SAMSUN KAMUOYUNA BAKİ SARISAKAL
Transkript
SAMSUN KAMUOYUNA BAKİ SARISAKAL
SAMSUN KAMUOYUNA BAKİ SARISAKAL SAMSUN KAMUOYUNA Samsun"un tarihi ile ilgili belgelerin bulunduğu 7558 adet Osmanlıca ve Arapça eserin Konya’ya nakledilmesi ile ilgili haberinizi Denge gazetesinin internet sayfasından okudum ve üzüldüm. Oradaki belgeler Samsun’un kimliğidir. Sizin gazetenizde belirttiğiniz o 7558 adet kitap benim tek tek elimden geçti. Onun için üzüntüm daha da arttı. Bu nedenle Samsun kamuoyuna bu konuda bazı bilgileri aktarmayı uygun buldum. Daha önce de Samsun’un kimliği olan bazı belgeler başka illere nakledildi 1. Samsun’da Osmanlı Döneminde Abdullah Paşa Camisinin Avlusunda Abdullah Paşa Medresesinin zengin bir kütüphanesi vardı. Buradaki el yazması eserler Cumhuriyet döneminde Gazi İl Halk Kütüphanesine devredildi. Yakın zamana kadar Samsun’da bulunan bu eserler daha sonra burada korunamayacağı gerekçesiyle Ankara Milli Kütüphanesine gönderildi. Bunların içinde el yazısı Kur’anı Kerimler ve çok değerli kitaplar tek nüshası Samsun Gazi il Halk Kütüphanesinde bulunan el yazmaları da vardı. 2. Samsun’a 1924 Mübadelesiyle gelen ailelerin mübadil belgeleri Samsun Köy Hizmetleri Arşivinde bulunuyordu. Bu belgeler üzerinde 19 Mayıs Üniversitesinden bir akademisyen çalıştı ve bunlarla ilgili bir kitap neşrettikten sonra, başka araştırmacıların bunlardan yararlanmaması için belgeler ve yani mübadele defterleri Samsun Köy Hizmetleri Arşivinden Ankara’da Bulunan Cumhuriyet Arşivine nakledildi. Şimdi bu konuda araştırma yapmak isteyen araştırmacılar Ankara’ya gitmek zorunda bırakıldılar. 3. Samsun’un en eski okullarından Samsun Ticaret Lisesi ve Samsun 19 Mayıs Lisesine ait arşiv belgeler şimdi nerede? Bunlar da SEKAYA gönderildiler. 4. Samsun İl Özel İdaresi Arşivleri Osmanlı Döneminden Cumhuriyet Dönemine kadar 2000’li yılların başına kadar Samsun’da bulunuyordu. Bu belgelerde Ankara’ya gönderildi. 5. Yine Samsun İl Halk Kütüphanesinde bulunan Rumca, Ermenice, Fransızca, İngilizce, Almanca çok eski basım tarihli kitaplar vardı. Bunlardan bazıları çok değerli ve tek nüshaları olan Rumca ve Ermenice kitapların bazılarının basım yerleri Samsun olan çok değerli kitaplardı. Bunların elden çıkarılması için çok uğraşıldı. Milli Kütüphaneye devri için yazılar yazıldı fakat Milli Kütüphane bu kitapları kabul etmedi. 19 Mayıs Üniversitesi Merkez Kütüphanesi ile yazışma yapılarak bu nadir eserler Üniversite Kütüphanesine devredildi ve bu kitaplar kurtarıldı. (İlahiyat Fakültesinden bir Doçentin başkanlığında dört yüksek lisans öğrencisi burada çalışarak bu kitaplar kurtarıldı. Şimdi Üniversite Merkez Kütüphanesinin zemin katında araştırmacıların hizmetine sunuldu.) 6. 1990 yılların sonunda Kültür ve Turizm Bakanlığı bir karar alarak ilçe kütüphanelerinde bulunan Osmanlıca basılı ve yazma eserlerin kent merkezlerinde toplanmasını istedi. Bu bağlamda Samsun’un ilçeleri Vezirköprü Fazıl Ahmet Paşa Kütüphanesi, Havza kütüphanesi, Kavak Kütüphanesi, Alaçam Kütüphanesi Terme Kütüphanesi, Çarşamba Kütüphanesinden adı geçen kitap ve gazeteler Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesinde toplandı. Şimdi burada bulunan bu nadir eserler Osmanlıca ve Arapça bilen elemanları olmadığından tasnifleri yapılamadığı gerekçe gösterilerek İl Halk Kütüphanesi Müdürü tarafından, (Samsun Turizm ve Kültür Müdürünün de onayıyla) Konya’ya gönderilmek istenmektedir. Gönderilmek istenen dergi, gazete ve kitaplar arasına bu kentin kimliğini ortaya koyan ve benim de kitaplarımda yararlandığım kaynaklardan bazıları şunlardır: Bu kitaplar arasında 8–10 arasında el yazması eser, Samsun iptidai mektepleri, Rüştiyeleri ve idadilerinde, Medreselerinde okutulan