Page 1 406 I IV.Sosyal Biliml~r Egitimi Kongresi Bildiri Kitab, 7
Transkript
Page 1 406 I IV.Sosyal Biliml~r Egitimi Kongresi Bildiri Kitab, 7
406 I IV. Sosyal Biliml~r Egitimi Kongresi Bildiri Kitab, 7-9 Ekim 2009, Istanbul .. -. " .' . .. :.: :.": .' IV. Sosyal Bilimler Egitimi Kon.gr~siBild~riKitabl 7-9 Eklrn 2009, Istanbul tahlmlamakj\betimlemekj,ku~klilanmakj~,~e~.m~ki gostermektemellendtrmek, 1407 akil. yurutmek vb, Ili~il{~;li"il~l~iljr~\~~iii~ '.vai-dlr;/l1elsefeetkihligh:lin'slmrlari] fei~efed~·.Ula§I1alllliianslar·dtlde farklna varilan inti~rislardlr (Giirsoyi.200t}j s.23); , ', '...... . . '.. '.' . ' . ...••• :'.';:,F~I~efe>Ogretirnining~nellilde:.o~~end '}l~ISmdan••. ·•bir •... .•• .yuk ...olmaktan •.<;lk~rIIll1asl.·.·· i~in, felsefeIli!l. 'ezbere\bir takim. bilgHeri tekt'a~lamak olmadlg1 anlaYl~1111n •,koklu: . ••bir·· bicirnde . yerIe$mesi. gerekir •.Dii~iinm~ .ediininirt ~;(j~shzli.igu,sinlrslzhgl;' bu'. ediintn eldeh geldigin~e ~i~~it~~~1~f~~ft~~~$~~~~ , ,::,'; i': \ Ogretini' ilk olarak insanm: gtinluk tslerint. 'ire insamn dogasuu arializ yoluyla kesfetmeyt "afua~la~~Yapllacaknk.§ey; dti~dnc~ hi¢iIrtlerli y~tehekler;' beceriler, v6.·..~e$iti(all~kahlikIardan .olusan bit biitUnun '.parcalanm ke$fetmelttir. parcalar ogrencilerin. yeter derecede elkilf blr caba' t.ve~i~Iey gostermelerine ..'yardim eder, AYrIca cok cesitlilik. arz eden' hen bir '.'parcanm aktlvttelerl.tcln etkili ,bir' plan, prdgtClrri ve performans gerekir. Bu. analiz Islemidar kapsarnh '.oirri~unahdn'" o, hayatm ·~ok.yoriliil(igii,ve···gelli~ligi kadar kapsamli olmalidir" (A~lk6z; 2003, Eu $.270), DjjSO~M~~Et~~~Rt~ tt~t~O~RhliMitusxtst Dii~iiiHrIe}n~anln.dogll~ll'··H.e·'.ba~Iayari; sonrakr siire~te dogrllda~' ' vey~a()la~ll olarak ~{!i!~iii~fi~~i~i~:~~!~J'J~iit{f*l~i .'.~t.~~~:gE;~~~~ill~?"~!hitkCfct~%~:J~~I~~~2i~~~J'~~';dti~·~nme .b·~~e'iil~;lrtln,;di-~r;titfu~~i';~ "'da '.k#~ndirill'riasl.konllsllrida ,bir ikilem riik~cUttut/J:)'ii~uhmehecerHerinelli$kin' e~itHriirt rniistakH ••.·.·~l~lt~!~~m{~ili~y~~~fhigd~i~t~~j~:ri~~;C;~i~1e~~e~:~JrraJl~e~rz·~:r~iee~I~WJeymh~:·~ i#baren uygulamaya kOIlula~ ttDii~iirirr1eEgitfmi'i •dersi miistakil bit ogr~tirrl prograIll ..He ok]ltulhlaktadlr.··.·Ara~tlrmaClmil da' .··i~inde...•... b~turidllgU bu programul·. geli$tirilme ~ah§masl ·sDrednde, btl tur becertlerin yaygm' olarak: felsefe . derslerinde kullan.ll<ibilecegi··.6ng6riisii olusmus olup, bu dersi felsefe 6gretmenlerinin okutmasi gerektlgine iliskin karar ahnnusnr' . .•.Dusunme becerlleri, ogrencilerin dusunme becerilerini gelistirmekle .kalmayip yasam kosullan Icinde var olusunun anlamim ve nedenini fark etmesine ve kendi gelecegini belirleyebilmesine Imkan tammaktadir. Dusunme becerilerinin felsefe derslerine eklemlenmesi iieki~iselbir clu~unrtiegelenegi olu§t:urabile'll,hu gelenegfdll'vedtistinme baglai:ltlsl kurarak bir ~~g~t(~l{~irnebilir.