. red dot Ürün Tasar›m› 2012 Ödülü” kapsam›nda kazanan firmalar 2 Temmuz 2012’de, Almanya Essen’de Aalto-Theater’da yap›larak red dot galas›nda aç›klanacak. itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler ‹TÜ’den Üç Proje TTGV Dr. Ak›n Çakmakç› Ödülü Ald› Prof. Dr. Tayfun Akgül IEEE Etik Komitesi’ne Seçildi ‹TÜ’den Abdulkerim Çapar, Nazan Erdumlu ve Mehmet Onur Çetin 4. TTGV Dr. Ak›n Çakmakc› Tez Ödülü’nün sahibi oldular. ‹TÜ Makina Fakültesi 1960 mezunu Dr. Ak›n Çakmakç› ad›na iki y›lda bir verilen Türkiye Teknoloji Gelifltirme Vakf› (TTGV) Dr. Ak›n Çakmakç› Ödülleri’nde ‹TÜ'den üç proje ilk ona girdi. 2011-2012 döneminde dördüncüsü düzenlenen Dr. Ak›n Çakmakç› Üniversite-Sanayi ‹flbirli¤inde En Baflar›l› Tez ve Kurulufl Ödülleri 19 Nisan 2012’de Ankara’da düzenlenen törenle sahiplerini buldu. ‹TÜ’den tez dan›flmanl›¤›n› Prof. Dr. Muhittin Gökmen’in yapt›¤› Abdulkerim Çapar’›n projesi, tez dan›flmanlar›ndan birinin Prof. Dr. Bülent Özipek oldu¤u Nazan Erdumlu’nun projesi ve Tez dan›flmanl›¤›n› Doç. Dr. Haluk Erol’un yapt›¤› Mehmet Onur Çetin’in projesi ödüle lay›k görüldü. Abdulkerim Çapar “Gradyan Temelli Betimleyiciler ve fiekil Güdümlü H›zl› Yürüme Tekni¤iyle Nesne Bölütleme ve S›n›fland›rma” projesiyle; Nazan Erdumlu “Vortex ‹plik Üretim Sisteminde ‹nce Numara ‹plik Üretilebilirli¤inin Araflt›r›lmas› ‹çin Bir Yaklafl›m” projesiyle; Mehmet Onur Çetin ise “Susturucularda Bas›nç Kayb› ve Akustik Performans›n ‹ncelenmesi” projesiyle ödüle de¤er görülen uygulama projeleri aras›nda yer ald›. Türkiye Teknoloji Gelifltirme Vakf› (TTGV) üniversite-sanayi iflbirli¤ini güçlendirmek ve üniversitelerde gerçeklefltirilen Ar-Ge faaliyetlerinin ticarileflmesini teflvik etmek amac›yla, sanayide uygulanm›fl tezleri seçerek ödüllendiriyor. Ödüle lay›k görülen on çal›flma için her tez sahibine ve ilgili tez dan›flman›na 5 bin’er TL tutar›nda maddi ödül, tezin uyguland›¤› firmalar da plaketle ödüllendirildi. Prof. Dr. Muhittin Gökmen, Abdulkerim Çapar Doç. Dr. Haluk Erol, Mehmet Onur Çetin 79 ‹TÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Elektrik Mühendisli¤i ö¤retim üyelerinden Prof. Dr. Tayfun Akgül, dünyan›n en büyük profesyonel mesleki ve teknik örgütü IEEE’nin (Institute of Electrical and Electronics Engineers) Etik Komitesi’ne seçildi. Dünya genelinde 150’den fazla ülkeden 400 bin üyesi bulunan IEEE’nin Etik Komitesi sadece 9 kifliden olufluyor. IEEE, dünya çap›nda toplumun ilerlemesini sa¤lamak, teknolojik geliflmeleri teflvik etmek ve üyelerin kiflisel geliflimine katk›da bulunmak amac›yla kuruldu. Dünyada bilgisayar, elektrik ve elektronik mühendisli¤i ilgili yay›nlar›n % 30’undan fazlas› IEEE yay›nlar›na dahildir. Bunun yan› s›ra mesleki ve teknik standartlar› da belirleyen IEEE, her y›l 400’den fazla toplant› düzenlemektedir. IEEE Etik Komite Üyeleri: Clinton J. Andrews-Chair, Tayfun Akgul, Emily Anesta, Joseph A. Kalasky, Ercan Kuruoglu, Michael Loui, Alan Rotz, Sampathkumar Veeraraghavan, Ellen Yoffa. Tekstil At›k Suyunu Boyadan Ar›nd›ran Sorbent Projesi Birincilik Ödülü Ald› ‹TÜ Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Niyazi B›çak ve ö¤rencisi Y.Kimyager Mustafa Akar, ‹stanbul D›fl Ticaret Kompleksi'nde düzenlenen 1. Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Ar-Ge Proje Pazarlar›'nda "Tekstil At›k Suyunu Boyadan Tamamen Ar›nd›ran Yeni ve Etkin Bir Sorbent" isimli projeleri ile, Boyalar ve Yap›flt›r›c›lar kategorisinde birincilik ödülüne lay›k görüldü. itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler Prof. Dr. A. Sezai Saraç’a Tajikistan Bilimler Akademisi Taraf›ndan ‘Fahri Doktor‘ Unvan› Verildi ‹TÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü ö¤retim üyelerinden Prof. Dr. A.Sezai SARAÇ’a Tajikistan Bilimler Akademisi taraf›ndan Fahri Doktor unvan› verildi. Prof. Dr. A.Sezai Saraç, kimya alan›nda yapt›¤› çal›flmalar ve Proje Direktörlü¤ünü (NPD) yürüttü¤ü NATO SfP 983931 "Sustainable Management of Toxic Pollutants in Central Asia: Towards a Regional Ecosystem Model For Environmental Security (SUS-CA-REM) (2011- 2014) projesi ile bölgeye yapt›¤› katk›lar nedeniyle Tajikistan Academy of Sciences taraf›ndan "Certificate of honoris causa Doktor in Chemical Sciences" unvan›na lay›k görüldü. Saraç’a Fahri Doktora Unvan›, 24-28 Nisan 2012 tarihleri aras›nda Özbekistan Samarkand'da gerçeklefltirilen "Monotoring of PCB Emission in Environmental Media of Kazakhstan, Uzbekistan and Tajikistan" - Technical Assembly and Workshop of NATO SfP 983931 isimli toplant› ve törende takdim edildi. Dr. Enzo Siviero’nun Çal›flmalar› ‹TÜ’de Sergilendi Haliç/Alt›nboynuz Köprüsü projesinin dan›flmanl›¤›n› üstlenen Enzo Siviero, ‹TÜ’deki sergisinin aç›l›fl› öncesi Mimarl›k Fakültesi’nde “Bridgescape” bafll›kl› bir sunum gerçeklefltirdi. Köprüler üzerine dünya genelinde 500’e yak›n tezin yürütücülü¤ünü yapm›fl ve çal›flmalar› çeflitli ülkelerde gösterilmifl olan Yap› ve Mimarl›k Profesörü Dr.Enzo Siviero’nun Bridging Sergisi, ‹TÜ Taflk›flla Kampüsü’nde 9 30 Nisan Tarihlerinde sergilendi. ‹talya Venedik’te bulunan IUAV Üniversitesi’nde görev yapmakta olan Prof.Dr.Enzo Siviero, Padua Üniversitesi’nde Yap› Mekani¤i üzerine e¤itimini tamamlad›ktan sonra, hem aka- demik hem de profesyonel olarak köprüler konusunda derin araflt›rmalar yapt› ve uzmanlaflt›. Yap› ve form, mekanik davran›fl ve estetik nitelikler aras›ndaki ba¤lant› noktalar›n› araflt›rmak için akademik kariyerini “mimarlara yap›y› ö¤retmek” konusuna adad›. Sürdürülebilir niteli¤i olan bir altyap›ya sahip olmak ve çevresel etkinin en aza indirilmesi için çevreyle olan uyuma daha özel önem gösterilmesi gereken konsept tasar›m aflamas› ve malzeme belirleme, köprü tasar›m› için en önemli aflama. Prof.Dr.Enzo Siviero, mekanik ve beton yap›lar›n davran›fllar›nda bir uzman olarak, IUAV Üniversitesi’nde meslektafllar› ve araflt›rmac›lar ile bu konular› irdeleyen birçok çal›flma gerçeklefltirdi. Profesyonel olarak, Enzo Siviero mühendis, mimar ve teknikerlerle köprülerin, viyadüklerin ve yollar›n tasar›m›, yap›sal kontrolü ve incelenmesi üzerine çal›flmalar yürütüyor. Siviero yerel yönetimler ve devlet organlar› ile köprülerin kontrolü ve izlenmesi üzerine dan›flmanl›k yap›yor. 80 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler ‹TÜ’nün Yeni Kurumsal Kimlik Rehberi Tan›t›ld› ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin günümüz tasar›m ve uygulama tekniklerine uygun olarak yeniden yorumlanan logosu ve kurumsal kimlik çal›flmalar› tan›t›ld›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin, günümüz tasar›m ve uygulama tekniklerine uygun olarak yeniden yorumlanan logosu ve kurumsal kimlik çal›flmalar› bir toplant› ile tan›t›ld›. Toplant›ya ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Ahsen Özsoy, Prof. Dr. Derin Ural, Prof. Dr. Mehmet Fevzi Ünal, Genel Sekreter Nevzat Özkök, dekanlar, dekan yard›mc›lar›, bölüm baflkanlar›, enstitü müdürleri, daire baflkanlar› ve fakülte sekreterleri kat›ld›. Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Ahsen Özsoy baflkanl›¤›nda ‹TÜ Kurumsal Kimlik ve Logolu Tasar›m Ürünleri Komisyonu’nun; Dünya Grafik Tasar›mc›lar Birlikleri Konseyi Baflkan Yard›mc›s› Yeflim Demir’le birlikte çal›flarak gerçeklefltirdi¤i kurumsal kimlik k›lavuzu kat›l›mc›lara tan›t›ld›. ‹TÜ'nün köklü geçmifline, kültürel özelliklerine ve vizyonuna uygun Dünya Üniversitesi standartlar›ndaki kurumsal kimlik çal›flmas›; ‹TÜ’nün mühendislik, mimarl›k ve konservatuar alanlar›ndaki öncü yaklafl›m›na uygun; sanatsal bir anlay›flla haz›rlanarak tamamland›. Toplant›da konuflan ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “239 y›ll›k köklü bir geçmifli olan Üniversitemizin geçmifline ve kültürüne sad›k kalarak oluflturulan yeni kurumsal kimlik çal›flmas›nda eme¤i geçen herkesi kutlar›m. Kurumsal Kimlik rehberinin tüm birimlerimiz taraf›ndan hassasiyetle kullan›m› son derece önemlidir. 20122013 Akademik Y›l›’n›n bafllamas›yla birlikte tüm birimlerimizin yeni kurumsal kimli¤imize uygun bas›l› ve görsel malzemeye geçmesini rica ederim.” dedi. Prof. Dr. Ahsen Özsoy da kurumsal kimlik çal›flmas›n›n Teknik Üniversite’nin her türlü hassasiyeti gözetilerek uzun ve zorlu bir çal›flman›n ard›ndan yaflama geçirildi¤ini belirtti. Prof. Dr. Özsoy, detayl› çal›flma sürecinde emek veren herkese teflekkür etti. Konuflmalar›n ard›ndan Dünya Grafik Tasar›mc›lar Birlikleri Konseyi Baflkan Yard›mc›s› Yeflim Demir, kat›l›mc›lara ‹TÜ’nün Kurumsal Kimlik Tan›t›m›’n› yapt›. Ürünlerin önümüzdeki günlerde daha da çeflitlenece¤i sat›fl mekan›ndan elde edilecek gelir ‹TÜ’lü ö¤rencilere burs olarak verilecek. 1773 ‹TÜ Sat›fl Mekân› Aç›ld› ‹TÜ Rektörlü¤ü bünyesinde çal›flmalar›n› sürdüren ‹TÜ Kurumsal Kimlik ve Logolu Tasar›m Ürünleri Komisyonu'nun liderli¤inde ve ‹TÜ Mezunlar› Derne¤i katk›lar›yla 1773 ‹TÜ Sat›fl Mekan› aç›ld›. Aç›l›fla ‹TÜ Rektörü Prof.Dr. Muhammed fiahin, Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Ahsen Özsoy ve Prof. Dr. M. Fevzi Ünal, ‹TÜ KKTC Rektörü Prof. Dr. Mustafa Yanalak, Genel Sekreter Nevzat Özkök, dekanlar, rektör dan›flmanlar›, Mezunlar Derne¤i Baflkan› Erol Bilecik, mezunlar ve ö¤renciler kat›ld›. Üniversitemizin mühendislik, mimarl›k ve konservatuvar alanlar›ndaki öncü yaklafl›m›na uygun sanatsal bir anlay›flla tasarlanan ürünlerin yer ald›¤› 1773 ‹TÜ Sat›fl Mekan› ‹TÜ Ayaza¤a Yerleflkesi, Mustafa ‹nan Kütüphane Binas› Girifl Kat›nda aç›ld›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi ile bütünleflmifl zengin tekstil ve k›rtasiye ürünlerinin yer ald›¤› sat›fl mekân› aç›ld›¤› andan itibaren büyük bir ilgiyle karfl›land›. 81 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Prof.Dr. Figen Kad›rgan ‘Elginkan Vakf› Teknoloji Ödülü’nü ald› ‹TÜ Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü ö¤retim üyesi Prof. Dr. Figen Kad›rgan, “Günefl Enerjisini Yüksek Verimle Is›ya Dönüfltüren Nano Kaplamalar›n Sürekli Bir Yöntemle Rulodan Ruloya Sararak Prototip Üretimi” isimli projesi ile 2011 Elginkan Vakf› Teknoloji ödülünü kazand›. Elginkan Vakf› taraf›ndan, bu y›l 6’nc›s› düzenlenen “Türk Kültürü Araflt›rma ve Teknoloji” ödülleri, teknoloji ve bilim insanlar›n›n yapt›klar› araflt›rmalar› ortaya ç›karmak ve teflvik etmek, bilim ve kültür dünyas›na yapm›fl olduklar› hizmetleri takdir etmeyi amaçl›yor. Kad›rgan’›n bu projesi ile günefl enerjisi yüksek verimle ›s›ya çevrilebilmekte olup proje, ucuz ve h›zl› bir yüzey teknolojisi olmas› bak›m›ndan ülkemizde ilk olarak nitelendirilmektedir. Çevreci nitelikler de tafl›yan projenin patent baflvurusu yap›lm›fl, 2012 y›l›nda yay›nlanmas› beklenmektedir. Ayr›ca ürünün spektral özellikleri, yüksek s›cakl›¤a dayan›kl›l›k ve yap›flma testleri Avrupa Birli¤i ve ASTM standartlar›na uygun olarak Rapperswill Günefl Teknikleri Enstitüsünde (SPF) test edilmifl ve yüzeylerin ömürleri 25 y›ldan daha uzun bir süre için akredite edilmifltir. Ö¤r. Gör. Emin Alper’in “Tepenin Ard›” Filmine Berlin ve ‹stanbul Film Festivali’nden Ödül ‹TÜ ‹nsan ve Toplum Bilimleri Bölümü Ö¤retim Görevlisi Emin Alper’in yönetmenli¤ini yapt›¤› ilk filmi “Tepenin Ard›”, 62. Uluslararas› Berlin Film Festivalinden iki ödül, 31. ‹stanbul Film Festivali’nden Alt›n Lale ödülü ald›. ‹TÜ Fen Edebiyat Fakültesi ‹nsan ve Toplum Bilimleri Bölümü Ö¤retim Görevlisi Emin Alper, ilk filmi “Tepenin Ard›” ile 62. Uluslararas› Berlin Film Festivali’nden iki ödül, 31. ‹stanbul Film Festivali’nden Alt›n Lale ödülü ald›. Tepenin Ard›, 62. Uluslararas› Berlin Film Festivali’nin genç sinemac›lara ayr›lan Forum Bölümü’nde gösterildi ve bu bölümün en önemli ödülü olan Caligari ödülünü kazand›. Emin Alper ayr›ca bütün festival filmleri aras›nda yap›lan ve ilk filmlerini çeken yönetmenlere verilen En ‹yi ‹lk Film dal›nda da Özel Mansiyon alarak Berlin’den iki ödülle döndü. Film, ‹KSV taraf›ndan düzenlenen 31. Uluslararas› ‹stanbul Film Fevstivali’nin ödül gecesine de damga vurdu. Tepenin Ard›, Murathan Mungan’›n baflkanl›k yapt›¤› Ulusal Jüriden En ‹yi Film seçilerek Alt›n Lale Ödülü’nü kazand›. Film, bir da¤ evinde yaflayan küçük bir ailenin hayali düflman yaratma hikayesini anlat›yor. 82 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler UNESCO, Mimar ve fiehirci Prof. Kemal Ahmet Arû’yu 100. Do¤um Y›l›'nda Uluslararas› Düzeyde An›yor fiehir ve Bölge Planlama bilim alan›n›n ülkemizdeki öncülerinden, merhum mimar ve flehir planc›s› Prof. Kemal Ahmet Arû, UNESCO 36. Genel Konferans›'n›n sonunda oybirli¤i ile al›nan kararla, 2012 y›l›nda 100. do¤um y›ldönümünde uluslararas› düzeyde an›lmak üzere seçildi. Kararda, "Kemal Ahmet Arû'nun bütün dünya mimarlar› ve flehircileri için bir referans oldu¤u" vurguland›. Birleflmifl Milletler (BM) Bilim, E¤itim ve Kültür Örgütü (UNESCO) 25 Ekim-10 Kas›m 2011 tarihleri aras›nda Paris’te gerçeklefltirilen 36. Genel Konferans›’nda 2012 y›l›nda fiair ve Filozof Yusuf Nabi (1641-1712) ile Bestekar Buhurizade Mustafa Itriî’nin (1640-1712) ölümlerinin 300. y›l›, Mimar ve fiehir Planc›s› Kemal Ahmet Aru’nun (19122005) do¤umunun 100. y›l›n› Uluslararas› düzeyde anma faaliyetlerinin yap›lmas› ve bir eserinin desteklenmesi karar› ald›. UNESCO’nun 36. Genel Konferans›’n›n sonunda, fiehir ve Bölge Planlama bilim alan›n›n ülkemizdeki öncülerinden, mimar ve flehir planc›s› Prof. Kemal Ahmet Arû’nun "bütün dünya mimarlar› ve flehircileri için bir referans oldu¤u" vurguland›. 2012 y›l›nda 100. do¤um y›ldönümünde uluslararas› düzeyde an›lmas› oy birli¤i ile karar alt›na al›nd›. sa¤layan Arû, 1944’te Isparta, 1945’te Kayseri ve Ödemifl, 1948’de ‹zmit (Gündüz Özdefl’le), 1946’da Bo¤azl›yan, Tekirda¤, Söke ve Malkara, 1947’de Babaeski, Band›rma, Gönen, Finike, Burdur, Serik, Biga, Tokat, Kars ve Turhal, 1948’de Gaziantep, 1952’de ‹zmir (G. Özdefl’le) 1970’te Niksar ve Tavflanl› ‹mar Plan› yar›flmalar›nda birincilik ödülleri ald›. Arû’nun kent planlamas› çal›flmalar› mimarl›¤›na da damgas›n› vurdu. Mimari projelerinde konuyu her zaman çevreyle bir bütünlük içinde, çevre sorunlar›na çözüm getirebilecek biçimde ele ald›. 1947-57 aras›nda Rebii Gorbon’la birlikte yapt›¤› 1. Levent ve 1954’te gerçeklefltirdi¤i 4. Levent Toplu Konut uygulamalar› bu yöndeki çal›flmalar›n›n önemli örneklerindendir. Çeflitli mimari proje yar›flmalar›na kat›lan Arû, Ankara Polis Koleji (1940), ‹zmit Oteli, Belediye ve Hükümet Meydan› Prof. Kemal Ahmet ARÛ 1912 y›l›nda do¤an Kemal Ahmet Arû, 1932’de Galatasa- (1948; Gündüz Özdefl, Kemali Söylemezo¤lu ile), Emlak ray Lisesi’ni, 1937’de Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mi- Kredi Bankas› Ataköy Oteli (1956; AHE Grubu ile), Emlak marl›k Bölümünü (MSÜ) bitirdi. 1940’da Yüksek Mühen- Kredi Bankas› Genel Müdürlü¤ü Binas› (1957; AHE Grubu dislik Mektebi (‹TÜ) Mimarl›k Fakültesi fiehircilik Kürsü- ile), Malatya Teknik Tar›m Okulu (1960; AHE Grubu ile), Disü’nde asistanl›k görevine bafllad›. 