4 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2013
Transkript
4 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2013
ISBN 978-975-19-6259-1 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA TEL: 0 312 508 10 00 TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI RAPORU HAZIRLAYANLAR Füsun Gür, Nurdan Çakır, Şevki Mert Barış, Alper Eren, Ali Fuat Cebeci, Ayşe Dilsizoğlu, Bilge Sungur, Haluk Yıldız, Zeynep Ercan, Muhammed Ömer Ersoy İLETİŞİM TİKA TASARIM Finar Kurumsal BASKI Bilnet Baskı Çözümleri FOTOĞRAFLAR TİKA Basın ve Tanıtım Birimi AA Arşivi ISBN 978-975-19-6259-1 TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI RAPORLAMA VE KOORDİNASYON BİRİMİ GIRIŞ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 SUNUŞ Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı Ülkemiz, uluslararası krizlerde dikkatleri kriz bölgelerine çekerek barış dilinin hâkim kılınması için çaba harcamakta, Somali, Myanmar, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi politik istikrarsızlıkların insanlık krizi boyutuna vardığı ülkelerde somut katkılar sunmakta, çaresiz hayatlara doğrudan temas etmektedir. 2 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GIRIŞ GIRIŞ SUNUŞ Türkiye, kalkınma yardımlarını %29,7 oranında arttırarak 3,3 milyar dolara yükseltmiştir. Her türlü etnik, kültürel, dini ve siyasi farklılıkları dışarıda bırakarak nerede bir mazlum, nerede bir ihtiyaç sahibi varsa ona yardım elini uzatma gayreti içinde olan Türkiye, tüm ülkelerle ilişkiler geliştirmeye azami çaba sarf etmiştir. Bu çerçevede 2002 yılında 85 milyon dolar olarak gerçekleşen resmi kalkınma yardımları her geçen yıl artarak 2013 yılında 3,3 milyar dolara ulaşmış ve ülkemiz hem bölgesel hem de küresel kamuoyundaki saygınlığını pekiştirmiştir. Türkiye’nin kendine özgü tarihi ve vakıf medeniyetinin oluşturduğu kadim geleneğinden kaynağını alan yardım felsefesi, ülkemizin bu alandaki faaliyetlerinin farklılaşmasını ve çalışmaların nitelikli olmasını sağlamaktadır. Bu şuur ışığında ülkemiz kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşlarımızın gittikleri ülkelerde hiçbir karşılık beklemeden hayata geçirdikleri özverili ve başarılı çalışmalar ve özel sektör temsilcilerimizin yatırımları tüm dünyanın dikkatini çekmekte ve şüphesiz ki tüm aktörlere yeni sorumluluklar yüklemektedir. Bugün gelinen noktada, hayata geçirdiğimiz kalkınma işbirliği projeleri örnek olarak görülmektedir. Geleneksel kuzey-güney, yardım alan-yardım veren yaklaşımı geçerliliğini hızla yitirirken Türkiye olarak hedefimiz imkânlarımız ölçüsünde en akılcı ve etkin yaklaşımlarla küresel sorunların çözümüne katkıda bulunmaya devam etmektir. Türkiye, Afganistan’dan Yemen’e, Haiti’den Filipinler’e kadar 120 ülkeye yardım elini uzatmıştır. Coğrafyaları ve sektörleri birbirinden bağımsız düşünmenin imkansızlaştığı, karşılıklı bağımlılığın arttığı bir çağda, Türkiye, bir taraftan uluslararası platformlarda kalkınma işbirliği modellerini ve prensiplerini rehber alırken diğer taraftan adil yaklaşımı ve karşılıklı dayanışma ruhu ile projelerine yön vermekte, ekonomik, sosyal ve çevre alanlarındaki küresel hedeflere ulaşılması adına üzerine düşen tüm görevleri yerine getirmektedir. Ülkemiz, uluslararası krizlerde dikkatleri kriz bölgelerine çekerek barış dilinin hâkim kılınması için çaba harcamakta, Somali, Myanmar, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi politik istikrarsızlıkların insanlık krizi boyutuna vardığı ülkelerde somut katkılar sunmakta, çaresiz hayatlara doğrudan temas etmektedir. Diğer taraftan, 2011 yılının Nisan ayında Suriye Arap Cumhuriyeti’nde başlayan olayların ardından ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için “Açık kapı politikası” uygulayan ülkemiz bu yaklaşımını 2013 yılında da sürdürmüş ve kamplarda barınan Suriyeli sayısı 210 bine ulaşmıştır. Gerek kamplarda gerekse de kamp dışında hayatlarını sürdürmeye çalışan Suriyelilere yardım etmek insanlık adına kaçınılmaz olmuş, ülkemiz tüm kaynaklarıyla tarihsel duruşuna uygun hareket etmiştir. En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik 200 milyon ABD dolarlık yardım taahhüdümüzü aşmanın gururunu yaşıyoruz. Bununla birlikte, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen en az gelişmiş ülkelere yönelik çalışmalarını da sürdüren Türkiye, 2011 yılında ülkemizin ev sahipliğinde düzenlenen “4. En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı’nda Başbakanımız tarafından söz verilen her yıl 200 milyon dolar tutarındaki taahhüdünü 2013 yılında da aşmanın gururunu yaşamıştır. OECD Kalkınma Yardımları Komitesine üye ülkelerin resmi kalkınma yardımları 2013 yılında %6,1 oranında artarak 134,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve tüm zamanların en yüksek rakamına ulaşılmıştır. Buna karşılık Türkiye ise yardımlarını %29,7 oranında arttırarak 3,3 milyar dolara çıkartmıştır. Bu çerçevede ülkemiz son yıllarda olduğu gibi yine resmi kalkınma yardımlarını en çok arttıran ülkelerden birisi olmuştur. Türkiye 2013 yılında Afganistan’dan Yemen’e, Haiti’den Filipinler’e kadar 120 ülkeye yardım elini uzatmıştır. Bu aşamada TİKA, dış politikamızın uygulayıcı yumuşak gücü olması bakımından önemli roller üstlenmeye devam etmiştir. Kalkınma işbirliği sürecinin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi adına tüm kamu kurum ve kuruluşlarımız arasında koordinasyon görevi üstlenen TİKA; buna ek olarak yurt dışındaki Program Koordinasyon Ofisleri aracılığı ile projeleri doğrudan izlemekte ve doğacak tüm ihtiyaçlara vakit kaybetmeden mevcut tüm imkânlarla cevap vermektedir. Bu kapsamda Türkiye’nin kalkınma yardımları projelerini gerçekleştiren başta TİKA olmak üzere, yaptıkları azimli ve fedakâr çalışmaları nedeniyle tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımızı ve bu çalışmaları bir araya getirerek Türkiye Kalkınma Yardımları Raporunu hazırlayan güzide kurumumuz TİKA’yı tebrik ediyorum. Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı 3 SUNUŞ Son on iki yılda Türkiye’nin bölgesel güç kapasitesini ve küresel etkinliğini artırma adına gösterdiği gayret belki de en fazla kalkınma işbirliği alanında tezahür etmiştir. Bu anlamda kalkınma yardımları artık, ülkemizin uluslararası arenadaki duruşunun doğal bir parçası haline gelmiştir. Ülkemizin kuvvetli yumuşak gücü, faaliyetlerinde şeffaf olması ve söyleyeceklerini açıkça dile getirmesi, dış politikada algılanma biçimini değiştirmiştir. GIRIŞ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 ÖNSÖZ Dr. Serdar ÇAM Başkan Son yıllarda kendi ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak uluslararası işbirliği faaliyetlerini de geliştirme çabası içinde olan Türkiye ülkelerin gelişmişlik düzeyine bakmaksızın dünyanın her köşesinde ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim işbirliği çalışmalarını hayata geçirmiştir. 4 2013 yılında Türkiye’nin resmi ve özel akımlarını kapsayan toplam kalkınma yardımları 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kalkınma işbirliği alanında ülkemiz her geçen yıl gerçekleştirdiği etkin ve verimli projelerle sahip olduğu prestijli konumunu pekiştirmektedir. Dünya kaynaklarından insanlığın âdil bir şekilde yararlanacağı bir ekonomik yaklaşımın yerleşmesi ve Hoca Ahmet Yesevi’nin öğütlediği “Nerde görsen bir gönlü kırık, merhem ol sen” anlayışıyla hareket eden Türkiye, 2013 yılında da kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörüyle uluslararası kamuoyunca da takdir edilen projelere imza atmıştır. ÖNSÖZ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GIRIŞ GIRIŞ ÖNSÖZ Son yıllarda kendi ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak uluslararası işbirliği faaliyetlerini de geliştirme çabası içinde olan Türkiye ülkelerin gelişmişlik düzeyine bakmaksızın dünyanın her köşesinde ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim işbirliği çalışmalarını hayata geçirmiştir. Bu amaçla Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Asya ile yıllara uzanan ve kökleşen mevcut işbirliklerimiz yeni faaliyetler ile güçlendirilmiştir. Orta Doğu ve Afrika’da ülkemiz her türlü sorun karşısında ihtiyaç sahiplerine yardım eli uzatmıştır. Bu bölgelerin tümünde insanların hem acil ihtiyaçlarının karşılanmasına hem de yerleşmiş sorunlarının çözümüne yönelik geliştirilen projeler ile Türkiye kalkınma işbirliği süreçlerinin yürütülmesinde önemli tecrübeler kazanmıştır. 2011’de ülkelerinde ortaya çıkan iç karışıklıklar nedeniyle ülkemize sığınan Suriyeliler için Türkiye, başta AFAD olmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşlarımız ve STK’larımızca yardım seferberliği başlatmış ve Suriyeli misafirlerimizin yaşanan süreçten olabildiğince az etkilenmesi için başlatılan özverili çalışmalara devam edilmiştir. Coğrafi dağılım açısından 2013 yılında kalkınma işbirliği projelerinin %55,9’u Orta Doğu’da hayata geçirilmiştir. 2013 yılında dünyada yaşanan doğal afetlere ve çeşitli krizlere kayıtsız kalmayan Türkiye, özellikle Somali’de milyonlarca insanı doğrudan etkileyen ve BM tarafından “insanlık krizi” olarak nitelenen açlığa, Filipinler’de meydana gelen Haiyan tayfununun yarattığı yıkımlara, Myanmar’da yaşanan çatışma ortamına ve Filistin’deki zulümlere kayıtsız kalmamış, mevcut imkânlarını bu bölgelerdeki insanlar için kullanmıştır. 2013 yılında Türkiye’nin resmi ve özel akımlarını kapsayan toplam kalkınma yardımları 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Anılan yardımların 3 milyar 307 milyon doları resmi kurumlarımızca yapılırken 820 milyon doları Türk özel sektörünce doğrudan yatırım şeklinde gerçekleşmiştir. STK’larımızın yapmış olduğu yardımlar ise 280,23 milyon doları bulmuştur. Bu bağlamda BM tarafından belirlenen RKY/GSMH oranına ilişkin %0,7 hedefine bir parça daha yaklaşılmıştır. 2010 yılında %0,13, 2011 yılında %0,17, 2012 yılında ise rekor bir artışla %0,32 olarak gerçekleşen oran 2013 yılında da artış çizgisini koruyarak %0,42’ye ulaşmıştır. Coğrafi dağılım açısından 2013 yılında kalkınma işbirliği projelerinin %55,9’u Orta Doğu’da, %24,7’si Afrika’da, %15,3’ü Güney ve Orta Asya’da, %3,1’i ise Balkanlar ve Doğu Avrupa’da hayata geçirilmiştir. Ülkemizin yardımlarından en çok yararlanan 10 ülke ise sırasıyla Suriye, Mısır, Kırgızistan, Somali, Afganistan, Filistin, Pakistan, Kazakistan, Tunus ve Azerbaycan olmuştur. 2013 yılında OECD Kalkınma İşbirliği Komitesi’nce (DAC) yayınlanan öncül veriler ışığında Türkiye ABD, Avrupa Birliği Kurumları ve İngiltere’nin ardından en fazla insani yardım sağlayan 4. donör olurken İnsani Yardım/GSMH’de yakalanan %0,21 oranı ile ülkemiz dünyada birinci sırada yer almıştır. STK’larımızın yapmış olduğu yardımlar 280,23 milyon dolar olmuştur. Bu kapsamda, oldukça geniş bir coğrafyada ve muhtelif sektörlerde ortaya çıkan ülkemizin kalkınma işbirliği projelerinde önemli roller üstlenen başta TİKA olmak üzere, tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızın çalışanlarına, vakıf medeniyetimizin günümüzdeki temsilcisi STK mensuplarımıza, kalkınma işbirliğine destek sağlayan özel kuruluşlarımıza ve 2004 yılından beri ülkemiz kalkınma yardımlarının sürecin tüm aktörleri ile koordinasyon içinde bir veri yönetim sistemiyle toplanarak raporlanmasını sağlayan TİKA Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’na şükranlarımı sunuyorum. Dr. Serdar ÇAM Başkan 5 İÇİNDEKİLER Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeler arasında 6. büyük ekonomi, dünyada ise 16. büyük ekonomi konumundaki Türkiye artarak büyüyen bu ekonomik gücünü gelişmekte olan ülkelerle paylaşmaya devam etmektedir. Yönetici Özeti: Türkiye Kalkınma Yardımları 2013 08 01 02 Türkiye, kadim tarihi ve kültüründen kaynaklanan paylaşma geleneğinden hareketle hiçbir ayrım yapmaksızın dünyanın her yerinde işbirliği projeleri geliştirmiştir. Türkiye tarafından 2013 yılında yapılan iki taraflı Resmi Kalkınma Yardımları, 2012 yılında yapılan yardımlara göre %30’luk bir artış göstererek 3.156 milyon dolara yükselmiştir. 1. 2013 Yılı Kalkınma Yardımları 16 1.A. Türkiye’nin 2013 Yılı Toplam Kalkınma Yardımları 17 1.B. 2013 Yılı Toplam Resmi Kalkınma Yardımlarının Yıllar Bazında Karşılaştırılması 19 1.C. 2013 Yılı Resmi Kalkınma Yardımlarının Ana Akımları 20 1.D. 2013 Yılı İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarının Kategorilere Göre Dağılımı 22 1.D.1. Tavizli Kredi/Borç 23 1.D.2. Bütçe Desteği 25 1.D.3. Proje Program Yardımları, Teknik İşbirliği ve Öğrenci Yardımları 25 1.D.4. Acil ve İnsani Yardımlar 57 1.D.5. Sığınmacılar 68 1.D.6. Yönetim Giderleri 70 1.D.7. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (Çok Taraflı Yardımlar) 71 1.D.8. Diğer Resmi Akımlar 73 1.E. Özel Akımlar 74 1.E.1. Doğrudan Yatırımlar 74 1.E.2. Sivil Toplum Kuruluşlarının Kalkınma Yardımları 76 2. Resmi Kalkınma Yardımlarının Bölgesel ve Ülkesel Dağılımı 88 2.A. Bölgesel Dağılım 89 2.B. Ülkesel Dağılım 90 2.C. En Az Gelişmiş Ülkelere Yapılan Yardımlar 127 03 TİKA’nın 2013 yılında program koordinasyon ofisi (PKO) sayısını 36’ya, yardım götürdüğü ülke sayısını ise 120’ye ulaştırmıştır. 3. Resmi Kalkınma Yardımı Yapan Kurum ve Kuruluşların 2013 Yılı Çalışmaları 130 04 Donör ülkelerin reel kalkınma yardımı toplamda artış göstermiş olsa da OECD, yapılan kalkınma yardımının En Az Gelişmiş Ülkelere dağılımında azalma eğilimi olduğuna dikkat çekmiştir. Suriyeli vatandaşların barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması kapsamında yapılan yardımlar sınır ötesine ulaştırılmıştır. 4. Donör Ülkelerin 2013 Yılında Gerçekleştirdiği Kalkınma Yardımları 142 Ekler 152 152 4.A. Genel Değerlendirme 143 Ek-1: OECD-Dac Resmi Kalkınma Yardımı Alan Ülkeler Listesi (2013) 4.B. Donör Performansı 144 153 4.C. İnsani Kalkınma Yardımlarının Değerlendirilmesi 147 Ek-2: Türkiye’nin İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarının Ülkelere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) 4.D. İnsani Yardımda Alıcı / Yararlanıcı Ülkelerin Değerlendirilmesi 147 Ek-3: TİKA Program Koordinasyon Ofisleri İletişim Bilgileri 154 Grafik ve Tablo Listesi 158 Kısaltmalar 159 GENEL GÖRÜNÜM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI 2013 4,3 Türkiye’nin resmi ve özel akımlarının toplamı 2013 yılında 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 8 6. Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeler arasında 6. büyük ekonomi, dünyada ise 16. büyük ekonomi konumundadır. 3,3 Resmi Kalkınma Yardımlarının 3.156,67 milyon dolarlık kısmı iki taraflı yardımlar, 151 milyon doları ise çok taraflı katkı olarak gerçekleşmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GENEL GÖRÜNÜM GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye’nin Gayrisafi Milli Hasılası (GSMH) 786 milyar dolardan 789 milyar dolara yükseldi. Makroekonomik göstergeler açısından bir önceki yılla karşılaştırıldığında, 2013 yılında yakaladığı %4’lük büyüme oranı ile Türkiye’nin Gayrisafi Milli Hasılası (GSMH) 786 milyar dolardan1 789 milyar dolara, kişi başına düşen gelir ise 10.505 dolardan 10.782 dolara yükselmiştir. 2013 sonu itibarıyla Türk ekonomisi, satın alma gücü paritesine göre Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) sıralamasında, Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeler arasında 6. büyük ekonomi, dünyada ise 16. büyük ekonomi konumundadır. Türkiye artarak büyüyen bu ekonomik gücünü gelişmekte olan ülkelerle paylaşmaya devam etmektedir. Resmi Kalkınma Yardımının Gayrisafi Milli Hasılaya bölünmesiyle (RKY/GSMH) hesaplanan Binyıl Hedefi gerçekleşme düzeyi 10 yıl önce binde 1 iken, 2013 yılında bu rakam binde 4,2 olarak hesaplanmıştır. 4 milyar 347 milyon ABD doları toplam yardım.. Türkiye’nin resmi ve özel akımlarının toplamı 2013 yılında 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında 3 milyar 307 milyon dolar Resmi Kalkınma Yardımı yapılmıştır. Özel akımların tutarı 1,1 milyar doları geçmiş olup, bu rakam Türk özel sektörü tarafından hayata geçirilen 820 milyon dolarlık yatırım ile STK’ların 280,23 milyon dolar tutarındaki yardımların toplamıdır. RESMİ KALKINMA YARDIMLARI Resmi Kalkınma Yardımlarının 3.156,67 milyon dolarlık kısmı iki taraflı yardımlar, 151 milyon doları ise çok taraflı katkı olarak gerçekleşmiştir. İki taraflı katkıların 2.596,12 milyon doları hibe; 560,55 milyon doları ise tavizli kredi yardımı şeklinde olmuştur. 601 2005 2007 2008 2009 2010 1.273 967 2006 707 2004 780 2003 602 2002 712 76 339 2.533 3.307 TÜRKİYE RESMİ KALKINMA YARDIMLARI (MİLYON ABD DOLARI) 85 3,2 milyar ABD doları tutarında iki taraflı resmi yardım... 2011 2012 2013 Bu raporda aksi belirtilmedikçe, “dolar” tabirinden Amerika Birleşik Devletleri Doları (ABD Doları) anlaşılmalıdır. 1 9 YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye ekonomisi, son on yılda gösterdiği üstün performans ve yakalanan yüksek büyüme rakamlarını çevre ülkelerde yaşanan tüm ekonomik ve siyasi krizlere rağmen 2013 yılında da sürdürmüştür. GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarında %30’luk artış... Suriyeli misafirlere yapılan yardımlarla Orta Doğu bölgesi en çok yardım alan bölge oldu. RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI Türkiye tarafından 2013 yılında yapılan iki taraflı Resmi Kalkınma Yardımları, 2012 yılında yapılan yardımlara göre %30’luk artış göstermiştir. Suriyeli Misafirlere yapılan yardımlar nedeniyle Orta Doğu Bölgesi 1.766,54 milyon dolar ile yardımlardan en çok yararlanan bölge olmuştur. 2012 yılında 3 katlık resmi kalkınma yardımı artışıyla ikinci sıraya yükselen Afrika Bölgesi, 2013’te gerçekleşen 782 milyon dolarlık yardım rakamıyla yerini korumuştur. Güney ve Orta Asya Bölgesine yapılan yardımlarda ise %8’lik artış gerçekleşmiş ve 484 milyon dolara ulaşılmıştır. Her ne kadar Güney ve Orta Asya Bölgesine yapılan yardımlarda Afrika Bölgesine oranla daha fazla bir artış görülmüş olsa da Asya Bölgesi 2013’te yine 3. sırada yer almıştır. Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılan yardımlarda önceki yıla oranla %12’lik artış görülmüştür. Diğer bölgelere baktığımızda ise, Uzak Doğu ülkelerine yapılan yardımlarda %70, Amerika ülkelerine yapılan yardımlarda ise %64’lük artış yaşanmıştır. 10 Amerika ülkelerine yapılan yardımlarda %64’lük artış... TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GENEL GÖRÜNÜM GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ UZAK DOĞU 18 BALKANLAR & DOĞU AVRUPA 98 ORTA DOĞU 1.767 AMERİKA 4 TOPLAM 3.157 GÜNEY VE ORTA ASYA 484 GÜNEY ASYA BÖLGESEL 2,39 AFRİKA 783 DİĞER 1 2013: TÜRKİYE’NİN YARDIMLARINDAN EN ÇOK YARARLANAN ÜLKELER (MİLYON ABD DOLARI) 27,74 22,28 15,76 15,26 14,60 13,32 13,28 IRAK BOSNA-HERSEK TÜRKMENISTAN KOSOVA MYNMAR (BURMA) KARADAĞ İRAN 286,31 337,27 2012 11,13 28,68 AZERBAYCAN 2011 GÜRCISTAN 36,19 TUNUS 2010 279,81 2009 156,55 108,20 2008 1.339,84 39,30 KAZAKISTAN 69,48 FILISTIN 49,98 89,73 AFGANISTAN PAKISTAN 115,74 SOMALI KIRGIZISTAN TÜRKİYE’DEN EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR (MİLYON ABD DOLARI) 171,70 En az gelişmiş ülkelere 2008 yılından bu yana yapılan yardımlar 1,3 milyar ABD dolarını aştı. MISIR SURIYE 131,55 538,83 1.638.500 1,6 milyar ABD doları ile en çok yardım Suriye’ye... YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE’NİN İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI (MİLYON ABD DOLARI) 2013 TOPLAM 11 GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERE DAĞILIMI Bütçe Desteği Ülkemiz tarafından 2013 yılında Somali’ye 15 milyon dolar, Kırgızistan’a ise 2,23 milyon dolar tutarında mali destek sağlanmıştır. TANITIM > 0,81 SIĞINMACILAR > 87,3 YÖNETİM GİDERLERİ > 89,02 TEKNİK YARDIMLAR > 225,30 TAVİZLİ KREDİ > 560,55 ACİL YARDIMLAR > 1.629,18 PROGRAM YARDIMLARI > 318,71 BÜTÇE DESTEĞİ > 17,23 ÖĞRENCİ YARDIMLARI > 222,76 Somali’ye 15 milyon ABD doları bütçe desteği... RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERE DAĞILIMI (MİLYON ABD DOLARI) ULUSAL STK’LARA DESTEK > 5,63 2013 yılında 1,6 milyar ABD doları acil yardım... Mısır ve Kırgızistan’a toplam 560 milyon ABD doları tavizli kredi... Tavizli Kredi Hazine Müsteşarlığı ile Mısır Maliye Bakanlığı arasında Eylül 2012 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde ülkemiz tarafından Mısır’a 1 milyar dolar tavizli kredi sağlanması kararlaştırılmıştır. Kredinin ilk dilimi olan 500 milyon dolar 2012 yılının son aylarında, ikinci dilimi ise 2013 yılının başlarında Mısır’a ulaştırılmıştır. Kırgızistan’a 60,55 milyon doları tutarında tavizli kredi sağlanmıştır. Sonuç olarak Mısır’a ve Kırgızistan’a açılan tavizli kredilerin toplamı 2013 yılında 560,55 milyon dolardır. 12 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GENEL GÖRÜNÜM GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, en çok acil yardım yapan 4. donör, 3. ülke... 2008 2009 2010 2011 1.629,18 1.040,03 264,35 49,75 2007 152,51 31,08 2006 46,12 2005 115,67 TÜRKİYE’NİN ACİL VE İNSANİ YARDIMLARI (MİLYON ABD DOLARI) 178,89 Ülkemizin 2013 yılında yaptığı Resmi Kalkınma Yardımlarının %49’u insani yardım... 2012 2013 Suriye’de başlayan karışıklıkların ardından 2011 yılının Nisan ayından itibaren ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için Türkiye açık kapı politikası uygulamaya devam etmektedir. Ülkemizde kurulan kamplarda 2 yılı aşkın süredir Suriyeli Misafirlerin tüm ihtiyaçları hassasiyetle karşılanmaktadır. Bu sürecin etkisi ile ülkemiz 2012 yılında gerçekleştirdiği 1.040 milyon dolarlık yardımla en çok acil yardım yapan 4. donör (ABD, AB ve İngiltere’nin ardından) olmuştur. 2013 yılında da Suriyeli Misafirlere yönelik yardımların tutarı 1.571 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. 14.507 öğrenciye burs... Yurtiçi Öğrenci Yardımları Türkiye, 20 yılı aşkın süredir yükseköğretim görmek isteyen uluslararası öğrencilere burs imkanı sağlamaktadır. Bu çerçevede, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca 2012 yılında 4.715 öğrenciye burs verilirken, 2013 yılında bu rakamın 3 kat üzerine çıkılarak 14.507 öğrenciye yükselmiştir. Ayrıca Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından uygulanan Yabancı Uyruklular İçin Doktora Burs Programı ve En Az Gelişmiş Ülkeler Lisansüstü Burs Programından toplam 162 öğrenci yararlanmıştır. Proje program, teknik işbirliği ve ulusal STK’lara destek kapsamında 549,64 milyon dolar yardım yapılmıştır. Proje Program Yardımları, Teknik İşbirliği, Ulusal STK’lara Destek Büyük bir çoğunluğu Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından yürütülen proje program / teknik işbirliği ve ulusal STK’lara destek çalışmalarına 2013 yılında 549 milyon doların üzerinde kaynak aktarılmıştır. Söz konusu çalışmalar kamu kurum ve kuruluşlarımız işbirliğinde gerçekleştirilmiştir. Sektörlerine de ayrıştırılabilen bu çalışmalarda sosyal altyapılar sektörüne %91 oranında pay aktarıldığı hesaplanmıştır (tavizli kredilerin sektörleri ayrı tutularak). Sığınmacılar 2013 yılında çeşitli ülkelerden toplam 71.353 kişi Türkiye’ye giriş yapmıştır. Dünya Bankası’nın belirlemiş olduğu kalkınma yardımı alabilen ülkeler arasından Türkiye’ye giriş yapan kişi sayısı ise 70.431’dir. Bu sığınmacıların 16.415’i yasadışı olarak Türkiye’ye giriş yapan Suriyelilerdir. 2013 yılında ülkemize gelen sığınmacılar için 87,3 milyon dolar harcama gerçekleştirilmiştir. 13 YÖNETİCİ ÖZETİ Acil ve İnsani Yardım Ülkemizin 2013 yılında yaptığı Resmi Kalkınma Yardımlarının %49’u insani yardım olarak raporlanmıştır. Tutar olarak 1.629,18 milyon dolara ulaşan insani yardımların GSMH’ye oranı ise bir önceki yılla karşılaştırıldığında 0,13’ten 0,21’e yükselmiş; bu oranla Türkiye, insani yardım yapan ülkeler arasında 1. sırada, yapılan yardım tutarı bakımından ise, ülkemiz ABD ve İngiltere’nin ardından 3. sırada yer almıştır. Kişi başına düşen insani yardım miktarı ise 22 dolar olmuştur. GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Ülkemizin yönetim giderleri 89,2 milyon dolar... Yönetim Giderleri Yönetim giderleri, kalkınma yardımları çalışmalarına katılan tüm kurum ve kuruluşların, merkez ya da taşra teşkilatları ile yurt dışı birimlerinin, söz konusu faaliyeti gerçekleştirmek için yüklendiği personel, idari ve lojistik masrafları içermektedir. 2013 yılında ülkemizin yönetim giderleri 89,2 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Söz konusu yönetim giderleri Resmi Kalkınma Yardımlarının yalnızca %3’ü kadardır. En çok katkı 70,17 milyon dolarla Dünya Bankası Grubu’na... Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (Çok Taraflı Yardımlar) 2013 yılında Türkiye’nin uluslararası kuruluşlara yaptığı katkılar 151 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında 110,80 milyon dolar olan söz konusu yardım 2013 yılında %36 oranında artmıştır. Ülkemiz tarafından en çok katkı 70,17 milyon dolarla Dünya Bankası Grubu’na yapılırken 31,18 milyon dolarla ikinci sırayı Birleşmiş Milletler Örgütü ve icracı kuruluşları almıştır. Diğer Resmi Akımlar Diğer resmi akımlar (DRA), resmi sektör tarafından yapılan ancak esasen kalkınmaya yönelik olmamaları veya yeterince tavizli olmamaları nedeniyle RKY olma koşullarını karşılamayan işlemler olarak tanımlanır. Türkiye 2013 yılında 2,58 milyon dolar kredi kullandırmış olup, daha önceki yıllarda vermiş olduğu kredilerin geri ödemesi olarak 15,64 milyon dolar tutarında anapara ve faiz almıştır. Doğrudan Yatırımlar Türkiye’nin sermaye ihracı önceki yıllardaki gibi Güney ve Orta Asya Bölgesinde yoğunlaşmakla beraber, Türk sermayesi Afrika’dan Latin Amerika’ya, Avrupa’dan Uzak Doğu’ya dünyanın dört bir yanına yayılmaktadır. 2013 yılında Azerbaycan 449 milyon dolar, Hindistan 80 milyon dolar ve Mısır 38 milyon dolar ile Türkiye’nin en çok yatırım yaptığı ülkelerdir. STK’lar tarafından gerçekleştirilen kalkınma yardımları toplamı 280,23 milyon dolardır. Türk Sivil Toplum Kuruluşlarının Yardımları 2013 yılında STK’lar tarafından gerçekleştirilen kalkınma yardımları toplamı 280,23 milyon dolardır. Bir önceki yıla oranla STK yardımlarında %85’lik bir artış hesaplanmıştır. Söz konusu rakamın 93,95 milyon dolarını Suriye’ye yapılan yardımlar teşkil etmektedir. Türk kamu kurum ve kuruluşlarından STK’lara aktarılan kaynak 47,7 milyon dolardır. 14 8,83 8,40 7,33 5,07 5,02 4,74 4,43 4,12 3,79 3,63 FILISTIN KIRGIZISTAN ÇAD MALI BANGLADEŞ PAKISTAN BURKINA FASO AZERBAYCAN KAZAKISTAN MISIR NIJER SOMALI SURIYE 10,84 36,10 93,95 TÜRK STK’LARININ EN ÇOK YARDIM ETTİĞİ ÜLKELER (MİLYON ABD DOLARI) TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GENEL GÖRÜNÜM GENEL GÖRÜNÜM YÖNETİCİ ÖZETİ DONÖR ÜLKELERİN 2013 KALKINMA YARDIMLARI VE TÜRKİYE’NİN YERİ OECD ülkelerinin 2013 yılında net Resmi Kalkınma Yardımı toplamı 134,8 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Bu da yardımların reel olarak %6,1 oranında arttığını ve şu ana kadarki kaydedilen en yüksek seviye olduğunu göstermektedir. Hacimce en büyük yardımı yapan donörler ABD, İngiltere, Almanya, Japonya ve Fransa’dır. Birleşmiş Milletler’in belirlediği RKY/GSMH hedefi olan %0,7’yi Norveç, İsveç, Lüksemburg ve Danimarka geçen yıllarda da olduğu gibi aşmıştır. Bu dört ülkenin yanı sıra İngiltere 2013 yılında RKY’sini %27,8 oranında artırmış ve ilk defa BM’nin belirlediği %0,7’lik uluslararası hedefe ulaşmıştır. 4.851,05 3.307,67 3.252,64 3.197,86 2.928,46 2.281,29 2.198,64 1.743,64 1.435,36 1.171,61 821,96 484,05 474,31 461,33 430,68 305,02 212,32 85,38 60,23 35,23 AVUSTRALYA TÜRKIYE İTALYA İSVIÇRE DANIMARKA BELÇİKA İSPANYA KORE FINLANDIYA AVUSTURYA İRLANDA PORTEKIZ POLONYA YENI ZELANDA LÜKSEMBURG YUNANISTAN ÇEK CUMHURIYETI SLOVAKYA SLOVENYA İZLANDA 5.435,28 HOLLANDA 4.911,14 5.581,36 NORVEÇ KANADA 5.831,20 11.376,00 FRANSA İSVEÇ 11.786,11 JAPONYA 14.059,45 ALMANYA BIRLEŞIK KRALLIK ABD 17.881,48 31.545,25 OECD-DAC ÜYESİ ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN RESMİ KALKINMA YARDIMLARI (MİLYON ABD DOLARI) 0,30 0,09 SLOVAKYA DAC TOPLAM 0,10 0,13 YUNANISTAN POLONYA 0,13 SLOVENYA 0,11 0,13 KORE ÇEK CUMHURIYETI 0,16 İTALYA 0,23 PORTEKIZ 0,16 0,23 JAPONYA İSPANYA 0,26 İZLANDA 0,19 0,26 YENI ZELANDA A.B.D. 0,27 0,38 ALMANYA KANADA 0,41 FRANSA 0,28 0,42 TÜRKIYE AVUSTURYA 0,45 İRLANDA 0,34 0,45 BELÇIKA AVUSTRALYA 0,47 İSVIÇRE 0,55 0,67 HOLLANDA FINLANDIYA 0,72 BIRLEŞIK KRALLIK 0,85 1,00 LÜKSEMBURG DANIMARKA 1,02 İSVEÇ NORVEÇ 1,07 OECD-DAC ÜYESİ ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN NET RKY/GSMH ORANLARI (%) (BM HEDEFİ: %0,7) 15 YÖNETİCİ ÖZETİ OECD ülkelerinin net Resmi Kalkınma Yardımı toplamı 134,8 milyar dolar... FAALİYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 4,4 Türkiye’nin 2013 yılı Toplam Kalkınma Yardımları (TKY) 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 16 %26,5 2013 yılında TKY bir önceki yıla oranla %26,5’lik bir artış göstermiştir. %30 2013 yılında resmi %30 oranında yükseliş gerçekleşmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Türkiye ekonomisi, son on yılda gösterdiği üstün performans ve yakalanan yüksek büyüme rakamlarını çevre ülkelerde yaşanan tüm ekonomik ve siyasi krizlere rağmen 2013 yılında da sürdürmüştür. Makroekonomik göstergeler açısından bir önceki yılla karşılaştırıldığında, 2013 yılında yakaladığı %4’lük büyüme oranı ile Türkiye’nin Gayrisafi Milli Hasılası (GSMH) 786 milyar dolardan2 789 milyar dolara, kişi başına düşen gelir ise 10.505 dolardan 10.782 dolara yükselmiştir. 2012-2017 döneminde yıllık ortalama %5,2 büyüme oranı beklenmektedir. Küresel ölçekte “yükselen ekonomi” olarak nitelenen Türk ekonomisi, 2013 sonu itibarıyla satın alma gücü paritesine göre Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) sıralamasında, Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeler arasında 6. büyük ekonomi, dünyada ise 16. büyük ekonomi konumundadır. Türkiye’nin son on yıl içerisinde gösterdiği ekonomik kalkınma uluslararası kamuoyunca da ilgiyle izlenmekte olup, OECD tahminlerine göre, 2012-2017 döneminde yıllık ortalama %5,2 büyüme oranıyla OECD üyeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomi olması beklenmektedir. Türkiye, kadim tarihi ve kültüründen kaynaklanan paylaşma geleneğinden hareketle hiçbir ayrım yapmaksızın dünyanın her yerinde işbirliği projeleri geliştirmiş, ekonomisindeki dinamik ve hızlı büyüme ile orantılı olarak kalkınma yardımlarını da her geçen yıl artırmıştır. Türkiye’nin yardım rakamları OECD Kalkınma Yardımları Komitesi’nin (DAC) belirlediği uluslararası standartlara göre derlenmektedir. Bu bağlamda, raporda yer alan terim ve kavramlar, kategoriler, sektörler uluslararası toplumun ortaklaşa belirlediği standartlardır. Ülkemiz 2003 yılından itibaren raporlarını bu temeller üzerine kurgulamaktadır. Türkiye’nin 2013 yılı Toplam Kalkınma Yardımları (TKY) 4 milyar 347 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TKY’yi oluşturan kalemler arasında iki ana başlık bulunmaktadır: Resmi Akımlar ve Özel Akımlar. Bu raporda aksi belirtilmedikçe, “dolar” tabirinden Amerika Birleşik Devletleri Doları (ABD Doları) anlaşılmalıdır. 2 1 0,9 PORTEKIZ İTALYA 1,3 1,2 JAPONYA 1,7 DANIMARKA 1,7 ALMANYA 1,7 YUNANISTAN 1,7 SLOVENYA 1,8 BELÇIKA HOLLANDA 1,9 1,8 İNGILTERE AVUSTURYA 2,1 2,2 FRANSA 2,1 2,2 MACARISTAN İSVIÇRE 2,3 FINLANDIYA 2,3 KANADA 2,4 2,3 OECD İZLANDA İSPANYA 2,5 YENI ZELANDA ÇEK CUMHURIYETI 2,6 2,5 İSVEÇ 2,7 ADB İRLANDA 2,8 İSRAIL 2,6 2,8 LÜKSEMBURG 3,3 3,1 SLOVAKYA POLONYA 3,4 3,3 3,5 MEKSIKA ESTONYA 3,6 NORVEÇ GÜNEY KORE 3,6 ŞILI AVUSTRALYA 5,2 TÜRKIYE 4,8 GRAFİK 1: OECD ÜLKELERİ YILLIK ORTALAMA REEL BÜYÜME TAHMİNLERİ (2012-2017; %) 17 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 1.A. TÜRKİYE’NİN 2013 YILI TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında 3.307,67 milyon dolar Resmi Kalkınma Yardımı... Resmi Akımlar, kamu kurum ve kuruluşlarımızca gelişmekte olan ülkelere yapılan Resmi Kalkınma Yardımları (RKY) ve yine kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından sağlanan ancak gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik kalkınmanın teşviki ve refah seviyesinin artırılmasını hedeflemekle birlikte yeterli hibe miktarını içermeyen diğer resmi akımları (DRA) içermektedir. Bu kapsamda, 2013 yılında 3.307,67 milyon dolar Resmi Kalkınma Yardımı yapılmıştır. DRA miktarı ise -13,06 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Özel Akımlar başlığı altında ise, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye ihracı olarak değerlendirilen doğrudan yatırımlar ve sivil toplum kuruluşlarımız tarafından gerçekleştirilen yardımlar yer almaktadır. Doğrudan yatırımlar, bulundukları ülkelerde ekonomik kalkınmayı teşvik etme potansiyelleri nedeniyle toplam kalkınma yardımları içerisinde yer almaktadır. Bu çerçevede, Türk özel sektörü tarafından hayata geçirilen 820 milyon dolarlık yatırım, toplam kalkınma yardımları içerisinde raporlanmıştır. STK’lar tarafından 280,23 milyon dolar yardım... İnsani yardım faaliyetlerine büyük bir özveri ile imza atan Türk Sivil Toplum Kuruluşları 2013 yılında da son derece aktif şekilde çalışmalarına devam etmiştir. Bu çerçevede STK’lar tarafından 280,23 milyon dolar yardım yapılmıştır. Bu rakamın 232,53 milyon dolarlık kısmı STK’ların kendi kaynakları ile yapmış olduğu yardım olarak hesaplanmıştır. 47,7 milyon dolarlık kısmını ise kamu kurum ve kuruluşlarımızdan STK’lara aktarılan destek oluşturmaktadır. Kamu kurum ve kuruluşlarımızdan STK’lara 47,7 milyon dolar destek... 18 RKY DRA 232,53 TOPLAM 820 -13,36 3.307,67 4.347,14 GRAFİK 2: TÜRKİYE’NİN TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI (2013; MİLYON ABD DOLARI) DY STKY 1.B. 2013 YILI TOPLAM RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ YILLAR BAZINDA KARŞILAŞTIRILMASI 2005 yılında 1.051,94 milyon dolar toplam kalkınma yardımı gerçekleştiren Türkiye 2013 yılında 4 milyar 347,14 milyon dolarlık yardım yaparak 9 yıl içinde 4 kattan daha fazla yardım yapmayı başarmıştır. Diğer yandan Eximbank tarafından sağlanan krediler 2010 yılına kadar TKY içinde negatif bir etkiye sahipken geçtiğimiz 3 yıl içinde kullandırılan kredilerin ödenen faizlerden daha yüksek olması nedeniyle hesaplamaları pozitif yönde etkilemiştir. 2012 yılında 56,53 milyon dolara yükselen diğer resmi yardımlar 2013 yılında yeniden düşüş göstererek -13,06 milyon dolar olmuştur. GRAFİK 3: TÜRKİYE’NİN TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI (2011-2013; MİLYON ABD DOLARI) TOPL. KALK. YRD. 4.347,14 1.273,01 232,53 111,65 2012 2011 2013 820 STK YRDL. 199 735 -13,06 56,53 2013 11 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 Türk özel sektörü tarafından 820 milyon dolar doğrudan yatırım... 2012 DRA 2013 879,9 DY 2011 2.363,14 2.533,3 3.307,67 3.436,48 RKY 2012 Türk sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan 232,53 milyon dolar yardım... Türk özel sektörünün yapmış olduğu doğrudan yatırımlar ise 735 milyon dolardan 820 milyon dolara yükselerek %12’lik bir artış göstermiştir. 2013 yılında TKY, bir önceki yıla oranla %26,5’lik bir artış göstermiştir. Resmi akımlardaki yükseliş ise %30 olmuştur. Türk sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan yardımlar (STKY) ise 111,65 milyon dolardan 232,53 milyon dolara ulaşmıştır. STK’lar tarafından ulaşılan en yüksek miktar olan bu rakam bir önceki yılla karşılaştırıldığında %108’lik bir artışı ifade etmektedir. 19 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 4.347,14 milyon ABD doları toplam kalkınma yardımı... TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 1.C. 2013 YILI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ ANA AKIMLARI Resmi Kalkınma Yardımı 3.307 milyar dolar… Kalkınma yardımlarının en önemli bileşeni olan Resmi Kalkınma Yardımları: • Doğrudan doğruya kamu sektörü tarafından, • Ulusal veya uluslararası STK’lar üzerinden, • Kamu-özel sektör ortaklığı çerçevesinde, • Uluslararası örgütlere katkı sağlanması aracılığıyla gelişmekte olan ülkelere ulaştırılmaktadır. Diğer yandan bu yardım kanallarının ilk üçü iki taraflı, sonuncusu ise çok taraflı yardımlar sınıfında ele alınmaktadır. Kalkınma yardımları çalışmalarında çok taraflı faaliyetler uluslararası kuruluşlar tarafından hayata geçirilmektedir. Üye ülkelerin katılımları ile oluşturdukları bütçeler, geliştirdikleri program ve projeler ve/veya kredi borç işlemleri uluslararası kuruluşlarca doğrudan uygulanmaktadır. Donör ülkelerin uluslararası kuruluşlara yaptıkları katkı ve aidat ödemeleri de bu kapsamda ele alınmaktadır. İki taraflı yardımlar 3.156,67 milyon dolar… Öte yandan uluslararası kuruluşların listesi OECD Kalkınma Yardımları Komitesi (DAC) üyesi ülkelerce belirlenmiştir; dolayısıyla, listede yer almayan bir uluslararası kuruluşa yapılan aidat veya katkı, kalkınma hedefine hizmet etmediği için kalkınma yardımları başlığı altında sınıflandırılmamaktadır. 2013 yılında toplam 3.307 milyar dolar olarak gerçekleşen RKY’nin 3.156,67 milyon dolarlık kısmı iki taraflı yardımlar, 151 milyon doları ise çok taraflı katkı olarak gerçekleşmiştir. İki taraflı katkıların 2.596,12 milyon doları hibe; 560,55 milyon doları ise tavizli kredi yardımı şeklinde olmuştur. 3.156,67 3.307,67 GRAFİK 4: TÜRKİYE RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ ANA DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) 151 Çok taraflı katkı 151 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. RESMİ KALKINMA. YRD. 20 İKİ TARAFLI. YRD. ÇOK TARAFLI YRD. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TABLO 1: TÜRKİYE’NİN TOPLAM KALKINMA YARDIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI (2012-2013) 2013 (milyon ABD Doları; Reel Değişim 2012 fiyatlarıyla) (%; 2012 fiyatlarıyla) 2013 (milyon ABD Doları; cari fiyatlarla) 2012 (milyon ABD Doları; cari fiyatlarla) Toplam Kalkınma Yardımları 4.347,14 3.436,48 4.299,18 25,10 1. Resmi Akımlar 3.294,54 2.589,30 3.258,80 25,86 1.1. Resmi Kalkınma Yardımları 3.307,67 2.533,30 3.271,72 29,15 1.1.1. İki Taraflı RKY 3.156,60 2.422,50 3.122,36 28,89 1.1.2. Çok Taraflı RKY 151,00 110,80 149,36 34,80 1.2. Diğer Resmi Akımlar -13,06 56,53 -12,92 -122,86 1.052,53 846,65 1041,11 22,97 2.1. Özel Sektör Akımlar 820,00 735,00 811,10 10,35 2.2. STK Akımları 232,53 111,65 230,01 106,01 2007 2008 2009 2010 1.273 967 2006 707 2005 780 2004 602 2003 712 2002 601 339 2.533 3.307,67 GRAFİK 5: TÜRKİYE RESMİ KALKINMA YARDIMLARI (2002-2013; MİLYON ABD DOLARI) 76 Son 10 yılda 11.821 milyar dolar RKY... 85 2. Özel Akımlar 2011 2012 2013 21 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Döviz kurundaki değişimler ile enflasyon oranı dikkate alınarak 2012 fiyatları bazında yapılan hesaplamalar ışığında, Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımları 2013 yılında bir önceki yıla göre %29,15 oranında artmıştır. 2012 yılında 2 milyar dolar eşiğinin ilk kez aşılmasının ardından 2013 yılında da ilk kez 3 milyar dolar eşiği aşılmıştır. Yıllar bazında Resmi Kalkınma Yardımları Grafik 5’te yer almaktadır. Diğer yandan OECD-DAC üyelerince belirlenen yardım alan ülkeler listesi EK-1’de; Türkiye tarafından hangi ülkeye ne kadar yardım yapıldığı EK-2’de bulunmaktadır. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 yılında 1.629 milyon dolar acil yardım gerçekleştirildi. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 1.D. 2013 YILI İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERE GÖRE DAĞILIMI Her yıl düzenli olarak OECD-DAC tarafından gerçekleştirilen istatistik toplantılarında tüm ülkelerin istatistiklerini aynı zeminde derleyebilmeleri için çalışmalar yapılmaktadır. Bu bağlamda yeni kategoriler oluşturulmakta, verilerin daha sağlıklı tasnif edilmesi için ortak doğrular bulunmaya çalışılmaktadır. OECD-DAC tarafından getirilen yeniliklere ilaveten ülkemizin de yardımları çeşitlenmekte ve daha önceki yıllarda raporlanmayan yeni bütçe kalemleri de girilmektedir. Ülkemiz ilk defa 2012 yılında tavizli kredi ve bütçe desteği kategorisinde yardım yapmış ve bu yardımlarını 2013 yılında da sürdürmüştür. 2013 yılında yapılan Resmi Kalkınma Yardımlarının ana kategorileri ve alt kategorilerine dağılımı sırasıyla Grafik 6’da ve Tablo 2’de yer almaktadır. GRAFİK 6: TÜRKİYE’NİN İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERE DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) Teknik yardım tutarı 225 milyon dolara ulaştı. 22 0,81 87,3 KALKINMA YRD. TANITIMI SIĞINMACILAR 89,2 222,76 ÖĞRENCI YARDIMLARI YÖNETIM GIDERLERI 225,30 TEKNIK YARDIMLAR TAVIZLI KREDI ACIL YARDIMLAR 5,63 ULUSAL STK’LARA DESTEK PROGRAM YARDIMCILARI 17,23 BÜTÇE DESTEĞI 318,71 560,55 1.629,18 Sığınmacılar için 87 milyon dolar destek sağlandı. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Yurtiçi Öğrenci Yardımları 222,76 milyon dolar olarak gerçekleşti. TABLO 2: TÜRKİYE RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERİ (2013; MİLYON ABD DOLARI) Yardım Tutarı (milyon ABD Doları) 1. Resmi Kalkınma Yardımları 3.307,67 1.1. İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımları 3.156,67 Doğrudan Bütçe Desteği 17,23 Sivil Toplum Kuruluşlarına, Kamu-Özel Sektör İşbirliğine ve Araştırma Enstitülerine Destek Proje Tipi Girişimler -Acil ve İnsani Yardımlar -Tavizli Krediler -Proje Program Yardımları 5,63 2.508,44 Teknik İşbirliği 225,30 Yurtiçi Öğrenci Yardımları 222,76 Yönetim Giderleri 89,20 Kalkınma Yardımlarının Tanıtımı Çalışmaları Sığınmacılar 1.2. Çok Taraflı Resmi Kalkınma Yardımları Doğrudan bütçe desteği 17,23 milyon dolar olarak gerçekleşti. 0,81 87,30 151,00 1.D.1. TAVİZLİ KREDİ / BORÇ Bir yardımın, Resmi Kalkınma Yardımı sayılabilmesi için 3 şartın yerine getirilmesi gereklidir; (a) Yardımın kamu sektörü tarafından sağlanması, (b) Yardımın ekonomik kalkınma ve refahın teşvik edilmesine yönelik olması, (c) Yardımın finansal açıdan imtiyazlı şartlar içermesi (ayrıcalıklı şartlarla en az %25 bağış unsuruna sahip olması). Finansal açıdan imtiyazlı şartlar içeren krediye “Tavizli kredi / borç” denilmektedir. Başka bir anlatımla piyasa şartlarına göre daha iyi şartlarda alıcıya verilen borcu ifade etmektedir. Kredinin tavizli sayılabilmesi için faizinin piyasaya göre daha düşük olması, vadesinin uzun olması veya her ikisinin de sağlanması şartları aranmaktadır. Ülkemiz 2012 yılında ilk defa bu tanımlara uyan bir kategoride Resmi Kalkınma Yardımı gerçekleştirmiştir. Ülkemiz ve Mısır arasındaki tarihsel ve kültürel bağlar ile uzun süredir var olan dostane ilişkiler çerçevesinde, ülkemizi temsilen Hazine Müsteşarlığı ile Mısır Maliye Bakanlığı arasında Eylül 2012 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Mısır’a 1 milyar dolar tavizli kredi… Söz konusu protokol çerçevesinde ülkemiz tarafından Mısır’a 1 milyar dolar limitli bir kredi sağlanması kararlaştırılmıştır. Verilen kredi ile Mısır’ın ekonomik büyümesinin ve kalkındırılmasının hızlandırılması hedeflenmiştir. Mısır’ın krediyi, kamu kurumlarınca gerçekleştirilecek kamu sektörü altyapı projelerinin finansmanı amacıyla kullanılması öngörülmüştür. 