Solutions for Essentials - Sera Tarım | Sulama Sistemleri
Transkript
Solutions for Essentials - Sera Tarım | Sulama Sistemleri
Solutions for Essentials Ýçindekiler SAYFA NO ÖNSÖZ 2 I- ÜST YAPI ÜRÜN GRUPLARI PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI 3-26 PEX BORU VE EK PARÇALARI 27-32 WAVIN TEMPOWER ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ 33-40 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 41-54 PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 55-62 II- ALT YAPI ÜRÜN GRUPLARI PE KORUGE BORU VE EK PARÇALARI 63-74 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI 75-88 PE BORULAR (PE 100 - PE 32) 89-114 POLÝETÝLEN EK PARÇALAR 115-136 PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI 137-144 PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI 145-152 PLASTÝK MENHOL VE EK PARÇALARI MUAYENE BACASI VE EK PARÇALARI 153-176 III- TARIM ÜRÜN GRUPLARI KELEPÇELÝ-MANDALLI, PE-PVC YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI 177-200 ÖNSÖZ Türk ekonomisinin önemli kuruluþlarýndan biri olan Wavin TR Plastik Sanayi A.Þ. kurulduðu 1971 yýlýndan beri gerek teknolojisi, gerekse üretim kapasitesiyle Türk plastik sektörünün liderliðini yapmaktadýr. Kalitesini her alanda kanýtlayan Wavinin Türk ekonomisine kazandýrdýðý ürünler: Üst Yapý Ürün Gruplarý Polipropilen Boru ve Ek parçalarý + Alüminyum Folyolu ve Cam Elyaf takviyeli Borular PEX - Kýlýflý PEX Boru ve Ek Parçalarý OXY PEX - Kýlýflý OXY PEX Oksijen Bariyerli Borular Wavin Tempower Yüzey Isýtma-Soðutma Sistemleri Wavin Sitech Sessiz Üç Katlý Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý PVC Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý PVC Renkli Çatý Oluðu ve Ek Parçalarý (Köþeli Tip, Yuvarlak Tip) Alt Yapý Ürün Gruplarý PE Koruge-Kanalizasyon/Kablo Boru ve Ek Parçalarý PVC Temiz Su Boru ve Ek Parçalarý PE Borular (PE 32 - PE 100) Wavin PE Ek Parçalar (Elektrofüzyon-Spigot) PVC Derinkuyu Boru ve Ek Parçalarý PVC Drenaj Boru ve Ek Parçalarý Wavin Plastik Menhol (Muayene Bacalarý) ve Ek Parçalarý Tarým Ürün Gruplarý Kelepçeli-Mandallý, PE-PVC Yaðmurlama Sulama Boru ve Ek Parçalarý Wavin; Türk Standartlarýna, uluslararasý standartlara (EN, ISO ve DIN) ve ihracat yaptýðýmýz ülkelerin talep ettiði kalite belgelerine uygun olarak üretimini yapmaktadýr. Wavin ISO 9001:2008 kalite belgesine sahiptir. Wavin yalnýzca ürün çeþitliliði ve kalitesiyle deðil, Türkiyenin dört bir yanýna yayýlmýþ bayi ve servis organizasyonuyla da dikkatleri üzerine çekmektedir.Ankara, Ýstanbul, Ýzmir ve Adanada bulunan Bölge Müdürlükleri; Samsun, Urfa ve Bursada Bölge Temsilcilikleri ile her türlü talebi anýnda yerine getirebilen Wavin, üstün hizmet kalitesiyle de öncü rolü oynamaktadýr. Türk plastik sektöründe önemli bir yere sahip olan Wavin TR Plastik Sanayi A.Þ. dünyanýn birçok ülkesine yaptýðý ihracatla da ülke ekonomisine önemli katkýlarda bulunmaktadýr. Wavinin hedefi; gerek ürün, gerekse hizmet kalitesi ile dünyanýn sayýlý üreticileri arasýnda anýlmaktýr. POLÝPROPÝLEN BORU VE EK PARÇALARI Pilsa Polipropilen Boru ve Ek Parçalarý TEMÝZ SU UYGULAMALARI ÝÇÝN SICAK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN Polipropilen Boru ve Ek Parçalarý Tesisat Projeleri için akýllý çözümler PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsatherm Boru ve Ek Parçalarý Genel Özellikler Avantajlarý PPR Hammaddenin Mekanik ve Termal Özellikleri Uygulanan Testler Ýç Basýnç Test Grafiði Servis Süresi Pilsa Polipropilen Boru ve Ek Parçalarýn Teknik Ölçüleri Pilsa Polipropilen Borularýn Teknik Özellikleri Alüminyum Folyolu Borular Kompozit Borular Genleþme Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Füzyon Kaynaðý Ekipmanlarý Pilsa Polipropilen Boru ve Ek Parçalarýn Birleþtirme Tekniði Tesisat Proje Serbest Bükülme Parçasý Sabit Destek ve Kelepçe Aralýðý Isýl Ýþlem Uygulamasý Tesisat Bacasýndaki Uygulamalar Ýzolasyon Hijyenik Bakýmdan Sakýncasýzlýk Ses Geçirmezliði Yanma Halinde Etkilenmesi UVye Karþý Dayanýklýlýk Uygulama Alanlarý Basýnç Deneyimi Kimyasallara Karþý Direnç 4 5 6 7-14 15 15 16-17 18 19-20 21 22 22 22 22 22 23 24-26 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARININ GENEL ÖZELLÝKLERÝ Genel Özellikleri: Avantajlarý: Pilsatherm PP3 Boru ve Ek Parçalarý Polipropilen Random Copolimerden imal edilmektedir. Pilsatherm PP3 Boru ve Ek Parçalarý sýcak ve soðuk su sistemleri için tasarlanmýþ olup endüstriyel su taþýmacýlýðý için de uygundur. PP3, sýcak ve soðuk su tesisatlarý, ýsýtma tesisatlarý, endüstriyel boru tesisatlarý, (Kimyasal dayanýklýlýk göz önünde bulundurularak), basýnçlý hava tesisatlarýnda güvenle kullanýlýr. Pilsa Polipropilen borular; montajýnýn kolay olmasý, hijyenik olmasý, paslanmamasý gibi birçok avantajý ile galvanizli borularýn yerini alarak her türlü bina içi, bina dýþý soðuk ve sýcak su tesisatlarýnýn vazgeçilmezi olmuþtur. Özellikle kombi ve kalorifer tesisatlarýnda sýcak su geçiþi için üretilen Pilsa Alüminyum Folyolu ve Cam Elyaf Takviyeli Borular mevcuttur. Bu borularýn ýsýl genleþmeleri çok düþük olmasý sebebiyle, boru hattýnda sarkma olmaz. Suyun rengini, tadýný kokusunu deðiþtirmez. Hafif olduðu için nakliye ve montajý kolaydýr. Korozyona karþý dayanýklý olup, paslanmaz ve çürümez. Kireç tutmaz ve çapý daralmaz. Sürtünme katsayýsý düþüktür, yüzey pürüzsüz olup hiçbir yabancý maddeyle dolmaz. Füzyotherm kaynaðýyla basit ve tam olarak birleþtirilir, çap daralmasý olmaz. Standartlara göre montaj ve kullaným þartlarýnda, ömürleri en az 50 yýldýr. Sýcaklýða karþý uzun süre dayanýr. Yüksek ýsýlarda formunu ve kimyasal yapýsýný muhafaza eder. Kimyasal dayanýklýlýðý gözönünde bulundurularak asit, baz ve tuz gibi maddelerle kullanýlabilir. Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý talimatlarýna uyulmakta olup Ankara Ýl Kontrol Laboratuvar Müdürlüðünden alýnan saðlýk belgesi ve içmesuyu tesislerinde kullanýlabilirlik belgelerine sahiptir. Pilsa PPRC boru ve ek parçalarý T.C. Saðlýk Bakanlýðý Hýfzýsýhha Enstitüsünden alýnan saðlýða uygunluk ve içme suyu tesisatýnda kullanýlabilirlik sertifikasýna sahiptir. Polipropilen hammaddesi; ýsýya, basýnca ve kimyasallara dayanýklýlýk yönünden üç sýnýfta üretilir. Tip 1: Polipropilen Homopolimer Tip 2: Polipropilen Blok Kopolimer Tip 3: Polipropilen Random Kopolimer Tip 3 sýnýfý, Tip 1 ve Tip 2 sýnýflarýna göre fiziksel, kimyasal nitelikler bakýmýndan daha yüksek performansa sahiptir. Isýya ve kimyasallara karþý yüksek direnç gösterir. Hijyeniktir, biyolojik maddeleri barýndýrmaz. Suyun renk, tat ve kokusunda deðiþiklik yapmaz. Ýnsan saðlýðýna olumsuz herhangi bir etkisi yoktur. 5 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI PPR HAMMADDENÝN MEKANÝK VE TERMAL ÖZELLÝKLERÝ PPR borulara uygulanan test metodlarý Özellik Yoðunluk Erime Akýþ Ýndisi Veri Birim o 3 Polipropilen borularýn iç basýnç test grafiði Test Metodu Deðer +23 C g/cm ISO 1183 0,90-0,91 MFR 190/5 g/10 dak. ISO 1133 0,4-0,6 MFR 230/2,16 g/10 dak. ISO 1133 0,2-0,5 MFR 230/5 g/10 dak. ISO 1133 0,8-1,3 Akma Noktasýndaki Gerilme Dayanýmý 50 mm/dak. Mpa ISO 527 23-28 Akma Noktasýndaki Uzama Oraný 50 mm/dak. % ISO 527 >10 secant Mpa ISO 527 800-1000 132 N/30s N/mm2 ISO 2039/1 45-48 DIN 53505 65 Elastiklik Modülü Sertlik Ýndeksi Shore D Sertliði (3 sec value) o Charpy Darbe Dayanýmý (Çentiksiz) Charpy Darbe Dayanýmý (Çentikli) +23 C KJ / m 2 ISO 179 /1eU Kýrýlma Yok 0 oC KJ / m2 ISO 179 /1eU Kýrýlma Yok o -30 C KJ / m 2 ISO 179 /1eU 43 +23oC KJ / m2 ISO 179 /1eU 22-58 0 oC KJ / m2 ISO 179 /1eU 4-5 o 2 -30 C KJ / m ISO 179 /1eU 2,5 VST / A / 50 o C ISO 306/A 132 Erime Noktasý - o C ISO 3146 140-150 Isý Ýletkenliði - W/Mk DIN 52612 0,24 Lineer Genleþme Katsayýsý (Ort. 20-90oC) - 1/K DIN 53752 1,5.10-4 Yüzey Direnci - Ohm DIN VDE 0303 >1014 Vicat Yumuþama Noktasý Polipropilen borularýn servis süresi Sýcaklýk °C 10 20 30 40 50 60 70 80 95 6 Servis Ömrü Çalýþma Basýncý (bar) Yýl PN 20 1 5 10 25 50 100 1 5 10 25 50 100 1 5 10 25 50 100 1 5 10 25 50 100 1 5 10 25 50 100 1 5 10 25 50 1 5 10 25 50 1 5 10 25 1 5 10 35,1 33,0 32,2 31,1 30,3 29,6 29,9 28,1 27,4 26,4 25,7 25,0 25,4 23,8 23,2 22,3 21,7 21,1 21,6 20,2 19,6 18,8 18,3 17,8 18,2 17,0 16,5 15,9 15,4 14,9 15,4 14,3 13,9 13,3 12,9 12,9 12,0 11,6 10,0 8,5 10,8 9,6 8,1 6,5 7,6 5,2 4,3 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 BORULAR Polipropilen Boru (L=4 Mt.) Ürün Kodu: PPBB Dýþ Çap (mm) 16 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 160 200 Yapýþtýrma Manþon Ürün Kodu: PPYM s(20 Bar) s(10 Bar) 2.7 3.4 4.2 5.4 6.7 8.3 10.5 12.5 15.0 18.3 20.8 26.6 33.2 YAPIÞTIRMA EK PARÇALAR 1.8 1.9 2.3 2.9 3.7 4.6 5.8 6.8 8.2 10.0 11.4 14.6 18.2 Kompozit Boru 20 ATÜ (S 2,5) (L=4 Mt.) Ürün Kodu: PPBB-CET Dýþ Çap (mm) d D L k 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 123.2 28.0 33.5 42.5 53.5 67.0 84.0 101.5 120.0 147.0 168.0 34.0 37.0 41.0 45.0 52.0 60.0 65.0 71.0 80.0 85.0 4 4 4 4 4 4 5 5 6 6 Yapýþtýrma Dirsek (90°) Ürün Kodu: PPYD - 90° Dýþ Çap (mm) s(20 Bar) Dýþ Çap (mm) d D L t 20 25 32 40 50 63 75 90 110 3.4 4.2 5.4 6.7 8.3 10.5 12.5 15.0 18.3 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 123.2 28.0 33.5 42.5 53.5 67.0 84.0 101.5 120.0 147.0 168.0 34.0 37.0 41.0 45.0 52.0 60.0 65.0 71.0 80.0 85.0 14.5 16.0 18.0 20.5 23.5 27.5 30.5 33.0 37.0 40.0 CAM ELYAF TAKVÝYELÝ BORU Alüminyum Folyolu Boru (L=4 Mt.) Ürün Kodu: AL.PP3 Dýþ Çap (mm) s 16 20 25 32 40 50 63 75 90 110 3.2 3.9 4.7 5.9 7.3 9.0 11.2 13.3 16.4 19.5 Yapýþtýrma Dirsek (45°) Ürün Kodu: PPYD - 45° Dýþ Çap (mm) d D L t 20 25 32 40 50 63 75 90 110 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 28.5 33.0 43.5 52.0 67.0 86.1 99.0 119.0 145.0 25.5 29.5 35.0 41.5 50.0 60.0 69.0 79.0 93.0 14.5 16.0 18.0 20.5 23.5 27.5 30.5 33.0 37.0 7 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI YAPIÞTIRMA EK PARÇALAR Inegal TE Kuyruklu Yapýþtýrma Dirsek (90°) Ürün Kodu: PPRT Ürün Kodu: Kuyruklu PPYD - 90° Dýþ Çap (mm) d1 20 25 25/20 19.5 24.5 24.5 d2 D L1 L2 D1 D2 D3 L3 20 28.5 14.5 15.5 25.5 25 33.0 16.0 16.0 29.5 20 33.0 16.0 16.0 29.5 D2 D1 Kuyruklu Yapýþtýrma Dirsek (45°) Ürün Kodu: Kuyruklu PPYD - 45° Dýþ Çap (mm) d1 20 19.5 d2 D L1 L2 L3 20 28.5 14.5 15.5 19.5 Açýk Dirsek Ürün Kodu: Açýk Dirsek Dýþ Çap (mm) 20 d1 D L1 L2 R 19.5 28.0 14.5 56.0 52.0 Yapýþtýrma TE Ürün Kodu: PPYT Dýþ Çap (mm) 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 160 200 8 d D L L1 L2 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 123.2 30.0 35.0 43.0 53.4 66.5 84.0 101.5 120.0 147.0 168.0 51.0 59.0 70.0 83.0 105.0 126.0 160.0 158.0 186.0 210.0 28.0 32.0 28.0 41.5 55.5 70.0 81.0 79.0 93.0 105.0 14.5 16.0 18.0 20.5 23.5 28.0 30.0 33.0 37.0 40.0 D3 d1 d2 d3 L L1 L2 L3 L4 20x25x20 19.5 24.5 19.5 63.0 14.5 16.0 14.5 35.0 25x20x20 24.5 19.5 19.5 63.0 16.0 14.5 14.5 35.0 25x25x20 24.5 24.5 19.5 63.0 16.0 16.0 14.5 35.0 25x20x25 24.5 19.5 24.5 63.0 16.0 14.5 16.0 35.0 32x20x20 31.5 19.5 19.5 73.0 18.0 14.5 14.5 40.0 32x20x25 31.5 19.5 24.5 66.0 18.0 14.5 16.0 40.0 32x20x32 31.5 19.5 31.5 73.0 18.0 14.5 18.0 40.0 32x25x20 31.5 24.5 19.5 73.0 18.0 16.0 14.5 40.0 32x25x32 31.5 24.5 31.5 73.0 18.0 16.0 18.0 40.0 32x25x25 31.5 24.5 24.5 73.0 18.0 16.0 16.0 40.0 32x50x32 31.5 49.5 31.5 105.0 18.0 23.5 18.0 55.5 40x20x40 39.5 19.5 39.5 83.0 20.5 14.5 20.5 40.0 40x25x40 39.5 24.5 39.5 83.0 20.5 16.0 20.5 45.0 40x32x40 39.5 31.5 39.5 83.0 20.5 18.0 20.5 45.0 40x50x40 39.5 49.5 39.5 105.0 20.5 23.5 20.5 55.5 50x32x40 49.5 31.5 39.5 105.0 23.5 18.0 20.5 55.5 50x40x32 49.5 39.5 31.5 105.0 23.5 20.5 18.0 55.5 50x32x32 49.5 31.5 31.5 105.0 23.5 18.0 18.0 55.5 50x40x40 49.5 39.5 39.5 105.0 23.5 20.5 20.5 55.5 50x32x50 49.5 31.5 49.5 105.0 23.5 18.0 23.5 55.5 50x40x50 49.5 39.5 49.5 105.0 23.5 20.5 23.5 55.5 50x50x32 49.5 49.5 31.5 105.0 23.5 23.5 18.0 55.5 50x50x40 49.5 49.5 39.5 105.0 23.5 23.5 20.5 55.5 50x20x50 49.5 19.5 49.5 91.0 23.5 14.5 23.5 45.5 50x25x50 49.5 24.5 49.5 91.0 23.5 16.0 23.5 45.5 63x20x63 62.5 19.5 62.5 126.0 28.0 14.5 28.0 52.0 63x25x63 62.5 24.5 62.5 126.0 28.0 16.0 28.0 52.0 63x32x63 62.5 31.5 62.5 126.0 28.0 18.0 28.0 52.0 63x40x63 62.5 39.5 62.5 126.0 28.0 20.5 28.0 58.0 63x50x63 62.5 49.5 62.5 126.0 28.0 23.5 28.0 58.0 75x20x75 74.5 19.5 74.5 16.0 30.5 14.5 30.5 61.0 75x25x75 74.5 24.5 74.5 160.0 30.0 16.0 30.0 61.0 75x32x75 74.5 31.5 74.5 160.0 30.0 18.0 30.0 61.0 75x40x75 74.5 39.5 74.5 160.0 30.0 20.5 30.0 61.0 75x50x75 74.5 49.5 74.5 160.0 30.0 20.5 30.0 61.0 75x63x75 74.5 62.5 74.5 160.0 30.0 28.0 30.0 68.0 90x75x90 89.5 74.5 89.5 158.0 33.0 30.5 33.0 79.0 110x90x110 109.5 89.5 109.5 186.0 37.0 33.0 37.0 93.0 Ýstavroz TE Ürün Kodu: Ýstavroz PPYT Dýþ Çap (mm) d D L1 L2 L3 20 25 32 40 50 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 30.0 34.5 42.5 52.5 68.0 14.5 16.0 18.0 20.5 24.0 51 62 71 83 83 56 64 76 84 84 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 YAPIÞTIRMA EK PARÇALAR Redüksiyon Flanþ Adaptörü Ürün Kodu: PPR Ürün Kodu: Flanþ Adaptörü Dýþ Çap (mm) d d1 D L L1 L2 Dýþ Çap (mm) d D1 D2 L1 L k 20/16 25/20 32/20 32/25 40/20 40/25 40/32 50/20 50/25 50/32 50/40 63/25 63/32 63/40 63/50 75/50 75/63 90/63 90/75 110/63 110/75 110/90 125/110 22.0 25.0 32.0 32.0 30.0 35.0 40.0 50.0 50.0 50.0 50.0 63.0 63.0 53.5 63.0 67.0 75.0 90.0 90.0 110.0 110.0 110.0 125.0 15.5 19.5 19.5 24.5 19.5 24.5 31.5 19.5 33.2 33.2 33.2 41.5 41.5 41.5 49.5 49.0 62.5 62.5 74.5 62.5 74.5 89.5 108.3 25.0 30.0 34.0 34.0 40.0 40.0 42.0 50.0 50.0 50.0 53.5 63.0 63.0 63.0 67.0 75.0 84.0 84.0 84.0 84.0 101.0 120.0 148.0 39.0 39.0 41.0 45.0 47.5 47.5 47.5 48.0 48.0 48.0 48.0 52.0 52.0 52.0 52.0 60.0 85.0 76.0 80.5 88.0 90.0 93.0 103.0 19.0 19.0 24.0 24.0 23.0 28.0 28.0 20.5 20.5 20.5 23.5 24.5 24.5 24.5 27.0 24.0 27.5 29.0 29.0 33.0 33.0 33.0 35.0 13.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 18.0 25.5 25.5 25.5 23.5 27.0 27.0 27.0 24.0 30.0 37.5 27.5 30.0 36.0 30.0 33.0 37.0 40 50 63 75 90 110 125 39.45 49.45 62.50 74.90 89.90 110.00 123.20 50 61 76 90 109 131 165 61 73 90 106 125 150 188 20.5 23.5 27.0 30.0 31.0 37.0 40.0 23.5 26.5 30.5 38.0 42.0 50.0 63.0 8 8 9 15 17 20 20 Branþman Ürün Kodu: Branþman Dýþ Çap (mm) D0 d1 d2 D1 D2 L1 k 63/20 75/20 90/20 110/20 63/25 75/25 90/25 110/25 63 75 90 110 63 75 90 110 19.5 19.5 19.5 19.5 24.5 24.5 24.5 24.5 19.0 19.0 19.0 19.0 19.0 19.0 19.0 19.0 28.5 28.5 28.5 28.5 33.5 33.5 33.5 33.5 37.0 37.0 37.0 37.0 37.0 37.0 37.0 37.0 14.5 14.5 14.5 14.5 16.5 16.5 16.5 16.5 7.5 7.5 7.5 7.5 5.5 5.5 5.5 5.5 Diþi Redüksiyon Manþonlu Köprü Ürün Kodu: PPR (F-F) Dýþ Çap (mm) 25/20 32/25 d1 d2 D1 D2 L1 L2 24.5 19.5 34.0 32.0 16.0 14.5 31.5 24.5 43.0 40.0 18.5 16.0 45 51 Ýki Tarafý Yapýþtýrma Rakor 10 ATÜ Ürün Kodu: PPYR d 20 25 32 40 50 Ürün Kodu: Manþonlu Köprü L3 G d a 20 25 20 25 46 56.5 Köprü Ürün Kodu: Köprü G d a 16 20 25 32 40 16 20 25 32 40 32 40 50 64 80 9 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI YAPIÞTIRMA EK PARÇALAR Fiyonk Yapýþtýrma Körtapa Ürün Kodu: PPYQ Ürün Kodu: Fiyonk d 16 20 25 32 40 Klips Ürün Kodu: Geçme Klips Ürün Kodu: Folyolu Klips d L d L 16 20 25 32 40 50 16 20.5 24 32 37.2 46 22 27 34 42 52 20.5 24 32 37.2 46 Ýkili Klips Ürün Kodu: Ýkili Klips d L L1 20 25 32 20.5 23.75 31.80 32.0 37.5 47.0 Kilitli Boru Kelepçesi Ürün Kodu: Kilitli Boru Kelepçesi 10 Anma Çapý Ø d D1 50 75 110 75.2 103.5 147.05 5.8 8.4 8.4 Dýþ Çap (mm) d D L 16 20 25 32 40 50 63 75 90 110 15.5 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 22.0 30.0 35.0 42.5 53.5 68.0 82.5 101.5 120.0 147.0 22.5 26.0 29.0 32.0 37.0 45.0 52.0 59.0 64.0 72.0 Diþli Körtapa Ürün Kodu: PPDQ Dýþ Çap (mm) G L 20x1/2 25x3/4 32x1 1/2" 3/4" 1" 34 31 40 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 ÝÇ VE DIÞ DÝÞLÝ EK PARÇALAR Sýva Altý Batarya Baðlantýsý (Ýçten Diþli) Ürün Kodu: PPIT Ürün Kodu: SABB Ýçten Diþli Dýþ Çap (mm) d G 16x1/2 20x1/2 25x1/2 15.5 19.5 24.5 1/2" 1/2" 1/2" L L1 L2 36.0 31.0 13.0 36.0 31.0 14.5 39.5 31.5 16.0 Sýva Altý Batarya Baðlantýsý (Dýþtan Diþli) Ürün Kodu: SABB Dýþtan Diþli Dýþ Çap (mm) d G L L1 16x1/2 15.5 1/2" 36.0 20x1/2 19.5 1/2" 36.0 25x1/2 24.5 1/2" 39.5 Ýçten Diþli TE Dýþ Çap (mm) d G D D1 L1 L2 L3 20x1/2x20 20x3/4x20 25x1/2x25 25x3/4x25 32x1x32 19.5 19.5 24.5 24.5 24.5 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 30.0 30.0 35.0 35.0 35.0 40.0 30.0 40.0 40.0 53.0 51.0 51.0 74.0 74.0 75.0 37.0 37.0 37.5 37.5 48.5 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 Dýþtan Diþli TE Ürün Kodu: PPDT L2 31.0 13.0 31.0 14.5 31.5 16.0 Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L3 20x1/2x20 20x3/4x20 25x1/2x25 25x3/4x25 32x1x32 19.5 19.5 24.5 24.5 24.5 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 51.0 51.0 74.0 74.0 74.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 37.0 37.0 37.5 37.5 37.5 13.5 13.5 13.5 13.5 13.5 Ýçten Diþli Dirsek Ýçten Diþli Adaptör Ürün Kodu: PPID Ürün Kodu: PPIA Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 16x1/2 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 15.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 44.0 40.0 40.0 40.0 40.0 44.0 44.0 28.0 24.5 23.5 23.5 24.5 27.0 27.0 13.0 15.0 16.5 16.5 16.5 16.0 17.0 Dýþtan Diþli Adaptör Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 16x1/2 16x3/4 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 15.5 15.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 36.0 36.0 36.0 39.5 39.5 39.5 46.0 46.0 31.0 31.0 31.0 31.5 31.5 31.5 34.0 34.0 13.0 13.0 14.5 16.0 16.0 16.0 18.0 18.0 Dýþtan Diþli Dirsek Ürün Kodu: PPDD Ürün Kodu: PPDA Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L3 Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L3 16x1/2 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 15.5 19.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 1/2" 3/4" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 59.0 53.5 53.5 49.5 53.5 53.5 62.5 62.5 40.0 40.0 40.0 36.0 40.0 40.0 44.0 44.0 24.0 24.5 24.5 31.0 24.5 24.5 27.0 27.0 13.0 15.0 15.0 14.5 16.5 16.5 17.0 17.0 16x1/2 16x3/4 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 15.5 15.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 49.0 49.0 49.0 49.5 52.5 52.5 59.5 59.0 36.0 36.0 36.0 36.0 39.5 39.5 46.0 46.0 31.0 31.0 31.0 31.0 31.5 31.5 34.0 34.0 13.0 13.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 18.0 11 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI ÝÇ VE DIÞ DÝÞLÝ EK PARÇALAR Ayarlý Sýva Altý Batarya Baðlantýsý Ürün Kodu: Ayarlý SABB-ÝD TK Dýþ Çap (mm) d1 D L1 L Üçgen Baþlý Ankastre Vana Ürün Kodu: PP-V Ank. Üçgen Baþlý G H 20x1/2 19.5 28.0 14.5 248 1/2" 47 Dýþ Çap (mm) d G L1 L2 L 20 25 32 19.5 24.5 31.5 3/4" 3/4" 1" 28.0 28.0 38.5 14.5 16.0 18.0 77.0 77.0 81.0 Sabit Sýva Altý Batarya Baðlantýsý (ikili) Ürün Kodu: Sabit SABB-ÝD (Ýkili) Dýþ Çap (mm) d1 D L1 L G 20x1/2 19.5 32.5 14.5 31 t 1/2" 147.5 VANALAR Üçgen Baþlý Ankastre Küresel Vana Ürün Kodu: PP-V Ank. Üçgen Küresel Dýþ Çap (mm) d G L L1 20 25 19.5 24.5 1/2" 3/4" 68.0 68.0 15.0 16.5 Vana Ürün Kodu: PP-V Normal Dýþ Çap (mm) d D D1 L1 L2 L3 20 25 32 40 19.5 24.5 31.5 37.0 44.5 44.5 52.0 56.0 34.0 34.0 42.5 48.0 77.0 77.0 81.0 92.0 28.0 28.0 38.0 48.0 14.5 16.0 18.0 20.0 Kelebek Baþlý PP-R Küresel Vana Ürün Kodu: PP-V Küresel Kelebek 12 Dýþ Çap (mm) d 20 25 32 40 50 63 75 19.5 24.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.9 L1 L k h 14.5 67.0 102.0 59.0 16.0 75.0 102.0 62.0 18.0 85.0 102.0 69.0 20.5 89.0 102.0 69.0 23.5 112.0 117.4 76.0 27.5 128.0 117.4 84.0 31.0 148.0 117.4 92.0 Dekoratif Baþlý Ankastre Vana Ürün Kodu: PP-V Dekoratif Dýþ Çap (mm) d G L1 L2 L 20 25 32 19.5 24.5 31.5 3/4" 3/4" 1" 28.0 28.0 38.5 14.5 16.0 18.0 77.0 77.0 81.0 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 ANAHTAR AÐIZLI EK PARÇALAR Metal Ýçten Diþli Rakor Metal Dýþtan Diþli Rakor Ürün Kodu: M-PPIR Ürün Kodu: M-PPDR Dýþ Çap (mm) d G L1 Dýþ Çap (mm) d G L1 20 25 32 40 50 63 19.5 24.5 31.5 39.2 49.5 62.5 1/2" 3/4" 1" 1.1/4" 1.1/2" 2" 14.5 16.0 18.0 20.5 23.5 28.0 20 25 32 40 50 63 19.5 24.5 31.5 39.2 49.5 62.5 1/2" 3/4" 1" 1.1/4" 1.1/2" 2" 14.5 16.0 18.0 20.5 23.5 28.0 Ýçten Diþli Adaptör Dýþtan Diþli Adaptör Ürün Kodu: PPDA-AA Ürün Kodu: PPIA-AA Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L2 16x1/2 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 40x1.1/2 50x1.1/2 63x2 75x2.1/2 90x3 110x4 15.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 1/2" 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 1.1/4" 1.1/2" 2" 1.1/2" 3" 4" 38.5 40.0 40.0 40.0 40.0 44.0 44.0 47.0 54.0 76.0 82.0 76.0 85.0 25.5 24.5 23.5 23.5 24.5 27.0 27.0 25.0 29.0 30.0 30.0 44.0 48.0 13.0 15.0 15.0 16.5 16.5 17.0 17.0 20.5 23.5 26.0 31.5 33.0 37.0 16x1/2 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 40x1.1/2 50x1.1/2 63x2 75x2.1/2 90x3 110x4 15.5 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 29.5 39.5 49.5 62.5 74.5 89.5 109.5 1/2" 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 1.1/4" 1.1/2" 2" 1.1/2" 3" 4" 53.5 61.5 61.5 63.0 63.0 63.5 63.5 81.0 90.0 101.0 107.0 120.0 130.0 40.0 40.0 40.0 40.0 40.0 44.0 44.0 25.0 54.0 57.0 61.0 76.0 85.0 24.5 24.5 24.5 24.5 24.5 27.0 27.0 20.5 29.0 30.0 30.0 44.0 49.0 13.0 15.0 15.0 16.5 16.5 17.0 17.0 20.5 23.5 26.0 31.0 33.0 37.0 Dýþtan Diþli TE Ýçten Diþli TE Ürün Kodu: PPDT-AA Ürün Kodu: PPIT-AA Dýþ Çap (mm) d G D D1 L L1 L2 Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L3 20x1/2x20 20x3/4x20 25x1/2x25 25x3/4x25 32x1x32 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 1/2" 3/4" 1/2" 3/4" 1" 30.0 30.0 35.0 35.0 43.0 40.0 40.0 40.0 40.0 53.0 51.0 51.0 74.0 74.0 75.0 37.0 37.0 37.5 37.5 48.5 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 20x1/2x20 20x3/4x20 25x1/2x25 25x3/4x25 32x1x32 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 1/2" 1/2" 1/2" 3/4" 1" 51.0 51.0 74.0 74.0 74.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 37.0 37.0 37.5 37.5 37.5 21.5 23.0 21.5 23.0 31.0 Dýþtan Diþli Dirsek Ýçten Diþli Dirsek Ürün Kodu: PPDD-AA Ürün Kodu: PPID-AA Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 1/2" 1/2" 3/4" 3/4" 3/4" 36.0 36.0 39.5 39.5 46.0 46.0 31.0 31.0 31.5 31.5 34.0 34.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 18.0 Dýþ Çap (mm) d G L L1 L2 L3 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4 32x1 32x3/4 19.5 19.5 24.5 24.5 31.5 31.5 1/2" 1/2" 1/2" 3/4" 1" 3/4" 60.0 60.0 61.5 61.5 74.0 77.0 36.0 36.0 39.5 39.5 46.0 46.0 31.0 31.0 31.5 31.5 34.0 34.0 14.5 14.5 16.0 16.0 18.0 18.0 13 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI KOMBÝ EK PARÇALARI Radyatör Dirsek Vana Pislik Tutucu (Erkek) Ürün Kodu: PP-V Küresel Radyatör Dirsek Vana Dýþ Çap (mm) 20 d G D D1 L Ürün Kodu: PPPT L1 L2 19.5 3/4" 26.5 30.0 66 26.8 14.5 Dýþ Çap (mm) d D 20 25 19.5 24.5 20 25 G I L1 1/2" 15.0 16.0 3/4" 16.5 19.5 Radyatör Küresel Vana Oynar Baþlý Rakor Ürün Kodu: PP-V Küresel Radyatör Düz Vana Dýþ Çap (mm) 20 d G D D1 L L1 L2 19.5 3/4" 26.5 30.0 60 26.8 14.5 Ürün Kodu: PPOR Dýþ Çap (mm) d1 20x1/2 19.5 20x3/4 19.5 Hareketli Adaptör Ürün Kodu: PPHA Dýþ Çap (mm) d 20x3/4 25x3/4 25x1 32x1 19.5 24.5 24.5 31.5 G G1 L L1 L2 1/2" 3/4" 40.0 24.5 15.0 1/2" 3/4" 40.0 23.5 16.5 3/4" 1" 40.0 24.5 16.5 3/4" 1" 44.0 27.0 17.0 Hareketli Dirsek Ürün Kodu: PPHD 14 Dýþ Çap (mm) d 20x3/4 25x3/4 25x1 32x1 19.5 24.5 24.5 31.5 G G1 L L1 L2 1/2" 3/4" 36.0 31.0 14.5 1/2" 3/4" 39.5 31.5 16.0 3/4" 1" 39.5 31.5 16.0 3/4" 1" 46.0 34.0 18.0 D G L L1 28 28 1/2" 3/4" 61 61 15 15 L t 80 100 42 50 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 Polipropilen hammadde ve alüminyum folyo kaplama kullanýlarak imal edilir. Tüm kalorifer ve sýcak su tesisatlarý için idealdir. Sýcaklýkla karþýlaþýnca uzamasý minimumdur. Sarkma yapmaz. Özel aparatý ile alüminyum tabaka soyularak, kýsa sürede kolaylýkla ek parçalara baðlantý yapýlabilir. Uzama katsayýsý 0.030 mm/mKdýr. Isý geçirgenliði 1.10 W/mKdýr. PPRC BORU VE EK PARÇALARINDA GENLEÞME Pilsa Cam Elyaf Takviyeli, Alüminyum Folyolu ve Düz Polipropilen Borularýn Sýcaklýk Deðiþiminde Uzama Grafiði Al. Folyolu Cam Elyaf Takviyeli Polipropilen Boru Polipropilen Boru Polipropilen Boru ISI FARKI Dt (K) PPRC ALÜMÝNYUM FOLYOLU BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ GENLEÞME Dl (mm.) Genleþme Pilsa Kompozit Borularýn ýsý genleþme katsayýsý metal borulara göre daha büyüktür. Proje hesaplamalarýnda bu özellik dikkate alýnmalýdýr. PPRC KOMPOZÝT BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ Üç katmanlý olarak imal edilir. Ýç ve dýþ katman Polipropilen hammaddeden orta katman ise cam elyaf polipropilen özel karýþýmýndan oluþur. Tüm kalorifer ve sýcak su tesisatlarý için idealdir. Polipropilen ve cam elyaf özel karýþým, ýsý karþýsýnda borunun uzamasýný azaltmaktadýr. Genleþme ve sarkma minimum düzeydedir. Alüminyum folyolu borulardaki gibi boru ucunu traþlamaya gerek yoktur. Doðrudan kaynak iþlemi yapýlýr. Montaj kolaylýðý saðlar. Uzama katsayýsý 0.035 mm/mKdýr. Isý geçirgenliði 1.10 W/mKdýr. PPRC Borularda Uzama katsayýsý 0.15 mm/mKdýr. PPRC Borularda Isý geçirgenliði 0.24 W/mKdýr. Genleþme Hesabý Dl= L x Dt x µ Dl= Boru boyundaki deðiþim (mm.) Dt= Çalýþma sýcaklýðýndaki deðiþiklik (Kelvin-K) veya (Celsius-C°) µ= Polipropilen Borunun genleþme katsayýsý L= Boru boyu (m) Polipropilen Boru için örnek: Sýcaklýk Deðiþimi (Dt) = 40 K Boru boyu (L) = 5 m olsun; Uzama (DL) = 40 x 5 x 0.15 = 30 mm Alüminyum Folyolu Boru için örnek: Sýcaklýk Deðiþimi (Dt) = 40 K Boru boyu (L) = 5 m olsun; Uzama (DL) = 40 x 5 x 0.030 = 6 mm Kompozit Boru için örnek: Sýcaklýk Deðiþimi (Dt) = 40 K Boru boyu (L) = 5 m olsun; Uzama (DL) = 40 x 5 x 0.035 = 7 mm 15 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI PPRC BORU VE EK PARÇALARININ MONTAJINDA DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR Boru ve ekleme parçalarýný açýk havada býrakmayýnýz. Güneþ ýþýnlarý, soðuk hava ve yaðmur malzemeyi olumsuz olarak etkileyebilir. Bunun için malzeme kapalý yerde ve ambalajýyla birlikte (üzerine naylon örtülerek) korumaya alýnmalýdýr. PPRC Boru ve ek parçalarýnýn sert darbelere maruz kalmamasýna dikkat edilmelidir. Malzeme de gözle görülemeyen kýlcal çatlamalar oluþabilmektedir. Özellikle soðuk havalarda (+5°C ve altýnda). Boru ve ek parçalarý sert ve kesici cisimlerin darbelerinden korunmalýdýr. Dikkatli taþýnmalý ve düzgünce istif edilmelidir. Zarar görmüþ veya aðýz kýsmý çatlamýþ malzemeyi kullanmayýnýz. Borularý sadece özel makasýyla kesiniz. Kirlenmiþ boru ve parçalarý kaynak yapmayýnýz. Temiz ve nemli bir bez ile temizleyiniz. Konik diþli parçalarý kullanmayýnýz. Sadece düz diþli parça ve armatürleri tercih ediniz. Aþýrý sýkma iþleminden kaçýnýnýz. Boruya þekil verirken (bükerken) açýk ateþi kesinlikle kullanmayýnýz. (pürmüz lambasý, ocak ateþi gibi). Daha ziyade sýcak hava makinesi kullanýnýz. 140°Cden fazla ýsý vermeyiniz. Diþli baðlantýlarda keten yerine teflon bant veya teflon ip kullanmayý tercih ediniz. Soðuk ve rüzgarlý havalarda (+5°C ve altýnda) önlem alýnarak füzyon kaynaðý yapýlmalýdýr. Önlem alýnamýyor ise, +5°C ve altýndaki sýcaklýklarda PPRC kaynak yapýlmamalýdýr. Çünkü +5°Cde ve daha düþük sýcaklýklarda malzeme sertleþerek kristal yapýsý bozulur. Kristalize (donmuþ) olmuþ bu malzemeye yüksek sýcaklýktaki makine ile kaynak iþlemine baþlanmasý þok etkisine sebep olur. Ani þok ise malzemeyi çatlatýr. Açýk ateþ bulunan mekanlarda polipropilen boru ve ek parçalarýný açýk ateþten koruyunuz. 16 Kelepçeler ile tutturulmuþ sabit boru destekleri yönsel deðiþmelerden yeterli uzaklýkta tayin edilmelidir. Yükselen borularda oluþan boyca deðiþimi karþýlamak için tesisatta (sütunlarda) eðilip, bükülme miktarlarýnýn fazla olmamasýna dikkat edilmelidir. Boru kelepçeleri ve ek parçalar boyca genleþmeye mani olmayacak biçimde ayarlanmalýdýr. (Kayan kelepçeler.) Genleþme bölgelerinin daðýlýmýnýn düzgün bir þekilde saðlanabilmesi için uygun sabitleþtirici noktalar tayin edilmelidir. Soðuk havalarda, þantiyede dona karþý önlem için sistemde bulunan su boþaltýlmalýdýr. Aksi takdirde sistem zarar görür. Sistem montajdan sonra mutlaka test edilmelidir. (Bkz. sayfa 20.) YANLIÞ Sert vurmalarý ve boru uçlarýnýn çarpmalarýný önleyiniz. Zarar görmüþ veya kesim yerinden çatlamýþ borularý kullanmayýnýz. DOÐRU Dikkatli yerleþtiriniz. Boruyu sadece keskin aletle kesiniz. Birleþtirdikten sonra boru ve parçalarý çevirmeyiniz. birleþtirme anýnda 5oye kadar çevirebilirsiniz. Konik diþli parçalarý kullanmayýnýz. Sadece düz diþli armatürleri kullanýnýz. Aþýrý sýkmaktan kaçýnýnýz. Uzun süre UV ýþýnlarýna maruz býrakmayýnýz. Metal parçalarý kapama amacýyla kullanmayýnýz. Sert vuruþlarý ve inþaatlarda üzerlerine sert cisimlerin düþmesini önleyiniz. Armatürleri sýkarken aþýrý kendir kullanmayýnýz. Açýk ateþle ýsýtmayýnýz. Kirlenmiþ boru ve parçalarý kaynak yapmayýnýz. Güneþ ve yaðmurdan koruyunuz. Plastik parçalar kullanýnýz. Açýktaki borularý örterek koruyunuz. Sýkma iþlemlerinde özellikle yapýþtýrýcý ve bant kullanýlmasý önerilir. Bükme iþleminde sýcak hava kullanýnýz. En yüksek bükme ýsýsý 140oC. Sadece temiz materyal kullanýnýz. TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 PPRC BORU VE EK PARÇALARININ MONTAJI VE FÜZYON KAYNAÐI EKÝPMANLARI Kaynak Makinesi Seti Ürün Kodu: Kaynak Makinesi Seti Boru tesisatlarýnýn güvenilirliði, kullanýlan malzemenin yanýsýra tesisat ek yerlerine ve ek parça baðlantýlarýnýn saðlýklý oluþuna baðlýdýr. Tesisat sisteminde kullanýlan boru ve ek parçalar ayný hammaddeden üretildiði için homojen baðlantýlar oluþtururlar. Baþlýca 2 tip baðlantý sistemi vardýr. a) Diþli baðlantýlar: Galvaniz boru baðlantýlarýnda olduðu gibi diþli ek parça ve boru baðlantýlarýndan ibarettir. Sýzdýrmazlýk için diþli parçalar üzerine teflon bant veya teflon ip kullanýlmalýdýr. b) Füzyon kaynaðý ile yapýlan baðlantýlar: Ek parçalarýn iç yüzeyi ve borularýn uç kýsýmlarýnýn dýþ yüzeyinin ýsýtýcý elemanlarla ýsýtýlmasýyla gerçekleþtirilen kaynak sistemidir. Montajda kaynak makinesi kullanýlýr. Kaynakla birleþtirilmiþ boru ve ek parça baðlantýlarý, çekme deneyine tabi tutulduðundan borunun kopma noktasýna geldiði halde kaynak yerinin etkilenmediði görülecektir. Bu þekilde yapýlmýþ kaynakla elde edilen baðlantýlar en az borunun kendisi kadar dirençlidir. Kaynak Paftasý Ürün Kodu: Kaynak Paftasý Çap (mm) 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 Branþman Kaynak Paftasý Ürün Kodu: Branþman Kaynak Paftasý Çap (mm) 63 75 90 110 Alüminyum Folyolu Boru için Traþ Aparatý Ürün Kodu: AL. Boru Traþ Aparatý Çap (mm) 20-25 32-40 50-63 75 Ad./Poet Ad./Kutu 1 1 1 1 1 1 1 1 Boru Kesme Makasý Ürün Kodu: Boru Kesme Makasý 17 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI PPRC BORU VE EK PARÇALARINDA ISITMA, BÝRLEÞTÝRME VE SOÐUMA SÜRELERÝ 16 13 5 3 2 20 14 6 4 2 25 16 7 4 2 32 18 8 6 4 40 20 12 6 4 50 63 23 26 18 24 6 8 4 6 75 28 30 10 8 90 30 40 11 8 110 33 50 12 8 125 35 60 13 10 Þekil 1 18 El Kaynak Makinasý Isýtma Birleþtirme Soðutma Süresi Süresi Süresi (sn.) (sn.) (dak.) BORU KESÝLÝR... o Kaynak Makinasý Kaynak Boru çapý Derinliði (mm.) (mm.) PPRC BORU VE EK PARÇALARININ BÝRLEÞTÝRME TEKNÝÐÝ Kaynak makinesi 260 Cye ayarlanarak çalýþtýrýlmalýdýr. Isýnýn 260 oCye geldiðini gösteren kontrol lambasýnýn sönmesiyle kaynak iþlemine geçilmelidir. Borular ölçülere uygun boylarda boru eksenine dik þekilde kesilmelidir. Kaynak mesafesi boru ucundan itibaren iþaretlenmelidir. EÐER BORU ALÜMÝNYUM FOLYOLU ÝSE... Dýþtaki PP tabaka ve Alüminyum Folyo özel aparatý ile soyulmalýdýr. BORU VE FITTINGS ISITILIR... VE BÝR DAHA AYRILMAMAK ÜZERE BÝRLEÞTÝRÝLÝR... Kaynak yapýlacak boru ve ek parçalarýn birleþme yüzeylerinin temiz olmasýna dikkat edilmelidir. Gerekirse kaynak kýsýmlarý alkol ile temizlenmeli ve emici kaðýt veya kuru bir bezle kurulanmalýdýr. Eksenel olarak kaynak paftasýna geçirilen boru ve ek parçalar hiçbir þekilde çevrilmemelidir. Isýtma süresi yukarda belirtilen tabloya göre saptanmalýdýr. Boru ve ek parçalar ayný anda ýsýtýlýp ýsýtma süresi sonunda tek hareketle ani olarak çýkarýlmalý ve çevrilmeden eksenel olarak birbirine bastýrýlarak birleþtirilmelidir. Bir sonraki kullaným için kaynak makineleri her kaynaktan sonra temizlenmelidir. TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 PPRC BORU VE EK PARÇALARINDA TESÝSAT PROJELERÝ Polipropilen Random Kopolimer tesisat borularý, galvanizli metal boru tesisatlarý gibi geleneksel sisteme benzer þekilde döþenir. Yalnýz, malzemenin daha yüksek oranda genleþmesinden kaynaklanan hususlara özellikle dikkat edilmelidir. Tesisat, sýva üzerine döþenebileceði gibi, sýva altýna da güvenle döþenebilir. Polipropilen Random Kopolimer boru ve ek parça aðýrlýðý, metal borunun 9da biri olup, tesisatýn döþenmesi pratik, zahmetsiz, çabuk ve temizdir. Polipropilen tesisat borularýnýn genleþme ayarlamasý genelde tek yönde gerçekleþtirilebilir. Bunu yaparken dikkat edilmesi gereken husus, borunun eksenel yönde serbest hareket edebilmesinin saðlanmasýdýr. Genleþmenin bir yönde planlanmasý mümkün deðilse, esnetme borusu eklenmelidir. Bunlar Omega veya Serbest Bükülme parçalarý olabilir. Ls=CÖd DL Formülde Ls= Serbest bükülme parçasý boyu, mm. d= Boru dýþ çapý, mm. L= Uzama miktarý, mm. C= Malzeme sabit katsayýsý (PP3 için C=3) Þekil 4 Þekil 2 SERBEST BÜKÜLME PARÇASI Esnetme borularý inþaatlarda kolayca yapýlabilir. Bir adet esnetme borusu için sadece uygun miktarda boru ve 4 adet dirsek yeterlidir. Serbest bükülme parçasý boyu (Ls) formülle hesaplanabileceði gibi þekil 3de de görülebilir. Þekil 5 Þekil 6 Uzunluðu 5 myi geçen düz boylarda genleþmeye karþý kesinlikle esnetme borusu kullanýlmalýdýr. Boru tesisatý döþenirken boru hatlarýnýn kesiþme noktalarýnda köprü parçasý kullanýlarak dikey karþýlanan borularýn ayný düzlemde döþenmeleri saðlanýr. Þekil 3 Boru genleþme miktarýna (DL) baðlý olarak, serbest bükülme parçasý boyu (Ls). 