~eceriIerin.i~ek()$Ula:ugui~erikler··is.e ..diinYanlnortayak()y?~gu()zne,.nesne, .. ()Ici§; bigu;·l)oYut ve kO$ullardlr·,13unlar·ln.arclslnda lJaglantlYI kavramlarla'kura'l1ise·. Insanm .. kendisldir(I)()mba.ycl,2008,s.5) ..•............ ,........................... .......•.•................. .·:..•.• ·i .. ". . : . .••• ··'.··•.··.·.Bu.ii9Iii ya·plda illsari,·.d~hya"e llilgiyi;··durtya.,insan ve.·bilglyi: bilgi cle···insarl di.i~yaYI etkifeyerek degi~tirir.· Esasen felsefihlHl·gene'r Iit;sybllll cia bunu yerine g~tihtlektedir. lnsan, ye· 40S!IV. SosyaJ Biliml~r Egitimi Kongresi Bildiri KitabJ . 7-9 Ekirri 2009, Istanbul . IV. SosyalBilimler Egitimi Kon.gres.iBild~riKitabi 7-9 Ekrm 2009, lstanbul 1'·409· ! .. birlesimidir ve tek: tek parcalann. ozelltklermtn. birlesiminden farkh bir yapidir (Lipman, 2()Q3, :: :', ';~': :.":. -: "::.~.:: -, :."::' . ". ",. ':.":,:'::">:->' du§unlhe, mannk veduygtilaI"l gereklr durumlardabirbirinden aYlrt ··etmemlzi ~~gl~r, q~_elli}{I~_;d~~~!lp~l¢fillliziIl:;.' !{end~!llize'; veya topl~I#.a etkis! bakllmIl4~n Ol1etTIlid~f.:.' puyglila'rnniZl derig~lemeyC ogrelldighniz'· ol¢ude .sosyal. .davranl§larlm#l ......... OZ~riU ,~*cd~t~w, ~!~~lfi5\~ijt~i~~~~li\j dustmme birtakim $arilarl g6z 611Urtde bulullduhnaYI gerektiHr. . .. .. .. . -:....•. ·.•.... O#~l1li>4U$iiriIlie·· aynr: zamanda ..Ogrenciletin birtaktm.. kurallarrvdikkate+alarak dU§unmel~ril1i' de geIi§tiriE ..KuraUara ..... 8zen .:gosterme programin' gUnli.ik .hayatla ilisktslni kllrrnak:tachr; Klirallat sadete yasatard~uiibaretcihri.ayip ayiu zarnanda gelenek; gorenek, orf ve adetleri detcermektedir. .. .: .. ', .... .... .... > ... .. •..•.'. .OzenU~du~unme, eylemlerfn ietkileriv~; sebeplert bakimmdan ele ';almdigmda empati kurmaY1V~T~~rit. KI$inin··kertdlsirtfb~~~a blrlsiniil yerine k()yarakohuhj~6zii ve duygulanile olaylari degetlertdirfuesi, tam anlamiyla Imkanstz elsa bile bunu denemek bile fayda saglaya<;~ktlI'; Empati.becet:isi.;hatlrlatna, mantik, his Ve .sezgtntn. etktlestmin!: icermektedir. EttlpaHl<urm~ k~r§nlllzdaklnhl gorii§Unu.oldugu gibi kabttl:etrnek degHdir, r;uni<uki$h·:duruIIla ili~kin k;~raF v~rmeoVe. yarglda b~lurun~,jmkc1iilll<lsa.hiptir.·:'Einp?H og~e~ilebilil'·pil" bec~ridirj eIrtp~tr 5gtethrtlrirle rlygillalrtciii6fr 5gr~tnie teknigi.kullarlllrIlahdII' ..•Empati•b'ecerislnin ancak ogretirniriderol oynama.drama gii?iogre~m metotlan kullamlabiltr' (LIpman, 2003, s.2(j9) . . ... .•.•..• :... '.Liphtari'ih·.bti.~9;y~pisf~~r~evesi.f!d~ dile:getifdigibeceriler. a§aglclaSII'a_hinml~tir. Felsefe o~retiminde· ...• bu ·IJecerilerin·· ..kullanilmasi. siirekli·· dlle getirilen·· felsefl ..sorgulamamn ozunu olu§turmaktadir.BtlgUn henlenl1er yazida, makalede, btldlrfde ogrenciledn felsefi sorgulama yapamadiklan . dile getirilmekte ancak bunu .nasil gerceklestirecekleri belirtilmemektedir. A$agldaki beceri llstesi felsefenin iceriglne eklemlendiglnde felsefi sorgulamamn gerceklestigi g6riHecektir; .... ... . 