23 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kategori FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kırgızistan’a 100 milyon dolar tutarında kredi… Verilen kredinin taviz oranı %28,95 olarak hesaplanmış olup, OECD-DAC tarafından “en az %25 bağış unsuru içermesi” koşulu da sağlanmıştır. Kredinin ilk dilimi olan 500 milyon dolar 2012 yılının son aylarında Mısır’a ulaştırılmış, ikinci dilimi ise 2013 yılında sevk edilmiştir. Kredi Anlaşması, Türk yasalarına uygun olarak yürütülecek ve yorumlanacaktır. Bu anlaşma ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek herhangi bir anlaşmazlık Uluslararası Ticaret Odası (ICC) kurallarına göre çözülecektir. Öte yandan, ülkemiz tarafından Kırgızistan’a 100 milyon dolar tutarında kredi sağlanmasına ilişkin Anlaşma 28.06.2012 tarihinde imzalanmıştır. Anlaşma kapsamında krediden yapılacak olan kullanımların hızlandırılmasına ilişkin Tadil Anlaşması ise 16.10.2012 tarihinde imzalamıştır. Anılan Tadil Anlaşması gereğince kredi tutarı olan 38.548.000 dolar ve 22.000.000 dolar olmak üzere sırasıyla 11.05.2013 ve 22.10.2013 tarihlerinde Kırgızistan’ın Federal Reserve Bank of New York nezdindeki hesabına aktarılmıştır. Kırgızistan’a verilen kredinin taviz oranı %34,69 olarak hesaplanmıştır. Bahse konu kredinin taviz oranı %34,69 olarak hesaplanmış olup, OECD’nin %25’lik hibe unsuru koşulunu sağlamaktadır. Kredinin Kırgız kamu kurumları tarafından yürütülecek tarım, eğitim, sağlık, ulaştırma vb. sektörlerdeki kamu projelerinin finansmanı için kullanılması öngörülmüştür. Sonuç olarak Mısır’a ve Kırgızistan’a açılan tavizli kredilerin toplamı 2013 yılında 560,55 milyon dolardır. 24 2013 yılında Somali’ye 15 milyon ABD doları bütçe desteği... 1.D.2. BÜTÇE DESTEĞİ Ülkemiz tarafından 2013 yılında Somali’ye 15 milyon dolar, Kırgızistan’a 2,23 milyon dolar tutarında destek sağlanmıştır. Somali Cumhurbaşkanı’nın talebi doğrultusunda, Somali Federal Hükümeti’nin acil bütçe ihtiyaçlarına katkıda bulunmak üzere Haziran-Aralık 2013 döneminde sağlanan bütçe desteği, ülkenin kamu finansmanında değerlendirilecektir. Somali’de bankacılık hizmetlerinin mevcut olmaması nedeniyle, nakit bütçe desteği ancak kurye aracılığıyla Mogadişu’ya ulaştırılmıştır. Öte yandan Kırgızistan’a Hibe Anlaşması kapsamında sağlanan destek Şangay İşbirliği Örgütü Zirvesi hazırlıkları için kullanılmıştır. Kırgızistan’a 2,23 milyon dolar tutarında bütçe desteği… 1.D.3. PROJE PROGRAM YARDIMLARI, TEKNİK İŞBİRLİĞİ VE ÖĞRENCİ YARDIMLARI Teknik İşbirliği (Tİ) ortaklık kurulan ülkelerdeki kalkınmayı hızlandırıcı düşüncelerin, teknolojinin, bilgi ve becerilerin transferi yoluyla kişilerin, organizasyonların ve kurumsal yapıların yeterliliklerini ve etkinliklerini güçlendirmek olarak tanımlanabilir. Teknik İşbirliği bilgi ve beceri transferinin yanı sıra transfer edilen bilgi ve becerinin yaygınlaştırılarak kullanılmasına yönelik koşulların iyileştirilmesini de içermektedir. Teknik İşbirliği, işbirliği yapılan kurumların, kendi koşullarını yine kendi çabalarıyla iyileştirmelerine destek olmaktır. Genel olarak uzun veya kısa dönemli personel, eğitim, danışmanlık, araştırma veya malzeme sağlanması yoluyla yürütülür. Teknik işbirliği kurumsal yapıların yeterliliklerini ve etkinliklerini güçlendirmektedir. “Ağır” (hard) teknik işbirliği mühendislik / süpervizyon veya teknik fizibilite çalışmalarının bir parçası olarak kabul edilirken, “hafif” (soft) Tİ faaliyetleri ise eğitim ve yönetsel tavsiye desteğinden oluşmaktadır. Teknik işbirliği çalışmaları; • Kalkınmakta olan ülkelerden öğrencilere örgün eğitim çerçevesinde verilen burs destekleri, • Kurumsal kapasite geliştirmeye, meslek edindirmeye vs. yönelik her türlü kurs, • Kurslar kapsamında gerçekleştirilen ekipman, malzeme yardımları, • Eğitmen / öğretmen görevlendirme, • Kapasite geliştirmeye yönelik kitap, dergi vs. basımı, • Seminer, sempozyum gibi fikri üretime sahne olan etkinlikler, • Ödüllü yarışmalar (Kompozisyon Yarışması, Matematik Olimpiyatları gibi), ve • Kapasite artırımına yönelik diğer benzeri faaliyetleri kapsar. Proje / Program Yardımı: Yatırım projeleri ve program yardımları olarak ikiye ayrılmaktadır: Uzun veya kısa dönemli personel eğitim, danışmanlık ve araştırma destekleri teknik işbirliği çalışmaları kapsamındadır. Yatırım projeleri, alıcı ülkenin fiziksel sermayesini artırmaya yönelik faaliyetleri ve bu faaliyetler çerçevesinde gerçekleştirilen teknik işbirliği çalışmalarını kapsar. Program yardımları ise, bütçe ve ödemeler dengesi desteklerini, demirbaş ve emtia finansmanını ve sektörel yardımları kapsamaktadır. 25 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Proje Program Yardımları (PPY), Teknik İşbirliği (Tİ) ve Öğrenci Yardımı kategorileri sektörler bazında raporlanabilmekte olup, 2013 yılında bu kategorilerde gerçekleştirilen çalışmalar aşağıda yer almaktadır. Proje program yardımları ve teknik işbirliği yardımları sektörler altında raporlanır. GRAFİK 7: PROJE PROGRAM YARDIMI, TEKNİK İŞBİRLİĞİ VE ÖĞRENCİ YARDIMLARININ SEKTÖRLERE DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) 1500 1000 500 Sosyal Altyapılar ve Hizmetler sektörü Binyıl Kalkınma Hedeflerine doğrudan katkı sağlayan sektör konumundadır. ÇOKLU Ç. S. GLŞ. ÜRETIM S. GLŞ. EKONOMIK A.Y.GLŞ SOSYAL A.Y.GLŞ. TEKNIK İŞB.+PPY+ ÖĞR.YRD.+ TAVİZLİ KREDİ 0 SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER SEKTÖRÜ Ülkemiz tarafından gerçekleştirilen proje ve faaliyetler kapsamında kullanılan kaynakların %53’lük kısmı, eğitim, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesi, sağlık, su ve sanitasyon gibi alt sektörleri de kapsayan Sosyal Altyapılar ve Hizmetler sektöründe değerlendirilmiştir. Sosyal Altyapılar ve Hizmetler sektörünün aynı zamanda Binyıl Hedeflerine doğrudan katkı sağlayan sektör olması, kalkınma yardımı yapan diğer donör ülkelerde olduğu gibi bu sektörün ön plana çıkmasını beraberinde getirmektedir. 26 8,33 0,4 SU VE SANITAS NÜF. ÜREM. SAĞL. 63,38 106,46 DIĞER SOS. A.Y. İDARI/SIVIL ALT. Y. 118,86 SAĞLIK EĞITIM TOPLAM 405,15 702,58 GRAFİK 8: SOSYAL ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ PROJELERİNİN ALT SEKTÖRLERE DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI “İlim ve teknikle ilgili teşebbüslerin faaliyet merkezi okuldur. Bu sebeple lazımdır... Okul adını hep beraber hürmetle, saygıyla analım.” Mustafa Kemal Atatürk Bireyin toplumsal açıdan iyi bir vatandaş olmasında ikinci bir adım: Örgün eğitim… Fertlerin iyi insan olmasında ilk eğitim kaynağı aile olmakla beraber, toplumsal açıdan iyi bir vatandaş olmasında da örgün eğitim ikinci bir adım olmaktadır. Bu bağlamda eğitim sektörü Türkiye’nin kalkınma yardımları arasında da öncelik oluşturmaktadır. Ülkemizin kalkınma yardımlarının sektörel dağılım oranlarına baktığımızda, eğitim sektöründe yapılan yardımlar; resmi kalkınma yardımları arasında %20’lerde seyrederken, sosyal altyapı ve hizmetler ana sektörü arasında %50’lik bir paya sahiptir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin; kırsalına ve şehir merkezlerine ulaşımın zor olduğu dağlık bölgelerine okullar kazandırmak, yeni ve modern eğitim tesislerinin inşası, eski okul binalarının tadilatı, modern donanım ve eğitim materyalleri sağlanması, öğretmen, idari personel ve eğiticilerin eğitilmesi gibi projeler Türkiye tarafından yapılan yardımların başında gelmektedir. 2013 yılında 37 okul inşa edildi. Bu çerçevede 2013 yılında; 37 okul inşa edilmiş; 60 eğitim kurumunun ve 42 sınıfın donanımı sağlanarak modernize edilmiş; 63 bilgisayar laboratuvarı kurulmuş; 43 adet derslik ve tesisin onarımı yapılmıştır. Tüm bunların yanı sıra 43 ayrı eğitim merkezine eğitim materyali sağlanarak modernizasyonu gerçekleştirilmiştir. Balkanlar ve Doğu Avrupa Bölgesinde 2013 yılında gerçekleştirilen projelerden örnekler: Ülke İnşaat Makedonya Kırçova Mirko Mileski Lisesi ek bina yapımı İştip Belediyesi Şaşavarlı Köyü yeni okul binası yapımı 60 eğitim kurumu ve 42 sınıfın modernizasyonu… Tadilat Prof. Dr. Ahmet Zaim Yurdu Malzeme Temini Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesi Filoloji Fakültesi teknik donanım desteği Tetova Üniversitesine teknik donanım desteği Bosna-Hersek Karagözbey Medresesi yeni bina yapımı Gornji Vakuf Voljice İlköğretim Okulu Zenica Üniversitesi Kütüphanesine kitap desteği Kosova Prizren Üniversitesi Reçane Meto Bayraktari Okulu ek bina yapımı Priştine Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Kütüphanesi tefrişatı Ukrayna Sırbistan Krestyanovka Okulu ve Belogorsk Anaokulları Kolokolçik Anaokulu donatımı Preşevo Medresesi’nin yapım ve çevre düzenlenmesi Vuk Karaciç Okulu Novi Pazar “Mladost” Anaokulu Novi Pazar İlköğretim Okulu Yoşanitsa Okulu 27 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI EĞİTİM FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 43 ayrı eğitim merkezine eğitim materyali sağlandı. Güney ve Orta Asya ile Kafkaslar Bölgesinde 2013 yılında gerçekleştirilen projelerden örnekler: Ülke İnşaat Tadilat Malzeme Temini Kırgızistan KırgızistanTürkiye Manas Üniversitesi çocuk yuvası Kuseyin Karasaev Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi tadilatı Bokonbaev Köyü 81 No.lu Meslek Okulu Bakü Türk Anadolu Lisesi Bakü Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Atatürk Lisesi Şamalgam İlahiyat Meslek Yüksek Okulu Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi lojman ve spor salonu inşaatı 43 adet derslik ve tesisin onarımı yapılmıştır. Azerbaycan Kazakistan Almatı Yabancı Diller ve Meslek Kariyer Üniversitesi’nin yurt binası B blok inşaatı Almatı Talgar Lisesi Afganistan Vardak ili Behsud-1 ilçesi 12 sınıflık Dahani Garm Ab okul binası ve müştemilatı Sarıpul ili 16 Sınıflık Kız Cevizcan ili Şıbırgan ilçesi Hatice Cevizcani Lisesi Kız Lisesi Kabil’de Bulunan 16 Belh Üniversitesi Sınıflık Blok 13 Okulu Ziraat Fakültesi Cevizcan ili Kazancı bilgisayar laboratuvarı Baba Okulu Belh ili Mezar-ı Şerif Bektaş Ortaokulu Belh ilinde bulunan Falah Eğitim Merkezi Yurdu çevre düzenlemesi 2013 yılında 63 bilgisayar laboratuvarı kuruldu. 28 Türkiye Diyanet Vakfı Oş İlahiyat Fakültesi Pakistan Muzaffergah 1 Adet Erkek Okulu ve Yurt Binası TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 El-Halil Türk İlköğretim Okulu inşaatı… Orta Doğu ve Afrika Bölgesinde 2013 yılında gerçekleştirilen projelerden örnekler: İnşaat Tadilat Filistin Batı Şeria El-Halil Türk İlköğretim Okulu Şeyh Said Erkek Lisesi Nablus Türk Kız İlköğretim Okulu Kudüs Nizamiye Lisesi’ne bilgisayar laboratuvarı kurulması Dakar İslam Enstitüsü konferans salonu Ucad MedikoSosyal Merkezi bakım projesi Tivaoune Anaokulu Kenya Pwani Üniversitesinde dil laboratuvarı kurulması Najah Mesleki Eğitim Merkezi Alliance High School teknik malzeme desteği Togo, Gana, Tunus Togo-Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezine atölye inşası Gana-Kasoa’daki Eğitim Kompleksinin çevre düzenlemesi Tunus-Chebika Tozeur Kadınlar Derneği hurma işleme ve tekstil atölyesi Burkina Faso, Cezayir, Benin Burkina Faso Çıraklık Eğitim Merkezi Cezayir 2 Üniversitesi Türkoloji Bölümü Beninli Çömlekçilerin Eğitimine ekipman temini Senegal Togo-Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezine atölye inşası... Malzeme Temini Thies Marangoz Eğitim Atölyesi Amerika, Okyanusya ve Uzak Doğu Bölgelerinde gerçekleştirilen projelerden örnekler: Kamboçya Eğitim Bakanlığı’na 40 adet bilgisayar hibesi… Ülke İnşaat Tadilat Malzeme Temini Arjantin, Küba, Kamboçya Arjantin Türkiye Cumhuriyeti Okullarına malzeme desteği Kamboçya Eğitim Küba Havana Üniversitesi Türk Tarihi Bakanlığına 40 adet bilgisayar hibesi ve Kültürü Kürsüsü kurulması Moğolistan Moğolistan Hovd Moğolistan Savunma Üniversitesi tefrişatı Öğrenci Yurdu tefrişatı Tuvalu, Meksika, Filipinler Filipinler / Mindanao Tuvalu Matufoua Meksika Türkiye Cumhuriyeti Okullarına Müslüman Özerk Ortaokuluna Bölgesi okullarına 80 kamyonet hibesi malzeme desteği adet bilgisayar hibesi Moğolistan Bayan Ölgi 9. Kreş ekipman temini 29 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Ülke FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 20 yılı aşkın süredir yükseköğrenim görmek isteyen uluslararası öğrencilere sunulan burs imkanı… Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca 14.507 öğrenciye burs… YURTİÇİ ÖĞRENCİ YARDIMLARI Türkiye, 20 yılı aşkın süredir ülkemizde yüksek öğrenime katılmak isteyen uluslararası öğrencilere burs imkanı sağlamaktadır. Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye’de eğitimleri Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanlığınca desteklenmektedir. 1992 yılından beri Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde, Büyük Öğrenci Projesi adı altında binlerce öğrenciye hizmet veren proje, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı bünyesinde Türkiye Bursları ismiyle hizmet vermeye devam etmektedir. Adı geçen kurum tarafından ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programları için başvuru tarihleri ve koşulları İnternet üzerinden duyurulmaktadır. Türkiye’de eğitim almak için yapılan başvurular her geçen yıl daha da artış göstermektedir. 2012 yılında 45.000 olan başvuru sayısı, 2013 yılında 31 bini ön lisans-lisans programı, 24 bini ise yüksek lisans-doktora programına olmak üzere toplamda 55.000’e ulaşmıştır. 70 ülkenin burs sistemi incelenerek markalaştırma çalışması yapılan burslara yönelik başvurular, başarıyı esas alan bir sistemle değerlendirilmektedir. Bu çerçevede; TÜBİTAK tarafından 162 öğrenciye lisansüstü eğitim desteği… • Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca 2012 yılında 4.715 öğrenciye burs verilirken, 2013 yılında bu rakam 3 kat artırılarak 14.507 öğrenciye burs verilmiştir. Kurum tarafından 119 ülkeden gelen lisans öğrencileri için burs sağlanmıştır. • TÜBİTAK Başkanlığı tarafından Yabancı Uyruklular İçin Doktora Burs Programı uygulanmaktadır. Programın amacı; Doğa Bilimleri, Mühendislik ve Teknolojik Bilimler, Sağlık Bilimleri, Tarımsal Bilimler, Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler alanlarında Türkiye’de tezli yüksek lisans ve/veya doktora yapan veya yapmak üzere burs programına başvuran yetenekli ve üstün başarılı yabancı ülke vatandaşı öğrencilere mali destek sağlayarak bilimsel etkileşimin gelişmesine katkıda bulunmak, uluslararası araştırma zincirini geliştirmektir. Burs programına yılda iki kez başvuru kabul edilmektedir. 2013 yılında TÜBİTAK aracılığıyla, gelişmekte olan ülkelerden 148 öğrenci Türkiye’de eğitim almıştır. Gelişmiş ülkelerden ise 29 öğrenci burs kapsamında desteklenmiştir. • TÜBİTAK Başkanlığı tarafından desteklenen diğer bir burs programı da En Az Gelişmiş Ülkeler Lisansüstü Burs Programıdır. Söz konusu program çerçevesinde Etyopya’dan 4, Tanzanya’dan 2, Bangladeş, Mozambik, Nijerya, Somali, Afganistan, Sudan, Burundi ve Gambiya’dan birer öğrenci olmak üzere toplam 10 ülkeden 14 öğrenci Türkiye’de eğitim görmüştür. 30 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Tıbbi donanım destekleri, ameliyatlar, sağlık taramaları ve sarf malzeme destekleri… SAĞLIK Türkiye, daha yaşanılabilir bir dünya için, sağlık alanındaki bilgi ve tecrübesini gelişmekte olan ülkelerle sınır tanımadan paylaşmaktadır. Diğer gelişmiş ülkeler için de önemli bir model oluşturan bu çabalar, kalkınma işbirliği sürecine de örnek teşkil etmektedir. Bu doğrultuda 2013 yılında tamamen hibe bazlı olarak hastane inşa ve onarımları, poliklinik yapım ve onarımları, tıbbi donanım destekleri, ameliyatlar, sağlık taramaları ve sarf malzeme destekleri sağlanmış, uzman doktor eğitimlerine destek verilerek kapasite inşası gerçekleştirilmiştir. Öte yandan bu süreçte ülkemiz STK’ları da kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmakta ve böylelikle bu alanda önemli bir rol üstlenmektedirler. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kazakistan Akmola’daki sağlık merkezlerine 15 adet EKG cihazı temini… Azerbaycan • Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanları Derneği tarafından Nisan 2013 tarihinde Bakü’de düzenlenen “Transplantasyon Anestezisinde Güncel Gelişmeler” Konferansına destek sağlanmıştır. • Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’ndan 32 kişilik doktor ve sağlık personeline Nisan, Haziran, Eylül ve Kasım aylarında Ankara’da staj programı düzenlenmiştir. Kazakistan • Akmola iline bağlı Ereymentau ilçesinde yer alan sağlık merkezlerine 15 adet Elektrokardiyografi (EKG) cihazı temin edilmiştir. • 3-16 Mart 2013 ve 24 Mart-6 Nisan 2013 tarihlerinde onar kişilik iki grup doktora fizyoloji branşında, 9-22 Haziran 2013 tarihlerinde ise 5 doktora Nöropatoloji branşında eğitim verilmiştir. Özbekistan • 10 göğüs cerrahı, 16 Aralık 2012–16 Şubat 2013 tarihlerinde 2 ay süre ile Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesinde staj yapmışlardır. 170 yataklı Priyepolye Devlet Hastanesi’ne laparoskopi cihazı sağlandı. Karadağ • Nikşiç Devlet Hastanesine, röntgen ve kadın hastalıkları bölümlerinde kullanılmak üzere 2 adet ultrason cihazı temin edilmiştir. • Ülkenin güneyinde hizmet veren Ostros Sağlık Ocağının onarımı ve donanımına yönelik destek sağlanmıştır. • Çetinye Devlet Hastanesine jeneratör temin edilmiştir. Arnavutluk • Başkent Tiran’ın Paskuçan ilçesinde yer alan Paskuçan Polikliniğinde nöroelektrofizyoloji odası kurulmuş, gerekli tıbbi cihazlar temin edilmiştir. Sırbistan • Sancak bölgesinde bulunan ve 60.000 kişiye hizmet veren 170 yataklı Priyepolye Devlet Hastanesine laparoskopi cihazı sağlanmıştır. • Voyvodina bölgesinde bulunan ve 150.000 kişiye hizmet veren 400 yataklı Subotitsa Hastanesine obstrüktif uyku apnesi tanı sistemi ve küçük laboratuvar cihazları temin edilmiştir • Varvarin şehrinde bulunan ve 20.000 kişiye hizmet veren Varvarin Sağlık Merkezinin tıbbi tefrişatı sağlanmıştır. 31 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 yılında gerçekleştirilen sağlık projelerinden örnekler aşağıda yer almaktadır: FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 5. Üroonkoloji Kış Kongresine destek… Makedonya • 30 Ocak-3 Şubat 2013 tarihlerinde düzenlenen 5. Üroonkoloji Kış Kongresine destek verilmiştir. Afganistan • Başkent Kabil’e 60 km mesafede 555.600 nüfuslu Vardak ilinin merkezi Meydan-ı Şehir’de İl Hastanesi için BHC Klinik binası inşaatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. 4,5 dönümlük arazi üzerine kurulan Türk Dostluk Hastanesi taşıdığı özellikler itibariyle, bölgede aynı donanım ve kapasiteye sahip tek hastanedir. Pakistan • Muzaffergah’da 72 yataklı Türk Dostluk Hastanesi inşası ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Türk Dostluk Hastane binasının yapımına ait altyapı ve çevre düzenlemesi işlerine 2012 yılı Haziran ayında yapılan yer tesliminin ardından başlanmıştır. Hastane, Muzaffergah şehri Basira ilçesine bağlı çevreyolunun Muzaffergah ayrımında bulunmaktadır. 4 katlı bloktan oluşan 72 yataklı hastanede elektronik girişli 2 adet ameliyathane ile 1 adet morg ve çamaşırhane bulunmaktadır. Bahçesi ile birlikte 4,5 dönümlük arazi üzerine kurulan hastane, taşıdığı özellikler itibariyle, bölgede aynı donanım ve kapasiteye sahip tek hastanedir. 2013 yılı Haziran ayında tamamlanan hastane binasının tıbbi ekipman ve donanımı da Türkiye tarafından sağlanmaktadır. Filistin • 10 bloktan oluşan 150 yataklı Gazze Türk-Filistin Dostluk Hastanesinin inşa ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Batı Şeria’nın 40.000 nüfuslu Tubas şehrinde 2012 yılında inşaatı tamamlanan ve şehrin ilk hastanesi olan 30 yataklı “Tubas Türk Dostluk Hastanesi” için mobilya ve ofis ekipmanı tefrişatı 2013 yılında gerçekleştirilerek Filistin Sağlık Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir. Hastane şehirde ve civar ilçelerde her yıl yaklaşık 170.000 hastaya hizmet verebilecek kapasiteye sahiptir. Lübnan • Ain Wazein Hastanesine tıbbi donanım desteği verilmiş, hibe edilen cihazların kullanımı için 3 teknik personele ülkemizde eğitim verilmiştir. Tunus Sağlık Bakanlığı’na tam donanımlı 4 adet hasta nakil ambülansı temini… Tunus • Sağlık Bakanlığı’na tam donanımlı 4 adet hasta nakil ambülansı temin edilmiştir. Sudan • Sudan’da Türkiye tarafından inşa edilen Nyala Hastanesinin işletimi 5 yıl süreyle ülkemizce üstlenilmiştir. 32 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Mogadişu’da inşa edilen 200 yataklı hastane Doğu Afrika’nın en modern hastanesi konumundadır. Somali • Mogadişu’da yaptırılan 200 yataklı Recep Tayyip Erdoğan Hastanesi’nin inşaatı büyük ölçüde tamamlanmış olup 2013 yılında ise hastane tefrişatı için 600 kalem mal tedarik edilmiştir. 2014 yılında hizmete açılması planlanan hastanede tek kişilik 17 oda, 4 kişilik 34 oda, 3 kişilik ve 5 kişilik ise birer oda bulunmaktadır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kapasite ve teknoloji açısından Doğu Afrika’nın en modern hastanesi konumuna yükselecek hastanenin bünyesinde poliklinik, yataklı servis, acil servis, görüntüleme ve merkezi laboratuvar üniteleri, yoğun bakımları, doğumhane ve ameliyathane birimleri ve hastaneye hizmet verecek “mutfak, çamaşırhane, sterilizasyon, morg ve teknik merkezler” gibi servis birimleri bulunmaktadır. 5 yıl boyunca ortak işletilecek olan hastanede doktor ve sağlık personeli giderleri Türkiye tarafından karşılanacaktır. • Yeryüzü Doktorları Derneği tarafından Mogadişu’da pratisyen hekimlerin temel tıp becerilerinin geliştirilmesi ve merkez ve çevre kamplarda yaşayanlara sağlık hizmetlerinin ulaştırılması kapsamında çalışmalar yürütülmektedir. Söz konusu çalışmalar kamu tarafımdan sağlanan tıbbi malzemelerle güçlendirilmiştir. Gine • Anadolu Tıbbiyeliler Derneği (ANATIPDER) tarafından 19-30 Aralık 2012 tarihlerinde gerçekleştirilen sağlık eğitim programına destek sağlanmıştır. 33 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Pikine Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi’nin fiziksel koşullarının güçlendirilmesi… Senegal • 2010 yılında, Dakar Cheikh Anta Diop Üniversitesi (UCAD) kampüsünde bir Mediko-Sosyal Merkezi inşası gerçekleştirilmiştir. Söz konusu merkezin sağlıklı işletilebilmesi için gerekli tadilatlar 2013 yılında yapılmıştır. Üniversite, 60 bine yakın öğrenci potansiyeli ile Batı Afrika’nın önemli üniversitelerinden biri durumundadır. Ayrıca, Dakar’da inşa ve tefriş edilen Pikine Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi’nin fiziksel koşullarının güçlendirilmesi için bakım çalışması yapılmıştır. Laos, Vientiane’deki Mittaphab Hastanesi’nin kardiyoloji bölümüne tıbbi ekipman hibesi… Laos • Başkent Vientiane’deki Mittaphab Hastanesinin kardiyoloji bölümüne, görüntüleme ve tanı cihazlarından oluşan tıbbi ekipman hibe edilerek, hastanenin modernizasyonuna katkı sağlanmıştır. Madagaskar • Mahajanga Üniversitesi’nde Dişçilik Fakültesi kurulması amacıyla implant alanında çeşitli teknik ekipman ve malzeme hibe edilerek bölümün oluşmasına katkı sağlanmıştır. Proje kapsamında kapasite artırımına yönelik eğitim programları düzenlenecektir. Diğer Ülkeler • Moritanya, Nijer, Mali, Burkina Faso, Gine-Bissau, Sierra Leone, Kenya Sağlık Bakanlıklarına ambulanslar hibe edilerek, sağlık sisteminin modernizasyonuna destek sağlanmıştır. Uluslararası sağlık kongrelerine destekler… 34 Uluslararası Toplantılar • Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu: 29 Mayıs-01 Haziran 2013 tarihlerinde ülkemizde düzenlenen ve 15 ülkeden 70 kişinin katıldığı “Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu”na destek sağlanmıştır. • Birinci Sağlık Mezunları Kurultayı: 13-17 Haziran 2013 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen 1. Uluslararası Sağlık Mezunları Kurultayına Afrika, Orta Asya ve Kafkasya’dan katılan 73 kişi için destek sağlanmıştır. • Birinci Uluslararası Üroanatomi Kongresi: Uluslararası Genç Ürologlar Derneği, Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği, Avrupa Klinik Anatomi Derneği, Ege ve Hacettepe Üniversitesi işbirliğinde 14-16 Haziran 2013 tarihlerinde İzmir’de düzenlenen “Uluslararası Üroanatomi Kongresi”ne destek sağlanmıştır. • Dünya Sağlık ve 3. Yaş Turizmi Kongresi: 19-23 Nisan 2013 tarihlerinde İzmir’de gerçekleştirilen “Dünya Sağlık ve 3. Yaş Turizmi Kongresine destek sağlanmıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI SU VE SANİTASYON Artan nüfusa bağlı olarak su tüketimi çok hızlı bir şekilde artarken dünyada çevre kirliliği ve sanayileşmeden dolayı temiz su kaynakları hızla azalmaktadır. Uluslararası gündemin de üst sıralarında yer alan su konusunun dünya kamuoyunun ilgisini giderek artan biçimde çekmesinin başlıca nedenleri arasında nüfus artışı, hızlı şehirleşme ve sanayileşmenin yol açtığı su ihtiyacı ve iklim değişikliği yer almaktadır. Su sıkıntısının gelecek 20 yıl içerisinde Orta Doğu dahil bazı bölgelerde su krizine dönüşmesi ihtimali söz konusudur. Bu nedenle, ikamesi mümkün olmayan bu doğal kaynağın 21. yüzyılın stratejik öneme sahip kaynaklarından biri olacağı genel kabul görmektedir. Senegal’de 10 su kuyusu açma işleri devam etmektedir. Yeryüzünün büyük bir bölümü sularla kaplı olmasına rağmen, sadece %2,5’i tatlı sudur. Bu suların da üçte ikisi buzul ya da daimi kâr örtüsü halindedir. Göller, nehirler, akiferler ve barajlarda tutulan tatlı su miktarı 8.000 km3 civarındadır. Dünyada bir yılda kullanılan tatlı suların toplamı ise 3.800 km3 civarındadır. Bu suların yaklaşık %70’i tarımsal, %20’si endüstriyel ve %10’u ise evsel olarak kullanılmaktadır. Öte yandan, dünyadaki içilebilir su kaynakları eşit dağılıma sahip değildir. Dolayısıyla su sorunu bölgeye göre farklılık göstermektedir. Güvenli içme suyu temin edilen alanların kirlilik gibi dış etkenlerden çabuk etkileniyor olması, su kaynaklarının korunması konusunu özellikle suyun kıt olduğu bölgelerde hayati bir konu haline getirmektedir. Birleşmiş Milletler Zirvesince kabul edilen Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında da ele alınan temiz içme suyuna erişimin yaygınlaştırılması konusunda ülkemiz büyük çalışmalar yapmaktadır. 2013 yılında su ve sanitasyon konusunda gerçekleştirilen bazı projeler ise şu şekildedir: Batı Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Programı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü işbirliği ile yürütülen “Batı Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Programı” kapsamında öncelikle Afrika’nın batısında yer alan, Burkina Faso, Mali, Nijer, Senegal, Gine-Bissau, Gine, Gambiya, Gana, Benin ve Togo’da su kuyuları açılması hedeflenmiştir. Buna göre 2013 yılı itibarıyla; Nijer’de 43 adet su kuyusu açıldı. • Mali’de 36 su kuyusu açılmış, • Nijer’de 43 adet su kuyusu açılmış, 28 adet su pompası temin edilmiş, • Senegal’de 10 su kuyusu açma işleri devam etmektedir. Sudan: 2010 yılında başlatılan çalışmalar sonucunda 6 eyalette toplam 28 adet su kuyusu açılmıştır. Açılan kuyulardan yaklaşık 300.000 kişi faydalanmaktadır. Gürcistan’da açılan toplam 18 kuyudan yaklaşık 30.000 kişi faydalanmaktadır. Gürcistan: Temiz içme suyuna erişimin zor olduğu bazı köylerde başlatılan çalışmalar sonucunda 8 adet su kuyusu açılmış; 2012 ve 2013 yılı sonu itibarıyla açılan toplam 18 kuyudan yaklaşık 30.000 kişi faydalanmaktadır. 35 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Mali’de 36 su kuyusu açma çalışmaları… FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Lübnan su şebekesinin abone bağlantıları yapılmıştır. Somali: 5 adet su kuyusu açılmıştır. Etyopya: Shinille bölgesine 2 adet su sarnıcı alınmıştır. Filistin: Gazze Cebaliye Belediyesi için daha önce yapımı tamamlanan su deposuna ilave olarak 80-90 metre derinliğinde ve günde 1400 m3’lük su sağlayacak bir su kuyusu inşa edilmiştir. Lübnan: Aydamun beldesine, 1 adet su kuyusu açılması ile Al Birre beldesi ve Al Kuaşra beldesine abone bağlantılarının yapılması, asfalt kaplamalarının yapılması, elektrik jeneratörü yerleştirilmesi, otomasyon sisteminin kurulması, abonelik işlemlerinin tamamlanarak abonelere temiz içilebilir su sağlanması, sistemin işletilmesi ile ilgili eğitimin verilmesi sağlanmıştır. Kamerun, Ngaoundal şehrine 10 adet su kuyusu… Kırgızistan: Çüy ili Alamüdün ilçesine bağlı Karacıgaç köyünde daha önce açılmış olan bir kuyuda su bulunmuş ancak hizmet vermesi için gerekli malzemeler tedarik edilemediği için atıl durumda kalmıştır. Kuyu için gerekli 4 kalemden oluşan malzemeler alınarak monte edilmiştir. Ayrıca, İssi-Köl bölgesi Ak-Suv ilçesine bağlı 3 köyden oluşan 3.170 nüfuslu Tepke köyünün yaklaşık elli yıldır bakım görmemiş olan içme suyu sistemi yenilenmiştir. Karadağ: Ülkenin kuzeyinde dağlık bölgedeki Haliloviçi ve Pluntse köylerine su depoları yapılmıştır. Plav şehrinin toplam uzunluğu 7,5 km olan su isale hattının proje çizimleri yapılmıştır. Belediyenin tüm hatları yenilemek için hazırladığı su projesine göre yaklaşık 2 kilometrelik yeni su isale hattı yapılarak mevcut sistem iyileştirilmiştir. Bosna-Hersek, Nemila beldesinde su şebekesi yapımına yönelik ekipman temini... Bosna-Hersek: Nemila beldesinde su şebekesi yapımına yönelik gerekli malzeme ve ekipman temin edilmiştir. Kamerun: Adamaoua bölgesinde 35.000 nüfuslu Ngaoundal şehrine 10 adet su kuyusu açılması için çalışmalara başlanmış, 7 adet kuyunun yapımı tamamlanmış olup diğer 3’ünün 2014 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Afganistan: Cevizcan ilinde 2.000 nüfuslu Mısırabad köyünde 250 m3 hacminde betonarme bir su deposu inşa edilmiştir. Ayrıca, Tahar ili Talokan ilçesine bağlı Ali Şir Nevai köyünde 1 adet su kuyusu açılarak, 1 adet 4 metre yüksekliğinde ayaklı 6000 litre kapasiteli su deposu ile gerekli diğer malzemeler temin edilmiştir. Moğolistan: Ulanbator Büyükşehir Belediyesinin ilçe belediyeleri olan Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh, Baganuur, Bagahangai ve Nalayh Belediyeleri sınırlarındaki suya erişimde sıkıntı yaşayan yerlerde 4 adet su kuyusu açılmış ve 2 adet de su deposu inşa edilmiştir. DSİ tarafından 25 uzmana eğitim… İstanbul Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi’nce (İSKİ) 21-26 Nisan 2013 tarihlerinde Filistin Gazze Belediyesi Su İdaresi’nde görevli 4 teknik personel için “Su ve Atık Su” konulu eğitim verilmiştir. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce; • 27 Nisan-3 Mayıs 2013 tarihleri arasında Pakistanlı 6 uzmana, • 26 Ekim-2 Kasım 2013 tarihleri arasında Nijerli 2 uzmana, • 19-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında Burkina Fasolu 5 uzmana, • 30 Haziran-7 Temmuz 2013 tarihleri arasında Faslı 4 uzmana, • 17-22 Kasım 2013 tarihleri arasında Kosovalı 8 uzmana ülkemizde eğitim verilmiştir. İlki 29 Eylül-3 Ekim 2013 tarihleri arasında Mardin’de gerçekleştirilen Dünya Sulama Forumu’na Çad Sulama ve Drenaj Derneği temsilcilerinin katılımı desteklenmiştir. 36 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı’na 9 ülkeden 78 diplomat katılmıştır. OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde 2013 yılında 27 ülkeden 175 katılımcıya eğitim… • Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi tarafından düzenlenen Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı, davet edilen genç diplomatlara diplomasi mesleğinin gerektirdiği yetenek ve becerilerin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve Türk dış politikasının çeşitli veçheleri ile güncel uluslararası sorunlara ilişkin bilgilendirme yapmak amacıyla her yıl gerçekleştirilen bir eğitim programıdır. 2013 yılında Dışişleri Bakanlığı ve TİKA Başkanlığı işbirliğinde gerçekleştirilen Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı’na Sırbistan 7, Kosova 5, Libya 9, Yemen 10, Güney Sudan 9, Çin 10, Zambiya 8, Moldova 10, Mali 10 olmak üzere toplam 9 ülkeden 78 kursiyerin katılımı sağlanmıştır. OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi, OECD ile Dışişleri Bakanlığı’nın ortaklaşa düzenlediği bir protokol çerçevesinde TİKA ve Maliye Bakanlığı’nın ev sahipliğinde kurulmuştur. Çok taraflı vergi programları ise ülkemiz ile OECD arasında imzalanan “Mutabakat Muhtırası” ile yürütülmektedir. Bu muhtıra her beş yılda bir yenilenmektedir. OECD Çok Taraflı Vergi Merkezlerinin harcamaları, OECD üyesi ülkelerce sağlanan gönüllü nakdi ve ayni katkılardan oluşturulan bir bütçeden ve Gelir İdaresi Başkanlığının ayni yardımları ile karşılanmaktadır. 1993 yılından beri faaliyette bulunan OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde bugüne kadar başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere 53 değişik ülkeden 4.550 üst düzey vergi memuru seminerlere katılmıştır. 2013 yılında ise 27 ülkeden 175 katılımcıya eğitim verilmiştir. 37 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI İDARİ VE SİVİL ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ Devlet yönetiminde temsil, katılım ve denetim, etkin bir sivil toplum, hukukun üstünlüğü, yerinden yönetim, yönetimde açıklık ve hesap verme sorumluluğu, rekabet ve piyasa ekonomisi ile uyumlu alternatif hizmet sunum yöntemleri ve nihayet yeni temel teknolojilerdeki gelişmelere uyumun mevcut olduğu bir siyasal ve ekonomik düzen, gelişmekte olan ülkelerin en çok ihtiyaç duyduğu alanlardır. Türkiye bu ülkelerin, bahse konu alanlarda başarılı olabilmelerini sağlamak amacıyla öncelikle insan kaynaklarının yetiştirilmesine büyük önem vermiştir. Uzun yıllardır süren programlar, tecrübesini, gelişmekte olan ülkenin insanıyla yürekten paylaşan Türk kamu personeli tarafından başarıyla yürütülmektedir. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında 7 ülkeden 163 hukukçunun eğitimi… Emniyet Teşkilatı Mensuplarına yönelik verilen hizmet içi ve uygulamalı eğitimlerden 2013 yılında 560 kişi yararlanmıştır. Yüksek lisans öğrencilerine Polis Akademisi’nden burs… 38 • Adli, idari ve askeri yargı hakim, savcı, avukat ile adalet hizmetlerine yardımcı personelin meslek öncesi ve meslek içi eğitimi ve gelişmesi için uzmanlık programları düzenleyen ülkemiz, 2013 yılında 7 ülkeden 163 hukukçunun eğitilmesini sağlamıştır. Moğol savcılar T.C. Anayasa Mahkemesi, T.C. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara ve İstanbul Adliyelerini ziyaret ederek, olay yeri inceleme, delillerin toplanması, incelenmesi, korunması ve nakledilmesine ilişkin uygulamalar hakkında bilgi edinmişlerdir. Bir başka örnek ise, Afgan hakim ve savcıların oluşturduğu otuzar kişilik iki ayrı heyete “Terörizm ve Organize Suçlarla Mücadele” konusunda verilen eğitimlerdir. • Ülkemiz tarafından emniyet teşkilatı mensuplarına yönelik olarak; suçla mücadelede ortak bilinç geliştirme ve polis teşkilatlarının terminolojilerinde birlik sağlanması amacıyla hizmet içi ve uygulamalı eğitimler verilmektedir. Polislik uygulamalarındaki uluslararası standartların yaygınlaştırılması, bölgesel güvenlik sorunlarına koordineli ve eşgüdüm halinde mücadele anlayışının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda 2013 yılında gerçekleştirilen çalışmalar aşağıda yer almaktadır: - Arnavutluk polis teşkilatına yönelik olarak “Liderlik Yöneticilik Kursu” düzenlenmiş, 18 katılımcı eğitim almıştır. - Bosna-Hersek polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Bosna-Hersek’te düzenlenen 2 kursta toplam 39 katılımcı eğitim almıştır. - Filistin polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Filistin’de düzenlenen 3 kursta toplam 48 katılımcı eğitim almıştır. - Karadağ polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Karadağ’da düzenlenen 4 kursta toplam 65 katılımcı eğitim almıştır. - Kazakistan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Kazakistan’da düzenlenen 3 kursta toplam 55 katılımcı eğitim almıştır. - Kırgızistan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Kırgızistan’da düzenlenen 5 kursta toplam 58 katılımcı eğitim almıştır. - Libya polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Libya’da düzenlenen 3 kursta toplam 28 katılımcı eğitim almıştır. - Makedonya polis teşkilatına yönelik olarak “İleri ve Güvenli Sürüş Teknikleri Kursu” düzenlenmiş 16 katılımcı eğitim almıştır. - Maldivler polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Maldivler’de düzenlenen 3 kursta toplam 34 katılımcı eğitim almıştır. - Moğolistan polis teşkilatına yönelik olarak “Stratejik Yönetim ve Planlama Kursu” düzenlenmiş 20 katılımcı eğitim almıştır. - Tunus polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Tunus’ta düzenlenen 13 kursta toplam 217 katılımcı eğitim almıştır. - Türkmenistan polis teşkilatına yönelik olarak “Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu” ve Uyuşturucu ile mücadele kapsamında 2 kursta toplam 67 katılımcı eğitim almıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI - Kosova’dan gelen 40 katılımcıya Türkiye’de çeşitli konularda eğitim verilmiştir. - Tacikistan’da düzenlenen 2 kursta toplam 57 katılımcı eğitim almıştır. - Tanzanya’da ve ülkemizde düzenlenen 2 kursta toplam 35 katılımcı eğitim almıştır. - “Polis Liderliği Semineri Kursu”na Haiti’den 8 katılımcı iştirak etmiştir. - “İç Güvenlik İstihbaratı Eğiticilerin Eğitimi Kursu”na Fildişi Sahili’nden 11 katılımcı iştirak etmiştir. Gine Emniyeti’ne 700 kalem güvenlik malzemesi… Balkanlardan 107 kamu yöneticisine liderlik eğitimi… • Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından, Gine Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 700 adet çeşitli güvenlik malzemesi hibe edilmiştir. Gine Polis Teşkilatına iki hafta süre ile eğitim verilmiştir. • TÜBİTAK-TÜSSİDE (Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü)-TİKA Liderlik Okulu, Orta Asya, Balkan ve Orta Doğu ülkelerinde kamuda çalışan orta ve üst düzey yöneticilere, Türkiye’de liderlik alanında var olan tecrübe ve bilgi aktarımını hedeflemektedir. 2013 yılında gerçekleşen eğitim programına Kosova’dan 72 katılımcı ve Bosna-Hersek’ten 35 katılımcı iştirak etmiştir. • Azerbaycan’da yerel yönetimler personeli için Bakü’de Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) tarafından bir eğitim programı düzenlenmiştir. Kurumun 20 öğretim görevlisinin görev aldığı eğitime 30 Azeri yerel yönetici katılmıştır. • Afganistan’ın Sarıpul ilinde görev yapan 1 vali yardımcısı, 6 kaymakam ve 6 il müdürü olmak üzere, toplam 13 personele “Kamu Yönetimi ve Güvenliği Eğitimi” verilmiştir. Ülkemiz insan kaynaklarının yetiştirilmesine verdiği önemle beraber zor durumda kalan merkezi ve yerel idarelere ve ekipman yardımında da bulunmaktadır. 2013 yılı projelerinden örnekler aşağıda yer almaktadır: Tunus İçişleri Bakanlığı’na 312 araç hibesi… Somali’ye 4 adet devriye botu hibesi… • Tunus’ta yaşanan Devrim olaylarında çok sayıda idari ve sivil bina ve araç hasar görmüş ve kullanılamaz hale gelmiştir. Belediyecilik hizmetleri ekipman ve vasıta yetersizliği nedeniyle yapılamamaktadır. Özellikle cadde ve sokakların temizliği ile çöp toplama ve taşıma hizmetlerinde yaşanan ivedi sorunlar dikkate alınarak Tunus belediyelerinin talepleri çerçevesinde, 32 adet çöp kamyonu, 30 adet yol süpürme aracı, 30 adet damperli kamyon, 50 adet kazıcı-yükleyici iş makinesi temin edilerek Tunuslu yetkililere teslim edilmiştir. • Tunus Emniyet Teşkilatının Modernizasyonu Projesi kapsamında 100 adet motosiklet, 30 adet polis otosu ve 40 adet 4x2 pikap olmak üzere toplam 170 adet araç Tunus İçişleri Bakanlığı’na hibe edilmiştir. • Moldova Dışişleri ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı’nın talebi ile Protokol Toplantı Salonu’nun mobilya, sunum, ses sistemi ve simultane çeviri odaları ile bunları tamamlayan elektronik kısımlarının yenilenmesi sağlanmıştır. • Somali’ye 4 adet devriye botu hibe edilmiştir. • İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi 30 farklı ülkenin rekabet kurumlarından 50’den fazla temsilcinin katıldığı Rekabet Hukuku ve Politikası Çalıştayı Türkiye Rekabet Kurumu tarafından düzenlenmiştir. Çalıştayda “İİT Üyesi Ülkelerde Yoksulluğun Azaltılması / Ekonomik Kalkınma ve Rekabet Politikasının Rolü, Kartellerle Mücadele Hükümlerinin Uygulanması” gibi konular ele alınmıştır. 39 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI • TİKA Başkanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı işbirliğinde yürütülen “Uluslararası Lisansüstü Eğitim Projesi” kapsamında, Polis Akademisi Başkanlığında yüksek lisans yapan öğrencilere 2013 yılında da burs verilmiştir. Söz konusu program kapsamında verilen eğitimler ise aşağıdaki gibidir: FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kamerun Yaunde Principal Hastanesi’nde çok amaçlı salonun tefrişatı... • Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ile Uluslararası Hukuk ve Adalet Vakfı (UHAV) işbirliğinde, İstanbul’da düzenlenen ve liberal demokrasilerde terörle mücadele, siyasi ve sosyal bağlamda terör, anayasa ve insan hakları ile özgürlüklerin korunmasında uluslararası işbirliğinin ele alındığı “Terörle Mücadelede Özgürlük ve Güvenlik Dengesi” konulu uluslararası sempozyuma 20 katılımcı iştirak etmiştir. • Doğu Kazakistan ili Semey Bölgesel Engelliler Derneği’ne bir adet servis aracı alınmıştır. • Kazakistan Almatı’da bulunan Fazıl Gazi Toplum Derneği’nin ek hizmet binasının 10 kalemden oluşan mobilya, malzeme ve ekipman ihtiyacı karşılanmıştır. • Bosna-Hersek’te “Osmjeh Jetima” (Yetim Gülümsemesi) Derneği’ne 220 çocuğun yararına sunulmak üzere, kışlık bot ve mont temin edilmiştir. • Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği’ne katkıda bulunmak amacıyla tadilat işleri yapılmış, ofis ekipmanının yenilenmesi sağlanmıştır. • Etyopya’da Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği’nin ofis tefrişatı gerçekleştirilmiştir. • Makedonya’da Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği’nin yeni hizmet binasına donanım desteği verilmiştir. • Kamerun’da Yaunde Principal Hapishanesi’nde oluşturulacak olan çok amaçlı salonun tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Doğu Kazakistan ili Semey Bölgesel Engelliler Derneği’ne bir adet servis aracı alınmıştır. Afganistan’da 566 kişiye mesleki eğitim… MESLEK EDİNDİRME Ülkemiz tarafından, kadınların toplumsal hayata katılımının sağlanması ve gençlerin faydalı işlere yönlendirilmesi amacıyla meslek edindirme kursları düzenlenmekte, gerekli araç gereç temin edilmektedir. Bangladeş, Kazakistan, Kosova ve Moğolistan’da 614 kişiye dil eğitimi… 40 • Afganistan’da düzenlenen, bilgisayar, dikiş, nakış, halıcılık, tenekecilik kurslarında 566 kişi eğitim almıştır. Kurslara malzeme desteği sağlanmıştır. • Bangladeş, Kazakistan, Kosova ve Moğolistan’da dil kursları düzenlenerek 614 kişinin eğitilmesi sağlanmıştır. • Afrika Yükseköğretime Destek ve Tanıtım Merkezi işbirliği ile Senegal’in güneyindeki Kolda bölgesinde açılan Kolda Mesleki Eğitim Merkezi’nde, dörder aylık dönemler boyunca kırkar öğrenciye bilgisayar sistemleri, bilgisayar bakım ve onarımı, muhasebe ve tavuk yetiştiriciliği alanlarında eğitim verilmektedir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Makedonya’da faaliyet gösteren Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kurslarından 200 kursiyer faydalandı. • Sırbistan’da kadınların halı dokuma işlerinde kullanmaları için araç gereç temin edilmiştir. • Makedonya’da faaliyet gösteren Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kursları (KOMEK) kapsamında 200 kadına ebru sanatı, takı tasarımı, kurdele nakış ve ahşap boyama alanlarında eğitim verilmesi kararlaştırılmıştır. Mayıs 2013-Mayıs 2014 tarihlerinde sürecek söz konusu kurslara, ilk etapta yaşları 20 ila 30 arasında değişen 100 kişi katılmıştır. 