1942-46 aras›nda Cle- yarbak›r Üniversitesi Kampüsü (1971; Y›ld›r›m ve Yalç›n mens Holzmeister’le birlikte proje derslerini yürüttü. Ayn› Sa¤l›kova, Emre Arû ile) proje yar›flmalar›nda birincilik zamanda 1954’e dek Prof. Gustav Oelsner’in asistanl›¤›n› ödüllerini kazand›. Taksim Vak›flar (Sheraton) Oteli için 1959’da aç›lan uluslararas› yar›flyapt›. ‹TÜ’deki ö¤retim üyeli¤i may› Hande Suher, Tekin Ayd›n, görevinin yan› s›ra Y›ld›z Teknik Mehmet Ali Handan, Altay Erol ve Okulu (YTÜ) ve Maçka Teknik Yalç›n Emiro¤lu’ndan oluflan Okulu’nda dersler verdi. AHE Grubu ile birlikte haz›rlad›¤› 1950’de profesör oldu, ayn› y›l proje ile kazand›; yap› 1975’te tafiehircilik Kürsüsü baflkanl›¤›na mamland›. seçildi. 1954-70 döneminde araKemal Ahmet Arû’nun “Türk Hal›klarla ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi mamlar› Etüdü” (1941), “‹kinci Dekanl›¤› görevinde bulundu. Dünya Harbi’nden Sonra Garp 1961-62’de Stuttgart, 1963’te Avrupas›nda Mesken Problemi” Berlin ve 1967’de Viyana Teknik (1950), “‹mar Planlama Çal›flmaÜniversitesi Mimarl›k Fakültesi lar› Çizim Tekni¤i” (1955; G. Özfiehircilik Kürsülerinde konuk defl’le), “Yayalar ve Tafl›tlar, fieö¤retim üyesi olarak dersler hir Dokusunda Yeni Ulaflt›rma verdi. 1967-82 aras›nda ‹TÜ MiDüzenleri” (1965), “Türk Kenti” marl›k Fakültesi fiehircilik Ensti(1998) ve “Kemal Ahmet Arû-bir tüsü baflkanl›¤› yapt›. Üniversite Hocas›n›n Yaflam›n›n E¤itim alan›ndaki çal›flmalar› ve 80 Y›l›” (2001) adl› kitaplar› buuygulamalar›yla Türkiye’de kent Soldan sa¤a: Orhan Safa, Kemal Ahmet Arû, Sabri Oran, Emin tasar›m›na önem verilmesini Onat , Nezih Eldem . (Kemal Ahmet Arû arflivi - Mimarl›k Müzesi) lunuyor. 83 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Gelece¤in mühendis ve mimarlar›n› ifl dünyas›yla buluflturan platform: ‹TÜ ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi 2012 ‹TÜ ö¤rencilerinde kariyer bilinci oluflturmak ve onlar› ifl dünyas›na haz›rlamak amac›yla ‹TÜ ‹fl ve ‹nsan Kaynaklar› Merkezi’nin pek çok uygulamas›ndan biri olan ‹KZ 2012’de ö¤renciler, ‹K yöneticileri veya temsilcileriyle bir araya geldiler, farkl› sektörlerden flirketlerin üst düzey yöneticileriyle profesyonel iletiflim deneyimi yaflad›lar... ‹TÜ ‹fl ve ‹nsan Kaynaklar› Merkezi, her y›l fiubat ay›n›n son haftas›nda ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi düzenleyerek sayg›n firmalarlar› ve temsilcilerini ‹TÜ ö¤rencileriyle ayn› ortamda buluflturuyor. ‹TÜ ö¤rencilerinde kariyer bilinci oluflturmak ve onlar› ifl dünyas›na haz›rlamak hedefiyle gerçeklefltirilen bu etkinlikle, ö¤renciler staj ve ifl baflvurusu yapabiliyor, çeflitli seminerler arac›l›¤›yla mesleki ve kiflisel geliflimlerine katk› sa¤layabiliyorlar. Merkez’in, en genifl kapsaml› ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi, bu y›l 27 fiubat - 1 Mart 2012 tarihleri aras›nda ‹TÜ’nün üç yerleflkesinde efl zamanl› olarak gerçeklefltirildi. 27-28 fiubat Gümüflsuyu’nda Makine Fakültesi, 28-29 fiubat Maçka’da ‹flletme Fakültesi ve 28 fiubat-1 Mart aras›nda Ayaza¤a Yerleflkesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçeklefltirilen etkinliklerde; biliflimden otomotive, yeni teknolojilerden iletiflim sektörüne, inflaattan g›da sektörüne her biri alan›nda öncü k›rka yak›n firman›n temsilcileri ile buluflan ö¤renciler, ayn› zamanda önemli kiflisel geliflim uzmanlar›n›n sunumlar›, yar›flma ve çekilifllerle ücretsiz yurtd›fl› e¤itimi ve konser gibi pek çok renkli aktivite ile desteklenmifl bir deneyim yaflad›. ‹KZ 2012’nin çok de¤erli kat›l›mc›larla zengin içerikli program›nda üç ayr› panele yer verdi: Yerli Otomobil Nas›l Üretilir? bafll›kl› panele Ercan TEZER Ahmet ARKAN- Arfesan Yönetim Kurulu Baflkan›; Ali ‹hsan ‹LKBAHAR –Otomotiv Sanayi Derne¤i (1989-2004) YK Baflkan› ve Tolga K. DO⁄ANCIO⁄LU – Hexagon Studio, panelist olarak kat›ld›lar. Sosyal Medya Nereye? bafll›kl› panelde ‹pek ARAL K‹fi‹O⁄LU-‹nsan Kaynaklar› ve Yönetim Dan›flman›, Blogger; Ömer EK‹NC‹-Desnet Yaz›l›m Yönetim Kurulu Baflkan›; Özgür AKMAN-Digital ‹letiflim Dan›flman› ve Brandwolf Genel Müdürü; Murat KAHRAMAN- Ttnet ‹nteraktive Medya Yöneticisi; Ekin ULUKÖK – Global Bilgi Çözüm Müdürü, bu konudaki görüfllerini aktard›rlar. fiirketler Gözüyle E¤itim Yeterli mi? bafll›kl› panelin konuflmac›lar› Prof.Dr. Türker BAfi- Yeni ‹K Dan›flmanl›k Grubu; Prof.Dr. fiahin KARASAR- THY E¤itim Baflkan›; Yücel ATIfi- Prometheus Dan›flmanl›k CEO’su; Hasan ÇEP- Alper Is›l ‹fllem Genel Müdürü; Eylem GürgençKariyer.net ‹fl Ortakl›klar› Yöneticisi ve Engin Y›ld›zBilimer Biliflim Akademisi Genel Müdürü, konu ile ilgili görüfl ve tecrübelerini paylaflt›lar. – Moderatör, Otomotiv SanayiDerne¤i Genel Sekreteri; Prof.Dr.Murat EREKE – ‹TÜ Otomotiv Laboratuvar› Sorumlusu; Ali R›za Alptekin – OTOKAR Genel Müdür Yard›mc›s›; Baflar›l› ve genç ifl gücüne önem veren kurumlar›n, gelece¤in mühendis ve mimarlar›yla bulufltu¤u ‹TÜ ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi’nde VESTEL Genel Müdürü Metin Salt, OTOKAR Tank Konfigürasyon Yönetimi Birim Yöneticisi Tamer S›rçal›, B‹L‹MER - 3D Akmademi’den Engin Y›ld›z-Volkan Tanr›verdi-Ruhi Yap›c›, BMC Otomotiv’den Muharrem Erkan, FORD OTOSAN’dan Ernur Mutlu, HEXAGON Studio’dan Tolga K. Do¤anc›o¤lu, BOSCH Genel Müdürü Steven Young; Merke Sarpafl, Ömer Ekinci, Erim H›s›m, Do¤ufl Yay›n Grubu ‹K Gen. Müd. Yard›mc›s› Serap Yetifl, TURK- 84 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Anadol STC-16, ‹TÜ ‹KZ'de! ‹KZ 2012 kapsam›nda ‹TÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi önünde sergilenen Anadol STC16, ilk prototipi 1972'de gelifltirilen ve sadece 1973 ve 1975 y›llar› aras›nda üretilen bir Anadol modeli. 1961’de tasarlanan Devrim'den sonra, Türkiye'de tasarlanarak üretilen ve seri üretimi gerçekleflen ilk otomobil ve ilk Türk yap›m› spor otomobil unvan›n› ald›. CELL’den Ayd›n B›r›k, ‹TÜ RADYO’dan Süha Çalk›vik, ‹K Dan›flman› ‹pek Aral Kiflio¤lu, ASSAN Alüminyum Ürün ve Proses Gelifltirme Direktörü Murat Dündar, M. Yücel At›fl, PEUGEOT’dan Ufuk Bendefl, HSK’dan ‹zzet TanyolSefa Bulut, SAP E¤itim Hizmetleri Müdürü Burçak Aksoy K›l›nçer, Sacret CV’den Erim H›s›m, BORUSAN ‹K Müdürü N. Semra Akman ve Genel Müdür Yard. Özge Sar›türk, M‹CROSOFT’tan Eda Çal›flkan ve farkl› sektörlerden önde gelen pek çok firma temsilcisi, yapt›klar› sunumlarla ifl dünyas›ndaki geliflmelerin ›fl›¤›nda mezunlardan beklentilerini ö¤rencilerle paylaflt›lar. ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi’nde, Baker-Hughes, Merck ‹laç, Fen-‹fl, Hema, Otokar, Vestel, Bosch, Veri Park, Ericsson, Ar› Teknokent, Schlumberger, Savunma Sanayi Müsteflarl›¤›, Yap› Merkezi, Vodafone, Türk Telekom, Çiçek Sepeti, Sahibinden.com, Peugeut, Ebay/Gitti-Gidiyor, Erdemir, ‹nnova Biliflim, Eczac›bafl›, Avea, Total, Kibar Holding, Artcraft, ‹nci Holding, Bunge G›da, Componenta Dökümcülük, FNSS, HSK, Armada Yaz›l›m, Tema, T›rsan, Koç Holding, Gürallar, Dentafl, Do¤ufl Otomotiv, Borusan Otomotiv, PWC, Bilimer 3D Akademi, Pepsico, Shelle-Turcas A.fi., stand açarak ö¤rencilerle bire bir görüflmeler yapt›lar. ‹TÜ ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi 2012'den sonras›... Hep birlikte bir zirveyi daha bitirdik. Yorucuydu ve çok da keyifliydi. Kapan›fl ard›ndan pastam›z› kesmeyi ihmal etmedik :) ‹TÜ ‹nsan Kaynaklar› 2012 akl›mda kalanlar: Yerli Otomobil Nas›l Üretilir? konulu panelden, “nas›l ve ne üretirseniz üretin FARKLI OLUN...” Sosyal Medya Nereye? konulu panelden,“digital imaj›n›z› yarat›n, bilinir olun...” fiirketler Gözüyle E¤itim Yeterli mi? konulu panelden, “ne istedi¤inizi bilin ve alg›lar›n›z aç›k olsun...” Do¤ufl Yay›n grubunun yar›flmas› etkinli¤e renk katt›. Farkl› genel kültür sorular› soruldu. Bu da bir örnek, asl›nda kat›laca¤›n›z tüm ifl görüflmelerinde aranan salt e¤itim de¤il...Bunlar› yapanlar fark yarat›yor, y›¤›nlar›n aras›ndan s›yr›l›yor. Mühendislere yeni ifl olanaklar› aç›l›yor. Bunlardan biri de Prometheus Dan›flmanl›k CEO'su Yücel At›fl'›n sunumunda bahsetti¤i Kentsel Dönüflüm'dü. Bu konuda merkezimizin de çal›flmalar› olacak. Ve dahas› bu projeler için mühendislere ilgi daha da artacak. ‹pek Aral Kiflio¤lu'nun sunumu geçen sene oldu¤u gibi bu sene de en be¤enilen sunumlar aras›ndayd›. Çok önemli konulara de¤indi, belki en önemlisi “BLOG TUTUN”du. Dilek M. Görgüç 85 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Anadolu’nun kadim çalg›s› üzerine düflünmek ‹TÜ Ba¤lama Günleri ve “Nida Tüfekçi Uluslararas› Ba¤lama Sempozyumu” ‹TÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvar›’n›n geleneksel “‹TÜ Ba¤lama Günleri” ve bu kapsamda Ba¤lama’ya ve Halk Müzi¤ine büyük katk›larda bulanan Nida Tüfekçi’yi anmak üzere düzenledi¤i “Nida Tüfekçi Uluslararas› Ba¤lama Sempozyumu” için Türkiye’den ve dünyan›n farkl› ülkelerinden müzik ve farkl› alanlardan ö¤retim üyeleri, araflt›rmac›lar ve icrac›lar kat›ld›. Anadolu müzi¤inin temel çalg›s› olan Ba¤lama (Saz)'y›, tarihsel süreçteki geliflim aflamalar›, co¤rafi çeflitlilik ve yap›sal özellikleri, sosyolojik niteli¤i, icra özellikleri, üslup ve ekolleri, yap›m teknikleri yönleriyle ele alarak tart›flmak; bu ba¤lamda icrac› ve e¤itimci kimli¤i ile tarihi bir sima olan Nida Tüfekçi'yi anmak, onun Ba¤lama ve Halk Müzi¤ine katk›lar›n› ortaya koymak üzere "Nida Tüfekçi Uluslararas› Ba¤lama Sempozyumu" düzenlendi. ‹stanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvar› Müzikoloji Bölümü taraf›ndan 10-13 Nisan 2012 tarihlerinde ‘‹TÜ Ba¤lama Günleri’ kapsam›nda, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Maçka Sosyal Tesislerinde düzenlenen sempozyuma Türkiye'den ve dünyan›n çeflitli ülkelerinden, müzik ve farkl› alanlardan ö¤retim üyeleri, araflt›rmac›lar ve icrac›lar kat›ld›. Sempozyumda müzik ve ilgili disiplinlerden kat›l›mc›lar›n sunaca¤› bildiriler ve panellerle, Ba¤lama (Saz) ve benzeri çalg›larla ilgili verileri bir araya getirerek bilgi al›flverifline dayal› ç›kar›mlar sa¤layabilmek ve bu ç›kar›mlar yolu ile Türkiye'deki müzik alg›s›na dayal› kültürel temel ve bu temel üzerine kurulu Ba¤lama (Saz) e¤itiminin do¤ru biçimlenmesine ›fl›k tutarak katk› sa¤lamak amaçland›. du¤unu, derledi¤i tüm eserleri kurumla hocalar›m›z›n sanatç› yönleri ve bilim ve ö¤rencilerle paylaflt›¤›n›, bu süreçte insanl›klar› yan›nda yönetici olarak yüzlerce ö¤renci yetifltirdi¤ini vurgula- Türk Müzi¤i için nas›l bir mücadele verd›. Anadolu Müzi¤i’nin temel çalg›s› diklerine tan›k olduk. Onlar hayatlar›n› olan ba¤lamay› farkl› aç›lardan ele al- bu yola adad›lar bize bu adanm›fll›¤› mak, icrac› ve e¤itimci kimli¤iyle miras b›rakt›lar. Bu sebeple onlar›n dü‹TÜ’lü usta Nida Tüfekçi’yi anmak, flünce ve mücadelelerinin genç kuflakonun ba¤lama ve halk müzi¤ine katk›- lar taraf›ndan daha iyi anlafl›lmas› için lar›n› tekrar anlamak amac›yla düzen- akademik ve sanatsal ortamlarda onlalenen bu sempozyumun Türk Halk r›n fikirlerini nesilden nesile aktarmay› Müzi¤ine önemli katk›lar sa¤layaca¤›n› görev bildik…” sözlerine ekleyen Rektör fiahin, etkinli- Nida Tüfekçi’nin törene kat›lamayan ¤i organize edenlere ve katk›da bulu- ‹TÜ TMDK emekli ö¤retim görevlilerinnanlara teflekkür etti. den k›z› Gamze Tüfekçi Yaz›c›’n›n yeri‹TÜ Türk Musikisi Devlet Konservatu- ne konuflma metnini Ö¤retim Görevlivar› Müdür Yard›mc›s› ve Müzikoloji si fiafak Gürler okudu. Konuflmas›nda Anabilim Dal› Baflkan› Prof. Dr. fiehvar babas›n› ‘Halk Müzi¤i’ne karfl›l›ks›z Befliro¤lu da yapt›¤› aç›l›fl konuflmas›nda folklor araflt›rmalar›na ömrünü adam›fl, ba¤lama ve birçok halk müzi¤i çalg›s›n› bilimsel bir yöntemle akademik ortama tafl›m›fl, ba¤lama üstad› Nida Tüfekçi ad›na bir sempozyum düzenlemenin yürekten bir görev oldu¤unu belirterek flunlar› söyledi: Nida Tüfekçi an›s›na haz›rlanan plaket, Rektör Prof. Dr. “Bizler, bu okulun yöneti- Muhammed fiahin ve Prof.Dr. fiehvar Befliro¤lu Gamze Tüfekçi Yaz›c› ad›na Ö¤r. Gör. fiafak mindeki yeni kuflak olarak taraf›ndan, Gürler (ortada)’e verildi. “‹crac›, E¤itimci ve Yönetici Kimlikleriyle Nida Tüfekçi” Panelistleri, Soldan sa¤a: Ö¤r. Gör. Yücel Paflmakç›, Prof. Dr. Can Etili Öktem, Erol Akt›, Prof. Fikret De¤erli, Arif Sa¤, Ö¤r.Gör. ‹rfan Kurt, Ö¤r.Giör.E. fiafak Gürler. Nida Tüfekçi: Halk Müzi¤i’ne adanan bir ömür Nida Tüfekçi, Uluslararas› Ba¤lama Sempozyumu’nun aç›l›fl›nda konuflan Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹TÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvar›’nda 1976 y›l›ndan itibaren görev alan Nida Tüfekçi’nin uzun y›llar e¤itimci olarak ve çeflitli kademelerde yönetim görevleri üstlenerek Türk Halk Müzi¤ine çok önemli katk›larda bulun- 86 itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler adanm›fl bir hayat’ olarak düflündü¤ünü anlatan Tüfekçi, “Öyle bir adanm›fll›k ki bu, içinde ne aileye yer var ne maddiyata ne toleransa. Onun için bu konuda tek do¤ru vard›: ‘folklor, bilimsel bir aland›r, her ne olursa olsun onu yaratan anonim yap›s› bozulursa, bir daha tamir edilemeyecek biçimde kaybedilir…’ Geçmifline dönüp bakt›¤›m›zda onu baflar›ya ulaflt›ran esas olgunun sonsuz bir halk müzi¤i aflk›n›n yan› s›ra, e¤itimin önemine dair yaflayarak ö¤rendikleri oldu¤unu görüyoruz… Tertemiz bir insand› benim babam, her fleyiyle hakikiydi o. Öfkesiyle, sevgisiyle, flakalar› ve hiddetiyle çok gerçekçi idi. Gerek sanatsal ve gerekse sosyal aç›dan hiçbir h›rs› ve kompleksi olmayan ve bu nedenle sevgi, sayg› ve özlemle an›lmay› hak etmifl bir insand›…” dedi.. Konuflmalar›n ard›ndan gerçeklefltiri- len “‹crac›, E¤itimci ve Yönetici Kimlikleriyle Nida Tüfekçi” bafll›kl› Aç›l›fl Paneli’ne Prof. Fikret De¤erli moderatör, San.Ö¤r. Gör. Yücel Paflmakç›, Prof. Dr. Can Etili Öktem, Erol Akt›, Arif Sa¤, San.Ö¤r.Gör. ‹rfan Kurt, San.Ö¤r.Gör.E. fiafak Gürler konuflmac› olarak kat›ld›. Sempozyum, "Türkiye ve Çevre Kültürlerde Ba¤lama ve Uzun Sapl› Çalg›lar", "Toplumsal, Kültürel ve Simgesel Nitelikleriyle Ba¤lama", "Ba¤lamada ‹cra Tav›rlar, Düzenler ve Çokseslilik" ve "Ba¤lama E¤itimi Yöntem ve Yaklafl›mlar" bafll›klar› alt›nda oturumlar ile “Gelenekselden Güncele Ba¤lama Yap›mc›l›¤›”, “Gelenekselden Moderne Ba¤lamada ‹cra ve E¤itim” bafll›kl› panellerle tamamland›. Ustalar ve Genç Yetenekler Ba¤lama Günleri’nde ‹TÜ Türk Mus›kisi Devlet Konservatuvar›’n›n bu y›l yedincisini düzenledi¤i Ba¤lama Günleri’ne Anadolu halk kültürünü ba¤lamas› ile yans›tan, kendi tezene tekni¤ini gelifltirerek literatüre geçen, UNESCO taraf›ndan yaflayan insan hazinesi ilan edilen, k›sacas› tezenesi ile bu co¤rafyan›n kadim saz› ba¤lamay› konuflturan pek çok ustay› ve onlar›n yetifltirdi¤i çok say›da genç yetene¤i a¤›rlad›... Neflet Ertafl, Arif Sa¤, Musa Ero¤lu, Erol Parlak, Cengiz Özkan, Okan Murat Öztürk, Erdal Erzincan gibi bu sanat›n önemli ustalar› yan›nda genç yetenekler ve özgün ba¤lama gruplar›n› bir araya getiren ve kamuoyunda büyük yank› bulan “‹TÜ Ba¤lama Günleri”, “Nida Tüfekçi Uluslararas› Ba¤lama Sempozyumu” ile efl zamanl› olarak ‹TÜ Mustafa Kemal Amfisi’nde befl gün boyunca genifl kitlelerin kat›l›m›yla görkemli bir sanat flölenine dönüfltü. Teknik kapasitesi ve seslendirme imkânlar› genifl ve zengin, co¤rafi yayg›nl›k bak›m›ndan da Asya içlerinden Balkanlara kadar uzanan bir çalg› olarak ba¤laman›n geleneksel seslendirme, tarz ve biçimlerini do¤ru kaynaklar vas›tas›yla yar›nlara tafl›mak, halk müzi¤i ve özellikle de ba¤lama sevdal›s› kitleleri ba¤laman›n en önemli ustalar› ile buluflturmak ve gelecek vadeden genç yeteneklerle, özgün ba¤lama gruplar›na imkân tan›mak amac›yla gerErol Parlak çeklefltirilmekte olan “‹TÜ Ba¤lama Günleri”nde, ba¤lamaya gönül vermifl çok say›da usta ile genç yetenek ve gruplar bir araya geldi. ‹TÜ Ba¤lama Günleri 2012’ye kat›lan ustalar, genç yetenekler ve gruplar: Çetin Akdeniz, Nida Atefl, Ayd›n Çekiç, Mesut Da¤l›, Ayla Karacan, Erol Parlak, ‹lgar ‹mamverdiyev, Mustafa Tatl›türk, Cihan Orhan, Erdem fiimflek, Seval Ero¤lu, Okan Murat Öztürk, Farhad fiidfar, Ümit Y›lmaz, Erkut Özkan, E.