410 IIV~ So~yalBiliml~r.~gi~imi Kongresi Bildiri Kit~bi 7-9 Ekim 2009, Istanbul IV. Sosyal Bilimler Egitimi Kongresi Bildiri Kitabi 7-9 Ekim 2009, istanbul 1411 bir tanest olrnustursCumhuriyet.donerninde ise.ortaogretimdeuygulanrms olan6 adet program bulunmaktadir, Bu prograrrilarlri hedefve davranrslanIse §U sekildedirr.: .. .... .: .:. ~" .:' ,..... , .. ' . :.... -~'-.:.', .. :.•:... . ':L924F~i~¢feB~~timPrograrrn, .. " .:. B~p~~#i~~~~~~f¥fn~mt.~i~il~lkli;~i~~~t~ programa kaQ<:lf: ge~en s~rielera~ ogrethit>i klIavuzlaft ..adi altmda cikartilan kaynaklara dar~~¥~i4~,.:trB~~~~ld~Ih~'I(~rl~~~1~A~~i;gJi~~J~a~i~~·.··'klsm·i buIJrihlamakla· .•.. 'birlikte, §u amaclar' pr6gramln:l~iIldeh 6rtukdl~tak ~Ika.rrlabilirj .i· . .. : :": . ~ . t.' Gei'lelhir felsefe kiHturifve biIgls! kazandlimak/:: ·2;··· Felsefenm·ternelkavratfilarrnita'nitrnak,<.·· 3.·· FelsefeniIl bilfm dunyasl ve toplufu.sal'hayaf uzeHndekietkileririi kavratmak, 4' <;e~idifelsefl ogrefilefi tarntmak, .. _- _. . 5; Yenigeltsen meslekdallanm tariitmak; ; .' .•...•...... . .. ' ..•....... 1924 prdgraminm amas;lafi iiicelendiginde, "Felsefeninbilim dunyaSl ve toplumsal hayat uzerirtdeki·· efkileririf kavr~tni'alB.'·amaCr8greri.cileririkaf§ihi$tlrllia~ ~yiitetme; ol~utbelirleme, oneni' ve oncelik 'atfetme vb. becerilertn gelI~tirilebilecegi bir bir arnac olrnakla' bfrlikte bunlara dohiikvurguIcir bllhlnmamalttadlr;,' ;.. , > '... ~ . :,.:, ...:.~.:::>-:.- ... -: ~':;'>:' ....-,:.-.:.~!.,_- ~;f~tkli'bidl'<llf i~35'Pl'b~tWn:iirid~ mti~t'akil' bit a.ina~ltlt kIsrrti yer Prograrrida geneI olaral(Feisefe ~ersinderi.be@~neri amaclar sunlardir: . ...·····1.·Ogrenciniu··lisede okutrlti~ ()lclh~h cler~le? araslndaki iliskileri gostermek, bunlan ogreridriirtkafasrnd~'sistemWbirbutuhhaHne getirmekve boylecedaha ·6n:ce··okumu~ oldugu bilgil~t"inde'gerleHiizedne:du$iirtdurmekJ ~: :.'... . ... ... ... :>'2.···insartlbir butiin haltnde hirilmaki~in fiiyolojinin verdigihilgileri'fuhsaLve toplumsal 1924 Programmdan almaktadir, h'ayat~;~it"b·iigi.l~rhitiriilrtla:rrfak~':-:::.-~L:·::.:.;) ._. '..... . . .. - . :.. ."". 3. Liseyf bttlrfp hayata atilacak veya ~e~itli meslekleregirecek DIan 'genclere.yent hayat Turk'UlusununiledeUlesij-ie yarar:gener.'i~tirriaf ve fikri: prensipleri kazandrrrnak ve onlan ketidF·meslekve saniitlch+riIri oteshil gorebilir:i$ adamlarr 'lie memlekete en yararli yolda dogrudu$unebilenytirtta$Iarolarakyeti$t:irmek. 4. OzellikIe dunya savasnidan sonra her yurttasm gundelik hayatinda onune cikan. iktisadi ve toplurris'al'olaylar'uiefin'dedii~uillrieinelekesihi kazandirmak.': . . 