19 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI SABÝT DESTEK ISIL ÝÞLEMÝ UYGULANMASI Sabit destekler belirli noktalarda boruyu sabit olarak destekleyerek, bu noktalarda istenmeyen boru hareketleri önlenmiþ olur. Bu noktalarda destek direnci doðal olarak kayar desteklere oranla daha güçlü yapýlmalýdýr. Sabit desteklerin gerçekleþtirilmesinde fittinglerden faydalanýlýr. Ancak dönüþ noktalarýnda sabit destek yapýlmayýp, yön deðiþiklikleri boru içinde gerçekleþtirilmelidir. Sabit noktalar boru tesisatýný uzama ve kýsalma gibi genleþmeleri mümkün kýlacak, engellemeyecek bölümlere ayýrmalýdýr. Genellikle uzama/kýsalma gibi genleþmeler serbest bükülme parçalarý ile saðlanýr. Þekil 4 ve þekil 5te sunulan prensip taslaklarýnda genleþmenin etkisi ve giderilmesi gösterilmektedir. Gerekli durumlarda Polipropilen Tesisat Borularý ýsýtýlarak bükülebilir. Ancak bu amaçla ýsýtmak için, borulara alev tutulmamalý, ýsýtma sýcak hava üfleyen cihazlarla gerçekleþtirilmelidir. Bükmek için borularý 140°Cye kadar ýsýtmak yeterlidir. Önerilen en az büküm yarýçapý Tablo 6da verilmiþtir. Yatay olarak döþenen tesisat borularýnýn tespit kelepçesi ara mesafeleri, boru hammaddesine, boru et kalýnlýklarýna, dolu haldeki boru aðýrlýðýna ve tesisatýn kullanýlacaðý sýcaklýklara baðlýdýr. Önerilen kelepçe aralýklarý Tablo 1de gösterilmiþtir. Düþey konumdaki tesisat borularýnda da ayný kelepçe mesafelerinin kullanýlmasý önerilir. PPRC BORULARDA KELEPÇE ARALIÐI d mm 20 25 32 40 50 63 75 90 110 Kelepçe ara mesafesi (cm) 0°C 20°C 30°C 40°C 50°C 60 60 60 60 85 75 70 70 105 75 90 80 80 125 90 90 140 100 100 90 165 120 120 110 110 190 140 140 130 130 205 150 150 140 140 220 160 160 150 150 250 180 180 170 170 60°C 55 65 75 85 100 115 125 140 160 70°C 50 60 75 80 95 105 115 125 140 FOLYOLU BORULARDA KELEPÇE ARALIÐI d mm 20 25 32 40 50 63 75 90 110 Kelepçe ara mesafesi (cm) 0°C 20°C 30°C 40°C 50°C 155 120 120 110 110 170 130 130 120 120 195 150 150 140 140 220 170 170 160 160 245 190 190 180 180 270 210 210 200 200 285 220 220 210 210 300 230 230 220 220 325 250 240 210 210 60°C 100 110 130 150 170 190 200 210 200 70°C 90 100 120 140 160 180 190 200 200 KOMPOZÝT BORULARDA KELEPÇE ARALIÐI d mm 20 25 32 40 50 63 Kelepçe ara mesafesi (cm) 0°C 20°C 30°C 40°C 50°C 90 85 85 120 90 95 140 105 105 95 160 120 120 110 110 180 135 135 125 125 205 155 155 145 145 230 175 175 165 165 (CAM ELYAF TAKVÝYELÝ BORULAR) Tablo 1 20 60°C 80 90 105 120 135 155 70°C 70 80 95 110 130 145 Þekil 7 Boru d Büküm Radyüsü. min (R=8xd) 20 160 25 200 32 40 50 63 75 256 320 400 504 600 90 110 125 720 880 1000 Tablo 2 TESÝSAT BACASINDAKÝ UYGULAMALAR Tesisat bacasýndaki kolon borusundan daire giriþlerindeki baðlantýlar yapýlýrken daha sonra borular lineer olarak genleþebileceði için aþaðýdaki tekniklerden biri kullanýlarak önlem alýnmalýdýr. Þekil 9 A : Baðlantý duvardan bir a mesafesi kadar uzakta olabilir. Þekil 9 B : Borunun daireye girdiði yere daha geniþ bir delik býrakýlarak yapýlabilir. Þekil 9 C : Boru daire giriþine L þeklinde bir branþmanla girilir. TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 ÝZOLASYON Pilsatherm borularý sýhhi tesisat ve ýsýtmada kullanýlan deðiþik türdeki diðer borulara oranla ayný þartlarda daha az izolasyona gerek duyar. Normal þartlarda Pilsa ürünlerini bina içinde izole etmeye gerek yoktur. Pilsatherm borularýnýn et kalýnlýklarýnýn fazla olmasý nedeniyle izolasyona daha az ihtiyaç gösterir. Ancak binada ýsýtýlmayan hacimlerde boru döþenmesi durumunda bazý tedbirlerin alýnmasý gerekebilir. 5°C veya daha düþük sýcaklýklarda (özellikle 0°C altýnda) soðuk su borusu donmaya, sýcak su borusu ise ýsý kayýplarýna karþý izolasyona tabi tutulmalýdýr. Soðuk iklimin hakim olduðu bölgelerde, diðer borularda olduðu gibi Pilsa ürünlerinde de izolasyona ihtiyaç vardýr. Sýcak iklimlerde ise soðuk su borularýnýn aþýrý sýcaktan korunmasý gerekir. Bina dýþýnda döþenen borularýn güneþ ýþýnlarýndan, yaðmur, kar ve diðer dýþ etkenlerden korunmasý gerekir. Bunun için borular galeri veya kanal içinde döþenerek izolasyon yapýlmalýdýr. Böyle bir uygulama ayný zamanda borunun darbe almasýný, çeþitli dýþ etkenlere karþý korunmasýný da saðlar. Aþaðýdaki çizelgede boru çaplarýna göre tatbik edilecek izolasyon kalýnlýklarý verilmiþtir. Pilsatherm borularda ve sisteme ait parçalarýnda ýsýnýn muhafaza edilmesini saðlamak gerekir. Ýzolasyon kalýnlýðý montaj durumuna baðlýdýr. Pilsatherm borularý PN 20 için izolasyon kalýnlýðý Isý iletkenliði 0.20 W/mK Dýþ Çap (mm) 16 0.25 W/mK 0.30 0.35 W/mK W/mK 0.40 0.45 0.50 W/mK W/mK W/mK Ýzolasyonun minimum kalýnlýðý (mm) Pilsatherm Alüminyum folyolu stabil borularý PN 20 için izolasyon kalýnlýðý Isý Ýletkenliði 0.20 W/mK Dýþ Çap (mm) 0.25 W/mK 0.30 W/mK 0.35 W/mK 0.40 W/mK 0.45 W/mK Ýzolasyonun minimum kalýnlýðý (mm) 16 mm 11.0 12.9 15.2 17.9 21.1 24.8 20 mm 12.8 14.8 17.1 19.8 22.8 26.4 25 mm 17.1 20.1 23.6 27.8 32.6 38.3 32 mm 20.1 23.2 26.6 30.6 35.2 40.5 40 mm 25.9 29.9 34.7 40.2 46.6 53.9 50 mm 32.7 37.9 44.0 51.0 59.1 68.5 63 mm 41.4 48.1 55.8 64.8 75.2 87.3 75 mm 49.4 57.4 66.7 77.5 90.1 104.6 90 mm 59.5 69.1 80.4 93.5 108.8 126.5 110 mm 70.6 81.4 94.0 108.4 125.1 144.4 45.0 62.5 101.4 147.1 Yukarýda söz konusu olan deðerler deðiþik ýsý iletkenlikleri için izolasyon kalýnlýðý 1/1 olarak belirlenmiþtir. Tablo 4 Soðuk Su Borularýný Isýdan Koruma DIN 1988, Bölüm 2ye göre çið oluþmasý ve ýsýnmaya karþý korunmalýdýr. Ýzolasyon amacýyla minimum set kalýnlýklarý, tablo 3te sunulmuþtur. Tabloda gösterilen set kalýnlýklarý bütün boru malzemeleri için geçerlidir. Yukarýda verilen deðerler Alman-Endüstri Normuna (DIN) uygun olarak belirlenmiþtir. Soðuk içme suyu tesisatlarýnýn izolesi için minimum set kalýnlýklarý yönergeleri 10.2 12.0 14.1 16.7 19.6 23.1 27.2 20 11.8 13.6 15.7 18.1 20.9 24.2 27.9 25 15.8 18.6 21.8 25.6 30.1 35.3 41.5 32 18.6 21.4 24.6 28.2 32.5 37.4 43.0 Isýtýlmamýþ mekanda, açýkta döþenmiþ boru, örneðin bodrum 4 mm 40 23.9 27.7 32.1 37.1 43.0 49.8 57.7 Isýtýlmamýþ mekanda, açýkta döþenmiþ boru 9 mm 50 30.0 34.8 40.3 46.8 54.2 62.9 72.9 63 38.1 44.3 51.4 59.7 69.3 80.4 93.4 Kanaldan geçen soðuk borular 4 mm 75 45.6 52.9 61.5 71.5 83.1 96.5 112.2 Kanalda, sýcak nesnelerin geçtiði borularýn yanýnda döþenmiþ borular 13 mm 90 54.9 63.8 74.2 86.3 100.4 116.8 135.8 Duvar oyuðunda çýkýþ borusu 4 mm 110 64.9 74.9 86.4 99.7 115.1 132.8 153.2 Duvar boru, sýcak borularýn yanýndan geçen 13 mm Beton tavandaki borular 4 mm Yukarýda söz konusu olan deðerler deðiþik ýsý iletkenlikleri için izolasyon kalýnlýðý 1/1 olarak belirlenmiþtir. 29.2 Set Kalýnlýðý l= 0.040 w (mK)*) Montaj durumu *) Bundan baþka ýsý iletken katsayýsý için set kaplamasý kalýnlýklarý yukarýdaki deðerler esas alýnarak hesaplanýr. Tablo 3 Tablo 5 21 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI HÝJYENÝK BAKIMDAN SAKINCASIZLIK YANGINA KARÞI KORUMA Usul ve nizama uygun olarak içme suyuyla ilgisi olan bütün tesisat parçalarý * DIN 1988 T2ye Gýda maddeleri ve alanýndaki ihtiyaç maddeleri ve diðer ihtiyaç maddeleri kanununa tabidir. Malzeme: Pilsatherm-boru tesisatý sisteminin, malzemesi sayesindeki hijyenik sakýncasýzlýk hususu Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý tarafýndan belgelendirilmiþtir. Ýçme suyu tesisatlarý için elveriþlilik Hýfzýssýhha Enstitüsü tarafýndan sürekli yapýlan testlerle de belgelendirilmektedir. Ýmalat: Boru ve ek parçalarýn imalatý sýrasýnda hijyenik olarak sakýncalý hiçbir ilave madde gerekli deðildir ve kullanýlmamaktadýr. Baðlantý yalnýzca füzyon ile gerçekleþtirilir. Pilsatherm-borularý ve sisteme ait parçalar, B1 sýnýfýnýn gereklerini yerine getirir. Borularda yangýn sýçramasýna karþý önlem olarak boru izolesi yapýlýr. Bu izole kaplamalarý, ateþe karþý dayanýklýlýðýn gereklerine uygun olarak üretilen parçalara monte edilirler. Yangýn deneyiminde ateþin ve dumanýn taþýnmasý koruma önlemleriyle engellenirken, ateþe karþý dayanýklýlýk süresi, ateþin söndürülmesi için gereken minimum süredir. Tesisatlarda gerekli olan koruma önlemlerinin miktarý tesisatýn yapýlýþ þekline baðlýdýr. Kural olarak yangýn duvarlarý ve tavanlarý eðer bir tesisat söz konusu olduðunda, bu nedenle yýkýlýrsa, tesisattan sonra duvarýn tekrar ayný ateþe karþý dayanýklýlýk kalitesinde inþa edilmesi gerekir. SES GEÇÝRMEZLÝÐÝ Polipropilen sistem parçalarýnýn malzemesi sayesinde, kendi ses geçirmezlik deðeri, akýþ ve akým gürültülerinin, bitiþik veya boruyu çevreleyen parçalara taþýnmasýnda sesi engelleyici bir etkisi vardýr. Bu suretle ses geçirme metal boru tesisatlarý ile kýyaslandýðýnda, çok daha azdýr. YANMA HALÝNDE ETKÝLENMESÝ Pilsatherm Boru ve Ek Parçalarýnýn hammaddesi olan Polipropilen Random Kopolimerin yanma halinde nasýl etkileneceði hususunda kullanýlacak deneysel metod, ürünün nasýl ve ne þekilde uygulanacaðýna göre farklýlýk gösterir. Almanyada binalarda kullanýlan yapý malzemelerinin deneye tabi tutulmasýnda DIN 4102 Kýsým 1 metodu, yani Yapý Malzemeleri ve Yapý Komponentleri için uygulanan test metodu kullanýlýr. Yapýlan deneyler sonucunda hammaddenin alev geciktirici madde kullanýlmadan B1 Malzemeleri sýnýfýna girdiði saptanmýþtýr. Polipropilen Random Kopolimerden yapýlan maddeler aleve tutulduðunda veya baþka bir tür yeterli derecede ýsýya maruz kaldýðýnda yanmaya baþlar. Bu þekilde yanmaya baþlayan bu plastik madde çok hafif ýþýk veren alevle ve az duman yayarak y a n m a y a d e v a m e d e r, a n c a k y a k a n m a d d e uzaklaþtýrýldýðýnda söner. Yanmaya devam eden damlacýklar oluþur. ASTM D 1929-77 normuna göre kendi kendine yanmaya baþlama ýsýsý 330 °C, parlama ýsýsý ise 360 °Cdir. Tam yanma halinde çýkan maddeler karbondioksit ve sudur. Bunun dýþýnda, çevrede oksijenin varlýðýna baðlý olarak karbonmonoksit gazý, düþük aðýrlýklý moleküler hidrokarbon ve bunlarýn oksidasyon ürünleri ortaya çýkar. Çýkan gazlarýn zehirlilik özelliði, içeriðindeki karbonmonoksit oranýna baðlýdýr. Yanma tamamlanmýþ olsa bile, ýsý nedeniyle ortaya çýkan malzemeler, ayný þartlarda yanan odun türü yanýcý maddelerin çýkaracaðý maddeden daha az zehirleyici özelliðe sahiptir. Yanma sonucu çýkan duman paslanmaya neden olmaz. Polipropilen Random Kopolimer ürünlerinin kalori deðeri yaklaþýk 46.000 Kj/kg veya 12.8 kWh/kg yani kalorifer yakýtý fueloil kadardýr. 22 UVYE DAYANIKLILIK (GÜNEÞ IÞINLARINA) Polypropylene Tip3den üretilen boru tesisatlarý soðuk ve sýcak su tedariki vb. iþler için imal edilmiþlerdir. UV ýþýnlarýnýn etki alanýna girmektedirler. Açýk alanlarda montaj edilen boru ve ek parçalar, güneþ ýþýðýna maruz býrakýlmamalý, üzerine yalýtým malzemesi uygulanmalýdýr. Pilsatherm borularý ve sisteme ait parçalar taþýma ve montaj hariç, açýk havada depolanmalarý tavsiye edilmez. Çevre, hava þartlarý vb. olumsuz sebeplerden etkilenmemesi için kapalý ortamlarda stoklanmasý tavsiye edilir. UYGULAMA ALANLARI DIN 1988- Ýçme suyu tesisatlarý için TRWI teknik kurallarý. DIN 4109- Üst inþaatta ve su tesisatlarýnda ses izolasyonu. DVGW W 534- Baðlayýcýlar ve boru baðlantýlarý, içme suyu tesisatlarý, gerekler ve kontrol. DVS 2207-11 PP termoplastik boru tesisatlarýnda ýsý eleman kaynaðý. DVS 2208-1 Termoplastik maddelerin ýsý elemaný manþon kaynaðý için makina ve aletler KTW- Fizyolojik kusursuzluk TASVÝYESÝ Federal Saðlýk Dairesinin tavsiyelerine göre VOB, C Böl. Bina içi gaz, su ve kanalizasyon çalýþmalarý DIN 16928- Boru baðlantýlarý, tesisat parçalarý, döþeme genel direktifler DIN 8077- PP borular, ölçüler PP maddesinden imal PP-R borularý (Tip3) bu normlara göre yapýlýr. DIN 8078- PP borular genel kalite gerekleri, kontrol PP maddesinden imal PP borular (Tip3) bu normlara göre kontrol edilir. DIN 16962-5 Boru baðlantýlarý ve boru tesisat parçalarý PP hammaddesinden imal, genel kalite gerekleri, kontroller, PP-R, Tip3 enjeksiyon form parçalarý bu norma göre kontrol edilir. TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 BASINÇ DENEYÝMÝ / TETKÝK KONTROLÜ Bütün içme suyu borularý, içme suyu tesisatlarý, -DIN 1988in teknik kurallarýna göre, bir basýnç deneyimine tabi tutulurlar. Bu deneydeki basýnç, iþletme basýncýnýn 1,5 katý olmak durumundadýr. Isý deðiþikliklerinin basýncý etkilediði unutulmamalýdýr. Borudaki ýsý artýþý basýncýn düþmesine sebep olur. Ortalama 10°Clik ýsý deðiþikliði 0,5-1 Bar arasýnda basýnç deðiþikliklerine yol açar. * Tesisatýn en alt noktasýndan sisteme su doldurulur. En üst kýsýmdan tesisatýn havasý alýnýr. Bu noktadan belirli miktar su gelince körtapa ile bu aðýz da kapatýlýr. * Teste tabi tutularak sistemdeki mevcut tüm aðýzlar Pilsa körtapa ile kapatýlýr. * Tesisat su ile dolu olduðu için pompa ile tesisata basýnç uygulanmasýna geçilir. Basýnç tetkiki, ön tetkik, ana tetkik ve son tetkik olmak üzere üç aþamalý olarak gerçekleþtirilir. Ön tetkik için tetkik basýncý, mümkün olan en yüksek iþletme basýncýnýn 1,5 katýna uygun olarak gerçekleþtirilmelidir. Bu tetkit basýncý, 30 dakika içerisinde, her 10 dakikada bir iki kez tekrar eski hale getirilmelidir. Bundan sonraki 30 dakikalýk tetkik zamanýnda, tetkik basýncýnda 0,6 bara kadar düþme yada yükselme olmamalýdýr. Herhangi bir sýzma ortaya çýkmamalýdýr. Ön tetkikten hemen sonra ana tetkik yapýlmalýdýr. Tetkik süresi 2 saattir. Bununla birlikte, ön tetkikten sonra, son tetkik yapýlmalýdýr. Son tetkikte 5er dakika aralýklarla, bir tetkik basýncý 10 ve 1 bar arasýnda deðiþecek bir biçimde gerçekleþtirilmelidir. Her bir tetkik sýrasý arasýnda boru aðý basýnçsýz bir durumda yerleþtirilmelidir. Tetkik edilen tesisatýn hiçbir durumunda sýzma olmamalýdýr. Polipropilen Boru Tesisatýnýn Test Tablosu Test yapýlacak yer: Ön Tetkik Tetkik Basýncý: Tetkik baþlangýcý: Tetkik sonucu: Ýþletme basýncý x 1,5 Eski hale getirmeden sonraki basýnç : bar (Tetkik baþlangýcý) Eski hale getirmeden sonraki basýnç : bar 30 dk. sonra basýnç düþümü (max. 0.6 bar) bar : Tetkik süresi: Ana Tetkik: Testi yapan: Tetkik Basýncý: Ýþletme basýncý x 1,5 (Ön tetkikin sonucu) 1 saat sonra basýnç : Firma adý: Kaþe / Ýmza Adý-Soyadý 2 saat sonra basýnç : Basýnç düþümü : bar (Tetkik baþlangýcý) bar bar (max. 0.2 bar) Ana Tetkikin Sonu: Son Tetkik : Basýnçta herhangi bir deðiþim olmayacaktýr. Her 5 dakika da bir kontrol edilmelidir. * Ýþletme basýncý boru üretim basýncýdýr. (Boru üzerinde yazan ATÜ deðeridir.) Tarih: Tetkik Basýncýnýn Ölçümü Ölçüm için, 0,1 barlýk bir basýnç deðiþiminin mükemmel olarak okunmasýný saðlayan bir basýnç ölçüm aleti kullanýlmalýdýr. Basýnç ölçüm aleti, boru tesisatýnýn mümkün olduðu kadar derin bir yerinde düzenlenmelidir. 23 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI PPRC BORULARIN KÝMYASALLARA KARÞI DÝRENCÝ Madde Adiplic acid Accumulator acid Alaune MI-M III Sulphate Aluminium Chloride Aluminium Sulphate Gold aqua (HCL/HNO3) Acryl nitrit Amyl alcohol Amyl acetate Ammonium Solution Ammonium (gas) Ammonium (liquid) Ammonium acetate Ammonium fluorid Ammonium phosphate Ammonium Carbonate and Hydrogen Carbonate Ammonium Chloride Ammonium Nitrate Ammonium Sulphate Ammonium Sulphite Aniline Aniline Choral hydrate Anisol Cyclohexane Antifreeze Antimony (III), Chloride Acet Aldehyt Acet Aidehyt Alaune MI-MIII Sulpha Asetephenonti Acetic acid Acetic acid Acetic acid and-Vineger essens Acetic acid anhydrite Acetic acid ethylester Acetic acid methylester Acid-Acethohidrid Acid arsenic Acid arsenic Acid Glycol Acid Hydrophloric Acid Hydrophloric Acid Hydrocyanil (Hydrocyanür) Acid Carbonhydritly Aceton Nitrous (residual gas) Copper chloride Copper nitrate Copper cyanite Copper sulphite Wax Barium Hydroxide Barium Salts Benzoldehyde Benzyl Alcahol Benzyl Chloride Benzine-Benzene blending Benzine (Aliphatic) Carbonhydrides Benzene Beer Borax (Sodium tetraborate) Boric Acid Konsantrasyon TR H GL GL GL 75% / 25% TR TR TR GL TR TR GL L GL GL GL GL GL GL TR GL TR TR H 90° TA TR TR TR 40% 50% TR TR TR 40% 40% 80% 30% 40% 70% TR TA TR AII GL 30% GL GL H GL GL GL TR TR 8090 / 2090 L TR H L GL 20°C Direnç 60°C 100°C - - - - - - - - - - - - - - - Madde Bromine (Bromine Water) Bromine Vapor bromine Butylace tate Butyl glycol (Button, water) Butyl glycol Butyl Phenol Butyl Phenol Butyl Phtalate Butyl glycol Butanol (Butyl Alconal) Butantriol (1.2.4) Büten (2) - diol (1.4) Butin (2)-diol (1.4) Mercury Mercury salts Washing Dust Pinelham Oil Zinç Salts Deohidronaftalin Dextrin Dektrose (glucose) Iron (II) and iron (III) chloride Sea water 1.2 Diaminoetan Dibutiphtalat phytalic acid dibuti ester Diethanolamin Diethyl ether Diglycol acid Dihexcil phtalat Diisobuti caton Diissooctilphtalat Dilsopropileter Dichloracetic acid Dichloracetic acid Dichloracetic acid methyl ester Dichlor benzol Diclor ethyl Dimetilamin (Gas) N.N. Dimethyl Phormamid Di-n Butyl ether 1.4 Dioxsan (Diethylen-dioxide) Dioxsit phtalat (DOP) Fuel oil Natural Gas Apple Acid Apple water Apple wine (ortho) Etanol Ethanol Ethanol (%2 tolnol) Ethyl benzol Ethyli diamin Ethylene glycol Ethylene cloridin Ethylene okide (liquid) Ethylcorid (gas) Phenylhidrozin Phenylhidrozlinyum clorid Phonot PhnolFermantation-malti Dirençli 24 Konsantrasyon 20°C GL TR AII TR 10% TR GL TR TR TR TR TR TR TR GL GL VL H GL TR L 20% GL H TR GL TR TR GL TR TR TR TR TR 50% TR TR TR 100% TR TR TR TR H TR L H H L TR 96% TR TR TR TR TR TR TR TR 90% H Kýsmen Dirençli Direnç 60°C 100°C - - - - - - - - - - - - - - - Dirençsiz - TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 PPRC BORULARIN KÝMYASALLARA KARÞI DÝRENCÝ Madde Konsantrasyon Film relevator baths Phtalic acid Fluor (dry) Fluorsilis acid Formaldehyde Formic acid Formic acid Phosphate (inorganic) Phosphor (III) clorid Phosphorocsit clorid Phosphoric acid Phosgen Photo emülsion Fructosane Dektrose (glucose) Phurphuril alchol Gas oil Glucose Glucose (grape sugar) Glycrine Silver nitrate Silver solts Air Air gas Heksan Heksantriol (1.2.6) Hydazine hydrate Hydrogen Hydrogen fluoride (residual gas) Hydrogen chloride (dry gas) Hydrogen chloride (wet gas, Soldering spirit) Hydrogen proxide Hydrogen Sulphite (gas) Hydroguinone Hydrocloric acid )liquid, soldering spirit) Hydrocloric acid (soldering spirit) Hydroxy ammonium sulphate Cocoanut alcahol Cocoanut oil Castor oil Lot extract Isooktan Isopropanol (propanol-2) Drinking water Bleaching liquid Gelatine Caphazl acid Tin (II) chlorite Tin (IV) chlorite Calcium hydroxide Calcium hypochlorite Calcium corbonate Calcium chloride Calcium nitrate Corbolin Carbondioxide (gas) Carbondioxide (liquid) Carbon monoxide Carbon sulphite Solid oil acid Solid oil acids Coal-tar oil Dirençli 20°C H TR 32% 40% GL 10% 85% GL TR TR 85% TR H L TR H 20% 20% TR GL GL TR H TR TR TR TR TA TR TR 30% TR L 20% 20 - 36% 12% TR TR TR H TR TR TR 20% L TR GL GL L GL GL GL GL H AII AII AII TR 20% TR H Kýsmen Dirençli Direnç 60°C 100°C - - - - - - - - - - - - - - Madde Amber acid Unseed oil Chlorine Chlorine (dry, gas) Chlorine (wet, gas) Chlorine (wet, gas) Chlorine (liquid) Chloral Chloral hydrate Chloramine Chlorine acetic acid Chlorine acid Chlorine acid Chlorine acid Chlorine benzole Chloreton (ethyl chlorad) Chloretanol Chlor time Chloroform Cresylic Chromic acid Chromic acid/Seulphuric acid/water Croton aldehya Xylene Acetate of lead Sulphure dioxide (gas) Sulphure dioxide (liquid) Sulphure dioxide (residual gas) Sulphure inoxide (residual gas) Loctic acid Lanoline Mineral water Magnesium hydroxycarbonate Magnesium chloride Magnesium sulphate Magnesium salts Machine oil Ferment Gall salt Menthol Methylamine Methyl acetate Methyl bromide Methylene chloride Methyl ethyl ketone Methyl chloride Methanol Methanol Methansülphan acid Methansülphan acid Methocsibütanon Fruid juice Fruid core Com oil Engine oil Oil of peppermint Nickel sait Uquid ammonia Stark Liquid glucose Nitric acid Konsantrasyon GL H GL TR 0.5% 1% TR TR TR L L 1% 10% 20% TR TR TR AII TR >90% 40% 15/35/50% TR TR GL TR AII AII AII 90% H H GL GL GL GL TR AII 10% TR 32% TR TR TR TR TR TR 5% 5% 50-100% TR H H TR TR TR GL GL AII AII 10% 20°C Direnç 60°C 100°C - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Dirençsiz 25 TS 15874-2, 15874-3, TSEK 28 PÝLSATHERM BEYAZ BORU VE EK PARÇALARI PPRC BORULARIN KÝMYASALLARA KARÞI DÝRENCÝ Madde Nitric acid Nitric acid Nitro benzol Oxygen Oxtil crezol Ozon Coton oil Paraffin emulsion Paraffin oil Perchloric acid Perchlorethylene Petroleum Petroleum ether Picric acid Piridin Potassium bromate Potassium bromit Potassium dicromat Potassium phlorid Potassium heksasiyono pherrat Potassium hydrogen carbonate Potassium hydroxide Potassium iodür Potassium carbonate Potassium chlorat Potassium chloride Potassium chromate Potassium nitrate Potassium permanganat Potassium perchlorate Potassium peroxide sulphate Potassium cyanite Potassium sulphate Propane gas Propanat (I) propyl alcohol Propargil alcohol Proplasic acid Propene glycol Liquid brom-methyl brom Butyl (liquid) Cyclohexane Cyclohexsanone Silicone emülcyon Silicone oil Silicic acid Vinegar (wine) Citric acid Sodium Carbonate Soybean oil Sodium acetate Sodium bezoat Sodium borate - Hydrogen proxide Sodium dixromat Sodium Phosphate Konsantrasyon 10-50% >50% TR TR TR 0.5ppm TR H TR 20% TR TR TR GL TR 10% GL GL GL GL GL 50% GL GL GL GL GL GL GL 10% GL L GL TR TR 7% >50% TR TR TR TR TR GL H TR AII H VL 50% TR 35% GL GL GL 20°C Direnç 60°C 100°C - - - - - - - Madde Sodium hexsametaphosphate Sodium hydrogen Carbonate Sodium hydrogen Sulphide Sodium hydrogen sulphite Sodium hydroxide Sodium hypochlorite Sodium hypochlorite Sodium carbonate Sodium chlorate Sodium chloride Sodium chloride Sodium nitrote Sodium nitrite Sodium perborate Sodium silisat Sodium sulphate Sodium sulphite Sodium sulphite Sodium tetraborate Sodium thiosulfate Pure water Alil alcohol (propen-(2) ol (1).) Hidrobromasit Sulphuric acid Sulphric acid Sulphric acid Fuming sulphric acid Sulphüric acid (residual gas) Sulphur chloride Milk Milk caustic Alun Wine acid Wine Wine vinegar Sugar treacle Cane sugar Test benzine Tetraethyl lead Tetrahydrofurane Tetraline Tetrachlorethane Tetrachlorethylene Tetraclormetan Tiner oil Thlophtene Urea Vaseline oil Vinyl acetate Vinilide chrorid Oil acid Oils (animal and vegetables) Arachis oil Olive oil Dirençli 26 Konsantrasyon 20°C L GL GL L 60% 10% 20% 50% GL VL 2-20% GL G Direnç 60°C 100°C - - - - - - - L GL GL 40% L GL H 96% 48% 10% 10-80% 80%-TR - AII TR H 60% GL 10% H H H H TR TR TR TR TR TR TR TR TR GL TR TR TR TR TR TR TR - Kýsmen Dirençli - - - - - - - Dirençsiz - PEXB BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PEXB Boru ve Ek Parçalarý SOÐUK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN SICAK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN Pex / Oxy Pex Boru ve Ek Parçalarý PEX Tesisat Projeleri için akýllý çözümler PEXB BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Pex Borular Pex Borularýn Teknik Özellikleri Pex Boru Pex Borunun Avantajlarý Pex Boru Kullaným Alanlarý Oksijen Bariyerli Pex Borular (Oxy Pex) Kýlýf Borularý (Mavi-Kýrmýzý) Montaj Vidalý Sistemlerde Montaj Pex Borularýn Isýtma Sistemlerinde Kullaným Çeþitleri Yerden Isýtma Sistemi-Montaj Mobil (Radyatör) Sistemi-Montaj Pilsa Pex Borularýn Servis Ömrü Pilsa Pexb Boru ve Ek Parçalarý 28 29 29 30 30-31 31 32 TS 10762-2, EN ISO 15875-2 PÝLSA PEX BORULAR Pex Borular; kalorifer tesisatlarý, yerden ýsýtma sistemleri ve soðuk su tesisatlarýnda kullanýlýr. Pilsa Pex borular avantajlarý sayesinde her geçen gün daha da çok tercih edilmektedir. Pex borularýn kalitesi ve performansý, yapýlan testlerle kanýtlanmýþtýr. Diðer plastik ve metal borular ile kýyaslandýðýnda Pex borularýn avantajlarý ön plana çýkmaktadýr. Pilsa Pex borularý; ev, okul, havuz, otel, motel, maðaza ve daha birçok kapalý mekanda mobil ve yerden ýsýtma sistemlerinde kalite ve rahatlýk için üretilmiþtir. Yerden ýsýtma sistemlerinde ýsýtýcý eleman, tesisat borusu gibi görüntüyü bozan, kullaným alanýný sýnýrlayan malzemeler yoktur. Daha fazla kullaným alaný saðlar. PEX BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ Pex Boru; Yüksek yoðunluklu polietilen moleküllerinin çapraz baðlanmasý ile imal edilir. Çapraz baðlanma iþlemi dört ayrý yöntemle yapýlýr. 1-Peroksit ile çapraz baðlama (Pexa) 2-Silan ile çapraz baðlama (Pexb) 3-Elektron bombardýmaný ile çapraz baðlama (Pexc) 4-Azot ile çapraz baðlama (Pexd) Pex a, Pex b, Pex d kimyasal yöntemle çapraz baðlanýrken, Pex c borular ise fiziksel yöntemle çapraz baðlý hale getirilir. Pilsa, Pex boru imalatýnda en yaygýn ve güvenilir yöntem olan Pexb imalat metodunu seçmiþtir. Pexb borular imalattan sonra buhar kürüne tabi tutularak veya içerisinden sýcak su geçirilerek çapraz baðlý hale getirilirler. Çapraz Pex borularýn avantajlarý: Enerji tasarrufu saðlar, Hafiftir, kolay taþýnýr, Kolaylýkla kesilir, bükülür, Rahatlýkla baðlantý yapýlýr, Yüksek ýsýda özelliðini kaybetmez, basýnç altýnda rahatlýkla çalýþýr. Yüksek darbe dayaným mukavemetine sahiptir. Kokusuz ve hijeniktir. Sürtünme katsayýsý çok düþüktür. Pürüzsüz iç yüzeyi sayesinde tortu tutmaz, birikinti ve kirlenme meydana gelmez. Uzun ömürlüdür. Yüksek ýsý iletkenliðine sahiptir. Çapraz baðlý yapýsý sayesinde yumuþama sýcaklýðýna kadar ýsýtýldýðýnda termal hafýzasý sayesinde eski halini almaktadýr. Bu döþeme esnasýnda oluþabilecek bükülme hatalarýnýn düzelmesini saðlar. Pex borularýn kullaným alanlarý: Mobil(Kalorifer) ýsýtma sistemlerinde, Yerden ýsýtma sistemlerinde, Bütün kapalý mekanlarda otel, tatil köyü, spor salonu, hastane konut, iþyeri vb. Yarý kapalý mekanlarda Sera, yüzme havuzu, üretim çiftlikleri vb. Açýk alanlarda Köprü, yol, bahçe, dýþ merdiven vb. Her türlü endüstriyel tesisler, Soðuk ve sýcak su tesisatlarýnda, Hidrofor ve þofben baðlantýlarýnda Güneþ enerjisi,havalandýrma, soðutma sistemlerinde güvenle kullanýlýr. Pilsa, Pexb Boru üretiminin yaný sýra Oksijen bariyerli Pexb boru üretimini de gerçekleþtirmiþtir. Oksijen Bariyerli Pexb borular (Oxy-Pex) Pexb borularýn üzerine oksijen geçirimini engelleyen özel bir malzeme kaplanmasýyla üretilirler. Bu özel kaplama boru içindeki suya oksijenin geçmesini engelleyerek metal aksamlarýn iç kýsmýnýn paslanmasýný engeller. Pexb borularýn tüm avantajlarýný taþýr. baðlanma derecesi minumum % 65 olmalýdýr. Çapraz Kýlýf borularý (mavi - kýrmýzý) baðlar malzemenin sýcaklýk ve basýnç dayanýmýný da arttýrýr. Kýlýf borularý Pexb borularýn korunmasýnda kullanýlýr. Pex çapraz baðlý polietilen borularý, esnekliðin yaný sýra yüksek sýcaklýk ve basýnca uzun süre dayanýmýn istendiði uygulamalar için üretilmiþtir. Pex çapraz baðlý polietilen borular, cross- link boru olarak da adlandýrýlýr. Mobil (petek) döþeme sistemlerinde Pexb boruda oluþabilecek hasarlarda döþeme bozulmadan borularýn deðiþtirilmesine olanak saðlar. Isýtma sistemlerinde þap ile Pexb boru arasýnda hava boþluðu oluþturarak ýsý yalýtýmýný saðlar, suyun ýsý kaybýný azaltýr. 29 PEXB BORU VE EK PARÇALARI Isýl genleþmeler sonucu oluþan, borunun uzayýp kýsalmasýna imkan saðlayarak malzemedeki iç gerilimleri engeller. Sýcak su hatlarýnda kýrmýzý renk, soðuk su hatlarýnda mavi renk kullanýlýr. Pilsa Pexb borular istenildiði takdirde kýlýflý olarak üretilmektedir. MONTAJ Pexb Borular termoset yapýda olduklarý için füzyon kaynaðý ile birleþtirilemezler. Tesisat döþeme iþlemi vidalý veya presli ek parçalarla kolayca yapýlýr. En yaygýn kullaným vidalý ek parçalarla yapýlan montajdýr. Vidalý sistemlerde montaj Boru ucu temiz ve pürüzsüz olmalýdýr. Boru uygun bir makasla boru eksenine dik olarak kesilir. Boruya somun ve yüzük geçirilir. O-ringli parça boru içine geçirilir. O-ringlerin yerinde ve hasarsýz olmalarýna dikkat edilir. Somun anahtar ile sýkýlýr. Bu ekleme sistemi hýzlý tesisat döþemeyi saðlar. Ek yerlerinde sýzdýrma problemini engeller. Radyatörlü sistemlerde ve soðuk su uygulamalarýnda Pexb boru kýlýf borusu içinde kullanýlmalýdýr. PEXB BORULARIN ISITMA SÝSTEMLERÝNDE KULLANIM ÇEÞÝTLERÝ YERDEN ISITMA SÝSTEMÝ Yerden ýsýtma sistemleri saðlýklý, konforlu ve ekonomik bir ýsýnma þeklidir. Ana ýsýtma elemaný, yapý malzemesi içerisinden geçirilen Pexb borulardýr. Bu sistemin uygulandýðý yerlerde, döþemeye serilen yalýtýcý strafor ve folyo, ideal bir ek ýsý yalýtýmý oluþturduðu gibi ses yalýtýmý da saðlar. Uygulamada %30 enerji tasarrufu saðlanýr. Isýtýcý eleman, tesisat borusu, baðlantý parçalarý gibi göze hoþ gelmeyen ve kullaným alanlarýný sýnýrlayan bu tür malzemeler, yerden ýsýtma sistemlerinde yoktur. Mekanlarda geniþ bir iç hacim saðlanýr. Yerden ýsýtma sistemlerinde her dairede bir dolap içerisinde estetik olarak gizlenebilen birkaç aðýzlý kolektör bulunmaktadýr. Bu sayede her odanýn sýcaklýðý ayrý vana ile kontrol edilebildiðinden, ihtiyaca göre baðýmsýz ve tamamen o daire de yaþayan sakinlerin isteðine göre kolayca ayar yapma olanaðý vardýr. Böylece hem enerji tasarrufu hem de konfor saðlanmýþ olur. Yerden ýsýtma sistemi ile mekanlar da homojen ýsý daðýlýmý saðlanýr. Odalar arasýnda sýcaklýk farklarý da azdýr. Klasik sistemlerde görülen tavanda ýsý birikmesi bu sistemler için söz konusu deðildir. Isý yüzeyde insan boyu ile orantýlý olarak dolaþýr. Yerden Isýtma Sistemi Borularýnýn Montajý Döþeme iþlemine baþlamadan önce, kolektörün yeri döþenecek tüm mekanlara uygun uzaklýkta olacak þekilde tespit edilmelidir. Her modül ayrý bir vana ile kontrol edilir. Büyük mekanlarda farklý modüller ayrý ayrý beslenebilir. 1 1- Pexb Boru 2 2- Klipsli Lama 3 3- Strafor 4- Döþeme Betonu 5- Þap 6- Döþeme Malzemesi 7- Süpürgelik 1- Yerden Isýtma Sistemi 8- Sýva 2- Mobil (Radyatörlü) Sistem 9- Duvar 3- Sýhhi Tesisat Sistemi 10- Nalyon Örtü Yerden Isýtma Sistemi 30 TS 10762-2, EN ISO 15875-2 Gidiþ dönüþ borularý birbiri üzerinden atlayamayacak þekilde planlanmalýdýr. Modüller arasý basýnç kaybý dengesini bozmamak için boru uzunluklarý birbirine yakýn uzunlukta olmasý tavsiye edilir. Bu saðlanamýyor ise sistemin verimli çalýþmasý için balans vanalarýnýn montajý gerekir. Kolektör yüksekliði yerden minumum 50 cm. yükseklikte olmalýdýr. Mekanýn ýsýsýna göre kullanýlacak boru uzunluðu, boru aralýklarý ve döþeme þekli daha önceden planlanmýþ olmalýdýr. Temiz ve düzgün hale getirilmiþ taban betonu üzerine katlar arasý izolasyonu saðlayan strafor döþenir ve üzeri muþamba ile kaplanýr. Ardýndan klipsli lamalar döþeme projesine uygun olarak monte edilir. Pexb borular döþeme projesine göre lamalar yardýmý ile monte edilir. Döþemesi tamamlanmýþ borunun bir ucu, kolektörün gidiþ vanasýna, diðer ucu da kolektörün dönüþ vanasýna baðlanýr. Boruyu kollektöre baðlarken köþe dönücü kullanýlmasý tavsiye edilir. Borular deneme amaçlý basýnç testine tabi tutulduktan sonra üzeri þap ile kaplanýr. Þap iþleminden sonra tekrar basýnç testi yapýlýr. Tesisat bu testende baþarý ile geçerse, döþeme tamamlanmýþtýr. Þap üzeri istenilen malzeme ile kaplanýr. MOBÝL (RADYATÖRLÜ) ISITMA SÝSTEMÝ Mobil (Radyatörlü) Sistem Mobil Sistemlerde her bir Radyatöre bir gidiþ birde dönüþ hattý çekilir. Kolektörden radyatörlere çekilen Pexb Borular koruyucu kýlýf borularý içinden geçirilir. Koruyucu kýlýf borusunun kýrmýzý renkli olaný radyatöre gidiþ hattýnda, mavi renkli olaný radyatörden dönüþ hattýnda kullanýlýr. Radyatörlere; Pexb borular, köþe dönücü yardýmý ile kromajlý uzatma çubuðuna, oradan da radyatör giriþ vanasýna baðlanýr. Radyatör çýkýþýnda da ayný yöntemle montaj yapýlýr. Kromajlý uzatma çubuðu dekoratif görüntü içindir. Genelde Radyatör vanasý radyatörün üst kýsmýnda kullanýlýr ise daha iyi bir görüntü saðlar. Bir çok Radyatör çeþidi vardýr. Seçilen radyatör çeþidine göre baðlantý þekilleri farklýdýr. PEX BORULARIN SERVÝS ÖMRÜ Uzun yýllardýr kullanýlmakta olan klasik radyatörlü ýsýtma sistemindeki bazý dezavantajlar, Pilsa Pexb borularýn kullanýlmasý ile ortadan kalkmýþtýr. Mobil sistem olarak da adlandýrýlan bu sistem yaygýnlaþmýþtýr. Mesken içerisinde herhangi bir yerin ýsýtýlmasý istenmiyor ise o bölümün radyatör baðlantýsý vanadan kapatýlarak devre dýþý býrakýla bilir. Pilsa Mobil Sistemin en büyük avantajlarýndan biri, klasik sistemlerde görülen birden fazla kolon hattý yerine, tek kolon hattý çekilerek hem iþçilikten hem de malzemeden tasarruf edilmesidir. Kolon hattýnýn teke düþmesi ayný zamanda daha geniþ ve estetik görünümlü mekanlar elde edilmesini de saðlamýþtýr. Tek kolon sayesinde boru hattýnda meydana gelen basýnç kayýplarý en aza indirilmiþtir. Böylece suyun akýþý kolaylaþtýðýndan daha düþük kapasiteli pompa seçilebilir. Bu sayede enerji tasarrufu saðlanacaktýr. Mobil Sistemlerde boru tamiratý da kolaydýr. Borular þap altýnda, koruyucu kýlýf borularý içinde olduðundan arýza durumunda çekilip çýkartýlýr ve yerine yenisi takýlýr. Mobil (Radyatörlü) Isýtma Sistemi Montajý Mobil Sistemlerde Radyatöre gidiþ sýcaklýðý 90 °C ve dönüþ sýcaklýðý ise 70°C'dir. Bu sýcaklýklara dayanýklý olan Pilsa Pexb borular bu sistem de güvenle kullanýlýr. 