aztekler - WordPress.com
Transkript
aztekler - WordPress.com
AZTEKLER İspanyolların karşısında, Venedik kentinin bile sönük kaldığı muhteşem bir kent vardı İspanyol komutan Hernando Cortes ve tepeden tırnağa silahlı bir avuç askeri, Tenochtitlan kentinin kapısına ulaştıklarında gözlerine inanamamışlardı. Karşılarında, Venedik kentinin bile sönük kaldığı muhteşem bir kent vardı... Bir gölün üzerinde kurulu olan kent, sayısız sun'i adanın üzerine yayılıyor ve çok sayıda köprü adaları birbirine bağlıyordu. Çok geniş bulvarlara, sayısız tapınaklara sahip Tenochtitlan kentinin o tarihte nüfusunun 150,000 olduğu tahmin edilmişti. Bu rakam belki bugün için pek büyük bir şey ifade etmiyor, ama o tarihte Tenochtitlan'ı dünyanın en kalabalık bir-iki kentinden biri yapıyordu. Tenochtitlan kentini kuran Aztekler, Orta Amerika'ya kuzeyden göçen bir kavimdiler Uzun seneler kendi bölgelerindeki diğer halklar tarafından barbar olarak nitelendirilmişlerdi. 13. asırda, kendilerinden önce kuzeyden Orta Amerika'ya doğru yürüyüşe geçen Toltekler'i izleyen Aztekler, tam 2 asır boyunca bu bölgeyi ellerinde tuttular. Çok katı kurallara sahip aristokrasisi, gelişmiş kurumlarıyla tarihin en güçlü merkezi devletlerinden birini kurmuşlardı. Bugün bütün tarihçiler, çok kısa bir süre içinde nasıl böyle güçlü bir imparatorluk kurabildiklerini araştırıyor Bugün bütün tarihçiler, çıplak ayakla ve yırtık pırtık giysilerle kuzeyden güneye doğru hareket eden bu kavmin, çok kısa bir süre içinde nasıl böyle güçlü bir imparatorluk kurabildiklerini araştırıyor. Bir grup tarihçiye göre, çok mükemmel birer savaşçı olan Aztekler, aynı zamanda fevkalâde bir uyum kaabiliyetine sahiptiler. Meselâ, uzun göç yolları boyunca, önlerine çıkan her halktan kendileri için iyi olanı almayı becermişlerdi. Çok tanrılı dinlerinin de büyük ölçüde kuzeyde yaşarken temas halinde oldukları Kuzey Amerika yerlilerinin dini inançlarından kaynaklandığı düşünülüyor. Aztekler, kendilerini "Güneşin seçilmiş halkı" olarak görüyorlardı ve ona sık sık savaş esiri kurban ediyorlardı. Astronomi konusunda da zamanın diğer topluluklarına oranla çok daha ileri bilgilere sahiptiler. Tarihçilerin anlamaya çalıştı bir başka konu kısa süre içinde yıkılmaları Bugün tarihçilerin anlamaya çalıştıkları bir başka konu da, böylesine kısa bir süre içinde 100-150 bin nüfusu bulan kentler vücuda getiren Aztekler'in kısa bir süre içinde bir avuç İspanyol "conquistador"u tarafından kısa süre içinde yıkılmaları... Aztekler'i yok eden kesinlikle Cortes ve bir avuç İspanyol maceraperest değil Aslında bu konu tarihte çok abartılıyor. Aztekler'i yok eden kesinlikle Cortes ve bir avuç İspanyol maceraperest değil. O devirde bugünkü Meksika topraklan içinde Aztekler'in yanısıra başka yerli kavimlerin de yaşadığı biliniyor. İşte bu kavimler iyice güçlenen ve bütün kaynakları sahiplenen Aztekler'den rahatsızlardı. Bunlar, düşmanlarının yenilmesini sağlamak için İspanyollar'la işbirliğine girdiler ve onlara hem rehberlik hem de askeri yardım yaptılar. Böylece, Aztekler'in yaşadığı Meksika topraklan 1524 tarihinde