5, Felsefe dersleri, edebiyat derslennt de .tamamlamahdir. Her uillsun edebiyati kendi ulusal Iilkillerini meydana cikanp yaymakta' oneml! birrol almakla beraber psikoloji ve sosyoloji dersleri de bu hususta edebiyata yardim ederler.·· 6. Felsefe derslerinin esasli amaclarmdan birisi de pozitif ilimlerin ayn ayn vermeleri gereken pozitif ilimgorusunu bilincli ve sisternli bir zihnlyet haline getirmektir .. 7. Felsefe derslerr: genclerin dar goruslulukten kurtuIup her meseleye ayn ayn alanmda noktalardan bakabflmeinelekesinf kazanmalannadayardim etmelidir . . .', . ",!; 8.tiselel',"ogrehdref(feki'~~$i1:li<ka.paslt('!letih; geIl$m:esirtei'yTardirii·'eder. blrer kurum oldllkIilrrriil g<5I'e-;(i~lsat; hukuk,e~eblyab.,gihi) sosyal: biIgiler .•. alanInd~' kapasitesi olan ve ileride bu. iIlmleri meslek edillecek buIuIlcin··gens;lerde·.buJilara kar§l sevgt-uyandirmak.vazifesl de feIS:~~ ;~k~k~~~~i·.t::~:~t~~i~1~~~";••t'O~t~~CiI1i~i:lis~~~e':'~8kJ~h}:··. O~d~g~···.·· dersler arasrndaki ili$~~~~l'igq~r~rnW~/b\lIilar(qgI'eIlc~riih. kCl(?~lndasi~tel1}Ii,b~rbUttin haline. g~tinn~k ve boylece i~lli~~~i{~;~2iiit~I(~ 412 I IV•.Sosyal Biliml~r Egitimi Kongresi Bildiri Kitabl 7-9 Ekim.20Q9, Istanbul ~~t~liQf;~ffc~~!~~:~I~ .'. i957Programlrida.Fel~efe'dersiIiin ama~hirl$oyle siralanabfltr. .....'··1; : Genehbirfelsefe kiilturiikazandlrmak<; < • '.' . '. • . . .•.. . 2. Fel~efeniri temel kavramlannitamtmak ....'.,.'.3. F:e~~ef~.ve toplUl:nili$kisiyle Ilgil! bilg! vermek .'. Oe~it_ltfeIsefi;6gretilerftanitm~k .'. .' . .. 5;.,.Ahi§kljroblemirtitartihit~kahhlk~ hurriyet; lltskistnt trdeletmek. ". .'. .... :~.... .. .6; ·S~hatv~felsefe araslndaki ili$kiyi t~llltmak ... '. , .. , ,.... '. > \ . :. 1957.; pr<>granii iricelendiginde· sade~t! iki~.amacin dusunme becerilert He ilisklsinin .kurulabilecegi gorfUtiiek.tedir. BUQlal'dlll.· ilki»kavram gelistirme He Iliskilendirilebllecek' olan ."Felsefel1in:tenu~L"k:a.vtamlahm tahl~r;nak" digeri lse t'Felsefe ve toplum iliskislyle ilgili bilgi verm~k':()iaI1V~ ili$k(kurrna:beterrsin~ geH$tirmeyeyoneHk olan amacnr, . . '.:.' '." . ...... :.:..: "."~.~ ..v- '.:,:.::...:.:::~~:.: .~'~::'.i" ~ - ~.:: :',', '::~',:-:.. 0: :j.~~ . -:'.:::':.:. ", ';:'.:-, .:.; .': ~ _ ;::; . .:.. : .:::' : '.: . '. ';;; :.~", -, ; '.:': ' .: .': .. ". . . -. ' ..: :". . .... :. . '. :. -: ~ .. : . .: . ; ,'i . i '. i ... '., ..... '. IV. Sosyal Bilimler Egitimi KongresiBildiri Kitabi 1413 7-9 Ekim 2009, istanbul L Ogrencilere farkh bilgLdallarmmvarhgml;gostererek;<onlarda ilrni dusunce yolu He yaratlCI,Yapla;verilllli,vehO$goriilu; klsacasTAtatiirk~U.•bit·zihniyetgeli$tlr1J1ek \\., ...•... ,......... ~·~~~~i~~1t{$~:~~;;.JJ~Jclerl~~r~-l~d~J!I;ri{!~~?: 1fur i?i·~~·~.·.' .bUI~~dugu••••. i~sa~llgin:. kti ' ve ~e' " ••• '.....•......... ,3.•·•·Ogr¢ncileiiIl: • hayatve diinyagorii$lerinf geli$tifIlleJerin e''yardlmci· olmak.