31 TS 10762-2, EN ISO 15875-2 PEXB BORU VE EK PARÇALARI Et Kalýnlýðý (mm) PN10 S6,3 PN12,5 S5 PN16 S4 PN20 S3,2 1,3 1,5 1,9 2,4 3,0 1,5 1,9 2,3 2,9 3,7 1,8 2,3 2,8 3,6 4,5 2,2 2,8 3,5 4,4 5,5 Pex borularda ATÜye uygun ek parçalar tercih edilmelidir. Et Kalýnlýðý (mm) 16-10 Atü 16-16 Atü 16-20 Atü 80 80 80 80 1,3 1,5 1,8 2,2 Et Kalýnlýðý (mm) 16-10 Atü 16-16 Atü 16-20 Atü 160 160 160 160 1,3 1,5 1,8 2,2 Et Kalýnlýðý (mm) 16-10 Atü 16-16 Atü 16-20 Atü 32 80 80 80 80 1,3 1,5 1,8 2,2 WAVIN TEMPOWER YÜZEY ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ Wavin Tempower Yüzey Isýtma-Soðutma Sistemleri WAVIN TEMPOWER YÜZEY ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ Ýçindekiler Neden Tempower Soðutma Sistemleri 35 Isýtma ve Soðutma Maliyetleri Radyant ve Split Sistemler Yüzey Isýtma Soðutma Sistemlerinde Isý ve Soðu Deðiþimi Konfor Algýsý Yüzey Isýtma Soðutma Sistemleri Uygulama Alanlarý 36-37 CD-4 CW-90 WD-10 WW-10 Wavin Tempower Çalýþma Prensibi 38 Hesaplarda Kullanýlacak Önemli Noktalar Termal Konfor Seviyesi Radiation ile Konveksiyon Arasýndaki Fark 39 Konveksiyon-Radiation (Iþýma) Teknik Detaylar 40 Hissediler ve Gizli Isý Transferi Isý Kaybý Hesaplamasý Isý Kazancý Hesaplamasý Nem Alma Hesaplamasý 34 35 WAVIN TEMPOWER YÜZEY ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ 36 37 WAVIN TEMPOWER YÜZEY ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ 38 39 WAVIN TEMPOWER YÜZEY ISITMA-SOÐUTMA SÝSTEMLERÝ 40 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI BORU VE EK PARÇALARI ATIK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN Wavin Sitech Sessiz Üç Katlý Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý Atýk Su Projeleri için akýllý çözümler WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Genel Özellikler Teknik Özellikler Kalite Güvence ve Onaylar Nakliye Taþýma ve Depolama Ön Montaj Ses Ýzolasyonu Wavin Tavsiyeleri Zemin Geçitleri Sessizlik Özelliði Ses Sesin Algýlanmasý Gürültü Oluþumu Gürültünün Ýnsan Saðlýðý Üzerinde Etkisi Farklý Seslerin Ses Basýnç Seviyesi Montaj Boru Sistemi Planlamak Yangýn Koruma Çemberi Borunun Kesilmesi Ek Parçalarýn Montajý Döþenmiþ Boru Hattý Üzerinde Baðlantý Yapýlmasý Kelepçeler Yangýn Koruma Çemberinin Montajý Ürünün Teknik Özellikleri 42 43 44 44 45 46 47 48-51 52-54 43 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 44 45 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 46 47 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 48 49 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI 50 51 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Çap (mm) d1 min/max s1 min/max d2 min/max s2 min/max d3 min/max a 52 e f min/max DN/OD (mm) min/max Z1 (mm) Z2 (mm) u b min/max L (mm) min/max aðýrlýk (kg) a DN/OD a DN/OD (mm) (mm) DN/OD (mm) DN/OD (mm) Z1 (mm) Z1 (mm) Z1 (mm) L1 (mm) Z2 (mm) Z2 (mm) Z2 (mm) L2 (mm) Z3 (mm) Z3 (mm) A (mm) M (mm) L aðýrlýk L aðýrlýk L aðýrlýk DI aðýrlýk (mm) (mm) (mm) (mm) (kg) (kg) (kg) (kg) 53 WAVIN SITECH SESSÝZ ÜÇ KATLI ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI DN/OD (mm) DN/OD (mm) DN/OD (mm) DN/OD (mm) DN/OD (mm) 54 L (mm) L (mm) L aðýrlýk (kg) t aðýrlýk H aðýrlýk (mm) (mm) (mm) L aðýrlýk (mm) (kg) (kg) (kg) PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PVC Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý ATIK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN PVC Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý Atýk Su Projeleri için akýllý çözümler PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý Teknik Özellikleri B-BD Tipi Contalý PVC Atýk Su Borularý Ek Parçalar Montaj Teknik Baðlantý Çizimleri Atýk Su ve Yaðmur Suyu Kolon Þemasý Alaturka Tuvalet Taþý Baðlantýsý Alafranga Tuvalet Taþý Baðlantýsý Pisuvar Baðlantýsý Eviye Baðlantýsý Lavabo Baðlantýsý Dikkat Edilecek Hususlar Toprak Altý Hatlarýn Döþenmesi 56 57-60 61-62 62 62 TS 275-1 EN 1329-1 PÝLSA ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI B-BD Tipi Contalý PVC Atýk Su Borularý Ürün Kodu: MEM Dýþ Çap Anma Çapý 50 B BD d1 S1 S1 50 3.0 - Muf Ýç Çapý Conta Yuvasý Conta Yuvasý Muf Derinliði Ýç Çapý Eni (Minimum) d2 d3 f t 50.3 Boru Boylarý Lb 59.6 7.8 46 150 70 75 3.0 3.0 75.4 84.5 7.8 51 250 100 110 3.2 3.2 110.4 120.6 9.1 60 500 125 125 3.2 3.2 125.4 137.5 10.4 67 1000 150 160 3.2 4.0 160.5 174.3 11.7 81 2000 200 200 3.9 4.9 200.6 216.2 13.0 99 3000 250 250 4.9 6.2 250.8 272.9 19.5 125 4000 315 315 6.2 7.7 316.0 338.9 20.8 132 5000 6000 B iþaretli borular bina içinde ve bina dýþýnda duvara monte edilmiþ olarak kullanýlabilir. BD iþaretli borular B tipi borularýn kullaným sahalarýnda ve yeraltý kanalizasyon sistemlerinde toprak altýnda kullanýllýr. Dirsek 45° - 90° Ürün Kodu: MEB 45° - 90° Anma Çapý Dýþ Çap d1 Z1 50 50 70 75 µ=45° µ=87.5° Z2 Z1 12 15 27 31 Z2 17 20 39 43 100 110 25 28 57 61 125 125 28 32 65 69 150 160 36 42 83 89 200 200 45 52 103 111 Redüksiyon Ürün Kodu: MER Dýþ Çap d1 Z1 75 / 50 20 110 / 50 39 110 / 75 25 125 / 75 33 125 / 110 14 160 / 110 33 160 / 125 26 200 / 125 48 200 / 160 30 57 PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Çatal 45° - 87,5° Ürün Kodu: MEC 45° - 87,5° Dýþ Çap d1/d´1 Z1 50/50 75/50 µ=45 o µ=87.5 o Z2 Z3 Z1 Z2 Z3 12 61 61 -1 79 74 27 29 29 27 42 30 75/75 17 91 91 39 43 43 110/50 -17 101 90 27 59 30 110/75 0 116 109 40 60 44 110/110 25 133 133 57 61 61 125/50 -24 113 98 28 66 31 125/75 -6 125 116 40 66 44 125/110 18 143 141 57 68 62 125/125 28 151 151 65 69 69 160/75 -22 149 134 42 83 46 160/110 2 166 158 59 83 63 160/125 12 175 170 66 86 71 160/160 36 193 198 83 88 88 200/110 -16 193 179 60 103 65 200/125 -6 201 189 67 104 72 200/160 18 221 214 84 107 91 200/200 45 241 241 103 110 110 Çift Çatal 45° - 87,5° Ürün Kodu: MECC 45° - 87,5° 58 Dýþ Çap d1/d´1 Z1 50/50 75/50 75/75 µ=45 o µ=87.5 o Z2 Z3 Z1 Z2 Z3 12 61 61 -1 79 74 27 29 29 27 42 17 30 91 110/50 -17 101 91 39 43 43 90 27 59 110/75 0 30 116 109 40 60 44 110/110 25 133 133 57 61 61 125/50 -24 113 98 28 66 31 125/75 -6 125 116 40 66 44 125/110 18 143 141 57 68 62 125/125 28 151 151 65 69 69 160/75 -22 149 134 42 83 46 160/110 2 166 158 59 83 63 160/125 12 175 170 66 86 71 160/160 36 193 198 83 88 88 200/110 -16 193 179 60 103 65 200/125 -6 201 189 67 104 72 200/160 18 221 214 84 107 91 200/200 45 241 241 103 110 110 TS 275-1 EN 1329-1 Temizleme Parçasý Sifon Dirseði Ürün Kodu: MESD Ürün Kodu: METP D L a da D a b c di 55 50 36 70 69 54 50 117 67 75 154 94 74 110 212 131 111 125 160 262 350 178 230 124 111 200 400 245 111 Havalýk Bacasý Ürün Kodu: MEHB S Sifon d 75 110 125 L 1000 1000 1000 Ürün Kodu: MEHS d a b c 75 210 147 85 110 290 210 125 Havalýk Bacasý (Yeni) Sürme Muf Ürün Kodu: MESM D 50 75 110 125 L 94 102 120 164 D 160 200 250 L 210 Çekvalf (Yeni) Ürün Kodu: ÇEKVALF 260 300 59 PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI Muf Tapasý Mehs Contasý Ürün Kodu: MEMT Ürün Kodu: MEHS Contasý D 50 75 110 125 D L 32 46 69 54 100 Mesd Contasý Ürün Kodu: MESD D da h 50 55 41 Kilitli Boru Kelepçesi Ürün Kodu: Kilitli Boru Kelepçesi D L V 50 76 6 75 104 9 110 148 9 Segmanlý Conta Ürün Kodu: SEGMANLI S-CONTA D 50 75 110 125 SEGMAN PVC Boru Kelepçesi Sýzdýrmazlýk Contasý Ürün Kodu: MEBK D 50 75 110 125 Ürün Kodu: SIZDIRMAZLIK CONTASI D 60 50 75 110 125 150 200 250 315 150 200 TS 275-1 EN 1329-1 ATIK SU VE YAÐMURSUYU KOLON ÞEMASI ALAFRANGA TUVALET TAÞI BAÐLANTISI PÝSUVAR BAÐLANTISI ALATURKA TUVALET TAÞI BAÐLANTISI 61 TS 275-1 EN 1329-1 PVC ATIK SU BORU VE EK PARÇALARI EVÝYE BAÐLANTISI DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR PÝLSA Atýk Su Boru ve Ek Parçalarý müþteriye döþenmeye hazýr durumda teslim edilir. Bu nedenle inþaat yerinde hiçbir parçaya ýsýl iþlem yapýlmamalýdýr. PÝLSA boru kelepçeleri yerine boru kancalarý, kampinler ve benzerleri kesinlikle kullanýlmamalýdýr. Zira, çentik tesiri yaparak boruyu hasara uðratabilir. Kanallarýn kapatýlmasýnda sýva harcý kullanýlmalýdýr. Taþ kýrýntýlarý içeren harçlar kullanýlmamalýdýr. Soðuk havalarda (O°C civarýnda) yapýlan boru döþemelerinde sert çarpmalardan kaçýnýlmalýdýr. Borularýn montajýnda muflarda genleþme payý göz önüne alýnmalýdýr. Borularýn herhangi bir sebepten boyanmasý gerekiyorsa sert ve çatlayan boyalar yerine yaðlý veya reçine özlü boyalar kullanýlmalýdýr. Boru montajý mutlaka arap sabunu ile yapýlmalýdýr. Yað ve benzeri kayganlaþtýrýcý malzemeler kesinlikle kullanýlmamalýdýr. BORU HATLARININ DÖÞENMESÝ LAVABO BAÐLANTISI Boru hattýnýn dikkatli bir þekilde döþenmesi ve yerleþtirilmesi hattýn uzun ömürlü olmasýný saðlar. Bunun için hendek tabaný düz ve taþsýz olmalýdýr. Taban geniþliði boru çapýna 40 cm. eklenerek saptanýr. Plastik borular, diðer borularda olduðu gibi don tabakasýnýn altýna döþenmelidir. Dolgu miktarý iklim þartlarýna ve zemin cinsine baðlý olarak en az 1 ile 1,5 m arasýnda olmalýdýr. Borular döþenmeden önce hendek tabanýna 15 cm. civarýnda taþsýz malzeme (toprak, kum) serilerek bir yatak hazýrlanmalýdýr. Boru ve aksamý bu yatak üzerine iyice oturacak þekilde döþenir. Bundan sonra 30 cm. civarýnda taþsýz zemin tabakasý ile boru üzeri doldurulur. Bu doldurma iþlemi sýzdýrmazlýk testi için, ek parçalarýn ve muflu birleþmelerin üzeri açýk kalacak þekilde yapýlýr. Sýzdýrmazlýk testinden sonra kapatma iþlemi bu bölgeler için de aynen uygulanýr. 30 cm.lik dolgudan sonra hendek iyice kapatýlýr. 0°C ve daha altýnda dolgu yapýlýrken donmamýþ malzeme kullanmaya dikkat edilmelidir. BORU HENDEÐÝ VE DOLGU DURUMU 62 PE KORUGE BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PE Koruge Boru ve Ek Parçalarý KABLO UYGULAMALARI ÝÇÝN ATIK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN PE Koruge Boru ve Ek Parçalarý Kablo ve Atýk Su Projeleri için akýllý çözümler KORUGE BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Koruge Borular ve Avantajlarý Koruge Borularýn Kullaným Alanlarý Pilsa Koruge Borularýn Teknik Özellikleri Pilsa Koruge Borulara Uygulanan Testler Koruge 100lük Kablo Boru ve Ek Parçalarý Pilsa Koruge Boru Teknik Ölçüleri Koruge Boru ve Ek Parçalar Aþýnma Direnci Halka Esnekliði Koruge Boru Conta Montajý Pilsa Koruge Boru Hendek Montaj Kesiti Kaldýrma Kuvveti ve Beton Destek Hesabý Isý Deðiþkenliði ile Boyca Uzama Hesabý Stoklama ve Nakliye Stoklama Yükleme ve Nakliye HDPE Çift Cidarlý Kanalizasyon ve Yaðmur Suyu Drenaj Teknik Þartnamesi 64 65 65 66 66 67 68 69-70 71 71 71 71 72 72 72 73-74 TS EN 13476-3 PÝLSA KORUGE BORULAR Pilsa Koruge Borular TS EN 13476-3 standardýna göre SN 4 ve SN 8 olarak iki sýnýfta üretilmektedir. Pilsa Koruge Borular kanalizasyon ve kablo sistemlerinde kullanýlan diðer borulara göre birçok avantaja sahiptir. Pilsa Koruge Borular Kendinden Mufludur... Pilsa Koruge Borular kendinden muflu olarak üretilmektedir. Bu nedenle borularý birleþtirirken manþon kullanmaya gerek yoktur. Muflar sayesinde borular kolayca birleþtirilir. Manþon kullanýlmadýðý için conta tasarrufu saðlar. Ýþçilik, maliyet ve zamandan tasarruf saðlar. Sýzdýrmaz... Pilsa Koruge Borularýn montajýnda çift conta kullanýldýðý için kesinlikle sýzdýrmaz. Böylece beton boruda sýzmadan dolayý meydana gelen çevre kirliliði Pilsa Koruge Boru kullanýmý ile ortadan kalkmýþ olur. Ayný þekilde dýþarýdan boru içerisine karýþabilecek yeraltý sularýný da engeller. Boru içine dýþarýdan sýzan yeraltý sularý çevre ve saðlýk için çeþitli riskler oluþturmaktadýr. KORUGE BORULARIN KULLANIM ALANLARI Kanalizasyon þebeke hatlarý; - Evsel atýk sularýn tahliyesinde, - Endüstriyel atýk sularýn tahliyesinde, Yeraltý kablo hatlarýnda; - Telekom hatlarý, - Elektrik kablo hatlarý, Yaðmur suyu drenaj hatlarý, Deniz deþarj hatlarý, Toprak ve zemin sularýnýn taþýnmasý, (Yeraltý Drenaj Sistemleri) Cazibe ile taþýnan su sistemlerinde vb. Dayanýklýdýr... Pilsa Koruge Borular dýþ yüzeylerindeki özel tasarým sayesinde trafik ve toprak yüklerine karþý dayanýklýdýr. Esnek yapýlarýyla arazi þekline uyum saðlarlar. Çatlama ve darbe direnci yüksektir. Ýþçilikten Tasarruf Saðlar... Polietilen hammaddeden üretilen koruge borular hafif olduðundan dolayý taþýmasý ve iþçiliði kolaydýr. Hafif ve esnek yapýda olduklarýndan þantiye sahasýnda belli çaplara kadar insan gücüyle çok kolay taþýnabilir, montajýnda özel ekipmana gerek yoktur. Montajýn hýzlý ve kolay olmasý sebebiyle inþaat sezonu kýsa olan bölgelerde, yoðun trafik olan yollarda büyük avantaj saðlar. Deðiþik çaplarýn nakliyesi sýrasýnda iç içe koyularak yerden ve nakliyeden tasarruf saðlar. Uzun Yýllar Dayanýr... Polietilen hammaddenin özelliði gereði koruge borular uzun yýllar çevre þartlarýndan etkilenmeden iþlevini yerine getirebilmektedir. Polietilen, toprak hareketlerine hatta depreme dayanýklý esnek bir maddedir. Birçok kimyasal maddeye karþý dayanýklý olduðu için aþýnmadan kalýr. Boru iç yüzeyinin pürüzsüz olmasý sebebiyle çamur, tortu, balçýk vb. birikimler tutunamaz, týkanma yapmaz daha yüksek debi ile akýþ saðlar. Sürtünme kayýplarýný minimize eder, korozyona uðramaz. Ekonomiktir... Pilsa Koruge Borular, iþçilik, nakliye ve zamandan tasarruf saðlamasý, sorunsuz bir þekilde iþlevini sürdürerek yýllarca kullanýlmasý nedeniyle ekonomik ve vazgeçilmez bir seçenektir. Diðer boru sistemleriyle kýyaslanmayacak derecede uzun ömürlüdür. Koruge borular, uygun þartlarda montaj edilirse kullaným ömrü 50 yýldýr. 65 KORUGE BORU VE EK PARÇALARI PÝLSA KORUGE BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ Teknik Özellikler Yoðunluk (23°C) Erime Akýþ Hýzý (MFR) 190 °C-5,0kg. Kopmada Uzama Akmada Gerilme Dayanýmý Elastik Modülü Karbon Siyahý Miktarý Sertlik Termal Kararlýlýk (OIT) Vikat Yumuþama Sýcaklýðý Kýrýlganlýk Sýcaklýðý Isýl Kondüktivite (20°C) Isýl Kondüktivite (150°C) ESCR (50°Cde), F50 Birim Deðer Test Metodu g/cm3 g/10 dak. % Mpa Mpa % Shore D dak. °C °C W/mK W/mK saat 0,950-0,960 0,4-0,7 >600 22-27 >900 2-2,5 59-60 >20 126 <-70 0,4 0,2 >1000 ISO 1183 ISO 1133 ISO 527-2/1B/50, TS 1398 ISO 527-2/1B/50, TS 1398 ISO 527-2/1B/50, TS 1398 ISO 6964 ISO 868 EN 728 ISO 306 (Metod A) ASTM D-746 DIN 52612 DIN 52612 ASTM D-1693 PÝLSA KORUGE BORULARA UYGULANAN TESTLER Pilsa HDPE Koruge Borularý TS EN 13476-3 standardý esas alýnarak üretimleri esnasýnda periyodik olarak aþaðýdaki testlere tabi tutulurlar. Test Adý Yoðunluk Testi Kütle Erime Akýþ Hýzý Testi Boyca Deðiþim Testi Isý Testi Halka Esnekliði Çember Rijitliði Darbe Dayanýmý Sýzdýrmazlýk Testi (0,5 bar 15 dak.) Termal Kararlýlýk (OIT) (200°Cde) 66 Test Metodu EN ISO 1183 EN ISO 1133 EN 743 Metod B ISO 12091 EN 1446 EN ISO 9969 EN 744 EN 1053 EN 728 Birim 3 kg/m gr./10 dak. % kN/m2 dak. Test Sonucu ³930 £1,6 <3,0 Uygun Mukavim ³ SN Deðeri Mukavim Sýzdýrmaz ³ 20 TS EN 13476-3 PÝLSA KORUGE 100LÜK KABLO BORU VE EK PARÇALARI Kablo Borusu Ürün Kodu: Kablo Borusu Manþon Ürün Kodu: KB-Manþon Çap (mm) Çap (mm) 100 100 Kablo Boru Tutucusu Ürün Kodu: KB-Koruge Boru Tutucusu Kayar Manþon Ürün Kodu: KB-Kayar Manþon Çap (mm) Çap (mm) 100 100 Kablo Boru Körtapa Kablo Boru Conta Montajý Ürün Kodu: KB-Koruge Boru Körtapa Çap (mm) 100 67 KORUGE BORU VE EK PARÇALARI KORUGE BORU TEKNÝK ÖLÇÜLERÝ SN4: 400 Kg/m² = 4 kN/m²dir. SN8: 800 Kg/m² = 8 kN/m²dir. ANMA ÇAPI 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 SINIFI d min. D L h1 min. h2 min. W X° A B C SN 4 147 174 15.2 1.0 1.3 9.6 16 176 192 90 SN 8 145 174 15.2 1.0 1.5 9.6 16 SN 4 197 228 19.0 1.1 1.5 12.0 16 231 247 90 SN 8 195 228 19.0 1.6 1.9 12.0 16 SN 4 247 288 21.8 1.5 1.8 13.7 16 291 309 115 SN 8 245 288 21.8 1.6 2.1 13.7 16 SN 4 297 340 25.4 1.7 2.0 16.0 16 344 364 115 SN 8 294 340 25.4 1.7 2.5 16.0 16 SN 4 346 404 30.5 2.0 2.3 18.0 16 408 428 115 SN 8 343 404 30.5 2.0 2.8 18.0 16 SN 4 396 456 38.1 2.3 2.5 24.7 16 463 483 145 SN 8 392 456 38.1 2.3 3.5 24.7 16 520 542 170 579 598 220 670 700 225 805 835 300 SN 4 444 515 43.5 2.5 2.8 29.2 16 SN 8 441 515 43.5 2.5 3.5 29.2 16 SN 4 493 572 50.8 3.0 3.5 33.0 16 SN 8 490 572 50.8 3.0 4.5 33.0 16 SN 4 591 668 60.9 3.5 4.0 40.0 16 SN 8 588 668 60.9 3.5 5.0 40.0 16 SN 4 688 794 101.6 4.0 4.5 62.0 16 SN 8 685 794 101.6 4.0 6.0 62.0 16 Tablodaki ölçüler minimum deðerlerdir 68 TS EN 13476-3 MUFLU KORUGE BORULAR Muflu Koruge Boru SN4/SN8 Ürün Kodu: Muflu Koruge Boru SN4/SN8 Faydalý boru boyu 6 mtdir. Manþon Ürün Kodu: KB-Manþon Çap (mm) Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 MUFLU KORUGE BORU EK PARÇALARI Kayar Manþon Ürün Kodu: KB-Kayar Manþon Dirsek 45°-90° Ürün Kodu: KB-Dirsek 45°-90° Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 Redüksiyon Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 Koruge Adaptör Ürün Kodu: KB-Redüksiyon Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 Ürün Kodu: KB-Adaptör (Koruge-PVC) Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 * Üst çaptan, alt çapa geçiþ tüm çaplarda mevcuttur. 69 KORUGE BORU VE EK PARÇALARI PVC Çýkýþlý C Parçasý PVC Çýkýþlý T Parça Ürün Kodu: KB-PVC Çýkýþlý C Parçasý Ürün Kodu: KB-PVC Çýkýþlý T Parçasý Çap (mm) Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 Koruge Çýkýþlý C Parçasý Koruge Çýkýþlý T Parçasý Ürün Kodu: KB-Koruge Çýkýþlý C Parçasý Çap (mm) Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 Conta Körtapa Ürün Kodu: KB-Conta 70 Ürün Kodu: KB-Koruge Çýkýþlý T Parçasý Ürün Kodu: KB-Körtapa Çap (mm) Çap (mm) 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 150 200 250 300 350 400 450 500 600 700 TS EN 13476-3 AÞINMA DÝRENCÝ KORUGE BORU CONTA MONTAJI Koruge Borular; akýþkan içindeki partiküllere karþý doðada en az aþýnmaya maruz kalan malzeme HDPE (Yüksek Yoðunluklu Polietilen)den imal edilmiþ borulardýr. Contalar koruge borunun kuyruk kýsmýnýn 1. ve 3. halkasýna takýlýr. Pilsa Koruge Borular, pürüzsüz iç yapýlarý sayesinde yüksek akýþ performansýna sahiptir. Beton borulara göre kýyaslanamayacak oranda daha fazla akýþ hýzý saðlarlar. Bu nedenle boru montajýnda çok az eðim verilebilir. Montajda en az eðim oraný %0,2 - %0,5 arasýnda olmalýdýr. PÝLSA KORUGE BORU HENDEK KESÝTÝ Deðiþik malzemelerden imal edilmiþ borularýn aþýnma miktarlarýný gösteren grafik. HALKA ESNEKLÝÐÝ Pilsa Koruge Borularýn üretildiði hammaddenin elastikiyeti çok yüksektir. Bu nedenle Koruge Borular darbeleri absorbe etme özelliði ve esnekliði sayesinde zemin hareketlerinden etkilenmezler. Toprak altýna döþenen boru sistemleri çalýþtýklarý süre içinde trafik yükü, toprak kaymasý, deprem hareketleri gibi farklý ve deðiþken yüklere, darbeye maruz kalmaktadýr. Sert borular üzerine gelen ani yüke, darbeye karþý esneme kabiliyeti olmadýðý için dayanamamakta, kýrýlmakta veya çok kýsa sürede yýpranmaktadýr. Pilsa Koruge Borular esnek yapýlarý sayesinde üzerlerine gelen yükleri boru çevresine homojen þekilde daðýtarak karþýlýklý iki nokta arasýnda sýkýþmaya engel olurlar. Darbe emici bir yastýk gibi çalýþan Koruge Borular, üzerindeki ani yük kalkýnca tekrar esneyerek eski halini alýrlar. Bu nedenle toprak hareketleri ve depremlerin olduðu bölgelerde vazgeçilmez bir seçenektir. Pilsa Koruge Borular %30 esneme payýna sahiptir. ÜST TABAKA GÖMLEK TABAKA YASTIK TABAKA : Sýkýþtýrýlmamýþ toprak dolgu (Yol Geçiþleri hariç) : Sert cisimlerden arýndýrýlmýþ, sýkýþtýrýlmýþ toprak dolgu. : Sýkýþtýrýlmýþ Kum. Hüst : Boru üst kotu ile zemin arasýndaki mesafe (mm) b : Hendek geniþliði (mm) Y : Yastýk tabakasý yüksekliði (mm) DN : Boru dýþ çapý (mm) * Hüst minimum 100 cm. olmalýdýr. Hendek Geniþliði: Zemin özellikleride göz önüne alýnarak, montaj iþlemi ve dolgu malzemesinin sýkýþtýrýlmasý için gerekli olan büyüklükten fazla olmamalýdýr. Koruge boru için hendek geniþlikleri: D<200 200<D<600 600<D<1200 için için için 600 MM. D+400 MM. D+500 MM. olmalýdýr. Hendek tabaný, tesviye edilerek borunun tabana düzgünce oturacaðý hale getirilmelidir. Hendek tabaný delici ve kesici cisimlerden arýndýrýlmalý, gerekiyorsa taban, ince taneli malzeme, toprak veya kum ile doldurulup sýkýþtýrýlmalýdýr. Zemin özellikleri uygun hale getirildikten sonra, boru döþenmesi için 120°lik yataklama tavsiye edilir. Boru üstünü örtecek malzemenin 10 cm.lik kýsmý kesici ve delici cisimlerden arýndýrýlmalýdýr. 71 KORUGE BORU VE EK PARÇALARI KALDIRMA KUVVETÝ VE BETON DESTEK HESABI Koruge Borular deniz deþarjý gibi projelerde suyun altýna döþeniyor veya toprak altýna döþenmesine raðmen aþýrý zemin suyu bulunuyor ise, borularýn suyun kaldýrma kuvvetinden etkilenmemesi için beton kelepçelerle tutturulmasý gerekir. Sözkonusu beton kelepçelerin hangi aralýklarla monte edileceði hesaplanýrken, suyun kaldýrma kuvvetinin etkisi ile borularýn eðilmemesi esas alýnmalýdýr. Pilsa Koruge Borular üretildikleri malzeme gereði, stoklamada, nakliyede ve taþýma esnasýnda özen gerektirirler. Elastik yapýda malzeme olduklarýndan düþme ve devrilmeden ziyade sert darbelerden zarar görebilirler. Bu doðrultuda depolama, yükleme ve nakliyede aþaðýda belirtilen hususlara dikkat edilmelidir. Kaldýrma kuvvetinin boru üzerinde etkisi: Stoklama Koruge borular doðrudan güneþ ýþýðý almayan, mümkünse üzeri sundurma ile kaplý alanlarda stoklanmalýdýr. Böyle ortamda uzun süre stoklama yapýlabilir. Tamamen kapalý ve sýcak ortamlarda uzun süreli stoklanmadan kaçýnýlmalýdýr. Doðrudan güneþ ýþýðý alan ortamlarda stokta bekletilmemelidir. Stok sahasý zemini düzgün ve sivri taþ vs. gibi kesici materyallerden arýndýrýlmýþ olmalýdýr. Zemine boruya zarar vermeyecek tahta takoz veya benzeri araç yerleþtirilip üzerine borular istiflenmelidir. Stoklamada muflarýn üzerine yük gelmemesine dikkat edilmelidir. Stok sahasýnda çok sayýda boruyu üst üste istiflemek gerektiðinde, çerçeveli kasalarda istiflenerek uzun süre stoklanabilir. Ýstiflemede boru muflarý þaþýr tmalý olacak þekilde yerleþtirilmelidir. Koruge borularýn üretildiði hammadde, yanýcý özellikte olduðundan stoklamada gerekli emniyet tedbirleri alýnmalýdýr. Dolu boru hesaplama formülü p.da² Fv = 400 · gD - 1 Boþ boru hesaplama formülü DN².p Fv = 400 · LR · Fv : Kaldýrma kuvveti (N) da : Boru dýþ çapý (mm.) DN : Boru iç çapý (mm.) : Gömleklemenin spesifik yoðunluðu (kg/dm³) : Destek aralýðý (m.) gD gD LR Maksimum destek (beton kelepçe) mesafesi: LA = ¦LA 3 · EC · JR LA : Maksimum destek mesafesi (mm.) EC JR q : Elastiste modülü (N/mm²) : Boru atalet momenti (mm4) : Kaldýrma yükü (N/mm.) ¦LA : Eðilme faktörü (0,80) q (-) ISI DEÐÝÞKENLÝÐÝ ÝLE BOYCA UZAMA HESABI HDPE ve PP hammaddelerinden üretilen Koruge borular, endüstriyel amaçlý sýcak su nakillerinde kullanýldýðýnda ýsý genleþmeleri ve boyca uzamalarý söz konusudur. Bu tür projelerde taþýnacak sývýnýn ýsý deðeri göz önüne alýnarak genleþme hesabý aþaðýdaki formüle göre yapýlmalýdýr. Bazý Plastik Hammaddelerin Genleþme Katsayýlarý Malzeme Cinsi (HDPE) (PP) (PVDF) (PB) (PVC) (CTP) Yüksek yoðunluklu polietilen Polipropilen Polivinilidenchlorid Polibutadien Polivinilchlorid Cam elyaf takviyeli plastik Lineer Genleþme Katsayýsý µ 0.18 0.15 0.14 0.12 0.07 0.02 Bazý Plastik Hammaddelerin Genleþme Katsayýlarý DL = µ. L . DT DL : Isý deðiþiklikleri karþýsýnda esneme oranlarý (mm.) µ : Lineer genleþme katsayýsý (mm./m.K) L : Boru uzunluðu (mm.) DT : Isý diferansý (K) DT deðeri döþeme esnasýndaki maksimum ortam ýsýsýndan çalýþma sýrasýndaki öngörülen ýsý deðeri çýkartýlarak bulunur. 72 STOKLAMA VE NAKLÝYE Yükleme ve Nakliye Yüklemede teleskobik yöntemle iç içe çok sayýda boruyu yüklemek nakliyeden büyük avantaj saðlar. Yüksek yüklerde, iple baðlalama yapýldýðýnda boruya zarar verecek þekilde aþýrý gerdirme yapýlmamalýdýr. Borularýn taþýnmasý, yüklenmesi ve kanala yerleþtirilmesi esnasýnda sürtünme ve darbelerden korunmalý, tekstil halat ile iki ucundan askýya alýnarak kaldýrýlmalýdýr. Ýþ makineleri ile kaldýrma iþleminde kesin aský halatý kullanýlmalýdýr. Forklift ile yüklemelerde forklift ayaklarý uzun tutulmalý, sert vuruþlardan kaçýnýlmalý ve boru içerisine sürtünmeden yerleþtirilmelidir. Bu tür kaldýrma iþleminde, borunun yýrtýlmaya neden olacak tek ucundan askýda kalmamasýna dikkat edilmelidir. Yine forkliftle kaldýrmada borular, ortasýndan merkezlenerek sert ve keskin olmayan uçlarla kaldýrýlmalýdýr. Açýk araç yüklemelerinde araç kasasýnýn yan desteklerinin boruya zarar vermemesi için gerekli önlemler alýnmalý, borularýn kaymamasý için orta ve uç kýsýmlarý tekstil halatý ile kuþaklanarak baðlanmalýdýr. Borular kesinlikle yerde sürüklenerek taþýnmamalý, düzgün zeminlerde zarar görmeyecek þekilde yuvarlanarak götürülmelidir. Teleskobik yüklemelerde, küçük çaplý boru büyük çaplý borunun içerisine yerleþtirilirken sürtünmemesine dikkat edilmeli ve muf kýsýmlarý þaþýrtmalý konulmalýdýr. Özellikle borularýn muf ve kaynak kýsýmlarýnýn zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Deðiþik çaplarýn uygulanacaðý projelerde, uygulamacýlarýn deðiþik çaplý borularý ayný süre içerisinde kullanmalarý, teleskobik yüklemeye imkan vereceðinden nakliye açýsýndan büyük avantaj saðlayacaktýr. Þantiye iþ programý yapýlýrken bu konunun da göz önüne alýnmasý gereklidir. TS EN 13476-3 HDPE ÇÝFT CÝDARLI KANALÝZASYON VE YAÐMURSUYU DRENAJ BORU TEKNÝK ÞARTNAMESÝ 1- KAPSAM Bu þartname cazibeli kanalizasyon ve yaðmursuyu drenaj hatlarýnda kullanýlacak, HDPE hammaddeden üretilen veya spiral sarýmlý olmayan (Ekstrüzyon-korugatör kalýplanmasý) çift cidarlý borularýn teknik ve fiziki özelliklerini tanýmlar. 2- GENEL ÞARTLAR Ýhale kurumu tarafýndan açýlan ihaleye ancak ISO 9001-2008 Kalite Yönetim Sistemi belgesine haiz firmalar katýlabilir. HDPE çift cidarlý kanalizasyon borularý TS EN ISO 13476-3 standardý gereklerini karþýlayacak özellikte olmalýdýr. TSE kurumu tarafýndan TS EN ISO 13476-3 standardýna göre verilmiþ TSE uygunluk belgesini teklif ile birlikte vereceklerdir. ISO 9001 ve TS EN ISO 13476-3e uygunluk belgesini ibraz etmeyen firmalarýn teklifleri deðerlendirmeye alýnmayacaktýr. 3- TEKNÝK ÖZELLÝKLER 3.1 Yüzey Kalitesi HDPE borularýn dýþ yüzeyi, ultraviyole ýþýnlarýna dayanýmýný saðlamak amacý ile siyah renkli olacaktýr. Renk boru boyunca homojen olacak, boru ucu kesim noktalarý düzgün ve çapaksýz olacaktýr. 3.2 Birleþtirme HDPE borular kendinden muflu ve contalý olacaktýr. HDPE ek parçalar ise kendinden muflu veya manþon birleþtirmeli, contalý olacaktýr. 3.3 Boyut ve Toleranslar HDPE borularýn boyutlarý TS EN ISO 13476-3 standardý Tablo 5e uygun olmalýdýr. HDPE borularýn faydalý boyu minimum 6 mt olmalýdýr. 4- MUAYENE ve DENEYLER 4.1 Hammadde Deneyleri HDPE boru üretiminde kullanýlacak hammadde aþaðýdaki özellikleri saðlamalýdýr. BORULARA AÝT MALZEME ÖZELLÝKLERÝ Özellikler HDPE Malzeme Cinsi HDPE Dýþ Cidar Rengi Siyah Hammadde Yoðunluðu Erime Akýþ Hýzý Termal Kararlýlýk (200°C de) (OIT) Test Metodu > 0,930 g/cm3 EN ISO 1183-1 £ 1,6 gr./10 dk (190°C/5 kg) EN ISO 1133 ³ 20 dk. EN 728 73 TS EN 13476-3 KORUGE BORU VE EK PARÇALARI HDPE ÇÝFT CÝDARLI KANALÝZASYON VE YAÐMURSUYU DRENAJ BORU TEKNÝK ÞARTNAMESÝ 4.2 Boru ve Ek Parça Deneyleri HDPE boru ek parçalarýnýn muayene ve testleri üretilen fabrikada yapýlacaktýr. Ýdare gerek gördüðü hallerde masrafý üretici firma tarafýndan karþýlanmak üzere tarafsýz laboratuarlarda yaptýrýlabilecektir. 4.2.1 Çember Rijitliði Testi Çember rijitliði testi EN ISO 9969 standardýna göre yapýldýðýnda bulunan deðer teklif edilen SN (Normal Stiffness - anma halka rijitliði) deðerinden küçük olmamalýdýr. 4.2.2 Çember Esnekliði Testi Çember Esnekliði Testi EN 1446ya göre yapýldýðýnda kýrýlma ve çatlama olmamalýdýr. 4.2.3 Darbe Testi Borular ve Ek Parçalarý EN 744 standardýna göre test edildiðinde kabul edilebilir kýrýlma oraný max %10 olmalýdýr. 4.2.4 Sýzdýrmazlýk Testi Contalý birleþme yapýlmýþ numunelerde EN 1277 standardýna göre 0,5 bar basýnçta 15 dk. koordinasyonlanarak sýzdýrmazlýk testi yapýldýðýnda, boru baðlantý yerlerinde sýzdýrma meydana gelmemelidir. 4.2.5 Sýcakta Davranýþ Testi HDPE boru numuneleri ISO 12091 standardýna göre deneye tabi tutulduðunda deformasyon olmamalýdýr. 5- Numune Alma Kabule sunulan parti içinde muayene ve deneyler için örnekleme metodu ile numune seçilerek testler yapýlacaktýr. 6- Ýmalat Kontrolü Sipariþ verilen firmalarýn imalat mahallinde, ihale makamý istediði zamanlarda imalat kontrolü yapacaktýr. 7- Ýþaretleme Ýmal edilen borularýn her boyunda aþaðýda belirtilen bilgiler yazýlacaktýr. - FÝRMA ADI VEYA LOGOSU - BORULARIN ÝÇ ÇAPI - SN SINIFI - ÝMALAT YILI - STANDART NUMARASI 8- Stoklama Borularýn stok sahasý borulara zarar verecek sivri uçlu kaya ve taþ parçalarýndan arýldýrýlmýþ olmalýdýr. Ýstif yüksekliðinde borularýn birbirini ezmemesine dikkat edilmelidir. Lastik contalar güneþ ýþýnlarýndan korunarak stoklanmalýdýr. 9- Taþýma Borular taþýma esnasýnda darbe tesiri ve deformasyon meydana getirecek baskýlardan korunmalýdýr. Borular taþýma aracý içinde iç içe sokularak taþýnabilir; ancak bu iþlem sýrasýnda borularda herhangi bir hasar meydana gelmemelidir. 10- SN Deðeri Trafik yükü olmayan yerlerde SN4 (4kN/m²=400 Kg/m²) Trafik yükü olan yerlerde SN8 (8kN/m²=800 Kg/m²) tercih edilmelidir. 74 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PVC Temiz Su Boru ve Ek Parçalarý TEMÝZ SU UYGULAMALARI ÝÇÝN PVC Temiz Su Boru ve Ek Parçalarý Temiz Su Projeleri için akýllý çözümler PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa PVC Geçme Muflu Temiz Su Boru ve Ek Parçalarý Teknik Özellikleri Pilsa PVC Yapýþtýrma Muflu Temiz Su Boru ve Ek Parçalarý Teknik Özellikleri Pilsa PVC Temiz Su Boru Pik Ek Parçalarý Pilsa PVC Temiz Su Borularýn Eklenmesi ve Döþenmesi Döþeme ve Ekleme Kurallarý Geçme Muflu Basýnçlý Borularýn Eklenmesi a- Sýzdýrmazlýk Contalarý b- Borularýn Eklenmesi c- Boru Hendekleri ve Dikkat Edilecek Hususlar d- Toprak Altý Hatlarýn Döþenmesi e- Toprak Üstü ve Açýk Hatlarýn Döþenmesi f- Çamur veya Bataklýk Arazide Hatlarýn Döþenmesi g- Cadde Geçiþleri Y-M Borularýn Döþenmesi Pilsa PVC Temiz Su Özel Ek Parçalarýn Montajý 76 77-78 79-80 81-85 86-87 88 TS 274-2 EN 1452-2 PÝLSA PVC GEÇME MUFLU TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI PVC Geçme Muflu Borular Ürün Kodu: G-M D (inch) D (mm) KT (mm) 1/2" 3/4" 1" 1 1/4" 1 1/2" 2" 2 1/2" 3" 4" 20 25 32 40 50 63 75 90 110 109 114 120 127 137 4 1/2" 5" 6" 7" 8" 9" 10" 12" 14" 16" 125 140 160 200 225 250 280 315 355 400 144 151 159 176 184 199 212 229 248 275 5 ATU 6 ATU 6.3 ATU 7.5 ATU 8 ATU 10 ATU 12.5 ATU 16 ATU 20 ATU 25 ATU S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) 1.6 1.9 2.2 1.5 1.9 2.2 2.7 2.7 3.2 1.5 1.6 2.0 2.5 2.9 3.5 3.4 1.6 1.9 2.4 3.0 3.6 4.3 4.2 1.5 1.9 2.4 3.0 3.8 4.5 5.4 5.3 3.7 4.1 4.7 5.9 6.6 7.3 8.2 9.2 10.4 11.7 3.9 4.3 4.9 6.2 6.9 7.7 8.6 9.7 10.9 12.3 4.8 5.4 6.2 7.7 8.6 9.6 10.7 12.1 13.6 15.3 6.0 6.7 7.7 9.6 10.8 11.9 13.4 15.0 16.9 19.1 1.5 1.6 2.0 2.3 2.8 3.1 3.5 4.0 4.9 5.5 6.2 6.9 7.7 8.7 9.8 1.5 1.9 2.4 3.0 3.7 4.7 5.6 6.7 6.6 1.9 2.3 2.9 3.7 4.6 5.8 6.8 8.2 8.1 7.4 8.3 9.5 11.9 13.4 14.8 16.6 18.7 21.1 23.7 9.2 10.3 11.8 14.7 16.6 18.4 20.0 23.2 26.1 29.4 10.0 11.4 12.6 14.6 18.2 Tablo: TS-274 Çizelge: Ek B1 *Özel malzeme istekleriniz için Pilsa Pazarlama Müdürlükleri ile görüþebilirsiniz. PVC Geçme Muflu Deveboynu Ürün Kodu: G-MK 11° - 22° - 30° - 45° - 60° / G-MQ 90° Dýþ Çap 11° 22° 30° D0 (mm) Ortalama Bükülme Yarýçapý r (mm) 63 75 90 110 125 140 160 200 225 250 280 315 355 400 221 263 315 385 438 490 560 700 788 875 980 1103 1243 1400 46 55 66 81 92 103 118 147 166 184 206 232 262 295 68 81 97 119 135 151 173 216 243 270 302 340 384 432 84 100 120 147 167 187 214 268 301 334 375 421 475 535 45° 60° 90° 153 182 218 266 303 339 387 484 545 605 678 763 860 968 246 293 351 429 488 546 624 780 878 975 1092 1229 1385 1560 Zk (mm) 117 139 166 203 231 259 296 370 416 462 518 583 657 740 77 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI Kayar Manþon Ürün Kodu: G-MMU d (mm) AÇ(mm) L (mm) 50 63 75 90 110 125 140 160 200 225 250 280 315 355 400 40 50 65 80 100 110 125 150 175 200 225 250 300 350 400 200 270 300 310 330 350 360 380 400 450 460 480 500 550 600 Priz Kolye Ürün Kodu: P-K d (mm) AÇ (mm) Z (mm) 32 40 50 50 63 75 90 110 110 25 1/2 32 1/2 3/4 40 1 40 50 3/4-1 65 3/4-1 80 3/4-1 3/4 100 100 1 Conta Ürün Kodu: Z-CONTA d (mm) AÇ (mm) 50 63 75 90 110 125 140 160 200 225 250 280 315 355 400 78 40 50 65 80 100 110 125 150 175 200 225 250 300 350 400 TS 274-2 EN 1452-2 PÝLSA PVC YAPIÞTIRMA MUFLU TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI PVC Yapýþtýrma Muflu Borular Ürün Kodu: Y-M Y-M d (inch) d (mm) AÇ (mm) 5 ATU 6 ATU 6.3 ATU 7.5 ATU 8 ATU 10 ATU 12.5 ATU 16 ATU 20 ATU 25 ATU Lm (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) S (mm) 1/2" 3/4" 1" 20 25 32 15 20 25 26 26 26 1 1/4" 1 1/2" 2" 2 1/2" 40 50 63 75 32 40 50 65 35 47 61 69 3" 4" 4 1/2" 5" 6" 90 110 125 140 160 80 100 110 125 150 79 92 102 112 145 7" 8" 200 225 175 200 168 188 9" 10" 250 280 225 250 12" 14" 16" 315 355 400 300 350 400 1,5 1,9 2,4 1,9 2,3 2,9 1,5 1,6 1,5 1,9 1,6 2,0 2,5 2,9 1,9 2,4 3,0 3,6 2,4 3,0 3,8 4,5 3,0 3,7 4,7 5,6 3,7 4,6 5,8 6,8 3,2 3,7 4,1 4,7 3,5 3,4 3,9 4,3 4,9 4,3 4,2 4,8 5,4 6,2 5,4 5,3 6,0 6,7 7,7 6,7 6,6 7,4 8,3 9,5 8,2 8,1 9,2 10,3 11,8 4,9 5,5 5,9 6,6 6,2 6,9 7,7 8,6 9,6 10,8 11,9 13,4 14,7 16,6 193 206 6,2 6,9 7,3 8,2 7,7 8,6 9,6 10,7 11,9 13,4 14,8 16,6 18,4 20,0 229 254 279 7,7 8,7 9,8 9,2 10,4 11,7 9,7 10,9 12,3 12,1 13,6 15,3 15,0 16,9 19,1 18,7 21,1 23,7 23,2 26,1 29,4 1,6 1,9 2,2 1,5 1,9 2,2 2,7 2,7 3,1 3,5 4,0 1,5 1,6 2,0 2,3 2,8 10,0 11,4 12,6 14,6 18,2 Tablo: TS-274 Çizelge: Ek B1 *Özel malzeme istekleriniz için Pilsa Pazarlama Müdürlükleri ile görüþebilirsiniz. PVC Yapýþtýrma Muflu Deveboynu Ürün Kodu: Y-MK 11° - 22° - 30° - 45° - 60° / Y-MQ 90° Ortalama Bükülme Yarýçapý 11° 22° 30° 25 32 40 50 63 75 90 63 80 100 125 221 263 315 31 40 50 62 46 55 66 37 48 59 74 68 81 97 42 53 67 84 84 100 120 110 125 140 160 385 438 490 560 81 92 103 118 119 135 151 173 200 225 250 700 788 875 147 166 184 280 315 355 400 980 1103 1243 1400 206 232 262 295 Dýþ Çap D0 (mm) 45° 60° 90° 51 65 81 102 117 139 166 61 78 98 122 153 182 218 88 112 140 175 246 293 351 147 167 187 214 203 231 259 296 266 303 339 387 429 488 546 624 216 243 270 268 301 334 370 416 462 484 545 605 780 878 975 302 340 384 432 375 421 475 535 518 583 657 740 678 763 860 968 1092 1229 1385 1560 Zk (mm) r (mm) 79 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI Yapýþtýrma Muflu Manþon TE Ürün Kodu: Y-MM Ürün Kodu: Y-MMB d (mm) AÇ (mm) L (mm) 25 32 40 50 63 75 90 110 125 140 20 25 32 40 50 65 80 100 110 125 d (mm) AÇ (mm) L (mm) 20 25 32 40 50 63 75 90 110 74 87 103 121 153 181 214 260 293 326 Körtapa 15 20 25 32 40 50 50 50 50 27 33 39 49 59 72 Z (mm) 11 14 17 21 26 33 Diþli TE Ürün Kodu: Y-Q d (mm) AÇ 20 25 32 40 50 63 75 90 110 (mm) Ürün Kodu: Y-MMG L (mm) d (mm) AÇ (mm) L (mm) 19 23 32 38 46 56 66 79 91 15 20 25 32 40 50 65 90 100 20 25 32 40 50 63 75 90 110 15 20 25 32 40 50 50 50 50 27 33 39 49 59 72 Z (mm) 11 14 17 21 26 33 Dirsek Adaptör (Ýç Diþli) Ürün Kodu: Y-W d (mm) AÇ (mm) L (mm) 20 25 32 40 50 63 75 90 110 15 20 25 32 40 50 65 75 90 27 33 39 49 60 74 85 103 122 Z (mm) 11 14 17 21 26 33 38 45,5 55,5 Diþli Dirsek 20 25 32 40 50 63 75 90 110 80 15 20 25 32 40 50 65 75 90 27 33 39 49 60 74 85 103 122 d (mm) AÇ (mm) G (mm) L (mm) 1/2" 15 20 50 20 25 55 3/4" 1" 25 32 66 32 1.1/4" 77 40 40 1.1/2" 92 50 50 63 109 2" Adaptör (Dýþ Diþli) Ürün Kodu: Y-WG d (mm) AÇ (mm) L (mm) Ürün Kodu: Y-MG (Ýç Diþli) Z (mm) 11 14 17 21 26 33 38 45,5 55,5 Ürün Kodu: Y-MG (Dýþ Diþli) d (mm) AÇ (mm) L (mm) 50 63 75 90 110 40 50 65 80 100 127 140 153 166 180 125 140 160 200 110 125 150 175 197 213 225 246 PÝLSA PVC TEMÝZ SU BORU PÝK EK PARÇALARI Çýkýþý Flanþlý TE Çýkýþý Muflu TE Ürün Kodu: G-MMA (Pik) d1/d2 (mm) 63/63 75/63 75/75 90/63 90/75 90/90 110/63 110/75 110/90 110/110 125/63 125/75 125/90 125/110 125/125 140/63 140/75 140/90 140/110 140/125 140/140 160/63 160/75 160/90 160/110 160/125 160/140 160/160 200/63 200/75 200/90 200/110 200/125 200/140 200/160 200/200 225/63 225/75 225/90 225/110 225/125 225/140 225/160 225/200 225/225 250/63 250/75 250/90 250/110 250/125 250/140 250/160 250/200 250/225 250/250 280/90 280/110 280/125 280/140 280/160 280/200 280/225 280/250 280/280 AÇ (mm) 50/50 65/50 65/65 80/50 80/65 80/80 100/50 100/65 100/80 100/100 110/50 110/65 110/80 110/100 110/110 125/50 125/65 125/80 125/100 125/110 125/125 150/50 150/65 150/80 150/100 150/110 150/125 150/150 175/50 175/60 175/80 175/100 175/110 175/125 175/150 175/175 200/50 200/60 200/80 200/100 200/110 200/125 200/150 200/175 200/200 225/50 225/60 225/80 225/100 225/110 225/125 225/150 225/175 225/200 225/225 250/80 250/100 250/110 250/125 250/150 250/175 250/200 250/225 250/250 L1 (mm) 128.5 136.5 142.0 145.0 150.5 157.5 160.2 165.7 172.7 182.2 168.7 147.2 181.2 190.7 197.7 176.0 181.5 188.5 198.0 204.9 212.5 189.0 194.5 201.5 211.0 218.0 225.5 235.