Ü. Devlet Türk Musikisi Konservatuar› Ba¤lama Tak›m›, Cengiz Özkan, Selçuk Murat K›z›latefl, Afl›k Dertli Divani, Hüseyin Tekin, Ba¤lama Dörtlüsü, Afl›klar Meclisi, Mehmet Üçer,‹smail Altunsaray, Kemal Alaçay›r, Hüseyin – Ali R›za Albayrak, Cem Tar›m, Erhan Uslu. Seval Ero¤lu ‹lgar ‹mamverdiyev 87 Çetin Akdeniz itü vakfı dergisi { ‹TÜ’den haberler Üniversite E¤itimi ve Mesleklerin Gelece¤i ‹stanbul’daki liselerin müdürleri ve rehber ö¤retmenleri, ‹stanbul ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü ile birlikte ‹TÜ’de düzenlenen “Üniversite E¤itimi ve Mesleklerin Gelece¤i” seminerine kat›ld›. ‹stanbul genelindeki Anadolu Lisesi, Fen Lisesi ve Anadolu Ö¤retmen Liseleri’nin müdürleri ve rehber ö¤retmenleri, ‹stanbul ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü ile birlikte ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nde düzenlenen “Üniversite E¤itimi ve Mesleklerin Gelece¤i” isimli seminere kat›ld›. ‹TÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde düzenlenen seminerin aç›l›fl konuflmas›n› ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin yapt›. Prof. Dr. fiahin, ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin uluslararas› görünümü, ABET ve Yetkin Mühendislik, ö¤renci projeleri, akademik ve sosyal olanaklar›n› e¤itimcilerle paylaflt›. ‹letiflim Merkezi Akademik Dan›flman› Burak K›lanç da e¤itimcileri de¤iflen s›nav sistemi ve ö¤renci tercihlerinin e¤ilimleri ile ilgili bilgilendirdi. Mesleklerin gelece¤i seminerinde Mimarl›k Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Arzu Erdem, Elektronik Haberleflme Bölümü ö¤retim üyesi Doç. Dr. Müfltak Erhan Yalç›n, ‹flletme Mühendisli¤i ö¤retim üyesi Yrd. Doç. Dr. Deniz Tunçalp ve Endüstri Mühendisli¤i ö¤retim görevlisi Dr. Bülent Cerit, mesleklerinin gelece¤i hakk›nda e¤itimcilere bilgi verdi. ‹stanbul’dan 195 e¤itimcinin kat›ld›¤› etkinlik kapsam›nda verilen ö¤le yeme¤ine Rektör Yard›mc›lar› Prof. Dr. Derin Ural ve Prof. Dr. M. Fevzi Ünal, dekanlar ve bölümlerin tan›t›m koondinatörleri kat›ld›. Etkinlik, kampüs turu ve laboratuvar gezisiyle sona erdi. tanbul ‹l Milli E¤itim Müdürü Dr. Muammer Y›ld›z, ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹TÜ KKTC Rektörü Prof. Dr. Mustafa Yanalak ve Genel Sekreter Nevzat Özkök kat›ld›. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹TÜ’nün Ar-Ge çal›flmalar› ve yüksek ö¤retime katk›lar›yla ilgili otuz dokuz ilçe milli e¤itim müdürüne bilgi verdi. ‹lçe Milli E¤itim Müdürleri ‹TÜ’de Topland› ‹stanbul Teknik Üniversitesi ‹stanbul ‹lçe Milli E¤itim Müdürleri toplant›s›na da ev sahipli¤i yapt›. Toplant›ya ‹s- Mezunlar Derne¤i Bursa fiubesi’nde Görev De¤iflimi ‹stanbul Teknik Üniversitesi Mezunlar› Derne¤i (‹TÜDER) Bursa fiubesi’nin 8. Ola¤an Genel Kurulu’nda Berat Tunakan, baflkanl›¤› Hasan Tu¤cu’ya b›rakt›. Bursa’daki ‹TÜ mezunlar›n› tek çat› alt›nda buluflturan ‹TÜDER Bursa fiubesi'nin 8. Ola¤an Genel Kurulu’nda iki dönemdir dernek baflkanl›¤›n› yürüten Berat Tunakan, görevini ‹nflaat Mühendisi Hasan Tu¤cu'ya devretti. Hasan Tu¤cu, Genel Kurul’da yapt›¤› konuflmada, "Sadece ülkemizin de¤il, dünyan›n en sayg›n e¤itim kurumlar› aras›nda yer alan ‹TÜ, küresel vizyon çerçevesinde dünya üniversiteleri ile yar›flmaktad›r. 2023 y›l›nda 250. kurulufl y›ldönümünü kutlayacak olan üniversitemiz, her ö¤rencinin okumak istedi¤i ayr›cal›kl› bir kurumdur. Üniversite yönetiminin ve ‹TÜ mezunlar›n›n bu vizyonla liderlik edece¤i çal›flmalarla birlefltiricilik ve kat›l›mc›l›k rolünü en iyi flekilde sürdürmeye devam edece¤iz. 200'e yak›n üyesi bulunan derne¤imizin üye say›s›n› artt›rak, ‹TÜ'lüler aras›ndaki dayan›flmay› güçlendirmek öncelikli hedefimiz olacak. Oluflturaca¤›m›z yeni stratejilerle kentimiz ve ülkemiz için teknik konularda katk› sa¤lamak, kamu, özel sektör ve üniversite iflbirliklerini gelifltirmek için çal›flma içinde olaca¤›z" dedi. Tek listeyle gidilen seçimde, Servet Büyükpoyraz, Fettah Bilalo¤lu, Harun Bayrak, Fikri Haflal, Cahit Yard›mc› ve Mehmet Sakall›o¤lu yeni yönetimde görev ald›lar. ‹TÜDER Bursa Denetleme Kurulu üyeliklerine Tuncer Dikensak, Sabri Dokuzlu ve Recep Aky›ld›z seçilirken; Erdem Saker, Berat Tunakan ve Gürkan Kanbir de Onur Kurulu üyeli¤ine getirildi. 88 itü vakfı dergisi { İTÜ’den haberler TÜB‹TAK 43. Ortaö¤retim Ö¤rencileri Araflt›rma Projeleri Sergisi ve Yar›flmas› ‹TÜ’de Gerçeklefltirildi TÜB‹TAK’a sekiz ayr› branflta proje haz›rlayan lise ö¤rencilerinin projeleri ‹TÜ’de sergilendi. ‹TÜ’nün Avrupa Bölgesi Koordinatörlü¤ü’nü üstlendi¤i, “TÜB‹TAK 43. Ortaö¤retim Ö¤rencileri Araflt›rma Projeleri Avrupa Bölgesi Yar›flmas›” Sergisi’nde 114 proje yer ald›. Yar›flmada dereceye girenlere, ‹TÜ’de düzenlenen törenle ödülleri verildi. TÜB‹TAK 43. Ortaö¤retim Ö¤rencileri Araflt›rma Projeleri Sergisi ve Yar›flmas› ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin ev sahipli¤inde gerçeklefltirildi. Trakya ve ‹stanbul’un çeflitli liselerinden ö¤renciler birbirinden ilginç projelerini 20-22 Mart 2012 tarihleri aras›nda ‹TÜ Ayaza¤a Kampüsü Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde sergiledi. ‹TÜ, Y›ld›z Teknik ve ‹stanbul Üniversitesi’nden jüri üyeleri taraf›ndan de¤erlendirilen projelerden dereceye giren ö¤rencilere ödülleri 23 Mart düzenlenen törenle takdim edildi. TÜB‹TAK’a sekiz ayr› branflta proje haz›rlayan lise ö¤rencilerinin projeleri ‹TÜ’de sergilendi. ‹TÜ’nün Avrupa Bölgesi Koordinatörlü¤ü’nü üstlendi¤i, “TÜB‹TAK 43. Ortaö¤retim Ö¤rencileri Araflt›rma Projeleri Avrupa Bölgesi Yar›flmas›” Sergisi’nde 114 proje yer ald›. Projelerin sergilenmeye bafllad›¤› ilk gün, ‹TÜ Rektörlü¤ü taraf›ndan verilen hofl geldiniz kokteylinde baflar›l› ö¤renciler ‹TÜ’lü akademisyenlerle bir araya geldi. Bilgisayar, Biyoloji, Co¤rafya, Fizik, Kimya, Matematik, Sosyoloji ve Tarih konular›nda haz›rlanan projelerden dereceye girenler, son gün düzenlenen törenle ödüllendirildi. TÜB‹TAK Proje Koordinatörü ‹TÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi ö¤retim üyesi Prof. Dr. ‹brahim Özkol “Farkl› liselerden genç beyinler böyle bir yar›flmaya kat›larak gelece¤e güvenimizi artt›rd›lar. Buradaki gençlerin kendi- leri ve ülkeleri ad›na çok büyük projelere imza atacaklar›na yürekten inan›yorum. Projeler, özgünlük ve yarat›c›l›k, kullan›lan bilimsel yöntem, katk› ve tutarl›l›k, uygulanabilirlik, kullan›labilirlik, sosyo-ekonomik fayda, kaynak taramas›, özümseme, sunumda netlik gibi kriterlere göre de¤erlendirildi.” dedi. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin de aday ö¤rencilere ‹TÜ’nün son y›llarda gerçeklefltirdi¤i projelerle akademik sosyal olanaklar›n› aktard›. Rektör fiahin, “Bilim üretmek için en baflta inanmak gerekiyor. Öncelikle akademisyenine, ö¤rencisine, gelece¤e inanmas› gerekiyor. 239 y›ld›r biz bunu yap›yoruz. ‹nan›yoruz ve baflar›yoruz. Bugün genç beyinlere inand›¤›m›z için Türkiye’nin ilk küp uydusu, ilk hidrojen teknesi, ilk elektrikli minibüsü, ilk helikopteri gibi birçok önemli projenin alt›na ‹TÜ imzas›n› att›k. Bugün burada projesi olan ö¤rencilerden de ço¤unun Türkiye’nin birçok ilkine imza atacaklar›na yürekten inan›yorum.” dedi. Törene kat›lan ‹stanbul AKP Milletvekili Osman Aflk›n Bak da “Gençlerle gurur duydum. Benim çocu¤umun projesi de yar›flt›. Hükümet olarak bilimsel ve teknolojik projelere çok destek veriyoruz. Bu anlamda en büyük pay› ‹stanbul Teknik Üniversitesi’ne ay›rd›k.” dedi. Her dalda dereceye giren ö¤renciler, Ankara'ya gönderilerek ülke genelinde de¤erlendirilecek. 89 itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹TÜ Uyar› Model Uydu Tak›m› ABD’de Dünya Birincisi Oldu Amerikan Ulusal Havac›l›k ve Uzay Araflt›rmalar› Merkezi (NASA), Amerikan Havac›l›k ve Uzay Enstitüsü (AIAA) ve Amerikan Astronomi Toplulu¤u (AAS) katk›lar›yla her y›l ABD’nin Texas eyaletinde düzenlenen geleneksel Mikro Uydu Yar›flmas›’nda ‹TÜ UYARI Model Uydu Tak›m› Dünya Birincisi oldu. Uyar› Tak›m› d›fl›nda ‹TÜ’den Devrim, UUMK ve Lagari tak›mlar› da yar›flmaya kat›ld›. Lagari Model Uydu Tak›m› da yar›flmada Dünya Dördüncüsü oldu... Amerikan Ulusal Havac›l›k ve Uzay Araflt›rmalar› Merkezi (NASA), Amerikan Havac›l›k ve Uzay Enstitüsü (AIAA) ve Amerikan Astronomi Toplulu¤u (AAS) katk›lar›yla her y›l ABD’nin Texas eyaletinde düzenlenen geleneksel Mikro Uydu Yar›flmas›’nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nin ‹TÜ UYARI Model Uydu Tak›m› Dünya birincisi oldu. ABD baflta olmk üzere dünyan›n en iyi üniversitelerinden 35 ekibin yer ald›¤› yar›fllarda Türkiye’yi ‹stanbul Teknik Üniversitesi temsil etti. Mikro Uydu Yar›flmas› Tasarla, Yap, F›rlat (Annual CanSat Competition -Design Built Launch)’a kat›lan ‹TÜ UYARI Model Uydu Tak›m› tüm rakiplerini geride b›rakarak Dünya Birincisi oldu. ‹TÜ UYARI ekibi yar›flmada hem tasar›m hem performans bak›m›ndan yar›flma jürisinden tam not ald›. Tak›m Kaptan› Uzay Mühendisli¤i ö¤rencisi Sü- leyman Soyer, Uçak Mühendisli¤i ö¤rencileri Muhammed Y›lmaz ve Veysel Ya¤mur Saka, Elektronik ve Haberleflme Mühendisli¤i’nden Onur fiahin, Yunus Bu¤ra Özer ve Murat Can Kabakc›o¤lu ile Metalurji ve Malzeme Mühendisli¤i’nden Emre Atay’dan olufltu. Ö¤renciler mikro uydu ile ilgili çal›flmalar›n› Elektrik-Elektronik Fakültesi bünyesindeki RF Elektronik Laboratuvar›'nda gerçeklefltirdi. Tak›m Kaptan› Süleyman Soyer ““Ülkemiz için Dünya ile yar›fl›yoruz” slogan› ile yola ç›kt›k. Uzun ve yorucu bir çal›flman›n sonunda böyle önemli bir baflar›ya imza atmak bizleri çok gururland›rd›. En bafl›ndan beri her an yan›m›zda olan Rektörümüz Prof. Dr. Muhammed fiahin’e ve dan›flman hocalar›m›z Doç. Dr. Halit Süleyman Türkmen ve Ö¤r. Görevlisi Ali Bahad›r’a teflekkür ederiz.”dedi. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin de baflar›lar›ndan dolay› ö¤rencileri kutlayarak “Ö¤rencilerimize maddi ve manevi destek verilirse neler baflarabileceklerini bir kez daha görmüfl olduk. Bu baflar› sadece Üniversitemiz için de¤il ülkemiz için de gurur kayna¤›d›r. Ö¤rencilerimizin projelerini desteklemeye devam edece¤iz.” diye konufltu. ‹TÜ Lagari Model Uydu Tak›m› Dünya Dördüncüsü Yar›flmaya ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nden Uyar› d›fl›nda Devrim, UUMK ve Lagari tak›mlar› da kat›ld›. Lagari Model Uydu Tak›m› da 4. Oldu. Yar›flma için ‹TÜ UYARI Model Uydu Tak›m›; ‹TÜ Rektörlü¤ü, 84 Uçak Mühendisli¤i Mezunlar›, TÜB‹TAK, TE‹, THY ASES Aviation ve Hitit Yaz›l›m’dan sponsorluk deste¤i ald›. 90 itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹TÜ ATA Tak›m› ABD’deki “‹nsans›z Hava Arac›” Yar›fllar›’nda Dördüncü Oldu ‹TÜ ATA Tak›m›, Amerikan Havac›l›k ve Uzay Enstitüsü’nün ‹nsans›z Hava Arac› Yar›fllar›’nda dünyan›n dört bir yan›ndan üniversitelerin yan›s›ra, ABD’nin en iyi üniversitelerinin de yer ald›¤› 68 tak›m aras›ndan dördüncü oldu. Amerikan Cessna Uçak fiirketi ve Raytheon Füze Sistemleri’nin destekleriyle yap›lan Tasarla, Yap, Uçur (Design/Built/Fly) ‹nsans›z Hava Arac› yar›flmas›na dünyan›n dört bir yan›ndaki üniversitelerden altm›fl sekiz tak›m kat›ld›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi ATA Tak›m›, Illinois, Virginia Tech, MIT gibi Amerika’n›n en iyi üniversitelerini geride b›rakarak dördüncü oldu. Bu sonuçla, yar›flma tarihi boyunca Türk tak›mlar›n›n ald›¤› en iyi dereceye ve Amerika d›fl›ndan kat›lan ülke tak›mlar› içinde al›nan en baflar›l› ikinci dereceye imza at›ld›. Bu y›l on alt›nc›s› düzenlenen yar›flmada tak›mlardan, insans›z, elektrik motorlu ve uzaktan radyo kontrollü olarak uçurulan bir hava arac›n›n tasar›m›, üretimi ve görevleri yerine getirecek uçufllar›n› gerçeklefltirmesi istendi. Bu sene temel uçufl görevleri olarak dört dakikal›k bofl uçufl; üç tur boyunca sekiz adet alüminyum blo¤u tafl›ma uçuflu ve iki litre su bar›nd›ran bir su tank›ndan 100 m irtifada suyun tahliye edilerek geri dönülmesi olarak belirlendi. ‹TÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi ö¤rencilerinden oluflan ATA Tak›m›, görev uçufllar›ndan sonra 167,41 puanla yar›flmay› dördüncü olarak tamamlad›. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, Türkiye’ye flimdiye kadar en iyi dereceyi getiren tak›m üyelerini tebrik ederek “Amerika’da düzenlenen yar›flma ö¤rencilerimize ‹TÜ ATA Tak›m›’n›n “insans›z Hava Arac›”. mühendislik e¤itimleri boyunca edindikleri kazan›mlar› prati¤e dönüfltürme olana¤› tan›maktad›r. Bir kez daha gördük ki, ö¤rencilerimize gereken deste¤i verince dünyan›n en iyi üniversitelerini rahatl›kla geçecek projelere imza atabilmektedir.” dedi. Tak›m kaptan› Uçak Mühendisli¤i dördüncü s›n›f ö¤rencisi Sercan Ertem, VESTEL, ASELSAN, TÜB‹TAK, ‹TO, TAI, GEDON, ‹TÜ Rektörlü¤ü ve ‹TÜ Uçak Mühendisli¤i 1984 girifllilerin sponsorlu¤unda yar›fllara kat›lan ATA uça¤›n›n önümüzdeki y›l ilk üçte yer almay› hedefledi¤ini söyledi. Türkiye’den sekiz tak›m›n kat›ld›¤› yar›fllarda ODTÜ’nün Nymph Noir Tak›m› 23. Hava Harp Okulu’nun Scorpion Tak›m› 36. s›rada yar›fl› tamamlad›. Rektör Prof. Dr. Muhammed fiahin, yar›flma sonras› ‹TÜ ATA Tak›m› ile bir araya gelerek, tüm üyeleri baflar›lar›ndan dolay› tebrik etti. 91 itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹TÜ Ö¤rencilerine Endüstriyel Tasar›m Yar›flmas›’nda ‹ki Ödül ‹stanbul Maden ve Metaller ‹hracatç› Birlikleri’nin bu y›l yedincisini düzenledi¤i Endüstriyel Tasar›m Yar›flmas›’nda ‹TÜ ö¤rencileri, iki kategoride ödül ald›. ‹stanbul Maden ve Metaller ‹hracatç› Birlikleri (‹MM‹B) taraf›ndan bu y›l yedincisi düzenlenen Endüstriyel Tasar›m Yar›flmas› Ödül Töreni 3 Nisan 2012 tarihinde ‹MM‹B Tasar›m ve Teknoloji Meslek Lisesi’nde gerçeklefltirildi. Törene Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤› Müsteflar› Ziya Altunyald›z, ‹stanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi Baflkan› Mehmet Büyükekfli, ‹MM‹B Koordinatör Baflkan› Fatih Kemal Ebiçlio¤lu, ‹KM‹B Yönetim Kurulu Baflkan› Murat Akyüz ve ‹DDM‹B Yönetim Kurulu Baflkan› Tahsin Öztiryaki kat›ld›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü ö¤rencisi Selen Sar›el, Konsept 2011 Plastikten Mamul Ürün Kategorisi/Ö¤renci dal›nda “HAG” isimli tasar›m›yla birincilik ödülüne lay›k görüldü. Yine Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü’nden O¤uz Turan Buruk Plastikten Mamul Ürünler Kategorisi/Ö¤renci dal›nda “Oistre” adl› tasar›m›yla üçüncülük ödülüne lay›k görüldü. land›¤›n› ve da¤›t›lan ödüllerle Türkiye’nin özgün tasar›mc›lara kavufltu¤unu, bu y›l 17 sektörde tasar›m yar›flmas› ve 12 sektörde Ar-Ge Proje Pazar› düzenlediklerini, bu projelerin fabrikada ürüne dönüfltürülerek kullanma sunuldu¤unu belirtti. ‹MM‹B Koordinatör Baflkan› Fatih Kemal Ebiçlio¤lu ise; “2005 y›l›ndan bu yana düzenledikleri yar›flmalarla binlerce tasar›m ödüllendirerek, bu alanda fark›ndal›k oluflturmaya çal›flt›klar›n›, burslar vererek yar›flmalara kat›l›m› teflvik ettiklerini vurgulad›. ‹MM‹B Endüstriyel Tasar›m Yar›flmalar› kapsam›nda bu y›l “Metalden Mamul Ürünler”, “Plastikten Mamul Ürünler”, “Elektrikli Küçük Aletler” ve “Konsept 2011: Plastikten Mamul Ürün Setleri” olmak üzere dört farkl› kategoride ödüller sahiplerini buldu. Yar›flma çerçevesinde projeler; inovasyon, ihracat potansiyeli, estetik, ifllevsellik, gerçeklefltirilebilirlik, güvenlik ve sürdürülebilirlik kriterleri kapsam›nda de¤erlendirildi. Dünyaca ünlü tasar›mc›lar ve Türkiye sanayisinden önde gelen endüstri- ‹MM‹B’den ihracat hedefine tasar›m deste¤i Bu y›l yedincisi düzenlenen ‹MM‹B Endüstriyel Tasar›m Yar›flmalar›’nda dört farkl› kategoride yar›flan 452 baflvurudan 32’si ödüle lay›k görüldü. Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi Baflkan› Mehmet Büyükekfli, ödül töreninde yapt›¤› konuflmada ‹MM‹B taraf›ndan düzenlenen Endüstriyel Tasar›m Yar›flmalar› ile Türkiye ekonomisine katma de¤er sa¤- 92 cilerin yer ald›¤› jüri taraf›ndan de¤erlendirilen toplam 452 baflvuru aras›ndan endüstriyel tasar›mda fark yaratan 32 proje ödüle lay›k görüldü. Konsept 2011: Plastikten Mamul Ürünler Kategorisi / Ö¤renci s›n›f›nda ‹TÜ Endüstri Ürünleri Tasar›m› Bölümü ö¤rencisi Selen Sar›el, HAG – Salata Haz›rlama ve Servis Seti ile birinci; O¤uz Turan Buruk ise Plastikten Mamul Ürünler Kategorisi/Ö¤renci dal›nda “Oistre” adl› tasar›m›yla üçüncülük ödülüne de¤er görüldü. itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹TÜ’lü Genç Mühendisler Türkiye’yi Avrupa’da Temsil Edecek Avrupa Teknoloji Ö¤rencileri Birli¤i Yar›flmas›’na Türkiye’den gidecek tak›m›n belirlenmesi için yetmifl dokuz üniversitenin kat›ld›¤› bölgesel yar›flmalar yap›ld›. ‹stanbul Teknik, Y›ld›z Teknik, Ege Üniversitesi ve ODTÜ’de yap›lan yar›flmalar›n ard›ndan finalistler ODTÜ’de düzenlenen yar›flmada son kez mühendislik becerilerini sergiledi. ‹ki aflamal› yar›flmada Tak›m Tasar›m›’nda yar›flmac›lardan kendilerine verilen araçlar› modifiye ederek parkurda ilerletmeleri istendi. Zorlu parkurda yar›flmac›lar›n çamur, yüksek bir tepe, atefl, su ve ya¤ içinden geçerek araçlar›n› park etmeleri beklendi. Vaka Analizi’nde ise yar›flmac›lardan önce iflas eden bir flirketi en az zararla kurtararak kara geçmesi için bir çözüm önerisi istendi. Ard›ndan bir süt fabrikas›n›n kurulumundan, fabrikadaki ürünü etkili bir flekilde pazarlamaya ve ürünü halkla buluflturmak için yürütülecek reklam kampanyas›n› tasarlamaya kadar geçen üretim sürecini planlamalar› beklendi. ‹TÜ, Y›ld›z Teknik, Ege Üniversitesi ve ODTÜ’lü ö¤rencilerden oluflan tak›m- lar üç gün boyunca yar›flt›. Vaka Analizi ve Tak›m Tasar›m› kategorilerinin birincisi, ‹stanbul Teknik Üniversitesi oldu. Vaka Analizi Tak›m› Endüstri Mühendisli¤i 4. s›n›f ö¤rencileri Ece Bolat, P›nar Utku, Murat Ali Köybafl› ve Ecem Uslubafl’tan oluflurken, Tak›m Tasar›m› Tak›m›, Uzay Mühendisli¤i ö¤rencisi Onur Kaya, Gemi ‹nflaat› ve Gemi Makinalar› Mühendisli¤i ö¤rencisi Harun Demir, Elektrik Mühendisli¤i ö¤rencisi Sinan Hamulu ve Deniz Ulaflt›rma ‹flletme Mühendisli¤i ö¤rencisi Onur Akkufl’tan olufltu. ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “Türkiye’de bu tür projeler, ö¤rencilere ö¤rendiklerini pekifltirme, yetenek ve becerilerini gelifltirme flans› tan›d›¤› gibi, onlara tecrübe de kazand›rmaktad›r. Bu sene Türkiye BEST Mühendislik Yar›flmas›’nda birinci olarak ülkemizi Avrupa’da temsil edecek ö¤rencilerimizi yürekten kutluyorum. Eminim, Avrupa’dan da birincilikle dönerek ald›klar› e¤itimin ve teknik becerilerin kalitesini bir kez daha ispatlayacaklar” dedi. ‹TÜ’lülerin ‘Yüz Tan›ma ‹çin Yeni Bir Görüntü Gösterimi’ Projesine Ödül 20. IEEE Sinyal ‹flleme ve ‹letiflim Uygulamalar› (S‹U) Kurultay› 18-20 Nisan 2012 tarihleri aras›nda Mu¤la’n›n Fethiye ‹lçesi’nde gerçeklefltirildi. Türkiye’nin Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar alanlar›ndaki en prestijli konferans›nda 450 bildiri sunuldu. Konferans kapsam›nda verilen IEEE En ‹yi Ö¤renci Bildirisi Ödülü’nü "Yüz Tan›ma için Yeni Bir Görüntü Gösterimi: Yerel Zernike Momentleri" bafll›kl› çal›flma ile ‹TÜ ald›. Dan›flmanl›¤›n› Bilgisayar Mühendisli¤i Bölümü ö¤retim üyesi Prof. Dr. Muhittin Gökmen’in yapt›¤› ekip ‹TÜ Kontrol Mühendisli¤i yüksek lisans ö¤rencisi Evangelos Sar›yinidi, Bilgisayar Mühendisli¤i yüksek lisans ö¤rencisi Volkan Da¤l› ve Salih Cihan Tek ile Hesaplamal› Bilimler ve Mühendislik program› doktora ö¤rencisi Birkan BEST BEST, 1989 y›l›ndan beri mühendislik ve teknoloji ö¤rencilerini bir araya getiren bir ö¤renci birli¤idir. Bu birlik, 30 ülkede 91 BEST grubu ve yaklafl›k 3000 üyesiyle Avrupa’n›n dört bir yan›nda bir milyonun üzerinde ö¤renciye ulaflarak mesleki geliflim ve kariyer deste¤i sa¤lamaktad›r. Avrupa BEST Mühendislik Yar›flmas› 1-8 A¤ustos 2012 tarihlerinde Zagreb’de yap›lacak. Tunç’tan olufltu. Ayn› çal›flma Alper Atalay Üçüncülük Ödülü’ne de lay›k görüldü. Çal›flmayla ilgili bilgi veren Prof. Dr. Muhittin Gökmen, “Bu çal›flmada, bilgisayarla görünümün (Computer Vision) güncel ve önemli bir problemi olan yüz tan›ma konusunda özgün bir yöntem önerildi. Önerilen yöntem gösterim, görüntü iflleme ve bilgisayarla görü nesne bulma ve tan›ma gibi di¤er problemlerine uygulanma potansiyeline sahiptir.” dedi. Ayr›ca Ankara'da TTGV Üniversite-Sanayi ‹flbirli¤inde En Baflar›l› Tez ve Kurulufl Ödülü töreni yap›ld›. Doktora ö¤rencisi Dr. Abdülkerim Çapar'a, dan›flman› olarak Prof. Dr. Muhittin Gökmen'e ve uygulamay› gerçeklefltiren Divit firmas›na, "Gradyan Temelli Betimleyiciler ve fiekil Güdümlü H›zl› Yürüme Tekni¤iyle Nesne Bölütleme ve S›n›fland›rma" bafll›kl› tez çal›flmas›n›n baflar›yla teknolojik ürüne dönüfltürülmesinden dolay› ödül verildi. 93 itü vakf› dergisi { Genç baflar› Robotik Merakl›lar› ‹TÜ’de Bulufltu ‹TÜ Kontrol ve Otomasyon Kulübü’nün bu y›l alt›nc›s› düzenledi¤i ‹TÜ Robot Olimpiyatlar› (‹TÜRO) Türkiye’deki robotik merakl›s› üniversite ve lise ö¤rencilerini bir araya getirdi. Robotik alan›ndaki geliflmelerin paylafl›ld›¤› , yar›flmalar›n yap›ld›¤› ‹TÜRO, Türkiye’de roboti¤in geliflimine de katk› sa¤l›yor. Robotik merakl›s› üniversite ve lise ö¤rencilerinin projelerini sergiledikleri, yar›flmalara kat›ld›klar›; bu alandaki son geliflmeleri konuflmac› olarak kat›lan uzmanlardan ö¤renme f›rsat› bulduklar› ‹TÜRO, bu y›l alt›nc› defa kap›lar›n› açt›. ‹TÜ Elektrik Elektronik Fakültesi Kontrol ve Otomasyon Kulübü’nün düzenledi¤i ‹TÜRO’2012’nin aç›l›fl töreninde konuflan ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹TÜ Elektrik Elektronik Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Ömer Usta, ana sponsorlardan Elginkan Vakf› Müdürü ‹lhan Üttü ve Y›ld›z Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. ‹smail Yüksel, ö¤renciler taraf›ndan gerçeklefltirilen ‹TÜRO’nun önemine de¤inerek, roboti¤in art›k bir bilim dal› olarak ilerlemekte oldu¤una, dünya ve Türkiye’deki seyrine ve endüstriyel alanda kullan›m›na dikkat çektiler. 12-14 Nisan 2012 tarihleri aras›nda ‹TÜ Ayaza¤a Kampüsünde gerçeklefltirilen ‹TÜ Robot Olimpiyatlar›’nda Çizgi ‹zleyen, Mini Sumo, Labirent, Yang›n Söndüren, Süpürge, Kendini Dengeleyen ve Serbest Kategori olmak üzere yedi kategoride robot yar›flmalar› düzenlendi. Ülkenin dört bir yan›ndaki üniversite, lise ve ilkö¤retim okullar›ndan gelen yaklafl›k 550 projenin üç gün boyunca ‹TÜ’de sergilendi¤i ve yar›flt›¤› olimpiyatlar, 7 bin’i aflk›n ziyaretçi ile de rekor k›rd›. Etkinlik süresince yurtiçi ve yurtd›fl›ndan ö¤renci, akademisyen ve sanayi temsilcileri ile gerçeklefltirilen seminer, panel ve söyleflilerde bir araya gelen robotik dünyas› merakl›lar›, bir taraftan robotik projelerini yar›flt›r›rken, ODTÜ tak›m›n›n üç boyutlu kamera sistemiyle çal›flan “avatar” adl› robotu. Bu teknoloji ileride daha da gelifltirildi¤inde medikal, animasyon ve robotik alan gibi birçok sektörde kullan›labilecek. di¤er taraftan roboti¤in Türkiye ve dünyadaki geliflimi konusunda da bilgi edindiler. ‹TÜRO’ya Almanya Dresden Üniversitesi Mekatronik Anabilim Dal› Baflkan› Prof. Dr. Michael Beitelschmidt ile Eurobot Yar›flmas› üçüncüsü Dresden Eurobot Tak›m› da kat›ld›. Üç gün boyunca etkinlikler, yar›flmalar... ‹TÜRO’2012’de üç güne yay›lan ve yedi kategoride gerçeklefltirilen yar›flmalar›n yan› s›ra, robotik alan›ndaki geliflmelerin aktar›ld›¤› panel, söylefli ve seminer gibi etkinlikler de genifl kat›l›mlarla gerçekleflti. Türkiye’nin robotikle ilgili planlar› ve bu do¤rultuda yap›lan çal›flmalar›n aktar›ld›¤› “Türkiye’de Roboti¤in Yol Haritas›” bafll›kl› panele konuflmac› olarak dünyadaki en prestijli organizasyon olarak kabul gören RoboCup etkinli¤inin Organizasyon Komitesi Baflkan› BÜ ö¤retim üyelerinden Prof.Dr. Levent Ak›n, 9 Eylül Üniversitesi ö¤retim üyesi Prof. Dr. Erol Uyar ve ‹TÜ ö¤retim üyesi Prof. Dr. Kuzucu kat›ld›. Sualt› belgesel çekimleri ve sualt› robotlar› tasar›mlar› ile tan›nan Engin Aygün “Sualt› Görüntüleme Robotlar›” konulu söylefli ile robotlar›n farkl› bir alandaki kullan›m›na dikkat çekti. Almanya’da Eurobot Robotics Challenge fiampiyonas› Organizatörü ve TU Dresden Mekatronik Anabilim Dal› Baflkan› Prof. Dr. Michael Beitelschmidt taraf›ndan verilen seminer; ‹TÜ Makine Fakültesi ö¤retim üyesi Yrd.Doç. Dr. Hülya Yalç›n’›n yürütmekte oldu¤u yurtiçi ve yurtd›fl› robotik projeleri ve araflt›rma alan› olarak yapay görme, görüntü iflleme, örüntü tan›ma, insan bilgisayar etkileflimi ve çevresel zeka uygulamalar›na iliflkin bilgileri aktard›¤› seminer; birçok elektronik ve robotik projesini hayata geçiren Dresden Universtiy of Technology Mobil Robotlar Çal›flma Grubu (TURAG) söyleflisi ‹TÜRO ‘2012’de kat›80. Y›l Cumhuriyet Anadolu Lisesi 3. s›n›f ö¤rencileril›mc›lara farkl› aç›l›mlar nin do¤al afet için tasarlad›klar› "uçan robot" . sunan etkinlikler olarak yer ald›. 94 itü vakf› dergisi { Genç baflar› Zeynep Çi¤dem Yak›fl›r, Hacettepe Üniversitesi Elektrik-Elektronik Bölümü: ‹nsans›z Hava Arac› ve Blue Print olmak üzere serbest kategoride iki proje ile kat›l›yoruz. Blue Print, insan hareketlerini taklit eden, tehlike an›nda insan›n giremeyece¤i yerlerde kullan›m için, ‹nsans›z Hava Arac› ise askeri alanlarda kullan›lmak üzere tasarland›. Dört pervanesi ile helikopter özelli¤i tafl›yan bu robotun alt›ndaki kamerayla al›nan görüntüler sayesinde yerdeki nesnelerin takibi yap›labiliyor. ‹TÜRO’da birbirinden güzel projeler var ve Türkiye’de gençlerin neler yapabilece¤ini gösteren güzel bir ortam. Robot Toplulu¤u olarak hedefimiz, projemizi daha iyi bir noktaya getirmek. Buradaki bilgi paylafl›m› bizim için çok önemli. Robotik çal›flmalar› maddi anlamda daha fazla desteklenebilse çok daha iyi projeler ortaya ç›kar. Volkan Denizcan, Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi: Bu y›l Mini Sumo, Çizgi ‹zleyen, Labirent ve Yang›n Söndüren kategorilerinde kat›l›yoruz. ‹TÜRO, bilgi ve teknoloji paylafl›m› için, kimin ne yapt›¤›n› görmek, fikir edinmek için güzel bir ortam sa¤l›yor. Türkiye’de bu tür orgnizasyonlar›n say›s› giderek art›yor, bu da roboti¤e duyulan ilgi ve geliflimi gösteriyor. fiirketler sponsorluk konusunu daha fazla ciddiye alsalar ve yararlar›n›n fark›na varsalar daha farkl› noktada oluruz. Küçük çapl› sponsorluklar bulsak da, bu ifller çok masrafl›. Fakültemiz s›n›rl› da olsa bize destek verdi¤i için flansl›y›z ancak, kamu üniversitelerinde bu projelere kaynak bulmak s›k›nt›l›. fiimdilik basit kategorilerde yar›flacak projeler üretiyoruz. Hedefimiz daha ileri gidip Ar-Ge tabanl› ifller yapmak. Serkan Ayy›ld›z, ‹zmir Ç›narl› Meslek Lisesi, Teknik E¤itmen: ‹TÜRO’ya dördüncü defa kat›l›yoruz. ‹lk defa serbest kategoride kat›lm›fl ve bomba imha robotuyla üçüncü olmufltuk. Daha sonra Mini Sumo ve Çizgi ‹zleyen kategorilerine kat›larak Mini Sumo kategorisinde iki y›l birinci olduk. ‹TÜRO, programdaki ekstra etkinliklerin yan›nda ‹TÜ’yü tan›mak, ö¤rencilere sundu¤u olanaklar› görmek, robotik alan›ndaki geliflmeler hakk›nda bilgi edinmek için önemli bir f›rsat. Bu çapta organizasyonlar› gerçeklefltiren ‹TÜRO grubunun Milli E¤itim’in düzenledi¤i Robot Yar›flmas›’na kat›lmas›n› öneriyorum. Belki de mühendis olman›n verdi¤i bir özgüvenle o yar›flmalara kat›lma gere¤i duymuyorlar, ama kendi organizasyonlar›na bu tecrübeyi de aktarmalar› yararl› olur diye düflünüyorum. Bu y›l hem robot projelerinde ilerleme, hem de kat›l›mc› say›s›nda art›fl var. Eskiden robot projesini yapmak için Türkiye’de malzeme bulamazd›k. Art›k malzeme bol ve robotik konusunda oldukça ileri bir seviyedeyiz. Ayberk Sa¤d›ç, ODTÜ Makina Mühendisli¤i Böl.ümü: ODTÜ Makina ve ‹novasyon Tak›m› olarak 6 adet Çizgi ‹zleyen, 2 adet Mini Sumo robotuyla yar›flmaya kat›ld›k. Robotlar›m›zda performans art›rmaya yönelik çal›flmalarla ilgileniyoruz. ‹nsan yürüyüflünü taklit eden bir robot çal›flmam›z var, çok büyük bir proje oldu¤u için buraya getiremedik. Bu y›l, Topluluk olarak ‹TÜRO’ya kat›lmak için gecemizi gündüzümüze katarak çal›flt›k. Kat›l›mc›lar, her y›l kendilerini biraz daha gelifltiriyorlar. ‹TÜ’deki kardefllerimizle beraber olmak, onlarla fikir al›flverifli yapmak, beraberli¤imizi pekifltirmek bizim için önemli. Biz ODTÜ toplulu¤u olarak insanlar›n hayallerini gerçeklefltirebilecekleri bir ortam yaratmak istiyor, inovasyon kavram›n› öne ç›kar›yoruz. Bu nedenle her türlü sektöre hitap eden projeler yap›yoruz. Arkadafllar›m›z flu anda rüzgar enerjisi ile ilgili bir proje ve sudaki kirlili¤i temizleyen bir mini denizalt› yap›yorlar. ‹TÜRO 2012 Yar›flma Sonuçlar› Serbet Kategori: 1. Midas - Erdem Tatl› - ‹stanbul Kültür Üniversitesi, 2. ‹nsans›z Hava Arac› - Tugay Arslan - Hacettepe Üniversitesi, 3. Uçtu Uçtu Robot Uçtu - Sevda Y›lmaz - 80. Y›l Cumhuriyet Anadolu Lisesi. Kendini Dengeleyen Kategorisi: 1. Robut - Umut Mayetin - Kocaeli Üniversitesi, 2. Tika Mustafa Taflç› - Bal›kesir ‹MKB Endüstri Meslek Lisesi, 3. Çakma Cinc›r - Mustafa Taflç› - Bal›kesir ‹MKB Endüstri Meslek Lisesi. Mini Sumo Kategorisi: 1. Burçak - Selman Erdem - Gazi Üniversitesi, 2. Fecii - Selman Erdem - Gazi Üniversitesi, 3. Niyobyum - ‹lhan Coflkun Bahçecik Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Çizgi ‹zleyen Kategorisi: 1. Code'mu otuttururum - Gökhan Çak›r - Pendik Endüstri Meslek Lisesi, 2. Tafldelen 3 - Ömer S. Erol - Özel Tafldelen Koleji, 3. Tafldelen 6 - Ömer S. Erol - Özel Tafldelen Koleji. Süpürge Kategorisi: 1. Tornado - F›rat Dede - ‹TÜ, 2. Pirinçsavar - Ali R›za Do¤an - Zile Endüstri Meslek Lisesi. 