Batı Müziği Koro Eğitimi - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Transkript
Batı Müziği Koro Eğitimi - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ortaöğretim Genel Müdürlüğü GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (9, 10, 11 VE 12. SINIFLAR) 2009 BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PROGRAM GELİŞTİRME ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU KOMİSYON ÜYELERİ Levent Sezgin – Müzik Öğretmeni Şule Nurdan Caf – Müzik Öğretmeni Mevlüt KAŞIKÇI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Program Geliştirme Uzmanı GENEL KOORDİNATÖR Medine KARAPINAR Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Program ve Ders Kitapları Şube Müdürü Ensar MANAV Bursa İl Millî Eğitim Müdürlüğü İl Millî Eğitim Müdür Yardımcısı 1. GİRİŞ Sanat için “bir duygunun, bir tasarının veya bir güzelliğin ifadesinde kullanılan metotların tümü” (Meydan Larousse 1972 C.10 s.907) gibi genel ifadelerle benzer tanımlar yapılsa da tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler sürekli değişmiş, bu geniş kavrama zaman içinde değişik kısıtlamalar getirilip yeni tanımlar yaratılmıştır. Tanımlarda açık olan nokta ise sanatın insanlığın evrensel bir değeri olduğu, kısıtlı veya değişik şekillerde bile olsa her kültürde görüldüğüdür (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sanat). “Sanat üretimi bir uygarlığın var olduğu her yere yayılmıştır. Tarih boyunca her toplumun sanatı olmuştur. En ilkel toplumlar bile kimi zaman olağanüstü özenle sanat yaratmışlardır. Bu bakımdan sanat evrenseldir. Düşünen ve duygusal bir varlık olan insanın engellenemeyen bir etkinliğidir, süreklidir. Üstün yapıtlar tarihsel süreç içinde yerini koruduğu için de kalıcıdır” (Artut, 2001, s.21). Sanat dalları toplum yapısı içinde birbirinden bağımsız düşünülemez. Tek başına hiçbir sanat tarzı, hiçbir yer ve zamanda var olmamıştır. Tüm sanat dalları içerisinde müzik, soyut olarak görülse de insanın tüm duyularına hitap ederek etkisini gösterir ve somut bir sanat dalı olduğunu ispat eder. Müzik sanatı evrensel bir dildir. Tüm dünyada hiçbir çevirisi olmadan ve buna gereksinim duyulmadan konuşulan, düşünülen, duyulan, hissedilen, dinlenen, belki de en önemlisi, yaşanan ortak tek dildir. Müziğin insandan insana uzanan evrensel bir dil olması, dili ve dini farklı insanları aynı ezgide birleştirecek güce sahip olması ona, diğer sanat dalları içerisinde farklı bir yer ve ayrıcalık sağlamıştır. Ünlü orkestra şefi Charles Munch “Müzik sözle anlatılamayanı anlatma sanatıdır. Sözcüklerin anlatabildiği, zekânın kavrayabildiği şeylerin çok ötelerine gidebilir. Müziğin alanı belirsizliğin, elle tutulamayanın, düşlerin alanıdır. İnsanların bu dili konuşabilmelerini, Tanrı’nın bizlere verdiği en büyük zenginliklerden biri olarak görürüm.” sözleri ile müziğin insan yaşamındaki önemini vurgulamıştır (Munch, 1990 s.18). Çin filozofu Konfüçyüs kişiler ve toplumlar üzerinde müziğin etkisini şöyle tarif etmiştir: “Bir milletin mutlu ve ahlaklı bir şekilde idare edilip edilmediğini anlamak isterseniz o memleketin müziğini dinleyiniz. Müzik devlet kurar, devlet yıkar (İçli, 1988, s.221–222). Müzik insan yaşamının her döneminde insanla birlikte var olarak toplumları doğrudan etkiler. Bu nedenle doğru bir müzik kültürünün ve sağlıklı toplumların oluşmasında müzik eğitiminin önemi büyüktür. Ünlü Macar müzik eğitimcisi Kodaly “Eskiden çocuğun müzik eğitimi, doğumundan dokuz ay önce başlamalı diye düşünürdüm. Şimdi aynı düşüncede değilim. Çocukların müzik eğitimi annenin doğumundan dokuz ay önce başlamalı.” diyerek iyi bir müzik kültürünün oluşması için toplumdaki her bireyin müzik eğitimi görmesinin gerekliliğini vurgulamıştır (Kamacıoğlu, 1993). Yalın ve özlü anlamıyla müzik eğitimi, “bireye, kendi yaşantısı yoluyla amaçlı olarak belirli müziksel davranışlar kazandırma” ya da “bireyin müziksel davranışında kendi yaşantısı yoluyla amaçlı olarak belirli değişiklikler oluşturma” sürecidir (Uçan, 1993). Müzik eğitimi, temelde, genel, özengen (amatör) ve mesleki (profesyonel) olmak üzere, üç ana amaca yönelik düzenlenip gerçekleştirilir. Bu üç ana amaçtan daha çok hangisine yönelik ise, ona göre bir nitelik kazanır. Genel müzik eğitimi, iş-meslek, okul, bölüm, kol-dal ve program ayırımı gözetmeksizin, her düzeyde, her aşamada, herkese yönelik olup sağlıklı ve dengeli bir ‘insanca yaşam’ için gerekli asgari-ortak genel müzik kültürünü kazandırmayı amaçlar. Özengen müzik eğitimi, müziğe ya da müziğin belli bir dalında özengence (amatörce) ilgili, istekli ve yatkın olanlara yönelik olup etkin bir müziksel katılım, sevk ve doyum sağlamak ve bunu olabildiğince sürdürüp geliştirmek için gerekli müziksel davranışlar kazandırmayı amaçlar. Mesleki müzik eğitimi, müzik alanının bütününü, bir kolunu ya da dalını, o bütün, kol ya da dal ile ilgili bir işi meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme olasılığı bulunan ya da öyle görünen, müziğe belli düzeyde yetenekli kişilere yönelik olup, dalın, işin ya da mesleğin gerektirdiği sanatsal davranışları ve birikimi kazandırmayı amaçlar (Uçan 1994, s.27). 2. BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ İnsan yaşamında sesin, konuşmak ve müzik yapmak gibi iki önemli yeri vardır. Müzik yapmaya yarayan diğer araçların tek başına oluşturamadığı çeşitli renklerin tümünü içeren insan sesi, dilden aldığı güçle de etkinliğini bir kat daha artırmış, kendine özgü teknik ve yöntemleriyle de müzik yapmaya yarayan diğer araçların yanındaki değerli ve tutarlı yerini almıştır (Egüz, 1999). İnsan sesi ve ses organı, müzik yapma ve yaratmada en doğal, en kullanışlı, en yetkin ve en etkili araçtır (Uçan, 1994 ). Ses, insanların iletişim kurma ve anlaşma aracıdır. Doğanın insanoğluna verdiği en önemli armağanlardan biridir. Sesin eğitilmesi, ister konuşmada ister daha etkili konuşma diyebileceğimiz şarkı söylemede büyük önem taşır. Ünal’a (1989) göre ses eğitimi insanın sesini, doğru, etkili ve güzel konuşmasını ve bunu yaşam boyu kullanabilmesini sağlar. Egüz’e (1999) göre ses eğitimi denince aklımıza iki tür eğitim gelmesi gerekmektedir. Bunlardan ilki, seslerin tek tek eğitilmesi (solo ses eğitimi) ikincisi de seslerin bir arada toplu bir biçimde eğitilmesi (toplu ses eğitimi) yani koro eğitimidir. Yunanca “khoros”, Latince “chorus”, İtalyaca “coro” sözcükleri ile ifade edilen ve dilimize de “koro” olarak yerleşen bu terim, tek ve çok sesli müzik yapıtlarını seslendirmek üzere bir araya gelen seslendirici-yorumcu (icracı) topluluğu anlamında kullanılmaktadır (Çevik, 1997 s.47). Kısa ve özlü bir tanımla koro; sayısal oluşum, ses türü, ses kapasitesi ve tını bakımından dengeli, önceden belirlenen bir modele uygun olarak tek ya da çok sesli müzik yapıtlarını seslendirme-yorumlama amacıyla oluşturulan, etkinlikleriyle toplumun kültür ve sanat yaşamına katkıda bulunan ses topluluklarıdır (Çevik, 1997 s.47). Kiliselerde, birlikte tek sesli ilahiler söyleyerek başlayan Batı müziği koro tarihi, temel sese (cantus firmus) dörtlü, beşli ve oktav eklenerek çok sesli hâle dönüştü. Bu çok seslilik din dışı müziğe de yansıyarak yeni türlerin doğmasına ve gelişmesine neden oldu. Batı müziğinin tarihsel sürecinde koro müziği önemli bir yer tutarak gelişimini sürdürdü. Ülkemizde Batı müziği koro temelleri Osmanlı Dönemi’nde Muzıka-i Hümayun’un kuruluşuyla yapılan opera denemeleri ve koro çalışmalarıyla başladı. Atatürk'ün yeni kültür politikaları kapsamında hızla kurumsallaşmaya gidilmesi düşüncesi çerçevesinde 1924'te kurulan Musiki Muallim Mektebinde ve sonradan İstanbul Belediyesine bağlanan konservatuvarda (Darülelhanın devamı) müzik eğitimi daha çok çalgısal ağırlıklı idi. İnsan sesine belli teknikleri kazandıran koro eğitimine, ilk defa Türk müzik yaşamının kalkınması konusunda görüşlerinden yararlanılmak üzere yurda davet edilen Paul Hindemith'in önerilerini kapsayan raporunda bir yüksek müzik okulu kurulmasına ve Musiki Muallimin ise seminer niteliğiyle bu okula bağlanması düşüncesinden hareketle kurulan konservatuvar (1936) ve Zuckmayer’in başkanlığında eğitime başlayan G.E.E. Müzik Bölümü (1938) ders programlarında yer verildi. Köy enstitülerine müzik öğretmeni yetiştirme amacıyla açılan Hasanoğlan Köy Enstitüsü Güzel Sanatlar Kolu'nda özellikle birlikte şarkı söylemeye önem verildi (Çevik, 1997). 1944’te Ankara Radyosunda bir mandolin orkestrası ve dört sesli karma koro kuruldu ve yayınlara başladı. Konservatuvar tatbikat sahnesinin Ankara Devlet Operası’na dönüştürülmesiyle profesyonel anlamda bir koronun da kurulması sağlandı. Bu kuruluşu İstanbul Devlet Opera ve Balesi (1969-1970) ile İzmir Devlet Opera ve Balesi (1982), Mersin Devlet Opera ve Balesi (1992) izledi. 1971’de İstanbul Devlet Konservatuvarı ve korosu ile TRT Ankara Radyosu Çok Sesli Korosu kuruldu. Kültür Bakanlığı bünyesinde Ankara’da Devlet Çok Sesli Korosu (1989) kuruldu (Çevik, 1997). Saip Egüz’e (1981) göre toplumda müzik kültürünün oluşmasında yaygın bir müzik eğitimi uygulamalarına gereksinim vardır. Müzik diğer sanat dallarına oranla çok sayıda insanın birlikte eğitilmesine en elverişli olanıdır. İnsan sesi ve insan sesinden oluşan korolar bu tür çalışmaları daha yaygın ve etkin hâle getirirler. Koroda bireylerin gelişimleri sürerken konserlerde sunulan ürünler toplumun müzik kültür düzeyini olumlu etkiler. Batı müziği koro eğitimi dersi aracılığıyla güzel sanatlar ve spor liselerinde ülkemizin, Türkçemize uygun düşen söyleme biçiminin doğmasına, gelişimine ve gelenekselleşmesine yardımcı olmak, çağdaşlaşma doğrultusunda Batı müziği koro eserlerini ve çok sesli koro için yazılmış Türk müziği eserlerini genel özelliklerine dikkat ederek seslendirme ve bu seslendirme işini koro bilinci içinde gerçekleştirme amaçlanmaktadır. 3. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR 1. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı öğrenme alanları ve üniteler birbirinden bağımsız öğrenme süreçleri gibi gözükse de gerek duyulduğunda her öğrenme alanı ve ünitenin bir başkası ile eş güdümlü, yardımlaşarak yürütüldüğü esnek bir planlama yapılmalıdır. Örneğin, Ses Üretme ve Yayma ünitesinde markato ses üretme çalışılırken, eser seslendirme ünitesinden yararlanılarak marşlar çalışılmalı, markato ses üretme çalışmaları desteklenmelidir. 2. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nda öğretmen, kazanımları gerçekleştirirken çevre özelliklerini, öğrenci grubunun ilgilerini, ihtiyaçlarını, beklentilerini, hazır bulunuşluk düzeylerini ve dolayısıyla da ön bilgilerini dikkate almalıdır. 3. Öğretim programında, araştırma ve sorgulama, bilgi teknolojilerini kullanma, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, problem çözme, girişimcilik ve Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yanı sıra, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, koro türlerini inceleme-yorumlama, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerileri de yer almaktadır. 4. Öğretmen dersi planlarken hazırladığı öğretimsel işlerin tümünde yukarıda belirtilen becerilerin bir veya uygun olan birkaç tanesinin kullanılabileceği ortamlar oluşturmalıdır. Öğretmen sınıf içi ve sınıf dışı etkinlikler ile geliştireceği becerileri pekiştirmek için ödev veya projeler verebilir. 6. Program, koroda ses eğitimi, koro müziğinde dönemler, koro kültürü ve eser uygulamalarını kapsamaktadır. 7. Eser çalışmalarında aşamaların sırasıyla uygulanması üzerinde önemle durulmalıdır. Koroya belli davranışların ve alışkanlıkların kazandırılması bakımından tek seslilik aşaması çok önemlidir. Eser seslendirirken birlikte başlama, bitirme, nüansları uygulayabilme, boğumlama, ses bütünlüğü ve entonasyon gibi koroyu koro yapan özellikler tek seslilik aşamasında verilmeye başlanmalıdır ve her aşamada kontrol edilmelidir. Çok sesliliğe geçiş için kanonlar kullanılabilir ancak seçilecek kanonların ses genişliğine dikkat edilmelidir. Çok sesli eserler iki sesli, üç sesli ve dört sesli sıralamasıyla işlenmelidir. 8. Tüm sınıflarda sınıfın düzeyine ve öznel koşullara uygun tek sesli, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, çalgı-çalgı grubu eşlikli, orkestra eşlikli, a capella (eşliksiz), Batı müziği dönemlerini ve bu dönemlerde ortaya çıkan tür ve biçimleri örnekleyen eserler ve çok sesli koro için yazılmış Türk müziği eserleri çalışılmalıdır. 9. Seste olan değişim ve gelişim süreci öğrencilere iyi açıklanmalıdır. Bu dönemde öğrencilere seslerine özen göstermeleri gerektiği ve yapılacak yanlışlıkların sesine kalıcı zararlar verebileceği hatırlatılmalıdır. 10. Sesin değişim ve gelişim süreci ses özelliklerine uygun register geçişlerine yönelik çalışmalar üzerinde önemle durulmalıdır. 11. Bu yaştaki öğrencilerin seslerinin gelişim ve değişim sürecinde olduğu göz önüne alınarak ses türlerinin tespitinde acele edilmemeli, belirli aralıklarla kontrol edilerek sesin gelişimi takip edilmeli. 12. Çalışılacak eserlerin ve egzersizlerin seçiminde öğrencilerin seslerinin gelişim ve değişim sürecinde olduğu ve ses türlerinin tam olarak ayrışmadığı göz ardı edilmemelidir. 13. Öğrencilerde sesin gelişimi takip edilirken Türk müziği koro, bireysel ses eğitimi ve müziksel işitme-okuma-yazma ders öğretmenleri ile ortak hareket edilmelidir. 14. Dil ve Konuşma ünitesinin insan yaşamında ve şarkı söylemedeki önemi ayrıca açıklanmalıdır. 15. Öğretmen koro dersinde belirlenen kazanımların, öğrenciler tarafından günlük hayatta da kullanılabilmesine yönelik uyarı ve önerilerini sürekli kılarak bu kazanımların edinilmesinde gereken devamlılığı ve iç disiplini sağlayacaktır. 16. Okulun bulunduğu çevre ve imkânlar dikkate alınarak programda örnek olarak verilen etkinlikler aynen uygulanabilir ya da yeni etkinlikler geliştirilebilir. Yeni etkinlikler geliştirilirken kazanımlar ve farklı öğrenme stil ve zekâ türlerine sahip öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçları göz önüne alınarak aktif öğrenmeye dayalı etkinlikler hazırlanmalıdır. Öğretmen bilgi dağıtıcı rolü yerine, öğrencilerinin anlam kurmalarına yardımcı rolünü benimsemelidir. 17. Programda yer alan değerleri, öğretmenler yeri geldiğinde etkinlikler içinde vurgulayan bölümler oluşturarak pekiştirmelidir 18. Program ile öğrencilere nefesini, sesini ve Türkçeyi doğru kullanma, koro kültürü, disiplini ve bilinci kazandırılır. 19. Öğretmen öğrencilerinin, her aşaması özenle planlanan ve değerlendirilen konser, tiyatro, opera, müzikal oyunlar vb. etkinlikleri izlemelerine önem vermelidir. Bu bağlamda, öğrenciler için çalışma kâğıtları hazırlanmalı sonuç raporları istenmelidir. Bu etkinlikler aracılığı ile öğrencilerin sanat zevki ve estetik duygularını geliştirmeleri amaçlanır. 20. Öğretmen, öğrencileri millî, ahlaki, insani, manevi, kültürel değerler bakımından besleyici; demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirmede yol gösterici olmalıdır. 21. Millî ve dinî bayramlar, mahalli kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirli gün ve haftalardan yararlanılarak öğrencilerin millî duyarlılığı geliştirilmelidir. 22. Öğrencilerin, öğretim sürecinde sahne ve performans becerilerini geliştirmelerine olanak sağlayan etkinliklere yönlendirilmeleri sağlanmalıdır. 23. Öğretmen, kazanımların yapısına uygun olan değerlendirme araç ve yöntemlerini seçmelidir. Değerlendirme, öğrenmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Öğretmen sadece öğrenme ürününü değil, öğrenme sürecini de değerlendirmelidir. Değerlendirmede geleneksel yöntemlerle, alternatif değerlendirme yöntemleri birlikte kullanılmalıdır. Bu değerlendirme yöntemleri ve araçları; dinleme, gözlem, performans, görüşmeler, öz değerlendirme formları vb.dir. 24. Ölçme ve değerlendirme sürecinde kullanılmak amacıyla geliştirilen, örnek formlar, yeri geldikçe öğretmen ve öğrenciler tarafından uygulanır. Örnek formlar aynen kullanılabileceği gibi öğretmen tarafından etkinliğe özgü yeni formlar da geliştirilebilir. 25. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, kazanımların edinilmesine yardımcı olabilecek uygun görsel, işitsel ve yayımlanmış materyallerden yararlanılır. Eğitim ortamında özellikle, piyano ve CD/DVD gibi kayıt özelliği bulunan araçların bulunması gerekir. 26. Etkinlikler planlanırken bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlama yapılması öğretmenin ve öğrencilerin hazırlığı açısından önemlidir. 4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI Bilgide meydana gelen anlayış değişikliği ve yoğunluk, öğrencilerin ilgilerini, isteklerini, becerilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alacak biçimde öğretim hayatlarının düzenlenmesini zorunlu hâle getirmiştir. Bu anlayış değişikliği ile eğitim kurumlarında öğrenci merkezli eğitim doğrultusunda uygulamalar başlamıştır. Öğrenci merkezli eğitim; “Bireysel özellikler dikkate alınarak bilimsel düşünme ve iletişim kurma becerisine sahip, öğrenmeyi öğrenmiş, üretken, bilgiye ulaşıp kullanabilen, evrensel değerleri benimsemiş, teknolojiyi etkin kullanan ve kendini gerçekleştirmiş bireyler için, eğitim sürecinin, her aşamada birey katılımını sağlayacak biçimde yapılandırılmasıdır” (MEB, 2004). Geçmişte bilgili insan, her şeyi bilen ya da başkalarının ürettiği bilgileri beyninde depolayan kişiydi. Bu nedenle geçmiş yüzyıllarda eğitim, daha çok var olan bilgi birikiminin, kültürel değerlerin ve yaşamsal becerilerin yeni yetişen kuşaklara aktarılması olarak görülmüştür. Bugün ise bilgili insan; bilginin farkında olan, bu bilgiye ulaşmanın yollarını bilen, ulaştığı bilgiyi anlamlandırarak öğrenen, öğrenmiş olduğu bilgilerden yeni bilgiler üretebilen ve ürettiği bilgileri sorun çözmede kullanabilen kişidir. Bu anlayışla geliştirilen Batı müziği koro eğitimi dersinde öğrenci merkezli eğitimin ilkelerini aşağıdaki başlıklar altında sıralayabiliriz: 1. Öğrenmeyi öğrenmek esastır. Öğrenme sürecinin doğası olarak öğrenme, bireyin kendi algıları, düşünceleri ve duygularından süzerek edindiği bilgi ve deneyimlerden anlamı keşfetmesi ve yapılandırması sürecidir. Batı müziği koro eğitimi dersinde öğrencilere şarkıları ezberletmek yerine doğru nefes ve ses kullanarak, kendi yorumlarını katarak söylemeleri istenmeli, müzik yaşantısında ve günlük yaşantısında şarkı söylerken nasıl doğru şarkı söyleyeceğinin bilincine varması beklenmelidir. Bunun için, hedef belirleme yoluyla kendilerinin neleri ve nasıl öğreneceklerine karar vermelerine yardımcı olunmalıdır. Öğrencilerin kendi bilgi ve becerilerindeki eksiklikleri fark etmeleri ve bu eksiklikleri giderebilmeleri için bireysel hedefler belirlemeleri sağlanmalıdır. 