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 250.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 275.0 Ürün Kodu: G-MMB (Pik) L2 (mm) 150 165 165 180 180 180 200 200 200 200 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 212.5 225 225 225 225 225 225 225 218 223 230 239 246 254 260 275 230 237 242 250 258 265 275 290 310 245 265 245 265 266 270 285 305 315 328 275 280 287 297 305 320 332 340 350 K (mm) 125 125 145 125 145 160 125 145 160 180 125 145 160 180 210 225 145 160 180 210 210 125 145 160 180 210 210 240 125 145 160 180 210 210 240 270 125 145 160 180 210 210 240 270 340 125 145 160 180 210 210 240 270 295 295 160 180 210 210 240 270 295 295 355 D (mm) 165 165 185 165 185 200 165 185 200 220 165 185 200 220 250 165 185 200 220 250 250 165 185 200 220 250 250 285 165 185 200 220 250 250 285 315 165 185 200 220 250 250 285 315 295 165 185 200 220 250 250 285 315 340 340 200 220 250 250 285 315 340 340 405 Kg/Ad. 5.000 7.300 8.500 8.500 9.700 10.900 11.100 12.200 12.900 13.600 13.500 14.800 16.000 17.800 20.500 15.000 16.500 16.500 18.700 22.200 23.000 19.200 20.200 21.000 23.400 25.700 25.900 29.700 31.000 34.600 37.800 39.000 46.400 47.500 50.000 53.000 36.000 37.000 40.000 41.600 45.000 52.000 61.000 64.500 71.000 48.000 51.500 53.000 56.000 60.000 63.000 65.000 67.000 70.000 75.000 63.000 66.000 70.000 73.500 77.000 80.000 84.000 86.500 89.000 d1/d2 (mm) 63/63 75/63 75/75 90/63 90/75 90/90 110/63 110/75 110/90 110/110 125/63 125/75 125/90 125/110 125/125 140/63 140/75 140/90 140/110 140/125 140/140 160/63 160/75 160/90 160/110 160/125 160/140 160/160 200/63 200/75 200/90 200/110 200/125 200/140 200/160 200/200 225/63 225/75 225/90 225/110 225/125 225/150 225/160 225/200 225/225 250/63 250/75 250/90 250/110 250/125 250/140 250/160 250/200 250/225 250/250 280/90 280/110 280/125 280/140 280/160 280/200 280/225 280/250 280/280 AÇ (mm) 50/50 65/50 65/65 80/50 80/65 80/80 100/50 100/65 100/80 100/100 110/50 110/65 110/80 110/100 110/110 125/50 125/65 125/80 125/100 125/110 125/125 150/50 150/65 150/80 150/100 150/110 150/125 150/150 175/50 175/65 175/80 175/100 175/110 175/125 175/150 175/175 200/50 200/65 200/80 200/100 200/110 200/125 200/150 200/175 200/200 225/50 225/65 225/80 225/100 225/110 225/125 225/150 225/175 225/200 225/225 250/80 250/100 250/110 250/125 250/150 250/175 250/200 250/225 250/250 L1 (mm) 132.8 140.8 146.2 149.5 149.5 161.7 164.7 170.1 176.9 185.9 173.2 178.6 185.4 194.4 201.2 180.4 185.8 192.6 201.6 208.4 215.2 193.5 198.9 205.7 214.7 221.5 228.3 237.3 220.0 225.0 232.0 241.0 248.0 255.0 264.0 282.0 235.0 241.0 247.0 256.0 263.0 270.0 279.0 197.0 313.0 250.0 256.0 263.0 272.0 278.0 285.0 294.0 312.0 329.0 335.0 282.0 291.0 297.0 304.0 314.0 331.0 348.0 354.0 368.0 L2 (mm) 132.8 132.8 146.2 145.0 153.0 161.7 154.0 162.0 170.7 185.9 160.8 168.8 177.5 192.7 201.2 167.6 174.6 184.3 199.5 208.0 215.2 176.6 183.6 193.3 208.5 217.0 224.2 237.3 198.0 203.0 211.0 227.0 235.0 242.0 255.0 282.0 211.0 219.0 228.0 243.0 251.0 259.0 272.0 298.0 313.0 218.0 226.0 234.0 250.0 258.0 265.0 278.0 305.0 320.0 335.0 248.0 263.0 271.0 279.0 292.0 318.0 333.0 348.0 368.0 Kg/Ad. 4.300 5.200 5.600 7.500 8.000 8.500 8.700 9.200 9.700 10.200 11.200 11.900 12.700 14.100 15.100 16.800 17.100 17.600 18.400 19.600 20.800 19.300 20.100 21.000 22.000 22.850 23.900 26.800 26.900 27.500 28.500 30.000 32.000 34.900 38.000 41.000 36.000 30.000 32.000 34.000 34.700 36.800 39.000 44.000 53.000 38.000 40.300 42.000 44.000 46.500 49.000 51.000 55.000 58.900 62.000 53.000 55.500 57.600 59.000 62.000 65.000 68.500 71.000 75.000 81 PVC TEMÝZ SU BORU VE PÝK EK PARÇALARI Flanþlý TE Çýkýþý Diþli TE Ürün Kodu: P-T (Pik) d (mm) 82 AÇ (mm) Ürün Kodu: G-MMG (Pik) L1 (mm) L2 (mm) Dm1 (mm) D1 (mm) Dm2 (mm) D2 (mm) 63/63 75/63 75/75 90/63 90/75 90/90 110/63 110/75 110/90 110/110 125/63 125/75 125/90 125/110 125/125 140/63 140/75 50/50 65/50 65/65 80/50 80/65 80/80 100/50 100/65 100/80 100/100 110/50 110/65 110/80 110/100 110/110 125/50 125/65 150 165 165 180 180 180 200 200 200 200 225 225 225 225 225 225 225 150 158 165 165 165 180 175 183 190 200 188 195 203 213 225 188 195 125 145 145 160 160 160 180 180 180 180 210 210 210 210 210 210 210 165 185 185 200 200 200 220 220 220 220 250 250 250 250 250 250 250 125 125 145 125 145 160 125 145 160 180 125 145 160 180 210 125 145 165 165 185 165 185 200 165 185 200 200 165 185 200 220 250 165 185 140/90 140/110 125/80 125/100 225 225 203 213 210 210 250 250 160 180 140/125 140/140 160/63 160/75 160/90 160/110 160/125 160/140 160/160 200/75 200/90 200/110 125/110 125/125 150/50 150/65 150/80 150/100 150/110 150/125 150/150 175/65 175/80 175/100 225 225 250 250 250 250 250 250 250 300 300 300 225 225 200 208 215 225 238 238 250 233 240 250 210 210 240 240 250 240 240 240 240 295 295 295 250 250 285 285 285 285 285 285 285 340 340 340 200/125 200/140 20/160 200/200 225/90 225/110 225/125 225/140 225/160 225/200 225/225 280/110 280/125 280/140 280/160 280/200 280/225 280/280 175/110 175/125 175/150 175/175 200/80 200/100 200/110 200/125 200/150 200/175 200/200 250/100 250/110 250/125 250/150 250/175 250/200 250/250 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 350 350 350 350 350 350 350 263 275 275 300 240 250 263 263 275 300 300 275 288 288 300 325 325 350 295 295 295 295 295 295 295 295 295 295 295 350 350 350 350 350 350 350 340 340 340 340 340 340 340 340 340 340 340 395 395 395 395 395 395 395 D (mm) AÇ (mm) 63 50 75 65 90 80 110 100 140 160 125 150 200 175 225 200 200 220 250 225 210 210 125 145 160 180 210 210 240 145 160 180 250 250 165 185 200 220 250 250 285 185 200 220 280 250 210 240 240 295 160 180 210 210 240 295 295 180 210 210 240 295 295 350 250 285 285 340 200 220 250 250 285 340 340 220 250 250 285 340 340 395 Z (mm) L1 (mm) L2 (mm) 1" 2" 1" 2" 21/2" 1" 2" 21/2" 3" 1" 2" 2" 2" 2" 3" 2" 3" 2" 3" 2" 3" 121 133 129 142 142 138 151 151 156 153 166 184 196 213 228 228 243 243 258 262 277 54 54 59 59 59 66 66 66 66 76 76 93 102 121 121 132.5 132.5 148 148 164 164 Körtapa Ürün Kodu: G-Q (Pik) d (mm) 63 75 90 110 125 140 160 200 225 250 280 AÇ (mm) L (mm) Kg/Ad. 50 65 80 100 110 125 150 175 200 225 250 115.8 123.8 134.5 149.2 160.2 169.4 184.5 215.0 246.0 268.0 292.0 1.700 2.400 3.300 4.800 6.300 7.600 10.200 17.600 20.300 27.800 36.500 Kg/Ad. 3.300 3.300 4.100 3.900 5.400 5.000 7.600 7.800 13.400 7.600 7.800 13.400 14.700 28.000 29.300 36.000 37.500 42.000 45.000 51.000 54.000 Flanþlý-Muflu Baðlantý Parçasý Priz Kolye Ürün Kodu: P-K (Pik) d Ürün Kodu: G-E (Pik) d (mm) AÇ (mm) K (mm) D (mm) L (mm) 63 75 90 110 125 50 65 80 100 110 125 145 160 180 210 165 185 200 220 250 115 118 123 132 145 140 160 200 225 250 280 125 150 175 200 225 250 210 240 270 295 325 350 250 285 315 340 370 395 154 160 187.4 201.7 216.8 236.0 Kg/Ad. 3.320 3.900 4.960 6.180 9.000 9.970 12.670 18.000 19.500 26.100 37.000 Flanþlý-Mufsuz Baðlantý Parçasý Ürün Kodu: G-F (Pik) d (mm) AÇ (mm) K (mm) D (mm) L (mm) Kg/Ad. 63 75 90 110 125 140 160 200 225 50 65 80 100 110 125 150 175 200 125 145 160 180 210 210 240 270 295 165 185 200 220 250 250 285 315 340 115 122 132 146 151 163 175 198 212 3.300 4.300 5.400 6.000 7.500 9.100 11.600 15.500 20.000 250 280 225 250 325 350 370 395 229 248 24.500 29.000 Z (mm) Kg/Ad. 63 50 1" 2.400 75 75 90 90 65 65 80 80 1" 11/4" 1" 11/4" 2.900 2.900 3.100 3.100 110 110 110 125 125 125 140 140 140 160 160 160 160 200 200 200 225 225 225 225 250 250 250 250 280 280 280 280 100 100 100 110 110 110 125 125 125 150 150 150 150 175 175 175 200 200 200 200 225 225 225 225 250 250 250 250 1" 11/4" 11/2" 1" 11/4" 11/2" 1" 11/4" 11/2" 1" 11/4" 11/2" 2" 1" 11/4" 2" 1" 11/4" 11/2" 2" 1" 11/4" 11/2" 2" 1" 11/4" 2" 2" 3.800 3.800 3.800 4.700 4.700 4.700 5.500 5.500 5.500 7.000 7.000 7.000 7.000 8.840 8.840 8.840 10.000 10.000 10.000 10.000 11.600 11.600 11.600 11.600 13.000 13.000 13.000 13.000 (mm) A.Ç (mm) Kör Flanþ Ürün Kodu: X (Pik) d1 (mm) AÇ (mm) D (mm) Dm (mm) 63 50 165 125 75 90 110 125 140 160 200 225 250 280 65 80 100 110 125 150 175 200 225 250 185 200 220 250 250 285 340 340 400 400 145 160 180 210 210 240 295 295 350 350 83 PVC TEMÝZ SU BORU VE PÝK EK PARÇALARI Redüksiyon Flanþlý Redüksiyon Ürün Kodu: F-FR (Pik) Ürün Kodu: G-MMR (Pik) d1/d2 A.Ç (mm) L (mm) Kg/Ad. 75/63 90/63 90/75 110/75 110/90 125/90 125/110 140/90 140/110 140/125 160/110 160/125 160/140 200/160 225/160 225/200 250/200 250/225 280/200 65/50 80/50 80/65 100/65 100/80 110/80 110/100 125/80 125/100 125/110 150/100 150/110 150/125 175/150 200/150 200/175 225/175 225/200 250/175 228 233 238 284 253 263 273 275 283 293 288 298 308 343.4 357.7 384.2 399.2 413.5 418.4 3.020 4.580 4.360 6.180 5.040 6.600 7.500 8.230 8.550 9.100 10.180 10.600 11.280 14.900 20.000 24.600 34.000 35.500 40.350 280/225 280/250 250/200 250/225 432.6 447.7 47.000 51.000 Flanþ A.Ç (mm) A.Ç2 (mm) d1 (mm) d2 (mm) L (mm) D1 (mm) D2 (mm) Kg/Ad. 65 80 80 100 100 110 50 50 65 65 80 80 75 90 90 110 110 125 63 63 75 75 90 90 200 200 200 200 200 300 185 200 200 220 220 250 165 165 185 185 200 200 7.900 9.000 10.400 11.400 12.600 17.300 110 125 125 150 150 150 175 175 200 200 225 225 250 250 300 300 100 100 110 100 110 125 125 150 150 175 175 200 200 225 225 250 125 140 140 160 160 160 200 200 225 225 250 250 280 280 315 315 110 110 125 110 125 140 140 160 160 200 200 225 225 250 250 280 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 300 250 250 250 285 285 285 313 313 340 340 395 395 395 395 445 445 220 220 250 220 250 250 250 285 285 313 313 340 340 395 395 395 18.700 18.600 21.300 21.300 24.000 24.000 26.700 29.600 31.800 34.600 41.600 44.600 42.700 52.500 55.000 54.000 Diþli Flanþ Ürün Kodu: F-L (Pik) d1 (mm) AÇ (mm) D (mm) Dm (mm) b (mm) 84 (mm) 20 15 95 65 10 25 32 40 50 63 20 25 32 40 50 105 115 140 150 165 75 85 100 110 125 12 14 15 17 18 63 75 75 90 90 110 110 50 65 65 80 80 100 100 165 185 185 200 200 220 220 125 145 145 160 160 180 180 30 18 30 19 35 20 35 125 140 110 125 250 250 210 210 40 40 Ürün Kodu: X-A (Pik) d1 (mm) AÇ (mm) D (mm) Dm (mm) G (mm) 63 50 165 125 1"-2" 75 90 110 125 65 80 100 110 185 200 220 250 145 160 180 210 1"-2" 1"-2" 1"-2" 2" 140 160 200 225 250 280 125 150 175 200 225 250 250 285 340 340 400 400 210 240 295 295 350 350 2" 2" 2" 2" 2" 2" Geçme Muflu Diþli Adaptör Ürün Kodu: G-MG (Pik) AÇ-Z (mm) 50-2" 65-2 1/2" 80-3" 100-4" 110-4" 125-5" 150-6" d (mm) L (mm) 63 75 90 110 125 140 160 141 152 160 174 187 206 215 Asbest Boru Adaptörü Ürün Kodu: G-MA (Pik) Kg/Ad. 1.800 2.500 3.300 5.300 5.500 7.500 10.200 AÇ (mm) 50/60 65/80 80/80 100/100 110/125 125/125 150/150 d1 (mm) d2 (mm) L (mm) S1 (mm) S2 (mm) 63 75 90 110 125 140 160 78 98 98 120 149 149 176 221 231 240 278 287 299 316 7.5 8.0 8.5 9.0 9.5 9.5 10.0 10.5 15.1 8.3 10.3 18.0 11.2 15.7 Kg/Ad. 3.100 4.700 4.500 7.000 14.000 10.100 14.300 85 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI PÝLSA PVC TEMÝZ SU BORULARININ EKLENME VE DÖÞENMESÝ 1- Döþeme ve Ekleme Kurallarý Hakkýnda Genel Bilgiler: Pilsa PVC geçme muflu basýnçlý borularý ve bunlarýn ek parçalarý diðer özellikteki boru (metal, beton vb.) ve ek parçalarýna oranla daha hafif olup her arazide kolaylýkla taþýnabilmekte ve birbirleriyle kolay ekleme yapýlabilmektedir. Bu özellikler dolayýsýyla Pilsa PVC geçme muflu basýnçlý boru ve aksamý geniþ bir kullaným alanýna sahiptir. 2- Geçme Muflu Basýnçlý Borularýn Eklenmesi: a) Sýzdýrmazlýk Contalarý Pilsa kauçuk contalarý Z CONTA olarak kodlanmýþtýr. Bu contalar kauçuk olup stoklanmasý esnasýnda veya çalýþmalarda benzin, asit veya yað gibi kimyasal maddeler ile temas ettirilmemelidir. Stoklama sýrasýnda contanýn þeklini bozacak gerilmelerden korunmasý þarttýr. b) Borularýn Eklenmesi Pilsa geçme muflu borularýn muflu kýsýmlarý ayný çaplý borunun dýþýna rahatça geçebilecek bir ölçüde yapýlmaktadýr. Muflu kýsýmda Z Contayý koyabileceðimiz bir conta yuvasý da vardýr (Þek.1). Borunun diðer ucu ise düz olup uçlarýnda boru kalýnlýðýnýn yarýsýna kadar inen ve 15°lik açý yapan konik bir yapý bulunur (Þek.2). (Þek:1) PÝLSA BASINÇLI BORULARI GEÇME MUFU (Þek:3) Boru ucuna kaydýrýcý madde olarak arap sabunu sürülür ve boru ucu mufun içerisine contayý kaydýrmayacak þekilde itilir. Ýtme iþlemi muf derinliðine baðlý olarak, her çap için ayrý ölçülerdedir. Kaydýrýcý madde olarak makine yaðlarý kullanýlmamalýdýr. Mufa geçme mesafesi önceden iþaretlenmelidir. c) Boru Hendekleri ve Dikkat Edilecek Hususlar Boru hattýnýn dikkatli bir þekilde döþenmesi ve yerleþtirilmesi hattýn uzun ömürlü olmasýný saðlar. Bunun için hendek tabaný düz ve taþsýz olmalýdýr. Taban geniþliði boru çapýna 40 cm. eklenerek saptanýr. Döþeme iþlemi DIN 4033e uygun olarak yapýlmalýdýr. Plastik borular, diðer borularda olduðu gibi don tabakasýnýn altýna döþenmelidir. Dolgu miktarý iklim þartlarýna ve zemin cinsine baðlý olarak en az 1 ile 1.5 m arasýnda olmalýdýr (Þek.4). Borular döþenmeden önce hendek tabanýna 15 cm. civarýnda taþsýz malzeme (toprak, kum) serilerek bir yatak hazýrlanmalýdýr. Boru ve aksamý bu yatak üzerine iyice oturacak þekilde döþenir. Bundan sonra 30 cm. civarýnda taþsýz zemin tabakasý ile boru üzeri doldurulur. Bu doldurma iþlemi önce basýnç deneyi için ek parçalarýn ve muflu birleþmelerin üzeri açýk kalacak þekilde yapýlýr. Basýnç denemesinden sonra kapatma iþlemi bu bölgeler için de aynen uygulanýr. 30 cm.lik dolgudan sonra hendek iyice kapatýlýr. 0°C ve daha altýnda dolgu yapýlýrken donmamýþ malzeme kullanmaya dikkat edilmelidir. Basýnç testi; sistemin havasý alýnýr ve boru üzerinde yazan basýncýn 1,5 katý uygulanarak yapýlýr. (Þek:2) PÝLSA BASINÇLI BORULARI BORU UCU Ekleme yapýlýrken Z Conta, conta yuvasýna dudaklarý mufun içerisine gelecek þekilde yerleþtirilir (Þekil 3). 86 (Þek:4) BORU HENDEÐÝ VE DOLGU DURUMU TS 274-2 EN 1452-2 d) Toprak Altý Hatlarýnýn Döþenmesi Genel olarak borularýn döþenmesi sýrasýnda boru içlerinin kirlenmemesine dikkat edilmelidir. Montajdan önce boru ve özel parçalarý temizlenmeli, iþe ara verildiðinde bütün açýk aðýzlar kapatýlmalýdýr. Toprak altý hatlarýnýn döþenmesi sýrasýnda, borularý eklemek için konik traþlanmýþ boru ve ucu hafif bir döndürme ile geçme mufun içine, sonuna kadar sokulur. e) Toprak Üstü Hatlarýnýn ve Açýk Hatlarýn Döþenmesi Toprak üstüne veya açýk olarak döþenen borularda, Tablo 2den alýnacak olan EL geçme boylarý boru uçlarýnda bir iþaretle belirtilmelidir. Sonra konik traþlanmýþ boru ucu hafif bir þekilde döndürülerek mufa, iþaret kayboluncaya kadar tamamen sokulur. Sonra da ters yönde döndürülerek boru muftan, iþaret mufun dýþ kenarý ile ayný hizaya gelinceye kadar, tekrar dýþarýya çekilerek ayarlanýr. Böylece ek yerinde önceden hesaplanmýþ bir boþluk temin edilmiþ olur. Böylelikle boru hattýnda termik tesirlerle meydana gelebilecek boy deðiþimleri, borularda ilave bir gerilme olmadan, ek yerleri tarafýndan alýnýrlar. Borularýn üzeri güneþten korumak için izolasyon yapýlmalý ve hesaplanan aralýklarla sabitlenmelidir. Dýþ Çap (mm) Boru Uzunluðu (Mt) Dýþ Çap 6 12 18 24 30 Anma Çapý A.Ç (mm) Geçme Boyu El (mm) mm cm a cm a cm a cm a cm a 63 75 90 110 140 160 225 280 315 400 0.24 0.20 0.17 0.14 0.11 0.09 0.07 0.05 0.04 0.03 4.5 3.8 3.2 2.6 2.0 1.8 1.3 1.0 0.9 0.6 0.95 0.80 0.68 0.55 0.43 0.38 0.27 0.21 0.19 0.13 9.0 7.6 6.2 5.2 4.0 3.6 2.6 2.0 1.8 1.0 2.14 1.80 1.50 1.23 0.96 0.84 0.60 0.48 0.43 0.30 13.4 11.4 9.5 7.8 6.2 5.4 3.8 3.05 2.7 2.0 3.81 3.20 2.66 2.18 1.71 1.50 1.07 0.86 0.76 0.53 17.6 15.0 11.4 10.3 8.1 7.2 5.2 4.1 3.6 2.5 5.95 5.00 4.17 3.41 2.68 2.34 1.67 1.34 1.19 0.83 21.7 18.5 15.5 12.8 10.2 8.9 6.5 5.1 4.5 3.0 cm a cm a 19.29 16.20 13.56 11.05 8.68 7.59 5.40 4.32 3.85 2.70 35.6 31.0 26.6 22.3 17.8 15.7 11.5 9.1 8.1 5.8 23.81 20.00 16.67 13.64 10.71 9.38 6.67 5.35 4.76 3.34 38.5 33.7 29.2 24.5 19.7 17.4 12.8 10.1 9.0 6.3 Dýþ Çap 36 mm cm 63 75 90 110 140 160 225 280 315 400 8.57 2.20 6.00 4.91 3.86 3.38 2.4 1.92 1.71 1.20 a Boru Uzunluðu (Mt) 42 48 cm a cm a 25.5 11.74 29.2 15.24 32.4 21.8 9.87 25.3 12.80 28.2 18.5 8.22 21.4 10.67 24.0 15.3 6.73 17.8 8.73 20.0 12.1 5.29 14.2 6.86 16.0 10.6 4.63 12.5 6.00 14.2 7.7 3.27 9.0 4.27 10.3 6.1 2.62 7.1 3.41 8.1 5.4 2.33 6.3 3.05 7.2 3.8 1.63 4.5 2.14 5.0 54 60 Birbirleriyle eklenmiþ birçok borudan meydana gelen bir hat, dar açýlmýþ bir hendeðe þu þekilde de kolayca yerleþtirilebilir. Hendeðin üzerine enine doðrultuda kiriþler koyulduktan sonra boru hattý bu kiriþler üzerine yerleþtirilir. Bu kiriþlerin her defasýnda sonuncularý alýnarak boru hattý hendeðe kolayca indirilebilir. Böylece iþ zamanýndan ekonomi saðlanýr. Borularýn döþenmesinden önce düzgün bir hendek tabaný temin edilmelidir. Borularýn döþenmesi gerilmesiz olmalý ve zorlayarak bükmelerden kaçýnmalýdýr. Uzun mesafeler içinde borular bükülebilir. Fakat bu bükülme yalnýz yatay düzlem içinde olmalýdýr. Ýzin verilen en büyük bükülmeler Tablo 1den alýnabilir. Dýþ Çap (mm) Anma Çapý A.Ç (mm) Geçme Boyu El (mm) 63 75 90 110 125 140 160 50 95 65 100 80 110 100 115 110 120 125 125 150 135 225 250 280 315 355 400 200 160 225 175 250 187 300 204 350 223 400 250 Tablo: 2- PÝLSA Geçme muflu basýnçlý borularda EL geçme boylarý f) Çamur veya Bataklýk Arazide Hatlarýn Döþenmesi Bozuk ve gevþek zeminlerde hattýn çökmesi riskine karþý, zemin saðlamlaþtýrýlmalýdýr. Noktasal bir dayanmaya, baskýya izin verilmemelidir. Hendek tabanlarýnda zemin tabakalarýnýn karakterlerinin ve dolayýsýyla zemin taþýma güçlerinin deðiþtiði geçiþ yerlerinde ince çakýl veya kum dolgu yapýlmasý önerilir. Geçme muflu borular ek olarak eksenel kuvvetleri de taþýyabilecek bileþimlerle desteklenmelidir. Böylelikle herhangi bir oturma karþýsýnda boru ucunun geçme muftan çýkmasý olasýlýðý önlenmiþ olur. g) Cadde Geçiþleri Cadde geçiþlerinde PVC borularý, aþýnmayý ve kesme kuvvetlerini karþýlamak üzere, bir koruyucu boru içinden geçilerek kullanýlabilir. Koruyucu boru çapý PVC borularýn muflarý da rahatça girebilecek þekilde seçilmelidir. h) Y-M Borularýn Döþenmesi Yapýþtýrýcý sürülmeden önce yapýþacak yüzeyler temizleyici ile temizlenmelidir. Ýyi bir yapýþtýrma için temizlik þarttýr. Yapýþtýrýcý bir fýrça ile boru ucuna ve mufa boþluk miktarýna baðlý olarak bir ve iki kat sürülür. Boru ucu mufa sonuna kadar hemen sokulur. Boru ucuna yapýþtýrýcý sürüldükten sonra en çok bir dakika içinde ek yapýlmalýdýr. Yapýþtýrýcýya ek olarak hiçbir zaman kaydýrýcý kullanýlmamalýdýr. Yapýþtýrma iþleminin yapýlmasýndan sonra 24 saat geçmeden basýnç deneyi yapýlmamalýdýr. Kýrdöküm özel parçalarý yapýþtýrýlamaz. Nem ve þiddetli rüzgar yapýþtýrmaya olumsuz etki yapar. Böyle durumlarda taþýnabilir bir portatif çadýr veya örtü kullanýlmasý önerilir. Yapýþtýrýcý yanýcý olduðundan açýk alev yakýnýnda çalýþýlmamalýdýr. 87 TS 274-2 EN 1452-2 PVC TEMÝZ SU BORU VE EK PARÇALARI PÝLSA PVC TEMÝZ SU ÖZEL PARÇALARIN MONTAJI PVC muflu borular ve ek parçalar birbirine monte edildikten hemen sonra kullanýlmaya hazýrdýr. Fakat montaj edilirken dikkat edilmesi gereken bazý hususlar vardýr. Toprak altýnda dirsek, deveboynu, TE ve benzeri ek parçalar gibi hattýn yönünü deðiþtiren parçalar beton tespit kütleleri ile sabitlenmelidir. Boru testi bu sabitlenmelerden sonra yapýlmalýdýr. Kayar Manþon Kullanýmý Kayar manþonlar boru üzerine tamamen geçirilebilir. Bunun için boru ucu önce konik traþlanmalýdýr. Kayar Manþon boru tamirinde ve özel bir parçanýn mevcut hatta sonradan montajý gerektiðinde kullanýlýr. Deveboyunlarýnýn Tespit Kitlesi ile Mesnetlenmesi G-MMU Deveboyunlarý tespit kitlesine iyi bir þekilde oturtulmasý gerekir. Dönüþlerdeki tespit kitlelerinin betonlanmasýndan önce deveboynu tecrit kaðýtlarý ile sarýlmasý uygundur. Dönüþ parçalarý kesilmemelidir. G-MMB (Sonradan Montaj edilen parça) G-E Kullanýmý Boru hattý, boru ucu ile bittiði kýsýmlarda kullanýlýr. Flanþlý parçaya geçiþ saðlar. TElerin Tespit Kitlesi ile Sabitlenmesi Eksenel kayma kuvvetine karþý beton tespit kitleleri ile ek parçalar sabitlenmelidir. Mesnet kuvvetleri boru çapý ve iþletme basýncýna baðlýdýr. Zemin emniyet gerilmesine dikkat edilmelidir. Vanalarýn Tespit Kitlesi ile Mesnetlenmesi Meydana gelebilecek basýnç darbelerine karþý, vanalarýn bir beton tespit kitlesi ile sabitlenmesinde fayda vardýr. 88 G-F Kullanýmý Boru hattý, muf ile biter ise bu parça kullanýlýr. Flanþlý parçaya geçiþ saðlar. POLÝETÝLEN BORULAR Pilsa Polietilen Borular (PE 32 / PE 100) TEMÝZ SU UYGULAMALARI ÝÇÝN Polietilen Borular (PE 32 / PE 100) Temiz Su Projeleri için akýllý çözümler POLÝETÝLEN BORULAR Ýçindekiler Pilsa PE 32 Borular PE 32 Borularýn Et Kalýnlýðý ve Basýnç Deðerleri PE 32 Borularýn Sarým Deðerleri Pilsa PE 100 Borular PE 100 Borularýn Kullaným Alanlarý PE 100 Boru Hammadde Teknik Özellikleri PE 100 Borulara Uygulanan Testler PE 100 Borularýn Servis Ömrü PE 100 Borularýn Et Kalýnlýðý ve Basýnç Deðerleri PE 100 Borularýn Sarým Deðerleri PE 100 Borularýn Üstünlükleri PE 100 Borularýn Aþýnma Direnci PE 100 Borularýn Diðer Borulara Göre Üstünlükleri PE 100 Borularýn Baðlantý Metodlarý Alýn Kaynaðý Metodu Elektrofüzyon Kaynaðý Metodu Flanþlý Birleþtirme Metodu PE Borularýn Sýnýflandýrýlmasý PE Borularýn MRS ve SDR Oranlarý Hesaplamalar Boru Et Kalýnlýðýnýn Hesaplanmasý Dýþ Hidrostatik Basýnç Su Darbesi Genleþme Esneklik Topraða Gömülü PE Borularda Negatif Basýnç Durumunda Flambaj (Çökme) Hesabý Toprak Sýnýflarý Toprak Yükü Flambaj Emniyet Deðerinin Hesabý Kritik qv Hesabý Dikey Dolgu Yükü Hesabý qv Kritik Pa Hesabý Sr Halka Rijitliði Hesaplamasý Hidrolik Hesap Esaslarý Pilsa PE 100 Borularýn Döþeme Montaj Kesiti PE 100 Borularýn Taþýma ve Depolanmasý Sevkiyat Çerçeve Halindeki Ambalajlý Borularýn Taþýnmasý ve Depolanmasý Kangal Borularýn Taþýnmasý ve Depolanmasý Ek Parçalar Ambarda Depolama Açýk Alanda Depolama HDPE Malzemenin Kimyasallara Karþý Dayanýmý 90 91 92-96 97-99 100 100 101-102 102 103 104-106 107 107 108-112 113-114 PÝLSA PE 32 BORULAR Pilsa PE 32 borularýn en belirgin özelliði darbe direncinin yüksek oluþu ve rahat döþenebilmesidir. Pilsa PE 32 borular, esnekliði sayesinde kayalýk ve engebeli araziler ile toprak kaymalarýna açýk bölgelerde güvenle kullaným olanaðý saðlamaktadýr. PÝLSA PE 32 BORULARIN SARIM DEÐERLERÝ PE 32 KANGAL BORU SARIM BÝLGÝLERÝ Boru Çapý (mm) Ýç Çap (cm) Dýþ Çap (cm) Sarým Eni (cm) Sarým Boyu (mt) 40 40 40 40 60 60 40 40 60 60 55 70 65 85 80 90 75 100 85 110 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 100 200 100 200 100 200 100 200 100 200 Ø32 Ø40 Ø50 60 60 60 95 100 115 26 36 36 100 100 100 Ø63 Ø75 Ø90 Ø110 100 100 165 165 140 145 200 210 40 40 50 50 100 100 100 100 Ø16 Ø20 PÝLSA PE 32 BORULARIN ET KALINLIÐI VE BASINÇ DEÐERLERÝ Dýþ Çap ÇAPLAR ET KALINLIKLARI PN 2,5 PN 3,2 SDR S 21 10 min max PN 4 PN 5 SDR S SDR S SDR S 17 8 13,6 6,3 11 5 min max min max min max 20 25 - - - - 2,0 2,3 2,0 2,3 2,3 2,7 32 40 50 63 75 2,0 2,4 3,0 3,6 2,3 2,8 3,4 4,1 2,0 2,4 3,0 3,8 4,5 2,3 2,8 3,4 4,3 5,1 2,4 3,0 3,7 4,7 5,6 2,8 3,5 4,2 5,3 6,3 3,0 3,7 4,6 5,8 6,8 3,4 4,2 5,2 6,5 7,6 90 110 4,3 5,3 4,9 6,0 5,4 6,6 6,1 7,4 6,7 8,1 7,5 9,1 ET KALINLIKLARI Dýþ Çap 8,2 9,2 10,0 11,1 ÇAPLAR SDR S SDR S SDR S 9,4 4,2 7,4 3,2 6 2,5 min max min max min max PN 6 PN 8 20 25 2,0 2,7 2,3 3,2 3,0 3,5 32 40 50 63 75 3,4 4,3 5,3 6,7 8,0 3,9 4,9 6,0 7,5 9,0 4,4 5,5 6,9 8,6 10,3 90 110 9,6 10,7 11,7 13,0 3,4 4,0 Ø25 PN 10 3,4 4,2 3,9 4,8 5,0 5,4 6,1 6,2 6,7 7,5 7,7 8,3 9,3 9,6 10,5 11,7 11,5 12,5 13,9 12,3 13,7 15,0 16,7 15,1 16,8 18,3 20,3 YBPE - PE 32 KANGAL BORU 91 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULAR Plastik teknolojisinin hýzlý geliþimi hammadde üretiminde de önemli geliþmelerin yaþanmasýný saðlamýþtýr. PE 32den imal borular yüksek basýnç gerektirmeyen sistemlerde baþarý ile kullanýldý. Ancak bu malzemeler teknik özellikleri nedeniyle sadece düþük basýnç gerektiren sistemlerde kullanýlabilme imkaný bulmuþtur. Uzun araþtýrma ve çalýþmalar sonucunda geliþtirilen PE 100 ise bugüne kadar geliþtirilen yüksek basýnca dayanýklý en güçlü PE boru malzemesidir. Ayný iþletme basýncýnda ve çapta PE 100 borularý PE 32 ve PE 80 borulara göre daha ince et kalýnlýðýna sahiptir. Bu yönden PE 100 borularda daha ince et kalýnlýðý daha büyük iç çap oluþturmakta ayný debi için bir boy küçük çap kullanýmý mümkün olmakla birlikte, hammadde tasarrufu da saðlamaktadýr. PÝLSA, bu üstün özelliklere sahip PE 100 borularý ISO 9001:2008 güvencesiyle TSE 418-2 EN 12201-2, ISO 4427 ile DIN 8074e göre üretmektedir. 92 PÝLSA PE 100 BORULARIN KULLANIM ALANLARI Yeraltý ve yerüstü içme ve kullanma suyu þebekelerinde Deniz deþarj sistemleri Kanalizasyon deþarj sistemleri Atýk su sistemleri Katý atýk (çöp) drenaj sistemleri Drenaj projelerinde Tarýmsal Sulama sistemleri Spor sahalarý ve bahçe alanlarýnýn sulanmasýnda Jeotermal sistemler ve maden iþletmeleri Ýlaç ve kimya sanayi Çimento sanayi Petrokimya sanayi Gýda sektörü Denizcilikte ve balýkçýlýkta, marinalarda Binalarda ve birçok endüstriyel sistemlerde Yangýn suyu ve soðutma suyu sistemleri Telekomünikasyon kablolama sistemleri ve daha pek çok alanda kullanýlmaktadýr. TS 418-2 EN 12201-2 PÝLSA PE 100 BORULARIN TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ PÝLSA PE 100 BORULARIN SERVÝS ÖMRÜ (SAAT) Teknik Özellikler Birim Deðer Test Metodu g/cm³ 0,950 - 0,960 ISO 1183 Erime Akýþ Hýzý (MFR) 190°C-2,16kg. g/10dak. 0,04 - 0,07 ISO 1133 Erime Akýþ Hýzý (MFR) 190°C-5,0kg. g/10dak. 0,2 - 0,5 ISO 1133 % MPa MPa >600 22-27 900-1400 ISO 527-2/1B/50, TS1398 ISO 527-2/1B/50, TS1398 ISO 527-2/1B/50, TS1398 % 2-2,5 ISO 6964 Shore D dak. °C °C W/mK W/mK saat 59-60 ³20 126 < -70 0,4 0,2 ³1000 ISO 868 EN 728 ISO 306 (Metod A) ASTM D-746 DIN 52612 DIN 52612 ASTM D-1693 Yoðunluk (23°C) Kopmada Uzama Akmada Gerilme Dayanýmý Elastiklik Modülü Karbon Siyahý Miktarý Sertlik Termal Kararlýlýk (OIT) Vicat Yumuþama Sýcaklýðý Kýrýlganlýk Sýcaklýðý Isýl Kondüktivite (20°C) Isýl Kondüktivite (150°C) ESCR (50°Cde), F50 Çevresel Gerilim (N/mm2) HAMMADDE ÖZELLÝKLERÝ VE TEST METODU Yýllar Zaman (SAAT) PÝLSA PE 100 BORULARA UYGULANAN TESTLER Pilsa PE 100 borularý TS 418-2 EN 12201-2 standardý esas alýnarak üretimleri esnasýnda periyodik olarak aþaðýdaki testlere tabi tutulurlar. Test Adý Test Metodu Birim Test Sonucu Kopma Uzamasý TS EN ISO 6259-1 % > 350 Kütle Erime Akýþ Hýzý Deðiþimi 190°C, 5 kg ISO 1133 % ±20 Hidrostatik Gerilme (20°C) Hidrostatik Gerilme (80°C) Hidrostatik Gerilme (80°C) Yükseltgeme Ýndüksiyon Süresi ISO 1167 ISO 1167 ISO 1167 TS EN 728 Milli Mevzuatlar saat saat saat dak. - > 100 > 165 > 1000 > 20 Uygun EN1056 - Mukavim Ýçmesuyu Kalitesine Etkisi Hava Þartlarýna Mukavemet (Mavi borular için) 93 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN BASINÇLARA GÖRE ET KALINLIÐI, BOYUT VE TOLERANSLARI PE 100 Et kalýnlýðý Dýþ Çap Dýþ Çap 32 40 50 63 75 90 110 125 140 160 180 200 225 250 280 315 355 400 450 500 560 630 710 800 Basýnç 4 bar Basýnç 5 bar Et Kalýnlýðý Et Kalýnlýðý (SDR 41/S-20) (SDR 33/S-16) min. 2,3 2,7 3,1 3,5 4,0 4,4 4,9 5,5 6,2 6,9 7,7 8,7 9,8 11,0 12,3 13,7 15,4 17,4 19,6 max. 2,6 3,1 3,6 4,0 4,5 5,0 5,5 6,2 7,0 7,7 8,6 9,7 10,9 12,2 13,7 15,2 17,1 19,3 21,7 min. 2,0 2,3 2,8 3,4 3,9 4,3 4,9 5,5 6,2 6,9 7,7 8,6 9,7 10,9 12,3 13,8 15,3 17,2 19,3 21,8 24,5 Basýnç 6 bar Basýnç 8 bar Basýnç 10 bar (SDR 26/S-12,5) (SDR 21/S-10) Et Kalýnlýðý Et Kalýnlýðý Et Kalýnlýðý min. 2,0 2,4 3,0 3,8 4,5 5,4 6,6 7,4 8,3 9,5 10,7 11,9 13,4 14,8 16,6 18,7 21,1 23,7 26,7 29,7 33,2 37,4 42,1 47,4 max. min. max. min. max. 2,3 2,7 3,2 3,9 4,4 4,9 5,5 6,2 7,0 7,7 8,6 9,6 10,8 12,1 13,7 15,3 17,0 19,1 21,4 24,1 27,1 2,0 2,5 2,9 3,5 4,2 4,8 5,4 6,2 6,9 7,7 8,6 9,6 10,7 12,1 13,6 15,3 17,2 19,1 21,4 24,1 27,2 30,6 2,3 2,9 3,3 4,0 4,8 5,4 6,1 7,0 7,7 8,6 9,6 10,7 11,9 13,5 15,1 17,0 19,1 21,2 23,7 26,7 30,1 33,8 2,0 2,4 3,0 3,6 4,3 5,3 6,0 6,7 7,7 8,6 9,6 10,8 11,9 13,4 15,0 16,9 19,1 21,5 23,9 26,7 30,0 33,9 38,1 2,3 2,8 3,4 4,1 4,9 6,0 6,7 7,5 8,6 9,6 10,7 12,0 13,2 14,9 16,6 18,7 21,2 23,8 26,4 29,5 33,1 37,4 42,1 Basýnç 12,5 bar Basýnç 16 bar 16 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 140 160 180 200 225 250 280 315 355 400 450 500 560 630 710 800 94 (SDR 13,6/S-6,3) (SDR 11/S-5) Et Kalýnlýðý min. max. 2,0 2,4 3,0 3,7 4,7 5,6 6,7 8,1 9,2 10,3 11,8 13,3 14,7 16,6 18,4 20,6 23,2 26,1 29,4 33,1 36,8 41,2 46,3 52,2 58,8 2,3 2,8 3,5 4,2 5,3 6,3 7,5 9,1 10,3 11,5 13,1 14,8 16,3 18,4 20,4 22,8 25,7 28,9 32,5 36,6 40,6 45,5 51,1 57,6 64,8 Et Kalýnlýðý min. max. 2,0 2,3 3,0 3,7 4,6 5,8 6,8 8,2 10,0 11,4 12,7 14,6 16,4 18,2 20,5 22,7 25,4 28,6 32,2 36,3 40,9 45,4 50,8 57,2 2,3 2,7 3,4 4,2 5,2 6,5 7,6 9,2 11,1 12,7 14,1 16,2 18,2 20,2 22,7 25,1 28,1 31,6 35,6 40,1 45,1 50,1 56,0 63,1 Basýnç 20 bar (SDR 9/S-4) Et Kalýnlýðý min. 2,0 2,3 3,0 3,6 4,5 5,6 7,1 8,4 10,1 12,3 14,0 15,7 17,9 20,1 22,4 25,2 27,9 31,3 35,2 39,7 44,7 50,3 55,8 max. 2,3 2,7 3,4 4,1 5,1 6,3 8,0 9,4 11,3 13,7 15,6 17,4 19,8 22,3 24,8 27,9 30,8 34,6 38,9 43,8 49,3 55,5 61,5 Basýnç 25 bar (SDR 7,4/S-3,2) Et Kalýnlýðý min. 2,3 3,0 3,5 4,4 5,5 6,9 8,6 10,3 12,3 15,1 17,1 19,2 21,9 24,6 27,4 30,8 34,2 38,3 43,1 48,5 54,7 61,5 PE borular çaplarý ve basýnç sýnýflarýna göre kangal olarak veya düz boru olarak üretilirler. PE borular hammaddesinin, mekanik özelliklerine baðlý olarak dirsek kullanmadan belli bir radüsle 360° döndürülebilmektedir. Bu özellikten dolayý kangal çaplarý boru çapýnýn 18-35 kat fazlasý olabilmektedir. Kangal borularda baþ baðlama sayýsý azalmakta, montaj hýzýnýn artmasýyla projeler çabuk bitmekte, montaj iþçilik giderleri, nakliye ve stok maliyetleri düþmektedir. (SDR 17/S-8) Özel üretim Dýþ Çap PÝLSA PE 100 BORULARIN KANGAL EBATLARI max. 2,7 3,4 4,0 5,0 6,2 7,7 9,6 11,5 13,7 16,8 19,0 21,3 24,2 27,2 30,3 34,0 37,8 42,3 47,6 53,5 60,3 67,8 max. 2,3 2,8 3,4 4,3 5,1 6,1 7,4 8,3 9,3 10,6 11,9 13,2 14,9 16,4 18,4 20,7 23,4 26,2 29,5 32,8 36,7 41,3 46,5 52,3 KANGAL BORU SARIM BÝLGÝLERÝ Boru Çapý (mm) Ýç Çap (cm) Dýþ Çap (cm) Ø20 Ø25 Ø32 Ø40 Ø50 Ø63 Ø75 Ø90 Ø110 100 100 100 130 130 166 175 225 225 110 120 130 170 170 190 205 260 270 Sarým Eni Sarým Boyu (cm) (mt) 21 21 26 36 36 40 40 50 50 100 100 100 100 100 100 100 100 100 * STANDART DIÞI KANGAL UZUNLUKLARI ÝÇÝN PAZARLAMA MÜDÜRLÜÐÜ ÝLE ÝRTÝBATA GEÇÝLMELÝDÝR. TS 418-2 EN 12201-2 PÝLSA PE 100 BORULARIN ÜSTÜNLÜKLERÝ Uzun ömürlüdür. Paslanmaz. PE 100 boru ömrü en az 50 yýl olarak hesaplanmakla birlikte borularýn gerçek performanslarý bu sürenin üzerinde olmaktadýr. Esnektir. Arazi þekline mükemmel uyum saðlar. Toprak hareketlerinden etkilenmez. Rahatlýkla deniz, dere, nehir, göl ve bozuk zeminlerde, maden alanlarý, deprem bölgeleri gibi toprak hareketleri olabilecek yerlerde kullanýlabilir. Saðlamdýr. Çatlama ve darbe direnci yüksektir. Yükleme, taþýma ve döþemesi kolaydýr. Kimyasallara karþý yüksek direnç gösterir. Asidik, bazik ve tuzlu ortamlarda çalýþabilme özelliðine sahiptir. Korozyondan etkilenmez, çürümez, aþýnmaz. Toprak içindeki aþýndýrýcý maddelerden etkilenmediði için katodik koruma gibi döþeme esnasýnda tedbir almak gerekmez. Ýç yüzeyi pürüzsüzdür. Projelendirirken kullanýlan boru çapý minimize edilir, iþletirken daha az elektrik enerjisi tükettirir. Ýþletme giderleri azalýr. Bünyesindeki katalizörler nedeniyle, güneþ ýþýnlarýna dayanýmý yüksektir. (UV dayanýmý) Mükemmel kaynak özelliðinden dolayý, basýnç altýnda ek yerlerinden çýkma ve kopma olmaz, kesin sýzdýrmazlýk saðlar. (Alýn Kaynaðý, Elektrofüzyon vb.) Hafiftir, kolay ve çabuk döþenir. Montaj esnasýnda kanal içinde ve kanal dýþýnda birleþtirilebilir. Ýnþaat sezonu kýsa olan bölgelerde, yoðun trafikli yollarda büyük avantaj saðlar. Daha az kazý, daha az dolgu ve daha az þantiye dýþýndan dolgu getirme ihtiyacý olduðu için ekonomiktir. Kangal ve boy olarak üretilebilir. Daha az dirsek gerektirir. Döþemede dirsek, T gibi yerlerde beton kütle ihtiyacý yoktur. Basýnç sýnýfýnda çeþitlilik PN 4den PN 25e kadar her türlü basýnç sýnýfýnda ve isteðe baðlý üretilebilir. PE 100 borular kir tutmamasý, toksit içermemesi ve mikro organizmalara karþý dayanýklý olmasý nedeniyle, Saðlýk Bakanlýðýnýn da onayý ile gýda ile temasýnda bir sakýnca görülmemektedir. AÞINMA DÝRENCÝ Akýþkan içindeki partiküllere karþý doðada en az aþýnmaya maruz kalan malzeme HDPE (Yüksek Yoðunluklu Polietilen)den imal edilmiþ borulardýr. ÞEKÝL: Deðiþik malzemelerden imal edilmiþ borularýn aþýnma miktarlarýný gösteren grafik. (Kaynak; Darmstadt Üniversitesi test sonuçlarý.) 95 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN DÝÐER BORULARDAN ÜSTÜNLÜKLERÝ PE 32 ve PE 80 ile kýyaslandýðýnda; PE 100ün MRS deðerinin daha yüksek olmasý, PE 100den üretilen borularýn ayný çap ve basýnç seviyesindeki PE 32 ve PE 80 borulara göre daha ince et kalýnlýðýnda olmasýný saðlamaktadýr. Dolayýsýyla sürtünme kayýplarý daha düþüktür. PVC ile kýyaslandýðýnda; Çok daha yüksek darbe mukavemetine sahiptir. Cidar esneklik katsayýsý daha yüksektir. Koç darbesi sönümleme kabiliyeti yüksektir. PE borular Ø125lik çapa kadar kangal olarak üretilebilir. Diðer çaptaki PE 100 borularýn uzunluðu 12 metredir. Kangal borularda baþ baðlama sayýsý az olmakta, montaj hýzý artmakta iþçilik, nakliye ve stok maliyetleri düþmektedir. PVC borularýn uzunluðu ise 6 metredir. Dönüþlerde bükülebilme özelliðinden dolayý daha az dirsek ihtiyacý vardýr. PE 100 borular Alýn Kaynaðý veya Elektrofüzyon ek parça ile conta gereksinimi olmadan birleþtirilir. Yumuþak zemin ve deprem bölgelerinde emniyetle kullanýlabilir. 