Spor Endüstrisinde Etik ve Uyum
Transkript
Spor Endüstrisinde Etik ve Uyum
SPOR ARTIK TAM ANLAMIYLA BIR SHOW BUSINESS Sporun Endüstriyelleşmesi Ø1980’LI YILLARIN IKINCI YARISINDAN ITIBAREN SPORUN ENDÜSTRILEŞMESIYLE BIRLIKTE, FUTBOL VE DIĞER SPOR DALLARININ GELIR KALEMLERINDE ÖNEMLI SAYILABILECEK NITELIKSEL BIR DEĞIŞIM YAŞANDI ØSPORUN&FUTBOLUN ENDÜSTRIYELLEŞMESI ØSPORDA ÖZELLIKLE DE FUTBOLDA DIGITAL YAYIN PLATFORMLARININ GIDEREK GELIŞIP YAYGINLAŞMASI, FUTBOL KULÜPLERININ GELIRLERININ DE DEĞIŞIMINE YOL AÇTI ENDÜSTRIYEL SPORDA DÖNÜŞÜM Ekonomik ve teknolojik gelişmeler 1990‟lardan itibaren, Ø Ø Ø Ø Ø Ø Gelirleri İzleyicileri Tesisler/Stadyumlaru Organizasyonları Davranış Kalıplarını Teknelojiyi değiştirdi Spor Endüstriyel Spora evrildi. SPORUN ENDÜSTRIYEL DÖNÜŞÜMÜ SPORàSHOW BUSINESSà àPARASALLAŞMAàTICARILEŞMEà SPOR ENDÜSTRIYELLEŞMEàFINANSAL KÜRESEL EKONOMIK GELIRIN YÜZDE BIRI SPORDAN GELIYOR SPOR EKONOMISI DIŞSAL ETKILERIYLE BIRLIKTE YILLIK 700 MILYAR DOLAR TOPLAM CIRO YARATIYOR. BU TUTAR DÜNYA EKONOMISININ YAKLAŞIK %1’INE KARŞILIK GELIYOR DÜNYANIN EN POPÜLER SPORU: FUTBOL Yeşille gösterilen ülkelerde, futbol en popüler spordur. Renk koyulaştıkça popülarite artmaktadır. SON OTUZ YILDA AMMA DEĞIŞTIN BE FUTBOL! 8 Cumhuriyet-12 Nisan 2015 SPOR TELEVIZYONU, TELEVIZYON SPORU GELIŞTIRDI 9 STATLAR ENDÜSTRIYEL SPORUN AMACINA GÖRE DIZAYN EDILDI DIGITAL KANAL- İNTERNET, TELEVIZYON VE SPOR SINERJISI 11 FUTBOL PARASALLAŞTI Avrupa Futbol Pastasının yaklaşık %3,6’sıFutbol Yıllık 150 Milyar Dolar gelir yaratıyor. Sadece Futbol Kulüplerinin tüm Dünya’da geliri yaklaşık 30 milyar dolar Bu gelirin yaklaşık 2/3’ü 19,5 Milyar Euro Kara Avrupa’sında yaratılıyor. Türkiye Futbol Pastası yaklaşık 700 milyon Euro Türk Futbol Pastası 12 ENDÜSTRIYEL FUTBOLUN EN BAŞARILI ÖRNEĞI İNGILIZ PREMIER LIG PREMIER LIG’IN 3 YILLIK YAYIN HAKLARI 7.6 MILYAR POUND FUTBOL KULÜPLERI PIYASA DEĞERLERI GELIŞIMI (2016) Sıra Kulüp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Real Madrid Barcelona Manchester United Bayern Münih Arsenal Mnchester City Chelsa Liverpool Juventus Tottenham Hotspur Borussia Dortmund AC Milan Paris Saint Germain Schalke 04 Atletico de Madrid Inter Milan West Ham United AS Roma Napoli Newcastle United TOPLAM Piyasa Değeri (Milyar $) 3.645 3.549 3.317 2.678 2.017 1.921 1.661 1.548 1.299 1.017 836 825 814 655 633 559 542 508 396 383 28.803 Toplam Gelir (Milyon $) 694 675 625 570 524 558 505 471 471 310 338 240 578 264 225 198 194 217 151 204 8.012 Faaliyet Karı (Milyon $) 162 108 190 60 122 131 25 115 115 73 52 29 1 67 46 6 43 -19 37 68 1.431 FUTBOLDA PARASAL BÜYÜME, AŞIRI GELIR YOĞUNLAŞMASINA NEDEN OLDU Ø Başta naklen yayın gelirleri olmak üzere futbol kulüplerinin gelirlerindeki astronomik artışlar, kulüplerin bütçelerini sıra dışı büyüttü Ø Futbolun parasal gelirlerindeki bu artış, Büyük Ligler'de aşırı gelir yoğunlaşması ve buna bağlı servet birikimlerine neden oldu FUTBOL FINANSALLAŞIRKEN REKABET BOZULDU Ø Günümüzde endüstriyel futbol finansal bir niteliğe büründü Ø Bu dönemde eşitler arasındaki rekabetin yerini, eşit olmayanlar arasındaki haksız rekabet aldı Ø Dengeden uzaklaşan rekabet, büyükler (merkez lig ve takımlar) lehine, çevre lig (küçük lig ve takımların) aleyhine yeniden kuruldu Ø Dengesiz ve haksız rekabet kendisini sadece yeşil sahalarda değil, aynı zamanda ekonomik ve finansal olarak ta somutladı. FUTBOL GELIR DAĞILIMINDAKI DENGESIZLIK KRIZE DAVETIYE ÇIKARTIYOR . FUTBOL NEDEN KRIZE GIRIYOR? ØGelirlerdeki geometrik artış, giderler ve buna bağlı olarak zararlar arttı Ø Aşırı gelir artışı, kulüplerde servet birikimlerini hızlandırdı ØGelir-gider dengelerinin bozulması, kazanılmamış gelirlerin harcanmasına yol açtı ØAşırı gelir artışı ve buna bağlı servet birikiminin sağlandığı endüstriyel ve finansal aşama, aynı zamanda kulüpler için finansal, yönetsel ve sportif riskleri arttırdı ØGiderlerdeki artış, kontrol edilebilir olmaktan çıktı. Finansal sıkıntılar ve darboğazlar oluşmaya başladı. PARASAL BÜYÜME ETIK SORUNLARI DA BERABERINDE GETIRDI ØFUTBOL PASTASININ BÜYÜMESI, PAYLAŞIMDAN DAHA FAZLA PAY ALMAK ISTEYEN TEŞVIK- ŞIKE, BAHIS, ŞIDDET GIBI ANTI FUTBOL UNSURLARINI HAREKETE GEÇIRDI Ø FUTBOLUN EKÜMENIK ÖRGÜTLERI OLAN FIFA VE UEFA’NIN FINANSAL DENETIM DIŞI KALMASI, YOLSUZLUKLARA NEDEN OLDU ØKURUMSAL YÖNETIMIN OLMADIĞI KULÜPLERDE YÖNETIMLER, KULÜPLERI FINANSAL, EKONOMIK VE YÖNETSEL DARBOĞAZLARA SOKTU SPOR&FUTBOL EKONOMISI KITAPLARI