25 kişilik gruplar halinde 100 kişinin 3 ay boyunca kurslara katılımı sağlanmış, 2 kurs dönemini kapsayacak malzeme hibe edilmiştir. Arnavutluk’un tek kadın sığınma evinin iyileştirilmesi… Kazakistan Perzent Yetimhanesi tefrişatı… DİĞER SOSYAL ALTYAPILAR VE HİZMETLER Çok sayıda yetimhane, huzurevi, kadın sığınmaevi ve engelli merkezi için gerekli tadilatlar yapılarak, sunulan barınma hizmetinin kalitesi artırılmış, ekipman ve malzeme yardımında bulunulmuştur. Aynı zamanda bakım ve sağlık hizmetlerine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda yapılan çalışmalardan örnekler aşağıda yer almaktadır. • Afganistan Kabil’de bulunan Hadaf Kültür Vakfı tarafından inşa edilen 100 kişi kapasiteli yetimhane binasının mobilya tefrişatı, • Arnavutluk’ta faaliyet gösteren Geleceğin Alternatifi Vakfı (ALSAR) Yetim Eğitim Merkezine donanım desteği sağlanması, • Arnavutluk Tiran Yaşlılar Bakımevinde kaliteli bakım ve sağlık hizmeti sunulmasının sağlanması, • Arnavutluk’un tek kadın sığınmaevine bahçe düzenlenmesi, hobi bahçeleri, spor alanları ve çocuk parkı kurulması, • Arnavutluk’ta bulunan Vlora Engelli Çocuklar Geliştirme Merkezine muayenehane, çamaşırhane ve çocuk parkı kurulması, • Bosna-Hersek Zadidovici Engelliler Derneği binasının etrafının tel örgüyle çevrilmesi ve bahçeye oyun parkı yapılması, • Bosna-Hersek Ampute Engelli Basketbol Kulübünün ihtiyacı olan 5 adet tekerlekli sandalyenin temini, • Bosna-Hersek Saraybosna Çocuk Islah Merkezi bünyesinde bir çamaşırhane kurulması, • Gürcistan AISI Engelli Merkezi binasının tadilatı, onarımı ve bakımı, merkezin bahçesinde engelli çocukların sebze üretimi yaparak rehabilite olmalarına destek amaçlı bir uygulama serası kurulması, aynı zamanda gerekli tefrişat ve ekipmanın sağlanması, • Karadağ Sirena Engelliler Merkezinin onarımı ve donanımı, 41 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Karadağ Berane Engelliler Merkezi’nin donanımı… • Karadağ Berane Engelliler Merkezinin donanımının sağlanması ve eğitim, fizik tedavi, sosyalleşme olanakları için danışmanlık hizmeti, • Kazakistan Perzent Yetimhanesi tefrişatının yapılması, • Kosova Prizren Nena Teresa İşitme ve konuşma Engelliler Okuluna kulak-burunboğaz taraması ile gereken tedavilerin yapılması ve okula bağışlanan cihazların kullanımına yönelik eğitim verilmesi, • Kosova Handikos Engelliler Derneğine medikal malzeme temin edilmesi, • Kosova Prizren Körler Derneğinin bakım, onarım ve mefruşatının yenilenmesi, • Nijer Evrensel İslam Kültür Vakfı tarafından kurulan yetimhanenin eğitim, yemekhane ve yatakhane bölümlerinin iyileştirilmesi amacıyla çeşitli malzemelerin temini, • Moldova’da yaşayan 400 kimsesiz çocuğa hediye edilmek üzere 400 takım kıyafetin temini, • Özbekistan Görme Engelliler Merkezine, çağdaş bilişim cihazları ile donatılmış bilgisayar sınıfının kurulması, • Pakistan 3. Yetim Dayanışma Günleri Projesi kapsamında Pakistanlı öğrencilere kırtasiye desteği verilmesi, • Somali’de bulunan yetimhanelere malzeme desteği sağlanması, • Tacikistan’ın Duşanbe şehrinde bulunan “İmkoniyat Engelliler Birliği” binasının tadilat ve restorasyonu, • Tacikistan Çorbog Çocuk-Ergen Milli Devlet Müessesi ve Yatılı Meslek Lisesi öğrencileri için 60 adet engelli sandalyesinin temini. 2013 yılında 6,7 milyon dolar Barışı Destekleme çalışmalarına katkı… BARIŞI YAPILANDIRMA Soğuk Savaş sonrası dönemde terörizm ve kitle imha silahlarının yayılması gibi risk ve tehditlerin yanı sıra, ülkesel ve bölgesel kriz ve çatışmalar ön plana çıkmış; bu kapsamda barışı destekleme harekatlarında artış olmuştur. Genelkurmay Başkanlığımız da Barışı Destekleme faaliyetleri kapsamında uluslararası kuruluşlarla işbirliğinde çeşitli programlar yürütmektedir. Türkiye 2013 yılında başta Afganistan olmak üzere Somali, Bosna-Hersek, Kosova ve Lübnan’ın da dahil olduğu 30’dan fazla ülkede çalışmalar yürütmüştür. 2013 yılında 6,7 milyon dolar tutarında Barışı Destekleme çalışmalarına katkıda bulunmuştur. Barışı Destekleme faaliyetlerini BİOEM Faaliyetleri, Mobil Eğitim Timi Faaliyetleri ve TSK Askeri Eğitim ve İşbirliği Faaliyetleri olarak 3 alt kategori halinde inceleyebiliriz. 2013 yılında 30 ülkeden 608 katılımcıya BİOEM’de eğitim... BİOEM Faaliyetleri Brüksel’de yapılan 1994 NATO Zirvesinde alınan kararlar ışığında, Türkiye’de bir “Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi (BİOEM)” kurulmasına karar verilmiş ve 1997 yılında Portekiz’deki Avrupa Atlantik Ortaklık Konseyi toplantısında kuruluşu ilan edilmiştir. 1998 yılında uluslararası bir törenle açılmıştır. BİOEM, NATO tarafından tanınan ilk Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi olarak 1998 yılından bu yana kurslar, mobil eğitim, seminerler vb. eğitim faaliyetleri icra etmek suretiyle NATO ve NATO Ortaklık Girişimlerine (Barış İçin Ortaklık, Akdeniz Diyaloğu, İstanbul İşbirliği Girişimi ve Küresel Ortaklar) katkı sağlamaktadır. • Genelkurmay Başkanlığı BİOEM’de 2013 yılında toplamda 30 ülkeden 608 katılımcı 21 farklı eğitim programından yararlanmıştır. Bu eğitim programları Ankara’da BİOEM Komutanlığı, Marmaris’te Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi Komutanlığı, İzmir’de İstihkam Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı, İzmir Hava Savunma Komutanlığı’nda gerçekleşmiş olup, 270 danışman görev almıştır. 42 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Adı Tarihi Kurs Merkezi Katılan Ülkeler Sınır Güvenliği ve Kontrol Kursu 9-13 Aralık 2013 BİOEM Komutanlığı / ANKARA Afetlerde İnsani Yardım Harekatı Kursu 01-05 Nisan 2013 İstihkam Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Narlıdere / İzmir Katılımcılar Eğitim Timi 8 NATO, 7 BİO, 16 Diğer Ülkeler 31 İçişleri Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Avrupa Birliği Sınır Yardım Departmanı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Terörle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi Komutanlığı, Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi Komutanlığı yetkilileri olmak üzere 10 kişiden oluşmuştur. 5 NATO, 8 BİO ve 11 Diğer Ülkeler 24 Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, İzmir Afetlerde Sağlık Hizmetleri Müdürlüğü, İstanbul Teknik Üniversitesi, BosnaHersek Barışı Destekleme Harekatı Eğitim Merkezi ve Arama Kurtarma Derneği (AKUT) yetkilileri olmak üzere 9 kişiden oluşmuştur. Afetlerde İnsani Yardım Harekatı Kursu’na 24 katılımcı… Mobil Tim Eğitim Faaliyetleri Mobil Tim Eğitimleri; Türkiye’nin dünyanın çeşitli bölgelerinde Barışı Destekleme ve Koruma Harekatlarında yer alarak edindiği tecrübeleri, diğer ülkeler ile paylaşmak amacıyla TSK BİOEM Komutanlığı tarafından icra edilmektedir. Mobil Eğitim Timleriyle 2002 yılından bu yana 19 ülkede 2.335 personel eğitilmiştir. 27-31 Ocak 2013 tarihlerinde Kosova’da 32 personele “Barışı Destekleme Harekatı Oryantasyon Kursu” konusunda yerinde eğitim verilmiştir. 2002 yılından bu yana 19 ülkede 2.335 personel eğitimi… TSK BİOEM Komutanlığınca teşkil edilen Mobil Eğitim Timi tarafından; 28 Ocak1 Şubat 2013 tarihlerinde Kosova’da 27 personele “Karargah Subayı Lojistik Oryantasyon Eğitimi” verilmiştir. Misafir Askerler Dost ve Müttefik ülkelerle imzalanan anlaşmalar kapsamında bahse konu ülkelere mensup Misafir Askeri Personele ülkemizde çeşitli kurslar verilmektedir. Bugüne kadar 52 dost ve müttefik ülkeye mensup 27.277 Misafir Askeri Personele eğitim / kurs verilmiştir. 2014-2015 döneminde 29 ülkeden 2.284 Misafir Askeri Personele eğitim / kurs verilmesi planlanmıştır. Ayrıca, mobil eğitim timleri vasıtasıyla yerinde eğitim, öğretim yapılmakta ve çeşitli kurslar verilmektedir. 52 dost ve müttefik ülkeye mensup 27.277 Misafir Askeri Personele eğitim… Askeri eğitim işbirliği faaliyetleri kapsamında, Afganistan Komuta Kurmay Koleji, Afganistan Milli Savunma Üniversitesi, Afganistan Kara Harp Okulu, Kabil Askeri Lisesi ve Afganistan Yabancı Diller Okulu’na danışman / eğitici desteği sağlanmaktadır. Kabil Gazi Askeri Eğitim Merkezi, TSK tarafından görevlendirilen danışman / eğitici personelle 2 Şubat 2010 tarihinde açılmıştır. Bugüne kadar Afganistan’da 16.179 personele eğitim verilmiştir. 43 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI • 2013 yılında gerçekleştirilen eğitim programlarından örnekler; FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 500 kişilik gruplar halinde 3.000 Libyalı personele 14 hafta süreyle iç güvenlik eğitimi… Somali Silahlı Kuvvetlerine mensup 110 misafir askeri personele Lisan Kursu ve Subay Temel Askerlik Anlayışı Kazandırma Eğitimi verilmektedir. 2013-2014 eğitim öğretim yılında 500 kişilik gruplar halinde 3.000 Libyalı personele 14 hafta süreyle, Isparta’da İç Güvenlik Eğitimi verilmesi planlanmış, bu kapsamda 299 Libyalı personele eğitim verilmeye başlanmıştır. Atatürk’ün Dünya Barışına Katkısı Atatürk, 1937 yılında Ankara’yı ziyaret eden Romanya Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede dünya siyasetine değinmiş ve düşüncelerini şöyle ifade etmiştir: Türkiye barışı destekleme görevlerine, uluslararası yükümlülükleri, imkân ve kabiliyetleri çerçevesinde iştirak etmektedir. “İnsanlığın hepsini bir vücut ve her milleti bunun bir organı saymak icap eder; bir vücudun parmağının ucundaki acıdan, diğer bütün organlar etkilenir; dünyanın herhangi bir yerinde bir rahatsızlık var ise bundan bana ne? dememeliyiz; böyle bir rahatsızlık varsa tıpkı kendi aramızda olmuş gibi onunla meşgul olmalıyız.” Ulu Önder Atatürk’ün sözleri doğrultusunda Türkiye, barışı destekleme görevlerine uluslararası yükümlülükleri, imkan ve kabiliyetleri çerçevesinde iştirak etmektedir. Puli Sokhta-Darulaman Sarayı yol yapım çalışması... EKONOMİK ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ Altyapı hizmetleri bir ülke veya bölgede çeşitli ekonomik faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için gerekli ve öncelikli olarak üretilmesi gereken hizmetlerdendir. Bu hizmetler doğrudan toplam üretimi artırıcı bir nitelik taşımasa da kalkınmanın lokomotifidir. Ekonomik altyapılar 5 alt sektör altında toplanmaktadır: ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA Günlük yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası olarak görülen ulaştırma sistemi; ekonomik ve sosyal girdileriyle toplumu sürekli etkileyen bir yapıya sahiptir. Ulaştırma hizmetlerinin kaliteli olması, ekonomik faaliyetlerin kolaylaşmasını ve maliyetlerin düşmesini sağlamaktadır. Ülkemiz tarafından gelişmekte olan ülkelerin ulaştırma altyapılarını geliştirmek üzere bilgi ve tecrübe aktarım programları gerçekleştirildiği gibi acil olan durumlarda yol ve köprü inşası gibi maliyetli projeler de hibe bazlı olarak yapılabilmektedir. 2013 yılında yürütülen projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır. 44 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Afganistan Semengan’da 10 köyü şehir merkezine bağlayan ve selden yıkılan yegane köprünün yeniden inşası… Afganistan Deryahan Köprüsü İnşası Aşırı yağışlar sonucu oluşan sel nedeniyle yıkılan Semengan ilinin Aybek ilçesinde bulunan Deryahan Köprüsü ülkemiz tarafından yeniden inşa edilmektedir. Köprü, 10 köyü şehir merkezine bağlayan yegane köprü olması sebebiyle yöre halkının ulaşımı açısından büyük önem arz etmektedir. 35 metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğindeki köprüde 2 şerit yol, her iki kenarda 1,5 metrelik yaya yolları ve korkulukları bulunmaktadır. Proje kapsamında, mevcut su yatağının düzenlenmesi amacıyla toplam 80 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde taş duvar inşa edilecek, 6 adet güneş enerjisi ile çalışan yol aydınlatma direkleri ile aydınlatılacaktır. Kabil’in şehir içi yollarının asfaltlanması-4,5 km… Afganistan Puli Sokhta-Darulaman Sarayı Yol Yapım Çalışması Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında, ülkenin ulaştırma altyapısının geliştirilmesi projelerinden biri olan başkent Kabil şehir içi yollarının asfaltlama çalışmaları doğrultusunda Puli Sokhta-Darulaman Sarayı yol yapımına ilişkin çalışmalara 2012 yılında başlanmıştır. Yaklaşık 4,5 kilometre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde gidiş dört ve geliş dört şeritli olmak üzere toplam sekiz şeritli olması tasarlanmıştır. LED aydınlatma sistemli, yaya yollarına sahip orta refüjlü olarak projelendirilen yolun tamamlanması için çalışmalar devam etmektedir. Mogadişu şehir içi yollarının asfaltlanması-23 km… Somali Mogadişu Dostluk Yolu Yapımı Somali’nin başkenti Mogadişu’da şehir içi yollarının yapılmasına, 2012 yılı Ekim ayında başlanılmıştır. Yaklaşık 23 kilometre uzunluğunda, çift yönlü, 20-30 metre arasında genişliği değişen asfalt yol yapılmaktadır. Yol yapım çalışmaları 736 adet aydınlatma direği ile sosyal tesislerin yapımını (yemekhane, yatakhane, idari bina, laboratuvar, depo vb.) kapsamaktadır. Başkent Mogadişu’nun ana arterlerinden biri olan ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı, havalimanı, Kızılay Kampı gibi bölgelere ulaşımı sağlayan yolun yapılmasıyla, başkentte geniş kaldırımlı yaşam alanları oluşturulmuştur. Trafik ışıkları araç trafiğini düzene sokmuş, yol boyunca yeni dükkanların açılması ise ekonomiyi görece canlandırmıştır. • Güney Sudan’ın Juba Havalimanında çalışan 20 uzmana eğitim verilmiştir. Ayrıca Juba Havalimanına CVOR ve DME adı verilen seyrüsefer cihazları temini edilmiştir. • Makedonya Dolneni Belediyesi Debreşte köyüne yaya yürüyüş yolu yapılmıştır. • Moğolistan’da Ankara Caddesi çevre düzenlemesi yapılmıştır. • Pakistanlı 14 uzmana ülkemizde transit taşımacılık üzerine eğitim sağlanmıştır. • Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile Genelkurmay Başkanlığı arasında imzalanan Müşterek Çalışma Yönergesi ve NATO yükümlülükleri gereğince, 2002 yılından bu yana Uluslararası Güvenlik ve Yardım Kuvveti (ISAF) bünyesinde Afganistan Havaalanı Meteoroloji Ofisi, personel ile desteklenmektedir. Bu kapsamda ofis çalışmalarının yürütülmesi için 6 personel 1.080 gün süreyle Afganistan’da görevlendirilmiştir. • Bosna-Hersek’te tarihi Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü’nün restorasyon çalışmaları yürütülmektedir. UNESCO tarafından dünya mirası listesine dahil edilen Köprü’nün restorasyon çalışmalarına, Vişegrad Belediyesinden gelen talep üzerine, 2013 yılında başlanarak %50’si tamamlanmış ve devam eden çalışmaların 2014 yılı yaz aylarında tamamlanması hedeflenmektedir. Restorasyon çalışmaları bölgesel ve uluslararası kamuoyu, mimarlık çevreleri ve medya organlarınca yakından takip edilmektedir. 45 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Bosna-Hersek’te tarihi Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü’nün restorasyon çalışmaları… FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Moldova Gagavuz Radyo Televizyon Kurumunun modernizasyonu… İLETİŞİM ALTYAPILARININ GELİŞTİRİLMESİ Türkiye, gelişmekte olan ülkelerin iletişim güçlendirilmesinde aktif rol oynamaktadır. İletişim sektöründe haber ajanslarına yapılan ekipman destekleri, medya mensuplarının eğitimleri haber stüdyosu kurulması, stüdyo dekor yenilenmesi, verici temin edilmesi, verici montajı gibi konularda yardım çalışmaları yürütülmekte ve ülkelerin kapasite inşalarına katkı sağlamaktadır. Türkiye tarafından 2013 yılında hayata geçirilen projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır. TRT Yayınlarının Azerbaycan’da yayınlanması… Mogadişu Üniversitesi’nde radyo kurulumu… TİKA, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve JICA işbirliğinde 17 yöneticiye enerji alanında eğitim… Güney Sudan’dan 46 mühendise petrolün boru hatlarıyla taşınması eğitimi… 46 • Moldova Gagavuz Radyo TV Kurumunun Modernizasyonu • Tanzanya Yayın Kurumu (Tanzania Broadcasting Corporation; TBC) için teknik ekipman hibesi ve montajı işi • TRT Yayınlarının Azerbaycan’da Yayınlanması • Tunus’ta radyo kurulması ve FM radyo istasyonunda çalışacak 10 kişiye Anadolu Üniversitesi’nde teorik ve uygulamalı olarak eğitim verilmesi • Uganda’da 2 radyo istasyonuna teknik destek • Güney Amerika’da yaşayan “EL TURCO” topluluklarını anlatan belgesel hazırlanması • Somali’de Mogadişu Üniversitesi’ne radyo kurulması, • Karadağ Radyo TV Kurumuna teknik ekipman desteği, • Bilgi Teknolojileri Düzenlemeleri konusunda 18 ülkeden 35 uzmana İstanbul’da 4 gün süren bir eğitim programı, • Kenya’da African Media Initiative’e sağlanan teknik ekipman desteği, • Uluslararası Spektrum Düzenlemeleri Eğitim Semineri, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) İstanbul Bölge Müdürlüğü’nde gerçekleştirilmiştir. Programa, Bahamalar, Kamboçya, Burkina Faso, Komor Adaları’nı da kapsayan geniş bir coğrafyadan 20 farklı ülkenin BTK muadili düzenleyici kurumlarından 35 uzman ve yönetici katılmıştır. Eğitimde BTK uzmanlarının yanı sıra radyo ve televizyon frekans planlaması ile ilgili olarak Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, uydu sistemleri ile ilgili olarak TÜRKSAT ve EUTELSAT yetkilileri, amatör telsiz sistemleri ile ilgili olarak, elektromanyetik radyasyon ve maruz kalma limitleri konusunda eğitimler verilmiştir. ENERJİ ÜRETİMİ VE ARZI Enerji, modern insanın gündelik yaşamını sürdürebilmesi için temel gereksinimlerdendir. Türkiye gelişmekte olan ülkelerin enerji ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla kapasite inşasına önem vermektedir. Bu çerçevede 2013 yılında gerçekleştirilen projeler aşağıda yer almaktadır: • TİKA, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) üçlü işbirliği ile başta Türk Cumhuriyetleri, Asya, Orta Doğu ve Balkan ülkelerine yönelik olarak enerji verimliliği etüt bilgi ve teknikleri konusunda “Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi” eğitim programları düzenlenmektedir. 2013 yılında 11 gün süren eğitim programına Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Özbekistan, Pakistan, Ukrayna, Tacikistan ve Türkmenistan’dan olmak üzere 17 yönetici katılmıştır. • Senegal Dakar’da gerçekleştirilen Afrika Güneş Enerjisi Çalıştayına katılan 16 Afrika ülkesi temsilcisi desteklenmiştir. • Güney Sudan Petrol ve Madencilik Bakanlığında görevli 46 mühendis ham petrolün boru hatları yoluyla taşınması konusunda iki haftalık eğitim almıştır. • Filistin’in Gazze bölgesinde yaşanmakta olan enerji sıkıntısının giderilmesine katkıda bulunmak ve bölgede bulunan hastane ve sağlık kuruluşlarının elektrik gereksinimini karşılamak üzere TİKA ve Birleşmiş Milletler işbirliği ile acil akaryakıt yardımı yapılmıştır. • TİKA ve Küba Dış Ticaret Bakanlığı arasında imzalanan İşbirliği Protokolü çerçevesinde “Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Artırımı Programı” başlatılmıştır. Programın ilk aşaması olarak Küba’dan gelen altı kişilik heyet Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü’nde güneş ısıl sistemler konusunda eğitimlerini tamamlamıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında bankacılık sektöründe eğitim alan uzmanların sayısı 157… BANKACILIK VE FİNANS Ülkemiz bankacılık sektöründeki bilgi birikimini kapasite artırma programlarıyla aktarmaya devam etmektedir. Bu çerçevede; FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kırgızistan Milli Bankası Programı • Azerbaycan Kamu Borç ve Risk Yönetiminin Güçlendirilmesi, • Mozambik Emtia Borsasına Destek Programı bankacılık sektöründe gerçekleşen projelerdir. 2013 yılında bankacılık sektöründe eğitim alan uzmanların sayısı 157’dir. İŞ VE DİĞER SEKTÖRLER Ülkemizin 2013 yılında iş ve diğer sektör alanında gerçekleştirmiş olduğu projelerden örnekler aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Program Adı Faaliyetten Yararlanan Ülkeler Asya, Bölgesel İslam Ülkeleri Arası Yatırım ve İhracat Kredi Sigortası Kurumu (ICIEC) Sermaye ve Katkı Payı Ödemesi Temizlik Malzemeleri Üretim Atölyesi Projesi Tunus Tabuna Ekmeği Fırını Kurulması Projesi Tunus Kamerun Heyetine Yap-İşlet-Devret Modeli Eğitimi Kamerun İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) Ticari Sicil Kurumları Çalıştayı Azerbaycan, Bangladeş, Burkina Faso, Filistin, Gambiya, Lübnan, Nijer, Sudan, Tacikistan, Uganda Kırgızistan-Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği (KITİAD) Türk Malları Fuarına Destek Kırgızistan İLETİŞİM ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA 0,31 İŞ VE DİĞER 1,22 TOPLAM 2,39 1,18 40,18 45,28 GRAFİK 9: EKONOMİK ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ YARDIMLARININ ALT SEKTÖRLERE DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) ENERJİ BANKACILIK VE FİNANS 47 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI • Tunus Maliye Bakanlığı’ndan 13 uzmanın bir hafta süreyle eğitimi, • Etyopya Kalkınma Bankası personelinin eğitimi, • Kazakistan Milli Bankası Eğitim Programı, • Azerbaycan Merkez Bankası Eğitim Programı, • Kırgızistan Milli Bankası Eğitim Programı, FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Asya-Pasifik Bölgesinde 578 milyon insan açlık ile mücadele ediyor. ÜRETİM SEKTÖRLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Afrika, 239 milyon insan ile açlığın en yaygın olduğu coğrafya... Tarım ve Hayvancılık Yeryüzünde yetersiz beslenme ve açlık yüzünden her yıl milyonlarca insan hayatını kaybetmektedir. Yine aynı sebepten milyonlarca insan ortalama bir hayat sürmekten uzaktadır. BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayınladığı raporda da belirtildiği üzere, 2011-2013 arasında 842 milyon insan bir başka ifade ile dünyada her 8 kişiden biri günlük hayatlarını sürdürmelerini sağlayacak beslenme şartlarından uzaktır. Öte yandan yetersiz beslenme, çocuk ölümlerinin %45’ine sebep olmaktadır. Asya-Pasifik Bölgesinde 578 milyon insan açlık ile mücadele ederken, her beş kişiden birinin aktif ve sağlıklı bir yaşam sürebilmek için yeterli gıdaya erişim imkanı bulunmadığı Afrika, 239 milyon insan ile açlığın en yaygın olduğu coğrafyadır. Dünyada aşırı yoksulluk çeken toplam nüfus 5.451 milyon… TABLO 3: DÜNYADA AŞIRI YOKSULLUK (2013) Toplam Nüfus (milyon) Günde 1 dolar ile yaşayan nüfus (milyon) 1.884 316 550 45 1.476 596 763 388 4.673 1.345 Avrupa ve Orta Asya 473 17 Orta Doğu ve Kuzey Afrika 305 11 5.451 1.372 Bölge Doğu Asya ve Pasifik Latin Amerika ve Karayipler Güney Asya Sahraaltı Afrika Gelişmekte Olan Ülkeler Toplam Kaynak: http://iresearch.worldbank.org/PovcalNet/index.htm?1 48 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Azerbaycan’ın kuzey bölgelerinde 100 aileye arıcılık malzemeleri hibesi… Dünya Gıda Programı (WFP) ve gelişmiş ülkeler, Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında 2015’e kadar toplam nüfus içindeki açlık çeken insanların oranının yarı yarıya azaltılmasını hedeflemişlerdir. Söz konusu hedeflere her yıl biraz daha ulaşılırken 2015 yılı için öngörülen değerlerin tutturulabilmesi mevcut şartlar ışığında mümkün görünmemektedir. Aslında dünya üzerinde herkes için yeterli gıda bulunduğu kabul edilmektedir. Bu durumda söz konusu hedeflere ulaşılması hayal değildir. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kazak çiftçilere Antalya ve Isparta’da elma üreticiliği eğitimi… Bu kapsamda tarımsal faaliyetlerin açlıkla mücadelede önemli bir yeri olduğu açıktır. Öte yandan bir ülkenin kalkınması için gerekli sanayileşme sürecinde de tarım önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Türkiye tüm bu ve buna benzer sorunları yakın tarihinde yaşayarak öğrenmiş olup tecrübelerini tüm gelişmekte olan ülkelerle paylaşmaya devam etmektedir. Bu bağlamda 2013 yılında yapılan tarımsal destek programları ve projelerden bazıları şu şekildedir: • Azerbaycan’ın kuzey bölgelerinde 2012 yılında hayata geçirilen Arıcılığın Geliştirilmesi Programı, bu yıl ülkenin güney bölgelerine de yayılmış ve 100 aileye bal arısı kolonileri, kovan ile gerekli diğer arıcılık malzemeleri hibe edilmiştir. • Azerbaycan’ın Ağcabedi ve Beylagan bölgelerinde belirlenmiş alanlarda özel pilot tarım işletmelerinin oluşturulması ve ileri teknoloji ile sıralı ekim sistemi uygulanarak ekmeklik ve makarnalık yüksek verimli buğday yetiştirilmesi için kurulacak olan işletmelere danışmanlık desteği sağlanmıştır. Ayrıca pilot işletmelerde görevli personele Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde 1 hafta süre ile eğitim verilmiştir. Yine Ağcabedi bölgesinde tarımsal sulama amaçlı 3 adet su kuyusu açılmıştır. • Özbekistan’da Kavakçılığın Geliştirilmesi Programı kapsamında ülkemizden danışmanlar görevlendirilmiştir. • Kazak çiftçi ve uzmanlara yönelik olarak Türkiye’deki modern meyvecilik ve pamuk işletmeciliği tekniklerinin tanıtılması amacıyla Antalya ve Isparta’da elma üreticiliği ve bağlı teknolojileri ile ilgili modern tesislerde eğitim verilmiş, diğer bir gruba ise pamukçuluk alanında Adana ve Şanlıurfa’da eğitim verilmiştir. 49 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Gelişmekte olan ülkelerde tarım arazilerinin verimli olarak kullanılamaması, üretilen besin maddeleri ve tarımsal ürünlerin pazara ulaştırılmasında karşılaşılan sorunlar, sağlıklı ve teknik depolama konusundaki yetersizlikler, su kıtlığı, değişen iklim şartları, sera etkisi ve küresel ısınma gibi sorunlar da açlıkla mücadele de önemli bir yere sahiptir. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Türkmen atlarının korunması ve ırklarının saflaştırılması ile 5 Türkmen jokeye İstanbul’da eğitim… • Dünya genelinde Ahalteke adıyla meşhur Türkmen atlarının korunması ve ırklarının saflaştırılması amacıyla başlatılan projede 5 Türkmen jokeye İstanbul’da, kenter ve tempo çalışması, sprint çalışması, start makine çalışması yaptırılmış: mekanik at eğitimleri, binicilik teknikleri, gibi konularda eğitim verilmiştir. • 2012 yılında başlatılan Moğolistan Hayvancılık Milli Programı kapsamında “Hayvanların Tescili” ve “Helal Yolla Hayvan Kesimi” konularında 12 uzmana eğitim verilmiştir • Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ev sahipliğinde, Bişkek’te düzenlenen Orta Asya Modern Tarım Teknikleri ve Bitki Besleme Kongresi’ne destek sağlanmıştır • “Gürcistan Acara Özerk Cumhuriyeti’nde Kafkas Arı Irkını Koruma ve Arıcılığı Geliştirme Projesi” kapsamında danışmanlar görevlendirilmiş ve mevcut kışlatma durumu incelenerek 20 aileye eğitim verilmiştir. • TİKA, JICA ve Lalahan Araştırma Enstitüsü işbirliği ile ülkemizin hayvancılık alanındaki tecrübesinin Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerine aktarılması amacıyla hedef ülkelerin hayvancılık alanındaki uzmanlarına yönelik Ankara’da “Süt Sağıcılığı, Koyun ve Keçi Yetiştiriciliği Teknik Eğitimi” düzenlemiştir. • Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında, Cevizcan ve Sarıpul illerinde tarım sektöründe görev yapan 45 teknik personele eğitim verilmiştir. Ayrıca Konya Büyükşehir Belediyesi ile Afganistan’ın Belh ili arasında imzalanan “Kardeşlik Sözleşmesi” kapsamında, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Afganistan’da tarım sektöründe görev yapan 45 teknik personele eğitim… Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığı’na verilen 4 traktör ve 15 tarım makinesi hibesi… Peru’da 450 kadın mandıra çiftçisine teknik destek… Bolivya’da ise 625 kinoa çiftçisine verimliliği artıracak tarımsal ekipman desteği... 50 Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile birlikte 20 Afgan ziraat mühendisine eğitim verilmiştir. • Afganistan’ın Vardak ilinde günlük 6 ton kapasiteli “Süt Toplama ve Soğutma Merkezi” binası inşa edilmiştir. Böylelikle ilçede üretilen sütlerin değerlendirilerek, üreticilerin en önemli geçim kaynağı olan hayvancılık sektöründen elde ettikleri gelirin artırılması hedeflenmiştir. • Afganistan’ın Kabil iline bağlı Karabağ ilçesinde Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi yürütülmektedir. • Pakistan’ın Faysalabad Tarım Üniversitesi ile 2012 yılında başlanan ve 5 yıl devam etmesi öngörülen “Keçi Yetiştiriciliği Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Bölgedeki Kadının Güçlendirilmesi” projesi kapsamında 30 öğrenci Konya Veterinerlik Fakültesinde eğitim almıştır. • Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığı’na verilen 4 traktör ve 15 tarım makinesi hibesiyle bir tarım ülkesi olan Myanmar’da kırsal kalkınmaya destek verilmesinin yanı sıra tarımda makineleşmenin yaygınlaştırılmasına katkı sağlanmıştır. • Samoa’nın önemli doğal kaynaklarından olan ekmekağacı meyvelerinin işlenmesi ve pazarlanmasının geliştirilmesine yönelik destek sağlanmıştır. • SID adlı STK aracılığıyla Latin Amerika ülkelerinden Guatemala’daki 5.000 işçiye kahve hasat ve dağıtımı için tarımsal ekipman ve kamyonet desteği; Peru’daki 450 kadın mandıra çiftçisine, saman, yulaf ve benzeri yemleri öğüten yem değirmeni, veteriner kiti ve teknik destek; Bolivya’da ise 625 kinoa çiftçisine verimliliği artıracak tarımsal ekipman desteği verilmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Sudan’da Afrika’nın ilk ve tek suni tohumlama merkezinin tefrişatı… • Sudan’da Afrika’nın ilk ve tek suni tohumlama merkezi olan Sudan-Türk Suni Tohumlama ve Gen Kaynakları Merkezi’nin tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Proje ile üreticilerin kaliteli et ve süt elde etmelerine imkan sağlanarak tarımsal sanayinin gelişmesi desteklenecektir. Somali Tarım Okulu Projesi’yle 190 öğrenciye eğitim… • Kenya’nın batı kırsalında yaşayan fakir halkın yaşam koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlanması amacıyla 500 aileye birer adet kümes ile tavuk dağıtılmış; Kisii, Nyamira ve Narok şehirlerinde ise 3 adet ultra modern kümes kurulmuştur. Proje kapsamında kümes ve tavuk verilen aileler 3 haftalık tavuk yetiştiriciliği alanında eğitim programına tabii tutulmuştur. • Somali’de TİKA, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve İnsani Yardım Vakfı işbirliği ile faaliyete geçen Somali Tarım Okulu Projesi bünyesinde 190 öğrenci eğitilmiştir. • Filistin Gazze Şeridi Hayvan Besiciliği Programı kapsamında 200 aileye hane başına 4’ü dişi 1’i erkek beşer koyun olmak üzere toplam 1000 koyun ve 2 aylık yemleri sağlanmıştır Ayrıca, Tarım Bakanlığı’na 10 adet tam donanımlı traktör ve 3 adet 4x4 araç temin edilmiştir. • Mozambik’te tarım ürünleri pazarlarında düzenin, verimliliğin ve şeffaflığın sağlanması ve pazarların bütünleştirilmesi ve çiftçilerin pazara erişiminin geliştirilmesi amacıyla Mozambik Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulması planlanan “Emtia Ticaret Borsası / Pazarı” projesine 4 adet araç ile çeşitli büro mobilyası, bilgisayar ve bilgi işlem ekipmanı hibe edilmiştir. • Benin ile işbirliği kapsamında yürütülen pamuk yetiştiriciliği Programı ile Beninli uzmanlara teorik ve uygulamalı eğitim verilmiş, ardından pamuk üretiminde kullanılmak üzere, 4 adet traktör ve tarım ekipmanı sağlanmıştır. • Nijerya’nın Sokoto ve Kebbi bölgelerinde yapım aşamasındaki entegre sulama programının denetimi amacıyla ülkemizden 4 danışman görevlendirilmiştir. • Kamerun’da arıcılık eğitimi vermek üzere 3 danışman görevlendirilmiştir. • Gambiya’da Hayvancılığı Geliştirme ve Meslek Edindirme Projesi kapsamında donanım desteği, değirmen, koyun ve keçi yardımı yapılmıştır. • Iraklı ziraat mühendislerine tarla bitkileri, seracılık, tavukçuluk, nematod ve domuz sorunu konularında eksikliklerin giderilmesine yönelik Ankara ve Antalya’da eğitim verilmiştir. • Bosna-Hersek’te, “Srebrenica Bölgesine Geri Dönen Ailelerin Ekonomik Açıdan Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında 287 aileye çeşitli tohumların bulunduğu 287 paket dağıtılmıştır. • Bosna-Hersek’te Saraybosna Üniversitesi Tarım-Gıda Fakültesi bünyesinde Bal Analiz Laboratuvarı kurulmuştur. Filistin’de 200 aileye 1.000 adet koyun dağıtımı… 51 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kenya’nın batı kırsalında yaşayan 500 aileye kümes ve tavuk hibesi... FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Sırbistan’da Tarım Kooperatifi’ne 3 traktör ve 7 meyve kurutma makinesi… • Sırbistan Hükümeti tarafından başlatılan Tarımsal ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kalkınma Desteği Amaçlı Program kapsamında, Sırbistan’ın güneyindeki en az gelişmiş 5 belediyeye yirmişer adet sera dağıtılmıştır. Ayrıca, Tutin’in Sebeçevo köyünde faaliyet gösteren Tarım Kooperatif Birliği için iki adet seranın sulama, ısıtma ve su serpme sistemi inşa edilmiştir. Diğer bir kooperatife ise 3 adet traktör ve 7 adet meyve kurutma makinesi sağlanmıştır. • Novi Pazar Belediyesi’ne bağlı Pojega Tarım Birliği’ne 30 tonluk bir soğuk hava deposu ile 500 kg kapasiteli tünel tipi bir sebze-meyve kurutma tesisi kurulmuştur. Ayrıca bölgede hayvancılığın geliştirilmesine katkı sağlanması amacıyla 4 adet saman makinesi, Pirot Belediyesine 20 süt sağım ve 3 süt soğutma makinesi, Arilye Belediyesi sınırları içinde bulunan 20 çiftliğe (yaklaşık 100 çiftçiye) ahududu kökleri Sırbistan’a yönelik yapılan yardımlar arasındadır. • Makedonya’da Pirinç Kalitesini ve Üretimini Geliştirme Projesi kapsamında Makedon uzmanlara ve projeden yararlanması planlanan 32 kişilik bir gruba Türkiye’de hasat ve ekim çalışmaları konularında eğitim verilmiştir. Ayrıca 20 aileye ekimlik çeşitli pirinç türleri sağlanmıştır. Bu kapsamda geniş çaplı en uygun çeşit pirinç üretimine başlanacaktır. ORMANCILIK • Birleşmiş Milletler Ormancılık Forumu 10. Oturumu 8-19 Nisan 2013 tarihlerinde “Ormanlar ve Ekonomik Kalkınma” ana temasıyla İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Anılan foruma hazırlık amacıyla 21-22 Ocak 2013 tarihlerinde süreyle “Bölgemiz ve Ötesi Ormancılık Toplantısı” yapılmıştır. • Orman ve Su işleri Bakanlığı tarafından Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Kazakistan’a yönelik “coğrafi bilgi sistemi ve uzaktan algılama teknikleri kullanarak ekosistem tabanlı fonksiyonel orman amenajman planı yapımında kapasite geliştirme” programı yürütülmektedir. • TİKA, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve FAO / Türkiye Ortaklık Programı kapsamında “Orta Asya ve Kafkaslarda Dağlık Havzaların Sürdürülebilir Yönetimi İçin Kapasite Geliştirme Projesi” yürütülmektedir. Bu kapsamda Kırgızistan’da uygulanacak olan havza rehabilitasyon çalışmasının hangi bölgede olacağı ve saha seçimi için yer belirlenmesi amacıyla Kırgızistan’a bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. 52 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kabil’in Pağman tepesinde 1.000 adet fidan dikimi… • Kırgızistan Kavakçılık Projesi kapsamında İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü’nde 8 Kırgız uzmana eğitim verilmiştir. • Özbekistan’da ormancılık altyapısının geliştirilmesine teknik destek verilmesi amacıyla, Özbekistan’dan 9 uzman için İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde 19-26 Mayıs 2013 tarihlerinde eğitim programı düzenlenmiştir. • Afganistan’da, Türkiye ile ilişkilerin kurulmasının 92. yıl dönümü dolayısıyla TürkAfgan Dostluk Günü çerçevesinde Kabil’in Pağman tepesinde bin adet fidan dikilmiştir. • Orta Doğu ve Afrika’dan 24 ülkeden (Cezayir, Benin, Burkina Faso, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Mısır, Eritre, Etyopya, Gabon, Gambiya, İran, Kenya, Lübnan, Lesoto, Mali, Fas, Mozambik, Pakistan, Senegal, Sudan, Togo, Tunus, Yemen) 44 uzmana “Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme İle Mücadele ve Ormancılık Konulu Bölgesel İşbirliği Projesi” kapsamında eğitim verilmiştir. • “Meteoroloji, Toz Taşınımı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele” konusunda gerçekleştirilen uluslararası çalıştayın üçüncüsü, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele, Meteoroloji ve Orman Genel Müdürlükleri tarafından İstanbul’da düzenlenmiştir. Çalıştaya 15 ülkeden 32 uzman katılmıştır. • Arnavutluk’ta “Orman Zararlıları ile Biyolojik Mücadele Laboratuvarı” kurulmuştur. Ülkenin orman zararlıları ile biyolojik mücadelede bölgesel merkez haline getirilmesi hedeflenmektedir. • Arnavutluk Elbasan şehri yakınlarındaki Cerrik bölgesinde 30 hektarlık eski bir fidanlık arazide, yılda 50 binin üzerinde fidan üretimi yapılması için çalışmalar yürütülmektedir. Gambiya’da en yoksul 37 köye yardım… BALIKÇILIK • Tunus Hayırseverler Derneği ile işbirliği içerisinde, Tunus’un iç bölgelerinde yer alan Gabes şehrinde belgeli balıkçılık yapan ailelere 12 adet motorlu balıkçı teknesi sağlanmıştır. Projeyle, balıkçılık yapan 53 ailenin sürekli bir gelir düzeyine erişmesi ve 30 bin nüfuslu Ganuş beldesine ekonomik hareketlilik getirilmesi hedeflenmektedir. • Özbekistan’da balıkçılık üretiminin durumunu analiz etmek, proje alanını ve yerel imkanları yerinde tespit etmek üzere 2 danışman görevlendirilmiştir. • Afrika’nın en büyük kıyı şeridine sahip olan Somali’de balıkçılık ve deniz ticaretinin geliştirilmesi amacıyla başlatılan proje kapsamında Somaliland’de iki danışman görevlendirilmiştir. • Gambiya’da ilk etapta Sutukung, Bambali, Sankuja ve Sutusinjang köylerine Türk Hava Yolları’nın da desteğiyle 7 balıkçı teknesi ve ekipmanı hibe edilmiştir. Tutulan balıkların %40’ı köylülere ücretsiz verilecek, geri kalanı satılacak, satış gelirinin bir kısmıyla yeni tekneler alınırken bir kısmıyla da ülkenin en yoksul 37 köyünün ihtiyaçları giderilecektir. 53 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Meteoroloji, Toz Taşınımı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Çalıştayına 15 ülkeden 32 uzman katılımı … FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Endüstriyel otomasyon teknolojileri alanında 2013 yılında 12 uzmanın ülkemizde eğitimi… Endonezyalı 34 uzmana KOBİ’lerin geliştirilmesi alanında eğitim... “Geleceğin Ahileri-Girişimcilik Eğitim Projesi” kapsamında Kenyalı 11 kişiye Türkiye’de eğitim… 54 SANAYİ • Endonezya’nın küçük ve orta ölçekli işletmelerini geliştirmek ve desteklemek amacıyla Türkiye’de düzenlenen 2 ayrı eğitim programına 34 Endonezyalı uzman ve girişimci katılmıştır. • Bangladeş Yurtdışında Çalışan Vatandaşlar Bakanlığı’na bağlı Tekstil Eğitim Merkezinin ihtiyacı olan malzemeler temin edilmiştir. • Nitelikli işgücü yetiştirmek için kurulan eğitim merkezinin yurtdışında çalışan Bengal vatandaşlarıyla ilgili çalışmaları yürütmek üzere Yurt Dışında Çalışan Vatandaşlar Bakanlığı bünyesinde kurulmuş olup, merkez ülkemizce desteklenmektedir. Ayrıca Bangladeş’in önemli bir liman ve ticaret kenti olan Şitagong’da, gemi kaynakçılığı ve sınai dikiş bölümlerini bünyesinde bulunduran ABC Türkiye-Bangladeş Teknik Okulunun malzeme ve makine ihtiyaçları karşılanarak, okul eğitime hazır hale getirilmiştir. • Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitimi Geliştirme, Girişimci Yetiştirme ve Toplumsal Kalkınmayı Destekleme Derneği (OMEG) tarafından gerçekleştirilen “Geleceğin Ahileri-Girişimcilik Eğitim Projesi” kapsamında Kenyalı 11 kişiye Türkiye’de eğitim verilmiştir. • Endüstriyel otomasyon teknolojileri alanında ülkemizde yapılan çalışmalar model alınarak, Orta Asya ve Orta Doğudaki diğer ülkelerde de yaygınlaştırılması, bu ülkelerde sektörün ihtiyacına göre programı hazırlanması öğretmen eğitim sistemi kurulması desteklenmektedir. Bu kapsamda 2013 yılında 12 uzmanın ülkemizde eğitilmesi sağlanmıştır. • Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü’nün ev sahipliğinde 24-28 Haziran 2013 tarihlerinde Erzurum’da “IX. Nanobilim ve Nanoteknoloji Konferansı” gerçekleştirilmiş, gelişmekte olan ülkelerin temsilcilerinin söz konusu Konferansa katılmaları sağlanmıştır. • TİKA, UNESCO, ISESCO (İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) ve CIFRES (Uluslararası Güneş Enerjisi Eğitim ve Araştırma Merkezi) işbirliği ile organize edilen Afrika Güneş Enerjisi Çalıştayı Senegal’in başkenti Dakar’da gerçekleştirilmiştir. • UNIDO Uluslararası Çalıştay ve Eğitim programları TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü’nde 2002 yılından beri düzenlenmektedir. Bugüne dek 9 program düzenlenmiştir. Programa Afrika, Asya, Orta Doğu ve Balkan ülkelerinden temsilciler katılmıştır. • UNISWORK programları T.C. Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TİKA, UNIDO desteğiyle TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü’nde Gebze’de düzenlenmektedir. Temiz Oda Yenilenebilir Enerji Çalıştayı kapsamında Arnavutluk, Azerbaycan, Mısır, Etyopya, Gürcistan, Ürdün, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Libya, Makedonya, Pakistan, Sudan, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan ve Yemen’den 30 katılımcıya eğitim verilmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Azerbaycan’dan 16 kişilik gruba Bursa ve Afyon’daki turizm işletmelerinde uygulama eğitimi… 100 Özbek personele Kültür ve Turizm Bakanlığımız uzmanlarınca eğitim verildi. 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI KOSGEB tarafından düzenlenen bilgilendirme programlarına 81 kişi katıldı. • UNIDO Akreditasyon Eğitimi Programı kapsamında ise Etyopya, Endonezya, Irak, Myanmar, Namibya, Sierra Leone, Sri Lanka, Uganda, Sudan ve Zambiya’dan 10 katılımcıya eğitim verilmiştir. • TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü tarafından tasarlanıp üretilmiş olan Zaman Dağıtım Sistemi Cihazı, Kırgızistan Ekonomi ve Tekel Önleyici Politikalar Bakanlığı’na bağlı Standardizasyon ve Metroloji Merkezi’nde kullanılmak üzere hibe edilmiştir. • TÜBİTAK tarafından Kosova Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Metroloji Birimi’nde görevli 7 teknik personele 10 gün süreyle metroloji eğitimi verilmiştir. • G8, MENA ile EAGÜ ülkelerine yönelik olarak, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından düzenlenen “KOSGEB İyi Uygulamalar Çalıştayı” 9-11 Nisan 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. • Azerbaycan Girişimciliğin ve Pazar Ekonomisinin Gelişmesine Yardım Fonu tarafından yürütülmekte olan “Küçük Girişimcilere Destek Projesi” kapsamında dört kişilik Azerbaycan heyetine bilgilendirme programı düzenlenmiştir. • “Türk-Belarus Ortak Sanayi-Teknoloji İşbirliği Çalışma Grubu” 1. Dönem Toplantısı 09-13 Eylül 2013 tarihlerinde Minsk’te gerçekleştirilmiştir. • KOSGEB tarafından Endonezya, Etyopya, Filistin, Karadağ, Kosova, Makedonya, Mısır ve Nijerya heyetlerine bilgilendirme programları düzenlenmiştir. Söz konusu etkinliklerde toplam 81 kişiye eğitim verilmiştir. TURİZM • Azerbaycan’dan 11 seyahat acente temsilcisi ile 5 basın mensubundan oluşan 16 kişilik gruba Bursa ve Afyon’daki turizm işletmelerinde uygulama eğitimi düzenlenmiştir. • Özbekistan’ın çeşitli illerinin turizm konularından sorumlu vali yardımcıları ve diğer yetkililerinden oluşan 15 kişiye İstanbul, Eskişehir, Bursa ve İzmir’de turizm uygulamaları eğitimi verilmiştir. • En az üç yıldızlı otellerde servis hizmetlerinde çalışan 100 Özbek personele Kültür ve Turizm Bakanlığımız uzmanları tarafından 4 farklı branşta 10 gün süre ile Taşkent’te eğitim verilmiştir. • Türkmenistan Turizm Devlet Komitesi’ne bağlı Turizm Meslek Lisesine bir lingafon odası kurulmuştur. • 1.500.000 kişiyi ağırlayan Tiran Uluslararası Havalimanı’nda modern iletişim cihazlarıyla ziyaretçilere Arnavutluk hakkında tanıtım, bilgilendirme, yönlendirme hizmeti sağlayan bir tanıtım ofisi kurulmuştur. • Zambiyalı 10 turizm eğitmenine Antalya’daki 5 yıldızlı otellerde staj imkanı sağlanmıştır. • Etyopya Tigray Kültür Ajansından 10 uzman ülkemizde turizm eğitim programına katılmıştır. 55 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI GRAFİK 10: ÜRETİM SEKTÖRLERİ YARDIMLARININ ALT SEKTÖRLERE DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) TOPLAM Kırgızistan’a 6 milyon dolar tutarında hibe aktarımı… Çernobil Nükleer Reaktörü Lahidinin yenilenmesi amacıyla 1 milyon avro bağış… 56 SANAYİ/ MADENCİLİK/ İNŞAAT 0,66 1,55 12,49 14,7 Mısır’a iki yılda toplam 1 milyar dolarlık kredi… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 TARIM/ ORMANCILIK/ HAYVANCILIK TİCARET/ TURİZM ÇOKLU ÇAKIŞAN SEKTÖRLER • Kırgızistan’a 6 milyon dolar hibe aktarımı gerçekleşmiştir. Söz konusu hibenin Şangay İşbirliği Örgütü Zirvesi hazırlıkları ve Kırgızistan’ın Türk Dili Konuşan Ülkeler Konseyi çalışmalarında değerlendirilmesi öngörülmektedir. • Bişkek Belediyesi tarafından tahsis edilen arsa üzerinde günlük yaklaşık 80 bin adet ekmek üretim kapasiteli bir Halk Ekmek Fabrikası kurulacaktır. Proje kapsamında ilk aşamada ekmek fabrikasında kullanılacak makine ve ekipman satın alınmış olup, inşaatın 2014 yılı Eylül ayına kadar tamamlanması öngörülmektedir. Fabrika 3.200 m2’lik kullanım alanına sahip olup 2 kattan oluşmaktadır. GENEL ÇEVRE KORUMA • Çernobil Nükleer Reaktörü Lahdinin Yenilenmesi: Çernobil felaketinin 25. yıldönümü nedeniyle 19 Nisan 2011 tarihinde Kiev’de “Nükleer Enerjinin Güvenilir ve Yenilikçi Kullanımı Zirvesi” düzenlenmiş, anılan Zirvede ülkemiz tarafından Çernobil Nükleer Reaktörünün etrafındaki lahdin yenilenmesine katkı amacıyla 1 milyon avro bağış taahhüdünde bulunulmuştur. Bu kapsamda, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) eşgüdümünde yönetilecek olan Bağış Fonu’na Ülkemizce 1 milyon avro hibe edilmiştir. • Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi Senegal Çalıştayına Destek Verilmesi: Kurak Bölgelerde Küresel Değişimlere Dayanıklı Arazilerin Kurulması Rehberinin hazırlanması amacı ile En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ’ler) ve diğer Afrika ülkelerinden 80 katılımcı eşliğinde 24 Şubat-01 Mart 2013 tarihlerinde Senegal’de düzenlenmiş olan çalıştay organizasyonuna destek verilmiştir. 