96 ÇELÝK, BETON, CTP ve ASBEST ile kýyaslandýðýnda; Beton, Ctp ve Asbest borulara göre çok daha yüksek darbe mukavemetine sahiptir. Cidar esneklik katsayýsý çok yüksektir. PE borular Ø125lik çapa kadar kangal olarak üretilebilir. PE borularýn diðer çaptaki stardart uzunluðu 12 mtdir. Çelik, Beton, Ctp ve Asbest borulara göre; dönüþlerde bükülebilme özelliðinden dolayý daha az dirsek ihtiyacý vardýr. Çelik, Beton, Ctp ve Asbest borulara göre daha hafiftir. Kolay taþýnýr. Çelik, Beton ve Asbest borulara göre; hijyenik üstünlüðü mevcuttur. Çelik, Beton ve Asbest borulara göre ; kimyasal dayanýmý yüksektir. Çelik, Beton, Ctp ve Asbest borulara göre; aþýnma direnci yüksektir. Çelik, Beton, Ctp ve Asbest borulara göre; korozyona uðramaz. TS 418-2 EN 12201-2 PE 100 BORULARIN BAÐLANTI METODLARI PE 100 borular, baþ baðlama teknikleri açýsýndan en çok çeþitliliðe sahip borulardýr. Bu tekniklerden her biri borularýn kullanýlacaðý yere göre tercih edilir. ALIN KAYNAÐI METODU Bu uygulama genel kullaným þeklidir. Özel bir alýn kaynak makinasý ile yapýlýr. Sistemin aslý resistanlý bir plaka kullanarak kaynak yapýlacak boru alýnlarýnýn daha önceden belirlenmiþ basýnç ve zaman altýnda ýsýtýlmasý ve yüzeylerin yine daha önceden belirlenmiþ zaman ve basýnç altýnda alýn alýna yapýþtýrýlmasý ve ardýndan soðutulmasý iþlemidir. Kaynak iþlemi ilave manþon gerektirmediðinden oldukça ekonomiktir. Bu yöntemin Ø63ten büyük çaplar için kullanýlmasý tavsiye edilir. Alýn Kaynaðý Yapýlýrken Dikkat Edilecek Hususlar Kaynak yapýlacak malzemeler ayný parametrik deðerde olmasý gerekmektedir. (Ayný et kalýnlýðý olmalý) Çalýþma ortamý temiz olmalý kaynak olacak yüzey, yaðmur, kar, çamur, yað gibi ortamlardan korunmalýdýr. Kaynak yapýlacak yüzeye elle temas edilmemelidir. Hava þartlarýnýn uygun olmasý (rüzgar, sýcak, nem, toz vb.) gerekmektedir. (Ortam sýcaklýðý 5 °C altýnda olmamalýdýr.) Kaynak yapacak kiþinin iyi eðitilmesi gerekmektedir. Alýn Kaynaðý Ýþlem Sýralanýþý 1- Borular alýn kaynak makinesine yerleþtirilir ve aparatlarla saðlam bir biçimde sýkýþtýrýlýr. 2- Traþlayýcý aparat, kaynak makinesinin kolon milleri üzerine yerleþtirilir ve dikkatli bir þekilde borularýn alýn yüzeyleri traþlanýr. 3- Traþlanan yüzeylerin ayný eksende olup olmadýðýna ve alýn alýna birbirine temas edip etmediðine bakýlýr. 4- Borularýn alýn yüzeyleri, arasýna ýsýtýcý plaka girecek þekilde birbirinden uzaklaþtýrýlýr. 5- Kaynak makinesi imalatçýsýnýn teknik verilerine veya formüllerle hesaplanan verilere göre belirlenen ýsý ve basýnç altýnda, ýsýtýcý plaka, boru alýn yüzeylerine uygulanýr. 6- Isýtýcý plaka aradan çýkartýlýr ve borular alýn alýna getirilerek belli bir süre ve basýnç altýnda tutulur. 7- Sürenin bitiminde basýnç kaldýrýlýr ve boru soðumaya býrakýlýr. Alýn Kaynaðýnýn Avantajlarý Birleþtirme için özel ekleme parçasý gerektirmez. Alýn kaynaðý ile dirsek, T gibi ek parçalar üretilebilmektedir. Kaynak makinasý temin etmek kolaydýr. Üretimi ülkemizde yapýlmaktadýr. Kolay bir yöntemdir. Ek parçalarý daha ucuzdur. Ø63lük çaptan itibaren (et kalýnlýðý 3 mmden büyük) rahatlýkla uygulanabilir. Uygulama sonucu içte ve dýþta oluþan dudaklar, kaynak kesitini arttýrmaktadýr, bu ise emniyeti arttýrýr. Güvenilir, saðlýklý bir kaynak iþlemidir. Tekniðine uygun bir kaynak baðlantýsý yapýldýðýnda elde edilen kaynak bölgesinin mukavemeti ana borunun mukavemeti ile eþdeðer olacaktýr. 97 POLÝETÝLEN BORULAR PE 100 BORULARIN BAÐLANTI METODLARI Boru Kaynak Alaný Hesabý Formülü: (da² - di²). p 4 dm p s (mm²) ABORU = VEYA Aboru da di dm : Boru Kaynak Alaný : Dýþ Çap : Ýç Çap : Orta Çap Kaynak Sýkýþtýrma Kuvveti Hesabý: F = PSpesifik ABoru (N) Aboru : Boru Kaynak Alaný F : Sýkýþtýrma Kuvveti PSpesifik : PE = 0.15 N/mm² PP = 0.10 N/mm² Alýn Kaynak Aþamalarý Alýn Kaynak Ýþlem Süre Grafiði Kaynak Hazýrlýk (Traþlama) Birleþtirme ve Soðutma 98 Isýtma ELEKTROFÜZYON KAYNAK METODU Bu uygulama genellikle çok yüksek emniyet istenen sistemler, yer darlýðý sebebiyle alýn kaynaðý metodu kullanýlmayan yerlerde ve tamirlerde kullanýlýr. Montajda Elektrofüzyon kaynak makinesi ile elektrofüzyon ek parça kullanýlmaktadýr. Bu elektrofüzyon ek parçalarýn boruyla kaynak olacak iç yüzeylerine, imalat esnasýnda özel rezistans teller yerleþtirilmiþtir. Elektrofüzyon makinesi ile, bu tellere gerilim verilerek, elektrofüzyon ek parçanýn boru ile birleþecek iç yüzeyi erime sýcaklýðýna getirilir. Ek parça ve boru kaynak iþlemi yapýlýr. Ayrýca bu teknik uygulanarak ana borudan çýkýþlar almak mümkündür. TS 418-2 EN 12201-2 PE 100 BORULARIN BAÐLANTI METODLARI Elektrofüzyon Kaynaðýnýn Avantajlarý Bu teknik kullanýlarak ana borudan direk çýkýþ almak mümkündür. Borularýn tamiri kolaydýr. Çok dar alanlarda bile kolaylýkla uygulanýr. Çok fazla kazý dolgu gerektirmez. Elektrofüzyon Kaynaðý Yapýlýrken Dikkat Edilecek Hususlar Kaynak yapýlacak malzemeler ayný parametik deðerde olmasý gerekmektedir. Çalýþma ortamý temiz olmasý kaynak olacak yüzeyi yaðmur, kar, çamur, yað gibi ortamlardan korunmalýdýr. Kaynak yapýlacak yüzeye elle temas edilmemelidir. Elektrofüzyon için müsaade edilebilir ortam sýcaklýðý 5C° - 45C°dir. Kaynak yapacak kiþinin iyi eðitilmesi gerekmektedir. Elektrofüzyon Kaynaðý Ýþlem Sýralanýþý 1- Borular aðýz kýsmý kendi ekseni ile dik açý yapacak þekilde düzgünce kesilir. 2- Borunun kaynak yapýlacak yüzeyi, yað, kir kalmayacak þekilde, soyma aparatý ile boru dýþ yüzeyi soyularak temizlenir. 3- Boru ve ek parça alkol ile temizlenir. Ek parça boruya takýlýr. 4- Ek parçanýn barkotu makinaya okutturulur, yoksa deðerler elle girilir. 5- Kaynak makinasý çalýþtýrýlýp, iþlem tamamlanýr. FLANÞLI BÝRLEÞTÝRME METODU Flanþ adaptörü üzerine çelik flanþlar geçirilir ve birleþtirilecek uçlara adaptör alýn kaynaðý ile kaynatýlýr. Alýn kaynaðýndaki kaynak kurallarý geçerlidir. Ýki flanþ arasýna conta konur ve flanþlar somun ve civata ile birleþtirilir. Flanþ Adaptörü Flanþ 99 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN SINIFLANDIRILMASI Malzemenin iþaretlerle gösterilmesi ve Tasarým kuvveti Ýstenen Minimum Kuvvet Tasarým Kuvveti Q Mpa (MRS) Boru Sýnýfý PE 100 PE 80 10,0 8,0 8,0 6,3 PE 63 PE 32 6,3 3,2 5,0 2,5 Not: Tasarým kuvveti, tasarým katsayýsýný C= 1,25 olarak MRSden türetmiþtir. Özellikler PE 100 PE 80 PE 63 PE 32 Erime Akýþ Ýndisi (g/10 dak) 190°C-2,16 kg. 0,07 0,15 0,3 0,4 Yoðunluk g/cm³ Termal Dayanýklýlýk min. 0,95 0,945 0,955 0,920 > 60 > 50 > 40 > 40 Kopma Uzama % ³600 ³600 ³600 ³600 Akmada Gerilme Kuvveti > 20 > 20 > 20 > 10 Elastiklik Modülü, Mpa 950 600 600 500 PE BORULARIN MRS VE SDR ORANLARI SDR= D s D= Dýþ Çap s= Et Kalýnlýðý SDR= Standart boyut oraný Sb= Q = SDR-1 PN 2 Q= Borunun gerilmesi PN= Anma basýncý Sb= Boru serisi PN=10*Q Sb = 20*Q SDR-1 SR= El r³m SR= Halka rijitliði E= Elastiklik modülü l= Kesitin atalet momenti r m= Ortalama yarý çap formülünden içme suyu borularý için SR= 2 E = 0,66 E 3(SDR-1)³ (SDR-1)³ Borunun gerilmesi (Q) Q = MRS/C C : Emniyet katsayýsý (1,25) MRS : Minimum gerilme kuvveti 100 TS 418-2 EN 12201-2 HESAPLAMALAR Borunun Et Kalýnlýðýnýn Hesaplanmasý Dýþ hidrostatik basýnç durumunda, N= pDm 2 D p N : Ortalama Çap : Ýç basýnç : kuvvet D+d = D-s 2 boru cidarýndaki gerilme Dm = s= pDm 2s Et Kalýnlýðý s= pDm 2s Uluslararasý standartlarda PE borular dýþ çapla anýldýðý için Dm yerine formül konularak, s= Dýþ Hidrostatik Basýnç pD 2s+p elde edilir ve boru et kalýnlýðý hesabýnda kullanýlýr. N= PbDm 2 yük oluþur. Ve oluþan basma gerilmesi; s= PbDm 2 Dýþ basýnç altýnda borular burkulma durumu içinde incelenmelidir. ² s 2E sb = Dm 1 - u² formülündeki gerilmeyi oluþturan basýnç ise, 2E Pb = 1 - u² s Dm 3 Burada; E : Elastiklik modülü u : Poisson oraný s : Et kalýnlýðý Dm : Ortalama çap 101 POLÝETÝLEN BORULAR SU DARBESÝ Boru içinde akan suyun hýz deðiþimi basýnçta dalgalanmaya yol açar. Basýnçtaki hýz deðiþimi, Dv g Dp = c D : Ýç çap K : Cidar esneklik katsayýsý (377) Dv : Hýz deðiþimi Dp : Basýnç deðiþimi c : Sudaki ses hýzý HDPE (PE-80, PE-100) borularýn döþenmesi sýrasýnda ýsý deðiþkenliðine baðlý boyca uzama oraný dikkate alýnmalýdýr. Isýnýn yükselmesi durumunda boyca uzama, ýsýda azalma sonucunda ise kýsalma olacaktýr. PE borunun 1msinde her K miktarý kadar ýsý deðiþimi için (1K=1°C), 0.18 mm. uzama veya kýsalma olacaktýr. DL=L · DL · d (DL= m. K. mm/m.K) Süprasyon durumunda oluþan basýnç Hmax = Hiþ + Dp Depresyon durumunda basýnç Hmin = Hiþ - Dp Cyi hesaplamak için c = GENLEÞME (ISI DEÐÝÞKENLÝÐÝ ÝLE BOYCA UZAMA) Plastik Malzemeler için boyca uzama katsayýlarý 9900 D K s 48,3 + Diðer su darbesi hesaplama metodunda, sudaki ses hýzý c = Epg / g Ep Ew + Dm s Ew : Suyun elastiklik modülü Ep : Boru malzemesinin elastiklik modülü g : Suyun özgül aðýrlýðý Dm : Ortalama Çap s : Et kalýnlýðý g : Yerçekimi ivmesi (9,81 m/s²) u : Poisson oraný Ep : Yerine gömülü borularda Ep Ayrýca için c = Ew Ep Ew <<< Dm s Ep 1 - u² konmalýdýr. 1 - u² . s Katsayý mm/m.K HDPE PP 0.18 0.15 PVDF PB PVC GFK 0.14 0.12 0.07 0.02 Örneðin PE boru ile yapýlmýþ bir hatta ýsýya baðlý olarak boyda oluþabilecek uzama veya kýsalma durumunda boru sabit noktasýndan deðil, dönüþ noktasýndan kayma yapacaktýr. 15 mlik bir boru için normal çalýþma ýsýsý Tv=20°C, maksimum çalýþma ýsýsý T1=70°C ve minimum çalýþma ýsýsý T2=5°C olsun. Buna göre ýsýya baðlý boy deðiþiklikleri aþaðýdaki gibi hesaplanýr. Isý yükselmesine baðlý uzama: DL=L.DT1.d = 15x50x0,18=135 mm Isý düþmesine baðlý kýsalma: -DL=L.DT2.d = 15x15x0,18=40,5 mm olduðu ihmal edilir. Bu durumda formül aþaðýdaki gibi olur. Epg / g Madde Ls=k · d · DL Ls : Sabitleme mesafesi (mm) d : Boru dýþ çapý (mm) k : Faktör HDPE için 26, PP için 30, PVC için 33,5 Dm Örnek: Æ 50 mm. çaplý bir PE boru için DL= 135 mm. ve faktör 26dýr. Kelepçe mesafesi ise Ls = 26. 50.135 = 2136.12 mm. 102 TS 418-2 EN 12201-2 Ýnce etli borularda kabul edilebilir bükme yarý çapý hesaplanýrken (Kýrýlma dikkate alýnarak) aþaðýdaki formül kullanýlýr. rm² 0.28.s RK= rm s (mm) : Ortalama boru yarý çapý : Et kalýnlýðý (mm) (mm) Kalýn etli borularda kabul edilebilir bükme yarý çapý hesaplanýrken (gerilme-büzülme dikkate alýnarak) aþaðýdaki formül kullanýlýr. Genleþme Noktalarý ESNEKLÝK : Boru dýþ yarý çapý : Gerilme-Büzülme (mm) (mm) PE Borularýn SDRye göre bükülme yarýçapý R= E · Dm 2·s : Bükme yarý çapý : Ortalama boru çap : Boru elastisite modülü : Gerilme (mm) (mm) (N/mm²) (N/mm²) HDPE Sýnýfý Çevre Gerilmesi N/mm² PE 63 PE 80 PE100 ra E (mm) * Gerilme-Büzülme oraný %2;5i geçmemelidir. PE borular için maksimum bükme yarý çapý: R Dm E s ra.100 E R= 5 6.3 8 Kabul edilebilir küçük bükme yarý çapý için aþaðýdaki tabloda verilmiþ olan deðerlerin altýna inilmemelidir. Boru Hammaddesi Düþme Isýsý PE 80 ve PE 100 Kabul Edilebilir Küçük Bükme Yarý Çapý SDR 17 SDR 11 20 °C 30 x da 20 x da 10 °C 0 °C 50 x da 75 x da 35 x da 50 x da Boru Sýrasý SDR Kabul Edilebilir Bükme Yarý Çapý R d= Boru Dýþ Çapý 1 2 3 4 5 6 41 33 26 17.6 11 7.4 50 d 40 d 30 d 20 d 20 d 20 d 0°C altýndaki çalýþma ýsýlarýnda kabul edilebilir bükme yarý çapý için yukarýdaki tabloda belirtilmiþ olan deðerlere 2.5 eklenmelidir. 0°-20°C arasýndaki çalýþma ýsýlarýnda kabul edilebilir bükme yarý çapý, ara deðer bulma (oran) yöntemi ile bulunur. Ýnce etli borular için bükme çapý hesaplanýrken kýrýlma ihtimali kritik noktayý oluþturur. Kalýn etli borularda ise bükme iþlemi için çap hesaplanýrken gerilme-büzülme sýnýrý kritik noktayý oluþturur. 103 POLÝETÝLEN BORULAR GÖMÜLÜ BORULARDA NEGATÝF BASINÇ DURUMUNDA FLAMBAJ (ÇÖKME) HESABI Negatif basýnç durumunda gömülü borularda flambaj kontrolü ATV 127ye göre yapýlýr. Bu hesaplama aþaðýdaki sýra ile yapýlýr. ATV 127ye göre toprak sýnýflarý Grup 1: Grup 2: Grup 3: Grup 4: Tablo Kohezyonsuz (kum, çakýl) Çok az kohezyonlu (üniform olmayan kum veya çakýl) Karýþýk kohezyonlu (taþ unu, parçalanmýþ kaya, killi kum) Kohezyonlu, killi toprak Toprak Özellikleri Sýkýþtýrma derecesinde Dpr baðlý E- deðerleri Mpa Grup Yoðunluk kN/m³ Ýç Sürtünme Açýsý Ø 85 90 92 95 97 100 G1 20 35 2 6 9 16 23 40 G2 20 30 1,2 3 4 8 11 20 G3 20 25 0,8 2 3 5 8 13 G4 20 20 0,6 1,5 2 4 6 10 Sýkýþtýrma proktor indisi Dprye baðlý toprak elastiklik modülü E= 2,74.10-7 G e0,188Dpr Toprak Yükü Toprak yükünün hesaplanmasý PE = x.gBh x : Yük azaltma faktörü gB : Toprak Özgül aðýrlýðý h : Dolgu yüksekliði h 1-e -2 b K1 tand x = 2 h K1 tand b Eðer hendek þevli ise xb = 1- b 90 + x b 90 b : Þev açýsý (açý derece) K1 : 0,5 d : 2 / 3Ø 104 Þevli Hendek Dik Açýlmýþ Hendek TS 418-2 EN 12201-2 GÖMÜLÜ BORULARDA NEGATÝF BASINÇ DURUMUNDA FLAMBAJ (ÇÖKME) HESABI Flambaj emniyet deðerinin hesaplanmasý Dikey dolgu yükü hesabý qv Flambaj emniyet deðeri aþaðýdaki formülle hesaplanýr ve 2den büyük olmalýdýr. (çökmeye baðlý emniyet katsayýsý) Dikey dolgu yükünü hesaplamak için aþaðýdaki iþlemler yapýlýr. g = a´ = 1 qv Pa + qvkrit Pakrit eðer a´ <0,251 ise a´=0,251 qv : Dikey toprak yükü (MPa) qvkrit : Kritik dikey toprak yükü (MPa) Pa : Dýþ basýnç (MPa) Pakrit : Kritik dýþ basýnç (MPa) Pa toprak içinde dýþ su var ise bunun basýncý, ani boþalmada oluþacak vakum basýncý da bu basýnca ilave edilir. Yani vakum basýncý dýþtan uygulanan basýnç gibi alýnýr. Bu formül içindeki deðiþkenleri hesaplamak için aþaðýdaki sýra takip edilir. Kritik qv hesabý Yatay yatak rijitliði SBh Df = z = b da 1,154+0,444 E1 >0,25 E2 maxl = 1+ 3,5 2,2 + + a´ E4 (a´-0,25) E1 lR = maxl.VS+a´ 4£b / da£ £1,44 -1 0,62 + a´ 4.K2 . maxl-1 3 a´-0,25 3+K2 VS+a´. 3 lRG = 1£b / da£4: -1 b da h da . maxl-1 a´-0,25 lR-1 . 3 b da 1,6 E4 (a´-0,25) E1 . h da £4 + 4-lR 3 : lRG = lR = Sabit qv = lRG.PE 1,44 Df +(1,44-Df) E2 E3 SBh = 0,6.z.E2 qvkrit = 2 SR.SBh SR : Halka rijitliði (MPa) SBh : Yatay yatay rijitliði (MPa) 105 POLÝETÝLEN BORULAR GÖMÜLÜ BORULARDA NEGATÝF BASINÇ DURUMUNDA FLAMBAJ (ÇÖKME) HESABI Kritik Pa hesabý Pakrit = Basýnçlý hatlarda halka rijitliði, ortalama yarýçap, boru et kalýnlýðý ve malzemenin elastiklik modülüne baðlýdýr. aD.SR aD aþaðýdaki çizelgeden bulunur. aDyi bulmak için VRB hesaplanmalýdýr. SR ise boru halka rijitliðidir. VRB = Sr Halka rijitliðinin hesaplanmasý SR = E l rm SR SR SBh El r³m : Boru elastiklik modülü (Pa) : Boru kesitinin atalet momenti (m4/m) : Ortalama yarýçap (m) : Halka rijitliði (Pa) Boru kesitinin atalet momenti ise, l = s rm rm = ri rd aD eðrisi çizelgesi 106 s³ 12 : Boru et kalýnlýðý (m) : Ortalama yarýçap rd+ri 2 : Ýç yarýçap (m) : Dýþ yarýçap (m) TS 418-2 EN 12201-2 HÝDROLÝK HESAP ESASLARI WAVIN PE 100 BORU DÖÞEME KESÝTÝ Pürüzlülük Katsayýlarý William - Hazzen: 149 Colebrooke - White: 0,02 mm Darcy - Weissbach: 0,02 mm William - Hazzen Formülü v = 0,85 . CR0,63.J0,54 Q = 0,278748.CD2,63.J0,54 burada, v : Hýz (m/s) Q : Debi (m3/s) C : William - Hazzen katsayýsý R : Hidrolik yarýçap (D/4e eþit) (m) J : Hidrolik eðim (m/m) Colebrooke-White Formülü 1 = -2 log l 2,51 Re l Reynolds sayýsý: Re = + k/Di 3,72 v.Di u burada, l : Pürüzlülük katsayýsý Re : Reynolds sayýsý k : Pürüzlülük (m) Di : Ýç Çap v : Hýz (m/s) u : Kinematik vizkozite 20°C su için 1x106 (m2/s) Q : V.A Notlar: 1- ÜST TABAKA: Sýkýþtýrýlmýþ normal dolgu. 2- GÖMLEK TABAKASI: Taþ gibi zararlý maddelerden arýndýrýlmýþ, sýkýþtýrýlmýþ toprak dolgu. 3- YASTIK TABAKASI: (Sýkýþtýrýlmýþ kum) b : Hendek geniþliði (cm) y : Yastýk tabakasý (cm) H : Hendek derinliði Hüst : Boru üst kotu ile tabii zemin arasý mesafe (cm) (minimum 50 cm olmalýdýr.) D : Boru dýþ çapý (cm) 2a : Derece cinsinden yataklama açýsý D<600 mm için y= 20cm b= D+2x20 cm 600mm<D<1000 mm için y= 20 cm b= D+2x30 D>1000 mm için y= 30 cm b= 2+2x30 cm Q : Debi (lt/s) V : Akýþ Hýzý A : Kesit Alaný (mm²) Darcy - Weisbach Formülü J = l. J l Di v g v2 L . Di 2g : Hidrolik kayýp : Pürüzsüzlük katsayýsý : Ýç Çap (m) : Hýz (m/s) : Yerçekimi ivmesi (9,81 m/s2) 107 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI Tesisatýn her türünde Polietilen boru ve ek parçalarýn taþýnmasý ve depolanmasý önemlidir. PE boru çeþitleri sertlik açýsýndan farklý özellikte olmalarýna raðmen, taþýma ve depolama metodlarý aynýdýr. Polietilen keskin objelere karþý dayanýksýz olmasýna karþýn, hafif ve kolay taþýnabilen dayanýklý, esnek bir materyaldir. Bu sebeple, taþýma esnasýnda kesici objelere dikkat edilmelidir. Borunun dýþ yüzeyine yazýlacak yazýlar ve iþaretler boru et kalýnlýðýný etkilememelidir. Hasarlý olduðu görülen borular kullanýlmamalýdýr. Genel özelliklerine bakýldýðýnda polietilen, düþük hava sýcaklýklarýndan etkilenmez fakat; düzgün yüzeye sahip olduklarýndan, borular ve ek parçalar, nemli veya dondurucu havalarda kaygan olurlar. Ayrýca geniþ çaplý ek parçalarda, ek parçalar borudan önce hazýrlanmýþ ise, bu tip hava þartlarýnda depolama sözkonusu ise daha dikkatli olunmasý gerekir. Ürünler koruyucu ambalajlarý ile kullanýlana kadar bütün olarak muhafaza edilmelidir. Ürünler açýk havada uzun bir süre depolanacak ise, ultraviyole ýþýnlarýndan korunmak amacýyla üzerleri branda veya siyah polietilen örtü ile örtülmelidir. Hijyenik þartlarda depolamak için borularýn açýkta kalan uç kýsýmlarý da pissu, yabancý malzeme (toprak, taþ vs.)den korunmak için örtülmelidir. 108 SEVKÝYAT Taþýnacak yükün hacimli olmasý durumunda, taþýma aracýnýn yükün yüklenecek kýsmýnýn yeterince düz ve temiz olmasýna, sivri veya kesici nesnelerden uzak tutulmasýna dikkat edilmelidir. Boru ve ek parçalarýn yerleþtirilmesi esnasýnda ürünlerin ýsý veren veya yayan kaynaklarýn yanýna veya bitiþiðine konmamasýna, yað gibi pislik bulaþtýrýlabilecek materyallerden uzak tutulmasýna dikkat edilmelidir. Ürünlerin taþýnmasý esnasýnda, metal zincir veya askýlarýn ürünlere direkt temas etmemesine dikkat edilmelidir. Polypropylenden veya naylondan yapýlmýþ perde ayaklý askýlar önerilir. Küçük ebatlý ek parçalarýn taþýnmasýnda, ek parça uçlarýnýn birbirine sürtünüp aþýndýrmayacak þekilde taþýnmasýna dikkat edilmelidir. Yatay sevkiyat yapýlmasý durumunda özel düzenlemeler gerekmesine raðmen, bað halindeki borularýn sevkiyatý hem yatay hem de dikey olarak yapýlabilir. TS 418-2 EN 12201-2 PÝLSA PE 100 BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI ÇERÇEVE HALÝNDEKÝ AMBALAJLI BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI Çerçeve halinde ambalajlý borularýn vinç ile taþýnmasý durumunda, metalik olmayan geniþ aský bantlarý veya halatlarý kullanýlmalýdýr. Uzunluðu 6 metreden fazla olan borularýn yük taþýyýcý aský kollarý arasýndaki mesafe en azýndan boru uzunluðunun veya ambalajýn dörtte biri kadar olmalýdýr. Taþýma amacýyla zincir veya kanca kullanýlmamalýdýr. Taþýma ve boþaltým esnasýnda kol askýlarýnýn boru baðlarýný ortalayacak þekilde, eþit aralýklarla yerleþtirilmiþ olmasýna dikkat edilmelidir. (Bkz. Þekil 2) 6 metre uzunluðundaki standart borularýn bað ambalajlarýnýn forklift yardýmý ile taþýnmasý, bu borularýn doðal yapýlarý gereðince mümkündür. Kümelenmiþ boru ambalajlarýnýn uzunluðunun 6 metrenin üzerinde olmasý durumunda, boþaltým esnasýnda en azýndan dört kollu çatal veya kalas destekli ve uygun kol askýlý vinç kullanýlmalýdýr. Borularýn tek tek boþaltýlmasý halinde de ayný yöntem kullanýlmalýdýr. Boþaltýmýn düz bir zemine yapýlmasý halinde kýzak ve halat askýlarýn kullanýlmasý daha pratik olabilir. (Bkz. Þekil 3) Þekil 1: PE borularýn tipik çerçeve þeklindeki paketi Þekil 3: Kýzak keresteler kullanýlarak boþaltma Þekil 4,5: Uygunsuz boþaltma Borular kesinlikle sevkiyat aracýndan atýlarak veya hareket halindeki aracýn arka kapaklarý açýlýp, kaydýrýlarak boþaltýlmamalýdýr. (Þekil 4-5) 8 Destek Kerestesi 3mt 6mt 3mt 12 mt. boyda Boru Baðý Þekil 2: Çerçeve þeklindeki paketlerin vinç ile taþýnmasý 109 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI KANGAL BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI BANTLA SARILI KANGAL BORULARIN AÇILMASI DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR E Kangal borular sarýlý vaziyette iken, bir potansiyel enerji içerir, doðru þartlarda muhafaza edilmediðinde ciddi kazalara sebep olabilirler. Güvenli bir çalýþma ortamýnýn saðlanmasý için, geniþ çaplý kangal borularýn tesisatý sadece konuya hakim kiþilerce gerçekleþtirilmelidir. D F C Sarýlý kangal borularýn açýlmasý esnasýnda, uç kýsýmlarýnýn daima kontrollü olarak açýlmasý, tüm baðlarýn ayný anda açýlmamasý gerekir. Bu tip operasyonlar risk içerdiðinden, bu operasyonlarda görevli kiþilerin, görev esnasýnda kalýn þapka, eldiven, güvenli ayakkabýlar ve göz koruyucular giymesi gerekir. A B Sevkiyat öncesinde sarýlý kangal boru uçlarýnýn yeterince güvenli muhafaza edildiðinden emin olunmalýdýr. Kangal boru sarýmýnda kullanýlacak yapýþkan rulo bant en azýndan 2 santim kalýnlýðýnda olmalýdýr (veya Lifli Polyester çember kullanýlabilir.) Sarým esnasýnda þekil 4te gösterildiði gibi rulo bant sadece sarým bittikten sonra deðil; sarým esnasýnda aralarda da kullanýlarak ambalaj güvenli bir konuma getirilmelidir. Kullanýlan yapýþtýrýcý rulo bantlar, kangal borunun kullaným gerekliliðine dek açýlmamalýdýr. A ve E noktalarýndaki güvenlik bantlarýný çýkarýnýz. E noktasýndaki sýkýþtýrýlmýþ bantý ve A,B,C,D,F noktalarýndaki boruya dýþtan sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. A,C ve E noktalarýndaki boruya içten (dýþtan) sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. B,D ve F noktalarýndaki boruya içten (dýþtan) sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. B,D ve F noktalarýndaki boruya içten sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. E,C noktalarýndaki þerit veya bantlarý ve A noktasýndaki sýkýþtýrýlmýþ þeritin kalanlarýný çýkarýnýz. A,C ve E noktalarýndaki boruya içten sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. NOT: Baþlamadan önce lütfen güvenlik faktörlerinin varlýðýndan emin olunuz. B,D ve F noktalarýndaki boruya içten (dýþtan) sarýlý þerit veya bantlarý sýrasýyla çýkarýnýz. 110 TS 418-2 EN 12201-2 PÝLSA PE 100 BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI EK PARÇALAR Genellikle karton kutu veya polietilen torbalarda ambalajlanan ek parçalarýn taþýnmasýnda kanca veya çengel kullanýlmamalýdýr. 12m 180mm.ve üzerinde ebadlardaki ek parçalarýn montajýnda kullanýlacak olan kaynak makinelerin ýsýtma parçalarý, taþýma ve montaj sýrasýnda dokunulmasýný önlemek amacýyla basit taþýma kulplarýna sahiptir. 3m Max Zemin AMBARDA DEPOLAMA Taþýma esnasýnda tüm materyaller dikkatle incelenmeli ve sevkiyatýn depoya kabulünden önce kusurlu tüm materyaller bir kenara ayrýlmalýdýr. Materyallerdeki herhangi bir arýza derhal depoya kabulünden önce tedarikçiye bildirilmelidir. Þekil 6: Çerçeve þeklindeki paketlerin depolanmasý Benzer sebeplerden dolayý, boru kangallarý þekil 7de görüldüðü üzere düz bir zeminde istiflenmeli ve her kümedeki kangal sayýsý tablodaki gibi sýralandýrýlmalýdýr. Ayný ürünlerin farklý tedarikçilerden temin edilmesi durumunda bu ürünler birbirinden ayrý ve açýkça ayýrtedilebilir bir þekilde muhafaza edilmelidir. 2,5 mt. Max yükseklik Borular ve ek parçalar stok rotasyonlarýný doðrulamak amacý ile, alýnan sevkiyat sýrasýna göre kullanýlmalýdýr. Üretici tarafýndan üretim tarihi üzerlerine yazýlý polietilen borular alýnmalý ve kullanýmda da eski üretim tarihli borular stok rotasyonlarýný doðrulamak amacýyla ilk önce kullanýlmalýdýr. Polietilen borular koruyucu altýnda depolanmalý ve kullanýmýna gerek duyulana dek direkt güneþ ýþýðýndan korunmalýdýr. Muhafaza þartlarýnýn borularý, üstü açýk bir ortamda muhafaza edilmesini gerektirmesi durumunda, ýþýk geçirmez (saydam olmayan) örtülerin borularýn üzerine örtülmesi gerekir. Yýðýn halindeki borularýn saðlýklý istiflenebilmesi için firma; boru aðýrlýklarýný karþýlayabilecek düz bir zemin saðlamalý, gerekli taþýma ekipmanlarý bulundurmalý, istif yüksekliklerini minimum tutmalý, taþýma makinelerinin kazaya sebebiyet vermeyecek þekilde rahatça manevra yapabilecekleri kendilerine tahsis edilmiþ bir alan saðlanmalýdýr. Taþýmanýn uygunluðu ve emniyeti açýsýndan, borularýn istifindeki boru kümelerinin yüksekliði 3 metreden fazla olmamasý gerekir. Borulara gelebilecek deformasyonlarý önlemek için boru paletleri þekil 6da görüldüðü üzere üst üste istiflenmelidir. Yatay Depolama: Her bir kangal aðaç kolon veya paletlerle yüzey temasýndan korunmalýdýr. Þekil 7: Kangallarýn depolanmasý Ø20 mm için Ø25 mm için Ø32 mm için Ø40 mm için Ø50 mm için Ø63 mm için Ø75 mm için Ø90 mm için Ø110 mm için PE 100 PE 32 8 kangal 8 kangal 7 kangal 6 kangal 6 kangal 5 kangal 5 kangal 4 kangal 4 kangal 7 kangal 7 kangal 6 kangal 5 kangal 5 kangal 4 kangal 4 kangal 4 kangal 3 kangal Borularýn tek tek biraraya gelerek piramit þekli oluþturularak istiflenmesi durumunda, aþaðý katlarda kalan borular nemli havalarda deformasyona uðrayabilir. Dolayýsýyla bu tip boru kümelerinin yüksekliði 1,2 metreyi geçmemelidir. Muflu borular, istiflenirken düzensiz istifi ve çarpma olasýlýðýnda hasarý önlemek amacýyla borularýn muf kýsýmlarýnýn yanyana getirilmemesi gerektiði gibi iki mufsuz tarafta yanyana getirilmemelidir. 111 POLÝETÝLEN BORULAR PÝLSA PE 100 BORULARIN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI Polietilen ek parçalar parmaklý raf üzerinde ve bir örtme altýnda muhafaza edilmelidir. Üretici firmanýn kullanmýþ olduðu koruyucu ambalaj veya karton kutular ürünün kullaným gerekliliðine dek tam olarak muhafaza edilmelidir. Polietilen boru ve ek parçalarý daima, egzoz çýkýþlarýndan ve diðer tüm yüksek sýcaklýk veren kaynaklardan uzakta depolanmalýdýr. Polietilen boru ve ek parçalar; yað ile çalýþan materyaller, hidrolik yaðlar, gazlar, çözücülerle ve diðer yayýlabilen kimyasallarla temasý önlenmelidir. Polietilen borularýn ve ek parçalarýn birbirlerine eklemleri ile ilgili tüm özel aletler ve ekipmanlar kullanýmýna gereklilik duyuluncaya dek güvenli bir yerde ayrý olarak muhafaza edilmelidir. Kaynak aletlerinin ýsýtma kýsmý çizilip zarar görmeyecek þekilde muhafaza edilmelidir. AÇIK ALANDA DEPOLAMA Bazý önemli projelerde, çalýþanlarla veya güvenlik faktörleriyle donatýlmýþ ek bir depo kullanýlabilir. Orta ölçekli projelerde veya týkalý bir alanda çalýþýlmasý durumunda borularýn ve materyallerin operasyonlarýn yapýldýðý alanlara yakýn seçilmiþ noktalarda depolanmasý sýk görülen bir durumdur. Daha küçük projelerde, kýrsal veya kýrsal çok sýnýrlý bir çalýþma alanýnda çalýþýlacak olmasý durumunda, borularýn birbirine baðlanarak istiflenmesi kabul edilebilir bir durumdur. Ancak her durumda da aþaðýdaki hususlara dikkat edilmelidir. * Tüm materyallerin ve ekipmanlarýn hýrsýzlýk, kazai zararlar veya kirliliðe karþý güvenceye alýnmasý. * Yayalarýn, özellikle çocuklarýn ve görme özürlü insanlarýn güvenceye alýnmasý. * Trafiðin, inþaat ekipmanlarýnýn, tarým makinalarýnýn ve hayvanlarýn hareketi. Tüm boru depolama þekilleri, uygun zeminde, zarar verebilecek materyallerden uzak, inþaat araçlarý ve/veya taþýma ekipmanlarýnýn giriþ çýkýþlarýný rahatça yapabilecekleri þekilde sahanýn uygun bir yerinde olmalýdýr. PE borularýn açýk alanda birbirlerine baðlanarak istiflenmesi durumunda, borular arasýnda gereðinden fazla boþluk býrakýlmamalý ve borular mümkün olduðunca bir araya getirilip, sýkýþtýrýlarak istiflenmelidir. Gerekli görüldüðü takdirde, boru istiflerinin çevresine uygun uyarý iþaretleri ve lambalarla detaylandýrýlmýþ koruyucu bariyerler dikilmelidir. Açýk alanda uzun süre boru ve ek parçalar muhafaza edilecek ise güneþ ýþýnlarýndan (ultraviole) korunmak amacýyla üzerleri branda veya siyah polietilen örtü ile örtülmelidir. 12 mt boy boru 1,0 metre max. Tahta kolon 1 metre Þekil 8: Tekil borularýn depolanmasý 112 TS 418-2 EN 12201-2 HDPE MALZEMENÝN KÝMYASALLARA KARÞI DAYANIMI TABLO 1 KÝMYASAL ADI 20°cde KONS. Dayanýklý Acetaldehyde Acetic acid Acetic acid Acetic anhydride Acetone Allyl alcohol Ammonium hyroxide Ammonium hyroxide Amly acetate Amly alcohol Aniline Antimony (III) Chloride Asorbic Acid Benzaldehyde Benzene Benzlsulphonic acid Bleach Iye Butandiol Butane gas Butanol Butly acetate Butly alcohol Butylene glycol Butyric acid Calcium bromate Calcium chromate Calcium carbonate Calcium nitrate Calcium oxide Cyclohexaonal Decahydronaphthalene Dichloropropylene Detergents, synthetic Dioxan Ethandiol Ethanol Ethanol Ethyl alcohol Ethyl alcohol Fuorine gas Formaldehyde Formic acid Gasoline Gelatine Glycerine Glycerol n-Heptan Hydrobromic acid %100 %60 %96 %100 %100 %96 %10 %30 %100 %100 %100 %90 %10 %100 %100 %10 %10 %100 %100 %100 %100 %100 %100 %100 %10 %40 %100 %100 Az Dayanýklý 60°cde Dayanýksýz + + + + Dayanýklý Az Dayanýklý * + * * * * + + + + + + * * * * + + + + + + + * * * + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + * + + * + + + + + * * - %100 %100 %40 %96 %35 %100 %100 %40 %98 + + + + + + + * + + + + + + + + * %100 %100 %100 %50 + + + * + + + * + Dayanýksýz + TS 11448de - HDPE malzemelerin kimyasallara dayanýmý mevcuttur. 113 TS 418-2 EN 12201-2 POLÝETÝLEN BORULAR HDPE ÇÝFT CÝDARLI KANALÝZASYON VE YAÐMURSUYU DRENAJ BORU TEKNÝK ÞARTNAMESÝ TABLO 2 KÝMYASAL ADI 20°cde KONS. Dayanýklý Hydrochloric acid Hydrocyanic acid Hydrofluoric acid Hydrogen Hydrogen peroxide Hydrogen peroxide iso octane Ýsoproply ether Lactic acid Methanol Methly alcohol Mercury Naphtha Naphthalene Nitrik acid Nitrik acid Nitrik acid Orthophosforic acid Orthophosforic acid Ozone Phosphine Phosphine acid Phosphine acid Phtalic acid Potassium hydroxide Potassium iodate Potassium permanganate Propionic acid Propionic acid Sea water Silicon oil Soap Solution Sodium hydroxide Sodium hypochloride Sulphur dioxide Sulphur trioxide Sulphuric acid Sulphuric acid Sulphuric acid Sulphuric acid Sodium iodate Sulphurous acid Tetrachloroethylene Tetrachloromethane Urea Urine Water Xylene %40 %10 %60 %100 %30 %90 %100 %100 %100 %100 %100 Az Dayanýklý Dayanýksýz + + + + + + + + + + + + Dayanýklý Az Dayanýklý * + + * + + + + * %25 %70 %100 %50 %95 %100 %100 %25 %50 %50 %10 %10 %20 %50 %100 %40 %15 %100 %100 %10 %50 %70 %80 %10 %30 %100 %100 %30 Dayanýksýz + + - + + + * + - + + + * * - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + * + + + + + + + + + - - + + + + + + + + + * - - - * + + + %100 TS 11448de - HDPE malzemelerin kimyasallara dayanýmý mevcuttur. 114 60°cde + + + * - WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI Wavin Polietilen Ek Parçalarý (Elektrofüzyon-Spigot) Polietilen Boru Projeleri için akýllý çözümler WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI Ýçindekiler Wavin Elektrofüzyon Ek Parçalar Manþon Tamir Manþonu Dirsek (45°-90°) Eþit TE Ýnegal TE Redüksiyon Körtapa Branþman Parçasý Servis TE Gaz Stoplu Servis TE-Monoblok Semer Vanalý Servis TE Stop-Off Vana Wavin Spigot (Alýn Kaynaklý) Ek Parçalar Dirsek (45°-90°) Eþit TE Redüksiyon TE Redüksiyon Körtapa Flanþ Adaptörü Diðer Ek Parçalar - Elektrofüzyon Kaynak Makinesi Ara Parça PE/Pirinç (Dýþ Diþli) Ara Parça PE/Pirinç (Ýç Diþli) Açma-Kapama Kolu Ara Parça PE/Çelik PP Kaplý Çelik Flanþ MSA Plus 300 Otomatik EF Kaynak Makinesi Wavin Pilsa EF Kaynak Makinesi Boru Traþ Aparatý PT4 Dönerli Boru Traþ Aparatý Dönerli Traþ Aparasý RST 800 Boru Kesme Makasý Boru Traþ Aparatý 116 117-127 128-132 133-136 EN 12201-3, EN 1555-3 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 117 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 118 EN 12201-3, EN 1555-3 119 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 120 EN 12201-3, EN 1555-3 121 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 122 EN 12201-3, EN 1555-3 123 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 124 EN 12201-3, EN 1555-3 Gaz Stoplu Servis TE-Monoblok Ürün Kodu: PE 100 EF Servis TE SDR 11 125 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (ELEKTROFÜZYON) 126 EN 12201-3, EN 1555-3 127 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (SPÝGOT) 128 EN 12201-3, EN 1555-3 129 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (SPÝGOT) 130 EN 12201-3, EN 1555-3 131 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (SPÝGOT) 132 EN 12201-3, EN 1555-3 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (DÝÐER EK PARÇALAR) 133 WAVIN POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (DÝÐER EK PARÇALAR) 134 EN 12201-3, EN 1555-3 WAVIN ELEKROFÜZYON POLÝETÝLEN EK PARÇALARI (KAYNAK MAKÝNALARI) Barkod Tarayýcýlý Otomatik Elektrofüzyon Kaynak Makinesi. Eþsiz teknolojisi ve aktif soðutma sistemi sayesinde þebeke ya da jeneratörle sorunsuz çalýþtýralabilir. Seri kaynak iþlemleri için uygundur. Makine barkod tarajýcýsý ile donatýlmýþtýr. Hafif, saðlam ve pratiktir. Menüsü 27 farklý dilde hizmet verebilir. Makine, güvenli taþýma çantasý içinde bir çift 4,0mm köþeli adaptör, kullaným kýlavuzu ve konfigürasyon kartý ile birlikte verilir. Teknik Özellikleri: Çalýþma Sýcaklýðý Aralýðý Besleme Voltaj Aralýðý Besleme Frekansý Kaynak Voltajý Kaynak Akýmý Güç Tüketimi Koruma Besleme Kablosu Kaynak Kablosu Boyutlar Aðýrlýk (Kablolar Dahil) Gösterge Gösterge Boyutu Harf Boyutu Diller Tip -10°C - +45°C 180 V + 264 V AC 45 Hz - 65 Hz 8 - 42 (48) V AC max. 80 A max. 3500 W 1 / IP 65 3m 3m 284 x 440 x 195 mm 11,5 kg, hafif alüminyum gövde LCD grafik ekan, alttan aydýnlatmalý, parlaklýk ayarlý 132 x 39 mm 8 mm Brezilya Portekizcesi, Bulgarca, Çince, Hýrvatça, Çekce, Danimarkaca, Flemenkçe, Ýngilizce, Estonya Dili, Fince, Fransýzca, Almanca, Macarca, Ýtalyanca, Letonya Dili, Litvanya Dili, Malezya Dili, Norveç Dili, Polonya Dili, Portekizce, Rumence, Rusça, Slovakça Slovanca, Ýspanyolca, Ýsveç Dili, Türkçe. Garanti 24 Ay Aðýrlýk (kg) Tanýmlama 16.1 Barkod Tarayýcýlý 135 EN 12201-3, EN 1555-3 WAVIN PE EK PARÇALARI (BORU SOYMA VE KESME APARATLARI) Boru Traþ Aparatý PT4 Boru Kesme Makasý Dönerli Boru Traþ Aparatý Boru Traþ Aparatý Ürün Kodu: Dönerli Boru Traþ Aparatý Dönerli Traþ Aparatý RST 800 Ürün Kodu: Dönerli Boru Traþ Aparatý RST 800 136 PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PVC Derinkuyu Boru ve Ek Parçalarý DERÝNKUYU UYGULAMALARI ÝÇÝN PVC Derinkuyu Boru ve Ek Parçalarý Derinkuyu Projeleri için akýllý çözümler PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Derinkuyu Borularý Trapez Vida Diþli Derinkuyu Borularý Düz Boru Filtreli Boru Trapez Vida Diþli Derinkuyu Borularýnýn Boyutlarý Derinkuyu Borularýnýn Filtre Yarýklarýnýn Boyut ve Toleranslarý Derinkuyu Borularýnýn Trapez Diþ Boyutlarý Pilsa PVC Derinkuyu Boru ve Ek Parçalarýn Teknik Ölçüleri Derinkuyu Borularýn Kritik Çökme Basýncý Hesabý Montajda Dikkat Edilecek Hususlar 138 139 140 140 141 141 142 143 144 TS 11794 PÝLSA DERÝNKUYU BORULARI Pilsa Derinkuyu Borularý, yeraltý sularýndan yararlanmak amacý ile açýlan kuyularda kýlýf borusu olarak kullanýlýr. Pilsa Derinkuyu Borularý, düz ve filtreli olarak üretilmekte olup, TS 11794, BS 3506 ve DIN 4925 standartlarýna uygundur. Pilsa Derinkuyu Borularýnýn kalitesi ISO 9001:2008 Belgesi ile kanýtlanmýþtýr. Pilsa Derinkuyu Borularý, çelik borulara göre hafif olmasý nedeniyle taþýma ve montaj kolaylýðý saðlar. Pilsa Derinkuyu Borularý, yeraltý sularýnýn aþýndýrýcý (korozif) etkilerine, asit ve bazlara dayanýklý olup ömrü en az 50 yýldýr. 