Bizim Kelimelerimiz(Alucra Yöresinde Kullanılan Kelimeler Deyimler.)
Transkript
Bizim Kelimelerimiz(Alucra Yöresinde Kullanılan Kelimeler Deyimler.)
www.alucra.biz Bizim Kelimelerimiz(Alucra Yöresinde Kullanýlan Kelimeler Deyimler.) Onaylayan Administrator Cuma, 21 Mart 2008 << Bizim Kelimelerimiz >> Alucra ve Yöresi (Ön çalýþma) Bizim Kelimelerimiz konulu bir araþtýrma ile Alucra ve Yöresi için kültürel bir çalýþma baþlatmýþ bulunmaktayýz. Çalýþmamýz K Kavram, Deyim ve Atasözleri bölümlerinden oluþmaktadýr. Çalýþmamýzýn Bizim Kelimelerimiz bölümü tamamlanmýþ bulunmak Çalýþmamýz 6 aylýk bir süreden beri devam etmektedir. Deyim ve Atasözleri bölümleriyle, Yemeklerimiz, Meyvelerimiz, Horan ve Halaylarýmýz, Aylarýmýz ve Günlerimiz gibi daha bir çok özelliklerimiz çalýþmamýzýn kapsamý içindedir. Bu çalýþmalar devam e 1. Yöreye ait kaynak eserler incelenmiþ ve bir çok yöre insaný ile bað kurulmuþ, araþtýrmaya katkýda bulunmalar 2. Bunu yanýnda, Giresun ve sýnýr komþusu iller Trabzon, Gümüþhane, Erzincan, Sivas ve Ordu illerinin kaynakl 3. incelenmiþtir. Giresuna komþu ikinci kuþak iller, Rize, Bayburt, Erzurum, Tunceli, Elazýð, Yozgat, Çorum gibi illerin kaynaklar 4. Araþtýrma ve çalýþmalarýmýzda köy ve kasaba kökenli oluþumuzun büyük yararýný görmüþ bulunmaktayýz. 5. Bu özelliðimizden dolayý bilimsel kaynaklara dayanarak akademik sayýlacak bir eser meydana çýkacaðýndan u 6. Dil biliminin belli baþlý kurallarýndan olan ; Etimoloji / Kökenbilim, Epistemoloji / Bilgi Teorisi ve Semantik / Anla kurallarý, her kelimenin seçilmesi ve anlamlandýrýlmasýnda esas alýnmýþtýr. 7. Arapça, Farsça ve Batý dillerinden alýnan kelimeler, yöre aðzýna ve Türkçeye halk tarafýndan uyarlandýðý için Kelimelerimiz olmuþtur. (Bu kelimelerin sayýlarý çalýþmamýzda % 3-5 oranýndadýr.) 8. Yöre insaný Müslüman Türk olduðu için ; Arapça ve Kuran kaynaklý birkaç kelime ve kavram bilerek ve isteyere (Amentü, Kulhü, Elham, Kelime-i Þehadet, Kelime-i Tevhid, Sela, Ezan vd. gibi) 9. Namaz vakitleri zaman bildirdiði ve yörede buluþma (randevu) saatleri olarak kullanýldýðý için, özellikle kayda g 10. Ýslam Dininde sonradan ihdas (icat) edildiði, bidat olduðu halde ; Cumalýk, Yedinci Gün, Kýrk ve Elliikinci Geceler, faydadan uzak olmadýðý, sosyal hayata yararlý olduðu, fakirlerin karnýnýn doyduðu, komþuluklarý pekiþtirdiði için çalýþmaya alý 11. Ayrýca ve yine sonradan din ve sosyal hayatýmýza girdiði, büyük yararlarý görüldüðü, bir çok insanýn dinini öðrendiði de çalýþmaya alýnmýþtýr. 12. Anlam ve maksat bakýmýndan hiçbir yararý olmadýðý, Kuran, sünnet ve ibadette yeri bulunmadýðý halde ; Iskat ve D örneklik olarak alýnmýþtýr.(Son zamanlarda bu âdetlerin terk edildiði görülmektedir) 13. Öz Türkçe kelimeler, Türkçenin ilk yazýlý kaynaklarý olan; Orhun Kitabeleri, Divan-ý Lügat-üt Türk, Kudadgu Bilig, Di gibi eserler incelenerek test edilmiþtir. (Daha bir çok metod çalýþmamýzýn planlanmasýnda yer almýþ ve uygulanmýþtýr.) 14. Türkçeyi en iyi yazan ve söyleyen Yesevi, Hacý Bektaþ Veli, Yunus Emre ve diðer eser býrakan bilge kiþilerin eserleri incelenmiþtir. 15. Bu çalýþma kitap haline getirilecektir. 16.fÇalýþmaya katýlanlar Araþtýrma ve Çalýþmaya Katkýda Bulunanlar bölümünde ismen yer alacak ve yöre tarihine ge 17. Ekte sizlere sunulan (71) sayfalýk Bizim Kelimelerimiz bölümü, bir ön çalýþmadýr. Bu çalýþmayý inceleyecek ve vars yanlýþlarýný tamamlayýp düzeltecek ve bize geri vereceksiniz. 18.Deyimler ve Atasözleri bölümleri için tarafýmýzdan ön çalýþma yapýlmýþ olup, halen devam etmektedir. Bu bölüme s katkýlarýnýzdan sonra son þekil verilecektir. http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz 19. Yemeklerimiz, Meyvelerimiz, Sebzelerimiz, Aðaç ve Bitkilerimiz, Horan ve Halaylarýmýz, Oyun, Karþýlama ve Oturak Havalarýmýz, Ay ve Günlerimiz ve daha bir çok yöresel özelliklerimiz bu çalýþma içinde ayrý bölümlerde yer alacaktýr. 20. Bu çalýþma yöresel olduðu halde, bölücü deðil, bütünleþtiricidir. Kültürümüzün yazýlý ilk kaynaklarýndan baþlayýp, g arasýnda bað kurulmaya çalýþýlmýþtýr. (Araþtýrmamýzda Güneydoðu Anadoluda yer yer kullanýlan ve Kürtçe dediðimiz Kurman incelenmiþ, bu aðýzda % 40 a varan Öz Türkçe kelimeler bulunmuþtur.) 21. Çalýþma, Giresun Ýlinin Alucra Ýlçesi merkez alýnarak ; 6 sýnýr il ve 17 çevre il olarak 23 il araþtýrmasý þeklinde pl plana giren en az 100-110 ilçe bulunmaktadýr. Çalýþma her ne kadar geniþ kapsamlý ise de ; Alucra, Çamoluk ve Þebinkarahisa insanýný ve onun Yöresel Aðzýný esas almýþtýr. Çalýþmamýzýn ekte sunulan Bizim Kelimelerimiz bölümünü kontrol etmenizi, yöreye has Deyim ve Atasözlerini yazýp biz ulaþtýrmanýzý en geç 1 Ay içinde sizlerden bekler, en derin saygý ve sevgilerimizi sunarýz. (15.12.2008) Ýhsan TEKOÐLU << Bizim Kelimelerimiz >> (Alfabetik) -AAâ ! ünl.: Aða ! , büyük ve yaþlý adam (Hitap / çaðrý ) Aânamak(h) f.:Anlamak Aârý zm.:Þu yönden, þuradan, þu taraftan, aðrý (Yön göstermek) is.: AazAðýz Aba aba !is. :Abla (Çocuk dilinde) Abasýzis.: Garip, kimsesiz, çulsuz Abeceis.:Alfabe s.: Abos Beleþ, bedava , parasýz, avanta Abrul Ayý is.:Nisan, 4. ay Acal is.:Ölüm aný, acel, ecel Acamý s.:Deneyimsiz, genç adam, acemi Acap zf.:Acaba, acep Acar s.: 1. Atýlgan, gözü pek, yiðit. 2.Yeni, göz alýcý, çok saðlam Acuh(k) s.:Az, çok az, biraz, azýcýk, accuk Acumuk(h) is.:Kýrlarda yetiþen ve yenilen acý bir ot Aga is. : Büyük erkek kardeþ, aðabey, âbi, arkadaþ Að s.:Ak, beyaz Aðarmak f.:1.Güneþin gelmesi, havanýn ýþýmasý.2.Beyazlaþmak Aðartý is.:Süt, yoðurt, ayran, peynir gibi yiyecek ve içecekler Aðartmakf.:1.Beyazlatmak, rengini açmak.2.Yüz güldürmek,baþarmak Aðca s.:Beyaza yakýn, beyazýmsý, beyazýmtýrak Aðdý f.:Gün ýþýdý, hava açýldý(Hava aðdý) Aðýz is.:1.Yöresel söyleyiþ.2.Kesici aletin keskin tarafý.3. Yeni doðuran memeli hayvanlarýn ilk sütü, aðuz, avuz Aðlaz s.:Her þeye itiraz eden, tutarsýz, mýzmýz Aðmakf.:1.Havanýn ýþýmasý, güneþin görünmesi.2.Sarkmak,meyil etmek Aðnamak f.:Anlamak, ânamak(h) Aðnatmak f.:Anlatmak Aðrý zm.:Þu yönden, þuradan, þu taraftan, aarý (Yön göstermek) Aðu is.:Zehir, avu Aðulanmak f.:Zehirlenmek, avlanmak Aðustos Ayý is.:Orak Ayý, 8. Ay Aðuz is.:Memeli hayvanýn ilk sütü, aðýz, avuz Aha zm.:Ýþte, iþte bu, iþte burada Ahaca zm.: Ýþte bu kadar Ahacukzm. :Çok yakýn, þuracýk Ahaliis. :Halk, insan topluluðu http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Ahbunis. :Sýðýr gübresi Ahbunlamak f. :Gübrelemek Ahýris. :1.Ahur, hayvan barýnaðý. 2.Son (Ahýrzaman) Ahýrzamanis. :Kýyamete yakýn dönem, insanlýðýn son günleri Ahlatis. :Yaban armudu Ahretlikis. :Kadýnlarýn kan kardeþliði Ahþamis. :1.Akþam namazý.2.Akþam vakti Ahtarýçis. :Fýrýn küreði, aktarýç Ahtarmak f. :Altýný üstüne getirmek, aktarmak Ahuris. :Ahýr Ahurukis. :Balgam, tükürük, tükrük Akýnduruk(h)is. :Çam sakýzý, reçine, akýndýrýk Alaçuk(h)is. :Çardak, bostan kulübesi, örtme, gölgelik, alaçýk Alais. :Ela, kýrmýzýmsý, alaca Alafis. :Ot, saman, hayvan yemi Âlamakf. :Aðlamak Âlaþmakf. :Topluca aðlamak Alaþaðýis. :Horonda bir ritim(Alaþaðý vur dizi !) Alayýis. :Hepsi, tümü, tamamý, topu(Alayý gelsin !) Albastýis. :Yeni doðan bebeðin veya annenin kýrký çýkmadan ölmesi Aldanguçis. :Tuzak, örtülü çukur Alýçis. :Gülgillerden çiçekli ve meyveli bir aðaç ve aðacýn meyvesi, aluç Alýngaçs. :Alýngan, kýrýlgan, çok duygulu, hassas Alkarýsýis.:Kýrk gün içinde loðusa anne ve bebeði boðduðuna inanýlancadý Almais. :Elma Alucrais. :Giresun Ýline baðlý ilçe, Kasaba, Merkez Aluþguns. :Alýþýk, alýþkýn Amelis. :Ýshal Amentüis. :Ýslam Dininde iman esaslarý (Bakara Suresi, 2/177) Ancazf. :1.Biraz önce.2. Bu kadar Andýrs. :Ýþe yaramaz, kötü, iðrenç Andýr kalsýnf/s. :Uzak dursun, ölüden kalan giyecek olsun ! demektir Andýrmak f. :Anýmsatmak, anýmsamak, benzetmek Angazis. : Ahþap bina kalýntýsý, yýkýk, enkaz Angutis. :1.Yaban ördeði.2. Aptal, ahmak, þaþkýn, angýt Anþa is.:Ayþe Anuh (k) is.:Dað nanesi, nane Anuris.:Vakar, ciddiyet, gurur, onur Anurlu s.:Onurlu, vakarlý, ciddi, gururlu insan Arafais.:Arefe Aralýk Ayýis.:Karakýþ Ayý, 12. Ay Arasta(h)is.:Tavan arasý, çatý aralýðý, arýstak Arhais.:1.Sýrt, art, peþ. 2. Destekçi Artuk gelmekf.:1.Fazla gelmek. 2. Ýleri gitmek Arudais.:Toprak damlarda toprak altýna serilen dal ve yaprak Arustah(k)is.:Toprak tavan Arzuhalis.:Dilekçe Aþis.:Yemek Aþçýis.:Lokantacý Aþhanýis.:Yemek yenilen yer, lokanta Aþlýkis.:Yemeklik buðday, tahýl Aþlamak f. :1.Eklemek, yemeðe su katmak.2.Aðaç aþýlamak Aþþa is.:Aþaðý, alt Aþuk(h) is.:Aþýk kemiði, bu kemikle oynanan oyun Ataþis.:Ateþ Attýrmak f.:Küçük erkek çocuklarýn sidik yarýþý, çöðdürmek Avaras.:Ýþsiz, boþ gezen, aylak, avare Avara Ayýis.:Ekim Ayý, 10. Ay Avuzis.:Memeli hayvanlarýn ilk sütü, aðýz, aðuz Ayah yoluis.:Evin dýþýndaki tuvalet, kenef, hela Ayalis.:Kadýn, eþ, karý Ayamis.:Hava Ayama s.:Lakap takma, takma isim Ayýn oyun f.:Döküp saçmak, zayetmek Ayýtlamak f.:Seçmek, ayýrmak, ayýklamak http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Ayleis.:Aile Aynýgelmek f.:Mektuba cevap gelmesi Ayruksu s.:Uyumsuz, anormal, ayrýksý Azdýrýh(k)is.:Azgýn, saldýrgan, þýmarýk Azýrgamak f.:1. Az bulmak, azýmsamak.2.Küçük görmek Azýrgans.:1. Az bulan, aç güzlü, doymak bilmez.2.Küçük gören -BBâ zm.:Bana, baða Bâ bak(h) ! ünl.:Bana bak !(Hitap / çaðrý) Babaçýha d.:Yediðin zehir olsun ! Babalanmak f.:Zýkkýmlanmak Bacýis. :Kýz kardeþ Bacýlýk(h) is. :Kadýn kadýna arkadaþlýk, kan kardeþliði Bad(t) is. :Bahçe ve bostan korunaðý aðaç çit Badal is. :Merdiven Badýç is. :Meyve ve sebze kabuðu Bað is. :Buðday destelerinin baðlanmýþ hali Bað baðlamak f. :Buðday destelerinin bað haline getirilmesi Baðcý is. :Erkek ýrgat, bað baðlayan iþçi Baðýrtlak is. :1.Bir çeþit ötücü kuþ. 2. Çok konuþan adam Baha is. :Bedel, kýymet, deðer, fiyat, paha Bahalý s. :Çok deðerli, fiyatý yüksek, pahalý Baharýn is. :Baharda Bakraç is. :Kulplu, metal süt ve yoðurt kabý Bal dudak is. :Herkese mavi boncuk daðýtan, eyyamcý Barabar zf. :Birlikte, topluca, beraber Bardabaþ s. :Baþýna buyruk, keyfince davranan, savruk Barmah(k) is. :Parmak Barmah basmakf.:Sol elin baþ parmaðý ile imza yerine parmakbasmak Basdýrma is. :1. Tuzlanan dolmalýk yaprak.2.Pastýrma Basuk is. :Geliþmemiþ, kavruk kalmýþ Baþak is. :Buðday demeti Batýrmak f. :Sert bir cismi yumuþak cisme hýzla daldýrmak Bayah zf. : Önce Bayahdan zf. :Biraz önce, demin Bayam is. :Bir çeþit ahlat, payam Bazar is. :1. Pazar günü, haftanýn 7. günü. 2. Çarþý, Pazar Bazarörtesi is. :Pazartesi, haftanýn 1. günü Bazlama is. :Mayasýz saç ekmeði Bee(ð) is. :Bey, beð Becit s. :Yeni, çok yeni, hiç kullanýlmamýþ Beh is. :Kaparo, pey akçesi Bek s. :Saðlam, sert, katý, pek Bekitmek f. :Hýzlý ve sertçe yumruk vurmak Bekirtmek f. :Saðlam ve sýký baðlamak, saðlamlaþtýrmak Bel is. :Toprak delici kürek Bel baðý is. :Gelinin bakirelik kuþaðý, bekaret kemeri, kemer Bellemek f. :1.Topraðý bel ile kazmak. 