•. ··uzere,··ge$itli tarzi~rda koriulmu$ felsefe ptobleml~ririi anlaIllalari i~in mekan ve'zemfn hazirlamak, : •.••.. . o~~~ill~~i~itin~;~~I!:el;~:~:I:c~::::::;::::e.:t::;::k . ciil~ijAhll~kabiIiyeHrifgeli$tirmeIeriri-deyardlmcloiiriak .•........'. "..":'. . . '.' •.•.... ';..•. 6. Miili>kiiltiiriimiizu, ,otekf kultiirler,arasludadegerlendirerek.· ogrencilerin' Millt"Egitim TemelKal1uritinun. ama~~'.ve ilkelefiIle tiyguii nitelikte. 'birer vatandas .olarak yetismelerini sagliitnaktir.'; __. " ',>.' -. '.. .: ' •.'. '. '.' ' . 7,' Bllpragrariidaayrlca ogrertcilerirf'birtaknh: bilgilerf ezberlemestdegtl, onlann. olaylar iizerine dusundurulmest aina~lanml$tir.· '::':',1985 program! incelendiginde iki amac icln dusunme becerilerini i~erdigi soylenebiltr, Bunlardan ilki "Okullanrmzda okutulan fafkh bllim dallannm terneldeki birlik ve biitunliigunu ogq~nciJ~r~,f\ayr:att:ri.~l.k':\ ()l"lip:biitilii~par~a ili$kisiku.rma becerest ile ..iltskllendlrtlebtllr., Di~eri ise "()layfar iizeHJ1d~•.\;e i,&zelfi~l~'" sosyaLve .kiiltiireI·.·.alanda' tutarh.. ~etrafllve .... ··slsteinli•.·dii~iinme kalJi,li,yetinigeli$tirmelerin~~ yardln:lClOlmak" olup tutarlihk ve biitunciiI dusunme becerlsi He ili.$~n~ndirile.~ilir;:,\:.~;• ~ ;>." /<. _, <, _ -.'. 1~9,~.l1el$~te·.ogreti.n1·.~ro~arm.· ........ , i i993.Felsef~- B·r()gr<lnii::-kI~sn{.;·prdgt~ina dOitU~blarak'degerlkndiril~iibU program felsefe getiren bir.····prbgramdir.····Disipllnlere gore felsefe ogrethninitf' ~$as alindigi. gozlenrilektedir~: Butttn.: programlar Icinde arnaclar acismdan en aytihtill oliriaSll1li(-'jTCinmda•.Hacl BeItta$-f'VeH, .Mevl~'ria, Yantis Errire. vb.' turk~islam dii~iinilrIerh:ie ~mlrh 4a olsa yer vermesiyle farklilik gosterrnektedir. Halen uygulamada .alan progr::tl11dlr.i(1~93F.eisefephjgt~iill» :/. . . . . .... . .' " <:.' .. . . . ~1993 <pfbgralllinda dersle iIgHi genel amaclar belirtrnek: y?rine her unitede konulann niteliklerirtfuygllrl tdplam22 adetarrtaf;belirtilmi$tih Bu amaclar sunlardir: •.... )(1; Fels~feriiIl koriustiriii.kavrayahilme:::; , : .' .'~'."." .' ' ... ' .. ' '. z, F~lsereIlitldiger ar~rilarla.ili§klsiI1ik~vta.yabihne·· ;.: 3. Felsefenin geregintkavr~~hlbihne<···.•···•.····· 4. Bilgifelsefesinin konusunu kavrayabilme • . .' -. ..-, S. Bilgi'kurammm.temelproblemt (Dogru bilginin imkam probleminij'nt kavrayabilme 6. Dogru-evrensel-zorunlu bilginin imkaninr kabul eden gorusleri kavrayabilme 7. Bilim ve felsefe arasindaki iliskiyi kavrayabilme 8. Farkh bilim yaklasimlanru kavrayabilme 9. Bilim felsefesinde klaslkgorus ve elestlrisint kavrayabilme .' 10;····Bilimin degerinl kavrayabilrne . 11.' .yarlIkfelsefesininkonusuhllkaVrayabilme . ...' •....12. Vafllkpr~~I_el11Ieri'il~,~lgili;: t~m.erYakIa~lmlan kavrayabilme, "'.;. -. .: konularina farkh' bit·.··yakIa§lmtarzlhl ............ ,i'.··•...·.i. !~··}~~t~ibrs~~~h1~~~t~~~~1~!~~t.~b~~ft~.·k~~~~;a6il~~~· .