50 Mt. Derinlik için (ÖZEL ÜRETÝM) Pilsa Derinkuyu Borularý, iþletme devamlýlýðý saðladýðý için ekonomiktir. Pilsa Derinkuyu Borularýnýn, bir ucu erkek baþlý dýþtan diþli, diðer ucu diþi baþlý içten diþli olarak üretilmektedir. Diþ profilleri trapez olup, güvenli ve kolay baðlantý saðlar. 100 Mt. Derinlik için 300 Mt. Derinlik için 500 Mt. Derinlik için 139 PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI TRAPEZ VÝDA DÝÞLÝ DERÝNKUYU BORULARI (DÜZ-FÝLTRELÝ) Düz Boru Filtreli Boru Þekil -1- TRAPEZ VÝDA DÝÞLÝ DERÝNKUYU BORULARININ BOYUTLARI Dýþ Çap D0 Et Kalýnlýðý t mm Inch Sýnýf 1 88 113 125 140 175 200 225 280 330 400 3 4 4 1/2 5 1/2 6 5/8 8 8 5/8 10 3/4 12 3/4 16 6,7 8,5 9,3 10,4 13,0 D1 Sýnýf 3 Sýnýf 1 Sýnýf 2 Sýnýf 3 Sýnýf 1 Sýnýf 2 5,0 6,5 7,1 8,0 10,0 11,5 13,0 16,0 19,0 22,7 4,0 5,0 5,5 6,5 8,0 9,0 10,0 12,5 14,5 18,0 72,9 95,0 104,1 116,7 148,2 76,6 97,3 108,9 122,0 152,6 173,2 196,0 244,4 287,6 350,2 78,8 101,6 111,4 125,3 157,0 179,6 202,6 252,2 297,6 360,0 101 130 145 163 204 98 126 140 157 197 225 254 310 366 445 Çizelge -1Sýnýf 1 500 mt. derinliðe kadar. Sýnýf 2 300 mt. derinliðe kadar. Sýnýf 3 100 mt. derinliðe kadar kullanýlýr. 140 Ýç Çap (Pompa seçimi için) Sýnýf 2 Sýnýf 3 95 123 136 153 192 220 247 301 356 434 TS 11794 DERÝNKUYU BORULARININ FÝLTRE YARIKLARININ BOYUT VE TOLERANSLARI Filtreli Boru Dýþ Çap D0 mm Inch Yarýk Sayýsý (n) Yarýk Geniþliði (w) 88 3 3 2 113 4 5 2 125 4 1/2 5 2 140 5 1/2 5 2 175 6 5/8 5 2 200 8 5 2,5 225 8 5/8 6 2,5 280 10 3/4 6 2,5 330 12 3/4 6 2,5 400 16 6 2,5 Çizelge -2- Þekil -2- DERÝNKUYU BORULARININ TRAPEZ DÝÞ BOYUTLARI Trapez Vida Diþi Dýþ Çap D0 mm Inch D1 D2 d1 H1 H2 Hatve 88 3 84,5 88,5 87,5 2,5 1,5 6 113 4 109,5 113,5 112,5 2,5 1,5 6 125 4 1/2 121,5 125,5 124,5 2,5 1,5 6 140 5 1/2 135,3 140,5 139,5 3,1 2,1 6 175 6 5/8 170,3 175,5 174,5 3,1 2,1 6 200 8 195,3 200,5 199,5 3,1 2,1 6 225 8 5/8 220,3 225,5 224,5 3,1 2,1 6 280 10 3/4 270 279 278 5 4 12 330 12 3/4 319 328 327 5 4 12 400 16 389 398 397 5 4 12 Çizelge -3- Þekil -3141 PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI PVC DERÝNKUYU BORULARI (DÜZ-FÝLTRELÝ) Düz Filtreli Ürün Kodu: Derinkuyu (Düz) Ürün Kodu: Derinkuyu (Filtreli) Çap mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 400 Sýnýf 1 (500 Mt. için) Sýnýf 2 (300 Mt. için) Sýnýf 3 (100 Mt. için) Üretim Boylarý: 2 - 4 - 6 mt. Çap inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" 16" PVC EK PARÇALAR Mahmuz Sýnýf 1 (500 Mt. için) Sýnýf 2 (300 Mt. için) Sýnýf 3 (100 Mt. için) Üretim Boylarý: 2 - 4 - 6 mt. Merkezleme Yayý Çap mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 400 inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" 16" Ürün Kodu: Merkezleme Yayý Çap h(±25) 200 227 240 257 295 322 348 410 464 541 Kravat mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" Ürün Kodu: Kravat Þekil -4- Çap Redüksiyon Ürün Kodu: Redüksiyon Çap mm. 113/88 125/113 140/125 175/140 200/175 225/200 280/225 330/280 400/330 142 inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" 16" METAL EK PARÇALAR Ürün Kodu: Mahmuz Þekil -5- mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 400 inch 4" - 3" 4 1/2" - 4" 5 1/2" - 4 1/2" 6 5/8" - 5 1/2" 8" - 6 5/8" 8 5/8" - 8" 10 3/4" - 8 5/8" 12 3/4 - 10 3/4" 16" - 12 3/4" h(±25) 200 225 260 375 400 560 575 590 750 mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" Manevra Baþlýðý (Fýrdöndü) Ürün Kodu: Manevra Baþlýðý Çap mm. 88 113 125 140 175 200 225 280 330 inch 3" 4" 4 1/2" 5 1/2" 6 5/8" 8" 8 5/8" 10 3/4" 12 3/4" TS 11794 DERÝNKUYU BORULARININ KRÝTÝK ÇÖKME BASINÇLARI Derinkuyu borularýnýn kritik çökme basýnçlarýnýn boru imalatçýlarý ve kullanýcýlarý tarafýndan bilinmesinde fayda vardýr. Topraðýn derinliklerine inildikçe jeolojik birim ve yapýlar deðiþik karakterler göstermekte ve buna baðlý olarak kuyularda karþýlaþýlabilecek problemler de farklý olmaktadýr. Normal þartlarda düþey gerilmeler derinlikle artmakta ve yatay gerilmelerden büyük olmaktadýr. Ancak; - Tektonik gerilmeler, - Jeolojik yapý deðiþiklikleri, - Fay ve kývrýmlarýn yapýsý, - Ortamýn sýcaklýðý, - Tabakalarýn süreksizliði gibi olaylar yatay gerilmeleri arttýrmakta ve bazý hallerde yatay gerilmeler düþey gerilmelerden daha büyük olabilmektedir. Kuyu borusu seçerken özellikle yatay gerilmelerin bilinmesi ve boru seçiminin buna göre yapýlmasý gerekir. Normal zeminlerde düþey gerilmeler (sv) derinlikle lineer olarak artarken, yatay gerilmeler (sh) de buna paralel olarak artýþ gösterir. sh / sv = k olup; k = V/(1-V) dýr. Burada, V=Poison oranýdýr. Poison oraný elastik davranýþlý kayaçlarda 0,25 ve plastik davranýþlý kayaçlarda ise 0,50dir. Normal zeminlerde; sv = .h ve sh = k.sv = (V/(1-V)). .h dýr. Burada; h= Yükseklik, = Kayacýn yoðunluðudur. Deðiþik yöre ve kayaçlarda yapýlan çalýþmalar neticesinde; 0,3 + 100 h k 0,5 + Derinkuyu borularýnýn kritik çökme basýnçlarý Çizelge -6-da verilmiþtir. Yatay yarýklý filtreli borularda kritik çökme basýncý, kapalý borularýn yaklaþýk 0,5 - 0,7si kadardýr. Anma Çapý mm kg/cm Pk = (2E/1-V2). 1/[SBO (SBO-1)2] baðlantýsý verilir. Burada; Pk = Kritik çökme basýncý, E = Elastiklik modülü, V = Poison oraný, SBO = Standard boyut oraný (D/t) dýr. 2 MPa 60 4,5 31,12 3,052 80 100 110 88 113 125 6,7 8,5 9,3 32,65 31,44 30,35 3,202 3,084 2,976 125 150 175 200 250 300 350 400 140 175 200 225 280 330 400 450 10,4 12 - 30,19 30,20 - 2,961 2,953 - Anma Çapý Dýþ Çap mm mm kg/cm MPa 50 60 - - - 80 100 110 88 113 125 5,0 6,5 7,1 13,01 13,53 13,00 1,276 1,327 1,275 125 150 175 200 250 300 350 400 140 175 200 225 280 330 400 450 8,0 10,0 11,5 13,0 16,0 19,0 22,7 25,6 13,25 13,25 13,53 13,71 13,25 13,56 12,96 13,06 1,299 1,299 1,327 1,345 1,299 1,330 1,272 1,281 Anma Çapý Dýþ Çap mm Sýnýf 2 Pk t 2 Sýnýf 3 Pk t mm Derinkuyu borularý kuyuya indirilirken kendi aðýrlýðýndan dolayý düþey kuvvetlere, çakýllama, sondaj çamurunun temizlenmesi ve pompaj sýrasýnda da yanal kuvvetlere maruz kalýr. Borularýn bu yanal kuvvetlere dayanmasý esastýr ve bu kuvvetlere kritik çökme basýnçlarýna kadar dayanýrlar. Bu sebeple, kuyularda oluþacak yanal kuvvetler bulunmalý ve boru seçiminde dikkate alýnmalýdýr. Kritik çökme basýncý, Pk t 50 1500 h baðlantýsý elde edilmiþtir. Sýnýf 1 Dýþ Çap mm kg/cm2 MPa 50 60 - - - 80 100 110 88 113 125 4,0 5,0 5,5 6,50 5,98 5,88 0,683 0,638 0,577 125 150 175 200 250 300 350 400 140 175 200 225 280 330 400 450 6,5 8,0 9,0 10,0 12,5 14,5 18,0 20,5 6,95 6,62 6,31 6,07 6,15 5,85 6,31 6,55 0,689 0,650 0,619 0,595 0,604 0,575 0,619 0,643 Çizelge -6- Kritik Çökme Basýnçlarý ( Pk) 143 TS 11794 PVC DERÝNKUYU BORU VE EK PARÇALARI MONTAJDA DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR Borular yüklenirken ve taþýnýrken yere çarpýlmamalý, özellikle baþlardaki diþler korunmalýdýr. Borularýn depolanmasýnda deformasyona karþý tedbir alýnmalý ve direkt güneþ ýþýnlarýndan korunmalýdýr. Erkek baþýn diþleri üzerindeki koruyucu, boru kuyuya indirilinceye kadar çýkartýlmamalýdýr. Borular döþeneceði zaman son olarak dikkatli bir þekilde iyice kontrol edilmeli ve gözle görülebilir kusuru olan borular döþenmemelidir. Kullanýlabilecek pompaya uygun boru seçilmeli, açýlacak kuyu çapý da bu boruya uygun olmalýdýr. Pompa seçimi, borularýn iç çapý dikkate alýnarak yapýlmalýdýr. Düþey milli pompalar veya pompa baðlantýlarýyla ilgili parçalar borulara oturtulmamalýdýr. Boru diþleri kolay girsin diye gres yaðý v.b. yaðlar kullanýlmamalýdýr, arap sabunu ile montaj yapýlmalýdýr. Boru diþleri iyi tutsun diye yapýþtýrýcý sürülmemelidir. Yapýþtýrýcý, diþleri bozar ve boruyu eritir. Boru montajýnda kayýþlý sýkma anahtarý gibi borulara zarar vermeyen uygun aletler kullanýlmalýdýr. Borularýn kuyu içinde tam dik durmasý için, her 8 mde bir merkezleme yayý kullanýlmalýdýr. Özellikle en alttaki kapalý boruda bir tane bulunmasýna dikkat edilmelidir. Boru kuyuya inerken yavaþ ilerliyorsa, boru içine tabancadan veya kova ile kuyu çamuru doldurulmalý, boruya darbe vurulmamalýdýr. Boru kuyuya takýlmýþsa çakýlmamalý, geriye çekip tekrar salýnmalý, boru inmiyorsa kuyu matkapla tekrar taranmalý ve sonra boru kuyuya tekrar indirilmelidir. Boru kuyu dibine deðdikten sonra en az 10 cm yukarý çekip askýya alýnmalý ve çakýllama bitinceye kadar borunun dik durmasý için askýda tutulmalýdýr. Þekil -6- Kuyu aðzýnda PVC kuyu techiz borusu dýþýnda sac borusu yerleþtirilip, pompa bu boruya oturtulmalýdýr (Þekil - 6). PVC techiz borusuna pompa taþýtýlmamalýdýr (Bu, ayný zamanda çakýllama düzenini de bozar). Çakýl kürekle devamlý ve techiz borusu çevresince eþit ve düzenli olarak atýlmalýdýr. Böylece borunun dik durmasý saðlanýr. Özellikle siltli arazide çakýlýn köprü yapmamasýna dikkat edilmelidir. Kuyudan devamlý silt geliyor fakat çakýl seviyesi düþmüyorsa köprü yapmýþ demektir. Acele önlem alýp, çakýl yedirmeye çalýþýlmalýdýr. Aksi durumda kuyunuz çöker. Þekil -7- Kullanýlýncaya kadar bekleyecek borular tahta takoz üzerine alýnmalý, üstü örtülüp, gölgede korunmalýdýr (Þekil - 7). Kuyularýn açýlmasýnda, yer tesbitinden boru seçimine kadar olan her kademede bilimsel döküman ve teknik bilgilerden yararlanýlmalýdýr. 144 PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PVC Drenaj Boru ve Ek Parçalarý TARLA VE BÝNA DIÞINDA ÝSTENMEYEN SULARIN UZAKLAÞTIRILMASI ÝÇÝN PVC Drenaj Boru ve Ek Parçalarý Yeraltý Drenaj Boru Projeleri için akýllý çözümler PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarý Kullaným Alanlarý Drenaj Konusu ve Drenaj Sistemleri Tarýmsal Üretimde Drenaj Boru ve Ek Parçalarý Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarýnýn Özellikleri Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarýnýn Döþeme ve Onarýmý Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarýnýn Taþýnmasý Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarýnýn Depolanmasý Pilsa Drenaj Boru ve Ek Parçalarýnýn Teknik Özellikleri Drenaj Tekniði Etüt Drenaj Ýhtiyacý Drenaj Sorunlarý Kapalý Drenaj Kriterleri Drenaj Sistemi Tasarýmý Drenaj Borularýnýn Temizlenmesi Roding (Þiþleme) Projeleme 146 147 147 147 147 148 148 148 148 149 150 151 152 152 152 TS 9128 PÝLSA DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI Pilsa PVC Delikli ve Deliksiz Drenaj Borularý ve Ek Parçalarý, DIN 1187 ve BS 4962 normlarýna TS 9128e uygun olup, DIN 1185 normunda belirtilen bütün kullanma þartlarýný saðlar. Pilsa PVC Delikli ve Deliksiz Drenaj Borularý ve Ek Parçalarý, ISO 9001:2008 Belgesinin yanýsýra Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafýndan verilen kullaným ve uygunluk raporuna da sahiptir. KULLANIM ALANLARI Tarým arazilerinde bulunan zararlý sularýn uzaklaþtýrýlmasýnda, Ýnþaat alanlarýnýn temel drenajýnda, Çim spor sahalarý alt yapýsýnda, Çamurlu, balçýklý vb. arazilerin ýslahýnda, Karayollarýn banket drenajýnda, Tabanýnda su bulunan binalarýn taban suyunun drenajýnda kullanýlmaktadýr. PVC DRENAJ BORULARI KULLANIM ALANLARI belirli bir derinliðe düþürülmesi için deðiþik sistemler kullanýlmaktadýr.Bu sistemler, toprak yüzeyinde göllenmiþ olarak bulunan veya toprak profiline girerek tabansuyu düzeyini yükseltebilecek olan sularýn drenajý için kullanýlan YÜZEY DRENAJ SÝSTEMLERÝ ile toprak profilinde bulunan ve bina veya bitki kök bölgesine zarar veren tabansuyu düzeyini düþürmek için kullanýlan YÜZEY ALTI (Derin) DRENAJ SÝSTEMLERÝ olarak iki ana grup altýnda incelenmektedir. TARIMSAL ÜRETÝMDE DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI Bugün artýk plastik drenaj borularý birçok alanda yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Tarýmsal üretimde en önemli konu sulamadýr. Sulamadan amaç, bitkinin ihtiyaç duyduðu suyun kök bölgesine verilmesidir. Suyun fazlasý veya azý verimi olumsuz yönde etkiler. Sulama sisteminin iyi seçilip, projelenmesi ile bitkinin su ihtiyacý karþýlanabilir. Ancak suyun fazla verilmesi veya diðer sebeplerle tarla yüzeyindeki göllenmeler DRENAJ problemini ortaya çýkarýr. DRENAJ yapýlmayan topraklarda aþaðýdaki nedenlerden dolayý mahsulün verimi ve kalitesi düþer: Drenaj problemi olan topraklar geç ýsýnýr, bundan dolayý büyüme süresi kýsalýr ve bitkiler iyi geliþemezler. Bitkinin iyi geliþmesi için suyun yanýnda hava da gereklidir. Fazla su, bitki kök bölgesindeki hava boþluklarýný doldurarak hava akýmýný önler ve mikro organizma faaliyeti durur. Bazý bitki hastalýklarý ve parazitler drenaj problemi olan topraklarda daha sýk görülür. Toprak yapýsý drenaj problemi olan sahalarda bozulur. Topraða verilen fazla su, taban suyunun yükselmesine sebep olur. Böylece bitki kök bölgesi iyi geliþemez ve bitkiler iyi beslenemezler. DRENAJ KONUSU VE DRENAJ SÝSTEMLERÝ Dünya üzerindeki sular, akarsular (dere, çay, nehir vs.) ve durgun sular olarak iki grup altýnda toplanabilir. Drenajýn konusu yeryüzünde zararlý olan durgun sularýn çeþitli yöntemlerle topraktan uzaklaþtýrýlmasýný kapsar. Arazi yüzeyinde veya toprak profili içerisinde bulunan fazla sularýn dýþarýya atýlmasý, taban suyu düzeyinin Topraktaki fazla suyun uzaklaþtýrýlmasý sadece tarým sektörünün sorunu deðildir. Sanayi, Karayollarý, Hava alanlarý, Ýnþaat sektörü ve Spor alanlarýnda alt yapýnýn hazýrlanmasýnda DRENAJ konusu gözönüne alýnmalýdýr. PÝLSA Plastik Sanayi A.Þ. diðer hizmetlerinin yanýsýra DRENAJ Drenaj Boru ve Ek Parçalarý ile bu alanda büyük bir boþluðu doldurmaktadýr. 147 PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI PÝLSA DRENAJ BORU VE EK PARÇALARININ ÖZELLÝKLERÝ Cidarýn ondüleli yapýsý ayný et kalýnlýðýndaki düz borulara göre zeminin basýncýna karþý daha büyük direnç kazandýrmaktadýr. Ø100 mm, Ø125 mm, Ø160 mm, Ø200 mm çaplarý da kangal halinde üretilir. Nakliye ve döþeme kolaylýðý saðlar. Toprak altýndaki ömrü 50 yýldýr. Drenleme kabiliyeti yüksektir. Boru üzerindeki delikler cidar halkalarýnýn iç yüzüne açýlmýþ olduðundan týkanma ihtimali çok azdýr. Zayiat söz konusu deðildir. Pilsa Drenaj Borularý istenilen makina hýzlarýnda döþenebilir. Kumlu topraklarda filtre malzemesine gereksinim duyulmadan kullanýlýr. Pilsa Drenaj ana tahliye baðlantýlarýnda çýkýþ borusuna ihtiyaç yoktur. Toprak partiküllerinin çaplarýna göre arzu edildiðinde Pilsa Drenaj delik boylarý 0.6-2 mm. arasýnda deðiþtirilebilir. Gerektiðinde deliksiz olarak imal edilmektedir. PÝLSA DRENAJ BORU VE EK PARÇALARININ DÖÞEME VE ONARIMI El veya makine (trencer) ile kolaylýkla döþenebilir. Bir kangal döþenip bittiðinde ikinci bir kangal MANÞONLA eklenebilir. Kopma ve kýrýlmalarýn onarýlmasý veya artan kangal parçalarýnýn kullanýlmasý istendiðinde manþonlarla rahatlýkla baðlantý yapýlabilir. Pilsa Drenaj kollektör - lateral baðlantýlarýnda ilave bir yapýya (Rögar vs.) gereksinim göstermeden güvenli ve rahat bir biçimde Drenaj Tlerle baðlanabilir. Bir çaptan diðer bir çapa geçiþler, Drenaj Redüksiyonlar yardýmý ile rahatlýkla yapýlabilir. Serbest kalan lateral veya kollektör çýkýþ uçlarý toprak girmemesi için Drenaj körtapalarla (DFX-Q) mutlaka kapatýlmalýdýr. Filtre gerektiren silt ve diðer zeminlerde filtre mantosu önceden Drenaj Borularýnýn üzerine sarýlýr. Taneli filtre malzemesi kullanýlacak ise malzeme silosu makina (trencer) ile birlikte yürütülerek kazý, döþeme ve filtre sarma iþlemleri ayný anda yapýlýr. PÝLSA DRENAJ BORU VE EK PARÇALARININ TAÞINMASI Ýki kiþi tarafýndan rahatlýkla kaldýrýlýp istenilen yükseklik ve uzaklýða taþýnabilir. Pilsa Drenaj kangallarý açýlmayacak þekilde sýkýca plastik bantlarla baðlanmýþ olup makina üzerine yerleþtirilmeden bu baðlar açýlmamalýdýr. PVC oluklu drenaj borularý taþýma sýrasýnda çekilerek sürüklenmemelidir. Özellikle çamurlu zeminlerde dren delikleri sürüklenme nedeni ile çamurla dolacaðýndan drenleme yeteneði azalabilir. Taþýma sýrasýnda baðlama gerektiðinde gergi iplerinin boruyu deforme etmeyecek bir sýklýkta olmasýna dikkat edilmelidir. Kamyon veya römork üzerinden indirilirken kangallar hiçbir surette atýlmamalýdýr. Pilsa Drenaj Borularýný taþýrken üzerinde bulunan tanýtým etiketlerinin kopmamasýna dikkat edilmelidir. PÝLSA DRENAJ BORU VE EK PARÇALARININ DEPOLANMASI PVC delikli drenaj borularýnýn uzun süre depolanmasý gerektiðinde mutlaka kapalý yerler tercih edilmelidir. Birçok plastik madde gibi PVC drenaj borularýnýn da ultraviole ýþýnlarýndan ve aþýrý sýcaklýktan zarar göreceði unutulmamalýdýr. Bu amaçla fazla güneþli ve sýcak yörelerde doðal havalandýrmalý sundurma altlarýnda depolanmalýdýr. Uzun süre depolanmadan kaynaklanan deformasyonu ortadan kaldýrabilmek için yatay olarak azami 3 kangaldan fazla üst üstte konmamalýdýr. Depo yerinin mümkün olduðu kadar çamur olmayacak bir zeminde seçilmesi uygun olur. Depolamada kangal özelliklerini belirten etiketlerin görülecek þekilde üste getirilmesi seçmede ve sayýmda kolaylýk saðlayacaktýr. 148 TS 9128 Drenaj Borusu (Delikli-Deliksiz) Dirsek (45°-90°) Ürün Kodu: DFX D Dýþ Çap (mm) Kangal Uzunluðu (mt.) 100 125 160 200 100 100 50 50 Ürün Kodu: DFXK D Dýþ Çap (mm) 100 125 160 200 Çýkýþ Borusu (L= 2 Mt.) Manþon Ürün Kodu: DFXCB Ürün Kodu: DFXM D Dýþ Çap (mm) 100 125 160 200 D Dýþ Çap (mm) 100 125 160 200 Drenaj TE (45°-90°) Ürün Kodu: DFXT D1 Ana Çap (mm) D2 Tali Çap (mm) 100 125 160 200 100 125/100 160/125/100 200/160/125/100 Körtapa Ürün Kodu: DFXQ D Dýþ Çap (mm) 100 125 160 200 Redüksiyon Ürün Kodu: DFXR D2 Çap (mm) D1 Çap (mm) 125 160 200 100 125/100 160/125/100 149 PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI DRENAJ TEKNÝÐÝ ETÜT Sahanýn drenaj ihtiyacýnýn ve probleminin tespiti bakýmýndan çok önemli bir konudur. Etütte tesbiti istenilen konular. 1- Taban suyu derinlik ve kalitesi: En az bir yýllýk donelerin aylýk tesbitleri gerekir. 2- Toprak örnekleri: Her bir numuneden; PH - Tuzluluk - Yapý - ESP tahlilleri yapýlýr. Testler pahalý ve zaman alýcý olduðundan PH 8.3 olan deðerlerde fiziksel ve kimyasal analizleri istenir. 3- Geçirgenlik K= K1+k2 ..........................Kn 1+2+ ...............................n bakýmýndan bu tür tabi drenajý olmayan alanlarda drenaj tedbirlerinin alýnmasý gereklidir. 3- Toprak tuzluluðu: Her bitkinin bir tuzluluk sýnýrýna kadar yaþayabilme ve bu sýnýrlar içerisinde de belli oranlarda verim düþüklüðü meydana getiren sýnýrlarý vardýr. Bu nedenle bu tür topraklarda tuzluluk kontrolü için drenaj tedbirlerinin alýnmasý gereklidir. Sulama suyu etkisi ile tabi dreni olmayan topraklarda yýlda 600-900 Kg./Da tuz birikmesi drenaj yapýlmasý gerektiðini göstermektedir. Elektrik Gerginlik mmhos/cm. Deðerlendirme .....< 01 .....< 2 Çok düþük 0.1 - 0.3 2-4 Düþük 0.3 - 0.5 4-8 Orta Tuzluluk oraný % 0.5 - 1.0 8-16 Fazla .....> 1.0 .....> 16 Çok Fazla Tablo 2 - Tuzlu topraklar çizelgesi Aritmetik ortalama K= K1-d1+K2 d2+ ........+kndn d1+d2+ .......................+dn 4- Beslenmeler ve nisbetleri: 5- Çýkýþ emniyeti araþtýrmalarý: DRENAJ ÝHTÝYACI Genellikle topraðýn hidrolojik rejiminin anlaþýlmasý esasýna göre özellikle toprak üstünde ve içinde su birikimi ve fazla suyun tarlalarýn ekim iþini etkilemesi þekline göre formüle edilmektedir. DRENAJ SORUNLARI 1- Yaðmur: Buharlaþma ve terlemenin düþük olduðu mevsimlerde yaðmurlardan meydana gelen fazla sularýn dýþarý atýlmasý gerekmektedir. Kýsa süreli þiddetli yaðýþlar taþkýna, uzun süreli yaðmurlar ise taban suyunun yükselmesine sebep olur. 2- Sulama suyu: Kurak yaz aylarýnda bitki büyümesini temin etmek için topraklara sulama suyu tatbik edilmelidir. Sulama suyunun bitki ihtiyacýndan fazla kullanýlmasý, kanal ve kanaletlerden sýzmalar neticesinde yeraltý suyu seviyeleri yükselmekte olup, bu su, kalite yönünden tuzlu ise topraklarda buharlaþmanýn etkisiyle kapiller tuzlanmalar meydana gelmektedir. Kötü drenaj þartlarý altýnda sulama suyu etkisi ile yeraltý suyu haznesi dolunca zaman zaman yükselmeler meydana gelmektedir. Bahar mevsiminde bitki büyümesi ve topraðýn iþlenmesi, yazýn ise tuzluluk kontrolü 150 4- Sodik Topraklar: Tarým arazileri yýllarca kötü iþlemesulama ve diðer yan etkilerle tuzlu topraklar haline dönüþmesi (sodik topraklar) ile hiç verim alýnmaz duruma gelir. Bu tür topraklarýn ýslah edilmesi için drenaj iþlemlerinin yapýlarak kimyasal madde müdahalesine geçmek gerekir. Ece ESP%15 ESP³%15 Ece< 4 mmhos/cm etkisiz alkali Ece> 4 mmhos/cm tuzlu tuzlu-alkali Tablo 2 - Tuzlu ve alkali topraklar çizelgesi. KAPALI DRENAJ KRÝTERLERÝ Drenaj sistemleri hesaplamasýnda iki kritik dönem gözönünde tutulur. 1- Ýlkbahar döneminde yüksek yeraltý suyu seviyesi 2- Yaz döneminde yüksek yeraltý suyu seviyesi. Yeraltý suyunu kontrol etmekte kullanýlan denklemler 2ye ayrýlýr. Sabit þartlarda ve sabit olmayan þartlarda ençok kullanýlan denklemler aþaðýda verilmiþtir. - HOOGHOUDT - KIRKHAM - TOKSÖZ - GLOVER - DUMM TS 9128 DRENAJ SÝSTEMÝ TASARIMI Drenaj suyunun tutulmasý gerekli derinlik Tarla bitkilerinde Çok yýllýk bitkiler Ýlkbahar Yaz 0.50 m. 0.90 m. 0.90 m. 1.20 m. Max. dren uzunluðu diðer çaplar için de ayný yoldan gidilerek hesap edilebilir. Herhangi bir çapýn max. uzunluðu biliniyor ise diðer çaplarýn buna oranla boru uzunluklarýnýn bulunmasý için basit bir yöntem; Deþarj Miktarý Q= qxA 1000 A= 1000 x Q q 100 mm. çaplý boru esas alýnarak; Q = m3 / gün q = mm / gün A = m2 (m2) Q2 Q1 Q 10xq 2.267 eðer I sabitse (nisbi kapasite) Alan Formülü A= = (d2/d1) (ha) A= BxL Dýþ Çap (mm) 80 Ýç Çap (mm) BORU ÇAPI Nisbi Kapasite Lateraller (Oluklu Boru) Dýþ Çap (mm) 80 100 125 71.5 91 115 0.000879 0.001674 0.003125 Ýç Çap (mm) d 2.667 Ø 80 mm. boru Ø 100 mm. boru Ø 125 mm. boru A B Boru dýþ çapý = 100 mm. iç çapý : 91 mm. Dren aralýðý : 60 m. J (eðim) : % 0.05 q = 3 mm/gün olursa dren uzunluðunun bulunmasý; d (iç çapý) = 91 mm = 0.091 m. q = 3 mm/gün = 0.003 m/gün B= 60 m. (dren aralýðý) d2.667 = 0.001674, l0.5 = 0.022360 xl Azami Dren uzunluðu : L= 1000 x Q q 1000 x 73.4 3 = 80 100 125 Tek çap boru kullanýldýðýnda uzunluk (m) 214 408 761 Ýki çap boru kullanýldýðýnda uzunluk (m) 182 347 647 - 347 300 Ø 125 647 - 347 = 300 347 Ø 100 647 m. 600 mlik boru hattýnda; : 253 m.dir. Burada dikkat edilecek konu Ø 100er ve Ø 125 mmlik (m /gün) A B Dýþ Çap (mm.) Ø 125 mmlik boru ihtiyacý 3 q = 0.003 m/gün A= 0.53 x 408 = 216 m. 1.00 x 408 = 408 m. 1.87 x 408 = 713 m. (%60 Emniyet Marjý) = 1.96 x 10 6 x 0.001674 x 0.022360 =73.4 m3/gün A= 115 1.87 : 347 m. Q 0.5 91 1.00 Ø 100 mmlik boru ihtiyacý = 1.9 x 10 x d 2.67 72 0.53 Ø : 80, Ø : 100, Ø : 125 Q 6 125 Eðer dren uzunluðu 216 mden fazla 408 mden az ise Ø100 mmlik boru kullanýlýr. Dren uzunluðu 408 mden fazla 763 mden az ise boru çapý olarak Ø125 mmlik boru kullanýlmalýdýr. Bir dren hattýnda bu gibi durumlarda iki boru çapýnýn bir arada kullanýlmasý daha az maliyetli olduðundan tercih edilir. Bunun için þu yol izlenir. Herbir çap azami kapasitesinin %85ine kadar alýnýr. Lateraller L 100 drenaj kangal boru uzunluklarý 100er metre olduðundan; Ø 100 mmlik boru : 300 m. Ø 125 mmlik boru : 300 m. olmalýdýr. Bu hesaplamalar yerine Tasarým Grafiklerinin kullanýlmasý m3 daha pratiktir. Tasarým Grafiklerinde % 60-75 emniyet payý kullanýlmasý 24.467 m2 24.467 60 imkaný vardýr. = 408 m 151 TS 9128 PVC DRENAJ BORU VE EK PARÇALARI DRENAJ BORULARININ TEMÝZLENMESÝ Dren borularýndaki birikintilerin temizlenmesi için yýkama makinalarý kullanýlýr. Borularda yýkama iþlemlerine yaðmurlu mevsim veya sulamalardan sonra baþlamak gerekir. Kuru bir mevsimde borulardaki depozitlerin sökülmesi zordur. Temizsu makinasýnda pompa çýkýþ basýncý 30-35 bardýr. 100 m. uzunluktaki bir hortumdan geçen su miktarý 4070lt/dak. kadardýr. Basýnç kaybý ise 3-7 bar arasýndadýr. Püskürtme kafasýna ait giriþ ve hortum hýzý; dren borusunun kirlilik durumuna baðlý olarak 5-20 m/dak. olmaktadýr. Eðer hortum boru içerisinde bir engelle karþýlaþýrsa daha ileriye gitmez. Dren borusunun bu noktada açýlýp tamir edilmesi gerekmektedir. Hortumun dýþarýya çekiliþ hýzý giriþ hýzýna eþit deðerde olmalýdýr. RODING (ÞÝÞLEME) Drenaj borularýnýn montajýndan sonra doðru döþenipdöþenmediðini, bükülme ve çökmelerin olup-olmadýðýnýn araþtýrýlmasý RODDING test aletleri ile yapýlmaktadýr. Test aletlerinin kafa çapý, drenaj borusu iç çapýndan en fazla 5mm. daha küçüktür. Tablo - A Dýþ Çap (mm) Ýç Çap (mm) Kafa Çapý (mm) 50 44.5 40.0 60 53.8 50.0 65 58.0 53.0 80 71.5 68.0 100 90.0 87.0 125 115.0 111.0 160 148.0 163.0 200 183.0 179.0 Borudan Uzaklýk (m) Basýnç (kgf) Boruda su varsa Boru kuru ise 100 3 4 200 6 8 300 9 16 Dýþ çapý (Ø 50 - Ø 80 mm.) olan PVC drenaj borularýnda max. kabul edilebilir basýnç kuvvetleri. 152 Döþenen drenaj borularýnýn en az % 10u teste tabi tutulmalýdýr. Ýstenen evsafa uymayan döþenmiþ borular ya tamir edilir veya kabul edilmezler. PROJELEME Projelemede; toprak yapýsý ve geçirgenlik, taban suyu kalitesi, tuzluluk, sodiklik, bitki cinsi ve iklim gibi faktörler dikkate alýnýr. Her bitkinin tuza belli bir dayanma sýnýrý vardýr. Bitki kökü belli bir süre su içinde yaþayabilir. Ayrýca, her bitkinin belli bir taban suyu seviyesinde max. verim sýnýrý vardýr. Bitkinin taban suyunun 80 cm. derinlikte en iyi verimi verdiði tespit edilmiþse, taban suyunun 100 - 120 cm.ye düþürülmesi ekonomik deðildir. Bu sebeple, projelemede araþtýrma kuruluþlarý ile üniversitelerin araþtýrma sonuçlarý dikkate alýnmalýdýr. Çorak arazilerde kimyasal madde müdahalesi yapýlmadan uygulanan drenaj projelerinden bir netice alýnmaz. Bu gibi arazilerde doðal jips, yoksa drenaj iþleminden sonra kimyasal maddeler vermek gerekir. Tuzluluk problemi olan arazilerde bitkilere baðlý olarak %1040 arasýnda verim düþüklüðü meydana gelmektedir. Bu durum, drenaj iþleminden sonra ortadan kalkacaktýr. PLASTÝK MENHOL VE EK PARÇALARI MUAYENE BACASI VE EK PARÇALARI ATIK SU UYGULAMALARI ÝÇÝN KABLO UYGULAMALARI ÝÇÝN Wavin Tegra 1000, 600, 400, 315 Mükemmel Dizayn - Sýzdýrmaz Baðlantý - Kolay Eriþim Yeraltý Projeleri için akýllý çözümler PLASTÝK MENHOL VE EK PARÇALARI MUAYENE BACASI VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Wavin Tegra 1000 Özellikleri ve Faydalarý Uygulama Alanlarý Akýþ Profilleri Kurulum Wavin Tegra 1000 Menhol ve Aksesuarlarý Teknik Özellikleri Tegra 1000 Ürün Tanýtým ve Açýklamalarý Wavin Tegra 600 Özellikleri ve Faydalarý Uygulama Alanlarý Akýþ Profilleri Kurulum Wavin Tegra 600 Menhol ve Aksesuarlarý Teknik Özellikleri Tegra 600 Ürün Tanýtým ve Açýklamalarý Wavin Tegra 400-315 Özellikleri ve Faydalarý Uygulama Alanlarý Akýþ Profilleri Kurulum Wavin Tegra 400-315 Menhol ve Aksesuarlarý Teknik Özellikleri Tegra 400-315 Ürün Tanýtým ve Açýklamalarý 154 155-157 158-160 161 162-164 165-168 169 170-172 173-175 176 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL 155 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Tegra 1000 Özellikleri ve Faydalarý Tegra 1000 Menhol, baca (üst kýsým), þaft HDPE hammadde. tamamen plastik Korozyona uðramaz, dayanýklýdýr. ve taban olmak üzere üç kýsýmdan oluþur. Beton menhollere göre %90 daha hafif Taþýnmasý ve kurulumu kolaydýr. profillerine uygun olup, 160 mm - 400 mm Aðýr trafik yüküne karþý dayanýklý 40 tonluk teker yüküne dayanabilir. Ýstenildiðinde þaft, baþka þaftlarla Kolay ve güvenli baðlantý Þafttan panç (þaft delme aparatý) ile ek baðlantý alýnabilir. Düþük kurulum maliyeti Þaftýn doðru yüksekliðe kolayca ayarlanarak kesilebilmesi, kurulum esnasýnda borularla kolay baðlantý yapýlabilmesi ve tabanýn doðru seviyeye ayarlanabilmesi sayesinde düþük kurulum maliyetine sahiptir. Tam sýzdýrmazlýk Kauçuk conta sayesinde sýzdýrma yapmaz. Ayarlanabilir yükseklik Menhol kurulumunun istenen derinliðe ayarlanabilmesi için þaft her 12,5 cm.de bir, iþaretli yerlerden kolayca kesilebilir. Tegra 1000 Menhol, atýk su teknolojisi için büyük bir buluþtur ve tamamen plastik olan kanalizasyon sistemlerinde eksik halkayý temsil eder. Koruge yapýsý ve geliþmiþ sistem dizayný, istenen dayanýklýlýðý ve aðýr trafik yükü karþýsýnda saðlamlýðý saðlar. 156 Döþeme derinliklerinde çeþitlilik Sistem derinliði, 1-8 metre arasýnda deðiþebilir. (Yeraltý suyunun olduðu yerde maks. 5 m.) Pürüzsüz iç yüzey Minimum týkanma riskine sahiptir. Temizlenmesi kolay, bakým maliyeti düþüktür. Saðlam ve dayanýklý Benzeri olmayan yapýsý ve þekli sayesinde saðlam ve dayanýklýdýr. Kusursuz kimyasal dayanýklýlýk Tegra 1000, çok sayýda kimyasal faktöre karþý dayanýklý PE ham maddeden üretilmektedir. Tegra 1000in taban kýsmý çeþitli akýþ arasý boru çaplarý ile tabana baðlantý yapýlabilir. birleþtirilerek boyu uzatýlabilir. Tegra 1000, 640 mm giriþe ve 1000 mm taban çapýna sahiptir. Menhol iç kýsmýnda dahili merdiveni (opsiyonel) ile birlikte sunulur. Þaft üzerinde her 12,5 cmde bir kesme göstergeleri mevcut olup; istenilen derinliði ayarlayabilmek için þaft bu noktalardan kolaylýkla kesilebilir. Ekstra boru baðlantý giriþleri kolaylýkla açýlabilir. Uygulama alanlarý Tegra 1000, trafiðin mevcut olduðu veya olmadýðý alanlarda, kanalizasyon, yaðmur suyu ve drenaj sistemlerine muayene, temizleme ve bakým için kolay eriþim saðlar. Kurulumu tamamlanmýþ bir menholün yük taþýma kapasitesi 40 tonluk teker yükü kadardýr. EN 13598-2 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Akýþ profilleri Tegra 1000 tabaný 7 farklý akýþ profili için elveriþlidir: Düz 180° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 15° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 30° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 45° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 90° (bir giriþ-bir çýkýþ) Çift Çatal Taban 45° (bir giriþ-üç çýkýþ) Kör taban EN 13598-2 Tegra 1000 Menhol, Avrupa standartlarýna uygun olarak üretilmiþtir ve aþýrý statik ve dinamik gerçek yüklerle uygulanan deneme testlerinden baþarý ile geçmiþtir. 1 2 Kurulum Uygun yatak malzemesini kullanarak menholün kurulacaðý yataðý hazýrlayýnýz. Tegra 1000 menholün tabanýný resimdeki gibi yataða yerleþtiriniz. Kendinden contalý taban ile boruyu (PVC, 3 4 PE veya Koruge) arap sabunu kullanarak birbirine baðlayýnýz. Kauçuk contalarý þekildeki gibi yerleþtirmeden önce iyice temizleyiniz. Taban ile þaftý (gövde), þaft contasýný kullanarak birbirine geçiriniz. (Ýþaretler ayný 5 6 hizada olmalýdýr.) Þaftý, kotu hesap ederek gerekli yüksekliðe keserek ayarlayýnýz. Þaft ile bacayý, þaft contasý kullanarak birbirine geçiriniz. Yatak malzemesinin (kum veya toprak), 7 8 menholün etrafýný iyice sýkýþtýrdýðýndan emin olunuz. Menholün baca kýsmýný trafik yükünün gereksinmesine göre kapatýnýz. Aðýr trafik yükünün (D400) olduðu durumlarda beton bilezik ile sistemi 9 destekleyiniz. Kapaðý takarak sistem kurulumunu tamamlayýnýz. 157 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Taban Ürün Kodu: Tegra 1000 - Düz Taban Giriþ Çapý D1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 400 1 1 1 1 1 1100 1100 1100 1100 1100 D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) Z1 (mm) 1000 1000 1000 1000 1000 935 935 935 935 935 412 450 500 552 604 53 71 78 80 97 214 214 214 214 214 56.3 60.1 67.8 70.1 73.8 840 840 820 804 650 Z1-Z2 (mm) Ürün Kodu: Tegra 1000 - 15° Dirsek Taban Giriþ Çapý D1 Adet/Kutu (mm) (mm) 200 315 1 1 1100 1100 D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) 1000 1000 935 935 450 552 71 80 214 214 60.1 70.1 54 68 556-297 599-219 Ürün Kodu: Tegra 1000 - 30° Dirsek Taban Giriþ Çapý D1 Adet/Kutu (mm) (mm) D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) 1100 1100 1000 1000 935 935 450 552 71 80 214 214 60.1 70.1 54 68 438-438 423-423 200 315 1 1 Ürün Kodu: Tegra 1000 - 45° Dirsek Taban D1 Giriþ Çapý Adet/Kutu (mm) (mm) 200 315 1 1 1100 1100 D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) 1000 1000 935 935 450 552 71 80 214 214 60.1 70.1 54 68 321-490 480-490 Ürün Kodu: Tegra 1000 - 90° Dirsek Taban D1 Giriþ Çapý Adet/Kutu (mm) (mm) 200 1 1100 D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) 1000 935 450 71 214 60.1 54 490-490 Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) Ürün Kodu: Tegra 1000 - Çift Çatal Taban D1 Giriþ Çapý Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 315 1 1 1 1100 1100 1100 D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) 1000 1000 1000 935 935 935 412 450 552 53 71 80 214 214 214 58.3 62.1 73.1 840-486 840-483 804-480 Ürün Kodu: Tegra 1000 - Kör Taban D1 Giriþ Çapý Adet/Kutu (mm) (mm) D2 (mm) D3 (mm) H (mm) h1 (mm) h2 (mm) Aðýrlýk (kg) 1100 1000 935 604 97 214 63 1 158 Z1 (mm) Z1-Z2 (mm) EN 13598-2 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Baca Ürün Kodu: Tegra 1000 - Baca (Merdivenli) Baca Çapý D1 Adet/Kutu (D2/mm) (mm) 638 1 695 D3 (mm) D4 (mm) H1 (mm) H2 (mm) h1 (mm) 1000 1180 770 560 250 h2 Aðýrlýk (mm) (kg) 133 41 Þaft Ürün Kodu: Tegra 1000 - Þaft (Merdivenli) Þaft D1 Uzunluðu Adet/Kutu (mm) (H/mm) 250 500 750 1000 1 1 1 1 1100 1100 1100 1100 D2 (mm) D3 (mm) 1000 1000 1000 1000 1180 1180 1180 1180 h1 Aðýrlýk (mm) (kg) 250 250 250 250 21.5 38.5 54.5 78.0 Conta Ürün Kodu: Tegra 1000 - Baca Contasý Baca Contasý (mm) Adet/Kutu Aðýrlýk (kg) 600 1 0.58 Ürün Kodu: Tegra 1000 - Þaft Contasý Þaft Contasý (mm) Adet/Kutu Aðýrlýk (kg) 1000 1 2.44 159 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Düz Boru Baðlantý Adaptörü Ürün Kodu: Tegra 1000 - Düz Boru Baðlantý Adaptörü Çap Du Aðýrlýk Adet/Kutu (Dy/mm) (mm) (kg) 110 160 200 1 1 1 127 177 228 0.198 0.415 1.290 Þaft Delme Aparatý Ürün Kodu: Tegra 1000 - Þaft Delme Aparatý (Yuvarlak Testere) Çap/F1 Aðýrlýk Adet/Kutu (mm) (kg) 110 160 200 1 1 1 1.13 1.82 2.20 Matkap Mili Ürün Kodu: Tegra 1000 - Matkap Mili (Delme Aparatý için) Çap (mm) Adet/Kutu Aðýrlýk (kg) 35-105 1 0.17 Koruge Adaptör Ürün Kodu: Tegra 1000 - KB-Koruge Adaptör (Koruge-PVC) Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160/150 200/200 315/300 315/350 Kapak seçeneklerini sorunuz. 