ders kitapları, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi salnameleri (Yıllıklar), Osmanlı döneminde ve Cumhuriyetin ilk yıllarında Samsun matbaalarında basılan kitaplar, Osmanlı Dönemi vilayet haritaları, Samsun Ticaret ve Sanayi Odası eski başkanlarından Adil Pasin’in Samsun ticaretiyle ilgili raporları, İlçelerin tarihiyle ilgili yazılmış kitaplar (örneğin Zübeyir oğlu Fuat’ın yazdığı “Yurdumuz Havza”), Samsun’da Cumhuriyetin ilk yıllarında Samsun’da yayınlanmış Türkiye’de bir tek Samsun’da bulunan Haber Gazetesi, Samsun Vilayetinin resmi yayın organı olan ve sadece Samsun’da bulunan Samsun Vilayet Gazetesi (Bir Vilayet kendi yayın organı olan bir gazeteyi nasıl başka bir ile nakline izin verebilir?) ve çok sayıda ulusal gazete ve dergiler, edebiyat ve tarih alanında çok sayıda nadir eser. (Bunların arasında Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a geldiğinde okuduğu ve satırlarının altını çizdiği kitaplar) Bu kitap dergi ve gazetelerde devredildiğinde Samsun’la ilgili bir araştırma yapmak isteyen bir kişi Samsun yerine Konya’ya gitmek zorunda kalacaktır. Şimdi gelelim bu nadir eserlerin devredilmesine gerekçe olarak gösterilen Arapça ve Osmanlıca bilen eleman olmadığı gerekçesiyle tasnifleri yapılamadığı konusuna: Bu büyük bir aldatmaca: Çünkü bu nadir eserler Samsun’a nakledilirken Demirbaş defterleriyle birlikte nakledilmişlerdir. Ayrıca kitapların ve gazetelerin sırtlarında sıra numaraları (iç birinci sayfasında da aynı numara vardır.) Bu kitaplar Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesine gelince sırtındaki eski numaranın altına yeni numara verilmiştir. Dolayısıyla bu kitapların tasnifinde hiçbir sıkıntı yoktur. (Daha önceden Gazi İl Halk Kütüphanesinde bulunan kitapların ise hepsi tasnif edilmiştir.) Öyle bile olsa bu kentin bir üniversitesi ve bu üniversitenin Tarih, Edebiyat ve İlahiyat bölümleri vardır. Nasıl daha önce ilahiyat fakültesi elemanlarının çalışmalarıyla bazı kitaplar kurtarılmış ve tasnifleri yapılmış ve araştırmacılara sunulmuşsa aynı işlem bu nadir kitaplar içinde yapılabilir. Daha önce Üniversite Tarih bölümünden iki akademisyen görevlendirilmiş fakat daha sonra anlaşılamayan bir nedenle bu görevleri iptal edilmiştir. BU NADİR ESERLER KESİNLİKLE SAMSUN’DA KALMALIDIR. BİR KENTİN KİMLİĞİ BAŞKA BİR KENTE DEVREDİLEMEZ. HELE DE SAMSUN GİBİ, KENTLE İLGİLİ BELGELERİ ÇOK KISITLI OLAN BİR BELDENİN NADİR ESERLERİ ASLA DEVREDİLEMEZ. ÖNERİ: Samsun’da bir Nadir Eserler Kütüphanesi açılmalı, kitap dergi ve gazetelerin dijital kopyaları alınmalı ve araştırmacıların hizmetine sunulmalı. Bunu da İstanbul Büyükşehir Belediyesinin açmış olduğu Atatürk Kitaplığında olduğu gibi Samsun Büyükşehir Belediyesi Nadir Eserler Kütüphanesi adı altında kitaplar Samsun Büyükşehir Belediyesine devredilmelidir. Bu mümkün olmazsa Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesinin asma katı Nadir Eserler bölümü haline getirilmelidir. Bu Konuyu Samsun Gündemine getiren Denge Gazetesi Sahibi Sayın Adnan Bahadır’a teşekkür ediyorum ve Samsun’da bulunan diğer görsel ve yazılı basınında bu konunun takipçisi olmasını, Samsun Sivil Toplum Örgütlerinin konuya duyarlılık göstermelerini diliyorum. Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesi Müdürü Türkan Koca ve Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürü Yüksel Ünal’ın, Kültür ve Turizm Bakanlığa yaptıkları teklif doğrultusunda Samsun’da bulunan Nadir Eserlerin Konya iline nakledilmesi onayının iptali için Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Yusuf Ziya Yılmaz, Samsun Valisi Sayın Hüseyin Aksoy ve Sayın Samsun Milletvekillerimizi Samsun halkı adına göreve davet ediyorum. Saygılarımla Baki SARISAKAL