•••. ·..••....•...•..••....•... ,....•......•.. ". 15;, Slyaset F~lsefesinin kortu5Unl.l temel kcivraini<irin.lka.yra.yabilrne' .............. llt-Siyasebfel~efesiriin~ iki'\'an<l pi()bleriiinden·.bitiSi alan karm<l§a diizen·. ~ iitopya problel11inil16zeIliklerini kCivh~yabihrie. i. . '.' .. .' ." .. ::i.17U, Siyaset felsefesiriiIi:;,'ikinCia.naproblemi alan hirey ve devlet ili$kisini I{avrayabilinei . ve ...':;\)jitf~~~imtr.iiJ;liiti&~~;iI~~~~~~~~a~aYab~Irie; .....:••.•. :21. -Din feIsefesinin kmiusunu kavrayabilme. 4141.IVo SOSya., BiHml~rEgitimiKongresi Bildiri Kitabl 7-9 Eklrn 2009; Istanbul . '., 22. ·tkI1h'rl1r(varliglniUli~kin farklnyaklasimlan kavrayabilme, =: .. 'yurUfIukte olan;F:else.fe,p~og~amlha.bakt:lglmlzda;22 adethedeften tumiinun bilissel alan ·..•. \j\ ~~$i~~U~;S~e~~rg~.~bf.~~J~:gr~r:~~i~~hct~:~;;;Jt~:mi:1ig~:li~~~~::~>i;~!~fJl.~:·:eeri~~~~~: ..,deg~~lendirme;;liiizeyi~(i~J:j~litlenerl h ed~fl~r biillYesind.e.gOster!ilgi..davraiiislarm m. ardmdan, beIlrli'fe ls~fi sisterii 'V'ey~du§UUl1$.·.k'at§islhda)tepidde: (0 Iurn! u-ol umstlz) btilllnrri~Vdegel\vehne, ",i~seII~$titfuggibi ddvraill~Iki"l g6stermesiniger~ekle$tiI'ecek duyussa]. alan hedeflerinin program l~i!ir'i1Iiljl1'~I(~i~l~ dogrti4all konu..larl..olllP:,hell1:d¢ ~I1saildayri'lh,l~I~rlnll1refer<ins kaynaklandir. Bu tiir ·dl.(yll$saiaiciU.·h~detiedtlrn davranl$a 4onu$tiiruim~siyi eger~eklestlrtlebtlir. tse \', .... davramslar . ;.. ::. '.····;·Biitui{.P¥6gT"~mla~lrii;~e·d~fIefr;;ata§l·hd~)6gr~nCilEidli··fels~fi·s6tgtllarriaYi.··ger~ekle§tirll1esi b~k1erimeI{tedir. Pr.()gr~ili.larlngertelirie ili$kin. i4rn ele$iffiler inceleridigltlde .lse Ogrehdlerirt f~lsefF's3rgUi~mayi .g:erf@l~~tfr:'efiie'dikigH'; ve······eie§'tffeFi;dii~urieme&kIefine··~:'Ili$kiri'.·· mlcleler goHihtlektedir.:' Boyle'~'>olmasma'.:' ragmeri:.· ,aItf" programda da ..somut '()larak .. nelerin g~r~ekle~tirildlginde ' 6grencmm·. ", el~$tif~l· ·•..•.dii$uriecegi veya . felsefi.· sorgulamayi ·ger~ek1e#h·eceghieiH$kihyolgosf~ti'Hh.iteIikh:r~h1~~V~~d~vr~i1l~larbulunmamaktadir. ':\;" ;:~;:.Am~y,;veJdavra:nl$larlric:yohiiLve!i;iyerigi Incelendiginde. bunlann. bilissel. ve duyussal alanlanrr tum basahiakiarnlLget~ek1~~tific(riitelikve' iiicellkte olmadrgi da ayrt bir durumdur, Hi~bir. pl"(,)graiilda/du:Yu$satbit: hedef; olmadlgf gibi; bilissel hedefler de bilgi ve kavrama d4~eYI.~rir.t~U~~I"!Ile,sl~C1m~lll~~~ClqI,~. '.. . '. .. , ,.' ..•.. '..•.. ,.... .' .'..-.'...' • '< .• ' Felsefl ~*inligiti("dii$iiriri1e. iize:rine··.·dii$iinrI1~k"oldugu. hanrlamldigmda. Cumhuriyet c1(jItertlirideuygtiIanan: alt:I 6gret:inl p[ograminln tamammm. amac. ve davra.rtl$larlnin.dU$iil1ine ·be~~riiE!rLileiU~kil~ridirilll1edIgigoriilm~kte(lir. Program: geli$tirme komisyonlafirtui; program geli$t:ihh~' sijt~dlide t{5Yle~i))il\'/gUridemlerillirt· ••·•dIrnadlglf.gOriilmektedir. Yaptlglmlz cahsmada tespit~ttigimiZili$kil~r ises()nr~cian bizim.ku~dugumuzili§kileroItip bunlarin yaygIllla$tlnlmasl \ie sOlllutla$tir.llrllasll1<ly()n~iikt~spitlerdehi~~rettir~ .. :.... .... .. ..... .... •... .... . . .