1.D.4. ACİL VE İNSANİ YARDIMLAR Kalkınma yardımlarının önemli kategorilerinden olan insani yardım; hayat kurtarmak, acıları dindirmek ve acil durum sırasında ve sonrasında insan onurunun korunması amacıyla yapılmaktadır. Tarafsızlık, yansızlık ve bağımsızlık ilkelerine uygun olarak yapılır; doğası gereği kısa sürelidir ve acil durum sırasında ya da hemen sonrasında sağlanır. Bunlar, barınak, su, ilaç vs. gibi yardım malzemesi ve hizmetler, acil gıda yardımları (kısa süreli gıda dağıtılması ve tamamlayıcı beslenme programları vs.); eşgüdüm sağlama, koruma ve destek hizmetlerini (lojistik, iletişim vs.) içerir. Ülkemizin 2013 yılında yaptığı Resmi Kalkınma Yardımlarının %49’u insani yardım… İnsani yardım, yeniden yapılandırma ve eski haline döndürme ile afetlere hazırlık yapılması ve önlenmesi (afet riskinin azaltılmasına yönelik faaliyetler, erken uyarı sistemleri) çalışmalarını da kapsamaktadır. OECD-DAC kriterlerine göre insani yardım oldukça açık noktalara sahiptir. Bu kriterler, afete hazırlık faaliyetleri ve sellerin ya da çatışmaların önlenmesi gibi uzun dönemli çalışmaları kapsamamaktadır. Ya da yukarıda belirtildiği gibi mevcut altyapının onarılmasını kapsarken altyapı düzeyinin geliştirilmesi gibi daha uzun dönemli faaliyetleri içermemektedir. Söz konusu kriterler bağlamında hastalıkları önlemek için yapılan yardımlar ile olağanüstü şartlarda mültecilere yönelik yapılan yardımlar da insani yardımlar başlığı altında değerlendirilmektedir. Ülkemiz özellikle aktif deprem kuşakları üzerinde olması dolayısıyla söz konusu doğal afetlere oldukça duyarlı bir ülkedir. 1999 yılında Marmara Bölgesinde yaşanan depremde yaklaşık 20.000 vatandaşımız hayatını kaybederken 1 milyonun üzerinde insan afetten doğrudan etkilenmiştir. Bunun yanında, çevresinde bulunan siyasal kriz bölgelerinde meydana gelen olumsuzluklara da yakından tanık olmak durumundadır. Öte yandan 2013 yılı dünyada insani yardımların boyutu açısından oldukça önemli bir yıl olmuştur. Tüm dünyada 22 milyar dolarlık bir yardımın gerçekleştirildiği süreçte milyonlarca insan Orta Afrika Cumhuriyeti, Filipinler ve Suriye’deki birbirinden farklı üç krizden ciddi bir şekilde etkilenmiştir. Yine Güney Sudan ve Yemen’de yerinden edilmiş insanların sayısı 33,3 milyona ulaşmıştır. Afganistan, Somali, Sudan, Etyopya ve Filistin son beş yıldır olduğu gibi en çok insani yardım alan ülkeler arasında yer almıştır. 2013 yılında insani yardım rakamının GSMH’ye oranında Türkiye 1. sırada... Ülkemizin 2013 yılında yaptığı Resmi Kalkınma Yardımlarının %49’u insani yardım olarak raporlanmıştır. Miktar olarak 1.629,18 milyon dolara ulaşan insani yardımların GSMH’ye oranı ise bir önceki yılla karşılaştırıldığında 0,13’ten 0,21’e yükselmiş; bu oranla Türkiye, insani yardım yapan ülkeler arasında 1. sırada yer almıştır. Yapılan yardım tutarı bakımından ise, ülkemiz ABD ve İngiltere’nin ardından 3. sırada gelmektedir. Kişi başına düşen insani yardım miktarı ise 22 dolar olmuştur. Türkiye’nin 2013 yılında yaptığı insani yardımlar, Suriye’de yaşanan çatışma ortamından kaçarak ülkemize gelen Suriyeli Misafirlere yönelik yardımlar ile savaşlar, çatışmalar ve doğal afetler nedeniyle yapılan acil yardımlar başlıkları altında iki bölümde incelenecektir. 57 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 yılında tüm dünyada 22 milyar dolarlık acil ve insani yardım… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI GRAFİK 11: TÜRKİYE’NİN ACİL VE İNSANİ YARDIMLARI (2005-2013; MİLYON ABD DOLARI) 49,75 2008 2009 264,35 152,51 31,08 2007 2010 2011 2012 2013 GRAFİK 12: EN ÇOK ACİL YARDIM ALAN ÜLKELER (2013; MİLYON ABD DOLARI) 58 4,44 2,57 2,52 2,14 NIJER MORITANYA SENEGAL YEMEN BURMA SOMALI Somali’ye 27,19 milyon dolar yardım… SURIYE 13,43 27,19 1.571,28 2013 yılında en çok insani yardım Suriyelilere yapılmıştır. 2006 46,12 2005 115,67 178,89 1.040,03 Son 9 yılda toplam 3,5 milyar dolarlık acil ve insani yardım… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 1.629,18 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 yılında Hatay’da 14.999 Suriyeli Misafir… Suriyeli Misafirlere Yönelik Yardımlar Barınma merkezlerinde toplam 210.358 Suriyeli Misafir… Bugüne kadar barınma merkezlerine gelen Suriyeli misafir sayısı 432.769... TABLO 4: SURİYELİ MİSAFİRLERİN BULUNDUKLARI İLLER / KAMPLAR VE MİSAFİR SAYILARI (2013 YILI) İl Kamp Misafir Sayısı (kişi) Hatay Altınözü 1-2, Yayladağı 1-2 Çadırkentleri ile Apaydın Konteynerkenti 14.999 Gaziantep İslahiye, Karkamış, Nizip 1 Çadırkentleri ile Nizip 2 Konteynerkenti 33.819 Kilis Öncüpınar ve Elbeyli Beşiriye Konteynerkentleri 37.372 Şanlıurfa Ceylanpınar, Akçakale, Viranşehir ve Harran Konteynerkenti 67.977 Kahramanmaraş 15.052 Osmaniye 9.098 Adıyaman 9.851 Adana 11.816 Mardin 3.169 Malatya 7.205 Toplam 210.358 TABLO 5: SURİYE’DEN GELEN-SURİYE’YE DÖNEN MİSAFİR SAYISI (2013 YILI) Barınma merkezlerindeki Suriyeli Misafir sayısı 210.358 Bugüne kadar barınma merkezlerine gelen Suriyeli Misafir sayısı 432.769 Bugüne kadar barınma merkezlerinden ülkesine dönüş yapan Suriyeli Misafir sayısı 222.411 Nisan 2011’den itibaren Suriye’de başlayan iç karışıklıklar nedeniyle, nüfus hareketlerine yönelik olarak bugüne kadar barınma merkezlerimize gelen 430 binden fazla Suriye vatandaşı için, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından 10 ilimizde kurulan kamplarda iki buçuk yılı aşkın süredir, her türlü insani yardım ihtiyacı karşılanmaktadır. Mayıs 2011’den itibaren, Hatay ili Yayladağı, Altınözü ve Reyhanlı ilçelerine gelen ve “geçici kabulleri” yapılan Suriye vatandaşları, ilk etapta buralarda kurulan çadırkentlere yerleştirilmiştir. 31 Aralık 2013 itibarıyla Hatay ili Altınözü ve Yayladağı ilçelerinde ikişer çadırkent, Reyhanlı’da 1 geçici kabul merkezi, Şanlıurfa ili Ceylanpınar, Akçakale ve Viranşehir’de birer, Gaziantep ili İslahiye ve Karkamış ve Nizip ilçelerinde birer, Kahramanmaraş Merkez’de 1, Osmaniye Cevdetiye’de 1, Adıyaman’da 1, Mardin Midyat’ta 1 ve Adana Sarıçam’da 1 çadırkent ile Kilis’te 2, Hatay Apaydın, Şanlıurfa Harran, Malatya Beydağı ve Gaziantep Nizip’te birer konteynerkent olmak üzere toplam 15 çadırkent, 1 geçici kabul merkezi ve 6 konteynerkent kurulmuştur. 59 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında Suriyeli Misafirlere 1.571 milyon dolar yardım… Lübnan ve Ürdün’de bulunan kamplar Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) tarafından yönetilirken, ülkemizdeki kurulan kamplarda 2 yılı aşkın bir süredir söz konusu Suriyeli Misafirlerin tüm ihtiyaçları Türkiye tarafından hassasiyetle karşılanmaktadır. Bu sürecin etkisi ile ülkemiz 2012 yılında gerçekleştirdiği 1.040 milyon dolarlık yardımla en çok acil yardım yapan 4. donör ülke (ABD, AB ve İngiltere’nin ardından) olmuştur. 2013 yılında da Suriyeli Misafirlere yönelik yardımların tutarı, operasyonda yer alan başta AFAD olmak üzere Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile işbirliğinde yapılan istatistik çalışmaları sonrasında 1.571 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. İlgili kamu kurum ve kuruluşları ile Türk STK’ları tarafından çadırkentlerde ve konteynerkentlerde barınma, yiyecek, sağlık, güvenlik, sosyal aktivite, eğitim, ibadet, tercümanlık, haberleşme, bankacılık ve diğer hizmetler sunulmaktadır. Buna ek olarak ticaret, polis ve sağlık merkezi, çocuk oyun alanları, televizyon izleme merkezleri, market, eğitim merkezleri, su deposu, arıtma merkezi, trafo ve jeneratör gibi donatılar da yer almaktadır. Suriyeli misafirlere yönelik AFAD’dan 550 milyon dolar yardım… Öte yandan, çok fazla sayıda Suriyeli Misafirin giriş ve çıkış yapması, Türkiye’nin değişik illerinde ve değişik kamplarında konaklatılmaları ve tüm çalışmaların acil olması nedeniyle yapılan harcamaların hesaplarını sağlıklı biçimde tutabilmek için AFAD ve TİKA işbirliğinde bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Maddi kaynak transferlerini gerçekleştiren AFAD’ın yardımları 550.019.063 dolar olarak hesaplanmıştır. Konteyner alımları, gayrimenkul kiralama gibi barınma giderleri, gıda, temizlik, giyim kuşam gibi malzeme alımları, müdahale ve sivil savunma giderleri, taşıt kiralama, haberleşme, araştırma etüt gibi hizmet alımları söz konusu yardımın harcama kalemlerini oluşturmaktadır. Yapılan harcamalar Valilikler ve İl Afet Müdürlüklerinden ay bazında toplanarak bütünleştirilmiştir. Suriyeli misafirler için yürütülen eğitim hizmetleri kapsamında 45.696 çocuk ve gence eğitim… Diğer yandan Sağlık Bakanlığı yardımları dışında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yaptığı yardımlar ayrıca değerlendirmeye tabi tutulmuştur. 2.500’den fazla insanın kamplarda değişik sürelerle alanda görevlendirilmesi, Suriyeli Misafirlere yapılan eğitim yardımları, çadırlar için arazi kiralama gibi çok çeşitli kalemlerde yapılan yardımların tutarı 549.188.354 dolar olarak hesaplanmıştır. Suriyeli Misafirler için yürütülen eğitim hizmetleri kapsamında 693 derslikte 5.909 çocuğa anaokulu, 21.399 çocuğa ilköğretim, 18.388’i ortaöğretim düzeyinde olmak üzere toplam 45.696 çocuk ve gence eğitim verilmiştir. Buna ek olarak 2.857 kişiye 139 adet kursla mesleki eğitim verilmiştir. Suriyeli Misafirler için eğitim ve sağlık hizmetleri önemli bir boyuta sahiptir. Suriyeli Misafirler gerek devlet okullarında gerekse belediyeler tarafından oluşturulan okullarda eğitimlerine devam etmişlerdir. Okulların yanı sıra kuaförlük, okuma-yazma, bilgisayar, biçki ve dikiş-nakış, el sanatları gibi kurslarda da eğitim verilmiş olup bu okul ve kursların 2013 yılı maliyeti 115 milyon dolar olmuştur. AFAD tarafından gerçekleştirilen bir saha araştırmasına göre kamplardaki eğitim hizmetlerinden memnuniyet oranı yaklaşık %70’tir. Memnun olmayanların oranı ise %10’dur. Suriyeli misafirlerin sağlık hizmetlerinin maliyeti 426,4 milyon dolar… 60 Verilen sağlık hizmetlerine bakıldığında ise 2013 yılında 1.475.423 muayene, 26.280 ameliyat, 30.806 yatılı tedavi, 6.200 doğum, 28.737 diş muayene hizmeti gerçekleştirildiği görülmektedir. Sadece sağlık hizmetlerinin Türkiye’ye maliyeti 426,4 milyon dolardır. Suriyeli Misafirlerin bulunduğu iller ve çadırkentler hakkındaki bilgiler aşağıda yer almaktadır; TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 13.000 kişi kapasiteli Adana Sarıçam Çadırkentinde 2.162 çadır bulunmaktadır. Adana Sarıçam Çadırkenti (Açılış tarihi: Şubat 2013) • 437 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • 13.000 kişi kapasiteli olan çadırkentte 2.162 çadır bulunmaktadır. • 1 adet çadır hastanesinde 10 doktor, 21 sağlık personeli ve 1 adet ambulans bulunmaktadır. • İçme suyu şehir şebekesinden karşılanmakta olup, kanalizasyon vb. altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. • Kampta 2 kuaför, 2 market, 30 TV, 16 mescit, yaklaşık 11 dönümlük spor alanı, anons sistemi, yaklaşık 500 m2’lik oyun alanları ve 30 adet dinlenme salonu bulunmaktadır. Adıyaman Çadırkentinde 2.974 Suriyeli çocuk eğitim almaktadır. Adıyaman Çadırkenti (Açılış tarihi: Eylül 2012) • 435 dönüm arazi üzerine 10.000 kişi kapasiteli olarak kurulmuştur. • Altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. • 1 adet sağlık merkezinde 7 doktor, 33 sağlık personeli ve 1 ambulans ile sağlık hizmetleri yürütülmektedir. • 32 derslikte 390’ı okul öncesi olmak üzere toplamda 2.974 Suriyeli çocuk ve gence eğitim verilmektedir. • Çadırkentin güvenliği 10 polis, 72 jandarma ve 120 özel güvenlik elemanıyla sağlanmaktadır. • Toplamda 14 mescit, 2 dönümü aşkın oyun parkı, 14 dinlenme salonu, 25 televizyon, 40 adet bilgisayar ve 7 kuaför Suriyeli Misafirlere hizmet vermektedir. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Barınma merkezlerinde ve kuaför, çamaşırhane, bulaşıkhane, market v.b. hizmetler mevcuttur. Gaziantep Barınma Merkezleri İslahiye Çadırkenti (Açılış tarihi: Mart 2012) Karkamış Çadırkenti (Açılış tarihi: Ağustos 2012) Nizip-1 Çadırkenti (Açılış tarihi: Ekim 2012) Nizip-2 Konteynerkenti (Açılış tarihi: Şubat 2013) • İslahiye Çadırkenti, ilçe merkezine 6 km uzaklıkta 290 dönüm, • Karkamış Çadırkenti 220 dönüm • Nizip-1 Çadırkenti 330 dönüm • Nizip-2 Konteynerkenti 145 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • Barınma merkezlerinde tercümanlık, kuaför, çamaşırhane, bulaşıkhane, tuvaletduş, market, telefon kulübeleri ve İnternet hizmetleri verilmektedir. 61 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Barınma merkezlerindeki hastanelerde 14 doktor, 43 sağlık personeli ve 3 ambulans ile 24 saat sağlık hizmeti… Nizip Barınma Merkezlerinde 5.722 Suriyeli çocuk ve gence eğitim… 7/24 görev yapan 3 tam donanımlı ambulans ve çadır hastaneler... 7.100 metre içme suyu şebekesi ile su temini… 62 • Toplamda 13 polis, 111 jandarma, 283 özel güvenlik elemanı ve 169 güvenlik kamerası ile 77 derslikte kreş öğrencileri de dahil olmak üzere toplamda 5.722 Suriyeli çocuk ve gence eğitim verilmektedir. • Sahra hastanelerinde 14 doktor, 43 sağlık personeli ve 3 ambulans ile 24 saat sağlık hizmeti verilmektedir. • Toplam 36 adet televizyon, 126 adet bilgisayar, 12 kuaför, 6 market, 6 adet dinlenme salonu, 4.300 m2 spor alanı, 2.100 m2 oyun parkı bulunmaktadır. Hatay Barınma Merkezleri Altınözü-1 Çadırkenti (Açılış tarihi: Haziran 2011) Altınözü-2 Çadırkenti (Açılış tarihi: Haziran 2011) Yayladağı-1 Çadırkenti (Açılış tarihi: Mayıs 2011) Yayladağı-2 Çadırkenti (Açılış tarihi: Temmuz 2011) Apaydın Konteynerkenti (Açılış tarihi: Ekim 2011) • Suriye vatandaşları için; Hatay Yayladağı’nda 102, Altınözü’nde 69 ve Apaydın’da 99 ve Reyhanlı’da 25 dönümlük arazide çadırkentler, konteynerkent ve geçici kabul merkezi oluşturulmuştur. • Altyapı projeleri kapsamında AFAD tarafından; - 4.476 metre kanalizasyon şebekesi, - 7.100 metre içme suyu şebekesi ile su temini, - Elektrik hattı, ısınma - Çadırkent içi yolların asfalt ve parke taş kaplaması, - Görüşme, haberleşme imkanı ve İnternet, ücretsiz telefon kartları ile telefon kulübeleri, - Sabit, seyyar banyo ve tuvaletler, - Televizyon salonları, yemekhane, - Çocuk parkları, futbol, basketbol, voleybol, spor alanları çalışmaları yapılmıştır. • Sağlık Hizmetleri - 5 adet sağlık merkezinde 8 doktor, 12 sağlık personeli görevlendirilmiş, - 7/24 görev yapan 3 tam donanımlı ambulans ve çadır hastaneler, - Sağlık taraması ve ilaç temini, ambulans uçak tahsis edilmiştir. • Diğer Hizmetler - Çadırkentler arası aile ve akraba nakli, - Kıyafet yardımı, - Yangın önleme ve yangın söndürme cihazı, - Temizlik hizmetleri, - Ziyaretçiler için bilgilendirme çadırı. Hatay’da 80 derslikte okul çağındaki toplam 3.273 öğrenciye eğitim… • Eğitim-Öğretim Hizmetleri - 80 derslikte okul çağındaki toplam 3.273 öğrenciye eğitim verilmektedir. - Çocuklara yönelik eğitim ve oyun etkinlikleri, - Kadınlara yönelik biçki-dikiş eğitimleri, - Türkçe / İngilizce dil kursları düzenlenmektedir. Kahramanmaraş Çadırkenti (Açılış tarihi: Eylül 2012) • Yaklaşık 500 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • Altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. • 1 çadır hastane kompleksi kurulmuş olup, 6 doktor, 20 sağlık personeli ve 2 ambulans ile sağlık hizmetleri yürütülmektedir. • 32 derslikte 120’si okul öncesi olmak üzere toplam 1.886 Suriyeli öğrenciye eğitim verilmektedir. • Çadırkentte güvenlik hizmetleri 46 polis, 90 özel güvenlik elemanı ve 356 güvenlik kamerası ile sağlanmaktadır. • Çadırkentte 24 mescit, 600 m2 oyun parkı, 32 televizyon, 3 adet market Suriyeli vatandaşlara hizmet vermektedir. Kilis Barınma Merkezleri’nde 5.645 konteyner bulunmaktadır. Kilis’te 5.335 m2 oyun parkı alanı… Kilis Barınma Merkezleri Kilis Öncüpınar Konteynerkenti (Açılış tarihi: Mart 2012) Kilis Elbeyli Beşiriye Konteynerkenti (Açılış tarihi: Haziran 2013) • Kilis Öncüpınar Konteynerkenti 315 bin m2 alan üzerine kurulan 2.053 adet konteynerden oluşmaktadır. • Kilis Elbeyli Beşiriye Konteynerkentinde ise 418 bin m2 alan üzerine kurulan 3.592 konteyner bulunmaktadır. • Kanalizasyon, içme suyu, elektrik hattı, arıtma sistemi, yol, telefon ve internet hizmeti verilmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. • Dere Islahı Projesi, Binaların Bakım ve Onarım Projesi, Emniyet Tedbirleri Projesi hayata geçirilmiştir. 5.335 m2 oyun park alanı kurulmuştur. • Banka hizmetleri sunulmaktadır. Erkek-kadın mesleki kurs salonları, kreş, İnternet salonları, televizyon izleme odaları, çamaşır yıkama ve kurutma odaları hizmete sunulmuştur. • Emniyet tedbirleri de düşünülerek 14 gözetleme kulesi ve 168 adet güvenlik kamerası kurulmuştur. Ayrıca konteynerkentlerde 72 polis, 22 Jandarma ve 260 özel güvenlik görevlisi bulunmaktadır. • Bölgede önce zemin dolgusu yapılmış, sıkıştırma işleminden sonra konteynerler kurulmuştur. 125.000 m2 alanın parke taşı kaplaması bitmiştir. • Sağlık hizmetleri kapsamında iki konteynerkentte sağlık merkezlerinde 4 ambulans, 8 doktor ve 23 sağlık personeli görev yapmaktadır. • Konteynerkentlerde bulunan 128 derslikte toplam 9.899 Suriyeli çocuk ve gence eğitim verilmektedir. 63 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Malatya’da 10.000 kişi kapasiteli barınma merkezinde 2.083 adet konteyner… Malatya Beydağı Konteynerkenti (Açılış tarihi: Haziran 2013) • 433 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • 10.000 kişi kapasiteli olan barınma merkezinde 2.083 adet konteyner bulunmaktadır. • Konteynerkentte sağlık hizmetleri 7 doktor, 20 sağlık personeli ve 1 ambulansla yürütülmektedir. Kampta prefabrik Toplum Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. • Barınma merkezinin güvenliği 22 polis, 40 jandarma, 130 özel güvenlik personeli ile sağlanmaktadır. • Konteyner tuvalet ve duşların kurulduğu kampta 2 adet dinlenme salonu, 4.000 m2’lik spor alanı, 8 TV ve 40 adet bilgisayar bulunmaktadır. 4.000 m2’lik spor alanı, 8 TV ve 40 adet bilgisayar… 6.500 kişi kapasiteli Mardin Midyat Çadırkenti’nde 1.300 çadır hizmet veriyor. Mardin Midyat Çadırkenti (Açılış tarihi: Haziran 2013) • 336 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • 6.500 kişi kapasiteli barınma merkezinde 1.300 çadır bulunmaktadır. • Barınma merkezinde bulunan toplum sağlığı merkezinde 3 doktor, 30 sağlık personeli ve 2 ambulans görev yapmaktadır. • İçme suyu sondaj vasıtasıyla sağlanırken, kanalizasyon, duş ve tuvalet altyapıları tamamlanmış olup, tercümanlık, kuaför, market ve itfaiye hizmetleri sağlanmaktadır. • 380 m2 spor alanı, 2 adet İnternet ve 2 adet dinlenme salonu bulunan barınma merkezinde 4 adet mescit 8 adet kurs merkezi bulunmaktadır. Osmaniye Cevdetiye Çadırkenti’nde 1.761 Suriyeli çocuk ve gence eğitim… Osmaniye Cevdetiye Çadırkenti (Açılış tarihi: Eylül 2012) • 250 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. • Altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. • 1 adet prefabrik hastane kurulmuştur. 7 doktor 16 sağlık personeli ve 1 ambulans ile sağlık hizmetleri yürütülmektedir. • 37 derslikte 157’si okul öncesi olmak üzere toplamda 1.761 Suriyeli çocuk ve genç eğitim almaktadır. • Çadırkentin güvenlik hizmetleri 18 polis, 32 jandarma, 100 özel güvenlik elemanı ve 32 güvenlik kamerası ile yürütülmektedir. • Çadırkentte 7 mescit, 400 m2 oyun parkı, 2 adet market, 44 bilgisayar ve 54 adet televizyon Suriyeli vatandaşların hizmetine sunulmuştur. 500 dönümlük Ceylanpınar Çadırkenti ve 680 dönümlük Akçakale Çadırkenti… Şanlıurfa Barınma Merkezleri Ceylanpınar Çadırkenti (Açılış tarihi: Nisan 2012) Akçakale Çadırkenti (Açılış tarihi: Ağustos 2012) Harran Konteynerkenti (Açılış tarihi: Ocak 2013) Viranşehir Çadırkenti (Açılış tarihi: Aralık 2013) 64 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kahramanmaraş’taki 3 barınma merkezinde 14.459 Suriyeli öğrenciye eğitim verildi. Suriye’den ülkemize yönelik nüfus hareketlerinin yoğunlaşması sebebiyle ihtiyaçlar doğrultusunda 500 dönümlük Şanlıurfa Ceylanpınar’da Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne ait mera alanında Ceylanpınar Çadırkenti ve 680 dönüm arazi üzerine Akçakale Çadırkenti kurulmuştur. Bu merkezlerde, Yönetim Merkezi, Kayıt-Kabul Merkezi, Jandarma, Türk Kızılayı, Sahra Hastanesi, Okul, Hizmet Grupları, Otopark ve Su Tankı alanlarına bölünmüş olup alt ve üst yapı çalışmaları tamamlanmıştır. 2013 yılı Ocak ayı içerisinde de 2.000 konteyner ve 12.000 kişi kapasiteli Harran Konteynerkenti hizmete girmiştir. Son olarak ise 7 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Viranşehir Çadırkentine Suriye vatandaşları kabul edilmeye başlanmıştır. • Barınma merkezlerinde sağlık hizmetleri kurulan sahra hastaneleri bünyesinde 4 ambulans, 7 doktor ve 25 sağlık personeliyle yürütülmektedir. • Kampların güvenliği 24 polis, 189 jandarma, 561 özel güvenlik görevlisi ve 103 güvenlik kamerası aracılığı ile sağlanmaktadır. • 8 adet tam teşekküllü yangın söndürme aracı, 73 itfaiye personeli 304 adet yangın söndürme cihazı Suriyeli Misafirlere hizmet vermektedir. • 3 barınma merkezinde bulunan 2’si çadır 1’i prefabrik toplam 3 okulda okul öncesi ve ilköğretim öğrencileri ile birlikte toplam 14.459 Suriyeli öğrenci 228 derslikte eğitim almaktadırlar. Ayrıca, barınma merkezlerinde Arapça eğitimöğretim ve erkekler için kuaförlük kursu açılmıştır. • Kurslardaki eğitmen-öğretici ihtiyacı, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Müftülük ve çadırkentte barınan Suriye vatandaşlarından karşılanmaktadır. • Toplamda 53 mescit Suriyeli Misafirlerin ibadetlerini gerçekleştirmeleri amacıyla hizmete sunulmuştur. Ayrıca barınma merkezlerinde toplam 14 kuaför, 33 dinlenme salonu, yaklaşık 20 dönüm spor alanı, 3 market, 62 adet televizyon, 6 adet İnternet salonu, 113 bilgisayar ve 1.400 m2 adet oyun parkı bulunmaktadır. Kilis ve Gaziantep Karkamış’ta 1’er, Hatay’da 4, Şanlıurfa’da 2 olmak üzere 8 adet Yardım Kabul Merkezi… Suriye Sıfır Noktasında İnsani Yardım Dağıtımı Suriye’nin kuzeyinde son dönemde yoğunlaşan şiddet olaylarından dolayı bu bölgelere insani yardım ulaştırılmasında güçlükler yaşanmaktadır. Bu doğrultuda, uluslararası hukuka uygun olarak, AFAD’ın koordinasyonunda, sınırın sıfır noktasında insani yardım dağıtımı yapılmaktadır. Kilis ve Gaziantep Karkamış’ta 1’er, Hatay’da 4 (Reyhanlı-Bükülmez, ReyhanlıCilvegözü, Yayladağı ve Altınözü), Şanlıurfa’da 2 adet (Ceylanpınar ve Akçakale) olmak üzere AFAD ve Türk Kızılayı tarafından oluşturulan 8 adet Yardım Kabul Merkezinde yerel olarak sağlanan yardımlar kabul edilmektedir. Uluslararası yardımlar ise Gaziantep Havalimanı’nda kurulan merkezce kabul edilmektedir. 65 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Harran Konteynerkenti’nde 12.000 kişi kapasiteli 2.000 adet konteyner hizmet veriyor. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Moritanya’ya 2.000 ton şeker sevkiyatı… DİĞER ÜLKELERE YÖNELİK ACİL VE İNSANİ YARDIMLAR Nijer’e 2.750 ton şeker, 2.922 ton un sevkiyatı… Batı Afrika T.C. Ekonomi Bakanlığı, TİKA, Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri (OAİB) ve Türk Kızılayı işbirliğinde Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu Programı yürütülmektedir. Bölgede artan gıda güvensizliği göz önünde bulundurularak; • Moritanya’ya 2.000 ton şeker, • Senegal’e 2.000 ton şeker, • Nijer’e ise 2.750 ton şeker ve 2.922 ton un sevkiyatına karar verilmiştir. Toplam 9.672 ton un ve şekerden oluşan yardım malzemelerinden, • 2.922 ton unun tamamı Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri tarafından, • 6.750 ton şekerin, 6.000 tonu Türk Kızılayı’na, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun kararı ile Türkiye Seker Fabrikaları tarafından bedelsiz devir edilen 50.000 ton şekerden • 750 tonu Türk Kızılayı tarafından karşılanmıştır. 2013 yılında Somali’ye 115,74 milyon dolarlık yardım yapılmıştır. Somali Afrika Boynuzu’nda (Eritre, Cibuti, Etyopya ve Somali’den oluşan bölge) 11,5 milyondan fazla insan yaşamak için gıda yardımına ihtiyaç duymaktadır. Bunlardan yaklaşık 4 milyon kadarı Somali’de yaşamaktadır. 4 milyon afetzededen 1,8 milyonunun durumu ise insani aciliyet arz etmektedir. 1,46 milyon kişi ülke içinde yerinden edilmiş durumdadır. Her gün yaklaşık 3.500 insan, ciddi yiyecek sıkıntısı çeken Kenya ve Etyopya’ya göç etmektedir. 383.000 afetzede Dadaab, Kenya’daki üç mülteci kampına sığınmışken, yaklaşık 228.000 Somalili Etyopya’daki kamplarda geçici olarak barınmaktadır. Somali’nin olumsuz etkilere en çok maruz kalan bölgelerinden olan Aşağı Shabella, Orta ve Aşağı Juba, Bay, Bakool, Benadir, Gedo ve Hiraan’da 310.000 çocuğa akut yetersiz beslenme tanısı konulmuştur. Başbakanımız Sayın Erdoğan’ın Somali’ye yaptıkları ziyaretin ardından çalışmalarını artıran ülkemiz, 2013 yılında da Somali’ye desteklerini sürdürmüş ve toplam 115,74 milyon dolarlık yardım yapmıştır. Acil yardımların tutarı ise 27,19 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Birçok kurum ve kuruluşu ile Somali’de faaliyetlerini sürdüren ülkemiz konserve et, gıda ve giyimden oluşan çok sayıda yardım kolisi, çöp konteynerleri, büyük miktarlı şeker ve un desteği sağlanmış, beton santrali ile parke taşı ve bordür üretim tesisi kurmuştur. Toprak Mahsulleri Ofisince de Somali’ye 10.000 ton un hibesine bulunulmuştur. 66 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında AFAD tarafından Myanmar’a pirinç desteği… Myanmar (Burma) Haziran 2012 başlarında Rakhine eyaletinin (eski adıyla Arakan eyaleti) Maungdaw yerleşim merkezinde yaşayan Arakanlı Budistler ile Müslümanlar arasında, çeşitli nedenlerden meydana gelen çatışma ve şiddet olayları neticesinde 120 kişi yaralanmış, 88 kişi ise hayatını kaybetmiştir. 2013 yılında AFAD tarafından Myanmar’a pirinç desteğinde bulunulmuştur. Filipin Kızılhaçı ile birlikte 12.000 aileye yardım malzemesi… Filipinler 96 milyon nüfuslu ülkede Kasım ayında meydana gelen Haiyan tayfununun yarattığı yıkım 14 milyon kişiyi etkilemiştir. 4 milyon kişinin yerinden olduğu, 6.109 kişinin hayatını kaybettiği ve yaklaşık 2.000 kişinin kaybolduğu felaket 3 milyar dolar civarında ekonomik zarara yol açmıştır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Filipinler Ormoc kent merkezine 52.750 kg gıda malzemesi yardımı… Filipin Kızılhaçı ile birlikte tespit edilen ihtiyaç sahiplerine, Mayorga, La Paz ve Julita’da toplam 12.000 ailelik yardım malzemesinin doğrudan afetzedelere dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca TİKA tarafından sağlanan, 100 adet gıda kolisi ve 25 kg pirinçten oluşan 2.000 adet gıda rasyonunun oluşturduğu toplam 52.750 kg gıda malzemesinin Ormoc kent merkezinde ihtiyaç sahiplerine dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Filistin Gazze’deki ilaç stoklarının yetersiz olması ve mevcut koşulların muhtemel bir insani krize neden olabileceği ihtimali üzerine ilaç ve tıbbi malzeme sağlanmıştır. 67 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Afetin etkilerinin giderilmesi amacıyla 424 adet çadır, 5.125 adet battaniye ve 550 adet mutfak seti, Kasım 2013’te Filipinler’in başkenti Manila’ya gönderilmiştir. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 yılında çeşitli ülkelerden Türkiye’ye giriş yapan kişi sayısı 71.353… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 1.D.5. SIĞINMACILAR Göç hareketleri açısından Türkiye’nin “geçiş ülkesi” konumu son yıllarda değişime uğramış ve ülkemiz aynı zamanda bir “hedef ülke” konumuna gelmiştir. Bu bağlamda, göç sorunlarının etkin yönetimi açısından, dünyadaki örnekleri gibi, görev alanına yönelik strateji ve güncel politikaları geliştirip uygulayan, insan hakları odaklı, nitelikli personel ve sağlam bir altyapıyla donanmış, yetkin bir kurumsal yapılanmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeplerden dolayı, göç konusunda daha etkin politikalar belirlenebilmesi ve uygulanabilmesi amacıyla İçişleri Bakanlığı bünyesinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Genel Müdürlük, göç alanına ilişkin politika ve stratejileri uygulamak, bu konularla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, yabancıların Türkiye’ye giriş ve Türkiye’de kalışları, Türkiye’den çıkışları ve sınır dışı edilmeleri, uluslararası koruma, geçici koruma ve insan ticareti mağdurlarının korunmasıyla ilgili görevler üstlenecektir. Böylelikle ülkemize gelen sığınmacıların daha sağlıklı bir şekilde kayıt altına alınması sağlanacaktır. Kalkınma yardımı alabilen ülkeler arasından Türkiye’ye giriş yapan kişi sayısı 70.431… Kalkınma yardımı kapsamında; kalkınmakta olan ülkelerden gelip, donör ülkede mülteci ya da sığınmacı statüsüyle ikamet eden kişilerin, ağırlanmalarından doğan masrafları ile söz konusu kişilerin üçüncü ülkelere gönderilmeleri ile ilgili masraflar sığınmacılar başlığı altında değerlendirilmektedir. Bu kapsamda, sığınmacıların işlemlerini yürütmek üzere görevlendirilen ekiplerin görev maliyetleri, sığınmacı ailelerin çocuklarının ülkemizde eğitim görmeleri, sığınmacı merkezlerinin giderleri, sığınmacılara yapılan nakit para, sağlık, barınma, giyim ve yakacak gibi sosyal hayatlarını kolaylaştırıcı yardımlar ve sığınmacıların ülkelerine ya da üçüncü ülkelere gidişleri için ulaşım giderleri de ülkemizin harcama kalemlerini oluşturmaktadır. 2013 yılında ülkemize gelen sığınmacılar için 87,3 milyon ABD doları harcandı. 68 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 13.513 Afgan sığınmacı ülkemize gelen 3. büyük sığınmacı grubunu oluşturuyor. Kalkınma yardımlarının OECD’ye raporlanma sürecinde sığınmacıların bulundukları ülkede geçirdikleri yalnız ilk yılları dikkate alınmaktadır. Ancak söz konusu 12 ay konusunda farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Örneğin Belçika, Fransa, Portekiz ve İngiltere 12 aylık süreyi sığınmacıların giriş tarihlerinden itibaren başlatırken; Kanada, Almanya ve ABD’de söz konusu 12 aylık dönem mülteci statüsünün tanınması ile başlamaktadır. Bu bağlamda tanınma kararını bekleyen iltica arayan kişiler hesaplama dışı tutulmaktadır. Diğer bir uygulama ise her iki yöntemi kapsamaktadır. Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Japonya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve İsviçre de geçerli olan bu uygulamaya göre 12 aylık dönem iltica için resmi başvurunun yapılması ile başlayıp mülteci statüsü tanınması hakkındaki son kararın alınmasının ardından gelen dönemi de kapsamaktadır. Elbette iltica kararı alınmadan ve alındıktan sonra ile başvurunun kabul edilip edilmemesine göre maliyet hesaplamaları söz konusu ülkeler arasında farklılık göstermektedir. 2013 yılında çeşitli ülkelerden toplam 71.353 kişi Türkiye’ye giriş yapmıştır. 2013 yılında çeşitli ülkelerden toplam 71.353 kişi Türkiye’ye giriş yapmıştır. Kalkınma yardımı alabilen ülkeler arasından Türkiye’ye giriş yapan kişi sayısı ise 70.431’dir. Bu sığınmacıların 16.415’i yasadışı olarak Türkiye’ye giriş yapan Suriyelilerdir. 2013 yılında ülkemize gelen sığınmacılar için 87,3 milyon dolar harcama gerçekleştirilmiştir. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2.186 1.806 1.580 FILISTIN GÜRCISTAN ERITRE 1.108 2.252 TÜRKMENISTAN SOMALI 2.585 BURMA İRAN AFGANISTAN IRAK 5.594 13.513 15.561 16.415 GRAFİK 13: TÜRKİYE’YE GELEN SIĞINMACILARIN ÜLKELERİNE GÖRE DAĞILIMI (2013; KİŞİ SAYISI) SURIYE Suriye’den sonra en çok sığınmacı Irak’tan… 69 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Türkiye’deki sığınmacılar arasında en büyük grubu Suriyelilerden sonra Iraklılar oluşturmaktadır. Irak’tan 15.561 kişi ülkemize gelirken 13.513 Afgan sığınmacı da ülkemize gelen 3. büyük sığınmacı grubunu oluşturmaktadır. Afganların büyük bölümünü 1980’li yıllarda Sovyet işgalinden kaçarak İran’a sığınan ancak geçen sürede karşılaştıkları ekonomik ve politik sebeplerle Türkiye’ye kaçan kişiler oluşturmaktadır. Diğer yandan İran, Somali, Filistin ve son dönemlerde de Myanmar olmak üzere politik istikrarsızlıkların insan hayatına yönelik önemli tehditler oluşturduğu ülkelerden gelen insanların sayısında da artışlar görülmektedir. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında ülkemizin yönetim giderleri 89,2 milyon dolar… 1.D.6. YÖNETİM GİDERLERİ Yönetim giderleri Resmi Kalkınma Yardımlarının sadece %3’ünü teşkil ediyor. Yönetim giderleri, kalkınma yardımları çalışmalarına katılan tüm kurum ve kuruluşların, merkez ya da taşra teşkilatlarının faaliyetlerini gerçekleştirmek için yüklendiği personel, idari ve lojistik masrafları içermektedir. 2013 yılında ülkemizin yönetim giderleri 89,2 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Söz konusu yönetim giderleri Resmi Kalkınma Yardımlarının %3’ü kadardır. Her geçen yıl RKY toplamı içindeki payı azalan yönetim giderleri aynı zamanda Türkiye’nin kalkınma yardımları etkinliğindeki artışın da açık bir göstergesidir. TABLO 6: TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARININ YÖNETİM GİDERLERİ (2004-2013; MİLYON ABD DOLARI) Yıllar Yönetim Giderleri (milyon ABD Doları) RKY (milyon ABD Doları) 2004 35,39 339,15 2005 56,70 601,04 2006 74,33 714,21 2007 51,58 602,24 2008 61,73 780,36 2009 51,68 707,17 2010 63,50 967,42 2011 70,73 1.273,01 2012 90,44 2.533,30 2013 89,20 3.307,67 2004 70 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2,70 3,57 5,56 6,56 7,31 7,91 8,56 10,41 9,43 10,43 GRAFİK 14: YÖNETİM GİDERLERİ/RKY (%) 2013 1.D.7. ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN KATKILAR (ÇOK TARAFLI YARDIMLAR) 2013 yılında Türkiye’nin uluslararası kuruluşlara yaptığı katkılar 151 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında 110,80 milyon dolar olan söz konusu yardım, 2013 yılında %36 oranında artmıştır. Ülkemiz tarafından en çok katkı 70,17 milyon dolarla Dünya Bankası Grubu’na yapılırken 31,18 milyon dolarla ikinci sırayı Birleşmiş Milletler Örgütü ve icracı kuruluşları almıştır. GRAFİK 15: ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN ÖDEMELERİN DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) DIĞER KURULUŞLAR AVRUPA KOMISYONU BÖLGESEL KALKINMA BANKALARI 151 GRAFİK 16: ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN KATKILAR (1998-2013; MİLYON ABD DOLARI) 46,8 47,29 41,86 44,62 57,29 71,63 68,57 47,31 46,28 45,18 40,21 23,2 56,11 110,8 2013 yılında uluslararası kuruluşlara 151 milyon dolar katkı… DÜNYA BANKASI GRUBU BIRLEŞMIŞ MILLETLERE YAPILAN KATKILAR 0,14 22,04 27,47 31,18 70,17 Birleşmiş Milletlere yapılan katkılar 31,18 milyon dolarla ikinci sırada geliyor. 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013 yılında uluslararası kuruluşlara yapılan katkıda bir önceki yıla oranla %36 artış… Ülkemizin birçok kamu kurum ve kuruluşu görev konuları çerçevesinde ilgili uluslararası kuruluşlara aidat ve katkı yapmakla birlikte, Dışişleri Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı, 2013 yılında da en fazla çok taraflı katkı sağlayan kurumlar olmaya devam etmişlerdir. 71 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Uluslararası kuruluşlara yapılan katkılar arasında en çok pay Dünya Bankası Grubu’na aktarıldı. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 TABLO 7: KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ KATKI YAPTIĞI ULUSLARARASI KURULUŞLAR AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİYE BAKANLIĞI MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ULAŞTIRMA BAKANLIĞI YALOVA VALİLİĞİ TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 72 • UNO-Birleşmiş Milletler Örgütü • UNISDR-Birleşmiş Milletler Afet Riskinin Azaltılması Uluslararası Stratejisi • ITU-Uluslararası Telekomünikasyon Birliği • WHO-Dünya Sağlık Örgütü • WMO-Dünya Meteoroloji Örgütü • IFRCRCS-Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Cemiyetleri Federasyonu • UNFPA-Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu • IAEA-Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı • UNAIDS-Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı • UNIDO-Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü • UNOCHA-Birleşmiş Milletler İnsani Yardım İşleri Koordinasyon Ofisi • UNODC-Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi • UNRWA-Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mülteciler için Yardım ve Bayındırlık Ajansı • WFP-Dünya Gıda Programı • UNO-Birleşmiş Milletler Örgütü • UNPKO-BM Barışgücü Harekatları • WHO-Dünya Sağlık Örgütü • KEİ-Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı • UNDEF-Birleşmiş Milletler Demokrasi Fonu • WHO-CVCA-Dünya Sağlık Örgütü-Gönüllü Katkılar Hesabı Merkezi • OAS-Amerika Devletleri Teşkilatı • OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı • UNFPA-Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu • UNICEF-Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu • WHO-Dünya Sağlık Örgütü • OECD-Dev.Centre-İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Kalkınma Merkezi • UNDP-Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı • OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı • FAO-Gıda ve Tarım Örgütü • CGIAR (IARC)-Uluslararası Tarımsal Araştırmalar Danışma Grubu • ISTA-Uluslararası Tohum Test Birliği • EPPO-Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Teşkilatı • IFAD-Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu • CIHEAM-Uluslararası Akdeniz Agronomik Araştırmalar Merkezi • IBRD-Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası • IDA-Uluslararası Kalkınma Birliği • As.DB-Asya Kalkınma Bankası • BSTDB-Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası • GEF-Küresel Çevre Fonu • AsDF-Asya Kalkınma Fonu • OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı • UNESCO-Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü • OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı • IUCN-Uluslararası Doğal Kaynakları Koruma Birliği • CITES-Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme • CCD-Çölleşme ile Mücadele Konvansiyonu • UNEP-Birleşmiş Milletler Çevre Programı • OECD-Dev.Centre-İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Kalkınma Merkezi • ITU-Uluslararası Telekomünikasyon Birliği • WHO-Dünya Sağlık Örgütü • OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Diğer resmi akımlar, resmi sektör tarafından yapılan ancak esasen kalkınmaya yönelik olmamaları veya yeterince tavizli olmamaları nedeniyle RKY olma koşullarını karşılamayan işlemler olarak tanımlanır; i. Gelişmekte olan ülkelere, temsili veya esasen ticari amaçlar doğrultusunda verilen hibeler. ii. Niteliği itibarıyla tavizli olmayan veya %25’ten düşük hibe unsuruna sahip olan, kalkınmayı desteklemeye yönelik resmi iki taraflı işlemler. iii. Hibe unsurları ne olursa olsun, esas amacı ihracatı kolaylaştırmak olan resmi iki taraflı işlemler. Bu kategori, tanım itibarıyla, resmi bir ajans veya kurum tarafından doğrudan gelişmekte olan ülkelere verilen ihracat kredilerini içerir (“resmi doğrudan ihracat kredileri” finansmanı). iv. Çok taraflı kalkınma bankaları tarafından piyasa koşullarında ihraç edilen menkul kıymetlerin, hükümetler ve merkezi para kurumları tarafından net edinimi. v. Gelişmekte olan ülkelere daha elverişli koşullarda kredi vermeleri için özel sektöre verilen sübvansiyonlar (hibeler). vi. Özel yatırımı destekleyen fonlar (gelişmekte olan bir ülkede belirli bir yatırımın finanse edilmesine yardım etmek için donör ülkedeki bir özel şirkete resmi sektör tarafından verilen krediler ve hibeler). vii. RKY olarak uygun sayılmayan, resmi sektörün doğrudan veya portföy yatırımı (özkaynaklar ve hisseler). viii. Resmi sektör tarafından tavizsiz koşullarda üstlenilen RKY dışı borçların yeniden yapılandırılması ve askeri borçların silinmesi. Türkiye 2013 yılında 2,58 milyon dolar kredi kullandırmış olup, daha önceki yıllarda vermiş olduğu kredilerin geri ödemesi olarak 15,64 milyon dolar tutarında anapara ve faiz almıştır. Dolayısıyla diğer resmi akım olarak 13,06 milyon dolar toplam kalkınma yardımlarına negatif değer olarak yansıtılmıştır. 2012 yılında ise kredi neti 11,7 milyon dolarlık artı değer olarak toplam kalkınma yardımlarına yansımıştı. -13,06 KREDİ NETİ 2,58 KULLANDIRILAN YENİ KREDİ -15,64 GRAFİK 17: DİĞER RESMİ AKIMLAR (2013; MİLYON ABD DOLARI) GERİ ÖDEMELER Türk Eximbank’ın 2,58 milyon dolar tutarındaki kredisi, Belarus’taki Oktyabrskaya President Otel renovasyonu için kullanıldı. 2013 yılında Türk Eximbank tarafından kullandırılan 2,58 milyon dolar tutarındaki kredi, Belarus’taki beş yıldızlı Oktyabrskaya President Oteli’nin renovasyonu amacıyla kullandırılmaktadır. 73 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 1.D.8. DİĞER RESMİ AKIMLAR FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013’te kalkınma yardımı alıcısı konumundaki ülkelere 820 milyon dolar doğrudan yatırım… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 1.E. ÖZEL AKIMLAR 1.E.1. DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2013 yılında kalkınma yardımı alıcısı konumundaki ülkelere Türkiye tarafından yapılan doğrudan yatırımlar T.C. Merkez Bankası verilerine göre 820 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. GRAFİK 18: TÜRKİYE’NİN DOĞRUDAN YATIRIMLARI (2010-2013; MİLYON ABD DOLARI) 670,31 735 1000 800 820 879,2 Türkiye’nin doğrudan yatırımlarının %54,8’i Azerbaycan’a... 600 400 200 0 2010 2012 2013 GRAFİK 19: TÜRKİYE’NİN DOĞRUDAN YATIRIMLARININ ÜLKESEL DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) 74 20 19 UKRAYNA 32 MOLDOVA FAS 36 PAKİSTAN 21 38 MISIR ÇİN 38 GÜRCİSTAN HİNDİSTAN AZERBAYCAN 80 449 Gürcistan’a 38 milyon dolar doğrudan yatırım… 2011 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Doğrudan Yatırım (milyon ABD Doları) Ülke Doğrudan Yatırım (milyon ABD Doları) 449 Lübnan 5 Hindistan 80 Sırbistan 4 Mısır 38 Brezilya 4 Gürcistan 38 Kosova 4 Pakistan 36 Bosna-Hersek 3 Moldova 32 Cezayir 3 Çin 21 Etyopya 3 Fas 20 Tunus 2 Ukrayna 19 Libya 2 Irak 17 Özbekistan 2 Karadağ 11 Tayland 2 Arnavutluk 10 Belarus 1 Kazakistan 7 Güney Afrika 1 Makedonya 5 Türkmenistan 1 TOPLAM 820 Ülke Azerbaycan Azerbaycan’a yapılan doğrudan yatırımlarda Türkiye ilk sıradadır. 2013 yılında Türkiye’nin sermaye ihracı önceki yıllardaki gibi Güney ve Orta Asya Bölgesinde yoğunlaşmakla beraber, Türk sermayesi Afrika’dan Latin Amerika’ya Avrupa’dan Uzak Doğu’ya dünyanın dört bir yanına yayılmaktadır. Güney ve Orta Asya’da Azerbaycan 449 milyon dolar, Hindistan 80 milyon dolar ve Afrika’da Mısır 38 milyon dolar ile Türkiye’nin en çok yatırım yaptığı ülkelerdir. Azerbaycan’da faaliyet gösteren Türk şirketleri, özellikle Bakü’de imza attıkları projelerle, ülkenin yeni yüzünü oluşturmaktadır. Ülkede 25 bini aşkın kişiye iş imkanı sunan 700’den fazla Türk şirketinin yatırımları ağırlıklı olarak telekomünikasyon, bankacılık / sigorta, ulaştırma, gıda ticareti, tekstil, eğitim, mobilya ve inşaat malzemeleri sektörlerine yönelmiştir. Azerbaycan’a yapılan doğrudan yatırımlarda Türkiye ilk sıradadır. Son yıllarda Türk firmalarının ilgisinin arttığı diğer bir ülke de Hindistan’dır. Yatırım alanlarının başında ise inşaat ve müteahhitlik sektörü gelmektedir. Özellikle Hindistan’ın altyapı konusunda eksikliği ve bu alanda yeni yatırım imkanlarına elverişli konumda olması Türk firmalarının bu alana yönelmesini sağlamaktadır. Mısır’daki Türk fabrikalarında 50 bin Mısırlı işçi ve teknisyen istihdam edilmektedir. Türkiye’nin Kuzey Afrika’da önemli bir ticari ortağı olan Mısır’da 260’a yakın Türk yatırımcısı bulunmaktadır. Mısır’da Türk firmalarının toplam yatırım miktarı 2 milyar dolar düzeyindedir. Mısır’daki Türk fabrikalarında yaklaşık 50.000 Mısırlı işçi ve teknisyen istihdam edilmektedir. 