3. Süpüroni - Onur Kalayc› - ‹MKB Sakarya Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi. Yang›n Söndüren Kategorisi 1. El-Cezeri - Coflkun Odabafl - ‹MKB Sakarya Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, 2. Yanan› Görür Allah - Ömer Faruk Öztürk - Marmara Üniversitesi, 3. Asel - Erdem Do¤an Bal›kesir ‹MKB Endüstri Meslek Lisesi. Labirent Kategorisi Labirent kategorisinde pisti tamamlayabilen robot olmam›flt›r. Bu kategoride yar›flan yar›flmac›lar›n hepsi mansiyon alm›flt›r. 95 itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü’nün Markalaflan Organizasyonu 13. Yönetim Bilimleri Kongresi Üniversite ö¤rencilerini akademik çal›flmalara teflvik etmek, e¤itim sistemine yön vermek, ö¤rencilerle ifl dünyas› aras›nda yeni köprüler kurarak günümüz yönetim problemlerine ›fl›k tutmak ve bilgi paylafl›m›na olanak vermek amac›yla her y›l düzenlenmekte olan “Yönetim Bilimleri Kongresi (YBK)” ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü’nün en köklü organizasyonu olarak 13-17 Mart 1012 tarihleri aras›nda on üçüncü kez kap›lar›n› açt›. Ö¤rencilere her y›l eflsiz bir deneyim ortam› sunan Yönetim Bilimleri Kongresi, Aç›l›fl Gecesi, Sanal ‹flletme Oyunu, Panel ve Seminerler, Kariyer Alan› olmak üzere dört ana bölümden olufltu. YBK Aç›l›fl Gecesi bu y›l, ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i’nin 35. y›l›, ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü’nün 20. kurulufl y›ldönümü olmas› nedeniyle Cemal Reflit Rey Konser Salonu’nda gerçeklefltirilen özel bir konserle kutland›. ‹flletme Mühendisli¤i mezunlar› ile kongre kat›l›mc›lar›n› bir araya getiren bu özel gecede aç›l›fl konuflmalar› ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, ‹TÜ ‹flletme Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Öner Günçavd›, ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Lerzan Özkale taraf›ndan yap›ld›. Geceye Türkiye ifl dünyas›n›n küresel rekabetini art›rmaya yönelik her türlü imkân›n› seferber etmeye çal›flan Vodafone Türkiye CEO’su Serpil Timuray da konuk oldu. Aç›l›fl konuflmalar› ve kokteylin ard›ndan ‹TÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvar› mezunu Birsen Tezer’in verdi¤i konser geceye ayr› bir renk katt›. Aç›l›fl Gecesi ve Sanat ‹flletme Oyunu Final›’nin ard›ndan 15-17 Mart aras› ‹TÜ Maçka Kampüsü Mustafa Kemal Amfisi’nde gerçeklefltirilen Kongre program›ndaki panel ve seminer oturumlar›nda; üretim, finans, pazarlama, insan kaynaklar›, ekonomi vb. alanlarda güncel konular alan›nda uzman kifliler taraf›ndan ele al›nd›. Ayr›ca; kongre alan›nda yer alan kariyer fuar› ile firmalara, üç gün boyunca farkl› üniversitelerde okuyan yaklafl›k 1000 kifliye ulaflma imkân› sunularak, ö¤rencilerin firmalar› daha yak›ndan tan›mas›na olanak sa¤land›. ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü’nün, her y›l bir önceki Prof. Dr. Muhammed fiahin y›ldan daha iyisini baflarma felsefesiyle yola ç›karak, art›k bir marka haline getirdi¤i Yönetim Bilimleri Kongresi’ne bu y›l yine farkl› sektörlerin önde gelen temsilcileri konuflmac› olarak kat›ld› ve deneyimlerini ö¤rencilerle paylaflt›. Kongre program› oturum bafll›klar›: ‘Lovemarks’Olma Stratejisi ve Müflteri Ba¤l›l›¤› Art›r›m›, Kad›n›n Türkiye’deki Sosyoekonomik Konumu ve Gelece¤i, Resesyon Riski ve Türkiye’ye Etkisi, Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Finansal Stratejilere Etkileri, Otomotiv Sektörünün Türkiye Maceras›, ‹fle Al›m ve Sonras›nda Yetkinlik Yönetimi, Kaos Yönetimi, Liberalleflen Elektrik Piyasalar›, Yüksek Teknolojili Yüksek Katma De¤erli Ürün Üretimi (Panel), Farkl› Sektörlerde Yarat›c› Sat›fl Teknikleri, Future Leaders for the World by Dream fort he World Project, AB Sürecine ‹ktisadi Bak›fl (Panel). Sanal ‹flletme Oyunu Türkiye'nin en aktif kulüplerinden ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü, Türkiye'de ifl simülasyonu tarz›nda bir simülasyon yar›flmas› düzenleyen ilk ö¤renci kulübü olarak bir ilke daha imza att›. Sanal ‹flletme Oyunu (S‹O) ad›yla bu y›l ikincisi düzenlenen yar›flmaya 3 bin ö¤renci baflvuru yapt› ve 64 tak›m alt› hafta süresince rekabet ortam›nda yar›flma f›rsat› buldu. Üniversite ö¤rencilerinin bilgi birikimlerini prati¤e dökebilecekleri web tabanl› bir yönetim ve strateji yar›flmas› olan Prof. Dr. Lerzan Özkale 96 Prof. Dr. Öner Günçavd› itü vakf› dergisi { Genç baflar› Aç›l›fl gecesinden... ‘Lovemarks’ Olma Stratejisi ve Müflteri Ba¤l›l›¤› Art›r›m› konulu oturumun konuflmac›lar› (soldan sa¤a) : A. Ferhat Albayrak – Ferrari Maserati Sales & Marketing Manager, Ersan Alkan Profesyonel Pazar Araflt›rmac›s›, Yi¤it fiardan - Saatchi & Saatchi Yönetim Kurulu Baflkan›, Doç. Dr. fiebnem Burnaz (PY). Sanal ‹flletme Oyunu (S‹O)’nda tak›mlar yönettikleri firman›n geçmifl verilerinden yararlanarak yeni dönemler için çeflitli kararlar ald›lar. Altm›fl dört tak›mdan de¤erlendirmelere göre flirketine en çok katma de¤er sa¤layan sekiz tak›m finale yükseldi. "Gelece¤in Liderleri S‹O'da Yar›fl›yor" slogan›yla yola ç›kan S‹O'nun finali ve ödül töreni 13. Yönetim Bilimleri Kongresi (YBK) kapsam›nda gerçeklefltirildi. Alt› hafta süren zorlu yar›flmada 1. ve 2. tak›m Bo¤aziçi Üniversitesi' nden, 3. tak›m ODTÜ' den ç›kt›. 1. Tak›ma: Vodafone Dis- cover Genç Yetenek Program› + 5.000 TL; 2. Tak›ma Vodafone Discover Genç Yetenek Program› + Tablet PC; 3. Tak›ma Vodafone Discover Genç Yetenek Program› + Smartphone ödülü verildi. Sosyal duyarl›l›k: YBK Sosyal Orta¤› KAÇUV Yönetim Bilimleri Kongresi her y›l say›s›z kuruluflun sponsor olarak verdi¤i destekle gerçeklefltiriliyor. Bunun yan› s›ra, her y›l düzenledi¤i etkinliklerde, sosyal konulara olan duyarl›l›¤›n› da ortaya koyan ‹flletme Mühendisli¤i Kulübü 13. Yönetim Bilimleri Kongresi’nin sosyal orta¤› ise Kanserli Çocuklara Umut Vakf› (KAÇUV) oldu. Prof. Dr. Deniz Gökçe 97 Rick Young Prof. Dr. Aysel Çelikel itü vakf› dergisi { Genç baflar› 19. ‹TÜ EMÖS Ödülleri Sahiplerini Buldu Üniversite ö¤rencileri ile ifl dünyas› aras›nda yeni köprüler kurmay› amaçlayan ‹TÜ Endüstri Mühendisli¤i Ö¤renci Sempozyumu-19. ‹TÜ EMÖS kapsam›nda gelenersel BaflAr› ödülleri de sahiplerini buldu. ‹TÜ Endüstri Mühendisli¤i Kulübü’nün bu y›l on dokuzuncu defa imza att›¤› Türkiye’nin ilk proje yar›flmas› tabanl› ö¤renci organizasyonu olan ‹TÜ Endüstri Mühendisli¤i Ö¤renci Sempozyumu (‹TÜ EMÖS), Türkiye'den çeflitli üniversitelerin kat›l›m› ile gerçeklefltirildi. Sempozyumun aç›l›fl töreni Harbiye Askeri Müzesi’nde yap›ld›. Gecede BaflAr› Ödülleri de sahiplerini buldu. Üniversite ö¤rencilerini akademik çal›flmalara özendirmek, haz›rlayacaklar› proje ve bildirilerle kariyerlerine katk› sa¤lamak, ö¤rencilerle ifl dünyas› aras›nda yeni köprüler kurarak günümüz mühendislik problemlerine ›fl›k tutmak amac›yla düzenlenen sempozyumda çeflitli üniversitelerden lisans ve yüksek lisans ö¤rencileri, ifl dünyas›ndan deneyim sahibi yöneticilerle bir araya geliyor. 19. Endüstri Mühendisli¤i Ö¤renci Sempozyumu kapsam›nda mezun olduklar›nda da aran›lan bütün niteliklere sahip olmalar›n› istedik. Bu nedenle sadece akademik geliflimlerine de¤il; sosyal ve kültürel yönlerinin de geliflimine önem verdik. Bu anlamda ciddi destekler sa¤layarak önlerini açt›k. Sonuç ortada. Her y›l ‹TÜ’den ‹ngilizce bilen, giriflimci, uluslararas› baflar›lar kazanmaya haz›r, ö¤renmeyi ö¤renmifl, bilgiye ulaflmaya ve bilgiyi kullanmaya hâkim, de¤iflimin öncüsü ‹TÜ’lüler mezun ediyoruz.” dedi. ‹flletme Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Öner Günçavd› ve ‹flletme Fakültesi Ö¤retim Üyesi ve Rektör Dan›flman› Doç. Dr. Alp Üstünda¤ da birer konuflma yapt›. Sunucu Yunus Günçe'nin esprileriyle renk katt›¤› Ödül Töreni’nde 19. EMÖS Yaflam Boyu Baflar› Ödülü’nü yazar Ayfle Kulin, 19. EMÖS Özel Ödülü’nü Ali K›rca al›rken, Y›l›n En BaflAr›’l› Tart›flma Program› Abbas Güçlü ile Genç Bak›fl, Y›l›n En BaflAr›’l› Roman› Serenad’la Zülfü Livaneli ve Y›l›n En BaflAr›’l› Sivil Toplum Kuruluflu Toplum Gönüllüleri Vakf› oldu. Y›l›n En BaflAr›’l› ‹fladam› ise Ali A¤ao¤lu seçildi. "Baflar› Ödülleri" sahiplerini buldu. Yirmi kategoride doksan befl aday›n yer ald›¤› ankette 15 bin oy kullan›ld›. Harbiye Askeri Müze'de gerçeklefltirilen görkemli tören, ifl, sanat, medya ve akademi dünyas›n›n ünlü isimlerini bir araya getirdi. Aç›l›fl töreninde konuflan ‹TÜ Rektörü Prof. Dr. Muhammed fiahin, “Biz ö¤rencilerimizin ‹TÜ çat›s› alt›nda en yüksek e¤itim kalitesi ile ö¤renimlerini sürdürürken Di¤er BaflAr› Ödüllüleri: Y›l›n En BaflAr›’l› Sosyal Medya Kullanan ‹smi Cüneyt Özdemir, Y›l›n En BaflAr›’l› Yerli Filmi: Türkan Y›l›n En BaflAr›’l› Yerli Dizisi: Leyla ‹le Mecnun Y›l›n En BaflAr›’l› E¤lence Program›: Disko Kral› (Okan Bayülgen) Y›l›n En BaflAr›’l› Kad›n Sanatç›s›: fiebnem Ferah Y›l›n En BaflAr›’l› Mizah Dergisi: Uykusuz Y›l›n En BaflAr›’l› Radyo ‹stasyonu: Power FM Y›l›n En BaflAr›’l› ‹fl Kad›n›: Hanzade Do¤an Boyner Y›l›n En BaflAr›’l› ‹K Sitesi: Kariyer.net Y›l›n En BaflAr›’l› Haber Sitesi: www.ntvmsnbc.com Törende sahne alan fief Masis Aram Gözbek yönetimindeki Bo¤aziçi Caz Korosu'nun performans› büyük ilgi ile izlendi. 98 itü vakf› dergisi { Genç baflar› Yat›r›m ve ‹fl Dünyas›nda Küresel F›rsatlar GOB‹ Kariyer Etkinli¤i ‹TÜ Yat›r›m Kulübü, en iyi uluslararas› organizasyonlardan biri olan GOBI (Global Opportunities in Business and Investment - Yat›r›m ve ‹fl Dünyas›nda Küresel F›rsatlar) etkinli¤inde üniversite ö¤rencilerini, küresel ifl ve yat›r›m konular›nda önde gelen firma temsilcileriyle ‹TÜ’de buluflturdu. 2009 y›l›ndan bu yana, her sene yurtiçi ve yurtd›fl›ndan yüzlerce ö¤renciyi; ifl dünyas›, finans ve ekonomi alanlar›nda fikirler yaymay› sa¤lamak amac›yla befl gün boyunca a¤›rlayan GOB‹, 15-20 Nisan 2012 tarihleri aras›nda ‹TÜ ‹flletme Fakültesi’nde gerçeklefltirildi. GOB‹ program›nda yer alan dört ayr› panelde on iki CEO yararl› deneyimlerini aktard›lar. GOB‹ 2012’nin panel konular› ve panelistleri: Krizde Marka Yönetimi – Cem Aç›k (Pfizer Marketing Manager), Koray Bebeko¤lu (Do¤ufl Otomotiv Stratejik Pazarlama ve Kurumsal ‹letiflim Direktörü), Erkan Güral (Kütahya Seramik), Serdar ‹nan (‹nanlar ‹nflaat Genel Müdürü). Türk ‹fl Dünyas›nda Kad›n Olmak - Being Woman in Turkish Business World: Nihal Temür (Tedarik Zincirinden Sorumlu Baflkan Yard›mc›s› Unilever Türkiye, ‹srail,Orta Asya ve ‹ran), Nilü- Gelecek ‹çin Giriflimcilik ‹TÜ Giriflimcilik Kulübü, bu y›l ikincisini düzenledi¤i ‹TÜ Giriflimcilik Zirvesi’nde ifl dünyas›n›n liderlerini ö¤rencilerle buluflturdu. Dünyadaki de¤iflim ve geliflimin giriflimci ruha sahip bireylerin önderli¤inde yafland›¤›n› ve gelece¤in flekillenmesinde de giriflimcilerin baflrolü oynayaca¤› gerçe¤inden hareket eden ‹TÜ Giriflimcilik Kulübü’nün, “Gelecek ‹çin Giriflimcilik” temas› ile gerçeklefltirdi¤i Zirve, farkl› sektörlerden farkl› bak›fl aç›lar›, baflar› hikayeleri ve yeni fikirlerin sunuldu¤u panellerin yan› s›ra sürpriz aktivitelerle giriflimcili¤e merakl› üniversite ö¤rencilerinin büyük ilgisini çekti. 12-13 Nisan 2012 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilen ‹TÜ Giriflimcilik Fuat Sami Emre Kurttepeli ‹smail Haznedar Tolga Tatari Hüsnü Özye¤in Ali Servet Eyübo¤lu Ziya Boyac›giller Fatih ‹flbecer fer Bulut (T‹KAD Baflkan›), Çi¤dem Ertem (‹ntel Orta Do¤u-Afrika-Türkiye ‹fl Gelifltirme Müdürü). Markas›n› Konuflturan Liderler- Pioneers of the Brand: Mustafa Sar›gül (fiiflli Belediye Baflkan›), Burak Ayd›n (‹ntel Türkiye Genel Müdürü), Haluk Okutur (Simit Saray› CEO), Münteha Mangan (Grupfoni Kurucu Orta¤›,Genel Müdür Yard›mc›s›). Dünyada Öne Ç›kan Türk Markalar›-Prominent Turkish Brand: Temel Kotil (Türk Hava Yollar› Genel Müdürü) Ömer Yüngül ( Vestel fiirketler Grubu ‹cra Kurulu Baflkan›), Kadir Üsküp (Karsan Stratejik Planlama ve ‹fl Gelifltirme Müdürü ) Sani fiener (TAV CEO). ‹TÜ Yat›r›m Kulübü, 17 Nisan akflam› Sortie’de düzenlenen GOB‹’12 Welcome Party, organizasyon süresince halk oyunlar› gösterileri, Bo¤aziçi Caz Korosu konseri, geziler, farkl› ve yarat›c› çok say›da etkinlikle dünyan›n dört bir yan›ndan gelen üniversitelilerin ve farkl› kültürlerin kaynaflt›¤› zengin içerikli ve renkli bir GOB‹’yi daha geride b›rakt›. Zirvesi 2012 program›nda yer alan panel bafll›klar› ve konuflmac›lar: “‹nternet Giriflimcili¤i”, Tolga Tatari-Markafoni.com, Ali Servet Eyübo¤lu-Mekanist.net, Fatih ‹flbecer-Pozitron, Ömer Deveci-fiikayetvar.com. “Fütürizm ve Giriflimcilik”, Koordinatör: Yasemin Sungur-Kariyer Koçu / Fütüristler Derne¤i Üyesi, Cem Tar›k Yüksel-Unilever TR Baflkan Yard›mc›s› / Fütüristler Derne¤i YK Üyesi, Emrah Kaya-Youth Holding CEO, Murat fiahin - Fütüristler Derne¤i Baflkan›, Duygu Eren - D&P Dan›flmanl›k, Çi¤dem Ertem-‹ntel Ortado¤u ve Afrika Genel Müdürü. ”Küresel Piyasada ‘Marka’ Olmak”: Koordinatör: Elif Ulu¤-Bo¤aziçi Üniversitesi, Ça¤atay Özdo¤ru-Esas Holding CEO, Berk Ça¤dafl-Do¤ufl Otomotiv CFO, Ayflen Zamanpur -Silk & Cashmere CEO, Sinan Öncel- Twigy. “Türkiye’de Giriflimcilik” Özel Oturumu: Koordinatör: Alp Üstünda¤‹TÜ Ö¤retim Üyesi, Ziya Boyac›giller-Yat›r›mc›/Giriflimci/ Dan›flman, ‹smail Haznedar-JCI (Junior Chamber International) Dünya Baflkan Yard›mc›s›, Emre Kurttepeli-Galata Business Angels/ Mynet Grubu, Fuat Sami-Labx Melek Yat›r›m Fonu, Gülden Türktan- KAG‹DER Baflkan›. “Sosyal Giriflimcilik”: Koordinatör: Nükhet Gökaltay, Nasuh Mahruki-AKUT, Melih Özsöz-Çöp(m)adam, Hülya Ünver-LÖSEV, Sezai Haz›r-Habitat/ TOBB, Kemal Demirel-BEDD Genel Baflkan›. Giriflimcilik Zirvesi 2012’de, Giriflimcilik Zirvesi Fas›l› ve Veda Partisi gibi renkli ve e¤lenceli aktivitelere de yer verildi. 