PDF İndirin
Transkript
PDF İndirin
B088 Viyadüğü (Yükseklik: 80 metre, Uzunluk: 320 metre) Rreshen - Kalimash Otoyolu, Arnavutluk Şirketler Olağan Genel Kurul Tarih : 20 Nisan 2009 MÜHENDİSLİK VE İNŞAAT Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. Çimtaş Çelik İmalat Montaj ve Tesisat A.Ş. Cimtas Mechanical Contracting B.V. Kasktaş Kayar Kalıp Altyapı Sondaj Kazık ve Tecrit A.Ş. Kasktash Arabia Ltd. Senimdi Kurylys L.L.P. Titaş Toprak İnşaat ve Taahhüt A.Ş. Enet Proje Araştırma ve Müşavirlik A.Ş. Enka Teknik Genel Müteahhitlik Bakım İşletme Sevk ve İdare A.Ş. Limited Liability Company Enmar Enka Holding B.V. Enka Construction B.V. Enka Construction and Development B.V. BETS B.V. AECO Development L.L.C. Enka L.L.C. Enka Power Systems B.V. ENERJİ Adapazarı Elektrik Üretim Ltd. Şti. Gebze Elektrik Üretim Ltd. Şti. İzmir Elektrik Üretim Ltd. Şti. Enka Enerji Üretim A.Ş. GAYRİMENKUL JSC Mosenka JSC Moskva Krasnye Holmy City Center Investment B.V. Limited Liability Company Enka TC SANAYİ VE TİCARET Enka Pazarlama İhracat İthalat A.Ş. Cimtas Boru İmalatları ve Ticaret Ltd. Şti. Cimtas (Ningbo) Steel Processing Co. Ltd. Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. Pimapen Joint Stock Company Enwin Window Systems B.V. Pimapen Logistic Center S.R.L. Entaş Nakliyat ve Turizm A.Ş. Air Enka Hava Taşımacılığı A.Ş Saat : 15:00 Adres : Balmumcu Mahallesi, Bestekâr Şevki Bey Sokak, Enka 3’üncü Binası, Konferans Salonu Beşiktaş - İstanbul GÜNDEM 1- Genel Kurul Başkanlık Divanı’nın seçimi, 2- Başkanlık Divanı’na Genel Kurul Toplantı Tutanağı’nı imzalama yetkisinin verilmesi, 3- 2008 yılı Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ve Denetçi Raporu ile Bilanço ve Gelir Tablosu hesaplarının okunması ve görüşülmesi, 4- Bağımsız Denetçi Raporu’nun okunması ve görüşülmesi, 5- 2008 yılı içinde yapılan bağışların ortakların bilgisine sunulması, 6- 2008 yılı Bilanço ve Gelir Tablosu hesaplarının onaylanması, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ve Denetçiler’in ibrası, 7- Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçimi, 8- Denetçiler’in seçimi, 9- Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler’in ücretlerinin tespiti, 10- 2008 yılı Bilanço Kârı’nın dağıtımı hakkında karar alınması, 11- Kâr dağıtım politikasının görüşülmesi, 12- Bağımsız Denetleme Kuruluşu seçiminin onaylanması, 13- Yönetim Kurulu Üyeleri’ne T.T.K.’nun 334’üncü ve 335’inci maddelerinde yazılı işlemlerin ifası için gerekli iznin verilmesi, 14- Dilek ve temenniler. ( Şirketlerin tam listesi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolar ve bağımsız denetim raporunda bulunmaktadır. ) 1 Yönetim Kurulu Alp Doğuoğlu Üye Öcal Özpınar Üye Fikret Güler Üye Gökhan Sağnaklar Üye Sinan Tara Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Gerçek Başkan Vekili ve Genel Müdür 2 Uğur Koyunoğlu Üye Burak Özdoğan Üye Şan Gürdamar Üye 3 Başkan’dan Mesaj Değerli Ortaklarımız; Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin Yönetim Kurulu adına, 2008 yılına ilişkin faaliyetlerimizi ve 2009 yılı beklentilerimizi paylaşmak için toplandığımız Yıllık Olağan Genel Kurulu’muza katılımınızdan dolayı teşekkürlerimizi ve en derin saygılarımızı sunuyoruz. 2008 yılında Enka, özsermayesini 3,3 milyar ABD Doları’na, konsolide cirosunu 7 milyar ABD Doları’na ve konsolide kârını 594 milyon ABD Doları’na yükseltmiştir. 2008 yılı sonunda 31.420 kişinin çalışmakta olduğu Enka’nın faaliyetlerinde odaklandığı sektörler, mühendislik ve inşaat, enerji üretimi, gayrimenkul yatırım ve yönetimi ile sanayi ve ticarettir. Mühendislik ve inşaat sektöründeki gelirlerimiz, zor bir yıl olmasına rağmen 2008’de 3 milyar ABD Doları seviyesine yaklaşmıştır. 2008 yılına girerken inşaatı süren projeler arasında; Romanya’da 415 kilometrelik, Arnavutluk’ta ise 61 kilometrelik otoyol; Umman’da turistik şehir; Rusya’da, Sheremetyevo Havaalanı Terminal 3, Sakhalin-II Projesi kapsamında modifikasyon ve genişletme işleri, Metropolis ofis ve alışveriş merkezi, Tverskaya Zastava Meydanı yeraltı çarşısı, Pavaletskaya Meydanı yeraltı alışveriş merkezi, Tsvetnoy Bulvarı çok amaçlı ofis ve rezidans kompleksi, White Square ofis binaları, Moscow City’de 12’nci parsel üzerinde çok amaçlı ofis ve rezidans kompleksi, 7’nci ve 8’inci parseller üzerinde alışveriş merkezi, 4’üncü parsel üzerinde ofis ve otel gökdeleni, Donstroy I ve Donstroy II ofis ve alışveriş merkezi, General Motors otomobil üretim tesisi, OASIS ofis kompleksi, Audi otomobil merkezi ve çok katlı ofis binası, IKEA Business Park 2’nci etap ofis binası, St.Petersburg’da Corinthia Nevsky Palace Oteli; Kazakistan Almaata’da Esentai Park projesi, Tengiz Bölgesi’nde petrol yataklarını geliştirme projeleri, Bautino Bölgesi’nde Hazar Denizi açık deniz inşaat işleri ve yapay adalar inşa projesi; Ukrayna’da 50 bin kişilik Shaktar Donetsk futbol stadyumu projesi; Saraybosna’da ABD elçilik binası ve Tacikistan Duşhanbe’de Hyatt Regency Oteli ile iş merkezi ve konut projeleri bulunmaktaydı. 2008 yılında, yatırımcıların ekonomik aktivitelerindeki azalmaya paralel olarak üstlendiğimiz projelerde de azalma görülmüştür. Alınan projeler arasında 327 milyon Euro tutarında Rusya Yajva’da 400 MW’lık enerji santralı, Cibuti’de 121 milyon ABD Doları tutarındaki yeni ABD Elçiliği projesi ve 82 milyon ABD Doları tutarında White Square ofis binaları “fit-out” işleri bulunmaktadır. Bunların dışında, 2008 yılında Romanya’da 1,6 milyar Euro civarında ve Arnavutluk’ta 100 milyon Euro civarında tutar artışı ile diğer bazı projelerimizde de kapsam arttırımları gerçekleşmiştir. Ayrıca Kazakistan’ın Hazar Denizi açık deniz inşaat işleri ve yapay adalar inşa projesi kapsamındaki kontratımız iki yıl süreyle uzatılmıştır. Siemens-Enka konsorsiyumu olarak, Rusya’da bulunan Nizhnevartovsk State District enerji santralının üçüncü güç ünitesi inşasının ön çalışmaları kapsamında mühendislik hizmetlerine ilişkin 19,5 milyon Euro tutarında anlaşma imzalanmıştır. Global finansal krizin etkilerini yaşayan yatırımcılar projelerini sürdürmek için ihtiyaç duydukları finansmanı sağlayamadıkları için bugüne kadar bazı projelerimizde inşaat faaliyetlerimiz durmuş yada asgari seviyeye indirilmiştir. Bu projeler, OASIS ofis kompleksi, Tsvetnoy Bulvarı çok amaçlı ofis ve rezidans kompleksi, Tverskaya yeraltı çarşısı, Pavaletskaya Meydanı yeraltı alışveriş merkezi, Moscow City’de 12’nci parsel üzerinde çok amaçlı ofis ve rezidans kompleksi ile 4’üncü parsel üzerinde ofis ve otel gökdelenidir. Ayrıca Esentai Park Projesinde de ödeme sorunları yaşanmaktadır. Bu tarz gelişmeler segmentte ciro ve kârlılığı olumsuz etkilemektedir. Oluşan alacaklarımızın tahsili 2009 yılında da en önemli sorun olmaya devam etmektedir. Şirketimiz, alacakların tahsili ve ödeme imkanı kalmayan işverenlerle olan sözleşmelerin feshi gibi konulara gereken önemi vermekte olup yıl boyunca bu yöndeki faaliyetler devam edecektir. Amacımız şirketi ortaya çıkan krizden en az zararla çıkartmaktır. Enerji üretimi alanında Enka, Yap-İşlet modeli çerçevesinde işletilen, toplamda 2 milyar ABD Doları’nın üzerinde yatırım maliyeti olan ve %100 hissesine sahip olduğu santrallarıyla, Türkiye’nin en büyük özel sektör elektrik enerjisi üreticisidir. 2008 yılında enerji segmentimizin konsolide ciroya katkısı 2,9 milyar ABD Doları’nı geçmiştir. İzmir’de kurmayı planladığımız 800 MW kurulu güçteki ithal kömür yakıtlı enerji santralı için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan 2008 yılında üretim lisansı alınmıştır. Bu santrala ilişkin olarak nihai yatırım kararımız ekonomik gelişmelere göre alınacaktır. Perakende sektöründe Enka, Rusya’da %50 - %50 Migros ortaklığıyla kurulan ve 2007 yılında Migros’un payını satın alarak tamamına sahip olduğumuz eski adıyla Ramenka yeni adıyla Enka TC’ye ait hipermarket ve alışveriş merkezleri ile süpermarketleri işletmektedir. Şirketin faaliyetinin sadece kira geliri elde etmeye odaklanması yönündeki kararımız doğrultusunda, 12 adet hipermarketin makine ve ekipmanları ile işletim hakları ve bir adet marketin mülkiyetiyle birlikte 193 milyon Euro’ya Auchan Grubu’na devri 2008 yılının başlarında gerçekleştirilmişti. Yılın geri kalanında şirketin elinde bulunan mağazaların bir bölümünün kapatılmasına veya devredilmesine devam edilmiştir. Şirket 2008 yılında 125 milyon ABD Doları’na yakın kira geliri elde etmiştir. Olumsuz şartların devam etmesi halinde kira gelirlerinin 2009 yılında bu seviyenin altında kalması beklenmektedir. Geçen sene 277 milyon ABD Doları gelir elde ettiğimiz gayrimenkul sektöründe Rusya’da kurulu şirketlerimiz aracılığıyla A sınıfı ofis binası yatırım ve yönetimini sürdürmekteyiz. Moskova’da kendi yatırımımız olarak Moscow City Projesi dahilinde Naberezhnaya Tower adı altında yapılan ofis binalarının 3’üncü fazı olan 60 katlı gökdelenin 2007 yılı sonunda tamamlanmasıyla tamamı Moskova’da bulunan 320.000 metrekareye yakın A sınıfı net kiralanabilir ofis alanına sahip olunmuştur. Enka, yönetimini üstlendiği ofis binalarının tamamında dünyanın önde gelen uluslararası şirketlerine ev sahipliği yapmaktadır. Enka’nın adının kalite ile özdeşleşmiş olmasının yanı sıra, şirketimizin verdiği sözleri eksiksiz olarak yerine getirmesi de gayrimenkul geliştirme ve yönetiminde başarımızı arttırmaktadır. Ofis binalarımızın dışında bağlı ortaklığımız olan MKH’nin, Swissôtel tarafından işletilen, Moskova’nın en iyi 5 yıldızlı oteli de 2005 yılından beri hizmet vermektedir. Bu segmentte gerçekleştirdiğimiz yatırımların borçla finanse edilmeyerek bu segmentten elde edilen gelirlerle yapılması ve bu alanda devam etmekte olan herhangi bir yatırımımızın olmaması bizi diğer gayrimenkul yatırım şirketlerinden ayıran en temel özelliktir. Dünyada yaşanan ekonomik daralmanın etkileri nedeniyle bu alanda daha önce karar verilen büyüme stratejimiz doğrultusundaki yatırımlarımıza şartlar düzelene kadar başlanılmaması kararı alınmış olup 2009 yılında elde edilecek gelirlerde fazla olmamakla birlikte gerileme yaşanması muhtemeldir. Son olarak, 2008 yılında sanayi ve ticaret faaliyetlerinden 463 milyon ABD Doları’na yakın ciro elde edilmiştir. Ticaret kısmında en önemli katkıyı Enka Pazarlama sağlamakta olup, cirosu 362 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Yönetim Kurulu olarak şirketimizin 2009 yılını da kârlı bir yıl olarak tamamlayacağını düşünmekteyiz. Ancak yaşanan belirsizlikler nedeniyle kâr rakamı konusunda bir tahmin yapmayı doğru bulmuyoruz. 2009 yılı şirketimiz için bir konsolidasyon yılı olacaktır. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz yıl elde edeceğimiz ciro ve kârın geçen yılın altında kalacağını tahmin ediyoruz. 2010 yılından itibaren, ekonomik gelişmelere paralel olarak, şirketin yeni yatırım kararı alabileceğini, ciro ve kârlılığını arttıracağını ümit ediyoruz. Sonuç olarak finansal olarak güçlü yapımız, bir dünya şirketi olmanın verdiği sorumluluk bilincimiz ve siz sayın ortaklarımızın verdiği güven ve destekle, ekonomik şartlardaki olumsuzluklara rağmen adımıza yaraşır bir şekilde çalışmalarımızı sürdürüp en az etkiyle bu krizden çıkacağımıza olan inancımız tamdır. 2009 yılının geriye kalan kısmında sağlık ve başarı dolu günler dileriz. SİNAN TARA Yönetim Kurulu Başkanı 4 5 6 7 Mühendislik ve İnşaat Transilvanya Otoyol Projesi Romanya Romanya’nın merkezindeki Braşov şehrinden başlayıp, Cluj şehri üzerinden ülkenin kuzeybatısında bulunan Macaristan sınırındaki Bors’a kadar uzanacak olan 415 kilometrelik 2x2 şeritli otoyol projesi 2004 yılında alınmıştır. 55,5 kilometre uzunluğunda 267 adet sanat yapısı içeren projenin kontrat büyüklüğü 2,24 milyar Euro olup, bu tutar yapılan tahmine göre 4,4 milyar Euro’ya yükselmiştir. Proje, Amerikan Bechtel International Inc. şirketi ile %50 - %50 ortaklaşa üstlenilmiştir. Romanya Hükümeti’nin sahip olacağı ve finansmanını sağlamakta olduğu otoyol projesi; Haziran 2004’te başlamış, mobilizasyon işlemleri tamamlanmış ve otoyolun inşasına başlanmıştır. Projenin uluslararası kalite ve güvence standartlarıyla 2013 yılının sonuna kadar tamamlanması öngörülmektedir. Romanya’nın Batı Avrupa ile bağlantısı açısından kritik önem taşıyan proje, ülkenin ulusal karayolu sisteminin önemli bir parçasıdır. Mevcut şartlarda Budapeşte’den Braşov’a karayolu ile seyahat dokuz saat sürmekteyken, otoyol tamamlandığında bu süre üç saatten az olacaktır. Romanya ekonomisinin Avrupa ekonomisine entegrasyonu açısından önemli olan otoyol inşaatı, Avrupa ile Orta Asya pazarlarının birbirine bağlanmasını da sağlayacaktır. Romanya gerek inşaat aşamasıyla, gerekse otoyolun tamamlanmasıyla bu proje sayesinde önemli ekonomik kazanımlar elde edecektir. Yeni ulusal otoyol ülkenin altyapısını, AB’deki yeni ekonomik iş ortaklarının seviyesine getirecektir. Otoyol trafik sıkışıklığını azaltacak, güvenliği arttıracak ve ülkeyi yeni turistik ve ticari imkânlara açarak Karadeniz ile Batı Avrupa arasında tercih edilen bir güzergâh olacaktır. Romanya Transilvanya Otoyol Projesi, bugüne kadar Enka’nın aldığı en büyük taahhüt işi olmanın yanı sıra, hali hazırda Avrupa’nın devam eden en büyük otoyol projesidir. İnşaat işlerinde, geçen sene yapılan çalışmanın büyük bölümünü toprak işleri ve sanat yapıları almıştır. Artık yol yapımından önceki son aşamalar olan üstyapı ve yol döşemeleri biçimlenmeye başlamıştır. Transilvanya Otoyolu - Viyadük Ayakları, Romanya 2008 yılında, projenin ülkenin merkezindeki Cluj şehrine yakın bölümü ile Macaristan sınırına yakın bölümünde çalışılmıştır. Yolun yaklaşık 60 kilometrelik bölümünde kazı, stoklama, dolgu malzemesinin yayılması ve sıkıştırılması, küçük ve büyük sanat yapısı işleri, döşeme ve asfaltlama yapılmıştır. Toprağın sağlamlaştırılması için toprağın içine, boyları 25 metreyi bulan beton kazık temellerin inşa edilmesi gerekmiştir. Üst yapının inşaatına başlanabilmesi için sadece geçen yıl 1.800’den fazla kazık inşa edilmiştir. Üst yapının inşaatı; güçlendirilmiş beton kazık başlıkları, köprü ayakları ve başlık kirişlerinin inşaatını kapsamaktadır. Köprü ayakları, proje takımının tek operasyonla dökümünü gerçekleştirmek üzere özel olarak tasarlanmış ve üretimi gerçekleşmiş olan kalıplarla yapılmaktadır. Bunun ardından, hizmete açılmış otoyolun yaratacağı dinamik yükü köprü ayaklarına, oradan da temel kazıklarına yönlendirecek olan prefabrik öngermeli kirişlerin ve döşeme plakalarının montajı gerçekleştirilerek, viyadük asfaltlanmaya ve kullanım için açılışa hazır hale getirilecektir. 2008 yılında, prefabrik öngermeli kirişlerin imalatı ve kiriş montaj işleri planlanandan hızlı ilerlemiştir. 653 adet ‘U’ kiriş 2008 Yılı Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi Yıllık Faaliyet Raporu Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin bugüne kadar gerek tek başına, gerek ortaklıkları kanalıyla yurt dışında üstlendiği projelerin toplam tutarı 29 milyar ABD Doları’na ulaşmıştır. Yurt dışı müteahhitlik hizmet gelirleri açısından her yıl dünyanın en büyük 225 firma sıralamasını düzenleyen Engineering News Record’a göre Enka, 2008 yılında bu alanda 44’üncü sıradan 37’nci sıraya yükselmiş olup, Türk müteahhitlik firmaları arasında açık ara birincilik sırasını korumuştur. 2008 yılında Enka’nın gelirlerine konsolide olarak bakıldığında, mühendislik ve inşaat segmentinde cironun 3 milyar ABD Doları seviyesine yaklaştığı görülmektedir. Bu segmentteki çalışmalarımız sırasında 2002 yılından beri OHSAS 18001 ve ISO 14001 sertifikalarına sahip şirketimizin “sıfır kaza” politikasına paralel olarak proaktif şekilde yürütmekte olduğumuz çalışmalar ile kayıp günlü kaza sıklık oranımız bu sektördeki dünya liderlerinin seviyesindedir. 2008 yılında tamamlanan veya önemli sayılan projelere ilişkin bilgiler bu faaliyet raporunda sunulmuştur. 8 Transilvanya Otoyolu - Asfalt Hazırlık Çalışmaları Romanya Transilvanya Otoyolu - Viyadükler Romanya 9 Mühendislik ve İnşaat Rreshen-Kalimash Otoyol Projesi Arnavutluk Bechtel - Enka Ortaklığı’nın, kontratını Eylül 2006’da Arnavutluk Bayındırlık, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü ile imzaladığı Rreshen-Kalimash Otoyolu, Arnavutluk’un Adriyatik Denizi’ndeki ana limanı Durres Limanı’nı Kosova’ya bağlayacak olan Durres-Morine koridorunun en önemli parçasını oluşturmaktadır. Yolun uzunluğu 61 kilometre, inşaat süresi 33 ay olup, kontrat bedeli 420 milyon Euro’dur. Kontrat, Arnavutluk Hükümeti’nin bugüne kadar imzalamış olduğu en yüksek bedelli anlaşmadır. Dizayn çalışmalarının sonlandırılmasına paralel olarak, başta kazı olmak üzere ana iş kalemlerindeki artıştan dolayı kontrat bedeli 725 milyon Euro olarak hesaplanmıştır. Enka İnşaat’ın ortaklık payı %50’dir. Rreshen ile Kalimash şehirlerini birbirlerine bağlayacak otoyolun güzergâhı, Arnavutluk’un kuzeyinde yer alan dağlık bölgeden geçmektedir. Güzergâh 18,9 kilometre, 26,5 kilometre ve 15,6 kilometrelik üç bölüme ayrılmıştır. Rreshen ile Thirre arasındaki birinci ve ikinci bölümleri oluşturan otoyol, dağlar arasında Fani Vogel Nehri’nin vadisini takip etmektedir. Üçüncü bölümün hemen başında her birinin uzunluğu 5,6 kilometre olan çift tüp tünel vardır. Bu tünel Balkan Yarımadası’ndaki en uzun ikinci otoyol tünelidir. Gidişi ve dönüşü ayrılmış 4 şeritten oluşan otoyol kapsamında yükseklikleri 11 ila 80 metre arasında değişen ve toplam uzunlukları 4.360 metreyi bulan 29 adet köprü inşaatı gerçekleştirilecektir. Köprülerde kullanılan ve toplam sayısı 654’ü bulacak olan öngermeli kirişler 160 ton ağırlığındadır ve güzergâh üzerinde kurulan 5 adet kiriş sahasında üretilmektedir. Projenin birinci ve üçüncü bölümleri Fransız Egis-Scetauroute, ikinci bölümü ise İtalyan Italconsult tarafından dizayn edilmektedir. 2008 yılı içerisinde proje kapsamında yol güzergâhı üzerinde kazı ve dolgu çalışmaları, menfez ve istinat duvarı yapımları, köprü inşaatı, kiriş sahasında kiriş üretimleri, tünel kazısı ve tünel kaplama betonunun yanı sıra, çeşitli bölgelerde de agrega ve beton üretimi yapılmıştır. Sene sonu itibariyle makina parkındaki ana ekipman sayısı 1.052’ye yükselmiştir. Ana iş kalemleri bazında sene sonu itibariyle ulaşılan üretim miktarları; 29,5 milyon metreküp kazı, 11,2 milyon metreküp dolgu, 285.000 metreküp beton ve tünelde 755.000 metreküp kazı yapılarak 8.593 metre ilerleme olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılı sonunda projede 3 kampta 389’u teknik ve idari olmak üzere toplam 3.600 kişi çalışmaktadır. 2009 yılının Haziran ayında bitirilmesi planlanan projenin tamamlanma oranı 2008 sonu itibariyle %67’dir. Rreshen - Kalimash Otoyolu - Thirre Tüneli, Arnavutluk üretilmiş ve 328 tanesinin montajı gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında 168 tane ‘T’ kiriş üretilerek montajı tamamlanmıştır. 2008 yılında sekiz bölümlük otoyol projesinin 2b ve 3c adı verilen iki ayrı bölümünde; 3,3 milyon metreküp kazı, 2,4 milyon metreküp dolgu, 250.000 metreküp betonarme, 29.000 ton destekleyici demir donatı ve 35.000 metre kazık işi gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında 2,2 milyon metreküp mekanik temel ve asfalt agregası üretilmiş ve yerleştirilmiştir. 2008’de bitirilen iş tutarı 333 milyon Euro olup, bu bölümlerde yaklaşık iş bitirme yüzdeleri 2b için %25 ve 3c için %15 olarak gerçekleşmiştir. 2008 sonu itibariyle, projede çalışan toplam teknik ve idari eleman ile işçi sayısı 2.500’dür. Projede 377 gün ve 11,6 milyon adam saatlik kazasız iş limiti başarıyla geçilmiştir. İşçilere 30.000 saatlik eğitim verilmiştir. Projede yerel halkın güvenliği düşünülerek, aktif şantiye ile bağlantıyı azaltmak adına kullanılan ekipmanların sahaya taşınması sırasında lokal karayolu sisteminin kullanılması yerine, yan erişim yolları kullanılmaktadır. 2008 yılında Enka Romanya’da, “Best Foreign Contractor” birincilik ödülü ile “Humanly Genius for Contractor of Buildings and its Complexes” ikincilik ödülü ve Cluj şehrinde, müteahhitlik alanında “Top Profit Romania” ile “Top Business Romania” birincilik ödülleri yanında “Top Profit for Cluj County” beşincilik ödüllerini almıştır. Ayrıca en çok vergi verenler arasında ilk 100 içinde bulunmaktadır. 10 Rreshen - Kalimash Otoyolu - Vadide Köprü Çalışması Arnavutluk 11 Mühendislik ve İnşaat Blue City Projesi’nin temel amacı, 21’inci yüzyılın geri kalan bölümünde, Umman için dönüm noktası oluşturacak çapta, itibarlı bir dünya kenti yaratmaktır. Bu amaçtan hareketle Blue City Projesi, kendisine özgün bir karakter kazandıracak olan Umman’a has kentsel çehre ile birlikte, sürdürülebilir kalkınma, enerji verimliliği, çevresel kaygılar, modern kentsel yaşam standartları ve formları gibi konulara da eğilmektedir. Projenin birinci fazının yüklenicisi olan ve Enka’nın %50 ortağı bulunduğu AECO Development LLC ortak girişim firmasının faaliyet alanı, maliyet artı kâr yüzdesi ile garanti edilmiş maksimum fiyat bazında dizayn, satın alma ve inşaat işlerini kapsamaktadır. Bu kapsamda AECO Development LLC, 2012 yılı sonuna kadar, en yoğun döneminde 8.000 kişi olarak planlanan işgücüyle, toplamda 5.459 adet “primary residential” olarak ifade edilen bireysel konut ve “residential tourism” olarak ifade edilen turistik konut, 382 adet villa, toplam 670 anahtarlı üç adet beş yıldızlı otel, alışveriş merkezleriyle kamu binaları ve toplamda yaklaşık 800.000 metrekare alana sahip on sekiz delikli bir golf sahası inşa edecektir. Tüm proje, peyzaj ve altyapı işleri dahil olmak üzere, toplamda 2,2 kilometrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Kontratın imzalanmasından hemen sonra, ilk etapta 5.500 kişi kapasiteli kampın inşası için mobilizasyon çalışmalarına ve bağlantı yollarının yapımına başlanmış ve bu ilk etap Mayıs 2008 itibariyle tamamlanmıştır. İşverenin isteği doğrultusunda, projenin master planındaki revizyon üzerine yapılan planlamada belirlenen, en yoğun inşaat döneminde 8.000 kişinin aynı anda konaklamasını sağlamak amacıyla, ikinci etap kamp inşaat çalışmalarına Mayıs 2008’de başlanmıştır. Bu çalışmalar Aralık 2008 sonu itibariyle %95 oranında tamamlanmıştır. Böylece toplam 386.912 metrekare alan üzerine 32.600 metreküp beton dökülerek, toplam 100.000 metrekare oturma alanına sahip, işçi, formen ve mühendis yatakhaneleri, aile evleri, yemekhaneler, lokaller, spor sahaları, çamaşırhane, süpermarket, banka ve ATM binalarından oluşan örnek bir kamp inşa edilmiştir. İşverenin proje master planında yaptığı değişiklik sonucu, Nisan 2008’de ana kontrata ek yapılarak dizayn çalışmalarına yeni master plan doğrultusunda tekrar başlanmış, Aralık 2008 itibariyle tüm dizayn işlerinin %21’i tamamlanmıştır. Yine Aralık 2008 sonu itibariyle, 30 milyon ABD Doları tutarında makina ve ekipman, 2,6 milyon ABD Doları tutarında kalıp malzemesi alınmıştır. Umman, Vietnam, Hindistan, Nepal ve Türkiye başta olmak üzere, toplam 22 ülke vatandaşının bulunduğu 1.000 kişilik personel mevcuduna ulaşılmıştır. Açık Deniz İnşaat İşleri ve Yapay Adalar İnşa Projesi Bautino, Kazakistan Bechtel-Enka Ortaklığı, Kazakistan’da yer alan ve dünya üzerinde son 30 yıl içerisinde keşfedilen en büyük petrol sahası olma özelliğine sahip Kashagan Petrol Sahası’nın gelişimi kapsamında, 1998 senesinden itibaren birçok projeyi üstlenmiş bulunmaktadır. Blue City Projesi - Malzeme Depolama Alanı, Umman Sultanlığı Nisan 2005’te Enka ve Agip KCO arasında, Kashagan Petrol Sahası üzerinde yapay adaların ve muhtelif açık deniz yapılarının inşasını kapsayan “Açık Deniz İnşaat İşleri” kontratı 15 Ekim 2008 tarihi itibariyle Blue City Projesi Umman Sultanlığı Umman Sultanlığı, Arabistan Yarımadası’nın doğusunda yer alan, Hint Okyanusu’na, Umman ve Basra Körfezlerine toplam 1.700 kilometre kıyısı olan 309.500 kilometrekare yüzölçümü ile Arabistan Yarımadası’nın üçüncü büyük ülkesidir. Umman Sultanlığı’nın en önemli metropoliten kalkınma projesi olan Blue City; Muskat’dan 90 kilometre uzaklıkta, Barka ve Sohar kasabalarının arasında kalan ve Al Sawadi Köyü’nü çevreleyen arazide inşa edilecektir. Toplamda 32 kilometrekare alana sahip Blue City Projesi’nin birinci fazı, Yunanistan’ın en büyük inşaat firması olan Aktor Ate ile %50 - %50 ortaklık çerçevesinde kurulan AECO Development LLC şirketi tarafından hayata geçirilecektir. Projenin işvereni Blue City Company 1 S.A.O.C., projenin tümünü 15 milyar ABD Doları bedelle, on faz olarak öngörmektedir. Blue City Projesi, gerekli olan tüm sağlık, sosyal, eğitim, kültür tesisleri ve altyapısı ile birlikte 250.000 kişinin yaşayacağı yeni bir şehrin yaratılması şeklinde özetlenebilir. Projenin ilk fazı; projenin nazım planında öngörülen bütün ek tesisleri ve destekleyici altyapısı dahil olmak üzere, turizm ve dinlenme tesisleri, konutlar ve alışveriş merkezlerini içermektedir. 12 Blue City Projesi - Kamp Alanı Umman Sultanlığı Kamp Amaçlı Otel Gemisi, Bautino Kazakistan 13 Mühendislik ve İnşaat dolgu hareketlerinin yanı sıra 18 bin ton palplanş kazık çakımı ve 20 bin ton prekast beton elemanın yerleştirilme işleri başarıyla tamamlanmıştır. Birçok değişik ulustan çalışanın yer aldığı ve büyük çoğunluğunu Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşlarının oluşturduğu Enka işgücü, en yoğun dönemde 1.300 çalışana ulaşmıştır. Bu işgücü 2008 yılında ortaya koymuş olduğu “sıfır” kayıp zamanlı kaza istatistiği ile “Emniyetle Şekillenen Hazar” hedefinin takibini başarıyla sürdürmüştür. Enka, bölgede sahip olduğu iş ilişkilerini sürdürebilmek hedefiyle, aynı işverene ve zorluklarla dolu aynı bölgede on yıllık hizmeti süresince, bir yandan müşteri memnuniyetini en üst öncelik olarak belirlerken, diğer yandan da yerel halkın ayrılmaz bir parçası olmaya devam etmektedir. Sakhalin-II, Petrol ve Doğalgaz İşleme Tesisi Nogliki, Sakhalin Adası, Rusya Enka, 2003 Mayıs ayında, ortağı Bechtel ile beraber, SEIC (Sakhalin Energy Investment Company) ile kontrat imzalamıştır. Ana müteahhit olarak yüklendiği, Sakhalin-II petrol ve gaz yatırım projesinin bir parçası olan OPF (Petrol ve Doğalgaz İşleme Tesisi) Projesi, Lunskoye gaz yataklarından çıkarılacak gaz ve kondensatın arıtılması ve işlenmesi için planlanmış iki set proses ünitesinden oluşmaktadır. Tesis, Lunskoye gaz ve petrol muadili kondensatıyla birlikte Piltun-Astokhskoye rezervlerinden elde edilen petrol ve gazı da ön arıtma ve işlemenin ardından, kompresör ve pompaj üniteleri ile Sakhalin Adası’nın güneyindeki LNG (Likit Doğalgaz) ve petrol yükleme terminallerine iletecek boru hatlarına pompalayacaktır. OPF, benzerleri arasında dünyadaki en büyük petrol ve gaz işleme tesisidir. OPF, hem tesisin 100 MW’lık kendi elektrik ihtiyacını, hem de kıyıdan yaklaşık 30 kilometre mesafede yer alan Lunskoye Platformu’nun 19 MW’lık elektrik ihtiyacını karşılayan 120 MW kapasiteli bir enerji santralı, boru hatlarının bakımı ve işletmesi için gereken monoetilenglikol üretme ve rejenerasyon tesisleri, bunun yanı sıra su kuyuları, su, yağmur suyu ve pis su arıtma tesisleri, kondensat, petrol, dizel yakıt ve su depoları, idare ve kumanda merkezleri, yangın söndürme sistemleri gibi bir dizi yardımcı tesisi, sistemleri ve büyük bir altyapıyı barındırmaktadır. OPF, günde 51 milyon metreküp gaz ve 9.500 metreküp petrol/kondensat işleyecek ve pompalayacak kapasitede planlanmıştır. Yapay Ada Bautino, Kazakistan Sakhalin-II Projesi’nde, geçen zaman içerisinde işveren tarafından yapılan proje değişiklikleri ile Enka’nın üstlendiği işler kapsam ve bütçe olarak önemli ölçüde artış göstermiştir. Projenin birinci fazı 30 Eylül 2006 tarihinde, KDV hariç toplam 411 milyon ABD Doları sözleşme bedeli ile tamamlanmıştır. 1 Ekim 2006 itibariyle başlayan ikinci faz ilave işlerin 2008 sonu itibariyle öngörülen tamamlanma bedeli KDV hariç 600 milyon ABD Doları olup, tahmini bitiş tarihi Temmuz 2009’dur. Dolayısıyla, Sakhalin–II OPF Projesi 4 yıllık asli döneminin sonuna gelmiş olmasına rağmen, Agip KCO anlaşmada kendisine verilen yetki ile kontrat süresini yine bir yıl uzatma opsiyonu ile birlikte 16 Ekim 2010 tarihine kadar uzatmıştır. 2008 yılı içerisinde, Enka proje üssünün konuşlanmış olduğu Bautino kıyı köyünün yaklaşık 180 deniz mili açığındaki Kashagan Petrol Sahası içerisinde yer alan A Blok, D Blok, EPC-3 ve yeni inşa edilen EPC-2 ve DC-05 yapay adalarının inşası için 2 milyon ton civarında dolgu hareketi gerçekleştirilmiştir. Bir yandan kara üzerinden gerçekleştirilecek delgi işleri için yapay ada inşaatları devam ederken, öbür yandan yüzen petrol kulesi için 2 adet sualtı adacığı inşası tamamlanmıştır. Birden fazla bölgede gerçekleştirilen bu işlerde, ikisi kamp amaçlı toplam 480 yatak kapasitesine sahip yüzen otel gemisi olmak üzere, toplamda 50 adet gemi kullanılmıştır. Açık denizdeki yapay adalar üzerinde yer alan boru hattını taşıyan yapıların temellerinin inşası için yüzen bir beton santralı kullanılmıştır. İşverenin çok ağır yükleri boşaltabilecek özel vinçlerle donatılmış gemisinin sualtında oturacağı platformlar hazırlanırken, deniz tabanın +/- 50 milimetre doğruluk payı ile tesviye edilebilmesinde kullanılmak üzere, 4 noktadan çapa atabilen özel bir mavna ve bu mavna üzerinde konuşlandırılmış Coğrafi Konumlandırma Sistemi (GPS) ile çalışan özel ekskavatörler kullanılmıştır. Çok şiddetli kış şartları ve buzlanma nedeniyle, yalnızca 240 gün ile sınırlı çalışma sezonu içerisinde ve açık deniz şartlarında birçok yüklenici firma ile her aşamada koordinasyon gerektiren şartlarda, 14 Sakhalin-II, Petrol ve Doğalgaz İşleme Tesisi Nogliki, Sakhalin Adası, Rusya Sakhalin-II, Petrol ve Doğalgaz İşleme Tesisi Nogliki, Sakhalin Adası, Rusya 15 Mühendislik ve İnşaat OPF’de 2008 yılında KDV hariç toplam 278 milyon ABD Doları hakediş faturası kesilmiş, KDV hariç 297 milyon ABD Doları tahsilat yapılmış, iş kazası olmadan 4,5 milyon adam-saatlik çalışma gerçekleştirilmiş ve 2’nci faz işler kapsamında %93 oranında iş ilerlemesine ulaşılmıştır. Enka’nın payının %50 olduğu projede, 2008 sonu itibariyle Türk, Rus ve diğer ülke vatandaşlarının oluşturduğu çalışan mevcudu 966 kişidir. Sheremetyevo Havaalanı Terminal 3 Projesi Moskova, Rusya Proje, Rusya’nın en büyük uluslararası havaalanı olan Sheremetyevo Havaalanı’nın Terminal 3 binasının dizayn ve inşaat işlerini kapsamaktadır. İşveren OAO “Terminal”, proje müdürü olarak danışman firma Bovis Lend Lease International Limited ile birlikte çalışmaktadır. Proje; 12 biniş köprüsü ve kontrol kulesi ile birlikte 6 katlı 177.000 metrekare alana sahip terminal binası, 3 katlı 82.152 metrekare katlı otoparkı ve bu iki yapıyı birbirine bağlayan yaya köprüsü, 332.240 metrekarelik apronu, çeşitli viyadük, yol, otopark ve diğer teknik ve hizmet binalarından oluşmaktadır. Terminal, yolcu ve personel olarak toplam 13.050 kişiyi aynı anda barındırabilmekte olup, geliş ve gidiş olarak saatte 3.800, sadece geliş veya sadece gidiş olarak saatte 2.500 yolcu kapasitesine sahiptir. Proje, eşsiz mimarisi ve Moskova’ya sağlayacağı önemi ile Moskova’nın en ünlü ve prestijli projelerinden biridir. Terminal binası ve otoparkın arasında 120 metre kanat genişliğinde ve 1.400 tonun üzerinde yapı çeliğinden oluşan çelik ark ve yaya köprüsü bulunmaktadır. Binanın güney cephesinde, toplam 700 ton yapı çeliği kullanılarak oluşturulacak ana çelik/cam kubbe ve kanatlar bulunmaktadır. 2008 sonu itibariyle imzalanmış ek anlaşmalarla birlikte kontratın toplam bedeli KDV hariç 650 milyon ABD Doları’na ulaşmıştır. Ayrıca son anlaşma gereğince uzatılmış hali ile proje bitişi, terminal binası için Haziran 2009, geri kalan viyadük ve köprüler için ise Ağustos 2009 olarak belirlenmiştir. 2008 yıl sonu itibariyle inşaatın %75,5’i tamamlanmış olup, 2008 yılında projede ortalama olarak 1.750 personel istihdam edilmiştir. 2008 yılı boyunca; terminal binasını kapsayan mimari ve dekorasyon işleri, mekanik işler, elektrik işleri, çelik kubbe montajları, apron beton işleri; katlı otoparkı kapsayan yapı işleri, mimari işler, mekanik işler, elektrik işleri ve bunların dışında çelik viyadük yapıları, dış altyapı işleri, hizmet ve teknik binaları ile yollar ve yaya yolları gibi çevre düzenleme işleri gerçekleştirilmiştir. Sheremetyevo Havaalanı Terminal 3 Projesi, Moskova, Rusya kapsamında 1’inci ve 2’nci fazlarda üstlenilen işlerin toplam bedelinin KDV hariç 1 milyar ABD Doları’nı aşacağı öngörülmektedir. Halen devam etmekte olan 2’nci faz işleri genel olarak ilave bazı tesisleri ve işveren tarafından yaptırılan proje revizyonlarını kapsamakta; tüm inşaat disiplinlerinden (altyapı, kaba inşaat, ince inşaat, ekipman, mekanik, borulama, elektrik, enstrümantasyon, izolasyon ve kaplama) işleri içermektedir. Mart 2008 tarihinde, 2’nci faz revizyon işlerine dahil edilmek üzere, ‘Yeni Atık İşleme Bölgesi İnşaatı’ ve ‘Batı Bağlantı Yolu İnşaatı’ alınmıştır. Atık İşleme Bölgesi’ne ait 3 adet bina inşaatı, 2 adet depo inşaatı, saha düzenlemeleri, saha asfalt ve betonları ile birlikte; Batı Bağlantı Yolu İnşaatı’nın Temmuz 2009’da bitirilmesi planlanmaktadır. Bütün sistemler Aralık 2008 itibariyle işletme grubuna devredilmiş olup, geriye sadece yeni alınan Atık İşleme Ünitesi’ne ve Batı Bağlantı Yolu’na ait sistemlerin devri kalmıştır. Eylül 2008’de, Piltun-Astokhskoye rezervlerinden elde edilen gaz tesise girmiş olup, devreye alma işlemleri başarıyla ve sorunsuz şekilde sürdürülmüştür. Kasım 2008’de, Piltun-Astokhskoye rezervlerinden elde edilen petrol tesise girmiş, işlenmeye başlanmış ve boru hattı üzerinden adanın güneyindeki petrol yükleme tesislerine başarıyla pompalanmıştır. Ocak 2009 itibariyle, Lunskoye platformundaki işlerin de tamamlanmasıyla, oradan gelen gaz ve kondensat tesise girerek işlenmiş ve tesis tümüyle aktif şekilde işletmeye geçmiştir. 16 Sheremetyevo Havaalanı Terminal 3 Projesi Moskova, Rusya 17 Mühendislik ve İnşaat White Square Ofis Projesi Moskova, Rusya İşvereni AIG Lincoln-Coalco Ortaklığı olan projenin anlaşması Mayıs 2006’da imzalanmıştır. Kontrat değeri 106 milyon ABD Doları olan ve Moskova’nın Belaruskaya Metro İstasyonu yanında inşa edilecek olan 3 ofis binasından oluşan projede, toplam inşaat alanı 109.000 metrekaredir. İkisi 16 katlı, biri 7 katlı olarak projelendirilen binalarda sırasıyla 31.000, 27.000 ve 9.000 metrekarelik ofis alanı bulunacaktır. 840 araçlık üç katlı yeraltı otoparkının da yer alacağı projenin Haziran 2009 sonunda bitirilmesi planlanmaktadır. 2008 yılsonu itibariyle projenin tamamlanma oranı %91,5 olup, projede 19’u teknik ve idari personel olmak üzere toplam 287 kişi görev yapmaktadır. “Shell & Core” işlerine ek olarak, A ve B binalarının “fit-out” işlerini de Enka üstlenmiştir. Nisan 2008’de A Binası için 43 milyon ABD Doları, B Binası için de 39 milyon ABD Doları tutarında iki ayrı kontrat imzalanmıştır. 2008 yılsonu itibariyle projelerin tamamlanma oranları A Binası için %10, B Binası için ise %54’tür. Halen bu iki projede 53’ü teknik ve idari personel olmak üzere, toplam 572 kişi görev yapmaktadır. Metropolis Çok Amaçlı Alışveriş ve İş Merkezi Projesi Moskova, Rusya İşvereni Capital Partners olan projenin ek kontratlar dahil değeri 299 milyon ABD Doları’na ulaşmıştır. Toplam inşaat alanı 340.000 metrekare olan proje; 51.000 metrekarelik çok katlı yerüstü otoparkı, toplam 123.000 metrekareden oluşan 3 adet ofis binası ve bir hipermarket, çok sayıda dükkân, eğlence yerleri, yiyecek alanları ve 12 salonlu sinemanın bulunduğu toplam 166.000 metrekarelik alışveriş merkezinden oluşmaktadır. Eylül 2006’da başlayan projede, ofis binalarının ilki Temmuz 2008’de, ikincisi ise otopark binası ve alışveriş merkezi ile birlikte Aralık 2008’de tamamlanmıştır. Alışveriş merkezi Ocak 2009’da açılmış olup, üçüncü ofis binası Şubat 2009’da bitirilmiştir. Projenin çevre düzenleme işleri Mayıs ayında tamamlanacaktır. Ayrıca, 2008 yılında ilk tamamlanan ofis binasında kiracı olan Procter and Gamble için 15 milyon ABD Doları karşılığında “fit-out” işleri gerçekleştirilmiştir. 2008 yılı sonu itibariyle, projenin tamamlanma oranı %98,5 seviyesine ulaşmış olup, projede 94’ü teknik ve idari personel olmak üzere, toplam 1.627 kişi görev yapmaktadır. Yajva Enerji Santralı İlüstrasyonu, Yajva, Rusya 400 MW Yajva Enerji Santralı Projesi Yajva, Rusya Rusya Federasyonu’nun Perm Bölgesi, Aleksandrov Şehri, Yajva yerleşiminde inşa edilecek olan enerji santralının kontratı Temmuz 2008’de, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. ile Enka Power Systems B.V. tarafından oluşturulan konsorsiyum ile, OGK-4 elektrik ve enerji toptan satış firması arasında imzalanmıştır. Proje, Enka’nın Rusya’da anahtar teslim olarak taahhüt altına girdiği ilk enerji santralıdır. Ana kontrat tutarı 327 milyon Euro olup, proje Ağustos 2011’de tamamlanarak teslim edilecektir. Bu kontrat çerçevesinde, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. ile Enka Power Systems B.V. konsorsiyumu, 400 MW nominal kapasitedeki tek-şaft kombine çevrim enerji santralının anahtar teslim mühendislik, ekipman satın alımları, inşaat, montaj ve devreye alımından sorumlu olacaktır. Projenin 2008 yılı kapsamındaki ilk 6 ayında, Mart 2009’da başlayacak imalat işlerine yol açacak şekilde, saha mobilizasyonu, temin süresi uzun sürecek ekipmanlara ait satın alım anlaşmaları ve temel tasarım işleri tamamlanmıştır. 2008 yılı sonu itibariyle, projede 354 kişi çalışmaktaydı. 18 Metropolis Çok Amaçlı Alışveriş ve İş Merkezi Projesi Moskova, Rusya White Square Ofis Projesi Moskova, Rusya 19 Mühendislik ve İnşaat General Motors Blue Ocean Projesi St. Petersburg, Rusya Fabrika, St. Petersburg şehri sınırları içerisinde olup, General Motors’a ait 80.000 otomobil üretim kapasiteli bir yatırım projesidir. Yapımına Mayıs 2007 yılında başlanmış olup, Eylül 2008’de işverene teslim edilmiştir. Fabrika 391.000 metrekare inşaat alanı üzerine 72.000 metrekare kapalı alan içermektedir. Dört ana bölümden oluşan fabrika 2.800 metrekare ofis alanına sahiptir. Proje kapsamında yapılmış olan işler arasında 198.000 metreküp toprak kazısı, 69.000 metre çakma kazık, 31.000 metreküp beton, 4.700 ton inşaat demiri, 2.400 ton taşıyıcı çelik, 56.000 metrekare çatı sacı, 32.000 metrekare sandviç panel cephe kaplaması, 56.000 metrekare zemin betonu, 9.000 metre altyapı borulaması, 125.000 metre elektrik kablolaması, 83.000 metrekare yeşil alan ve 45.000 metrekare asfalt alan bulunmaktadır. Tüm elektrik ve mekanik işler, bina ısıtma, havalandırma, soğutma sistemleri Enka tarafından projelendirilmiş olup, bina otomasyon sistemine entegre olarak bitirilmiştir. Audi Otomobil Merkezi ve Çok Katlı Ofis Binası Moskova, Rusya Toplam inşa alanı 41.440 metrekare olan proje, 20.440 metrekarelik 15 katlı ofis binası, teknik servis merkezi ile beraber 11.400 metrekarelik showroom kısmı ve 9.300 metrekarelik iki katlı yeraltı otopark alanını içermektedir. Hangar çatıya sahip olan oto galeri, Audi AG’nin showroom tasarımlarına uygun olarak projelendirilmiş olup, Doğu Avrupa’nın en büyük Audi satış merkezlerinden biridir. Ofis binası “shell & core” olarak tamamlanmıştır. Ofis alanları, ileride kiracıların kendi isteklerine göre tamamlanacak olup, “fit-out” kapsamındadır. Proje içinde bodrum otoparkları, teknik mahaller, lobiler, asansör holleri, ana koridorlar, acil çıkış koridorları ve merdivenler ortak mahaller olarak tanımlanmış olup “core” kapsamında bütünüyle bitirilmiştir. İşvereni “Garazhniy Kompleks Plastik 2000” olan projenin kontratı Nisan 2007’de imzalanmıştır ve toplam bedeli 53 milyon ABD Doları’dır. Proje Aralık 2008’de 582 işçi ve 28 kişilik yönetim ve ofis personeli ile tamamlanmıştır. Corinthia Nevsky Palace Oteli St. Petersburg, Rusya Moscow City Plot 7-8b Alışveriş Merkezi, Moskova, Rusya Moscow City Plot 7-8b Alışveriş Merkezi Projesi Moskova, Rusya Dünya çapında Corinthia Otelleri’nin sahibi olan International Hotel Investments (Benelux) B.V. ile St. Petersburg Nevsky Prospect’de bulunan 3 binanın inşaat, renovasyon ve restorasyon işlerini içeren, KDV hariç 57 milyon Euro tutarındaki kontrat Eylül 2007’de imzalanmıştır. İşvereni Bellgate Constructions Ltd. olan ve MIBC Central Core olarak da adlandırılan proje, 179.000 metrekare inşaat alanına sahip bir alışveriş merkezinden oluşmaktadır. Moscow City’de yer alacak olan alışveriş merkezinin cam kaplı çatısı uzay kafes sistemi desteklidir. Birim fiyat bazında yapılan projenin yaklaşık kontrat bedeli 258 milyon ABD Doları’na ulaşmıştır. Ocak 2007’de başlanan projede Enka’nın kapsamında bulunan işler arasında dizayn, karkas işlerinin bir bölümü, asansör ve eskalatörler, 124 kotu üstü mekanik ve elektrik montajı, cam çatı, servis koridorları, teknik alanlar, merdivenler ve umumi tuvaletlerin ince işleri bulunmaktadır. Restoranlar ve mağazalar dahil olmak üzere, toplam 449 bölümü bulunan alışveriş merkezinin Moskova’nın üst sınıf alışveriş merkezi olması hedeflenmektedir. Projede sene sonu itibariyle %46,3 oranında ilerleme kaydedilmiş olup, 96’sı teknik ve idari personel olmak üzere toplam 1.344 kişi görev yapmaktadır. 2008 yılı sonu itibariyle mekanik, elektrik ve ince işleri devam eden projenin Temmuz 2009’da bitirilmesi hedeflenmektedir. 20 General Motors Blue Ocean Projesi St. Petersburg, Rusya 21 Mühendislik ve İnşaat IKEA Business Park Projesi Moskova, Rusya Moskova’nın Himki bölgesinde, IKEA’nın işveren olduğu 200.000 metrekare arazi üzerinde etaplar halinde yapımı devam eden Business Park Projesi’nin 1’inci etap işleri kapsamındaki 15 katlı 24.000 metrekarelik ilk ofis binası, 2.000 metrekarelik teknik eğitim merkezi ve 3.000 metrekarelik suni göl inşası tamamlanarak, Ekim 2007’de işverene teslim edilmişti. Projenin 2’nci etap işleri kapsamında yer alan 15 katlı 24.000 metrekarelik ikinci ofis binası ve 5.000 metrekarelik kapalı otoparkın yapımı ise Haziran 2008’de tamamlanarak geçici kabulü yapılmış ve işverene teslim edilmiştir. Projedeki iki etabın toplam kontrat değeri 84 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Donstroy I ve Donstroy II Projeleri Moskova, Rusya İşvereni OOO “DS Development” (Donstroy Group Company) olan Donstroy I Projesi, 2+6 kat otopark ve 41 kat A sınıfı ofis binasını içermekte olup, toplam alanı 155.220 metrekaredir. “Shell & Core” kontrat yapısındaki projede kaba inşaat, mimari, elektrik, mekanik, cephe, çatı kaplama ve çevre düzenleme işleri Enka tarafından gerçekleştirilmiştir. Kontrat değeri 236,3 milyon ABD Doları’na yükselen projenin inşaatına Aralık 2006’da başlanmış olup, Eylül 2008’de bitirilmiştir. İşveren ile yapılan ikinci kontrat olma özelliğini taşıyan Donstroy II Projesi; Moskova şehir merkezinde, ofis, alışveriş merkezi, spor merkezi ile otopark katlarını içeren ve toplam 169.770 metrekare kapalı alana yayılan çok amaçlı bir proje olup yapımına 2007 yılının Kasım ayında başlanmıştır. Proje; 6 adet otopark katı, 4 adet alışveriş merkezi katı ve 23 adet ofis katı olmak üzere toplam 33 kattan oluşmaktadır. “Shell & Core” kontrat yapısındaki projede kaba inşaat, mimari, elektrik, mekanik, cephe ve çatı kaplama işleri Enka tarafından gerçekleştirilmektedir. 2008 yılı sonu itibariyle projenin %40’ı tamamlanmış durumdadır. Yapılan değişiklikler sonucu Mart 2010’da tamamlanması planlanan projenin tutarı 253 milyon ABD Doları’dır. Hyatt Regency Oteli Duşanbe, Tacikistan Hyatt Regency Oteli, Duşanbe, Tacikistan Duşanbe’deki 5 yıldızlı otel projesine ilişkin inşaat işleri 2006 yılı Mart ayında Tacikistan Cumhurbaşkanı’nın katıldığı temel atma töreni ile başlamıştır. İşveren Rus sermayeli Sozidanie şirketidir. Kontrat bedeli 117 milyon ABD Doları olan otelin işletmesi işveren tarafından Hyatt International’a verilmiştir. İşin kapsamı dahilinde 14.862 metrekarelik 59 numaralı yeni otel binasının inşası, 15.169 metrekarelik 55 numaralı yeni ofis binasının “shell & core” olarak inşası ve 57 numaralı binanın da 4.522 metrekarelik giriş ve hizmet alanlarının mobilya, donanım ve ekipmanları da dahil, renovasyonu bulunmaktadır. Proje kapsamında 55 ve 59 numaralı binaların cepheleri 1854 ve 1874 yıllarında yapılmış orijinallerine uygun olarak restore edilecektir. 2008 yılının Haziran ayında 57 numaralı binaya ait renovasyon ve dekorasyon işleri tamamlanmış olup, işverene teslim edilmiştir. İşverenin saha teslimlerini müteakip, 59 numaralı yeni otel binasında Kasım 2007’de; 55 numaralı ofis binasında ise Haziran 2008 tarihinde yapım işlerine başlanmıştır. İki binanın da iş programına uygun olarak, Mart 2009 sonunda işverene teslim edilmesi planlanmaktadır. Aralık 2008 sonu itibariyle projenin %76’sı tamamlanmış olup, projede idari kadroyla beraber 595 kişi istihdam edilmektedir. IKEA Business Park Projesi Moskova, Rusya 22 Donstroy II Projesi Moskova, Rusya 23 Mühendislik ve İnşaat ABD Doları’na yakın bir bedel karşılığında, Enka ile imzalamıştır. Anahtar teslim ve “shell & core” bazında projelendirme, kaba inşaat, asansörler, elektro-mekanik işler, mimari işler ve çevre düzenlemesi projede Enka’nın yapacağı işler kapsamında bulunmaktadır. Altı ve on iki katlı iki blok olarak yapılandırılan kompleks 14.000 metrekare kiralık ofis alanı, 5.600 metrekare kiralık konut alanı, 1 restoran, 1 kafeterya, kapalı yüzme havuzu, spor salon ve 117 araçlık yeraltı otoparkına sahiptir. Enka kendi kapsamındaki işleri 20 Ekim 2008 tarihinde bitirerek, binaları işverene teslim etmiştir. Donbass Arena, Shakhtar Donetsk Futbol Stadyumu Projesi Donetsk, Ukrayna Ukrayna’nın Donetsk şehrinde, Doğu Avrupa’nın ilk UEFA Elite sınıfı (5 yıldız) stadyumu olacak 50.000 kişi kapasiteli Donbass Arena projesi grubumuz tarafından anahtar teslimi tasarım-yapım sistemi ile üstlenilmiştir. Donbass Arena, Shakhtar Donetsk Futbol Stadyumu - Dıştan Görünüş, Donetsk, Ukrayna Donbass Arena, Shakhtar Futbol Kulübü’nün stadyumu olmasının yanı sıra, şehrin kültür merkezi olarak da planlanmıştır. Konsept tasarımı İngiliz ArupSport şirketine ait olan stadyumun, oval şekli ve cam cephesi ile Donetsk şehrinin sembolü olacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. Bunun yanı sıra, stadyumun Şampiyonlar Ligi ve UEFA Kupası finallerine de ev sahipliği yapacağı tahmin edilmektedir. 