2. Her öğrenci öğrenebilir. Her öğrenci, elde ettiği verilerden bir anlam yaratmak, bunu gözden geçirmek ve diğerleri için anlaşılır hâle getirmek üzere çaba gösterir. Bu nedenle öğrenci merkezli eğitimde her öğrenci öğrenebilir kabul edilir. Her öğrenci şarkı söyleyebilir. Her öğrencinin kendine özgü bir ses rengi ve alanı vardır. Batı müziği koro eğitimi dersinin görevi farklı sesleri ortak ses alanında birleştirerek şarkı söyletmektir. 3. Her öğrenci öğrenirken eski ve yeni bilgiler arasında özgün bağlantılar kurar. Bilginin yapısı gereği her öğrenci daha derin bir anlama etkinliğini yapılandırmak için eski ve yeni bilgileri arasında özgün bağlantılar kurar. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin yeni bilgi ile eski bilgileri arasında bağlantılar kurmasına önem verilir. Örneğin ses üretme ve yayma çalışmalarında yapmış olduğu cümleleme çalışmaları ile eser uygulamaları yapılırken bağlantı kurdurulmalıdır. 4. Düşünmeyi öğrenmek sorgulayıcı ve yaratıcı düşünceyi geliştirir. Öğrenci, nasıl düşüneceğini planlayıp, gözlemleyip, değerlendirerek sorgulayıcı ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin, nasıl düşüneceğini planlayıp, gözlemleyip, algıda seçicilik yanını kullanarak sorgulayıcı ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmesine öncelik verilir. Çalışılan bir eserin nüansları üzerine yorumları istenir, farklı nüanslar geliştirmeye yönlendirilir ve geliştirilen nüanslar sınıfta uygulanır. Üzerine nüans işaretleri konulmayan bir eseri yorumlamaları istenir. 5. Başarabilme duygusu içsel güdülenmeyi sağlar. Öğrencinin kontrol düzeyi, sorumluluk duygusu, hedefleri, ilgi alanları, yeterlilikleri ve beklentileri başarma güdüsünü besleyen etmenlerdir ve güdüleme öğrenmeyi etkiler. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin motivasyonuna önem verilir. Öğrencilere belirli aralıklarla konserler düzenlenerek motivasyon sağlanmalı ve başarma duygusu tattırılmalıdır. 6. Öğrenme olumsuz deneyimlerle engellendiğinde zorlaşır. Her öğrenci doğal bir öğrenme eğilimine sahiptir. Bu eğilim olumsuz deneyimlerle engellendiğinde öğrenme zorlaşmaya başlar. Batı müziği koro eğitimi dersinde öğrenciler araç-gereç, yöntem ve teknikte, ders ortamında, öğrenme seviyelerine uygun olmayan konularda olumsuz deneyimlerle engellendiğinde öğrenme zorlaşır. Bu ders toplu olarak yapıldığından bireysel farklılıklardan dolayı başarısızlıkların olabileceği göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle her öğrencinin başarabilme deneyimini yaşaması için onların bireysel farklılıklarını dikkate alan fırsatlar yaratılır. 7. Yaratıcı düşünmeyi harekete geçiren ödevler öğrenciyi başarabilmeye güdüler. Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren, güdü artırıcı ve öğrenmeyi geliştiren ödevler öğrenciyi giderek zorlaşan ödevler yapmaya güdüler. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ödevler her öğrencinin başarabilme deneyimini yaşaması için yaratılacak fırsatlardan biri olarak görülür. Yalnızca derslerde yapılan çalışmalarla doğru söyleme ve koro bilincinin kazanılamayacağı açıklanmalı, okul dışı etkinlikler takip ettirilmeli ve etkinlik raporlarının sınıfta sunulması istenmelidir. 8. Her öğrenci farklı zamanda, farklı türde ve farklı hızda ilerleyerek gelişir. Öğrenmenin gelişimsel doğasına bağlı olarak her öğrenci farklı zamanlarda, farklı gelişim adımları boyunca ilerleyerek gelişir. Öğrencinin ilgi alanları ve öğretme yöntemteknikleri öğrenme hızını etkiler. Bu nedenle, öğretim etkinliklerinin ve ortamlarının planlanmasında farklı öğrenme türleri ve hızları dikkate alınır. Batı Müziği Koro Eğitimi dersinin temelini insan sesinin oluşturduğu, insan sesi gelişiminin her bireyde farklı bir süreçte olduğu göz ardı edilmemeli, bireysel farklılıkların ışığında öğretim yöntemleri zenginleştirilmelidir. 9. Farklı özelliklerdeki öğrencilerin birbirleri ile etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır. Farklı özgeçmiş, ilgi ve değerlere sahip bireylerin birbirleri ile etkileşimi, öğrenmeyi kolaylaştırır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde işbirliğine dayalı öğrenme gibi grup çalışmalarını ön plana çıkaran öğretim stratejilerine ağırlık verilir. Öğrenciler, bu dersin yapısı gereği birlikte yapılan çalışmaları sınıf dışına da taşıyarak vokal grupları oluşturmaya yönlendirilmelidir. 10. Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler öğrenmeyi artırır. Öğrencilerin birbirine destek olması, ilgi ve saygı göstermesi gibi olumlu ilişkiler öğrenmeyi artırır. Öğrencilerin estetik duyarlılık içinde birbirine yardımcı ve destek olması, birbirlerinin çalışmalarını görerek eleştirmeleri yeni fikirlerin doğmasına ve grup çalışmalarına destek olacağından öğrenmeyi arttırır. Bu nedenle, grup çalışmaları ve sosyal etkinlikler öğrenciler arasında olumlu ilişkilerin geliştirilebilmesi için yaratılacak fırsatlar olarak görülür. Batı Müziği Koro Eğitimi dersi birlikte yapılan bir derstir. Öğrenciler, dersin doğası gereği kurulan olumlu ilişkileri ders dışına taşıyarak birlikte opera, müzikal ve koro konserlerine yönlendirilerek farklı paylaşımların yaşanması sağlanmalıdır. 11. Her öğrenci öğrenmeye karşı farklı yetenek ve eğilime sahiptir. Her öğrenci kalıtsal olarak taşıdığı genler ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesi ile şekillenir ve bu nedenle öğrenciler öğrenmeye karşı farklı yetenek, tercih ve eğilimlere sahiptir. Batı Müziği Koro Eğitimi dersinde bu farklılıklar dikkate alınarak öğretim etkinlikleri çeşitlendirilir ve teknoloji ile desteklenir. Örneğin, eser çalışılırken dinleme, izletme gibi destekleyici çalışmalar yanında eserin özelliğine göre motiften tüm esere ulaşma gibi yöntemler denenmelidir. 12. Her öğrenci yeni bilgileri kendine göre kavrayıp benzersiz bir anlam yaratır. Her öğrenci yeni fikirleri inanç, anlama, yorumlama ve tutum süzgeçlerinden geçirerek işler ve benzersiz bir anlam yaratır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ölçme ve değerlendirme çalışmalarında her öğrencinin gelişiminde gösterdiği ilerleme dikkate alınır. Öğrenciler göstermiş olduğu bireysel gelişimlerinin yanında koro ve şefle uyum içinde, çalışılan eseri yorumlama ve ifade etmesindeki gelişme düzeyine göre de değerlendirilmelidir. Öğrenci merkezli eğitim yaklaşımını temel alan etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesi sonucu öğrencilerde; merak uyandırma ve planlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme ve derinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama basamaklarını özümseyerek yaşamlarının her aşamasında bilgiyi kullanma becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Öğretmenler bütün öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmak için gerekli koşulları oluşturmalıdır. Nitekim öğretmenin oluşturduğu sınıf ortamının öğrencinin öğrenmeye karşı tutumunda ve güdülenmesinde etkisi büyüktür. Aynı şekilde öğrenci merkezli eğitimde yönetici, öğretmen, öğrenci, aile, okul çalışanları ve çevre süreç içerisinde önemli bir yer alır. Eğitim ile ilgili sorunların çözümlenmesi için okul yöneticilerinin, öğretmenlerin, öğrencilerin, ailenin eğitim içerisinde etkin biçimde görev alması beklenmektedir. Ailenin, çocuğun eğitimine katılımı; okula giderek, okulda yapılan etkinliklere aktif olarak katılarak, çocuğa zihinsel olarak uyarıcı ortamlar hazırlayarak ve bilişsel gelişimi için anlamlı materyaller sağlayarak gerçekleştirilir. Geliştirilen Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nda konular, öğrencilerde toplu söyleme bilinci oluşturacak nitelikte ele alınmış, program öğrenme alanları, kazanımlar ve öğretim etkinliklerine dayalı olarak düzenlenmiştir. Program sadece sınıf içi değil sınıf dışı etkinlikleri de kapsamaktadır. Program yaklaşımı; öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme-değerlendirme metotları ile öğretmen ve öğrencinin rolüne bakış açısından ve ortaya koyduğu aktif sınıf kültürüyle yeni bir yaklaşımı kapsamaktadır. 5. PROGRAMIN YAPISI Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı, genel amaçlar, temel beceriler, değerler ve tutumlar, öğrenme alanları, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır. 5.1. Genel Amaçlar Bu program öğrencilerin; • Doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, koro türlerini inceleme-yorumlama, koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerisi kazanmalarını, • Doğru sesi üreterek, güzel konuşmalarını ve şarkı söylemelerini, • Şefle uyum ve toplu söyleme becerisi geliştirmelerini, • Düzeylerine uygun eserleri müzikal duyarlılıkla seslendirmelerini, • Koro çalışmaları aracılığı ile birlikte düşünme, birlikte hareket etme ve paylaşma duyguları kazanmalarını, • Koro kültürü ve disiplini kazanmalarını, • Batı müziği koro eserlerini ve çok sesli koro için yazılmış Türk müziği eserlerini genel ve karakteristik özelliklerine uygun seslendirmelerini, • Müziksel duyarlılık, düşünme, yorumlama ve yaratıcılık becerisi geliştirmelerini, • Müzik eğitimi yoluyla Türk toplumunun sosyal ve kültürel gelişimine katkıda bulunmalarını, • Çalışmalarında zamanı verimli kullanma alışkanlığı kazanmalarını, • Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk bilinci geliştirmelerini ve müzik yoluyla disiplinli çalışmayı alışkanlık hâline getirmelerini, • Bilinçli bir müzik dinleyicisi olmalarını, • Ülkemizi ulusal ve uluslararası müzik etkinliklerinde temsil etmelerini, • Atatürk’ün çağdaş Türk müziğine ilişkin görüş ve düşüncelerini yorumlamalarını amaçlamaktadır. 5.2. Temel Beceriler Beceri, öğrencilerde, öğrenme sürecinde kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu program ortak becerileri kazandırmanın yanında, alana özgü olarak geliştirilen becerileri kazandırmayı da amaçlamaktadır. Bu beceriler aşağıda gösterilmiştir. Bu becerilere, üniteler göz önünde bulundurularak, doğrudan verilecek beceri olarak programda yer verilmektedir. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nda yer verilen ortak becerilerin yanında derse özgü becerilerin kazandırılması da esas amaçlardan biridir. Bu beceriler doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, koro türlerini inceleme-yorumlama, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerileri Batı müziği koro eğitimi dersi konularının hemen hemen hepsinde farklı düzeylerde kullanılabilen bu beceriler, öğrenme alanlarında kazanımların içeriğinin gerektirdiği şekilde, kazanımlara entegre edilerek verilmiştir. Bu şekli ile öğretim sürecinde kazanımın gerektirdiği beceriler, kazanımla birlikte verilmelidir. Programla ulaşılması beklenen ortak beceriler şunlardır: • • • • • • • • Eleştirel Düşünme Yaratıcı Düşünme İletişim Araştırma-Sorgulama Problem Çözme Becerisi Bilgi Teknolojilerini Kullanma Girişimcilik Türkçeyi Doğru, Etkili ve Güzel Kullanma Programla ulaşılması beklenen alana özgü beceriler ise şunlardır: Doğru Soluk Alma, Doğru Ses Üretme ve Yayma Becerisi Doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma becerisi, bireyin tek başına veya topluluk içinde doğru, temiz seslerle ve müzikal duyarlılıkla etkili şekilde şarkı söyleyerek müziksel çevresi ile sağlıklı ilişkiler kurmasını, hem yorumlayıcı hem dinleyici olarak müziğe bilinçli bir şekilde katılmasını ve ona müzik alanında kültürel bir kimlik kazandırmayı amaçlamaktadır. Doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma becerisi içerisinde bedensel ve zihinsel rahatlama-gevşeme, sesi uygun rezonans bölgelerine göndererek büyütme, zenginleştirme, armoniklerini geliştirme ve sesini koro ile bütünleştirme-kaynaştırma, Türkçemizi doğru boğumlama, telaffuz etme, anlamına uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kapsamaktadır. Ses Sağlığını Koruma Becerisi Ses eğitiminde bilinçli bir şekilde ses oluşturulması ve kullanılması, insanda ses sistem ve mekanizmasının tanınarak algılanması ile mümkündür. İletişim ve etkileşim aracı olarak yaşamın her alanında insanın sesini sürekli kullanma zorunluluğu vardır. Ses eğitiminin genel amacı bireyin ses sağlığını koruyarak sesini kullanmayı öğretmektir. Bu bağlamda Batı müziği koro eğitimi öğretim sürecinde öğrencilere, seslerine olumsuz etki yapan ortam ve durumlardan korunma ve bunu yaşamlarının her anında uygulama becerisi kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu beceri ile öğrencilerde, ses bozukluğuna sebep olan etkenleri tanıyabilme ve bu etkenlerden kaçınma bilinci geliştirilir. Eserlerin Dönem Özelliklerini Belirleme Becerisi Duyduğu ya da seslendirdiği eserin müziksel özelliklerini ve bu özelliklerden yola çıkarak hangi döneme ait olduğunu fark etme becerisi, her dönemin kendine özgü niteliklere sahip olduğu bilincinin gelişimine katkıda bulunur. Tarihsel gelişim sürecinde, her dönemin müziksel özelliklerinin ayrımına vararak diğerlerinden ayrılan noktaları fark edebilme, bu farklılıkların nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirebilme ve bu çerçevede bir tarih bilinci kazanabilme becerisidir. Koro Türlerini İnceleme-Yorumlama Becerisi İzlediği ya da dinlediği koronun türünü belirleyebilme, koronun seslendirdiği eserlerin dönemine, stil ve yorum özelliklerine uygun seslendirilip seslendirilmediğini yorumlama, diksiyon ve artikülasyon açısından değerlendirme, ritmik beraberlik, ses teknikleri, entonasyon, koro tınısı ve homojenliği açısından yorumlama, koro disiplinini, sahne hâkimiyetini, görünümünü ve koro-şef uyumunu değerlendirme alt becerilerini içermektedir. Batı Müziği Koro Eserlerini Güzel ve Etkili Seslendirme Becerisi Ses eğitimi, her tür şarkıyı güzel ve etkili söyleyebilmek için gereken davranışları kazandırmayı amaçlar. Her müzik türü ve dönemi bir diğerinden farklı müziksel özelliklere ve üsluba sahiptir. Güzel şarkı söylemek; şarkıyı tür, dönem, üslup ve karakter özelliklerine uygun seslendirebilmektir. Bu durum ise kazanılan müzik tarihi bilincinin gelişmesi ve sesi doğru kullanmakla mümkündür. Örneğin; tür olarak okul şarkılarının, marşların ve opera aryalarının seslendirilme biçimleri ve teknikleri ne kadar farklı ise klasik döneme ait bir opera aryası ile romantik döneme ait bir aryanın seslendirilmesi de önemli ölçüde farklıdır. Eserin yorumu bu farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Sahne ve Performans Becerisi Sahne ve performans becerisi, teknik ve müzikal anlamda tamamen olgunlaşmış bir eseri, öğrencilerin hayal gücünü ve kendi performans gücünü birleştirerek toplum önünde sergileyebilme becerisidir. Bu beceri, toplu söyleme eğitimi gören kişilerin ulaşmayı hedefledikleri doruk noktasıdır. Sahne ve performans becerisini kullanarak müzikal gelişimine yeni boyutlar katabilen öğrenciler için bir üst seviye, sahne performansı sırasında daha zor ve daha teknik eserlerin icrası olabilmelidir. Sahne ve performans becerisinin elde edilebilmesi için eserin anlam bakımından imgede yaşatılabilmesi, ezgilerin duyulması ve göz önüne getirilebilmesi, pasajlardaki dinamizmin, nüans ve renklere göre uygulanacak jestlerin ayrıntılı olarak imgeye yerleştirilebilmesi çalışmaları yapılmalıdır. Bu çalışmalar yıllarla ölçülen çok uzun ve geniş süreçleri gerektirir. Bu süreci tamamlayarak sahne ve performans becerisini mükemmelleştiren öğrenci profilinde, dış görünüm sakin ve hareketler esnek olmalıdır. Neşe ve canlılık yitirilmemiş olmalı, doğal kalınabilmeli, umursamazlık ve korkaklığın yaşanmaması için güven duygusunun geliştirilmesine özen gösterilmelidir. 5.3. Değerler ve Tutumlar Değer, toplumun varlığını, işleyişini, devamını sağlamak ve sürdürmek için doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, ahlaki ilke ve inançlardır. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nın diğer önemli unsurunu da tutumlar ve değerler oluşturmaktadır. Program, eğitim-öğretim sürecinde aşağıdaki değer ve tutumları da kazandırmayı önemsemektedir: 9 9 9 9 9 9 9 Dayanışma Hoşgörü Sabır Sevgi Saygı Duyarlılık Vatanseverlik 9 9 9 9 9 9 9 Barış Estetik Sorumluluk Azim Öz güven Disiplin Motivasyon 5.4. Öğrenme Alanları Öğrenme alanı; birbiri ile ilişkili beceri, tema, kavram ve değerlerin bir bütün olarak görülebildiği, öğrenmeyi organize eden yapıdır. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı “öğrenme alanı” adı altında organize edilmiş yapılardan oluşmaktadır. Öğrenme alanları, programda öngörülen bilgi, beceri, kavram, değerler ve tutumların sistematik bir şekilde ilişkilendirildiği konu alanlarından oluşmaktadır. Bu anlamda öğrenme alanlarına ilişkin program tablosu, kazanımları, etkinlik örnekleri ve gerekli açıklamaların yapıldığı sütunları içeren üç ana bölümden oluşturulmuştur. Programda içeriği belirleyen genel çerçeve, toplu söyleme eğitiminin içerik ve amaçlarına uygun bir şekilde organize edilmiştir. Öğrenme alanlarında sınıf düzeyine göre belirlenen kazanımlar ardışık ve bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Batı müziği koro eğitimi dersi üç öğrenme alanı çerçevesinde yapılandırılmıştır. 1. Koroda Ses Eğitimi 2. Koro Müziğinde Dönemler 3. Koro Kültürü ve Eser Uygulamaları Öğrenme alanlarının içerikleri aşağıda yer almaktadır. 1) Koroda Ses Eğitimi Koroda ses eğitimi öğrenme alanında her sınıfta birbirini tamamlayan ses eğitiminde solunum, ses üretme ve yayma, dil ve konuşma ünitelerinin yanı sıra insanda ses sistemi, sesin değişim ve gelişim dönemi (mutasyon), ses sağlığı, insan sesinin özellikleri üniteleri yer almaktadır. Ses üretme ve yaymada işlevsel olan organların tanınması ve organlar arasında gerçekleştirilen iş birliğinin fark edilmesi sağlanır. Ses türleri ve özellikleri tanıtılarak ses sağlığını koruma yolları açıklanır. Soluk çalışmaları ile doğru soluk alma-verme, ses üretme ve yayma çalışmaları ile temiz ses elde etme, dil ve konuşma çalışmaları ile doğru boğumlama ve telaffuz, anlamına uygun vurgulama ve tonlama hedeflenmektedir. 2) Koro Müziğinde Dönemler Batı müziği tarihi ile paralel ilerleyen Batı müziği koro tarihinde dönemler ilkçağlardaki vokal müziklerin ardından Orta Çağda kiliselerde kurulan ilahi koroları ile başlayarak Rönesans, barok, klasik, romantik ve yirminci yüzyıl olarak devam etmektedir. Koro müziğinde dönemler öğrenme alanında Batı müziği tarihi içerisinde koro müziğinde olan gelişmelerin fark edilmesi, dönem özellikleri ve dönem bestecilerinin tanınması, dönemlere ait müzik biçimleri ve eser örnekleri dinlenerek ve seslendirilerek dönemlerin özelliklerinin kavranması ve uygulanması hedeflenmiştir. Tüm sınıflarda tüm dönemlerden seviyeye uygun eser uygulamaları yapılabilir. Eserin dönem özelliklerine ilişkin ayrıntılı bilgiler ise dönemin ünitesi işlenirken açıklanmalıdır. 3) Koro Kültürü ve Eser Uygulamaları Koro kültürü ve eser uygulamaları öğrenme alanında koro disiplini edinilmesi, öğrencilerin koro türlerini ve özelliklerini tanıyarak bireyin ve toplumun sosyal yaşamına etkisi üzerine fikir sahibi olması ve izlediği-dinlediği koroları pek çok açıdan değerlendirebilecek yeterliliğe ulaşmaları hedeflenmiştir. Eser uygulamaları sırasında takip edilecek sıralama tüm sınıflarda yinelenerek uygulamaların özümsenmesi amaçlanmıştır. Eser örneklerine özellikle yer verilmemiş, sınıfın düzeyi ve okulun bulunduğu çevre koşullarına göre seçilecek eserlerin seviyesi, türü vb. öğretmene bırakılmıştır. Buna göre eser uygulamalarında tek sesli, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, çalgı-çalgı grubu eşlikli, orkestra eşlikli, a capella (eşliksiz), Batı müziği dönemlerini ve bu dönemlerde ortaya çıkan tür ve biçimleri örnekleyen eserler ve çok sesli koro için yazılmış Türk müziği eserleri sınırlama getirilmeden her sınıfta çalışılabilir. 6. ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ Öğrenci merkezli öğrenme ortamlarında öğretmenin rolünün geleneksel sınıflardaki rolünden farkı; kendi kararlarını uygulamak yerine öğrencilere yol göstermek, önerilerde bulunmak, gerekli durumlarda açıklama yapmak, fikir vermek, rehber olmak ve onların gelişimlerini gözlemektir. Örneğin, öğretmen hangi öğretimsel işin yapılacağı ya da hangi kaynağa bakılacağı konusunda fikri olmayan öğrenciye çeşitli işler ya da kaynaklar önerebilir. Öğrencinin gelişmesinde sorunlarla karşılaşıldığında önlem almak da öğretmenin sorumluluğundadır. Burada söz konusu olan öğretmenin öğrenciye kendi kararlarını kabul ettirmemesi, onun öğrenmesi ile ilgili kararları onun yerine almamasıdır. Öğretmen bilgi aktarıcı, karar verici olmak yerine öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayarak öğrenmeyi kolaylaştırmalıdır. Bilgi ile öğrenci arasında arabuluculuk rolünü üstlenmelidir. Öğrenci katılımı sağlanarak gerçekleştirilecek öğrenme-öğretme süreci, Batı müziği koro eğitimi dersi öğretimine yönelik temel becerilerin kazanılmasında ve öğrenilenlerin kalıcılığının sağlanmasında önemli rol oynayacaktır. Öğretimde, öğrencinin öğretmen ve onun sağladığı ortamla etkileşimi önemlidir. Sınıf ortamında öğrenme-öğretme sürecini daha etkili kılma bakımından öğretmen-öğrenci etkileşimi kadar, öğrenci-öğrenci etkileşimine de önem verilmelidir. Öğrenme sürecinde öğrencilerin birbirleriyle etkileşimleri sonucunda öz saygı duygusu ile kişiler arası ve grup becerileri gelişerek toplumsal becerileri artacaktır. Bu da başarıyı artırmada çok önemlidir. Öğrenme süreçlerinde öğrencilerin düşünmelerini, araştırmalarını, sorun çözmelerini ve edindikleri bilgi ve beceriyi yapılandırıp hayata geçirmelerini destekleyen yöntem ve teknikler işe koşulmalıdır. Bir sorun çözmek, bir deneyi sonuçlandırmak, konuyu öğrenmek ya da öğretmek amacıyla bilinçli olarak seçilen ve izlenen çeşitli yollara yöntem; öğretim yönteminin uygulamaya koyma biçimine ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütününe ise öğretim teknikleri denir (Oğuzkan, 1974). Öğretmen ne öğreteceğinin ve nasıl öğreteceğinin bilincinde olarak kullanmayı planladığı öğretim tekniklerinin uygun olmasına dikkat etmelidir. Bu, öğrenme-öğretme sürecinde yapılacak uygulama için bir zorunluluk olarak kabul edilmelidir. Yaratıcılığını kullanarak gerekli öğretim yöntemini iyi belirleyebilen bir öğretmen eğitimin duyuşsal boyutuna ne kadar hizmet edebiliyorsa, öğrencisini öğrenme etkinliğine de o kadar yaklaştırıyor denilebilir. Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nın öğrenme alanları ve üniteleri özümsenerek öğrenme öğretme süreci içerisinde birbirini tamamlayan ve destekleyen planlama yapılmalıdır. Örneğin eser seslendirme çalışmasından önce, “Koroda Ses Eğitimi” öğrenme alanına dönülerek “Ses Eğitiminde Solunum ve Ses Üretme-Yayma” ünitelerinde yapılan alıştırmalar tekrarlanmalıdır. Kazanım tablolarında yer alan açıklamalar öğrenme öğretme sürecinde önemli yer tutmaktadır. Etkinlikleri uygularken ya da yeni etkinlikler geliştirilirken göz ardı edilmemelidir. Programda verilen etkinlikler birer öneri niteliğindedir. Öğretmen, bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya ekleme ve çıkarmalar yapabilir. Bunun dışında başka etkinlikler de geliştirebilir. Etkinlikler, öğrenci merkezli ve öğrenme sürecinde öğrencinin etkin bir rol üstlenmesini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Örneğin, öğrencinin sınıfta arkadaşlarıyla tartışarak, görüşlerini açıklayarak, sorgulayarak, başka arkadaşlarına aktararak öğrenme sürecine etkin olarak katılmasını amaçlamalıdır. Öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenlerle karşılıklı iletişime ve etkileşime girmelerini, birbirlerine açık uçlu ve anlamlı sorular sormalarını, araştırma yapmalarını sağlayıcı etkinliklere yer verilmelidir. 7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Öğretim sürecinde öğrencilerin başarılarını ölçmek, öğrencileri iyi bir şekilde yönlendirmek ve aldıkları eğitim programında eksik kısımların belirlenmesi ve eğitimde kalitenin artırılması için ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemleri kullanılmaktadır. Ölçme; nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduğu düşünülen özelliklerin gözlemlenip gözlem sonuçlarının sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir (Turgut, 1987; Yıldırım, 1999). Ölçme, öğrencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri hakkında bilgi toplamak olarak da tanımlanabilir. Değerlendirme; gözlem sonuçlarının bir ölçütle veya ölçütler takımıyla kıyaslanıp bir karara varılması işidir (Baykul, 1999; Yıldırım, 1999). En genel anlamı ile ölçme, bir nesneye ilişkin gözlemlerin sayı ve sembollerle ifade edilmesi, değerlendirme ise ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Batı müziği koro eğitimi dersinde, öğrencilerin başarısını değerlendirmede birkaç yöntemin birlikte kullanılması gerekir. Bu durum her öğrenciye ne bildiğini gösterme konusunda bir şans tanır. Öğretmenin de birkaç aracı birlikte kullanarak öğrencinin ne bildiğini ve ne yapacağını bilmesi bu konuda kendine daha fazla güven duymasını sağlayabilir. Öğretim programında değerlendirme ile sadece öğrenme ürünü değil, öğrencilerin öğrenme süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinlikleri değiştirilir. Hazırlanmış olan programda değerlendirme, öğrencilerin neyi bilmediğini değil, ne bildiklerini belirlemeye yarayan bir araçtır. Bu amaçla öğretmenler programda yer alan gözlem, görüşme, performans, öz değerlendirme formları, projeler, posterler vb. araç ve yöntemleri kullanarak öğrencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdığını ve üst zihinsel becerilirinin ne kadar geliştiğini öğrenim süreci içinde değerlendirirler. Öğretmenler programda verilen ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerini ya da bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazanımlara uygun ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemleri geliştirerek kullanabilirler. Öğretmenlerin etkinliklere yönelik kullanacağı değerlendirme araç ve yöntemleri öğrencilerin gelişimlerini değerlendirmelerinde ve alacakları kararlarda önemli ipuçları verecektir. Batı müziği koro eğitimi dersinde öğretmen, öğrenci gözlem formları aracılığıyla öğrencilerin derse hazırlık, öğrenme sürecindeki etkinliklere katılımı ve öğrenme sonrasındaki durumu ile ilgili fikir edinir. Örneğin, çalışılacak eserle ilgili literatür taraması araştırma ödeviyle öğrencinin, bilgi kaynaklarına ulaşma ve bu kaynakları nasıl kullanacağını bilme konusundaki öğrenmişlik düzeyi, öğrenme sürecinde etkinliklere katılma düzeyi, kendini ifade yeterliliği ve verilen ödevlerin yazılı sunumu ya da uygulamalı performansları aracılığıyla öğrenmişlik düzeyi hakkında bilgi sahibi olur. Öğretmen, yine aynı şekilde grup değerlendirme formları aracılığıyla, grup çalışmalarında grup üyelerinin birbirleriyle yardımlaşma, iletişim, grup içerisindeki sorumluluklarını yerine getirme gruba aidiyeti hakkında bilgi edinir. Öz değerlendirme anketi ile de öğrencilerin, üniteler sonunda, süreç içerisinde hangi becerilere sahip olduklarını ve bunlara ne düzeyde ulaşabildiklerini görebilmeleri için kendilerini değerlendirmeleri sağlanır. Örneğin, solunum, ses üretme ve yayma, eser seslendirme çalışmalarının sonunda, öğrencilerin bu çalışmadan neler öğrendikleri, ne şekilde öğrendikleri, zorlandıkları ve yapmaktan haz duydukları etkinlikler ile daha başarılı olmaya yönelik önerileri ile ilgili sorular sorulabilir. Programda, bireysel farklılıkları dikkate alan öğrenci merkezli öğretme ve öğrenme stratejileri benimsenmiş olduğu için, ölçme ve değerlendirmede de öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarını sergilemeleri için farklı değerlendirme araçlarının kullanımını gerektirir. Bu amaçla hazırlanan Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretim Programı’nda eğitim–öğretim sürecini destekleyici nitelikte çeşitli ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerine yer verilmiştir. 8. BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANLARI, ÜNİTELER VE SÜRELERİ 9. SINIF Öğrenme Alanları Üniteler Kazanım Sayıları Süre/ Ders Saati Oranı (%) 9 4 11 KORODA SES EĞİTİMİ İnsanda Ses Sistemi, Sesin Gelişimi ve Değişimi Ses Eğitiminde Solunum Ses Üretme ve Yayma Dil ve Konuşma 9 3 4 1 1 1 3 3 3 KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER Orta Çağ 5 2 5.5 Koro Disiplini Eser İnceleme, Çözümleme ve Seslendirme Toplam 7 2 5.5 28 25 69 65 36 100 KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI 10. SINIF Öğrenme Alanları KORODA SES EĞİTİMİ KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI Üniteler Ses Sağlığı Ses Eğitiminde Solunum Ses Üretme ve Yayma Dil ve Konuşma Rönesans Dönemi Barok Dönem Koro Türleri Eser İnceleme, Çözümleme ve Seslendirme Toplam 8 7 6 4 6 6 13 Süre/ Ders Saati 3 1 1 1 2 2 1 28 25 69 78 36 100 Kazanım Sayıları Oranı (%) 8 3 3 3 5.5 5.5 3 11. SINIF Öğrenme Alanları KORODA SES EĞİTİMİ KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI Üniteler İnsan Sesinin Özellikleri Ses Üretme ve Yayma Dil ve Konuşma Klasik Dönem Romantik Dönem Koroların Sosyal Yaşama Etkisi Eser İnceleme, Çözümleme ve Seslendirme Toplam 4 6 6 6 6 Süre/ Ders Saati 4 1 1 2 2 6 2 3 28 60 83 62 72 100 Kazanım Sayıları Oranı (%) 6 1 1 3 3 12. SINIF KORODA SES EĞİTİMİ Ses Üretme ve Yayma Dil ve Konuşma 3 3 Süre/ Ders Saati 1 1 KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER Yirminci Yüzyıl 6 2 3 6 2 3 28 66 92 46 72 100 Öğrenme Alanları KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI Üniteler Koro İnceleme ve Yorumlama Eser İnceleme, Çözümleme ve Seslendirme Toplam Kazanım Sayıları Oranı (%) 1 1 BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRENME ALANLARI, ÜNİTELER VE ALT AÇILIMLARI 9. SINIF ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE I: İNSANDA SES SİSTEMİ, SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ 1. Ses Sistemini Meydana Getiren Ögeler a. Solunum Aygıtı b. Titreşim Aygıtı c. Yankı Aygıtı 2. Solunum Türleri a. Doğal Solunum b. Konuşma Solunumu c. Şarkı Solunumu 3. Sesin Gelişimi ve Değişimi (Mutasyon) Dönemi ÜNİTE II: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM 1. Doğru Şarkı Solunumu a. Duruş b. Bedensel ve Ruhsal Rahatlama c. Soluk Alma ç. Soluk Tutma d. Soluk Verme 2. Bağlı (legato) Soluk 3. Kısa-Kesik (staccato) Soluk 4. Hafif (piano) Soluk 5. Orta Kuvvette (mezzoforte) Soluk 6. Kuvvetli (forte) Soluk ÜNİTE III: SES ÜRETME VE YAYMA 1. Bağlı (legato) Söyleme 2. Bağsız (non legato) Söyleme 3. Kısa-Kesik (staccato) Söyleme ÜNİTE IV: DİL VE KONUŞMA 1. Dil ve Konuşmanın Önemi 2. Doğru Konuşma Tonunu Kullanma ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE I: ORTA ÇAĞ 1. Orta Çağ Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri 2. Orta Çağ Dönemi Bestecileri 3. Orta Çağ Dönemi Eserleri ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE I: KORO DİSİPLİNİ ÜNİTE II: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME 10. SINIF ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE I: SES SAĞLIĞI 1. Ses Sağlığının Önemi ve Korunması 2. Ses Hastalıkları – Nedenleri ÜNİTE II: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM 1. Gittikçe Kuvvetlenerek (kreşendo) Soluk 2. Gittikçe Hafifleşerek (dekreşendo) Soluk 3. Dalgalı Soluk 4. Çabuk Soluk Alma 5. Soluk Fırlatma 6. Ritmik Soluk 7. Karma Soluk ÜNİTE III: SES ÜRETME VE YAYMA 1. Markato 2. Aralık 3. Soluk Yenileme 4. Ses Değişimi 5. Sese Hız Kazandırma 6. Rezonans ÜNİTE IV: DİL VE KONUŞMA 1. Ünlü Seslerin Oluşumu ve Boğumlanması (Artikülasyon-Eklemleme) 2. Ünsüz Seslerin Oluşumu ve Boğumlanması (Artikülasyon-Eklemleme) ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE I: RÖNESANS DÖNEMİ 1. Rönesans Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri 2. Rönesans Dönemi Bestecileri 3. Rönesans Dönemi Eserleri ÜNİTE II: BAROK DÖNEM 1. Barok Dönem Stil ve Yorum Özellikleri 2. Barok Dönem Bestecileri 3. Barok Dönem Eserleri ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE I: KORO TÜRLERİ ÜNİTE II: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME 11. SINIF ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE I: İNSAN SESİNİN ÖZELLİKLERİ 1. Registerler 2. Ses Genişliği 3. Ses Türleri ve Özellikleri ÜNİTE II: SES ÜRETME VE YAYMA 1. Register Birleştirme 2. Oktav 3. Çene Hareketliliği 4. Cümleleme 5. Entonasyon ÜNİTE III: DİL VE KONUŞMA 1. Tonlama 2. Vurgulama 3. Duraklama ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE I: KLASİK DÖNEM 1. Klasik Dönem Stil ve Yorum Özellikleri 2. Klasik Dönem Bestecileri 3. Klasik Dönem Eserleri ÜNİTE II: ROMANTİK DÖNEM 1. Romantik Dönem Stil ve Yorum Özellikleri 2. Romantik Dönem Bestecileri 3. Romantik Dönem Eserleri ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE I: KOROLARIN SOSYAL YAŞAMA ETKİSİ ÜNİTE II: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME 12. SINIF ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE I: SES ÜRETME VE YAYMA 1. Ses Kalitesini Geliştirme a. Soprano b. Alto c. Tenor ç. Bas 2. Alt ve Üst Sınırları Genişletme ÜNİTE II: DİL VE KONUŞMA 1. Dil ve Konuşma Bozukluklarını Giderme, Kalitesini Geliştirme ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE I: YİRMİNCİ YÜZYIL 1. Yirminci Yüzyıl Stil ve Yorum Özellikleri 2. Yirminci Yüzyıl Bestecileri 3. Yirminci Yüzyıl Eserleri ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE I: KORO İNCELEME VE YORUMLAMA ÜNİTE II: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME 9. ORTAÖĞRETİM GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ KİTAP FORMA SAYILARI Sınıfı Kitap Boyutu Forma Sayısı 9 19,5 X 27,5 6–8 10 19,5 X 27,5 6–8 11 19,5 X 27,5 6–8 12 19,5 X 27,5 6–8 10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER + Sınıf-okul içi etkinlik Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup çalışması, çalışma kâğıdı doldurma, görsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/film izleme, dinleti, çalgı çalma, eser okuma, eser çözümleme vb.) sınıf içinde yapılacağını gösterir. v Okul dışı etkinlik Bu sembol, ilgili etkinliklerin (araştırma, grup çalışması, proje çalışmaları, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamının veya bazı aşamalarının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum ve kuruluşlarda yapılabileceğini gösterir. [!] Uyarı Bu sembol, ilgili ünitede doğrudan verilecek beceri ve değer ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktaları gösterir. Y İnceleme gezisi Bu sembol, ilgili etkinliklerin okul dışında inceleme ve araştırma gezileriyle yapılabileceğini gösterir. Ders içi ilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer ünitelerin adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir. C Diğer derslerle ilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle iş birliği yapılabilecek diğer derslerin adını gösterir. Ölçme ve değerlendirme Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek ölçme ve değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Belirtilen ölçme ve değerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir. BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ İNSANDA SES SİSTEMİ, SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR 9. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR [!] Doğada insan kulağının algılayamadığı seslerin olduğu hatırlatılır. 1. Doğada sesin oluşumunu açıklar. + Doğada sesin oluşması için gereken koşullar açıklanır. Sınıf ortamında bir 2. İnsanda sesin oluşumunu açıklar. kaynaktan ses elde edilerek sesin oluşma 3. Solunum, titreşim ve yankı aşamaları örneklendirilir. İnsanda sesin sisteminde yer alan organları oluşumu konusuna bağlantı kurulur (1. tanır. kazanım). 4. Solunum, titreşim ve yankı sisteminde yer alan organların sesin oluşumunda oynadığı rolü açıklar. 5. Rezonans bölgelerini tanır. 6. Doğal solunum, konuşma solunumu ve şarkı solunumunu ayırt eder. 7. Doğru solunum çeşitlerini örneklendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı C 1. kazanımla ilgili olarak fizik dersi öğretmeniyle iş birliği yapılır. C 2-5. kazanımlarla ilgili olarak biyoloji dersi öğretmeniyle iş birliği yapılır. + Görsel materyaller (DVD, VCD, CD, insan vücudu, solunum sistemi, baş, burun kesit levhaları ve modelleri) kullanılarak sesin oluşumunda rol alan organlar ve görevleri fark edilir. Solunum, titreşim ve yankı sistemlerini oluşturan organların çalışma prensipleri tartışılır (2-5. kazanımlar). [!] Şarkı solunumunda diyaframın etkinliği üzerinde özellikle durulmalıdır. YSes alanında uzman tıp doktoru ile görüşme yapılır (2-5.kazanımlar). + Doğal solunum, konuşma solunumu ve şarkı solunumu örneklendirilir (6 ve 7. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ İNSANDA SES SİSTEMİ, SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR 8. İnsan sesinin fizyolojik gelişim ve değişim (mutasyon) sürecini açıklar. 9. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Öğrencilere kendi seslerindeki değişim ve gelişim sürecini fark edip etmedikleri sorulur. Bu süreçte olan değişiklikler, sesini koruma yolları tartışılır ve genel bir sonuca ulaşılır (8 ve 9. kazanım). 9. Sesindeki gelişim ve değişim sürecini açıklar. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı AÇIKLAMALAR [!] İnsan sesinin fizyolojik gelişim ve değişim sürecindeki bir öğrencinin bu süreci tamamlamış kişilere göre çok daha dikkatli olması gerektiği bu dönemde yapılacak yanlışlıkların sese kalıcı zararlar verebileceği açıklanır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, ses sağlığını koruma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ÜNİTE 9. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Doğru şarkı solunumu için gerekli olan evreleri tanır. 2. Ruhsal ve bedensel rahatlamanın şarkı solunumundaki önemini açıklar. 3. Doğru solunum için duruş pozisyonunu gösterir. 4. Soluk alma, soluk tutma ve soluk verme alıştırmaları yapar. 5. Bağlı (legato) soluk alıştırmaları yapar. 6. Kısa ve kesik (staccato) soluk alıştırmaları yapar. 7. Hafif (piano) soluk alıştırmaları yapar. 8. Orta kuvvette (mezzoforte) soluk alıştırmaları yapar. 9. Kuvvetli (forte) soluk alıştırmaları yapar. + Doğru şarkı solunumu için gerekli olan evreler tanıtılır. Görsel ögelerle desteklenerek duruş (postür) pozisyonu vücut bölümlerinde aşamalı olarak uygulanır; ruhsal ve bedensel rahatlama sağlanır, soluk alma, soluk tutma, soluk verme evreleri sınıfla birlikte gerçekleştirilir (1–4. kazanımlar). [!] Bedensel rahatlama hareketlerinde aşırıya kaçılarak fiziksel rahatsızlığa neden olunmamalıdır. [!] Ruhsal rahatlamanın düşünce yoluyla sinir sistemini rahatlatmak olduğu açıklanır. [!] Duruş (postür) pozisyonu için ayna karşısında çalışma yapılabilir. [!] Soluk alma-verme çalışmalarında çiçek koklama, iç çekme, hayret, korku, mum üflemek gibi yansılamalar kullanılmalıdır. [!] Soluk çalışmalarına s,f,ts vb. sessizlerle başlanmalıdır. C Bağlı (legato), kısa ve kesik (staccato), hafif (piano), orta kuvvette (mezzoforte), kuvvetli (forte) soluk çalışmaları yapılırken terimler müziğe giriş dersi öğretmeni ile iş birliğine gidilerek açıklanır. [!] Çalışmalardaki baş dönmesi hâlinin alınan fazla oksijenden kaynaklandığı doğru çalışmalar sonucunda bu durumun yok olacağı, yok olmaması durumunda doktora başvurmasının gerekliliği açıklanmalıdır. [!] Soluk çalışmaları yapılırken kalbe getireceği yük düşünülerek çalışma süresi iyi planlanmalıdır. [!]Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Bağlı (legato) soluk çalışmaları yapılır (5. kazanım). + Kısa ve kesik (staccato) soluk çalışmaları yapılır (6. kazanım). + Hafif (piano) soluk çalışmaları yapılır (7. kazanım). + Orta kuvvette (mezzoforte) soluk çalışmaları yapılır (8. kazanım). + Kuvvetli (forte) soluk çalışmaları yapılır (9. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE 9. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Bağlı (legato) ses üretir. + Yu, ya, mi, mo, si, so, zi, za vb. hecelerle bağlı (legato) ses üretme alıştırmaları yapılır (1. kazanım). [!] Ses üretme ve yayma alıştırmalarına orta tonlardan başlanmalı, zorlanmalar başladığında bırakılmalıdır. [!] Bağlı (legato) ses üretme alıştırmalarından bağsız (non legoto), kısa ve kesik (staccato) alıştırmalarına geçilirken tekniğe dikkat edilmelidir. Tekniğin bozulduğu durumlarda tekrar bağlı (legato) alıştırmalara dönülmelidir. [!] Ses üretme ve yayma alıştırmaları inici ve çıkıcı ses dizileri ve aralık çalışmaları şeklinde yapılır. [!] Tüm sınıflarda ses üretme ve yayma çalışmaları yapılırken öğrencilerin ses değişim ve gelişim (mutasyon) sürecinde oldukları göz önünde bulundurularak doğru ses alıştırmaları ve sürelerinin tespitine dikkat edilmelidir. [!]Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru ses üretme ve yayma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. 2. Bağsız (non legato) ses üretir. SES ÜRETME VE YAYMA 3. Kısa ve kesik (staccato) ses üretir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Ma, mo, mü, no, nü, di, dü, lü vb. hecelerle bağsız (non legato) ses üretme alıştırmaları yapılır (2. kazanım). + Nah, hah, sih, hih, sah, hah vb. hecelerle kısa ve kesik (staccato) ses üretme alıştırmaları yapılır (3. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR DİL VE KONUŞMA 1. Dil ve konuşmanın toplumdaki önemini açıklar. 9. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 2. Dilin müziğe, müziğin dile etkilerini açıklar. v /+ Öğrenciler “Dil nedir?” , “Konuşma nedir?” sorularının yanıtlarını bulmaya ve güzel konuşmanın bireyin toplumda yer edinmesine yönelik etkileri konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıfla paylaşılır (1. kazanım). 3.Kendi konuşma tonunu tanır. Y Tiyatro sanatçısı ile dil ve konuşmanın önemi üzerine görüşme planlanabilir (1. kazanım). 4. Konuşma tonunu yanlış kullanmanın zararlarını açıklar. + Sözlü müziklerdeki sözel ifadeler incelenerek dil müzik ilişkisi tartışılır (2. kazanım). + Sesini kayıt cihazına kaydedip dinletme ve yorum yapma çalışmaları yapılır (3. kazanım). + Konuşma tonunu yanlış kullanmanın zararları tartışılır (4. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitede sesli ve görüntülü (radyo ve televizyon vb.) yayın organlarında kullanılan dil ve konuşmaya dikkat çekilmeli, olumlu ve olumsuz örnekler aktarılmalı. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, Türkçemizi doğru boğumlama, telaffuz etme, anlamına uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven , dayanışma ve motivasyon değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1. Orta Çağ koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. v /+ Öğrenciler Orta Çağ koro müziği konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). ORTA ÇAĞ 2. Orta Çağ koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri ve türlerini tanır. 3. Orta Çağ koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 4. Orta Çağ koro müziğinde önemli bestecileri tanır. 5. Düzeyine uygun Orta Çağ koro müziği eserleri seslendirir. + Orta Çağ koro müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Orta Çağ koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri, türleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1–3. kazanımlar). v /+ Orta Çağ koro müziğinde önemli besteciler araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (4. kazanım). 9. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Orta Çağ ünitesine başlamadan İlk Çağ uygarlıklarında vokal müziğin gelişimi açıklanır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. + Orta Çağ koro müziği özelliklerini örneklendiren düzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (5. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI KORO DİSİPLİNİ ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1. Koro disiplininin önemini açıklar. 2. Koro üyesi olarak korodaki varlığını sorgular. 3. Koro çalışmalarında devamsızlığın sonuçlarına ilişkin tahminde bulunur. 4. Diğer koro üyelerine saygı duyarak üzerine düşen görevleri yerine getirmeye istekli olur. 5. Koronun başarısı ve hedefe ulaşması için sorumluluk almaya istekli olur. 6. Koro üyesi olarak ses sağlığını korumaya özen gösterir. 7. Koro ve şef arasında olması gereken sıkı bağ ve uyumu açıklar. + İnsan yaşamında disiplin, müzik içerisinde disiplin ve koroda disiplin kavramları tartışılır (1. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı 9. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Koro üyelerinin her birinin varlığının koro disiplini açısından önemli olduğu bilinci kazandırılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma + Başarılı bir koronun oluşması için becerileri ve Türkçemizi doğru boğumlama, telaffuz koro üyelerinde olması gereken etme, anlamına uygun tonlama ve vurgulama alt temel davranış, alışkanlık, becerilerini kazanmaları beklenir. sorumluluklar tartışılır (2–6. kazanımlar). [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. + Koroda bir eser seslendirilirken koro ve şef arasında olması gereken Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme sıkı bağ ve uyumun anlaşılması için çalışmalarında öz değerlendirme ve grup seçkin koro ve şefler VCD, DVD değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem gibi kaynaklardan izletilir. Eser formları, akran değerlendirme formlarından seslendirme sırasında şefin eline ve yararlanılabilir. mimiklerine dikkat çekilir, ders öğretmeni yönetimle ilgili örnekler sunar, öğrencilere şeflik görevi verilerek bu uyumun önemini yaşamaları sağlanır (7. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE 9. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Eserin türü ve dönemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, eşlikli ya da eşliksiz oluşunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, ölçü sayısı ve usulünü belirler. 5. Seslendirme tekniği ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin bölümlerini belirler. 7. Eserin bölümlerinde müzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey çok sesli oluşunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatür taraması yapar. 10. Eserin sözlerinde verilmek istenen duygu ve düşünceyi sorgular. + Eserin türü, dönemi, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1.ve 2. kazanım). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli oluşu incelenir (3. kazanım). + Eserin tonu-makamı, ölçü sayısı-usulü, öğrencileri zorlayabilecek müzik cümleleri, aralıklar, tiz ve pes sesler, yürüyüşler, ilk akor, tempo, modülasyon ve geçkiler, nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve önlem alınması gereken yerler işaretlenir (4.ve 5. kazanım). + Eserin bölümleri ve bölümlerde verilmek istenen duygu tartışılır (6.ve 7. kazanım). + Eserin çok sesliliği incelenir yatay ya da dikey olma durumuna göre partisyonlar çalışılır (8. kazanım). v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri (bestecisi, yöresi, hikâyesi vb.) öğrenciler tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur (9. kazanım). v /+ Partilerin sözleri okunur, sözlerle verilmek istenen duygu ve düşünce tartışılır. Eser, yabancı sözlü ise öğrenciler eserin Türkçesinin ve telaffuzlarının bulunmasına yönlendirilir (10. kazanım). [!] Eser seçiminde düzeye uygun olmasına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde ve çalışmalarda öğrencilerin sesin gelişimi ve değişimi döneminde olduğu göz önünde bulundurularak ses sınırlarına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde çeşitlilik sağlanmalıdır. Hep aynı türde çalışılan eserler öğrencilerde sıkılma yaratabilir. [!] Eser seçimlerinde öznel koşullar dikkate alınmalıdır. Çok seslilikle yeni tanışan bölgelerde ağır eserler seçilmemelidir. Türkçe sözlü ve bölge özelliklerini taşıyan eserler öğrenciler ve çevre tarafından daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seçiminde öğrencilerin fikirlerini almak, eserin ve çalışmaların sahiplenilmesi açısından önemlidir. [!] Önemli gün ve haftaların kutlanmasında söylenen eserler seçilerek ilk yıldan hazır bir repertuvar oluşturulmalı, öğrenciler 9. sınıfta küçük etkinliklerde görevlendirilerek sahne alışkanlığı kazandırılmalıdır. [!] Nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler önceden öğretmen tarafından işaretlenmelidir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 9. SINIF AÇIKLAMALAR ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME Eseri çalışmaya başlamadan “Ses Eğitiminde 11. Eserin nota isimleri ile tartımını (bona) okur. 12. Eserin sözlerini eserin nota sürelerine uygun olarak okur. 13. Eserin notalarını seslendirerek solfejini yapar. 14. Eseri sözleri ile seslendirir. 15. Kendi partisini doğru seslendirir. 16. Diğer partiler çalışılırken zihinsel söyleme yapar. 17. Gruplar birlikte söylediğinde entonasyonuna dikkat eder. 18. Eseri eşliği ile birlikte seslendirir. 19. Eseri seslendirirken nüanslarına dikkat eder. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Eserin nota isimleri ile tartımı (bona) yapılır (11. kazanım). Soluk ve Ses Üretme Yayma” ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda sınıf doğru ses üretmeye hazır hâle getirilmelidir. + Eserin sözleri eserin nota sürelerine uygun [!] Eser uygulamalarına tek sesli eserle olarak konuşma korosu şeklinde başlanmalı, doğru seslendirmede istenilen boğumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaşıldıktan sonra kanonla çok sesliliğe kazanım). geçiş yapılarak iki sesli, üç sesli, dört sesli sınıf düzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notaları seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarında öğrenciler ses yapılır. Solfejde temiz bir söyleme gruplarına göre oturmalıdır. sağlandıktan sonra sözleri eklenir (13 ve 14. [!] Çalışmalarda yapılan yanlışlıklar o anda kazanım). yapılan açıklamalarla düzeltilmeli sonraya bırakılmamalıdır. Yanlışlıklar yerleştikten sonra + Çok sesli eserde partiler ayrı ayrı çalışılır. düzeltilmesi daha zor olacaktır. Ancak Bir parti ile çalışılırken ilginin dağılmaması açıklamalar kısa, net ve anlaşılır olmalı, uzun ve kendi partisini daha kolay kavraması için açıklamalar çalışma başında ya da sonunda diğer partilerin zihinsel söyleme ile eşlik yapılmalıdır. etmeleri istenir (15 ve 16. kazanım). [!] Eserler her zaman aynı öğretim yöntemleri ile çalışılmayabilir. Eserin özelliğine göre farklı + Eserin tamamının bitmesi beklenmeden öğretim yöntemleri geliştirilmelidir. uygun cümlelerde tüm gruplar birleştirilir (17. [!] Aynı söz ve tartımda olan eserler dışında kazanım). partilerin sözleri ayrı ayrı çalışılarak birleştirilmelidir. + Çalışılan eser eşlikli ise eşliği ile [!] Eserin yalnızca belirli bir bölümünde sorun birleştirilir (18. kazanım). yaşanıyorsa tekrar tekrar başa dönmek yerine yalnızca o bölüm tekrar edilmelidir. + Eserin nüanslarına dikkat edilerek [!] Çalışılacak eser dikey çok sesli ise cümle seslendirme gerçekleştirilir (19. kazanım). cümle çalışıp birleştirmekte yarar vardır. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 20. Söylerken kendi sesini dinler. 21. Söylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Söylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini açıklar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Öğrencilerin, söyleme sürecinde kendi grubu ve tüm koro ile uyumlu bağdaşık (homojen) ses üretmeleri için kendi sesini, kendi grubunu ve tüm koroyu dinlemeleri sağlanır (20– 23.kazanımlar). + Eser çalışılırken gruplardan öğrencilere eser dinlettirilir, yorumları sınıfla paylaşılır (24. kazanım). + Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydı dinlenir/izlenir (25. kazanım). 9. SINIF AÇIKLAMALAR Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruş, doğru soluk, doğru ses üretme, boğumlama ve entonasyon öğretmen tarafından hatırlatılmalı ve gözlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanmış bir eseri aşırı tekrar yapmak zaman kaybıdır, öğrencilerde sıkılmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu geliştirmek için eşliksiz (a capella) koro çalışmalarında piyanodan çok fazla yararlanılmamalıdır. Hatta eşlikli eserler bile zaman zaman eşliksiz çalışılmalıdır. 24. Eserin seslendirilişini yorumlar. 25. Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydındaki seslendirmeyi nüans, tempo vb. özellikler açısından kendi korosu ile karşılaştırır. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 26. Öğrenme sürecindeki gelişimi sorgular. 27. Çalışılan eserleri sahne performansı ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansını değerlendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + İmkânlar ölçüsünde çeşitli aralıklarla eser kaydedilir, eserdeki gelişim gözlemlenir (26. kazanım). v /+ Çalışılan eserler çeşitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanım). + Kaydedilen sahne performansı izlenerek sınıfta yorumlanır (28. kazanım). 9. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Çalışmalarda zindeliği sağlamak için arka arkaya çalışılan eserler tempo ve ritmik açıdan farklı olmalıdır. [!] Nüans, stil ve yorum çalışmaları eser doğru seslendirilmeye başlandıktan sonra yapılmalıdır. [!] Her ders sonu değerlendirme yapılmalı bir sonraki ders yapılacak olan çalışma için uyarılarda bulunup hazırlıklı gelinmesi hatırlatılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven, estetik, motivasyon ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında performans değerlendirme, öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formu, proje değerlendirme ölçeği, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Ses sağlığının önemini açıklar. 2. Sese zarar veren dış etkenleri sorgular. SES SAĞLIĞI 3. Sesine uygun konuşma tonunu kullanır. 4. Ses sınırlarını zorlayıcı hareketlerden kaçınır. 5. Gereken süreden fazla yapılan ses alıştırmalarının sese verdiği zararları açıklar. 6. Psikolojik durumların sese yansımalarını açıklar. 10. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Ses sağlığı için beden sağlığında nelere dikkat edilmesi gerektiği tartışılır. Dış etkilerin ses organları üzerinde yapmış olduğu zararlar görsel materyallerle desteklenir (1. ve 2. kazanım). v /+ Sese zarar veren dış etkenler araştırılır. Ailesinde ya da çevresinde dış etkiler nedeniyle sesi zarar görmüş kişilerle görüşme yapılır. Görüşme sonucu sınıfla paylaşılır (1. ve 2. kazanım). + Sesin yanlış kullanılma durumları, sese verebileceği zararlar ve sonuçları tartışılır (3–5. kazanımlar). AÇIKLAMALAR Ses sağlığı ünitesine başlamadan 9. sınıfta öğrenilen “İnsanda Ses Sistemi, Sesin Gelişimi ve değişimi” ünitesi hatırlatılmalıdır. Sesine uygun düşen konuşma tonu 9. sınıf “Dil ve Konuşma” ünitesi ile ilişkilendirilir. [!] Dış etkenler konusunda, sigara, alkol, ısı değişimleri, temiz olmayan hava, yiyecek-içecek seçimi, düzenli uyku, boğaz kazınması gibi etkenlere dikkat çekilir. [!] Hasta iken sesini daha dikkatli kullanması gerektiği vurgulanır. [!] Sesin kondisyon kazanması için düzenli egzersiz yapılması gerektiği hatırlatılır. + Ruh sağlığı ile ses sağlığı arasındaki ilişki tartışılır (6. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ SES SAĞLIĞI ÜNİTE KAZANIMLAR 10. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 7. Ses ve solunum organları v /+ Öğrenciler, ses ve solunum hastalıklarının nedenlerini organlarının hastalıkları, nedenleri, sese açıklar. verebileceği zararlar ve korunma yolları konusunda araştırmaya yönlendirilir. 8. Ses ve solunum organları Araştırma sonuçları sınıf ortamında hastalıklarının sese tartışılır (7 ve 8. kazanım). verebileceği zararları ve korunma yollarını açıklar. v /+ Öğrencilerin gruplara bölünerek KBB uzmanı, konuşma ve ses pataloğu, şan öğretmeni, opera sanatçıları ile görüşmeleri sağlanır. Görüşme sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1–8. kazanımlar). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, ses sağlığını koruma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme formlarından yararlanılabilir. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk alıştırmaları yapar. 2. Gittikçe hafifleyen (dekreşendo) soluk alıştırmaları yapar. 3. Dalgalı soluk çalışmaları yapar. 4. Çabuk soluk alma alıştırmaları yapar. 5. Soluk fırlatma alıştırmaları yapar. 6. Ritmik soluk alıştırmaları yapar. 7. Karma soluk çalışmaları yapar. 10. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk çalışmaları yapılır (1. kazanım). 9. sınıf “Ses Eğitiminde Solunum” ünitesi ile + Gittikçe hafifleyen (dekreşendo) soluk çalışmaları yapılır (2. kazanım). [!] Soluk çalışmalarında yapılan gürlük alıştırmalarının eser uygulamalarını doğrudan etkilediği açıklanır. + Gürlük terimlerinden yararlanılarak dalgalı soluk çalışmaları yapılır (3. kazanım). [!] Soluk çalışmalarında soluk kalitesinin bozulmamasına özen gösterilmelidir. + Bağlı (legato) soluk verilirken işaretle çabuk soluk alma çalışmaları yapılır (4. kazanım). + Tıs, koh, kıh, hoh, s vb. hece ve harflerle soluk fırlatma çalışmaları yapılır (5. kazanım). + Öğretmen tarafından verilen ritim kalıbı soluk ile tekrar edilir. Öğrencilerin birbirlerine ritim kalıpları sormaları solukla tekrar etmeleri sağlanır (6. kazanım). + Öğrenilen tüm soluk çalışmaları kullanılarak karma soluk çalışmaları yapılır (7. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı AÇIKLAMALAR v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme ilişkilendirilir. [!] Alıştırmalar sırasında küçük rahatlama ve yumuşamalar sağlanmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Markato ses üretir. 2. Aralık alıştırmalarında doğru ses üretir. SES ÜRETME VE YAYMA 3. Müzik cümlesinde soluk yenileme alıştırmaları yapar. 10. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Non, mam, hah, sih, hih, sah vb. hecelerle markato ses üretme alıştırmaları yapılır (1. kazanım). + Di, ya, vi, va, zi, za, yu, ya, a, e vb. hece ve harflerle aralık alıştırmaları yapılır (2. kazanım). 4. Tutan seslerle sesli harf değişimi yapar. + Uygun müzik cümleleri kullanılarak soluk yenileme çalışmaları yapılır (3. kazanım). 5. Sese hız kazandırma alıştırmaları yapar. + Tutan seslerle a, e, o, ö, u, ü, ı, i, harf değişimi çalışmaları yapılır (4. kazanım). 6. Rezonans alıştırmalarında doğru sesi üretir. + Sese hız kazandırmak için hazırlanmış çalışmalar, temposu kademeli artırılarak yapılır (5. kazanım). + Önce kapalı ağızla, sonra dım, mam, non, nan, yu vb. hecelerle rezonans alıştırmaları yapılır (6. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme AÇIKLAMALAR 9. sınıf “Ses Üretme Yayma” ünitesi ile ilişkilendirilir. [!] Markato ses üretme çalışmalarında marşlardan yararlanılır. [!] Aralıklar tek tek ele alınmalıdır. [!] Aralık alıştırmalarında nota değişimi yapılırken ses kesintiye uğratılmamalıdır. [!] Soluk yenileme alıştırmalarında 10. sınıfta çalışılacak eserlerden müzik cümleleri seçilebilir. [!] Tutan seslerde vibratosuz söylemeye özen gösterilmelidir. [!] Hız kazandırma çalışmalarında boğumlamaya özen gösterilmelidir. [!] Rezonans alıştırmalarında kendi sesini denetlemesi ve diğer grupları dinlemesi istenir. [!] Rezonans alıştırmaları yapılırken sınıf seviyesine göre iki sesli, üç sesli, dört sesli alıştırmalar seçilmelidir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru ses üretme ve yayma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE 10. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1. Ünlü seslerin oluşumunu ve boğumlanmasını açıklar. v /+ Öğrenciler ünlü ve ünsüz seslerin 2. Ünlü seslerin boğumlanma alıştırmalarını yapar. boğumlanmasına örnek olacak tekerlemeler bulmaya yönlendirilir. Bulunan tekerlemeler kullanılarak sınıfta boğumlama çalışmaları yapılır (1–4. kazanımlar). DİL VE KONUŞMA 3. Ünsüz seslerin oluşumunu ve boğumlanmasını açıklar. AÇIKLAMALAR [!] Ünlü ve ünsüz seslerin oluşumu ve boğumlanması tablolar aracılığıyla gösterilir. [!] Ünlü ve ünsüzlerle ilgili boğumlama çalışmalarında öncelikle tekerlemeler kullanılmalıdır. [!] Boğumlama çalışmaları ayna karşısında yapılabilir. 4. Ünsüz seslerin boğumlanma alıştırmalarını yapar. [!] Boğumlama kelimesinin artikülasyon ya da eklemleme olarak da kullanıldığı hatırlatılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, Türkçemizi doğru boğumlama alt becerisini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, azim, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Rönesans Dönemi koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. RÖNESANS DÖNEMİ 2. Rönesans Dönemi koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri ve türlerini tanır. 3. Rönesans Dönemi koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 4. Orta Çağ ve Rönesans Dönemi stil ve yorum özelliklerini ayırt eder. 10. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem v /+ Öğrenciler Rönesans Dönemi özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel koro müziği konusunda araştırmaya ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, kazanım). öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. + Rönesans Dönemi müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Rönesans Dönemi koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri, türleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır, Orta Çağ stil ve yorum özellikleri ile karşılaştırma yapılır (1–4. kazanımlar). Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v /+ Rönesans Dönemi koro 5. Rönesans Dönemi koro müziğinde önemli besteciler müziğinde önemli bestecileri araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf tanır. ortamında tartışılır (5. kazanım). 6. Düzeyine uygun Rönesans Dönemi koro müziği eserleri seslendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Rönesans Dönemi koro müziği özelliklerini örneklendiren düzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Barok Dönem koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. BAROK DÖNEM 2. Barok Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri ve türlerini tanır. 3. Barok Dönem koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini fark eder. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ v /+ Öğrenciler Barok Dönem koro müziği konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). + Barok Dönem müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Barok Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri, türleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır, Orta Çağ, Rönesans Dönemi stil ve yorum özellikleri ile karşılaştırma yapılır (1–4. kazanımlar). 4. Orta Çağ, Rönesans dönemi, Barok Dönem stil ve yorum özelliklerini ayırt eder. 10. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v /+ Barok Dönem koro müziğinde önemli besteciler araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (5. 5. Barok Dönem koro müziğinde önemli bestecileri kazanım). tanır. + Barok Dönem koro müziği 6. Düzeyine uygun Barok özelliklerini örneklendiren düzeyine Dönem koro müziği eserleri uygun eser/eserler seslendirilir (6. seslendirir. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 10. SINIF ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ KORO TÜRLERİ ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI 1. Bireylerin ses türüne göre koroları gruplandırır. 2. Bireylerin ses türüne göre oluşan koroların özelliklerini belirler. 3. Seslendirilen eserin tek ya da çok sesli oluşuna göre koroları gruplandırır. 4. Seslendirilen eserin tek ya da çok sesli oluşuna göre oluşan koroların özelliklerini belirler. 5. Sayısal oluşumlarına göre koroları gruplandırır. 6. Sayısal oluşumlarına göre ayrılan koroların özelliklerini belirler. 7. Seslendirilen eserin türüne göre koroları gruplandırır. 8. Seslendirilen eserin türüne göre oluşan koroların özelliklerini belirler. 9. Kuruluş amacına göre koroları gruplandırır. 10. Kuruluş amacına göre oluşan koroların özelliklerini belirler. 11. Koro üyelerinin yaşına göre koroları gruplandırır. 12. Koro üyelerinin yaşına göre oluşan koroların özelliklerini belirler. v /+ Öğrencilere izledikleri, dinledikleri, bildikleri korolar sorulur. Hangi türde ve özellikte olduğunu açıklamaları istenir. Farklı türde koroların olduğu açıklanarak araştırma yapmaya yönlendirilir. Araştırma sonucu elde edilen bilgiler sınıf ortamında tartışılarak tablo haline dönüştürülür (1– 12. kazanımlar). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme AÇIKLAMALAR [!] Birlikte söylemede sayısal oluşumların (duo-düette, trio-terzette) özellikleri ve aldıkları isimler açıklanmalıdır. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 13. İzlediği koronun türünü ve özelliklerini saptar. Y /+ Öğrenciler koro türlerini örnekleyen konserlere gitmeye yönlendirilir. Öğrencilerden izledikleri koronun özelliklerini ve farklıklarını sınıfla paylaşmaları istenir (13.kazanım). KORO TÜRLERİ ÜNİTE + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı 10. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Koro türlerini incelemeye yönelik gezi şartları oluşturulamıyorsa görsel ve işitsel kayıtlardan yararlanılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koro türlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin vatanseverlik, sorumluluk, disiplin, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE 10. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Eserin türü ve dönemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, eşlikli ya da eşliksiz oluşunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, ölçü sayısı ve usulünü belirler. 5. Seslendirme tekniği ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin bölümlerini belirler. 7. Eserin bölümlerinde müzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey çok sesli oluşunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatür taraması yapar. 10. Eserin sözlerinde verilmek istenen duygu ve düşünceyi sorgular. + Eserin türü, dönemi, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1.ve 2. kazanım). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli oluşu incelenir (3. kazanım). + Eserin tonu-makamı, ölçü sayısı-usulü, öğrencileri zorlayabilecek müzik cümleleri, aralıklar, tiz ve pes sesler, yürüyüşler, ilk akor, tempo, modülasyon ve geçkiler, nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve önlem alınması gereken yerler işaretlenir (4. ve 5. kazanım). + Eserin bölümleri ve bölümlerde verilmek istenen duygu tartışılır (6.ve 7. kazanım). + Eserin çok sesliliği incelenir, yatay ya da dikey olma durumuna göre partisyonlar çalışılır (8. kazanım). v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri (bestecisi, yöresi, hikayesi vb.) öğrenciler tarafından araştırılır ve sınıfta tartışılır (9. kazanım). v /+ Partilerin sözleri okunur, sözlerle verilmek istenen duygu ve düşünce tartışılır. Eser, yabancı sözlü ise öğrenciler eserin Türkçesinin ve telaffuzlarının bulunmasına yönlendirilir (10. kazanım). [!] Eser seçiminde düzeyine uygun olmasına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde ve çalışmalarda öğrencilerin seslerinin gelişim ve değişim döneminde olduğu göz önünde bulundurularak ses sınırlarına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde çeşitlilik sağlanmalıdır. Hep aynı türde çalışılan eserler öğrencilerde sıkılma yaratabilir. [!] Eser seçimlerinde öznel koşullar dikkate alınmalıdır. Çok seslilikle yeni tanışan bölgelerde ağır eserler seçilmemelidir. Türkçe sözlü ve bölge özelliklerini taşıyan eserler öğrenciler ve çevre tarafından daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seçiminde öğrencilerin fikirlerini almak eserin ve çalışmaların sahiplenilmesi açısından önemlidir. [!] Nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler önceden öğretmen tarafından işaretlenmelidir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE KAZANIMLAR ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI 11. Eserin nota isimleri ile tartımını (bona) okur. 12. Eserin sözlerini eserin nota sürelerine uygun olarak okur. 13. Eserin notalarını seslendirerek solfejini yapar. 14. Eseri sözleri ile seslendirir. 15. Kendi partisini doğru seslendirir. 16. Diğer partiler çalışılırken zihinsel söyleme yapar. 17. Gruplar birlikte söylediğinde entonasyonuna dikkat eder. 18. Eseri eşliği ile birlikte seslendirir. 19. Eseri seslendirirken nüanslarına dikkat eder. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Eserin nota isimleri ile tartımı (bona) yapılır (11. kazanım). 10. SINIF AÇIKLAMALAR Eseri çalışmaya başlamadan “Ses Eğitiminde Soluk ve Ses Üretme Yayma” ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda sınıf doğru ses üretmeye + Eserin sözleri eserin nota sürelerine uygun hazır hâle getirilmelidir. [!] Eser uygulamalarına tek sesli eserle başlanmalı olarak konuşma korosu şeklinde doğru seslendirmede istenilen hedeflere boğumlamaya dikkat edilerek okunur (12. ulaşıldıktan sonra kanonla çok sesliliğe geçiş kazanım). yapılarak iki sesli, üç sesli, dört sesli sınıf düzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notaları seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarında öğrenciler ses gruplarına yapılır. Solfejde temiz bir söyleme sağlandıktan sonra sözleri eklenir (13. ve 14. göre oturmalıdır. [!] Çalışmalarda yapılan yanlışlıklar o anda yapılan kazanım). açıklamalarla düzeltilmeli sonraya + Çok sesli eserde partiler ayrı ayrı çalışılır. bırakılmamalıdır yanlışlıklar yerleştikten sonra düzeltilmesi daha zor olacaktır. Ancak açıklamalar Bir parti ile çalışılırken ilginin dağılmaması kısa, net ve anlaşılır olmalı uzun açıklamalar ve kendi partisini daha kolay kavraması için çalışma başında ya da sonunda yapılmalıdır. diğer partilerin zihinsel söyleme ile eşlik [!] Eserler her zaman aynı öğretim yöntemleri ile etmeleri istenir (15. ve 16. kazanım). çalışılmayabilir. Eserin özelliğine göre farklı öğretim yöntemleri geliştirilmelidir. + Eserin tamamının bitmesi beklenmeden uygun cümlelerde tüm gruplar birleştirilir (17. [!] Aynı söz ve tartımda olan eserler dışında partilerin sözleri ayrı ayrı çalışılarak kazanım). birleştirilmelidir. [!] Eserin yalnızca belirli bir bölümünde sorun + Çalışılan eser eşlikli ise eşliği ile yaşanıyorsa tekrar tekrar başa dönmek yerine birleştirilir (18. kazanım). yalnızca o bölüm tekrar edilmelidir. [!] Çalışılacak eser dikey çok sesli ise cümle cümle + Eserin nüanslarına dikkat edilerek çalışıp birleştirmekte yarar vardır. seslendirme gerçekleştirilir (19. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 20. Söylerken kendi sesini dinler. 21. Söylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Söylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini açıklar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Öğrencilerin, söyleme sürecinde kendi grubu ve tüm koro ile uyumlu bağdaşık (homojen) ses üretmeleri için kendi sesini, kendi grubunu ve tüm koroyu dinlemeleri sağlanır (20–23. kazanımlar). + Eser çalışılırken gruplardan öğrencilere eser dinlettirilir, yorumları sınıfla paylaşılır (24. kazanım). + Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydı dinlenir/izlenir (25. kazanım). 10. SINIF AÇIKLAMALAR Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruş, doğru soluk, doğru ses üretme, boğumlama ve entonasyon öğretmen tarafından hatırlatılmalı ve gözlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanmış bir eseri aşırı tekrar yapmak zaman kaybıdır, öğrencilerde sıkılmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu geliştirmek için eşliksiz koro çalışmalarında piyanodan çok fazla yararlanılmamalıdır. Hatta eşlikli eserler bile zaman zaman eşliksiz çalışılmalıdır. 24. Eserin seslendirilişini yorumlar. 25. Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydındaki seslendirmeyi nüans, tempo vb. özellikler açısından kendi korosu ile karşılaştırır. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 26. Öğrenme sürecindeki gelişimi sorgular. 27. Çalışılan eserleri sahne performansı ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansını değerlendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + İmkânlar ölçüsünde çeşitli aralıklarla eser kaydedilir eserdeki gelişim gözlemlenir (26. kazanım). v /+ Çalışılan eserler çeşitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanım). + Kaydedilen sahne performansı izlenerek sınıfta yorumlanır (28. kazanım). 10. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Çalışmalarda zindeliği sağlamak için arka arkaya çalışılan eserler tempo ve ritmik açıdan farklı olmalıdır. [!] Nüans, stil ve yorum çalışmaları eser doğru seslendirilmeye başlandıktan sonra yapılmalıdır. [!] Her ders sonu değerlendirme yapılmalı bir sonraki ders yapılacak olan çalışma için uyarılarda bulunularak hazırlıklı gelinmesi hatırlatılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven, estetik, motivasyon ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında performans değerlendirme, öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formu, proje değerlendirme ölçeği, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR İNSAN SESİNİN ÖZELLİKLERİ 1. Kadın ve erkeklerde register bölgelerini tanır. 11. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Kadınlarda ve erkeklerde register bölgeleri görsel materyallerle tanıtılır (1. kazanım). 2. Kendi ses genişliğini saptar. + Her öğrencinin sesinde ulaşabildiği en tiz ve en pest ses, piyano yardımıyla 3. Kadın ve erkeklerde bulunur. Arada kalan alanın ses ses türlerini ayırt eder. genişliği olduğu açıklanır (2. kazanım). 4. Kadın ve erkeklerde ses türlerinin + Kadın ve erkek seslerinin ayrımı özelliklerini açıklar. tablo yardımı ile açıklanır. Piyano klavyesi ve dizek üzerinde ses türlerinin yaklaşık ses genişlikleri gösterilir. Ses türlerini örnekleyen görüntü ve ses kayıtları izlenir, ses türlerinin belirgin özellikleri fark edilir (3 ve 4. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi AÇIKLAMALAR [!] Gittikleri opera ve müzikallerde ses türlerine dikkat etmeleri gerektiği hatırlatılır. [!] Önemli başarılar kazanmış opera sanatçılarının hayatlarını araştırmaları istenebilir. [!] Kadın ve erkek ses türlerinde sesin özelliğine göre alt grupların olduğu açıklanmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, ses sağlığını koruma, doğru soluk alma ve doğru ses üretme ve yayma becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme formlarından yararlanılabilir. Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ SES ÜRETME VE YAYMA ÜNİTE KAZANIMLAR 11. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Register birleştirme alıştırmaları yapar. + Dizi seslerle register birleştirme çalışmaları yapılır (1. kazanım). 9. sınıf ve 10. sınıf “Ses Üretme Yayma” ünitesi 2. Oktav alıştırmaları yapar. + Ses sınırları dikkate alınarak oktav çalışmaları yapılır (2. kazanım). [!] Register geçişlerinde seste renk değişikliği meydana geleceği, geçişlerin belirsiz hâle gelmesinin uzun zaman alabileceği açıklanmalıdır. 3. Çeneye hareketlilik kazandırma alıştırmaları yapar. + Bim, bom, dum, zum, mam, mom, non vb. hecelerle çeneye hareketlilik [!] Oktav çalışmalarında sesin gürlüğünden çok kazandırma çalışmaları yapılır (3. kazanım). entonasyonu doğru ve doğal tınılı ses hedeflenmelidir. + Seçilen uygun eserlerde söz cümlesi ile müzik cümlesi arasındaki bağ fark edilir. [!] Çeneye hareketlilik kazandırma çalışmalarında Solunumunu dengeli kullanarak cümleleme çene düşürülmesine ve boğumlamaya dikkat çalışmaları yapılır (4. kazanım). edilmelidir. 4. Cümleleme alıştırmaları yapar. 5. Entonasyonu etkileyen unsurları belirler. 6. Entonasyon geliştirici alıştırmalar yapar. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v /+ Entonasyonu etkileyen unsurları araştırmaları istenir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (5. kazanım). + Önceden öğrenilmiş eser üzerinde Ses gruplarını toplu halde tutmayıp birbirine karıştırarak söyleme, gerçek tonundan yarım ton tiz söyleme sonra tekrar tona dönme, eseri seslendirirken bir işaretle susarak içinden söyleme ardından işaretle dışından söyleme vb. çalışmalarla entonasyon geliştirici alıştırmalar yapılır (6. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme ile ilişkilendirilir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru ses üretme ve yayma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Tonlamanın önemini açıklar. DİL VE KONUŞMA 2. Tonlama alıştırmaları yapar. 3. Vurgulamanın önemini açıklar. 4. Dilimizdeki sözcüklerde vurgu noktalarını ayırt eder. 5. Vurgulama alıştırmaları yapar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR + Tonlamaya uygun dil gereçleri öncelikle tonlama yapılmadan ardından anlamına uygun tonlama yapılarak okunur (1 ve 2. kazanım). C Türk edebiyatı dersi öğretmenleri ile iş birliği yapılır. + Dilimizdeki sözcüklerin hece vurguları incelenir. Hece vurguları dışında sözcük ve sözcük grubu vurguları olduğu açıklanır. Uygun dil gereçleri ile vurgulama çalışmaları yapılır (3-5. kazanımlar). [!] Vurgulamaların her dilde farklı olduğu açıklanır. + Öğrenicilerden yazı dilindeki duraklamalara (noktalama işaretleri) dikkat ederek verilen dil gereçlerini okumaları istenir (6. kazanım). 6. Konuşmayı sürdürmek ve konuşmaya anlam katmak için duraklama yapar. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı 11. SINIF v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Dil gereçleri olarak tekerlemeler, atasözleri, şiirler, kısa düz yazılar, fıkralar kullanılabilir. [!] Yazı dilindeki durakların (noktalama işaretleri) konuşma dilinde her zaman yeterli olmayacağı, yeni duraklar oluşturmak gerekebileceği açıklanır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, Türkçemizi doğru boğumlama, telaffuz etme, anlamına uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven, azim, dayanışma ve motivasyon değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER KLASİK DÖNEM ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1. Klasik Dönem koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. 2. Klasik Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri ve türlerini tanır. 3. Klasik Dönem koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 4. Orta Çağ, Rönesans Dönemi, Barok ve Klasik Dönem stil ve yorum özelliklerini ayırt eder. 5. Klasik Dönem koro müziğinde önemli bestecileri tanır. 6. Düzeyine uygun Klasik Dönem koro müziği eserleri seslendirir. v /+ Öğrenciler Klasik Dönem koro müziği konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). + Klasik Dönem müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Klasik Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri, türleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır. Orta Çağ, Rönesans Dönemi, Barok Dönem stil ve yorum özellikleri ile karşılaştırma yapılır (1–4. kazanımlar). 11. SINIF AÇIKLAMALAR C Ünite, Batı müziği tarihi dersi ile ilişkilendirilir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v /+ Klasik Dönem koro müziğinde önemli besteciler araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (5. kazanım). + Klasik Dönem koro müziği özelliklerini örneklendiren düzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER ROMANTİK DÖNEM ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1. Romantik Dönem koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. 2. Romantik Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri ve türlerini tanır. 3. Romantik Dönem koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini fark eder. 4. Orta Çağ, Rönesans Dönemi, Barok, Klasik ve Romantik Dönem stil ve yorum özelliklerini ayırt eder. 5. Romantik Dönem koro müziğinde önemli bestecileri tanır. 6. Düzeyine uygun Romantik Dönem koro müziği eserleri seslendirir. v /+ Öğrenciler Romantik Dönem koro müziği konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Romantik Dönem müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Romantik Dönem koro müziğinde ön plana çıkan müzik biçimleri, türleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır. Orta Çağ, Rönesans Dönemi, Barok, Klasik ve Romantik Dönem stil ve yorum özellikleri ile karşılaştırma yapılır (1–4. kazanımlar). v /+ Romantik Dönem koro müziğinde önemli besteciler araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (5. kazanım). 11. SINIF AÇIKLAMALAR C Ünite, Batı müziği tarihi dersi ile ilişkilendirilir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. + Romantik Dönem koro müziği özelliklerini örneklendiren düzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI KOROLARIN SOSYAL YAŞAMA ETKİSİ ÜNİTE KAZANIMLAR 1. Koronun kendisine kazandırdığı davranış ve alışkanlıkları sorgular. 2. Kazanılan davranış ve alışkanlıkların topluma yansımalarını tespit eder. 3. Verdikleri konserlerle koroların ülkenin müzik kültürüne etkilerini yorumlar. 4. Koroların, Türkçeye uygun düşen söyleme biçiminin doğmasına, gelişimine ve gelenekselleşmesine yardımcı olduğunu savunur. 5. Koroların ulusal ses birliği ve şarkı dağarcığı oluşumuna katkılarını açıklar. 6. Uluslararası müzik etkinliklerine (festival, şenlik, yarışma) katılan koroların topluma katkılarını sorgular. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Koroların koro üyelerine kazandırdığı davranış ve alışkanlıkların topluma yansıması tartışılır (1ve 2. kazanım). + Ülkede müzik kültürünün oluşmasında koroların etkinliği tartışılır (3–6. kazanımlar). 11. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Öğrencilerin, yakın çevrelerindeki koro konserlerine ne kadar ilgi gösterdiklerine yönelik anket geliştirip uygulamaları planlanabilir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koro türlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin vatanseverlik, barış, sorumluluk, disiplin, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE 11. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Eserin türü ve dönemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, eşlikli ya da eşliksiz oluşunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, ölçü sayısı ve usulünü belirler. 5. Seslendirme tekniği ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin bölümlerini belirler. 7. Eserin bölümlerinde müzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey çok sesli oluşunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatür taraması yapar. 10. Eserin sözlerinde verilmek istenen duygu ve düşünceyi sorgular. + Eserin türü, dönemi, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1.ve 2. kazanım). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli oluşu incelenir (3. kazanım). + Eserin tonu-makamı, ölçü sayısı-usulü, öğrencileri zorlayabilecek müzik cümleleri, aralıklar, tiz ve pes sesler, yürüyüşler, ilk akor, tempo, modülasyon ve geçkiler, nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve önlem alınması gereken yerler işaretlenir (4.ve 5. kazanım). + Eserin bölümleri ve bölümlerde verilmek istenen duygu tartışılır (6.ve 7. kazanım). + Eserin çok sesliliği incelenir yatay ya da dikey olma durumuna göre partisyonlar çalışılır (8. kazanım). v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri (bestecisi, yöresi, hikâyesi vb.) öğrenciler tarafından araştırılır ve sınıfta tartışılır (9. kazanım). v /+ Partilerin sözleri okunur, sözlerle verilmek istenen duygu ve düşünce tartışılır. Eser, yabancı sözlü ise öğrenciler eserin Türkçesinin ve telaffuzlarının bulunmasına yönlendirilir (10. kazanım). [!] Eser seçiminde düzeye uygun olmasına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde ve çalışmalarda öğrencilerin seslerinin gelişim ve değişim döneminde olduğu göz önünde bulundurularak ses sınırlarına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde çeşitlilik sağlanmalıdır. Hep aynı türde çalışılan eserler öğrencilerde sıkılma yaratabilir. [!] Eser seçimlerinde öznel koşullar dikkate alınmalıdır. Çok seslilikle yeni tanışan bölgelerde ağır eserler seçilmemelidir. Türkçe sözlü ve bölge özelliklerini taşıyan eserler öğrenciler ve çevre tarafından daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seçiminde öğrencilerin fikirlerini almak, eserin ve çalışmaların sahiplenilmesi açısından önemlidir. [!] Nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler önceden öğretmen tarafından işaretlenmelidir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 11. SINIF AÇIKLAMALAR ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME Eseri çalışmaya başlamadan “Ses Eğitiminde 11. Eserin nota isimleri ile tartımını (bona) okur. 12. Eserin sözlerini eserin nota sürelerine uygun olarak okur. 13. Eserin notalarını seslendirerek solfejini yapar. 14. Eseri sözleri ile seslendirir. 15. Kendi partisini doğru seslendirir. 16. Diğer partiler çalışılırken zihinsel söyleme yapar. 17. Gruplar birlikte söylediğinde entonasyonuna dikkat eder. 18. Eseri eşliği ile birlikte seslendirir. 19. Eseri seslendirirken nüanslarına dikkat eder. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Eserin nota isimleri ile tartımı (bona) yapılır (11. kazanım). Soluk ve Ses Üretme Yayma” ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda sınıf doğru ses üretmeye hazır hâle getirilmelidir. + Eserin sözleri eserin nota sürelerine uygun [!] Eser uygulamalarına tek sesli eserle olarak konuşma korosu şeklinde başlanmalı doğru seslendirmede istenilen boğumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaşıldıktan sonra kanonla çok sesliliğe kazanım). geçiş yapılarak iki sesli, üç sesli, dört sesli sınıf düzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notaları seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarında öğrenciler ses yapılır. Solfejde temiz bir söyleme gruplarına göre oturmalıdır. sağlandıktan sonra sözleri eklenir (13. ve 14. [!] Çalışmalarda yapılan yanlışlıklar o anda kazanım). yapılan açıklamalarla düzeltilmeli sonraya bırakılmamalıdır. Yanlışlıklar yerleştikten sonra + Çok sesli eserde partiler ayrı ayrı çalışılır. düzeltilmesi daha zor olacaktır. Ancak Bir parti ile çalışılırken ilginin dağılmaması açıklamalar kısa, net ve anlaşılır olmalı uzun ve kendi partisini daha kolay kavraması için açıklamalar çalışma başında ya da sonunda diğer partilerin zihinsel söyleme ile eşlik yapılmalıdır. etmeleri istenir (15.ve 16. kazanım). [!] Eserler her zaman aynı öğretim yöntemleri ile çalışılmayabilir eserin özelliğine göre farklı + Eserin tamamının bitmesi beklenmeden öğretim yöntemleri geliştirilmelidir. uygun cümlelerde tüm gruplar birleştirilir (17. [!] Aynı söz ve tartımda olan eserler dışında kazanım). partilerin sözleri ayrı ayrı çalışılarak birleştirilmelidir. + Çalışılan eser eşlikli ise eşliği ile [!] Eserin yalnızca belirli bir bölümünde sorun birleştirilir (18. kazanım). yaşanıyorsa tekrar tekrar başa dönmek yerine yalnızca o bölüm tekrar edilmelidir. + Eserin nüanslarına dikkat edilerek [!] Çalışılacak eser dikey çok sesli ise cümle seslendirme gerçekleştirilir (19. kazanım). cümle çalışıp birleştirmekte yarar vardır. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 20. Söylerken kendi sesini dinler. 21. Söylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Söylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini açıklar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Öğrencilerin, söyleme sürecinde kendi grubu ve tüm koro ile uyumlu bağdaşık (homojen) ses üretmeleri için kendi sesini, kendi grubunu ve tüm koroyu dinlemeleri sağlanır (20–23. kazanımlar). + Eser çalışılırken gruplardan öğrencilere eser dinlettirilir, yorumları sınıfla paylaşılır (24. kazanım). + Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydı dinlenir/izlenir (25. kazanım). 11. SINIF AÇIKLAMALAR Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruş, doğru soluk, doğru ses üretme, boğumlama ve entonasyon öğretmen tarafından hatırlatılmalı ve gözlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanmış bir eseri aşırı tekrar yapmak zaman kaybıdır, öğrencilerde sıkılmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu geliştirmek için eşliksiz koro çalışmalarında piyanodan çok fazla yararlanılmamalıdır. Hatta eşlikli eserler bile zaman zaman eşliksiz çalışılmalıdır. 24. Eserin seslendirilişini yorumlar. 25. Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydındaki seslendirmeyi nüans, tempo vb. özellikler açısından kendi korosu ile karşılaştırır. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 26. Öğrenme sürecindeki gelişimi sorgular. 27. Çalışılan eserleri sahne performansı ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansını değerlendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + İmkânlar ölçüsünde çeşitli aralıklarla eser kaydedilir eserdeki gelişim gözlemlenir (26. kazanım). v /+ Çalışılan eserler çeşitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanım). + Kaydedilen sahne performansı izlenerek sınıfta yorumlanır (28. kazanım). 11. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Çalışmalarda zindeliği sağlamak için arka arkaya çalışılan eserler tempo ve ritmik açıdan farklı olmalıdır. [!] Nüans, stil ve yorum çalışmaları eser doğru seslendirilmeye başlandıktan sonra yapılmalıdır. [!] Her ders sonu değerlendirme yapılmalı bir sonraki ders yapılacak olan çalışma için uyarılarda bulunup hazırlıklı gelinmesi hatırlatılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven, estetik, motivasyon ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında performans değerlendirme, öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formu, proje değerlendirme ölçeği, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR SES ÜRETME VE YAYMA 1. Kendi sesinin karakteristik özelliğini tanır. 2. Kendi sesinin karakteristik özelliğini geliştirici alıştırmalar yapar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR + Ses türlerinin karakteristik özelikleri açıklanır. Ses grupları ile karakteristik özelliklerin kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılır (1.ve 2. kazanım). 11.sınıf “İnsan Sesinin Özellikleri” ünitesi hatırlatılır. + Dizi sesler ve sonu ünlü ile biten heceler kullanılarak alt ve üst sınırları genişletme alıştırmaları yapılır (3. kazanım). 3. Kendi sesinin alt ve üst sınırlarını genişletme alıştırmaları yapar. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı 12. SINIF [!] Ses sınırlarını genişletme çalışmaları zamana yayılmalı genişleyen her sesin doğal tınısının elde edilmesi beklenmelidir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru ses üretme ve yayma becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ ÜNİTE KAZANIMLAR DİL VE KONUŞMA 1. Kendi dil ve konuşma bozukluklarını belirler. 2. Kendi dil ve konuşma bozukluklarını gidermeye yönelik alıştırmalar yapar. 12. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, Türkçemizi doğru boğumlama, telaffuz etme, anlamına uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmaları beklenir. + Dil gereçleri ile öğrencilerin bireysel dil ve konuşma bozuklukları tespit edilir (1- 3. kazanımlar). + Boğumlamada karşılaşılabilecek gevşeklik, atlama, harf değiştirme, pelteklik ve tutukluk gibi bozuklukları giderici çalışmalar yapılır (2. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven, dayanışma ve motivasyon değerlerine ulaşması beklenir. 3. Kendi dil ve konuşmasının kalitesini + Yanlış tonlama, vurgulama ve duraklamayı geliştirmeye yönelik gidermeye yönelik çalışmalar yapılır (2. alıştırmalar yapar. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme, grup değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. + İyi bir konuşmanın işitilebilir, akıcı, açık, hoşa gider, bükümlü vb. özellikleri taşıması gerektiği açıklanır. Uygun dil gereçleri ile bu özellikleri kazandırmaya yönelik çalışmalar yapılır (3. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER YİRMİNCİ YÜZYIL ÜNİTE 12. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Yirminci yüzyıl koro müziklerinin genel karakteristik özelliklerini belirler. 2. Yirminci yüzyıl koro müziğinde ön plana çıkan müzik akımlarını tanır. 3. Yirminci yüzyıl koro müziğinin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 4. Yirminci yüzyıl koro müziğinin geçmiş dönemlerle etkileşimlerini açıklar. 5. Yirminci yüzyıl koro müziğinde önemli bestecileri tanır. 6. Düzeyine uygun yirminci yüzyıl koro müziği eserleri seslendirir. v /+ Öğrenciler yirminci yüzyıl koro müziği konusunda araştırmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). + Yirminci yüzyıl koro müziği özelliklerini yansıtan eserler dinlenir. Yirminci yüzyıl koro müziğinde ortaya çıkan izlenimcilik (empresyonizm), anlatımcılık (ekspresyonizm), neo-klasik (yeni klasikçilik), caz müziği, halk müziği, popüler müzik akımlarının koro müziğine etkileri açıklanır. Geçmiş dönemlerle etkileşimleri, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1–4. kazanımlar). v /+ Yirminci yüzyıl koro müziğinde önemli besteciler araştırılır. Araştırma sonuçları sınıf ortamında tartışılır (5. kazanım). C Ünite, 11. sınıf Batı müziği tarihi dersi ile ilişkilendirilir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. + Yirminci yüzyıl koro müziği özelliklerini örneklendiren düzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanım). + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE KAZANIMLAR KORO İNCELEME VE YORUMLAMA 1. İzlediği koronun türünü belirler. 2. Koronun seslendirdiği eserlerin dönemine, stil ve yorum özelliklerine uygun seslendirilip seslendirilmediğini sorgular. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Y /+ Koro inceleme ve yorumlamaya yönelik konser etkinliğine gidilir (1–6. kazanımlar). 3. Koroyu diksiyon ve artikülasyon açısından değerlendirir. 12. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Koro inceleme ve yorumlamaya yönelik gezi şartları oluşturulamıyorsa görsel ve işitsel kayıtlardan yararlanılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koro türlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin, sorumluluk, disiplin, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. 4. Koroyu ritmik beraberlik, ses teknikleri, entonasyon, koro tınısı ve homojenliği açısından değerlendirir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formları, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. 5. Koro disiplinini, sahne hâkimiyetini ve görünümünü sorgular. 6. Koro-şef uyumunu sorgular. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE 12. SINIF KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1. Eserin türü ve dönemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum özelliklerini açıklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli, sololu, eşlikli ya da eşliksiz oluşunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, ölçü sayısı ve usulünü belirler. 5. Seslendirme tekniği ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin bölümlerini belirler. 7. Eserin bölümlerinde müzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey çok sesli oluşunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatür taraması yapar. 10. Eserin sözlerinde verilmek istenen duygu ve düşünceyi sorgular + Eserin türü, dönemi, stil ve yorum özellikleri tartışılır (1.ve 2. kazanım). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli oluşu incelenir (3. kazanım). + Eserin tonu-makamı, ölçü sayısı-usulü, öğrencileri zorlayabilecek müzik cümleleri, aralıklar, tiz ve pes sesler, yürüyüşler, ilk akor, tempo, modülasyon ve geçkiler, nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve önlem alınması gereken yerler işaretlenir (4.ve 5. kazanım). + Eserin bölümleri ve bölümlerde verilmek istenen duygu tartışılır (6.ve 7. kazanım). + Eserin çok sesliliği incelenir yatay ya da dikey olma durumuna göre partisyonlar çalışılır (8. kazanım). v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri (bestecisi, yöresi, hikâyesi vb.) öğrenciler tarafından araştırılır ve sınıfta tartışılır (9. kazanım). v /+ Partilerin sözleri okunur, sözlerle verilmek istenen duygu ve düşünce tartışılır. Eser, yabancı sözlü ise öğrenciler eserin Türkçesinin ve telaffuzlarının bulunmasına yönlendirilir (10. kazanım). [!] Eser seçiminde düzeye uygun olmasına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde ve çalışmalarda öğrencilerin seslerinin gelişim ve değişim döneminde olduğu göz önünde bulundurularak ses sınırlarına dikkat edilmelidir. [!] Eser seçiminde çeşitlilik sağlanmalıdır. Hep aynı türde çalışılan eserler öğrencilerde sıkılma yaratabilir. [!] Eser seçimlerinde öznel koşullar dikkate alınmalıdır. Çok seslilikle yeni tanışan bölgelerde ağır eserler seçilmemelidir. Türkçe sözlü ve bölge özelliklerini taşıyan eserler öğrenciler ve çevre tarafından daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seçiminde öğrencilerin fikirlerini almak, eserin ve çalışmaların sahiplenilmesi açısından önemlidir. [!] Önemli gün ve haftaların kutlanmasında söylenen eserler seçilerek ilk yıldan hazır bir repertuvar oluşturulmalı, öğrenciler 9. sınıfta küçük etkinliklerde görevlendirilerek sahne alışkanlığı kazandırılmalıdır. [!] Nüans terim ve işaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler önceden öğretmen tarafından işaretlenmelidir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 12. SINIF AÇIKLAMALAR ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME Eseri çalışmaya başlamadan “Ses Eğitiminde 11. Eserin nota isimleri ile tartımını (bona) okur. 12. Eserin sözlerini eserin nota sürelerine uygun olarak okur. 13. Eserin notalarını seslendirerek solfejini yapar. 14. Eseri sözleri ile seslendirir. 15. Kendi partisini doğru seslendirir. 16. Diğer partiler çalışılırken zihinsel söyleme yapar. 17. Gruplar birlikte söylediğinde entonasyonuna dikkat eder. 18. Eseri eşliği ile birlikte seslendirir. 19. Eseri seslendirirken nüanslarına dikkat eder. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı + Eserin nota isimleri ile tartımı (bona) yapılır (11. kazanım). Soluk ve Ses Üretme Yayma” ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda sınıf doğru ses üretmeye hazır hale getirilmelidir. + Eserin sözleri eserin nota sürelerine uygun [!] Eser uygulamalarına tek sesli eserle olarak konuşma korosu şeklinde başlanmalı doğru seslendirmede istenilen boğumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaşıldıktan sonra kanonla çok sesliliğe kazanım). geçiş yapılarak iki sesli, üç sesli, dört sesli sınıf düzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notaları seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarında öğrenciler ses yapılır. Solfejde temiz bir söyleme gruplarına göre oturmalıdır. sağlandıktan sonra sözleri eklenir (13 ve 14. [!] Çalışmalarda yapılan yanlışlıklar o anda kazanım). yapılan açıklamalarla düzeltilmeli sonraya bırakılmamalıdır. Yanlışlıklar yerleştikten sonra + Çok sesli eserde partiler ayrı ayrı çalışılır. düzeltilmesi daha zor olacaktır. Ancak Bir parti ile çalışılırken ilginin dağılmaması açıklamalar kısa, net ve anlaşılır olmalı uzun ve kendi partisini daha kolay kavraması için açıklamalar çalışma başında ya da sonunda diğer partilerin zihinsel söyleme ile eşlik yapılmalıdır. etmeleri istenir (15 ve 16. kazanım). [!] Eserler her zaman aynı öğretim yöntemleri ile çalışılmayabilir. Eserin özelliğine göre farklı + Eserin tamamının bitmesi beklenmeden öğretim yöntemleri geliştirilmelidir. uygun cümlelerde tüm gruplar birleştirilir (17. [!] Aynı söz ve tartımda olan eserler dışında kazanım). partilerin sözleri ayrı ayrı çalışılarak birleştirilmelidir. + Çalışılan eser eşlikli ise eşliği ile [!] Eserin yalnızca belirli bir bölümünde sorun birleştirilir (18. kazanım). yaşanıyorsa tekrar tekrar başa dönmek yerine yalnızca o bölüm tekrar edilmelidir. + Eserin nüanslarına dikkat edilerek [!] Çalışılacak eser dikey çok sesli ise cümle seslendirme gerçekleştirilir (19. kazanım). cümle çalışıp birleştirmekte yarar vardır. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 20. Söylerken kendi sesini dinler. 21. Söylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Söylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini açıklar. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Öğrencilerin, söyleme sürecinde kendi grubu ve tüm koro ile uyumlu bağdaşık (homojen) ses üretmeleri için kendi sesini, kendi grubunu ve tüm koroyu dinlemeleri sağlanır (20–23. kazanımlar). + Eser çalışılırken gruplardan öğrencilere eser dinlettirilir, yorumları sınıfla paylaşılır (24. kazanım). + Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydı dinlenir/izlenir (25. kazanım). 12. SINIF AÇIKLAMALAR Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruş, doğru soluk, doğru ses üretme, boğumlama ve entonasyon hatırlatılmalı ve gözlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanmış bir eseri aşırı tekrar yapmak zaman kaybıdır, öğrencilerde sıkılmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu geliştirmek için eşliksiz koro çalışmalarında piyanodan çok fazla yararlanılmamalıdır. Hatta eşlikli eserler bile zaman zaman eşliksiz çalışılmalıdır. 24. Eserin seslendirilişini yorumlar. 25. Çalışılan eserin ses ya da görüntü kaydındaki seslendirmeyi nüans, tempo vb. özellikler açısından kendi korosu ile karşılaştırır. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ÜNİTE KAZANIMLAR 26. Öğrenme sürecindeki gelişimi sorgular. 27. Çalışılan eserleri sahne performansı ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansını değerlendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik [!]Uyarı ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + İmkânlar ölçüsünde çeşitli aralıklarla eser kaydedilir eserdeki gelişim gözlemlenir (26. kazanım). v /+ Çalışılan eserler çeşitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanım). + Kaydedilen sahne performansı izlenerek sınıfta yorumlanır (28. kazanım). 12. SINIF AÇIKLAMALAR [!] Çalışmalarda zindeliği sağlamak için arka arkaya çalışılan eserler tempo ve ritmik açıdan farklı olmalıdır. [!] Nüans, stil ve yorum çalışmaları eser doğru seslendirilmeye başlandıktan sonra yapılmalıdır. [!] Her ders sonu değerlendirme yapılmalı, bir sonraki ders yapılacak olan çalışma için uyarılarda bulunularak hazırlıklı gelinmesi hatırlatılmalıdır. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, doğru soluk alma, doğru ses üretme ve yayma, ses sağlığını koruma, Batı müziği koro eserlerini güzel ve etkili seslendirme, eserlerin dönem özelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmaları beklenir. [!] Bu ünite ile öğrencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hoşgörü, sevgi, saygı, duyarlılık, sabır, öz güven, estetik, motivasyon ve dayanışma değerlerine ulaşması beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında performans değerlendirme, öz değerlendirme ve grup değerlendirme, grup öz değerlendirme, öğrenci gözlem formu, proje değerlendirme ölçeği, akran değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi Ders içi ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME FORM ÖRNEKLERİ Ölçme ve değerlendirme bölümünde eğitim-öğretim sürecinde öğrencileri değerlendirmek için öğretmenlere yardımcı olmak amacıyla örnek formlar ve ölçekler verilmiştir. Öğrencilerin bilişsel becerilerinin yanında duyuşsal ve psikomotor becerilerinin değerlendirilmesi için bu formlar aynen kullanılabileceği gibi amaca uygun değişiklikler yapılarak da kullanılabilir. Bu formlara veya ölçeklere göre öğrencileri değerlendirirken, ölçütlere göre hangi alanda yeterli, hangi alanlarda eksiklikleri olduğu belirlenebilir. Öğrencilerin eksiklikleri varsa bu eksiklikleri gidermeye yönelik gereken önlemler alınır. Öz değerlendirme, grup değerlendirme gibi formlarla öğrencileri değerlendirirken amaç, puan vermekten çok, onların eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri gidermeye yönelik önlemler almak olmalıdır. ESER UYGULAMA ÇALIŞMASI DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ Açıklama: Öğrencilerin eser uygulama çalışmaları aşamasında, aşağıda belirlenen ölçütleri gözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır. Konu: ………………………. Adı-Soyadı : …………………… Öğrenci Nu : ………………........ Sınıfı : ………………….... DERECELER ÖLÇÜTLER Kötü 1 Eserin inceleme ve çözümlemesini yaptı (eserin türü, dönemi, bestecisi, ton-makam, ölçü sayısı-usul, bölümler, yatay ya da dikey çok sesli vb.). Bedensel ve ruhsal rahatlama ile şarkı söylemeye hazır bulundu. Doğru şarkı solunumu için gerekli duruş pozisyonunu aldı. Doğru solunumla rezonans bölgelerini kullanarak ses özelliklerine uygun dolgun ve tınılı ses üretti. Entonasyon hatası yapmadı. Kendi sesini kontrol ederek grubu ve tüm koro ile uyumlu homojen ses elde etti. Artikülasyon (boğumlama) hatası yapmadı. Koro üyesinde olması gereken temel davranış, alışkanlık ve sorumlulukları gösterdi. TOPLAM Geçer 2 Orta 3 İyi 4 Çok İyi 5 ÖZ DEĞERLENDİRME Adı ve Soyadı: …………… Sınıfı : …………… Nu : …………… Tarih: …………… Bu çalışmada neler yaptım? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmada neler öğrendim? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmada başarılı olduğum bölümler …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… GRUP DEĞERLENDİRME FORMU Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir. Puanlama Anahtarı: Toplam Puan Ödevlerini saklama Ödevlerini zamanında getirme 1= Zayıf Görev almaya istekli oluş Zamanı verimli kullanma Farklı görüşlere saygı duyma 2= Geçer Çalışmalara katılma Grup arkadaşlarını destekleme 3= Orta Sorumlulukları paylaşma 4= İyi Başkalarını dinleme Öğrencinin Adı ve Soyadı: Çalışmaya hazır oluş (araç-gereç vb.) 5= Çok iyi Yorumlar …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… GRUP ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU Grubun Adı: Gruptaki Öğrencilerin Adları: Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işareti koyunuz. DERECELER BECERİLER Her zaman Bazen Hiçbir zaman 1. Araştırma planı yaptık. 2. Görev dağılımı yaptık. 3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık. 4. Etkinlikleri birlikte hazırladık. 5. Görüşlerimizi rahatlıkla söyledik. 6. Grupta uyum içinde çalıştık. 7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik. 8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık. 9. Grupta birbirimizi takdir ettik. 10.Çalışmalarımız sırasında birbirimizi cesaretlendirdik. 11.Sorumluluklarımızı tam anlamıyla yerine getirdik. 12. Çalışmalarımızı etkin bir biçimde sunduk. TOPLAM Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız. 1. Çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük problem .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 2. Problem nereden kaynaklanıyordu? .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 3. Grubumuzun en iyi olduğu alan .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 4. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat, .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................……………………………………………… ÖĞRENCİ GÖZLEM FORMU Açıklama: Bu form, etkinlik süresince öğrencilerin, yapılan çalışmalara katılma düzeylerini gözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır. Ünite Adı: ………………………. Adı-Soyadı : …………………… Öğrenci Nu : ………………....... Sınıfı : …………………... DERECELER BECERİLER I. DERSE HAZIRLIK 1. Derse notalarıyla hazırlıklı gelir. 2. Ders öncesinde eserin deşifresini yapar. 3. Ders öncesi sesini yormamaya özen gösterir. 4. Grup arkadaşları ile çalışır. Toplam II. ETKİNLİKLERE KATILMA 1. Koro üyesi olarak bireysel sorumluluklarının farkındadır. 2. Şefi dinler, söylediklerini uygular. 3. Tüm koro ve kendi grubu ile uyumludur. Toplam III. İNCELEME-ARAŞTIRMA-GÖZLEM 1. Bilgi için çeşitli kaynaklara başvurur. 2. İnceleme ve araştırma ödevlerini özenerek yapar. 