99 itü vakf› dergisi { Genç baflar› ‹TÜ Denizcilik Fakültesi “Denizcilik Festivali” ‹TÜ Denizcilik Fakültesi’nin geleneksel “Denizcilik Festivali” yurtiçi ve yurtd›fl›ndan Denizcilik ö¤rencilerinin kat›l›m› ve renkli etkinliklerle kutland›. Festival kapsam›nda düzenlenen “Denizcilik E¤itimi ve Mesleki Alternatifler Sempozyumu”nda ise ö¤renciler yapt›klar› sunumlarla mesle¤in sorunlar›n› ve çözüm önerilerini dile getirdiler. ‹TÜ Denizcilik Fakültesi geleneksel “Denizcilik Festivali” 2729 Nisan 2012 tarihlerinde, zengin içerikli bir etkinlik program› ile Tuzla Kampüsü’nde gerçeklefltirildi. Festival kapsam›nda düzenlenen ‘ödül töreni’ ve ‘hofl geldin törenine ‹TÜ Rektörü Prof.Dr.Muhammed fiahin, Deniz Harp Okulu Komutan› Tümamiral Kemalettin Gür, Kaptan Altay Altu¤, ‹TÜ Denizcilik Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Nil Güler, Ö¤retim Üyeleri, Denizcilik Müsteflarl›¤› ‹stanbul Bölge Müdürü Cemalettin fievli, Uluslararas› K›lavuz Kaptanlar Birli¤i Baflkan Yard›mc›s› Cahit ‹stikbal, DEFAV Baflkan› Bülend Temur ve ‹TÜ DEFAMED Baflkan› Baybora Y›ld›r›m kat›ld›. ‹TÜ Denizcilik Fakültesi Sosyal Etkinlikler Kulübü, Kariyer Kulübü, Yelken Kulübü ve Kürek Kulübü iflbirli¤iyle düzenlenen Festival’e ‹TÜ Denizcilik Fakültesi ö¤rencilerinin yan›s›ra, DEÜ Denizcilik Fakültesi ve KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi ve Tunceli Üniversitesi ö¤rencileri ile yurt d›fl›ndan Ukrayna, Rusya, Gürcistan ve Romanya'dan pek çok denizcilik ö¤rencisi kat›ld›. ‹TÜ Denizcilik Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Nil Güler’in aç›l›fl konuflmas›n›n ard›ndan, festival kapsam›nda yap›lan yelken ve kürek yar›fllar›nda dereceye giren ö¤rencilere ödülleri verildi. Festival program› kapsam›nda “Denizcilik E¤itimi ve Mesleki Alternatifler Sempozyumu” ‹TÜ Denizcilik Fakültesi, DEÜ Denizcilik Fakültesi, KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi ve Yak›n Do¤u Üniversitesi Denizcilik Fakültesi ö¤rencilerinin oluflturdu¤u Denizcilik Lisans Ö¤rencileri Derne¤i taraf›ndan gerçeklefltirildi. Sempozyumun aç›l›fl konuflmalar› Feramuz Aflk›n, Bülend Temur, Baybora Y›ld›r›m, Dekan Prof. Dr. Nil Güler, ‹TÜ DF mezunu Güzem Çevik ve ‹TÜ DF ö¤rencisi Özlem Balca Ak›nc› taraf›ndan yap›ld›. Denizcilik e¤itimi sorunlar› ve denizcilik mesle¤ine alternatif mesleklere yönelik sunumlar›n gerçeklefltirildi¤i Sempozyumda ö¤rencilerin “Denizcilik E¤itimi” ve ”Mesleki A l t e r n a tifler” Festivalde, Türkiye Kürek Federasyonu, ‹TÜ DF ve Tuzla Belediyesi iflbirli¤i ile ilk kez kürek bafll›kl› iki oturumda yapt›klar› yar›fllar› gerçeklefltirildi. sunumlarda dile getirdikleri görüfller, sorunlar ve çözüm önerileri, akademisyenler, sektör temsilcileri ve meslek adamlar› taraf›ndan dikkatle izlendi. Üç gün süren festival boyunca, yurt d›fl›ndan ve ‹stanbul d›fl›ndan gelen ö¤renciler için ‹stanbul gezisi, Akdeniz Gemisi gezisi, Seyir Kulesi gezisi, Simülatör Merkezi gezisi, kürek ve yelken e¤itimi ve yar›flmalar›, denizcilik yar›flmalar›, festival alan› aktiviteleri, konserler ve gösteriler, Ya¤mur Çocuklar Özel E¤itim Merkezi gösterisi ve ücretsiz tekerlekli sandalye da¤›t›m› yap›ld›. Ö¤renciler Festival boyunca Yüksek Sadakat, Bulutsuzluk Özlemi, Sahte Rak› Ballad Project, Grup Veto, RH(+) Bluesband, ‹TÜ Konservatuvar Grubu ve okulun mezunlar›n›n oluflturdu¤u Albatros Grubu konserleri ile cofltular. 100 itü vakf› dergisi { Genç baflar› 12. PROSteel Yar›flmas›nda “Otobüs Terminali” Tasarland› Bu y›lki konusu “Otobüs Terminali Tasar›m›” olan ve Türk Yap›sal Çelik Derne¤i ve Borusan Mannesmann taraf›ndan düzenlenen 12. PROSteel Çelik Yap› Tasar›m› Ö¤renci Yar›flmas› sonuçland›. Mimarl›k ve mühendislik bölümü ö¤rencilerinin, çelik malzeme ile yarat›c› çözümler gelifltirmeleri ve birlikte çal›flmalar›n› teflvik etmek amac›yla her y›l düzenlenmekte olan tasar›m yar›flmas›nda, bu y›l ‹TÜ ö¤rencilerinin Yeditepe Üniversitesi ö¤rencileri ile oluflturdu¤u ekip, üçüncülük ödülünü ald›. ODTÜ ö¤renci tak›mlar›n›n birincilik ve ikincilik ödülünü ald›¤› yar›flmada, ‹TÜ ö¤rencilerinin çeflitli üniversitelerle oluflturdu¤u üç ayr› ekip Birinci Mansiyon, Üçüncü Mansiyon ve Beflinci Mansiyon ödülünün sahibi oldu. Bu y›l 19 farkl› üniversiteden 32 grubun kat›ld›¤› yar›flmada, ö¤renciler modüler çelik mazlemeler kullanarak “Otobüs Terminali” tasar›m› ile yar›flt›lar. Eleme sonucu birinci olan ekip 5.500 TL, ikinci olan ekip 3.500 TL ve üçüncü olan ekip ise 2.500 TL para ödülü kazand›. Ödüller, 27 Nisan 2012 tarihinde Yap› Endüstri Merkezi’nde düzenlenen törende da¤›t›ld›. 12. PROSteel yar›flmas›nda üçüncülük ödülünü Y›ld›r›m Yazganankan, Dinçer Ayd›n (Yeditepe Üniversitesi Mimarl›k); Ali Eray Bulut, Arda Batmaz (‹TÜ ‹nflaat Mühendisli¤i)’dan oluflan ekip kazand›. ya¤›fl gibi çevresel etmenlerden, ayr›ca devam etmekte olan çal›flmalar› iklim flartlar›ndan korumak üzere çal›flmalar süresince (en az befl y›l) kullan›lmas› planlan›yor. ÇATIDER 2012 yar›flmas›nda ‹TÜ ö¤rencileri üçüncülük ald› ÇATIDER taraf›ndan düzenlenen "Arkeolojik Alanda Çat›" konulu "Ulusal Ö¤renci Mimari Fikir Projesi Yar›flmas›"sonuçland›. ‹TÜ Mimarl›k Fakültesi’nde toplanarak flartnameye uygun 65 projeyi de¤erlendiren jüri, Milas Uzunyuva An›t Mezar› Arkeopark› Koruyucu Çat›s› için tasar›m yapan Ceren Demircan (ODTÜ) ve Asl› Ekiztepe (ODTÜ)’nin projesini Birincilik; Ertu¤rul Mustafa Danac› (ODTÜ)’n›n projesini ‹kincilik; Sinan Aziza¤ao¤lu (‹TÜ) ve Sevan Uncu (‹TÜ)’nun projesini Üçüncülük ödülüne de¤er buldu. Mimarl›k bölümü lisans ö¤rencilerinin çat› sistemleri ile ilgili yeni ve yarat›c› fikirler gelifltirmesini teflvik etmek ve çat› / örtü sistemlerinin tüm bileflenleri ile ilgili tasar›m deneyimi elde etmelerini sa¤lamak, gelece¤in tasar›mc› adaylar›n› sektörle buluflturmak ve bu alandaki baflar›l› tasar›mlar› ödüllendirmek amac›yla düzenlenen yar›flmaya kat›lan projeler 6 Nisan 2012 tarihine kadar ‹TÜ Taflk›flla Mimarl›k Fakültesi’nde sergilendi. 6. Çat›-Cephe Sempozyumu ve Çal›fltay› kapsam›nda 11-13 Nisan tarihleri aras›nda Uluda¤ Üniversitesi Görükle Yerleflkesi Mimarl›k Fakültesi’nde sergilenen projeler için kollokyum ve ödül töreni ise 12 Nisan’da gerçeklefltirildi. Çat›der’in, ülkemizdeki zengin kültürel miras›n korunmas›na yönelik çal›flmalara katk› sa¤lamay› hedefleyen yar›flmas› sonucu tasarlanan çat›n›n, yaklafl›k bir y›ld›r aral›ks›z kaz› çal›flmalar› sürdürülen Uzunyuva An›t Mezar›n›n günefl ve ‹TÜ ö¤rencileri Sinan Aziza¤ao¤lu ve Sevan Uncu’nun Üçüncülük Ödülü alan projesi. 101 itü vakf› dergisi { Sektör Haber Uzmanl›k ‹steyen Projelerde Mesa ‹malat Sistemleri Ordu-Ulubey Yolunda Alt› Adet Tünel ‹nflaat› Ordu-Mesudiye-Koyulhisar Devlet Yolu projesi kapsam›nda yap›m› devam eden Ordu-Ulubey yolu üzerindeki alt› adet tünel infla ediliyor. Toplamda 2 bin 200 km uzunlu¤a sahip ve tamamland›¤›nda iki bölge aras›ndaki ulafl›m› büyük oranda rahatlacak olan tünellerin yap›m›n› üstlenen Fermano¤lu ‹nflaat, projede Mesa ‹malat’›n kal›p sistemlerini kullan›yor. Yollar, ulaflt›klar› yerlere hayat veren damarlar gibidir ve damarlarda oluflan problemler hayata son verecek kadar önemlidir. Bu örnekten yola ç›karsak, yapt›¤›m›z bu iflin ne kadar önemli oldu¤u da anlafl›lmaktad›r. Halen kullan›lmakta olan yol, mevcut karayolu trafi¤ini kald›racak geometrik standartlarda de¤ildir. Yap›m› devam etmekte olan projenin tamamlanmas›yla, yöre halk› ça¤›na uygun yollar›na kavuflacak ve yörenin kalk›nmas›na katk› sa¤lanacakt›r. mas›, arazi kayb›, güzergah üzerinde bulunan tarihi veya turistik dokuya zarar vermemesi gibi birçok faydalar› bulunmaktad›r. 15 km uzunlu¤undaki yol projesinde bulunan alt› tünel sayesinde, zor arazi flartlar›na ra¤men afl›r› virajlar ve dik rampalar› olmayan bir yol güzergah› oluflturulmufltur. Günümüz teknolojisi, her tür zeminde tünel yap›m›na imkan sa¤lamaktad›r. Ülkemizde ve dünyada yayg›n olarak NATIM (Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu) olarak adland›r›lan tünel açma metodu uygulanmaktad›r. Tünel iflleri yap›m› zor, a¤›r, çok dikkat ve bu oranda çeflitlilik gösteren makine, alet, ekip ve ekipman isteyen bir ifltir. Tünelcilikte, nihai beton kaplamas› çok önemlidir. Betonda mukavemetin yan›nda, düzgün bir yüzey elde etmek gerekir. Düzgün bir yüzey, uygun beton dizayn› ve iyi bir kal›pla ancak elde edilebilir. Günümüzde tünellerde iflçili¤i çok daha kolaylaflt›ran, çelik kal›plar kullan›lmaktad›r. Karayollar›nda kullan›lan ve 12 m ano boyu olan bir çelik kal›pta yaklafl›k 100 ton metal kullan›lmaktad›r. ‹yi bir çelik kal›p; kal›pta kullan›lan malzemenin kalitesi, iflçili¤i minimuma indirecek sistem dizayn›, yani kal›b›n beton döküm öncesi haz›rlanmas›, dökümden sonra kal›p söküm kolayl›¤›, beton döküm esnas›nda kal›b›n fonksiyonelli¤i, kal›b›n beton gören yüzeyinde uygun kal›nl›kta ve kalitede saç kullan›lmas›, panellerin difl oluflturmayacak flekilde montaj› ve kal›b›n beton yükü karfl›s›nda deformasyona imkan vermeyecek mukavemette olmas› çok önemlidir. Tünellerde Yap›m Teknikleri ve Kal›p Sistemlerinin Önemi Projede Mesa Kal›p Sistemleri Kullan›l›yor Uygun standartta yollar için tüneller vazgeçilmez yap›lard›r. Düfleyde ve yatayda afl›lmas› zor arazi flartlar›, afl›r› kaz› yap›lmas›, tabii yap›n›n korun- Mesa ‹malat, Türkiye'nin en önde gelen kal›p imalatc›lar›ndand›r ve bu alanda hakl› bir üne de sahiptir. Mesa'n›n yapm›fl oldu¤u kal›plarla tünel haricinde de birçok yurt içi ve yurt d›fl› projelerinde çal›flma imkan› buldum. Mesa ‹malat'›n karayolu ve su tüneli gibi farkl› ebatlarda tünel beton kal›b› imalat›na bafllad›¤›n› biliyoruz. Hatta ilk karayolu tüneli nihai kemer kaplama beton kal›b› ile flu an çal›flmaktay›z. 15 ano beton dökümünü sorunsuz bir flekilde yapt›k. Kal›b›n kurulum ve kullanma kolayl›¤›, kal›p aç›ld›ktan sonra beton yüzeyinin düzgünlü¤ü, sorunsuz beton dökümü bizim iflimizi kolaylaflt›rm›fl ve bizleri de rahatlatm›flt›r. Mesa imalat ile, halen kullanmakta oldu¤umuz kal›b›n imalat aflamas›ndan, flantiyede montaj›na ve beton döküm sonras›na kadar her aflamas›nda görüfl al›flveriflinde bulunduk ve bundan çok istifade ettik. Mesa gibi ad› marka olmufl bir firma ile çal›flmak tabii ki bizim kendimize ve yapm›fl oldu¤umuz ifle güvenimizi artt›rmaktad›r.” Ordu-Mesudiye-Koyulhisar Devlet Yolu Toprak Tesviye, Sanat Yap›lar›, Köprü, Viyadük, Tünel ve Üstyap› ‹flleri Projesi kapsam›nda yap›m› devam eden 15 km uzunlu¤undaki Ordu-Ulubey yolunda alt› adet tünel infla edilmektedir. Özka-Kalyon Adi Ortakl›¤›’n›n yüklenici oldu¤u projede tünellerin yap›m› Fermano¤lu ‹nflaat taraf›ndan sürdürülmektedir. 2011 y›l›nda bafllayan ve 2013 y›l›nda tamamlanmas› planlanan, toplamda 2 bin 200 metre uzunlu¤a sahip tünellerin yap›m›nda Mesa ‹malat kal›p sistemleri kullan›lmaktad›r. Fermano¤lu ‹nflaat fiantiye fiefi Köksal Birinci’nin, tünel projesine iliflkin yap›m teknikleri ve kullan›lan sistemler hakk›nda verdi¤i bilgiler: “Fermano¤lu ‹nflaat; yaklafl›k 15 km'lik yol projesinde, “T1-T2-T3-T4T5-T6” diye adland›r›lan ve toplamda 2 bin 200 metre tünellerin portal yap›lar›, tünellerinin kaz›, destekleme, nihai kaplama beton ifllerinin alt yüklenici olarak yap›m›n› üstlenmifltir. Yollar: Ulaflt›klar› Yerlere Hayat Veren Damarlar 102 itü vakf› dergisi Vak›f’tan Haberler nnnno ‹TÜ Vakf› Mütevelliler Heyetine 24 yeni üye ‹TÜ Vakf› Mütevelliler Heyeti’ne, tümü ‹TÜ mezunu ve ifl dünyas›n›n baflar›l› isimlerinden oluflan 24 yeni üye seçildi. ‹TÜ Vakf›, Mütevelliler Heyeti’nden ald›¤› güçle, Üniversiteye olan deste¤ini art›rarak sürdürmeyi hedefliyor. ‹stanbul Teknik Üniversitesi’ni her alanda desteklemek amac›yla 1984 y›l›nda kurulan ‹TÜ Vakf›, çal›flmalara yeni bir ivme kazand›rmak, mevcut yap›y› daha da güçlendirerek Üniversiteye daha fazla katk›da bulunmay› sa¤lamak amac›yla Mütevelliler Heyeti’ne yeni üyeler seçti. ‹TÜ Vakf›’n›n, 27 Mart 2012 tarihinde ‹TÜ Maçka Sosyal Tesislerinde yap›lan 56. Müteveliler Heyeti toplant›s›nda gündem gere¤i ‹TÜ Vakf› 2011 y›l› Yönetim ve Denetim Kurulu raporlar› ibra edildi, 2012 y›l› Çal›flma Program› ve Bütçesi onayland›. Ard›ndan, Yönetim Kurulu’nun önerisi do¤rultusunda tümü ‹TÜ mezunu ve ifl dünyas›n›n baflar›l› isimlerinden oluflan 24 kiflinin ‹TÜ Vakf› Mütevelliler Heyeti’ne seçimi yap›ld›. ‹TÜ mezun ve mensubu Kurucular, Tüzel Kifli Temsilcileri, Onur Üyeleri ve Seçilmifl Üyelerin oluflturdu¤u mevcut Mütevelliler Heyeti’ne seçilen 24 yeni üyenin isimleri ve mezuniyet y›llar›: Y. Müh. R›fat D‹KER (‹nflaat’69), Y. Müh. M. Ruhi AYDIN (‹nflaat’67), Y.Müh. ‹. N. Ekber ONUK Makine/Uçak’72), Y. Müh. Berat KARABAY (‹nflaat’68), Y. Müh. Yalç›n TANVERD‹ (‹nflaat’68), Y. Müh. Mehmet Ali ÖZKAYA (‹nflaat’68), Y. Müh. Hasan ÖZDEM‹R (‹nflaat’67), Y. Müh. ‹lker AKAR (‹nflaat’67), Y. Müh. Ali ÖZCAN (‹nflaat’68), Y. Müh. Deniz Metin KAYA (Makine’80), Y. Müh. Haydar GÜRBÜZ (‹nflaat’72), Y. Müh. Mete AKALIN (‹nflaat’67), Y. Müh. Aysun BARIN (Elektrik’75), Y. Müh. Can DELDA⁄ (‹flletme’88), Y. Müh. Cömert VARLIK (‹flletme/Endütri’98), Y. Müh. Esra ÖZTEZCAN (Elektrik’89), Y. Müh. Haluk EM‹RO⁄LU (Makine’88), Y. Müh. Haluk TANER (Elektrik’80), Y.Müh. P›nar EFEND‹O⁄LU (Elektrik’85), Y. Müh. Sadi ABALI (Elektrik’82), Y.Müh. Ali R›za EFEND‹O⁄LU (Elektrik/Elektronik’85), Y. Müh. Bülend TEMUR (Denizcilik’81), Y. Müh. Sibel KER‹MO⁄LU (‹flletme’83), Y.Mim. Süreyya KARAMAN (Mimarl›k’73). Toplant›da, Yönetim Kurulu Yedek Üyeli¤ine, Prof. Dr. Ali ‹hsan ALDO⁄AN’›n vefat› nedeniyle yerine, görev süresini doldurmak üzere Y. Müh. Tahsin TU⁄RUL seçildi. 103 Vak›f’tan Haberler nnnno Burçin Büke, Bestelerini Nefl’e Önal An›s›na Seslendirdi Arkas Trio, ‹TÜ’de Müzikseverlerle Bulufltu Sevenleri ve dostlar›, Nefle Önal’›n çok sevdi¤i piyano sanatç›s› Burçin Büke konserinde bir araya geldi. ‹TÜ Vakf› Sosyal ve Kültürel Hizmetler Komitesi kurucu üyelerinden olup 5 Nisan 2011 tarihinde sonsuzlu¤a u¤urlad›¤›m›z Nefle Önal an›s›na organize edilen Burçin Büke konseri, 28 fiubat 2012’de ‹TÜ Maçka Yerleflkesi’nde gerçeklefltirildi. Büke, konser program›nda Chopin, Prokofiev ve Cosmo eserlerinin yan›nda, a¤›rl›kl› olarak kendi bestelerini seslendirdi. ‹TÜ Vakf› Sosyal ve Kültürel Hizmetler Komitesi’nin “Burs Kampanyas›na Destek” etkinlikleri çerçevesinde düzenledi¤i ve Nefle Önal’›n da y›llarca bu etkinliklerin içinde yer alarak destek vermifl oldu¤u konserin organizasyonu Prof. Dr. Güven Önal’›n katk›lar› ile gerçeklefltirildi. Konserin tüm geliri, ‹TÜ Vakf› Burs Fonu’na aktar›ld›. Sanatlar›n› uluslararas› alanda kan›tlam›fl üç yetkin ve de¤erli ‘solist’ sanatç› Tuncay Y›lmaz, Gustav Rivinius ve Emre Elivar’dan oluflan ‘Arkas Trio’ müzikseverlerle ‹TÜ’de bulufltu. Deniz tafl›mac›l›¤›n›n Türkiye’de ve dünyada önde gelen kurulufllar›ndan Arkas Holding’in sanata ve klasik müzi¤e verdi¤i de¤eri uzun soluklu ve evrensel düzeyde bir projeyle kal›c› k›lmay› amaç edinerek, Haziran 2011’de kurdu¤u Arkas Trio, Türkiye’de özel bir kurumun çat›s› alt›nda, kurumsal bir yap›da konumlanm›fl ‘ilk’ Trio özelli¤ini tafl›yor. ‹TÜ Vakf› Sosyal ve Kültürel Hizmetler Komitesi’nin, “Burs Kampanyas›”na destek etkinlikleri kapsam›nda 26 Mart 2012’de ‹TÜ Maçka Yerleflkesi’nde gerçeklefltirilen konser, sanatsever Kevser Arsan’›n katk›lar› ile hayata geçirildi. Uluslararas› baflar›lar›yla tan›nan ve 1827 yap›m› Giuseppe Marconcini keman›yla çalan solist Tuncay Y›lmaz, büyük festivallerin ve oda müzi¤inin dünyaca tan›nan viyolonsel sanatç›s› Gustav Rivinius, Dresden ve Berlin Müzik Yüksek Okullar›’n› birincilikle bitirip, müzik kariyerini Berlin’de sürdürmekte olan piyano sanatç›m›z Emre Elivar’›n sundu¤u unutulmaz konserde Beethoven, Mendelssohn ve Hasan Uçarsu’nun bestelerine yer verildi. Düzeltme Dergimizin 58. say›s›nda “Prof. Dr. Cahit Özgür An›s›na Gülsin Onay Piyano Resitali” bafll›kl› haberde, yanl›fll›kla, konserin Kevser Arsan’›n katk›lar›yla gerçeklefltirildi¤i yaz›lm›flt›r. Söz konusu konser, Prof. Dr. Cahit Özgür’ün k›z› Gülsün Gürsel’in katk›lar› ile gerçeklefltirilmifltir. Düzeltir, özür dileriz. Konserin geliri, ‹TÜ Vakf› Sosyal ve Kültürel Hizmetler Komitesi’nin tüm etkinliklerinde oldu¤u gibi, ‹TÜ Vakf› Burs Fonu’na aktar›lm›flt›r. Gülsün Gürsel’e katk›lar›ndan dolay› teflekkür ederiz. Her mekanda her zaman yan›n›zday›z... www.metincopyplus.com Fuar, seminer, tan›t›m ve toplant›lar›n›zda, promosyon çal›flmalar›n›zda iç mekan, d›fl mekan dijital