••'Bil 't:E!spitlet, ·dbgt~1t:uS\irt4j·felsef~.·{)gretiIlliniI1;:dii:$iininebecerileri He.'iliskilendirilmesi icin kimi e}{sikliklerill gideriiJJle~igeteR~ekte.dir., } /. '. .'. :......'. . '... :Jjii$Ullme behirilerilHti ust, y~pila.rl···.·.()rari ele$tite}j:.yaratlci.·ve ozenlt dusunmenlt; hem bili$seI hemdhyu~sal boyutlartdikkate almmahdir, Her bir dusunme becerisi tekil. oIarak uclu ust yapidan sadece . bir .tanesi He c1egil baglarmna gOre her biri He yeri geldikce lltskilendtnlmelldlr. . .' . Bakanhgm son ddnemdeki.gellstlrdigf programlarda ele aldlgl kazamm ifadesi dikkatle incelenmelidir. Kazammlarm ogrencilere bilgi, beceri ve .deger kazandirmaya yonelik oldugu ·unui~fI11arriaiI4ir.....Bir ~a'iallirn .kiml. zain~m;.isad(;!ce"bilgl; sadece. beceri. vey~:.sa~ece .deger ~~:$~~i~iil~iJNl~l~M~;i~l~!%~ ".. '.' k~1Iaj~ii1Jri~Kkr::~{~~1~~~kl~~bi~~Y a¢lklal';.belittir~ inapdl~ir, nakledervcdogru telaffuz eder, -.Vtitgti .yetonlaIrialard? buIllnur;, dogru kelirneler seyer, dii~.iindiiklerini anlatmada ;VUcutdilini, ·········~~~f~~~~~[lil~ir.ii~i ... ,. . ". . :....;.. - .. ,. IV. Sosyal Biliml~r Egitimi Kongresi .Bildiri. Kitabr 7-9 Ekim 2009, istanbul Felsefksorgulamanm yarancihgm temel unsurlarrclan.merak, suphe ve hayret ile ilgili btr faaliyet<oldtigu hrintUlinan:ahdlr;; Bu' ~edenle.·. varsayim- olusturma. •.. ·."e.tahn1ind~ ..·bulunma becerllerinin ••·'geIi$tirihnesiri~ dOrtiik.·ama~··.···.··ve·da"ram~hlrlri······(IhlZanlI11hitin} geli#ifilmesi gerekirlektedir;.................... '; •.' ..........•. '...... ". ';.. · ..•... > •.•....•....•...• < :'~. '.. •• ,.-.,,; . .. . . Her f~lsen pi'9~1~rri.·pelirlibit baglarp i~eri~ipde deg~rlendiriIrneI?=~ 'oIup y~ti geldigInde ~~:r!~~b~ee~1~iJiei!~1~il;~~i~~~;l~df~~;:1;;fNi~~J~~a~~~kyB~ii~·:~i[~~}~d;r~Vrg:!~~~~·~~ uzerinde tarnstiklan bir felsefi problemin, bit dusunurun ya da bir kavramm belirli bir bagll:nuda degerlendirilmesi gerekmektedir; Bu beceri ogrencilerin sorgulamalarmm smmm belirleyecekolan temel unsurdur; '. . .•...... ': '. . '. ......•.. ....".Kimi akim, ekol, izm veya dii§iiniirler .arasmdaki benzerlik farkhhklarm belirlenmesi Ogrencilel'iri ayru zamanda (:il~iit (kriterler) belirlemelerine de yardimct olacaktir. bl~iit He hareketeden ogrencilerin dU§iinme eylernleriniri geli§tigi gorulmektedlr. Felsefl bilginin sistemli btr bilgt oldugu noktasindan hareketle butun He parca arasmdaki ilisklnin degerlendtrilmesl gerekmektedir. Ancak bu sekilde dusunurlerln ve akimlann tezleri anlasrlabilir ve karsit tezleri gelistirilebiltr, Bu nedenle amac ve davramslarm butun parca Ilisklstnt degerlendlren