75 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TABLO 8: TÜRKİYE’NİN DOĞRUDAN YATIRIMLARININ ÜLKESEL DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılında Türk STK’ları tarafından 280,23 milyon dolarlık yardım… 1.E.2. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ KALKINMA YARDIMLARI Sivil Toplum Kuruluşları; politik, sosyal, kültürel, hukuki ve çevresel amaçlar doğrultusunda gönüllülük esasına dayalı, resmi kurum ve kuruluşlardan bağımsız olarak çalışmalar yapmaktadır. Türk STK’ları yardımsever Türk toplumundan aldığı güçle gerek yurtiçinde, gerekse yurtdışında çok geniş bir yelpazede faaliyetler gerçekleştirerek iyi örnek teşkil etmektedir. Türkiye’de ortak gayeler doğrultusunda bir araya gelerek oluşturulan çok sayıdaki vakıf ve dernekler tüm insanlığın mutluluğunu amaçlamaktadır. Din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin zor durumda olan tüm insanlara yardım eli uzatmak, yaralarını sarmak, maddi ve manevi destek sağlamak Türk STK’ların şiarı olmuştur. Türk STK’ları çıkar amaçlı bir politika gütmek yerine, toplumların yaşam koşullarını iyileştirerek refah seviyelerini yükseltmeye yönelik çalışmalar yürütmektedir. Bu doğrultuda eğitim, sağlık ve kültür alanında çok çeşitli proje ve faaliyetlere imza atan STK’lar insani yardım kapsamında barınma, sağlık yardımı, giyim ve gıda yardımı gibi desteklerin yanı sıra meydana gelen doğal felaketlerin ardından afetzedelere maddi ve manevi destek kapsamında çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda, 2011 yılından beri Suriye’de süregelen çatışmalar nedeniyle ülkemize gelen Suriyeli Misafirlere yönelik olarak STK’lar da çok ciddi çalışmalar gerçekleştirmektedir. Türk halkının duyarlılığı ile gönüllü birçok insan aracılığıyla yapılan işler, Suriyeli Misafirlerin yaralarını sarmaya yardımcı olmuştur. Bu durumun bir yansıması olarak 2013 yılında STK tarafından gerçekleştirilen yardım 280,23 milyon dolar şeklinde gerçekleşmiştir. Söz konusu rakamın 93,95 milyon dolarını Suriye’ye yapılan yardımlar teşkil etmektedir. Bu da tüm STK yardımlarının %33’üne tekabül etmektedir. Suriyelilere yönelik yapılan yardımlar tüm STK kalkınma yardımlarının %33’ünü oluşturuyor. Diğer yandan 280,23 milyon dolarlık yardımın 122,88 milyon dolarlık kısmını proje program yardımı ve teknik işbirliği; 150,15 milyon dolarlık kısmını acil ve insani yardımlar; 7,2 milyon dolarlık kısmını ise yönetim gideri oluşturmaktadır. STK’lar tarafından gerçekleştirilen yardımların büyük kısmı STK’ların kendi özkaynakları ile gerçekleştirilmekte olup bunun yanı sıra bir kısım STK’lara kamu kurum ve kuruluşlarından da 47,7 milyon dolarlık bir kaynak aktarılmıştır. Yıllar bazında STK yardımlarına baktığımızda 2011 ve 2013 yıllarındaki büyük artışlar göze çarpmaktadır. 2011 yılındaki yardımların %60’lık kısmı Somali’de yaşanan kıtlık özelinde Afrika’ya aittir. 2013 yılındaki yardımların ise %40’lık kısmı Suriye özelinde Orta Doğu Bölgesine aittir. 2005 yılından beri STK’lar tarafından yapılan yardımlarının toplamı 1 milyar doları aşmıştır. STK yardımlarının bölgesel dağılımına baktığımızda, yukarıda da belirttiğimiz gibi Suriye’ye yapılan yardımlar Orta Doğu Bölgesini ilk sıraya taşımaktadır. Orta Doğu Bölgesinde Suriye’den sonra en çok STK yardımı alan ülkeler Filistin ve Lübnan olmuştur. Somali, Nijer, Çad ve Mali gibi ülkelere yapılan yardımlar da Afrika’yı ikinci sıraya yerleştirmektedir. Afrika ülkelerinde çalışmalar yapan STK’lar, söz konusu ülkelere insani yardımın yanı sıra, daha çok sağlık organizasyonları, su kuyusu açma işleri ve yetimlere yardım gibi sosyal alanlarda projeler hayata geçirmektedirler. Afrika Bölgesini 47,51 milyon dolarlık yardım rakamıyla Güney ve Orta Asya takip etmektedir. Burada en çok STK yardımı alan ülkeler ise Kırgızistan, Bangladeş, Pakistan ve Azerbaycan olmuştur. 76 2008 2009 2010 151,08 105,68 72,32 2007 2011 2012 2013 GRAFİK 21: TÜRKİYE STK YARDIMLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) 3,59 10,66 UZAK DOĞU OKYANUSYA AVRUPA GÜNEY VE MERKEZ ASYA 8,83 8,40 7,33 5,07 5,02 4,74 4,43 4,12 3,79 3,63 FILISTIN KIRGIZISTAN ÇAD MALI BANGLADEŞ PAKISTAN BURKINA FASO AZERBAYCAN KAZAKISTAN MISIR NIJER SOMALI 10,84 36,10 93,95 GRAFİK 22: TÜRKİYE STK’LARININ EN ÇOK YARDIM ETTİĞİ ÜLKELER (2013; MİLYON ABD DOLARI) SURIYE Türk STK’larının en fazla yardım yaptığı ülkeler arasında Suriye, Somali ve Nijer başta gelmektedir. AFRIKA ORTA DOĞU 10,80 47,51 93,22 113,39 Afrika ülkelerine yönelik 93,22 milyon dolarlık STK yardımı… 2006 109 2005 45,66 56,7 78,25 199,52 280,23 GRAFİK 20: TÜRKİYE’NİN STK YARDIMLARI (2005-2013; MİLYON ABD DOLARI) 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Orta Doğu Bölgesi’ne 113,39 milyon dolarlık STK yardımı… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 77 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI En çok yardımı Kızılay-STK Koordinasyon Grubu ile Türkiye Diyanet Vakfı yapmıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GRAFİK 23: 5 MİLYON DOLARIN ÜZERİNDE AYNI VE NAKDİ YARDIM YAPAN STK’LAR (2013) KIZILAY-STK KOORDİNASYONU 21,00 DİĞER 17,21 CANSUYU DERNEĞİ 3,51 DOST ELİ DERNEĞİ 4,34 TÜRKİYE DİYANET VAKFI 12,75 YUNUS EMRE VAKFI 4,42 YERYÜZÜ DOKTORLARI DERNEĞI 5,75 İHH 11,75 TÜRK KIZILAYI 12,01 Aşağıdaki tabloda sıralanan en çok yardım yapan STK’lar, 2013 yılında toplam STK yardımlarının %96,7’sini gerçekleştirmiştir. Türkiye Diyanet Vakfı’ndan 35,74 milyon ABD doları yardım… 2013 yılında Türk Kızılayı’ndan 33,65 milyon dolar yardım… 78 TABLO 9: EN ÇOK YARDIM YAPAN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI (2013; MİLYON ABD DOLARI) Sivil Toplum Kuruluşu Adı KIZILAY-STK KOORDİNASYONU TÜRKİYE DİYANET VAKFI TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ İHH İNSANİ YARDIM VAKFI YERYÜZÜ DOKTORLARI DERNEĞİ YUNUS EMRE VAKFI (ENSTİTÜSÜ) DOST ELİ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ CANSUYU YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ AZİZ MAHMUT HÜDAYİ VAKFI BIR İNSAN DÜNYAYA BEDELDİR SAĞLIK VE EĞİTİM KÖYLERİ GÖNÜLLÜLER DERNEĞİ (BİSEG) YARDIMELİ ULUSLARARASI İNSANİ YARDIM DERNEĞİ TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI VAKFI ADANA DOST ELLER YARDIM DERNEĞİ ULUSLARARASI MAVI HİLAL VAKFI BEŞİR SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ SADAKATAŞI DERNEĞİ RİDA ULUSLARARASI YETİM VE MUHTAÇLARA YARDIM DERNEĞİ TÜRKMENELİ İŞBİRLİĞİ VE KÜLTÜR VAKFI Yardım Tutarı (milyon ABD Doları) 58,85 35,74 33,65 32,93 16,12 12,38 12,16 9,84 9,53 7,56 7,39 6,37 3,05 2,72 2,32 1,28 1,10 0,64 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Kızılay STK Koordinasyonu Türk Kızılayı, ülkemizde geçici olarak, uluslararası koruma altında misafir edilen Suriyeli vatandaşların barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamıştır. Ayrıca kurulan sosyal faaliyet çadırlarında, Suriyelilere psiko-sosyal destek sağlayarak sosyal ihtiyaçlarının karşılanması yönünde faaliyetler gerçekleştirmiştir. Sınırdaki Suriyeli vatandaşlara da yardım ulaştıran Türk Kızılayı sınır ötesine yardım götüren tüm STK, kamu kurum ve kuruluşlarımızın koordinasyonu vazifesini de üstlenmiştir. İlgili tüm kurumlar hatta tüzel kişiler ve şirketlerin yaptıkları ayni ve nakdi yardımlar, Kızılay’ın söz konusu koordinasyonu neticesinde Kızılay tarafından raporlanmıştır. Buna göre 2013 yılında Suriye için sınır ötesi yapılan yardım rakamı 58,85 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye Diyanet Vakfı’ndan 1.458 öğrenciye Türkiye’de eğitim desteği.. “Kardeş Şehir Projesi” kapsamında Türkiye il ve ilçeleri dünya üzerinde 170 ülkenin şehirleriyle eşleştirildi. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Somali’deki okullara bütçe desteği... Türkiye Diyanet Vakfı • Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yurtdışında açılan okullar; açıldıkları günden bu yana Türkiye Diyanet Vakfı’ndan bütçe desteği almaktadır. Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’da birer adet fakülte ile Azerbaycan ve Somali’de birer adet lise için 2013 yılında da bütçe desteği verilmiştir. Ayrıca söz konusu okullarda görevlendirilen akademisyen ve öğretmenler vakıf tarafından desteklenmektedir. • Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2007 yılından beri uyguladığı “Kardeş Şehir Projesi” kapsamında Türkiye il ve ilçeleri dünya üzerinde 170 ülkenin şehirleriyle kardeş şehir olmuştur. Sadece Afrika’da, 31 ülke Kardeş Şehir Projesinde yer almıştır. Proje çerçevesinde Türkiye Diyanet Vakfı’nın il ve ilçe şubeleri aracılığıyla aşağıdaki ülkelere yardım yapılmıştır. - Arnavutluk, Aruba, Bosna-Hersek, Gana, Madagaskar, Moğolistan, Senegal, Ukrayna ve Sahraaltı Afrika ülkeleri. • Yurt dışındaki müşavirlikler, ataşelikleri ve koordinatörlükler tarafından yürütülen sosyal ve kültürel faaliyetlere bütçe desteği sağlanmıştır. • Türkiye’deki öğrenim gören öğrenciler desteklenmiştir. 2013 yılında 1.012 lise, 379 lisans, 14 yüksek lisans ve 53 doktora öğrencisi olmak üzere toplam 1.458 öğrenci vakıf aracılığıyla Türkiye’de eğitim almıştır. • 2013 yılı Vekalet Yoluyla Kurban Kesim Organizasyonu çerçevesinde; Diyanet İşleri Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı, TİKA, STK’lar ve Türkiye Diyanet Vakfı işbirliğiyle 56 ülkede toplam 82.548 hisse kurban kestirilmiş ve dağıtımı ilgili ülkelerde görevlendirilen 132 personelle yapılmıştır. • Haiti’de bulunan Children of Hope İlkokuluna 2013-2014 eğitim-öğretim yılı için maddi yardım yapılmıştır. Yine Haiti’de bulunan Read Foundation isimli kurumun hizmet binalarına solar panel ünitesi kurulması ve binaların güvenliğinin sağlanması amacıyla etrafının çitle çevrilmesi için yardım yapılmıştır. • Suriyeli mültecilere kurslar düzenlenmiş, dersleri veren Suriyeli mültecilerden seçilen eğiticiler desteklenmiştir. 79 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Suriyeli vatandaşların barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması kapsamında yapılan yardımlar sınır ötesine ulaştırıldı. FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Somali operasyonu kapsamında ekipman, konserve et, ayni yardım kolisi, çöp konteynerleri, şeker ve un desteği sağlanmış, beton santrali ile parke taşı ve bordür üretim tesisi kurulmuştur. Moritanya’da 2.000 ton şeker Moritanya Kızılayı’na teslim edildi. İHH tarafından 15 ülkede toplam 739 su kuyusu açıldı. Yetim Destek Projesi’nden 15 ülke faydalandı. 80 Kızılay • Myanmar-Bangladeş İnsani Yardım Operasyonu kapsamında nakdi yardım, 75 ton kırmızı mercimek, 44 ton nohut, 120 ton pirinç, 520 adet gıda kolisi yardımı yapılmıştır. Ayrıca Bangladeş’te açılacak 36 adet su kuyusu için çalışmalara başlanmıştır. • Somali operasyonu kapsamında ekipman, konserve et, ayni yardım kolisi, çöp konteynerleri, şeker ve un desteği sağlanmış, beton santrali ile parke taşı ve bordür üretim tesisi kurulmuştur. • Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu çerçevesinde Nijer’e 2.922 ton un ve 2.750 ton şeker sağlanmıştır. • Gine-Bissau İstanbul Fahri Konsolosluğu’nun yardım talebi üzerine Gine-Bissau Kızılhaçı’na 15.000 dolar tutarında yardım yapılması kararlaştırılmıştır. Ayrıca yerelden satın alınan yaklaşık 15 ton pirinç, Gabu, Canchungo ve Bissora isimli yerleşim bölgelerinde, kişi başına 3 kg olmak üzere toplam 5.000 kişiye ulaştırılmıştır. • Moritanya’da ise ihtiyaç sahiplerine 2.000 ton şeker 23 Haziran 2013 tarihinde Moritanya Kızılayı’na teslim edilmiştir. Ayrıca, söz konusu yardımın ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için Moritanya Kızılayı’na nakdi destek sağlanmıştır. • 14 Temmuz 2013 tarihinde Dakar’ın Pikine ilçesinde 4 dağıtım noktasında, 4.000 ihtiyaç sahibi aileye (20.000 kişi), aile başına 12,5 kilogram olmak üzere toplam 50 ton şekerin Kızılay tarafından dağıtımı gerçekleştirilmiştir. 20 Temmuz 2013 tarihinde, Dakar’a bağlı Pikine ve Guediawaye ilçelerindeki iki dağıtım noktasında ise toplam 63 ton şeker dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Senegal Kızılhaçı yetkililerince, Senegal’e sevk edilen 2000 ton şekerden oluşan yardım malzemeleri her aileye 12,5 kilogram şeker ulaştırılacak şekilde 160.000 ihtiyaç sahibi aileye (800.000 kişi) ulaştırılmıştır. İnsani Yardım Vakfı (İHH) • Su Kuyuları: Burkina Faso’da 15, Çad’da 152, Kamerun’da 76, Kenya’da 50, Sierra Leone’de 1, Somali’de 228, Sudan’da 14, Tanzanya’da 6, Nijer’de 2, Gana’da 5, Bangladeş’te 170, Hindistan’da 4, Kamboçya’da 5, Sri Lanka’da 10, Tanzanya’da 1 adet olmak üzere toplam 739 su kuyusu açılmıştır. • Yetim Destek Projesi: Tayland, Filipinler, Filistin, Bangladeş, Pakistan, Makedonya, Sri Lanka, Somali, Arnavutluk, Kırgızistan, Etyopya, Kosova, BosnaHersek, Gana, Sırbistan olmak üzere 15 ülke yararlanmıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Bangladeş’teki 20.000 aileye gıda paketi yardımı… • Suriyeli Mültecilere Yapılan Yardımlar: Lübnan’daki Suriyeli Mültecilere yapılan yardımlar; 75.000 kişiye Ramazan kumanyası dağıtımı, 6.281 kişiye acil gıda yardımı, 110.950 kişiye giysi ve battaniye yardımı yapılmıştır. Ürdün’deki Suriyeli mültecilere 4.000 adet gıda paketi dağıtımı yapılmıştır. Irak’taki Suriyeli mültecilere 7.000 adet gıda paketi dağıtılmıştır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Orta Afrika Cumhuriyeti’nde 10.000 aileye gıda yardımı, • Arakanlı Mültecilere Yapılan Yardımlar: Bangladeş’teki Arakanlı mültecilere yapılan yardımlar; 3.250 paket gıda yardımı, ayrıca 20.000 aileye gıda paketi yardımı, 15.000 aileye kumanya ve battaniye paketi dağıtılmıştır. Hindistan’daki Arakanlı mültecilere 5.000 adet gıda paketi dağıtılmıştır. • Filistinlilere Yapılan Yardımlar: Gazze’de evleri zarar gören yetim ve fakir ailelere 182 adet battaniye, kışlık elbise ve soba temin edilmiş ve 1.335 aileye gıda yardımı yapılmıştır. Arakanlı 15.000 aileye kumanya ve battaniye paketi dağıtıldı. • Diğer Acil Yardımlar: Mısır’da 3.000 adet gıda paketi, Irak’ta 1.400 aileye gıda yardımı, Burkina Faso’da 2.000 aileye gıda yardımı, Orta Afrika Cumhuriyeti’nde 10.000 aileye gıda yardımı, Somali’de 416 aileye gıda yardımı, Sudan’da 586 aileye gıda yardımı, Sudan’da 2.000 kişiye battaniye, ilaç vb. gibi acil insani yardım, Zimbabve’de 1.000 aileye gıda yardımı, Pakistan’da 1.396 aileye gıda yardımı yapılmıştır. 81 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Hindistan’da Arakanlı mültecilere 5.000 adet gıda paketi yardımı… FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Somali’de 60.586 beslenme bozukluğu tedavisi gerçekleşmiştir. Yeryüzü Doktorları • Yeryüzü Doktorları Somali Şifa Hastanesi: 62 yatak kapasiteli Yeryüzü Doktorları Somali Mogadişu Şifa Hastanesi’nde, 2 ameliyathane, 3 masa kapasiteli doğumhane, Biyokimya, Hematoloji, Mikrobiyoloji Laboratuvarı, Radyoloji Departmanı, Kadın ve Erkek Dahiliye ve Cerrahi Servisleri, Enfeksiyon, Çocuk ve Yenidoğan Servisi, Kadın Doğum, Çocuk, Dahiliye, Genel Cerrahi ve Aile Hekimliği poliklinikleri ile Somali halkına ücretsiz sağlık hizmeti verilmektedir. Hastanede 13 hekim ve Türkiye’de 3 aylık eğitimden geçen 79 Somalili personel çalışmakta, ayrıca Türkiye’den sık sık gönderilen gönüllü hekimler görev yapmaktadır. • Somali Yaqshid-Nijer Koria Houssa Sağlık ve Beslenme Merkezleri: Yeryüzü Doktorları, Somali ve Nijer gibi kuraklık, sebebi ile açlık tehlikesi yaşanan bölgelerde kurduğu beslenme sağlığı merkezlerinde, gıda yetersizliği tespit edilen çocuklara tıbbi gıdalar dağıtmakta ve periyodik şekilde gelişimlerini izlemektedir. Açılan 4 farklı merkezde 60.586 beslenme bozukluğu tedavisi gerçekleştirilmiş olup, 9.800 kişi ağır beslenme bozukluğu programına alınmıştır. • Gazze Mikrocerrahi Ekipman Projesi: Gazze’de Yeryüzü Doktorları ve TİKA işbirliği ile mikro cerrahi ameliyatları için mobil ameliyat mikroskobu, göz ameliyatları için Fako cihazı ve ortopedi ameliyatları için Artroskopi cihazı ve tıbbi sarf malzemeleri Gazze Şifa Hastanesi ve Gazze Göz Hastanesi’ne hibe edilmiştir. • Lübnan Kan Bankası: TİKA desteği ile acılan Daru’l-Şifa Hastanesindeki Kan Bankası ve laboratuvar başta Suriyeli Kan Bankası ve Laboratuvar ile başta Suriyeli yaralılar olmak üzere tüm ihtiyaç sahiplerine hizmet vermektedir. Lübnan’da TİKA desteğiyle açılan Kan Bankası ve Laboratuvar hizmet vermektedir. Yeryüzü Doktorları tarafından yaptırılan Somali Mogadişu Şifa Hastanesi’nde, 62 yatak, 2 ameliyathane, 3 masa kapasiteli doğumhane bulunuyor. 82 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Yeryüzü Doktorları Somali Şifa Hastanesinde 13 hekim ve Türkiye’de 3 aylık eğitimden geçen 79 Somalili personel çalışmaktadır. • Kosova İşitme Cihazları: Kosova Prizren’deki Nena Teresa İşitme ve Konuşma Engelliler Okulunda öğrencilere yönelik yapılan çalışma sonucunda 49 çocuk için kulaklık üretilmiştir. • Suriye Afet Acil Yardımları: Suriyeli mültecilerin sığındığı ülkelere ve Suriye’ye Gönüllü Sağlık Ekipleri ve büyük miktarda ilaç gönderilmiştir. Krizin etkilerinin Türkiye sınırında da kendini göstermesiyle birlikte Hatay Yayladağı’nda bir Sağlık İstasyonu, Suriye içinde de bir eczane kurulmuş; bölgeye yine büyük miktarlarda ilaç gönderilmiştir. • Filipinler Haiyan Tayfunu Afet Acil Yardımı: Filipinlerde tayfundan etkilenen 45 bin nüfuslu Dagami bölgesinde Yeryüzü Doktorları tarafından TİKA desteği ile 25 Kasım 2013 tarihinde bir Sahra Hastanesi kurulmuştur. Açılan sahra hastanesinin yanında yer alan Resmi Sağlık Merkezini de onarılmıştır. • Somali Tıpta Uzmanlık Programları: Türkiye’den TİKA ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nin desteğiyle başlayan proje ile Benadir Üniversitesi’nde Genel Cerrahi ve Acil & Travma Cerrahisi alanlarında 10 doktora uzmanlık eğitimleri verilmiştir. • Somali İbn-i Sina Sağlık Meslek Yüksekokulu: Mogadişu’da gerçekleştirilen İbn-i Sina Sağlık Meslek Yüksekokulu Projesi ile 2013-2014 akademik yılında Hemşirelik, Ebelik ve Laboratuvar Teknikerliği bölümleri açılmıştır. • Afrika Kurban Organizasyonu: Yeryüzü Doktorları, TİKA desteği ile 2013 Kurban Bayramı döneminde Somali, Gana, Sierra Leone, Kenya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Nijer’in 38 şehrinde kesilen kurbanlarla 291 noktada yer alan yoksul köylere, yetimhanelere, hapishanelere, mülteci kamplarına ve okullara toplam 11.172 adet kurban hissesi dağıtılmıştır. • Hatay Yayladağı Sağlık İstasyonu: Hatay Yayladağı ilçesinde Suriyeli Misafirler için ücretsiz sağlık hizmeti sağlanmaktadır. İçerisinde bir de eczane olan Sağlık İstasyonunda kamplarda kalamayan yaklaşık 10.000 Suriyeliye sağlık hizmeti verilmektedir. Sağlık Ocağında; 1 aile hekimi, 1 diş hekimi, 1 genel cerrah, 1 kadın doğum uzmanı, 1 laborant, 2 hemşire, 1 idari personel hizmet vermektedir. • Yayladağı Kampı Sünnet Organizasyonu: “Suriyeli Mülteci Çocukların Sünneti Bizden, Kirveliği Sizden” kampanyası kapsamında Yayladağı’nda 69 çocuk, Osmaniye, Suriye Türkmen Kampı’nda da 126 çocuk sünnet edilmiştir. 500 çocuğa da psikolojik destek sağlanmıştır. • Nijer Su Kuyusu Projeleri: Yeryüzü Doktorları 2013 yılından beri Afrika’da su kuyuları açmaktadır. Bu kapsamda, Nijer’de Rougaguin Raba ve Katsinawa bölgelerinde su kuyuları açmıştır. • Ramazan Ayı Beslenme Kumanyaları: 2013 Ramazan ayında Yeryüzü Doktorlarına yapılan fitre bağışları Yayladağı’nda yaşayan 400 Suriyeli aileye alışveriş çeki şeklinde dağıtılmıştır. Hatay Yayladağı Sağlık İstasyonunda 10.000 Suriyeliye sağlık hizmeti… 83 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Afrika Kurban Organizasyonu kapsamında toplam 11.172 adet kurban hissesi dağıtılmıştır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılı itibarıyla Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinden 3.862 öğrenci faydalandı. Yunus Emre Enstitüsü • 2013 yılı itibarıyla Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinden 3.862 öğrenci dil eğitimi alınmıştır. Açıldıkları günden bugüne kadar kurslardan 15.000 öğrenci faydalanmıştır. • Yunus Emre Enstitüsü’nün yürüttüğü Projeler kapsamında 26 ülkede 32 üniversitede 49 öğretim elemanı görevli olarak çalışmaktadır. Dil Projesi’nden bugüne kadar 10.000 öğrenci faydalanmıştır. • 2013 Yaz Okulu Programına 57 ülkeden 300 öğrenci katılmıştır. • Yunus Emre Enstitüsü 2013 yılı boyunca 426 kültür sanat faaliyeti gerçekleştirmiştir. Dost Eli Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Nijer’de 24 fistül ameliyatı, 1300 sağlık taraması, 175 katarakt ameliyatı, 100 fıtık ameliyatı gerçekleştirildi. Dost Eli Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Sağlık alanında yapılan projeler: • Nijer’de 24 fistül ameliyatı, 1300 sağlık taraması, 175 katarakt ameliyatı (çift göz), 100 fıtık ameliyatı yapılmıştır. • Çad’da 1,300 çocuk, Makedonya Usturumca’nın köylerinde 70 çocuk sünnet edilmiştir. Gıda paketi yardımları: • Tanzanya’da 1.350 aileye, Makedonya’da 1.000 aileye, Endonezya’nın Kupong adasında yaşayan 215 aileye gıda dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca Endonezya’da 200 yetim çocuğa bir yıllık, Arnavutluk’ta 60 yetim çocuğa 30 günlük ve Endonezya’nın Kupong adasında 200 yetim çocuğa bir yıllık gıda desteği verilmiştir. • Bangladeş’te bulunan Arakanlı mültecilere gıda desteği verilmiştir. • Suriye’de meydana gelen iç savaş sebebiyle Suriye içinde ve Türkiye’deki Suriyeli mültecilere 2013 yılı içerisinde 25 tır gıda ve muhalif yardımlar ulaştırılmıştır. • 2013 yılı Kurban Bayramında Moğolistan’da 100 hisse, Malavi’de 350 hisse, Arnavutluk’ta 100 hisse kurban kesilmiştir. 84 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2013 yılı içerisinde Nijer’de 32 adet, Tanzanya Zanzibar’da 6 adet su kuyusu inşa edilmiştir. Diğer yardımlar: • 2013 yılı içerisinde Nijer’de 32 adet, Tanzanya Zanzibar’da 6 adet su kuyusu inşa edilmiştir. • Gürcistan Batum’a bağlı Tigeri köyünde geçen yıl inşa edilen kültür merkezinin iç donanımı yapılmıştır. Burkina Faso’da 3, Gana’da 4, Gürcistan’da 1, Kamerun’da 4, Mali’de ve Nijerya’da 5’er, Senegal’de 9, Tanzanya’da 9, Uganda’da 10, Sudan’da 10 adet olmak üzere toplamda 60 adet su kuyusu açılmıştır. Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı • Burkina Faso’da 3, Gana’da 4, Gürcistan’da 1, Kamerun’da 4, Mali’de ve Nijerya’da 5 ler, Senegal’de 9, Tanzanya’da 9, Uganda’da 10, Sudan’da 10 adet olmak üzere toplamda 60 adet su kuyusu açılmıştır. • Azerbaycan, Burkina Faso, Kamerun, Kazakistan, Kosova, Makedonya, Somali, Arnavutluk olmak üzere toplamda 8 ülkeye eğitim yardımı yapılmıştır. • Yetim Projesi kapsamında Mali, Tanzanya ve Uganda’ya yardım yapılmıştır. • Kurban Projesi kapsamında; Arnavutluk’ta 1.075, Azerbaycan’da 1.900, Bosna-Hersek’te 70, Gürcistan’da 756, Hindistan’da 350, Kamerun’da 3.250, Kazakistan’da 1.800, Kenya’da 210, Kırgızistan’da 1.050, Kosova’da 1.075, Makedonya’da 1.125, Moğolistan’da 1.400, Nijerya’da 98, Senegal’de 3.750, Tanzanya’da 2.397, Uganda’da 1.461, Burkina Faso’da 8.957, Somali’de 1.600, Ukrayna’da 280, Etyopya’da 2.423, Fildişi Sahili’nde 700, Gabon’da 35, Gana’da 3.266 adet kurban hissesi dağıtılmıştır. • Gıda Yardımı kapsamında; Arnavutluk’a 240 paket, Azerbaycan’a paket gıda yardımı ile Gürcistan’a 10.000, Kamerun’a 20.000, Kosova’ya 15.000, Tanzanya’ya 15.000, Uganda’ya 10.000, Burkina Faso’ya 66.000, Gana’ya 15.000 dolar değerinde gıda yardımında bulunulmuştur. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI 85 FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Cansuyu Derneği tarafından Filistin’de 15.842 yetime, Somali’de 195 yetime ve Pakistan’da 529 yetime yardım… Cansuyu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği • Su kuyuları; Togo’da 1, Mali’de 7, Nijer’de 3, Somali’de 2, Kamerun’da 38, Çad’da 30 adet su kuyusu açılmıştır. • Gazze ve Kırgızistan’da Yetim Merkezi inşa edilmiştir. • Filistin’de 15.842 yetime, Somali’de 195 yetime ve Pakistan’da 529 yetime yardım yapılmıştır. • Kurban organizasyonlarında; Etyopya’da 200, Kamerun’da 400, Çad’da 400, Kenya’da 500, Mali’de 5.425, Nijer’de 300, Somali’de 100, Togo’da 200, Cibuti’de 100, Burkina Faso’da 400, Ürdün’de 14, Makedonya’da 14, Bosna-Hersek’te 21, Bangladeş’te 245, Pakistan’da 1.953, Kırgızistan’da 100, Afganistan’da 105, Filipinler’de 245, Mısır’da 70, Gürcistan’da 385, Lübnan’da 378 adet kurban hissesi dağıtılmıştır. • Kenya, Somali, Burkina Faso, Mısır, Pakistan, Gürcistan, Nijer, Bangladeş, Lübnan, Mali ve Filipinler’e gıda paketi yardımı yapılmıştır. Kenya, Somali, Burkina Faso, Mısır, Pakistan, Gürcistan, Nijer, Bangladeş, Lübnan, Mali ve Filipinler’e gıda paketi yardımı… BİSEG Derneği tarafından 3 ülkede toplam 105 adet su kuyusu açıldı. BİSEG Derneği Su kuyuları: • Nijer’de 11, Çad’da 87, Bangladeş’te 7 adet olmak üzere toplamda 105 adet su kuyusu açılmıştır. Gıda yardımları: • Burkina Faso’da 1.000 gıda kolisi ile 700 adet kurban hissesi • Çad’da 1.460 adet gıda kolisi ile 1.400 adet kurban hissesi • Nijer’de 10.513 adet gıda kolisi ile 700 adet kurban hissesi • Sierra Leone’de 591 adet kurban hissesi • Bangladeş’ te 63 adet kurban hissesi olmak üzere toplamda 12.973 adet gıda kolisi ve 3.454 adet kurban hissesi dağıtılmıştır. Nijer’de 3.142 kişiye sağlık taraması yapıldı. 86 Sağlık Projeleri: • Nijer’de sağlıklı insani yardım projesi kapsamında; 32 kişiye fistül ameliyatı, 275 kişiye katarakt ameliyatı, 152 kişiye basit cerrahi müdahale, 3.142 kişiye sağlık taraması yapılmış ve 20.510 adet ameliyat malzemesi, 13.358 adet ilaç yardımı yapılmıştır. Ayrıca 11 adet hemşire ve 22 doktor görevlendirilmiştir. • Çad’da sünnet projesi kapsamında; 3.851 çocuk sünnet edilmiş, 3.900 adet sünnet malzemesi, 100 adet ilaç yardımı yapılmıştır. Ayrıca proje kapsamında 6 hemşire ve 7 doktor görevlendirilmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Somali, Sudan ve Pakistan Yardımeli Derneği’nin Süt Keçisi Projesi’nden faydalanan ülkeler… Somali’de 1 adet Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi açıldı. 2013 YILI KALKINMA YARDIMLARI Yardımeli Derneği’nce Suriye’ye 27 adet ambulans ve 1 adet tam donanımlı seyyar çocuk kliniği verildi. Yardımeli Uluslararası İnsani Yardım Derneği • Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle ülkemize sığınan misafirlere ve sınır ötesi yardım götüren kuruluşlar kanalıyla Suriye içindeki muhtaç insanlara gıda, giyim tedavi içerikli tıbbi cihazlar ve malzemeler, eğitim amaçlı kırtasiye malzemelerinin yanı sıra 27 adet ambulans ve tam donanımlı seyyar çocuk kliniği temin edilmiştir. • Kardeş Aile Projesi, dünyanın muhtelif bölgelerinde doğal afet, savaş ve işgaller sonucu mağdur ve muhtaç duruma düşmüş ailelerin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla ilgili ülkelerdeki ofislerimiz ve ortak kurumlar kanalıyla düzenli nakdi yardım desteği projesidir. “Kardeşlik Sınır Tanımaz” teması ile hayata geçirilen bu projeden yararlanan ülkeler; Bangladeş, Bosna-Hersek, Filistin, Lübnan, Moritanya, Pakistan, Somali ve Sudan’dır. • Süt Keçisi Projesi ile tespit edilen ihtiyaç sahibi ailelere, bakabilecekleri bir keçi, koyun, inek vb. hediye edilmektedir. Aile, bu hayvana bakıp ilk etapta sütünden istifade etmektedir. Bakımını yaptığı hayvanları çoğaltmakta, hem ticaretini yapabilmekte hem de etinden ve derisinden istifade edebilmektedirler. Projenin uygulandığı ülkeler; Somali, Sudan ve Pakistan’dır. • Pakistan’da 3, Somali’de 2, Sudan’da 4, Bangladeş’te 1 adet olmak üzere toplamda 10 adet su kuyusu açılmıştır. • Somali’de 1 adet Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi açılmıştır. • Kurban Bayramı Yardım Organizasyonundan Afganistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Ukrayna, Kosova, Arnavutluk, Macaristan, Malavi, Moğolistan, Romanya, Tanzanya, Ürdün olmak üzere toplamda 15 ülke faydalanmıştır. • Hem Ramazan ayında hem de Kurban Bayramında gıda yardımı yapılan ülkeler; Bangladeş, Bosna-Hersek, Etyopya, Filistin, Moritanya, Pakistan, Somali, Sudan ve Mısır olmuştur. • Filipinlerde meydana gelen doğal afet sonrası bölge insanlarına yönelik gıda yardımı yapılmıştır. 87 FAALİYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI 484,25 Güney ve Orta Asya Bölgesi’ne yapılan yardımlarda %8’lik bir artış görülerek 484,25 milyon dolara ulaşılmıştır. 88 782,83 2012 yılında gerçekleşen iki taraflı yardımlarda, önceki yıla oranla neredeyse 3 kat artışla ikinci sıraya yükselen Afrika Bölgesi 2013’te gerçekleşen 782,83 milyon dolarlık yardım rakamıyla aynı yerini korumuştur. %30 Türkiye tarafından 2013 yılında yapılan iki taraflı Resmi Kalkınma Yardımları, 2012 yılında yapılan yardımlara göre %30’luk bir artış göstererek 3.157 milyon dolara yükselmiştir. 2.A. BÖLGESEL DAĞILIM Türkiye tarafından 2013 yılında yapılan iki taraflı Resmi Kalkınma Yardımları, 2012 yılında yapılan yardımlara göre %30’luk bir artış göstererek 3.156 milyon dolara yükselmiştir. 2011’deki rakamlara göre %95’lik, 2012’deki rakamlara göre ise %30’luk bir artışta Suriyeli Misafirlere yapılan yardımların rolü büyüktür. Bu durum yardımların bölgesel dağılımında Orta Doğu Bölgesini de 2012 ve 2013 yıllarında ilk sıraya yerleştirmektedir. 2012 yılında gerçekleşen iki taraflı yardımlarda, önceki yıla oranla neredeyse 3 kat artışla ikinci sıraya yükselen Afrika Bölgesi 2013’te gerçekleşen 782,83 milyon dolarlık yardım rakamıyla aynı yerini korumuştur. Güney ve Orta Asya Bölgesine yapılan yardımlarda ise %8’lik bir artış görülerek 484,25 milyon dolara ulaşılmıştır. Her ne kadar Güney ve Orta Asya Bölgesi Afrika Bölgesine oranla daha fazla bir artış görmüş olsa da 2013’te yine 3. sırada yer almıştır. Uzak Doğu ülkelerine yapılan yardımlarda %70’lik artış… Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılan yardımlarda önceki yıla oranla %12’lik bir artış görülmüştür. Diğer bölgelere baktığımızda ise, Uzak Doğu ülkelerine yapılan yardımlarda %70’lik, Amerika ülkelerine yapılan yardımlarda ise %64’lük bir artış yaşanmıştır. 2012 yılına oranla en çok yardım alan bölgeler sıralamasında değişiklik olmamıştır. Türkiye tarafından hangi bölgeye ne kadar yardım yapıldığı EK-2’de yer almaktadır. 0,54 DİĞER 3,97 AMERİKA KITASI 18,29 UZAK DOĞU 97,96 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 484,25 GÜNEY VE MERKEZ ASYA 782,73 AFRİKA ORTA DOĞU Amerika ülkelerine yapılan yardımlarda ise %64’lük artış… TOPLAM 1.766,54 3.156,67 GRAFİK 24: TÜRKİYE’NİN İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI (2013; MİLYON ABD DOLARI) 89 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılan yardımlarda önceki yıla oranla %12’lik artış… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 2.B. ÜLKESEL DAĞILIM Türkiye’nin 2013 yılında gerçekleşen iki taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarından en büyük payı alan ülke 1.638,50 milyon dolar ile Suriye olmuştur. 2011 yılında Suriye’de baş gösteren iç karışıklıklar nedeniyle ülkemize gelen Suriyeli misafirlere yönelik yapılan yardımlar, 2012 ve 2013 yıllarında Suriye’yi ilk sıraya taşımıştır. İkinci sırada ise Mısır yer almaktadır. Ülkemiz tarafından Mısır’a yapılan 538,83 milyon dolarlık yardımın 500 milyon dolarını tavizli kredi oluşturmaktadır. Toplam 1 milyar dolarlık kredinin ilk dilimi de 2012 yılında verildiğinden önceki yılda Mısır yine ikinci sırada yer almıştı. 3. sırada yer alan Kırgızistan’a Türkiye tarafından 100 milyon dolar tutarında kredi sağlanmasına ilişkin anlaşma 28 Haziran 2012 tarihinde imzalanmış olup, kredinin bir kısmı 2012 yılında transfer edilmiştir. Söz konusu kredinin Kırgız kamu kurumları tarafından yürütülecek tarım, eğitim, sağlık, ulaştırma vb. sektörlerdeki kamu projelerinin finansmanı için kullanılması öngörülmüştür. 2013 yılında Kırgızistan’a yapılan 131,55 milyon dolarlık yardımın 60,55 milyon dolarını bahsi geçen kredi teşkil etmektedir. Türkiye’nin yardımlarından en çok Suriye, Mısır, Kırgızistan, Somali ve Afganistan yararlandı. Son yıllarda Afrika’da zor şartlar altında yaşayan insanlara yardımlarını artıran Türkiye, Mısır’dan sonra en çok yardımı Somali’ye yapmıştır. Bunun yanı sıra, önceki yıllarda olduğu gibi Afganistan’ın yeniden yapılanmasının desteklenmesi kapsamında yapılan yardımlar devam etmekte olup, 2013 yılında 89,73 milyon dolarlık yardım yapılmıştır. Orta Doğu Bölgesinde ise Suriye’den sonra en çok yardımı alan ülke Filistin olmuştur. 90 27,74 22,28 15,76 15,26 14,60 13,32 13,28 11,13 BOSNA-HERSEK TÜRKMENISTAN KOSOVA MYNMAR (BURMA) KARADAĞ İRAN GÜRCISTAN 39,30 KAZAKISTAN IRAK 49,98 PAKISTAN 28,68 69,48 FILISTIN AZERBAYCAN 89,73 AFGANISTAN 36,19 115,74 SOMALI TUNUS 131,55 KIRGIZISTAN MISIR SURIYE 538,83 1.638,50 GRAFİK 25: TÜRKİYE’NİN YARDIMLARINDAN EN ÇOK YARARLANAN ÜLKELER (2013; MİLYON ABD DOLARI) BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM GRAFİK 26: EN ÇOK YARDIM ALAN BALKAN ÜLKELERİ (2013; MİLYON ABD DOLARI) 6,06 SIRBISTAN 6,12 MOLDOVA MAKEDONYA ARNAVUTLUK 9,24 13,19 13,32 KARADAĞ GRAFİK 27: EN ÇOK YARDIM ALAN ASYA ÜLKELERİ (2013; MİLYON ABD DOLARI) 7,00 ÖZBEKISTAN 2,98 ETYOPYA 7,81 YEMEN 4,03 LIBYA 11,13 GÜRCISTAN 4,65 MORITANYA 13,28 İRAN 5,05 KENYA 14,60 MYNMAR (BURMA) 5,06 SENEGAL 15,76 6,10 MALI TÜRKMENISTAN 28,68 6,34 SUDAN AZERBAYCAN 39,90 KAZAKISTAN 9,62 NIJER PAKISTAN 36,19 TUNUS SOMALI 115,74 538,83 GRAFİK 28: EN ÇOK YARDIM ALAN AFRİKA ÜLKELERİ (2013; MİLYON ABD DOLARI) MISIR Somali’ye 115,74 milyon dolar yardım… AFGANISTAN KIRGIZISTAN 49,98 89,73 131,55 Kırgızistan’a 131,55 milyon dolar yardım… KOSOVA BOSNA-HERSEK 15,26 22,28 Bosna Hersek’e 22,28 milyon dolar yardım… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM 91 FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Arnavutluk Paskuçan Polikliniği’nin tıbbi donanımı… ÜLKELERDE GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJELER VE PROGRAMLAR Balkanlar ve Güney Doğu Avrupa Arnavutluk Epilepsi Hastaları için Nöroelektrofizyoloji Odası Kurulması Tiran’da bulunan Paskuçan Polikliniği’nde epilepsi hastalarının teşhis ve tedavi süreçlerinin iyileştirilebilmesi için nöroelektrofizyoloji odası kurulmuş, tüm tıbbi cihazlar temin edilmiştir. Sakatlanan sporcular için Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi kurulması… Sporcu Sakatlıkları Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Kurulması Sakatlanan sporcular için Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezinin kurulmasına destek sağlanmıştır. Arnavutluk Sayıştay Eğitimi Sayıştay Başkanlığı ve TİKA işbirliğinde Ankara’da gerçekleştirilen Sayıştay Performans Eğitimine 15 uzman, Mali Denetim Eğitimine 16 uzman, Uygunluk Denetimi ve Kamu Alımları Alanındaki Uygulamaları Eğitimine 19 uzman katılmıştır. 19 Sayıştay uzmanının eğitimi… Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulunun Teknik Altyapısının Yenilenmesi Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulunun Veri Saklama Biriminin cihazlarının yenilenmesi sağlanmıştır. Elbasan Bölgesinde Orman Fidanlığı Kurulması Elbasan bölgesinde Orman Fidanlığı kurulmasını teminen saha çalışması, vaziyet planı, altyapı / üst yapı tesislerinin projelerinin çizilmesi ile üretim alanı kullanımları, keşif, metraj çalışmaları yapılmıştır. Tiran’da Yaşlılar Bakımevi’nin donanımı… Tiran Yaşlılar Bakımevine Destek Tiran’da tek olan Yaşlılar Bakımevine, yemekhane, çamaşırhane, kütüphane ve mutfak için gerekli donanım malzemeleri ile doktor odasının tefrişi ve yaşlılar için sağlık ekipmanı alınmıştır. Yunus Emre Türk Kültür Merkezi Tiran ve İşkodra’da Yunus Emre Enstitüsünce kurulmuş olan merkezlerden 2013 yılında toplam 244 kursiyer yararlanmıştır. 92 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Bosna Hersek’te 287 mülteci aileye 23 çeşit tarla ve bahçe tohumu dağıtımı… Bosna-Hersek Saraybosna Mevlevihanesi’nin yeniden inşası… Tarihi Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü’nün Restorasyonu Vişegrad şehrinde bulunan ve Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan Köprü’nün restorasyonu gerçekleştirilmektedir. UNESCO tarafından dünya mirası listesine dahil edilen Köprü’nün restorasyon çalışmalarının %50’si tamamlanmıştır. FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Gorajde Kültür Merkezi İnşası TİKA, Diyanet İşleri Başkanlığı, Keçiören Belediyesi ve Şahinbey Belediyesi işbirliğinde, Gorajde şehrinde bir kültür ve eğitim merkezi inşa edilmektedir. 1.352 m²’lik kapalı alanda, 31 oda ve büyük bir terasa sahip inşaatın 2014 yılında bitirilmesi planlanmaktadır. Tarihi Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü’nün Restorasyonunun %50’si tamamlandı. Saraybosna Mevlevihanesi’nin Yeniden İnşası TİKA ve Konya Selçuklu Belediyesi işbirliğinde Bosna-Hersek’te tarihi Saraybosna Mevlevihanesi’nin yeniden inşası tamamlanmış ve Mayıs 2013 tarihinde açılmıştır. Visoko Belediyesi TİKA Sağlık Merkezi İnşaatı Saraybosna’ya 25 km uzaklıkta yer alan Visoko Belediyesi Moştre beldesinde, 15.000 kişiye hizmet vermek üzere 760 m²’lik bina alanı ile 652 m²’lik kullanım kapasitesine sahip sağlık merkezi inşa edilmiştir. Sağlık merkezinde 15 çalışma odası, bir diş hekimliği ünitesi ve eczane bulunmaktadır. 93 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Programı 1992-1995 savaşını, etnik temizlik ve zorunlu göç uygulamalarıyla en ağır biçimde yaşayan Srebrenitsa merkezli Doğu Bosna bölgesinde, her yıl özellikle geri dönüş sürecini desteklemek üzere, Türkiye’nin desteğiyle proje ve faaliyetler gerçekleştirilmektedir. 7 ayrı yerleşim yerinde yaşayan toplam 287 mülteci aileye 23 çeşit tarla ve bahçe tohumu dağıtımı gerçekleştirilmiştir. 3 adet traktör temin edilerek, ailelere ekim faaliyetleri hakkında eğitim verilmiştir. 7 adet sebze ve meyve kurutma makinesinin dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Her biri 300 kg kapasiteli ve bölge şartlarına uygun ucuz enerjiyle çalışan kurutma makinelerinin meyve üreticilerinin gelirini önemli ölçüde artırması planlanmaktadır. FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Karadağ’da 2 km’lik Plav Su İsale Hattı’nın yapımı… Karadağ Bar İslam Kültür Merkezi Bar İslam Birliği ve Diasporanın kısmi katkılarıyla yapımına 2002 yılında başlanan, ancak tamamlanamayan Merkezin inşası, 2013 yılında TİKA tarafından tamamlanmıştır. Bar İslam Kültür Merkezi toplam 4.000 m2 kullanım alanından oluşmaktadır. Araştırma Merkezi bünyesinde; misafirhane, kütüphane, kreş, taziye evi ve çeşitli sosyal aktiviteler için alanlar yer almakta olup, Merkez’in tüm ince işleri elektrik, su kanalizasyon bağlantıları ve çevre düzenlemesi yapılmıştır. Merkez, Adriyatik kıyısındaki en büyük kültür merkezidir. Plav Su İsale Hattı Yapım İşi Projesi Karadağ’ın Plav şehrine su temin eden isale hattının asbestli olması ve kanserojen madde içermesi sebebiyle halk sağlığı tehdit altına girmiştir. Yaklaşık 2 kilometrelik yeni su isale hattı yapılarak mevcut sistem iyileştirilmiştir. Kosova Prizren Üniversitesi Tadilatı Projesi Prizren Üniversitesi kampüsü içerisinde yer alan spor salonu ve kafeteryadan oluşan mevcut yapının amfi-tiyatro ve üniversitenin idari bölümüne dönüştürülmesi gerçekleştirilmiştir. TÜBİTAK-TÜSSİDE-TİKA liderlik Okulu Programına Kosova’dan 72 uzman iştirak etti. TÜBİTAK-TÜSSİDE-TİKA liderlik Okulu Programı Orta Asya, Balkan ve Orta Doğu ülkelerinde kamuda çalışan orta ve üst düzey yöneticilere yönelik olarak düzenlenen eğitim programına Kosova’dan 72 uzman iştirak etmiştir. Reçane Meto Bayraktari Okuluna Ek Bina Yapımı Jupa bölgesinde bulunan Reçane’deki Meto Bayraktari Okuluna toplam 7 dersliği içeren ek bir bina yapılmıştır. Kosova Vıçıtırn Gazi Ali Bey Hamamı Restorasyon Projesi Fatih Sultan Mehmed’in komutanlarından olan Gazi Ali Bey’in, Vıçıtırn Sancakbeyi olduğu dönemde şehrin merkezinde 1455 tarihinde inşa ettirilen “Gazi Ali Bey Hamamı” restore edilmiştir. Sağlık Alanında İşbirliği Kosova’da tedavisi mümkün olmayan 100 hastanın Türkiye’de tedavi edilmesi öngörülmüş olup, 2013 yılında 92 hasta tedavi edilmiştir. 94 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kosova Polis Teşkilatında 41 adet kursta, 81 danışman ile 527 polise eğitim verildi. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından Kosova Polis Teşkilatına yönelik eğitim projesi Kosova Polis Teşkilatı personeline yönelik olarak 41 adet kurs düzenlemiş olup, 81 danışman görevlendirilerek, 527 polis eğitilmiştir. FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Makedonya Üsküp Yunus Emre Türk Kültür Merkezi Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri bünyesinde düzenlenen kurs programından 452 öğrenci 3 ay boyunca yararlanmıştır. Ali Rıza Efendi Anı Evi Restorasyonu Projesi Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin doğduğu Makedonya Jupa Belediyesi’ne bağlı Kocacık köyünde yer alan bölgede dönemin ve yörenin mimari özelliklerini yansıtan bir anı evi inşa edilmiştir. Makedonya’da Ali Rıza Efendi Anı Evi restorasyonu… Kırçova Mirko Mileski Lisesi Ek Bina İnşaatı Projesi Mirko Mileski Lisesi’ne bağlantılı, 3 kat, 12 sınıf, idari odalar ve tuvaletlerden müteşekkil ek bir bina inşaatı ve donanımı gerçekleştirilmiştir MATÜSİTEB tarafından 620 öğrenciye burs… Makedonya Öğrenci Bursları Projesi Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) işbirliğinde dört yıldır gerçekleştirilen ve 2012-2013 eğitim öğretim yılında da maddi sıkıntı sebebiyle eğitimine devam etmekte zorlanan 620 öğrenciye 6 ay boyunca burs sağlanmıştır. Aziz Kiril ve Metodiy Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Kliniği Projesi Aziz Kiril ve Metodiy Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Kliniği Rekonstrüksiyon ve Adaptasyon Merkezi’nin onarımı ve donamımı gerçekleştirilmiştir. Tanı cihazı (Röntgen, MR, BT, vb.) ve hastane için gerekli ofis mobilyaları (masa, sandalye, dolap vs.) alımı sağlanmıştır. 95 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Kosova Hakim ve Savcılarına Yönelik Eğitim Programı Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından düzenlenen eğitim programları kapsamında; Kosova Yargı Enstitüsü yöneticileri, hakim adayları, üst düzey yargı mensupları, hakim ve savcılarından oluşan toplam 76 kişi “Çocuk Adaleti, Organize Suçlar ve Yolsuzlukla Mücadele” alanlarında eğitim almışlardır. FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 12 eğitim programında 182 Makedonyalı polisin eğitimi… Polis Eğitimi Projeleri Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen; Yardımcı İstihbarat Elemanı Yöneticiliği, İleri ve Güvenli Sürüş Teknikleri, Dini İstismar Eden Terör Örgütleri İle Mücadele Eğitimi, Teknik ve Elektronik Takip, Yeni Patlayıcı Madde Düzenek Türleri Kursu, İnternet Soruşturma Teknikleri, Suç İstihbaratı Analizi Eğiticilerinin Eğitimi, Terör Olayları Sonrası Olay Yeri İnceleme Eğitimi gibi alanlarda toplam 12 eğitim programında 182 polis eğitilmiştir. Kıyafet Yardımı Projesi Mersin Valiliği tarafından düzenlenen kıyafet yardımı kampanyasında, 19.502 adet giyim eşyası Makedon vatandaşlara bağışlanmıştır. Moldova Sağlık Bakanlığı’na 100 Adet Yoğun Bakım Yatağı Hibesi Kişinev Cumhuriyet Hastanesi Cerrahi Bölümüne 70 adet, Komrat Bölge Hastanesi Cerrahi Bölümüne 30 adet olmak üzere toplam 100 adet yoğun bakım yatağı hibe edilmiştir. Moldova Sağlık Bakanlığına 100 adet yoğun bakım yatağı… Gagavuz Radyo TV Kurumunun Modernizasyonu 2006 yılında kurulan Radyonun hızla gelişen teknolojiye uyumunu sağlamak amacıyla ihtiyaç duyulan teknik ekipman sağlanmıştır. Komrat Atatürk Kütüphanesine 870 adet kitap bağışı… Komrat Atatürk Kütüphanesinin Desteklenmesi 1998 yılında ülkemiz tarafından kurulan kütüphanenin iç ve dış tadilatı yapılarak mobilyaları yenilenmiştir. Ayrıca 870 adet kitap bağışı yapılmıştır. Gagavuz Bakanlık Komitesi ve Halk Meclisi İdare Binasının Tadilatı Gagavuz Bakanlık Komitesi ve Halk Meclisi İdare binasının temsil yeteneğinin olmaması ve mekanların etkin olarak kullanılamaması nedeniyle ihtiyaç duyulan tadilat gerçekleştirilmiştir. 