bask›, poster, katalog, kartvizit, tan›t›m CD’si, tiflört, kupa ve flapka bas›mlar›, ayakl› panolar, Fotoblok - Forex S›vama, kald›r›m panolar›, örümcek stand, Roll Up, X Banner, resim çerçeveleri, One Way Vision, Duratrans - Backlight Grafik - Tasar›m, kurumsal kimlik çal›flmalar›, dergi, katalog tasar›m› MET‹N COPY PLUS ARTI DIJITAL & BASKI MERKEZI Türkoca¤› Cad. No: 3 Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL Tel: 0212 527 61 81 Pbx Fax: 527 61 84 e-mail: info@metincopyplus.com / metincopyplus@gmail.com 104 itü vakf› dergisi Vak›f’tan Haberler nnnno Yeni Ç›kanlar Yap› Mühendisli¤ine Girifl Yap›sal Çözümleme Cilt I ‹nflaat ve Çevre Sistemleri Mühendisli¤i Yazarlar: Prof.Dr. Faruk Karado¤an, Prof.Dr.Sumru Pala, Doç.Dr.Ercan Yüksel, Ar.Gör.Yavuz Durgun 1. Hamur-- Ciltsiz -- 17 x 24 cm ‹stanbul, Birsen Yay›nevi, 2011, 1. Bas›m Fiyat›: 35 TL ISBN : 9789755115719 Yazarlar› Çeviri Fiyat› Yay›nlayan ‹nflaat Mühendisli¤i e¤itimi alm›fl ve almakta olanlar› yak›ndan ilgilendiren Yap› Mühendisli¤ine Girifl -Yap›sal Çözümleme kitab›n›n birinci cildi yay›mland›. Kitab›n ikinci cildine ait çal›flmalar da son aflamas›na getirilmifl bulunuyor. Bu kitapta, ‹nflaat Mühendisli¤i e¤itimi vermekte olan kurumlar›n Lisans ve Yüksek Lisans programlar›nda içeri¤i esas itibariyle Yap› Stati¤i bilim dal› olan konular göz önünde tutulmufl, yap› sistemleri ile d›fl etkiler kapsaml› bir flekilde gözden geçirilmifl, serbest titreflim ve burkulma gibi konularla malzemenin ve /veya geometri de¤ifliminin do¤rusal olmamas›na yönelik bafllang›ç düzeyindeki bilgiler basit bir dile indirgenerek anlat›lm›flt›r. Eser haz›rlan›rken, okuyucunun ard›fl›k s›ralanan konular›n birinden sonrakine kolayca ilerleyebilmesi esas› özenle korunmufltur. Bu amaçla okuyucunun bildiklerinden ve yeni ö¤rendiklerinden yola ç›karak daha ileri konulara kolayca geçebilmesi önemsenmifltir. Her aflamada okuyucusunun ilgisini çekme, konulara farkl› aç›lardan bakarak görüflünü geniflletme, bütünler nitlikteki ö¤retilerle okuyucu aras›ndaki boflluklar› doldurma ve böylelikle düflünce s›n›rlar›n› ötelere tafl›ma yönünde aç›klamal› özgün örnek ve uygulamalara yer verilen bu eser, okuyucusuna verdi¤i önemi yans›tacak bir titizlik ve bask› ile ortaya konmufltur; okuyucusunun dikkatine çok güvenmektedir. Eser bu haliyle yaln›z Yap› Mühendisli¤i ö¤rencilerini de¤il, e¤itim kurumlar›n›n çerçeveleri önceden çizilmifl ders kitaplar› içine s›k›flt›r›lan bir e¤itimle yetinmeyen, kendi kendini gelifltirmek isteyen Yap› Mühendislerini de yak›ndan ilgilendirmektedir. E¤itim- ö¤retim döneminin yerini daha çok ö¤retim- ö¤renim dönemine b›rakmakta oldu¤u günümüzde yar›fltan kopmak istemeyen Yap› Mühendisleri aç›s›ndan bu çok önemlidir. Sürekli ö¤renmek durumunda oldu¤unun ay›rd›ndaki bir Yap› Mühendisine, konular› daha iyi düflünebilece¤i bir anlat›mla ulaflmaktad›r. Dalga K›r›n›m›nda Analitik Yöntemler Cilt I - II Yazarlar: Prof. Dr. Alinur Büyükaksoy, Prof. Dr. Gökhan Uzgören, Prof. Dr. Ali Alkumru ‹TÜ Vakf› Yay›n›, 2011, Cilit: I-II, 590 sayfa, ISBN:9789757463-23-8 Bu kitap, çeflitli fiziksel özelliklere sahip düzlemsel veya silindirik geometrilerden oluflmufl süreksizlik sistemlerinden dalga saç›l›m›na iliflkin analitik çözümleri kapsamaktad›r. Bu türden geometrilerin dalga yay›l›m›na etkisini inceleyen araflt›rmac›lara ve özellikle de bu konular üzerine tez çal›flmas› yapmak isteyen lisansüstü ö¤rencilere yönelik olan bu kitap, gerek göz önüne ald›¤› temel geometrik : Charles S. Revelle, E. Earl Whitlatch, Jeff R. Wright : Y. Müh. Erdo¤an Basmac› (‹TÜ-1962) : 30 TL. : Orhan Yavuz Teknik E¤itim Vakf› Yazarlar, eserlerinde inflaat ve çevre mühendislerine seçenekler aras›ndan karar oluflturmay›, seçmeyi kolaylaflt›ran, h›zland›ran, do¤ru karar verebilmenin yöntemlerini aç›klayan güçlü araçlar sunmaktad›r. Bu yöntem dizisini “Sistem Mühendisli¤i” olarak tan›mlamaktad›rlar. Eserde s›k s›k rastlanacak “Sistem Analizi” kavram› ise sistemin yönetilmesi veya tasar›m için alternatifler ve seçenekler üzerinde organize bir flekilde çal›fl›lmas› anlam›n› tafl›maktad›r. 509 Sayfadan oluflan eserde “Mühendislik Ekonomisi”ne önemli bölümler ayr›lm›flt›r. Bu bölümlerde müteahhitlerin verecekleri tekliflerde maliyet hesaplar›na etki yapacak faktörler s›ralanmakta, karar vermeyi kolaylaflt›racak yöntemler aç›klanmaktad›r. Eser, afla¤›daki bölümlerden oluflmaktad›r: Sistem Analizinin Aç›klanmas›, ‹nflaat ve Çevre Mühendisli¤inde Modeller, Bir Grafiksel Çözüm Prosedürü ve Di¤er Örnekler, Çok Amaçl› Do¤rusal Programlar, A¤ Ak›fl›n›n Do¤rusal Programlama Modelleri, Programlama Modelleri: Kritik Yol Yöntemi, Karar Teorisi, Çok Amaçl› Bir Su Kaynaklar› Problemi, Ulaflt›rma Sistemleri, Mühendislik Ekonomisi I: Faiz ve Eflde¤erlilik, Mühendislik Ekonomisi II: Alternatifler Aras› Seçim, Mühendislik Ekonomisi III: Amortisman, Vergiler, Enflasyon ve Kiflisel Finansal Planlama, Bileflik Faiz Tablolar› ‹steme Adresi : Orhan Yavuz Teknik E¤itim Vakf› ‹ktisadi ‹flletmesi Meclisi Mebusan Cad. No.19/5 Sal›pazar›-‹stanbul Tel: (0212) 252 52 80 e.mail: oytev@umran.com T.Ekonomi Bankas› ‹stanbul Kurumsal fib. IBAN No: TR09 0003 2000 0120 0001 0014 18 yap›lar ve gerekse de Fourier dönüflümüne dayal› Wiener-Hopf tekni¤i ad› verilen çözüm yöntemi bak›m›ndan etkin bir referans kaynak konumundad›r. Bunun yan› s›ra, bu konularda say›sal olarak çal›flmalar yapan araflt›rmac›lara yönelik olarak da kitapta elde edilen analitik çözümlerin, süreksizlik cisimlerine iliflkin kal›nl›k, uzunluk ve fiziksel özellik gibi farkl› parametrelerle olan de¤iflimleri de e¤riler arac›l›¤›yla ayr›ca verilmifltir. 1. Bask› Bilgi ve siparifl: Tel. 0212 232 57 62 - 291 34 75 basin@ituvakif.org.tr 105 itü vakf› dergisi Vak›f’tan Haberler nnnno Yay›nlar›m›z Siparifl ve bilgi: 0212 232 57 62 : 230 73 71 basin@ituvakif.org.tr www.ituvakif.org.tr Matematik I Çözümlü Problemler Mimarl›kta De¤erlendirme Mimarl›kta Estetik De¤erlendirme Genel Jeoloji (8. Bask›) Y.Doç. Dr. Ayfle Peker Dobie 5. Bask› Prof. Dr.Mete Tapan Prof. Dr.Mete Tapan Prof. Dr.‹hsan Ketin Matematik I Teoremler, ‹spatlar, Problemler Kompleks De¤iflkenli Fonksiyonlar Teorisi Elektromagnetik Alan Teorisinin Temelleri Yaz›lar› ve Rölöveleriyle Sedat Çetintafl Y. Doç. Dr. Mehmet Ali Karaca 2. Bask› Prof. Dr. Mithat ‹demen Prof. Dr. Mithat ‹demen Prof. Dr. Ayla Ödekan Yaflam›n Evrimi F‹krinin Darvin Döneminin Sonuna Kadarki K›sa Tarihi Modern Aerodinami¤in Temelleri Müzikoloji ve Kaynaklar› Muallim ‹smail Hakk› Bey ve Mûsîkî Tekâmül Dersleri Writing Research Papers (3rd edition) Dilek Vidana Tavaflo¤lu Suzan Ar›man Süeda Albayrak Prof. Dr. Ülgen Gülçat Y. Doç. Dr. Recep Uslu Prof. Dr. Celal fiengör 106 Diferansiyel Denklemler Prof. Dr. Faruk Güngör 4. Bask› Elektromagnetik Alan Teorisi Çözümlü Problemleri Cilt: I-II Prof. Dr.Gökhan Uzgören Prof. Nermin Kaygusuz Prof. Dr. Alinur Büyükaksoy Prof. Dr. Ali Alkumru nnnno Sat›fl Yerleri: ‹TÜ Vakf› (‹TÜ Maçka Kampüsü), Golden Mert (‹TÜ Ayaza¤a Kampüsü), Çantaylar (‹TÜ Ayaza¤a Kampüsü), YEM Kitabevi, Birsen Yay›nevi, Pan Yay›nc›l›k, Pandora, Nobel Yay›n :: Writing Research Papers (3. Bask›) Yazar: Dilek Vidana Tavaflo¤lu / 2008 ::Matematik I Çözümlü Problemler ( 5. Bask›) Yazar: Y. Doç. Dr. Ayfle Peker Dobie / 2007 :: Teknik ‹ngilizce Yazar: Pamela ED‹S / 1998 15 TL. 22 TL. :: Gemi Forumunun Hidrodinamik Dizayn› Yazar: Prof. Dr. Kemal Kafal› itü vakf› dergisi Vak›f’tan Haberler 10 TL. 8 TL. ::Genel Jeoloji (8. Bask›) Yazar: Prof. Dr. Ihsan KET‹N / 2006 25 TL. :: Kalitatif Analiz Yazar: Prof. Dr. Özer BEKARO⁄LU / 1988 ::Matematik I Teoremler, ‹spatlar, Problemler Yazar: Y. Doç. Dr. Mehmed Ali Karaca / 2008 25 TL. ::Mukavemet Esaslar› Yazar: Prof.Dr.Güher Dosdo¤ru / 1968 7 TL. ::Autocad R12 ile Kolay Tasar›m Yazar: Prof.Dr.Nigan Beyaz›t / 1993 8 TL. ::Köprülü Kren Hesab› Yazar: Prof.Dr.Güher Dosdo¤ru / 1982 8 TL. :: Dalga K›r›n›m›nda Analitik Yöntemler Cilt: I-II (Yeni) Yazar: Prof. Dr. Alinur Büyükaksoy, Prof. Dr. Gökhan Uzgören, Prof. Dr. Ali Alkumru 25 TL. :: Yaflam›n Evrimi Fikrinin Darwin Döneminin Sonuna Kadarki K›sa Tarihi Yazar: Prof. Dr. Celal fiengör / 2004 15 TL. :: Yaz›lar› ve Rölöveleriyle Sedat Çetintafl Yazar: Prof. Dr. Ayla Ödekan :: Kompleks De¤iflkenli Fonksiyonlar Teorisi Yazar: Mithat ‹demen / 2008 ::Çelik Borular›n Projelendirilmesi Yazar: Amerikan Su ‹flleri Birli¤i / 1984 ::‹TÜ'den 50 Y›ll›k An›lar Yazar: Prof.Dr.Kemal Kafal› / 2001 150 TL. 7 TL. 18 TL. 5 TL. :: Yüksek Matematik Yazar: Prof. Dr. Cevdet KOÇAK / 1996 10 TL. :: Genel Fizik Deneyleri Yazar: Doç. Dr. Mustafa ÇET‹N / 1986 7 TL. :: -Fizik I Ders Notlar› Yazar: KOM‹SYON 1986 7 TL. :: ‹norganik Teknolojiler Yazar: Prof. Dr. Haldun C‹VELEKO⁄LU, Prof Dr. Raflit TOLUN / 1987 8 TL. :: Plaklar Yazar: Prof. Dr. Enver ÇETMEL‹ / 1987 8 TL. ::Uçuflun Yüzüncü Y›l›nda Modern Aerodinami¤in Temelleri Yazar: Prof. Dr. Ülgen Gülçat / 2006 17 TL. :: Analitik Kimya Yazar: Prof. Dr. Özer BEKARO⁄LU, Prof. Dr. Ahmet GÜL, Doç. Dr. Nüket TAN / 1987 8 TL. ::Mimarl›kta Estetik De¤erlendirme Yazar: Prof. Dr. Mete Tapan / 2010 :: Üretim Metalurjisi Yazar: Prof. Dr. Fuat PAS‹N / 1988 8 TL. :: Diferansiyel Denklemler (4. Bask›) Yazar: Prof. Dr. Faruk Güngör / 2007 ::Elektromagnetik Alan Teorisinin Temelleri Yazar: Mithat ‹demen / 2006 15 TL. 25 TL. 11 TL. ::Mimarl›kta De¤erlendirme Yazar: Prof. Dr. Mete Tapan / 2004 10 TL. ::Planlamada Say›sal Yöntemler Yazar: Prof. Dr. Vedia Dökmeci / 2005 10 TL. ::Lineer Cebir Çözümlü Problemleri (2. Bask›) Yazar: Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Karaca / 2009 15 TL. 10 TL. ::Tekerlekli Koltuktaki ‹nsanlar›n Hayat›ndan Tablolar Yazar: Yük. Müh. fiükrü SÜRMEN / 1988 7 TL. ::Elektromagnetik Alan Teorisi Çözümlü Problemleri (I-II Cilt) Yazar: Prof. Dr. Gökhan Uzgören, Prof. Dr. Alinur Büyükaksoy, Prof. Dr. Ali Alkumru / 2009 35 TL. ::Sözlü Yaz›l› ve Bilimsel Anlat›m Teknikleri Yazar: Naciye SARITOSUN, Nuran AK, Özden BAYRAMIÇLILAR 7 TL. ::Muallim ‹smail Hakk› Bey ve Musiki Tekamül Dersleri Yazar: Prof.Dr. Nermin Kaygusuz / 2006 10 TL. ::Flotasyon Yazar: Prof. Dr. Suna ATAK / 1990 8 TL. :: Fonksiyonel Analiz Yazar: Prof. Dr. Erdo¤an fiuhubi / 2001 20 TL. ::Plaser Yataklar Yazar: Prof. Dr. Atilla aykol, Yrd. Doç. Dr. A. H. GÜLTEK‹N / 1992 7 TL. :: Cisimlerin Mukavemeti Yazar: Prof. Dr. Mustafa ‹nan / 2001 20 TL. :: Üniversitelerimiz Nereden Nereye Getirildi? Yazar: Prof. Dr. Kemal KAFALI / 1989 8 TL. :: The Armenian File (Ermeni Dosyas›) Yazar: Kamuran Gürün / 2001 18 TL. :: Kayna¤›n Ifl›l ‹fllemi Yazar: Prof. Dr. Nezihi ÖZDEN / 1987 7 TL :: ‹TÜ Tarihçesi Yazar: Prof. Dr. Kaz›m ÇEÇEN / 1990 10 TL. :Nükleer Ça¤›n ‹lk 40 Y›l› Yazar: Prof. Dr. Nezihi Özden / 1983 8 TL. 5 TL. :: Analiz Yazar: Prof. Dr. Ratip Berker / 1993 7 TL. ::Müzikoloji ve Kaynaklar› Yazar: Yrd.Doç.Dr. Recep Uslu / 2006 ::2023 Y›l›nda Türkiye Yazar: Ekrem Ceyhun / 2006 10 TL. 107 itü vakf› dergisi { Aram›zdan Ayr›lanlar Y. Müh. Recep Nadir SEB‹K ‹TÜ’50 1927 y›l›nda Manisa’da do¤du. ‹TÜ Makine Fakültesi’nden 1950 y›l›nda mezun oldu. Meslek yaflam›na Sümerbank ‹zmir Dokuma Fabrikas›’nda bafllad›. 1957’de Sümerbank Denizli ‹plik Fabrikas› Müdürü oldu. 1965’te Sümerbank ‹zmir Basma Sanayi Müessesesi Müdürlü¤ü’ne atand›. Emekli oldu¤u 1979 y›l›na kadar Türkiye’de ilk kumafl ve konfeksiyon ihracat›n› gerçeklefltiren bu kuruluflta çal›flt›. 1961’de Frans›z Hükümeti ASTF bursuyla Fransa’da pamuklu ve yünlü sanayi fabrikalar›nda incelemeler yapt›. Tarifl ‹plik Fabrikas›’n›n kuruluflunda görev ald›. Ege Bölgesi Sanayi Odas› meclis üyeli¤i ve yönetim kurulu üyeli¤i yapt›. Kurucusu oldu¤u ‹zmir Tekstil ve Haz›r Giyim ‹hracatç›lar› Birlikleri’nde uzun süre baflkan olarak çal›flt›. 1979’da aile flirketi Sebiteks Tekstil Tic. ve San. A.fi.’yi kurdu. 28.03.2012 tarihinde aram›zdan ayr›ld›. Y. Müh Y›lmaz SOYAK ‹TÜ’55 1932 y›l›nda Refahiye’de do¤du. 1955 y›l›nda ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi’nden Yüksek Mühendis unvan› ile mezun oldu. 1961 y›l›nda müteahhit olarak bafllad›¤› inflaat sektöründeki çal›flmalar›n› 1976 y›l›nda kurdu¤u Soyak ‹nflaat ve Tic. A.fi. ile sürdürdü. Kurucusu oldu¤u Trakya Döküm ve Haymak A.fi, fittings ve döküm fabrikalar›n›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›n› yapt›. Yurtiçi ve yurtd›fl›nda inflaat projeleri gerçeklefltiren Soyak Holding’in 1999-2007 y›llar› aras›nda Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›n› ve 2007’den itibaren onursal baflkanl›¤›n› yürüttü. 22.03.2012 tarihinde aram›zdan ayr›ld›. Prof. Dr. M. ‹hsan MUNGAN ‹TÜ’59 1936 y›l›nda Mardin’de do¤du. ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi Betonarme Bölümünden 1959 y›l›nda mezun oldu. 1965 y›l›nda Mühih Teknik Üniversitesi’nde doktoras›n› tamamlad›. 1965-1971 aras› ODTÜ’de ö¤retim üyesi olarak görev yapt›. 1971-1985 y›lar› aras›nda Bochum Ruhr Üniversitesi Betonarme Kürsüsü’nde çal›flt› ve kürsünün bilimsel araflt›rmalar koordinatörlü¤ünün yan›s›ra, kendinden çekmeli büyük so¤utma kuleleri araflt›rma grubunu yönetti. Bu alanda gelifltirdi¤i ve literatürde MUNGAN Stabilite Kriteri olarak adland›r›lan formüller 35 y›ldan beri uluslararas› yönetmeliklerde yer almakta ve kullan›lmaktad›r. 1977 y›l›nda ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi’nde Doçent unvan›n› ald›. 1985 y›l›nda Mimar Sinan Üniversitesi Yap› Mühendisli¤i Bölümü’nde Profesör olarak atand›. Bu kurumda Anabilim Dal› Baflkanl›¤›, Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlü¤ü görevlerini yürüttü. 2003 y›l›nda emekli oldu. 2005 y›l›nda Haliç Üniversitesi Mimarl›k Fakültesinde ö¤retim üyesi olarak göreve bafllad›. 6 Mart 2012 tarihinde aram›zdan ayr›ld›. Dr. Y. Müh. Sedat ÖZKOL ‹TÜ’60 1936 y›l›nda ‹stanbul‘da do¤du. ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi’nden 1960 y›l›nda mezun oldu. Amerika'da inflaat mühendisli¤in dal›nda doktora, endüstri mühendisli¤i alan›nda yüksek lisans yapt›. ODTÜ baflta olmak üzere Marmara Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi’nde ö¤retim üyesi olarak görev yapt›. Kamu ve özel sektörde yürüttü¤ü görevlerin yan›nda, ‹nflaat Mühendisleri Odas› Genel Baflkanl›¤› ve pek çok dernekte çeflitli görevlerde bulundu. Farkl› alanlarda bir çok kitab› da bulunan Sedat Özkol’un yay›mlad›¤› kitaplar aras›nda; "Türkiye Ulafl›m›n›n Ekonomi Politi¤i", "7e Paradigmas›", "Diflil Yönetiflim" isimli kitaplar› yer al›yor. 1996 da kurucu oldu¤u Epsilon Ei¤itim/Yönetim Dan›flmanl›¤›: “Kurumsal Etik De¤erler/Kurumsal Toplumsal Sorumluk/Etik Yönetimi / Evrensel ‹fl Ahlak›” nda BM Mükemmellik Ödülünü ald›. 1999 da BM Kalk›nma Program› “Baflar› Plaketi” sahibi oldu. 2000 de 7 e Paradigmas› ile Tasar›m›n› yapt›¤› ve tüm belediyeler aras›nda TÜS‹AD Türkiye Büyük Ödülü’nü kazand›¤› “Kad›köy Belediyesi e-dönüflüm projesi” ni bafllatt›. 19 Mart 2012 Pazartesi günü aram›zdan ayr›ld›. Prof. Dr. Emin Ünalan ‹TÜ’60 1919 y›l›nda Ödemifl'te do¤du. 1938 y›l›nda Maarif Vekaleti (Milli E¤itim Bakanl›¤›)’nin seçme s›nav›n› kazanarak Elektrik Mühendisli¤i ö¤renimi için Almanya'ya gönderildi. 