2.Unutmamak için iþaretkoymak Beliðlemek f. :Uyku sersemliði, þaþkýn hale gelmek, korkmak Beniminen zf. :Benim ile, benimle, birlikte Benimki is. :Kadýn için kocasý demek Bennem is. :Ben ne bileyim, bilmezlik anlamýna Berhudar is. :Mutlu (El öpene berhudar ol ! denir) Beri is. :Buraya, yakýna (Beri gel !) Beri bah(k) ! ünl. :Buraya bak, dikkat et Beri benzer zf :1. Üstün körü, öylesine.2. Benzeri zor görülür Berilik is. :Ýdarelik, yoktan iyi Bertilmek f. :El ve ayak bileðinin burkulmasý Besdil is. :Pestil Beslek is. :Hizmetçi kýz Besmeleis. :Bismillahirrahmanirrahiym (Acýyan ve esirgeyen Allahýn adý ile anlamýna) http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Beþerleme is. :Ekin baðlarýnýn beþli sýra ile yýðýn yapýlmasý Beþik is. :Kundak çocuðunun sallamalý özel karyolasý Beþik kertmesi is. :Kýz ve erkek çocuklarýnýn beþikteniþanlanmasý Beþtaþ is. :Beþ taþ ve elle oynana çocuk oyunu Beyle s. :Böyle Beyhude zf / s. :Boþuna, boþu boþuna, yok yere Býcý býcý yapmak f. :Küçük çocuðu yýkamak Býcýk(h) s. :Mýzmýz, mýzýk Býçýlgan is. :El, ayak ve yüzde çýkan sulu yara Býçký is. :Testere, hýzar Býdýk(h)s. :Küçük, küçücük Býhýn is. :Böðür, böðür boþluðu, býkýn Býldýr is. :Geçen yýl Býldýrki is. :Geçen yýlki Býyýl is. :Bu yýl, bu sene Bibaþýna s. :Tek baþýna Bibi is. :Babanýn kýz kardeþi, hala Bicýndýh(k) zf. :Biraz, bir parça Bicik is. :Buzaðý Bicimcik zf. :Çok az, iki parmak arasý Bidutam zf. :Bir el dolusu Bihal olmak f. / s. :Aklý gitmiþ, sevdaya tutulmuþ, karasevda Bikoþam zf. :Ýki el dolusu Bildik is. :Meþe meyvesi, yabani kestane, palamut, bilik Bile zf. : Birlikte, beraber, dahi Biri zm. :Tanýnmayan insan, yabancý, soyut insan, birisi Biþi is. :Tavada yað ile kýzartýlmýþ hamur iþi yemek, piþi Bitecük s. :Biricik Bitek s. :Yalnýz, eþsiz Bitike s. :1. Az.2.Küçük, çocuk kadar Boduç s. :Kýsa boylu, ufak tefek kadýn Bohça atmak f. :Niþan bozmak Bolham s. :Cömert Boyah is. :Boya Boyahlý s. :Boyalý, çok süslenmiþ Boydah(k) s. : Tek baþýna, yalnýz, eþsiz Boylamak f. :1. Boy ile suyun derinliðini ölçmek.2. Yola düþmek Boyunduruh(k) is. :Kaðný ve sabana koþulan hayvanlarýn baðlandýðý iki baþlý aðaç araç Boz s. : 1. Gri, soluk renk.2. Sürülmemiþ toprak, bozkýr Bozaltý s. :1. Alacakaranlýk, ýþýðýn gitmesi.2. Görünür görünmez varlýk Bozarmak f. / s. :Rengi atmak, yüzü kýzarmak, suçluluk hali Böcü is. :Hayalet, hortlak, korkutucu varlýk(Çocuk için) Böcük is. :Böcek Böðrek is. :Böbrek Böðün is. :Bugün Böðür is. :1. Göðsün yan tarafý.2.Tepenin öbür yüzü Böðürlenmek f. :Göðüs geçirmek Böðürmek f. :1. Sýðýrlarýn acý acý melemesi.2. Ýnsanýn aðlamasý Bölemekis. :Kundak çocuðunu kundaklamak Börülce is. :Fasulye, böðrülce Bûis. :Buð, buðu, buhar Buðasak is. :Döllenme dönemine girmiþ öðürsek inek ve diþi manda Buðasamak f. :Diþi hayvanýn döllenme arzusu, boða istemek Buðda is. :Buðday Bulak is. :Göze, kaynak, pýnar Bulama is. :Ýkinci aðýz sütten yapýlan unlu ve yumurtalý yemek,tohuratma Bunbar is. :Barsak dolmasý Burmak f. :Tosunlarý kýsýrlaþtýrma eylemi Burulgan is. :Girdap Buymak f. :Üþümek, donmak Büðelek is. :Sýðýr sineði, büvelek Büðelek tutmak f. :Sýðýr sineðinin ýsýrdýðý hayvanýn delice koþmasý Bük is. :Dað sýrtý, dönemeç, tepenin arkasý Bükük s. :Kambur, beli bükük, yaþlý http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Büngüldemek f. :1. Yerinde duramamak.2. Fokurdamak, kaynamak Bürük is. :Kadýn atkýsý, iþlemeli baþ ve omuz örtüsü Bürümcek is. :Beyaz yemeni, baþ örtüsü -CCahal s. :Bilgisiz, deneyimsiz, genç, cahil Camadan is. :Yünden örülmüþ sýrt heybesi Camý is. :Cami Camýþ is. :Manda, kömüþ Caplamais. :Uzunluðuna yarýlmýþ ince aðaç, kereste Cavramak f. :Çabalamak, didinmek, debelenmek Cazuis. :Geçimsiz ve huysuz kadýn, cadý Cecim is. :Yatak örtüsü, cicim Cemek is. :Saban demirindeki çamurlarý kazýyan aygýt Cenderme is. :Kolluk kuvveti, jandarma Cenikis. :Giresun, Ordu ve Samsun bölgesinin sahil kesimi Cýba is. :Sempatik ve küçük çocuk Cýbýk(h) is. :Alkýþ, cýbbýk, cýbban Cýbýk çalmak f. :Alkýþlamak Cýbýl is / s. :1. Çýplak.2.Çok fakir Cýcýh(k) s. :Güzel, yeni ve süslü çocuk giysisi Cýcýhana is. :Büyükanne Cýfýtis. :Karýþtýrýcý, ikiyüzlü, kurnaz, yahudi Cýfýt çarþýsýis. :Dedikodu meclisi, karýþtýrýcý topluluk Cýðýzis. :Sözünden dönen, oyunbozan, mýzýkçý Cýðýzlýk f. :Oyun bozmak, caymak, döneklik ve mýzýkçýlýk yapmak Cýh cýhis. :Kuþ sesi, cik cik Cýlgais. :Keçi yolu, dar ve kestirme yol, su yolu Cýncýh(k)is. :Cam parçasý, süslü taþ(Cýncýk boncuk) Cýndýk s. :Az, bir parça, parçacýk Cýngýrdamak f. :Çýnlamak, çýngýrak sesi çýkarmak Cýngýrdatmak f. :Çalgý çalmak, zil çalmak Cýngýr is. :Kavga, gürültü, cýngar Cýrcýr böceði is. :Aðustos Böceði Cýrlak is. :Dýrdýrcý, çok konuþan Cýrlamak f. :Dýrdýr etmek, çok ve boþ konuþmak Cýrnah(k) is.. :Týrnak, kedi ve köpek pençesi Cýrtýbozuk is. :Cibilliyetsiz, soysuz, cinsi bozuk Cýrtlýk is. :1.Bir çeþit serçe kuþu.2. Çok konuþan kadýn Cýrtmýh(k) is. :1.Tekme, tekmük, tepük.2.Çifte Cýrtmýhlý is. :1.Saða sola saldýran insan.2.Çifte atan hayvan Cýz ünl. :Ateþ ve kötü anlamýna çocuklarý uyarý sözü Cýzgý is. :Çizgi Cýzýh(k) is / s. :Yazý, çizik, çizgi Cýzýh çekmek f. :Anlaþarak hesap kapatmak, uzlaþmak Cicik is. :Meme Cicim is. :Ýnce kilim, yaygý, sergi Ciðerli is. /s. :Yürekli, cesur Ciðersiz is. /s. :Yüreksiz, korkak Cil is. :1.Filiz, bitki kökü. 2. Saz. 3. Tohumun yeþermesi Cilcil is. :Çok küçük bir darý türü, cicil Cimcik s. :Çimdik Cimciklemek f. :Çimdiklemek Cinci s. : Üfürükçü, muskacý Cindili s. : Zeki, kurnaz, cingöz Cirim s. :Güç, kuvvet Cudam is. :Adamdan sayýlmayan, insan müsfettesi, adamcýk Culuh(k) is. :Hindi Cuma is. :1.Cuma Namazý vakti. 2. Haftanýn 5. günü Cumalýk is. :Ölen insan için ilk Cuma Günü yedirilen yemek ve duasý Cücük is. :1.Civciv. 2.Soðanýn içi Cümörtesi is. :Cumartesi, haftanýn 6. günü Cüz is. :Geometrik karelerde taþ ile oynanan bir çeþit oyun -Çhttp://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Çað is. : Eski evlerde yýkanma yeri, banyo, çaðlýk Çaðýrgan is. :Çaðýrýcý, davetçi, Alucralý yedi Alperen Çakçak is. :Deðirmenin döndüðünü belirten sesli aparat Çakýrdiken is. :Dikenleri kalýn ve yakýcý bir diken türü Çal is. :Çalýlýk, makilik, sorgunluk Çalgan is. :Yüksekten çaðlayarak akan su, çaðlayan Çalhama is. :Yaðsýz yoðurt ayraný, çalpama Çalhut is. :1.Hýrsýz.2.Çok gezen.3.Cadý kadýn Çalmak f. : 1.Yoðurt çalmak(Mayalamak).2.Boya çalmak(Boyamak). 3. Kara çalmak, karalamak(Ýftira atmak).4.Hýrsýzlýk yapmak Çalpama is. :Yoðurttan yapýlan ayran Çaluk is. :1.Çalýnmýþ eþya.2.Çarpýlmýþ, felç olmuþ, çalýk Çan is. :Koyunlarýn boynuna takýlan çýngýrdak Çangal is. :Fasulye sýrýðý Çapa çapa is. / f. :Koþa koþa, çabuk çabuk, çabucak Çapmak f. :Hýzlý hýzlý koþmak Çapula is. :Tabaný çivili kösele ayakkabý Çaput is. :Deðersiz bez parçasý, bez Çara is. : Akýntý Çaruk(h) is. :Kalýn deriden yapýlan eski tip ayakkabý, çarýk Çat is. :1.Yol ve dere kavþaðý.2.Çatýnýn anlýndaki çatma Çatak is. :Dere yataðý, sulu aðaçlý arazi Çatma is. :Kýr evi, alaçuk, çardak Çaytaþý is. :Suda sürüklenip ovalleþmiþ sert bir taþ türü Çebiç is. : Yaþýný doldurmuþ oðlak Çec is. :Harmandaki samanlý samansýz tahýl yýðýný, çeç Çece is. :Aðabey Çecik is. :1.Vida, cývata, burgu. 2.Kazan ve tencere aðzý.3.Eklem yeri Çedik is. :Terlik Çekim is. / f. :1.Tartý, tartmak. 2.Öðürseyen diþi hayvanýn döllendirilmesi Çeltük is. :Ýri sap saman Çember is. :Bir çeþit oyalý baþörtüsü Çemiç is. :Dut kurusu Çemiççi is. :Dut kurusu üreten ve satan, Gareysarlý, Þebinkarahisarlý Çemkürmek f. :1.Fino köpeðin havlamasý.2.Ahlaksýzlarýn saldýrmasý Çente is. :Çanta Çentik is. :Ýþaret, iz, kertik Çepük is. :Alkýþ, el çýrpma Çepük çalmak f. :Alkýþlamak, el çýrpmak Çerçi is. :Pýrtýcý, seyyar satýcý Çerþenbe is. :Çarþamba, haftanýn 3. günü Çetik is. :Kýsa yün çorap, terlik Çetmi is. :Giresun sahil kesimi insaný, Çepni Çýðýrmak f. :1.Baðýra baðýra aðlamak, çýðlýk atmak.2.Türkü söylemek Çýhý is. :Küçük bohça veya sandýk, çýkýn, çýký Çýngýrdak is. :Zil, beþiklere takýlan ve çýn çýn ses çýkaran oyuncak, çan Çýrpý is. :1.Sýnýrlarý belirlemek için çekilen ip.2.Çalý parçasý(Çalý çýrpý) Çýtýl is. :Sinirli, öfkeli, pire için yorgan yakan adam Çýtýr is. :Karýþýk iþ, tuzak Çýtlak is. :Ateþ yanarken çýkan kývýlcým Çýtlatmak f. :Ýpucu vermek Çibban is. :1.El çýrpma, alkýþ, cýbban. 2.Elle çaðýrma Çiçeklik is. :Odalarda gaz lambasý konulan oymalý yer Çiçeklenmek f. :Küflenmeye baþlamak Çiðin is. :1.Omuz.2.Damat evinde gelin ve güvey için yapýlan taký töreni Çiðit is. :1.Çekirdek, tohum.2.Bir çeþit fasulye Çiftehase is. :Seyrek dokunmuþ beyaz bez, bu bezden yapýlan baþörtüsü Çimmek f. :Yýkanmak Çimdirmek is. :Yýkamak Çit is.:1.Bahçe sýnýrlarýný çevreleyen korunak. 2.Yazma, yemeni, baþörtüsü Çocuklu is. :1.Gebe, yüklü.2.Çocuðu olan Çor is. :Çapak, hastalýk, yara Çorlu is. :Hastalýklý, çapaklý göz Çort is. :Çalýlýk, dikenli arazi http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Çoruþ is. :Kaðný ve sabanda öne koþulan acemi tosun Çoruþbozan is. :Yeraltýnda kök salmýþ sabana takýlan ve öküzleri durduran,saban kýran, çoruþlarý geriye düþüren çok saðlam bitki kökü Çöðen is. :Kökleri yaðlý bitki, hayvan yemi, geven, keven Çöðdürük is. :Küçük abdest, idrar, sidik Çöðdürmek f. :Küçük abdest yapmak, iþemek, attýrmak Çöðmek f. :Çökmek, çömelmek, oturmak Çöðür is. :Çalý dikeni Çökelik is. :Yaðsýz ayran peyniri, çükelik, çökelek Çökelekli is. :Ýçine çökelek konulan fýrýn pidesi Çömmek f. :Topuk üzerine oturmak Çöpür is. :Çöplü ve kirli yün artýðý Çördükis. :Bir çeþit tatlý ahlat meyvesi Çulluis. :Varlýklý, zengin, efendiden adam, iþ adamý Çulsuz is. :Varlýksýz, fakir, berduþ, serseri, baþýboþ Çü ! ünl. :Deh ! Binek hayvanýný yürütme komutu Çüþ ! ünl. :Dur ! Binek hayvanýný durdurma -DDadah(k) is. :Çocuk yemeði, mama Daðun is. :Zehir, zýkkým, aðu, kötülük, veba Daðunun kökü d. :Zýkkýmýn kökü, kargýþ, beddua Dal is. :1.Omuz, omuz baþý.2. Odunluk aðaç, aðaç dalý Dalamak f. :1.Isýrmak.2.Sözle sataþmak Dalap is. :Kýzýþmýþ hayvan Dalaþmak f. : Atýþmak, laf söz kavgasý, it kavgasý Dalbacak is. :Zayýf, ince ve uzun adam Dam is. : 1.Baca, toprak düz çatý.2.Ahýr Danacý is. :Dana çobaný Danalýk is. :Ahýrlarda ineklerden danalarý ayýran bölme Dandik is. :Kalýbýnýn adamý olmayan, boþ, uydurma Dangýr dungur is. / s. :Kaba saba, patavatsýz, dangalak Daralmak(h) f. :Ýç sýkýntýsý Darý is. : Mýsýr Darýhmak(h) f. :Darda kalmak, zora düþmek Dasdar is. :Ýnce kilim, yaygý, sofra altýna serilen bez, dastar Daþ is. :Taþ Daþlýk is. :1.Kuþ kursaðý. 2.Taþlý arazi, kayalýk Daul is. :Davul Davar is. :Koyun ve keçi sürüsü Davulun dibi d. :Saçma, saçmalama, öllünün körü Dayah(k) is. :1.Destek, payanda, kapý dayaðý.2.Kötek, sopa,dayak Debertmek f. :Karýþtýrmak Debül debül d. :Paytak paytak, ördek yürüyüþü Dede is. :Büyükbaba Deel zf. :Deðil Deðirmi s. :Yuvarlak Delibaþ is. :Huysuzluk yapan hayvan ve insan Delimso(ð) is. :Deli dolu, yarým akýllý, uçuk Dem is. :Kan Demin is. :Az önce Demirkýrat is. :Demokrat Den is. :Buðday, tahýl Dene is. :Buðday tanesi, tane Depmek f. :1.Ayakla vurmak.2.Ýçine itmek, tepmek Deprenmek f. :Kýmýldamak Depük is. :Tekme, tepük Depüklemek f. :Tekmelemek, tepüklemek Dêri is. :1.Akarca, kaplýca.2.Þenlik Desde is. :Bir tutam buðday baþaðý, deste Desde tutmak f. :Ekin biçilirken yoldan geçenlere ekin destesi tutup http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz bahþiþ isteme geleneði.(Buðdayýn kutsallýðýný ödüllendirme) Desinlere gitmek d. :Gösteriþ için hareket etmek Deþmek f. :Yarmak, açmak, içini dýþýna çýkarmak Devedikeni is. :Dikenleri sert ve acýtýcý bir diken türü Devir is. :Ölenin ibadet borçlarý için ayrýlan ve dua okuyucularý tarafýndan paylaþýlan para. (Bidat ve hurafe) Deydaha zf. :Ýþte karþýda Deyha zf. :Orada, ora, orasý.(Elle iþaret edilerek yer tarifi) Deynek is. :Sopa, deðnek Deyneklemek f. :Sopa ile vurmak, dövmek Dýga is. :Yaramaz küçük çocuk veya adam Dýgýl is. :Kýsa boylu, ufak tefek, cüce adam, býdýk Dýman is. :Duman Dýndýk is. :Küçük, bir parça Dýndýklamak f. :Gereksiz yere elle yoklamak, karýþtýrmak Dýrçýk is. :Dýrdýrcý, sürekli konuþan kadýn Dýrýh tutturmak d. :Kabullendirmek, yer ve yöre tutmak, baþarmak Dýrlanmak f. :Sürekli söylenmek, dýr dýr etmek Dýrnak is. :Týrnak, dýnnak Dýþlýk is. :Dýþ giyim, palto veya pardesü Dýzýk(h) s. :Sabýrsýz Dýzýkmak f. :Sabýrsýzlaþmak, sýkýþmak Dibek is. :Tahýl dövülen oyuk taþ Diblee is. :Lahana kavurmasý, bir çeþit mýhla, dibleð Didon is. :Alafranga, Ýstanbul görmüþ, fötr þapkalý adam Dið is. :Dedikodu Dið dinlemek f. :Gizlice dinleyip koðuculuk yapmak Dikelmek f. :1.Ayakta durmak, dikilmek.2.Kafa tutmak, dikleþmek Dikeltmek f. :Ayaða kaldýrmak, doðrultmak, dik tutmak Dikhoran is. :Yöreye ait bir halk oyunu adý.(Alucra diki) Dikmeis. :Yeni dikilmiþ fidan Dilik is. :Dilim Dilleþmek f. :Atýþmak, dýrlaþmak, sövüp saymak Direme is. :Büyük ve uzun çuval, harar Diremek f. :Dikine dayamak, duvara dayamak Direnmek f. :Ayakta durmak Dirgon is. :Demir harman yabasý Diril is. :Çizgili gömleklik kumaþ Diþemek f. :1.Diþ çýkarmak.2.Testere bileylemek Diþ hediði is. :Diþ çýkaran çocuða yedirilen haþlanmýþ buðday Diþlek is. :Diþleri dýþarý çýkýk insan Ditmek f. :Yünleri taramak için ayýrmak Diz baðý is. :Dizge çorabý dize baðlayan püsküllü bað Dizge çorap is. :Dize kadar uzanan nakýþlý erkek çorabý Doðuz is. :Domuz Dolak is. :Kadýnlarýn baþýna doladýðý renkli bez, bezek Dolama is. :Týrnak çevresinde oluþan aðrýlý iltihap Dolma is. :Ahþap karkas arasý kagir dolgu duvar Domuzluk is. :Su deðirmeninde çarkýn bulunduðu yatak Donak is. :Süs, donaným Donaklý s. :Süslü, donanýmlý Donanmak f. :Giyinip kuþanmak, takýp takýþtýrmak Doruk is. :Yüksek tepe, aðacýn tepesi Doyumluk is. :Bir öðün karýn doyuracak yiyecek Döðen is. :Harman sürme aleti, düðen Döðen sürmek f. :Döðenle buðday saplarýný baþaktan ayýrmak Döðme is. :Ahlatýn dövülerek kurutulmuþ parçalarý Döl is. :1.Yavru.2.Soy, sop, zürriyet Döl tutmak f. :1.Gebe kalmak.2.Soyu çoðalmak Dönük is / s. :Dönmüþ, vefasýz, dönek insan Dönüklük is :Vefasýzlýk, sözünden dönmek, döneklik Döþ is. :Göðüs, baðýr Döþek is. :Yatak, þilte Döþürmek f. :Meyve veya sebze toplamak Dulda is. :Gölgelik, kuytu yer, korunak, siper, dumda, dunda http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Duldalanmak f. :Korunmak, saklanmak, dinlenmek Dutamah(k) is. :1.Belge, evrak, dayanak. 2.Ateþ tutuþturucu çalý çýrpý Duz is. :Tuz Duz taþý is. :Sýðýrlara tuz verilen yaygýn düz taþ Düðen is. :Harman sürme aleti, döðen Düðü is. :Bulgur parçasý, cicil darýsý Düðür is. :Gelin alayý Düllüdüdük is. :1.Söðüt ve kavak dallarýnýn kabuðundan yapýlan düdük 2.Çok konuþan, dilbaz Dürmeç is. :Ekmek arasý, dürüm, tost Dürmek f. :Katlamak Dürü is. :Düðüne çaðýrýlanlara götürülen hediye Düþgün s. :1.Yaþlý, güçsüz, hastalýklý 2.Yoksul.3.Tutkun, sevdalý, tiryaki Düþgünlük is. :Yaþlýlýk, güçsüzlük, yoksulluk, tiryakilik Düve is. :Yaþýný doldurmuþ diþi dana, düðe Düz is. / s. :1.Ova, yazý, düzlük. 2.Düzgün, doðru, saf ve temiz adam Düzhoran is. :Yöreye ait davul zurna ile oynanan bir halk oyunu -E- Ebemkuþaðý is. :Gökkuþaðý (Yedi renkli bu kuþaðýn altýndan geçen cennete gider (!) Eceis. :Ana, anne Eçeis. :Büyük kýz kardeþ Ecinliis. :Cin Ecüks. :Azýcýk, çok az, ecik Edik is. :Bir çeþit kar ayakkabýsý, hedik Efendi þapkasý is. : Fötr þapka, didon þapkasý Eferimünl. :Aferin, beðenme ve takdir etme anlamýna Eðiþ is. :Tekne kazýma aracý Eðrekis. :Hayvanlarýn eðlenip dinlendiði yer, eyrek Eðrek tuzuis. :Eðrekte hayvanlara verilen tuz Eðretis. :Üstünkörü, geçici Ehels. :Yetenekli, uzman, ehil Ehmed(t) is. :Ahmet Ehzan is. :1.Baðýþlama, iyilik etme, cömertlik. 2. Allahý görür gibi olma hali. 3.Yörede erkek ismi, Ýhsan Eke is. : Ergenlik çaðýna gelmiþ, büyümüþ, yaþlý insan Ekeç is. : Akýllý küçük kýz Ekelemekf. :Tohumluk buðdayý tarlaya serpmek, ekin ekmek Ekenek is. : Ekin ekilebilir tarla, arazi Ekim Ayý is. :Avara Ayý, 10. Ay Ekinciis. :Buðday eken, çiftçi (Sahil insanýna göre; Alucra, Çamoluk ve Þebinkarahisarlý anlamýna kullanýlýr.) Ekin yaymakd. :Gizlice baþkasýnýn yeþil ekininde hayvan otlatmak Ekisis. :Sitem Ekizis. / s. :Ýkiz Eksüðetek is. :Kimsesiz kadýn, eksüketek, kadýn Ekti is. / s. : Gözü doymaz, dilenci huylu, cimri Ekzükis. / s. :Yarým, noksan, eksük, eksik Ekzük görmek d. :Kýz çeyizini tamamlamak, alýþ veriþ yapmak Eldeçis. :Dibek tokmaðý Elemeþkeres. :Apaçýk, aleni, ortada Elesefiyes. :Yalan yanlýþ veya geliþi güzel yapýlan iþ, rasgele Eldeðirmeniis. :Tahýl öðütülen altý sabit, üst elle çevrilen taþ aygýt Elham is. :Fatiha Suresi, Kuranda 1. Sure Elifba is. :Kuran Alfabesi Elikis. :Dað keçisi, yabani keçi, ellik keçisi Elkýzýis. :Gelin, üvey kýz, eþ, kadýn Elleme is. :Dokunma, iliþme, karýþma Ellemek f. :1. El ile dokunmak. 2. Karýþtýrmak Elli ikinci geceis. :Ölen için elli ikinci gece verilen yemek ve duasý Elleþmekf. :Ýliþmek, karýþmak Ellik is. :Eldiven Elti is. :Erkek kardeþlerin eþleri http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Elvecreis. :Alucranýn ilk isimlerinden olduðu söylenen kelime Elverirs. :Yeter, yeterli Eme is. :Babanýn kýz kardeþi, hala Emerike is. :Amerika Emi is. :Babanýn erkek kardeþi, amca Emiceis. :Amca çocuklarý, amcazade Emmebað. :Ama, fakat, lakin Ene is. :Babaanne, nene, ana Enee ! ünl. :Anaa ! (Hayret ifadesi / Enee kýz þuna bak !) Enekeis. :Bilye, misket (Çocuk oyunu) Enelikis. :Analýk Enteri is. :1.Kadýn entarisi. 2. Erkek gömleði, frenk gömleði Enük is. :Köpek yavrusu, enik Epizf. :Epey, epeyce, hayli Erincek s. :Tembel, uyuþuk, iþten kaçan Erinmek f. :Üþenmek Eriþteis. :Ev makarnasý, erüþte Erkiþi is. :1.Kiþilikli erkek. 2. Erkeðin cenaze namazýnda Erkiþi niyetine diyerek alýnan tekbir öncesi söz Ersiz is. :Kocasýz kadýn, dul Erzingan is. :Erzincan Erzürüm is. :Erzurum Esbapis. :Çamaþýr, esvap Eseletten zf. :Aniden, ansýzýn (Gizlice yaklaþýp arkadan vurmak) Esger is. :Asker Esgerlik is. :Askerlik Esgüðetek is. :Kimsesiz kadýn, kadýn, eksüðetek Essah s. :Sahi, doðru, gerçek Esürük is. :Aklý karýþýk, sarhoþ Eþkere s. :Açýk, aþikar Eþki s. :Limoni, ekþi Eþki çalmak d. :Diþ kamaþmasý Eþkili fetir is. :Mayalý sac ekmeði Eþþek is. :Eþek Etlik is. :Semiz hayvan, kavurmalýk, mezbahalýk v ! ünl. :Acele et ! Evcülük is. :Evcilik (Çocuk oyunu) vedi is. / s. :Acele, ivedi Evelik is. :Yemeði ve sarmasý yapýlan geniþ yapraklý bitki Ev kýzý is. :Evlenmemiþ kýz, kýz çocuðu, öz kýz Evlek is. :Tarlayý ekerken ayrýlan bölümler, hevlek vmek f. :Acele etmek Eyle zf / s. :Öyle (Eyle olmaz !) Eylenmek f. :1. Eðlenmek, durmak. 2. Alay etmek Eyleþmek f. :Durmak, beklemek, dinlenmek Eylül Ayý is. :Harman Ayý, 9. Ay Eze is. :Tiyeze, teyze Ezen is. :Namaza çaðrý, ezan Eziz is. / s. :1. Erkek ismi. 2. Üstün insan. 3. Ermiþ, eren -FFadime is. :Fatma, Fedime Fahý is. :Din hocasý, imam, faký Fan fin fonis. :Anlaþýlmayan konuþma ve peltekler için söylenir Farýmakf. :Rahatlamak, serinlemek, içi açýlmak Fart furts. :Atýp tutmak, palavra, zart zurt Faþýrtýis. :Kaynama sesi, parazit ses Fedik is. :Karda batmayý önleyen ayakkabý, edik, hedik Fer is. : 1.Ateþ.2.Güç, kuvvet Ferikis. :Piliç Ferimek f. :Hafifleyip rahat etmek Fetiris. :Sac ekmeði Fýrahtýis. :Ahþap kafesli bahçe korunaðý, çit, fýraktý Fýrfýrýkis. :Fýrýldak, pervane, vantilatör http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Fýrfýrokis. / s :Dönek insan Fýrýç is. :Armut (ahlat) ve elma kurusu Fýrtlak s. / is. : Yersiz ve zamansýz davranan insan Fýsýrýk is. :Yetersiz, iþe yaramaz Fýsýrtýis. :Güçlükle duyulan ses, fýsýltý Fýþký is. :At, katýr ve eþek gübresi Fýtý is. : Bulgur veya yarma ufaðý, kýrýntý Fýtýrýkis. :Sümük Fýtýrýklý s. :Sümüklü Fýtýrmakf. :Sümkürmek Fýtýramakf. :Bozulup kokmak Fidelik is. :Bostanlarda fide yetiþtirilen bölüm Fið is. : Baklagillerden hayvan yemi Firfirikis. :Topaç, tendürük, fýrdöndü Fiske is. : 1.Tenekeden yapýlmýþ fitilli gaz lambasý, idare lambasý. 2. Parmakla hafifçe vurulan þamar Fistanis. :Kadýn entarisi Fiþne is. : Viþne Fizahis. :Yüksek sesle aðlamak, feryat etmek, çýðlýk, þivan Fol is. :Kümeste býrakýlan tek yumurta Folluk is. : Kümes Fotuçis. :Bacaðý kýsa kadýn -GGabal s. / zf. :Götürü, toptan yapýlan iþ Gabala bazar is. :Tek ve toptan fiyat Gabara is. :Ayakkabý tabanýna çakýlan baþlý çapula çivisi Gabran s. :Kaba, anlayýþsýz, gaspçý, nobran Gaçah is. :Eþkýya, terörist, kaçak Gaçgöç is. :Kadýnýn yabancý erkekten kaçmasý, kaçgöç Gada is. :Dert Gadit s. :Bir deri bir kemik, çok zayýf Gaga is. :Çocuklar için þeker anlamýna söz Gagiliç s. :Biçimsiz, þekilsiz, yamuk yumuk Gaðýrmak f. :Karganýn ötmesi Gaðýrtmak f. :Yerinden oynatmak, kanýrtmak Gavþak s. :Gevþek, yýkýlmak üzere olan Gah is. :Kabuklu elma veya armut kurusu Gahýrdak is. :Kýkýrdak Galuh(k) is. :Evde kalan kýz Gamga is. :Kýymýk, yonga, odun kabuðu Ganayaklý is. :1. Kimsesiz kadýn. 2. Korkak erkek, kan ayaklý Gancýh(k) is. :Diþi köpek, kancýk Ganýrtmak f. :Kaldýraç ile yerinden oynatmak, kanýrtmak Gapcuk is. :Meyvelerin dýþ kabuðu Gara s. :Kara Garagura is. :Kabus, korkulu rüya, karabasan Garagýþ Ayý is. :Aralýk Ayý, Karakýþ, 12. Ay Garamet is. :Dert, sýkýntý, zorluk, yokluk Garar bazar is. :Göz kararý, aþaðý yukarý, biçilen tek fiyat Gardaþ is. :Kardeþ Gardof is. :Patates Gargýþ is. :Ýlenme, kötü dua, kargýþ Garh(k) is. :Su yolu, hendek, hark Garý is. :Kadýn, karý Garýk(h) is. :Bostan bölmeleri Garþuki is. :Karþýki Gart is. :1.Yaþlanmýþ, yaþlý. 2. Sert kabuklu Gasmuh(k) is. : Çam filizinin iç zarý, sýyýrtma, kasmuk Gasmuhçu is. :Kasmuk yiyen, Alucralý Gaþuh(k) is. :Kaþýk Gatgu is. :Yardým, katký Gatýh(k) is. :Ayran, katýk Gatýhlý çorba is. :Ayranlý soðuk çorba http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Gatýr is. :Katýr Gatma is. :Kalýn ve saðlam iplik Gavat is. :Pezevenk Gavuk is. :Kavuk Gâvur s. :Ýslam Dinine karþýt, inancý bozuk, müslüman olmayan Gâvurluk is. :Acýmasýzlýk, insafsýzlýk, gaddarlýk ve alçaklýk Gavut is. :Yaðda kavrulmuþ tahýl unundan yapýlan yemek Gaygana is. :Yumurta yemeði, omlet, kaygana Gaygu is. :Endiþe, kaygý Gayhý is. :Kýzak, kayak, kayký Gayým s. :Saðlam, sýký, dayanýklý Gayýn is. :Evlilikle elde edilen akrabalýk, kayýn (kayýnbaba) Gaymak is. / f. :1. Sütün yaðlý üst tabakasý, kaymak. 2. Kýzak kaymak Gazel is. :Sonbaharda dökülen aðaç yapraklarý Gebeþ is. :Karný þiþ erkek, göbekli Gebre is. :Týmarlýk kýl kese, kaþaðý Gecgere is. :Omuzda yük taþýmak için kullanýlan kollu ahþap araç Geçe is. :Dere kenarý, yaka, taraf (o geçe, bu geçe) Geçi is. :Keçi Gedek is. :Manda yavrusu, malak Gelberi is. :Fýrýn küreði, el týrmýðý Gelecoþ is. :Peskütan, et ekmek karýþýmý sarýmsaklý sýcak yemek Gelinbacý is. :Aðabeyin eþi, yenge Gelin göçürtmek d. :Gelini þenlik içinde damat evine götürmek Gelin havasý is. :Gelinin baba evinden ayrýlmasý sýrasýnda davul-zurna veya kemençe ile çalýnan hüzünlü ayrýlýk havasý Gelinlik tutmak f. :Gelinin söyletmelik almak için bir süre konuþmamasý Gendüme is. :Dibekte zarý alýnmýþ keþgeklik buðday Gergef is. :Oya ve nakýþ iþlemeye yarayan çember, gergi Gerilik is. :Düðün veya bayramlarda giyilen giysi Germicek is. :Deðirmen üst taþýnýn çevrilmesini saðlayan aparat, araç Get ! ünl. :Haydi git, býrak, boþ ver Geven is. :Kökleri yaðlý bir ot, hayvan yemi Gevelemek f. :Kem küm etmek Geviþ getirmek f. :Hayvanýn yediklerini yeniden çiðnemesi Gevmek f. :Aðýzda çiðnemeye çalýþmak Gevremek f. :Kolay kýrýlýr hale gelmek, olgunlaþmak (meyve) Gevþek is. / s. :Sýr saklamaz Gevük is. :Diþsiz, aðzý eðik bükük Gezeðen is. :1. Soðuk algýnlýðý, grip. 2. Uçuk, kabarcýk Gý ! ünl. :Kýz ! (Kadýn kadýna hitap, seslenme sözü) Gýbal s./ is. :Yüz göz, boy bos, tip, görünüþ Gýbalsýz s. :Yüzü gözü, boyu bosu bozuk, tipsiz Gýcý is. :Küçük kýz çocuðu Gýcýh(k) is. :1.Kuzu. 2. Sinir bozucu, antipatik Gýcýr s. :Yepyeni, pýrýl pýrýl, gösteriþli Gýç atmak f. :Hayvan tepmesi Gýdýh(k) is. :1. Çene altý, gerdan. 2. El sepeti Gýdýhlanmak f. :Gülmeyi saðlayan deri ürpermesi, gýdýklanmak Gýdýhlamak is. :Gýdý gýdý diyerek koltuk altýný parmakla okþamak Gýldýrgýcýk s. :Ufak tefek ve iþe yaramaz þeyler Gýlýh(k) is. :Üst baþ, giyim kuþam, kýlýk Gýlýhsýz is. :Üstü baþý, giyim kuþamý bozuk, kýlýksýz Gýpranmak f. :Kýpýrdamak Gýrað is. :1. Yüksek tepe. 2. Sabah saatlerinde ýslak topraðýn buz tutmasý Gýraan is. :1.Yüksek ve düzlük arazi. 2. Saçkýran Gýrbo(ð) is. :Kurbaða Gýrkayak is. :Yengeç Gýrkmak f. :Koyun ve keçi yününü kesmek (Koyun kýrkmak) Gýrkýç is. :Koyun kýrkma makasý, gýrgýç, kýrkýç Gýrnap is. :Sicim, ince ip, kýnnap Gýský is. :Gergi, kýskaç Gýþýn is. :Kýþýn Gýt etmek f. :Diþ ile ýsýrmak (çocuk) Gýymýh(k) is. :Aðaç parçacýðý, ince tahta, kýymýk http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Gýz is. :Kýz Gýzanbuh is. :Ekþimsi ve tatlý küçük çalý meyvesi Gýzcuðaz is. :Kýzcaðýz Giciþmek f. :Tatlý tatlý kaþýnma isteði Gidik is. :Keçi yavrusu, oðlak Gil is. :Aile köken bildirir isim eki (Mehmetgil) Gilar is. :Kiler Gildan is. :Ýnce, kýrmýzýmtýrak göze veya su kurdu Gildik is. :Davar gübresi Gilik is. :Sac altýnda ýsý ile piþen içli ekme, kömbe Girebi is. :Kargaburunlu el baltasý Giresin is. :Alucranýn baðlý olduðu il, Giresun Giriþmek f. :Kýyasýya kavga yapmak, acýmasýzca vurmak Giþi zm../ is. :Kiþi, kiþilik (Er giþi / Her giþi) Giyo(ð) is. :Güvey, damat Gocaarý is. :Yaþlý kadýn eþ, kocakarý Gocaman is. :1. Kocamýþ erkek eþ, koca. 2. Ýri yarý, çok büyük, kocaman Gocunmak f. :Alýnmak, pirelenmek God is. :Tahýl ölçeði, gödük Godoþ is. :Deyyus, pezevenk, gavat, kodoþ Goðuk is. :Derin oyuk, aðaç kovuðu, kovuk Goður s. :Tipi ve rengi bozuk, ters, inatçý hayvan ve insan Golcu is. :Orman bekçisi, kolcu Goley s. :Kolay Gopça is. :Düðme, ilik Gor is. :Mezar, kabir Goru is. :Aðaçlýk yer, koru Goþan is. :Avuç ölçüsü Goya zf. :Yani, sanki, güya Gozalak is. :Çam aðacýnýn konik meyvesi, kozalak Göbek is. :Tarla içindeki ekilemeyen taþlý bölüm, yer Gödük is. :Silindirik ahþap tahýl ölçeði, god Göð s. :1. Sema, gök. 2. Yeþil ekin, olmamýþ ham meyve Göðermek f. :Yeþermek, güvermek Göðnük is. :Olgunlaþmýþ yumuþak meyve, göðnü Göðnümek f. :Meyvelerin olgunlaþmasý, göynümek Göðüþ is./ s. :Gök mavisi, mavimsi Gön is. :Büyükbaþ hayvan derisi Gölermek f. :Akarsuyun göllenmesi Göresimek f. :Göresi gelmek, özlemek Görsetmek f. :Göstermek Görükmek f. :Gözükmek Göze is. :Kaynak, suyun çýkýþ yeri Gözcek is. :Gözlük Guba is. :Tütünlük, baca Gubarmak f. :Çalým satmak, böbürlenmek, kubarmak Guc is. :Kucak Gudalak is. :Çam kozalaðý, kozalak Guduruk is. :1. Yaramazlýk yapan çocuk, kuduruk.2.Kudurmuþ köpek Gulah vermek f. :Önemsemek, dinlemek, ciddiye almak Gullep is. :Büyük menteþe, dýþ kapý kilidi, sürgü Guma is. :Ortak kadýn, kuma Gursak is. :1. Gýrtlak, boðaz, kursak.2.Uçucu hayvanlarýn taþlýðý Gursaklý s. :Onurlu, yürekli, cesur Gursaksýz s. :Onursuz, yüreksiz, korkak Guþhana is. :Küçük tencere, kuþhana Guþ lastiði is. :Sapan Guþluk is. :Kuþlarýn uyandýðý, güneþin yükseldiði sabah vakti Guvah(k) is. :Saçta oluþan kepek, kuvak Guytak is. :Kuytu Guz is. :Güneþ almayan yer, kuzey, gölgelik, kuz Gücük is. :Kýsa boylu adam Gücük Ayý is. :Þubat Ayý, 2. Ay Güççük s. :Küçük Güdük is. :Kuyruðu kopmuþ hayvan http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Güðüm is. :Büyük ibrik Gülesi tutmak f. :Gülme krizine tutulmak Güleþ is. :Güreþ Gülük is. :Ýþi boþ ve yuvarlak çopur meþe meyvesi Gülük oynamak f. :Gülük ile misket oynamak Gümenli is. :Gebe Gündöndü is. :Ayçiçeði Gündük s. :Kuyruksuz kümes hayvaný Günülemek f. :Kýskanmak Gütmek f. :Hayvan otlatmak, çobanlýk yapmak Güvermek f. :1. Küflenmek. 2. Yeþermek Güvez s. :Sabýrsýz, dýzýk Güz is. :Sonbahar Güzlük is. :Sonbaharda ekilen ekin Güzün zf. :Sonbaharda, güz vaktinde -Ð- Ð Harfi : Türk dilinde, Ð / Yumuþak Ge harfi ile baþlayan Türkçe kelime bulunmamaktadýr. -HHabu s. / zm. :Bu Habura s. / zm. :Bura, burasý Hacar is. :Buðdaygillerden bir çeþit iri ve parlak tahýl Hacar pilavý is. :Yöreye has özel ve güzel bir pilav Hacat is. :Takým taklavat, edevat, alet Haflanmak f. :Ürpererek korkmak Haðu s. / zm. :O Hahlu is. :Haklý Hakk is. :Allah (c) Hala is. :Babanýn kýz kardeþi, eme Halbur is. :Geniþ delikli büyük elek, kalbur Halbur tatlýsý is. :Kalbur yüzeyi ile þekillendirilen unlu bir çeþit tatlý Hâli s. :Terk edilmiþ, ýssýz, boþ Halleþmek f. :Bir konuda dertleþmek, anlaþmak ve helalleþmek Ham yapmak f. :Mama yemek (Çocuklar için) Hameyli is. :Boyuna asýlan gümüþ kaplý kolye, muskalýk Hapahap nsz. :Yüz yüze gelmek, aniden karþýlaþmak Hapak is. :Yollarýn birleþtiði yer Haphap is. :Çocuk için kullanýlan ye,yut anlamýna gelen hap et ! sözü Hapeng is. :1. Kepenk.2.Tepenin arkasý Har is. :Sýcaklýk, alev, ateþ Harar is. :Büyük çuval, telis Hareket is. :Yer sarsýntýsý, zelzele, deprem Hark is. :Su yolu, ark Harman is. : Tahýllarýn taneden döðen ile ayrýldýðý düz ve yuvarlak alan Harman Ayý is. :Eylül Ayý, 9. Ay Harman savurmak f. :Yaba ile buðday ve samaný havaya atýp ayýrmak Hartama is. :Kiremit yerine kullanýlan ince çatý tahtasý Harus is. :Ekilip biçilemeyen bakýmsýz arazi Hasýl etmek f. :Araziyi verimli hale getirme, bakým, nadas Hasut s. / is. :Kýskanç, günücü, haset Hasüktür ! ünl. :Defol anlamýna gelen kovma sözü Haþgil is. :Haþýlý çok yiyen, doymak bilmeyen, obur Haþhaþ is. :Yemeði de yapýlan yapraklý bir çeþit sebze Haþýl is. :Buðday (gendüme) kýrýðýndan yapýlan bulamaç, keþgek Haþlak s. :Rüzgar ile kavrulmuþ, tanesi boþ tahýl, ekin Haþlýk is. :Harçlýk Haþu s. / zm. :Þu Hatun kiþi Ýs. :Seçkin ve kiþilikli kadýn Haura(da) s. / zm.:Ora, orada Havas is. :Heves Havaslanmak f. :Hoþlanmak, göz koymak, sevmek, heveslenmek http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Hay hay zf. / ünl. :Olur, pekey anlamýna söz Hayâ is. :Utanma duygusu, edep, terbiye (Utanmýyorsan istediðini yap) Haya is. :Erbezi, testis Hayat is. :Ev önündeki üstü kapalý, yanlarý açýk yer, taraça Hayýf is. :Öç, intikam Hayýflanmak f. :Esef etmek, üzülmek Hayýn is./ s. :Alçak, hain Hayva is. :Ayva Haziran Ayý is. :Kiraz Ayý, 6. Ay H zf. :Peki, olur, evet Heç zf. :Boþ, deðersiz, yaramaz, hiç Hedik is. :1. Bir çeþit kar ayakkabýsý. 2. Haþlanmýþ buðday Hekâ is. :Hikaye Helâ is. :Ayak yolu, apteshane, kenef Helâl is. :Nikahlý eþ Helbet zf. :Elbet Hele ho de ! ünl. :Öküzleri harekete geçir, sür anlamýna söz Helik is. :Taþ duvardaki küçük taþ parçalarý Hemi ? zf.. :Emi ? Öyle mi ? Evet mi ? anlamýna soru sözü Herek is. :Zayýf koyun Heri ünl. :Yürü, git, iþin mi yok anlamýna (Heri sende ! Ýþine bak !) Herif is. :Kaba saba görgüsüz adam, erkek Herk is. :Ekilmeyip dinlendirilen, sürülerek hasýl edilen tarla, nadas Herle is. :Un çorbasý, helle Herslenmek f. :Kýzmak, sinirlenmek, hýrslanmak Hevlek is. :Tarla sürülürken ayrýlan her bir bölüm, evlek Heyiklemek f. :Gizli gizli gözlemek, izlemek, takip etmek Heylemek f. :Hayvanlara sesleniþ sözü (Ho, çü, çüþ, vd.) Hý zf. :Peki, evet Hýdrellez is. :Hýzýr Ýlyas efsanesi, 6 / 7 Mayýs günleri Hýldýrhýþ s. :Daðýlmýþ, parçalanmýþ, bozulmuþ Hýlhýþýr s. / is. :Eli ayaðý tutmaz, periþan, yaralý bereli Hýlt is. :Hile, hileli iþ Hýltah(k) is. :Bol gelme, gevþek olma Hýmýh(k) is. :Burun ve genizden konuþan insan Hýmkýrýk is. :Sümük Hýmkýrmak f. :Sümkürmek, burun temizlemek Hýnç is. :Öç, intikam Hýnik is. :Sümük Hýnkirmek f. :Sümkürmek, burun temizlemek Hýnzýr is. :1. Domuz. 2. Pis, arsýz, hayasýz, kötü insan Hýr is. :Kavga, gürültü patýrtý, dalaþ Hýrhýz is. :Hýrsýz, uðru Hýrýt is. :Zayýf ve güçsüz hayvan veya insan Hýrlamak f. :1. Hýrýltýlý ses çýkarmak. 2. Köpeðin hýrlamasý Hýrlaþmak f. :Aðýz kavgasý yapmak Hýrlý is. : Ýki anlama kullanýlýr : 1. Ýyi, doðru,uslu, güvenilir. 2.Yaramaz,kötü, þýmarýk, güvenilmez kimse. (Ýnsan bu, hýrlý mý, hýrsýz mý bilinmez ?) Hýrtaboz s./ is. :Þaþkýn, sersem, zýpýr Hýrtlak is. :Boðaz, hýrtloð, gýrtlak Hýþýr s. :Yýrtýk pýrtýk, çok eski, kullanýlamaz Hýþýr olmak f. :Yara bere içinde kalmak, yorgun argýn olmak Hýyanetlik is./ s. :Ýhanet etme, hainlik, hýyanet hali Hýzan is. :Çoluk çocuk, ev halký Hicab is. / s. :Utanç, sýkýlma, haya etme, hicap Hicap is. :Yüz ve gözü örten örtü, peçe Hilaf is./ s. :Yalan, yanlýþ Hilafsýz s. / is. :Yalansýz, doðru Him is. :Duvar temeli Hoo(o) ünl. :Sýðýrlarý yürütme komutu Hobuþ ! ünl. :Omuz veya sýrta alýnacak çocuða bin anlamýna söz Hoçur s./ is. :Kýsa boyunlu insan Ho de ! ünl. :Kaðný veya sabaný sür anlamýna söz Hoð s. :Öfke, þiddet, hiddet, aþýrý haz Hola s. :Ayar, düzgünlük, denge http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Hôlamak f. :Öküzleri sürmek, hareket ettirmek Holasýz is. / s. :Ayarsýz, düzensiz, dengesiz Homurmak f :Homurdanmak Homzur is. :Kötü ve baþ belasý insan Homzur kesilmek d. :Topluma alçakça zulüm yapmak Hon is. :Buðday biçerken tarlanýn ayrýlmýþ her bir bölümü Hon kesmek f. :Buðday tarlasýný biçmek üzere bölümlere ayýrmak Hor is. :Deðersiz, aþaðý, iþe yaramaz Hora geçmek d. :Ýþe yaramak, makbule geçmek Horan is. :Yöre halk oyunlar, halay (Alucra Diki) Hor görmek f. :Aþaðýlamak, küçük görmek, dýþlamak Horum is. :Ot yýðýný, ot balyasý Horuz is. :Horoz Hoþab is. :Komposto, hoþaf, hoþap Hoþirik is. :Sulanmýþ ve iltihaplanmýþ yara Hozan is. :Ekilmemiþ veya sürülmemiþ tarla Höllük is. :Kundak çocuklarýnýn kundaðý içine bez yerine konulan ýsýtýlmýþ, elenmiþ ince toprak Höpürdetmek f. :Ýçecekleri sesli içmek Höst ! ünl. :1.At ve katýrý uyarma sözü.2. Kaba ve anlayýþsýz insaný uyarma Hu(u) ! ünl. :Kadýnlarýn birbirine seslenme ve çaðýrma sözü Huda is. :1. Tanrý, Ýlah. 2. Hile, tuzak, düzen (Hile huda) Hulus is. :Buðday tarlalarýnda kendiliðinden biten bir ot türü Huma kuþu is. :Talih kuþu Humay is. :Tanrý, Allah (c) Huy is. :1.Ruh, karakter, sinirsel özellikler, akýl. 2. Hayvana verilen içgüdü Huylu is. :1. Ýyi huy sahibi olmak, huylu. 2. Ruhsal problemli olmak, huysuz Huy tutmak f. :Bayýlmak, sinir ve sara nöbeti geçirmek -IIhbal is. :Þans, kýsmet, talih, baht Ihlamak f. :Aðýr yük ve hastalýk sebebiyle inilemek Irah(k) s. :Uzak, ýrak Iraký is. :Raký Iramazan is. :1. Ramazan Ayý. 2. Erkek ismi, Ramazan Irazý is. :Razý olan, kabul eden Irbýh is. :Ýbrik Irgamak f. :Sallamak, ýrgalamak Irganmak f. :Kýpýrdamak Irgat is. :Buðday biçen kadýn, kadýn tarým iþçisi Irýza s. :Erkek ismi, Rýza Irzýkýrýh(k) is. :Namussuz Isgat is. :Ölenlerin namaz ve oruç borçlarý için daðýtýlan ve verilirken Aldýn kabul ettin mi ? denilerek verilen sadaka, ýskat.(Bidat, dindýþý, hurafe) Isgatçý is. :Isgat alan, mezarlýk dilencisi, kefen soyucusu Isýcak is. / s. :1. Isýnmýþ, sýcak. 2. Hamam Isýrgan is. :Yapraklarý acý ve yakýcý yemeklik, ilaçlýk bitki Isýtma is.:Sýtma hastalýðý (Isýtma, bu iti bir daha tutma diye muska yazýlan hastalýk) Islýk is. :Parmaklar ve dudaklar arasý çýkarýlan tiz ses Islýk çalmak d. :1. Islýkla çaðýrmak.2. Elleri cebinde boþ gezip ýslýk çalmak Istahan is. :Tahýl parçalayýcý ve zarlarýný soyucu taþ silindir, deðirmen Iþgýn is. :Daðlarda biten ve çið olarak yenen bir çeþit bitki Iþýmak f. :Aydýnlanmak, güneþ açmak (Gün ýþýdý / Güneþ doðdu) -ÝÝci is. :Büyükbaba, dede (Bazý yörelerde aðabey anlamýna) Ýçdonu is. :Kilot Ýçerlemek f. :Alýnmak, darýlmak, içine atmak Ýçi is. :Büyük erkek kardeþ, aðabey, ici Ýçlik is. :Ýç çamaþýrý, fanila Ýdare is. :Camsýz, fitilli gaz lambasý, fiske http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Ýflah is. :Kurtulma, iyileþme, onma Ýflah olmaz s. :Kurtulmaz, iyileþmez, onmaz Ýflahsýz s. :Kurtuluþ umudu kalmamýþ Ýkizler s. :Alucranýn Pirili Köyündeki ikiz tepeler Ýlazým s. :Lazým Ýlenger is. :Geniþ ve büyük yemek kabý, kenger, lenger Ýlenmek f. :Beddua etmek, kargýþlamak Ýlik is. :Düðme, kopça Ýliþmek f. :Karýþmak, bulaþmak, takýlmak Ýlkin zf. :Önce Ýlkindi is. :Ýkindi Namazý vakti, akþama doðru Ýmdek is. :Ümit Ýmik is. :Boðaz, gýrtlak, ümük Ýmme bað :Emme, lakin, ama Ýndem zf. :O kadar deðil Ýndeme zf. :Gerektiðinden fazla Ýni is. :Küçük erkek kardeþ, kayýn kardeþ Ýnme is. :Felç, nüzul, çalýnma Ýnne is. :Ýnat, ýsrar, keskin karar bildirir söz ve tavýr Ýnne de is. :Ýnadým inat anlamýna, inadýna, kesinlikle Ýnnem is. / s. :Beklenti, beklenenden fazla Ýnneme zf. :Hepten, tamamýyla, büsbütün Ýreceb is. :1. Recep Ayý. 2. Erkek ismi Ýreli zf. :Ýleri Ýrellemek f. :Ýlerlemek Ýreng is. :Renk Ýrezil s. / is. :Rezil Ýrezillik is. :Rezil olma durumu, rezalet, rezillik Ýrilemek f. :Samanýn incesini yiyip, irisini küründe býrakmak (Sýðýr) Ýseyin is. :Hüseyin Ýskemi is. : Sandalye, iskemle, oturak Ýstida is. :Arzuhal, dilekçe Ýþgil s. :Þüphe, kuþku, vesvese, kuruntu Ýþgillenmek f. :Þüphelenmek, kuþkulanmak Ýþlik is. :Yelek Ýþmar is. :Kaþ göz iþareti Ýt is. :Köpek Ýt dirseði is. :Arpacýk, göz hastalýðý Ýtlik is. :Alçalma, alçaklýk, kemikçilik, yalakalýk, köpeklik, kinizm -J- J Harfi :Türk dilinde, J / Je harfi ile baþlayan Türkçe kelime bulunmamaktadýr. Batý dillerinden alýnan kelimelerin baþýna C ön eki konularak bu kelimeler dilimize uyarlanmýþtýr. J = C için örnek: (Jandarma = Candarma, cenderme / Jilet = Cilet / Jimnastik = Cimlastik) gibi -K- Kabal s. / zf. : Götürü, toptan yapýlan iþ Kabala pazar is. :Tek ve toptan fiyat Kaçgöç is. :Kadýnýn yabancý erkeklerden kaçmasý, gaçgöç Kadeyif is. :Gadeyif tatlýsý, kadayýf Kadýnkiþi is. :1. Seçkin ve aðýrbaþlý kadýn. 2. Kadýnýn cenaze namazýnda Kadýnkiþi niyetine diyerek alýnan tekbir öncesi söz Kadirmevla is. :Her þeye gücü yeten, Allah (c) Kadit s. :Çok zayýf, gadit Kafa is. :Baþ, kelle Kafa kaðýdý is. :Kimlik, nüfus cüzdaný, nüfus kaðýdý Kafasýz s. :Anlayýþsýz, aklý az, aptal Kaðýrtmak f. :Yerinden oynatmak, kanýrtmak Kaðný is. :Öküz arabasý Kaðþak s. :Gevþemiþ ve daðýlmaya yüz tutmuþ http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Kah(k) is. :Erik, armut, elma ve kayýsý kurusu, gah Kâhat is. :Kaðýt, kaat Kahbe is. :1.Ýhanet eden, dönek insan. 2. Kötü kadýn Kakýç is. :Kusur, ayýp iþ, baþa kakma, kakýnç Kalaba is. / s. :Topluluk, çokluk, kalabalýk Kalýk is. :Evde kalmýþ kýz, galuh Kalu Bela is. :Ýnsanýn ruh halindeyken Allaha verdiði söz (Araf, 7/172) Kamga is. :Odun parçacýklarý, kýymýk Kanak is. / s. :Her söze inanan, saf, kanýcý, bön Kancýk s. :1.Diþi köpek. 2.Dönek insan. 3.Kötü kadýn Kandaz is./ s. :Doymak bilmeyen adam, obur Kandil is. :1.Fitilli yað lambasý. 2.Berat, Miraç, Regaib, Mevlit geceleri Kanýk is. :Azla yetinen, tok gözlü, kanaat eden Kanýrtmak f. :Yerinden oynatmak, kaðýrtmak Kanlý is. :Katil, kan davasýnda ilk öldürülmesi düþünülen kiþi Kansýz s. :Korkak, duygusuz, ciðersiz Kant is. :Þeker ve limonlu sýcak içecek Kapuska is. :Etli lahana yemeði Karakýþ Ayý is. :Aralýk Ayý, 12. Ay Karakura is. :Korkulu rüya, kabus, garagura Karaltý is. :Gece karanlýðýnda veya uzaktan seçilemeyen görüntü Karamet is. :Dert, çile, sýkýntý, kaza, bela, garamet Kardaþ is. :Arkadaþ, kardeþ, gardaþ Kareysar is. :Þebinkarahisar Þehri, Gareyser Kargýþ is. :Ýlenme, kötü dua, gargýþ Kârhan is. :Çýkarcý, bedavacý, gaspçý, zorba Karýk is. :Bahçe sulamak için açýlan su yolu ve dikim alaný Karþýlama havasý is. :Düðün ve þenliklere katýlanlarý karþýlarken davul zurna ile çalýnan þen ve þakrak hava Kart is. :1.Gençliði, körpeliði ve tazeliði kalmamýþ, gart. 2. Sert kabuklu Kartmak is. :Beden kiri Kartol is. :Patates, gardof, gardol Kasaba is. :Alucra Þehri, Merkez, Pazar Kasýlmak f. :Kendini beðenmek, kasýnmak Kasým Ayý is. :Koç Ayý, 11. Ay Kasmuk(h) is. :Çam filizinin sütlü ve sulu iç zarý, sýyýrtma Kasmukçu s. :Kasmuk yiyen, Alucralý Kaþ is. :1. Raf. 2. Çatý kenarý Kaþmer is. :Maskara, soytarý, gaþmer Katýk is. :Ayran, gatýk Katýklý çorba is. :Ayranlý soðuk çorba Katmer is. :Tavada piþirilen yaðlý ekmek, kete Katuaz is./ s.. :Kaba saba, yontulmamýþ sert ve inatçý insan Kavil is. :Karþýlýklý söz verme, anlaþma, sözleþme Kavlak is. :Güneþten veya soðuktan derisi soyulmuþ insan Kavrak is. :Kurumuþ ve kolay yanan dal, çalý çýrpý, yaprak Kavram is. :Tutam, demet Kavurga is. :Kavrulmuþ tahýl, gavurga Kavut is. :Yaðda kavrulmuþ tahýl unundan yapýlan yemek, gavut Kayhý is. :Ýki ayak üzerine oturtulmuþ kollu kýzak, kayký Kayýntý is. :Açlýk gideren atýþtýrýlacak yiyecek Keçileþmek f. :Ýnatlaþmak, inadý tutmak Kef is. :Kalýn ve katý köpük Kefin is. :Kefen Kehle is. :Bit Keke is. :Kekeme, peltek, laluh(k) Kekük is. :Kokulu bir bitki, dað nanesi Kekül is. :Perçem Kelam-ý Kadim s. :Kuran, Mushaf Kelek is. :Koyunlarýn boynuna asýlan çan Kelem is. :Lahana Kelep is. :Sarýlmýþ kol boyu ip çilesi, çile Keleþ is. :Yörede kavruk kalmýþ, geliþememiþ, çelimsiz insan anlamýna Kelik is. :Ayakkabý eskisi Kelime-i Þehadet is.:< http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Muhammeden abduhu ve resuluh >>Yâni Türkçesi : Ben þahitlik ederim ki Allahtan baþka ilah yoktur ve yine þahitlik ederim ki ; Muhammed Onun kulu ve elçisidir anlamýna gelir. Kelime-i Tevhid is. :<<Lâ ilâhe illallah, Muhammeden resûlulllah >> Yâni Türkçesi : Allahtan baþka ilah yoktur, Muhammed Allahýn elçisidir. anlamýna gelir. Kelle is. :1. Baþ, kafa. 2. Buðday baþaðý Kellebaþ is. :Hayvanýn kelle ve paçasýndan yapýlan yemek Kem is. :1. Ottan yapýlmýþ bað ipi, ken. 2. Kötü, kötü söz Kem çalmak f. :Ottan bað ipi yapmak, ken çalmak Kemçük s. :Yamuk, eðri (Kemçük aðýzlý) Kemre is. :Sýðýr gübresi, ahbun, tezek Kemrelik is. :Ahbunluk, gübrelik Kemük is. :Kemik Kemükçü is. / s. :Kemik peþinde koþan, köpek huylu, satýlýk adam Kenef is. :Ev dýþýndaki ayak yolu, hela Kenef böcüðü is. :Keneflere toplanan bir tür arsýz sinek sürüsü Kenef böceði is. :Çýkarlarý için alçaklaþan insan Kenet is. :Menteþe Kenger is. :Pilav kabý, büyük tepsi, lenger, ilenger Kepenek is. :Kelebek, pervane Kersen is. :Hamur yoðrulan ahþap yarým daire tekne Kerti s. :Bozulmuþ gýda, bayat Kertik is. :Aðaca vurulan iþaret, iz, kesik, kertük Kese is. :Kestirme yol, keçi yolu Kesek is. :1. Parçalanmýþ toprak parçasý. 2. Kesilen ekmek parçasý Kesmük is. :1. Mýsýr koçaný. 2. Saman irisi. 3. Maya tutmayan süt Kesmüklemek f. :Samaný irilemek Kesmüklük is. :Ev ve ahýr önlerindeki örtme, sundurma Keþ is. :Yaðý alýnmýþ, kurutulmuþ ayran çökeleði, kurut Keþik is. :Sýra, nöbet Keþkek is. :Etli buðday (gendüme) yemeði Keþlek s. :Ufak tefek adam, yavþak Kete is. :Sacda yapýlan bir çeþit yaðlý közleme Kevgür is. :Ýrice süzgeç Kevük s. :Diþsiz Kýcý is. :1. Küçük kýz, gýcý. 2. Küçük kuzu Kýpýk is. :Yarý kapalý göz Kýraðý is. :1. Tepenin baþý, dað boynu, geçit. 2. Topraðýn buz tutmasý Kýran is. :Dað sýrtý, düzlük, tepe baþý Kýrik is. :Yeni doðmuþ tay Kýrkýç is. :Koyun kýrkma makasý, gýrgýç Kýrkýncý gece is. :Ölen için kýrkýncý günde verilen yemek ve yapýlan dua Kýrkýný kutlamak f. :Kýrk gününü dolduran çocuk ve anne için tören Kýrlent is. : Anadolu evlerinde divan arkasýna konulan iþlemeli, oyalý yastýk Kýþgýlemek f. :Saldýrtmak Kýþlatmak f. :Hayvanlarý kýþ mevsiminde bakýp besletmek Kýtlama is. :Þekeri aðýzda tutarak çay içme, Erzurum iþi çay içme Kýyýk(h) is. / s. :Aralýk, yarý açýk Kýyýklamak f. :Aralamak Kýzaðan is. :Erkek arayan diþi hayvan, köpek Kýzambuk(h) is. :Bir çeþit ekþi ve tatlý çalý meyvesi, gýzanbuh Kikirdemek f. :Kýzlarýn kesik kesik gülüþmesi Kil is. :1. Yaðlý köpüren ince toprak. 2. Sabun yerine kullanýlan kil Kipi s. :Sýký Kiraz Ayý is. :Haziran Ayý, 6. Ay Kirez is. :Kiraz Kirli çýký is. / s. :Eli sýký, gizli mal biriktiren, tutumlu Kirman is. :Çatallý büyük yün eðirme aleti, terþi Kirtik is. :Sabun artýðý, parça sabun Kiþmiþ is. :Kuru üzüm Kitlemek f. :Kilitlemek Kocaarý is. :Yaþlý kadýn eþ, kocakarý, gocaarý Kocaman is. :1. Kocamýþ erkek eþ, koca. 2. Ýri yarý, çok büyük, gocaman Koç Ayý is. :Kasým Ayý, 11. Ay http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Koç katýmý is. :Koyun ve keçilerin öðür almasý dönemi Koð is. : Dedikodu Koðcu s. :Dedikoducu, söz taþýyan, münafýk huylu Koð dinlemek f. :Konuþanlarý gizlice dinleyip baþkalarýna taþýmak Koður s. :Rengi bozuk, inatçý, ters, goður Kokmuþ is. :Dedikoducu kadýn veya erkek Kom is. :Davar aðýlý, köm Konak is.:1.Gösteriþli Türk evi. 2. Konaklanan yer. 3.Kundak çocuklarýnýn baþýndaki kepek, guvak Konsol is. :Çekmeceli küçük dolap, komidin, bahü Koþam zf. :Ýki avuç dolusu Kozalak is. :Çam aðacýnýn konik çiçek kurusu, kudalak, kozak Kök is. :1.Þeker pancarý. 2. Yer elmasý Köleçehre is. :Yüzü gözü pek güzel olmayan insan Kölük is. :1. Boynuzsuz hayvan. 2. Ucu künt ve yuvarlak býçak Kömbe is. :Tepside piþirilen büyük ve içi üzümlü ekmek Kömsük is. :Ýçilmiþ sigara artýðý, kösmük Kömüþ is. :Manda, camýþ Köp is. :Kaðnýda öküz gübresinin toplandýðý yer Körpü is. :Köprü, geçit Köso(ð) is. :Ucu yanýk odun parçasý, köseði Köstü is. :Köstebek Kösüre is. :Kolla çevrilen bileði taþý Kötülemek f. :Zayýflamak, güçsüzleþmek, hasta olmak Kuba is. :Ocak ve ateþ bacasý, koba, guba Kubat s. :Kaba saba, biçimsiz, gubat Kudurmak(h) f. :Yaramazlýk yapmak (çocuk için) Kuduruk is. :1. Yaramazlýk yapan çocuk, guduruk.2.Kudurmuþ köpek Kufa is. :Aðaç su kabý, kofa Kulhü is. :Kuranda 112. Ýhlas Suresi (Üç kulhü, bir Elham okumak) Kulun is. :At ve eþek yavrusu Kulunlu s. : Gebe kalmýþ at veya eþek Kurdalamak f. :Karýþtýrmak, kurcalamak, elle yoklamak Kursaklý s. :Onurlu, kiþilik sahibi, ciðerli Kursaksýz s. :Onursuz, kiþiliksiz, ciðersiz Kurt kapmak f. :Kurdun alýp kaçmasý ve yemesi Kuru is. :Fýrýnda kurutulmuþ somun, fýrýn kurusu Kuþburnu is. :Gülgillerden reçel, çay, ilaç yapýlan, meyvesi yenilen aðaç Kuz is. :Gölgelik yer, kuzey taraf Kuzu kulaðý is. :Ekþimsi, yayvan yapraklý yenilen bir ot, roka Kuzulamak f. :Gebe hayvanlarýn doðum yapmasý Kuzuluk is. :Kuzu aðýlý Küçüklenmek f. :1. Ýt yavrusunun kuyruk sallamasý, yaltaklanmasý. 2. Ýnsanýn korku ve çýkar için yalvarýp yaltaklanmasý Külek is. :Ahþap, kollu süt, yoðurt ve yað kabý Külfet is. :Bakýlmasý zorunlu insanlar, aile bireyleri Künde is. :Büyük hamur parçasý Küpül is. / s. :Kýsa ve þiþman insan, þiþko Kürt kürt s. :Kütür kütür (Bir þeyi ses çýkararak yemek) Kürtük is. :Kar yýðýný, erimeyen dað karý Kürün is. :1. Su ve yem için aðaçtan oyulmuþ yalak. 2. Ahþap su taþýma kabý, bir çeþit su tanký Küskü is. :Büyük demir veya aðaç levye, kaldýraç Küþül is. / s. :Karný þiþik, güçsüz ve zayýf adam -LLa ! ünl. :Lan, ulan, ula Laluk is. / s. :Peltek, kekeme Lavaþ is. :Bir çeþit ince pide Lavanta is. :Gül suyu, çiçek suyu, kolonya Lavlak is. :Konuþmasý anlaþýlamayan adam Leçber is. :Çiftçi, rençber Leçberlik is. :Çiftçilik http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Lenger is. :Geniþ ve büyük yemek kabý, kenger, ilenger Loð is. :Silindirik toprak dam sýkýþtýrma aracý, loð taþý Loðkeþ is. :Loð taþýnýn kolu Loðlamak f. :Loð ile toprak damýn topraðýný sýkýþtýrmak Lohusa is. :Yeni doðum yapmýþ kadýn, loðusa Löküs is. :1. Modern insan. 2. Fitilli lüks gaz lambasý -MMâda s. :Baþka, gayri Mada is. :Mide Madýmak(h) is. :Ufak, yeþil yapraklý, yemeði yapýlan bir bitki türü Mahna is. :Sebep, bahane, dayanak Mahrem is. :Yakýn ve helal olan kadýn, yakýnlar Mahsustan is. :Þakadan bilerek söylenen yalan söz ve yapýlan eylemler Makat is. :Minderli, yastýklý, sýralý alçak sedir Mal is. :Büyükbaþ hayvanlar Malak is. :Manda yavrusu, gedek Malcýlýk is. :Hayvancýlýk Manut s. :Ýnatçý Maran is. :Kaðný tekeri Mart Ayý is. :Mart Ayý, 3. Ay Martaval is. :Palavra, yalan söz Martavalcý is. :Palavracý, halk dalkavuðu Mart Dokuzu is. :21 Mart Nevruz veya Ergenekon Bayramý Maskara is. :Gülünç ve utanmaz adam, kaþmer Masta is. :Hayvan sürmek için ucu sivri ve demirli uzun sopa, mostul Mayasýl is. :Basur Maþala is. :Bahçe bölümleri, maþlak Mayhoþ s. :Ekþimsi Mayýs is. : Taze ve cývýk sýðýr gübresi Mayýs Ayý is. :Mayýs Ayý, 5. Ay Maza is. :Olay, kaza, bela, kavga, gürültü Mazý(u) is. :Kaðnýnýn aðaç dingili Meðsimek f. :Önemsemek, adam yerine koymak Meðsimemek f. :Önemsememek, adam yerine koymamak Mê is. :Kuzu melemesi Meh ! ünl. :Al, buyur Meh Meh ! ünl. :Yem verir gibi yapýp hayvanlarý kandýrýp çaðýrmak Mehel s. :Uygun, münasip, hak etme Meheldir s. :Uygundur, haktýr, yerindedir Mehle is. :Mahalle Melemez is. / s. :Sessiz, sakin, utangaç, zavallý insan veya hayvan Memiþ is. :Mehmet Mengür is. :Samý, sýðýrlarý ahýra baðlayan araç, mengürüf Menþür is. :Meþhur, tanýnmýþ Merek is. :Samanlýk Merkez is. :Alucra, her hafta kurulan halk pazarý Mertek is. :Toprak damýn iç kýsmýna döþenen ahþap Mesel is. :Kýssa, masal, hikaye, destan Meymenet is. :1.Surat, yüz, çehre, kýlýk. 2. Uður, bereket, hayýr, iyilik Meymenetsiz is. :Suratsýz, hayýrsýz Mýdara s. :Dayanýksýz, zayýf, güçsüz, mudara Mýh is. :Çivi Mýhla is. :Yumurtalý, soðanlý, kýymalý, patatesli, sebzeli yemek Mýhsýçtý s. :Cimri, eli sýký Mýndar is. :Haram, bozulmuþ yiyecek, kesilmeden ölen hayvan, murdar Mýsmar is. :Büyük çivi Mýsmýl is. :1. Uyuþuk, beceriksiz. 2. Eti haram olmayan hayvan Mýstýk(h) is. :Mustafa isminin kýsaltýlmýþ þekli Mýrýh(k) is. :Harmanda uçuþan ince saman, toz Mýtý s. :Ýþe yaramaz, zevzek, boþ konuþan Mýymýntý s. :Uyuþuk, tembel, iþe yaramaz Mýzýk is. / s. :Sözünden dönen, güvenilmez, vefasýz Mýzýmak f. :Caymak, sözünden dönmek, vefasýzlýk yapmak Mýzýrýh(k) is. :Mýzmýz, mýzýkçý, dönek http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Mitil is. :Yatak, yorgan, döþek Mô ! ünl. :Sýðýr melemesi, böðürme Modul is. :Mastanýn veya öðenderenin ucundaki çivi Mostul is. :Masta, öðendere, modul Mö ! ünl : Küçük sýðýr melemesi Möhgem s. :Saðlam, muhkem Möhim s. :Önemli, mühim Möhlet is. :Süre, müddet, mühlet Mucmuruh(k) is. :Dev Mucuruh(k) is./ s. :Obur, doymak bilmeyen Mucur is. :Tahýl ölçeði Muhanet s. :Alçak, korkak, hain, namert, iyi gün dostu Muhatara s. :Gevþek, geçici, zayýf Mumbar is. :Barsak dolmasý Murç is. :Taþ ve ahþap oymak için kullanýlan delici alet Mücber is. :Yumurta, kabak ve yoðurttan yapýlan yemek Müðet olmak f. :Göz kulak olmak, korumak Mühür basmak f. : Ýmza yerine mühür basmak Mühür kazdýrmak f. :Ýmza bilmeyenin adý yazýlý-kazýlý mühür yaptýrmak -NNabal is. :Günah, vebal Nabal almak f. :Günah almak, vebal almak Nahýr is. :Sýðýr sürüsü Nalet is. :Lanet Nalet okumak f. :Lanet etmek, lanetlemek Namahrem is. :Birbirine helal olmayan kadýn ve erkekler Namaz is. :Günde beþ vakit kýlýnan Allah buyruðu Namazlýk is. :1. Seccade. 2. Beyaz baþ örtüsü Nâpýsýn ? ünl. :Ne yapýyorsun ? Nar is. :1. Kýzgýn ateþ. 2. Cehennem Nassýn ? ünl. :Nasýlsýn ? Ne ? ünl. :Ne diyorsun ? anlamýna soru Nebri is. :Huyu bozuk, inatçý, tipsiz Rum genci Nedecen ? ünl. :Ne yapacaksýn ? Nedisin ? ünl. :Ne iþ yapýyorsun ? Ne gerek ? s. :Gereksiz, yararsýz Nenni is. :Ninni Neme zm. :Neyime Neme gerek zm. :Bana ne Nemrut is. / s. :Asýk suratlý, meymenetsiz Nene is. :Nine Nesihat is. :Öðüt verme, nasihat Netameli s. :Uðursuz, tehlikeli, ters, sakar Nevri dönmek f. :Yüzü al al olmak, mor kesilmek, morarmak Nevruz is. :1. Nevruz / Bahar çiçeði. 2. Yeni gün, Bahar Bayramý, Ergenekon Bayramý, Mart Dokuzu (Eski Tarih), 21 Mart Nevür is. :Bet beniz, yüz rengi, nevir Nezük s. :Nazik, kibar, görgülü Nifi is. :Oynak ve hafif meþrep Rum kadýný Nisan Ayý is. :Abrul Ayý, 4. Ay Nohda is. :Nokta Nüzul is. :Felç, inme -OOcaðýna þivan düþsün d. :Evin ocaðýn yýkýlsýn, ölesin anlamýna Ocak is. :1.Ev, hane, oba, soy, boy. 2. Yatýr Ocak Ayý is. :Zemheri Ayý, 1. Ay Ocakbaþý is. :Evde ateþ yakýlan bacalý yer Ofalamak f. :Ovmak, ovalamak Oða zm. :Ona Oðlak is. :Bir yaþýndaki keçi Oðlak kebabý is. :Oðlaðýn bütün olarak fýrýnda kýzartýldýðý yöresel kebap Oðmak f. : Zengin ve güçlü olmak, onmak http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Oðmasýn is. :Onmasýn, sürünsün, el açsýn anlamýna beddua Oha ! ünl. :Hayvanlarý ve anlayýþý kýt insanlarý uyarmak ünlemi Ohlo(ð) is. :Hamur açmak için kullanýlan silindirik araç, oklava Ok is. :1. Kaðnýnýn uç kýsmý. 2. Çatýnýn anlý Omaç is. :Ayran ve undan yapýlan bir tür çorba Orak is. :Ekin biçme aleti Orak Ayý is. :Aðustos Ayý, 8. Ay Orakçý is. :Ekin biçen kadýn ýrgat Oralý olmamak d. :Görmezden gelmek Osmak f. :Yorulmak, pes etmek, býkmak, usanmak Ot Ayý is. :Temmuz Ayý, 7. Ay Otlak is. :Mera, yaylým yeri, çayýr çimen, otluk Oturak havasý is. :Davul zurna ile çalýnan, dinlendirip düþündürücü ezgi Oyalý is. :Kenarlarý iþlemeli baþörtüsü Oynak is. / s. :1.Göçük. 2. Hafif meþrep kadýn. 3. Dönek insan Oyun is. :Hile, tuzak -ÖÖcü is. :Çocuklarý korkutmak için uydurulan hayali yaratýk Ödlek s. :Korkak, tabansýz, üfürük adam Öðez is. :Küçük sinek, üvez Öðür almak f. :Ýneklerin döl tutup gebe kalmasý Öðürsemek f. :Ýneklerin boðaya gelmesi, buðasamak Öke is. :Ana, analar, atalar Öküz arabasý is. :Kaðný Öküz boncuðu is. :Öküzün boynuzlarý arasýna takýlan mavi boncuk Öküz koþmak f. :Öküzleri saban veya kaðnýya baðlamak Öllüðün körü d. :Yanlýþ ve yersiz laf edenlere söylenen tepki sözü Örk is. :Hayvanlarý otlaða baðlayan ipli demir kazýk Örklemek f. :Hayvanlarý örkle yaylým yerine baðlamak Örtme is. :Üstü kapalý, yanlarý açýk ev ve ahýr önü yer, sundurma Örtü is. :Yatak, döþek Örük is. :Örülmüþ kadýn saçý Örüzger is. :Rüzgâr, yel Öttürmek f. :Düdük çalmak, nefesli çalgýlarý üflemek Ötürük is. :Ýshal, sürgün, amel Övmeç is. :Kavrulmuþ un yað ve þekerden yapýlan bulamaç, yemek Öylen is. :1.Öðle vakti. 2. Öðle namazý -PPahýl is. :Kýskanç, hasetçi, hasut Pahlava is. :Baklava Pâla is. :Bakla, paðla Pala is :Çaput kilimi Palak is. :Ayý yavrusu Palaz is. :Keçi kýlýndan dokunmuþ kilim Pambuh(k) is. :Pamuk, beyaz Pancar is. :Karalahana, çetmi lahanasý Pank is. :Park, bahçe Papah(k) is :Bere Papara is. :1.Azar, uyarý dayak. 2. Et suyu, soðan ve ekmek yemeði Parduç is. :Bez fýrýn süpürgesi Parpu is. :1.Azar. 2.Ateþi kýzdýrma, odun atma Parpulamak f. :1.Azarlamak, paylamak. 2.Ateþi alevlendirmek Partal is. :Martaval, yalan dolan, palavra Partalcý is :Yalan dolanla toplumu kandýran Pasa s. :Devamlý, boyuna, durmadan, sürekli Patates föðüllemek f. :Patates külbastýsý yapmak Pat çat zf. :Az çok Patos is. :Harman makinesi Pat sat zf. :Ara sýra Payam is :Kokulu ve tatlý bir çeþit ahlat http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Peð is. :Yýkýk bina arsasý, virane Pelik is. :Örülmüþ kýz saçý, örük Pelüt is. :Meþe, pelit Penpe is. :1. Pembe. 2.Kadýn ismi Perçem is. :Alýna düþen saç, kakül Peri is :1. Çok güzel kýz, peri kýzý, melek. 2. Kadýn adý Perili s. :Tekin olmayan yer, ev Peri kýzý is. :Rüyalara giren, delikanlýlara görünen çok güzel kýz Perþenbe is. :Perþembe günü, haftanýn 4. günü Pervane is. :Kelebek, kepenek, ýþýða koþan küçük kelebek Peskütan is. :Torbada saklanan sulandýrýlmýþ yoðurt Peþ is. :Arka Peþine düþmek f :Çocuklarýn annenin arkasýna düþmesi Peþkir is. :El, yüz havlusu Peþtembal is. :Peþtamal, kadýnlarýn dýþ eteði Peydahlamak f. :Gayri meþru çocuk edinmek Peydahlanmak f. :Aniden ortaya çýkmak Peyke is. :Evlerde duvara dayalý sedir Pezemek is. :Pezevenk Pezük is :Yaban pancarý, pazu, pazý Pýrtý is. :Bez, manifatura, kumaþ Pýrtýk is. :Eskimiþ bez parçasý, çaput Pýskýrýk is. :Aksýrýk Pýtlak is. :Patlamýþ mýsýr Piç is. :1. Gövdeden ayrý biten bitki dalý. 2. Gayri meþru çocuk Piltik is :Eskimeye ve parçalanmaya yüz tutmuþ giysi Pimpirik is. :Kuþkulu, vesveseli, sinirli insan Pin is. :Kümeste býrakýlan tek yumurta, kümes Pirpirim is. :Semiz otu, pürpürüm Pisik is. :Kedi yavrusu, kedi Pisik balý is. :Meyve aðaçlarýnýn tatlý ve koyu akýntýsý, kedi balý Piþi is :Tavada kýzartýlan yaðlý hamur iþi, ekmek Piþmancalýk is. :Kaparo, beh, pey Porit is. :Boz renkli it Poþa is. :Sepetçi, çingen, elekçi Pöçük is. :Kuyruk sokumu, uç Pöhrenk is. :Aðaç su borusu Pörtlek is :Gözleri ve dudaðý dýþa çýkýk, patlak, patlak göz Puðar is. :Çeþme, puar, pýnar Puhu is. : Baykuþ Pul is. :1.Yazma ve oyalý baþörtülerinin kenarýna dikilen çok ince metal süs. 2.Eskiden dilekçelere yapýþtýrýlan 16 kuruþluk damga pulu Pulluk is. :Demirden yapýlmýþ bir çeþit saban Pur is. :Sert ve ince kumlu killi toprak Pus is. :Sis, duman Puþ is. :Puþt Pür is :Bir tür çam, çam dalý Pürçüklü is. :Havuç Pürpürüm is. :Semiz otu -R- R Harfi : Türk dilinde, R / Re harfi ile baþlayan Türkçe kelime bulunmamaktadýr. Genellikle R harfi ile baþlayan yabancý kelimelerin baþýna sesli harf konularak Türkçeleþme saðlanmýþtýr. Aþaðýda bunun bazý örnekleri verilmiþtir : I-rahmet is. :1.Yaðmur. 2.Ahiret I-rahmetlik is. :Rahmetli, merhum I-rahmetlik olmak f. :Ölmek I-rahmete gitti f. :Öldü I-ramazan is. :1.Ramazan Ayý. 2. Erkek ismi I-razý is. :Kabul eden, razý olan I-rýza is. :Erkek ismi http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Ý-recep is. :1.Recep Ayý. 2.Erkek ismi U-rum is. :Rum (Yunan olmayan eski Bizanslý) U-rus is. :Rus -SSâ zm. :Sana Saban is. :Çift sürmek için kullanýlan tarým aracý (eski) Sabý is. :Küçük çocuk, sabi, sabu Sabun otu is. :Sabun gibi köpüklenen ve temizleyici özelliði olan bir ot Sac is :Üstünde hamur iþi yemek ve ekmek piþirilen metal ev gereci Sac ayaðý is. :Sacýn üstüne oturtulduðu üç ayaklý demir araç Saçý is. :Gelinin baþýna saçýlan para, çiçek ve þeker Sadýr is. :Küçük abdest, çöðdürük, sidik, idrar Saðdýç is. :Gelin veya damat vekili, saðduç Saðýz is. :Sakýz Saðaltmak f. :Yara veya çýbaný iyileþtirmek Saðmak f :Süt saðma iþi Saðrak is. :Yað tulumu Sahab is. :Koca, eþ, sahip Sahan is. :Kalaylý bakýr tabak Sahat is. :Saat Sahil is. :Karedeniz kýyý þeridindeki kentler Sahoðul is. :Ahýr süpürgesi, büyük ve saplý süpürge Salahana is. :Boþ gezen, çalýþmayan, tembel, sorumsuz Salmak f :1. Serbest býrakmak. 2. Yaylýma götürmek (Çayýra salmak) Salhým is. :Salkým Sâli is. :Salý günü, haftanýn 2. günü Samý is. :Öküzleri boyunduruða baðlayan aðaç bað Sambaðý is. :Samýlarý baðlayan püsküllü bað Sap is. :1. Tutma yeri. 2. Harmanlanýp sürülmemiþ buðday yýðýný Sapa is. :Kestirme, tenha ve kýsa yol Sapak is :Ýki yol aðzý, yol ayrýmý Saplý is. :Büyük bakýr kepçe Saplýk is. :Balta, kazma ve kürek sapý için kesilen odun Sarýðýburma is. :Bir çeþit yöre baklavasý, saroðburma Sasuk s. :Kokmuþ, bozulmuþ, tadý gitmiþ Satlýk s. :Satýlýk Savak is. :Deðirmen suyunu baþka yöne çeviren düzenek, savacak Say is. :Sarp ve kayalýk vadi, dere kenarý uçurum Sayvan is :Çoban kulübesi, çoban barýnaðý Sazak is. :Bataklýk, sazlýk Sebeplenmek f. :Yararlanmak Sef s. :Yanlýþ Seferibirlik is. :Seferberlik (Seferibirlik seferberlikten çok daha geniþ anlamlýdýr. Savaþ, afet ve salgýn hastalýklarda halkýn yediden yetmiþe birlik içinde çaba gösterip insanüstü gayret göstermesi anlamýný taþýr.) Seðirtmek f. :Çapmak, koþmak Seksenmek f. :El veya sopa ile vurmaya kalkýþmak Sela is. :Cenazeyi duyuran dua ve Hz. Muhammede getirilen selavat Selek is :Küçük sepet, sele Seme is. :Sersem, yarý uykulu insan, semehor Semelik s. : Sersemlik, uyku hali, uyku mahmurluðu Semend is. :Üzerinde hamur açýlan ahþap hamurluk Sepmek f. :Serpmek Seslenmek f. :Çaðýrmak, hitap etmek Sevündürük s. :Çok sevinen, coþkulu Sevündürük olmak f. :Sevinçten dili tutulmak Sýçan is. :Fare Sýçan eriði is. :Yabani erik Sýfra is. :Sofra Sýhýtmak f. :Sýkýþtýrmak Sýnamak f. :Denemek Sýnýkçý is. :Kýrýk ve çýkýkçý Sýpartlamak f. :Kol ve bacak giysilerini yukarý sývamak Sýpçýk is :Meyve sapý http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Sýrýk is. :Ýnce ve uzun odun (Fasulye sýrýðý) Sýrtarmak f. :Sýrýtmak Sývarmak f. :Hayvanlarý sulamak, su içirtmek Sýyýrtma is. :Çam filizinin zarý, soymuk, kasmuk Siðnenmek f. :Saklanmak, gizlenmek, sinmek Siðnebit is. :Saklambaç oyunu Silkmek f :Meyveyi devþirmek, silkelemek Simirik is. :Cimri, êkti Simso is. :Kurnaz, sinsi Sini is. :Büyük metal tepsi Sinmek f. :Saklanmak, gizlenmek, siðnenmek Siper is. :Okul önlüðü Sirke is :Bit yumurtasý Sirpoþlu is. :Kapaklý metal sahan Siron is. :Yufkadan yapýlan yoðurtlu, sarýmsaklý, þekerli yemek Sitil is. :Büyük metal kova Sivri is./ s. :1.Tepe, çýkýntý. 2. Ucu sivriltilmiþ sopa Soðucak s. :Biraz soðuk Soðukluk is :Serinlik veren içecek Sofu is. :Din bilgisi olan, hafýz Sohum is. :Aðýz dolusu lokma Sokarýç is. :Soðan ve kýymanýn kavrulmasý ile yapýlan yemek, soharýç Soluðan is. :Nefes darlýðý çeken, týknefes Sôna is. :Sonra, soðna Sorhun is :Sepetçi söðüdü, süpürgelik ince çubuk, sorgun Sormuk(h) is. :Kundak çocuðunun aðzýna verilen þekerli bez, emzik Sorutmak f. :Küzünü buruþturmak, somurtmak Soyha is. :1.Beðenilmeyen kötü insan.2.Yararsýz ve huysuz hayvan Soymuk(h) is. :Kasmuk, sýyýrtma, çam filizinin sulu zarý Sozalmak f. :Suyun azalmasý, kesilmesi ve durmasý Söhür is. :Sahur yemeði, sahur, söfür Sökel s. :Topal, hasta Söyletmelik is. :Gelinlik tutan geline konuþmasý için verilen hediye Sucu is. :Çamura yatan, dönek Su dökünmek f. :Küçük abdest yapmak Susak s. :Susamýþ, susuz kalmýþ Südük is. :1.Soy, sop, aile (südüðü bozuk).2.Sidik Südüklü is. :Yataða sidik kaçýran Sümsük is. :1.Yumruk. 2.Pýsýrýk Sümsüklemek f. :itip kakmak, yumruklamak Sümsük oyunu is. :Boks Sündürme is. :Yaðda piþen sýcak peynir Sünmüþ is./ s. :Gözleri ile süzerek bakan hafif meþrep kadýn Süpürtmek f. :Kovalayýp kaçýrtmak Süt çürüðü is. :Maya tutmamýþ bozulmuþ süt Sütlü is. :Sütlaç Süyen is. :Baþ parmak ile iþaret parmaðý arasý uzunluk Süve is. :Kapý ve pencere kasasý, çerçeve, söve Süzme is. :Suyu süzülmüþ yoðurt -ÞÞak þak is. :Deðirmenin üst taþýna baðlý ses çýkaran aygýt Þalak is. :Ýçi geçmiþ, iþe yaramaz kavun karpuz ve kabak Þaplah(k) is. :Þamar Þargada is. :1. Yaramaz çocuk. 2. Þerli insan. 3.Þergada Þeher is. :Þehir, kent Þelek is. :Sýrt sepeti, küfe Þep is. :Þap Þer is. :Kavga, gürültü, dövüþ, kötülük Þergil is. :Askýntý, baþ belasý Þeytan arabasý is. :Bisiklet Þýh is. :Yaþlý ve bilge kiþi, dindar Þýhýrdým is. :Çok meyveli aðaç dalý http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Þýma is. :Çimento, horasan harcý, beton Þýngýrdak is. :Oynak ve hafif meþrep kadýn Þýtanmak f. :Arsýzlanmak Þývgýn is. :Sürgün, filiz Þilte is. :Yatak, yorgan, döþek, yatak örtüsü Þimdik zf. :Hemen, þu anda Þindi zf. :Þimdi Þip is. / s. : Çevik, eline ayaðýna çabuk, hýzlý Þirpit is. :Göz çapaðý Þiþek is. :Ýki yaþýndaki koyun Þiþmek f. :Kendini büyük görmek, þiþinmek Þivan is. :Feryat figan, aðýt, bela Þoðut is. :Tükürük, salya Þor is. :Tuz Þubat Ayý is. :Gücük Ayý, 2. Ay -TTârý is. :Tanrý (Yörede Allah anlamýna kullanýlýr.) Tac is. :Yöre kadýnlarýnýn alýnlarýna taktýðý altýn ve gümüþ alýnlýk Taht is. :Yüksek peyke, yatak serilen yer Taflan is. :Kara yemiþ Tafsilat is. :Ayrýntý, geniþ kapsamlý bilgi Tahým is. :1. Araç, gereç. 2. Takým elbise Tahtadelen is. :Aðaçkakan kuþu Tahu is. :Taký, altýn Talaþ is. :Heyecan, telaþ Tamah s. :Ýstek, aç gözlülük Tamahkâr is. :Aç gözlü Tapan is. :1.Tarlaya ekilen tohumu örtmek için topraðý düzenleyen araç. 2. Öküz nallama aparatý Tapan çekmek f. :1.Sürülen tarlayý düzlemek. 2.Sürülmüþ harmaný toplamak Tar is. :1.Kümes hayvanlarýnýn tünek yeri. 2.Kaðnýnýn yan kollarý Taran aðýzlý is. / s. :1.Geniþ aðýzlý. 2.Aðzýna geleni söyleyen Tas is. :Su kabý, metal bardak Tavatur is. :1.Yaygýn söylenti. 2.Çok acayip. 3Çok fazla. 4.Tevatür Tavlu is. / s. :Beslenmiþ, þiþman, semiz, tavlý Tavþaniçi is. :Bir çeþit çok malzemeli yemek Tavukalan is. :Kartal, þahin, akbaba Tay is. :At yavrusu, kýrik Tay durmak f. :Yük hayvanýný yüklerken yükün karþý tarafýný tutmak Tebelleþ s. :Musallat olma, sürekli dert ve bela olma, askýntý Tehne is. :Issýz yer, tenha Tekir is. :Teker, tekerlek Tekmük is. :Tekme Tekmüklemek f. :tekmelemek Tekne kazýntýsý is. :Son çocuk Telek is. :Kuþ kanadý Telis is. :Seyrek dokunmuþ büyük çuval, talas Teltük is. :Noksan veya fazla gelen, küsurat Temmuz Ayý is. :Ot Ayý, 7. Ay Temsil is. :Fýkra, garip olay, hikaye Tene is. :Dene, tane Tendürük is. :Topaç Tenhe is. :ýssýz yer, tenha, tehne Tente is. :Gölgelik, saçaklýk Tentene is. :Dantel Tenteþ is. :Denk, benzer, eþdeðer Tepeli is. :Alucra Merkezinin Tepe Mahallesinden olanlar Tepik is. :Tepme, tekme Tepir is. :Ýri taneleri ayýran tepsi, bir çeþit elek, tepür Tepiþmek f. :Tekmeleþmek Tepmek f. :Hayvanlarýn arka ayaklarý ile tekme atmasý Tepük is. :Tekme, tekmük, tepik http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Tepüklemek f. :Tekmelemek, tekmüklemek Tepük oynamak f. :Futbol topu oynamak Terek is. :Mutfak rafý Terezi is. :Tartý, terazi Terki is. :Semerin arka tarafý, ikinci binicinin oturduðu yer Terpoþlu is. :Kapaklarý kirpikli sahan Terþi is. :Yün eðirme ve bükme aleti, teþi Teþt is. :Sac veya bakýr çamaþýr leðeni, teþti, teþ Teþtik is. :Çamoluk Ýlçesi Merkezi, Mindeval Tertip is. :1. Düzen, sýralama, plan, program. 2. Ayný dönem askerler Tevek is. :Kavun, karpuz, kabak ve hýyarýn uzunlamasýna dallarý Tevür is. :1. Yüz rengi. 2. Deðiþik, baþka, çeþit Teyin is. :Sincap Tez zf. :Çabuk Teze s. :Yeni, taze Teze gelin is. :Yeni gelin, gelinlik tutan gelin Tezek is. :Yakmak için kurutulmuþ sýðýr tersi, organik yakýt Týð is. :1. Buðdaydan ayrýlmamýþ saman yýðýný. 2. Dantel þiþi Týð çekmek f. :Buðday tanelerini samandan ayýrmak Týð makinesi is. :Sap samaný buðdaydan ayýran harman makinesi Týkýz s. :Boynu kýsa ve þiþman Týk týk is. :Takunya Týman is. :Uzun kadýn donu Týnaz is. :Ot ve saman yýðýný Týrabuzan is. :Trabzon Þehri Týrýt is. :1. Bulaþýk adam. 2. Soðan, ekmek ve et suyundan yapýlan yemek Týrmaþmak f. :Kaþýnmak Týrmýk is. :Sürülmüþ topraktaki taþ ve çöpleri ayýklayan taraklý tapan Týrpan is. :Ot biçme aleti Týrtýya katmak f. :Deðer vermek, hesaba almak Týsga is. :1. Soðan fidesi. 