96 Sırbistan Dragişa Mişoviç Hastanesi’nin yoğun bakım ünitesi ve ameliyathanesinin iyileştirilmesi… Sırbistan Dragişa Mişoviç Hastanesi’ne Destek Sırbistan’ın en büyük hastanesi olmasının yanı sıra eğitim ve araştırma hastanesi olarak da hizmet veren ve Belgrad’da bulunan Dragişa Mişoviç Hastanesi’nin ikinci kat ameliyathane ve yoğun bakım ünitesinin tadilatı gerçekleştirilmiştir. Pirot Belediyesi’ne 20 adet Süt Sağım ve 3 adet Süt Soğutma Makinesi Alımı Pirot Belediyesi’nin büyük kısmı dağlıktır. Bölge insanları için hayvancılık en önemli geçim kaynağıdır. Süt ve süt ürünleri üretimi bölgenin başlıca geçim kaynağını teşkil etmekte olup, talep edilen süt sağım makineleri ve süt soğutma makineleri ile çiftçiler desteklenmiştir. Pirot Belediyesi’ne 20 adet süt sağım ve 3 adet süt soğutma makinesi… Ahududu Kökleri Temini Projesi En az gelişmiş 46 belediye içerisinde bulunan Arilye Belediyesi’nin tarımsal üretimi meyve üretimine dayanmaktadır. Bu kapsamda bölge ahududu üretiminde merkez konumda olup üretilen ahududunun %90’ı diğer ülkelere ihraç edilmektedir. Sırbistan’da bulunmayan ve ithal edilen 40.000 adet tulameen tipi ahududu kökü çiftçiler için temin edilmiştir. Pojega Soğuk Hava Deposu ve Kurutma Tesisi Novi Pazar Belediyesi’ne bağlı Pojega ilçesindeki Tarım Birliği’ne 30 tonluk bir soğuk hava deposu ile 500 kg kapasiteli tünel tipi bir sebze-meyve kurutma tesisi kurulmuştur. Sırbistanlı çiftçilere Sırbistan’da bulunmayan Tulameen tipi ahududu kökü temini… Sancak Bölgesine 7 Ambulans Hibesi Sancak bölgesinde bulunan 6 şehirdeki 7 hastanenin hizmetinde kullanılmak üzere 7 acil yardım ambulansı hibe edilmiştir. Ukrayna’da Çernobil çocuklarının tedavi programına destek… Ukrayna Çernobil Nükleer Reaktörü Lahdinin Yenilenmesi Çernobil felaketinin 25. yıldönümü nedeniyle 2011 yılında Kiev’de düzenlenen “Nükleer Enerjinin Güvenilir ve Yenilikçi Kullanımı Zirvesi”nde ülkemiz tarafından taahhüt edilen 1 milyon avro tutarındaki bağış Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) eşgüdümünde yönetilecek olan Bağış Fonu’na aktarılmıştır. Çernobil Çocukları Ukrayna’da Çernobil Nükleer Santralinde meydana gelen kazanın ardından 1992 yılında bölgeden aileleriyle birlikte tahliye edilen bir grup kadın tarafından kurulan “Çernobil Çocukları Yaşam Vakfı”na 2012’den bu yana destek verilmektedir. Söz konusu yardım kapsamında Çernobil çocuklarının tedavi programına destek olunmuştur. 97 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Ukrayna Krestyanovka Okulu ve Kolokolçik Anaokulu tadilatı… Krestyanovka Okulu ve Kolokolçik Anaokulu Tadilatı Kırım Özerk Cumhuriyeti Eğitim, Bilim, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın işbirliğinde Pervomayskiy ili Krestyanovka Genel Eğitim Okulu ve Kolokolçik Anaokulunun tadilatı gerçekleştirilmiştir. Kotelnikovo ve Melniçnoye’de Okulu Tadilatları Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin Krasnogvardeysk şehrinde 121 çocuğun eğitim gördüğü Kotelnikovo Genel Eğitim Okulunun su ve kanalizasyon tesisatı yenilenmiştir. 105 öğrencinin eğitim gördüğü Belogorsk ili Melniçnoye köyünde ise okulun kapı ve pencerelerinin tadilatı yapılmıştır. AFRİKA Kuzey Sahra Mısır Kamu Yatırım Projeleri (Hazine Müsteşarlığı) Mısır’a ekonomik kalkınmanın desteklenmesi ve kamu yatırım projelerinin finansmanı amacıyla ülkemiz tarafından 1 milyar dolar tutarında kredi sağlanmasına ilişkin anlaşma 30 Eylül 2012 tarihinde imzalanmıştır. 2012 ve 2013 yıllarında kredi iki eşit dilim olarak Mısır’a verilmiştir. Libya Libya Misurata Fizyoterapi Hastanesi İnşası Libya’da iç savaştan zarar gören Libya vatandaşlarına yönelik bir hastanenin inşası devam etmektedir. 2.500 m2 alana sahip hastanenin 2014 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Hastaneden günde 250 kişinin yararlanması hedeflenmektedir. El Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar Merkezi İnşası Libya’nın doğusunda yer alan El-Beyda kentinde 2012 yılında inşasına başlanan eğitim merkezi; 15 sınıf, müdür, öğretmen ve sekreterya odaları ile terapiye uygun çocuk yüzme havuzu bölümlerinden oluşmaktadır. 600 engelliye hizmet verebilecek kapasitedeki merkezin inşaatı devam etmektedir. Libya’da 600 engelliye hizmet verebilecek El Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar Merkezi… Libya Turgut Reis Türbesi Restorasyon Projesi Libya’da gerçekleştirilmesi planlanan Turgut Reis Türbesi’nin restorasyon işi kapsamında uygulama projesi hazırlatılmıştır. 98 Tunus’a 12 adet balıkçı teknesi… Tunus Tunus Türk Dostluk Derneğinin Desteklenmesi Tunus Türk Dostluk Derneği tarafından Tunuslu öğrencilere tarih, edebiyat, kültür ve din ilimleri konularında kurs ve seminerler vermek üzere kurulan yurt ve derslikler tefriş edilmiş ve donanımı sağlanmıştır. Tunus’ta Balıkçılık Sektörünün Desteklenmesi Tunus’un iç bölgelerinde yer alan Gabes şehrinde belgeli balıkçılık yapan ihtiyaç sahibi ailelere 12 adet balıkçı teknesi hibe edilmiştir. Tunus radyosu çalışanlarına eğitim… Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün Faslı 4 uzmana eğitimi… Tunus’ta Radyo Kurulması Tunus’ta yaşanan yönetim değişikliği sonrası yeni radyo ve TV frekansları verilmeye başlanmıştır. “Tunus Hayırseverler Derneği” isimli sivil toplum kuruluşu da kurduğu şirket aracılığı ile frekans başvurusu yapmıştır. Tunus’ta yayın yapacak FM radyo istasyonunda çalışacak olan 10 uzmana 5 gün süreyle eğitim verilmiştir. Tunus Acil Müdahale Genel Müdürlüğü’ne Teknik Donanım Desteği Tunus Acil Müdahale Genel Müdürlüğü’ne 3 takım güvenlik izleme kamera sistemi, 15 adet bilgisayar, 5 adet yazıcı, 4 adet fotokopi makinesi ile 1 adet tarayıcı hibe edilmiştir. Fas Rabat Yunus Emre Türk Kültür Merkezi Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri bünyesinde düzenlenen dil kurslarından birçok Faslı öğrenci yararlanmıştır. Suya Erişim Eğitim Programı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen eğitim programına 4 uzman katılmıştır. 99 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Benin’de pamuk yetiştiriciliği için 4 traktör ve tarım ekipmanı hibesi… Sahraaltı Afrika (Güney Sahra) Benin Beninli Çömlekçilere Ekipman Hibesi Benin’de çömlekçilik işleri yapan girişimcilerin desteklenmesi amacıyla, çömlek fırını inşasında kullanılan malzemeler temin edilmiştir. Pamuk Yetiştiriciliği ve Benin Entomoloji Laboratuvarı Kurulması Pamuk Yetiştiriciliği Programı ile ülkenin kuzey bölgesinde yer alan Bohicon ve Parakou Tarımsal Araştırma Enstitüsüne, pamuk üreticilerine dağıtılmak üzere 500’er adet sırt pülverizatörü, el çapası, maske, eldiven ve gözlük hibe edilmiştir. 4 adet traktör ve tarım ekipmanı ise Benin Tarım Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı için sağlanmıştır. Burkina Faso’da okul, çıraklık eğitim merkezi ve sağlık ocağı inşası… Toprak hazırlama, doğru girdi temini, yetiştirme tekniği, hasat ve tarımsal mekanizasyon konularında eğitim sağlanmıştır. Entomoloji Laboratuvarı Kurulması çalışmaları devam etmektedir. Burkina Faso Okul, Sağlık Ocağı ve Çıraklık Eğitim Merkezi İnşası Burkina Faso’da okul, çıraklık eğitim merkezi ve sağlık ocağı inşa edilmiştir. Tarımsal Sulama Kapasitesinin Geliştirilmesi İslam Kalkınma Bankası ile TİKA işbirliğinde, Burkina Faso Tarım ve Su İşleri Bakanlığı’ndan 4 uzman ve yöneticinin baraj yapımı ve yönetimi, tarımsal su kaynakları kullanımı gibi konularda eğitim alması sağlanmıştır. Küçük ölçekli sulama göletlerinin planlanması, projelendirilmesi ve katılımcı sulama yönetimi eğitim programından ise 5 Burkina Fasolu uzman yararlanmıştır. Burundi’ye gıda yardımı ve insani yardım… Burundi Burundi Kalkınma Ortakları Sektörel Konferansına Katılım Ekim 2012’de Cenevre’de “Burundi’nin Kalkınma Ortakları” konferansı düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıya Türkiye’den de katılım sağlanmıştır. Anılan Konferans sırasında yapılan taahhütlerin takibi yapılmaktadır. Gıda Yardımı 2013 yılında Burundi’ye gıda yardımı ve insani yardımlar gerçekleştirilmiştir. 100 Kamerun’da 35.000 kişinin faydalandığı 10 adet su kuyusu… Kamerun 10 Adet Su Kuyusu Açılması Kamerun Adamaoua bölgesinde bulunan 35.000 nüfuslu Ngaoundal şehrinde 10 adet su kuyusu açılmıştır. Bilgisayar Sınıfı ve Biçki-Dikiş Atölyesi Tefrişatı Marwa ve Yaounde şehirlerinde bulunan eğitim kurumlarının bilgisayar sınıfı ve biçki-dikiş atölyeleri tefriş edilmiştir. 11 Kamerunlu uzmana yap-işletdevret modeli hakkında eğitim… Kamerunlu Uzmanlara Yap-İşlet-Devret Modeli Eğitim Programı Türkiye’de kullanılan Yap-İşlet-Devret modeli ile ilgili deneyimlerin aktarıldığı eğitim programına 11 Kamerunlu uzman katılmıştır. Eğitim Merkezinin Tefrişatı Kamerun’da faaliyet gösteren Kamerun Kültür ve Eğitim Vakfına ait Eğitim Merkezinin tefrişatı yapılmıştır. Encemine’de Çad Aile ve Sosyal Faaliyetler Bakanlığına bağlı 11 Sosyal Faaliyet Merkezi’nin desteklenmesi… Çad OMEG Girişimcilik Eğitimi Projesi TİKA ile OMEG Derneği işbirliğiyle gerçekleştiren proje kapsamında uzmanlara tarım alanında eğitim sağlanmış, sonrasında Çad’da tarım kooperatiflerinin oluşumu desteklenmiştir. Söz konusu kooperatiflerin tarımsal kapasitelerinin artırılması amacıyla birer adet traktör, römork, dört ve on iki diskli pulluk hibe edilmiştir. Encemine’deki Sosyal Faaliyet Merkezlerine Malzeme Desteği Encemine’de Çad Aile ve Sosyal Faaliyetler Bakanlığına bağlı 11 Sosyal Faaliyet Merkezine malzeme hibe edilmiştir. Çad’a sığınan yerel topluluklara 1.300 paket gıda yardımı… Gıda Yardımı Çad’a sığınan yerel toplulukların ciddi açlık sorunlarıyla karşılaşmaları nedeniyle pirinç, şeker ve yağdan oluşan 1.300 paket gıda yardımı yapılmıştır. BİSEG Çad Sağlık Organizasyonu TİKA ve BİSEG (Bir İnsan Dünyaya Bedeldir Sağlık ve Eğitim Köyleri Gönüllüleri Derneği) işbirliğinde gerçekleştirilen Çad Sağlık Organizasyonu kapsamında 3000 küçük cerrahi operasyon gerçekleştirilmiş ve bu yolla sağlık personeline uygulama eğitim verilmiştir. 101 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kongo’da 3.000 Pigme’ye meslek edindirme kursu… Kongo Demokratik Cumhuriyeti Pigmelere Eğitim ve Üretim Desteği FEMODER isimli sivil toplum kuruluşu işbirliği ile savaşlardan en çok etkilenen Pigme nüfusa yönelik olarak gerçekleştirilen, okuma-yazma, briket ve tuğla yapımı gibi gelir getirici meslek edindirme kurslarından 3.000 Pigmenin faydalanması sağlanmıştır. Cibuti Evrensel İslam Kültür Vakfı’na bilgisayar laboratuvarı… Cibuti Türkiye-Cibuti 1. Ortak Sağlık Haftası Programı Türkiye-Cibuti Ortak Sağlık Haftası kapsamında, 27 Türk doktor, program boyunca Cibutili hekimlerle ortak muayene ve ameliyatlar gerçekleştirmiş ve Türkiye’de kullanılan tıbbi uygulamaları kendileri ile paylaşmıştır. Program’da 77 ameliyat, 594 muayene gerçekleştirilmiş, ayrıca yenidoğan canlandırma konusunda 3 ayrı kursta toplam 67 yardımcı sağlık personeline eğitim verilmiştir. Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması Cibuti’de faaliyet gösteren Evrensel İslam Kültür Vakfı (UICT) isimli derneğin 50 öğrenci kapasiteli yurduna bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Etyopya Robe Ortaokulu’na bilgisayar laboratuvarı kurulumu… Etyopya Su Sağlama Projesi Shinille bölgesinde Adeyder ve Jedane ile Dube’de birer adet su kuyusu açılmış, Hullu’da bir adet sarnıç inşa edilmiştir. Ortaokula Malzeme ve Ekipman Desteği Etyopya Robe Ortaokulu’na bilgisayar laboratuvarı kurulmuş ve tefriş edilmiştir. Türkiye-Cibuti 1. Ortak Sağlık Haftası Programı’nda 77 ameliyat, 594 muayene… 102 Kalkınma Bankacılığı Eğitim Programı Etyopya’dan Türkiye’ye gelen 10 uzmana kalkınma bankacılığı konusunda eğitim verilmiştir. Gabon’da 420 öğrenci kapasiteli eğitim kompleksi… Gabon Gabon’da Eğitim Kompleksi İnşası TİKA ve Gabon Yüksek İslam Konseyi işbirliği ile inşa edilen Eğitim Kompleksinin 2014 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Tek kampüs içerisinde kız ve erkek ayrı lise binaları, öğrenci yurtları, spor salonları bulunacak olan merkezden 420 öğrenci faydalanacaktır. Gabon Girişimcilik Eğitimi Gabon Şirket Geliştirme Merkezi ve Dışişleri Bakanlığı’ndan 11 yetkili Türkiye’deki ticaret odalarından bilgi almışlardır. Fildişi Sahili Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü’nün tıbbi cihaz donanımı… Fildişi Sahili Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü tıbbi cihaz Donanımı Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü, bölgede kendi alanında büyük bir boşluğu dolduran bir sağlık kurumudur. Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü’nce talep edilen nabız ölçme aleti, solunum cihazı, nebülizör, elektrikli muayene yatağı, EKG simülatörü gibi çeşitli tıbbi cihazlar sağlanarak Enstitü’nün donanımı sağlanmıştır. İç Güvenlik İstihbaratı Eğiticilerin Eğitimi Fildişi Sahili Polis Teşkilatına yönelik olarak Türkiye’de İç Güvenlik İstihbaratı Eğiticilerin Eğitimi Kursu düzenlenmiştir. Gambiya’da 100 aileye 500 küçükbaş hayvan desteği… Gambiya Gambiya’da Hayvancılığın Geliştirilmesi Soma şehrinde yaşayan 100 aileye, toplam 500 küçükbaş hayvan, Birikama şehrinde yaşayan üreticilere 22 adet tahıl üretme makinesi ve kendilerinin buz ve meyve suyu üretip satabilmeleri amacıyla 25 kadın üreticiye buzdolabı temin edilmiştir. Ayrıca 2012 yılında balık teknesi temin edilen üreticilere proje kapsamında 7 adet balık ağı takımı desteği de verilmiştir. Hastane Otomasyon Sistemi Projesi Gambiya’nın başkenti Banjul’da bulunan Viktorya Kraliyet Eğitim Hastanesinin tıbbi kayıt dairesinin bilgilerinin dijital ortama aktarılması amacıyla hastane otomasyon yazılım sistemi kurulmuş olup, sağlık hizmetinin etkili ve etkin sunulması için söz konusu daire personeline yönelik otomasyon sistemi kullanımı eğitimi verilmiştir. Birikama şehrinde yaşayan üreticilere 22 adet tahıl üretme makinesi… Masa Tenisi Ekipman Temini Gambiya Masa Tenisi Federasyonu desteklenmiş ve ülkenin 7 ayrı bölgesindeki okullardaki sportif faaliyetleri desteklemek amacıyla spor malzemeleri hibesi gerçekleştirilmiştir. 103 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Gana Evrensel İslam Kültür Vakfı’nın desteklenmesi… Gana Türkiye-Gana Eğitim Gönüllüleri Yetimhane Tefrişatı Projesi Akra’da özellikle yetim ve öksüz çocukların temel ihtiyaçlarını ve eğitimlerini karşılayarak, onların; kişisel, mesleki ve kültürel gelişimlerine destek olmak üzere faaliyet gösteren Gana Evrensel İslam Kültür Vakfı adlı sivil toplum kuruluşunun hizmet kalitesinin artırılması amacıyla ihtiyaç duyulan malzemeler temin edilmiştir. Gineli doktorlara Hitit Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde eğitim… Gine Gineli Doktorların Ülkemizde Eğitimi Çorum’da bulunan Anadolu Tıbbiyeliler Derneği (ANATIPDER), Sağlık Bakanlığı ve TİKA işbirliğinde Gineli doktorların Hitit Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde bir ay boyunca Üroloji, Plastik Cerrahi, Jinekoloji, Göz ve Genel Cerrahi alanlarında eğitim alması sağlanmıştır. Gine-Bissau Bissau Belediyesi’ne Topografi Malzemeleri Hibesi Bissau Belediyesi’nin ihtiyaç duyduğu topografi malzemeleri ile 130 adet çeşitli büro malzemesi hibe edilmiştir. Najah Mesleki Eğitim Merkezinin tadilatı... Kenya Batı Kenya’da Tavuk Üreticiliği Desteği Batı Kenya’da ihtiyaç sahibi kişi ve ailelere tavuk ve kümes malzemesi hibe edilmiştir. Najah Mesleki Eğitim Merkezinin Tadilatı Kenya Kıyı Eyaletinde faaliyet gösteren Najah Mesleki Eğitim Merkezinin binasının tadilatı gerçekleştirilmiştir. Kenya’ya 5 adet ambulans hibesi… 104 Ijara Bölge Hastanesi’ne Doğumevi İnşası Kuzeydoğu Kenya eyaletinde bulunan Ijara Bölge Hastanesi bünyesinde bir doğumevi inşası gerçekleştirilmiştir. Doğumevi için 2 adet, Kenya Sağlık Bakanlığı için de 3 adet olmak üzere toplam 5 adet ambulans hibe edilmiştir. Lesoto Krallığı’na acil gıda yardımı... Lesoto Acil Gıda ve Malzeme Yardımı Kuraklıkla mücadele eden ve En Az Gelişmiş Ülkeler arasında bulunan Lesoto Krallığı’nda anne-çocuk beslenmesindeki sorunların hafifletilmesi amacıyla acil gıda yardımı yapılmıştır. Madagaskar Mahajanga Üniversitesi Dişçilik Fakültesi’ne teknik malzeme desteği… Madagaskar Dişçilik Fakültesine Malzeme Desteği Madagaskar Mahajanga Üniversitesi bünyesinde kurulan Dişçilik Fakültesine daha çok implant işlemleri için gerekli 92 kalem çeşitli teknik ekipman ve malzeme hibesi yapılmıştır. Madagaskar Kadın El Sanatları Merkezi Tadilatı Madagaskar Turizm ve El Sanatları Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Ulusal El Sanatları Merkezi (CENAM) binasının tadilatı yapılmıştır. Malavi’de Anne Sağlığı Girişimi Programı’nın desteklenmesi… Malavi Mali’de toplam 36 adet su kuyusu… Mali Anne Sağlığı Girişimine Tıbbi Malzeme Desteği Malavi Devlet Başkanı Joyce Banda’nın öncülük ettiği “Anne Sağlığı Girişimi” için 28 kalemden oluşan tıbbi malzeme ve ekipman hibesi gerçekleştirilmiştir. Batı Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesi Mali’de 30 adet su kuyusu açılması işi kapsamında şantiye kurulması ve sondaj çalışmaları yapılmış, 6 ay içinde Mali’de toplam 36 adet su kuyusu açılmıştır. Bugüne kadar Mali’de açılan su kuyularından yaklaşık 62.000 kişi faydalanmıştır. Mali’ye 1.550 adet gıda paketi dağıtımı… Mali Kültür Miraslarının Korunması Ahmed Baba Yüksek Etüdler ve İslami Araştırmalar Enstitüsü ve Kütüphanesi bünyesinde muhafaza edilen İslam tarihinin önemli kültür hazinelerinden olan elyazması eserlerin yitirilmemesi ve dünya mirası kültür varlıklarına kazandırılması doğrultusunda çalışmalar yapılmaktadır. Afrika Ülkelerine Gıda Desteği Afrika Ülkelerine Gıda Desteği Programı kapsamında Mali’ye 1.550 adet gıda paketi dağıtılmıştır. 105 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Moritanya’da pratisyen hekimlere tıbbi ekipman desteği… Moritanya Gülümseyen Çocuklar Moritanya Projesi Moritanya’da pratisyen hekimlerin temel tıp becerilerinin geliştirilmesi, merkez ve çevre kamplarda yaşayanlara sağlık hizmetlerinin ulaştırılması kapsamında tıbbi ekipman desteği sağlanmıştır. Moritanya Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Bakanlığı’nda 18 uzman ve orta düzey yöneticiye 1 haftalık eğitim… Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Eğitimi Moritanya Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Bakanlığı’nda görevli 18 uzman ve orta düzey yöneticiden oluşan gruba Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Merkezi’nde 1 haftalık eğitim verilmiştir. Gazetecilerin Eğitimi Moritanya Gazeteciler Sendikası’nın talebi doğrultusunda 15 gazeteciye İstanbul’da Anadolu Ajansı’nda 15 gün eğitim verilmiştir. Moritanyalı 15 gazeteciye Anadolu Ajansı’nda eğitim… Moritanyalı Sağlık Personelinin Eğitimi Nuakşot Anne-Çocuk Hastanesinde görevli 10 kişilik sağlık ekibine (Doktor, Hemşire, Ebe) Ankara Zekai Tahir Burak Hastanesinde kadın sağlığı ve doğum konularında 1 ay süreyle eğitim sağlanmıştır. Mozambik Mozambik Emtia Borsasına Destek Tarım ürünleri pazarlarında; düzen, verimlilik ve şeffaflığın sağlanması ve pazarların bütünleştirilmesi amacıyla Mozambik Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulması planlanan Emtia Ticaret Borsasına 4 adet dört çeker araç ile çeşitli büro mobilyası, bilgisayar ve bilgi işlem ekipmanı sağlanmıştır. 106 Nijer Devlet Yetimhanesi ile Mevlana Koleji’nin desteklenmesi… Nijer BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Nijer Devlet Yetimhanesi ve Mevlana Koleji İhtiyaçlarının Temini Uluslararası Gökkubbe Yardım Derneği ve Nijer’de ortak kuruluşu olan ONG Assama Vakfı işbirliğinde bölgede yürütülen proje kapsamında, yetimhanede barınan bebekler için karyola, yatak alımı ve bölgede eğitim faaliyetleri yürüten Mevlana Koleji için ihtiyaç duyulan bilgisayar alımı gerçekleştirilmiştir. Sağlık Ekipmanı Temini Katarakt operasyonlarında kullanılmak üzere 1 adet fako cihazı ve 1 adet göz ameliyat mikroskobu hibe edilmiştir. Nijer İstatistik Kurumu uzmanlarının eğitimi… Nijer İstatistik Kurumu Uzmanlarına Eğitim TİKA ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işbirliğinde, Nijer İstatistik Kurumu’nda görev yapmakta olan 10 uzmana, “genel nüfus sayımı sonrası sayım sonuçlarının değerlendirilmesi” ve “istatistik mevzuatının geliştirilmesi” konularında, ülkemizde iki farklı eğitim programı tertiplenmiştir. Nijer Su Kuyuları Projesi, 7. Etap Çalışması TİKA, DSİ ve Uluslararası Gökkubbe Yardım Derneği işbirliğinde Nijer’deki 7. Etap su kuyusu çalışmaları kapsamında solar sistemli su kuyuları kurulmuş, bunun için gerekli olan 28 adet su pompası alınmıştır. Senegal Cheikh Anta Diop Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nin iyileştirilmesi… Senegal Ucad Mediko-Sosyal Merkezinin İyileştirilmesi Cheikh Anta Diop Üniversitesi kampüsü bünyesinde 2011 yılında TİKA tarafından inşa edilen Mediko-Sosyal Merkezine bir su deposu inşa edilmiş ayrıca eksik kalan röntgen odalarının kurşun plaka ile kaplanması ve binanın etrafına fayans döşenmesi, asfalt yapımı gibi ihtiyaçları karşılanmıştır. Kolda Mesleki Eğitim Projesi Senegal’in ekonomik ve sosyal sıkıntıların en yoğun yaşandığı bölgelerinden biri olan Kolda kırsalında yaşayan ve çatışmalarda sakat kalarak mağdur olan yoksul gençlere mesleki eğitim imkanı sağlanması amacıyla bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Kolda kırsalında yaşayan gençlere mesleki eğitim imkanı… Sağlık Eğitim Programı Senegal’in başkenti Dakar’da bulunan, ülkenin en önemli hastanelerinden biri olan Fann Devlet Hastanesi acil servisinin çalışmalarını geliştirmek amacıyla 4 Senegalli doktor için Ankara’da “Hastane Yönetimi” konulu eğitim programı düzenlenmiştir. 107 FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Sierra Leone’de eğitim tesisine idari merkez yapımı… Tivaoune Anaokulu Tadilat ve Tefrişatı Senegal’in Tivaoune şehrinde TİKA tarafından kurulan Tivaoune Anaokulunun kapasitesinin artırılarak daha fazla sayıda öğrenciye sağlıklı koşullarda eğitim imkanı sağlanması amacıyla gereken tadilat ve tefrişat işleri yapılmıştır. Sierra Leone Sierra Leone Okul, İdari Bina ve Mescit İnşası Sierra Leone’de faaliyet gösteren “Why Islam in Action Foundation” adlı sivil toplum kuruluşunun talebine istinaden, Sierra Leone’deki bir eğitim tesisinin içerisinde inşa edilmesi planlanan 175 m2 büyüklüğünde bir mescit ile 900 m2 büyüklüğünde bir idari merkezin yapılmasına destek verilmiştir. Sierra Leone Gönüllü Sağlık Ekibi Projesi TİKA ile Yeryüzü Doktorları Derneği işbirliğinde Sierra Leone’nin başkenti Freetown ve çevresindeki köylerinde sağlık hizmeti verecek, bağış ilaçlarla halka tedavi imkanı sunacak uzman doktor ekibi ülkede görevlendirilmiştir. Sierra Leone’nin başkenti Freetown ve çevresine uzman doktor görevlendirilmesi… Somali Tarım Okulundan 2013 yılında 190 öğrenci mezun oldu. Somali Somali Tarım Okulu TİKA ve İHH işbirliğinde Somali’de tarımsal kapasitenin artırılmasına yönelik kurulan Somali Tarım Okulu’nda, öğrencilere; toprak işleme, tohumdan fide elde etme, fide şaşırtma, çapalama, sulama, tohum elde etme, saklama, arıcılık, hayvancılık gibi konularda 4 hafta süreyle teorik ve pratik eğitim almaktadır. Tarım okulundan 2013 yılsonu itibarıyla 190 öğrenci mezun olmuştur. Sahil Güvenlik Botu Hibesi Somali’ye 4 adet sahil güvenlik botu hibe edilmiştir. Somali’nin öncelikli bölgelerine 600 bilgisayar hibesi… Eğitim Desteği Çatı eğitim organizasyonu ile birlikte Somali’nin öncelikli bölgelerine 600 bilgisayar hibe edilmiştir. Şifa Hastanesi Eğitim Projesi Mogadişu’da pratisyen hekimlerin temel tıp becerilerinin geliştirilmesi ile merkez ve çevre kamplarda yaşayanlara sağlık hizmetlerinin ulaştırılması kapsamında tıbbi malzeme yardımı yapılmıştır. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Somalili 5 asistan cerraha, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uzmanlık eğitimi verilmiştir. 108 Dr. John Garang Polis Eğitim Merkezine 31 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarı… Güney Afrika Kamu Borç ve Risk Yönetimi İngiliz Uluslar Topluluğu (Commonwealth) Sekretaryası işbirliğiyle “Borç Yönetimi Analitik Modeli Pilot Uygulaması” kapsamında Güney Afrika Cumhuriyeti Hazinesi yetkilileri ile ülkemizin borç ve risk yönetimi alanındaki tecrübeleri paylaşılmıştır. Güney Sudan Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması Güney Sudan’ın Başkenti Juba’da bulunan Dr. John Garang Polis Eğitim Merkezine 31 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Juba Havalimanı’nda çalışan 20 uzmana 1 ay süreyle uygulamalı eğitim… Havalimanı Çalışanlarının Eğitimi Juba Havalimanı’nda çalışan 20 uzman, Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin Esenboğa tesislerinde 1 ay süreyle uygulamalı eğitime tabi tutulmuştur. Ham Petrol Taşıma Eğitimi Güney Sudan Petrol ve Madencilik Bakanlığı’nda görevli 46 mühendis, Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Ceyhan Bölge Müdürlüğü’ndeki eğitim tesislerinde ham petrolün boru hatları yoluyla taşınması konusundaki iki haftalık eğitim programına katılmışlardır. Sudan’da mesleki eğitim merkezinde 565 eğitimciye sertifikalı kurs verilmiştir. Sudan 360 adet çadırın ve 1.250 adet gıda paketinin dağıtımı… Sudanlı Selzedelere Çadır ve Gıda Yardımı Son 20 yılın en yoğun yağışlı sezonunu geçiren Sudan’da ortaya çıkan sel felaketi sebebiyle yaklaşık 15 bin ev sel felaketinden etkilenmiştir. Acil ihtiyaçlara binaen 360 adet çadırın ve 1.250 adet gıda paketinin, selin en çok etkilediği başkent Hartum’a bağlı Fakih Ebul Kasım, Soba, Ciref, Kiryab ve Merabial Şerif bölgelerine dağıtımı yapılmıştır. Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi Resmi açılışı 24 Şubat 2013 tarihinde yapılan, Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi, sahip olduğu teknik ve insan gücü altyapısı ile Sudan’ın en önemli merkezlerinin başında gelmektedir. Söz konusu merkezde toplam 49 akademik ve idari personel çalışmaktadır. Merkez tarafından 2013 yılında 565 kişiye çeşitli alanlarda sertifikalı kurs verilmiştir. 109 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Yaklaşık 750 bin köylüye hizmet veren Abu Gute Hastanesi’ne tıbbi destek… Abu Gute Hastanesine Tıbbi Malzeme ve Cihaz Desteği El-Cezire Eyaleti’nde Abu Gute Hastanesi, çevresindeki 136 köyde yaşayan, yaklaşık 750 bin köylüye hizmet vermeye çalışan tek hastane özelliğini taşımaktadır. Teknik donanım ve malzeme açısından zor şartlarda hizmet veren söz konusu hastaneye tıbbi malzeme ve cihaz desteği verilmiştir. Darfurlu 60.000 çiftçiye tohum desteği… Darfurlu Çiftçilere Tohum Desteği 2010-2012 yılları arasında Sudan’ın Darfur bölgesinde kasabalarda yaşayan çiftçilere çeşitli türlerde tohum desteği sağlanmıştır. Projenin çok yararlı ve başarılı olması sebebi ile 2013’te aynı proje farklı çiftçiler için uygulanmıştır. Çiftçilere; 25 kalemden oluşan 100 ton tohum dağıtılmıştır. Projeden 60 bin aile faydalanmıştır. Svaziland Krallığı’nda iki adet su kuyusunun açılımı gerçekleştirilmiştir. Svaziland Su Kuyusu Açılması Svaziland Krallığı’na iki adet su kuyusu açılması sağlanmıştır. Tanzanya Tanzanya Radyo TV Kuruluşuna Teknik Ekipman Yardımı Tanzanya’nın ulusal televizyon ve radyo yayın kuruluşuna modern ekipman sağlanmıştır. Zanzibar Devlet Üniversitesi’nin Desteklenmesi Zanzibar Üniversitesine kurulacak olan laboratuvar ve kütüphane için talep edilen teknik ekipman hibe edilmiştir. Afrika Ülkelerine Gıda Yardımı TİKA ve İHH ortaklığında Tanzanya Zanzibar adası sakinlerine 1.500 adet gıda paketi dağıtılmıştır. Zanzibar Devlet Üniversitesi Laboratuvarı ve Kütüphanesi’nin desteklenmesi… Togo’da el zanaatları alanında mesleki atölye kurulumu… Togo Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezi İnşa ve Tefrişatı Togo’nun başkenti Lomé’de faaliyet gösteren Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezinde, ailelerinin geçimlerini temin etmek ve gençlerin kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak amacıyla bir atölye inşa edilmektedir. 110 Uganda’da 2 Radyo istasyonuna teknik destek… Uganda BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Uganda’da 2 Radyo İstasyonuna Teknik Destek Uganda’nın başkenti Kampala’da yayın yapan bir yerel radyonun teknik altyapısı tamamen yenilenirken, Mbale’deki radyo istasyonuna ise teknik ekipman tedarik edilmiştir. Uganda’ya 1.841 adet gıda paketi yardımı… Gıda Yardımı Uganda’ya 1.841 adet gıda paketi yardımı yapılmıştır. Zambiya Turizm Eğitmenlerine Eğitim Zambiyalı 10 turizm eğitmenine Antalya Muratpaşa Turizm ve Otelcilik Meslek Lisesi tarafından Antalya’daki 5 yıldızlı otellerde 1 ay süreyle staj imkanı sağlanmıştır. 1.200 kişilik Zambiya Our Lady’s Hospice Bakımevine tıbbi malzeme ve ekipman desteği… Zambiya Our Lady’s Hospice Bakımevine Tıbbi Malzeme Desteği Our Lady’s Hospice bakımevi Zambiya’nın başkenti Lusaka’da faaliyet göstermektedir. Ayda yaklaşık 1.200 kişiye hizmet veren bakımevinin ihtiyacı olan tıbbi malzeme ve ekipman hastaneye hibe edilmiştir. ORTA DOĞU Lübnan Kuzey Lübnan’da Aydamun, El-Birre ve Kuaşra beldeleri ve civarında su kuyusu açılması… Suya Erişim Programı Kuzey Lübnan’da Aydamun, El-Birre ve Kuaşra beldeleri ve civarında yaşayan Türkmenlerin su ihtiyaçlarını karşılamak üzere; su kuyusu açılması, abone bağlantılarının yapılması, asfalt kaplamalarının yapılması, elektrik jeneratörü yerleştirilmesi, otomasyon sisteminin kurulması, abonelik işlemlerinin tamamlanarak abonelere temiz içilebilir su sağlanması, sistemin işletilmesi ile ilgili eğitimlerin verilmesi sağlanmıştır. 111 FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Lügnan Daru’l-Şifa Hastanesi Laboratuvarı’na tıbbi cihaz ve malzeme temini… Lübnan Kan Bankası ve Laboratuvar Projesi Daru’l-Şifa Hastanesi’nde Laboratuvar ve Kan Bankası kurulmuş olup, ihtiyaç duyulan tıbbi cihaz ve malzeme temin edilmiştir. Lübnan Ain Wazein Hastanesi’ne PCR Cihazı Hibesi ve Doktorların Eğitimi Lübnan’da Dürzi Topluluğu Ain Wazein Hastanesi Yönetim Kurulunun talepleri neticesinde bölgedeki hastalıkların tanısında kullanılmak üzere Polymerase Chain Reaction (PCR) Laboratuvar cihazı hibe edilmiş, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 3 uzmana cihazın kullanımıyla ilgili eğitim sağlanmıştır. Lübnan’da bulunan Filistin kamplarına 1.000 ton şeker hibesi… Lübnan’a Şeker Yardımı Lübnan’da bulunan Filistin kamplarındaki gıda ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla UNRWA’nın ülkemizden gıda yardımı talebi kapsamında; Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun Kızılay’a devretmiş olduğu ve Afyonkarahisar Şeker Fabrikası’nda bulunan 1.000 ton şeker hibesi gerçekleştirilmiş, ayrıca konu ile ilgili 2 uzman Lübnan’da görevlendirilmiştir. Filistin Gazze Türk-Filistin Dostluk Hastanesi inşaatı 10 bloktan oluşan, 34.000 m2 kapalı alana sahip 150 yataklı Filistin-Türkiye Dostluk Hastanesi’nin inşasına Mayıs 2011’de başlanmıştır. 2013 yılında inşasına devam edilen hastanenin tıbbi donanımı, mobilyası ile elektronik ekipmanı da ülkemiz tarafından sağlanacak olup, Batı Şeria ve Gazze’nin en büyük hastanesi olma özelliğini taşıyacaktır. Nablus Türk Kız Okulu Filistin Ulusal Yönetimi Eğitim Bakanlığı işbirliğinde tüm Filistin şehirlerine bir okul hedefi kapsamında Nablus Belediyesi bünyesinde Nablus Türk Kız Lisesi 2013 yılında inşa edilmiştir. Üç dönüm arazi üzerinde 2.666 m² kapalı alanda yer alan okul, 3 katlı ve 450 öğrenci kapasitesine sahiptir. 14 dersliğe sahip okulda fizik, kimya, biyoloji ve bilgisayar laboratuvarları bulunmaktadır. 10 blok ve 34.000 m2 kapalı alana sahip 150 yataklı Filistin-Türkiye Dostluk Hastanesi’nin inşası… Gazze Tarım Bakanlığı’na 10 adet tam donanımlı traktör temini… Gazze Hayvan Besiciliği Projesi Filistin Gazze Hayvan Besiciliği kapsamında 200 aileye 1000 koyun ve 2 aylık yemlerinin hibesi sağlanmıştır. Ayrıca, Gazze Tarım Bakanlığı’na 10 adet tam donanımlı traktör temin edilmiştir. Gazze Acil Akaryakıt Yardımı Filistin’in Gazze bölgesinde yaşanmakta olan enerji sıkıntısının giderilmesine katkıda bulunmak ve bölgede bulunan hastane ve sağlık kuruluşlarının elektrik gereksinimini karşılamak üzere akaryakıt yardımı yapılmıştır. 112 İran İstatistik Merkezi’nden 4 uzmana TÜİK’te eğitim… İran İran İstatistik Programı Ulusal istatistik ofisleri ile yürütülen ikili işbirliği çalışmaları kapsamında, İran İstatistik Merkezi’nden 4 uzman TÜİK’te eğitim almıştır. Yabancı Uyruklular İçin Doktora Burs Programı Doğa Bilimleri, Mühendislik ve Teknolojik Bilimler, Sağlık Bilimleri, Tarımsal Bilimler, Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler alanlarında Türkiye’de tezli yüksek lisans ve/veya doktora yapan veya yapmak üzere burs programına başvuran yetenekli ve üstün başarılı 47 öğrenciye mali destek sağlanmıştır. TÜBİTAK tarafından İranlı 47 öğrenciye burs desteği… Irak Kıyafet Yardımı Programı Kuzey Irak’ta yaşayan halka 20.203 parça giyecek yardımı yapılmıştır. Iraklı Kanaat Önderleri Kişisel Eğitim ve Tecrübe Paylaşım Programı Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD) işbirliğinde gerçekleştirilen “Iraklı Kanaat Önderleri Kişisel Eğitim ve Tecrübe Paylaşım Programı” kapsamında 54 uzman 12 gün süreyle eğitim almıştır. Yemen Yemenli Hastaların Tedavisi Yemen’de çatışmalara sahne olan halk ayaklanmalarında yaralanan ve hastalanan Yemenli hastalar TİKA ve Sağlık Bakanlığı’nın işbirliğiyle Türkiye’ye getirilmiştir. 21 hasta ve 10 refakatçiden oluşan toplam 31 kişi ambulanslarla Ankara’nın 4 ayrı hastanesinde tedavi altına alınmıştır. Kuzey Irak’ta yaşayan halka 20.203 parça giyecek yardımı… Yemen’de Meslek Edindirme Projesi Sertifika Programı TİKA ve Asitane Kültür Eğitim Sanat ve Dayanışma Derneği işbirliğinde Yemen’de Meslek Edindirme Projesi Sertifika Programı yürütülmektedir. 15 adet fotoğraf makinesi, 20 adet dikiş makinesi, eğitim materyalleri hibe edilmiş, 9 danışman Yemen’de görevlendirilmiştir. Yemen’de Meslek Edindirme Kurslarının desteklenmesi… 113 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 102 Azerbaycan’lı sağlık personeline eğitim… Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Personeline eğitim… GÜNEY VE ORTA ASYA Azerbaycan Azerbaycan Sağlık Personeline Eğitim T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından aralarında uzman doktorların da bulunduğu toplam 102 Azerbaycan’lı sağlık personeline eğitim verilmiştir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Personeline Staj Programı Sekizer kişilik toplam 32 doktor ve sağlık personelinin birer aylık sürelerle Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde dört aşamadan oluşan staj programları gerçekleştirilmiştir. Elyazması Eserlerin Korunması Bakü İslam Üniversitesinin kütüphanesinde bulunan 1.928 adet elyazması ile 1.824 adet Arap harfli matbu eserin katalogunun çıkartılması, restore edilmesi, sayısallaştırılması, koruma tedbirlerinin belirlenmesi ile ilgili olarak çalışmalar yapılmış, ekipman ve malzeme desteği sağlanmış, 10 uzmana Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü’nde eğitim verilmiştir. Ağcabedi Bölgesinde Tarımsal Sulama Amaçlı Su Kuyuları Açılması Yukarı Giyameddinli ve Mirzehagverdili köylerinde tarımsal sulama amaçlı 3 adet artezyen su kuyusu açılmıştır. Her iki köyde toplam 3.900 kişi yaşamaktadır. Açılan kuyulardan 60-70 aile arazilerini sulamak üzere istifade edebilecektir. Faryab Meymene Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesine tıbbi donanım desteği… Afganistan Kabil Atatürk Çocuk Hastanesinin Tadilatı 2012 yılında başlatılan Kabil Atatürk Çocuk Hastanesi’nde iki bloğun genel tadilatı, ameliyathane, havalandırma ve oksijen sistemleri ile yoğun bakım odalarının bakımı yapılmıştır. Faryab Meymene Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesi 2005 yılından beri TİKA tarafından işletilen hastaneye 2013 yılında tıbbi donanım ve malzeme desteği yapılmıştır. 114 Belh Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne bilgisayar laboratuvarı kurulumu… Belh Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne Malzeme Desteği Belh Üniversitesi Rektörlüğü’nün talebi üzerine Ziraat Fakültesi’ne bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Cevizcan ve Sarıpul İllerinde Bağcılık Eğitimi Verilmesi Cevizcan ve Sarıpul illerinin tarım dairelerinde görev yapan 20 teknik personel ile yöre üreticilerinden 25 kişiye bir hafta süreyle bağcılık eğitimi verilmiştir. Semengan İli Aybek İlçesi Deryahan Köprüsü Yapımı Semengan ili Aybek ilçesinde bulunan Deryahan Köprüsü, aşırı yağışlar sonucu oluşan sel nedeniyle yıkılmıştır. Köprünün 10 köyü şehir merkezine bağlayan yegane köprü olması sebebiyle, yöre halkının ulaşımı açısından önemi büyüktür. 35 metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğindeki köprü yeniden inşa edilmiştir. Cevizcan ve Sarıpul İllerinde 25 kişiye bağcılık eğitimi… Uluslararası Polis İşbirliği Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından 2013 yılında 204 Afgan polise Sivas’ta farklı alanlarda eğitim verilmiştir. Gürcistan AISI Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi Tadilatı ve Mini Sera Yapımı Projesi 2012 yılında başlanan ve 2013 yılında tadilatı tamamlanan AISI Rehabilitasyon ve Adaptasyon Merkezi’nde engelli çocukların sebze üretimi çalışmaları için bir uygulama serası inşa edilmiştir. Semengan İli Aybek İlçesi Deryahan Köprüsü’nün yeniden inşası… Hulo Kız Öğrenci Yurdu’nun Tadilat ve Tefrişatı Hulo kasabasında ortaokul ve lisede okuyan ve maddi desteğe muhtaç kız öğrencilerin eğitim ve öğrenimlerini daha uygun koşullarda sürdürebilmeleri için gerekli fiziksel mekanların oluşturulması sağlanmış ve donatılmıştır. Bolnisi Belediyesi Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Tadilatı 2009 yılında hizmete açılan merkezde, zihinsel engelli çocuklar okul öncesi terapi ve rehabilitasyon hizmeti almaktadır. Her eğitim yılında 40 öğrencinin faydalandığı merkeze mobilya, beyaz eşya, eğitim malzemeleri alınmıştır. Batum Engelli Merkezi’nin hizmete girmesi ile 150 kişi merkezden yararlanıyor. Gürcistan Batum Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Tadilatı Merkezin tadilatı kapsamında binanın elektrik, su ve kanalizasyon tesisatı yeniden yapılmış, pencere, kapı ve merdivenleri ile döşemeleri ve ısıtma sistemi yenilenmiş ve 4 katlı asansör yapılmıştır. Batum Engelli Merkezi’nin hizmete girmesi ile 150 kişinin merkezden yararlanması planlanmaktadır. 115 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Gürcistan Sağlık Bakanlığı’ndan 17 sağlık personeline eğitim… Sağlık Personeline Eğitim Gürcistan Sağlık Bakanlığı’ndan 17 sağlık personeline kendi branşlarında T.C. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde eğitim verilmiştir. Burs Yardımları Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından 191 Gürcü öğrenciye burs sağlanmıştır. 191 Gürcü öğrenciye burs… Kazakistan Sağlık Bakanlığı’nın 50 personeline 4 farklı alanda eğitim… Kazakistan Kazak Sağlık Personeline Eğitim Kazakistan Sağlık Bakanlığı’nın 20 personeline Fizyoloji alanında, 10 doktoruna Nöropatoloji alanında, 10 doktoruna Travmatoloji alanında Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde, 10 doktoruna ise Onkoloji Cerrahisi alanında Ankara Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde eğitim verilmiştir. Başsavcılık Enstitüsü Uzmanlarının Eğitimi “Ekstremizm ve Fundemantalizmle Mücadele” konuları başta olmak üzere, 42 kişiden oluşan gruba Mart ve Mayıs aylarını kapsayan 2 ayrı dönemde eğitim verilmiştir. Kazakistan Sağlık Merkezlerine 15 adet EKG cihazı… Almatı’da 90 öğrenci kapasiteli Kimsesiz Çocuklar Yatılı Okulu’na ekipman desteği… Akmola İli Ereymentau İlçesi Sağlık Merkezlerine EKG Cihazı Verilmesi Akmola ilinin Ereymentau ilçesinde yer alan sağlık merkezlerinde kullanılmak üzere 15 adet EKG cihazı hibesi gerçekleştirilmiştir. Perzent Yetimhanesi Tefrişatı Almatı ili Karasay ilçesinde 2009 yılında kurulan Perzent Çocuk Evi, yetim çocukların sevgi, huzur ve şefkat atmosferinde her türlü ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanmasına ev ortamında hizmet veren ilk ve tek yetimhane olma özelliğini taşımaktadır. 43 kimsesiz ve yetimin barındığı çocuk evinin tüm donanım ve tefrişatı yapılmıştır. 8 No.lu Zihinsel Engelli Çocuklar Devlet Yatılı Okuluna Destek Almatı’da bulunan ve 90 öğrencisi ile 50 personeli bulunan 8 No.lu Kimsesiz Çocuklar Yatılı Okulu’na malzeme ve ekipman desteğinde bulunulmuştur. 116 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Kazakistan’da 60 teknik eğitmene eğitim… Mesleki Teknik Eğitimde Eğiticilerin Eğitimi Kazakistan’ın nitelikli ara eleman ihtiyacının karşılanması amacıyla beş branşta 60 teknik eğitmen Beşiktaş Yıldızerten Anaokulu, Başakşehir Anaokulu, Bağcılar Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Zeytinburnu Mehmet İhsan Mermerci Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, Üsküdar Selimiye Anadolu Tarım Meslek Lisesi’nde eğitim almışlardır. Kırgızistan’a 60 milyon dolar tavizli kredi… Kırgızistan FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Manas Üniversitesi’nin Desteklenmesi Ülkemizin desteğiyle kurulan Manas Üniversitesi’nin akademik ve idari personelinin giderleri Milli Eğitim Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır. Üniversitede 506 akademik personel, görev yapmaktadır. Kırgızistan Karacıgaç Köyü İçme Suyu Projesi Bişkek’e 12 kilometre uzakta bulunan 6 bin nüfuslu Karacıgaç köyüne kesintisiz temiz içme suyu ulaştıracak içme su deposu ve dağıtım merkezi inşa edilerek köyde yaşayan 5.000’in üzerindeki kişi ile ve Caş Ümüt Hayır Vakfı tarafından kurulan 90 öğrencinin barındığı yurdun temiz ve sağlıklı su ihtiyacı karşılanmıştır. Kırgızistan Onkoloji Merkezlerine 4 mamografi cihazı… Dijital Mamografi Görüntüleme Sistemi Desteği Kadınlarda göğüs kanserinin erken teşhis edilmesi amacıyla Bişkek Ulusal Onkoloji Merkezi ile Oş Onkoloji Merkezi’ne ikişer adet dijital mamografi cihazı temin edilmiştir. Uzgen Parkı ve Çeşme İnşası Bursa Yıldırım Belediyesi ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği tarafından Kırgızistan’ın Uzgen şehrinde, içinde çeşme de bulunan Uzgen Parkı inşa edilmiştir. Belediyecilik tecrübelerini paylaşmak amacıyla hibe edilmiş olan çocuk oyun parkı ve spor aletleri alana monte edilerek halka açılmıştır. Hızlı Yetişen Ağaç Türleri (Kavak ve Söğüt) Yetiştiriciliği Projesi İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde düzenlenen eğitim programına Kırgızistan Çevre Koruma ve Ormancılık Devlet Ajansı’ndan 8 uzman katılmıştır. 117 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Tavizli Kredi Desteği Hazine Müsteşarlığımız tarafından 2013 yılında 38.548.000 dolar ve 22.000.000 dolar olmak üzere Kırgızistan’a tavizli kredi sağlanmıştır. FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Demetevler Onkoloji Hastanesi’nde 13 Özbek doktorun eğitimi… Özbekistan Kemik İliği Nakil Merkezi Kurulması 2008 yılında başlatılan Hematoloji ve Kemik İliği Nakli Alanında İşbirliği Programı kapsamında, Özbekistan’ın ilk Kemik İliği Nakil Merkezi 2011 yılında Taşkent’te hizmete açılmıştır. 