1943 y›l›nda Mü- 108 nih Yüksek Mühendis Okulu'ndan mezun oldu ve ayn› okulda Asistan olarak çal›flmaya bafllad›. 1945 y›l›nda savafl nedeniyle yurda döndü. ‹TÜ Elektrik Fakültesi'ne asistan olarak atand› atand› ve 1952 y›l›nda Doçent, 1957 y›l›nda da Profesör oldu. 1952-1954 y›llar› aras›nda Almanya'da Siemens Fabrikalar›nda, 1956'da ‹ngiltere'de, 1965'de Berlin'de AEG Otomasyon Enstitüsü'nde araflt›rma ve incelemeler yapt›. ‹TÜ’deki görevinin yan›s›ra YTÜ ve Hava Harp Okulu'nda misafir Profesör olarak ders verdi. Üç telif kitab› ile alt› adet tercüme kitab› ‹TÜ’de yay›mland›. 19701972 y›llar›nda Elektrik Fakültesi Dekanl›¤›, daha sonra Kontrol ve Bilgisayar Bölüm Baflkanl›¤›, Uygulama ve Araflt›rma Merkezi Müdürlü¤ü gibi idari görevlerde bulundu. 1986 y›l›nda yafl haddinden emekli oldu. 1995 y›l›na kadar Fakülte'de ders vermeye devam etti. 21 May›s 2012 günü aram›zdan ayr›ld›. Y. Müh. Saadet (ARIKAN) ÖZKAL ‹TÜ’67 1944 y›l›nda Rize’de do¤du. ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi’nden 1967’de mezun oldu. Profesonel meslek yaflam›n›n ilk 20 y›l›nda ENKA’n›n çeflitli kurulufllar›nda mühedislik yapt›. Bu kuruluflta çal›flt›¤› dönemde gerçeklefltirilen Erdemir, Seka Giresun Ka¤›t Fabrikas›, Seydiflehir Alüminyum Tesisleri, çevre yolu viyadükleri ve tünelleri, Mecidiyeköy viyadü¤ü görev ald›¤› projelerden baz›lar›d›r. 1980 sonras› özellikle iskele, kal›p ve öngerilme alanlar›nda uzmanlaflt›. Mühendislik mesle¤ini b›rakt›ktan sonra kitaplarla ilgilenmeye bafllad› ve Almanca ve ‹ngilizce’den çok say›da kitab› Türkçe’ye çevirdi. 50’nin üzerinde akademik ders kitab›n› yay›na haz›rlad›. ‹lerici Kad›nlar Derne¤i (‹KD)’nin kurucular›ndan ve Türkiye’de kad›n hareketinin öncü isimlerinden Saadet Ar›kan Özkal 17.04.2012 tarihinde aram›zdan ayr›ld›. Aram›zdan ayr›lan mensup ve mezunlar›m›z›n ailelerine, yak›nlar›na ve ‹TÜ camias›na baflsa¤l›¤› dileriz. itü vakf› dergisi { Briç Haz›rlayan: Süleyman Kolata 23-28 fiubat tarihlerinde ‹zmir’de oynanan K›fl Aç›k Tak›mlar fiampiyonas› sonuçlar›: 1- YILANKIRAN: Süleyman Kolata, ‹smail Kandemir, Okay Gür, Gökhan Y›lmaz, Salim Y›lank›ran, Mehmet Siriko¤lu. Final Maç›ndan: Enver Köksoy, Murat Molva, Mete Toppare, Ak›n Uçlar, Ali Uçar, Erke Suiçmez. ♠Q 9 8 4 ♥Q ♦ Q V 10 9 6 3 ♣V 4 K›fl Bayan Tak›mlar› sonuçlar›: 1- GALATASARAY: Vera Adut, Belis Atalay, Mey Zaim, Serap Kurano¤lu, Lale Gümrükçüo¤lu, Mine Babaç. 2- KÖKTEN: Mehvefl Pisak, Ece Mizhari, Tuna Aluf, Meltem özümerzifon, Sevil Abin, Banu Alt›nok. 3- MERS‹N: Ahu Zobu, fiükriye Merze, Ümran Semerci, Canan Ad›güzel, Güler Uyan›k, Arzum Demirbilek. ♠A 7 2 ♥ V 10 9 6 ♦A R 8 5 ♣8 2 ♠ R V 10 6 5 3 ♥4 ♦7 4 2 ♣ 10 6 3 2- Amedian BROSS: Tahir Demirhan, Baki Demirhan, Veysi Akay, Zana Akay, fierif Camc›, Ekrem Özç›kan. 3- Ak›n UÇAR: ♠— ♥A R 8 7 5 3 2 ♦— ♣A R Q 9 7 5 Zonsuz, imp Da¤›tan: Bat› Özç›kan W — Pas Pas Pas Kandemir N 1 CL 6 kör pas pas Camc› E pas kontur kontur — Kolata S 1 pik 7 CL pas — Kandemir neden 1 CL açt›¤›n› flöyle aç›kl›yor: “E¤er iki rengimden birine üçlü veya dörtlü fit varsa yedi oynamak istiyorum. Ancak alt› seviyesinde de kalabilmeliyim. 1 kör aç›p 6 CL edersem Kolata’ya pas diyecek ya da 6 köre düzeltecek ve kesinlikle yedi oynayamayaca¤›z.” Karo as ç›k›fl›na çakan Kandemir uzun süre düflündü. Hangi renk kötü da¤›lm›fl acaba? 6 köre konturuda dikkate alarak kör dam›na gidip bir pike çakarak ele döndü ve bir küçük köre yerin vale kozu ile çakt›. Art›k güvenli bir flekilde kozlar› toplayabiliyordu. Kontur at›lmam›fl olsayd› da en iyi oyun bu görünüyor. Di¤er masada Veysi Akay karo as ç›k›fl›na çak›p kör dam›na gitti ve kozlar› toplad›. Bir kör kaybedip bat›nca 17 imp YILANKIRAN tak›m›n›n oldu. 23-28 fiubat 2012 tarihlerinde ‹zmir’de yap›lan 2012 Türkiye K›fl Aç›k Tak›mlar fiampiyonas›’n› Salim Y›lank›ran, Mehmet S›r›kl›o¤lu, Okay Gür, Gökhan Y›lmaz, Süleyman Kolata ve ‹smail Kandemir’den oluflan YILANKIRAN tak›m› kazand›. 109 itü vakf› dergisi { Briç Final Maç›ndan: Bayanlar Finalinden K-G: Zonda, imp Da¤›tan: Do¤u Zonda: imp Da¤›tan: Do¤u ♠R ♥R ♦A ♣9 Q 3 8 Q 10 5 2 8 4 ♠ A 10 2 ♥6 3 ♦R V 9 8 7 3 ♣Q 7 ♠5 4 ♥ A 10 9 7 4 2 ♦— ♣V 6 5 3 2 ♠V ♥Q ♦6 ♣A Özç›kan W — 2 kör(1) Pas ♠V8 7 2 ♥— ♦R Q 9 8 ♣ R Q 10 5 2 9 8 7 6 V 5 4 R 10 Kandemir N — kontur pas ♠— ♥A Q 7 4 2 ♦7 6 2 ♣A V 8 6 3 ♠A Q 6 4 ♥ R V 10 6 ♦ 10 5 4 3 ♣ 4 ♠ R 10 9 1 3 ♥9 8 5 3 ♦A V ♣9 7 Camc› E pas 3 kör — Kolata S pas 4 pik — W — 4 CL Pas Acar N — kontur pas E 1 kör 4 kör — Erkan S pas pas — (1) Zay›f körler Aç›k odada 2 kör aç›fl›na Kuzey pas deyince orda oynanm›fl. Ekrem Özç›kan kör as›n› ç›kt› ve trefl oynad›. Camc›’n›n dam›n› as› ile alan Süleyman Kolata pik oynay›p yerden ruay› girdi. Do¤u al›p son treflisini dönünce deklaran yan›lmay›p rua ile ald›. Sonra kozlar› ve kör al›c›lar›n› çekti. Do¤unun elinde sadece karolar kalm›flt›. Karo oynay›p yerden 10’luyu koydu. Do¤u ald› ama son iki löveyi yerin AQ’›na veriyordu. 12 imp YILANKIRAN tak›m›na gitti. Asl› Acar’›n konturu, splinter yap›nca trefl k›sa oldu¤undan, kalan iki rengin küçü¤ünün atak edilmesini istiyordu. Bu fena bir anlaflma de¤il, en az›ndan bu elde çok ifle yarad›. Güneydeki Berrak Erkan karo as›n› çekip karo vale ile devam etti. Asl› Acar bunu dam ile ald›. Rua karosunda tahsil etti ve son karoyu oynad›. Kuzey büyük kozu ile çakt›. Son iki karoya treflerini atan Erkan, oyunu bat›rm›flt› art›k. ‹TÜ Sosyal Tesisleri 3’ü süit, 29 odal› 57 yatak kapasiteli konaklama birimi Konferans salonu Çok amaçl› toplant› salonlar› Yüzme Havuzu Ar› Kovan› Restoran/Bar Havuzbafl› Restoran Teras/K›fl Bahçesi Sergi Salonu Teras Cafe ‹TÜ Vakf› Sosyal Kulübü’ne üye oldunuz mu? Bilgi ve iletiflim: 0212 230 73 71 - 246 64 05 ‹TÜ Sosyal Tesisleri, Maçka/‹stanbul Tel: (0212) 296 31 47 - 296 55 12-13 Fax: (0212) 233 10 19 web: www.ituvakif.org.tr - e-mail:sostes@ituvakif.org.tr Havuzbafl› Restoran/Ar› Kovan› Restoran: 0212 246 10 07 110 itü vakf› dergisi ⁄ Mezunlar/Atamalar Dr. Ahmet Bolat THY Genel Müdür Yard›mc›s› Türk Hava Yollar› A.O. Yönetim Kurulu, Genel Müdür Yat›r›m ve Teknoloji Yard›mc›l›¤› görevine Dr. Ahmet BOLAT’› atad›. ‹TÜ Endüstri Mühendisli¤i Bölümü’ne lisans e¤itimini tamamlayan Bolat, Stanford Üniversitesi’nde Master, Michigan Üniversitesi’nde doktoras›n› tamamlad›. Michigan Üniversitesi’nde bir dönem ders verdikten sonra Kral Suud Üniversitesi’nde doçent ve profesör olarak ö¤retim üyeli¤i yapt›. 2005 y›l›nda Türk Hava Yollar›’nda Yat›r›m Yönetimi Baflkan› olarak göreve bafllayan BOLAT, ayr›ca Sun Express Hava Yollar›’nda da 2011 y›l› Haziran ay›ndan bu yana Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yap›yor. Hava Yollar› ve Hava Limanlar› Operasyonlar› da dahil olmak üzere, Optimizasyon konular›nda uluslararas› dergilerde yay›nlanm›fl çok say›da makalesi bulunuyor. Abdullah Soner Akkurt THY Genel Müdür Ticari Yard›mc›s› Türk Hava Yollar› Genel Müdür Tiicari Yard›mc›l›¤› görevine A. Soner Akkurt atand›. Lisans e¤itimini ‹TÜ’de tamamlayan Akkurt, ABD’de Malzeme Mühendisli¤i dal›nda Yüksek Lisans derecesi ald›. Arçelik, Assan, Kibar Holding’de Ar-Ge Mühendisli¤i ve yöneticili¤i yapt›. 2004 y›l›nda Türk Hava Yollar›’nda Uzman olarak çal›flmaya bafllad›. Ayn› kurumda s›ras›yla Uzmanl›k, Mühendislik, Pazarlama ve Sat›fl Bölge Müdürlü¤ü, Baflkan Yard›mc›l›¤› ve Kargo Baflkan› olarak görev yapt›. Ayhan Güven Türk Pirelli Fabrika Müdürü Türkiye’de 50’nci kurulufl y›l›n› geride b›rakan Türk Pirelli’nin ‹zmit Fabrikas› müdürlü¤üne Ayhan Güven atand›. ‹TÜ Gemi Makineleri Mühendisli¤i Bölümü’nden 1992 y›l›nda mezun olan Ayhan Güven, 2001-2003 aras›nda Newport University’de MBA yapt›. Dünya lastik devi Pirelli grubunun en büyük fabrikas› olan ‹zmit’teki Türk Pirelli Lastik Fabrikas› müdürü olan Ayhan Güven, 18 y›ldan bu yana Türk Pirelli’de çeflitli kademelerde görev yapmakta olup, son olarak oto lastikleri fabrika müdürlü¤ü görevini yürütüyordu. ‹brahim Sinan Ak Zorlu Enerji Genel Müdürü Zorlu Enerji Genel Müdürlü¤ü’ne ‹brahim Sinan Ak atand›. Ak, bu görevden önce Zorlu Enerji’de Finanstan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›l›¤›n› yürütüyordu. ‹brahim Sinan Ak, ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Bölümü’nden 1995 y›l›nda mezun oldu. ABD’deki Old Dominion University’de 1996-98’de Finans dal›nda MBA yapt›. Çal›flma yaflam›na Evgin Yat›r›m Menkul De¤erler’de yat›r›m uzman› olarak bafllad›. 2000-2002’de Vestel Komünikasyon’da Finans fiefi, 2002-2006 y›llar› aras›nda ise Vestel Beyaz Eflya’da Finans Müdürü olarak görev yapt›, 2006 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu’na geçti. Murat Cenk K›v›lc›m Alcatel-Lucent Teletafl Türkiye-Azerbaycan Baflkan› Alcatel-Lucent Teletafl, Türkiye-Azerbaycan Baflkanl›¤›na Murat Cenk K›v›lc›m atand›. ‹TÜ Elektronik ve Haberleflme Mühendisli¤i Bölümü’nden mezun olan K›v›lc›m, INSEAD Üniversitesi’nde yüksek lisans yapt›. Siemens’de Pazarlama-Sat›fl Mühendisi olarak yürüttü¤ü ifl 111 hayat›n› Alcatel-Lucent’ta, Operasyonel Pazarlama Müdürü, ‹fl Sat›fl Destek Müdürü, Orado¤u, Afrika, Türkiye ve Hindistan ‹hracat Direktörü;, Güney ve Do¤u Afrika Carrier Sat›fl Direktörü, Gana Genel Müdürü ve Nijerya Genel Müdürü olarak sürdürdü. Evrim Hizaler ADEL Kalemcilik ve Tic. A.fi. Genel Müdürü ADEL Kalemcilik Ticaret ve Sanayi A.fi. K›rtasiye Grubu Genel Müdürlük görevine Evrim Hizaler getirildi. ‹TÜ ‹flletme Mühendisli¤i Bölümünden mezun olan Evrim Hizaler, Sabanc› Üniversitesi’nde MBA e¤itimi ald›. 1997 y›l›nda Efes Türkiye’de pazarlama uzman› olarak ifl yaflam›na bafllayan Hizaler, çeflitli kademelerde görev yapt›ktan sonra, son olarak Efes Bira Grubu’nda Pazarlama Direktörlü¤ü görevini yürütüyordu. Ali Cenk Dönmez ESTON YAPI Genel Müdür 2005 y›l›nda Tasarruf Mevduat› Sigorta Fonu’na (TMSF) geçen Eston Yap›’n›n Genel Müdürlü¤üne Ali Cenk Dönmez atand›. ‹stanbul Teknik Üniversitesi ‹nflaat Fakültesi ‹nflaat Mühendisli¤i Bölümü’nden mezun olan Ali Cenk Dönmez, Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤› Teftifl Kurulu Baflkanl›¤›’nda Müfettifl Yard›mc›s› olarak ifl hayat›na bafllad›. Arsa Ofisi ‹stanbul Bölge Müdürlü¤ü’nde Bölge Müdür Yard›mc›s›, Star Medya Grubu ve Zeytino¤lu fiirketler Grubu’nda Teftifl Kurulu Baflkanl›¤› görevlerini yürüttü. Talat Özen Bursa Büyükflehir Belediyesi (BUSK‹) Genel Müdür Yard›mc›s› Bursa Büyükflehir Belediyesi BUSK‹ Genel Müdür Yard›mc›l›¤›’na, ‹stanbul Anadolu Yakas› Elektrik Da¤›t›m Afi (AYEDAfi) Genel Müdür Yard›mc›s› Talat ÖZEN getirildi. Talat ÖZEN, ‹TÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi’nden elektrik mühendisi olarak mezun oldu. 1984 y›l›nda bafllad›¤› ifl hayat›n›, 2012 y›l›na kadar TE‹Afi Bat› Anadolu ‹flletme Grup Müdürlü¤ü’nde Bölge Mühendisi, TEDAfi ‹negöl ‹flletme Müdürü, Yalova ‹flletme Müdürü, Bursa Müessese Müdür Yard›mc›s›, Bal›kesir Müessese Müdürlü¤ü’nde Bafl Uzman, Bursa Müessese Müdürlü¤ü’nde Müflteriler Müdürü, UEDAfi Bursa ‹l Müdürü, UEDAfi fiirket Müdürlü¤ü ve son olarak ‹stanbul AYEDAfi’ta Genel Müdür Yard›mc›s› olarak sürdürdü. Ebru Kökten Anadolu Biliflim Hizmetleri Hiz. Sev. ve Uyg. Destek Müdürü Anadolu Biliflim Hizmetleri Bilgi Güvenli¤i ve Kalite Müdürü Ebru Kökten, ayn› kurumda Hizmet Seviyesi ve Uygulama Destek Müdürlü¤üne getirildi. 1998 y›l›nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi Matematik Mühendisli¤i Bölümü’nden mezun olan Kökten, ifl hayat›na Hobim’de yaz›l›m uzman› olarak bafllad›. Ard›ndan 1999 y›l›nda Anadolu Biliflim Hizmetleri bünyesine uygulama gelifltirme uzman› olarak kat›lan Kökten, s›ras›yla yetkinlik merkezi yöneticili¤i, ürün ve proje ofisi yöneticili¤i, bilgi güvenli¤i ve kalite yöneticili¤i görevlerini üstlendi. itü vakfı dergisi ‹TÜ Bilim Merkezi’nde Yaz Bilim Atölyeleri ‹TÜ Bilim Merkezi’nde, çocuklar›n yaz tatilinde bilim ve tekni¤in ilginç ve zevkli yönlerini keflfedecekleri Yaz Bilim Atölyeleri 11 Haziran’da bafll›yor. Taflk›flla’daki ‹TÜ Bilim Merkezi’nde bu yaz tatilinde farkl› temalarda bilim ve teknoloji atölyeleri aç›l›yor! Bu çal›flmalara kat›lan ö¤renciler, bilimin ve tekni¤in ilginç ve zevkli yönlerini keflfedecek, bu s›rada yap›lacak pratik uygulamalar ve geziler ile hem tatillerini de¤erlendirmifl, hem de ‹TÜ’nün araflt›rmalar›na ortak olmufl olacaklar. Temel Bilimler, Elektronik, Model Uçak ve Arkeoloji temalar›nda dört Farkl› Bilim Atölyesi! Ç›lg›n Bilim Atölyesi (7 – 11 Yafl): Ç›lg›n Bilim okulunda temel bilimlere dair deneyler ve çal›flmalar yap›lacakt›r. Bilim flovlar›, enerji, yal›t›m, elektrik, astronomi, geri dönüflüm, böcek gözlemleri, mutfakta bilim ve ilginç kimya konulu atölye çal›flmalar› ile planetaryum gezilerini içeren program iki hafta olarak planlanm›flt›r. Okuldan Önce Bilim Atölyesi (4-6 Yafl): Okul öncesi çocuklar için düzenlenen program hayal gücünü gelifltirici, do¤a ve çevre alg›s› ile motor becerileri güçlendirmek üzere tasarlanm›fl atölyelerden oluflmaktad›r. Dedektiflik bilimi, do¤a gözlemi, m›knat›slar, kar›fl›mlar yap›lacak çal›aimalardan baz›lar›. Elektronik Atölyesi (7 – 11 Yafl): Bu programa kat›lan her ö¤renci, elektronik mühendisli¤ine ad›m at›yor, telgraf, piyano, ç›lg›n ›fl›klar gibi çeflitli elektronik devreler haz›rl›yor. Ayr›ca kat›l›mc›lar, ‹TÜ Mekatronik Merkezi’ne yap›lacak gezilerle robotlar›n nas›l kontrol edildi¤i yak›ndan inceleme flans› bulacakt›r. Uçan Makineler: Model Uçak Atölyesi (7 – 10 ve 11-14 Yafl): Uçmak yeniden keflfediliyor, uçan bir makine bafltan tasarlan›yor. Hava ile ilgili tiyatro gösterileri izleniyor, deneyler yap›l›yor, havac›l›k müzesi geziliyor. Parçalar birlefliyor, modeller olufluyor. Sonunda havada süzülen uçaklar ortaya ç›k›yor. Üstelik herkesin yapt›¤› uçaklar kursun sonunda kendisinde kal›yor!.. Arkeoloji Yaz Okulu (7 – 11 Yafl): Bir arkeologun meslek hayat›n›n çocuklar için befl gün boyunca yaflanabilen bir deneyime dönüfltürüldü¤ü program, mumya yap›m›, restorasyon, kaz› çal›flmas›, tümleme, orienteering ve çivi yaz›s› atölyelerini içermektedir. Bilgi ve kay›t: ‹TÜ Bilim Merkezi - ‹TÜ Taflk›flla Kampüsü Beyo¤lu/‹STANBULTel: 0.212.2516013 www.eglenbilim.com, www.bilimmerkezi.itu.edu.tr ‹TÜ Sosyal Tesisleri ⎧ 3’ü suit olmak üzere 29 odal› 57 yatak kapasiteli konaklama birimi. ⎧ Konferans salonu ⎧ Çok amaçl› toplant› salonlar› ⎧ Ar› Kovan› Restoran/Bar ⎧ K›fl bahçesi ⎧ Çat› Restoran ⎧ Teras ⎧ Sergi salonu ⎧ Otopark Özenle seçilmifl menüler, ö€len ve akflam yemekleri, bilimsel ve sosyal etkinlikler, davetler, kokteyller, brunch, kokteyl prolonger, niflan-dü€ün törenleri, mezuniyet - do€um günü partileri, s›n›f yemekleri, aç›k büfe yemek davetleri. ‹TÜ Maçka Sosyal Tesisleri ‹TÜ Vakf› ‹fltiraki olan Mühendislik-Mimarl›k-Müflavirlik Araflt›rma - Gelifltirme San. Tic. A.fi. taraf›ndan iflletilmektedir. ‹TÜ Sosyal Tesisleri, ‹TÜ Maçka Kampüsü, Teflvikiye / ‹stanbul Tel: (0212) 296 31 47 - 296 55 12 Fax: (0212) 233 10 19 e-mail:sostes@ituvakif.org.tr / Havuzbafl› Restoran: 0212 246 10 07