3. Konserleri takip ederek gözlemlerde bulunur. 4. Gözlemleri sonucunda mantıksal çıkarımlarda bulunur. 5. Araştırma ve inceleme sonucunda genellemeler yapar. Toplam GENEL TOPLAM Hiçbir zaman Nadiren Bazen Sıklıkla Her zaman 1 2 3 4 5 PROJE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Projenin Adı: Öğrencinin; Adı ve soyadı: Sınıfı: Nu: DERECELER BECERİLER Kötü 1 Geçer Orta 2 3 İyi Çok İyi 4 5 I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ Projenin amacını belirleme Projeye uygun çalışma planı yapma Grup içinde görev dağılımı yapma İhtiyaçları belirleme Farklı kaynaklardan bilgi toplama Projeyi plana göre gerçekleştirme TOPLAM II. PROJENİN İÇERİĞİ Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma Doğru bilgileri kullanma Toplanan bilgileri analiz etme Toplanan bilgileri düzenlenme Elde edilen bilgilerden çıkarımda bulunma Kritik düşünme becerisini gösterme Yaratıcılık yeteneğini kullanma TOPLAM III. SUNU YAPMA Türkçeyi doğru, etkili ve güzel konuşma Sorulara cevap verebilme Konuyu dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde sunma Sunuyu hedefe yönelik materyalle destekleme Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullanma Verilen sürede sunuyu yapma Sunum sırasındaki öz güvene sahip olma Severek sunu yapma TOPLAM GENEL TOPLAM Öğretmenin yorumu: …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………... AKRAN DEĞERLENDİRME FORMU Değerlendiren öğrencinin; Grup numarası: ……………… Adı soyadı : ……………… Sınıfı : ……………… Etkinliğe katılımda gönüllüdür. Görevini zamanında yerine getirir. Farklı kaynaklardan bilgi toplayıp sunar. Grup arkadaşlarının görüşlerine saygılıdır. Arkadaşlarını uyarırken olumlu bir dil kullanır. Aletleri kullanırken dikkatli ve titizdir. Düzenli, disiplinli ve sorumluluk sahibidir. Temiz ve düzenli çalışır (Kullandığı aletleri yerine koyar, kirlettiklerini temizler vb. ). Sonuçları tartışırken anlaşılır konuşur, konuşulanları anlar. 2.arkadaşım 1. arkadaşım Hiçbir zaman Ben 2. arkadaşım 1. arkadaşım Etkinliğin sonunda Ben 2. arkadaşım 1. arkadaşım Etkinliğin başında Ben 2. arkadaşım 1. arkadaşım Her zaman Ben Grubumuzdaki Öğrenciler 1. arkadaşının adı soyadı: ……………… 2. arkadaşının adı soyadı: ……………… ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÇALIŞMA TAKVİMİ (ÖRNEK) SÜRE YAPILACAK İŞLER Ürün dosyasını tanıma 12 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Kasım 1 Aralık 5 Aralık 6 Aralık 16 Aralık Döneme ait ürünlerin biriktirilmesi Ürün dosyasına konacak ürünlerin seçilmesi Ürün dosyasının tamamlanması Ürün dosyasının sunumu 19 Aralık 23 Aralık Değerlendirme ve geri bildirimlerin yapılması 19 Aralık 23 Aralık ÖĞRENCİNİN YAPACAĞI İŞLER Velisi ve öğretmeniyle ürün dosyasının amaçlarını ve en iyi ürünleri seçmek için ölçütler belirler. Bu ölçütleri yazılı olarak dosyaya koyar. ÖĞRETMENİN YAPACAĞI İŞLER Ürün dosyasını ve çalışma takvimini tanıtır. Öğrenciye hedeflerini belirlemede yardımcı olur. En iyi ürünleri seçmek için kullanılabilecek ölçüt önerileri getirir. Öğrencilere ürün dosyası’nı değerlendirme ölçütlerini duyurur. Hafta hafta ürünleri seçer. Ürün biriktirme sürecini izler. Seçilen ürünler üzerinde eleme Öğrencinin ürün eleme, geliştirme ve geliştirme çalışmaları yapar. çalışmalarını koordine eder. Ürünlerin belirlenen ölçütlere uygun olarak seçilmesine yardımcı olur. Dönem boyunca seçilen ürünler içinden son elemeyi yaparak iki, üç ürün belirler. Bu ürünler için seçme gerekçelerini yazar. Seçilen ürünler için ürün kontrol listesini doldurur. Ürün dosyasının kapağını, içindekiler kısmını hazırlar. Dersiyle ilgili kendisini yansıtacağı bir öz geçmiş yazar. Çalışma sürecini yansıtan bir özet yazar. Sunum yönergesi doğrultusunda dosyasını sunuma hazırlar. Öğretmen ve velinin katılımıyla sunumu yapar. Öğretmeniyle aldığı geri bildirimlerle ilgili görüşme yapar. Ürün dosyasının derecesine öğretmeniyle birlikte karar verir. Dönem ürünleri için öğrencinin gelişim sürecini yansıtacak en iyi ürünleri seçmesinde yönlendirici rol oynar. VELİNİN YAPACAĞI İŞLER Ürün dosyasıyla ilgili bilgi edinir. Öğrencilerin çalışma hedeflerini belirlemesinde katkıda bulunur. Öğrencilerin ürün eleme, geliştirme aşamalarından haberdar olur. Öğrencilerin süreçteki ihtiyaçlarını karşılar. Ürünlerle ilgili öğrenciye görüş bildirir. Öğrencilerin ürünler üzerinde yapacağı son elemeye yardım eder. Dosya tamamlama süresinde öğrencinin yapacağı işleri hatırlatır. Bunlarla ilgili gerekli açıklamaları yapar. Yapılması gerekenler hakkında örnek bir dosya tanıtır. Öğrencilerin yapacağı işler için uygun ortam hazırlayarak öğrenciye ihtiyaç duyduğu desteği sağlar. Ürün dosyası sunum yönergesini hazırlar ve öğrencilere hatırlatır. Sunum için uygun yeri ve zamanı belirler. Sunuma velinin de katılmasını sağlamak için mektup yazar. Öğrencinin dosyasını sunuma hazırlamasına yardım eder. Velinin sunuma katılmaması durumunda yazılı görüşünü almak için dosyayı veliye bir üst yazıyla gönderir. Ürün dosyasını bir değerlendirme ölçeğiyle değerlendirir. Çalışmalarla ilgili güçlü ve zayıf yanlarını belirten bir mektupla geri bildirimde bulunur. Bu mektup ürün dosyasına eklenir. Her öğrenciyle gelişme sürecinin tartışıldığı ve gelecek için hedeflerin saptandığı yüz yüze görüşmeler yapar. Bu görüşmelerde ürün dosyasının derecesine öğrenciyle birlikte karar verir. Sunuma katılır. Ürün dosyasıyla ilgili görüşlerini sözlü ve yazılı olarak belirler. Geri bildirim formunu doldurur. Çocuğun en çok hangi ürünü beğendiğini, çocuğun kendini hangi alanlarda geliştirmesi gerektiğini ve ona nasıl yardımcı olabileceğini belirten bir mektup yazar. Not: Yukarıdaki çalışma takvimi örnek olarak verilmiştir. Uygulamalara bağlı olarak süre ve içerikte değişiklikler yapılabilir. ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖRNEK SAYFALARI BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÜRÜN DOSYAM Adı Soyadı Numarası Sınıfı İÇİNDEKİLER : ……………….. : ……………….. : ……………….. : ……………….. BATI MÜZİĞİ KORO ESERLERİ SESLENDİRME ALANINDAKİ ÖZ GEÇMİŞİM Anahtar Sorular • Batı müziği eserlerini seslendirmeye ne zaman ilgi duymaya başladım? • Batı müziği koro eğitimi dersinde en çok ilgimi çeken konu nedir? ( yarışmalar, etkinlikler, projeler vb.) • Okul dışında Batı müziği koro ile ilgili çalışmalarım nelerdir? • Batı müziği koro eğitiminin hoşlanmadığım yönleri var mı? • Batı müziği koro eğitimi dersinde başka nelerin olmasını isterdim? • Gelecekle ilgili yapmak istediklerime bu dersin nasıl bir katkısı olabilir? ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASININ GENEL DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Bütünlük • Dosyamda bulunması gerekenlerin tümü var. • Çalışmamı yaparken, diğer derslerimden de yararlandım. • Seçtiğim ürünleri yıl boyunca edindiğim becerileri yansıtıyor. • Dosyamın kapağını, kendimi en iyi biçimde yansıtacak şekilde hazırladım. Düzen • Tüm çalışmalarım için uygun başlıklar kullandım. • Çalışmalarımı içindekiler bölümünde belirttiğim sıraya göre dosyaladım. • Tüm çalışma kâğıtlarım temiz ve düzenli. Yansıtma • Seçtiğim çalışmalar güçlü yanlarımı ve gelişimimi yansıtıyor. ÜRÜN KONTROL LİSTESİ Çalışmalar Çalışmanın taslağını hazırladım. Çalışmayı zenginleştirecek tablo, resim, fotoğraf vb. hazırladım. Öğrencinin; Çalışmamı geliştirme aşamasında öğretmenim, ailem ve arkadaşlarımın düşüncesinden yararlandım. Gerekli ekleme ve çıkarmaları yaptım. Çalışmamı yazım ve anlatım kurallarına uygunluğu açısından gözden geçirip gerekli düzeltmeleri yaptım. Çalışmamı sunmaya hazır hâle geldim. Evet Hayır ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI SUNUM YÖNERGESİ 1. Sunumunuz için velinizi sınıfa getiriniz. 2.Sunumunuzun içeriğiyle ilgili velinizin de düşüncesini öğreniniz. 3.Çalışmada çok başarılı olduğunuzu düşündüğünüz üç alanı belirleyiniz ve açıklayınız. 4.Geliştirmeniz gereken üç alanı açıklayınız. 5.Gelecek dönem için hedeflerinizi belirleyip açıklayınız. 6.Çalışma sürecindeki gelişim düzeyinizi ve hedefinize ulaşma derecenizi değerlendiriniz. 7.Velinizin dosyanızla ilgili yazılı görüşlerini alınız. ÜRÜN BİLGİLERİ • Bu çalışmadaki hedefim: • Çalışmamın aşamaları: 1. 2. 3. 4. • Ürünümü seçme gerekçelerim: ……………………………………… • Bu çalışmamda şunları çok iyi yaptım: ……..……………………………….. • Çalışmamın şu alanlarında biraz daha gayret gösterdim ve yardım alabildim: ……………………………………… • Belirlediğim hedefe şu kadar ulaştım: ……………………………………… • Bu çalışma benim şu özelliklerimin gelişimini yansıtıyor: ……………… • Bu çalışmamla ilgili şunları da ürün öz değerlendirme formunda söylemek isterim: ……………………………………… ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRENCİ ÖZET FORMU Adı Soyadı: …………. Konu : …………. Tarih: …… Başlangıçtaki dosya Çalışmalarım önce nasıldı? ----------------------Çalışmalarım ne denli açık ve anlaşılırdı? ----------------------Beklentilerim nedenli gerçekçiydi? ----------------------- Dosyanın son hâli Şimdi nasıl gidiyor? Geliştirmeye açık alanlar başlangıçta nelerdi? ----------------------- Şimdi hangi alanlar geliştirilmeye açık? ---------------------Çalışmalarım şimdi ne denli açık ve anlaşılır? ----------------------Bu konuda şimdi ne düşünüyorum? ----------------------- ----------------------- ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASIYLA İLGİLİ ÖĞRETMENİN KULLANABİLECEĞİ ÖRNEK FORMLAR ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRETMEN ÖZET FORMU Adı Soyadı: Tarih: Konu: Tarih: Başlangıçtaki dosya Dosyanın son hâli VELİ GERİ BİLDİRİM FORMU Çocuğunuz ürün dosyasını sunduktan sonra, lütfen aşağıdaki soruları yanıtlamaya zaman ayırınız. 1. Bu çalışma çocuğunuzun gelişim sürecini daha iyi anlamanıza yardımcı oldu mu? Geliştirmeye açık alanlar başlangıçta nelerdi? Şimdi hangi alanlar geliştirilmeye açık? ---------------------------------------------------------2. Bu çalışmanın sunumu sizce etkili olacak biçimde düzenlenmiş miydi? ---------------------------------------------------------3. Sizce bu sunum çocuğunuz için değerli bir deneyim oldu mu? ---------------------------------------------------------4. Belirtmek istediğiniz diğer görüşleriniz: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- VELİYE YAZILMIŞ ÖRNEK MEKTUP ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Sunu Tarihi: Etkinlik Programı: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.Çocuğunuzun çalışmalarından en çok hangisini beğendiniz? ---------------------------------------------------------2.Çocuğunuz sizce hangi alanlarda başarılı? ---------------------------------------------------------- ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI DEĞERLENDİRME FORMU Adı : ....................... Soyadı: ....................... Sınıf : ....................... Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak dosyayı değerlendiriniz. ÖLÇÜTLER 1. Çalışmaların içeriğinin tam olması 2. Çalışmalardaki çeşitlilik 3. Çalışmaların amaçları karşılaması 4. Çalışmaların amaca uygunluğu 5. Çalışmaların doğruluğu 6. Dosyanın düzenliliği 7. Harcanan çabaları gösterme 8. Kaliteliliği gösterme. 9. Yaratıcılığı gösterme 3.Çocuğunuza hangi konularda ve nasıl yardımcı olabilirsiniz? 10. Çalışmaların seçiminde risk alma 11. Öğrencinin gelişimini gösterme 12. Kendini değerlendirme Yorumlar/Öneriler: Dereceler 1 2 3 4 5 Öğrencinin adı soyadı: Tarih: ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYAMIN İÇİNDEKİLER Çalışmalarım Bu çalışmayı neden sakladım? 1. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………...... ……………………………………………… ……………………………………………… 2. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 3. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 4. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 5. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 6. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 7. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 8. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 9. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… ……………………………………………… 10. ………………………………………….... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… Öğrencinin Adı ve soyadı: Tarih: BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI Başlık ............................................................................................................................................... Neden bu çalışmayı sakladım? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Bu çalışmayı neden arkadaşlarımla paylaştım? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Öğrendiklerim hakkında gösterebileceklerim nelerdir? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Eğer bu çalışmayı tekrar yapsaydım, şu şekilde yapardım: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. Benim için bu çalışmanın anlamı ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .................................................................................................................. BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ ÖĞRENCİ GELİŞİMİ TAKİP FORMU 1. Yaşı 2. Boyu 3. Kilosu 4. Ses genişliği 5. Ses türü 6. Ses gürlüğü 7. Ses rengi 8. Ses kalitesi 9. Nefes kullanımı 10. Dil - konuşma 11. Solfej - deşifre 12. Koroda ilişkileri 13. Koroya devam 14. Fiziksel kusur 15. Ruhsal durum 16. Çalıştığı eserler 17. Aldığı not 18. Düşünceler 12. sınıf 11. sınıf 10. sınıf Öğrencinin Adı Soyadı 9. sınıf Form, Batı müziği koro eğitimi dersinde dört yıl boyunca öğrencinin gelişim sürecini takip etmek için hazırlanmıştır. KAYNAKÇA • AKBULUT, Yusuf, Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri İçin Koro Ders Kitabı (Hazırlık, Lise I, Lise II, Lise III ), MEB Devlet Kitapları, 4. Akşam Sanat Okulu Matbaası, Ankara, 2002. • ARTUT, Kazım, Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara, 2001. • AYDOĞAN, Salih, Koro Şarkıları ve Türküleri, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2005. • BAYKUL, Yaşar, İlköğretimde Ölçme ve Değerlendirme, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1999. • BİBER ÖZ, Nesrin, İnsanın Kültürel Gelişiminde Müzik Eğitiminin Önemi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt, XIV, Sayı, 1, Bursa, 2001. • ÇEVİK, Suna, Koro Albümü, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 2000. • ÇEVİK, Suna, Koro Eğitimi ve Yönetim Teknikleri, Doruk Yayıncılık, Ankara, 1997. • DAVRAN, Yalçın, Şarkı Söyleme Sanatının Öyküsü, Önder Matbaacılık Ltd. Şti, Ankara, 1997. • EGÜZ, Saip, Koro Eğitimi ve Yönetimi, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1981. • EGÜZ, Saip, Toplu Ses Eğitimi I Temel Konular, Doğuş Matbaacılık ve Tic. Ltd. Şti, Ankara, 1999. • FENMEN, Mithat, Müzikçinin El Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1991. • GÜVENİR, Şadan, Ses, Yapısal ve İçsel Bilincin Oluşturulması, Atadost Matbaacılık ve Yayıncılık San, Tic. A, Ş, İzmir, 2004. • İÇLİ, Selahattin, İnsanın Vasıf Dokusunun Geliştirilmesinde Müziğin İşlevi, 1.Müzik Kongresi Bildirisi Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, Ankara, 1988. • KAMACIOĞLU, Filiz, Eğitim Müziği ve Kodaly Metodu, 1. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, Trabzon, 1993. • KOLÇAK, Olcay, Ses Eğitimi ve Şarkı Sanatı, Esin Yayınevi, İstanbul, 1998. • KÜTAHYALI, Önder, Çağdaş Müzik Tarihi, Varol Matbaası, Ankara, 1981. • MEB, “Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü Bireysel Ses Eğitimi Dersi Öğretim Programı”, Orta Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 2006. • MEB, “Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü Türk Müziği Koro Dersi Öğretim Programı”, Orta Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 2006. • MEB, Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli, Millî Eğitim Basımevi, 2004. • Meydan Larousse, Meydan Gazetecilik ve Yayıncılık, İstanbul, 1972. • MİMAROĞLU, İlhan, Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul, 1990. • MUNCH, Charles, Ben Bir Orkestra Şefiyim, Afa Yayınları, İstanbul, 1990. • OĞUZKAN, Ferhan, Eğitim Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1974. • ÖMÜR, Mehmet, Sesin Peşinde, Pan Yayıncılık, İstanbul, 2001. • Resmî Gazete, Sayı 26378, 16.12.2006. • SAY, Ahmet, Müziğin Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları (2. Basım), Ankara, 2002. • SAY, Ahmet, Müzik Ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2005. • SAY, Ahmet, Müzik Öğretimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Alf Matbaası, Ankara, 1996. • SAY, Ahmet, Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1994. • TAŞER, Suat, Konuşma Eğitimi, Papirüs Yayınevi, İstanbul, 2000. • TURGUT, Mehmet Fuat, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları, Saydam Matbaacılık (5. Basım), Ankara, 1987. • UÇAN, Ali, Müzik Eğitimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1994. • Uludağ Üniversitesi I. Ulusal Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Sempozyumu Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa, 1996. • ÜNAL, Sadettin, Ortaöğretim Kurumlarında Müzik Öğretimi ve Sorunları Türk Eğitim Derneği Öğretim Dizisi No, 7, Ankara, 1989. • ZEREN, Ayhan, Müzik Fiziği, Basit Seslerin Algılanması, Pan Yayıncılık, İstanbul, 1995. İNTERNET ADRESLERİ • (http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/). • (http://earged.meb.gov.tr). • (http://egitimbulteni.com/ sayi-2/ome.htm). • (http://ogm.meb.gov.tr/gos_duyuru.asp?alno=88) • (http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm). • (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sanat). • (http://ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro1.pdf). • (http://ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro2.pdf). • (http: //ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro3.pdf). • (http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm). • (http://www.mcsk12.net/admin/tlapages/curriculumguides/curr_music.asp). • (http://www.schools.utah.gov/curr/FineArt/Core_Curriculum/Music/Music_Sec.htm). • (http: //www.uen.org/core/core.do?courseNum=1620).