2006 yılında yapımına başlanan stadyumun 2009 yılının Temmuz ayında bitirilmesi ve açılışının yapılması planlanmaktadır. Stadyumun kaba inşaatı, çatı ve cephe kaplama işleri, tüm odaların mimari işleri ile elektrik-mekanik işlerinin %80’i tamamlanmıştır. Mevcut durumda projede 750 işçi ve 100 teknik-idari personel çalışmakta olup, cephe aydınlatma, saha ve dış aydınlatma işleri, yangın koruma, çatı yürüme yolları, kaba peyzaj, BMS, bina içi yürüme yolları ve garajın mimari işleri ile stadyum çitlerinin yapımı devam etmektedir. ABD Elçilik Projeleri Saraybosna ve Cibuti Amerikan Caddell Construction Co. ile Enka arasında, İstanbul İstinye’de 2003 yılında tamamlanan ABD Konsolosluğu projesindeki işbirliğinin ardından, 2003 yılında Kamerun, Mali, Gine ve Sierra Leone’deki, 2004 yılında ise Cezayir ve Nepal’deki ABD elçilik binalarının inşaat işlerinin de ortak yürütülmesi konusunda anlaşmaya varılmıştı. Donbass Arena, Shakhtar Donetsk Futbol Stadyumu - İçten Görünüş, Donetsk, Ukrayna Amerika Birleşik Devletleri Denizaşırı İnşaat Operasyonları Dairesi’nin işveren konumunda bulunduğu bu projeler arasında yer alan Kamerun ABD elçilik binasının 2005 yılında tamamlanmasının ardından Gine, 12 kat ve 38.000 metrekare inşaat alanına sahip otelde, Enka’nın kapsamında, anahtar teslimi bazında projelendirme, kaba inşaat, asansörler, elektro-mekanik işler, mimari ve dekorasyon işleriyle mutfak ve çamaşırhane ile çevre düzenlemesi bulunmaktadır. Otel içerisinde 173 standart oda, 47 süit oda, 1 adet kral dairesi, 1 adet restoran, lobby bar, lobby lounge, executive lounge, 9 toplantı odası, 1 adet balo salonu, kapalı havuz, spor salonu ve spa bulunmaktadır. Enka kendi kapsamındaki işleri bitirerek, işverene oteli 20 Ağustos 2008 tarihinde teslim etmiştir. BDT Zirvesi için 2008 yılının Ağustos ayında geçici olarak açılan otel 100’den fazla ziyaretçi ağırlamıştır. Otelin ticari işletmeye açılışı işveren tarafından Nisan 2009 olarak planlanmaktadır. İş Merkezi ve Konut Projesi Duşanbe, Tacikistan Duşanbe’de modern ofis alanı ve apartman dairelerine olan ihtiyacı gören Rus sermayeli Sozidanie şirketi, 2006 yılında 30.000 metrekare inşaat alanına sahip İş Merkezi ve Konut Projesi kontratını 47 milyon 24 ABD Elçilik Projesi Nepal İş Merkezi ve Konut Projesi, Duşanbe Tacikistan 25 Mühendislik ve İnşaat olup, imalatı tamamlanmış olan, ancak henüz sevk edilmemiş 1 adet 1.000 tonluk tank ise 500’er tonluk tanklarımızdan sonra yeni bir ülke rekoru olarak kayıtlara geçmiş olup, bu tankla birlikte 400’er tonluk 3 adet tank 2009 yılında sevk edilecektir. Ayrıca, yıl içinde Petrofac (Birleşik Arap Emirlikleri) firmasından Suriye-Jihar Projesi, MAN (Almanya) firmasından Venezüella-Moron Projesi ve UOP (Belçika) firmasından Romanya-Rompetrol ve İsveç-Nyas projeleri çerçevesinde alınan toplam 1.550 ton basınçlı kap işlerinin imalatına başlanmıştır. Keza yıl içinde TCO/PFD tarafından Tengiz SGP Projesi için sipariş edilen bir adet atık ısı kazanının imalatı 75 gün gibi rekor bir sürede bitirilerek tamamlanmıştır. Enka’nın Moskova’da yapımını sürdürmekte olduğu Moscow City Plot 12 Projesi kapsamındaki 300 metre yüksekliğinde ve 27.500 ton ağırlığındaki çelik konstrüksiyon yapının imalatı tamamlanmış olup, yıl sonu itibariyle 18.000 ton montaj yapılmıştır. Ayrıca, Enka’nın Ukrayna’da yapımını sürdürmekte olduğu Shakhtar Donetsk Futbol Stadyumu Projesi kapsamındaki 4.200 ton çatı makasının montajı yıl içinde tamamlanmıştır. Mekke’de yapımı sürmekte olan DOKAAE Projesi kapsamında yer alan, toplam 600 metre yüksekliğindeki Makkah Clock Tower’ın son 250 metresine ilişkin 12.000 ton ağırlığındaki çelik konstrüksiyonun imalatına yıl içinde başlanılmış olup, 2009 yılının ikinci yarısında başlayacak montaj çalışmalarının da 2010 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Tamamlandığında 2010 yılı itibariyle dünyanın en yüksek ikinci yapısı olacak binanın tepesindeki 4 adet ve 45 metrelik çaplarıyla dünyanın en büyüğü olma özelliğini taşıyacak olan saatlerin montajı da Çimtaş tarafından gerçekleştirilecektir. Enercon (Almanya) firması tarafından sipariş edilen 150 adet, toplam 8.550 ton çelik rüzgâr kulelerinin imalatı başarıyla tamamlanmış olup, yıl içinde 2009 senesine yönelik yeni bir anlaşma daha yapılmıştır. Petkim’e taahhüt edilen 2x1.500 metreküp küresel depolama tankının anahtar teslimi esasında inşası yıl içinde başarı ile tamamlanmıştır. Hitachi Europe-Hitachi Power Europe konsorsiyumu tarafından Almanya’da anahtar teslimi esasında inşa edilmekte olan Steag-EVN’nin 725 MW Walsum Block-10 Termik Santralı bünyesindeki Türbin Binası Borulama Montajı işinde yıl sonu itibariyle %40 ilerleme sağlanmıştır. Çimtaş tarafından monte edilen güç borulama sistemlerinin önemli bir bölümü ayrı bir kontrat altında Cimtas Boru tarafından imal edilmiştir. Çimtaş A.Ş. - Gemlik Fabrikası, Türkiye Cimtas Boru İmalatları ve Ticaret Ltd. Şti., 2008 yılı içinde Gasco OGD3III ve AGD2 projelerine ilişkin proses borusu (spool) imalatlarını tamamlarken, GE Energy’nin (ABD ve Fransa) son sekiz yıldır uluslararası pazardaki tek tedarikçisi olarak, 9FA/B-9E-6FA/B gaz türbinlerine ilişkin boru sistemlerinin 2008 programında yer alan tüm teslimatlarını zamanında ve başarıyla tamamlamış olup, ilgili GE Energy kontratları 2009-2010 teslimatlarını içerecek şekilde yenilenmiştir. Keza, NEM (Hollanda) ve Alstom (İsviçre ve ABD) firmalarından Mali ve Sierra Leone elçilik binaları 2006 yılında, Cezayir ve Nepal elçilik binaları da 2007 yılında bitirilmiştir. Elçilik binaları projelerine 2007 yılında Saraybosna, 2008 yılında ise Cibuti elçilik binaları inşaatı eklenmiştir. Bu iki projenin toplamı 210 milyon ABD Dolarının üzerinde olup, sırasıyla 2010 ve 2011 yıllarında işverene teslim edilecektir. Çimtaş Çelik İmalat Montaj ve Tesisat A.Ş. Ana faaliyet alanı basınçlı kaplar, çelik binalar, çelik rüzgâr kuleleri, silindirik ve küresel tanklar ve güçproses-türbin borulama sistemleri imalatı ve uluslararası çelik konstrüksiyon ve mekanik montaj müteahhitliği olan Çimtaş’ın ikisi Türkiye’de, biri Çin Halk Cumhuriyeti’nde bulunan fabrikalarında, 2008 yılında toplam 44.000 ton imalat yapılmıştır. Bechtel OG&C’nin Angola LNG Projesi için sipariş ettiği toplam 3.300 tonluk 18 adet basınçlı kabın imalatı 2008 yılı içinde tamamlanmış, bu tanklardan 14 adedinin sevkiyatı yapılmıştır. Keza, Petrofac (Birleşik Arap Emirlikleri) firmasından BG Tunisia Projesi ve MAN (Almanya) firmasından Trinidad-Aum projeleri çerçevesinde alınan toplam 2.700 ton basınçlı kap işlerinin imalatı yıl içinde bitirilerek sevkiyatları yapılmıştır. Söz konusu basınçlı kap projelerinin kapsamında yer alan 4 adet 500’er tonluk tank yıl içinde sevk edilmiş 26 Cimtas Boru - Gemlik Fabrikası Türkiye 27 Mühendislik ve İnşaat PED 97/23 (CE-PED-H) sertifikasyonlarına, ASME ve NB “U”, “S”, “PP” ve “R” damgalarını da eklemeyi başarmıştır. 200 kişilik işgücüne ulaşan şirket kadrosunun %98’i yerel elemanlardan oluşmaktadır. 2008’de kişi başına verilen eğitim saati, bir önceki yıla göre %30 arttırılmıştır. Cimtas (Ningbo) sosyal sorumluluk ilkesi bağlamında, Çin’deki sosyal ve iş hayatına başarı ile katkıda bulunmakta ve muhtelif yerel ödüller almaya devam etmektedir. 2008 yılında Çimtaş ve iştiraklerinin toplam konsolide cirosu 215 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Kasktaş Kayar Kalıp Altyapı Sondaj Kazık ve Tecrit A.Ş. Basınçlı Kap 1.050 Tonluk CO2 Tutucu - Angola LNG Projesi Kasktaş 1957’den beri Enka bünyesinde zemin mühendisliği ve temel işleriyle ilgili faaliyet gösteren departmanın 1975 yılında ayrılarak, şirketleşmesiyle kurulmuştur. 66’sı teknik, 46’sı idari personel olmak üzere, toplam 546 personel istihdam etmekte olan Kasktaş, jeo-teknik tasarım ve uygulama konusunda tecrübeli kadrosu ve özel jeo-teknik makine ve ekipmanlarıyla her türlü temel mühendisliği sorununa kaliteli ve ekonomik çözümler üretmektedir. Bu amaçla, çok geniş ve modern bir makine parkına sahip olan Kasktaş, temel mühendisliği konusundaki güncel gereksinimleri karşılamak üzere makine parkına yeni makine ve ekipmanlar katmaya da devam etmektedir. 2008 yılında BSI tarafından gerçekleştirilen ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi’nin 3’üncü Şahıs Denetimi’ni başarıyla tamamlanmış olup, çalışmalarını kaliteden ödün vermeden sürdürmektedir. Kasktaş, kendi alanında Türkiye’de ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi sertifikasını ilk alan öncü şirket kimliğiyle, sektöründe yine bir ilki gerçekleştirip ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemlerini kurarak sertifikalandırılmayı hedeflemektedir. Bu amaçla, 2007 yılı içerisinde öncelikli olarak Merkez Ofis ve Merkez Atölye’de olmak üzere Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği sistemi kurularak sertifikalandırılmıştır. Bu sistemin yurtiçi ve yurtdışı şantiyelerde de kurulması çalışmaları devam etmektedir. Kasktaş küresel ekonomik krize rağmen, 2008 yılında cirosunu %41 artırarak, 2008 yılı için hedeflemiş olduğu 83 milyon ABD Doları tutarındaki ciroya ulaşmıştır. Cimtas (Ningbo) Fabrikası, Çin Halk Cumhuriyeti Kasktaş 2008 yılında; Türkiye’de; Bursa Nilüfer Odunluk Mevkii Osman Tozaklı Yapısı Temel Kazıkları Projesi fore kazık imalatları, Tüpraş Rafineri sahasında petrol tankı fore kazık imalatı işleri, Tüpraş İzmit Rafinerisi A.Ş. GSIP 73-74 Projesi fore kazık imalatları, Bostancı Pragon Residence fore kazıklı ve jet grout’lu geçici ankrajlı iksa sistemi ile yapı temelleri altına fore kazık imalatı, RMK Marine Gemi Yapım Sanayi Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. Kapalı Blok Atölyesi fore kazık imalatları, Narcity Konut Projesi inşaatı fore kazık imalatları, Sedef Gemi İnşaatı A.Ş. yeni idari bina inşaatı fore kazık ve jet grout kolon işleri, Sedef Gemi İnşaatı A.Ş. vinç yürüyüş yolları fore kazık işleri, Çimtaş Çelik İmalat Montaj ve Tesisat A.Ş. Gemlik Fabrikası yeni hol inşaatı temel ve döşeme altı jet grout kolon imalatı işleri, Sedef Gemi İnşaatı A.Ş. yeni boya holleri inşaatı muhtelif uluslararası projeleri çerçevesinde üstlendiği güç borulama sistemleri imalatını yıl içinde başarı ile teslim etmeye başlamış ve bu firmaların da sürekli tedarikçisi olma yolunda önemli bir yol kat etmiştir. Yıl içinde üstlenilen iki yeni projeden, Motiva Rafinerisi Crude Expansion Projesi (ABD) kapsamındaki proses borusu imalatına başlanılmış olup, Angola LNG Export Terminal Projesi bünyesindeki borulama işlerine yönelik siparişin imalatı ise 2009 yılında gerçekleştirilecektir. Mısır Elektrik İdaresi’nden ilgili işverenin Kahire’de yapımı sürmekte olan 4 adet elektrik santralının (El Tebbin, Cairo West, Sidi Krir ve El Atıf) bünyelerindeki güç borulama sistemlerinin malzemeli imalat işi uluslararası ihale ile alınmıştır. Cimtas (Ningbo) Steel Processing Co. Ltd. (Çin) 2008 yılında imalat hacmini %55 arttırırken, sıfır kaza ilkelerinden ödün vermeyerek, 2008 sonu itibariyle kazasız 1.540 güne ulaşmanın gururunu yaşamıştır. Şirketimiz, GE Energy, Aker Kvaerner-Yi Chang Marine Diesel Engine Factory, Siemens-SITHCO ve Hebeler Corporation’dan oluşan uluslararası müşterilerine gaz türbin borulama sistemleri ve türbin yardımcı üniteleri borulama sistemlerinin malzemeli imalatını sağlarken, zamanında ve kaliteli hizmet ile müşteri memnuniyetini ön planda tutmuştur. Cimtas (Ningbo) 2008 yılında, mevcut ISO 9001:2000 ve 28 Kasktaş - Lamar Towers Diyafram Duvar ve Fore Kazık İmalatı, Cidde Suudi Arabistan 29 Mühendislik ve İnşaat Enka Teknik Genel Müteahhitlik Bakım İşletme Sevk ve İdare A.Ş. Enka Teknik, 1981 yılında kuruluşundan günümüze kadar üstlenmiş olduğu anahtar teslimi endüstriyel projeleri; temel ve detay mühendislik, imalat, temin, inşaat, montaj, devreye alma ve işletme evrelerinin tümünü kapsayan proje yönetimi ile tamamlayarak, müşterilerinin memnuniyetini sağlamıştır. Enka Teknik, proje yönetimi konusundaki uzman ekibiyle, teknik danışmanlık, yedek parça temini, işletme yönetimi ve bakım hizmetlerini de üstlenerek, anahtar teslimi projelerde öncelikli çözüm ortağı olarak tercih edilmektedir. Enka Teknik, malzeme taşıma ve depolama sistemleri, yardımcı tesisler, su arıtma ve çevre mühendisliği, altyapı ve inşaat, elektrik, kontrol sistemleri ve enstrümantasyon mühendisliği alanlarında Türkiye, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Orta Asya ülkelerinde ana müteahhit veya konsorsiyum ortağı olarak yatırımcılara hizmet vermekte olup, çalışmalarında ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi’ni uygulayarak müşteri memnuniyetini sağlamayı ana ilke edinmiştir. Libya Tripoli ofisinin yanı sıra, 2008 yılında Libya Bingazi ofisini de açan Enka Teknik’te Merkez Ofis’te 67, Libya ofisleri ve tüm şantiyelerde de yerel personel ve taşeron personeli dahil, toplam 1.342 kişi çalışmaktadır. Türkiye’de ise 2004 yılı içinde açılan Enka Teknik İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölge Şubesi faaliyetlerine devam etmektedir. Libya Elektrik İdaresi’nin (GECOL) açmış olduğu ihaleleri Fransız Sidem firması ile konsorsiyum ortağı olarak üstlenen Enka Teknik, Zawia, Derne, Soussa ve Zuwara Desalinasyon Tesislerini ve Zawia İçme Suyu Boru Hattı projelerini devam ettirmektedir. Her beş projede de, Sidem, teknoloji ve ana ekipman tedarikçisi olarak; Enka Teknik ise genel tesis dizaynı, yardımcı tesisler detay mühendislik ve malzeme tedarikçisi, inşaat işleri, mekanik ve elektrik montaj işleri yüklenicisi olarak iş bölümü yapmıştır. Bu tesislerden Zawia Desalinasyon Tesisi 4x20.000 metreküp/gün kapasiteli üniteden; Soussa, Derne ve Zuwara desalinaston tesisleri ise 2x20.000 metreküp/gün kapasiteli desalinasyon ünitelerinden oluşacaktır. Zawia İçme Suyu Boru Hattı Projesi ise Zawia Desalinasyon Tesisi’nde üretilen temiz suyun 142 kilometre uzunluğunda bir boru hattı ve 14 adet su depolama tankı ile yerleşim yerlerine dağıtımını sağlayacaktır. Bu projelerin yanı sıra, Enka Teknik, yine Libya’da enerji santralı yapım projesine devam etmektedir. Zwitina 2x285 MW Enerji Santralı Projesi, Libya’nın Bingazi bölgesindeki mevcut Zwitina Enerji Santralı’na toplam 570 MW ilave üretim kapasitesi sağlayacak olan ve basit çevrimde çalışan iki gaz türbin ve jeneratör grubu ile, bunlara ait yan tesislerden oluşan sistemin anahtar teslimi yapım işidir. Bu santralın türbin ve jeneratörleri ile ilgili tesislerin montajı devam etmekte olup, tesis 2009 yılı içinde devreye alınacaktır. Enka Teknik - Su Borularının Nakliyesi, Derne, Libya fore kazık ve jet grout kolon işleri, Sedef Gemi İnşaatı A.Ş. Kuru Havuz Kapak Bölgesi ve RMK Trafı kazıklı temel ve jet grout ile zemin iyileştirme işleri, Rusya’da; Moscow City Plot 11 Transport Terminal Projesi fore kazık imalatları, Sakhalin-II OPF Projesi fore kazık işleri, Sepkina diyafram duvar, boru kazık ve mini kazık işleri, Lenin Gradski kesişen kazık imalatları, Rostokinskaya Konut Kompleksi fore kazık işleri, Tverskaya Zastava Alışveriş Merkezi diyafram duvar imalatları, Moscow City Plot 16 diyafram duvar imalatları, Pavaletskaya diyafram duvar ve jet grout imalatları, Moscow City Shepkina Alt ve Üst Otoparklı Ofis Binası kapsamında diyafram duvar, boru ve mini kazık imalatı, Moskova Festivalnaya caddesindeki tesiste fore kazık imalatı, Voronej İş ve Alışveriş Merkezi fore kazık imalatları, Shatura 400 MW Enerji Santralı Projesi 1-2, Yaroslav, Golden Ring gallery diyafram duvar imalatları, Moscow City Çok Katlı Otopark Projesi iksa sistemi imalatları, Libya’da; Derne Su Alma Yapısı mini kazık işleri, Suudi Arabistan’da; Murwani Barajı bulamaç hendeği işleri, Tower F&K fore kazık imalatları, Jabal Omar kaya stabilizasyonu ankraj ve bulon imalatları, Medine Car Park Projesi diyafram duvarlı ve ankrajlı iksa işleri, Lamar Towers diyafram duvar ve fore kazık imalatları, King Abdulaziz Uluslararası Havaalanı Projesi fore kazık imalatları, King Abdullah Üniversitesi fore kazık imalatları ve Jabal Khandamah kalıcı ankraj işlerini gerçekleştirmiştir. Enka Teknik - Soussa Desalinasyon Tesisi Soussa, Libya 30 Enka Teknik - Zwintina Enerji Santralı Bingazi, Libya 31 Mühendislik ve İnşaat İç kalite yönetimine ilişkin prosedür ve planları titizlikle uygulayan şirket, aynı zamanda Kalite Yönetim Sistemi ISO 9001 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi OHSAS 18001 sertifikalarına da sahiptir. Senimdi Kurylys’in operasyon ve bakım kontratlarının yanı sıra, büyük ölçekte tamamlamış olduğu projeler arasında aşağıda detayları verilen SGP ve SGI projeleri bulunmakta olup, bu projelerle Tengiz petrol bölgesinin yıllık üretim kapasitesi 13 milyon tondan 25 milyon tona çıkarılmıştır. SGP ve SGI projeleriyle toplam 640 milyon ABD Doları düzeyinde gelir elde edilmiştir. En yoğun dönemlerinde SGP projesinde 500’ü teknik ve idari olmak üzere toplam 6.000, SGI projesinde ise 150’si teknik ve idari olmak üzere toplam 1.000 kişi görev almıştır. Second Generation Project (SGP) 2008 yılının Kasım ayında tamamlanan SGP, tek üretim hattı olarak dünyanın en büyük ham petrol üretim tesisi projesidir. Bu proje sayesinde 264.000 metrekare alana kurulu ve bir kilometreden daha uzun olan üretim tesislerinde kuyulardan elde edilenlerle stabilize ham petrol, satılabilir doğalgaz ve saf sülfür üretilecektir. Genel müteahhit olan Senimdi Kurylys LLP; 96.000 metreküp betonlama, 12.000 ton boru üretimi ve montajı, 31.000 ton çelik inşası, 2.600 kilometre kablolama ile 57.000 adet enstrüman ile 1.300 adet ekipmanın montajını gerçekleştirmiştir. Senimdi Kurylys 2006 yılındaki rekorları kıran bir başarı sonucunda, 18,2 milyon adam saate yakın kayıp günlü kaza olmadan çalışma performansıyla ve uluslararası şantiyede güvenlik yönetim grubunun çalışmalarıyla da Tengizchevroil (TCO) tarafından sınıfının en iyisi olarak kabul görmüştür. Sour Gas Injection Project (SGI) SGI Projesi yeni uygulanmaya başlayan ve gazın 7.000 metre derinlikteki petrol rezervine tekrar enjekte edilmesini sağlayan son teknolojiyle rezervin basıncını yükseltmekte ve uzun dönemli olarak petrol üretim miktarını arttırmaktadır. Bu yeni işlem, üretimin çevreye vermiş olduğu olumsuz etkilerini de azaltmaya yardımcı olmaktadır. Gazın rezerve tekrar enjekte edilmesi, petrolle beraber çıkan asitli zehirli gazların işlenmesi ihtiyacını önemli ölçüde azaltmaktadır. Enjeksiyon çok güçlü yüksek basınçlı kompresörle gerçekleştirilmektedir. Operasyonda gaz, kompresör yardımıyla 40-50 barlık basınçtan 620 barlık basınca ulaştırılarak, sekiz enjeksiyon kuyusu tarafından üretim alanına enjekte edilmektedir. Bu yöntemle petrol üretim miktarı yılda 3 ila 5 milyon ton arasında arttırılmaktadır. Senimdi Kurylys - SGI Projesi, Tengiz, Kazakistan Enka Teknik’in 2008 sonu itibariyle devam etmekte olduğu kontratlarının tutarı 230 milyon Euro seviyesinde olup, tüm projelerin zamanında tamamlanması için gerekli mühendislik, proje yönetimi ve şantiye çalışmaları programa uygun olarak yürütülmektedir. Senimdi Kurylys L.L.P. 1993 yılında Kazakistan’da Bechtel ile müşterek teşebbüs ortaklığı kuran Enka, 16 yıldır petrokimya tesisleri inşaatında son derece aktif bir rol oynamaktadır. Bechtel-Enka ortaklığı, işveren konumundaki Tengizchevroil’e mühendislik, inşaat, proje yönetimi ve satın alma hizmetleri sunmaktadır. Tengiz ve Korolev petrol bölgesinde tevsi, yenileme ve geliştirme çalışmaları da şirketin faaliyetleri arasında yer almaktadır. Enka, Bechtel ile birlikte Senimdi Kurylys adında bir Kazak firması kurmuş ve işveren ile 2001 yılının başında imzalamış olduğu OM 202 kontratıyla faaliyetlerini yeni kurulan bu şirkete devrederek sürdürmüştür. Senimdi Kurylys 2000 yılında Enka ve Bechtel’in Kazakistan’da eşit paylarla limited ortaklık olarak kurdukları, Kazakistan kanun ve düzenlemelerine tabi bir şirket olup halihazırda, Kazakistan’da geniş çapta mühendislik, satın alma ve inşaat hizmetleri verme lisansına sahiptir. 32 Senimdi Kurylys - SGP Projesi Tengiz, Kazakistan 33 Mühendislik ve İnşaat altyapı işlerini; enerji, haberleşme, doğalgaz, ısıtma-soğutma ağlarını; otoyol projelerinin drenaj ve kazı-dolgu işlerinin yapımını inşaat iş programları içinde başarıyla gerçekleştirmektedir. Titaş’ın bu başarısının temel unsuru, altyapı çalışmalarında yıllar boyunca kazanmış olduğu deneyimi ile en son mühendislik teknolojisinin rasyonel uyumunun yanında, çalışanlarının sergilediği yüksek takım ruhudur. Yapımına 2007’de başlanan Arnavutluk’taki Rreshen-Kalimash Otoyol Projesi’ndeki çalışmalara 2008 yılında da devam edilmiştir. İşveren Bechtel-Enka (BEJV) taahhüdündeki 60 kilometrelik otoyolun 9,5 kilometrelik bölümünde bulunan yaklaşık 7,5 milyon metreküp kazı-dolgu işleriyle çeşitli büyüklükteki betonarme menfezlerin yapım işlerine bu yıl içinde programlara uygun şekilde devam edilmiştir. Kazı-dolgu işlerinin yürütüldüğü kısımlarda arazinin jeolojik yapısından dolayı toplam kazının %60’ından fazlası patlatmalı kazı olarak gerçekleştirilmiştir. Yine aynı projede tüm otoyol ihtiyacı olan ve yaklaşık 3 milyon tonu bulan subbase, subgrade, asfalt, drenaj ve beton agregasının temini için ocak ve konkasör işletmesi işlerinde de planlanan kapasitelere uygun olarak çalışılmıştır. Kazı-dolgu işlerinin 2009 yılının Mart ayında, ocak ve konkasör işletmesi işlerinin de 2009 yılının Haziran ayında bitirilmesi programlanmıştır. Titaş’ın 2008 sonuna kadar yürüttüğü bu işlerde teknik, idari ve işçi olmak üzere toplam 350’ye yakın kişi çalışmış ve bu süre içinde sıfır kaza oranı gerçekleştirilmiştir. Enet Proje Araştırma ve Müşavirlik A.Ş. Enet 1980 yılında kuruluşundan bu yana, Enka’nın yurtiçi ve yurtdışı projelerine dizayn ve mühendislik hizmetleri vermektedir. Ayrıca devlet ve özel kurumlar nezdinde bağımsız müşavir firma olarak; endüstri kompleksleri, enerji tesisleri, ulaşım sistemlerine ait otoyollar, karayolları, demiryolları ve üzerindeki bakım-işletme tesisleri ile köprü, viyadük, tünel ve diğer sanat yapıları, askeri havaalanları, konut kompleksleri, eğitim ve sağlık tesisleri, kamu ve ticari binalar, su getirme, kanalizasyon ve arıtma tesisleri, hidrolik yapılar gibi çeşitli mühendislik alanlarında etüt ve proje hizmetleri gerçekleştirmektedir. Mühendislik hizmetleri kapsamında planlama ve program izleme, ön ve uygulama projeleri, metraj, keşif, şartname hazırlama, inşaat kontrolü mühendislik ve müşavirlik hizmetleri, harita ve zemin araştırma hizmetleri en yüksek kalitede yerine getirilmektedir. Titaş Toprak - Hafriyat Çalışması Rreshen - Kalimash Otoyol Projesi, Arnavutluk Bu projenin genel müteahhidi olan Senimdi Kurylys LLP; inşaat alanının hazırlanmasını, kiriş ve temel işlerini ve mekanik, elektrik ve enstrümantasyon kontratlarını Haziran 2006’ya kadar tamamlamıştır. Bu kontratlar altında şirket, 2.400 ton çelik inşasını, 3.600 parça enstrüman montajını, 57.000 dia-inç boru üretimini, 1.500 ton borulamayı, otomatik kaynak makinalarının kullanımıyla 2.800 dia-inç ağır duvar kaynağını ve üstün kalite ve güvenlikle 500 kilometre uzunluğunda kablolamayı gerçekleştirmiştir. Projenin ikinci fazında yüksek basınçlı enjeksiyon kompresörünün iç parçalarının çıkarılması ve bununla ilgili borulama, enstrümantasyon ve zehirli gaz kompresörünün bağlantılarının yerine getirilmesi 2007 yılının sonunda tamamlanmıştı. Titaş Toprak İnşaat ve Taahhüt A.Ş. Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları (DLH) Genel Müdürlüğü’ne ait Sivas-Erzincan-Erzurum-Kars Demiryolu Projesi 1’inci Kısım Sivas-Erzincan arasındaki 297 kilometre uzunluğundaki çift hatlı hızlı tren demiryolu projesi etüt proje mühendislik hizmetleri işinde Altınok-Enet Ortaklığı olarak 2006 yılında imzalanmıştı. Enet’in sorumlu olduğu Divriği-Erzincan kesiminde, toplam uzunluğu 155 kilometre olan çift hat demiryolu, 35,3 kilometrelik çift tüp tünel ile 22,4 kilometrelik çift tabliyeli viyadük ve iki istasyon tesisi uygulama projelerine ek olarak, taşeron marifetiyle demiryolu elektrikelektrifikasyon, jeolojik-jeo-teknik etüt ve değerlendirme, harita alım ve tersim işleri, fizibilite raporu ve çevre etkileri değerlendirme raporu hizmetleri gerçekleştirilmektedir. Bu projenin 2009 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Enet, Enka’nın üstlenmiş olduğu Romanya’daki Transilvanya Otoyol Projesinde yerel yollar ve kanallara ilişkin relokasyon projeleri üretmekte olup, Umman’daki Blue City Projesi’nde de toprak işleri metraj çalışmaları gerçekleştirmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Avrupa yakasında bulunan köprü, katlı kavşak, altgeçit ve yeni yol uygulama projesi kapsamında imar planı değişikliği ve Anıtlar Kurulu onayı beklendiği için, 2008 yılında ilerleme kaydedilmemiştir. 1974 yılında kurulan Titaş, 35 yıllık deneyimi ve tecrübesiyle günümüzün modern iş makineleri teknolojisini bütünleştirerek taahhüt ettiği her türlü işi, sahip olduğu çağdaş ve güçlü makine parkı ve oluşturduğu takım ruhuyla, üstün kalite sergileyerek tamamlamaya devam etmektedir. Toprak işlerindeki kapasitesini yıllık 12 milyon metreküp üzerine çıkaran Titaş, büyük kentlerin su dağıtım ve konut atık su ağlarının yanı sıra üniversite kampüsü, toplu konut projeleri, çeşitli sanayi kuruluşlarının 34 35 36 37 Enerji Gebze Elektrik Üretim Ltd. Şti. Adapazarı Elektrik Üretim Ltd. Şti. İzmir Elektrik Üretim Ltd. Şti. 1997 yılında %40 oranında Enka ve %60 oranında InterGen katılımıyla kurulan InterGen-Enka ortaklığı, TEAŞ Genel Müdürlüğü ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde ihale sonucunda Yap-İşlet modeli ile toplam 3.854 MW kurulu güç kapasiteli Gebze, Adapazarı ve İzmir doğalgaz kombine çevrim santrallarının kurulması ve işletilmesi hakkını kazanmıştır. Fonlaması %25 sermaye ve %75 proje finansmanı şeklinde gerçekleşen üç santralın toplam maliyeti 2,04 milyar ABD Doları’dır. Bu çerçevede, yurtdışı finans kuruluşlarının projeler için taahhüt ettikleri toplam 1,53 milyar ABD Doları’nın dağılımı ise şöyledir: US Exim (ABD) 860 milyon ABD Doları, Hermes (Almanya) 185 milyon ABD Doları, OND (Belçika) 125 milyon ABD Doları, OPIC (ABD) 300 milyon ABD Doları ve diğer bankalar 60 milyon ABD Doları. Çevre Bakanlığı’nın formatı doğrultusunda hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme Raporu, bakanlığın onayını almıştır. Ayrıca, yabancı sermayenin katkısıyla finanse edilen bu santrallar için, kredi kuruluşlarınca istenen ve Dünya Bankası normlarına göre hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme Raporu da minimum değerlerde olması nedeniyle olumlu onay belgesine sahiptir. Bütün doğalgaz santralları gibi Gebze, Adapazarı ve İzmir santralları da hava kalitesini koruma, su kirliliği ve gürültü kontrol yönetmeliklerindeki minimum kriterlerin altında olmaları nedeniyle Türkiye’de örnek alınacak enerji yatırımlarıdır. Gebze, Adapazarı ve İzmir doğalgaz kombine çevrim santrallarının anahtar teslimi inşası Enka’nın %50 payının olduğu Bechtel-Enka Müşterek Teşebbüs Ortaklığı’na verilmiştir. 2000 yılında başlanan projelerden Gebze ve Adapazarı santralları 2002 yılında, İzmir santralı ise 2003 yılında devreye alınmıştır. Santralların devreye girmesiyle Enka, ortağı InterGen ile birlikte Türkiye’nin en büyük özel sektör elektrik üreticisi konumuna gelmiştir. Elektrik üretim şirketleri, BOTAŞ ile 20 yıl süreli Doğalgaz Satış Sözleşmesi ve TETAŞ ile yine 20 yıl süreli Elektrik Satış Anlaşması imzalamıştır. Bu sürelere proje geliştirme ve inşaat süreleri de dahil olduğundan, santralların devreye girmelerinden itibaren sözleşme süreleri 16 yıldır. Elektrik Satış Anlaşması çerçevesinde üretilerek TETAŞ’a satılmakta olan elektrik enerjisinin kilovat saat başına ortalama satış fiyatı 4,2 sent olarak belirlenmiştir. Bu, özel şirketler tarafından devlete satılan en ucuz elektriktir. Santrallarda kullanılan ileri teknoloji ve düşük finansman maliyeti sayesinde Yatırım Kalemi, Doğalgaz Kalemi, Sabit İşletme Gideri Kalemi ve Değişken İşletme Gideri Kalemi’nden oluşan Enerji Satış Fiyatı bu seviyede oluşmuştur. Doğalgaz Kalemi eskalasyona tabi olup, doğalgazda meydana gelen değişiklikler fiyata aynı oranda yansıtılmakta, dolayısıyla da santrallar enerji üretiminde doğalgaz fiyat riski taşımamaktadır. İzmir Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı, Türkiye 1970’lerde Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu’daki linyit kömürü rezervlerinin kullanılması yönündeki kararıyla birlikte, Enka enerji projelerinde yer almaya başlamış ve sırasıyla 1x150 MW Tunçbilek, 3x210 MW Yatağan, 2x210 MW Yeniköy ve 3x210 MW Kemerköy termik enerji santrallarının çelik konstrüksiyonlarının üretimi ve santral inşaatlarında bulunmuştur. Bu projeler sayesinde elde edilen tecrübeyle birlikte Enka, anahtar teslimi enerji projelerinde konsorsiyum üyesi, ya da ortak girişim partneri olarak faaliyet alanlarını genişletmiştir. İlk olarak 1.200 MW Hamitabat ve 1.400 MW Bursa doğalgaz kombine çevrim santrallarının yapımında yer almış, ardından sırasıyla 3.854 MW Gebze, Adapazarı ve İzmir doğalgaz kombine çevrim santrallarını, 790 MW Rijnmond (Hollanda) Doğalgaz Kombine Çevrim Santralını ve 4x360 MW Afşin Elbistan-B Termik Santralını tamamlamıştır. Santralların kuruluşunda %40 oranında hisse sahibi olan Enka, ticari işletme döneminde ortağı InterGen’in sahip olduğu hisselerin tamamını satın alarak, enerji üretim şirketlerine ait hisselerin %100’üne sahip olmuştur. TEİAŞ tarafından hazırlanan çalışmaya göre, Türkiye’nin 2008 yılındaki elektrik enerjisi talebi yaklaşık 198 milyar kilovat saat seviyesindedir. Buna göre, üretim kapasitesi 33 milyar kilovat saat olan santrallarımızın, Türkiye’nin elektrik enerjisi talebinin yaklaşık %16,7’sini karşılayabileceği görülmektedir. Rusya - Yajva’da 400 MW’lık kombine çevrim santralının anahtar teslimi bazında mühendislik, ekipman satın alımları, inşaat, montaj ve devreye alma işlemlerini kapsayan kontratı 2008 yılında imzalanmış olup, proje 2011 yılında tamamlanacaktır. 38 39 Enerji Adapazarı Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı, Türkiye Enka Enerji Üretim A.Ş. Enka Enerji Üretim A.Ş. Türkiye’de artan enerji ihtiyacına cevap vermek için yatırım imkânlarını araştırmak ve bu alanda yatırım yapmak üzere kurulmuştur. Bu doğrultuda İzmir ili Aliağa ilçesinde 800MWm/750MWe kurulu gücünde ithal kömür yakıtlı enerji santralı kurulması planlanmış ve bu kapsamda gerçekleştirilecek üretim faaliyeti için de Haziran 2007’de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na üretim lisansı başvurusu yapılmış ve 49 yıl süreyle üretim lisansı talep edilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda üretim lisansı verilmesi uygun bulunmuş ve 6 Mart 2008 tarihinde Enka Enerji adına üretim lisansı düzenlenmiştir. Söz konusu lisans kapsamında, santral için ihtiyaç duyulan arazilerin büyük bir kısmı satın alınarak imar planı tadilatları için başvuru yapılmıştır. Ayrıca, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu ilgili yönetmelik uyarınca tamamlanmış ve nihai ÇED Raporu onay için Çevre ve Orman Bakanlığı’na sunulmuştur. Halihazırda, lisans termin programında belirtilen takvim çerçevesinde ön mühendislik çalışmaları ve gerekli izinlerin alınması yönünde çalışmalar sürdürülmektedir. Gebze Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı, Türkiye 40 41 42 43 Gayrimenkul çeyreğinde, 27 katlı ve yaklaşık 34.000 metrekare net kiralanabilir alanı bulunan ikinci bina ise 2005 yılının son çeyreğinde devreye girerek kiracılarının hizmetine sunulmuştur. Naberezhnaya Tower’ın üçüncü ve son fazını oluşturan 60 katlı, 168.000 metrekare brüt alanı olan ve 109.000 metrekare net kiralanabilir alanı bulunan gökdelenin inşası 2007 yılı sonunda tamamlanmıştır. 2008 sonu itibariyle 56.700 metrekaresi kiracıların kullanıma girmiş olup, 19.500 metrekaresinin ise “fit-out” işleri devam etmektedir. Bu binanın da hizmete girmesiyle birlikte, Enka’nın ortaksız olarak sahip olduğu net kiralanabilir A sınıfı ofis alanı 231.000 metrekareye ulaşmıştır. Akıllı bina teknolojisi kullanılarak çeşitli güvenlik ve teknik kontrol sistemleriyle donatılan binalardan gökdelenin, planlanan tamamlanma tarihinden 14 ay önce ilk kira kontratının yapılmış olması, bugüne kadar hep kaliteli işler yapmış olan Enka’ya duyulan güvenin bir göstergesidir. Bu ofis binalarının dışında yeni bir yatırım olarak Taganskaya’da yapmayı planladığımız çok amaçlı kompleksin inşasına piyasa koşulları düzelene kadar başlamama kararı alınmıştır. Enka TC Enka TC (eski adı Ramenka), Enka ve Migros’un %50 - %50 eşit ortaklığıyla 1997 yılında, Rusya’da alışveriş merkezleri ve süpermarketler zinciri oluşturmak üzere Moskova’da kurulmuş ve aynı yılın Kasım ayında, toplam alanı 19.400 metrekare olan ve Enka tarafından inşa edilen ilk Ramstore hipermarket ve alışveriş merkezini Moskova’nın Kuntsevo bölgesinde hizmete açmıştır. Şirket 1998 yılında Rusya’daki ekonomik krize rağmen büyümesini devam ettirmiş ve ikinci hipermarket ve alışveriş merkezi olan Marina Rosha’yı hizmete açmıştır. Toplam 32.500 metrekare alana sahip olan Marina Rosha alışveriş merkezi Enka tarafından, yüksek kalite standartları gözetilerek kısa sürede inşa edilmiştir. Enka daha sonra, 1999’dan 2003 yılına kadar 23 mağaza daha açarak 2003 sonunda mağaza sayısını 25’e, alışveriş merkezi sayısını ise 6’ya çıkartmıştır. Şirket aynı sene Krasnoyarsk, Kazan ve Nizniy Novgorod şehirlerinde açılan mağazalarla Moskova dışındaki bölgelere açılmaya başlanmıştır. Bunlardan bazılarının 2004 ile 2007 yılları arasında kapanmasına rağmen, mağaza sayısı arttırılarak 53’e, alışveriş merkezi sayısı ise 10’a çıkarılmıştır. Perakende sektöründe, sadece Moskova ve yakın çevresine odaklanma kararı alınmış olup, yıl içindeki market devirlerinin etkisiyle sadece 21 mağaza işletileceği öngörülmüştür. Şirket yatırımlarını kendi kaynaklarından, IFC (International Finance Corporation) veya bankalardan kredi kullanarak gerçekleştirmiştir. IFC’den 1998 - 2006 yılları arasında toplam 170,5 milyon ABD Doları kredi kullanılmış olup, 2008 yılında bu kredilerin kalan bakiyelerinin tümü kredi anlaşmalarında öngörülen sürelerden önce geri ödenmiştir. Naberezhnaya Tower, Moskova, Rusya Enka’nın Moskova’da sahip olduğu otel ile ofis alanından elde ettiği gelir 2008 yılında 277 milyon ABD Doları seviyesine ulaşmıştır. Enka, 2008 yılsonu itibariyle 320.000 metrekareye yakın kiralanabilir A sınıfı ofis alanına, 235 odalı otele ve 226.000 metrekare kiralanabilir perakende alanına sahiptir. Enka Invest Enka, Moskova’da gerçekleştirdiği gayrimenkul yatırımlarına 1995 yılından itibaren ortaksız olarak hız vermiştir. Bu kapsamda, 2008 yılı sonu itibariyle toplam 231.000 metrekareye yakın net kiralanabilir alana sahip 12 adet bina bulunmaktadır. Paveletskaya A, B ve C blokları, Sretenka Caddesi üzerinde 17, 19, 21 ve 23 no’lu binalar, Tsvetnoy Palazzo, Chapligina House ile Naberezhnaya Tower 1, 2 ve 3 olarak adlandırılarak devreye giren yeni binalar da dahil olmak üzere, çeşitli sektörlerde dünyanın önde gelen uluslararası şirketlerine ev sahipliği yapılmaktadır. Moskova şehir merkezinin batısında, Moscow City Projesi olarak adlandırılan ve 100 hektar alan üzerine kurulmakta olan toplam 2,5 milyon metrekarelik ofis, otel, alışveriş ve eğlence merkezlerinin yer alacağı bölgede, Enka’nın yatırım projesi olarak 3 ofis binasından oluşan Naberezhnaya Tower adlı bir iş merkezi inşa edilmiştir. 17 katlı, yaklaşık 18.000 metrekare net kiralanabilir alanı bulunan ilk bina 2004 yılının son 44 Enka TC - Vernadskovo Alışveriş Merkezi Moskova, Rusya Paveletskaya İş Merkezi Moskova, Rusya 45 Gayrimenkul JSC Moskva Krasnye Holmy Aralarında Moskova Belediyesi’nin de bulunduğu Rus ortaklarla bir yatırım anlaşması imzalamış olan Enka, bu anlaşma doğrultusunda Moskova’nın merkezinde 49 yıllığına kiralanan 7 hektarlık bir arazide beş aşamadan oluşacak ve içinde ofis, ticaret, kültür ve spor yapıları barındıracak olan Rusya Kültür Merkezi’ni inşa etmek amacıyla Moskva Krasnye Holmy (MKH) unvanlı şirketi kurmuştur. 1995 yazında faaliyetlerine başlayan bu şirkette Enka’nın payı %56 olup, şirket bugüne kadar ofis, otel ve otopark binalarından oluşan 140.000 metrekare inşaat tamamlamıştır. Kompleks, Riverside Towers® adı altında, Moskova’nın en iyi ofis binaları kompleksi olarak tanınmakta ve dünyanın çok uluslu şirketlerini de bünyesinde barındırmaktadır. 2008 yılı sonu itibariyle 52.500 metrekare net kiralanabilir alanı olan ofisleri %100’e yakın doluluk oranını sürdürmektedir. 2005 yılında hizmete açılan 5 yıldızlı, 235 odalı otel binası, Swissôtel grubu tarafından “Swissôtel Krasnye Holmy” adı altında işletilmektir. Otuz dördüncü katta bulunan panoramik barı 2008 yılında dünyanın en gözde 10 barı arasına girmiştir. Şirket politikası olarak kurumsallaşmaya ağırlık veren bir yönetim izlenmekte, çekirdek Türk yönetici kadrosunun yanında kaliteli yerel eleman ve taşeron firmalar kullanılarak verimlilik ve kârlılık arttırılmaktadır. Şirketin 2008 yılı cirosu 89 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş olup, 2009 yılında bu rakamın yine aynı seviyeyi bulması beklenmektedir. 2008 yılında inşaatına başlanmış olan iki binanın kaba inşaatları bitmiş olup, 2009 yılı Ekim ayında hizmete açılmalarıyla, şirketin arazisindeki tüm yatırımları tamamlanmış olacaktır. JSC Moskva Krasnye Holmy, otel ile birlikte 20’si Türk, toplam 555 eleman çalıştırmakta olup, ayrıca kendisine iş yapan taşeronları da yaklaşık 150 eleman kullanmaktadır. JSC Mosenka Enka 1991 yılında Rusya’daki iyi ilişkileri ve ülkenin istikrarlı gelişimine paralel olarak, Moskova’da Rus ortaklı ilk yatırım şirketi olan Mosenka’yı kurmuş ve ülkeyi batı kalitesinde hizmetle tanıştırmıştır. Moskova’da artan ofis alanı ihtiyacını karşılamak üzere kurulan ve %80 ortağı olduğumuz Mosenka, ofis geliştirme ve ofis alanı kiralaması faaliyetlerinde bulunmaktadır. Bugüne kadar toplam inşaat alanı 46.536 metrekareyi ve toplam net kiralanabilir alanı 32.000 metrekareyi bulan 6 tarihi binanın rekonstrüksiyonu yapılmış ve modern ofis binaları haline getirilerek, tamamı kiraya verilmiştir. Mosenka’nın sayısı 70’i bulan kiracıları arasında Deutsche Bank, General Electric, Goodyear, Lego, Casio, Dow Chemical, Pfizer ve Allianz gibi uluslararası firmalar yer almaktadır. Şirketin 2008 yılı cirosu yaklaşık 25 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. MKH - Riverside Towers, Moskova, Rusya Alışveriş merkezlerindeki mağazalar dışında, 2007 senesinde Vernadskovo kompleksi içindeki ofislerin kiraya verilmesi ile şirket ilk kez büyük çaplı ofis kiralamaya da başlamıştır. 2007 senesinde Migros’tan %50’lik hissenin satın alınmasıyla, Enka şirketteki hisselerin tamamına sahip olmuş ve bunu takiben şirketin adını Enka TC olarak değiştirmiştir. Şirketin ana faaliyet konusu olarak kiralamaya odaklanması çerçevesinde, Moskova ve St. Petersburg’daki alışveriş merkezlerinde işletilen hipermarketlerin kiralık olarak Auchan’a devredilme kararı alınmıştır. Bu operasyonun tamamlanmasıyla Enka TC’nin kiralanabilir alanı 167.000 metrekareden 226.000 metrekareye çıkmıştır. 2007 yılında 89 milyon ABD Doları olarak gerçekleşen kira gelirleri 2008 yılında 125 milyon ABD Doları’na yükselmiştir. Şirketin zaman içinde perakende işinden çıkarak, tümüyle kiralama odaklı çalışması planlanmaktadır. Enka TC, 1997 ve 1998 senelerinde hizmete açtığı Kuntsevo ve Marina Rosha alışveriş merkezlerini yenilemek üzere proje geliştirme faaliyetlerine başlamıştır. Bu projelerle toplam 52.100 metrekare alana sahip mevcut binaların yıkılarak, yerlerine toplam 200.000 metrekareye yakın modern alışveriş merkezi ve ofis binalarından oluşan komplekslerin inşa edilmesi öngörülmektedir. Ayrıca Vernadskovo Alışveriş Merkezi arazisinde 35.000 metrekarelik ofis alanı inşaatı da planlanmaktadır. 46 Mosenka Ofis Binası Moskova, Rusya Enka TC - Vernadskovo Alışveriş Merkezi Moskova, Rusya 47 48 49 Sanayi ve Ticaret Enka Pazarlama’nın, dünyanın önde gelen üreticilerinin distribütörü olarak temsil ettiği ürünler ve markalar şunlardır: Makine Grubu: • Hitachi • Kawasaki • Mitsubishi • Tadano, Tadano-Faun • D&A • MKB • Hammel • Mewa • Tana • Yongmao • Bell • Terex Fucks • Hartl : Hidrolik ekskavatörler, kaya kamyonları, paletli vinçler ve tekerlekli yükleyiciler : Lastik tekerlekli yükleyici ve dozerler : Motorlu greyderler : Her türlü lastik tekerlekli mobil vinçler : Hidrolik kırıcılar : Hidrolik kırıcılar : Geri dönüşüm ekipmanları : Geri dönüşüm teknolojileri : Kompaktörler : Kule vinçleri : Belden kırma kaya kamyonları : Elleçleme makinaları : Mobil kırıcı ve elekler Kamyon ve Treyler Grubu: • Iveco : Kamyonlar ve çekiciler • Astra : Özel üretim ağır hizmet tipi kamyon ve çekiciler • Schmitz : Treylerler • FFB : Silo ve tanker tipi treylerler • Cometto : Ağır malzeme taşıma ekipmanları Endüstriyel Ürünler: • TCM - TAILIFT • FPT (Iveco Motors) • Mitsubishi • HANSHIN • SDMO • NK - POWER : Forkliftler : Jeneratörler ve deniz motorları : Deniz motorları : Gemi makinaları : Jeneratörler ve aydınlatma sistemleri : Jeneratörler JBIC (Japon Bank for International Cooperation)’in Türk özel şirketine vermiş olduğu ilk krediyi Enka İnşaat’ın garantisi altında 2005 yılında almayı başarmış olan Enka Pazarlama, aldığı 10 milyar Japon Yeni tutarındaki üçüncü krediyi de Japonya’dan ithal edilen makine ve ekipman finansmanında kullanmaktadır. ZAXIS 2800 LCH Şirketin cirosu 2008 yılında 362 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş olup, şirketin satın alma hacmi 300 milyon ABD Doları seviyesindedir. 2008 yılında sanayi ve ticaret faaliyetlerinden 463 milyon ABD Doları ciro elde edilmiştir. Ticaret kısmında en önemli katkıyı Enka Pazarlama sağlamakta olup, cirosu 362 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Enka Pazarlama İhracat İthalat A.Ş. 1972 yılında kurulan Enka Pazarlama, Hitachi ekskavatörleri ve Kawasaki lastik tekerlekli yükleyicilerinin satışı ve servisi ile girdiği iş makineleri pazarında, dünyanın güvenilir markalarının mümessilliğini yaparak faaliyette bulunmaktadır. İş makineleri, ağır taşıtlar ve endüstri ürünlerine odaklanan Enka Pazarlama, sayısı 50’yi aşan bayisi, 4 bölge müdürlüğü ve 2 şubesi ile tüm Türkiye’ye hizmet vermekte ve tamamı TSE sertifikasına sahip 4 servis merkezi ile tüm kullanıcılarına satış sonrası hizmet desteği sunmaktadır. Tesisleşme yatırımlarına devam eden Enka Pazarlama, 2008 yılında Ankara tesislerini hizmete sokarak İstanbul, Adana, İzmir ve Ankara’da kendi mülkü olarak tesisleşme yatırımlarının ilk etabını tamamlamıştır. On iki dönüm üzerine 10 milyon Euro bedelle kurulan Ankara tesisi; satış ofisi, yedek parça deposu ve servis ile birlikte toplam 4.800 metrekare kapalı alana sahip 3 kattan oluşmaktadır. Hitachi EX3600 Ekskavatörü 50 Enka Pazarlama - Ankara Tesisi, Türkiye 51 Sanayi ve Ticaret IFT Rosenheim Enstitüsü tarafından test edilmektedir. Ayrıca Pimapen’in ihracat faaliyetlerinde bulunduğu ülkelerde talep edilen kalite ve standartlara uygunluk belgeleri de bulunmaktadır. Markalaşma potansiyeli olan ürün gruplarına sahip firmaların, üretimden pazarlamaya, satıştan satış sonrası hizmetlere kadar bütün süreçleri kapsayacak şekilde yönetsel bilgi birikimi, kurumsallaşma ve gelişimlerini sağlamak suretiyle uluslararası pazarlarda kendi markalarıyla global bir oyuncu olabilmeleri amacıyla kurulmuş destek platformu olan TURQUALITY’nin sektörde belgelendirdiği ilk ve tek marka Pimapen’dir. Pimapen’in sahip olduğu diğer kalite belgeleri ise şunlardır: Romanya Bayındırlık Bakanlığı İnşaat Ekonomi ve Araştırma Komisyonu tarafından verilen INCERC, Macaristan Standartlar Enstitüsü tarafından verilen EMI, Ukrayna Teknik Standartları Enstitüsü tarafından verilen Standartlara Uygunluk Belgesi. Üretiminin %25’ini ihraç eden Pimaş, ihracatının önemli bir bölümünü gerçekleştirdiği ülkelerde kalıcı olmak ve etkinliğini daha da artırmak amacıyla bu ülkelerde yatırım yapma kararı almıştır. Bu karar doğrultusunda, Pimaş’ın sahibi bulunduğu Enwinrus şirketi Rusya’daki yatırımını 2007 yılında tamamlamıştır. 2007 yılı sonunda Rostov’da toplam 15 milyon ABD Doları tutarında yatırımla hayata geçen Enwinrus PVC pencere profili fabrikası şu anda yılda 6 bin tonluk üretim kapasitesine sahiptir. Şirket 2008 yılında yaklaşık 2 milyon ABD Doları tutarında yenileme ve kapasite artırıcı ilave yatırım yapmıştır. Kırk altıncı yılını kutlayan Pimaş, 2008 yılı sonu itibariyle 127’si teknik ve idari olmak üzere toplam 210 personel istihdam etmektedir. Şirketin 2008 yılı cirosu, 20 milyon ABD Doları ihracat olmak üzere toplam 92 milyon ABD Doları seviyesindedir. Entaş Nakliyat ve Turizm A.Ş. 1976 yılında kurulan Entaş, 1982 yılında IATA (International Air Transport Association) üyesi olmuştur. Şirket ASTA (American Society of Travel Agents) ile UFTAA (Universal Federation of Travel Agents Associations) üyeliğinin yanı sıra, yerel mesleki kuruluşlardan TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği) ile İSAD (İstanbul Seyahat Acenteleri Birliği) üyesidir. Üstün ve kaliteli servis anlayışıyla sektörde kalıcı bir yer edinmiş olan Entaş, yerli ve yabancı müşterilerinin ferdi ve grup ihtiyaçlarını karşılamak üzere çeşitli kültürel ve iş amaçlı seyahat seçenekleri sunmaktadır. Pimaş Plastik - Gebze Fabrikası, Türkiye Misyonu; talepleri doğru algılamak, hizmet verilen alanlarda kaliteyi yükseltmek, dünyadaki gelişmeleri yakından takip ederek, ülkemizde de uygulanmasını sağlamak, mesleğin ve sektörün gelişmesine katkı sağlayacak çalışmalarda bulunmak ve en önemlisi, mutlak müşteri memnuniyeti yaratarak, sınırsız hizmet anlayışını ve kalıcı bir işbirliğini devam ettirmek olan Entaş, uluslararası rezervasyon sistemlerinde en Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. Pimaş, 1963 yılında inşaat malzemeleri üretmek üzere kurulmuş ve 46 yıldır ürettiği her ürünle sektöre adını vermiştir. 1982 yılında üretimine başladığı Türkiye’nin ilk PVC penceresi Pimapen hem sektörün, hem de PVC pencerenin adı haline gelmiştir. Pimaş’ın yan sanayileri ve on binlerce insanın çalıştığı üretici ve satıcı bayilik ağı ile hızla büyüyen yapısı, Pimapen adından kaynaklanan bir benzetme ile “PEN sektörü” diye adlandırılan, 80.000’den fazla insanın istihdam edildiği dev bir sektör yaratmıştır. Bugün Türkiye’de 1.200’ün üzerinde satış noktası ile tüm yurda yayılmış bulunan Pimapen, Pimaş Siding, Pimaş Camoda, DWT ve Maestro bayileri, Pimaş’ın öngördüğü şartlarda üretim ve uygulamaları ile lider konumda olmanın sorumluluğu ve bilincine sahiptir. Pimapen aynı zamanda yurt dışında 20’den fazla ülkede 500’ün üzerinde üretici bayisi ile hizmet vermektedir. Pimaş’ın Gebze’deki fabrikasında TSE ve Alman DIN normlarında tüm testlerin gerçekleştirildiği çok modern bir laboratuvarı mevcuttur. Pimapen, sektörün TSE kalite belgesine sahip ilk markasıdır. Tasarım geliştirme, üretim, tesis ve servis içeren en kapsamlı ISO 9001 (ABS Quality Evaluations), Rusya İnşaat Bakanlığı’nca verilen GOST-R ile Alman Profil Üreticileri Kalite Birliği tarafından verilen RAL belgelerine sahip olan Pimapen, Avrupa Pencere Üreticileri Federasyonu’nun da üyesidir. Pimapen profilleri Alman 52 Nemrut Dağı, Türkiye Entaş Turizm 53 Sanayi ve Ticaret Airenka Hava Taşımacılığı A.Ş. Airenka Hava Taşımacılığı A.Ş., Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 22 Nisan 2002 yürürlük tarihli ve 2002-HT-04 numaralı İşletme Ruhsatı ile kurulmuş ve bu tarih itibariyle iç ve dış hatlarda hava taksi işletmeciliği yapmaya yetkili kılınmıştır. Airenka Hava Taşımacılığı A.Ş., Raytheon Aircraft firmasınca 1997 yılında üretilmiş olan son sistem uçuş teknolojisine sahip bir adet Beechjet 400A tipi jet uçağı ile hizmet vermektedir. Şirketin uçuş ekibi uluslararası havacılık kurallarına uygun, eğitimlerini düzenli olarak ABD’de devam ettiren, deneyimli bir kadrodan oluşmaktadır. Şirket, 2008 yılında 3 kıtada yer alan 90 şehre gerçekleştirdiği muhtelif uçuşlarla toplam 423 saat uçuş gerçekleştirmiştir. Efes Harabeleri, Türkiye son teknolojiyi temsil eden Amadeus, Galileo ve Troya sistemleri sayesinde müşterilerine dünya çapında uçak bileti, otel rezervasyonu ve araç kiralama, özel iş seyahati ve tatil organizasyonları, rehberli ve rehbersiz şehir turları, transferler, özel uçak kiralama ve VIP hizmetleri, kongre, seminer, fuar, sempozyum organizasyonları, bayi toplantısı ve motivasyon gezisi organizasyonları, catering hizmetleri, şirket içi organizasyonlar (personel yemekleri, ödül törenleri, özel günler ve açılış organizasyonları), sanatçı temini, teknik ekipman, süsleme, sahne tasarım hizmetleri, tekne gezisi organizasyonları, mavi yolculuk ve özel tren ve cruise paketleri, kültür, inanç, spor, sağlık, macera ve doğa turizmine yönelik özel paketler, eğitim ve dil okullarına yönelik özel programlar, kişi ve gruplara özel lüks paketler, vize hizmetleri ve seyahat sigortası hizmetleri sunmaktadır. Airenka - Beechjet 400A Tipi Jet Uçağı Entaş, çağrı merkezi hizmetlerinin yanı sıra, kurumsal müşterilerinin istekleri doğrultusunda ayrıntılı satın alma raporları hazırlayabilmekte ve bu raporları yine müşterilerinin istediği dönemlerde otomatik olarak ilgili kişilere iletebilmektedir. Bu yolla tespit edilen satın alma eğilimi ve performansı, müşterileri tarafından hem “iç denetim” hem de “özel anlaşma” amacıyla kullanılmaktadır. Entaş son 10 yıldır Türkiye’de en yüksek uçak bileti cirosuna sahip ilk 5 seyahat acentesinden biridir ve şubesiz, tek noktadan hizmet veren, Türkiye’nin en yüksek cirosuna sahip seyahat acentesi konumundadır. 54 55 56 57 Sosyal Faaliyetler Enka Spor Kulübü Enka Spor Kulübü, 2008 yılı itibariyle faaliyet göstermekte olduğu spor branşlarında 871 lisanslı sporcu ve branşlarında uzman 52 antrenörü ile bu tesislerde ulusal ve uluslararası müsabakalara hazırlanmakta ve katılmaktadır. Atletizmde 245, yüzmede 307, teniste 136, sutopunda 76, voleybolda 53, basketbolda 21, kayak-snowboardda 25 ve triatlonda 8 aktif lisanslı sporcu ile hedefe odaklanmış olarak, her sezon yeni başarılar elde edilmektedir. Enka Spor Kulübü, Türk sporuna her yıl pek çok genç yetenek kazandırmaktadır. 2008 yılı itibariyle 457 çocuğumuz altyapıda geleceğin yıldızları olmaları için çalıştırılmaktadır. Enka Spor Kulübü başta spor okullarımız, Enka Okulları öğrencileri ve geniş bir çevreden gelen yetenekli gençlerden oluşan güçlü bir altyapıya sahiptir. Atletizm Atletizm branşında 35’i milli, 245 aktif lisanslı sporcu ve 156’sı yetiştirme aşamasında olmak üzere toplam 401 aktif sporcumuz bulunmaktadır. Enka Spor Kulübü her yıl altyapıda yetiştirmek üzere Sarıyer bölgesinden ve civarındaki okullardan binlerce çocuk arasında seçmeler yapmaktadır. Modern tesisleriyle atletizm branşında Türkiye’ye model olarak gösterilen kulübümüzde sadece İstanbul’dan değil yurdun her yerinden sporcular yetiştirilmektedir. 2008 sezonunda Elvan Abeylegesse, Pekin Olimpiyatları’nda büyük başarı göstererek 5.000 ve 10.000 metrede çifte gümüş madalya kazanmış, bu yarışmalarda 29:56.34 derece ile 10.000 metre Avrupa Rekoru’nu da kırmıştır. Ayrıca, ard arda üçüncü kez Avrupa 10.000 Metre Kupası birincisi, Bangolore’da yapılan Uluslararası 10.000 metre birincisi ve Portoriko’da yapılan World Best 10.000 metre üçüncüsü olmuştur. 2007 yılında Büyük Bayanlarda ilk defa Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Üçüncüsü olmasından sonra, 2008 yılında da Genç Bayan Takımımız Türk Atletizm tarihinde bir ilki daha gerçekleştirerek Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Üçüncüsü olmuştur. 2004 yılında kulübümüzde atletizme başlayan ve çalışmalarına aralıksız devam eden Merve Aydın, 8 Temmuz 2008 tarihinde Polonya’da 800 metre Dünya Gençler İkincisi olarak bizleri sevindirmiştir. Ayrıca Merve Aydın 800 metrede Pekin Olimpiyatları otuz ikincisi; Eşref Apak çekiç atmada Avrupa Atmalar Kış Kupası beşincisi, Pekin Olimpiyatları on beşincisi; Özge Gürler, Balkan Salon Şampiyonası 400 metre üçüncüsü; Sviatlana Sudak, Ovsyannik Games çekiç atma ikincisi ve Pekin Olimpiyatları çekiç atma on yedincisi; Ercüment Olgundeniz, Pekin Olimpiyatları disk atma yirmincisi ve Filiz Kadoğan, Balkan Şampiyonası gülle atma birincisi olmuşlardır. Pekin Olimpiyatları’nda ülkemizi temsil eden 14 atletin 6 tanesi kulübümüz sporcularındandır. Elvan Abeylegesse, Merve Aydın, Eşref Apak, Özge Gürler, Sviatlana Sudak ve Ercüment Olgundeniz olimpiyatta ülkemizi temsil etmiş sporcularımızdır. Elvan Abeylegesse Enka Vakfı Enka Vakfı’nın kuruluş temelinde, kültürümüzdeki vakıf geleneğine sahip çıkarak, uygarlığın yapıtaşları niteliğindeki kavramları sürdürme ideali yatmaktadır. Bu doğrultuda, Türk gençliğini çağdaş spor düzeyine eriştirmek, eğitimi ve sosyal yapıyı güçlendirmek vakfın doğal misyonunu oluşturur. Sadi Gülçelik Spor Sitesi, bu misyondan hareketle, 1983 yılında İstanbul İstinye sırtlarında 120 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. Enka Vakfı çatısı altında; Enka Spor Kulübü, 1996 yılında faaliyete geçen Enka Okulları İstinye, 1999 depreminden hemen sonra eğitime başlayan Enka Okulları Adapazarı, 2008 yılında geçici binasında hizmete giren Özel Enka Anadolu Teknik Lisesi ve Anadolu Meslek Lisesi - Gebze ile Enka Kültür Sanat birimleri bulunmaktadır. Tüm birimler ve mensupları, bu birikimin sunduğu olanakları toplumun geniş kesimlerine yaymak ve paylaşmak için çalışmaktadır. 58 59 Sosyal Faaliyetler Bu yıl yurt içinde, Süreyya Ayhan’ın 2:00.64’lük 800 metre Büyükler Türkiye Rekorunu 2:00.33’lük derecesiyle yenileyen Merve Aydın; Zeki Öztürk’ün 24 yıldır kırılamayan 1.500 metre Gençler Türkiye Rekoru’nu 3:45.88’lik derecesiyle yenileyen Cihat Ulus, atletizme kazandırılan yeni değerler olmuşlardır. Takım olarak; 15 Yaş Altı Bayanlarda büyük bayanlar, Krosta yıldız erkekler, Salon Ligi’nde yıldız erkekler 2008’i Şampiyon olarak tamamlamışlardır. Türkiye Rekorları: Merve Aydın 800 metre 2:00.33 TR / GTR Cihat Ulus 1.500 metre 3:45.88 GTR Mustafa Onur Demir Yüksek atlama 2,24 metre U23TR Halit Kılıç 1.000 metre 2:26.93 TR Meliz Redif 400 metre 53,47 GTR Şevket Taş Cirit atma 70,82 metre U23TR Sviatlana Sudak Çekiç atma 68,86 metre TR Çekiç atma 70,28 metre TR Çekiç atma 70,74 metre TR Ercüment Olgundeniz Birsen Engin, Özge Gürler, Meliz Redif ve Pınar Saka Gülle atma (salon) 17,94 metre TR Disk atma 64,78 metre TR 4x400 metre Bayanlar 3:34.94 TR 4x400 metre Bayanlar 3:34.05 TR Sezai Özkaya 4x100 metre Erkekler 40,27 TR Sezai Özkaya ve Mustafa Delioğlu 4x100 metre Erkekler 40,20 TR Takım Sonuçları: Büyük Bayanlar Büyük Erkekler Genç Bayanlar Genç Erkekler Yıldız Bayanlar Yıldız Erkekler 15 Yaş Altı Bayanlar 15 Yaş Altı Erkekler Genç Erkekler Kros Takımı Yıldız Erkekler Kros Takımı Yıldız Erkekler Salon Ligi Yıldız Bayanlar Salon Ligi Türkiye Şampiyonu Türkiye İkincisi Türkiye İkincisi Türkiye İkincisi Türkiye Dördüncüsü Türkiye İkincisi Türkiye Şampiyonu Türkiye İkincisi Türkiye Üçüncüsü Türkiye Şampiyonu Türkiye Şampiyonu Türkiye Üçüncüsü Tenis Tenis branşında 136’sı aktif lisanslı, 36’sı yetiştirme aşamasında olmak üzere toplam 172 aktif sporcumuz bulunmaktadır. Kulübümüz, 2008 yılında da milli takımlara en çok sporcu veren, en çok madalya kazanan ve tüm yaş gruplarında en başarılı kulüp olma özelliğini devam ettirmiştir. Bu yıl Türkiye Tenis Federasyonu’nun (TTF) düzenlediği yaş grubu turnuvaları (10, 12, 14, 16, 18 yaşlar ve büyükler) sonunda kulübümüz tenisçileri 33 şampiyonluk, 27 finalistlik, 63 yarı finalistlik dereceleri elde etmişlerdir. Düzenlenen çiftler turnuvasında ise 9 şampiyonluk ve 10 finalistlik kazanılmıştır. Sadi Gülçelik Spor Sitesi Tenis Kortları 60 TTF’nin kulüpler bazında her yıl yayınladığı puan sıralamasında Enka tenis branşı tüm yaş grupları toplamında 8.380 puanla 3’üncü sırada yer almış, 14, 16, 18 yaş ve büyükler kategorisinde 15 sporcumuz Milli Takım adına 11 turnuvaya katılmıştır. 61 Sosyal Faaliyetler Deplasmanlı 1’inci Lig’de büyük bayan ve büyük erkek takımlarımız Türkiye ikinciliğini elde etmişlerdir. TTF’nin 2008 yılı sporcu klasmanında, Çağla Büyükakçay büyük bayanlarda ikinci; Nazlı Ander 16 yaş bayanlarda üçüncü; Seda Arantekin 14 yaş bayanlarda birinci; Serkan Akın Dilek büyük erkeklerde ikinci; Uğur Atalay 18 yaş erkeklerde birinci ve Ekin Sezgen 18 yaş erkeklerde ikinci sırada yer almışlardır. Çağla Büyükakçay WTA sıralamasında bu yılı 382’nci (2007 - 457, 2006 - 668) bitirerek uluslararası başarılarını sürdürmüştür. Seda Arantekin, Cem Hızlıalp ve Oray Çezik Nike Junior Masters’da Enka’yı temsil etmişlerdir. Uluslararası turnuvalarda teklerde, Çağla Büyükakçay Gaziantep Uluslararası Future Şampiyonu, Ekin Sezgen 18 yaş Enka ITF Junior Tenis Turnuvası Şampiyonu olmuştur. Oray Çezik ve Seda Arantekin Balkan Şampiyonu olan 16 yaş Milli Takımı sporcuları arasında yer almıştır. Uluslararası turnuvalarda çiftlerde; Seda Arantekin, Haskovo’da yapılan 14 yaş Development Championship’de, Adana’da yapılan 14 yaş Çukurova Cup’da ve İstanbul’da yapılan 14 yaş Tennis Europe Kemer Country’de; Seda Arantekin ve Nil Horoz, Enka’da yapılan 16 yaş Sadi Gülçelik Cup’da; Ekin Sezgen ve Uğur Atalay, İstanbul’da yapılan 18 yaş ITF Bari Cup’da; Dilara Yurtkuran, Enka’da yapılan 18 yaş Enka ITF Junior Tenis Turnuvası’nda ve Çağla Büyükakçay, İzmir’de yapılan 10.000 $ Women Circuit’de şampiyon olmuşlardır. Yüzme 2008 sezonunda yüzme branşında 307 aktif lisanslı sporcumuza ek olarak, altyapıda da 172 sporcumuz mevcuttur. 2008 yılında daha fazla sporcumuz milli takımlarda yarışma olanağını bulmuş, 13 yüzücümüz Yüzme Milli Takımı’na girmeye hak kazanmıştır. Başarılı yüzücümüz Yeşim Giresunlu, Balkan Şampiyonası’nda 400 metre ve 800 metre serbestte ikinci olma başarısını göstermiştir. Merve Eroğlu, Multinations Swimming Meet 13-14 Yaş 400 metre serbest birincisi, 800 metre serbest ikincisi ve Çağlar Gökbulut, Slovakya Grand Prix 1.500 metre birincisi olmuşlardır. Romanya’da gerçekleştirilen Balkan Gençler Yüzme Şampiyonası’nda Yeşim Giresunlu, 400 metre ve 800 metre serbestte ikinci, 4x200 metre serbestte üçüncü; Emir Atılgan, 4x200 metre serbestte ikinci, 1.500 metre serbestte üçüncü ve İlayda Damar, 4x100 metre serbestte üçüncü olmuşlardır. Olimpiyatlar nedeniyle daha az sayıda yarışma yapılmasına rağmen, yüzücülerimizin geçen yıllara göre daha fazla branş ve stilde Türkiye Rekoru kırması dikkat edilecek bir noktadır. 2007 yılında 12 branşta serbestte rekorlar kırılmışken, 2008 yılında 15 branşta serbest ile kurbağalamada rekorlar kırılmıştır. K. Erce Eşer ve Deniz Yalgın’ın 2008’deki performanslarıyla, Yeşim ve Merve’yle birlikte yıldızları parlamaya başlamıştır. Yüzücülerimiz toplam 30 Türkiye Rekoru kırmıştır. Tenis Müsabakası 62 Sutopu Antrenmanı 63 Sosyal Faaliyetler Türkiye Rekorları: Yeşim Giresunlu 1.500 metre serbest (50 metre havuz) 17:32.77 15-16,17-18, 19+YTR 400 metre serbest (50 metre havuz) 04:27.22 15-16 YTR 200 metre serbest (25 metre havuz) 02:05.01 15-16,17-18 YTR 400 metre serbest (25 metre havuz) 04:20.87 15-16,17-18 YTR 400 metre serbest (25 metre havuz) 04:20.47 15-16,17-18 YTR 800 metre serbest (25 metre havuz) 08:46.49 15-16,17-18, 19+YTR 200 metre serbest (50 metre havuz) 02:10.34 14 YTR 200 metre serbest (50 metre havuz) 02:10.17 14 YTR 100 metre serbest (25 metre havuz) 00:59.87 13, 14 YTR 200 metre serbest (25 metre havuz) 02:07.30 13, 14 YTR 100 metre serbest (25 metre havuz) 00:59.44 13, 14 YTR 200 metre serbest (25 metre havuz) 02:05.91 13, 14 YTR 50 metre kurbağalama (25 metre havuz) 00:29.84 15-16 YTR 100 metre kurbağalama (25 metre havuz) 01:04.25 15-16 YTR 100 metre kurbağalama (25 metre havuz) 01:04.10 15-16 YTR 100 metre kurbağalama (25 metre havuz) 01:07.77 13-14 YTR 200 metre kurbağalama (25 metre havuz) 02:27.81 13-14 YTR (50 metre havuz) 08:18.65 13-14 YTR Merve Eroğlu K.Erce Eşer Deniz Yalgın Çağlar Gökbulut 800 metre serbest Merve Eroğlu, İlayda Damar, Cansu Burçoğlu ve Gamze Şahin 4x50 metre serbest (25 metre havuz) 01:51.40 15-16 YTR Takım sonuçları olarak 27 Şubat - 2 Mart 2008 tarihleri arasında İzmir’de yapılan Kulüplerarası Açık Yaş Türkiye Şampiyonası’nda; Bayanlar 21.825 puanla beşinci, Erkekler 10.364 puanla altıncı olmuş, toplamda ise 32.189 puanla altıncılık elde edilmiştir. Yaz Şampiyonası yapılmamıştır. Yüzme Müsabakası 64 65 Sosyal Faaliyetler Yaz ve Kış Spor Okulları 2008 yılında Yaz ve Kış Okulları başarılı bir sezon geçirmiştir. Yüzme, tenis, basketbol, voleybol ve futbol branşlarında, tam ve yarım gün olmak üzere eğitim veren Yaz Spor Okulları’nda 1.217; hafta sonları yapılan Kış Spor Okulları’nda ise 1.261 öğrenci eğitim görmüştür. Sosyal Üye Etkinlikleri Fitness center, açık ve kapalı tenis kortları, kışın balonla kapatılabilen olimpik açık ve 25 ve 33 metrelik 2 adet kapalı yüzme havuzu, çeşitli spor alanları, kapalı spor salonu, uluslararası sentetik atletizm pisti ve sağlık merkezimiz 8.412 üyemizin hizmetindedir. Kulüp lokalimiz, sporcularımıza ve üyelerimize aile ortamında ve uygun fiyatlı kaliteli hizmet verecek biçimde faaliyetlerine devam etmektedir. Enka Okulları Okullarımızda veya muhtelif üniversitelerde öğrenim gören 1,549 öğrenciye Enka grubu tarafından burs verilmektedir. Enka Okulları – İstanbul 1994 yılında yapımına başlanarak kısa sürede bitirilen Özel Enka Okulları Anaokulu, İlköğretim Okulu ve Lisesi 1.134 öğrencisine çağdaş yöntemlerle eğitim vermektedir. Enka Okulları’nın amacı, her öğrencisinin; • Yeteneklerini sürekli olarak ve kapasitesinin sonuna kadar geliştirmesi için hazırlamak, • Teşvik edilecek zihinsel ve davranışsal temelleri ortaya koymak, • Kökenleri ne olursa olsun, kendilerinin ya da başkalarının düşünce ve eylem özgürlüklerini besleyen zihinsel ve ahlâki alışkanlıkları aşılamak, • Türkiye’nin ya da geldikleri ülkelerin önde gelen birer yurttaşı haline getirmeye çalışmaktır. Yalnız Türkiye’nin değil, dünyanın en iyi ve örnek okulu olması amacıyla kurulan ve Türk eğitim sisteminde hak ettiği yerini alan İstanbul Enka Okulları; 34’ü yabancı, 126’sı Türk olmak üzere toplam 160 öğretmen ve akademik ile idari konularda faaliyet gösteren toplam 250 çalışanı ile bu hedefe ulaşma yolunda kararlılıkla çalışmaktadır. Türk gençliğini okul öncesinden spora yönlendirmek ve iyi eğitilmiş sporcular yetiştirebilmek için spor sitesinin bulunduğu alan üzerinde kurulu Enka Okulları, 18.000 metrekarelik kullanım alanı ile her bakımdan örnek olan binalarda eğitime devam etmektedir. Sutopu Müsabakası Enka Okulları’nın misyon ve felsefesine uygun olan ve Milli Eğitim Bakanlığı öğretim programları ile tutarlılık içinde dört yıldır uygulanan Uluslararası Bakalorya İlk Yıllar Programı (PYP), 2006-2007 eğitim-öğretim yılında lise seviyesinde de uygulanmaya başlanmıştır. Bakalorya Diploma Programı (IBD) uygulama yetkileri 2005 yılı Kasım ayında alınmıştır. Sutopu Sutopu Federasyonu’nun tüm liglerine katılan takımlarımız; Büyükler Deplasmanlı 1’inci Ligi’ni 6’ncı, Gençler Ligi’ni 4’üncü, Ümitler Ligi’ni 2’nci, Küçükler Ligi’ni 2’nci, Yıldızlar Ligi’ni ise Türkiye Şampiyonu olarak tamamlamışlardır. 2008 yılında kulübümüzün olimpik sutopu havuzunda düzenlenen Avrupa Gençler Şampiyonası’nda kulübümüzden Arda İnan Akyar, Deniz Tolga Balta ve Derya Özkök’ün yer aldığı Genç Milli Takımı 11’nci olmuştur. 2008 yılında sporcularımızdan Arda İnan Akyar, Deniz Tolga Balta, Akif Akçelik, Rıdvan Pehlivan, Derya Özkök, Tuna Talı ve Tugay Ergin Genç Milli Takımı’nda yer almışlardır. Burs ve Ödüller 2007-2008 döneminde yetenekli, derslerinde başarılı ve maddi desteğe gereksinimi olan 220 sporcuya burs verilmiştir. Ayrıca 2008 yılında dört branşımızda başarılı olan 31 antrenör ve 126 sporcuya başarı ödülleri dağıtılmıştır. 66 Enka Okulları - İstanbul Enka Okulları - İstanbul 67 Sosyal Faaliyetler Okul ilk lise mezunlarını 2008 yılında vermiştir. Mezunların tamamı, yurt içi ve yurt dışında ileri gelen üniversitelerde öğrenimlerini sürdürmektedirler. Enka Okulları - Adapazarı 17 Ağustos Marmara Depremi’nden hemen sonra Sakarya Merkez Çamyolu Mahallesi’nde 120 yatılı, 120 gündüzlü olmak üzere 240 öğrenci kapasiteli Adapazarı Özel Enka Okulları kurulmuştur. İlköğretim okulu Eylül 1999 tarihinde, lise ise Eylül 2002 tarihinde kurularak eğitime başlamıştır. Ülkemizdeki eğitim sürecinde yabancı dille eğitimin önem kazanması ile birlikte, düz lisenin mevcut öğrencilerinin mezun edilmesinden sonra kapatılması planlanmıştır. Buna paralel olarak, yeni alınan öğrencilerin Temmuz 2007 tarihinde kurulan Enka Koleji’ne kayıtları yapılmıştır. Adapazarı Enka Okulları, Uluslararası Bakalorya (IB) Dünya Okulu olma yolunda Eylül 2008 itibariyle anasınıfı ile 5’inci sınıf aralığında İlk Yıllar Programı (PYP) Aday Okul statüsünde çalışmalarına devam etmektedir. Adapazarı Enka Okulları’nda, 2008-2009 eğitim-öğretim döneminde ana sınıfından 12’nci sınıfa kadar toplam 596 öğrenci öğrenim görmekte olup, 80 öğretmen eğitim-öğretim hizmeti vermektedir. Önümüzdeki dört yıllık sürede fiziki ortamların daha rahat kullanılması amacıyla, sınıf mevcutlarının 20 kişiye düşürülerek, toplam öğrenci sayının 560’a indirilmesi, öğretmen sayısının da 80’de kalması hedeflenmektedir. Adapazarı Enka Okulları’nın arazisi içerisinde kapalı yüzme havuzu, kapalı spor salonu, atletizm pisti, 60 öğrenci kapasiteli yatakhane, dans salonu, tiyatro salonu, öğrenci ve öğretmenler için sosyal tesis, 31.000 adetten fazla yayını kapsayan kütüphaneler ve her branş için modern laboratuvarlar bulunmaktadır. Adapazarı Enka Okulları’nda uygulanan eğitime, İstanbul Enka Okulları’nda olduğu gibi çağdaş biçimde devam edilmektedir. Okulun bütün gereksinimleri Vakıf Yönetim Kurulu’nun aldığı karar doğrultusunda, oluşturulan fondan karşılanmaktadır. Adapazarı Enka Okulları 2008 yılında iktisadi işletmeye geçerek tamamı burslu okutulan öğrencilerden %15’lik kısmı ücretlendirilmiştir. Geriye kalan %85’lik kısmın bursları Enka Vakfı tarafından karşılamaktadır. Okullarımız, sürdürdükleri eğitim ve öğretim etkinlikleri ve çevre düzenlemeleriyle kentin en gözde okullarından olmuştur. Vakfın ve Enka çalışanlarının ilgi odağı olan okullarımız mevcut olanakları ile Adapazarı kentinin kültür, sanat ve spor merkezi olma yolunda önemli adımlar atmıştır. Okulumuz 2005 yılından bu yana lise mezunu vermektedir. Mezun olan öğrencilerimizin sosyal ve kültürel gelişimlerinin yanında akademik başarıları da üst seviyelerdedir. Mezunlarımızın tamamına yakını ÖSS sınavlarında başarılı olarak üniversitelere yerleşmiş olup, okullarımızdan yabancı dil ve bilgisayar alanında da üst seviyede bilgi ve beceriye sahip olarak ayrılmaktadırlar. Adapazarı Enka Okulları, Microsoft IT Academy, ECDL yetkili eğitim ve sınav ile Medyasoft eğitim merkezidir. Okulumuzdaki tüm öğretmenler ECDL sertifikalıdır. Alınan her sertifika uluslararası geçerlilikte olup, isteyen öğrenci sistem mühendisliğine kadar yükselebilmektedir. ECDL sertifikası alan öğrenciler Türkiye’de 10’a yakın üniversitede bilgisayar derslerinden muaf tutulmaktadır. İlköğretimden başlayan bilgisayar eğitimleri lise son sınıfta sertifika sınavları ile tamamlanmaktadır. Enka Okulları - Adapazarı Eğitim ve öğretim programında akademik çalışmalar kadar; kulüp çalışmaları ile okul sonrası ve okul takım çalışmaları da önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmaların amacı, öğrencilerin liderlik özelliklerini, iletişim becerilerini, sorumluluk, keşfetme ve kendine güven duygularını geliştirmek; kişisel beceri ve ilgilerini ön plana çıkarmak ve toplumdaki olanakları kısıtlı insanlara karşı duyarlılık ve sorumluluklarının gelişimine yardımcı olarak, onları gerçek yaşama hazırlamaktır. Bu amaçlara ulaşmak üzere kurulan Model Birleşmiş Milletler, Sokrates, Biyo-çeşitlilik, Topluma Hizmet ve Uluslararası Bilinç Ağı gibi kulüplerde yer alan öğrenciler, gerek yurt içinde gerekse yurt dışında yapılan organizasyonlarda Enka Okulları’nı en iyi şekilde temsil etmektedirler. Basketbol, satranç ve voleybol takımları ilçe ve il düzeyinde katıldıkları yarışmalarda iyi sonuçlar elde etmiştir. Kayak, snowboard ve yüzme dallarında ise öğrenciler Türkiye şampiyonlukları kazanmışlar ve uluslararası yarışmalarda ülkemizi başarıyla temsil etmişlerdir. Lise erkek tenis takımı Türkiye Şampiyonu olduktan sonra, 2008 yılında Polonya’da yapılan Liselerarası Dünya Şampiyonası’nda dünya üçüncüsü olmuştur. Eğitim teknolojileri ekipmanları ile donatılmış sınıfların yanı sıra, tam donanımlı kimya ve fen laboratuvarları öğrencilerin hizmetindedir. Bütün öğretmenlerin kendilerine ait dizüstü bilgisayarı olup eğitim-öğretim programı teknoloji ile desteklenmektedir. 2007-2008 eğitim döneminde, içinde lise yemekhanesinin de yer aldığı çok amaçlı salon kullanıma açılmıştır. 68 Enka Okulları - Adapazarı Enka Okulları - Adapazarı 69 Sosyal Faaliyetler Vizyonumuz, okulumuzda “ENKA” ismine yakışır biçimde vereceğimiz eğitimle, kendi alanında Türkiye’de bir ilki gerçekleştirip yüklendiğimiz sorumluluğun farkında olarak, bizden sonraki kurumlara iyi bir örnek teşkil etmek, onlardan alacağımız güç ve destekle Avrupa’da ve dünyada mesleki/teknik eğitim alanında söz sahibi olmak şeklinde belirlenmiştir. Bu yıl geçici olarak Pimaş Fabrikası’nın yanında eğitim verdiğimiz okulumuz özel okul statüsünde olmasına karşın, eğitim-öğretim, öğle yemeği, ders kitapları ve servis hizmeti ücretsiz olarak verilmektedir. Özgün eğitim programı, teknik olanakları ve yetkin öğretim kadrosuyla Türkiye’de ilk olan projemizdeki 624 öğrenci kapasiteli okul binamız, İstanbul Makine İmalatçılar Sanayi Kooperatifi’nin tarafımıza hibe ettiği 31.000 metrekarelik bir yeşil alan içinde yer alacaktır. Kapalı alanı 20.000 metrekare olan binada 19 derslik, 5 laboratuvar, makine CNC, endüstriyel otomasyon ve kimya alanlarına ait toplam 4 atölye, kapalı spor salonu, oratoryum ve yemekhane bulunacaktır. Okul mekânları, donanımı ve eğitim programı, yurt dışında (özellikle Almanya’da) eğitim veren benzer kurumlar ile işbirliği içerisinde geliştirilmiştir. Kurulmuş olan bu karşılıklı ilişki, eğitim sürecinde de sürdürülecektir. Mesleki eğitimin yanı sıra öğrencilerimizi kültürlü, işini benimseyen, mesleğini seven, özgüven sahibi ve gelişmeye açık bireyler olarak yaşama hazırlayacak çağdaş, sosyal programlar ve etkinlikler de okul projemizin önemli bir parçasıdır. Bu bağlamda okulumuz daha ilk yılında somut başarılar elde etmiş, öğrencilerinden Serkan Şimşek uzun atlama dalında Türkiye ikincisi olmuştur. Ayrıca il düzeyinde katıldığımız satranç turnuvasında öğrencilerimiz dereceye girmeyi başarmışlardır. Enka Kültür Sanat 20 yıldan bu yana, tüm yıla yayılan saygın ve seçkin bir programla sanatseverlerle buluşan Enka Kültür Sanat etkinlikleri, yaz aylarında 1.000 seyirci kapasiteli Enka Açıkhava Tiyatrosu’nda, kış ve bahar aylarında ise 600 seyirci kapasiteli Enka Oditoryumu’nda gerçekleştirilmektedir. Etkinlikler Enka Grubu çalışanları, Enka Vakfı ve Enka Spor Kulübü çalışanları, üyeleri, sporcuları ile Enka Okulları öğrencileri ve velilerinin yanı sıra, çeşitli sivil toplum örgütleri, dernekler ve bursiyer öğrenciler gibi çok geniş bir kitleye ulaşmaktadır. Enka Kültür Sanat, profesyonel teknik donanımı, çağdaş tasarımlı sahne olanakları ve personeliyle ulusal ve uluslararası arenada pek çok topluluğa ve sanatçıya ev sahipliği yapmaktadır. Enka Kültür Sanat, yerli ve yabancı sanat kurumlarıyla da işbirliği yaparak, pek çok farklı etkinliğin Türk sanatseverlerle buluşmasına katkıda bulunmaktadır. Enka Kültür Sanat, Bahar Etkinlikleri Yirminci yılımızda, tüm yıl boyunca cazdan klasik müziğe, poptan etnik müziğe uzanan bir yelpazede gerçekleştirilen konserler, klasikten moderne bale ve dans gösterileri, sezonun en iyilerinden oluşan film seçkileri ve farklı disiplinlerden tiyatro yapıtlarından oluşan özenli bir program yaklaşık 22.600 izleyiciye sunulmuştur. Kendilerini tüm alanlarda eksiksiz yetiştirmiş öğretmenlerimiz, öğrenci odaklı yaklaşımlarıyla, özgüveni ve kişiliği geliştiren, öğrencinin öğrenme isteğini ve arzusunu ön planda tutan eğitim anlayışlarıyla, 58.444 metrekarelik kampüs alanı içerisinde modern eğitimlerine devam etmektedirler. Özel Enka Anadolu Teknik Lisesi ve Anadolu Meslek Lisesi - Gebze 2008 yılında kurulan Özel Enka Anadolu Teknik Lisesi ve Anadolu Meslek Lisesi - Gebze, endüstriyel otomasyon ve makine teknolojileri alanlarında, 13 öğretmeni ve 48 öğrencisiyle eğitime başlamıştır. Enka Teknik Okulları; piyasanın ihtiyaç duyduğu meslek alanlarında en son teknolojiye sahip makine, cihaz donanımı ve çağdaş yöntemlerle eğitim vermektedir. Hedefimiz, öğrencilerimizin hem sosyal hem de kültürel ihtiyaçlarını karşılayarak, sorumluluk bilinci, mesleki etik, ahlâk değerleri ve duyarlılık aşılamaktır. Okulumuz, endüstriyel sektörlerin ve mesleki/teknik eğitim kurumlarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterlilikte bireyler yetiştirmek ve sanayide çalışan personele, meslek sahibi olmayan gençlere ve düz lise mezunlarına kurslar vererek Türk sanayine ve toplumsal bir problemin çözümüne katkıda bulunmak yönündeki misyonunu gerçekleştirmek üzere kurulmuştur. Özel Enka Anadolu Teknik Lisesi ve Anadolu Meslek Lisesi - Gebze 70 71 72 73 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 1. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanı: 2008 Yılı Genel Kurulları: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. bünyesinde, ikisi Yönetim Kurulu üyesi olmak üzere dört kişiden müteşekkil Kurumsal Yönetim Komitesi oluşturulmuştur. Bu komite, şirketin kurumsal yönetim politikaları için önerilerini sunmak, kurumsal yönetim uygulamalarının kalitesini artırmak, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurumsal yönetim ilkeleri konusundaki mevzuatı ile uluslararası sermaye piyasalarında genel kabul görmüş kurumsal yönetim ilkelerinin etkin bir şekilde takibi ve uygulanabilir nitelikte olanlarının tatbiki konusunda Yönetim Kurulu’nu bilgilendirmekle görevlendirilmiştir. Genel Kurul’un Kurumsal Yönetim Komitesi’nin Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu’nun ilgili bölümleri ekte sermayedarlarımızın bilgisine sunulmuştur. Toplantı Türü Toplantı Günü Katılım Oranı Menfaat Sahiplerinin Katılımı Medyanın Katılımı Pay Sahiplerinin soru sorma hakkı kullanıldı mı? Bu sorulara cevap verildi mi? Pay Sahipleri öneride bulundu mu? Önerinin Sonucu OLAĞAN 16 Nisan 2008 88% EVET YOK EVET EVET HAYIR - BÖLÜM I - PAY SAHİPLERİ 2. Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. bünyesinde pay sahipleri ile ilişkileri sağlamak üzere 2002 yılında Yatırımcı İlişkileri Müdürlüğü ihdas edilmiştir. Dönem içerisinde birimin yürüttüğü başlıca faaliyetler kısaca; mali tablolarla ilgili soruların cevaplandırılması, şirketin faaliyetleri, şirket genel kurullarına katılma koşulları, kamuya yapılan açıklamalar, sermaye artışları, yeni hisse senetleri verilmesi hakkında bilgilendirme ve şirket faaliyet raporlarının hazırlanması şeklinde özetlenebilir. Birime yapılan sayısız başvuru ve yatırımcılara verilen yanıtlar genellikle telefon aracılığıyla olmaktadır. Pay sahipleri ile ilişkiler birimine şirketimizin santral numaralarından kolaylıkla ulaşılabilmektedir. 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı: Pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyecek gelişmelerle ilgili olarak, internet ortamında (www.enka.com) şirket ile ilgili her türlü bilgi pay sahiplerinin görüşüne sunulmaktadır. Yatırımcı İlişkileri Birimi, bilgi talepleri için internet olanaklarını kullanmayı tercih eden pay sahiplerine yönlendirmelerde bulunmaktadır. İnternet olanaklarını kullanamayan pay sahipleri ise gerek faks gerekse posta yoluyla bilgilendirilmektedir. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ana Sözleşmesi’nde özel denetçi atanması talebi, bireysel bir hak olarak düzenlenmemiştir. Dönem içerisinde özel denetçi tayin edilme talebi de olmamıştır. 4. Genel Kurul Bilgileri: Ortaklarımızın Genel Kurul toplantılarına katılımı, hesaplarının bulunduğu aracı kurumlar vasıtasıyla Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan (MKK) temin edecekleri Genel Kurul Blokaj Mektubu karşılığında en geç toplantı tarihinden bir hafta önce şirketimiz merkezine başvurarak toplantıya giriş kartı almalarıyla gerçekleşmektedir. Genel Kurul toplantılarının yapılacağı tarih ve yer konularında ulusal çapta yayın yapan iki adet gazeteye ilan verilmekte ayrıca özel durum açıklamasıyla İMKB’ye bildirilmekte ve internet sitemiz aracılığıyla duyurulmaktadır. Genel Kurul’a ilişkin toplantı tutanakları SPK’nın Seri: VIII, No: 54 sayılı Tebliğ hükümleri çerçevesinde İMKB’ye bildirilmekte, ayrıca Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmektedir. Genel Kurul tutanakları şirket merkezinde sürekli olarak pay sahiplerine açık tutulmaktadır. Bölünme, önemli tutarda malvarlığı satımı, alımı, kiralanması gibi önemli kararların Genel Kurul tarafından alınması konusunda ana sözleşmede hüküm yoktur. Şirketimizin yapısı itibarıyla bu tarz kararların Genel Kurul yetkisine bırakılması, bir mali yıl içerisinde çok sayıda Genel Kurul yapılması sonucunu doğuracaktır. Bu tür kararların Yönetim Kurulu yetkisinde olması işlerin aksamadan yönetilmesi için zorunludur. 74 2008 yılında Şirket Esas Sözleşmesi’nde sermaye arttırımı dışında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 16 Nisan 2008 tarihinde Olağan Genel Kurulu’nda karara bağlanan sermaye arttırımıyla, şirket sermayesi 900.000.000 TL’den 1.200.000.000 TL’ye çıkarılmıştır. Arttırılan 300.000.000 TL’nin tamamı Olağan Genel Kurul Kararı gereğince dağıtılmasına karar verilen 1’inci temettünün sermayeye ilave edilecek kısmından karşılanmış olup %33,33 oranında bedelsiz hisse senedi olarak hissedarlara dağıtılmıştır. 2008 yılı için yapılacak Genel Kurul’da ortakların bilgisine sunulacak olan bağışlar Türk Lirası olarak aşağıda belirtilmiştir: Enka Spor Eğitim ve Sasyal Yardım Vakfı İstanbul Fetih Cemiyeti Derneği Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği Türk Eğitim Vakfı İ.T.Ü. Vakfı Diğer 7.722.520,00 46.000,00 40.323,00 34.000,00 4.555,00 4.027,30 3.035,00 5. Oy Hakları ve Azınlık Hakları: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin Genel Kurul toplantılarında hazır bulunan pay sahiplerinin veya vekillerinin her bir (A) grubu hisse senedi için 10, her bir (B) grubu hisse senedi için 1 oy hakkı vardır. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin ortaklık yapısında karşılıklı iştirak ilişkisi içinde bulunan bir tüzel kişilik yoktur. Azınlık paylarının yönetimde temsiline ilişkin bir düzenleme olmayıp, birikimli oy kullanma hakkına yer verilmemektedir. Dönem sonu itibariyle herbir gruba ilişkin ve beheri 1 Kr (Bir Kuruş) nominal değere sahip hisse senedi adedi aşağıda belirtilmiştir: A Grubu B Grubu TOPLAM 1.167 119.999.998.833 120.000.000.000 adet adet adet 6. Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Zamanı: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin kâr dağıtım politikası aşağıdadır: Ana Sözleşmenin 36’ncı maddesi uyarınca Net Dağıtılabilir Dönem Kârı’ndan, 1. Sermaye Piyasası Kurulu’nun belirlediği oranda 1’inci Temettü ayrılır. (Yıl içinde yapılan bağışlar Genel Kurul’un bilgisine sunularak 1’inci Temettünün hesaplanmasına esas teşkil eden Net Dağıtılabilir Dönem Kârı matrahına ilave edilir.) 2. Kalanın %5’i oranındaki miktarı Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. Kurucu İntifa Senedi sahiplerine. 3. Kalan kârın %2,5 oranındaki miktarı Enka Holding intifa senedi sahiplerine payları oranında ödenir. 4. Kalan kârın %1 oranındaki miktarı Yönetim Kurulu üyelerine eşit paylara bölünerek ödenir. 5. Kalanın maksimum %2,5 kadar kısmı memur ve müstahdemlere Genel Kurul kararı ile ödenir. 6. Kalandan 2’nci Tertip kâr payının dağıtılıp dağıtılmaması ve oranı Genel Kurul’da bulunan mevcut ortakların oylaması sonucu çoğunlukla belirlenir. 75 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Yönetim Kurulu, şirketin o yılki performansını, ekonomik şartları, sonuçlanan projeleri, yatırımları ve şirketin nakit akışını göz önüne alarak Genel Kurul’a kâr dağıtım önerisi sunar. Genel Kurul’da ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınarak, karara bağlanan kâr dağıtımının yeri ve zamanı ulusal yayın yapan iki gazeteye verilen ilanlarla, İMKB’ye gönderilen özel durum açıklamasıyla ve şirketin internet sitesinde ilan edilmesiyle pay sahiplerine duyurulur. Yukarıda yer alan kâr dağıtım politikası şirketimizin Ana Sözleşmesi’nde yer aldığından pay sahiplerinin bilgisi dahilindedir. Kâr dağıtımı, Kâr Dağıtım Politikası’nda belirlendiği üzere Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerinin öngördüğü sürede gerçekleştirilmektedir. Kâr dağıtımında bugüne kadar herhangi bir gecikme yaşanmamıştır. 7. Payların Devri: Şirket Ana Sözleşmesi’nde hisse senetlerinin devriyle ilgili 8’inci maddede, pay senetleri Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uyularak serbestçe devredilebilir, hükmü konmuştur. Pay devirlerinde Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu’na tam uyum söz konusudur. (Enka Pazarlama İhracat İthalat A.Ş. İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölge Şubesi) kullandırılacak olan, 10.660.700 Euro tutarındaki uzun vadeli kredi ile ilgili olarak garantör olunmasına ve garanti mektuplarını imzalamaya Sayın Haluk Gerçek ve Sayın Fikret Güler’in yetkili kılınmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir. 15.02.2008 Yazımız ekinde sunulan 31.12.2007 dönemine ait, 217 no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği hükümleri çerçevesinde senelere sari inşaat ve onarma işleriyle ilgili kazançlar hariç olmak üzere hazırlanan gelir tablomuz 15 Şubat 2008 tarihinde İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesine geçici vergi beyannamesi ekinde sunulmuştur. 21.03.2008 Bağlı Ortaklığımız Çimtaş Çelik İmalat Montaj ve Tesisat Anonim Şirketi’nin Bursa Serbest Bölgesi içerisinde, işlerinin ve faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla ve görülen lüzum üzerine kurulacak olan 10.000.000 YTL sermayeli bir limited şirkete 100.000 YTL sermaye ile kurucu ortak olunmasına, Kuruluş işlemleri için Avukat Volkan Ziya Hidayetoğlu, Avukat Kerem Seber, Avukat Tolga Yaşar Hidayetoğlu ve Avukat Halil Uğursevenler’in görevlendirilmesine ve şirket kuruluşu ile ilgili işlemlerin yapılabilmesi amacıyla vekaletname düzenlenmesine oy birliği ile karar verilmiştir. BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 8. Şirket Bilgilendirme Politikası: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. yurt içinde ve yurt dışında inşaat, taahhüt ve müteahhitlik hizmetleri sunan Türkiye’nin uluslararası üne sahip en büyük inşaat şirketidir. Uluslararası rekabet koşullarında, bir kurumsal yönetim ilkesi olan kamuoyunu aydınlatma ve şeffaflık konusunda ticari sır mahiyetinde olan ve şirketin rekabet gücünü engelleyen bilgileri de dikkate alarak mevzuatın öngördüğü tüm açıklamaları kamuya duyurmaktadır. Şirketin bilgilendirme politikasının yürütülmesinde Kurumsal Yönetim Komitesi yetkili olup pay sahipleri ile ilişkilerden Yatırımcı İlişkileri Birimi sorumludur. 26.03.2008 Şirketimizin 2007 yılına ait faaliyetleri ve aşağıdaki gündem maddelerini görüşmek üzere Adi ve İmtiyazlı Pay Sahipleri Olağan Genel Kurul Toplantısı’nın 16.04.2008 tarihinde Çarşamba günü saat 15:00’de Enka III. Binası Balmumcu-Beşiktaş/İSTANBUL adresinde yapılmasına karar verilmiştir. 123456- 9. Özel Durum Açıklamaları: Aşağıda Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin İMKB kanalıyla pay sahiplerine duyurduğu 2008 yılı özel durum açıklamaları kronolojik sırayla yer almaktadır. 02.01.2008 Borasco Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin (Borasco), Samsun Çarşamba’da gerçekleştireceği ve 2010 yılı sonunda devreye girmesi planlanan 890 MW nominal kapasiteli dogalgaz kombine çevrim santralı için Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. ve Bechtel Overseas Corporation’ı mühendislik hizmetleri vermek üzere münhasıran seçmiş ve ilgili anlaşma imzalanmıştır. 28.01.2008 Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş., 25 Ocak 2008 tarihinde, Güney Kore şirketi olan Korea Electric Power Corporation ile Türkiye’de nükleer enerji alanında işbirliği yapmak üzere ön anlaşma imzalamıştır. 28.01.2008 Şirketimiz bağlı ortaklıklarından, ENET Proje Araştırma ve Müşavirlik A.Ş.’nin 477.590 YTL tutarındaki cari hesap bakiyesinin, TTK 324’üncü maddesi gereği alınabilecek önlemler kapsamında zarar tamamlama fonuna aktarılmasının onaylanmasına ve gerekli muhasebe kayıtlarının yapılmasına, oybirliğiyle karar verilmiştir. 11.02.2008 Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG, Münih, Almanya tarafından, Enka Pazarlama İhracat İthalat A.Ş.’ye kullandırılacak olan, 10.660.700 Euro tutarındaki uzun vadeli kredi ile yine aynı banka tarafından Enka Pazarlama İhracat İthalat A.Ş.’nin İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölgesinde bulunan şubesine 76 7891011121314- Genel Kurul Başkanlık Divanı’nın seçimi, Başkanlık Divanı’na Genel Kurul Toplantı Tutanağı’nı imzalama yetkisinin verilmesi, 2007 yılı Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ve Denetçi Raporu ile Bilanço ve Gelir Tablosu hesaplarının okunması ve görüşülmesi, Bağımsız Denetçi Raporu’nun okunması ve görüşülmesi, 2007 yılı içinde yapılan bağışların ortakların bilgisine sunulması, 2007 yılı Bilanço ve Gelir Tablosu hesaplarının onaylanması, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ve Denetçiler’in ibrası, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçimi, Denetçiler’in seçimi, Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler’in ücretlerinin tespiti, 2007 yılı Bilanço Kârı’nın dağıtımı hakkında karar alınması, Kâr dağıtım politikasının görüşülmesi, Bağımsız Denetleme Kuruluşu seçiminin onaylanması, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne T.T.K.’nun 334’üncü ve 335’inci maddelerinde yazılı işlemlerin ifası için gerekli iznin verilmesi, Dilek ve temenniler. 28.03.2008 Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından tanzim edilen ve Şirketimiz Denetim Komitesi tarafından Yönetim Kurulumuza sunulan 31.12.2007 hesap dönemine ait, SPK XI-25 no.lu “Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları” tebliğinin alternatif olarak izin vermiş olduğu Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na göre düzenlenen konsolide mali tabloların kabulüne; Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilmesine oybirliğiyle karar vermişlerdir. Bahse konu konsolide mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklayıcı notlar internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 28.03.2008 Şirketimiz bağlı ortaklıklarından Enka Enerji Üretim A.Ş.’nin İzmir Aliağa’da kurmayı planladığı 800 MW’lık ithal kömür santralı için EPDK’ya yapmş olduğu müracaat sonucunda EÜ/1517-1/1100 numaralı üretim lisansı 27.03.2008 tarihinde EPDK’dan teslim alınmıştır. 77 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 03.04.2008 Rusya’da kurulu bulunan ve adı daha sonra OOO Enka TC olarak değiştirilen, Ramenka Limited Şirketi’nin (“Ramenka”) %50 hissesine sahip olan Migros Türk T.A.Ş.’nin sahip olduğu hisselerin, %100 sahibi olduğumuz Enka Holding Investment S.A. tarafından satın alınması için yapılan anlaşma 11 Eylül 2007 tarihli özel durum açıklamamızda ve hisse devrinin gerçekleştiği de 9 Kasım 2007 tarihli özel durum açıklamamızda kamuya duyurulmuş ve toplam satış bedelinin ayarlamaya tabi tutulacağı belirtilmişti. g) ‘b’ maddesinde bahsedilen 300.000.000 YTL 1’inci Temettünün sermayeye ilave edilerek sermayemizin 900.000.000 YTL’den 1.200.000.000 YTL’ye çıkarılmasının, h) 1’inci Temettünün adi hisse senedi sahiplerine 26 Mayıs 2008 tarihinden itibaren dağıtılmasının, 16 Nisan 2008 tarihinde yapılacak Şirketin Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Ortaklara teklif edilmesine karar verilmiştir. Bu konudaki çalışmalar tamamlanmış olup bakiye borç 127.396.972 ABD Doları olarak tespit edilmiştir. Ödeme 11 Haziran 2008 tarihinde gerçekleştirilecektir. 08.04.2008 Şirketimiz Uluslararası Muhasebe Standartlarına göre hazırlanmış 31.12.2007 hesap dönemine ait denetlenmiş konsolide mali tabloları ve bunlara ilişkin açıklayıcı notları tamamlanmış olup internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 09.04.2008 Şirketimizin 18.12.2007 ve 24.12.2007 tarihli açıklamalarında bahsi geçen ve dolaylı olarak sahibi bulunduğumuz AMOS B.V. adlı şirketin hisselerinin Meelakker B.V.’ye devir işlemi 09.04.2008 tarihi itibariyle gerçekleşmiştir. Hisse satışı karşılığında grup şirketlerimiz toplamda 173,7 milyon Euro tahsilat yapmış olup bahse konu hipermarketler 3 ay içinde devredilecektir. Nihai satış fiyatı devir günlerindeki stok miktarına göre belirlenecek olup tüm marketlerin devriyle ortaya çıkacaktır. 14.04.2008 Sermaye Piyasası Kurulu’nun “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Hakkında Tebliğ”i gereğince Şirketimizin Denetim Komitesince önerilen Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.’nin 2008 yılı için bağımsız denetleme kuruluşu olarak bir yıllık süre ile seçilmesine ve konunun genel kurulun onayına sunulmasına oy birliğiyle karar vermiştir. 14.04.2008 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren hesap döneminde, Şirketin Konsolide kârı 747.088.094 YTL’dir. Şirketimiz Yönetim Kurulu; a) Vergi Usul Kanunu’na göre hazırlanan Gelir Tablosu net dönem kârı üzerinden %5 kanuni yedek akçe ayrılmasının, PAY BAŞINA TEMETTÜ BİLGİLERİ GRUBU BRÜT TOPLAM TEMETTÜ TUTARI 1 YTL NOMİNAL DEĞERLİ HİSSEYE İSABET EDEN TEMETTÜ TUTARI (YTL) ORAN (%) A 4,59 0,3933 39,33 B 353.999.995,41 0.3933 39,33 TOPLAM 354.000.000,00 A NET B TOPLAM DAĞITILAN KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENM‹Ş NET DAĞITILAB‹L‹R DÖNEM KÂRINA ORANI ORTAKLARA DAĞITILAN KÂR PAYI TUTARI (YTL) ORTAKLARA DAĞITILAN KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENMİŞ NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRINA ORANI (%) 354.000.000 77,0 b) Sermaye Piyasası Kurulu’nun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemelerine göre hazırlanan, 2007 yılı faaliyetlerinden elde edilen dağıtılabilir dönem kârı 476.421.707 YTL’dan 1’inci tertip kanuni yedek akçe düşüldükten sonra kalan tutara, Kurul’un 10.01.2003 tarih ve 3/38 sayılı ‘‘ilgili hesap yılı içinde yapılan bağışların birinci temettüye esas net dağıtılabilir dönem kârının matrahına eklenmesi ve birinci temettünün bu matrah üzerinden hesaplanması’’na ve uygulamanın bu şekilde yönlendirilmesine ilişkin kararı doğrultusunda 3.846.049 YTL tutarındaki 2007 yılı bağışlarının ilavesinden sonra; Sermaye Piyasası Kurulu’nun 18.01.2007 tarih ve 2/53 sayılı kararına uygun olarak 354.000.000 YTL 1’inci Temettü ayrılmasının, temettünün adi hisse senedi sahiplerine (1 YTL)’lık nominal değerli bir hisse senedi için brüt/net (0,3933 YTL) oranında olmak üzere toplam 54.000.000 YTL’nin nakit olarak, kalan 300.000.000 YTL’nin sermayeye ilave edilerek hisse senedi olarak dağıtılmasının, c) Kalanın, %5’i (beş) oranında miktarının, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. kurucu intifa senedi sahiplerine payları oranında ödenmesinin, d) Yukarıdaki ‘a’ ve ‘b’ maddelerinden sonra kalan kârın, %2,5’i (ikibuçuk) oranında miktarının, Enka Holding Yatırım A.Ş. intifa senedi sahiplerine payları oranında ödenmesinin, e) Kalanın %1 oranındaki miktarının Yönetim Kurulu Üyeleri’ne eşit paylarla ödenmek üzere ayrılmasının, f) Kalandan 1.759.832 YTL’nin İkinci Tertip Kanuni Yedek Akçe, 22.567.104 YTL’nin de Fevkalade Yedek Akçe olarak ayrılmasının, 78 79 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. 2007 YILI KÂR DAĞITIM TABLOSU (YTL) 1 Ödenmiş / Çıkarılmış Sermaye 900.000.000 2 Toplam Yasal Yedek Akçe (Yasal Kayıtlara Göre) 98.939.337 Esas sözleşme uyarınca kâr dağıtımında imtiyaz var ise söz konusu imtiyaza ilişkin bilgi 16.04.2008 16.04.2008 tarihinde saat 15:00’de yapılan 2007 yılı Olağan Genel Kurul toplantısında, 2007 dağıtılabilir dönem kârı üzerinden hissedarlarımıza; 1 (bir) YTL’lik nominal değerli hisse senedi başına 0,060 YTL brüt / 0,051 YTL net (çıkarılmış sermaye üzerinden brüt %6,0, net %5,1 olmak üzere) toplam 54.000.000 YTL nakit temettü ile 300.000.000 YTL bedelsiz sermaye artışı (%33,33 oranında) yapılmasına karar verilmiştir. Yasal SPK’ya Göre Kayıtlara (YK) Göre 3 Dönem Kâr› 4 Ödenecek Vergiler (-) 5 Net Dönem Kâr› (=) 6 Geçmiş Y›llar Zarar› (-) 7 Birinci Tertip Yasal Yedek (-) 8 Konsolidasyona Dahil ‹ştiraklerin(*) Dağ›t›m Karar› Al›nmam›ş Dağ›t›labilir Kâr Tutar› (-) 9 NET DAĞITILAB‹L‹R DÖNEM KÂRI (=) 10 Y›l ‹çinde Yap›lan Bağ›şlar (+) 11 Birinci Temettünün Hesaplanacağ› Bağ›şlar Eklenmiş Net Dağ›t›labilir Dönem Kâr› 12 Ortaklara Birinci Temettü - Nakit 885.218.111 407.289.744 (138.130.017) - 747.088.094 407.289.744 (20.364.487) (270.666.387) 456.057.219 459.903.268 - Toplam 354.000.000 13 ‹mtiyazl› Hisse Senedi Sahiplerine Dağ›t›lan Temettü - 14 Yönetim Kurulu Üyelerine, Çal›şanlara vb.’e Temettü 944.029 16 Ortaklara ‹kinci Temettü 17 ‹kinci Tertip Yasal Yedek Akçe 18 Statü Yedekleri 19 Özel Yedekleri 20 OLAĞANÜSTÜ YEDEK 7.654.291 1.759.832 362.365.454 22.567.104 21 Dağ›t›lmas› Öngörülen Diğer Kaynaklar -Geçmiş Y›l Kâr› -Olağanüstü Yedekler -Kanun ve Esas Sözleşme Uyar›nca Dağ›tlabilir Diğer Yedekler (*) İştirak kavramı ana ortaklığın iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarını içerecek şekilde kullanılmıştır. 15.04.2008 14.04.2008 tarihinde yapılan özel durum açıklamamıza ek olarak; 2007 net dağıtılabilir dönem kârı üzerinden hissedarlarımıza; 1 (bir) YTL’lik nominal değerli hisse senedi başına 0,060 YTL brüt / 0,051 YTL net (çıkarılmış sermaye üzerinden brüt %6,0, net %5,1 olmak üzere) toplam 54.000.000 YTL nakit temettü ile 300.000.000 YTL bedelsiz sermaye artışı (%33,33 oranında) yapılması önerisinin Genel Kurul’a sunulması Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılmıştır. 80 TOPLAM TEMETTÜ TUTARI (YTL) 1YTL NOM‹NAL DEĞERL‹ H‹SSEYE ‹SABET EDEN TEMETTÜ TUTARI (YTL) ORANI (%) BRÜT 54.000.000 0,0600 6,00 NET 45.900.000 0,0510 5,10 TEMETTÜ ÖDEME TAR‹H‹ 26.05.2008 TOPLAM TEMETTÜ TUTARI (YTL) SERMAYE ORANI (%) 300.000.000 %33,33 21.04.2008 16.04.2008 tarihinde yapılan 2007 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı kararları dikkate alınarak, Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi’nin sermayesinin 900.000.000 YTL (Dokuzyüzmilyon Yeni Türk Lirası)’ndan 1.200.000.000 YTL (Birmilyar ikiyüzmilyon Yeni Türk Lirası)’na çıkarılmasına, artırılacak 300.000.000 YTL (Üçyüzmilyon Yeni Türk Lirası)’nın, tamamının Genel Kurul Kararı gereğince dağıtılmasına karar verilen 1’inci temettünün sermayeye ilave edilecek kısmından karşılanmasına ve kayda alınma belgesi alınması için Sermaye Piyasası Kurulu’na müracaat edilmesine oybirliğiyle karar verilmiştir. 54.000.000 300.000.000 NAK‹T OLARAK DAĞITILACAK HİSSE SENEDİ OLARAK DAĞITILACAK 386.925.257 3.846.049 - Bedelsiz 15 ‹ntifa Senedi Sahiplerine Dağ›t›lan Temettü (20.364.487) HİSSE SENETLERİNE DAĞITILICAK 2007 YILI TEMETTÜ TABLOSU 05.05.2008 Ortaklığımız Esas Sözleşmesinin 6’ncı maddesinin verdiği yetkiye istinaden, Yönetim Kurulumuzun 21.04.2008 tarih ve 731 sayılı kararı ile Ortaklığımızın çıkarılmış sermayesinin Genel Kurul Kararı gereğince dağıtılmasına karar verilen 300.000.000 YTL 2007 yılı temettüsünün sermayeye ilavesiyle, 1.600.000.000 YTL olan kayıtlı sermaye tavanı içinde olmak üzere, 900.000.000 YTL’den 1.200.000.000 YTL’ye artırılması nedeniyle başlatılan sermaye artırımı tetkiki sonucunda; 2007 kâr dağıtımı kararı sonucunda 2007 yılı temettüsünden sermayeye ilave edilen 300.000.000 YTL’nin 30.04.2008 tarihinde ilgili hesaplardan sermaye hesabına aktarıldığı tespit edilerek, 1- Artırılan 300.000.000 YTL’lik sermayenin MKK sistemine göre usulüne uygun şekilde 26.05.2008 tarihinden itibaren dağıtımına başlanacağı tespit edildiğinden, 2- Sermaye artırımı işlemlerinin tamamen ve usulüne uygun olarak sonuçlandığının, Sermaye Piyasası Kurulu’na bildirilmesine, 3- Sermaye Piyasası Kurulu’ndan gerekli belgenin alınarak, belge tarihinden itibaren 10 gün içinde, Şirketin çıkarılmış sermayesinin 1.200.000.000 YTL olduğunun Ticaret Siciline tescili için gerekli işlemlerin yapılmasına karar verilmiştir. 13.05.2008 İşvereni OGK-4 OJSC olan Rusya’da mukim şirketin yapmayı planladığı 400 MW kapasiteli kombine çevrim doğal gaz santralı için, şirketimiz, anahtar teslimi bazında mühendislik, malzeme ve ekipman temini, inşaat ve devreye alma işlemlerini kapsayacak Genel Müteahhitlik Sözleşmesine ilişkin ön anlaşmaları imzalamıştır. Toplam sözleşme bedeli 329 milyon Euro olacak santral, Rusya Federasyonu’nun Perm Bölgesi’ndeki Yajva’da kurulacak olup 2011 yılının üçüncü çeyreğinde tamamlanacaktır. 81 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 16.05.2008 Yazımız ekinde sunulan 31.03.2008 dönemine ait, 217 no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği hükümleri çerçevesinde senelere sari inşaat ve onarma işleriyle ilgili kazançlar hariç olmak üzere hazırlanan gelir tablomuz 16 Mayıs 2008 tarihinde İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesine geçici vergi beyannamesi ekinde sunulmuştur. 23.05.2008 21.04.2008 tarihli açıklamamızda Sermaye Piyasası Kurulu’na yapacağımız sermaye artış müracatı kamuya duyurulmuştu. 14.05.2008 tarih ve 14/531 sayı ile SPK tarafından Kurul Kaydına alınan sermaye artış işlemlerimiz 16.05.2008 tarih 25/531 numaralı SPK belgesi ile tamamlanmıştır. Şirket sermayesine eklenmek suretiyle Genel Kurul Kararı gereğince dağıtılmasına karar verilen bedelsiz sermaye artış işlemlerine 26.05.2008 tarihinden itibaren başlanacaktır. 22.05.2008 tarihli iki ulusal gazetede ilan edilen bedelsiz pay dağıtımına ilişkin duyurumuz doğrultusunda 26.05.2008 tarihinde sermayemiz 900.000.000 YTL’den %33,33 nispetinde artarak 1.200.000.000 YTL’ye çıkacaktır. 03.06.2008 Şirketimiz Denetim Komitesince Yönetim Kurulumuza sunulan 31.03.2008 ara hesap dönemine ait, Sermaye Piyasası Kurulu Seri. XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya ilişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine göre düzenlenen konsolide ve ara dönem Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile birlikte mali tabloların kabulüne; Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilmesine oybirliğiyle karar vermişlerdir. Bahse konu konsolide mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklayıcı notlar internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 03.06.2008 Şirketimiz Uluslararası Muhasebe Standartlarına göre hazırlanmış 31.03.2008 ara hesap dönemine ait konsolide mali tabloları ve bunlara ilişkin açıklayıcı notları tamamlanmış olup internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 18.08.2008 Yazımız ekinde sunulan 30.06.2008 dönemine ait, 217 no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği hükümleri çerçevesinde senelere sari inşaat ve onarma işleriyle ilgili kazançlar hariç olmak üzere hazırlanan gelir tablomuz 18 Ağustos 2008 tarihinde İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesine geçici vergi beyannamesi ekinde sunulmuştur. 27.08.2008 Şirketimizin Denetim Komitesi tarafından Yönetim Kurulumuza sunulan 30.06.2008 ara hesap dönemine ait, Sermaye Piyasası Kurulu Seri. XI, No:29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya ilişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine göre düzenlenen konsolide ve ara dönem Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile birlikte bağımsız denetimden geçmiş mali tabloların kabulüne; Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilmesine oybirliğiyle karar vermişlerdir. Bahse konu konsolide mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklayıcı notlar internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 01.09.2008 Şirketimizin Uluslararası Muhasebe Standartlarına göre hazırlanmış 30.06.2008 ara hesap dönemine ait konsolide mali tabloları ve bunlara ilişkin açıklayıcı notları tamamlanmış olup internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 82 21.10.2008 18.09.2007 tarihinde yapmış olduğumuz özel durum açıklamasına ek olarak, Şirketimizin gayri nakdi kredi ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Şirketimiz ile Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG arasında mevcut anlaşma tutarını 100 milyon Euro tutarında arttıran yeni kredi anlaşmasının imzalanmasına ve bu anlaşma ile ilgili tüm belgeleri imzalamaya Haluk Gerçek ve Fikret Güler’in yetkili kılınmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir. 11.11.2008 Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: VIII, No: 39 sayılı Tebliği’nin Olağandışı Fiyat ve Miktar Hareketleri başlıklı 7’nci maddesine istinaden kamuya açıklanmamış özel bir durumumuz yoktur. 12.11.2008 Basında çıkan habere ilişkin olarak; A) 14.09.2007 tarihinde şirketimiz tarafından sahip olduğumuz ENKA TC (eski adı Ramenka Limited) şirketinin perakende kısmının satılması konusunda Societe Generale Bank ile danışmanlık anlaşması imzalandığı, B) 09.04.2008 tarihinde şirketin perakende bölümünün bir kısmının devir işleminin gerçekleştirildiği kamuya duyurulmuştu. Kalan kısmın devriyle ilgili olarak ilk açıklamamızdaki planımız doğrultusunda işlemler devam etmekte olup herhangi bir gelişme olduğunda kamuyla paylaşılacaktır. 14.11.2008 Şirketimizin Denetim Komitesi tarafından Yönetim Kurulumuza sunulan 30.09.2008 ara hesap dönemine ait, Sermaye Piyasası Kurulu Seri. XI, No:29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya ilişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine göre düzenlenen konsolide mali tabloların ara dönem Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile birlikte kabulüne; Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilmesine oybirliğiyle karar vermişlerdir. Bahse konu konsolide mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklayıcı notlar internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 14.11.2008 1) Rusya Federasyonu’nda mukim dolaylı iştirakimiz OOO ENKA TC şirketinin perakende bölümünün satılması ile ilgili kararı 14.09.2007 tarihinde açıklamıştık. 2) 09.04.2008 tarihinde 173,7 milyon Euro tahsilat yapılarak bir bölümünün Meelakker B.V.’ye devredildiğini açıklamıştık. 3) OOO ENKA TC şirketi 14.09.2007 tarihli açıklanan karar çerçevesinde mevcut mağazaların bir kısmını kapatmaya veya devretmeye devam etmektedir. Şimdiye kadar yapılmış olan kapatma ve devir işlemlerinin Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin mali tablolarına etkileri son derece önemsiz olup konsolide bilanço büyüklüklerimiz gözönüne alındığında özel durum olabilecek bir gelişme teşkil etmemektedir. 4) 14.09.2007 tarihinde açıklanan karar doğrultusunda mali tablolarımıza önemli etkisi olan gelişmeler ortaklarımız ile paylaşılmaya devam edilecektir. 19.11.2008 Şirketimiz Uluslararası Muhasebe Standartlarına göre hazırlanmış 30.09.2008 ara hesap dönemine ait konsolide mali tabloları ve bunlara ilişkin açıklayıcı notları tamamlanmış olup internet sitemiz www.enka.com adresinde yatırımcıların bilgisine sunulmuştur. 17.12.2008 Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: VIII, No: 39 sayılı Tebliği’nin Olağandışı Fiyat ve Miktar Hareketleri başlıklı 7’nci maddesine istinaden kamuya açıklanmamış özel bir durumumuz yoktur. 83 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 25.12.2008 Sermaye Piyasası Kurulunun Seri: VIII, No: 39 sayılı Tebliği’nin doğrulama yükümlülüğünü düzenleyen 8’inci maddesi uyarınca bugün Anadolu Ajansı kaynaklı olarak çıkan ve EPDK tarafından alınan, Enka Enerji Üretim A.Ş.’ye termik santral kurulması için lisans verilmesine ilişkin kararın yürütmesinin durdurulması isteminin, Danıştay 13’üncü Dairesi tarafından oybirliğiyle reddedildiğine ilişkin haberin doğruluğunu teyit ederiz. BÖLÜM III - MENFAAT SAHİPLERİ 10. Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği: İşe girişlerde çalışan ile şirket arasında akdedilen sözleşme ile personelin hakları, görev ve yükümlülükleri konusunda bilgi verilmektedir. 13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi: Şirketimiz menfaat sahiplerini, kendilerini ve şirketi ilgilendiren hususlarda gerek ilan edilen duyurularla gerekse elektronik ortam kullanılarak haberdar etmektedir. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin internet adresi www.enka.com’dur ve bu sitede Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm 1.11.5. maddesinde sayılan bilgilerin tamamı bulunmakta ve periyodik olarak güncellenmektedir. Yurt içi şantiyelerinde, personel işleri ile idari ve sosyal işlerin yürütülme usulleri yönetmelik ile belirlenmiştir. Güncellenmesi durumunda ilgili kişiler bilgilendirilmektedir. 11. Gerçek Kişi Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Açıklanması: 14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı: 31.12.2008 tarihi itibariyle gerçek kişi nihai hakim pay sahiplerinin listesi aşağıdadır: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. bünyesinde oluşturulan Kurumsal Yönetim Komitesi diğer görevlerinin yanında menfaat sahiplerinin yönetime katılımı konusunda gerekli koordinasyonu yapmaktadır. Hissedar Tara Holding A.Ş. Şarık Tara Sinan Tara Gerçek Kişi Nihai Pay Oran› Gerçek Ortakl›k Enka, sunduğu hizmetlerinin şartnamelere ve sözleşmelere uygunluğunun ve etkinliğinin çalışanlarına bağlı olduğunun bilincinde olan bir kuruluş olarak, çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılayabilmek için gerekli çalışma ortamı ve kaynakları sağlamaktadır. - %1,40 %33,54 (Tara Holding’in %66,49’u + %1,40) (Tara Holding’in %33,51’i) - %16,20 %7,97 %7,97 Sevda Gülçelik %6,70 %6,70 Enka Spor Eğitim ve Sosyal Yard›m Vakf› %6,05 - Alternatif Aksesuar San. ve Tic. Ltd. Şti. %4,37 - Ayşe Verda Gülçelik %0,66 %5,02 Ali Gülçelik %4,78 %4,78 Bilgi Gülçelik %4,35 %4,35 Nurdan Gülçelik %1,55 %1,55 Selim Gülçelik %1,55 %1,55 %12,27 %18,33 %100,00 %100,00 Toplam 15. İnsan Kaynakları Politikası: %48,34 Vildan Gülçelik Halka aç›k ve diğer Aç›klama Organizasyonun her kademesinde “iş esnekliği ve zenginleştirmesi” sağlanarak faaliyetlerin nitelikli elemanlar tarafından etkin bir şekilde yönetilmesi güvence altına alınmaktadır. (Alternatif Aksesuar’›n %99,90’› + %0,66) (Halka aç›k %12,27 + Enka Vakf› + Diğer) Enka’nın İnsan Kaynakları Politikası’nın temel kriterleri, • Şirketin “sıfır kaza” hedefine ulaşabilmesi, • Şirketin kalite hedeflerine ulaşabilmesi, • İşverene taahhüt edilen işin sözleşme ve şartnamelere uygun şekilde tamamlanması ve • Çalışanların başarı ve yaratıcılığa teşvik edilebilmesi olarak belirtilebilir. Enka personeli, Enka’da bulunduğu sürece elde etmiş olduğu, Enka’nın işleyiş yapısını ve teknik konulardaki gizli bilgileri açıklayamaz. Hiçbir şekilde kanuni bir yaptırım söz konusu olmadıkça hiçbir makam, kuruluş veya kişiye herhangi bir açıklamada bulunamaz. Şirketin tüm personeli elektronik ortamda Enka Portalı’nı kullanarak kalite el kitabına ulaşabilmekte ve bu konudaki düzenlemeler hakkında bilgi edinebilmektedir. 12. İçeriden Öğrenebilecek Durumda Olan Kişilerin Kamuya Duyurulması: 16. Müşteriler ve Tedarikçilerle İlişkiler Hakkında Bilgiler: Şirket Çalışanları: 1. Yönetim Kurulu Başkanı: Sinan Tara 2. Yönetim Kurulu Üyeleri: Haluk Gerçek (Başkan Vekilli ve Genel Müdür), Alp Doğuoğlu, Öcal Özpınar, Fikret Güler, M.Gökhan Sağnaklar, Uğur Koyunoğlu, Burak Özdoğan ve C. Şan Gürdamar 3. Genel Müdür Yardımcıları: Agah Mehmet Tara, Ahmet Atay, Ali Sinan Bora, Asil Selman Gümrükçü, Alparslan Tansuğ, Burak Erkasar, Fehmi Bayramoğlu, Gürsel Yılmaz, Hüseyin Çalın, İbrahim Karaağaç, Kerem Kuşi, Mehmet Sera İnce, Mehmet Gözen, Mustafa Geçek, Nurdan Gülçelik, Özger İnal, Sadi Ünal Nakipler, Salim Oğuz Kırkgöz, Sezgin Oğul, Sinan Soydan, Tamer Perk, Tayfun Tanlak ve Zafer Gür. Hizmet Alınan Diğer Kişi ve Kuruluşlar: Hizmet alınan diğer kişi ve kuruluşlar arasında Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin denetimini gerçekleştiren denetim şirketi, hukuksal danışmanlık hizmeti veren hukuk firmaları ile bağımsız çalışan avukatlar ve şirketimizin faaliyetleri sırasında kredi ilişkisi içinde bulunulan bankalar sayılabilir. Alınan bu hizmetler esnasında şirketimize ait elde edilen bilgilerin bu kurumların çalışanları tarafından içeriden öğrenenlerin ticareti yönünde kullanmamaları yönünde etik ve gizlilik kurallarına riayet edildiği konusunda şüphemiz yoktur. 84 Enka, üstlendiği her projede, • Proje sırasında insana ve çevreye zarar vermemeye, • Görevlerini en üstün kalite standartlarında tamamlamaya, • İşverene taahhüt ettiği her işi öngörülen süreden önce bitirmeye, • İşveren ile uzun vadeli işbirliği kurmaya ve • İşverenin memnuniyetini ön planda tutmaya özen göstermektedir. Enka, hizmetlerinin doğal bir parçası olan tedarikçi ve alt yüklenicilerine karşı sorumluluklarını etkin şekilde yerine getirebilmek amacıyla, • • güvenilir tedarikçi ya da alt yükleniciler ile uzun vadeli işbirliği kurmaya, sorumluluklarını yerine getiren güvenilir tedarikçi ya da alt yüklenicilere sözleşme kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmeye azami seviyede özen göstermektedir. 85 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 17. Sosyal Sorumluluk: 19. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri: Enka Spor, Eğitim ve Sosyal Yardım Vakfı, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin sosyal sorumluluğunu ortaya koyduğu Türkiye’nin önde gelen platformlarından biri konumundadır. Enka Vakfı’nın yıl boyunca sürdürdüğü çalışmalar, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin yıllık faaliyet raporlarına eklenmekte ve bu bilgilere şirketin www.enka.com internet adresinden de erişilebilmektedir. Şirketin Yönetim Kurulu üyeleri uluslararası düzeyde bir inşaat şirketinin yöneticilerinde olması gereken yüksek bilgi ve beceri düzeyine sahip, nitelikli, tecrübeli mühendislerden oluşmaktadır. Üyelerden biri işletme mezunu olup mali konularda gerekli yetkinliğe erişmiş mali ve finansal işlerden sorumlu üyedir. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. çevreye duyarlı ve sorumlu davranışını sürdürmek için, fark gözetmeden çalıştığı her ülkede tüm elde edilebilir ve amaca uygun bilgiyi kullanarak, inşaat çalışmalarına etki edebilecek kirlilik riskini en aza indirmek için çalışır. Yönetim Kurulu üyeleri uzun yıllar şirketin çeşitli kademelerinde görev almış olan, şirketin işleyiş tarzı, etik kuralları, prosedürleri ve kalite standartlarını eksiksiz uygulayabilen, bilgi ve beceri düzeyi yüksek kişiler arasından seçilmektedir. 20. Şirketin Misyon, Vizyon ve Hedefleri: İş geliştirme aşamasından başlayarak, teklif sunma, tasarım, şantiye kurulması, inşaat, şantiyenin kapatılması da dahil olmak üzere, tüm faaliyetler çevre boyutları ve etkileri dikkate alınarak yerine getirilir. Enka’nın üst yönetimi, Çevre Yönetim Sistemi’ni işletmek için gerekli kişilere sorumluluk ve yetki vererek, tüm personelini çevre politikası ve hedefler hakkında bilinçlendirir ve gerekli tüm kaynakları sağlar. Enka çevreye ve doğal kaynakların ekonomik kullanımına gösterdiği özeni artırarak devam ettirmeyi planlamaktadır. Bu planı gerçekleştirmek amacıyla Çevre Yönetim Uygulama Programı’nı sürekli iyileştirme çabasını tüm personelin doğal davranışı haline getirmek, bu politikanın esasını oluşturmaktadır. Bu kapsamda; • Çalışılan ülkelerin tüm çevre ile ilgili kanun ve yönetmeliklerine uyum sağlamak için gerekli hassasiyeti göstermek, • Doğal kaynakları ekonomik kullanmak ve israfı önlemek, • Atıkları kontrol altında tutarak, çevreye olan etkilerini azaltmak, • Acil durum risklerini azaltmak, • Tüm çalışanların çevre bilinçlerini artırmak ve • ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’nin gereklerini yerine getirmek ve gerekli kaynakları sağlamak temel hedeflerdir. Performans Hedeflerimiz: • Yeniliklere açık olmak, ileri teknolojileri kullanmak ve daima daha iyiyi aramak, • İş güvenliği ve çevre koruma konularında proaktif bir yönetim biçimiyle “sıfır kaza” politikamızı gerçekleştirmek, • Genç çalışanlarımızı yaratıcı, çalışkan ve dürüst elemanlar olarak kültürümüze uygun olarak yetiştirmek ve çalışanlarımızın kendine güvenen, iletişim kurabilen, yetki kullanabilen ve sorumluluk alabilen bireyler olarak çalışmalarını sağlamak, • Rekabet gücümüzü ve kârımızı, kendi yönetim ve teknik becerilerimizi mükemmelleştirmekte aramak. Dönem içinde çevreye verilen zararlardan dolayı şirket aleyhine herhangi bir dava açılmamıştır. Hedeflerin Takibi ve Hedeflere Ulaşma: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. olarak verilen hedeflerin harfiyen yerine getirilmesi, hatta işlerin planlanandan önce bitirilerek işverene teslim edilmesi konusundaki hassasiyetimizin bir yansıması olarak, hedefler çok yakından ve detaylı seviyede en üst düzeyde takip edilmektedir. Yönetim Kurulu üyeleri sorumlu oldukları ülkelerde gerçekleştirilen projelere ilişkin olarak hedefleri ve gerçekleşme derecelerini takip etmekte ve periyodik olarak Yönetim Kurulu’nda hedeflerden sapma varsa gerekçelerine, bunun projenin sonucunu etkileyip etkilemeyeceğine, yeni hedeflerin oluşturulup oluşturulmamasına ve varsa bu gecikmede sorumluluğu olan personel hakkında gerekli önlemlerin alınıp alınmaması konusunda karar almaktadır. BÖLÜM IV - YÖNETİM KURULU 21. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması: 18. Yönetim Kurulu’nun Yapısı, Oluşumu ve Bağımsız Üyeler: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. bünyesinde, muhasebe, finansman ve nakit idaresinden sorumlu Yönetim Kurulu üyesine bağlı olarak yapılandırılmış olan Mali Kontrol Birimi, proje ve grup şirketlerini periyodik olarak denetlemekte ve hedeflerden sapmaların yanında risk oluşturabilecek bütün faktörleri önceden yönetime raporlamakta ve gerekli çözüm önerilerini sunmaktadır. Tüm çalışanlar, çevreyi korumak ve Çevre Yönetim Sistemi’ni kurmak, uygulama aşamasında destek vermek, yardımcı olmak ve sürekli geliştirmekle sorumludur. Şirketimizin Yönetim Kurulu dokuz kişiden oluşmaktadır. Bağımsız üye bulunmamaktadır. 16 Nisan 2008 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda 1 yıl süreyle seçilmiş Yönetim Kurulu üyelerimiz aşağıda belirtilmiştir. Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Tara Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür Haluk Gerçek Yönetim Kurulu Üyesi Alp Doğuoğlu Yönetim Kurulu Üyesi Öcal Özpınar Yönetim Kurulu Üyesi Fikret Güler Yönetim Kurulu Üyesi M. Gökhan Sağnaklar Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Koyunoğlu Yönetim Kurulu Üyesi Burak Özdoğan Yönetim Kurulu Üyesi C. Şan Gürdamar 86 Misyonumuz: Üstlendiği görevleri insana ve çevreye zarar vermeden süre ve kalite açısından üstün başarı ile tamamlayan, kendisiyle işbirliği aranılan, faaliyetleri sonucunda uygun kâr elde eden ve çalışanlarının, mensubu olmakla iftihar edebildikleri bir kuruluş olma niteliğimizi korurken, çalıştığımız ülke ekonomilerine katkımızı ve bu ekonomilerdeki payımızı devamlı olarak artırmaktır. Şirketin iç kontrol sistemleri ve yapılanması, şirketin karşılaşabileceği tüm riskleri bertaraf edebilecek şekilde organize edilmiştir. Şirketin konsolide finansal tabloları, Mali Kontrol Birimi tarafından “Hyperion Financial Management System” yazılımı kullanılarak hazırlanmaktadır. Grup şirketleri ve şubeler kendi bünyelerinde hazırladıkları mali tabloları bu yazılım yardımıyla güvenli internet bağlantısı üzerinden merkeze göndermektedirler. Finansal tablolar hem hazırlanma esnasında ilgili şube ya da şirketin kendi raporlama birimleri tarafından kontrol edilmekte, hem de merkeze transfer esnasında Hyperion sistemi içerisinde önceden birçok kereler test edilmiş olan onaylama aşamalarından geçmektedir. İlgili onaylama aşamalarını geçemeyen mali tablolar sisteme de aktarılamamaktadır. Merkezde toplanan finansal tablolar en son Mali Kontrol Birimi tarafından yeniden kontrolden geçirilmekte ve konsolidasyona dahil edilip konsolide mali tablolar hazırlanmaktadır. 87 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumlulukları: Şirket ana sözleşmesine göre Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin yönetimi ve dışarıya karşı temsili Yönetim Kurulu’na aittir. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. tarafından verilecek bütün belgelerin, akdedilecek tüm sözleşmelerin geçerli olabilmesi için Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin resmi başlığı altına konulmuş ve şirketi sirküler mucibi temsile yetkisi olan iki kişinin adının bulunması gereklidir. Yönetim Kurulu her mali yılın başında toplanarak görev bölümü yapmakta, faaliyette bulunulan ülkeler itibariyle yönetim ve temsil yetkilerini kurul üyelerine paylaştırmaktadırlar. 2008 yılında bu görev dağılımı aşağıdaki şekilde yapılmıştır: Sinan Tara Haluk Gerçek Alp Doğuoğlu Öcal Özpınar M. Gökhan Sağnaklar Fikret Güler Uğur Koyunoğlu Burak Özdoğan C. Şan Gürdamar Mevcut ve yeni yatırımlar Çevre, sağlık ve iş güvenliği, insan kaynakları, personel, makine ve ikmal, proje ve mihendislik, Sakhalin, Arnavutluk ve Hukuk işleri Avrupa ve Afrika Umman, körfez ülkeleri ve kalite kontrol bölümleri Romanya ve Kazakistan Muhasebe ve finansman Sanayi projeleri, Ukrayna ve çeşitli Rusya projeleri Moskova Ofisi ve çeşitli Rusya projeleri Teklif hazırlama ve iş geliştirme ile Türkiye Denetim Komitesi: Denetim Komitesi Yönetim Kurulu Üyeleri Öcal Özpınar ve Fikret Güler’den oluşmaktadır. Denetim Komitesi, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin mali tablo ve raporlarının muhasebe standartları ile genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak hazırlanmasının, sunulmasının ve gerçeğe uygunluğu ile doğruluğunun, Türk Ticaret Kanunu ve sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde kontrolünden sorumlu olarak görev yapmaktadır. Kurumsal Yönetim Komitesi: Kurumsal Yönetim Komitesi Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür Haluk Gerçek, Yönetim Kurulu Üyesi Öcal Özpınar, Muhasebe ve Mali İşler Müdürü Mert Ergil ve Finansman Müdürü Yavuz Aktürk’ten oluşmaktadır. Kurumsal Yönetim Komitesi, Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve Yönetim Kurulu’na öneriler sunmak üzere görev yapmaktadır. 27. Yönetim Kurulu’na Sağlanan Mali Haklar: 2008 yılı içerisinde konsolide olarak Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin; Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi üst düzey yöneticilere sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı 32.959.624 TL’dir. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş., hiçbir Yönetim Kurulu üyesi ile borç ilişkisi içerisinde değildir. 23. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu 2008 yılı içerisinde 35 adet toplantı yapmıştır. Toplantı gündemleri hakkında bizzat Genel Müdür sekreteryası toplantı öncesi Yönetim Kurulu üyelerini bilgilendirmektedir. Yönetim Kurulu üyelerinin büyük çoğunluğunun aynı lokasyonda bulunması nedeniyle toplantı süreçleri dinamik olarak tamamlanmaktadır. Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin halka açılma sürecinden başlayarak bugüne kadar Yönetim Kurulu üyeleri açısından farklı bir görüş öne sürülmemiştir. 24. Şirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasağı: 16.04.2008 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Türk Ticaret Kanunu’nun 334 ve 335 no.lu maddelerinde işlem yapma yetkisi Yönetim Kurulu üyelerine verilmiştir. 25. Etik Kurallar: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. çalışanları: • Genel ve mesleki ahlâk kurallarından ödün vermezler. • Görevlerini ifa ederken dürüst, güvenilir, şeffaf ve kurum ilke ve stratejilerini benimseyerek hareket ederler. • İşverene, devlete, satıcılara (tedarikçilere), pay sahiplerine, taşeronlara, daima dürüst davranmaya ve yaptıkları her işte kaliteyi ön planda tutmaya önem gösterirler. • Sözleşmelerden doğan yükümlülüklerimizi yerine getirmenin ötesinde işverenlerimiz, müşterilerimiz ve ortaklarımıza karşı her zaman yapıcı bir tutum içinde olurlar. • Çalışılan ülkelerde tüm çevre ve ilgili kanun ve yönetmeliklerine uyum sağlamak için gerekli hassasiyeti gösterirler. • Doğal kaynakları ekonomik kullanarak israfı önlerler. • Atıkları kontrol altında tutarak, çevreye olan etkilerini azaltırlar. • ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’nin gereklerini yerine getirerek gerekli kaynakları sağlarlar. • İş güvenliği ve işçi sağlığı uygulamalarını sürekli iyileştirerek iş kazalarının önlenmesini sağlarlar. 26. Yönetim Kurulu’nda Oluşturulan Komitelerin Sayısı, Yapısı ve Bağımsızlığı: Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.’nin Yönetim Kurulu’na bağlı olarak iki adet komite görev yapmaktadır. Komiteler yılda en az dört defa toplanmaktadırlar. 88 89 Temel Rasyolar 31.12.2008 31.12.2007 Cari Oran: Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yükümlülükler 5.073.541 3.357.866 = 151,1% 3.431.490 2.740.441 = 125,2% 1.976.033 3.357.866 = 58,8% 1.527.277 2.740.441 = 55,7% 6.418.138 11.746.868 = 54,6% 5.412.970 9.161.433 = 59,1% 5.328.730 11.746.868 = 45,4% 3.748.463 9.161.433 = 40,9% 5.073.541 11.746.868 = 43,2% 3.431.490 9.161.433 = 37,5% Duran Varlıklar Toplam Varlıklar 6.673.327 11.746.868 = 56,8% 5.729.943 9.161.433 = 62,5% Net Dönem Kârı Toplam Varlıklar 859.122 11.746.868 = 7,3% 803.774 9.161.433 = 8,8% Net Dönem Kârı Toplam Satış Gelirleri 859.122 9.022.938 = 9,5% 803.774 6.869.342 = 11,7% Nakit Oranı: Nakit ve Nakit Benzerleri + Finansal Yatırımlar Kısa Vadeli Yükümlülükler Kaldıraç Oranı: Toplam Yükümlülükler Toplam Varlıklar Özkaynak/Varlıklar Toplamı Oranı: Özkaynaklar Toplam Varlıklar Dönen Varlıklar/Varlıklar Toplamı Oranı: Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Duran Varlıklar/Varlıklar Toplamı Oranı: Aktif Kârlılığı: Net Kâr Marjı: 90 91 92 93 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi Güney Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. Büyükdere Cad. Beytem Plaza No: 22 K: 9-10, 34381 - Şişli ‹stanbul - Turkey Tel : +90 212 315 30 00 Fax: +90 212 230 82 91 www.ey.com Bağımsız denetim raporu Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi Ortaklar’ına: Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi (Enka İnşaat)’nin ve bağlı ortaklıklarının (birlikte “Şirket” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle hazırlanan ve ilişikte yer alan konsolide bilançosunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide özkaynak değişim tablosunu, konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotlarını denetlemiş bulunuyoruz. Konsolide finansal tablolarda aktiflerin yaklaşık %15’ini, satış gelirlerinin yaklaşık % 9’unu ve net karın yaklaşık %13’ünü oluşturan bağlı ortaklıklardan, Moskova Krasnye Holmy (MKH), Opened Joint-Stock Company Mosenka (Mosenka) ve Limited Liability Company Enka TC (eski adıyla Limited Liability Company “Ramenka”)’nin finansal tabloları başka bir uluslararası bağımsız denetim şirketi tarafından denetime tabi tutulmuştur. Konsolide finansal tablolar üzerindeki denetim raporumuz, konsolide finansal tablolarda yer alan söz konusu şirketlere ait tutarlarla ilgili olarak tamamen diğer uluslararası bağımsız denetim şirketinin denetim raporlarına dayanmaktadır. İçindekiler Sayfa Bağımsız denetim raporu Konsolide bilanço Konsolide gelir tablosu Konsolide özkaynak değişim tablosu Konsolide nakit akım tablosu Konsolide finansal tablolara ilişkin notlar 1-2 3-4 5 6 7 8 - 84 Finansal tablolarla ilgili olarak işletme yönetimi’nin sorumluluğu İşletme yönetimi bu konsolide finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, finansal tabloların hata veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir. Bağımsız denetim kuruluşu’nun sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime ve yukarıda bahsi geçen bağımsız denetim firmasının raporlarına dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolarda yer alan tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, işletmenin iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve konsolide finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini de içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının ve yukarıda bahsi geçen diğer bağımsız denetçi raporlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. 94 (1) 95 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide bilanço (Para birimi Bin Türk Lirası (TL)) Cari dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş dönem Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 5.073.541 3.431.490 10, 32 10 11 12 21 892.202 827.734 1.973.517 19.095 17.067 2.028 532.068 145.047 290.242 1.028.744 128.223 848.888 9.003 6.752 2.251 312.720 290.563 241.811 4 393.636 385.078 5.073.541 3.245.030 - 186.460 6.673.327 5.729.943 15 50.937 256.097 60 2.847.443 3.170.120 3.023.228 34.184 370.310 11.713 1.623.954 3.324.722 3.213.753 4 16 146.892 4.073 110.969 3.472 4 17 30 21 4.941 164.147 105.473 70.036 136.953 155.497 69.138 11.746.868 9.161.433 Dipnot Varlıklar referansları Dönen varlıklar Görüş Görüşümüze göre, yaptığımız denetime ve diğer bağımsız denetim şirketinin raporlarına dayanarak, ilişikteki konsolide finansal tablolar, Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar Ticari alacaklar Diğer alacaklar - İlişkili taraflardan diğer alacaklar - Diğer alacaklar Stoklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Diğer dönen varlıklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının dönen varlıklar içindeki payı 6 7 9 Satış amacıyla elde tutulan varlıklar 29 Duran varlıklar Ticari alacaklar Finansal yatırımlar Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maddi duran varlıklar - Şirket - Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıkları içindeki payı Maddi olmayan duran varlıklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının duran varlıklar içindeki payı Şerefiye Ertelenmiş vergi varlığı Diğer duran varlıklar Billur Demet Atan, SMMM Sorumlu Ortak, Başdenetçi 23 Mart 2009 İstanbul, Türkiye 9 7 13 14 Toplam varlıklar İlişikte 8 ile 84’üncü sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 96 (2) (3) 97 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide bilanço 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait Konsolide gelir tablosu (Para birimi Bin Türk Lirası (TL)) (Para birimi Bin Türk Lirası (TL)) Kaynaklar Cari dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş dönem Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 3.357.866 2.740.441 504.558 500.025 4.533 806.854 780.614 892 779.722 84.832 32.136 42.807 142.433 Satış gelirleri Satışların maliyeti (-) 10, 32 10 12 30 18 21 601.365 597.527 3.838 1.158.884 777.630 1.264 776.366 193.780 36.064 83.352 219.115 4 287.676 346.207 3.357.866 2.740.441 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararındaki paylar Finansal gelirler Finansal giderler (-) - - 3.060.272 2.672.529 8 8,19 9 10 20 30 21 1.202.667 1.114.342 88.325 5.254 191.699 16.635 410.160 1.158.535 1.361.385 1.286.162 75.223 2.171 67.357 15.224 371.323 787.032 4 75.322 68.037 5.328.730 3.748.463 4.961.082 1.221.689 31.752 186.726 32.389 121.064 2.596.634 770.828 367.648 3.457.003 921.689 (237.045) 319.010 96.319 98.940 1.511.002 747.088 291.460 11.746.868 9.161.433 Dipnot referansları Kısa vadeli yükümlülükler Finansal borçlar - Finansal kredilerden borçlar - Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar Diğer borçlar - İlişkili taraflara diğer borçlar - Diğer borçlar Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri Dönem karı vergi yükümlülüğü Borç karşılıkları Diğer kısa vadeli yükümlülükler Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının kısa vadeli yükümlülükler İçindeki payı 8 8, 19 9 Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklara ilişkin yükümlülükler 29 Uzun vadeli yükümlülükler Finansal borçlar - Finansal kredilerden borçlar - Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar Diğer borçlar Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar Ertelenen vergi yükümlülüğü Diğer uzun vadeli yükümlülükler Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının uzun vadeli yükümlülükler içindeki payı Özkaynaklar Ana ortaklığa ait özkaynaklar Yasal ödenmiş sermaye Ödenmiş sermaye düzeltmesi Değer artış fonları Yabancı para çevrim farkları Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karı Net dönem karı Azınlık payları 22 22 22 22 22 22 Toplam kaynaklar İlişikte 8 ile 84’üncü sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 98 (4) Cari dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş dönem Bağımsız denetimden geçmiş Dipnot referansları 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 5, 23 5, 23 9.022.938 (7.666.643) 6.869.342 (5.673.750) 1.356.295 1.195.592 Sürdürülen faaliyetler Brüt kar Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) Genel yönetim giderleri (-) Diğer faaliyet gelirleri Diğer faaliyet giderleri (-) 5, 24,25 5, 24,25 5, 26 5, 26 Faaliyet karı (170.522) (293.049) 451.903 (53.792) 1.290.835 5 5, 27 5, 28 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (130.401) (222.042) 114.236 (56.364) 901.021 (939) 203.629 (395.840) 6.142 252.742 (218.001) 1.097.685 941.904 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net 5, 30 (238.563) (138.130) - Dönem vergi gideri (-) - Ertelenmiş vergi (gideri)/geliri 5, 30 5, 30 (138.315) (100.248) (168.006) 29.876 859.122 803.774 - - Dönem karı 859.122 803.774 Dönem kar/zararının dağılımı Azınlık payları Ana ortaklık payları 88.294 770.828 56.686 747.088 Sürdürülen faaliyetler dönem karı Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem karı/zararı Hisse başına kazanç - intifa senetleri - adi hisse senedi (tam Kr) 31 31 0,64 3,83 0,62 Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç - intifa senetleri - adi hisse senedi (tam Kr) 31 31 0,64 3,83 0,62 Ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısı (1 kuruşdan ortalama hisse senedi) 120.000.000.000 120.000.000.000 İlişikte 8 ile 84’üncü sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (5) 99 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 5.328.730 (6) İlişikte 8 ile 84’üncü sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (9.083) 195.809 31.752 31 Aralık 2008 bakiyeleri 1.221.689 (63.930) (63.930) 888 (12.064) (12.064) 53.062 53.062 20.198 (194.490) 1.010 64.468 204.329 - (13.828) (4.629) - 432 - Notlar 31 Aralık 2008 367.648 770.828 2.596.634 32.389 121.064 4.961.082 888 27.958 611.930 88.294 859.122 116.252 1.471.052 (11.110) (86.358) 204.329 1.389 21.587 (30.343) (30.343) 770.828 770.828 (747.088) 606.904 606.904 747.088 (364.468) (75.248) (22.124) 194.490 (1.010) 22.124 - 888 583.972 770.828 1.354.800 (75.248) 204.329 20.198 - (13.828) (13.828) 4.629 - - - (5.399) 432 (63.930) 57.259 - Yabancı para çevrim farkları Cari dönem binalar yeniden değerleme düzeltmesi (ertelenmiş vergi netlenmiş) Yeniden değerleme fonundan birikmiş karlara aktarılan yeniden değerlenmiş tutarlar üzerinden hesaplanan amortisman farkı (ertelenmiş vergi netlenmiş) Finansal varlıklar değer artış fonu (ertelenmiş vergi netlenmiş) Nakit akım korunması ile ilgili oluşan gerçeğe uygun değer değişimi (ertelenmiş vergi netlenmiş) Özkaynaklara yansıtılan toplam gelir/gider Net dönem karı Toplam gelir/gider Geçmiş yıl karlarına transfer Sermaye artırımı (Not 22) 300.000 Temettü dağıtımı Yasal yedeklere transfer Sermaye çevrim farkı Vergi oranı değişikliği etkisi Maddi duran varlıklardan yatırım amaçlı gayrimenkullere transfer Yatırım amaçlı gayrimenkullerden maddi duran varlıklara transfer Konsolidasyon etkisi (Not 17) - 876 - - (5.831) 630.269 596.480 602.275 - 33.789 3.748.463 291.460 747.088 1.511.002 98.940 96.319 2.981 316.029 (237.045) 1 Ocak 2008 bakiyeleri 921.689 96.319 2.981 316.029 (237.045) 31 Aralık 2007 bakiyeleri 921.689 20.936 20.936 (2.207) 208.664 208.664 (87.102) (36.473) 300.000 - 1.434 1.202 2.566 2.566 - 3.457.003 3.748.463 291.460 747.088 1.511.002 98.940 3.457.003 1.434 1.202 (212.682) 803.774 591.092 (87.102) (53.381) (40.561) 56.686 16.125 (7.160) 1.434 1.202 (172.121) 747.088 574.967 (87.102) (46.221) 747.088 747.088 (587.775) 2.207 (404.287) (404.287) (19.891) 587.775 (263.527) (46.221) 19.891 - 1.792 228.379 228.379 - - - - (42.353) (403.136) (406.494) 20.936 Yabancı para çevrim farkları Cari dönem binalar yeniden değerleme düzeltmesi (ertelenmiş vergi netlenmiş) (Not 15) Yeniden değerleme fonundan birikmiş karlara aktarılan yeniden değerlenmiş tutarlar üzerinden hesaplanan amortisman farkı (ertelenmiş vergi netlenmiş) (Not 15) Finansal varlıklar değer artış fonu (ertelenmiş vergi netlenmiş) Nakit akım korunması ile ilgili oluşan gerçeğe uygun değer değişimi Özkaynaklara yansıtılan toplam gelir/gider Net dönem karı Toplam gelir/gider Yasal yedeklere transferler Geçmiş yıl karlarına transfer Sermaye çevrim farkı Sermaye artırımı Temettü dağıtımı - (17.508) (70) - 282.495 3.015.359 587.775 1.657.153 79.049 75.383 107.365 1 Ocak 2007 bakiyeleri 621.689 (113.470) 415 Net Ana dönem ortaklığa ait karı öz kaynaklar Geçmiş yıl karları Yabancı Kardan para ayrılan çevrim kısıtlanmış farkları yedekler (Finansal varlıklar değer artış fonu) (Yeniden değerleme fonu) UMS 21’e göre ödenmiş sermaye düzeltmesi Yasal ödenmiş sermaye Değer Artış Fonları 100 230.171 (Para birimi Bin Türk Lirası (TL)) (445.489) (Para birimi BinTürk Lirası (TL)) 3.297.854 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait Konsolide nakit akım tablosu Azınlık Toplam payları özkaynaklar 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait Konsolide özkaynak değişim tablosu 31 Aralık 2007 Vergi öncesi net kar İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit ile net kar arasındaki mutabakat: Amortisman ve itfa ve tükenme payları Kıdem tazminatı karşılığı, net Şüpheli alacak karşılığı 9 Ertelenmiş elektrik satış gelirleri düzeltmesi Özkaynak yöntemiyle konsolide edilen iştiraklerden elde edilen gelir Faiz giderleri Faiz gelirleri Temettü gelirleri 27 Maddi duran varlık satış karı, net Stok değer düşüklüğü karşılığı Gelir tablosu ile ilişkilendirilen şerefiye Yatırım amaçlı gayrimenkullerin rayiç bedel değer farkı 14, 26 Faiz tahakkuku Negatif şerefiye 17, 26 Satılmaya hazır gayrimenkuller üzerindeki değer düşüklüğü karşılığı Vadeli işlem gerçeğe uygun değer (geliri) / gideri, net 1.097.685 207.312 4.175 4.293 117.176 939 120.703 (67.521) (2.564) (42.340) (3.896) 142.529 (111.209) 6.811 (20.554) 198 (2.015) 184.891 4.224 11.378 134.889 (6.142) 134.771 (83.204) (1.671) (20.618) 3.485 (69.844) 1.868 6.339 (1.109) İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki değişiklik öncesi işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit 1.451.722 1.241.161 Varlıklar ve yükümlülüklerdeki değişim Ticari ve diğer alacaklar, net Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının dönen varlıklar içindeki payı Stoklar Diğer cari/dönen varlıklar Ticari ve diğer borçlar, net Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının yükümlülükler içindeki payı Diğer yükümlülükler ve borç karşılıkları Ödenen vergi Ödenen kıdem tazminatı (885.511) 232.234 101.426 (114.879) 110.682 (18.058) 83.631 (180.450) 64.295 (166.926) (1.022) (196.457) (187.724) (128.637) (100.180) (56.244) 579.847 42.580 200.116 58.641 (128.789) (788) 30 20 İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki net değişiklik (774.578) İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit girişi Yatırım faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri Vadesi üç ayın üzerindeki vadeli mevduatlar Satılmaya hazır menkul kıymetler Finansal varlıklar Maddi duran varlık satışından sağlanan nakit Maddi duran varlık alımları Şirket satın almalarından kaynaklanan net nakit çıkışı Yatırım amaçlı gayrimenkuller satışından sağlanan nakit Alınan faiz Temettü gelirleri Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 677.144 941.904 82.365 1.323.526 264.612 (641.241) 14.054 152.348 (324.783) (6.502) 3.497 71.912 2.564 - (196.602) (30.567) (11.971) 65.419 (440.176) (442.887) 5.348 70.939 1.671 11.713 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (463.539) (967.113) Finansal faaliyetlerde kullanılan net nakit Kısa vadeli kredilerdeki net artış (azalış) Alınan kısa ve uzun vadeli krediler Ödenen kısa ve uzun vadeli krediler Ödenen faiz Ana ortaklık dışı paylara ödenen temettüler Ödenen temettüler (5.506) 365.176 (896.645) (130.962) (11.110) (75.248) (15.210) 348.803 (312.868) (103.001) (7.160) (46.221) Finansal faaliyetlerde kullanılan net nakit (754.295) (135.657) Yabancı para çevrim farkları 447.266 (263.187) Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net (azalış) / artış (93.424) (42.431) 27 Dönem başı itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 6 923.335 965.766 Dönem sonu itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 6 829.911 923.335 İlişikte 8 ile 84’üncü sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (7) 101 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 1. Şirket’in organizasyonu ve faaliyet konusu 1. Şirket’in organizasyonu ve faaliyet konusu (devamı) Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi (Enka İnşaat), Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca, 4 Aralık 1967 tarihinde Türkiye, İstanbul’da kurulmuş ve tescil edilmiştir. Enka İnşaat’ın şirket merkezi Balmumcu, Bestekar Şevki Bey Sokak, 34349 – Enka Binası Beşiktaş, İstanbul’dur. Bağlı ortaklığın ismi Faaliyet konusu Kurulduğu ülke Kuruluş yılı Entaş Nakliyat ve Turizm Anonim Şirketi (Entaş) Yurt içi ve yurt dışı kongre ve seminer organizasyonları, tur rezervasyonları ve bilet satışları ile uğraşmaktadır. Türkiye 1976 Tara Holding Anonim Şirketi ile Tara ve Gülçelik Aileleri’nin kontrolünde olan Enka İnşaat hisselerinin %12,27’si ve Enka İnşaat’ın bağlı ortaklıklarından Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri Anonim Şirketi (Pimaş) hisselerinin %12,70’i İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmektedir. Enka Teknik Genel Müteahhitlik Bakım İşletme Sevk ve İdare Anonim Şirketi (Enka Teknik) Malzeme taşıma ve depolama sistemleri, yardımcı tesisler, su arıtma ve çevre mühendisliği, altyapı ve inşaat, elektrik, kontrol sistemleri ve enstrümantasyon mühendisliği alanlarında iş yapmaktadır. Türkiye 1981 Entrade GmbH (Entrade) Şirket’e hammadde ve işletme malzemesi sağlamakta ve çeşitli hizmetler sunmaktadır. Almanya 1984 Limited Liability Company Enmar (Enmar) Hazır beton üretimi ve çeşitli inşaat işleriyle uğraşmaktadır. Rusya 1994 Air Enka Hava Taşımacılığı A.Ş. (Air Enka) Her türlü hava taşımacılığı ile uğraşmaktadır. Türkiye 2001 Enka Holding B.V. Şirket’in Türkiye dışındaki yatırımlarını yönetmektedir. Hollanda 2001 Adapazarı Elektrik Üretim Limited Şirketi (Adapazarı Elektrik) (*) Elektrik üretimi ve satışını gerçekleştirmektedir. Türkiye 2004 İzmir Elektrik Üretim Limited Şirketi (İzmir Elektrik) (*) Elektrik üretimi ve satışını gerçekleştirmektedir. Türkiye 2004 Gebze Elektrik Üretim Limited Şirketi (Gebze Elektrik) (*) Elektrik üretimi ve satışını gerçekleştirmektedir. Türkiye 2004 Enka Limited Liability Company (Enka LLC) Şirket’in inşaat, mühendislik ve dizayn işlerini yönetmektedir. Ukrayna 2006 Enka Enerji Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışını gerçekleştirecektir. Türkiye 2006 Enka İnşaat, 28 Haziran 2002 tarihinde %35,39 payla ortağı olan ve aynı zamanda %3,93 payla iştirak ettiği Enka Holding Yatırım Anonim Şirketi (Enka Holding) ile Türk Ticaret Kanunu’nun 451. maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 37-39. maddeleri hükümleri uyarınca, devralma yolu ile birleşme sonucunda aktif ve pasifi ile birlikte tüm mal varlıklarını bütün hakları ve yükümlülükleriyle tasfiyesiz olarak devralarak birleşmiştir. 29 Aralık 1972 tarihinde kurulmuş olan ve fiili faaliyet konusu sermaye şirketlerine mali yatırımlar yapmak olan Enka Holding’in yatırımda bulunduğu şirketler de bu birleşme sonrası Enka İnşaat bünyesi altında toplanmıştır. 2008 yılı içinde çalışan personelin ortalama sayısı beyaz yakalı ve mavi yakalı olarak sırasıyla 6.172 ve 34.714’tür (2007 – 5.425 ve 31.060). Enka İnşaat beş ana coğrafi bölgede şube benzeri işletmeleri, müşterek yönetime tabi ortaklıkları, iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile birlikte faaliyet göstermektedir: i. Türkiye’de yaygın bir inşaat faaliyet yelpazesinde hizmet vermekte olup, bu inşaat faaliyetleri arasında inşaatını ve işletmesini yaptığı doğalgazla çalışan elektrik enerjisi üreten termik güç santralleri, endüstriyel ve sosyal binalar ve otoyol inşaatları yer almaktadır. ii. Rusya, Ukrayna, Tacikistan ve Kazakistan’da inşaat faaliyetlerinde bulunmaktadır. Aynı zamanda Moskova -Rusya’da, gayrimenkul yatırımı ve geliştirilmesi konularında da faaliyet göstermektedir. Ayrıca yine Rusya’da hipermarketler ve alışveriş merkezleri inşaatı ve işletmesi ile ilgilenmektedir. iii. Afrika’daki inşaat faaliyetlerini Cezayir, Libya ve Cibuti’de devam ettirmektedir. iv. Asya’daki inşaat faaliyetlerini Arabistan ve Umman’da devam ettirmektedir. v. Avrupa’daki faaliyetleri inşaat ve ticari aktivitelerden oluşmakta olup, bu faaliyetler Romanya, Arnavutluk, Hollanda, İsviçre, Almanya ve Bosna Hersek’te sürdürülmektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Enka İnşaat’ın direkt bağlı ortaklıkları, bu şirketlerin faaliyetleri, kuruldukları ülkeler ve kuruluş yılları aşağıda belirtilmiştir: 102 Bağlı ortaklığın ismi Faaliyet konusu Kurulduğu ülke Kuruluş yılı Pimaş PVC kapı ve pencere profillerinin imalatı ve pazarlaması ile uğraşmaktadır. Türkiye 1963 Enka Pazarlama İhracat İthalat Anonim Şirketi (Enka Pazarlama) İnşaat makineleri, kamyon, endüstriyel ürünler ve yedek parça pazarlaması ile satış sonrası servis hizmetiyle uğraşmaktadır. Türkiye 1972 Çimtaş Çelik İmalat Montaj ve Tesisat Anonim Şirketi (Çimtaş) Yapı çelik işlerinin imalatı, montajı ve ilgili teknik teçhizatın kurulması ile uğraşmaktadır. Türkiye 1973 Titaş Toprak İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi (Titaş) Altyapı, otoyol yapımı ve her tür kazı faaliyetlerinde bulunmaktadır. Türkiye 1974 Kasktaş Kayar Kalıp Altyapı Sondaj Kazık ve Tecrit Anonim Şirketi (Kasktaş) Kazık temel işleri, her nevi temel ve üst yapı inşaat, kayar kalıp, sondaj ve zemin etüdleri ve tecrit işlerinin yapımı ile uğraşmaktadır Türkiye 1975 (8) (*) Bu üç şirket birlikte “Enka Enerji Şirketleri” olarak anılacaktır. İnşaat yüklenim ihaleleri Enka İnşaat tarafından tek başına, bağlı ortaklıkları ile ya da kurulan müşterek yönetime tabi ortaklıklar yoluyla ve diğer müteahhitlerle birlikte üstlenilmektedir. Projeler “sabit fiyatlı” sözleşmeler ve “maliyet artı kar” tipi sözleşmeler bazında gerçekleştirilmekte olup, hepsi genellikle ekonomik koşullara ve projedeki değişikliklere göre fiyat ayarlamaları içermektedir. Enka İnşaat, bağlı ortaklıkları, şube benzeri yabancı işletmeleri ve konsolide edilen müşterek yönetime tabi ortaklıklarıyla birlikte bundan sonra “Şirket” olarak tanımlanacaktır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Şirket’in özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştirakleri aşağıda belirtilmiştir: Gretsch – Unitas Yapı Elemanları Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Gretsch – Unitas) Gedore Altaş El Aletleri Dövme Çelik ve Sanayi Ticaret Limited Şirketi (Gedore Altaş) Şirket, özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştiraklerinden Azen Oil Company BV (Azen Oil)’in %50 oranındaki hissesini 14 Nisan 2008 tarihinde, 64.580 ABD Doları bedelle satmıştır. Satış işlemi sonucunda oluşan 71.263 TL tutarındaki kar, konsolide finansal tablolarda “Diğer faaliyet gelirleri” içerisinde gösterilmiştir (Not 26). (9) 103 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 1. Şirket’in organizasyonu ve faaliyet konusu (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, oransal konsolidasyon veya aktif ve pasiflerindeki ortaklık payının topluca gösterilmesi yoluyla finansal tablolara yansıtılan müşterek yönetime tabi ortaklıkları aşağıdaki gibidir: Konsolide finansal tablolar Enka İnşaat’ın ve bağlı ortaklıkların ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların yasal kayıtlarına dayandırılarak ve farklı muhasebe politikaları benimsenerek düzenlenen finansal tablolarına, SPK Finansal Raporlama Standartları’na uygunluk sağlaması amacıyla, bazı düzeltme ve sınıflandırma kayıtları yansıtılmak suretiyle hazırlanmıştır. Düzeltme kayıtlarının başlıcaları, tam, oransal ve özkaynak yöntemi ile konsolidasyon muhasebesi yapılması, inşaat faaliyetleri gelirlerinin ilgili sözleşmenin tamamlanma oranı metodu ile finansal tablolarına yansıtılması, işletme birleşmelerinin kayda alınması, bina ve yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer düzeltmeleri, ertelenmiş vergi hesaplaması, alacak, borç ve diğer yükümlülüklerin iskonto edilmesi, kıdem tazminatı ve diğer karşılıkların hesaplanmasıdır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun bedelinden gösterilen satılmaya hazır finansal varlıklar, yatırım amaçlı gayrimenkuller ve maddi varlıklar içinde yer alan arsa ve binalar haricinde, tarihi maliyet esasına göre düzenlemiştir. Bechtel-Enka Joint Venture (Kazakistan) – Senimdy Kurylys Bechtel-Enka Joint Venture Bautino (Kazakistan) Bechtel-Enka Joint Venture (Romanya) Bechtel-Enka-Technostroyexport Joint Venture (Sakhalin Adası – Rusya) Caddell Construction Company Inc. (Caddell Avrupa) Caddell Construction Company Inc. (Caddell Afrika) AECO Development Limited Liability Company (Umman) Bechtel-Enka Joint Venture (Arnavutluk) Konsolide finansal tablolar 23 Mart 2009 tarihinde Şirket Yönetim Kurulu tarafından yayımlanmak üzere onaylanmıştır. Genel Kurul ve bazı düzenleyici organların yasal finansal tabloları yayımlandıktan sonra değiştirme yetkileri vardır. 