İspanyollar'ın hâkimiyetine girdi. Hıristiyan dinini kabul etmeyen binlerce yerli ve Aztek barbarca öldürüldü. İspanyol baskısı bugün bile devam ediyor Ülkenin kırsal kesiminde konuşulan ve bir Aztek lehçesi olan "Nahuatl" dili resmen yasak. Birçok tarihçi, çok az sayıda kalan Aztekler'in İspanyol göçmenlerle kaynaştığını ve böylece bugünkü Meksika'nın melez halkının meydana geldiğini söylüyorlar. Gerçekten de, bugün birçok melez Meksikalı'nın yüz hatları eski Aztek maskelerindeki görüntüleri andırıyor. Varlığını sürdüren mâzi Aztek medeniyetinin izlerine bugünkü Meksika'da hâlâ rastlanıyor Meselâ, başkent Mexico City'deki metronun bütün istasyonların isimleri hem Latin harfleriyle hem de Aztek piktogramlarıyla yazılıyor. Ağırlıklı olarak mısır, kurufasulye ve çeşitli baharatları kullanan çağdaş Meksika mutfağının birçok yemeğinin menşei Aztek medeniyetine dayanıyor. Bugün Meksika'da kırsal kesimde köylülerin büyük bir çoğunluğu ziraatte, Aztekler'in buluşu olan "chinampa" yöntemini kullanıyor. Taraça görünümlü bu usülle tarlalardan en yoğun ürün alınıyor. Meksico City'nin merkezindeki "Anayasa Meydanı"... Aztek kenti Tenochtitian bu meydanın tam altında... Aztek tesiri bugün Meksika bayrağına kadar eksetmiş halde Meksika bayrağının üstünde kaktüse konmuş ve "bir yılanı öldüren kartal" resmi bulunuyor. Bu kartal aynı zamanda Aztekler'in de simgesiydi. Meksika halkı Aztekler'in İspanyollara karşı kahraman ama ümitsiz direnişine o kadar saygı duyuyorlar ki, bugün bile ülkedeki erkek çocukların büyük bir çoğunluğu son Aztek kralı Cuauhtemoc'un adını taşıyor. Tıpkı, şu anda Meksika belediye başkanı olan Cuauhtemoc Cardenas gibi. Kronoloji M.S. 1200'ler Kuzey Amerika'nın kurak topraklarından yola çıkan "Nahua" yerlileri Meksika ovalarına doğru göçe başladılar ve bunlara artık Aztekler adı verildi. M.S. 1325 Aztekler Tenochtitian kentini kurdular. M.S. 1428 Texcoco ve Tlacopan kabileleriyle ittifak yapan Aztekler, aynı topraklarda yaşayan Tepanekler'i bir dizi savaş nihayetinde yenip köleleştirdiler. Aztek Krallığı, Tenochtitian, Texcoco ve Tlacopan kentleri çerçevesinde çok gelişti. M.S. 1428-1440 Kral İtzcoatl devrinde Aztekler bölgedeki diğer yerli kabilelerin tamamını hakimiyetlerine aldılar. M.S. 1440 1. Montezuma Aztek kralı oldu. M.S. 1502 Kral 2. Montezuma Aztek tahtına çıktı. Aztek Krallığı sınırlarını güneye doğru genişletti. M.S. 1519 İspanyol "conquistador"larının başı Hernando Cortes, Vera Cruz plajının bulunduğu bölgede Meksika'ya ayak bastı. M.S. 1519-1521 İspanyol "conquistador"lar Tenochtitian kentine girdiler. Onlara yakınlık gösteren ve bu yüzden kendi halkı tarafından taşlanan Kral 2. Montezuma esarette öldü. Kent, İspanyollar tarafından yıkıldı. M.S. 1524 Direnen son Aztek Kralı Cuauhtemoc yakalanarak öldürüldü. Böylece, bütün Meksika bir İspanyol sömürgesine dönüştü.
Benzer belgeler
Bu PDF dosyasını indir
ki, bunun en uç sonucu Aztekler tarafından ikide bir icra edilen insan kurbanlarıydı. Aztek dini üzerine hemen hemen bütün literatür, doğrudan doğruya Azteka-Meksika’nın İspanyol öncesi dini ve güç...
Detaylı