2013 yılında Demetevler Onkoloji Hastanesi’nde yapılan eğitimlere 13 Özbek doktorun katılımı sağlanmıştır. Özbekistan’da Plastik Cerrahi Operasyonları Interplast Türkiye Derneği, TİKA, Özbekistan Sağlık Bakanlığı ve Özbekistan Sanatı ve Kültürü Forumu Fonu Kadınlar Konseyi işbirliğinde 2009-2012 yıllarında Özbekistan Karakalpakistan Cumhuriyeti, Semerkant, Cizzak, Buhara, Kaşkaderya, Sirderya ve Fergana illerinde hastalıklar, kazalar ve doğumdan gelen kusur ve bozuklukları bulunan hastaların tedavisi amacıyla çeşitli plastik cerrahi operasyonları gerçekleştirmiştir. 2013 yılında ise Buhara şehrinde doktor ve sağlık personelinden oluşan 16 kişilik heyet dudak ve damak yarıkları, yanık izleri ve doğumsal şekil bozuklukları olan 0-24 yaş aralığındaki 210 çocuk ve yetişkin muayene edilmiş ve 90 çocuğa plastik cerrahi operasyon yapılmıştır. Özbekistan’da 210 çocuk ve yetişkin muayene edildi, 90 çocuğa plastik cerrahi operasyonu gerçekleştirildi. Özbek Doktorlara Ülkemizde Tıp Eğitimi Özbekistan’da ana-çocuk sağlığı alanında çalışmakta olan 22 kişiden oluşan çocuk doktoru, neonatolog (yenidoğan uzmanı), doğum uzmanı ve jinekolog uzmanlara 28 gün süreyle ülkemizde kısa süreli eğitim programı düzenlenmiştir. Tam Donanımlı Mobil Klinik Hibesi Nevai ve çevre illerde faaliyet gösterecek bir adet tam donanımlı mobil klinik hibe edilmiş olup, kırsal bölgelerde yaşayan yaklaşık 11.000 kişiye sağlık taraması yapılmıştır. Tam donanımlı mobil klinik ile 11.000 kişiye sağlık taraması yapıldı. Özbek Turizm Yetkililerine Ülkemizde Turizm Kapasite Artırma Programı Özbekistan’ın 15 ilinin turizm konularından sorumlu vali yardımcılarından oluşan heyete 2012 ve 2013 yıllarında TİKA ve Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğinde ülkemizde turizm eğitimi verilmiştir. Özbek Vali Yardımcılarına turizm eğitimi… 118 Özbekistan’da Kavakçılığın Geliştirilmesi Programı Özbekistan’da Kavakçılığın Geliştirilmesi Programı kapsamında 3 danışman Özbekistan’da görevlendirilirken, ormancılık altyapısının geliştirilmesine teknik destek verilmesi amacıyla, 9 Özbek uzman için İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde eğitim programı düzenlenmiştir. Muzaffergah Şehri’nde 4 katlı hastane inşası... Pakistan Türk Dostluk Hastanesi Pencab eyaleti Muzaffergah şehrinde hastane binası inşaatına ait altyapı ve çevre düzenlemesi işi 2012 yılında yapılan yer teslimi ile resmen başlatılmıştır. Yürütülen çalışmalar ile hastanenin inşaatı tamamlanmış olup tıbbi tefrişatı, donanımı da gerçekleştirilmiştir. 4 katlı bir bloktan oluşan hastanenin yatak kapasitesi 50’dir. Elektronik girişli 2 adet ameliyathane, 1 adet morg ve 1 çamaşırhanesi ile aynı bölgede başka bir örneği bulunmamaktadır. Hastane bahçesi ile birlikte 4,5 dönümlük arazi üzerine kurulmuştur. 72 odalı, 200 öğrenci kapasiteli Türk Dostluk Yurt Binası inşası… Pencab eyaletinde 50 kadın çiftçinin her birine 6 adet (biri damızlık) keçi dağıtımı… 30 öğrenciye Konya Veterinerlik Fakültesi’nde veterinerlik eğitimi… Türk Dostluk Okulu ve Yurt Binası İnşası “Pakistan’da Her Eyalette Bir Okul” programı ile Pakistan’ın 4 eyaletinde (Pencab, Sind, KPK, Belucistan) resmi anlamda temasa geçilerek yapılacak okullar için arazi tahsis edilmesi istenmiştir. Muzaffergah şehrinde 1 adet okul binası ve 1 adet yurt binası inşa edilmiş ve tefrişatı tamamlanmıştır. 640 öğrencinin yararlanacağı okul 2 katlı olup, 20 öğrenci kapasiteli 32 adet dersliğe sahiptir. Yurt ise 72 odalı olup asgari 200 öğrenciyi barındıracak kapasitededir. Okul ve Yurt Binaları Bahçesi ile birlikte 15,5 dönümlük arazi üzerine kurulmuştur. Keçi Yetiştiriciliği Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Bölgedeki Kadının Güçlendirilmesi Faysalabad Tarım Üniversitesi ile işbirliğinde, Pencab eyaletinde bulunan Faysalabad şehri ve etrafındaki kırsal bölgeden 50 kadın çiftçi seçilerek her birine 6 adet (biri damızlık) keçi dağıtılmıştır. 5 yıl süreyle devam etmesi öngörülen program kapsamında büyüyen yavruların yeni ailelere (lider çiftçilere) teslimi öngörülmektedir. Her çiftçinin doğan 2 keçi yavrusunu yeni çiftçilere teslim etmesi yoluyla kendi kendini idame ettirebilen bir tür çiftçi birliği meydana getirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca program kapsamında 30 öğrenci Konya Veterinerlik Fakültesi’nde veterinerlik eğitimi almıştır. 119 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Mannar kentinde 100 haneli “Türkiye-Sri Lanka Dostluk Köyü” inşası… Sri Lanka Türkiye-Sri Lanka Dostluk Köyü İnşası Sri Lanka’da 2009 yılında yaşanan çatışmaların sona ermesiyle, eski yerlerine dönmeye başlayan aileler temel barınma sorunları ile karşı karşıya kalmışlardır. 22 bin mültecinin ağaç altlarında ve geçici barınaklarda yaşamasını engellemek üzere kuzey bölgesindeki Mannar kentinde “Türkiye-Sri Lanka Dostluk Köyü” inşa edilmesi kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede Mesken ve Kaynakları Geliştirme Kuruluşu (OHRD) işbirliğiyle 100 hanelik konutların inşasına başlanmıştır. Kurulacak dostluk köyünde ailelerin temiz suya erişim ihtiyaçları da karşılanacaktır. Buna ek olarak, Mannar’da meslek edindirmeye yönelik faaliyet gösteren Ulusal Gençlik Konseyi’ne ait eğitim binasında ihtiyaç duyulan bilgisayarlar da ülkemiz tarafından sağlanmıştır. Tacikistan Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumuna bir adet minibüs temini… Tacikistan Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumunun Desteklenmesi Tacikistan Sağlık Bakanlığı, Romatizmalı Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumu, fizyoterapi bölümlerinde eski ve kullanıma müsait olmayan tıbbi aletlerin yerine, tedavi gören hasta çocuklara daha kaliteli ve çağdaş tıbbi hizmetlerin sunulabilmesi için modern tıbbi malzeme ve ekipman desteği verilmiştir. Ayrıca hasta çocukların nakil işlemlerinin karşılanabilmesi amacıyla bir adet minibüs temin edilmiştir. Tacikistan Çocuk Onkoloji Merkezi Tefrişatı Duşanbe şehri Onkoloji Bilim Merkezi bünyesinde metruk halde bulunan binanın “Çocuk Onkoloji Merkezi” olarak hizmet verecek şekilde tadilatı tamamlanmış, gerekli tıbbi cihaz, malzeme ve ekipman satın alınarak hibe edilmiştir. Türkmenistan Ahalteke atlarının neslinin devamının sağlanması… Türkmenistan Ahalteke Atlarının Genetiklerinin Korunması Türkmenistan, dünyaca meşhur Ahalteke atları için Bakanlığa sahip tek ülkedir. Türkmen Atları Devlet Birliği, Ahalteke atlarının dünya çapında tanıtılması ve sağlıklı bir şekilde neslinin devam ettirilebilmesi amacıyla kurulmuş bir bakanlıktır. 2013 yılında ilk etapta 5 jokey ikinci etapta 5 at yetiştiricisi toplam 10 kişi ülkemizde eğitilmiştir. Moleküler ve Genetik Laboratuvarı’nın sarf malzemeleri olan DNA testleri satın alınarak teslim edilmiştir. Bu testlerle Türkmenistan’da mevcut Ahalteke atların nesil tescili yapılacaktır. Ahalteke atlarının uluslararası yarışmalara katılabilmeleri için gerekli sertifikanın alınabilmesi amacıyla seçilen 4 veteriner için eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitim çerçevesinde, Ahalteke atlarının ülke dışına çıkarılabilmesine yönelik uluslararası veteriner kuralları ve prosedürleri anlatılmış ve eğitimlerin 2014 yılında hem Türkiye hem de Türkmenistan’da devam ettirilmesi kararlaştırılmıştır. 120 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM 2013 yılında üç etapta, Antalya’da 49, Avaza’da ise 510 Türkmen turizm personelin eğitimi… Türkmenistan’da Turizmin Geliştirilmesi Hazar Denizi kıyılarındaki Avaza’nın turizm bölgesi haline getirilmesi, bölgedeki yatırımların giderek yoğunlaşması ve otellerde çalışan personelin mesleki kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla, ülkemiz tarafından 2000’li yılların başından itibaren turizm alanındaki eğitim faaliyetlerine devam edilmektedir. 2013 yılında üç etapta, Antalya’da 49, Avaza’da ise 461 personelin eğitim alması sağlanmıştır. Myanmar’a 4 adet traktör ve çeşitli tarım ekipmanı hibesi… Bangladeş Bangladeş Eğitim Bakanlığı Teknik Eğitim Altyapısının Geliştirilmesi Bangladeş Eğitim Bakanlığı bünyesinde bulunan ve eğiticilerin eğitildiği sınıflardan birine ait gerekli donanımın sağlanmıştır. Eğitici Eğitim Merkezi Kurulması Bangladeş Yurtdışında Çalışan Vatandaşlar Bakanlığı’na bağlı Tekstil Eğitim Merkezi’nde kullanılacak olan malzemeler hibe edilmiştir. Myanmar Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığı’na Tarım Ekipmanı Hibesi İş gücünün yanı sıra gayrisafi milli hasılasının da %65’ini tarım sektörünün oluşturduğu Myanmar’a 4 adet traktör ve çeşitli tarım ekipmanı hibesi gerçekleştirilmiştir. Bir tarım ülkesi olan Myanmar’da tarımda makineleşmenin yaygınlaştırılmasına katkı sağlanmıştır. 121 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM İpekyolu Uluslararası Konferansı Tarihi önem taşıyan İpek Yolu üzerinde uygulanan diplomasinin kökenleri, etkileri ve uzun soluklu olasılıklarını tartışma amacıyla “Büyük İpek Yolu Diplomasisi: Tarihten Geleceğe Uluslararası Konferansı” Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü işbirliğinde düzenlenmiştir. Konferansa 22 ülkeden 51 yabancı ve 550 Türkmen katılmıştır. FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Ulan Bator’da Moğolistan Hayvancılık Milli Programı kapsamında 12 uzmanın eğitimi… UZAK DOĞU Moğolistan Moğolistan’da Hayvancılık Sektörüne Destek 2012 yılında başlatılan Moğolistan Hayvancılık Milli Programı kapsamında “Hayvanların Tescili” ve Helal Yolla Hayvan Kesimi” Tarım ve Hayvancılık konularında 12 uzmanın eğitimi sağlanmıştır. Ulanbator Merkezi İlçe Belediyeleri Su Temini Ulanbator Büyükşehir Belediyesinin sınırları içerisinde Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh, Baganuur, Bagahangai ve Nalayh Belediyelerinde halkın büyük çoğunluğu merkezden uzakta ve çadır mahallelerinde yaşamaktadır. Bahse konu belediyelerde, temiz içme suyu temininde ve hijyenik olmayan koşullar dolayısıyla suların kullanımında sıkıntılar oluşmaktadır. Anılan belediyeler tarafından kullanılmak üzere 4 su kuyusu ve 2 su deposu yaptırılmıştır. Kamboçya Ulanbator’da 4 su kuyusu açılmış, 2 su deposu inşa edilmiştir. Kamboçya Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Desteklenmesi En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik yürütülen faaliyetler kapsamında, Kamboçya Krallığı Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bilgisayar, yazıcı ve kesintisiz güç kaynağı cihazından oluşan teknik donanım desteği sağlanmıştır. Kamboçya Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullara ve Emniyet Müdürlüğü’nün genel merkezi ile 24 şehirdeki ofislerine toplam 80 adet bilgisayar hibesi gerçekleştirmiştir. Laos Mittaphab Hastanesi’ne Tıbbi Ekipman Temini Başkent Vientiane’deki Mittaphab Hastanesi’nin kardiyoloji bölümüne, görüntüleme ve tanı cihazlarından oluşan 4 parça tıbbi ekipman hibe edilmiş, 2 uzman 5 gün süreyle görevlendirilmiştir. Kamboçya Emniyet Müdürlüğü’ne 80 adet bilgisayar hibesi… 122 25 uzmana rekabet hukuku eğitimi… Endonezya Rekabet Hukuku Eğitimi İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik, Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) teknik destek talebi doğrultusunda İİT üyesi ülkelerine yönelik olarak düzenlenen rekabet hukuku eğitimi kapsamında 25 uzman eğitilmiştir. Endonezya Girişimcilik Eğitimi Projesi KOSGEB ve TİKA işbirliğinde 20 Endonezyalı uzman ve girişimciye yönelik olarak ülkemizde bir haftalık eğitim programı düzenlenmiştir. Endonezyalı Hakim ve Savcılara Yönelik Eğitim Programları Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından Ankara ve İstanbul’da düzenlenen eğitim programına 11 Endonezyalı hakim ikinci programa ise 10 Endonezyalı savcı katılmıştır. 20 Endonezyalı uzmana girişimcilik eğitimi… Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi’ndeki 45 okula 80 bilgisayar seti desteği… Filipinler Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi Okullarına Bilgisayar Alımı Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi’ndeki 5 il ve 2 şehirde belirlenen 45 okula 80 adet bilgisayar seti alınarak eğitim koşullarının iyileştirilmesine destek verilmiştir. Filipinler Eğitim Bakanlığı’na Tablet Bilgisayar Desteği Haiyan tayfunundan zarar gören okulların evrak arşivlerinin dijital ortamda kayıt altına alınarak kurtarılmasını teminen yüksek çözünürlüğe sahip 40 adet tablet bilgisayar Filipinler Eğitim Bakanlığı’na teslim etmiştir. Ormoc bölgesine 55 ton gıda yardımı… Ormoc Bölgesine Acil Gıda Yardımı Haiyan tayfunundan etkilenen Ormoc bölgesine 55 ton gıda yardımı ulaştırmıştır. 50 ton pirinç ve 100 gıda paketinden oluşan yardımdan 25 bin kişi faydalanmıştır. 123 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Solomon Adaları’na deniz ambulansı hibesi… OKYANUSYA “Samoa Mağdur Destek Grubu” tarafından inşa edilen okulun elektronik donanımı… Samoa Samoa Mağdur Destek Grubu Okuluna Destek Şiddete ve cinsel istismara uğrayan çocukların topluma kazandırılması ve eğitimi amacıyla “Samoa Mağdur Destek Grubu” tarafından inşa edilen okulun elektronik donanımı sağlanmıştır. Solomon Adaları Solomon Adaları’na Deniz Ambulansı Hibesi Adalardaki yerel hastaneler ile sağlık ocakları arasında, hastaların ve doktorların taşınması amacıyla, deniz ambulansı olarak kullanılmak üzere 4 adet motorlu bot Sağlık Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir. Havana Üniversitesi’nde bir eğitim sınıfı ile bir idari odanın tadilat ve tefrişatı… AMERİKA Küba Havana Üniversitesi ile İşbirliği Ankara Üniversitesi Latin Amerika Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin (LAMER) girişimiyle, TİKA ile Havana Üniversitesi arasında 2011 yılında protokol imzalanmıştır. Protokol çerçevesinde 2013 yılında Havana Üniversitesi’nde bir eğitim sınıfı ile bir idari odanın tadilat ve tefrişatı yapılmıştır. Güneş enerjisi alanında 6 Kübalı uzmana 4 hafta süreyle eğitim… 124 Güneş Enerjisi Kapasite Artırımı Programı Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Artırımı Programı kapsamında, 6 Kübalı uzmana Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde güneş ısıl sistemler konusunda 4 hafta süreyle eğitim verilmiştir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Guatemala’daki 5.000 çiftçiye tarımsal ekipman ve kamyonet desteği… Kolombiya Bolivya’da ise 625 kinoa çiftçisine tarımsal ekipman desteği… Peru, Bolivya ve Guatemala’daki Çiftçilere Tarımsal Ekipman Desteği Modern tarımsal ekipmanla çiftçilerin daha verimli ürün almaları sağlamak ve hayat standartlarının yükseltilebilmesi amacıyla; Guatemala’daki 5.000 çiftçiye kahve hasat ve dağıtımı için tarımsal ekipman ve kamyonet desteği; Peru’daki 450 kadın mandıra çiftçisine, saman, yulaf ve benzeri yemleri öğüten yem değirmeni, veteriner kiti ve teknik destek; Bolivya’da ise 625 kinoa çiftçisine verimliliği artıracak tarımsal ekipman desteği verilmiştir. Belize Karl Heusner Memorial Hastanesi’ne tıbbi cihaz ve donanım desteği… Belize FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Karl Heusner Memorial Hastanesi’ne Tıbbi Malzeme Desteği Belize Başbakanı’nın eşi Sn. Barrow’un yönettiği “Kadın ve Çocuklar için Özel Temsilcilik” (Special Envoy for Women and Children) tarafından Karl Heusner Memorial Hastanesi’nde Pediyatrik Yoğun Bakım Ünitesi kurulması planlanmıştır. 2014 yılında tamamlanması planlanan ünite için tıbbi cihaz ve donanım desteği verilmiştir. Saint Lucia St. Lucia İtfaiyesine Ambulans Karayip ülkelerinin bir araya gelerek oluşturdukları Karayipler Topluluğu (CARICOM) ve Doğu Karayip Ülkeleri Teşkilatı (OECS) üyesi olan St. Lucia’nın itfaiye departmanında kullanılmak üzere 1 adet ambulans temin edilmiştir. Şili El Pino Hastanesinin Çocuk Bölümüne sağlık ekipmanı temini… Şili Santiago El Pino Hastanesi Çocuk Bölümü İçin Sağlık Teçhizatı Temini Şili’nin başkenti Santiago’da yer alan El Pino Hastanesinin Çocuk Bölümüne endoskopi yıkama ve dezenfektör, EKG’li defibrilatör, otomatik eksternal defibrilatör, EKG cihazı, vb. cihazlar verilmiş; ayrıca hastanenin tefrişatına katkı sağlanmıştır. 125 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Kolombiya Cumhurbaşkanlığı İşbirliği Ajansı’nın (APC) Ülkemizi Ziyareti Kolombiya’nın uluslararası kalkınma işbirliğinden sorumlu resmi kuruluşu olan Kolombiya Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İşbirliği Ajansı (APC) Başkanı ve beraberindeki heyet KOSGEB, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve GAP İdaresi vb. kurum ve kuruluşlarla görüş alışverişinde bulunmuşlardır. FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Rio de Janeiro’da 4 katlı kültür merkezinin inşası… Meksika Türkiye Cumhuriyeti İlköğretim Okulu’na bilgisayar sınıfı kurulumu… Brezilya Rio de Janeiro Kültür Merkezi İnşası Rio de Janerio’da 2007 yılından beri inşaatı devam eden 4 katlı Kültür Merkezi’nin eksik kalan yemekhane, lojman, dış yüzey ve çatı katı işlerine destek verilmiştir. Bilim Akademileri Küresel Ağı Toplantısı Brezilya’da gerçekleşen “Bilim Akademileri Küresel Ağı Toplantısı”na Türkiye Bilimler Akademisi’nden 2 uzman katılarak bilgi ve tecrübelerini paylaşmışlardır. Meksika Türkiye Cumhuriyeti İlköğretim Okuluna Bilgisayar Sınıfı Türkiye’ye duyulan sempati sebebiyle Türkiye Cumhuriyeti İlköğretim Okulu adını alan okulun donanım eksiklikleri tamamlanmış ve bilgisayar sınıfı kurulmuştur. Kalkınma Yardımları Çalıştayı Meksika Kalkınma Yardımları Ajansı’nın (AMEXCID) kalkınma yardımları raporlamasına destek olmak üzere Meksika’da gerçekleştirilen çalıştaya TİKA uzmanları yanı sıra, Brezilya, Şili, Almanya ve İspanya da katılmıştır. Haiti Children Of Hope İlkokulu’na yardım… 126 Haiti Children of Hope İlkokulu’nun Desteklenmesi Türkiye Diyanet Vakfı tarafından Children of Hope İlkokulu’nun 2013-2014 eğitimöğretim giderleri için yardım sağlanmıştır. Dünya genelinde En Az Gelişmiş ülkeler kriterinde 48 ülke bulunmaktadır. 2.C. EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ), Birleşmiş Milletlerin 1971’de yaptığı bir tanımlamadır. Bu tanımlamaya giren ülkelerin kalkınma süreçlerinde yapısal nedenlerden kaynaklanan temel güçlükleri mevcuttur. Bir ülkenin EAGÜ sayılabilmesi için; insan kaynaklarında zayıflık, ekonomide çeşitlilik eksikliği gibi koşulların yanı sıra en önemli koşul ise kişi başına düşen milli gelirin düşüklüğüdür. Buna göre, kişi başına yıllık milli gelirin üç yıllık ortalaması 900 doların altında olduğu ülkeler EAGÜ sınıfına girmektedir. En Az Gelişmiş Ülkelerin sayısı 2000 yılında Senegal’in, 2003 yılında ise Doğu Timor’un eklenmesiyle 50’ye yükselmiştir. 2007’de Cape Verde ve 2011’de Maldivler listeden çıkmayı başarmışlardır. 2013 itibarıyla ise Samoa listeden çıkmış ancak, Güney Sudan’ın listeye eklenmesiyle sayı 48’de kalmaya devam etmiştir. Bu ülkelerin büyük çoğunluğunu Afrika ülkeleri teşkil etmekte olup, 34’ü bu kıtada; 9’u Asya’da, 4’ü Okyanusya’da ve 1 tanesi de Amerika kıtasında yer almaktadır. Bu ülkelerde yaşayan 880 milyonun üstündeki nüfus, dünya nüfusunun %12,5’ini teşkil etmektedir. EAGÜ’lerdeki yaklaşık 400 milyonluk bir nüfus da aşırı yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Birleşmiş Milletlerce yayınlanan 2013 yılına ait En Az Gelişmiş Ülkeler Listesi aşağıdaki gibidir: TABLO 10: EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELER (2013) 2013 itibarıyla Samoa listeden çıkmış, Güney Sudan listeye eklenmiştir. EAGÜ’lerdeki yaklaşık 400 milyonluk bir nüfus aşırı yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Afganistan Liberya Angola Madagaskar Bangladeş Malavi Benin Mali Bhutan Moritanya Burkina Faso Mozambik Burundi Myanmar Cibuti Nepal Çad Nijer Kongo Demokratik Cumhuriyeti Orta Afrika Cumhuriyeti Doğu Timor Ruanda Ekvator Ginesi Sao Tome ve Principe Eritre Senegal Etyopya Sierra Leone Gambiya Solomon Adaları Gine Somali Gine-Bissau Sudan Güney Sudan Tanzanya Haiti Togo Kamboçya Tuvalu Kiribati Uganda Komorlar Vanuatu Laos Yemen Lesoto Zambiya 127 BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM Kişi başına yıllık milli geliri 900 doların altında olan ülkeler EAGÜ listesindedir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 EAGÜ’lere 2012’de 337,27 milyon dolar, 2013’te 286,31 milyon dolar yardım… Bileşmiş Milletler tarafından ilki 1981 yılında gerçekleştirilen En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansının dördüncüsü 2011 yılında İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Konferansta, 2020 yılına kadar EAGÜ’lerin kalkınmasına yönelik olarak, gerek bu ülkelerde, gerek uluslararası alanda hayata geçirilecek faaliyetleri içeren İstanbul Eylem Programı kabul edilmiştir. İstanbul Eylem Programında ticaretten, sanayiye; turizmden, eğitim ve sağlığa uzanan yelpazede tüm sektörler yer almaktadır. Eylem Programı, sürdürülebilir ekonomik büyüme, insan ve üretim kapasitesinin geliştirilmesi, ekonomik kırılganlığın azaltılması ve her düzeyde iyi yönetişim gibi, EAGÜ’de yapısal dönüşüm hedefiyle uyumlu unsurları içermektedir. Metinde 47 hedef ve 246 eylem yer almaktadır. 1 milyara yakın nüfusa sahip 48 EAGÜ’ye yönelik İstanbul Eylem Programı’nın öncelikli hedefi, bu ülkelerde yoksulluğun ortadan kaldırılmasıdır. Sayın Başbakanımız, anılan Konferans’ta, EAGÜ’lere yönelik olarak kapsamlı bir Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi açıklamıştır. Söz konusu paket, 2012 yılında başlamak üzere yıllık 200 milyon dolarının EAGÜ’lere yönelik ekonomik ve teknik işbirliği program ve projeleri için tahsis edilmesini öngörmektedir. Buna bağlı olarak EAGÜ’lere yönelik proje ve programlar hayata geçiren ülkemiz, taahhüt ettiği tutarın üzerine çıkarak 2012 yılında 337,27 milyon dolar, 2013 yılında ise 286,31 milyon dolar seviyesinde yardım gerçekleştirmiştir. Geçen yıl da olduğu gibi Afrika’ya yapılan yardımların çok büyük bir kısmını Somali, Asya’da yapılan yardımların büyük çoğunluğunu ise Afganistan’a yapılan yardımlar teşkil etmektedir. EAGÜ’ye yapılan yardımların dağılımı aşağıdaki gibidir: Türkiye’den EAGÜ’lere yılda 200 milyon dolar destek taahhüdü… TABLO 11: TÜRKİYE’DEN EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR (2013; MİLYON ABD DOLARI) En Az Gelişmiş Ülkeler EAGÜ’lere yönelik 2011 yılında verilen, yılda 200 milyon dolarlık yardım taahhüdü 3 yıldır başarılı bir şekilde yerine getirilmiştir. 128 Somali Nijer Sudan Mali Senegal Moritanya Etyopya Eritre Uganda Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cibuti Diğer Afrika Ülkeleri Afrika Toplam Afganistan Myanmar Yemen Bangladeş Diğer Asya Ülkeleri Asya Toplam Amerika Toplam Okyanusya Toplam EAGÜ TOPLAM Resmi Kalkınma Yardımı (milyon ABD Doları) 115,74 9,62 6,34 6,10 5,06 4,65 2,98 2,20 1,72 1,46 1,40 12,20 169,47 89,73 14,60 7,81 3,01 0,64 115,77 0,68 0,39 286,31 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIM GRAFİK 29: TÜRKİYE’DEN EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR (2008-2013; MİLYON ABD DOLARI) TÜRKİYE EAGÜ’LERE YÖNELİK EKONOMİK VE TEKNİK İŞBİRLİĞİ PROGRAM VE PROJELERİNDE 2011’DEN BU YANA TAAHHÜT ETTİĞİ TUTARIN ÜZERİNE ÇIKMIŞTIR. 2008 2009 2010 2011 2012 286,31 337,27 279,81 156,55 108,20 171,70 1.339,84 TÜRKİYE’DEN EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE (EAGÜ) YAPILAN KALKINMA YARDIMLARI 2008’DEN BU YANA TOPLAMDA 1,3 MİLYAR DOLARI AŞMIŞTIR. 2013 TOPLAM 129 FAALİYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2013 YILI ÇALIŞMALARI 3.157 2013 yılında kurum ve kuruluşlarımız tarafından 3,157 milyar dolar iki taraflı resmi kalkınma yardımı gerçekleştirilmiştir. 130 151 2013 yılında kurum ve kuruluşlarımız tarafından 151 milyon dolar çok taraflı resmi kalkınma yardımı gerçekleştirilmiştir. 120 TİKA’nın çalışma coğrafyası her geçen yıl genişlemiş ve 2013 yılında program koordinasyon ofisi (PKO) sayısı 36’ya, yardım götürdüğü ülke sayısı ise 120’ye ulaşmıştır. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Hazine Müsteşarlığı uluslararası kuruluşlara 109 milyon dolar katkı yapmıştır. a) Çok Taraflı Katkı Yapan Kurum ve Kuruluşlarımız Ülkemizin çok taraflı yardımlarını uluslararası kuruluşlara aidat ve katkı payı ödeyerek gerçekleştiren kuruluşumuzdan Hazine Müsteşarlığı 2013 yılında 109,86 milyon dolar ve Dışişleri Bakanlığı 25,67 milyon dolar çok taraflı Kalkınma Yardımı gerçekleştirilmiştir. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI 0,4 ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ORMAN VE SU İŞLERI BAKANLIĞI 0,7 3,6 SAĞLIK BAKANLIĞI MILLI EĞITIM BAKANLIĞI DIŞIŞLERI BAKANLIĞI GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 6,13 5,96 25,67 109,86 HAZINE MÜSTEŞARLIĞI b) İki Taraflı Katkı Yapan Kamu Kurum ve Kuruluşlarımız 17,93 39,65 TOKİ AHMET YESEVI ÜNIVERSITESI 39,68 MANAS ÜNIVERSITESI 18,51 41,28 TOPRAK MAHSULLERI OFISI MILLI EĞITIM BAKANLIĞI 43,59 75,80 KREDI YURTLAR KURUMU GENELKURMAY BAŞKANLIĞI 94,09 EMNIYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YTB TİKA SAĞLIK BAKANLIĞI 149,58 292,87 549,19 SURIYELI MISAFIRLERE 432,52 565,41 HAZINE MÜSTEŞARLIĞI 613,09 GRAFİK 31: KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ YARDIMLARI (2013; MİLYON ABD DOLARI) AFAD Afet ve Acil Durum Yönetimi arasında (AFAD) 613 milyon dolar resmi kalkınma yardımı yapılmıştır. 131 2013 ÇALIŞMALARI GRAFİK 30: KURUMLARIN ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPTIĞI ÖDEMELER (2013; MİLYON ABD DOLARI) FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 AFAD, afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet sırasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarını yürütmektedir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2009 yılında Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü yerine kurulmuş Başbakanlık’a bağlı bir kurum olup, afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet sırasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmektedir. • AFAD, 2013 yılında öncelikle Suriyeli Misafirlere yapılan yardımlarını kampların kurulduğu iller başta olmak üzere Türkiye genelinde koordine etmiş ve kaynak sağlamıştır. Bu çalışmalara ilişkin bilgiler Acil ve İnsani Yardımlar bölümünde ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. • Ayrıca Somali’de yürütülen projelere kaynak aktarımında bulunmuş, Filipinler tayfun felaketi için ve Myanmar’da yaşanan insanlık dramlarını hafifletebilmek için acil ve insani yardım yapmıştır. Hazine Müsteşarlığı kamu borç yönetimi, kambiyo, nakit yönetimi vb. eğitimler vermektedir. Hazine Müsteşarlığı Dünya Bankası Grubu’na yönelik katkı sağlayan tek kuruluşumuzdur. 132 Hazine Müsteşarlığı • Mısır’a ve Kırgızistan’a kamu yatırım projeleri desteği (tavizli kredi) vermiştir. • Kırgızistan’a nakit yardımı yapmıştır. • Sudan’da Tek Hazine Hesabı Çalıştayı düzenlemiştir. • Moldova ve Kazakistan’a Kambiyo Rejimi Uygulamaları ve OECD Liberalizasyon Kodları Çalıştayı düzenlemiştir. • Endonezya Kamu Borç ve Risk Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesini gerçekleştirmiştir. • Nijerya Kamu Borç ve Risk Yönetimi Kapasite Geliştirme Programı gerçekleştirmiştir. • Güney Afrika Cumhuriyeti Hazinesi Kamu Borç ve Risk Yönetimi Kapasite Geliştirme Programı gerçekleştirmiştir. • Moğolistan Maliye Bakanlığı personeline Nakit Yönetimi Eğitimi vermiştir. Hazine Müsteşarlığı ayrıca aşağıdaki uluslararası fon, program ve kuruluşlara aidat ve katkıda bulunmuştur; • IMF-PRGT-Uluslararası Para Fonu Yoksulluğu Azaltma ve Büyüme Fonu • Afr.DB-Afrika Kalkınma Bankası, Afr.DF-Afrika Kalkınma Fonu • BSTDB-Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası • AsDB-Asya Kalkınma Bankası-Hisse Senetleri Sermayesi ve Asya Kalkınma Fonu • AsDF-Asya Kalkınma Fonu • IDA-Uluslararası Kalkınma Birliği • GEF-Küresel Çevre Fonu • IBRD-Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası • Bölgesel Konut Edindirme Programı (Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası bünyesinde kurulan Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Karadağ’da Konut Temini Fonu) • Ukrayna Çernobil Nükleer Reaktörü Lahdinin Yenilenmesi (EBRD eşgüdümünde yürütülecek fon katkı) • Deauville İşbirliği ülkelerinin ekonomik dönüşümünü desteklemek amacıyla, Dünya Bankası çatısı altında bir Geçiş Fonu (Fon’dan yararlanması öngörülen ülkeler Mısır, Urdun, Libya, Fas, Yemen ve Tunus’tur.) • OECD’nin en kapsamlı bölgesel işbirliği programlarından biri olan OrtadoğuKuzey Afrika (MENA) Programı. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Tüm kurum ve kuruluşlarımızın Suriyeli misafirlere yönelik çalışmaları Suriyeli Misafirlerin Koordinasyonu adı altında toplanmıştır. Suriyeli Misafirlerin Koordinasyonu Suriye’de başlayan karışıklıklar nedeniyle 2011 yılı nisan ayından itibaren ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için Türkiye “açık kapı politikası” uygulamıştır. Binlerce Suriyeli Misafir Türkiye’ye giriş yapmıştır. Türk kamu kurum ve kuruluşlarının seferber olduğu bu olağanüstü durumda Valiliklerimiz, Belediyelerimiz, AFAD Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türk Kızılayı başta olmak üzere kurumların il örgütlerindeki kaynakların önemli bir bölümü bu işe ayrılmış, Türk personel ise 24 saat çalışma esasına göre görev almıştır. Dolayısıyla Suriyeli Misafirler için çeşitli kurumlarımızca yapılan yardımlar ‘Suriyeli Misafirlerin Koordinasyonu’ adı altında değerlendirilmiştir. (Tüm çalışmalar raporun Acil ve İnsani Yardımlar bölümünde ele alınmıştır). Sudan’dan 86 ve Yemen’den 25 hastaya ülkemizde ücretsiz tedavi imkanı, 16 ülkeden 398 doktora eğitim… Sağlık Bakanlığı • Türkiye’de Suriyeli Misafirlerin sağlık ihtiyaçları karşılanmıştır. (bkz. Acil ve İnsani Yardımlar bölümü) • Afganistan’dan 15, Sudan’dan 12, Özbekistan’dan 58, Kazakistan’dan 50, Gürcistan’dan 17, Azerbaycan’dan 102, Moritanya’dan 21, Cibuti’den 68, Filistin’den 5, Mali’den 6, Kamerun’dan 6, Irak’tan 1, Gine’den 11, Tacikistan’dan 5, Nijer’den 10 ve Kosova’dan 11 olmak üzere toplamda 398 doktora kendi branşlarında Türkiye’nin çeşitli hastanelerinde teorik ve uygulamalı eğitim verilmiştir. • Sağlık alanında işbirliği protokolleri çerçevesinde Afganistan’dan 262, Arnavutluk’tan 100, Azerbaycan’dan 11, Kosova’dan 92, Sudan’dan 86 ve Yemen’den 25 hastaya ülkemizde ücretsiz tedavi imkanı sağlanmıştır. • Sağlık haftaları kapsamında 286 kişiye ameliyat, 1.048 kişiye muayene, 99 kişiye ultrasonografi işlemi, • Moldova, Cibuti, Somali ve Kosova’da gerçekleştirilen Ortak Sağlık Haftası Programları’ndan toplamda 1.334 kişi faydalanmıştır. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) 1992 yılında ülkemizin kalkınma işbirliği çalışmalarının koordine edilmesi amacıyla kurulan TİKA, 24 Ekim 2011 günü kabul edilen 656 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile işbirliğinde bulunulması hedeflenen devletler ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri projeler, programlar ve faaliyetler aracılığıyla geliştirmek, yapılacak katkı, yardım ve ilgili süreçleri yürütmek ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak üzere yeniden yapılandırılmıştır. TİKA, Türkiye’nin kalkınma yardımlarının koordinasyonunu sağlamaktadır. 2002 yılına kadar 20 ülkede aktif olarak faaliyet gösteren TİKA’nın, çalışma coğrafyası her geçen yıl genişlemiş ve 2013 yılında program koordinasyon ofisi (PKO) sayısı 36’ya, yardım götürdüğü ülke sayısı ise 120’ye ulaşmıştır (PKO’lara ilişkin iletişim bilgileri Ek 3’te yer almaktadır). 133 2013 ÇALIŞMALARI Sağlık Haftaları kapsamında 286 ameliyat, 1.048 muayene… FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Sivil toplum ve uluslararası kuruluşlarla birçok ortak projeye TİKA imzası… Eğitim, sağlık, tarım, ulaşım, turizm, su ve sanitasyon, idari ve sivil altyapıların geliştirilmesi, mesleki eğitim ve sosyal hizmetler sektörlerinde çalışmalar yapan TİKA, sivil toplum ve uluslararası kuruluşlarla da birçok ortak projeye imza atmaktadır. Bunlara ek olarak yurt dışında bulunan kültür varlıklarının restorasyonu, Türkiye’nin “En Az Gelişmiş Ülkelere” yönelik işbirliği faaliyetlerinin koordinasyonu ve “Uluslararası Yardımlar ve Kalkınma Strateji Belgesi ile Dış Yardımlar Kanunu”nun hazırlanması sürecinde öncü rol üstlenmektedir. Ülkemiz adına teknik işbirliği ile proje ve program kategorisindeki yardımları bizzat uygulayan ve kamu kurum ve kuruluşları arasında da eşgüdüm sağlayan TİKA aynı zamanda kalkınma yardımı istatistiklerinin raporlanarak ve iç ve dış kamuoyu ile paylaşılmasından da sorumludur. 2013 yılında 1.800’ün üzerinde proje hayata geçiren TİKA’nın çalışmalarına TİKA Faaliyet Raporu’ndan ulaşılabilmektedir. YTB tarafından 116 ülkeden 14.507 öğrenciye burs… Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından 2.680 polise eğitim… 134 Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) • Türkiye Bursları: Kalkınma yardımı alan 116 ülkeden toplam 14.507 uluslararası öğrenci Türkiye’de öğrenim görmeye hak kazanmıştır. Buna ek olarak diğer topluluklardan da 410 uluslararası öğrenci Türkiye’de eğitim almıştır. Uluslararası öğrencilerin burs, harç, ikamet tezkeresi, yurt, genel sağlık sigortası, dil kursu ücreti ile Türkiye’ye gidiş ve dönüş uçak biletleri gibi ihtiyaçları karşılanmıştır. • 2013 yılında Tacikistan ve Tanzanyalı öğrenciler için mezuniyet programı düzenlenmiştir. • Yurtdışında düzenlenen konferans, sempozyum ve çeşitli sosyal ve kültürel etkinlikler desteklenmektedir. 2013 yılında da Arjantin, Arnavutluk, Azerbaycan, Gürcistan, Kırgızistan, Kosova, Lübnan, Makedonya, Ukrayna ve Ürdün’de düzenlenen etkinliklere destek verilmiştir. • Sahraaltı Afrika ülkelerinde öğrenim gören öğrenciler için 191.500 adet ders kitabı desteği verilmiştir. • STK Destekleri: Sivil toplum kuruluşları tarafından yurtdışında gerçekleştirilen projeler desteklenmektedir. 2013 yılında Bosna-Hersek, Gürcistan, Kongo ve Sırbistan’da eğitim alanında gerçekleştirilen projelerle; Filistin, Ermenistan ve Kırgızistan’da gerçekleştirilen araştırma projeleri olmak üzere toplam 9 projeye destek verilmiştir. İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü) • Dost ve kardeş ülkelerin emniyet teşkilatı mensuplarına hizmet içi ve uygulamalı eğitimlerin verilmesi, ülke teşkilatlarının sahip oldukları tecrübelerin karşılıklı olarak paylaşılması, suçla mücadelede ortak bilinç geliştirme ve polis teşkilatlarının terminolojilerinde birlik sağlanması amacına yönelik projeler yürüten Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 2013 yılında gerçekleştirdiği projelerin dağılımı aşağıdaki gibidir: TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Polis eğitimlerinden en çok yararlanan ülkeler Kosova, Libya ve Azerbaycan olmuştur. TABLO 12: EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN KALKINMA YARDIMI FAALİYETLERİ (2013) Görevlendirilen Danışman Sayısı Eğitilen Polis Sayısı Afganistan 13 75 204 Arnavutluk 1 2 16 16 56 257 Bosna-Hersek 2 10 40 Fildişi Sahili 1 4 12 Filistin 3 12 48 Gine 1 5 100 Haiti 2 8 20 Karadağ 4 31 62 Sivas Polis Meslek Eğitim Merkezi’nde 5 yıl süreyle 6 aylık dönemlerde 500 Afgan polisine temel polislik eğitimi… Katar 2 4 8 Kazakistan 10 28 146 Kırgızistan 7 20 108 Azerbaycan Kosova 41 81 527 Libya 18 47 341 Makedonya 12 31 182 Maldivler 3 8 32 Mali 2 8 37 Moğolistan 2 6 32 Nijerya 1 2 12 Orta Asya Bölgesel 4 13 92 Pakistan 3 10 56 Sudan 1 1 2 Tacikistan 4 14 51 Tunus 4 14 112 Türkmenistan 9 34 183 166 524 2.680 TOPLAM • Sivas Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Afganistan Ulusal Polisine yönelik uluslararası eğitim verilmesi ve kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla; 5 yıl süreyle 6 aylık dönemler halinde 500 Afgan polisine temel polislik eğitimi vermektedir. Eğitimin üçüncü dönemi 2013 yılında yapılmıştır. 135 2013 ÇALIŞMALARI Proje Sayısı Ülke Polis Eğitim Programlarından 24 ülke yararlanmıştır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Burslu öğrencilerin iaşe ve ibate işlerini KYK üstlenmiştir. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) • Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve Akraba Topluluklardan ülkemize gelen devlet ve hükümet burslu öğrencilerin iaşe ve ibate işlerinin koordinasyonu ve masraflarının karşılanmasını sağlamaktadır. Genelkurmay Başkanlığı’ndan toplam 355 kişiye eğitim… Genelkurmay Başkanlığı • Genelkurmay Başkanlığı Barış için Ortak Eğitim Merkezi’nde 32 ülkeden toplam 355 kişinin eğitim alması sağlanmıştır. • 22 ülkenin Silahlı kuvvetlerine eğitim desteği vermiş, program kapsamında 2.380 kişi eğitilmiştir. • Dost ve müttefik ülke askeri personelinin eğitilmesi amacıyla Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’da 126 danışman görevlendirilmiştir. • Afganistan’da meslek kazandırma eğitimleri kapsamında 566 kişiye eğitim verilmiş, 7 öğretmen ve 26 öğrenciye kültür gezisi gerçekleştirilmiştir. • Bangladeş, Kazakistan, Kosova ve Moğolistan’daki dil dershanelerinde 614 kişiye eğitim verilmiştir. • Kosova’da 4 okulun bakım onarımı yapılmış, eğitim malzemesi ve ekipman desteği verilmiş; 5 öğretmen ve 40 öğrenciye kültür gezisi düzenlenmiştir. • Bosna-Hersek’te okul ve dernek binasının bakım ve onarımı yapılmış, 9 öğretmen ve 61 öğrenciye kültür gezisi düzenlenmiş ve muhtelif yardım paketleri dağıtılmıştır. 22 ülkenin Silahlı Kuvvetlerine verilen eğitim desteği kapsamında 2.380 kişiye eğitim verilmiştir. TMO’dan Suriye ve Somali’ye 45.000 ton un hibesi… Toprak Mahsulleri Ofisi • Suriye’ye yönelik 35.000 ton ve Somali’ye yönelik 10.000 ton ekmeklik un bağışları gerçekleştirmiştir. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi’nde 4.000 öğrenci öğrenimini sürdürmektedir. 136 Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Kırgızistan’ın başkenti Bişkek şehrinde Türk-Kırgız Devletlerinin ortak Üniversitesi olan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi 1997-1998 öğretim yılında öğretime başlamıştır. • 2012-2013 Eğitim-Öğretim döneminde Bahar Yarıyılı sonu itibarıyla 9 Fakülte, 4 Yüksekokul, 1 Meslek Yüksekokulu’nda 4.000 öğrenci öğrenimini sürdürmüştür. • 17. Yılında 2.500’den fazla mezun veren Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde Türkiye, Kırgızistan ve diğer ülkelerden gelen akademisyenlerce eğitim verilmektedir. Üniversitede 50 Profesör, 82 Doçent ve 25 Yardımcı Doçent görev yapmaktadır. • Üniversite, Yükseköğretim Kurulu bünyesinde Türkiye’deki üniversitelerle aynı statüde özerk bir üniversitedir. Üniversitede eğitim-öğretim parasız olup ihtiyaç sahibi öğrencilere “İhtiyaç Bursu” ve ayrıca “Akademik Başarı Bursu” da verilmektedir. Ders kitapları da üniversite tarafından karşılanmaktadır. Öğretim Dili Türkiye Türkçesi ve Kırgızca’dır. Ayrıca İngilizce ve Rusça da öğretilmektedir. • 1.326 öğrenciye yurt imkanı sağlanmaktadır. Bu da öğrenci sayısının %30’una denk gelmektedir. Manas üniversitesi bu oranla Kırgızistan’da birinci durumdadır. Türkiye ve dünyadaki birçok üniversiteden çok daha öndedir. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 TOKİ tarafından Somali’de 40 derslikli hemşirelik okulu projesi… • Türkiye tarafından her yıl düzenli olarak aktarılan ödeneklerle büyüyen üniversite, Türk kalkınma yardımlarında en çok yardım yapan kurum ve kuruluşlar arasında yerini korumaktadır. FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI Pakistan’da 4.620 konut, 8 okul, 12 ticaret merkezi, 3 spor salonu, 2 sağlık ocağı, 6 cami, 6 sosyal tesis yapımı… • Pakistan’ın Pencab eyaletinde Fazılpur, Jampur ve Muzaffergah bölgeleri, Belucistan eyaletinin Dera Allah Yar bölgesinde, Sind eyaletinin Şikarpur ilçesinde 4.620 adet konut, 8 adet okul, 12 adet ticaret merkezi, 3 adet spor salonu, 2 adet sağlık ocağı, 6 adet cami, 6 adet sosyal tesis yapımı faaliyetlerine devam etmiş, • Somali’de 40 derslikli hemşirelik okulu projesini başlatmış, • Moritanya Hükümeti’nin inşa etmeyi planladığı iki adet bakanlık hizmet binası projesine destek sağlamış, • Suriyeli Misafirlere yönelik Kilis’in Elbeyli ilçesinin Beşiriye köyünde 3.232 Afet Konteyner Altyapısı ve Sosyal Donatı (4 okul, 2 cami, 5 idari ofis binası, 1 sağlık ocağı, 4 sosyal tesis, 1 giriş çıkış binası, 1 basın merkezi, 2 depo binası, 1 market) ile Malatya’nın Fatih köyünde 2.000 adet konteyner altyapısı ve sosyal donatı (2 okul, 2 cami-şadırvan, 1 sağlık ocağı, 1 basın merkezi, 2 depo binası, 1 market) inşaatı gerçekleştirmiştir. MEB, 13 ülkede 1.642 öğretmen görevlendirmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı • 1.642 öğretmen bir yıl süreyle Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Azerbaycan, Libya, Afganistan, Tunus, Gürcistan, Lübnan, İran ve Moldova’da görevlendirilmiştir. • 69 okutman Belarus, Bosna-Hersek, Sırbistan, Ürdün, Pakistan, Gürcistan, İran, Tunus ve Moldova’da görevlendirilmiştir. • Yurtdışında faaliyet gösteren okullara ders kitabı temin edilmiştir. Ahmet Yesevi Üniversitesi’nde 16.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Ahmet Yesevi Üniversitesi Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, özerk statüye sahip, ortak devlet üniversitesidir. İlk defa 1994-1995 eğitim-öğretim yılında öğrenci almaya başlayan üniversite bünyesindeki 11 fakülte ve 1 yüksekokulda, yaklaşık 16 bin öğrenci öğrenim görmekte ve 1.100’ü aşkın akademik personel görev yapmaktadır. 2013 yılında; • Türkiye’deki üniversitelere lisans / lisansüstü eğitim yapmak üzere gelen üstün başarılı öğrencilerden oluşturulan sanat topluluğu öğrencilerine burs desteği verilmiştir. • Türkiye’den akademisyen ve idari personel görevlendirilmiştir. • Türkistan Uzaktan Eğitim Fakültesi Türkiye Türkçesiyle Eğitim Programlarının 5.000 öğrencisine eğitim-öğretim hizmet desteği ve teknik altyapı ve donanım desteği verilmiştir. • Türkistan yerleşkesinde 2012 yılında yapımına başlanan 400.000 kitap kapasiteli Merkez Kütüphanesi ile Almatı şehrinde bulunan Avrasya Araştırma Enstitüsü bina tadilatı ile Tıp Fakültesi Hastanesi’ne tıbbi cihaz alımı gerçekleştirilmiştir. 