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar Konsolide finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 9 Nisan 2008 tarihinde yayımlanan XI-29 numaralı tebliğinde belirlenen ve uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Finansal tabloların sunum esasları Şirket’in konsolide finansal tabloları Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kabul edilen finansal raporlama standartlarına (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun olarak hazırlanmıştır. Şirket, konsolide finansal tabloların hazırlanmasında 31 Aralık 2007’ye kadar SPK’nın Seri: XI, No: 25, “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”i esas almıştı. Anılan tebliğde, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi (IASC) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanması durumunda da, SPK Muhasebe Standartları’na uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Şirket’in konsolide finansal tabloları, 31 Aralık 2007’ye kadar, yukarıda bahsedildiği üzere SPK’nın izin verdiği alternatif yöntem çerçevesinde hazırlanmıştır. 9 Nisan 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren SPK’nın Seri: XI, No: 29 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (Tebliğ) uyarınca halka açık işletmeler 1 Ocak 2008’den itibaren finansal tablolarını, söz konusu Tebliğ’de öngörüldüğü üzere, Uluslararası Muhasebe/ Finansal Raporlama (UMS/UFRS) standartlarına uygun olarak hazırlamaya başlamıştır. Yukarıda belirtilen Seri: XI, No: 25 no’lu tebliğ uyarınca Şirket tarafından 31 Aralık 2007’ye kadar uygulanan alternatif yöntem ile Seri: XI, No: 29 tebliğ’inde öngörülen muhasebe politikaları arasında herhangi bir fark olmadığından dolayı, Şirket’in cari ve önceki dönem mali tablolarının hazırlanmasında uygulanan muhasebe politikalarında bir değişiklik olmamıştır. Enka İnşaat, Türkiye’de faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ve müşterek yönetime tabi ortaklıkları, muhasebe kayıtlarını ve yasal mali tablolarını Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) (Enka İnşaat ve Pimaş için), Türkiye’de geçerli olan ticari mevzuat, mali mevzuat ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı (THP) gereklerine göre Türk Lirası (TL) olarak tutmaktadır. Yurtdışında faaliyet gösteren, bağlı ortaklıklar, şube benzeri işletmeler ile müşterek yönetime tabi ortaklıklar ise, ticari sicillerinin kayıtlı olduğu ülkelerde geçerli olan kanun ve mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarını tutmaktadırlar. İşlevsel ve sunum para birimi Şirket’in sunum para birimi Türk Lirası (TL)’dır. Türkiye’de 1 Ocak 2005’ten itibaren paradan altı sıfır atılmasıyla birlikte Yeni Türk Lirası (YTL), Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni para birimi olarak belirlenmişti. Bakanlar Kurulu 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren para birimindeki “Yeni” ibaresinin kaldırılmasına karar vermiştir. Bu nedenle, 31 Aralık 2008 itibariyle Şirket’in işlevsel ve sunum para birimi ve geçmiş yıl karşılaştırmalı tutarları 1 YTL = 1 TL oranı kullanılarak TL olarak sunulmuştur. ABD Doları, Enka İnşaat operasyonlarında ağırlıklı olarak kullanılmakta ve başka bir deyişle Enka İnşaat operasyonları üzerinde önemli bir etkiye sahip bulunmaktadır. ABD Doları ayrıca, Enka İnşaat için önemlilik arz eden durum ve olayların ekonomik temelini yansıtmaktadır. Enka İnşaat’ın satın alma ve satış fiyatları ile esas hizmet ve ürünleri çoğunlukla ABD Doları cinsinden belirlenmekte olup borçlanma cinsi ve ilgili borçlanma giderlerinin büyük bir çoğunluğu da ABD Doları’dır. Bu yüzden Enka İnşaat, finansal tablo kalemlerinin işlevsel para biriminin UMS 21 – “Döviz Kurlarındaki Değişimin Etkileri” uyarınca ABD Doları olmasına karar vermiştir. UMS 21 uyarınca, işlevsel para birimi ABD Doları olan Enka İnşaat ve bazı yurtdışı bağlı ortaklıkları ve müşterek yönetim ortaklıklarının bilanço kalemleri TL olarak sunulurken ilgili bilanço tarihindeki ABD Doları/TL kuruyla; gelir ve giderler ile nakit akımları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuruyla (tarihsel kur) veya ilgili dönemin ortalama kuruyla değerlenir. Bu çevrimden doğan çevrim karı/zararı, özkaynaklar altında oluşan “yabancı para çevrim farkları” hesabında yer alır. Şirket’in Rusya’da faaliyet gösteren yabancı bağlı ortaklıklarından Moskova Krasnye Holmy (MKH), Opened Joint-Stock Company Mosenka (Mosenka) ve Limited Liability Company Enka TC (Enka TC, eski adıyla Limited Liability Company “Ramenka”) ‘nin işlevsel para birimi Ruble; Kazakistan, Romanya ve Arnavutluk’ta kurulmuş olan müşterek yönetime tabi ortaklıkların ve Hollanda’da kurulmuş olan şirketlerin işlevsel para birimi Euro’dur. Şirket’in Türkiye’de faaliyet gösteren bazı bağlı ortaklıklarının işlevsel para birimi ise TL’dir. Bu şirketler işlevsel para birimi cinsinden Enka İnşaat’a raporlama yapmakta olup bilanço kalemleri bilanço tarihindeki sırasıyla ABD Doları/Ruble, ABD Doları/Euro ve ABD Doları/TL kuruyla; gelir ve giderler ile nakit akımları ise sırasıyla ABD Doları/Ruble, ABD Doları/Euro ve ABD Doları/TL yıllık ortalama kurlarıyla çevrilmektedir. 104 (10) (11) 105 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Bu çevrimden doğan çevrim karı/zararı, özkaynaklar altında oluşan “yabancı para çevrim farkları” hesabında yer almaktadır. c) “Stoklar” hesabı içerisinde gösterilen 5.421 TL’lik verilen sipariş avansları, “Diğer dönen varlıklar” hesabı içerisinde gösterilmiştir. Enka İnşaat’ın yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarının, müşterek yönetime tabi ortaklıklarının ve şube benzeri yabancı işletmelerinin konsolide finansal tablolarda gösteriminde izlenen yöntemler aşağıdaki gibidir: d) “Diğer dönen varlıklar” hesabı içerisinde gösterilen 57.183 TL’lik satılmaya hazır duran varlıklar, “Satış amacıyla elde tutulan varlıklar” hesabı içerisinde gösterilmiştir. Şube benzeri işletmelerin işlemleri ana ortaklığın işlemleri gibi değerlemeye tabi tutulur. Bu çerçevede şube benzeri işletmelerin, bağımsız yabancı işletme niteliğinde olan bağlı ortaklıkların ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların ABD Doları olarak hazırlanan finansal tablolarındaki parasal ve parasal olmayan kalemler bilanço tarihinde geçerli olan T.C. Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden Türk Lirası’na çevrilmiştir. Gelir ve gider kalemleri, yıl içinde düzenli olarak dağıldığı için yıllık ortalama kurlar üzerinden Türk Lirası’na çevrilmiştir. Çevrim işleminden kaynaklanan kur farkları, konsolide bilançoda özkaynaklar hesap grubu altında “Yabancı para çevrim farkları” hesabında izlenmektedir. Özkaynak kalemleri de bilanço tarihinde geçerli olan T.C. Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden Türk Lirası’na çevrilmiştir. Konsolidasyona dahil olan yabancı ülkelerde faaliyet gösteren şube benzeri işletmelerin ve bağımsız yabancı işletmelerin özkaynakları ile ilgili ortaya çıkan çevrim farkları yine özkaynak hesap grubu altında “Yabancı para çevrim farkları” hesabında takip edilmektedir. SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararına istinaden finansal tablolardaki tutarları yeniden ifade etme işleminin uygulanmasını gerektiren objektif koşulların gerçekleşmemiş olması ve SPK’nın varolan verilere dayanarak ileride bu koşulların gerçekleşme emarelerinin büyük ölçüde ortadan kalktığını öngörmesi sebebiyle,işlevsel para birimi TL olan ve Türkiye’de faaliyet gösteren konsolidasyon kapsamındaki şirketlerin finansal tabloları en son 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle UMS 29 uyarınca (Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama) yeniden ifade etme işlemine tabi tutulmuştur. Dolayısıyla, bu şirketlerin 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihli bilançolarında yer alan parasal olmayan aktif ve pasifler ve sermaye dahil özkaynak kalemleri, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan girişlerin 31 Aralık 2004 tarihine kadar endekslenmesi, bu tarihten sonra oluşan girişlerin ise nominal değerlerden taşınmasıyla hesaplanmıştır. 31 Aralık 2008, 31 Aralık 2007 ve konsolide finansal tabloların onaylandığı tarihler itibariyle T.C. Merkez Bankası döviz alış kurları aşağıdaki gibidir: ABD Doları Euro Rus Rublesi 23 Mart 2009 1,687200 2,299900 0,050480 31 Aralık 2008 1,512300 2,140800 0,051473 31 Aralık 2007 1,164700 1,710200 0,047449 2007 yılı finansal tablolarında yapılan sınıflamalar SPK XI, No: 29 tebliği kapsamında, 31 Aralık 2008 tablolarıyla uyumlu olması açısından 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hazırlanmış konsolide bilanço ve 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hazırlanan konsolide gelir tablosunda birtakım sınıflamalar yapılmıştır. Cari yıl ile karşılaştırmalı olması açısından yapılan sınıflamalar aşağıdaki şekildedir: a) “Nakit ve nakit benzerleri” hesabının 204.571 TL’lik kısmı ile “kısa vadeli finansal yatırımlar” hesabının 163.910 TL’lik kısmı, “uzun vadeli finansal yatırımlar” hesabı içerisinde gösterilmiştir. b) 6.752 TL tutarındaki ilişkili taraflardan alacaklar hesabı, “Diğer alacaklar” hesabı içerisindeki “İlişkili taraflardan diğer alacaklar” hesabında gösterilmiştir. 106 (12) e) “Diğer dönen varlıklar” hesabı içerisinde gösterilen 2.251 TL’lik verilen depozito ve teminatlar, “Diğer alacaklar” hesabı içerisindeki “diğer alacaklar”da gösterilmiştir. f) “Uzun vadeli finansal varlıklar” hesabı içerisinde gösterilen 11.713 TL’lik “Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar” ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilmiştir. g) Ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilen 764.850 TL’lik kısa vadeli alınan avanslar, “Kısa vadeli diğer borçlar” kalemi içerisindeki “diğer borçlar”da gösterilmiştir. h) “Kısa vadeli diğer yükümlülükler” hesabı içerisinde gösterilen 14.872 TL’lik alınan depozito ve teminatlar, “Diğer kısa vadeli yükümlülükler” hesabı içerisinde gösterilmiştir. i) “Kısa vadeli borç karşılıkları” hesabı içerisinde gösterilen 32.136 TL tutarındaki dönem karı vergi yükümlülüğü ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilmiştir. j) Ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilen 63.224 TL’lik uzun vadeli alınan avanslar, “Uzun vadeli diğer borçlar” kalemi içerisinde gösterilmiştir. k) Uzun vadeli borç karşılıkları içerisinde gösterilen 4.133 TL’lik alınan depozito ve teminatlar, “Uzun vadeli diğer borçlar” hesabı içerisinde gösterilmiştir. l) Uzun vadeli borç karşılıkları içerisinde gösterilen 15.224 TL’lik çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilmiştir. m) Uzun vadeli borç karşılıkları içerisinde gösterilen 787.032 TL’lik ertenmiş gelir, “Diğer uzun vadeli yükümlülükler” hesabı içerisinde gösterilmiştir. n) Şirket, konsolide finansal tablolarında bazı özkaynak hesaplarını yasal finansal tablolarındaki gibi sunmak amacıyla özkaynak hesaplarında çeşitli sınıflamalar yapmış ve bu nedenle 31 Aralık 2007 tarihinde daha önce raporlanan ödenmiş sermaye ve yasal yedekler tutarları, sırasıyla 237.045 TL ve 9.639 TL tutarında artmış, 110.540 TL tutarındaki olağanüstü yedekler geçmiş yıl karlarına sınıflanmış ve geçmiş yıl karları 100.901 TL tutarında artmıştır. o) “Diğer faaliyetlerden gelir ve karlar” hesabı içerisinde gösterilen 1.671 TL tutarındaki temettü gelirleri “Finansal gelirler” hesabı içerisinde gösterilmiştir. p) “Diğer faaliyetlerden gelir ve karlar” hesabı içerisinde gösterilen 6.142 TL tutarındaki özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerden elde edilen gelirler ayrı bir gelir tablosu kalemi olarak gösterilmiştir. r) “Finansal gelirler” hesabı içerisinde gösterilen 60.071 TL tutarındaki net kur farkı geliri, “Finansal gelirler” hesabı içerisinde 129.265 TL tutarındaki kur farkı geliri ve “Finansal giderler” hesabı içerisinde 69.194 TL tutarındaki kur farkı gideri olarak brütleştirilerek gösterilmiştir. (13) 107 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) s) Ayrıca Şirket, detayları 3 ve 17 no’lu notta açıklandığı üzere Enka TC’nin %50’sinin satın alınması ile ilgili olarak 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle provizyonel olarak hesapladığı şerefiye tutarının 201.996 TL olarak kesinleşmesi neticesinde şerefiyenin 129.277 TL tutarındaki kısmını “satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar” olarak sınıflamıştır. UFRYK 12, “Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları” (1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). t) “Kısa vadeli diğer yükümlülükler” hesabı içerisinde gösterilen 1.761 TL tutarındaki izin yükümlülüğü “Borç karşılıkları” hesabı içerisinde kullanılmamış izin hakları kaleminde gösterilmiştir. u) “Diğer faaliyetlerden gelirler” hesabı içerisinde “Maddi duran varlık satış karı” kaleminde net olarak gösterilen 5.005 TL tutarındaki kapanan perakende mağaza gideri, “Diğer faaliyetlerden giderler” hesabı içerisinde “Kapanan perakende mağaza giderleri” kaleminde ve “Diğer faaliyetlerden gelirler” hesabı içerisinde “Maddi duran varlık satış karı” kaleminde brütleştirerek gösterilmiştir. v) “Finansal gelirler” hesabı içerisinde gösterilen 1.109 TL tutarındaki net vadeli işlem karı, “Finansal gelirler” içerisinde 7.900 TL tutarındaki vadeli işlem karı ve “Finansal giderler” hesabı içerisinde 6.791 TL tutarındaki vadeli işlem zararı olarak brütleştirilerek gösterilmiştir. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Şirket, yenilenen ve değiştirilen, Şirket’in faaliyetleriyle ilgili olan ve 1 Ocak 2008’den itibaren geçerli olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nı (UFRS) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Birliği (UMSB) ve Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (UFRYK)’nın yorumlarını incelemiştir. 2008 yılında yürürlüğe giren, ancak, Şirket’in operasyonları ile ilgili olmadığından uygulanmayan standartlar, değişiklikler ve yorumlar aşağıda belirtilmiştir. Şirket, muhasebe politikalarını aşağıda yer alan değişikliklerin Şirket’in konsolide finansal tablolarına bir etkisi olmamasından dolayı geçen yıl ile tutarlı olarak uygulamıştır. 1 Ocak 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yeni standart, var olan standartlarda değişiklik ve yorumlar aşağıda yer almaktadır: UFRYK 11, “UFRS 2 – Grup İçi ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkin İşlemler” (1 Mart 2007 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir). Bu yorum, işletmenin sermaye araçlarını başka bir taraftan veya ortaklarından geri almayı seçtiği veya almak zorunda olduğu durumlar da dahil olmak üzere, işletmenin çalışanlarına işletmenin sermaye araçları ile yapmış olduğu ödemelerin hisse ile ödeme şeklinde muhasebeleştirilmesini gerektirmektedir. Bu yorum iştiraklerin, kendi çalışanlarına ana ortaklıklarının yapmış olduğu hisse bazlı ödemeleri de içermektedir. Bu yorum, kamu hizmeti veren (Hizmet İmtiyazı) işletmelerin kamu hizmet sözleşmelerinin esaslarını ve nasıl muhasebeleştirileceğine ilişkin yöntemlerini belirlemektedir. Operatörlerin altyapılarını mülk, demirbaş ve ekipman olarak muhasebeleştirmek yerine finansal varlık ve/veya maddi olmayan varlık olarak yansıtmaları gerektiğini ifade eder. UFRYK 14, “UMS 19- Tanımlanmış Fayda Varlığı Üzerindeki Sınırlama, Asgari Fonlama Gereklilikleri ve Birbirleriyle Olan Karşılıklı Etkileşimleri” (1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). UFRYK 14, UMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” kapsamında varlık olarak kayıtlara alınan tanımlanmış faydanın limiti aşan kısmının belirlenmesi konusuna açıklık getirmektedir. Ayrıca bu yorum, asgari kaynak gereksinimlerinin Varlık Tavan Testi’ne olan etkilerini açıklayıp, kullanımda olan uygulamaları standart hale getirmektedir. UMS 39 ”Finansal Araçların Kayda Alınması ve Değerlemesi” ve UFRS 7 “Finansal Araçlara İlişkin Açıklamalar ve Finansal Varlıkların Sınıflandırılması” (Revize) (1 Temmuz 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). 31 Ekim 2008 tarihinde yayımlanan revize edilmiş UMS 39 şirketlerin finansal varlıklarını (ilk kayda alınış esnasında gerçeğe uygun bedel farklarının gelir tablosuna yansıtılması kararlaştırılan finansal varlıklar ve türev finansal araçlar hariç) belli koşullar altında satılmaya hazır finansal varlıklar veya vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar olarak sınıflamasına izin vermektedir. Bu değişiklik aynı zamanda Şirket’in gerçeğe uygun bedel değer farklarını gelir tablosuna yansıttığı türev olmayan alım satım amaçlı finansal varlıklarını veya satılmaya hazır finansal varlıklarını, eğer finansal varlık kredi ve alacak tanımına uyuyorsa ve öngörülebilir gelecekte finansal varlığını elde tutma niyeti ve yeteneği varsa, kredilere ve alacaklara sınıflamasına izin vermektedir. İlgili değişiklik, 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geçerlidir ve bu tarihten önce yapılan sınıflandırmalara izin verilmemektedir. Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış, henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulama yoluna gidilmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar aşağıdaki gibidir. Şirket konsolide finansal tablo ve dipnotlarını etkileyecek olan ilgili değişiklikleri uygulamaya girdiği tarihlerden itibaren yapacaktır: UFRS 1, “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması” ve UMS 27 “ Konsolide ve Solo Finansal Tablolar” a yapılan değişiklik (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, UFRS’yi ilk defa uygulayan şirketlerin açılış bilançolarında bağlı ortaklıklardaki, müştereken kontrol edilen işletmelerdeki veya iştiraklerdeki yatırımların maliyetini UMS 27 ‘ye uygun olarak veya tahmini maliyet değerleriyle belirlenmelerine olanak tanımaktadır. UMS 27’ye yapılan değişiklik bağlı ortaklık, müştereken kontrol edilen işletmeler veya iştiraklerden elde edilen temettünün solo finansal tablolarda gelir tablosunda yansıtılmasını gerektirmektedir ve bu değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. 108 (14) (15) 109 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS 2, “Hisse Bazlı Ödeme (Değişiklik) – Hakkın Kazanılması ve İptal edilmesi” (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). UMS 1, “Finansal Tabloların Sunuluşu” (Değişiklik) (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Standart iki konuya açıklık getirmektedir: ‘Hakediş Koşulu’nun tanımlanması ve performans ve hizmet koşulları haricindeki koşullar için ‘Haketmeme Koşulu’ kavramı. Standart aynı zamanda, gerek Şirket gerekse karşı taraf (çalışan veya hizmet sağlayan) tarafından iptal edilen ödüllerin aynı şekilde muhasebeleştirileceğini ifade etmektedir. UFRS 2’nin Şirket’in konsolide finansal tablolarına etkisinin olmayacağı beklenmektedir. Finansal tablolarda sunulan bilgilerin yararını artırmak amacıyla UMS 1 değişikliğe tabi tutulmuştur. Özsermaye değişim tablosunun sadece hissedarlar ile yapılan işlemleri içermesi; hissedarlarla yapılan işlemler dışındaki özkaynak değişikliklerinin (kapsamlı gelir) ayrı bir tabloda ( Kapsamlı Gelir Tablosu) veya iki tabloda (Bireysel Gelir Tablosu ve Kapsamlı Gelir Tablosu) sunulması ve işletmenin finansal tablolarını geçmişe yönelik olarak yeniden düzenlediği veya yeni bir muhasebe politikasını geçmişe yönelik olarak uyguladığı durumlarda, finansal durum tablosunun (bilanço) karşılaştırılabilir en erken dönemin başı itibariyle (üçüncü bir kolonda) de sunulması standartta yapılan ana değişikliklerdir. Şirket, konsolide finansal tabloların sunuluşuna ilişkin ilgili sözkonusu değişiklikleri, SPK’nın zorunlu raporlama formatında yapacağı değişikliklere bağlı olarak uygulayacaktır. UFRS 3, “İşletme Birleşmeleri” ve UMS 27 “Konsolide ve Solo Finansal Tablolar’a İlişkin Yapılan Düzenlemeler” (Revize) (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Revize edilmiş UFRS 3 ve revize edilmiş UMS 27, 10 Ocak 2008 tarihinde UFRK tarafından yayımlanmıştır. Revize edilmiş UFRS 3 (UFRS 3R) işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesi, şerefiyenin kayıtlara alınması ile birleşmenin olduğu dönemin finansal sonuçlarının raporlanması hususlarına çeşitli değişiklikler getirmektedir. Söz konusu değişiklikler, satın alım ile ilişkilendirilen maliyetlerin giderleştirilmesini ve satın alım sırasında dikkate alınan şartlı durumlarda, raporlama dönemi sonrasında meydana gelen gerçeğe uygun değer değişikliklerinin şerefiyeden düzeltilmesi yerine gelir tablosunda dikkate alınmasını gerektirmektedir. Revize edilmiş UMS 27 (UMS 27R) bağlı ortaklığın hisse sahipliğinde meydana gelen değişikliklerin sermaye hareketi olarak değerlendirilmesi gerektiğini tanımlamaktadır. Böylelikle sözkonusu sermaye hareketinin şerefiyeye veya kar zarara herhangi bir etkisi olmayacaktır. Ayrıca, standart bağlı ortaklık zararlarının ve bağlı ortaklık üzerinde kaybedilen kontrolün muhasebeleştirilmesi konusunda da değişiklikler getirmektedir. Bu değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 7 Değişiklik, “Finansal Araçlar: Açıklamalar” (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, finansal araçların gerçeğe uygun değerleri hesaplanırken kullanılan girdilerin kaynağının üç seviyede açıklanmasını gerekli kılmaktadır: - Birinci seviye: Birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatı, İkinci seviye: İlgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen borsa fiyatından başka direk ya da indirek olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdiler, Üçüncü seviye: Varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdiler. UFRS 8, “Faaliyet Bölümleri” (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). UFRS 8, UMS 14 ‘Bölümsel Raporlama’nın yerine geçmekte olup, bölümsel raporlamaya yönetimin bakış açısı yöntemini getirmektedir. Raporlanan bilgiler, yönetimin faaliyet bölümlerinin performansını değerlendirmekte ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içermektedir. Bu bilgiler bilanço ve gelir tablosunda yansıtılan bilgilerden farklı olabilir, bu durumda işletmeler ek bilgiler vermeli ve farkların mutabakatını belirtmelidirler. 110 (16) UMS 23, “(Revize) Borçlanma Maliyetleri” (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, yürürlükte olan ve varlık alımı ile ilişkilendirilen borçlanma giderlerinin gelir tablosuna yansıtılabilirliğini öngören uygulamayı sona erdirmektedir. İlişkilendirilen varlığın elde edilmesi veya inşaası için atfedilebilir olan borçlanma maliyetleri aktifleştirilmelidir. Standarda geçişin gerekliliklerine uygun olarak, Şirket, değişiklikleri ileriye dönük yapacaktır. Eğer varsa, ilişkilendirilen varlıklarda borçlanma maliyeti 1 Ocak 2009’dan itibaren aktifleştirilecektir. Bu tarihe kadar giderleşen borçlanma maliyetinde bir değişiklik yapılmayacaktır. UMS 32 ve UMS 1’de yapılan değişiklikler: “Tasfiyeden Kaynaklanan Satılabilir Finansal Araçlar” (1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). UMS 32’ye getirilen değişiklik tasfiyeden kaynaklanan satılabilir finansal araçlar ile yükümlülüklerin, belirli kriterler yerine getirildiği takdirde, sermaye aracı olarak sınıflandırılmasını gerektirmektedir. UMS 1’e getirilen değişiklik ise, sermaye aracı olarak sınıflandırılan satılabilir finansal araçların tanımlanması ve açıklanmasını gerektirmektedir. UFRYK 9 ve UMS 39 – Değişiklikler, (30 Haziran 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir). UFRYK 9 ve UMS 39’a getirilen değişiklikler işletmelerin karma (melez) finansal varlığı gerçeğe uygun değer farkı kar zarar tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklardan ilgili finansal varlık kategorisine sınıflarken saklı türevlerin asal sözleşmeden ayrılıp ayrılmamasına karar vermelerini gerektirmektedir. UFRYK 13, “Müşteri Bağlılık Programları” (1 Temmuz 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Müşteri Bağımlılık Uygulamaları satış işlemlerinin farklı bir bileşeni şeklinde muhasebeleşmelidir. Tahsil edilen bedelin gerçeğe uygun değerinin bir kısmı müşteriye sağlanan menfaatlere dağıtılarak, söz konusu menfaatler müşteri tarafından kullanıldıkça gelir kaydedilmelidir. UFRYK 13’ün, Şirket’in bu tarz bir uygulaması olmaması sebebiyle, Şirket’in konsolide finansal tablolarına etkisi olmayacağı öngörülmektedir. (17) 111 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRYK 15, “Gayrimenkul İnşaatı ile İlgili Anlaşmalar” (1 Ocak 2009 tarihinden sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir). UMS 8, “Muhasebe Politikaları, Muhasebesel Tahmin ve Hatalardaki Değişimler” Muhasebe politikalarını belirlerken, UFRS’de tanımlanan uygulama yöntemlerinin kullanılması zorunludur. UFRYK 15, 3 Temmuz 2008 tarihinde yayımlanmıştır ve geriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRYK 15, bir gayrimenkulün inşaatı için yapılan anlaşmanın, UMS 11 “İnşaat Sözleşmeleri” standardı veya UMS 18 “Hâsılat” standardı kapsamına girip girmediğinin ve buna bağlı olarak da böyle bir gayrimenkul inşasından elde edilen gelirin ne zaman muhasebeleştirileceğinin belirlenmesi konusunda yol gösterir. UMS 10, “Raporlamadan Sonraki Olaylar” raporlama döneminin bitişinden sonra açıklanan temettüler yükümlülük olarak yansıtılmaz. UFRYK 16, “ Yurtdışındaki İşletmede Bulunan Net Yatırım İle İlgili Riskten Korunma” (1 Ekim 2008 tarihinden sonra başlayan senelik dönemler için geçerlidir). UFRYK 16, 3 Temmuz 2008 tarihinde yayımlanmıştır ve ileriye dönük olarak uygulanacaktır. UFYRK 16 üç ana konuya açıklık getirmektedir: Finansal tablolarda kullanılan sunum para birimi bir işletmenin finansal korunma muhasebesi uygulayabilmesine gerekçe oluşturmaz. Dolayısıyla, bir ana kuruluş yalnızca kendi finansal tablolarında kullanılan para birimi ile yabancı operasyonlarında kullanılan para birimi farkından doğan kur farklarını finansal riskten korunma riski olarak adlandırabilir. Finansal riskten korunma aracı grup içindeki işletme ya da işletmelerce elde tutulabilir. UFRYK 17 “Parasal olmayan varlıkların hissedarlara dağıtımı” (1 Temmuz 2009 tarih veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olup ileriye dönük uygulanacaktır). Standart, hissedarların teslim alacağı parasal veya parasal olmayan varlıkları seçme hakkına sahip olmaları durumu da dahil olmak üzere, karşılıklı olan tüm parasal olmayan varlıkların dağıtımı için uygulanacaktır. UFRYK 18: “Müşterilerden Varlık Transferi” (1 Temmuz 2009 tarih veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Standard, müşterilerden alınan maddi duran varlıkların, inşaat yapımı için alınan nakdin veya bu türde müşterilerden alınan varlıkların muhasebeleştirilmesi konusuna açıklık getirmektedir. UFRS’lerdeki iyileştirmeler Mayıs 2008’de Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) Standartlarla ilgili tutarsızlıkları ortadan kaldırmak ve anlatımı daha açık hale getirmek için ilk toplu değişiklikleri yayınlamıştır. Şirket, belirtilen değişiklikleri henüz uygulamaya geçirmemiş olmakla beraber, özellikle, UMS 16, UMS 23, UMS 36 ve UMS 40’daki değişiklikler haricinde bu değişikliklerin konsolide finansal tablolar üzerinde önemli bir etkisinin olmayacağını öngörmektedir. Söz konusu iyileştirmeler ağırlıklı olarak 1 Ocak 2009’dan itibaren geçerlidir. UFRS 5, “Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” Bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybedecek şekilde bir satış planı olan bir işletmenin, satış sonrası eski bağlı ortaklığında payı kalması halinde bile bu bağlı ortaklığın tüm varlık ve yükümlülüklerini satış amaçlı olarak sınıflandırması gerekmektedir. UMS 16, “Sabit Kıymetler” kiralama amacıyla bulundurulan sabit kıymetler, genel olarak kiralamadan sonra satılırsa kira süresi dolduğunda, satış amaçlı elde tutulan varlıklar olarak stoklara transfer edilir. UMS 16, “net satış fiyatı” terimini “gerçeğe uygun değer eksi satış maliyeti” ile değiştirmiştir. UMS 18, “Hasılat”, UMS 39’da tanımlandığı üzere, “direkt maliyet” teriminin “işlem maliyetiyle” değiştirilmesi. UMS 19, “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” geçmiş hizmet maliyetleri, plan varlıklardan getiri ve kısa ve uzun vadede çalışanlara sağlanan fayda tanımlarını değiştirmiştir. Planlarda yapılan değişiklikler, gelecekteki hizmetlerle ilişkili faydalarda azalmaya sebep olur ise kesinti olarak kaydedilir. Muhtemel borçların kaydıyla ilgili referans UMS 37 ile tutarlılık göstermesi açısından silinmiştir. UMS 20, “Devlet Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Kamuya Açıklanması” İleride verilecek, sıfır veya düşük faiz oranlı kredilere, faiz yüklenmesi gerekir. Alınan ve iskonto edilen tutar arasındaki fark devlet yardımı olarak kabul edilir. Bununla birlikte, çeşitli terimler diğer UFRS ile tutarlı olması için değiştirilmiştir. UMS 23, “Borçlanma Maliyetleri” Borçlanma maliyetinin tanımı, borçlanma maliyetinin parçaları olarak düşünülen iki tip maddeyi de kapsayacak şekilde değiştirilmiş, etkin faiz oranı kullanılarak UMS 39’a uyumlu olarak hesaplanan faiz gideri şeklinde tanımlanmıştır. UMS 27, “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar” Bir ana ortaklık konsolide olmayan mali tablolarında bağlı ortaklığın değerlemesini UMS 39’a uyumlu olarak gerçeğe uygun değerden yaparsa, bu değerlemeyi ilgili varlık satılacak varlık olarak sınıflandırıldığında da devam ettirir. UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar”, Eğer bir iştirak UMS 39’a uygun olarak gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirildiyse, sadece UMS 28’in gerektirdiği, iştiraklerin fonlarını ana şirkete aktarmasında herhangi bir önemli sınırlama olup olmadığının açıklanmasını gerektirir. Değer düşüklüğü analizi açısından bir iştirakteki yatırım, tek bir varlık olarak değerlendirilir. Dolayısı ile yatırım tutarının içinde yer alan şerefiye için ayrıca değer düşüklüğü analizi yapılmaz. UMS 29, “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” tarihi maliyetten değerlenecek aktif ve pasiflere ilişkin istisnalar referansı değiştirilmiş, ve sabit kıymet bir örnek olarak verilmiştir. Ayrıca bazı terimler diğer UFRS ile tutarlılık için revize edilmiştir. UFRS 7, “Finansal Araçlar” Dipnotlar: Toplam faiz gelirinin” finansal maliyetlerin bir parçası olarak anılmasının kaldırılması. UMS 31, “Ortak Girişim Paylarının Mali Raporlaması” Eğer ortak girişim, UMS 39’ a uygun olarak, gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirilmişse, UMS 31 sadece girişimcilerin ve girişimin taahhütlerinin açıklanmasını ve aktif, pasif, gelir ve giderlerin özet bir şekilde açıklanmasını gerektirir. UMS 1, “Finansal Tabloların Sunumu”, alım satım amaçlı olarak sınıflandırılan finansal varlık ve yükümlülükler, bilançoda doğrudan cari varlıklar veya kısa vadeli yükümlülükler olarak sınıflanamaz. UMS 34, “Ara Dönem Finansal Raporlama” eğer işletme UMS 33 kapsamı içindeyse, hisse başına kazanç, ara dönem finansal raporlarda da açıklanır. UMS 36, “Varlıklarda Değer Düşüklüğü”, “Gerçeğe uygun değer eksi satış maliyeti” değerini hesaplamak için iskonto edilmiş nakit akışları kullanıldığında kullanılan iskonto oranı ile ilgili, “kullanım değeri” hesaplamasında gerekli olan ek açıklamalarla tutarlı olan ek açıklamalar gerekmektedir. 112 (18) (19) 113 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UMS 38, “Maddi Olmayan Varlıklar” Promosyon faaliyetleri ve reklam harcamaları, işletmenin ürünlere ulaşma hakkı gerçekleştiğinde veya hizmeti aldığında gider olarak kaydedilir. Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar aşağıdaki gibidir: UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” türev ürünlerin durumlarında oluşan değişim bir yeniden sınıflama değildir ve dolayısıyla ilk kayda alımdan sonra gerçeğe uygun değer değişiklikleri kar veya zararda yansıtılan sınıfından çıkartılabilir veya tekrar geri konabilir. Bir enstrümanın korunma amaçlı olarak sınıflandırılmasına karar vermek için UMS 39’daki “bölüm” referansı kaldırılmıştır. Gerçeğe uygun değer koruma muhasebeleştirmesinin durdurulmasında bir borç enstrümanını yeniden ölçmek için revize edilmiş etkin faiz oranının kullanılması gerekmektedir. a) Satılmaya hazır finansal varlıklar üzerindeki önemli derecede değer düşüklüklerinin olup olmadığının tahmini, b) Şerefiyenin elden çıkarılan varlıklarla ilişkilendirilen kısmının hesaplanması, UMS 40, “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” gelecekte yatırım amaçlı olarak kullanılmak üzere yapılan, geliştirme ve yatırımlar, yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflanır. Gerçeğe uygun değer güvenilir bir biçimde hesaplanamaz ise, devam etmekte olan yatırım gerçeğe uygun değeri hesaplanabilir hale gelene kadar ya da tamamlanana kadar maliyet değerinden taşınır. Ayrıca, muhasebe politikalarındaki gönüllü değişikliklerin UMS 8 ile tutarlı olması için gereken koşullar değiştirilmiştir. UMS 41 “Tarımsal Faaliyetler”, vergi öncesi iskonto oranının gerçeğe uygun değer belirlenmesinde kullanılmasıyla ilgili referans kaldırılmıştır. Ek dönüşümler sonucu oluşan nakit akışlarının rayiç değer hesaplamasında kullanılmasını yasaklayan madde kaldırılmıştır. Ek olarak, “satış noktası maliyetleri” teriminin yerine “satış maliyetleri” terimi getirilmiştir. Bu değişikliklerin ilk kez uygulanmasının Şirket’in konsolide finansal tablolarına etkisi incelenmektedir. Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen değerlendirmeler, varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadırlar. Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımların başlıcaları aşağıdaki gibidir. a) UMS 11 “İnşaat Sözleşmeleri” kapsamında projelerin toplam tahmini maliyetlerinin ve proje karlılıklarının belirlenmesi, ve zararla biteceği öngörülen projeler için zarar karşılığı hesaplaması, b) UMS 40 kapsamında yatırım amaçlı gayrimenkullerin ve UMS 16 kapsamında arsa ve arazilerin gerçeğe uygun değerlerinin tespit edilmesi, c) Finansal varlıklar üzerindeki değer düşüklüklerinin tahmini, d) Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan faydalanmanın kuvvetle muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi varlıkların tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan vergilendirilebilir karlara ilişkin önemli tahminler ve değerlendirmeler yapmak gerekmektedir. e) Şirket yönetimi maddi ve maddi olmayan varlıkların faydalı ekonomik ömürlerinin belirlenmesinde teknik ekibinin tecrübeleri doğrultusunda önemli varsayımlarda bulunmuştur. 114 (20) Konsolidasyon esasları 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolar, Enka İnşaat’ın bağlı ortaklıklarının, şube benzeri yabancı işletmelerinin ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının hesaplarını içermektedir. Ana ortaklığın doğrudan veya dolaylı olarak bir ortaklıktaki oy haklarının yarıdan fazlasını kontrol etmesi ve işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını idare etme yetkisine haiz olması durumunda, kontrolün var olduğu kabul edilir. Finansal tabloların konsolidasyonunda şirketlerarası bakiye, işlemler ve gerçekleşmemiş kar ve zararlar dahil olmak üzere bütün kar ve zararlar mahsup edilmektedir. Konsolide finansal tablolar benzer işlem ve hesaplar için tutarlı muhasebe politikaları uygulanarak hazırlanmaktadır. Bağlı ortaklıkların, şube benzeri yabancı işletmelerinin ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların finansal tabloları ana ortaklık ile aynı hesap dönemi için hazırlanmıştır. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Şirket’e geçtiği tarihten itibaren konsolide edilmeye başlanmıştır ve kontrolün Şirket’ten çıkması ile konsolide edilme işlemi son bulmaktadır. Müşterek yönetime tabi ortaklıklar müşterek yönetim anlaşmasının imzalanmasıyla konsolide edilmeye başlanır ve anlaşmanın sona erdiği durumlarda konsolide edilme işlemi son bulur. Özkaynak yöntemine göre değerlenen yatırımlar konsolide bilançoda, alış maliyetinin üzerine Şirket’in iştirakin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi veya çıkarılması ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide gelir tablosu, Şirket’in iştiraklerinin faaliyetleri sonucundaki payını yansıtmaktadır. İştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış tutarların iştirakin özkaynaklarında ortaya çıkardığı değişiklikler de Şirket’in iştirakteki payı oranında iştirakin defter değerinde düzeltme yapılmasını gerekli kılabilir. Bu değişikliklerden Şirket’e düşen pay doğrudan Şirket’in kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir. Konsolidasyona dahil edilmiş bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı azınlık payları Şirket’in özsermayesinin içinde ayrı bir kalem olarak yer almaktadır. Azınlık payları, ilk satın alma tarihinde hali hazırda azınlık paylara ait olan tutarlar ile satın alma tarihinden itibaren bağlı ortaklığın özsermayesindeki değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların tutarından oluşur. Ana ortaklık dışı payların oluşan zararları telafi etmek için zorunlu bir yükümlülüğünün ve söz konusu zararları karşılayabilmek için ilave yatırım yapabilme imkanı olduğu durumlar haricinde ana ortaklık dışı paylara ait hisseyi aşan zararlar, Şirket’in paylarına dağıtılır. (21) 115 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan direkt ve endirekt bağlı ortaklıklar ile iştirak oranları aşağıdaki gibidir: Şirket adı (devamı) Doğrudan / Dolaylı iştirak oranı 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Şirket adı Enka Holding B.V. Enka Holding Investment S.A. Edco Investment B.V. Enru Development B.V. City Center Investment B.V. Enka Power Systems B.V. Esta Construction B.V. Enka MW B.V. Enka Construction & Development B.V. Far East Development B.V. Capital City Investment B.V. Enka Construction B.V. Enmar Entrade Enka Adapazarı Power Investment B.V. Enka Gebze Power Investment B.V. Enka İzmir Power Investment B.V. Enka Power Investment B.V. İzmir Elektrik Adapazarı Elektrik Gebze Elektrik Enka LLC Rumos S.A. MCC Investment S.A. Enka TC Retmos Inv. Ltd. Emos Limited Liability Company Dmos Limited Liability Company Bmos B.V. Cmos B.V. Akkuyu Construction B.V. Akkuyu Investment B.V. Akkuyu B.V. OOO Victoria Enka Pazarlama Air Enka Enmar Trading Metra Akdeniz Dış Ticaret Anonim Şirketi Entaş Enka Enerji Üretim A.Ş. %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %99,99 %99,97 %99,97 %99,96 %99,93 %99,47 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %99,97 %99,97 %99,97 %99,96 %99,93 %99,47 Doğrudan / Dolaylı iştirak oranı 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Susanbaş Değirmencilik A.Ş. Kasktaş Burkas Ltd. Şti Kasktaş Arabia Ltd. Çimtaş Çimtaş Mechanical Contracting B.V. Çimtaş (Ningbo) Steel Processing Company Ltd. Çimtaş Borulama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (Çimtaş Borulama) Titaş Burtrak Burdur Traktör ve Önyükleyici Sanayi Ticaret Anonim Şirketi Pimaş Pimapen Joint Stock Company Pimapen Logistic Center SRL Envin Window Systems B.V. Mosenka Enka Oil and Gas B.V. Enka Teknik OOO R-Avtam MKH Cimtas Boru İmalatları ve Ticaret Anonim Şirketi (Cimtas Boru) Amos B.V. %99,35 %96,31 %96,31 %96,31 * %96,34 * %96,34 * %96,34 * %95,38 * %91,91 %90,02 %87,26 %87,26 %87,25 %87,25 %80,00 %77,40 * %77,40 * %60,00 %56,00 * %50,00 - %99,35 %96,31 %96,31 %64,24 %95,26 %95,26 %95,26 %91,91 %90,02 %87,26 %87,26 %87,25 %87,25 %80,00 %75,50 %75,50 %60,00 %52,00 %50,00 %100,00 (*) Bakınız Not 17. Şirket’in, yurt içi ve yurt dışında inşaat işlerini karşılıklı yapılan sözleşme kapsamında taraflar arasında imzalanan müşterek yönetim anlaşmasıyla yürüten müşterek yönetime tabi ortaklıklarına ait bilanço ve gelir tablosundaki payları, Şirket’in bu ortaklıklardaki pay yüzdeleri oranında toplam olarak takip edilip, konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle müşterek yönetime tabi operasyonlar ve bunlara katılım ve kontrol payları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Bechtel-Enka Joint Venture (Kazakistan) – Senimdy Kurylys Bechtel-Enka Joint Venture Bautino (Kazakistan) Caddell Construction Company Inc. (Caddell Avrupa) Caddell Construction Company Inc. (Caddell Asya) Caddell Construction Company Inc. (Caddell Afrika) Bechtel-Enka Technostroyexport Joint Venture (Sakhalin Adası/ Rusya) Bechtel-Enka Joint Venture (Romanya) Bechtel-Enka Joint Venture (Arnavutluk) AECO Development Limited Liability Company (Umman) 31 Aralık 2007 %50 %50 %50 -* %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 %50 (*) Caddell Construction Company Inc.’in Asya’da yürütmüş olduğu projelerle ilgili faaliyetler 2007 yılı içinde tamamlanmıştır. Enka İnşaat ve konsolide edilen bağlı ortaklıklarının, müşterek yönetime tabi ortaklıkların ve şube benzeri işletmelerinin birbirleriyle yaptığı önemli işlemler ve birbirleriyle olan alacak ve borç bakiyeleri karşılıklı olarak mahsup edilmiştir. Konsolide edilen bağlı ortaklıkların özkaynağı ve cari dönem operasyonları içindeki ana ortaklık dışı payları, konsolide finansal tablolarda “Azınlık payları” olarak ayrı ayrı gösterilmiştir. 116 (22) (23) 117 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Gelir ve giderlerin muhasebeleştirilmesi Ticari faaliyetler Gelirler, faaliyetler ile ilgili olarak Şirket’e ekonomik getiri sağlanmasının muhtemel ve getirinin güvenilir olarak ölçülebilmesinin mümkün olduğu zaman muhasebeleştirilir. Gelirler verilen iskontolar ile katma değer vergileri düşülerek hesaplanır. Gelirin kaydedilebilmesi için aşağıdaki belirli kriterlerin öncelikle gerçekleşmesi gerekir: Ticari faaliyetler sonucu satışlardan elde edilen kazançlar, malın mülkiyeti alıcıya geçtiği zaman gelir olarak gerçekleşir. Net satışlar, faturalanan mallardan indirimler ve iadelerden arındırılmış değerini yansıtmaktadır. İnşaat sözleşmesi faaliyetleri Faaliyet kiralaması kapsamında kiracılardan alınan kira gelirleri, aylık olarak kazanıldığında konsolide finansal tablolara yansıtılır. Peşin alınan kiralar, kazanılmamış (ertelenmiş) gelir olarak kabul edilip, kiralama süresince aylık olarak itfa edilir. Sözleşme gelir ve giderleri, inşaat sözleşmesinin getirisi doğru bir şekilde tahmin edilebildiği zaman, gelir ve gider kalemi olarak kaydedilir. Sözleşme gelirleri, sözleşmenin tamamlanma oranı metoduna göre finansal tablolara yansıtılmaktadır. Dönem itibariyle gerçekleşmiş olan toplam sözleşme giderlerinin sözleşmenin toplam tahmini maliyetine oranı sözleşmenin tamamlanma yüzdesini göstermekte olup bu oran sözleşmenin toplam gelirinin cari döneme isabet eden kısmının finansal tablolara yansıtılmasında kullanılmaktadır. Hizmet gelirleri Maliyet artı kar tipi sözleşmelerden doğan gelir, oluşan maliyet üzerinden hesaplanan kar marjıyla kayıtlara yansıtılır. Faiz gelir ve gideri İnşaat sözleşme maliyetleri tüm ilk madde – malzeme ve direkt işçilik giderleriyle, sözleşme performansıyla ilgili olan endirekt işçilik, malzemeler, tamiratlar ve amortisman giderleri gibi endirekt maliyetleri kapsar. Satış ve genel yönetim giderleri oluştuğu anda giderleştirilir. Tamamlanmamış sözleşmelerdeki tahmini zararların gider karşılıkları, bu zararların saptandığı dönemlerde ayrılmaktadır. İş performansında, iş şartlarında ve sözleşme ceza karşılıkları ve nihai anlaşma düzenlemeleri nedeniyle tahmini karlılıkta olan değişiklikler maliyet ve gelir revizyonuna sebep olabilir. Bu revizyonlar, saptandığı dönemde konsolide finansal tablolara yansıtılır. Kar teşvikleri gerçekleşmeleri makul bir şekilde garanti edildiğinde gelire dahil edilirler. Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar, konsolide finansal tablolara yansıtılan gelirin kesilen fatura tutarının ne kadar üzerinde olduğunu; devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri ise kesilen fatura tutarının konsolide finansal tablolara yansıtılan gelirin ne kadar üstünde olduğunu gösterir. Enerji faaliyetleri Enka Enerji Şirketleri, 4283 sayılı “Yap-işlet Modeli” ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a tabi olarak doğal gaz santrallerinin tesis edilmesi, işletilmesi ve üretilecek elektrik enerjisinin satışı için TETAŞ ile 20 yıl süreli “Elektrik Satış Anlaşması” (“ESA”) imzalamıştır. Bu süreye proje geliştirme ve inşaat süreleri de dahil olduğundan, santrallerin devreye girmelerinden itibaren sözleşme süreleri 16 yıldır. 16 yıl boyunca her yıl satılacak elektrik enerjisinin Kwh cinsinden miktarı ve enerji satış birim fiyatı ESA da belirlenmiştir. Ortalama enerji satış fiyatı, sözkonusu yıllık satış miktarı ve birim fiyatları üzerinden hesaplanan yıllık satış gelirlerinin toplanarak 16 yıllık toplam satış miktarına bölünerek hesaplanmaktadır. Her geçen yıl sonunda sözkonusu ortalama, gerçekleşmiş değerler üzerinden yeniden hesaplanmaktadır. Bu sebeple uzun vadeli sözleşmeler kapsamında elektrik satışından elde edilen gelirler sözleşme süresi boyunca Kwh başına ortalama fiyattan muhasebeleştirilmekte ve sözleşme kapsamındaki yatırım ve enerji maliyet gelirleri düzeltme işlemine tabi tutulmaktadır. Uzun vadeli “Enerji Satış Sözleşmesi” ile satılan elektriğin, Kwh başına sözleşme boyunca oluşacak olan ortalama satış fiyatı ile faturalanan fiyatı arasındaki fark ertelenmiş gelir olarak kayıtlara yansıtılmakta ve sözleşme süresi boyunca itfa edilmektedir. 118 Kiralama faaliyetleri (24) Gelir tamamlanma oranı dikkate alınarak muhasebeleştirilmektedir. Faiz gelir ve giderleri etkin getiri metodu kullanılarak tahakkuk esasına göre kayıt edilmektedir. İşletme tarafından tahsis edilmiş kredilerin tahsilatı şüpheli duruma düştüğü zaman ilgili faiz gelir tahakkuku kayıtlara yansıtılmaz. Temettü Ortakların kar payı alma hakkı doğduğu anda gelir kazanılmış kabul edilir. Maddi duran varlıklar Binalar ve arsalar dışındaki maddi duran varlıklar maliyet bedelinden birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü karşılığının düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Arsalar amortismana tabi değildir. Maddi duran varlıklar satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortismanlar ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider, konsolide gelir tablosuna dahil edilmektedir. Binalar, rayiç değerlerinden birikmiş amortismanın düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Maliyet değeri ile rayiç değeri arasındaki fark ertelenmiş vergiden netlenmiş şekilde özkaynakların altında “değer artış fonları” hesabında takip edilmektedir. Yeniden değerlenen varlık kullanıldığı müddetçe yeniden değerlenmiş tutarı üzerinden hesaplanan amortisman ile ilk maliyet bedeli üzerinden hesaplanan amortisman arasındaki farkın ertelenmiş vergi etkisi düşüldükten sonra yeniden değerleme fonundan düşülerek birikmiş karlar hesabına alacak kaydedilerek takip edilir. Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve iadesi mümkün olmayan vergiler, maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Yapılan harcamalar ilgili maddi varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. (25) 119 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Maddi duran varlıklar, kapasitelerinin tam olarak kullanılmaya hazır olduğu durumda aktifleştirilmekte ve amortismana tabi tutulmaktadır. Amortismana tabi varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortisman yöntemine göre kıst usulü amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman süreleri aşağıdaki gibidir: Yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan transferler sadece, gayrimenkulün mülk sahibince kullanımın sona ermesi, başka bir tarafa faaliyet kiralaması çerçevesinde kiraya verilmesi ya da yatırım çalışmalarının sonlanması neticesinde, gayrimenkulun kullanım amacında değişiklik olmasıyla mümkündür. Yatırım amaçlı gayrimenkullerden yapılan transferler ise, gayrimenkulun mülk sahibince kullanılmaya başlaması, ya da satışına yönelik yatırım çalışmalarının başlaması halinde kullanım amacında değişiklik olmasıyla gerçekleşir. Süre 5-50 yıl 10-50 yıl 35 yıl 16 yıl 16 yıl 4-10 yıl 3-10 yıl 5-10 yıl 5 yıl 15 yıl 5-10 yıl Yeraltı ve yerüstü düzenlemeleri Binalar Enerji santralları ekipmanı Boru hatları Elektrik bağlantı hatları Makine ve teçhizat Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Barakalar, iskele ve kalıp işleri Hava taşıtları Diğer Enerji santrallarının ekipmanları oluşan inşaat maliyetiyle yansıtılmaktadır. Santralların ömrünü artıran önemli ilave ve iyileştirmeler, maliyetlerine eklenmektedir. Bakım onarım ve küçük yenileme harcamaları ise oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna bağlı olarak metodun ve amortisman süresinin ilgili varlıktan edinilecek ekonomik faydaları ile paralel olup olmadığına bakılmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar Yazılım haklarından oluşan maddi olmayan duran varlıklar elde etme maliyetleri üzerinden kayda alınırlar. Yazılım hakları düzeltilmiş maliyet bedelleri üzerinden 2 ila 5 yıl arasında, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak kıst usulü itfa edilmektedir. Maddi olmayan duran varlıklar taşıdıkları değerler, koşullardaki değişikliklerin ve olayların taşınan değerin düşebileceğine dair belirti oluşturmaları durumunda, gözden geçirilir ve gerekli karşılık ayrılır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılmak veya idari maksatlarla veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek veya değer kazanması amacıyla veya her ikisi için elde tutulan araziler ve binalar “Yatırım amaçlı gayrimenkuller” olarak sınıflandırılmakta ve rayiç değerleri ile yansıtılmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin rayiç değerlerindeki değişimlerden kaynaklanan kar veya zarar konsolide gelir tablosuna ilgili dönemde yansıtılmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin kayıtlardan çıkarılması, elden çıkarılmalarıyla, ya da bir yatırım amaçlı gayrimenkulun kullanımdan çekilmesiyle ve bunun elden çıkarılmasından ileriye dönük hiçbir ekonomik fayda beklenmiyorsa gerçekleşir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin elden çıkarılması sonucu oluşan kar veya zararı elden çıkarma işleminin gerçekleştiği dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır. 120 (26) Yatırım amaçlı gayrimenkuller, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren güncellenmiş olan UMS 40 ”Yatırım amaçlı gayrimenkuller” ve UMS 17 “Finansal kiralama işlemleri” standartlarına uygun olarak finansal kiralama gibi muhasebeleştirilmiş operasyonel kiralama altında tutulan uzun vadeli kiralanmış arazileri de içermektedir. İşletme birleşmeleri ve şerefiye İşletme birleşmeleri, ayrı tüzel kişiliklerin veya işletmenin raporlama yapan tek bir işletme şeklinde birleşmesi olarak değerlendirilmektedir. İşletme birleşmeleri, UFRS 3 kapsamında, satın alma yöntemine göre muhasebeleştirilir. Bir işletmenin satın alınması ile ilgili katlanılan satın alma maliyeti, iktisap edilen işletmenin satın alma tarihindeki tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerine dağıtılır. Satın alma maliyeti ile iktisap edilen işletmenin tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark şerefiye olarak konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde satın alınan işletmenin/şirketin finansal tablolarında yer almayan; ancak şerefiyenin içerisinden ayrılabilme özelliğine sahip varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve şarta bağlı yükümlülükler gerçeğe uygun değerleri ile konsolide finansal tablolara yansıtılır. Satın alınan şirketin finansal tablolarında yer alan şerefiye tutarları tanımlanabilir varlık olarak değerlendirilmez. Bir bağlı ortaklık veya iştirakin tanımlanabilir net varlıklarının rayiç değerlerini aşan bir maliyet ile elde edilmesi durumunda, elde etme tarihinde oluşan aradaki bu fark şerefiye olarak tanımlanır. Yurtdışındaki işletmelerin satın alınmasında ortaya çıkan şerefiye ve yine bu satın alma sırasında aktif ve pasiflerin defter değerlerine yapılan rayiç değer düzeltmeleri, yurtdışındaki işletmenin aktif ve pasifleri olarak dikkate alınır. Bundan dolayı, yurtdışındaki işletmenin geçerli para birimi cinsinden ifade edilir ve bilanço kapanış kurundan çevrilirler. İktisap edilen tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerindeki iktisap edenin payının işletme birleşmesi maliyetini aşması durumunda ise fark konsolide gelir tablosuyla ilişkilendirilir. Şerefiye tutarına ilişkin herhangi bir değer düşüklüğü olması durumunda etkisi dönem sonuçlarına yansıtılmaktadır. Şerefiyenin değerinde herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığına yönelik olarak her yıl aynı dönemde değer düşüklüğü testi yapılır. Azınlıklar ile yapılan kısmi hisse alış – satış işlemleri Şirket, azınlıklar ile gerçekleştirdiği hali hazırda kontrol etmekte olduğu ortaklıklara ait hisselerin alış ve satış işlemlerini ana ortağın genişlemesi metodunun kullanılması olarak değerlendirmektedir. Buna bağlı olarak, ana ortaklık dışından ilave hisse alış işlemlerinde, elde etme maliyeti ile ortaklığın satın alınan payı nispetindeki net varlıklarının kayıtlı değeri arasındaki fark şerefiye olarak muhasebeleştirilir. Ana ortaklık dışına hisse satış işlemlerinde ise, satış bedeli ile ortaklığın satılan payı nispetindeki net varlıklarının kayıtlı değeri arasındaki fark sonucu oluşan kayıp veya kazançlar ise konsolide gelir tablosu ile ilişkilendirilir. (27) 121 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Satış amacıyla elde tutulan varlıklar Maddi varlıkların gerçekleşebilir değeri net satış fiyatı veya kullanımdaki değerinden büyük olanıdır. Kullanım değeri bulunurken, gelecekteki nakit akışları, cari piyasa koşullarındaki paranın zaman değeri ve bu varlığa özel riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak iskonto edilmektedir. Bağımsız olarak büyük bir nakit girişi sağlamayan bir varlığın geçekleşebilir değeri varlığın ait olduğu nakit girişi sağlayan birim tarafından belirlenmektedir. Maddi varlıkların yeniden değerlemesinden kaynaklanan taşınan bedelindeki değer düşüklüğü ilk olarak konsolide özsermayedeki yeniden değerleme fonundan netlenerek borç olarak kaydedilir, daha sonra toplam değer düşüklüğünden kalan bir tutar varsa konsolide gelir tablosuna gider olarak kaydedilir. Satış amacıyla elde tutulan varlıklar defter değeri ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinden düşük olanı ile ölçülür. Satış amacıyla elde tutulan varlıklar amortismana tabi tutulmaz. Bir duran varlığın defter değerinin sürdürülmekte olan kullanımdan ziyade satış işlemi vasıtası ile geri kazanılacak olması durumunda işletme, söz konusu duran varlığı (veya elden çıkarılacak varlık grubunu) satış amaçlı olarak sınıflandırır. Bu durumun geçerli olabilmesi için; ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) bu tür varlıkların (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için; uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca, varlık (veya elden çıkarılacak varlık grubu) cari gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif olarak pazarlanıyor olmalıdır. Ayrıca satışın, sınıflandırılma tarihinden itibaren bir yıl içerisinde tamamlanmış bir satış olarak muhasebeleştirilmesinin beklenmesi ve planı tamamlamak için gerekli işlemlerin, planda önemli değişiklikler yapılması veya planın iptal edilmesi ihtimalinin düşük olduğunu göstermesi gerekir. Şirket dönem içinde Rusya’da inşası gerçekleştirilen alışveriş merkezinin maliyeti ile açık ilgisi kurulan faiz giderlerini ilgili varlık kullanılabilir hale gelene kadar varlığın maliyetine ilave etmiştir. Varlıkların edinilmesi amacıyla katlanılan diğer finansman giderleri gerçekleştikleri dönemlerde konsolide gelir tablosu ile ilişkilendirilmektedir. Finansal araçlar Finansal araçlar, bir işletmenin finansal varlıklarını ve bir başka işletmenin finansal yükümlülüklerini veya sermaye araçlarını arttıran anlaşmalardır. Stoklar Stokların değerlemesinde elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı esas alınmıştır. Maliyetin içine, her stok kaleminin bulunduğu yere ve duruma getirilmesi sırasında oluşan bütün harcamalar dahil edilmiştir. İlk madde ve malzeme, yarı mamüller, mamüller, emtia ve diğer stokları oluşturan yedek parçalar hareketli ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile değerlenmektedir. Şirket, yedek parça ve emtia stoklarından satılamayacağı / kullanılamayacağı düşünülen parçalar için stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından satış esnasına kadar oluşacak ek maliyetler düşülerek bulunan tahmini tutardır. Varlıklarda değer düşüklüğü Varlıkların taşınan değerlerinin gerçekleşemeyeceğine yönelik olay veya değişikliklerin meydana gelmesi durumunda herhangi bir değer düşüklüğünün olup olmadığı incelenmektedir. Söz konusu uyarıların olması veya taşınan değerlerin gerçekleşebilir değeri aşması durumunda varlıklar gerçekleşebilir değerlerine indirgenmektedir. Varlıkların taşıdıkları değer, gerçekleşebilir değeri aştığında değer düşüklüğü karşılık gideri konsolide gelir tablosuna yansıtılır. Paraya çevrilebilecek tutar, varlığın net satış fiyatı ve kullanımdaki net defter değerinden yüksek olanıdır. Paraya çevrilebilecek tutar, belirlenebiliyorsa her bir kıymet için, belirlenemiyorsa kıymetin dahil olduğu nakit akımı sağlayan grup için tahmin edilir. Ancak, değer düşüklüğü karşılığının ters çevrilmesi sonucu varlığın taşınan değerinde meydana gelen artış, bu varlığa geçmiş yıllarda hiç değer düşüklüğü ayrılmamış olması halinde belirlenecek değerini aşmaması koşuluyla kayda alınmaktadır. 122 Borçlanma maliyetleri (28) Finansal varlıklar: • nakit, • başka bir işletmeden nakit veya bir başka finansal varlık almayı öngören sözleşmeye dayalı hak, • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin lehinde olacak şekilde, karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı hak ya da, • bir başka işletmenin sermaye araçlarıdır. Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülükler: • başka bir işletmeye nakit veya bir başka finansal varlık vermeyi öngören, veya • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin aleyhinde olacak şekilde karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı yükümlülüklerdir. Bir finansal varlık veya finansal yükümlülük ilk olarak, verilen (finansal varlık için) ve ele geçen (finansal yükümlülük için) rayiç değer olan işlem maliyetleri üzerinden (finansal yükümlülük için düşülerek) hesaplanır. İlk kaydı müteakip, krediler ve alacaklar; vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar ve rayiç değeri belirlenemeyen sermaye aracı niteliğindeki finansal varlıklar hariç olmak üzere, finansal varlıklar, varlık olan finansal türevler dahil olmak üzere, rayiç değerinden satış durumunda ortaya çıkacak işlem maliyetleri düşülmeksizin değerlenir. Krediler ve alacaklar ile vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar efektif faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan iskonto edilmiş maliyetleri ile rayiç değeri ölçülemeyen sermaye aracı niteliğindeki finansal varlıklar ise maliyet değerleri ile takip edilir. (29) 123 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Finansal yatırımlar Türev finansal araçlar ve riskten korunma işlemleri Finansal yatırımlar içinde sınıflandırılan satılmaya hazır menkul kıymetlerin ilk kayda alımdan sonra müteakip değerlemesi, rayiç değeri üzerinden yapılmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kar ya da zarar, ilgili varlıklar satılana, nakde dönüşene veya başka bir şekilde elden çıkarılana veya değer düşüklüğüne maruz kalana kadar özkaynaklar içinde ayrı bir kalemde gösterilir, bu tarihten sonra ise birikmiş rayiç değer farkları gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilir. Satılmaya hazır menkul değerler üzerinden etkin faiz metodu kullanılarak hesaplanan faiz tutarı, faiz geliri olarak muhasebeleştirilir. Alınan temettüler ise alındığı tarihte temettü gelirleri içerisinde gösterilir. Türev finansal araçlar ilk olarak gerçeğe uygun değerleri ile kayda alınmakta, izleyen dönemlerde de gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmektedir. Şirket’in türev finansal araçlarını ağırlıklı olarak vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ve faiz oranı sınırlama işlemleri oluşturmaktadır. Vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ekonomik olarak Şirket için risklere karşı etkin bir koruma sağlamakla birlikte, risk muhasebesi yönünden UMS 39 – “Finansal Araçlar : Muhasebeleştirme ve Ölçme” standardına ait gerekli koşulları taşımaması nedeniyle konsolide finansal tablolarda riskten korunma amaçlı türev finansal araçlar olarak muhasebeleştirilmemektedir. Aktif piyasalarda işlem gören satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerleri bilanço tarihi itibariyle cari piyasada veya Menkul Kıymetler Borsası’nda yayınlanan fiyatlar veya cari piyasa alış fiyatlarıyla belirlenir. Cari piyasa fiyatı bulunmayan veya cari piyasa fiyatının belirleyici olmadığı satılmaya hazır finansal varlıklar için rayiç değer, benzer yatırım araçlarının cari piyasa değerlerine veya yakın zamanda piyasada oluşmuş fiyatlara dayanılarak, iskonto edilmiş nakit akım analizi, opsiyon fiyatlandırma modelleri ve sıkça kullanılan diğer değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenir. Rayiç değerleri güvenilir olarak belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelinden, varsa değer düşüklüğü karşılığı indirilerek yansıtılırlar. Satılmaya hazır finansal varlıkların elde etme maliyeti ile gerçeğe uygun değeri arasında oluşan olumsuz farklar ise kalıcı olması halinde konsolide gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Şirket, elde ettiği bazı değişken faizli kredilerin yaratabileceği nakit akış riskinden korunma amacıyla girmiş olduğu faiz oranı sınırlama işlemlerininin gerçeğe uygun değerini “diğer duran varlıklar” hesap kaleminde “diğer” başlığı altında sınıflandırmıştır. Etkin bir nakit akım korunma işleminde, korunma amaçlı aracın rayiç değerinde olan değişiklerin etkin olan kısmı doğrudan özkaynaklardaki “değer artış fonu” hesabında tanımlanmaktadır. Ticari alacaklar Ticari alacaklar, fatura değeri ile kayda alınmakta, şüpheli ticari alacak karşılığı düşüldükten sonra indirgenmiş net değerleri ile yansıtılmaktadır. Ticari alacakların finansman maliyeti, ilgili alacağın vadesine uygun etkin faiz oranı dikkate alınarak hesaplanır ve bulunan tutarlar satış gelirlerine gider olarak muhasebeleştirilir. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda tamamen silinirler. Vadeli çek ve senet rakamlarının içerdiği finansman maliyeti ilgili sözleşmelerde belirlenen bir faiz oranı bulunması halinde bu oran kullanılarak, olmaması halinde ise TL için %25 oranı kullanılarak, bilanço günündeki net değerine getirilerek yansıtılmıştır. TL haricindeki para birimlerinden oluşan senetsiz ticari alacaklar, indirgenmiş net değerinin maddi tutarlarda olduğu durumlarda ilgili sözleşmelerde belirlenen faiz oranları kullanılarak eğer bu oranlar bilinmiyorsa ilgili oldukları Libor ve Euribor oranları kullanılarak reeskont işlemine tabi tutulmaktadır. Ticari borçlar Ticari borçlar fatura değeri ile kayıtlara yansıtılmakta ve ilerleyen dönemlerde indirgenmiş net değerleri ile taşınmaktadır.TL haricindeki para birimlerinden oluşan senetsiz ticari borçlar, indirgenmiş net değerinin maddi tutarlarda olduğu durumlarda ilgili sözleşmelerde belirlenen faiz oranları kullanılarak eğer bu oranlar bilinmiyorsa ilgili oldukları Libor ve Euribor oranları kullanılarak reeskont işlemine tabi tutulmaktadır. 124 Gerçeğe uygun değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen vadeli döviz alım satım sözleşmelerinin gerçeğe uygun değeri, orijinal vadeli kur’un, ilgili para birimi için sözleşmenin geri kalan kısmında geçerli olan piyasa faiz oranları referans alınarak hesaplanıp, dönem sonları itibariyle geçerli olan ileri vadeli kur ile karşılaştırılması yoluyla belirlenmektedir. Türev araçlar gerçeğe uygun değerin pozitif veya negatif olmasına göre, bilançoda sırasıyla varlık veya yükümlülük olarak kaydedilmektedirler. Yapılan değerleme sonucu gerçeğe uygun değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlık olarak sınıflandırılan türev araçların gerçeğe uygun değerinde meydana gelen farklar konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. (30) Söz konusu faiz oranı sınırlama işlemlerinin gerçeğe uygun değeri 434 TL (31 Aralık 2007 – 805 TL) olarak tespit edilmektedir. Etkin olmayan kısım ise, dönem karında kar veya zarar olarak tanımlanır. Eğer nakit akım korunma işlemi bir varlık veya yükümlülüğün doğmasıyla sonuçlanırsa, geçmişte oluşmuş ve özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş tüm kazanç ve kayıplar ilgili varlık veya yükümlülüğün maliyetine dahil edilir. Aksi takdirde, diğer tüm nakit akım korunma işlemleri için başlangıçta özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, korunan yükümlülüğün ifa edildiği veya beklenen işlemin gelir tablosunu etkilediği dönemlerde ilgili kar/zarar hesapları ile ilişkilendirilir. Korunmanın, korunma muhasebesi uygulanması için gerekli koşulları sağlayamaz hale gelmesi durumunda korunma amaçlı araca ilişkin olarak etkin bir korunma varken özkaynaklar içerisinde finansal tablolara alınan birikmiş kazanç ve kayıplar, tahmini işlem gerçekleşene kadar özkaynaklar içerisinde tutulur. Tahmini işlemin gerçekleşmesinin beklenmemesi durumunda, özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilen birikmiş kazanç veya kayıplar döneminin kar veya zararı olarak finansal tablolara alınır. Özkaynak kalemlerine ilişkin ertelenmiş vergi, ilgili özkaynak kalemleri içinde netlenerek gösterilir. (31) 125 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme Şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Şirket’in alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır. Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise konsolide finansal tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise konsolide finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır. Netleştirme / Mahsup Kiralama işlemleri – kiracı olarak Konsolide finansal tablolarda yer alan finansal varlık ve yükümlülükleri netleştirmeye yönelik yasal bir hak ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş zamanlı sonuçlandırma maliyetinin olması durumunda bilançoda netleştirilerek gösterilmektedir. Finansal kiralama işlemleri Finansal araçların kayıtlardan çıkarılması Şirket bir finansal aktifi veya pasifi sadece o araç ile alakalı kontrata dayalı yükümlülükleri ile ilgili taraf olduğu durumda bilançosuna yansıtmakta, ilgili finansal aktifi veya pasifi, aktif üzerindeki kontrolü, veya pasif ile ilgili kontrata dayalı yükümlülüğü ortadan kalktığında ise kayıtlarından çıkarmaktadır. Kur değişiminin etkileri Şirket, yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyeleri işlevsel para birimine çevirirken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Yabancı para cinsinden olan işlemlerin işlevsel para birimine çevrilmesinden veya parasal kalemlerin ifade edilmesinden doğan kur farkı gider ya da gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Parasal olan tüm aktif ve pasifler dönem sonu kuruyla çevrilip ilgili kur farkları konsolide gelir tablosuna yansıtılmıştır. Şirket, finansal kiralama yoluyla edinmiş olduğu sabit kıymetleri, konsolide bilançoda kira başlangıç tarihindeki rayiç değeri ya da, daha düşükse minimum kira ödemelerinin bilanço tarihindeki değeri üzerinden yansıtmaktadır (konsolide finansal tablolarda ilgili maddi varlık kalemlerine dahil edilmiştir). Minimum kira ödemelerinin bugünkü değeri hesaplanırken, finansal kiralama işleminde geçerli olan oran pratik olarak tespit edilebiliyorsa o değer, aksi takdirde, borçlanma faiz oranı iskonto faktörü olarak kullanılmaktadır. Finansal kiralama işlemine konu olan sabit kıymetin ilk edinilme aşamasında katlanılan masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama işleminden kaynaklanan yükümlülük, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayrıştırılmıştır. Faiz giderleri, sabit faiz oranı üzerinden hesaplanarak ilgili dönemin gelir tablosu hesaplarına dahil edilmiştir. Konsolide finansal tablolara yansıtılmış kiralanan sabit kıymetler ekonomik ömür ile kira süresinden hangisi kısa ise ona göre amortismana tabi tutulurlar. Operasyonel kiralama işlemleri Bir kıymetin kiralama işleminde, bütün riskler ve faydalar kiraya verende kalıyor ise bu tip işlemler operasyonel kiralama olarak sınıflandırılır. Operasyonel kiralama olarak yapılan ödemeler, kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide gelir tablosuna gider olarak kaydedilir. Hisse başına kazanç Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, konsolide net karın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Türkiye’de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, geçmiş yıl kazançlarından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur. Kiralama işlemleri – kiralayan olarak Operasyonel kiralama işlemleri Operasyonel kiralamalarda kira tahsilatları, kiralama dönemi boyunca doğrusal yöntemle gelir olarak kaydedilir. Peşin alınan kiralar, kazanılmamış (ertelenmiş) gelir olarak kabul edilip, kiralama süresince aylık bazda itfa edilir. Bir operasyonel kiralama işleminin yapılması sırasında ilk katlanılan direkt giderler varlığın taşınan değerine eklenir ve kira süresi boyunca, kira gelirleriyle aynı şekilde giderleştirilirler. İlişkili taraflar Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Şirket ile ilişkili sayılır: Karşılıklar Karşılıklar ancak ve ancak Şirket’in geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü varsa, bu yükümlülük sebebiyle işletmeye ekonomik çıkar sağlayan kaynakların elden çıkarılma olasılığı mevcutsa ve yükümlülüğün tutarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında, karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. Karşılıklar her bilanço tarihinde gözden geçirilmekte ve yönetimin en iyi tahminlerini yansıtacak şekilde gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. 126 (32) (a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla: (i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere); (ii) Şirket üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya (iii) Şirket üzerinde ortak kontrole sahip olması; (b) Tarafın, Şirket’in bir iştiraki olması; (c) Tarafın, Şirket’in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması; (d) Tarafın, Şirket’in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması; (33) 127 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) (e) Tarafın, (a) ya da (d) de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması; (f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e) ’de bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması; veya (g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması, gerekir. Çalışanlara sağlanan faydalar İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynaklarının, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlaması Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri açıklanması zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya coğrafi bölümdür. Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle ilişkili mal veya hizmet grubunu sağlama veya risk ve fayda açısından Şirket’in diğer bölümlerinden farklı özelliklere sahip bölümlerdir. Coğrafi bölümler, Şirket’in belirli bir ekonomik çevrede mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda açısından başka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren diğer bölümlerden farklı özelliklere sahip bölümlerdir. Tanımlanmış fayda planı Şirket, Türkiye’deki mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Şirket, ilişikteki konsolide finansal tablolarda yer alan kıdem tazminatı karşılığını “Projeksiyon Metodu”nu kullanarak ve Şirket’in personel hizmet süresini tamamlama ve kıdem tazminatına hak kazanma konularında geçmiş yıllarda kazandığı deneyimlerini baz alarak hesaplamış ve bilanço tarihinde devlet tahvilleri kazanç oranı ile iskonto etmiştir. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar konsolide gelir tablosuna yansıtılmıştır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren şube benzeri işletmelerin ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların çalışan personeli, ilgili ülkelerinde mevzuatı gereği, kıdem tazminatı yükümlülüğü doğurmamaktadır. Tanımlanmış katkı planı Bir endüstriyel bölümün veya coğrafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik, bölüm hasılatının büyük bir çoğunluğunun grup dışı müşterilere yapılan satışlardan kazanılması ve grup dışı müşterilere yapılan satışlardan ve diğer bölümler ile gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen bölüm hasılatının, tüm bölümlere ilişkin iç ve dış toplam hasılatın en az %10’unu oluşturması veya kar veya zararla sonuçlanan bölüm sonucunun kar elde edilen bölümlerin toplam sonuçları ve zarar eden bölümlerin toplam sonuçlarının mutlak anlamda büyük olanının en az %10’una isabet etmesi veya bölüm varlıklarının, tüm bölümlerin toplam varlıklarının en az %10’unu oluşturmasıdır. Şirket’in risk ve fayda oranlarının özellikle faaliyet gösterdiği endüstriyel bölümlerdeki farklılıklardan etkilenmesi sebebiyle, bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik birinci format olarak endüstriyel bölümler belirlenmiştir (Not 5). Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Vergi gideri veya geliri, dönem içerisinde ortaya çıkan kazanç veya zararlar ile alakalı olarak hesaplanan yasal ve ertelenmiş verginin toplamıdır. Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metoduna göre hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi, aktif ve pasiflerin finansal tablolarda yansıtılan değerleri ile yasal vergi matrahları arasındaki geçici farkların vergi etkisi olup, finansal raporlama amacıyla dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi aktifi ileride bu zamanlama farklılıklarının kullanılabileceği bir mali kar oluşabileceği ölçüde; tüm indirilebilir geçici farklar, kullanılmayan teşvik tutarları ile geçmiş dönemlere ilişkin taşınan mali zararlar için kayda alınır. Ertelenmiş vergi aktifi her bilanço döneminde gözden geçirilmekte ve ertelenmiş vergi aktifinin ileride kullanılması için yeterli mali karın oluşmasının mümkün olmadığı durumlarda, bilançoda taşınan değeri azaltılmaktadır. Ertelenmiş vergi aktifi ve pasifinin hesaplanmasında, Şirket’in bu geçici farkları kullanabileceğini düşündüğü tarihlerde geçerli olacak vergi oranları -bilanço tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş veya girmesi kesinleşmiş olan oranlar baz alınarak-kullanılmaktadır. 128 (34) Şirket, Türkiye’de Sosyal Sigortalar Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Şirket’in, bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. Yurtdışında faaliyet gösteren yabancı bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar emeklilik planlarına uygun olarak elemanları adına, sosyal sigorta, sağlık sigortası ve işsizlik fonlarına ödeme yapmaktadırlar. Bu ödemeler cari brüt ücretlerin belirli bir yüzdesi oranında hesaplanmakta ve gerçekleştiğinde masraf olarak kaydedilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzerleri, kasa ve bankalardaki nakit parayı ve nakit benzeri değerleri içermektedir. Nakit benzeri değerler kolayca nakde dönüştürülebilir ve değer kaybetme riski bulunmayan kısa vadeli yüksek likiditeye sahip yatırımlardır. Nakit ve nakit benzerleri elde etme maliyetleri ve tahakkuk etmiş faizlerinin toplamı ile gösterilmiştir. Nakit akım tablosu raporlaması Konsolide nakit akım tablosunda yer alan nakit ve nakit benzeri değerler, kasa ve bankalarda bulunan nakit ve orijinal vadesi 3 ay veya daha kısa bloke olmayan mevduatları içermektedir. Nakit akım tablosu Şirket’in işlevsel para birimi ABD Doları olduğu için öncelikle ABD Doları finansal tabloları kullanılarak hazırlanmış, sonra ilgili kurlar kullanılarak TL’ye dönülmüştür. Bu sebeple konsolide finansal tablolarda belirtilen varlık ve yükümlülüklerin TL değişim tutarlarından nakit akım tablosundaki tutarlara gelinememektedir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan olaylar Şirket’in bilanço tarihindeki durumu hakkında ilave bilgi veren bilanço tarihinden sonraki olaylar (düzeltme gerektiren olaylar) ilişikteki konsolide finansal tablolarda yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen olaylar belli bir önem arz ettikleri takdirde dipnotlarda açıklanmaktadır. (35) 129 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 3. İşletme birleşmeleri 4. Müşterek yönetime tabi ortaklıklar Şirket, müşterek yönetime tabi ortaklıklarından eski adıyla Ramenka (yeni adıyla Enka TC)’nin %50 oranındaki hissesinin Migros Türk A.Ş. (Migros)’den satın alınması ile ilgili anlaşmayı 11 Eylül 2007 tarihinde imzalamıştır. Hisse alımına ilişkin olarak şirket değeri, muhtelif değer tespit yöntemleri kullanılarak ulaşılan değerler üzerinden pazarlık usulü ile, 1.365.000 ABD Doları olarak belirlenmiş olup, bu tutardan 335.706 ABD Doları tutarındaki Enka TC’nin finansal net borcu düşüldükten sonra %50 oranında hisse için bedel taraflar arasında 514.647 ABD Doları olarak belirlenmiştir. Söz konusu bedelin, 25.000 ABD Doları imza tarihi olan 11 Eylül 2007’de peşin, 362.250 ABD Doları devir tarihi olan 9 Kasım 2007’de, kalan 127.397 ABD Dolar’lık bakiye ise 11 Haziran 2008’te ödenmiş ve 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle bakiye kalan tutar için Migros’a verilen 127.397 ABD Doları tutarındaki 30 Haziran 2008 vadeli, gayrikabili rücu niteliğindeki teminat mektubu geri alınmıştır. Şirket’in oransal konsolidasyon metodu kullanılarak hesaplanmış müşterek yönetime tabi ortaklıklarının aktif ve pasifleri içindeki payı aşağıdaki gibidir: Detayları 17 numaralı finansal tablo dipnotunda anlatıldığı üzere Şirket, 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Enka TC’nin %50 oranındaki hissesinin ilk kayda alınışını UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri” kapsamında provizyonel esasa göre gerçekleştirmiş, işlemlerin tamamlanmasından sonra ise 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hesaplanan 173.432 ABD Doları tutarındaki şerefiye tutarı üzerinde bir değişiklik yapılmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır. Ancak Şirket, Enka TC’nin %50’sinin satın alınması ile ilgili olarak 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle provizyonel olarak hesapladığı şerefiye tutarının kesinleşmesi neticesinde 129.277 TL tutarındaki şerefiyeyi “satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar” olarak sınıflamıştır (Not 29). 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Nakit ve nakit benzeri değerler Ticari alacaklar Diğer dönen varlıklar Stoklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar 185.966 172.056 19.983 15.608 23 158.822 190.625 19.511 16.120 Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıklarının dönen varlıklar içindeki payı 393.636 385.078 Bilanço Maliyet Birikmiş amortisman 187.029 (76.060) 146.892 110.969 Satın alınan tanımlanabilir varlıkların ve devralınan yükümlülüklerin rayiç değerleri ve satın alma tarihindeki bedeli aşağıdaki gibidir: Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıklarının maddi duran varlıklar içindeki payı Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Diğer duran varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar İlişkili taraflardan alacaklar Stoklar Diğer dönen varlıklar Uzun vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ertelenen vergi yükümlülüğü Kısa vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Diğer borçlar Diğer yükümlülükler Ticari alacaklar 4.941 - Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıklarının duran varlıklar içindeki payı 4.941 - Ticari borçlar Diğer kısa vadeli yükümlülükler ve gider tahakkukları Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri 71.028 64.843 151.805 50.532 195.955 99.720 Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıklarının kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı 287.676 346.207 Net varlıklar rayiç değeri 513.793 234.959 2.912 8.143 9.821 474 22.652 23.839 (164.282) (93.877) (66.418) (56.942) (9.372) (8.135) (20.154) 397.413 Eksi: satın alma bedeli (599.409) Şerefiye (201.996) Diğer borçlar Ertelenen vergi yükümlülüğü 73.392 1.930 70.848 (2.811) Şirket’in müşterek yönetime tabi ortaklıklarının uzun vadeli yükümlülükler içindeki payı 75.322 68.037 Şirket’in oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak hesaplanmış müşterek yönetime tabi ortaklıklarının kar/zarar kalemleri içindeki payı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Satış gelirleri Satışların maliyeti Genel yönetim giderleri Diğer faaliyet gelirleri Diğer faaliyet giderleri Finansal gelirler Finansal giderler Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net Net kar 130 301.858 (154.966) (36) (37) 31 Aralık 2007 1.027.766 (769.311) (81) 2.044 (836) 12.649 (4.548) (48.977) 694.131 (545.163) (170) 531 (1.185) 1.631 (6.791) (53.562) 218.706 89.422 131 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 5. Faaliyet bölümlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar 5. Faaliyet bölümlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar (devamı) Şirket’in iş faaliyetleri sağladığı hizmet ve ürünlerin içeriğine bağlı olarak yönetilmekte ve organize edilmektedir. Şirket’in iş alanları hakkındaki bilgiler iki şekilde belirtilmiştir. Birinci şekil, Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle inşaat, gayrimenkul kiralama, perakende, ticaret ve üretim, enerji faaliyetlerinden elde edilen kazancı ve kar bilgilerini içermektedir. İkinci şekil ise Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle beş coğrafi bölgedeki faaliyetlerinden elde ettiği gelir ve gider bilgilerini içermektedir. (a) İş sahaları 1 Ocak - 31 Aralık 2008 Satış gelirleri Bölüm içi satış gelirleri Satışların maliyeti Bölüm içi satışların maliyeti Gayrimenkul İnşaat Kiralama Perakende 3.624.068 359.439 668.230 200.672 1.556 (3.249.849) (68.097) (368.047) (216.485) (1.556) Brüt kar 358.406 291.342 Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Diğer faaliyet gelirleri Diğer faaliyet giderleri (9.124) (90.243) 263.494 (16.188) (120.751) (43.224) (115.137) 129.974 45.824 (7.452)* (38.092) Faaliyet karı 506.345 370.640 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararlarındaki paylar Finansal gelirler Finansal giderler (-) 171 210.424 (241.415) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 475.525 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net (100.653) Dönem vergi gideri (-) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) (91.896) (8.757) 300.183 5.608 (3.730) 372.518 Ticaret ve Üretim 575.177 26.230 (476.827) (6.880) 117.700 (40.647) (27.113) 22.000 (11.760) 291.929 (17.332) 3.143 (42) (3.265) (12.532) 19.742 72.027 60.180 277.698 3.945 457 (61.094) (3.875) 2.480 (57.049) 2.765 19.562 (59.639) (34.902) 27.087 (170.522) (293.049) 451.903 (53.792) 1.290.835 (939) 203.629 (395.840) 1.736 240.386 (67.603) 10.962 (647) (80.622) - (238.563) (33.522) (34.081) (9.208) 20.170 (3.689) 3.042 (80.622) - (138.315) (100.248) 374.872 304.915 22.352 Yatırım amaçlı gayrimenkullerin diğer faaliyet giderlerini içermektedir. 1.089 159.764 (3.870) 1.356.295 11.390 Sürdürülen faaliyetler dönem karı (*) Enerji Eliminasyon Toplam 3.796.024 - 9.022.938 (228.458) (3.503.823) - (7.666.643) (272) 225.193 - (3.870) 1.097.685 İnşaat 132 Perakende Ticaret ve Üretim Enerji Toplam 3.990.273 - 1.830.200 - 1.587.807 - 812.628 60 - 3.508.833 - 11.729.741 60 17.067 Toplam varlıklar 3.990.273 1.830.200 1.587.807 812.688 3.508.833 11.746.868 Bölüm yükümlülükleri Dağıtılmamış yükümlülükler 2.132.651 - 315.729 - 469.535 - 619.637 - 2.879.322 - 6.416.874 1.264 Toplam yükümlülükler 2.132.651 315.729 469.535 619.637 2.879.322 6.418.138 Diğer bölüm bilgileri Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller 185.196 364 - 33.508 107 1.415 43.881 381 - 7.452 515 - 53.190 189 - 323.227 1.556 1.415 Toplam yatırım harcamaları 185.560 35.030 44.262 7.967 53.379 326.198 18.354 434 - 7.090 502 - 69.464 226 - 205.746 1.566 142.529 (20.554) 2.421 - - (38) 2.698.816 229.322 (2.256.657) (233.258) Ticaret ve Üretim 244.805 (53.793) - 518.718 (342.911) - 629.051 14.616 (530.081) (8.799) Enerji Eliminasyon 2.777.952 (2.490.308) (238) Toplam - 6.869.342 (243.938) - (5.673.750) 242.295 - Brüt kar 438.223 191.012 175.807 104.787 287.406 (1.643) 1.195.592 Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Diğer faaliyet gelirleri Diğer faaliyet giderleri (6.842) (78.329) 22.698 (29.252) (38.825) 62.493 (1.480)* (84.684) (63.329) 11.646 (16.612) (38.875) (23.581) 21.068 (11.350) (17.978) 850 (2.661) (4.519) 4.991 (130.401) (222.042) 114.236 (56.364) Faaliyet karı 346.498 22.828 52.049 267.617 (1.171) 901.021 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararlarındaki paylar Finansal gelirler Finansal giderler (-) 178.116 (56.148) 17.403 (19.035) (56) 13.875 (28.637) 6.198 40.887 (112.158) (4.876) 3.500 6.142 252.742 (218.001) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 468.466 215.014 21.196 37.231 202.544 (2.547) 941.904 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net (105.240) (40.342) (13.093) (3.946) 24.491 - (138.130) (119.471) 14.231 (27.053) (13.289) (10.145) (2.948) (5.893) 1.947 (5.444) 29.935 - (168.006) 29.876 363.226 174.672 8.103 Dönem vergi gideri (-) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) Sürdürülen faaliyetler dönem karı (*) 213.200 7.337 (5.523) 33.285 227.035 (2.547) 803.774 Yatırım amaçlı gayrimenkullerin diğer faaliyet giderlerini içermektedir. 31 Aralık 2007 İnşaat Gayrimenkul Kiralama Perakende Ticaret ve Üretim Enerji Toplam Bölüm varlıkları İştirakler Dağıtılmamış varlıklar 2.817.142 - 1.609.344 - 1.627.585 - 600.217 3.850 - 2.488.680 7.863 - 9.142.968 11.713 6.752 Toplam varlıklar 2.817.142 1.609.344 1.627.585 604.067 2.496.543 9.161.433 Bölüm yükümlülükleri Dağıtılmamış yükümlülükler 1.956.017 - 228.310 - 828.950 - 424.140 - 1.974.660 - 5.412.077 893 Toplam yükümlülükler 1.956.017 228.310 828.950 424.140 1.974.660 5.412.970 Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi varlıklar Maddi olmayan varlıklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller 195.798 161 - 115.543 55 - 83.102 465 - 15.150 238 - 16.179 1 - 425.772 920 - Toplam yatırım harcamaları 195.959 115.598 83.567 15.388 16.180 426.692 80.125 69 5.659 269 22.349 267 6.237 290 69.440 186 183.810 1.081 6.771 62.033 1.040 - - 69.844 Varlıklar ve yükümlülükler (**) Varlıklar ve yükümlülükler (**) Bölüm varlıkları İştirakler Dağıtılmamış varlıklar Amortisman gideri 105.877 4.961 İtfa payları 186 218 Gelir tablosu ile ilişkilendirilen şerefiye 142.529 Negatif şerefiye (995) (19.559) Yatırım amaçlı gayrımenkuller gerçeğe uygun değer farkı 108.788 (**) Bölümler arası eliminasyon sonrası rakamlardan oluşmaktadır. İnşaat Satış gelirleri Bölüm içi satış gelirleri Satışların maliyeti Bölüm içi satışların maliyeti 859.122 31 Aralık 2008 Gayrimenkul Kiralama 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Gayrimenkul Kiralama Perakende 111.209 Diğer bölüm bilgileri Amortisman gideri İtfa payları Yatırım amaçlı gayrimenkuller gerçeğe uygun değer farkı (**) Bölümler arası eliminasyon sonrası rakamlardan oluşmaktadır. Şirket’in faaliyet bölümlerinin diğer bölümler ile gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen bölüm gelirlerinin ölçülmesi ve raporlamasında, bölümler arası transferler, normal piyasa fiyatı ve şartlarında gerçekleştirilmektedir. (39) 133 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 5. Faaliyet bölümlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar (devamı) 6. Nakit ve nakit benzerleri (devamı) (b) Coğrafi bölümler: Kısa vadeli banka mevduatlarının faiz oranları aşağıdaki gibidir : Türkiye Rusya Federasyonu ve Kazakistan Avrupa (*) Kuzey Afrika ve Asya (*) 4.799.679 192.273 6.384.019 124.737 3.593.698 11.030 4.892.781 149.574 557.635 25.155 297.873 27.014 71.926 155.068 24.873 (228.458) - 9.022.938 11.729.741 326.198 Türkiye Rusya Federasyonu Kazakistan ve Tacikistan Avrupa (*) Kuzey Afrika ve Asya (*) Eliminasyon Konsolide 3.697.229 123.404 4.620.054 68.029 2.813.548 114.626 4.053.276 279.324 284.674 5.908 358.189 62.174 73.891 111.449 17.165 (243.938) - 6.869.342 9.142.968 426.692 31 Aralık 2008 Net satışlar Bölüm içi satışlar Bölüm varlıkları Yatırım harcamaları 31 Aralık 2007 Net satışlar Bölüm içi satışlar Bölüm varlıkları Yatırım harcamaları (*) Eliminasyon Konsolide Şirket, bölüm hasılatının, bölüm kar veya zararının (mutlak rakamının) veya bölüm varlıklarının, tüm bölümlerinin toplamına oranı %10’dan az olmasına rağmen, bilgi amaçlı bu bölümlere ait raporlamayı göstermiştir. Vadesi üç aydan kısa olan vadeli mevduatlar Değişken faiz oranı ABD Doları Sabit faiz oranı ABD Doları Rus Rublesi Euro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı Türk Lirası Japon Yeni Vadesi üç aydan uzun olan vadeli mevduatlar ABD Doları – Değişken faiz oranı ABD Doları – Sabit faiz oranı Rus Rublesi – Sabit faiz oranı Türk Lirası – Sabit faiz oranı Euro – Sabit faiz oranı Çin Yuanı – Sabit faiz oranı 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Libor + %3,55 Libor + %3,55 %0,02 - %7,00 %2,00 - %9,50 %1,50 - %6,75 %11,00 - %23,30 %0,20 - %0,35 %2,25 - %5,40 %0,75 - %6,25 %3,50 - %5,40 %6,35 %2,15 - %2,55 %12,00 - %17,50 %0,30 - %0,45 Libor + %2,25 - Libor + %3,55 %0,50 - %3,29 %19,50 - %19,75 %5,10 %3,33 Libor + %3,55 %3,50 - %4,25 %5,05 - %5,10 - 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, vadesi üç aydan fazla ve bir yıldan kısa olan vadeli mevduatların 35.966 TL (31 Aralık 2007 – 84.108 TL) ile vadesi 3 aydan az olan vadeli mevduatlardan 4.321 TL (31 Aralık 2007 – 6.655 TL) bağlı ortaklığın banka kredisi kapsamında maddi teminat olarak verilmiş bloke tutarlardır. Bu mevduatların en uzun vadeli olanın vadesi 30 Kasım 2009’dur (31 Aralık 2007 – 28 Kasım 2008). 6. Nakit ve nakit benzerleri 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Kasa Banka-vadesiz mevduat Banka-vadeli mevduat Diğer hazır değerler 4.067 372.952 586.873 3.899 4.805 362.012 851.356 15.142 Ara toplam 967.791 1.233.315 Eksi : Vadesi bir yıldan uzun vadeli mevduatlar (Not 7) (75.589) Ara toplam 892.202 Eksi: Vadesi üç aydan uzun bir yıldan kısa vadeli mevduatlar Eksi: Vadesi üç aydan kısa bloke mevduatlar Nakit akım tablosuna göre hazır değerler (57.970) (4.321) 829.911 7. Finansal yatırımlar a) Kısa vadeli finansal yatırımlar 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle Şirket’in kısa vadeli satılmaya hazır finansal yatırımlar olarak sınıflandırdığı menkul kıymetlerinin detayı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Efektif faiz oranı Tutar (204.571) 1.028.744 (98.754) (6.655) 923.335 Özel sektör tahvilleri (uluslararası piyasalar) Yabancı devlet tahvilleri (uluslararası piyasalar) Hisse senetleri -(uluslararası piyasalar) -(yerli piyasa) Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri (yerli piyasa) Yatırım fonları -(uluslararası piyasalar) -(yerli piyasa) %0,73 - %4,10 %0,37 - %7,83 49.744 635.389 %3,29 - %4,10 - 3.736 - - 56.792 2.979 - 49.482 9.753 %16,69 - %23,84 32.592 %16,44 - %16,57 4.269 - 47.279 2.959 - 60.752 231 Toplam 134 (40) 31 Aralık 2007 Efektif faiz oranı Tutar 827.734 (41) 128.223 135 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 7. Finansal yatırımlar (devamı) 7. Finansal yatırımlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Şirket’in satılmaya hazır duran varlıklar portföyündeki hisse senetlerinde cari dönemde meydana gelen gerçeğe uygun değer değişikliklerinin önemli ve uzun süreli bir biçimde maliyet değerinin altına indiğinin tespit edilmesi sonucunda 23.553 TL tutarındaki değer düşüklüğü karşılığı konsolide gelir tablosunda “finansal giderler”e yansıtmıştır (Not 28). Ayrıca, satılmaya hazır finansal varlıkların bir kısmının satılması sonucu oluşan 1.709 TL tutarındaki gelir “finansal gelirler”de, 12.119 TL tutarındaki gerçeğe uygun değer farkları ise düşüşün kalıcı olmadığı sonucuna varılması nedeniyle özsermaye hesaplarında değer artış fonunda muhasebeleştirilmiştir. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle, Şirket’in elinde tuttuğu Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar’ın cari dönemde ortaya çıkan 12.266 TL rayiç değer farkı özkaynaklar içinde gösterilmiştir. Ayrıca, bu varlıkların bir kısmının satılması sonucu oluşan 10.832 TL tutarındaki kısmı ise, “finansal gelirler” kalemine sınıflanmıştır. ii) 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal yatırımlar olarak bir yıldan uzun vadeli sınıflandırdığı hisse senetlerinin detayı aşağıdaki gibidir: Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKB) Türk Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Bursa Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. Sınai Mali Yatırım Holding Diğer İştirak oranı 31 Aralık 2008 Tutar %1’den az %1’den az %1,00 %1’den az - 769 156 227 123 165 Toplam b) Uzun vadeli finansal yatırımlar i) 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal yatırımlar olarak sınıflandırdığı borçlanma aracı niteliğindeki menkul kıymetlerinin bir yıldan uzun vadeli olanlarının detayı aşağıdaki gibidir: Efektif faiz oranı Özel sektör tahvilleri (uluslararası piyasalar) Yabancı devlet tahvilleri (uluslararası piyasalar) Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri (yerli piyasa) Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri (uluslararası piyasa) Vadeli mevduat (Not 6) -ABD Doları (değişken faiz oranı) 31 Aralık 2007 Efektif faiz oranı Tutar 31 Aralık 2008 Tutar %0,21 - %7,10 %2,46 - %4,47 %16,99 - %22,99 76.427 42.010 52.306 %2,75 - %6,02 %3,88 - %4,53 %15,89 - %17,36 %10,10 - %20,13 8.325 - Libor + (%2,25 - %3,55) Toplam 71.674 19.927 72.309 75.589 Libor + (%2,55 - %3,55) 204.571 254.657 368.481 Borçlanma aracı niteliğindeki finsansal varlıkların en ileri vade tarihleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 18 Mayıs 2015 25 Nisan 2019 10 Mart 2015 25 Nisan 2019 19 Ocak 2011 15 Mart 2015 28 Şubat 2010 - %1’den az %1’den az %1,00 %1’den az - 1.200 242 175 95 117 1.440 1.829 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 256.097 370.310 8. Finansal borçlar a) Finansal kredilerden borçlar Faiz oranı Kısa vadeli Kısa vadeli banka kredileri - 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, vadesi 1 yıldan fazla olan vadeli mevduatların bağlı ortaklığın banka kredisi kapsamında verilmiş bloke tutarı 75.589 TL’dir (31 Aralık 2007 – 204.571 TL). Bu mevduatların en uzun vadeli olanın vadesi 31 Temmuz 2012’dir (31 Aralık 2007 – 31 Temmuz 2012). Özel sektör tahvilleri (uluslararası piyasalar) Yabancı devlet tahvilleri (uluslararası piyasalar) Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri: - (yerli piyasa) - (uluslararası piyasalar) Toplam uzun vadeli finansal yatırımlar 31 Aralık 2007 İştirak oranı Tutar %5,90 - %11,00 Libor + %1 - %9,00 %15,00 - %24,00 %1,84 - %1,86 Döviz tutarı Euro ABD Doları TL JPY 31 Aralık 2008 TL karşılığı 10.875 6.524 25.431 553.069 Kısa vadeli banka kredileri 23.281 9.866 25.431 9.396 67.974 Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları 529.553 Toplam kısa vadeli finansal borçlar 597.527 Uzun vadeli Eximbank kredileri OPIC kredisi Hermes kredisi OND kredisi ABN Amro kredisi Hermes kredisi Diğer uzun vadeli banka kredileri Libor + %0,1 - %4,26 %7,54 - %7,90 Libor + %0,625 Libor + %0,70 Libor + %2,00 Euribor + (%3,32 - %6,19) ABD Doları ABD Doları ABD Doları ABD Doları ABD Doları Euro 339.136 144.372 43,612 36.259 79.047 68.375 512.875 218.333 65.954 54.835 119.542 146.378 Libor + %1,15 - %9,00 Euribor + %1,20 - %6,19 %1,91 - %4,35 ABD Doları Euro JPY 85.373 59,966 11.174.882 129.110 128.377 189.840 ABD Doları Euro 80.699 2.241 122.042 4.796 Irak bağlantılı Eximbank kredileri 1.692.082 Eksi: Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları Eksi: Irak bağlantılı Eximbank kredisi – Birleşmiş Milletler Yardım Komisyonu tarafından alınan (Not 9) Toplam uzun vadeli finansal borçlar 136 (42) (529.553) ABD Doları (31.863) (48.187) 1.114.342 (43) 137 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 8. Finansal borçlar (devamı) 8. Finansal borçlar (devamı) 31 Aralık 2007 Döviz tutarı TL karşılığı Faiz oranı Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları 443.647 Şirket’in bağlı ortaklıklarından Enka TC, IFC ile Moskova’da bulunan hipermarket ve süpermarketlerin inşa edilmesi ve geliştirilmesinde kullanılmak üzere altı adet kredi sözleşmesi imzalamıştır. Söz konusu kredi sözleşmeleri nakit akımların yeterliliği, likidite ve tamamlayıcı oranlarla ilgili şartları içermektedir. Enka TC, 2007 yılında kredi sözleşmesinde yer alan bir takım şartlara uygunluk gösterememiş olmasına rağmen ilgili kurumdan bu şartlara uyulmaması sonucu oluşabilecek yükümlülük ve erken ödeme talebinde bulunulmayacağına dair “onay beyanı” almıştır. Kredi sözleşmeleri uyarınca, krediler, Enka TC aktiflerinin tamamı değerinde teminat altına alınmıştır. Ayrıca, Şirket’in Enka TC’deki hisseleri, IFC kredi anlaşmasına eklenen ek madde gereğince rehin alınmıştır. 2008 yılı içerisinde, tüm IFC kredileri vadesinden önce ödenmiş olup bu kredilere ilişkin teminatlar ve rehinler sonlandırılmıştır. Toplam kısa vadeli finansal borçlar 500.025 Irak bağlantılı Eximbank kredileri Kısa vadeli Kısa vadeli banka kredileri %4,90 - %5,15 %1,30 - %8,30 %15,00 - %16,60 Euro ABD Doları TL 6.784 11.346 31.561 Kısa vadeli banka kredileri Uzun vadeli Eximbank kredileri OPIC kredisi OND kredisi Hermes kredisi IFC kredisi ABN Amro kredisi Hermes kredisi Diğer uzun vadeli banka kredileri 11.602 13.215 31.561 56.378 Libor + %0,10 - %4,26 %7,54 - %7,90 Libor + %0,70 Libor + %0,625 Libor + %2,10 - %5,83 Libor + %2,50 - % 3,80 %4,56 - %5,99 ABD Doları ABD Doları ABD Doları ABD Doları ABD Doları ABD Doları Euro 423.490 171.151 45.608 56.744 75.802 260.153 51.730 493.239 199.340 53.120 66.090 88.287 303.000 88.469 Libor + %1,15 - %5,58 Euribor + %1,20 - %5,99 %2,00 - %5,58 ABD Doları Euro JPY 164.132 59.526 8.229.178 191.165 101.801 84.586 ABD Doları Euro 80.699 2.241 93.990 3.833 Irak bağlantılı Eximbank kredileri 1.766.920 Eksi: Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları Eksi: Irak bağlantılı Eximbank kredisi – Birleşmiş Milletler Yardım Komisyonu tarafından alınan (Not 9) (443.647) ABD Doları (31.863) Toplam uzun vadeli finansal borçlar (37.111) 1.286.162 Irak ile ilişkili Eximbank kredileri hariç, uzun vadeli kredilerin geri ödeme planı aşağıdaki gibidir. 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1 yıldan az 1-5 yıl 5 yıldan fazla 529.553 970.675 65.016 443.647 1.087.923 137.527 Eksi: Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları (529.553) Toplam uzun vadeli finansal borçlar 138 IFC kredisi 1.035.691 (44) Irak bağlantılı krediler Eximbank tarafından teminat altına alınmıştır. Irak iş sahalarında bırakılan 55.230 ABD Doları tutarındaki hakediş faturaları, 1.611 ABD Doları tutarındaki hazine bonoları ve 101.587 ABD Doları tutarındaki makine ve teçhizat Eximbank’a devredilmiştir. 9 no’lu dipnotta daha detaylı anlatıldığı üzere, Birleşmiş Milletler Yardım Komisyonu (UNCC)’den alınan paranın 31.863 ABD Doları (31 Aralık 2007 – 31.863 ABD Doları) tutarındaki kısmı, sağlanan krediler karşılığında Eximbank tarafından tutulmaktadır. Bu tutarlar, yukarıda belirtilen kredi tutarlarından düşülmektedir. Kalan tutarlar için, Şirket ve Eximbank arasında yapılmış olan herhangi bir geri ödeme planı bulunmamakta olup, ayrıca Şirket bu krediler için herhangi bir faiz tahakkuku ayırmamaktadır. Şirket yönetiminin beklentisi söz konusu faizin Şirket’ten tahsil edilmeyeceği ve bu konunun nihai olarak, Eximbank ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı arasında çözüleceği yönündedir. Hermes kredileri Konsolide edilen bağlı ortaklık Enka Pazarlama’ya ait olan Hermes Kredisi (Euro cinsinden)’dir. Enka Enerji şirketleri banka kredileri Enerji Şirketlerinin uzun vadeli banka kredileri proje finansmanı kapsamında alınmıştır. Enka İnşaat, bu şirketlerin uzun vadeli banka kredilerinin geri ödeme rezervini desteklemek için en fazla altı aylık kredi geri ödemesi tutarı kadar teminat mektubu vermiştir. Teminat mektupları ancak, kredi geri ödemeleri, Enka Enerji Şirketleri’nin işletme faaliyetleri nakit akışından karşılanamayacak duruma geldiği zaman, sadece geri ödenemeyen altı aylık kısmı karşılamak üzere kullanılabilir. Eximbank kredileri Ticari bankalar “Eximbank Facility Lenders” adı altında sendikasyon kredisiyle fonlamayı sağlamaktadır. Faiz ödemeleri altı ayda bir yapılmaktadır ve Gebze Elektrik ile İzmir Elektrik için geçerli altı aylık faiz oranı Libor+%0,10 olarak belirlenmiştir. Adapazarı Elektrik için geçerli olan kredinin faiz oranı ise kredinin tüm vadesi boyunca yıllık %4,26 olarak sabitlenmiş olup, faiz ödemeleri altı ayda bir yapılmaktadır. (443.647) 1.225.450 (45) 139 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 8. Finansal borçlar (devamı) 8. Finansal borçlar (devamı) OPIC kredileri b) Finansal kiralama işlemlerinden borçlar ABD para piyasasında işlem gören devlet garantili sertifikalar ile fonlanan OPIC kredilerinin anapara ödemeleri 12 yıl vadeli olup, ödemeler, Adapazarı Elektrik ve Gebze Elektrik için 15 Mayıs 2003 tarihinde, İzmir Elektrik için 15 Ekim 2003 tarihinden itibaren başlamış ve altı aylık taksitlerde 24 eşit taksitte yapılmaktadır. Aralık 2002 tarihinde, değişken faiz oranı (3 ay vadeli ABD hazine tahvilleri oranı üzerine en yüksek %4,25 ve en düşük %3,80 oranları ile) İzmir Elektrik, Gebze Elektrik ve Adapazarı Elektrik için sırasıyla %7,54, %7,85 ve %7,90 olarak sabitlenmiştir. Faiz oranı Uzun vadeli finansal kiralama borçlarının kısa vadeli kısmı Hermes kredileri Ödemeleri, Adapazarı Elektrik ve Gebze Elektrik için 15 Mayıs 2003’te, İzmir Elektrik için 15 Ekim 2003’te başlayan, 12 yıl vadeli, altı aylık taksitlerde 24 eşit taksitte anapara geri ödemesi olan Hermes kredileri Alman Hükümeti’nin İhracat Kredi Acenteleri’nin garantisi altındadır. Faiz ödemeleri altı ayda bir yapılmakta olup, faiz oranı yıllık Libor + %0,625’dir. Libor + %1,90 %3,00 %4,00 - %4,50 31 Aralık 2008 Döviz tutarı ABD Doları Ruble Euro 414 60.067 55 TL karşılığı 627 3.092 119 3.838 Uzun vadeli Libor + %1,90 %3,00 %4,00 - %4,50 ABD Doları Ruble Euro 1.579 1.668.539 24 OND kredileri 2.388 85.885 52 88.325 Ödemeleri, Adapazarı Elektrik ve Gebze Elektrik için 15 Mayıs 2003’te, İzmir Elektrik için 15 Ekim 2003’te başlayan, 12 yıl vadeli, altı aylık taksitlerde 24 eşit taksitte anapara geri ödemesi olan OND Kredileri Belçika Hükümeti’nin İhracat Kredi Acenteleri’nin garantisi altındadır. Fonlama, ticari bankaların oluşturduğu bir sendikasyon tarafından gerçekleştirilmektedir. Faiz ödemeleri altı ayda bir yapılmakta olup, faiz oranı ise yıllık Libor + %0,70’dir. Finansal kiralama borçları toplam Faiz oranı Uzun vadeli finansal kiralama borçlarının kısa vadeli kısmı Diğer uzun vadeli banka kredileri 31 Aralık 2008 itibariyle ABN Amro banka kredileri, 75.821 ABD Doları (114.664 TL) (31 Aralık 2007 – 253.571 ABD Doları (295.334 TL)) tutarında banka mevduatı ile teminat altına alınmıştır. Konsolidasyona tabi bağlı ortaklıklardan MKH, 5 Kasım 2003 tarihinde otel inşaatı finansmanı için, son ödemesi 5 Aralık 2009 tarihli ve 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle kalan tutarı 3.638 ABD Doları (31 Aralık 2007 – 22.255 ABD Doları) tutarında kredi kullanmıştır. 31 Aralık 2008 itibariyle, bu uzun vadeli krediler, kira gelirleri ve 3.625 ABD Doları (31 Aralık 2007 – 50.000 ABD Doları) tutarında olan yatırım amaçlı gayrimenkullerin rehin edilmesi ile teminat altına alınmıştır. Faiz ve anapara ödemeleri üç ayda bir yapılmaktadır. 92.163 Libor + 1,90 %3,00 %4,00 - %4,50 31 Aralık 2007 Döviz tutarı ABD Doları Ruble Euro 399 43.651 1.168 TL karşılığı 465 2.071 1.997 4.533 Uzun vadeli Libor + %1,90 %3,00 %4,00 - %4,50 ABD Doları Ruble Euro 1.994 1.533.515 80 2.322 72.764 137 75.223 Finansal kiralama borçları toplam 79.756 c) Finansal kiralama taahhütleri 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, finansal kiralama ile ilgili borçların geri ödeme planları ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1 yıldan az 1-5 yıl 5 yıldan fazla 3.942 13.916 74.582 4.631 12.041 63.395 Toplam finansal kiralama işlemlerinden borçlar 92.440 80.067 Faiz (277) Toplam finansal kiralama işlemlerinden oluşan borcun bugünkü değeri 140 (46) (47) 92.163 (311) 79.756 141 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 9. Ticari alacaklar ve borçlar 9. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) a) Ticari alacaklar ii) Uzun vadeli alacaklar i) Kısa vadeli alacaklar Ticari alacaklar İnşaat işlerinden alacaklar Vadeli çekler ve alacak senetleri İşveren idare payı alacakları (*) Eksi : Şüpheli alacak karşılığı 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1.186.811 609.229 159.468 51.858 465.059 264.816 118.487 29.318 2.007.366 877.680 1.973.517 (*) (28.792) (33.849) 174.090 47.396 3.541 (45.610) (48.187) (80.293) 134.076 32.054 2.130 (35.127) (37.111) (61.838) 50.937 34.184 Şirket’in aldığı banka kredilerinin geri ödemesi için kullanılmıştır. Eximbank’ın kullandırılan krediler karşılığı tuttuğu kısmı içerir. Irak alacakları karşılığı İnşaat sözleşmelerinde tanımlı işin tamamlanmasına kadar veya bazı durumlarda daha uzun süreler zarfında müşteriler tarafından tutulan ve henüz vadesi gelmeyen ticari alacaklar “işveren idare payı alacakları” olarak nitelendirilmektedir. 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle, şüpheli alacaklar karşılığının hareketi aşağıdaki gibidir : 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1 Ocak 28.792 27.108 Dönem içinde ayrılan karşılık Konsolidasyon kapsamındaki değişiklikler Yabancı para çevrim farkları Şüpheli alacaklardan tahsilatlar Tahsili mümkün olmayan şüpheli alacaklar (**) 4.293 4.573 (2.189) (1.620) 11.378 1.757 (*) (3.949) (148) (7.354) 31 Aralık 33.849 28.792 (*) 2007 yılı içerisinde Enka TC’nin %50 hissesinin alınmasından dolayı oluşan değişiklik. (**) Önceki dönemlerde karşılık ayrılan ancak tahsili mümkün olmadığı anlaşılan tutarlar 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle bilanço kalemlerinden çıkartılmıştır. (48) (*) (**) 31 Aralık 2007 848.888 İnşaat işlerinden alacakların tahsilat süresi kontratın şartlarına göre değişmekte olup, bu süreler ortalama 30 ile bazı projelerde 120 gün arasında değişmektedir. 142 Irak alacakları Vadeli çekler ve alacak senetleri Ticari alacaklar Irak alacaklarının Eximbank’ın UNCC’den tahsil ettiği kısmı – 1 (*) Irak alacaklarının Eximbank’ın UNCC’den tahsil ettiği kısmı – 2 (**) Irak alacakları karşılığı 31 Aralık 2008 6 Ağustos 1990 tarihinde Irak güçlerinin Kuveyt’i ilhakı sebebiyle, Şirket’in bu ülkedeki faaliyetleri sona ermiştir. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, 15 Kasım 1990 tarih ve 90/1103 no’lu Bakanlar Kurulu kararı ve 6 Aralık 1990 tarih ve 90/1 no’lu tebliğ ile Irak’ın Kuveyt’i ilhakı sebebiyle zarar gören şirketlere Türk Eximbank (Eximbank) aracılığıyla uzun vadeli kredi vermeye karar vermiştir. Bu karar çerçevesinde, 24 Aralık 1990 tarihinde Eximbank ile yapılan anlaşma ile çeşitli bankalara olan 80.699 ABD Doları (122.041 TL) ve 4.382 Alman Markı (2.241 Euro – 4.798 TL) tutarındaki borç Eximbank’a transfer edilmiş ve ek olarak, Eximbank 30.160 ABD Doları (45.610 TL) (31 Aralık 2007 – 35.127 TL) tutarındaki diğer çeşitli bankalarca sağlanan borç için de ilgili bankalara aynı tutarda teminat mektubu vermiştir. Şirket 1992 yılında, Birleşmiş Milletler Yardım Komisyonu’na (UNCC) Kuveyt’in işgali sebebiyle yaşanan, kaybedilmiş karların da içinde bulunduğu zararların karşılanması için talepte bulunmuştur. UNCC, 17 Aralık 1998’de 264.301 ABD Doları (399.702 TL) tutarındaki bu talebi gözden geçirmiş ve bu tutarın 62.023 ABD Doları (93.797 TL) tutarındaki kısmının telafi edilmesini uygun görmüştür. 2001, 2002 ve 2003 yılları içinde UNCC tarafından kabul edilen tazminat tutarının tamamı Eximbank’a gönderilmiştir. Eximbank gelen paranın 30.160 ABD Doları (45.610 TL)’lık kısmını Şirket’in yurtiçi bankalardan aldığı ve kendisinin teminat mektubu vererek garanti altına aldığı kredilerin geri ödemesi için kullanmış, bakiyenin kalan kısmını ise kullandırdığı krediler karşılığı elinde tutmuştur. UNCC’den gelen paralarla, kalan kredilerin ne şekilde kapanacağına dair Eximbank’dan bilgi beklenmektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibari ile UNCC tarafından Eximbank’a ödenen 31.863 ABD Doları (48.187 TL) (31 Aralık 2007 – 37.111 TL)’lık tutar ticari alacaklarından ve konsolide bilançodaki uzun vadeli finansal borçlardan netlenmiştir. Ayrıca, Şirket UNCC tarafından karşılanmayan 53.093 ABD Doları (80.293 TL) (31 Aralık 2007 – 61.838 TL)’lık kısmın tamamına karşılık ayırmıştır. (49) 143 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 9. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) 10. Diğer alacaklar ve borçlar (devamı) b) Ticari borçlar ii) Uzun vadeli diğer borçlar i) Kısa vadeli ticari borçlar Ticari borçlar Borç senetleri Diğer ticari borçlar 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1.147.385 4.755 6.744 800.742 5.801 311 1.158.884 806.854 Alınan avanslar Alınan depozito ve garantiler Ticari borçlar 31 Aralık 2007 5.254 2.171 10. Diğer alacaklar ve borçlar 31 Aralık 2007 186.312 5.387 63.224 4.133 191.699 67.357 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 150.597 9.757 45.602 205.982 53.421 68.822 92.637 10.464 25.501 143.608 10.751 34.885 534.181 317.846 11. Stoklar ii) Uzun vadeli ticari borçlar 31 Aralık 2008 31 Aralık 2008 Hammadde ve yedek parça Yarı mamul stokları Mamul stokları Ticari mallar (makine ve diğerleri) İnşaat malzemeleri Yoldaki mallar a) Diğer alacaklar Eksi : Stok değer düşüklüğü karşılığı (*) i) Kısa vadeli diğer alacaklar Kısa vadeli diğer alacakların detayı aşağıdaki gibidir: 532.068 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 17.067 6.752 Verilen depozito ve garantiler 2.028 2.251 Diğer alacaklar 2.028 2.251 19.095 9.003 İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Not 32) Toplam diğer alacaklar (*) 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle mamul stokları ve ticari mallar için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı satışların maliyeti hesabında gösterilmiştir. 12. Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar ve ilgili hakediş bedelleri Devam eden inşaat sözleşmeleriyle ilgili maliyetler Tahmini kazançlar 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 4.109.318 335.785 1.663.766 251.892 4.445.103 1.915.658 (4.493.836) (1.709.927) i) Kısa vadeli diğer borçlar 144 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1.264 892 Alınan avanslar Alınan depozito ve garantiler 757.112 19.254 764.850 14.872 Diğer borçlar 776.366 779.722 Toplam diğer borçlar 777.630 780.614 (50) 312.720 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle stoklar üzerinde rehin bulunmamaktadır (31 Aralık 2007 – 52.952 TL). b) Diğer borçlar İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 32) (5.126) (2.113) Eksi : Dönem sonu itibariyle toplam faturalanan hakediş bedeli (48.733) (51) 205.731 145 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 12. Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar ve ilgili hakediş bedelleri (devamı) 14. Yatırım amaçlı gayrimenkuller Yukarıdaki net bakiye ilişikteki konsolide bilançolarda aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır: 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle, yatırım amaçlı gayrimenkullerin hareketleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 145.047 (193.780) 290.563 (84.832) (48.733) 205.731 Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (net) Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri (net) Şirket’in, bağlı ortaklıklarının ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle devam eden inşaat sözleşmeleri ile ilgili olarak almış olduğu kısa ve uzun vadeli avansların toplam tutarı 999.394 TL (31 Aralık 2007 – 971.615 TL)’dir. 31 Aralık 2008 1 Ocak Yabancı para çevrim farkları Konsolidasyon kapsamında değişiklik (*) UMS 40 no’lu standardın uygulaması – operasyonel kiralama yapılan arsaların gerçeğe uygun değerleri Transferler Girişler Çıkışlar Gerçeğe uygun değer değişimleri, net Arazi kiralaması ile ilgili yükümlülüklerin net şimdiki değerlerindeki değişim 1.623.954 265.041 - 31 Aralık 2.847.443 850.735 1.415 (9.065) 111.209 4.154 31 Aralık 2007 1.171.663 (159.926) 218.761 42.989 285.971 (5.348) 69.844 - 13. Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların detayı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 İştirak oranı Tutar Gretsch- Unitas Gedore-Altaş Azen Oil %36,00 %38,59 - Toplam 60 - 31 Aralık 2007 İştirak oranı Tutar %36,00 %38,59 %37,75 1.709 2.142 7.862 11.713 60 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Gedore-Altaş’ın toplam özkaynakları negatife dönmüş olup Şirket yönetimi bu yatırımıyla ilgili olarak yasal veya zımni kabulden doğan herhangi bir yükümlülüğe maruz olmadığı ya da Gedore-Altaş adına ödeme yapmamış olduğu için ilave bir zarar karşılığı ayırmamıştır. 1 no’lu notta belirtildiği gibi Şirket, özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştiraklerinden Azen Oil Company BV (Azen Oil)’in %50 oranındaki hissesini 14 Nisan 2008 tarihinde, 64.580 ABD Doları bedelle satmıştır. Satış işlemi sonucunda oluşan 71.263TL tutarındaki kar, konsolide finansal tablolarda “Diğer faaliyet gelirleri” içerisinde gösterilmiştir. Azen Oil 31.12.2008 31.12.2007 Toplam varlıklar Toplam yükümlülükler Satış gelirleri Net dönem karı/(zararı) - 33.535 17.810 40.250 12.470 Gretsch-Unitas Gedore-Altaş 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 49.524 49.358 94.035 (4.581) 45.190 40.443 78.421 (2.042) 41.396 42.398 36.558 (6.552) 36.391 30.841 45.365 1.233 1.623.954 (*) 2007 yılı içerisinde Enka TC’nin %50 hissesinin alınmasından dolayı oluşan değişiklik. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle yatırım amaçlı gayrimenkuller Rusya’da bulunan ve üzerinden kira geliri elde edilen gayrimenkuller ile Türkiye’deki 12.365 ABD Doları – 18.700 TL (31 Aralık 2007 – 12.832 ABD Doları – 14.945 TL) tutarındaki yatırım amaçlı tutulan arsa ve binalardan oluşmaktadır. Şirket’in yabancı bağlı ortaklıklarından Mosenka, MKH ile Enka TC’nin, Moskova’da bulunan ve üzerinden kira geliri elde edilen gayrimenkulleri, gerçeğe uygun değerden değerlenmiştir. Bu değerler her yıl bağımsız gayrimenkul değerleme firmalarınca yeniden gözden geçirilmektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, söz konusu şirketlerden MKH’ın gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri 9,6 milyar Ruble – 493.200 TL (31 Aralık 2007 – 7,9 milyar Ruble) olarak, Mosenka’nın gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri 3,8 milyar Ruble – 194.604 TL (31 Aralık 2007 – 3,6 milyar Ruble) olarak ve Enka TC’nin gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri 26,7 milyar Ruble – 1.377.227 TL (31 Aralık 2007 – 10 milyar Ruble) olarak belirlenmiştir. Gerçeğe uygun değerde cari yılda oluşan artışın nedeni büyük ölçüde binalardan yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan transferlerdir. Şirket’in yatırım amaçlı gayrimenkulleri üzerinde, alınan banka kredileri karşılığı teminat olarak verilen, 3.625 ABD Doları (31 Aralık 2007 – 50.000 ABD Doları) tutarında ipotek bulunmaktadır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Enka TC’nin yatırım amaçlı gayrimenkulleri üzerinde rehin bulunmamaktadır. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Enka TC’nin IFC ile imzalanmış olan kredi anlaşması koşulları uyarınca, Enka TC’nin yatırım amaçlı gayrimenkulleri bu krediye teminat olarak rehin edilmiştir. Rusya-Moskova’da, Şirket’in 49 yıllığına kullanma hakkı bulunan arsalar üzerinde inşa edilen gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri 505.000 ABD Doları – 763.711 TL (31 Aralık 2007 – 505.000 ABD Doları – 588.174 TL) tutarındadır. Söz konusu gayrimenkuller, iş merkezleri ve konut amaçlı binalardan oluşmaktadır. Şirket’in bu ve geriye kalan yatırım amaçlı gayrimenkulleri Enka İnşaat’a ait olup gerçeğe uygun değerleri Şirket tarafından bağımsız gayrimenkul firmalarından alınan değerleme raporları ile periyodik olarak gözden geçirilmektedir. Şirket’in Moskova’da bulunan bağlı ortaklıklarının gayrimenkul değerleme çalışmasına üzerine gayrimenkul inşa edilen arsalar da dahil edilmiştir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle hazırlanan ekspertiz raporları, gelir kapitilizasyonu yaklaşımı ile emsal değer metodu kullanılarak hazırlanmıştır. 146 (52) (53) 147 148 172.219 31 Aralık 2008 20.490 114.047 151.729 31 Aralık 2008 1 Ocak 2008 tarihindeki net defter değeri 31 Aralık 2008 tarihindeki net defter değeri 427.576 1.189.662 20.137 10.803 1.901 (1.280) 19.495 (10.055) (727) 447.713 1.200.465 115.529 (14.954) 29.098 (33.397) (850.735) 2.434 (727) Binalar ve barakalar 2.209.542 1.791.429 699.734 494.297 118.531 129.199 (37.389) (4.904) 2.909.276 2.285.726 639.323 74.603 (87.410) 1.938 (4.904) Makine ve Teçhizat 17.512 13.358 17.141 12.068 2.533 5.120 (2.751) 171 34.653 25.426 5.240 7.732 (5.142) 1.226 171 Taşıtlar 41.234 35.274 79.728 65.373 11.185 10.382 (11.829) 4.617 120.962 100.647 16.275 10.417 (20.672) 9.678 4.617 Döşeme ve demirbaş 26.450 22.158 24.836 10.248 2.988 12.599 (999) - 51.286 32.406 9.299 16.732 (7.151) - İskele ve kalıp işleri 3.565 3.089 3.120 2.059 615 446 - 6.685 5.148 1.537 - Hava taşıtları (*) 10.046 5.691 9.359 7.863 1.288 1.319 (1.225) 114 19.405 13.554 2.142 5.951 (2.599) 243 114 Diğer 135.574 39.045 - - 135.574 39.045 3.811 115.179 (2.729) (19.732) - Yapılmakta olan yatırımlar 3.023.228 3.213.753 874.545 617.552 143.035 (1.280) 182.394 (64.248) (2.908) 3.897.773 3.831.305 822.062 (10.249) 267.458 (159.160) (850.735) (2.908) Toplam 128.888 31 Aralık 2007 524.058 1.189.662 64.518 114.047 1 Ocak 2007 tarihindeki net defter değeri 31 Aralık 2007 tarihindeki net defter değeri 1.791.429 2.186.746 494.297 474.696 (67.893) 22.607 92.117 (8.278) (1.304) (17.648) 2.285.726 2.661.442 (439.193) 42.834 69.478 (22.668) 5.641 (31.808) Makine ve Teçhizat 13.358 8.327 12.068 10.198 (1.289) 4.011 (797) (55) - 25.426 18.525 (2.544) 12.264 (2.534) (285) - Taşıtlar 35.274 35.845 65.373 47.868 (6.203) 13.251 10.287 (2.394) 2.564 - 100.647 83.713 (10.679) 25.321 5.807 (6.197) 2.682 - Döşeme ve demirbaş 22.158 10.153 10.248 5.137 (880) 6.020 (29) - 32.406 15.290 (2.620) 20.274 (538) - İskele ve kalıp işleri 3.089 4.142 2.059 2.071 (355) 343 - 5.148 6.213 (1.065) - Hava taşıtları (*) 5.691 4.226 7.863 8.335 (525) 2.519 (29) (2.437) - 13.554 12.561 (1.996) 6.324 (139) (3.196) - Diğer Toplam 39.045 220.063 - - 39.045 3.213.753 3.058.078 617.552 615.074 (86.897) 53.640 133.387 (11.702) (68.302) (17.648) 3.831.305 220.063 3.673.152 (35.205) (571.796) 48.755 581.494 280.158 167.538 345.404 (20.924) (54.447) (68.302) (266.442) (****)(300.634) (74.740) (53.724) Yapılmakta olan yatırımlar (55) Şirket’in bağlı ortaklıklarından Air Enka’nın operasyonları için kullandığı uçaklardan oluşmaktadır. Şirket’in bağlı ortaklıklarından Enka Pazarlama, Pimaş ve Çimtaş’ın arsa ve binaları, MKH’ın otel binası, Enka TC’nin çeşitli gayrimenkulleri ve Enka İnşaat’ın binaları 31 Aralık 2007 tarihi itibarı ile bağımsız gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından değerlenmiş olup, değerleme farkları ertelenmiş vergi tutarlarını netleştirilerek özsermaye içinde yer alan yeniden değerleme fonunda gösterilmiştir. Enka Pazarlama’ya ait arsa ve binalar Turyap Gayrimenkul Değerleme AŞ, Pimaş, Çimtaş ve Enka İnşaat’ın arsa ve binaları Artı Gayrimenkul Değerleme A.Ş., MKH otel binası Dtz Holdings PLC Rusya şubesi, Enka TC’nin çeşitli gayrimenkulleri ve Pimaş’ın Rusya’da bulunan fabrikası “K.O.M.I.T. Invest” tarafından değerlenmiştir. Değerlemeler “emsal değer” yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. (***) 2007 yılı içerisinde Enka TC’nin %50 hissesinin alınmasından dolayı oluşan değişiklik. (****) Bu tutarın 285.971 TL’lik kısmı yatırım amaçlı gayrimenkullere olan transferleri, 14.663 TL’lik kısmı ise diğer duran varlıklara yapılan transferleri ifade etmektedir. (*****) Enka TC’nin satmayı planladığı makine, teçhizat ve bina tutarlarını içermektedir. 10.803 14.841 31 Aralık 2007 (*) (**) 51.943 (7.290) 17.782 15.613 (175) 1.232 (68.302) - 14.826 (2.462) 2.477 - 1.200.465 576.001 (65.528) 462.880 237.553 49.743 (1.385) (68.302) (34.192) 65.611 (21.916) Binalar ve barakalar 01 Ocak 2007 Yabancı para çevrim farkları Konsolidasyon kapsamındaki değişiklik (***) Cari yıl amortismanı Çıkışlar Diğer transferler Netleme Satış amacıyla elde tutulan varlıklar (*****) Birikmiş amortisman 79.344 (12.966) 1.704 42.605 13.976 (62) 4.287 - Arsa, yeraltı ve yerüstü düzenleri 1 Ocak 2007 Yabancı para çevrim farkları Konsolidasyon kapsamında değişiklik (***) Yeniden değerleme düzeltmesi (**) Girişler Çıkışlar Netleme Diğer transferler Yapılmakta olan yatırımlardan transferler Satış amacıyla elde tutulan varlıklar (*****) Maliyet 15. Maddi duran varlıklar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (54) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Enka TC’ye ait sırasıyla 395.583 Ruble (20.362 TL) ve 109.763 Ruble (5.650 TL) tutarında yapılmakta olan yatırımlar ve arsalarda muhasebeleştirilen araziler üzerinde değer düşüklüğü olup olmadığı piyasada yakın zamanda benzer işlemin ve emsal fiyatlarının olmamasından dolayı tespit edilememiş olup 31 Aralık 2007 tarihli maliyet değerinden konsolide finansal tablolarda taşınmaktadır. Şirket yönetiminin görüşü bu maddi duran varlıklar üzerinde bir değer düşüklüğü olmadığı yönündedir. (*) Şirket’in bağlı ortaklıklarından Air Enka’nın operasyonları için kullandığı uçaklardan oluşmaktadır. (**) Yatırım amaçlı gayrimenkullere transferleri ifade etmektedir. (***) Şirket’in bağlı ortaklıklarından Enka Pazarlama, Pimaş, Çimtaş ve Cimtas Boru’nun arsa ve binaları, MKH’ın otel binası, Enka TC’nin çeşitli gayrimenkulleri ve Enka İnşaat’ın binaları 31 Aralık 2008 tarihi itibarı ile bağımsız gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından değerlenmiş olup, değerleme farkları ertelenmiş vergi tutarlarını netleştirilerek özsermaye içinde yer alan yeniden değerleme fonunda gösterilmiştir. Enka Pazarlama’ya ait arsa ve binalar Turyap Gayrimenkul Değerleme A.Ş., Pimaş, Çimtaş ve Enka İnşaat’ın arsa ve binaları Artı Gayrimenkul Değerleme A.Ş., MKH otel binası Dtz Hold ings PLC Rusya şubesi, Enka TC’nin çeşitli gayrimenkulleri ve Pimaş’ın Rusya’da bulunan fabrikası “K.O.M.I.T. Invest” tarafından değerlenmiştir. Değerlemeler “emsal değer” yöntemiyle emsal değerin tespit edilemediği durumlarda maliyet değeri yöntemi ile yapılmıştır. 14.841 3.994 3.834 (2.179) 1 Ocak 2008 Yabancı para çevrim farkları Yeniden değerlendirme düzeltmesi (***) Cari yıl amortismanı Çıkışlar Netleme Birikmiş amortisman 128.888 28.906 4.705 7.746 (60) 4.213 (2.179) Arsa, yeraltı ve yerüstü düzenleri 1 Ocak 2008 Yabancı para çevrim farkları Yeniden değerlendirme düzeltmesi (***) Girişler Çıkışlar Diğer transferler (**) Yapılmakta olan yatırımlardan transferler Netleme Maliyet 15. Maddi duran varlıklar (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 149 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 15. Maddi duran varlıklar (devamı) 16. Maddi olmayan duran varlıklar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle finansal kiralama yoluyla alınan maddi duran varlıkların toplam maliyet tutarı 13.725 TL (31 Aralık 2007 – 10.570 TL) toplam birikmiş amortisman tutarı 11.228 TL (31 Aralık 2007 – 6.532 TL)’dir. Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle maddi duran varlıkları üzerinde sırasıyla 3.610.988 TL ve 4.116.242 TL tutarında ipotek bulunmaktadır. Şirket’in yeniden değerlenmiş binalarının finansal tablolara tarihsel maliyetinden birikmiş amortisman düşülerek yansıtılması durumunda, 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle binaların taşınan değerleri aşağıdaki şekilde gerçekleşirdi: 31 Aralık 2008 Maliyet Birikmiş amortisman Net defter değeri 550.793 (*) (249.478) 301.315 31 Aralık 2007 851.889 (208.234) 643.655 (*) Cari yıldaki azalışın nedeni yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan transferlerdir. Arazi kiralama hakkı 1 Ocak 2007 net defter değeri Çevrim farkları Alımlar Diğer transfer (*) Amortisman gideri Yazılım hakkı Toplam 21.156 3.760 24.916 (3.598) (17.558) - (298) 920 171 (1.081) (3.896) 920 (17.387) (1.081) 31 Aralık 2007 net defter değeri - 3.472 3.472 31 Aralık 2007 Maliyet Birikmiş amortisman - 7.644 (4.172) 7.644 (4.172) Net defter değeri - 3.472 3.472 31 Aralık 2006 Maliyet Birikmiş amortisman 27.616 (6.460) 6.474 (2.714) 34.090 (9.174) Net defter değeri 21.156 3.760 24.916 16. Maddi olmayan duran varlıklar Yazılım hakları Toplam 1 Ocak 2008 net defter değeri 3.472 3.472 Çevrim farkları Alımlar Amortisman gideri 611 1.556 (1.566) 611 1.556 (1.566) 31 Aralık 2008 net defter değeri 4.073 4.073 10.371 (6.298) 10.371 (6.298) 4.073 4.073 7.644 (4.172) 7.644 (4.172) 3.472 3.472 31 Aralık 2008 Maliyet Birikmiş amortisman Net defter değeri 31 Aralık 2007 Maliyet Birikmiş amortisman Net defter değeri 150 (56) Şirket’in maddi olmayan duran varlıkları üzerinde rehin veya teminat bulunmamaktadır. (31 Aralık 2007- 592 TL tutarındaki maddi olmayan varlıklar IFC kredisine karşılık olarak rehin edilmiştir.) 17. Şerefiye Şirket, Not 3’te detaylarıyla açıklandığı üzere, müşterek yönetime tabi ortaklıklarından eski adıyla Ramenka (yeni adıyla Enka TC)’nın %50 oranındaki hissesini Migros’dan 11 Eylül 2007 tarihinde yapılan anlaşma ile satın almıştır. Şirket, söz konusu satın alma dahilinde elde etmiş olduğu belirlenebilen varlık ve yükümlülükleri, UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri” uyarınca, anlaşmanın yürürlülük tarihi olan 31 Ekim 2007 tarihindeki gerçeğe uygun bedelleri ile kayıtlarına almış ve satın alma maliyeti ile belirlenebilen varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun bedelleri arasında kalan değeri, ertelenmiş vergi etkisi düşüldükten sonra şerefiye olarak kayıtlarına yansıtmıştır. Bu işlem sonucunda oluşan 201.996 TL (173.432 ABD Doları) tutarındaki pozitif şerefiye 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolarda yansıtılmıştır. Şerefiye’yi oluşturan başlıca unsur, Enka TC’nın Rusya perakende sektörü içindeki payıdır. Şirket, içinde Enka TC’den transfer ettiği bazı hipermarketlerin bulunduğu, bağlı ortaklıklarından Amos BV’de bulunan hisselerinin tamamını, 9 Nisan 2008 tarihinde, 173.752 Euro karşılığı Meelakker BV’ye satmıştır. Ayrıca Şirket 11 Temmuz 2008’de O’KEY LLC ile imzaladığı protokol çerçevesinde Moskova dışında bulunan 3 adet kiracı olarak işlettiği mağazasını O’KEY LLC’ye devretmiştir. Bu işlemler sonucu şerefiyenin konsolide gelir tablosunda diğer faaliyet gelirleri ile ilişkilendirilen kısmı çevrim farkı etkisi ile birlikte 142.529 TL (109.883 ABD Doları) tutarındadır (31 Aralık 2007 itibariyle bu varlıklara ait şerefiye miktarı 129.277 TL (110.996 ABD Doları) olup konsolide finansal tablolarda satış amacıyla elde tutulan varlıklar içerisinde gösterilmiştir). Şirket, bu işlem sonucunda 172.531 TL tutarında net bağlı ortaklık satış karını, konsolide gelir tablosunda “diğer faaliyet gelirleri” hesabı içerisinde göstermiştir (Not 26). (57) 151 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 17. Şerefiye (devamı) 18. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler Şirket, Enka TC alımı ile ilgili olarak 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolide mali tablolarında taşıdığı ve perakende grubuna ait varlıklar birimi üzerine tahsis ettiği 78.562 TL tutarındaki şerefiye üzerindeki değer düşüklüğü çalışmasında konsolide finsansal tablolarda taşınan şerefiye tutarını “geri kazanılabilir tutarının satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri” ile karşılaştırmış ve satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasada bu varlıklar için kendisine teklif edilen en yüksek fiyatla karşılaştırarak bir değer düşüklüğü olmadığı sonucuna varmıştır. a) Kısa vadeli borç karşılıkları Şirket, bağlı ortaklıklarından Çimtaş’ın net %1 oranındaki azınlık hissesini 3.230 ABD Doları karşılığında satın alıp, satın almış olduğu pay ile ilgili olarak 31 Aralık 2008 tarihli konsolide bilançosunda 2.179 TL (1.441 ABD Doları) tutarında şerefiyeyi kayıtlarına yansıtmıştır. Bunun sonucunda Şirket’in Çimtaş ve Çimtaş’ın tamamına sahip olduğu bağlı ortaklıklarındaki etkin iştirak oranı 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle %96,34’e çıkmıştır. Şirket %40 oranında sahip olduğu, Adapazarı Elektrik, Gebze Elektrik ve İzmir Elektrik hisselerini, geçmiş yıllarda %100’e çıkarması sonucu, çevrim farklarının etkisiyle beraber, 31 Aralık 2008 konsolide finansal tablolarında toplam 83.405 TL (31 Aralık 2007 – 64.235 TL) tutarındaki şerefiyeyi kayıtlarında taşımaktadır. Maliyet tahakkukları Performans prim gideri tahakkuku Kullanılmamış izin hakları Gider tahakkukları Dava karşılıkları Diğer borç karşılıkları 31 Aralık 2007 1 Ocak İlaveler Satılmaya hazır varlıklara transfer Yabancı para çevrim farkları 136.953 2.179 25.015 77.521 201.996 (129.277) (13.287) Yıl sonu 164.147 136.953 Şirket, bağlı ortaklıklarından MKH’ın net %4 oranındaki azınlık hissesini 1.069 ABD Doları karşılığında satın alıp, satın almış olduğu pay ile ilgili olarak 31 Aralık 2008 tarihli konsolide finansal tablosunda 19.559 TL (15.079 ABD Doları) tutarında negatif şerefiyeyi konsolide gelir tablosuna yansıtmıştır. Bunun sonucunda Şirket’in MKH’ta sahip olduğu toplam iştirak oranı 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle %56’ya çıkmıştır. Şirket, bağlı ortaklıklarından Kasktaş Arabia Ltd.’nin net %32,07 oranındaki azınlık hissesini 1.596 ABD Doları karşılığında satın alıp satın almış olduğu pay ile ilgili olarak 31 Aralık 2008 tarihli konsolide finansal tablosunda 995 TL tutarında negatif şerefiye konsolide gelir tablosunda “diğer faaliyetler gelirleri” kalemi içerisinde göstermiştir. Bunun sonucunda 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Kasktaş Arabia Ltd.’deki toplam iştirak oranı %96,31’e çıkmıştır. Şirket, bağlı ortaklıklarından Enka Teknik’in %1,9 oranındaki hissesini 300 ABD Doları tutar ile 28 Nisan 2008 tarihinde satın almıştır. Bunun sonucunda, Şirket’in 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Enka Teknik’teki toplam iştirak oranı %77,4’e çıkmıştır. (58) 43.599 18.423 8.173 4.198 3.964 4.995 10.131 20.626 5.572 4.451 1.770 257 83.352 42.807 b) Uzun vadeli borç karşılıkları 19. Taahhütler Operasyonel kiralama taahhütleri 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, Şirket’in bağlı ortaklıklarından Enka TC’nin finansal tablolarında yer almayıp, bir yıldan daha uzun vadeli iptal edilemez arsa kiralamalarıyla ilgili yıllık ödeme planları ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 1 yıl içinde ödenecek 1 ile 5 yıl içinde ödenecek 5 yıldan sonra ödenecek 31 Aralık 2007 21.368 69.498 91.233 31.696 98.607 77.414 182.099 207.717 Gelecekte elde edilecek asgari operasyonel kiralama gelirleri 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle Şirket’in konsolide finansal tablolarında yer almayıp, iptal edilemez faaliyet kiralamalarına ilişkin yıllık gelir planları ve tutarları aşağıdaki gibidir; 31 Aralık 2008 1 yıldan az 1-5 yıl 5 yıldan fazla 152 31 Aralık 2007 Yoktur (31 Aralık 2007 – Yoktur). 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle şerefiyenin hareketi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2008 (59) 31 Aralık 2007 436.309 1.040.606 14.103 245.331 700.211 - 1.491.018 945.542 153 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 19. Taahhütler (devamı) 20. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar Davalar Şirket, Türkiye’deki mevcut iş kanunu gereğince, emeklilik nedeni ile işten ayrılma veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen, askerlik nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalan ve en az bir yıl hizmet vermiş personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, 2.137 TL (31 Aralık 2007 – 2.030 TL) ile sınırlandırılmıştır. - Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklardan Enka Pazarlama’nın, Pamukbank T.A.Ş.’nin İran GTC firmasına verdiği garantinin devre komisyonlarının ödenmesi hususunda çıkan uyuşmazlıkla ilgili olarak 2004 yılı içinde dava açılmıştır. Şirket yönetimi bu davanın Şirket’in lehinde sonuçlanacağı görüşündedir. - Şirket’in 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle yurtdışında bulunan inşaat işlerinden kaynaklanan faturalanmamış alacak taleplerinden dolayı işverenleriyle 71.429 ABD Doları tutarında devam eden davaları bulunmaktadır. İşverenlerin de 69.400 ABD Doları tutarında karşıt talepleri bulunmaktadır. Diğer - Rusya’da faaliyet gösteren şirketlerin faaliyetleri ve finansal durumları Rusya Federasyonu’nda uygulanacak olan ekonomik, mali ve parasal politikalarla etkilenebilecektir. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, Şirket yönetimi, konsolide finansal tabloları etkileyebilecek önemli ekonomik veya politik hususların olmadığına inanmaktadır. - Şirket’in Kazakistan Tengiz’deki inşaat projesiyle ilgili olarak işvereni PFD International LLP’den olan 5.000 ABD Doları tutarındaki hakedişi ile ilgili ihtilafı bulunmakta olup Şirket yönetimi konsolide finansal tabloların hazırlanma tarihi itibariyle bu konudaki görüşmelerini sürdürmektedir. - Şirket, bağlı ortaklıklarından Adapazarı Elektrik, Gebze Elektrik ve İzmir Elektrik’in aldığı kredilerle ilgili olarak Westdeutsche Landesbank Girozentrale ile 27 Ekim 2000 tarihinde imzaladığı “Rehin ve Temlik” anlaşması çerçevesinde, sözü geçen bağlı ortaklıklardaki hisselerini sözleşme kapsamındaki finansal kurumlara rehin olarak vermiş olup, ayrıca sözü edilen bağlı ortaklıkların tüm taşınmaz sabit kıymetleri üzerinde ipotek ve tüm taşınabilir sabit kıymetler üzerinde de rehin bulunmaktadır. - 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Şirket’in 2.232.211 TL (31 Aralık 2007 – 2.081.008 TL) tutarında kefalet senetleri ve çeşitli bankalardan almış olduğu teminat mektupları bulunmaktadır. Şirket, bu kefalet senetlerini ve teminat mektuplarını, çeşitli yerel ve yabancı bankalara, gümrük kuruluşlarına, yerel ve yabancı devlet kuruluşlarına, sözleşme avansı veya iş bitirme garantisi olarak vermiştir. Bu tutarın 458.017 TL’si (31 Aralık 2007 – 413.789 TL) müşterek yönetime tabi ortaklıklar tarafından işverenlere verilmiştir. - 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklardan Enka TC’nin katma değer vergisi ve kurumlar vergisi hesaplamaları ile ilgili olarak aleyhine açılmış ve açılması muhtemel davalarla ilgili olarak 10.871 TL (31 Aralık 2007 – 3.666 TL) tutarında vergi karşılığı konsolide finansal tablolarda taşınmaktadır. - Konsolide edilen bağlı ortaklıklardan Pimaş’ın çeşitli yerel bankalardan alınan ihracat taahhütlü döviz kredilerine istinaden 2.000 ABD Doları (31 Aralık 2007 – 3.362 ABD Doları), 14.125 TL (31 Aralık 2007 – 10.875 TL) ve 1.000 Euro (31 Aralık 2007 – 2.500 Euro) tutarında ihracat taahhütleri bulunmaktadır. 154 (60) Kıdem tazminatı yükümlülüğü için böyle bir gereklilik olmadığı için fon ayrılmamaktadır. Şirket, geçmiş deneyimlerden edinilen bilgilere dayanarak, kıdem tazminatı almaya hak kazanan çalışanların hak kazandıkları menfaatleri, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvili oranlarını kullanarak iskonto işlemine tabi tutmuş ve indirgenmiş net değerleri üzerinden konsolide finansal tablolarına yansıtmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı, çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değeri hesaplanarak ayrılır. Buna bağlı olarak, 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle yükümlülüğü hesaplamak için kullanılan aktüer varsayımları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 İskonto oranı Tahmin edilen limit/ücret artışı 31 Aralık 2007 %11,0 %5,0 %12,0 %5,4 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle, kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1 Ocak Faiz gideri Dönem içinde ayrılan karşılık Ödenen Yabancı para çevrim farkları 15.224 1.827 2.348 (1.022) (1.742) 13.743 1.512 2.712 (788) (1.955) Dönem sonu 16.635 15.224 21. Diğer varlık ve yükümlülükler a) Diğer varlıklar i) Diğer dönen varlıklar 31 Aralık 2008 Verilen avanslar Devreden KDV KDV alacakları Peşin ödenen vergi ve fonlar Peşin ödenen giderler Diğer (*) 31 Aralık 2007 199.244 23.034 19.343 18.254 17.896 12.471 86.625 12.890 102.079 16.671 11.070 12.476 290.242 241.811 (*) Şirket’in 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle vadeli döviz alım-satım sözleşmelerinden oluşmuş finansal türev varlıkları bulunmamakta olup (31 Aralık 2007 – 3.828 TL) finansal türev yükümlülükleri 4.390 TL’dir (31 Aralık 2007 – Yoktur). Bu tutarlar sırasıyla “diğer dönen varlıklar” ve “kısa vadeli borç karşılıkları” içerisinde sınıflanmıştır. Ayrıca “müşterek yönetime tabi ortaklıkların kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı” hesabında 4.931 TL (31 Aralık 2007 -13.000 TL) tutarında vadeli döviz alım-satım sözleşmelerinden oluşmuş finansal türev yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu işlemler aşağıdaki şekilde Şirket kayıtlarına yansıtılmıştır. (61) 155 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 21. Diğer varlık ve yükümlülükler (devamı) 21. Diğer varlık ve yükümlülükler (devamı) Finansal türev araçlar/ vadeli döviz alım – satım sözleşmeleri b) Diğer yükümlülükler Şirket, faaliyet konusu gereği finansal enstrümanlar içeren çeşitli işlemler gerçekleştirmektedir. Türev finansal araçlar iki taraf arasında yapılan finansal bir sözleşme olup, ödemelerin finansal araç ile ilgili faiz oranında, mal bedelinde, döviz kurunda, oran endeksinde veya benzer bir değişkende meydana gelen değişikliğe bağımlı olduğu bir finansal aracı ifade eder. Aşağıdaki tablo türev finansal araçlardan kaynaklanan varlık ve yükümlülükleri ve nominal tutarların vade analizini göstermektedir. Nominal tutar türev finansal aracın bağlı olduğu varlığın faiz oranını, döviz kurunu veya endeksini ve türev finansal araçların değerindeki değişimin ölçülmesine baz olan tutarı ifade eder. Nominal değer yılsonunda açık olan işlem toplamını gösterir, piyasa ve kredi riskinin göstergesi değildir. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, finansal araçların gerçeğe uygun değerleri bilanço tarihinde oluşan vadeli döviz kurlarının kullanılmasıyla hesaplanır. Kurların dalgalandığı bir pazarda kur oranları tahminlerinin güvenilir olmadığı durumlarda pazardaki geçerli oranın vadeli döviz işlem oranının şimdiki değerini en iyi şekilde yansıttığı düşünülmektedir. Gerçeğe uygun değer - yükümlülük 1 - 12 ay arası 2 - 3 yıl arası 4 - 5 yıl arası (9.321) - 85.061 76.967 - - 31 Aralık 2007 31 Aralık 2008 Ertelenmiş kira geliri Ödenecek personel giderleri Ödenecek KDV Ödenecek vergi ve fonlar Diğer 108.346 53.106 40.080 16.081 1.502 61.293 34.393 17.131 27.716 1.900 219.115 142.433 ii) Diğer uzun vadeli yükümlülükler 31 Aralık 2007 31 Aralık 2008 Ertelenmiş gelir (*) 31 Aralık 2008 Türev araçlar Vadeli işlemler satış sözleşmesi Vadeli işlemler alım sözleşmesi i) Diğer kısa vadeli yükümlülükler 1.158.535 787.032 1.158.535 787.032 (*) “Enerji Satış Sözleşmesi” boyunca oluşacak olan ortalama satış fiyatı ile faturalanan fiyat arasındaki farktan oluşmaktadır. 