160 1 1 1 1 3.2 2.8 3.3 3.0 H2 D1 D2 (mm) (mm) (mm) 4.0 4.9 7.7 7.7 160.5 200.3 315.5 315.5 190 247 364 428 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 1000 PLASTÝK MENHOL Tegra 1000 - ÜRÜN TANIM VE AÇIKLAMALARI Tegra 1000 plastik menhol tabaný, menhol sistemini oluþturan ilk parçadýr. Tabanýn üstüne diðer parçalar monte edilirler. Tegra 1000 þaft (gövde), plastik menhol tabanýn üzerine eklenen parçadýr. Tegra 1000 Baca, þaftýn üzerine eklenen parçadýr. Tegra 1000 Baca Contasý, baca ile betonarme bilezik arasýnda kullanýlýr. Tegra 1000 Þaft Contasý, þaftlar arasý ve þaft- taban arasýndaki baðlantýyý saðlar. A15, B125 ve D400 olmak üzere üç tip trafik yükü bulunmaktadýr. D 400: Aðýr yük, hýzlý araç yollarýnda ve trafik yoðun alanlarda kullaným B 125: Sýnýrlandýrýlmýþ otopark, araba garajlarýnda kullaným A15: Yaya trafiði, bisiklet ve motosiklet yollarýnda kullaným Tegra 1000 Düz Boru Baðlantý Adaptörü ile þaftýn herhangi bir noktasýndan, isteðe baðlý çýkýþ alýnabilir, adaptör kendinden contalýdýr. Arzu edilen çýkýþlarý almak için, þaft delme aparatý (panç) kullanýlýr. Þaft Delme Aparatý: Yuvarlak testere þeklindedir, þaftýn herhangi bir noktasýndan çýkýþ almak için kullanýlýr. Matkap Mili: Þaft delme aparatýnýn takýldýðý mildir. Not: Tabana baðlanacak koruge borular için adaptör kullanýlmasý gerekmektedir. Ürün gamýmýzda mevcuttur. PE100 ve PVC boru baðlantýlarý için adaptöre ihtiyaç yoktur. 161 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI 162 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Özellikler Özellikleri ve Faydalarý Tegra 600ün tabaný farklý akýþ profilleri için Polipropilen hammadde ve tamamen elveriþlidir. Tegra 600ün taban kýsmý çeþitli plastik akýþ profillerine uygun olup, 160 mm - 400 Korozyona uðramaz, dayanýklýdýr. Koruge Þaft Aðýr trafik yükü ve yer hareketlerine mm arasý boru çaplarý ile baðlantý yapýlabilir. Kurulum derinliði 0.8den 6 metreye kadar deðiþmektedir. karþý mükemmel dayanýklýlýða sahiptir. Uygulama alanlarý Hafif Kurulumu kolaydýr, vinç gerektirmez. Farklý akýþ profillerine sahip ayarlanabilir taban baðlantýlarý Her türlü yön deðiþimi mümkündür. Tegra 600 trafik yükü olan ve olmayan alanlarda; ayný zamanda istikrarsýz toprak yüzeyi olan yerlerde kanalizasyon ve drenaj sistemlerine muayene, temizlik ve bakým için kolay eriþim saðlar. Tegra 600 Muayene Bacalarý 40 tonluk teker yüküne dayanabilir. Ayarlanabilir kapak Kurulumu kolaydýr, ýzgara ve kapak yüzey seviyesine göre ayarlanabilir. Tegra 600, kanalizasyon, drenaj, yaðmur suyu, sistemlerine muayene, Farklý boru çaplarý için çeþitli þekillerde baðlantý Yeraltý atýk su ve drenaj sistemlerinde en çok kullanýlan plastik boru çaplarýný karþýlar. (160-400 mm.) temizlik ve bakým eriþimi için kullanýlan 600 mm çapýnda muayene bacasýdýr. Devrim yaratan bu muayene bacalarý su sýzdýrmazlýðý, kolay taþýnma, kýsa süreli montaj ve maliyette azalma yaratan düþük bakým ihtiyacý neticesinde geleneksel Þafta basit ve emniyetli þekilde, ek baðlantý yapýlabilir Þafttan panç ile ek baðlantý alýnabilir. Pürüzsüz iç yüzey Minimum týkanma riskine sahiptir. Ayarlanabilir boru baðlantýlarý Temizlenmesi kolay, bakým maliyeti Ayarlanabilir boru baðlantýlarý merkezden düþüktür. her yöne 7.5°lik serbest açý sapmasýna imkan saðlar. Dolayýsýyla iki baðlantý arasýnda Kusursuz kimyasal dayanýklýlýk toplamda 15°lik açý verilebilir. Baðlantý borularý dikey olarak istenilen eðime göre ayarlanabilir. malzemelere oranla etkili bir plastik sistem çözümüdür. Tegra 600ü eþsiz kýlan özellik ise, tabana baðlanan borularýn körüklü sistem sayesinde açýsýnda 15° sapmaya izin verebilmesidir. 163 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Akýþ profilleri Tegra 600 tabaný 7 farklý akýþ profili için elveriþlidir: Düz 180° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 30° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 60° (bir giriþ-bir çýkýþ) Köþe 90° (bir giriþ-bir çýkýþ) Te Taban 90° (bir giriþ-iki çýkýþ) Çift Çatal Taban 45° (bir giriþ-üç çýkýþ) Kör taban EN 13598-2 Tegra 600 Muayene Bacasý, Avrupa standartlarýna uygun olarak üretilmiþtir ve aþýrý statik ve dinamik gerçek yüklerle uygulanan deneme testlerinden baþarý ile geçmiþtir. Kurulum 1 2 Uygun yatak malzemesini kullanarak muayene bacasýnýn kurulacaðý yataðý hazýrlayýnýz. Tegra 600 muayene bacasýnýn tabanýný resimdeki gibi yataða yerleþtiriniz. Kendinden contalý taban ile boruyu (PVC, 3 4 PE veya Koruge) arap sabunu kullanarak birbirine baðlayýnýz. Kauçuk contalarý þekildeki gibi yerleþtirmeden önce iyice temizleyiniz. Taban ile þaftý (gövde), þaft contasýný kullanarak birbirine geçiriniz. 4a 5 Þaftý, kotu hesap ederek gerekli yüksekliðe keserek ayarlayýnýz. Þaft ile geçmeli adaptörü, geçmeli adaptör contasý kullanarak birbirine geçiriniz. Yatak malzemesinin (kum veya toprak), muayene bacasýnýn etrafýný iyice 6 7 sýkýþtýrdýðýndan emin olunuz. Muayene bacasýný trafik yükünün gereksinmesine göre kapatýnýz. Aðýr trafik yükünün (D400) olduðu durumlarda beton bilezik ile sistemi destekleyiniz. (Beton bilezik yerine geçmeli 8 9 adaptör kullanýlabilir.) Kapaðý takarak sistem kurulumunu tamamlayýnýz. 164 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Taban Ürün Kodu: Tegra 600 - Düz Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 400 4 4 4 4 3 646 646 705 705 715 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 207 271 274 274 271 271 168 165 227 227 237 20.87 21.48 24.57 26.77 26.54 Ürün Kodu: Tegra 600 - 30° Dirsek Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 4 4 4 4 646 646 705 705 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 271 274 274 271 168 165 227 227 20.78 21.37 24.46 26.58 Ürün Kodu: Tegra 600 - 60° Dirsek Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 4 4 4 4 646 646 705 705 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 271 274 274 271 168 165 227 227 20.78 21.57 24.46 26.58 Ürün Kodu: Tegra 600 - 90° Dirsek Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 4 4 4 4 646 646 705 705 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 271 274 274 271 168 165 227 227 20.83 21.91 24.57 26.77 Taban Ürün Kodu: Tegra 600 - TE Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 4 4 4 4 646 646 705 705 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 271 271 271 271 168 168 227 227 21.43 22.96 26.63 30.17 165 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Taban Ürün Kodu: Tegra 600 - Çift Çatal Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160 200 250 315 H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 207 207 207 271 271 271 271 168 168 227 227 22.41 23.49 28.47 33.25 646 646 705 705 4 4 4 4 Taban Ürün Kodu: Tegra 600 - Kör Taban Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) H2 (mm) H3 (mm) H4 (mm) Aðýrlýk (kg) 207 346 73 20.29 710 4 Þaft Ürün Kodu: Tegra 600 - Þaft Þaft D1 Uzunluðu Adet/Kutu (mm) (L/mm) 1000 2000 3000 6000 166 2 2 2 2 670 670 670 670 D2 (mm) 600 600 600 600 Aðýrlýk L1 (mm) (kg) 100 100 100 100 13.64 26.60 39.90 81.11 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Geçmeli Adaptör Ürün Kodu: Tegra 600 - Geçmeli Adaptör Tip Adet/Kutu D1 (mm) D2 (mm) H (mm) A15/C250 D400 1 1 820 850 770 805 462 462 T Aðýrlýk (mm) (kg) 400 400 10.1 10.1 PE Kapak Ürün Kodu: Tegra 600 - PE Kapak (Þaft için) Çap (Dy/mm) Adet/Kutu L (mm) 600 (Kilitli) 600 (Kilitsiz) 1 1 180 235 L1 Aðýrlýk (mm) (kg) 210 270 10.26 8.50 Koruge Adaptör Ürün Kodu: Tegra 600 - KB-Koruge Adaptör (Koruge-PVC) Giriþ Çapý H1 Adet/Kutu (mm) (mm) 160/150 200/200 315/300 315/350 3.2 2.8 3.3 3.0 1 1 1 1 D2 H2 D1 (mm) (mm) (mm) 4.0 4.9 7.7 7.7 160.5 200.3 315.5 315.5 190 247 364 428 Conta Ürün Kodu: Tegra 600 - Geçmeli Adaptör Contasý Adaptör Aðýrlýk Contasý Adet/Kutu (kg) (mm) 600 1 0.75 Ürün Kodu: Tegra 600 - Þaft Contasý Þaft Contasý (mm) Adet/Kutu Aðýrlýk (kg) 600 1 1.70 167 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Düz Boru Baðlantý Adaptörü Ürün Kodu: Tegra 600 - Düz Boru Baðlantý Adaptörü Çap Du Aðýrlýk Adet/Kutu (Dy/mm) (mm) (kg) 110 160 200 1 1 1 127 177 228 0.198 0.415 1.290 Þaft Delme Aparatý Ürün Kodu: Tegra 600 - Þaft Delme Aparatý (Yuvarlak Testere) Çap/F1 Aðýrlýk Adet/Kutu (mm) (kg) 110 160 200 1 1 1 1.13 1.82 2.20 Matkap Mili Ürün Kodu: Tegra 600 - Matkap Mili (Delme Aparatý için) Kapak seçeneklerini sorunuz. 168 Çap (mm) Adet/Kutu Aðýrlýk (kg) 35-105 1 0.17 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 600 MUAYENE BACASI Tegra 600 - ÜRÜN TANIM VE AÇIKLAMALARI Tegra 600 muayene bacasýnýn tabaný, muayene baca sistemini oluþturan ilk parçadýr. Tabanýn üstüne diðer parçalar monte edilirler. Tegra 600 þaft, tabanýn üzerine eklenen parçadýr. A15, B125 ve D400 olmak üzere üç tip trafik yükü bulunmaktadýr. D 400: Aðýr yük, hýzlý araç yollarýnda ve trafik yoðun alanlarda kullaným B 125: Sýnýrlandýrýlmýþ otopark, araba garajlarýnda kullaným A15: Yaya trafiði, bisiklet ve motosiklet yollarýnda kullaným Tegra 600 PE Kapak, hafif trafik yükünün olduðu yerlerde (A sýnýfý), þaftýn üzerini direkt olarak kapatmak için kullanýlan parçadýr. Tegra 600 Geçmeli Adaptör ile yüzey kotu ayarlanabilir. Tegra 600 Geçmeli Adaptör Contasý, þaft ile geçmeli adaptör arasýnda kullanýlýr. Tegra 600 Þaft Contasý, þaft- taban arasýndaki baðlantýyý saðlar. Tegra 600 Düz Boru Baðlantý Adaptörü ile: þaftýn herhangi bir noktasýndan, isteðe baðlý çýkýþ alýnabilir, adaptör kendinden contalýdýr. Arzu edilen çýkýþlarý almak için, þaft delme aparatý (panç) kullanýlýr. Þaft Delme Aparatý: Yuvarlak testere þeklindedir, þaftýn herhangi bir noktasýndan çýkýþ almak için kullanýlýr. Matkap Mili: Þaft delme aparatýnýn takýldýðý mildir. Not: Tabana baðlanacak koruge borular için adaptör kullanýlmasý gerekmektedir. Ürün gamýmýzda mevcuttur. PE100 ve PVC boru baðlantýlarý için adaptöre ihtiyaç yoktur. 169 WAVIN TEGRA 400-315 MUAYENE BACASI 170 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 400-315 MUAYENE BACASI Özellikleri ve Faydalarý Uygulama alanlarý INS 400 ve INS 315 muayene bacalarý, Tamamen plastik Korozyona uðramaz, dayanýklýdýr. müstakil ev içi ve çevresindeki kanalizasyon Koruge Þaft Trafik yükü ve yer hareketlerine karþý mükemmel dayanýklýlýða sahiptir. için kolay eriþim imkaný saðlar. ve drenaj sistemlerinin muayene ve temizliði Hafif Kurulumu kolaydýr, vinç gerektirmez. Farklý akýþ profillerine sahip ayarlanabilir taban baðlantýlarý Her türlü yön deðiþimi mümkündür. INS 400 ve INS 315 muayene bacalarý, müstakil ev ve diðer binalarýn çevresindeki tüm yeraltý kanalizasyon ve drenaj boru sistemleri için pratik bir çözümdür. Devrim yaratan bu muayene bacalarý su sýzdýrmazlýðý, kolay taþýnma, kýsa süreli montaj ve maliyette azalma yaratan Ayarlanabilir kapak Kurulumu kolaydýr, ýzgara ve kapak yüzey seviyesine göre ayarlanabilir. Farklý boru çaplarý için çeþitli þekillerde baðlantý Yeraltý atýk su ve drenaj sistemlerinde en çok kullanýlan plastik boru çaplarýný karþýlar. (110 - 200 mm.) Þafta basit ve emniyetli þekilde, ek baðlantý yapýlabilir Þafttan panç ile ek baðlantý alýnabilir. Pürüzsüz iç yüzey Minimum týkanma riskine sahiptir. Temizlenmesi kolay, bakým maliyeti düþüktür. Kusursuz kimyasal dayanýklýlýk düþük bakým ihtiyacý neticesinde geleneksel malzemelere oranla etkili bir plastik sistemdir; akýþ profilleri açýsýndan geniþ bir çeþitlilik sunar. 171 WAVIN TEGRA 400-315 MUAYENE BACASI Boru Baðlantýlarý Güvenilirliði kanýtlanmýþ kauçuk conta, düz borular için dizayn edilmiþtir. Conta sistemi su sýzdýrmayan baðlantýyý garanti eder. Yeraltý suyunun sýzma þansý yoktur, kirlenme olmaz. Destekleyici dolgu malzemenin Akýþ profilleri fýþkýrmasýndan kaynaklanan yol INS 400 ve INS 315 tabaný 3 farklý akýþ deformasyonlarý olmaz. profili için elveriþlidir: Düz 180° (bir giriþ-bir çýkýþ) INS 400 ve INS 315 muayene bacalarý trafik yükü olan ve olmayan alanlarda; ayný zamanda istikrarsýz toprak yüzeyi olan yerlerde kanalizasyon ve drenaj sistemlerine muayene, temizlik ve bakým için kolay eriþim saðlar. Kurulum Uygun yatak malzemesini kullanarak muayene bacasýnýn kurulacaðý yataðý hazýrlayýnýz. INS 400-315 muayene bacasýnýn tabanýný resimdeki gibi yataða yerleþtiriniz. Kendinden contalý taban ile boruyu (PVC, PE veya Koruge) arap sabunu kullanarak birbirine baðlayýnýz. Kauçuk contalarý þekildeki gibi yerleþtirmeden önce iyice temizleyiniz. Taban ile þaftý (gövde), þaft contasýný kullanarak birbirine geçiriniz. Þaftý, kotu hesap ederek gerekli yüksekliðe keserek ayarlayýnýz. Yatak malzemesinin (kum veya toprak), muayene bacasýnýn etrafýný iyice sýkýþtýrdýðýndan emin olunuz. Kapaðý takarak sistem kurulumunu tamamlayýnýz. 172 Çatal Taban 45° (bir giriþ-iki çýkýþ) Çift Çatal Taban 45° (bir giriþ-üç çýkýþ) EN 13598-2 WAVIN TEGRA 400 MUAYENE BACASI Taban Ürün Kodu: INS 400 - Düz Taban Giriþ Çapý Dy3 Adet/Kutu Dy/(mm) (mm) 110 160 200 1 1 1 H1 (mm) L1 (mm) Z (mm) H2 (mm) Aðýrlýk (kg) 301 359 404 514 562 578 388 372 337 176 176 176 2.17 2.67 3.26 403 403 403 Ürün Kodu: INS 400 - Çift Çatal Taban Giriþ Çapý Dy Adet/Kutu (mm) (mm) Z (mm) Aðýrlýk (kg) 110 160 200 388 372 337 2.50 3.26 4.11 110 160 200 1 1 1 Þaft Ürün Kodu: INS 400 - Þaft Þaft Uzunluðu H1(mm) Adet/Kutu Dy (mm) Du (mm) Aðýrlýk (kg) 1000 2000 3000 6000 9 9 9 9 400 400 400 400 364 364 364 364 4.05 8.09 12.20 24.17 Conta Ürün Kodu: INS 400 - Þaft Contasý Giriþ Çapý Aðýrlýk Adet/Kutu (mm) (kg) 400 1 0.41 PP Kapak - A15 Ürün Kodu: INS 400 - PP Kapak - A15 Çap (mm) Adet/Kutu F1 (mm) H1 (mm) 400 1 430 46 H2 Aðýrlýk (mm) (kg) 35 1.92 173 WAVIN TEGRA 315 MUAYENE BACASI Taban Ürün Kodu: INS 315 - Düz Taban Giriþ Çapý Dy3 Adet/Kutu Dy/(mm) (mm) 160 200 1 1 H1 (mm) L1 (mm) Z (mm) F1 (mm) H2 (mm) Aðýrlýk (kg) 290 340 578 612 395 416 370 370 102,5 102,5 4.10 4.20 356 356 Taban Ürün Kodu: INS 315 - Çift Çatal Taban Giriþ Çapý Dy Adet/Kutu (mm) (mm) F1 (mm) Aðýrlýk (kg) 160 200 612 700 5.08 5.43 160 200 1 1 Ürün Kodu: INS 315 - TE Taban (Sol çýkýþlý) Giriþ Çapý Dy Adet/Kutu (mm) (mm) F1 (mm) Aðýrlýk (kg) 160 200 490 540 4.54 4.82 160 200 1 1 Ürün Kodu: INS 315 - TE Taban (Sað çýkýþlý) Giriþ Çapý Dy Adet/Kutu (mm) (mm) F1 (mm) Aðýrlýk (kg) 160 200 490 540 4.54 4.82 160 200 1 1 Þaft Ürün Kodu: INS 315 - Þaft 174 Þaft Uzunluðu H1(mm) Adet/Kutu Dy (mm) Du (mm) Aðýrlýk (kg) 1250 2000 3000 6000 9 9 9 9 315 315 315 315 353 353 353 353 5.15 8.21 12.20 24.17 EN 13598-2 WAVIN TEGRA 315 MUAYENE BACASI Conta Ürün Kodu: INS 315 - Þaft Contasý Giriþ Çapý Aðýrlýk Adet/Kutu (mm) (kg) 315 1 0.38 Düz Boru Baðlantý Adaptörü Ürün Kodu: INS 315 - Düz Boru Baðlantý Adaptörü Giriþ Çapý Du Adet/Kutu Dy(mm) (mm) 110 160 1 1 127 177 Aðýrlýk (kg) 0.19 0.41 INS 400 için de kullanýlmaktadýr. Þaft Delme Aparatý Ürün Kodu: INS 315 - Þaft Delme Aparatý Çap Aðýrlýk Adet/Kutu F1/(mm) (kg) 110 160 1 1 0.60 0.92 INS 400 için de kullanýlmaktadýr. PP Kapak - A15 Ürün Kodu: INS 315 - PP Kapak - A15 Çap (mm) Adet/Kutu F1 (mm) H1 (mm) 315 1 390 46 H2 Aðýrlýk (mm) (kg) 30 1.60 175 WAVIN TEGRA 400-315 MUAYENE BACASI INS 400 - INS 315 - ÜRÜN TANIM VE AÇIKLAMALARI INS 400 - 315 muayene bacalarýnýn tabaný, muayene baca sistemini oluþturan ilk parçadýr. Tabanýn üstüne diðer parçalar monte edilirler. INS 400 - 315 þaft, tabanýn üzerine eklenen parçadýr. A15, B125 ve D400 olmak üzere üç tip trafik yükü bulunmaktadýr. D 400: Aðýr yük, hýzlý araç yollarýnda ve trafik yoðun alanlarda kullaným B 125: Sýnýrlandýrýlmýþ otopark, araba garajlarýnda kullaným A15: Yaya trafiði, bisiklet ve motosiklet yollarýnda kullaným INS 400 - 315 PP Kapak, hafif trafik yükünün olduðu yerlerde (A sýnýfý), þaftýn üzerini direkt olarak kapatmak için kullanýlan parçadýr. INS 400 - 315 Þaft Contasý, þaft- taban arasýndaki baðlantýyý saðlar. INS 400 - 315 Düz Boru Baðlantý Adaptörü ile: þaftýn herhangi bir noktasýndan, isteðe baðlý çýkýþ alýnabilir, adaptör kendinden contalýdýr. Arzu edilen çýkýþlarý almak için, þaft delme aparatý (panç) kullanýlýr. Þaft Delme Aparatý: Yuvarlak testere þeklindedir, þaftýn herhangi bir noktasýndan çýkýþ almak için kullanýlýr. Matkap Mili: Þaft delme aparatýnýn takýldýðý mildir. Not: Tabana baðlanacak koruge borular için adaptör kullanýlmasý gerekmektedir. Ürün gamýmýzda mevcuttur. PE100 ve PVC boru baðlantýlarý için adaptöre ihtiyaç yoktur. 176 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI Pilsa Yaðmurlama Sulama Boru ve Ek Parçalarý YAÐMURLAMA SULAMA UYGULAMALARI ÝÇÝN Yaðmurlama Sulama Boru ve Ek Parçalarý Yaðmurlama Sulama Projeleri için akýllý çözümler YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI Ýçindekiler Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemleri Pilsa Yaðmurlama Sisteminin Unsurlarý Taþýnabilir (Portatif) Sistemler Yarý Taþýnabilir (Yarý Portatif) Sistemler Taþýnamayan (Sabit) Sistemler Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemlerinin Projelenmesi Yöre Kaynaklarýna ve Koþullarýna Ýliþkin Bilgiler Yaðmurlama Sistemini Ýdeal Yerleþtirme Düzeni Mühendislik ve Hidrolik Projeleme Yaðmurlama Sistemi ile Dondan Koruma Yaðmurlama Sistemi ile Gübreleme Yaðmurlama Sisteminde Temel Formüller Yaðmurlama Sulama Sistemlerinin Ýþletilmesi ve Bakýmýnda Dikkat Edilecek Hususlar Pilsa PVC ve PE Yaðmurlama Sisteminin Avantajlarý Pilsa PVC-PE Yaðmurlama Boru ve Ek Parçalarýnýn Teknik Özellikleri PVC Kelepçeli Boru ve Ek Parçalar PE Kelepçeli Boru ve Ek Parçalar PE Geçiþ Ek Parçalarý PE Mandallý Boru ve Ek Parçalar PVC Mandallý Boru Ek Parçalar 178 179-180 181 182-189 190 191 191 192 192 193-200 PÝLSA YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝ Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Su Kullanma Randýmaný Yüksektir. Yaðmurlama sulamasý ile sulama suyunun tarlaya uygulanmasýnda derine sýzma, iletim ve yüzey akýþ yolu ile su kayýplarý olmamasý nedenleri ile su kullanma randýmaný yüksek olmakta ve buna baðlý olarak, özellikle sulama suyunun kýt olduðu yörelerde daha geniþ alanlarýn sulanmasýna olanak saðlanmaktadýr. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi Drenaj Sorunu Yaratmaz. Yaðmurlama ile kontrollü su verilebilmesi nedeniyle hafif sulama olanaðý vardýr. Böylece drenaj sorunu olan yörelerde taban suyunun daha fazla yükselmesi veya kumlu çakýllý topraklarda aþýrý su kaybý önlenmektedir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Dik ve Ondüleli Arazilerde Sulama Yapýlýr. Yüzey sulama yöntemleri ile sulanamayan dik eðimli ve ondüleli araziler hiç tesviyeye gerek duyulmadan veya çok az tesviye ile yaðmurlama sulama ile sulanabilir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Arazi Tesviyesine Gerek Duyulmaz. Yaðmurlama sulamasýnda ayrýntýlý arazi tesviyesine gerek yoktur. Bazý durumlarda sistemin etkin çalýþabilmesi için çok hafif bir tesviye yararlý olmaktadýr. Diðer taraftan yüzey sulamasý yoðun arazi tesviyesini gerektirmektedir. Tesviye sýrasýnda yapýlan kazý ve dolgu iþlemleri sonucunda verimli üst toprak taþýnmýþ olduðu için ürün verimi önemli ölçüde düþmektedir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi Erozyon Tehlikesi Yaratmaz. Eðimi yüksek tarým alanlarýnda yüzey sulama yöntemleri ile yapýlan sulama sonucunda oluþan yüzey akýþ, ciddi erozyon sorunlarý meydana getirmekte ve erozyon kontrolünde sayýsýz güçlükler ile karþýlaþýlmaktadýr. Yaðmurlama sulamasý, bu nitelikteki alanlarda erozyon sorunu yaratmadan baþarý ile uygulanabilmektedir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Özel Eðitime Gerek Duyulmaz. Yüzey sulama yöntemleri ile su uygulamasýnda özel eðitim görmüþ sulama ustalarýna gerek vardýr. Yaðmurlama sulamasýnda ise sistemin takýlmasý, çalýþtýrýlmasý ve sökülmesi konularýnda özel yetiþmiþ ve beceri sahibi kiþilere gereksinim duyulmaz. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Ýlk Yýlda Tam Üretim Saðlanýr. Yüzey sulama yöntemlerinde, orta ve aðýr tesviyeden sonra verim ancak uzun yýllar sonra tekrar eski düzeyine ulaþmaktadýr. Yaðmurlama sulamasýnda tesviyeye gerek olmadýðýndan ilk yýldan baþlamak üzere tam üretim saðlanmaktadýr. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Az ve Yeknesak Su Uygulamasý Yapýlabilir. Yaðmurlama, tohumlarýn çimlendirilmesi, fidelerin yer deðiþtirme ve seyreltilme iþlemleri için sýk sýk, az miktarda ve yeknesak su uygulamasý yapýlabilen en uygun yöntemdir. Bu nitelikteki su uygulamasý yonca, þeker pancarý gibi küçük tohumlu bitkilerin üretiminde büyük önem taþýmaktadýr. Ayrýca, özellikle Çukurova Bölgesinde aðýr bünyeli topraklarda kuraklýk nedeniyle görülen çimlenme güçlüðü yaðmurlama sulama ile giderilmektedir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Daha Fazla Arazi Ýþleme Olanaðý Verir. Yaðmurlama sulama yönteminde sulama kanallarýna ve tarla içi arklarýna gerek olmadýðýndan ekilebilen arazi alaný artacaðýndan üretimde artýþ saðlanýr. Ayrýca kanallarda ot temizleme ve yabancý otlarýn yayýlmasý gibi sorunlar ortaya çýkmaz. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Sulama Suyu ile Gübreleme Yapýlmayý Saðlar. Yaðmurlama sulama sisteminde eriyebilir suni gübreler sulama suyu ile birlikte tekniðe uygun ve ikinci bir iþçilik masrafý gerektirmeden bitkilere verilebilir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Bitkileri Don ve Sýcaktan Korur. Yaðmurlama sulama sistemi ile özellikle sebze, narenciye, bað ve diðer meyvelikler kýþ ve ilkbahar aylarýnda karþýlaþýlan don olaylarýndan kolaylýkla ve emniyetle korunabilmektedir. Ayrýca, yurdumuzun bazý bölgelerinde zaman zaman etkisini gösteren sýcak ve kuru rüzgarlarýn meydana getirdiði sürgün kurumalarý zamanýnda yapýlan yaðmurlama sulama ile önlenebilmektedir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Toprak Hazýrlamada Kolaylýk Saðlar. Ekim ve dikim iþlemleri için gerekli olan tav suyu, yaðmurlama sulama ile en uygun biçimde gerçekleþtirilmektedir. 179 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Tarýmsal Ýþlemlerin Aksamadan Yürütülmesini Saðlar. Yaðmurlama sulamasý diðer tarýmsal iþlemlerin yapýlmasýnda esneklik saðlar ve yapýlacak iþlemlerin sayýsýný azaltýr. Sýra bitkileri ekiminin sýra aralýðý, karýk geniþliði ile sýnýrlandýrýlmasý söz konusu deðildir. Ayrýca, karýk, tava veya açma gibi iþlemlere gerek yoktur. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Arazi Ekipmanlarýnýn Çalýþmasýnda Kolaylýk Saðlar. Yaðmurlama Sulamada, border ve tava yapma, kanal açma ve benzeri arazi ekipmanlarýnýn çalýþmalarýný güçleþtirici engeller yoktur. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Yüzlek Topraklarda Sulama Yapýlabilir. Tesviye edilmesi sakýncalý olan yüzlek (sýð) topraklarda yaðmurlama sulama en uygun yöntem olmaktadýr. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Toprakta Sürekli Tuz Yýkanmasýný Saðlar. Toprak profilinde biriken tuzlar, yaðmurlama sulama ile etkin biçimde yýkanabilmektedir. Yaðmurlama sulama sistemi ile düþük yaðmurlama hýzýnda uygulanan su, klasik göllendirme yöntemlerine göre daha fazla tuz yýkamaktadýr. Ayrýca, suyun göllenmesini saðlayan seddelere gerek yoktur ve eðimli arazilerde de tuz yýkanmasý olanaklýdýr. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi, Yapraklarda Tuz Birikimini Önler. Özellikle denize yakýn yörelerde rüzgarla taþýnan tuzlu sularýn yapraklarda býraktýðý tuz zerreleri ile yapraklarda biriken tozlar bitkiye zarar vermeden yaðmurlama sulama ile kolayca yýkanabilir. Pilsa Yaðmurlama Sulama Sistemi ile Sulama Ýþçiliði En Aza Ýner. Yaðmurlama sulama sistemi, yüzeysel sulama yöntemleri ile kýyaslanamayacak oranda sulama iþçiliðinden tasarruf saðlamaktadýr. 180 PÝLSA YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝNÝN UNSURLARI Yaðmurlama sulama sistemleri beþ ana üniteden oluþmaktadýr. Bunlar sýrasýyla; Pompaj ünitesi, Ana boru hattý, Lateraller, Yaðmurlayýcýlar (yaðmurlama baþlýklarý), Baðlantý parçalarýdýr. 2. Yarý Taþýnabilir (Yarý Portatif) Sistemler: Yarý taþýnabilir sistemler toprak içerisine gömülü sabit ana boru hattý,pompaj ünitesi ve taþýnabilir laterallerden oluþmaktadýr. Dünyada en çok kullanýlan yaðmurlama sistemleri Yarý Taþýnabilir sistemlerdir. Bitki geliþme devresi boyunca sulamaya gereksinim duyulan yöreler için çok uygundur. Özellikle, tarla ziraatý, sebze, çayýr, mera ve meyve bahçeleri sulamasýnda yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. YARI TAÞINABÝLÝR SÝSTEM 1. Taþýnabilir (Portatif) Sistemler: 3. Taþýnamayan (Sabit) Sistemler: Taþýnabilir sistemler pompaj ünitesinden laterallere kadar portatif borulardan oluþmaktadýr. Pompaj ünitesi sabit veya taþýnabilir olabilmektedir. Tümü ile taþýnabilir sistemlerde pompaj ünitesi ve bütün borular portatiftir. Bu sistemler tarla içerisinde bir noktadan diðerine veya bir tarladan diðer bir tarlaya taþýnabilmektedir. Taþýnabilir sistemler, yaðmurlama sulamasýnýn uygulandýðý her yerde kullanýlmakla beraber don ve sýcaktan koruma iþlemleri için uygun deðildir. Taþýnamayan sistemlerde ana boru hattý, pompaj ünitesi ve lateraller sabittir. Ana boru hattý ve lateraller toprak içerisine gömülü durumdadýr ve yerlerinden hiçbir zaman oynatýlmazlar. Bu sistemler özellikle turunçgiller ve meyve bahçelerinde, baðlarda sürekli çayýrlarda ve don kontrolünde kullanýlmaktadýr. TAÞINAMAYAN SÝSTEM TAÞINABÝLÝR SÝSTEM 181 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI PÝLSA YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMLERÝNÝN PROJELENMESÝ Yaðmurlama sulama sistemlerinin projelenmesi üç aþamada gerçekleþtirilmektedir. Yöre koþullarýna ve varolan kaynaklara iliþkin bilgilerin derlenmesi birinci aþamayý oluþturmaktadýr. Ýkinci aþama iþletme düzeni ve sistemin en uygun þekilde araziye yerleþtirme çalýþmalarýný kapsamaktadýr. Üçüncü ve son aþama ise mühendislik ve hidrolik projeleme ile ilgilidir. I- YÖRE KAYNAKLARINA VE KOÞULLARINA ÝLÝÞKÝN BÝLGÝLERÝN DERLENMESÝ 3. Toprak Özellikleri: Proje alaný topraklarýna iliþkin aþaðýdaki bilgilerin elde edilmesi gereklidir; (a) Bünye, (b) Topraðýn infiltrasyon veya su alma hýzý; (c) Su tutma kapasitesi veya toprak profilinde bitki kullanýmý için su tutma yeteneði; (d) Drenaja, tuz ve alkali birikimine etki edebilecek toprak profili özellikleri. Topraklarýn infiltrasyon hýzý yaðmurlayýcýlarýn su uygulama hýzýný, su tutma kapasitesi ise bir sulamada verilecek su miktarýný sýnýrlandýrmaktadýr. Topraklarýn yaklaþýk infiltrasyon hýzlarý Tablo 1de ve su tutma kapasiteleri Tablo 2de gösterilmiþtir. Ortalama Ýnfiltrasyon Hýzlarý (mm / saat) 1. Arazi Topoðrafyasý: Yaðmurlama sulama sisteminin uygulanacaðý arazinin, pompaj yeri veya su kaynaðý baz alýnarak belli ölçekte bir tesviye eðrili planý çizilmeli ve bu plan üzerinde binalar, yollar, kanallar gibi fiziksel engeller ile arazi sýnýrlarý gösterilmelidir. Arazi eðiminin düzgün olduðu yörelerde proje alanýnýn sýnýrý üzerinde birkaç nokta ile ana boru hattýnýn geçebileceði güzergahlar üzerinde belli kontrol noktalarýnda yapýlacak kot ölçmeleri topoðrafik plan için yeterlidir. Engebeli arazilerde ise tesviye eðrilerinin 1-2 m. aralýklar ile geçirilmesi önerilmektedir. Toprak Bünyeleri Kaba kum Üst toprak Yüzeyi iyi (1) iyi deðil (2) 20 - 25 12 Ýnce kum 10 12 - 20 Ýnce kumlu týn 8 12 Siltli týn 7 10 Killi týn 6 8 Kil 2 5 (1) Toprak yüzü bitki veya organik kalýntýlarla korunmuþ. (2) Toprak yüzü çýplak ve kabuklanabilir. Tablo 1: Farklý Bünyelerdeki Topraklarýn Ortalama Ýnfiltrasyon Hýzlarý 2. Su Kaynaðý: Yaðmurlama sulama sisteminin etkin bir biçimde çalýþmasý büyük ölçüde sürekli su kaynaðýna ve suyun niteliðine baðlýdýr. Sulamada kullanýlacak su miktarý, en yoðun sulama uygulamalarýnýn yapýldýðý zamanlardaki gereksinimleri karþýlayacak düzeyde olmalýdýr. Bu nedenle suyun debisi, debideki mevsimlik deðiþmeler ve suyun nasýl alýnacaðý; bir diðer deyiþ ile sürekli su kullanýmý veya diðer iþletmeler ile su alma yönünde olasý rotasyonlar belirlenmelidir. Su kalitesinin bilinmediði yörelerde sistemin planlanmasýndan önce sulama suyunun kimyasal niteliklerinin laboratuvar analizi ile belirlenmesi zorunludur. Üst toprak Yüzeyi Kullanýlabilir Nem Toprak Bünyesi Çok kaba kum Kaba kum, Ýnce kum, Týnlý kum, Kaba kumlu týn, Ýnce kumlu týn, Çok ince kumlu týn, Kumlu killi týn, Siltli týn, Killi týn, Siltli killi týn, Kumlu kil, Siltli kil, Kil. Asgari ve Azami Sýnýrlarý mm / cm. Ortalama mm / cm. 0.33 - 0.62 0.40 0.62 - 0.85 0.70 0.85 - 1.25 1.05 1.25 - 1.90 1.60 1.45 - 2.10 1.75 1.35 - 2.10 1.70 Tablo 2: Topraklarýn Su Tutma Kapasiteleri 182 4. Bitki Özellikleri: 5. Ýklim Özellikleri: Meyve bahçelerinde sýralar ve aralýklar topoðrafik plan üzerine iþlenmelidir. Yetiþtirilecek bitki cinsi, olasý rotasyon, birden fazla bitki yetiþtirilmesi durumunda bitki sýnýrlarýna iliþkin bilgiler toplanmalýdýr. Proje alaný topraklarýnýn toplam su tutma kapasitelerinin belirlenmesinde temel olarak ele alýnan toprak profil derinliði, yetiþtirilecek bitki çeþitlerinin etkin kök derinliklerine baðlýdýr. Çeþitli bitkilerin etkin kök derinlikleri veya kökleri yardýmý ile su alabileceði toprak derinlikleri Tablo 3de gösterilmiþtir. Sürekli ve hakim rüzgarlarýn etkili olduðu yörelerde, rüzgarlarýn hýzý ve yönleri belirlenmelidir. Topraktaki suyun bitki tarafýndan kullanýlma hýzý birçok iklim faktörlerine baðlýdýr. Bitki su tüketimlerini sezinleyebilmek amacý ile birçok deneysel formüller geliþtirilmiþtir. Bu formüllerden bir tanesi olan Blaney-Criddle denklemi bu katalogda verilmiþtir. Anýlan formüllerin kullanýlabilmesi proje alanýna iliþkin iklim verilerinin var olmasýna baðlýdýr. Ancak söz konusu iklim verilerini her yörede bulmak mümkün deðildir. Ýklim verilerinin bulunmadýðý yörelerde sulanan belli baþlý bitkilerin günlük en yüksek su tüketimleri Tablo 4 yardýmý ile yaklaþýk olarak bulunabilmektedir. Bitki Kök Derinliði (cm) Bitki Kök Derinliði (cm) Yonca Kuþkonmaz Meyve aðaçlarý Asma 180 180 180 180 Þeker pancarý Tatlý patates Havuç Patlýcan 120 120 90 90 Þerbetçi otu Sorgun Sudan otu Domates Mýsýr Keten Kavun Darý Enginar Fasulye Turunçgiller Pamuk 180 180 180 180 150 150 150 150 120 120 120 120 Bezelye Biber Kabak (yazlýk) Tatlý mýsýr Sofra pancarý Çalý fasulyesi Lahana Mera Patates Ispanak Çilek Marul 90 90 90 90 90 60 60 60 60 60 60 30 Hububat 120 Soðan 30 Tablo 3: Derin Profilli ve Ýyi Drene Edilmiþ Topraklarda Yetiþkin Bitkilerin Etkin Kök Derinlikleri Serin Ýklim Ilýman Ýklim Sýcak Ýklim Yüksek çöl iklimi Bitki Yonca Pamuk Çayýr, Mera Hububat Patates Pancar Meyveler Meyveler (otlu) It/sn mm/gün Ha 5.00 5.00 5.00 3.75 3.50 5.00 5.00 6.25 It/sn mm/gün Ha 0.57 0.57 0.57 0.43 0.40 0.57 0.57 0.72 6.25 6.25 6.25 5.00 5.00 6.25 6.25 7.00 0.72 0.72 0.72 0.57 0.57 0.72 0.72 0.81 mm/gün It/sn Ha mm/gün 7.50 7.50 7.50 5.50 6.25 7.50 7.50 8.75 0.87 0.87 0.87 0.63 0.72 0.87 0.87 1.01 8.75 8.75 8.75 7.50 7.50 8.75 8.75 9.50 Alçak çöl iklimi It/sn It/sn Ha mm/gün Ha 1.01 1.01 1.01 0.87 0.87 1.01 1.01 1.10 11.25 11.25 11.25 10.00 10.00 11.25 11.25 12.00 1.30 1.30 1.30 1.16 1.16 1.30 1.30 1.39 Tablo 4: Bazý Bitkilerin Günlük En Yüksek Su Tüketimleri 6. Güç Kaynaðý: Yaðmurlama sistemini çalýþtýrmak için en pratik ve ekonomik güç kaynaðý seçimi yapýlmalýdýr. Proje alanýnýn çevresinde elektrik bulunuyor ise en yakýn transformatörün yeri, faz, voltaj ve güç sýnýrlamalarý ile birlikte elektriðin pompa istasyonuna getirilme masrafý ayrýntýlý olarak araþtýrýlmalýdýr. 7. Tarýmsal Ýþlemler: Sulama zamanýna ve sulama aralýðýna etki edebilecek tarýmsal iþlemler belirlenmelidir. Ayrýca, özellikle sulama uygulamalarý için gerekli olacak iþ gücünün nasýl saðlanabileceði saptanmalýdýr. 8. Çiftçi Ýstekleri: Yaðmurlama sisteminin taþýnamayan, yarý taþýnabilir veya taþýnabilir olmasý veya iþletme düzeni ile ilgili olarak çiftçinin özel istekleri belirlenmelidir. 183 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI II- YAÐMURLAMA SÝSTEMÝNÝN ÝDEAL YERLEÞTÝRME DÜZENÝ Yaðmurlama sisteminin en uygun biçimde proje alanýna yerleþtirilmesinin planlanmasý birçok etkenlere baðlýdýr. Uygulamada arazinin büyüklüðü ve þekli, su kaynaðýnýn yeri bir proje alanýndan diðerine deðiþiklik göstermektedir. Buna baðlý olarak boru sistemlerinin yerleþtirme düzenine ve pompa istasyonunun yer seçimine iliþkin çok sayýda durum ile karþýlaþýlmaktadýr. Sistemin yerleþtirilmesi düzgün geometrik þekiller içeren proje alanlarýnda çok basittir. Diðer taraftan büyük ve karmaþýk sýnýrlar içeren alanlarda sistemin yerleþtirilme düzenine iliþkin birden fazla seçenek bulunabilir ve böyle durumlarda boru çaplarý seçiminde ayrýntýlý ekonomik analiz yapmak gereklidir. Buna ek olarak sistemin yerleþtirilme düzeninin planlanmasýnda aþaðýda verilen genel kurallara dikkat edilmesi gerekmektedir. 1. Ana boru hattý hakim eðim yönünde yerleþtirilmelidir. 2. Lateraller olanaklar içerisinde tesviye eðrilerine paralel yerleþtirilmelidir. 3. Lateraller hakim rüzgar yönüne dik bir düzen içerisinde yerleþtirilmelidir. 4. Lateral boyunca basýnç deðiþmesi iþletme basýncýnýn %20sini aþmamalýdýr. Lateral boylarýnýn kýsa olmasý, su uygulamasýnda yeknesaklýk, küçük boru çapýna gereksinme ve deðiþtirme iþlemlerine kolaylýk saðlamaktadýr. 5. Birden fazla lateralin ayný anda çalýþmasýnýn zorunlu olduðu durumlarda, laterallerde tercihan bir çap veya en fazla iki ayrý çap kullanýlmalýdýr. 6. Lateralleri tekrar baþlangýç pozisyonuna getirme sýrasýnda, zaman alan taþýma iþlemlerini gerektiren yerleþtirme düzenlerinden kaçýnýlmalýdýr. 7. Basýnç düzenlemelerinde kolaylýk saðlamak amacý ile boru çaplarýnda deðiþim, ana boru hattýnda yapýlmalýdýr. 8. Olanaklarýn izin vermesi durumunda, pompaj ünitesi proje alanýnýn ortasýna yerleþtirilmelidir. Böyle bir yerleþim en ekonomik boru çaplarý seçimine olanak vermektedir. Sistemin yerleþtirme düzeni belirlendikten sonra genellikle aþaðýda verilen konulardan bir veya birkaçýnda birden yeniden düzenlemeler yapmak gerekebilmektedir. ABCDEFG- PÝLSA YAÐMURU ÝLE TARLANIZA GELEN BEREKET 184 Su uygulama hýzý, Yaðmurlayýcý debisi, Çalýþan yaðmurlayýcý sayýsý, Yaðmurlayýcý aralýðý, Günlük iþletme süresi, Bir sulamada toplam iþletme süresi, Sistem kapasitesi. III- MÜHENDÝSLÝK VE HÝDROLÝK PROJELEME Yaðmurlama sulama sisteminin mühendislik ve hidrolik projelenmesi birbirlerini izleyen bir dizi iþlemler ile gerçekleþtirilmektedir. Projeleme aþamasýnda yapýlan iþlemler sýrasýyla aþaðýda açýklanmýþtýr. 1. Toprak profilindeki bitki tarafýndan kullanýlabilir su miktarý: 4. Sulama aralýðý: H= H= Sulama aralýðý (gün) h= Bir sulamada uygulanan net sulama suyu miktarý (mm) M= Bitkinin günlük en yüksek su tüketimi (mm/gün) M deðerleri Tablo 4den alýnabilir veya Blaney - Criddle gibi deneysel formüllerden birisi kullanýlarakelde edilebilir. 5. Sulama süresi: ha = S x kd ha = Bitki tarafýndan kullanýlabilir su miktarý (mm) S = Topraðýn su tutma kapasitesi (mm/cm) kd = Etkin kök derinliði (cm) S ve kd deðerleri sýrasýyla Tablo 2 ve Tablo 3den alýnýp kullanýlabilir. 2. Bir sulamada uygulanan net bulama suyu: h= ha x f h= Bir sulamada uygulanan net sulama suyu miktarý(mm) ha= Toprak profilindeki bitki tarafýndan kullanýlabilir su miktarý (mm) f= Toprakta bulunan kullanýlabilir suyun bitki tarafýndan tüketilmesine izin verilen yüzdesi (%) Bir sulamada uygulanacak su miktarý, topraktaki kullanýlabilir su miktarý ile bitkilerin bu suyu tüketme özelliklerine baðlý olmak üzere deðiþmektedir. Uygulamada iki sulama arasýnda topraktaki kullanýlabilir suyun tamamýnýn bitki tarafýndan tüketilmesine izin verilmez. Kullanýlabilir suyun belirli bir yüzdesi tüketilince sulamaya geçilmektedir. Anýlan yüzde, f, bitki ve toprak çeþidine baðlý olarak deðiþmekle beraber uygulamada genellikle 0.50 kabul edilmektedir. 3. Bir sulamada uygulanan toplam sulama suyu: d= h M T= d I T= Bir sulamada uygulanacak suyun, d, tarlaya verilmesi için gerekli olan minimum süre (saat) d= Bir sulamada uygulanan toplam su (mm) I = Proje alaný topraðýnýn infiltrasyon hýzý (mm/saat) Proje alaný topraðýnýn infiltrasyon hýzý Tablo 1den elde edilmektedir. Ýnfiltrasyon hýzý ayný zamanda yaðmurlayýcýlarýn en yüksek su uygulama hýzýna ( I a ) eþit olmaktadýr. (Ia max=I). Bu nedenle su uygulama hýzý daima infiltrasyon hýzýndan daha düþük veya infiltrasyon hýzýna eþit olmalýdýr. (Ia £I). Eðer hesaplanan T günlük iþletme programýna uymuyor ise uygulama hýzý, infiltrasyon hýzýndan daha düþük alýnabilir. l 6. Lateral yaðmurlayýcý aralýðý: Proje alaný üzerinde yeknesak su uygulamasýný gerçekleþtirmek amacý ile lateraller ve yaðmurlayýcýlar standart desenler ile araziye yerleþtirilmektedir. Dikdörtgen, kare ve üçgen yerleþim þekilleri uygulamada en çok kullanýlan lateral-yaðmurlayýcý desenleridir. Rüzgarýn sorun olduðu yörelerde, standart yaðmurlayýcý aralýklarý Tablo 6da verilen öneriler uyarýnca daraltýlmalýdýr. ÜÇGEN YERLEÞTÝRME DESENÝ h R d= Bir sulamada uygulanan toplam su (mm) h= Bir sulamada uygulanan net sulama miktarý (mm) R= Sulama randýmaný (%) Sulama randýmaný genel olarak sýcak bölgelerinde 0.70, ýlýman iklim bölgelerinde ise 0.75 kabul edilmektedir. 185 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI KARE YERLEÞTÝRME DESENÝ 7. Günlük iþletme için gerekli lateral sayýsý: P= L S1 P= Tüm proje alanýný sulamak için gerekli olan lateral sayýsý L= Proje alanýnýn uzunluðu (m) S1= Lateral aralýðý (m) K= DÝKDÖRTGEN YERLEÞTÝRME DESENÝ P H K= Günlük iþletme için gerekli olan lateral sayýsý H= Sulama aralýðý (gün) Günlük iþletme süresince gerekli olan lateral sayýsý, ayný laterali gün içerisinde birden fazla pozisyon kullanarak azaltýlabilir. Ancak bu seçenek emniyetli su uygulama hýzýna ve bir sulamada uygulanacak toplam suya baðlýdýr. Yaðmurlama deseni Aralýk Yaðmurlayýcý/Lateral 12/12 Kare 18/18 24/24 12/18 Dikdörtgen 18/24 18/18 18/24 Üçgen 8. Her lateral üzerinde gerekli yaðmurlayýcý sayýsý: 24/24 24/30 Tablo 5: PÝLSA Yaðmurlama Sistemlerinde Önerilen Yaygýn Olarak Kullanýlan Lateral ve Yaðmurlayýcý Aralýklarý Yaðmurlama deseni Kare veya Dikdörtgen Üçgen Rüzgar hýzý (m/sn) Yaðmurlayýcý aralýðý (m) Rüzgarsýz 2.0 0.65dd 3.5 0.50dd 0.60dd 3.5 0.30dd Rüzgarsýz 2.0 0.75dd 3.5 0.60dd 3.5 0.35dd 0.70dd Tablo 6: Deðiþik Rüzgar Hýzlarýnda Yaðmurlayýcý Aralýklarý 186 N= p - (z+x) +1 S2 N= Lateral üzerinde gerekli yaðmurlayýcý sayýsý p= Ana boru hattý ile proje alaný sýnýrý arasýndaki uzaklýk (m) z= Ana boru hattý ile buna en yakýn yaðmurlayýcý arasýndaki uzaklýk (m) x= Lateral üzerinde en uzakta bulunan yaðmurlayýcý ile proje alaný sýnýrý arasýndaki uzaklýk (m) S 2 = Lateral üzerindeki yaðmurlayýcýlar arasýndaki uzaklýk (m) 9. Yaðmurlayýcý debisi: q= Ia 12. Ana boru hattý için boru çapý seçimi: S1 x S2 1000 q= Yaðmurlayýcýda gerek duyulan debi (m3/saat) 10. Sistem debisi: Q= q x N x K Q= Sistemde gerek duyulan toplam debi (m3/saat) q= Yaðmurlayýcýda gerek duyulan debi (m3/saat) K= Çalýþan lateral sayýsý N= Lateral üzerinde gerekli yaðmurlayýcý sayýsý Sistemde gerek duyulan debi ayný zamanda bir sulamadaki toplam iþletme süresi ile ters orantýlý olarak deðiþmektedir. Q= Axd txH A= Sulanan alan (dekar) d= Bir sulamada uygulanan toplam su (mm) t= Günlük sulama süresi (saat) H= Sulama aralýðý (gün) Böylece, bitkinin en yüksek su gereksinmesini karþýlamak amacý ile toplam sistem debisi hesaplanarak son bir düzenleme yapýlmýþ olmaktadýr. 11. Yaðmurlayýcý tipinin seçimi: Yaðmurlayýcýda gerek duyulan debi belirlendikten sonra Tablo 8de verilen bilgilerden yararlanlarak uygun bir yaðmurlayýcý tipi seçilmektedir. Tablo 8de meme çaplarýna göre yaðmurlayýcýlarýn özellikleri ayrýntýlý olarak verilmektedir. Boru içerisinden akan su, boru iç yüzeyinde bulunan pürüzlerin oluþturduðu sürtünme nedeni ile bir direnç ile karþýlaþýr. Akýma karþý olan direnç sonucunda boru içerisinde basýnçta azalma veya kayýp meydana gelir. Borularda yük kayýplarýný hesaplamak için birçok formül geliþtirilmiþtir. PÝLSA tarafýndan imal edilen deðiþik çaptaki plastik yaðmurlama borularýnda William-Hazzen formülü kullanýlarak farklý debiler için hesaplanan yük kayýplarý Tablo 9da verilmiþtir. Ana boru hattý için boru çapý seçiminde ekonomik faktörler etkili olmakla birlikte, uygulamada genel kural olarak seçilen boru çapýnda hat boyunca oluþacak yük kaybýnýn pompa çýkýþýndaki basýncýn yüzde 15inden fazla olmamasý koþulu aranmaktadýr. hm max = Hm x 0.15 hm max = Ana boru hattýnda izin verilebilir basýnç kaybý (m) Hm= Toplam pompaj yüksekliði veya pompa çýkýþýndaki basýnç (m) l l l l Bilinen sistem kapasitesi Q için belli çaptaki ana boru hattýnda birim uzunlukta oluþacak yük kaybý, j, Tablo 9dan elde edilmektedir. hm= j x la hm= Ana boru hattýnda basýnç kaybý (m) la= Ana boru hattýnýn uzunluðu (m) Eðer ana boru hattýnda hesaplanan basýnç kaybý hm, yukarýda verilen genel kural koþulunu saðlýyor ise Tablo 9da j deðerinin alýndýðý kolonun karþýlýðý olan çap, ana boru hattý için seçilecek olan boru çapýdýr. Aksi durumda genel kuralý saðlayacak uygun debi-basýnç iliþkisi bulununcaya kadar söz konusu Tablo yardýmý ile iþlemler sürdürülmektedir. 13. Lateraller için boru çapý seçimi: Lateraller için boru çapý seçiminde ana boru hattýnda olduðu gibi ayný iþlemler yapýlmaktadýr. Uygun basýnç altýnda ýslatma deseni (Doðru) Çok yüksek basýnç altýnda ýslatma deseni (Yanlýþ) Ql = q x N Ql = Lateral debisi q = Yaðmurlayýcýda gerek duyulan debi (m3/saat) N = Lateral üzerinde gerekli yaðmurlayýcý sayýsý Ancak laterallerde basýnç kaybý genel kural olarak yaðmurlayýcýlarýn ortalama iþletme basýnçlarýnýn yüzde 20sinden fazla olmamalýdýr. hl max = hs x 0.15 hl max = Lateralde izin verilebilir basýnç kaybý (m) hs= Yaðmurlayýcýlarýn iþletme basýncý (m) l l l l Düþük basýnç altýnda ýslatma deseni (Yanlýþ) 187 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI 15. Güç gereksinmesinin bulunmasý: HP= Lateral boyunca uygun basýnç altýnda üniform ýslatma deseni (Doðru) Q x Hm 75 x n1 HP= Motor için gerekli olan beygir gücü Q = Pompa debisi = Sistem debisi (It/sn) n1 = Pompa randýmaný Pompa randýmaný, kullanýlan pompanýn kataloðundan alýnabilir veya ortalama 0.70 - 0.75 deðeri kabul edilebilir. Güç kaynaðý olarak traktör kuyruk mili kullanýlmasý durumunda, güç gereksiniminin bulunmasýnda aþaðýdaki düzeltmenin yapýlmasý gerekmektedir. HP= Lateral boyunca fazla basýnç kaybý ve üniform olmayan ýslatma deseni (Yanlýþ) Lateral boyunca eþit aralýklarla yerleþtirilmiþ olan yaðmurlayýcýlardan su kaybý veya lateral sonuna gidildikçe boru içerisinden geçen su miktarýnda azalma olmasý nedeniyle Tablo 9 yardýmý ile elde edilen basýnç kaybýnda bir düzeltme yapýlmasý gerekmektedir. Tablo 7 bu amaç için kullanýlan düzeltme faktörlerini vermektedir. hl = j x le hl = Düz lateral hattýnda basýnç kaybý (m) le = Lateral uzunluðu (m) hl = hl x F hl = Lateraldeki gerçek basýnç kaybý (m) F = Düzeltme faktörü 14. Toplam pompaj yüksekliði: Hm = hm + hl + h1 + h2 + h3 Hm = Toplam basýnç yüksekliði veya dinamik yükseklik (m) h1 = Proje alanýnda sulanacak en yüksek nokta ile su kaynaðýndaki serbest su yüzeyi arasýndaki yükseklik farký (m) h2(*) = Lateral veya lateraller üzerinde bulunan en uzak yaðmurlayýcýdaki basýnç (m) h3ün üstünde h1in altýnda olacak. h3 = Emme borusu, pompa, yaðmurlayýcý ve diðer baðlantý parçalarýnda meydana gelen basýnç kayýplarý (yersel kayýplar) (m) (*) En uzak yaðmurlayýcýdaki = basýnç 188 ( Ortalama iþletme basýncý kaybý ) ( Lateral basýnç ) 4 Q x Hm 75 x n1 x n2 HP1= Mil beygir gücü n2 = Ýletim randýmaný Ýletim randýmaný deðeri ortalama 0.95 olarak kabul edilebilir. Elektrik gücü kullanýlmasý durumunda ise gereksinim duyulan güç, aþaðýda verilen iliþki yardýmý ile bulunmaktadýr. Kw= HP x 0.736 n3 Kw = Elektrik motorunda gerek duyulan güç (Kilowatt) n3 = Elektrik motor randýmaný Elektrik motoru randýmaný deðeri firmalarýn satýþ kataloglarýndan alýnabilir veya ortalama 0.88 deðeri kabul edilebilir. Tablo 7: Yaðmurlama Laterallerinin Projelenmesinde Kullanýlan F Faktörleri Lateral üzerindeki yaðmurlayýcý sayýsý 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 « F » Faktör (*) S1 1 S 1 2 1.0 0.625 0.518 0.469 0.440 0.421 0.408 0.398 0.391 0.385 0.380 0.376 0.373 0.370 0.367 1.0 0.500 0.422 0.393 0.378 0.369 0.363 0.358 0.355 0.353 0.351 0.349 0.348 0.347 0.346 Lateral üzerindeki yaðmurlayýcý sayýsý 16 17 18 19 20 22 24 26 28 30 35 40 50 100 100< « F » Faktör (*) S1 0.365 0.363 0.361 0.360 0.359 0.357 0.355 0.353 0.351 0.350 0.347 0.345 0.343 0.338 0.333 1 S 1 2 0.345 0.344 0.343 0.343 0.342 0.341 0.341 0.340 0.340 0.339 0.338 0.338 0.337 0.337 0.335 (*) Anaboru ile lateral üzerindeki ilk yaðmurlayýcý arasýndaki uzaklýða baðlý olarak seçilecektir. (S1) lateral üzerinde yaðmurlayýcýlar arasýndaki normal uzaklýktýr. Tablo 8: Meme çaplarýna göre yaðmurlayýcýlarýn çalýþma özellikleri Tip Ia - ÇÝFT MEMELÝ, 30° - 1 Baðlantýlý Meme Ýþletme Çapý Basýncý (mm) (Atü) Su Fýrlatma Uzaklýðý Tüketimi Debi (m) (m3/saat) Yerleþim Deseni Yaðmurlama Alaný (m2) Yaðmurlama Hýzý (mm/saat) 4.5/4.8 2.5 3.0 3.5 14.75 15.5 16.0 2.6 2.84 3.07 18/18 18/18 18/18 18/24 18/24 24/24 324 324 324 432 432 576 8.02 8.76 9.47 6.01 6.57 5.32 4.5/5.5 2.0 2.5 3.0 3.5 13.5 15.0 16.0 16.5 2.71 3.04 3.32 3.59 12/18 18/18 18/18 18/24 18/18 18/24 24/24 24/24 216 324 324 432 324 432 576 576 12.54 9.38 10.24 8.31 8.36 7.03 5.76 6.23 5.0/5.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 15.5 16.0 16.3 16.6 17.0 2.96 3.32 3.63 3.92 4.2 18/18 18/18 18/24 18/24 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 324 324 432 432 432 432 576 576 576 576 9.13 10.24 8.4 9.07 9.72 6.85 5.76 6.30 6.80 7.29 5.0/6.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 17.3 17.6 18.5 19.25 19.75 4.0 4.42 4.77 5.11 5.41 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 18/24 24/24 24/30 24/30 24/30 432 432 576 576 576 576 576 720 720 720 9.35 10.23 8.28 8.87 9.39 7.01 7.67 6.62 7.09 7.51 5.5/7.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 17.0 19.0 19.25 20.0 25.0 4.88 5.34 5.76 6.17 6.54 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/30 24/30 24/30 24/30 432 576 576 576 576 576 720 720 720 720 11.29 9.27 10.0 10.71 11.35 8.47 7.41 8.00 8.57 9.08 5.5/5.5 2.5 3.0 3.5 4.0 15.0 16.0 16.5 17.0 3.64 3.98 4.3 4.6 18/18 18/18 18/24 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 324 324 432 432 432 576 576 576 11.23 12.28 9.95 10.64 8.42 6.90 7.46 7.98 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 15.5 16.5 17.0 18.0 18.5 17.5 18.5 18.75 19.0 19.5 4.36 4.77 5.15 5.51 5.83 5.2 5.69 6.14 6.57 6.96 18/18 18/24 18/24 18/24 24/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/30 24/24 24/30 24/30 24/30 24/30 324 432 432 432 576 432 576 576 576 576 432 576 576 576 720 576 720 720 720 720 13.45 11.04 11.92 12.75 10.12 12.03 9.87 10.65 11.4 12.08 10.1 8.28 8.94 9.56 8.09 9.02 7.90 8.52 9.12 9.66 5.0/8.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 18.5 19.0 19.5 19.75 20.0 6.16 6.74 7.28 7.78 8.25 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/30 24/30 24/30 24/30 24/30 576 576 576 576 576 720 720 720 720 720 10.69 11.7 12.63 13.5 14.32 8.55 9.36 10.1 10.8 11.4 6.0/6.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 16.0 17.0 17.5 18.0 18.5 4.7 5.14 5.56 5.94 6.3 18/18 18/24 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/30 324 432 432 432 576 576 576 576 576 720 14.5 11.89 12.87 13.75 10.93 8.15 8.92 9.65 10.3 8.75 6.0/7.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 17.0 17.7 18.5 19.0 19.5 5.54 6.06 6.55 7.0 7.43 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/30 24/30 24/30 432 432 576 576 576 576 576 720 720 720 12.82 14.02 11.37 12.15 12.89 9.61 10.5 9.09 9.72 10.3 6.0/8.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 17.5 18.0 18.5 19.0 19.5 20.0 6.5 7.11 7.69 8.21 8.72 9.2 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/24 24/30 24/30 24/30 24/30 432 432 576 576 576 576 576 576 720 720 720 720 15.04 16.45 13.35 14.25 15.13 15.97 11.3 12.3 10.7 11.4 12.1 12.8 5.5/6.5 5.5/7.5 Tip Ib - TEK MEMELÝ, 30° - 1 Baðlantýlý Meme Çapý (mm) Ýþletme Fýrlatma Basýncý Uzaklýðý (m) (Atü) Su Tüketimi Debi (m3/saat) Yerleþim Deseni Yaðmurlama Alaný (m2) Yaðmurlama Hýzý (mm/saat) 4.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 13.5 14.0 14.25 14.75 15.25 1.07 1.20 1.32 1.42 1.52 12/18 12/18 18/18 18/18 18/18 18/18 18/18 18/24 18/24 18/24 216 216 324 324 324 324 324 432 432 432 4.95 5.55 4.07 4.38 4.69 3.30 3.70 3.05 3.28 3.51 5.0 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 13.5 14.5 14.75 16.0 16.25 1.33 1.48 1.63 1.76 1.88 12/18 18/18 18/18 18/18 18/24 18/18 18/24 18/24 24/24 24/24 216 324 324 324 432 324 432 432 576 576 6.15 4.56 5.03 5.43 4.35 4.10 3.42 3.77 3.05 3.26 5.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 14.0 15.25 16.0 16.5 17.0 1.62 1.82 1.99 2.14 2.29 12/18 18/18 18/18 18/24 18/24 18/18 18/24 24/24 24/24 24/24 216 324 324 432 432 324 432 576 576 576 7.50 5.61 6.14 4.95 5.30 5.00 4.21 3.45 3.71 3.97 6.0 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 14.5 16.25 16.5 17.25 17.75 1.94 2.16 2.37 2.56 2.74 18/18 18/24 18/24 18/24 18/24 18/24 24/24 24/24 24/24 24/24 324 432 432 432 432 432 576 576 576 576 5.98 5.00 5.48 5.92 6.34 4.49 3.75 4.11 4.44 4.75 Tablo 9: Pilsa PVC 6 atmosfer basýnçlý borularda yük kaybý (*) ÇAP 75 mm ANMA ÇAPI 65 mm Ek: 2.2 mm A= 0.003915 m² ÇAP 110 mm ANMA ÇAPI 100mm Ek: 3.2 mm A= 0.008430 m² ÇAP 160 mm ANMA ÇAPI 150mm Ek: 4.7 mm A= 0.017813 m² Q lt / sn V m / sn J Q V J Q V J m / m lt / sn m / sn m / m lt / sn m / sn m / m 1.00 1.20 1.40 1.60 1.80 0.26 0.31 0.36 0.41 0.46 0.001119 0.001568 0.002086 0.002672 0.003323 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 0.12 0.18 0.24 0.30 0.36 0.000173 0.000366 0.000624 0.000943 0.001322 2.00 2.80 3.60 4.40 5.20 0.11 0.16 0.20 0.25 0.29 0.000101 0.000188 0.000300 0.000434 0.000592 2.00 2.20 2.40 2.60 2.80 0.51 0.56 0.61 0.66 0.72 0.004039 0.004818 0.005661 0.006565 0.007531 3.50 4.00 4.50 5.00 5.50 0.42 0.47 0.53 0.59 0.65 0.001758 0.002252 0.002801 0.003404 0.004061 6.00 6.80 7.60 8.40 9.20 0.34 0.38 0.43 0.47 0.52 0.000772 0.000973 0.001195 0.001439 0.001703 3.00 3.20 3.40 3.60 3.80 0.77 0.82 0.87 0.92 0.97 0.008557 0.009644 0.010789 0.011994 0.013257 6.00 6.50 7.00 7.50 8.00 0.71 0.77 0.83 0.89 0.95 0.004771 0.005533 0.006347 0.007212 0.008128 10.00 10.80 11.60 12.40 13.20 0.56 0.61 0.65 0.70 0.74 0.001987 0.002291 0.002615 0.002956 0.003322 4.00 4.20 4.40 4.60 4.80 1.02 1.07 1.12 1.17 1.23 0.014578 0.015957 0.017393 0.018885 0.020433 8.50 9.00 9.50 10.00 10.50 1.01 1.07 1.13 1.19 1.25 0.009094 0.010109 0.011174 0.012287 0.013449 14.00 14.80 15.60 16.40 17.20 0.79 0.83 0.88 0.92 0.97 0.003705 0.004107 0.004527 0.004966 0.005424 5.00 5.20 5.40 5.60 5.80 1.28 1.33 1.38 1.43 1.78 0.022038 0.023698 0.025413 0.027184 0.029009 11.00 11.50 12.00 12.50 13.00 1.30 1.36 1.42 1.48 1.54 0.014659 0.015917 0.017222 0.018574 0.019973 18.00 18.80 19.60 20.40 21.20 1.01 1.06 1.10 1.15 1.19 0.005901 0.006396 0.006909 0.007440 0.007989 6.00 6.20 6.40 6.60 6.80 1.53 1.58 1.63 1.69 1.74 0.030889 0.032822 0.034810 0.036851 0.038946 13.50 14.00 14.50 15.00 15.50 1.60 1.66 1.72 1.78 1.84 0.021419 0.022911 0.024450 0.026034 0.027664 22.00 22.80 23.60 24.40 25.20 1.24 1.28 1.32 1.37 1.41 0.008556 0.009142 0.009744 0.010365 0.011003 7.00 7.20 7.40 7.60 7.80 1.79 1.84 1.89 1.94 1.99 0.041094 0.043294 0.045548 0.047854 0.050512 16.00 16.50 17.00 17.50 18.00 1.90 1.96 2.02 2.08 2.14 0.029339 0.031059 0.032825 0.034635 0.036490 26.00 22.80 27.60 28.40 29.20 1.46 1.50 1.55 1.59 1.64 0.011659 0.012332 0.013022 0.013730 0.014454 8.00 8.20 8.40 8.60 8.80 2.04 2.09 2.15 2.20 2.25 0.052622 0.055084 0.057598 0.060163 0.062780 18.50 19.00 19.50 20.00 20.50 2.19 2.25 2.31 2.37 2.43 0.038389 0.040333 0.042320 0.044352 0.046427 30.00 30.80 31.60 32.40 33.20 1.68 1.73 1.77 1.82 1.86 0.015196 0.015955 0.016731 0.017524 0.018334 9.00 9.20 9.40 9.60 9.80 2.30 2.35 2.40 2.45 2.50 0.065448 0.068166 0.070936 0.073756 0.076627 21.00 21.50 22.00 22.50 23.00 2.49 2.55 2.61 2.67 2.73 0.048545 0.050708 0.052913 0.055161 0.057453 34.00 34.80 35.60 36.40 37.20 1.91 1.95 2.00 2.04 2.09 0.019160 0.020003 0.020863 0.021740 0.022633 10.00 10.20 10.40 10.60 10.80 2.55 2.61 2.66 2.71 2.76 0.079584 0.082519 0.085541 0.088612 0.091733 23.50 24.00 24.50 25.00 25.50 2.79 2.85 2.91 2.97 3.02 0.059787 0.062164 0.064584 0.067046 0.069550 38.00 38.80 39.60 40.40 41.20 2.13 2.18 2.22 2.27 2.31 0.023543 0.024469 0.025411 0.026370 0.027345 (*) William-Hazzen formülü ile C= 150 alýnarak hazýrlanmýþtýr. (Q= 0.85 . C.R0.63 . J0.54 . A) Dikdörtgen veya kare yerleþtirilme desenini simgelemektedir. Üçgen yerleþtirilme desenini simgelemektedir. 189 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝ ÝLE DONDAN KORUNMA Çeþitli bitkilerin sulanmasý için geliþtirilen yaðmurlama sulama sistemleri memleketimizde özellikle kýþ aylarýnda dondan korunma amacý ile de baþarýlý olarak kullanýlabilir. Açýkta yetiþtirilen çilek gibi küçük boylu domates, biber, bahçe bitkileri, meyve, narenciye bahçeleri ve baðlarda baþarý daha da yüksek olmaktadýr. Bu bahçelerde toprak yüzeyine yakýn kýsýmlarda sýcaklýðýn (-6C°) düþmesi halinde bile 2.5 mm/saatlik yaðmurlama hýzý bitkiyi don zararýndan koruyabilmektedir. Bitkilerin karþýlaþabildiði don durumu çeþitli þekillerde olabilir. Durgun havalardaki don (Radyasyon Don) açýk ve bulutsuz gecelerde toprak yüzü ve bitki üzerinden radyasyon yolu ile ýsý kaybýndan ortaya çýkar. Radyasyon don durumunda hava sakindir, en soðuk hava tabakasý toprak yüzeyine yakýn olarak yerleþmiþtir. Toprak yüzeyinden yükseldikçe hava sýcaklýðý hýzla artar. Toprak yüzeyinden 50-60 cm yükseklikte sýcaklýk farký 4-5 C°yi bulur. Yaðmurlama ile oluþturulacak esinti toprak yüzeyindeki nisbeten soðuk olan tabaka ile daha sýcak üst tabakayý karýþtýrarak dondan zararlanmayý önler. Yaðmurlama sýrasýnda püskürtülecek (0°) sýcaklýktaki su, donma sýrasýnda 80 cal/gr. ýsý enerjisi açýða çýkaracaðýndan, bitki çevresinde dondan zararlanmayý önleyecek bir ortam oluþabilmektedir. Yaðmurlama sýrasýnda hava neminin bir miktar yükseltilmesi de korunmada yardýmcý olmaktadýr. Soðuk rüzgarlarýn oluþturduðu don, Radyasyon Dondan daha farklýdýr. Don, soðuk rüzgarlarýn bitki yapraklarý arasýndan geçerken ýsýnýn alýnmasýndan ortaya çýkar. Zararlanma daha çok genç filiz, çiçek ve meyvelerdedir. Bu durumda toprak yüzeyine yakýn olan kýsýmlarda sýcaklýk sabittir ve daha yüksektir. Soðuk rüzgarlarýn yarattýðý dona karþý koruma Radyasyon dona karþý korumadan daha zordur ve etkide bulunduðu alanlarda büyük tahribat yapar. Dondan korunmada baþlýk memeleri tek ve küçük çaplý (2-6 mm) olmalýdýr. Sistemin yaðmurlama hýzý 3 mm/saatten daha fazla olmamalýdýr. Bununla birlikte çok kuru rüzgarlý havalarda ve yüksek bitkilerde daha yüksek yaðmurlama hýzlarýna ihtiyaç duyulabilir. Görüldüðü gibi dondan korunmada çok düþük yaðmurlama hýzlarý yeterli olabilmektedir. Düþük yaðmurlama hýzlarýna eriþmek için yaðmurlama üniformluðu bozulmadan baþlýklar arasý mesafe açýlabilir. Ýþletme basýncýnýn düþürülmesi damlalarýn daha büyük olmasýna neden olacaðýndan dondan 190 korunmada etkenlik azalmaktadýr. Mümkün olursa sistemin iþletme basýncý dondan korunma sýrasýnda (0.5-1.5) Atü artýrýlmalýdýr. Yüksek basýnç, damlalarý daha küçük yapacaðýndan korunmada üniformluk saðlanabilir. Don sýrasýnda sistem devamlý çalýþtýrýlmalýdýr, bu da sistemin sabit olmasýný gerektirecektir. Yaðmurlamaya ertesi gün yapraklar üzerindeki buz kristalleri çözülene kadar devam edilir. Sistemin operatörü gece sýcaklýk yükselse bile yaðmurlamayý kesmemelidir. Yaðmurlamanýn erken durdurulmasý zararlanmayý fazlasýyla arttýrabilir. Donun görülebileceði mevsimlerde önceden tesbit bakýmýndan bahçede birkaç termometrenin bulundurulmasý çok yararlý olmaktadýr. YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝ ÝLE GÜBRELEME Sulamada kullanýlan sulama suyu, içinde erimiþ durumda birçok kimyasal maddeleri ve suda erimeyen küçük parçalarý taþýmaktadýr. Çiftçiler yaðmurlama sulama sistemleri yardýmýyla makro ve mikro besin maddelerini sulama suyuna ilave ederek gübreleme yapabilirler. Bugün yaðmurlama sistemine suda eriyebilen katý, sývý ve kompoze kimyasal gübreler enjekte edebilen çeþitli sistemler geliþtirilmektedir. Gübre ve kimyasal maddelerin enjeksiyonu, iþçiliði azaltmakta, mahsulün kalite ve miktar yönünden artmasýný saðlamaktadýr. Yaðmurlama ile yapýlacak gübreleme uygulamasýnýn saðlayacaðý diðer yararlar, ekipman ekonomisi, en uygun zamanda gübreleme, sulama ile birlikte üniform daðýlým, kültürel uygulamada kolaylýk, en iyi kalitede bol mahsul elde etme olmaktadýr. Hemen hemen bütün zirai bitkiler yaðmurlama yöntemi ile gübrelenebilmektedir. YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝNDE TEMEL FORMÜLLER A) BLANEY - CRIDDLE formülü ile bitki su tüketiminin bulunmasý (*): U = Aylýk bitki su tüketimi (mm) k = Aylýk su tüketim katsayýsý kt = Aylýk iklim katsayýsý t = Aylýk ýsý ortalamasý (°C) ke = Bitki geliþim katsayýsý f = Aylýk iklim faktörü P = Aylýk gündüz saatlerinin, yýllýk gündüz saatlerine oraný (%) U=kxf k = kt x ke kt = 0.031 t + 0.24 f = P (8.128 + 0.4572 t) veya f=P ( 1.8100+ 32 ) 25.4 B) Yaðmurlayýcý debisi: q= P x d² x 3.96 x C 100 P = Yaðmurlayýcýdaki basýnç (Atü) d = Yaðmurlayýcý meme çapý (mm) C = Yaðmurlayýcý dizayn faktörü genellikle 0.9 alýnabilir. C) Debisi ve basýncý belli bir yaðmurlayýcýnýn deðiþik basýnçlar altýnda verdiði debi: q2 = q1 P2 P1 q2 = P2 basýncýnda alýnacak debi (m³/saat) q1 = P1 basýncýnda bilinen debi (m³/saat) P1 = q1 debisini saðlayan bilinen basýnç (Atü) P2 = q2 debisini verecek basýnç (Atü) D) Yaðmurlayýcý üniformluk katsayýsý: Þekil: 1 Emme borusuna enjeksiyon Þekil: 2 Basýnç pompasý ile basma borusuna enjeksiyon CU =100 (1.0 - å IxI m.n ) CU = Üniformluk katsayýsý (%) X = Ortalama m deðerinden olan sapmalarýn toplamý m = Ölçümlerin ortalamasý n = Ölçüm adedi E) Su uygulama randýmaný: R= We x 100 Wd We = Kök bölgesinde depolanan su (mm) Wd = Tatbik edilen su (mm) F) Lateral hattýnda debi: Þekil: 3 Venturi yardýmý ile basma borusuna enjeksiyon Þekil: 4 Basma borusuna pilot tüpü ile enjeksiyon Gübreleme süresi yaðmurlama lateralinin bir konumda çalýþma süresinden az olmalýdýr. Gübreleme bittikten sonra sulama suyu ile sistem temizlenmelidir. Tarlaya verilecek gübre cins, miktar ve zamanýnýn saptanmasýnda gübreleme uzmanýna danýþýlmalýdýr. Q = Nqa = Nq0 1 + 0.12 ( Pa -1) P0 Q = Toplam lateral debisi (m³/saat) qa = Normal basýnçta yaðmurlayýcý debisi (m³/saat) N = Hat üzerindeki yaðmurlayýcý adedi q0 = Hat üzerindeki son yaðmurlayýcýnýn debisi (m³/saat) Pa = Hat sonundaki basýnç (Atü) P0 = Hat giriþindeki basýnç (Atü) 191 YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI YAÐMURLAMA SULAMA SÝSTEMÝNÝN ÝÞLETÝLMESÝ VE BAKIMINDA DÝKKAT EDÝLECEK HUSUSLAR Soðuða, güneþ ýþýðýna ve sýcaða karþý daha dayanýklý hale getirilen ve ýþýðý emici deðil, yansýtýcý olabilmesi için, en uygun bir renkte imal edilen, PÝLSA kelepçeli ve mandallý yaðmurlama borularý, iyi kullanýlmalarý þartý ile yýllarca sizlere hizmet edebilecek özelliklere sahiptir. Bunun temini için iþletme ve bakým konusunda aþaðýdaki tavsiyelere uyulmasý yararlý olacaktýr. 1. PÝLSA, yaðmurlama borularý ve ek parçalarý saða sola çevirilerek sökülmelidir. Zorlayýcý hareketler yapmaya gerek kalmayacaktýr. Borunun veya ek parçanýn takýlmasýndan sonra kelepçe veya mandal kapatýlmalýdýr. 2. Sistemi önce çok küçük debide çalýþtýrýp lateral veya ana boru körtapasýný kýsa bir süre açarak içlerinin temizlenmesini saðlayýnýz. 3. Çok küçük olan yaðmurlayýcý memelerinin týkanmamasý için pompa emiþ noktasýnda yabancý maddelerin girmesini önleyici süzgeç kullanýnýz. Yaðmurlayýcý memelerinizin týkanmasý halinde, sistemi durdurmadan Kollu Vana yardýmýyla týkanma giderilir. 4. Portatif bir sistemde lateral konum yerlerini þaþýrmamak için özel ve belirgin iþaretlerle iþaretleyiniz. 5. Sistemde lateral iþletme düzeni için mutlaka kayýt tutunuz. 6. Yaðmurlayýcýlardaki basýncý kontrol ediniz. Deðiþik basýncýn deðiþik bir yaðmurlama deseni verdiðini unutmayýnýz. 7. Aþýrý rüzgarlý havalarda uygun daðýlým vermeyeceðinden sistemi çalýþtýrmayýnýz veya zaruret halinde her lateral arasýný ayarlayan ana hattan bir boru çýkararak (Lateral aralarýný daraltarak) yaðmurlama daðýlýmýnýn üniformluðunu saðlayýnýz. 8. Sistemle gübre tatbikatý yapýlmýþ ise sistemin tamamýný iyice yýkayýnýz. 9. Borularýnýzý takýp sökerken, zorlayýcý hareketler yapmayýnýz. 10.Borularýn contalarýný takmadan önce conta yuvalarý iyice temizlenmeli ve conta aðzý boru içine bakacak þekilde takýlmalýdýr. 11.Borularý takmadan önce, contalý ve contasýz baþlarý sabunlu su, arap sabunu veya yeþil sabunla kayganlaþtýrýnýz. Böylece borularýn daha kolay takýlmasýný saðlamýþ olursunuz. (Gres veya benzeri yaðlar kullanmayýnýz. Contanýn kalitesini bozacaðýnýz gibi ayrýca contayý sertleþtirir, borularýn sökülmesinde büyük zorluk çekersiniz.) 12.Uzun süre kullanýlmayacak ise contalarý çýkarýp kuruladýktan sonra pudra ile siliniz ve kapalý bir kutuda muhafaza ediniz. 192 13.Borular dýþ etkenlere yýllarca dayanýklýdýr. Ancak bu borularýn kendi malýnýz olduðunu unutmayýnýz, taþýma ve depolamada gerekli itinayý gösteriniz. (Yerde sürüklemeyiniz, yüksekten atmayýnýz.) 14.Özellikle sabit sistem sulamalarda sezon sonunda sistemdeki suyu tamamen boþaltýnýz. 15.Sabit sistem sulamalarda borularý, toprak iþleme aletlerinden zarar görmeyeceði bir derinliðe gömünüz. 16.Sabit sistemler için boru gömme derinliði 1-1,5 m. arasýnda olmalýdýr. Kýþýn þiddetli don yapan bölgelerde, don derinliði dikkate alýnmalýdýr. 17.Planlanan bitki çeþidinin deðiþtirilmesi halinde sistem çalýþma süresini ve sulama aralýðýný mutlaka hesaplattýrýnýz. 18.Yaðmurlama Sistemi basýnç gerektirdiðinden randýmanlý çalýþabilmesi için mutlaka uygun bir pompa seçiniz. 19.Deðiþik bir durumla veya sorunla karþýlaþmanýz halinde tereddüt etmeden PÝLSA tarým uzmanlýðýna baþvurunuz. PÝLSA PVC VE KIRILMAZ PE YAÐMURLAMA SÝSTEMÝNÝN AVANTAJLARI Sulu tarýmda, bahçede güvenle kullanýlabilen Pilsa Yaðmurlama sistemleri PVC ve PE hammaddeden Kelepçeli ve Mandallý olarak 2 tipte üretilmektedir. Kelepçeli ve Mandallý baðlantý sistemi kolay sökülüp takýlabilir. Ayný çaptaki kelepçeli PVC ve PE borular bir ara-geçiþ parçasýný gerektirmeden birbirine monte edilebilir. Boru ve ek parça baþlarýndaki baðlantýyý saðlayan kelepçe veya mandal aðýr kullanma þartlarýnda dahi kýrýlmaz. Ortasýndan tutularak kaldýrýlan PÝLSA yaðmurlama borularý kavislenmediðinden tarlada mevcut bitkilere hiçbir zarar vermemekte ve kolay taþýnmaktadýr. PÝLSA; PVC ve PE yaðmurlama borularý güneþ ýþýðýný yansýtýcý bir renkte ve güneþ ýþýðýna karþý özel bir formülle imal edilmektedir. PÝLSA; yaðmurlama sistemlerinin planlanmasý, projelenmesi, uygulanmasý, pazarlanmasý ve araþtýrmalarý konusunda daha iyiyi bulmaya çalýþan ve kendini yenileyen bir kuruluþtur. PÝLSA yaðmurlama sistemlerinin, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Tarýmsal Mekanizasyon Bölümü Hidrolik Laboratuvarýnda testi yapýlmýþ olup uygunluðu ve kalitesi belirlenmiþtir. KELEPÇELÝ PVC YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI PVC KELEPÇELÝ BORULAR Sabot (Komple TE) Ürün Kodu: SABOT Dýþ Çap (mm) Kelepçeli PVC Boru 75 90 110 Ürün Kodu: SMB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 160 TE Parça Ürün Kodu: SMT D1/d2 (mm) Boru boyu: 5-6 mt. 160/160, 110, 90, 75 110/110, 90, 75 90/90, 75 75/75 PVC KELEPÇELÝ EK PARÇALAR Tamir Mufu Ürün Kodu: SMD Dýþ Çap (mm) Redüksiyon Ürün Kodu: SMR 75 90 110 160 Dýþ Çap (mm) 75/90 75/110 90/75 110/75 110/90 160/75 160/110 Kuyruk Tamir Bileziði Ürün Kodu: SMKB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 160 Deve Boynu Ürün Kodu: SMK Dýþ Çap (mm) 75 90 110 160 193 KELEPÇELÝ PVC YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI Pompa Baðlantý Si Tamir Manþonu Ürün Kodu: SMM Ürün Kodu: SMPB-S Dýþ Çap (mm) Dýþ Çap (mm) 75 90 110 160 75 90 110 160 Kuðu Boynu Körtapa Ürün Kodu: SMKUB Ürün Kodu: SMQ Dýþ Çap (mm) Dýþ Çap (mm) 75 90 110 75 90 110 160 Diþi Vana Baðlantýsý Ürün Kodu: SMVB-D Dýþ Çap (mm) 75 90 110 Uzatma Borusu (1") Ürün Kodu: SMUB G 1 Boru boyu: 25-40-60-100 cm. Erkek Vana Baðlantýsý Ürün Kodu: SMVB-E 194 Uzatma Borusu Manþonu Ürün Kodu: SMUM Dýþ Çap (mm) G 75 90 110 1 KELEPÇELÝ PVC YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI DÝÐER KELEPÇELÝ BORU EK PARÇALARI Pompa Baðlantýsý (Alüminyum) Ürün Kodu: SMPB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 Metal Kelepçeli Bilezik Ürün Kodu: Dýþ Çap (mm) 110 125 140 160 Yaðmurlama Contasý Ürün Kodu: M-SMC Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 195 KELEPÇELÝ PE YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI PE KELEPÇELÝ BORULAR Kelepçeli PE Boru Ürün Kodu: PE-K Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 PE Kelepçeli Bilezik Ürün Kodu: PE-KELEPÇE Dýþ Çap (mm) 75 90 110 PE Kelepçeli TE Parça Ürün Kodu: K-SMT PE KELEPÇELi EK PARÇALAR Kelepçeli PE Tamir Kafasý D/d2 (mm) 160/160, 140, 125, 110, 90, 75 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 Ürün Kodu: K-SMD-C Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 PE Kelepçeli Ýstavroz TE Ürün Kodu: K-ÝSTAVROZ SMT D/d2 (mm) 160/160, 140, 125, 110, 90, 75 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 Kelepçeli PE Kuyruk Bileziði Ürün Kodu: K-SMKB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 PE Kelepçeli Redüksiyon Ürün Kodu: K-SMR Dýþ Çap (mm) 160/140 140/125 125/110 196 PE GEÇÝÞ EK PARÇALARI PE Kelepçeli Dirsek 90° Ürün Kodu: K-SMK-C Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 160 PE Kelepçeliden Mandallýya Geçiþli Ýstavroz TE Ürün Kodu: PE-ÝSTAVROZ SMT (K-M) D1/D2 (mm) 160/160, 140, 125, 110, 90, 75 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 PE Kelepçeli Körtapa Ürün Kodu: K-SMQ Dýþ Çap (mm) 125 140 160 PE GEÇÝÞ EK PARÇALARI PE Kelepçeliden Mandallýya Geçiþli Adaptör Ürün Kodu: PE-ADAPTÖR (K-M) D1/D2 (mm) 75 90 110 125 140 PE Mandallýdan Kelepçeliye Geçiþli Adaptör Ürün Kodu: PE-ADAPTÖR (M-K) PE Kelepçeliden Mandallýya Geçiþli TE Parça Ürün Kodu: PE-SMT (K-M) D1/D2 (mm) 160/160, 140, 125, 110, 90, 75 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 d1/d2 (mm) 75 90 110 125 140 PE Kelepçeliden Mandallýya Geçiþli Redüksiyon Ürün Kodu: PE-SMR (K-M) D1/D2 (mm) 160/140, 125 140/125 125/110 197 MANDALLI PE YAÐMURLAMA SULAMA BORU VE EK PARÇALARI PE MANDALLI BORULAR Mandallý Komple TE (Sabot) Ürün Kodu: M-SABOT Mandallý PE Boru Dýþ Çap (mm) 75 90 Ürün Kodu: PE-M Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 G=1 Mandallý Sabot Adaptörü Ürün Kodu: SABOT ADAPTÖRÜ Çap PE MANDALLI EK PARÇALAR 1" Mandallý PE Tamir Mufu Ürün Kodu: M-SMD Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 Mandallý TE Parça Ürün Kodu: M-SMT D1/D2 (mm) 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 110/110, 90, 75 90/90, 75 75/75 Mandallý Kuyruk Tamir Bileziði Ürün Kodu: M-SMKB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 198 Mandallý Ýstavroz TE Parça Ürün Kodu: M-ÝSTAVROZ SMT D1/D2 (mm) 140/140, 125, 110, 90, 75 125/125, 110, 90, 75 110/110, 90, 75 MANDALLI PVC EK PARÇALARI Mandallý Redüksiyon Ürün Kodu: M-SMR d/D (mm) 140/125, 110 125/110 110/90, 75 90/75 PVC MANDALLI EK PARÇALAR PVC Mandallý Tamir Mufu Ürün Kodu: MP-SMD Dýþ Çap (mm) Mandallý Dirsek 90° 75 90 110 Ürün Kodu: M-SMK Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 PVC Mandallý Kuyruk Tamir Bileziði Ürün Kodu: MP-SMD Mandallý Körtapa Ürün Kodu: M-SMQ Dýþ Çap (mm) Dýþ Çap (mm) 75 90 110 75 90 110 125 140 PVC Mandallý Komple TE Ürün Kodu: MP-SABOT Mandallý Pompa Baðlantýsý (Alüminyum) Dýþ Çap (mm) 110 Ürün Kodu: M-SMPB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 125 140 199 MANDALLI PVC EK PARÇALARI PVC Mandallý Deve Boynu Ürün Kodu: MP-SMK Ürün Kodu: MP-SMVB-D Dýþ Çap (mm) Dýþ Çap (mm) 75 90 110 75 90 110 PVC Mandallý Kuðu Boynu Ürün Kodu: MP-SMKUB Dýþ Çap (mm) 75 90 110 PVC Mandallý Pompa Baðlantý Si Ürün Kodu: MP-SMPB-S Dýþ Çap (mm) 75 90 110 200 PVC Mandallý Diþi Vana Baðlantýsý PVC Mandallý Erkek Vana Baðlantýsý Ürün Kodu: MP-SMVB-E Dýþ Çap (mm) 75 90 110 FABRÝKA Tel : 322 346 02 95 - 346 06 95 Fax : 322 346 70 10 - 346 07 07 CEYHAN YOLU P.K. 87 01321 ADANA Wavin TR Genel Ürün Kataloðu ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ Tel : 322 346 06 42 - 346 02 45 Fax : 322 346 68 96 CEYHAN YOLU P.K. 87 01321 ADANA ÝSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ Tel : 216 311 85 10 / 4 Hat Fax : 216 311 78 38 FATÝH MH. YAKACIK CD. NO:23 SAMANDIRA/KARTAL/ÝSTANBUL ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ Tel : 312 815 49 20 / 4 Hat Fax : 312 815 49 28-29 HÝLAL MH. 4. CD. NO: 78 YILDIZ/ÇANKAYA/ANKARA ÝZMÝR BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ Tel : 232 458 60 43 / 4 Hat Fax : 232 458 60 47 GAZÝLER CD. NO: 478 YENÝÞEHÝR ÝÞ MERKEZÝ K:1 D:113 YENÝÞEHÝR/ÝZMÝR SAMSUN BÜRO Tel : 362 431 40 73-74-77 Fax : 362 431 40 66 KALE MH. ORHANÝYE SK. GÜNEÞ HAN NO:9/21 SAMSUN BURSA BÜRO Tel : 224 211 63 78 Fax : 224 211 63 79 BUTTÝM ÝÞ MERKEZÝ C BLOK KAT:5 NO:1465 YENÝ YALOVA YOLU 4. KM OSMANGAZÝ/BURSA ÞANLIURFA BÜRO Tel : 414 313 59 89 Fax : 414 314 94 89 MARDÝN YOLU ÜZERÝ HALÝL ÇÝFTÇÝ APARTMANI ALTI NO:122/B ÞANLIURFA pazarlama@wavin.com.tr www.wavin.com.tr Wavin TR Plastik Sanayi A.Þ.