2. Kýsa ve küçük þey Tiken is. :Diken Tirendez s. :Titiz, özenli Tirit is. :Týrýt, yemek Tirki is. :Küçük hamur teknesi Tirþe is. :Bez þerit Tocak is. :Oðul torunu Todarmak f. :Darýlmak, küsmek Tohlu is. :Yaþýný doldurmuþ kuzu, toklu Tohuratma is. :ineðin ikinci aðýz sütünden yapýlan yemek Tokaç is. :Çamaþýr yýkama aleti, ucu yassý tokmak Tokmak is. :Dibekte den döðme aleti Tomat is. :Domates Tomba is. / s. :Yiðit, yürekli, kavgacý, savaþçý Toplaþmak f. :Toplanmak Torpah is. :Toprak Tosbaða is. :Kaplumbaða, tosbâ Tozak is. :Ýnce ve kesik kesik yaðan kar, kar sepelemesi Törpü is. :Eðe Tös ! ünl. :At, eþek ve katýrlara uyarý seslenmesi, geriletme komutu Tuç is. :Tunç, tuc Tuluh(k) is. :Yayýk Tumd is. :Tarla sýnýrý, tund, tump Tunda is. :Gölgelik yer, dulda Tura is. :Çatý, çatý arasý Turþu mýhlasý is. :Lahana turþusundan yapýlan yemek Tutak is. :Ellerin yanmasýný önleyen iki tutmaçlý bez, tutacak Tutam is. :Avuç içi, parmak arasý tutulan ot veya ekin, demet Tutarga is. :Dayanak, güvence, elde mevcut güç Tutmaç is. :Yoðurtlu, mercimekli hamur yemeði, bir çeþit mantý Tükan is. :Ýþ yeri, dükkan Tülbent is. :1. Kenarý iþlemeli beyaz çiftehase baþ örtüsü. 2. Süzgeç olarak kullanýlan seyrek dokunmuþ beyaz bez Türüdü is. :Sonradan görmüþ, türedi Tütünlük is. :Ateþ bacasý, dumanlýk, kuba http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz -UUcun ucun zf. :Azar azar Uçkur is. :Belbaðý Uçuk is. :Toprak kaymasý, çökük Udurha is. :Lades Uduþmak f. :Lades tutmak Uðra is. :Hamurun yapýþmamasý için serpilen un Uðunmak f. :Aðlaya aðlaya bayýlmak,soluðu týkanmak,kendinden geçmek Uðundurmak f. :1. Acýmasýzca dövmek. 2. Topacý çok hýzlý çevirmek Uharý is. :Yukarý Uhlum is. :Yol yordam, ayar, yöntem Ula ! ünl. :Ulan, lan, la (Erkeklere seslenmek) Ulâ ! ünl. :Hayret ve þaþkýnlýk ifadesi Ulamak f. :Eklemek, iliþtirmek, yama yapmak Ulu is. :Bilge kiþi, yaþlý, büyük Umma is. : Lohusanýn memelerinin þiþmesi, yemek kokusundan etkilenmesi Ummaç is. :Ekmekli lahana yemeði Ummak f. :1. Umut etmek. 2. Ýstemek. 3. Ýçi çekmek Unnama is. :Unlu kara lahana çorbasý Untaþý is. :Kolay yontulan ve bilye yapýlan bir taþ çeþidi Uruba is. :Giyecek elbise, giysi Urgan is. :Kalýn ip, halat Urum is. :Bizans kalýntýsý insan, Rum Urus is. :Rus Uslu is. :1. Akýllý, sözü dinlenen yaþlý insan. 2. Terbiyeli Utmak f. :Lades tutuþmakta yenmek, ütmek Uû ! ünl. :Vah vah (Üzüntü ve hayret ifadesi) Uyhu is. :Uyku Uylamak f. :Boyuna ayný iþi yapmak, alýþkanlýk haline getirmek -ÜÜçayak is. :Yörede oynanan bir halay çeþidi Üçerleme is. :Buðday baðlarýný üçlü yýðma Üçetek is. :Üç parçalý iþlemeli kadýn eteði Üfürük s. :Zayýf ve çelimsiz Ürmek f. :Köpek havlamasý Ürüsüm is. :Nam, þan, þöhret Ürüya is. :Rüya Üsküre is. :Silindirik, derin metal su ve ayran tasý Üst-baþ is. :Giyim, giysi, elbise Üstlük is. :Dýþ giyim (Kadýn) Üþük is. :1. Don çalmýþ, buz tutmuþ þey. 2. Aklýný kaybetmiþ Üþümek f. :1. Soðuktan etkilenmek. 2. Kiþi veya herhangi bir iþten soðumak, uzaklaþmak. 3. Aklýný kaybetmek Üþüklenmek f. :Soðuktan titreyerek ürpermek Ütmek f. :1. Oyunda kazanmak, utmak. 2. Alevden geçirmek Ütülmek f. :Oyunda kaybetmek Üvez is. :Bir çeþit sinek Üzerinden saat geçmek d. / f. :Bayýlmak -VVadesi gelmek f. :Ölmek Vara vara s. :Aðýr aðýr, acelesiz Vâriyet is. :Zenginlik, varlýklýlýk Vâriyetli is. / s. :Zengin, varsýl Vâriyetsiz is. / s. :Yoksul Vazýrt ! ünl. :Geç git ! Yallah ! (El iþareti ile kovmak) Vazýrtý is. :Bozuk ses, zart zurt, dengesizlik Vazýrtýk is. / s. :Kaçýk, dengesiz Vekil is. :1. Avukat, vekalet alan, güvenilir kimse. 2. Milletvekili, milletin http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz vekaletini alan ve onun adýna çalýþacaðýný, onun haklarýný koruyacaðýný söyleyen kimse, politikacý Vesiyet is. :Vasiyet Výcýh(k) s. :Cývýk, sulanmýþ Výcýrýk is. :1. Výcýh, výcýk, cývýk. 2. Sulu adam Výrýldamak f. :Kendi kendine výr výr söylenmek, dýr dýr etmek -YYaba is. :Harmanda kullanýlan ucu taraklý ahþap araç Yaban is. :Daðlýk, ormanlýk, kýrlýk yer Yadigar is. :Hatýra verilen þey Yaðýrný is. :Sýrt, yaðarný Yaðlaþ is. :Mýsýr unu veya ýsýrgan otundan yapýlan yaðlý yemek Yaðlý is. :Yaðlý fýrýn pidesi Yaðlýk is. :Kýz mendili Yaðnýþ is. :Yanlýþ Yaðrý is. :Kürek kemiði Yaðuz is. :Güçlü, kuvvetli, yürekli insan Yahni is. :Sulu et yemeði Yal is. :Köpek ve sýðýrlara verilen kepekli sýcak aþ Yalak is. :Hayvanlarýn su içtiði kap, kürün Yalaka is. :Arsýz, sýrnaþýk, yaðcý, dalkavuk Yalama is. :Dudak þiþmesi ve acýmasý þeklinde hastalýk Yalanguç is. :Yalancý adam Yalap is. :Fýrýn odunu Yalavu is. :Alevli ateþ, yalaðu Yalbudak is. :Çýplak, yalbýrdak Yalloz is./ s. :1.Obur, pisboðaz. 2. Yersiz, yurtsuz Yaloðuz is./ s. :Yalnýz, kimsesiz, tek baþýna, yalavuz Yaloðuzluk is. :Yalnýzlýk Yamacýna gelmek f. :Yakýnýna gelmek, yaklaþmak Yamaç is. :Bayýr, dik arazi Yamalýk is. :Küçük bez parçasý Yâmur is. :Yaðmur Yar is. :Dik yer, uçurum Yaradan is. :Allah (c) Yaramaz is. :Ýþe yaramayan, yaramazlýk yapan, kötü Yaramazlýk f. :Çocuklarýn kudurukluk yapmasý Yarýmaðýz s. :Ýsteksiz, öylesine Yarýmca is. :Yarým baþ aðrýsý, yarýmca aðrý Yarma is. :1.Aðaç kütüðünü dikine kesip doðrama. 2. Buðday kýrýðý Yarmaça is. :Uzunlamasýna yarýlan aðaç parçasý, dik Yarpak is. :Yaprak Yarpuz is. :Kýr veya dere nanesi Yassý is. :1.Yatsý Namazý. 2. Yatsý vakti Yaþ is. :Kesilmemiþ canlý aðaç, taze fidan, genç aðaç Yaþar is. :Ýki yaþýndaki sýðýr, tosun Yaþlý is. :1.Yaþlanmýþ, kocamýþ ihtiyar. 2.Yas tutan, gözü yaþlý, çok aðlayan Yaþmak is. :Yemeni, oyalý, baþörtüsü Yataðan is. :Yatalak, felçli, hasta Yatýr is. :1.Türbe. 2.Yürüyemeyen, felçli Yatuk is. :Küçük ambar, zahirelik Yavan s. :Yaðsýz Yavþak is. :1.Bit yavrusu, sirke. 2.Geveze ve yýlýþýk kimse Yayak is. :Yayan, bineksiz Yaygý is. :1.Sofra veya masa örtüsü. 2.Yere serilen sergi Yayhamak f. :Yýkamak Yaylak is. :Çayýr, otluk, yayla Yaylakçý is. :Yaylaya çýkan, yaylacý Yaylým is. :Otlak Yayýlmak f. :Otlamak Yaymak f. :Otlatmak Yazma is. :Desenli ve pul iþlemeli baþörtüsü http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Yazu is. :1.Düzlük, ova. 2.Yazý. 3.Kader (Alýnyazýsý) Yedinci gün is. :Ölünün yedinci gününde verilen yemek ve yapýlan dua Yeðin s. :Hýzlý, çabuk Yeðin yeðin is. :Hýzlý hýzlý Yeðni s. :Hafif Yeðnik is. :Hafif meþrep, hayasýz Yeðnilik s. :Hafiflik, davranýþ bozukluðu Yekden zf. :Birden, aniden, durup dururken Yeke yeke zf. :Tek tek, bir bir, birer birer Yekinmek f. :Vurmaya kalkýþmak, davranmak Yel is. :Rüzgar, örüzger Yemiþ is. :Meyve Yemlik is. :1.Çið yenen bir bitki. 2. Yem kürünü, yalak. Yenge is. :Kardeþin, arkadaþýn, dayý ve amcanýn eþi Yeni yetme is. / s. :Toy, acemi Yere diz vurmak f. :Horan veya halayda yapýlan coþkulu bir hareket Yere yakýn is. / s. :1. Kýsa boylu. 2. Huyu bozuk, cin fikir Yerden bitme s. :Kýsa boylu Yeri ! ünl. :Yürü, haydi, git anlamýna (Yeri git !) Yerimek f. :Yürümek Yeriþmek f. :1. Koþup yetiþmek. 2. Tohumun topraðý delip bitmesi Yerüklü is. / s. :Yiyecek kokusu alan, aþeren gebe kadýn Yesir is. :Esir, tutsak Yesyeni s. :Yepyeni, yepisyeni, yeni yapýlmýþ Yeter is. :1.Yetiþir,tamam. 2. Son olsun anlamýna kýz çocuðu adý Yetik is. :Yetiþmiþ, öncekileri görmüþ, gençlere göre yaþlý Yetmek f. :Yardýma koþmak, ulaþmak, yetiþmek Yýðýn is. :Harman kenarýna sürülmek üzere yýðýlan buðday baðlarý Yýðrýlmak f. :Kývrýlmak, büzülmek, büzülüp yatmak Yýkýh is. :Yýkýlmýþ bina, enkaz, yýkýk Yýkmak f. :Güreþte tuþ yapmak Yýlan gýrhan is./ s. :Tekeden süt çýkaran, anasýnýn gözü, eli sýký, cimri Yýlhý is. :At sürüsü, baþýboþ at, yýlký Yýlýk is. :Yýlmýþ, yýlgýn, yorgun, gözü korkmuþ Yiðen is. :Kardeþ çocuklarý, yeðen Yitik is. :1. Sürüden ayrýlan hayvan. 2. Ordudan ayrý düþen asker. 3. Kayýp mal Yitmek f. :Kaybolmak, saklanmak Yohlamak f. :1. Elle yoklamak. 2. Aramak Yohluh(k) is. :Fakirlik, çaresizlik, yokluk Yohsa bað. :Yôsa, yoðsa, yoksa Yohsul is. / s. :Fakir, çaresiz Yolmak f. :El ile ot, ekin ve yonca koparmak Yoluk is. :Yolunmuþ ot, ekin ve yonca destesi Yolyolah(k) is. :Töre Yonga is. :Küçük aðaç dilimi Yordam is. :Usül, kural, yöntem Yosma is. :Güzel kadýn Yöðrük s. :Ýyi koþan, hýzlý, becerikli, yüðrük Yöre is. :1. Memleket, çevre, bölge. 2. Deðirmen taþlarý arasýnda kalan un. 3. Hamur altýna atýlan un Yu(ð) is. :Yün, yun Yuha is. :1. Derin olmayan, sýð. 2. Yufka Yuha yürekli is. / s. :Acýyan, gönlü güzel, sevecen, yufka yürekli Yumak f. :Yýkamak Yumurtalý is. :Bir çeþit yumurtalý fýrýn pidesi Yumuþ is. :Söz, emir, görev, talimat, direktif Yumuþluk is. :Söz dinleyen, görevi yerine getiren insan Yunak is. :Yýkanýlacak yer, banyo, hamam Yunaklýk is. :Kadýnlarýn topluca yýkandýðý ve çamaþýr yýkadýðý yer Yunmak f. :Yýkanmak Yusup is. :Yusuf (Erkek ismi) Yutmak f. :Yenmek, aldatmak, ladeste kazanmak Yutulmak f. :Yenilmek, ladeste kaybetmek Yuyucu is. :Yýkayýcý (Cenaze yýkayan) http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27 www.alucra.biz Yüðrük is. :Eline ayaðýna çabuk, becerikli, yöðrük Yük taylamak f. :Yük hayvanýna dengeli yük yüklemek Yüklü is. :Gebe, hamile Yüklük is. :Yatak yorgan dolabý Yülük is. / s. :Ustura ile saçý sakalý kesilmiþ, yülünmüþ Yülümek f. :Ustura ile týraþ etmek Yürek yarmak f. :1. Üzmek. 2. Düþman çatlatmak Yüzbar etmek f. :Yüzleþtirmek Yüz görümlüðü is. :Temiz çýkan gelin kýza verilen armaðan Yüzlük is. :Baþý ve yüzü soðuktan koruyan yün veya tiftik bere -ZZaar is. :Kocamýþ, kapý kapý gezen ve havlamayan köpek Zabah is. :1. Sabah Namazý vakti. 2. Sabah Zahmet is. :1.Sýkýntý, güçlük, yorgunluk, eziyet. 2. Zahmet etme, lüzum yok Zahra is. : Buðday, tahýl, zahire Zalým is. :Acýmasýz, gaddar, zalim Zallah(k) is. :Zart zurt eden, boþ konuþan, dengesiz Zangil is. :Her iþe burnunu sokan Zavzu is. :Bahçede ekili yenilecek yeþillikler, sebze Zeklenmek f. :Konuþmalarý alaylý bir þekilde taklit etmek Zelve is. :Boyunduruk kayýþýný sýkýþtýran aðaç çivi Zelzele is. : Yer sarsýntýsý, hareket, deprem Zemheri is. :Ocak Ayý, 1. Ay Zencir is. :Zincir Zerzavat is. :Her türlü sebze Zevzek is. :Boþ ve çok konuþan, geveze Zýbarmak f. : Hayvan ve kötü insan için ölmek anlamýna, gebermek Zýbýn is. :Çocuk iç çamaþýrý Zýhým is. :Aðu, zehir Zýhýmýn kökü d. :Haram yiyenlere beddua yerine söylenir Zýlgýt is. :Azar Zýndýh(k) is. : Allah ve ahiret inancý olmayan, Allah tanýmaz, ateist Zýpka is. :Þalvar þeklinde pantolon, zýba Zýrlah(k) is. :Durmadan aðlayan çocuk Zýrlamak f. :Ýnce bir sesle hem konuþmak hem aðlamak Zýrza is. :Sürgülü kapý kilidi, zerze Zýrzýba s. :Týka basa yeme, doyma Zibil is. :1.Süprüntü, çer çöp. 2. Çok bol ve deðersiz mal Zilif is. :1. Zülüf. 2. Erkek ismi Zirzop is. :Bilinçsiz, yaþý büyük aklý küçük Zonkir is. :Kaba adam Zopa is. :Sopa (Sopa atmak) Zulum is. :Ýþkence, eziyet, eza cefa, acý çektirme, haksýzlýk, zulüm http://www.alucra.biz Joomla! ile Güçlendirilmiþtir Oluþturan: 13 October, 2016, 00:27