22. Özkaynaklar a) Sermaye 31 Aralık 2007 Gerçeğe uygun değer - yükümlülük 1 - 12 ay arası 2 - 3 yıl arası 4 - 5 yıl arası (9.172) - 106.281 111.558 59.395 70.667 - Türev araçlar Vadeli işlemler satış sözleşmesi Vadeli işlemler alım sözleşmesi ii) Diğer duran varlıklar 31 Aralık 2008 Peşin ödenen arsa kira bedeli Peşin ödenen giderler Bloke para (*) Diğer 31 Aralık 2007 Enka İnşaat’ın 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle ortakları ve sermaye içindeki payları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Hisse oranı Tutar Tara Holding A.Ş. Tara ve Gülçelik Aileleri Halka arz Enka Spor Eğitim ve Sosyal Yardım Vakfı Alternatif Aksesuar Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 47.357 7.580 6.981 8.118 37.596 14.039 12.893 4.610 Enflasyon düzeltmesi 70.036 69.138 UMS 21’e göre yapılan sermaye düzeltmesi (*) (*) Şirket’in bağlı ortaklığı olan Enerji Şirketleri’nin buhar tribünlerinin bakımları için bankalarda bloke depozito olarak tuttuğu tutarıdır. Toplam sermaye (yasal kayıtlar) 31 Aralık 2007 Hisse oranı Tutar %48,34 %28,97 %12,27 %6,05 %4,37 580.080 347.640 147.240 72.600 52.440 %47,85 %28,88 %12,82 %6,08 %4,37 430.650 259.920 115.380 54.720 39.330 %100,00 1.200.000 %100,00 900.000 21.689 21.689 1.221.689 921.689 31.752 Toplam sermaye 1.253.441 (237.045) 684.644 (*) Enka İnşaat SPK Finansal Raporlama Standartları’na göre hazırladığı konsolide mali tablolarında yasal kayıtlarındaki sermayesini UMS 21 uyarınca tarihi kurlardan ABD Doları’na çevirerek ABD Doları olarak takip etmekte ve TL olarak sunmaktadır. Sermayedarların hisse oranları, hisselerin nominal değerleri üzerinden hesaplanmaktadır. 156 (62) (63) 157 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 22. Özkaynaklar (devamı) 22. Özkaynaklar (devamı) Şirket, tarihsel sermayesini 900.000 TL’den 1.200.000 TL’ye çıkarmıştır. Sermaye artışı 16 Nisan 2008 tarihli Genel kurul kararı gereğince dağıtılmasına karar verilen 1. temettünün sermayeye ilave edilecek kısmından karşılanmıştır. Yine anılan karar uyarınca, konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan işletmelerce dağıtılabilir karın hesaplanmasında konsolide finansal tablolarda yer alan kar içinde görünen; bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi teşebbüs ve iştiraklerden ana ortaklığın konsolide finansal tablolarına intikal eden kar tutarlarının, şirketlerin yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karşılanabildiği sürece, genel kurullarınca kar dağıtım kararı alınmış olmasına bakılmaksızın, dağıtacakları kar tutarını SPK’nın Seri:XI, No:29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri finansal tablolarında yer alan net dönem karlarını dikkate alarak hesaplamalarına imkan tanınmasına karar verilmiştir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Enka İnşaat’ın tarihsel sermayesi nominal değeri 1 Kuruş olarak toplam 120.000.000.000 adet hisseye bölünmüştür. Yukarıda belirtilen hisselerden, Enka İnşaat’ın ve Enka Holding’in pay sahiplerinden 1.000’er adet kurucu intifa senedi sahiplerinin net kardan yedek akçe ve birinci temettünün düşülmesinden sonra kalan tutarın sırasıyla %5’i ve %2,5’i oranında kar payı alma hakkı bulunmaktadır. b) Değer artış fonları Yeniden değerleme fonu Değer artış fonu, gerçeğe uygun değer ile yansıtılan binaların ertelenmiş vergi etkisi düşüldükten sonra maliyet esasına göre net defter değeri ile gerçeğe uygun değeri arasındaki farkı yansıtmaktadır. Finansal varlıklar değer artış fonu Finansal varlıklar değer artış fonu, satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kar ya da zarar ve etkin olan nakit akım korunma işleminde, korunma amaçlı aracın gerçeğe uygun değerinde olan değişikliklerden oluşmaktadır. c) Kardan ayrılmış kısıtlanmış yedekler ve geçmiş yıl karları Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler Şirket’in ödenmiş sermayesinin (SPK’nın yayınladığı tebliğlere ve duyurulara göre enflasyona göre düzeltilmiş sermaye) %20’sine ulaşıncaya kadar, kanuni net karın (SPK’ya göre enflasyona göre düzeltilmiş kar) %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin (SPK’ya göre enflasyona göre düzeltilmiş sermaye) %5’ini aşan dağıtılan karın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir. Halka açık şirketler (sadece Enka İnşaat ve Pimaş için geçerlidir), temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar: 25 Şubat 2005 tarih 7/242 sayılı SPK kararı uyarınca; SPK düzenlemelerine göre bulunan net dağıtılabilir kar üzerinden SPK’nın asgari kar dağıtım oranına ilişkin düzenlemeleri uyarınca hesaplanan kar dağıtım tutarının, tamamının yasal kayıtlarda yer alan dağıtılabilir kardan karşılanabilmesi durumunda, bu tutarın tamamının, karşılanmaması durumunda ise yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir karın tamamı dağıtılabilecektir. SPK düzenlemelerine göre hazırlanan mali tablolarda veya yasal kayıtların herhangi birinde dönem zararı olması durumunda ise kar dağıtımı yapılmayacaktır. 9 Ocak 2009 tarih, 1/6 sayılı SPK kararı uyarınca; halka açık anonim ortaklıkların 2008 yılı faaliyetlerinden elde ettikleri karların dağıtım esaslarının belirlenmesi ile ilgili olarak payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar için, asgari kar dağıtım oranının Seri: IV, No: 27 Tebliği’nin 5’inci maddesinde belirtildiği üzere % 20 olarak uygulanmasına, bu dağıtımın genel kurullarında alacakları karara bağlı olarak nakit ya da temettünün sermayeye eklenmesi suretiyle ihraç edilecek payların bedelsiz olarak ortaklara dağıtılması ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz pay dağıtılması suretiyle gerçekleştirilebilmesine karar verilmiştir. 158 (64) Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak özsermaye enflasyon düzeltme farkları, nakit kar dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır. 31 Aralık 2008 itibariyle Enka İnşaat’ın yasal yedekleri 121.064 TL (31 Aralık 2007 – 98.939 TL) ve olağanüstü yedekleri 25.339 TL’dir (31 Aralık 2007 - 2.772 TL). 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle Şirket’in sermayesine karşılık çıkarılmış hisse senedi adetleri ve nominal değerleri hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Hisse adetleri TL 1 Ocak Olağanüstü yedeklerden transfer bedelsiz Birikmiş karlardan/geçmiş yıl karlarından transfer edilen bedelsiz 31 Aralık 31 Aralık 2007 Hisse adetleri TL 90.000.000.000 900.000 60.000.000.000 600.000 - - 976.346.100 9.763 30.000.000.000 300.000 29.023.653.900 290.237 120.000.000.000 1.200.000 90.000.000.000 900.000 Kar payları Şirket, 2008 yılı içinde 2007 yılı net dönem karından Birinci Tertip Yedek Akçe düşüldükten sonra kalan tutardan 354.000 TL Birinci Temettü ayırmıştır. Bu tutarın 54.000 TL’si nakit olarak dağıtılmış olup, kalan 300.000 TL’si ise sermayeye ilave edilmiştir. Şirket karından Kanuni Yedek Akçe (20.364 TL) ve Birinci Temettü ayrıldıktan sonra kalanın %5’i oranında miktarı, Enka İnşaat kurucu intifa senedi sahiplerine (toplam 1000 adet intifa senedi), %2,5’i oranında, Enka Holding Yatırım A.Ş. intifa senedi sahiplerine (toplam 1000 adet intifa senedi) payları oranında ödenmiş, kalanın da %1 oranındaki tutarı Yönetim Kurulu Üyeleri’ne eşit paylarda dağıtılmıştır. Kalandan 1.760 TL İkinci Tertip Kanuni Yedek Akçe ve 22.567 TL Fevkalade Yedek Akçe ayrılmıştır. Şirket’in 2008 yılında dağıtmış olduğu temettünün detayı aşağıdaki gibidir: Adi hisse senedi sahiplerine İntifa senedi sahiplerine 54.000 7.655 Toplam 61.655 (65) 159 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 23. Satışlar ve satışların maliyeti 26. Diğer faaliyetlerden gelirler/giderler Şirket, beş ana coğrafi bölgede şube benzeri işletmeleri, müşterek yönetime tabi ortaklıkları ve bağlı ortaklıkları ile birlikte faaliyet göstermekte olup Şirket’in faaliyet bölümlerine ilişkin açıklamalar 5 no’lu dipnotta sunulmuştur. 24. Faaliyet giderleri Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 170.522 293.049 130.401 222.042 463.571 352.443 31 Aralık 2008 Diğer faaliyetler gelirleri Bağlı ortaklık / iştirak satış karı, net Yatırım amaçlı gayrimenkul piyasa değer farkı gelirleri, net Maddi duran varlık satış karı Negatif şerefiye geliri Komisyon gelirleri Makine kira geliri Kira gelirleri Hizmet gelirleri Diğer 31 Aralık 2007 69.844 21.542 11.516 3.548 1.573 644 5.569 243.794 (*) 111.209 49.149 20.554 9.773 4.763 2.130 643 9.888 114.236 451.903 (*) Enka TC satışı nedeniyle giderleştirilen 142.529 TL tutarındaki şerefiye tutarı ile netlenmiştir. 25. Niteliklerine göre giderler Amortisman ile itfa ve tükenme paylarının hesap bazında dökümü aşağıdaki gibidir: Amortisman gideri Üretim maliyeti Satış ve genel yönetim giderleri Diğer faaliyet giderleri Stoklar İtfa ve tükenme payları Satış ve genel yönetim giderleri Satışların maliyeti 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 178.224 26.355 594 573 148.516 32.570 2.361 363 205.746 183.810 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1.350 216 970 111 1.566 1.081 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 610.086 135.247 4.175 44.101 431.278 69.045 4.224 29.787 793.609 534.334 Personel giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir: Personel giderleri Maaş ve ücretler Sosyal güvenlik giderleri Kıdem tazminatı karşılık gideri Diğer sosyal yardımlar 160 (66) Diğer faaliyetler giderleri Kapanan perakende mağaza giderleri Yardım ve teberrular Maddi duran varlık satış zararı Şüpheli alacak karşılığı gideri Geçmiş yıl tamamlanan proje maliyeti Prim tahakkuku Satılmaya hazır gayrimenkuller üzerindeki değer düşüklüğü karşılığı Komisyon giderleri İstimlak sonucu oluşan zarar Diğer 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 28.611 7.537 6.809 4.293 3.430 281 198 78 2.555 5.005 4.438 924 11.378 5.670 4.645 6.339 3.225 6.022 8.718 53.792 56.364 27. Finansal gelirler 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Finansal gelirler Kur farkı geliri Faiz gelirleri Satılmaya hazır finansal varlıklar satış karı Vadeli işlem karı Temettü gelirleri Vade farkı gelirleri Diğer 101.171 65.607 23.950 7.035 2.564 1.914 1.388 129.265 83.204 29.129 7.900 1.671 1.322 251 Toplam finansal gelirler 203.629 252.742 (67) 161 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 28. Finansal giderler 30. Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı) 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Kur farkı gideri Faiz giderleri Satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğü karşılığı Ertelenmiş finansal giderlerin itfa payı Banka komisyon giderleri Vadeli işlem zararları Teminat mektupları komisyon giderleri Diğer 234.764 104.349 23.553 15.514 7.226 5.020 3.743 1.671 69.194 118.011 16.760 4.687 6.791 2.439 119 Toplam finansal giderler 395.840 218.001 29. Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler Enka TC’nin 15 Aralık 2007 tarihinde Auchan Grubu ile imzaladığı anlaşmaya istinaden transfer edeceği 1 dükkan, 13 adet hipermarketin makine ve ekipmanları ile işletme hakkına sahip olan Şirket’in bir diğer bağlı ortaklığı, AMOS BV şirketini 181 milyon Euro bedelle Auchan Grubuna ait Meelakker BV adlı şirkete satma konusunda 15 Aralık 2007 tarihinde anlaşma imzalaması neticesinde 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolarda ticari mallar, 1 dükkan, 13 adet hipermarketin makine ve ekipmanları ve işletme hakları “satış amacıyla elde tutulan varlıklar” olarak sınıflanmıştır. 31 Aralık 2007 itibariyle ilgili varlıklara ait şerefiye miktarı 129.277 TL (110.996 ABD Doları) olup konsolide finansal tablolarda bu kalem içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde bu tutar konsolide gelir tablosu ile ilişkilendirilmiştir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle söz konusu varlıkların hepsi devredilmek suretiyle aktiflerden çıkarılmıştır. Kurumların tam mükellefiyete tabi bir başka kurumun sermayesine iştirakten elde ettikleri temettü kazançları (yatırım fonlarının katılma belgeleri ile yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kar payları hariç ) kurumlar vergisinden istisnadır. Ayrıca kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisselerinin, gayrimenkullerinin, rüçhan hakkı, kurucu senedi ve intifa senetleri satışından doğan kazançlarının %75’i kurumlar vergisinden istisnadır. İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar tahsil edilmesi gerekir. Menkul kıymet ve taşınmaz ticareti ve kiralaması ile uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır. Türkiye’de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye’de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye’de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %15 gelir vergisine tabidir (31 Aralık 2007 - %15). Türkiye’de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye’de mukim anonim şirketlere yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir. Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları 5 yıl içinde yetkili vergi otoriteleri tarafından incelenebilmektedir. Vergi giderinin 31 Aralık sonu bileşenleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 30. Vergi varlık ve yükümlülükleri Konsolide gelir tablosu Cari dönem kurumlar vergisi Ertelenmiş vergi geliri / (gideri) 138.315 100.248 168.006 (29.876) Türkiye’deki vergi uygulamaları Konsolide gelir tablosuna yansıtılan vergi gideri 238.563 138.130 Enka İnşaat ve konsolidasyon kapsamındaki Türkiye’de ve diğer ülkelerde kurulmuş bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıkları, faaliyetlerini sürdürdükleri ülkelerin yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir. Diğer ülkelerdeki vergi uygulamaları Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı %20’dir (31 Aralık 2007 - %20). Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 (31 Aralık 2007 - %20) oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte ve bu şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir. Türk vergi mevzuatı, Türkiye’de mukim ana ortaklık ve konsolidasyon kapsamında Türkiye’de kurulmuş bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların konsolide bazda vergi beyannamesi vermelerine izin vermemektedir. Dolayısıyla, konsolide bazda hazırlanan finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, her bir şirket için ayrı ayrı hesaplanmıştır. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle faaliyet gösterilen diğer ülkelerdeki efektif vergi oranları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Rusya Hollanda Kazakistan Nepal Cezayir Almanya Ukrayna Tacikistan Romanya Arnavutluk Umman (*) %24 %25,5 %30 - %37 %25 %25 %25 %25 %25 %16 %10 %12 31 Aralık 2007 %24 %25,5 %30 - %37 %25 %25 %25 %25 %25 %16 %20 %12 (*) 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli kurumlar vergisi oranı %20 olarak uygulanacaktır. 162 (68) (69) 163 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 30. Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı) 30. Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı) Dönem karı vergi yükümlülüğü hareket tablosu aşağıda verilmiştir. Ertelenmiş vergi, finansal tablolarda aşağıdaki gibi yansıtılmıştır: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 32.136 138.315 (166.926) 32.539 12.603 168.006 (128.789) (19.684) 36.064 32.136 1 Ocak Cari dönem vergi gideri Ödenen vergiler Çevrim farkı Dönem sonu 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle, vergi öncesi kar üzerine yasal vergi oranı uygulanarak bulunan vergi gideri ile ilişikteki konsolide gelir tablosundaki toplam vergi karşılığı arasındaki mutabakat aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 Vergi öncesi kar Geçerli olan kurumlar vergisi oranı %20 Kullanılan reel olmayan finansman maliyetleri Özkaynak yöntemiyle konsolide edilen iştirak gelirleri Gelir vergisinden istisna şantiyeler Vergi oranı değişim etkisi ve diğerleri 1.097.685 219.537 (33.842) (25.213) 78.081 Vergi karşılığı 238.563 31 Aralık 2007 (%2) %6 941.904 188.381 (37.783) (1.228) (6.329) (4.911) %20 (%4) (%0) (%1) (%0) %21 138.130 %15 %20 (%3) 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Ertelenen vergi varlıkları Ertelenen vergi yükümlülüğü 105.473 (410.160) 155.497 (371.323) Net vergi yükümlülükleri (304.687) (215.826) 31 Aralık 2008 ve 2007 dönemleri itibariyle sona eren hesap dönemi için net ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1 Ocak bakiyesi, Enka İnşaat ve bağlı ortaklıkları 1 Ocak bakiyesi, finansal tablo kalemleri bazında takip edilen müşterek yönetime tabi ortaklıkları 215.826 53.276 - 48.735 1 Ocak bakiyesi 215.826 102.011 (2.811) (657) 1 Ocak bakiyesi, ayrı bir kalemde toplu takip edilen müşterek yönetime tabi ortaklıkları Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri 1 Ocak bakiyesi 213.015 101.354 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, ertelenmiş vergiye konu olan geçici farklar ve etkin vergi oranları kullanılarak hesaplanan ertelenmiş vergi yükümlülüğünün dağılımı aşağıda özetlenmiştir: Konsolidasyon esaslarındaki değişiklikler Gelir tablosunda yansıtılan ertelenmiş vergi gideri (avantajları) Özsermayede yansıtılan ertelenmiş vergi oranı değişimi Özsermayede yansıtılan ertelenmiş vergi gideri (avantajları) Yabancı para çevrim farkları 100.248 (21.588) (4.077) 19.019 94.871 (29.876) 58.401 (11.735) 31 Aralık, bakiyeleri, Enka İnşaat ve bağlı ortaklıkları 304.687 215.826 Konsolide gelir tablosu. yeniden değerleme fonu ve yabancı para Konsolide bilanço çevrim farkları 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların ve yatırım amaçlı varlıkların yeniden ölçümü ve gerçeğe uygun değer düzeltmesi Projelerde tamamlanma yüzdesi metodu uygulamasından dolayı yapılan düzeltmeler Ertelenmiş finansal giderler “PSA” kapsamındaki GE stoğu (*) Stoklar uzerindeki gecici farklar Enerji gelirlerinde yapılan ortalama satış fiyatı düzeltmeleri Diğer (633.024) (490.974) (142.050) (246.308) (25.231) (1.003) - (64) (21) (3.799) (7.346) - 64 21 (21.432) (1.003) 7.346 - 8.525 1.245 9.336 (197) 3.129 (659.258) (502.204) (157.054) (224.270) Enerji gelirlerinde yapılan ortalama satış fiyatı düzeltmeleri Taşınan vergi zararı Kıdem tazminatı karşılığı Şüpheli alacak karşılığı Stok değer düşüklüğü karşılığı Finansal türev araçlar gerçeğe uygun değer düzeltme etkisi Ertelenmiş finansal giderler Diğer 231.707 99.636 3.133 548 6.402 1.272 11.873 168.511 104.957 2.625 542 3.158 1.410 5.175 63.196 (5.321) 508 6 (3.158) 4.992 1.272 6.698 32.865 37.677 570 (661) 3.043 (522) 4.709 Brüt ertelenmiş vergi varlıkları 354.571 286.378 68.193 77.681 Net ertelenmiş vergi yükümlülüğü (304.687) (215.826) (88.861) (146.589) Brüt ertelenmiş vergi yükümlülüğü 31 Aralık bakiyeleri, ayrı bir kalemde toplu takip edilen müşterek yönetime tabi ortaklıkları Toplam net ertlenmiş vergi yükümlülüğü 1.930 306.617 (2.811) 213.015 (*) Şirket’in yedek parça tedarikçisi General Electric (GE) ile yapılan “Parts and Services Agreement” (PSA) kapsamında yapılan düzeltme ile ilgili geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi yükümlülüğünü ifade etmektedir. 164 (70) (71) 165 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 31. Hisse başına kazanç 32. İlişkili taraflar açıklamaları (devamı) Hisse başına kazanç, cari yıl net karının yıl boyunca işlem gören hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Şirket, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihlerinde sona eren yıllar itibariyle, ilişkili şirketler ile önemli bakiyelerin detayı aşağıdaki gibidir: Türkiye’de şirketler yeniden değerleme artış fonundan veya birikmiş karlardan karşılanmak üzere bedelsiz hisse senedi dağıtımı yoluyla sermayelerini arttırma hakkına sahiptir. Hisse başına kazanç hesaplanması sırasında söz konusu artırımlar temettü olarak dağıtılan hisse senetleri olarak kabul edilmişlerdir. Sermayeye eklenen kar payı dağıtımları da aynı şekilde değerlendirilmektedir. Bu nedenle ortalama hisse senedi adedi hesaplanırken bu tür hisselerin tüm yıl boyunca dolaşımda olduğu kabul edilmiştir. Bu sebeple hisse başına düşen karı hesaplamakta kullanılan hisse adedinin ağırlıklı ortalaması geriye dönük etkiler de göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. (a) Kısa vadeli ilişkili taraflardan alacaklar/borçlar: 31 Aralık 2008 Hisse başına kazanç - adi hisse senedi (tam Kr olarak) - intifa senetleri (*) 0,64 - 1 YKr nominal bedelli hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi - adi hisse senetleri - intifa senetleri 120.000.000.000 2.000 31 Aralık 2007 0,62 3,83 120.000.000.000 2.000 (*) 2008 yılı kar dağıtımı rapor tarihinde şirket yönetimi tarafından belirlenmediğinden, hisse başına kazancın tamamı adi hisse senetlerinde gösterilmiştir. 31 Aralık 2008 Alacaklar Borçlar Ortaklar Ortaklar (*) 15.759 1.074 - 889 - 190 5.781 - 3 (**) 1.308 - 971 - 17.067 1.264 6.752 892 İştirakler Azen Oil BV Gretsch Unitas Diğer ilişkili kuruluşlar Derince Uluslararası Konteyner Terminal İşletmeciliği A.Ş. 31 Aralık 2007 Alacaklar Borçlar (*) İlgili bakiyeler ortaklardan alacaklar olup faiz oranı Libor+%2’dir. (**) İlgili bakiyeler, Enka İnşaat’ın finansman amacıyla verdiği ABD Doları tutarları içermekte olup, faiz oranları Libor+%0,5 ve Libor+%2’dir. (b) Uzun vadeli ilişkili taraflardan alacaklar/borçlar: 32. İlişkili taraflar açıklamaları Yoktur (31 Aralık 2007 – Yoktur). İlişkili taraflar Bir şirketin ilişkili şirket olarak tanımlanması, şirketlerden birinin diğeri üzerinde kontrol gücüne sahip olması veya ilgili şirketin finansal ve idari kararlarını oluşturmasında önemli bir etkisi olmasına bağlı olarak belirlenmektedir. Şirket Tara Holding (%48,34) (31 Aralık 2007 - %47,85) ve Tara ve Gülçelik aileleri (%28,97) (31 Aralık 2007 - %28,88) tarafından kontrol edilmektedir. Konsolide finansal tablolar için hissedar şirketleri, hissedarlar, konsolide edilmeyen iştirakler ve finansal duran varlıklar ve onların iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile diğer Enka Grubu şirketlerinin bakiyeleri ayrı kalemler olarak gösterilmiş ve bu şirketler ve Şirket’in üst düzey yöneticileri ilişkili şirketler olarak adlandırılmıştır. 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle sona eren yılda ilişkili kuruluşlarla yapılmış önemli işlemler aşağıdaki gibidir: (c) Yıl içindeki işlemler: 31 Aralık 2008 İlişkili taraflarla yapılan satışlar ve verilen hizmetler Kira geliri Satışlar 31 Aralık 2007 352 37 334 40 Şirket, 2008 yılı içinde, 2.564 TL (31 Aralık 2007 – 1.671 TL) tutarında temettü geliri elde etmiştir. Üst yönetime sağlanan fayda 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle üst yönetime sağlanan fayda ve menfaatlerin toplamı 32.960 TL’dir (31 Aralık 2007 – 23.514 TL). Sosyal Sigortalar Kurumları’na ödenen primler toplam 2.334 TL (31 Aralık 2007– 510 TL) ve 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle tahakkuk etmiş yasal kıdem tazminatı tutarı 2.549 TL’dir (31 Aralık 2007 – 1.401 TL). 166 (72) (73) 167 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) Şirket’in başlıca finansal araçları banka kredileri, finansal kiralama yükümlülükleri, nakit, kısa vadeli mevduatlar ve menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Finansal araçların ana amacı Şirket’in faaliyetleri için finansman sağlamasıdır. Şirket bunların dışında faaliyetlerinin sonucu olarak ortaya çıkan ticari alacaklar ve borçlar gibi finansal araçlara sahiptir. Yabancı para riski Şirket’in finansal araçlarının doğurduğu temel riskler faiz oranı riski, yabancı para riski, fiyat riski, kredi riski ve likidite riskidir. Yönetimin bu risklerin yönetimiyle ilgili politikaları aşağıda özetlenmiştir. Şirket, ayrıca bütün finansal araçlarının pazar değeri riskini de göz önünde bulundurmaktadır. Şirket, birçok ülkede inşaat, ticaret, üretim, gayrimenkul kiralama, perakende ve enerji sektörlerinde faaliyet göstermektedir ve bu sebeple döviz kurlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Şirket, döviz kuru değişikliğinin etkisini, yaptığı işlemler dışında, yabancı ülkelerdeki yatırımlarında da yaşamaktadır. Şirket’in döviz kuru risk yönetimi, döviz cinsinden aktif ve pasif hesaplarının birbirlerini dengelemeleri sağlanarak yapılmaktadır. Sermaye yönetimi Şirket, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karını artırmayı hedeflemektedir. Şirket’in sermaye yapısı borçlar, nakit ve nakit benzerleri ve 22 numaralı notta açıklanan çıkarılmış sermaye, sermaye yedekleri ve kar yedeklerini içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır. Yabancı para riski Şirket’in çoğunlukta Euro ve Ruble, fonksiyonel para birimi ABD Doları olmayan konsolidasyon kapsamındaki şirketler için de ABD Doları yükümlülüklere sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Şirketin maruz olduğu kur riski, kullanmış olduğu ABD Doları ve Euro cinsi kredilerinden kaynaklanmaktadır. Şirket bu riski en aza indirmek için, finansal pozisyonunu, nakit giriş/çıkışlarını detaylı nakit akım tablolarıyla izlemekte ve aynı zamanda gerekli gördüğü durumlarda kur riskinden korunma amaçlı finansal işlemler yapmaktadır. Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibari ile net döviz pozisyonu aşağıdaki gibidir: Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler Şirket’in üst yönetimi tarafından değerlendirilir. Bu incelemeler sırasında üst yönetim sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilebilen riskleri değerlendirir ve Yönetim Kurulu’nun kararına bağlı olanları Yönetim Kurulu’nun değerlendirmesine sunar. Şirket, üst yönetim ve Yönetim Kurulu’nun değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı ve hisselerin geri satın alımı yoluyla dengede tutmayı amaçlamaktadır. Toplam bazında; 31 Aralık 2008 A. Döviz cinsinden varlıklar B. Döviz cinsinden yükümlülükler Net döviz pozisyonu (A-B) 1.872.263 1.359.150 513.113 31 Aralık 2007 1.273.033 1.553.501 (280.468) Şirket’in genel stratejisi önceki dönemden bir farklılık göstermemektedir. Faiz oranı riski Şirket, faiz haddi bulunduran varlık ve yükümlülüklerin tabi olduğu faiz oranlarının değişiminin etkisinden doğan faiz oranı riskine açıktır. Şirket bu riski, faiz oranına duyarlı olan varlık ve yükümlülüklerini dengelemekle oluşan doğal tedbirlerle ve nakit akış riskinden korunma amacıyla türev işlemlerine girmek suretiyle yönetmektedir. Aşağıdaki tabloda, diğer tüm değişkenler sabit kaldığında faiz oranlarındaki %1 baz puanlık bir artışın, vergi ve azınlık payı öncesi kar seviyesinde, değişken faizli krediler üzerindeki etkisi gösterilmektedir : Faiz pozisyonu tablosu Değişken faizli finansal araçlar Finansal varlıklar Finansal yükümlülükler 168 (74) 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 1.103 (13.480) 2.953 (11.543) (75) 169 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibari ile yabancı para pozisyonu detayları aşağıdaki gibidir: ABD Doları (*) Nakit ve nakit benzerleri TL karşılığı Euro TL karşılığı Diğer TL (**) 31 Aralık 2008 Toplam TL TL karşılığı Nakit ve nakit benzerleri 107.115 183.188 168.617 113.895 704.814 19.555 9.544 35.666 68.161 4.337 60.996 116.569 7.417 8.673 45.759 62.383 86.134 36.197 29.313 155.803 218.080 108.657 459 535 105 180 40.245 - 40.960 230.744 268.748 215.384 368.350 325.677 Ticari alacaklar Diğer duran varlıklar 93 - 108 - 16.623 4.267 28.429 7.297 4.240 2.065 2.580 32.777 11.942 93 108 20.890 35.726 6.305 2.580 44.719 230.837 268.856 236.274 404.076 331.982 Kısa vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama borçları 155.542 181.160 60.983 104.293 25.307 305 311.065 Ticari borçlar Diğer borçlar (kısa vadeli) 157.449 561 21.522 20.535 36.807 35.119 25.372 14.470 50.466 - 270.094 50.150 794 1.358 73.200 19.151 93.577 255.599 78.419 18.045 558.973 Finansal yatırımlar Ticari alacaklar 4.090 5.020 6.185 7.592 301.932 75.460 646.376 161.545 25.857 86.202 68.559 137.659 746.977 392.998 Diğer dönen varlıklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının 9.588 14.500 19.004 40.684 6.867 32.938 94.989 188 284 355 760 5.479 155.704 235.471 516.145 1.104.964 202.824 Ticari alacaklar Diğer duran varlıklar 71 5.326 107 8.055 20.147 3.225 43.131 6.904 6.096 4.906 2.605 49.334 22.470 Dönen varlıklar Duran varlıklar 5.397 8.162 23.372 50.035 11.002 2.605 71.804 Toplam varlıklar 161.101 243.633 539.517 1.154.999 213.826 Dönen varlıklar Toplam varlıklar 257.200 1.800.459 259.805 1.872.263 Kısa vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama borçları Ticari borçlar 67.276 5.061 101.741 7.654 73.173 18.483 156.649 39.568 68.514 62.927 260 138.910 327.164 249.059 Diğer borçlar (kısa vadeli) Borç karşılığı / diğer yükümlülükler Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı 17.528 10.478 26.508 15.846 64.871 15.702 138.876 33.615 29.589 38.565 61 45.715 195.034 133.741 6.750 10.208 242 518 25.246 1 35.973 107.093 161.957 172.471 369.226 224.841 184.947 940.971 Kısa vadeli yükümlülükler 31 Aralık 2007 Toplam TL TL karşılığı 239.114 119.394 6.522 Diğer TL (**) 16.790 8.194 206.910 (1) Euro TL karşılığı 205.301 Finansal yatırımlar Ticari alacaklar Diğer dönen varlıklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının dönen varlıklar içindeki payı 136.818 dönen varlıklar içindeki payı Dönen varlıklar Borç karşılığı / diğer yükümlülükler Müşterek yönetime tabi ortaklıklarının kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı Kısa vadeli yükümlülükler Ticari borçlar 135.184 482 (113) (132) 265.539 1.228.314 268.119 1.273.033 96.476 112.366 502 859 66.456 - 179.681 387.571 451.404 104.336 178.436 204.805 69.922 904.567 - - 1.270 2.171 - - 2.171 Uzun vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama borçları Diğer borçlar (uzun vadeli) 377.570 - 439.755 - 68.600 3.374 117.320 5.770 83.786 132 - 640.861 5.902 - 648.934 Ticari borçlar Uzun vadeli finansal borçlar ve finansal kiralama borçları Diğer borçlar (uzun vadeli) - - 2.352 5.035 - - 5.035 103.668 - 156.777 - 68.400 464 146.431 993 108.943 - - 412.151 993 Uzun vadeli yükümlülükler 377.570 439.755 73.244 125.261 83.918 Uzun vadeli yükümlülükler 103.668 156.777 71.216 152.459 108.943 - 418.179 Toplam yükümlülükler 765.141 891.159 177.580 303.697 288.723 Toplam yükümlülükler 210.761 318.734 243.687 521.685 333.784 (534.304) (622.303) 58.694 100.379 43.259 198.197 (280.468) Net yabancı para pozisyonu (49.660) 19.045 (52.002) (88.934) 57.584 - (12.305) Vadeli işlem net yabancı para pozisyonu Döviz yükümlülüğünün hedge edilme oranı (75.101) 295.830 28.280 (6.000) 18.700 %38 184.947 1.359.150 633.314 (119.958) 74.858 513.113 (12.845) 22.641 16.607 54.683 %19 %22 (%2) Net yabancı para pozisyonu Vadeli işlem net yabancı para pozisyonu Döviz yükümlülüğünün hedge edilme oranı 16.352 %3 %89 69.922 1.553.501 %133 İhracat 3.767 4.388 31.220 53.393 1.988 - 59.769 62.611 72.923 160.748 274.912 198.412 3.745 549.992 İhracat 3.996 6.043 68.491 146.626 942 - 153.611 İthalat İthalat 67.368 101.880 175.297 375.276 244.191 5.103 726.450 (*) İşlevsel para birimi ABD Doları olmayan konsolide edilen bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili tutarlardır. (**) ABD Doları ve Euro para birimi dışındaki yabancı para birimlerinin TL karşılıklarını ifade etmektedir. (*) İşlevsel para birimi ABD Doları olmayan konsolide edilen bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili tutarlardır. (**) ABD Doları ve Euro para birimi dışındaki yabancı para birimlerinin TL karşılıklarını ifade etmektedir. 170 ABD Doları (*) TL karşılığı (76) Ayrıca, Şirket’in yabancı para pozisyonunu yönetmek amacıyla girmiş olduğu vadeli döviz alım/satım sözleşmelerinin detayları 21 numaralı notta gösterilmiştir. (77) 171 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) Döviz kuru duyarlılık tablosunun kar/zarar bölümünde 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle TL’nin aşağıda belirtilen yabancı paralar karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi durumunda konsolide gelir tablosunun ne şekilde etkileneceği sunulmuştur. Analiz yapılırken, başta faiz oranları olmak üzere diğer bütün değişkenlerin sabit kaldığı varsayılmıştır. Aynı tablonun özkaynak bölümünde ise, konsolide olan bağlı ortaklıkların işlevsel para birimlerinin Şirket’in işlevsel para birimi olan ABD Doları karşısında %10 oranındaki bir değer kazancının özkaynakları ne şekilde etkileyeceği sunulmuştur. Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle döviz kuru duyarlılık analizi tablosu aşağıdaki gibidir: Yabancı paranın değer kazanması Kar/zarar Yabancı paranın değer kaybetmesi 31 Aralık 2008 Özkaynaklar Yabancı Yabancı paranın paranın değer değer kazanması kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3- ABD Doları net etki (1+2) (7.502) 2.827 (4.675) 7.502 (2.827) 4.675 43.662 43.662 (43.662) (43.662) Euro’nun TL karşısında %10 değer kazanması/ kaybetmesi halinde 4- Euro net varlık/yükümlülüğü 5- Euro riskinden korunan kısım (-) 6- Euro net etki (4+5) 63.331 (1.284) 62.047 (63.331) 1.284 (62.047) 43.781 43.781 (43.781) (43.781) Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değer kazanması/ kaybetmesi halinde 7- Diğer döviz net varlık/(yükümlülüğü) 8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) 9- Diğer döviz net etki (7+8) Toplam (3+6+9) 31 Aralık 2007 Özkaynaklar Yabancı paranın değer kaybetmesi Yabancı paranın değer kazanması Kar/zarar Yabancı paranın değer kaybetmesi Yabancı paranın değer kazanması (62.230) 1.904 (60.326) 62.230 (1.904) 60.326 (54.810) (54.810) 54.810 54.810 10.038 (8.893) 1.145 (10.038) 8.893 (1.145) 12.574 12.574 (12.574) (12.574) 4.326 5.758 10.084 (4.326) (5.758) (10.084) 12.398 12.398 (12.398) (12.398) (49.097) 49.097 (29.838) 29.838 ABD Doları’nın TL karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3- ABD Doları net etki (1+2) Euro’nun TL karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 4- Euro net varlık/yükümlülüğü 5- Euro riskinden korunan kısım (-) 6- Euro net etki (4+5) Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 7- Diğer döviz net varlık/(yükümlülüğü) 8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) 9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8) Toplam (3+6+9) Fiyat riski (11.995) 2.264 (9.731) 11.995 (2.264) 9.731 19.746 19.746 (19.746) (19.746) 47.641 (47.641) 107.189 (107.189) Fiyat riski, kur, faiz ve piyasa riskinden meydana gelmektedir. Şirket, bu riski yabancı para alacak ve borçlarının ve faiz taşıyan aktif ve pasiflerinin dengelenmesi yoluyla yönetmektedir. Piyasa riski, Şirket yönetimi tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme metotları aracılığıyla yakından takip edilmektedir. Kredi riski Kredi riski bir finansal araca yatırım yapan taraflardan birinin yükümlülüğünü yerine getiremeyip diğer tarafın finansal zarara uğrama riskidir. Şirket, kredi riskini, belirli üçüncü şahıslarla yürüttüğü işlemlerini kısıtlayarak ve üçüncü şahısların kredi riskini sürekli gözden geçirerek yönetmektedir. Kredi riski yoğunlaşmaları, karşı tarafların benzer iş faaliyetlerinde bulunmaları veya aynı coğrafi bölge içinde faaliyet göstermeleri ya da benzer ekonomik özelliklere sahip olmaları durumunda, sözleşmeye bağlanmış yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ekonomik, politik ve diğer şartlardaki değişikliklerden aynı şekilde etkilenmeleri sonucunda oluşur. Şirket, sınırlı bölge ve sektörlerde şahıs ve gruplarla çalışmanın doğuracağı aşırı yoğunlaşma riskine karşı satış faaliyetlerini çeşitlendirerek kredi riskini yönetmektedir. Şirket, ayrıca gerektiğinde teminat almaktadır. Şirket’in maksimum kredi risk tutarı konsolide finansal tablolarda taşımakta olduğu finansal araçların taşınan değeri kadardır. 172 (78) (79) 173 174 329 520.943 478.221 772 34.621 (33.850) 3.558 - - - - 17.067 17.067 - - - 2.028 2.028 - - - - 966.806 966.806 - - - - - - - - - 1.083.831 1.083.831 - Satılmaya Türev hazır finansal araçlar yatırımlar 520.943 389.538 21.498 71.342 37.571 994 (80) 48.532 - Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar 7.291 13.710 23.789 3.742 - - Diğer 834.540 48.532 44.117 28.792 (28.792) - - - - - 2.251 2.251 - - Türev araçlar - - 6.752 6.752 - Bankalardaki mevduat 883.072 376.583 - - Diğer - - 1.226.261 1.226.261 - Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar Bankalardaki İlişkili taraf Diğer taraf İlişkili taraf Diğer taraf mevduat - Türev araçlar - - - - Türev araçlar - - 498.533 498.533 - Satılmaya hazır finansal yatırımlar (81) (*) 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle, ticari alacakların 338.661 TL tutarındaki kısmı TETAŞ’dan olup bu alacaklar Hazine garantisi altındadır. Uzun ve kısa vadeli alacaklar için alınmış olan teminat ve garanti toplamı 23.210 TL’dir. Şirket, ayrıca alıcılardan 14.712 TL tutarında ipotek temin etmiştir . (**) Vadesi geçmiş ticari alacakların 35.716 TL tutarındaki kısmı TETAŞ’den olup bu alacaklar Hazine garantisi altında olduğu için tahsilatlarla ilgili gecikmeler şüpheli alacak olarak görülmemektedir. Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş 31 Aralık 2007 Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski ( A+B+C+D+E) - Azami riskin teminat,vs ile güvence altına alınmış kısmı * A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri B. Koşulları yeniden görüşülmüş buluna, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı ** D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş(brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) E. Bilanço dışı kredi içeren unsurlar 31 Aralık 2007 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) - Bankalardaki mevduat (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) - Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş 31 Aralık 2008 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, ticari alacakların 1.032.351 TL tutarındaki kısmı TETAŞ’dan olup bu alacaklar Hazine garantisi altındadır. Uzun ve kısa vadeli alacaklar için alınmış olan teminat ve garanti toplamı 53.241 TL’dir. Şirket, ayrıca alıcılardan 28.895 TL tutarında ipotek temin etmiştir . (**) Vadesi geçmiş ticari alacakların 460.021 TL tutarındaki kısmı TETAŞ’dan olup bu alacaklar Hazine garantisi altında olduğu için tahsilatlarla ilgili gecikmeler şüpheli alacak olarak görülmemektedir. (*) 1.502.410 - - 2.024.454 1.114.487 - Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar Bankalardaki İlişkili taraf Diğer taraf İlişkili taraf Diğer taraf mevduat Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski ( A+B+C+D+E) - Azami riskin teminat,vs ile güvence altına alınmış kısmı * A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı ** D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) - Net değerinin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) E. Bilanço dışı kredi içeren unsurlar 31 Aralık 2008 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 175 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) 33. Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı) Likidite riski 31 Aralık 2007 Likidite riski Şirket’in net fonlama ihtiyaçlarını karşılayamama riskidir. Likidite riski, kredi kuruluşlarıyla önceden belirlenmiş kredi limitleri kapsamında dengelenen nakit giriş ve çıkışları aracılığıyla yönetilmektedir. Kısa vadeli yükümlülükler Finansal yükümlülüklerinin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir. Aşağıdaki tablo Şirket’in 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle finansal yükümlülüklerinin sözleşmeye dayalı iskonto edilmemiş ödemelerin (tahakkuk eden faizler dahil) vadelerine göre durumunu göstermektedir. 31 Aralık 2008 Kısa vadeli yükümlülükler Sözleşme uyarınca vadeler Türev olmayan finansal yükümlülükler Finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara ticari borçlar Diğer borçlar Müşterek yönetime tabi ortaklıkların kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı Sözleşme uyarınca Defter nakit çıkışlar değeri toplamı (I+II+III) 1 aya 1 - 3 ay kadar (I) arası (II) 3 - 12 ay arası (III) Sözleşme uyarınca vadeler Türev olmayan finansal yükümlülükler Finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara ticari borçlar Diğer borçlar Müşterek yönetime tabi ortaklıkların kısa vadeli yükümlüklüler içindeki payı 625.317 1.158.884 1.264 776.366 40.071 910.886 1.264 34.359 14.323 124.523 101.690 570.923 123.475 640.317 287.676 287.676 195.292 72.266 20.118 1 aya kadar (I) 1 - 3 ay arası (II) 3 - 12 ay arası (III) 504.558 806.854 892 779.722 553.557 806.854 892 779.722 36.310 31.707 15.540 67.822 624.415 892 18.372 449.425 150.732 745.810 346.207 346.207 110.443 55.987 179.777 Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II+III) 1 - 3 yıl arası (I) 3 - 5 yıl arası (II) 5 yıldan fazla (III) 1.361.385 2.171 67.357 1.405.845 2.171 67.357 868.047 2.171 67.357 290.610 - 247.188 - 68.037 68.037 68.037 - - Uzun vadeli yükümlülükler Sözleşme uyarınca vadeler 601.365 1.158.884 1.264 776.366 Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II+III) Türev olmayan finansal yükümlülükler Finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar Diğer borçlar Müşterek yönetime tabi ortaklıkların kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı Uzun vadeli yükümlülükler Sözleşme uyarınca vadeler Türev olmayan finansal yükümlülükler Finansal borçlar ve finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar Diğer borçlar Müşterek yönetime tabi ortaklıkların kısa vadeli yükümlülükler içindeki payı Sözleşme uyarınca Defter nakit çıkışlar değeri toplamı (I+II+III) 34. Finansal araçlar (Gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar) 1 - 3 yıl 3 - 5 yıl arası (I) arası (II) 5 yıldan fazla (III) 1.202.667 5.254 191.699 1.335.886 5.254 191.699 869.853 5.254 190.055 270.400 1.326 195.633 318 75.322 75.322 - 75.322 - Finansal araçların gerçeğe uygun değeri Gerçeğe uygun değer, zorunlu satış veya tasfiye gibi haller dışında, bir finansal aracın cari bir işlemde istekli taraflar arasında alım-satıma konu olan fiyatını ifade eder. Kote edilmiş piyasa fiyatı, şayet varsa, bir finansal aracın gerçeğe uygun değerini en iyi yansıtan değerdir. Yabancı para bazlı finansal alacak ve borçlar finansal tabloların hazırlandığı günün yabancı kur oranları üzerinden değerlendirilmektedir. Şirket’in finansal araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin tahmininde aşağıda belirtilen yöntemler ve varsayımlar kullanılmıştır: Finansal varlıklar Maliyet bedelleri ile finansal tablolarda yer alan nakit ve nakit benzeri değerleri ve diğer kısa vadeli finansal varlıkların kısa vadeli olmalarından dolayı, gerçeğe uygun değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Ticari alacakların reeskont karşılığı ve şüpheli alacaklar karşılığı düşüldükten sonraki taşınan değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Uzun vadeli ticari alacaklar döviz cinsinden tutulduğundan dolayı gerçeğe uygun değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. 176 (82) (83) 177 Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin (‘000’) Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.) 34. Finansal araçlar (Gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar) (devamı) Finansal yükümlülükler Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değere yaklaştığı düşünülmektedir. Banka kredileri iskonto edilmiş maliyet ile ifade edilir ve işlem maliyetleri kredilerin ilk kayıt değerlerine eklenir. Üzerindeki faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir. Reeskont karşılığı düşüldükten sonra kalan ticari borçların gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değere yakın olduğu öngörülmektedir. Uzun vadeli ticari borçlar ve finansal borçlar döviz cinsinden tutulduğundan dolayı gerçeğe uygun değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. 35. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Enka TC, 11 Temmuz 2008’de O’KEY LLC ile ilgili imzaladığı protokol çerçevesinde 31 Aralık 2008’den sonra 3 kiralık mağazasını daha O’KEY LLC’ye devretmek için mağaza sahipleriyle görüşmelerine devam etmektedir. 36. Finansal tabloların önemli ölçüde etkileyen ya da finansal tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gereken diğer hususlar Yoktur. 178 (84) 179 Denetçiler Raporu Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. Genel Kurulu’na, ORTAKLIĞIN Ünvanı Merkez Kayıtlı Sermayesi Faaliyet Konusu : ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. : İSTANBUL : 1.200.000.000 TL. : İnşaat DENETÇİLER Adları ve Soyadları Görev Süreleri Ortak veya Şirketin Personeli Olup olmadıkları Toplantı Sayısı Yaptıkları Denetleme Kurulu Toplantı Sayısı : Melek Çeliker, Bahattin Güleryüz : 01.01.2008 - 31.12.2008 : Ortak değildirler : Bütün Toplantılar : 12 Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme yapıldığı ve varılan sonuç: Ortaklık hesapları, defter ve belgelerin üzerinden, bunların doğruluğunun kontrolü amacı ile her ayın ilk yirmi günü içerisinde geçmiş ayın hesaplarına bakılmak suretiyle incelenmiştir. Ayrıca, 2008 yılı hesapları genel olarak 2009 yılı Ocak ve Mart aylarında incelenmiş, bütün bu kayıtların belgelere uygun olduğu tespit edilmiş, mevzuata, şirket statüsüne aykırı bir kusur görülmemiştir. Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının 3 numaralı bendi gereğince ortaklık veznesinde yapılan sayımların sayısı ve sonuçları: Şirket veznesi yıl içinde yedi defa ansızın 15 Ocak 2008, 18 Nisan 2008, 12 Haziran 2008, 14 Ağustos 2008, 24 Eylül 2008, 12 Kasım 2008 ve 30 Aralık 2008 tarihlerinde teftiş edilmiş ve kasa mevcudu ile defter kayıtları arasında hiçbir fark tesbit edilmemiştir. Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının 4 numaralı bendi gereğince yapılan inceleme tarihleri ve sonuçları: Şirketin defterleri 11 Ocak 2008, 5 Şubat 2008, 3 Mart 2008, 4 Nisan 2008, 5 Mayıs 2008, 2 Haziran 2008, 3 Temmuz 2008, 6 Ağustos 2008, 1 Eylül 2008, 6 Ekim 2008, 10 Kasım 2008 ve 15 Aralık 2008 tarihlerinde incelenmiş, kanun ve mevzuata aykırı bir husus görülmemiştir. İntikal eden şikayetler ve yolsuzluklar ve bunlar hakkında yapılan işlemler: İntikal eden şikayet ve yolsuzluk olmamıştır. Enka İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi’nin 01.01.2008 ile 31.12.2008 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız. Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz ekli 31.12.2008 tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, Şirketin anılan tarihteki gerçek mali durumunu; 01.01.2008 - 31.12.2008 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmakta; karın dağıtımı önerisi yasalara ve ortaklık sözleşmesine uygun bulunmaktadır. Bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun aklanmasını oylarınıza arz ederiz. DENETİM KURULU DENETÇİ MELEK ÇELİKER 31 Mart 2009 DENETÇİ BAHATTİN GÜLERYÜZ ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. Balmumcu, Enka Binaları, 34349 Beşiktaş / İstanbul Telefon: 0212 376 10 00 - Faks: 0212 272 88 69 e-mail: enka@enka.com - www.enka.com Köprü Kiriş Montajı Transilvanya Otoyolu, Romanya