ayni zamanda alternatifleri ise kosan sekilde ele almmasi gerekmektedir. Bu durum aym zamanda tumel, tikeI ve tekil arasmdaki iliskiyi guclendlrecektir, Bu tur dusunme becerllerini is:eren' amac ve davrarnslar (kazamrnlar) aym zamanda genelleme yapma becerisinin de temelini olusturacaknr, .. Sebep vee sonuc Iliskileri, sartlan goz onunde bulundurmayi da gerektiren bir beceridir. Belli felsefi flklrlerin sebep ve sonuclan arasmda iIi§ki kurmak ve bunlan tespit etmek ogrencilerin cikanmlarda bulunrnalanm saglayacak ve varsayim olusturmalanna da neden olacaktrr. Bu tipbeceriler ogrencilerin felsefi sorgulamalarmm temel unsurlandir . . '.. -. Felsefl etkinlikte cevaplardan cok sorularm onemll oldugu surekli dile getirilmektedir. Soru sormak belirll bir beceriyi gerektirmektedir. Soru, yasamumzda karsirmzdaki insanm dusuncelerini anlamak lcin bir yol olmakla birlikte karsirmzdakinin dusuncelerini yorilehdil'mede"de'slk sik basvurulan blr aractir, Dogru zarnanlanrms ve ifade edilmis sorular OgretIeni cesaretlendinr, Ogrenmek Istedigi sonuca ulastirarak onlardaki yaranci dusunme becerisini de gelistirir, G6riildiigii gibi felsefi sorgulama bir takim becerileri gerektirmektedir. Dile getirilen butiin ".". beceriler birbiriyle son derece iliskili becerilerdir. Programm bu tur becerileri ise koydugu '.. '. takdirde sorgulayan bir gencligin yetlstirilmesi mumkun olacaktir. Bu nedenle dusunme becerilerinin Ogrencilere kazandmlabilecegi en uygun ders felsefe dersidir. ve KAYNAK~ A~[KOZ, H.M. (2003). lletisim Felsefesine Giri~. (lktnci Baskij.lstanbul: Birey Yaymcihk ~OTUKSbKEN, B. (2001). FelsefeyiAnlamak Felsefe He Anlamak. (Birinci Baski), istanbul: lnkilap Yaymlan ~OTUKSOKEN, B. (2003). Felsefe Acismdan Egitim ve Kultur Kavramlan. Felsefe Soyleslleri I-II. Cotuksoken, B. (Ed.). istanbul: Fen-Edebiyat Fakultesi-lstanbul Marmara Egitim Vakfi. DOMBAYCI, M.A.ve digerleri (2008). ilkogretim Dii~iinme Egitimi Ogretmen Kllavuz Kitabl 6-8. Ankara: ...... '. .... MEB Yaymlan Devlet Kitaplan Miidiirliigii '.'•.ERTURK; S; (1998). EgitiInde Program Geli$tirme~ (Onuncu Baskl). Ankara: Meteksan A.~. PROGRAMI .(1935). Lise Filozofi Program KilaVuiu. istanbul:Devlet Baslmevi. PROGRAMI.(1924). Liselerin lkind DeVre Miifredat Programl. istanbul:Matbaa Amirligi. Hicri - PROGRAMI.(1976). '. MaaiifVekaIeti Tebii@erD~t~si:Ciit:20, Sa:0:976, Sayfa: 154 - 154. Ankara. Milli Egitim Bakanhgt TebligIer Dergisi. Cilt:39, Sayd900, Sayfa: 332 - 336. Milii Ankara. ;~:~,;:;~~~c._ PROGMMt(1993). ,·,.···.·co···.·.·.· ... · • Ankara. 1993 '. . .' MilU Egitim Bakanbgt Tebligler Dergisi. Cilt:48, SaYl:2195, Sayfa: 359 - 361. ..•.........•... . . . ....•. . ". Egitilii. Bakaluigt TebligIer Dergisi. Cilt:39, SaYl:2348, Sayfa: 332 - 336. . .. . 1415 416 \ IV. sosyal Biliml~r Egitimi Ko~gresi Bildiri Kitabl 7-9 Eklm 2009; Istanbul