137 2013 ÇALIŞMALARI Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Türkiye’deki nüfus artışının bir sonucu olarak konut ihtiyacını karşılamak, konut inşaatı yapanların tabi olacağı usul ve esasların düzenlenmesi konusunda çalışmalar yapmak, ülke şart ve malzemelerine uygun endüstriyel inşaat teknikleri ile araç ve gereçleri geliştirmekle görevli TOKİ, ülke dışında da Türkiye’nin sektördeki tecrübelerini paylaşmakta, başta konut yapımı olmak üzere birçok projeye imza atmaktadır. Bu amaçla 2013 yılında; FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 Barışı yapılandırma kapsamında Afrika Birliği Somali Barış Gücü’ne nakdi yardım… • Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin ve çalışan personelin mesleki bilgi ve görgülerini artırmaları amacıyla, Türkiye’de işbirliği protokolü imzalanan üniversitelerde çalışma ziyaretleri düzenlenmiştir. • Üniversite tarafından düzenlenen uluslararası konferans, seminer faaliyetleri ile başka ülkelerde düzenlenen uluslararası konferanslara katılımlar desteklenmiştir. Orta Doğu ve Afrika’dan 50, Balkanlar’dan 22 Diplomata Mesleki Eğitim… 138 Dışişleri Bakanlığı • Barışı yapılandırma kapsamında Afrika Birliği Somali Barış Gücü’ne nakdi yardım yapılmıştır. • 2005 yılından bu yana kesintisiz uygulanmaya devam eden “Uluslararası Genç Diplomatlar Programı” çerçevesinde; 2013 yılında Avrupa’dan 22, Asya’dan 10, Afrika’dan 36, Ortadoğu’dan 10 diplomata 3 haftalık mesleki eğitim verilmiştir. • Ayrıca; 7 Sırp diplomat, 8 Zambiyalı diplomat, 10 Çinli diplomat, 9 Libyalı diplomat, 10 Yemenli diplomat, 9 Güney Sudanlı diplomat, 5 Kosovalı diplomat, 4 Naurulu diplomat, Pasifik Ada Devletleri’nden 9 diplomat, 10 Malili diplomat ve 10 Moldovalı diplomata ortalama 1 haftalık mesleki eğitim verilmiştir. • Moritanyalı 2 diplomata 30 günlük bir staj programı uygulanmıştır. • Dışişleri Bakanlığı ayrıca aşağıdaki uluslararası kuruluşlara aidat ödemekte ve katkıda bulunmaktadır; - UNWOMEN-BM Kadın Birimi - BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği - UNVFVT-Birleşmiş Milletler İşkence Mağdurları Gönüllüleri Fonu - BM Gençlik Fonu - UNVFD-Birleşmiş Milletler Engelliler için Gönüllü Fonu - BM Yaşlılar Fonu - BM Köleliğin Çağdaş Şekilleri Gönüllü Katkı Fonu - CARICOM Kalkınma Fonu (CDF) - Bölgesel İşbirliği Konseyi (Regional Cooperation Council-RCC) - Bosna-Hersek Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) - Uluslararası Kayıp Şahıslar Komitesi (ICMP) - AU-Afrika Birliği (Barışı koruma faaliyetleri hariç) - UNAIDS-Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı - UNITAR-Birleşmiş Milletler Eğitim ve Araştırma Enstitüsü - UNRWA-Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mülteciler için Yardım ve Bayındırlık Ajansı - UNDEF-Birleşmiş Milletler Demokrasi Fonu - BM Barış Üniversitesi - IFRCRCS-Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Cemiyetleri Federasyonu - WHO-CVCA-Dünya Sağlık Örgütü-(Gönüllü katkılar hesabı merkezi) - WFP-Dünya Gıda Programı - UNDP-Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı - OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı - UNIDO-Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü - BSEC-Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü - UNFPA-Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu - WCO-Fellowship Programme-Dünya Gümrük Örgütü Burs Programı - UNIDO-Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü - Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu Çalışmalarına Destek Fonu - UNODC-Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi - Ülkemizin Birleşmiş Milletler Genel Bütçesi zorunlu katkısı - UNPKO-Birleşmiş Milletler Barışgücü Harekatları. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI 2013 ÇALIŞMALARI Yabancı diplomat ve genç diplomat eğitimlerinden toplam 171 kişi faydalanmıştır. Kalkınma Bakanlığı • Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin 4 yetkilisine kalkınma eğitimi verilmiştir. • 2015 Sonrası Kalkınma Gündemine Yönelik Avrupa ve Orta Asya Perspektifi Konulu İstişare Toplantısını gerçekleştirilmiştir Karayolları Genel Müdürlüğü • Tarihi Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü’nün Restorasyonu kapsamında teknik kontrolörlük hizmetleri sağlanmıştır. 58 kişinin katılımı ile MTA-JICA 3. Ülke Eğitim Programı… MTA Genel Müdürlüğü • 58 kişinin katıldığı MTA-JICA 3. Ülke Eğitim Programı gerçekleştirilmiştir. TSE tarafından 24 uzmana eğitim… Türk Standartları Enstitüsü • TS/EN/ISO 50001 Bilgilendirme Toplantısı kapsamında Özbekistan, Tataristan, Tacikistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Moldova ve Gürcistan’dan 24 uzmana eğitim verilmiştir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu • Spektrum Düzenlemeleri Eğitim Seminerine 15 ülkeden 27 uzman katılmıştır. • Bilgi Teknolojileri Düzenlemeleri Eğitim Seminerine 18 ülkeden 35 uzman katılmıştır. • Dünya Bankası işbirliğiyle, Güney-Güney Bilgi Değişimi (SSKE) Güven Fonu kapsamında, Tunus ve Moritanya’nın ülkemizin telekomünikasyon düzenlemeleri alanındaki bilgi ve deneyimlerinin aktarıldığı eğitim programına 9 uzman katılmıştır. • Ayrıca Tunuslu 4, Sudanlı 2 uzmana eğitim verilmiştir. GİB tarafından 27 ülkeden gelen 175 uzmana vergi eğitimi… Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) • OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde gerçekleştirilen eğitim programları kapsamında; 27 ülkeden gelen 175 uzmanın eğitimi 194 Türk Danışman tarafından gerçekleştirilmiştir. TÜBİTAK tarafından 25 ülkeyi kapsayan yüksek lisans ve doktora burs programı… TÜBİTAK Başkanlığı • 25 ülkeyi kapsayan yabancı uyruklu öğrenciler için tezli yüksek lisans veya doktora burs programı uygulanmaktadır. • Kırgızistan Ekonomi Bakanlığı Standardizasyon ve Metroloji Merkezi Zaman Dağıtım Sistemi Üretimi ve Kurulumu Projesi gerçekleştirilmiştir. • Kosova Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Metroloji Birimi uzmanlarına eğitim verilmiştir. 139 FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 SPK tarafından 27 uzmana sermaye piyasası düzenlemeleri eğitimi… Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı (SPK) • Türk sermaye piyasası altyapı ve düzenlemeleri hakkında düzenlenen eğitim ve tecrübe paylaşımı seminerine; Özbekistan, Kosova ve Türkmenistan’dan toplam 27 uzman iştirak etmiştir. TDK tarafından 28 öğrenciye lisansüstü burs desteği… Türk Dil Kurumu (TDK) • Doktora Öğrencilerine Eğitim Desteği, kapsamında İran’dan 9, Çin’den 2, Kırgızistan’dan 2, Azerbaycan, Irak ve Kosova’dan birer kişiye, toplam 6 ülkeden 16 doktora öğrencisine eğitim desteği, • Toplam 8 ülkeden 12 öğrenciye yüksek lisans eğitim desteği verilmiştir. MGM tarafından 6 uzman Kabil Havalimanı’nda görevlendirildi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) • Afganistan Kabil Havaalanında 6 uzman personel 1080 gün süreli olarak görevlendirilmiştir. • 12 ülkeden gelen 13 katılımcıya Uluslararası Kalibrasyonun Temelleri Kursu verilmiştir. KOSGEB • Kapasite Geliştirme Programı kapsamında 10 ülkeden 106 uzman eğitilmiştir. DSİ tarafından Nijer’de 43, Mali’de 36 sondaj kuyusu… Devlet Su İşleri (DSİ) • Nijer 7. Etap’ta (Maradi) 43 adet su kuyusu açılmış, toplam 16 kişilik sondaj ekibi 80 gün süreyle Nijer’de görevlendirilmiştir. • Somali’nin Somaliland Bölgesinde 3 adet su kuyusu açılmış, 18 kişilik sondaj ekibi 72 gün süreyle bölgede görevlendirilmiştir. • Mali’de 36 adet su kuyusu inşa edilmiştir. • Cibuti’de bulunan su makinelerinin arızaları giderilerek çalışmaların devamı sağlanmıştır. • Nijer, Pakistan, Burkina Faso, Fas ve Kosova’da toplam 25 uzmana eğitim verilmiştir. TRT tarafından Afganistan’dan 32, Senegal’den 10 ve Yemen’den 5 kişiye eğitim… Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Türkiye’nin Sesi Radyosu dünyanın her yerinde dinleyicilerine ulaşmaktadır. Türkçe dahil 35 dil ve lehçede, dürüst ve tarafsız yayıncılık ilkeleriyle hazırladığı haber ve programları, kısa dalga vericileri, uydu ve İnternet üzerinden bütün dünyada dinlenilmektedir. 2013 yılında TRT tarafından yapılan diğer çalışmalar şu şekildedir: • Nijer Kamu Televizyonunun teknik altyapısı güçlendirilmiştir. • 32 Afgan uzmana habercilik, sahne tasarımı ve TV stüdyosu dijital ekipman kullanımı hakkında eğitim verilmiştir. 140 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER 2013 ÇALIŞMALARI TÜİK tarafından 5 farklı ülkeden istatistik alanında çalışan uzmanlara eğitim… Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) • TİKA ile işbirliğinde 5 farklı ülkenin istatistik alanında çalışan uzmanlarına eğitim verilmiştir: - Nijer İstatistik Kurumu uzmanları için yapılan iki aşamalı eğitim programlarına 20 kişi katılmıştır. - Moğolistan İstatistik Ofisi ile TÜİK arasında 27 Şubat 2013 tarihinde imzalanan Mutabakat Zaptı çerçevesinde Moğolistanlı uzmanlar için TÜİK’te dört kez çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Ayrıca “Cinsiyet İstatistiği ve İşgücü Piyasası, Hanehalkı ve İşyerleri Anketleri için Örneklem Tasarımı” konularında olmak üzere iki eğitim programı TÜİK uzmanları tarafından Moğolistan’da gerçekleştirilmiştir. - Tunus Ulusal İstatistik Kurumu ile TÜİK arasında 15 Mart 2013 tarihinde imzalanan Mutabakat Zaptı çerçevesinde, Tunuslu 5 uzmana TÜİK’te çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Ayrıca TÜİK’ten 2 uzman 6-10 Mayıs 2013 tarihlerinde, 3 uzman da 20-24 Mayıs 2013 tarihlerinde Tunus’ta görevlendirilerek yerinde eğitimler verilmiştir. - Filistin Merkezi İstatistik Bürosu uzmanlarına TÜİK’te iki aşamalı eğitim programı düzenlenmiştir. - Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Devlet İstatistik Ajansı’na altyapı güçlendirmesi kapsamında destek verilmiştir. • SESRIC tarafından yürütülen program kapsamında, TÜİK uzmanları Endonezya, İran gibi ülkelerin istatistik ofislerinde danışman olarak görevlendirilmiştir. MB tarafından 3 ülkenin uzmanlarına merkez bankacılığı eğitimi… T.C. Merkez Bankası Başkanlığı (MB) • Azerbaycan Merkez Bankası’nın 5 personeline Ankara’da ve İstanbul’da eğitim verilmiştir, • Kazakistan Milli Bankası’nın 5 personeline eğitim verilmiştir. • Kırgız Milli Bankası’nda 2 danışman görevlendirilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi • Yemen’in Sanaa şehri katı atık yönetim sistemi fizibilite çalışması yapılmıştır. • Suriyeli sığınmacılara sağlık malzemesi dağıtılmıştır. • SESRIC işbirliğinde Azerbaycan, Mısır, Gine, Kamerun ve Senegal’den gelen toplam 35 eğitimci 5 ayrı program kapsamında eğitilmiştir. Güngören Belediyesi • Bosna-Hersek Meslek Edindirme Programı çerçevesinde; Türkçe, Takı Tasarımı, Alüminyum Rölyef, Ahşap Boyama vb. kurslarında 120 kişinin eğitimi desteklenmiştir. • Bosna-Hersek’te düzenlenen festival için 1 danışman ve 1 ebru sanatçısı 8 gün görevlendirilmiş, giyim (2.000 adet), kırtasiye, vinil afiş ve el araç gereçleri gibi yardımlarda bulunulmuştur. Konya Büyükşehir Belediyesi • Saraybosna Mevlevihanesi’nin tefrişi yapılmış ve asansör temin edilmiştir. • Filistinli ailelere nakdi yardım sağlanmıştır. 141 2013 ÇALIŞMALARI • 10 kişilik Senegal heyetine montaj / grafik, kamera ve ışık eğitimi verilmiştir. • 5 kişilik Yemen heyetine çeşitli konularda eğitim verilmiştir. FAALİYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 DONÖR ÜLKELERİN 2013 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 134,8 OECD DAC üyeleri 2013 yılında öncül verilere göre 134,8 milyar dolar resmi kalkınma yardımı sağlamıştır. 142 %6,1 OECD ülkelerinin resmi kalkınma yardımı reel olarak %6,1 oranında artış göstermiştir. 30 En Az Gelişmiş Ülkelere yapılan ikili yardımlar %12,3’lük reel artış göstererek 30 milyar dolara ulaşmıştır. 4.A. GENEL DEĞERLENDİRME 2008 yılında yaşanan uluslararası ekonomik ve finansal krizin yol açtığı ve hala devam eden OECD ülkelerindeki bütçe kısıtlamalarına rağmen Resmi Kalkınma Yardımı 2013 yılında reel olarak %6,1 oranında artış göstermiş ve şu ana kadarki kaydedilen en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2013’te yapılacak Resmi Kalkınma Yardımları doğrultusundaki mütevazı iyileşme öngörüleri gerçekleşmiş; bu doğrultuda da OECD ülkelerinin net Resmi Kalkınma Yardımı toplamda 134,8 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Toplam hibede %7,7 oranında reel artış… Afrika kıtasına 28,9 milyar dolar kalkınma yardımı… En az gelişmiş ülkelere yapılan ikili yardımlar %12.3’lük artışla 30 milyar dolara ulaşmıştır. Donör ülkelerin reel kalkınma yardımı toplamda artış göstermiş olsa da OECD, yapılan kalkınma yardımının En Az Gelişmiş Ülkelere dağılımında bir önceki yıla göre azalma azalma eğilimi olduğuna dikkat çekmiştir. 2013 yılında Afrika kıtasındaki kalkınmakta olan ülkelere yapılan yardımlar %5,6 oranında gerileme göstermiş ve 28,9 milyar dolar seviyesine inmiştir. Bu doğrultuda OECD Genel Sekreteri Angel Gurria bu konudaki düşüncelerini “Ekonomik krizden ötürü ülkelerin karşılaştıkları finansal baskılara karşın Resmi Kalkınma Yardımlarını artırıyor olmaları mutluluk verici; ancak kalkınma yardımına en çok ihtiyaç duyan ülkelere yapılan yardımın azalması tedirginlik uyandırıcı bir durumdur” şeklinde belirtmiştir. • OECD-DAC üyeleri 2013 yılında öncül verilere göre 134,8 milyar dolar net Resmi Kalkınma Yardımı sağlamıştır, bu da GSMH’lerinin %0,3’üne tekabül etmektedir. 2012 yılıyla karşılaştırıldığında %6,1’lik bir reel artış söz konusudur. Resmi Kalkınma Yardımı 1997 yılından itibaren yükselme eğilimi göstermiş ve en yüksek seviyesine 2010 yılında ulaşmıştır. 2011 ve 2012 yıllarında ise, ülkelerin finansal kriz sonrası uyguladıkları tasarruf tedbirleri ve bütçe kısıntıları yüzünden kalkınma yardımlarında düşüş yaşanmıştır. 2013 yılında kaydedilen kalkınma yardımları incelendiğinde ise DAC’a aynı yıl üye olan beş ülkenin (Çek Cumhuriyeti, İzlanda, Polonya, Slovakya ve Slovenya) kalkınma yardımları hariç tutulduğunda, yine OECD-DAC 2013 kalkınma yardımının en yüksek seviyeye ulaştığı kaydedilmektedir. • Resmi Kalkınma Yardımları içerisinde hibe dışı akımlar (özkaynağa dayalı yatırımlar da dahil edilerek) 2012’den beri %33 oranında reel artış göstermiştir. Toplam hibe %7,7 oranında reel artış kaydetmiştir. • İki taraflı proje ve programlar reel %2,3 oranında artmıştır. Öte yandan, çok taraflı kurumlara (uluslararası kuruluşlara) yapılan katkılar %6,9 oranında artış göstermiştir. • 2013 yılında yapılan kalkınma yardımlarında kaydedilen artışa rağmen, Sahraaltı Afrika’ya yapılan iki taraflı yardımlar 26,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, bu durum 2012 yılına göre %4,0’lık bir reel düşüşü ifade etmektedir. Afrika kıtasına yapılan kalkınma yardımı ise %5,6’lık bir düşüş ile 28,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. • En Az Gelişmiş Ülkelere yapılan ikili yardımlar %12,3’lük reel artış göstererek 30 milyar dolara ulaşmıştır. Ancak bu rakamın içinde Myanmar’a yapılan borç hafifletme de bulunmaktadır. 143 DONÖR ÜLKE YARDIMLARI OECD ülkelerinin net Resmi Kalkınma Yardımı toplamı 134,8 milyar dolar… TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 İngiltere RKY’sinde %27,8 artış… 4.B. DONÖR PERFORMANSI RKY’nin azalma gösterdiği OECDDAC üyesi ülke sayısı 11… G7 ülkeleri DAC ülkelerinin toplam RKY’lerinin %70’ini gerçekleştirmiştir. 144 Hacimce en büyük yardımı yapan donörler ABD, İngiltere, Almanya, Japonya ve Fransa’dır. Birleşmiş Milletler’in belirlediği RKY hedefi olan GSMH’nin %0,7’sini Norveç, İsveç, Lüksemburg ve Danimarka geçen yıllarda olduğu gibi 2013’te de aşmıştır. Bu dört ülkenin yanı sıra İngiltere 2013 yılında RKY’sini %27,8 oranında artırmış ve ilk defa BM’nin belirlediği %0,7’lik uluslararası hedefe ulaşmıştır. • Hollanda RKY geçmişinde 1974’ten beri ilk defa %0,7’lik hedefin altında kalmıştır. • RKY 17 ülkede 2013 yılında artış göstermiştir; en yüksek artışlar İzlanda, İtalya, Japonya, Norveç ve İngiltere tarafından gerçekleştirilmiştir. • RKY’nin azalma gösterdiği OECD-DAC üyesi ülke sayısı ise 11 olmuştur. En yüksek azalma Kanada, Fransa ve Portekiz’in Resmi Kalkınma Yardımlarında gerçekleşmiştir. • G7 ülkeleri DAC ülkelerinin toplam RKY’lerinin %70’ini yapmıştır. DAC’taki Avrupa Birliği üye devletlerinin RKY oranı ise %52 şeklinde gerçekleşmiştir. • ABD, 31,5 milyar dolarlık kalkınma yardımı ile DAC ülkeleri arasındaki en büyük yardım yapan ülke konumunu korumuştur. ABD kalkınma yardımı, 2012 yılında yapılan kalkınma yardımıyla kıyaslandığında 2013 yılında %1,3’lük reel artış göstermiştir. ABD’nin RKY/GSMH oranı %0,19 şeklindedir. Resmi Kalkınma Yardımındaki artış insani yardım ve HIV/AIDS virüsüyle savaşmak için yapılan yardımların artması nedeniyle gerçekleşmiştir. Buna karşılık ABD’nin En Az Gelişmiş Ülkelere yaptığı iki taraflı RKY %11,7’lik reel düşüş göstermiş ve 8,4 milyar dolara düşmüştür. Bu düşüşe, ABD’nin Afganistan’da uyguladığı kota yol açmıştır. ABD’nin Sahraaltı ülkelerine yaptığı RKY’lerde de %2,9 oranında düşüş yaşanmış ve tutar 8,7 milyar dolara gerilemiştir. • DAC üyesi 19 AB üyesi ülkenin RKY’si 2013 yılında 70,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, bu da 2012’ye kıyasla %5,2’lik bir artışı göstermektedir. Söz konusu 19 AB üyesinin RKY/GSMH oranı %0,42 olmuştur. İtalya RKY’sını %13,4 oranında artırdı. RKY’nin DAC-AB ülkelerindeki artış / azalış oranları aşağıda yer almaktadır: 1. Almanya (+%3,0): İkili hibelerdeki bir artışın ve uluslararası kuruluşlara yapılan katkılardaki artışın yansıması. 2. Avusturya (+0,7) 3. Belçika (-%6,1): Azalan borç hafifletme yüzünden 4. İngiltere: %0,7’lik kalkınma yardımı hedefine ulaşmak için uygulanan bütçe katkıları 5. Çek Cumhuriyeti (-%4,7): Afganistan’a yapılan iki taraflı yardımlarda azalma 6. Danimarka (+%3,8): İkili yardımlarda bir artışın yansıması. 7. Finlandiya (+%3,5): Kalkınma yardımlarındaki genel bir artış. 8. Hollanda (-%6,2): Mali kısıtlamaların bütçelerine yansıması sonucu RKY/GSMH oranları BM’nin belirlediği %0,7’nin altına düşmüştür. 9. İrlanda (-%1,9): Mali kısıtlamaların yardım bütçelerine yansıması. 10. İspanya (+%3,7): Sahraaltı Afrika ülkelerine yönelik borçların silmesi 11. İsveç (+%6,3): İkili yardımlarının ve uluslararası organizasyonlara yapılan katkıların artışı. 12. İtalya (+%13,4): İtalya RKY’sini %13,4 artırmıştır. 13. Lüksemburg (+%1,2) 14. Polonya (+%8,6): AB kurumlarına yapılan katkıların artması. 15. Portekiz (-%20,4): Mali kısıtlamalarının ve bütçe kesimlerinin kalkınma yardımına yansıması. 16. Slovakya (+%2,4) 17. Slovenya (-%0,6) 18. Yunanistan (-%7,7): Kemer sıkma tedbirleri. 2012’de 28 AB üyesi ülkenin toplam net RKY’si 71,2 milyar dolar. 2012’de 28 AB üyesi ülkenin toplam net RKY’si 71,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir, bu da toplam GSMH’lerinin %0,41’ini teşkil etmektedir. Diğer DAC ülkelerindeki net RKY artış / azalışları ise aşağıda yer almaktadır; 1. Avustralya (-%4,5): Hint-Pasifik bölgesini hedef alan kalkınma stratejisini değiştirdiği için gerçekleşen kalkınma yardımı harcamasındaki gecikme. 2. Kanada (-%11,4): 2012 yılında İklim Değişikliği ve borç hafifletilmesi konularında yapılan yüksek harcamalara ve bütçe kesintilerine bağlı olarak yaşanan azalış. 3. İzlanda (+%27,4): Kalkınma programlarının genel olarak artması. 4. Japonya (+%36,6): Borç silme ve iki taraflı kredilerde artış. 5. Kore (+%4,8): Genel kalkınma yardımlarındaki artış. 6. Yeni Zelanda (-%1,0): Artan kalkınma yardımlarının enflasyon yüzünden dengelenmesi. 7. Norveç (+%16,4): Planlanan kalkınma işbirliğinde görülen genel artış ve Brezilya’ya yapılan kullandırımlardaki artış. 8. İsviçre (+%3,4): 2015’e kadar GSMH’sinin %0,5’ine ulaşmak için genel olarak yardımlarını artırması. DAC üyesi olmayan BAE RKY’sini %375,5’lik artışla en çok artıran ülke olmuştur. DAC Üyesi olmayan diğer ülkeler RKY rakamlarını aşağıdaki gibi rapor etmiştir: 1. Estonya (+%22,3): İnsani yardım ve AB kurumlarına olan katkılarda artış. 2. Macaristan (-%2,1) 3. İsrail (-%6,2) 4. Letonya (+%12,2) 5. Rusya (+%26,4): İkili yardımlardaki artış 6. Türkiye (+%29,7): Suriye’den gelen çok sayıdaki sığınmacıya yardımın ve Kuzey Afrika ülkelerine desteğin artırılmasının yansıması. 7. Birleşik Arap Emirlikleri (+%375,5): Mısır’daki altyapısal ve finansal ihtiyaçların karşılanması. (RKY/GSMH’sini %1,25’e çıkartarak 2013 yılında en büyük oranda kalkınma yardımı yapan ülke olmuştur.) 145 DONÖR ÜLKE YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI 146 0,45 0,42 0,41 0,38 İRLANDA TÜRKIYE FRANSA ALMANYA 0,30 0,09 SLOVAKYA DAC TOPLAM 0,10 0,13 YUNANISTAN POLONYA 0,13 SLOVENYA 0,11 0,13 KORE ÇEK CUMHURIYETI 0,16 0,23 PORTEKIZ İTALYA 0,23 JAPONYA 0,16 0,26 İZLANDA İSPANYA 0,26 YENI ZELANDA 0,19 0,27 KANADA A.B.D. 0,28 AVUSTURYA 0,34 0,45 BELÇIKA AVUSTRALYA 0,47 İSVIÇRE 0,55 0,67 HOLLANDA FINLANDIYA 0,72 BIRLEŞIK KRALLIK 0,85 1,00 LÜKSEMBURG DANIMARKA 1,02 1,07 İSVEÇ NORVEÇ 5.435,28 HOLLANDA 4.851,05 3.307,67 3.252,64 3.197,86 2.928,46 2.281,29 2.198,64 1.743,64 1.435,36 1.171,61 821,96 484,05 474,31 461,33 430,68 305,02 212,32 85,38 60,23 35,23 AVUSTRALYA TÜRKIYE İTALYA İSVIÇRE DANIMARKA BELÇİKA İSPANYA KORE FINLANDIYA AVUSTURYA İRLANDA PORTEKIZ POLONYA YENI ZELANDA LÜKSEMBURG YUNANISTAN ÇEK CUMHURIYETI SLOVAKYA SLOVENYA İZLANDA 4.911,14 5.581,36 NORVEÇ KANADA 5.831,20 11.376,00 FRANSA İSVEÇ 11.786,11 14.059,45 17.881,48 JAPONYA ALMANYA BIRLEŞIK KRALLIK ABD 31.545,25 FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GRAFİK 32: OECD-DAC ÜYESİ ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN RESMİ KALKINMA YARDIMLARI (2013; MİLYON ABD DOLARI) GRAFİK 33: OECD-DAC ÜYESİ ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN NET RKY/GSMH ORANLARI (2013; %) (BM HEDEFİ: %0,7) 4.C. İNSANİ KALKINMA YARDIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Development Initiatives kurumunun 2014 yılında yayınladığı Küresel İnsani Yardım Raporu’na göre, insani yardımlar 2013 yılında 22 milyar dolara yükselmiştir. Küresel insani yardımlardaki artışın nedeni, 2013 yılında gerçekleşen doğal afetlerle insani yardıma olan ihtiyacın ortaya çıkışı olarak açıklanmıştır. Bu doğrultuda milyonlarca insanı etkileyen krizler nedeniyle Suriye, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Filipinler, Birleşmiş Milletler tarafından en acil önem gösterilmesi gereken bölgeler olarak tanımlanmıştır. 2013 yılında BM’nin koordine ettiği bütçenin %37’si Suriye krizine yöneltilmiştir. • İnsani Kalkınma Yardımını 2013 yılında en çok artıran devletlerin başında ABD, İngiltere, Türkiye ve Japonya gelmektedir. Buna karşılık, 2013 yılında insani kalkınma yardımı oranlarında en çok düşüş gerçekleşen devletler ise Avustralya, Brezilya, Katar ve Rusya olmuştur • Türkiye 2013 yılında 1,6 milyar dolar resmi insani yardım yaparak, dünyada en çok insani yardım yapan üçüncü devlet olmuştur. Avrupa Birliği kurumları da hesaplamaya katıldığında Türkiye dördüncü sırada yer almaktadır. Devletlerin insani kalkınma yardımlarında ise bir ve ikinci sırayı ABD ve Birleşik Krallık almıştır. • 2013 yılında insani yardım yapan devletlerin yanı sıra, özel sektörün ve bireylerin de yaptıkları insani yardımlarda artış gözlenmiştir. Bu doğrultuda, özel kuruluşlar, bireyler, vakıflar ve özel şirketlerin insani yardımları 5,6 milyar dolara yükselmiştir. Bu rakam 2012 ile karşılaştırıldığında %35’lik bir artışı yansıtmaktadır. • İnsani yardım için Birleşmiş Milletlerin belirlediği insani ihtiyaçların karşılanması oranına 2013 yılında da ulaşılamamıştır. BM’nin raporuna göre 2013 yılında insani ihtiyaçların %65’i toplanabilmiştir. Türkiye 2013 yılında 1,6 milyar dolar insani yardım yaparak dünyada 3. ülke olmuştur. BM tarafından Moritanya’nın ihtiyacı olan insani yardım çağrısının %83’ü finanse edilmiştir. 4.D. İNSANİ YARDIMDA ALICI / YARARLANICI ÜLKELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ • İnsani yardımdan en çok faydalanan ülkeler uluslararası insani yardımın %24’ünün verildiği Afganistan, Somali, Sudan, Etyopya ve Filistin olmuştur. • Bu dört ülkenin yanı sıra güvenlik ve çatışma sorunlarının olduğu Myanmar, Nepal ve Cezayir gibi ülkeler yeteri kadar insani yardım alamamaktadır. 2013’te BM tarafından Moritanya’nın ihtiyacı olan insani yardım çağrısının %83’ü finanse edilirken, Cibuti’de bu oran sadece %36 orana ulaşabilmiştir. • BM tarafından belirlenen insani yardım çağrılarının ülkelere dağılımı incelendiğinde 2012 yılında Zimbabve %87, 2013 yılında ise Moritanya %83 ile en yüksek oranda fon aktarımı elde etmiştir. Buna karşılık 2012 yılında Pakistan %18, 2013 yılında ise Cibuti %36 oranında fon elde ederek BM’nin belirlediği insani yardım fon aktarımında en alt seviyelerde sıralanmışlardır. • Uzun vadeli, süregelen krizlerin yaşandığı ülkelere yapılan insani yardımlar, dünya çapında insani yardımların büyük bir bölümünü oluşturmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda, 2012 yılı içinde süregelen krizlerin yaşandığı ülkelere yapılan yardımlar, genel insani yardımların %66’sını oluşturmaktadır. Uzun vadeli insani kalkınma yardımının %50’sinin gönderildiği ülkeler ise kamu harcamalarının kişi başına yılda 500 dolardan az olduğu ülkelerdir. 147 DONÖR ÜLKE YARDIMLARI Dünya genelinde insani yardımlar 2013 yılında 22 milyar dolara yükseldi. TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 253 276 327 357 399 409 410 İSPANYA İTALYA KUVEYT AVUSTRALYA İSVİÇRE DANİMARKA HOLLANDA 162 FİNLANDİYA 250 147 İRLANDA 148 BELÇİKA 109 SUUDİ ARABİSTAN GRAFİK 34: EN ÇOK İNSANİ YARDIM YAPAN DONÖRLER (2013; milyon ABD Doları) 1.800 1.900 BİRLEŞİK KRALLIK AB ABD 1.600 1.100 949 785 691 TÜRKİYE JAPONYA ALMANYA İSVEÇ KANADA 613 NORVEÇ 4.700 DONÖR ÜLKE YARDIMLARI 427 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FRANSA FAALİYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI 149 FAALIYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GRAFİK 35: DONÖRLERİN İNSANİ YARDIMLARINDA YILLIK DEĞİŞİM (2012-2013) 800 MİLYON ABD DOLARI 700 MİLYON ABD DOLARI 600 MİLYON ABD DOLARI 400 MİLYON ABD DOLARI 300 MİLYON ABD DOLARI 100 MİLYON ABD DOLARI %18 723 ABD 658 BİRLEŞİK KRALLIK 591 TÜRKİYE 415 JAPONYA 313 KUVEYT %56 %57 %59 %2.315 153 KANADA 138 130 101 ALMANYA AB DANİMARKA 87 NORVEÇ %7 %17 %28 %33 %16 0 MİLYON ABD DOLARI %-2 %-2 %-99 %-84 %-4 %-2 %-45 LÜKSEMBURG SRİ LANKA İRLANDA HOLLANDA İTALYA -1,3 -4,0 -5,5 -6,5 -6,6 10 MİLYON ABD DOLARI ÇİN -23 RUSYA FEDERASYONU -26 20 MİLYON ABD DOLARI 30 MİLYON ABD DOLARI %-34 KATAR -36 40 MİLYON ABD DOLARI BRAZIL -52 %-97 90 MİLYON ABD DOLARI %-21 Kaynak: OECD DAC ve UN OCHA FTS verilerine dayalı kalkınma inisiyatifleri 150 50 MİLYON ABD DOLARI AVUSTURALYA -98 100 MİLYON ABD DOLARI TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALIYETLER DONÖR ÜLKE YARDIMLARI XXXXXXXX Türkiye %0,21 Kuveyt %0,20 Lüksemburg %0,15 İsveç %0,14 Danimarka %0,12 Norveç %0,12 İrlanda %0,08 İngiltere %0,07 Finlandiya %0,07 İsviçre %0,06 Hollanda %0,05 Belçika %0,05 Kanada %0,04 Katar %0,03 ABD %0,03 Bahreyn %0,03 Almanya %0,03 BAE %0,02 Avusturalya %0,02 Yeni Zelanda %0,02 Kaynakça: Emerging findings from the forthcoming 2014 Global Humanitarian Assistance (GHA) Report Highlights; http: //www.globalhumanitarianassistance.org/wp-content/uploads/2014/06/GHA2014 highlights-summary-1.pdf (erişim: 27 Haziran 2014) OECD Newsroom; “Aid to developing countries rebounds in 2013 to reach an all-time high” http: //www.oecd.org/newsroom/aid-to-developing-countries-rebounds-in-2013-to-reach-an-all-timehigh.htm (erişim: 27 Haziran 2014) Provost, Claire, “Foreign aid reaches record high”, The Guardian, Tuesday 8 April 2014. http: // www.theguardian.com/global-development/2014/apr/08/foreign-aid-spending-developingcountries (erişim: 26 Haziran 2014) 151 DONÖR ÜLKE YADIMLARI İNSANİ YARDIMLARIN GSMH’YE ORANI FAALIYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 EK-1: OECD-DAC RESMİ KALKINMA YARDIMI ALAN ÜLKELER LİSTESİ (2013) En Az Gelişmiş Ülkeler Afganistan Angola Bangladeş Benin Butan Burkina Faso Burundi Kamboçya Orta Afrika Cumh. Çad Komorlar Kongo Dem. Cumh. Cibuti Ekvator Ginesi Eritre Etyopya Gambiya Gine Gine-Bissau Haiti Kiribati Laos Lesoto Liberya Madagaskar Malavi Mali Moritanya Mozambik Myanmar Nepal Nijer Ruanda Samoa Sao Tome ve Principe Senegal Sierra Leone Solomon Adaları Somali Güney Sudan Sudan Tanzanya Doğu Timor Togo Tuvalu Uganda Vanuatu Yemen Zambiya Diğer Düşük Gelirli Ülkeler (2010 yılında kişi başına GSMH <=1005 ABD Doları) Kenya Kore Dem. Cumh. Kırgızistan Tacikistan Zimbabve Düşük Orta Gelirli Ülkeler ve Topraklar (2010 yılında kişi başına GSMH 1006-3975 ABD Doları) Ermenistan Belize Bolivya Kamerun Cape Verde Kongo Cumh. Fildişi Sahili Mısır El Salvador Fiji Gürcistan Gana Guatemala Guyana Honduras Hindistan Endonezya Irak Kosova Marshall Adaları Mikronezya Federe Dev. Moldova Moğolistan Fas Nikaragua Nijerya Pakistan Papua Yeni Gine Paraguay Filipinler Sri Lanka Svaziland Suriye Tokelau Tonga Türkmenistan Ukrayna Özbekistan Vietnam Batı Şeria ve Gazze • Güney Sudan “Diğer Düşük Gelirli Ülkeler” statüsünden “En Az Gelişmiş Ülkeler” statüsüne geçirilmiştir. • Cezayir “Üst Orta Gelirli Ülkeler” statüsüne alınmıştır. 152 Üst Orta Gelirli Ülkeler ve Topraklar (2010 yılında kişi başına GSMH 397612275 ABD Doları) Arnavutluk Cezayir Anguilla Antigua ve Barbuda Arjantin Azerbaycan Beyaz Rusya Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Şili Çin Kolombiya Cook Adaları Kosta Rika Küba Dominika Dominik Cumh. Ekvator Makedonya Gabon Grenada İran Jamaika Ürdün Kazakistan Lübnan Libya Malezya Maldivler Morityus Meksika Karadağ Montserrat Namibya Nauru Niue Palau Panama Peru Sırbistan Seyşeller Güney Afrika St. Helena St. Kitts-Nevis St. Lucia St. Vincent ve Grenadinler Surinam Tayland Tunus Türkiye Uruguay Venezuela Wallis ve Futuna TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALIYETLER EK-2: TÜRKİYE’NİN İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ ÜLKELERE DAĞILIMI (2013; milyon ABD Doları) II. AFRİKA TOPLAM II.A. Kuzey Sahra Toplam Cezayir Mısır Libya Fas Tunus Kuzey Sahra Bölgesel II.B. Güney Sahra Toplam Angola Benin Botsvana Burkina Faso Burundi Kamerun Cape Verde Orta Afrika Cumh. Çad Komor Adaları Kongo Dem. Cumh. Kongo Cumh. Fildişi Sahili Cibuti Ekvator Ginesi Eritre Etyopya Gabon Gambiya Gana Gine Gine-Bissau Kenya Lesoto Liberya Madagaskar Malavi Mali Moritanya Morityus Mozambik Namibya Nijer Nijerya Ruanda Senegal Seyşeller Sierra Leone Somali Güney Afrika Cumh. Güney Sudan Sudan Svaziland Tanzanya Togo Uganda Zambiya Zimbabve Güney Sahra Bölgesel II.C. Afrika Bölgesel 782,73 591,80 2,15 538,83 4,03 2,75 36,19 7,85 190,93 0,08 1,17 0,03 0,37 0,50 2,46 0,05 1,03 1,13 0,37 1,46 0,28 0,84 1,39 0,02 2,20 2,98 0,39 1,12 2,11 0,76 1,24 5,05 0,39 0,22 0,39 0,19 6,10 4,65 0,23 0,65 0,09 9,62 1,34 0,49 5,06 0,06 0,17 115,74 0,59 1,07 6,34 0,12 1,42 0,38 1,72 0,52 0,34 6,02 III. AMERİKA TOPLAM III.A. Kuzey ve Orta Amerika Toplam Belize Küba Dominik Cumh. Guatemala Haiti Honduras Jamaika Meksika Nikaragua St. Lucia St. Vincent ve Grenadinler Kuzey ve Orta Amerika Bölgesel III.B. Güney Amerika Toplam Arjantin Bolivya Brezilya Şili Kolombiya Ekvator Guyana Paraguay Peru Surinam Uruguay Venezuela Güney Amerika Bölgesel III.C. Amerika Bölgesel V. OKYANUSYA TOPLAM Fiji Nauru Papua Yeni Gine Samoa Solomon Adaları Tonga Tuvalu Vanuatu Okyanusya Bölgesel I. Avrupa II. Afrika III. Amerika IV. Asya V. Okyanusya DÜNYA TOPLAM 3,97 1,61 0,01 0,25 0,07 0,01 0,68 0,01 0,05 0,19 0,01 0,14 0,06 0,13 2,08 0,07 0,01 1,14 0,17 0,32 0,01 0,03 0,01 0,05 0,05 0,04 0,01 0,17 0,28 0,54 0,04 0,03 0,02 0,07 0,08 0,01 0,08 0,16 0,05 97,96 782,73 3,97 2.271,47 0,54 3.156,67 153 EKLER I. AVRUPA TOPLAM 97,96 Arnavutluk 9,24 Belarus 1,17 Bosna-Hersek 22,28 Kosova 15,26 Makedonya 13,19 Moldova 6,12 Hırvatistan 0,48 Karadağ 13,32 Sırbistan 6,06 Ukrayna 5,42 Avrupa Bölgesel 5,42 IV. ASYA TOPLAM 2.271,47 IV.A. Orta Doğu 1.766,54 Toplam İran 13,28 Irak 27,74 Ürdün 3,42 Lübnan 5,72 Suriye 1.638,50 Filistin 69,48 Yemen 7,81 Orta Doğu Bölgesel 0,59 IV.B. Güney ve Orta Asya 484,25 Toplam Afganistan 89,73 Ermenistan 0,26 Azerbaycan 28,68 Bangladeş 3,01 Butan 0,01 Gürcistan 11,13 Hindistan 0,67 Kazakistan 39,30 Kırgızistan 131,55 Maldivler 0,53 Myanmar 14,60 Nepal 0,39 Pakistan 49,98 Sri Lanka 0,41 Tacikistan 2,95 Türkmenistan 15,76 Özbekistan 7,00 Orta Asya Bölgesel 3,31 Güney Asya Bölgesel 0,23 Güney ve Orta Asya Bölgesel 84,75 IV.C. Uzak Doğu Toplam 18,29 Kamboçya 0,11 Çin 5,04 Endonezya 3,51 Kore Dem. Cumh. 0,02 Laos 0,13 Malezya 0,46 Moğolistan 6,68 Filipinler 1,41 Tayland 0,47 Vietnam 0,09 Uzak Doğu Bölgesel 0,37 IV.D. Asya Bölgesel 2,39 FAALIYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 EK-3: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ ÜLKE ADRES E-POSTA TELEFON / FAKS AFGANİSTAN KABİL PKO Kart-e Char Tepe-i Selam Kabil / Afganistan kabil@tika.gov.tr T: +93 (0)796 38 95 38 +93 (0) 796 38 95 31 F: +93 (0)796 38 95 38 +93 (0) 796 38 95 31 AFGANİSTAN MEZAR-I ŞERİF PKO Karte Zehirruddin Faryabi 2. Mah. 3.Sok. No: 193 Mezar-ı Şerif / Afganistan kabil@tika.gov.tr T: +93 75 501 36 41 F: +93 77 840 47 19 ARNAVUTLUK TİRAN PKO Elbasan yolu, 125/1, Tiran / Arnavutluk tiran@tika.gov.tr T: +355 4 236 64 16 F: +355 4 236 64 18 AZERBAYCAN BAKÜ PKO Hagani Cad. No: 31/24, AZ1095 Bakü / Azerbaycan baku@tika.gov.tr T: +994 12 493 10 24 +994 12 493 64 24 F: +994 12 493 64 24 BOSNA-HERSEK SARAYBOSNA PKO Radnička 25, 71000 Saraybosna / Bosna-Hersek saraybosna@tika.gov.tr T: +387 33 558 145 +387 33 225 964 F: +387 33 558 146 ETYOPYA ADDİS ABABA PKO Bole Kifle Ketema Kebele 03, No: 625 Addis Ababa / Etyopya addisababa@tika.gov.tr +251 11 662 67 55/51 +251 11 662 6752 FİLİSTİN KUDÜS PKO Nablus Yolu Sheikh Jarrah, 87 Kudüs / İsrail kudus@tika.gov.tr T: +972 2 532 23 96 F: +972 2 540 02 08 FİLİSTİN GAZZE İRTİBAT OFİSİ Gazze Şehri, al-Rashed Caddesi, Balıkçılar Limanı Karşısı, Hanadi Apartmanı, Kat: 12 No: 3 Gazze / Filistin Ulusal Yönetimi kudus@tika.gov.tr F: +970 8 283 8032 FİLİSTİN RAMALLAH-Ek Hizmet Binası Kolej Sokak No: 9, Ramallah / Filistin Ulusal Yönetimi kudus@tika.gov.tr T: (970) 2 297 47 44-5 154 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALIYETLER T: +995 32 2 99 84 16 + 995 32 2 38 10 43 F: + 995 32 2 98 54 30 podgoritsa@tika.gov.tr T: +382 (0)20 652 000 +382 (0) 20 652 001 F: +382 (0)20 652 802 ASTANA PKO Konayev Sokak No: 27/3 Astana / Kazakistan astana@tika.gov.tr T: (+7 7172)43-49-43 KAZAKİSTAN ALMATI İRTİBAT OFİSİ Kazıbek-bi Cad. No: 117/86,Kapı No: 205 Almatı / Kazakistan astana@tika.gov.tr (+7 7172)43-49-43 KENYA NAİROBİ PKO Camphor Yolu, No. 62 Runda 2673-00621 (posta kodu) Nairobi / Kenya nairobi@tika.gov.tr T: +254 20 214 0328 +254 20 214 0329 F: +254 20 214 03 27 KIRGIZİSTAN BİŞKEK PKO Aydaraliyev (eski Novosibirskaya) Sok No: 5, 720017 Bişkek / Kırgızistan biskek@tika.gov.tr T: +996 (312)564956 +996 (312)298327 +996 (554)451308 F: + 996 (312) 549346 KOSOVA PRİŞTİNE PKO Eduard Lir Caddesi No. 4 – Arberia, 10 000 Priştine / Kosova prizren@tika.gov.tr T: +381 (0)38 604 454 +381 (0)38 225 354 F: +381 (0)38 604 453 LİBYA TRABLUS PKO El Nasr Caddesi, El Nergiz Sokak, Khalife Nureddin El Kobbi Villası, El Mansura Trablus / Libya trablus@tika.gov.tr T: +218 21 444 06 99 +218 21 334 64 50 F: +218 21 334 64 50 +218 21 444 06 99 MAKEDONYA ÜSKÜP PKO Pitu Guli Caddesi, No: 3 Vodno Üsküp / Makedonya uskup@tika.gov.tr T: +389 230 916 25 F: +389 230 916 26 TİFLİS PKO S. Mgaloblişvili Sok. No.14, 0160, Tiflis / Gürcistan KARADAĞ PODGORİTSA PKO Vlaha Bukovca Sokak, No: 2, Stari Aerodrom 81000 Podgoritsa / Karadağ KAZAKİSTAN 155 EKLER tiflis@tika.gov.tr GÜRCİSTAN FAALIYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 EK-3: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ ÜLKE ADRES E-POSTA TELEFON / FAKS MISIR KAHİRE PKO Muhammed Salih Caddesi, No: 14 Dokki / Kahire / Mısır kahirepko@tika.gov.tr T: (00202) 37493419 MOĞOLİSTAN ULANBATOR PKO 1 Meydanı Bodi Kulesi 6. Kat No: 601 Ulanbator / Moğolistan ulanbator@tika.gov.tr T: +976 11 32 12 78 +976 11 31 05 14 F: +976 11 327668 MOLDOVA KİŞİNEV PKO Sfatul Tarii sok. 26/1 Kişinev / Moldova kisinev@tika.gov.tr T: +373 22 22 35 54 +373 29 24 65-66-67 F: +373 22 22 33 04 MYANMAR MYANMAR PKO T.C. Nepido Büyükelçiliği No.19 (AB), Kan Yeik Thar Street, Mayangone Township, Yangon, Myanmar Myanmar@tika.gov.tr T: +959 420 197 444 NİJER NİAMEY PKO: Quartier Koira Kano Parcelle K de l’ilot 2232 Niamey niamey@tika.gov.tr T: 0022720370700 ÖZBEKİSTAN TAŞKENT PKO V. Vahidov Ko’chasi, No: 52 Yakasaray, Taşkent / Özbekistan taskent@tika.gov.tr +998 71 252 54 57 +998 71 256 66 19 F: +998 71 252 59 51 PAKİSTAN İSLAMABAD PKO Bölge F-7/2, 13. Cadde, No: 30 İslamabad / Pakistan islamabad@tika.gov.tr T: +92 51 260 97 48 +92 51 260 97 50-52 F: +92 51 260 97 49 SENEGAL DAKAR PKO Almadies Yolu, No: 22 9. Bölge Dakar / Senegal dakar@tika.gov.tr +221 33 869 80 88 +221 33 869 80 89 +221 77 818 97 52 F: +221 33 860 51 46 SIRBİSTAN BELGRAD PKO Uziçka 58b, 11000 Belgrad / Sırbistan belgrad@tika.gov.tr T: +381 11 266 20 23 +381 11 266 20 33 F: +381 11 266 2043 156 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALIYETLER +252 618 868 487 +252 699 322 233 HARTUM PKO 21. Mahalle, No: 247, Riyad Hartum / Sudan hartum@tika.gov.tr T: + 249 183 251 457 + 249 183 251 458 F: + 249 183 251 459 SUDAN NYALA İRTİBAT OFİSİ Nyala Town Hay-el Cinema Blok No 5 Daire No: 12/18 Nyala / Sudan hartum@tika.gov.tr T: + 249 183 251 457 + 249 183 251 458 F: + 249 183 251 459 SURİYE ŞAM PKO Mezzeh Vellat Garbiye Saad bin Ebi Vakkas Cad. No: 39/1 Şam / Suriye sam@tika.gov.tr T: +963 11 612 16 30 F: +693 11 613 20 71 TACİKİSTAN DUŞANBE PKO Turdiyeva Sok. No: 12 Duşanbe / Tacikistan dusanbe@tika.gov.tr T: +99 2372 21 90 41 +99 2372 27 29 08. F: +99 2372 51 01 22 TUNUS TUNUS PKO Mohamed V Caddesi, 47 Sokak, 1082 Tunus tunus@tika.gov.tr T: 216 7 013 23 24 F: 216 7 176 70 45 TÜRKMENİSTAN AŞKABAT PKO Muallimler Caddesi, 1. Geçit No: 4,744000 Aşkabat / Türkmenistan askabat@tika.gov.tr T: +99 312 94 53 73 +99 312 94 62 82 F: +99 312 94 52 70 UKRAYNA KİEV PKO Lüteranskaya Sok. No: 13/21 Kiev / Ukrayna ukrayna@tika.gov.tr T: +38 044 278 73 80 F: +38 044 278 29 67 UKRAYNA KIRIM İRTİBAT OFİSİ Keçkemetskaya Caddesi, No: 24, Akmescit Kırım / Ukrayna kirim@tika.gov.tr T: +38 0652 543 420 +38 0652 260 798 F: +38 0652 543 419 YEMEN SANA PKO Fajju Attan Sok. Qaati’l-Qimme Li’l-A’ras arkası, Gramer Okulu önü Sana / Yemen sana@tika.gov.tr T: +96 701 434 682 F: +96 701 434 662 MOGADİŞU PKO Lido Bölgesi Mogadişu / Somali SUDAN 157 EKLER MogadishuPKO@tika. gov.tr SOMALİ FAALIYETLER TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 GRAFİK VE TABLO LİSTESİ GRAFİKLER Grafik 1: OECD Ülkeleri Yıllık Ortalama Reel Büyüme Tahminleri (2012-2017; %) Grafik 2: Türkiye’nin Toplam Kalkınma Yardımları (2013; milyon ABD Doları) Grafik 3: Türkiye’nin Toplam Kalkınma Yardımları (2011-2013; milyon ABD Doları) Grafik 4: Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımlarının Ana Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 5: Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımları (2002-2013; milyon ABD Doları) Grafik 6: Türkiye’nin İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarının Kategorilere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 7: Proje Program Yardımı ve Teknik İşbirliği Yardımlarının Sektörlere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 8: Sosyal Altyapıların Geliştirilmesi Projelerinin Alt Sektörlere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 9: Ekonomik Altyapıların Geliştirilmesi Yardımlarının Alt Sektörlere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 10: Üretim Sektörleri Yardımlarının Alt Sektörlere Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 11: Türkiye’nin Acil ve İnsani Yardımları (2005-2013; milyon ABD Doları) Grafik 12: En Çok Acil Yardım Alan Ülkeler (2013; milyon ABD Doları) Grafik 13: Türkiye’ye Gelen Sığınmacıların Ülkelerine Göre Dağılımı (2013; Kişi Sayısı) Grafik 14: Yönetim Giderleri/RKY (%) Grafik 15: Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Ödemelerin Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 16: Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (1998-2013; milyon ABD Doları) Grafik 17: Diğer Resmi Akımlar (2013; milyon ABD Doları) Grafik 18: Türkiye’nin Doğrudan Yatırımları (2010-2013; milyon ABD Doları) Grafik 19: Türkiye’nin Doğrudan Yatırımlarının Ülkesel Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 20: Türkiye STK Yardımları (2005-2013; milyon ABD Doları) Grafik 21: Türkiye STK Yardımlarının Bölgesel Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 22: Türk STK’larının En Çok Yardım Ettiği Ülkeler (2013; milyon ABD Doları) Grafik 23: 5 Milyon Doların Üzerinde Ayni ve Nakdi Yardım Yapan STK’lar (2013) Grafik 24: Türkiye’nin İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarının Bölgesel Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Grafik 25: Türkiye’nin Yardımlarından En Çok Yararlanan Ülkeler (2013; milyon ABD Doları) Grafik 26: En Çok Yardım Alan Balkan Ülkeleri (2013; milyon ABD Doları) Grafik 27: En Çok Yardım Alan Asya Ülkeleri (2013; milyon ABD Doları) Grafik 28: En Çok Yardım Alan Afrika Ülkeleri (2013; milyon ABD Doları) Grafik 29: Türkiye’den En Az Gelişmiş Ülkelere Yapılan Yardımlar (2008-2013; milyon ABD Doları) Grafik 30: Kurumların Uluslararası Kuruluşlara Yaptığı Ödemeler (2013; milyon ABD Doları) Grafik 31: Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yardımları (2013; milyon ABD Doları) Grafik 32: OECD-DAC Üyesi Ülkeler ve Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımları (2013; milyon ABD Doları) Grafik 33: OECD-DAC Üyesi Ülkeler ve Türkiye’nin Net RKY/GSMH Oranları (2013; %) (BM hedefi: %0,7) Grafik 34: En Çok İnsani Yardım Yapan Donörler (2013; milyon ABD Doları) Grafik 35: Donörlerin İnsani Yardımlarında Yıllık Değişim (2012-2013) 15 16 17 18 19 20 24 24 45 54 56 56 67 68 69 69 71 72 72 75 75 75 76 87 88 89 89 89 127 129 129 144 144 146 148 TABLOLAR Tablo 1: Türkiye’nin Toplam Kalkınma Yardımlarının Karşılaştırılması (2012-2013) Tablo 2: Türkiye Resmi Kalkınma Yardımlarının Kategorileri (2013; milyon ABD Doları) Tablo 3: Dünyada Aşırı Yoksulluk (2013) Tablo 4: Suriyeli Misafirlerin Bulundukları İller / Kamplar ve Misafir Sayıları (2013 sonu) Tablo 5: Suriye’den Gelen-Suriye’ye Dönen Misafir Sayısı (2013 sonu) Tablo 6: Türkiye Kalkınma Yardımlarının Yönetim Giderleri (2004-2013; milyon ABD Doları) Tablo 7: Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Katkı Yaptığı Uluslararası Kuruluşlar Tablo 8: Türkiye’nin Doğrudan Yatırımlarının Ülkesel Dağılımı (2013; milyon ABD Doları) Tablo 9: En Çok Yardım Yapan Sivil Toplum Kuruluşları (2013; milyon ABD Doları) Tablo 10: En Az Gelişmiş Ülkeler (2013) Tablo 11: Türkiye’den En Az Gelişmiş Ülkelere Yapılan Yardımlar (2013; milyon ABD Doları) Tablo 12: Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Kalkınma Yardımı Faaliyetleri (2013) 158 19 21 46 57 57 68 70 73 76 125 126 133 TÜRKİYE KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2013 FAALİYETLER FAALIYETLER KISALTMALAR Avrupa Birliği Amerika Birleşik Devletleri Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Barış İçin Ortaklık Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi Bir İnsan Dünyaya Bedeldir Sağlık ve Eğitim Köyleri Gönüllüleri Derneği Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Çoklu Çakışan Sektörlerin Geliştirilmesi Kalkınma Yardımları Komitesi Diğer Resmi Akımlar Devlet Su İşleri Doğrudan Yatırımlar En Az Gelişmiş Ülkeler Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Elektrokardiyografi Ekonomik Altyapıların Geliştirilmesi Gıda ve Tarım Örgütü Gayrisafi Milli Hasıla Gayrisafi Yurtiçi Hasıla İnsani Yardım Vakfı İslam İşbirliği Teşkilatı Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kalkınma Yardım(lar)ı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitimi Geliştirme, Girişimci Yetiştirme ve Toplumsal Kalkınmayı Destekleme Derneği Program Koordinasyon Ofisi Proje Program Yardımları Resmi Kalkınma Yardımları Resmi Kalkınma Yardımlarının Gayrisafi Milli Hasılaya oranı İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik, Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi Sosyal Altyapıların Geliştirilmesi Sivil Toplum Kuruluşu Sivil Toplum Kuruluşları Yardımları Türkiye Cumhuriyeti Teknik İşbirliği Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mülteciler için Yardım ve Bayındırlık Ajansı Üretim Sektörlerinin Geliştirilmesi EKLER AB ABD AFAD BİO BİOEM BİSEG BM BMMYK BTK ÇOKLU Ç.S.GLŞ. DAC DRA DSİ DYT EAGÜ EBRD EKG EKONOMİK A.Y.GLŞ. FAO GSMH GSYİH İHH İİT JICA KOBİ KOSGEB KY MENA NATO OECD OMEG PKO PPY RKY RKY/GSMH SESRIC SOSYAL A.Y.GLŞ. STK STKY T.C. Tİ TİKA TÜBİTAK TÜBİTAK MAM TÜİK TÜSSİDE UNESCO UNIDO UNRWA ÜRETİM S.GLŞ. 159 RAPORU HAZIRLAYANLAR Füsun Gür, Nurdan Çakır, Şevki Mert Barış, Alper Eren, Ali Fuat Cebeci, Ayşe Dilsizoğlu, Bilge Sungur, Haluk Yıldız, Zeynep Ercan, Muhammed Ömer Ersoy İLETİŞİM TİKA TASARIM Finar Kurumsal BASKI Bilnet Baskı Çözümleri FOTOĞRAFLAR TİKA Basın ve Tanıtım Birimi AA Arşivi ISBN 978-975-19-6259-1 ISBN 978-975-19-6259-1 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA TEL: 0 312 508 10 00 TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI